EXTERNE OMGEVINGSANALYSE GOOIK
Lokaal sociaal beleidsplan 2008-2013 1
INHOUDSTAFEL
1. 1.
1
INLEIDING
3
ALGEMENE KENMERKEN
4
BEVOLKING Bevolking en bevolkingsgroei Bevolkingsprognoses
1.
2
5
Migratiesaldo
6
Geboorten en sterftes
7
Leeftijdsverdeling
8
Huishoudens
12
Nationaliteit
13
HUISVESTINGSSITUATIE
14
Verkoopprijzen woningen en bouwgronden Evolutie verkoopprijzen woningen en bouwgronden
15
Eigendomsstructuur
16
Woningkenmerken 2. 2.
1
Sociale huisvesting
17
KWETSBARE GROEPEN
19
OUDEREN Hoogbejaarden
2.
2
Alleenwonende ouderen
20
Armoede bij de oudere bevolking
21
KWETSBARE KINDEREN EN JONGEREN
22
Geboorten in kansarme gezinnen Jongeren IN DE Bijzondere Jeugdbijstand
23
Jongerenwerkloosheid
24
Onderwijs
25
2.
3
ALLOCHTONEN
27
2.
4
PERSONEN MET EEN HANDICAP
28
2.
5
MAATSCHAPPELIJK KWETSBARE GEZINNEN
30
Alleenstaande ouders Grote gezinnen
31
Alleenwonenden 2.
6
WERKLOZEN
32
Werkloosheidsgraad 2.
7
Risicogroepen
35
LAGE INKOMENS
36
Algemeen Leefloners
38
Wigw of verhoogde tegemoetkoming
40
Zorgverzekering
41
2
Inleiding Voor de externe omgevingsanalyse hebben wij ons voornamelijk gebaseerd op het cijfermateriaal dat ons ter beschikking werd gesteld door de Provincie Vlaams-Brabant voor de periode 2000-2005. Intussen zijn er reeds recentere gegevens beschikbaar doch de algemene tendensen blijven dezelfde. Als referentiekader voor de gemeente Gooik hebben wij een cluster samengesteld van soortgelijke gemeenten: -
Galmaarden
-
Gooik
-
Herne
-
Lennik
-
Pepingen
-
Roosdaal
De gemeente Bever werd niet opgenomen in de cluster wegens het zeer lage inwonersaantal. Bij gemeenten met een laag bevolkingscijfer ligt het moeilijker om relatieve cijfers te gebruiken: de lage aantallen (vb. werklozen, leefloners, verkochte woningen...) leiden vaak tot extreme percentages. Daarnaast geven wij waar mogelijk ook de cijfers van het arrondissement, de provincie en het Vlaams Gewest weer. De meeste van de hier aangeboden cijfers zijn indicatoren. Dat wil zeggen dat er niet echt feiten worden gemeten, maar dat ze wel een indicatie geven over de werkelijke toestand. Om iets te zeggen over de aanwezigheid van allochtonen in de gemeente bijvoorbeeld, wordt gebruik gemaakt van de huidige nationaliteit van de inwoners. Dit is slechts een indicator, die de ‘richting’ aangeeft. Deze cijfers moeten dus omzichtig gebruikt worden wanneer men ze wil interpreteren en uitspraken doen over de reële situatie. Cijfers op zich geven geen verklaring, daarom is het nodig ze aan te vullen met kwalitatieve informatie. Cijfers kunnen wel een belangrijke signaalfunctie hebben, ze geven aan waar de problemen liggen, welke thema’s dieper onderzoek vereisen, waar de accenten van het beleid zullen moeten liggen.
3
1. ALGEMENE KENMERKEN 1.1 Bevolking Bevolking en bevolkingsgroei Het gemiddelde voor Vlaanderen is 447 inwoners per km². Pepingen, Herne, Galmaarden en Gooik zijn landelijke gemeenten met een lage bevolkingsdichtheid. Lennik en vooral Roosdaal zijn dichter bevolkt.
Dichtheid 2005 aantal inwoners per km² < 250
Londerzeel
Kapelleop-denBos
250 - 400 400 - 550
Opwijk
550 - 800
Keerbergen
Haacht Grimbergen
> 800 Asse
Bekkevoort Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenaken
Kortenberg
Leuven
Geetbets
Lubbeek Glabbeek
Liedekerke Ternat Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren SintPietersLeeuw
Galmaarden
Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Zoutleeuw
Boutersem
Oud-Heverlee
Lennik Gooik
Diest
Rotselaar
Kampenhout
Vilvoorde Steenokkerzeel Affligem
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
Boortmeerbeek
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle
Herne
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: NIS, bewerking APS
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
De laatste kolom in Tabel 1, index 2000-2005 geeft de evolutie weer van de bevolking tussen 2000 en 2005. Cijfers boven 100 duiden op een bevolkingsaangroei, cijfers lager dan 100 duiden op een afname. Gooik houdt het op een status quo. De laatste 2 jaren zelfs een afname van de bevolking in tegenstelling tot de andere gemeenten. Tabel 1: bevolking 2000-2005 Gemeente
dichtheid inw./km²
2000
2001
2002
2003
2004
2005
index
Galmaarden
230
7.741
7.796
7.852
7.882
7.906
8.018
104
Herne
144
6.372
6.318
6.327
6.372
6.390
6.431
101
00-05
Pepingen
121
4.247
4.257
4.289
4.280
4.331
4.347
102
Gooik
223
8.834
8.844
8.877
8.905
8.876
8.851
100
Lennik
284
8.588
8.624
8.699
8.740
8.726
8.762
102
Roosdaal
493
10.573
10.617
10.623
10.639
10.641
10.689
101
Arr. Halle-Vilvoorde
607
558.220
560.138
563.370
565.759
568.791
572.697
103
Vlaams-Brabant
493 1.014.704 1.018.403 1.022.821 1.027.839 1.031.904 1.037.786
102
Vlaams gewest
447 5.940.251 5.952.552 5.972.781 5.995.553 6.016.024 6.043.161
102
Bron: NIS, FOD Economie
4
Bevolkingsgroei 2000-2005 Index 2005 (bevolking 2000 = 100) < 100
Londerzeel
Kapelleop-denBos
100 - 101 101 - 102
Opwijk
102 - 103
Keerbergen
Haacht
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort
Vilvoorde Steenokkerzeel Asse
Affligem
Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenaken
Kortenberg
Leuven
Geetbets
Lubbeek Glabbeek
Liedekerke Ternat Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren SintPietersLeeuw
Galmaarden
Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Zoutleeuw
Boutersem
Oud-Heverlee
Lennik Gooik
Diest
Boortmeerbeek
Grimbergen
> 103
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle
Herne
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: NIS, bewerking APS
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
Bevolkingsprognoses Men verwacht dat de bevolking in Vlaanderen zal toenemen met 1,3% tussen 2005 en 2010 en met 3% tussen 2005 en 2025. In Pepingen wordt een sterke toename voorspeld tegen 2025: index 108, grotendeels te verklaren door de grote instroom in de gemeente (zie Tabel 2). In Herne zal de bevolking waarschijnlijk lichtjes afnemen (index 99). In Gooik wordt een geleidelijke gemiddelde stijging van 2% verwacht. Tabel 2: bevolkingsprognoses 2010 en 2025 Gemeente Galmaarden
bevolking 2005 8.018
prognose index 2010 2005-2010 8.109
101
prognose index 2025 2005-2025 8.288
103
Herne
6.431
6.430
100
6.392
99
Pepingen
4.347
4.457
103
4.699
108
Gooik
8.851
9.001
102
9.017
102
Lennik
8.762
8.916
102
9.035
103
10.689
10.775
101
10.928
102
Roosdaal Arr. Halle-Vilvoorde
572.697
580.385
101
595.994
104
Vlaams-Brabant
1.037.786
1.052.931
102
1.076.254
104
Vlaams gewest
6.043.161
6.122.133
101
6.223.231
103
Bron: Informatiecentrum WVG, Vlaamse Gemeenschap, update MIRA-bevolkingsprojecties 2005
5
Bevolkingsprognose 2025 Index 2025 (bevolking 2005 = 100) < 100
Londerzeel
Kapelleop-denBos
100 - 102 102 - 104
Opwijk
Keerbergen
Merchtem
Haacht Grimbergen
> 106 Asse
Diest
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort
Vilvoorde Steenokkerzeel Affligem
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Boortmeerbeek
Zemst
Meise
104 - 106
Begijnendijk Tremelo
Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenaken
Kortenberg
Leuven
Geetbets
Lubbeek Glabbeek
Liedekerke Ternat Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren SintPietersLeeuw
Gooik
Galmaarden
Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Zoutleeuw
Boutersem
Oud-Heverlee
Lennik
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle
Herne
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: Informatiecentrum WVG
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
Migratiesaldo Het migratiesaldo is het verschil tussen het aantal inwijkingen en het aantal uitwijkingen. Een cijfer hoger dan nul wil zeggen dat er meer inwijkelingen zijn dan uitwijkelingen en geeft dus een netto-resultaat van bevolkingstoename. Een negatief migratiesaldo betekent netto gezien een bevolkingsafname: er gaan meer mensen weg dan er bij komen. Zowel interne verschuivingen, tussen twee Belgische gemeenten, als externe migraties, tussen een Belgische gemeente en het buitenland, worden hier meegeteld.
