droomvillA LUX VAN START SAMENWERKING DRIESTROOM EN STAATSBOSBEHEER HARDE WERKERS DOMINO driestroomTHEATER in klarendal NIEUWE RUBRIEK: ZORGINNOVATIE
Wat betekent alledaags geluk voor jou?
04 DROOMvilla LUX
12 Beschikbaar zijn voor het kind 13 Stellaluna: voor dove kinderen
28 Driestroomtheater 06 Vertrouwenspersoon App 08 Zorginnovatie: Lucien Engelen 10 Shop 16 Driestroompjes en wisselcolumn
18 Harde werkers bij Domino 22 Wonen: 'Ik wil hier nooit weg' 26 Kinderen: muzikaal verbinden
24 Bosgroep De Vennen 20 Huisartsenboekje 30 In contact met...
15
Stagiaires begeleiden 07 Wat beweegt 11 Talent voor de toekomst 32 Driestroomfiets on tour
Het is ‘That time of the year again’! Die prachtige donkere dagen helemaal in kerstsfeer waarop we genieten van de lange gezellige avonden met elkaar. Het is tijd om de kerstversiering van zolder te halen, de zilveren engeltjes een plaatsje te geven in de boom en de gouden piek op de boom te zetten. Tijd voor ‘GOUD’, dus. Tijd ook om terug te denken aan het afgelopen jaar en uit te kijken naar 2014. Een nieuw begin en een nieuwe uitdaging! Een jaar waarin Driestroom start met nieuwe initiatieven, zoals DROOMvilla LUX in Nijmegen; het tweede flexwerken vergadercentrum gebaseerd op het
concept van DROOM! in Elst. Je leest er alles over op pagina 4 tot en met 6. We hopen dat je gauw komt kijken. En vergeet niet gebruik te maken van de mogelijkheid om te vergaderen met appeltaartgarantie in één van de zalen! In dit nummer van GOUD komen nog veel meer inspirerende onderwerpen aan bod die je aandacht verdienen. We kijken terug op de indrukwekkende lezing van Martine Delfos voor onze gezinshuisouders. We besteden aandacht aan de feestelijke start van het Driestroomtheater in de wijk Klarendal in Arnhem. GOUD is dit keer op reportage geweest
Sommige Nederlandse industriële bedrijven geven de laatste tijd aan, dat zij de arbeid en dienstverlening die in het verleden is overgebracht naar ‘lage lonen landen’, nu terughalen. Ik vraag me dan af welke economische wetmatigheid onder zo’n actie zit? Vanuit de economieles vroeger op school, weet ik dat het te maken heeft met het feit dat de kostprijs van arbeid in Nederland en de kostprijs van arbeid in de lage lonen landen naar elkaar toe groeit. Waardoor het lucratief kan zijn het werk weer op eigen bodem te gaan doen. Onwillekeurig denk ik dan als maatschappelijk ondernemer aan mechanismen die ook bij Driestroom spelen. En aan werk dat vroeger door gemeenten bekostigd werd, maar in de loop der jaren verdwenen is. Mensen die werkten in club- en buurthuiswerk of de dienstverlening in de bibliotheek. Lokaal vervoer dat afgebouwd is of bijvoorbeeld het wegvallen van onderhoud van de openbare ruimte. Door bezuinigingen bij de overheid is dit werk, dat met professionals werd uitgevoerd verdwenen, terwijl de behoefte eraan zeker niet is afgenomen. Op basis van de participatiewet en de Wmo proberen wij hiervoor een oplossing te zoeken en een nieuw economisch model te construeren.
Een voorbeeld van een team van Driestroom, dat overigens het onderstaande zelf heeft bedacht. In de ‘oude situatie’ ondersteunden acht professionele begeleiders 55 cliënten. De kostprijs hiervan, met vergoeding vanuit de AWBZ, lag rond de 42 euro per uur. Maar stel nu, dat in een nieuwe situatie ieder van die acht collega’s op zoek gaat naar Wmo- of Participatiewetprojecten in Bemmel. En dat zij die vinden in de vorm van dienstverlening aan een
bij woonlocatie Diepvoorde in Wijchen, houtwerkplaats Domino in Nijmegen en kindercentrum 't Hart in Ewijk. Laat je verrassen door het Talent van de Toekomst. Lees vooral ook de leuke ‘Driestroompjes’ en ‘Driestroomfiets on tour’ met ditmaal Rob Huntink als de berijder van het elektrische Driestroomros. Graag wenst de redactie van GOUD je heel veel leesplezier en natuurlijk een gelukkig, gezond en voorspoedig 2014. Redactie ‘GOUD’, het magazine van Driestroom.
cultureel centrum, aan de bibliotheek en bij de invulling van ons voornemen om het DROOM!café op de markt van Bemmel te realiseren. En wellicht nog meer projecten, die gericht zijn op het versterken van de sociale structuur van de gemeente (Lingewaard). Dan staat er uiteindelijk een andersoortige, maatschappelijke organisatie die per project 1 tot 1½ FTE professionele begeleider kent, aangevuld met vrijwilligers, mensen die vanuit de Participatiewet met een beperkte loonwaarde meedoen of cliënten vanuit onze woonvormen. Zo’n model lijkt veel op de transitie vanuit de lage lonen landen. Want uiteindelijk is de kostprijs van het project, vanwege het feit dat er minder professionals betrokken zijn, van 42 euro per uur gedaald naar rond 20 euro tot 28 euro per uur. Vanuit de transities wordt het geld van de Wmo en de Participatiewet straks beheerd door de gemeenten. Ik denk dat elke gemeente, zelfs met het lagere budget dat beschikbaar is, zó veel dienstverlening in ere kan herstellen. Onze eigen maatschappelijk constructie om werk uit de ‘lage lonen landen’ terug te halen! Daar word ik vrolijk van! Economische wetmatigheid, die ook in de maatschappelijke dienstverlening blijkt te werken! Wim Muilenburg, bestuurder Driestroom
Wie werkt er nou niet graag in een DROOMvilla? Ik denk dat iedereen bij zichzelf denkt: ”Dat wil ik óók!” Werken in de nieuwe DROOMvilla LUX in Nijmegen. Vanaf 2 januari valt die eer te beurt aan de leden van het nieuwe DROOMteam van de voormalige Villa LUX aan de Oranjesingel 42. Maar wacht eens, dat adres komt menigeen vast bekend voor; het is immers het adres van het voormalig Politiek Cultureel Centrum O’42. In het statige, prachtige pand uit 1893, was van 1976 tot 2000 O’42 gevestigd, dus precies in een deel van de ‘roerige tijd’ in Nijmegen. Nu is het een geweldig Art-House met twee filmzalen en een uitstekend restaurant. En, het wordt nog leuker.
Terug in de tijd van Oranjesingel 42 Het gebouw aan de Oranjesingel 42 werd in 1893 gebouwd. In 1923 werd het aangekocht door de zojuist geopende Katholieke Universiteit. Vanaf 1923 werd het de sociëteit van het Nijmeegsch Studenten Corps Carolus Magnus. De SSN Roland en de meisjesclub ‘Lumen Ducet’ betrekken het pand en er worden borrelruimtes en bestuurskamers ingericht. Nadat het pand van 1942 door de Duitse bezetter was gesloten en ingevorderd, werd het in 1945 weer ceremonieel overhandigd door de Canadezen. Eind 1975 besluit de Unie van Studenten het pand om te vormen tot een politiek en cultureel podium. In september 1976 werd Politiek Kultureel Centrum O’42 officieel geopend. Ondanks grote bloei van de talrijke activiteiten die in O’42 plaatsvonden is de exploitatie in die periode nooit succesvol geweest. O’42 werd in maart 2000 gesloten. Nadat het tussen 2000 en 2006 als sociëteit van verschillende studentenverenigingen fungeerde, werd het in 2008 verkocht aan de Nijmeegse projectontwikkelaar en vastgoedeigenaar Ton Hendriks. Onder de naam Villa LUX kreeg het bekendheid als ’het kleine zusje van LUX’. Dat het een droomvilla was, wisten de Nijmegenaren al. Dat het nu echt DROOMvilla LUX wordt waarin de appeltaartengeur je verwelkomt, zal door velen toegejuicht worden!
De DROOM-factor wordt toegevoegd. Ook in de naam zien we dat terug. Van maandag tot en met vrijdag wordt DROOMvilla LUX tussen 08.00 uur en 17.00 uur een DROOMlocatie. Dat betekent dat je er gratis, kunt flexwerken met een uitstekende wifi-verbinding. De twaalf kantoren boven het restaurant worden vergaderruimtes die ook ’s avonds te huur zijn. Ongeacht of je met twee, acht of twaalf mensen in een ‘eigen’ ruimte wilt vergaderen. Het betekent ook dat er weer gelegenheid komt om -voor een heel plezierig bedrag- te lunchen, maar bovenal dat het DROOMteam er komt te werken! Vanaf 2 januari 2014 wordt er een prachtig concept aan toegevoegd. Vanaf die datum heet het pand aan de Oranjesingel 42 dan ook DROOMvilla LUX. Wie het concept van DROOM! in Elst kent, begrijpt onmiddellijk dat zo’n bedrijf niet alleen in Elst, maar zeker ook in een grote stad als Nijmegen tot bloei kan komen. En het zal dan ook niemand verbazen dat Driestroom nog met meer gemeenten in gesprek is over een dergelijk concept.
