INFORMATIE-BULLETIN VAN EN VOOR DE LOlSPORTORGANISATIE Laatste nieuws
Commando LO/Sportorganisatie KL overgedragen door 000 ROIl Gils
I
' ~
Hierbij draag ik over aan u, luitenant-kolonel Maaswinkel, het commando van de LO/Sportorganisatie Koninklijke Landmacht" "Hierbij aanvaard ik het commando van de LO/Sportorganisatie Koninklijke Landmacht." Bij het uitspreken van deze woorden was de vierde commando-overdracht, in het negentienjarig bestaan van onze organisatie, een feit. Deze dag werd door velen, waaronder veel oudgedienden, bijgewoond. De commando-overdracht werd voorafgegaan
door een sportd ag en een uitstapje voor de echtgenotes. Aan de sc heid ende comma nd ant werd , nam ens het personeel , een cadeau aangeboden.
gevend daarbij is hoe goed onze bijdrage is aan een fysiek en mentaal fitte KL. Wij hebben een team vo l van vakmanschap, met een duidelijke concept. Een team wa t met groot enthousiasme en geestdrift gezamenlijk een doel nastreeft. Het gaat er niet om of wij onszelf goed vinden maar dat anderen ons goed vinden. De volledig inzet van iedereen is daarbij onontbeerlijk. Als u twijfels heeft probeert u deze dan kwijt te raken want we hebben u keihard nodig. Op mij kunt ti rekenen, ik reken op u." Daaraan hoeft hij , het applaus na zijn aanvaarding horende, in ieder geval niet te twijfelen.
Inhoudsopgave Jaargang2, mei 1995
Laatste woorden De scheidende commandant, !kol drs Jaap de Groot, sprak zijn dankwoord uiL aan de organisatoren van deze 'LOISpOltfamiliedag' en zette diverse mensen nog even in hel zonnetje.
Hij bedankte velen voor de prettige samenwerking en last but not least zijn echtgenote Manon voor haar steun. Tot zijn opvolger Ikol Wil Maaswinkel: "Ik heb jou leren kennen als een persoon met prima werklust, een goed humeur, een fijn ontwikkeld sociaal gevoel, een gezonde dosis humor en een geweldi g creatief vermogen. Ik wens jou en je echtgenote Iris veel sterkte, wijsheid en succes toe."
Eerste woorden De eerste woorden van onze nieuwe commandant: "Bij een nieuwe commandant past bescheidenheid, alleen kun je je dal in deze snelle tijd niet te lang veroorloven want dat kan ook verkeerd uitpakken. De komende maanden zullen zeer spannend zijn voor onze LOlSportorganisatie. Doorslag-
Commando LO/Sportorganisatie overgedragen door aoo Ron Gits Pag. l We hebben geen problemen, alleen uitdagingen door aoo Rail Gits Pag. 2 Werken buüen de pOOlt door elnt Wim Hoogendoom Pag. 3 Pionieren = Voor(t)-u'ekken = Succesbeleving door sm Lioll de Frel en sm Bert Wemzekes Pag 4 Sectie Controller LO/Sportorganisatie KL door ma) Rob Zimmermallll Pag 6 Reactie op rutikel een lInterservice SportschooP door kap Dennis Brouwer (KLu) Pag 7 LO/Sport op een 'buitenpost' door sgt1 Han s van Leeuwen Pag 8 Waarom??, Daarom! ! door de redactie Pag 8 Is de LOlSportorganisatie voorbereid op uitzendingen? Pag 9 door sgt Jan Wolfart Reactie op artikel van Jan Wolfart door Ikol Peter ROlllmelse Pag 9 Lactaatmetingen Pag 10 door aoo Haico Scharn (TGTF) Informatie over het reorganisatietraject door ma) Bert Wammes Pag 12
Zandloper Interview met Ikol de Groot
Wij hebben geen problemen, alleen uitdagingen
I
door {Wo Ron Gits
I
0
ut! -z
.~l I ~vi~( ..t,
l p 20 april was het zover. Lkol drs Jaap de Groot (50)
Alleen dan kun je inspelen
nam afscheid als commandant van onze organisatie. Vroeger was zijn droom de grote vaart. Deze droom kwam
op de ontwikkelingen en wensen van klanten. Daar-
niet uit en hij kwam uiteindelijk via de SMLO te Hooghalen en de ALO terecht bij de Koninklijke Landmacht. De LOl Sportorganisatie heeft de defensie- en prioriteiten-nota goed doorstaan. Concrete maatregelen voortkomend uit de
om is het noodzakelijk om op het vinkentouw te blijven zitten."
novemberbriefmoeten we nog even afwachten mààr zegt
Nieuw
hij: "We hebben goed geboerd, want we bestaan nog."
Eén van de produkten di e er in zijn ogen (op)nieuw bijkomen is sport. "Als ik nu naar onze KL-Sporlcompetitie, naar de diverse sportkalenders en naar alle activiteiten op lokaal niveau kijk dan zeg ik; dat lèèft in de KL en dat kunj e niet zomaar onder de tram schoffelen. In de opleiding van de BBT'ers heeft de LO de hoogste prioriteit want ze moeten na zes maanden uitzendgereed zijn. Al s uitze nding erop zit zullen commandanten , met een beperkt budget, all erl ei vormen va n sport w illen doen. Sport is ee n relatief goedkope bezigheid waarmee je mensen uitstekend kan motiveren e n het levert een positieve bijdrage aan de doel stellingen." Bij de berekening van het functieplafond 1998 is de sport echter ni et meegerekend en de vraag is of het allemaal te realiseren is. "Op dit moment hoef je absoluut nergens over verhogi ng van functi ebeSlande n te praten want het past ni et in de argumentatie. Het functieplafond is keihard. Sport? Prima, maar dan alleen als er tijd voor is."
Commanda nten van eenheden willen ons het li efst inlijven en dat ziet Jaap de Groot vooral als een primaire reacLÎe die
va n laag tot zeer hoog voorkomt. "Door het delegeren van taken en verantwoordelijkheden willen commandanten ook zelf de middelen in huis hebben. Als je 's avonds een lekker bieltje wilt drinken dan ga je toch ook niet zelfje bier brouwen. Door co mmandant COKL en de bevelhebber is nooit overwogen om een zelfstandige LOlSportorgani sat ie ter di scuss ie te stellen omdat men overtui gd is geraakt van het nut e n de noodzaak. Dat hebben we voo ral te danken aan onze e igen koopmanskunst." Inleveren Ondanks deze positieve ontwikkeling moet onze organi satie op zijn hoede zijn. " Ik ontken helemaal niet dat er personeel in de knel komt indien het functieplafond nog verder naar beneden komt. Je weet nooit wat er komen gaat. Veranderingen zijn bedreigend maar aan veranderingen kun je ook zelf inhoud geven. Het bestaan en de toekom st van jezelf, je collega's en o nze organisatie hangt voor een groot deel af van je eigen initiatieven, inzet en betrokkenheid. Lijdzaam toezien en maar afwachten wat anderen voor je h.·lInnen beteken en is een verkeerde en achterhaalde keuze. Wij hebben geen problemen in de KL, wij hebben al leen maar uitdagingen."
Iedereen zou in zijn ogen een analyse moelen maken va n de LO/Sportorganisatie na 1998 en zichzelf de vraag moeten stellen ofhijlzij in onze organisatie werkzaam wi l blijven. " Veel mense n durven de prioriteiten niet te stellen. Zij willen geen cursussen volgen omdat dat ze dan in de kne l komen met de vereniging die ze op dat moment trainen. We zull en keuzes moeten maken en niet meteen gedesillus ioneerd moeten raken als de hoogste prioriteiten ruet haalbaar blijken. Als mensen carrière maken als eerste prioriteit hebben, dan is dat dagdromen. Ook voor jezelf zal je haalbare doelen moeten stellen."
