Fiscaal Recht

De opleiding

Fiscaal Recht 2004-2005

FISC

3

Inhoudsopgave WOORD VOORAF ........................................................................................................................................ 5

I.

II. ALGEMENE STUDIEINFORMATIE ........................................................................................................ 6 A. B. C. D. E. F. G. H. I. J. K. L.

ATTENTIE! .................................................................................................................................................. 6 ADRESWIJZIGINGEN................................................................................................................................ 6 ROOSTERS................................................................................................................................................... 6 STUDIERAADGEVER BELASTINGRECHT .......................................................................................... 6 INSTAPREGELING NAAR DE DIFFERENTIATIEFASE...................................................................... 6 INSCHRIJVING ........................................................................................................................................... 6 DEELTIJDOPLEIDING............................................................................................................................... 7 STUDEREN IN HET BUITENLAND ........................................................................................................ 7 INLICHTINGEN .......................................................................................................................................... 7 TELETOP...................................................................................................................................................... 7 EVALUATIE VAN HET ONDERWIJS ..................................................................................................... 7 MEDEWERKERS ........................................................................................................................................ 8

III. INHOUD VAN HET ONDERWIJSPROGRAMMA .................................................................................. 9 A. B. C. D.

ALGEMEEN................................................................................................................................................. 9 METHODE VAN ONDERWIJS ................................................................................................................. 9 PROGRAMMA-OVERZICHT BASISDOCTORAAL EN DIFFERENTIATIEFASE I EN II ............. 10 PARTICIPANTENSYSTEEM................................................................................................................... 11

IV. OVERGANGSMAATREGELEN ................................................................................................................ 13 A. B. C. D.

WIJZIGING STUDIELAST....................................................................................................................... 13 OVERGANGSREGELING M.B.T. INVOERING BAMA...................................................................... 13 INVOERING MOOT COURT FISCAAL EN INTEGRATIEVAK........................................................ 14 HERSCHIKKING ALGEMENE ECONOMIE EN OPENBARE FINANCIËN .................................... 16

V. DIFFERENTIATIEFASE 2E JAAR.............................................................................................................. 17 A. B. C. D. E. F. G. H. I.

FORMEEL BELASTINGRECHT ............................................................................................................. 17 VENNOOTSCHAPSBELASTING II........................................................................................................ 17 INTERNATIONAAL EN EG BELASTINGRECHT I............................................................................. 18 INTERNATIONAAL EN EG BELASTINGRECHT II ........................................................................... 19 THEORIE VAN HET BELASTINGRECHT............................................................................................ 20 FISCAAL COMPTABELE TOEPASSINGEN (FCT) ............................................................................. 20 INTEGRATIE ............................................................................................................................................. 21 REGELING KEUZEVAKKEN ................................................................................................................. 22 SCRIPTIE (DIRECTE BELASTINGEN).................................................................................................. 23

VI. DIVERSEN ...................................................................................................................................................... 24 A. B. C.

AANBEVOLEN PERIODIEKEN ............................................................................................................. 24 BIBLIOTHEKEN ....................................................................................................................................... 24 STUDENTENACTIVITEITEN ................................................................................................................. 25

VII. ONDERWIJS ONDERSTEUNING............................................................................................................ 26 A. B. C. D. E. F.

ONDERWIJS INFORMATIE CENTRUM............................................................................................... 26 STUDIEADVISEURS................................................................................................................................ 30 AFDELING ONDERWIJSMATERIALEN .............................................................................................. 30 TELETOP.................................................................................................................................................... 31 EXAMENCOMMISSIE ............................................................................................................................. 32 BIBLIOTHEEKGEBRUIK ........................................................................................................................ 32 FISC

4 G. SLUITING VAN GEBOUWEN ................................................................................................................ 33 H. ASSESSOR: STUDENT-LID FACULTEITSBESTUUR ........................................................................ 33 I. INSPRAAK VOOR STUDENTEN ........................................................................................................... 34 J. HET DEELTIJD- EN AVONDONDERWIJS........................................................................................... 35 K. TEMPOBEURS/PRESTATIEBEURS ...................................................................................................... 35 L. STUDEREN IN HET BUITENLAND ...................................................................................................... 35 M. AFSTUDEREN........................................................................................................................................... 38 VIII. ONDERWIJSROOSTERS ......................................................................................................................... 41

FISC

5

I. Woord vooraf In deze documentatiemap vindt u informatie over de (‘oude’) doctoraalopleiding fiscaal recht en de daartoe behorende vakken voor het studiejaar 2004-2005. In verband met de invoering van de bachelor- en masteropleiding fiscaal recht worden in het studiejaar 2004-2005 alleen de vakken uit het vierde jaar (differentiatiefase) “oude stijl” gedoceerd. Alleen voor die vakken vindt u de informatie in deze map. Informatie over de bachelor- en masteropleidingen fiscaal recht kunt u vinden in de studiegids 2004/2005, verkrijgbaar bij Onderwijsmaterialen en op www.law.leidenuniv.nl onder het kopje onderwijs. Voor studenten die een of meer tentamens uit het derde jaar van de opleiding “oude stijl” nog niet hebben behaald, zijn per vak afzonderlijke regelingen getroffen. Informatie vindt u in de brochure ‘Conversietabellen Differentiatiefases’ (april 2004). Deze brochure is in het voorjaar van 2004 aan de studenten toegestuurd, en is tevens te vinden op www.law.leidenuniv.nl (achtereenvolgens klikken op “studenten”, “rechten en plichten van studenten”, “Overgangsregeling invoering bachelor/masterstructuur”). Behalve inhoudelijke informatie bevat deze map een overzicht van relevante procedures en bepalingen en tentamendata. Te late aanmelding voor tentamens kan leiden tot uitsluiting van deelname. Ik adviseer u daarom nu reeds in uw agenda de in deze map opgenomen data van aanmelding te noteren. De informatie in deze documentatiemap moest al geruime tijd voor aanvang van het studiejaar worden aangeleverd. Om die reden is het van belang om steeds goede nota te nemen van mededelingen in 'Mare' en op TeleTop (Fiscaal recht Algemeen). Namens alle docenten wens ik u een succesvol studiejaar 2004-2005. Mw. prof. mr. T. Bender, hoofd van de afdeling Belastingrecht

FISC

6

II. Algemene studieinformatie A. ATTENTIE! Alle gegevens in deze bundel worden verstrekt onder het strikte voorbehoud van eventuele wijzigingen, die zo spoedig mogelijk na bekend worden zullen worden gepubliceerd op TeLeTop, en in de regel ook in ‘Mare' of op het prikbord bij het secretariaat van de afdeling. B. ADRESWIJZIGINGEN Adreswijzigingen kunnen op vier manieren worden doorgegeven: 1. Via U-Twist (http://ulcn.leidenuniv.nl) 2. Via een e-mail naar de centrale studentenadministratie van de universiteit. ([email protected]) 3. Via de Informatiebalie van ICS (studentencentrum Plexus, Kaiserstraat 25). 4. Of door een adreswijziging te sturen naar: Universiteit Leiden ICS Studentenadministratie Postbus 9500 2300 RA Leiden In alle gevallen dient men het studentnummer te vermelden. Vergeet niet de adreswijziging bij de IBG (www.ib-groep.nl) en het GBA door te geven. C. ROOSTERS De definitieve roosters van vakken staan ongeveer 3 weken vóór aanvang van het desbetreffende blok op TeLeTop en/ of liggen op het secretariaat. Toezending van roosters is NIET mogelijk. D. STUDIERAADGEVER BELASTINGRECHT Indien zich in incidentele gevallen moeilijkheden bij de studie voordoen, kan men hierover contact opnemen met de fiscale studieraadgever, de heer dr. J.A. Booij. Dit gebeurt bij voorkeur per e-mail: [email protected]. U krijgt dan zo spoedig mogelijk, doch in elk geval binnen een week, antwoord. E. INSTAPREGELING NAAR DE DIFFERENTIATIEFASE Bij de overgang van de basisdoctoraalfase naar de differentiatiefase had u te maken met een zogenoemde instapregeling. Voor de overgang van het derde naar het vierde jaar bestaat een dergelijke regeling niet. Wel moeten studenten er rekening mee houden dat voor het volgen van vakken uit het tweede jaar van de differentiatiefase kennis van stof uit het eerste jaar van de differentiatiefase vaak onontbeerlijk is. F. INSCHRIJVING Inschrijving als student Informatie betreffende inschrijvingen kunt u vinden op www.leidenuniv.nl (klikken op “studenten”). Een inschrijving als student bij de universiteit geldt maximaal voor 12 maanden (van 1 september t/m 31 augustus). Elk jaar moet de inschrijving gecontinueerd worden. Studenten die ingeschreven staan aan de universiteit ontvangen in mei/juni de inschrijvingsformulieren voor het jaar daarna. FISC

7 Studenten die eerder hebben ingeschreven en niet automatisch hun formulieren hebben gekregen kunnen het beste even contact opnemen met de Informatiebalie (studentencentrum Plexus, Kaiserstraat 25). Inschrijving participantensysteem Indien men wil deelnemen aan het participantensysteem, dient men zich voor de meeste vakken in te schrijven op de daarvoor bestemde intekenlijsten. Bij de informatie per vak staat steeds aangegeven waar men zich moet inschrijven. In de regel is dit op het secretariaat van de afdeling die het onderwijs verzorgt. Inschrijven is steeds mogelijk vanaf circa vier weken voordat het onderwijs in het vak begint. De inschrijftermijn sluit één week voor aanvang van het onderwijs in het betreffende vak. Inschrijving tentamens Via U-twist (Tentamen en Werkgroepen Inschrijving en Studieresultaten) op http://ulcn.leidenuniv.nl G. DEELTIJDOPLEIDING Er wordt een deeltijdprogramma verzorgd, waarvan bijna alle colleges en werkgroepen in de avond plaatsvinden. Het avondprogramma loopt parallel met het dagprogramma, zodat avonden dagstudenten tegelijkertijd het tentamen kunnen afleggen (overdag). Het onderwijs van een aantal vakken wordt op één tijdstip voor voltijd- en deeltijdstudenten samen gegeven in de late middaguren (doorgaans tussen 17 en 19u). In uitzonderingsgevallen moeten deeltijdstudenten overdag het onderwijs volgen. De keuzevakken worden doorgaans alleen overdag gedoceerd. Voor deeltijdstudenten gelden dezelfde regels als voor voltijdstudenten. H. STUDEREN IN HET BUITENLAND In het kader van o.a. het Erasmus-project en het uitwisselingsprogramma met de University of Florida, Gainesville (U.S.A.) bestaat de mogelijkheid onder bepaalde voorwaarden enkele maanden te studeren aan een universiteit in het buitenland. Voor nadere inlichtingen kunt u zich wenden tot prof. mr. C. van Raad of het LUWP, Rapenburg 69, Leiden, tel. : 071-5277609, e-mail: [email protected] I. INLICHTINGEN Indien men verdere informatie over de studie wenst, doet men er goed aan zich te richten tot [email protected]. De brochure van de opleiding Fiscaal Recht vindt u op www.fiscaaleconomisch.leidenuniv.nl, dan naar “Belastingrecht”. Voor dringende aangelegenheden kunt u telefonisch contact opnemen met het secretariaat van de afdeling (tel. 071-5277840, bij voorkeur tussen 09.00 –12.00 uur). Tentamenuitslagen worden via U-Twist bekend gemaakt. Telefonische inlichtingen over tentamencijfers/creditpunten worden niet verstrekt. J. TELETOP Deze documentatiemap is met zorg samengesteld. Toch is het mogelijk dat nog wijzigingen optreden. Het is daarom van groot belang regelmatig de berichten op TeLeTop (http://teletop.leidenuniv.nl) te lezen. K. EVALUATIE VAN HET ONDERWIJS Alle vakken in de fiscale opleiding worden jaarlijks geëvalueerd. Deze evaluaties geven de docenten, het bestuur van de afdeling en het opleidingsbestuur een schat aan informatie en dragen ertoe bij dat de kwaliteit van het onderwijs en alles er omheen waar nodig kan worden verbeterd. De FISC

8 evaluaties worden besproken in de vergaderingen van de opleidingscommissie en komen aan de orde in functioneringsgesprekken met docenten. De evaluaties vinden plaats aan het eind van de tentamens. Hoewel het voor studenten niet altijd plezierig is om na de inspanning van het tentamen het evaluatieformulier nog te moeten invullen, blijkt uit een evaluatie op dit tijdstip de beste informatie te komen; het onderwijs is nog maar kort daarvoor afgesloten en er kunnen ook vragen worden gesteld naar het tentamen zelf. Hoe meer evaluatieformulieren ingevuld worden ingeleverd, des te betrouwbaarder is de informatie. Het is daarom in het belang van de studenten dat iedereen aan de evaluaties meewerkt. L. MEDEWERKERS

Prof. Mr. T. Bender Mr. J.P. Boer Mr. J.A. Booij Mr. C.M.S. Bornhaupt Drs. M. Bravenboer Mr. K.M. Braun Mr. B.E. Castelijn Mr. W.A. Dijkstra Mr. S.C.W. Douma Mr. Y.E. Gassler Drs. S.J.C. Hemels Prof. Mr. Ch.J. Langereis Mr. H. Lohuis Mr. C.N.H. Lokerse Prof. dr. A.O. Lubbers Mr. V.M. Maat Mr. drs. H. Pijl Prof. Mr. C. van Raad Mr. M. Rabenort Dr. R.W.G. Rouwers Mr. M.H.C. Ruijschop Mr. J. van Soest Mr. J.W. de Tombe Mr. M.M. Vogel Dr. H. Vording Prof. mr. R.J. de Vries Prof. Mr. O.I.M. Ydema Mr. M.J. Ziepzeerder

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

Secretariaat Belastingrecht

[email protected]

