SCHOOLPLAN 2011-2015
INLEIDING Voor u ligt het schoolplan van Bs. KlimWijs. Bs. KlimWijs is, samen met de kernpartners Peuterplaza Spaaihoef en Korein Kinderplein Cluselaan, onderdeel van het Spilcentrum Achtse Barrier Noord. Onze school valt onder het bestuur van de Stichting Katholiek en Protestants - Christelijk Onderwijs (SKPO) Eindhoven en omgeving (zie www.SKPO.nl) . Met de SKPO-visie als richtinggever worden in dit schoolplan de visie en de doelstellingen van Bs. KlimWijs beschreven. Het schoolplan heeft twee functies: 1. Een interne ontwikkelingsfunctie: het schoolplan wordt door ons gebruikt als instrument dat bijdraagt aan de verbetering van de kwaliteit van de school. 2. Verantwoordingsdocument: het schoolplan dient ter verantwoording aan medezeggenschapsraad, bestuur en inspectie. Ons schoolplan is door de directie van de school in samenspraak met het team opgesteld en door de MR van Bs. KlimWijs vastgesteld. Het schoolplan geeft de voorgestelde schoolontwikkeling van Bs. KlimWijs voor de periode 20112015 weer. We laten in dit schoolplan zien hoe we ons onderwijs vormgeven, de schoolorganisatie professionaliseren, bij de tijd houden en voortdurend verbeteren. Het schoolplan is de leidraad voor de school voor de komende 4 jaar. Tijdens en aan het einde van ieder schooljaar zal geëvalueerd worden hoe de verbeteracties uit het jaarplan verlopen zijn. Aan het einde van het schooljaar zijn de evaluaties vertrekpunt voor het jaarplan van het daaropvolgend schooljaar. Wij hopen dat dit schoolplan een bijdrage levert in de informatievoorziening naar ouders, inspectie en andere belangstellenden over het onderwijs in ons Spilcentrum. Ons schoolplan is voor belangstellenden in te zien op de website van Bs. KlimWijs: www.spilcentrumachtsebarriernoord.nl Voor ieder die dit wenst is een gedrukt exemplaar te verkrijgen bij de directie. Namens het team van Bs. KlimWijs, Lonneke Snijders, directeur.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 2
INHOUDSOPGAVE INLEIDING .............................................................................. 2 INHOUDSOPGAVE ....................................................................... 3 1 DE OPDRACHT VAN ONZE SCHOOL ............................................. 7 1.1 Algemene schoolbeschrijving ............................................................. 7 1.2 Leerling- en ouderpopulatie ............................................................. 7 1.2.1 Verdeling van de kinderen over de groepen ........................................................................ 7 1.2.2 Achtergrond leerlingen ........................................................................................................... 8 1.2.3 Schoolscore van de Cito-eindtoets 2011 ............................................................................. 8 1.2.4 Kinderen met specifieke onderwijsbehoeften ................................................................... 8 1.2.5 Wijk en buurt ............................................................................................................................ 9 1.2.6 Afkomst, aantallen en prognoses ........................................................................................ 10 1.3 Uitgangspunten van de school .......................................................... 11 1.3.1 Onze Missie ............................................................................................................................... 11 1.3.2 Onze Visie.................................................................................................................................. 11 1.3.2.1
Burgerschap en sociale integratie ........................................................................................................ 11
1.3.2.2
Levensbeschouwelijke visie .....................................................................................................................13
1.3.2.3 1.3.2.4 1.3.2.5 1.3.2.6
Maatschappelijke visie .............................................................................................................................14 Pedagogische visie .....................................................................................................................................15 Onderwijskundige visie ............................................................................................................................15 Organisatorische visie ..............................................................................................................................15
1.3.2.1.1 1.3.2.1.2 1.3.2.1.3 1.3.2.1.4 1.3.2.2.1
2
Definiëring .......................................................................................................................................................... 11 Burgerschap in de wet ..................................................................................................................................... 12 Burgerschap in de kerndoelen ........................................................................................................................ 12 Visie op de relatie school - maatschappij .................................................................................................... 13 Smalle identiteit ............................................................................................................................................... 13
EVALUATIE VAN ONS ONDERWIJS............................................ 16 2.1 Interne analyse ......................................................................... 16 2.1.1 De resultaten van de Cito eindscore .................................................................................. 16 2.1.2 Welbevinden van de kinderen .............................................................................................. 17 2.1.3 De positie van kinderen aan het begin van het derde jaar voortgezet onderwijs afgezet tegen het advies in groep 8 .................................................................................................. 17 2.1.4 Leerlingaantallen. .................................................................................................................... 17 2.1.5 Uitstroomgegevens schoolverlaters groep 8 naar Voortgezet Onderwijs ................ 18 2.1.6 Voortgangsgesprekken met alle medewerkers in december 2010 ............................... 19 2.1.7 Sterkte-, zwakteanalyse Bs. KlimWijs ...............................................................................20 2.1.8 Aandachtspunten 2011-2015 n.a.v. sterkte-zwakte analyse ......................................... 21 2.2 Externe analyse ......................................................................... 22 2.2.1 Analyse van de oudergesprekken en daaruit voortvloeiende acties ............................22 2.2.1.1 2.2.1.2
2.2.2
2.2.2.1 2.2.2.2
Maatschappelijk partnerschap ............................................................................................................. 22 Pre-advies groep 7 .................................................................................................................................... 22
Sterkte-zwakte analyse n.a.v. inspectierapport 2010 ....................................................22
2.2.2.2.1 2.2.2.2.2
2.2.2.3
2.2.2.3.1 2.2.2.3.2 2.2.2.3.3
Gerealiseerde kwaliteit ........................................................................................................................... 22 Sterkte-zwakte analyse per beoordeeld onderwerp ..................................................................... 22
Positieve punten ................................................................................................................................................22 Verbeterpunten ................................................................................................................................................23
Beschrijving en adviezen t.a.v. verbeterpunten .............................................................................. 23
Opbrengsten ......................................................................................................................................................23 Zorg en begeleiding ..........................................................................................................................................23 Kwaliteitszorg ...................................................................................................................................................24
2.3 Aandachtspunten vanuit interne en externe analyse ................................. 24 2.3.1 Kwaliteitszorg ..........................................................................................................................24 Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 3
2.3.2 2.3.2.1 2.3.2.2 2.3.2.3
4
Opbrengstgericht werken ...................................................................................................................... 24 Handelingsgericht werken ...................................................................................................................... 25 Planmatig werken....................................................................................................................................... 25
2.3.3 2.3.4
Onderwijsinhoud .....................................................................................................................25 Structuur ..................................................................................................................................26
2.3.5 2.3.6
Cultuur .......................................................................................................................................26 Overige onderwerpen .............................................................................................................26
2.3.4.1
3
Leerlingenzorg .........................................................................................................................24
2.3.6.1 2.3.6.2
Management ................................................................................................................................................ 26
Pr .................................................................................................................................................................... 26 Werkdruk .................................................................................................................................................... 26
PLANNEN PERIODE 2011-2015 ................................................. 27 3.1 Meerjarenplan 2011-2015 ............................................................. 27 3.1.1 Aanleiding en doel van dit plan .............................................................................................27 3.1.2 Toelichting van het kader .....................................................................................................27 3.1.3 Kwaliteitszorg ..........................................................................................................................30 3.1.4 Leerstofaanbod .......................................................................................................................33 3.1.5 Leertijd .....................................................................................................................................34 3.1.6 Personeel...................................................................................................................................36 3.1.7 Leerlingenzorg .........................................................................................................................40 3.1.8 Overige ......................................................................................................................................42 3.2 Jaarplan 2011 - 2012 .................................................................. 44 3.2.1 Kwaliteitszorg ..........................................................................................................................45 3.2.2 Leerstofaanbod .......................................................................................................................47 3.2.3 Leertijd .....................................................................................................................................47 3.2.4 Personeel...................................................................................................................................48 3.2.5 Leerlingenzorg .........................................................................................................................50
BESCHRIJVING VAN BELEIDSONDERWERPEN ................................ 52
4.1 Onderwijskundig beleid ................................................................. 52 4.1.1 Onderwijskundige doelen ......................................................................................................52 4.1.1.1 4.1.1.2 4.1.1.3 4.1.1.4 4.1.1.5 4.1.1.6 4.1.1.7 4.1.1.8
Sociaal-emotionele ontwikkeling .......................................................................................................... 52 De verstandelijke ontwikkeling............................................................................................................. 52 Het ontwikkelen van de creativiteit.................................................................................................... 53 Het verwerven van de noodzakelijke kennis ..................................................................................... 53 Het verwerven van culturele vaardigheden ...................................................................................... 53 Het verwerven van lichamelijke vaardigheden ................................................................................. 53 De leerstofoverstijgende doelen ......................................................................................................... 53 Onderwijskundige doelen........................................................................................................................ 54
4.1.2 4.1.3
Onderwijsleermiddelen .........................................................................................................55 De inrichting van ons onderwijs ...........................................................................................56
4.1.4 4.1.5 4.1.6
Pedagogisch handelen ............................................................................................................58 Didactisch handelen ...............................................................................................................58 Vakgebieden .............................................................................................................................58
4.1.3.1 4.1.3.2 4.1.3.3
4.1.6.1 4.1.6.2 4.1.6.3 4.1.6.4 4.1.6.5 4.1.6.6 4.1.6.7 4.1.6.8
Het onderwijs in de groepen 1 en 2 ..................................................................................................... 56 VVE ................................................................................................................................................................ 56 Het onderwijs vanaf groep 3 ................................................................................................................. 57
Nederlandse taal ....................................................................................................................................... 58 Lezen ............................................................................................................................................................. 59 Schrijven ..................................................................................................................................................... 59 Rekenen en wiskunde ................................................................................................................................ 59 Levensbeschouwing / geestelijke stromingen .................................................................................. 60 Lichamelijke oefening .............................................................................................................................. 60 Expressievakken ........................................................................................................................................ 60 Wereldoriëntatie ...................................................................................................................................... 60
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 4
4.1.6.9 4.1.6.10 4.1.6.11 4.1.6.12 4.1.6.13
Engels............................................................................................................................................................ 60 Maatschappelijke verhoudingen waaronder staatsinrichting .......................................................61 Bevordering van sociale redzaamheid waaronder gedrag in het verkeer .................................61 Bevordering gezond gedrag ....................................................................................................................61 Sociaal emotionele ontwikkeling ............................................................................................................61
4.1.7 Effectieve leertijd .................................................................................................................62 4.2 Zorgbeleid ............................................................................... 62 4.3 Personeelsbeleid ......................................................................... 63 4.3.1 Doelen van het personeelsbeleid .........................................................................................63 4.3.1.1 4.3.1.2 4.3.1.3 4.3.1.4
Het personeel bestaat op 1 oktober 2010 uit .................................................................................. 63 Leeftijdsopbouw directie en leerkrachten ....................................................................................... 63 Communicatie .............................................................................................................................................. 64 De schoolleiding ......................................................................................................................................... 64
4.3.2
Formatiebeleid ........................................................................................................................64
4.3.3
Taakbeleid ................................................................................................................................65
4.3.4
Beleid t.a.v loopbaan en scholing .........................................................................................67
4.3.5
Beleid gericht op verbetering van arbeidsomstandigheden ..........................................68
4.3.2.1 4.3.3.1 4.3.3.2 4.3.3.3 4.3.3.4 4.3.3.5 4.3.4.1 4.3.4.2 4.3.4.3 4.3.5.1 4.3.5.2
Evenredige vertegenwoordiging van vrouwen in de schoolleiding .............................................. 64 Stagiaires .................................................................................................................................................... 65 Begeleiding van personeel....................................................................................................................... 65 Instrumenten t.b.v. begeleiding personeel ....................................................................................... 65 Nieuwe leerkrachten ................................................................................................................................ 66 Seniorenbeleid ........................................................................................................................................... 67 Taak- en functiedifferentiatie ............................................................................................................. 67 Nascholing ................................................................................................................................................... 67 Loopbaanontwikkeling .............................................................................................................................. 67 Arbeidsomstandighedenbeleid .............................................................................................................. 68 Bovenschools personeelsbeleid ............................................................................................................. 68
4.4 Kwaliteitsbeleid.......................................................................... 69 4.4.1 Inleiding ....................................................................................................................................69 4.4.2 Kwaliteitszorg op SKPO niveau ............................................................................................69 4.4.3 Kwaliteitszorg op schoolniveau ............................................................................................70 4.4.3.1 4.4.3.2
Meerjarenplan:........................................................................................................................................... 70 Jaarplan ....................................................................................................................................................... 70
4.4.4 Kwaliteitszorg op personeelsniveau .................................................................................... 71 4.4.5 Kwaliteitszorg op leerling-niveau ........................................................................................ 71 4.5 Kwaliteitszorg bevoegd gezag .......................................................... 71 4.5.1 Kwaliteitszorg van het bevoegd gezag ............................................................................... 71 4.5.2 Signaleren van risico's binnen de aansturingsvisie van de SKPO .................................72 4.5.3 Monitoring en ondersteuning van de verbetertrajecten ...............................................73 4.5.4 Analyse en verbeterplan .......................................................................................................73 4.5.5 Uitvoering en monitoring .......................................................................................................73 4.6 Beleid t.a.v. sponsoring ................................................................ 75 4.7 Identiteit ................................................................................ 75 4.7.1 Levensbeschouwelijke identiteit .........................................................................................75 4.7.1.1
4.7.2
Maatschappelijke identiteit .................................................................................................76
4.7.3
Pedagogische identiteit .........................................................................................................78
4.7.2.1
5 6 7
Methode Trefwoord ................................................................................................................................. 76 Burgerschapsvorming ............................................................................................................................... 77
SLOTWOORD ...................................................................... 79 INDEX.............................................................................. 80 BIJLAGEN ......................................................................... 82 7.1
Identiteit in de praktijk ................................................................ 82
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 5
7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7
Het activerende directe instructie model (ADI-model) .............................. 85 Kijkwijzer Activerende Directe Instructie ............................................ 87 Afspraken leerkrachtengedrag - Vreedzame School ................................. 89 Implementatie Kleuterplein ............................................................ 92 Uitgangspunten woordenschatonderwijs Bs. KlimWijs ................................ 95 Gehanteerde software Bs. KlimWijs ................................................... 96
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 6
1 DE OPDRACHT VAN ONZE SCHOOL 1.1 Algemene schoolbeschrijving Basisschool (Bs.) KlimWijs is ontstaan na een scholenfusie tussen r.k. Bs. Klim op en p.c. Bs. De Wegwijzer. Door de terugloop van het aantal kinderen in de wijk is er voor gekozen om, na enkele jaren van intensieve samenwerking op teamniveau, als één zelfstandige school verder te gaan. Vanaf 1 augustus 2010 is Bs. KlimWijs een feit. Onze basisschool maakt deel uit van SPILcentrum Achtse Barrier NoordFout! Bladwijzer niet gedefinieerd. in Eindhoven. De letters SPIL staan voor Spelen, Integreren en Leren. Het begrip SPIL is bedacht door de gemeente Eindhoven en komt eigenlijk in de plaats van de term Brede School. SPIL is een concept voor peuterwerk, kinderopvang, basisonderwijs en jeugdgezondheidszorg. Binnen SPIL werken onderwijs en zorg nauw samen. SPIL stelt kinderen in staat zich veilig en goed te ontwikkelen en voorziet in ondersteuning en begeleiding van zowel kinderen als ouders. In SPILcentrum Achtse Barrier Noord werken de SKPO (bestuur basisschool), Peuterplaza (bestuur van de peuterspeelzaal) en Korein (organisatie voor kinderopvang) als kernpartners samen. Onze school telt 330 leerlingen (teldatum 01-okt-2010),die zijn verdeeld over 15 groepen. Er zijn vier kleutergroepen en daarnaast zijn er voor elk leerjaar twee groepen, m.u.v. één groep 8. De gemeentelijke prognoses geven aan dat het leerlingaantal de komende jaren zal dalen tot 315 kinderen in 2015 en 300 kinderen in 2020. Het schoolteam bestaat uit 25 leerkrachten. Hiervan hebben drie leerkrachten de taak van Intern Begeleider (IB-er). Daarnaast hebben vanaf schooljaar 2011-2012 drie leerkrachten de taak als bouwcoördinator (onder- midden- en bovenbouw). De schoolleiding bestaat uit een directeur en een afdelingshoofd. Sinds de fusie tussen Bs. Klim op en Bs. De Wegwijzer in augustus 2010 is de schoolontwikkeling op Bs. KlimWijs in een stroomversnelling geraakt. In dit schoolplan 2011-2015 hebben we beschreven hoe we het onderwijs verder vorm willen geven en willen verbeteren. Er is een document ontstaan, waaruit blijkt hoeveel werk er verzet wordt door ons allen om onderwijs op maat te bieden aan de kinderen van onze school, welke aanscherpingen we in ons beleid neerzetten en hoe we de samenwerking van de oorspronkelijke twee scholen omgezet hebben in één werkbaar geheel.
1.2 Leerling- en ouderpopulatie 1.2.1 Verdeling van de kinderen over de groepen De verdeling onderbouw (4-6 jaar), middenbouw (7-9 jaar) en bovenbouw (10-12 jaar) is als volgt: Onderbouw 108 kinderen Middenbouw 127 kinderen Bovenbouw 95 kinderen Vanwege het teruglopend aantal kinderen in de wijk Achtse Barrier (zie bijlage: onderzoek afkomst, aantallen en prognoses, maart 2011) is het de verwachting dat de groei van Bs. KlimWijs zal afnemen. De verhouding onderbouw - bovenbouw zal de komende jaren een verschuiving laten Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 7
zien waarbij het percentage onderbouwleerlingen zal afnemen en het percentage bovenbouwleerlingen zal toenemen.
1.2.2 Achtergrond leerlingen Uit onderzoek is gebleken dat niet het land van herkomst van ouders bepalend is voor de capaciteiten en kansen van leerlingen, maar het opleidingsniveau van ouders. Daarop is de huidige gewichtenregeling dan ook gebaseerd (zie http://www.cfi.nl). De gegevens per 1 oktober 2010: Verdeling van gewichten: geen 304 kinderen 0,30 22 kinderen 1,20 4 kinderen
330 leerlingen
overig vo en hoger lbo of vmbo bbl/kbl basisonderwijs of (v)so-zmlk
Op de teldatum 01-10-2010 telde de school 8% gewogen leerlingen. De verwachting is dat de verdeling van het aantal kinderen met en zonder gewicht nagenoeg gelijk zal blijven.
1.2.3 Schoolscore van de Cito-eindtoets 2011 Ongecorrigeerde versie Correctie LG (op basis van leerlinggewichten)
Bs. KlimWijs 537,8 536,6
Landelijk gemiddelde 535,1 535,3
Uit bovenstaande tabel is af te lezen dat kinderen van Bs. KlimWijs op de Cito-eindtoets boven het landelijk gemiddelde scoren.
1.2.4 Kinderen met specifieke onderwijsbehoeften Onze school kent in schooljaar 2010-2011 negen „rugzakkinderen‟ die specifieke onderwijsbehoeften hebben. Deze kinderen zijn als volgt verdeeld over de bouwen. Aantal kinderen 5 3 1
REC 4 2 1
Onderbouw 1 2
Middenbouw
Bovenbouw 4 1
1
NB: REC = Regionaal Expertise Centrum Schooljaar 2011-2012 zullen twee kinderen met een rugzakje, die op dit moment in groep 8 zitten, de school verlaten. Eén Kind gaat waarschijnlijk naar Speciaal Basisonderwijs (SBO) en één kind met een rugzakje gaat verhuizen. Schooljaar 2011-2012 zullen er naar schatting nog vijf kinderen met een rugzakje onze school bezoeken. De verwachting is dat de komende jaren het aantal kinderen met specifieke onderwijsbehoeften gelijk zal blijven. Dit heeft consequenties voor de inrichting van het onderwijs (aanbod, instructie, onderwijstijd, organisatie).
