Gemeente Den Haag
Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag
de gemeenteraad
Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk
rm 2013.241 - BOW/2013.352 RIS 267083 Doorkiesnummer
070 - 353 2250 E-mailadres Aantal bijlagen Datum
5 november 2013 Onderwerp
Voortgangsbericht WK hockey 2014
Inleiding Van 31 mei t/m 15 juni 2014 vindt in Den Haag het WK hockey plaats, één van de grootste sportevenementen die ooit in Den Haag – en zelfs in heel Nederland! – zijn georganiseerd. Den Haag is de gast-stad voor 15 landen waarvan de beste heren en dames hockeyteams ter wereld zullen strijden om het wereldkampioenschap in 76 wedstrijden. Een uitgelezen kans dus om Den Haag in veel opzichten positief op de kaart te zetten. Voor dit grote evenement werkt de gemeente nauw samen met de hockeybond (KNHB). De KNHB organiseert het toernooi; Den Haag is verantwoordelijk voor het realiseren van de faciliteiten in en rond het stadion. Dat stadion ligt aan de rand van de stad, maar de stad moet wél heel veel gaan merken van het WK. Daarom worden er ook in de stad tal van activiteiten georganiseerd en wordt het zogenaamde Haagse Hockey Plein ingericht op het Plein. Hierbij speelt Den Haag Citymarketing een coördinerende rol. Het WK is vanaf nu al zichtbaar: de aanloop is begonnen, met allerlei kick-offs, evenementen, vooruitblikken, openingen van WK-velden etc. Tijdens het toernooi zelf bruist Den Haag 16 dagen lang en is de stad het middelpunt van het land. En het toernooi levert ten slotte een mooie nalatenschap op, die uiteenloopt van hockeyvelden voor de clubs tot economische spin-off en van prachtige herinneringen tot een verbeterd imago en een City Host programma. In deze voortgangsrapportage staan: 1. de activiteiten in het kader van ‘Het WK en de stad’; 2. voorbereiding facilitaire zaken rond het Stadion; 3. financiële paragraaf; 4. duurzaamheid.
Inlichtingen bij
Postadres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Internetadres: www.denhaag.nl
Telefoon: 070 - 14070
BOW/2013.352
2
Omdat dit evenement een uniek gebeuren voor onze stad is kunnen wij ons voorstellen dat we voor uw raad een presentatie organiseren samen met de Koninklijke Nederlandse Hockeybond. Een presentatie waarin de plannen worden toegelicht op de locaties waar ze ook daadwerkelijk plaatsvinden.
1. Activiteiten in het kader van “het WK en de stad” ’s Werelds beste hockeyers komen naar de Den Haag en dit biedt kansen voor de stad. Maar niet alleen voor de stad: het hele land en de hele wereld zullen weten dat Den Haag een uitstekende gastheer is en er een sportief feest van maakt waar iedereen trots op kan zijn en waar vele Hagenaren van zullen profiteren. Voor Den Haag is het WK geslaagd als inwoners, ondernemers, sporters, bezoekers en media het evenement en alles eromheen als succesvol ervaren. Doelstelling is om alle kwaliteiten van Den Haag tijdens het WK Hockey zichtbaar te maken en zowel de nationale als de internationale naamsbekendheid van Den Haag als stad van Vrede en Recht te vergroten. Het WK Hockey geeft de mogelijkheid om tientallen miljoenen mensen kennis te laten maken met Den Haag. Daarnaast is het WK een goed middel om zowel de stadstrots te vergroten als de binding met de stad te verbeteren. Den Haag moet voor en tijdens het evenement bol staan van het WK Hockey. En ook de erfenis van het evenement moet voor de stad voelbaar en meetbaar zijn. Om dit te realiseren zijn de volgende acties opgezet: a. de coördinatie van sportieve side events in de stad; b. de realisatie van het zogenaamde Haagse Hockey Plein in de binnenstad; c. de inzet van city hosts; d. de ontwikkeling van een overkoepelende communicatieaanpak en communicatieactiviteiten; Ad a. Sportieve side events De projectgroep Sportieve Side Events, met daarin de sector Sport van de gemeente, de KNHB, Den Haag Topsport, de Haagse Hogeschool en het ROC Mondriaan, is verantwoordelijk voor de organisatie van de sportieve side events die in aanloop naar en tijdens het WK plaatsvinden. De afdeling Sportsupport is verantwoordelijk voor de coördinatie van deze side events, welke zoveel mogelijk in lijn met de bestaande sportstimuleringsprogramma’s zijn ontwikkeld. Vanuit deze gedachte zijn negen thema’s geformuleerd. Voor een groot aantal van deze thema’s staan de activiteiten inmiddels vast. Hieronder een overzicht:
