drankenzo... Nummer 7 november 2013 Hoe staan Jaarverslag Bestuur en beheer kost geen Vermogens we ervoor? medezeggenschap kapitalen gaan op de schop

Nummer 7 november 2013 Een uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Drankindustrie

drankenzo...

Vermogens­ beheer kost geen ­kapitalen

Hoe staan we ­ervoor?

Jaarverslag 2012

Bestuur en ­medezeggenschap gaan op de schop

Voorwoord

Colofon

Rust en chaos

Drankenzo is een uitgave van ­Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Drankindustrie

De zomer ligt weer achter ons. Dat is traditiegetrouw altijd een rustige periode in pensioenland. Even geen vergaderingen, even geen nieuwe wet- en regelgeving die ingevoerd moet worden. Bestuur en uitvoering kunnen even uitblazen. Maar niet dit jaar. In juli werd voor het reces nog even snel de Wet versterking bestuur pensioenfondsen aangenomen (zie pagina 4). Dat betekent een grote wijziging in het bestuur van en de medezeggenschap binnen pensioenfondsen. Er komt een bestuurder namens gepensioneerden in het bestuur; de deelnemersraad en het verantwoordingsorgaan worden vervangen door een ander orgaan en het intern toezicht wordt anders vormgegeven. Allereerst zal het bestuur een nieuw bestuursmodel moeten kiezen. Daarna moeten nieuwe mensen gezocht en eventueel opgeleid worden. Een dergelijk proces moet zorgvuldig gebeuren en heeft tijd nodig. Die tijd wordt ons alleen niet gegund. Onze toezichthouder wil namelijk dat we alles op 1 april 2014 rond hebben. Is zo’n korte invoeringsperiode verantwoord? U mag het zeggen. Erger is het gebeuren rondom het nieuwe pensioencontract en de aanpassing van de fiscale wetgeving rondom pensioenen. Beide zouden per 1 januari 2015 moeten ingaan. Vooral rondom het nieuwe pensioencontract is er veel onduidelijkheid. De wet- en regelgeving eromheen zijn van groot belang voor de invoering. We kunnen pas iets invoeren als we weten aan welke eisen we moeten voldoen. Eerst moesten we kiezen: wordt het een nominaal contract of toch reëel? Nu heeft de staatssecretaris laten weten voor een tussenvariant te gaan. Hoe dat er precies uit gaat zien weten we alleen nog niet. Willen we het nieuwe contract per 1 januari 2015 invoeren, dan moeten wij nu toch wel snel aan de slag. Dat is moeilijk als je niet weet waar je aan toe bent… Vooralsnog is het onduidelijkheid troef. De staatssecretaris van Sociale Zaken heeft nu wel aangegeven welke kant zij op wil met de benodigde wetgeving, maar dat wil nog niet zeggen dat we nu weten waar we aan toe zijn. De uiteindelijke wetgeving laat nog wel even op zich wachten. Tot die tijd blijft de onzekerheid. Zolang Tweede en Eerste Kamer niet hebben ingestemd kan alles nog veranderen. De aanpassing van de fiscale mogelijkheden voor pensioenopbouw is nu onderwerp van politieke discussie tussen kabinet en Eerste Kamer. Het kabinet wil de maximale pensioenopbouw verlagen, de Eerste Kamer is kritisch. Gevolg is dat er nog steeds geen besluit is en zowel werknemers als pensioenfondsen in verwarring achterblijven. Als bestuur willen we voldoen aan wet- en regelgeving. We willen stappen maken, maar de politiek maakt het ons bepaald niet gemakkelijk. Qua wetgeving is het chaos op dit moment. Uit chaos kan soms iets moois ontstaan, maar het brengt risico’s met zich mee en vraagt veel van de mensen die het betreft. Daar zou best eens wat rekening mee gehouden mogen worden.

bpf dranken Postbus 1044 2280 GC Rijswijk Tel.: 070 - 306 11 90 Fax: 08422 - 62369 [email protected] www.bpfdranken.nl Drankenzo verschijnt twee maal per jaar in een oplage van circa 8.000 exemplaren. Drankenzo wordt gratis verzonden aan de deelnemers, werkgevers en gepensioneerden van bpf dranken. Redactie: bpf dranken Concept / Realisatie / Druk: Drecht Graphics, Dordrecht Informatie: Voor vragen of informatie over de artikelen kunt u terecht bij bpf dranken, tel. 070 - 306 11 90. Op werkdagen bereikbaar van 08.30 tot 17.15 uur. Of raadpleeg www.bpfdranken.nl Rechten: Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en / of andere auteursrechthebbenden. bpf dranken kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de volstrekte juistheid en volledigheid van alle in deze uitgave opgenomen teksten en beelden. Alle genoemde gegevens zijn onder voorbehoud. Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend. Waar in de tekst het woord ‘hij’ in algemene zin voorkomt, kan uiteraard ook ‘zij’ worden gelezen.

Inhoud

4 6 7 8 9 10

Bestuur en medezeggen­schap gaan op de schop

Vermogens­beheer kost geen kapitalen

12 13 14

Jaarverslag 2012

Pensioenrichtleeftijd naar 67 jaar Zijn jongeren het kind van de (pensioen)­ rekening?

Hoe staan we ­ervoor?

16

Misverstanden over pensioen

Bijna met ­pensioen? Weet wat te doen!

Column

Sector in de ­spotlight: gedistilleerd

17 18 19

Als de dood voor uw ­pensioen?

