LASWebPost NOVEMBER 2006
NUMMER 135
Inhoudsopgave NIEUW SEIZOEN, NIEUW PROGRAMMA KORTE FILMS NOVATHEEK LMZ VERBOUWING GILDENBOND BUITEN DE CLUB UIT DE “VAKLITERATUUR” DE WERELD VAN HET VERHAAL TOEKOMST: DOLBY DIGITAL / BLU-RAY
NIEUW SEIZOEN, NIEUW PROGRAMMA Een verslag van dinsdag 5 september 2006 door Jetty Broeren. Avondvoorzitter: Wim Lammerink. VAN ALLES OM TE BEGINNEN Op de eerste clubavond van dit nieuw e seizoen zitten we met een gereduceerd aantal clubleden in het oude gebouw van Pepping, daar de verbouw ing van onze normale stek nog niet klaar is. Er wordt nog steeds met man en macht gewerkt om ons “clubhuis” tot een gebouw van formaat te maken. Vele vrijwilligers mogen w el eens een bedankje krijgen voor de tijd die zij in dit karwei steken. Bij deze in ieder geval mijn dank. Is het aantal aanwezige clubleden vanavond beperkt tot degenen die al teruggekeerd zijn van vakantie of weten de afwezigen deze tijdelijke lokatie nog niet te vinden? Wim gaat de komende tijd een cursus volgen: “Van hobbyist naar filmanalist”. Het doel is dat hij na de cursus gevolgd te hebben in staat is de filmanalyse in de club te leiden en richting te geven. Bert krijgt als secretaris het woord en vertelt dat het bestuur de koppen bij elkaar heeft
gestoken en besloten dat we wat meer moeten doen aan ledenwerving. Gevraagd wordt aan de leden om hieraan mee te werken door het verspreiden van promotiefolders waarvan ieder enkele exemplaren ontvangt. Waar kan je ze neerleggen? Onder andere in Bibliotheek en Videozaken. Iem komt nog met een suggestie om een soort briefkaart te maken met de leuze “3x samen” wat altijd het devies van LAS is geweest. Ook een redactioneel stukje in de huis-aan-huis bladen is een optie. Bert deelt ons mee dat Frans Hoofd na een ziekbed overleden is. Frans is enkele keren bij ons te gast geweest en heeft ons laten meegenieten van de fantastische animaties die hij maakte. Hij w as daar geniaal in. De verbouw ing van de Gildenbond is hopelijk eind oktober klaar. Kees is een van de vrijw illigers en heeft al menig kwakje kalk op de muren gesmeerd. Hij is zijn oude vak kennelijk nog niet verleerd. Bravo Kees voor je onophoudelijke inzet voor de verbouwing. Het computerlokaal hoopt DCK al eerder in gebruik te kunnen nemen
waarschijnlijk al in de tweede helft van september. 26 November is er een open dag. Ook LAS zal zich hier presenteren met een demo van computermonteren en ook korte filmpjes laten zien. Iem zal er zijn met een desktop en Wim met een CasaBlanca. NB80 heeft een beleidsplan opgesteld. Wim heeft een formulier ingevuld waarop ook LAS zal trachten dat plan tot uitvoering te brengen. Er zijn 5 deelgebieden waarvoor 15 man inzet verlangd wordt. Het gaat o.a. over opleidingen, vernieuwing etc. Met betrekking tot de vernieuwing op het gebied van amateurfilmen is er veel doende. De trend is een doorgaande individualisering. In Den Bosch is de komende week een manifestatie voor de jeugd van 16 tot 22 jarigen op “Bethère” om zelf een film te maken. Het is een werkproject, waaraan ook Jeroen zijn medewerking geeft. Het doel is om in contact te komen met die leeftijdgroep. Op de agenda van vanavond staat “vaststellen van het clubprogramma seizoen 2006-2007, Meetpunt triofilm, Meetpunt w orkshop vakantiefilm, Gaan we een kettingfilm maken? En Laat maar zien”. TRIO VORDERINGEN Omdat we al dicht tegen de tijd van de pauze zijn, wordt de bespreking van het jaarprogramma tot na de pauze uitgesteld. We inventariseren nu eerst de trio’s en hun vorderingen. Iem, Jetty en Kees zijn enkele keren bij elkaar geweest, hebben een verhaal en de keus uit twee lokaties. De rollen van de spelers zijn voor een deel ingevuld. Ze kunnen met de opnames binnenkort aan de slag. Jeroen, Wim, Barbara: hebben een idee, kontakten worden gelegd, afspraken voor realisatie zijn gemaakt. Corry, Mari, Frans S: onbekend? Frans H. , Ad en Gerard: zijn bijeen geweest. Frans had een verhaal gemaakt dat geen genade kon vinden bij de anderen. Jeroen biedt hun een verhaal aan dat ze nu gaan realiseren.
