INHOUDSOPGAVE
Film en educatie… ... in het vertoningscircuit van Lessen in het donker, in het kader van Filmfestival MOOOV, ter gelegenheid van een workshop verzorgd door Jekino of van een film in de klas... Het medium film kreeg een plaats in het lessenpakket van heel wat scholen, daarom zorgen wij graag voor een degelijke programmatie en pedagogische omkadering. We maken jaarlijks een pittige selectie van een 30-tal films uit het afgelopen seizoen, organiseren op heel wat plaatsen vertoningen en zorgen met kant-enklare lesmappen voor een boeiende verwerking in de klas. Daarbij spelen we in op de eindtermen en ontwikkelingsdoelen. In elke lesmap streven we naar een filmtechnische en inhoudelijke benadering van de film en focussen we op één filmterm.
Doelgroep PUDDING T: vanaf 5 jaar (eerste graad lager onderwijs)
P2
www.jekino.be www.mooov.be www.lesseninhetdonker.be
Feedback op de film! Surf naar www.filmfiches.be en laat je (sterren)mening achter bij de film die je zag. De fiches zijn tegelijk een digitale, meer visuele uitdieping van deze lesmap met trailers, foto’s en interessante achtergrondinfo.
FILMFICHE _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Synopsis Technische kaart Voor de film begint: Kijkopdracht WIE DE FILM MAAKTE_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ De regisseur: Michael Hegner De auteur: Ole Lund Kirkegaard NA DE FILM: BESPREKING_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ HET VERHAAL_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Thematisch: de relatie tussen Ivan en papa DE PERSONAGES_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Opdracht: Raad het personage Opdracht: Een trekpop knutselen FOCUS OP... TEKENSTIJL_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Vincent Van Gogh versus Ole Lund Kirkegaard Pablo Picasso versus Ole Lund Kirkegaard Keith Haring versus Ole Lund Kirkegaard Opdrachten: Samen een gekke figuur tekenen Een pop maken uit afvalmateriaal De speelplaats opvrolijken FICHE VOOR DE LEERLINGEN_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ BIBILIOGRAFIE_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ BIJLAGEN _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
4
7
11 13 21
29
36 39 40
Filmfiche Kopieer de filmfiche op de volgende pagina voor je leerlingen. Zo zijn ze meteen goed voorbereid op de voorstelling. Ook voor je collega’s die de leerlingen vergezellen, kan het een handige leidraad zijn.
P3
FILMFICHE Synopsis Arme Ivan Olsen. Op school wordt hij door bullebakken gepest en thuis gaat het al niet veel beter. Pa vindt hem een slappeling, een loser en alles behalve de Tarzan waar hij altijd van gedroomd heeft. Maar dat verandert wanneer Ivan een vrolijke banjo-spelende heks ontmoet die hem superkrachten geeft. De pestkoppen krijgen meteen een koekje van eigen deeg. En nu hij de beste is in alles, wordt het leven vast een lolletje. Maar is dat wel zo? Een (vr)olijke animatiefilm naar het werk van de Deense topauteur voor kinderen Ole Lund Kirkegaard.
Technische kaart PUDDING T Originele titel: Gummi T Regie: Michael Hegner
P4
Voor de film begint: Kijkopdracht Het is niet leuk om gepest te worden. Daar weet Ivan alles van. Daarom probeert het kleine, tengere kereltje te veranderen in een sterke, slimme jongen die in alles de beste is. Via een magisch drankje van de heks probeert hij zijn geluk te vinden.
Scenario: Michael W. Horsten, naar het boek ‘Gummi-Tarzan’ van Ole Lund Kirkegaard Denemarken, 2012 Duur: 75 minuten Nederlands gesproken Met de stemmen van o.a.: Marjolein Algera, Jelle Amersfoort, Sander van Amsterdam, Joost Claes,...
PUDDING T is de verfilming van het boek ‘Gummi-Tarzan’ van de Deense auteur Ole Lund Kirkegaard. De boeken van Kirkegaard werden zo’n 40 jaar geleden geschreven, maar zijn vandaag weer erg populair. Onlangs nog werd ORLA DE KIKKERSLIKKER verfilmd. Met die film heeft PUDDING T zijn typische karikaturale tekenstijl gemeen. Ole Lund Kirkegaard tekende immers zelf de illustraties voor zijn boeken en deze werden zo goed mogelijk behouden in de films.