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

FISC

9

III. Inhoud van het onderwijsprogramma A. ALGEMEEN Het onderwijs in het belastingrecht in de differentiatiefase van de fiscaal-juridische opleiding wordt grotendeels verzorgd door de afdeling belastingrecht. Definitieve roosters, syllabi, vraagstukken en ander studiemateriaal buiten de verplichte literatuur, zijn bij de aanvang van het betreffende vak verkrijgbaar. Mochten ook na raadpleging van de gegevens nog vragen onbeantwoord blijven, dan kunt u uw vraag per e-mail aan het secretariaat van de afdeling belastingrecht sturen ([email protected]). De voornaamste onderwijsdoelstelling van de afdeling is de aanstaande fiscalisten niet alleen een wetenschappelijke maar tevens operationele voorbereiding te verschaffen op hun toekomstige loopbaan. Grondige kennis van achtergrond, samenhang en ontwikkeling van de fiscale regelgeving is daarbij een eerste vereiste. Die kennis kan uitsluitend worden bereikt wanneer tevens inzicht wordt verkregen in doelstellingen en maatschappelijke effecten van de belastingheffing. Via jurisprudentieen literatuurstudie dient de student te leren zich in korte tijd oriënteren. Voorop staat de studie van het Nederlands belastingrecht in al zijn facetten. Daar hoort bij formeel belastingrecht (o.a. procesrecht en invordering) en `rechtsvinding' (o.a. interpretatiemethoden en beginselen van behoorlijk bestuur). Bestudering van het internationaal belastingrecht (waaronder het verdragsrecht) en de belastingharmonisatie in de E.G. hebben een belangrijke plaats. De fiscale studie is een veelzijdige. Voor iedere fiscalist is kennis van boekhouden en bedrijfseconomie noodzakelijk en wel op een niveau waarop men inhoud en kwaliteit van de administratieve verslaglegging van particulieren en ondernemingen kan toetsen en doorgronden op de fiscale merites. Fiscal accounting behoort tot de onderwerpen in de differentiatiefase. Daar de belastingopbrengsten de belangrijkste inkomstenbron vormen voor de overheid, wordt gedegen aandacht besteed aan de leer der openbare financiën. Nadat de kandidaat alle tentamens met voldoende resultaat heeft afgelegd en hij/zij tevens zelfstandig een voldoende scriptie heeft vervaardigd, wordt hem/haar een doctoraalbul uitgereikt. B. METHODE VAN ONDERWIJS De meeste vakken omvatten een periode van 2 tot 7 weken. Elk vak wordt afgesloten met een tentamen. Daarenboven wordt voor elk vak nog een maal per jaar een herkansingsmogelijkheid geboden. Het onderwijsprogramma beoogt de zelfwerkzaamheid van de student zo veel mogelijk te stimuleren. Daarbij komt een belangrijke betekenis toe aan de behandeling van vraagstukken in werkgroepen, die een grondige voorbereiding van het verstrekte studiemateriaal vergen. Meestal is vereist dat de deelnemers hun schriftelijke uitwerkingen van de vraagstukken vóór bepaalde data inleveren. Deze uitwerkingen worden door de docent(en) nagezien, beoordeeld, waarna een groepsgewijze bespreking volgt. Belangrijke delen van het programma worden gedoceerd met behulp van het `participantensysteem’(zie hierna onder ‘d’). Casus- en vraagstukkenprogramma's dienen ertoe, de student in staat te stellen de verworven kennis `operationeel' te maken. Aan redactionele vaardigheden wordt grote aandacht besteed. De afstudeerscriptie dient enerzijds dezelfde doeleinden als de vraagstukkenprogramma's, en anderzijds staan de eigen inventiviteit en de wetenschappelijke speurzin van de student centraal.

FISC

10 Onderwijs- en onderzoekprogramma van de vakgroep en de werkverdeling over de stafleden waarborgen een optimale wisselwerking tussen beide elementen van de academische wereld en daarmee de wetenschappelijke kwaliteit van het onderwijs. C. PROGRAMMA-OVERZICHT BASISDOCTORAAL EN DIFFERENTIATIEFASE I EN II Ter informatie vindt u hierna ook een overzicht van de vakken uit de basisdoctoraalfase (2e studiejaar) en eerste jaar van de differentiatiefase (derde studiejaar). Met nadruk wordt vermeld dat alleen de vakken van de differentiatiefase tweede jaar (vierde studiejaar)nog worden gedoceerd in het studiejaar 2004-2005. Studieprogramma opleiding Basisdoctoraal Burgerlijk recht I + II Fiscale informatiesystemen Inleiding economie voor fiscalisten Fiscale bedrijfseconomie Belastingrecht voor fiscalisten Handelsrecht Jaarrekening

11,4 en 8,6 ECTS 5,7 ECTS 7,2 ECTS 5,7 ECTS 5,7 ECTS 11,4 ECTS 4,3 ECTS

Differentiatiefase 1e jaar Eerste jaar Fiscaal Recht Inkomstenbelasting I Geschiedenis van het belastingrecht Vennootschapsbelasting I Successierecht/Belastingen van het Rechtsverkeer Bestuursrecht Loonbelasting/Premieheffing en pensioenen Inkomstenbelasting II Voortgezette Openbare Financiën Algemeen blok indirecte belastingen

8,6 ECTS 2,9 ECTS 7,2 ECTS 5,7 ECTS 5,7 ECTS 5,7 ECTS 8,6 ECTS 5,7 ECTS 10 ECTS

Differentiatiefase 2e jaar Tweede jaar Fiscaal Recht 38-43 43-47 47-52 01-04 04-08 08-12 14-20 15-25 14-19 14-24

Formeel belastingrecht Vennootschapsbelasting II Internationaal Belastingrecht I Internationaal Belastingrecht II Theorie van het belastingrecht Fiscaal comptabele toepassingen Integratie Moot Court Keuzevak Scriptie

7,2 ECTS 5,7 ECTS 7,2 ECTS 5,7 ECTS 4,3 ECTS 7,2 ECTS 4,3 ECTS 2,9 ECTS 7,2 ECTS 8,6 ECTS

Studenten die in een eerder studiejaar aan de afstudeervariant Fiscale Advocatuur zijn begonnen verwijzen wij naar de website: www.fiscaaleconomisch.leidenuniv.nl. In verband met de overgang naar de bachelor-masterstructuur kan niet meer met een studie in deze afstudeervariant worden begonnen. FISC

11 D. PARTICIPANTENSYSTEEM Bedoeling van het participantensysteem Het participantensysteem is in het leven geroepen als leersysteem, dat studenten moet stimuleren om zich de studiestof en vaardigheden op een gestructureerde wijze eigen te maken en zich over de fiscale vraagstukken een mening te vormen. Studenten die geheel volgens dit systeem studeren krijgen als beloning een credit van 0,5 pt op het tentamencijfer. Vanwege de omvang en moeilijkheidsgraad van de te bestuderen stof van de fiscale vakken en de eigen te maken vaardigheden, is het van belang dat studenten op verschillende wijzen met de in een week te bestuderen stof en uit te werken casus bezig zijn, en dat zij met elkaar over de stof discussiëren. In de werkgroepbijeenkomst kan de student worden gevraagd om ten aanzien van een fiscaaljuridisch probleem gemotiveerd een oplossing aan te dragen of zijn/haar eigen mening te formuleren en te verdedigen. Ook kan een vraagstuk eisen dat de student bepaalde jurisprudentie of beleidsbesluiten moet raadplegen of literatuuronderzoek moet verrichten. (a)Eigen maken van de studiestof Het participantensysteem is erop gericht dat studenten zich wekelijks structureel op de volgende wijze de studiestof eigen maken: 1. bestuderen van de opgegeven stof, arresten, artikelen enz.; 2. volgen van het hoorcollege; 3. individueel uitwerken van alle opgegeven casus; 4. in studentwerkgroepje bespreken van de uitwerkingen en formuleren van een gemeenschappelijk in te leveren antwoord; 5. werkgroepbijeenkomst waarin studenten hun uitwerking toelichten. Direct na de werkgroepbijeenkomst herhaalt zich dit traject voor de volgende onderwijsweek. Direct na de laatste onderwijsweek is het tentamen. De intensieve wijze van bestuderen van de stof en uitwerken van de casus bewerkstelligt dat studenten goed voorbereid zijn voor het tentamen. De ervaring heeft geleerd dat studenten die serieus aan het participantensysteem hebben deelgenomen in de regel slagen voor het tentamen. Voor studenten die niet hebben deelgenomen is die kans veel kleiner. Ten slotte is nog van belang dat het nadrukkelijk niet de bedoeling is dat studenten de voor te bereiden casus onderling verdelen en de afzonderlijke uitwerkingen aan elkaar geplakt als gemeenschappelijke uitwerking inleveren. Iedere student dient alle casus eerst individueel voor te bereiden, alvorens deze in het studentwerkgroepje te bespreken. Werkwijze van het participantensysteem Deelnemende studenten vormen groepjes van maximaal vier personen (student-werkgroepen). Studenten bestuderen wekelijks de stof en bereiden op de hiervoor onder de punten 3 en 4 omschreven manier de casus voor. De individuele uitwerking als vermeld onder 3 geldt ook voor de vraagstukken die betrekking hebben op het opzoeken van jurisprudentie en literatuur. De studentwerkgroepen leveren ter voorbereiding op iedere werkgroepbijeenkomst de schriftelijke, groepsgewijs gemaakte uitwerkingen van de opgegeven vraagstukken in via TeLeTop. Deze uitwerkingen worden steekproefsgewijs nagezien en worden niet aan de studenten geretourneerd. Indien de student is gevraagd om jurisprudentie of literatuur op te zoeken, moet iedere student individueel in staat zijn om hetgeen hij heeft gevonden tijdens de werkgroep te tonen. In dit geval volstaat derhalve niet één groepsexemplaar. De deelname aan het participantensysteem veronderstelt 100% aanwezigheid en voldoende participatie bij elke werkgroep. Bij elke werkgroep (niet bij de hoorcolleges) wordt hiertoe een presentielijst rondgestuurd. Tijdens elke werkgroep vindt een mondelinge toetsing plaats. Deze toetsing is uitdrukkelijk bedoeld als individuele toetsing en kan niet bestaan uit het voorlezen van het groepsgewijs geformuleerde antwoord of uit een collectief antwoord van de groep. Door deelname aan het participantensysteem is het mogelijk een credit te behalen. FISC

12 Voorwaarden credit Een credit wordt toegekend indien: 1. de student aanwezig is bij alle werkgroepbijeenkomsten en colleges; en 2. de student tijdens iedere werkgroepbijeenkomst in staat is tot het geven van een voldoende mondelinge toelichting; en 3. de student ter voorbereiding op iedere werkgroepbijeenkomst meewerkt aan een (op tijd ingeleverde) voldoende schriftelijke uitwerking. Tot de voorbereiding van de werkgroepen behoort ook het voorbereid hebben van opgegeven jurisprudentie, artikelen e.d. (ook die voor één van de voorafgaande hoorcolleges is opgegeven) en het voorbereid hebben en kunnen tonen van de jurisprudentie en literatuur die zelf moet worden opgezocht. In bijzondere omstandigheden is het mogelijk bij maximaal één werkgroepbijeenkomst (één 'week') te verzuimen op een of meer van de bovengenoemde aspecten zonder dat dit nadelige gevolgen heeft voor het behalen van de credit. Let wel: deze mogelijkheid is uitdrukkelijk bedoeld voor bijzondere omstandigheden als ziekte en is niet bedoeld als vrije week. Men kan dus één week 'missen' op alle onderdelen (aanwezigheid, schriftelijk en mondeling) en toch een credit behalen. Afwezigheid bij een werkgroepbijeenkomst in de ene week en bijv. een onvoldoende mondelinge toelichting of het niet kunnen overleggen van de gevraagde jurisprudentie bij een werkgroepbijeenkomst in een andere week heeft echter tot gevolg dat geen credit kan worden verleend. Met nadruk wordt opgemerkt dat ten aanzien van de onder 1 t/m 3 genoemde voorwaarden geen uitzonderingen worden gemaakt, ook niet ingeval de afwezigheid wordt veroorzaakt door tentamens, werkverplichtingen, studentenactiviteiten, ziekte, sterfgevallen etc. In geval van afwezigheid bij de werkgroepbijeenkomst waarvoor men zich heeft ingeschreven, is het niet mogelijk als participant deel te nemen aan een andere werkgroep-bijeenkomst in de desbetreffende week. De credit bedraagt 0,5 punt en wordt bij het tentamencijfer opgeteld. De credit geldt alleen voor het tentamen dat onmiddellijk na afloop van de blokcursus wordt afgenomen en niet voor herhalingstentamens. Let op: de ervaring heeft helaas geleerd dat zich soms binnen actieve studentwerkgroepjes 'lifters' schuilhouden. Hierdoor is het nodig om het behalen van een credit aan strikte regels te binden. De indruk zou daardoor kunnen ontstaan dat het participantensysteem en het behalen van een credit doelen op zich zijn. Inlevering uitgewerkte vraagstukken Ieder studentwerkgroepje dient de uitgewerkte vraagstukken op de (werk)dag voorafgaand aan de eerste van de twee of drie parallelle werkgroepbijeenkomsten vóór 20.00 uur middels TeLeTop in te leveren (één uitwerking per groep).