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 8
1.2.5 Wijk en buurt Bs.. KlimWijs is onderdeel van SPILcentrum Achtse Barrier Noord. Het spilcentrum ligt in de wijk Achtse Barrier, ten noorden van het centrum van Eindhoven. De wijk Achtse Barrier bestaat uit de buurten Gunterslaer, Spaaihoef en Hoeven. Een groot deel van de woningen in Achtse Barrier is hoofdzakelijk gebouwd in de jaren 70 en 80. De Achtse Barrier kent een gemêleerde opbouw: er zijn vrije sectorwoningen, koopwoningen, huurwoningen, eengezinswoningen, flats en appartementen Het accent ligt op goedkope huurwoningen. Kenmerkende voorzieningen in de buurt zijn de vele basisscholen (zes stuks), twee middelbare scholen, een activiteitencentrum, een jongerencentrum een filiaal van de openbare bibliotheek en een sportzaal. De buurt kan worden gekenschetst als een rustig woongebied met daarnaast voldoende groen- en speelvoorzieningen. De wijk kan gezien worden als een afspiegeling van de maatschappij. Er is sprake van een doorsnee wijk met doorsnee gezinnen. De wijk wordt hoofdzakelijk bewoond door autochtone mensen. De populatie van de school is een afspiegeling van de wijk. Er zijn relatief weinig allochtone kinderen die de school bezoeken. (zie achtergrond leerlingen). Voor de wijk Achtse Barrier Noord zijn de volgende sterkten, zwakten en kansen te benoemen in relatie tot de school: Sterk: Directies van scholen zijn betrokken bij buurtontwikkeling; Ouders zijn betrokken bij de school en bij de ontwikkeling van de kinderen Zwak: Relatief veel scholen in dezelfde wijk Achtse Barrier is een wijk met teruglopend kinderaantal Kans: Meerdere partners betrekken bij het SPILcentrum (bijv. bibliotheek, logopediste)
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 9
1.2.6 Afkomst, aantallen en prognoses Van de kinderen die de KlimWijs bezoeken komt 92% uit de wijk Achtse Barrier:
Waar komen de leerlingen vandaan? 8%
16%
Gunterslaer Hoeven
17%
Spaaihoef buiten A.Barrier
59%
De verwachting is dat het aantal kinderen in de wijk zal afnemen (zie onderzoek afkomst, aantallen en prognoses maart 2011) . Dit zal ook consequenties hebben voor het leerlingaantal op onze school.
aantal leerlingen
Prognoses KlimWijs 400 350 300 250 200 150 100 50 0
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
Buiten de A.Barrier
45
40
41
35
31
27
25
22
22
A.Barrier-zuid
26
25
24
24
22
22
22
22
22
A.Barrier-noord
270
263
259
256
253
253
255
256
256
Pronexus BV - juli 2009 +correctie Consequenties voor de inrichting van het onderwijs, gebaseerd op bovenstaande gegevens van onze leerling- ouderpopulatie: De ouderpopulatie bestaat uit ouders die over het algemeen goed opgeleid zijn. Onze school kent dan ook relatief weinig kinderen met een leerling-gewicht. Daarnaast zijn de schoolscores van de Cito eindtoets hoger dan het landelijk gemiddelde. In ons onderwijsaanbod willen we rekening houden met onze leerling- ouderpopulatie. We willen het beste uit kinderen naar boven halen. Als school moeten we er alert op zijn onze verwachtingen, wat betreft prestaties van kinderen, hoog te houden. Wellicht kunnen we nog meer uit de kinderen halen dan we nu al doen. Kinderen met relatief hoge scores op de Cito-toetsen goed blijven volgen en uit blijven dagen is onze opdracht. Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 10
Gedifferentieerde instructie geven en uitdagende doelen stellen zijn hiervoor de middelen. Uit bovenstaande gegevens blijkt dat het aantal kinderen uit de wijk Achtse Barrier de komende jaren zal afnemen. Dit betekent voor onze school dat we ons nadrukkelijker moeten profileren, teneinde het leerlingenaantal op onze school stabiel te houden.
1.3 Uitgangspunten van de school 1.3.1 Onze Missie Bs. KlimWijs is een organisatie met een opvoedende taak, in de ruimste zin van het woord, waarin kwalitatief goed onderwijs wordt gegeven. Het leren van taal, rekenen, lezen en wereldoriëntatie vinden wij belangrijk. Daarnaast achten wij het bevorderen van de sociaal-emotionele ontwikkeling in de vorm van respect, verantwoordelijkheid, zelfstandigheid en samenwerken minstens zo belangrijk. Dit geldt ook voor de creativiteit en de motorische ontwikkeling van kinderen. Onze school wil een veilige werk-, leer- en leefomgeving voor de kinderen, de leerkrachten en de ouders zijn. Kinderen komen naar school om iets te leren. Dit leren gebeurt volgens plan en met een bepaalde onderwijsvisie. Aan de hand van onze onderwijsvisie werken we aan cognitieve en maatschappelijke vaardigheden.
1.3.2 Onze Visie 1.3.2.1 Burgerschap en sociale integratie 1.3.2.1.1 Definiëring Actief burgerschap verwijst naar de bereidheid en het vermogen deel uit te maken van een gemeenschap en daar een actieve bijdrage aan te leveren; sociale integratie naar deelname van burgers (ongeacht hun etnische of culturele achtergrond) aan de samenleving. Dit in de vorm van sociale participatie, deelname aan de maatschappij en haar instituties en bekendheid met en betrokkenheid bij uitingen van de Nederlandse cultuur. Wij zien burgerschapsvorming niet als apart vak, maar als vanzelfsprekend onderdeel van verschillende vakken. Burgerschapsvorming komt tot uiting in de wijze waarop de school bijvoorbeeld invulling geeft aan regels ten aanzien van veiligheid, ouderbetrokkenheid en onderlinge omgang tussen kinderen en leerkrachten (schoolregels). Wij streven ernaar dat zowel allochtone als autochtone leerlingen een gemeenschappelijk en gedeeld perspectief krijgen op de bijdrage die zij als burgers aan de samenleving kunnen leveren. De school kent de situatie waarin de leerlingen verkeren, en stemt het onderwijs daarop af. De school bevordert actief dat leerlingen zich kennis, vaardigheden en houdingen eigen maken die het mogelijk maken om op een positieve manier aan de samenleving deel te nemen. Basiswaarden als vrijheid van meningsuiting, gelijkwaardigheid van mensen, begrip van wat voor de ander wezenlijk is, verdraagzaamheid en het afwijzen van discriminatie, maar bijvoorbeeld ook het op een goede manier kunnen oplossen van problemen of een democratische houding, vragen om actieve aandacht van de school. Wij stellen alles wat in ons vermogen ligt in het werk om leerlingen en personeel een veilige omgeving te bieden.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 11
1.3.2.1.2 Burgerschap in de wet In de wet op het primair onderwijs (artikel 8 van de WPO), staat ter bevordering van actief burgerschap het volgende: het onderwijs gaat er mede van uit dat leerlingen opgroeien in een pluriforme samenleving het onderwijs is mede gericht op het bevorderen van actief burgerschap en sociale integratie het onderwijs is er mede gericht op dat leerlingen kennis hebben van en kennis maken met verschillende achtergronden en culturen van leeftijdsgenoten. Er zijn veel manieren waarop scholen de opdracht tot bevordering van burgerschap en integratie kunnen invullen. Er is niet één manier de beste of voor alle situaties geschikt. Zo zal de school bijvoorbeeld rekening houden met de lokale omgeving, de samenstelling van de leerlingenpopulatie, de wensen van ouders/verzorgers of de levensbeschouwelijke uitgangspunten van de school. Hoe wij op Bs. Klimwijs aandacht besteden aan burgerschapsvorming vindt u in deze paragraaf en in de bijlage: maatschappelijke identiteit - burgerschapsvorming. 1.3.2.1.3 Burgerschap in de kerndoelen Naast de algemene richtlijnen, zijn de wenselijke opbrengsten van het funderend onderwijs ook vastgesteld in de herziene kerndoelen voor het basisonderwijs. Aan integratie en burgerschap gerelateerde kerndoelen voor het primair onderwijs zijn De leerlingen leren hoofdzaken van de Nederlandse en Europese staatsinrichting en de rol van de burger. De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen. De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met verschillen in opvattingen van mensen. Tot op zekere hoogte is ook kerndoel 39 aan burgerschap gerelateerd: De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en anderen. De leerlingen leren zich redzaam te gedragen in sociaal opzicht, als verkeersdeelnemer en als consument. De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 12
1.3.2.1.4 Visie op de relatie school - maatschappij Bs. KlimWijs vindt de pedagogische opdracht "Samen leren samen leven" belangrijk en wil de kinderen leren – in een veilig leefklimaat (school en omgeving) – met elkaar op te trekken en naar elkaar om te zien. Onze leerlingen groeien op in een steeds complexere, pluriforme maatschappij en daar bereiden wij ze op voor. We schetsen de kinderen een samenleving waarin presteren alleen niet zaligmakend is. Het betekent dat we de kinderen helpen bij het ontdekken van de mogelijkheden om te werken aan een meer humane samenleving. Daarom helpen we de kinderen bij het kritisch leren kijken naar de samenleving en het op hun niveau laten ontdekken waar de samenleving anders en beter zou moeten worden. De school besteedt onder andere middels de volgende activiteiten aandacht aan burgerschap en integratie: lessen uit de methode 'Vreedzame School' en 'Trefwoord' kringgesprekken actie "schoenendoos" kinderpostzegelactie de publiciteit zoeken in de media met de school activiteiten waarbij oudere kinderen zorg dragen voor de jongere kinderen thema openingen gegeven door kinderen voor kinderen 1.3.2.2 Levensbeschouwelijke visie Onze school is een bron van geborgenheid en een basis voor de toekomst. Onze school is een school die voor iedereen toegankelijk is. Wij hebben een Christelijke identiteit, maar staan uit respect en tolerantie open voor andere levensbeschouwingen. Wij besteden nadrukkelijk aandacht aan de Christelijke tradities. Iedereen die onze visie respecteert is welkom op onze school. Door het vieren van de Christelijke traditionele feesten, geven we onze leerlingen de gelegenheid om het leven intens te beleven. We willen stilstaan bij belangrijke gebeurtenissen en geven deze samen bijzondere aandacht door die gebeurtenissen te vieren. Wij zien graag dat alle kinderen bij de vieringen aanwezig zijn, omdat we het belangrijk vinden om samen te vieren. We handelen vanuit een positieve kijk op het leven. We gaan uit van het positieve van ieder mens en handelen daar ook naar. Het kind zien we als uniek individu en we benaderen het kind ook op die manier. We gaan met elkaar in dialoog: we luisteren aandachtig en met interesse naar elkaar met de bedoeling de ander echt te begrijpen. Binnen onze school wordt met regelmaat over levensvragen gesproken. Eerlijkheid, openheid, actieve deelname en respect voor elkaar is daarbij erg belangrijk. Hier komen meteen ook de sociale vaardigheden volop aan bod. Wij leren de kinderen op deze manier om voor zichzelf, maar ook voor anderen op te komen en bieden ze de mogelijkheid om uit te groeien tot mensen die zich goed staande weten te houden in onze maatschappij. 1.3.2.2.1 Smalle identiteit Bs. KlimWijs valt onder het bestuur van de SKPO: Stichting Katholiek en Protestants Christelijk Onderwijs Eindhoven e.o. Wij zijn een interconfessionele school d.w.z. dat er onderwijs gegeven wordt vanuit onze levensbeschouwelijke visie en op basis van Rooms-Katholieke en Protestants-Christelijke uitgangspunten. Met respect voor elkaars godsdienstige achtergrond en vanuit ons geloof richten we ons onderwijs in en voeden we de kinderen mede op. Wij staan open voor kinderen/ouders met verschillende levensbeschouwelijke achtergronden. We gaan er wel vanuit dat iedereen, die bij de school betrokken is, onze levensbeschouwing respecteert. We geven onze levensbeschouwing expliciet vorm in het vak catechese. Vanuit onze interconfessionele grondslag gebruiken we de methode Trefwoord hiervoor. Deze methode, die wordt gebruikt in de groepen 1 t/m 8, werkt met 6-8 eigentijdse en herkenbare thema's per Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 13
schooljaar. Dit kunnen zijn: ruzie en vriendschap, pesten en de zondebok zijn, natuur en milieuzorg, zorg hebben voor, etc. Trefwoord biedt materiaal voor elke dag dat voor een deel ook zichtbaar is in de klas. In een kalenderdrager hangt een scheurblok, met eigentijds beeldmateriaal (A4) voor iedere schooldag, en een kleurenposter die het thema uitbeeldt. Trefwoord brengt met behulp van leefthema‟s twee werkelijkheden bij elkaar: de belevingswereld van het kind - in de hedendaagse, multiculturele en religieuze samenleving - en de wereld van de bijbel. In dit treffen van twee werelden leert het kind in dubbel opzicht. Het voordeel is dat je als leerkracht dan kunt aansluiten bij wat álle kinderen bezighoudt, onafhankelijk van hun sociale achtergrond of overtuiging. Trefwoord neemt de tijd om deze ervaringen tot hun recht te laten komen. De eigen levenservaringen dragen er toe bij de bijbelverhalen (2x per week) beter te begrijpen. Omgekeerd biedt de bijbel een andere blik op de dagelijkse werkelijkheid. Het is een ontmoeting waaraan kinderen vooral ook van elkaar leren. 1.3.2.3 Maatschappelijke visie Bs. KlimWijs staat midden in de maatschappij, wordt erdoor beïnvloed en heeft een taak in die maatschappij. Wij constateren dat de nadruk in onze maatschappij duidelijk ligt op het individu en op de prestaties; wij schetsen voor onze kinderen graag een samenleving waarin mensen respect, aandacht en zorg voor elkaar hebben in woord en daad; een maatschappij waarin presteren niet zaligmakend is; waarin mensen zich mogen ontwikkelen in de door hen gewenste richting. We constateren ook een aantal maatschappelijke ontwikkelingen waarop we als school anticiperen: We zoeken als school een evenwicht tussen de steeds maar toenemende individualisering enerzijds en de vraag naar sociaal maatschappelijke ontwikkelingen anderzijds. Dit doen we o.a. door veel aandacht te besteden aan samenwerkend leren. We sluiten aan bij de “beeldcultuur” (tv, computer e.d.); we maken de kinderen op school hiermee vertrouwd We leggen de nadruk op het vergroten van de communicatieve vaardigheden van de kinderen. We bereiden de kinderen voorop de maatschappij waar ze al middenin staan. We geven ze kennis en vaardigheden, attitudes en vooral een positiefkritische houding mee waardoor ze hun plekje in die maatschappij kunnen vinden, verder werken aan hun eigen ontwikkeling, aan de ontwikkeling van de mensen om hen heen en de ontwikkeling van de maatschappij.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 14
1.3.2.4 Pedagogische visie Als we denken aan kinderen grootbrengen, dan zien we het als onze taak hen te helpen opgroeien tot volwassenen die hun plek in de samenleving met verve weten in te nemen. We halen, in de tijd dat ze aan ons zijn toevertrouwd, het beste in hen naar boven . Onze inspanningen zijn dáárop gericht. Dit doen we enerzijds door de kinderen de ruimte geven zich op hun eigen manier te ontwikkelen, anderzijds door te sturen op kennis en vaardigheden die wij belangrijk vinden. Op Bs. KlimWijs staan welbevinden en betrokkenheid hoog in het vaandel. Het streven naar relatie, competentie en autonomie (de basisbehoeften van ieder mens) vertalen we op Bs. KlimWijs in: het samen creëren van een veilige en uitdagende schoolomgeving; het vormgeven aan adaptief onderwijs, voor kinderen door leerkrachten; het bevorderen van verantwoordelijkheid, zelfvertrouwen, mondigheid en zelfstandigheid van kinderen; het regelmatig bespreken en doorgeven van belangrijke waarden en normen met alle betrokkenen (school, kinderen, ouders); het iedereen een eerlijke kans geven; als school een bijdrage leveren aan de vorming van kinderen, zodat ze leren geloven in zichzelf (maar nooit ten koste van anderen); zodat ze zich open en eerlijk opstellen naar elkaar; zodat ze leren iets over te hebben voor elkaar. als school wat betreft pedagogische benadering op één lijn zitten, als leerkrachten met elkaar maar ook met de ouders. Dat betekent niet alleen deze pedagogische visie onderschrijven, maar er ook samen over praten, ernaar handelen en elkaar ondersteunen (voortdurende onderlinge afstemming). 1.3.2.5 Onderwijskundige visie Bs. KlimWijs is een school waar leerkrachten en kinderen een zodanige leefomgeving creëren dat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen op vele terreinen en waar hun zelfstandigheid en verantwoordelijkheid worden bevorderd. Via een duidelijke, gestructureerde aanpak worden de mogelijkheden van ieder kind zo goed mogelijk ontwikkeld, zowel op cognitief, sociaal-emotioneel, lichamelijk als creatief gebied. Ieder kind heeft recht op zorg op maat. Streefpunten voor de komende jaren zijn: Een goede sfeer in de groep en onderlinge relaties die ontspannen en ontwikkelingsbevorderend zijn (m.b.v. de methode 'Vreedzame School') Werk op het niveau dat een kind aankan en het tegelijkertijd uitdaagt; Werk dat werkelijkheidsnabij is en daarom voor kinderen interessant; De mogelijkheid tot activiteit; daadwerkelijk zelf iets doen; De mogelijkheid tot het nemen van eigen initiatief. 1.3.2.6 Organisatorische visie Wij werken binnen onze school met het leerstofjaarklassensysteem als basis. In de groepen 3 t/m 8 zitten kinderen van dezelfde leeftijd in de klas. Voor de kleutergroepen (1 en 2) hebben wij gekozen voor een heterogene groepering: kinderen van 4 en 5 (soms ook 6) jaar zitten bij elkaar in dezelfde groep. In onze jaarklassen wordt er rekening gehouden met verschillen tussen kinderen. Naast de grote groep die de reguliere leerstof doorwerkt, is er aandacht voor de individuele kinderen. Door differentiatie in het leerstofaanbod en middels het werken met weektaken werken de kinderen binnen de jaarklas op een speciaal op hen afgestemd niveau.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 15
2 EVALUATIE VAN ONS ONDERWIJS 2.1 Interne analyse Jaarlijks toetsen wij de onderwijskwaliteit van onze school. De onderwijskwaliteit wordt in beeld gebracht door middel van de SKPO kwaliteitsindicatoren. Deze zijn: De kindresultaten op basis van de Cito eindscore en intelligentietoets afgezet tegen de sociaal- culturele afkomst van de kinderen. Het welbevinden van de leerling De positie van kinden aan het begin van het derde jaar voortgezet onderwijs afgezet tegen het advies in groep 8. Het aantal kinderen
2.1.1 De resultaten van de Cito eindscore Vanaf 01 augustus 2010 zijn Bs. Klim op en Bs. De Wegwijzer gefuseerd en Bs. KlimWijs geworden. We hebben bij het in beeld brengen van de Citoscores de scores in beeld gebracht van beide scholen. Nu we één school zijn willen we ons ook daar op richten. We kijken zoveel mogelijk vooruit! In onderstaande tabel ziet u de gemiddelde standaardscore van de CITO eindtoets van de afgelopen schooljaren, waarbij steeds uitgegaan wordt van de schaal 500-550.
2008 2009 2010 2011
Bs. Klim op 534,9 536,4 537,6 Bs. KlimWijs 537,8
Bs. De Wegwijzer 540,1 540,6 537,8
Landelijk gemiddelde 534,9 535,2 534,9 535,1
Schoolscore van de Cito-eindtoets 2011 :
Ongecorrigeerde score Correctie LG
Bs. KlimWijs 537,8 536,6
Landelijk gemiddelde 535,1 535,3
Uit bovenstaande tabel is af te lezen dat kinderen van Bs. KlimWijs op de Cito-eindtoets 2011 boven het landelijk gemiddelde scoren. Als we de verschillende vakgebieden van de Cito-eindtoets 2011 bekijken kunnen we zien dat de school op alle vakgebieden op of boven het landelijk gemiddelde scoort. Voor periode 2011-2015 betekent dit dat we, om uit de kinderen te halen wat er in zit, onze verwachtingen naar boven toe bij kunnen stellen. Alleen het onderdeel „hanteren van informatiebronnen‟ van het vakgebied studievaardigheden scoort onder het gemiddelde. Hier zullen we de komende periode in ons onderwijsaanbod dus meer aandacht aan moeten besteden.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 16
2.1.2 Welbevinden van de kinderen Het welbevinden van kinderen meten wij met een vragenlijst voor de kinderen, de SAQI geheten (School Attitude Questionaire Internet). Afgelopen schooljaar scoorden zowel de kinderen van Bs. Klim op als de kinderen van Bs. De Wegwijzer met een uitval van 5,4%. Dit is ruim onder de norm van het landelijk gemiddelde (11%). Voor periode 2011-2015 betekent dit dat we er naar streven deze goede uitslag voort te zetten.