Nederlander weet weinig van ­pensioen

Nederlander wil langer werken bij lagere uitkering

Jacqueline Bergervoet, voorzitter

2

Drankenzo

Drankenzo

3

Actueel

Actueel verregaande bevoegdheden. Waar de deelnemersraad een adviesrecht heeft krijgt het belanghebbendenorgaan op veel onderdelen een goedkeuringsrecht. Pensioenfondsen die bestuurd worden door vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers en gepensioneerden moeten een verantwoordingsorgaan instellen. Dat orgaan bestaat uit werknemers en gepensioneerden; voor werkgevers is in de nieuwe situatie geen rol weggelegd als het gaat om medezeggenschap. Toezicht Op dit moment ligt het intern toezicht bij de visitatiecommissie. Zij beoordelen eenmaal per drie jaar het bestuur. Vanaf 1 juli volgend jaar zullen fondsen met een paritair of een onafhankelijk bestuur een raad van toezicht krijgen. Die raad bestaat uit tenminste drie deskundigen, die goedkeu-

Bestuur

Op 1 juli 2014 treedt de Wet Versterking bestuur pensioenfondsen in werking. Wat betekent dat

Toezicht

Medezeggenschap

Bij fondsen met zowel uitvoerende als niet-uitvoerende bestuurders wordt het intern toezicht neergelegd bij de nietuitvoerende bestuurders. Invoering Het bestuur van bpf dranken is druk bezig met het maken van keuzes en daarna het invoeren van al deze wijzigingen. In het volgende magazine leest u er meer over.

Paritair bestuur

Onafhankelijk bestuur

Paritair gemengd

Onafhankelijk gemengd

Omgekeerd ­gemengd

Deelnemers, werkgevers, gepensioneerden (paritair).

Bestuurders zijn onafhankelijk

Uitvoerende ­bestuurders paritair.

Zowel de uitvoerende als de niet-uitvoerende bestuurders zijn onafhankelijk.

Uitvoerende bestuurders zijn onafhankelijk.

Door niet-uitvoerende, onafhankelijke bestuurders (min. 3)

Door niet-uitvoerende, paritaire bestuurders.

Niet-uitvoerende bestuurders zijn onafhankelijk.

Evt. max. 2 externe bestuurders toegestaan.

Bestuur en medezeggenschap gaan op de schop

ringsrecht hebben op verschillende onderwerpen. Hun taak is toezicht te houden op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken in het fonds, toe te zien op adequate risicobeheersing en evenwichtige belangenafweging door het bestuur.

Raad van toezicht (verplicht voor bpf)

Raad van toezicht (verplicht voor bpf)

of

of

visitatiecommissie

visitatiecommissie

Verantwoordingsorgaan

Belanghebbendenorgaan

Door niet-uitvoerende, onafhankelijke bestuurders (min. 3)

Niet-uitvoerende bestuurders zijn paritair.

Voorzitter is onafhankelijk.

Verantwoordingsorgaan

Belanghebbendenorgaan

Verantwoordingsorgaan

voor bpf dranken? De Wet versterking bestuur pensioenfondsen heeft tot doel het bestuur, intern toezicht en de medezeggenschap binnen pensioenfondsen te verbeteren. Dat gebeurt door een aantal wijzigingen door te voeren. Bestuursmodellen Pensioenfondsen zullen moeten kiezen uit een vijftal bestuursmodellen. Op dit moment bestaat het bestuur meestal uit vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers. Dat noemen we een paritair bestuur. De deelnemersraad geeft vorm aan de medezeggenschap en het intern toezicht is neergelegd bij het verantwoordingsorgaan. Onder de nieuwe wet wordt het ook mogelijk een bestuur van onafhankelijke deskundigen in te stellen (het onafhankelijk bestuur) of een bestuur dat bestaat uit uitvoerende en

4

Drankenzo

toezichthoudende bestuurders. Op dat laatste model zijn weer variaties mogelijk.

Hoe is het nu geregeld? Bpf dranken kent nu de volgende organen:

Gepensioneerdenzetels Ook nieuw is dat gepensioneerden recht krijgen op bestuurszetels. Deze groep zou nu niet voldoende vertegenwoordigd zijn binnen het bestuur. Zij krijgen maximaal de helft van de zetels die nu aan werknemers toekomen. Hoe deze zetels ingevuld gaan worden moet nog uitgewerkt worden. Medezeggenschap Hoe de medezeggenschap wordt geregeld is afhankelijk van het gekozen bestuursmodel. Wordt het pensioenfonds bestuurd door onafhankelijke deskundigen, dan moet het een belanghebbendenorgaan instellen. Dat orgaan krijgt

Bestuur Het bestuur bestaat uit vertegenwoordigers van werknemers en werkgevers. Zij nemen de besluiten en zijn eindverantwoordelijk. Deelnemersraad De deelnemersraad bestaat uit deelnemers en gepensioneerden. Zij hebben adviesrecht op een groot aantal onderwerpen, zoals de wijziging van het pensioenreglement. Een bestuursbesluit op deze onderwerpen wordt pas definitief na een positief advies van de deelnemersraad.

Verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan bestaat uit werkgevers, werknemers en gepensioneerden. Zij geven jaarlijks een oordeel over het handelen van het bestuur, het gevoerde beleid en de beleidskeuzes voor de toekomst. Daarnaast hebben zij op een beperkt aantal onderwerpen adviesrecht. Visitatiecommissie De visitatiecommissie bestaat uit drie onafhankelijke deskundigen. Zij bekijken iedere drie jaar de wijze waarop het fonds wordt aangestuurd en beoordelen procedures en processen binnen het fonds.

Drankenzo

5

Financieel

Financieel

Hoe staan we ervoor? In Drankenzo… houden we u op de hoogte van

Vermogens­ beheer kost geen ­ kapitalen

de financiële situatie van bpf dranken. Hoe staat bpf dranken er nu voor? Dekkingsgraad De dekkingsgraad is de graadmeter voor de financiële gezondheid van een pensioenfonds en sterk afhankelijk van de rentestand. Hoe hoger de rente, hoe hoger de dekkingsgraad. Omdat de rente soms stijgt en soms daalt fluctueert ook de dekkingsgraad. De dekkingsgraad fluctueert in 2013 behoorlijk. Dit komt door de manier waarop de rente wordt verwerkt in de

dekkingsgraad. Voor de berekening van de verplichtingen moet namelijk een gemiddelde over de afgelopen drie maanden worden genomen. De bezittingen daarentegen worden gewaardeerd op de huidige rente. Sinds begin 2013 stijgt de rente licht. Die stijging werkt door de door politiek en toezichthouder opgelegde systematiek rechtstreeks door in de bezittingen,maar pas later in de

verplichtingen. Daardoor ontstaat een vertekend beeld en een beweeglijke dekkingsgraad. De verwachting is dat de rente en daarmee de dekkingsgraad laag zal blijven. Hierdoor zal het waarschijnlijk niet lukken om binnen afzienbare tijd weer op het herstelpad te komen. Toch ligt de dekkingsgraad naar verwachting eind 2013 boven de vereiste 104,6%.