Voor de leerlingen de film bekijken, kan je hen enkele kijkopdrachten meegeven. Verdeel de klas in groepjes. Geef elk groepje een aandachtspunt. Bijvoorbeeld… •
• •
•
•
Hoe zien de beelden eruit? Waren er grappige beelden die jou bijbleven? Kijk bijvoorbeeld naar de huisjes, de lichamen en hoofden van de personages,… Weet je nog hoe de film begon en eindigde? Hoorde je veel muziek in de film? Klonk die altijd vrolijk, of hoorde je soms ook droevige muziek? Hoe kan je zien dat Ivan gepest wordt? Wat gebeurt er dan met hem? Hoe ziet het dorpje eruit waar Ivan woont? Is er jou iets opvallends bijgebleven?
P5
WIE DE FILM MAAKTE De regisseur: Michael Hegner Michael Hegner werd in 1966 in Denemarken geboren. Vanaf 1987 werkte hij als regisseur aan talrijke reclamespots, o.a. voor grote bedrijven zoals Lego. Af en toe werkte hij mee aan een animatiefilm. Zo groeide zijn interesse. In 2008 richtte hij zijn eigen bedrijf HegnerAnimation op, waarmee hij verscheidene animatiefilms maakte. HET LELIJKE EENDJE EN IK en NIKO EN DE VLIEGENDE BRIGADE waren ook bij ons in de bioscopen te zien. Het boek ‘Gummi-Tarzan’ van Ole Lund Kirkegaard werd in 1981 al eens bewerkt tot een speelfilm. Het werd een echte klassieker in het kinderfilmgenre. Ook al zijn beide films gebaseerd op het-
zelfde boek, toch zijn er heel wat verschillen. In PUDDING TARZAN werd het boek grondig bewerkt en herschreven, terwijl de animatiefilm PUDDING T dicht bij de originele tekst blijft.
Filmografie van Michael Hegner: • • •
• • •
HET LELIJKE EENDJE EN IK (2006) HET LELIJKE EENDJE EN IK: TUINFEEST (2007) HET LELIJKE EENDJE EN IK: LIEFDE HANGT IN DE LUCHT (2007) NIKO EN DE VLIEGENDE BRIGADE (2008) NIKO EN DE VLUCHT VOOR KERSTMIS (2008) PUDDING T (2013)
P7
In zijn boeken gaat veel aandacht naar de relatie tussen kinderen en volwassen. De hoofdrolspelers zijn vaak kleine antihelden die af te rekenen krijgen met grote pestkoppen. Het werk van Ole Lund Kirkegaards is avontuurlijk, humoristisch en fantasievol. Hij illustreerde zelf zijn boeken in een grove tekenstijl.
De auteur: Ole Lund Kirkegaard Ole Lund Kirkegaard was een Deens schrijver van kinderboeken. Hij werd in 1940 geboren en stierf in 1979 op 38jarige leeftijd. Na zijn middelbare school ging hij varen op een tanker. Maar omdat hij zeeziek werd, hield hij daar al gauw mee op. Vervolgens ging hij als leerkracht aan het werk in kleine plattelandsscholen. Maar na het winnen van een verhalenwedstrijd, legde hij zich volledig toe op zijn schrijverscarrière.
P8
De volgende boeken van Kirkegaard werden in het Nederlands vertaald: • Frodo: een knotsgekke detective voor kinderen en andere verstandige mensen - Van Goor • Nijlpaard in huis en andere verhalen - Van Goor • Peer en Maatje - Van Goor • Frodo en de andere donderstenen* - Prometheus • Lutje Giel en andere verhalen* - Kosmos • Pudding Tarzan* - Kosmos • Otto is een neushoorn* Kosmos • Hodja uit Pjort* - Kosmos • Albert* - Kosmos • Orla de kikkerslikker* Kosmos • Lutje Giel* - Kosmos * Deze boeken werden ooit verfilmd. O.a. PUDDING TARZAN en ALBERT waren ook in de Vlaamse bioscopen te zien. Binnenkort is OTTO IS EEN NEUSHOORN aan de beurt.
Wist je dat... … de film PUDDING T heet omdat ‘Pudding Tarzan’ niet mocht? De titel ‘Tarzan’ is eigendom van het
Amerikaanse bedrijf Edgar Rice Burroughs, Inc., opgericht door de schrijver van de Tarzan-boeken. Daarom werd de naam in de film afgekort tot ‘T’.
P9
NA DE FILM: BESPREKING Kijkopdracht (vervolg)
•
Vraag de kinderen naar hun kijkopdracht. Wat viel hen op? Iedereen mag aan het woord komen.