2.1.3 De positie van kinderen aan het begin van het derde jaar voortgezet onderwijs afgezet tegen het advies in groep 8 Van de 47 schoolverlaters in schooljaar 2008 blijkt na 3 jaar 97,96% van de kinderen op de onderwijsvorm te zitten zoals destijds door ons is geadviseerd!
2.1.4 Leerlingaantallen. Bs. KlimWijs
01-10-2009
01-10-2010
351
346
prognose
352
330
realisatie
Teldatum 01-10-2010 telde de school 330 kinderen. Dit is 22 minder dan het schooljaar daarvoor en 16 minder dan de prognoses aangaven. Het teruglopend aantal kinderen in de wijk en ruime keuzemogelijkheid voor ouders vanwege het aantal scholen in de wijk is naar ons idee hiervan de oorzaak. De verwachting is dat het kinderaantal de komende jaren verder zal teruglopen tot 315 in het jaar 2015 en 300 in het jaar 2020 (zie bijlage: onderzoek kindaantallen, afkomst en prognoses, maart 2011). Voor periode 2011-2015 betekent dit dat we ons nadrukkelijker zullen moeten profileren teneinde het leerlingenaantal stabiel te houden.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 17
2.1.5 Uitstroomgegevens schoolverlaters groep 8 naar Voortgezet Onderwijs 2009-2010
Bs. Klim op
Bs. De Wegwijzer
Totaal aantal schoolverlaters Vwo Havo/VWO Havo Vmbo T/Havo Vmbo T Vmbo-K/T Vmbo K Vmbo B
28
21
9 2 3 2 2 7 2 1
4 4 4 5 1 1 1 1
2010-2011
Bs. KlimWijs
Totaal aantal schoolverlaters Vwo Havo/VWO Havo Vmbo T/Havo Vmbo-K/T Vmbo T Vmbo KBL
35 8 4 4 8 8 3
Onze schoolverlaters volgen Voortgezet Onderwijs op de volgende scholen: Pleincollege Bisschop Bekkers Stedelijk College Henegouwelaan en Avignonlaan Christiaan Huygens Pleincollege Eckart Rooi Pannen
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 18
2.1.6 Voortgangsgesprekken met alle medewerkers in december 2010 In december 2010 zijn met alle medewerkers gesprekken gevoerd om een analyse te maken van de schoolcultuur en de professionaliteit van de individuele medewerker. (Zie bijlagen voor het format voortgangsgesprek en kijkwijzer ADI-model). Alle leerkrachten hebben een verslag gemaakt van het gesprek waarin we de doorgaande lijn onder de loep namen. In elk gesprek is gevraagd naar het gebruik van het ADI-model, weektaak, methode Vreedzame School, methode Trefwoord, methode Kleuterplein (gr. 1/2). In deze gesprekken kwamen de volgende punten naar voren: Niet iedereen houdt zich aan deze gemaakte afspraken. Per persoon is een deadline gesteld wanneer dit wél wordt opgepakt. Het samengaan van Bs. Klim op en Bs. De Wegwijzer is voelbaar binnen de school. Er is soms nog sprake van twee verschillende culturen. Behoefte aan een doorgaande nieuw KlimWijs-lijn. Het werken met het ADI-model wordt toegepast. De medewerkers zijn blij met de komst van groepsplannen (voorheen veel individuele handelingsplannen), maar zijn hierin nog wel zoekende. De werkdruk is toegenomen doordat leerkrachten steeds meer moeten registreren (o.a. t.a.v. kinderen die extra zorg behoeven). Aandachtspunten 2011-2015 n.a.v. voortgangsgesprekken met de teamleden: Interne afspraken vastleggen, er naar handelen en borgen. Doorgaande lijn Bs. KlimWijs Teambuilding Werken met ADI model borgen Werken met groepsplannen verder optimaliseren Werkdruk in de gaten houden, analyseren
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 19
2.1.7 Sterkte-, zwakteanalyse Bs. KlimWijs In overleg is door de directie in de afgelopen periode een sterkte-, zwakteanalyse van Bs. KlimWijs opgesteld. Dit is in het onderstaand schema opgenomen. Heden
Sterkte betrokken team
leerkrachten willen zich inzetten
opbouw van nieuwe methodes kleine groepen
betrokken ouders de school heeft nieuw meubilair en nieuwe vloeren alle leerkrachten gaan in de ochtendpauze surveilleren waardoor er extra aandacht is voor veiligheid onze TSO is een stichting die in samenspraak met de school 1 keer p.m. verse groenten en vers fruit aan de kinderen uitdeelt waardoor er extra aandacht is voor gezonde voeding de toiletten worden 3 keer per dag schoongemaakt waardoor er extra aandacht is voor hygiëne de school is SPIL-centrum geworden; doorgaande lijn met verschillende partners en bieden van meer mogelijkheden voor opvang aan ouders leerkrachten zijn blij met een duidelijke sturing vanuit de directie
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Heden
Zwakte het samenvoegen van twee scholen wat als gevolg heeft het zoeken naar een nieuwe eenduidige structuur nog gehuisvest op twee locaties; extra kosten die we liever in willen zetten voor onderwijs te weinig gericht op leerprestaties matige professionele schoolcultuur waarin vernieuwingen niet snel worden gedragen veel wisselingen van directie te weinig heldere afspraken intern zorgstructuur in huidige samenstelling is te versnipperd teruglopend kindaantal met als gevolg boventalligheid
Pagina 20
meer rust door feit dat er een nieuwe directeur is benoemd. goede leeropbrengsten vreedzame school Toekomst
Sterkte veel leerkrachten willen zich ontwikkelen passend binnen het beleid van de school gezamenlijk opbouwen naar een school met hogere leerrendementen nieuwe IB structuur met minder versnippering waardoor een doorgaande lijn makkelijker is te waarborgen door succeservaringen in een positieve drive komen het streven naar één unielocatie door natuurlijk verloop de kans op jonge leerkrachten binnen de school
Heden
Zwakte daling kinderenaantal waardoor de kans op het aannemen van jonge leerkrachten klein wordt groepssamenstellingen worden zwaarder de toekomstige directiesamenstelling en structuur is nog niet helder
2.1.8 Aandachtspunten 2011-2015 n.a.v. sterkte-zwakte analyse Structuur: Duidelijkheid over directiestructuur Helderheid in taken en verantwoordelijkheden van o.a. IB-ers Cultuur: Werken aan professionele cultuur: Naar binnen en buiten toe uitdragen en uitstralen dat we één school zijn Teambuiling Intern afspraken maken, vastleggen en naleven Inhoudelijk: Opbrengstgericht werken (focussen op leerprestaties) Handelingsgericht werken (werken met groepsplannen) Profileren: SPIL Goede leeropbrengsten Vreedzame School
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 21
2.2 Externe analyse 2.2.1 Analyse van de oudergesprekken en daaruit voortvloeiende acties Gedurende het schooljaar vinden er regelmatig gesprekken met ouders plaats over schoolse aangelegenheden. We realiseren ons dat ouders ons waardevolle informatie kunnen geven als het gaat om verbeterpunten voor ons onderwijs/onze school. Voor de periode 2011-2015 betekent dit dat we ouders structureel kunnen bevragen naar hun bevindingen. Dit kan zowel via de MR- en OR vergaderingen, maar ook via tevredenheidsonderzoek en informele gesprekken. Hieronder de beschrijving van acties die we als school genomen hebben n.a.v. oudergesprekken: 2.2.1.1 Maatschappelijk partnerschap Het maatschappelijk partnerschap is ontstaan doordat een aantal ouders hun zorg hebben geuit rondom gedragsmatigheden van.leerlingen. Er bleek zowel bij ouders als team behoefte te zijn aan meer afstemming wat betreft de manier waarop me met elkaar omgaan op school. Vanuit een gezamenlijke betrokkenheid is een werkgroep opgericht met als doel het afstemmen van normen en waarden. In de werkgroep participeerden zowel ouders, leerkrachten als directie. Er bleek behoefte te zijn aan: een éénduidige aanpak rondom de sociaal emotionele ontwikkeling van het kind. streven naar afspraken en regels in en rondom de school. veiligheid op het schoolplein. doorgaande lijn tussen school en ouders Hieruit voortvloeiend is de methode "Vreedzame School" aangeschaft in augustus 2009. De methode is geïmplementeerd onder deskundige begeleiding van de identiteitsbegeleider van SOL. Het 2-jarig invoeringstraject (bestaande uit bijeenkomsten en klassenbezoeken) is afgesloten met afspraken over borgen van de methode. (zie bijlage: beleidsdocument „Vreedzame School‟). 2.2.1.2 Pre-advies groep 7 Uit gesprekken met ouders (MR) bleek er behoefte te zijn aan een pre-advies voor hun zoon/dochter wat betreft overgang naar het Voortgezet Onderwijs. Dit is door de directie opgepakt en intern besproken. Vanaf komend schooljaar zal er een pre-advies gegeven worden aan de ouders van kinderen in groep 7. Dit betreft een schooladvies.
2.2.2 Sterkte-zwakte analyse n.a.v. inspectierapport 2010 2.2.2.1 Gerealiseerde kwaliteit De inspectie concludeert dat de onderwijskwaliteit op basisschool Klim op in algemene zin op orde is, maar op een aantal van de onderzochte onderdelen voor verbetering vatbaar is. De inspectie concludeert tevens dat de naleving van de wet- en regelgeving op de onderzochte onderdelen op orde is. 2.2.2.2 Sterkte-zwakte analyse per beoordeeld onderwerp 2.2.2.2.1 Positieve punten Opbrengsten De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 22
Leerlingenzorg De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen 2.2.2.2.2 Verbeterpunten Opbrengsten Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. Leerlingenzorg De school voert de zorg planmatig uit. De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 2.2.2.3 Beschrijving en adviezen t.a.v. verbeterpunten 2.2.2.3.1 Opbrengsten Binnen de opbrengsten vraagt één indicator extra aandacht, namelijk of de school kan laten zien, dat alle leerlingen zich naar verwachting ontwikkelen. 2.2.2.3.2 Zorg en begeleiding Het bieden van planmatige zorg en begeleiding is onvoldoende adequaat ingevoerd in de school. De kwaliteit van de analyse kan verder verbeterd worden, wat ook beter uit de verf gaat komen als de leraren hier op gecoacht worden. Tussen signalering en handelingsplanning voor leerlingen met meer dan een half jaar leerachterstand zit meestal meer dan de gestelde norm van de inspectie van drie weken. De preventieve zorg en begeleiding (zorgniveau 1 en 2) is onvoldoende geborgd in de school. De school beschikt niet over een actuele zorgparagraaf en een gerichte beschrijving van criteria die het team hanteert bij de in-, door- en uitstroom van leerlingen en het bieden van geplande leerhulp (wanneer voor welke leerling op welk zorgniveau welk handelingsplan?). Advies: Verbeteringen in de leerlingenzorg in schoolverbeterplannen opnemen en aan de hand van concrete doelen concretiseren en op effecten meten. Afspraken wat betreft leerlingenzorg documenteren. Opstellen, uitvoeren en effectief werken met handelingsplannen. Gaan werken met een ontwikkelingsperspectief voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften en de leerling kritisch volgen op de bereikte resultaten.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 23
2.2.2.3.3 Kwaliteitszorg De school is nog niet zo ver dat de kwaliteit van het onderwijsleerproces planmatig in een vierjaarlijkse cyclus met een objectief instrument doorgelicht wordt. Een gerichte zelfevaluatie ontbreekt in de school, zowel wat betreft een analyse van de achtergronden van de leerlingenpopulatie en de hulpvragen van de leerlingen gelet op hun achtergrond, als het gericht analyseren van de leeropbrengsten van de school. Er is weinig sprake van trendanalyses en dwarsdoorsneden op schoolniveau. De evaluatie en het borgen van uitgevoerde verbetertrajecten op schoolniveau is mager. Advies: De kwaliteit van het onderwijsleerproces planmatig, in een vierjaarlijkse cyclus, met een objectief instrument doorlichten. Middels trendanalyses en dwarsdoorsneden leeropbrengsten op schoolniveau analyseren. In de schoolgids ouders informeren over de opbrengsten van de school, zowel wat betreft de leerresultaten als wat betreft de schoolontwikkeling. Meerjarenplan uitwerken in SMART-geformuleerd jaarplan.
2.3 Aandachtspunten vanuit interne en externe analyse 2.3.1 Kwaliteitszorg Het systematisch en cyclisch werken aan verbeteren van het onderwijs heeft op onze school de hoogste prioriteit. Naast het planmatig doorlichten van de kwaliteit van het onderwijsleerproces, met een objectief instrument, willen we het cyclisch werken centraal stellen bij alle verbeterpunten voor de komende jaren. We gaan hierbij uit van de PDCA-cyclus (Plannen-Doen-Checken-Aanpassen). Voor de komende schoolplanperiode 2011-2015 zullen onderstaande verbeterpunten opgenomen worden in een meerjarenplan en jaarplan voor Bs. Klimwijs.
2.3.2 Leerlingenzorg Bij leerlingenzorg zal de komende jaren, zowel bij de IB-ers als bij de leerkrachten, het accent moeten liggen op het, opbrengstgericht werken, handelingsgericht werken en systematisch/cyclisch werken. 2.3.2.1 Opbrengstgericht werken Wat betreft het opbrengstgericht werken staat leeropbrengsten systematisch verbeteren centraal. Trendanalyses en dwarsdoorsneden maken op groeps- en schoolniveau en deze analyseren is hiervoor een middel. Voorheen werden de leeropbrengsten besproken met leerkrachten, maar niet geanalyseerd en schriftelijk vastgelegd. Aangezien wij veel waarde hechten aan de (tussen)opbrengsten en de analyse ervan worden deze voortaan schriftelijk vastgelegd en besproken met de leerkrachten. Ook het werken met OPP (ontwikkelingsperspectieven) voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften en deze leerlingen kritisch volgen op de bereikte resultaten zal de komende jaren gemeengoed moeten worden op Bs.KlimWijs. Gezien onze leerlingpopulatie zullen we onze verwachtingen naar boven toe bij kunnen stellen. Focussen op leerprestaties, hoge verwachtingen hebben wat betreft leerresultaten en uitdagende doelen stellen is hier voor een middel. Afgelopen schooljaar heeft het werken met het ADI-model extra aandacht gekregen in de school. Het werken met dit model zal komende periode geëvalueerd worden en ten behoeve van borging zal ADI als agendapunt worden opgenomen in bouw- en zorgbijeenkomsten.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 24
2.3.2.2 Handelingsgericht werken Doel van het handelingsgericht werken is het zo optimaal mogelijk aansluiten bij onderwijsbehoeften van kinderen teneinde „eruit te halen wat er in zit‟. Opstellen, uitvoeren en effectief werken met groepsplannen zal de komende periode uitgebreid moeten worden van het vakgebied rekenen naar andere vakgebieden. Handelingsgericht werken met groepsplannen kan, evenals het uitvoeren van groepsbezoeken en het hanteren van kijkwijzers, een middel zijn om de leerkrachten gericht te ondersteunen bij het werken in de groep. Uit oudergesprekken blijkt dat ouders behoefte hebben aan een pre-advies wat betreft doorstroom naar het V.O. Komende jaren zal dit advies in groep 7 gegeven worden. 2.3.2.3 Planmatig werken Bij alle bovenstaande verbeterpunten geldt dat afspraken aangaande leerlingenzorg gedocumenteerd, uitgevoerd, gecontroleerd, geëvalueerd en zo nodig aangepast moeten worden. Komende periode zal o.a. gericht beschreven moeten worden welke criteria het team hanteert bij de in-, door- en uitstroom van leerlingen. Wat betreft planmatig werken is er afgelopen schooljaar een start gemaakt met het werken met een klassenmap en zorgmap. Ten behoeve van borging zullen de IB-ers de komende periode moeten toezien op gebruik en inhoud van de map.
2.3.3 Onderwijsinhoud Methodes: Schooljaar 2011-2012 wordt een nieuwe methode voor het vakgebied technisch lezen aangeschaft. Ook voor de vakgebieden tekenen, handvaardigheid, techniek en muziek wordt een nieuwe methode aangeschaft. Voor de nieuwe schoolplanperiode is het van belang het werken met deze methodes voor te bereiden, te implementeren, het werken ermee te evalueren en te borgen. Daarnaast zal ieder jaar opnieuw bekeken worden of er nieuwe methodes aangeschaft en ingevoerd zullen worden. Vreedzame school: Het werken met de methode „Vreedzame School‟ zal de komende jaren geborgd moeten worden op Bs. KlimWijs. Ouders blijven informeren hierover is hierbij noodzakelijk. Komende schoolplanperiode zal, t.b.v. borgen van werken met de methode „Vreedzame School‟, het onderwerp als agendapunt terugkomen op bouwvergaderingen. Daarnaast zal de werkgroep gecontinueerd worden en zullen de ouders van de tussenschoolse opvang een cursus „Vreedzame School‟ volgen. Methode Kleuterplein – woordenschatonderwijs: Methode is vorig schooljaar ingevoerd. Komende periode zal het werken met de methode Kleuterplein en het woordenschatonderwijs geëvalueerd en geborgd moeten worden. Hanteren van informatiebronnen: Het onderdeel „hanteren van informatiebronnen‟ van het vakgebied studievaardigheden scoort onder het gemiddelde bij de Cito-eindtoets. Hier zullen we de komende periode in ons onderwijsaanbod dus meer aandacht aan moeten besteden.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 25
2.3.4 Structuur 2.3.4.1 Management Er is onduidelijkheid over de directiestructuur en taken en verantwoordelijkheden van o.a. IBers. Het is belangrijk om de komende periode helderheid te geven over de directiestructuur en taken en verantwoordelijkheden van alle bij de school betrokkenen (directie, IB-ers, bouwcoördinatoren). De komende schoolplanperiode willen we gedeeld leiderschap realiseren binnen de school. Door gedeeld leiderschap worden taken en verantwoordelijkheden helder en gedeeld. Hiermee borg je schoolontwikkeling. Je voorkomt o.a. dat bepaalde kennis/informatie bij één persoon alleen ligt, met het risico dat deze kennis/ informatie verdwijnt als deze persoon voor langere tijd afwezig is.
2.3.5 Cultuur Als gevolg van het samengaan van de twee scholen is er soms nog sprake van twee culturen. Werken aan professionele cultuur en teambuilding is een aandachtspunt voor de komende periode. Naar binnen en buiten toe zullen we meer kunnen uitdragen en uitstralen dat we één school zijn. T.b.v. de professionele cultuur zal de gesprekscyclus ingezet worden. T.a.v. teambuilding zullen er naast speciaal geplande activiteiten tijdens team- en bouwvergaderingen coöperatieve werkvormen toegepast worden die een bijdrage leveren aan teambuilding. Ten behoeve van een doorgaande KlimWijs-lijn zullen we intern afspraken moeten maken, vastleggen en naleven. Er is een beleidsstuk opgesteld m.b.t. afspraken / regels (nieuwe) collega's. Bs. KlimWijs is nog gehuisvest op twee locaties; extra kosten die we liever in willen zetten voor onderwijs. Huisvesting op één plek is ons streven. De directie is in overleg met SKPO en de gemeente om z.s.m. te komen tot één unielocatie. Het streven en de verwachting is het gebouw aan de Fransebaan uit te breiden. De gemeente zal de bestemming van het gebouw aan de Héraultlaan bepalen.