Uw pensioenpremie wordt door bpf dranken belegd. Wie doet dat en wat kost het? Bpf dranken belegt uw pensioenpremie niet zelf, maar huurt hiervoor vermogensbeheerders in. Het is echter wel het bestuur van bpf dranken die bepaalt hoe er belegd wordt. Jaarlijks stelt het bestuur een zogenaamde normportefeuille vast. Daarin wordt vastgelegd hoeveel er belegd wordt in de verschillende beleggingscategorieën. Per beleggingscategorie wordt een externe vermogensbeheerder aangesteld. Bpf dranken belegt dus niet zelf. Die vermogensbeheerder ontvangt als vergoeding voor zijn diensten een vast percentage van het belegd vermogen in die beleggingscategorie. Er wordt dus geen prestatieafhankelijke beloning betaald. Daarmee wordt voorkomen dat vermogensbeheerders risico’s gaan nemen om zo hun fee te verhogen. Hoe hoog de fee is is afhankelijk van de beleggingscategorie en de door het bestuur gekozen strategie. Bij een pas-

6

Drankenzo

sieve strategie wordt belegd in indexfondsen. Dit brengt minder werk met zich mee voor de vermogensbeheerder en dus een lagere vergoeding. Bij een actieve strategie moeten markten worden gevolgd en beleggingen gekocht en verkocht. Dit vele werk wordt beloond met een hogere vergoeding. In 2012 bedroegen de totale vergoedingen aan vermogensbeheerders

€ 1,15 miljoen op een belegd vermogen van € 499 miljoen. De kosten bedroegen daarmee 0,23% van het belegd vermogen. Vermogensbeheer kost dus zeker geen kapitalen. Natuurlijk bekijkt het bestuur jaarlijks of de vermogensbeheerder een goede prestatie levert voor de betaalde vergoeding. Uw pensioenvermogen moet tenslotte renderen. Bezittingen (beleggingen) Dekkingsgraad =

Normportefeuille 2013 Aandelen 28,80% Vastrentende waarden 41,15% Vastgoed 3,21% Hypotheken 5,34% LDI-pools* 21,50% * beleggingen die zijn afgestemd op de karakteristieken van de verplichtingen van het fonds, metname wat betreft looptijdverdeling, rentegevoeligheid en eventuele inflatiegevoeligheid.

x100 Verplichtingen (opgebouwde pensioenen)

Wat betekent dit nu? Als de dekkingsgraad eind 2013 zoals verwacht boven de 104,6% uitkomt hoeft bpf dranken ook in 2014 geen pensioenkorting door te voeren. Het kabinet heeft dit onlangs besloten. Voor 2014 geldt namelijk een overgangsregeling: pensioenfondsen die in 2013 onder de vereiste dekkingsgraad zitten, maar boven de minimale dekkingsgraad hoeven niet te korten. Wellicht kan er zelfs weer voorzichtig geïndexeerd worden, als de financiële situatie dit toelaat.

Uiteraard kan de financiële situatie wel gevolgen hebben voor de premiehoogte en/of de opbouw voor 2014 en latere jaren. Het tekort moet immers wel weggewerkt worden. Op de hoogte blijven? De dekkingsgraad van bpf dranken wordt maandelijks vastgesteld. U kunt de dekkingsgraad vinden op onze website www.bpfdranken.nl.

Drankenzo

7

Pensioen

Column

Bijna met pensioen? Weet wat te doen! Nadert u de pensioenleeftijd? Dan wachten u een aantal belangrijke keuzes. We zetten ze voor u op een rijtje.

Wanneer wilt u met pensioen? In tegenstelling tot de AOW-leeftijd is de standaard pensioenleeftijd voor uw ouderdomspensioen (nog) 65 jaar. U kunt echter ook eerder met pensioen, namelijk vanaf uw 60e. Als u eerder met pensioen gaat krijgt u wel een lagere uitkering. Later met pensioen kan ook, maar niet later dan op 70-jarige leeftijd. Als u uw pensioen wilt uitstellen moet u wel door blijven werken tot uw gewenste pensioendatum. Stopt u na uw 65e met werken, dan gaat uw pensioen automatisch in. Bij uitstel geldt dat u juist een hogere uitkering krijgt. Hoeveel pensioen wilt u? Binnen de pensioenregeling van bpf dranken bouwt u ouderdomspensioen en partnerpensioen op. U heeft de mo-

8

Drankenzo

gelijkheid deze pensioenen tegen elkaar uit te ruilen. Zo kunt u: • Partnerpensioen geheel of gedeeltelijk omzetten in ouderdomspensioen. U krijgt dan een hoger ouderdomspensioen, maar bij uw overlijden is er geen of minder uitkering voor uw partner. • Ouderdomspensioen omzetten in partnerpensioen. Een gedeelte van uw ouderdomspensioen wordt dan gebruikt om het partnerpensioen te verhogen. U krijgt dan wel een lager ouderdomspensioen. • Uw pensioenuitkering laten variëren. U krijgt dan gedurende 5 of 10 jaar een hogere uitkering en daarna een lagere. Wanneer moet u beslissen? Voordat u met pensioen gaat ontvangt u gedurende een aantal jaren informatie

van ons over uw pensioenregeling en uw keuzemogelijkheden. Aan de hand van die informatie kunt u rustig nadenken welke keuzes voor u de beste zijn. Als u gebruik wilt maken van de keuze­ mogelijkheden dient u dat minimaal drie maanden vóór uw beoogde pensioendatum aan ons te melden. U kunt dit doen wanneer u de offerte voor uw pensioen van ons ontvangt. Wilt u eerder met pensioen? Meldt dit dan uiterlijk drie maanden vóór de gewenste pensioendatum bij ons. Let op, als u eenmaal een keuze heeft gemaakt is deze onherroepelijk. Denk dus goed na wat u wilt en vraag eventueel advies. Wilt u meer informatie? Neem dan contact op met onze uitvoerder, Servicekantoor AGH op telefoonnummer 070 3061190 of [email protected]. Wij helpen u graag!

