A
gemeente Eindhoven
Raadsnummer Inboeknummer
14R5854 14bst00831
Dossiernummer 14.19.451 6 mei 2014
Commissie notitie Onderwerp: bespreking rapport Cultuur Eindhoven van Blueyard.
Inleiding Het presidium heeft het college gevraagd een commissienotitie op te stellen voor de bespreking van het rapport “Cultuur Eindhoven” van bureau Blueyard. Onderstaand zijn de punten, die voor deze bespreking van belang zijn, kort beschreven. Er wordt ingegaan op het subsidiekader 2015 en op actuele ontwikkelingen op het gebied van kunst en cultuur in Eindhoven. Onder punt 5 is het rapport kort samengevat en zijn de noodzakelijke beslispunten geformuleerd. a Wettelijke taak
b
Kerntaak gekoppeld aan het werkprogramma van het college
b
Onvermijdelijk
Advies gevraagd aan de commissie om 1. Wat is het doel van cultuurbeleid? 2. Wat is de rol van de gemeente? (faciliterend, participerend, initiërend etc…..) 3. Waar heeft de gemeente geld voor over? 4. Hoeveel inzet heeft de gemeente hiervoor over? (financieel, vastgoed, expertise) 5. Hoe gaan we de uitvoering regelen, hoe worden taken en verantwoordelijkheden verdeeld? (veld, gemeente en adviesorgaan? Uitgangspunt is dat er altijd ruimte moet zijn voor vernieuwing binnen kunst en cultuur (niet alleen doormiddel van een fonds incidentele middelen maar ook binnen reguliere budget) en dat de gemeente niet de enige is die culturele activiteiten in de stad financiert.
A
Raadsnummer
14R5854
Uitgangspunten, doelstelling en randvoorwaarden 1. Subsidiekader 2015 Begin juli 2014 moet het subsidiekader 2015 (nadere regels) bekend zijn zodat culturele instellingen op basis daarvan hun aanvraag 2015 per 1 oktober kunnen indienen en er vóór 31 december 2014 duidelijk is of, en hoeveel, subsidie zij in 2015 ontvangen. Omdat het raadsvoorstel Flex-city niet door de raad is overgenomen is ook de voorgestelde dekking van de bezuinigingstaakstelling op het cultuurbudget niet gerealiseerd. Bij de vaststelling van het cultuurbudget 2015 moet derhalve rekening gehouden worden met een structureel ‘gat’ van circa €300.000,2.
Actuele ontwikkelingen in de stad op het gebied van kunst en cultuur: Het Eindhovens Model De afgelopen jaren hebben er in Eindhoven een aantal interessante ontwikkelingen plaatsgevonden in de manier waarop culturele initiatieven zich geclusterd hebben. De optelsom van deze verschillende vormen van clustering (coöperaties, platforms) noemen we Het Eindhovens Model. De Raad voor Cultuur heeft tijdens een oriënterend bezoek met belangstelling en enthousiasme kennis genomen van deze ontwikkelingen. Met de Raad voor Cultuur worden vervolgafspraken gemaakt om te komen tot een intensievere samenwerking ten aanzien van deze innovatieve projecten. In de Eindhovense clustering zien we een aantal varianten (zie voor meer details bijlage 1) - Het Natlab Model - Het Urban Model - Het ExE Model - Het DNA Festivals Model - Het Pand P Model - Het Platform Erfgoed - Het Platform Materialen - Ontwikkeling Popscene - Ontwikkeling amateurkunst Deze platforms en coöperaties worden gevormd door partijen in de stad die mee willen bewegen. Een open geest en open houding is een basisvoorwaarde om deel te nemen in een platform of coöperatie. De rol van de gemeente bij deze platforms en coöperaties is telkens verschillend maar altijd heeft de gemeente een actief bevorderende houding. Platforms en coöperaties manifesteren zich naar buiten toe vaak middels gezamenlijke evenementen.
