Bezoekadres
Westeinde 1, 2371 AS Roelofarendsveen Postadres
en braassem M |
G E M E E N T E
Postbus 1,2370 AA Roelofarendsveen ï : (071) 332 72 72 E:
[email protected] w : www.kaagenbraassem.nl
Aan de gemeenteraad
datum
9 september 2014
ons kenmerk uw brief van uw B S N uw kenmerk behandeld door onderwerp bijlage(n)
J. van der Zwaan Analyse 3D 1
Geachte leden van de raad, In februari is, ter voorbereiding op de MAG3D "De 3D opgaven in beeld" opgesteld. Bijgaand ontvangt u een geactualiseerde versie van deze analyse. Dit betreft met name de actualisering van gegevens over de Wmo. Het is de verwachting dat de komende weken meer actuele gegevens (o.a. op het gebied van jeugd) beschikbaar komen. De komende periode blijven we de beschikbare cijfers analyseren om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op de nieuwe taken. In december zult u de derde en laatste analyse ontvangen. Ook landelijk is er, zowel op terrein van WMO als Jeugd, veel aandacht voor de juistheid van gegevens. Staatssecretaris van Rijn heeft inmiddels aangegeven dat hij de signalen over de betrouwbaarheid van de gegevens en het niet verzilveren van geïndiceerde zorg serieus neemt. Of de discussie over de betrouwbaarheid van de gegevens ook financiële consequenties voor de gemeente heeft is op dit moment nog niet duidelijk. Zodra hierover, bijvoorbeeld via de septembercirculaire, meer informatie beschikbaar is zullen wij hiervan op de hoogte stellen. et vriendelijke groet, rdemeestèt en wethouders van Kaag en Braassem, p de burgemeester, emeentesecretaris || mr. K.M. van der Veldè-Menting preij—i—
Pagina 1 van 1
De 3D opgaven in beeld Geactualiseerde analyse 3D Kaag en Braassem
MM
n
GEMEENTE
Kaag en Braassem
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
1
Inhoud en verantwoording In deze analyse worden de geactualiseerde cijfers over de doelgroep en de kosten van de nieuwe taken geboden waarvoor wij als gemeente vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk zijn. De taken worden geschetst op de manier zoals ze nu worden uitgevoerd om een beeld te bieden van wat op onze gemeente af komt. Dit betekent niet dat Kaag en Braassem de taken op eenzelfde manier gaat organiseren. Eerder dit jaar is aan u, voorafgaand aan de MAG3D, een 3D analyse aangeboden. In de onderliggende analyse worden de meest recente cijfers gepresenteerd. Dit betreft met name de gegevens over de Wmo: begeleiding individueel, begeleiding groep, kortdurend verblijf en beschermd wonen. Het is de verwachting dat in oktober meer actuele gegevens over jeugd beschikbaar komen. Nieuwe taken
Paginanummer
Mantelzorgcompliment
Pagina 7 - 8
Cliëntondersteuning
Pagina 9 - 1 0
24/7 telefonische hulpverlening
Pagina 11
Begeleiding individueel
Pagina 1 2 - 1 5
Begeleiding groep
Pagina 1 6 - 2 1
Kortdurend verblijf
Pagina 22
Inloopfunctie GGZ
Pagina 23
Beschermd wonen
" Pagina 24 - 25
Toegang
Pagin 28 - 29
Residentiële jeugdzorg
Pagina 30
Pleegzorg
Pagina 31
Crisisdienst
Pagina 32
JeugdzorgPlus
Pagina 33 - 34
Jeugdbescherming
Pagina 3 5 - 3 6
Jeugdreclassering
Pagina 37 - 3 8
Jeugd-LVG
Pagina 3 9 - 4 0
' Jeugd-GGZ"'""
Pagina 41
Wajong
Pagina 45
Wet sociale werkvoorziening
Pagina 46
Passend onderwijs
Pagina 47
|||||MffliBi
~~
Verantwoording Voor deze actualisatie hebben we voor het deel van de Wmo gebruik gemaakt van drie bronnen: - CIZ: de indicatiegegevens (betreft gegevens over aantal mensen met een indicatie op een peildatum) - CAK: de zorgconsumptie van mensen die een eigen bijdrage betalen - Vektis: declaratieberichten van zorgaanbieders De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
3
In augustus hebben we ook gegevens op cliëntniveau. Deze gegevens zijn zowel van het CIZ als van Vektis. Voor de nieuwe Wmo taken in natura hebben wij voor het jaar 2014 gebruik gemaakt van het bestand dat wij in augustus hebben ontvangen. Voor 2013 en 2012 hebben wij de overzichten gebruikt, die wij in juli 2014 hebben ontvangen. De cijfers in deze overzichten wijken af van de overzichten die wij eerder dit jaar en vorig jaar hebben ontvangen. Reden hiervoor is dat de eerdere bestanden vervuild waren. Voor jeugd hebben wij ook gebruik gemaakt van diverse bronnen: van informatie vanuit de diverse instellingen, vanuit de Startfoto Holland Rijnland en vanuit Vektis.
ii
ii
•
i
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
4
Deel 1 Wmo 2015
i
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
5
Samenvatting vooraf W e t maatschappelijke ondersteuning Individuele begeleiding - Op dit moment maken 25 personen gebruik van individuele begeleiding in natura en 23 personen via een persoonsgebonden budget - Dit is een afname ten opzichte van voorgaande jaren, mogelijk door strengere toegangseisen en vermogensbijtelling - Organisaties die op dit moment actief zijn, zijn: •
-
•
Algemene begeleiding: Activite, De Bruggen, Gemiva, Wijdezorg, Vierstroom en Philadelphia Begeleiding extra: Philadelphia en Binnenvest
•
Gespecialiseerde begeleiding psychisch: Binnenvest en Impegno
• Gespecialiseerde begeleiding zintuiglijke beperking: GGMD en Stichting GGMDDS Meest gebruikte vorm van individuele begeleiding is de algemene individuele begeleiding Kosten voor natura waren in 2013 € 148.146 Kosten voor pgb waren in 2012 € 258.741
Begeleiding groep - Op dit moment maken 32 personen gebruik van groepsbegeleiding in natura en 6 personen via een persoonsgebonden budget - Organisaties die op dit moment actief zijn voor inwoners van onze gemeente, zijn: • Dagactiviteiten ouderen: Activite, Wijdezorg, Oudshoorn, Overrhijn, Landzijde
-
•
Dagactiviteiten verstandelijke beperking: Gemiva
•
Dagactiviteiten lichamelijke beperking (niet aangeboren hersenletsel): Gemiva en Landzijde
• Dagactiviteiten psychische stoornis: Rivierduinen en Landzijde Dagactiviteiten voor ouderen, en dan met name toegespitst op psychische klachten, is de meest ingezette vorm van groepsbegeleiding. Kosten voor natura waren in 2013 € 424.730 Kosten voor pgb waren in 2012 € 83.192
Kortdurend verblijf - Op dit moment maken 7 inwoners van onze gemeente gebruik van kortdurend verblijf, allen in de vorm van een persoonsgebonden budget - Aantal is gelijk aan 2012 - Kosten waren in 2012 € 35.072 Beschermd wonen - Op dit moment maken 7 personen gebruik van beschermd wonen in natura en 2 personen via een persoonsgebonden budget - Dit aantal is gelijk aan het aantal indicaties beschermd wonen - Organisaties die nu actief zijn, zijn Wijdezorg, Gemiva, Rivierduinen, Lievegoed en Woontrainingscentrum Heliomare
i
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
6
Mantelzorgcompliment Artikel 2.1.6: Bij verordening wordt bepaald op welke wijze het college zorg draagt voor een jaarlijkse blijk van waardering voor de mantelzorgers van cliënten in de gemeente. Toelichting: De gemeente waar de cliënt woont, is verantwoordelijk voor de waardering van de mantelzorgers, ook als deze in een andere gemeente wonen. Deze blijk van waardering kan bestaan uit een geldbedrag, maar kan ook bestaan uit waardering in natura. Het budget dat beschikbaar is voor het mantelzorgcompliment wordt toegevoegd aan het gemeentefonds. W a t is het? Het mantelzorgcompliment is een bedrag van € 200,00 dat aan mantelzorgers wordt verstrekt als blijk van waardering voor de zorg die zij langdurig en intensief aan een familielid, partner, vriend of kennis bieden. Het gaat om zorg waarvoor anders professionele hulp nodig is. Als de zorgvrager hem of haar daarvoor voordraagt, kan de mantelzorger het compliment bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) aanvragen. In de Wmo 2015 staat mantelzorg als volgt omschreven: hulp ten behoeve van zelfredzaamheid, participatie beschermd wonen, opvang, jeugdhulp, het opvoeden en opgroeien van jeugdigen en zorg en overige diensten als bedoeld in de Zorgverzekeringswet, die rechtstreeks voortvloeit uit een tussen personen bestaande sociale relatie en die niet wordt verleend in het kader van een hulpverlenend beroep.