Camino Zomers gaan veel mensen op reis. Ook ik. Ik heb een fietstocht gemaakt naar Santiago de Compostella. Zo’n 2425 kilometer, dwars door België, Frankrijk en Spanje. Ik wil mijn ervaringen tijdens deze zogenaamde ‘Camino’ graag met u delen.

zijn, alleen te denken aan vandaag. En morgen? Ik zie wel, ik laat me verrassen. Daarnaast ga ik onderweg, want daar heb ik nu heel veel tijd voor, steeds dieper nadenken; over zekerheden, veiligheid, geborgenheid.

Ik heb me goed voorbereid, in de voorgaande weken: zowel aan mijn conditie gewerkt als de route die naar Santiago leidt bestudeerd. Op 19 augustus vertrek ik voor mijn Camino. Naast mijn kleding en reisspullen heb ik ook mijn geliefden en geborgenheid bij me in mijn fietstassen.

Na de vele kleine hobbels in NoordFrankrijk komen de Pyreneeën in zicht. De hoogste toppen zorgen voor grote inspanningen. Wil je hoogtepunten meemaken, dan zul je ook dieptepunten moeten ondergaan. De beklimmingen zijn zwaar en omlaag is altijd te snel voorbij. Regen, wind of heel warm weer zijn zaken waar je helemaal geen invloed op kunt hebben. Ook dat is de Camino.

Na enkele dagen fietsen lijkt de afstand die ik nog moet afleggen oneindig groot. Mijn doel lijkt heel ver weg. Maar ik ervaar ook een vrijheid die ik thuis niet altijd heb. Daar moeten een heleboel dingen: werk, boodschappen enz. enz. Hier valt dat weg en zo ga ik me steeds vrijer voelen. Ik leer om te gaan met vrij

Maar dan, ineens, komt Santiago dichter bij. Het maakt niet uit of je snel gaat, hoeveel kilometers per dag je aflegt. Je eindbestemming, Santiago, ga je halen. Belangrijk is het juiste tempo en per dag de afstand afleggen die je aankunt.

Duizenden mensen leggen zo jaarlijks de Camino af. Te voet, te fiets of te paard. Het beleven van de Camino is niets anders dan leren omgaan met jezelf, je eigen krachten kennen. Daarbij komen de ontmoetingen die je hebt met je reisgenoten en de verhalen onderweg. Dat maakt deze reis heel uniek. Wat heeft dit verhaal nu met uw pensioen te maken? Een paar zaken zal ik eruit halen. Ook de weg naar uw pensioen is een reis. Als je jong bent duurt het nog heel lang voor je geld uit het pensioenfonds gaat ontvangen. Maar uw pensioen komt sneller dan u vermoedt. Ineens is het zover. Natuurlijk zijn er hobbels onderweg. Die zijn er in ieders leven, die heb je maar te overwinnen. Er zijn externe factoren, waar je niets aan kunt doen. Die heb je maar te aanvaarden. Maar u moet ook inschattingen doen. Is uw pensioen voldoende? En, daar begint mijn verhaal mee, zorg dat u goed bent voorbereid. Probeer zoveel mogelijk kennis te vergaren. Weet u iets niet? Dat is geen probleem; vraag het uw pensioenfonds! Lees dit magazine, kijk op de website. Ook de weg naar uw pensioen lijkt op mijn Camino. De eindbestemming is belangrijk, maar de voorbereiding en het afleggen van de weg ernaartoe minstens evenzo. Bon Camino, Herman in ’t Veen voorzitter deelnemersraad bpf dranken Wil je mijn hele verhaal over mijn ­Camino lezen? Kijk dan op herman-joop.blogspot.nl

Drankenzo

9

Intermezzo

Intermezzo

Sector in de spotlight: gedistilleerd Als pensioenfonds voor de drankindustrie ­bedient bpf dranken een viertal sectoren. In dit magazine en komende edities willen we die sectoren graag onder de aandacht brengen. Dit keer: gedistilleerde dranken. Gedistilleerde drank is drank verkregen door distillatie van ethylalcohol uit landbouwproducten. Gedistilleerde dranken hebben een alcoholpercentage van minimaal 15%. Zwak gedistilleerde dranken zijn alle alcoholhoudende dranken die geen bier of wijn zijn en minder dan 15% alcohol bevatten. Wettelijk mogen alleen natuurlijke ingrediënten worden gebruikt in gedistilleerde dranken. Het aantal verschillende soorten gedistilleerde dranken is zeer groot en zeer verscheiden. Wellicht de bekendste gedistilleerde drank in Nederland is jenever. Hoe wordt dat gemaakt? Volgens het oude procedé wordt jenever gemaakt door allereerst de basis grondstof te bereiden: moutwijn. Tegenwoordig wordt als voornaamste grondstof neutrale alcohol gebruikt, al bevat jenever nog altijd moutwijn als essentieel ingrediënt. Mouten Jenever wordt gemaakt van gerst, rogge en eventueel maïs. Het gerst wordt eerst tot mout verwerkt door het schoon te maken en te weken. Daardoor gaan de gerstekorrels ontkiemen. Vervolgens wordt het gerst gedroogd en vermalen tot moutmeel. Beslag maken In grote beslagketels wordt van het moutmeel beslag gemaakt. Het moutmeel wordt – onder voortdurend roeren -