2.3.6 Overige onderwerpen 2.3.6.1 Pr Teneinde teruglopend leerlingaantal, met als gevolg boventalligheid, tegen te gaan zullen we ons nadrukkelijker moeten profileren. Binnen de MR hebben we de dreigende boventalligheid meerdere malen besproken. Ons streven is om niet uit te gaan van LIFO (Last In First Out). Op deze manier willen wij de kwaliteit van ons onderwijs waarborgen. Onderwerpen waar we ons mee zouden kunnen profileren zijn o.a.: SPIL, goede leerresultaten en Vreedzame School. 2.3.6.2 Werkdruk Leerkrachten geven aan dat de werkdruk toeneemt. Ze ervaren zowel het werken in de groep (steeds meer kinderen met een speciale aanpak) als het werken buiten de groep (administratieve zaken) als steeds zwaarder. De komende schoolplanperiode willen we de werkdruk in kaart brengen, analyseren en bekijken hoe we de werkdruk voor de teamleden kunnen verminderen.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 26
3 PLANNEN PERIODE 2011-2015 3.1 Meerjarenplan 2011-2015 3.1.1 Aanleiding en doel van dit plan De school is primair zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van het gegeven onderwijs. In de Wet op het Primair onderwijs wordt voorgeschreven dat scholen een kwaliteitszorgbeleid dienen te voeren. Dit beleid is in het schoolplan beschreven. Kwaliteitszorg betreft activiteiten die erop gericht zijn de kwaliteit van het onderwijs te bepalen, te bewaken, te borgen en te verbeteren. De school zal daartoe, rekening houdend met de kenmerken van de leerlingen en met de wensen van belanghebbenden, dienen aan te geven wat zij onder kwalitatief goed onderwijs verstaat. Opvattingen dienen vertaald te worden in doelen. Systematisch moet worden nagaan of de doelen ook bereikt zijn. Op basis daarvan zullen nieuwe doelen voor verdere verbetering gesteld moeten worden, die worden opgenomen in een meerjarenplan. Vervolgens worden de effecten van die verbeteractiviteiten geanalyseerd en gecommuniceerd met de betrokken geledingen. Het geheel kenmerkt zich door een cyclische aanpak. Dit gebeurt op basis van het meerjarenplan, opgesteld door de directie van de school. Met behulp van dit meerjarenplan wordt een jaarplanner (= activiteitenplan) gemaakt.
3.1.2 Toelichting van het kader We gebruiken de volgende kolommen: Onderwerp
Doelstellingen
I
O IM B Co&Bew
Actiepunten/ activiteiten
1. Het onderwerp (eerste kolom) wordt benoemd in een van de zes gebieden: kwaliteitszorg, leerstofaanbod, leertijd, personeel, leerlingenzorg en overige. 2. Na benoeming van het onderwerp worden in kolom twee de doelstellingen SMART beschreven. 3. In de smalle kolommen wordt aangegeven in welke fase het onderwerp in het lopende schooljaar zich bevindt. We onderscheiden de volgende cyclus: Informatiefase: start van de fase waarin het onderwerp wordt bestudeerd, voorbereid, onderzocht, literatuur wordt verzameld, besproken e.d.; Opstartfase: fase waarin het ontwikkelde onderwerp, volgens afspraken, wordt opgestart/ ingevoerd; Implementatiefase: fase waarin het onderwerp verder in praktijk wordt gebracht, handelend wordt ingevoerd, een plaats krijgt in ieders systeem; Borgingsfase: tijdstip waarop de eerste ronde van de cyclus is afgerond en geborgd; onderdeel van ieders handelen. Naar aanleiding van behaalde opbrengsten en tussenevaluaties bepalen directie en team per onderdeel of de fase is afgerond. 4. Co&Bew staat voor Coördinatie (degene die de werkzaamheden coördineert) en Bewaking, voor degene die bewaakt, controleert dat de activiteit ook wordt uitgevoerd en gecoördineerd. 5. De laatste kolom gebruiken we om de actiepunten/activiteiten te beschrijven. Onderaan ieder gebied staan nog mogelijke trajecten beschreven. Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 27
Ieder jaar wordt dit meerjarenplan door team en medezeggenschapsraad geëvalueerd en aan de hand van voortschrijdend inzicht bijgesteld, geactualiseerd. Al werkende ontstaat dan de zgn. “kwaliteitscyclus”.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 28
MEERJARENPLAN 2011-2015 Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 29
Onderwerp
Doelstellingen
I
O
IM
B
Co& Bew
Actiepunten/ activiteiten
Sept 2011
Okt 2011
Jan 2012
Juni 2012
Dir
3.1.3 Kwaliteitszorg Kwaliteitsinstrument
Systematisch werken aan kwaliteitsverbetering
Structureel de opbrengsten meten met behulp van onafhankelijke instrumenten. Uitkomsten meenemen in een verbeterplan Structureel tevredenheid van ouders, leerlingen en personeel meten mbv onafhankelijk instrument. Uitkomsten worden meegenomen in plan van aanpak.
Juni 2011
Sept 2011
Jan 2012 Jan 2016
Mrt 2012
Juni 2012
Juni 2012
Dir IB
Dir
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Aan de slag met de systematiek van Wat Werkt Op School! Volgorde van verbeteronderwerpen bepalen Twee kwaliteitskaarten per jaar beschrijven Trendanalyses en dwarsdoorsneden maken van de Cito-toetsen (inclusief Cito-eindtoets) op groeps- en schoolniveau Verbeterpunten formuleren. Naar de geledingen voor akkoord. Ouderenquête om de 4 jaar afnemen Leerling-enquête om de 4 jaar afnemen Leerkrachtenquête om de 4 jaar afnemen Plannen van structureel en informeel overleg met ouders Verbeterplan opstellen nav oudergesprekken en tevredenheidonderzoeken
Pagina 30
Onderwerp
Doelstellingen
I
O
Structureel evalueren en bijstellen van het onderwijskundig beleid t.b.v. verbetering van de kwaliteit van het onderwijs.
IM
B
Juni 2011
Juni 2012
Co& Bew Dir IB
Actiepunten/ activiteiten
Meerjarenplan
Actueel meerjarenplan waarin doelstellingen en activiteiten in een tijdscyclus staan beschreven. Onderwerpen worden gekozen op basis van eigen inzichten, kwaliteits-instrumenten, inspectierapport, interne analsye, kwaliteitsindicatoren SKPO, tevredenheidsonderzoeken.
Juni 2011
Sept 2011
Juni 2012
Dir
Jaarplan
Alle schoolactiviteiten worden per jaar beschreven in het jaarplan. Deze is gecommuniceerd met alle geledingen. Iedereen houdt zich aan de planner.
Sept 2010
Juni 2011
Juni 2012
Dir
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Analyse SKPO-indicatoren: - De leerresultaten per school op basis van de Cito-eindscore, afgezet tegen het gewicht van de leerlingen. - Het welbevinden van leerlingen. - Het leerlingaantal afgezet tegen de door de school bepaalde verwachtte schoolgrootte en de voor de gemeente geldende opheffingsnorm. - De positie van leerlingen aan het begin van 3e jaar V.O., afgezet tegen het advies in groep acht. Jaarlijkse cyclus: - Evalueren meerjarenplan - Actualiseren meerjarenplan - Verbeteronderwerpen kiezen, doelstellingen en actiepunten/ activiteiten formuleren, tijdspad vaststellen - Teambreed bespreken vaststellen MR - Actiepunten in jaarplan opnemen Jaarlijkse cyclus: - Evalueren jaarplan - Opstellen jaarplan - Naar MR voor akkoord - Tussentijdse evaluatie - Actualiseren jaarplan - Evalueren jaarplan
Pagina 31
Onderwerp Overige
Doelstellingen Er worden meerdere instrumenten ingezet voor de bepaling van de opbrengsten.
De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. Trajecten
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
I
O
IM
B
Sept 2010
Juni 2011
Jan 2012
Juni 2012
Juni 2011
Jan 2012
Co& Bew Dir IB
Actiepunten/ activiteiten
Dir
-
Methodegebonden toetsen Leerkrachten maken trendanalyses en dwarsdoorsneden m.b.v Cito-LOVS op groepsniveau en zetten daarmee verbetertrajecten op groepsniveau (en individueel niveau) resultaten/opbrengsten in team, OR, MR, nieuwsbrief en schoolgids vermelden Invoering ‘Wat Werkt Op School!’ CITO LOVS, Interne analyse Inspectierapport, indicatoren SKPO Tevredenheidsonderzoeken
Pagina 32
Onderwerp
Doelstellingen
I
O
IM
B
Co& Bew
Actiepunten/ activiteiten
Jan 2011
Sep 2011
Jan 2012
Sep 2012
WG/ Dir
Sep 2010
Sep 2011
IB Dir
Sep 2011
Sep 2012
IB Dir
Voorbereiden en implementeren nieuwe methode technisch lezen, tekenen, handvaardigheid, techniek en muziek Werkgroep doet implementatievoorstel Aan de slag Evaluatie tijdens bouwoverleg Zo nodig aanpassen voorstel Afspraken vastleggen Controleren op naleving van afspraken Opnemen als agendapunt bouw- en teamoverleg Methode Kleuterplein en woordenschatonderwijs evalueren en borgen Afspraken vastleggen Controleren op naleving afspraken Werkgroep vreedzame school continueren Vreedzame school als agendapunt opnemen bij bouwvergaderingen Werken met methode Vreedzame School evalueren/vastleggen/borgen Ouders blijven informeren Ouders tussenschoolse opvang (TSO) cursus V.S. volgen - Opbrengstgericht werken - Invoeren nieuwe methodes - Cito LOVS - Dyslexieprotocol
3.1.4 Leerstofaanbod Methodes
De aangeboden leerinhouden zijn dekkend voor de kerndoelen, worden in principe aan alle leerlingen aangeboden, sluiten in de verschillende leerjaren op elkaar aan en zijn afgestemd op de verschillende onderwijsbehoeften van individuele leerlingen.
Methode Kleuterplein wordt door alle onderbouwleerkrachten gebruikt. Woordenschatonderwijs vormt belangrijk onderdeel van het werken met jonge kinderen. Het werken met de methode Vreedzame School (V.S.) is geborgd in de school.
Trajecten
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Sep 200 9
Sep 2010
Pagina 33
Onderwerp
Doelstellingen
I
O
IM
B
Co& Bew
Actiepunten/ activiteiten
Op school is bekend welke leerstof als basisleerstof wordt beschouwd voor alle leerlingen en welke leerstof als aanvulling geldt. Dit wordt herkend door de leerkrachten en is met hen gecommuniceerd.
Juni 2011
Sep 2012
Jan 2013
Sep 2013
Dir IB
3.1.5 Leertijd Haalbaar en gedegen programma
De hoeveelheid basisleerstof die is vastgesteld kan worden behandeld in de onderwijstijd/ instructietijd die leerkrachten beschikbaar hebben.
Juni 2011
Sep 2012
Jan 2013
Sep 2013
Dir IB
De basisleerstof is zodanig ingedeeld en geordend dat leerlingen volop de gelegenheid hebben zich de stof eigen te maken. Iemand controleert de leerkrachten of ze de basisstof behandelen. Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Juni 2011
Sep 2012
Jan 2013
Sep 2013
Dir IB
Juni 2011
Sep 2012
Jan 2013
Sep 2013
Dir IB
Kiezen van vakgebied tbv trajcet „haalbaar en gedegen programma‟ Opstellen eenduidig en haalbaar lesrooster Iedere leerkracht houdt zich aan het rooster en de methode. Aan de basisleerstof wordt niet getornd, te beginnen met taal/lezen/rekenen De leertijd voor de basisstof van gekozen vakgebeid is per groep bepaald; er is bepaald dat de leertijd voor taal/lezen/ekenen ook daadwerkelijk daaraan besteed wordt Er is bepaald hoe leerlingen, indien nodig, extra leertijd kunnen krijgen Er is bepaald hoe leerlingen die minder leertijd nodig hebben deze tijd adequaat besteden Iedere leerkracht plant zijn leerstof binnen de jaarplanner en houdt zich hieraan Lesrooster is praktisch uitvoerbaar Afgesproken programma wordt in alle groepen gehaald Agendapunt team-, bouwvergadering. Mogelijk onderwerp van groepsbezoeken Pagina 34
Onderwerp
Doelstellingen
I
O
IM
B
Co& Bew
Actiepunten/ activiteiten
De onderwijstijd waarover leerkrachten beschikken wordt beschermd. Dit gebeurt door storing zoveel mogelijk te voorkomen en niet-geplande onderwijs-activiteiten zoveel mogelijk te beperken verhoging effectieve lestijd. Trajecten
Juni 2011
Sep 2012
Jan 2013
Sep 2013
Dir
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Dir
Terugkerend agendapunt op teamvergadering Vast observatiepunt bij groepsbezoeken Extra leertijd voor reken- , taal- en leeszwakke kinderen
- Traject: Haalbaar en gedegen programma (Wat Werkt Op School!)
Pagina 35
Onderwerp
Doelstellingen
I
O
IM
B
Co& Bew
Actiepunten/ activiteiten
Juni 2011
Sep 2011
Sep 2012
Sep 2013
Dir
3.1.6 Personeel Organisatiestructuur
Vakmanschap/ professionalisering
Er is een heldere directiestructuur. Taken en verantwoordelijkheden van directieleden zijn helder.
Er is een managementteam actief in school (bestaande uit directie, intern begeleider en bouwcoördinator). Managementteamleden ondersteunen de directie bij leiding geven aan/in de school (gedeeld leiderschap) en zijn procesbegeleider t.a.v. vertalen van visie/beleid naar praktijk. Leerkrachten op Bs. KlimWijs werken structureel aan hun didactische vaardigheden, hun klassenmanagement en pedagogisch handelen en kunnen gedifferentieerd werken
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Juni 2011
Sep 2011
Sep 2012
Sep 2013
Dir
Sep 2011
Sep 2012
Sep 2013
Dir IB
Directiestructuur vaststellen Voorleggen aan MR Taken en verantwoordelijkheden van directieleden vastleggen Informeren team en ouders Managementteam samenstellen Taken en verantwoordelijkheden van stuurteam(leden) vastleggen Informeren team en ouders Evalueren werken met stuurteam
Leerkrachten ontwikkelen hun vaardigheden verder op het gebied van: instructie organisatie (klassenmanagement) relatie (pedagogisch handelen, mentale houding leerkracht) differentiatie
Pagina 36
Onderwerp
Doelstellingen
I
O
IM
B
Leerkrachten passen tijdens de instructiemomenten didactische strategieën toe die positief bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen
Sep 2011
Sep 2011
Sep 2012
Sep 2013
Er is sprake van één schoolcultuur.
Sep 2010
Sep 2011
Sep 2012
Sep 2013
Dir
Er is sprake van een doorgaande KlimWijs-lijn.
Sep 2010
Sep 2011
Sep 2012
Sep 2013
IB
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Co& Bew Dir IB
Actiepunten/ activiteiten Cyclisch werken aan verbeteren van didactisch handelen: Leerkrachten kiezen enkele strategieën uit die ze de komende periode verder gaan ontwikkelen op team- en bouwniveau Mbv kijkwijzer wordt een 0-meting gedaan Leerkrachten passen een gekozen strategie steeds meer toe tijdens de (instructie)lessen. N.a.v. groepsbezoeken krijgen leerkrachten feedback Kwaliteitskaart „ didactische strategieën‟ wordt beschreven en/of aangepast Ervaringen worden door teamleden uitgewisseld en gedeeld, conclusies en actiepunten geformuleerd en meegenomen in het verbeterplan. Leerkrachten kiezen een volgende strategie activiteiten t.b.v. teambuilding coöperatieve werkvormen tijdens teamen bouwoverleg interne afspraken zijn helder Afspraken m.b.t. instructie (didactisch handelen), organisatie (klassenmanagement), relatie (pedagogisch handelen, mentale houding) en differentiatie vastleggen
Pagina 37
Onderwerp
Doelstellingen
Competentiemanagement
Op school werken directie en leerkrachten voortdurend aan hun ontwikkeling met behulp van een competentie-instrument. Iedereen werkt met een POP en wordt hierop beoordeeld. Er is beleid t.a.v. de functiemix vastgesteld. Profiel LB is opgesteld. Er zijn een aantal teamleden,volgens normering, aangesteld in LB-schaal. De interne communicatie vindt plaats op professionele wijze.
Interne communicatie
I
O
IM
B
Sep 2011
Sep 2012
Sep 2013
Sep 2014
Jan 2011
Sep 2011
Jan 2012
Sep 2012
Dir
Sep 2011
Sep 2012
Sep 2013
Sep 2014
Dir
Juni 2011
Jan 2012
Juni 2012
Dir
Sep 2011
Sep 2012
Sep 2013
Dir
Heldere communicatielijnen Interne afspraken zijn bij alle collega‟s bekend en worden nageleefd
Sep 2010
Co& Bew Dir
Actiepunten/ activiteiten Vaststellen gesprekscyclus (werken met een POP): Vaststellen van competenties Functioneringsgesprek Voortgangsgesprek Beoordelingsgesprek Profiel opstellen Team informeren Sollicitatieprocedure opstellen en bekend maken Afspraken vastleggen Professionele cultuur: lerende medewerker, lerende organisatie Vergroten communicatievaardigheden op individueel en teamniveau (o.a. aandacht voor zelfreflectie en feedback) Effectieve vergadercultuur, - structuur Afspraken vastleggen en borgen
Externe communicatie
De externe communicatie vindt plaats op professionele wijze en is zo ook georganiseerd.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Sep 2011
Sep 2012
Sep 2013
Sep 2014
Dir
Beleidsstuk interne afspraken voor (nieuwe) collega‟s Afspraken vastleggen en borgen Afspraken evalueren tijdens bouw en/of teamoverleg Evalueren opnemen in jaarplanning Samenwerking SPIL Versterken imago (PR) Optimaliseren communicatiebronnen Samenstellen van werkgroep
Pagina 38
Onderwerp
Overige
Doelstellingen Bs. KlimWijs heeft zich nadrukkelijk geprofileerd met o.a.:SPIL, goede leerresultaten en Vreedzame School. Factoren die een rol spelen bij werkdruk zijn bij teamleden bekend. Leerkrachten kunnen goed omgaan met werkdruk. Trajecten
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
I
O
IM
B
Sep 2011
Sep 2012
Sep 2013
Sep 2014
Sep 2011
Sep 2012
Sep 2013
Sep 2014
Co& Bew Dir
Dir
Actiepunten/ activiteiten Werkgroep PR samenstellen PR plan opstellen PR plan uitvoeren Factoren werkdruk analyseren Quickscan t.a.v. werkdruk afnemen Verbeterpunten t.a.v. verminderen werkdruk opnemen in actie-plan - Traject ‘didactisch handelen’ Wat Werkt Op School!) - Teambijeenkomsten ‘communicatie’ (o.a. Professionele cultuur, reflectie, feedback, slecht-nieuwsgesprekken) - Gesprekkencyclus - Traject gedeeld leiderschap (ondersteuning directie en stuurteam) - Quickscan ‘werkdruk’
Pagina 39
Onderwerp
Doelstellingen
I
O
IM
B
Co& Bew
Actiepunten/ activiteiten
De school beschikt over een actueel Zorgplan waarin doelstellingen en activiteiten in een tijdscyclus staan beschreven. Afspraken aangaande leerlingenzorg zijn gedocumenteerd, worden uitgevoerd, gecontroleerd en geavaleerd en zo nodig aangepast
Juni 2010
Juni 2011
Jan 2012
Juni 2012
IB Dir
Structureel meten van opbrengsten met behulp van onafhankelijke instrumenten. Uitkomsten meenemen in een verbeterplan
Juni 2010
Juni 2011
Jan 2012
Juni 2012
Dir
Sep 10
Sep 11
Sep 12
IB Dir
Jaarlijkse cyclus: Evalueren zorgplan Actualiseren zorgplan Verbeteronderwerpen kiezen, doelstellingen en actiepunten/ activiteiten formuleren, tijdspad vaststellen Teambreed bespreken vaststellen MR Actiepunten in zorg-jaarplan opnemen IB-ers zien toe op naleving van afspraken Trendanalyses en dwarsdoorsneden maken van de Cito-toetsen (inclusief Cito-eindtoets) op groeps- en schoolniveau Verbeterpunten formuleren. Verbeterpunten opnemen in zorgplan en jaarplan Opbrengstgesprekken voeren tijdens groepsbespreking Algemene en specifieke onderwijsbehoeften van kinderen zijn beschreven Gesprekken voeren met kinderen Gesprekken voeren met ouders
3.1.7 Leerlingenzorg Kwaliteitszorg
Passend Onderwijs
Leerkrachten hebben onderwijsbehoeften van alle kinderen in beeld
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 40
Onderwerp
Doelstellingen
I
Leerkrachten spelen in op specifieke onderwijsbehoeften van kinderen om handelingsgericht te kunnen werken
Algemeen
Leerkrachten werken met groepsplannen Er wordt gewerkt met ontwikkelingsperspectieven (OPP) voor kinderen met speciale onderwijsbehoeften Afspraken m.b.t. leerlingenzorg worden nageleefd.