C-LO/Sportorganisatie Toen hij in 1990 onze commandant werd kwam hij er pas ac hter wat dat voor hem a ls individu be tekende. "'We zijn een grote familie. Ik ben weliswaar commandant maar ik wilde gewoon al s collega deel uitmaken van de di scuss ie. Mij is we leens duidelijk gemaakt dat dat niet helemaal zo li gt. Op dat moment reali seer j e dat je niet a ls co ll ega wordt gezien maar als commandant. Zo wordt je behandeld, zo gaa n ze met je om. We moeten het loch met z'n allen doen. Al s iedereen er nou maar voor zo rgt dal hij zij n werk zo goed mogelijk doet, dan komen we er we lmel zijn allen. Dat ik nu toevallig veel achter mijn burea u of in het land he b gezeten o fwat dan ook, dat doet er niet toe. Dat ik leiding heb mogen geven en samen met anderen inhoud heb gegeven aan de dingen zoals ze er zijn, geeft heel veel voldoening. We kregen de opdracht een organisatie neer te zetten van 240 burgers en 40 mjlitairen. A ls je dan toc h weer ziet wat voor een sportorganisatie er staat dan zeg ik: dat hebben we toch met pijn allen weer aangedragen."
Supermarkt Hij verge lijkt onze organisatie graag met een supermarkt. "Produkten in onze 'supennarkt' zoals militaire zelfverded igi ng en werken op hoogte zijn ontwikkeld en hebben in de KL een belangrijke plaats verworven. Je moet je goed bew ust zijn wie je bent, watje in de aanbieding hebt e n aan eigen produktontwikkeling doen. Als je inzicht wi lt hebben in je eigen functioneren dan moet je wel weten wat er gebeurt.
Informatie Wat zegje nou wel en wat zegje nou niet is een vraag die hij zichzelf regelmatig stelt. "Ik heb de verantwoordelijkheid 0111 me af te vragen of de informatie di e we aan de mensen geven wel bijdraagt aan het duidelijker worden van hun wereld. Je moet soms de bes liss ing neme n om dingen niet bekend te maken omdat er nog te veel factoren op van in vloed zijn. Wat va ndaag groen is, is morgen oranje. Je })
Prioriteiten
2
Zalldloper »kunt aan een ander dan niet altijd duidelijk maken waarom je die informatie niet gegeven hebt." Communicatie De overste kan gezien worden als de geestelijke vader van de 'Zandloper'. "Ik heb ervaren dat veel misverstanden ontstaan door een gebrek aan communicatie. Juist in tijden van verandering moet men op de hoogte zijn van wat gezegd moet en mag worden. Trapsgewijs of over vier schijven komt niet altijd alles op de goeie manier over. Als je over de dingen die ons interesseren direct wil informeren dan is dat in een eigen blad gestructureerd mogelijk. Nu maken we er op basis van vrijwilligheid mensen voor vrij, maar als we communicatie belangrijk vi nden, dan zal het in de nieuwe organ isatie structureel ondergebracht moeten worden. Je kunt het er niet even bij doen." Spiegel Achteraf geeft hij als eerste toe dat hij lang niet alles goed heeft gedaan. Als hij 's avonds voor de spiegel staal vraagt hij:" 'Jaap, wat heb je er vandaag van gebakken?' Dan moet je in ieder geval tegen jezelf kunnen zeggen: 'Ik heb dat naar eer en geweten gedaan.' Het is niet voor iedereen even leuk geweest maar ik kon het ook niet mooier maken dan het is. Met name in de afge lopen vijf jaar heb ik me afgevraagd:
Het werk
'Hoe is het precies gegaan, heb ik dat goed gedaan, waarom niet. hoe moet ik dat een volgende keer dan doen.' Dan kies je voor iets anders en dan maak. je ook weer niet iedereen gelukkig. Het was lang niet altijd makkelijk, maar het is wel een heel mooie periode geweest." Toekomst Daar waar het reguliere werk voor mensen stopt worden ze vaak gevraagd in het vrijwilligerswerk waar ergens verstand van hebben en de tijd voor hebben een veel gevraagde combinatie is. "Het is leuk om de dingen waarje goed in bent toe te passen in situaties waar mensen daar behoefte aan hebben. Ze weten je heus we l te vinden. Mensen in soortgelijke omstandigheden adviseerden mij om niet overal ja tegen te zeggen. Een buurman zei tegen me: 'Maar man. Alsj ij niets doet, dan gajeje vervelen.' Nou dat gevoel wil ik ook wel eens hebben want dat heb ik nooit gehad. Het is fijn om de kriebels te krijgen om weer eens wat te doen." Na overleg met zijn vrouw zal het defmitief-thuis-zijn ingevuld worden. "Ik zie mezelf niet meteen hele dagen achter een bureau zitten. Het trekt me veel meer om met mensen bezig te zijn op het sportieve vlak. Ik wordt liever trainer bij de jeugd dan voorzi tter van diezelfde club." Ook namens de redactie wensen wij Jaap de Groot en zijn vrouw een fijne tijd toe.
Werken buiten de poort door ellll Wim H oogelldoom
I
[Hl
Maar uiteindelijk gingen jullie over. "Gemakkel ijk was het in ieder geval niet, we zaten met vijf man in een hokje van vier bij vier met een bureau er in zonder noodzakelijke hulpmiddelen. Bovendien was er geen vast contract, we zaten er immers maar tijdelijk, waardoor we alleen de accommodatie konden gebruiken als het CIOS (hoofdgebruiker) die niet nodig had. Ik moest zelf de gebruiksuren bijhouden, waarvan dan een rekening opgemaakt werd. Daardoor was het werken op hap-snap-basis verre van prettig, want een fatsoen lijke planning was nauwelijks te maken. Regelmatig moesten lessen in de zaal op het laatste moment afgeblazen worden. Omdat er geen contract was, kon er ook nog wel eens wat geritseld worden."
eiernaai uniek is het natuurlijk niet, werken op een sportaccommodatie buiten het kazerneterrein. Uniek wordt het wel als je met een complete LOlSportgroep op een civiele accommodatie (Valkenhuizen) met het CIOS als buurman, wordt gehuisvest. Adjudant Frans Bultink vertelt over het ontstaan van deze situatie en de gevolgen hiervan voor de LOlSportgroep Saksen Weimarkazerne.
Het verhaal begint in 1991 op het moment dat de I Ie Afdeling RijdendeArtillerie naar de Saksen Weimarkazel11e verhuisd. In het kader van het 200 jarig bestaan van de afdeling werd een ruimte voor een museum gezocht. Het oog viel begerig op de te renoveren sportzaal. De aanwezigheid van een museum voor de afdeling was een absolute must, waar de LOl Sportgroep voor moest wijken. Uiteindelijk werd overeengekomen dat de LOlSportgroep uiterlijk in 1993 een nieuwe accommodatie kon betrekken en dat tot die tijd uitgeweken werd naar bet civiele complex Valkenhuizen op ongeveer vijfhonderd meter buiten de poort.
Bevalt het /log steeds? "Dat werd nog niet eens gevraagd. Met het verschijnen van de Prioriteitennota eind 1992 werd er een bouwstop afgekondigd waardoor het verhaal van een eigen accommodatie op de kazerne in 1993 niet doorging. We moesten dus op Valkenhuizen blijven. Er werd wel een contract opgesteld met een looptijd van drie jaar, waarin vastgelegd het gebruik van de accommodatie, waaronder een bureauruimte en regelingen betreffende bijvoorbeeld avondsport."
Verliep de overgan.g "aar Valkenhuizen soepel? "Nou , dat niet direct, we zouden we l overgaan maar waar precies naar toe en onder welke voorwaarden wist eigenlijk niemand. Ik kreeg de opdracht een behoeftestelling te fOlmuleren, te onderzoeken wat er eventueel mogelijk was en contact op te nemen met de verantwoordelijke instanties zoals de gemeente Arnhem, de directie van het CIOS en het complex Valkenhuizen en de commandant van de Saksen Weimarkazerne."