René, Rob, Ed, Bert: zijn bij elkaar geweest, hebben een paar verhaaltjes waaruit ze er een gekozen hebben, hebben opnames gemaakt, zijn al aan het monteren. Geluid/muziek moet nog. Na de pauze komt de workshop vakantiefilm aan bod. Besloten is dat Wim de montage voor zijn rekening neemt. Kettingfilm: we gaan toch weer eens trachten een kettingfilm te maken. Iemand begint met een stukje film van 2 à 3 minuten. Hiervoor krijgt hij/zij ± 6 weken de tijd. Deze persoon/personen geeft/geven zijn/haar/hun product door aan het volgende duo of trio. Jeroen begint met Rob. CLUBPROGRAMMA BESPREKING In grote trekken w ordt het programma voor het komend seizoen besproken en waar nodig toegelicht, aangevuld of zonodig gewijzigd. Nadat alles is doorgesproken, krijgen we een “Laat maar zien film” van Jeroen te zien. (Titel “Warner Bros” red.) Hij is een dag met een stel vrienden op stap geweest en heeft een kermis bezocht. Je ziet en hoort de uitbundigheid van de jeugd en maakt mee wat de tegenwoordige “gein” van jeugdige persoontjes inhoudt. De stijl van filmen van de jeugd kan zich niet vergelijken met de stijl die wij als oude knarren in de regel hanteren. Ik zelf kan zeggen dat het mijn stijl niet is en ook niet zal worden. Ik heb wat reacties van medeclubleden genoteerd en deze luidden: Ad: het is een film van de jeugd. Frans: Het laat precies zien hoe het er bij de jeugd aan toe gaat. Het is mijn smaak niet, er zit naar mijn mening te veel bew eging in. Barbara: Het laat zien dat ze een leuke dag hebben gehad. Filmisch gaat het haar te snel, moeilijk te volgen. De sfeer typeert de jeugd. Iem: Vindt de opbouw onevenwichtig. Hij vindt het jammer dat de sfeer van de dag niet overal aanwezig is. Wel bij Mac Donalds en bij de sapkar. Noud: vindt de stijl van het zwenken een nieuw e manier van filmen. De zwenk gaat nergens heen.
KORTE FILMS Een verslag van dinsdag 19 september 2006 door Frans Hellings. Avondvoorzitter: Wim Lammerink. Wim opende de clubavond met de mededeling uitermate verheugd te zijn door de aanw ezigheid van nagenoeg alle leden. Iem geeft toelichting op de te maken clubfilm. Afgesproken is dat Iem het voortouw neemt en dat naast Paul ook Bert, Mari, Jan en Barbara deel gaan uitmaken van het filmteam. Ideeën voor korte film (reclamefilmpje / één minuut filmpje), Hierna werden een 11tal kortere filmpjes getoond, in hoofdzaak coproducties van Wim en Frans Sluys. Tijdens zijn inleiding memoreerde Wim de open en respectvolle samenwerking met Frans S. Wim beveelt deze werkwijze voor toekomstige samenwerkingen van harte aan. Alle filmpjes hadden een humoristische grondslag en lieten zien hoe simpele zaken creatief kunnen worden weergeven. Chapeau voor de makers en stimulerend voor de aanw ezige leden. Een korte bloemlezing van de getoonde filmpjes: “OMO-power”, het krimpen van een auto na een wasbeurt. “Oppas opa”, parodie met electrogoudvissen. “Paasmaaltijd”, ongedwongen filmopnamen van kinderen die heel intens een paasmaaltijd verorberen. “Herinneringen aan Holland”, contrast tussen beeld en tekst/muziek. “Angst”, ook een protese kan pijn doen. “Dement?”, filmbeelden op basis van gedicht(en), met “haperende” tekst bij aanschouwen van “natuurschoon” of was het “schoonheid van nature”?
“Broodje vreemd” (trio-film), ruik eens w at “Polleke” stinkt. “Gestoord” (trio-film), zw oele muziek en ondeugende travestiet. “Coveta Cuma”, simpelw eg een tennisscene met tuinkabouter als umpire. “Echte liefde”, w aarin Wim zijn “kunstmoederschap” etaleert. “Natuurschilder”, metamorfose van winternaar zomerlandschap door het smelten van de “verf”laag. Na vertoning w aren er levendige discussies zoals o.a: • Waarom lacht de een w el en de ander niet om een scène? Bijv. bij “Gestoord”. Wellicht dat in dit geval de herkenning van de “acteurs” een rol speelt. • Waarom herkent de een w el en de ander niet de clou van het verhaal? Bijv. bij “Natuurschilder”. Wellicht dat het
branden van de open haard, w aarboven het schilderij stond te drogen, niet voldoende was geaccentueerd. Kortom een leuke en vooral leerzame clubavond.