FISC

13

IV. OVERGANGSMAATREGELEN A. WIJZIGING STUDIELAST Tot op heden werd de studielast voor vakken uitgedrukt in studiepunten. Een studiepunt staat voor 40 uren studie. In verband met de internationalisering en invoering van de bachelor- en masteropleidingen, is de universiteit in de loop van het studiejaar 2002 / 2003 overgegaan tot het uitdrukken van de studielast voor vakken in zogenaamde ECTS-punten. Een ECTS-studiepunt staat voor 28 uren studie. Een studiejaar in ECTS uitgedrukt bestaat uit 60 punten. Bij de ECTS-conversie zijn studiepunten vertaald naar ECTS-punten. Dit is gebeurd door studiepunten te vermenigvuldigen met 1,43 en het resultaat rekenkundig af te ronden tot op 1 decimaal. Om te kunnen zien wat de waardering in ECTS wordt kan de onderstaande tabel worden geraadpleegd. studiepunten 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

ECTSpunten 1,4 2,9 4,3 5,7 7,2 8,6 10,0 11,4 12,9 14,3 15,7 17,2

studiepunten 13 14 15 16 17 18 19 20 21 42 126 168

ECTSpunten 18,6 20,0 21,5 22,9 24,3 25,7 27,2 28,6 30,0 60,1 180,2 240,2

B. OVERGANGSREGELING M.B.T. INVOERING BAMA Per september 2002 heeft de faculteit een begin gemaakt met de gefaseerde invoering van de bachelor/master-structuur. In 2002-2003 gold dit alleen voor de nieuwe eerstejaars rechtenstudenten en voor de tweedejaarsstudenten van de opleiding criminologie. Vanaf 2003-2004 is het tweede bachelor jaar voor de opleidingen rechtsgeleerdheid (inclusief de major/minorcombinaties), fiscaal recht en notarieel recht ingevoerd, evenals het derde jaar bachelor criminologie. In het studiejaar 2004-2005 wordt het derde jaar van de bachelors ingevoerd en het eerste jaar van de master criminologie. Deze invoering kan ook voor de huidige oude-stijlstudenten gevolgen hebben, omdat tegelijkertijd het onderwijs in de opleiding oude stijl wordt afgebouwd. De faculteit heeft hiervoor een overgangsregeling opgesteld. Ook is per opleiding een 'conversietabel' opgesteld waarin wordt aangegeven wanneer welk vak voor het laatst gegeven en getentamineerd wordt in de oude stijl. Deze regeling en de conversietabellen zijn in juni 2002 per post naar alle studenten verzonden; ze kunnen desgewenst worden afgehaald bij het Onderwijsinformatiecentrum (waar u ook welkom bent met vragen over dit onderwerp) of worden geraadpleegd via de facultaire website (www.law.leidenuniv.nl). In juli 2003 is een vervolgbrief gestuurd met nadere mededelingen omtrent de gevolgen van de invoering van het tweede jaar bachelor. De allerlaatste informatie omtrent de conversie is in mei 2004 verstuurd. Al deze informatie is na te lezen op www.law.leidenuniv.nl Ga naar “studenten”, en kijk dan onder “rechten en plichten van studenten” bij “overgangsregeling invoering bachelor/masterstructuur”. FISC

14 Bovendien wijzen wij u op het volgende: Oude-stijlstudenten worden geacht de oude-stijlvakken, die nog worden aangeboden, te volgen en ook uitsluitend in die vakken tentamen af te leggen. U dient zich te houden aan hetgeen gesteld is in de overgangsregeling, art. 5, lid 7. Samengevat komt dit erop neer dat oude-stijlstudenten alléén dan bachelorvakken mogen volgen, indien deze vakken expliciet in de conversietabel per collegejaar staan aangegeven. Voor alle andere vakken geldt, dat er geen vrijwillige conversie is toegestaan. Het is dus oude-stijlstudenten niet toegestaan aan te schuiven bij het onderwijs van de nieuwe bachelorvakken en hierin tentamen af te leggen. Let u er goed op, dat de hertentamens van de nieuwe stijl vakken niet allemaal plaatsvinden in augustus. Raadpleeg hiervoor de roosterschema’s van de bacheloropleidingen op www.law.leidenuniv.nl of op de tentamenkalender. Mocht u als oude-stijlstudent toch willen deelnemen aan een bachelorvak terwijl het oude vak nog wordt aangeboden, kunt u een verzoek richten aan de examencommissie, p/a OIC, postbus 9520, 2300 RA Leiden. C. INVOERING MOOT COURT FISCAAL EN INTEGRATIEVAK In het cursusjaar 2000-2001 is een aanvang gemaakt met de aanpassing dat het fiscale onderwijsprogramma. In dat jaar heeft een herschikking plaatsgevonden van de vakken in het eerste jaar van de differentiatiefase: één vak is komen te vervallen (Belastingen van lagere overheden/Milieuheffingen), het vak Geschiedenis van het belastingrecht is teruggebracht van 5,7 ECTS naar 2,9 ECTS en het vak Successierecht/Belastingen van rechtsverkeer is verplaatst van het tweede naar het eerste jaar van de differentiatiefase. Deze wijzigingen waren gericht op de invoering van de vakken Integratievak (4,3 ECTS) en Moot court fiscaal (2,9 ECTS) in het tweede jaar van de differentiatiefase directe belastingen. Deze invoering kreeg in het studiejaar 2001-2002 haar beslag. In verband hiermee is het vak Theorie van het belastingrecht teruggebracht van 5,7 ECTS naar 4,3 ECTS. Basisdoctoraal Burgerlijk recht I Burgerlijk recht II Inleiding Economie Fiscale informatiesystemen Fiscale bedrijfseconomie Inleiding belastingrecht Handelsrecht Jaarrekening

11,4 ECTS 8,6 ECTS 7,2 ECTS 5,7 ECTS 5,7 ECTS 5,7 ECTS 11,4 ECTS 4,3 ECTS

Differentiatiefase Eerste gedeelte: -

Inkomstenbelasting I Geschiedenis van het belastingrecht Bestuursrecht Vennootschapsbelasting I Successierecht/Bel. van rechtsverkeer Materieel strafrecht Loonbelasting Inkomstenbelasting II Voortgezette openbare financiën Algemeen blok indirecte belastingen

8,6 ECTS 2,9 ECTS 5,7 ECTS 7,2 ECTS 5,7 ECTS 7,2 ECTS 5,7 ECTS 8,6 ECTS 5,7 ECTS 10 ECTS

Differentiatiefase Tweede jaar: -

Formeel belastingrecht Vennootschapsbelasting II Internationaal en Europees belastingrecht I

7,2 ECTS 5,7 ECTS 7,2 ECTS FISC

15 -

Internationaal en Europees belastingrecht II Theorie van het belastingrecht Fiscaal comptabele toepassingen Integratievak Moot court (fiscaal) Keuzevak Scriptie

5,7 ECTS 4,3 ECTS 7,2 ECTS 4,3 ECTS 2,9 ECTS 7,2 ECTS 8,6 ECTS

Indien een student in het verleden met goed gevolg het tentamen Belastingen van lagere overheden/Milieuheffing ad 2,9 ECTS en/of het tentamen Geschiedenis van het belastingrecht ad 5,7 ECTS en/of het tentamen Theorie van van het belastingrecht ad 5,7 ECTS met goed gevolg heeft afgelegd, geldt de navolgende regeling:

Indien met goed gevolg is afgelegd:

Behoeft niet te worden gedaan:

Belastingen van lagere overheden/ Milieuheffingen (2,9 ECTS) of

Moot court fiscaal (2,9 ECTS) maar wel Integratievak (4,3 ECTS)

Geschiedenis van het Belastingrecht (5,7 ECTS) Indien met goed gevolg is afgelegd:

Behoeft niet te worden gedaan:

Belastingen van lagere overheden/ Milieuheffingen (2,9 ECTS ) én Theorie van het Belastingrecht (5,7 ECTS) of Geschiedenis van het Belastingrecht (5,7 ECTS) èn Theorie van het belastingrecht (5,7 ECTS)

Belastingen van lagere overheden/ Milieuheffingen (2,9 ECTS) èn Geschiedenis van het Belastingrecht (5,7 ECTS)

Belastingen van lagere overheden/ Milieuheffingen (2,9 ECTS) èn Geschiedenis van het

Integratievak (4,3 ECTS) maar wel Moot Court fiscaal (4,3 ECTS)

Moot court fiscaal (2,9 ECTS) en Integratievak 4,3 ECTS, mits de scriptie wordt uitgebreid naar 10 ECTS.

Moot court fiscaal (2,9 ECTS) en Integratievak (4,3 ECTS)

Belastingrecht (5,7 ECTS) èn Theorie van het belastingrecht (5,7 ECTS) FISC

16 Opgemerkt zij dat een afgerond afstudeerprogramma (ten minste) 240,2 ECTS (60,1 ECTS propedeuse en 180,2 ECTS doctoraal) telt. In geval van twijfel of het gevolgde programma voldoet, wordt geadviseerd met de fiscale studieraadsman/vrouw contact op te nemen. D. HERSCHIKKING ALGEMENE ECONOMIE EN OPENBARE FINANCIËN Voorts is sprake geweest van herschikking van de cursussen Economie/Openbare Financiën (samen 12,9 ECTS) binnen de opleiding Fiscaal Recht in het kader van de herstructurering Economische Vakken. Zo bevat het nieuwe vak Inleiding Economie voor Fiscalisten (7,2 ECTS) twee onderdelen die voorheen afzonderlijk werden gedoceerd, te weten de onderdelen Inleiding Macro-economie (2,9 ECTS) en een Inleiding Openbare Financiën (4,3 ECTS). In het verlengde van deze cursus wordt met ingang van het cursusjaar 2001-2002 in de differentiatiefase een vak Voortgezette Openbare Financiën verzorgd (5,7 ECTS). Overgangsregeling Economische vakken Inleiding Economie voor Fiscalisten: wanneer in een eerder stadium voor een deeltentamen (hetzij Economie Fiscaal, thans onderdeel Inleiding Macro-economie, hetzij Openbare Financiën thans onderdeel Inleiding Openbare Financiën), een voldoende resultaat is behaald, blijft dit geldig. Het eindcijfer wordt vastgesteld op basis van beide deelresultaten in de verhouding 2 : 3 op het moment dat voor beide onderdelen tenminste een 5,5 is behaald. Voortgezette Openbare Financiën: wanneer in een eerder stadium voor een deeltentamen Openbare Financiën (literatuurtentamen; 7,2 ECTS) een voldoende resultaat is behaald, blijft dit geldig. Deze studenten moeten dan nog slechts voor 2,9 ECTS schriftelijk werk leveren voor het vak Voortgezette Openbare Financiën en kunnen zich melden bij het secretariaat Economie. Voor de goede orde zij er op gewezen dat om te kunnen afstuderen (met inachtneming van het bovenstaande) in alle vakken van een afstudeervariant tentamen moet zijn gedaan en tenminste 240,2 ECTS moeten zijn behaald.

FISC

17

V. Differentiatiefase 2e jaar DIRECTE BELASTINGEN

A. FORMEEL BELASTINGRECHT Studiebelasting: Coördinator: Docenten: Secretariaat: Studie/tentamenstof:

Onderwijsvorm: Tentamenvorm: Aanmelden tentamen: Tentamenduur: In te leveren werk: Start onderwijs: Aanmelden onderwijs:

7,2 ECTS mr. C.N.H. Lokerse mr. S.C.W. Douma Departement Fiscale en Economische vakken, Afdeling Belastingrecht, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden nadere informatie over de te gebruiken boeken volgt - Pocket belastingwetten, laatste druk - Syllabi participantensysteem schriftelijk via U-twist 3 uur wekelijks uitgebreide casusoplossingen week 38, 2004 secretariaat belastingrecht (inschrijven is verplicht in verband met toegang TeLeTop en participantensysteem)

Toelichting: Het formele recht omvat het fiscale bestuursrecht, het fiscale bestuursprocesrecht en het invorderingsrecht. Voor de fiscalist is dit onderdeel van groot belang omdat iedere belasting of heffing geconcretiseerd moet worden in een uiteindelijke vaststelling van betaling. Het formele belastingrecht vormt de specie tussen de verschillende bouwstenen die het belastinggebouw vormen. Na afloop van dit onderdeel zult u in staat zijn te beoordelen of belastingaanslagen rechtmatig tot stand zijn gekomen en op welke wijze deze in rechte kunnen worden bestreden tot in hoogste instantie. Voorts kunt u beoordelen wanneer een rechtmatig opgelegde aanslag moet worden betaald - waarbij de algemene beginselen van behoorlijk bestuur een rol spelen - en hoe de fiscus betaling kan afdwingen. Tenslotte kunt u vaststellen welke strafrechtelijke consequenties aan het doen of nalaten van bepaalde fiscaal relevante handelingen verbonden zijn en hoe strafbaarstelling kan worden bereikt. U wordt in dit onderdeel aan de hand van vele voorbeelden geconfronteerd met het schijnbaar in elkaar overlopen van (fiscaal) bestuursrecht, bestuursprocesrecht, (fiscaal) strafrecht en burgerlijk procesrecht. De cursus wordt gegeven in een serie van hoor- en werkcolleges. Op de werkcolleges is het participantensysteem van toepassing. Dit houdt in dat studenten de opgegeven stof dienen te bestuderen, alsmede de vraagstukken voor te bereiden en vooraf dienen in te leveren. In de cursus wordt van u een actieve participatie gevraagd waarmee tot een vergroting van de actieve schriftelijke en mondelinge uitdrukkingsvaardigheid wordt nagestreefd.

B. VENNOOTSCHAPSBELASTING II Aantal ECTS: Coördinator: Docenten:

5,7 ECTS mr. B.E. Castelijn mr. B.E. Castelijn, prof. mr. R.J. de Vries & mr. H. Lohuis FISC

18 Secretariaat: Studie/tentamenstof (onder voorbehoud):


Departement Fiscale en Economische vakken, Afdeling Belastingrecht, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden - Cursus Belastingrecht Inkomstenbelasting, laatste druk, studenteneditie - Cursus Belastingrecht Vennootschapsbelasting, laatste druk, studenteneditie - Syllabi - Pocket belastingwetten, laatste druk - Verdragenbundel participantensysteem essay via U-twist 3 uur wekelijks uitgebreide casusoplossingen week 43, 2004 secretariaat belastingrecht (inschrijven is verplicht in verband met toegang TeLeTop en participantensysteem)

Toelichting: In Vennootschapsbelasting II komt met name de ingewikkelde Vpb-problematiek aan de orde. Ingegaan wordt op de diverse splitsings- en fusievormen voor ondernemingen. Daarbij wordt ook het verband gelegd met de andere belastingen. Tevens wordt aandacht besteed aan de concernopbouw, concernontvlechting en concernfinanciering.