Het migratiesaldo (2000-2004) is zeer verschillend van gemeente tot gemeente en verschilt ook erg van jaar tot jaar (vandaar dat de cijfers worden samengeteld over vijf jaar). Gezien per duizend inwoners hebben vooral Galmaarden en Pepingen een grote aantrekkingskracht. De bevolkingstoename in Galmaarden is dus vooral veroorzaakt door inwijking. Gooik is de enige gemeente waar iets meer mensen vertrekken dan er toekomen (negatief migratiesaldo). Ondanks een hoog migratiesaldo per 1.000 inwoners neemt de bevolking in Pepingen weinig toe, dit is dan weer te wijten aan het hoge sterftecijfer in deze gemeente (zie verder). Tabel 3: migratiesaldo Gemeente
Galmaarden
2004
2003
2002
100
15
13
Herne
44
36
Pepingen
26
87
Gooik
-25
Lennik
7
Roosdaal Arr. Halle-Vilvoorde
2001
2000 gemiddelde 2000-2004
gemiddelde 2000-2004 per duizend inwoners
76
63
53
6,8
49
-5
-24
20
3,1
11
48
24
39
9,1
-26
20
16
-12
-5
-0,6
-25
42
41
42
21
2,5
75
20
23
-1
37
31
2,9
2.135
2.273
1.826
1.919
1.077
1.846
3,2
Vlaams-Brabant
2.415
1.897
3.040
2.078
1.771
2.240
2,2
Vlaams gewest
17.001
15.778
17.135
12.600
7.626
14.028
2,3
Bron: APS, portaal lokale statistieken
6
Gemiddeld migratiesaldo 2000-2004 per duizend inwoners < 0,0
Londerzeel
0,0 - 2,0 2,0 - 3,5
Opwijk
3,5 - 6,0
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort
Vilvoorde Steenokkerzeel Asse
Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Leuven
Geetbets
Lubbeek Glabbeek
Liedekerke Ternat Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren SintPietersLeeuw
Galmaarden
Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Zoutleeuw
Boutersem Linter
Oud-Heverlee
Lennik Gooik
Diest
Boortmeerbeek
Grimbergen
> 6,0 Affligem
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
Overijse
SintGenesiusRode
Hoeilaart
Landen
Halle
Herne
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: APS, portaal lokale statistieken
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
Geboorten en sterftes Ook bij de geboorten en sterftes gebruiken we meer achtereenvolgende jaren, omwille van de verschillen van jaar tot jaar. Galmaarden, Pepingen en Gooik hebben gemiddeld jaarlijks meer dan 10 geboorten per duizend inwoners. De andere gemeenten blijven allemaal onder het Vlaamse gemiddelde, alhoewel het geboortecijfer nergens spectaculair laag is (rond 9 geboorten). In Pepingen vinden we een hoog sterftecijfer (gemiddeld jaarlijks 13,3 sterftes per duizend inwoners). Ook Galmaarden en Herne komen boven de 10 sterftes uit. Dit is te verklaren door de verouderde bevolking in deze gemeenten. Binnen de groep van de 60-plussers zijn er vooral 80-plussers (zie Tabel 17). Lennik is de enige gemeente met een jaarlijks sterftecijfer onder de 9 per duizend inwoners. Tabel 4: geboorten en sterftes Gemeente
Galmaarden
geboorten 2004
jaarlijks geboorten 1999-2004 per duizend inwoners
overlijdens
99
10,2
91
10,1
2004
jaarlijks overlijdens 1999-2004 per duizend inwoners
Herne
56
9,6
63
10,8
Pepingen
47
10,2
57
13,3
Gooik
79
10,5
82
9,3
Lennik
88
9,3
60
7,9
Roosdaal
74
9,0
102
9,6
Arr. Halle-Vilvoorde
5.720
10,0
5.058
9,1
Vlaams-Brabant
10.726
10,2
9.384
9,3
Vlaams gewest
62.374
10,2
56.199
9,5
* gemiddeld aantal geboorten/overlijdens van 1999 tot 2004 t.o.v. de bevolking in 2004 Bron: NIS, FOD Economie, Ecodata
7
Leeftijdsverdeling De verdeling van de bevolking over vijfjaarlijkse leeftijdsklassen vertelt ons niet enkel iets over de huidige situatie, maar geeft ook reeds een beeld van de leeftijdsverdeling in de toekomst (Figuur 1). Op de bevolkingspiramide is duidelijk te zien hoe de leeftijdsklassen van 40 tot 44 en van 45 tot 49 sterk vertegenwoordigd zijn: dit duidt op een sterke vergrijzing in de komende tientallen jaren. Een ideale leeftijdsverdeling geeft een echte piramidevorm: breed aan de basis, smaller naar de top toe. De geboortecijfers van de laatste 30 jaar, volstaan niet om de huidige aangroei van de oudere bevolking op te vangen. Figuur 1: bevolkingspiramide 01/01/2005 Gemeente Gooik (01/01/2005)
95 + jaar 90-94 jaar 85-89 jaar 80-84 jaar 75-79 jaar 70-74 jaar 65-69 jaar 60-64 jaar 55-59 jaar 50-54 jaar 45-49 jaar 40-44 jaar 35-39 jaar 30-34 jaar 25-29 jaar 20-24 jaar 15-19 jaar 10-14 jaar 5-9 jaar 0-4 jaar 500
400
300
200
100
0
mannen
100
200
300
400
500
vrouw en
Bron: NIS, FOD Economie, Ecodata
8
Tabel 5: Globale leeftijdsverdeling op 01/01/2005 Gemeente
jongeren
actieve leeftijd
(0-20)
ouderen (60+)
(20-60)
aantal
%*
aantal
Galmaarden
1.801
22,5
4.487
56,0
1.730
21,6
Herne
1.477
23,0
3.449
53,6
1.505
23,4
Pepingen
%*
aantal
%*
1.070
24,6
2.363
54,4
914
21,0
Gooik
2.025
22,9
4.962
56,1
1.864
21,1
Lennik
1.957
22,3
4.833
55,2
1.972
22,5
Roosdaal
2.421
22,6
5.892
55,1
2.376
22,2
134.860
23,5
310.105
54,1
127.732
22,3
235.193
22,7
570.491
55,0
232.102
22,4
1.342.718
22,2
3.322.914
55,0
1.377.529
22,8
Arr. Halle-Vilvoorde Prov. Vlaams-Brabant Vlaams gewest
* t.o.v. de totale bevolking Bron: NIS, FOD Economie, Ecodata
De grijze druk is het aandeel ouderen (60+) t.o.v. de bevolking op beroepsactieve leeftijd (20-60 jaar). Dit geeft weer hoe sterk de niet meer actieve bevolking 'weegt' op de bevolking op actieve leeftijd.
Tabel 6: bevolkingscoëfficiënten op 01/01/2005 Gemeente
groene druk
grijze druk
afhankelijkheidscoëfficiënt
Galmaarden
40,3
38,6
78,7
Herne
46,6
43,6
86,5
Pepingen
45,1
38,7
84,0
Gooik
41,2
37,6
78,4
Lennik
42,6
40,8
81,3
Roosdaal
39,7
40,3
81,4
Arr. Halle-Vilvoorde
44,7
41,2
84,7
Prov. Vlaams-Brabant
42,1
40,7
81,9
Vlaams gewest
40,8
41,5
81,9
Bron: NIS, FOD Economie
De grijze druk is zeer hoog in Herne. Er zijn daar dus veel ouderen ten opzichte van de actieve bevolking. In Gooik en in iets mindere mate Pepingen en Galmaarden is de grijze druk laag ten opzichte van het Vlaamse gemiddelde (41,5%).
9
Grijze druk 01/01/2005 % 60+ op 20-60 jaar < 37
Londerzeel
37 - 39 39 - 41
Opwijk
41 - 43
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht Grimbergen
> 43
Bekkevoort Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Asse
Machelen Zaventem
Kortenaken
Kortenberg
Leuven
Geetbets
Lubbeek Glabbeek
Liedekerke Ternat Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren SintPietersLeeuw
Galmaarden
Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Zoutleeuw
Boutersem
Oud-Heverlee
Lennik Gooik
Diest
Rotselaar
Kampenhout
Vilvoorde Steenokkerzeel Affligem
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Boortmeerbeek
Zemst
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
Overijse
SintGenesiusRode
Hoeilaart
Landen
Halle
Herne
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: NIS, FOD Economie
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
Tabel 7 geeft een beeld van de vergrijzing, nu en in de toekomst. In sommige gemeenten is het aandeel 60plussers op de bevolking nog lichtjes afgenomen tussen 2000 en 2005. Tegen 2010 wordt in elke gemeente een toename voorspeld en tegen 2025 zal in elke gemeente het aandeel ouderen over de 30% van de bevolking gaan. In veel gemeenten betekent dit een toename met 10% ten opzichte van de huidige situatie. Het dient eigenlijk niet herhaald te worden: het opvangen van deze vergrijzing is een grote uitdaging voor de komende jaren. Tabel 7: vergrijzing 2000-2025 Gemeente
60+ 2000 aantal
%
Galmaarden
1.727
Herne
1.461
Pepingen
60+ 2005
60+ 2010
60+ 2025
aantal
%
aantal
%
aantal
%
22,3
1.730
21,6
1.889
23,3
2.631
31,7
22,9
1.505
23,4
1.640
25,5
2.063
32,3
925
21,8
914
21,0
964
21,6
1.478
31,5
Gooik
1.796
20,3
1.864
21,1
2.085
23,2
2.835
31,4
Lennik
1.915
22,3
1.972
22,5
2.144
24,0
2.870
31,8
Roosdaal
2.270
21,5
2.376
22,2
2.561
23,8
3.536
32,4
Arr. Halle-Vilvoorde
123.168
22,1
127.732
22,3
138.051
23,8
180.962
30,4
Vlaams-Brabant
223.455
22,0
232.102
22,4
251.096
23,8
329.225
30,6
1.316.767
22,2
1.377.529
22,8
1.501.220
24,5
1.957.479
31,5
Vlaams gewest
% t.o.v. de totale bevolking Bron: Vlaamse Gemeenschap, Informatiecentrum WVG, update MIRA bevolkingsprojecties 2005
10
De groene druk is het aandeel jongeren (0-20 jaar) t.o.v. de bevolking op beroepsactieve leeftijd (20-60 jaar). De groene druk is de mate waarin de nog niet actieve bevolking 'weegt' op de bevolking op beroepsactieve leeftijd.
Groene druk 01/01/2005 % 0-20 jaar op 20-60 jaar < 39
Londerzeel
40 - 42 42 - 45
Opwijk
45 - 48
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort
Vilvoorde Steenokkerzeel Asse
Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenaken
Kortenberg
Leuven
Glabbeek Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek
Bertem Bierbeek
Tervuren SintPietersLeeuw
Galmaarden
Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Zoutleeuw
Boutersem Linter
Oud-Heverlee
Lennik
Herne
Geetbets
Lubbeek
Liedekerke Ternat Roosdaal
Gooik
Diest
Boortmeerbeek
Grimbergen
> 48 Affligem
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
Overijse
SintGenesiusRode
Hoeilaart
Landen
Halle voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: NIS, FOD Economie
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
Tabel 8: minderjarigen volgens leeftijd op 01-01-2004 Gemeente Galmaarden
0-2 jaar
3-5 jaar
6-11 jaar
12-17 jaar
0-17 jaar
aantal
%
aantal
%
aantal
%
aantal
%
aantal
%
246
3,1
270
3,4
529
6,7
547
6,9
1.592
20,1
Herne
211
3,3
186
2,9
443
6,9
467
7,3
1.307
20,5
Pepingen
129
3,0
162
3,7
294
6,8
354
8,2
939
21,7
Gooik
262
3,0
328
3,7
651
7,3
623
7,0
1.864
21,0
Lennik
247
2,8
271
3,1
605
6,9
613
7,0
1.736
19,9
Roosdaal
296
2,8
355
3,3
771
7,2
776
7,3
2.198
20,7
Arr. Halle-Vilvoorde
17.833
3,1
19.352
3,4
41.488
7,3
42.091
7,4
120.764
21,2
Prov. Vlaams-Brabant
32.120
3,1
34.027
3,3
72.210
7,0
72.646
7,0
211.003
20,4
181.574
3,0
190.875
3,2
409.596
6,8
423.634
7,0
1.205.679
20,0
Vlaams gewest
Aandeel kinderen van deze leeftijdsgroep onder de totale bevolking Bron: Informatiecentrum WVG, Vlaamse Gemeenschap
De afhankelijkheidscoëfficiënt is de verhouding van de nog-niet-actieven (0-20 jaar) en de niet-meeractieven (60+) t.o.v. de bevolking op actieve leeftijd (20-60 jaar). Kort gezegd is dit de verhouding tussen de niet-actieven en de actieven.
In Herne en Pepingen is de afhankelijkheidscoëfficiënt erg hoog (Tabel 6). Dit is te verklaren doordat er in deze gemeenten zowel een hoog aandeel jongeren als een hoog aandeel ouderen wonen.
11
Huishoudens Een huishouden bestaat uit alle mensen die onder één dak leven. Enkel de private huishoudens worden hier geteld, niet de collectieve (rusthuizen, kloosterordes…).
Tabel 9 geeft een overzicht van de gezinnen met referentiepersoon van 65 jaar of ouder (oudere gezinnen) en met referentiepersoon jonger dan 35 jaar (jonge gezinnen). Tabel 9: gezinnen op 01/01/2003 Gemeente
aantal gezinnen
oude % oude gezinnen* gezinnen
jonge % jonge gezinnen** gezinnen
Galmaarden
3.134
893
28,5
429
13,7
Herne
2.448
730
29,8
295
12,1
Pepingen
1.507
402
26,7
175
11,6
Gooik
3.332
875
26,3
444
13,3
Lennik
3.373
966
28,6
401
11,9
Roosdaal
4.040
1.127
27,9
508
12,6
Arr. Halle-Vilvoorde
227.708
62.666
27,5
32.039
14,1
Vlaams-Brabant
420.258
114.146
27,2
65.192
15,5
2.480.108
678.763
27,4
404.734
16,3
Vlaams gewest
* met referentiepersoon van 65 jaar of ouder ** met referentiepersoon jonger dan 35 Bron: NIS, FOD Economie, Ecodata, SEE 2001, via Gemeentelijk woondossier, dienst huisvesting en grondbeleid, provincie VlaamsBrabant
Burgerlijke staat Het aandeel mensen met als burgerlijke staat gescheiden is de laatste vijf jaar nog relatief sterk toegenomen, in alle gemeenten in de regio en ook gemiddeld in Vlaanderen. Dit zorgt voor een sterkere gezinsverdunning: een toename van het aantal alleenstaanden en alleenstaanden met kinderen. Deze groepen vertonen een verhoogd risico om in de armoede terecht te komen. Dit heeft ook effecten op de huisvestingsmarkt: er wordt een grotere vraag gegenereerd naar kleinere wooneenheden enerzijds, en voor gescheiden mensen met kinderen vaak twee grotere woningen waar de kinderen een eigen kamer hebben. Gooik en Pepingen zitten qua echtscheidingen beduidend onder het Vlaams gemiddelde. Het aandeel weduwen en weduwnaars neemt daarentegen in de meeste gemeenten lichtjes af.
