Gaandeweg. Mei Als een regenboog

Gaandeweg Mei 2013

Als een regenboog

Westerhof Boeken, de eigentijdse boekhandel van Zwolle: vol prachtige romans, thrillers, kookboeken, geschenken, noem maar op. Geniet van literaire hoogstandjes en bestsellers en nog onontdekte pareltjes. Op knisperend papier en natuurlijk als handig e-book. Kom langs! U vindt een uitgebreid assortiment in onze vestigingen in het Maagjesbolwerk en in Stadshagen. En 24/7 in onze webshop, boeken gratis thuisbezorgd!

Naast de kerkzaal, met een capaciteit van 300 personen, zijn er nog andere ruimtes te huur, variërend van 18 m2 tot 102 m2.

Nieuw liedboek Blijf op de hoogte via www.nieuwliedboek.nl www.nieuwliedboek.nl

Nijverdal 0548 - 612474 Keizerserf 31 - Teel: 054

www.westerhofboeken.nl @westerhofboeken @w weesteerhofboekken e

Reserveren of meer informatie? Kijk op onze website www.openkring.nl onder kerkbeheer of stuur een mail naar: [email protected]

VAN WEEGHEL COACHING

Zwolle Maagjesbolwerk - Jufferenwal 2 Teel: 038-4216171 Stadshagen - Wade 106 Teel: 038-4222440

De Open Kring in Stadshagen biedt de mogelijkheid tot het huren van ruimtes voor vergaderingen, bijeenkomsten of andere activiteiten. Ook is de Open Kring geschikt voor rouw- en trouwdiensten.

Raamdecoratie en vloeren Officiële partner van Multiraamdecoratie.nl

| 038 - 33 73 736 | www.vdd-interieur.nl |

In deze Gaandeweg Op de voorpagina: Pinksteren, de Heilige Geest inspireert tot de verkondiging van de boodschap van Christus. Een tekening van Marijke ten Cate.

Themapagina’s De Kerk van vandaag pagina 4 Boog van veekleurige genade pagina 5 Respect voor elkaars overtuiging pagina 6 Elkaar erkennen als gelovigen pagina 7 Het nieuwe Liedboek pagina 8 Column: Veelkleurigheid pagina 9

Aandacht voor Onder andere het afscheid van twee pastores pagina 10 tot en met 15

Veelkleurigheid belicht ‘Als een regenboog’ is de titel van de brochure die vorig najaar verscheen en waarin alle wijkgemeenten van de PGZ hun identiteit onder woorden brengen. Uit de verschillende ‘profielen’ bleek de veelkleurigheid van protestants Zwolle, dat naast de PGZ nog tal van andere geloofsgemeenschappen omvat. Deze Gaandeweg gaat ook over veelkleurigheid, belicht vanuit verschillend perspectief. Zo zag Tineke Vlaming de vele kleuren in de zeepbellen van haar kleindochter. Veelkleurig zijn ook de tekeningen van Marijke ten Cate, op de voorpagina en op pagina 4. Ze zijn beschikbaar gesteld door het Nederlands Bijbelgenootschap. Zie de website: www.bijbelbeeldbank.nl

Nieuw mailadres Reageren op deze Gaandeweg of artikelen en ideeën doorgeven voor volgende nummers kan vanaf nu via een nieuw mailadres: [email protected]

Vakantie en oogsttijd Het thema van de volgende Gaandeweg, het zomer- en vakantienummer, is gewijd aan grenzen. ‘Over de grens’ is de titel, die u of jou wellicht doet denken aan een gebeurtenis, een lied of een gedicht. Laat het ons uiterlijk 1 juli weten via het mailadres of per post: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle. Eind september verschijnt de vierde Gaandeweg van dit jaar. Die krijgt als thema ‘Tijd om te oogsten.’ Een thema dat in de Bijbel en in onze kerkelijke vieringen op tal van manieren aandacht krijgt. Suggesties voor onderwerpen die daarbij aansluiten kunnen tot 10 juli worden doorgegeven, eveneens per mail of post. De bruikbaarheid van de ideeën wordt door ons beoordeeld. Een mooi voorjaar en gezegende pinksterdagen! Redactie Gaandeweg

Colofon

Beleid en bestuur

Gaandeweg is het magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente Zwolle, de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle en De Hoofdhof Berkum

Kerkbalans en het Beleidsplan pagina 16

Zesde jaargang nr. 2, mei 2013 Verschijnt vijf keer per jaar. Oplage: 10.000

Ds. Margo Jonker van Oosterkerk naar Open Kring pagina 17 Informatie van het Kerkelijk Bureau pagina 18

Kerkdiensten Over de Gaandewegvieringen pagina 19 Kerkdiensten komende maanden pagina 20, 21 en 22

Redactie: Ds. Iemke Epema (hoofdredacteur), Gery Bruins (eindredacteur), Saskia Dankers, Rob van Harten en Jan Nauta Advertentiebeheer Kerkelijk Bureau tel. (038) 421 75 96 Vormgeving en grafische productie: door Upmeyer Grafimedia Zwolle

Dit magazine is milieuvriendelijk geproduceerd

Aanleveren kopij en foto’s: De volgende Gaandeweg verschijnt in de week van 28 juli en loopt tot en met zaterdag 28 september. Kopij en foto’s dienen uiterlijk maandag 1 juli te zijn aangeleverd via [email protected] of schriftelijk bij het Kerkelijk Bureau. Er is in Gaandeweg ruimte voor berichten uit de wijkgemeenten en aankondigingen van andere kerkelijk gerelateerde activiteiten. De redactie beoordeelt of deze van belang zijn voor zoveel mogelijk lezers. 3

Als een regenboog Een tekening van Marije ten Cate: het eerste Pinksterfeest.

De Kerk van vandaag: veelkleurig, veelvormig, veelvuldig – vanuit de Ene Geest ‘En plotseling kwam er uit de hemel een geluid als van een geweldige windvlaag…’ (Handelingen 2 vers 2) We kabbelden rustig voort en hadden het naar onze zin met zijn beiden, mijn zoon en ik tijdens een zeiltochtje op de Beulakerwijde. Er stond die middag een rustige noordwestenwind en het was dus prachtig zeilweer. Vlak voor een landtong leek ons de beste plek om te wenden. En dus zetten we de wending in. En juist op dat moment werden we getroffen door een sterke windvlaag, die vanachter de landtong bleek te komen en ook nog vanuit een iets andere windrichting. En wij? Vanuit een ontspannend samenzijn ineens in de werkhouding… zomaar ineens vanuit het niets verrast moesten we – om in de beeldspraak te blijven – ‘alle zeilen bijzetten’. Zo ongeveer moet het geweest zijn in Handelingen 2. Ineens… van buitenaf… geen bijdrage van menselijk denken, weten, voelen, willen of handelen… alles van Buiten, van Boven… opnieuw een Nederdaling, een openbaring van God, een gebeurtenis uit andere Oorsprong, een manifestatie van het Koninkrijk van God. De windvlaag bracht ons in beweging. Mooi om te zien hoe dat ‘automatisch’ gebeurde. Niemand hoefde ons aan te sporen. Letterlijk: door de wind aangedreven… Want daar en dan geldt: de wind heeft het voor het zeggen, die bepaalt richting en koers. Dat vraagt afhankelijkheid en overgave. Wíllen we dat? Kúnnen we dat? In de boot hebben we geen keuze. De wind weerstaan lukt immers niet. Daarvoor is zijn kracht te sterk… Zo wil de Pinkstergeest werken en bewerken, vanaf het allereerste begin: mensen worden opgeroepen om zich door Zijn Geest te laten bewegen (Jesaja 31, Ezechiël 18 en 36, Psalm 51, Handelingen 2, Johannes 3). Dr. E. L. Smelik schreef ooit: ‘een geboorte uit verticale richting’. Pinksteren zet aan tot een nieuwe richting, een nieuwe koers, telkens weer... Gewaagd… en tegelijkertijd geen ontkomen aan voor de mens die in Christus is. Mijn zoon neemt de fok, ik het grootzeil en het roer. Samen zorgen… Ons samenzijn werd een samen (in)spannen. Niet hetzelfde doen, dan kom het niet goed. Juist bij een windvlaag komt het erop aan elkaar aan te vullen. Dan komen kwaliteiten en talenten het beste tot hun recht. De Pinkstergeest geeft pinksterfeest; bewegend, vernieuwend, verwarmend, zuiverend, verlichtend. Zodat gaven en talenten ingezet worden, veelkleurig, veelvormig, veelvuldig. Elkaar aanvullend. Dát is Kerk zijn. Henk Bakhuis, predikant Emmaüskerk 4

Voor dit pinksternummer van Gaandeweg laat ds. Henk Mijnders, predikant van de Christelijke Gereformeerde Kerk in Zwolle, aan de hand van Bijbelverhalen zijn gedachten gaan over het thema ‘Als een regenboog’. De foto is gemaakt door Tineke Vlaming.

Boog van veelkleurige genade Het pinksterfeest is het laatste grote christelijke feest dat we elk jaar vieren. Hier lopen alle grote christelijke feesten op uit. Als het grote wonder van Pinksteren wordt in Handelingen 2 beschreven dat de mensen elkaar weer verstaan! Mensen uit heel verschillende landen en culturen, Arabieren en Romeinen en Joden en nog weer heel andere mensen: ze verstaan elkaars taal!

Als trots met angst samengaat Ooit was het op dat punt misgegaan en de Bijbel legt met het verhaal van de torenbouw van Babel ons uit hoe dat zo is gekomen. Achter het project ‘toren van Babel’ zat menselijke trots, maar ook heel veel menselijke angst. Als die twee samengaan is het foute boel. Trots is mooi, totdat er angst bij komt als drijvende kracht: angst dat anderen jou voorbijstreven. Dan ga je iets heel groots neerzetten omdat je anderen als bedreiging ziet. Dan word je achterdochtig, dan ga je andersdenkenden als tegenstanders zien, dan raak je elkaar steeds meer kwijt. Dat is precies wat er rond de torenbouw van Babel gebeurde: de mensen verstonden, begrepen elkaar niet meer. Pinksteren is het omgekeerde van Babel: mensen die ver bij elkaar vandaan geraakt zijn en in de loop van de geschiedenis verschillende talen en culturen ontwikkeld hebben, verstaan elkaar opeens weer. En het komt, zo staat er, omdat ze samen spreken over de grote werken van God! Dat zegt Handelingen 2 er niet zomaar bij. Met die grote werken van God wordt allereerst gedoeld op wat Jezus heeft gedaan, in zijn leven en sterven, in zijn onderwijs en voorbeeld. In Jezus zien we het tegendeel van angst, bij Hem zien we juist hoever vertrouwen kan gaan: dat je zelfs als alles je uit handen valt toch nog op God blijft vertrouwen en tot Hem blijft roepen. Dat je zelfs als iedereen het op jou gemunt heeft nog niet bang hoeft te zijn. Dat je zoveel vertrouwen in de persoonlijke zorg van God mag hebben, dat je zelfs voor je vijanden kunt bidden. Je kunt ook in ruimere zin over de grote werken van God spreken, namelijk dat Hij ieder mens uniek heeft geschapen en dat zijn liefde naar al zijn schepselen uit gaat. Als dat in je denken centraal staat, dan kun je elkaar als mensen vinden en leren begrijpen. De kerk is bedoeld als een plek waar we tot het uiterste gaan om iedereen te begrijpen en te verstaan. Hoe tragisch dat christenen elkaar zo vaak niet meer begrepen in de loop van de geschiedenis en dat daardoor vele verschillende kerken zijn ontstaan. Wat fijn dat we in een tijd leven dat je overal de behoefte voelt om elkaar over alle kerkmuren heen weer op te zoeken.

Verscheidenheid gaan zien als veelkleurigheid De eerste hoofdstukken van Genesis tekenen de zonde van de mens in al zijn facetten: de mens wil zijn als God (Genesis 3), zonder zijn naaste (Genesis 4) en streeft zichzelf in grootheidswaanzin voorbij (Genesis 11). Zo gezien is het feit dat er veel talen in de wereld zijn een gevolg van de zonde, een teken van de gebrokenheid. Wat is het mooi dat in latere delen van de Bijbel blijkt dat die gebrokenheid door de werking van Gods Geest juist verrijking betekent: als in alle talen de lof van God gezongen wordt. Zo gezien kunnen we ook anders aankijken tegen de veelheid van kerken en richtingen binnen het christendom. Voor zover het gescheidenheid en onderlinge veroordeling heeft meegebracht is het een tragisch teken van de gebrokenheid waarin wij mensen leven. Maar door de Geest van het evangelie kunnen we die verscheidenheid ook leren zien als veelkleurigheid. Wat mooi dat een regenboog uit duidelijk verschillende kleuren bestaat. Wat mooi dat die verschillende kleuren samen één indrukwekkende boog vormen. Daarom heet het iets moois dat in elke traditiestroom van de kerk een eigen accent gelegd wordt, als we die accenten tezamen maar kunnen zien als de veelkleurige wijsheid van God, en daarom, net als de veelkleurige regenboog, als een teken van hoop in deze wereld. Jezus werd ten hemel opgenomen in een wolk. Juist tegen die wolk staat de boog van de veelkleurige genade die in alle segmenten van de wereldkerk te vinden is. 5

Als een regenboog Veelkleurige groep emeriti bespreekt actuele thema’s

Respect voor elkaars overtuiging In Zwolle komt regelmatig een aantal gepensioneerde predikanten bijeen – emeriti heten deze mensen in het kerkelijk jargon – om allerlei actuele thema’s te bespreken. Gaandeweg vroeg hen of zij iets wilden vertellen over hun groep en de veelkleurigheid daarvan. Het antwoord komt van Jaap van Slageren, voormalig zendingsarbeider, en Siebren van der Zee, oudpredikant van onder meer de Hoeksteengemeente.