Voorafgaand aan de totstandkoming van DROOMVilla LUX vonden er vele gesprekken plaats met de eigenaar van het pand, met LUX en met gemeente Nijmegen. Natuurlijk moest de filmfunctie door LUX gehandhaafd blijven, want daarmee werd dit gebouw sinds de heropening op 19 januari 2011 in de harten van de
Nijmegenaren en de regiobewoners gesloten. En vanzelfsprekend moesten de twaalf kantoren die boven het restaurant liggen een functie krijgen die opbrengsten met zich meebrengt in plaats van kosten. Het restaurant, dat zeven dagen per week geopend is en voortreffelijke gerechten als hoofdgerecht èn als voorgerecht in kleinere portie verkoopt, blijft natuurlijk ook op dezelfde succesvolle wijze doordraaien. DROOMvilla LUX is een zogenoemde ‘maatschappelijke onderneming’ van Driestroom. Driestroom zal in de komende jaren als het ware ‘kantelen’ van een zorgonderneming naar een maatschappelijke onderneming.
Het DROOMteam bestaat uit mensen mèt en zonder een afstand tot de arbeidsmarkt; tien mensen vanuit moederorganisatie Driestroom en meer dan twintig
Vanzelfsprekend ontbreekt vanaf 2 januari de beroemde ambachtelijke DROOMtaart niet. Net zoals in Elst, waan je je bij binnenkomst in DROOMvilla LUX even in de keuken van je oma. De lucht van versgebakken appeltaart komt je ook hier tegemoet. De appeltaarten worden vanzelfsprekend in de DROOMvilla LUX verkocht, maar het meest bijzondere is wel, dat iedereen die in één van de voormalige kantoren gaat vergaderen appeltaart-garantie krijgt! Alle voorbereidingen zijn getroffen. Het DROOMteam staat klaar. Het restaurantpersoneel ziet ernaar uit hun uitstekende gerechten voor of na de film voor u te bereiden. Daarnaast zijn de flexwerk- en vergadermogelijkheden legio. Niets staat ons in de weg om van DROOMvilla LUX een groot succes te maken.
Tekst reinoud van assendelft
foto jody bos
Wim Muilenburg, bestuurder van Driestroom en Oeds Westerhof, de (scheidend) directeur van LUX bekrachtigen met een ferme handdruk de ondertekening van het contract.
mensen met een participatiebaan. Samen zorgen zij voor bijzondere bedrijvigheid. Er ontstaan in nauwe samenwerking met gemeente Nijmegen werkplekken op de zgn. participatieladder. Mensen met een vergrote afstand tot de arbeidsmarkt kunnen gedurende een jaar in het DROOMteam ervaring opdoen. Na dat jaar hopen wij en zij dat zij met de opgedane ervaring een treetje stijgen op de participatieladder en wellicht een betaalde baan elders vinden.
Unieke innovatie voor jongeren in kwetsbare situaties
Altijd beschikbaar
Bas: “Dat zette me natuurlijk aan het denken. Ik vind het belangrijk dat een jongere los van alles en iedereen contact op kan nemen met een vertrouwenspersoon. Dus moet je iets zoeken dat laagdrempelig is en aansluit op hun wereld.” En zo werd de knop op internet een app op je telefoon. Het creatieve team van NoXqs Zorginnovatie - een bedrijf dat ICT gerelateerde innovaties voor mensen met een verstandelijke beperking ontwikkelt- creëerde een app. Een app waarmee jongeren in kwetsbare situaties via hun telefoon contact op kunnen nemen met een cliëntvertrouwenspersoon.
Laagdrempelig en toegespitst op hen. En, elk moment van de dag beschikbaar. Wil je het vertellen aan een man of aan een vrouw? Een fotootje wijst de weg. Heb je moeite met lezen of het maken van een bericht? Dan spreek je het in. De app geeft aan hoe lang je boodschap kan zijn. Je ziet ook direct of de melding is aangekomen. Alle cliëntvertrouwenspersonen krijgen meteen melding van een bericht. Zij zien van elkaar of het bericht is beantwoord en kunnen de afhandeling onderling regelen.
Transparant
Driestroom gaat de app als pilot inzetten in de Driestroomhuizen. Ook wordt overwogen om hem in de nabije toekomst voor alle cliënten van de organisatie beschikbaar te maken. Ontwerper van de app Jeroen van Schaik: “In het verleden werden klachten in een bepaald traject behandeld maar bleven bijna altijd binnen de instellingen. Deze app staat los van de organisatie. Het is een zeer klantvriendelijke toepassing. De andere kant is dat we er veel mee los maken. Jongeren hebben nu een mogelijkheid om alles te melden waar ze niet tevreden over zijn. Maar het belang van laagdrempelig melden voor deze kwetsbare groep weegt zwaarder. Door de deuren open te zetten zijn we transparant, ook waar je als organisatie kwetsbaar bent. Dat vind ik krachtig.” Meer informatie? www.NoXqs.nl
Tekst jacqueline van orsouw foto noxqs
Hoofdbehandelaar Driestroomhuizen Bas van Diggelen sprak met gezinshuisouders over de meest toegankelijke manier voor hun cliënten om eventuele klachten te melden bij een cliëntvertrouwenspersoon. Hij vindt het belangrijk dat een jongere los van alles en iedereen contact op kan nemen met een vertrouwenspersoon. Gezinshuisouders bespraken het onderwerp met hun kinderen. Hun twee meiden hadden het antwoord: “Wij willen een knop op het internet waarmee je een melding kunt doen.”
is het leukste! Ik ben negentien jaar en woon met mijn ouders en broer in Zetten. Doordeweeks werk ik bij DROOM! als assistent-medewerker. Eerst heb ik daar stage gelopen via school. Inmiddels werk ik al twee jaar bij DROOM! in het restaurant. Meestal ga ik op de scooter naar mijn werk. In mijn vrije tijd spreek ik graag af met mijn vriendinnen. Dan doen we van alles: shoppen, naar de film gaan of 3D-kaarten maken. Met mijn hartsvriendin Carlijn pas ik soms op de kinderen van de buren. Maar meestal doe ik dat alleen.
atthia
deren van M
De oppaskin
Ik droom ervan dat ik nog heel lang mag oppassen, misschien ook bij andere kinderen. Vrolijk ga ik erheen en ik kom vrolijk weer terug. Graag wil ik ooit op een school werken met kleine kinderen en ze helpen. Kinderen zijn zo aardig en vrolijk. Dat maakt mij helemaal blij!
foto KAREN TIJSSEN
Wat ik het liefst doe? Oppassen is het leukste! Ik pas al heel lang op mijn buurkinderen Gust, Marian en Tom. Dat is echt heel leuk! Als ik binnenkom zijn ze helemaal blij, springen op me en roepen: “Hé, Matthia”. Ik doe van alles met ze als ik oppas: we doen heel veel spelletjes, ik lees voor, geef ze fruit. Als ze op bed liggen, ruim ik alles weer netjes op. Ook hebben de ouders van de kinderen een keer gevraagd of ik wilde koken. De kinderen vertelde dat ze geen bloemkool met rundervink en aardappeltjes lusten, maar ze vonden het stiekem erg lekker. Dat heb ik geleerd op school. Graag zou ik nog een keertje met ze gaan zwemmen bij Center Parcs.
luisteren en doen!!!
De patiënt als partner In deze rubriek komt elke keer een andere professional aan het woord over vernieuwing, innovatie en ontwikkelingen in de zorg. Deze keer Lucien Engelen
Niet eerder in de geschiedenis stond de gezondheidszorg voor zulke grote uitdagingen: arbeidsmarktproblematiek, verdubbeling van de zorgvraag en forse bezuinigingsmaatregelen. Het schrikt rasoptimist Lucien Engelen niet af. Als directeur en oprichter van het Radboud REshape & Innovation Center zoekt hij naar wegen om de zorg anders te organiseren. Tekst karen tijssen FOTO radboud reshape & innovation center
D
e zorgconsument neemt een steeds actievere rol in het zorgproces. Hij of zij is beter geïnformeerd, vraagt steeds meer om een persoonlijke benadering van de zorgverlener en eist meer zeggenschap over behandelingen. Dit veranderende systeem waarbij de patiënt, zijn omgeving en zorgverleners het zorgverlenende team vormen noemen we Participatory Healthcare. Oftewel Zorg 2.0.
Luister naar de patiënt
Lucien benadrukt dat REshape niet wil zeggen dat de zorg niet goed is: “Het is wel zo dat we dingen soms anders moeten regelen.” Lucien geeft zijn werkzaamheden vorm en inhoud binnen het Radboud REshape & Innovation Center. Lucien: “Laten we stoppen óver de patiënt te praten en beginnen het de patiënt zelf te vragen. In de zorg moeten we echt gaan snappen dat we de patiënt, de familie en mantelzorg nodig hebben. Niet de patiënt centraal stellen (dan staat hij alleen maar in de weg en moet je er om heen lopen), maar de patiënt als partner gaan zien. Wij denken te weten wat patiënten willen. In praktijk blijkt dat we daar geen idee van hebben. Het gaat zelfs zover dat onderzoek heeft aangetoond dat de gemiddelde dokter zijn patiënt na 18 seconden onderbreekt omdat hij denkt te weten wat er aan de orde is. Terwijl het doen van aannames de grootste bron van fouten is die wordt gemaakt."
