Gemeente van de Heer Jezus Christus, Marcus vertelt ons vandaag opnieuw een verhaal, een verhaal wat hij al eerder heeft verteld. Voor de luisteraar lijkt het verhaal als twee druppels water op dat van een paar hoofdstukken eerder. De goede verstaander merkt de verschillen op. 7 broden en wat visjes in plaats van vijf broden en 2 vissen. Het intiatief bij Jezus i.p.v. bij de leerlingen. 4000 man en geen 5000, 7 korven vol gebroken brood over en geen 12. Is de wonderkracht afgenomen, betekenen de getallen iets? Vertelt Marcus twee keer dezelfde gebeurtenis, maar is die hem op verschillende manieren overgeleverd? Openen de verschillen ons de ogen en waarvoor? Zoals de meeste bijbelse verhalen zijn er veel verschillende manieren om ze te verstaan. In iedere tijd spreekt God nieuw door de oude verhalen. We kunnen het verhaal verstaan tegen de achtergrond van de vraag naar de verhouding tussen Israël en de volken. Het eerste broodwonder laat dan zien dat er overvloed is voor de 12 stammen van Israël. Het tweede wijst ons op de volheid. 4000 en 7 wijzen ons op de overvloed voor de volken. Zo sluit dit wonder de verhalen af die tussen beide wonderen instaan. Verhalen waarin Marcus ons vertelt hoe Jezus zijn evangelie heeft leren begrijpen als open voor alle mensen, eerst de jood, maar dan ook de Griek. We hoorde hier de afgelopen weken over. Een andere manier om dit verhaal te verstaan en te verklaren waarom het twee keer verteld wordt is te vinden in de literaire constructie van Marcus; Hij heeft als doel om te laten zien hoe weinig de leerlingen begrijpen wie Jezus is. Ze snappen hem niet, zelfs na twee wonderen van brood vermenigvuldiging vragen ze zich af; hebben we aan dit ene broodje genoeg? Door zo te vertellen zullen u en ik als hoorders van het verhaal ons ook steeds afvragen wie is die Jezus dat hij deze dingen doet? Zo laat Marcus zien dat de leerlingen het niet begrijpen, in de hoop dat wij langzaam aan wel iets gaan begrijpen van de macht van Christus. Wie hij is en wat hij doet. Niet alleen hier in dit mooie wonder van het overvloed aan brood, maar ook straks als de weg naar Golgotha gaat. Het hele verhaal van Marcus heeft als doel ons te laten zien wat de macht, maar ook wat de weg van de Messias is. En zelf moeten we niet te snel denken dat we het begrijpen. 1
We kunnen het verhaal dus lezen met het oog op de openheid van Jezus voor de volken met het oog op het onbegrip van de leerlingen en met het oog op de persoon van Jezus. Een vierde manier die hier sterk mee verwant is volgt de beweging in de tekst. Want hoe gebruikt Marcus dit verhaal om tot een beeld van Jezus te komen? hoe betrekt hij ons bij zijn verhaal? Het is deze manier in dit verhaal waar ik met u naar wil luisteren. Niet zomaar, maar juist ook tegen de achtergrond van de actie is er MEER? Ik weet niet of u er wat van gehoord hebt, gelezen in de kerbode wellicht. Het idee is om mensen het evangelie van Christus onder de aandacht te brengen middels een landelijke verspreiding van het blad MEER, een glossy waarin ruimte gezocht wordt voor het gesprek over het christelijk geloof. Je kunt veel van deze actie en het middel (een glossy) vinden. Je kunt er in geloven of het een verspilling van moeite en geld vinden. Kan het werken? Wat is de kans dat het werkt? Is het niet ter meerdere eer en glorie van mensen die zo’n landelijke actie op touw zetten? Is het geen publiciteit voor de trekkers van de actie i.p.v. voor het evangelie? En dan de naam MEER, is er MEER? Het evangelie valt toch niet in dezelfde catagorie als het paranormale etc. in dezelfde catagorie als wat normaal verstaan wordt wanneer we spreken over er is meer tussen hemele en aarde!? Ook ik heb heel veel van deze kritische vragen gesteld, maar toch laten we nu eens mee gaan en met deze vragen ook naar het verhaal van vandaag gaan luisteren. Kunnen we wat leren over het evangelie en de manier van verspreiden van dat evangelie van de leerlingen en Jezus in het verhaal van Marcus. Want als we eerlijk zijn; Kritisch zijn is misschien niet zo moeilijk, maar hoe het wel moet is nog niet zo eenvoudig. Hoe zouden wij spreken over Jezus Christus, over zijn Koninkrijk, over God? Hoe doen we dat vandaag met onze buurman of collega, die misschien niet anti kerks is, maar er ook niets mee heeft? Het lijkt wel of we niets in handen hebben, Of wellicht denkt u juist dat u het precies weet, hoe het zit met geloof God en Jezus, maar lijken mensen daar helemaal niet door te worden overtuigd.
