Verslag van de openbare vergadering van de Wmo-raad d.d. 18 december 2012 Aanwezig: mw. C. Warmerdam-van der Ende, mw. A.S. van Kuijen-Cornelis (gespreksleider), de heer S.H. Visser, W.A. Reitsma (secretaris), mw. Y.Bink-Winterkamp, de heer C. Dekker, mevr. J.F. Wieringa, mevr. C.C.M. Koning, mevr. Th. Waterkamp, de heer A.T.M. Hijdra,dhr. J.E. Bogaers Afwezig m.k.: dhr. J.J. Ramekers (voorzitter), mw. A.J. B. Luiten, dhr. E.W.H. de Kievit, Voorts aanwezig: mevr. M. van Leuveren, senior beleidsmedewerker AWBZ-Wmo en mevr. E. Loeters, trainee gemeente Zoetermeer Voorts aanwezig: OSO, vert. Platform Wmo Den Haag, belangstellende bewoners Agenda: 1. Opening en vaststelling agenda 2. Scheiden wonen en zorg 3. Ernstige zorgen van gemeenten over maatregelen Regeerakkoord 4. Ingekomen post 5. Verslag van de openbare vergadering van 13 november jl. 6. Mededelingen 7. Rondvraag en sluiting
1. Opening en vaststelling agenda Mw. Van Kuijen is bereid gevonden de vergadering technisch te leiden bij afwezigheid van voorzitter en plv. voorzitter. Besloten wordt de agenda om te zetten. Begonnen wordt met het thema scheiden wonen en zorg. 2. Scheiden wonen en zorg Lid van de Wmo-raad , de heer Bram Hijdra, heeft een presentatie over het beleid van scheiden van wonen en zorg voorbereid. Deze presentatie is als bijlage bij dit verslag opgenomen. In zijn presentatie werpt de heer Hijdra een aantal vragen annex conclusies op. Het beleid is volop in verandering. Scheiden wonen en zorg, de decentralisaties, de marktwerking. De veranderingen grijpen ook in elkaar of op elkaar in. Het is een complex proces. Hij vraag zich af of er niet teveel in één keer en te snel moet worden veranderd. Het beleid scheiden van wonen en zorg heeft naast financiële redenen ook het doel om de burger meer keuzevrijheid te geven. Willen burgers dat wel en kunnen ze ook weloverwogen een keuze maken? Mensen die nu een AWBZ-eigen bijdrage betalen voor wonen en zorg in een verzorgingstehuis of verpleeghuis, gaan in de toekomst gewoon huur betalen en kunnen de benodigde zorg (zelf) inkopen. Menigeen zal daar hulp en ondersteuning bij nodig hebben. Scheiden van wonen en zorg vindt plaats via een herstructurering van de AWBZ en een gewijzigde financiering van de wooncomponent. Met ingang van 2013 zullen mensen met een zorgbehoefte ter grootte van zorgzwaartepakket 1 en 2 geen indicatie meer kunnen krijgen voor een verzorgingstehuis. Men zal met deze zorgbehoefte thuis moeten blijven wonen, hetgeen overigens de wens van nagenoeg iedereen is. Het kabinet wil binnen afzienbare tijd de indicaties voor de zorgzwaartepakketten 3 en 4 ook uit de AWBZ schrappen. Bij deze Verslag van de openbare vergadering van de Wmo-raad van 18 december 2012 1
indicaties kan men zeker de vraag stellen of iemand met deze zorgbehoefte nog zelfstandig thuis kan blijven wonen. Voor de zorgaanbieder treden er onzekere tijden aan. Exploitanten van verzorgingstehuizen vrezen leegstand c.q. de verhuurbaarheid van de kamers in de huidige verzorgingstehuizen, bv. als de locatie minder aantrekkelijk is of de kamers lang geleden zijn gebouwd. Zij staan voor de vraag hoe zij de verhuurbaarheid van deze kamers (of appartementen) in stand kunnen houden of verhogen. Er zijn mogelijk investeringen nodig. Zorginstellingen zijn geen vastgoedexploitanten. Samenwerking met bv. woningcorporaties zal in de meeste gevallen nodig zijn. Voor de gemeenten zijn er ook gevolgen. Het beroep op Wmo-voorzieningen (huishoudelijke hulp, woningaanpassingen) zal bijvoorbeeld toenemen. Mevrouw Warmerdam merkt op dat investeringen in domotica zeer kunnen helpen om mensen langer en verantwoord thuis te laten wonen. De gemeente heeft hier alle belang bij dat dat beleid gemeentebreed tot uitvoering komt. Presentatie gemeente over scheiden van wonen en zorg door Evelien Loeters. De presentatie