•
De 5 ‘W’ vragen De leerlingen kunnen de film kort samenvatten aan de hand van de 5 ‘W’ vragen. • •
Over WIE gaat het verhaal? Vooral over Ivan en zijn papa. WAAR speelt het verhaal zich af? In een klein, landelijk dorpje in Denemarken.
•
WANNEER speelt het verhaal zich af? In de huidige tijd, tijdens het schooljaar. Over WAT gaat het verhaal? Over Ivan die wordt uitgelachen omdat hij in niets goed is. Via een toverdrankje probeert hij de beste te worden in alles, tot hij ontdekt dat dit ook niet is wat hij wilde. WAAROM krijgt het verhaal een bepaalde wending? Eerst wenst Ivan dat hij voor één dag de beste is in alles, maar dat maakt hem niet gelukkig. Zo lang je maar iets hebt waar je goed in bent, bv. robots maken van oude rommel.
P 11
HET VERHAAL
“Denk je dat Tarzan ooit bijles moest nemen?” (het begin) In een vreedzaam dorpje woont Ivan. Zijn rust wordt ruw verstoord wanneer papa hem luid brullend wakker maakt. Pa vindt hem een watje; hij zou liever een echte Tarzan als zoon hebben. Ivan vindt de school niet fijn. Hij wordt er gepest. Omdat hij zo’n slapjanus is, wordt hij in de WC
geduwd. Thuis geeft papa hem er van langs: Ivan moet een echte man worden, net zoals papa vroeger was. Toen de slager hem ooit probeerde te pesten, nam papa hem flink te grazen. Hij was geen watje zoals Ivan. Om de vernederingen van de dag te vergeten, sluipt Ivan stiekem de leegstaande fabriek binnen. Daar heeft hij met allerlei spulletjes een universum van poppen gemaakt. P 13
Elk voorwerp dat hij vindt, wordt gebruikt voor zijn geknutselde vrienden. Hij leeft er zijn fantasie uit. Omdat hij niet luidop durft voorlezen in de klas, moet Ivan bijles nemen. Papa is verontwaardigd. Maar zelf is hij ook niet succesvol in zijn baan als ‘coach’. Misschien kan hij als coach van zijn eigen zoon voor een stunt zorgen. Hij stuurt hem naar de fitnessclub, laat hem rauwe steak eten en leert hem fietsen op een grote fiets. Maar dit plan valt - letterlijk en figuurlijk – als snel in het water. Gelukkig is Lottie er nog… ze vindt hem leuk zoals hij is. “Je bent een echte pudding Tarzan” (plotwending 1) Papa gaat nog een stap verder. Hij nodigt iedereen uit om te koP 14
men kijken hoe zijn zoon, net zoals Tarzan, in een hoge boom zal klimmen. Ivan wil niet, maar het moet! Tot grote ergernis van papa valt Ivan uit de boom. “Jij bent niet te coachen. Je bent een echte Pudding Tarzan!” Al gauw kent het hele dorp zijn nieuwe bijnaam. Ivan is er kapot van. Hij wil zelfs niet langer Lottie’s vriendje zijn. “Ik kan toch helemaal niets. Ik ben een Pudding Tarzan!” “Ik wens dat ik het beste in alles ben” (het midden) Ivan durft niet naar huis. Dan denkt hij aan de heks die aan de rand van het dorp woont. Misschien kan zij hem helpen. En inderdaad, uit medelijden wil ze hem ‘één wondertje’ cadeau doen. Ivan mag zelf kiezen. Hij kiest: ‘ik wil goed zijn in alles!’ Dat kan, maar het drankje werkt slechts één dag. De
heks brouwt haar toverdrank maar vergeet een belangrijk ingrediënt: de vuurvliegjes, die ervoor zorgen dat het wonder maar één dag geldig is.
een lesje te leren. Ivan is vol van zichzelf en beseft niet dat hij ook een pestkop is geworden. Lottie wijst hem erop en maakt het uit: “Ik vind de nieuwe Ivan niet leuk.”