Streethockey: hockeyactiviteiten op playgrounds (20-tal sportleiders opgeleid door KNHB), toernooien, finales op Haags Hockey Plein. WK Veteranen: meerdaags internationaal toernooi (60+) op hockeyvereniging KZ tijdens WK. Senioren: Dutch Senior masters (40+) op HCR en Fithockey toernooi op HC Wateringse Veld, beiden tijdens WK. Gehandicapten: vier landelijke G-dagen op Haaglanden verenigingen, clinics op scholen en verenigingen, activiteitenaanbod speciaal onderwijs. P.O. & V.O. & I.O.(scholen): activiteitenaanbod in de vorm van een menukaart. Denk hierbij aan een gymles op het Haags Hockey Plein, een bezoek aan het stadion of een spandoekontwerpwedstrijd. Inmiddels hebben ruim 30 scholen zich aangemeld. Activiteiten starten in januari 2014 en lopen door t/m het WK in september wordt gestart met een wervingscampagne. Bedrijven: Landskampioenschap bedrijfshockey en Six a Side bedrijventoernooi op HGC tijdens WK, koppeling met programma ‘Vol voor Vitaal’.
BOW/2013.352
3
Volwassenen: Trimhockey toernooi op HGC tijdens WK Beachhockey: nog geen concrete activiteiten bekend, er wordt gekeken naar: internationaal Beachhockey toernooi, een week van de beachsporten (ook voor WK Beachvolleybal 2015) en clinics op het strand. Expats / ambassades: expattoernooi op de Rijswijksche Hockeyclub, ambassadetoernooi op Craeyenhout, koppeling met Embassyfestival in 2014 (mogelijk op Haags Hockey Plein).
De twintig Haaglanden verenigingen vervullen een belangrijke facilitaire en organisatorische rol in de uitvoering van de side events. Daarnaast ontwikkelen zij tal van verenigingsactiviteiten zoals jeugdtoernooien, seminars en clinics. Studenten van de Haagse Hogeschool/Academie voor sportstudies en Mondriaan worden middels teamplayerprojecten ingezet voor de organisatie en de uitvoering van de side events. Daarnaast voeren studenten onderzoeken uit naar de resultaten en de opbrengsten. Bij alle side events wordt een koppeling gemaakt met het Haags Hockey Plein of het stadion. Vooraf wordt bekeken op welke wijze dit gedaan kan worden en wanneer (aantallen, effecten) we kunnen spreken over een succesvol side event. Ad b. Het Haagse Hockey Plein Zoveel mogelijk overige activiteiten rondom het WK worden van 28 mei tot en met 15 juni in de binnenstad geconcentreerd. Deze concentratie van activiteiten op één plek zorgt voor een betere zichtbaarheid en voor meer media-aandacht, wat de betrokkenheid versterkt. Een succesvol Haags Hockey Plein zal ook extra bezoekers naar de stad trekken. Alle bewoners, bezoekers, ondernemers en media zijn van harte welkom. Op basis van dit idee is, met input van vele partners in de stad, het concept Het Haagse Hockey Plein ontwikkeld. Dit concept biedt de voordelen dat het haalbaar en realistisch is, multifunctioneel en internationaal, en vele doelgroepen bedient. Bijkomend voordeel: het dient als voorbeeld voor het WK Beach Volleybal 2015 en andere toekomstige evenementen in de stad. Het Haagse Hockey Plein is gesitueerd op het Plein en bestaat uit: • het paviljoen Het paviljoen wordt de ‘Haagse huiskamer’ tijdens het WK Hockey. Uitgangspunt is dat dit vrij toegankelijk is voor alle doelgroepen. De aankleding zal hockeyaccenten uit de verschillende continenten bevatten; uiteraard hangen er schermen waarop de wedstrijden uitgezonden