is als bijlage bij dit verslag opgenomen. Mevrouw Loeters gaat in op de beleidsmaatregelen die op landelijk niveau zijn genomen, vervolgens op de stand van zaken in Zoetermeer en tenslotte op het plan van de aanpak van de gemeente. De kosten voor de gemeente op Wmo-gebied zullen toenemen. Er is een doorraming opgesteld van de toename van de zorgvraag in verband met de maatregelen. Uitgaande van de huidige situatie is berekend welk percentage ouderen nu geïndiceerd is voor ZZP 1 t/m 3. Dit blijkt 6,5% van de 65-plussers te zijn. Met dit % zijn de doorramingen opgesteld. Mevrouw Wieringa vraagt zich af of 6,5% van de categorie 65-plussers niet in een te hoge raming resulteert. Zou het beter zijn af te zetten tegen de categorie 80+? Mevrouw Loeters antwoordt dat deze methodiek door meerdere gemeenten in deze regio wordt toegepast. Zij is ook in de lijn met die van Deloitte. Wat betekenen de maatregelen voor de cliënten? Zorgaanbieders hebben de gevolgen en/of risico’s aangegeven: • Kans op vervuiling en vereenzaming • Kan iemand een goede en betaalbare woning vinden • Gebruik van het eigen netwerk als dat er niet is of ver weg. Wat kunnen zorgaanbieders doen om hun aanbod af te stemmen op deze veranderingen? • Netwerk ontwikkelen en/of ondersteunen • Samenwerken met andere partijen • In dit voorstadium al experimenteren met het scheiden van wonen en zorg door huur te laten betalen. Wat kan de gemeente doen? • Uitvoering van gemeentelijke regelingen en voorzieningen afstemmen op deze veranderingen. Zoals HH, Wmo en schuldhulpverlening. Ook de gemeente vraagt zich af of de keuzevrijheid die aan dit beleid ten grondslag ligt, er wel echt is. Het beleid kan ook eenzaamheid in de hand werken.
Verslag van de openbare vergadering van de Wmo-raad van 18 december 2012 2
Plan van aanpak De gemeente heeft de bestuurders van de (zorg)instellingen in Zoetermeer bij elkaar geroepen om te overleggen over de aanpak van dit beleid in Zoetermeer. Gezamenlijk is een prioriteitenlijst opgesteld waarmee een drietal expertgroepen aan de slag gaan. Het kader wordt gevormd door het Wmo-beleidsplan met als grote pijlers wijkgericht, integraal en zelfredzaamheid als doel van de hulp en ondersteuning. De expertgroepen zullen medio 2013 met hun advies t.b.v. het partneroverleg komen. Daarna zal het Partneroverleg Maatschappelijke Ondersteuning daarover een keuze maken en B&W een voorstel doen. In het Partneroverleg zitten tal van bestuurders en instellingen (o.m. de wethouder, stichting Eerstelijns gezondheidszorg, woningcorporaties, MEE, Zorgvragersraad). De heer Hijdra vraagt of in de raming van een toename in de vraag naar HH ook is meegenomen het voornemen van het kabinet om de collectief gefinancierde HH via de Wmo te gaan beperken tot alleen mensen met een laag inkomen. Hij vindt wel dat de grootste gevolgen, effecten en risico’s van het beleid van scheiden van wonen en zorg in termen van het wonen en de woningmarkt merkbaar zullen zijn. Mevrouw Van Leuveren antwoordt dat de gemeente bezig is alternatieven voor de HH te ontwikkelen. Ook dat zal van invloed zijn op hoe in de behoefte zal worden voorzien. De instroom in de HH als gevolg van het schrappen van de ZZP1 en ZZP2 is al langer bezig. Ook dit effect zit in de stijging van de vraag naar HH bij de gemeente. Mevrouw Bink: Iedere oudere wil zelfstandig thuis blijven wonen, zo lang mogelijk. Vroeger woonden mensen thuis zonder huishoudelijke hulp. Men regelde dat zelf met familie, kinderen,e.d. Nu is er een aanbod van huishoudelijke hulp en gaan wij het evt. ontbreken van HH een probleem vinden. Mevrouw Van Kuijen zegt dat in het nieuwe Wmo-beleid gekeken wordt naar eigen kracht, zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid. Hiervan uitgaande wordt er gekeken wat er dan nodig is. Veel burgers zijn hier nog niet aan gewend. Mevrouw Wieringa