10

Drankenzo

vermengd met heet water en rogge. Door de enzymen in het moutmeel wordt het zetmeel in het graan omgezet in suiker. Vergisten Na een paar uur bevat het beslag voldoende suiker. Na afkoeling wordt gist toegevoegd. Dit zet suikers om in alcohol. Binnen een week heeft het gist alle suiker in alcohol omgezet. Tijdens de vergisting wordt ook het aroma gevormd dat kenmerkend is voor de moutwijn. Het alcoholpercentage ­bedraagt nu 10%. Stoken Het beslag wordt nu gekookt in een distilleerketel. Hierdoor verdampt de alcohol. De alcoholdamp wordt afgevangen in een tweede ketel , waarin de damp condenseert. Na drie keer distilleren is het alcoholpercentage voldoende. Het uiteindelijke distillaat noemen we moutwijn. Bij een vierde distillatie worden jeneverbes en kruiden toegevoegd om de jenever zijn karakteristieke smaak te geven. Na distillatie bevat de moutwijn 47% alcohol. Tegenwoordig wordt hier dus gewone alcohol voor gebruikt en niet zozeer moutwijn. De alcohol wordt eventueel nogmaals gestookt over jeneverbessen en kruiden om deze te aromatiseren. Ook kunnen kruidenbuiltjes gebruikt worden om het eigen karakter en

smaak van jenever te geven. Hoe aromatisch of scherp de jenever is, hangt af van de receptuur en het voorgaande traject. Aan iedere jenever moet ook moutwijn zijn toegevoegd. Oude jenever moet wettelijk 15% moutwijn bevatten. Lageren Afhankelijk van het type jenever kan de drank ook nog gelagerd worden: rijping op eikenhouten vaten om op smaak te komen. Bottelen Tenslotte wordt de jenever met water aangevuld tot drinksterkte en gebotteld. Elke fles wordt voorzien van een etiket, verpakt en verzonden. Veel gedronken Jonge jenever is nog altijd het meest gedronken gedistilleerd. Maar ook whisky en likeur zijn populair. De top tien zag er in 2011 als volgt uit: % 1. Jenever 19,4 2. Whisky 14,9 3. Likeur 13,3 4. Rum 9,1 5. Wodka 6,0 6. Beerenburg 5,7 7. Vieux 5,4 8. Likorette 5,1 9. Bitter 4,9 10. Advocaat 3,0 Branchevereniging De importeurs en producenten van gedistilleerde dranken in Nederland zijn verenigd in de branchevereniging Spirits NL. Zij behartigen alle belangen van de gedistilleerd sector en vooral de producenten. Spirits NL is sinds 2013 de nieuwe naam van de VIP (Vereniging van Nederlandse Importeurs en Producenten van gedistilleerde dranken). Momenteel zijn er 24 leden, die tezamen ca. 85-90 % van de totale Nederlandse markt voor gedistilleerd bestrijken. Meer weten over gedistilleerd? Kijk eens op de websites van SpiritsNL (www.spiritsnl.nl) of het productschap dranken (www.pdcg.nl). Voor meer informatie over jenever kunt u ook prima terecht in het Nationaal ­Jenevermuseum te ­Schiedam (www.jenevermuseum.nl).

Drankenzo

11

Financieel

Financieel

Jaarverslag 2012 Op 3 juni jl. heeft het bestuur van

bpf dranken het jaarverslag 2012 vastgesteld.

Dekkingsgraad De dekkingsgraad is de verhouding tussen de bezittingen en de verplichtingen van een pensioenfonds. Bij een dekkingsgraad van 100% heeft het fonds precies voldoende vermogen om alle huidige en toekomstige uitkeringen te kunnen betalen. Van onze toezichthouder De Nederlandsche Bank moeten we daar bovenop nog een buffer van tenminste 5% aanhouden. Op 31 december 2012 bedroeg de dekkingsgraad van bpf dranken 108,4%. Dat is flink hoger dan het jaar daarvoor, dankzij goede beleggingsresultaten en de gewijzigde rente voor het berekenen van de verplichtingen. Doordat de dekkingsgraad flink steeg hoefde bpf dranken de pensioenen niet te korten. Kosten De uitvoeringskosten zijn in 2012 licht gestegen ten opzichte van het jaar daarvoor. Per (actieve) deelnemer/ gepensioneerde bedroegen de kosten voor het pensioenbeheer € 138,­tegen € 133,- in 2011. De kosten voor het vermogensbeheer namen licht af tot jaarlijks 0,23% van het belegd vermogen, exclusief transactiekosten. Voor dit bedrag int bpf dranken de premie bij 308 werkgevers, administreert de pensioenaanspraken van 4.263 actieve en 16.804 inactieve deelnemers, betaalt maandelijks 3.616 uitkeringen uit en beheert een vermogen van bijna € 500 miljoen. Ook de kosten voor advies en controle door actuaris, accountant en andere adviseurs (bijvoorbeeld op het

12

Drankenzo

gebied van vermogensbeheer of communicatie) zijn in dit bedrag meegenomen. Beleggingen Het belegd vermogen van € 499.237.000 is verdeeld over een aantal beleggingscategorieën: aandelen vastrentende waarden (obligaties) vastgoed overige beleggingen

€ 164.592.000 € 316.474.000 € 15.772.000 € 2.399.000

Het grootste deel van de portefeuille is dus belegd in relatief veilige staatsobligaties. Vanaf eind 2011 bestaat de obligatieportefeuille enkel nog uit staatsobligaties in Nederland en Duitsland, de meest kredietwaardige landen.