2
A
Raadsnummer
14R5854
Bovengenoemde voorbeelden zijn verschillend (in ontstaan, doel, vorm etc.) maar hebben ook een aantal essentiële overeenkomsten: - kennis, ervaring en middelen (geld, vastgoed) delen - halen en brengen - bewustzijn elkaar wederzijds nodig te hebben - het centraal stellen van de eigen organisatie wordt losgelaten Bij de uitvoering van het advies van Blueyard (hoe dan ook) moet rekening worden gehouden met dit soort nieuwe ontwikkelingen. Er moet in een nieuwe systematiek ruimte zijn om in te spelen op dit soort bewegingen en ze te stimuleren. Te denken valt aan een pilot met twee van de modellen (bijvoorbeeld Urban en ExE waarbij bijvoorbeeld geen subsidie meer verstrekt wordt aan de afzonderlijke betrokkenen maar een het cluster). 3. Rapport Blueyard en onderwerpen waarover besluiten noodzakelijk zijn Samenvatting advies Rapport Cultuur Eindhoven (door bureau Blueyard): Blueyard stelt voor het hele proces van ondersteuning van kunst en cultuur door de gemeente Eindhoven buiten de gemeente te beleggen, bij een onafhankelijk orgaan dat in het advies de naam stichting Cultuur Eindhoven meekrijgt. De gemeenteraad bepaalt de kaders voor meerjaren cultuurbeleid op basis waarvan de subsidies worden verleend, de uitvoering (beoordeling en verlening) wordt neergelegd bij de stichting Cultuur Eindhoven met een onafhankelijk bestuur en op afstand van de politiek. De stichting legt op hoofdlijnen verantwoording af over het realiseren van haar opdracht aan het College van B&W en aan de Raad. Voor de beoordeling maakt de stichting gebruik van een onafhankelijke en flexibele pool van experts, een vaste kunstraad is volgens Blueyard niet nodig. Blueyard stelt voor grote instellingen over te laten gaan naar een vierjaren- systematiek, aanvragen voor kleinere projecten worden het hele jaar door in behandeling genomen. De beoordelingscyclus moet synchroon gaan lopen met die van de zogenaamde ‘Cultuurnota- ronde’ van het Ministerie van OCW. In het rapport wordt ook aangegeven dat Eindhoven meer ambitie zou moeten hebben op het gebied van Kunst en Cultuur en dat daar een groter budget bij hoort dat deels van de gemeente zelf moet komen en deels uit externe financiële bronnen (Provincie, Rijk, etc.) Daarnaast wordt er aandacht besteed aan het belang van het benoemen van een basisinfrastructuur en er zouden gelabelde middelen moeten zijn voor ‘DNAactiviteiten’, wellicht in een fonds. Ten aanzien van cultureel vastgoed wordt voorgesteld een onderzoek te (laten) doen. Volgen van het advies van Blueyard betekent, dat budget en besluitvorming over subsidies geheel buiten de gemeente worden geplaatst. De gemeente Eindhoven
3
A
Raadsnummer
14R5854
heeft een subsidierelatie met de stichting Cultuur Eindhoven, de stichting Cultuur Eindhoven onderhoudt subsidierelaties met de culturele instellingen. Raad en College van B&W hebben een kaderstellende rol aan het begin van het proces en een controlerende rol aan het einde van het proces.
Noodzakelijke besluiten Naar aanleiding van het advies van Blueyard moeten er besluiten worden genomen over de volgende onderwerpen: b keuze van systematiek (besluiten wel/ niet met extern orgaan te willen werken en wel/ niet met vierjarensystematiek te gaan werken); b bepaling model adviesorgaan met rollen en verantwoordelijkheden (alle te onderscheiden acties in het subsidieproces -in bijlage 2 wordt geschetst welke activiteiten onderdeel zijn van het subsidieproces- bij extern orgaan leggen of niet, aparte stichting of niet); b vaststelling budgettaire ruimte komende periode (rekening houdend met bezuinigingen, scenario’s incl. fondsvorming/ verkenning geldstromen); b beslissing t.a.v. de aanbevelingen vastgoed (onderzoek); b bepaling van de basisinfrastructuur (rekening houdend met de nieuwe ontwikkelingen en eigenheid van Eindhoven). Belangrijke spelers zijn: Raad, College van B&W, het op te richten extern orgaan (stichting), de ambtelijke sector Economie en Cultuur (EC), de culturele instellingen, de overige stakeholders in het culturele veld (bedrijfsleven,gebruikers,etc.). Vervolgacties: 1. Bepalen van het meerjaren cultuurbudget - Verschillende scenario’s (gelijkblijvend/ meer/ minder) 2. Bepalen subsidiesystematiek - Kiezen voor de vorm waarin extern advies georganiseerd wordt (de toedeling van verantwoordelijkheden en rollen aan overheid (college, raad, ambtelijke organisatie en stichting). Bij voorkeur in cocreatie met deskundigen en vertegenwoordiging van het culturele veld. - Opstellen governance-structuur en bijpassende gedragscode; - Verdere doorontwikkeling opdrachtgeverschap. - kiezen voor subsidieperiode. 3. Bepalen gewenste infrastructuur - Basisinfrastructuur bepalen en bijpassende subsidieperiode.
