A
gemeente Eindhoven
Raadsnummer
13R5501
Inboeknummer
13bst01388
Beslisdatum B&W
3 september 2013
Dossiernummer
13.36.103 (2.5.1)
Raadsvragen van het raadslid dhr. A.J.O. Wijbenga (CDA) over autistische jongeren en vervolgopleiding
Autistische jongeren blijken steeds meer moeite te ondervinden om een vervolgopleiding in de regio Eindhoven te kunnen volgen. Bij het onlangs opgericht autisme meldpunt hebben zich inmiddels 24 autistische leerlingen gemeld die een vervolgopleiding kunnen vergeten. De helft zou uit Eindhoven komen. Zoals bekend telt de regio Eindhoven meer autisten dan in andere regio's in het land. Raadsvragen: 1. Hoe komt het dat maar liefst 24 studenten uit de regio Eindhoven autistische jongeren, en wellicht nog meer, de overstap naar het vervolgonderwijs missen? 2. Welke beleidsinstrumenten worden in Eindhoven gehanteerd om een goede overgang van autistische studenten naar een vervolgstudie mogelijk te maken? 3. Vindt het college het wenselijk dat autistische studenten in het regulier onderwijs terecht komen? En indien nee, welke maatregelen gaat het college nemen om deze verontrustende ontwikkeling te voorkomen? 4. Is u de informatie die in het ED van 5 juli stond bekend en heeft u er recent iets meegedaan? 5. Bent u het met ons eens dat dit een zeer ongewenste situatie is en dat juist deze jongeren die het toch al moeilijk hebben niet buiten de boot mogen vallen? 6. Heeft de gemeente mogelijkheden om er iets aan te doen, waardoor jongeren niet buiten de boot vallen (sturende instrumenten, dan wel stimulerende) ? 7. Valt leerplicht op enige manier te betrekken bij vervolg stappen als leerlingen uit het VO verder studeren in het vervolg onderwijs (zoals MBO, HBO en WO)? 8. Heeft de gemeente zicht op alle problemen met jongeren met autisme in het onderwijs in Eindhoven en omliggende gemeenten? 9. Is er een overleg over autistische jongeren( met bijvoorbeeld GGZE) en zo ja waar bestaat het aandeel van de gemeente uit? En zo nee is het wenselijk dat de gemeente daar aan deelneemt? 10. Mocht er zo'n overleg zijn, in hoeverre komen de onderwijsproblemen van jongeren aan de orde? Eindhoven, 13 augustus 2013
A
Raadsnummer
13R5501
Antwoord van burgemeester en wethouders 1.
Hoe komt het dat maar liefst 24 studenten uit de regio Eindhoven autistische jongeren, en wellicht nog meer, de overstap naar het vervolgonderwijs missen?
Het college wil vooraf stellen dat iedere onterechte weigering er één teveel is. De brief van uw fractie veronderstelt dat steeds meer studenten met een stoornis in het autische spectrum moeite ondervinden om een vervolgopleiding in de regio Eindhoven te kunnen vinden. Voor zover ons bekend zijn er geen historische gegevens bijgehouden van studenten met een stoornis in het autistisch spectrum die moeite ondervinden met de overstap naar het Mbo. Het is ons dan ook niet duidelijk of er sprake is van de veronderstelde stijgende lijn. In Nederland zijn scholen autonoom in het formuleren van het toelatings- en aannamebeleid. Als studenten van mening zijn dat zij onterecht zijn geweigerd door een school op grond van hun handicap of chronische ziekte kunnen zij een klacht indienen bij de instelling zelf en/of zich wenden tot het College voor de Rechten van de mens. Uit de brief van Minister Bussemaker1 blijkt dat dit College vier van dit soort verzoeken heeft onvangen. Uit deze brief blijkt ook dat de Start Foundation op 8 augustus 2013 circa 100 meldingen had ontvangen. Deze meldingen zijn door Start Foundation niet op juistheid en achtergrond onderzocht. Om risicojongeren die de overstap naar het Mbo dreigen te missen in beeld te krijgen maakt de afdeling Leerlingenzorg sinds schooljaar 2010/2011 gebruik van het systeem Nahetvo. In dit systeem registreren alle VO scholen voor 15 maart uit Zuid Oost Brabant alle leerlingen die de overstap maken naar het Mbo. Dit proces wordt vanuit de gemeente Eindhoven gemonitoord en aangestuurd. Hierdoor komen alle risicoleerlingen in beeld. Er is sprake van een risicoleerlingen als deze nog niet is aangemeld bij het Mbo of toelatingsbesluit heeft ontvangen. Vanaf 15 mei worden de risicoleerlingen in beeld gebracht. Het systeem registreert alleen dat er sprake is van een risicoleerling en legt geen inhoudelijke casusspecifieke (en daarmee privacy gevoelige) informatie vast. Risicoleerlingen die de overstap niet goed dreigen te maken worden gesignaleerd door de coördinator van het systeem. Vervolgens worden deze leerlingen met de schooldecanen (van de school van herkomst) of leerplichtambtenaren of studieloopbaanadviseurs besproken en uiteindelijk ondersteund naar de juiste passende opleiding. Dit laat onverlet dat ouders in eerste instantie verantwoordelijk zijn voor het aanmelden bij het Mbo. 2.