wijst op het al langer bestaande beleid van dienstencentra voor ouderen met de eerstelijnszorg in de buurt. Deze centra kunnen een goede functie vervullen in het nieuwe Wmo-beleid. Mevrouw Van Leuveren geeft aan dat er geen blauwdrukken bestaan. Zij wil met aanbieders overleggen over wat er in de wijken nodig is en hoe dat ’t beste georganiseerd kan worden tegen een betaalbare prijs. De gemeente overlegt met aanbieders. Overlegt zij ook met cliënten? Cliënten weten nog te weinig van de nieuwe beleidsontwikkelingen. Het is noodzakelijk burgers c.q. cliënten te informeren over beleid en gevolgen daarvan. De heer Graniewski (OSO) merkt op dat OSO en Wmo-raad regelmatig informatie uitwisselen. De OSO peilt regelmatig de leden. Er komt een verslagje aan over de enquête die de OSO onder de leden heeft gehouden over o.a. woonwensen van ouderen. Voorts is vanuit de ouderenbonden een panel dat zich bezighoudt met wonen en woonwensen. Hij pleit er voor dat OSO ook gaat deelnemen aan het Partneroverleg Maatschappelijke Ondersteuning, naast de combinatie van ZVRZ en het Platform gehandicapten. Mevrouw Van Leuveren geeft aan de gemeente een communicatieplan in voorbereiding heeft. Op allerlei manieren zal het publiek geïnformeerd worden over het nieuwe beleid en wat men daarvan kan verwachten. Organisaties dragen deze boodschap over de aanstaande veranderingen ook wel uit.
Verslag van de openbare vergadering van de Wmo-raad van 18 december 2012 3
Mevrouw Van Kuijen onderstreept het belang van communicatie over de veranderingen. Zij pleit er voor dat de gemeente dat samen met de Wmo-raad opzet. De heer Graniewski merkt op dat boodschappen ’t meest effectief te communiceren zijn als mensen ermee te maken krijgen. Met deze wetenschap als uitgangspunt is herhaling van boodschappen noodzakelijk. Mevrouw Warmerdam vindt dat met de deelname van MEE in het Partneroverleg niet de opvattingen van de doelgroep ouderen voldoende zijn vertegenwoordigd. Een bredere afvaardiging van cliënten in het Partneroverleg is gewenst. Zij ondersteunt het voorstel om de OSO ook op te nemen. Ook kan worden gekeken naar cliëntenraden van instellingen. Meerdere leden ondersteunen het voorstel om ook de OSO in het Partneroverleg op te nemen. Mevrouw Van Leuveren zal het verzoek meenemen en daarop terugkomen. Van belang is ook te melden dat de gemeente bezig is met een strategisch huisvestingsgplan waarin de behoefte aan ZZP5 (pg-indicatie) aan de orde zal komen. De heer Dekker pleit er voor om de discussie over scheiden van wonen en zorg zorgvuldig te voeren en niet te beperken tot de slogan dat verzorgingstehuizen worden afgeschaft. Dat is nl. niet het geval. Ouderen vinden het doorgaans prettig om bij elkaar. Dat maatschappelijk beeld moeten wij overeind houden. Mevrouw Van Leuveren vindt de keuzevrijheid een belangrijk punt. Het is ook een dilemma, daarbij denkend aan bijv. het PGB. Zij streeft er naar een goede balans te zoeken tussen efficiënt aanbod en individuele keuzevrijheid van cliënten. Varianten kunnen daarin voorzien. De heer Hijdra vindt dat de keuzevrijheid eigenlijk een utopie is. Een organisatie zal niet snel andere aanbieders toelaten. Mevrouw Waterkamp merkt op dat tijdens een bijeenkomst van Zorgbelang de uitspraak is gedaan dat de kwaliteit van geboden zorg uiteindelijk belangrijker is dan de keuzevrijheid van de cliënt. 