Herstel De ontwikkeling van de dekkingsgraad van bpf d ­ ranken verliep in 2012 niet geheel in lijn met het herstelplan. De dekkingsgraad bedroeg ultimo 2012 108,4%, terwijl dit ­volgens het herstelplan 109,9% moest zijn. Op 8 februari 2013 heeft het bestuur de evaluatie van het herstelplan bij De Nederlandsche Bank ingediend. Uit die evaluatie bleek dat het fonds nog voldoende herstelvermogen heeft. Het moet mogelijk zijn om op 31 december 2013 de minimaal vereiste dekkingsgraad van 104,6% te bereiken. Bpf Dranken hoefde daarom in 2013 niet de pensioenen te verlagen. Ook voor 2014 is geen korting aangekondigd Meer weten? U kunt het volledige jaarverslag vinden op onze website www.bpfdranken.nl.

Over de totale beleggingsportefeuille is een rendement gehaald van 14,32%.

Pensioenrichtleeftijd naar 67 jaar CAO-partijen in de drankindustrie hebben ­besloten de pensioenrichtleeftijd te verhogen van 65 naar 67 jaar. De pensioenrichtleeftijd is de pensioenleeftijd die fiscaal geldt als ingangsdatum van de uitkering. Deze datum wordt gebruikt voor de berekening van de uitkeringshoogte. Pensioenfondsen kunnen echter een andere ingangsdatum hanteren. De uitkering wordt dan omgerekend naar die afwijkende ingangsdatum. Dit maakt de pensioenregeling wel lastiger uitvoerbaar. Op dit moment is de pensioenrichtleeftijd 65 jaar. Bpf dranken hanteert

deze leeftijd ook als ingangsdatum voor uw pensioen. Vanaf 1 januari 2014 wordt de pensioenrichtleeftijd wettelijk verhoogd naar 67 jaar. CAOpartijen in de sector hebben besloten ook de ingangsdatum van de pensioenen van bpf dranken aan te passen naar deze nieuwe pensioenrichtleeftijd. Zo blijven de kosten beperkt en de regeling uitvoerbaar. Dit houdt in dat vanaf 1 januari 2013 uw pensioen een standaard ingangsdatum van 67 jaar zal hebben. Door

de hogere pensioenrichtleeftijd zult u meer pensioen opbouwen, mits u inderdaad tot uw 67ste doorwerkt. U werkt dan immers twee jaar langer. U behoudt echter ook de mogelijkheid om uw pensioen eerder in te laten gaan. Indien u wilt kunt u dus nog steeds op uw 65ste - of zelfs eerder met pensioen. Eind 2013 ontvangt u van ons een brief met meer informatie over de aanpassing van uw pensioen.

Drankenzo

13

Generaties

Generaties

Zijn jongeren het kind van de (pensioen)­ rekening? De deelnemerspopulatie van bpf dranken bestaat uit verschillende generaties. In een van de vorige magazines hebben we een beeld geschetst van de babyboomers. Nu zijn de jongeren aan de beurt. Lui, passief, individualistisch. De benamingen voor jongeren zijn zelden positief. Elke generatie vindt dat de generatie na hen het véél gemakkelijker heeft gehad. Maar geldt dat ook voor de huidige jongeren? Komen zij in een gespreid bedje? Generaties Voor het gemak definiëren we jongeren hier als degenen die na 1970 geboren zijn. Deze generaties (zie kader) zijn in de regel in relatieve welvaart opgegroeid, zeker in vergelijking met de na-oorlogse generatie. De pragmatische generatie waren de kinderen van de babyboomers. Zij groeiden op in een tijd van welvaartsstijging. Hun ouders waren weliswaar niet altijd hoog opgeleid, maar profiteerden wel van een gunstige arbeids- en huizenmarkt. Daardoor waren zij in staat hun kinderen een zorgeloze jeugd en een goede opleiding te geven. De ouders van generaties Y en Z waren minder gelukkig. Zij betraden de arbeidsmarkt in een tijd van economisch verval, na de tweede oliecrisis. Banen waren schaars en huizen duur. Later, in de jaren 90, keerde het tij en deelden

14

Drankenzo

ook zij en hun kinderen in de toenemende welvaart. Onderwijs en arbeidsmarkt Jongeren profiteren duidelijk van het verbeterde onderwijs. Het percentage jongeren met een universitaire of HBO-opleiding neemt toe, het aantal jongeren met een lage opleiding neemt af. Met een goede opleiding betraden zij in de jaren 90 de arbeidsmarkt. Het was een tijd van economische groei, die aanhield tot grofweg 2000. Daarna viel de economische groei sterk terug, om uit te monden in de huidige financiële crisis. Werkeloosheid, onzekerheid over werk en inkomen en minder goede toekomstperspectieven zijn nu de realiteit. Pensioen Op pensioengebied zit het de jongeren niet zo mee als voorgaande generaties. Pensioenpremies stijgen en premiekortingen, zoals voorgaande generaties nog wel kregen, zitten er voorlopig niet meer in. De solidariteit tussen generaties staat onder druk en het is dus maar de vraag of jongeren van die solidariteit kunnen profiteren als zij ouder zijn. Hun pensioenopbouw zal sowieso lager zijn als het kabinetsplan om de pensi-

Jongeren die na 1970 zijn geboren kunnen oenopbouw te beperken doorgaat. Daarnaast zullen zij in de toekomst de stijgende kosten van de AOW moeten betalen. Er ligt dus veel op hun schouders. Zij zullen niet alleen voor zichzelf moeten zorgen, maar ook (gedeeltelijk) voor voorgaande generaties. Dat was vroeger niet anders, maar toen waren er voor elke oudere wel meer jongeren om de kosten over te verdelen. Door de vergrijzing neemt het aantal ouderen immers toe en het aantal jongeren juist af. Is het dan alleen maar kommer en kwel voor jongeren als het om hun pensioen gaat? Natuurlijk niet. Nederland heeft een goed pensioenstelsel. Daardoor zullen ook jongeren een toereikende oudedagsvoorziening hebben, zeker in vergelijking met andere landen. Ze moeten er alleen wel rekening mee houden dat hun pensioen misschien niet zo hoog is als zij graag zouden zien. Zeker voor jongeren geldt dat zij de vinger aan de pols moeten houden als het om hun pensioenopbouw gaat. Dus jongeren, lees dat Uniform Pensioenoverzicht (UPO), denk erover na en onderneem zo nodig actie!

