Gaandeweg. Pinksterfeest. Jubileum. Monumentaal orgel. Mei 2011

Gaandeweg Mei 2011

Jubileum

Pinksterfeest Monumentaal orgel

Magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente Zwolle, de Evangelisch-Lutherse Gemeente en De Hoofdhof Berkum

Schildersbedrijf sinds 1921 telfordstraat 18 8013 RM Zwolle tel. 038 - 465 02 22 fax 038 - 465 37 70

het einde van onmogelijke uitvaartwensen. Bij Monuta maakt u van elk afscheid een mooie herinnering. Kijk op monuta.nl of bel Monuta Zwolle (038) 421 19 33.

Voor informatie: Plons Aa-Landen, Botlek 52, 8032 CG Zwolle 038-4542857 of 06-33322466 [email protected]

Plons Aa-Landen (0 tot en met 12 jaar) Plons Holtenbroek (0 tot en met 12 jaar) Plons Het Stroomdal (4 tot en met 12 jaar) Plons de Wilgenburg (4 tot en met 12 jaar) Plons Koningin Emma (4 tot en met 12 jaar) Plons SBO De Brug (4 tot en met 12 jaar) Plons CSV’28 (4 tot en met 12 jaar) Plons De Schatgraver (4 tot en met 12 jaar) Plons De Morgenster (4 tot en met 12 jaar)

WORDT VERGOED DOOR UW ZORGVERZEK ERAAR!

? n e p o l e Vastg

... in relatie, gezin of baan? Werk aan uw herstel in een sfeer van rust en bezinning! WWW.HEZENBERG.NL 038 - 444 52 51

In deze Gaandeweg Op de voorpagina: Vanaf 12 juni, Eerste Pinksterdag, vormen de leden van De Hoeksteen en de Oosterkerk samen een nieuwe gemeente. Ter voorbereiding hielden zij al verscheidene gezamenlijke diensten. Op 6 maart ging Christa van Stappen samen met Margo Jonker voor in de Oosterkerk. Aandacht voor onder andere het 75-jarig jubileum van gereformeerd Berkum pagina 4, 5, 8, 9, 15 en 19

Woord en Geest

Informatie van het Kerkelijk Bureau Colofon Gaandeweg pagina 18

In het boek Handelingen lezen we dat herkend wordt wat in de profetie van Joël wordt uitgesproken: “Ik zal mijn geest uitstorten over al wat leeft. Jullie zonen en dochters zullen profeteren, oude mensen zullen dromen dromen, en jongeren zullen visioenen zien; zelfs over slaven en slavinnen zal ik mijn geest uitgieten.” (Joël 3 vers 1-5) Daarover gaat het met het Pinksterfeest. God wil zijn Geest niet enkel aan een select gezelschap geven, maar aan ‘al wat leeft’. Net als in het begin, bezielt God zijn schepping en de mensen die daartoe behoren. De grootste gaven van de Geest, lijken mij daarom de gave van het geloof, waardoor mensen zichzelf verstaan als horend bij God, en het vermogen ontvangen elkaar te verstaan. Het hoe en wat van de uitstorting van de Heilige Geest blijft voor ons verborgen. Het dát ervan is een zaak van geloof. Geloven in Gods Geest en haar bezieling is niet hetzelfde als precies proberen uit te zoeken hoe het ermee zit in ons leven. Het gaat niet in de eerste plaats om de ervaring. Toch lijkt het daar in onze tijd wel steeds meer om te gaan. In de cultuur, maar ook in het geloof van velen. Het gevaar zit er dan in, dat we ons laten meeslepen door onze overtuigingen of al dan niet vrome gevoelens. Maarten Luther heeft ons geleerd daar voorzichtig mee te zijn. Fel als hij nu eenmaal kon zijn, haalde hij vaak uit naar de ‘dwepers’ die claimden allerlei ingevingen rechtstreeks van de Heilige Geest ontvangen te hebben en daarom vaak hun eigen zin wilden doordrijven. Luther hield daarom Geest en Woord van God heel dicht bij elkaar. Hij wees steeds op de concrete vormen waarin het woord tot ons komt: de Schriften, de prediking van het Evangelie, de sacramenten van Doop en Avondmaal. Zo is Gods liefde op het spoor te komen. Niets spectaculairs, zou je zeggen. Daar kun je elke week voor naar de kerk, ook hier in Zwolle. Is dat nu te vergelijken met het ‘vuurwerk’ dat Joël en Handelingen ons voor ogen houden? Misschien niet, maar waarom zou dat moeten? God zelf roept ons tot geloof, door zijn Geest. Ook al komt het Woord van God tot ons via andere mensen, die het ons toezeggen, onze ouders, grootouders, de predikanten, de leidsters van de kinderkerk: God maakt gebruik van het uiterlijke woord, het zichtbare ding, om door de Geest geloof te bewerken in mensen. In de prediking van het Woord en de bediening van het sacrament maakt God door zijn Geest zijn beloften aan ons waar. Daarom moeten we dat alles hooghouden, ook in een moderne kerk, die mensen serieus wil nemen in hun ervaringen en gevoelens en in hun soms niet te stillen behoefte daaraan. Maar ervaringen en gevoelens zijn niet zaligmakend. Zaligmakend is het ontzagwekkende wonder van het geloofsvertrouwen in God en in zijn bezieling van ons leven, zijn levensadem in ons en in al wat leeft en heel de aarde. Dat wonder geeft God ons in het geloof. Het geloof ís een wonder. En het is er voor ieder die het ontvangen wil.

Kerkdiensten voor de komende maanden pagina 20, 21 en 22

Erwin de Fouw, predikant Lutherse Gemeente Zwolle

Diaconaal nieuws pagina 6 De kunst van Anna Meinardi pagina 7 De resultaten van Kerkbalans 2011 pagina 10 Columnist Anne Zweers beschrijft een indrukwekkend contrast pagina 11 In Perspectief kijken de twee predikanten Margo Jonker (Hoeksteen) en Harm Bousema (Oosterkerk) vooral vooruit. Naar een mooie Pinksterdag. pagina 12 Het Schnitgerorgel in de Grote Kerk pagina 14 Maatschappelijke stage bij een kinderclub pagina 16 De inspiratie van Mink de Vries pagina 17

3

Gereformeerden Berkum vieren 75-jarig jubileum

Hoe kun je een jubileum nu beter vieren dan met terugkijken? Met vooruit kijken, vinden De Hoofdhof en de Ichthuskerk in Berkum. Dit jaar is het 75 jaar geleden dat hun gezamenlijke voorouders, die voorheen tot de Gereformeerde Kerk van Zwolle behoorden, een eigen kerk kregen: de Gereformeerde Kerk van Berkum. Hoewel in 1945 ook in Berkum de Vrijmaking plaatsvond en de gereformeerden uiteen gingen, vieren ze hun 75-jarig bestaan nu wel gezamenlijk, door samen na te denken over de toekomst van de kerk. Een deel van de activiteiten die in dit jubileumjaar op touw worden gezet, is nadrukkelijk ‘toekomstgericht’.

AANDACHT VOOR

Samen nadenken over toekomst van de kerk

4

Met een feestelijk concert in De Hoofdhof (zie de foto) ging het jubileumjaar op 1 april van start. Een boeiend optreden van het Zwolse dubbelkwartet Tourdion werd afgewisseld met muziek van Adriaan Koops en Jaco Lips op orgel en piano. “Met dit vrij toegankelijke concert wilden we ook alle vrijwilligers bedanken die zich voor De Hoofdhof inzetten. We hebben een lange tijd van verbouwingen achter de rug, waaraan heel veel mensen hebben meegewerkt”, vertelt Ab Kasper, voorzitter van het kernteam Hoofdhof Aktief, dat de jubileumactiviteiten organiseert. Het team was daar al mee bezig toen Ab Kasper werd benaderd door Peter Bareman, scriba van de Ichthuskerk. “Dat De Hoofdhof naar aanleiding van haar 75-jarig bestaan vooral vooruit wilde kijken, vonden we heel sympathiek”, vertelt Peter. “Bij ons was er namelijk ook geen animo om terug te kijken, maar samen nadenken over de toekomst van de kerk vinden we wel heel waardevol. De Hoofdhof heeft het voortouw genomen, wij zijn er bij gekomen. En het aardige is: we zijn met open armen ontvangen.”

De drie kerken in Berkum, waartoe ook de hervormde Emmaüsgemeente behoort, werken overigens al op meer manieren samen: ze organiseren onder meer de gezamenlijke Drieklank Sing In’s en de Paasjubel. Recentelijk zijn Hoofdhof en Ichthus een gespreksgroep over de geloofsbelijdenis gestart. Dankzij de gezamenlijke jubileumviering worden er weer nieuwe contacten gelegd. “Dit betekent een ‘boost’ voor onze samenwerking”, stelt Peter vast.

Visies in boekje Of er iets zinnigs te zeggen valt over hoe de kerk er over pakweg 25 jaar uitziet, als het honderd jaar geleden is dat de gereformeerden in Berkum ‘voor zichzelf’ begonnen? “Niets is zo moeilijk te voorspellen als de toekomst, zeker de toekomst van de kerk,” beseffen Ab en Peter. Ze zien het samen nadenken over die toekomst vooral als een goede manier om bezig te zijn met de uitdaging waar de kerken voor staan: het uitdragen van de boodschap van Christus. Concreet vooruit kijken gebeurt in

een aantal interviews met gemeenteleden, uitgevoerd door studenten van Windesheim. De toekomstvisies worden gebundeld in een boekje, dat rond de Startzondag in september moet verschijnen. Vooral naar de ideeën van de jongeren zijn Ab en Peter benieuwd. Of er over 25 jaar nog steeds drie protestantse kerken zullen zijn in Berkum? “Dat kan ik me niet voorstellen,” zegt Ab. “Terwijl het kerkbezoek terugloopt zie je nu andere vormen van vieringen ontstaan, minder formeel en kerkgebonden. Dat spreekt ook jongeren aan.” “Dat proces begint bij de jeugd”, beaamt Peter, “dat moeten we als kerken zien en honoreren. Ook bij ons komt meer openheid naar anderen en worden kansen die zich op dat gebied aandienen gegrepen. Dit jubileum is zo’n kans en een feest van herkenning. Belangrijk is dat we blijven vertrouwen op de kracht van het evangelie. Als we erin slagen de boodschap van hoop en verlossing telkens opnieuw modern te vertalen, dan kunnen we de vraag hoe de kerk er over 25 jaar uitziet aan de Heer van de kerk overlaten.”

Geschiedenis Terugkijken deden de gereformeerde Berkumers in 1986 bij het 50-jarig bestaan wel zeer uitvoerig. In het boekje van de hand van ds. A. Schweitzer dat bij die gelegenheid verscheen, zijn de eerste jaren van de Gereformeerde Kerk van Berkum gedetailleerd beschreven. Alleen aan de Vrijmaking, die in 1945 ook de gereformeerden in Berkum uiteen dreef, wordt geen woord gespendeerd. Ds. J.H. Kuiper was de eerste gereformeerde predikant in Berkum, waar vanaf 1933 kerkdiensten werden georganiseerd. Aanvankelijk kerkten de gereformeerden in een lokaal bij de Christelijke School aan de Bergkloosterweg; in 1934 bouwden enkele gemeenteleden het houten kerkje aan de Kranenburgweg. Vergaderruimte had het kerkje niet, wel een stalling voor een zevental paarden. In 1936 werd de Gereformeerde Kerk van Berkum officieel geïnstitutionaliseerd. In de jaren ’60 ontstond behoefte aan een groter kerkgebouw en kwam (in 1969) De Hoofdhof tot stand. Vrij snel na de Vrijmaking bouwden de vrijgemaakten een kerk in Berkum, die ongeveer twintig jaar geleden werd afgebroken om plaats te maken voor de huidige Ichthuskerk. Voor de website van De Hoofdhof (onder Over ons) beschreef de heer W. Evertse uitvoeriger dit ‘stukje geschiedenis’ van gereformeerd Berkum.

Anne van der Meiden in Berkum Naast een boekje met toekomstvisies markeren evenementen het 75-jarig bestaan van de Gereformeerde Kerk Berkum. Nadere informatie op www.hoofdhof.nl en in de volgende nummers van Gaandeweg. Op zaterdag 18 juni spreekt dr. Anne van der Meiden in De Hoofdhof. Zijn lezing, getiteld ‘Geloven op jaarbasis’, is gebaseerd op zijn nieuwste boek. Daarin is veel aandacht voor de toekomst van kerk en geloof. De lezing begint om 16.00 uur. Na de lezing is er een grote barbecue.

De Adventskerk (Talmaplein 2 in ZwolleZuid) houdt op zondag 22 mei om 17.00 uur een vooral op kinderen gerichte opendeurdienst met als thema Wie is Jezus? Het nieuwe kerkelijk seizoen begint met een feestelijke Startzondag op 11 september. In het najaar wordt een tentoonstelling gehouden over de geschiedenis van de Gereformeerde Kerk van Berkum. Het jubileumjaar wordt afgesloten met een muzikale dienst. De datum daarvoor staat nog niet vast.

Vrijheid ligt niet op straat Al zo’n kleine 20 jaar is het traditie dat, voorafgaande aan de Stille Tocht op 4 mei, een gedachtenisviering wordt gehouden. Het jaarthema van het 4 en 5 mei Comité gaat over de vrijheid op straat, de vrijheid om in afwezigheid van oorlog en onderdrukking je vrij te kunnen bewegen in de openbare ruimte. De grote tegenhanger van onze dagelijkse vrijheid op straat is oorlog. Ook wereldwijd horen we bijna iedere dag hoe de dagelijkse vrijheid werd en wordt geschonden. Op woensdag 4 mei wordt stilgestaan bij dit thema in de Oosterkerk aan de Bagijnesingel. De bijeenkomst begint om 18.30 uur en duurt een half uur.

Muzikale medewerking wordt ook dit jaar verleend door een jongerengroep van de Muziekvereniging Excelsior uit Westenholte. Leerlingen van groep 7 en 8 van de basisscholen en brugklassers van het voortgezet onderwijs zijn weer gevraagd om rond het thema een gedicht te schrijven. De winnaars zullen hun gedicht tijdens de dienst laten horen. Na afloop kan men aansluiten bij de Stille Tocht, die langs de Oosterkerk gaat. De tocht eindigt bij het monument aan het Ter Pelkwijkpark, waar de stedelijke herdenkingsplechtigheid plaats vindt.