Voor wie is het? Het mantelzorgcompliment kan op dit moment worden aangevraagd wanneer: • de zorgvrager een indicatie heeft voor AWBZ-zorg aan huis (een extramurale indicatie), afgegeven door het CIZ of Bureau Jeugdzorg; • deze indicatie voor minimaal 53 weken (371 dagen) is afgegeven; • de indicatie op of na 1 augustus 2009 is afgegeven. Als de zorgvrager in een tehuis is opgenomen of daarvoor op een wachtlijst staat, dan is er sprake van een indicatie voor intramurale zorg. De zorgvrager kan dan geen mantelzorgcompliment geven. W i e regelt het/biedt het aan? De SVB is aangewezen als uitvoeringsorganisatie voor het mantelzorgcompliment: het SVB kent het mantelzorgcompliment toe en betaalt deze uit. Omvang "Een mantelzorger is iemand die langdurig Er zijn geen cijfers bekend over het beroep op (langer dan drie maanden en meer dan acht het mantelzorgcompliment in Kaag en uur per week) en onbetaald zorgt voor een Braassem. Wel zijn er gegevens bekend over chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehet gebruik in heel Nederland: hoevend familielid, vriend of kennis." (CPB) 2011 314.898 2012 377.313 Dit betekent een toename van bijna 20%. Uitvoeringskosten waren in 2012 € 7,00 per klant.
i
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
7
Aantal mantelzorgers Naar schatting zijn er in Kaag en Braassem zo'n 5.711 mantelzorgers, waarvan 4.270 mantelzorgers langdurig en/of intensief zorg verlenen (Tympaan 2010). Aantal mensen met extramurale indicatie Op 1 januari 2014 hadden 465 inwoners van Kaag en Braassem een indicatie voor extramurale zorg (bron: CIZ). Of dit een indicatie langer dan 53 weken is, is (nog) niet bekend. Maximaal 465 inwoners zouden dan ook op dit moment in aanmerking kunnen komen voor een mantelzorgcompliment.
i
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
8
Cliëntondersteuning Artikel 2.2.4: Het College moet ervoor zorgen dat voor inwoners die maatschappelijke ondersteuning nodig hebben, cliëntondersteuning beschikbaar is. Bij deze cliëntondersteuning is het belang van betrokkene uitgangspunt. W a t is het? Cliëntondersteuning heeft de regieversterking van de cliënt (en zijn omgeving) tot doel, ten einde de zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie te bevorderen. Dit kan informatie en advies, maar vooral ook uitgebreide vraagverheldering en kortdurende en kortcyclische ondersteuning bij keuzes op diverse levensterreinen omvatten. In de Wmo 2015 staat cliëntondersteuning als volgt omschreven: onafhankelijke ondersteuning met informatie, advies en algemene ondersteuning die bijdraagt aan het versterken van de zelfredzaamheid en participatie en het verkrijgen van een zo integraal mogelijke dienstverlening op het gebied van maatschappelijke ondersteuning, preventieve zorg, zorg, jeugdhulp, onderwijs, welzijn, wonen, werk en inkomen. Individueel • Informatie en advies • Vraagverheldering • Bemiddelen en verwijzen • Kortdurende en kortcyclische ondersteuning • Ondersteuning bij crisis • Monitoring en evaluatie externe dienstverlening • Hulp bij klachten, bezwaar en beroep
Collectief • Faciliteren van lotgenotencontact • Geven van voorlichting en cursussen • Beleidssignalering • Maatschappelijke activering • Integrale netwerkopbouw
V o o r wie is het? Cliëntondersteuning is vooral van belang voor de volgende groepen (kwetsbare) burgers: mensen met een lichamelijke, verstandelijke, zintuiglijke of chronisch psychische beperking, mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel en mensen die mantelzorg verlenen. 'Jasmijn heeft het Syndroom van Down. De eerste jaren hebben we veel hulp van MEE gehad, dat was heel goed voor ons eigen leerproces,' zegt Ruth, haar moeder. 'Er was zoveel wat we nog niet wisten. Als we gingen zoeken zagen we door de bomen het bos niet meer. Door MEE werden we wegwijs in het moeras van hulpverleners en instanties. Zo hadden we nooit gedacht dat Jasmijn naar een gewone school zou kunnen. Nu is ze een zelfbewuste dame, die redelijk begint te praten en met plezier naar de reguliere basisschool gaat. Ze is daar goed geïntegreerd. Via MEE kregen we ook tips voor vriietiidsbestedina.'
i
Na een forse hersenbloeding lag Wim wekenlang in coma. Daarna was het geheugen enorm aangetast. Wat restte was een grote portie boosheid. De gewoonste dingen, zoals lopen en aankleden, moesten door revalidatie weer aangeleerd worden. Een langzaam proces. De MEE-consulent gaf hem informatie over hersenletsel. Wim: 'Ik moest er van overtuigd worden dat een hulp aan huis en een vaste dagstructuur voor mij noodzakelijk waren.' Wim zegt nog wel eens: 'Ik heb een klutshoofd.' Maar de beperking heeft voor hem nu wel een plekje gekregen. (Gezichten van MEE)
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
9
W i e regelt het/biedt het aan? Gemeenten zijn op basis van de huidige Wmo al verantwoordelijk voor cliëntondersteuning. Ouderenadviseurs, het algemeen maatschappelijk werk, organisaties voor informele zorg, sociaal raadsliedenwerk en MEE voeren deze cliëntondersteuning veelal uit. Het budget voor cliëntondersteuning gaat echter nog steeds rechtstreeks van het Rijk naar MEE-organisaties. In Holland Rijnland is MEE Zuid-Holland Noord actief (werkgebied beslaat Holland Rijnland, regio Delft en regio Den Haag). Omvang MEE heeft in 2013 cliëntondersteuning aangeboden aan 80 inwoners van onze gemeente. Dit is vergelijkbaar met gemeenten als Nieuwkoop en Lisse. Hierbij zijn de meest geleverde diensten: informatie & advies, vraagverduidelijking en aanvragen en realiseren van dienstverlening en zorg. Tabel beroep op cliëntondersteuning naar leeftijd en beperking >.yr\!
mm
i
#
i •
8 7
Ml •.•u s
-..il-
'V . . i
mmm \Xh ••i:;f 'i >' !
I
• i
0
7
0
16
18
1
11
14
1
13
8
20
28
10
63
80
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
10
24/7 telefonische hulpverlening Artikel 2.2.4: Het College draagt erin ieder geval zorg voordat voor ingezetenen op ieder moment van de dag telefonisch of elektronisch anoniem een luisterend oor en advies beschikbaar is. W a t is het? Het gaat hierbij om anonieme hulp op afstand, bijvoorbeeld via de telefoon of chat door getrainde vrijwilligers. De geboden hulp betreft primair het bieden van een luisterend oor (klankbordfunctie) op ieder moment van de dag. Daarbij kan het ook gaan om hét verstrekken van informatie en advies, waaronder het bieden van ondersteuning bij het formuleren van een hulpvraag voor de eerste of tweede lijn en, waar nodig en mogelijk, doorverwijzen naar professionele hulp of zorg. Voor wie is het? Het kan gaan om mensen die te maken hebben met eenzaamheid, die psychische problemen hebben, maar niet terecht kunnen of willen bij de reguliere hulpverlening, of die problemen ervaren als gevolg van een ingrijpende gebeurtenis. De meest voorkomende eerste aanleiding om telefonisch contact op te nemen is psychosociale problematiek. Op de tweede plaats komt eenzaamheid (bron: jaarverslag 2012 Sensoor Zuid-Holland Noord). 'Het was spannend. Ik hoorde mijzelf dingen zeggen die ik tegen niemand eerder durfde te zeggen. Het hielp wel dat dit anoniem is.' 'Het is stil geworden sinds mijn man er niet meer is. Vooral 's nachts kan het mij aanvliegen. Dan bel ik altijd even.' (Sensoor)
'Bedankt voor het luisteren. Ik houd van mijn man en mijn familie maar dit durf ik hen niet te vertellen. Nog niet.' 'Ik kan nadenken hoe ik het wil verwoorden en teruglezen wat er al is gevraagd en gezegd. Dat alleen helpt al.' (Sensoor)
W i e regelt het/biedt het aan? Op dit moment biedt Sensoor anonieme hulp op afstand aan (via de telefoon, via chat en via email). In onze regio is dit Sensoor Zuid-Holland Noord (vestiging in Leiden). Bij Sensoor Zuid-Holland Noord werken zo"n 70 vrijwilligers, die worden opgeleid en begeleid door twee beroepskrachten. Deze beroepskrachten hebben een sociaal-agogische of sociaalwetenschappelijke opleiding gevolgd. Sensoor is 24 uur per dag bereikbaar. Omvang In 2012 hebben de vrijwilligers van Sensoor Zuid-Holland Noord circa 12.000 telefoongesprekken gevoerd. Dit was een toename van bijna 15% ten opzichte van 2011. Het aantal chats steeg met 50% naar ruim 300 chats. Bij de ouderenhulplijn werden 650 gesprekken gevoerd. De gesprekken duurden tussen de 5 en 20 minuten. Er zijn geen gegevens per gemeente bekend, aangezien de gesprekken anoniem zijn. Over 2013 zijn nog geen gegevens bekend.
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
11
Begeleiding individueel Artikel 1.2.1: Een ingezetene van Nederland komt overeenkomstig de bepalingen van deze wet in aanmerking voor een maatwerkvoorziening, bestaande uit a. door het college van de gemeente waarvan hij ingezetene is, te verstrekken ondersteuning van zijn zelfredzaamheid en participatie, voor zover hij in verband met een beperking, chronische psychische of psychosociale problemen niet op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk voldoende zelfredzaam is of in staat is tot participatie. W a t is het? Individuele begeleiding richt zich op: 1. het bevorderen, behouden en compenseren van de zelfredzaamheid en het voorkomen van opname in een instelling of verwaarlozing; 2. het ondersteunen bij beperkingen op het vlak van zelfregie over het dagelijkse leven, waaronder begeleiding bij tekortschietende vaardigheden in zelfregelend vermogen; 3. het begeleiden bij het toepassen en inslijpen van aangeleerde vaardigheden en gedrag in het dagelijks leven door herhaling en methodische interventie. Over het algemeen ondersteunt de begeleiding mensen met name op het terrein van structuur en dagritme, maar omvat ook praktische hulp bij - en overname van - taken op het gebied van dagelijks leven, huishouden en administratie. Begeleiding kan ook worden ingezet ter ontlasting van mantelzorgers. Individuele begeleiding is nu onderverdeeld in zwaarte en grondslag: algemene begeleiding begeleiding extra gespecialiseerde begeleiding (psychisch, niet aangeboren hersenletsel, zintuiglijk) Begeleiding extra Algemene begeleiding extra betreft de beschikbaarheid van oproepbare algemene begeleiding naast de planbare begeleiding. Gespecialiseerde begeleiding De gespecialiseerde individuele begeleiding richt zich op: 1. het begeleiden in verband met ernstig tekortschietende vaardigheden in zelfregelend vermogen (dagelijkse bezigheden regelen, besluiten nemen, plannen en uitvoeren van taken, beheerszaken regelen, communicatie, sociale relaties, organisatie van huishouden; 2. het begeleiding bij de mogelijke integratie in de samenleving en de sociale participatie (bij psychische stoornis extra aandacht voor ontwikkelingstraject op vlak van wonen, werken en sociaal netwerk). Bij mensen met een psychische stoornis ligt daarbij het accent op handhavingsdoelen, maar is er tevens aandacht voor activerende elementen. Voor wie is het? Individuele begeleiding in de AWBZ (artikel 6 van het Besluit zorgaanspraken) is bedoeld voor mensen met een somatische, psychogeriatrische of psychische aandoening of beperking, of een verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke handicap die matige of zware beperkingen hebben op het terrein van: De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
12
-
sociale zelfredzaamheid het bewegen en verplaatsen het psychisch functioneren het geheugen en de oriëntatie of matig of zwaar probleemgedrag
W i e regelt het/biedt het aan? In onderstaande tabel is weergegeven welke organisaties in 2014 individuele begeleiding hebben geboden aan inwoners van Kaag en Braassem (bron: Vektis).