“Elke eerste woensdag van de maanden september tot en met mei komen wij bij elkaar om samen een boek, artikel of thema te bespreken. Dit doen we al meer dan twintig jaar. De deelnemers van het eerste uur zijn er niet meer en steeds opnieuw moeten we afscheid nemen van oud-collega’s en komen er weer jongere emeriti bij. Zo is het aantal deelnemers door de jaren heen vrijwel altijd ongeveer dertien. In het begin waren het vooral Zwolse emeriti en predikanten die na hun emeritaat hier kwamen wonen. Momenteel telt de groep ook collega’s uit de regio. Ze zijn allen van harte welkom. Om deel te nemen, geldt als voorwaarde dat men instemt met deze veelkleurigheid van ons gezelschap; wij zijn van diverse kerkelijke afkomst en verschillen ook theologisch van opvatting. Het gaat erom respect te hebben voor elkaars overtuiging en in de gesprekken samen ontdekken wat wezenlijk is in ons christelijk geloof en leven.” Wat bespreken jullie zoal? “Aan de hand van een boek of artikel, waarvan de leden bij toerbeurt een samenvatting maken en er een inleiding over geven, komen we tot een gesprek. Soms wordt de auteur van het boek door de groep uitgenodigd om zelf een inleiding te verzorgen. Ook komt het voor dat leden verslag doen van hun theologische ervaringen, studies, publicaties of reizen naar andere landen. Zo zijn ervaringen in Afrika, Azië en Amerika meermalen ter sprake gekomen. Ook boeiende kerkelijke gebeurtenissen in Nederland, zoals het uitkomen van een liedbundel voor de kerken, hebben onze belangstelling. De meest recente theologische thema’s komen eveneens aan de orde. Hierbij worden uiteraard wel de verschillen met vroeger bekeken: hoe toen het geloof werd beleefd, hoe er werd gepreekt en gepraktiseerd in het gemeentewerk. En dan blijkt dat er veel verandert. Het zal duidelijk zijn dat er dan allerlei verschuivingen op tafel komen die zich in de loop van de tijden voordoen, vaak via kinderen en kleinkinderen. Rest ons te vermelden, dat koster Maurik ons steeds gastvrijheid biedt in het Refter en dat wij via hem in het komend seizoen onderdak zullen vinden in de Jeruzalemkerk.” 6

Wind in de zeilen Afgelopen jaar stond het boek ‘En de wind steekt op’ van prof. dr. Henk de Roest centraal; kun je daar iets meer over vertellen? “De rode draad in het boek kun je ook een pinkstereffect noemen: hoe kunnen mensen ‘geraakt’ of ‘bezield’ worden? Uiteraard is bezieling niet even te regisseren; maar we kunnen altijd verder komen dan ‘elkaar vrij laten’. De Roest heeft zelf inspiratie opgedaan in Engeland. Vanwege de bekende kerken-nood stelt men ook daar de vraag: hoe kun je vandaag kerk zijn. Volgens de Roest zijn drie dingen dan van belang: hoe kom je aan een heldere visie als kerk, hoe aan een eigen gezicht, en hoe krijgen wij weer verbinding met het dagelijks leven. De Roest vindt dat geloofsgemeenschappen alleen toekomst hebben als zij twee bewegingen maken, zowel naar binnen als naar buiten. Over ‘binnen’ vraagt hij zich af: ‘Is er binnen de kerk wel ruimte voor vragen en moeten de generaties in de kerk niet meer met elkaar in gesprek gaan?’ En over ‘buiten’ zegt hij: ‘Kerken hebben alleen toekomst als zij (weer) een beweging naar buiten maken’. De Roest stelt: ‘Als wij de nodige eerlijkheid in huis hebben, hoeft ons kerk-schip niet te stranden.’ Aan de hand van Handelingen 27 (de schipbreuk van Paulus op Malta) merkt hij op: ‘Het verlies van het schip (de kerk) is niet het einde, want Christus verschijnt te midden van bange leerlingen.’ De Roest neemt de eerste christelijke gemeente nogal eens als voorbeeld. ‘Zij heeft een grote gevoeligheid voor haar directe omgeving en een sterke intentie om de samenleving te dienen.’ Idealiter zou dit een kerk-model kunnen zijn: ‘een kerk als oefenruimte voor christelijk leven en getuigen en tegelijk een service-instituut.’ Conclusie: wij moeten ons niet door angst laten leiden. Laat de Geest van Pinksteren maar zijn gang gaan. Om in het motto van het boek te blijven: wie in de Wind gaat staan krijgt Deze in de zeilen!”

Bij de foto Een van de onderwerpen die de emeriti bespraken, is het nieuwe Liedboek. Meer daarover op pagina 8 en 9.

Studenten theologie lopen stage in veelkleurige Zwolse wijkgemeenten

“We moeten elkaar erkennen als gelovigen” De kerk is een veelkleurig geheel, er is plaats voor mensen met uiteenlopende geloofsopvattingen en geloofsbeleving. Zie je dat als de rijkdom van de kerk of vind je dat er meer eenheid zou mogen zijn? Gery Bruins legde deze vraag voor aan drie studenten theologie, die hun stage in een wijkgemeente van de PGZ bijna achter de rug hebben. Annelieke van den Berg was actief in de Adventskerk, Marije Mazereeuw in de Oosterkerk en Jan Hendrik van Wijk in de Stinskerk. “Eenheid als het om opvattingen gaat krijg je nooit voor elkaar en het is ook de vraag of je die eenheid moet willen. Maar eenheid in de zin van elkaar erkennen als gelovigen, is welkom. Daarvan zou in de kerk wel iets meer mogen zijn”, betoogt Annelieke. Jan Hendrik is het met haar eens. “Je kunt alleen van rijkdom spreken als mensen niet in het eigen bastion blijven zitten, maar met elkaar in gesprek gaan en zo van elkaar leren.” Marije vindt het jammer als zich binnen een kerk groepjes vormen die vinden dat zij de juiste manier van geloven hebben en ook zij benadrukt het belang van in gesprek blijven. “In fusieprocessen kunnen mensen niet anders”, constateert ze. Tijdens haar stage in de Oosterkerk maakte ze veel van de ontwikkelingen rond de fusie met De Hoeksteen en de Jeruzalemkerk van nabij mee. “Ik heb me in positieve zin verbaasd over de manier waarop dat is gegaan. Het lijkt me heel pijnlijk voor mensen als hun kerk wordt gesloten, maar dit proces is hier – voor zover ik dat kan zien – goed verlopen.”

Mooie dingen Terwijl Jan Hendrik en Marije al weten dat zij na hun studie als gemeentepredikant werkzaam willen zijn, heeft Annelieke nog geen definitieve keus gemaakt. Ze geniet wel van de breedte van de studie en heeft ook het werk in de gemeente mooi en afwisselend gevonden. “Ik kan dit helemaal niet, dacht ik van tevoren. Voorgaan in een dienst, pastorale gesprekken voeren… Maar dan blijk je het toch te kunnen, met hulp van God. Ja, dat denk ik zeker. En dan gebeuren er zoveel mooie dingen!” “Dat is heel gaaf, dat merk ik ook”, stemt Jan Hendrik met haar in. Hij heeft voor de studie theologie gekozen om met God en met mensen bezig te zijn; alle aspecten van zijn stage

Verschillen Sinds vorig jaar concentreert de Protestantse Theologische Universiteit haar opleidingen in Amsterdam en Groningen en worden ook de regelingen rond de leerplekken voor studenten op één lijn gebracht. Voor Marije, Annelieke en Jan Hendrik verschilden de regelingen nog. De stage van Marije, die in Kampen studeert, duurt anderhalf jaar, Annelieke en Jan Hendrik, beiden studerend in Utrecht, zijn vier maanden stagiair in een wijkgemeente.

Jan Hendrik van Wijk, Annelieke van den Berg en Marije Mazereeuw (van links naar rechts): “Werken in gemeente is mooi en afwisselend.”

hebben aan die beweegredenen beantwoord. Fietsend over de dijk kan hij dankbaar terugkijken op een pastoraal gesprek, maar ook het voorgaan in een kerkdienst en catechese geven vindt hij mooi. “Al is het wel eens moeilijk de juiste woorden te vinden. Bijvoorbeeld als je aan het eind van een bezoek bidt met mensen. Dan ben ik me er heel bewust van dat ik wat gezegd is neerleg voor God.” Marije vindt voorgaan in een dienst het mooiste aspect van haar werk in de gemeente. Soms vindt ze het moeilijk om gebeden te schrijven. “Je verwoordt dan de gedachten van mensen, maar weet je ook echt wat ze denken en nodig hebben? Wie ben jij dat je die verbinding tussen mensen met God mag en kunt maken? Ik voel me soms heel jong in het contact met vaak veel oudere mensen en toch, als je er echt voor iemand zijn moet, lukt dat. Achteraf denk ik wel eens: waar heb ik de woorden vandaan gehaald?”

Toekomst Alle drie realiseren ze zich dat het instituut waaraan zij hun toekomst gaan verbinden zelf een onzekere toekomst heeft. Annelieke erkent dat ze ook kan schrikken als de opbrengst van Kerkbalans niet goed uitvalt. “Maar”, voegt ze daar direct aan toe, “ik vind ook dat we soms veel te zakelijk naar de toekomst kijken: hoe zal het gaan met nog minder geld, nog minder predikanten en kerkgebouwen? Ergens heb ik hoop dat er ook een andere kant is: de toekomst van de kerk is niet alleen van ons afhankelijk.” Marije moet denken aan een verhaal over paus Johannes Paulus II die nachten lang lag te piekeren over de toekomst van de kerk. Tot hij bad: “God, het is uw kerk en ik ga nu slapen.” “Het is Gods kerk”, stemt Jan Hendrik vol overtuiging in. “Dat geeft mij de moed en het vertrouwen om in de kerk aan het werk te gaan.”

7

Als een regenboog Nieuw Liedboek afspiegeling van veelkleurigheid

“Ik loof de goede God” Op 25 mei, exact veertig jaar nadat het huidige Liedboek voor de Kerken verscheen, wordt in Monnickendam het nieuwe ‘Liedboek – zingen en bidden in huis en kerk’ gepresenteerd. Tijdens een classicale avond in de Adventskerk op 6 maart maakten belangstellenden uit Zwolle en wijde omgeving reeds kennis met een klein deel van de inhoud, die een klinkklare afspiegeling is van veelkleurigheid van de kerk. Een van de sprekers op deze avond was Evert Jonker, lid van de redactie van het Nieuwe Liedboek. Hij is emeritus-hoogleraar praktische theologie aan de Protestantse Theologische Universiteit. Gaandeweg vroeg hem naar zijn persoonlijke mening over het nieuwe liedboek, waaraan acht kerkgenootschappen meewerkten. Veel meer informatie is te vinden op www.liedboek.nl Bent u enthousiast over het ‘Liedboek – zingen en bidden in huis en kerk’? Ja, het is een mooi liedboek geworden dat in kerkdiensten, tehuizen, ziekenhuizen, gevangenissen, kerkelijke bijeenkomsten en ook gewoon thuis dienst kan doen. Het is wat inhoud en melodie betreft heerlijk gevarieerd, bestemd om in uiteenlopende geloofsgemeenschappen het geloof te voeden. Deze nieuwe impuls voor samen zingen, solozang, zingen in wisselwerking met een band of cantorij, meditatief lezen is oecumenisch georiënteerd en toont naast de vertrouwde liederen andere zangwerelden dan we in ons eigen ‘geluidslandschap’ gewend zijn. Het nodigt uit het eigen geloof in vele toonaarden te overstijgen en verrast te worden door wat een andere geloofsgemeenschap (van andere snit) heeft te bieden. Regionale zangavonden bevestigen mijn geestdrift. Vanaf 9 mei 2008 is er door een grote groep mensen kundig, hard en hartstochtelijk aan gewerkt. Gaandeweg het redactieproces beleefde ik waarom Psalm 146 mij laat ‘zingzeggen’ tegen mijn diepste binnenste en het diepste binnenste van mijn medezangers: “Ziel, gij zijt geboren tot zingen voor de Heer uw God.” Wat is het vernieuwende van dit liedboek ten opzichte van het liedboek uit 1973? Het liedboek van 1973 – een grootse en krachtige prestatie van enkele dichters en musici – is het laatste liedboek dat officieel door de leidinggevende organen van verschillende protestantse kerken is aanbevolen. Dat verdwijnt niet, want een grote selectie gaat mee naar het nieuwe. Toch bleek vernieuwing wenselijk, want na 1973 zijn veel nieuwe liederen en andersoortige liedvormen met andere geloofsthema’s ontstaan. Ook vraagt de veranderde opzet van kerkdiensten om andere zangvormen, zoals gezongen onderdelen van de eredienst. Aan de maaltijd van de Heer krijgen deelnemers substantiële delen niet uitsluitend voorgelezen, ze nemen zelf al zingend tafelgebeden in de mond en vergroten zo hun persoonlijke betrokkenheid. Niet alleen het genre van de traditionele, hymnische kerkmuziek is uitgangspunt met die voor het kerklied typerende sacrale combinatie van inhoudelijke betekenis en muziek als middel bij uitstek om met God in contact te treden en de naaste in het oog te houden. Maar ook in zwang gekomen vormen van rituele kerkmuziek 8