worden. Het paviljoen heeft ook een mediaruimte, van waaruit tv- en radiozenders live kunnen uitzenden. Daarnaast kunnen (Haagse) ondernemers gebruik maken van een sfeervolle hospitality-ruimte. • een miniatuur- hockeyveld Op een klein hockeyveldje (20 bij 30 meter) vinden tijdens het WK elke dag sportieve activiteiten plaats, die aansluiten bij de sportieve side events. Scholen, ambassades, ondernemers en politiek nemen het tegen elkaar op. De sportieve activiteiten gaan bovendien breder dan alleen hockey en richten zich op jong en oud. Uiteraard zal hierbij aandacht worden besteed aan het belang van bewegen en gezond leven. Het hockeyveldje wordt aangeboden door de firma’s Greenfield’s en Heijmans en wordt geleverd met een geheel nieuw duurzaam waterbesparend systeem. Dit systeem, waarin kunstgras en waterzuivering gecombineerd worden, maakt het wereldwijd mogelijk (drink)watermanagement toe te passen op zowel sportcomplexen als in landscaping op basis van kunstgras. Een unicum in de wereld! •
een buitenpodium
BOW/2013.352
4
De programmering op het buitenpodium wordt in samenwerking met de Haagse culturele sector ingevuld. Tijdens het WK gaan niet alleen hockeybeelden de wereld over, maar juist ook aantrekkelijke (promotionele) beelden van Den Haag. Het culturele aanbod in de stad versterkt dit promotionele beeld. Bij de invulling van het programma op het Haags Hockey Plein wordt gedacht aan wisselende thema’s, refererend aan de verschillende continenten waar de deelnemende WK-teams vandaan komen. Horeca, entertainment, cultuur en sport zullen elke dag vanuit een ander continent belicht worden. Bij de invulling van de thema’s wordt gebruik gemaakt van de kennis en kunde van ambassades, internationale organisaties en expats die in Den Haag gevestigd zijn. Om het Haags Hockey Plein te realiseren zal nauw samengewerkt worden met Haagse ondernemers. Ook de Haagse onderwijsinstellingen worden nauw bij de uitvoering betrokken. Om de betrokkenheid in de stad te vergroten is de Stichting Haags Hockey Plein (HHP) opgericht. Ties Kruize (de bekendste Haagse oud-hockeyer) is voorzitter van de stichting en heeft een bestuur om zich heen verzameld waarin de Haagse hockeyclubs, het bedrijfsleven en onderwijs worden vertegenwoordigd. Doelstelling van de Stichting Haags Hockey Plein is het opzetten, organiseren en exploiteren van evenementen rond het WK Hockey 2014 op het Plein in Den Haag. Daarnaast zal de stichting via het Wereldkampioenschap Hockey het belang van sport en beweging promoten. De gemeente Den Haag ondersteunt de Stichting bij de organisatie en uitvoering van het Haags Hockey Plein. Er is een procesgroep opgericht waarin alle betrokken partijen samenwerken. In de procesgroep zijn o.a. Citymarketing, Communicatie, OCW-Sport, OCW-Cultuur, OCW-Onderwijs, OCWVolksgezondheid, DSB- Duurzaamheid, DSO-Economie, DSO-BIZ, Den Haag Topsport, Den Haag Marketing en de KNHB vertegenwoordigd Voor de activiteiten op het Plein is een gemeentelijk budget beschikbaar van € 300.000,-. Afhankelijk van de bijdrage van potentiële partners, sponsors en fondsen zullen de activiteiten op het Haagse Hockey Plein omvangrijker worden. Ad c. Vrijwilligers/city hosts The Hague Hosts zullen een cruciale rol spelen in het welkom van Den Haag. Bovendien is het een manier om trotse bewoners een actieve rol te laten vervullen in het uitdragen van de gastvrijheid van de stad. Rondom belangrijke evenementen, zoals het WK Hockey en de NuclearSummit, is een hoog niveau van gastvrijheid cruciaal, niet alleen voor het evenement zelf, maar ook voor de verbinding met de stad en het aantrekken en blijvend binden van bezoekers. Vanaf het moment dat bezoekers aankomen per vliegtuig, auto of trein tot het moment dat ze weer vertrekken, ervaren zij een optimale gastvrijheid. Vanuit een van de