C. INTERNATIONAAL EN EG BELASTINGRECHT I Studiebelasting: Coördinator: Docenten: Secretariaat: Studie/tentamenstof (onder voorbehoud):


7,2 ECTS mr. C.M.S. Bornhaupt mr. C.M.S. Bornhaupt, prof. mr. T. Bender, prof. mr. C. van Raad, dr. R.W.G. Rouwers & mr. M.M. Vogel Departement Fiscale en Economische vakken, Afdeling Belastingrecht, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden - C. van Raad, Studenteneditie (laatste editie) Cursus Belastingrecht (Internationaal Belastingrecht) (laatste druk) - P.J. Wattel, B.J.M. Terra, European Tax Law (laatste druk) - Pocket belastingwetten (laatste druk) - Teksten Internationaal en EG belastingrecht, Kluwer (laatste druk) - Syllabi participantensysteem essay via U-twist 3 uur wekelijks uitgebreide casusoplossingen week 47, 2004 secretariaat belastingrecht (inschrijven is verplicht in verband met toegang TeLeTop en participantensysteem)

Toelichting: Grensoverschrijdende inkomsten-, winst- en vermogensstromen zijn niet weg te denken uit de Nederlandse economie. Dit brengt kwesties van fiscale aard mee. In het vak Internationaal en EG belastingrecht I wordt inzicht verschaft in de fiscale behandeling van dergelijke grensoverschrijdende stromen waarbij Nederland betrokken is. Daarbij gaat het om de FISC

19 heffing van inkomstenbelasting, loonbelasting, vennootschapsbelasting en dividendbelasting. Behandeld worden de belastingplicht van niet-inwoners, de faciliteiten voor buitenlands inkomen van binnenlandse belastingplichtigen, en de wijze waarop belastingverdragen hierop inwerken. Meer concreet wordt aandacht besteed aan de regels voor de buitenlandse belastingplicht in de Nederlandse heffingswetten, het Besluit voorkoming dubbele belasting 2001, en de werking van belastingverdragen alsmede de EG (ontwerp-) richtlijnen op het terrein van de directe belastingen en het zgn. Arbitrageverdrag. Tevens wordt een inleiding Europees belastingrecht verzorgd. Het accent in het onderwijs ligt niet op de materiële regels (die de studenten zelfstandig uit de nauwkeurig toegesneden literatuur leren) doch op het – naar de praktijk leert: met veel moeite – verwerven van inzicht in de wisselwerking van deze regels, en van vaardigheid in het toepassen van de aangeleerde inzichten op niet eerder aangeroerde kwesties. De moeilijkheid van de stof van dit vak schuilt niet zozeer in de theorie, als wel in de toepassing daarvan. Om deze reden ligt het accent in de cursus op de werkgroepbijeenkomsten. Wellicht worden enkele hoorcolleges gegeven door gastdocenten (van wie sommige uit het buitenland die hun college in een vreemde taal geven). Deze gastcolleges worden voor voltijd- en deeltijdstudenten tezamen 's avonds gegeven. Het participantensysteem wordt gehanteerd. Schriftelijke voorbereiding van de werkgroepcasus en mondelinge toelichting tijdens de werkgroepbijeenkomsten vormen daarvan een essentieel onderdeel. Met nadruk wordt vermeld dat integrale bestudering van de voorgeschreven schriftelijke stof vereist is om de werkgroepcasus voor te bereiden. Bij deze cursus wordt gebruik gemaakt van het TeLeTop. Op TeLeTop kunt u vinden: roosters, verplichte stof, uiteenzetting participantensysteem, en een oud tentamen. Tevens vindt u roosterwijzigingen terug op TeLeTop. Ook is het mogelijk via TeLeTop de uitwerkingen van de werkgroepcasus aan te leveren. In deze cursus wordt de student getraind in het toepassen van onderscheidene regelgevingen op casusposities. Daarbij ligt het accent niet op het reproduceren van oplossingen voor behandelde kwesties, doch op het toepassen van de verworven inzichten op niet eerder aangeroerde kwesties.

D. INTERNATIONAAL EN EG BELASTINGRECHT II Studiebelasting: Coördinator: Docenten: Secretariaat: Studie/tentamenstof (onder voorbehoud):


5,7 ECTS mr. C.N.H. Lokerse mr. drs. H. Pijl, mr. M.M. Vogel, prof. mr. C. van Raad Departement Fiscale en Economische vakken, Afdeling Belastingrecht, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden - C. van Raad, Studenteneditie 2001-2002 Cursus Belastingrecht (Internationaal Belastingrecht) (laatste druk) - P.J. Wattel, B.J.M. Terra, European Tax Law (laatste druk) - Pocket belastingwetten (laatste druk) - Teksten International en EG belastingrecht, Kluwer (laatste druk) - Syllabi participantensysteem essay via U-twist 3,5 uur wekelijks uitgebreide casusoplossingen week 1, 2005 secretariaat belastingrecht (inschrijven is verplicht in verband met toegang TeLeTop en participantensysteem)

FISC

20 Toelichting: Dit vak behandelt het internationaal belastingrecht op een meer verdiepend niveau, alsmede het Europees belastingrecht. De kennis van het vak Internationaal en EG belastingrecht I wordt bekend verondersteld. Voor de behandelde onderwerpen wordt verwezen naar de toelichting bij het vak Internationaal en EG belastingrecht I. Naast de daar weergegeven onderwerpen, maakt ook de jurisprudentie van het EG Hof van Justitie op het terrein van de directe belastingen deel uit van de voorgeschreven stof van het vak Internationaal en EG belastingrecht II. Evenals bij het vak Internationaal en EG belastingrecht I, schuilt de moeilijkheid van de stof van dit vak niet zozeer in de theorie, als wel in de toepassing daarvan. Om deze reden ligt het accent in de cursus op de werkgroepbijeenkomsten. Wellicht worden enkele hoorcolleges gegeven door gastdocenten (van wie sommige uit het buitenland en die hun college in een vreemde taal geven). Deze gastcolleges worden voor voltijd- en deeltijdstudenten tezamen 's avonds gegeven. Doorgaans wordt naast het reguliere onderwijs voor 'liefhebbers' een of meerdere avonden aan capita selecta besteed. Het participantensysteem wordt gehanteerd. Schriftelijke voorbereiding van de werkgroepcasus en mondelinge toelichting tijdens de werkgroepbijeenkomsten vormen daarvan een essentieel onderdeel. Met nadruk wordt vermeld dat integrale bestudering van de voorgeschreven schriftelijke stof vereist is om de werkgroepcasus voor te bereiden. Bij deze cursus wordt gebruik gemaakt van het TeLeTop. Op TeLeTop kunt u vinden: roosters, verplichte stof, uiteenzetting participantensysteem, en een oud tentamen. Ook roosterwijzigingen en de cijferlijst kunt u op TeLeTop terugvinden. Ook is het mogelijkheid om via TeLeTop de uitwerkingen van de werkgroepcasus aan te leveren. In deze cursus wordt de student getraind in het toepassen van onderscheidene regelgevingen op casusposities. Daarbij ligt het accent niet op het reproduceren van oplossingen voor behandelde kwesties, doch op het toepassen van de verworven inzichten op niet eerder aangeroerde kwesties.

E. THEORIE VAN HET BELASTINGRECHT Studiebelasting: Coördinator: Docenten: Secretariaat: Studie/tentamenstof (onder voorbehoud): Onderwijsvorm: Tentamenvorm: Aanmelden tentamen: Tentamenduur: Start onderwijs: Aanmelden onderwijs: Toelichting

4,3 ECTS dr. H. Vording dr. H. Vording & prof. mr. O.I.M. Ydema Departement Fiscale en Economische vakken, Afdeling Belastingrecht, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden - Syllabi participantensysteem essay via U-twist n.v.t. week 4, 2005 secretariaat belastingrecht (inschrijven is verplicht in verband met toegang TeLeTop en participantensysteem) (zie syllabus)

F. FISCAAL COMPTABELE TOEPASSINGEN (FCT) Docent(en): Onderwijsperiode: Onderwijsvorm:

prof. dr. J.G. Kuijl RA, J.P.J. Witjes, drs. T.L.M. Verdoes medio februari - eind maart 2005 12 uur hoorcollege 9 uur werkgroep FISC

21 Studiebelasting: Coördinatie: Tentamenvorm: Aanmelden tentamen: Coördinatie: Secretariaat:

2 dagen casus 7,2 ECTS secretariaat Bedrijfseconomie, Steenschuur 25 tel.: 071 (527)7851 schriftelijk open vragen via U-twist de heer Witjes Bedrijfseconomie, Steenschuur 25, tel.: 071 5277851

Toelichting: De onderwijseenheid Fiscaal Comptabele Toepassingen, verder te noemen FC, is de laatste van de serie FIS, FBE en JURK. Het doen van aangifte voor de vennootschapsbelasting en het uitbrengen van fiscaal advies zijn belangrijke onderdelen van de dagelijkse praktijk van een fiscalist. Daarbij moet worden uitgegaan van de al of niet gecertificeerde jaarrekening, die is samengesteld vanuit bedrijfseconomische doelstellingen. Na met goed resultaat deze onderwijseenheid te hebben afgesloten, is de student in staat: - de fiscale vermogensopstelling (fiscale balans) te vervaardigen; - het fiscale resultaat (het belastbare bedrag) te bepalen door middel van vermogensvergelijking; - de winstreconciliatie op te stellen; - de vermogensreconciliatie op te stellen; - de belastinglast te boeken, waar nodig in samenhang met de voorziening latente belastingen en de voorkomende verrekenbare of belastbare dan wel overige tijdelijke verschillen; - de comptabele consequenties van de fiscale wetgeving te verwerken, waarbij met name aandelenfusie, bedrijfsfusie, juridische en splitsing kunnen worden genoemd; - de civielrechtelijke consolidatietechniek en de fiscaalrechtelijke techniek van voegen en ontvoegen te kunnen toepassen. Bij FCT komen de verschillen aan de orde tussen de bedrijfseconomische en de fiscaalrechtelijke wijze van waardering en resultaatbepaling. Het traject dat dient te worden afgelegd tussen deze disciplines wordt onder andere behandeld aan de hand van de inrichting van het aangiftebiljet. FCT vormt onderwijs op eindniveau en kent als ingangseisen het met goed resultaat behaald hebben van het in de eerste alinea genoemde voorafgaande onderwijseenheden. In de afstudeervariant Directe belastingen vormt FCT de comptabele toepassing van de stof uit de fiscale onderwijseenheden Winst uit onderneming, Vennootschapsbelasting en Concernverhoudingen. De stof wordt aangeboden in de vorm van hoor-, responsie- en werkcolleges en casusdagen. Verplichte literatuur J.G. Kuijl e.a.: Vennootschapsbelasting, Jaarrekening en Aangifte, Gouda Kwint, Arnhem, 2e druk 1999. J.G. Kuijl en F. van Breugel: Fiscaal Comptabele vraagstukken en uitwerkingen, Kluwer Deventer, 3e druk 2002. Blokboek FCT 2002/2003.

G. INTEGRATIE Studiebelasting: Coördinator: Docenten: Secretariaat: Studie/tentamenstof: Onderwijsvorm: Aanmelden tentamen:

4,.3 ECTS prof. dr. A.O. Lubbers prof. dr. A.O. Lubbers, drs. M. Bravenboer, mr. B.E. Castelijn & mr. drs. H. Pijl Departement Fiscale en Economische vakken, Afdeling Belastingrecht, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden wordt nader bekend gemaakt participantensysteem via U-twist FISC

22 Start: Aanmelden onderwijs:

week 14, 2005 secretariaat belastingrecht (inschrijven is verplicht in verband met toegang TeLeTop en participantensysteem)

Toelichting: Eén van de doelstellingen van het vak ‘Integratie’ is om de student aan de hand van een aantal praktijkcasusposities te confronteren met de dwarsverbanden tussen de verschillende (materiële) heffingswetten. De behandeling van casusposities waarbij diverse belastingwetten gelijktijdig aan de orde komen, wordt door studenten ervaren als een goede voorbereiding op het werken in de praktijk. Daarnaast zijn er drie weken ingeruimd voor het behandelen van algemene leerstukken die zeer belangrijk zijn voor de beoefening van het belastingrecht en die bij eerdere vakken nog niet (uitvoerig) aan de orde zijn gekomen. Gedacht kan worden aan onderwerpen als: “Uitleg, toetsing en toepassing van fiscale regelgeving”, “Misbruik in het belastingrecht” en “Overgangssituaties, overgangsmaatregelen en terugwerkende kracht”. Een afgestudeerde Leidse fiscalist dient immers niet alleen kennis te hebben van het positieve belastingrecht – waarbij hij tevens zicht heeft op de achtergronden van de diverse regels en de samenhang tussen die regels – maar hij dient ook te weten hoe het belastingrecht wordt uitgelegd, getoetst en toegepast door de rechter. Hij dient bovendien vertrouwd te zijn met algemene leerstukken die een belangrijke rol vervullen binnen het belastingrecht. Het specifieke karakter van dit vak leent zich ervoor om de kennisoverdracht in een mengvorm te doen plaatsvinden die het midden houdt tussen een college en een werkgroep. Om praktische redenen wordt er echter van ‘colleges’ gesproken. Van u wordt verwacht dat u zich door bestudering van de extra literatuur en door het uitwerken van de casusposities voldoende heeft voorbereid op de colleges. De docent verwacht een actieve participatie (het participantensysteem is van toepassing) op de colleges.

H. REGELING KEUZEVAKKEN 1. Studenten Fiscaal recht (directe belastingen) moeten een keuzevakkenpakket van minimaal 15,8 ECTS samenstellen, bestaande uit:; een scriptie van (ten minste) 8,6 ECTS een vrije keuzevakruimte van (ten minste) 7,2 ECTS: alleen keuzevakken van (ten minste) 5 ECTS kunnen als keuzevak worden opgevoerd. 2. a.

Als keuzevakken komen in aanmerking: vakken die deel uitmaken van het oude stijl-doctoraalexamen van een van de opleidingen die worden gedoceerd aan deze faculteit en die geen deel uitmaken van het verplichte curriculum van de afstudeerrichting van de student. Echter: een dergelijk vak mag geen significante mate van overlap hebben met een of meer vakken uit het curriculum van de eigen opleiding (de uitvoerige tekst kunt u raadplegen in de Onderwijs- en Examenregeling). b. vakken die binnen deze faculteit als keuzevakken worden gedoceerd en door de faculteitsraad als zodanig zijn erkend. Het betreft dus keuzevakken oude stijl en nieuwe bachelorkeuzevakken. Alle keuzevakken zijn te raadplegen via de facultaire website. NB: Hieruit volgt dat de verplichte vakken uit een bachelorcurriculum van een van de bacheloropleidingen niet in aanmerking komen als keuzevak. In alle andere gevallen dient vooraf de goedkeuring te worden gevraagd van de studieadviseur. In principe mag de scriptie geen betrekking hebben op een vak dat de student als keuzevak heeft afgelegd. Bij afwijking van deze regel dient de scriptiebegeleider schriftelijk te verklaren dat er tussen de scriptie en het keuzevak geen inhoudelijke overlap bestaat.