Gevenjullie nog welles op de kazerne? "Ja, we komen wel degelijk op de kazerne. AI de standaard zaken zoals de touwbaan, hindernisbaan, grasveld. omloopbaan en handgranaatbaan liggen op de kazerne. Ik schat dat zo ongeveer veertig procent van de lessen op de kazerne gegeven worden." »
3
Zandloper »De andere zestig procent dus op Valkenllllizen? " Inderdaad , hier hebben we de beschikking over ee n zwe mbad , fitn ess ruimte, zalen , squashbanen e n een atletiekbaan waar veel gebruik van gemaakt wordt." Zijn er nadelen aan deze werksituatie? "Absoluut, vooral het feit datje geen baas bent in eigen hui s is nogal eens frustrerend. Aangezien het CIOS hoo fdgebruiker is spelen wij de tweede viool. Zodoende ontstaan er nogal eens conflicten met docenten van het COlS, over het gebruik van bijvoorbeeld een zaal. Dat wordt meestal wel weer opgelost maar ondertussen zitten wij in de problemen. Voorts worden we nu aan ons contract gehouden en mis je het geritsel van de begintijd wel eens, du s ook in die zin zijn er beperkingen." Merkje lilt ook dat de afstand naar de ((klanten" groter is geworden? "Geografisch eigenlijk niet, want wc zitten vijfhonderd meter van de kazerne af, wat wellicht dichter bij is dan de afstand va n een willekeurig onderdeel naar het spo rlbureau in Oirschot. Maar psychologisch wel want mcn moet de poort uit en dat is nog wel eens moeilijk. Ik maak dus regelmatig een rondje over de kazerne en bovendien, als men je echt nodig heeft weten ze je altijd te vinden, du s echte problemen levert het niet op. Daarentege n heb je heel veel aanloop van verenigingen, scholen en zodoende kunje een leuke PR-functie vervullen."
Ontwikkelingen
I
Maar op zo'n accolllmodatie kUlIllen werkell biedt ongetwijfeld ook voorde/eli? " Hoewel ze nooit opwegen tegen het hebben van een eigen acconunodatie. Je kunt heel veel activi teiten bieden, waardoor j e meer mensen trekt. Zo komen ook sportgroepen uit den lande hier regelmatig een dagje om hun 'klanten' iets extra's te bieden." Is er samenwerking met het CIOS? " Ja , zeker. We steunen elkaar we l eens bij bijzondere activ iteiten. Zo hebbe n wij voo r hen een introkamp georganiseerd, waar men nu nog over spreekt. Ook stagiaires zijn hi er regelmatig te gast. Zij werken aan een opdracht waar ook wij van profiteren. Zo zijn er nu twee bezig met specifieke training voor bijvoorbee ld de co nditi eproef en KLsportevenementen. " Heeft het werken op een civiele accommodatie mogelijkheden voor de toekomst? " Ik moet wel zeggen dat op een kazerne werken met goede faciliteiten voor mij het ideaalplaatje blijft. Je kunt dit soort accommodatie altijd inhuren als dat nodig mocht zijn. In het kader van het RVE-verhaal is dit natuurlijk wel ideaal, j e kunt aan bijna alle wensen va n de kJant voldoen. Met eigen personeel en een vast contract, kan dat zeer kostenbesparend zjjn."
Pionieren = Voor(t)-trekken
Succes beleving
door sm Lion de Frel en sm Bert We1lllekes
IA Iansluitend op de vorige twee artikelen van adjudant
te schrij ven, maar wij beperken ons tot een chronologische opsonuning van de vele activiteiten uitgevoerd door onze LO/S p0l1groep.
Ruud Dominicus zullen wij de parate oefeningen en de opstart voor uitzending Bosnië beschrijven.
De derde periode stond in het teken van het luchtmobiel optreden, waarb ij aangeleerde handelingen tijde ns de Amol! Vamol vertaald werden in het groeps-, pelotons-, compagni es- en bataljons optreden. E lke fase werd afges loten met een oefening waarbij de inbreng van de LO/SpOitgroep groot was, omdat e r altijd outdoor en/ofLO (te velde) in zat.
Lion-Hem11, Bulls-Eye I en Tjgerfect I Deze groeps-oefening speelde zich af in Nederland op de Eder- en Ginkelsche heide. Tijdens deze oefening diende men 's nachts 25 kilom eter te exfiltrere n in de richting Arnhem, waarbij de brug van Heteren di ende als outdoor object. Daar werden zij opgevangen door een LO/Sportpartisaan, via een touwladder klimmen tot in hel buizenstelsel van de brug, met daarna een zelfstandige verplaatsi ng naar de volgende LO/Sportpartisaan. Hier werd afgedaald tot in de slaugbOlen en de exfi ltratie werd nu vervo lgd over de Rijn. In totaal zij n deze nacht met intervallen vijftien groepen de LO/Sportpartisanen gepasseerd.
Elke co mpagnie gaf aan zijn oefeningen een eigen naam en een nummer, te weten Lion-Heart voo r de A-compagnie. Bulls-Eye voor de B-cornpagnie en Tigerfeet voor de C-compagnie. De nummers staan voor l=groeps-, 2=pelotons- en 3=compagnies- 4 bataljons-oefening. Tussen deze oefe ninge n door we rd nog Mountain-Lion ingelast, omdat het legerkorps oefenterrein werd aangeboden in Duitsland. Naast het operationeel optreden in het middelgebergte, had deze oefening vooral ook veel publicitaire waarde.
Lion-Heart 2 Havelte was de omgeving waar geoefend in pelotonsverband. Hier werd gekozen voor LO te velde met als doelstelling het toepassen van touwbaantec hnieken en MZY.
Parate periode 11 InfbatLumbl Garde Grenadiers In het kort zullen wij de oefeningen beschrijven, die binnen een tijdsbeste k van zes maanden moes ten plaatsvinden en dit beperken tot de door ons uitgevoerde outdoor e n LO te velde. Wij hebben niet de preten ti e een romantisch verhaa l
Mountain-Lion De taakstelling van de LuchtlTIobiele Brigade geeft aan dat men operationeel moet kunnen optreden tot in het lniddelgebe rgte. Deze oefening bestond uit drie fasen. te weten:
4
Zalldloper
Ski instructie ged urende zes dagen; Tactisch optreden in het mjddelgebergte ged urende twee dagen ; Outdoor activiteiten gedurende twee dagen. Ski(alpine)instructie Deze instructie werd gegeven door twintig LO/Sportinstructeurs op de Zugspitze in Garmjsch-Partenkirchen, met als doelstelling het zich veiljg kunnen verpl aatsen op ski 's met gevecIHsbepakking in het middelgebergte. De groepen werden gedifferentieerd ingedeeld, waarna aan de hand van de feitelijke beginsituatie de lessen werden gegeven. Tactisch optreden Niet te doen gebru ikelij k maar wel noodzakelijk. werd door het I Ie Bataljon onder leiding van twee winter-opgeleide LO/Sportinstru cteurs geoefend. Na een verplaatsi ng op de skj's met stijgvellen kwam men op het Michelfeld aan. Hier werd een sneeuwhol gemaakt vo lgens Duitse methode, vervolgens les gegeven in het overl even en in de nabije omgevi ng verkenningspatrouilles gelopen. De volgende dag werd er een zware tocht gelopen naar 1840 meler de top van de Simetsberg. Daar zeer vermoeid aangekomen, kon men met een voldaan gevoel de naam in het spitze nbuch zetten. Hierna werd men opgehaald met helikopters en terug gevlogen naar de Luttenseekazerne te Mütenwald.