informatiepunten in de stad, zoals de stations, The Hague-Rotterdam Airport, het Kyocera Stadion, de binnenstad en Scheveningen bieden zij alle informatie die de bezoeker nodig heeft. Dat kan gaan om de route naar theaters en restaurants, de dichtstbijzijnde fietsverhuur of toiletten en de beste weg naar het stadion of het evenemententerrein. Voordelen The Hague Hosts: Een (meer dan) tevreden bezoeker blijft langer, besteedt meer geld en kan een terugkerende bezoeker worden. Een hoog niveau van stadsgastvrijheid heeft een positief effect op (potentiële) bewoners en bedrijven. Zij worden ambassadeurs van de stad. Zij voelen zich betrokken en vertellen hun positieve beleving door. Participatie van bewoners/vrijwilligers zorgt ervoor dat een hoog niveau van gastvrijheid duurzaam en vanzelfsprekendheid wordt. Grote evenementen, zoals het WK Hockey, en de gastvrije stad versterken elkaar. Het doen van vrijwilligerswerk wordt gestimuleerd
BOW/2013.352
5
Om vorm te geven aan deze ambities wordt de succesvolle vrijwilligersaanpak van de Olympische Spelen in Londen vertaald in een Haagse variant. Dit betekent dat via het The Hague Hosts- programma een groep van 300 gemotiveerde vrijwillige city hosts wordt opgeleid. Deze getrainde groep vrijwilligers is vervolgens inzetbaar bij talloze andere evenementen en op dagen met veel bezoekers. Om de bezoekers de diversiteit van Den Haag te laten zien, wordt hier rekening mee gehouden bij de selectie. Werving, die eind november van start gaat, vindt plaats onder verschillende doelgroepen, via scholen, het bedrijfsleven, sportverenigingen en vrijwilligersorganisaties, maar ook onder uitkeringsgerechtigden. Voor deze doelgroep vormt relevant vrijwilligerswerk een mooie opstap naar vast werk. Doelstelling Het projectresultaat tot en met het WK Hockey moet zijn: een groep van 300 gemotiveerde en getrainde city hosts, die ook inzetbaar zijn bij andere evenementen; een structurele (vrijwilligers)organisatie als eigenaar van het The Hague Hosts-programma. Het duurzame, langetermijnresultaat moet zijn dat het The Hague Hosts-project een positieve bijdrage levert aan het welkome en gastvrijheidsgevoel van bezoekers, het merk Den Haag, de betrokkenheid van de stad, de economische spin-off (meer uitgaven in de stad), participatie van bewoners en de attitude jegens vrijwilligerswerk. De ervaring in Londen leert dat iedere geïnvesteerde pond in het London Ambassadors program drie pond aan directe en indirecte revenuen heeft opgeleverd. Ad d. Communicatie De communicatie-aanpak rondom het WK Hockey en alle initiatieven in de stad krijgt steeds meer vorm. Er is een communicatiewerkgroep opgericht waarin alle betrokken partijen samenwerken aan een geïntegreerde communicatie aanpak. In de werkgroep zijn o.a. Citymarketing, OCW, Den Haag Topsport, Den Haag Marketing, Bestuursvoorlichting en de KNHB vertegenwoordigd. Een en ander komt samen in een communicatieplan. Het plan besteedt onder meer aandacht aan:
de samenhang in de communicatie tussen KNHB, gemeente Den Haag (sport, cultuur, vrijwilligers, marketing) en de Stichting Haags Hockey Plein. Let’s celebrate hockey zal daarin centraal staan. In de kernboodschappen nodigen we de stad, het land, de wereld uit om het WK Hockey hier in Den Haag (Stad van Vrede en Recht) te komen vieren én vooral ook mee te doen. We beloven daarbij een totaalbeleving van het hockey en stad. Hockeyfan of niet, tussen 28 mei en 15 juni 2014 gebeurt het hier in Den Haag. Beleef Mee! Doe Mee!, Kijk Mee!, Praat Mee! We gaan daarbij uit van de kracht van bestaande beeldmerken. De beeldmerken van de stad (vlieger) en de Rabobank Hockey World Cup worden dan ook zoveel mogelijk naast elkaar gebruikt. Extra aandacht is er voor de aansluiting op bestaande campagnes zoals de City host campagne en the Hague Festivals.
