Gaandeweg. Nieuw seizoen. Mooiste Bijbelverhalen. Hulp bij schulden. Augustus 2011

Gaandeweg Augustus 2011

Hulp bij schulden

Nieuw seizoen Mooiste Bijbelverhalen Magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente Zwolle, de Evangelisch-Lutherse Gemeente en De Hoofdhof Berkum

Schildersbedrijf sinds 1921 telfordstraat 18 8013 RM Zwolle tel. 038 - 465 02 22 fax 038 - 465 37 70

het einde van onmogelijke uitvaartwensen. Bij Monuta maakt u van elk afscheid een mooie herinnering.

VAN WEEGHEL COACHING

Kijk op monuta.nl of bel Monuta Zwolle (038) 421 19 33.

In deze Gaandeweg Op de voorpagina: In de loop van september begint voor alle (wijk)gemeenten een nieuw kerkelijk seizoen. Nog niet alle activiteiten waren bekend toen deze Gaandeweg werd gemaakt, maar één ding is duidelijk: iedereen is welkom in de kerk. Aandacht voor onder andere het afscheid van diaconaal predikant Lútzen Miedema pagina 4, 5, 8, 9, 14 en 19 Diaconaal nieuws pagina 6 Peter den Hengst over het Laatste Oordeel pagina 7 In Perspectief de visie van de Adventskerk en de start van de nieuwe Oosterkerk gemeente pagina 10 Columnist Jan Scholten over het behoud van monumentale kerkgebouwen pagina 11 In Desgevraagd belicht Janny Boks de stand van zaken rond de bezuinigingsmaatregelen pagina 12 Mariska van Beusichem over kijken zonder oordeel pagina 15 Jong in de Evangelisch-Lutherse Gemeente pagina 16 Wethouder Nelleke Vedelaar bekijkt de Zwolse kerk ‘van buitenaf’ pagina 17

Een nieuw seizoen Als de maand september begint, slaat in het grootste deel van Nederland weer het gewone ritme van het – wat heet – normale leven. De schoolvakanties zijn allemaal voorbij. Het zomerreces van ‘Den Haag’ zit er op. De komkommertijd voor kranten en journaal is ten einde. Dat voor een ander deel van Nederland – het oudere deel – september juist de maand is om de caravan in te laden en af te reizen om van het staartje van de zomer te genieten, doet niet af aan de beleving dat ons land het gewone ritme weer heeft opgepakt. Voor veel kerkelijke (wijk)gemeentes is daarom september de maand om met een zogenoemde startzondag een nieuw seizoen in te luiden. Dat wordt in vele variaties gedaan, maar altijd in september. Hierin heeft mij dunkt het kerkelijk leven zich grondig geüpdate met het ritme waarin het grootste deel van onze landgenoten leven. In de traditie van de christelijke kerk begint al eeuwen lang een nieuw kerkelijk jaar op de eerste zondag van Advent. En volgens de nog oudere gangbare kalender begint een nieuw kalenderjaar op 1 januari. Ook geen van deze twee markeringspunten gaat meestal ongemerkt aan het gemeenteleven voorbij. De laatste zondag van het kerkelijk jaar is vaak een bijzondere gedachtenisdienst. En rond de jaarwisseling worden er in veel gemeenten kerkdiensten gevierd. Maar ondanks deze twee veel oudere markeerpunten in de tijd houden (wijk)gemeenten dus alleen startzondag in de maand september. Dat is een uiterst jonge traditie, want ze hangt samen met het gemeengoed worden van ons vakantie vieren in de zomermaanden. Ergens van tamelijk ver na de Tweede Wereldoorlog. Maar die plek is wel up to date! Blijft de vraag hoe we als (wijk)gemeenten starten. Een nieuw seizoen wacht. Hoe gaan we dat nieuwe seizoen tegemoet? Met het gevoel dat plicht roept? En stropen we daarom met steeds minder mensen steeds meer de mouwen op om alles ook het komende seizoen weer te laten draaien? Maar plicht is niet alleen een schrale motor, ook holt het besef ervan in onze dagen hard achteruit. Een gemeente kan er niet meer mee toe.

Informatie van het Kerkelijk Bureau Colofon Gaandeweg pagina 18

Misschien zou het daarom het overwegen waard zijn om eens te starten, niet gewoontegetrouw met het weer in gang zetten van al onze activiteiten, maar met een bezinning op wat nu het ene is dat onze (wijk)gemeente nodig heeft. Onze ‘corebusiness’ zeg maar. En dat op hoop van zegen!

Kerkdiensten voor de komende maanden pagina 20, 21 en 22

Lily A. Burggraaff, predikant Hoofdhofgemeente 3

Diaconaal predikant Lútzen Miedema, neemt afscheid ‘als een zeer blij mens’. Blij is hij met wat er in de afgelopen vijf jaar, mede dankzij zijn inspanningen, tot stand kon komen. Maar hij vindt het ook jammer dat hij nu afscheid moet nemen omdat hij 65 wordt, want hij is ‘nog lang niet klaar’. Daarom blijft hij de komende tijd als vrijwilliger een aantal dingen doen, want, vindt Lútzen: “Er is er nog veel meer diaconaal werk nodig dan nu wordt gedaan.”

Lútzen Miedema: “Wij hebben als kerk de beste boodschap van de wereld.”

Diaconaal predikant Lútzen Miedema bij zijn afscheid:

AANDACHT VOOR

“Er is nog veel meer diaconaal werk nodig”

4

Dr. Lútzen Miedema kwam vijf jaar geleden naar Zwolle om zich volledig aan het diaconaat te wijden. Zijn voorganger, ds. Egbert van Veldhuizen die aantrad in 1992, had dat voor de helft van zijn tijd gedaan: hij was ook wijkpredikant voor de Scheppingskerkgemeente. “Het was een intensieve dubbelfunctie”, stelde de Diaconie van de Protestantse Gemeente Zwolle vast. Zij besloot een opvolger te benoemen met een dienstverband van 70%, die voor het diaconaat was vrijgesteld. “De nieuwe functionaris had geen andere beslommeringen.” Volgens de Diaconie heeft Egbert van Veldhuizen in dertien jaar in Zwolle ‘een stevig diaconaal fundament’ neergelegd, waarop Lútzen Miedema verder kon bouwen. “De opbouwwerker werd opgevolgd door de netwerker,” aldus Wim van Ree, die vanuit het Kerkelijk Bureau van de PGZ de Diaconie ondersteunt. Hij begeleidde Lútzen op zijn kennismakingsronde langs de wijkdiaconieën en merkte dat deze de Zwolse volksaard (“Kieken wat ’t wördt’) al direct goed aanvoelde. “Hij is iemand die aan goede verhoudingen hecht”, zegt Wim, “en die een aantal nieuwe diaconale bronnen aanboorde. Zo kreeg de opvang van ex-gedetineerden aandacht, in de vorm van een initiatief voor een Exodushuis in Zwolle. En verder heeft Lútzen contact gelegd met veel migrantenkerken in Zwolle en legde hij de basis voor het project Schuldhulpmaatje.”

Adoptiegroep Ook Lútzen kijkt met voldoening en dankbaarheid naar de totstandkoming

van deze contacten en projecten. Zelf noemt hij als eerste de zogeheten Adoptiegroep, als je vraagt waar hij blij mee is. De groep ‘adopteert’ gemeentelijke en landelijke politici en brengt hen in direct contact met mensen die het financieel of om andere redenen moeilijk hebben. “Dat werkt naar twee kanten”, zegt Lútzen. “Hulpvragers en beleidsmakers krijgen over en weer begrip voor elkaar. Politici zijn gewoon mensen en daar moet je hen dus op aanspreken. Als diaconale kerk kun je bruggenbouwer zijn, die mensen met elkaar in contact brengt. Zo heeft de Adoptiegroep bijvoorbeeld een ontmoeting georganiseerd tussen Zwolse raadsleden en uitgeprocedeerde illegalen. Ik word bijzonder hoopvol van de vele jonge mensen in de Zwolse gemeenteraad, die niet alleen aan hun eigen belang denken. Het is fantastisch om zulke ontzettend geëngageerde mensen te ontmoeten.” Inspirerend vindt Lútzen ook de contacten tussen de PGZ en de vele immigrantenkerken in de stad. Daar zijn er in Zwolle maar liefst veertien van, want als het om immigranten gaat, zijn de christenen in deze stad in de meerderheid. “En dat zijn dan ook nog heel erg overtuigde christenen”, ervaart Lútzen. “De contacten met deze veelal jonge mensen gaan over de culturele grenzen heen over het geloof in Jezus Christus.”

Besluiteloosheid Minder blij was de diaconaal predikant in de afgelopen jaren met wat hij omschrijft als ‘de besluiteloosheid in kerk en samenleving’ en het toenemend onbehagen dat daarmee samenhangt.

Maatregelen die noodzakelijk zijn om groeiende noden aan te pakken, worden vaak op de lange baan geschoven. “De verantwoordelijkheid van de overheid om schild voor de zwakken te zijn, is steeds meer aan het verdwijnen en dat werkt door in de samenleving. Ieder mens moet eigenlijk voor zichzelf kunnen zorgen en we kijken alleen naar elkaar in de zin van: hoe kan ik jou gebruiken. De individualisering gaat maar door en dat is in flagrante strijd met het evangelie.”

Shoppen De kerk heeft daar ook mee te maken, merkt Lútzen. “Kerkmensen beschermen vooral de eigen groepjes en gaan shoppen als het hun ergens niet meer aanstaat. Het wordt steeds moeilijker mensen te vinden die de kar van een gemeente willen trekken, zodat we naast geldzorgen vooral menszorgen hebben. Ik vind dat je als kerk je leden mag aanspreken op hun shopgedrag en hun vrijblijvendheid. Als kerk moet je dicht bij de mensen staan en goed luisteren naar wat hen bezighoudt. Dan ben je meer een diaconale kerk en minder een zondagse kerk. Dan vormen zich diaconale eenheden die mensen verbinden, met elkaar en met God. Zoals in de eerste christengemeenten. Ook de immigrant herkent zich daarin, omdat het over de inhoud gaat, over de boodschap die we hebben van bevrijding, verlossing en verzoening. De beste boodschap van de wereld!” Het postadres van Lútzen Miedema blijft voorlopig: Koewegje 2, 8021 AG Zwolle. Mail: [email protected] Tel. via diaconie: (038) 421 75 96

Opvolging diaconaal predikant onzeker De kans dat diaconaal predikant Lútzen Miedema één op één wordt opgevolgd is gering. Zijn functie (70%) was voor 20% gefinancierd door de Algemene Kerkenraad van de PGZ, voor 20% door twee sponsors en voor de resterende 30% door de Diaconie. Nu de AK via het College van Kerkrentmeesters een personeelsstop heeft afgekondigd, is van die kant geen bijdrage meer te verwachten. De twee sponsors hebben hun bijdrage gelimiteerd tot vijf jaar, tot het moment dus waarop de diaconaal predikant met emeritaat gaat. Blijft over de 30% van de Diaconie. De komende periode gaat de Diaconie een beleidsplan schrijven waarin wordt bepaald hoe de taken van de huidige diaconaal predikant worden vervuld, overgedragen of afgehecht.

Michaëlsvieringen Grote Kerk

Ontmoetingsplek voor vragers, zoekers en gelovigen Tijdens een viering in gesprek gaan met elkaar naar aanleiding van een fototentoonstelling of proberen de weg te vinden in een labyrint? Het kan je overkomen wanneer je in de Grote of St. Michaëlskerk een Michaëlsviering bijwoont. Elke tweede zondag van de maand organiseert de Commissie Grote Kerk een Michaëlsviering. Met welk idee zijn deze vieringen opgezet? En wat kunnen we in het nieuwe seizoen verwachten? Ineke Schoorel, betrokken bij de voorbereidingen, legt uit. De kerk waar de Michaëlsvieringen worden gehouden, ligt in het hartje van de stad, tussen de markt en het stadhuis. Niet alleen fysiek is de kerk een centrale locatie in Zwolle, ook voor beleving en bezinning mag deze een centrum zijn. “In de Michaëlsvieringen komen actuele levensvragen aan de orde”, vertelt Ineke Schoorel. “We zoeken naar inspiratie en

Interessant programma Bejaardenmiddag Stad

De commissie Bejaardenmiddag Stad van de Grote Kerkgemeente organiseert voor het komend seizoen weer tweewekelijkse contactmiddagen voor ouderen uit de binnenstad en voor alle andere belangstellenden. De commissie, die wordt gevormd door Fija de Gelder, Janny Mouthaan, Truus de Ruiter, Niesje Bredewout en Rijka Klaassen, geeft de volgende informatie. “We komen samen op maandagmiddag van 14.30 tot 16.30 uur in de grote zaal van het Refter (Bethlehemsekerkplein 35), voor ontmoeting, ontspanning, gezelligheid en verdieping. Voor het komend seizoen staan er weer interessante onderwerpen op het programma, zoals dia’s van de Grote- of St. Michaëlskerk, ervaringen vanuit het kledingdepot van Dorcas en een lezing over Thomas a Kempis.