FISC

23 Ten behoeve van de administratieve verwerking dient op de tentamenbriefjes die worden afgegeven voor scriptie en keuzevak(ken), naast de naam van het vak en naam en handtekening van de docent, ook het aantal ECTS te worden vermeld. Zie verder de Onderwijs- en Examenregeling Fiscaal recht op de facultaire website: www.law.leidenuniv.nl .

I. SCRIPTIE (DIRECTE BELASTINGEN) Coördinatoren: Studiebelasting:

mr. V.M. Maat & drs. M. Bravenboer 8,6 ECTS

Toelichting: De scriptie-student wordt aangeraden zich reeds in het begin van het laatste studiejaar te oriënteren met betrekking tot het onderwerp en de opzet van een scriptie. De student is in beginsel vrij in de keuze van het onderwerp; uiteraard dient het te passen in het kader van de belastingwetenschap. Daarnaast bestaat de mogelijkheid een onderwerp te kiezen dat samenhangt met de lopende of geplande onderzoeksprojecten van het departement. Een handleiding voor het maken van een scriptie is verkrijgbaar bij de afdeling Studiematerialen. Op de website van de afdeling Belastingrecht is informatie te vinden over de procedure voor het schrijven van een scriptie over een fiscaal onderwerp. Zodra de student een begin wenst te maken met het schrijven van de scriptie, dient de student contact op te nemen met de scriptiecoördinatoren. Elke eerste en derde woensdag (onder voorbehoud, eventueel wordt de dag gewijzigd) van de maand wordt er een scriptiespreekuur gehouden: dit is een inloopspreekuur waarvoor geen afspraak behoeft te worden gemaakt, tijd: 10.00-12.00 uur. Als het onderwerp definitief is vastgesteld, wijst de scriptiecoördinator een scriptiebegeleider aan. Deze aanwijzing vindt echter pas plaats zodra de student alle kernvakken in de differentiatiefase met goed gevolg heeft afgelegd. Zonder aan dit vereiste te voldoen is het slechts mogelijk een scriptie-onderwerp, in overleg met de scriptie-coördinator, te reserveren, zonder dat de student alsdan recht heeft op scriptiebegeleiding. Dit recht ontstaat eerst op het moment waarop de student alle kernvakken fiscaal recht met goed gevolg heeft afgelegd. De eerste versie van de scriptie moet worden ingeleverd uiterlijk zes weken vóór de afstudeerdatum in getypte vorm bij de desbetreffende docent/hoogleraar. De definitieve versie wordt vervolgens in overleg met de docent/hoogleraar vóór de uiterste datum, waarop het laatste (scriptie)tentamenbriefje moet worden ingeleverd, vastgesteld. Lukt dit niet dan moet de afstudeerdatum worden verschoven. Het tentamenbriefje wordt pas overhandigd wanneer de goedgekeurde scriptie in de definitieve versie in getypte vorm in tweevoud en een samenvatting van de scriptie van ongeveer een A-4tje in digitale vorm bij het secretariaat is ingeleverd. Voor een scriptie staat een termijn van 6 weken (8,6 ECTS). Een scriptie dient in ieder geval circa 25 pagina's te bedragen. Geadviseerd wordt de scriptie te schrijven in het derde trimester.

FISC

24

VI. Diversen A. AANBEVOLEN PERIODIEKEN

Specifiek fiscaaljuridisch: WFR - Weekblad voor Fiscaal Recht Wetenschappelijk beschouwingen n.a.v. actuele problemen en nieuwe arresten uit het belastingrecht. Abonnementen: Libresso BV, Postbus 23, 7400 GA Deventer. Tel.: 0570-647333. BNB - Beslissingen in Belastingzaken Nederlandse Belastingrechtspraak Volledige teksten van arresten en noten van de A.G. Abonnementen: Libresso B.V., Postbus 23, 7400 GA Deventer, tel. 0570-633155. (verschijnt 1 maal per 14 dagen) MBB - Maandblad Belasting Beschouwingen Wetenschappelijk commentaar op de ontwikkelingen in het belastingrecht. TFO – Tijdschrift Fiscaal Ondernemingsrecht Beschouwend periodiek. Abonnementen: Libresso BV, Postbus 23, 7400 GA Deventer. Tel.: 0570-633155. (maandblad) VN - Vakstudie Nieuws Nieuwste ontwikkelingen in wetgeving en jurisprudentie. Abonnementen: Libresso BV, Postbus 23, 7400 GA Deventer. Tel.: 0570-647333 (verschijnt 1 x per 14 dagen).

Aanpalende vakgebieden AA - Ars Aequi - Juridisch studentenblad Abonnementen: Postbus 1043, 6501 BA Nijmegen, tel.: 024-3224441 (maandblad) ESB - Economisch Statistische Berichten Beschouwend periodiek. Abonnementen: ESB, Antwoordnummer 60403, 3060 VB Rotterdam, tel.: 010-4081841 (maandblad) WPNR - Weekblad voor Privaatrecht, Notariaat en Registratie Abonnementen: Kon. Vermande BV, Postbus 20, 8200 AA Lelystad. Tel.: 0320-222944, tst. 125.

B. BIBLIOTHEKEN Bij de studie van het belastingrecht en vooral bij het schrijven van een scriptie zal men genoodzaakt zijn vele boeken en tijdschriften te raadplegen. In Leiden kan men hiertoe terecht bij de bibliotheek van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid en bij de Universiteitsbibliotheek. In deze bibliotheken treft men een uitgebreide collectie aan op het terrein van het Nederlands belastingrecht. Handboeken en losbladige edities worden niet uitgeleend. FISC

25 Wie zich internationaal verder wil oriënteren, kan goed terecht in de bibliotheek van het Internationaal Belasting Documentatiebureau, gevestigd in Amsterdam. De in de geschiedenis van het belastingrecht geïnteresseerden zullen veel waardevol materiaal aantreffen in de boekerij van het Nederlands Belastingmuseum, Parklaan 14 te Rotterdam. Tenslotte bezit de bibliotheek van het Ministerie van Financiën, gevestigd aan het Korte Voorhout 7 te Den Haag, veel buitenlandse literatuur, alsmede een vrijwel volledige verzameling op het terrein van het Nederlandse belastingrecht, in het bijzonder wat betreft oude tijdschriften, wetsgeschiedenis en andere parlementaire stukken. Er is een uitgebreid trefwoordenregister aanwezig.

C. STUDENTENACTIVITEITEN Pecunia Non Olet Pecunia Non Olet (“PNO”) is de fiscaalrechtelijke studievereniging van de Universiteit Leiden. Zij heeft ongeveer 300 leden, en bestaat al meer dan 30 jaar. PNO stelt zich ten doel het laten kennismaken van de fiscale student met de verschillende aspecten van de fiscale praktijk. Hiertoe worden o.a. excursies naar verschillende belastingadvieskantoren, andere bedrijven, lezingen en eens per maand een borrel georganiseerd. Ook komt er jaarlijks een almanak uit, wordt er een studiereis georganiseerd en worden er een bedrijvendag en een congres georganiseerd door de leden van PNO. In samenwerking met juridische boekhandel Jongbloed kunnen de leden van PNO voor diverse vakken een korting van 10% krijgen op de kostprijs van de voorgeschreven boeken. Pecunia Non Olet is als fiscaalrechtelijke vereniging aangesloten bij het Landelijk Overleg Fiscalisten dat eens per jaar een congres organiseert en het 10x per jaar verschijnende blad `Forfaitair' uitgeeft. Het lidmaatschap van PNO kost € 28,- per jaar en geeft recht op deelname aan de excursies, de borrels en een abonnement op Forfaitair. Voor meer informatie zijn zij te bereiken op tel. 0715277812 of via [email protected]. Rechtswinkel Een aantal fiscaaljuridische studenten participeert actief in het werk van de Leidse Rechtswinkel. Een deel van hen is verenigd in de afdeling `Belastingen'. Naast het verwerken van een brede stroom aangiften en het indienen van vele verzoeken om kwijtschelding van belasting - beide sociaal niet onbetekenend - houden de medewerkers van de Rechtswinkel zich bezig met het voeren van bezwaar- en beroepsprocedures voor minder vermogenden, waarbij fiscaal-juridische diepgang niet wordt geschuwd. Voor inlichtingen kan men zich wenden tot de afdelingsvertegenwoordig(st)ers van de afdeling belastingen, Ketelboetersteeg 10, 2311 TN Leiden, tel. 0900- 485 75 96

FISC

26

VII. Onderwijs ondersteuning A. ONDERWIJS INFORMATIE CENTRUM Het Onderwijs Informatie Centrum verzorgt de registratie van studie- en onderwijsgegevens en geeft telefonisch en aan de balie informatie aan studenten.

Postadres: Bezoekadres: Telefoon: Telefax: E-mail: Openingstijden (zowel de Balie als de telefoon): Avondopening:

•

Postbus 9520, 2300 RA Leiden Steenschuur 25, 2311 ES Leiden (kamer C 0.33) 071-527 8787 071-527 7732 [email protected] maandag t/m vrijdag van 10.00 - 12.30 uur en 13.30 16.00 uur voor avondstudenten ook op dinsdagavond (vanaf 17.00 uur) na telefonische afspraak

ULCN (U-Twist, U-mail)

ULCN staat voor ‘Universiteit Leiden Community Network’. Iedere student kan via het internet (http://ulcn.leidenuniv.nl ) toegang krijgen tot de verschillende diensten van ULCN. Als student krijgt u vooral te maken met U-Twist en U-Mail. U-TWIST U-Twist is het systeem dat u gebruikt om u aan (of af) te melden voor tentamens, voor het inschrijven voor onderwijs en werkgroepen, voor het raadplegen van uw tentamenuitslagen en het wijzigen van uw adres. U-Mail U-mail is uw universitaire e-mailbox. Hierin ontvangt u berichten van uw opleiding of van de universiteit. Bijvoorbeeld de bevestiging van uw aanmelding via U-Twist voor een tentamen of werkgroep. Let op: als u geen bevestiging van aanmelding hebt ontvangen via U-mail dan is het raadzaam om bij het Onderwijs Informatie Centrum (OIC) langs te gaan. De mogelijkheid bestaat om uw U-mail automatisch te forwarden naar een ander e-mailadres (zie de ULCN homepage). Dit is echter wel op eigen risico. Vergeet niet voldoende ruimte in uw eigen mailbox open te laten. U-account: toegang tot ULCN, digitale leeromgeving en facultair netwerk U kunt inloggen op de verschillende U-diensten via de ULCN homepage: http://ulcn.leidenuniv.nl . Dit doet u met uw U-account. Voor reguliere studenten bestaat dit uit het studentnummer met een S ervoor (bijvoorbeeld S1234567) en een wachtwoord. De gegevens van uw U-account krijgt u thuisgestuurd zodra uw inschrijving aan de universiteit rond is. Het U-account gebruikt u ook om toegang te krijgen tot de digitale leeromgeving Teletop en om te kunnen inloggen op de pc’s in de facultaire pc-landschappen. Helpdesk Met vragen over uw U-account kunt u terecht bij het Onderwijs Informatie Centrum, telefoon 0715278787. FISC

27 Voor het ‘resetten’ van uw wachtwoord moet u langskomen bij het Onderwijs Informatie Centrum. Vergeet dan niet uw collegekaart mee te nemen. •

Aanmelding voor onderwijs

Voor hoorcollege-onderwijs behoeft niet te worden ingeschreven. Voor werkgroeponderwijs is in de meeste gevallen wel aanmelding noodzakelijk. Bij een aantal vakken worden paralel hoorcolleges gegeven. De werkgroepindeling is gekoppeld aan de parallelle hoorcolleges. Men mag alleen aan het gekoppelde college deelnemen. Het werkgroeponderwijs wordt één maand voor aanvang van het desbetreffende onderwijs op U-Twist opengesteld voor inschrijving. Houdt de TeLeTOPhomepage in de gaten voor mededelingen over opengestelde vakken (http://teletop.leidenuniv.nl ). Het is van groot belang alléén voor die vakken in te schrijven waaraan u ook werkelijk gaat deelnemen. Bij een veranderde studieplanning is afmelden voor een werkgroep dan ook verplicht. Werkgroepen in de avonduren zijn gereserveerd voor deeltijdstudenten. Samengevat komt de procedure op het volgende neer: Aanmelding voor werkgroeponderwijs is mogelijk vanaf iedere pc met een Internetaansluiting. Het volledige aanbod van werkgroepen met het bijbehorende rooster is te vinden op de website http://www.leidenuniv.nl/rechten/osi/wg Alle werkgroepen waarvoor u zich via het Onderwijs Informatie Centrum elektronisch kunt aanmelden staan op U-Twist: http://ulcn.leidenuniv.nl/utwistlogin.htm Voor U-Twist heeft iedere ingeschreven student een account en een pass-word toegestuurd gekregen van de centrale administratie van de universiteit. Na aanmelding in U-Twist stuurt het systeem automatisch een e-mail aan uw universitaire U-mailadres als bevestiging. Let op: als u geen bevestiging van aanmelding via U-mail hebt ontvangen, neemt u dan contact op met het Onderwijs Informatie Centrum. Tot één week voor aanvang van het betreffende werkgroeponderwijs kan zonder problemen worden ingeschreven via U-Twist. Wanneer u inschrijft en niet uitschrijft wordt u op de werkgroepbijeenkomsten verwacht. Als u de werkgroep toch niet wilt volgen, bent u verplicht zich uit te schrijven. Voor het raadplegen van de inschrijving die u heeft gedaan, kunt u het scherm Raadplegen/ afmelden kiezen. Zie voor informatie over ULCN (U-Twist), TeLeTOP en de facultaire computervoorzieningen ook de website van de faculteit. •