Bu lls-Eye 3 Valdahon is de Franse tegenhanger van het ISK en is gelegen in de noordrand van de Franse Alpen. Ook hier werden er weer diverse activiteiten ontplooid onder leiding van tien LO/Sporti nstructeurs. Deze compagnies-acti viteiten waren: speleologie op zondag; wild water varen op vrijdag; ATB parcours op vrijdag; klimmen en afdalen op zaterdag. Ter afs luiting van deze oefening we rd ook nu weer een nachtelijke afdaling va n 55 meter met wapen en uiu'usting gemaakt. Voorbereidingsperiode uitzending lllnfbat Lurnbl Garde Grenadiers In deze fase va n de parate peri ode werd bekend dat het bataljon uitgezonden zou worden naar Bosnië. Daardoor werden er een aantal oefeni ngen afgeblazen om plaats te maken voor oefeningen met een VN karakter. De eerste aanzet werd in Oostd orp gegeven waarbij de LO/Spoltinstructeurs werden ingezet voor het nemen van de touwbaan. Tijdens de LO lessen we rd extra aa ndacht gesc honken aan gewapend optreden in Bosnië. Verschillende oefen gebieden werden nu met wapen enlof uitrusting gegeven, te weten terreinwerk, hindernisbaan , touwbaan, klimtoren, mzv, zwemmen, vco en apentennis. Het accent werd met name gelegd op mzv en hindernisbaan met wapen. Vanaf deze fase werden de LO/Sportinstructeurs sergeant der eerste klasse Frank Brocks en sergeant Mark lansen geplaatst bij het 1 Ie Infbat Lumbl GG en draaiden daar de vo lled ige voorbereiding mee. Tevens verzorgden zij mede het LO en Fr programma.
Outdoor activiteiten Dit werd geleid door tien LO/Sportinstructeurs. De activiteiten waren: het zelfstandig maken van touwbanen over het Am Hom ravijn; het klimmen, afdalen en togglen in de klettergarten Scharnitz; het lopen van een dagtocht van Walchensee (800 meter hoogte), over de besneeuwde Heimgarten (1790 meter) naar Herzogstand ( 173 1 meter) nam gerniddeld zes uur in beslag.
WildHam Wildtlecken en Hanunelburg zijn twee Duitse schietterreinen waarb ij men in Hammelburg zeer realistisch kon oefenen in een nagebouwd dorp. De LO/Sportinstnl cteurs waren hier erg dmk met: klimmen op de steinwand; instnlctie op een alternatieve hoge hindernisbaan; bli nden labyrint.
Lion-Heart 3 en Bulls-Eye 2 In Vogelsang werden de A- en B-compagnie geoefend. In hel weekeinde werd er ee n outd oorprogramma en een sportdag geho uden. a.O lltdooractivÎleiten. Vijf LO/Sportinstructeurs leidden de volge nde acti viteiten: varen op kompas; ATB route; afda ling van de O laftall sperre.
Nob Ie Falcon Deze oefening stond geheel in het teken van de uitzendin g, waar alle facetten die zich voor konden doen, zoals onder andere conflictsituaties en road-blocks, werden getrai nd. Tijdens deze oefen ing werden er geen LO/S portinstm cteurs ingezet voor LOIFf activiteiten.
b.S portdag. Deze sportdag werd door vier LO/Sportinstmclellrs geleid en kende de volgende onderdelen: spel; vaardigheidslimietwedstrijden; koppelrun.
LO/Sport meerwaarde De schrij vers van dit stuk hopen dat u inzicht heeft gekregen in de waarde die wij als LO/S portgroep hebben voor outdoor activ iteiten ten behoeve van de Lucht Mobiele Brigade. Collegae laat u ni et afschri kken om deze activiteiten ook te ontplooien voor uw eenheden, te meer daar dit een De B-compagnie werd vervolgens tijdens een nac htelijke giga nti sc he pré is voor u en uw LO/Sportorganisatie. exfi ltratie oefening opgevangen door twee LO/Sportparti- Wij rea liseren ons dat in deze woelige tijden onzekerhejd troef is, maar stil zitten of kniezen doet niemand goed. Het sanen, die hen daarna lieten afdalen van een stuwdam. Na deze exfiJtratie werd de B-compagnie ingevlogen door _ belang ligt niet alleen bij u maar bij ons allen . helikopters naar Valdahon (Frankrijk).
5
Zandloper
Ontwikkelingen r-
Sectie Controller LO/Sportorganisatie KL door maj Rob Zimmermallfl
I
'r ~
n een vorig nummer van de "Zandloper" heeft de Ikol
doen waar je goed in bent en waarinje je onderscheidt van anderen; een voortdurend streven naar verhoging van de kwaliteit van produktenJdienstverlening.
Peter Rommelse informatie gegeven over de nieuwe
structuur van de LO/Sportorganisatie. In die nieuwe organisatie is ook een plekje ingeruimd voor de Sectie Controller. Nu hoor ik jullie al denken: "Controller•. ?? controle, roze maffia, financiën, sectie stiekem ... " etc. Helaas, ik moet
ad.b. Organisatie en Informatie Zo efficiënt mogelijk (be)sturen van je organisatie is alleen mogelijk als iedere commandant, dus ook de C-LO/ Sportgroep, C-LO/Sportdistrikt en C-LO/Sportorganisatie zijn beslissingen kan baseren op goede informatie. Om die reden zullen in de RVE-LO/Sportorganisatie, veel meer dan tot nu toe, gegevens over de bedrijfsvoering besc hikbaar moeten komen. Deze gegevens worden naast de sturing van de organisatie ook gebruikt voor de "bescherming" van de organisatie, omdat dan argumenten beschikbaar zijn die de waarde van de organisatie voor de totale KL aangeven. De produktiegegevens, zoals we die vanaf dit jaar gestructureerd verzamelen zijn daar een voorbeeld van. Daarnaast moet de commandant kunnen "spelen" (binnen zekere grenzen) met de inrichting van zijn organisatie om (personele)middelen zo efficiënt mogelijk te kunnen inzetten.
jullie teleurstellen, niets is minder waar. De sectie Con-
=
troller (to control beheersen) is ontstaan vanuit het Beleid Verbetering Bedrijfsvoering (BVB). Zoals wellicht bekend, worden in toenemende mate bevoegdheden en bijbehorende middelen (lees: personele-, materiële-, e n financiële bevoegdheden) gedecentraliseerd. Op temujn worden zogenaamde Resultaat Verantwoordelijke Eenheden (RVE) gevormd, die aangestuurd worden op de van te voren afgesproken output (resultaat) in relatie Lot de beschikbaar gestelde middelen. In gewoon nederlands: wat heb je geleverd/gepresteerd en is die prestatie geleverd met doelmatig gebruik van middelen. Welnu, om zo' n RVE te kunnen aansturen en te kunnen beheersen is onder meer de Sectie Controller in de organisatie
opgenomen. ad.c. Economie en Financiën Vooral in deze tijd van budgettaire beperkingen is een goed beheer van de toegewezen middelen essentieel. Goede budgettering (Jees: toewijzen van financiën aan onder andere LO/Sportdistrikten) vereist inzicht in de kosten.
Taken Conh'oUer-organisalie De controller wordt gezien als het "bedrijfskundi g geweten" van de commandant. De controller wordt ook wel informatie-manager genoemd, want hij voo rz iet de conunandant van gegevens op basis waarvan hij sturing aan zijn organisatie kan geven. Er zijn een viertal taken te onderscheiden, te weten:
ad.d. Automatisering Hierboven is al aangegeven dat een goede besturing van je o rgani satie,maar vooral een sne lle en adeq uate bijsturing, staat of valt met de juiste informatievoorziening. Computerondersteuning is derhalve essentieel. Op temlijn zal ook voor de LO/Sportorganisatie een systeem van informatievoorziening en uitwi sseling (wellicht een netwerk) ontstaan, waardoor op betrekkelijk eenvoudige wijze gegevens vanaf de werkvloer op te hoesten z ijn.