Maar ook zijn er middagen waarop ieder de gelegenheid krijgt om zelf iets in te brengen, hersengymnastiek of een gezellige bingo. Elke middag beginnen we met een overdenking uit de Bijbel en zingen we liederen. We nodigen u van harte uit om eens een kijkje te komen nemen.” De eerste middag is op maandag 26 september. Dan verzorgt ds. J. Mulderij een meditatie, na de pauze wordt met prachtige dia’s teruggekeken op het reisje naar de Orchideeënhoeve in Luttelgeest op 10 mei. De foto geeft een voorbeeld van de schoonheid die daar te bewonderen was. Voor wie van zingen houdt: voorafgaand aan de bejaardenmiddag oefent het koortje van 13.15 tot 14.15 uur. Ook daar zijn nieuwe leden van harte welkom. Voor meer informatie: Rijka Klaassen, tel. (038) 465 42 13 of e-mail: [email protected]

naar moed vanuit de verhalen van de Bijbel, maar ook andere bronnen komen aan het woord.” De vieringen zijn niet gebonden aan een bepaalde wijkgemeente. Ze zijn ook gericht op mensen die zich weinig of niet verbonden voelen met de wijkgemeenten, maar wel belangstelling hebben voor vragen over geloof en leven. Belangrijke onderdelen van de vieringen zijn actualiteit, creativiteit, de ruimte van de kerk en de muziek. De organist van de Grote Kerk, Toon Hagen, schrijft regelmatig muziek voor de Michaëlsvieringen. Deze wordt gezongen door de Michaëlscantorij, vaak in samenzang met de gemeente. Ook andere creatieve uitwerkingen van het thema zijn mogelijk, zoals dans, drama en beeldende kunst.

Lied van mensen Elke jaar kiest de Stuurgroep Michaëlsvieringen samen met enkele voorgangers een thema. Het thema voor het komende seizoen is ‘Het lied van mensen’. Ineke Schoorel: “Altijd hebben mensen gezongen en in hun liederen emoties verwoord, bijvoorbeeld in de Psalmen. Ze schreeuwen wanhopig tot God, maar ook danken ze Hem voor zijn hulp en nabijheid. Alles wat het leven kleurt, staat in de Psalmen.” In de maanden juli en augustus zijn er geen Michaëlsvieringen. In september beginnen ze weer op elke tweede zondag van de maand. Zie het kerkdienstenrooster op pagina 20. Wie vragen of opmerkingen heeft kan contact opnemen met Jan Scholten, tel. (038) 454 38 14. De Commissie Grote Kerk houdt de komende maanden de volgende vespers en vieringen. 24 juli: Orgelvesper met als thema Verbeelding rond een schilderij van Coby Steenbergen 28 augustus: Orgelvesper Verbeelding rond een schilderij van Joepe Bos 11 september: Michaëlsviering, thema Het lied van mensen 25 september: Michaëlscantate ‘Wer Dank opfert, der preiset mich’, BWV 17 9 oktober: Michaëlsviering, thema Het lied van mensen 23 oktober: Michaëlsvesper, thema De taal van mensen Alle vieringen zijn in de Grote of St. Michaëlskerk en beginnen om 16.30 uur. 5

Sabbat Gedenk de sabbatdag dat gij die heiligt, zeggen de Tien Geboden. De Bijbel noemt meer rustmomenten: het sabbatsjaar en het jubeljaar. In het sabbatsjaar wordt niet alleen de aarde met rust gelaten, maar ook de mens met schulden: die worden kwijtgescholden. In het jubeljaar krijgt ieder die bezit had verpand of verkocht om eten te kopen het familiebezit weer terug. Zo krijgt

een door onbetaalde rekeningen opgejaagd mens weer rust. Zo opent de ziel zich voor Gods sjaloom. Zo wordt Gods Naam geprezen. Sabbat is daarom een diaconaal kernwoord. Zit de samenleving hier en verder weg niet naar sabbatsdiaconaat te snakken? Lútzen Miedema, diaconaal predikant

Hulp bij schulden

DIACONAAL

Zwolle geeft steeds meer aandacht aan de armoede. Zo’n 13% van de Nederlandse schoolkinderen groeit op in armoede. Om mee kunnen doen aan schoolactiviteiten, sport en muziekles is geld nodig. Schrijnend wordt het wanneer er thuis schulden zijn. Dat is momenteel voor een miljoen mensen in ons land het geval. Hun leven wordt op de kop gezet door de schulden. Dan is hulp nodig. Vanuit de gezamenlijke kerken is het project SchuldHulpMaatje ontstaan. Dit brengt een gezin of persoon met financiële problemen in contact met iemand die meeleeft en praktische ondersteuning biedt. Juist als je denkt dat het nooit meer goed komt heeft veel aan iemand die naast je staat. Schuld maakt eenzaam. Met iemand die je kent, kun je nadenken over de vraag hoe je eruit kunt komen.

6

Uitgangspunten voor de werkwijze van SchuldHulpMaatje zijn: financiële vrijheid, samen sterker staan, er zijn voor de ander, eerlijkheid als basis, gelijkwaardigheid en echtheid, rechtvaardigheid en naastenliefde. SchuldHulpMaatje werkt aanvullend op het werk van de professionele schuldhulpverlening. De lokale coördinator van SchuldHulpMaatje en begeleider van de SchuldHulpMaatjes werkt samen met de burgerlijke gemeente. Iemand die niet (meer) gebonden is aan schuldeisers ervaart vrijheid. Dat is het doel. Mensen door een moeilijke tijd heen helpen, maar ook leren hoe zij voortaan als financieel vrije mensen kunnen leven.

Wat kan een SchuldHulpMaatje doen? Het allereerste is dat je samen de hulpvraag vaststelt. Deze eerste stap kan heel groot zijn voor de cliënt en veel emoties losmaken. Je helpt elkaar dan niet door de problemen over te nemen. Wel door steun en toeverlaat te zijn voor mensen die zelf hun problemen oplossen. Ook door te helpen bij het invullen van formulieren en contacten te leggen met professionele hulpverleningsinstanties en gemeentelijke instanties. Misschien voor het eerst. En als het ooit is misgelopen wordt geholpen om het contact weer op te bouwen. Ook wordt geholpen bij de administratie en het ordenen daarvan. Dan kun je in de toekomst zelf het overzicht houden. Maar het gaat niet enkel om geldzaken. Het gaat om het contact over en weer. Waarom niet gewoon ook samen een keer iets leuks ondernemen waardoor de zorgen even vergeten kunnen worden?

Training In Zwolle start het project in najaar 2011. Op de eerste avond hierover in mei waren er al 36 mensen uit verschillende kerken die Maatje willen worden. Zij krijgen een leuke afwisselende training van drie dagen. Deze is gebaseerd op de kennis en ervaring van de professionele organisaties die het landelijke project begeleiden. De afdeling Schuldhulpverlening van de Sociale Dienst van Zwolle werkt ook mee aan de training. Elk Maatje krijgt een certificaat.

Coördinatoren In Zwolle zijn twee coördinatoren aangesteld, die er voor de maatjes zijn en die contact onderhouden met de instanties, zoals de gemeente Zwolle die het project ondersteunt. De Zwolse coördinatoren zijn Klaas Melissen en Henk Zomer. Klaas Melissen is accountant van beroep. Hij weet alles af van administratie, belastingen en verschillende sociale wetten. Ds. Henk Zomer kent de wegen naar de instanties. Hij helpt Maatjes bij het omgaan met een vereenzaamd mens. Beiden organiseren de training. Wie mee wil doen als Maatje kan zich vóór 22 augustus opgeven bij de diaconie (www.diaconiezwolle.nl, tel. (038) 421 75 96).

Informatie Voor achtergronden: www.schuldhulpmaatje.nl Zie voor schulden en schuldhulppreventie: www.uitdeschulden.nu

Afscheid in Grote Kerk op 4 september Op pagina 4 een interview met ds. Lútzen Miedema ter gelegenheid van zijn afscheid. Wie dat wil kan persoonlijk afscheid nemen op zondag 4 september in de Grote of St. Michaëlskerk, van 13.30 tot 17.15 uur. Vanaf 13.30 uur is er een informele inloop met muziek, koffie en/of een drankje. Van 16.00 - 16.45 uur wordt een vesper gehouden. Medewerking verlenen onder andere een Moluks koor, een Afrikaans koor, het strijkersensemble Mirecourt, de Michaëlscantorij onder leiding van Toon Hagen en Harm Kerdijk van de Thomas à Kempisparochie. Omstreeks 15.30 uur wordt Lútzen Miedema namens de Algemene Kerkenraad toegesproken door voorzitter Gégé Callenbach.

Tot zijn emeritaat, in 1996, was Peter den Hengst predikant in de Adventskerkgemeente. Na tien jaar de Hoeksteengemeente te hebben gediend, trad hij in 1990 aan in Zwolle-Zuid. Peter den Hengst houdt zich intensief bezig met beeldende kunst, zowel passief als actief, als lid van het kunstenaarscollectief Het Palet in Zwolle. In lezingen deelt hij zijn liefde voor kunst; de verbeelding van Het Laatste Oordeel was een van zijn thema’s. In deze Gaandeweg beschrijft hij waarom met name het mozaïek van het Laatste Oordeel, aan de westwand van de Santa Maria Assunta, op het eiland Torcello bij Venetië, hem aanspreekt.

MIJN KUNST

“Een absoluut NEE tegen geweldenaars” “Een indrukwekkende verbeelding van het Laatste Oordeel uit circa 1200. Alles wat het Grote Gericht aan het einde der tijden betekenis kan geven is erin samengebracht. Een groot aantal elementen is uit Bijbelse bron: passages in de evangeliën over de eindtijd en het laatste Bijbelboek Openbaring vooral. Ze komen ook uit nietBijbelse bronnen, zoals de slangachtige vuurstroom van onder Christus’ voeten naar de vuurzee van de hel (rechts onder). De weegschaal van de aartsengel Michaël, de zielenweger, is Egyptisch van oorsprong, de monsterlijke figuur tronend in het hellevuur is Grieks: Hades de Griekse god van de onderwereld. Dat geldt ook de voor de compartimenten voor de verschillende hellestraffen. Deze complexe voorstelling van het Laatste Oordeel is kenmerkend voor de christelijke kunst van het Byzantijnse Rijk, die heel sterk de iconenschilderkunst van de orthodoxe christenheid heeft beïnvloed. Op alle Laatste Oordeeliconen vind je de beeldelementen van dit mozaïek terug. Het mozaïek wil zeggen: let op, de Rechter van het Laatste Oordeel zal dezelfde zijn als de Gekruisigde en de Opgestane, die het mensenbestaan tot in de diepste diepte heeft ervaren. Vanaf de nok van het dak kun je een lijn recht naar beneden trekken. Onder elkaar: Christus de gekruisigde, Christus opklimmend uit het dodenrijk en Adam als eerste van de oudtestamentische ‘gelovigen’ achter zich aantrekkend; Christus in heerlijkheid, in een mandorla, links en rechts omgeven door engelen en twaalf apostelen. En daaronder de nog lege troon, de rechterstoel, alvast klaargezet voor Christus als Hij wederkomt. Aan weerszijden van deze zetel: de opwekking van de doden door het bazuingeschal van engelen. De graven gaan open, de wilde dieren spugen de mensen uit die zij hebben verslonden en de zee en de zeemonsters geven hun slachtoffers terug. De denkbeeldige verticale lijn geeft naar onderen toe steeds duidelijker de grote en definitieve scheiding aan tussen wie bestemd zijn voor de hemelse zaligheid (links van de aartsengel Michaël) en (rechts van Michaël) wie bestemd zijn om rond te zwemmen in een zee van vuur. Met de weegschaal weegt Michaël de zielen van de mensen, inclusief hun levenshandel en wandel. Het kwaad dat men heeft begaan weegt heel zwaar. Helemaal links onder kun je nog net Abraham zien met de ziel van Lazarus op schoot, gezien door de rijke man vanuit de hel, smachtend van dorst. Zo’n voorstelling is geen hel-en-verdoemenispreek, maar wel een absoluut NEE tegen de geweldenaars. En een dwingend appel, om behorend bij Christus, aandachtig levende mensen te zijn. Vol van hartelijkheid en toewijding aan de naasten en de aarde, vandaag, in deze wereldtijd.”

7

Loop je nietsvermoedend door het winkelcentrum, word je aangeklampt door iemand in een wit jack. Die wil je niets aansmeren, maar stelt één verrassende vraag: “Wat is jouw, wat is uw mooiste Bijbelverhaal?” Dit overkwam in de afgelopen maanden duizenden Zwollenaren in alle wijken van de stad. Hun reacties liepen uiteen. Waar de een er zich er met een ‘geen tijd’ vanaf maakte, liet een ander zich verleiden tot een diepgaand gesprek. Over wat hem raakte in een Bijbelverhaal, omdat dat naadloos aansloot bij eigen ervaringen. Sommige mensen bekenden ‘absoluut niets’ van de Bijbel te weten, moslims gaven aan meer thuis te zijn in de Koran.

Zwolle kiest de tien mooiste Bijbelverhalen

AANDACHT VOOR

“Dit project brengt ook kerken bij elkaar”

8

“Uitgesproken negatief waren de reacties zelden, dat is volgens ons vooral te danken aan de eenvoud van de vraag. We tonen oprechte belangstelling en gaan niet in discussie over het geloof of de Bijbel”, verklaren Pieter Wieten en Karel Jan Voogd. Met vier andere bevlogen vrijwilligers vormen zij de projectgroep die ‘De 10 mooiste Bijbelverhalen van Zwolle’ aanstuurt. Pieter is lid van de Hoofdhofgemeente in Berkum, Karel Jan van de Christelijke Gereformeerde Kerk. De overige leden behoren tot andere kerkgenootschappen en PGZgemeenten: de Sionskerk en de Stinskerk doen mee. In totaal zijn vijftien kerken bereid gevonden dat wat zij gemeenschappelijk hebben, het woord van God, op deze speelse manier uit te dragen. “Dit project brengt ook kerken bij elkaar”, merken de projectgroepleden.

niet moeilijk voldoende vrijwilligers te vinden. Vooral omdat zij de vraag die gesteld wordt heel sympathiek vinden, willen veel mensen meedoen”, aldus Karel Jan.