NOVATHEEK Een verslag van dinsdag 3 oktober 2006 door Paul van Erve. Avondvoorzitter: Iem Kievit. Er zijn 16 leden op afgekomen om de producties te bekijken en mee te praten over hoe een ander zijn film heeft opgebouwd. Barbara heeft de bestelling gepleegd en de banden meegebracht. Iem introduceert de vertoningen, begeleidt de discussies en leest het juryrapport telkens voor. Dit doet hij dus voor de volgende titels: DE VERBORGEN STAD van René Roeken. Opbouw: 1. Lokatie bepaling via steeds verdere inzoom tot w e bij de Inca’s in Peru zijn. 2. Historie door middel van animatie. Het ontstaan en de samenvoeging van meerdere volkeren tot het Incarijk. 3. Ondergang van het Incarijk door de Spaanse veroveringen. 4. De stad Machu Picchu op de top van de Andes bleef 400 jaar verborgen door de moeilijke bereikbaarheid, voordat Bingham deze herontdekte. Beschrijving van de stad, de levenswijze van de bewoners, hun architectuur en hun cultuur. 5. De architectuur overw int de tijd. De maker heeft terdege vooronderzoek gedaan en gebruik gemaakt van een bestaande film, museum stukken, maquettes, ter plekke gemaakte beelden, animatie en plaatjes uit boeken. Enkele leden vinden het een gemiste kans, dat niet verklaard wordt waardoor de Inca’s uit de stad zijn w eggegaan. Voornamelijk dode materie weet René met weinig camerabewegingen en uitstekend commentaar tot leven te brengen. Vooral de door de Inca’s gebruikte “vertaling” in symbolen voor de natuur, zoals omringende bergen en de zonnestanden w erd goed beschreven. Jury: In deze documentaire is de animatie iets aan de lange kant. De indeling op de maquette komt vrijwel overeen met het werkelijke beeld door zeer goed gekozen beelduitsneden. Waardering: ZILVER. SCHWARZENBERG van Vladimír Murtin. Een visvijver in Tsjechië met gekweekte karpers w ordt elk najaar leeggevist. Door modder lopende mannen, trekken boten vooruit met netten ertussen. Na een langzame start waarbij w e in mistig, bijna
zw art/wit, beeld in het ongewisse worden gelaten over het doel, onder het horen van sombere muziek van Chopin, zien w e langzaam de bedoeling en met het lichter worden van de dag ook meer kleur in de beelden verschijnen. Jury: Het leegscheppen van de netten en sorteren van de karper in kleurige containers is een grote tegenstelling tot het nevelige begin in deze genrefilm. Waardering: BRONS. CARPED IN STONE van Rainer Stiehl. Twee personen hebben hun eigen hobby. Om de steenbewerker aan informatie te helpen, wordt een koykarper uit de vijver gehaald. Na 8 w eken werk aan een steen door middel van hakken, beitelen, schuren en zagen, zow el met de hand als elektrisch, heeft de steenhouwer een sterke band gekregen met de gevormde steen. Hij ziet het karakter van het stuk rots. Wij vinden het eerste deel slecht, waarbij gezegd w ordt wat we al zien. De muziek met zijn storende dreun erin, is niet passend. Het tweede deel waarin de maker enthousiast vertelt van zijn belevenis w ordt zeer gewaardeerd. Jury: Het is een lineaire verhaalstructuur waarin bew ust acties herhaaldelijk worden getoond om de kijker duidelijk te maken dat het een langdurige prestatie vereist om tot zo’n prachtig resultaat te komen. Mooie eindtitel w aarbij de letters worden weg gefreesd. Waardering: ZILVER. VISITORS OF BROOKS RIVER van René Roeken. In de uitgestrekte vlakten van Alaska leven de solistisch ingestelde beren. Als de zalmtrek start, zoeken de bruine beren de beste plek, bij de waterval in de rivier, om hun honger te stillen en om kracht te komen voor de naderende w inter. Indrukwekkend, close gefilmd. Vooraf goed voorbereide evenw ichtige film. Jury: Zakenkundig goed ingesproken documentaire die kan w edijveren met professionele producties. Waardering: GOUD.
LMZ Een verslag van dinsdag 17 oktober 2006 door Corry Eisvogel-Bak. Avondvoorzitter: Bert Coolen. INTRO De avond wordt geopend door onze vicevoorzitter Wim. Deze stelt voor dat degene die al klaar is of bezig is met zijn ’Heusdenfilm’, volgende week de eerste twee minuten van die film laat zien. Ieder moet op deze tussenavond de gelegenheid krijgen zijn mening te geven over zijn eigen film en de films van zijn collega-filmers. Omdat w e allemaal hetzelfde onderwerp en lokatie hebben gebruikt kunnen w e vergelijken en van elkaar leren. Probeer ook de lessen over commentaarschrijven van de vorige tussenavond in deze film te verwerken. LAS’79 TRIO Na Wim, nam Bert het woord met als eerste de vraag: “Hoe ver zijn fullie met de trio films?”. Trio Jetty, Iem, Kees: Is goed op weg en op tijd klaar. Trio Barbara, Jeroen, Wim: Zijn toe aan opnemen. Trio Corry, Frans S, Mari hebben programma en lokatie klaar. Trio Gerard, Frans H, Ad, Hier w ordt gesproken over de dag of avond opnamen. Trio Ed, Bert, René, Rob: Op een paar muziek akkoorden na is de film klaar.
LAS'79 nnnnnnnnnnnnn LANGSTRAATSE AMATEUR SMALFILM- EN VIDEOCLUB
Dan w ordt gesproken over animatie film; bijvoorbeeld het maken van een nieuw logo en/of leader. Misschien een idee om op de computer zelf een LAS-logo uit te proberen.