Teamleden werken met het ADImodel t.b.v. het geven van gedifferentieerde instructie.
Trajecten
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
O
IM
B
Sep 10
Sep 11
Sep 12
Co& Bew IB
Actiepunten/ activiteiten
Sep 11 Sep 2013
Sep 12 Sep 2014
IB
Sep 2011
Sep 10 Sep 2012
IB
Juni 2010
Juni 2011
Jan 2012
Juni 2012
IB
Sep 2010
Sep 2011
IB
Opstellen, uitvoeren en effectief werken met groepsplannen Groepsbezoeken mbv kijkwijzers Verbeterpunten op individueel en schoolniveau Vastleggen van afspraken Werken met groepsplannen uitbreiden naar andere vakgebieden Opstellen en bespreken van OPP
Afspraken m.b.t. leerlingenzorg vastleggen en borgen (zorgteam) Afspraken m.b.t. leerlingenzorg evalueren tijdens bouw en-of team overleg Naleven afspraken m.b.t. leerlingenzorg Controleren door zorgteam Evalueren werken met ADI-model in bouw-zorgbijeenkomsten Werken met ADI-model borgen Afspraken vastleggen Toezien op naleven van afspraken - Traject 1-Zorgroute/ HGW (onderwijsbehoeften, groepsplannen, OPP) - Zorgprofiel - Zorgplan/zorg-jaarplan - Cito LOVS - Dyslexieprotocol Pagina 41
Onderwerp
Doelstellingen
I
O
IM
B
Co& Bew
Actiepunten/ activiteiten
Juni 2011
Sep 2011
Sep 2012
dir
3.1.8 Overige Visie en missie
Schoolveiligheid
De missie en de visie vormen de basis voor elke keuze en ontwikkeling. De missie en visie zijn herkenbaar voor alle betrokkenen (leerkrachten, leerlingen, ouders) en sluit aan bij de visie/ missie van Bestuur. Alle betrokkenen onderschrijven de missie en de visie en teamleden dragen deze uit Er zijn in de hele school duidelijke regels en procedures vastgesteld voor gewenst gedrag. De omgeving van de school en de gemaakte regels en afspraken zijn erop gericht gewenst gedrag te stimuleren. Er zijn op school passende maatregelen vastgesteld en geïmplementeerd voor het niet naleven van de regels en procedures m.b.t. gewenst gedrag. Er is een methode geïmplementeerd waarmee zelfdiscipline en verantwoor-delijkheid bij kinderen wordt aange-leerd en versterkt.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Sep 2009
Sep 2010
Sep 2011
Sep 2012
dir
Afspraken vastleggen over zelfstandig werken en klassenmanagement Gedragsregels op groeps- en schoolniveau Regels en procedures eenduidig hanteren Regels en afspraken twee keer per jaar evalueren Info in schoolgids Pestprotocol Incidentenregistratie
Vreedzame school - evalueren Werken met dag- en weektaken
Sep 2012
Sep 2013
Sep 2014
Sep 2015
Sep
Sep 2010
Sep 2011
Sep 2012
2009
dir
Onderhouden, actualiseren en implementeren van bestaande visie en missie van de school. Vertalen van visie naar leerkrachthandelen
Pagina 42
Onderwerp
Doelstellingen Trajecten
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
I
O
IM
B
Co& Bew
Actiepunten/ activiteiten - Teambijeenkomst: van visie naar praktijk - Klassenmanagement (structuur) - Vreedzame School - Incidentenregistratie - Pestprotocol
Pagina 43
3.2 Jaarplan 2011 - 2012
JAARPLAN 2011-2012 Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 44
Onderwerp
Verbeterpunt
Doelen
Planning
Evaluatie schooljaar 2011-2012
3.2.1 Kwaliteitszorg Kwaliteitszorg
KWZ-systeem
Cyclisch werken is opgezet en is toegepast binnen alle verbeterpunten van de school
Meerjarenplan
N.a.v. evaluatie jaarplan is meerjarenplan geactualiseerd Jaarplan is (ook tussentijds) geëvalueerd en n.a.v. evaluatie is een nieuw jaarplan opgesteld
Jaarplan
SKPO-indicatoren Opbrengst gericht werken
SKPO-indicatoren zijn geanalyseerd Tussenopbrengsten zijn geanalyseerd op groeps- en op schoolniveau
Er zijn trendanalyses en dwarsdoorsneden gemaakt van de Cito-toetsen (inclusief Citoeindtoets) op groeps- en schoolniveau Ouders
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Dir– september Team – september Dir – januari Dir - juni Team - juni Dir – januari Dir – juni Dir/IB – januari Dir/IB – juni Team - juni Dir/IB - mei IB–februari Dir – maart IB – juni Dir - juni IB–februari Dir – maart IB – juni Dir - juni Dir – oktober Bouw - november Dir – september
Er hebben structurele en informele gesprekken met ouders plaatsgevonden In de schoolgids zijn ouders geïnformeerd over schoolontwikkeling en de opbrengsten van de school Directie heeft zich georiënteerd op Dir - april tevredenheidsonderzoek leerlingen en ouders.
Pagina 45
Onderwerp
Verbeterpunt Evalueren en borgen
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Doelen Geëvalueerd en geborgd zijn: - Vreedzame School - Vormgeven levensbeschouwelijke, pedagogische,maatschappelijke identiteit. - Werken met nieuwe methodes (Kleuterplein,technisch lezen, tekenen, handvaardigheid, techniek en muziek) - Beleidsstuk interne afspraken voor (nieuwe) collega‟s Geëvalueerd en geborgd zijn: - Werken met ontwikkelingsperspectieven (OPP) - Werken met ADI-model Geëvalueerd en geborgd zijn: - Gesprekkencyclus teamleden - Afspraken doorgaande KlimWijs-lijn Geëvalueerd en geborgd zijn: - Jaarplan Bs. KlimWijs - Jaarplan leerlingenzorg
Planning
Evaluatie schooljaar 2011-2012
IB - februari Bouw – februari
IB – maart Bouw/zorg - maart
IB - april Bouw/zorg - april IB – mei Bouw/zorg - mei
Pagina 46
Onderwerp
Verbeterpunt
Doelen
Planning
Evaluatie schooljaar 2011-2012
3.2.2 Leerstofaanbod Leerstofaanbod
Pedagogisch klimaat veiligheid
ADI-model Methodes
Cursus Vreedzame School (V.S.) TSO heeft plaatsgevonden. Ouders zijn geïnformeerd over thema‟s en voortgang t.a.v. V.S. middels ouderbrief/nieuwsbrief V.S. is als agendapunt op bouwvergaderingen opgenomen. Werkgroep V.S. legt afspraken vast en borgt het geheel. Werken met ADI-model is besproken in bouw/ zorgvergaderingen Nieuwe leesmethode technisch lezen is voorbereid en geïmplementeerd. Nieuwe methode tekenen, handvaardigheid, techniek en muziek is voorbereid en geïmplementeerd.
Dir - oktober
Managementteam en team is geïnformeerd over het traject Haalbaar en Gedegen onderwijsprogramma
Dir – juni IB - juni Team - juni
Dir – aug sep okt jan feb april Bouw – sep jan april Dir/werkgroep – jan IB - januari Bouw/zorg -januari Werkgroep/IB – september Bouw/zorg - september Bouw - september
3.2.3 Leertijd Leertijd
Haalbaar en gedegen programma
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 47
Onderwerp
Verbeterpunt
Doelen
Planning
Evaluatie schooljaar 2011-2012
3.2.4 Personeel Personeel
Management
Visie
Competentie-management
Vakmanschap/ professionalisering
Voortgangsgesprekken en klassenbezoeken
Teambuilding
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Managementteam (MT) is opgezet Er is helderheid in directiestructuur en taken/verantwoordelijkheden van directie, afdelingshoofd, IB-ers, en bouwcoördinatoren MT heeft zich georiënteerd op instrumenten om factoren t.a.v. werkdruk te analyseren Visie is vertaald naar leerkracht-handelen. Kijkwijzers zijn opgesteld t.b.v. groepsbezoeken Managementteam (MT) heeft zich georiënteerd op gesprekscyclus en werken met POP (persoonlijk ontwikkelingsplan) Er is beleid t.a.v. de functiemix vastgesteld. Profiel LB is opgesteld. Er zijn een aantal teamleden,volgens normering, aangesteld in LB-schaal. Leerkrachten passen tijdens de instructiemomenten didactische strategieën toe die positief bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen Cyclisch werken aan verbeteren van didactisch handelen De gesprekkencyclus is ingepland voor schooljaar 2012-2013 Kijkwijzer groepsbezoeken is gekoppeld aan de aandachtspunten voor komend schooljaar Activiteiten t.b.v. teambuilding hebben plaatsgevonden
Dir/IB – Dir/IB – Dir/IB – Dir/IB –
september oktober september oktober
Dir – sep Dir - jan Team - oktober IB - november Dir – november Dir - december Dir – september Dir - oktober
Bouw – september Bouw – oktober
Dir/IB – november Dir - juni Dir/IB - november Dir - februari
Pagina 48
Onderwerp
Verbeterpunt
Doorgaande KlimWijs-lijn Communicatie
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Doelen
Planning
Coöperatieve werkvormen zijn toegepast bij bouw-zorgvergaderingen Doorgaande lijn wat betreft didactisch handelen is vastgelegd Effectieve vergadercultuur, - structuur is vastgelegd Communicatie in een professionele cultuur: lerende medewerker, lerende organisatie, is besproken in MT Wat betreft externe communicatie heeft MT heeft zich georiënteerd op „versterken imago‟ (PR) en optimaliseren communicatiebronnen.
Bouw/zorg - sep nov jan mrt mei Dir/IB – januari Dir/IB - april Dir – september Dir - januari Dir – januari Dir -februari
Evaluatie schooljaar 2011-2012
Dir – maart Dir - april
Pagina 49
Onderwerp
Verbeterpunt
Doelen
Planning
Evaluatie schooljaar 2011-2012
3.2.5 Leerlingenzorg Leerlingenzorg
Kwaliteitszorg
Opbrengstgericht werken
De school beschikt over een actueel Zorgplan waarin doelstellingen en activiteiten in een tijdscyclus staan beschreven. Werken met een jaarcyclus t.a.v. leerlingenzorg is voortgezet (zie bijlage) Opbrengstgesprekken zijn als onderdeel van groepsbespreking opgenomen Afspraken t.a.v. opbrengstgericht werken zijn vastgelegd en geborgd.
Handelingsgericht werken
Leerstofaanbod
Algemeen
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Leerkrachten hebben onderwijsbehoeften van alle kinderen in beeld Groepsplannen zijn uitgebreid naar andere vakgebieden. Leerkrachten spelen in op specifieke onderwijsbehoeften van kinderen om handelingsgericht te kunnen werken Het werken met ontwikkelingsperspectieven (OPP) is uitgebouwd. IB-team is besproken hoe „hanteren van informatie bronnen‟ meer aandacht kan krijgen in het onderwijs Criteria wat betreft de in-, door- en uitstroom van leerlingen is beschreven.
IB – september Dir - september IB – september IB - januari IB - juni IB – oktober IB – februari IB - juni IB – oktober IB – februari IB - juni IB – oktober IB – januari Bouw/zorg - februari IB – oktober Bouw/zorg – februari IB – oktober Bouw/zorg – februari IB – oktober Bouw/zorg – februari IB - september
IB – september IB – januari IB - juni
Pagina 50
Onderwerp
Verbeterpunt
Doelen Afspraken m.b.t. leerlingenzorg worden nageleefd.
Klassenmap en zorgmap
Rapportage Ouders
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
IB-ers hebben het werken met zorg- en klassenmap (op gebruik en inhoud) gecontroleerd. Nieuwe leerling-rapporten zijn ontwikkeld en worden gebruikt. Pre-advies VO voor ouders en leerlingen van groep 7 is gegeven.
Planning
Evaluatie schooljaar 2011-2012
IB – oktober IB – februari IB - juni IB – oktober IB – februari IB - juni Werkgroep – september Bouw - september IB – februari
Pagina 51
4 BESCHRIJVING VAN BELEIDSONDERWERPEN 4.1 Onderwijskundig beleid 4.1.1 Onderwijskundige doelen Onze onderwijskundige doelen zijn in de eerste plaats de doelstellingen zoals die in de artikelen 8 en 47 van de Wet op het Primair Onderwijs zijn omschreven: Artikel 8: 1. Het onderwijs wordt zodanig ingericht dat de leerlingen een ononderbroken ontwikkelingsproces kunnen doorlopen. Het wordt afgestemd op de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. 2. Het onderwijs richt zich in elk geval op de emotionele en verstandelijke ontwikkeling, en op het ontwikkelen van creativiteit, op het verwerven van noodzakelijke kennis en van sociale, culturele en lichamelijke vaardigheden. 3. Het onderwijs gaat er mede van uit dat de leerlingen opgroeien in een multiculturele samenleving. 4. Ten aanzien van leerlingen die extra zorg behoeven, is het onderwijs gericht op individuele begeleiding die is afgestemd op de behoefte van de leerling. Het basisonderwijs, bestemd voor kinderen vanaf 4 jaar, is dus verplicht zich te richten op: de emotionele ontwikkeling de verstandelijke ontwikkeling het ontwikkelen van de creativiteit het verwerven van noodzakelijke kennis het verwerven van sociale vaardigheden het verwerven van culturele vaardigheden het verwerven van lichamelijke vaardigheden Wij interpreteren dat als volgt: 4.1.1.1 Sociaal-emotionele ontwikkeling In de Wet op het Primair Onderwijs wordt gesproken over de emotionele ontwikkeling en het verwerven van sociale vaardigheden. Wij kiezen voor de term sociaal-emotionele ontwikkeling. Onder sociaal-emotionele ontwikkeling wordt verstaan, dat de kinderen leren omgaan met zichzelf, met andere kinderen en met volwassenen in hun omgeving. Aspecten van sociaal-emotionele ontwikkeling: het samenwerken, het samen spelen, het samen kunnen delen, hulpvaardig zijn respect hebben voor elkaars mening en inbreng elkaar de ruimte geven om zelfontdekkend bezig te zijn het kunnen oplossen van conflictsituaties het kunnen inleven in gevoelssituaties anderen accepteren en respecteren in het anders zijn een gevoel van saamhorigheid 4.1.1.2 De verstandelijke ontwikkeling De school tracht vaardigheden als kritisch vermogen, zelfredzaamheid, solidariteit te stimuleren. Kennis is deels resultaat van eigen ervaringen, deels overgedragen. Door het aanbieden van kennis worden de leerlingen voorbereid op de (steeds) veranderende maatschappij. Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 52
De school begeleidt de leerprocessen van de kinderen en geeft er vorm aan. 4.1.1.3 Het ontwikkelen van de creativiteit Creativiteit is niet alleen aangeboren, het kan ook ontwikkeld en aangeleerd worden. Het ontwikkelen van de creativiteit omvat, in ieder geval, alle vak/vormingsgebieden. Aspecten verbonden met de ontwikkeling van de creativiteit zijn onder meer het ontwikkelen van de creativiteit in ruimere zin: zelfontdekkend bezig zijn komen met eigen oplossingen verschillende oplossingen vinden voor één probleem experimenteren het toepassen van kennis en vaardigheden in uiteenlopende situaties het ontwikkelen van creativiteit in de zin van de expressievakken. 4.1.1.4 Het verwerven van de noodzakelijke kennis In de huidige maatschappij veroudert kennis snel. Dit betekent voor de school, dat zij voor de basisleerstof moet uitgaan van de school van nu, mogelijk zelfs die van morgen. De kennis van de leerlingen moet functioneren in de samenleving van vandaag én van morgen. 4.1.1.5 Het verwerven van culturele vaardigheden Onder culturele vaardigheden wordt verstaan: luisteren, spreken, schrijven, lezen, rekenen, gezond gedrag en sociale redzaamheid. Daarnaast vinden wij het van belang, dat leerlingen: zich oriënteren op de maatschappij leren omgaan met anderen (respect kunnen opbrengen voor andermans ideeën, meningen, overtuigingen, levenswijzen, culturen). 4.1.1.6 Het verwerven van lichamelijke vaardigheden Het verwerven van lichamelijke vaardigheden is behalve doel op zich ook van belang voor de verstandelijke en sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen. 4.1.1.7 De leerstofoverstijgende doelen De leerstofoverstijgende doelen die op school belangrijk zijn staan hieronder kort beschreven: Kinderen beheersen de vaardigheden van zelfstandig werken. Kinderen kunnen gerichte vragen stellen. Kinderen kunnen relevante informatie opzoeken en verwerken. Kinderen hebben plezier in het leren van nieuwe dingen. Kinderen kunnen plannen waarbij ze rekening houden met de beschikbare tijd en de moeilijkheidgraad van de opdrachten. Kinderen kunnen zich op verschillende manieren presenteren. Kinderen kunnen samenwerken en overleggen. Kinderen durven voor zichzelf en voor anderen op te komen. Kinderen kunnen leersstrategieën in verschillende situaties toepassen. Kinderen kunnen omgaan met verschillende sociale situaties. Kinderen kunnen reflecteren op hun eigen gedrag en hun eigen prestaties. Realisering van bovenstaande doelen gaat het beste in een omgeving waar recht wordt gedaan aan de basisbehoeften van kinderen. We zetten ons dan ook in om het groeps -en schoolklimaat zo goed en veilig mogelijk te houden. Daarnaast gebruiken we methoden en materialen om het leerproces te waarborgen (zie schema onderwijsleermiddelen in paragraaf 4.1.2). De leerstof wordt zo gekozen, dat alle leerlingen in principe dezelfde basisstof verwerken. Die stof correspondeert minimaal met de kerndoelen van het basisonderwijs Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 53
Naast het kernprogramma staat extra (verdiepings)-stof voor de vaardige leerlingen ter beschikking en wordt er gedifferentieerd naar niveau, tempo en hoeveelheid. 4.1.1.8 Onderwijskundige doelen De onderwijskundige doelen voor jonge kinderen halen we uit: de doelen uit de methode Kleuterplein (het onderwijsprogramma vanuit Kleuterplein geeft een doorgaande lijn met het onderwijs aan oudere kinderen zoals Veilig Leren Lezen, Taal Actief en Wereld in Getallen) theoretische inzichten over ontwikkeling- en leerprocessen van jonge kinderen eigen ervaringen van kinderen en hun ontwikkelingsbehoeften observaties van spelende en werkende kinderen De leerdoelen voor jonge kinderen richten zich op: sociaal- emotionele en motorische ontwikkeling cognitieve ontwikkeling ontwikkeling van creativiteit en fantasie De onderwijsdoelen voor oudere kinderen halen we uit: kerndoelen voor het basisonderwijs de CITO toetsen van het leerlingvolgsysteem en de eindtoets CITO eigen ervaringen en ontwikkelingsbehoeften van kinderen methodes waarin inhoud, didactiek en leertheorie zijn uitgewerkt
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 54
4.1.2 Onderwijsleermiddelen Vakgebied
Methodes
Groep
ICT
Aangeschaft
Rekenen
Kleuterplein Wereld in getallen Kleuterplein Veilig leren lezen Taalactief Multitrainer
1-2 3-8 1-2 3 4-8 6-8
ja ja ja ja ja ja
2009 2004 2009 2006 2008 Jaarlijkse update
Goed gelezen Estafette Pennenstreken Bubbles
4-8 3-8 3-8 7-8
nee nee nee
2000 2011 2009 2002
Aardrijkskunde
In de kijker
3-4
nee
1998
Geschiedenis Natuurkennis Verkeer
Hier en daar Bij de tijd Natuniek Wijzer door het verkeer
3-8 5-8 3-8 1-4 5-8 3-8 1-8
nee ja ja nee ja nee nee
2000 2005 2007 2008
1-8 1-2
nee nee
2011
1-8 1-8
nee Cd/dvd
2009 jaarlijks
Taal
Aanvulling / differentiatiestof: rekenen/taal, leervoorwaarden Lezen Begrijpend lezen Technisch lezen Schrijven Engels W.O.