(zoals ‘praise’, ‘kyrie’, een antifoon voor de psalm van een adventszondag) en populaire kerkmuziek zijn van de partij in het liedboek (spirituals, jazz, folk, contemporain worship music, ‘Psalmen van nu’). Gemeenten beslissen zelf over de invoering. Dit liedboek telt 1016 liederen. Waarom zoveel? Het zijn 1016 nummers, maar in totaal ongeveer 1400 items. Het bevat namelijk ook ongenummerde gebeden en gedichten. Aan Psalmen ontleende liederen zijn bij de betreffende Psalm geplaatst. Zo staat ‘The Lord’s my shepherd’ bij Psalm 23. Of dat veel is? De werkgroepen en redactie hebben naast veel los materiaal 236 liedbundels uit binnen- en buitenland verwerkt. Het aantal weerspiegelt een keur aan gelegenheden om te zingen, de veelvormigheid van muziekstijlen en de veelkleurigheid in geloofsstijl en geloofsexpressie van de verschillende geloofsgemeenschappen. Zo breed is de ene, katholieke gemeenschap der heiligen. U zult moeten kiezen, want alles behappen lijkt onmogelijk. Stel u krijgt een enthousiaste binding met 250 nummers, verspreid over alle rubrieken: Psalmen, Cantica (zoals Maria’s lofzang), Bijbelse vertelliederen, Getijden van de Dag (met morgen- en avondliederen), De eerste dag (o.a. de Tien Woorden, het Onze Vader, doop, avondmaal), Getijden van het jaar (zoals Adventstijd of Paastijd), Leven (bijv. levensreis en levensgrens) en Samen leven (met o.a. schepping, gerechtigheid en vrede). Dan heeft u een compleet liedboek voor u zelf, en nog minstens 1150 nummers om te ontdekken, (voorlopig) niet te zingen, of af te keuren. Op grond van welke criteria zijn liederen aangenomen of afgewezen? Was daar veel discussie over? De werkgroep- en redactieleden hadden als opdracht om verschillende geloofsbeseffen te dienen en de eigen voorkeur en smaak te overstijgen. De overlap tussen de verschillende geloofsmodaliteiten bleek veel groter dan de verschillen. Het liedboek kan daarom de eenheid van de kerken verdiepen door meer aan te bieden dan in het eigen kerkelijke straatje past. De maatstaven voor de selectie van liederen bevinden zich op zes aandachtsvelden. De taal is niet alleen beschrijvend, maar ook verstaanbare beeldspraak en roept de hoogten en

Column Veelkleurigheid

Bij de foto’s André Kruiswijk maakte foto’s tijdens de goed bezochte liedboekavond in de Adventskerk. Evert Jonker hield een inleiding, Bob v.d. Linde bespeelde het orgel. Ook de cantorij van de Adventskerk onder leiding van Johannes Dijkstra, werkte aan de avond mee. Johannes Dijkstra is cantor van de Adventskerk en eveneens betrokken bij de totstandkoming van het Liedboek. diepten van het leven voor God op. De melodie zit goed in elkaar. De woord-toon-verhouding tussen lettergreep (klank) en muzikale toon past en de gekozen melodie stemt overeen met de inhoud. Verder is de theologie, of liever de geloofsinhoud, belangrijk. De situatie van gebruik telt en ten slotte moet een lied goed zingbaar zijn en draagvlak hebben, ook in een kleine geloofsgemeenschap. Soms ontstond er heftige discussie, soms een patstelling. Meestal kwam de redactie er goed uit en soms was het dadelijk zonneklaar: opnemen! Kunt u een lied noemen dat u als een echte aanwinst beschouwt? Dit IJslandse avondlied. De taal is indringend, ook door herhaling. De prachtige, eenvoudige melodie leidt tot inkeer voor God, die direct wordt aangesproken. De woord-toonverhouding is uitstekend. Het lied richt me op Gods liefde voor de schepping. Richt me op een avond in mijn leven, op de avond van ons leven, op de avond van de wereld en op heling van elke wond, geslagen door nood, dood en zonde. Wat wil een mens nog meer? De zon daalt in de zee. De duisternis valt in. Ik loof de goede God. Hij geeft mij dag en nacht: mijn taak bij dag, mijn droom bij nacht. Laat dagen in de nacht, waar wanhoop heerst en dood, geloof en hoop op U: U hebt uw schepping lief, U hebt uw schepping innig lief.

Al enkele jaren is dat het motto van de PGZ: wij zijn een veelkleurige gemeente. En om dat te illustreren was de jaarlijkse ambtsdragersbijeenkomst in 2012 daaraan gewijd. Bijna een jaar geleden stonden ze daar in de Open Kring: de Zwolse PGZ-predikanten. Ze traden na elkaar op. En wat brachten zij? In een bijna doorlopend programma lieten ze hun veelkleurigheid zien en horen. En daar zijn ze aardig in geslaagd. Het was een bont stel daar in die kerk, dat moet gezegd. Ze werken allemaal voor de Heer, maar ieder vult dat op zijn of haar eigen wijze in. De een zet het aan met een wat lichtere toets, een tweede vindt dat hier en daar wat zwaardere accenten nodig zijn en een derde wil meer missionair bezig zijn. Maar zijn we daarmee nu een veelkleurige gemeente? Ik betwijfel dat sterk. Ik zou het wel willen, maar ik zie het niet. Bijna ieder beweegt zich alleen maar in de eigen wijkgemeente en daar is de veelkleurigheid beperkt. Natuurlijk zijn er binnen een wijk verschillen merkbaar, maar die bespreken we ook het liefst niet in het openbaar. Stel je voor dat anderen merken dat je het in je eigen wijk soms knap lastig vindt de verschillende stromingen dezelfde kant op te laten lopen. Binnen de PGZ werd als ideaal gezien dat ieder naar een kerkdienst kan gaan waarbij hij of zij zich thuisvoelt. Als de wijkgemeenten immers genoeg verschillen, dan is er keuze. De wijkgrenzen kunnen weg en het pastoraat beperkt zich dan tot de kerkgangers. Op de rest heb je immers geen zicht. Ook geen oplossing dus. Voor mij betekent veelkleurigheid dat niet alleen binnen de PGZ, maar ook in elke wijk veel kleuren mogelijk moeten zijn. Ook in een wijk die missionair, orthodox, evangelicaal of ruimzinnig is, mogen andere geluiden klinken, zonder dat mensen daarom buiten gesloten worden. Respect heet dat tegenwoordig. Zo voel ik mij het meest thuis in een wijk waarin ik op bepaalde punten mag afwijken van de hoofdstroom, dat ook mag beleven en uitdragen en er toch helemaal bij hoor. En zo ver zijn we in de PGZ nog niet. Het vervelende van de betreffende ambtsdragersvergadering was naar mijn idee dat het uitgangspunt verkeerd was gekozen. Het ging niet om de veelkleurigheid van de predikanten, het moest gaan om die van de wijkgemeenten en hoe we daar mee om moeten gaan. Tenminste als we dat willen, want ook daarover is het gesprek nog nooit goed op gang gekomen. Dat ontbrak ook de 21ste mei 2012. Leuk hoor, dat regenboogmodel, veelkleurigheid volop. Hoe laten we dat functioneren, als het al kan? Hoe organiseren we dat? De herkansing was op 24 april in de eerste bespreking van het nieuwe beleidsplan van de PGZ. Jan Scholten

Kom, nacht, en troost ons zacht. Kom God, genees ons hart. kom leg uw hand op ons en heel zo elke wond. Heel, Vader, ook de diepste wond.

Reageren op deze column? Dat kan via [email protected] of per post naar Molenweg 241, 8012 WG Zwolle. 9

Aandacht voor Kerkelijk werker Christa van Stappen zal contact met mensen missen

“Als God gebeurt, gebeurt Hij daar” ondervond ook op die manier dat geloven heel breed is.”

De Oosterkerkgemeente nam op zondag 7 april afscheid van Christa van Stappen. Ze is 65 geworden en mag met pensioen. In 2002 kwam Christa als kerkelijk werker in dienst van de Oosterkerk, waar ze al eerder, van 1995 tot 1997 werkzaam was geweest in het pastoraat. Daarvoor werkte ze op vrijwillige basis ruim een jaar als kerkelijk werker in het ouderenpastoraat in de Jeruzalemkerk. In de Adventskerk in Zwolle-Zuid werkte ze van juli tot december 2001. “Toen ik destijds aan de hbo theologie begon,” kijkt Christa terug, “was dat niet met de gedachte ooit aan het werk te gaan. Het ging me vooral om een verdieping van mijn eigen geloof; ik had het gevoel in een nauw straatje te zitten en was nieuwsgierig naar de verbreding daarvan. Dat inzicht kreeg ik inderdaad dankzij mijn studie, maar tijdens de stages die daaraan verbonden waren, ontdekte ik ook hoe mooi het was om meer te doen met die kennis. Ik liep stage in Zwolle-Zuid bij de katholieke pastor Boerkamp en in het Diaconessenhuis in Meppel. Ik ontmoette mensen met heel verschillende achtergronden en

In de Oosterkerk vond Christa eveneens die ruimte. “Er is in deze wijkgemeente heel veel mogelijk als het om gedachten en vormen gaat, de manieren om dingen te doen. Ik vind niet dat ‘alles maar moet kunnen’, wel dat je niet bang moet zijn om iets te proberen. Nieuwe vormen van kerkdiensten, bijvoorbeeld. Blijkt iets het toch niet te zijn, dan heb je het in elk geval geprobeerd. De samenvoeging van de Oosterkerkgemeente met De Hoeksteen en de Jeruzalemkerk heeft wat dat betreft veel goeds gebracht. Op zich is er niet veel veranderd, maar het gemeenteleven is wel opgeschud, er is een nieuw begin gemaakt.” De relatie met haar collega’s heeft Christa als zeer prettig en gelijkwaardig ervaren. Kerkelijk werker of predikant, er werd altijd gesproken over ‘de pastores’. “Toen ik in 2002 in dienst kwam en later een vast dienstverband kreeg, is mijn voorstel om niet alleen ouderenpastoraat te doen, maar al het werk in een wijk voor mijn rekening te nemen, door de kerkenraad en de nieuwe collega’s Harm Bousema en Wim Hortensius meteen geaccepteerd. Ik had in mijn opleiding gekozen voor de pastorale kant en daar horen kringenwerk, het bezoeken van zieken en ouders van pasgeborenen en rouwpastoraat bij. Het is bijzonder om met een familie het afscheid van een geliefde voor te bereiden en daar samen een goed geheel van te maken. Soms gaat het moeizaam, die samenspraak, maar ook dan zie je dat het mensen toch goed doet en je uitkomt op een goede vorm van afscheid nemen. Als je naar hoogtepunten in mijn werk vraagt, schieten me vooral contacten met

mensen te binnen. Die waren vaak zo, dat ik dacht: dit is waar ik het voor doe. Als God gebeurt, gebeurt Hij daar, zeg ik altijd. Het is indrukwekkend als mensen opengaan, als ze bereid zijn de moeilijkste dingen met je te bespreken. Gesprekken liepen ook wel eens helemaal niet goed, maar ik merkte wel dat ik steeds meer mijzelf durfde zijn en op mijn intuïtie leerde afgaan. Je geeft niet alleen, je ontvangt ook heel veel terug. Die contacten zal ik heel erg missen.” Christa ging in de Oosterkerk niet alleen in haar afscheidsdienst voor, ze preekte er geregeld in de afgelopen jaren. “Ik vond dat mooi om te doen en voelde me ook heel verantwoordelijk. Je staat daar niet zomaar iets te vertellen. Het is heel bijzonder om zo’n hele dienst in elkaar te zetten, want ook de keuze van de liederen luistert nauw. De kerkdienst heeft een duidelijke pastorale kant, eigenlijk vorm je een driehoek: God, het gemeentelid en jij als voorganger. Die verbinding maken, daar gaat het om. Ik wilde dat altijd graag goed doen en was in staat op zaterdagavond nog wijzigingen aan te brengen. De reacties die ik achteraf kreeg, waren soms heel verrassend: wat mooi dat u dat zo zei, hoor ik dan, terwijl ik dat zelf helemaal niet zo had bedoeld. Of ik zelf kritischer in de kerk zit dan vroeger? Ja, dat denk ik wel; ik zie hoe een dienst in elkaar zit, wat aanspreekt en wat goed gaat, wat een goed geheel is. Overigens vind ik, dat er in onze kerken wel eens teveel nadruk op de preken wordt gelegd. Een kerkdienst is meer dan een preek, alle aspecten van een dienst vormen samen de verkondiging.”