Grootse manifestatie Inmiddels heeft de vraag in alle Zwolse wijken geklonken en zijn er vele duizenden stemmen uitgebracht. Vrijwilligers waren ook buiten de winkelcentra op pad, bijvoorbeeld in verzorgingshuizen en sportkantines. Ook via www.de10mooistebijbelverhalenvanzwolle.nl brachten velen een stem uit; dat kan overigens nog tot en met 23 juli. De website geeft ook alle actuele informatie over het verloop van het project. Ligt de ranglijst vast, dan gaat het project verder: vanaf september staat in alle deelnemende kerken maandelijks een verhaal uit de toptien centraal, te begin-

nen bij nummer tien. Medio 2012 is dan het allermooiste Bijbelverhaal bekend en dat wordt het thema van een grootse manifestatie in het Engelse Werk op zondag 10 juni.

Ruth en Job Nog één vraag aan Pieter en Karel Jan: “Wat is jullie mooiste Bijbelverhaal?” “Ruth”, reageert Pieter direct. Het verhaal raakt hem omdat de Moabitische Ruth leert los te laten en in het vreemde land God als haar God erkent. Maar ook omdat Boaz, de losser, door zijn schoen uit te trekken laat weten dat hij wil trouwen met de vreemdelinge. En dat spreekt Pieter als schoenverkoper aan… Karel Jan kiest voor Job en dan met name voor het indrukwekkend antwoord van God aan de lijdende mens. “Dat antwoord is eigenlijk geen antwoord, maar stijgt uit boven onze vragen naar het waarom van het lijden.”

Zwolse toptien Het project begon klein, als thema in de Vrije Evangelisatie Zwolle. Met het idee, een veel bredere enquête te houden en zo tot een echte Zwolse toptien van Bijbelverhalen te komen, klopten de VEZ’ers bij andere kerken aan. Daar zagen meer mensen de waarde van het project in en al snel kwam de projectgroep tot stand. Er werden sponsors gevonden, zodat voor een professionele aanpak kon worden gekozen en ook de afdeling Zwolle van het Nederlands Bijbelgenootschap werkt mee. Kerken collecteerden voor het project en de Stichting Het Hervormd Weeshuis deed eveneens een flinke duit in het zakje. Voor de activiteiten in de wijken charterde de projectgroep vrijwilligers, onder meer door middel van presentaties in de diverse kerken. “Iedereen vindt het een mooi project en daardoor is het helemaal

‘Wijs met de Bijbel’ thema NBG Zoveel mogelijk mensen bereiken en aanspreken is de missie van het Nederlands Bijbelgenootschap, ook in Zwolle. Najaar 2011 staat in het teken van de campagne ‘Wijs met de Bijbel’. Wie wijze lessen uit de Bijbel leert, kan wijs worden van de Bijbel en is misschien ook wel ‘wies met de Bibel’ op z’n Zwols. Het Bijbelgenootschap geeft in het kader van dit thema een boekje uit, getiteld ‘Wijze woorden van Jezus’, met 25 selecties uit de lessen van Jezus. Op zaterdag 10 september, Monumentendag, is de Zwolse Werkgroep aanwezig in de Grote Kerk met een stand met actuele materialen rond de Bijbel. Zondag 30 oktober is Bijbelzondag rond het thema ‘Wijs met de Bijbel’. In veel kerken wordt gecollecteerd voor het wereldwijde werk van het Bijbelgenootschap. Dit jaar wordt actie gevoerd voor West-Afrika, het Bijbelwerk in Togo, Benin en Burkina Faso. Maandagavond 7 november wordt in Het Refter van het Dominicanenklooster weer een Bijbelquiz gehouden. De quiz bevat vragen rond het jaarthema ‘Wijs met de Bijbel’. Wie (ook deze keer) wil meedoen, kan zich persoonlijk of als groep aanmelden bij Annemarie Prins, secretariaar NBG Zwolle, e-mail: [email protected]

‘Stinskerk bouwt’ in augustus naar Roemenië De voorbereidingen van het ontwikkelingswerk van ‘Stinskerk bouwt’ in Roemenië zijn de afgelopen maanden erg goed gegaan. In mei zijn een paar mensen uit de groep naar Roemenië geweest, om te kijken wat daar precies kan worden gedaan. En ook om de mensen te leren kennen en zelf te zien in welke omstandigheden de groep terecht zou komen. Dit was een goede reis en er zijn goede afspraken gemaakt met de lokale mensen. Er zijn de afgelopen maanden enkele grote acties geweest, waaronder een benefietconcert en een zomermarkt. Deze waren een groot succes! Ook waren er collectes bestemd voor het werk. “Wij merken dat mensen vanuit heel Zwolle met ons meeleven en meehelpen. Dat is geweldig! Als u op de hoogte wil blijven, kijk dan vooral op www.stinskerkbouwt.nl onze website. Hier staat ook vermeld hoe u ons en dus de mensen in Roemenië financieel kunt ondersteunen”, aldus de groep. Tijdens het verblijf in Roemenië, van 1 tot en met 16 augustus, zijn de activiteiten van de groep ook via deze website te volgen.

De mensen om wie het gaat (foto boven). De koren One Spirit en Eben Haëzer werkten mee aan het benefietconcert.

Koormuziek in de PERKI-diensten De betrekkelijk kleine PERKI-gemeente in Zwolle telt twee zanggroepen: de vocal group Eklesia (afgeleid van het Griekse woord voor kerk) en het koor Pancaran Kasih (Stralen van liefde). Bij toerbeurt zingen beide groepen tijdens de kerkdiensten. In Indonesië heeft vrijwel elke kerk een eigen koor, een eigen vocal group. Ook is er altijd wel iemand die solo wil zingen. In de liturgie is daar standaard ruimte voor. Deze gewoonte hebben Indonesische immigrantenkerken meegebracht naar hun nieuwe land. Ook de Molukse kerken in Nederland kennen deze traditie. Het PERKI-koor oefent iedere vrijdagavond in de Oosterkerk. Dan is er ook ruimschoots gelegenheid om met elkaar te praten, nieuwtjes uit te wisselen en bestuurlijke zaken af te handelen. Eklesia, dat kleiner is, oefent bij de leden thuis. Bij beide groepen staat het onderhouden van onderlinge contacten voorop, meer dan over het algemeen bij Nederlandse kerkkoren het geval is. Het leveren van geweldige zangprestaties is niet het belangrijkste. Het koor Gema Firdaus (Echo van het paradijs) van PERKI Amsterdam-Zuidoost vormt daarop een uitzondering.

Dat is een bijna professioneel koor van vijftig mensen, dat veel optredens verzorgt. Dat je met een koor de gemeenschap kunt opbouwen, hebben in Indonesië de moskeebesturen van de kerken geleerd. In steeds meer moskeeën kun je daar kinder- en jeugdgroepen horen zingen. Een opmerkelijke ontwikkeling. Zowel Eklesia als Pancaran Kasih zingt ook in andere kerken in en buiten Zwolle. Zo zijn er vaste contacten met Dalfsen, Den Ham en Velp. Op de landeljke gezamenlijke PERKI-diensten op de christelijke feestdagen wil elke gemeente zich presenteren, zodat er soms meer koorzang dan gemeentezang lijkt te zijn.

Jubileum In de PERKI-dienst op 2 oktober wordt een bijzonder jubileum gevierd: ds. Henk Olde, die aan de wieg stond van PERKI Nederland, is vijftig jaar predikant. Bovendien zijn hij en zijn vrouw Willemien vijftig jaar getrouwd. Op bescheiden wijze zal in de dienst aandacht worden besteed aan de belangrijke rol die Henk Olde (79) heeft vervuld en nog steeds speelt in de contacten tussen Indonesië (het eiland Sumba) en Nederland.

Materiaal gevraagd voor najaarsmarkt Roemenië De DWR (Diaconale Werkgroep Roemenië) van de Adventskerk organiseert op 1 oktober een najaarsmarkt in Györgyfalva, Roemenië. De werkgroep is al ruim twintig jaar bevriend met dit Roemeense dorp, elk jaar zijn er bezoeken over en weer. In de loop van de tijd zijn er veel vriendschapsbanden ontstaan. Met het oog op de komende koude periode wordt deze keer de nadruk gelegd op een markt met winterkleding. Ook schoenen, linnengoed, (tuin)gereedschap, speelgoed en dergelijke zijn zeer welkom. Mede omdat de transportkosten erg hoog zijn wordt er nadrukkelijk geselecteerd op ‘heel, schoon, compleet en goed werkend’. Grote spullen, zoals meubilair en wasmachines, kunnen niet worden vervoerd. Het materiaal kan worden ingeleverd op zaterdag 17 september van 9.00 tot 13.00 uur in of bij gebouw SIO (Thorbeckelaan). Wie al eerder spullen wil aanleveren, wordt verzocht contact op te nemen met Kees v.d. Woude, tel. (038) 465 89 99 of Derk Schipper, tel. (038) 466 03 77. Zij kunnen ook nadere informatie geven. De inwoners van Györgyfalva zullen zelf een bestemming aangeven voor de opbrengst van deze markt. Eerder werd al een speeltuin aangelegd en het centrum van het dorp opgeknapt. 9

“Veelkleurig, bruisend en actief ”, zo karakteriseert Eduard Metselaar de Adventskerkgemeente in Zwolle-Zuid. Hij is voorzitter van de kerkenraad van deze wijkgemeente, die volgens hem een opmerkelijke diversiteit op het gebied van geloof en geloofsuitoefening vertoont. “Aan de ene kant is dat mooi, maar het betekent ook dat het moeilijk is een duidelijk beeld te krijgen van wie we nu eigenlijk zijn en wat we willen als gemeente. In samenspraak met de gemeente zijn we op dit moment druk bezig om op die vraag een antwoord te formuleren.”

Eduard Metselaar, voorzitter kerkenraad Adventskerkgemeente:

PERSPECTIEF

“Wie en wat willen we zijn als kerk, die vraag is weer actueel”

10

Eduard en zijn vrouw Marjan wonen dertig jaar in Zuid en zijn al even lang actief betrokken bij de protestantse wijkgemeente. Marjan is onder meer wijkouderling, terwijl Eduard sinds begin 2010 weer kerkenraadsvoorzitter is. Een jaar of tien geleden bekleedde hij dat ambt ook, het was een van de vele functies die hij in de loop der jaren voor de kerk vervulde. Hij vindt het niet alleen belangrijk bezig te zijn met het geloof, maar wil ook meewerken aan de structuur waarin dat kan. “We hebben als kerk iets prachtigs in handen”, geeft hij als zijn drijfveer aan, “een prachtige boodschap die zoveel mogelijk mensen moeten meekrijgen. Ik wil mij er graag voor inzetten om voor het uitdragen daarvan een goede vorm te vinden.”

Ontwikkeling De ontwikkeling van de Adventskerkgemeente gaat gelijk op met die van de wijk waarin zij functioneert. In de jaren ’80 en ’90 uit de grond gestampt, is Zwolle-Zuid nu met meer dan 30.000 inwoners de grootste wijk van Zwolle. In 1982 werd de Adventskerk, die is ondergebracht in wijkcentrum SIO, in gebruik genomen. Aanvankelijk hielden hervormden en gereformeerden er nog afzonderlijke diensten, maar al vanaf 1985 kerkten ze samen, om twee jaar later zelfs officieel een Samen-op-wegkerk te worden. “Nu weet niemand meer wie van de gemeenteleden ooit hervormd of gereformeerd was”, veronderstelt Eduard. Met ongeveer 4000 leden is de Adventskerk de grootste wijkgemeente binnen de Protestantse Gemeente Zwolle. Dat weerspiegelt zich ook in de formatie: twee fulltime predikanten, Nelleke Eygenraam en Hans Tissink, en twee parttime kerkelijk werkers. Wil Treep verzorgt het pastoraat voor de bewoners van woonzorgcentrum de Kievitsbloem en Dirk Jan Steenbergen is er voor het jeugd- en jongerenwerk. Maar na een periode van stabilisering loopt nu ook in Zuid het aantal leden terug. Wil Treep, die eind dit jaar met pensioen gaat, zal waarschijnlijk niet worden vervangen, verwacht Eduard. “Terwijl haar werk wel moet doorgaan. Intussen krijgen ook wij met vergrijzing te maken; veel van de mensen die nu actief zijn, zoals wijzelf, zullen op den duur toch afhaken. En of er dan voldoende jongeren zijn om het stokje van onze generatie over te nemen is de vraag.”

Breed aanbod Vooralsnog zijn veel gezinnen met kinderen lid van de Adventskerkgemeente: elke zondag is er kindernevendienst voor drie tot vier groepen. Ook voor middelbare scholieren zijn er tal van activiteiten, zoals de tweewekelijkse jeugdkerk en een soos in SIO. Er wonen ook nogal wat studenten in Zwolle-Zuid, maar met hen krijgt de gemeente volgens Eduard moeilijker contact. Op de website (www.adventskerk.nl) is te zien dat de Adventskerk een breed aanbod aan activiteiten heeft, voor alle leeftijdsgroepen. Dat is te danken aan de inzet van talloze vrijwilligers, op zeer uiteenlopende gebieden. Hun taken variëren van het mensen naar de kerk rijden en het leiden van jeugdclubs tot het bedienen van de beamer. De gemeente kent diverse ‘raden’ die de kerkenraad adviseren, bijvoorbeeld op het gebied van diaconaat en eredienst. Op dit moment bereidt zo’n raad, bestaande uit een predikant, kerkenraads- en gemeenteleden, de samenvoeging voor van de twee morgendiensten in de Adventskerk. Aanleiding is het teruggelopen kerkbezoek. “Vroeger zat zowel om negen uur als om kwart over tien de kerk vol, nu trekken beide diensten nog maar de helft van dat aantal mensen”, constateert Eduard. Hij legt uit dat de morgendiensten van karakter verschillen: de vroege dienst is overwegend traditioneel, in de tweede dienst is er een uitgebreidere liturgie en worden de sacramenten bediend. “Als we nog maar één dienst houden, wat overigens in de zomermaanden ook al gebeurt, moet er een goede verhouding tussen de verschillende soorten diensten zijn. Dan is er niet iedere zondag een bijzondere dienst”, zegt Eduard.