a. Bedrijfsvoering incJusiefIntegrale Kwaliteitszorg. b. Organisatie en Infonnatie. c. Economie en Financiën. d. Automatisering. ad,a. Bedrijfsvoering/Integrale Kwaliteitszorg De nieuwe bedrijfsvoering kenmerkt zic h door een resultaat! outputgerichte st uring op basis van de laagst haa lbare kosten met een optimale decentralisatie van bevoegdheden. Essentieel voor het "overleven" van iedere RVE is dat er een produkt word t aangeboden aan de (militaire) markt dat zich kenmerkt door:
Sanlenstelling Controller-organisatie Op dit moment bestaat de controll er-o rgan isatie uit drie man:
Hoofd COl/trailer Majoor Rob Zimmermann
een hoge kwaliteit; het "waar-voor-je-geld"-principe, dus tegen de laagst haalbare kosten; "concu rrerend" ten opzichte van interne en externe concurrenti e,
Financiën & Economische zake" (FEZ) Kapitein Gerard Versteeg
Beheerder computerfaciliteiteIl De Heer Gel' Vosman
Dit eist van de organisatie onder andere: Uiteindelijk, als de LOlSportorganisatie RVE is, za l de Sectie Controll er waarschijnlijk ook nog bestaan uit:
marktgerichte oriëntatie.(1ever dat wat de klant van je vraagt). Dit vereist van een organisatie onder andere flexibiliteit, creativiteit en innovatief (vern ieuwend) vermogen: 6
Zandloper Kapitein Bedrijfsvoering - Organisatie Advies - Interne Kwaliteitszorg (IKZ)
De plaats van de Sectie Controller in de organisatie De Sectie Controller is een adviesorgaan van de commandant, maar maakt ook deel uit van hel managementteam van de organisatie. Om die reden is voor de Sectie Controller er een min of meer onafllankelijk positie in de organisatie ten opzichte van de ander afdelingen gecreëerd. Naast deze adviserende taak heeft de Sectie Controller ook een "toezichthoudende" taak met betrekking tot de doelmatigheid van bestedingen en heeft de Sectie Controller uit hoofde van die taak een positie naast de organisatie.
Luitenant Bedrijfsvoering Interne Controle alle bedrijfsprocessen
2e Beheerder computerfaciliteiten Automatisering
Boekhoudafdeling - Hoofd boekhouding - Betaalmeester - Medewerker
Resultaatverantwoordelijkheid Tot zover de eerste informatie over de Sectie Controller. In een volgend nummer kom ik uitgebreid terug op de nieuwe bedrijfsvoering en de visie op het functioneren van de LOl Sportorganisatie al s RVE.
In het organogram van de LOISporlorganisatie ziet het bovenstaande er als volgt uit:
LOISPORTORGANISATIE KL
"." .... "
......,. ,,"
.
r~1 11.
Reactie op het artikel een 'Interservice Sportschool' door kapitein Dennis Brouwer (KLu) Schrijver is werkzaam als Hoofd Kantoor Lichamelijke vonning, Fysieke training en Sport (LFfS) op de Luchtmacht Instructie eu Militaire Opleidingen School (LIMOS) te Nijmegen.
Op verzoek vau de schrijver van het artikel een 'Illterservice Sportschool', hierbij een reactie vel1luit de Koninklijke Luchtmacht (KLlI) hoek. In het artikel wordt een aantal voonvaarden genoemd om te komen tot eell gezamenlijke sporlopleiding voor sportinstru cteu rs, te weten kostenbesparing, kwa.liteitsverbetering ell eel/. pos itieve attitude van de krijgsmachtdelelI teil opzichte van zo'n constructie. Met name het aspect 'kwaliteitsverbetering' wil ik graag toelichten. Kwaliteitsverbetering is een gevolg van het hebben van kwaliteitszorg. In een veranderellde krijgsmacht zal juist deze kwaliteitszorg van essentieel belang zijn. Het is duidelijk dat eell gezamenlijke sportopleiding hierin een belallgrijk aandeel kan hebben. Uit de vier krijgsmachtdelen kan de meest geschikte veIU gekozen wordell qua kennis, kunde ell uitstraling om bijvoorbeeld een bijscholing te verzorgen. Of wat te denken vau de zogenaamde 'kruisbesluivingen', uitwisseling van kennis en kunde. Eén en allder zal tot gevolg hebben dat de sportinstructeur in staat zal zijn een hvalitatief hogere dienst te verlenen. Dat betekent dat de organisatie waar we voor werken, of dat nu KL, KMAR, KM of KLu is, de sportorgallisaties vaf! de krijgsmachtdelen. 1I0g beter leren te waarderen. Een
7
Zandloper
Ingekomen artikel
LO/Sport Op een 'buitenpost' door
I
I
sgl J
Hall s
V(l1I
Leeuwen
Die
De klanten " Hel militair personeel loopt uiteen van di enstplichtig soldaat tot de generaal Wilmink. Deenigen die voor La in aanmerking komen zijn chauffe urs van de LANDC EN T-tran sportco mpagnie. Deze c hauffe urs zijn vijftien kilometer van Heidelberg werkzaam. De overigen werken a llemaal in shiftdiensten. Het beroepspersoneel vraagt om een meer individuele aanpak. He t is moeilijk iets collectiefs te organiseren, daar deze categorie internationaal werkt en iedere afdeling zijn eigen programma heeft. Verder heeft dit personeel veel te maken met dienstre izen en daarnaast uitzendingen."
dagelijkse werkzaamheden en vooral de omstandigheden waaronder, zijn voor iedere LO/Sportinstructeur in zijnlbaar situatie bekend en vanzelfsprekend. Wat onze andere collega 's precies doen is maar (béél) vaag
bekend. Om de lezer wat nader te informeren over de dagelijkse werkzaamheden van andere collega's, een bijdra-
ge van de sergeant der eerste klasse Hans van Leeuwen. "Ik ben medio 1993 geplaatst in Heidelberg (Patton-Barracs) als C-LO/Sportgroep. Eigenlijk kun je niet spreken van een LOlSportgroep omdat ik er (helaas) alleen werk." Locatie "In juni 1993 is het NAVO-hoofdkwart ier ' LANDCENT' operationeel en werden er honderd vijftig Nederlanders gestationeerd. [k kreeg de uitdagende opdracht om hjer een La/Sport 'buite npo st' in te richte n. Met vrijheid van handelen, medewerking van C-LO/Sportdistrikt Zuid-Oost Nederl and en de directie van de LOlSportorganisatie, heb ik hier een volwaardige werkru imte gekregen."
Het sociale leven "Als o nderdeel van mijn dagelijkse activiteiten organiseer ik eve nementen voor de a lhier verblijvende 'gemeenschap'. Dikwijls zijn dit activiteiten die buiten de nonna Ie werktijden vallen. Ik organiseer onder andere sportdage n voor de Duitse bevolking (goodwill), ee n tenni scursus voor gezinsleden en gezinsrackettoernooi en. Een hoogtepunt vormt het jaarlijkse gezinsskikamp. Onder de informe le werkzaamheden vallen ook de begeleiding van ee n sc hoolkamp, zwe mlesse n, sportdagen en festiviteiten rond Konin ginnedag."
Accommodatie "Er ontbrak nog een ruimte om mijn lessen te kunnen geven. Ik heb de beschikking gekregen, met hulp van de aanwezige Amerikanen, over een sporthal, met natuurlijk heel veel baskets ! Daarnaast kan ik ook gebruik make n van: racketbalIbanen, fitnessruimte (met Nautilus apparatuur), een honkbalveld, tenni sbanen en een (s lecht) grasveld. Op een andere locatie (Campe lI Barracks) kan ik op basis van ' leentje buur' accommodatie ter beschikking krijgen. Het principe is hi er echter wel 'first co me, first serve ', als ik hier een volleybaltoernooi wil organiseren dan moet ik wel vroegtijdig de accommodatie bespreken. Dan is de kans nog aanwezig dat ik Amerikaanse medegebruikers heb. Bij de gemeente Heidelberg is ook nog accommodat ie ingehuurd zoa ls : een loopbaan, een universeelveld en op acht kilometer afstand een zwembad. Zoals je ziet kan ik over nogal wat accommodatie beschikke n, maar wel op dislocaties."