Bij de foto Christa van Stappen te midden van haar lievelingsbloemen, gefotografeerd door haar man Wim.

Stemmen gezocht voor nieuw koor Isalavieringen Ook na de verhuizing van Isala naar het nieuw gebouwde ziekenhuis zal wekelijks een oecumenische viering gehouden worden, verzorgd door een van de vijf geestelijk verzorgers. Zij willen op de nieuwe plek starten met een nieuw koor. Dit koor, onder leiding van dirigent Coert Bremmers, heeft nieuwe stemmen nodig. Het koor zal op twee zondagen in de maand van 10.00 tot 10.45 uur en op feestdagen meewerken aan de viering. Repetities zijn iedere donderdagmorgen, te beginnen op 4 juli. Koorleden zijn ingeschreven als Isala vrijwilliger. Wie wil meezingen wordt verzocht zich aan te melden de secretaresse van de geestelijke verzorging, Henriëtte Groen, e-mail: [email protected], tel. (038) 424 43 35. De geestelijk verzorgers Marjanne Dijk (038) 424 42 19, of Thecla Sloot (038) 424 73 04 kunnen desgewenst meer informatie geven. 10

Bij het afscheid van ds. Ale Pietersma van de Open Kring

Geloven in een nieuwbouwwijk

Bij de foto Johan van de Belt maakte op Palmzondag deze foto: ds. Ale Pietersma als enthousiaste voorganger van de kinderoptocht.

Op zondag 14 april heeft ds. Ale Pietersma afscheid genomen van de wijkgemeente Open Kring in Stadshagen. Hij is 65 jaar, 38 jaar predikant en nu met emeritaat gegaan. In september 1984 kwam hij in Zwolle als gereformeerd predikant in Zwolle-Zuid. Opmerkelijk is dat Ale Pietersma betrokken is geweest bij de kerkelijke opbouw in twee nieuwe stadswijken die na elkaar ontstonden. Joost van Belois sprak met hem over zijn ervaringen. Bij de start in Zuid vond Ale Pietersma een wijk in aanbouw en een gemeente in opbouw. Er werd hard gewerkt aan de organisatie van alle wijk- en bezoekwerk. De groeigemeente Adventskerk werd ingedeeld in secties, buurten en blokken met hun kerkenraadsleden, pastoraal medewerkers en contactpersonen. Ook functioneerden er, rondom een besturend moderamen, een raad wijkwerk, een jeugdraad enzovoort. “We hebben er hard aan gewerkt”, aldus Ale. “Daarbij was de hele kaartenbak eigenlijk uitgangspunt voor een compleet netwerk, met zogenoemde blokavonden, een leerhuis voor oud en jong. Het moest een gemeente worden als een sociaal samenhangend geheel. En het werkte redelijk.” Gaandeweg rezen er bij Ale Pietersma wel bezwaren. Het bleek lastig om de vaart er in te houden. Is het niet te massaal? Vragen we niet te veel van de medewerkers? Wat voor kerk willen we zijn? De Adventskerkgemeente wilde alle leden erbij betrekken. De gemeente was breed opgezet en bovendien wist men zich (dat was de tijdgeest) verant-

woordelijk voor de hele samenleving, voor de moraal. Een grote opgave. Hoe was het met het kloppende hart van de kerk, de binding aan God en de voeding van het geloof? Ale Pietersma zocht een gemeente waarin steeds die inspiratie wordt gezocht. “Dat is het eigene van de kerk. De dominee is geen predikantmanager maar degene die het besef wakker houdt dat God ons heeft geroepen.” Hij wilde alle kaarten op geloof zetten en constateert dat de tijd van de volkskerk voorbij is. “De kerk is marginaal.”

bewoners/gemeenteleden elkaar een luisterend oor konden bieden. Maar het liep niet. De ervaring in Zuid had de predikant geleerd dat in de grootschalige nieuwbouwwijk een groot opgezette kerkelijke organisatie niet werkt. Houd de pastorale structuur simpel en overzichtelijk. Het ledenbestand wordt alfabetisch verdeeld onder beide predikanten. Geen ouderlingenwijken meer, geen raden. De wijkgemeente wordt een Open Kring waar ieder die wil deel van uit kan maken, ieder die zich aangetrokken voelt door het kloppende hart: hoe we onze levens, waarmee we midden in de wereld staan en daar deel van zijn, kunnen verbinden aan God – of beter: hoe God zich aan ons voordoet, en ons troost en inspireert. Op de vraag wat hij dan als gemeente ziet zegt Ale: “Vaak wordt gedacht: ‘alle ingeschreven leden’. Ik denk: alle mensen die vergaderd zijn rond woord en sacrament. Dat is de kern. Iedereen bij de kerk betrekken laat de energie wegvloeien. En steeds ben ik in het vertrouwen bevestigd dat Gods Geest zijn werk wel doet, en een gemeente steeds opnieuw laat ontstaan. Op zondagmorgen. En waar twee of drie in Zijn naam…”

Kerk als minderheid Secularisatie aanvaarden Ale Pietersma: “We zijn in Zuid niet uit de discussie over het kerkbegrip gekomen. Verschillen waren onoverbrugbaar. Ik heb die tijd als zwaar en emotioneel ervaren. Maar het ging en gaat om een wezenlijke zaak: we moeten de secularisatie (verlies van functie en invloed van de kerken) voluit aanvaarden. Je ziet nu dat allerlei taken die vroeger vanzelfsprekend bij de kerk en bij het werk van dominees hoorden, nu door anderen zijn overgenomen. Je kunt dat betreuren maar het is beter terug te vallen op je eigenlijke, wezenlijke functie.”

Stadshagen Een illusie armer en een ervaring rijker verhuisde Ale in 2000 naar de nieuwe Vinexwijk in ontwikkeling: Stadshagen. De gereformeerde wijkgemeente in Westenholte en de rooms-katholieke parochie hebben zich samen sterk gemaakt voor een kerk in de nieuwe wijk. Er kwam een Inloophuis waar buurt-

Ale vermoedt dat we teruggaan naar een voor-Constantijnse situatie. De kerk als minderheid, geen stempel meer op de samenleving. “Laat het in de (wijk)gemeente beweeglijk zijn, levendig, spiritueel. In de grotere verbanden goed nadenken over de beste voorwaarden om dat te waarborgen. En de dominee moet vooral weten hoe hij/zij God ter sprake brengt, hij moet theoloog zijn. Juist in deze tijd. Hij moet het Woord zo laten klinken dat mensen hun eigen levenservaringen terug horen.” Heeft hij nog een advies voor zijn opvolger Margo Jonker? “Ik zal Margo steunen waar het kan. Ik ben heel blij dat ik al die jaren in Zwolle heb kunnen werken. Met alle ups en downs. Ik ben verwonderd… en ik ben dankbaar. Het is alles niet verworven maar gekregen. Ik heb genoten van het predikantschap.” Meer over de vervulling van de vacature in de Open Kring op pagina 17. 11

Aandacht voor Herdenking en Avondgebed op 4 en 5 mei Op 4 mei herdenkt Nederland allen die sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen in oorlogssituaties en bij vredesmissies. We herinneren ons de periode van onvrijheid. In Zwolle gebeurt dat met de traditionele bijeenkomst in de Oosterkerk. Een half uur herdenken voorafgaand aan de Stille Tocht en de plechtigheid bij het monument aan het Terpelkwijkpark. De gedachtenis begint om precies 18.30 uur en men kan na afloop

eventueel aansluiten aan de Stille Tocht die langs de Oosterkerk komt. De vrijheid is voor de mensen de vrijheid bestaat in taal de vrijheid is voor de mensen wij spreken elkander toe. Zo begint een lied van Willem Barnard. Vrijheid heeft alles met taal te maken. Je moet vrijuit kunnen spreken, niet het zwijgen opgelegd krijgen. Taal beoogt

communicatie, gespreksruimte, dus leefruimte. Mensen kunnen niet zonder taal, ook in de kerk niet. Op zondag 5 mei wordt met de taal van het Avondgebed (Vesper) het thema van de vrijheid aan de orde gesteld. Te midden van feestgedruis komen mensen bijeen voor wat stille aandacht voor dit grote goed: vrijheid. Vrijheid die mensen samen delen. Het Avondgebed is in de Grote Kerk en begint om 16.30 uur.

Dauwtrappen Stinskerkgemeente op Hemelvaartsdag Al jaren is het een goede gewoonte om op Hemelvaartsdag te beginnen met dauwtrappen op de fiets. De start is om 8.00 uur bij de Stinskerk, als jong en oud zich hebben verzameld. De route is uitgestippeld door Gerrit van Assen. Deelnemers kunnen genieten van de prachtige omgeving waarin zij wonen. Soms is er zon, soms is het koud, maar er is onderling altijd een gezellige sfeer! Dit jaar, op 9 mei, is het einddoel Eben Haëzer in Spoolde (er is geen dienst in de Stinskerk). Daar staat vanaf 9.00 uur de koffie klaar voor fietsers en niet-fietsers. Eventueel meegebracht ontbijt kan daar genuttigd worden. Rond 9.30 uur begint een korte dienst die geleid wordt door ds. E. van ’t Slot. Na afloop gaat een ieder zijns weegs. De foto is gemaakt tijdens het dauwtrappen op een vorige Hemelvaartsdag.

Hemelvaartsviering en wandeling Op Hemelvaartsdag wordt om 10.00 uur een oecumenische viering gehouden voor de Oosterkerkgemeente en de Dominicanenkerkgemeenschap in de Dominicanenkerk. De Oosterkerk is dan gesloten. Het thema is: ‘Blijf niet staren!’ Voorgangers zijn de pastores Anneke Grunder o.p. en Wim Hortensius.

Wie mee wil zingen in het projectkoor wordt gevraagd om 9.30 uur in de kerk te zijn. Na de dienst gaan degenen die dat willen en kunnen op pad voor een Hemelvaartswandeling van de Dominicanenkerk naar de Hoofdhof in Berkum. Daar wordt het zelf meegebrachte brood gegeten; koffie

en thee zijn er verkrijgbaar. De wandeling wordt vervolgd via begraafplaats Bergklooster naar de kapel op het r.-k. kerkhof aan de Bisschop Willebrandlaan. In die kapel vindt een korte afsluitende vesper plaats. Daarna leidt de wandeltocht weer naar het Dominicanenklooster, waar wie dat wil nog wat kan drinken.

Bagijnehof Oosterkerk geheel vernieuwd De Bagijnehof, het zalencentrum van de Oosterkerk, is na een ingrijpende verbouwing weer geheel in gebruik genomen. Tijdens de verbouwing kon soms geen koffie worden gedronken na de zondagse diensten en soms was er wat overlast voor de gebruikers van de Bagijnehof. Er is veel gedaan in en om het gebouw en de vele positieve reacties geven aan dat dat ook wel noodzakelijk was. Met het resultaat kan de Oosterkerkgemeente weer jaren vooruit; het vernieuwde zalencentrum is een aanwinst voor de wijkgemeente en de PGZ. De klusgroep van de Oosterkerk heeft zaal 4 en de hal in de voormalige pastorie voorzien van behang- en schilderwerk. Alleen de nieuwe vloerbedekking in zaal 4, de hal en het trappenhuis, laat nog even op zich wachten. Kerkrentmeester Wim Aalbers, die bijgaande foto’s maakte van de nieuwe ingang en het interieur, wil graag iedereen bedanken die geholpen heeft dit resultaat mogelijk te maken. Fysiek en/of als donateur Colin Firth hebben veel gemeenteleden een bijdrage geleverd.