Wind in de zeilen Van september tot mei zijn er regelmatig andersoortige diensten. Die worden voorbereid door wisselende groepen gemeenteleden, die samen met een predikant de liturgie samenstellen, verwerkingsmogelijkheden en liederen kiezen. ‘Wind in de zeilen’, is de naam van deze diensten die qua opzet en karakter heel gevarieerd zijn. “Dit is een jaar geleden als project begonnen, omdat een aantal mensen in de gemeente het gevoel had dat er onvoldoende ruimte was voor andere visies op geloof en geloofsuitingen”, vertelt Eduard. “De Adventskerk is vanaf het begin een vooruit-

strevende gemeente geweest, maar ook met een grote diversiteit. Daardoor hebben we door de jaren heen steeds weer discussies gehad over wie en wat we willen zijn als kerk in deze wijk. Ook op dit moment, nu ons beleidsplan weer vernieuwd moet worden, is dit onderwerp weer actueel, in gespreksgroepen en als thema van een enquête. Dit zijn boeiende, maar ook moeilijke processen, waarin je goed moet luisteren naar elkaar. Dan kom je er samen wel uit. Maar je moet er wel voor waken dat je als kerk een soort snackbar wordt en alles maar doet wat gemeenteleden vragen.” Zijn rol als voorzitter van de kerkenraad is die van bruggenbouwer. “Ik ben iemand van het overleg en het gesprek. Ook als er weerstanden zijn, probeer ik er altijd achter te komen wat daar achter zit, wat zijn iemands argumenten, motieven en emoties. Daarom vind ik het erg als mensen doordrammen, zonder oog voor wat de ander drijft. Om dit te kunnen doen vind ik vooral inspiratie in de zondagse kerkdiensten, in de woorden, de uitleg en de liederen die je zingt. Op moeilijke momenten kunnen die je rust en steun geven. Daar klinkt dan iets van God in door. Dat is voor mij zelf belangrijk en dat wil ik ook in stand houden voor anderen, nu en in de toekomst. En daar steek ik graag mijn tijd en energie in.”

Mooi begin De Oosterkerk vertoonde op Eerste Pinksterdag een kleurrijke aanblik. Onder de regenboog door betraden de leden van de nieuwe stadsgemeente, ontstaan uit de fusie van de Hoeksteen- en de Oosterkerkgemeente, het gebouw. Het liturgisch centrum van de kerk was in de weken voor Pinksteren compleet vernieuwd: verschillende elementen uit De Hoeksteen hebben daar nu een plaats gekregen. Met de totstandkoming van de fusie is het werk van gemeenteadviseur Piet Beintema voltooid. Met een mooi boeket bloemen werd hij bedankt voor zijn inzet. Op www.oosterkerk.nl meer foto’s van de dienst en informatie over de activiteiten van de nieuwe gemeente.

Column Doen! Ik geef toe, het is een wat eigenaardige hobby. Steeds, als ik in een andere plaats ben, wil ik interessante kerkgebouwen van binnen bekijken. Om de sfeer te proeven en te genieten van het vele moois dat er te zien is. Om me te verbazen over de opoffering van velen in voorbije tijden om een zo imposant godshuis te bouwen. Of om zo maar heel stil te zitten en in te keren tot mezelf. Soms vergelijk ik een kerk met wat we in Zwolle hebben en dat is dan meestal met de Grote of St. Michaëlskerk. Onlangs was ik op vakantie in het Teutoburgerwoud, in het stadje Lemgo. Volgens een kunstreisgids van 1989 is deze vroegere Hanzestad beroemd vanwege de beslotenheid van het stadsbeeld en veel bijzondere gebouwen. De laatste tijd, staat er nadrukkelijk bij, is in de stadsanering ook aandacht voor de gebouwen achter de voorgevels. Een van de belangrijkste gebouwen is de kerk van de heilige Nicolaas, de stadspatroon. Wat een verrassing! De reisgids beschreef indertijd het fraaie interieur. Er was veel houtsnijwerk, er waren mooie ramen, beroemde schilderijen. Voor 3,5 miljoen euro is dat nu allemaal prachtig gerestaureerd én gemoderniseerd. Er is veel licht hout gebruikt en dat is wennen. De donkere preekstoel, het prachtige doopvont dat is ingebouwd in een soort overkoepeling met veel houtsnijwerk, ze steken wel af bij het lichte eiken- en essenhout. De kerk is maar voor de helft met banken gevuld; meer zijn er, net als bij ons tegenwoordig, toch niet nodig. In de lege ruimte die is ontstaan, komt een epitaaf van Lukas Cranach uit 1529 mooi tot zijn recht. Hoog in de kerk hangt een prachtige crucifix, in de Evangelische Kerk in Duitsland heel gebruikelijk. Er is een koffieruimte gemaakt met statafels, een leeshoek, een ruimte voor kleine vieringen en een vergaderhoek. Goede oplossingen als een kerk anders niet meer te vullen is. De kerk (en niet alleen het gebouw) lijkt niet goed meer te passen in de huidige maatschappelijke context; historisch gezien is zij waardevol en gezichtsbepalend voor de stad. Daarom hebben overheid en bedrijfsleven in Lemgo veel geld over gehad voor de restauratie van de kerk. Ook nu ga ik vergelijken met Zwolle. Het is van groot belang voor protestants Zwolle om op korte termijn knopen door te hakken over de Grote of St. Michaëlskerk. Voordat anderen dat voor ons doen. Natuurlijk wil ik die kerk als godshuis niet kwijt. Maar dan moet er wel plaats komen voor bijvoorbeeld een historische beeldengroep uit Italië. Of voor iets anders waardoor de kerk door de week meer bezoek trekt. Ook over andere aanpassingen moet te praten zijn. En dan vinden we ook wel geld, net als in Lemgo. Doen? Doen! Jan Scholten 11

Penningmeester College van Kerkrentmeesters Janny Boks over stand van zaken bezuinigingen

DESGEVRAAGD

“Eigenlijk is het lastig dat we als kerk niet zonder geld kunnen”

12

In november 2009 publiceerde de Algemene Kerkenraad van de Protestantse Gemeente Zwolle de Nota Financieel Beleid. Daarin gaven de bestuurders van de PGZ een alarmerend overzicht van de financiële situatie: gezien haar inkomsten maakte de PGZ veel te veel geld op, als dat zo door zou gaan, was de gemeente binnen enkele jaren door haar reserves heen. Een nota die als een steen in een tot dat moment gezapige vijver viel, vooral omdat de bezuinigingsmaatregelen die de AK voorstelde, tal van gemeenteleden hard zouden treffen. Drie kerkgebouwen en het Refter moesten worden afgestoten en wijkgemeenten werd aangeraden met andere wijken te gaan samenwerken. Inmiddels zijn we twee jaar verder en ondanks het vele werk dat daartoe al is verzet, is van de bezuinigingen nog maar weinig gerealiseerd. En eind vorig jaar is er, als tijdelijke extra maatregel, ook nog een vacaturestop voor de gehele PGZ bijgekomen. Want de financiële situatie waarin de Zwolse protestanten verkeren, is nog steeds verre van gezond. Janny Boks, sinds april 2010 penningmeester van het College van Kerkrentmeesters (CvK), beantwoordt vragen over de stand van zaken. Wat is kort gezegd het probleem? JB: “Dat kun je aflezen uit de Staat van Baten en Lasten die we hierbij publiceren: op de jaarrekening 2010 komen we ruim € 190.500 tekort, terwijl we in de jaren daarvoor ook al ongeveer dat bedrag teveel hebben uitgegeven. Als we zo doorgaan hebben we onze reserve, die nu nog iets meer dan € 450.000 bedraagt, in maximaal drie jaar opgesoupeerd. De rente op het vermogen levert nu nog inkomsten op, maar die vallen dan ook weg. Dan kom je heel snel in een neerwaartse spiraal terecht. Het tekort in 2010 is zelfs nog zo’n € 34.000 hoger dan we begroot hadden, doordat de Actie Kerkbalans minder heeft opgebracht dan we hadden gehoopt. Weliswaar was de opbrengst nog iets hoger dan in 2009, maar het streefbedrag is niet gehaald. En dat zal de komende jaren alleen maar moeilijker worden.” Het is dus van groot belang dat de voorgestelde bezuinigingsmaatregelen zo snel mogelijk worden uitgevoerd. Wat is de stand van zaken? JB: “Om maar positief te beginnen: de Hoeksteen- en de Oosterkerkgemeente vormen sinds Pinksteren samen een nieuwe wijkgemeente, waar zich volgend jaar rond dezelfde tijd ook de Jeruzalemkerkgemeente bij zal voegen. Die ontwikkelingen brengen de kosten omlaag, bijvoorbeeld doordat het aantal erediensten afneemt. Zowel De Hoeksteen als de Jeruzalemkerk is nu in de verkoop, via het KKG, het Kantoor der Kerkelijke Goederen in Amersfoort. Tot 28 juni konden gegadigden op de gebouwen inschrijven, als deze Gaandeweg verschijnt weten we of daar voor ons interessante biedingen bij zijn. Wat betreft

De Hoeksteen is in eerste instantie gekeken of een kerkelijke instelling dit gebouw wilde kopen, maar als die er al waren boden ze echt te weinig. Daarom is het gebouw nu in de algemene verkoop gegaan en is het zeer onzeker of het een kerk zal blijven. Een koper kan ermee doen wat hij wil. De verkoop van de Jeruzalemkerk ligt gecompliceerder, omdat dit gebouw tot gemeentelijk monument is bestempeld. Dat betekent dat de eigenaar zonder toestemming van de gemeente aan de buitenkant van de kerk of aan het interieur niets mag veranderen. Dit maakt herbestemming niet eenvoudig.” Ook de Emmaüskerk en het Refter moeten volgens de Nota Financieel Beleid worden afgestoten. Hoe staat het daarmee? JB: “Met de kerkenraad van de Emmaüskerkgemeente zijn we voortdurend in gesprek, over mogelijkheden om met andere wijkgemeenten samen te werken en nu ook over de predikantsvacature. Deze gemeente ondervindt als eerste de gevolgen van de vacaturestop: de tijdelijke aanstelling van ds. Andel is niet verlengd. De gemeente beschikt nog over een legaat waaruit een predikant betaald kan worden, maar dat kan alleen een tijdelijke aanstelling worden. De Emmaüskerk in Berkum wordt afgestoten, aangezien het Financieel Beleid als één geheel is gepresenteerd; alle bezuinigingsmaatregelen worden uitgevoerd. Over alternatieven voor afstoting die voor de PGZ als geheel hetzelfde financieel effect hebben, wordt door de wijkgemeente Emmauskerk nagedacht. Ook voor het Refter, het wijkgebouw van de Grote Kerkgemeente, blijft gelden dat dit wordt afgestoten. Maar voordat dat kan worden verkocht moet eerst een ander onderkomen worden gevonden. En dat blijkt heel moeilijk te zijn in het centrum.” Wat gebeurt er met het geld dat de verkoop van de kerken oplevert? JB: “Het is de bedoeling die bedragen toe te voegen aan de algemene reserve, zodat we weer een groot aantal jaren vooruit kunnen. Dan hebben we weer een flinke buffer. Zeker als we tegelijkertijd de exploitatiekosten terugbrengen en dat lukt ook als we minder kerken te onderhouden en te beheren hebben. Bovendien worden de opbrengsten zo verstandig mogelijk weggezet, zo leveren ze rente en dus extra inkomsten op. Uitgangspunt in het Financieel Beleid is dat ‘brood’ voor ‘stenen’ gaat, dat we ervoor kiezen gebouwen af te stoten zodat we zoveel mogelijk predikantsplaatsen in stand kunnen houden. Overigens is te vrezen dat ook de formaties teruglopen. In september berekenen de kerkrentmeesters precies op welke formatie elke wijkgemeente minimaal recht heeft. Daarbij spelen drie factoren een rol: het aantal adressen, het aantal kerkgangers en het aantal leden dat minimaal veertig euro bijdraagt bij Kerkbalans.”

De opbrengst van Kerkbalans is minder gestegen dan was begroot. Ben je niet bang dat we de komende jaren helemaal geen stijging of zelfs een daling zullen zien? JB: “Ook voor 2011 hebben we nog een niet al te forse stijging begroot, maar we verwachten inderdaad dat er in de toekomst een daling te zien zal zijn. Bovendien zijn het de oudere gemeenteleden die het meeste bijdragen en dat is met het oog op de toekomst ook geen gunstige ontwikkeling. Het ‘verbreden en verdiepen’ van de geldwerving moet dat tij te keren; daar ontwikkelt onze Commissie Geldwerving continu ideeën voor. Het gaat in de kerk niet om geld en het is eigenlijk heel lastig dat we niet zonder kunnen, willen we onze taak kunnen blijven vervullen.” Gaat het je niet tegenstaan om als kerkrentmeester altijd naar cijfers te moeten kijken? JB: “Daar zijn de kerkrentmeesters voor en dat doen ze om de PGZ weer financieel gezond te maken. Doen we dat niet, dan is er binnen afzienbare tijd geen PGZ meer. We lopen overigens niet weg voor de consequenties van de maatregelen die we voorstellen, maar geven zoveel mogelijk persoonlijk blijk van onze betrokkenheid. Bij het afscheid van De Hoeksteen bijvoorbeeld,

Balans 2010

waren we met drie mensen aanwezig. We voelen mee met zo’n gemeente, zeker omdat dat afscheid ook betekent dat de koster helaas moet worden ontslagen. Dat vind ik veel erger dan het afstoten van een gebouw, dat is in feite een stapel stenen.” Hoe reageer je op het verwijt dat kerkrentmeesters alleen maar bezig zijn met afbreken? JB: “Daar kan ik heel boos om worden, vooral als mensen maar steeds niet willen begrijpen dat deze maatregelen echt noodzakelijk zijn. Waar ik heel triest van word zijn wijkgemeenten die alleen maar aan zichzelf en hun eigen belang lijken te denken. Als zij maar geen last hebben van de maatregelen, vinden ze het verder allemaal wel prima… Die houding is niet erg christelijk, vind ik, daar worden mensen door beschadigd. We moeten met z’n allen zien dat we hier uitkomen en dat kan alleen als je elkaar zoveel mogelijk steunt.”