12
Tabel 10: evolutie van het aantal gescheiden personen en weduw(e)(naar)s 2000-2005 Gemeente
2005 gescheiden
2000
weduw(e)(naar)s
gescheiden
weduw(e)(naar)s
aantal
%
aantal
%
aantal
%
aantal
%
Galmaarden
505
6,30
570
7,11
338
4,37
544
7,03
Herne
347
5,40
471
7,32
263
4,13
455
7,14
Pepingen
174
4,00
296
6,81
137
3,23
308
7,25
Gooik
383
4,33
567
6,41
283
3,20
567
6,42
Lennik
474
5,41
537
6,13
331
3,85
585
6,81
Roosdaal
562
5,26
708
6,62
414
3,92
735
6,95
36.869
6,4
36.735
6,4
28.379
5,1
36.642
6,6
Arr. Halle-Vilvoorde Vlaams-Brabant
65.877
6,3
66.235
6,4
50.584
5,0
66.199
6,5
Vlaams gewest
401.856
6,6
398.074
6,6
308.523
5,2
397.511
6,7
% t.o.v. totaal aantal inwoners Bron: NIS, FOD Economie, Ecodata
Nationaliteit Het aandeel niet-Belgen in onze regio is opvallend laag in vergelijking met het Vlaamse gemiddelde van 4,9% op de bevolking. Gooik duikt zelfs onder de 1%-grens. Tabel 11: niet-Belgen 2005 Gemeente
aantal
%
87
1,1
Herne
94
1,5
Pepingen
44
1,0
Gooik
78
0,9
Lennik
138
1,6
156
1,5
41.169
7,2
Galmaarden
Roosdaal Arr. Halle-Vilvoorde Vlaams-Brabant
62.928
6,1
Vlaams gewest
297.289
4,9
Bron: NIS, FOD Economie, Ecodata
Niet-Belgen 2005 % op totale bevolking < 1,0
Londerzeel
1,0 - 1,5 1,5 - 3,0
Opwijk
3,0 - 8,0
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht Grimbergen
> 8,0 Asse
Bekkevoort Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Leuven
Glabbeek Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Herne
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Oud-Heverlee
Zoutleeuw
Boutersem Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Bever
Geetbets
Lubbeek
Liedekerke Ternat
Gooik
Diest
Rotselaar
Kampenhout
Vilvoorde Steenokkerzeel Affligem
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
Boortmeerbeek
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: NIS, FOD Economie
Info:
[email protected]
13
1.2 Huisvestingssituatie Huisvesting is een belangrijk thema in Vlaams-Brabant. In onze provincie vinden we de duurste woningprijzen van Vlaanderen. Vooral in Halle-Vilvoorde is de druk op de rand rond Brussel enorm: de aantrekkelijkheid van deze gemeenten in de nabijheid van Brussel en de doorschuifbeweging vanuit Brussel, zowel van de armere groepen als van de rijkeren, zorgt voor een enorme druk op de huisvestingsmarkt.
Verkoopprijzen woningen en bouwgronden In Vlaams-Brabant vinden we enkele van de duurste gemeenten van Vlaanderen. Gooik, Lennik, Roosdaal en Pepingen horen daar zeker bij, maar enkel wat betreft de verkoopprijzen van kleine en middelgrote woningen (Tabel 12). Grote woningen worden in deze regio nog relatief goedkoop verkocht: bijna alle gemeenten blijven onder het Vlaamse gemiddelde, terwijl het gemiddelde voor Halle-Vilvoorde nog een pak hoger ligt (350.000 euro). In landelijke gemeenten zijn de prijzen van appartementen niet representatief daar het om te kleine aantallen gaat. Bouwgronden kosten vooral in Gooik en Roosdaal zeer veel: 130-135 EUR/m², een stuk hoger dan het Vlaamse gemiddelde. NB. Het cijfer van Lennik in 2005 zal waarschijnlijk beïnvloed zijn door verkopen sociale kavels tegen verlaagd tarief. Tabel 12: verkoopprijzen woningen en bouwgrond in euro (2005) PRIJZEN 2005
grote woningen kleine woningen
bouwgrond per m²
Galmaarden
216.683
147.471
75
Herne
270.066
163.237
80
Pepingen
205.386
167.324
101
Gooik
244.152
168.243
132
Lennik
275.246
172.066
85
Roosdaal
239.559
140.402
135
Ar.Halle-Vilvoorde
353.275
175.989
142
P.Vlaams-Brabant
316.500
170.105
129
Vlaams Gewest
272.315
142.263
117
Bron: aps Gemiddelde verkoopprijs van kleine en middelgrote woningen in euro 200.000 - 285.716 Londerzeel
170.000 - 200.000 160.000 - 170.000 130.000 - 160.000
Opwijk
Keerbergen
Begijnendijk Tremelo
Asse
Affligem
Haacht Grimbergen
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenaken
Kortenberg
Leuven
Glabbeek Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek
Bertem Bierbeek
Tervuren
Oud-Heverlee
Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Herne
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Halle
Zoutleeuw
Boutersem Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Bever
Geetbets
Lubbeek
Liedekerke Ternat Roosdaal
Gooik
Diest
Boortmeerbeek
Vilvoorde Steenokkerzeel
Vlaams-Brabant: 170.105 euro
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
99.392 - 130.000
Kapelleop-denBos
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: APS, portaal lokale stastistieken
Info:
[email protected]
14
Evolutie verkoopprijzen woningen en bouwgronden De woningprijzen verdubbelden in onze regio op 10 jaar tijd (tabel 13). Dit is minder sterk dan in Vlaanderen doch dat komt vooral omdat de woningen in onze provincie steeds een stuk duurder zijn geweest (rand rond Brussel).
Inzake kleine en middelgrote woningen doen Galmaarden en Gooik een inhaaloperatie tegenover de buurgemeenten. Gooik wordt samen met Lennik en Pepingen de duurste gemeente van de regio. Wat betreft de bouwgronden stellen wij een verdrievoudiging vast in onze provincie. Ook hier stellen wij vast dat onze provincie 10% duurder is dan Vlaanderen en ons arrondissement zelfs 20% duurder! De gemeenten dicht bij de rand doen een inhaaloperatie en verviervoudigen op 10 jaar tijd! In Roosdaal en Gooik komen de prijzen voor bouwgrond voor de eerste maal boven het provinciaal gemiddelde uit. Tabel 13: evolutie van de gemiddelde verkoopprijs van kleine en middelgrote woningen + bouwgrond PRIJZEN 2005
kleine woningen 2000 2005 92.362 147.471
Galmaarden
1995 72.405
Herne
90.942
101.397
Pepingen
109.589
108.094
Gooik
82.563
114.857
Lennik
88.966
96.764
Roosdaal
71.953
98.362
Ar.Halle-Vilvoorde
88.597
P.Vlaams-Brabant Vlaams Gewest
bouwgrond per m² 2000 2005 42 75
204
1995 27
179
24
38
80
332
153
24
26
101
417
204
31
43
132
424
172.066
193
36
57
85
236
195
30
62
135
458
106.751
140.402 175.989
199
46
70
142
310
82.213
101.636
170.105
207
37
63
129
352
57.076
84.772
142.263
249
32
55
117
367
index
163.237 167.324 168.243
index 274
Bron: APS, lokale statistieken
Evolutie prijs kleine en middelgrote woningen Index (1995=100) 210 - 284 Londerzeel
200 - 210 190 - 200 180 - 190
Opwijk
Keerbergen
Begijnendijk Tremelo
Asse
Affligem
Haacht Grimbergen
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenaken
Kortenberg
Leuven
Glabbeek Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren
Oud-Heverlee
Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Herne
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Halle
Zoutleeuw
Boutersem Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Bever
Geetbets
Lubbeek
Liedekerke Ternat
Gooik
Diest
Boortmeerbeek
Vilvoorde Steenokkerzeel
Vlaams-Brabant: index 207
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
152 - 180
Kapelleop-denBos
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: APS, portaal lokale stastistieken
Info:
[email protected]
15
Eigendomsstructuur In landelijke gemeenten zijn er meestal veel mensen eigenaar van hun woning. Alle gemeenten in deze regio hebben relatief meer eigenaars dan het Vlaamse gemiddelde (73,8%). Tabel 14: eigendomsstructuur 2001 Gemeente
eigenaars
% eigenaars
huurders
% huurders
Galmaarden
2.511
87,6
354
12,4
Herne
1.943
87,2
284
12,8
Pepingen
1.230
88,3
163
11,7
Gooik
2.637
84,8
472
15,2
Lennik
2.573
82,4
551
17,6
Roosdaal
3.181
84,2
598
15,8
Arr. Halle-Vilvoorde
158.034
76,6
48.151
23,4
Vlaams-Brabant
293.317
77,3
85.892
22,7
1.666.840
73,8
590.566
26,2
Vlaams gewest
Bron: NIS, FOD Economie, SEE 2001
Woningen bewoond door de eigenaar % op totaal aantal woningen
Londerzeel
< 73
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Opwijk
Haacht Grimbergen
86 - 90
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort
Vilvoorde Steenokkerzeel
> 90
Asse
Affligem
Diest
Boortmeerbeek
Meise Merchtem
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
73 - 80 80 - 86
Begijnendijk Tremelo
Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenaken
Kortenberg
Leuven
Geetbets
Lubbeek Glabbeek
Liedekerke Ternat Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren
Oud-Heverlee
Lennik SintPietersLeeuw
Gooik
Galmaarden
Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Zoutleeuw
Boutersem
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle
Herne
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: NIS, FOD Economie, SEE 2001
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
Woningkenmerken De meeste cijfers in dit gedeelte zijn gebaseerd op de sociaal-economische enquête van 2001 (SEE 2001 van het NIS). Er zijn geen recentere cijfers over de woningkenmerken beschikbaar. Tabel 15: bouwjaar van de woningen, toestand 2001 bouwjaar vóór 1945 Gemeente
bouwjaar vanaf 1996
aantal
%
aantal
%
Galmaarden
884
35,1
172
6,8
Herne
916
46,4
112
5,7
Pepingen
518
42,1
72
5,9
Gooik
878
31,9
198
7,2
Lennik
694
25,0
215
7,7
940
28,1
252
7,5
43.137
24,5
11.509
6,5
Roosdaal Arr. Halle-Vilvoorde Vlaams-Brabant
80.558
24,8
22.005
6,8
Vlaams gewest
458.796
24,4
140.219
7,5
Bron: NIS, FOD Economie, SEE 2001, via gemeentelijk woondossier, dienst huisvesting en grondbeleid, provincie Vlaams-Brabant
16
Woningen gebouwd voor 1945 (2001) % op totaal aantal woningen < 19
Londerzeel
19 - 22
Kapelleop-denBos
Keerbergen
22 - 27 Opwijk
27 - 32
Haacht Grimbergen
> 32
Bekkevoort Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Asse
Machelen Zaventem
Kortenaken
Kortenberg
Leuven
Geetbets
Lubbeek Glabbeek
Liedekerke Ternat Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren
Oud-Heverlee
Lennik SintPietersLeeuw
Gooik
Diest
Rotselaar
Kampenhout
Vilvoorde Steenokkerzeel Affligem
ScherpenheuvelZichem
Boortmeerbeek
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo Aarschot
Zemst
Galmaarden
Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Zoutleeuw
Boutersem
Overijse
SintGenesiusRode
Hoeilaart
Landen
Halle
Herne
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: NIS, FOD Economie, SEE 2001 (via GWD)
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
Comfort hangt vaak samen met de ouderdom van woningen. Onder de oudere woningen zijn er vaak nog terug te vinden die niet zijn uitgerust met elementaire comfortelementen zoals een toilet met waterspoeling of badkamer.