Algemene begeleiding
De Bruggen, Gemiva, Activite, Wijdezorg, Philadelphia en Vierstroom
Algemene begeleiding extra
Philadelphia Zorg en de Binnenvest
Gespecialiseerde begeleiding psychisch
Binnenvest en Impegno
Gespecialiseerde begeleiding nah
Gemiva (vanuit twee locaties
Gespecialiseerde begeleiding zintuiglijk .
GGMD en Stichting GGMDDS
Bij algemene begeleiding zijn Activite, De Bruggen en Gemiva samen het grootste aandeel: zij bedienen 70% van de cliënten. In onze gemeente bieden 's Heeren Loo en Gemiva ook een vorm van begeleid wonen aan. Dit gaat vooralsnog op basis van zorgzwaartepakketten (zzp's). Deze zzp's komen niet over naar gemeenten. Vanaf 2015 worden geen zzp's meer geïndiceerd. Mensen die dan gebruik gaan maken van deze voorzieningen, kunnen dan wel een beroep op de gemeente doen. Omvang Vooral algemene begeleiding bij natura Verreweg de meest ingezette vorm van begeleiding in natura is een meer algemene vorm van begeleiding. Bijna drie kwart van de cliënten ontvangt een algemene vorm van begeleiding (gebaseerd op gegevens Vektis augustus 2014).
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
13
Ï T P — •
wÊÈÊiÊiSÈÈÊÈÊÊÈk • H i H l l l i l
MÊÊËÊÊIËËÊÊMÊMÊÊÊi
aantal
Kosten
aantal
53
€284.199
30
3
€ 6.936
1
€3.337
0
kosten
aantal
€ 95.283
18
€ 35.431
3
2
€ 11.218
0
€0
0
€0
2
4
€ 8.008
3
€6.214
2
61
€ 299.143
39
€ 148.146
25
Afname in inzet individuele begeleiding, vooral bij de algemene individuele begeleiding Het aantal mensen dat gebruik maakt van individuele begeleiding is in 2013 bijna gehalveerd ten opzichte van 2012 (39 versus 61) en in 2014 verder afgenomen. Deze daling komt met name vanuit de algemene individuele begeleiding. Daar is de afname van het aantal personen dat gebruik maakt van deze vorm van individuele begeleiding het sterkst. Ook zijn daar de gemiddelde kosten per persoon fors afgenomen: van € 5.465 in 2012 naar €3.176 in 2013. Minder verzilverde indicaties, gevolg van hogere eigen bijdrage? Het aantal mensen met een indicatie voor individuele begeleiding is in 2013 niet afgenomen ten opzichte van 2012: 65 mensen hadden op 1 januari 2012 een indicatie, 70 inwoners op 1 juli 2013. Op dit moment hebben 82 mensen een indicatie voor individuele begeleiding. Een steeds groter wordend deel van de mensen met een indicatie hebben dus hun indicatie niet verzilverd. Een reden hiervoor kan zijn dat het kabinet per 2013 de eigen bijdrage voor AWBZ zorg, en dus ook begeleiding, heeft verhoogd. Ter bepaling van de hoogte van de eigen bijdrage is voortaan niet alleen het inkomen van belang, maar ook het vermogen van de zorgvrager: de vermogensheffing is van 4 % naar 12% gestegen. Dit kan grote gevolgen hebben voor de hoogte van de bijdrage. Landelijk heeft dit ook tot zoveel ophef geleid, dat de maatregelen enigszins verzacht zijn. Mogelijk heeft deze hogere eigen bijdrage voor een grote groep inwoners ertoe geleid dat zij hun indicatie niet hebben verzilverd.
Persoonsgebonden budget Het aantal inwoners van onze gemeente dat gebruik maakt van een pgb voor individuele begeleiding neemt jaarlijks af. Ook de gemiddelde hoogte van het budget per persoon is lager geworden: van € 10.724 per persoon in 2012 naar € 7.610 per persoon in 2011. Tabel Gebruik en kosten pgb Gebruik 47
Kosten €504.007
Gebruik 34
Kosten €258.741
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
14
Gebruik 23
Landelijk ook daling te zien in gebruik pgb, maar geen daling in kosten Ook landelijk gezien is het aantal mensen met een pgb in 2012 gedaald. De gemiddelde kosten per persoon zijn landelijk echter sterk gestegen. Daarmee zijn landelijk de totale kosten voor de pgb's gelijk gebleven. Dat blijkt uit een rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in november 2013 is verschenen: "Eind 2012 waren er 129.000 mensen met een pgb. Een jaar daarvoor waren dat er nog 139.000. Dat is een afname van 7 procent, terwijl de jaren daarvoor het aantal pgb-houders met 8 procent toenam. In 2012 werd een aantal maatregelen getroffen om te zorgen dat minder mensen een beroep deden op het pgb. Zo kwamen nieuwe aanvragers alleen voor een pgb in aanmerking als zij een zware indicatie hadden. De gemiddelde kosten per pgb-houder stegen van ruim 18.000 euro per jaar in 2011 naar bijna 21.000 euro per jaar in 2012. Dit komt volgens het SCP door een aantal veranderingen, zoals tariefsverhogingen in de zorg en een toename van het aantal pgb-ontvangers dat duurdere zorg nodig heeft. Verder zijn de gemiddelde kosten gestegen doordat 'goedkope' pgb-houders (minder dan 10 uur zorg per week) geen recht meer hadden op pgb. (Deze maatregel is overigens niet doorgegaan voor mensen die al een pgb hadden; JZ) Staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) is niet verbaasd over de uitkomsten van het SCP-onderzoek. Dat het aantal mensen met een pgb daalt, komt volgens hem door scherpere controles op misbruik, fraude en oneigenlijk gebruik. Dat de totale kosten niet dalen, is te verklaren doordat we als samenleving „ouder en grijzer" worden, aldus Van Rijn."
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
15
Begeleiding groep Artikel 1.2.1 Een ingezetene van Nederland komt overeenkomstig de bepalingen van deze wet in aanmerking voor een maatwerkvoorziening, bestaande uit a. door het college van de gemeente waarvan hij ingezetene is, te verstrekken ondersteuning van zijn zelfredzaamheid en participatie, voor zover hij in verband met een beperking, chronische psychische of psychosociale problemen niet op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk voldoende zelfredzaam is of in staat is tot participatie. Begeleiding groep is onderverdeeld - dagactiviteiten voor ouderen - dagactiviteiten voor mensen met - dagactiviteiten voor mensen met - dagactiviteiten voor mensen met
in doelgroepen: een verstandelijke beperking een lichamelijke beperking een psychische beperking
Begeleiding groep voor ouderen W a t is het? Dagactiviteiten voor ouderen zijn op dit moment onderverdeeld in basis, en de aanvullingen psychogeriatrie en somatiek. Dagactiviteiten basis Dit betreft een dagprogramma gericht op het bijhouden van vaardigheden, eventueel aangevuld met lichte assistentie bij persoonlijke zorg. Het programma moet bijdragen aan de verlichting van het sociaal isolement van de oudere en/of verlichting van de zorg van de mantelzorger. Deelname aan het dagprogramma kan ook dienen ter overbrugging van een periode tot langdurige opname in een intramurale voorziening. Aanvulling somatiek De begeleiding staat in samenhang met persoonlijke verzorging en behandeling (op achtergrond). Het programma is gericht op het stabiliseren van het functioneren en het voorkomen van verergering van klachten. Er wordt ondersteuning geboden bij dagbesteding en sociale activiteiten en bij het leren omgaan met fysieke en/of cognitieve beperkingen; Aanvulling psychogeriatrie Dagactiviteiten in groepsverband met intensieve begeleiding in samenhang met enige persoonlijke verzorging. Meer op de achtergrond is behandeling aanwezig. Het dagprogramma is gericht op ondersteuning bij dagbesteding, het handhaven en bevorderen van zo zelfstandig mogelijk functioneren en het voorkomen van achteruitgang in cognitieve, fysieke en sociaal-emotionele vaardigheden. Het programma moet ook bijdragen aan de vermindering van de belasting van mantelzorgers.