LAAT NU MAAR EENS WAT ZIEN! Nu komt dan het thema “Laat maar zien” van deze avond. Film 1 van Frans H. “Herinnering”. Verschillende hockeywedstrijden uit de jaren 1975 en 1986 w aarin hij zelf ook actief te zien is. Film 2 van Frans S. “Showtime voor Floralia”. Een mooi park met veel bloemen in Oosterhout w aar veel bruidsfoto’s gemaakt worden en eens per jaar een dansfeest voor cowboys georganiseerd. De film van NH- II die hier het NOVA filmfestival promoten door elke club uit hun regio het woord te geven. Tijdens de pauze w ordt eraan herinnerd dat we de films beoordelen om een soort competitie-element in de club te brengen. Zie de opmerking bij het clubprogramma hierover. De drie aangewezen leden om de cijfers uit te delen zijn: Harry, Frans S en Ad. Film 4 van Mari en Kees “De Folder” is een promotie film over het gebruik van de videocamera. De aspirant filmer had de folder w at al te letterlijk gelezen. Film 5 van Wim “Garnalen vissen”. We gaan een dagje mee op de boot bij Texel om op garnalen te vissen.
VERBOUWING GILDENBOND Een verslag van onze bouwmeester: Cees Zandbergen. Sinds w ij in mei de Gildenbond hebben verlaten en onze intrek hebben genomen in het kantoor van Pepping is er heel wat gebeurd. Op de boven verdieping is een nieuwe indeling gekomen met een nieuwe trap en trapopgang vanuit de centrale hal. De verdieping is al bijna helemaal klaar en voor een gedeelte al in gebruik; onder
ander door het DCK. Het café is een heel stuk ruimer gew orden met een extra “rookhol”. De keuken is betegeld en ook de nieuwe toiletten zijn bijna klaar. Ons oude lokaal is uitgebreid met het
daar achter gelegen invalide toilet en is nu ongeveer 70M2. In dat lokaal hebben w e een kast gekregen van 0.80 bij 3.00 meter . Het scherm wordt ele ktrisch bediend vanuit de kast en de beamer komt aan het plafond te hangen op de clubavonden. De wanden in het clublokaal zijn gestuuct en de kabels voor de projecties zijn allemaal netjes weggewerkt in muren en plafond. Er komt een systeemplafond in met klimaatbeheersing en nieuwe vaste verduisteringsgordijnen voor de ramen. Veel werk moet er de komende weken nog verzet worden maar op 26 november is het zeker helemaal klaar en kunnen we er de komende 27 jaar weer mee vooruit.
TERUG OP ONS STEKJE Tijdens de verbouwing van “De Gildenbond” konden w e terecht in het onderkomen in de voormalige kantoren van Bouwbedrijf Pepping in de Gasthuiststraat. Deze tijdelijke situatie w as gepland tot eind oktober, maar door vertragingen in de oplevering, w ordt dit uitgesteld tot 14 november. Dan zijn we gelukkig weer terug in het ons bekende, uitgebreide en opgeknapte clublokaal in “De Gildenbond” in de Mgr Völkerstraat. Let dus voorlopig nog op naar w elke plek je dinsdags vertrekt.
BUITEN DE CLUB Verslagen van het buitengebeuren door Bert Coolen. FIFODIA 2006 Een maal per twee en een half jaar presenteert film-, foto- en diaclub SHOT’71 zich een weekend lang met een fototentoonstelling, klank-dia series en een filmfestival met inzendingen van Brabantse clubs. Aan het filmfestival doen we altijd graag mee. Als het even kan, want het valt ons niet iedere keer mee aan de voorwaarden te voldoen. Een deelnemende film moet namelijk in het voorafgaand seizoen in première zijn gegaan en mag geen nominatie hebben die recht geeft op deelname aan de Nationale NOVA Manifestatie. Na w at dubben kwam ons bestuur dit keer tot het besluit om de film AARDBEIENKWEKERIJ van Bert Coolen, Mari van der Velden en Ton van Eeten in te sturen. Zondag 22 oktober was het zover. Zes dames en heren van LAS origine en tw ee met een voormalige LAS signatuur, vergezelden onze film. Samen met nog zes andere films werd hij aan een nagenoeg gevulde zaal vertoond. Al tijdens de vertoning hoorden we waarderende opmerkingen uit de zaal. Die werden nog versterkt tijdens de nabespreking door de burgemeester van St. Michielsgestel, voorzitter van de jury. Het was dan ook geen echte verrassing te horen dat onze film tot winnaar werd gebombardeerd. Wél opmerkelijk als je w eet dat er liefst vier speelfilms aan het festival deelnamen. Dik tevreden zijn de échte LASsers tot slot gezamenlijk een gezellig hapje gaan eten.
WORKSHOP GELUID Zaterdag 21 oktober namen Wim en ik deel aan een workshop geluid bij Videoclub Berkel Enschot (VBE). De workshop werd gegeven door Bert Nieboer en was ook opengesteld voor maximaal 10 deelnemers van andere NB’80-clubs. Zodoende waren wij dus, samen met 15 leden van VBE, ook van de partij. Bert stortte een forse lading theorie over ons uit. De decibellen, Herzen en meer van dat spul, vlogen ons om de oren. Dat duurde nogal lang. De daarna volgende praktijkvoorbeelden en tips waren, wat ons betreft, een stuk interessanter. Toen w e tegen 16 uur aan de praktijk toekw amen, had niemand nog zin om de door velen meegezeulde apparatuur uit te pakken en op te stellen. We beperkten ons tot passief kijken naar een korte demonstratie van het ons zo bekende programma CoolEdit. Het was een nuttige dag. Zo hier en daar pik je immers altijd het nodige mee. Niet in het minst tijdens de pauzes. Altijd leerzaam te horen en te zien waarmee en hoe hobbygenoten bezig zijn. Zo spraken wij uitvoerig met voormalig LASser Johan Verduijn. Dat het daarbij niet alleen over geluid ging, zal duidelijk zijn. De ontmoeting met Johan werd, toen vergezeld door zijn vrouw, overigens op zondag tijdens de FIFODIA voortgezet. Wij danken VBE voor hun initiatief en de bereidheid om ons aan deze workshop te laten deelnemen.