Conclusie "Door de grote verscheidenheid aan werkzaamheden op mijn LO/Sportgroep is dit een hee l interessante baan. Aan deze solitaire functie z itten ook schaduwkanten. Wat ik heel erg mis is het overleg plege n met collegae en het gezamenlijk sporten. Deelname aan sportevenementen van onze LO/ Sportorganisatie en di striktsvergaderinge n zijn voor mij welkome afwi sselingen. Op deze 'buitenpost' heb ik het bijzonder naar mijn zin. Vanaf deze plek (zonnig balkon) wil ik nog even mijn collega's in het voormali g Joegoslavië heel veel sterkte wensen. Zij leveren goed werk o nder weer geheel andere omstandigheden op een veelal 'geïm proviseerde buitenpost'."
WAAROM ?? DAAROM !! Dit js een nieuwe rubri ek in de Zandloper. Iedereen kan hier zijn of haar bijdrage aan leveren. Heb je een vraag waar je het antwoord niet van weet (waarom ??), stel deze dan. Weetje bet antwoord op een gestelde vraag (daarom! i), beantwoord hem dan. De redactie verzamelt de vragen en antwoorden en publiceert ze achtereenvolgens in één van de volgende editie's van de Zandloper. Heb je kopij voor deze rubriek, stuur deze dan naar het redactie-kopij adres (zie laatste pagina in de colofon).
WAAROM?? Waarom wordt er op illdoor/outdoor-ballell altijd linksom gewerkt (lopen, schaatsell,fietsell enzovoorts) ?
DAAROM!! Weet je het alltwoord, reageer da1l.
8
Z(lIldloper
Voormalig Joegoslavië
Is de LO/Sportorganisatie voorbereidt op uitzendingen? door sgl Jan Wolfarl
T
[H [
Een tweede voorbeeld. In de Zandl oper wo rden de namen gepub li ceerd van de instructeurs die uitgezonden zijn. Twee namen worden 'vergeten'. Een grove nalatigheid. Dit zijn slechts twee voorbeelden.
iermee bedoel ik niet de LO/Sportinstructeurs die daadwerkelijk worden uitgezonden, maar de organi. satie zelf. Ikzelf zet hierbij nog wat vraagtekens.
De mannen vertegenwoordigen de LO/Sportorganisatie tijdens uitzending e n dat is een ni et te ondersc hatten aspect. Dit wordt als zij nde vanzelfsprekend aangenomen, terwijl dit helemaal niet zo vanzelfsprekend is. Een a nder punt is de personeelszorg. Hoe goed is deze en is deze afgestemd op de behoeften van degene die uitgezonden zijn. Dit zijn maar twee van die voorbeelden die mjj ontzettend storen en tijdens de uitzending heel erg gestoord hebben. Beide zal ik nader toelichten.
Vraag Wat ik dan ook vragen wil aan de organisatie is, dat er erkenning moet komen voor hen die uitgezonden zijn gewees t, een bedankje zou al genoeg zijn, en dat er een betere zorg plaatsvindt voor degene die uitgezonden zijn. leder heeft zijn eigen beleving tijdens een uitzending. Ik spreek dan ook nier namens allen maar alleen voor mijzelf. Reactie door Ikol Peter Rommelse Als organisatie ben je gebaal bij reacties zoals die van Jan ell mogelijk ook vall alldere lIitgezondenen. Ook ill dil opzicht Zijll we een lerende organisatie en er Zijll al diverse dingen verbeterl. De post valluit de organisatie wordt door de Afdeling Personeel verzameld en geselecteerd. Wekelijks wordr HClar de uitgezondenen relevallfe informalie opgeslUlird. Iedere uiIgezondene heeft een "buddy" die wederzijds aCinspreekpunt is. Periodiek zijn er in Utrecht bijeenkomsten voor LO/Sportpersoneel dat wordt/is uitgezonden, waarbij problemen worden besprokeil. Ook iJl de Zandloper wordt informatie over en vall uitgezondenen geplaatst. Slechle zaak dal daarbij JOl/ten zijn gemaakt. Op alle niveaus in de organisatie lIIoet zorg worden besteed Clan her uitgezo nden personeel en het thuisfront, waarbij ook de periode lIa terugkeer lIiet moet \Vordel/. vergelen. Het bericht \lcm Jan is duidelijk. Laten we mer z'n allen blijven streven Haar goede opvang. Dat gaat niet vanzelf. Daar moet wat voor worden gedaall, een kaartje, telefoon/je, blijken van waardering enz., niet alleen door de leidil/g Illaar door alle leden vall onze organisatie.
Erkenning Hoe zit het mel de erkenning van de mannen, die uitgezonden zijn geweest? Wat mij hierbij opvalt is, dat in een kleine organisatie zoals de La/Sport, deze erkenni ng gering of niet aanwezig is. Ik heb daar toch wel moeite mee. Je draagt al s sergeant La/Sportinstructeur toch de sportgedachte uit tijdens een uitzend ing. Of moet je voor erken ning hoger in rang of echt bekend zijn binnen de organ isatie. Personeelszorg Het tweede punt hangt nauw samen met het eerdergenoemde, namelijk personeelszorg. Een voorbeeld. Ik verblijf inmiddels al drie maanden in Patocru; (voormalig Joegoslavië) en wat schetst mijn verbazing, er is post voor mij van de La/ Sportorganismie. Benieuwd open ik de e nveloppe en wat zien ik: 'een uitslagen lijst van een gelopen cross ergens in den lande n'. Zo ontvang ik nog meerdere uitslagen. Leuk, maar absoluut niet interessant. Alles verdwijn t dan ook snel in de open haard. Wat ik hiermee wil zeggen is, dat als men iets stUUJ1, laat het dan iets persoonlijks zijn. Het persoonlijke houdt niet op bij de naam op de enveloppe.
Uitgezonden LO/Sportpersoneel ma; Hum""re. Peter (buddy: !kol Peter Rommelse) (plaats: Skopje) CSCE Monitor MissiolJ, NIP Nova Maka Donia W215, MH Jasmin 66-9 100 Scopje, Macedonië tel: ... 38991-111143,fax: ... 38991 -111267
•••
sgtl GerritPasmau (buddy: kap Erik Geerligs) (plaats: Lukavac) SI 1(NL)VN SptCmd Lukavac, NAPO 80, 3509 YB Utrecbt
•••
sgtI R;c"ard Hestermau (buddy: sgll Gerrit Hof) (plaats: Busovaca) Ssvcie 1 NUBEThat. NAPO 92, 3509 VD Utrecht, fax: 873-130-1445
•••
sgtl [ur;en Blokzijl (buddy: sgt Robett Meijer) (plaats: Potocari) I(NL)VNInJbatm Ssvcie, NAPO 80, 3509 YB Un-echt
•••
sgt Marcel Blom (buddy: sgt Gert Heerkes) (plaats: Potocari) l(NL)VN InJbatm Ssvcie, NAPO 80, 3509 VB Uh'echt
•••
koll Maur;ce Bijeu (buddy: sm Richard Wichhart) (plaats: Potocari) I (NL)VNlnfbatm Vzgcie-Bevocie. NAPO 80, 3509 YB Utrecht
9
Zandlope r
TGIF
Lactaatmetingen
Sport-medisch
door aoo Haico ScharIl (TGTFlNATCO)
I
ID
Grotere meetfouten kunnen optreden door fouten in de voorbereidingsfase op de lactaattest door de atleet en/of in de wijze van testen die niet gestandaardiseerd en onder gelijke condities plaatsvindt. Om deze fouten te voorkomen dienen zowel de voorbereidi ng van de atleet als de werkwijze tijdens de lactaatmetinge n aa n bepaalde voorwaarden te vo ldoen. Deze voorwaard en worden in de onderstaande paragraaf beschreven.
ie bekendheid met lactaatmetingen neemt toe onder duursporters. Steeds vaker wordt gebruik gemaakt
van lactaatdrempels om de intensiteit van de training te sturen. Dit artikel is geschreven om meer inzicht te geven in het doel van lactaatmetingen en daarbij een beeld te schetsen hoe deze metingen worden uitgevoerd. Lactaat oftewel melkzuur is het eindprodukt van de anaërobe
stofwissel ing. Lactaat ontstaat bij intensieve spierarbeid door afbraak van glucose of opgeslagen glucose in de spier (glycogeen). Indjen er melkzuur wordt gevormd is dit een teken dat er bij de spieren, die bij de training zijn betrokken, een energietekoll ontstaat. De energievoorzienin g voor korte maxim a le intens ieve belastingen van vijftien tot zestig seconde n gebeurt hoofdzakeUjk via de anaërobe stofwi sseling. De energievoorziening van maximale belastingen met een d uur van minder dan vijftien seco nden gebeurt hoofdzakelijk via de creatine fosfaat pool. Als de belasting langer duurt dan één minuut wordt de aerobe energievoorziening steeds belangrijker. Het menselijk organisme breekt het gevormde lactaat weer af en maakt het opnieuw geschikt voor de stofwisseling. De volgende organen verzorgen de afbraak van het lactaat: de lever (50%), de niet werkende spiergroepen (30%), het hart (10%) en de nieren (10%). Goed getrainde personen zijn in staat om per minuut herstel 0,5 mmol/llactaat afte breken. Ongetrainden komen slechts tot 0,3 mmoll1 per minuut herstel.