Welke beleidsinstrumenten worden in Eindhoven gehanteerd om een goede overgang van autistische studenten naar een vervolgstudie mogelijk te maken?
De afdeling leerlingenzorg kent de volgende instrumenten om leerlingen te ondersteunen bij de overgang naar een vervolgstudie:
1
Brief van Minister Bussemaker van 16 augustus 2013 met daarin antwoorden op vragen van leden van
Ypma en Mohandis over opleidingen die studenten met autisme weigeren.
2
A b
b
b
3.
Raadsnummer
13R5501
Voor de regio Zuidoost Brabant wordt de overgang van de leerlingen van het VO naar het MBO jaarlijks door de afdeling Leerlingenzorg van de gemeente Eindhoven gevolgd via het systeem Nahetvo (zie ook het antwoord bij vraag 1). Daarnaast worden via de monitor VSVinbeeld in samenwerking met DUO alle leerlingen in de regio Zuidoost Brabant gemonitoord die als voortijdig schoolverlater in beeld komen. Deze leerlingen worden gemeld bij Leerplicht/Straks.nu en hun status en resultaat worden daarbij actueel in beeld gehouden. Mochten er leerlingen om welke reden dan ook geen vervolgopleiding hebben dan worden deze aangemeld bij het zogeheten regionale Thuiszittersoverleg welke via een (omvangrijk) netwerk alsnog de leerling weet te plaatsen. Vanaf juli 2012 tot en met 2013 is een tijdelijkwerkbudget door het college beschikbaar gesteldom leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum extra ondersteuning te bieden richting een Bbl of stageplek in combinatie met school. In samenwerking met organisaties zoals Sterk in Werk en het Autismepunt worden deze leerlingen als er sprake is van extra zorg structuur en ondersteuning aangeboden op een leerwerkervaringsplaats of stageplaats. Vindt het college het wenselijk dat autistische studenten in het regulier onderwijs terecht komen? En indien nee, welke maatregelen gaat het college nemen om deze verontrustende ontwikkeling te voorkomen?
Het college vindt het wenselijk dat leerlingen zoveel mogelijk in het regulier basisen voortgezet onderwijs opgevangen worden. Met de invoering van de wet Passend Onderwijs worden daarvoor nieuwe instrumenten en mogelijkheden gecreeërd. Bovendien blijkt uit onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs (april 2013) dat voor een deel van de leerlingen en studenten met een stoornis in het autistisch spectrum eenvoudige aanpassingen toereikend zijn en tot een succesvolle schoolloopbaan kunnen leiden. Het rijksbeleid van Passend Onderwijs stimuleert zoveel mogelijk leerlingen gebruik te maken van het regulier aanbod al dan niet met de juiste ondersteuning daarin. Daarbij zullen altijd leerlingen aangewezen blijven op voorzieningen die juist speciale zorg kunnen bieden. Speciaal onderwijs blijft bestaan. Deze leerlingen zijn daarom aangewezen op scholen als bijv. de Berkenschutse, Korenaer of Pleinschool Helder. Speciaal Onderwijs is er niet voor Mbo, HBO en Universitair onderwijs. Binnen het Mbo zijn instellingen gebonden aan de WGBH/CZ. 4.
Is u de informatie die in het ED van 5 juli stond bekend en heeft u er recent iets mee gedaan?
Ja, de infomatie is ons bekend. Naar aanleiding van deze publicatie vond er op 22 augustus 2013 een gesprek plaats de Start Foundation over het ingestelde meldpunt. Medio september 2013 maakt Start Foundation de balans op.
3
A
Raadsnummer
13R5501
Uit de brief van Minister Bussemakers blijkt dat de inspectie voor het onderwijs, mede op basis van de gegevens van het meldpunt, dan beoordeelt of nader onderzoek noodzakelijk is. Wij zullen dit afwachten. Bestuurlijk zijn er gesprekken geweest met het Sint Lucas college en het ROC. Uit deze gesprekken komt een genuanceerder beeld naar voren. Het Sint Lucas college heeft zelf contact opgenomen met het Ministerie van onderwijs en de Inspectie voor het onderwijs om een nadere toelichting te geven op de betreffende dossiers. De conclusie was dat de procedure zorgvuldige waren doorlopen en de weigering tot de opleiding op objectieve en redelijke gronden heeft plaatsgevonden. Voor de betreffende opleiding waren 1800 aanmeldingen tegenover 900 plaatsen. 5.
Bent u het met ons eens dat dit een zeer ongewenste situatie is en dat juist deze jongeren die het toch al moeilijk hebben niet buiten de boot mogen vallen?