Techniek verleidt
Na de industriële revolutie kwam de internet revolutie. Lucien heeft de indruk dat we pas aan het begin van deze revolutie staan. De techniek groeit exponentieel, waarbij er steeds meer mogelijkheden komen voor de maatschappij. Lucien: “Als ik puur kijk naar de gezondheidszorg gaat het om drie dingen: Het kunnen monitoren op afstand, het kunnen vergroten van de zelfredzaamheid van patiënten en het verlagen van de kosten die gepaard gaan met dit soort innovaties. Dat is precies hetgene wat wij binnen het REshape & Innovation Center proberen te doen. Vanuit een andere invalshoek met verrassende methodieken. Om men-
Lucien Engelen is directeur en oprichter van het Radboud REshape & Innovation Center en initiator van TEDxMaastricht 2010 & 2011, TEDxNijmegen 2013 en TEDxRadboudU 2012 & 2013, Faculty van de FutureMed track Singualarity University in Silicon Valley en Mentor Health bij diverse incubators. Daarnaast is hij ook hoofd van de Acute Zorgregio Oost en adviseur van de Raad van Bestuur bij Radboud UMC. Lucien Engelen is de eerste zorgprofessional in Europa die de mogelijkheid heeft gekregen Google Glass in de gezondheidszorg te testen vanwege zijn aanstelling aan de Singularity University. Hij deed verkenningen in operatiekamers, ambulances, een traumahelikopter, een huisartsenpraktijk, gehandicaptenzorg en de thuiszorg.
sen laten inzien dat het ook (anders) kan. Dat doen we vaak met techniek. Niet omdat techniek een doel is. Maar met techniek kun je mensen vaak wel een beetje verleiden om mee te doen. Kijk bijvoorbeeld naar Google Glass, er is altijd wel iemand die een gadget interessant vindt. Waar deuren eerder gesloten bleven, gaan ze nu open. Binnen 15 minuten kom je dan in een geheel ander gesprek terecht.”
Bewezen goedkoper
De zorg kampt met forse bezuinigingsmaatregelen. Lucien verklaart dat het volstrekte onzin is dat innovaties de zorg duurder maken. Wat volgens hem de zorg duurder maakt, is dat we geen keuzes durven maken. Hij geeft een voorbeeld van een innovatie die bewezen goedkoper werkt: Facetalk. De patiënt kan via Facetalk van thuis uit zonder aanvullende techniek in een beveiligde omgeving in gesprek met de huisarts, verpleegkundige of een online consult hebben in het ziekenhuis. In aanvang werd dat niet vergoed terwijl duidelijk is dat 21% van de bevolking graag via de webcam contact onderhoudt met een zorgprofessional. Doordat de financiering niet op orde was, kon de investering niet tot zijn recht komen. Lucien stelt: “Dat betekent dat patiënten alsnog naar het ziekenhuis moeten, we nog steeds parkeergarages moeten bouwen en alsnog poliklinieken moeten bouwen. Terwijl we al deze dure investe-
ringen kunnen terugbrengen. In aantal, in oppervlak en vorm. Er moet wel de keuze gemaakt worden iets wég te laten als er wat bij komt. Dat is een bestuurlijk traject vaak of zelf politiek, heeft niets van doen met het innovatieproces.”
Hang de piraat uit
Lucien komt uit een ondernemersnest. Hij is gewend om te kijken naar wat klanten willen. In de zorg is dat niet normaal. Daar blijven de klanten afhankelijk van het aanbod. Als voormalig ondernemer in o.a. ambulancediensten en uitvaartverzorging heeft hij altijd van doen gehad met mensen. Daar heeft hij leren herkennen waar het echt om gaat. Luciens boodschap voor de zorg? “Doen!!! met drie uitroeptekens. Hou op met praten. Hou op met denken. Hou op met verwachten dat iets wel of niet kan. Doe het gewoon. Niemand kan er toch op tegen zijn dat je morgen iets doet dat de zorg beter maakt. Het zit vaak niet in geld, het zit niet in grote veranderingen. Het zit vaak in gewoon even gaan zitten. Het is misschien iets wat buiten je pad is, maar voor deze meneer of mevrouw maakt het wel een verschil die dag. Zo kijk ik ernaar. Ik ben ervan overtuigd dat er straks dingen kunnen die mensen nooit voor mogelijk hebben gehouden. Hang soms een beetje de piraat uit en pak die kans!”
Mezenpotje Wil je de kerst dit jaar extra sfeervol maken? Neem dan een keer een kijkje op één van onze Driestroom locaties. Op de Strang worden bijvoorbeeld de mooiste kaarsen en zeepjes gemaakt. Of bij EigenArt, een creatief dagcentrum waar sier- en gebruiksartikelen worden gemaakt. Hieronder vind je slechts een paar voorbeelden van producten waardoor je het kerstgevoel in huis krijgt. Allemaal gemaakt door cliënten van Driestroom!
Haal de vogeltjes naar je tuin en help ze de winter door met deze schattige mezenpotjes. Niet alleen zorgen ze voor voer, maar zijn ze ook nog eens een leuke blikvanger in de tuin tijdens de wintermaanden. Voor verschillende designs of kleurstellingen ben je welkom in de showroom van EigenArt! Prijs: €5,-
Deze sierlijke kerstkaarsen creëren een warme kerstsfeer bij jou in huis tijdens de donkere wintermaanden. De kaarsen zijn handgemaakt door cliënten van De Strang, waardoor elke kaars uniek is. Perfect voor bij een kerststal of gewoon op de vensterbank! De kaarsen zijn verkrijgbaar op www.3shop.nl of bij het verkooppunt bij de Strang. Prijs: € 2,- per stuk
Wat je echt niet kunt missen onder je kerstboom is deze knusse kerststal. Deze prachtige figuren zorgen direct voor een gezellig sfeer. De figuren worden gegoten, beschilderd en afgewerkt door de cliënten. De stal die tevens dient als handige opbergdoos, wordt gemaakt bij houtwerkplaats Domino. De kerststallen zijn te bewonderen in de showroom van EigenArt, of ze kunnen op bestelling worden gemaakt. Prijs: €39.50
tip!
Benieuwd wat cliënten nog meer maken? Kijk dan op www.3shop.nl
WAt doe je bij driestroom? “Ik werk als persoonlijk begeleider bij woonlocatie Kometenstraat in Nijmegen en ben OR-lid.”
welke training heb je ontwikkeld? “Samen met Marie Louise Daams, begeleider op Elsweide, heb ik de training Menslievende Professionalisering ontwikkeld.”
wat is menslievende professionalisering?
Ashish van Oosterhout (38)
'Pas als je volledige aandacht hebt voor de ander, kun je diegene echt zien en horen'
“Menslievende Professionalisering stelt persoonlijke betrokkenheid als voorwaarde om een goede hulpverlener te zijn. Kortom, het is belangrijk dat je zelf bewust bent van wat je doet en hoe je dat doet. Dan pas kun je echt contact maken met de ander. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt ook dat de relatie die jij als hulpverlener met de cliënt hebt, de doorslaggevende factor is in de effectiviteit van de hulp die je verleent.”
HOE ZIET DE TRAINING ERUIT? “De training bestaat uit twee dagdelen. In het eerste dagdeel gaan we aan de slag met intrinsieke motivatie, out of the box denken, creativiteit, marktwerking in de zorg en in perspectief kunnen denken. In dagdeel twee staan we stil bij de dialoog. Door middel van interactieve aandachtsoefeningen proberen we een antwoord te vinden op vragen als: Wanneer luister je echt? En hoe bied je ruimte aan jezelf en de ander om werkelijk in contact te treden?”
WAT WIL JE BEREIKEN MET DE TRAINING? “Ik hoop dat mensen zich meer bewust worden van hun doen en laten en geïnspireerd worden om het contact met de ander opnieuw vorm te geven. Juist in tijden van veranderingen, onzekerheden en verhoogde werkdruk is het waardevol stil te staan bij je intrinsieke motivatie en een manier te vinden om deze vast te houden.”
WAT HEEFT HET JOU OPGELEVERD? “Al voor deze training geloofde ik in menslievende professionalisering. Voor mij is dit een kernwaarde. Ik doe dit werk, omdat ik er voor de ander wil zijn. Voorwaarde is dat ik die ander zie en volledig op hem of haar gericht ben. Ook al is dat maar voor 20 seconden. Pas als je volledige aandacht hebt voor de ander, kun je diegene echt zien en horen.”