Hoeksteners aten voor De Bres

De diaconie van De Hoeksteen organiseerde jaarlijks een maaltijd voor een goed doel. Vorig jaar bijvoorbeeld, ging de opbrengst naar de ZWO-waterproject in Congo. Omdat de gemeente binnenkort fuseert met de Oosterkerk, was de maaltijd die op 7 maart werd gehouden, de laatste in De Hoeksteen. Maar liefst 82 gemeenteleden grepen de kans om nog een keer samen van smakelijk eten en veel gezelligheid te genieten.

Kinderkoor in Adventskerk

Zij maakten daarmee een andere maaltijd mogelijk, op Tweede Paasdag. Toen verzorgden de medewerkers van De Bres en een cateringbedrijf een maaltijd voor de gasten van het inloophuis. Voor dat doel brachten de eters in De Hoeksteen € 845,- bij elkaar. Zoals ieder jaar werkte een grote groep gemeenteleden mee aan de totstandkoming van de maaltijd. Zij namen allemaal een deel van de taken op zich, van het samenstellen van het menu, met onder andere pompoensoep en sjaloomsalade, tot en met het opruimen van de kerkzaal. Maarten Matser maakte een serie foto’s, die te vinden is op www.dehoeksteenzwolle.nl Klik op Actueel en kijk dan op Maaltijd voor een maaltijd. Financiële bijdrage voor andere projecten in De Bres kan men storten op rekeningnummer 4370960 t.n.v. De Bres.

Het wordt een speciale dienst, waarin het bekende kinderkoor De Bromvlieg uit Zwolle optreedt. Dit kinderkoor staat onder leiding van Ellen Laninga en bestaat uit enthousiaste leden in de leeftijd van 4 tot 12 jaar. De naam De Bromvlieg haakt in op het feit dat ook een zoemende, grijze, kleine bromvlieg geschapen is door God, daarom uniek is en erbij hoort. Het koor is vooral bekend geworden met de psalmen die speciaal voor kinderen zijn gemaakt en geschreven. Daaruit zijn twee cd’s ontstaan ‘Pzzzalmen 4 kidzzzz’. Naast een optreden van het kinderkoor, zingen de bezoekers van de dienst samen liederen en kunnen ze luisteren naar een vertelling. De kindermiddag begint om 17.00 uur. Alle kinderen van 4 tot en met 12 jaar en hun ouders zijn welkom, maar natuurlijk mogen ook anderen komen.

Wandelen naar de Hezenberg Op donderdag 2 juni, Hemelvaartsdag, vindt er na de oecumenische viering in de Dominicanenkerk (aanvang 10.00 uur) een wandeling plaats naar pastoraal centrum de Hezenberg in Hattem. De wandeling start om 11.30 uur bij het Dominicanenklooster. Met het pontje gaan de wandelaars de IJssel over, om aan de overkant de zelf meegebrachte lunch te nuttigen. In de Hezenberg wordt de wandeling afgesloten met een korte vesper. Dan is er nog koffie en thee en rond 16.00 uur gaat iedereen huiswaarts. Voor vervoer van de wandelaars terug naar Zwolle wordt gezorgd. Dit is een gezamenlijke activiteit van Jeruzalemkerk, Oosterkerk, Hoeksteen en de Dominicanen, maar ook mensen uit andere wijkgemeentes zijn van harte welkom om mee te wandelen. Wie niet de wandeling, maar wel de vesper en het gezamenlijk koffiedrinken in de Hezenberg kan of wil meemaken, is eveneens welkom. Opgave bij ds. Iemke Epema, tel (038) 454 23 66, e-mail: [email protected] 5

Liefde Liefde is een populair woord. Krant, tv, internet, twitter staan er vol mee. Al gaat het daar vooral over gebrek aan liefde. Of verloren liefde. Zo’n honderd jaar geleden moest iemand in een woordenboek schrijven wat diaconaat betekent. Hij dacht meteen aan de liefde die hij elke dag om zich heen ervoer. Hij was opgenomen in een gastenverblijf van diaconessen. Dat waren vrouwen die niet getrouwd waren, maar die wel trouw waren aan elkaar en aan de mensen voor wie zij zorgden. Bijvoorbeeld in een diaconessenziekenhuis.

In hun midden vond die schrijver dat diaconaat liefde was. Wat hij opschreef, leek op het lied van Paulus in 1 Korintiërs 13: “Had ik de liefde niet…” Lútzen Miedema, diaconaal predikant

Christelijke immigranten In kerken van (of met) immigranten wordt vaak een andere taal gesproken, maar ook veel Nederlands. De nadruk ligt er op het leven in Nederland. Zelden gaat het enkel om het verleden in het geboorteland. Altijd wordt maar één aspect belangrijk geacht voor je identiteit: je christen zijn. In Zwolle tellen deze kerken veel jonge mensen. Zij lijken aangetrokken door de enthousiaste kerkdiensten. Maar feitelijk speelt het diaconale aspect een belangrijke rol. Dat vindt geen van deze groepen iets bijzonders. Diaconale zorg hoort gewoon bij het christen zijn. Die is vaak hard nodig voor mensen die problemen hebben rond verblijfsstatus, werk, school, woning, inkomen. Of om criminaliteit en schulden tegen te gaan.

De strijd om brood, bed en bad kost veel energie. Net als de eenzaamheid en het heimwee naar verre of omgekomen familieleden. En als het in onze samenleving steeds moeilijker wordt om erbij te mogen horen, dan is het een weldaad om in de kerk te horen dat je van nood wordt bevrijd in Christus’ Naam. Een wijkdiaconie vraagt zich soms af hoe je noden op het spoor komt. Dat kan in het contact met immigranten. Een aantal Zwolse wijkgemeenten doet dit al. Daarnaast kennen kerken van immigranten een informeel netwerk, waaraan ook de diaconie meedoet. Het nieuwe gezamenlijke project ‘Schuldhulpmaatje’ biedt bijstand aan mensen met schulden. Hiervoor zoekt de diaconie vrijwilligers (www.diaconiezwolle.nl).

DIACONAAL

Adoptiegroep

6

De Adoptiegroep van de WWL (Werkgroep Welzijn & Levensbeschouwing) organiseert bezoeken van Tweede Kamerleden en gemeenteraadsleden aan arme mensen. Zij krijgen zo meer zicht op hoe het beleid uitpakt in de praktijk. Mensen in armoede doen dit niet gemakkelijk. Zij vertrouwen politici minder naarmate hun politieke partij lijkt te vinden dat armoede eigen schuld is. Maar als er toch een gesprek ontstaat blijken alle politici onder de indruk te zijn van de moeilijke situatie waarin mensen kunnen verkeren.

De adoptiegroep spreekt ook met mensen die ervaring hebben met de thuiszorg. De indruk bestaat dat de werkers hier met grote veranderingen te maken hebben. Minder opgeleiden moeten, lijkt het, steeds meer handelingen verrichten die vroeger door meer opgeleiden werden gedaan. Voor wie thuiszorg nodig heeft betekent het steeds weer andere handen aan het bed, soms zijn er tien verschillende helpers per dag. Waar mogelijk wordt gesproken met wie er problemen mee heeft. Ook deze ervaringen worden aan politici doorgegeven.

De Bres De Bres is het inloophuis voor Zwolle. Vanuit de gemeente Zwolle wordt momenteel de kritiek vernomen dat De Bres de mensen niet ‘doorsluist’ naar hulpverleners of anders ‘activeert’. Het probleem kan zijn dat mensen daar niet verder kwamen. Dan helpt het wanneer zij een ‘time out’ hebben, om krachten op te doen om weer een sprong in de maatschappij te wagen

Afscheid Diaconaal predikant Lútzen Miedema gaat op 1 september 2011 met emeritaat. Het afscheid is op zondagmiddag 4 september in de Grote Kerk. Er is vanaf 13.30 uur een informele inloop met muziek, om 16.00 uur gevolgd door een Vesper. Nadere informatie over het programma in de volgende Gaandeweg en via www. diaconiezwolle.nl

(een stapje terug doen om een beter resultaat te krijgen is volgens het Franse gezegde: ‘reculer pour mieux sauter’). De diaconie hoopt dat er voor de Zwolse politiek geen woord Frans bij is en ook, dat zich nog meer vrijwilligers melden bij De Bres, tel. (038) 421 31 55. Meer informatie op www. debreszwolle.nl

Spreekuur Een afspraak voor het diaconaal spreekuur kan gemaakt worden via de heer Van Ree (Kerkelijk Bureau) tel. (038) 421 75 96, via [email protected] of door een briefje met uw telefoonnummer te sturen aan: Diaconaal predikant, Koewegje 2, 8021 AG Zwolle.

1

2

De Grote Kerkgemeente heeft al twee keer een kunstproject gehad. De onderwerpen daarvoor komen van de HGJB (Hervormd-Gereformeerde Jeugdbond). Het jaarthema van 2008/2009 was ‘Goed voor elkaar’, het thema dat daarop volgde ‘Gastvrijheid’. Anna Meinardi vertelt over de projecten en over haar eigen aandeel daarin.

MIJN KUNST

“Het is mooi om je gave te delen”

3

“We vonden het leuk om te kijken hoeveel creativiteit er binnen de gemeente was. Het was verrassend hoe iedereen met verschillende kunstwerken voor de dag kwam. Er waren schilderijen, keramiek, borduurwerken en prachtige foto’s. Iedereen kon ze bewonderen in de Grote Kerk. De expositie kreeg nog een leuk staartje, want via connecties in de Isala klinieken mochten de schilderijen ook nog enige tijd op de locatie Sophia hangen. Zo groeit het stukje bij beetje. We hopen dat het nieuwe thema weer zo’n succes wordt en dat ook de verenigingen aan dit kunstinitiatief zullen meewerken. In het dagelijks leven ben ik getrouwd en moeder van twee kinderen (van 14 en 15 jaar). Als kind tekende ik veel en zag ik overal wel een vorm in. Ik ben altijd bezig met kleuren en composities. Ik heb bij verschillende kunstenaars cursussen gevolgd en in Nunspeet op de Vrije Academie mijn diploma gehaald. Ik wilde graag alle technieken van schilderen ontdekken om zo te kijken wat bij mij past. Dus tekenen, pastel, aquarel, inkt, grafiek en olieverf. Olieverf past het beste bij mij. Thuis heb ik een atelier en ook de mogelijkheid om lekker buiten te schilderen. In de loop der jaren heb ik al veel schilderijen gemaakt. Allerlei stijlen heb ik geprobeerd, landschappen, oude meesters, bloemen, portretten en stillevens. Op vakanties maak ik veel foto’s en alles wat ik bijzonder vind, knip ik uit. Daar ga ik mee aan de slag en zo groeit een schilderij. Soms laat ik het een jaar staan en dan zie ik er ineens weer iets in en maak ik het ‘af’. Als je een onderwerp krijgt, zoals ‘Goed voor elkaar’ en ‘Gastvrijheid’, moet je anders denken, je verdiepen. Ik las een stuk uit de Bijbel en opeens kreeg ik er een beeld bij. Niet alleen is Gods schepping een onuitputtelijke bron van inspiratie, maar ook Gods woord. Het is mooi om je gave te delen en er een ander plezier mee te doen. Natuurlijk zit er ook een stukje evangelisatie in, doordat je goede gesprekken kunt krijgen naar aanleiding van het gemaakte werk. Af en toe hangen mijn schilderijen bij verschillende instanties.”

1. Goed voor elkaar De zon van Liefde, God, straalt over ons en geeft ons goedheid in ons hart voor elkaar. In Mattheus 25 zegt God: “Kleed de naakten, voed de hongerigen, bezoek de gevangenen, wees goed voor uw naaste, zo zullen wij zijn Koninkrijk binnengaan. In de Hemel zijn vele woningen. Hij is het levende water in ons leven en wij zijn de ranken van de Ware wijnstok.” 2. Gastvrijheid Het huis van Rachab staat op de puinhopen van Jericho. Ze gelooft in de God van Israël en verbergt de verspieders. Door gastvrij te zijn, wordt ze gered door het scharlakenkoord buiten te hangen. 3. Gastvrijheid Ik zit klaar om mensen te ontvangen om bij mij te komen eten. De deur staat open, gastvrijheid kent geen tijd. Hier heb ik gewerkt met olieverf en stukken stof, zoals onderaan de tafelkleedjes.

7

Nieuws van PERKI

Landelijke en Zwolse kerk- en huisdiensten Voor jongeren van alle PERKI-gemeenten is er op zondag 29 mei een landelijke jongerendienst in Utrecht. Ds. Pattinama gaat daar voor. Dat doet ze eveneens op Hemelvaartsdag in Rotterdam, als alle PERKI-afdelingen daar samen komen. Op 5 juni is er weer een gewone PERKIdienst in de Oosterkerk in Zwolle. Voorganger is dan ds. Naftali Arung. Het Pinksterfeest viert PERKI in Arnhem op 12 juni. En op 3 juni is ds. Pattinama in Zwolle voor de viering van het Heilig Avondmaal.

In Indonesië is de huisdienst een belangrijk kerkelijk verschijnsel. Als de islamitische invloed groot is (85% van de Indonesiërs is islamitisch, ongeveer 10% is christen) moet je elkaar flink ondersteunen bij het onderhouden en opbouwen van het geloof. Met dat doel komt men bijna wekelijks in kleine groepen bijeen bij een van de gemeenteleden thuis. Ook een aantal leden van PERKI-Zwolle vond de maandelijkse kerkdienst wel wat weinig. Zij namen het initiatief om hal-

verwege de maand een soort huisdienst te houden. Net als de kerkdiensten op zondagmiddag, maar dan bij iemand thuis en wat informeler. Er is veel tijd voor gesprek en discussie. De huisdiensten worden niet aangekondigd in het preekrooster in Gaandeweg, maar zijn via de website van de Oosterkerk (klik op PERKI) te vinden. Soms gaat een predikant voor, maar ook PERKI-leden die een cursus bij het Hendrik Kraemer Instituut hebben gevolgd, kunnen een huisdienst leiden.