Voor meer financiële overzichten en informatie daarover verwijzen de kerkrentmeesters naar de website van de PGZ: www.pknzwolle.nl

Staat van Baten en Lasten


(alle bedragen in euro’s) %'
 #!# 

 $%%$
, ' %#$$
  
$%
%'
%&#
!#%!" 
'!## 
,
!'#!" 
%'

 $%!%



4232
2
2
928+647
54+356
349+556


422;
$$'
2
#!
.! $
 
$#'
2
$% $-

(#$#'
863+899
!!#)  
4:+:;7
 !" 
  
35:+243
#%&#


3+796+9:6
3+833+87:
!#%!" 
$&
,
!'#!" 
"$$'
4+662+899
4+642+473



4232
676+;55


422;
7:2+3:6


3+53;+876


3+38:+222


625+395
69+497
47+469


629+;38
6;+884
49+;32


3;2+5;7


3:8+79;


4+662+899


$%
 #!&
,#
!&(
# %
,
#+
(##$
# (#
#%
 
!# 
#$$
,
'#! 
 $%#%
,
#


4232
422;
%
796+28:
788+266
#&&#
.#-/)
;9;+:37
;34+7:2
 %
,
' 
67+438
56+243
#)
%'
#
345+8:9
365+:;;
!%
,
%
493+7:7
499+552
!!#) !%
99+362


4+642+473


 %$%


'#
% ,$%
!
%!'! 
,
! %%# 
#$#'$




43+;:7


;4+;38
3;+644



4232
3:5+:48


422;
3:6+;68


74+:35


89+4;5


8+783


32+44;


43:+;28


3::+674


7:+895


7;+227


:3+64:
"# $%
%
# $
36+836


 


93+556

-3;+32;



3+6;4+6;5


3+683+227



-:2+446






-7:+;:8









-3;4+784


-333+433





Mooi resultaat Kerkbalans 2011 Op 1 juni stond voor de Protestantse Gemeente Zwolle (PGZ) de teller voor Kerkbalans op maar liefst € 1.500.832. Hiermee is er nu al meer toegezegd dan er in 2010 voor Kerkbalans is gegeven. “Een heel mooi resultaat”, aldus de Commissie Geldwerving van het College van Kerkrentmeesters. “Wij willen iedereen die een bijdrage heeft toegezegd daarvoor hartelijk danken! We zijn er echter nog niet. We hebben een opbrengst begroot van € 1.533.000, maar dat mag natuurlijk meer worden. In dat geval hoeft er minder te worden ingeteerd op de toch al schamele reserves. Dat zou zeer welkom zijn nu blijkt dat de bezuinigingen minder snel zijn door te voeren dan aanvankelijk gedacht.” Wie nog geen toezegging heeft gedaan, wordt dringend verzocht dat alsnog te doen. Ook extra bijdragen zijn van harte welkom op rekeningnummer 69.96.41.705 t.n.v. College van Kerkrentmeesters PGZ o.v.v. (Extra) Bijdrage 2011. Ook de leden die niet per automatische incasso betalen, dienen hun bijdrage over te maken naar dit bankrekeningnummer.

Begroting 2011

Resultaten Kerkbalans 2011

Begroting 2011

Resultaten Kerkbalans 2011 2011

2011

Begrote uitgaven

2.161.530

Opgenomen in de begroting

1.533.000

af: Begrote opbrengsten verhuur, rente, collecten en solidariteitskas

472.750 -/________

Toegezegd per 1 maart Toegezegd per 1 juni

1.450.231 1.500.832

Nodig voor Kerkbalans

1.688.780

Nog nodig

af: Begroot voor Kerkbalans

1.533.000 -/________

Interen op reserves (begroot)

155.780

32.168

Actuele informatie over de stand van Kerkbalans Actuele informatie over de stand van Kerkbalans is te vinden op www. is te vinden op www.pknzwolle.nl

13

Zesde Thomaslezing door Huub Oosterhuis

AANDACHT VOOR

Elke twee jaar organiseert de Stichting Thomas a Kempis een grote Thomaslezing. Op vrijdagmiddag 4 november 2011 zal deze worden verzorgd door Huub Oosterhuis. De lezing wordt gehouden in de Onze-Lieve-Vrouwe Basiliek (ook wel Peperbuskerk). De bijeenkomst begint om 15.30 uur en duurt tot ongeveer 17.30 uur, de kerk is open vanaf 15.00 uur.

14

Huub Oosterhuis is bekend als studentenpastor, dichter en tekst- en liedschrijver. Begin 2011 startte hij De Nieuwe Liefde, een centrum voor studie, bezinning en debat, waarin ruimte is voor levensbeschouwing en religie. Het is ook een podium voor poëzie, muziek en theater.

Na de lezing is het mogelijk vragen te stellen en met Huub Oosterhuis in gesprek te gaan. Entree € 10. Deelnemers aan de Vriendenkring Thomas a Kempis betalen de helft. Deze bijeenkomst is één van de activiteiten van de stichting Thomas a Kempis in het kader van ‘De maand van de Spiritualiteit’, 30 oktober tot en met 27 november. De stichting is in die maand bovendien actief met een boekpresentatie van Rudolf van Dijk, op 3 november en met wandelingen op de Thomas a Kempisdag, 5 november. Daarnaast werkt de stichting mee aan andere activiteiten in Zwolle, zoals een tentoonstelling over Thomas a Kempis

in het Stedelijk Museum. Meer informatie op de website: www.thomasakempiszwolle.nl Deelnemers aan de Vriendenkring ontvangen de Nieuwsbrief en kunnen rekenen op aantrekkelijke kortingen. Belangstellenden worden vriend voor € 20 per jaar (bankrekening nummer 24.45.713). Aanmelden kan via e-mail: [email protected]

Mooiste Bijbelverhalen thema Oosterkerkgemeente De voormalige Oosterkerkgemeente en de Hoeksteengemeente zijn vanaf Pinksteren samen verder gegaan. In de Oosterkerk is een nieuwe start gemaakt. Voor veel gemeenteleden is er veel veranderd. Er zal soms met verdriet worden gedacht aan wat was en niet terugkomt. Grote en kleine dingen zullen anders gaan dan voorheen. Heel concreet verandert vanaf zondag 24 juli de aanvangstijd van de kerkdiensten van half tien naar tien uur. Zondag 11 september viert de Oosterkerkgemeente de start van het nieuwe seizoen. Het jaar zal zich vormen rond de mooiste Bijbelverhalen van gemeenteleden.

Gerke van Hiele. Dit boek is te bestellen bij www.doopsgezind.nl of aan te schaffen via ds. Margo Jonker. Belangstellenden zijn van harte welkom op de eerste bijeenkomst van deze gespreksgroep op dinsdag 4 oktober om 20.00 uur in de Oosterkerk. Onder leiding van kerkelijk werker Christa van Stappen wordt Hoofdstuk 1 uit het boek behandeld.

Gespreksgroep rond Bijbelverhalen ‘Rondom Bijbelverhalen’ is een gespreksgroep, die bij toerbeurt wordt geleid door de predikanten en de kerkelijk werker van de Jeruzalemkerkgemeente en de Oosterkerkgemeente. Bijbelverhalen staan in het gesprek centraal. Dit jaar wordt gebruik gemaakt van het boek ‘Aangeraakt door de Eeuwige’ deel 2, onder redactie van

Kijken naar Chagall Het afgelopen seizoen heeft ds. Wim Hortensius studieverlof gehad. Hij heeft zich verdiept in de Bijbelse kunst van de joodse Schilder en dichter Marc Chagall. Graag wil hij wat hij heeft beleefd en gezien delen met anderen: verbeelding van de Bijbelse verhalen

en gedachten in kunst. Op 13 oktober vertelt hij daarover voor leden van de Oosterkerkgemeente en op 10 november geeft hij een open avond voor allen die geïnteresseerd zijn in Marc Chagall. Beide avonden zijn in de Oosterkerk en beginnen om 20.00 uur.

Mooiste Bijbelverhaal verbeeld Voor degenen die samen met anderen willen zoeken naar verdieping in hun geloof is er ook in dit nieuwe seizoen gelegenheid om bibliodrama te spelen. De bedoeling is een Bijbelverhaal ‘tot leven te wekken’ door je in te leven in een rol van een persoon uit het verhaal. Zo kun je tot nieuwe ontdekkingen komen over het verhaal, over God, over de ander, over je eigen levensverhaal. De eerste bijeenkomst is op maandag 19 september, 19.30 tot 22.00 uur. Inlichtingen en aanmelding bij: ds.Wim Hortensius, e-mail: [email protected] tel. (038) 452 46 60. Het is ook mogelijk een keer te komen ‘proeven’ of deze manier van omgaan met de Bijbel aanspreekt.

Mariska van Beusichem, voorzitter Stichting Thomas a Kempis

Mariska van Beusichem, predikant en voorzitter van de Zwolse Stichting Thomas a Kempis, laat zich inspireren door deze beroemde stadgenoot als zij kijkt naar de huidige situatie binnen de kerken. Onlangs hield zij een lezing over dit thema voor de ambtsdragers van de Protestantse Gemeente Zwolle. Gaandeweg vroeg haar deze lezing samen te vatten voor de rubriek Mijn inspiratie.

M I J N I N S P I R AT I E

“Kijk zonder oordeel, dan krijg je een vrije blik” Liefdevol onderdak Wie al jaren trouw de kerk bezoekt, heeft inmiddels veel zien veranderen. De tijd dat kerken zondag aan zondag vol zaten, is voorbij. Er zitten geen grote groepen jongeren meer te giechelen op het balkon. Het ledental van kerken is sterk gedaald en predikantsplaatsen krimpen in. Kerkgebouwen moeten worden afgestoten. Ook aan de kerken in Zwolle gaan deze veranderingen niet voorbij. Wie de kerk een warm hart toedraagt, kan zich zorgen maken over de ontstane situatie. Dat is heel begrijpelijk, maar toch zou wil ik u uitnodigen dat niet te doen. Sterker nog: ik wil u verleiden tot vertrouwen! In onze christelijke traditie zijn veel geloofsgetuigen, waaronder Thomas a Kempis, die op de een of andere manier benadrukken dat het een wereld van verschil maakt met welke blik je kijkt. Kijk je met ogen van bezorgdheid, dan zie je alleen wat niet in jouw eigen plannen past of niet aan jouw normen voldoet. Je zult krampachtig proberen de werkelijkheid naar jouw hand te zetten. Kijk je echter zonder oordeel, dan krijg je een vrije blik. Je meet datgene wat is niet af aan jouw eigen denkbeelden en plannen. Want hoe nobel of verheven die plannen ook zijn, het is ten diepste een manier van kijken waarbij jijzelf centraal staat. Jouw oordeel over het leven, over de situatie van de kerk, over anderen of jezelf, is echter maar één van de vele mogelijke manieren van kijken. Vanuit een ander plan bekeken, kunnen dezelfde feiten een heel andere betekenis hebben. Hoe meer wij ons bewust worden van de relativiteit van ons eigen oordeel, hoe vrijer onze blik zal zijn. Dan worden wij ontvankelijker voor Gods aanwezigheid in alles wat is, als de heilige binnenkant van het bestaan. We krijgen de kans het zachte fluisteren van Gods stem op te vangen.

Maar wat heb je hieraan als je afscheid moet nemen van je kerkgebouw, waar je je zoveel jaren voor ingespannen hebt, waar je je kinderen ten doop hield, waar je geliefde gestorvenen uitgeleide deed, waar je inspirerende preken hoorde en van harte de lofzang gaande hield? Zo’n afscheid kan behoorlijk zeer doen. Maar ook dan kan het helpen onderscheid te maken tussen binnenkant en buitenkant. Al moet het kerkgebouw verdwijnen, wat je er beleefd hebt gaat altijd met je mee, als een vuurtje dat je verwarmt en een stille kracht die jou gaande houdt. Dit neemt niemand je meer af, al zou elke kerk de deuren sluiten! De Geest zelf bewoont jou als haar huis. Zij maakt jou tot een liefdevol onderdak voor anderen, als een begin van nieuwe gemeenschap. Met nieuwe vormen. Maar hoe die eruit zullen zien, laten we in vertrouwen over aan het werk van deze Geest, die waait waar zij wil en daarmee onze eigen plannen onbekommerd omver blaast.