Tekst EN foto anouk spanjers
menslievende professionalisering
12
gehecht’ ‘Ik ben aanzezegehe boekje haarboek rthaar cht’ signee lfos aan De ben e ‘Ik je rtin Ma ert signe os Martine Delf
Beschikbaar
zijn voor het kind
Dr. Martine Delfos is psycholoog en werkt als therapeut onder andere met meervoudig getraumatiseerde mensen, relatieproblematiek, autisme en eetstoornissen. Ze verzorgt nascholing aan psychologen, orthopedagogen, artsen, maatschappelijk werkers en groepsleiders. Als wetenschapper ontwikkelt zij modellen en hecht zij veel waarde aan de toepasbaarheid van wetenschap in de praktijk. Zie ook www.mdelfos.nl
H
echten is volgens Martine het maken van een schema. “Wat doen mensen als ik in nood ben of een probleem heb? Helpen ze me? Laten ze me in de steek? Dat is hechting. En als mensen jou helpen als je een probleem hebt, dan denk je ‘fijn’. En als kind moet je wel zorgen dat die mensen bij je blijven. Dus je leert al heel snel ‘als ik glimlach blijven ze staan’. Of mooi brabbel, dat helpt ook, net als vasthouden. Dus je probeert ze bij je te houden. Dat is hechting. Het gaat om beschikbaarheid bij een probleem.”
Noodzaak tot contact
Als je het over hechting hebt, heb je het ook over contact. Contact heb je nodig om je veilig te voelen, volgens Martine. Ze vertoont een kort filmpje van een moeder en een jongetje van drie á vier dagen. De moeder steekt haar tong uit en wil graag dat het kindje dat ook doet. Martine: “Kinderen kunnen dat eigenlijk niet de eerste week omdat ze geen beheersing hebben over hun spieren. Toch zien we dat het jongetje zijn tong uitsteekt, het ontstaat omdat het jongetje contact wil, hij gaat imiteren.” Kinderen testen regelmatig en op allerlei manieren de beschikbaarheid van hun ouders of de mensen om hen heen. Martine licht toe: “Als hier een peutertje van anderhalf speelt en jij zit op de bank te kijken, dan is het oké. Maar neem niet de telefoon op of ga een boek lezen. Onmiddellijk stopt het kind zijn leuke spel om jouw aandacht te pakken. Waarom? Zo klein als hij is, weet hij dat als jij de telefoon pakt, de aandacht niet op hem gericht is. En wie helpt hem dan als er een probleem is?”
Ouder van je ouder
Er zijn kinderen die opgroeien met ouders die veel hulp nodig hebben omdat ze verslaafd zijn, of verstandelijk beperkt, of een psychiatrische stoornis hebben en/of gescheiden zijn. Veel kinderen helpen dan hun ouders. Martine: “Stel, je hebt alcoholverslaafde ouders en jij bent
de oudste van de kinderen. Dus jij zorgt heel veel, jij koopt het bier en gooit de flesjes leeg. Je probeert het allebei. Dan ga je naar een gezinshuis waar voor jou wordt gezorgd. Dat is voor het kind echt niet leuk, maar angstaanjagend. Wat moet jij van hem? Doe jij iets voor mij? Dat is niet wat hij verwacht. En het allerbelangrijkste is; wie zorgt er voor papa en mama? Die jij in de steek hebt gelaten terwijl je zo hard nodig bent. Als jij voor het kind beschikbaar wilt zijn, moet je zorgen voor hulp aan de ouders, anders is het kind nooit rustig. Laat hem voor zijn broertje of zusje zorgen ook al denk jij ‘joh, wees een kind nu’. Het kost heel veel tijd dat los te laten.”
Grenzen zoeken?
Martine geeft een ander voorbeeld. “Kinderen maken tekeningen voor je omdat ze dat leuk vinden. En dan zeg je ‘mooi, heel mooi’. Maar je moet je realiseren dat het kind daar niet zo veel aan heeft. Want hij geeft jou een tekening. Logisch dat je lief doet. Maar blijf je lief doen? Ook als ik dit doe of dat? Als ik dit zeg dan ook? Dan zeggen we: ‘Het kind zoekt grenzen’. Het kind zoekt geen grenzen, het zoekt de grens van wat het al heeft meegemaakt. Wanneer ga jij slaan? Wanneer ga jij misbruiken, wanneer? En zolang jij dat niet doet, is dat doodeng. Wanneer word je dan boos? Als ik dit doe, ga je dan slaan? Dus ze gaan heel ver bij jullie,” sprak Martine tegen de gezinshuisouders, “Want jullie gaan niet slaan of misbruiken.” Met een ander voorbeeld maakt Martine vervolgens duidelijk hoe belangrijk het is gewoon ook jouw grens als ouder aan te geven, erover te praten als je te ver bent gegaan, gewoon delen als je dingen doet die je eigenlijk niet had moeten doen. “Laten zien dat je een mens bent is al helpend,” aldus Martine.
Beschikbaar
Door een warm betoog met voorbeelden, filmpjes en het beantwoorden van vragen uit de zaal, komt Martine steeds terug op de basis van hechting: beschikbaar zijn voor het kind. Volgens haar kunnen de gezinshuisouders in hun gezinssituatie heel goed hechten. Zij kunnen immers de informatie geven ‘ik ben er als je me nodig hebt’. En dat is wat het kind nodig heeft. “Deze beschikbaarheid is ook het bijzondere van onze Driestroomhuizen,” aldus Bas van Diggelen (hoofdbehandelaar Driestroomhuizen). “Er zijn geen wisselende begeleiders zoals in een internaat of instelling waar je soms drie keer per dag iemand anders als begeleider hebt. Onze gezinshuisouders zijn er dag en nacht voor de kinderen en met hart en ziel. Ze zijn altijd beschikbaar als het kind ze nodig heeft.”
Tekst EN foto jacqueline van orsouw
Op 3 oktober gaf dr. Martine Delfos een lezing voor gezinshuisouders en behandelcoördinatoren van de Driestroomhuizen. Martine is een legende in de wereld van de hulpverlening. Kinderen hebben een grote plek in haar hart en in haar werk. Haar lezing had als thema ‘Hechtingsproblematiek’, een veel voorkomende problematiek in gezinshuizen, zo werd gedacht. Want kun je je nog wel hechten als je misbruikt of mishandeld bent? Als je vaak bent overgeplaatst van thuis naar een internaat of pleeghuis of gezinshuis?
Driestroomhuis
Stellaluna Herrie
Driestroomhuis Stellaluna is genoemd naar de vleermuis in een gelijknamig toneelstuk. Stellaluna raakt haar moeder kwijt omdat die wordt verslonden door een uil. Uiteindelijk komt ze terecht in een nest vol vreemde vogels. Al snel ontdekt ze dat zij anders is. Zo slaapt zij ondersteboven hangend aan een tak. Haar nestmaatjes slapen rechtopzittend in het nest. Greet en Paul Kool, gezinshuisouders, werden geraakt door het verhaal. Ook omdat er een dove acteur in meespeelde. De moraal van het verhaal? Er is altijd wel een plek voor jou. Tekst en foto jacqueline van orsouw
Welkom ben je ook bij het bijzondere Driestroomhuis Stellaluna. Bijzonder omdat Greet en Paul beiden doof zijn. In hun huis wonen momenteel vijf kinderen in de leeftijd van vier tot veertien jaar, allemaal met een gehoor- en/of spraakstoornis. Na 14 jaar wonen in Middenbeemster zijn Greet, Paul en de kinderen verhuisd naar De Punt in Drenthe. In De Punt bewonen ze een enorme, verbouwde boerderij met 14.000 m2 grond, vijf badkamers en heerlijk ruime slaap- en speelkamers. Op de vraag of het in huis altijd rustig is, zegt Greet: “Iedereen schuift met de stoelen, slaat met de deuren en heeft niet in de gaten hoe hard dat soms gaat. Wij ook niet. Alleen mensen die niet doof zijn, hebben er last van.” Het geluid van de snelweg niet zo ver van Driestroomhuis Stellaluna, valt dan ook alleen ons op.
Gebarentaal De schoolmogelijkheden voor de kinderen zijn de belangrijkste reden voor de verhuizing. Zij zijn immers aangewezen op gebarentaal. Paul: ”In Groningen is het onderwijs voor dove leerlingen meer gericht op het zo zelfstandig mogelijk functioneren. In tegenstelling tot Brabant waar ze veel meer geholpen worden. Wij vinden een eigen identiteit en zelfstandigheid belangrijk voor hen. Hier kunnen ze ook samen naar school, maken ze vriendjes en vriendinnetjes die ook weer hier komen. Het is nu net als in een ander gewoon gezin. Niemand hoeft naar een internaat.” Greet valt hem bij: ”Er zijn ook geen gezinshuizen voor dove kinderen. Lindsey(3), de jongste, is pas sinds april bij ons. Ze zou zwakbegaafd zijn en autistische trekjes hebben. Bij De Blauwe Zon in Purmerend (Driestroom dagbesteding voor kinderen met autisme) heeft ze in vier maanden heel veel geleerd. Nu zit ze hier in de reguliere kleuterklas in Haren en is ze aardig goed in verschillende vormen van communicatie. Van autisme is waarschijnlijk geen sprake.”
Gewoon leven De verbouwing van de grote boerderij zit er op. “Het is nu nog afwerken,” zegt Paul, “dan kunnen we weer gewoon leven.” Bijzonder is dat hun huis wordt gepoetst door dove mensen; een echtpaar dat een schoonmaakbedrijf heeft met ook alleen doof personeel. Ze hebben ook regelmatig stagiaires van de tolkenschool. En er is ruimte voor logees, al of niet in het weekend. Kortom, een huis waar je welkom bent.