2
Als je heel wat denkt te hebben, of als je in je handen kijkt en denkt is dit genoeg om het evangelie te delen dan ook is het goed om te luisteren naar Marcus. Jezus wordt met ontferming bewogen over de schare. de mensen gaan Jezus ter harte. Niet alleen de leerlingen, nee alle mensen. Dat is de basis. Gods liefde voor mensen, Jezus medelijden, zijn ontferming. Hij is geraakt door de mensen zou je vandaag misschien zeggen. De mensen zoals ze zijn, rijp en groen, gezond en ziek, man en vouw, rijk en arm, gelovige en ongelovige. Wekelijkse kerkgangers en anders meelevenden. Jezus werpt geen grens op, geen voorwaarde vooraf, dat is iets wat hij de Farizeeën nog wel eens verwijt. Zijn liefde geldt een ieder, zonder grenzen. Vanuit die liefde roept Jezus de leerlingen. De mensen die hem kennen, de mensen die hem erkennen als Rabbi, als meester. De mensen die zich geroepen weten. Vanuit die liefde voor allen roept hij U en mij om bij hem te komen. En dan maakt hij ons deelgenoot van zijn ontferming, zijn liefde voor alle mensen. Hij geeft de leerlingen de opdracht de mensen van brood te voorzien. Geven jullie hen te eten! Hoe zouden wij dat in deze verlatenheid, in deze woestijn kunnen? Hoe zouden wij de mensen van brood kunnen voorzien, letterlijk, hoe zouden wij vanuit de kerk de armoede in de wereld kunnen bestrijden? en meer nog hoe zouden wij het evangelie kunnen verspreiden? We vinden het zelf al zo moeilijk om te blijven geloven. Hoe zouden we dan van dat beetje nog kunnen delen? Jezus wijst ons op wat er in huis is, 7 broden. Het lijkt niet veel, kan je daar al die mensen van te eten geven? 7 broden zijn er het is toch nooit genoeg voor iedereen. Jezus neemt de broden dankt er voor, breekt de broden en geeft ze aan de leerlingen zij zullen ze uitdelen. Van het weinige wat er is, wordt gebroken en gedeeld. Er is voldoende, er is overvloed 7 korven blijven over.
3
De rol van de leerlingen in dit verhaal is iets om op te letten, zeker aan de vooravond van zo’n grote evangelisatie actie. Moeten ze het doen met wat ze in huis hebben? Dat is toch veel te weinig? Wanneer ze zelf waren gaan delen was het niet goed gegaan, dan was het eten al op voordat ze bij het tweede groepje mensen waren aangekomen. Gaan we op eigen kracht verkondigen dan breekt alles bij de handen af, dan komen we niet verder dan het delen van het geloof met de eigen kinderen en zelfs dat mislukt nog al eens. De weg die het verhaal ons wijst wijst niet naar buiten naar de schare, Nee ze wijst naar Jezus. Jezus roept de leerlingen bij zich. Hoeveel heb je in huis? Wat is er? Het lijkt niet veel maar Jezus neemt het aan en dankt God voor het geloof dat hij gevonden heeft. Toch zeven broden. Een wonder, het wonder van het geloof in God en zijn rijk. Jezus dankt er voor en breekt. Het geloof van mensen wordt door Christus gebroken. Zoals later in het verhaal ook zijn lichaam gebroken wordt, moet dat wat gestalte dreigt aan te nemen gebroken worden om het te kunnen delen. Het is niet het eigen geloof dat zo maar doorgegeven kan worden. Het kan alleen maar gedeeld worden wanneer we ons geloof uit handen durven geven terug aan Christus zodat hij er wat van maken dan dat uit te delen is. Het moet los komen van ons, het is niet langer ons eigendom, ons geloof, Nee, het wordt het zijne dat we terug krijgen om uit te delen. En er blijkt genoeg voor een ieder, alle mensen. Voor alle mensen is genoeg en er is nog over. Ik geloof dat het zo met deze actie MEER ook kan gaan, wanneer we de actie werkelijk uit onze handen durven geven. Bij Christus brengen. Wanneer ze door Hem meegenomen wordt naar het kruis dat staat in onze werkelijkheid, dan kan ook het paaslicht vanaf dat kruis, vanuit die gebrokenheid, vanuit het stuk werk schijnen. Werk en actie die niet meer van ons is, maar door Christus tot het zijne gemaakt.
4
In dat geloof mogen we straks ook bidden voor de mensen om ons heen, voor onze buren vanuit de liefde van God voor mensen vanuit de ontferming van Jezus over de schare en in het geloof dat we van Jezus Christus zelf terug krijgen wat we nodig hebben om met mensen het geloof, dat niet langer ons geloof is, te delen. Dan is werkelijk ruimte voor de ander, dan is er brood genoeg. Wonder boven wonder blijkt Christus dan zelf het brood te zijn, en van hem die zichzelf in onze handen legt is er voldoende. Dat dit alles moelijk is om te begrijpen horen we enkele verzen later. De leerlingen zijn weer bij elkaar, een brood hebben ze bij zich. Ze kijken er beteuterd naar. Das toch nooit genoeg voor 13 man. Hoe zouden ze er van eten? Begrijpen jullie het nog niet? zegt Jezus hen. Het wordt tegen de eerste leerlingen gezegd. het vergoeilijkt ons ongeloof niet, ons onbegrip als wij niet willen of kunnen delen. Maar het helpt ons misschien wel om niet bij de pakken neer te zitten en in geloof het blad te lezen. Een gesprek te zoeken met een vriend, een buurvrouw, een kind. Dat kan in het vertrouwen dat Jezus degene is die de regie heeft. Hij is het die zichzelf breekt en uitdeelt aan u aan mij en aan allen die mee willen eten van zijn maaltijd. Amen.
5