UIT DE “VAKLITERATUUR” Gelezen in clubbladen of multimedia vakbladen PEILING CAMCORDERBEZIT Uit SENIORWEB NIEUWSBRIEF van 7 september 2006 Ja, ik bezit een digitale camcorder: 26,64% Nee, ik bezit geen digitale camcorder, maar wil er binnenkort wel een aanschaffen: 4,73% Nee, ik bezit geen digitale camcorder, maar wel een analoge videocamera: 12,80% Nee, ik bezit geen digitale camcorder en ben ook niet van plan er binnenkort een aan te schaffen: 55,83% Totaal aantal deelnemers: 4444. Conclusie: Ruim 31% van de senioren is in potentie voor onze club en/of cursussen te interesseren. AMATEUR DOCUMENTAIRES OP TV VPRO heeft een w edstrijd georganiseerd voor amateur documentaire makers. Vrijdag 27 oktober, de Dag van de Amateurfilm , worden uit de meer dan dertig ingezonden films er vijf geselecteerd die dan integraal op www.hollanddoc.nl vertoond zullen worden. Vanaf dat moment tot zaterdag 18 november kunt u uw stem uitbrengen op uw favoriete documentaire. De winnende documentaire zal op 18 november op de Nationale NOVA Manifestatie in Capelle a/d IJssel bekend gemaakt worden en dan samen met de winnende documentaire van het NOVA festival w orden uitgezonden op het digitale televisiekanaal Holland Doc.
Hier w erd ook tussen 21 en 27 oktober een serie professionele documentaires vertoond , waarin amateurfilmbeelden verwerkt zijn: ‘Miss Universe 1929’ van Peter Forgacs, ‘Nader tot Maxima’ van Albert Elings 26,64% en Eugenie Jansen, ‘Daar werd wat groots verricht’ van Erik Willems, ‘In negentien drie zeven’ van Annalotte Verhaagen, 'Wat 4,73% vreten onze kids toch uit 's nachts?' van Hansje van Etten en ‘Un’ora sola ti vorrei’ van Alina Marazzi. Nadere gegevens op: 12,80% www.vpro.nl/programma/hollanddoc/ VRIEND IN DE SELECTIE Leo Smits en René Roeken informeren55,83% ons: Het (hierboven genoemde) evenement heet: De Amateur in beeld. Ditmaal geen 'Ver van je bed’ show . René Roeken heeft zijn film "Visitors of Brooks River" ingestuurd en deze film is genomineerd voor de verkiezing van de beste documentaire van het jaar. Nederland kent tegenwoordig andere manieren om te selecteren dan door een (vak)jury. We kennen het van TV waar je kunt stemmen op je favoriet . In het filmgebeuren sluimeren ook stilletjes dergelijke praktijken binnen. Het is dan aan de maker om zoveel mogelijk reclame te maken om een stem uit te laten brengen. Drie van de vijf genomineerde films zijn afstudeeropdrachten van aankomende professionals. René is op eigen kracht al zover gekomen, laten we nu er samen voor zorgen dat ook een echte amateur de winnaar wordt door René een handje te helpen door op zijn film te stemmen.