Werken in zorg en welzijn. Een droom voor Migaila Windster, geboren op Curaçao. Maar hoe bereik je dat als je nog geen ervaring of diploma hebt? Migaila meldde zich aan voor de training tot ervaringsdeskundige. Een initiatief van gemeente Nijmegen en Salus Gelria. Tot haar grote blijdschap werd ze gekozen uit de vele aanmeldingen. Afgelopen zomer startte ze haar drie maanden durende training tot ervaringsdeskundige op Villa Kakelbont.
De eerste kennismaking op Villa Kakelbont met begeleider Netje de Krijger voelde als een warm welkom. “Ik was ontzettend zenuwachtig, maar ik door de vrolijke begroeting van Netje ontspande direct,” zegt Migaila. Twee dagen per week draait per Migaila mee op Villa Kakelbont en één dagdeel ng’. ervari met en ‘werk s week volgt ze de cursu De eerste weken bestonden voornamelijk uit mee“Het lopen en het krijgen van uitleg. Migaila vertelt: n, legge te uit geduld van de begeleiders om mij alles over rd waardeer ik enorm. Ik heb veel van hen gelee dat ik de zorg en de kinderen. Hierdoor weet ik zeker wil werken in de zorg en welzijnswereld.”
Herkenning
t Naast haar enthousiasme en leergierigheid brach la Migai mee. d rgron Migaila ook haar kleurrijke achte De . klank heeft van nature een rustige stem en n kinderen reageerden daar heel goed op en werde
e kalm als zij praatte. “Dat is de toegevoegde waard r eleide ijkbeg prakt zegt ire,” van een kleurrijke stagia en snel n prate rs rlande Sandra Doeleman. “Nede op met een harde klank. Voor buitenlandse kinderen hun die is d onze locaties is het prettig dat er ieman e ‘taal’ spreekt. Ook bij Spetters, waar een Turks meisj stage liep, had de achtergrond van de stagiaire tje zijn voordelen. De moeder van een Turks jonge de van st nkom tusse Door goed. begreep iets niet worstagiaire kon het begrijpelijk aan haar uitgelegd de bij nning herke van l den. Hierop volgde een gevoe moeder,” aldus Sandra Doeleman. Driestroom hoopt de komende tijd nog meer kleurrijke stagiaires te kunnen plaatsen. Migaila is er met daar in ieder geval één van. Zij start binnenkort Zorg elijke chapp Maats r werke de opleiding Mede . niveau 3 en zal dan weer stage lopen bij Driestroom Daar kijkt ze nu al naar uit.
troom? Neem dan contact Benieuwd naar de stagemogelijkheden bij Dries (
[email protected]).
op met Sandra Doeleman
Tekst EN foto Anouk spanjers
Warm welkom
3
ter ug bli k op he t afg elo pe n kwart aa l
s tr oo mp je s
Driestroom wint
originaliteitsprijs Op 11 november won Driestroom samen met de Unit Academie de originaliteitprijs op de beursvloer van de Maatschappelijke MeerWaarde. De Maatschappelijke MeerWaarde koppelt kennis, vaardigheden en middelen van bedrijven aan vragen van maatschappelijke organisaties. Matchmaker Erwin Duits bracht Mime van de Weerden (projectleider Werkposten) en Wim Brouwer (teamcoördinator) van Driestroom in contact met de Unit Academie. Die was op zoek naar een grotere locatie voor hun kunstenaars. Mime en Wim onderzoeken de mogelijkheden op de locatie Tarweweg. De originaliteitprijs is uitgereikt omdat het hier om 2 maatschappelijke organisaties gaat.
De Rabobank trakteert Van 18 tot en met 22 november organiseerde Rabobank de week van de coöperatie. In deze week trakteerde zij de dagcentra uit de omgeving van West Maas en Waal op taart. Een van de locaties waar Rabobank ook een taartje kwam brengen was dagcentrum de Strang in Beneden-Leeuwen. Na de rondleiding genoten de Rabobank-medewerkers samen met de cliënten van een heerlijk stukje taart. Dat was lekker smullen!
Internationale prijs voor het
bedankt!
Cleanteam
Het Franse moederbedrijf van Breng reikt ieder jaar de innovatie award uit. Dit jaar heeft het Cleanteam deze prijs voor het meest innovatieve en creatieve project op het gebied van ‘social return’ in ontvangst mogen nemen. Alle medewerkers van het Cleanteam hebben een eigen trofee gekregen en gaan samen een dagje op stap naar avonturenpark Hellendoorn. Wat een bofkonten!
Dantuma, leverancier op het gebied van document- en afdrukbeheer, speelt voor Kerstman. Driestroom ontvangt namelijk tien HD televisieschermen van Dantuma. De televisieschermen worden verdeeld onder een aantal kindercentra. Bedankt voor de prachtige kerstcadeaus.
wissel
Meer doen met
minder poen
Driestroom nam zondag 20 oktober deel aan het jaarlijkse VG-Themacafe ‘Meer doen met minder poen’ bij 2Switch in Arnhem. De bijeenkomst was georganiseerd door MEE, Onderling sterk en Zorgbelang. Kringloopwinkel 2Switch stelde haar winkel en terrein beschikbaar voor de bijeenkomst.
De markt was bedoeld voor mensen met een beperking in de regio Arnhem. Ze kregen allerlei handige tips. Het Repairteam liet zien hoe je dingen die kapot zijn kunt (laten) maken, SIZA gaf het aanbod beweegactiviteiten weer, Stichting Leergeld had handige tips en bij de Driestroomkraam was men vooral op zoek naar soosavonden en informatie.
foto’s driestroom
Wethouder Michiel van Wessem opende de bijeenkomst. Volgens hem is het belangrijk om in deze tijden je bewust te zijn van je geld, maar nog meer om te weten wat allemaal mogelijk is in tijden van weinig geld. Deze bijeenkomst vond hij een mooi voorbeeld van hoe je samen, met veel partijen, laat zien wat allemaal mogelijk is voor weinig tot geen geld. Hij kondigde de modeshow aan die om 14.00 van start ging. Mensen met een beperking hebben op de ‘catwalk’ laten zien hoe je er leuk uit kunt zien met tweedehands kleding en accessoires. Het waren fantastische modellen die er ontzettend veel plezier in hadden.
‘Like’ ons op Facebook en volg ons op Twitter www.facebook.com/driestroom @Driestroom
One-up
Vanochtend in de lift van de plaatselijke supermarkt. Een moeder zegt tegen haar ongeveer driejarige zoontje dat hij op de knop mag drukken. Nadat hij dit gedaan heeft, zegt een andere vrouw goedbedoeld ‘goed hoor’. Ik vraag me vervolgens af of dit werkelijk een prestatie is en of dit mannetje zit te wachten op een beoordeling. Ik denk eigenlijk van niet. Een leraar op school of trainer van de sportclub heeft de rol om feedback te geven op iemands prestaties. De positie om te beoordelen, te weten, te leiden, te helpen e.d. wordt ook wel one-up genoemd. Mensen vinden deze positie over het algemeen meer comfortabel dan die van one-down, die gekenmerkt wordt door beoordeeld worden, niet weten, afhankelijkheid en geholpen moeten worden. De link met de alledaagse ondersteuning aan cliënten ligt voor de hand. Onze cliënten zitten door het feit dat ze cliënt zijn al in een one-down positie. Zij moeten immers geholpen worden. Met hen is ‘iets’ en met de medewerker ogenschijnlijk ‘niets’. Cliënten met een licht verstandelijke beperking zijn zich dit -vaak pijnlijk- bewust. Wat kunnen we hier als hulpverleners aan doen? Ik doe een suggestie. Mensen willen betekenisvol zijn in het leven van anderen. De uitdaging is dan ook hoe we cliënten betekenisvol kunnen laten zijn voor een ander en ook voor onszelf. De cliënt one-up, de hulpverlener one-down. Terug naar de lift. De vrouw had er ook voor kunnen kiezen om het jongetje gewoon te bedanken.
Bas van Diggelen, hoofdbehandelaar en GZ-psycholoog bij Driestroom
In de volgende editie van Goud is Annebé Janssen aan het woord.
foto bart nijs fotografie
COLUMN
Dertig stofjassen keurig op een rijtje, een opgeruimde werkplaats en de heerlijke geur van hout. Welkom bij Domino! In deze ruime houtwerkplaats worden verschillende producten gemaakt. Denk hierbij aan vogelkooitjes, hobbelpaarden en speelgoedkeukentjes. Stuk voor stuk CEgekeurde producten waaraan veel zorg en aandacht is besteed. Ik ben benieuwd welke producten vanmiddag gemaakt worden. Op volle toeren Bij binnenkomst is me direct duidelijk dat we in een werkplaats zijn. Er wordt druk geschuurd, getimmerd en alle machines draaien op volle toeren. We doen snel oordopjes in. Persoonlijk begeleider Marijke van den Oosterkamp neemt me mee naar de kleinere werkplaats. Daar staan geen grote machines en is het wat rustiger. We nemen plaats naast een grote partij vogelhuisjes. Aan de andere kant maken vijf Dominowerkers broedkooitjes. Zodra deze klaar zijn, gaan ze naar de grote werkplaats, waar Arthur ze schuurt. Marijke vertelt: “Alle Dominowerkers zijn trots op de producten die ze maken. En terecht. De producten zijn hartstikke mooi. Dat vinden wij niet alleen, maar ook onze klanten. Er komen steeds meer aanvragen binnen en daar zijn we erg blij mee.”
