gemeente Eindhoven Raadsnummer 15R6448 Inboeknummer 15bst01156 Beslisdatum B&W 25 augustus 2015 Dossiernummer 15.35.103 (2.2.1)
van de raadsleden dhr. N. Rennenberg (OAE) en dhr. C. Raadsvragen Verbeek (OAE) over kwetsbare jongeren.
Het Ouderen Appèl Eindhoven heeft de afgelopen dagen via onderstaande bronnen kennis genomen van de problematiek waarmee laagbegaafde jongeren te kampen hebben. Het betreft de volgende bronnen: 1. Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Buitenspel. De uitvoering voor jongeren in de WW of bijstand, april 2015. 2. Arnold Mandemaker, Zicht kwijt op ‘probleemjeugd’, Eindhovens Dagblad 15 juli 2015. 3. Nieuwsuur, 22.00 uur NPO2, zondag 19 juli 2015. Bestudering van bovenstaande bronnen brengt ons tot de volgende vragen aan het college: 1.
2.
3.
4. 5.
6.
Kunt u ons aangeven hoeveel kwetsbare jongeren zich in het schooljaar 2014-2015 bij u hebben gemeld? Hoeveel van hen hebt u concreet kunnen helpen aan een (beschermde) werkplek en met wat voor contract? Welke schatting, op basis van welke data, maakt u zelf inzake het aantal kwetsbare jongeren dat niet bij u in beeld is en wat zijn uw concrete activiteiten om deze groep in beeld te krijgen en te helpen? Voor een integrale dienstverlening voor jongeren in de uitkering is ketensamenwerking van groot belang. Hoe ziet het netwerk in de ketensamenwerking in Eindhoven eruit en welke werkgevers spelen een rol in dit netwerk? Welke activiteiten onderneemt u om het aantal werkgevers in de ketensamenwerking te vergroten? De Inspectie constateert in het rapport Buitenspel dat in het ketendenken samenwerking veelal achterwege blijft of over het algemeen oppervlakking wordt ingevuld. Geldt deze conclusie ook voor Eindhoven. Zo ja welke stappen gaat u geformuleerd in een tijdpad ondernemen om dit te professionaliseren? Zo nee wat is uw mening over de kwaliteit van samenwerking en hoe komt het dat wij in Eindhoven beter scoren dan de Inspectie concludeert in het rapport Buitenspel? Uit het rapport Buitenspel leren we dat gemeenten op basis van de WWB de plicht hebben om een plan van aanpak op te stellen. Bij zorgjongeren worden er wel afspraken op maat opgenomen, maar bij hen ontbreken vaak afspraken over dienstverlening gericht op werk. Hoe zorgt u er in de praktijk voor dat in Eindhoven
Raadsnummer 15R6448
kwetsbare jongeren in hun maatwerkpakket ook dienstverlening gericht op werk wordt aangeboden? 7. Er zijn jongeren zonder uitkering die geen beroep doen op de dienstverlening van de gemeente.Uit het rapport Buitenspel blijkt dat een klein deel van de sociale diensten vindt dat het niet tot hun taak behoort deze groepen jongeren in kaart te brengen. Wat is uw standpunt in deze en welke richtlijnen krijgen de ambtenaren van de sociale dienst mee voor het in kaart brengen van deze doelgroep? 8. Als u het niet tot uw taak vindt behoren om deze doelgroep op te sporen wilt u uw keuze dan motiveren en uitleggen dat deze keuze niet in strijd met de wet is? 9. Gemeenten en sociale diensten dreigen het zicht op deze groep te verliezen lezen we in het artikel Zicht kwijt op ‘probleemjeugd’. Welke concrete stappen zet u of gaat u in de toekomst zetten om deze doelgroep niet te verliezen? 10. Welke rol gaat het Regionaal Werkbedrijf (in oprichting) spelen in het kader van de opvang kwetsbare jongeren? 11. Zijn er reeds contacten gelegd met het nog huidige Ergon om voor deze doelgroep arbeids- cq stageplaatsen te realiseren om daarmee integratie in arbeidsproces danwel gerichte vakscholing te bevorderen.? Eindhoven, 21 juli 2015.
Antwoord van burgemeester en wethouders Opmerking vooraf: Zoals uit uw vraagstelling blijkt, vinden uw raadsvragen onder andere zijn oorsprong in de rapportage Buitenspel van de Inspectie SZW. Dit rapport is medio juni 2015 door de e e Staatssecretaris naar de 1 en 2 kamer gestuurd. Aan het onderzoek, dat ten grondslag ligt aan dit rapport, hebben we als gemeente Eindhoven ook deelgenomen. Het rapport wordt momenteel nog bestudeerd en de aanbevelingen getoetst aan onze uitvoeringspraktijk. Het onderzoek richtte zich op alle werkloze jongeren dus ook degenen die zijn aangewezen op ondersteuning van het UWV.