Sociale huisvesting Op dit gebied heeft Vlaams-Brabant nog een achterstand in te halen t.o.v. het Vlaamse gemiddelde. Vooral het oosten en het westen van de provincie scoren bijzonder laag. In deze regio’s zijn er nog verschillende gemeenten met geen enkele sociale woning. In Gooik hebben de sociale woningen allemaal 3 slaapkamers. Dit komt niet steeds overeen met de gewijzigde vraag: vaak alleenstaanden/koppels (1 slaapkamer) of kleine gezinnen (2 slaapkamers). NB. Het gaat hierbij enkel om de woningen van de VHM: woningen verhuurd door het OCMW of een sociaal verhuurkantoor zijn niet inbegrepen. Ook de sociale huurwoningen van het OCMW Gooik in Dorpsstraat (4) en Brusselstraat (5) zijn niet inbegrepen. Tabel 16: sociale huurwoningen op 01/01/2005 Gemeente
Galmaarden
sociale sociale appartementen huurhuizen
sociale woningen totaal
% sociale woningen
23
32
55
1,8
Herne
0
0
0
0,0
Pepingen
0
0
0
0,0
Gooik
0
49
49
1,5
Lennik Roosdaal
0
0
0
0,0
11
77
88
2,2
Arr. Halle-Vilvoorde
4.200
4.218
8.418
nb
Vlaams-Brabant
8.085
6.909
14.994
3,7
Vlaams gewest
67.122
67.773
134.895
5,8
Bron: VHM, via portaal lokale statistieken APS
17
Sociale woningen VHM 2005 % tov totaal aantal < 0,5
Londerzeel
0,5 - 1,5 1,5 - 3,0
Opwijk
3,0 - 5,0
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht Grimbergen
> 5,0 Asse
Bekkevoort Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Leuven
Glabbeek Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Herne
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Oud-Heverlee
Zoutleeuw
Boutersem Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Bever
Geetbets
Lubbeek
Liedekerke Ternat
Gooik
Diest
Rotselaar
Kampenhout
Vilvoorde Steenokkerzeel Affligem
ScherpenheuvelZichem
Boortmeerbeek
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo Aarschot
Zemst
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: VHM via APS, portaal lokale statistieken
Info:
[email protected]
18
2. Kwetsbare groepen Het sociale beleid richt zich vaak op een aantal doelgroepen of bepaalde categorieën van mensen: maatschappelijk kwetsbare groepen die risico’s lopen op sociale uitsluiting, of waarvoor bijvoorbeeld een specifiek zorg- en dienstenaanbod nodig is. Bepaalde leeftijdsgroepen (ouderen, jongeren) hebben ook specifieke noden, waaraan het sociaal beleid tegemoet komt. In dit hoofdstuk bieden we een overzicht van deze doelgroepen.
2.1 Ouderen Hoogbejaarden De groep van de hoogbejaarden (80+) is een snel toenemende groep die geconfronteerd wordt met een aantal specifieke noden. De noden hebben betrekking op gezondheid, huisvesting, (thuis)zorg en opvangmogelijkheden. Vanaf de leeftijd van 75 jaar gaat de gezondheid achteruit, vanaf de leeftijd van 80 jaar gaat die zelfs sterk achteruit. Dit betekent dat regio’s waar een grote aangroei van 80-plussers zal plaatsvinden, nu al plannen moeten maken om dit op te vangen. Dit geldt voornamelijk op het vlak van huisvesting en woningaanpassing, residentiële opvang, uitbouw van de thuiszorgmogelijkheden, het voorzien van alternatieve en betaalbare vormen van opvang (gastgezinnen, zorgboerderijen), het aantrekkelijker maken van mantelzorg, de uitbouw van mantelzorgondersteunende initiatieven (dagcentra, kortopvang, nachtopvang, vrijwilligersopvang…). De vergrijzing binnen de vergrijzing is geen problematiek die opgelost wordt door alleen meer rusthuizen te bouwen, aangezien maar een kleine groep ouderen er gaat wonen. Op Vlaams niveau gaat het om 4,4% van de 60-plussers. Bij de 85 tot 90-jarigen loopt dit op tot 23%. Ouderen blijven liefst zo lang mogelijk thuis in de eigen vertrouwde omgeving. Vooral in landelijke gemeenten zal de vergrijzing binnen de vergrijzing zich sterk laten voelen. Hier vinden we de slechtst aangepaste woningen en worden we geconfronteerd met mobiliteitsproblemen van de hoogbejaarden. Er is weinig openbaar vervoer en oudere weduwes hebben vaak geen rijbewijs. De uitbouw van de professionele thuiszorgmogelijkheden is dus de grootste prioriteit1.
De interne vergrijzing geeft het aandeel hoogbejaarden (80+) binnen het totaal van de oudere bevolking (60+) weer.
Het aandeel 80-plussers op de bevolking (Tabel 18) is het hoogst in Herne en Pepingen. In deze gemeenten is ook de interne vergrijzing hoog. Dus binnen de groep 60-plussers zijn er veel 80-plussers.
1
Bron: Pacolet, J. e.a., Vergrijzing, gezondheidszorg en ouderenzorg in België, 2005. 19
Tabel 18: Hoogbejaarden op 01/01/2005 Gemeente
80+
% 80+ op de bevolking
interne vergrijzing
familiale zorgindex
Galmaarden
342
4,3
19,8
31,1
Herne
313
4,9
20,8
35,3
Pepingen
210
4,8
23,0
37,6
Gooik
336
3,8
18,0
28,0
Lennik
296
3,4
15,0
25,2
Roosdaal
451
4,2
19,0
32,4
Arr. Halle-Vilvoorde
23.288
4,1
18,2
30,7
Prov. Vlaams-Brabant
43.291
4,2
18,7
31,5
254.700
4,2
18,5
32,1
Vlaams gewest
Bron: NIS, FOD Economie, Ecodata
Interne vergrijzing 01/01/2005 % 80+ op totaal 60+ < 17
Londerzeel
17 - 18 18 - 19
Opwijk
19 - 20
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht Grimbergen
> 20 Asse
Bekkevoort Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Leuven
Glabbeek Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Oud-Heverlee
Zoutleeuw
Boutersem Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen Herne
Geetbets
Lubbeek
Liedekerke Ternat
Gooik
Diest
Rotselaar
Kampenhout
Vilvoorde Steenokkerzeel Affligem
ScherpenheuvelZichem
Boortmeerbeek
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo Aarschot
Zemst
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: NIS, FOD Economie
Info:
[email protected]
De familiale zorgindex is de verhouding van de hoogbejaarden (80+) t.o.v. de oudste actieven (50-59 jaar) en geeft weer in welke mate de oudste actieven instaan voor de zorg van hun hoogbejaarde ouders.
Op dit moment is de mantelzorg vaak de motor van de thuiszorg. Maar minder en minder mensen zullen in de toekomst die zorg voor de hulpbehoevende ouderen op zich kunnen nemen. De groep van beroepsactieven daalt immers terwijl de groep hoogbejaarden groeit. Meer mensen zullen nog effectief aan het werk zijn en de mantelzorg er onmogelijk nog bij kunnen nemen, onder meer omdat de oudste beroepsactieven ook door de eigen kinderen aangesproken worden voor opvang van de kleinkinderen (sandwichgeneratie). Ook op deze indicator scoren Herne en Pepingen het hoogst. De druk op de oudste actieven is er dus groot.
Alleenwonende ouderen Alleenwonende ouderen lopen vooral risico op vereenzaming. Uit de cijfers blijkt duidelijk dat de alleenstaande oudere vrouwen de meerderheid uitmaken. Verschillende verklaringen zijn hier mogelijk. Vrouwen hebben een hogere levensverwachting, zodat er bij de ouderen een groter aandeel vrouwen is. Mannen zijn misschien iets sneller geneigd om in een rusthuis te gaan wonen als ze alleen komen te staan, terwijl vrouwen gemakkelijker alleen blijven wonen.
20
Het percentage alleenstaande ouderen ten opzichte van het totaal aantal huishoudens is hoog in Bever, Galmaarden en Herne, maar alle gemeenten blijven onder het Vlaamse gemiddelde. Pepingen en Gooik hebben lage percentages. Tabel 18: alleenwonende ouderen (60-plussers) 2004 Gemeente
Galmaarden
mannen
vrouwen
totaal
% tov aantal gezinnen
105
304
409
13,1
Herne
84
234
318
13,0
Pepingen
46
103
149
9,9
Gooik
102
255
357
10,7
Lennik
116
310
426
12,6 12,0
Roosdaal
143
343
486
7.716
21.527
29.243
12,8
Vlaams-Brabant
14.680
39.186
53.866
12,8
Vlaams gewest
94.111
239.146
333.257
13,4
Arr. Halle-Vilvoorde
Bron: Vlaamse Gemeenschap, WVG, informatiesteunpunt welzijn
Armoede bij de oudere bevolking Het gebruik van enkele uitkeringen, namelijk leefloon, inkomensgarantie en tegemoetkoming hulp aan bejaarden, kan een aanwijzing zijn voor de aanwezigheid van 'arme' ouderen of ouderen met een verminderde zelfredzaamheid. Toch is enige voorzichtigheid hier op zijn plaats. Bij een hoog aandeel ouderen dat gebruik maakt van een uitkering is het immers ook mogelijk dat zij goed op de hoogte zijn gebracht van het bestaan van deze uitkeringen (bijvoorbeeld door een sociale dienst of organisatie). Het aantal oudere leefloners blijft voorlopig beperkt (Tabel 19).
Ouderen (65+) die over niet voldoende bestaansmiddelen beschikken kunnen beroep doen op een inkomensgarantie voor ouderen (IGO). De IGO vervangt sinds juni 2001 het gewaarborgd inkomen voor bejaarden, al blijft dit (indien gunstiger) behouden als verworven recht.
Tabel 19: oudere leefloners, ouderen met een GI of IGO en begunstigden hulp aan bejaarden Gemeente
leefloners 2004
GI of IGO 2004
THB 2005
% op oudere
% op oudere
60+
totaal
bevolking
aantal
bevolking
Galmaarden
<5
6
4,6
86
6,3
Herne
<5
21
3,0
69
5,9
0
<5
3,5
55
7,5
Gooik
0
14
3,6
87
6,0
Lennik
<5
5
3,3
55
3,6
<5
10
5,7
159
8,7
170
3.285
3,3
3.528
3,5
316
7.259
4,1
8.506
4,7
2.754
56.568
5,4
74.847
7,0
Pepingen
Roosdaal Arr. Halle-Vilvoorde Vlaams-Brabant Vlaams gewest Bron:
leefloners: POD maatschappelijke integratie gewaarborgd inkomen en inkomensgarantie: FOD sociale zekerheid, via APS, portaal lokale statistieken THB: APS, portaal lokale statistieken
21
Ouderen met een gewaarborgd inkomen 2004 % op aantal ouderen < 2,5
Londerzeel
2,5 - 3,4 3,4 - 4,8
Opwijk
4,8 - 5,6
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht Grimbergen
> 5,6 Asse
Bekkevoort Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Glabbeek
Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Zoutleeuw
Boutersem Linter
Oud-Heverlee
Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen Herne
Geetbets
Lubbeek
Leuven
Liedekerke Ternat
Gooik
Diest
Rotselaar
Kampenhout
Vilvoorde Steenokkerzeel Affligem
ScherpenheuvelZichem
Boortmeerbeek
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo Aarschot
Zemst
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle
Bever
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: APS, portaal lokale statistieken
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
Ouderen (65+) met een verminderde zelfredzaamheid kunnen een tegemoetkoming hulp aan bejaarden (THB) krijgen, analoog aan de integratietegemoetkoming voor gehandicapten.