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
16
V o o r wie is het? Dagactiviteiten voor ouderen basis Het dagprogramma is bedoeld voor mensen met matige tot zware beperkingen. Er is een duidelijke verzorgingsbehoefte en/of begeleidingsbehoefte (waaronder lichte dementie, niet aangeboren hersenletsel). Dagactiviteiten voor ouderen aanvulling psychogeriatrie Het dagprogramma is bedoeld voor zelfstandig wonende oudere cliënten met een intensieve begeleidings- en verzorgingsbehoefte (waaronder een sterk verminderde zelfregie door zoals bij dementie, verstandelijke handicap, stabiele psychische stoornis). Dagactiviteiten voor ouderen aanvulling somatiek Het dagprogramma is bedoeld voor zelfstandig wonende oudere cliënten met uitgebreide beperkingen bij het dagelijks functioneren (persoonlijke zorg, mobiliteit, zelfredzaamheid), veelal samenhangend met chronische aandoeningen. W i e regelt het/biedt het a a n ? De volgende organisaties bieden dagbesteding in natura aan: !TR3'lII WijdeZorg (Jacobus en Woudsoord; 83%) en :
Basis
Activite Activite (63%), Stichting Landzijde en
Aanvulling psychogeriatrie
Oudshoorn Aanvulling somatiek
Overrhijn en Oudshoorn
Twee derde van de ouderen ontvangt dagbesteding binnen Kaag en Braassem (van Wijdezorg en Activite). Dit percentage is stabiel. Omvang
L.= '• :' " -. • :
:
! S
18
14
6
26
20
8
Ijjjj 45
3 39
17
Begeleiding groep voor mensen met verstandelijke beperking W a t is het? De activiteiten binnen deze vorm van dagbesteding vinden overdag plaats, buiten de woonsituatie, in groepsverband. Het dagprogramma legt naar inhoud een accent op: - arbeidsmatige dagbesteding (activiteiten met een zelfstandig karakter waarbij het vaak zal gaan om het tot stand brengen van een product of dienst, afgestemd op de mogelijkheden en interesse van de cliënt);
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
17
-
-
"activering" (activiteiten gericht op zinvol besteden van de dag, aangepast aan mogelijkheden en interesse van de cliënt, waaronder handvaardigheid, expressie, beweging, belevingsactiviteiten); "activering, individueel belevingsgericht" belevingsgerichte activiteiten op een eenvoudig niveau met extra aandacht voor sfeer, geborgenheid, veiligheid, ritme en regelmaat).
Er is een onderscheid in groepsgrootte: Licht: groep groter dan zes Midden: groep tussen vijf en zes Zwaar: groep kleiner dan vijf De groepsgrootte wordt niet alleen bepaald door de zorgzwaarte van de cliënt maar hangt ook samen met de aard van de aangeboden dagbestedingactiviteiten. Voor wie is het? Deze activiteiten zijn bedoeld voor mensen met een verstandelijke beperking die als gevolg van hun beperkingen niet kunnen deelnemen aan gewoon werk of begeleid werk. Op dit moment zijn voor twee personen uit onze gemeente declaraties ingediend voor deze dagactiviteiten in natura. In 2012 en 2013 waren dit vijf personen. W i e regelt het/biedt het aan? In Kaag en Braassem biedt in 2014 alleen Gemiva dagactiviteiten aan. In 2013 bood ook Ipse de Bruggen dagactiviteiten in natura aan onze inwoners aan. Omvang Tabel gebruik dagactiviteiten voor mensen met verstandelijke beperking
r.itv.'i-v
3
3
1
1
1
0
5
2
1 5
Begeleiding groep voor mensen met psychische stoornis W a t is het? Dagbesteding in groepsverband gericht op: educatie en/of arbeidsmatige activiteit voor mensen die niet maatschappelijk kunnen participeren. Het dagprogramma kan als strekking hebben: een toeleidingstraject naar betaalde of onbetaalde arbeid in een andere setting, of dagbesteding die plaats blijven vinden in het activiteitencentrum. - Educatieve en recreatieve activiteiten: Hierbij wordt uitgegaan van een weekprogramma. Iedere week worden op vaste tijdstippen bepaalde activiteiten aangeboden in een groepssetting. Uitgaande van een gemiddelde groepsgrootte bij deze dagactiviteit (8) kan de aanbieder per type activiteit komen tot een variërend aantal deelnemers (van enkele tot wel twintig).
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
18
-
Arbeidsmatige activiteiten: Hieronder vallen gestructureerde activiteiten, waarbij met cliënt gerichte afspraken zijn gemaakt over de werkzaamheden die verricht zullen worden (er is een overeenkomst tussen cliënt en aanbieder). Het gaat om onbetaalde werkzaamheden (wél is in de praktijk een beperkte onkostenvergoeding mogelijk). Er zijn duidelijke afspraken gemaakt over het aantal dagdelen dat de cliënt werkzaam is en het tijdstip waarop de werkzaamheden verricht worden.
Voor wie is het? Deze activiteiten zijn bedoeld voor mensen met een langdurige psychische stoornis die niet maatschappelijk kunnen participeren. Op dit moment maken vijf mensen gebruik van deze dagactiviteiten in natura. In 2013 waren dit negen personen en in 2012 vijf. W i e regelt het/biedt het aan? De activiteiten worden in natura aangeboden door Rivierduinen (80%) en Stichting Landzijde (20%). Vervoer Wanneer iemand een indicatie heeft voor begeleiding in groepsverband en hij/zij wegens medische beperking niet zelf zijn vervoer kan regelen, omvat de indicatie tevens vervoer van en naar de zorgaanbieder. Meestal brengen (rolstoel-)taxibusjes mensen van huis naar de dagbestedingslocatie. Het vervoer wordt voornamelijk door de zorgaanbieder geregeld. Grote bezuiniging vervoer Het Rijk bezuinigt vanaf 2013 150 miljoen euro op het AWBZ-vervoer van en naar dagbesteding. Ook is de zogenaamde nacalculatie afgeschaft, waarmee kostenoverschrijdingen deels werden teruggebracht. Door de wijzigingen is het budget voor het vervoer ongeveer gehalveerd. Wegens knelpunten bij het vervoer van rolstoelgebonden cliënten en kinderen heeft het rijk medio 2013 25 miljoen euro extra beschikbaar gesteld voor deze groep. Omvang Alle ouderen die AWBZ-gefinancierde dagactiviteiten bezoeken, maken op dit moment ook gebruik van AWBZ-gefinancierd vervoer. In de meest recente gegevens van Vektis is namelijk aangegeven dat 17 mensen uit onze gemeente gebruik maken van AWBZ-vervoer. Dit aantal is gelijk aan het aantal mensen dat dagactiviteiten bezoekt. Van de zes personen die gebruik maken van GGZ dagactiviteiten, maakt één persoon gebruik van AWBZ-gefinancierd vervoer. In 2013 betrof dit ook één persoon. De kosten waren in 2013 in totaal € 461. Voor de dagactiviteiten voor mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking maken 11 personen gebruik van vervoer. In 2013 waren dit 17 personen. In dat jaar bedroegen de kosten € 13.451. Het beroep op vervoer voor dagactiviteiten voor ouderen in 2013 is niet bekend. Ook de kosten zijn vooralsnog niet bekend. Deze zijn niet in de Vektiscijfers opgenomen.
i
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
19
Begeleiding groep voor mensen met lichamelijke beperking W a t is het? Dit betreft een dagprogramma waarbij het accent op zelfgekozen activiteiten en activering ligt. De begeleiding kan ook gericht zijn op arbeidsmatig werken. Er is ruimte voor vaardigheidstraining. Zoals ook bij dagactiviteiten voor mensen met een verstandelijke beperking, worden binnen dit dagprogramma de activiteiten in verschillende groepsgrootte aangeboden. Voor wie is het? Deze activiteiten zijn bedoeld voor mensen met een ernstige lichamelijke handicap die als gevolg van hun beperkingen niet kunnen deelnemen aan gewoon of begeleid werk. Het gaat hier met name om mensen met niet aangeboren hersenletsel. W i e regelt het/biedt het aan? Midden: Gemiva (Woonvorm Leiderdorp) Zwaar: Stichting Landzijde en Gemiva (Woonvorm Leiderdorp) Omvang Tabel gebruik dagactiviteiten voor mensen met lichamelijke beperking
•liif i
4
4
3
6
9
5
10
13
8
Omvang totaal natura Tabel totaaloverzicht
gebruik en kosten dagactiviteiten
aantal
natura
Kosten
aantal
kosten
Aantal
18
€58.115
14
€ 35.869
6
26
€ 195.013
20
€ 163.459
8
1
€ 10.495
5
€ 18.311
3
45
€263.623
39
€217.639
17
3 j j l j j j j € 15.720
€ 32.564
1
€ 14.013
0
€31.950
1
€29.601
1
5
€82.607
5
€76.178
2
4
€ 37.863
4
€ 38.659
3
6
€49.669
9
€64.417
5
10
€ 87.532
13
€ 103.076
8
5
€ 18.920
9
€ 27.837
5
5
€ 18.920
9
€27.837
5
65
€ 452.682
66
€ 424.730
32
3 liillll 1
€ 34.937
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
20
Minder dan de helft van de indicaties is verzilverd Op dit moment maken 32 inwoners van onze gemeente gebruik van dagactiviteiten. Dat is minder dan de helft van de mensen die een indicatie hebben. Op dit moment hebben namelijk 68 mensen een indicatie voor deze vorm van begeleiding.
Persoonsgebonden budget Vooral dagbesteding in natura Mensen hebben de keuze tussen dagactiviteiten in natura en tussen een persoonsgebonden budget (pgb). In 2014 heeft 85% van de mensen, die gebruik maken van dagbesteding in groepsverband, gekozen voor dagbesteding in natura. Zes personen (15%) hebben gebruik gemaakt van een pgb. In 2012 waren maakten 10 personen gebruik van een pgb. Kosten waren €83.192 in 2012. Tabel gebruik en kosten individuele begeleiding, groepsbegeleiding en kortdurend verblijf 20 12 2014 Gebruik Kosten € 258.741
€ 253.370
34 10
€ 55.199 €812.576
7 51
€ 35.072 € 377.005
Begeleiding individueel Begeleiding groep
47
€ 504.007
21
Kortdurend verblijf
12 80
Subtotaal
€
83.192
23 6 7 36
In 2012 en 2013 zijn ook intramurale indicaties extramuraal verzilverd. Kosten hiervoor waren in: 2012: €16.812 2013: € 4.579
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
21
Kortdurend verblijf W a t is het? Bij kortdurend verblijf logeert iemand maximaal 72 uur per week in een instelling. Bijvoorbeeld in een gehandicapteninstelling, verpleeghuis of verzorgingshuis. Hierdoor wordt degene die thuis die persoon verzorgt even ontlast. Kortdurend verblijf valt onder de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (ABWZ). Voor wie is Kortdurende Bijvoorbeeld ongeregelde dementie.