Expressie Tekenen, Handvaardigheid Techniek Muziek Gymnastiek Sociaal emotioneel Levens-beschouwing
Uit de Kunst
Vier muziek met Bewegingsonderwijs in het speellokaal Vreedzame school Trefwoord
2011
N.b.: Voor gehanteerde software per groep en per vakgebied verwijzen we naar de bijlage.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 55
4.1.3 De inrichting van ons onderwijs Ons onderwijs wordt zodanig ingericht dat de leerlingen een ononderbroken ontwikkelingsproces kunnen doorlopen. Het wordt afgestemd op de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. In het leerstofjaarklassensysteem is dat soms lastig. Kinderen ontwikkelen zich sneller of langzamer en dan kan de vraag opkomen of een kind een groep over kan slaan (versnellen) of beter kan blijven zitten (vertragen). Dit versnellen of vertragen gebeurt altijd in overleg tussen ouders, leerkracht en zorgteam. 4.1.3.1 Het onderwijs in de groepen 1 en 2 In de groepen 1-2 wordt gewerkt met heterogene groepen (kinderen van 4-5-6- jaar zitten in dezelfde klas). Er wordt hoofdzakelijk thematisch gewerkt. Uitgangspunt daarbij is de belevingswereld van het kind, de opgedane ervaring en de eigen waarneming. Dit alles betekent niet uitsluitend kijken, maar ook: voelen, tillen, ruiken, bewegen, aanraken, betasten en luisteren. De leerlingen leren stap voor stap de wereld om zich heen kennen en kunnen relaties leggen met ruimte en tijd, met menselijk gedrag, met de natuur en het natuurkundig gebeuren. Het gebruik van ontwikkelingsmateriaal, gecombineerd met taal als communicatiemiddel, zijn bouwstenen voor de geleidelijke ontwikkeling van de kinderen. Onze groeiende aandacht voor de basisontwikkeling in de kleuter- en onderbouw, onderstreept dit. Een thema duurt gemiddeld vier weken. Daarbij wordt in eerste instantie de methode Kleuterplein gebruikt, aangevuld met seizoensthema's. Op de allereerste plaats om de kinderen in groep 1/2 een beredeneerd aanbod te geven wat betreft taal en rekenen en op de tweede plaats om planmatig en doelgericht te werken aan de tussendoelen en einddoelen voor taal en rekenen. De verschillende activiteiten worden in een betekenisvolle samenhang aangeboden. Er is een jaarplanning waarin ook de specifieke leerdoelen van de verschillende kernactiviteiten (spel- ,lees / schrijf-, gespreks- constructieve en beeldende, rekenen / wiskunde activiteiten) bij elk thema aangegeven zijn. De methode Kleuterplein geeft dit duidelijk aan per thema. Er wordt gewerkt met het planbord. De leerlingen gebruiken de diverse hoeken (poppenhoek, bouwhoek, leeshoek, computerhoek, themahoek). Verder wordt er gewerkt met weektaken waarbij onderscheid gemaakt wordt in werkjes voor groep 1 en groep 2. De leerstof wordt aangeboden via het model Activerende Directe Instructie (ADI). Er wordt gewerkt met een grote en kleine kring. In het lesprogramma is naast het afnemen van de Citotoetsen ook aandacht voor het dyslexieprotocol. Iedere groep heeft hiervoor speciale werkjes genoemd in dit protocol: drietal, rijmwerkjes en prentenboeken. Een ander belangrijk aspect van het kleuteronderwijs is de observatie en aandacht voor de sociaal emotionele ontwikkeling van deze kinderen. Het beleidsplan "Najaarskinderen" is uitgangspunt voor "vervroegde" plaatsing in groep 3 voor onze oktober-november-december kinderen. Ter ondersteuning van een en ander maken we gebruik van de Teleac / NOT serie "Koekeloere". 4.1.3.2 VVE VVE (Voor- en Vroegschoolse Educatie) onderwijs richt zich vooral op het vergroten van de woordenschat bij kinderen. (Zie bijlage voor uitgangspunten woordenschatonderwijs). Kinderen krijgen vanaf de peuterspeelzaal extra ondersteuning bij het vergroten van die woordenschat. Niet alleen bij ons op de basisschool, maar ook op peuterspeelzaal, werken we aan het woordenschatonderwijs. Over de aanpak en de thema‟s hebben we overleg. Invoering van de methode Kleuterplein voor zowel de basisschool als de peuterspeelzaal zorgt voor de eerste continuïteit. Dit programma bestaat uit projecten welke ieder jaar op zowel de peuterspeelzaal als in groep 1 en 2, op een steeds hoger niveau, aan de orde komen. Zodoende is er al een doorgaande lijn vanaf de peuterspeelzaal tot en met groep 3. Dit heeft een gunstig effect op de ontwikkeling van de kinderen. De ouders worden bij deze projecten betrokken door Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 56
middel van informatiebrieven en regelmatig projectafsluitingen. Daarnaast vinden diverse gezamenlijke activiteiten plaats, zodat de leerlingen en leidsters de overgang als bekend gaan ervaren. Het VVE onderwijs krijgt bij ons in het basisonderwijs een vervolg. Het kind gaat verder met het vergroten van de woordenschat, zowel in de klas, als zo nodig in een sub groepje. Er wordt dan gewerkt met groepsplannen en volgens het model Activerende Directe Instructie (ADI) Van de peuterspeelzaal ontvangen we de kindgegevens als ouders hiervoor toestemming hebben gegeven. Verdere overdracht van leerlingen gebeurt mondeling naar de leerkrachten van de groepen 1. Deze zelfde overdrachtsregeling geldt voor het Kinderdagverblijf. Bij eventuele vragen of onduidelijkheden vindt een observatie plaats op het kinderdagverblijf door de IB-er. Overdracht gebeurt hier naar de IB-er van de onderbouw. O&O (Opvoeden en Opgroeien) is een spil tussen ouders en school met name op het gebied van opvoedingsondersteuning. Dit wordt als laagdrempelig ervaren. De projecten van OpStap worden ingezet voor gezinnen waar Nederlands de tweede taal is (Opstapje voor de 2-4 jarigen). Een andere belangrijke SPILpartner is Schoolmaatschappelijk werk. 4.1.3.3 Het onderwijs vanaf groep 3 In de groepen 3 tot en met 8 werken wij volgens het leerstofjaarklassensysteem. Per schooljaar wordt de leerstof in een groep klassikaal behandeld. Binnen de klassikale les proberen we zo veel mogelijk te differentiëren. Dat betekent dat we de hoeveelheid instructie en verwerking van de leerstof aanpassen aan de mogelijkheden van het kind. Ook is het mogelijk om een leerling op een bepaald leergebied een eigen programma aan te bieden. De school beschikt over een leerstofaanbod conform de kerndoelen op basis van moderne methodes en werkwijzen. Uitgaande van de methode zetten wij tijdens de lessen het 'Activerende Directe Instructiemodel' in. In dit model worden kinderen op een zeer interactieve wijze bij de les betrokken en begeleid bij het inoefenen van de aangeboden stof. Diverse werkvormen worden aangewend om de kinderen zo actief mogelijk te betrekken bij de les en zo een hoog rendement van de instructie te behalen. Hiernaast vinden we het belangrijk dat de kinderen een bepaalde mate van zelfstandigheid ontwikkelen. Het leren plannen en de ontwikkeling van zelfsturing zijn hier onderdelen van. Hiervoor gebruiken we onder andere de weektaak, waarin moet- en mag-taken opgenomen zijn. Een middel om zelfstandigheid te vergroten en voor de leerkracht om extra differentiatie aan te bieden in de leerstof. Differentiatie bieden we zowel voor de kinderen die wat extra hulp nodig hebben als ook de kinderen die juist iets makkelijker door de reguliere stof heen gaan. Met extra uitdagende werkjes en projecten houden ook deze kinderen hun interesse in leren op de basisschool vast. Vanaf groep 1-2 worden er al computers ingezet in het onderwijs. Vanaf groep 3 gaan deze een steeds grotere rol spelen. We leven in een digitaal tijdperk en kinderen zijn al op steeds jongere leeftijd vaardig en enthousiast betreffende het gebruik van computers. De computer gebruiken we voor het inoefenen en automatiseren van rekensommen, spelling, verwerking bij de zaakvakken en tekstverwerken voor bijvoorbeeld een verslag of werkstuk.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 57
4.1.4 Pedagogisch handelen Als we denken aan kinderen grootbrengen, dan zien we het als onze taak hen te helpen opgroeien tot volwassenen die hun plek in de samenleving met verve weten in te nemen. We halen, in de tijd dat ze aan ons zijn toevertrouwt, het beste in hen naar boven . Onze inspanningen zijn dáárop gericht. Dit doen we enerzijds door de kinderen de ruimte geven zich op hun eigen manier te ontwikkelen, anderzijds door te sturen op kennis en vaardigheden die wij belangrijk vinden. Op Bs. KlimWijs staan welbevinden en betrokkenheid hoog in het vaandel. Het streven naar relatie, competentie en autonomie (de basisbehoeften van ieder mens) vertalen we op Bs. KlimWijs in: het samen creëren van een veilige en uitdagende schoolomgeving; het vormgeven aan adaptief onderwijs, voor kinderen door leerkrachten; het bevorderen van verantwoordelijkheid, zelfvertrouwen, mondigheid en zelfstandigheid van kinderen; het regelmatig bespreken en doorgeven van belangrijke waarden en normen met alle betrokkenen (school, kinderen, ouders); het iedereen een eerlijke kans geven; als school een bijdrage leveren aan de vorming van kinderen, zodat ze leren geloven in zichzelf (maar nooit ten koste van anderen); zodat ze zich open en eerlijk opstellen naar elkaar; zodat ze leren iets over te hebben voor elkaar. als school wat betreft pedagogische benadering op één lijn zitten, als leerkrachten met elkaar maar ook met de ouders. Dat betekent niet alleen deze pedagogische visie onderschrijven, maar er ook samen over praten, ernaar handelen en elkaar ondersteunen (voortdurende onderlinge afstemming).
4.1.5 Didactisch handelen Op basisschool KlimWijs wordt onderwijs gegeven volgens het ADI (Activerende Directie Instructie) model. Zie bijlage. De klassenorganisatie en leertijd zijn doelmatig en leeropbrengstgericht en kennen een planning volgens een weekrooster. Bij elke instructie die gevolgd wordt door begeleide verwerking, is de leerkracht zich bewust van de hoeveelheid instructietijd. Sommige kinderen hebben minder instructie nodig dan de anderen en kunnen dus eerder aan de slag dan andere kinderen. De algemene uitgangspunten van het ADI model zijn dat kinderen na het activeren zo snel mogelijk zelf aan het werk kunnen. De leerkracht heeft hierin een begeleidende rol.
4.1.6 Vakgebieden 4.1.6.1 Nederlandse taal Taal is bij uitstek het instrument om met elkaar in contact te komen en een boodschap aan elkaar door te geven of van een ander te ontvangen. Natuurlijk leren we de kinderen de spellingsregels en leren we ze om zo foutloos mogelijk te schrijven. We besteden ook veel aandacht aan leren spreken, luisteren naar wat anderen zeggen en daarop antwoorden. We leren kinderen om hun eigen mening en gevoelens onder woorden te brengen. In groep 1 en 2 zijn de taalactiviteiten opgenomen in de thema‟s en projecten. Hierbij wordt de methode „Kleuterplein‟ voor taal en rekenen gebruikt. De inhoud van Kleuterplein wordt ingepast bij de thema‟s en projecten volgens de principes van Basisontwikkeling. Op deze manier kunnen we systematisch en planmatig werken aan de tussendoelen van leerjaar één en twee. In groep 3 werken we met de nieuwe versie van 'Veilig Leren Lezen'. De nieuwe methode van 'Veilig Leren Lezen' biedt meer differentiatiemogelijkheden en sluit aan bij de nieuwe versie van 'Schatkist'. Vanaf groep 4 werken we met de methode 'Taal Actief'. Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 58
De methode heeft een extra leerlijn „woordenschat‟ voor kinderen die op dit onderdeel uitvallen. De leerlijnen taal, spelling en woordenschat zijn qua thematiek aan elkaar gekoppeld. 'Taal Actief' heeft aanvullende computerprogramma‟s voor o.a. spelling. Met behulp van deze computerprogramma‟s kunnen de leerlingen in eigen tempo oefenen. Tevens maken we op de computer gebruik van het programma 'Spellingwerk' van NIB. 4.1.6.2 Lezen Vanaf groep 1/2 hanteren wij het dyslexieprotocol. Kleuters worden veelvuldig voorgelezen vanuit verhalen- en prentenboeken om zo de kinderen te prikkelen en aanvankelijk leesplezier te activeren. De methode 'Kleuterplein' voorziet ook in stimulerende activiteiten. In groep 3 wordt er gewerkt met 'Veilig leren lezen'. Middels diverse werkvormen proberen wij de differentiatie te realiseren. Vanaf groep 3 besteden wij extra aandacht aan het leesniveau. Dit doen we door RALFI-lezen, SBL (Samen Beter Lezen) een klasoverstijgend programma, computerprogramma 'FLITS' voor het oefenen van woordrijen (DMT) en vele andere vormen die nodig zijn om kinderen op een gepaste wijze verder te helpen. Onze doelstelling is om de AVI-norm te bereiken in de desbetreffende groepen. Vanaf groep 4 hebben we voor zowel technisch lezen als voor begrijpend lezen een methode. Voor het technisch lezen vanaf groep 4 gaan we een nieuwe methode gebruiken. De werkgroep heeft zich al enige tijd hierover gebogen en na uitgebreid onderzoek zijn er twee methodes ter keuze overgebleven, nl. 'Estafette' en 'Lekker Lezen'. Met het gebruik van een degelijke methode willen we het technisch leesniveau van de kinderen op een hoger peil brengen. Voor begrijpend lezen gebruiken we de methode 'Goed Gelezen'. 4.1.6.3 Schrijven In de groepen 1 en 2 zijn de kinderen bezig met het voorbereidende schrijven d.m.v. een letterhoek, specifieke ontwikkelingsmaterialen en activiteiten vanuit de kleine of grote kring. De groepen 3 t/m 8 maken gebruik van de methode 'Pennenstreken'. 'Pennenstreken' biedt een doorgaande leerlijn technisch schrijven – in lopend schrift – voor de hele basisschool. Aangezien lezen en schrijven nauw met elkaar samenhangen, sluit 'Pennenstreken' naadloos aan op de 2e maanversie van 'Veilig leren lezen' van Zwijsen. 4.1.6.4 Rekenen en wiskunde In de groepen 1 en 2 komen de rekenactiviteiten aan bod tijdens de kleine en grote kring en tijdens het werken met bv. ontwikkelingsmaterialen of in de hoeken. Wij gebruiken hierbij de geïntegreerde methode van „Kleuterplein‟. Dit aanbod wordt aangevuld met diverse materialen, o.a. uit de methode 'Schatkist'. Vanaf groep 3 gebruiken we de methode 'De wereld in getallen'. In de rekenlessen leren we de kinderen praktische problemen uit het dagelijkse leven op te lossen. De manier waarop kinderen tot een oplossing komen mag verschillen, maar er worden duidelijke structuren aangeboden waarbinnen differentiatie mogelijk is. De methode heeft voor elk leerjaar een computerprogramma. Kinderen kunnen hier zelfstandig mee werken. Voor hoofdrekenen gebruiken wij als extra ondersteuning het computerprogramma Hoofdwerk. Met behulp van dit computerprogramma kunnen de kinderen op hun eigen niveau en in eigen tempo oefenen. Tevens maken we gebruik van diverse differentiatiematerialen zoals 'Maatwerk' -ter remediëring- en het 'Routeboekje' van SLO waarmee een meer gevorderde leerling sneller door de reguliere leerstof kan gaan om vervolgens aan verrijkingsstof te werken zoals: 'KIEN', 'Rekentijger' of 'Plustaak'. Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 59
4.1.6.5 Levensbeschouwing / geestelijke stromingen Aan de hand van de methode 'Trefwoord' leren we de kinderen omgaan met allerlei levensvragen van de mens vanuit verschillende geloofsovertuigingen aangepast aan de ervaringen en het ontwikkelingsniveau van de kinderen. Een aantal feesten wordt gevierd of besproken met de kinderen: Kerstmis, Pasen en Carnaval. Tijdens de lessen wordt ook uitgebreid stil gestaan bij de diverse religieuze feesten van de verschillende geloven in de wereld. 4.1.6.6 Lichamelijke oefening In de groepen 1 en 2 staat bewegingsonderwijs dagelijks op het rooster. We spelen op het schoolplein of in de speelzaal. Vanaf groep 3 krijgen de kinderen gymles in de sporthal „de Mortel‟. De kinderen van de groepen 3 en 4 hebben één keer per week gymles onder leiding van de eigen leerkracht. De groepen 5 t/m 8 hebben twee keer per week drie kwartier gymles onder leiding van de eigen leerkracht. 4.1.6.7 Expressievakken De basisvaardigheden van de expressievakken komen in de groepen 1 en 2 in de thema‟s die door het jaar heen worden gebruikt aan bod. Expressie voor de groepen 3 t/m 8 is opgenomen in het rooster. Voor de vakken handvaardigheid en tekenen gebruiken we in de groepen 1 t/m 8 de methode 'Uit de kunst'. Deze methode zorgt voor een degelijke leerlijn binnen de school waarbinnen de leerlingen diverse technieken en verdieping hiervan aangeleerd krijgen. Voor muziek is gekozen voor de methode 'Vier muziek met!' Een methode waarin per les een lied centraal staat en elke les aangevuld wordt met enige kennis en oefening van bijvoorbeeld luisteren, muzieknotatie, ritme, beweging e.d. 4.1.6.8 Wereldoriëntatie We praten op veel momenten met de kinderen over de wereld om ons heen en we brengen hen kennis bij over het heden en het verleden van de aarde. Het gaat hierbij niet alleen om feitenkennis, maar veel meer om het aanleren van een juiste houding ten opzichte van de mens, de samenleving, de geschiedenis en het milieu. Deze gesprekken vinden plaats in alle groepen aangepast aan de leeftijd en het ontwikkelingsniveau van de kinderen. Hiernaast hebben we gekozen voor methodes voor de verschillende vakgebieden. deze staan vooral voor kennisoverdracht. We verdelen wereldoriëntatie in grofweg drie vakgebieden: Aardrijkskunde, Geschiedenis en Natuur en Techniek. We hebben gekozen voor methodes die aansluiten bij de hedendaagse ontwikkeling en de belevingswereld van het kind. De groepen drie en vier gebruiken de methodes vooral als bronnenboek. Een aanvulling op de gebeurtenissen in de groep en de omgeving. Vanaf groep vijf worden de methodes gevolgd. Hoe jonger het kind, hoe dichterbij de beleving. Hoe ouder het kind, hoe groter de wereld wordt. We maken gebruik van: 'Bij de tijd' (geschiedenis), 'Hier en daar' (aardrijkskunde) en 'Natuniek' (natuur en techniek). 4.1.6.9 Engels In groep 7 en 8 wordt Engels gegeven met de methode „Bubbles'. Kinderen leren eenvoudige gesprekjes te voeren over allerlei dagelijkse onderwerpen. Het spreken van Engels is het uitgangspunt van de methode. Ook legt 'Bubbles' nadruk op receptieve vaardigheden zoals luisteren en lezen. Luisteren gaat vooraf aan spreken. Ook dient het plezier in het leren van een vreemde taal voorop te staan. De kinderen leren spelenderwijs om te gaan met de Engelse taal. Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 60
4.1.6.10 Maatschappelijke verhoudingen waaronder staatsinrichting De aspecten, die genoemd worden in de kerndoelen, komen aan bod tijdens de gesprekken die we houden met wereldoriëntatie, m.n. bij het vakgebied geschiedenis. Voor actuele onderwerpen wordt tijd vrij gemaakt om er samen met de kinderen over te praten. Dat geeft ons de mogelijkheid om nog eens over de maatschappelijke verhoudingen te spreken en onderwerpen uit de staatsinrichting uit te leggen. In de groepen 7 en 8 wordt dit onderwerp tevens ondersteunt door 'School-tv weekjournaal'. Wekelijks kijken de kinderen hier gezamenlijk naar en wordt het in de klas, waar nodig, nabesproken. 4.1.6.11 Bevordering van sociale redzaamheid waaronder gedrag in het verkeer Ten aanzien van het domein "redzaamheid als consument" voldoen wij aan de kerndoelen. De verschillende punten komen niet specifiek aan de orde in een bepaalde lessenserie, maar in de methoden van aardrijkskunde, geschiedenis en natuurkennis zijn voldoende momenten om aan de kerndoelen te voldoen. De doelen bij "redzaamheid als verkeersdeelnemer" worden gehaald. Vanaf groep 3 wordt wat verkeer betreft, gewerkt met de methode „Wijzer door het verkeer‟. Ook doen alle kinderen van groep 7 mee aan het verkeersexamen dat bestaat uit een theoretisch en praktisch gedeelte. 4.1.6.12 Bevordering gezond gedrag In kringgesprekken wordt o.a. gesproken over gezond gedrag. Daarnaast doet onze school mee aan projecten van de GGD. Onderwerpen die dit helder en herkenbaar maken voor kinderen zijn sport, gezonde voeding, lichaamsverzorging, nachtrust enz. 4.1.6.13 Sociaal emotionele ontwikkeling We hebben op school gekozen voor een methode waarin sociale competentie en democratisch burgerschap aan bod komen. Dit is de methode 'De Vreedzame School'. De Vreedzame School wil kinderen opvoeden tot verantwoordelijke en actieve leden van de gemeenschap. Daartoe beschouwen we de klas en de school als oefenplaats. Kinderen leren dat zij deel uitmaken van de gemeenschap die de klas en school vormt en leren daar een bijdrage aan te leveren. Ze leren oog en oor te hebben voor anderen, zich verantwoordelijk te voelen voor het algemeen belang: initiatiefrijk, zorgzaam en betrokken.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 61
4.1.7 Effectieve leertijd Ons onderwijs wordt zodanig ingericht dat: de leerlingen in beginsel binnen een tijdvak van 8 aaneensluitende schooljaren de school kunnen doorlopen de leerlingen in 8 schooljaren ten minste 7520 uren onderwijs ontvangen, met dien verstande dat de leerlingen in de eerste 4 schooljaren ten minste 3520 uren onderwijs en in de laatste 4 schooljaren ten minste 3760 uren onderwijs ontvangen en aan de leerlingen in de laatste 6 schooljaren ten hoogste 7 weken van het schooljaar 4 dagen per week onderwijs wordt gegeven, die evenwichtig zijn verdeeld over het schooljaar, bij een schoolweek van in beginsel niet minder dan 5 dagen onderwijs en de onderwijsactiviteiten evenwichtig over de dag worden verdeeld. Op onze school: is voldoende onderwijstijd gepland. wordt onnodig verlies van onderwijstijd tegengegaan, o.a. door vijf minuten inlooptijd te geven voor de school echt gaat beginnen. zorgen wij ervoor dat de geplande onderwijstijd afgestemd is op de onderwijsbehoeften van de leerlingpopulatie. Dit betekent o.a. dat wij meer dan gemiddeld tijd besteden aan de vakken Nederlands en rekenen. realiseren de leraren de geplande onderwijstijd variëren de leraren de hoeveelheid leertijd voor leerlingen, afhankelijk van hun onderwijsbehoefte. wordt het onderwijs zodanig ingericht dat leerlingen die in verband met ziekte thuis verblijven dan wel zijn opgenomen in een ziekenhuis, op adequate wijze voldoende onderwijs kunnen genieten. Alle kinderen hebben 24,5 uur les per week. Bij 52 weken per jaar komt het totaal aantal lesuren op 1274 uur. In het vakantierooster staan 334 uur vakantie of studiedagen(middagen) ingeroosterd, waardoor de kinderen van groep 1 t/m 8 op 940 lesuren per jaar uitkomen. Na acht schooljaren heeft iedere leerling de wettelijk voorgeschreven 7520 uren onderwijs genoten. Van de 24,50 uur per week besteden wij: Ca. 10 uren aan taal- en leesonderwijs Ca. 5 uur aan reken- en wiskundeactiviteiten Ca. 4 uren aan de kennisgebieden zoals aardrijkskunde, geschiedenis etc. Ca. 4 uren aan de creatieve vakken en lichamelijke oefening Ca 1,5 uur aan sociaal-emotionele ontwikkeling en levensbeschouwing.