2.2 Maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren Jongeren en kinderen die een risico lopen op een zwakkere maatschappelijke positie of die al in die positie verkeren zijn onder andere jongeren in de bijzondere jeugdbijstand, langdurig werkzoekende jongeren, jongeren met een leefloon en jongeren in het secundair onderwijs met een risicoschoolloopbaan.
Geboorten in kansarme gezinnen
Aantal geboorten in gezinnen die scoren op de kansarmoedecriteria van Kind en Gezin. De criteria voor kansarmoede die worden gebruikt door Kind en Gezin zijn de volgende: lage opleiding ouders, zwakke arbeidssituatie ouders, laag maandinkomen gezin, slechte huisvesting gezin, zwakke ontwikkeling kinderen, zwakke gezondheidstoestand van één of meer gezinsleden. Een gezin wordt als kansarm beschouwd als het aan drie of meer criteria beantwoordt. Het is opletten geblazen met deze cijfers, want ze zijn afhankelijk van de interpretatie van de verpleegkundigen van Kind en Gezin.
Kinderen die geboren worden in een kansarm gezin, lopen een verhoogd risico om als volwassene eveneens in een kwetsbare situatie terecht te komen. Omdat de cijfers van jaar tot jaar sterk kunnen verschillen, werd het gemiddelde van drie jaren genomen (2002-2004). Alle cijfers blijven ver onder het Vlaamse gemiddelde van 6,1%.
22
Tabel 20: geboorten in kansarme gezinnen 2002-2004 Gemeente
gemiddeld aantal
%*
1
0,7
Galmaarden Herne
0
0,6
Pepingen
1
1,6
Gooik
1
0,8
Lennik
0
0,4
0
0,4
92
1,6
Roosdaal Arr. Halle-Vilvoorde Vlaams-Brabant Vlaams gewest
271
2,6
3.676
6,1
* % ten opzichte van het gemiddeld aantal jaarlijkse geboorten in de periode 2002-2004 Bron: Kind en gezin, via APS, portaal lokale statistieken Geboorten in kansarme gezinnen 2002-2004 % op totaal aantal geboorten < 0,5
Londerzeel
0,5 - 1,0
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Opwijk
Haacht Grimbergen
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort
Vilvoorde Steenokkerzeel Asse
Affligem
Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Leuven
Liedekerke Ternat Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek
Bertem Bierbeek
Tervuren Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Oud-Heverlee
Zoutleeuw
Boutersem Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen Herne
Geetbets
Lubbeek Glabbeek
Roosdaal
Gooik
Diest
Boortmeerbeek
Meise Merchtem
> 3,0
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
1,0 - 2,0 2,0 - 3,0
Begijnendijk Tremelo
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: APS, portaal lokale statistieken
Info:
[email protected]
Jongeren in de Bijzondere Jeugdbijstand
Jongeren begeleid in de bijzondere jeugdbijstand naar gemeente van herkomst (dus niet naar begeleidingsplaats). Opgelet met deze registratiegegevens: het aantal begeleide jongeren met onbekende woonplaats is tamelijk hoog (in 2000 nog meer dan de helft van de begeleidingen, in 2004 minder dan een vierde van alle registraties), waardoor een vertekening van de gegevens mogelijk is. Men kan dus geen uitspraken doen over exacte aantallen.
Het aantal jongeren in de BJB werd in Tabel 21 uitgezet tegenover het inwonersaantal (per duizend) en tegenover het aantal jongeren tot 18 jaar (per duizend). Er is geen eenduidige relatie tussen de cijfers van het aantal begeleidingen en de aanwezigheid van begeleidingsdiensten. Ten opzichte van 2000 is er overal een stijging van het aantal begeleidingen. Dit heeft deels te maken met de afname van het aantal met onbekende woonplaats.
23
Jongeren in de bijzondere jeugdbijstand 2004 per duizend inwoners < 0,60
Londerzeel
0,60 - 1,00 1,00 - 1,25
Opwijk
1,25 - 1,70
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort
Vilvoorde Steenokkerzeel
Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Asse
Affligem
Diest
Boortmeerbeek
Grimbergen
> 1,70
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
Machelen Zaventem
Kortenaken
Kortenberg
Leuven
Geetbets
Lubbeek Glabbeek
Liedekerke Ternat Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren SintPietersLeeuw
Gooik
Galmaarden
Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Zoutleeuw
Boutersem
Oud-Heverlee
Lennik
Overijse Hoeilaart
SintGenesiusRode
Landen
Halle
Herne
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: Vlaamse gemeenschap, WVG, Informatiesteunpunt welzijn
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
Tabel 21: jongeren in de bijzondere jeugdbijstand, naar woonplaats Gemeente
2004 aantal per duizend inwoners
Galmaarden Herne
2000
per duizend jongeren
aantal
per duizend inwoners
per duizend jongeren
13
1,6
8,2
<5
0,3
1,3
8
1,3
6,1
5
0,8
3,7
Pepingen
0
0,0
0,0
<5
0,5
2,1
Gooik
8
0,9
4,3
<5
0,1
0,5
Lennik
<5
0,2
1,2
<5
0,1
0,6
Roosdaal
18
1,7
8,2
<5
0,4
1,8
Arr. Halle-Vilvoorde
623
1,1
5,2
313
0,6
2,6
Vlaams-Brabant
1408
1,4
6,7
644
0,6
3,1
Vlaams gewest
13374
2,2
11,1
5894
1,0
4,8
Onbekende woonplaats*
3851
-
-
8813
-
-
Totaal begeleidingen**
17511
-
-
14798
-
-
* opgelet: zeer hoog aantal onbekenden ** inclusief begeleiding van jongeren met onbekende woonplaats en met woonplaats in Brussel of Wallonië Bron: Vlaamse gemeenschap, WVG, informatiesteunpunt welzijn
Jongerenwerkloosheid Tabel 22 geeft het aantal jongere werklozen (18 tot 25 jaar). Het aandeel wordt zowel berekend op het totaal aantal werklozen, als op het totaal aantal jongeren in deze leeftijdscategorie. In Pepingen en Lennik zijn er 4% meer dan het Vlaamse gemiddelde. De derde kolom (index 2000-2005) geeft weer hoe sterk het aantal jongere werklozen gegroeid is tussen 2000 en 2005. De toename is overal groot, in Gooik iets minder, maar in Lennik is er een verdubbeling. Gezien op het aantal jongeren krijgen we nog een beter beeld (kolom 4). Toch blijven alle cijfers onder het gemiddelde van Vlaanderen. Jongeren die langer dan een jaar werkloos zijn, lopen meer risico geen werk te vinden. Het absolute aantal niet werkende werkzoekenden (NWWZ) jonger dan 25 én langer dan een jaar werkloos blijft gelukkig in de gemeenten van deze regio erg laag.
24
Tabel 22: jongere werklozen NWWZ 2005 Gemeente
totaal NWWZ < 25 jaar aantal
Galmaarden
46
% op totaal NWWZ
index
NWWZ < 25 jaar en > 1 jaar werkloos aantal
2000-2005
% op totaal jongeren
% op totaal NWWZ
26,1
159
7,4
8
4,5
Herne
39
27,3
150
7,8
4
2,8
Pepingen
23
28,4
164
5,7
3
3,7
Gooik
41
25,5
117
5,8
3
1,9
Lennik
51
28,2
204
6,9
6
3,3
70
26,6
152
7,9
15
5,7
3.525
21,7
151
7,5
557
3,4
Roosdaal Arr. Halle-Vilvoorde Vlaams-Brabant
6.982
22,6
138
8,3
1.162
3,8
Vlaams gewest
56.373
24,0
138
11,2
9.633
4,1
De cijfers zijn telkens jaargemiddelden. Bron: VDAB (Arvastat)
In Tabel 23 werden de uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (UVW) jonger dan 25 jaar uitgezet ten opzichte van de bevolking (per duizend inwoners). Het cijfer van de NWWZ omvat ook de jongeren in wachttijd, die nog geen uitkering krijgen, bij de UVW's zijn deze jongeren niet inbegrepen. Alle gemeenten van de regio liggen onder het Vlaamse gemiddelde (4,4%). De index 1999-2004 toont dat er de laatste vijf jaar in de meeste gemeenten een sterke groei van de jongerenwerkloosheid is geweest. In Gooik is er daarentegen een afname. Tabel 23: uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (UVW), jonger dan 25 jaar Gemeente
1999
1999-2004
aantal
per duizend inwoners
2004 aantal
per duizend inwoners
index
Galmaarden
28
3,5
15
2,0
187
Herne
15
2,3
10
1,6
150
Pepingen
13
3,0
7
1,7
186
Gooik
17
1,9
21
2,4
81
Lennik
25
2,9
14
1,6
179
Roosdaal
39
3,7
24
2,3
163
1.639
2,9
1.212
2,2
135
Arr. Halle-Vilvoorde Vlaams-Brabant
3.277
3,2
2.547
2,5
129
Vlaams gewest
26.583
4,4
23.824
4,0
112
Bron: APS, portaal lokale statistieken
Onderwijs
De schoolse vertraging of schoolse achterstand is de vertraging die een leerling oploopt ten opzichte van de groep leerlingen waarmee hij of zij gestart is (generatiegenoten, jongeren van hetzelfde geboortejaar). Schoolse vertraging is niet noodzakelijk een gevolg van zittenblijven, maar kan ook veroorzaakt worden door ziekte en atypische studieovergangen.
Leerlingen in het buitengewoon onderwijs en leerlingen met schoolse vertraging hebben een hoger risico op het niet voltooien van de schoolcarrière, een lagere eindkwalificatie en bijgevolg een groter risico om als
25
volwassene een maatschappelijke zwakkere positie te bekleden. Tabel 24 geeft het percentage leerlingen dat te maken heeft met schoolse vertraging, in het lager en in het secundair onderwijs. Tabel 25 geeft de aandelen leerlingen in het buitengewoon onderwijs in het kleuter, lager en secundair onderwijs. In het secundair onderwijs worden zowel deeltijds beroepssecundair onderwijs (DBSO) als buitengewoon onderwijs (BuSO) meegerekend. De schoolse vertraging neemt toe van het lager naar het secundair onderwijs, want wordt doorheen de jaren opgebouwd. Het aandeel leerlingen met schoolse achterstand in het lager en secundair onderwijs ligt in deze regio overal onder het Vlaamse gemiddelde. In het secundair onderwijs komt enkel Roosdaal boven 25%. In Lennik zijn er weinig leerlingen met schoolse vertraging in het secundair onderwijs. Tabel 24: schoolse vertraging in het lager en secundair onderwijs, schooljaar 2004-2005 Gemeente
lager %
secundair %
Galmaarden
13,1
21,9
Herne
12,0
20,6
Pepingen
6,8
18,4
Gooik
7,0
19,1
Lennik
9,1
17,9
Roosdaal
10,4
25,6
Arr. Halle-Vilvoorde
11,8
26,3
Vlaams-Brabant
10,7
25,4
Vlaamse Gemeenschap
15,3
28,4
Modulair onderwijs, zevende jaren, vierde graad en anderstalige nieuwkomers niet meegerekend. Percentages t.o.v. totaal aantal leerlingen in het basis of secundair onderwijs Bron: Min. van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs
Roosdaal heeft zowel in het lager als het secundair relatief veel leerlingen in het buitengewoon onderwijs. In Roosdaal zijn specifieke scholen voor kinderen met een handicap die deze cijfers kunnen verklaren. Tabel 25: leerlingen in het buitengewoon onderwijs, schooljaar 2004-2005 gemeente Galmaarden
kleuter %
lager %
secundair %
0,3
4,4
3,3
Herne
0,0
4,6
2,5
Pepingen
1,1
4,1
4,0
Gooik
0,3
3,1
2,6
Lennik
0,0
2,0
2,7
Roosdaal
1,0
5,6
5,1
Arr. Halle-Vilvoorde
0,7
4,7
3,6
Vlaams-Brabant
0,8
5,3
3,6
-
-
-
Vlaams gewest
percentages t.o.v. totaal aantal leerlingen in het kleuter, basis of secundair onderwijs Bron: Min. van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs
26
2.3 Allochtonen Allochtonen zijn één van de doelgroepen van het minderhedenbeleid. In het kader van het minderhedenbeleid wodt onder allochtonen verstaan: mensen van een andere etnische afkomst, die vanwege hun afkomst of hun zwakke sociaal-economische situatie in een achterstandspositie verkeren. Om een indicatie te hebben van de groep niet-Belgen met een laag inkomen werd in functie van het sociaal impulsfonds (SIF) een indicator ontworpen (SIF-vreemdelingen) waarbij de nationaliteiten uit de landen met een laag inkomen (laag BNP per hoofd) en de EU-immigratielanden (Spanje, Portugal, Griekenland, Italië) samen worden genomen. Dit betekent natuurlijk niet dat alle opgenomen niet-Belgen een laag inkomen zullen hebben, het gaat zeker niet om een individuele beoordeling.