Bronnen van geloof Als eerder noemde ik Thomas a Kempis. Hij maakte deel uit van de Moderne Devotie, een laatmiddeleeuwse hervormingsbeweging die ontstond toen de kerk in velerlei opzichten in verval was geraakt. Hierdoor gingen mensen weer op zoek naar de bronnen van het geloof. Zij mediteerden over het leven van Jezus om de Geest die Hem bezielde de kans te geven ook in hun eigen hart tot leven te komen. Deze verinnerlijking leidde tot gemeenschappen van Godgewijde mensen, die met hun leven en werken een grote doorwerking hadden in de samenleving. Het kan dus, zulk nieuw elan! Maar het begint ermee dat je je krampachtige grip op de dingen loslaat en je overgeeft aan het werk van de Geest.

Heilige inhoud Het besef van de relativiteit van onze oordelen, helpt ons ook om in de kerk te onderscheiden tussen vorm en inhoud. Wij hechten gemakkelijk aan vormen, maar die zijn uiteindelijk maar buitenkant. Zij kunnen veranderen of verdwijnen, de heilige inhoud blijft. Als je daarop durft vertrouwen, kun je je bezorgdheid laten varen en verwonderd gaan zien wat God aan het doen is. Als je kijkt met het oog van bezorgdheid, dan lig je wakker van weer een begrotingstekort of een lege bank in de kerk erbij. Maar als je durft vertrouwen op Gods aanwezigheid kun je de bezorgdheid loslaten, in het vertrouwen dat wij Gods zorg zijn. Dit betekent niet dat we niks meer gaan doen, maar dat we ons laten meenemen op de stromen van de Geest. Dat is een heel andere energiestroom dan die van ons eigen geploeter, hoe edelmoedig ook.

Zomeravondontmoeting bij de gedenksteen van Thomas. 15

Voor ze naar de kindernevendienst gaan praat dominee Erwin de Fouw met de kinderen.

In de rubriek Jong in de Kerk komen deze keer twee mensen aan het woord van de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle, over de kindernevendienst in hun kerk. Els Bos is één van mensen die leiding geeft aan de kinderen; Andrea Nijland is er zijdelings bij betrokken, doordat ze jeugdouderling is en contactpersoon tussen kerkenraad en kindernevendienst. Hoe ziet de kindernevendienst, of ‘kinderkerk’, er bij hen uit en wat is er Evangelisch-Luthers aan? Els en Andrea vertellen erover en vullen elkaar aan.

JONG IN DE KERK

Pure beleving in de ‘kinderkerk’

16

“In de dienst steekt een kind de kaarsen op de altaartafel aan, ook hun eigen kaars. Voor de schriftlezingen vraagt de dominee de kinderen naar voren te komen voor een kort inleidend gesprekje op de kindernevendienst. Vaak doet hij dit met een concreet voorwerp, zo had hij met Pinksteren een vogelhuisje meegenomen, om daarmee te zeggen dat de Geest, net als de vogels, overal kan komen. Daarna gaan de kinderen met hun kaars naar hun eigen ruimte. We gebruiken meestal Kind op Zondag, net als veel andere kerken. Gewoonlijk heeft één persoon alle kinderen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar. Er zijn meestal tussen de acht en de tien kinderen. Op feestdagen of andere speciale dagen maken we twee groepen en hebben twee volwassenen de leiding. We lezen hetzelfde verhaal, aangepast op het niveau van de kinderen, als de gemeente in de kerkzaal hoort. We praten daar samen over, vervolgens gebruiken we de werkbladen voor de verwerking, of we bedenken zelf iets wat bij het thema past.”

Speciale vieringen “Naast het Adventsproject hebben we in de tijd voor Kerst een speciale tafel met planten, dieren en de stal. Maria en Jozef zijn onderweg in de kerk en komen aan in de stal. Op kerstavond komt het kindje Jezus. De kinderen komen elke week kijken bij de tafel om te zien wat er bij gekomen is. De drie koningen zijn vanaf Kerst onderweg en komen in de eerste week van januari naar de stal. Ook voor de Veertigdagentijd, Palmpasen en Pasen gebruiken we een speciaal project. Dit jaar hebben we zelf een project bedacht, waarbij creatieve leiding van de kindernevendienst het materiaal in elkaar heeft geknutseld. Uit een put werd elke zondag een voorwerp omhoog getrokken als symbool voor het thema van die zondag. Op paaszondag was dat tuinmateriaal met zaadjes, als symbool voor de opgestane Jezus die in de tuin Maria tegemoet komt. Verder doen we rond de oogstdienst, begin november, mee met de schoenendoosactie. Elk kind levert een schoenendoos in met spullen voor kinderen in de derde wereld.

Rond de zomervakantie is er voor de kinderen een uitje. We zijn bijvoorbeeld naar het Ecodrome geweest en naar het bakkerijmuseum in Hattem. De kinderen beleven hier erg veel plezier aan. Deze extra activiteiten, evenals de projecten, kosten extra tijd en daarom is het fijn dat in het team van degenen die de kindernevendienst leiden iedereen een steentje bijdraagt.”

Goede sfeer “We vinden het belangrijk dat de kinderen de verhalen van de Bijbel leren kennen en dat de kinderen de nevendienst beleven als een gezellige tijd. We willen graag dat de kinderen zich thuisvoelen en dat er een goede sfeer heerst, waarin we samen bezig zijn. Waar ik me elke keer weer over verwonder, is dat de kinderen al goed kunnen nadenken over het verhaal en helemaal kunnen opgaan in de werkjes. Ze gaan serieus op een verhaal in en stellen vragen; er komt dan veel uit. Kinderen kunnen enthousiast zijn over een verhaal, ze kunnen het plaatsen en er zelf betekenis aan geven. De pure beleving waarmee ze terugkomen uit hun kinderdienst, vind ik geweldig om te zien. Het leeft!”

Luthers “Er is in de Lutherse Gemeente veel aandacht voor liturgie: door het gebruik van muziek, beelden en schilderijen word je door het geheel meegenomen. De nadruk ligt op het vieren, zowel in de kerk als in de kindernevendienst. De liederen die we zingen komen uit verschillende bundels en we zingen in de vieringen ook liedjes die op kinderen gericht zijn. Rond Kerst formeren we een kinder/jeugdorkestje dat op kerstavond optreedt.”

Overvliegen “Als een kind te groot is voor de kindernevendienst, gaat het naar catechisatie. Dit afscheid gaat op startzondag gepaard met een overgangsritueel; het kind staat voor in de kerk bij de oude groep, krijgt een kort toespraakje en een jeugdbijbel overhandigd en loopt dan naar de nieuwe catechisatiegroep. ‘Overvliegen’ noemen we dat.”

Kindernevendienst is leuk Jip (6) en Sebastiaan (8), gaan graag naar de kindernevendienst toe: “Ik vind de kindernevendienst leuk. Het luisteren naar het Bijbelverhaal en het knutselen vind ik leuk. Ook vind ik de mensen die ’t geven erg aardig.” Andrea Nijland (links) en Els Bos: “De kindernevendienst leeft!”

Gaandeweg ontmoet wethouder Nelleke Vedelaar Sinds de laatste gemeenteraadsverkiezingen is mevrouw Nelleke Vedelaar voor de Partij van Arbeid wethouder van de Gemeente Zwolle met in haar portefeuille onder andere cultuur, welzijn, wijken en maatschappelijke opvang. Gaandeweg sprak met haar.

VA N B U I T E N A F

“Ik voel mij een zwaar gelovig mens” De ontvangst op het Stadhuis is hartelijk. “Leuk dat de kerk bij mij op bezoek komt.” Ze kent de kerk uit haar jeugd in de Noordoostpolder. “Hoewel we in ons gezin geen kerkgangers waren. Maar ik was gek op zingen en maakte deel uit van het schoolkoor dat elke week in de kerk zong. Daarom ging ik toch wel vaak naar de kerk. Mijn schooljaren heb ik altijd doorgebracht op christelijke instituten, zo heb ik gestudeerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam. En hoewel ik geen kerkganger ben, voel ik mij wel ‘een zwaar gelovig mens’. Dat vertaal ik naar de kracht van mensen. Naar wat mensen voor elkaar en voor hun omgeving kunnen betekenen, elk vanuit eigen talenten en mogelijkheden, in welke omstandigheden dan ook. Daar geloof ik in.”

Gepassioneerd “Er wordt wel een onderscheid gemaakt tussen geloven en een politieke partij. Ik zie dat niet zo scherp”, zegt de wethouder. “Een politieke partij kent ook een vorm van ‘geloof’, een wereldbeschouwing, kent een vorm van gepassioneerd zijn. Ik hou niet van dogma’ s maar wel van het leven. Mijn grote voorbeeld en inspiratiebron is de Zwolse predikant Horreüs de Haas, uit de jaren ’20 en ’30. Hij heeft in zijn leven laten zien dat geloven ook doen is, mensen helpen waar je kunt en soms tegen de verdrukking in.” Ze vertelt dat ze onlangs een gesprek heeft gehad met het Podium van Kerken in Zwolle. Dat ziet kerken en hun leden als ‘wijksamenbinders’, die bevorderen dat buurtbewoners zich meer verantwoordelijk voelen voor hun eigen woonomgeving en voor elkaar en meer samenwerken bij de aanpak van wijkproblemen. Als wethouder voor wijken spreekt haar dat zeer aan. “Samenwerken aan problemen versterkt de onderlinge band en maakt oplossingen concreet.”

Homoparticipatie Een tweede belangrijk punt in haar portefeuille, aldus Nelleke Vedelaar, is het homoparticipatiebeleid. Ze is onlangs in Den Haag geweest om te praten over een Zwols project Homoparticipatie en -emancipatie, samen met het COC. Ze vindt het van groot belang, en ook passend in haar ambitie, daarover in gesprek te komen met bijvoorbeeld kerkelijke gemeenschappen. Luisteren naar elkaar, begrip ontwikkelen voor wat anderen als belemmerend ervaren, mogelijkheden zoeken om mensen meer tot hun recht te laten komen. Op de vraag hoe ze daarin de rol van de overheid ziet, verklaart de wethouder: “Ik ben voorstander van scheiding van kerk en staat. Elk heeft eigen verantwoordelijkheden, maar dat staat volgens mij gesprek over ervaren problemen en over de oplossing daarvan niet in de weg. De overheid steunt initiatieven op het

gebied van ‘omzien naar elkaar’, denk bijvoorbeeld aan Present, denk aan de steun aan Maatschappelijke Opvang en dergelijke. Initiatieven van geloofsgemeenschappen kunnen veel betekenen. Maar dat geldt natuurlijk ook voor bijvoorbeeld de Vrijwilligerscentrale en dat soort instellingen. Van belang is dat je naar mensen luistert, en samen met hen een stapje verder probeert te komen…”

Verantwoordelijk Vroeger bestonden in de Partij van de Arbeid zogeheten werkgemeenschappen waarin de relatie politiek en geloof aan de orde kwam. Bestaan die nog? “Nee, die zijn niet meer expliciet aanwezig. ‘Doorbraak’ is geen begrip meer dat uitgesproken wordt. Volgens mij is de centrale vraag nu: ‘Hoe zorgen we voor elkaar, hoe zijn we verantwoordelijk voor elkaar?’ De overheid moet oog hebben voor de kracht die in mensen zit, zal open staan voor welke groepering dan ook die daarin mee wil gaan.” De wethouder benadrukt dat ze niet van ‘zieltjes winnen’ houdt, maar wel alle waardering heeft voor initiatieven die het leven van groepen in de Zwolse bevolking die het wat minder hebben of die een steuntje in de rug nodig hebben, wat aangenamer maken. “Ieder die daarover met mij wil spreken is welkom! Gemeenschapszin, dat wat mensen verbindt, is belangrijk. Initiatieven in die richting hoor ik graag en samen kunnen we zoeken naar mogelijkheden om daar een vorm voor te vinden die er maatschappelijk toe doet.” In deze tijd zijn mensen op zoek naar los-vastcontacten, vindt Nelleke Vedelaar, mensen willen zichzelf ‘gelinkt’ hebben, zie bijvoorbeeld de opkomst van Hyves. “Er leeft dus behoefte aan contact, aan gemeenschap. De vraag is alleen: hoe organiseer je dat?” Wethouder Vedelaar wil daar aan werken en ziet een belangrijke rol weggelegd voor elke Zwollenaar en dus ook voor geloofsgemeenschappen met hun krachtige verbanden, hun logistieke mogelijkheden en hun zorg voor elkaar. 17

KERKELIJK BUREAU COLOFON 18

Protestantse Gemeente Zwolle

Verhuizingen binnen de PGZ

Centraal adres voor Algemene Kerkenraad, Kerkrentmeesters en Diakenen Kerkelijk Bureau: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle Geopend: maandag t/m vrijdag 8.00 – 12.00 uur Tel.: (038) 421 75 96 - Fax: (038) 423 04 79 E-mail: [email protected] Website: www.pknzwolle.nl Website diaconie: www.diaconiezwolle.nl

Wist u dat elke wijkkerk een apart wijknummer heeft en dit bepaald wordt door geografisch vastgestelde grenzen? Wanneer u gaat verhuizen naar een andere wijkgemeente binnen de Protestantse Gemeente Zwolle, verhuist u dus ook naar een andere geografische wijkgemeente. Indien u echter bij uw oude wijkgemeente wilt blijven behoren, kunt u dit aangeven bij de melding van uw verhuizing. We spreken dan over ‘voorkeurlidmaatschap’. U dient dit zelf aan te geven. Ditzelfde geldt als u naar een gemeente buiten Zwolle verhuist, maar lid wilt blijven van uw huidige wijkgemeente.