Het college vindt dat het onderwijs vanuit haar verantwoordelijkheden al het mogelijke dient te doen om deze studenten en feitelijk alle leerlingen een plaats in het onderwijs te bieden. Tijdens de werkconferentie Voortijdig Schoolverlaten van 22 februari 2013 heeft het Summa college dit ook erkend en toegezegd dat bij een positief advies van de school van herkomst zij leerlingen een vervolgopleiding zullen aanbieden. Het is wel mogelijk dat dit niet de opleiding van voorkeur van de leerling is. Dit zal tijdens de intakefase duidelijk worden. Zo kan de situatie zich ook voordoen dat er meer aanmeldingen zijn voor opleidingen dan plaatsen. Uit informatie van Start Foundation blijkt dat na bekendmaking van het meldpunt het Summacollege contact heeft gezocht met Start Foundation. Het Summa college wil graag met Start Foundation op korte termijn op zoek naar oplossingen voor de individuele gevallen en naar structurele oplossingen op de langere termijn. 6.
Heeft de gemeente mogelijkheden om er iets aan te doen, waardoor jongeren niet buiten de boot vallen (sturende instrumenten, dan wel stimulerende)?
Scholen zijn autonoom in het formuleren van toelatings- en aannamebeleid. De inzet van de Afdeling Leerlingenzorg richt zich (regionaal) op het het bestrijden van voortijdig schoolverlaten en schoolverzuim (onderdelen Leerplicht, Straks.nu, applicatie Nahetvo, VSVinbeeld, Thuiszittersoverleg). De gemeente voert met het Samenwerkingsverband VO over de inrichting van passend onderwijs in de regio Eindhoven een Op Overeenstemming Gericht Overleg (OOGO). Hierin gaat de gemeente na of er sprake is van een dekkend aanbod voor leerlingen die extra zorg en / of ondersteuning nodig hebben, waaronder ook voor leerlingen bekend met een stoornis in het autitisch spectrum. De extra zorg en ondersteuning moeten er voor zorgen dat leerlingen goed toegerust kunnen starten met een vervolgopleiding. In 2012 is gestart met de invoering van WIJEindhoven. De volledige implementatie hiervan is voorzien eind 2015. Dan dient er sprake te zijn van een stadsbrede dekking van WIJteams die werken volgens het principe 1 gezin, 1 plan, 1 generalist. De betrokken generalist zal in voorkomende gevallen en indien nodig ook ondersteuning en begeleiding bieden.
4
A 7.
Raadsnummer
13R5501
Valt leerplicht op enige manier te betrekken bij vervolg stappen als leerlingen uit het VO verder studeren in het vervolg onderwijs (zoals MBO,HBO,en WO)?
Het college richt zich volledig op het rijksbeleid bij het bestrijden van voortijdig schoolverlaten en schoolverzuim. Kort en goed houdt dit in dat voor alle jongeren van 5 tot en met 22 jaar de inzet (door Leerplicht 5/18 jaar en aansluitend Straks.nu 18 t/m 22 jaar) moet zijn om een startkwalificatie te behalen en dit houdt in een diploma MBO niveau 4, een Havo of VWO diploma. Het bieden van de juiste begeleiding en ondersteuning in het Mbo volgens een onderwijsovereenkomst is een taak van het onderwijs. De gemeente houdt toezicht, controleert en participeert in overleggen. 8.
Heeft de gemeente zicht op alle problemen met jongeren met autisme in het onderwijs in Eindhoven en omliggende gemeenten?
Bij de afdeling Leerlingenzorg worden alle leerlingen uit de regio Zuid Oost Brabant gemeld (5 t/m 22 jaar) die problemen bij het vinden van een vervolgopleiding hebben, dan wel problemen bij het regelmatig naar school gaan hebben. Niet altijd duidelijk is of de problemen van een leerling gebaseerd zijn op een stoornis in het autistisch spectrum. Wel is zeker dat zowel in het onderwijs als daarbuiten deskundige inzet gedaan wordt om de leerling de juiste zorg en ondersteuning te bieden. 9.
Is er een overleg over autistische jongeren( met bijvoorbeeld GGZE) en zo ja waar bestaat het aandeel van de gemeente uit? En zo nee is het wenselijk dat de gemeente daar aan deelneemt?
Nee, er is geen specifiek overleg over jongeren met een stoornis in het autistisch spectrum in relatie met onderwijs of GGzE. Er bestaat wel een regionaal thuiszittersoverleg. In dit overleg, waaraan de afdeling leerlingenzorg deelneemt worden leerlingen PO, VO of (V)SO besproken die thuiszitten dan wel in een ander traject dan een onderwijs –of onderwijsvervangend traject geplaatst zijn. Aan dit overleg neemt onder andere het Dok (school voor voortgezet onderwijs GGZEterrein) deel. 10. Mocht er zo'n overleg zijn, in hoeverre komen de onderwijsproblemen van jongeren aan de orde? In het regionale Thuiszittersoverleg worden de onderwijsproblemen en alles wat daarbij noodzakelijk is besproken (thuissituatie bijv.).
Eindhoven, 3 september 2013. hfa/QC13016515
5