een brede geïntegreerde publiciteitsaanpak, waarin per type media een gerichte aanpak wordt geformuleerd: lokaal (gemeente Den Haag)/nationaal (gemeente Den Haag i.s.m. Den Haag Marketing)/internationaal (KNHB i.s.m. Den Haag Marketing), met focus op bepaalde (deelnemende) landen. Het WK brengt een grote hoeveelheid (internationale) journalisten naar de stad, met name sportjournalisten. Om te voorkomen dat de pers alleen bericht over het WK en in het stadion blijft hangen, moeten de journalisten geprikkeld worden om meer van Den Haag te zien en hier ook over te berichten. Met name de link met het thema Vrede & Recht is belangrijk; hier is de stad immers internationaal vooral van bekend. Hiervoor wordt een perstoolkit ontwikkeld.
BOW/2013.352
6
De media worden actief uitgenodigd voor alle activiteiten in de stad, ze krijgen verhalen en filmpjes aangeboden en er worden één of meerdere persbijeenkomsten georganiseerd in het stadhuis en/of op Het Haagse Hockey Plein.
De aankleding van de stad. City dressing is een belangrijk onderdeel om het WK Hockey zichtbaar en voelbaar te maken. In aanloop naar en tijdens het WK Hockey ademt de stad hockey. Er wordt op strategische locaties zoals stadsentrees, binnenstad en Scheveningen gebruik gemaakt van o.a. banieren, driehoeksborden, WK-trams en -bussen, abri’s, muppi’s en billboards. Ook ondernemers worden gestimuleerd om bij te dragen aan de city dressing bijvoorbeeld door het aankleden van gebouwen, etalages, etc.
De inzet van social media. Social media gaat een belangrijke rol spelen in de communicatiestrategie omdat ze uitermate geschikt zijn om de verbinding te leggen tussen alle verschillende (internationale) doelgroepen én de gewenste WK Hockey beleving te laden.
Omgevingscommunicatie. Tijdig verbinding maken met ondernemers en inwoners Leidschenveen Ypenburg en specifiek Forepark. Met de ondernemers is al meerdere keren gesproken.
Hospitality. Op het uitgestrekte terrein rond het Kyocera stadion wordt een compleet promo-dorp gebouwd, het Hockey Park. In het Hockey Park wordt een groot B2B gedeelte gecreëerd met Units en Marquees (hospitality-tenten). De KNHB stelt de gemeente, als tegenprestatie voor de samenwerking, in staat om gasten uit te nodigen op een zichtbare, representatieve plek. Daarnaast zullen er diverse Haagse representatiematerialen worden geleverd, zoals stropdassen, sjawls en bandana’s.