DE WERELD VAN HET VERHAAL Jan Meertens schrijft in L.O.V.A–Signalen “WETTEN” Filmers en schrijvers zijn verhalenvertellers. Schrijvers vertellen hun verhaal met w oorden, filmers primair met beelden. Om een geloofwaardig en boeiend verhaal te produceren gelden voor het filmverhaal en het w oordverhaal identieke eisen. Die eisen maken onontkoombaar duidelijk dat de wereld van het verhaal geheel anders is dan de alledaagse wereld waarin we leven. In deze notitie wil ik aandacht vragen voor de wereld van het verhaal en de ‘wetten’ die in deze wereld gelden. Een filmer zal deze wetten moeten gehoorzamen om een geslaagd scenario te kunnen maken. De vertelkunst is vooral schatplichtig aan w oordverhalen uit de literatuur. Film is pas in de vorige eeuw tot ontwikkeling gekomen. Verhalen in de literatuur hebben een traditie van vele eeuwen. Sommige schrijvers hebben hun talenten niet alleen gebruikt om mooie verhalen te vertellen, maar ook om hun mening te geven over de eisen waaraan een goed verhaal moet voldoen. Deze notitie is daarom vooral gebaseerd op verhandelingen van schrijvers over hun metier. TWEE VERHALEN In zijn roman ‘The sound and the Fury’ maakt Wiliam Faulkner gebruik van een merkwaardig compositorisch procédé. Zinspelend op Shakespeare’s ‘Life, it is a tale, told by an idiot’ laat hij het verhaal eerst vertellen door een imbeciel die de verschillende momenten tot een nevelig en verward geheel dooreen haspelt, om daarna nog eens te laten oververtellen en verhelderen door de, van normale intelligentie voorziene, personages. Het gebruikte procédé is daarom zo interessant omdat w ij hier als het ware worden uitgenodigd tot een bezoek aan het geheime laboratorium van de verteller. Faulker heeft hier een verteltechnische regel w illen duidelijk maken namelijk: het leven op zichzelf is geen vertelbaar verhaal maar een richtingloze wanorde, ‘a tale told by an idiote’. Een verhaal vertellen wil zeggen het geraaskal van de idioot op een begrijpelijke manier oververtellen. SAMENHANG EN BETEKENIS Dit zijn de twee pijlers waar de wereld van het verhaal op gebouwd is. De
vertelkunst voegt bijeen wat volgens psychologische normen bijeen hoort en scheidt wat volgens dezelfde normen gescheiden dient te zijn. Op die manier wordt aan de gebeurtenissen samenhang en betekenis gegeven. In zijn boek ‘Zelf schrijver worden’ zegt Gerard Reve: “Wij verlangen van alle verhalend proza dat, in het ons daarin achtereenvolgens medegedeelde, van een verband tussen de samenstellende delen sprake is, zij het zinhebbend, causaal of beide”. In een geslaagd verhaal heeft iedere handeling consequenties. Niets gebeurt zomaar. De w ereld van het verhaal bevat geen overbodige of onnutte elementen; alles heeft er zin en functie. Men zou de wereld van het verhaal kunnen omschrijven als de wereld waarin niets kan bestaan dat geen betekenis heeft. “Echt gebeurd is geen excuus” zegt Reve. “De werkelijkheid is ofwel moordend vervelend, ofwel in zijn huiveringwekkend, ‘toeval’ geheten coïncidenties volstrekt onwaarschijnlijk en volstrekt ongeloofwaardig.“ Een vertelbaar verhaal maken vereist dat echte gebeurtenissen uit de gewone wereld worden bewerkt tot ze beantw oorden aan de wetten van de ‘verhaalwereld’. Schrijvers en filmers staan voortdurend voor het probleem hoe ze een onderdeel moeten ontwikkelen in termen van het geheel. Iedere verfijning of nieuwe handeling zet de eenheid van het werk onder spanning en opnieuw moeten alle elementen verenigd w orden tot een samenhangend geheel. Amateur-filmers die gezegend zijn met een rijkdom aan ideeën lopen het gevaar dat ze teveel verhaallijnen in de film stoppen. Hierdoor kan de samenhang van het verhaal worden aangetast en dat is fataal voor de kw aliteit van de film. Gerard Reve heeft nader gepreciseerd aan welke voorw aarden een tweede verhaallijn moet voldoen om te voorkomen dat de samenhang van het verhaal w ordt aangetast: “Meervoudige handeling is alleen toegestaan wanneer er een hoofdhandeling is en de andere handelingen hiervan schaduwen of weerspiegelingen zijn”. Een tweede verhaallijn is dus wel toelaatbaar als die fungeert als een minder belangrijk parallelgebeuren waarmede het
hoofdverhaal ondersteunt. Twee markante verhaallijnen in één film beschadigen de kwaliteit van de film. Een probaat hulpmiddel om te vermijden dat de samenhang van het verhaal in het gedrang komt, is om de essentie van het verhaal zo simpel mogelijk samen te vatten. Tijdens het schrijven kan men dan voortdurend toetsen of het scenario nog in overeenstemming is met de inhoud van die samenvatting. Aldus kan met de consistentie beter in de gaten houden en vermijden dat onbelangrijke aspecten de kans krijgen om zich op de voorgrond te dringen. DE OPBOUW VAN HET VERHAAL Volgens Thomas Rosenboom dient een verhaal zich af te spelen in een kleine, afgesloten wereld. Dat voorkomt de ruis van toeval en terzijdes, uit de lucht vallende goden, en dwingt de concentratie naar de kern van het verhaal. Vervolgens dient er in die kern een “strevende held” te staan, een man of vrouw die niet, zoals mensen in de werkelijke wereld, van alles door elkaar wil, maar iemand die slechts één verlangen najaagt