FLEXIBILITEITSAUDIT een integrale management audit
Henk Volberda i.s.m. ERBS & GITP
Audit
Omgeving & Management
Evaluatie
1
4
AGENDA
2
5
3
6
Barrieres
Verandertrajecten
Conclusies
FLEXIBILITEITSAUDIT een integrale management audit Strategische dag
Henk Volberda i.s.m. ERBS & GITP
23 Mei 2002
Audit Flexibiliteit (Volberda)
de mate waarin en snelheid waarmee een organisatie in staat is om adequaat in te spelen op de omgevingseisen
Audit Model (Volberda)
Omgeving
Flexibiliteitsmix
Wat moet
Wat gebeurt
Flexibiliteitspotentieel Wat kan
Primaire proces
Structuur
Cultuur
Audit Flexibiliteitsparameters (Volberda) Omgeving
Organisatie
Benodigd
Type flexibiliteit
Bepaald door
Potentieel potentieel
Primaire
Benodigde
Actueel
Structuur
Cultuur
Turbulentie in de omgeving turbulentie = complexiteit + dynamiek + onvoorspelbaarheid
Actuele
Flexibiliteitsrepertoire van het Management operationeel, structureel en strategisch niveau
Potentiële
Primaire proces, de structuur en de cultuur
Audit Flexibiliteitsonderzoek
Doel Integrale Management Audit
Hoofdvraag Zijn we een entrepreneurial faculteit en kunnen we inspelen op veranderingen in de omgeving?
Onderzoekseenheid Faculteit Bedrijfskunde Iedere respondent vanuit eigen perspectief Consolidatie van perspectieven geeft beeld FBK
Audit Datacollectie
In totaal 80 respondenten van: Bestuursteam Ondersteunende Diensten Faculteit Communicatie, Financieel, BIT, Personeel, Examencommissie en Studie-advisering
Alle Vakgroepen Programma Onderwijs (Drs, IMScBA, PTO, CEMS) Programma Onderzoek (ERIM, ERBS)
Gescheiden respondentgroepen voor ieder van de 5 vragenlijsten
AGENDA Omgeving & Management
2
FLEXIBILITEITSAUDIT een integrale management audit Strategische dag
Henk Volberda i.s.m. ERBS & GITP
23 Mei 2002
Omgeving & Management Omgevingsprofiel FKB totaal
Omgeving & Management Omgevingsprofiel FKB totaal Redelijk turbulente omgeving, hoge voorspelbaarheid, weinig ‘uitschieters’
Complexiteit en dynamiek gaan samen
Dynamiek is opvallend hoog, Kennis/technologie, Studenten, Beroepenveld
Complexiteit is hoog Kennis/technologie, Studenten en Randvoorwaarden
Randvoorwaarden universiteit veroorzaken Turbulentie
Omgeving & Management Omgevingsprofiel FKB totaal
Vakgroepen ervaren hun omgeving meer complex dan Programma’s m.n. Studenten, Beroepenveld en Randvoorwaarden
Meer turbulentie in de omgeving van Programma Onderzoek veel meer dynamiek en meer onvoorspelbaar veel meer turbulentie op Randvoorwaarden Universiteit
Er zijn verschillen tussen omgevingen van Vakgroepen op alle aspecten van turbulentie
Omgeving & Management Flexibiliteitsprofiel FKB totaal
Omgeving & Management Flexibiliteitsprofiel FKB totaal
Weinig maatregelen genomen Weinig maatregelen op gebied van Arbeidsmarkt personeel Programma’s nemen minder maatregelen dan Vakgroepen Minder interne aanpassing minder maatregelen voor arbeidsmarkt personeel
Vakgroepen verschillen van elkaar op alle aspecten: van veel maatregelen tot zeer weinig
AGENDA
Evaluatie
3
FLEXIBILITEITSAUDIT een integrale management audit Strategische dag
Henk Volberda i.s.m. ERBS & GITP
23 Mei 2002
Evaluatie Flexibiliteits Matrix
Maatregelen ten behoeve van flexibiliteit afgezet tegen de gevraagde flexibiliteit door de omgeving Overschot aan flexibiliteit Tekort aan flexibiliteit