Wanneer de volgende dag aanbreekt, is Ivan inderdaad een echte superman geworden. Hij kan goed spuwen, leest als de beste en geeft de pestkoppen een koekje van eigen deeg. Nog nooit was zijn zelfvertrouwen zo groot. Nu durft hij Lotte wel als liefje hebben. Maar er is iets veranderd tussen hen. Lottie wil graag met hem rondhangen in de fabriek, maar Ivan wil liever zijn nieuwe krachten gebruiken om pestkop Kim
Pa vindt het fantastisch. Hij denkt dat ‘de nieuwe Ivan’ het resultaat is van zijn inspanningen als coach. Hij zeult Ivan mee de wereld rond… maar dan kan hij Lottie niet meer zien! Papa’s zaak is een goudmijn: hij schrijft en boek, komt met zijn zoon op televisie, ze worden wereldberoemd en stinkend rijk. Maar het maakt Ivan niet gelukkig. Wanneer ze terug thuis komen, juicht het hele dorp hen toe. Iedereen, behalve Lottie... P 15
“Niemand praat zo tegen mijn dochter” (plotwending 2) Wanneer papa opschept, wordt de slager boos. Hoe durft hij zijn dochter Kim te beledigen? Laf verschuilt pa zich achter Ivan en beveelt hem om de slager vast te grijpen en in een boom te gooien. Het hele dorp schreeuwt uitbundig: “In de boom, in de boom!” Maar Ivan verzet zich: “Dat doe ik niet.” Hij heeft er genoeg van. Hij tilt papa op en gooit hem hoog in de boom. Nu mag papa zelf bewijzen dat hij een Tarzan is. Met een klap valt hij uit de boom… “Ik ben een pudding buik” (het einde) Pa heeft zijn lesje geleerd. Hij biecht alles op: dat hij al die tijd
P 16
gelogen heeft, dat hij nooit een krachtpatser was die in de bomen klom, dat hij de slager er nooit van langs heeft gegeven,… Hij was nooit ergens goed in. Op zijn beurt biecht Ivan zijn stiekeme knutselwerk op. Samen gaan ze een kijkje nemen in de fabriek. Pa is onder de indruk: Ivan is toch ergens goed in! Op dat moment valt de heks binnen om Ivans krachten terug te eisen. Pa belooft om nooit meer boos te worden. Ivan kan Lottie overtuigen dat hij weer de oude is. Als de pestkoppen dit vernemen, eindigt Ivan dadelijk weer in de WC. Maar ditmaal is hij niet alleen; Lottie ondergaat hetzelfde lot. Samen zitten ze lachend met hun broek in de nattigheid.
Tarzan De held Tarzan werd bedacht door Edgar Rice Burroughs. Hij maakte in 1912 voor het eerst zijn opwachting in het boek ‘Tarzan of the Apes’. Tarzan strandde als baby op een eiland waar hij geadopteerd werd door een apenmoeder. Hij groeide op in het oerwoud tussen de apen. Hij wordt geportretteerd als een sterke, atletische man die aan een liaan van boom tot boom slingert. Over Tarzan werden heel wat boeken, strips en films gemaakt.
Vragen aan de leerlingen: Weet je nog… • Waar Ivan zijn poppenwereld heeft gebouwd? • Hoe hij op school gepest werd? • Wat papa doet om van Ivan een krachtpatser te maken? • Waarom het fietsen niet zo goed lukt? • Wanneer papa zijn zoon voor het eerst ‘Pudding Tarzan’ noemt? • Hoe het komt dat Ivans toverdrank langer dan één dag werkt? • Waarom Lottie het uitmaakte met Ivan? • Hoe papa reageerde toen de slager zich boos maakte? P 17
Thematisch: de relatie tussen Ivan en papa Ole Lund Kirkegaard beschrijft in zijn boeken vaak de relatie tussen kinderen en volwassenen. Zo staat in PUDDING T de band tussen Ivan en zijn vader centraal. Pa geeft nooit eens een complimentje, hij benadrukt enkel wat Ivan niét kan. Ook op school wordt Ivan voortdurend gepest. Dat maakt hem onzeker; Ivan heeft een laag zelfbeeld. Vader blijft blind voor Ivans goede eigenschappen: hij is lief, betrouwbaar, creatief,… Dat zijn toch kwaliteiten? Pa is veeleisend; hij wil dat zijn zoon net zo sterk wordt als Tarzan. Alles wat papa doet, staat in het teken van ‘sterk worden’. Wie niet sterk is, wordt gepest… Met andere woorden: als je gepest wordt (en slechte schoolresultaten haalt), is dat je eigen schuld! Ivan gelooft wat vader zegt. Zijn bewondering voor papa verblindt hem voor de werkelijkheid. Vader is onfeilbaar en heeft altijd gelijk. Ook al heeft hij geen werk, heeft zijn vrouw hem verlaten en zijn alle verhalen over zijn verleden op leugens gebaseerd. Is papa daarom zo streng voor zijn zoon? Hij projecteert zijn eigen P 18
gebreken en verlangens op Ivan. Omdat hij vroeger niet sterk was, wil hij dat Ivan het wel is. Zoals het klassieke cliché: een vader die vroeger niet mocht voetballen (of zijn grote voetbaldroom niet kon waarmaken), schrijft nu zijn zoon in bij de voetbalclub en eist van de jongen uitmuntende prestaties. Wanneer papa zijn grote droom in vervulling ziet gaan (Ivan wordt een superman), is hij erg trots. Hij is vooral trots op zichzelf… want hij denkt dat Ivans succes zijn verdienste is. Hij ziet niet dat Ivan lijdt onder de situatie en niet langer zichzelf is. Pas wanneer Ivan zich nadrukkelijk durft verzetten, gaan papa’s ogen open en beseft hij dat hij te ver is gegaan. Nu voelt Ivan zich dapper genoeg om zijn ware kwaliteiten te tonen. En vader is trots op hem. Ivan is eindelijk gelukkig, want papa accepteert hem zoals hij is. Hij hoeft niet meer te zijn zoals iemand anders.