en dat met groeiende bezetenheid. Dat draagt bij tot de concentratie, voert de spanning op en biedt veel meer gelegenheid tot identificatie dan een slome en passieve held. (“Geen verhaal blijft staan als de hoofdpersoon erbij gaat zitten.”) En tenslotte dient er een intrige uitgewerkt te worden, wat in het kort wil zeggen dat de held al strevend krachten losmaakt die hij niet voorzien had en niet meer beheersen kan, waarna hij onafwendbaar afstuurt op een afgrond. De drie elementen die ieder verhaal moet bezitten zijn expositie, confrontatie en ontknoping. In de expositie maken we met behulp van wel gekozen scènes kennis met de personages en hun problemen. Renate Dorrestein benadrukt dat het vinden van de geëigende hoofdpersoon een belangrijke stap is in de ontwikkeling van het verhaal. De blik van dit personage, zijn ervaringen, gedachte en gevoelens zijn het belangrijkste vertelmedium. De beste hoofdpersoon is dus degene die het best inzicht kan geven in het verloop van het verhaal. De hoofdpersoon is daarom altijd iemand voor wie iets belangrijks op het spel staat, want dat betekent dat hij zal moeten gaan handelen. Zijn eer is in het geding, of er dreigt hem iets dierbaars te ontvallen, of hij moet een prestatie met grote
consequenties zien te verrichten. De drijfveren en dilemma’s van de hoofdpersoon vormen per slot van rekening het vliegwiel dat de hele zaak draaiende houdt. Personages worden pas de moeite waard als ze een innerlijke strijd voeren. Als zij heen en weer worden geslingerd tussen tegenstrijdige belangen en wensen. Verhalen zijn, in tegenstelling tot de werkelijkheid van alledag, gebaseerd op maar één vorm van drama: het conflict. De basispremisse van elk verhaal is: iemand wil iets, maar kan dat niet of slechts met de grootste moeite verwezenlijken. Het onvermogen van de personages om hun doel te bereiken is boeiend. Het is dan ook de taak van de verhalenverteller om conflicten en obstakels te verzinnen. In de eerste plaats is er het innerlijke conflict. Dan is er hert externe conflict, ofwel het individu versus de ander(en). Van dit externe conflict bestaat ook een minder persoonlijke versie, te weten het individu en de morele w aarden van diens tijd of maatschappelijke achtergrond. En tot slot is er het conflict tussen het individu en de natuur, zoals Hemingw ay gestalte gaf in ‘The old man and the sea’. De ontknoping van het verhaal moet passen binnen de logica van het verhaal en moet gedurende het verloop van het verhaal zijn voorbereid. Een ontknoping die onvoorbereid uit de lucht komt vallen maakt ieder verhaal kapot en de toeschouwer van de film “wendt zich af en vreet zich op van spijt.” De geloofwaardigheid van een verhaal wordt vermorzeld als de schrijver op de proppen komt met ontwikkelingen die geen ontw ikkelingen zijn, zo schrijft Renate Dorrestein, en ze geeft daarbij het volgende voorbeeld: “Stel dat het verhaal over een onmogelijke verliefdheid tussen een broer en zuster met succes onze empathie heeft gemobiliseerd. We vragen ons af hoe wijzelf in die situatie zouden handelen. We filosoferen over ethische en morele dilemma’s. We leven mee. En dan, op de laatste pagina, vernemen we van verwisselde geboortebewijzen zodat die twee helemaal geen familie blijken te zijn en gewoon kunnen trouwen. EINDE. We zijn bedot.”
DE WET VAN DE NOODZAAK VAN AANKONDIGING Deze wet is door Gerard Reve geformuleerd in zijn boek ‘Zelf schrijver worden’. Ik neem zijn beschouwing hier letterlijk over. “Heel in het kort wil ik wijzen op de eisen van een oeroude en onverbiddelijke wet, die heden ten dage in de dramatische kunsten en in de literatuur niet meer in acht wordt genomen. Het is de wet van de Noodzaak van Aankondiging, welke wet ik ook wel die van Het Verbod van het Onverwachte noem. Deze houdt in, dat de lezer voorberied moet worden op elke grote, beslissende gebeurtenis die verondersteld wordt een ontroering op te roepen. Is de lezer niet voorberied, dan is er geen door verwachting toebereide bedding gereed, waarin de ontroeringenergie onbelemmerd kan uitvloeien. De ontroering blijft dan geblokkeerd, de lezer verzet zich ertegen en neemt daardoor het gebeuren hoogstens voor kennisgeving aan. Anton Tsjechof formuleert die Wet kort maar krachtig in ongeveer de woorden: “Als er in het derde bedrijf een geweer afgaat, toont men in het eerste een geweer.” De aankondiging mag impliciet en deels verhuld blijven, of desnoods expliciet gedaan worden, mits de lezer haar maar op één of andere wijze in zich opneemt. Een andere functie van de Aankondiging is de verhoging van de waarschijnlijkheid en geloofwaardigheid van het gebeuren dat gaat komen.” Tot zover Gerard Reve. Een kenmerk van een topfilm is dat doorheen de hele film subtiele aanwijzingen worden gegeven van wat gaat komen. Deze aanwijzingen moeten zo verhuld zijn dat ze niet de komende scènes verraden maar wel dat de toeschouwer het gevoel krijgt: ‘ja dat klopt’ op het moment dat de scène op het doek verschijnt. Toepassing van de Wet van Aankondiging versterkt dus de samenhang van het verhaal. Als op het einde van de film alle elementen samen komen, overvalt de toeschouwer een euforisch gevoel van “alles is zoals het hoort te zijn”. Een gevoel dat Freud als “oceaangevoel” heeft gemunt. Willem Elsschot benadrukt op dichterlijke wijze het grote belang van toepassing van de Wet van Aankondiging. Als inleiding van zijn boek “Kaas” schreef hij het volgende: “Van de aanhef af, want een boek is een lied, moet men het oog houden op het slotakkoord, waarvan iets door het