Er zijn ook al een aantal concrete communicatieacties in gang gezet. In november gaat de gemeentelijk website online. Op www.wkhockeyindenhaag.nl zal al het bovengenoemde samenkomen. Er is een logische verbinding met de website van de KNHB www.rabobankhockeyworldcup2014.nl en de gemeentelijk facebookpagina www.facebook.com/denhaagwkhockey . Er is veel publiciteit geweest rondom de aanleg van de WK Hockey velden bij de Haagse hockey verenigingen. Ook is WK Hockey publiciteit verkregen bij de introductie van Stockey en evenementen in de stad zoals het Ondernemersplein 2013, het Embassy Festival en de opening van het parlementaire sportieve jaar.
BOW/2013.352
7
2. Voorbereiding facilitaire zaken rondom het Kyocera Stadion De grootste verantwoordelijkheid van de gemeente voor het faciliteren van het WK Hockey ligt rond het stadion van ADO Den Haag en betreft: de aanleg van 2 hockeyvelden en een tijdelijk 2e stadion voor de wedstrijden; de aanleg van trainingsaccommodaties de aanleg van voldoende, deels vervangende parkeervoorzieningen. Om dat waar te maken is de medewerking van drie externe partijen van belang: de hockeybond, ADO en de firma Zegwaard. Met alle 3 partijen zijn vergaande afspraken gemaakt die noodzakelijk zijn voor de realisatie van het evenement. Met de hockeybond is overeenstemming over alle belangrijke onderwerpen met name de afbakening van de verantwoordelijkheden opleveringsschema van stadion, velden en parkeerterreinen Met ADO is overeenstemming omtrent de beschikbaarstelling van het stadion en de ruimten eromheen. Met de firma Zegwaard is een contract gesloten voor het gebruik van het parkeerterrein. Stadion Het Kyocera stadion is tijdig beschikbaar voor het WK hockey. Een groot probleem vormde de tijdsplanning. De ombouw van het stadion, mei 2014, vergde veel tijd waardoor de mogelijkheid bestond dat ADO, indien playoff-wedstrijden moeten worden gespeeld, dit niet in eigen stadion kon doen. Dit had grote logistieke, beveiligings- en financiële gevolgen gehad. Dit probleem is weggenomen door het deze zomer aanleggen van de fundering voor het kunstgrasveld. Hierdoor is voor de ombouw van het voetbalveld naar hockeyveld voor het WK komende zomer nog maar een paar dagen nodig. ADO kan de eventuele playoff-wedstrijden gewoon thuis spelen. Na afloop van het WK wordt het hockeykunstgrasveld, op verzoek en ten laste van ADO vervangen door kunstgras voor voetbal. Want ook ADO wil overgaan naar kunstgras. Met het naar voren halen van de aanleg van de fundering van het kunstgras is niet alleen veel tijd gewonnen, maar zijn ook veel kosten uitgespaard. Immers het risico dat wedstrijden van ADO in de nacompetitie in een andere stad moesten worden gespeeld was niet ondenkbeeldig. De kosten hiervan zouden meer dan 1 miljoen hebben belopen (exclusief beveiliging) en het vinden van een andere speelstad zou niet eenvoudig zijn geweest. Kortom vanuit financieel, beveiligings- en planningsoogpunt is met het naar voren halen van de aanleg van de fundering een forse stap vooruit gezet. Helaas is op een deel van de nieuwe natuurgrasmat een afwateringsprobleem ontstaan. Dit heeft geleid tot het versneld aanleggen van voetbalkunstgras voor de rest van het lopende seizoen. De kosten van dit aanleggen van tijdelijk kunstgras zijn € 0,230 hetgeen niet opweegt tegen de behaalde voordelen zoals hierboven beschreven. Haeghe Groep Waar mogelijk worden werkzaamheden verricht door werknemers van de Haeghe Groep. De WK organisatie zal de werknemers inschakelen bij o.a. het parkeren en de schoonmaak. Dit geldt niet alleen voor de werkzaamheden op en rond de venue maar ook voor het Haags Hockey Plein en op andere locaties. Overige voorbereidingen Nu in het stadion al een onderbouw ligt, is de grootste druk van de planning af. De voorbereiding van alle andere fysieke werkzaamheden ligt op schema. Dan gaat het om de aanleg van de trainingskunstgrasvelden, een tweede stadion, parkeerterreinen en alles wat daar mee samenhangt. Die voorbereidingen zijn anderhalf jaar geleden begonnen met onderzoeken, metingen, tekeningen, berekeningen, pilots voor de velden e.d. In april van dit jaar is daartoe het zogeheten bouwteam officieel van start gegaan.