4.2 Zorgbeleid Voor beschrijving van het zorgbeleid verwijzen we naar het Zorgplan van onze school. Dit zorgplan is voor belangstellenden in te zien op de website van Bs. KlimWijs: www.spilcentrumachtsebarriernoord.nl Voor ieder die dit wenst is een gedrukt exemplaar te verkrijgen bij de directie.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 62
4.3 Personeelsbeleid 4.3.1 Doelen van het personeelsbeleid Onder personeelsbeleid verstaan we het afstemmen van de kwalitatieve en kwantitatieve mogelijkheden op de gewenste kwaliteit van de school. De komende jaren zal professioneel gebruik gemaakt worden van een samenhangend geheel van instrumenten en middelen die gericht zijn op de ontwikkeling van de individuele medewerker. Hierbij worden wij ondersteund door de SKPO. Door samenwerking met de personeelsadviseur van het SKPO is het personeelsbeleid de afgelopen jaren duidelijk verbeterd. Voorbeelden hiervan zijn: Begeleiding beginnende leerkracht Begeleiding verlatende leerkracht door bijv. outplacement-traject Mobiliteit Coaching medewerkers m.b.v. voortgangsgesprekken/functioneringsgesprekken SVIB trajecten 4.3.1.1 Het personeel bestaat op 1 oktober 2010 uit Directie 1,8518 WTF Leerkrachten 20,7186 WTF Onderwijs ondersteunend personeel 2,4840 WTF Totaal 25,0544 WTF We hebben inzichtelijk hoe het personeelsbestand er (kwantitatief en kwalitatief) uit ziet en wat wenselijk is op een termijn van vier jaar en welke acties er ondernomen worden om het gewenste personeelsbestand dichterbij te brengen.
Aantal personeelsleden Verhouding man/vrouw Aantal IB-ers Aantal directieleden
Huidige situatie 2010-2011 34 9/25 4 2
Gewenste situatie 2010-2014 25 8/17 2 2
Om voor de taken/functies onder nummer 3 en 4 in aanmerking te komen zal men gediplomeerd moeten zijn en/of de nodige certificaten hebben behaald. Daarnaast is een verklaring omtrent het gedrag vereist. 4.3.1.2 Leeftijdsopbouw directie en leerkrachten Leeftijd Aantal personen 60 jaar en ouder 6 personen 55-60jaar 3 personen 45-55 jaar 14 personen 30-45 jaar 4 personen Tot 30 jaar 3 personen
Werktijdfactor 5,4 2,0357 9,8864 2,2483 3,0
De leerkrachten zijn werkzaam in één van de groepen 1 t/m 8. Er staan structureel niet meer dan twee leerkrachten in een groep.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 63
4.3.1.3 Communicatie Het is van belang dat alle betrokkenen goed geïnformeerd worden en afstemmen op elkaar. Daar zitten twee aspecten aan. De medewerker heeft het recht op informatie en afstemming, maar ook de plicht om daar actief aan bij te dragen. Iedereen is dus zender én ontvanger. Een open, heldere communicatie is daarbij belangrijk. Op het niveau van de groep overleggen en informeren leerkrachten elkaar. Op het niveau van de school heeft de directie een rol. De directie initieert, informeert en stimuleert een goede en open communicatie. 4.3.1.4 De schoolleiding Op stichtingsniveau wordt toegewerkt naar professioneel leiderschap op elke school. Uitgangspunt is het integraal schoolleiderschap, waarbij de directeur integraal verantwoordelijk is voor alle beleidsterreinen. De komende jaren zal de managementstructuur op Bs. KlimWijs veranderd worden. Eind schooljaar 2010-2011 is één directeur benoemd.
4.3.2 Formatiebeleid Op onze school onderscheiden we de volgende functies: Directie (directeur en adjunct-directeur/afdelingshoofd) Leerkrachten Ondersteunend personeel Externen De interne begeleiding en bouwcoördinatie is een taak. De interne begeleiders en bouwcoördinatoren vallen binnen de functie van leerkracht. Voor overige taken, zoals het invullen van leerlinggebonden financiering worden externen ingehuurd op projectbasis. Aan het einde van een kalenderjaar wordt de begroting gemaakt. Dan is het duidelijk hoeveel middelen er beschikbaar zijn voor de formatie. De school heeft momenteel een stabiel leerlingaantal. De verwachting is niet dat dit zal stijgen. Indien door groei, mobiliteit of anderszins vacatures ontstaan, handelen we als volgt: 1. Er wordt een profiel gemaakt van de functie. 2. Dit profiel wordt besproken met de adviseur P&O en verspreid onder alle SKPO-scholen. Eventueel kan deze vacature ook extern verspreid worden. 3. Er volgt een sollicitatieprocedure, waarbij vertegenwoordigd zijn: de directie, afgevaardigden vanuit het team en de MR. Indien er een vacature ontstaat binnen de directie wordt het bevoegd gezag betrokken bij de werving en selectie. Gezien de opbouw van het huidige team zal bij de selectie de voorkeur uitgaan naar een man. Gezien de leeftijdsopbouw gaat de voorkeur uit naar iemand onder de 30. Er wordt echter vooral gekeken naar de kwaliteit. Ook personeel met een andere etnische achtergrond is welkom bij ons. In het onderwijs heeft het personeel een voorbeeldfunctie. Wij verwachten dan ook, dat, denkend vanuit integratie, er geen onderscheid gemaakt wordt in gedrag, taal en uiterlijk, ongeacht de achtergrond. 4.3.2.1 Evenredige vertegenwoordiging van vrouwen in de schoolleiding Momenteel bestaat de directie uit twee vrouwen. Indien er een vacature ontstaat zal rekening gehouden worden met een evenredige vertegenwoordiging (art.30 WPO).
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 64
4.3.3 Taakbeleid
In de 2e helft van het schooljaar informeert de directie d.m.v. het zogenaamde "wensenlijstje" (zie bijlage) naar de wensen en voorkeuren van de leerkracht m.b.t. de groep. Bij de indeling van de leerkrachten over de groepen houdt de directie zoveel mogelijk rekening met deze wensen en voorkeuren en ook met de specifieke kwaliteiten. Er is echter ook een schoolbelang. Alle groepen zullen bemenst moeten worden. De onderwijsinhoudelijke en organisatorische schooltaken zijn bepaald en de leerkrachten hebben hun voorkeur aangegeven m.b.t. de werkgroepen en commissies. Hiervan wordt een overzicht gemaakt. Ouders uit de OR krijgen dit overzicht ook. Zij vullen betreffende lijst aan met ouders uit de OR. 4.3.3.1 Stagiaires De school heeft een verantwoording in het opleiden van toekomstig onderwijzend en onderwijs ondersteunend personeel. Wij nemen stagiaires aan van een pedagogische hogeschool of een opleiding onderwijsassistent (MBO-4). Voordat een stagiair geplaatst wordt, bespreekt de stagecoördinator de mogelijkheden. In dit gesprek wordt vastgesteld of de school een geschikte stageplaats kan bieden. De begeleiding van de stagiair gebeurt door de leerkracht in overleg met de opleiding. De stagecoördinator ziet erop toe dat de wensen en verwachtingen van zowel de stagiair als de school met elkaar overeen komen. Wij plaatsen alleen in groepen, waar dit wenselijk is. 4.3.3.2 Begeleiding van personeel De kwaliteit van de school wordt voor een groot deel bepaald door de man of vrouw voor de klas. De leidinggevende gaat met het personeel in gesprek over die kwaliteit. Verbetering vraagt om doorlopende aandacht. De medewerkers krijgen gelegenheid zich te ontwikkelen en nemen daarvoor hun eigen verantwoording. De leidinggevende faciliteert de ontwikkeling door gerichte ondersteuning aan te bieden en door het, materieel en immaterieel, belonen van geleverde inspanningen. De beleidsvoornemens met daaraan gekoppeld de doelen voor de komende jaren staan vermeld in het meerjarenplan (zie paragraaf 3.1). Dit meerjarenplan is concreet uitgewerkt in een jaarplan. Gewenst leerkrachtgedrag vormt een belangrijke basis voor het personeelsbeleid. Om het personeelsbeleid vorm te geven, gebruiken we verschillende instrumenten. 4.3.3.3 Instrumenten t.b.v. begeleiding personeel Management „by walking around‟ De leidinggevende doet indrukken op over hoe mensen met elkaar omgaan, hoe zaken georganiseerd worden, hoe tijd gebruikt wordt, hoort hoe gedacht wordt over het werk. Groepsbezoeken De leidinggevende ziet de leerkracht aan het werk in de klas en gaat daarover in gesprek met de individuele werknemer. Ook de IB'ers leggen bij ieder teamlid klassenbezoeken af. Bij het klassenbezoek worden –in overleg- criteria die afkomstig zijn van de kijkwijzers ADI (zij bijlage) geobserveerd. De directie bespreekt naast de kijkwijzer van het ADI model ook of de leraar op een correcte wijze uitvoering geeft aan de gemaakte persoonlijke ontwikkelplannen. Werkoverleg Het team of een deel van het team gaat met elkaar in overleg over de ontwikkelingen en de koers Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 65
die de school vaart. Daarnaast worden een aantal praktische zaken met elkaar besproken. Te denken valt hierbij aan: de teamvergadering, bouwvergadering, IB-overleg, enz. Het voortgangsgesprek Het voortgangsgesprek wordt 1 keer per jaar door de directie gevoerd met alle medewerkers. Indien het om functioneringsproblemen gaat, is dit gesprek gericht op het verbeteren tot een acceptabel niveau. Er worden concrete afspraken gemaakt die gericht zijn op de verbetering van het functioneren. Een voortgangsgesprek kan ook gevoerd worden n.a.v. een persoonlijk ontwikkelplan (bijvoorbeeld bij taakbeloning IB of indien een leerkracht in aanmerking wil komen voor een LB functie). De medewerker maakt een gespreksverslag in het format voortgangsgesprek. Het functioneringsgesprek Functioneringsgesprekken worden altijd, op basis van gelijkwaardigheid, gevoerd met de directie. In deze gesprekken wordt het welbevinden, de beleving van de werknemer in relatie tot zijn werk, zijn functioneren besproken. De directie vraagt feedback op het eigen functioneren. De persoonlijke ontwikkeling in relatie tot de groepsresultaten komen aan de orde. Er is een verbinding met het voortgangsgesprek. De directeur maakt een gespreksverslag, dat ter instemming en ondertekening aan de betrokkene wordt overhandigd. Beoordelingsgesprekken vervangers Onze school beschikt over een regeling beoordelingsgesprekken voor de vervangers uit bijv. de vervangerpoule. Deze regeling is stichtingsbreed afgesproken. De directie voert een beoordelingsgesprek na kortdurende vervanging en een langdurende vervanging. Zie procedure vervangingspoule. Deskundigheidsbevordering (scholing – professionalisering) Scholing komt aan de orde bij de voortgangsgesprekken. Medewerkers kunnen voor (persoonlijke) scholing opteren (passend binnen het beleid van de school) en daarnaast organiseert de directie teamgerichte scholing. Ook deze scholing richt zich op het versterken van de missie, de visie en de afspraken (doelen) van de school. Teambuilding In het kader van teambuilding worden jaarlijks teamuitjes gerealiseerd. Ook worden er andere informele activiteiten georganiseerd. Te denken valt dan aan een samenzijn met Kerst, een gezamenlijke verzorgde lunch, een vrijdagmiddagborrel. Bij verschillende festiviteiten wordt aandacht geschonken aan een aardigheidje, attentie, “mooie woorden”. Het beleid ten aanzien van arbeidsomstandigheden Veiligheid, gezondheid en ergonomie met betrekking tot schoolgebouwen en hun omgeving, de werk- en lesruimten, meubilair, leer- en hulpmiddelen. Dit onderdeel wordt gedelegeerd naar bedrijfshulpverlener Staassen. Deze stelt een risico-inventarisatie en evaluatie op. In overleg met de Arbo medewerkers van Bs. KlimWijs wordt een ARBO plan opgesteld. 4.3.3.4 Nieuwe leerkrachten Indien een leerkracht nieuw is op school, wordt met deze leerkracht gekeken waar ondersteuning of hulp nodig is. Dit kan bijv. door een collega leerkracht als maatje. De intern begeleider en de directie zullen op maat extra ondersteuning bieden. Nieuwe leerkrachten krijgen vaak een tijdelijke aanstelling. Tijdelijk aangestelden hebben recht op een of meerdere beoordelingsgesprekken. Hierover zijn bovenschools afspraken gemaakt. Zie: www.skpo.nl. Indien een leerkracht in een vervanging benoemd wordt, zal iemand vanuit de directie deze Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 66
vervanger begeleiden. Dit geldt ook voor een langdurige vervanging. 4.3.3.5 Seniorenbeleid In het onderwijs is het mogelijk om vanaf 52 jaar BAPO op te nemen. Daarmee is het mogelijk om de WTF te verlagen tegen relatief geringe kosten. Omdat de school het beleid zo veel mogelijk afstemt op de wensen en mogelijkheden van de werknemer is er geen verdere uitwerking van seniorenbeleid.