Tekst en Foto’s anouk spanjers
Waardevol Momenteel werkt Domino aan een grote order oorlogskisten. Het gaat om het namaken van oorlogskisten uit de Tweede Wereldoorlog. Zij worden nu gebruikt in films of gekocht door verzamelaars. Wesley is één van de mensen die een oorlogskist van begin tot eind maakt. “Sommige Dominowerkers maken een compleet product, terwijl anderen alleen deelhandelingen uitvoeren. Iedereen is even waardevol,” zegt Marijke. Wesley laat zien hoe de kistjes tot stand komen. Hij pakt houtjes om de verbindingen op de hoeken te maken. Secuur legt hij deze op elkaar, lijmt ze vast en klemt de lijmtang erop. “Het leukst aan het maken van de oorlogkistjes is dat er zoveel verschillende handelingen in zitten,” glimlacht hij.
Meer dan verdiend Terwijl Wesley het volgende onderdeel pakt, ruik ik een heerlijke koffiegeur. Kevin heeft vanmiddag kantinedienst en is druk met het zetten van koffie. Hij vertelt: “Aan het eind van elke dag drinken we gezamenlijk een kopje koffie en spreken de dag door.” De conclusie voor vandaag is dat er weer hard gewerkt is en dat er veel nieuwe houtproducten klaar zijn. Dat afsluitende kopje koffie hebben ze dan ook meer dan verdiend!
Arthur Wolbeer aan het werk
Wesley Megens
tip!
Benieuwd naar de producten van Domino? Bel gerust voor een rondleiding (024-6963899) of neem een kijkje op 3shop.nl
iessen Mareeuw Francine van den Dr roek en Mathilde Masteb
Marco Roelofs
In een gemiddelde huisartspraktijk zijn er 10 tot 12 patiënten met verstandelijke beperkingen. Zij komen twee keer zo vaak bij de huisarts en krijgen vier keer zoveel herhaalrecepten. Het is vaak lastig voor een huisarts om te achterhalen waarvoor mensen met verstandelijke beperkingen precies op het spreekuur komen. Hierdoor komt de kwaliteit en voortgang van de medische zorg in het geding. Driestroom werkt samen met het UMC St. Radboud aan een project over de samenwerking tussen huisartsen en zorginstellingen. Het project heet voluit ‘Eerstelijnszorg op maat voor mensen met verstandelijke beperkingen’, kort gezegd ook wel: ‘Naar de huisarts’. Mathilde Mastebroek en Francine van den Driessen Mareeuw, van de afdeling Eerstelijnsgeneeskunde van het Radboud UMC, voeren het project in samenwerking met Driestroom uit. Mathilde legt uit waarom voor Driestroom is gekozen: “Bij Driestroom staan cliënten van oudsher ingeschreven bij de huisarts. Hierdoor wordt er reeds intensief samengewerkt tussen tientallen huisartsen en veel begeleiders. Driestroom heeft dus veel belangrijke ervaring opgedaan. Deze beweging is bij andere organisaties later op gang gekomen.”
Werken aan hindernissen
In het project zijn verschillende hindernissen die overwonnen moeten worden. Voor mensen met een beperking is het vaak lastig om hun klacht of vraag aan de huisarts duidelijk te maken. Voor huisartsen is het daardoor soms niet helemaal duidelijk waarvoor zij op het spreekuur komen en wat ze mankeren. De huisartsen geven aan dat het zonder goede informatie lastig is een diagnose te stellen. Aan de andere kant is het voor mensen met een beperking soms lastig om te onthouden wat de huisarts heeft gezegd. Mathilde: “We kunnen concluderen dat er een dringende behoefte is aan het op de juiste manier overdragen van informatie. Vanuit elke invalshoek ervaart men problemen om elkaar goed te begrijpen. Ik ben blij dat we daar met ons project aandacht voor kunnen vragen, niet alleen voor mensen met een beperking. Het kan alle mensen helpen die informatie door een lager taalbegripniveau minder goed kunnen begrijpen en gebruiken (zoals ouderen of migranten).
Elkaar begrijpen
Francine licht toe: “Het helpt als er familieleden of begeleiders op het spreekuur aanwezig zijn. Zij kunnen de vraag van de patiënt verduidelijken of de huisarts voorzien van achtergrondinformatie. Dat kan echter niet in alle gevallen. Bij de lagere zorgindicaties kan begeleiding bij een huisartsenbezoek niet altijd meer betaald worden uit het zorgzwaartepakket. Daarom kijken we of het ‘huisartsenboekje’ helpt bij de samenwerking met en het overdragen van gezondheidsinformatie als patiënten naar de huisarts gaan. Het boekje is bedacht door mensen met een lichte verstandelijke beperking en helpt het gesprek bij de huisarts voor te bereiden. Zo is er in het boekje
ruimte om op te schrijven welke klachten er zijn en hoe lang deze al duren. Daarnaast is het boekje bedoeld als geheugensteuntje om terug te lezen wat de huisarts heeft gezegd. Er is bijvoorbeeld voor de huisarts ruimte om in te vullen wanneer eventuele medicijnen ingenomen moet worden.” Naast het huisartsenboekje wordt ook de werking van het ‘communicatieformulier’ getest. Francine zegt hierover: “We wilden ook het communicatieformulier in het project meenemen, omdat we in een eerdere fase van het project hebben gemerkt dat het huisartsenboekje door gebruikers soms kinderachtig wordt gevonden.” Het formulier bevat ongeveer dezelfde onderdelen als het huisartsenboekje, maar minder plaatjes. Een dergelijk formulier werd bij sommige locaties van Driestroom reeds gebruikt.
Huisartsenboekje: een goed initiatief Ook Marco Roelofs, deelnemer van het project, geeft aan dat hij goede ervaringen heeft met het huisartsenboekje. “Ik vond het eerst altijd lastig om naar de huisarts te gaan. Mijn huisarts deed een beetje nonchalant en ik kreeg het gevoel dat ik niet serieus werd genomen. Dat is niet leuk. Toen is mijn begeleider mee geweest om mijn klachten duidelijk te maken. Dat heeft goed geholpen. Nu gaat het beter, ik ga zelfs alleen en neem mijn huisartsenboekje mee. De huisarts vond het een goed initiatief. Hij steunt het en vult het in. Mijn begeleider blijft zo ook op de hoogte. Normaal ben ik de helft alweer vergeten als ik thuis ben. Ik heb zelfs al gehoord dat je het huisartsenboekje ook kan meenemen naar het bezoek aan een specialist in het ziekenhuis. Dat vind ik echt goed.”
Tekst en Foto’s karen tijssen
Veel ervaring aanwezig
Vandaag ga ik op bezoek bij Hans van Fulpen uit Wijchen. Als echte Wijchenaar is Hans voor mij geen onbekende. Geregeld kom ik hem tegen in het centrum van Wijchen. Nu ben ik onderweg naar Diepvoorde waar Hans al bijna tien jaar woont.Helemaal zelfstandig, met een klein beetje begeleiding als dat nodig is. Tekst karen tijssen FOTO’s JODY BOS
Grote verrassing “Hallo,” roept Hans als ik binnenkom. Hans neemt me mee naar de gezamenlijke woonkeuken en vraagt of ik iets wil drinken. Ik zie dat medebewoners Daan en Patricia in de woonkamer naar Goede Tijden Slechte Tijden kijken. Het lijkt Hans weinig te interesseren. Hans vertelt dat hij niet zoveel geeft om televisie. Terwijl Hans de kopjes tevoorschijn haalt, vertelt begeleider Marleen dat hij speciaal voor dit interview een mooi jasje heeft aangetrokken. Hans verklapt waarom: “Dit interview is een grote verrassing voor mijn broer en zus. Zij zijn nu op vakantie maar als ze terug zijn van vakantie, kunnen ze mijn interview lezen,” glundert Hans trots.
Rondje om de kerk Hans vertelt dat hij het fijn vindt om hier te wonen. “Ik kan goed met iedereen opschieten. Ik wil hier niet weg. Echt niet!” benadrukt hij. “Hoe komt het dat ik je vaak tegenkom in Wijchen,” vraag ik. “Misschien omdat ik veel wandel? Voor mijn werk loop ik iedere dag via de kerk naar ’t Mozaïek aan de Oosterweg in Wijchen. Altijd neem ik dezelfde route. Ook ga ik wel eens naar de winkel voor boodschappen. Dan haal ik wiebertjes of koekjes. Ik vind het leuk om een praatje te maken in het centrum. Ik ken de minse allemoal. Ook met de carnaval of de kermis
ben ik er altijd bij. Dat is heel gezellig,” zegt hij met een grote glimlach op zijn gezicht.