Bankrekeningen: College van Kerkrentmeesters: 800 430 en 69.96.41.705 College van Diakenen: 874 034 en 69.95.43.320 Gaandeweg: 69.97.69.167 Beheer en Exploitatie Grote Kerk: 587 931 en 69.97.43.745 Stichting Schnitgerorgel Zwolle: 59.80.52.100

Collectepenningen Er zijn penningen verkrijgbaar van: € 0,20, € 0,50, € 1,-, € 2,-, € 5,- en € 10,-. Verkoopadres Kerkelijk Bureau. Hier kan contant, per pin of door middel van een eenmalige machtiging worden betaald. Overige verkoopadressen: Emmauskerk en Adventskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur Stinskerk: 1e maandag van de maand 16.30 - 17.30 uur Sionskerk: 1e donderdag van de maand 18.00 - 19.00 uur Open Kring: 1e maandag van de maand van 18.30 - 19.45 uur In Zwolle-Noord: E. van Buiten, Welle 58, K. Smit, Meppelerdiep 92 In Zwolle-Zuid: A. Renting-van Veen, Steggingmarke 13 en W.A. Stomp-de Koning, Rendierveld 41. In Stadshagen: L. Blauw, Goudplevierstraat 123 (tel. 460 90 16) Op deze adressen kan contant of door middel van een eenmalige machtiging betaald worden.

Indien u eerder getekend hebt voor een voorkeurgemeente en u gaat verhuizen (zelfs binnen de geografische wijkgemeente), vervalt bij de landelijke ledenregistratie uw voorkeur. Wij zullen intern uw voorkeurgemeente handhaven en proberen dit binnen de landelijke ledenregistratie aan te passen zonder daar opnieuw uw handtekening voor te vragen, tenzij u zelf aangeeft bij uw verhuizing dit niet te willen. Om te voorkomen dat een en ander niet conform uw voorkeur geadministreerd wordt zowel binnen de PGZ als ook landelijk, kunt u in alle gevallen het beste zelf uw wensen aangeven bij de melding van uw verhuizing.

Aanvragen kerkelijke huwelijksbevestiging Bruidsparen, die hun huwelijk kerkelijk willen laten bevestigen, wordt verzocht deze aanvraag twee maanden van tevoren in te dienen bij het Kerkelijk Bureau. Hiervoor dient u persoonlijk langs te komen (bij voorkeur tijdens de openingstijden tussen 8.00 en 12.00 uur). Een aantal zaken moet namelijk even doorgesproken worden. Ook zijn aan het gebruik van de kerk kosten verbonden. Prijzen zijn op te vragen bij het Kerkelijk Bureau.

Meer weten… over besluiten van de Algemene Kerkenraad en het College van Kerkrentmeesters en beleidsstukken lezen? Ga naar www.pknzwolle.nl en klik door op de Berichten van deze colleges.

Gaandeweg is het magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente Zwolle, de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle en De Hoofdhof Berkum Vierde jaargang nr. 3, augustus 2011 Verschijnt vijf keer per jaar. Oplage: 11.000 Redactie: Ds. Iemke Epema (hoofdredacteur), Gery Bruins (eindredacteur), Saskia Dankers, Rob van Harten en Jan Nauta Redactionele bijdragen aan dit nummer: Sigrid Aalfs, Joost van Belois en scribenten van wijkgemeenten en kerkelijke organisaties Fotografie: Sigrid Aalfs, Gery Bruins, Maarten Matser, Jan van der Meulen, Cor Noorda, Stinskerk Bouwt, Carl Withaar en anderen

Vormgeving en grafische productie: Dit magazine is milieuvriendelijk geproduceerd door Drukkerij Upmeyer Advertentiebeheer Kerkelijk Bureau tel. (038) 421 75 96 De volgende Gaandeweg verschijnt in de week van 3 oktober en loopt tot en met zaterdag 11 december. Kopij en foto’s dienen uiterlijk maandag 5 september te zijn aangeleverd via: [email protected] of schriftelijk bij het Kerkelijk Bureau. Aandacht voor… In de rubriek ‘Aandacht voor’ is ruimte voor berichten uit de wijken en van kerkelijke organen en organisaties, die van belang zijn voor zoveel mogelijk lezers.

Oecumenische dienst op 18 september

AANDACHT VOOR

Elk jaar is er een oecumenische dienst in de Verrijzeniskerk in Holtenbroek. Deze dienst wordt voorbereid vanuit de Oosterkerkgemeente, de Lutherse Gemeente en de Thomas à Kempisparochie. Op zondag 18 september begint de dienst in de Verrijzeniskerk om 9.30 uur. De Oosterkerk en de Lutherse Kerk zijn op die zondag gesloten. Het thema van de oecumenische dienst wordt ontleend aan het thema van de Vredesweek. Dit jaar is dat ‘Elk mens een veilig bestaan’. Ieder mens heeft recht op een veilig en menswaardig bestaan, maar dat is niet altijd en overal werkelijkheid. “Overal ter wereld laten mensen zich inspireren door het verlangen naar een leven vrij van angst en de eigen toekomst te bepalen; een verlangen dat zich niet laat onderdrukken door geweld of repressie.” Met deze woorden trapte Jan Gruiters, algemeen directeur van IKV Pax Christi, op zaterdag 21 mei de eerste Ambassadeursdag van het Ministerie van Vrede af. Dit jaar staat de Vredesweek in het teken van het Ministerie van Vrede. Een nieuwe aanpak voor de Vredesweek, met als doel zoveel mogelijk mensen in Nederland te betrekken bij vraagstukken van vrede en veiligheid in de wereld. Met een minister en een staatssecretaris, met ambassadeurs door het hele land, een vredesbegroting en de ‘vredesbelasting’ worden bestaande en nieuwe vredesinitiatieven in de spotlights gezet.

Zomerprogramma Lutherse Kerk De Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle heeft voor de zomermaanden de volgende activiteiten op het programma staan. Op woensdag 20 juli spreekt ds. Hans Günther over ‘Bijbellezen met Chagall’. Deze bijeenkomst begint om 19.30 uur. Op woensdag 27 juli houdt beeldend kunstenaar Wim Kroon een inleiding, getiteld: ‘Verbeelding, de kunstenaar aan het woord’. Aanvang: 19.30 uur Een bezoek aan de tuin van Liesbeth Schuring in Dalfsen staat gepland op woensdag 3 augustus vanaf 14.30 uur. Onder het motto ‘Verhalen in de tuin’ leest Louise Kraak verhalen. Bij slecht weer gebeurt dat binnen. Op woensdag 10 augustus staat Oeganda centraal in de reisverhalen van Lolke Folkertsma. Deze bijeenkomst begint om 15.00 uur. ‘Liefde op schrift: luisteren naar en schrijven over liefde. Opmaat naar de Startzondag, met Etje Verhagen,’ is het programma voor woensdag 17 augustus. Aanvang: 15.00 uur. Met uitzondering van ‘Verhalen in de tuin’ zijn alle bijeenkomsten in de Lutherse Kerk, Koestraat 2. Meer informatie via 06 53 67 55 30

Theologische Vorming te Kampen In september begint in Kampen weer de cursus Theologische Vorming voor Geïnteresseerden (TVG). Met een investering van een dinsdagavond (19.30-22.00 uur) in de week krijgt een cursist in drie jaar (van september tot juni; 3 x 33 avonden) een dwarsdoorsnee van de theologie aangeboden. De cursus gaat uit van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). TVG wordt behalve in Kampen op nog 26 andere plaatsen in Nederland gegeven. Iedereen is welkom, of men nu lid is van de PKN of niet. Zolang er maar interesse is in geloof en theologie. In Kampen gaat TVG na de zomervakantie op 13 september weer van start in het Broederhuis (onderdeel van de Broederkerk, Broederstraat 16). Kosten: € 195,- per jaar. Voor wie eerst meer wil weten zijn er voorlichtingsavonden op 21 en 30 augustus vanaf 19.30 uur. Deze worden gehouden op dezelfde locatie als de cursus. Informatie is verkrijgbaar via www.pkn.nl/tvg of bij contactpersoon K.J. Romkes, tel. (0527) 683 341, [email protected] of bij voorzitter dr. T.J.S. van Staalduine, [email protected]

Vrijwilligers gevraagd in Weezenlanden Iedere zondag om 10.00 uur is er een oecumenische viering in de recreatiezaal van Verpleeghuis de Weezenlanden. Bewoners die daaraan willen deelnemen worden door vrijwilligers van de afdeling gehaald en weer teruggebracht. Deze trouwe groep vrijwilligers zoekt versterking. De vrijwilligers drinken om 9.00 uur gezamenlijk koffie en halen dan de bewoners op. Zij nemen deel aan de viering en assisteren zo nodig de bewoners. Na de viering en de koffie brengen zij de bewoners terug naar de afdeling. Omstreeks 11.30 uur zijn de vrijwilligers weer vrij. Zij komen ongeveer een keer per maand in actie. Elke vrijdagmiddag worden in de recreatiezaal geestelijke liederen gezongen. Vanaf 14.00 uur worden daarvoor de mensen gehaald en om 15.30 uur weer teruggebracht. Ook voor deze activiteit zijn extra vrijwilligers nodig. Wie wil helpen kan elke vrijdag komen of zich aanmelden voor bijvoorbeeld een keer in de maand. Reacties naar Henriëtte Groen, secretaresse geestelijke verzorging, tel. (038) 424 43 35, of naar Ria Botter, vrijwilligerscoördinator, tel. (038) 424 43 38 of 424 26 11. Zij zijn ook per e-mail bereikbaar: [email protected] en [email protected]

Zonnehuis zingt naar de zondag ‘Zingen naar de zondag’ is in Het Zonnehuis een wekelijkse activiteit op de vrijdagochtend. Met bewoners, die daar van houden worden geestelijke liederen gezongen, begeleid door een pianist of organist. De activiteit is van 10.30 tot ca 11.45 uur. Een aantal vrijwilligers helpt met het halen en weer terugbrengen van de bewoners uit de verschillende buurten en met het opzoeken van de liederen. Zij zingen ook mee, want iedere stem telt! Voor het nieuwe seizoen worden nieuwe vrijwilligers gezocht, voor deze taken en voor de begeleiding op piano of orgel. Aanmelden of meer informatie vragen kan bij Corrie Bovenberg, manager welzijn, of Gerhard Kruizinga, geestelijk verzorger. Tel. (038) 457 45 74, Het Zonnehuis. E-mail: [email protected]

19

KERKDIENSTEN

Adventskerk

Emmaüskerk

Grote Kerk

Jeruzalemkerk

Talmaplein 2

Campherbeeklaan 53

Grote Markt 18

Windesheimstraat 1

Zwolle - Zuid

Zwolle - Berkum

Zwolle - Centrum

Zwolle - Assendorp

Mw. ds. N.A. Eygenraam

Tel. scriba: (038)4532463

Ds. J. Mulderij

Ds. A. den Besten

Ds. J.T. Tissink

www.emmauskerk-berkum.nl

Tel. scriba: (038)4223241

Mw. ds. I.P. Epema

www.grotekerkgemeente.nl

Tel. scriba: (038)4218523

Mw. W.J. Treep D.J. Steenbergen

www.jeruzalemkerkzwolle.nl

Tel. scriba: (038)4658028 www.adventskerk.nl

Zondag 24 juli

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

9.30 uur ds. A. den Besten, 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur kand. M.A. Post, Hasselt 16.30 uur Orgelvesper (commissie Grote Kerk)

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema 19.00 uur ds. H. de Jong (Grote Kerkgemeente)

Zondag 31 juli

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

9.30 uur dhr. G.J. Minnee, Langweer 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur kand. J. Mulder, Nijkerkerveen 19.00 uur kand. J.A.A. Geerts, Heiligerlee

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema

Zondag 7 augustus

9.30 uur mw. W.J. Treep

9.30 uur ds. J.H. van Osch, Vaassen 19.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

9.30 uur dienst 19.00 uur kand. B. van Werven, Rouveen

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema

Zondag 14 augustus

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

9.30 uur ds. A.H.J. Bierma, Nijverdal 19.00 uur mw. H. Boersma, Hoogeveen

9.30 uur ds. P. Veerman, Lopikerkapel

9.30 uur ds. A. den Besten 19.00 uur ds. B.J. van Assen, Oude Pekela (Grote Kerkgemeente)

Zondag 21 augustus

9.30 uur mw. W.J. Treep

9.30 uur ds. H. Bakhuis, Hoogeveen 19.00 uur ds. J.C. Oosterwijk, Wezep

9.30 uur ds. J. Mulderij

9.30 uur dhr. H. van ’t Haar 19.00 uur ds. J. Mulderij

Zondag 28 augustus

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam (Schrift en Tafel)

9.30 uur ds. J.C. Oosterwijk, Wezep (Heilig Avondmaal) 19.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal)

9.30 uur ds. J. Mulderij (voorbereiding Heilig Avondmaal) 16.30 uur Orgelvesper (commissie Grote Kerk)

9.30 uur ds. J.T. Tissink 19.00 uur ds. G. Herwig (Grote Kerkgemeente)

Zondag 4 september

9.00 uur ds. J.T. Tissink 10.15 uur ds. J.T. Tissink 19.00 uur open deurdienst avondgebed

9.30 uur ds. G.A. Cnossen 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur ds. J. Mulderij (Heilig Avondmaal) 13.30 uur afscheid ds. L.P. Miedema 19.00 uur ds. J. Mulderij (voortzetting en dankzegging Heilig Avondmaal)

9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker

Zondag 11 september

9.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam 10.15 uur mw. ds. N.A. Eygenraam (Doop)

9.30 uur ds. A.J. Plaisier, Amersfoort 19.00 uur ds. E. van ‘t Slot

9.30 uur ds. J. Mulderij 16.30 uur Michaëlsviering

9.30 uur ds. L.P. Miedema 19.00 uur ds. P. Baas, Zalk-Veecaten (Grote Kerkgemeente)