3. Ernstige zorgen gemeenten over maatregelen Regeerakkoord De gemeente Den Haag heeft naar de Tweede Kamer toe haar zorgen uitgesproken over o.a. het voorgenomen beleid over de HH. Ook het ontslag van medewerkers van de thuiszorg in Rotterdam is zorgwekkend. Speelt dat ook in Zoetermeer? Het Regeerakkoord heeft niet alleen gevolgen voor Wmo-voorzieningen als de HH. Wat gebeurt er met de dagactiviteitencentra en de vervoersregelingen die daarvoor van toepassing zijn. Dit komt onder druk te staan. De Wmo-raad zou ook naar de gevolgen van de Participatiewet moeten kijken. Wat gebeurt er met mensen die een Wajong-uitkering hebben os die werken van een sociale werkplaats? Al deze maatregelen leggen ook druk op de thuissituatie,niet in de laatste plaats bij de mantelzorg. Het Regeerakkoord zal nog verder worden uitgewerkt. Wat gaan aangekondigde maatregelen precies inhouden? Wij zullen ons moeten inspannen om de gevolgen ervan in kaart te brengen en de voor- en nadelen van maatregelen voor het voetlicht te brengen. Dat moeten wij ook publiceren om mensen te informeren over wat er aankomt. Is de rechtsongelijkheid nog een vraagstuk waar de gemeente mee bezig is? Kan de VNG hier niet het voortouw in nemen? Het is een kenmerk van de Wmo dat binnen de lokale omstandigheden gezocht wordt naar oplossingen voor een participatievraag. Dat is maatwerk en dat kan leiden tot verschillende oplossingen voor verschillende personen. De gemeente streeft er wel naar om het beleid binnen Haaglanden zoveel als mogelijk af te stemmen. Verslag van de openbare vergadering van de Wmo-raad van 18 december 2012 4
De VNG huldigt het standpunt dat de gemeenten maximale beleidsvrijheid krijgen en houden. Daar passen geen centrale richtlijnen vanuit het rijk bij. Dit kan inderdaad uitmonden in verschillen tussen gerealiseerde oplossingen. Afgesproken wordt het Regeerakkoord systematisch per onderwerp door te lopen en te analyseren. 4. •
Ingekomen post Omnibusenquête 2013. Een werkgroepje bestaande uit de heren Bogaers, Dekker en Reitsma zullen een voorstel voorbereiden. • Rapport van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg over de Basiszorg bij multiprobleemsituatie. Afgesproken wordt dat mevrouw Koning, Wieringa en Bink een voorstel voorbereiden. De leereffecten van de cursus van Tympaan kunnen worden toegepast. • Mail Gemiva waarin zij haar zorgen uit over de nabije toekomst van de Zoetermeerse cliënten die bij de dagbesteding bij Gemiva in Gouda zitten. Ook het vervoer en de vervoerskosten zijn een probleem geworden. Mevrouw Van Leuveren geeft aan dat zij dit signaal niet kent. Door een beleidswijziging t.a.v. de vervoerskosten hebben alle instellingen die dagbesteding uitvoeren,daarmee te maken. Zij verwacht dat zorgaanbieders daarvoor een creatieve oplossing zullen bedenken. De heer Hijdra merkt op dat instellingen bezig zijn de vervoersstromen in kaart te brengen. Het is wenselijk dat daar meer structuur in komt. Op de mail van Gemiva is geantwoord en verwezen naar mevrouw van Leuveren als contactpersoon van de gemeente Zoetermeer. • Ingekomen e-mails over de besparing op de scootmobielen door uit te gaan van een scootmobiel die 8 km/uur rijdt. Uit de mails komt kritiek naar voren maar ook wanhoop over de te nemen maatregel.. Daarop zal een kort antwoord worden gegeven. Mevrouw Van Kuijen en de secretaris zullen dat uitwerken. Besloten wordt de betrokken personen niet uit te nodigen voor een volgende vergadering. De vergaderingen zijn openbaar en men kan er heen komen. De heer Graniewski geeft aan dat iemand altijd een aanvraag kan indienen voor een snellere scootmobiel. Wordt deze afgewezen dan kan er via bezwaar en beroep jurisprudentie ontstaan over dit beleid van de gemeente. • Nieuwjaarsreceptie Vierstroom: mevr. Wieringa gaat. • Mevrouw Wieringa, Van Kuijen, Bink en de heer Hijdra gaan naar de VNGminiconferentie over de jeugdwet d.d. 24 januari 2013. Mevrouw Luiten gaat naar de conferentie van 28/1. • De heer Dekker stelt voor een uitwisselingsbijeenkomst te arrangeren met de medewerkers van het Wmo-loket. Aldus wordt afgesproken. • Mevrouw Wieringa vraagt naar de uitkomsten van het regio overleg van de voorzitters. Mevrouw Van Kuijen antwoordt dat daar geen bijzondere dingen aan de orde zijn geweest die terugkoppeling behoeven. Er zijn afspraken gemaakt voor 2013.