1. Kunt u ons aangeven hoeveel kwetsbare jongeren zich in het schooljaar 2014-2015 bij u hebben gemeld? Hoeveel van hen hebt u concreet kunnen helpen aan een (beschermde) werkplek en met wat voor contract? De term kwetsbare jongeren is veelomvattend. Kwetsbaarheid kan namelijk voortkomen uit verschillende omstandigheden (zoals laagbegaafdheid, stoornissen, persoonskenmerken, sociale dan wel gezinsomstandigheden, verslavingsproblematiek, geen startkwalificatie e.d.). We beschikken niet over een totaalcijfer van het aantal jongeren uit deze groep, die zich bij ons hebben gemeld. Momenteel ontvangen 685 jongeren onder de 27 jaar een bijstandsuitkering. Een deel hiervan zal als kwetsbaar zijn aan te merken. Er wordt in onze systemen echter niet geregistreerd of iemand die zich bij ons meldt voor een uitkering kwetsbaar is. Een deel van de groep, die ondersteuning krijgt vanuit de gemeente, komt vanuit het Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO) en het Praktijkonderwijs (PrO). Daarnaast
2
Raadsnummer 15R6448
kennen we bijvoorbeeld ook voortijdig schoolverlaters(VSV). Dit zijn jongeren tot 23 jaar zonder startkwalificatie. Zij hebben geen MBO2-niveau diploma of HAVO-diploma. Sinds 1 januari 2015 is de toegang tot de WSW volledig en tot de Wajong gedeeltelijk gesloten. Inwoners met een arbeidsbeperking kunnen in aanmerking worden gebracht voor een zogenoemde baanafspraak (garantiebaan). Hiertoe moeten zij door het UWV geïndiceerd worden voor het doelgroepenregister. Enkele groepen zijn automatisch in het doelgroepenregister opgenomen. Dit zijn onder andere de inwoners op de voormalige wachtlijst WSW en degenen die het afgelopen schooljaar het VSO/PrO verlaten hebben met het uitstroomprofiel arbeid. Het aantal jongeren onder de 27 jaar dat is opgenomen is in het doelgroepenregister is niet bekend. 2. Welke schatting, op basis van welke data, maakt u zelf inzake het aantal kwetsbare jongeren dat niet bij u in beeld is en wat zijn uw concrete activiteiten om deze groep in beeld te krijgen en te helpen? We hebben geen cijfers over jongeren die niet in beeld zijn bij de gemeente. Wel beseffen we dat niet iedereen in beeld is en dat er altijd “zorgmijders” zullen zijn. Maar door aan te sluiten bij het onderwijs, de huisartsen, JIB-overleg (jongeren in beeld), contacten met de jongerenwerkers, contacten met leerplicht en netwerken in de buurt, probeert WIJeindhoven zo goed mogelijk iedereen met een ondersteuningsvraag in beeld te krijgen. Met alle samenwerkingspartners probeert WIJeindhoven een sluitend vangnet te creëren. 3. Voor een integrale dienstverlening voor jongeren in de uitkering is ketensamenwerking van groot belang. Hoe ziet het netwerk in de ketensamenwerking in Eindhoven eruit en welke werkgevers spelen een rol in dit netwerk? Recent is het Regionaal Werkbedrijf Zuid-Oost Brabant opgericht. Deze netwerkorganisatie wordt gevormd door werkgevers, werknemers, onderwijs en overheid. In de uitvoering wordt er samengewerkt door gemeenten, SW-bedrijven, UWV en het onderwijs. Onderdeel van het Regionaal Werkbedrijf is het Werkgeversservicepunt (in oprichting). Zij hebben contacten met ondernemers in de arbeidsmarktregio Zuid-Oost Brabant. Hierbij worden reguliere vacatures ingevuld, maar wordt ook ingezet op een plaatsing van een werkzoekende met een arbeidshandicap (baanafspraak). Daarnaast zijn er enkele ondernemers die aan de slag zijn met het vormen van een sociale onderneming, waarbij werkzoekenden met een arbeidsbeperking kunnen worden ingezet. Ondernemers nemen in toenemende mate hun verantwoordelijk bij het realiseren van de afspraken in het Sociaal Akkoord. Specifiek voor de eerdergenoemde VSO/PrO-jongeren bestaat er een apart netwerkoverleg. Aan dit overleg, dat drie niveaus kent (te weten beleids-, uitvoerings- en casusniveau) nemen UWV, MEE, scholen, ERGON en gemeenten deel. 4. Welke activiteiten onderneemt u om het aantal werkgevers in de ketensamenwerking te vergroten?