4
A -
-
Raadsnummer
14R5854
Kiezen voor vorm en inhoud fonds. Hierbij rekening houden met vastgestelde basisinfrastructuur en de ervaringen met andere (deels) vergelijkbare bewegingen (EHV365, Brainport, Capital D) daarbij meenemen. Bij bovenstaande rekening houden met de nieuwe ontwikkelingen binnen het Eindhovense culturele veld.
4. Vastgoed - Opzetten en uitvoeren onderzoek ten aanzien van cultureel vastgoed in afstemming met de sector Grond & Vastgoed en rekening houdend met de daar reeds ingezette ontwikkelingen. Planning Subsidie(kader) 2015 (Overgangsjaar) Vóór 1 juli 2014 Vaststellen subsidiekader 2015 op basis van Cultuur Totaal (nadere regels) Collegebesluit + RIB 1 oktober 2014 Subsidieaanvragen ingediend Oktober/ nov/ Beoordeling aanvragen 2015 ambtelijk december 31 december 2014 Subsidietoekenningen verzonden CONCEPT Planning vanaf 1 januari 2017 Terugrekenend bij de invoering van een vierjarensystematiek vanaf 1 januari 2017. 1 januari 2017 Start periode 2017-2020 voor vier jaren subsidies. 1 september 2016 Subsidietoekenningen Juni, juli, aug 2016 Beoordelen aanvragen door adviesorgaan 1 juni 2016 Subsidieaanvragen (voor 4jaar) indienen Januari/ februari Subsidiekader 2017-2020 formuleren en vaststellen (obv 2016 uitgangspuntennotitie) 31 december 2015 Subsidietoekenningen 2016 verzonden Oktober/ nov/ Subsidieaanvragen 2016 beoordelen door adviesorgaan december 2015 1 oktober 2015 Subsidieaanvragen ingediend Uiterlijk 1 juli 2015 Uitgangspunten notitie omzetten in subsidiekader 2016 (nadere regels) Mei, juni, juli 2015 Uitgangspuntennotitie vertalen naar subsidiekader 2016 2020 (Adviesorgaan in afstemming met sector EC) Febr. Maart/ april Uitgangspuntennotitie wordt opgesteld en vastgesteld 2015 uiterlijk begin juni 2015 Januari 2015 Voorbereiding uitgangspuntennotitie + benoemen BIS; afronding voor voorjaarsnota en afstemming met adviesorgaan
5
A
Raadsnummer
14R5854
Januari 2015 December 2014 September 2014
Installatie adviesorgaan Opzetten adviesorgaan ( bemensing, werving) Starten opzet adviesorgaan (eisen, taken, planning etc )
Mei/ juni/ juli 2014
Besluit College over richting uitwerking advies Rapport Blueyard.
Procesafspraken Na bespreking van deze notitie (20 mei 2014). In verband met vaststelling subsidiekader 2015 behandeling vervolg bij voorkeur in commissie 10 juni en Raadsvergadering 1 juli. Ter inzage gelegde stukken Rapport Cultuur Eindhoven Blueyard Burgemeester en wethouders van Eindhoven,
secretaris
6
A
Raadsnummer
14R5854
Bijlage 1 In de Eindhovense clustering zien we een aantal varianten. -
-
-
-
-
-
-
-
Het Natlab model: door de overheid, die tevens eigenaar is van het gebouw, is ‘afgedwongen’ dat een aantal partijen inhoudelijk, organisatorisch en zakelijk gaan samenwerken. Dit model zit organisatorisch heel strak in elkaar en is ook juridisch afgezekerd. In dit model is synergie niet vanzelfsprekend. Fase 1 van de ontwikkeling van het Natlab is afgerond. In fase 2 komt Sint Lucas er bij en in fase 3 wellicht meer bedrijfsleven. Sinds kort is het initiatief LAB-1 toegevoegd aan de huidige gebruikers van het Natlab. LAB-1 organiseert feesten, optredens of exposities. Het Urban Model: een aantal partijen met een soortgelijke (bedrijfs)cultuur, interesse en visie verenigen zich in een platform, waarbij een gezamenlijk festival (E-moves) uitdrukking geeft aan de meerwaarde. Op dit moment wordt –samen met de gemeente- onderzocht op welk niveau (0 - 5) deze samenwerking zich gaat vertalen. Het ExE Model: een aantal partijen die actief zijn in het onderzoek en de presentatie van projecten op het gebied van kunst-technologie-wetenschap verenigen zich in een levend platform dat zich voortdurend uitbreidt. De gezamenlijkheid zit in inhoudelijke en praktische samenwerking en in het onderzoek naar de toekomstige rol en plaats van dit platform Het DNA Festivals Model: de drie grote DNA festivals (DDW, STRP en GLOW) zoeken