het? zorg is bedoeld voor mensen die permanent toezicht nodig hebben. als er valgevaar is. Het kan ook gaan om constante zorg of zorg op tijdstippen. Bijvoorbeeld voor iemand met een ernstige hartaandoening of
W i e regelt het/biedt het aan? Kortdurend verblijf wordt aangeboden door verzorgings- en verpleeghuizen maar ook door verschillende organisaties (veelal pgb). Het is nog niet inzichtelijk van welke locaties inwoners van Kaag en Braassem met name gebruik maken. Omvang In 2014 hebben 11 personen uit Kaag en Braassem een indicatie voor kortdurend verblijf. Zeven personen hebben deze indicatie verzilverd. Zij hebben hiervoor een pgb gebruikt. In 2012 hebben ook zeven inwoners van onze gemeente een pgb ontvangen voor kortdurend verblijf. Kosten daarvoor waren in dat jaar € 35.072. Daarnaast maakten in 2012 ook twee personen gebruik van kortdurend verblijf in natura. Kosten hiervoor waren € 880.
ii
l
I
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
22
Inloopfunctie GGZ W a t is het? De inloopfunctie GGZ is een laagdrempelige functie in het kader van dag- en arbeidsmatige activiteiten. Het gaat hierbij dan ook vooral om de beschikbaarheidfunctie. Dat betekent dat aan de deelnemers over het algemeen geen zware eisen worden gesteld aan de deelname aan de inloop. Er is dan ook geen indicatie vereist. Voor wie is het? De inloop is bedoeld voor (ex)cliënten met een langdurige psychische stoornis en daarmee samenhangende beperkingen (onder meer sociale redzaamheid). W i e regelt het/biedt het aan? Binnen Holland Rijnland biedt Rivierduinen op zeven locaties (Leiden, Katwijk en Alphen) inloopgelegenheden. De inloopfunctie is overdag geopend (in totaal circa 400 uur per week) en wordt vooral gebruikt door cliënten die er een kopje koffie kunnen drinken. Omvang Aangezien er geen indicatie nodig is voor het gebruik van het inloophuis, is niet bekend hoeveel mensen uit Kaag en Braassem jaarlijks gebruik maken van deze voorziening. Wel is bekend dat de huidige zeven inlooplocaties samen circa 497 bezoekers per week krijgen. Kosten hiervoor waren in 2012 € 1.310.249.
i
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
23
Beschermd Wonen Artikel 1.2.1: "Een ingezetene van Nederland komt in aanmerking voor beschermd wonen, te verstrekken door het college van de gemeente waarvan hij ingezetene is, voor zover hij in verband met psychische of psychosociale problemen niet in staat is zich op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk te handhaven in de samenleving". W a t is het? Bij beschermd wonen gaat het om een woonvorm waarbij mensen met (veelal) 2 tot 8 medebewoners (met verschillende hulpvragen) in een huis wonen. De bewoners hebben een eigen kamer en delen de badkamer, zitkamer en keuken. Het huis staat altijd in een gewone woonbuurt. Er is dagelijks begeleiding aanwezig (24 uur per dag beschikbaar), die de bewoners op de nodige manier bijstaat. De ondersteuning kan intensief zijn, maar ook een paar uur per week. Er wordt geen behandeling geboden binnen een beschermde woonvorm. Wmo: Beschermd wonen is wonen in een accommodatie van een instelling met daarbij behorende begeleiding die niet afhankelijk is van op genezing gerichte zorg, bestemd voor personen met psychische of psychosociale problemen, die niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving.
V o o r wie is het? Beschermd wonen is bedoeld voor mensen met psychische of psychosociale problemen, die gebaat zijn bij professionele begeleiding en goede woonvoorzieningen. Het gaat om mensen die niet opgenomen zijn in een instelling, maar die ook niet volledig op zichzelf kunnen wonen. Lucien woont beschermd. "Twee keer in mijn leven ben ik verslaafd geweest aan harddrugs. Na mijn tweede afkickperiode wilde ik niet meer terug naar mijn flatje. Bang om wéér terug te vallen in dat zwarte gat. Ik kon toen terecht in een beschermd wonen project. Elke minuut van de dag kon ik daar terecht bij de andere bewoners en een begeleider. Ik voelde me er veilig met mensen die in hetzelfde schuitje zaten. We hebben enorm veel gepraat, elkaar geholpen. Stapje voor stapje ben ik naar de gewone maatschappij terug gegroeid. Ooit wil ik helemaal zelfstandig wonen, maar dat is nu te vroeg. (RIBW Alliantie)
Jaren van incest en geweld, drank- en machtsmisbruik. Het is kenmerkend voor het levensverhaal van Karin. Haar vader misbruikte haar en haar moeder ruïneerde Karins leven volledig. Karin wist niet beter of dat alles hoorde bij het leven. Om te kunnen overleven gebruikte ze verschillende persoonlijkheden. Ze werd diverse keren opgenomen, maar het bracht haar weinig. "Ik zag voor mezelf geen toekomst meer". Dat was de situatie waarin ze zat toen ze vier jaar geleden bij een RIBW kwam wonen. Samen met haar begeleider ging ze een zeer intensief traject in. Nu voelt ze zich weer wat waard en spelen psychische problemen minder een rol. "Nu pak ik het dagelijks leven en sociale contacten weer op. Ik ben er nog niet, maar ik sta nu wel in mijn kracht. Ik kan dat alleen met de steun van mijn begeleider."(RIBW Alliantie)
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
24
W i e regelt het/biedt het aan? Beschermd wonen wordt in de regel aangeboden door Regionale instellingen beschermd wonen (RIBW), instellingen voor Maatschappelijke opvang of door GGZ instellingen. Mensen met een indicatie voor beschermd wonen kunnen echter ook geplaatst worden in een instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking of in verpleeghuizen. Dit worden de zogenaamde sectorvreemde plekken genoemd. Inwoners van onze gemeente maken in 2014 gebruik van beschermd wonen bij de volgende organisaties: Wijdezorg (locatie Jacobus), Woontrainingscentrum Heli, Rivierduinen, Gemiva (locatie Swetterhage) en Lievegoed. Omvang Negen inwoners van onze gemeente hebben een indicatie beschermd wonen. Deze indicaties zijn allemaal verzilverd, 7 via beschermd wonen in natura en 2 via een pgb. De middelen voor beschermd wonen worden in ieder geval tot 2017 aan centrumgemeenten beschikbaar gesteld. Zij worden dus vooralsnog verantwoordelijk voor het organiseren van beschermd wonen. Het voorlopige budget voor centrumgemeente Leiden voor het uitvoeren van nieuwe centrumgemeentetaken, waaronder beschermd wonen, bedraagt voor 2015 €21.696.639. Beschermd w o n e n gericht op participatie In zijn aanvullende brief over de hervorming van de langdurige zorg heeft staatssecretaris Van Rijn aangegeven, dat gemeenten verantwoordelijk worden voor beschermd wonen gericht op participatie (de zogenaamde ZZP GGZ B). Verblijf dat meer gericht is op behandeling (GGZ C), komt niet over naar gemeenten. Landelijk is de verdeling tussen beide vormen 30% GGZ B en 70% GGZ B. In Holland Rijnland is deze verdeling echter 50% - 50%.
i
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
25
Deel 2 Jeugd
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
27
Toegang W a t is het? De Toegang is de afdeling binnen Bureau Jeugdzorg die zich bezighoudt met vrijwillige begeleiding en omvat de volgende onderdelen: - Afdeling toegang - Advies- en meldpunt kindermishandeling (AMK) Crisis Interventie Team Jeugd Preventie Team De afdeling Toegang verzorgt analyses van de zorgvraag en toeleiding naar het juiste zorgaanbod. Waar ouders niet gemotiveerd zijn, zet de Toegang zich in om hen te overtuigen van de noodzaak van hulpverlening. Niet alle vragen die binnenkomen bij Toegang, leiden tot een indicatie. V o o r wie is het? De afdeling Toegang is bedoeld jeugdigen van 0 tot 23 jaar en hun ouders met zware en complexe (opvoedings)problematiek. W i e regelt het/biedt het aan? Bureau Jeugdzorg voert de toegang uit. Omvang Op 1 juli 2014 werd voor 94 jeugdigen uit onze gemeente casemanagement ingezet. In het eerste kwartaal van 2014 zijn voorts 5 crisisinterventies uitgevoerd en in het tweede kwartaal 3 interventies. Tabel gegevens aanmeldingen en instroom en resultaat per kwartaal exclusief AMK
Tabel door de toegang geïndiceerde zorg op indicatiebesluiten per kwartaal
f
- • ' . U ': .
i . i jt ld
./:0l' tVO"
. J | •
| .I.-.K': U.\- :.)>i
i
j
;
l,.:ï'h (.l';'.i
;
: i i.! .ij. -i. in
jj-i
-;i:i|-
27
33
39
27
5
4
0
2
71
66
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
28
Cijfers over 2012 Bureau Jeugdzorg heeft binnen de toegang met 187 jeugdigen uit Kaag en Braassem contact gehad in 2012. Dit is 3,4% van het totaal aantal jeugdigen in Kaag en Braassem. Dit is een lager dan het regionaal gemiddelde van 4,4%. Deze contacten hebben geleid tot 111 indicatiebesluiten.
IIBB
ï ' / . ' f j i i i V : "!'•'' .;.):•;•'••.•«•" i j . i-'ij.