Zondag 18 september

9.00 uur ds. J.T. Tissink 10.15 uur ds. J.T. Tissink 19.00 uur Taizé-viering

9.30 uur dienst (startzondag) 19.00 uur dhr. A. Lowijs, Noordscheschut (tentsamenkomst, Reviuslaan)

9.30 uur ds. J. Mulderij (opening winterwerk) 19.00 uur ds. H. Markus, Putten

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema

Zondag 25 september

9.00 uur ds. J.T. Tissink (morgengebed) 10.15 uur mw. ds. N.A. Eygenraam (startzondag)

9.30 uur ds. J.R. Smit, Beilen 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur ds. J. Mulderij (Heilige Doop) 16.30 uur Michaëlscantate (commissie Grote Kerk)

9.30 uur w. ds. I.P. Epema en ds. A. den Besten (startzondag) 19.00 uur ds. L.J. Geluk, Rotterdam (Grote Kerkgemeente)

Zondag 2 oktober

9.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam (Israëlzondag) 10.15 uur mw. ds. N.A. Eygenraam 19.00 uur open deurdienst

10.00 uur ds. J.D.Th. Wassenaar, Hellendoorn 19.00 uur ds. G.G. Rohaan-van der Kamp, Gramsbergen

10.00 uur ds. J. Mulderij 19.00 uur ds. J. Mulderij

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema

20

Oosterkerk

Open Kring

Sionskerk

Stinskerk

Bagijnesingel 17

Hofstedeweg 1

Glanerbeek 10

Westenholterweg 19

Zwolle - Centrum

Zwolle - Stadshagen

Zwolle - Aa-landen

Zwolle - Westenholte

Ds. H. Bousema

Mw. ds. N. Beimers

Mw. dr. H. Evers

Ds. E. van ’t Slot

Ds. W. Hortensius

Ds. A. Pietersma

Tel. scriba: (038)4546104

Tel. scriba: (038)3557617

Mw. ds. M.E. Jonker

Tel. scriba: (038)4200171

www.sionskerkzwolle.nl

www.stinskerk.nl

Mw. G.C. van Stappen

www.openkring.nl

Tel. scriba: (038)4546229 www.oosterkerk.nl

10.00 uur ds. H. Bousema

9.30 uur ds. A. Pietersma

9.30 uur mw. ds. M.A. de Jager, Hardenberg

9.30 uur ds. B. van ’t Veld, Vaassen 19.00 uur ds. E. van ’t Slot

Zondag 24 juli

10.00 uur ds. H. Bousema

9.30 uur mw. F.A. van Es, Zwolle

9.30 uur mw. ds. N. Hukubun, Zwolle

9.30 uur ds. R. van den Berg, Ermelo 19.00 uur dhr. H. Esselink, Zwolle

Zondag 31 juli

10.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam 14.00 uur ds. A. Brouwer, Zeist (PERKI-dienst)

9.30 uur ds. H. Bousema

9.30 uur kand. B. Bloemendal, Kampen

9.30 uur ds. M. Zoeteweij, Heerde 19.00 uur ds. K.R. Cuperus, Zwolle

Zondag 7 augustus

10.00 uur ds. H. Bousema

9.30 uur ds. A. Pietersma (doopdienst)

9.30 uur ds. J.H. van Osch, Vaassen

9.30 uur ds. B. van ’t Veld, Vaassen 19.00 uur ds. J. Mulderij

Zondag 14 augustus

10.00 uur ds. H. Bousema

9.30 uur mw. ds. N. Beimers

9.30 uur dhr. B. Greveling, Wezep

9.30 uur dhr. J. Schraal, Urk 19.00 uur ds. Tj. Sijtsema, Assen

Zondag 21 augustus

10.00 uur mw. ds. M.E. Jonker

9.30 uur ds. A. den Besten

9.30 uur dhr. G. van Vulpen

9.30 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur ds. E. van ’t Slot

Zondag 28 augustus

10.00 uur ds. W. Hortensius 14.00 uur mw. ds. M. Hukubun (PERKI-dienst)

9.30 uur mw. ds. N. Beimers

10.00 uur mw. ds. H. Evers

9.30 uur ds. G. de Goeijen 19.00 uur contaKtdienst

Zondag 4 september

10.00 uur ds. H. Bousema, ds. W. Hortensius, mw. ds. M.E. Jonker en mw. G.C. v. Stappen-Ormel (startdienst)

9.30 uur ds. A. Pietersma (Schrift en Tafel)

10.00 uur mw. ds. H. Evers (startdienst mmv Sjema)

9.30 uur ds. E. van ’t Slot (Heilige Doop) 19.00 uur drs. J. Tiggelaar, Hasselt

Zondag 11 september

9.30 uur Oecumenische dienst in Verrijzeniskerk

9.30 uur dhr. G. Schutte

10.00 uur ds. A.H. van Veluw, IJsselmuiden

9.30 uur ds. E. van ’t Slot (startzondag) 19.00 uur ds. I.P. Epema

Zondag 18 september

10.00 uur ds. W. Hortensius

9.30 uur mw. ds. N. Beimers (startzondag)

10.00 uur dhr. R. van Putten, ’t Harde

9.30 uur ds. E. van ’t Slot (Heilig Avondmaal) 19.00 uur ds. E. van ’t Slot (Heilig Avondmaal)

Zondag 25 september

10.00 uur ds. H. Bousema 14.00 uur ds. H. Olde (PERKI-dienst)

9.30 uur ds. A. Pietersma (doopdienst)

10.00 uur mw. ds. H. Evers (doopdienst mmv Sjema)

9.30 uur drs. G. Brandorff, Hardenberg 19.00 uur contaKtdienst

Zondag 2 oktober

21

KERKDIENSTEN

Collectedoelen In de PGZ-gemeenten zijn de eerste en tweede collecte altijd bestemd voor diaconie en kerk. De opbrengst van de derde collecte gaat naar de volgende doelen. Zondag 24 juli: Onderhoudsfonds Zondag 31 juli: Jeugd- en jongerenwerk / HGJB Zondag 7 augustus: Exploitatie Protestantse Gemeente Zwolle Zondag 14 augustus: Eredienst en kerkmuziek Zondag 21 augustus: Onderhoudsfonds Zondag 28 augustus: Algemeen christelijk doel Zondag 4 september: Extra Diaconie Zondag 11 september: Wijkkas Zondag 18 september: Onderhoudsfonds Zondag 25 september: Diaconale noodhulp Zondag 2 oktober: Kerk en Israël

De Hoofdhof

Lutherse Kerk

Kerkweg 26

Koestraat 4

Zwolle - Berkum

Zwolle

Mw. ds. L.A. Burggraaff

Ds. E. de Fouw

Tel. scriba: (038)4547233

Tel. scriba: (038)4226826

www.hoofdhof.nl

www.elkz.nl

Zondag 24 juli

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur ds. E. de Fouw

Rehoboth 9.30 uur dhr. D. Klompjan; Rivierenhof 10.00 uur ds. J.Vonk; Sophia 10.00 uur E.L.J. de Haar; Weezenlanden 10.00 uur mw. W.J. Treep; Zandhove 10.00 uur dhr. K. Fredriks; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Zondag 31 juli

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal) 19.00 uur mw. P.L. Hellinga, Zwolle

10.00 uur pastor mw. M.J. Dusseldorp

Rehoboth 9.30 uur ds. G.L. Kruizinga; Sophia 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Weezenlanden 10.00 uur E.L.J. de Haar; Zandhove 10.00 uur dhr. M. Luttenberg; Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

Zondag 7 augustus

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur ds. H. Günther

Rehoboth 9.30 uur ds. J. Klein Rensink; Sophia 10.00 uur mw. ds. A.J. Hasker; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Zandhove 10.00 uur K.L. Schaap; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Zondag 14 augustus

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur pastor mw. M.J. Dusseldorp

Rehoboth 9.30 uur ds. K. Schaap; Sophia 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Weezenlanden 10.00 uur M. Treep; Zandhove 10.00 uur dhr. K. Fredriks; Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

Zondag 21 augustus

9.30 uur dienst 19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur mw. ds. I. Schoorel

Rehoboth 9.30 uur dhr. D. Klompjan; Sophia 10.00 uur dienst; Weezenlanden 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Zandhove 10.00 uur ds. A. le Coq; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga (Heilig Avondmaal)

Zondag 28 augustus

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal) 19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur mw. ds. T.K. van Dam

Berkumstede 15.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal); Eglise Wallonne 10.30 uur past. K. Blei; Rehoboth 9.30 uur ds. P. van Veen; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur mw. Th. Sloot; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. N. Beimers; Zandhove 10.00 uur mw. ds. C.L. Kraan en dhr. M. Luttenberg; Zonnehuis 11.30 uur mw. B. van de Loosdrecht

Zondag 4 september

9.30 uur ds. J. Bos, Oldenzaal 19.00 uur ds. J.C. Oosterwijk, Wezep

10.00 uur ds. E. de Fouw

Rehoboth 9.30 uur dhr. J. Schraal; Sophia 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Weezenlanden 10.00 uur E.L.J. de Haar; Zandhove 10.00 uur mw. ds. C.L. Kraan; Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. N. Beimers

Zondag 11 september

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff (startzondag) 19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur ds. E. de Fouw

Eglise Wallonne 10.30 uur prof. dr. R. Roukema; Rehoboth 9.30 uur mw. Westerduin; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur E.L.J. de Haar; Weezenlanden 10.00 uur mw. Th. Sloot; Zandhove 10.00 uur mw. G. de Vries; Zonnehuis 11.30 uur pastor J. Groot

Zondag 18 september

9.30 uur ds. A.C. Bronswijk, Deventer 19.00 uur tentsamenkomst – zie Emmaüskerk

9.30 uur Oecumenische dienst in Verrijzeniskerk

Zondag 25 september

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur ds. M.C. Kassens

Eglise Wallonne 10.30 uur past. P.H. Stemerding; Rehoboth 9.30 uur ds. G.A. de Roos; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. A.J. Hasker; IJsselbolder 10.00 uur dienst; Zandhove 10.00 uur mw. ds. C.L. Kraan en dhr. M. Luttenberg; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Zondag 2 oktober

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur ds. E. de Fouw

Rehoboth 10.00 uur ds. J.M.D. v.d Berg; Sophia 10.00 uur E.L.J. de Haar; Weezenlanden 10.00 uur mw. Th. Sloot; Zandhove 10.00 uur mw. W. Treep; Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. A.J. Hasker

Rehoboth 9.30 uur drs. E. Akkerman; Sophia 10.00 uur mw. ds. A.J. Hasker; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Zandhove 10.00 uur J. Spier; Zonnehuis 16.00 uur ds. J. Mulderi

De kerkdiensten op deze pagina’s zijn vermeld voor zover bekend op 27 juni. 22

Openingstijden: Maandag: Dinsdag: Woensdag: Donderdag: Vrijdag: Zaterdag:

gesloten 9.00 – 19.00 9.00 – 19.00 9.00 – 20.00 9.00 – 19.00 8.30 – 13.00

Van Karnebeekstraat 15

038-4607600 8011 JA  Zwolle

www.jadehairstyle.nl

Jolanda is één van onze uitblinkers www.salet.nl

Gratis advies voor ondernemers om te besparen op de partijenpost kosten. Besparing gegarandeerd! Vraag het advies vandaag nog aan om direct uw winst te verhogen. U kunt ons bereiken via: postvergelijk.info en [email protected] of 06-128 16 406.

Beernink gedenktekens... betrokken • persoonlijk • vertrouwd

Voor deskundige begeleiding. Voor behartiging van uw belangen. Voor een optimale verkoopprijs. Voor aankoop en verkoop. Voor u. De eerste stap? Onze vrijblijvende waardebepaling. Gratis. Thomas a Kempisstraat 9 | www.boertjeshorst.nl |

8021 BG Zwolle 038-4216164

Steenhouwerij Beernink 3e industrieweg 3 8051 CL Hattem T 038 4442992 WORDT VERGOED DOOR UW ZORGVERZEK ERAAR!

Steenhouwerij Beernink Galvaniweg 4a 8013 RG Zwolle T 038-4602111

? n e p o l e Vastg

... in relatie, gezin of baan? Werk aan uw herstel in een sfeer van rust en bezinning! WWW.HEZENBERG.NL 038 - 444 52 51

www.magmanet.nl

Schoenen van Wieten passen goed, zitten lekker en lopen beter! Voor alle informatie over uitvaart. Yarden biedt u een persoonlijke uitvaart en een passend advies. Bij ons in Zwolle kunt u vertrouwen op de deskundigheid van Yarden uitvaartverzorgers. Zwolse Begrafenis Vereniging (v/h Oostindiën) Al meer dan 100 jaar is de Zwolse begrafenis vereniging gevestigd in de binnenstad van Zwolle. Nadat de Zwolse begrafenis vereniging zich heeft aangesloten bij Yarden kwam er al snel behoefte aan een informatiecentrum. Het Yarden informatiecentrum is aan de Willemsvaart 2 te Zwolle. U kunt hier terecht met al uw vragen met betrekking tot uitvaart.

Diezerkade 4 • 8021 CW Zwolle • T: 038 453 51 72

Uitvaartwensen Yarden biedt een Eigen-Wensenformulier: een vragenlijst, waarin u - zo eenvoudig of zo uitgebreid als u wilt - stap voor stap uw wensen kunt aangeven. Het Eigen-Wensenformulier kunt u aanvragen of afhalen bij ons informatiecentrum.

Yarden informatiecentrum Willemsvaart 2 (parallelweg van de nieuwe Veerallee) 8019 AB Zwolle Op werkdagen geopend van 9.00 – 16.00 uur. 038 421 4000

Voor informatie kunt bellen met 0800 1292. Voor het melden van een overlijden kunt u dag en nacht bellen met 0800 8192