12

In memoriam Peter de Wolf, voorzitter PERKI Zwolle Op Tweede Paasdag in de vroege ochtend is Peter de Wolf, voorzitter van PERKI Zwolle, overleden. Negenenvijftig jaar was hij en al enkele jaren ernstig ziek. Met die ziekte had hij grote moeite. Daar kon je immers van genezen en hij had de HEER aan zijn zijde. Het is anders gegaan, maar Peter heeft daarbij ervaren dat de HEER niet van zijn zijde is geweken. Bij zijn voorzitterschap heeft zijn kennis en ervaring van de Indonesische cultuur hem veel geholpen. Peter is in Palembang geboren en heeft in Medan gewoond. Als veertienjarige kwam hij met zijn familie in 1968 naar Nederland. Het gezin woonde achtereenvolgens in Zutphen, Deventer en Zwolle. Daar werkte Peter bij Scania en Stork en tenslotte vond hij zijn draai in Kampen. Daar ging hij wonen en werken, bij Schotte. Peter was een techneut, handig en slim. In Kampen ontstonden de contacten met de Indonesische kerk, onder meer via de studenten aan de Theologische Hogeschool/Universiteit. Bij het ontstaan van PERKI Zwolle in 2000 werden de Indonesische studenten uit Kampen ingeschakeld als voorgangers en als vanzelf kwam Peter met zijn gezin mee. De stap naar het meer verantwoordelijk willen zijn voor PERKI, en voor de leden ervan, was voor Peter niet zo groot. Zo werd hij in 2007 voorzitter. Peter de Wolf kon zich, met zijn Nederlandse én Indonesische wortels, goed verplaatsen in de leefwereld van de leden van PERKI. En anders hielp zijn vrouw, Niniek, die uit Surabaya kwam, hem daar wel bij. Hij heeft veel bijgedragen aan het kweken van begrip voor elkaar. Men denkt en leeft in Indonesië nu eenmaal anders dan in Nederland. Dat uit zich ook in de beleving van de godsdienst. Peter was daarbij altijd heel begripvol, liet iedereen aan het woord en bracht daarna zijn eigen mening naar voren. Vaak heel verrassend. Hij bracht het op een rustige en overtuigende manier, steeds zoekend naar een goede oplossing. Jacobus Frederik de Wolf is te midden van zijn gezin gestorven en op 5 april in Kampen begraven. PERKI Zwolle dankt God voor wat hij in Peter heeft geschonken.

Oecumenische gespreksavond in Lutherse Kerk ‘Hoe de mens door God gerechtvaardigd wordt’ is het thema van de oecumenische gespreksavond die op dinsdag 25 juni wordt gehouden in de gemeentezaal van de Lutherse kerk. Aanvang 19.30 uur. De kerk is open aan de achterzijde aan de Potgietersingel, naast museum De Fundatie. Dinsdag 25 juni is de gedenkdag van de Augsburgse Confessie. Dat is de belijdenis waarmee de groep mensen rondom Maarten Luther hun visie over geloof en kerk beschreef met als doel de eenheid onder Christus te behouden. Men mocht dat uiteindelijk publiekelijk doen, op de in Augsburg gehouden Rijksdag op 25 juni 1530, in het bijzijn van de keizer, aan wie het geschrift ook was opgedragen.

De belijdenis van Augsburg zou voor de lutheranen de merknaam worden zoals de Heidelbergse Catechismus de merknaam werd voor de gereformeerden. De aanbieding van de belijdenis van Augsburg wordt tot op de dag van vandaag gezien als de ultieme poging van de lutheranen om de bestaande katholieke kerk met het bestuur in Rome van binnenuit te hervormen. Toch is het niet het laatste godsdienstgesprek geweest waarin Lutheranen en inmiddels ook gereformeerden enerzijds en roomskatholieken anderzijds, serieus geprobeerd hebben nader tot elkaar te komen en de scheiding van de kerk te voorkomen. Dat is gebeurd in 1541, met het godsdienstgesprek in Regensburg. Ds. Jacques Bras, emeritus Luthers predikant, schreef er een boek over met

de titel: ‘Hoe het jaar 1541 ons leven beïnvloedt – Het godsdienstgesprek van Regensburg.’ Centrale vraag is: waarom is er destijds op het nippertje toch geen overeenstemming bereikt, terwijl men het nu juist over het hoofdpunt van Luther, ‘de rechtvaardiging door het geloof alleen’ verregaand eens geworden was? De gespreksavond wordt ingeleid door ds. Jacques Bras en geleid door ds. Erwin de Fouw en iemand uit de Rooms-Katholieke Kerk. Ter afsluiting is er een korte oecumenische vesper. Deelname aan de avond is gratis. Het boek van Jacques Bras kan deze avond voor vijf euro worden aangeschaft. Om een indicatie van het aantal deelnemers te krijgen verzoeken de organisatoren om opgave per e-mail: [email protected] of telefonisch: (038) 230 32 70.

Windesheimconcert op 9 mei Op Hemelvaartsdag 9 mei begint om 19.30 uur een concert in de hervormde kerk van Windesheim. Uitvoerenden zijn Regina Ederveen, harp en Ab Weegenaar, orgel. Op haar website: www.reginaederveen.nl meer informatie over de harpiste. Ab Weegenaar is hoofdorganist van de Bovenkerk in Kampen. Op het programma staan werken van G.F. Händel, C.W. Druckenmuller, W. A. Mozart, F. Voltz en S. McDonald. 13

Aandacht voor Diaconaal project Open Kring voor Gouden Zon De diaconie van wijkgemeente de Open Kring heeft dit jaar De Gouden Zon in Borger geadopteerd als diaconaal project. De Gouden Zon is een leefgemeenschap en zorgboerderij voor mensen met een verstandelijke beperking en/of een psychiatrische stoornis. De dagbesteding bestaat onder andere uit het verzorgen van het kleinvee en het land dat bij de boerderij hoort. Bij de boerderij is een theetuin die ’s zomers open is voor bezoekers, die hier kunnen genieten van een kopje thee of een frisdrankje. De theetuin wordt gerund door een aantal bewoners van De Gouden Zon. In de moestuin worden verschillende producten verbouwd op biologische basis. De producten zijn voor eigen gebruik. Achter de boerderij is een vlindertuin aangelegd, die wordt onderhouden door de deelnemers. Deze tuin is in 2001 geschonken door de Vlinderstichting.

Concreet doel Daarnaast heeft De Gouden Zon circa vijf hectare weiland voor een aantal paarden en een koe. Dit weiland moet ’s zomers onderhouden worden en gemaaid met een gemotoriseerde grasmaaier. De huidige grasmaaier is aan vervanging toe. Het doel van het project in de Open Kring is dan ook heel concreet de aanschaf van of een bijdrage aan een nieuwe grasmaaier. Het streefbedrag is € 2.500,-. Dit wil de wijkgemeente bijeen brengen door doorlopende acties, zoals het inleveren van emballagebonnetjes, afgedankte mobieltjes of lege inktpatronen. Ook wordt een aantal projecten georganiseerd, zoals een sponsorloop in april, een rommelmarkt in juni en een gezamenlijke maaltijd in de kerk medio september. Natuurlijk zijn ook leden van andere wijkgemeenten welkom om een gift te doneren. Dat kan op rekening 1707.69.283 van de diaconie van de Open Kring onder vermelding van ‘De Gouden Zon’. Meer informatie over deze actie bij Henk Timmerman, tel. (038) 454 21 69, e-mail: [email protected]

Voorstelling bij opening Ulu-moskee SLAG (afkorting voor Samen Leven Anders Geloven) en het Platform voor religies en levensbeschouwingen, willen de voorstelling ‘As I left my father’s house’ van de theatergroep New Dutch Connections naar Zwolle halen. Het is de bedoeling de voorstelling aan te bieden aan de Ulu-moskee ter gelegenheid van de ingebruikneming van het nieuwe gebedshuis in Holtenbroek. De voorstelling is gepland op zondag 9 juni. Aansluitend is er gelegenheid voor reacties en vragen. Na afloop zal er een eenvoudig buffet klaar staan waarbij verder kan worden nagepraat. De voorstelling bestaat uit de waar gebeurde verhalen van twee vluchtelingen, een christen en een moslim, en van een jood die worstelt met de

geschiedenis van zijn familie tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Drie acteurs vertellen beurtelings stukken van het verhaal, ondersteund door muziek en zang uit de drie culturen. De voorstelling is in het Nederlands behalve de gezongen teksten uit de Koran en de Torah. New Dutch Connections schrijft zelf: “New Dutch Connections verbindt mensen die zich bezorgd maken over de hedendaagse samenleving en die zich actief inzetten om de kloof tussen ‘wij’ en ‘zij’ te verkleinen.” Dit sluit uitstekend aan bij de doelstellingen van SLAG en het Platform. De groep staat onder leiding van Bright Omansa Richards, zelf gevlucht uit Liberia. Hij heeft de voorstelling gemaakt en speelt erin mee.

Medewerking gevraagd SLAG en het Platform willen zoveel mogelijk mensen en organisaties bij dit project betrekken: particulieren, scholen, religieuze organisaties en maatschappelijke organisaties. Medewerking kan bestaan uit: een verklaring dat men van harte achter dit project staat; bereidheid in eigen kring informatie over het project door te geven; een financiële bijdrage. Meer informatie bij contactpersoon Marie-José van Voorst, e-mail: [email protected], tel: 06 534 275 00. Meer informatie over de voorstelling ‘As I left my father’s house’ op www.newdutchconnections.nl

Gemeenteleden Emmaüskerk en Hoofdhof samen aan tafel ‘Samen eten om elkaar beter te leren kenen. Het running dinner!’ Dat was het motto voor een gezamenlijke maaltijd voor gemeenteleden uit de Hoofdhof en Emmaüskerk. Een idee van een aantal enthousiaste mensen uit de twee kerken in Berkum. De organisatie was in handen van de beide diaconieën. De ongeveer veertig gasten uit beide kerken waren in groepjes verdeeld, zij ontvingen mensen of gingen naar anderen toe. Zo ontmoetten de leden van beide kerken elkaar, maakten kennis en gingen gesprekken aan tijdens de maaltijd. Naast de gesprekken werden er enthousiaste reacties gehoord over het heerlijke eten dat werd opgediend. De gezamenlijke afsluiting van de maaltijd was in De Hoofdhof. Het dessert stond klaar en ook dit gedeelte van het programma gaf weer alle gelegenheid om elkaar te ontmoeten en te leren kennen. Aan het eind van de avond werd door meerdere deelnemers geopperd dat een vervolg wenselijk is. 14

De kleurrijke schepping van Hoofdhof en Emmaüskerk Samen iets moois maken voor de kerk en elkaar al doende ook beter leren kennen. Dat was het tweeledige doel van het schilderproject voor leden van de kerken in Berkum. Het idee kwam van de actieve kunstcommissie van De Hoofdhof, die al vaker gemeenteleden aan het creatieve werk zette. Zij deden een oproep in de drie kerken. Uiteindelijk namen zes vrouwen en een man, afkomstig uit De Hoofdhof en de Emmaüskerk de uitdaging aan en de penselen op. Het resultaat: de veelkleurige verbeelding van het scheppingsverhaal, op een doek van vier bij anderhalve meter. De groep werd professioneel begeleid – en gestimuleerd – door kunstenaar Johan Meeske, lid van de Hoofdhofgemeente. “Het thema is gekozen omdat het verbeeldingsmogelijkheden heeft”, vertelt hij. “De deelnemers konden kiezen uit de verschillende dagen van de schepping. Vervolgens hebben we besproken wat iedereen zou willen maken en samen wat geoefend. De schilderijen moesten niet heel verschillend van stijl worden, vonden we, omdat ze tenslotte samengevoegd zouden worden. De deelnemers moesten ook ‘groot’ denken: de beelden op het doek, dat in de kerk zou worden

opgehangen, moesten ook vanaf een afstand te herkennen zijn.” Alle schilders maakten thuis een ontwerp voor ‘hun’ scheppingsdag, die schetsen werden tijdens de volgende schildersessie naast elkaar gelegd. Iedereen mocht commentaar geven op het werk van de anderen. In groepsverband werden de schetsen vervolgens in acrylverf uitgewerkt. “Hoewel iedereen aan het eigen schilderij werkte, hadden de schilders tijdens het proces wel steeds contact met elkaar. Dat is heel leuk gegaan”, vindt Johan. Jan Flokstra maakte bijgaande foto’s tijdens het schilderen en van het eindresultaat. Het doek hangt sinds eind april in De Hoofdhof; het heeft een rol gespeeld in de dienst van 27 april. Gemeenteleden zullen niet snel uitgekeken raken op het kleurrijke geheel, toch gaat het na verloop van tijd verhuizen. Naar de Emmaüskerk, uiteraard.

50 dagen van gebed in de Sionskerk De zeven weken tussen Pasen en Pinksteren zijn in de Sionskerk ‘50 dagen van gebed’. Het gebed is de adem van de ziel, heeft Augustinus eens gezegd. Toch wordt het gebed soms ervaren als iets moeilijks. Van Jezus weten we dat Hij vaak bad. Hij trok zich dan terug om rust en stilte te zoeken. Bidden is praten met God. Voor Jezus was het heel belangrijk om regelmatig te spreken met Zijn hemelse Vader. Jezus leerde Zijn discipelen ook om te bidden. In de 50 dagen van gebed wil de Sionskerk mensen helpen en te stimuleren om te bidden. In de preken is er aandacht voor en het speciale dagboek helpt thuis. Voor kinderen is er elke dag ook aandacht in de vorm van een speciaal stukje of een puzzel. Het gebed als ontdekkingsreis, zo worden deze 50 dagen gezien. Van Pasen tot en met Pinksteren worden de zeven weken afgeteld met de Menora, de zevenarmige kandelaar uit Israël.

Heilige Geest centraal Vanaf Pinksteren staat zeven weken lang de Heilige Geest centraal in een prekenserie in de Sionskerk. De Bijbelteksten komen uit Handelingen en de brieven van Paulus. Zo gaat het op 30 juni over de vruchten van de Geest (Galaten 5) en op 7 juli over de gaven van de Heilige Geest (Romeinen 12). Sinds 30 maart zijn in de kerk aan de Glanerbeek dertig schilderijen te zien. Zij zijn gemaakt door gemeenteleden ter viering van het 30-jarig jubileum van de Sionskerk. Op enkele van deze schilderijen staat een duif afgebeeld, in de Bijbel het symbool van de Heilige Geest. De hier afgebeelde duif is geschilderd door Jan Hendriks.