AANDACHT VOOR

Ik ga op reis en ik neem mee

8

‘We gaan met een handvol woorden op stap: vrijheid, bezinnen, zintuigen, wandelen en genieten. En voeg daar aan toe: koken, lachen, gedichten, zwemmen, wijntje, creativiteit, delen, kampvuur, verhalen, Franse streekrestaurantjes, psalmen.’ Zo begint de aankondiging, tevens uitnodiging, voor de bezinningsreis naar Frankrijk, dit jaar in de week van 27 mei tot 5 juni. Deze reis, die inmiddels is volgeboekt, wordt alweer voor de vijfde keer op rij georganiseerd. Onder leiding van Anne Zweers, legerpredikant en gemeentelid van de Open Kring, gaat een groep gemeenteleden van de Open Kring en mensen uit het leger richting de bergen van de Drôme. Zij gaan wandelen langs de Hugenotenroute. Net als in voorgaande jaren wordt de rust gezocht bij de kloosterzusters van Monastère de Bethleem, vlakbij de twaalfde-eeuwse cisterciënzer abdij van Le Thoronet. Zie de foto. Daar verblijven de deelnemers drie etmalen om tijd te hebben voor ontmoeting en het inademen van het kloosterritme. Tijdens het verblijf in het klooster staat onder meer een dagwandeling langs het mooie riviertje l’ Argens op het programma.

Fancy fair voor Oom Gan Fonds Zondag 22 mei wordt het diaconaal project Oom Gan Fonds binnen de Open Kring afgesloten met een fancy fair. Aansluitend aan de kerkdienst van half tien wordt er tegen een kleine vergoeding koffie/thee, limonade en zelfgemaakte cake of taart verkocht. Daarnaast worden allerlei artikelen verkocht, zoals zelfgemaakte kaarten, jam en tasjes. Er kan ook kunst bewonderd en muziek beluisterd worden, gemaakt en uitgevoerd door leden van de Open Kring. Het is bovendien de bedoeling een veiling te orga-

niseren van kunstwerken gemaakt door leden van de Open Kring. Het Oom Gan Fonds is onderdeel van de organisatie Linking People. Het fonds werkt samen met verschillende contactorganisaties in Indonesië en Kenia. De organisaties in Indonesië zijn vooral tehuizen voor gehandicapte kinderen. Het contact in Kenia is een diaconale organisatie die vrijwilligers in de kerken werft, motiveert en opleidt om zich in te zetten voor kinderen met een handicap. Vaak zitten deze kinderen opgesloten in

een kamertje, gaan ze niet naar school, krijgen niet de medische zorg die ze nodig hebben. Vaak schamen hun eigen ouders zich voor hun bestaan. Het Oom Gan Fonds zet zich al 25 jaar in voor deze kinderen. Op een heel eenvoudige wijze: met vrijwilligers, met giften van particulieren en kerken in Nederland en door persoonlijke contacten in Indonesië en Kenia. Zo worden gehandicapte kinderen geholpen met (para)medische zorg en soms ook met een opleiding. Hierdoor krijgen zij weer een toekomst.

Studieverlof over Marc Chagall Van 26 april tot en met 24 juli hoopt ds. Wim Hortensius (Oosterkerk) te genieten van studieverlof. Tot nog toe mogen gemeentepredikanten één keer in de vijf jaar drie maanden de tijd nemen om zich te verdiepen in een bepaald studieonderwerp. Deze regeling gaat vanaf het komend najaar veranderen en wordt dan omgezet in een regeling van permanente educatie. “Ik wil me gaan verdiepen in de Bijbelse kunst van de joodse schilder en dichter Marc Chagall”, aldus Wim Hortensius, “in het kader van mijn toenemende verlangen om de boodschap van de Bijbel niet alleen te ‘verwoorden’, maar ook te ‘verbeelden’, in kunst en bibliodrama. In Frankrijk hoop ik me te verdiepen in de gebrandschilderde ramen van Chagall in de kathedraal Saint-Étienne in Metz en in zijn schilderijen in het Musée National Message Biblique in Nice.” Tijdens zijn studieverlof vindt met Pinksteren de samenvoeging plaats van de Oosterkerkgemeente met de Hoeksteengemeente. Uiteraard is Hortensius van plan bij deze belangrijke en bijzondere gebeurtenis aanwezig en betrokken te zijn.

ZWO-project in West-Congo gaat door “Ook in 2011 rekenen de mensen in West-Congo op ondersteuning vanuit Zwolle”, zegt Nelleke Eygenraam, voorzitter van de ZWOcommissie van de PGZ en De Hoofdhof. “Als ZWO-commissie van de Protestantse Gemeente Zwolle hebben we Kerk in Actie laten weten dat we doorgaan. Dat hadden we ook toegezegd, toen we ons in 2009 voor een periode van drie jaar met dit project verbonden. Vanuit Zwolle richten we ons op de bouw en het onderhoud van watertappunten en latrines in Nselo en omgeving. In Gaandeweg is hierover regelmatig verteld.” Eind september 2010 brachten ds. Jonathan Mpasi en zijn vrouw Wivine een onvergetelijk bezoek aan Zwolle. Nelleke: “Zij gaven ons een levensechte indruk van wat er gedaan wordt met ‘ons geld’. We kregen ook officiële verslagen van de voortgang van het project. Conclusie: het project is goed georganiseerd en bovendien zeer efficiënt, doordat dorpsbewoners het allemaal zelf uitvoeren en er zich verantwoordelijk voor voelen.” De Protestantse Gemeente Zwolle had in 2009 en 2011 een jaarbedrag van € 15.000 toegezegd. Vorig jaar is het alleen dankzij twee legaten gelukt dat bedrag bijeen te brengen. “Maar die legaten raken nu op,” consateert Nelleke. “Daarom zullen we in 2011 via Kerk in Actie een bedrag van € 10.000 naar het project in West-Congo sturen. Van dit bedrag zal € 2000 door de Adventskerk bijeengebracht worden. De resterende € 8000 komt, hopen we, uit collectes in wijkgemeenten, acties en giften.” Wie het project een warm hart toedraagt, kan een gift overmaken op bankrekeningnummer 63.58.04.794 t.n.v. Diaconie PGZ inzake ZWO-commissie. Vermeld erbij: Project West-Congo.

Komend jaar in teken van afscheid en nieuwe plannen

Jeruzalemkerk voegt zich alsnog bij fusiegemeente Als alles volgens de plannen verloopt sluit de Jeruzalemkerkgemeente zich rond Pinksteren 2012 alsnog aan bij de nieuwe Oosterkerkgemeente. Vanuit die gemeente willen de leden met verschillende activiteiten op bescheiden schaal aanwezig blijven in de wijk Assendorp. Hiertoe is op een gemeenteochtend op zondag 3 april besloten. De kerkenraad heeft toen het voorstel van de denktank die zich de afgelopen maanden op de toekomst heeft beraden, aan de gemeente voorgelegd. De leden van de denktank werden in de bloemen gezet en van hun taak ontheven; zij worden opgevolgd door diverse andere commissies die plannen voor de nieuwe activiteiten gaan uitwerken. Zoals in vorige nummers van Gaandeweg beschreven, trok de Jeruzalemkerkgemeente zich na enkele besprekingen terug uit de stuurgroep, die de fusie met de Oosterkerk en De Hoeksteen moest voorbereiden. Bij een enquête koos zestig procent van de Jeruzalemkerkers voor een zelfstandig voortbestaan in Assendorp. Dat hun kerk in het kader van de bezuinigingen verkocht zou worden en zij dus elders een onderkomen moesten zoeken, namen zij op de koop toe. Veertig procent van de gemeenteleden sprak direct zijn voorkeur uit voor aansluiting bij Oosterkerk en Hoeksteen, die al op de komende Pinksterzondag samengaan. In het najaar zullen de

gesprekken tussen de Jeruzalemkerk- en de nieuwe Oosterkerkgemeente weer op gang komen. De denktank besefte dat aanwezig blijven in Assendorp veel tijd en energie zou vragen van de toch al slinkende groep vrijwilligers binnen de Jeruzalemkerkgemeente. “Dat hebben wij aan de gemeenteleden duidelijk gemaakt”, zegt denktanklid Wim van der Stouwe. Toen een vijfde deel van de actieve leden niet bleek te voelen voor een uitbreiding van zijn taken, stond het streven zelfstandig te blijven op losse schroeven.

Zichtbaar aanwezig Maar ook vanuit de nieuwe Oosterkerkgemeente willen de Jeruzalemkerkers wel zichtbaar aanwezig blijven in de wijk. Zo is het hun wens om eens per maand een viering te houden in het gebouw van Landstede aan de Fuchsiastraat. Bovendien willen zij graag maandelijkse diensten organiseren in en met woonzorgcentrum De Molenhof en de aanleunwoningen Achter de Hoven. Die vieringen zijn primair bedoeld voor bewoners, maar andere belangstellenden zijn eveneens welkom. Op dit moment houdt de wijkgemeente op negen zaterdagen in het jaar een opendeurdienst in De Molenhof. Behalve voor de vieringen op zondag worden plannen gemaakt voor doordeweekse missionaire activiteiten in de wijk; de kerkelijke gemeente wil daarvoor aansluiting

zoeken bij andere organisaties die in Assendorp actief zijn. De uitvoering van deze plannen is afhankelijk van het overleg met de fusiegemeente.

Afscheid Het komende jaar zal in het teken staan van het maken van nieuwe plannen, maar ook van het afscheid van het ruim 75 jaar oude kerkgebouw. “Vooral voor de gemeenteleden die al vele tientallen jaren in de Jeruzalemkerk komen, wordt dat moeilijk. Voor dat proces moeten we veel aandacht hebben”, vindt Wim van der Stouwe. Hij signaleerde tijdens de gemeentebijeenkomst op 3 april ook enthousiasme. “Ik heb er nu echt zin in, hoorde ik iemand zeggen. En dat geeft mij weer moed en vertrouwen.”

9

DESGEVRAAGD

De eerste resultaten van de Actie Kerkbalans 2011 zijn bekend. Er is voor de Protestantse Gemeente Zwolle (PGZ) als geheel € 1.445.231 aan toezeggingen ontvangen. Dit is ruim € 26.000 meer dan in 2010. Een heel mooi resultaat, vinden het College van Kerkrentmeesters en Commissie Geldwerving van de PGZ. Zij willen iedereen die een bijdrage heeft toegezegd daarvoor hartelijk danken. Bijzondere dank gaat uit naar alle vrijwilligers, die in januari voor Kerkbalans op pad zijn geweest. “Hun inzet is onmisbaar”, aldus de kerkrentmeesters, die in deze Gaandeweg vragen beantwoorden en nadere informatie geven.

10

ans t van Kerkbal t de opbrengs da i ar olle. nu w ja Z in in chtbaar ouw meldde is (nog) niet zi d Het dagblad Tr en tr e ez D licht daalden. voor het eerst Is er iets te zeggen over de resultaten in het kader van ‘verbreden en verdiepen’? “Verdiepen (mensen die al geven bewegen meer te geven): dit jaar heeft 22% van de gevers de bijdrage met minimaal de gevraagde € 30,- verhoogd: opbrengst € 42.000,-. Vorig jaar heeft ca. 50% van de gevers gehoor gegeven aan het verzoek om bijdrage met minimaal 5% te verhogen: opbrengst ca. € 32.000,Verbreden (mensen die niet (meer) geven bewegen (weer) te geven): in 2010 hebben ruim 500 mensen na 1 maart alsnog een Is de in de inleiding genoemde opbrengst voldoende? bijdrage gegeven. Opbrengst ca. € 67.000,-. Op 1 maart 2011 De kerkrentmeesters: “De cijfers betreffen de stand per 1 maart. hadden 578 adressen die in 2010 geen toezegging hebben gedaan, Kerkbalans moet dit jaar uiteindelijk € 1.533.000,- opleveren. voor 2011 wel een toezegging gedaan. Opbrengst ca. € 54.000,Per 1 maart zaten we hier dus nog € 83.000,- onder. Daarom vraHet aantal adressen dat reageert op Kerkbalans zit de laatste gen we iedereen die nog geen bijdrage heeft toegezegd, dit alsnog 3 jaar op circa 70% van totaal aantal adressen. In 2008 en 2007 te doen. Ook extra bijdragen naast de al gedane toezeggingen zijn zaten we op circa 65%. Van degenen die reageren deden in 2009 van harte welkom. Mensen kunnen hun (extra) bijdrage storten ruim 1.000 adressen een toezegging van nul. In 2010 is dit op rekeningnummer 69.96.41.705 t.n.v. College van afgenomen tot ruim 500 en in 2011 tot ruim 400. Kerkrentmeesters PGZ o.v.v. (Extra) Bijdrage 2011.” Ook dit is waarschijnlijk het resultaat van verbreden.”

Mooi resultaat Actie Kerkbalans

Solidariteitskas - wat houdt dat in? Het woord solidariteit komt maar één keer in de Bijbel voor: ‘Houd de liefdadigheid en de onderlinge solidariteit in ere, want dat zijn offers waarin God behagen schept’ (Hebreeën 13 vers 16, NBV). Toch is solidariteit een sleutelwoord in de Bijbelse boodschap. Solidariteit tussen God en mensen en solidariteit tussen mensen onderling. De Solidariteitskas van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) bestaat sinds 2004. Hij is allereerst bedoeld om gemeenten binnen de PKN te ondersteunen, die in onoverkomelijke financiële problemen dreigen te raken. Dan praten we over problemen die nog een stuk verder reiken dan die van de Protestantse Gemeente Zwolle (PGZ); bijvoorbeeld het niet beschikbaar zijn van geld om salarissen aan medewerkers en predikanten te kunnen bekostigen. Daarnaast worden vanuit de Solidariteitskas van de PKN activiteiten ondersteund die wezenlijk zijn voor het kerk zijn, maar die niet door een afzonderlijke gemeente kunnen worden ingevuld. Denk bijvoorbeeld aan pastoraal opbouwwerk in nieuwbouwwijken en pastoraat voor studenten, doven en binnenschippers.