Verslag van de openbare vergadering van de Wmo-raad van 18 december 2012 5
5. Verslag van de vergadering van 13 november 2012 Blz. 2, onderaan: Mevrouw Waterkamp geeft aan verzocht te hebben dit punt mee te nemen naar het overleg met de aanbieders. Zij vindt dat de cliënt tenminste inzage moet hebben in de geboden uren zorg Blz. 4, punt 5: dat ouderen jarenlang AWBZ-premie hebben betaald, zegt niets over de huidige aanspraken op een AWBZ-verstrekking. De AWBZ functioneert als een zogenoemd omslagstelsel. De premieplichtigen betalen nu voor de zorg die aan (ook) anderen wordt verleend. Blz. 8, klachten: als er een trend zou zijn te bespeuren dan is er aanleiding om dit te onderzoeken en nadien eventueel een advies daarover uit te brengen. Rekening houdend met deze wijzigingen en aanvullingen wordt het verslag vastgesteld. 6. Mededelingen Geen. 7. Rondvraag De heer Hijdra merkt op dat de manier waarop nu uitwerking wordt gegeven aan de taakverdeling zoals die in de cursus is afgesproken, bij hem vragen oproept. De bedoeling was toch dat een ieder vanuit zijn of haar aandachtsgebied een stuk leest en daarover adviseert aan de gehele Wmo-raad? Enkele andere leden hebben ook die verwachting. Niets meer aan de orde zijn sluit de voorzitter de vergadering onder dankzegging voor ieders aanwezigheid en inbreng. Actiepuntenlijst na vergadering dinsdag 18 december 2012 Datum Actiepunt Wie Datum gereed opvoering 1. 17/07/2012 Piëzo uitnodigen voor een volgende secretaris 29 januari 2013 vergadering 6. 17/07/2012 Bespreken wat te doen met thema Mevr. Luiten c.q. 18 december en zelfredzaamheid en eigen kracht in allen 09/10/2012 de Wmo 13/11/12 1.
2.
1.
2.
13/11/2012 Wmo-raad spreekt vanaf 2013 eenmaal per jaar met uitvoerders van de HH in Zoetermeer 13/11/2012 Verslag opvragen van bijeenkomst Na de transities
Mevr. Kummer/beleid B&I WZI Secretaris
n.t.b.
13/11/2012 Beleggen van bijeenkomst met en 18/12/12 beleidsambtenaren over Regeerakkoord en gevolgen daarvan Analyseren Regeerakkoord 18/12/2012 Beantwoorden vraag over al dan niet deelname aan Omnibusenquête 2013
Secretaris c.q.
Volgende vergadering
alle leden De heren Dekker, Bogaers en Reitsma
Verslag van de openbare vergadering van de Wmo-raad van 18 december 2012 6
3.
3. 4. 5.
6. 7.
18/12/2012 Opstellen pre-advies over rapport Raad Vgz over Basiszorg bij multiproblem 18/12/2012 Afhandelen e-mails van burgers over scootmbiel 8 km 18/12/2012 Nieuwjaarsreceptie Vierstroom dd 14/1/2013 18/12/2012 Deelname VNG-conferentie over Jeugdwet d.d. 24/1/2013 18/12/2012 Uitwisselingsbijeenkomst met Wmo-loket 18/12/2012 Taakverdeling uitwerken
Mevr. Koning, 29/1/2013 Bink, Wieringa en dhr. Reitsma Mevr. Van Kuijen en dhr. Reitsma Mw. Wieringa en dhr. Reitsma Mw. Wieringa, Van Kuijen, Bink en dhr. Hijdra secretaris allen
Volgende vergadering Wmo-raad: dinsdag 29 januari a.s. om 20.00 uur in het bedrijfsrestaurant van het stadhuis van Zoetermeer, ingang Frankrijklaan 6
Bijlagen bij dit verslag: 1. Presentatie scheiden wonen en zorg van Bram Hijdra 2. Presentatie gemeente/Eveline Loeters over aanpak scheiden wonen en zorg
Verslag van de openbare vergadering van de Wmo-raad van 18 december 2012 7