•
•
• • •
Vragen aan de leerlingen: •
•
Papa geeft nooit complimentjes. Is dat belangrijk? Wanneer gaf / kreeg jij voor het laatst een complimentje? Vind je dat leuk? Als je altijd slechte dingen over jezelf hoort, ga je dan
• •
vanzelf ook slecht over jezelf denken? Weet je wat ‘een laag zelfbeeld’ betekent? Ben jij soms bang als je luidop moet lezen in de klas? Of doe je dat net graag? Vind je dat papa zijn zoon goed behandelt? Wat doet hij volgens jou goed / niet goed? Worden sterke kinderen ook gepest? Is het je eigen schuld als je gepest wordt? Zoek een foto van Tarzan. Hoe ziet hij eruit? Waar denk je dat hij goed in is? Zou jij er zo willen uitzien? Vind jij Tarzan een goed voorbeeld van hoe kinderen zouden moeten zijn? Ivan gelooft alles wat papa zegt. Jij ook? Zou jij net zoals Ivan alles doen om je vader trots te maken? Vind je het leuk als je ouders trots op je zijn? Moet je enkel dingen doen die je
•
•
•
•
ouders trots maken, of mag je ook wel eens iets doen om jezelf trots te maken? Heb je sommige hobby’s gemeenschappelijk met je vader / moeder? Is het leuk om samen je hobby te delen? Wil je er graag beter in worden dan vader / moeder? Papa was vroeger helemaal geen krachtpatser. Waarom denk je dat hij heeft gelogen? Papa coacht mensen: hij moet hen helpen om vooruit te komen, om beter te worden, om hun talent te ontwikkelen, om de juiste keuzes te maken. Vind jij papa een goede coach? Had je zelf al ooit een coach? In de sportclub misschien? Hoe kon die coach je helpen om beter te worden? Waarin zou jij mensen kunnen coachen? Is er iets waarin je zo goed bent dat je ook anderen zou kunnen helpen om er beter in te worden? P 19
DE PERSONAGES
Ivan
Papa
Ivan (spreek uit als Iwan) is een gevoelige, onzekere jongen - klein en niet al te sterk. Daarom wordt hij voortdurend gekleineerd door zijn pa en gepest op school. Zijn enige toevlucht is de fantasiewereld vol fictieve vrienden die hij heeft geknutseld. Wanneer hij door een wonder toch verandert in een superman, misbruikt hij zijn ongekende krachten. Hij denkt dat iedereen van hem houdt, maar eigenlijk is iedereen bang van hem. Behalve Lottie. En Ivan wil net zo graag dat zij wél van hem houdt. Dat brengt hem tot inkeer.
Ivans vader is bezeten door Tarzan en wil dat zijn zoon net even sterk wordt. Hij vertelt hem voortdurend dat hij een watje is. Pa is egoïstisch en projecteert zijn eigen gevoelens en verlangens op Ivan. Wanneer Ivan echt sterk wordt, denkt pa dat dit zijn verdienste is. Hij wordt wereldberoemd als Tarzan-coach. Maar dan blijkt dat hij te ver is gegaan. Hij was zelf een Pudding Tarzan en wilde dit niet onder ogen zien. Vader toont berouw.
P 21
Lottie De lieve en oprechte Lottie is de enige die Ivan leuk vindt zoals hij is. Ze is de dochter van de rector, die liever niet heeft dat ze met leerlingen zoals Ivan omgaat. Ze volgt viool-, tennis- en gymles, maar probeert zoveel mogelijk tijd met Ivan door te brengen. Ivan durft nauwelijks ‘ja’ zeggen wanneer ze hem vraagt om haar vriendje te zijn. Als krachtpatser vindt hij wel de moed, maar Lottie laat hem weten dat ze van deze nieuwe Ivan niets moet hebben.