Afdracht aan PKN De PGZ is verplicht voor de Solidariteitskas € 5,- per lid af te dragen aan de PKN. Het gaat dan om alle leden vanaf 21 jaar. Voor belijdende leden geldt de verplichte afdracht vanaf 18 jaar. Met ingang van 2012 wordt de afdracht voor de Solidariteitskas verhoogd naar € 7,50. Deze verhoging gaat daarmee een jaar later in dan tot voor kort door de landelijke kerk werd aangegeven. De PGZ vraagt om een bijdrage van € 15,- voor de Solidariteitskas. Van dit bedrag is dus € 5,- bestemd voor de verplichte afdracht aan de landelijke Solidariteitskas en € 10,- voor het begrotingstekort van de PGZ. Dit tekort bedraagt momenteel ruim € 200.000,-. Wanneer? De acceptgiro’s voor de Solidariteitskas worden in mei verstuurd. Bij degenen die de PGZ bij de actie Kerkbalans al hebben gemachtigd voor de Solidariteitskas, wordt de bijdrage automatisch van de rekening afgeschreven. Zij ontvangen geen acceptgiro.

Meer geven voor hetzelfde geld Het belastingstelsel in Nederland biedt de mogelijkheid om steun aan goede doelen af te trekken van de belasting. Op deze manier betaalt de fiscus bijvoorbeeld mee aan uw bijdrage voor Kerkbalans en kunnen leden de kerk een substantieel bedrag extra bezorgen. Afhankelijk van het individueel geldende tarief inkomstenbelasting, krijgen zij tot 52% terug van de fiscus. Er zijn twee mogelijkheden om de kerkelijke bijdrage te verhogen zonder dat het extra geld kost. De eerste is die van de aftrekbare giften. De tweede mogelijkheid is die van de schenking. Zowel bij giften als bij schenking stelt de fiscus voorwaarden.

Column Contrast

Giften Giften aan erkende goede doelen, zoals de kerk, zijn aftrekbaar voor de belasting. Wie per jaar meer dan 1% van het verzamelinkomen aan giften uitgeeft, met een minimum van € 60,- , kan het meerdere tot maximaal 10% van het verzamelinkomen aftrekken. Giften kan men bij de aangifte inkomstenbelasting opvoeren. Wie geen aangifte doet kan gebruik maken van een verzoek tot teruggave loonbelasting. Afhankelijk van iemands persoonlijke situatie kan het handig zijn de bijdrage voor Kerkbalans voor twee jaar in één jaar te voldoen. De kans om boven de 1%-drempel uit te komen is dan namelijk groter. Maar ook als iemand jaarlijks al boven de 1%-drempel zit, kan het voordeel opleveren. Belangrijk is, bij het Kerkelijk Bureau duidelijk aan te geven voor welke jaren de bijdrage bestemd is.

Schenking Net als giften kunnen ook schenkingen aan Kerkbalans voor de belasting worden afgetrokken. Een schenking moet voor minimaal vijf achtereenvolgende jaren worden gedaan en bij de notaris worden vastgelegd. Als iemand binnen die vijf jaren overlijdt, vervalt de verplichting om de schenking voor de resterende jaren te voldoen. Ook wordt dan het al genoten fiscale voordeel niet teruggeheven bij de nabestaanden. Bij een schenking geldt geen drempelbedrag. Hierdoor wordt bij een zelfde bijdrage een groter bedrag van de fiscus terugontvangen. Daar staat tegenover dat een schenking niet ook nog eens als gift kan worden opgevoerd. De kans is dan groter dat men voor zijn giften onder de 1%-drempel blijft steken. Het is verstandig de exacte gevolgen met een belastingconsulent of iemand anders die verstand heeft van belastingen goed door te spreken. Verder moet er rekening mee worden gehouden dat de notaris ook geld kost. Als een schenking via de notaris van de Protestantse Gemeente Zwolle (PGZ) wordt geregeld, neemt de kerk de notariskosten op zich als de jaarlijkse schenking € 600,- of meer bedraagt. Hiervoor moet een volmacht worden getekend. Meer informatie is verkrijgbaar bij het Kerkelijk Bureau.

Drie jaar resultaten Kerkbalans 2011

2010

2009

Opgenomen in de begroting

1.533.000

1.533.000

1.493.000

Toegezegd per 1 maart

1.450.231

1.423.975

1.359.897

1.484.125

1.441.229

88,83

83,96

77,69

215,94

206,43

184,57

Ontvangen per 31 december Toegezegd per lid (1 maart) Toegezegd per ingevulde reactie (1 maart)

Actuele informatie over de stand van Kerkbalans is te vinden op www.pknzwolle.nl

Na een zich jarenlang voortslepende rechtszaak is in maart het proces tegen Iwan Demjanjuk afgerond. De vraag daarbij is niet of de verbijsterende oorlogsmisdaden wel of niet begaan zijn, dat is wel voldoende bewezen. De vraag is of deze man wel echt die beruchte ‘Iwan de Verschrikkelijke’ is, die in de Tweede Wereldoorlog als een bruut te keer ging in de Duitse concentratiekampen. Want er waren meer Oekraïners die tijdens de Tweede Wereldoorlog mee moesten vechten tegen de Nazi’s, vervolgens krijgsgevangene gemaakt zijn en kampbewaarder zijn geworden. Met alle mogelijke middelen vecht zijn verdediger voor hem in de rechtbank. “Zijn de bewijsstukken wel rechtsgeldig, is hij wel ooit in Treblinka geweest, zijn er getuigen die dat kunnen bevestigen? En als hij het inderdaad zou zijn, had hij wel een andere keuze dan meedoen, hoe had hij hieraan kunnen ontsnappen?” De negentig jaar oude man, die telkens op een ziekenhuisbed met zuurstofflessen en al de rechtszaal wordt binnengereden, zwijgt in alle talen. Zijn grote zonnebril schermt het licht af, maar ook de blik in zijn ogen. Tijdens een militaire oefenweek in Noord-Duitsland, brengen we ook een bezoek aan het voormalig concentratiekamp Bergen-Belsen. Daar zie ik een videofragment van een interview uit 2006 met Mark Tilewitsch. Hij is geboren in 1922 in de Oekraïne, als kind van joodse ouders. Hij vertelt hoe hij krijgsgevangen werd genomen en ergens in Duitsland in een van de kampen voor Russische krijgsgevangenen terecht kwam. Zonder veel opsmuk vertelt hij over de vreselijke omstandigheden en hoe hij wist te ontsnappen. Hij werd weer opgepakt en moest onder de meest barre omstandigheden dwangarbeid doen. Opnieuw probeerde hij te ontsnappen en weer werd hij gepakt. Uiteindelijk is hij tijdens een ‘dodenmars’ aan het eind van de oorlog bevrijd. Hij zegt in het interview: “Ik ben mijn ouders grenzeloos dankbaar, dat ze me geleerd hebben, om de mensen lief te hebben, om je vrienden lief te hebben, want voor hen was de vriendschap iets groots en heiligs… Dit heeft me geholpen om te overleven, want onder de omstandigheden van de gevangenschap was het heel belangrijk om mens te blijven.” Het raakt me diep, wat een veerkracht. Een mens hoopt nooit, nooit in deze omstandigheden terecht te komen. Hoe lang kun je weerstand bieden tegen onmenselijkheid? Wij mensen zijn breekbare wezens. Maar wat een contrast. Demjanjuk onbewogen. Tilewitsch met liefde, vriendschap en dankbaarheid. Wat zijn je bronnen?

Anne Zweers, legerpredikant

11

Oosterkerk en Hoeksteen gaan vanaf 12 juni samen verder

“Het wordt een mooie Pinksterdag”

PERSPECTIEF

Ze zijn aan het aftellen, de leden van de Hoeksteen- en de Oosterkerkgemeente. Vanaf zondag 12 juni, Eerste Pinksterdag, vormen ze samen een nieuwe wijkgemeente. Anderhalf jaar nadat de eerste plannen voor dit samen gaan ontstonden, is de fusie een feit. Gaandeweg sprak met de predikanten Margo Jonker van De Hoeksteen en Harm Bousema van de Oosterkerk over de voorbereiding van deze ingrijpende stap en de emoties die daarmee gepaard gaan. Zij kijken terug, maar ook vooruit, dat laatste vol vertrouwen en goede moed. “Het wordt een mooie Pinksterdag!”

12

Het begon in het najaar van 2009. De AK (Algemene Kerkenraad) van de PGZ had vastgesteld dat er flink bezuinigd moest worden. Dat betekende onder meer dat een van de twee kerken in de Aa-landen (in de zomer van 2010 viel de keus op De Hoeksteen) verkocht moest worden. Het voorstel, samen met de Oosterkerk en de Jeruzalemkerk een nieuwe wijkgemeente te vormen, kwam van de kerkenraad van De Hoeksteen, die tot de conclusie was gekomen dat De Hoeksteengemeente op termijn niet zelfstandig zou kunnen voortbestaan. “Ik was totaal verbouwereerd toen dit voorstel in de AK op tafel kwam”, herinnert Harm zich. “Maar diezelfde avond nog hebben we gezegd: Dit moe-

De vier pastores van de nieuwe Oosterkerkgemeente. Margo Jonker van De Hoeksteen staat achter Harm Bousema, Christa van Stappen en Wim Hortensius (van links naar rechts). Het viertal prijst de samenwerking tot nu toe: “We vullen elkaar aan en vertrouwen elkaar.” Harm Bousema, met een brede grijns: “De echte botsingen komen nog, hoor!”

ten we doen! Het voelde wel goed. Na afloop hebben we met een groep predikanten nog een hele tijd staan praten en toen al was de stemming heel positief. We pepten elkaar op om het serieus te gaan proberen.” “Het was het proberen waard”, vindt Margo, “al was het voor jullie op dat moment wel een complete overval.” Onder leiding van gemeenteadviseur Piet Beintema kwamen gesprekken op gang tussen stuurgroepen van de drie wijkgemeenten. Harm: “In eerste instantie leek dat goed te gaan, maar helaas bleek een fusie voor de Jeruzalemkerk op dat moment teveel gevraagd. Het heeft me persoonlijk pijn gedaan dat zij op een bepaald moment beslisten niet mee te doen, gezien het grote belang van de nieuwe gemeente en de PGZ. Maar we hielden en houden de deur open.”

Heftige emoties Natuurlijk veroorzaakte de voorgenomen fusie in de beide wijkgemeenten nogal wat beroering. Leden van de Oosterkerk-

gemeente herinnerden zich de verwikkelingen rond de fusie met de hervormde Wijkgemeente 5, een aantal jaren geleden. Harm en zijn collega Wim Hortensius deden pas later hun intrede in Zwolle, maar kregen nog wel iets van de nasleep van de moeizame integratie mee. “Toch leverde de vorming van een wijkgemeente met De Hoeksteen geen grootschalige weerstand op”, constateert Harm. In De Hoeksteen waren de emoties wel heftig. “Door alle gesprekken met mensen heen hoorde je boosheid, teleurstelling en verdriet, alles wat bij zo’n ingrijpend afscheid komt kijken”, recapituleert Margo. “Sommige mensen gaven aan iets anders te willen en vroegen zich af waarom we niet naar andere mogelijkheden hadden gekeken. Bijvoorbeeld naar de optie om in plaats van in de Oosterkerk als fusiegemeente te gaan kerken in De Hoeksteen, omdat ze die veel mooier vinden. Waarom hebben we ons niet verzet, maar zijn we als braafste kind van de klas meteen begonnen de voorgestelde bezuinigingen vorm te geven? Die realiteitszin heeft ons er achteraf gezien ook voor behoed negatieve energie te steken in opties die toch geen kans van slagen hadden. En daardoor hebben we nu energie voor deze verandering, die veel van ons zal vragen. Ik heb de afgelopen maanden gemerkt dat we nog steeds een heel vitale gemeente zijn; vanuit die kracht zetten we deze ingrijpende stap.” Margo stelt vast dat het nog een voordeel heeft, de eerste te zijn die een deel van de bezuinigingsmaatregelen uitvoert. “Niemand is nog bezuinigingsmoe.” Harm vindt dat de AK en vooral

het College van Kerkrentmeesters in de loop van het proces optimaal hebben meegedacht en informatie gegeven. “Het goede is dat het college streng vasthoudt aan de uitgangspunten en een consequent beleid voert. De bezuinigingsmaatregelen vormen één geheel; wij zijn wel de eersten maar niet de enigen die daarvan de gevolgen ondervinden.”

Afscheid Op zondag 5 juni zal zowel in De Hoeksteen als in de Oosterkerk afscheid worden genomen van de oude situatie. Er wordt over nagedacht hoe dat in de kerkdiensten vorm moet krijgen; in De Hoeksteen kunnen bijvoorbeeld elementen die voor de vieringen van belang zijn, worden uitgedragen. “De gedachtenishoek krijgt in ieder geval een plaats in de nieuwe gemeente”, vertelt Margo. “Helaas is het niet mogelijk onze kostersfunctie mee te nemen naar de Oosterkerk. Dat is moeilijk en teleurstellend voor onze koster Dolly Noordman. We hopen dat zij een nieuwe baan kan vinden. Op 5 juni nemen we daarom ook afscheid van haar. Op zaterdag 4 juni houden we een open middag in De Hoeksteen, waar gemeenteleden en bewoners van de wijk welkom zijn. Iedereen kan nog een keer rondstruinen en herinneringen ophalen.” Ook de oude Oosterkerkgemeente wordt op 5 juni opgeheven, maar het afscheid zal minder nadrukkelijk zijn, veronderstelt Harm. Voor de leden van zijn wijkgemeente verandert er minder. “Ze moeten wat ruimte maken en kunnen straks misschien niet meer op hun vaste plaats zitten. Er zijn overigens wel plannen om het interieur van de Oosterkerk aan te passen, de mate waarin is afhankelijk van het geld dat daarvoor beschikbaar is. Maar dat komt later.” Margo verwacht dat ze de inrichting van De Hoeksteen zal gaan missen, de manier waarop gemeenteleden er om elkaar heen zitten, ook in figuurlijke zin. “We zullen zeker ook mensen gaan missen, omdat ze een andere keus maken dan naar de Oosterkerk gaan”, zegt ze. “Je weet dat het afscheid van het gebouw een breuk betekent, een moment waarop, denk ik, alle mensen van De Hoeksteen nadenken over wat ze willen. Een aantal mensen heeft al wel een besluit genomen: meegaan of een andere gemeente zoeken, anderen weten het nog niet en wachten eerst af.” Harm kan zich voorstellen dat mensen zich een ‘zoek- en twijfeltijd’ gunnen. “Maar het wordt wel spannend, zowel voor hen als voor ons.”