Grallek
lactaal mmolll
r-- - - - - - - - -- -- - ---ï
Voorwaarden Voorbereiding atleet Gezondheidssituatie. Ziek zijn verandert het testresultaat. Wacht liever met testen tot de trainingsachterstand van een ziekte verdwenen is. Bij ve ldtests wordt uitgegaan van een vaste afstand. Het belangrijkste bij het gebruik van een vaste afstand is dat er regelmatig wordt gelopen. Zorg daarom voor voldoende ij kpunten onderweg. Een progressief oplopende belastingstest met lactaatmetin gen moet in de trainingsplanning worden opgenomen. Om de testresultaten goed met elkaar te kunnen vergelijken, is het noodzakelij k dat men twee dagen van te voren dezelfde training uitvoert en tevens twee dagen een koolhydraatrijk dieet nuttigt. Dit regime zorgt voor optimale vu lling van de glycogeen voorraden. Bij constant lage glycogeenvoor· raden kan er slechts weinig lactaat worden gevormd. Glycogeen-armoede in de spieren zorgt ervoor dat lactaat vorming pas bij hogere belastingsintensiteiten optreedt. Hiermee wordt dan ten onrechte een goed effect van de training van het uithoudingsvermogen gesimuleerd, waar door men bij de interp retatie wordt misleid. Een besturing van de training op grond van deze resul taten leidt tot te hoge intensiteiten in de training, met a ls gevolg dat de atleet in kOl1e tijd overtraind raakt. Voedi ngssituatie. Uit punt drie blij kt dat een lage koolhydraatconsumptie aan leiding is voor een geringe glycogeenvoo rraad. Daarom minimaal twee dagen van tevoren voldoende koolhydraten tot je nemen.
1~
10 8
• " 'm"·'· ....····..········....·············"""·'m ... "".""............".............. 2
• ••••••••• ••••••• ••••••••••••• _ •••••••••••••••••••
o 3
4
s
6 meIer/sec.
Werkwijze Om vo ldoende meetpunten voor de vaststelling van de lactaatcurve te verkrijgen, zijn minimaal vijf progressief oplopende belastingen noodzakelijk, waarvan minimaal drie zich in het lage tot submaximale gebied moeten bevinden. Eén belasting moet in de overgangsfase (2 tot 4 mmol) plaats vinden. De laatste belasting moet in het maximale gebied van de lactaat opeenhoping (boven 4 mmol ) liggen. Het vastleggen van de intensiteit en de pauzeduur zijn van eminent belang voor de reproduceerbaarheid van de me· tingen. Zo rg bij bloedafname voor absolute hygiëne in verband met besmettingsgevaar. Draag dunne rubberen hand· sc hoenen en vervang deze bij bloedcontact. Reinig vi nger of oor met een droog gaasje.»
Figuur 1: Belangrijke parameters van de lactaatconcentratie voor het bepalen van de trainingsintensiteit, 2 nunol is aërobe drempe l, 4 mmol a naërobe drempel en geb ied tu ssen 2 en 4 mmol is aërobe/anaërobe overgang. Meetmethode De lactaatbepaling gebeurt via een vingerprik. Hierbij wordt arterieel bloed door middel van een glascapi ll air opgezogen. Vervolgens wordt de lactaatconcentratie door een geijkte lactaatanalyzer bepaald. Exteme factoren zorgen bij de lactaatbepaling voor een meet· fout van drie tot vijf procent. Deze zij n onder andere zweten van de proefpersoon, hard knijpen in de vinger als de hand koud is.
10
Zandloper »Prik met behulp van de autoclix, zodat naalden niet per ongeluk opnieuw kunnen wo rden gebruikt. Veeg de eerste druppel bloed weg met een gaasj e en wrijf de plek goed droog, zodat geen vuil , <wondvocht ' of zweet mee wordt afgenomen. Zorg er bij gebruik van een capillair voor dat geen lucht wordt gezogen. De afname van hel bloed gebeurt telkens aan het einde van een belastingstrede. Loopsnelheid en hartfrequentie worden eveneens vastgelegd. Houd rekeni ng met de weersomstandigheden. De ideale temperatuur is dertien tot zestien graden Celsius. Afwijkingen van meer dan zeven graden Celsius geeft een gemiddelde verhoging van de hartslag van tien slagen per minuut. Een goede hartslagmeter is onmisbaar. Test zoveel mogelij k op hetzelfde tijdstip van de dag.
De snelheid behorende bij een vij fti en kilometer tijd is ge lijk aande VDW. Bij een 25 kilometer tijd is de VDW gelijk aan de bijbehorende sne lheid +0,15 meter per seconde. Voorbeeld: 25 km in 1: 15'=5.55 mlsec, YDW =5.75 m/sec Wanneer de marathontijd bekend is kan de VDW berekend worden als snelheid op de marathon + 0,3 meter per seconde. Voorbeeld: marathon in 2: 10'= 5.40 m/sec, YDW = 5.70 m/sec Voorbeeld test Het testprotocol wordt als volgt samengesteld . De eerste drie stappen dient de lactaatconcentratie laag te zijn (tot 2,5 nunol/I ). De laatste stap moet boven 4 mmolIl uitkomen. Deze laatste progressief oplopende belastin g bedraagt altijd VDW + 0,2 mlsec. De intensiteitstoename tijdens de vij f progressief oplopende stappen bedraagt voor beginners 0,4 m/sec en voor meer geroutineerden 0,3 meter per seconde.
Doellactaatmetingen M et het uitvoeren van lactaatmetingen kunnen onderstaande doelen worden nagestreefd: Bepalen trainingsinvloed Het vaststellen of de training aëroob, aëroob-anaëroob of anaëroob was. Beoordelen prestatieniveau De hoogte van de lactaatconcen tratie na de wedstrijd maakt het mogelijk het mobilisatievennogen te beoordelen. Bepalen aëroob basisuithoudin gsvermogen Een lactaattest tijdens een submax imale trainingsbelasting kan hier uitsluitsel over geven. Conc lusies voor de verschillende intensi teitspercentages Training vindt altijd plaats in verschillende intensiteitsgebieden. Met behulp van de lactaatbepalin g e n de trainingssnelheid is een rangschi kking van trainin gsintensiteiten mogelijk. Bepalen intensiteit van verschillende tra iningsmethoden Iedere trainingsmethode, zoals duw·methode, inte rval methode, tempowi sselmethode, heeft ge volgen voor de stofwisseling. Lactaatmetingen kunnen de intensiteit en de duur van de betreffende trainin gsmethode beoordelen.