­worden onderverdeeld in een drietal generaties*: De pragmatische generatie (geboren tussen 1970 en 1985) De pragmatische generatie werd vrijgelaten in hun keuzes, hadden veel mogelijkheden en zelfontplooiing stond centraal. Levensgeluk, ‘je eigen ding doen’ en jezelf zijn werden de belangrijkste waarden. Deze generatie werd ook de patatgeneratie genoemd, want door de onderhandelingscultuur en het gebrek aan dwang en verplichtingen, verviel een deel van de jongeren snel in passiviteit. Generatie Y (geboren tussen 1980 en 1994) Deze generatie wordt ook wel de grenzeloze generatie, ­generatie Einstein, generation next, digitale generatie, screenagers, game generation, milleniumgeneratie, prestatiegeneratie of echoboomers (kinderen van de baby­ boomers) genoemd. Dit is de huidige generatie (oudere) jongeren, die opgroeien in een decennium van terreurdreigingen en milieuproblemen, maar ook in economische welvaart en sterke technologische vooruitgang. Ze voelen zich zelfverzekerd en zijn al vroeg actief op internet. Marketeers hebben de huidige generatie jongeren ook negatief getypeerd. Bijvoorbeeld als ‘achterbankgeneratie’, omdat alles voor hen geregeld is door hun ouders. Of de ‘Peter Pan’ generatie: jongeren lijken nooit volwassen te worden. Haaks op deze negatieve beelden staat het beeld van de prestatiegeneratie. Generatie Y wil authentiek, speciaal en creatief zijn. Deze jongeren groeien veelal op in luxe

en kennen daardoor grenzeloze ambities. Dit resulteert in een groeiend aantal jonge ondernemers, ambitieuze werknemers en allerhande bijzondere prestaties van jongeren op verschillende gebieden. Wel blijkt dat niet alle jongeren kunnen voldoen aan de door zichzelf geschepte ­verwachtingen. Generatie Z (geboren tussen 1990 – 2000) De generatie Z, netgeneratie, generatie I, iGeneration, of generatie Yi bestaat uit de jongste jongeren van vandaag. Het verschil tussen generatie Y en Z is dat de eerste ­geboren is voor het digitale tijdperk en zich nog een maatschappij zonder internet kan voorstellen. Voor de generatie Z is het internet vanzelfsprekend; zij kunnen zich geen leven zonder voorstellen. Deze jongeren worden ook vaak ‘digital natives’. Ook de generatie na Z is inmiddels al geboren, namelijk in de periode tussen 2000 en 2010. Naar verwachting zal deze generatie ‘alpha’ of ‘Google kids’ gaan heten. Een generatie die geboren is in een economische crisis en naar verwachting nog meer (technologische) kennis ontwikkelt dan eerdere generaties. * Deze onderverdeling is opgesteld door de Nederlandse socioloog Henk Becker.

Drankenzo

15

Pensioen

Pensioen

Misverstanden over pensioen Pensioen is moeilijke materie. Daarom bestaan er nogal wat misvattingen over. We zetten er een

bepalen van de waarde van de verplichtingen rekenen met 2,5% rente. In 2007 was dat nog ruim 4,0%. “Pensioenfondsen zijn slechte beleggers.” Bpf dranken heeft in 2012 een beleggingsrendement behaald van 14,32%. Dat is een rendement waar menig particulier belegger jaloers op kan zijn. Ook veel andere fondsen haalden rendementen van meer dan 10%. In voorgaande jaren waren de beleggingsopbrengsten net zo goed.

aantal op een rijtje.

“Ik kan mijn pensioen beter zelf bij elkaar sparen.” Sparen zal nooit het rendement opleveren dat u bij een pensioenfonds krijgt (zie ook “Pensioenfondsen zijn slechte beleggers”). Omdat de rente op dit moment onder de inflatie ligt wordt uw spaargeld jaarlijks zelfs minder waard. Tel daar nog bij dat u 1,2% vermogensrendementsheffing betaalt over uw spaargeld boven € 20.000 (€ 40.000 voor partners) en het zal u duidelijk zijn dat sparen te weinig oplevert. Dat betekent

een karig pensioen, zeker als u het geluk hebt erg oud te worden, en weinig pensioen voor uw nabestaanden als u komt te overlijden. Natuurlijk kunt u ook banksparen of zelf beleggen. Maar ook daarvoor geldt dat u daarmee minder zult opbouwen dan bij bpf dranken. “Die pensioenfondsbestuurders worden dik betaald van mijn premies.” De bestuurders krijgen per vergadering een vergoeding. Bij bpf dranken bedraagt die vergoeding € 770,-. Dat lijkt veel geld voor een vergadering, maar elke vergadering kost inclusief voorbereiding wel zo’n 10 uur. Veelal gaat de vergoeding ook naar de organisatie die het bestuurslid afvaardigt. Bestuursleden worden dus zeker niet rijk van hun bestuursfunctie.

Als de dood voor uw ­pensioen? Er is de afgelopen decennia veel onderzoek gedaan naar de relatie “Ik krijgt minder terug dan ik heb betaald.” Grofweg krijgt een werknemer die nu met pensioen gaat vier keer zoveel uitgekeerd als er aan premie is ingelegd. Die ingelegde premie is meestal ook nog voor een groot deel door de werkgever betaald. Van de uitkering is dus maar zo’n 10% door de werknemer zelf ingelegd. Het overige is verdiend met beleggen.

16

vermogen van pensioenfondsen stijgt nog steeds. Ook dat van bpf dranken.

Geldt dit ook voor jongeren? Jazeker. Misschien zullen de komende jaren de beleggingsrendementen lager zijn, maar ook zij krijgen hun ingelegde premie dubbel en dwars terug.