Overduidelijk: Een PSV-fan Genoeg gekletst: we gaan een kijkje nemen op de kamer van Hans, een plek waar hij veel tijd doorbrengt. We nemen twee trappen omhoog. Bij binnenkomst is het meteen duidelijk dat ik met een echte PSV-fan te maken heb. PSV komt terug in allerlei accessoires van dekbed, lamp tot klok. Zijn andere passie is muziek. Zijn muur is behangen met foto’s en posters van zijn favoriete artiesten. Hans laat zijn muziekboek zien met allemaal zelfgeschreven nummers. Vol bewondering blader ik door zijn boek. Ondertussen pakt hij zijn zorgvuldig opgeborgen drumstokken. Ik luister hoe hij geconcentreerd zijn drumkunsten vertoont. Niet te lang, anders hebben de andere bewoners er last van. Ik kijk op de PSV-klok en constateer dat het tijd is om naar huis te gaan. Op het einde begeleidt hij mij als een heuse gentleman naar de auto voor ons afscheid. “Tot ziens Hans!”
tip!
Typ op www.driestroom.nl in het zoekvenster ‘locaties’ in en bekijk onze andere woonlocaties
Martin Hoesen en Eveline Folsche Kenneth Bailey in de kruiwagen
Wat begon als een voorzichtige vrijage zo’n vijftien jaar geleden is nu een hechte samenwerking tussen Staatsbosbeheer en Bosgroep De Vennen. Aan de Donderbergweg, een beetje verscholen in de Overasseltse bossen ligt deze zorgbeheereenheid van Driestroom. Het ziet er stilletjes uit. Maar schijnt bedriegt. Zo’n veertien jongens met een afstand tot de arbeidsmarkt en acht medewerkers van Staatsbosbeheer werken hier. Ze beheren, snoeien,kappen, kloven en maaien dat het een lieve lust is. Teamcoördinator Martin Hoesen van Bosgroep De Vennen en Eveline Folsche van Staatsbosbeheer voorzien dat nog meer maatschappelijke partners aanhaken.
Eveline Folsche voorziet een verdieping van de samenwerking. Onlangs heeft Staatbosbeheer een raamcontract afgesloten met gemeente Nijmegen. Er kunnen tien mensen vanuit een bijstandsuitkering bij de zorgbeheereenheid werken. Eveline: “We hebben via de gemeente Nijmegen Roel aangenomen, hij is afgestudeerd bioloog en past prima bij onze cultuur en werkwijze. Het is de participatiesamenleving ten voeten uit.” “Ik volg de ontwikkelingen van de Wmo op de voet, eigenlijk wel dagelijks,” vult Martin aan. ”Ik denk dat er kansen liggen om samen met andere partners, zoals gemeenten, mooie werkposten op te richten en in stand te houden. Ik merk ook dat we steeds meer als interessante partij gezien worden. De burgemeester Paul Mengde en wethouder Ellen de Swart van de gemeente Heumen waren hier met de
opening en beloofden eens een dagje mee te werken. Ik dacht nog ‘dat zal wel’ maar nog geen drie weken later stonden ze er voor een volle dag arbeid in het bos. De jongens hadden de dag van hun leven.”
De plannen van Eveline en Martin gaan verder. Er lag al een schets voor de aanbouw van een serre, want een theehuis in dit goed bezochte bos lokt dagjesmensen zeker naar deze plek. Of een samenwerking met lokale boeren die biologisch geteelde producten hier kunnen verkopen. De houtverkoop draait in deze donkere maanden op volle toeren. Zonder echt reclame te maken, vliegt het brandhout de deur uit. Twee euro voor een zak, daarvoor rijden de mensen graag naar de Donderbergweg. “We kunnen nog wel meer houtproducten verkopen,” mijmert Martin, “vogelhuisjes, wijnkisten, bloembakken.” “Maar dan zouden we eigenlijk een bushalte voor de deur moeten hebben,” zegt Eveline. Daarom zijn die contacten met de gemeente zo belangrijk. “Ja het is waar. Ik denk steeds meer als een ondernemer, maar de maatschappij vraagt het om ondernemend te zijn,” zegt Martin. “Dat kan ik beamen,” zegt Eveline. “Staatsbosbeheer doet dat ook meer en meer.” “Wat was je laatste idee ook weer,” zegt Martin: “Trouwen op locatie?” “Nee, het was scheide op de heide,” lacht Eveline.
Tekst en foto’s ivan bartholomeus
Martin Hoesen is laaiend enthousiast over de goede samenwerking. “Het werk van de jongens is zichtbaar en maakt een verschil. Ze doen ertoe. Als bijvoorbeeld iemand brandhout komt halen op de locatie. We hebben een zeecontainer vol. Het is hun product: ze hebben het zelf gekapt, in kleinere stukken gezaagd, gekloofd en in zakken verpakt. En als ze een bestelling naar een auto sjouwen, dan voel je hun trots. En fijn dat ze contact hebben met klanten, dat er een praatje ontstaat. Het zijn stoere bosmannen.”
Op een kindercentrum van Driestroom staat de ontwikkeling van een kind centraal. Door middel van leuke activiteiten wordt met een professioneel oog gekeken hoe kinderen zich gedragen, individueel en in een groep. Een voorbeeld van zo’n activiteit is de muziekactiviteit op kindercentrum ’t Hart. Hier zingen de kinderen iedere dinsdag bekende en minder bekende kinderliedjes, samen met de leerlingen uit groep 6 van basisschool de Reuzepas en met een aantal senioren van de ouderen dagbesteding. Ik ben benieuwd hoe deze activiteit eruitziet. Warming-up Wanneer ik binnenkom, zie ik de kinderen al klaar staan in een kring. Een klein meisje met blonde lokken kijkt me lachend aan. Ze staat te popelen om te beginnen. Begeleider Mariska haalt de senioren en de meiden uit groep 6 erbij. Ze vertelt dat we eerst met een warming-up beginnen zodat alle spieren los zijn. Samen zingen we het lied ‘hoofd, schouders, knie en teen’ en doen we de bewegingen van Mariska na.
Hoepla in de lucht We gaan verder met het volgende liedje. Iedereen pakt de handen van de buurvrouw of buurman vast en we zingen ‘op een grote paddenstoel’. De begeleiders en senioren tillen de kinderen op. Hoepla in de lucht, net als kabouter Spillebeen. Vervolgens pakt Mariska een groot gekleurd doek. “Jongens en meisjes, pak allemaal een stukje van de parachute vast want het is tijd om te wapperen!” De kinderen gieren het uit terwijl ze het kleurrijke doek laten golven.
Tekst en foto’s jody bos
Vrolijke gezichten Een oudere dame vertelt: “Het liefst zing ik iedere dag liedjes met de kinderen. Ik kijk er de hele week naar uit.” Ik begrijp helemaal wat ze bedoelt. Als ik om me heen kijk, zie ik allemaal vrolijke gezichten. Het maakt niet uit of je jong of oud bent, iedereen heeft plezier.
tip!
Typ op www.driestroom.nl in het zoekvenster ‘locaties’ in en bekijk onze andere kinderlocaties
Coördinator van het Driestroomtheater Sylvia Theunissen verwoordt het als volgt:”We zochten een locatie en vonden die in de inspirerende wijk Klarendal in het prachtige ‘Huis van Puck’. Een omgeving waar we onze krachten bundelen en samenwerken in burgerinitiatieven, met professionals en overheid.”
Ferry: “Het is voor ons nieuw om met deze groep aan een voorstelling te werken. De wijze waarop is even zoeken, maar tot nu toe is het bijzonder inspirerend om te doen. De grillige fantasie, de ongeremde associaties en sprekende lijven hebben al voor veel verrassende momenten gezorgd.”
De eerste kennismaking met docente Caro Wicher en de stagiaires Ferry en Merel van ArtEZ was bijzonder. Een dag die beide partijen blanco en vol verwachting ingingen en waarbij de vragen: ‘Wie ben jij?’ ‘Wat maakt jou anders dan een ander?’ de invalshoek waren. Volgens Sylvia Theunissen kwamen de antwoorden vlot en onbevangen: ”Mijn piercing, mijn aangepaste schoenen, mijn donkere huidskleur, mijn passie voor paarden, mijn verdriet. Men keek naar zichzelf en luisterde naar de ander. Dit voorbeeld laat zien dat theater, verrast, ontregelt, uitdaagt en dat kunst verbindt en mensen een ontwikkeling door laat maken.”
Op 12 november was de officiële ondertekening van het convenant met ArtEZ. Voor ArtEZ tekende de voorzitter van het College van Bestuur mevrouw G. Eggink. Zij benadrukte vooral dat de studenten en docenten van ArtEZ veel kunnen leren van de acteurs van Driestroom. Van hun manier van doen, van hun wijze van kijken naar dingen. De acteurs knikten allemaal stralend, voor hen is dat de natuurlijkste zaak van de wereld. Wim Muilenburg, bestuurder van Driestroom sprak acteur Marco aan. In het verleden antwoordde Marco met korte zinnen als Wim wat vroeg. Wim: “Nu ben je ineens meer dan 2 minuten achter elkaar aan het woord over het theater.”