Bezieling Na afloop van de afscheidsdiensten gaan de gemeenteleden van de Oosterkerk en De Hoeksteen elkaar al letterlijk tegemoet, ze zoeken elkaar op, zoals Harm het zegt. Om een week later echt samen te gaan. Beide predikanten geloven dat het goed komt, die eerste dienst. Margo: “We hopen daar op een frisse manier te zitten en op dit Pinksterfeest van God de kracht te ontvangen om overtuigd en met plezier verder te gaan.” “En we hopen dat er bezieling uitgaat van dit nieuwe begin, waarvoor Pinksteren natuurlijk een uitgelezen moment is”, vult Harm aan. Zowel hij als Margo heeft in de gezamenlijke dienst in maart al iets ervaren van die positieve geest. “Je kon merken dat we al anderhalf jaar met elkaar bezig waren: we hoorden bij elkaar.” Het karakter van de nieuwe Oosterkerkgemeente zal waarschijnlijk weinig anders zijn dan de identiteit die de beide wijkgemeenten tot nu toe willen uitstralen. En ook de organisatie van beide gemeenten is nagenoeg hetzelfde. De grootste opdracht die de nieuwe gemeente zich stelt, is de reorganisatie van het pastoraat in de wijk. Het wordt steeds moeilijker vrijwilligers te vinden voor het wijkwerk en bovendien gaat Harm Bousema volgend jaar met emeritaat. “Onze aandacht gaat voorlopig even naar acute zaken en we hopen dat de mensen die nu als ambtsdrager of wijkwerker actief zijn, dat nog even blijven doen”, verklaart Margo. “Maar we moeten er wel over gaan nadenken hoe we de aandacht op een andere manier kunnen organiseren”, licht Harm toe.

Nooit grootschalig “Ik denk dat de nieuwe gemeente weliswaar groter is dan de twee die we nu hebben, maar dat ze nooit grootschalig

wordt”, verwacht Margo. “Dat de kerk een tijd van krimp doormaakt is lastig, maar biedt ook de mogelijkheid om op een kleinschalige manier neer te zetten wat voor ons van waarde is.” “Ik verwacht intensieve en inspirerende ontmoetingen, bijvoorbeeld als we in gesprek gaan over de plaats van het Avondmaal in de zondagse vieringen. Dat worden intensieve ‘tafelgesprekken’, zoals we dat noemen”, voorspelt Harm. “Daarnaast moeten we als wijkgemeente de blik naar buiten richten en kijken hoe we merkbaar aanwezig kunnen zijn in onze wijken en in deze stad. Ook dat is een enorme uitdaging want het gebied van de nieuwe Oosterkerkgemeente beslaat zo ongeveer ‘de helft’ van Zwolle.”

Bij de foto’s Maarten Matser maakte foto’s tijdens de gezamenlijke dienst in de Oosterkerk op zondag 6 maart. Kerkelijk werker Christa van Stappen (zie de foto op de voorpagina) en predikant Margo Jonker gingen voor in deze dienst. Na afloop kregen de kinderen de kans een kijkje te nemen in de kelder van de kerk en op de toren. Ze maakten kennis met een stevig fundament en een prachtig uitzicht.

13

In 1718 gaf het stadsbestuur van Zwolle opdracht tot de bouw van het grote orgel van de Grote of Sint Michaëlskerk. Niet de kerkenraad, maar het stadsbestuur! De relatie tussen kerk en (stad)staat was toen een andere dan in onze tijd. Het zou de laatste opdracht worden aan de Hamburgse orgelmaker Arp Schnitger, wiens werk toen en nu wordt beschouwd als een hoogtepunt van de Europese cultuur. Wat Stradivarius heeft betekend voor de vioolbouw, dat was Arp Schnitger voor de orgelbouw. Zijn werkterrein liep van Rusland tot Portugal, het zwaartepunt lag in Nederland en Noord-Duitsland. Het Schnitgerorgel is een monument van wereldniveau en het bewijs dat de Protestantse Gemeente Zwolle haar plaats inneemt in een stad die een nationale en internationale uitstraling kan hebben.

Toon Hagen, de organist van de Grote Kerk.

Het Schnitgerorgel in de Grote Kerk:

AANDACHT VOOR

Monument van wereldniveau

14

Arp Schnitger maakte de voltooiing van het Zwolse orgel niet meer mee, hij overleed in 1719. Zijn zonen Frans Caspar en Johann Georg Schnitger leverden het orgel op in 1721. Het was op dat moment het grootste orgel van Nederland en waarschijnlijk van Europa. Het orgel telt 64 sprekende registers, verdeeld over maar liefst vier manualen en pedaal.

Eisen van de tijd Tot ongeveer halverwege de 19e eeuw functioneerde het orgel in vrijwel ongewijzigde staat. Daarna werd het bij meerdere gelegenheden aangepast aan de muzikale eisen van de tijd. De grootste ingrepen vonden plaats tijdens de renovatie van de Grote Kerk in 1882 door de Groningse orgelmakerij P. van Oeckelen & Zonen. In de jaren 1953-1956 werd het orgel gerestaureerd door Flentrop Orgelbouw te Zaandam. Deze restauratie geldt als een keerpunt in de Nederlandse restauratiegeschiedenis, omdat het oorspronkelijke concept van het instrument als uitgangspunt voor de restauratie werd genomen. Deze werkwijze is nadien algemeen gangbaar geworden bij de restauratie van historische orgels. Orgelmaker Dirk Andries Flentrop kreeg in 1968 en 1976 voor zijn verdiensten op dit gebied eredoctoraten van twee Amerikaanse universiteiten. De restauratie van 1953-1956 is dan ook op zichzelf monumentaal.

Stichting Vrienden Tien jaar geleden nam de Centrale Kerkvoogdij van de Hervormde Gemeente Zwolle het initiatief om een stichting op

te richten, om zo het maatschappelijk draagvlak voor het orgel te verbreden. De kerkvoogdij besefte dat het Schnitgerorgel een belangrijke culturele erfenis vormt. Enerzijds dient die erfenis met een breed publiek gedeeld te worden. Anderzijds mag ook in breder verband gevraagd worden om verantwoordelijkheid te nemen voor het orgel. De stichting kreeg de naam: Stichting Vrienden van het Schnitgerorgel in de Grote of Sint Michaëlskerk te Zwolle. Een naam die als vlag precies de lading dekte, maar in de praktijk steeds minder handig in gebruik bleek te zijn. In de zomer van 2010 werd de naam van de stichting officieel gewijzigd in: Stichting Schnitgerorgel Zwolle. Ook de Engelse versie daarvan, Zwolle Schnitger Organ Foundation, is bij de Kamer van Koophandel geregistreerd.

Breed gebruik Het orgel wordt elke zondag gebruikt in erediensten van de Protestantse Gemeente Zwolle, onder verantwoordelijkheid van de Grote Kerkgemeente of van de Commissie Grote Kerk. Voor een breed gebruik van het orgel biedt dit kerkelijk gebruik het beste uitgangspunt, zo blijkt uit ervaringen in andere steden. De stichting zou het dan ook zeer betreuren als de Grote Kerk haar kerkelijke functie zou verliezen en is blij dat dat niet aan de orde is. Voor een breed publiek is het orgel elke zomer te horen in twee concertseries, op dinsdagavonden en zaterdagmiddagen. Het muziekleven rond het Schnitgerorgel heeft een krachtige impuls gekregen sedert de aanstelling van de

Toon Hagen als organist van de Grote Kerk. Zijn beleid is er op gericht om het orgel uit een cultureel isolement te halen en een bijdrage te laten leveren aan het muziekleven van de stad in een brede context. En het Schnitgerorgel gedijt uitstekend op de combinatie van zondags en doordeweeks gebruik. Dat is niet verwonderlijk, want daarvoor is het instrument ooit gebouwd.

Vervolgrestauratie In 2003 is een rapportage opgesteld over de wenselijkheid van een vervolgrestauratie van het orgel. In fasen wordt deze restauratie uitgevoerd. Als eerste project is in het voorjaar van 2008 groot onderhoud verricht aan de mechaniek van de vier manualen en het pedaal. Een volgende fase betreft de restauratie van de blaasbalgen. In 1721 werd het orgel opgeleverd met twaalf blaasbalgen. De originele balgen zijn allemaal nog aanwezig in de balgenkamer boven de consistorie. Met elkaar kunnen deze balgen zorgen voor een natuurlijke, ontspannen windtoevoer, maar sinds de plaatsing van een windmotor, begin 20e eeuw, zijn er slechts vier balgen in bedrijf. De stichting brengt jaarlijks een nettobedrag van tussen de € 5.000 en € 7.500 bijeen ten behoeve van onderhoud en restauratie van het orgel. Maar voor de beoogde restauratie is meer nodig. Dit is voor de stichting een stimulans om verdere plannen maken op weg naar het 300-jarig bestaan van het orgel in 2021. Meer informatie is te vinden op de website www.schnitgerorgelzwolle.nl

Concertagenda Grote Kerk De Commissie Kerk & Muziek organiseert een groot aantal concerten op het orgel van de Grote of Sint Michaëlskerk, in afstemming met de nabij gelegen Onze Lieve Vrouwebasiliek. Voor de komende zomer staan, voor zover nu bekend, de volgende concerten op het programma. Voor de definitieve programmering en de concerten in het najaar, kunnen belangstellenden te zijner tijd terecht op de website: www.schnitgerorgelzwolle.nl, waar ook alle programmagegevens te vinden zijn. Deze zijn per concert als programmaboekje te printen. Zaterdag 4 juni 15.30 uur: middagconcert in de Onze Lieve Vrouwebasiliek. Zaterdag 11 juni 15.30 uur: middagconcert in de Grote Kerk, organist Etto Huizinga. Maandag 13 juni Tweede Pinksterdag 20.00 uur: feestdagconcert in de Grote Kerk, organist Sietze de Vries. Zaterdag 25 juni 15.30 uur: middagconcert in de Grote Kerk, organist Jan Hilderink.

Zomerserie Op dinsdag 28 juni 20.15 uur begint de zomerserie in de Grote Kerk met een openingsconcert door Bert van den Brink. De zomerserie wordt voortgezet op de dinsdagen 5, 12, 19 en 26 juli en 2, 9, 23 en 30 augustus. De concerten beginnen alle om 20.15 uur. Op 5 juli is Rienk Jiskoot de organist en op 12 juli Louis ten Vregelaar. Het concert op 19 juli is een wandelconcert, dat begint in de Onze Lieve Vrouwebasiliek en eindigt in de Grote Kerk. Organist is Leo van Doeselaar. Op 26 juli bespeelt Toon Hagen het orgel in de Grote Kerk, op 2 augustus Jan Hage en op 9 augustus Gerrie Meijers. Op 18 augustus is er kermis in de Zwolse binnenstad en staat er geen concert op de agenda. Op 23 augustus kan men luisteren naar organist Jan Jansen en op 30 augustus naar Klaas Stok.

Cd-opname Toon Hagen en Michaëlscantorij Op zondagmiddag 10 juli neemt Toon Hagen samen met de Michaëlscantorij een cd op. Daarop komen psalmen en gezangen die door Toon bewerkt zijn voor koor en gemeente. Vanaf 15.00 uur is iedereen die wil meezingen van harte welkom in de Grote of Sint Michaëlskerk. Ongeveer een uur lang wordt de samenzang geoefend, na een korte koffie- en theepauze start de opname van de liederen. Die zal naar verwachting omstreeks 17.00 voltooid zijn. De cd is te zijner tijd te koop.

De stilte krijgt een plaats, inspiratie krijgt de ruimte In een wereld die voortdurend in beweging is, is het waardevol om soms even stil te staan bij de dingen waar je mee bezig bent. Ieder mens zal in zijn eigen ervaringen behoefte voelen om terug te blikken en vooruit te kijken. Van positieve ervaringen mogen we genieten. Van negatieve gebeurtenissen kunnen we leren. Hierbij zoeken we voor de toekomst steeds nieuwe inspiratie en bronnen om uit te putten. In de Vespers in de Grote of Sint Michaëlskerk is hiervoor plaats. De vieringen bieden de tijd en ruimte om te verstillen en tot jezelf te komen. De opzet is laagdrempelig rondom een thema dat aansluit bij deze tijd. Vanuit de traditie is de grondvorm van de Vesper gebaseerd op de driedeling van Psalmen, schriftlezingen en gebeden. Deze structuur vormt de basis en wordt ondersteund door teksten en muziek van orgel of koor die bij het thema passen. Een Vesper duurt ongeveer een half uur. Er is geen preek, wel een kort woord bij de lezing. De Vespers zijn oecumenisch van opzet en niet gebonden aan een kerkelijke stroming. Daarmee bieden de Vespers ruimte aan ieder die zich – onafhankelijk van zijn of haar achtergrond – wil laten inspireren. Het thema voor de eerstvolgende Vesper, op 22 mei, is ‘Spiritualiteit, groter dan ons hart’.

Orgelvespers In de zomermaanden worden er – ook met het oog op de vakantiegasten – Orgelvespers georganiseerd. Deze Vespers worden geaccentueerd door inspirerende orgelmuziek. Het thema van de drie Orgelvespers in deze zomermaanden is ‘Verbeelding’, gevisualiseerd door enkele schilderijen. Hierbij wordt door Toon Hagen een passend orgelstuk gespeeld op het zo beroemde Schnitgerorgel van de Grote of St Michaëlskerk. Nadere informatie is te vinden op de website van de Commissie Grote Kerk: http://liturgie.cultura-michaelis.nl. Het thema voor de Vespers in het najaar is: ‘De taal van mensen.’ Bezoekers van een Vesper die een keer willen meedoen met de voorbereiding kunnen zich melden bij Robert Kanning (tel 038 4213243).

Vieringen Commissie Grote Kerk De Commissie Grote Kerk organiseert in de komende periode de volgende vieringen rond de daarbij aangegeven thema’s. Op zondag 8 mei: Michaëlsviering rond het thema Bewogenheid: ‘Een weg in de gebrokenheid’ Op 22 mei: Michaëlsvesper, thema Spiritualiteit: ‘Groter dan ons hart’ Op 12 juni: Michaëlsviering, thema Spiritualiteit van muziek Op 26 juni: Michaëlscantate rond de Bachtcantate ‘Herz und Mund und Tat und Leben’ BWV 147 Op 10 juli: Cd-opname Michaëlscantorij en gemeente, aanvang 15.00 uur Op 24 juli, 14 en 28 augustus: Orgelvespers met als thema ‘Verbeelding’, gevisualiseerd door middel van schilderijen. Tenzij anders vermeld beginnen deze vieringen in de Grote Kerk om 16.30 uur.