elkaar op naar aanleiding van een gezamenlijke strategie naar lokale, provinciale en landelijke overheden. De drie festivals zijn ongeveer even oud en werken elk aan de ontwikkeling van een tweede levenscyclus waarbij meer inhoudelijke, organisatorische en zakelijke samenwerking wordt gezocht. Het Pand P Model: het vertrekpunt van dit model is een gemeentelijk pand dat we willen blijven inzetten voor de buurt en voor cultuur. Bestaande partijen (Het Paard Dat Vliegt en Parktheater) verbinden zich met een nieuwe partij, Het Nieuwe Theater. Uit dit model –anders dan bij het Natlabzal waarschijnlijk een deels formele organisatie en deels informele organisatie ontstaan. Het Platform Erfgoed is door de gemeente geïnitieerd. Deelnemers aan dit platform zijn onze afdelingen Monumentenzorg en Archeologie naast de Van Abbestichting, Stichting Wederopbouw Erfgoed en de AVKP. Het Platform Materialen is een initiatief van Beeldenstorm en nog in de ontwikkelingsfase. Partijen hebben elkaar gevonden maar hebben nog concrete acties met elkaar ontwikkeld. Popscene: nieuwe samenwerking ontstaat vanuit ontwikkelingen in aanbod en inhoud tussen aanbieders en afnemers van repetitieruimten voor de popen rockscene in de stad. Summa, CKE, PopEi, Effenaar en Dynamo hebben elkaar op gezamenlijk ambitieniveau gevonden en bouwen nu verder aan
7
A -
Raadsnummer
14R5854
afstemming en samenwerking. Gezamenlijke bijdragen aan talentontwikkeling en het bieden van een aansprekende ketenaanpak staan hierbij voorop. Amateurkunst: de ondersteuning van de amateurkunst is aan herijking toe. Gemeentelijke subsidiëring vanuit het traditionele verdelingsbudget (€ 358.000,- + € 20.000,-) moet gaan plaatsmaken voor een meer eigentijdse en dynamische vorm van ondersteuning. Het voornemen is om de ondersteuningstaak onder te brengen bij het CKE. Dit is momenteel in bespreking. Het CKE is getransformeerd naar een meer outreachende organisatie die sterke verbindingen aangaat met de amateursector. De gedachten gaan naar een combinatie van instandhoudingssubsidies voor verenigingen, budget voor vernieuwende amateurkunstinitiatieven en een breed portfolio aan ondersteuning ‘in natura’: ruimte, voorzieningen, hulp en advies. Voor de AK-sector blijft het budget gehandhaafd.
8
A
Raadsnummer
14R5854
Bijlage 2 Acties en producten: 1. Uitgangspuntennotitie opstellen en vaststellen Er dient voorafgaand aan een subsidieperiode van vier jaar gestart te worden met een uitgangspuntennotitie (circa twee jaar van te voren). De uitgangspuntennotitie wordt opgesteld door het College van B&W en vastgesteld door de Raad. De uitgangspuntennotitie is leidraad voor de beoordeling van de subsidies (en subsidieregeling). In de uitgangspuntennotitie wordt aandacht besteed aan: - visie (tot op heden het beleidskader Cultuur Totaal) - specifieke aandachtspunten (bv cultuureducatie, participatie, cultureel ondernemerschap) - relatie met andere domeinen - de hoogte van het beschikbare subsidiebudget (nu circa €22 miljoen) - flexibiliteit versus continuïteit - tijdsperiode/subsidietermijnen - proces - opdrachtformulering aan de Stichting Cultuur Eindhoven 2. Beoordelingskader opstellen en vaststellen De uitgangspuntennotitie wordt vertaald naar een inhoudelijk subsidiekader. 3. Subsidieaanvragen indienen Instellingen, die subsidie wensen te ontvangen, dienen een subsidieaanvraag in. 4. Subsidieaanvragen beoordelen Subsidieaanvragen dienen beoordeeld te worden op volledigheid en juistheid (financieel) en inhoudelijk beoordeeld te worden, er wordt een integrale afweging gemaakt. 5. Adviseren over subsidieaanvragen Er volgt een advies over het wel of niet toekennen van subsidies. 6. Toekennen subsidies De subsidies worden toegekend of afgewezen. 7. Controleren/ evalueren prestaties De activiteiten worden gemonitord volgens de subsidie- en verantwoordingscyclus. 8. Budgethouder Momenteel is de gemeente (Sector EC) budgethouder.
9