BOW/2013.352
8
Nadat in 2012 bij Klein Zwitserland een eerste pilotveld voor de WK is aangelegd, volgden er dit jaar nog vier van datzelfde type: bij HBS Craeyenhout, HGC, HDM en nogmaals KZ. Deze velden zullen fungeren als trainingsaccommodatie voor de landen teams en als locatie voor side events. Het spreekt voor zich dat er in de voorbereidingsfase, maar zeker bij de realisatie van alle werkzaamheden in en rond het stadion en het WK zelf, niets mis mag gaan. Hieronder nog enkele specifieke operationele aspecten voor het WK hockey. De belangrijkste zijn: Korte aanlegperiode Hoewel de grootste tijdsdruk is weggenomen, moeten de afrondende werkzaamheden in het stadion nog steeds in zeer korte tijd gebeuren. In drie dagen tijd moet een hockeykunstgrasveld aangelegd worden. Dit is haalbaar. Maar ondanks een perfecte voorbereiding, kunnen er in de praktijk onvoorziene dingen gebeuren. Het risico is beperkt omdat het WK zelf niet in gevaar kan komen. Het risico doet zich bovendien in het geheel niet voor als ADO net als afgelopen jaar geen playoff-wedstrijden hoeft te spelen. Drukke verkeerssituatie Het stadion zal iedere avond uitverkocht zijn. Anders dan bij voetbalwedstrijden op zaterdagavond of zondagmiddag zal de verkeersdrukte die hiermee samenhangt, op een aantal dagen samenvallen met de avondspits. Filevorming met vele laatkomers e.d. tot gevolg, is vervelend voor betrokkenen en niet goed voor de uitstraling van het evenement. Om dat zo goed mogelijk te voorkomen wordt een aantal maatregelen genomen: - duidelijke communicatie om bezoekers zo veel mogelijk met openbaar vervoer te laten komen, of in ieder geval tijdig, vóór de spits dus; - een goed verkeersplan, samengesteld in overleg met politie, verkeersdeskundigen en omliggende gemeenten. - parkeerkaarten worden zoveel mogelijk van tevoren verkocht en op grond van postcodes e.d. aan logistiek logische parkeerterreinen toebedeeld. - het pendelvervoer wordt zo veel mogelijk gescheiden van de aan- en afvoerroutes van de parkeerterreinen.
3. Duurzaamheid Vanzelfsprekend is duurzaamheid een belangrijk item bij het WK Hockey. dit komt tot uitdrukking bij een aantal onderwerpen. Gebruik van bestaande faciliteiten Voor de WK zullen enkele tijdelijke faciliteiten gerealiseerd moeten worden zoals een tweede stadion en een hospitalitydorp. Maar voor het overige zullen bestaande voorzieningen worden gebruikt: het Kyocerastadion en de velden van de Haagse verenigingen. Hergebruik materialen De kunstgrasvelden die in de twee stadions worden gelegd, worden na het WK verplaatst naar Haagse verenigingen. Dat geldt ook voor de kunstgrasmat die nu in het stadion ligt voor ADO. Openbaar vervoer en fietsgebruik Er komen uiteraard parkeerterreinen maar verder zal het gebruik van de auto worden ontmoedigd. Haagse verenigingen, die massaal het WK gaan bezoeken, gaan zoveel mogelijk met de fiets. De capaciteit van de fietsenstalling bij het stadion, zal worden vergroot. Ook komt er normaal gesproken, boven de bestaande openbaar vervoerlijnen, een pendelvoorziening tussen stad en stadion. Educatieve programma’s Op het WK-terrein en op het Plein komen educatieve programma’s waarin thema’s als gezonde voeding en duurzaamheid op een aansprekende manier worden gepresenteerd aan de scholen, die ook massaal het WK gaan bezoeken.