15

Havo-scholieren enthousiast over stage bij kinderclub Jeruzalemkerk

JONG IN DE KERK

“Zelf iets voorbereiden was het leukst”

16

Samen met Leanne Zwama en Jan Stegeman leidt Jacquelien Mulder de kinderclub van de Jeruzalemkerk. Meer dan twintig kinderen van acht tot en met elf jaar komen om de twee weken op maandagavond naar de kerk. Een uur lang zijn ze bezig en is het voor de leiding hard werken, zeker als een van hen een avond niet kan. Jacquelien was er dan ook heel blij mee dat ze vorig seizoen twee paar handen extra had: van de twee havoscholieren Marinka Goselink en Britt de Noord die op bijna alle clubavonden de leiding assisteerden. Het mes sneed daarbij aan twee kanten, want voor Marinka en Britt was deze activiteit een maatschappelijke stage.

Internet Ze zijn geen van beiden lid van een kerk, maar meewerken aan de kinderclub leek hen wel heel leuk, vertellen Britt en Marinka (beiden 17). Tijdens de stage zaten ze allebei in 4 havo op de Van der Capellen scholengemeenschap. Britt: “Omdat ik nog een stageplek zocht ben ik gaan kijken bij de Vrijwilligerscentrale in de Assendorperstraat. Op de website had ik de stage van de kinderclub al gezien en die leek me heel leuk. Ik heb er toen meer informatie over gevraagd. Omdat Marinka ook nog niet genoeg stage-uren had, leek het mij wel gezellig om deze stage samen te doen.” Marinka heeft daar geen spijt van gehad, vertelt ze. “De stage was heel gezellig! De kinderen waren heel leuk, alleen wel heel druk. Vaak moesten ze meerdere keren voor hetzelfde aangesproken worden, maar daar zijn ze dan ook kinderen voor. De begeleiders waren ook heel aardig.”

Spelletjes bedacht Ook Britt kijkt met veel plezier op de stage terug. “In het begin vond ik het nog wel moeilijk om alle namen te onthouden en orde te houden, maar gelukkig hielpen de begeleiders ons daar wel bij. Zij hielpen ons ook wel met wat we moesten doen. Het leukst vond ik dat we zelf een keer mochten voorbereiden. We hadden toen allemaal spelletjes bedacht. Het was leuk om de kinderen zo enthousiast te zien om iets wat je zelf bedacht had.” Het was direct al de bedoeling van de stagiaires om het hele seizoen te blijven, voor zoveel mogelijk stage-uren. Britt: “We moesten allebei ongeveer zestig uur stage doen. Omdat we allebei nog een stage ernaast deden lukte dit prima. Ik heb stage gelopen bij de Muzerie. Doordat ik daar zelf muziekles volg, kwam ik er achter dat ze daar een stagiair konden gebruiken.” Marinka hielp op school in de huiswerkklas voor de onderbouw. Ze kennen geen andere scholieren die maatschappelijke stages hebben gedaan bij een kerk. “De meesten weten niet eens dat dat kan”, veronderstellen ze. “Eigenlijk zouden kerken bij de stagebegeleiders van de scholen moeten melden dat ze stageplekken hebben. Die kunnen dan de stages bij de scholieren aanbevelen.”

Stages op internet zetten is een andere mogelijkheid, weet Jacquelien Mulder. De vacature bij de kinderclub van de Jeruzalemkerk was (en is weer) te vinden via: www.vrijwilligerswerkzwolle.nl en www.maszwolle.nl Jacquelien raadt ook andere wijkgemeenten aan, hun vacatures bij deze instanties aan te melden. “Dan bereik je ook jongeren die niet bij de kerk horen.” Scholieren die mensen in de kerk kennen, kunnen natuurlijk ook zelf de leiding van de club of de kindernevendienst benaderen of de koster vragen of er nog klussen zijn. Alles wat je als vrijwilliger voor de kerk doet, telt mee voor je maatschappelijke stage. Jacquelien had dit jaar graag weer scholieren voor de kinderclub willen hebben, voor een heel seizoen of voor een paar avonden. Zelf werkzaam in het vmbo als lerares Engels en godsdienst, vindt ze het heel goed dat maatschappelijk stages voor het havo en vwo verplicht zijn. “Jongeren leren op deze manier verantwoordelijkheid te nemen en zichzelf te redden. Dat zag je ook bij Britt en Marinka. Nadat ze zich gemeld hadden, zijn ze een avond naar club gekomen om eerst eens mee te kijken. Maar vanaf het begin hebben ze heel leuk meegedaan en daar hebben wij veel aan gehad.”

Nieuwe leiding gezocht Jacquelien heeft er inmiddels vijf jaar opzitten als leidster van de kinderclub en ze heeft dit werk met veel plezier gedaan. Maar na dit seizoen zou ze haar taak graag aan een ander overdragen, omdat ze met drie kinderen en een drukke baan de handen meer dan vol heeft. “De club komt eens in de twee weken een uur bij elkaar. We doen iets rond een Bijbelverhaal of lied en er worden spelletjes gedaan of geknutseld.” Ook de vacature leiding kinderclub is te vinden op internet, op www.jeruzalemkerkzwolle.nl De wijkgemeente heeft daar een eigen vacaturebank. Als er mensen zijn die meer informatie willen over dit leuke werk of andere vacatures, kunnen ze mailen naar [email protected]

Mink de Vries, voorzitter Podium van Kerken:

M I J N I N S P I R AT I E

“Hart van de kerk moet kloppen in de wijk” Of de kerk nog toekomst heeft? Mink de Vries, voorzitter van het Zwolse Podium van Kerken, weet zeker van wel. Maar dan moet er wel iets veranderen, want als kerken blijven zoals ze nu zijn, zullen ze alleen maar kleiner worden. “We moeten als kerken openstaan voor de gemeenschap waarin we leven en aansluiten bij de behoeften van die samenleving. De kerk moet die behoeften kennen en zelf gekend zijn.” Het is een boodschap die Mink uitdraagt waar hij maar kan. Bijvoorbeeld in Gaandeweg. Mink de Vries: “We hebben heel veel kostbaar talent in de kerk.”

Uitgesproken ideeën heeft Mink over hoe de kerk van de toekomst vorm kan krijgen. Hij ziet laagdrempelige gemeenschapskringen ontstaan, die bijeenkomen in een wijkcentrum of buurthuis. Wijkbewoners vanuit verschillende kerken en van buiten de kerk ontmoeten elkaar. Ze delen hun gedachten over geloof en leven, bemoedigen en steunen elkaar. Vanuit dit centrum worden tal van activiteiten voor de wijk opgezet, als het even kan in samenwerking met andere organisaties, zoals de gemeente en hulpverleningsinstanties. De kerken ondersteunen de initiatieven, zowel pastoraal als diaconaal en met de inzet van vrijwilligers. “Dat is geen nieuw model, het gaat in feite zeshonderd jaar terug, naar de beweging van de Moderne Devotie. Ook daarin kende men gemeenschapskringen en stond de verbinding naar de samenleving centraal”, legt Mink uit.

Ware vrijheid Hij heeft zich vooral laten raken door de bekendste volgeling van de beweging: Thomas a Kempis. Mink hertaalde zelfs diens wereldberoemde Navolging van Christus in ‘jonge taal’ en constateerde dat Thomas’ gedachten naadloos aansloten bij zijn eigen ideeën over geloven. “In het geloof ontdek je de ware vrijheid, doordat je alles los kunt laten, zowel het materiële als het immateriële. Je wordt leeg om vervuld te worden met de geest van Christus. Als beweging van de geest heeft de moderne devotie destijds een eeuw lang mogen duren; ik geloof dat dat nu weer terug gaat komen. Omdat mensen in deze tijd weer behoefte krijgen aan gemeenschappelijkheid, aan het gevoel ergens bij te horen.”

Samenleving De kerken mogen niet alleen maar toekijken als die ontwikkeling op gang komt, maar kunnen daar zeker een rol in spelen, “Zonder wat ons bindt en draagt overboord te zetten, moeten we als kerken openstaan naar de samenleving”, vindt de voorzitter van de Podium van Kerken. Twee jaar geleden nam Mink die functie op zich; sindsdien streeft hij ernaar, samen met de andere podiumleden, het podium weer een nieuw elan te geven. Dat lijkt te lukken: het aantal kerken dat zich aansluit stijgt en de rol van het

podium wordt duidelijker. “We zijn het erover eens dat de kerk weer dienstbaar is aan de samenleving en dat het hart van de kerk vooral moet kloppen in de wijken”, zegt Mink. Hij is tevens betrokken bij het Diaconaal Platform in Zwolle, de interkerkelijke organisatie die zijn bestaansrecht ontleent aan betrokkenheid bij de samenleving. Kerkgrenzen spelen dan helemaal geen rol meer, ervaart Mink.

Goud in de grond Er zijn voor al die activiteiten wel heel veel vrijwilligers nodig. Denk je dat die nog te vinden zijn? Ook op dat punt rekent Mink op nieuw elan. “Nu gaat het in de kerk veel te vaak over interne zaken en dat zijn dan meestal ook nog problemen. Het is behoorlijk belastend om daar mee bezig te zijn en dat zijn mensen na een jaar of vier dan ook flink zat. Naar buiten openstaan en daadwerkelijk hulp geven, maakt mensen wel enthousiast, dat geeft positieve energie. We hebben heel veel kostbaar talent in de kerk dat maar voor een heel klein deel voor de kerk wordt ingezet. Er zit bij ons goud in de grond, waardevolle ervaring waar we nu nauwelijks iets mee doen. Door mensen weer enthousiast te maken, graaf je die talenten op. Iedereen is wel te raken met iets, jongeren en ouderen. Ook de veertigers en vijftigers die je misschien nooit meer in de kerk ziet, kunnen er wel voor voelen in hun wijk verbindingen te leggen. En als je echt te oud bent om je in te zetten? Dan denk ik aan een mevrouw van dik in de tachtig die ik tegenkwam bij Present. ‘Ik bid voor jullie, dat kan ik nog doen’, zei ze. Dat is toch prachtig?” Zijn eigen gedrevenheid is ‘een soort roeping’, verklaart Mink, ervan overtuigd dat dingen niet zomaar op zijn pad komen. Hij heeft zich laten raken door het geloof en ervaart verbondenheid, met God en met de mensen om zich heen. Dat wil hij overdragen, in de hoop dat het een lopend vuurtje wordt, net als op de eerste Pinksterdag. Toen de christelijke kerk als een soort gemeenschapskring van start ging en alles deelde. “Lees maar eens wat er in Handelingen 2 staat”, zegt Mink. “Ze stonden in de gunst bij het hele volk.” 17

KERKELIJK BUREAU COLOFON 18

Protestantse Gemeente Zwolle

Verhuizingen binnen de PGZ

Centraal adres voor Algemene Kerkenraad, Kerkrentmeesters en Diakenen Kerkelijk Bureau: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle Geopend: maandag t/m vrijdag 8.00 – 12.00 uur Tel.: (038) 421 75 96 - Fax: (038) 423 04 79 E-mail: [email protected] Website: www.pknzwolle.nl Website diaconie: www.diaconiezwolle.nl

Wist u dat elke wijkkerk een apart wijknummer heeft en dit bepaald wordt door geografisch vastgestelde grenzen? Wanneer u gaat verhuizen naar een andere wijkgemeente binnen de Protestantse Gemeente Zwolle, verhuist u dus ook naar een andere geografische wijkgemeente. Indien u echter bij uw oude wijkgemeente wilt blijven behoren, kunt u dit aangeven bij de melding van uw verhuizing. We spreken dan over ‘voorkeurlidmaatschap’. U dient dit zelf aan te geven. Ditzelfde geldt als u naar een gemeente buiten Zwolle verhuist, maar lid wilt blijven van uw huidige wijkgemeente.

Bankrekeningen: College van Kerkrentmeesters: 800 430 en 69.96.41.705 College van Diakenen: 874 034 en 69.95.43.320 Gaandeweg: 69.97.69.167 Beheer en Exploitatie Grote Kerk: 587 931 en 69.97.43.745 Stichting Schnitgerorgel Zwolle: 59.80.52.100

Collectepenningen Er zijn penningen verkrijgbaar van: € 0,20, € 0,50, € 1,-, € 2,-, € 5,- en € 10,-. Verkoopadres Kerkelijk Bureau. Hier kan contant, per pin of door middel van een eenmalige machtiging worden betaald. Overige verkoopadressen: Emmauskerk en Adventskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur Stinskerk: 1e maandag van de maand 16.30 - 17.30 uur Sionskerk: 1e donderdag van de maand 18.00 - 19.00 uur Open Kring: 1e maandag van de maand van 18.30 - 19.45 uur In Zwolle-Noord: E. van Buiten, Welle 58, K. Smit, Meppelerdiep 92 In Zwolle-Zuid: A. Renting-van Veen, Steggingmarke 13 en W.A. Stomp-de Koning, Rendierveld 41. In Stadshagen: L. Blauw, Goudplevierstraat 123 (tel. 460 90 16) Op deze adressen kan contant of door middel van een eenmalige machtiging betaald worden.

Aanvragen kerkelijke huwelijksbevestiging Bruidsparen, die hun huwelijk kerkelijk willen laten bevestigen, wordt verzocht deze aanvraag twee maanden van tevoren in te dienen bij het Kerkelijk Bureau. Hiervoor dient u persoonlijk langs te komen (bij voorkeur tijdens de openingstijden tussen 8.00 en 12.00 uur). Een aantal zaken moet namelijk even doorgesproken worden. Ook zijn aan het gebruik van de kerk kosten verbonden. Prijzen zijn op te vragen bij het Kerkelijk Bureau.

Indien u eerder getekend hebt voor een voorkeurgemeente en u gaat verhuizen (zelfs binnen de geografische wijkgemeente), vervalt bij de landelijke ledenregistratie uw voorkeur. Wij zullen intern uw voorkeurgemeente handhaven en proberen dit binnen de landelijke ledenregistratie aan te passen zonder daar opnieuw uw handtekening voor te vragen, tenzij u zelf aangeeft bij uw verhuizing dit niet te willen. Om te voorkomen dat een en ander niet conform uw voorkeur geadministreerd wordt zowel binnen de PGZ als ook landelijk, kunt u in alle gevallen het beste zelf uw wensen aangeven bij de melding van uw verhuizing.