Een begeleidster van Driestroom zorgt voor een pedagogisch klimaat waar de acteurs zich veilig in voelen en ze ruimte krijgen voor groei en ontwikkeling. Na een grondige selectieronde spelen er zeventien acteurs twee dagen per week theater. Docente Caro Wicher en Ferry en Merel van ArtEZ zijn verantwoordelijk voor de artistieke invulling.
Voorafgaand aan de ondertekening was er natuurlijk theater. Er waren gastvrouwen en kapiteins die de mensen binnenriepen. Al spelenderwijs werd er een terrein schoongemaakt en daar werd een operatie nagespeeld. En natuurlijk was er ook een prachtig
Tekst en foto’s jaqueline van orsouw
Driestroom is een ondernemende organisatie met veel ambitieuze, creatieve medewerkers en betrokkenen. Dankzij hun passie, enthousiasme en vakmanschap hebben we sinds een aantal maanden een Driestroomtheater in de wijk Klarendal in Arnhem. Theater waar niet alleen acteurs en actrices van Driestroom aan kunnen deelnemen, maar ook mensen uit de wijk met een ondersteuningsvraag. Een theatergroep waar de Academie voor theater van ArtEZ heel graag haar medewerking aan verleent.
e kleine De tweed et ng van h voorstelli ats vindt pla mtheater het n a v l Driestroo pektake rs te in W rnhem. op het stival in A fe rs e k a owel Kwartierm ni 2014 z ju 2 2 n e ijn Op 21 avonds z gs als ‘s in d n ‘s midda la p llingen ge . er voorste k c van Pu het Huis
fotomomentje van de hele groep waarin de acteurs als de muziek even stilviel allemaal dezelfde houding aannamen, zoals naar binnengekeerd, uitbundig, of met de armen wijd en een stralende blik. Kortom theater!
Actrice Ankie speelde één van de gastvrouwen: “We hebben vanmorgen nog geoefend en het ging heel goed. De eerste drie werkten in de tuin en daarna was de operatie in het ziekenhuis. We oefenen elke dinsdag en donderdag en ik vind het echt heel leuk.”
Het Driestroomtheater is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Prins Bernhard Cultuurfonds Gelderland.
GOUD is in contact met de heer Harry Keereweer, burgemeester van Groesbeek en met wethouder Sociale en Economische zaken, de heer Pim Spaan. Burgemeester Keereweer en wethouder Pim Spaan zijn goede bekenden van Driestroom. In Groesbeek opende de heer Keereweer het Moeder- en Kindhuis ‘Twentyfourseven’ samen met bestuurder Wim Muilenburg. Een Driestroom initiatief dat hij een warm hart toedraagt: “We hebben voor het Moederen Kindhuis echt ons best gedaan omdat we het een goede zaak vinden. Het huis is een goede aanvulling in onze gemeente. Gewoon in de wijk, biedt het ondersteuning aan deze groep jonge moeders.
Harry Keereweer
Prachtig.” Ook wethouder Pim Spaan draagt het Moeder- en Kindhuis een warm hart toe. “Ik was jaren geleden directeur van een FIOM-huis. Hier worden moeders tijdelijk opgevangen die in moeilijke situaties terecht waren gekomen door seksueel misbruik of mishandeling. Toen de gezinshuisouders van ‘Twentyfourseven’ bij ons kwamen met hun initiatief heb ik me daar ook echt voor ingezet. Zo’n initiatief geeft me echt een goed gevoel.”
Hoe bereidt gemeente Groesbeek zich voor op de transitie? Burgemeester Keereweer ziet zich zelf vooral als een regisseur. Zijn voorbereiding erop bestaat uit het volgen van het politiek bestuur, regionaal oriënteren op samenwerking, heel veel lezen en jonge enthousiaste medewerkers aannemen die zich vastbijten in de materie. Wethouder Spaan is sinds 2005 al bezig met de invoering van de Wmo, eerst als adviseur van gemeenten en sinds 2006 als wethouder bij gemeente Groesbeek. In de visie van Spaan zijn burgers zelf verantwoordelijk voor de invulling van hun leven en de ondersteuning daarbij. Lukt het niet dit zelf te organiseren in je netwerk, dan fungeert de gemeente als vangnet. Spaan: “Het is mijn overtuiging dat je mensen recht doet door de verantwoordelijkheid die ze hebben niet af te nemen.”
Naast sociale zaken heeft wethouder Spaan ook economische zaken in zijn pakket. Hij heeft veel contacten met werkgevers en ondernemers. Wat betekent dit voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt? Hij stelde klantmanagers aan die bij de ondernemers op bezoek gingen. In de contacten was een openstaande vacature geen gespreksonderwerp maar juist het welbevinden van de ondernemer. De heer Spaan: ”We vroegen hoe het met ze ging. Of het allemaal lukte. Gewoon menselijk contact.” En dat werkte. Vervolgens werden er succesvol ontmoetingen georganiseerd tussen werkzoekenden en ondernemers. De heer Spaan: “In een periode van toenemende werkloosheid en een toenemend beroep op de sociale dienst hebben we in een half jaar tijd 75 mensen aan het werk gekregen. De helft heeft een reguliere baan en de andere helft een werkervaringsplaats.” Hij geeft het voorbeeld van een vrouw met een beperking. “Een hotel zocht een interieurmedewerkster. Zij wilde heel graag in de horeca werken maar heeft een rugprobleem. Ze zijn samen gaan kijken wat de mogelijkheden waren. Nu werkt ze drie uur per dag als ontbijtjuffrouw in het hotel.”
31
colofon
Glimlachend voegt hij er aan toe: “Ze vindt het ontzettend leuk, als ik haar tegenkom straalt ze helemaal. Werkgevers zijn daar gevoelig voor. Die willen graag iets betekenen voor mensen.”
Driestroom Centraal Bureau Industrieweg-Oost 27 6660 AC Elst
Wethouder Spaan en burgemeester Keereweer waren ook te gast bij een stakeholdersbijeenkomst van Driestroom. De burgemeester was erg te spreken over de bijeenkomst. De heer Keereweer: “Ik heb een goed beeld gekregen van de activiteiten van Driestroom.” Ook wethouder Spaan vond het een interessante bijeenkomst. Hij voegt er aan toe: “Veel organisaties benaderen ons om te laten zien wat ze doen. We hebben geen organisatie nodig maar mensen uit die organisatie. Mensen met kwaliteit en deskundigheid. Dat is de enige invalshoek die telt.”
Postbus 139 6660 AC Elst Redactie Reinoud van Assendelft Marijn van Bakel Jody Bos Jacqueline van Orsouw Anouk Spanjers Karen Tijssen
[email protected] Eindredactie Ivan Bartholomeus Vormgeving Romeny grafisch ontwerp Fotografie Bart Nijs Fotografie (tenzij anders vermeld) Afgebeeld op cover: Paul van Schijndel
Pim Spaan
Tekst EN foto’s jacqueline van orsouw
Drukwerk Drukkerij Efficiënt Oplage 4600 www.driestroom.nl
In elke editie van GOUD vertelt een medewerker over de bijzondere bezoeken die hij aflegt op de Driestroomfiets. Dit keer is het de beurt aan Rob Huntink.
Fietsen in sneltreinvaart
Tekst rob huntink foto anouk spanjers
De wekker gaat. Het is 07.00 uur. Over een half uurtje weer de file in. O nee, vandaag niet. Vandaag ga ik met de Driestroomfiets! Om 10.30 uur kom ik aan op het terrein van het Geldersch Landschap & Kasteelen en parkeer de fiets tegen een boom. Begin oktober zijn we hier gestart met een Bosgroep. Werken in de buitenlucht, in deze mooie natuur, maakt mij wel een beetje jaloers! Ik had graag een handje geholpen, maar ben er helaas niet op gekleed. Vervolgens race ik in sneltreinvaart naar ons Cleanteam in Bemmel. De eerste bussen zijn schoon en klaar voor vertrek. De chauffeur die ik spreek is zeer tevreden met het resultaat. Een van de medewerkers van het Cleanteam vertrekt ondertussen naar Arnhem. Zij werkt vanmiddag als service steward op de trolleybussen.
Ik fiets door naar Cultureel Centrum de Kinkel in Bemmel. Hier geven de creatieve werkers van EigenArt een workshop.
Er is veel interesse uit de buurt om mee te doen. Om 13.00 uur heb ik een afspraak met Bas Rijcken van De WitgoedPartner op het Centraal Bureau in Elst. Bas heeft het idee om samen met Driestroom een wasserij te starten, waar mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kunnen werken. Hiervoor schrijven we een projectvoorstel. We zijn hier zo druk mee, dat ik bijna de tijd vergeet. Maar goed dat de Driestroomfiets trapondersteuning heeft. Hierdoor ben ik net op tijd voor een overleg met Stuw, RIBW en enkele initiatiefnemers van Stichting Boerderij Lingezegen. Eind 2014 gaat Boerderij Lingezegen open en er is nog veel werk te verzetten! Op weg naar huis stop ik nog even bij onze buurtsuper ‘Herac’ in Herwen. Ik heb vandaag geen tijd om te koken. Daarom neem ik hier een kant-en-klare maaltijd mee. Handig toch? Thuis aangekomen zet ik de Driestroomfiets in de schuur. Jammer dat ik je morgen terug moet brengen. Morgen dus weer met de auto en aansluiten in de file op de A12!