Tabel 26 geeft een overzicht van deze niet-Belgen uit lage inkomenslanden voor 1995, 1999 en 2003. De percentages zijn berekend ten opzichte van de bevolking en niet ten opzichte van het totaal aantal nietBelgen zoals in tabel 35. In onze regio zijn de aantallen en aandelen erg klein. We vinden deze groep in Vlaams-Brabant immers het meest terug in de rand rond Brussel en in Leuven (zie kaart). Algemeen is er een stijging van de niet-Belgen uit lage inkomenslanden ten opzichte van 1995, maar ook dat valt in deze regio nog mee. Een daling kan ook wijzen op nationaliteitswijzigingen.
Tabel 26: SIF-vreemdelingen evolutie Gemeente
2003
1999
1995
aantal
%
aantal
%
aantal
%
34
0,4
39
0,5
41
0,5
Galmaarden Herne
51
0,8
44
0,7
39
0,6
Pepingen
12
0,3
8
0,2
10
0,2
Gooik
22
0,2
26
0,3
28
0,3
Lennik
56
0,6
45
0,5
32
0,4
72
0,7
67
0,6
41
0,4
19.094
3,4
17.967
3,2
17.119
3,1
Roosdaal Arr. Halle-Vilvoorde Vlaams-Brabant
28.195
2,7
25.565
2,5
23.971
2,4
Vlaams gewest
138.926
2,3
160.076
2,7
165.730
2,8
% t.o.v. de bevolking Bron: NIS, FOD Economie, bevolkingsstatistieken
Niet-Belgen lage inkomenslanden 2003 % op totale bevolking < 0,5
Londerzeel
0,5 - 0,9 0,9 - 2,5
Opwijk
2,5 - 5,0
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort
Vilvoorde Steenokkerzeel Asse
Affligem
Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Leuven
Glabbeek Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Herne
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Oud-Heverlee
Zoutleeuw
Boutersem Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Bever
Geetbets
Lubbeek
Liedekerke Ternat
Gooik
Diest
Boortmeerbeek
Grimbergen
> 5,0
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: NIS, bewerking APS
Info:
[email protected]
27
2.4 Personen met een handicap Tabel 27 geeft een overzicht van de erkenningen van personen met een handicap bij het Vlaams Fonds (sinds april 2006 Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap). Het is opvallend dat er meer personen met een handicap zijn per duizend inwoners in het arrondissement Leuven ten opzichte van het arrondissement Halle-Vilvoorde. Dit wordt nog nader onderzocht. Mogelijke verklaringen zijn de anderstaligheid en de aanwezigheid van aanbod. Algemeen wordt aangenomen dat de aanwezigheid van instellingen het aantal zorgvragen beïnvloedt. Op de kaart is te zien dat vooral gemeenten met taalfaciliteiten lage aandelen hebben. In de meeste gemeenten in deze regio ligt het aantal personen met een handicap per 1.000 inwoners tussen 1 en 2. Enkel in Lennik en Roosdaal zijn er relatief gezien iets meer. In beide gemeenten zijn grotere instellingen voor personen met een handicap.
Personen met een handicap 2006 % totale bevolking < 1,0
Londerzeel
1,0 - 1,3 1,3 - 1,8
Opwijk
1,8 - 2,4
Kapelleop-denBos
Keerbergen Zemst
Haacht Grimbergen
> 2,4
Bekkevoort Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Asse
Machelen Zaventem
Kortenaken
Kortenberg
Leuven
Geetbets
Lubbeek Glabbeek
Liedekerke Ternat Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren SintPietersLeeuw
Galmaarden
Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Zoutleeuw
Boutersem
Oud-Heverlee
Lennik Gooik
Diest
Rotselaar
Kampenhout
Vilvoorde Steenokkerzeel Affligem
ScherpenheuvelZichem
Aarschot
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
Boortmeerbeek
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle
Herne
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: Vlaams Fonds
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
Tabel 27: aantal personen met een handicap, Vlaams Fonds 2006 Gemeente
totaal
jongeren
actieve leeftijd
ouderen
(< 20 jaar)
(20-60)
(60+)
aantal
% op de bevolking
aantal
%*
aantal
%*
aantal
%*
Galmaarden
93
1,2
20
21,5
57
61,3
16
17,2
Herne
68
1,1
13
19,1
43
63,2
12
17,6
Pepingen
70
1,6
13
18,6
44
62,9
13
18,6
Gooik
124
1,4
15
12,1
88
71,0
21
16,9
Lennik
195
2,2
21
10,8
129
66,2
45
23,1
Roosdaal
225
2,1
55
24,4
142
63,1
28
12,4
Arr. Halle-Vilvoorde Vlaams-Brabant Vlaams gewest
7.483
1,3
1.520
20,3
4.725
63,1
1.238
16,5
19.279
1,9
3.708
19,2
12.593
65,3
2.978
15,4
nb
nb
nb
nb
nb
nb
nb
nb
* % t.o.v. totaal aantal personen met een handicap Bron: Vlaams Fonds (sinds april 2006 Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap)
28
De integratietegemoetkoming (IT) gaat naar wie omwille van zijn handicap en ten gevolge van vermindering van zelfredzaamheid, bijkomende kosten heeft om zich in het maatschappelijk leven in te passen. De inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) bestaat er voor wie, omwille van zijn handicap, niet in staat is om meer dan één derde te verdienen van wat een gezond persoon kan verdienen.
In het algemeen wordt de uitkering meer aangevraagd vanuit het arrondissement Leuven dan vanuit HalleVilvoorde. In deze regio vinden we toch wel hoge aandelen tegemoetkomingen per duizend inwoners, vooral in Liedekerke, Roosdaal, Lennik en Bever. De cijfers komen niet altijd overeen met het aandeel door het Vlaams Fonds erkende personen met een handicap.
Personen met een inkomensvervangende tegemoetkoming 2004 per duizend inwoners < 5,5
Londerzeel
Kapelleop-denBos
5,5 - 6,5
Keerbergen
Opwijk
Haacht Grimbergen
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort
Vilvoorde Steenokkerzeel
Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Asse
Affligem
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Leuven
Liedekerke Ternat Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek
Bertem Bierbeek
Tervuren Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Oud-Heverlee
Zoutleeuw
Boutersem Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen Herne
Geetbets
Lubbeek Glabbeek
Roosdaal
Gooik
Diest
Boortmeerbeek
Meise Merchtem
> 10,0
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
6,5 - 7,5 7,5 - 10,0
Begijnendijk Tremelo
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: FOD sociale zekerheid, DG personen met een handicap
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
Tabel 28: begunstigden inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) en/of integratietegemoetkoming (IT) 2004 Gemeente
aantal
per duizend inwoners
Galmaarden
56
7,1
Herne
48
7,5
Pepingen
34
7,9
Gooik
57
6,4
Lennik
131
15,0
119
11,2
Roosdaal Arr. Halle-Vilvoorde
3.800
6,7
Vlaams-Brabant
8.154
7,9
nb
nb
Vlaams gewest
Bron: FOD sociale zekerheid, PD personen met een handicap
29
2.5 Maatschappelijk kwetsbare gezinnen Gezinnen met een verhoogd risico om in de armoede terecht te komen zijn alleenstaanden, eenoudergezinnen met minderjarige kinderen en gezinnen die bestaan uit meer dan zes personen. Deze cijfers zijn slechts te beschouwen als een indicatie voor de aanwezigheid van deze risicogroepen. Niet alle grote gezinnen zitten in moeilijkheden en in de groep van de alleenstaanden zitten ook jonge singles die een carrière uitbouwen.
Alleenstaande ouders Alleenstaande ouders hebben vaak te kampen met een veelheid aan problemen: emotionele problemen na een scheiding, een eigen inkomen moeten verwerven, met één inkomen rondkomen, opvang voor de kinderen vinden... Ook op de huisvestingsmarkt zitten ze in een moeilijke positie. De huur- en koopprijzen liggen in Vlaams-Brabant hoog, zodat het moeilijk is met één inkomen een geschikte woning te vinden. De sociale huisvestingsmaatschappijen krijgen meer en meer te maken met deze gezinsvorm. Tabel 29: alleenstaande ouders op 01/01/2004 Gemeente
alleenstaande moeders
alleenstaande vaders
alleenstaande ouders
% alleenstaande ouders*
Galmaarden
155
50
205
6,5
Herne
123
35
158
6,5
80
25
105
7,0
Gooik
186
45
231
6,9
Lennik
175
43
218
6,5
Pepingen
Roosdaal Arr. Halle-Vilvoorde
222
60
282
7,0
15.406
3.035
18.441
8,1
Vlaams-Brabant
26.305
5.339
31.644
7,5
Vlaams gewest
147.148
31.704
178.852
7,2
* t.o.v. totaal aantal gezinnen Bron: APS, lokale statistieken
Alleenstaande ouders 2004 % op totaal aantal gezinnen < 6,0
Londerzeel
6,0 - 6,5 6,5 - 7,5
Opwijk
7,5 - 9,0
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht Grimbergen
> 9,0 Asse
Bekkevoort Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Leuven
Glabbeek Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Herne
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Oud-Heverlee
Zoutleeuw
Boutersem Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Bever
Geetbets
Lubbeek
Liedekerke Ternat
Gooik
Diest
Rotselaar
Kampenhout
Vilvoorde Steenokkerzeel Affligem
ScherpenheuvelZichem
Boortmeerbeek
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo Aarschot
Zemst
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: NIS, bewerking APS
Info:
[email protected]
30
Grote gezinnen Grote gezinnen, bestaande uit meer dan zes personen, vinden we vooral terug in Pepingen. Ook de gemiddelde gezinsgrootte is het hoogst in Pepingen. In alle gemeenten is de gemiddelde gezinsgrootte hoger dan het Vlaamse gemiddelde. Tabel 30: grote huishoudens (meer dan 6 personen) op 01/01/2004 Gemeente
aantal grote gezinnen
% t.o.v. aantal gezinnen
gemiddelde gezinsgrootte
12
0,4
2,5
Galmaarden Herne
12
0,5
2,6
Pepingen
11
0,7
2,9
Gooik
14
0,4
2,7
Lennik
16
0,5
2,6
23
0,6
2,6
1.268
0,6
2,5
Roosdaal Arr. Halle-Vilvoorde Vlaams-Brabant
2.173
0,5
2,5
Vlaams gewest
14.965
0,6
2,4
Bron: Vlaamse Gemeenschap, Informatiesteunpunt WVG, Vlaamse Gemeenschap
Gezinsgrootte 2004 gemiddelde gezinsgrootte < 2,40
Londerzeel
2,40- 2,50 2,50 - 2,58
Opwijk
2,58 - 2,65
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht Grimbergen
> 2,65 Asse
Bekkevoort Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Leuven
Glabbeek Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Herne
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Oud-Heverlee
Zoutleeuw
Boutersem Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Bever
Geetbets
Lubbeek
Liedekerke Ternat
Gooik
Diest
Rotselaar
Kampenhout
Vilvoorde Steenokkerzeel Affligem
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
Boortmeerbeek
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: NIS, bewerking APS
Info:
[email protected]
Alleenwonenden Alleenwonenden hebben een verhoogd risico om in armoede en isolement terecht te komen. Ze moeten met één inkomen opdraaien voor alle vaste kosten, zoals huur, elektriciteit, verwarming. Algemeen vinden we een hoger aandeel alleenstaanden in meer verstedelijkte gemeenten (zie kaart). Dit heeft vooral te maken met het woningaanbod: er zijn daar meer kleinere woningen zoals appartementen en studio's ter beschikking. Tabel 31 laat zien dat het percentage alleenstaanden t.o.v. het totaal aantal gezinnen overal onder het Vlaamse gemiddelde blijft.