Meer weten… over besluiten van de Algemene Kerkenraad en het College van Kerkrentmeesters en beleidsstukken lezen? Ga naar www.pknzwolle.nl en klik door op de Berichten van deze colleges.

Te huur gevraagd In verband met het verlof van ds. G. de Goeijen van eind augustus tot en met eind oktober zoeken wij

een (gemeubileerd) huis. Het liefst in Westenholte, ‘s-Heerenbroek, Spoolde, Zwolle of omgeving, geschikt voor een gezin met vier kinderen. Weet u iets of hebt u vragen, dan kunt u contact opnemen met de thuisfrontcommissie. Per mail: [email protected] Per telefoon: (038) 421 42 45 (Willy Boom)

Gaandeweg is het magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente Zwolle, de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle en De Hoofdhof Berkum Vierde jaargang nr. 2, mei 2011 Verschijnt vijf keer per jaar. Oplage: 11.000 Redactie: Ds. Iemke Epema (hoofdredacteur), Gery Bruins (eindredacteur), Saskia Dankers, Rob van Harten en Jan Nauta Redactionele bijdragen aan dit nummer: Robert Helder en scribenten van wijkgemeenten en kerkelijke organisaties Fotografie: Gery Bruins, Saskia Dankers, Het Vakantiebureau, Martien Hovestad, Ab Kasper, Maarten Matser, Dick Vos, Carl Withaar en anderen

Vormgeving en grafische productie: Dit magazine is milieuvriendelijk geproduceerd door Drukkerij Upmeyer Advertentiebeheer Kerkelijk Bureau tel. (038) 421 75 96 De volgende Gaandeweg verschijnt in de week van 18 juli en loopt tot en met zaterdag 8 oktober. Kopij en foto’s dienen uiterlijk maandag 20 juli te zijn aangeleverd via: [email protected] of schriftelijk bij het Kerkelijk Bureau. Aandacht voor… In de rubriek ‘Aandacht voor’ is ruimte voor berichten uit de wijken en van kerkelijke organen en organisaties, die van belang zijn voor zoveel mogelijk lezers.

Vakanties met aandacht en zorg

AANDACHT VOOR

Al bijna vijftig jaar organiseert Het Vakantiebureau in Lunteren ‘vakanties met aandacht en zorg’. Ook dit jaar staat er weer een team van vrijwilligers klaar om onze gasten een onvergetelijke vakantie te bezorgen en een week lang zorgeloos te laten genieten. De vakanties zijn bedoeld voor: • mensen die veel (alleen) thuis zijn, waardoor hun sociale contacten minder worden, • mensen die het een vertrouwd idee en veilig gevoel vinden dat er tijdens hun vakantie dag en nacht vrijwilligers aanwezig zijn, waar ze zo nodig op terug kunnen vallen, • mensen met een kwetsbare gezondheid, • mensen met een lichamelijke beperking, • mensen met een visuele beperking, • mantelzorgers met partner, • en voor (echt)paren van wie één van de partners thuiswonend en dementerend is. In deze weken werkt Het Vakantiebureau samen met Alzheimer Nederland en met de Afasie Vereniging Nederland. Wie in aanmerking komt is van harte welkom in één van de accommodaties. Voor meer informatie of het aanvragen van een vakantiegids kunnen belangstellenden contact opnemen met Het Vakantiebureau, tel. 0318-486610 of e-mail: [email protected] Zie ook www.hetvakantiebureau.nl Ook de familie Kluvers, tel. (038) 421 43 31, kan nadere informatie geven.

Vrijwilligers Zonder de inzet van vrijwilligers kan Het Vakantiebureau geen vakanties organiseren. Het bureau zoekt daarom in totaal circa 1600 mensen die met hun talent, deskundigheid, enthousiasme en inzet willen helpen tijdens de vakanties. Uiteraard zijn verpleegkundigen en mensen met een zorgachtergrond welkom en ook creatieve mensen met organisatietalent, studenten en mensen die graag wat voor anderen willen betekenen. Tijdens deze va-kanties kunnen vrijwilligers zelf ook volop plezier maken en genieten van het geven van aandacht aan de vakantiegasten. Ook degenen die als vrijwilliger willen meedoen aan een van deze weken, kunnen contact opnemen via bovengenoemde mogelijkheden.

Gevraagd: vrijwilligers die iets willen betekenen voor een ander De geestelijk verzorgers van de Isala klinieken zoeken vrijwilligers. U nodigt samen met een andere vrijwilliger patiënten uit voor de oecumenische viering op zondag op locatie Sophia. Wanneer: op vrijdagmiddag van 14.15 tot 16.00 uur. Frequentie: één keer in de zes weken. Hebt u belangstelling? Meld u aan bij het secretariaat: [email protected]. U wordt uitgenodigd voor een gesprek.

Gevraagd: brillen Vorig jaar was ik op vakantie in Ethiopië en daar werd ons vaak gevraagd of we ook brillen voor de mensen hadden. Na mijn vakantie ben ik op zoek gegaan en kwam ik de organisatie Eyeclarify tegen. Die wil ik graag meer bekendheid geven. Hopelijk liggen er nog veel niet meer gebruikte brillen te wachten op een tweede leven. Ook zonnebrillen, die niet op sterkte hoeven te zijn, kinderbrillen, leesbrillen, monturen, hoortoestellen en batterijtjes voor hoortoestellen zijn welkom. Ze gaan onder meer naar Zimbabwe, Cuba, Servië, Ghana, Ethiopië, Sri Lanka en Kongo. Het inzamelpunt in Zwolle is J.C. Olland Medische Speciaalzaak, Kamperstraat 6. Voor meer informatie: kijk op www.brillenvooreyeclarify.webs.com Of bel of mail mij: Hilly Pelleboer, tel. (038) 454 53 86, e-mail [email protected]

Taal van hoop en vrede Op zondag 15 mei geeft het Koor voor de nieuwe Nederlandse religieuze muziek een concert in de Dominicanenkerk in Zwolle, getiteld ‘Een taal van hoop en vrede’. Tijdens het concert, dat begint om 16.00 uur en anderhalf uur duurt, krijgt de veertigjarige vruchtbare samenwerking tussen dichter Huub Oosterhuis en componist/ dirigent Antoine Oomen stem. Op het programma staan bekende liederen als: Lied aan het licht, De steppe zal bloeien, Wat vrolijk over U geschreven staat, en ruim twintig andere liederen. Het publiek zet dit concert luister bij door in volkszangpartijen uit volle borst mee te zingen. De kosten bedragen € 10,- per persoon, groepen van minimaal tien personen betalen € 7,50 per persoon. Kaarten zijn te koop in de kerkwinkel in de Dominicanenkerk, aan de Assendorperstraat. Deze winkel is open op dinsdag tot en met vrijdag van 13.30 uur tot 16.30 uur en op zaterdag van 13.00 uur tot 16.30 uur. Wie kaarten toegezonden wil krijgen betaalt € 1,- administratiekosten per kaartje. Kaarten bestellen kan bij: [email protected] tel. (038) 425 44 12.

Thomas in beeld In juni en juli houdt de Stichting Thomas a Kempis bij de gedenksteen van Thomas op de Agnietenberg drie zomeravondontmoetingen. Het thema dit jaar: ‘Thomas in beeld. Hoe wil jij Thomas verbeelden?’ Drie inleiders uit de museale kring in Zwolle zijn bereid gevonden de overdenking op dit thema te houden. De bijeenkomsten beginnen om 20.30 uur en duren ongeveer dertig minuten. Op zaterdag 18 juni spreekt Marjan Brouwer van het Stedelijk Museum Zwolle en zingt Bep Pierik. Op zaterdag 25 juni houdt Karin van Lieverloo van De Fundatie de inleiding; Maaike Gerritsen en haar dichter Sivka Ruiter spelen viool en zingen. Op zaterdag 2 juli komt Bert de Vries van het Historisch Centrum Overijssel aan het woord. Domini Cantus onder leiding van René van Breukelen zingt. 19

KERKDIENSTEN

Adventskerk

Emmauskerk

Grote Kerk

Jeruzalemkerk

Talmaplein 2

Campherbeeklaan 53

Grote Markt 18

Windesheimstraat 1

Zwolle - Zuid

Zwolle - Berkum

Zwolle - Centrum

Zwolle - Assendorp

Mw. ds. N.A. Eygenraam

Tel. scriba: (038)4532463

Ds. J. Mulderij

Ds. A. den Besten

Ds. J.T. Tissink

www.emmauskerk-berkum.nl

Tel. scriba: (038)4223241

Mw. ds. I.P. Epema

www.grotekerkgemeente.nl

Tel. scriba: (038)4218523

Mw. W. Treep D.J. Steenbergen

www.jeruzalemkerkzwolle.nl

Tel. scriba: (038)4658028 www.adventskerk.nl

Zondag 8 mei

9.00 uur dienst 10.15 uur dienst (Wind in de zeilen) 19.00 uur mw. W.J. Treep

9.30 uur ds. G.A. Cnossen, Zwolle 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur ds. J. Mulderij (voorbereiding Heilig Avondmaal) 16.30 uur Michaëlsviering

9.30 uur ds. A. den Besten 19.00 uur ds. E. van ’t Slot (Grote Kerkgemeente)

Zondag 15 mei

9.00 uur ds. J.T. Tissink (doopdienst) 10.15 uur ds. J.T. Tissink (doopdienst) 19.00 uur Taizé-viering

9.30 uur ds. G. Rohaan, Gramsbergen 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur ds. J. Mulderij (Heilig Avondmaal) 19.00 uur ds. J. Mulderij (voortzetting en dankzegging)

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema

Zondag 22 mei

9.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam 10.15 uur mw. ds. N.A. Eygenraam 17.00 uur opendeur-dienst

9.30 uur ds. L.P. Miedema 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur prof. dr. W. Verboom, Harderwijk 16.30 uur Michaëlsvesper

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema 19.00 uur ds. J. Mulderij (Grote Kerkgemeente)

Zondag 29 mei

9.00 uur dhr. P. Breure 10.15 uur dhr. P. Breure 19.00 uur dienst (Wind in de zeilen)

9.30 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur ds. G.J. Codée, De Bilt 19.00 uur ds. B.J. van Assen, Oude Pekela

9.30 uur ds. L.P. Miedema

Donderdag 2 juni Hemelvaartsdag

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam (morgengebed)

9.30 uur dhr. G. van Vulpen, Zwolle

9.30 uur ds. J. Mulderij

10.00 uur Oecumenische dienst in Dominicanenkerk pastor R. Dinkloo en mw. ds. I.P. Epema

Zondag 5 juni

9.30 uur ds. M.B. Nieuwkoop

9.30 uur ds. W. Andel, Oudega (Heilig Avondmaal) 19.00 uur ds. A.W. van de Griend, Kloosterhaar

9.30 uur ds. J. Mulderij 19.00 uur ds. P. Baas, Zalk-Veecaten

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema

Zondag 12 juni Eerste Pinksterdag

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

9.30 uur ds. H. Engelsma, Hellendoorn 19.00 uur ds. G.W. Marchal, Apeldoorn

9.30 uur ds. J. Mulderij 16.30 uur Michaëlsviering

9.30 uur ds. A. den Besten 19.00 uur ds. A. Baas, Apeldoorn (Grote Kerkgemeente)

Zondag 19 juni

9.30 uur ds. J.T. Tissink (Schrift en Tafel)

9.30 uur ds. G. Rohaan, Gramsbergen 19.00 uur ds. J.D.Th. Wassenaar, Hellendoorn

9.30 uur ds. J. Mulderij (Heilige Doop) 19.00 uur dienst

9.30 uur ds. J. de Vries, Zwolle

Zondag 26 juni

9.30 uur ds. J. van Slageren, Zwolle

9.30 uur ds. G.A. Trouwborst, Nieuwleusen 19.00 uur ds. A.H. van Veluw, IJsselmuiden

9.30 uur ds. A. Jonker, Putten 16.30 uur Michaëlscantateviering

9.30 uur ds. L.P. Miedema 19.00 uur ds. J. Mulderij (Grote Kerkgemeente)

Zondag 3 juli

9.30 uur ds. J.T. Tissink

9.30 uur mw. ds. J.J. de Lange, Stavoren 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur ds. J. Mulderij 19.00 uur ds. J. Mulderij

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema

Zondag 10 juli

9.30 uur ds. M.B. Nieuwkoop

9.30 uur ds. J.H. van Osch, Vaassen 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur ds. J.J.W. Mouthaan, Zwolle 16.30 uur Orgelvesper

9.30 uur ds. A. den Besten 19.00 uur ds. J. Mulderij (Grote Kerkgemeente)

Zondag 17 juli

9.30 uur ds. J.T. Tissink (doopdienst)

9.30 uur ds. T. Dankers, Dalfsen 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur ds. J. Mulderij 19.00 uur ds. J. Mulderij

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema

De Hoeksteen

Oosterkerk

Open Kring

Sionskerk

Stinskerk

Scheldelaan 141

Bagijnesingel 17

Hofstedeweg 1

Glanerbeek 10

Westenholterweg 19

Zwolle - Aa-landen

Zwolle - Centrum

Zwolle - Stadshagen

Zwolle - Aa-landen

Zwolle - Westenholte

Mw. ds. M.E. Jonker

Ds. H. Bousema

Mw. ds. N. Beimers

Mw. dr. H. Evers

Ds. E. van ’t Slot

Tel. scriba: (038)4546229

Ds. W. Hortensius

Ds. A. Pietersma

Tel. scriba: (038)4546104

Tel. scriba: (038)3557617

www.dehoeksteenzwolle.nl

Mw. G.C. van Stappen

Tel. scriba: (038)4200171

www.sionskerkzwolle.nl

www.stinskerk.nl

Tel. scriba: (038)4543814

www.openkring.nl

www.oosterkerk.nl

9.30 uur dr. R. Roukema, Zwolle

9.30 uur ds. S.M. Winckler-Huliselan 19.00 uur ds. E. van ’t Slot

9.30 uur ds. H. van Es, Wapenveld

10.00 uur ds. J. Holtslag, St. Jansklooster

9.30 uur ds. E. van ’t Slot (Heilige Doop) 19.00 uur ds. J.A. Woudenberg, IJsselmuiden