15

Beleid en bestuur

Actie Kerkbalans 2013 De eerste resultaten van de Actie Kerkbalans 2013 zijn bekend. Het College van Kerkrentmeesters en Commissie Geldwerving van de Protestantse Gemeente Zwolle willen allereerst iedereen die een bijdrage heeft toegezegd daarvoor hartelijk danken! Ook hartelijk dank aan alle vrijwilligers die in januari voor Kerkbalans op pad zijn geweest. Dit jaar zijn weer meer formulieren teruggekomen dan het jaar daarvoor en dat is zonder meer een mooi resultaat. Ook positief is dat er gemiddeld per lid weer iets meer is toegezegd. Er is voor de Protestantse Gemeente Zwolle (PGZ) als geheel € 1.359.720 aan toezeggingen ontvangen. Dit is de stand per 1 maart 2013. Zie pagina 18 voor de actuele stand van Kerkbalans. Het toegezegde bedrag is helaas zo’n € 40.000 lager dan is toegezegd in 2012 en ook € 120.000 minder dan in de begroting is opgenomen. Een uiterst zorgelijke uitslag in moeilijke economische tijden. Juist in die omstandigheden heeft de kerk die financiële steun hard nodig.

ledenaantal te hard blijven dalen. Wel daalt het tekort en zijn we op de goede weg, toch zal er ook de komende jaren zowel aan de inkomsten- als aan de uitgavenkant veel werk aan de winkel blijven. Kerkbalans moet dit jaar op grond van onze begroting uiteindelijk € 1.480.000 opleveren en dat bedrag is nog lang niet gehaald. Daarom een oproep aan iedereen die nog geen bijdrage heeft toegezegd om dit alsnog te doen. Elke bijdrage is welkom. Van ongeveer 2.500 mensen is nog geen reactie ontvangen. Als die allemaal € 40,- overmaken is de begrotingsdoelstelling bereikt. Wie het formulier kwijt is of niet heeft ontvangen, kan bellen naar het Kerkelijk Bureau, tel. (038) 421 75 96, of mailen naar [email protected] Ook extra bijdragen zijn van harte welkom en fiscaal aftrekbaar. U kunt uw (extra) bijdrage storten op rekeningnummer 69.96.41.705 t.n.v. College van Kerkrentmeesters PGZ o.v.v. ‘(Extra) Bijdrage 2013’. Actuele informatie over de stand van Kerkbalans is te vinden op www.pknzwolle.nl

Resultaten Kerkbalans 2013 (per 1 maart)

Tekort gedaald De begroting is de afgelopen jaren gedaald door inkrimping van formatie (predikanten, kerkelijk werkers en koster/beheerders) en afstoting van gebouwen. Helaas is deze daling van de kosten nog niet voldoende, omdat ook de inkomsten en het

Voortgang Beleidsplan 2013-2016 Het Beleidsplan 2013-2016 geldt voor de Protestantse Gemeente Zwolle als geheel. Daarbij wordt er met nadruk op gewezen dat het kerkelijk leven zich vooral afspeelt in de wijkgemeenten. Daarvoor zijn de wijkkerkenraden verantwoordelijk, niet de Algemene Kerkenraad. Het Beleidsplan heeft betrekking op: • een toekomst waarin te verwachten zijn: verdere vergrijzing, een daling van het ledenaantal en vermindering van inkomsten; • de identiteit van de PGZ als geheel; • een langetermijnperspectief voor de PGZ als geheel en de individuele wijkgemeenten; • de wijze waarop de wijkgemeenten zich op de toekomst kunnen voorbereiden (manieren van samenwerking); • de bovenwijkse activiteiten zoals de Gaandewegvieringen en de vieringen onder directe verantwoordelijkheid van de Commissie Grote Kerk; • de betekenis van de Grote Kerk in de nabije en verder liggende toekomst; • de relatie tussen de wijkinkomsten (vooral via Kerkbalans) en de pastorale formatie in de wijk; • beleidsterreinen als jeugd- en jongerenwerk, vorming en toerusting, communicatie binnen de PGZ, samenwerking met andere christelijke kerken. Voor een deel zal het Beleidsplan ook als leidraad kunnen en moeten dienen voor beleidsplannen op het niveau van de wijkgemeente, waarbij duidelijk is dat per wijkgemeente de speerpunten sterk kunnen verschillen.

Vervolg In de ambtsdragersvergadering op 24 april hebben de ambtsdragers zich gebogen over de op dat moment voorliggende versie van het plan. In die versie is het van de wijkkerkenraden ontvangen commentaar op een eerder concept verwerkt. Na 24 april wordt een volgende versie gemaakt die op 3 juni aan de AK wordt voorgelegd. Na een eventuele aanpassing van de tekst besluit de AK definitief over het plan op 23 september. Tussen juni en september worden de gemeenteleden via de website van de PGZ geïnformeerd. Gemeenteleden kunnen dan hun mening geven over het nieuwe Beleidsplan. Voordat aan het nieuwe Beleidsplan is begonnen heeft de AK gekeken in hoeverre het vorige Beleidsplan 2008-2012 is uitgevoerd. Op de www.pknzwolle.nl is te lezen hoe de AK oordeelt over de effecten van het vorige beleidsplan. 16

Ds. Margo Jonker van Oosterkerk naar Open Kring In hun gezamenlijke vergadering op 11 maart hebben de Algemene Kerkenraad en de wijkkerkenraad van de Open Kring besloten ds. Margo Jonker te beroepen als predikant in de wijkgemeente Open Kring in Stadshagen. In het maartnummer van Gaandeweg is al iets gezegd over de vervulling van de vacature die is ontstaan door de emeritering van ds. Ale Pietersma. Doordat de PGZ te maken heeft met een vacaturestop, is binnen de kring van predikanten die zijn verbonden aan de PGZ, gezocht naar een predikant om de vacature in de Open Kring in te vullen. Met vreugde stelt de AK vast, dat deze zoektocht snel en met een positief resultaat kan worden afgerond.

Ook de Open Kring is blij met de vervulling van de vacature. De wijkkerkenraad kijkt terug op spannende maanden. “Toen bekend werd dat ds. Ale Pietersma afscheid van de Open Kring ging nemen, was ook al snel duidelijk dat onze wijkgemeente in de Protestantse Gemeente Zwolle de eerste zou zijn waar het beroepen van een opvolger anders dan anders zou gaan verlopen. De financiële situatie van de PGZ is niet zo rooskleurig dat het mogelijk is om een predikant van buiten aan te trekken. Het beroepen van een nieuwe predikant werd dus een interne aangelegenheid. Omdat dit zo’n nieuwe situatie was, werd het proces zeer zorgvuldig vormgegeven. Duidelijke voorwaarde was dat er echt een goede klik moest ontstaan tussen de Open Kring en de nieuwe predikant.”

Heel gelukkig Wijkgemeente de Open Kring heeft getracht een zo normaal mogelijke beroepingsprocedure te volgen. Een uitnodiging om te solliciteren, een beroepingscommissie, gesprekken voeren en horen…, het heeft allemaal plaatsgevonden. “De Open Kring”, aldus de wijkkerkenraad, “is heel gelukkig met het resultaat dat heeft geleid tot het uitbrengen van een beroep op Margo Jonker, nu nog predikant in wijkgemeente de Oosterkerk. We zijn ook heel erg blij met de wetenschap dat Margo Jonker een voortzetting van haar predikantschap in de Open Kring als bijzonder ervaart en daar met vreugde naar uitkijkt. Afscheid nemen is ook loslaten, en daarvoor krijgt Margo Jonker voldoende tijd. Op 30 juni zal zij haar intrede doen in de Open Kring. We hopen en bidden dat we als wijkgemeente met ds. Margo Jonker veel gezegende jaren mogen beleven.”

Unaniem Voorzitter Gégé Callenbach van de AK beschrijft de gang van zaken als volgt. Na intensieve gesprekken heeft de wijkkerkenraad unaniem besloten ds. Margo Jonker aan de AK voor te dragen als kandidaat. In de gezamenlijke vergadering van 11 maart hebben de Algemene Kerkenraad en de kerkenraad van de Open Kring deze voordracht unaniem overgenomen. De voorzitter van de wijkkerkenraad, Tanja Huisman, had daarvoor verteld dat er tijdens de nadere kennismakingsgesprekken meermalen een klik werd ervaren bijvoorbeeld ten aanzien van de

taal van de Open Kring, de liturgie, de omgang met kinderen, de liederen, de gebeden enzovoort. Margo Jonker is ervaren als ‘iemand die meebeweegt in de gemeente.’ Op haar beurt heeft Margo Jonker te kennen gegeven dat ze dit beroep zal aannemen. Ze wil haar werk in de Oosterkerkgemeente zorgvuldig afronden. In de AK is met grote waardering vastgesteld dat de beroepingscommissie en de wijkkerkenraad in grote zorgvuldigheid en met handhaving van geheimhouding hebben gewerkt. Ook Margo Jonker werd bedankt omdat zij heeft willen en durven reageren op de uitnodiging van de Open Kring. Dank geldt eveneens de wijkkerkenraad van de Oosterkerkgemeente voor haar medewerking. Voor de Oosterkerkgemeente heeft het vertrek van Margo Jonker ingrijpende gevolgen. Voor de voormalige leden van de Hoeksteengemeente die nu behoren tot de wijkgemeente Oosterkerk betekent haar vertrek afscheid nemen van een wijkpredikant met wie men jarenlang heeft opgetrokken en met wie in het proces van samenvoeging met de Oosterkerkgemeente een bijzondere band is ontstaan. Vanuit dat perspectief bezien is het een goede zaak dat ds. Jonker verbonden blijft aan de PGZ, ook al is het dan als predikant van een andere wijkgemeente. Het is de bedoeling in het volgende nummer van Gaandeweg opnieuw aandacht te besteden aan het afscheid van Margo Jonker van de Oosterkerk op zondag 9 juni en haar intrede in de Open Kring op 30 juni.

Werkzaamheden voor PGZ Ds. Jonker is aan de Oosterkerk voor 0,7 fte verbonden. Omdat de vacature in Stadshagen een omvang van 0,5 fte heeft, zal ze als wijkpredikant van de Open Kring ook werkzaamheden verrichten voor de PGZ als geheel. Wat die activiteiten zijn wordt in een later stadium bepaald. De AK wil eerst het Beleidsplan 2013 – 2016 vaststellen. Voor die plannen zal ook een prioriteitenlijst worden gemaakt. Rekening houdend met de voorkeuren van Margo Jonker en die prioriteiten zullen de afspraken zo worden gemaakt, dat ze haar verschillende soorten werk goed van elkaar gescheiden kan verrichten en één en ander ook praktisch te combineren valt.

Bij de foto Margo Jonker (staand rechts) tijdens een gemeentevergadering in de Oosterkerk, samen met haar collega Iemke Epema. 17

Kerkelijk Bureau Aanvragen kerkelijke huwelijksbevestiging Bruidsparen die hun huwelijk kerkelijk willen laten bevestigen, wordt verzocht dit telefonisch of via e-mail (na contact te hebben gehad met de eigen wijkgemeente) zo spoedig mogelijk te melden bij het Kerkelijk Bureau. Er kan dan een afspraak gemaakt worden wanneer u kunt langskomen om een aantal zaken hiervoor door te spreken. Dit gesprek moet in elk geval twee maanden voor het geplande huwelijk plaatsvinden en bij voorkeur op maandag- of vrijdagmorgen tussen 8.00 en 12.00 uur. Aan het gebruik van de kerk zijn kosten verbonden. Prijzen zijn op te vragen bij het Kerkelijk Bureau.

Protestantse Gemeente Zwolle Centraal adres voor Algemene Kerkenraad, Kerkrentmeesters en Diakenen Kerkelijk Bureau: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle Geopend: maandag t/m vrijdag 8.00 – 12.00 uur Tel.: (038) 421 75 96 E-mail: [email protected] Website: www.pknzwolle.nl Website Diaconie: www.diaconiezwolle.nl Gaandeweg e-mail: [email protected]

Meer weten… Voor besluiten en beleidsstukken van de Algemene Kerkenraad en het College van Kerkrentmeesters, zie www.pknzwolle.nl en klik op de Berichten van deze colleges.