Overschotten of tekorten worden zichtbaar in hele kolommen of rijen die donker worden
De kolommen geven de aspecten voor verbetering aan
Evaluatie Tekort
Evaluatie Overschot
Evaluatie Flexibiliteitsmatrix
Tekort in maatregelen op gebied van: Arbeidsmarkt Personeel, Personeel, Vooropleidingsinstellingen en CoCo-producenten
Resultaten “FBK geheel” geen overschotten
Overeenkomst tussen alle FBK-onderdelen is het tekort op Arbeidsmarkt personeel
Verschillen tussen Vakgroepen Twee vakgroepen hebben ernstige tekorten Eén vakgroep heeft meer overschot dan tekort
Evaluatie Flexibiliteitsmatrix Overige verschillen Programma Onderzoek heeft meer tekorten dan de overige FBKFBK-onderdelen Tekort zit meer dan bij de Vakgroepen en Programma Onderwijs in de interne aanpassing (Dienstverleningsproces, IT, diensten)
Overeenkomsten Overal tekorten in ‘inputmaatregelen’ (instroom, vooropleidingsinstellingen, vooropleidingsinstellingen, te leveren activiteiten, arbeidsmarkt personeel)
Overal tekorten in ‘outputmaatregelen’ (co(co-producenten, externe klanten en productproduct-marktmarkt-combinaties)
Overal tekorten op Financiële middelen
AGENDA
4
Barrieres
FLEXIBILITEITSAUDIT een integrale management audit Strategische dag
Henk Volberda i.s.m. ERBS & GITP
23 Mei 2002
Barrieres
Stimulerend of beperkend voor de flexibiliteit van de organisatie op het gebied van: Primaire proces
Structuur
Cultuur
Barrières Primair process
W
Primair Proces FBK totaal
Barrières Primair process
Veel meer routinematig dan non-routinematig Tendens van routinematig naar meer nonnon-routinematig, routinematig, meest nonnon-routine aspect is Niveau van kennis en vaardigheden
Qua inzet van mensen en middelen is er bij alle FBK-onderdelen sprake van een redelijke inzetbaarheid
Verschillende scores vakgroepen onderling Inrichting proces is voor ene vakgroep meer vast en voor de andere duidelijk meer veranderbaar Kennisrepertoire: van beperkt tot breed
Barrières Primair process
Verschillen in inrichting dienstverleningsproces Meer vast dan veranderbare inrichting Meest vast voor Ondersteunende Diensten en Programma Onderwijs
Verschillen in wijze van dienstverlening Veel meer grootschalig dan kleinschalig Meest grootschalig voor Programma Onderwijs, minst voor Ondersteunende Diensten
Barrières Structuur
Structuur FBK totaal
Barrières Structuur
De structuur is over hele linie meer organisch dan mechanisch
Structuur wordt zeer verschillend ervaren per onderdeel van FBK
Opvallend is dat het structuurtype door alle FBK-onderdelen als functioneel of sectorisch wordt getypeerd (geen matrix)
Barrières Structuur
Verbijzondering wordt zeer divers ervaren Ingericht naar functie of ingericht naar doelgroep Bij vakgroepen loopt dit zeer uiteen
Verschillen in perceptie Taakinhoud WP:
meer complex, voor OBP meer simpel
Vakgroepen: Vakgroepen:
zowel complex als simpel
Programma’s: Programma’s:
simpel
Managers:
simpel, simpel, voor medewerkers complex
Barrières Structuur
Overleg en communicatie Meningen hierover zijn verdeeld: verdeeld: grote spreidingen Vakgroepen hoeven minder overleg te plegen Laterale relaties, horizontale decentralisatie, delegatie
Programma Onderwijs en Ondersteunde Diensten moeten veel afstemmen Wringt hier de matrix?