De heks Een verwarde, lieve dame die met haar woonwagen en kraai tijdelijk halt heeft gehouden in het dorp. Ze verkoopt er haar wonderen aan de bewoners. Nadat ze Ivan en zijn pa ontmoet heeft, krijgt ze medelijden en schenkt de jongen een gratis wonder. Maar het loopt mis. Ze moet ingrijpen om verder gevaar te voorkomen.
De slager
Karsten
Papa en de slager zijn geen vrienden. Blijkbaar werd pa vroeger door de slager gepest (al wil hij dat niet toegeven). De relatie tussen Kim en Ivan is dus net zoals vroeger tussen hun beide vaders. De slager is de enige die niets van papa’s succes wil weten.
De streber van de klas. Hij wil voortdurend indruk maken op Lottie, ofwel met zijn nieuwe fiets ofwel door zijn gedrag in de klas. Hij zit samen met Lottie op tennisles, maar is jaloers wanneer Lottie meer interesse toont in Ivan dan in hem.
Kim De dochter van de slager en een grote pestkop. Als ze Ivan of kleine Louis in de WC kan duwen, zal ze het niet laten. Met haar motor terroriseert ze de weg. Wanneer ‘de sterke Ivan’ wraakt neemt, wordt ze plots erg onderdanig. P 22
P 23
Opdracht: Raad het personage Aan de hand van karaktereigenschappen raden de kinderen welk personage uit de film gezocht wordt. In bijlage vind je stills met de personages. Print ze uit en knip de bladen doormidden. Ga in een kring zitten en verspreid de stills op de grond. Lees de eerste beschrijving van een personage voor. Laat de kinderen raden over welk personage het gaat. Waarom denken ze dit?
Ik ben heel creatief. Ik volg geen tennisles. Ik blijf liever mezelf. Wie ben ik? (Ivan)
Ik kan heel goed voorlezen. Ik heb een mooie fiets. Ik ben stiekem verliefd op Lottie. Wie ben ik? (Karsten)
Ik ben heel sterk. Misschien omdat ik veel vlees eet? Ik ben getrouwd. Wie ben ik? (de slager)
Ik word niet gepest. Ik eet graag worst. Mijn pa ziet mij heel graag. Wie ben ik? (Kim)
Ik ben een beetje een warhoofd. Ik woon niet in een huis. Ik help graag andere mensen. Wie ben ik? (de heks)
Mijn pa is streng voor mij. Ik ben heel lief. Ik ben verliefd op een jongen. Wie ben ik? (Lottie)
Ik heb een dikke buik. Ik ben vaak boos. Tarzan is mijn grote held. Wie ben ik? (Pa)
Ik hou van stiptheid. Ik rij op een fiets. Ik zoek iemand die goed kan lezen. Wie ben ik? (Rector / Directeur)
P 24
Opdracht: Een trekpop knutselen Een leuk knutselwerkje. Maak zelf van ‘sterke Ivan’ een trekpop die zijn spieren laat zien! Dit heb je nodig: • Figuur Ivan (zie bijlage) • Splitpennen • Dun touw • Schaar • Lijm • Stevig karton • Perforator Stap 1: Kopieer de figuur in bijlage. Stap 2: Kleef de figuur en ledematen op stevig karton en knip alles mooi uit. Stap 3: Maak gaatjes in de daartoe
bestemde rondjes (gebruik een perforator). Stap 4: Door de rondjes komen splitpennen; druk ze niet te vast want dan kunnen de onderdelen van de trekpop niet meer bewegen. Stap 5: In de armen en benen zitten twee gaatjes. Door het tweede gaatje komt een splitpen. Door het eerste gaatje komt een touwtje. Stap 6: Er gaat een kort touwtje door de armpjes horizontaal en een kort touwtje door de beentjes horizontaal. Een lang touwtje maak je verticaal vast aan de twee andere korte touwtjes. Zie afbeelding. Stap 7: Je kan ook nog een klein gaatje maken in Ivans voorhoofd en er een touwtje doorsteken, zodat je de trekpop kan ophangen.