;l
ü,!!-E i:-r.i ;
$
• •, •• •i'-• •i-;• • •liI jB•
•>•»{-< ' -iji-
1
1^^^^^^^^^^^^^^^B1
5.512
14
97
111
2,0%
113.765
616
2.482
3.098
2,7%
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
29
Residentiële zorg W a t is het? Residentiële jeugdhulp is hulpverlening waarbij kinderen en jeugdigen, op vrijwillige of gedwongen basis, (tijdelijk) dag en/of nacht buiten hun eigen omgeving verblijven. Het betreft zorg waarbij het kind op een locatie van de zorgaanbieder woont en hier 24-uurszorg ontvangt. Te denken valt aan kinderhuizen, gezinshuizen, observatiegroepen, behandelgroepen (open en besloten), kamertrainingscentra (KTC), begeleide huisvesting etc. De hulp verschilt daarom in aard en in duur. Het betreft jeugdhulp aan jeugdigen (0-18 jaar) met uiteenlopende problemen, bij wie de plaatsing verschillende doelen dient. V o o r wie is het? Kinderen en gezinnen die ernstige problematiek of multiproblematiek hebben en waar het tijdelijk nodig is jongeren uit hun thuisomgeving te halen. Dat kunnen kinderen zijn met zwaar lichamelijke en verstandelijke beperking of zeer moeilijk opvoedbare kinderen. Een combinatie van beperkingen en psychiatrische gedragsstoornissen komt vaak voor. W i e regelt het/biedt het aan? Verschillende sectoren bieden residentiële jeugdhulp: de geïndiceerde jeugdzorg, de jeugd-ggz, en de zorg voor licht verstandelijk gehandicapte jeugdigen (jeugd-lvb). Binnen deze sectoren bestaan verschillende typen residentiële zorg zoals gesloten en open leefgroepen. Residentiële jeugdzorg wordt geboden in instellingen van verschillende omvang, met verschillende specialisaties en met professionals met uiteenlopende opleidingen en achtergronden. De residentiële jeugdhulp is nu op regionaal (Holland Rijnland) of bovenregionaal (Hollands Midden, provinciaal of landelijk) niveau georganiseerd. Huidige aanbieders zijn met name GGZ kinderen en jeugd Rivierduinen, Curium, Cardea, Horizon en Ipse de Bruggen. Omvang Tabel: het aantal jeugdigen die in 2012 gebruik hebben gemaakt van residentiële jeugdzorg
5.512
14
0.25%
5.567
15
0,27%
113.765
307
0,27%
Dit is een gemiddelde van de gemeenten Leiderdorp, Oegstgeest en Nieuwkoop die een vergelijkbaar aantal jeugdigen tot 17 jaar hebben. 1
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
30
Pleegzorg W a t is het? Bij pleegzorg neemt een pleeggezin voor korte of langere tijd een kind op dat niet thuis kan wonen. De pleegouders in het pleeggezin worden hiervoor begeleid door een instelling voor pleegzorg. De ouders van het pleegkind moeten aan een aantal eisen voldoen. Zij worden ook bij de hulpverlening betrokken. Voor een formele plaatsing van een pleegkind bij pleegouders is een indicatie van Bureau Jeugdzorg vereist. Pleegouders hebben dan recht op begeleiding en een onkostenvergoeding. Er zijn allerlei varianten van pleegzorg. Verschillen zijn er bijvoorbeeld in het doel van de plaatsing, de duur van de plaatsing en het soort pleeggezin. Wat betreft het doel en de duur van de plaatsing onderscheiden we: • pleegzorg als hulpverleningsvariant, • pleegzorg als opvoedingsvariant, • therapeutische pleegzorg. Daarnaast zijn er verschillende soorten pleeggezinnen, namelijk netwerkpleeggezinnen, waarbij de zorg van een kind tijdelijk wordt overgenomen door een familielid of een bekende van het kind en bestandspleeggezinnen, waarbij zorg voor het kind wordt overgenomen door pleegouders die geen familie of bekenden van het kind zijn. V o o r wie is het? Pleegzorg is bedoeld voor kinderen waarbij de ouder(s) (tijdelijk) niet meer in staat is (zijn) om voor het kind te zorgen, door bijvoorbeeld ziekte of overlijden. Maar er zijn ook kinderen die veel hebben meegemaakt en veel tekort zijn gekomen, waardoor het nodig is om hen (tijdelijk) uit hun thuisomgeving te halen. Sommigen kinderen hebben een lichamelijke of verstandelijke beperking, een chronische ziekte, leerproblemen of gedragsproblemen. W i e regelt het/biedt het aan? In Kaag en Braassem (en in de hele regio) biedt Horizon de pleegzorg aan. Omvang Landelijk hebben er rond 20.500 kinderen korte of langere tijd gebruik gemaakt van pleegzorg (64% is voltijd en 22% daarvan is crisisopvang). Er zijn landelijk ongeveer 14.500 pleeggezinnen. In onze gemeente maakten in 2011 naar schatting 9 kinderen gebruik van pleegzorg. Dit is vergelijkbaar met gemeenten als Nieuwkoop, Oegstgeest en Leiderdorp. Er zijn hiervan nog geen meer actuele gegevens beschikbaar.
i
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
31
Crisisdienst W a t is het? Onder crisisdienst verstaan we: de omstandigheid dat een werknemer - buiten de vastgestelde werktijd - beschikbaar moet zijn om op afroep zo spoedig mogelijk te interveniëren in een crisissituatie. Deze arbeid wordt in de regel verricht buiten de plaats waar de werknemer gewoonlijk de arbeid verricht. De kerntaak van een crisisdienst is crisisinterventie. Crisisinterventie omvat alle acties die erop gericht zijn een cliënt(systeem) zo snel mogelijk te stabiliseren, zodat reguliere behandeling mogelijk wordt. Daarnaast is de crisisdienst beschikbaar voor consultatief overleg met verwijzers en andere samenwerkingspartners. Voor wie is het? Een crisis is een ernstige verstoring van het alledaagse functioneren. Door de ontregeling die plaatsvindt, schieten de gebruikelijke oplossingsstrategieën tekort. Bij een crisis kan het gaan om problemen tussen ouders en kinderen, zoals mishandeling, verwaarlozing of ernstige conflicten met adolescenten. Het kan ook gaan om problemen van de ouders, bijvoorbeeld echtscheiding of psychiatrische problematiek, of om problemen van de kinderen, zoals een suïcidepoging. W i e regelt het/biedt het aan? Momenteel is er een aantal crisisinterventies in Zuid-Holland te onderscheiden. De crisisdienst van Bureau Jeugdzorg (BJZ) en het Advies- en meldpunt kindermishandeling (AMK) zijn de bekendste. Daarnaast bieden de jeugdzorginstellingen Cardea en Horizon ook crisishulp. Bij een melding dient de crisisdienst de afweging te maken of een zaak wordt doorverwezen naar de reguliere hulpverlening (die het binnen 24/48 uur oppakt) of dat onmiddellijke crisisinterventie noodzakelijk is. Wanneer nodig, wordt er direct hulp aan kinderen en ouders geboden. Deze spoedhulp - bijvoorbeeld op het gebied van acute opvoedproblematiek, spoedeisende psychische en psychiatrische problemen en directe hulp aan (licht) verstandelijk beperkten - is momenteel nog per sector geregeld.
Omvang Uitgevoerde interventies
door Bureau Jeugdzorg (bron: factsheet Bureau
Jeugdzorg)
0
g
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
32
Jeugdzorg Plus Artikel 6.1.2 Jeugdwet: De kinderrechter kan op verzoek een machtiging verlenen om een jeugdige in een gesloten accommodatie te doen opnemen en te doen verblijven. Een machtiging kan slechts worden verleend indien naar het oordeel van de kinderrechter: a. jeugdhulp noodzakelijk is in verband met ernstige opgroei- of opvoedingsproblemen die de ontwikkeling van de jeugdige naar volwassenheid ernstig belemmeren, en b. de opneming en het verblijf noodzakelijk zijn om te voorkomen dat de jeugdige zich aan deze jeugdhulp onttrekt of daaraan door anderen wordt onttrokken. W a t is het? Jeugdzorg Plus, ook wel gesloten jeugdzorg, betekent hulp met dwang en drang voor jeugdigen voor wie een machtiging gesloten jeugdzorg is afgegeven door de kinderrechter. Een dergelijke machtiging kan worden aangevraagd door Bureau Jeugdzorg en voorziet in de mogelijkheid een jongere in een vrijheidsbeperkende omgeving zorg te bieden. De reden hiertoe kan zijn dat de jongere een ernstige bedreiging is voor zichzelf, dan wel dat de samenleving ernstig bedreigend is voor de jongere (bijvoorbeeld loverboyproblematiek). Deze zorg valt nog onder het ministerie van VWS. VWS heeft een beleidskader ontwikkeld waarbij de gesloten jeugdzorg in de vorm van een traject, inclusief toeleiding naar werk, school, zelfstandigheid, herstel relatie met gezin/omgeving wordt vormgegeven. Daarbij neemt de gesloten verblijfsduur af en wordt eerder gebruik gemaakt van provinciale en lokale instellingen. Voor wie is het? Jeugdzorg Plus is er voor jeugdigen met ernstige gedragsproblemen die zich aan noodzakelijke behandeling dreigen te onttrekken. W i e regelt het/biedt het aan? Bureau Jeugdzorg is belast met de indicatie voor en toetsing van de "machtiging gesloten jeugdzorg". Het ministerie van VWS koopt plaatsen in bij gecertificeerde aanbieders van JeugdzorgPlus. Landelijk zijn er diverse gecertificeerde aanbieders actief. In de regio Holland Rijnland gaat het hierbij alleen om locatie de Vaart (van Horizon) in Sassenheim. Maar jeugdigen in onze gemeente maken ook wel gebruik van Pluryn (Hoenderloo) en Schakenbosch (een gesloten behandelcentrum jeugdzorgplus in Leidschendam voor jongeren met een licht verstandelijke beperking en ernstige gedragsproblemen).
Omvang Tabel: het aantal geplaatste jeugdigen bij een JeugdzorgPlus instelling in 2012. Ii • e 5.512 i
113.765
46
€ 4.830.000
I
Er zijn hiervan nog geen meer actuele gegevens bekend.