3
Raadsnummer 15R6448
Vanuit het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur van het Regionaal Werkbedrijf worden netwerkcontacten met ondernemers benut om meer ondernemers te verleiden om kwetsbare werkzoekenden aan te nemen. Via het Werkgeversservicepunt i.o. wordt ingespeeld op het versterken van de relatie tussen de gemeente, het onderwijs en werkgevers. Het Werkgeversservicepunt i.o. benadert bedrijven actief en zet zich sterk in om meer plaatsen voor jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt te creëren. Daarnaast investeert de gemeente in initiatieven zoals Dynamo Jongerenwerk, Link2Work en JINC om meer te kunnen betekenen voor de kwetsbare jongeren. Het beschikbare basispakket aan voorzieningen, onder meer bestaande uit loonkostensubsidie, no-riskpolis en jobcoaching, kan helpen bij een plaatsing van een werkzoekende met een arbeidshandicap op een baanafspraak-baan. Met deze instrumenten kan een werkgever over de streep worden getrokken om toch iemand met een afstand tot de arbeidsmarkt aan te nemen. 5. De Inspectie constateert in het rapport Buitenspel dat in het ketendenken samenwerking veelal achterwege blijft of over het algemeen oppervlakkig wordt ingevuld. Geldt deze conclusie ook voor Eindhoven? Zo ja welke stappen gaat u geformuleerd in een tijdpad ondernemen om dit te professionaliseren? Zo nee wat is uw mening over de kwaliteit van samenwerking en hoe komt het dat wij in Eindhoven beter scoren dan de Inspectie concludeert in het rapport Buitenspel? Nee, in Eindhoven wordt het ketendenken momenteel goed ingevuld, maar het moet nog wel worden geïntensiveerd. Ketendenken zal moeten leiden tot een beter totaaloverzicht van de problematiek en van initiatieven die ontwikkeld zijn en worden om deze aan te pakken. Momenteel wordt geïnventariseerd wat er op dit vlak al gebeurt in de stad en de regio. In de toekomst moet dit leiden tot een meer integrale aanpak. 6. Uit het rapport Buitenspel leren we dat gemeenten op basis van de WWB de plicht hebben om een plan van aanpak op te stellen. Bij zorgjongeren worden er wel afspraken op maat opgenomen, maar bij hen ontbreken vaak afspraken over dienstverlening gericht op werk. Hoe zorgt u er in de praktijk voor dat in Eindhoven kwetsbare jongeren in hun maatwerkpakket ook dienstverlening gericht op werk wordt aangeboden? Werk vormt een heel belangrijk element bij het oplossen van problematiek op verschillende gebieden. Naast zorg en ondersteuning (ook door WIJeindhoven) is er daarom ook aandacht voor de weg naar werk. In het kader van de uitvoering van de Participatiewet dient de gemeente een passende re-integratievoorziening in te zetten voor haar bijstandscliënten. Dit gebeurt mede op basis van het inzicht en de expertise die de Specialist Participatie heeft. Samen met de inwoner wordt er een plan van aanpak opgesteld. Hierin wordt ook opgenomen wat de werkzoekende zelf aan mogelijkheden ziet om zijn werkloosheid op te heffen. 7. Er zijn jongeren zonder uitkering die geen beroep doen op de dienstverlening van de gemeente. Uit het rapport Buitenspel blijkt dat een klein deel van de sociale diensten vindt dat het niet tot hun taak behoort deze groepen jongeren in kaart te brengen. Wat is
4
Raadsnummer 15R6448
uw standpunt in deze en welke richtlijnen krijgen de ambtenaren van de sociale dienst mee voor het in kaart brengen van deze doelgroep? Wij zien het als onze taak om deze jongeren in beeld te krijgen. Dit verloopt vanuit de wijkgerichte aanpak via WIJeindhoven. Deze laagdrempelige manier van werken zien wij als een effectieve wijze om deze jongeren in beeld te krijgen en te houden. 8. Als u het niet tot uw taak vindt behoren om deze doelgroep op te sporen wilt u uw keuze dan motiveren en uitleggen dat deze keuze niet in strijd met de wet is? Zie antwoord op vraag 7. 9. Gemeenten en sociale diensten dreigen het zicht op deze groep te verliezen lezen we in het artikel Zicht kwijt op ‘probleemjeugd’. Welke concrete stappen zet u of gaat u in de toekomst zetten om deze doelgroep niet te verliezen? Met de overdracht van participatietaken naar WIJeindhoven zetten we de eerste concrete stap om meer zicht te krijgen op deze jongeren. Daarnaast willen we ook verder investeren in de sociale basis en met maatschappelijke partners naar oplossingen zoeken. 10. Welke rol gaat het Regionaal Werkbedrijf (in oprichting) spelen in het kader van de opvang kwetsbare jongeren? Zie ook het antwoord op vraag 3. Bij het Werkgeversservicepunt i.o. zal een bemiddelaar/coach worden aangesteld die zich specifiek richt op jongeren. Er zal hierbij ook aandacht zijn voor jongeren die nu nog onzichtbaar zijn. Concrete afspraken moeten hier nog over gemaakt worden. 11. Zijn er reeds contacten gelegd met het nog huidige Ergon om voor deze doelgroep arbeids- cq stageplaatsen te realiseren om daarmee integratie in arbeidsproces danwel gerichte vakscholing te bevorderen? Zoals eerder gemeld (zie het antwoord op vraag 3) maakt de Ergon deel uit van het Werkgeversservicepunt i.o. Er is dus een nauwe samenwerking met Ergon. Hun werkgeversnetwerk, hetgeen zij met name hebben opgebouwd vanuit de uitvoering van de WSW, wordt benut bij het realiseren van plaatsingen van werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Eindhoven, 25 augustus 2015
Burgemeester en wethouders van Eindhoven
5