9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker gezamenlijke dienst met Oosterkerk

9.30 uur zie Hoeksteen 19.00 uur ds. H. Bousema

9.30 uur ds. E. van ’t Slot

10.00 uur mw. ds. H. Evers (doopdienst)

9.30 uur ds. L.P. Miedema 19.00 uur ContaKtdienst

9.30 uur mw. ds. E.B. van Houte

9.30 uur ds. H. Bousema 19.00 uur ds. L.P. Miedema

9.30 uur ds. A. Pietersma (Schrift en Tafel)

10.00 uur mw. ds. H. Evers

9.30 uur ds. P. van Veen, Vriezenveen 19.00 uur ds. E. van ’t Slot

9.30 uur ds. S. van der Zee, Zwolle

9.30 uur mw. ds. A.J. Hasker, Zwolle 19.00 uur ds. J.Th. Tissink

9.30 uur mw. ds. N. Beimers (doopdienst)

10.00 uur mw. ds. H. Evers (Heilig Avondmaal)

9.30 uur ds. B. van ’t Veld, Vaassen 19.00 uur ds. E. van ’t Slot

Zie Oosterkerk

9.30 uur ds. H. Bousema

10.00 uur dhr. R. van Putten, ’t Harde

9.30 uur ds. H.J. van Wijnen, Nieuwegein

9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker (afscheid Hoeksteen)

9.30 uur ds. H. Bousema 14.00 uur ds. Naftali Arung (PERKI-dienst)

9.30 uur pastor J. Groot, Zwolle

9.30 uur mw. ds. H. Evers

9.30 uur ds. E. van ’t Slot (Heilig Avondmaal) 19.00 uur ds. E. van ’t Slot (Heilig Avondmaal)

9.30 uur ds. H. Bousema, ds. W. Hortensius, mw. ds. M.E. Jonker en mw. C. van Stappen-Ormel Begin nieuwe stadsgemeente

9.30 uur ds. A. Pietersma

9.30 uur mw. ds. H. Evers

9.30 uur ds. K. Schaap, Dalfsen (afscheid) 19.00 uur ds. E. van ’t Slot

9.30 uur ds. M.E. Jonker

9.30 uur mw. ds. N. Beimers

9.30 uur mw. ds. H. Evers (slotdienst)

9.30 uur ds. P. van Veen, Vriezenveen 19.00 uur contaKtdienst

9.30 uur mw. ds. E.B. van Houte

9.30 uur dr. D. van Keulen

9.30 uur ds. H. Bakhuis, Hoogeveen

9.30 uur mw. A. Westerduin, ’s-Heerenbroek 19.00 uur ds. E. van ’t Slot

9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker 14.00 uur ds. I. Pattinama (PERKI-dienst, Heilig Avondmaal)

9.30 uur mw. ds. N. Beimers (doopdienst)

9.30 uur ds. J. Smit, Dedemsvaart (m.m.v. Sjema)

9.30 uur dienst 19.00 uur dienst

9.30 uur ds. L.P. Miedema

9.30 uur ds. J.H.N. Veldhuisen, Kampen

9.30 uur dienst 19.00 uur dienst

9.30 uur dhr. G. Haanschoten, Emmeloord

9.30 uur dienst 19.00 uur dienst

Op Tweede Pinksterdag is er om 9.30 uur dienst in de Grote Kerk. Voorganger is ds. J. Mulderij.

9.30 uur ds. H. Bousema

9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker

9.30 uur ds. A. Geerling, Zwolle

KERKDIENSTEN

Collectedoelen In de PGZ-gemeenten zijn de eerste en tweede collecte altijd bestemd voor diaconie en kerk. De opbrengst van de derde collecte gaat naar de volgende doelen. Zondag 8 mei: Wijkkas Zondag 15 mei: Pastoraat en catechese Zondag 22 mei: Stille hulp Zondag 29 mei: Exploitatie Protestantse Gemeente Zwolle Donderdag 2 juni (Hemelvaartsdag): Studentenpastoraat Zondag 5 juni: Stille armoede Zondag 12 en maandag 13 juni (Pinksteren): Zending / GZB Zondag 19 juni: Exploitatie Protestantse Gemeente Zwolle Zondag 26 juni: Oost-Europa (plaatselijk werk) Zondag 3 juli: Exploitatie Grote Kerk Zondag 10 juli: Wijkkas Zondag 17 juli: De Bres

De Hoofdhof

Lutherse Kerk

Kerkweg 26

Koestraat 4

Zwolle - Berkum

Zwolle

Mw. ds. L.A. Burggraaff

Ds. E. de Fouw

Tel. scriba: (038)4547233

Tel. scriba: (038)4226826

www.hoofdhof.nl

www.elkz.nl

Zondag 8 mei

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff (jeugdkerk) 19.00 uur ds. G.W. Marchal, Apeldoorn

10.00 uur ds. E. de Fouw

Eglise Wallonne 10.30 uur pastor D. Ribs; Rehoboth 9.30 uur dhr. D. Klompjan, Zwolle; Rivierenhof 10.00 uur dienst; Sophia 10.00 uur mw. Th. Sloot; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Zandhove 10.00 uur ds. A. le Coq; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Zondag 15 mei

9.30 uur ds. A. Zweers, Zwolle 19.00 uur ds. W. Andel, Oudega

10.00 uur ds. E. de Fouw

Rehoboth 9.30 uur ds. H. de Jong, Windesheim; Sophia 10.00 uur mw. ds. A.J. Hasker; Weezenlanden 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Zandhove 10.00 uur mw. G. de Vries-Slofstra MA; Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. I.P. Epema

Zondag 22 mei

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur ds. J.J. de Lange, Stavoren

10.00 uur ds. H. Günther

Eglise Wallonne 10.30 uur pastor D. Stemerding; Rehoboth 9.30 uur ds. A. Jonkman, Veenendaal; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. N. Beimers; Zandhove 10.00 uur ds. J.Th. Tissink; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Zondag 29 mei

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur ds. E. de Fouw

Rehoboth 9.30 uur dhr. F.A. Slothouber, Zwolle; Sophia 10.00 uur mw. Th. Sloot; Weezenlanden 10.00 uur dhr. B. de Haar; IJsselbolder 10.30 uur dienst; Zandhove 10.00 uur mw. ds. L. Kraan en dhr. M. Luttenberg; Zonnehuis 11.30 uur pastor J. Groot

Donderdag 2 juni Hemelvaartsdag

9.30 uur zie Emmaüskerk

10.00 uur ds. E. de Fouw

Weezenlanden 10.00 uur dhr. B. de Haar; Zonnehuis 11.30 uur mw. J. Gerretzen-Veldhuis

Zondag 5 juni

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal) 19.00 uur zie Emmaüskerk

10.00 uur drs. E.K. Verhagen-Krikke

Zondag 12 juni Eerste Pinksterdag

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur zie Emmaüskerk

10.00 uur ds. E. de Fouw

Zondag 19 juni

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur zie Emmaüskerk

Noordelijke lutherse kerkendag in Wildervank

Zondag 26 juni

9.30 uur ds. W.J.W. Scheltens, Lunteren 19.00 uur zie Emmaüskerk

10.00 uur ds. A. Koetsier

Rehoboth 9.30 uur ds. J.H. van Osch, Vaassen; Rivierenhof 10.00 uur dienst; Sophia 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. A.J. Hasker; IJsselbolder 10.30 uur dienst; Zandhove 10.00 uur mw. ds. L. Kraan en dhr. M. Luttenberg; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga (Heilig Avondmaal)

Zondag 3 juli

9.30 uur ds. W. Duker, Delft 19.00 uur mw. ds. M.E. Jonker

10.00 uur ds. E. de Fouw

Rehoboth 10.00 uur mw. A. Wijnhoud; Sophia 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Weezenlanden 10.00 uur E.L.J. de Haar; Zandhove 10.00 uur mw. J. de Vries-Miedema; Zonnehuis 11.30 uur mw. J. Gerretzen-Veldhuis

Zondag 10 juli

9.30 uur drs. R.K. Schoonveld-van der Zwan, Emmeloord 19.00 uur ds. T.J.S. van Staalduine, Kampen

10.00 uur ds. E. de Fouw

Rehoboth 10.00 uur dhr. H. Esselink; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur Th. Sloot; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. Dijk; Zandhove 10.00 uur M. de Vries; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Zondag 17 juli

9.30 uur ds. H. Bousema 19.00 uur ds. P. Hofland, Wezep

10.00 uur ds. E. de Fouw

Rehoboth 10.00 uur ds. J.H.N. Veldhuizen; Sophia 10.00 uur dienst; Weezenlanden 10.00 uur Th. Sloot; Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur pastor J. Groot

Berkumstede 15.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal); Eglise Wallonne 10.30 uur pastor B. Borger; Rehoboth 9.30 uur ds. G.A. de Roos, Ommen; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur dhr. B. de Haar; Weezenlanden 10.00 uur dienst; Zandhove 10.00 uur mw. ds. C.L. Kraan; Zonnehuis 11.30 uur mw. W.J. Treep Rehoboth 9.30 uur ds. J.P. van Ark, Wapenveld; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Weezenlanden 10.00 uur mw. Th. Sloot; Zandhove 10.00 uur mw. W.J. Treep; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga Eglise Wallonne 10.30 uur pastor M. Badry; Rehoboth 9.30 uur mw. A. Westerduin, ’s Heerenbroek; Sophia 10.00 uur mw. ds. A.J. Hasker; Weezenlanden 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Zandhove 10.00 uur ds. A. le Coq; Zonnehuis 11.30 uur pastor J. Groot

De kerkdiensten op deze pagina’s zijn vermeld voor zover bekend op 12 april. 22

XFSLU
WBOVJU
"TTFO
FO
;XPMMF
voor organisaties zonder P&O-afdeling betrokkenheid - marktkennis - no nonsense Wij zijn gespecialiseerd in

t

8FSWJOH

4FMFDUJF

Métier Assen

volgens ons unieke 3 stappenplan

t

1FSTPOFFMT
POUXJLLFMJOH trainen, testen, coachen

t

1SPDFT
WFSCFUFSJOH

Bel onze Métier adviseurs T 0592 33 03 02

organisatie-inrichting, arbeidsrecht, kwaliteitssystemen

Voor deskundige begeleiding. Voor behartiging van uw belangen. Voor een optimale verkoopprijs. Voor aankoop en verkoop. Voor u. De eerste stap? Onze vrijblijvende waardebepaling. Gratis. Thomas a Kempisstraat 9 | www.boertjeshorst.nl |

8021 BG Zwolle 038-4216164

Métier Zwolle

Met een hecht team van professionals ondersteunen wij organisaties zonder P&O-afdeling in het noorden en oosten van ons land.

Ingobert Veen

Eline Boogaerdt

Nadja Ottens

Liesbeth Bakker

Anton-Jan van Doornik

Liesbeth Knol

Werving & Selectie - Personeelsontwikkeling - Procesverbetering

Dr. Nassaulaan 5 9401 HJ Assen | Schrevenweg 22 8024 HA Zwolle | www.metier.nl

@AD:@@::A:@IGDI:8=C>:@

Gratis advies voor ondernemers om te besparen op de partijenpost kosten.

0PL
WPPS
V
FFO
CFUSPVXCBSF
QBSUOFS

Besparing gegarandeerd! Vraag het advies vandaag nog aan om direct uw winst te verhogen. U kunt ons bereiken via: postvergelijk.info en [email protected] of 06-128 16 406.

Beernink gedenktekens... betrokken • persoonlijk • vertrouwd

Steenhouwerij Beernink 3e industrieweg 3 8051 CL Hattem T 038 4442992

Steenhouwerij Beernink Galvaniweg 4a 8013 RG Zwolle T 038-4602111

www.magmanet.nl

8JK
HFWFO
|
EF
LBOT
EJU
UF
FSWBSFO #SFNBO
,MPFLLF
FMFLUSPUFDIOJFL
JT
BM
KBSFOMBOH
FFO
CFUSPVXCBSF
QBSUOFS
JO
EF
FMFLUSPUFDIOJTDIF
JOTUBMMBUJFTFDUPS
7FFM
PQESBDIU HFWFST
[JKO
QPTJUJFG
PWFS
POT
XBBSCJK
FFO
MBOHEVSJHF
SFMBUJF

CJK[POEFS
LFONFSLFOE
JT


.FFS
JOGPSNBUJF

#SFNBO
,MPFLLF
FMFLUSPUFDIOJFL
#7
1PTUCVT


%#
;XPMMF

5FMFGPPO




LMPFLLF!CSFNBOOM

#SFNBO
4BNFO
CJK[POEFS

XXXCSFNBOOM

Schoenen van Wieten passen goed, zitten lekker en lopen beter! Voor alle informatie over uitvaart. Yarden biedt u een persoonlijke uitvaart en een passend advies. Bij ons in Zwolle kunt u vertrouwen op de deskundigheid van Yarden uitvaartverzorgers. Zwolse Begrafenis Vereniging (v/h Oostindiën) Al meer dan 100 jaar is de Zwolse begrafenis vereniging gevestigd in de binnenstad van Zwolle. Nadat de Zwolse begrafenis vereniging zich heeft aangesloten bij Yarden kwam er al snel behoefte aan een informatiecentrum. Het Yarden informatiecentrum is aan de Willemsvaart 2 te Zwolle. U kunt hier terecht met al uw vragen met betrekking tot uitvaart.

Diezerkade 4 • 8021 CW Zwolle • T: 038 453 51 72

Uitvaartwensen Yarden biedt een Eigen-Wensenformulier: een vragenlijst, waarin u - zo eenvoudig of zo uitgebreid als u wilt - stap voor stap uw wensen kunt aangeven. Het Eigen-Wensenformulier kunt u aanvragen of afhalen bij ons informatiecentrum.

Als je gel ooft in je werk!

Yarden informatiecentrum Willemsvaart 2 (parallelweg van de nieuwe Veerallee) 8019 AB Zwolle Op werkdagen geopend van 9.00 – 16.00 uur. 038 421 4000

OPEN AVOND Voor informatie kunt bellen met 0800 1292. Voor het melden van een overlijden kunt u dag en nacht bellen met 0800 8192

donderdag 9 juni 19.00 tot 21.00 uur

0! "/s ("/ 6s 30( s-

7$ s'0 7s '/$ 3$)% .34,

%2!! 2

www.gh.nl