1
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
33
De jeugdigen die in eerdere jaren zijn geplaatst en in 2012 nog in een instelling voorJeugdzorg Plus verbleven zijn niet meegeteld in bovenstaande tabel. Het totaal aantal jeugdigen in de Jeugdzorg Plus ligt dus hoger. Over 2010 en 2011 gemeten was de gemiddelde verblijfsduur van de uitgestroomde jeugdigen 8,8 maanden. De gemiddelde verblijfsduur van de jeugdigen die nog opgenomen waren bedroeg 10,9 maanden. (Bron: gemiddelden regio Zuid-West; jeugdigen van BJZ Haaglanden, BJZ Zuid-Holland, BJZ Rotterdam en de landelijk werkende instellingen).
n
1
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
34
Jeugdbescherming Artikel 2.4 Jeugdwet: Het college is ten behoeve van een jeugdige die zijn woonplaats heeft binnen zijn gemeente verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderbeschermingsmaatregelen, hetgeen in ieder geval inhoudt dat het college voorziet in een toereikend aanbod van gecertificeerde instellingen, en de jeugdhulp inzet die de gecertificeerde instelling nodig acht ter uitvoering van een kinderbeschermingsmaatregel. W a t is het? Jeugdbescherming is een maatregel die de rechter dwingend oplegt wanneer een gezonde en veilige ontwikkeling van een kind of jeugdige (ernstig) wordt bedreigd en vrijwillige hulp niet (voldoende) helpt. Om de ontwikkeling van een kind/jongere veilig te stellen, kan de rechter de volgende jeugdbeschermingsmaatregelen opleggen: 1. Ondertoezichtstelling (OTS) met of zonder een machtiging tot uithuisplaatsing 2. Ontheffing uit het ouderlijk gezag 3. Ontzetting uit het ouderlijk gezag Voor wie is het? Kinderen of jongeren die een jeugdbeschermingsmaatregel krijgen, zijn in de leeftijd van 0 tot 18 jaar en komen uit gezinnen waarin zij niet voldoende veilig en gezond opgroeien. Bijna altijd zijn dit gezinnen met ernstige problemen die zich op verschillende leefgebieden afspelen (multiprobleemgezinnen). Vaak is het een combinatie van meerdere van de volgende problemen: schulden, verslaving, huiselijk geweld, psychiatrische problematiek en LVB-problematiek (licht verstandelijke beperking). Wanneer de (vrijwillige) hulpverlening aan kind en/of gezin niet of onvoldoende helpt om de opgroei- en opvoedsituatie in het gezin te verbeteren, of wanneer ouders weigeren om hulpverlening te aanvaarden, is zorg in een gedwongen kader - in de vorm van een jeugdbeschermingsmaatregel - vaak de enige optie die overblijft. In acute situaties, waarin een kind gevaar loopt, kan ook een spoedprocedure worden gestart om een kind snel uit huis te plaatsen. W i e regelt het/biedt het aan? Bureau Jeugdzorg is belast met de uitvoering van jeugdbeschermingsmaatregelen (voogdij, gezinsvoogdij). Bureau Jeugdzorg maakt hiervoor ook afspraken met gecertificeerde instellingen. Voor onze regio zijn dit de William Schrikker Groep (voor kinderen met een beperking), het Leger des Heils en de Stichting Gereformeerd Jeugdwerk. Omvang Aantal nieuwe maatregelen neemt af, totaal aantal jeugdigen in bescherming neemt toe Het aantal kinderen in jeugdbescherming is in 2013 toegenomen ten opzichte van 2012. Er zijn 10 nieuwe ondertoezichtstellingen (allen met een looptijd van minder dan 1 jaar) gestart en er zijn er 5 afgesloten in 2013. Het aantal nieuwe maatregelen is echter wel lager dan voorgaande jaren. Dit aantal is zelfs gehalveerd ten opzichte van 2012. In het eerste halfjaar van 2014 zijn vier maatregelen gestart. De afname van het aantal maatregelen lijkt zich dus door te zetten.
i
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
35
Tabel aantal jeugdigen in jeugdbescherming (Startfoto Holland Rijnland)
i 22
22
8
i
23
27
* Peildatum 1 juli 2014
Tabel nieuwe jeugdbeschermingsmaatregelen
21
10
Tabel aantal nieuwe en afgesloten maatregelen naar vorm maatregel •
i.-i
I
Kosten De kosten voor jeugdbescherming zijn voor Kaag en Braassem voor 2012 geraamd op € 123.826 (Startfoto Holland Rijnland).
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
36
Jeugdreclassering Artikel 2.4 Jeugdwet: het college is ten behoeve van een jeugdige die zijn woonplaats heeft binnen zijn gemeente verantwoordelijk voor de uitvoering van de jeugdreclassering en van de jeugdhulp die voortvloeit uit een strafrechtelijke beslissing, hetgeen in ieder geval inhoudt dat het college voorziet in een toereikend aanbod van gecertificeerde instellingen, en de jeugdhulp inzet de rechter, het openbaar ministerie, de directeur of de selectiefunctionaris van de justitiële jeugdinrichting of de gecertificeerde instelling nodig achten ter uitvoering van jeugdreclassering. W a t is het? e
Jeugdreclassering is door de rechter opgelegde begeleiding aan jongeren die voor hun 18 jaar een of meer delicten hebben gepleegd en met justitie in aanraking zijn gekomen. De begeleiding kan doorlopen tot na hun 18e jaar. De begeleiding is een combinatie van intensieve hulp aan en controle op een jongere. De begeleiding van de jeugdreclassering is verplicht: het wordt gemeld aan justitie als zaken niet goed gaan. Het doel van jeugdreclassering is om recidive (herhaling/terugval) te voorkomen en de jongere weer op het rechte pad te brengen en te houden. V o o r wie is het? 6 6 Jeugdreclassering is bedoeld voor jongeren die tussen hun 12 en hun 18 jaar één of meer delicten hebben gepleegd en met justitie in aanraking zijn gekomen. Bij deze jongeren volstaat een lichte straf, zoals een Halt afdoening of taakstraf, niet (meer). Met het bereiken van de meerderjarigheid is - in principe - het volwassenenstrafrecht van toepassing, en wordt het toezicht uitgevoerd door de volwassenenreclassering. W i e regelt het/biedt het a a n ? Bureau Jeugdzorg is nu belast met de uitvoering van jeugdreclassering. Bureau Jeugdzorg voert deze trajecten niet alleen zelf uit, maar maakt daarvoor ook afspraken met gecertificeerde instellingen. Voor onze regio zijn dit de William Schrikker Groep (voor kinderen met een beperking) en de Stichting Gereformeerd Jeugdwerk (het Leger des Heils is in onze regio - nog - niet betrokken). Uiteraard speelt ook de Raad voor de Kinderbescherming een rol. Zij legt de jeugdreclasseringsmaatregel op bepaalt wie de maatregel gaat uitvoeren. Omvang In 2012 is voor zes jongeren uit Kaag en Braassem een nieuw reclasseringstraject gestart. Aangezien ook trajecten doorliepen vanuit 2011, liepen er in totaal in 2012 10 trajecten. In 2013 zijn twee trajecten gestart (bron: factsheet Bureau Jeugdzorg). Ook in het eerste half jaar van 2014 zijn twee trajecten gestart.
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
37
Tabel aantal jeugdreclassehngstrajecten
}
5.512
15
113.765
558
10 464
321
120
Aantal verwijzingen naar Halt neemt af Voorafgaand aan een jeugdreclasseringstraject kan een Halt-verwijzing hebben plaatsgevonden. Ook bij deze verwijzingen is een afname te zien: van 23 in 2011, naar 20 in 2012 en 14 in 2013 (bron: RIS-zh). Het overlastgevend gedrag is het afgelopen jaar juist toegenomen: van 91 meldingen overlast in 2011, naar 79 meldingen in 2012 en 97 meldingen in 2013 (bron: RIS-zh).
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
38
Jeugd-lvg W a t is het? De zorg voor jeugd met een lichte verstandelijke beperking en de daarbij komende problematiek, wordt veelal aangeduid als jeugd-LVB. De jeugd-LVB biedt hulp aan kinderen en jeugdigen met een lichte verstandelijke beperking (intelligentiequotiënt van 50 tot 70) met blijvende beperkingen op het gebied van de sociale redzaamheid en aan zwakbegaafde jeugdigen (IQ van 70 tot 85) met ernstige en chronische beperkingen in de sociale redzaamheid, leerproblemen en/of gedragsproblemen. De zorg kan zowel intramuraal als extramuraal geleverd worden. De zorg aan verstandelijk beperkte jeugdigen die wordt overgeheveld naar gemeenten zal bestaan uit: Jeugd- VB extramuraal: zorg aan jeugdigen met een verstandelijke beperking zonder verblijf (jeugd-(L)VG extramuraal) Jeugd- LVB extramuraal en intramuraal: zorg voor jeugdigen met een licht verstandelijke beperking, met en zonder verblijf, met de zorgzwaartepakketten (ZZP) • ZZP 1 LVG: Wonen met enige behandeling en begeleiding (naar gemeenten) •
ZZP 2 LVG: Wonen met behandeling en begeleiding (naar gemeenten)
•
ZZP 3 LVG: Wonen met intensieve behandeling en begeleiding (deels naar gemeenten)
Voor wie is het? De jeugd-LVG biedt hulp aan kinderen en jeugdigen met een lichte verstandelijke beperking (intelligentiequotiënt van 50 tot 70) met blijvende beperkingen op het gebied van de sociale redzaamheid en aan zwakbegaafde jeugdigen (IQ van 70 tot 85) met ernstige en chronische beperkingen in de sociale redzaamheid, leerproblemen en/of gedragsproblemen. W i e regelt het/biedt het aan? Jeugd-LVG mag alleen worden aangeboden door instellingen die zijn toegelaten als Orthopedagogische behandelcentra. Voor onze gemeente zijn Ipse de Bruggen en Gemiva SVG groep de grootste aanbieder. Omvang Het aantal jeugdigen en jongeren met een (licht) verstandelijke beperking dat gebruik maakt van behandeling/begeleiding is de afgelopen jaren licht afgenomen. In 2013 maakten 18 jeugdigen en jongeren gebruikt van hulp en ondersteuning in natura, in 2012 waren dat er 21. In onderstaande tabel is het beroep op de diverse vormen van hulp en ondersteuning weergegeven. Het gaar daarbij dus niet om unieke cliënten.