31
Alleenstaanden 2004 % op de bevolking < 20
Londerzeel
20 - 22 22 - 25
Opwijk
25- 30
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort
Vilvoorde Steenokkerzeel
Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Asse
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Leuven
Geetbets
Lubbeek Glabbeek
Liedekerke Ternat Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren Lennik SintPietersLeeuw
Gooik
Diest
Boortmeerbeek
Grimbergen
> 30 Affligem
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
Galmaarden
Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Zoutleeuw
Boutersem
Oud-Heverlee
Overijse Hoeilaart
SintGenesiusRode
Landen
Halle
Herne
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: NIS, bewerking APS
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
Tabel 31: alleenstaanden Gemeente
2004 aantal %* mannen mannen
aantal %* vrouwen vrouwen
totaal %** alleenalleenstaanden staanden
1999 totaal alleenstaanden
%** alleenstaanden
Galmaarden
272
39,5
416
60,5
688
22,0
566
19,2
Herne
208
38,4
334
61,6
542
22,1
451
19,2
Pepingen
112
46,1
131
53,9
243
16,1
248
17,2
Gooik
261
41,8
364
58,2
625
18,8
557
17,5
Lennik
346
44,0
440
56,0
786
23,3
712
22,0
Roosdaal
380
44,8
469
55,2
849
21,0
709
18,4
Arr. Halle-Vilvoorde
24.750
41,8
34.490
58,2
59.240
26,0
51.812
23,8
Vlaams-Brabant
50.890
43,7
65.527
56,3
116.417
27,7
105.477
26,1
Vlaams gewest
325.770
45,6
388.216
54,4
713.986
28,8
638.383
26,9
* t.o.v. het totaal aantal alleenstaanden ** t.o.v. het totaal aantal gezinnen Bron: Vlaamse Gemeenschap, Informatiecentrum WVG
2.6 Werklozen Werkloosheidsgraden Werkloosheidsgraad: aantal niet werkende werkzoekenden (NWWZ) ten opzichte van de beroepsbevolking.
De hele regio kenmerkt zich door lage werkloosheidsgraden (Tabel 32). Ten opzichte van 1999 (zie index) is de werkloosheid afgenomen in Galmaarden en Gooik. De sterkste toename had plaats in Pepingen (index 144).
32
Tabel 32: werkloosheidsgraden Gemeente
Werkloosheidsgraad 2004
Galmaarden
Werkzaamheidsgraad Werkgelegenheidsgraad
1999 index1999-2004
3,9
4,1
95
2004
2002
75,3
23,7
Herne
4,6
3,9
118
71,7
33,4
Pepingen
3,9
2,7
144
76,3
39,3
Gooik
3,2
3,3
97
76,2
29,6
Lennik
4,0
3,1
129
74,1
47,5
Roosdaal
4,9
4,3
114
73,5
32,5
Arr. Halle-Vilvoorde
6,0
4,8
125
nb
67,9
Vlaams-Brabant
6,2
5,2
119
nb
61,8
Vlaams gewest
8,0
7,3
110
nb
64,0
Bron: SWAV, VDAB, APS portaal lokale statistieken
Werkloosheidsgraad 2004 % NWWZ op de beroepsbevolking < 4,2
Londerzeel
4,2 - 4,8 4,8 - 6,0
Opwijk
6,0 - 7,0
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort
Vilvoorde Steenokkerzeel
Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Asse
Affligem
Diest
Boortmeerbeek
Grimbergen
> 7,0
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
Machelen Zaventem
Kortenaken
Kortenberg
Leuven
Geetbets
Lubbeek Glabbeek
Liedekerke Ternat Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren SintPietersLeeuw
Gooik
Zoutleeuw
Boutersem Linter
Oud-Heverlee
Lennik
Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek
Galmaarden
Beersel
Pepingen
Overijse Hoeilaart
SintGenesiusRode
Landen
Halle
Herne
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: VDAB/Steunpunt WAV via APS, portaal lokale statistieken
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
Evolutie werkloosheidsgraad 1999-2004 Index (1999 = 100) < 103
Londerzeel
103 - 110 110 - 120
Opwijk
120 - 135
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht Grimbergen
> 135 Asse
Bekkevoort Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Leuven
Glabbeek Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Herne
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Oud-Heverlee
Zoutleeuw
Boutersem Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Bever
Geetbets
Lubbeek
Liedekerke Ternat
Gooik
Diest
Rotselaar
Kampenhout
Vilvoorde Steenokkerzeel Affligem
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
Boortmeerbeek
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: Steunpunt WAV via APS, portaal lokale statistieken
Info:
[email protected]
33
De werkzaamheidsgraad is het aantal werkenden ten opzichte van de bevolking op beroepsactieve leeftijd (18-65 jaar).
De werkzaamheidsgraad (Tabel 32) is hoog in deze regio, vooral in Pepingen en Gooik.
Werkzaamheidsgraad % werkenden op aantal 18-64-jarigen < 68
Londerzeel
68 - 70 70 - 72
Opwijk
72 - 74
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht Grimbergen
> 74
Bekkevoort Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Asse
Diest
Rotselaar
Kampenhout
Vilvoorde Steenokkerzeel Affligem
ScherpenheuvelZichem
Boortmeerbeek
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo Aarschot
Zemst
Machelen Zaventem
Kortenaken
Kortenberg
Leuven
Geetbets
Lubbeek Glabbeek
Liedekerke Ternat Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren SintPietersLeeuw
Gooik
Zoutleeuw
Boutersem Linter
Oud-Heverlee
Lennik
Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek
Galmaarden
Beersel
Pepingen
Overijse Hoeilaart
SintGenesiusRode
Landen
Halle
Herne
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: Steunpunt WAV via APS, portaal lokale statistieken
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
De werkgelegenheidsgraad is een maat voor de aanwezigheid van jobs voor de bevolking in de eigen gemeente: aantal arbeidsplaatsen t.o.v. de bevolking op beroepsactieve leeftijd (18-65). Dit wil echter niet zeggen dat de bevolking van deze gemeente effectief aan het werk is in de eigen gemeente. Het werkaanbod in de gemeente is niet altijd afgestemd op de scholingsgraad, beroepskeuze enzovoort van de aanwezige bevolking.
De werkgelegenheidsgraad (Tabel 32) is hoog in Lennik. Er is daar dus meer tewerkstelling ten opzichte van het aantal inwoners. Alle gemeenten van onze cluster blijven allemaal onder het gemiddelde van Vlaanderen (64%).
Werkgelegenheidsgraad 2002 % aantal jobs op aantal 18-64-jarigen < 30
Londerzeel
30 - 33 33 - 40
Opwijk
40 - 60
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort
Vilvoorde Steenokkerzeel Asse
Affligem
Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Leuven
Glabbeek Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Herne
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Oud-Heverlee
Zoutleeuw
Boutersem Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Bever
Geetbets
Lubbeek
Liedekerke Ternat
Gooik
Diest
Boortmeerbeek
Grimbergen
> 60
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: Steunpunt WAV via APS, portaal lokale statistieken
Info:
[email protected]
34
Risicogroepen Tabel 33 toont het aantal niet werkende werkzoekenden (NWWZ) in 2000 en 2005. Het aantal werklozen is overal gestegen tussen 2000 en 2005, de toename is het grootst in Pepingen (index 198, dus net geen verdubbeling) en Lennik (181). Binnen de groep van de niet werkende werkzoekenden (NWWZ) kunnen we een aantal risicogroepen onderscheiden (Tabel 33), bijvoorbeeld de langdurig werklozen (langer dan 2 jaar werkloos) en de oudere werklozen (ouder dan 40 jaar). De kansen op (her)intrede op de arbeidsmarkt zijn kleiner voor deze groepen werkzoekenden. Het aandeel langdurig werklozen op het totaal van de werklozen is het hoogst in Roosdaal. De laagste cijfers vinden we in Pepingen en Gooik. In Pepingen is het aandeel langdurig werklozen nochtans sterk toegenomen ten opzichte van 1999. In alle gemeenten zijn er meer oudere werklozen onder de werklozen dan gemiddeld in Vlaanderen. In Herne zijn er het minst. In alle gemeenten is het aantal fors gestegen ten opzichte van 2000, in Pepingen en Lennik was er meer dan een verdubbeling. Tabel 33: NWWZ, langdurig werklozen, oudere werklozen Gemeente
Totaal werkloosheid
Langdurig werklozen
Oudere werklozen (> 40 jaar)
2005 2005 aantal %
index 20002005
2005 2005 index aantal % 2000-2005
28 15,9
104
2005 aantal
2000 aantal
index 20002005
Galmaarden
176
124
142
Herne
143
96
149
24 16,8
104
58
40,6
145
81
41
198
11 13,6
183
38
46,9
271
Gooik
161
110
146
22 13,7
122
76 47,2
185
Lennik
181
100
181
26 14,4
118
80
44,2
211
Pepingen
Roosdaal Arr. Halle-Vilvoorde
76
43,2
162
263
179
147
64 24,3
131
121
46,0
195
16.232
10.316
157
3.359 20,7
132
7.148
44,0
181
Vlaams-Brabant
30.861
20.839
148
6.376 20,7
122
13.154
42,6
177
Vlaams gewest
235.344
169.647
139
57.850 24,6
110
95.336
40,5
160
percentages ten opzichte van het totaal NWWZ Bron: VDAB (Arvastat)
Andere risicofactoren voor werkzoekenden zijn: laaggeschoold zijn of arbeidsgehandicapt zijn (Tabel 34). Het aandeel laaggeschoolden werklozen is in Vlaams-Brabant algemeen nogal laag. In deze regio maken laaggeschoolden ongeveer de helft uit van de werklozen in Roosdaal. In Herne en Pepingen zijn er weinig. Het aandeel arbeidsgehandicapten komt enkel in Roosdaal boven het Vlaamse gemiddelde uit.
35
Tabel 34: NWWZ laaggeschoolden en arbeidsgehandicapten Gemeente
Laaggeschoolde werklozen aantal
Arbeidsgehandicapte werklozen
%
aantal
%
Galmaarden
80
45,5
18
10,2
Herne
54
37,8
10
7,0
Pepingen
31
38,3
6
7,4
Gooik
65
40,4
9
5,6
73
40,3
15
8,3
130
49,4
42
15,9
Lennik Roosdaal Arr. Halle-Vilvoorde
7.094
43,7
1.132
7,0
Vlaams-Brabant
13.176
42,7
3.032
9,8
Vlaams gewest
120.789
51,3
27.788
11,8
% ten opzichte van totaal aantal werklozen Bron: VDAB (Arvastat)
2.7 Lage inkomens Algemeen Het mediaan inkomen per aangifte neemt het middenste inkomen als referentie (er zijn dus evenveel hogere als lagere inkomens). Het gemiddeld inkomen wordt nogal sterk beïnvloed door uitschieters naar boven of beneden. Er kan in deze cijfers een vertekening optreden doordat EU-ambtenaren geen belastingen betalen en dus ook niet zijn meegerekend.
Het mediaan inkomen en de percentages lage inkomens (minder dan 10.000 €) en hoge inkomens (meer dan 50.000 €) zijn te vinden in Tabel 35. De cijfers van de lage inkomens kunnen vertekend zijn, doordat zelfstandigen vaak slechts een laag inkomen aangeven. Het mediaan inkomen lag in 2001 in Vlaams-Brabant in het algemeen hoger dan in Vlaanderen. De 'rijkste' gemeente in onze cluster is Lennik. In Herne is het cijfer van de lage inkomens zeer hoog, zelfs meer dan het gemiddelde voor Vlaanderen.