Roosterinformatie

Detailinformatie over de roosters per opleiding is te vinden op het Internet: http://www.leidenuniv.nl/rechten/osi/sg (of: facultaire website, rubriek “Studenten”). Op deze pagina’s staan tijden, locaties en periode vermeld van alle vakken. Detailinformatie over alle keuzevakken is te vinden op: http://www.leidenuniv.nl/rechten/osi Toegang tot TeLeTOP Garantie voor deelname en tijdig toegang verkrijgen tot de TeLeTOP-omgeving van een vak, krijgt u wanneer u voor de werkgroepen een week voor aanvang van het onderwijs heeft ingeschreven. Schrijft u zich echter na deze deadline dan wordt toegang tot de TeLeTOP-omgeving pas aan het einde van de eerste week van het werkgroeponderwijs gegarandeerd. •

Aanmelding voor tentamens

Aanmelding voor alle schriftelijke tentamens geschiedt in principe via U-Twist. Hiervoor gelden de volgende regels: 1. Om toegang tot U-Twist te verkrijgen gebruikt u het aan u bekend gemaakte ‘U-account’ 2. U dient voor de tentamenaanmelding aan de inschrijfregels van de universiteit te voldoen. FISC

28 3. Er wordt gecontroleerd of uw aanmelding voor een tentamen rechtmatig is met het oog op de doorstroom- en instapregeling. 4. Aanmelding voor tentamens is mogelijk tot 10 dagen vóór de desbetreffende tentamendatum. 5. Afmelden voor aangemelde tentamens kan tot de dag vóór de desbetreffende tentamendatum. 6. Na een geslaagde aan- of afmelding wordt aan uw U-mailadres een bevestiging verstuurd. 7. Wanneer er bij de aanmelding (technische) problemen ontstaan dient u onverwijld contact op te nemen met het Onderwijs Informatie Centrum. 8. Bij misbruik van het computersysteem kan u de toegang tot het systeem door het Onderwijs Informatie Centrum worden ontzegd. •

Tentamenaanmelding na het verstrijken van de sluitingsdatum

Mocht u om welke reden dan ook binnen de hierboven gestelde termijn van 10 kalenderdagen toch nog aanmelding voor een tentamen willen regelen, dan biedt de faculteit een extra faciliteit aan, met inachtneming van onderstaande voorwaarden. 1. Voor een aanmelding na de sluitingsdatum is per tentamen een bedrag van € 20 verschuldigd, ongeacht of naderhand daadwerkelijk aan het tentamen wordt deelgenomen. 2. Het bedrag dient contant te worden betaald aan de balie van het Onderwijs Informatie Centrum. 3. Eerst na betaling wordt uw aanmelding voor het desbetreffende vak in behandeling genomen. 4. Deze faciliteit wordt alleen geboden indien er geen organisatorische beperkingen zijn (bijvoorbeeld doordat er in de locatie waar het tentamen wordt afgenomen geen - extra - plaats meer is). 5. Deze faciliteit wordt tot 3 werkdagen voorafgaand aan de tentamendatum nog tot 16.00 uur aangeboden, daarna is een verlate tentamenaanmelding NIET meer mogelijk. (Voorbeeld: Het tentamen is op woensdag. Aanmelding tegen betaling kan dus tot en met de voorafgaande vrijdag) 6. De regels 1, 2, 3, 5, 7 en 8 onder het kopje ‘Aanmelding voor de tentamens’ zijn van overeenkomstige toepassing. Gezien het feit dat deze faciliteit via de balie van het Onderwijs Informatie Centrum moet worden aangevraagd en afgehandeld, dient u er rekening mee te houden dat u alleen tijdens de reguliere openingstijden (10.00-12.30 en 13.30 -16.00 uur) een beroep op deze regeling kunt doen. Wanneer tijdens het tentamen blijkt dat u niet op de presentielijst voorkomt, dient u de tentamenzaal te verlaten. •

Tentamenuitrusting

Op het tentamen wordt de presentie opgenomen. Voor deze legitimatie en het kunnen doen van een schriftelijk tentamen zijn de navolgende zaken vereist: collegekaart/bewijs van inschrijving aan de Universiteit PLUS een geldig paspoort, identiteitskaart of rijbewijs; pen, potlood type B of HB zwart, puntenslijper en gum; wetboeken (indien nodig en toegestaan). Informatie over studiematerialen die op tentamens wel of niet mogen worden meegebracht en informatie over besprekingscolleges en inzage tentamens wordt, voorzover niet reeds in deze map opgegeven, gepubliceerd op TeLeTOP en/of in de ‘Mare’. Tijdens tentamens is het verboden te roken. •

Uitslagen

De examinator stelt de uitslag van het tentamen zo spoedig mogelijk na afloop van het tentamen vast. De examinator brengt de vastgestelde uitslag ter kennis van het Onderwijs Informatie Centrum van de faculteit. Voorzover de examinator de uitslag niet rechtstreeks schriftelijk aan de student heeft FISC

29 bekendgemaakt, hetgeen in ieder geval bij mondelinge tentamens altijd het geval is, maakt het Onderwijs Informatie Centrum de uitslag bekend via U-Twist. Het Onderwijs Informatie Centrum draagt zorg voor de registratie van de uitslagen van tentamens, alsmede van getuigschriften en cijferlijsten die aan een student worden uitgereikt. Tenzij voor of tijdens het afleggen van een tentamen anders is medegedeeld, dient de uitslag uiterlijk 15 werkdagen na het afleggen daarvan te worden bekendgemaakt. Gewaarmerkte studievoortgangoverzichten kunnen aan de balie van het Onderwijs Informatie Centrum worden aangevraagd. •

Vrijstellingen

Een student kan een verzoek tot gehele of gedeeltelijke vrijstelling van het afleggen van een tentamen of examen indienen bij de examencommissie. Dergelijk verzoek kan gericht worden aan één der studieadviseurs (zie onder). De examencommissie neemt zo mogelijk binnen een maand na ontvangst van het verzoek een besluit. Als een student een vak heeft behaald aan een opleiding van een andere faculteit of instelling en de examencommissie verleent op verzoek van de student voor dit vak een volledige vrijstelling, dan wordt hiervoor geen judicium toegekend maar het predicaat "vrijstelling". In geval van gedeeltelijke vrijstelling stelt de docent een cijfer vast voor het gehele vak (gebaseerd op de gedeeltelijke vrijstelling en de tentamenuitslag voor het andere deel). (Deeltijd)studenten die in het bezit zijn van een einddiploma van een wettelijk erkende HBO- of universitaire opleiding, kunnen in aanmerking komen voor vrijstellingen. Zij dienen hiervoor contact op te nemen met de studieadviseurs. •

Aanvragen van een vrijstelling

Vrijstellingen dienen altijd gemotiveerd en schriftelijk bij de studieadviseur, Kamerlingh Onnes Gebouw, Steenschuur 25, Postbus 9520, 2300 RA Leiden, te worden aangevraagd. De aanvraag moet vergezeld gaan van: Een gewaarmerkte kopie van propedeuse-, kandidaats- en/of doctoraalbul; Een bijbehorende gewaarmerkte kopie cijferlijst, tentamenbriefjes of een ander officieel stuk, waaruit blijkt op welke datum bepaalde vakken zijn afgelegd; Een officieel stuk waaruit de studiebelasting blijkt; Indien gevraagd een inhoudsopgave/literatuurlijst van de vakken op basis waarvan een vrijstelling wordt aangevraagd (vooraf met de studieadviseur te overleggen); Vermelding van de te volgen opleiding en wijze van inschrijving (dag/avondstudent of extraneus). •

Adreswijziging

Wanneer een student verhuist, dient hij/zij dit door te geven aan de centrale studentenadministratie van de universiteit. Dat kan op verschillende manieren: via U-Twist, door een adreswijziging te sturen aan de Studentenadministratie, postbus 9500, 2300 RA Leiden, of door langs te komen bij de Informatiebalie. Het studentnummer dient altijd vermeld te worden. Alleen door een verhuizing centraal te melden wordt universitaire post op het nieuwe adres bezorgd; melding bij de opleiding is niet voldoende. •

Onderwijs- en examenregelingen (OER’s)

Hoe opleidingen zijn ingericht, in voltijd of in deeltijd, wordt geregeld in de Onderwijs- en Examenregeling (OER), een onderdeel van het studentenstatuut. Deze regeling wordt vastgesteld door de Faculteitsraad. In deze regeling liggen feitelijk de belangrijkste rechten en plichten van de student vast ten aanzien van de volgende zaken: - Hoe, hoe vaak en wanneer worden tentamens afgenomen; FISC

30 - Wat is de inhoud van de opleiding; - Hoe lang zijn tentamens geldig; - Hoe zit het met vrijstellingen, etc.

B. STUDIEADVISEURS Tel nr: Telefax: Bezoekadres: Postadres:

071-527 8787 071-527 7732 Steenschuur 25, 2311 ES Leiden Postbus 9520, 2300 RA Leiden

E-mailadres:

mw drs SAW Cramer-van Nievelt voor studenten van wie de achternaam begint met een van de letters C t/m I [email protected] mw mr A Deelder-Kamerling voor studenten van wie de achternaam begint met een van de letters J t/m N [email protected] mw mr EA Hogenkamp-van Altena voor studenten van wie de achternaam begint met een van de letters O t/m U [email protected]

E-mailadres:

E-mail adres:

E-mailadres:

mr J de Leeuw voor studenten van wie de achternaam begint met een van de letters V t/m B [email protected]

Bij het Onderwijs Informatie Centrum kunt u, telefonisch of aan de balie, voor het individuele spreekuur voor één van de studieadviseurs een afspraak maken. Daar wordt gekeken of vragen ter plekke beantwoord kunnen worden. Is dat niet het geval, dan wordt er ruimte gereserveerd op het spreekuur. Telefonische afspraken kunnen gemaakt worden via nummer 071-527 8787. Afspraken worden gemaakt op indeling van de eerste letter van uw achternaam. De studieadviseur kan met name o.a. helpen bij (problemen als): -(complexe) studieplanning -dreigende studievertraging -keuze opleidingen afstudeerrichtingen -samenstellen vrij doctoraalprogramma -verlenging geldigheidsduur tentamens -extra tijd bij tentamens -scriptieproblemen -studievaardigheidsproblemen Afspraakspreekuur voor voltijdstudenten dinsdag van 09.30 - 12.00 uur woensdag van 13.30 - 16.00 uur donderdag van 09.30 - 12.00 uur Telefonisch spreekuur: dinsdag van 15.00 - 16.00 uur donderdag van 15.00 -16.00 uur

Afspraakspreekuur voor deeltijdstudenten dinsdag vanaf 17.00 uur (aansluitende inboeking) Inloopspreekuur: woensdag 11.00 - 12.00 uur

Haagse Vestiging: Op afspraak via de coördinator mr. J. de Leeuw, e-mail adres: [email protected]

C. AFDELING ONDERWIJSMATERIALEN De afdeling Onderwijsmaterialen verzorgt de centrale uitgifte van documentatie-mappen, syllabi, werkboeken e.d. voor alle fasen en richtingen van de Leidse rechtenstudie. FISC

31 Tevens kunt u hier terecht voor het ophogen van uw print-account. De afdeling is geopend op maandag t/m vrijdag van 10.00-12.30 uur en voor avondstudenten op dinsdagavond van 18.00-19.00 uur. Telefonisch is de afdeling het beste voor 10.00 uur te bereiken. Gedurende de vakantieperiodes is de afdeling Onderwijsmaterialen gedeeltelijk gesloten. Mededelingen hierover volgen steeds in het universitaire weekblad ‘Mare’. Adres: Juridisch Studiecentrum II, Hugo de Grootstraat 32, Kamer 015/016, Telefoon: 071-5277822. E-mail: [email protected]

D.

TELETOP

Inleiding Het onderwijs aan de faculteit der Rechtsgeleerdheid wordt ondersteund door de digitale leeromgevingTeLeTOP. Met dit computerprogramma, dat met behulp van het internet het reguliere onderwijs aanvult, structureert de docent onder meer de communicatie met studenten. Ieder vak dat met TeLeTOP ondersteund wordt heeft een eigen site op het internet. Op iedere computer met een internetaansluiting kan de student in de TeLeTOP-omgeving het rooster bekijken, nieuwsberichten lezen, vragen aan de docent stellen, sheets ophalen, opdrachten inleveren en antwoorden op veelgestelde vragen lezen. Ook kan er eenvoudig e-mail berichten gestuurd worden aan medestudenten en gebruik gemaakt worden van geselecteerde (juridische) internetsites. Daarnaast is de omgeving een verzamelplaats van belangrijke (vakgebonden) informatie. Wat betekent dit voor studenten? Het gebruik van TeLeTOP in het onderwijs brengt met zich mee dat docenten als uitgangspunt nemen dat mededelingen die zij via TeLeTOP doen door de studenten gelezen worden. Benodigdheden Voor het gebruik van TeLeTOP is een computer met internetaansluiting nodig. Er zijn ongeveer 100 computers beschikbaar in de pc-landschappen van het KOL, Steenschuur 25. Inloggen Om toegang te krijgen tot de specifieke omgeving van een vak moet u inloggen op de TeLeTOP homepage. Klik op de knop “Log in” en vul de username en het password van uw U-account in. Als u bent ingelogd verschijnt er een lijstje met de voor u beschikbare omgevingen. Als er geen vakken vermeld staan dan heeft u nog geen toegang. Om toegang te verkrijgen klikt u op de knop Aan/Afmelden op de TeLeTOP homepage. U kunt daar een keuze maken uit de beschikbare omgevingen. Let op! Aan- of afmelden voor een TeLeTOP-omgeving staat los van de inschrijving voor een vak via U-Twist. Dit blijft, indien inschrijving vereist is, een aparte handeling. Handleiding De handleiding is tevens online beschikbaar op de TeLeTOP homepage. FAQ (veelgestelde vragen) - Vervangt TeLeTOP de docent? Nee. TeLeTOP ondersteunt het reguliere onderwijs; het komt er uitdrukkelijk niet voor in de plaats. Zo is het aantal contacturen met docenten ongewijzigd. - Moeten studenten zelf een computer aanschaffen om het onderwijs te kunnen volgen? Nee. Op de Faculteit zijn computerzalen aanwezig met computers die op het internet zijn aangesloten.