Bankrekeningen: College van Kerkrentmeesters: 800 430 en 69.96.41.705 College van Diakenen: 874 034 en 69.95.43.320 Gaandeweg: 69.97.69.167 Beheer en Exploitatie Grote Kerk: 587 931 en 69.97.43.745 Stichting Schnitgerorgel Zwolle: 59.80.52.100

Collectepenningen Er zijn penningen verkrijgbaar van: €0,20, €0,50, €1,-, €2,-, €5,en €10,-. Verkoopadres Kerkelijk Bureau. Hier kan contant, per pin of door middel van een eenmalige machtiging worden betaald. Overige verkoopadressen: Emmäuskerk en Adventskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur Stinskerk: 1e maandag van de maand 16.30 - 17.30 uur Sionskerk: 1e donderdag van de maand 18.00 - 19.00 uur Open Kring: 1e maandag van de maand van 18.30 - 19.45 uur In Zwolle-Noord: E. van Buiten, Welle 58, K. Smit, Meppelerdiep 92 In Zwolle-Zuid: A. Renting-van Veen, Steggingmarke 13 en W.A. Stomp-de Koning, Rendierveld 41. In Stadshagen: L. Blauw, Goudplevierstraat 123 (tel. 460 90 16) Op deze adressen kan contant of door middel van een eenmalige machtiging betaald worden.

Met deze duiven, geïnspireerd op het logo van de PKN, wordt in het vervolg in iedere Gaandeweg de actuele stand van Kerkbalans weergegeven.

Brochure Als een regenboog De brochure waarin de zeven wijkgemeenten van de PGZ zich voorstellen en die wordt toegestuurd aan nieuwe leden, is ook verkrijgbaar bij het Kerkelijk Bureau. 18

Bij de kerkdiensten Bij de foto’s Op zondag 17 maart was ‘Vergeving’ de waarde die in de Gaandewegviering aan de orde kwam. Ds. Margo Jonker ging voor. Gery Bruins maakte de foto’s

Elke zondagmiddag een viering in de Grote Kerk Avonddiensten of ‘tweede’ diensten zijn er in sommige wijkgemeenten nooit geweest, in andere zijn ze afgeschaft of sterk teruggebracht in aantal, bijvoorbeeld beperkt tot vieringen in de Veertigdagentijd en tijdens Advent. In 2012 besloot de Algemene Kerkenraad om het teruglopende aanbod van ‘tweede diensten’ in de stad wat op te vangen en deze centraal toch aan te bieden. Er is voor een letterlijk centrale locatie gekozen: de Grote Kerk, waar al vele jaren regelmatig op zondagmiddag om half vijf bijzondere vieringen worden gehouden. Deze Michaëlsvieringen, vespers en cantatediensten met een eigen karakter worden gehouden onder verantwoordelijkheid van de Commissie Grote Kerk. Daar zijn vanaf 1 januari 2013 vieringen aan toegevoegd waaraan alle wijken en de Evangelisch-Lutherse Kerk Zwolle meedoen en die toch niet echt ‘wijkdiensten’ zijn. De bedoeling was en is nog steeds dat die vieringen worden voorbereid door een voorganger uit een wijk en een aantal gemeenteleden uit verschillende wijken. Deze mix van voorgangers en vrijwilligers uit de verschillende wijken moest de veelkleurigheid van de PGZ laten zien. Dat dit een beetje anders is verlopen dan de initiatiefnemers voor ogen stond, is te wijten aan het beperkte aantal vrijwilligers dat de diensten mee voorbereidt. Zij kunnen niet alle vieringen voor hun rekening nemen en er worden dus nog mensen gezocht.

Eenheid en verscheidenheid Om enige eenheid in het geheel te krijgen is in onderling overleg besloten voor de vieringen, die Gaandewegvieringen heten, een eenvoudige, vaste vorm te gebruiken die niet teveel voorbereiding

vergt. Eenheid én verscheidenheid dus. De te zingen liederen worden gekozen uit de bundels die in de wijken in gebruik zijn, waarbij gelet wordt op de kerkmuzikale kwaliteit van de liederen, zowel qua melodie als tekst. Er is op dit gebied intensief overleg met Toon Hagen, die verantwoordelijk is voor de kerkmuziek in de Grote Kerk. Binnenkort kunnen de voorbereiders putten uit het nieuwe Liedboek, vanaf september krijgen nieuwe liederen in deze bundel extra aandacht. Behalve in de vorm van de vieringen is ook in de thema’s eenheid gebracht. De komende maanden staan ‘Waarden’ centraal, dat wil zeggen dat elke keer een andere waarde wordt belicht. Trouw, vergeving, volharding en solidariteit zijn inmiddels aan bod geweest.

Deuren open In de zomermaanden worden er op zondagmiddag uitsluitend enkele orgelvespers gehouden, maar in de rest van het jaar is er iedere zondagmiddag een viering in de Grote Kerk. Naast de Michaëls- en Gaandewegvieringen zijn er ook nog vijf Taizévieringen per jaar. Die zijn van de Adventskerk, waar ze al jaren een traditie vormden, naar de Grote Kerk gegaan. De belangstelling voor de Taizévieringen is zeer goed, de Gaandewegvieringen moeten nog wat meer ingeburgerd raken. Michaëls-, Gaandeweg-, Taizévieringen, Vespers en Cantates… De PGZ wil zich laten zien in de stad en zet daarom, op zondagmiddag, haar deuren open! De stuurgroep die de Gaandeweg- en Taizévieringen coördineert, bestaat uit: Kitty Bardelmeijer, Harm Bousema en Marjan Metselaar. Contactadres: Harm Bousema, tel. (038) 454 29 99, [email protected]

Hemelvaart en Tweede Pinksterdag Op Hemelvaartsdag, donderdag 9 mei, zijn er vieringen in de volgende wijkkerken. In de Adventskerk om 9.30 uur, voorganger ds. J.T. Tissink. In de Grote Kerk om 9.30 uur, voorganger ds. J. Mulderij. In de Dominicanenkerk is om 10.00 uur een gezamenlijke dienst met de de Oosterkerkgemeente. Voorgangers zijn ds. W. Hortensius en pastor A. Grunder In de Sionskerk begint de dienst om 10.00 uur, ds. M. Hukubun gaat voor. In de Stinskerk is geen dienst. De gemeente gaat naar Eben Haëzer in Spoolde. Ds. E. van ’t Slot gaat voor, de dienst begint om 9.30 uur In de Hoofdhof leidt mw. ds. L.A. Burggraaff een gezamenlijke dienst met de Emmaüskerk, die begint om 9.30 uur. Ds E. de Fouw gaat voor in de Lutherse Kerk, deze viering begint om 09.30 uur. Om 11.30 uur is de viering in het Zonnehuis, met ds. G.L. Kruizinga als voorganger. Op maandag 20 mei, Tweede Pinksterdag, komt alleen de Grote Kerkgemeente bijeen. Ds. Mulderij gaat voor in deze dienst, die begint om 9.30 uur. De derde collecte is voor de Gereformeerde Zendingsbond. 19

Kerkdiensten

Adventskerk

Emmaüskerk

Grote Kerk

Jeruzalemkerk

Talmaplein 2 Zwolle - Zuid Mw. ds. N.A. Eygenraam Ds. J.T. Tissink D.J. Steenbergen Tel. scriba: (038)4658028 www.adventskerk.nl

Campherbeeklaan 53 Zwolle - Berkum Ds. H. Bakhuis Kerkelijk werker: dhr. G. van Vulpen Tel. scriba: (038)4544719

Grote Markt 18 Zwolle - Centrum Ds. J. Mulderij Tel. scriba: (038)4223241 www.grotekerkgemeente.nl

Windesheimstraat 1 Zwolle - Assendorp

www.emmauskerk-berkum.nl

Zondag 5 mei Rogate

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

9.30 uur ds. J.H. van Osch, Vaassen 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur ds. J.J.W. Mouthaan, 16.30 uur Vesper

Zondag 12 mei Exaudi

9.3 0 uur ds. J.T. Tissink (Schrift en Tafel)

9.30 uur ds. G.A. Cnossen, Apeldoorn 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur kand. E.M. van den Noort, Kampen 16.30 uur Michaëlsviering, mw. ds. I.P. Epema en dhr. J. Stegeman

Zondag 19 mei Eerste Pinksterdag

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

9.30 uur ds. A. Jonkman, Veenendaal 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur ds. J. Mulderij 19.00 uur ds. E. van ’t Slot

Zondag 26 mei Trinitatis

9.30 uur ds. J.T. Tissink (Wind in de zeilen-dienst)

9.30 uur ds. G.W. Marchal, Apeldoorn 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur ds. A. Jonker, Putten 16.30 uur Michaëlscantate

Zondag 2 juni

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

9.30 uur ds. J.G. Zomer, Staphorst (Heilig Avondmaal) 19.00 uur mw. ds. H. Evers

9.30 uur ds. J. Mulderij 19.00 uur ds. J. Mulderij

Zondag 9 juni

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam (doopdienst)

9.30 uur ds. H. Bakhuis, Hoogeveen (gezinsdienst) 19.00 uur ds. W.L. Dekker, Nijeveen

9.30 uur ds. J. Mulderij (voorbereiding Heilig Avondmaal) 16.30 uur Michaëlsviering, dhr. J. Doelman

Zondag 16 juni

9.30 uur ds. J.T. Tissink

9.30 uur ds. A.M. Verbaan-van den Heuvel, Ermelo 19.00 uur ds. J.T. Tissink

9.30 uur ds. J. Mulderij (Heilig Avondmaal) 19.00 uur ds. J. Mulderij (dankzegging Heilig Avondmaal)

Zondag 23 juni

9.30 uur ds. W. Hortensius

9.30 uur mw. ds. G.G. Rohaanvan der Kamp, Gramsbergen 19.00 uur ds. G.W. Marchal, Apeldoorn

9.30 uur ds. J.R.J. van Gelderop, Vaassen 16.30 uur Michaëlsvesper

Zondag 30 juni

9.30 uur ds. J.T. Tissink (Wind in de zeilen-dienst)

9.30 uur ds. H. Engelsma, Hellendoorn 19.00 uur ds. J.D.Th. Wassenaar, Hellendoorn

9.30 uur ds. J. Mulderij (Heilige Doop) 19.00 uur ds. P. Veerman, Wilnis

Zondag 7 juli

9.30 uur ds. J.T. Tissink

9.30 uur ds. H. Bakhuis 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur ds. J. Mulderij 16.30 uur Michaëlsvesper

19.00 uur ds. J. Mulderij

Zondag 14 juli

9.30 uur mw. ds. G.H. Neppelenbroek

9.30 uur dhr. G. van Vulpen, Zwolle 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur ds. J.W. van Bart, Wierden

19.00 uur ds. L. Wüllschleger, Amersfoort (Grote Kerkgemeente)

Zondag 21 juli

9.30 uur ds. N.A. Eygenraam

9.30 uur ds. A. Jonkman, Veenendaal 19.00 uur Dienst in Hoofdhof

9.30 uur kand. A. Palland, Mastenbroek

19.00 uur ds. G. de Fijter, Kampen

Zondag 28 juli

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

9.30 uur ds. J.H. van Osch, Vaassen 19.00 uur dienst in Hoofdhof

9.30 uur ds. L. van Nieuwpoort, Amersfoort

19.00 uur ds. J.H. Dekkers, Wierden (Grote Kerkgemeente)

19.00 uur ds. J. Mulderij (Grote Kerkgemeente)

19.00 uur ds. B. Jongeneel, Apeldoorn (Grote Kerkgemeente)

19.00 uur kand. E.M. van den Noort, Kampen (Grote Kerkgemeente)

19.00 uur ds. J. Mulderij (dienst Grote Kerkgemeente)

Oosterkerk

Open Kring

Sionskerk

Stinskerk

Bagijnesingel 17 Zwolle - Centrum Ds. A. den Besten Mw. ds. I.P. Epema Ds. W. Hortensius Mw. ds. M.E. Jonker Tel. scriba: (038)4546229 www.oosterkerk.nl

Hofstedeweg 1 Zwolle - Stadshagen Mw. ds. N. Beimers Tel. scriba: (038)4200171 www.openkring.nl

Glanerbeek 10 Zwolle - Noord Mw. mr. dr. H. Evers Drs. ir. R. van Putten Tel. scriba: (038)4546104 www.sionskerkzwolle.nl

Westenholterweg 19 Zwolle - Westenholte Ds. E. van ’t Slot Tel. scriba: (038)4215164 www.stinskerk.nl

10.00 uur mw. ds. I.P. Epema

9.30 uur ds. A. Zweers, Zwolle

10.00 uur ds. L. van Rikxoort, Hardenberg 19.00 uur ds. W. van de Brink, Veenendaal Dienst Grote Kerkgemeente

9.30 uur ds. E. van ’t Slot (ContaKtdienst) 19.00 uur ds. G.W. Marchal, Apeldoorn

Zondag 5 mei Rogate

10.00 uur mw. ds. I.P. Epema 14.00 uur PERKI

9.30 uur ds. W. Hortensius

10.00 uur mw. ds. H. Evers (doopdienst mmv Sjema)

9.30 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur ds. G. Oberink, Urk

Zondag 12 mei Exaudi

10.00 uur ds. A. den Besten

9.30 uur mw. ds. N. Beimers

10.00 uur mw. ds. H. Evers

9.30 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur ds. J.T. Tissink

Zondag 19 mei Eerste Pinksterdag

10.00 uur ds. W. Hortensius en mw. ds. M.E. Jonker (Heilig Avondmaal) 14.00 uur PERKI