i
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
39
Tabel: gebruik en kosten jeugcl-lvg in natura (bron: Vektis)
personen
bedrag
3
€ 32.949
3
€ 20.832
Behandeling licht verstandelijke beperking IOG
3
€ 19.138
4
€ 19.086
Toeslag vervoer
1
€849 1
€1.909
5
€ 13.357
3
€ 10.092
i Dagactiviteit kind midden
3
€ 49.647
3
€ 5.032
Dagactiviteit kind zwaar
3
€ 50.843 2
€ 39.666
2
€33.410
1
€288
Dagactiviteit kind licht
Dagbehandeling kind midden € 17.184
Dagactiviteit licht verstandelijke beperking Vervoer dagbesteding/dagbehandeling
yTjJTn
•liill
bedrag
Behandeling licht verstandelijke beperking basis
Dagactiviteit licht
•iii
personen
Per dag ZZP VG&LG verblijfscomponent
1
€3.921
Begeleiding
4
€ 34.721
5
€38.761
Subtotaal
24
€ 222.609
24
€ 169.077
1
C 28.259
1
€43.610
1
€7.304
VPT2LVG incl.BH incl.DB Per dag ZZP 3VG incl.BH excl.DB Per dag ZZP 3VG incl.BH inci.DB
1
€ 11.064
Per dag ZZP 7VG incl.BH incl.DB
1
€ 3.326
Per dag ZZP.2LVG incl.BH incl.DB
G 8.823
Per dag ZZP 3LVG incl.BH incl.DB
€ 14.641
€ 35.582
Per dag ZZP crisisopvang LVG (jeugd)
€ 3.655
Per dag vervoer dagactiviteit ZZP VG licht Toeslag woonzorg jeugd
C 2.097
Toeslag woonzorg jong volwassen
1
€ 1.357
Subtotaal
6
€ 58.646
6
€101.071
Totaal
30
€ 281.255
30
€ 270.148
* ZZP staat voor zorgzwaartepakket, BH is behandeling, DB is dagbesteding, VG staat voor verstandelijke beperking, LVG voor licht verstandelijke beperking 19 jeugdigen en jongeren met een pgb In 2012 hebben 19 jeugdigen en jongeren gebruik gemaakt van een pgb voor jeugd-lvg. De kosten hiervan zijn niet bekend, aangezien deze in het totale budget voor pgb voor AWBZ taken is opgenomen.
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
40
Jeugd-GGZ W a t is het? De jeugd-GGZ (Geestelijke Gezondheidszorg) biedt hulp aan kinderen en jeugdigen met psychosociale, psychische of gedragsproblemen die hun oorzaak vinden of mede vinden in een psychiatrische aandoening. Te denken valt aan ADHD, autisme, eetstoornissen, dyslexie etc. Het betreft hier behandeling en begeleiding van deze jeugdigen. De zorg is veelal ambulant, maar ook dagbehandeling en opname valt onder de jeugdhulp. W i e regelt het/biedt het aan? Eerstelijns psychologische zorg (ELP) wordt veelal geleverd door vrijgevestigde psychologen. Voor onze gemeente gaat het in 2013 om circa 22 vrijgevestigden en zo'n 13 andere organisaties. De grootste aanbieder is Rivierduinen. In 2013 heeft nagenoeg de helft van de jeugdigen en jongeren binnen de GGZ begeleiding en/of behandeling ontvangen van Rivierduinen. Omvang Tabel aantal jeugdigen en jongeren binnen jeugd-ggz (bron Vektis) t WÈSÊÈsÊm 90
88
88
336
355
321
426
443
409
792*
* dit betreft een uitvraag onder organisaties. Dit hoeven geen unieke cliënten te zijn. Een jeugdige of jongere die verschillende soorten zorg krijgt bij dezelfde aanbieder, wordt meerdere keren meegeteld. Vooral jeugd-ggz voor behandeling kort, eerstelijns ondersteuning en aandachtstekort-en gedragstoornissen In 2011 en 2012 is jeugd-ggz met name ingezet voor: behandeling kort: 114 cliënten in 2011 en 111 cliënten in 2012) eerstelijnszorg: 88 cliënten in 2011 en 2012 aandachtstekort/gedrag: 71 cliënten in 2011, 60 cliënten in 2012 In 2012 is ook vaak overige jeugd-ggz ingezet (61 cliënten). Kosten De kosten voor de jeugd-ggz bedroegen in 2013 (op basis van een regionale uitvraag bij organisaties) € 1.912.860. In waren de kosten € 2012 € 1.071.765 en in 2011 € 1.227.909 (op basis van Vektis-cijfers).
i
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
41
Deel 3 Participatiewet & Passend onderwijs
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
43
Wajong W a t is het? De Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wet Wajong) regelt een uitkering voor jonggehandicapten. Een jonggehandicapte die nu en in de toekomst niet kan werken, krijgt een volledige Wajong-uitkering. De uitkering is 75% van het wettelijk minimumloon. Als een jonggehandicapte gedeeltelijk kan werken, biedt de Wajong mogelijkheden voor aanvulling op het salaris. De wajong probeert jonggehandicapten aan passend werk te helpen. De Wajong zorgt voor ondersteuning tijdens een opleiding en voor een aanvulling op het loon. Voor wie is het? De Wajong is bedoeld voor mensen die op jonge leeftijd een langdurige ziekte of handicap hebben gekregen. Hierdoor hebben ze minder kans op een baan of krijgen minder loon. Een Wajong-uitkering is mogelijk vanaf 18 jaar en eindigt wanneer de AOW-leeftijd wordt bereikt. W i e regelt het/biedt het aan? De Wajong wordt uitgevoerd door het UWV (Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen). Omvang Vanaf 1 januari 2015 is de Wajong er alleen voor mensen die volledig en duurzaam niet kunnen werken. Het is de verwachting dat dit geldt voor 15% van de huidige Wajongers. Dat zou betekenen dat 85% van de huidige Wajongers onder verantwoordelijkheid van de gemeente komt. Voor Kaag en Braassem zou het dan om 153 personen gaan. Uit de cijfers blijkt echter dat in Kaag en Braassem op dit moment 10% van de Wajongers volledig arbeidsongeschikt is en niet de verwachte 15%. Dat zou betekenen, dat wellicht meer mensen, dan verwacht, onder verantwoordelijkheid van de gemeente komen. 8
162
90%
18
10%
180
100%
153
85%
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
44
Wsw W a t is het? De Wet sociale werkvoorziening (WSW) regelt dat arbeidsgehandicapten die door lichamelijke, verstandelijke of psychische beperkingen uitsluitend in staat zijn onder aangepaste omstandigheden arbeid te verrichten, kunnen werken op een zo regulier mogelijke en op hun individuele mogelijkheden aangepaste arbeidsplek in de sociale werkvoorziening. Om een beroep te kunnen doen op de WSW is een indicatie nodig. Met deze indicatie voor de sociale werkvoorziening kunnen mensen twee soorten werk doen: begeleid werk bij een bedrijf of werk bij een sociale werkplaats. In de sociale werkvoorziening wordt een gewoon salaris betaald. De hoogte van dit salaris is vastgelegd in Hoe hoog dit salaris is, staat de cao sociale werkvoorziening. Bij begeleid werk is het cao van de werkgever van kracht. Voor wie is het? De Wet sociale werkvoorziening (Wsw) is er voor mensen die door een lichamelijke, psychische en/of verstandelijke beperking niet in een 'gewone' baan kunnen werken, W i e regelt het/biedt het aan? De indicatiestelling voor de WSW wordt gedaan door het UWV. Kaag en Braassem is deelnemer in de Gemeenschappelijke Regeling Sociale Werkvoorziening Alphen aan den Rijn (SWA). De SWA voert de sociale werkvoorziening uit voor onze inwoners. Een aantal deelnemers werkt bij De Zijlbedrijven in Leiden en één persoon gaat naar het werkbedrijf in Utrecht. Omvang Tabel organisaties en omvang doelgroep sociale werkvoorziening 2012 1
.
.Vit'::
:
.
}
JBSEEP
47
70% 13%
'••il' i-,f
1
2%
10
15%
67
100%
Op dit moment maken 64 inwoners van onze gemeente gebruik van de sociale werkvoorziening.
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
45
Passend onderwijs W a t is het? De Wet passend onderwijs is op 9 oktober 2012 aangenomen door de Eerste Kamer. Als de wet op 1 augustus 2014 ingaat, krijgen scholen de zorgplicht om elk kind een goede onderwijsplek te bieden. In principe op de eigen school, eventueel met extra ondersteuning in de klas. Eén van de verwachte effecten is minder doorverwijzingen naar het speciaal onderwijs. Om aan alle kinderen daadwerkelijk een goede onderwijsplek te kunnen bieden, vormen reguliere en speciale scholen samen regionale samenwerkingsverbanden. De scholen in het samenwerkingsverband maken afspraken over de ondersteuning aan leerlingen en de bekostiging daarvan. De plannen hierover worden vastgelegd in zogenaamde "ondersteuningsplannen". De landelijke financiële ruimte om zo'n 70.000 kinderen in het (v)so te plaatsen, blijft bestaan. Gemeenten hebben hierin geen financiële verantwoordelijkheid. De gemeente moet er wel voor zorgen dat de plannen van het onderwijs afgestemd zijn op de nieuwe taken in het kader van de decentralisatie jeugd. W i e regelt het/biedt het aan? De scholen in Kaag en Braassem zijn verdeeld over twee samenwerkingsverbanden: Rijnstreek en Leidse regio. De gemeente stemt in deze twee regio's de ondersteuningsplannen van de samenwerkingsverbanden en het regionale beleidsplan jeugd "hart voor de jeugd" af. Omvang Op Holland Rijnlandniveau is het verwijzingspercentage naar speciaal onderwijs 1,7%, terwijl het landelijk streven 3% is. De verwachting is dan ook niet dat in onze regio of gemeente het verwijzingspercentage naar speciaal onderwijs verder zal afnemen. De belangrijkste doelstelling is het optimaliseren van "een onderwijsplek op maat", door meer dan nu in gesprek te zijn met de leerkracht, ouders en leerlingen zelf.
De 3D opgaven in beeld, actualisatie september 2014
46