Mediaan inkomen 2001 in euro < 20.000
Londerzeel
20.000 - 21.000 21.000 - 22.000
Opwijk
22.000 - 23.000
Kapelleop-denBos
Keerbergen Zemst
Haacht Grimbergen
> 23.000 Asse
Bekkevoort Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Leuven
Glabbeek Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Herne
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Oud-Heverlee
Zoutleeuw
Boutersem Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Bever
Geetbets
Lubbeek
Liedekerke Ternat
Gooik
Diest
Rotselaar
Kampenhout
Vilvoorde Steenokkerzeel Affligem
ScherpenheuvelZichem
Aarschot
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
Boortmeerbeek
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: NIS, FOD Economie, via APS
Info:
[email protected]
36
Tabel 35: lage en hoge inkomens 2002 Gemeente
totaal inkomen
% lage inkomens
x 1.000.000 €
< 10.000 €
> 50.000 €
in €
in €
110,9
12,7
12,9
28.318
20.336
Galmaarden
% hoge gemiddeld inkomens inkomen
mediaan inkomen 2001
Herne
89,1
16,5
12,5
27.623
20.932
Pepingen
59,0
14,9
15,3
29.212
21.351
Gooik
127,6
14,0
13,6
28.715
21.051
Lennik
134,6
10,4
15,9
31.556
22.594
148,9
14,5
13,2
28.013
20.765
8.316,4
12,6
14,7
29.190
-
Roosdaal Arr. Halle-Vilvoorde Vlaams-Brabant
14.925,5
12,6
14,2
30.309
-
Vlaams gewest
77.804,3
15,8
9,6
25.619
-
Bron: APS lokale statistieken
Lage inkomens: < 10.000 € (2002) % op totaal aantal aangiften < 10
Londerzeel
10 - 11 11 - 13
Opwijk
13 - 15
Kapelleop-denBos
Keerbergen Zemst
Haacht Grimbergen
> 15
Bekkevoort Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Asse
Diest
Rotselaar
Kampenhout
Vilvoorde Steenokkerzeel Affligem
ScherpenheuvelZichem
Aarschot
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
Boortmeerbeek
Machelen Zaventem
Kortenaken
Kortenberg
Leuven
Geetbets
Lubbeek Glabbeek
Liedekerke Ternat Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren SintPietersLeeuw
Gooik
Zoutleeuw
Boutersem Linter
Oud-Heverlee
Lennik
Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek
Galmaarden
Beersel
Pepingen
Overijse Hoeilaart
SintGenesiusRode
Landen
Halle
Herne
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: NIS, FOD Economie, via APS
Bever
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
Hoge inkomens: > 50.000 € (2002) % op het totaal aantal aangiften < 10
Londerzeel
10 - 13 13 - 16
Opwijk
16 - 19
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort
Vilvoorde Steenokkerzeel Asse
Affligem
Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Leuven
Glabbeek Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Herne
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Oud-Heverlee
Zoutleeuw
Boutersem Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Bever
Geetbets
Lubbeek
Liedekerke Ternat
Gooik
Diest
Boortmeerbeek
Grimbergen
> 19
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: NIS, FOD Economie, via APS
Info:
[email protected]
37
Leefloners Vlaams-Brabant (2,5 per duizend) blijft op het gebied van leefloners duidelijk onder het Vlaamse gemiddelde (3,9 per duizend inwoners). Herne scoort relatief hoog als taalgrensgemeente naast Edingen. Tabel 36: leefloners januari 2004 Gemeente
totaal leefloners
leefloners per duizend inwoners
6
0,7
Herne
21
3,3
Pepingen
<5
0,7
Gooik
14
1,6
Lennik
5
0,6
10
0,9
Galmaarden
Roosdaal Arr. Halle-Vilvoorde
1.272
2,2
Vlaams-Brabant
2.543
2,5
Vlaams gewest
23.778
3,9
Bron: POD maatschappelijke integratie
Leefloontrekkers 2004 per duizend inwoners < 0,5
Londerzeel
0,5 - 1,0 1,0 - 2,0
Opwijk
2,0 - 3,0
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort
Vilvoorde Steenokkerzeel Asse
Affligem
Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Leuven
Glabbeek Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Oud-Heverlee
Zoutleeuw
Boutersem Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen Herne
Geetbets
Lubbeek
Liedekerke Ternat
Gooik
Diest
Boortmeerbeek
Grimbergen
> 3,0
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle
Bever
voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: FOD sociale zekerheid via APS, portaal lokale statistieken
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Info:
[email protected]
Evolutie leefloners en artikel 60 (1999-2006) Als we een langere periode nemen, krijgen we een genuanceerder beeld. Het aantal leefloners per gemeente is een zeer grillig gegeven. In gemeente X kan het aantal leefloners gevoelig dalen terwijl in gemeente Y het aantal leefloners gevoelig stijgt (tabel 37). Toch kunnen we besluiten dat: -
Herne gemiddeld een hoog aantal leefloners telt per 1000 inwoners (2.6/1000), gevolgd door Gooik (1.5/1000) en Galmaarden (1.3/1000)
-
Roosdaal, Lennik en Pepingen relatief minder leefloners tellen
-
Galmaarden, Gooik en Herne veel meer leefloners tewerkstellen dan Roosdaal, Lennik en Pepingen
38
Tabel 37: evolutie leefloon en tewerkstelling art 60 (1999-2006) LEEFLOON GALMAARDEN HERNE PEPINGEN GOOIK LENNIK ROOSDAAL
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
9,3 14,1 1,5 8,4 10,7 12,2
11,3 18,8 4,9 10,2 10,7 10,9
8,7 17,4 2,2 11,6 9,8 11,5
8,3 15,1 1,3 10,4 7,8 13,7
7,8 17,3 3,1 11,2 6,2 12,6
7,0 17,2 1,6 11,9 6,6 8,6
6,9 14,8 2,3 17,6 7,5 10,0
2006 periode
TEWERKSTELLING GALMAARDEN HERNE PEPINGEN GOOIK LENNIK ROOSDAAL
1999 1,1 0,5 1,1 0,0 0,0 3,0
2000 1,3 0,0 1,3 0,0 0,0 0,6
2001 1,6 2,0 1,7 0,3 0,2 0,0
2002 2,2 1,9 0,9 1,6 0,0 0,2
2003 0,8 1,9 1,1 3,0 0,4 0,8
2004 2,7 1,3 0,3 4,0 0,1 0,2
2005 2,4 1,4 0,0 2,8 0,8 0,2
2006 periode 3,4 1,9 2,5 1,4 0,0 0,8 2,2 1,7 1,5 0,4 0,1 0,6
TOTAAL GALMAARDEN HERNE PEPINGEN GOOIK LENNIK ROOSDAAL
1999 10,4 14,6 2,6 8,4 10,7 15,2
2000 12,7 18,8 6,2 10,2 10,7 11,5
2001 10,3 19,4 3,8 11,8 9,9 11,5
2002 10,5 17,0 2,3 12,0 7,8 13,8
2003 8,6 19,2 4,2 14,2 6,6 13,4
2004 9,7 18,5 1,8 15,9 6,7 8,8
2005 9,3 16,2 2,3 20,3 8,3 10,2
2006 periode 10,7 10,3 12,7 17,0 4,2 3,4 13,7 13,3 12,2 9,1 9,9 11,8
PER 1000 INWONERS GALMAARDEN HERNE PEPINGEN GOOIK LENNIK ROOSDAAL
1999 1,3 2,3 0,6 1,0 1,2 1,4
2000 1,6 2,9 1,4 1,1 1,2 1,1
2001 1,3 3,0 0,9 1,3 1,1 1,1
2002 1,3 2,6 0,5 1,4 0,9 1,3
2003 1,1 3,0 1,0 1,6 0,8 1,2
2004 1,2 2,9 0,4 1,8 0,8 0,8
2005 1,2 2,5 0,5 2,3 0,9 0,9
2006 periode 1,3 1,3 2,0 2,6 1,0 0,8 1,5 1,5 1,4 1,0 0,9 1,1
7,3 10,2 4,2 11,5 10,7 9,8
8,3 15,6 2,6 11,6 8,7 11,2
39
WIGW’s of verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering Mensen met een inkomen onder een bepaalde grens kunnen gebruik maken van een verhoogde tegemoetkoming bij geneeskundige verzorging. Tot 1997 waren dit de zogenaamde WIGW's: weduwen en weduwnaars, invaliden, gepensioneerden en wezen met beperkt inkomen. Ondertussen zijn er nieuwe categorieën van gerechtigden toegevoegd, onder andere leefloners en langdurig werklozen.
Hoewel nog flink onder het gemiddelde van het Vlaams Gewest, ligt het aantal WIGW’s in onze regio toch hoger dan het provinciaal gemiddelde.
Tabel 38: begunstigden verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering 2004 Gemeente
per duizend inwoners
Galmaarden
71,5
Herne
77,5
Pepingen
71,8
Gooik
66,4
Lennik
70,0
Roosdaal
87,3
Arr. Halle-Vilvoorde
57,5
Vlaams-Brabant
64,0
Vlaams gewest
80,8
Bron: APS, portaal lokale statistieken
Personen met het WIGW-statuut 2004 per duizend inwoners < 50
Londerzeel
50 - 60 60 - 70
Opwijk
70 - 80
Kapelleop-denBos
Keerbergen
Haacht
Rotselaar
Kampenhout
Bekkevoort
Vilvoorde Steenokkerzeel Asse
Affligem
Holsbeek
Tielt-Winge
Herent
Wemmel
Machelen Zaventem
Kortenberg
Kortenaken Leuven
Glabbeek Kraainem WezembeekOppem
Dilbeek Roosdaal
Bertem Bierbeek
Tervuren Lennik SintPietersLeeuw
Galmaarden
Herne
Sociale planning - dienst welzijn en gezondheid
Oud-Heverlee
Zoutleeuw
Boutersem Linter Tienen
Drogenbos Huldenberg Hoegaarden
Linkebeek Beersel
Pepingen
Bever
Geetbets
Lubbeek
Liedekerke Ternat
Gooik
Diest
Boortmeerbeek
Grimbergen
> 80
ScherpenheuvelZichem
Aarschot Zemst
Meise Merchtem
Begijnendijk Tremelo
SintGenesiusRode
Overijse Hoeilaart
Landen
Halle voorlopig referentiebestand gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (OC GIS-Vlaanderen) Bron data: APS, portaal lokale statistieken
Info:
[email protected]
40
Zorgverzekering Zwaar zorgbehoevenden kunnen een beroep doen op de zorgverzekering. In Tabel 39 wordt een overzicht gegeven van de begunstigden van deze tegemoetkoming, opgesplitst naar mantelzorg (thuiswonenden) en residentiële zorg. Het aantal gebruikers van de tegemoetkoming in de zorgverzekering voor de residentiële zorg ligt in Bever (1 per duizend inwoners) en in Lennik (2,4 per duizend inwoners) uitzonderlijk laag. In Pepingen ligt het zeer hoog, misschien te verklaren door het hoge aanbod in dit zorgtype. Tabel 39: begunstigden van de zorgverzekering: mantelzorg en residentiële zorg 2004 Gemeente
Zorgverz. mantelzorg
Zorgv. residentiële zorg
aantal
per duizend inwoners
Galmaarden
131
16,6
80
10,1
Herne
103
16,1
66
10,3
Pepingen
aantal
per duizend inwoners
53
12,2
98
22,6
Gooik
122
13,7
70
7,9
Lennik
130
14,9
21
2,4
Roosdaal
216
20,3
111
10,4
Arr. Halle-Vilvoorde
5.308
9,3
4.783
8,4
Vlaams-Brabant
12.296
11,9
9.072
8,8
Vlaams gewest
85.262
14,2
61.051
10,1
Bron: APS, portaal lokale statistieken
Te Gooik, 8/5/2008 Joris Samyn Secretaris OCMW Gooik
41