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema

10.00 uur ds. R. van Putten

9.30 uur ds. G. Doorn, Hasselt 19.00 uur kand. F.A. Slothouber

Zondag 26 mei Trinitatis

10.00 uur ds. W. Hortensius

9.30 uur mw. ds. N. Beimers (dopen)

9.30 uur mw. ds. H. Evers

9.30 uur ds. E. van ’t Slot (Heilig Avondmaal) 19.00 uur ds. E. van ’t Slot (Heilig Avondmaal)

Zondag 2 juni

10.00 uur mw. ds. I.P. Epema 14.00 uur PERKI

9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker

9.30 uur mw. ds. H. Evers (Heilig Avondmaal)

9.30 uur ds. A.H. van Veluw, IJsselmuiden 19.00 uur ds. P.E.G. Wiekeraad, Uelsen (D) ContaKtdienst (tentdienst Spoolde)

Zondag 9 juni

10.00 uur mw. ds. A.J. Hasker

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema

9.30 uur mw. ds. H. Evers

9.30 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur ds. W.H.D. Pastoor, Steenwijk

Zondag 16 juni

10.00 uur mw. ds. I.P. Epema (dopen) 14.00 uur PERKI

9.30 uur mw. ds. N. Beimers

9.30 uur ds. R. van Putten

9.30 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur ds. P.E.G. Wiekeraad, Uelsen (D)

Zondag 23 juni

10.00 uur ds. H. Olde

9.30 uur Bevestiging en intrede mw. ds. M.E. Jonker

9.30 uur mw. ds. H. Evers (slotdienst mmv Sjema)

9.30 uur ds. G. Rohaan, Gramsbergen 19.00 uur ds. E. van ’t Slot

Zondag 30 juni

10.00 uur ds. I.P. Epema

9.30 uur mw. ds. J. Eldering-Schenkel, Vaassen

9.30 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur ds. M. Zoeteweij, Lemele

Zondag 7 juli

10.00 uur ds. A. den Besten (Heilig Avondmaal) 14.00 uur PERKI mw. ds. S. Marla Winckler-Huliselan

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

9.30 uur ds. E. Veen

9.30 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur ds. A. Christ, Katwijk aan Zee

Zondag 14 juli

10.00 uur mw. P.L. Hellinga, Zwolle

9.30 uur ds. J.A. van Hooijdonk, Zwolle

9.30 uur evang. F. Verkade, Ruinerwold

9.30 uur ds. A. Christ, Katwijk aan Zee 19.00 uur ds. J.H. van Osch, Vaassen

Zondag 21 juli

10.00 uur mw. ds. C.A. Schoorel 14.00 uur PERKI mw. ds. M.J. Hukubun-Rahajaan

9.30 uur ds. A. den Besten

9.30 uur ds. B. Bloemendag

9.30 uur ds. G. van Asselt, Apeldoorn 19.00 uur ds. J.H. van Osch, Vaassen

Zondag 28 juli

9.30 uur

mw. ds. H. Evers

Kerkdiensten

Collectedoelen In de PGZ-gemeenten zijn de eerste en tweede collecte altijd bestemd voor diaconie en kerk. De opbrengst van de derde collecte gaat naar de volgende doelen. Zondag 5 mei: Instandhouding synagoge Donderdag 9 mei Hemelvaartsdag: Studentenpastoraat Zondag 12 mei: Wijkkas Zondag 19 mei Eerste Pinksterdag: Zending/GZB Zondag 26 mei: Jeugd- en jongerenwerk/HGJB Zondag 2 juni: Onderhoud kerkgebouwen Zondag 9 juni: Stille armoede Zondag 16 juni: Exploitatie Protestantse Gemeente Zwolle Zondag 23 juni: Zwolse migrantenkerken Zondag 30 juni: Diaconale noodhulp Zondag 7 juli: De Bres Zondag 14 juli: Wijkkas Zondag 21 juli: Kerk in Actie Zondag 28 juli: Onderhoudsfonds

De Hoofdhof

Lutherse Kerk

Kerkweg 26

Koestraat 4

Zwolle - Berkum

Zwolle

Mw. ds. L.A. Burggraaff

Ds. E. de Fouw

Tel. scriba: (038)4547233

Tel. scriba: (038)4226826

www.hoofdhof.nl

www.elkz.nl

Zondag 5 mei Rogate

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur drs. E.K. Verhagen-Krikke

Zondag 12 mei Exaudi

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur Kernteam Eredienst

10.00 uur ds. E. de Fouw

Zondag 19 mei Eerste Pinksterdag

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur ds. L.A. Burggraaff (gebedsdienst)

10.00 uur ds. E. de Fouw (Heilig Avondmaal)

Eerste Pinksterdag Rehoboth 9.30 uur ds. H. Marsman, Deventer; Rivierenhof 10.00 uur dhr. H. van Enthoven; Sophia 10.00 uur Th. Sloot; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. A.J. Hasker; Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Zondag 26 mei Trinitatis

9.30 uur ds. L.P. Miedema, Zwolle 19.00 uur ds. J. Ridderbos, Assen

10.00 uur Lutherse Buitendag, geen dienst in Zwolle

Eglise Wallonne 10.30 uur prof. dr. R. Roukema; Rehoboth 9.30 uur ds. A.H. van Veluw, IJsselmuiden; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur E.L.J. de Haar; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur mw. J. Gerretzen-Veldhuis

Zondag 2 juni

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal) 19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur ds. E. de Fouw

Berkumstede 15.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam (Heilig Avondmaal); Molenhof 10.00 uur mw. ds. I.P. Epema; Rehoboth 9.30 uur ds. J.A. Woudenberg, IJsselmuiden; Sophia 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Weezenlanden 10.00 uur E.L.J. de Haar; Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur dhr. K. Fredriks

Zondag 9 juni

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur ds. E. de Fouw

Eglise Wallonne 10.30 uur E. van Hilten-Matthijsen; Rehoboth 9.30 uur dhr. J. Keegstra, Zwolle; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur Th. Sloot; Weezenlanden 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur ds. J.A. van Hooijdonk

Zondag 16 juni

9.30 uur ds. R. Gosker, Wesepe 19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur ds. S. Freytag

Rehoboth 9.30 uur dhr. A. Hartstra, Oudehaske; Sophia 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Weezenlanden 10.00 uur Th. Sloot; Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Zondag 23 juni

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur mw. M. Mielke

Eglise Wallonne 10.30 uur past. H. Spoelstra; Rehoboth 9.30 uur ds. G.L. Kruizinga; Rivierenhof 10.00 uur M. Schuurman; Sophia 10.00 uur E.L.J. de Haar; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. N. Beimers

Zondag 30 juni

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur ds. E. de Fouw (Heilig Avondmaal)

Rehoboth 9.30 uur dhr. D. Klompjan; Sophia 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Weezenlanden 10.00 uur E.L.J. de Haar; Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Zondag 7 juli

9.30 uur ds. H. Bousema, Zwolle 19.00 uur ds. J. Ridderbos, Assen

10.00 uur ds. M.B. Nieuwkoop

Molenhof 10.00 uur ds. A. den Besten; Rehoboth 9.30 uur dhr. F.A. Slothouber; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk (Schrift en Tafel); Sophia 10.00 uur mw. ds. A.J. Hasker; Weezenlanden 10.00 uur mw. A. van der Velde; Zandhove 10.00 uur M. Benard; Zonnehuis 11.30 uur pastor J. Groot

Zondag 14 juli

9.30 uur ds. G.T. Wijnstok, Heerde 19.00 uur mw. ds. E. Urban, Zwolle

10.00 uur dhr. J.J. Stegenman

Rehoboth 9.30 uur ds. W.J. Doude van Troostwijk; Sophia 10.00 uur E.L.J. de Haar; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. A.J. Hasker; Zandhove 10.00 uur mw. W.J. Treep; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Zondag 21 juli

9.30 uur ds. T. Palma, Hattem 19.00 uur mw. D. Lips-Makken, Zwolle

10.00 uur ds. T.K. van Dam (Heilig Avondmaal)

Rehoboth 9.30 uur ds. B. Greveling; Rivierenhof 10.00 uur dhr. Bouwkamp; Sophia 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Weezenlanden 10.00 uur mw. W.J. Treep; Zandhove 10.00 uur ds. A. le Coq; Zonnehuis 11.30 uur mw. J. Gerretzen-Veldhuis

Zondag 28 juli

9.30 uur mw. ds. G.H. Neppelenbroek 19.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

10.00 uur ds. J. Bras

Rehoboth .30 uur dhr. D. Klompjan; Sophia 10.00 uur F. Otte; Weezenlanden 10.00 uur E.L.J. de Haar; Zandhove 10.00 uur dhr. M. Luttenberg en dhr. K. Fredriks (oec. viering); Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Molenhof 10.00 uur ds. A. den Besten; Rehoboth 9.30 uur ds. K. Schaap, Dalfsen; Sophia 10.00 uur dienst; Weezenlanden 10.00 uur E.L.J. de Haar; Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga (Schrift en Tafel) Eglise Wallonne 10.30 uur M. Eekels; Rehoboth 9.30 uur mw. A. Westerduin, ’s-Heerenbroek; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Weezenlanden 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur mw. B.O. van de Loosdrecht

Voor deskundige begeleiding. Voor behartiging van uw belangen. Voor een optimale verkoopprijs. Voor aankoop en verkoop. Voor u. De eerste stap? Onze vrijblijvende waardebepaling. Gratis. Thomas a Kempisstraat 9 | www.boertjeshorst.nl |

8021 BG Zwolle 038-4216164

Resultaat dankzij Jurgen

KŽŐŵĞƟŶŐΘ KŽŐŵĞƟŶŐΘ ŵŽŶƚƵƵƌƵŝƚnjŽĞŬĞŶĂĂŶŚƵŝƐ ŵŽŶƚƵƵƌƵŝƚnjŽĞŬĞŶĂĂŶŚƵŝƐ <ǁĂůŝƚĞŝƚ <ǁĂůŝƚĞŝƚ www.salet.nl

'ĞŵĂŬ 'ĞŵĂŬ hŝƚŐĞďƌĞŝĚĞŬĞƵƐ hŝƚŐĞďƌĞŝĚĞŬĞƵƐ ^ĞƌǀŝĐĞ͕ŽŽŬŶĂĂĂŶŬŽŽƉ͊ ^ĞƌǀŝĐĞ͕ŽŽŬŶĂĂĂŶŬŽŽƉ͊

Branderweg 1f 038 465 02 22 www.schildersbedrijfporte.nl www.twitter.com/@porteschilders

^^ƚĞĞŶďŽĞƌǁĞŐϮͲϴϬϰϮdǁŽůůĞͲtĞƐƚĞŶŚŽůƚĞ ƚĞĞŶďŽĞƌǁĞŐϮͲϴϬϰϮdǁŽůůĞͲtĞƐƚĞŶŚŽůƚĞ ƚƚĞůϬϯϴͲϴϴϴϴϬϴϴͲǁǁǁ͘ũĂĂƉŚĞƌŬĞƌƚŽƉƟĐŝĞŶ͘Ŷů ĞůϬϯϴͲϴϴϴϴϬϴϴͲǁǁǁ͘ũĂĂƉŚĞƌŬĞƌƚŽƉƟĐŝĞŶ͘Ŷů

Jaap ap Herkert Opticien Oogzorg op maat bij u thuis

Kuiper

Loodgietersbedrijf

Voor al uw

? ? ? ? ? ?

Dakbedekking Gas en water Riolering Sanitair Centrale Verwarming Diamantboren

U kunt ons bereiken op werkdagen van 9.00 tot 18.00 uur

Meerw rwaard r voor uwde voete ten!

Telefoon 038-4535121 fax op 038-4540803. E-mail [email protected]

Vechtstraat 23-25 8021 AS Zwolle Erkend Installateur

www.kuiper-zwolle.nl 'LH]HUNDGHr=ZROOHrZZZZLHWHQVFKRHQFRPIRUWQO

@AD:@@::A:@IGDI:8=C>:@

0PL
WPPS
V
FFO
CFUSPVXCBSF
QBSUOFS

8JK
HFWFO
|
EF
LBOT
EJU
UF
FSWBSFO #SFNBO
,MPFLLF
FMFLUSPUFDIOJFL
JT
BM
KBSFOMBOH
FFO
CFUSPVXCBSF
QBSUOFS
JO
EF
FMFLUSPUFDIOJTDIF
JOTUBMMBUJFTFDUPS
7FFM
PQESBDIU HFWFST
[JKO
QPTJUJFG
PWFS
POT
XBBSCJK
FFO
MBOHEVSJHF
SFMBUJF

CJK[POEFS
LFONFSLFOE
JT


.FFS
JOGPSNBUJF

#SFNBO
,MPFLLF
FMFLUSPUFDIOJFL
#7
1PTUCVT


%#
;XPMMF

5FMFGPPO




LMPFLLF!CSFNBOOM

XXXCSFNBOOM

#SFNBO
4BNFO
CJK[POEFS

Snel thuiszorg nodig? Of nachtzorg? Of personenalarmering? Bel 0900 86 62 (lokaal tarief) Dag en nacht bereikbaar (24/7) www.carinova.nl