P 25
FOCUS OP... TEKENSTIJL Orla zoals getekend in het boek en Orla zoals getekend in de film Orla de Kikkerslikker Elke tekenaar of tekening heeft z’n eigen stijl. De manier van tekenen is ook bepalend voor een animatiefilm. Typisch aan de tekeningen van Ole Lund Kirkegaard zijn de buitenproportionele figuren: ze hebben lange, smalle lichaampjes met stekkenbeentjes en -armpjes en een groot hoofd, of soms ook heel dikke, ronde lichamen met een klein hoofd. PUDDING T valt op door z’n heel aparte tekenstijl. Die kan je in de klas vergelijken met diverse schilderijen, boekillustraties, andere tekenfilms,… Laat kinderen even-
tueel hun favoriete prentenboek of strip meebrengen en leg de tekeningen naast de filmstills. Lijken ze op / verschillen ze van elkaar? In bijlage vind je foto’s van bekende meesterwerken van Pablo Picasso, Vincent Van Gogh en Keith Haring. Ook die kan je vergelijken met de tekenstijl van PUDDING T en het werk van Ole Lund Kirkegaard. De leerlingen zullen merken dat elke artiest, schilder en tekenaar zijn eigen unieke stijl heeft.
Ivan zoals getekend in het boek en Ivan zoals getekend in de film. P 26
P 27
Vincent Van Gogh versus Ole Lund Kirkegaard
Zijn er verschillen?
Vergelijk het gele huis van Vincent Van Gogh met het huis van Ivan.
Het Gele Huis • • • • • • •
•
Van boven tot beneden gele muur Verschillende bakstenen niet te onderscheiden Ramen in zwart geschilderd à lijkt heel donker binnen Rond en voor het huis gele aarde Donkerblauwe lucht à slecht weer of misschien nacht? Kruidenierswinkel en café rond het huis Geschilderd in perspectief à huizen op voorgrond veel groter dan huizen op achtergrond (minder gedetailleerd) Lijnen van huizen lopen allemaal naar eenzelfde onzichtbare punt
Huis Ivan • • • • • • • • •
•
Bakstenen zichtbaar Muur en dak hebben oranje/ rode kleur Voor de ramen hangen gordijnen Ramen lichter gekleurd à lijkt minder donker binnen Verzorgd grasperkje met boom Huis omringd door een hek Lucht is lichtblauw en zelfs beetje roze Huis staat helemaal apart Huizen op achtergrond kleiner afgebeeld, maar liggen niet op zelfde lijn als huis van Ivan Huizen op achtergrond minder scherp in beeld
Zie je gelijkenissen? • Van Gogh en Kirkegaard hebben allebei een asymmetrische tekenstijl. De huizen staan niet helemaal recht en de straat loopt schuin. (Bij PUDDING T zie je dit duidelijk aan de lantaarnpaal rechts.) Welke tekening vind je de mooiste? Waarom?
P 28
P 29
Pablo Picasso versus Ole Lund Kirkegaard
Zijn er verschillen?
Vergelijk de figuren van Picasso met de figuren uit de film.
Les demoiselles d’Avignon •
• •
•
Figuren heel hoekig getekend à past in de stijl die ‘kubisme’ werd genoemd Hebben allemaal lang, bruin haar Lichamen lijken op collage, verschillende lichaamsdelen die aan elkaar gezet zijn Alsof ze maskers dragen
Figuren PUDDING T •
• •
Figuren veel ronder getekend à velen hebben bolle buik of bol achterwerk Grappige haren; lijken wel plasticine spaghettisliertjes Lichamen zijn één doorlopend geheel
Zie je gelijkenissen? • Zowel Picasso als Kirkegaard hebben hun figuren asymmetrisch getekend. Bij Kirkegaard zie je dit duidelijk aan de grappige neuzen. Bij Picasso zijn de lichamen alles behalve symmetrisch. Welke tekening vind je de mooiste? Waarom?
P 30
P 31
Keith Haring versus Ole Lund Kirkegaard
Zijn er verschillen?
Vergelijk de dansende mannetjes van Keith Haring met de figuren uit PUDDING T.
(Untitled 1984) •
•
• • •
Mannetjes aan het dansen à streepjes naast het lijf tonen ‘beweging’ Figuren hebben geen mond, neus, ogen of haar, geen normale huidskleur en getekend in één felle kleur Dragen geen kleren Geslacht van de figuren onherkenbaar Geen decor à staan voor effen, kleurrijke achtergrond
Figuren PUDDING T •
•
• •
Lijken meer op echte mensen à hebben wel ogen, mond en neus Geslacht duidelijk herkenbaar à meisjes hebben borstjes, lang haar of staartje, dragen rokje Dragen kleren Wel decor à achter figuren staat een huis en hek, staan op een aardeweg
Zie je gelijkenissen? • In beide tekeningen werd veel kleur gebruikt. Bij Keith Haring bestaan de mannetjes uit 1 felle kleur tegen een kleurrijke achtergrond. Ook de figuren in PUDDING T zijn heel kleurrijk. Ivans haar is geel en de meeste kledingstukken werden ontworpen in felle kleuren. Welke tekening vind je de mooiste? Waarom?