Participatie Vakgroepen verschillen: verschillen: ofwel hoog ofwel laag Participatie Programma’s redelijk hoog Managers en medewerkers ervaren participatie gelijk, gelijk, evenals WP en OBP
Barrières Cultuur
Cultuur FBK totaal
Barrières Cultuur
De cultuur wordt door alle FBK-onderdelen en ook binnen deze onderdelen verschillend ervaren In het algemeen past de cultuur wel bij een professionele werkomgeving Identiteitsvorming is relatief beperkt (meer beperkt onder managers in vergelijking met medewerkers)
Sturende leiderschapsstijl Invloed van ongeschreven regels (sterke disciplinedominantie)
Redelijke externe oriëntatie
Barrières Cultuur Identiteitsvorming is verschillend (spreiding) Ondersteunende Diensten en Programma Onderzoek laten meest gelijkmatig beeld zien Bestuursteam kent verdeeldheid over het imago De identiteit van vakgroepen is beperkt van omvang
Leiderschap wordt divers gepercipieerd Het bestuursteam neigt veel meer naar delegeren dan de rest van de FBK die de stijl typeert als consulteren of participeren WP ervaart meer improvisatie, improvisatie, OBP meer blauwdruk In het algemeen is de planningsbenadering te adhoc in vergelijking met de leiderschapsstijl en de managementattitude (m.n. voor Vakgroepen en Programma Onderzoek)
Barrières Cultuur
Ongeschreven regels Sterke disciplinediscipline-dominantie Zwakke socialisatie Tolerantie voor vernieuwing passend bij de professionele organisatie
Externe oriëntatie Bestuursteam en Ondersteunende Diensten zijn meer extern gericht dan de Vakgroepen en Programma’s Planningsbenadering is over algemeen propro-actief, actief, enkele vakgroepen wijken hiervan af en zijn meer inactief (grote spreiding vakgroepen)
AGENDA
5
Verandertrajecten
FLEXIBILITEITSAUDIT een integrale management audit Strategische dag
Henk Volberda i.s.m. ERBS & GITP
23 Mei 2002
Bestuurbaarheid organisatie
Hoog
Verandertrajecten
standaardisatie strategische drift Planmatige Organisatie
Flexibele Organisatie
ondernemersgerichte revitalisering
strategische focus
stagnatie professionele revitalisering
Chaotische Organisatie
Laag
Rigide Organisatie
strategische verwaarlozing
Beperkt
Breed
Uitgebreidheid Managementrepertoire = natuurlijk routiniseringstraject = tegenovergestelde revitaliseringstraject
bron: Volberda (1998)
Verandertrajecten
Bestuurbaarheid organisatie
Hoog
Positionering FBK totaal
standaardisatie strategische drift
stagnatie
ondernemersgerichte revitalisering strategische Planmatige Onderfocus Organisatie Vak- wijs groepen strategische FBK verwaarlozing Onderzoek professionele Chaotische revitalisering Organisatie
Laag
Rigide Organisatie
Flexibele Organisatie
Beperkt
Breed
Uitgebreidheid Managementrepertoire = natuurlijk routiniseringstraject = tegenovergestelde revitaliseringstraject
bron: Volberda (1998)
AGENDA
6
Conclusies
FLEXIBILITEITSAUDIT een integrale management audit Strategische dag
Henk Volberda i.s.m. ERBS & GITP
23 Mei 2002
Conclusies
Vanuit de omgeving wordt er veel gevraagd op de gebieden Kennis/Technologie Studenten Randvoorwaarden (m.n. van universiteit)
Om hierop in te spelen, zouden volgende flexibiliteitsaspecten verbeterd moeten worden Arbeidsmarkt voor personeel, Vooropleidingsinstellingen, Vooropleidingsinstellingen, Financiële middelen, CoCo-producenten, Externe klanten en PMC’s (in algemeen output-maatregelen)
Conclusies In het algemeen vraagt dit om meer activiteiten opzetten rondom financiële middelen meer samenwerkingsverbanden opzetten (co(co-producenten) wat ook gebruikt kan worden en effect kan hebben op arbeidsmarkt voor personeel
Onderzoek: sterker professionaliseren Professionele revitalisering
Onderwijs: meer ondernemende initiatieven Ondernemende revitalisering
Fricties van de matrix: vakgroepen in spagaat Duale revitalisering -> Duale managementstijl
Conclusies Het volgende potentieel is hiervoor aanwezig in de organisatie Brede inzetbaarheid van mensen en middelen Redelijk breed kennisrepertoire Redelijk hoge participatie Grote externe oriëntatie
De volgende belemmeringen zijn aanwezig Routinematig proces en vaste inrichting Onnodig veel communicatie en overleg nodig Zwakke identiteit, leiderschapsstijl niet toereikend, te sterke disciplinedominantie
Conclusies
Welke route voor de FBK? de Vakgroepen? de Programma’s (afzonderlijk)
Route hangt af van hoe wordt potentieel verder benut hoe worden barrières opgelost Met welke omgevingseisen willen we rekening houden?
Audit
Omgeving & Management
Evaluatie
1
Bedankt voor uw aandacht
2
4
5
3
6
Barrieres
Verandertrajecten
Conclusies
FLEXIBILITEITSAUDIT een integrale management audit Strategische dag
23 Mei 2002