BOW/2013.352
9
4. Financiën Onderzoek economische spin-off Het Mulier Instituut heeft, in opdracht van de gemeente, onderzoek gedaan naar de economische spin-off van het WK Hockey voor de gemeente Den Haag. De directe opbrengst van het WK is becijferd op netto € 9 mln. ‘Netto’ betekent in dit geval: na toepassing van een correctiefactor voor overheidsbijdragen (gemeente en Rijk). Het effect zit in bestedingen voorafgaande en tijdens het WK in de stad. Wat hier nog niet in is meegenomen, is het effect van de mediawaarde. Den Haag komt een aantal weken positief en internationaal in beeld met een groot sportevenement. De ervaring leert dat de mediawaarde daarvan in de miljoenen loopt, maar moeilijk valt te becijferen. Verder zijn er bij grote sportevenementen ook effecten die op de langere termijn optreden, na maanden of jaren. Deze zijn met name afhankelijk van de kwaliteit van de citymarketing. De gemeentelijke bijdrage aan het WK Hockey vertaalt zich in een economische spin-off die daarvan een veelvoud is. Budget De gemeentelijke kosten voor het mondiale evenement zijn begroot op 6,8 mln. en opgenomen in een sluitende begroting. In de bijlage ziet u een overzicht hiervan. Grote posten zijn natuurlijk de ombouw van het stadion en de aanleg van een tijdelijk tweede stadion. Wij hebben met de inzet vanuit het cofinancieringsfonds tevens een rijksbijdrage ontvangen. In de begroting 2014 is aanvullend 1 mln. beschikbaar gesteld. Daarnaast is aangegeven dat in de risicoparagraaf een risico is voorzien voor het WK hockey ad € 2,75 mln. In dit bedrag is rekening gehouden met het risico om ADO Den Haag maximaal 2 thuiswedstrijden te laten houden in een ander stadion buiten Den Haag. Hiervoor was vooralsnog een bedrag geraamd van € 1 mln. (exclusief beveiligingskosten). Door het naar voren halen van de aanleg van de fundering voor kunstgras doet dit risico zich niet meer voor. De extra kosten die zijn gemaakt voor de laatste wijziging in de grasmat belopen ca. € 0,230.
BOW/2013.352
10
Begroting Omschrijving
Bedrag X 1.000
Uitgaven stadion 2e stadion incl. kleedkamers Parkeren kosten ADO Den Haag Overige kosten Fee FIH Side events City Marketing Inzet vrijwilligers Totaal uitgaven Dekking Olympisch fonds Meerjarig onderhoudsplan Cofinancieringsfonds Rijksbijdrage VWS BTW voordeel Budget Topsport Begroting 2014 aanvulling Programma sport Totaal dekking
1.360 1.930 660 500 500 1.000 615 300 --------6.865
3.200 600 390 840 300 325 1.000 210 ---------6.865
Daarnaast is in de risicoparagraaf begroting 2014 een bedrag voor het WK Hockey opgenomen van € 2,75 mln. ten behoeve van verplaatsing wedstrijden ADO, onvoorziene weersomstandigheden bij ombouw stadion, onderbezetting parkeren, BTW, verkeersafwikkeling . Dit risico wordt in het kader van de jaarrekening geactualiseerd. Tot slot betreft de investering in de onderlaag een investering waarmee het ADO stadion in de komende jaren nog beter inzetbaar wordt voor bijzondere sportevenementen. Gelet op het meerjarig nut dienen deze investeringsuitgaven van € 0,4 mln. conform de BBV geactiveerd te worden. Binnen het krediet uit het MIP voor permanente sportvoorzieningen in Leidschenveen was nog ruimte om deze investering uit te voeren. Het college van burgemeester en wethouders, de secretaris, de burgemeester, mw. A.W.H. Bertram
J.J. van Aartsen