P 32
P 33
Opdracht Samen een gekke figuur tekenen
Opdracht De speelplaats opvrolijken
Wie kent niet dit klassieke tekenspelletje waar kinderen veel lol aan beleven? Elk kind neemt een blad en tekent een hoofd. Daarna plooien ze het blad, zodat het hoofd niet langer zichtbaar is. Het is belangrijk dat de tekening nog een klein beetje doorloopt na de plooi. Elk kind geeft zijn blad door aan zijn buur. Aansluitend aan de vorige tekening wordt de borst getekend (met armen) en wordt het blad weer geplooid en doorgegeven naar de buur. Dan volgen nog de benen en de voeten. Als je op het einde het papier weer openvouwt, verschijnt er een grappige figuur. Zo zie je duidelijk dat elk kind een andere tekenstijl heeft.
Neem twee witte piepschuimbollen of pingpongballetjes en teken er met stift pupillen op. Zo krijg je twee ogen. Maak eventueel ook een mond uit karton of papier. Zoek een geschikte plek of een leuk voorwerp dat je kan versieren met deze ogen en/of mond. Neem een strook plakband en plooi die; zo krijg je een dubbelzijdig klevende strook. Kleef de ogen en mond erop en bevestig ze op de juiste plaats. Plots staat er een vrolijk gezicht op de muur! Zorg dat je het gezicht nadien weer kan verwijderen zonder schade aan te richten.
Opdracht Een pop maken uit afvalmateriaal Verzamel zo veel mogelijk wegwerpmateriaal, bv. plastic flessen, blikjes, karton,... Je kan echt alles gebruiken. Met dit materiaal kan je zelf een gek figuurtje knutselen, net zoals Ivan dat doet. P 34
P 35
Fiche voor de leerlingen Ivan komt uit Denemarken. Daar werd de film gemaakt. Wist je dat PUDDING T eigenlijk in het Deens werd gesproken. Omdat jullie de film zouden kunnen verstaan, hebben Nederlandstalige acteurs de stemmen opnieuw ingesproken. Dat noem je ‘dubbing’.
Welke prentenboeken of strips lees jij graag? Staan er mooie tekeningen in? Lijken ze op de tekeningen in de film PUDDING T?
“ Tarzan, dat is pas een echte man! Hij zou jouw voorbeeld moeten zijn!” Heeft iedereen een voorbeeld nodig, iemand om te bewonderen? Waarom wel/niet? Wie is jouw grote voorbeeld? Waarom?
Misschien zag je de film in 3D. Weet je hoe dit werkt? Er worden twee beelden over elkaar getoond, eentje voor ons linkeroog en eentje voor ons rechteroog. Een speciaal brilletje voegt de beelden bij elkaar; zo krijgen we dieptezicht.
“Je kunt toch niet iemand pesten die kleiner is dan jij?” Ga je daar mee akkoord? Mag je dan wel iemand pesten die groter is dan jij?
“Een coach helpt mensen keuzes maken. Hij helpt ze verder.” Vind jij papa een goede coach? Had je zelf al ooit een coach? In de sportclub misschien? Hoe kan die coach je helpen om beter te worden?
Kim, de dochter van de slager, rijdt op een brommertje. Mag je in werkelijkheid al met een brommer rijden op haar leeftijd? Waarom mogen jonge kinderen nog niet rijden op een brommer?
Op het moment dat papa vertelt hoe hij vroeger de wedstrijd gewichtheffen won, zie je plots het beeld veranderen – de tekeningen zien er heel anders uit. Dat is omdat er een ‘verhaal binnen het verhaal’ verteld wordt. Door een ander soort tekeningen te gebruiken, zie je duidelijk het verschil tussen de twee verhalen en merk je dat we terugkeren in de tijd, naar papa’s jeugd.
BIBLIOGRAFIE •
http://www.kjoek.nl/schrijver/ole-lund-kirkegaard.html
•
http://www.sola-media.net/index.php?id=36&no_cache=1&tx_ ttnews[backPid]=38&tx_ttnews[tt_news]=70
•
http://www.knutselidee.nl
•
http://www.artrick-playground.com
P 39
BIJLAGEN