Waarom moeten veel fondsen dan toch korten? Dat komt omdat de verplichtingen (de ingegane en toekomstige pensioenuitkeringen) sneller stijgen dan het vermogen. Daarvoor zijn twee oorzaken aan te wijzen. Mensen worden steeds ouder. Er moet dus ook langer uitgekeerd worden. Veertig jaar geleden trok men gemiddeld 7 jaar pensioen, inmiddels is dat al 20 jaar geworden. Er is dus veel meer vermogen nodig om eenzelfde maandelijkse uitkering te bekostigen.

“Voor mij is er straks geen pensioen meer.” Veel mensen denken dat de pensioenpotten leeg raken. Integendeel, die potten waren nog nooit zo vol. Het belegd

Belangrijker nog is de zogenaamde rekenrente waar pensioenfondsen vanuit moeten gaan. Hoe lager die rente, hoe lager de dekkingsgraad. Pensioenfondsen moeten nu bij het

Drankenzo

tussen pensioen en overlijden. Heeft een gepensioneerde meer kans om te sterven dan iemand die blijft werken?

Een deel van de wetenschappelijke literatuur wijst daar inderdaad op. Vroeg met pensioen gaan is ongezond en soms zelfs dodelijk. Econoom Sweder van Wijnbergen en medicus Kees Klinkhamer zetten de onderzoeken drie jaar geleden in NRC Handelsblad op een rij. Hun conclusie: ‘Werken bevordert een goede fysieke en mentale gezondheid. (…) Doorwerken is gunstig voor je levensverwachting.’ Dat is ook het eindoordeel in een recent onderzoek van drie economen van de Universiteit van Zürich. Althans, voor mannen. Want voor vrouwen vinden ze geen effect van vroegpensioen op sterftekans. De boodschap lijkt duidelijk: wil je oud worden, dan kun je beter wat langer doorwerken. Maar zoals wel vaker het geval is zijn er ook wetenschappers die precies het tegendeel beweren: lang werken maakt ziek, wie eerder met pensioen gaat leeft juist langer. Dit jaar werden de resultaten van een grootschalig onderzoek onder vroeg gepensioneerde ambtenaren gepubliceerd. Vroegpensioen verlaagde de kans om binnen vijf jaar te sterven met ruim 42 procent. Die lagere overlijdenskans heeft waarschijnlijk te maken met stress. Niet werken betekent minder stress, dus ga je er minder snel dood aan. Kortom, de meningen zijn verdeeld. Het is dus misschien nog wat te vroeg om als de dood te zijn voor uw pensioen.

Drankenzo

17

Pensioen

Actueel

Nederlander weet weinig van pensioen Nederlanders zijn slecht op de hoogte van ­pensioenen, blijkt uit onderzoek door platform Wijzer in Geldzaken. Slechts een derde zegt te weten wat hun pensioenregeling inhoudt en hoe hoog hun pensioen zal zijn. Slechts tien procent van de ondervraagden maakt geregeld tijd vrij om zich te verdiepen in de eigen pensioensituatie. Een kwart doet dat nooit. Ruim de helft realiseert zich dat het nodig is om zich nu al in het pensioen te verdiepen, om eventueel in te kunnen grijpen. Ook realiseren veel werknemers zich niet dat zaken als een scheiding gevolgen heeft voor het pensioen. Wat een nabestaandenpensioen is weet slechts een kwart. U verdiepen in uw pensioen hoeft niet veel tijd te kosten. Actieve deelnemers krijgen ieder jaar een Uniform

18

Drankenzo

Nederlander wil langer werken bij lagere uitkering Uit onderzoek van de Universiteit

Pensioenoverzicht (UPO). Het is belangrijk dit UPO door te lezen. Zo weet u snel hoeveel pensioen u heeft opgebouwd en hoe hoog het pensioen zal zijn dat u bij pensionering ontvangt. Ook het nabestaandenpensioen komt in het UPO aan de orde. Wilt u meer weten? Dan kunt u informatie vinden op onze website www.bpfdranken.nl of contact opnemen met de uitvoerder van de pensioenregeling, Servicekantoor AGH. Zij zijn bereikbaar op telefoonnummer 070 306 11 90 of e-mailadres [email protected].

van Tilburg blijkt dat Nederlanders langer doorwerken als zij daarvoor worden beloond met een hogere uitkering. De gewenste pensioenleeftijd blijkt sterk afhankelijk van financiële prikkels.

Ligt de pensioenuitkering bij 65 jaar op 70% van het laatstverdiende loon, dan gaat de helft van de werknemers op 65-jarige leeftijd met pensioen. Een op de vijf houdt er uiterlijk op zijn 63ste mee op, eenzelfde aantal werkt door tot zijn 67ste. Als de pensioenuitkering met 10% wordt verlaagd blijken Nederlanders best drie maanden langer te willen doorwerken. Wordt de uitkering met 10% verhoogd, dan wil men juist drie maanden eerder met pensioen. De Tilburgse hoogleraar econometrie Arthur van Soest, die het onderzoek uitvoerde concludeert dat werknemers in Nederland klaar zijn voor een flexibel pensioenstelsel. Hij merkt daar wel bij op dat het onderzoek alleen onder werknemers is gehouden. Of werkgevers ook mee willen werken aan flexibele pensionering is niet onderzocht.

Drankenzo

19

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Drankindustrie

Samen met bpf dranken zorgen voor een goed pensioen Pensioen is geen makkelijke materie. Dat begrijpen wij maar al te goed. Daarom helpen we u graag als u vragen heeft. Wilt u meer weten over • uw pensioenuitkering? • partner- en wezenpensioen? • facturen? • waardeoverdracht? • aanvullende pensioenregelingen? • of iets anders?

Neem dan gerust contact op met onze uitvoerder, Servicekantoor AGH. Bpf dranken Postbus 1044, 2280 GC Rijswijk Telefoon: 070 306 11 90 Fax: 08422 62369 E-mail: [email protected] Of kijk eens op onze website. Daar vind u algemene informatie over uw pensioenregeling.

www.bpfdranken.nl