FISC

32 Voor een totaal overzicht van de FAQ’s kunt u ook terecht op de TeLeTOP home-page achter de knop “Vraag en antwoord”. Meer weten? Op de TeLeTOP-homepage (http://teletop.leidenuniv.nl ) is actueel nieuws over het onderwijs en actuele informatie over TeLeTOP te vinden. Vragen over toegang tot een TeLeTOP-omgeving kunt u stellen via het on-line vragenformulier. Dat is te vinden op de TeLeTOP-homepage, onder de knop “Help”. Uw vraag wordt dan binnen twee werkdagen per e-mail beantwoord. Als u problemen ondervindt met het inloggen in TeLeTOP, ga dan naar het Onderwijs Informatie Centrum, KOL, Steenschuur 25. TeLeTOP/Blackboard De Universiteit Leiden gebruikt Blackboard om het onderwijs te ondersteunen. De faculteit Rechtsgeleerdheid is de enige faculteit die op dit moment nog met een ander programma werkt, nl TeLeTOP. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat op den duur de FdR ook overgaat op Blackboard. De mogelijkheid bestaat dat gedurende het studiejaar 2004/2005 Blackboard daadwerkelijk ingevoerd wordt. Als dat gebeurd zal de afdeling ICT&O daar intensief over communiceren o.a. op de TeLeTOP homepage http://teletop.leidenuniv.nl De afdeling ICT&O draagt er zorg voor dat deze overgang zo goed mogelijk verloopt. Dat wil zeggen dat het zo georganiseerd en gepland wordt dat er zo min mogelijk problemen kunnen ontstaan voor studenten en docenten.

E. EXAMENCOMMISSIE Per opleiding is er een examencommissie. De samenstelling van de examencommissies wordt vermeld op de website (www.law.leidenuniv.nl ). Alle schriftelijke verzoeken aan een examencommissie dient men te sturen naar de voorzitter van de desbetreffende examencommissie, p/a Steenschuur 25, 2311 ES Leiden. Men wordt overigens aangeraden eerst de studieadviseur te raadplegen alvorens zich te wenden tot de examencommissie.

F. BIBLIOTHEEKGEBRUIK De Juridische Bibliotheek (JB) is gevestigd in het hart van het Kamerlingh Onnes Gebouw. Adres: Steenschuur 25 2311 ES Leiden Postadres: Postbus 9520 2300 RA Leiden telefoon: 071-5277514 fax: 071-5277600 mailto:[email protected] Openingstijden 2004-2005: Ma-do 9.00-22.15 uur Vr. 9.00-17.30 uur FISC

33 Za. Zo.

9.30-17.00 uur 13.00-17.00 uur

De Juridische Bibliotheek vormt een onderdeel van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Ten opzichte van de overkoepelende Universiteitsbibliotheek (UB) vormt zij - samen met vijf andere facultaire bibliotheken - een decentrale collectie, die in beginsel het gehele terrein van de rechtswetenschap bestrijkt. De collectie De collectie bestaat uit meer dan 100.000 boeken, 2.500 tijdschriften en uit elektronische media zoals online-bestanden en elektronische tijdschriften. De Juridische Bibliotheek omvat verschillende vakgebieden. Er is een grote collectie met werken over privaatrecht, rechtshistorie, publiekrecht en internationaal recht. Op het entresol is zowel een rijke collectie op het terrein van het Sovjet-russische recht en het post-communistische recht te vinden als een uitgebreide collectie niet-Westers recht, met name van landen uit Zuid-Oost Azië, het Caribisch gebied en landen met een islamitische rechtscultuur. Verder is de bibliotheek door de EU officieel erkend als European Documentation Center (EDC) en bezit zij de status van UN depositary library. Een en ander betekent dat hier in beginsel alle officiële EU- en UN-documenten beschikbaar, of tenminste raadpleegbaar zijn. Dat geldt ook voor de stukken van de Nederlandse Eerste- en Tweede Kamer. Voor meer bijzonderheden over de bibliotheek, de collectie, de uitleenregels en huisregels kunt u terecht op de website http://www.juridischebibliotheek.leidenuniv.nl/ , waar u ook meer details over de verschillende deelcollecties kunt vinden.

G. SLUITING VAN GEBOUWEN Op de volgende data zijn de gebouwen deels, of de gehele dag gesloten: - maandag 4 oktober 2004 de gehele dag i.v.m. Leidens ontzet; - vrijdag 24 december 2004 na 16.00 uur t/m vrijdag 31 december 2004 i.v.m. Kerstreces; - vrijdag 25 maart 2005 t/m maandag 28 maart 2005 de gehele dag i.v.m. Goede Vrijdag en 2e Paasdag; - woensdag 4 mei 2005 na 17.30 uur i.v.m. dodenherdenking; - donderdag 5 mei 2005 en vrijdag 6 mei 2005, de gehele dag i.v.m. Hemelvaart en adv-dag; - maandag 16 mei 2005, de gehele dag i.v.m. 2e Pinksterdag;

H. ASSESSOR: STUDENT-LID FACULTEITSBESTUUR Werkadres: Postadres: Telefoon: E-mail-adres:

Steenschuur 25 Postbus 9521, 2300 RA Leiden 071-5277621/7612 [email protected]

Het bestuur van de faculteit bestaat uit de decaan, een portefeuillehouder onderwijs, een portefeuillehouder onderzoek en een student-bestuurslid. Het bestuur is belast met de algemene leiding van de faculteit en met de inrichting van de faculteit voor het onderwijs en onderzoek. Het student-bestuurslid vertegenwoordigt de belangen van de studenten in het bestuur. Studenten kunnen met hun vragen, opmerkingen of eventuele klachten bij het student-lid terecht.

FISC

34 Inloopspreekuur Het student-lid is in ieder geval drie dagen per week aanwezig. Te allen tijde kunt u, als het studentlid aanwezig is, even binnenlopen. Afspraakspreekuur Een vast spreekuur voor afspraken is er niet. Het is natuurlijk altijd mogelijk om in overleg met het student-lid een afspraak te maken. Dat kan telefonisch of per e-mail. Als het student-lid voor het jaar 2004-2005 een spreekuurschema zal aanhouden, dan zal daar tijdig bericht van worden gedaan in Mare en Novum.

I.

INSPRAAK VOOR STUDENTEN

Naast het volgen van onderwijs hebben studenten de mogelijkheid om binnen de faculteit actief betrokken te zijn bij het vormgeven van het onderwijsbeleid. Op verschillende manieren is het voor studenten mogelijk om invloed uit te oefenen op de besluitvorming omtrent elk facet van het onderwijs. Studenten kunnen hierover een goed oordeel geven, aangezien zij de afnemers zijn van dat onderwijs. Het is dan ook van belang dat er voldoende studenten zijn die zich willen inzetten voor de belangen van hun medestudenten en die willen bijdragen aan het verder verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs. Een belangrijk orgaan voor studenten om hun stem te laten horen is de faculteitsraad. Deze raad kan advies uitbrengen aan het faculteitsbestuur over alle aangelegenheden van de faculteit. Dit kan variëren van de algemene strategie of de begroting tot praktische zaken als het aantal herkansingen per jaar en (studenten) voorzieningen. De raad bestaat uit een personeelsgeleding en een studentengeleding: de leden worden gekozen door respectievelijk de medewerkers en studenten van de faculteit. De faculteit heeft daarnaast een onderwijsbestuur, waarin ook een student zitting heeft en dat de verantwoordelijkheid draagt voor de verschillende juridische opleidingen, inclusief de propedeuse. Onder het onderwijsbestuur functioneert de opleidingscommissie. De opleidingscommissie bestaat voor de helft uit studenten. De opleidingscommissie heeft tot taak: te adviseren over de vaststelling en de wijzigingen van de onderwijs- en examenregeling van de desbetreffende opleiding, jaarlijks de uitvoering hiervan te controleren, te adviseren over andere aangelegenheden die de opleiding betreffen en periodiek de resultaten van de onderwijsevaluaties te bespreken. De opleidingscommissie is een adviesorgaan dat met name het onderwijsbestuur adviseert. Op dit moment hebben negen docenten en negen studenten zitting in de opleidingscommissie. De student-leden in de opleidingscommissie worden gekozen door een sollicitatie-commissie die bestaat uit studenten. Vóór de verkiezingen zal in Mare en via U- mail bekend worden gemaakt hoe je je kandidaat kunt stellen. Daarnaast is er de projectgroep studentenvoorzieningen. Deze projectgroep is een vertegenwoordiging van de studenten uit de diverse inspraakorganen binnen onze faculteit. Zo hebben in deze projectgroep student-leden uit de faculteitsraad, opleidingscommissie en voorzitters van de studieverenigingen zitting. Onderwerpen die aan de orde komen zijn o.a.: communicatie naar de studenten, voorzieningen zoals de bibliotheek, kopieerfaciliteiten, studieadviseurs, tentamenlokaties, etc. De leden van de projectgroep praten rechtstreeks met de decaan, assessor en de portefeuillehouder onderwijs, waardoor er snel actie kan worden ondernomen indien dat noodzakelijk is. De projectgroep is te bereiken via het volgende e-mail adres: [email protected] .

FISC

35 In het bovenstaande is in het kort de mogelijkheid aangegeven om direct invloed uit te oefenen op het onderwijs aan de rechtenfaculteit. Voor nadere informatie kan men contact opnemen met het student-lid van het faculteitsbestuur, [email protected], tel. 071-5277621/7612.

J. HET DEELTIJD- EN AVONDONDERWIJS Het programma voor de deeltijdopleiding is exact hetzelfde als dat van de voltijdopleiding; alleen de planning is anders. Als uitgangspunt wordt aangehouden dat een gemiddelde student die circa twintig uur per week aan de studie besteedt, twee jaar over de propedeuse doet en vijf jaar over het doctoraal. Hierin kan op basis van persoonlijke omstandigheden een verschil optreden; in beginsel bepaalt de student zelf het tempo van de studie. Omdat de tentamens voor deeltijdstudenten en voltijdstudenten tegelijkertijd worden afgenomen vinden de tentamens over het algemeen overdag plaats. Formeel betekent studeren in deeltijd: minder tijd besteden aan de studie en daardoor langer over de studie doen dan voltijdstudenten. In de praktijk wordt 'deeltijdstudie' vaak gebruikt als synoniem voor avondstudie. Dat gaat voor het merendeel van de opleidingen wel op, al worden enkele specialistische vakken alleen overdag aangeboden en kan het voorkomen dat het avondonderwijs in een vak niet wordt gegeven als er minder dan tien studenten zijn die dat onderwijs willen volgen. De opleiding notarieel recht biedt geen onderwijs in de avond aan. De deeltijdopleiding is primair bedoeld voor diegenen die bijvoorbeeld vanwege een (parttime) werkkring of vanwege de zorg voor een huishouden te weinig tijd hebben om de gewone voltijdopleiding te volgen. Er zijn daarom specifieke voorwaarden geformuleerd waaraan studenten moeten voldoen die de deeltijdopleiding volgen; de faculteit kan studenten die daar niet aan voldoen daarop aanspreken en verwijzen naar de voltijdopleiding. Meer informatie over deze voorwaarden is verkrijgbaar bij de studieadviseur.

K. TEMPOBEURS/PRESTATIEBEURS In het kader van de studiefinanciering zijn er een aantal regelingen van kracht die de studiefinanciering koppelen aan de studievoortgang. Iedere student wordt geacht zelf te weten binnen welk regime hij/zij studeert. In algemene termen is hierover informatie in de studiegids opgenomen. Persoonlijke en/of inhoudelijke vragen kunt u stellen bij het Bureau Studentendecanen (Plexus, Kaiserstraat 25 ) of het Steunpunt Studiefinanciering. Het gevolg van deze wetten is dat studievertraging financiële consequenties kan hebben. Het is dan ook verstandig om in een vroegtijdig stadium contact met de studieadviseur op te nemen als er studievertraging dreigt. Studenten die voor het eerste jaar voor het hoger onderwijs (WO of HBO) zijn ingeschreven en vóór 1 februari de studiefinanciering stopzetten, hoeven niet aan de tempobeurs-norm te voldoen. Indien u de studie daadwerkelijk staakt moet u zich laten uitschrijven bij het bureau Studentenzaken van de Universiteit.