Voorbeeld: 15 km per uur VDW = 4.2 m/sec Ie stap 3.2 meter per seconde = 11 .5 kilometer per uur = 10 minuten en 25 seconden op 2000 meter 2e stap 3.5 meter per seconde = 12.6 kilometer per uur = 9 minuten en 30 seconden op 2000 mete r
3e stap 3.8 meter per seconde = 13.7 kilometer per uur = 8 minuten en 45 seconden op 2000 metcr 4e stap 4.1 meter per seconde = 14.8 kilometer per uur= 8 minuten en 5 second en op 2000 me ter 5e stap 4.4 meter per seconde = 15.8 kilometer per uur = 7 minuten en 35 seconden op 2000 meter (A lle uitkomsten zijn afgerond)
Protocol Hier wordt de meest uitgevoerde meting besproken. Dit is de aërobe tes t. Deze te st bestaa t uit een trapsgew ij s toenemende belasting: minimaal vij fblokbelastingen met een minimum duur van zes minuten. Afhankelijk van de getrai ndheid e n de wedstrijd afstand van de atleet bed raagt de loopafstand 1200 tot 3000 meter.
Interpretatie Nu volgt het belangrijkste werk: Hel interpreteren van de gegevens. Voorwaarde hierbij is dat alle trainin gsgegevens (train ingsleeftijd, fase van de voorbereiding, wedstrijdnummer enzovoorts) goed zijn vastgelegd. Alleen dan kunnen er bmikbare aanwijzingen voor besturing van het trainingsproces worden gegeven en kan het optimale prestati eniveau wo rden bereikt.
De test Belangrijk aandacht spunt bij hel uitvoeren van de test is de juiste snelheid bij de aërobe-anaërobe drempelwaarde. Een hulpmiddel hierbij is het vaststellen van de vennoedelijke drempelwaarde (VDW), volgens onders taande formules.
Ge lu kk ig voert de sectie Training sgenee skunde en Trainingsfysiologie al jaren lactaatmetingen uit en geeft trainingsadviezen op basis van deze resultaten. De sectie TGTP heeft meer lactaatmetin gen uitgevoerd dan wie dan ook in Nederland. De Militaire Vij fkampploeg ( ma nnen e n vrouwen), de triathlonploeg, zeer veel goed getrainde individuele militaire atleten en burger medewerkers bij Defensie worden regelmatig ge test.
Vermoedetijke drempelwaarde: De wedstrijdtijden worden herl eid in meter per seconde. U itgaande van een ti en kilometer tijd is de vermoedelijke drempelwaarde gelijk aan de bijbehorende snelheid - 0,2 meter per seconde. Voorbeeld: 10 km in 30' =5.55 mlsec, YDW = 5.35 mlsec
11
Zalldloper
Plusminus
I
Informatie over het reoganisatietraject door maj Ber! Wamm es
I E Ir zijn duidelijke overeenkomsten tussen het bewan-
Task Force Woensdag 19 april zal C-COKL zijn ondercommandanten tijdens de infolmatieverstrekki ngsvergadering inlichten over de meest recente ontwikkelingen. Welke consequenties één en ander zal krijgen is nu nog volstrekt onduidelijk. Eén ding is zeker: er moeten miljoenen bezuinigd worden binnen de sector Opleidingen en ook de LO/Sportorganisati e zaJ daaraan haar steentje (moeten) bijdragen.
delen en voorbereiden van het reorganisatietraject en het trainen voor en bedrijven van to(p)(b)sport. Het neerzetten van iets goeds kost veel inspanning en hoe langer je bezig bent, des te kleiner worden de vorderingen, hoewel je daarvoor een steeds grotere inspanning moet leveren. In dit stadium gaat het langzamerhand om het zetten van de puntjes op de 'P. Het casco is duidelijk aanwezig, getuige ook de werkorganisatie, maar tot de oplevering moeten nog veel details worden ingevuld.
Gerrit Pasman bij commando-overdracht
Om als RV E te mogen en kunnen functi oneren als zelfbeherende organisatie stelt DEBKL stringente eisen. Het hebben en goed functioneren van een Sectie Controller is er daar één va n. Het vullen van die sectie, blijkt sinds kort, vraagt van ons een 'offer'. De kap Hoofd Bureau Bedrijfs-voering en de burger Beheerder Decentrale Computer Faciliteiten moeten uit eigen personele middelen (functie-plafond) worden gereaUseerd. Deze ontwikkeling 'kost' ons één Administratief Medewerker bij de LO/Sportsc hool en één LO/Sportinstructeur BBT.
Op zich niets bijzonders, ware het niet dat hij zojuist, vanuit Bonsië-Hercegovina, op Schiphol geland was voor een twee weken durend verlof in Nederland. Bij de vliegtuigtrap werd hij opgevangen door adjudant buiten dienst Gerard Eversen en rechtstreeks naar Ermelo gereden, alwaar hij met zijn vrouw het afscheid van Ikol drs Jaap de Groot, welke hij kent van het waterpoloteam, bijwoonde. Gerrit en Monka, grote klasse. Sterkte in de laatste maanden.
Communicatie Langzamerhand komt er enige structuur in het informeren van de LO/Sportorganisatie omtren t de gevolgen van de reorganisatie. Deze rubriek draagt een steentje bij. De ce ntrale afdelingen ('staf') zijn onlangs uitgebreid voorge licht. De (nieuwe) commandant heeft een ' babbel' gehouden in het LO/Spoltdistrikt Zuid-West Nederland.
COWFON De Zandl oper is een uiigave van en voor de LO/Sportorganisatie KL Redaclie(raad) Voorzitter: Sec retari s: Hoofdredacteur: Eindredacteur: Redacteur:
(Sub)orgaanbeschrijvingen en functiebeschrijvingen Het vertalen van de inspanni ngen van het formatieteam naar de benodigde beschlij vingen (zie conversielijstvergadering) heeft plaatsgevonden. De kapiteins Wim Roest en Bert van Leeuwen hebben in Amersfoo rt drie weken lang in afzo nderin g gewerkt en geleefd om alles in het j uiste format op papier te krij gen. Het resultaat mag er zijn. Een laatste overleg-ronde met DOKL en DPKL gaf een positief idee over de toekomst. Het vaststellen va n de rangen zal relat ief gezien weinig moeite meer opleveren.
Redac I i eo/kooi î adres'
Werkgroep LO/Sl'ortorganisatie De volgende bijeenkomst vindt plaats op 27 april. Alle vertege nwoordigers van 'buitenaf' leveren gestaag hu n bijdrage aan (de ontwikke ling van) het realisatiememorandum. Niet in de laatste plaats mag hier de majoor Rob Schruijer (PB VHKUCOKL) worden genoemd. die de taak van secretaris op zich heeft genomen. Zijn inbreng en begeleiding hebben al het nodige opgeleverd. De intensieve samenwerkin g in het vooltraject moet er toe leiden dat de behandeling van het realisat iememorandum in de SG-COKL (15 juni) en het PT-COKL (29 juni) geen grote problemen/veranderingen mag/kan brengen.
Ikol PJ. Rommelse (·06-557-62 18) dhr A. Beeuwkes (·06-573-4 143) aoo R. G ilS (· 06-688-244) aoo J .C. van der Burg (· 06-573-4142) kap H. van der Kaaden (·06-583-29 1) kap R.W.A.M. Oriever (· 06-557-6 191) eln l W. Hoogendoorn ( · 06-564-3235 ) aoo R. Jansen (· 06-678-1622) aoo P. va n de Ven (· 06-680-8310) sm A. Koteris (· 06-533-652 1) sgll R.J.G. Tie lelllans (· 06-549-7624) urs T. Visser - TGTF (·06-557-6418) Redactie Zand loper Kn iverstraai 4 Postbus 1009 MPC 12 A 7301 BG Ape ldoorn Tel.: PTT: 055-574143 MDTN: ' 06-573-4143
Kopijlbrieven dienen uiterlijk de negende van de m:.mnd voorafgaande aan de uitgifte maand bij het kopijadres te zijn Lay-out (OTP)·
aoo
J.e.
van der Burg
COP, Emmen De inhoud van dit blad weerspiegelt niet noodzakelijk de mening va n C LO/Sporlorganisatie. De redacrie ho udt zich hel recht voor ingediende kopij niet of gedeeltelijk te pl aatse n. De inhoud v:m ingezonden brieven en artikelen blijft voor rekening van de schrijver. Artikelen uil dit blad mogen worden overgenomen milS de bron wordl verme ld.
12