hele verhaal geweven moet worden, als het Leitmotiv in een symfonie. De lezer moet geleidelijk een gevoel van onrust over zich voelen komen, zodat hij zijn kraag op zet en aan een paraplu denkt terwijl de zon nog in haar volle glorie staat.” Nog een voorbeeld. J.H.Donner (de schaker) schreef in een column dat Godfried Bomans vertelde dat Poe omstreeks 1800 een verhaal in feuilletonvorm publiceerde. Na enige afleveringen voorspelde Dickens hoe het zou aflopen. Dat klopte. Dit verhaal vertelde Godfried om de grootheid van Dickens te doen uitkomen, maar Harry Mulisch zei onmiddellijk dat Poe er als de grote man uitkwam. Mulisch die gewend was met hetzelfde bijltje te hakken, had meteen door dat Poe er kennelijk in geslaagd w as om in de eerste afleveringen aanwijzingen te verpakken van het slotakkoord, zoals het (volgens Elsschot) hoort. Dat betekent niet dat de aanwijzingen te expliciet waren. De gewone lezer heeft natuurlijk minder kijk op het metier van schrijver dan de schrijvers zelf. TOT SLOT Tot slot nog enkele citaten over de “Wereld van het Verhaal”. Het komt er voor een schrijver slechts op aan, zijn persoonlijk tragisch gevoel zo in w oorden te brengen dat het kan over gaan in de ziel van derden, althans derden die er bevattelijk voor zijn. Het dramatische van de dingen zit immers niet in wat gebeurt, maar in de indruk die het gebeurde op de lezer maakt. Of iets een eenvoudige familiehistorie is of een bezoek aan de hel, maakt op mij niet de minste indruk. Ik hecht alleen belang aan de kracht, aan de hevigheid waarmee een beeld opgeroepen wordt, niet aan het beeld zelf. En voor mij is niet “La guerre des mondes” het mooiste boek van Wells, maar wel de geschiedenis van de heer Hoopdriver die in zijn vakantie doorbrengt op de fiets. (Elsschot) Ik vergelijk mijn romans soms met een zaal waar steeds meer lichten aan gaan, en dan zie je dat de ruimte steeds mooier w ordt (Brakman) Het metier van verteller is: gefingeerde gebeurtenissen zo inkleden dat zij niet gefingeerd lijken (Kousbroek) Jan Meertens in L.O.V.A. – Signalen nummer 6, 2005.
TOEKOMST: DOLBY DIGITAL / BLU-RAY DOLBY DIGITAL DD is een manier w aarmee meerkanalen geluid w ordt opgeslagen. In plaats van Dolby Digital wordt vaak de term AC-3 gebruikt, maar dit is ten onrechte. AC-3 (Audio Codec 3) is de manier waarmee het meerkanaals Dolby geluid w ordt gecomprimeerd. Dolby Digital is een verdere ontw ikkeling van Dolby Surround Prologic, waarbij de geluidskanalen digitaal opgenomen worden, waardoor twee gescheiden effectkanalen en een subw ooferkanaal het ruimtegevoel verbeteren. Bij Dolby Surround worden 4 signalen middels fase-veranderingen versleuteld in een stereo-signaal. Via een Dolby Surround versterker of receiver worden de verschillende signalen verdeeld naar de 5 aangesloten luidsprekers, voor midden en achter. Dolby Digital werkt, hoewel het een evolutie is van Dolby Prologic, op een geheel andere wijze. Bij Dolby Digital is er sprake van zes verschillende onafhankelijke kanalen. Hiervan bestrijken er vijf het gehele frequentiebereik van 20Herz tot 20KHz. Het zesde kanaal zorgt slechts voor het doorgeven van lage tonen in het frequentiebereik van 20Herz tot 120Hz, bedoeld voor het weergeven van diepe baseffecten. Omdat vijf van de zes kanalen het gehele frequentiebereik weergeven en het zesde kanaal slechts de lage frequenties, noemt men dit ook wel 5.1 kanalen. Alle zes kanalen worden digitaal gecomprimeerd. Vervolgens worden ze
door een Dolby Digital-versterker of receiver weer gedecodeerd en worden de 6 aparte kanalen w eergegeven. Omdat hierbij een volledig frequentiebereik wordt weergegeven op alle kanalen en er een optimale kanaalscheiding is, zijn de dynamiek en zuiverheid van het geluid en de plaatsing van geluiden vele malen verbeterd ten opzicht van de vorige techniek. BLU RAY en opvolgers Het dvd-toestel met blauw e laser wordt de opvolger van het huidige dvd-toestel met rode laser. Blu-ray is een techniek met een blauwe straal die onder andere voor grotere opslagcapaciteit zorgt (27 GigaByte of twee uur HDTV-video per laag). Op huidige dual layer dvd past maximaal 9,4 GB. De nieuw e dvd-toestellen met blauwe laser zouden backward-compatible zijn, wat wil zeggen dat ook de huidige dvd's op het toestel zouden kunnen afgespeeld w orden. De eerste Blu-ray schijven en professionele branders zijn verkrijgbaar. Overigens is er ook een techniek in ontwikkeling die het mogelijk maakt driehonderd GB op een schijf te persen. Opslag op een holografische schijf is 5 tot 30 maal sneller door met tw ee laserstralen driedimensionaal te schrijven. Daardoor past ook veel meer capaciteit op hetzelfde oppervlak. Omdat geen rotatie nodig is, kunnen de schijfjes allerlei vormen krijgen. Naar verw achting zal het goedkoper worden dan HD- DVD en Blu-ray.