L. STUDEREN IN HET BUITENLAND Algemeen Het bestuderen van het recht in een ander land en een andere cultuur verruimt de blik. Ook kan het de perspectieven op de arbeidsmarkt verbeteren. Immers, veel werkgevers hechten er belang aan dat studenten iets naast hun studie hebben gedaan; zo'n buitenlandervaring geeft de student dan FISC

36 iets "extra's". Bovendien neemt de invloed van internationalisering en Europese integratie nog voortdurend toe in alle delen van de maatschappij en het recht. Omdat de Leidse universiteit vele uitwisselingsprogramma's met buitenlandse universiteiten heeft, kunnen Leidse studenten in heel veel landen studeren, binnen en buiten Europa. Met deze universiteiten zijn afspraken gemaakt over studieonderdelen die door studenten van de UL kunnen worden gevolgd. Dit houdt onder andere in dat de Leidse rechtenstudent de mogelijkheid heeft om in het buitenland verschillende verplichte vakken van het curriculum of keuzevakken te volgen. Ook bestaat de mogelijkheid om een deel van een (rechts)vergelijkende scriptie in het buitenland te schrijven. Ook op basis van individuele afspraken is een studieverblijf in het buitenland mogelijk, waarbij onderdelen gevolgd aan de buitenlandse universiteit hier kunnen worden erkend. In het buitenland krijgt men voor elk gevolgd en behaald vak studiepunten. De Europese universiteiten hanteren ook de hier gebruikelijke ECTS-punten. De aan niet-Europese universiteiten behaalde studiepunten worden naderhand omgezet in ECTS-punten. Hiervoor gelden omzettingsregels die staan beschreven in de brochure 'Studeren in het Buitenland', verkrijgbaar bij het Bureau Internationale Opleidingen (BIO). Het Bureau Internationale Opleidingen is de plek waar studenten terecht kunnen met vragen over het studeren in het buitenland, het omzetten van cijfers en studiepunten en natuurlijk voor het verkrijgen van informatie. Op maandag/dinsdag/donderdag/vrijdag is het Bureau Internationale Opleidingen geopend van 10.00 tot 12.30 uur. Daarnaast is het op bovengenoemde dagen telefonisch bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 10.00-17.00 uur onder het volgende telefoonnummer: 071-5277671. Internetpagina: http://www.leidenuniv.nl/rechten . Vanaf augustus 2004 zal het BIO gehuisvest zijn in het Kamerlingh Onnes gebouw, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden. Voorbereiding Wanneer u in het buitenland wilt studeren is het verstandig om u ongeveer een jaar voor het eventuele vertrek te oriënteren over de mogelijkheden. Het inwinnen van informatie kan namelijk wel eens enige tijd in beslag nemen. Daarnaast is van belang dat u let op de sluitingsdatum waarop u zich kunt aanmelden voor een studie in het buitenland. Het onderwijs in het buitenland wordt in principe gegeven in de taal van dat land. Het is dus van belang dat u op zijn minst een basiskennis heeft van die taal. Soms wordt aan de buitenlandse universiteit een talencursus georganiseerd, welke met name bedoeld is voor studenten die niet uit dat land komen. Ook is het mogelijk om in Leiden een talencursus te volgen. Hierbij zijn er twee soorten van talencursussen te onderscheiden, te weten een intensieve en een praktische. Zo kunt u een talencursus volgen voor Spaans, Engels, Frans en Italiaans. Deze cursussen worden verzorgd door het Talenlaboratorium van de UL. Voor het volgen van een talencursus wordt een bijdrage van u verlangd. Let op: de cursussen worden slechts gedurende een bepaalde periode van het jaar gegeven. Voor studenten van de UL is het ook mogelijk om zelfstandig in het Talenlaboratorium te studeren zonder dat zij een talencursus volgen. Het Talenlaboratorium verschaft nadere informatie. Talenlaboratorium, Cleveringaplaats 1, Leiden, telefoonnummer: 071-5272332, www.talencentrum.leidenuniv.nl Het volgen van studieonderdelen in het buitenland In het buitenland kunnen op drie manieren studieonderdelen worden gevolgd die in het Leidse studieprogramma kunnen worden ingebracht: a. het volgen van keuzevakken, b. het schrijven van een scriptie, c. het afleggen van een verplicht vak van het curriculum. Op elk van deze mogelijkheden wordt in het navolgende ingegaan. a. Het volgen van keuzevakken in het buitenland Keuzevakken kunnen niet alleen in Leiden of aan een andere Nederlandse universiteit worden gevolgd, maar ook in het buitenland. De in Leiden omgezette ECTS-punten tellen mee voor de tempo-/prestatiebeurs. FISC

37 Wanneer u op basis van een uitwisselingsprogramma (bijvoorbeeld SOCRATES) in het buitenland studeert, dan worden de vakken die u in het buitenland heeft afgelegd en behaald automatisch binnen uw keuzevakruimte erkend. Er behoeft dus geen toestemming te worden gevraagd bij een vakgroep/docent. Voor de omzetting van de in het buitenland behaalde cijfers en studiepunten dient u naar het Bureau Internationale Opleidingen te gaan. Het op basis van individuele afspraken in het buitenland studeren, dus niet op basis van een officieel uitwisselingsprogramma, heeft tot gevolg dat vooraf toestemming van de desbetreffende docent moet worden gevraagd om in het buitenland gevolgde vakken als Leidse keuzevakken erkend te krijgen (dit i.t.t. hetgeen genoemd wordt op pag. 8 van het 'Groene Boekje'). b. Het schrijven van een scriptie in het buitenland Naast het afleggen van keuzevakken in het buitenland kan een student ook (een deel van) een Bachelorscriptie in het buitenland schrijven. Een voor de hand liggende invulling kan het schrijven van een rechtsvergelijkende scriptie in het buitenland zijn. Hieraan zijn voorwaarden verbonden. Zo dient er vooraf (dat wil zeggen ruim voor vertrek) toestemming te zijn verkregen van de Nederlandse scriptiebegeleider en dient er minstens twee maal persoonlijk contact te zijn geweest tussen de scriptiebegeleider en de student (de overige contacten mogen per e-mail plaats vinden). Dit laatste is in afwijking van het Onderwijs- en Examenreglement dat een minimum van drie persoonlijke gesprekken vereist (zie het Onderwijs- en Examenreglement). De scriptiebegeleider en de student dienen persoonlijk te spreken over de opzet van de scriptie en over de gehele scriptie inclusief het vaststellen van het cijfer. c. Het afleggen van een verplicht vak uit het Leidse curriculum in het buitenland De Leidse Juridische Faculteit biedt een student de mogelijkheid om niet alleen keuzevakken in het buitenland af te leggen of een deel van een (rechtsvergelijkende) scriptie te schrijven, maar ook verschillende verplichte vakken van het curriculum in het buitenland te volgen, mits het buitenlandse vak een equivalent is van dat verplichte vak. Wanneer u hiervoor in aanmerking wilt komen dient er aan de hierna volgende voorwaarden te worden voldaan. Voorwaarden voor het volgen van een verplicht vak uit het Leidse curriculum De student dient vooraf (minimaal twee maanden van tevoren) toestemming te vragen voor een in het buitenland af te leggen verplicht vak aan de coördinator van het betreffende vak. Dit schriftelijke verzoek dient te vermelden: aan welke buitenlandse universiteit u wilt gaan studeren; het buitenlandse vak dat u wilt volgen; voor welk verplicht vak het als equivalent zou moet gelden; en de bij het buitenlandse vak behorende literatuur en aantal ECTS cq. studiepunten (u zult dus enig onderzoek dienen te verrichten en contact op te nemen met de desbetreffende buitenlandse universiteit). Binnen twee weken na indiening van het verzoek dient het desbetreffende departement of de docent een met redenen omkleedt antwoord te geven. De coördinator stelt de student schriftelijk (mag ook per e-mail) van de beslissing op de hoogte. Het Bureau Internationale Opleidingen ontvangt een afschrift van deze beslissing zodat centraal geregistreerd wordt voor welke vakken wel of geen toestemming wordt verleend. Let op: in sommige gevallen zal het aantal ECTS van het buitenlandse vak niet overeenkomen met het aantal ECTS van het verplichte vak van het Leidse curriculum. Is het aantal Nederlandse studiepunten behorende bij het buitenlandse vak minder dan het verplichte vak van het curriculum, dan kan het departement of de docent aanvullende eisen stellen bij het verlenen van de toestemming. Indien het departement of de docent toestemming verleent tellen de in het buitenland behaalde studiepunten, na omzetting in Nederlandse studiepunten, mee voor de tempo/prestatiebeurs. Dit geldt alleen indien het vak wordt behaald. Het in het buitenland behaalde cijfer wordt omgezet naar FISC

38 een Nederlands cijfer. Dit is alleen van toepassing mits er vooraf toestemming is gevraagd bij het departement of de docent. Wanneer er achteraf een dergelijk verzoek wordt ingediend (bijvoorbeeld omdat men naar Leiden is overgestapt), dan wordt het cijfer niet omgezet. Wel kan het zo zijn dat u wellicht een vrijstelling kunt krijgen voor het in het buitenland gevolgde vak. Verslag Elke student die terugkeert na een verblijf aan een buitenlandse universiteit dient binnen één maand na terugkeer een schriftelijk verslag (minimaal 3 getypte A4) over het verblijf in te leveren bij het BIO, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden of per e-mail: [email protected] Dit verslag is enerzijds bedoeld om de faculteit te informeren over uw ervaringen, anderzijds om uw medestudenten, die na u naar het buitenland zullen gaan, handige tips en informatie mee te kunnen geven. In uw verslag dient in ieder geval aan de orde te komen hoe de huisvesting in het buitenland geregeld is, de visumprocedure (indien van toepassing), de introductiedag, het academisch programma en de kosten van het buitenlands verblijf. Verslagen die niet aan de vereisten voldoen u krijgt deze voor vertrek toegezonden - worden niet in behandeling genomen. Het BIO zal pas tot studiepunten- en cijferomzetting overgaan nadat uw verslag ontvangen is. Voor verdere - uitvoerige - informatie kunt u het 'Groene Boekje', de website raadplegen of zich tot het BIO wenden.

M. AFSTUDEREN De dag van de buluitreiking is een feestelijke dag. Het is de bekroning op de studietijd, datgene waar al die jaren naar toe is gewerkt. Voor iedere student die dit wil is er een korte, individuele buluitreiking door de examencommissie, met een toespraakje van de scriptiebegeleider. Voordat het afstuderen plaats kan vinden moet er nog wel het een en ander worden geregeld; hierna is precies vermeld waarmee u rekening dient te houden om te zorgen dat alles goed verloopt. Bij een hoge score kan een Cum Laude worden behaald. Om hiervoor in aanmerking te komen moet het eindjudicium, dat een berekend gewogen gemiddelde is van alle cijfers op de lijst, minimaal 8,0 zijn. Om te kunnen afstuderen dient men gedurende de gehele studieperiode aan de inschrijvingsverplichting aan de universiteit te hebben voldaan. Op door de faculteit vastgestelde dagen (zie hieronder) vindt de uitreiking plaats van doctoraalbullen. Indien u wilt afstuderen, kunt u dit aanvragen uiterlijk twee weken vóór de gewenste buluitreikdatum bij het Onderwijs Informatie Centrum. Aan de balie worden diverse controles gedaan om u voor de gekozen datum te kunnen noteren. Vanaf de dag na de sluitingsdatum voor het aanvragen van het afstuderen kunt u op Teletop reeds de indelingslijst van de uitreiking raadplegen (uiteraard ontvangt u tevens een uitnodiging). Voor het collegejaar 2004-2005 zijn de buluitreikdata als volgt vastgesteld (voor studenten ‘oude stijl’):

FISC

39 Notarieel recht

Woensdag 29 september 2004 27 oktober 2004 24 november 2004 22 december 2004 1) 26 januari 2005 23 februari 2005 30 maart 2005 27 april 2005 25 mei 2005 29 juni 2005 31 augustus 2005

Nederlands recht, Internationaaljuridisch, JBW, JPW Donderdag 30 september 2004 28 oktober 2004 25 november 2004 16 december 2004 1) 27 januari 2005 24 februari 2005 31 maart 2005 28 april 2005 26 mei 2005 30 juni 2005 25 augustus 2005

Fiscaal recht

Vrijdag 24 september 2004 29 oktober 2004 26 november 2004 17 december 2004 1) 28 januari 2005 25 februari 2005 18 maart 2005 1) 29 april 2005 27 mei 2005 24 juni 2005 26 augustus 2005

1) Let op: de buluitreikdatum valt niet in de laatste week van de maand Examendatum - buluitreikdatum 1. Het doctoraal-examen is behaald op het moment dat aan alle eisen van het doctoraal-examen is voldaan (d.w.z. het laatste examenonderdeel met goed gevolg is afgelegd). Het aanvragen van het afstuderen, waarbij controle plaatsvindt van diverse gegevens, wordt beschouwd als laatste studieprestatie en is derhalve maatgevend voor het bepalen van de examendatum. 2. Op de bul wordt de sluitingsdatum voor de betreffende buluitreikdatum, of de laatste werkdag van de maand waarin de bescheiden zijn ingeleverd, vermeld. De examendatum is dus niet de datum van de uitreiking van de bul. Een en ander kan consequenties hebben voor onder andere studiefinanciering en OV-(studenten)jaarkaart. Inschrijving aan de universiteit Met de inwerkingtreding van de WHW is er sprake van een rigoureuze verandering in het inschrijvingsbeleid. Iedere student behoort zich vooraf rekenschap te geven op een juiste wijze te zijn ingeschreven. Achteraf is er geen herstel van verzuim mogelijk, zodat de inschrijving niet met terugwerkende kracht kan worden aangepast. Daarboven wordt aan studenten die niet op een correcte wijze zijn ingeschreven, na constatering hiervan, een boete opgelegd (voor nadere informatie kunt u zich wenden tot bureau studentenzaken tel.: 071-5278011). Hieronder staan enkele gevolgen genoemd waarmee rekening gehouden moet worden (de opsomming is niet uitputtend). - Constatering van een incorrecte wijze van inschrijving kan ook achteraf gevolgen hebben voor reeds ontvangen studiefinancieringsgelden en het gebruik van de OV-(studenten)kaart. - Extraneus-studenten moeten zich realiseren dat het niet is toegestaan gebruik van de onderwijsvoorzieningen te maken. Hierin is ook het schrijven van een scriptie, met begeleidende gesprekken van een docent, begrepen! - Het volgen van onderwijs is slechts toegestaan indien men is ingeschreven als student. Uitschrijving universiteit De examendatum (buldatum) is ook bepalend voor de berekening van de inschrijftijd aan de Universiteit (collegegeld). Zie voor de precieze regeling het studentenstatuut. Een formulier voor het aanvragen van restitutie van het collegegeld is, op aanvraag, verkrijgbaar bij de balie van het Onderwijs Informatie Centrum of de informatiebalie studentenzaken. Afstuderen in september Indien de studie wordt afgerond vóór 1 september, maar de uitreiking van de bul in de maand september van het nieuwe collegejaar valt, kan inschrijving voor het nieuwe collegejaar achterwege blijven. FISC

40 BEREKENING VAN HET JUDICIUM VOOR HET DOCTORAAL EXAMEN Over alle cijfers die op de cijferlijst worden vermeld wordt een gewogen gemiddelde berekend. Bij deze berekening worden vrijstellingen buiten beschouwing gelaten. Een gewogen gemiddelde betekent dat het cijfer vermenigvuldigd met het aantal ECTS voor een vak tot een gemiddelde leidt. Voorbeeld: vak vak a vak b vak c vak d vak e Totaal

res 9 8 6 7 6.5

ECTS 4.0 36 3.0 24 8.0 48 3.0 21 5.0 32.5 161.5 : 23 = 7,02 wordt 7

FISC

41

VIII. Onderwijsroosters

Fiscaal Recht

Recommend Documents