4.3.4 Beleid t.a.v loopbaan en scholing 4.3.4.1 Taak- en functiedifferentiatie Sinds kort is het mogelijk om taak- en functiedifferentiatie toe te passen. Voor de interne begeleiding passen we taakdifferentiatie toe. Door middel van feedback van directie en collegaleerkrachten wordt bepaald wat het niveau van functioneren is. Bij functioneren boven een nog vast te stellen niveau wordt een maandelijkse toelage toegekend van een trede voor de duur van twee jaar. Voor leerkrachten is het mogelijk om benoemd te worden in een LB-functie. In de komende periode zal hierover beleid opgesteld worden en zal e.e.a. conform de wetgeving gerealiseerd worden. 4.3.4.2 Nascholing Het onderwijs is aanhoudend in ontwikkeling. Dit betekent voor het personeel, dat zij steeds de afstemming moeten zoeken met wat het huidige onderwijs vraagt. Daarnaast kan een personeelslid de behoefte hebben, om zich verder te ontwikkelen binnen of buiten de eigen functie. Binnen de schoolontwikkelingen zal de directie deskundigheidsbevordering initiëren en faciliteren. Verwacht wordt dat het personeel, dat betrokken is bij die ontwikkeling, gebruikt maakt hiervan. Daarnaast zijn er nog andere vormen van nascholing. Heeft dit een meerwaarde voor de school, dan zal de school dit bekostigen. Is dit niet het geval, dan vindt de bekostiging op een andere manier plaats. Binnen het taakbeleid is 10% van de uren gereserveerd t.b.v. nascholing. 4.3.4.3 Loopbaanontwikkeling Jaarlijks wordt met het personeel de loopbaanontwikkeling besproken. Onder loopbaanontwikkeling verstaan we: Doorstroom in de eigen functie: Hoe kan ik mijn competenties zo ontwikkelen dat ik een excellente leerkracht wordt? (zie ook: voortgangsgesprek) Doorstroom in de eigen functie als intern begeleider, ontwikkeling als intern begeleider. (zie ook: voortganggesprek) Doorstroom in een andere functie. De SKPO heeft een eigen opleiding voor management: de masterclass. Binnen loopbaanontwikkeling kan het om allerlei redenen zinvol zijn om op een andere werkplek (bijv. een andere school) te gaan werken. Wij noemen dit mobiliteit. Dit wordt besproken binnen de loopbaanontwikkeling. Het gunstigst is om aan het einde van een schooljaar te veranderen van werkplek.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 67
4.3.5 Beleid gericht op verbetering van arbeidsomstandigheden 4.3.5.1 Arbeidsomstandighedenbeleid Gezonde en veilige arbeidsomstandigheden dragen eraan bij dat werknemers minder vaak ziek zijn of arbeidsongeschikt worden. Dit is niet alleen goed voor werknemers, het komt ook de school ten goede. Het personeel moet zich veilig voelen. Daarbij is belangrijk dat we elkaar aanspreken en ons gedragen binnen de grenzen van wat aanvaardbaar is. Grensoverschrijdend gedrag wordt niet toegestaan. Dat geldt voor alle personen die zich binnen de school bevinden. De fysieke omgeving moet zo ingericht zijn, dat het personeel zich daar goed bij moet voelen. De begeleiding en ondersteuning moet zo optimaal mogelijk zijn. Dat bevordert het welzijn en reduceert het ziekteverzuim. Mocht er toch sprake zijn van ziekteverzuim, om welke reden dan ook, dan zal de directie in overleg met de arbodienst gaan om de betrokkene zo goed mogelijk te begeleiden. Dit is gericht op begeleiding tijdens het ziekteproces en re-integratie. Ons schoolbestuur heeft verzuimbeleid geïnitieerd op basis van de wet “Poortwachter”. Hierin wordt aandacht besteed aan beleid met betrekking tot de verzuim- en reïntegratieprocedure. Het doel is om door middel van een structurele aanpak, ziekteverzuim zoveel mogelijk te voorkomen, te bestrijden en terug te dringen en het reïntegratieproces zo optimaal mogelijk te laten verlopen. 4.3.5.2 Bovenschools personeelsbeleid Voor een aantal onderwerpen die voor alle personeel geldt, verwijzen we naar www.skpo.nl
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 68
4.4 Kwaliteitsbeleid 4.4.1 Inleiding In de Wet op het Primair onderwijs wordt voorgeschreven dat scholen een kwaliteitszorgbeleid dienen te voeren. Dit beleid betreft activiteiten die erop gericht zijn de kwaliteit van het onderwijs te bepalen, te bewaken, te borgen en te verbeteren. De school zal daartoe, rekening houdend met de kenmerken van de leerlingen en met de wensen van belanghebbenden, dienen aan te geven wat zij onder kwalitatief goed onderwijs verstaat. Onze gezamenlijke visie op goed onderwijs (zoals beschreven in hoofdstuk 2) en hoe we deze visie in praktijk brengen, is het doel van het kwaliteitsbeleid op onze school. Kwaliteitszorg binnen onze school is een manier van werken waarbij op vaste tijden gekeken wordt wat al bereikt is en wat nog beter kan. Kwaliteitszorg is datgene waar we de hele dag door mee bezig zijn op allerlei gebieden, in allerlei vormen en met verschillende betrokkenen. Een succesvolle manier van werken aan kwaliteitszorg is alleen mogelijk met de inbreng en medewerking van alle betrokkenen. De medewerkers, de ouders en de kinderen hebben zicht op wat beter kan en hebben daar vaak prima oplossingen voor.
4.4.2 Kwaliteitszorg op SKPO niveau De SKPO Eindhoven e.o. streeft ernaar om scholen de ruimte te geven om zoveel mogelijk eigen beleid te laten ontwikkelen. Dat betekent dat ervan wordt uitgegaan dat de directie, team en medezeggenschapsraad van de verschillende scholen heel eigen keuzes kunnen maken en daar ook hun eigen verantwoordelijkheid voor nemen. Daarnaast worden scholen uitdrukkelijk uitgenodigd om ontwikkelingen op het gebied van onderwijsinhoud, financiën, huisvesting en personeel waar dat daar maar enigszins kan in eigen hand te nemen. De SKPO hanteert het devies dat het uitspreken en het geven van vertrouwen aan scholen de basis is voor kwaliteit. De school krijgt dat vertrouwen en die verantwoording vanuit een duidelijke visie op het afleggen van een betekenisvolle verantwoording aan de ouders, de collega's, de scholen en de algemeen directeur als vertegenwoordiger van het bestuur. We hebben met elkaar afspraken gemaakt dat het afleggen van deze verantwoording zo gericht en betekenisvol mogelijk moet zijn. Daarom is slechts op een beperkt aantal aspecten voor alle SKPO scholen gezamenlijke afspraken gemaakt. De afspraken betreffen die aspecten waarvan alle directies van de scholen en het bestuur van zeggen dat die van belang zijn voor al onze scholen. Volgens de SKPO wordt daarmee een belangrijke kern van goed onderwijs op onze scholen in kaart gebracht. Dergelijke aspecten noemen we kwaliteitsindicatoren. Deze kwaliteitsindicatoren hebben betrekking op de volgende onderwerpen: Het leerlingenaantal. De eindresultaten van de leerlingen van groep 8 zoals die worden uitgedrukt in de Cito eindtoets. Die uitslag wordt gecorrigeerd op basis van de uitslag van een intelligentietest en waarbij ook rekening wordt gehouden met de achtergrond van de leerlingen. De mate waarin de leerlingen in de groepen 6, 7 en 8 aangeven zich prettig te voelen op school. Om dit vast te stellen gebruiken we hiervoor een digitale vragenlijst, de zogenaamde School Attitude Questionnaire Internet (SAQI)– Primair. De mate waarin het schooladvies van de basisschool na twee jaar voortgezet onderwijs ook na die periode ook daadwerkelijk bewaarheid wordt.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 69
4.4.3 Kwaliteitszorg op schoolniveau De school is primair zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van het gegeven onderwijs. Onze opvattingen over goed onderwijs hebben we vertaald in doelen. Door middel van het cyclisch werken met een meerjarenplan en jaarplannen wordt systematisch nagegaan of de gestelde doelen ook bereikt zijn. Op basis van tussentijdse- en eindevaluaties worden de effecten van die verbeteractiviteiten geanalyseerd en worden nieuwe doelen voor verdere verbetering vastgesteld. Deze verbeterpunten worden opgenomen in het meerjarenplan en/of jaarplan. Meerjarenplan en jaarplan worden, in overleg met het team, vastgesteld door de directeur en ter instemming voorgelegd aan de MR van de school. 4.4.3.1 Meerjarenplan: In het meerjarenplan worden aan de hand van onderstaande onderwerpen verbeterpunten aangegeven: Kwaliteitszorg Leerstofaanbod Leertijd Personeel Leerlingenzorg Ten aanzien van de verbeterpunten worden doelstellingen SMART (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch, tijdgebonden) omschreven. Er wordt aangegeven in welke fase van verbetering het te verbeteren punt zich bevindt. We onderscheiden de volgende cyclus: Informatiefase: Start van de fase waarin het onderwerp wordt bestudeerd, voorbereid, onderzocht, literatuur wordt verzameld, besproken e.d.; Opstartfase: Fase waarin het ontwikkelde onderwerp, volgens afspraken, wordt opgestart/ ingevoerd; Implementatiefase: Fase waarin het onderwerp verder in praktijk wordt gebracht, handelend wordt ingevoerd, een plaats krijgt in ieders systeem; Borgingsfase: Tijdstip waarop de eerste ronde van de cyclus is afgerond en geborgd; onderdeel van ieders handelen. Per fase is in het meerjarenplan aangegeven wie de werkzaamheden coördineert, controleert dat de activiteit ook wordt uitgevoerd en bewaakt. Naar aanleiding van behaalde opbrengsten en tussenevaluaties bepalen directie en team per onderdeel of de fase is afgerond. Ieder jaar wordt dit meerjarenplan door team en medezeggenschapsraad geëvalueerd en aan de hand van voortschrijdend inzicht bijgesteld, geactualiseerd. Al werkende ontstaat dan de zgn. “kwaliteitscyclus”. 4.4.3.2 Jaarplan Ter verbetering van het onderwijs wordt er ieder schooljaar, naast het werken met het meerjarenplan, cyclisch gewerkt met een jaarplan. Aan de hand van het meerjarenplan wordt een jaarplan opgesteld. In het jaarplan worden per onderwerp verbeterpunten aangegeven/ doelen voor betreffend schooljaar gesteld. Halverwege het schooljaar wordt het jaarplan geëvalueerd. Op grond van deze tussentijdse evaluatie wordt het jaarplan zo nodig aangepast. Op het einde van het schooljaar wordt het Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 70
jaarplan geëvalueerd. Verbeterpunten n.a.v. deze evaluatie worden opgenomen in het meerjarenplan en het jaarplan van het schooljaar daar op volgend
4.4.4 Kwaliteitszorg op personeelsniveau Conceptueel genomen richt kwaliteitszorg zich vooral op schoolontwikkeling en integraal personeelsbeleid op mensontwikkeling. Maar het één kan niet zonder het ander. Schoolontwikkeling versterkt de ontwikkeling van de individuele medewerker en andersom. Om bovenstaande cirkel concreet te maken voor alle teamleden werken we met een gesprekscyclus. Tijdens de gesprekken hanteren we o.a. de volgende vragen: Welke goede dingen „beloof‟ ik als medewerker? - Het zijn geen vrijblijvende beloftes - De belofte is in samenhang met de beleidsdoelen van de school en de competenties Doe ik die goede dingen goed? - Zelfbeoordeling - Beoordeling van anderen Wat moet ik vasthouden? - In relatie tot de schoolontwikkeling Wat kan ik beter? - In relatie tot de schoolontwikkeling De bovengenoemde vragen worden besproken in gesprekken naar aanleiding van: Groepsbezoeken Functioneringsgesprek Voortgangsgesprek En t.z.t. beoordelingsgesprek
4.4.5 Kwaliteitszorg op leerling-niveau In het zorgplan van onze school is beschreven op welke manier de begeleiding van kinderen plaatsvindt en hoe er systematisch gewerkt wordt aan de verbetering van de leerlingenzorg.
4.5 Kwaliteitszorg bevoegd gezag 4.5.1 Kwaliteitszorg van het bevoegd gezag De collectieve ambitie van de SKPO is om kwalitatief goed onderwijs te bieden voor alle kinderen. Elke school verbindt zich aan goede resultaten van de leerlingen, zowel op het gebied van de cognitieve ontwikkeling als sociaal-emotionele ontwikkeling. Binnen deze ambitie is iedere school autonoom om de invulling daarvan op zijn eigen manier vorm te geven, afgestemd op de eigen visie en missie en de leerling-populatie. Daarbij is iedere schooldirecteur integraal verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs. De kwaliteitszorg van het bevoegd gezag wordt pro-actief vormgegeven doordat elk schooljaar activiteiten worden ondernomen om samen met directies en/of intern begeleiders de kwaliteit van het onderwijs op de school te bevorderen. In dit kader worden diverse inhoudelijke bijeenkomsten georganiseerd zoals studiebijeenkomsten opbrengstgericht werken; themabijeenkomsten voor directies op het gebied van onderwijs, personeel, financiën, huisvesting of ICT; een netwerk voor intern begeleiders; overleg met de voormalige OAB-scholen en een netwerk voor risicoscholen. Daarnaast worden op het Plenum (vergadering met alle directies) en op themabijeenkomsten veel inhoudelijke onderwerpen geagendeerd, afgestemd op de behoeftes Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 71
van de scholen en de onderwijsinhoudelijke ontwikkelingen die spelen in het land of de regio. De staf van de SKPO ondersteunt directies en teams waar nodig voor vraagstukken op gebied van onderwijs, personeel, eigen functioneren, ICT, huisvesting en financiën. Naast de pro-actieve rol die de SKPO vervult, bewaakt de SKPO dat de school de gewenste kwaliteit realiseert.
4.5.2 Signaleren van risico's binnen de aansturingsvisie van de SKPO Om de autonomie van schooldirectie en team recht te doen, de kwaliteit van het onderwijs voor de direct betrokkenen zichtbaar te maken, maar ook om de eindverantwoordelijkheid te kunnen nemen heeft het bestuur, samen met de schooldirecties en de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR) kwaliteitsindicatoren ontwikkeld. De basiskwaliteit van het onderwijs wordt in beeld gebracht door een viertal heldere outputindicatoren. Deze geven een kwaliteitskader dat is afgeleid van de SKPO-visie. Het betreft de normering van de resultaten van een school die in relatie staan tot het primaire proces. Dit systeem van kwaliteitsbewaking maakt het mogelijk dat het bestuur de eindverantwoordelijkheid neemt voor de organisatie zonder dat dit tot extra ongewenste interne regelgeving, procedures en controles leidt. Tevens stellen schooldirectie en team mede op basis van deze informatie het onderwijskundig beleid bij en stelt hen in staat om zo nodig gericht te werken aan verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. De vier outputindicatoren: 1. De leerresultaten per school op basis van de Cito-eindscore, afgezet tegen het gewicht van de leerlingen (gerelateerd aan het opleidingsniveau van de ouders). 2. Het welbevinden van leerlingen. 3. Het leerlingaantal afgezet tegen de door de school bepaalde verwachtte schoolgrootte en de voor de gemeente geldende opheffingsnorm. 4. De positie van leerlingen aan het begin van het derde jaar voortgezet onderwijs, afgezet tegen het advies in groep acht. Daarnaast is er een kwaliteitsindicator met betrekking tot de identiteit van de school. Deze fungeert niet als output-indicator, maar de schooldirecties nemen de verantwoordelijkheid voor het formuleren van een visie op (brede) identiteit, vertaald in waarneembaar gedrag en voor de zichtbare realisatie daarvan in de praktijk. De informatie verkregen uit de output-indicatoren is in eerste instantie van belang voor de schooldirecties zelf. Het stelt hen in staat om op basis van deze gegevens, longitudinaal afgezet en in vergelijking met andere scholen, het beleid op school bij te stellen. Tevens geeft deze informatie voor de algemene directie een goed beeld van de kwaliteitsontwikkeling van het onderwijs op de school binnen de kwaliteitskaders van de SKPO De algemene directie volgt de schoolontwikkeling door jaarlijks het proces en de resultaten te monitoren. Wanneer de resultaten vallen binnen de gestelde kwaliteitsnormen van de SKPO, dan zal de algemene directie vanuit haar stimulerende, faciliterende en adviserende rol opereren. De monitorinformatie die verkregen wordt uit de indicatoren kan als de schooldirectie het wenselijk vindt, worden besproken met de algemene directie. Indien echter één of meer van deze indicatoren buiten de SKPO-normen vallen, zal de algemene directie de schooldirectie vragen om een analyse en verbeterplan op te stellen en zal de algemene directie het verbeterproces monitoren, ondersteunen en faciliteren. De schooldirecteur blijft daarbij integraal verantwoordelijk. Daarnaast worden de indicatoren jaarlijks als collectief geëvalueerd. Trends op SKPO-niveau Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 72
voortkomend uit de outputindicatoren worden opgepakt.
4.5.3 Monitoring en ondersteuning van de verbetertrajecten Indien één of meer indicatoren van een school in negatieve zin afwijken van de gestelde kwaliteitsnormen van de SKPO, dan gaat de algemene directie een rol spelen in het ontwikkeltraject van deze school om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. De algemene directie heeft hierbij een ondersteunende en faciliterende rol richting de schooldirectie en daarnaast vervult de algemene directie een rol waarbij het verbetertraject nauwlettend wordt gemonitord. De algemene directie biedt samen met de diverse disciplines van de staf van de skpo (ICT, personeel, directiecoach, financiën en onderwijs) ondersteuning aan directie en team. Deze faciliterende en ondersteunende rol wordt op maat afgestemd op de behoeften van de schooldirectie en op de ontwikkelingen in het verbetertraject. De monitoring van de algemene directie is een hulpmiddel om vanuit betrokkenheid het verbeterproces in de school te volgen en om te signaleren als geplande ontwikkelingen achter blijven. Het is ook een hulpmiddel om samen met de integraal verantwoordelijke directie de noodzakelijke bijsturingen van het verbeterproces te laten plaatsvinden. De monitoring is zowel gericht op de evaluatie van het proces als op het effect van het door de school zelf opgestelde verbeterplan. Bij procesevaluatie gaat het om het structureel volgen van de uitvoering van het plan van aanpak. Hierbij zal het bevoegd gezag feedback geven op de mate waarin de activiteiten uit het plan van aanpak op schema liggen en worden uitgevoerd zoals gepland. Voor de effectevaluatie wordt informatie verzameld om de effecten van het veranderingsproces en de resultaten van de activiteiten uit het plan van aanpak te meten. De effectmeting zal zowel tijdens het verbeterproces plaatsvinden als na afloop, aansluitend bij de momenten waarop de school resultaten verzamelt in een schooljaar. Dit kan informatie zijn over de tussenresultaten of over de outputindicatoren van de SKPO. Bij het monitoren van het verbeterproces wordt ook gekeken naar de context waarbinnen het verbeterproces zich afspeelt. Op deze manier biedt de monitoring handvatten voor een dialoog met betrokkenen bij het verbetertraject. Zo kunnen gezamenlijk inzichten worden verworven in de knelpunten of succesfactoren van het verbetertraject, wat weer ruimte biedt voor beargumenteerde vervolgstappen.
4.5.4 Analyse en verbeterplan Een goede analyse en een goed plan van aanpak is belangrijke voor een succesvol verbetertraject. Het verbetertraject start daarom met een analyse die resulteert in een plan van aanpak, uitgevoerd en opgesteld door de integraal verantwoordelijke schooldirecteur. De schooldirectie analyseert voor de betreffende indicator(en) wat het zegt over de kwaliteit van het onderwijs van zijn/haar school en welke conclusies hij/zij daaruit kan trekken op leerling-, team- en schoolniveau. De verbeteracties die uit de analyse voortkomen worden opgenomen in het plan van aanpak. Hierbij worden zowel verbeteracties voor de verbetering van onderwijs, personeel als financiën meegenomen. In dit plan van aanpak worden smart doelen gesteld die zowel realistisch als ambitieus zijn. De doelen worden uitgezet in een tijdsplanning, waardoor de voortgang bij het bereiken van de doelen kan worden gevolgd.
4.5.5 Uitvoering en monitoring In de uitvoeringsfase zal de algemene directie samen met de schooldirectie het verbeterproces monitoren op proces en op effect en voorzien van feedback en eventueel bijsturen. De frequentie van de monitoringsgesprekken is afhankelijk van de situatie van de school en van de Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 73
voortgang van het verbeterproces. Als input voor de monitoring zal de algemene directie vragen om een rapportage over de stand van zaken van het verbetertraject en om een analyse van de recente resultaten. De integraal verantwoordelijke directie heeft op grond hiervan kwaliteitsuitspraken gedaan over de processen en resultaten in het verbetertraject. De algemene directie zal dan samen met de verantwoordelijke schooldirecteur vaststellen of het proces en de resultaten in pas lopen met de vooraf gestelde doelen. Ook wordt dialoog gevoerd over het personeelsbeleid, de verandercapaciteit van het team en de rol van de directeur binnen de beoogde veranderingen. Op basis van dit beargumenteerd overleg bepaalt het bevoegd gezag of het verbetertraject efficiënt en effectief verloopt, welke zaken in het vervolg extra aandacht vergen en of interventie noodzakelijk is. Indien er sprake is van een ernstiger of langdurige afwijking kan de algemene directie tijdelijk (deels) de verantwoordelijkheid van de directeur (laten) overnemen. Aansluitend aan deze monitoring biedt de algemene directie, in samenwerking met de diverse disciplines van de staf, ondersteuning aan directie en team bij de uitvoering van het plan of bij andere zaken waar de verantwoordelijke schooldirectie ondersteuning bij nodig heeft. Ten slotte zal het verbeterproces worden afgerond als de geplande verbeteracties zijn behaald en als de resultaten weer op voldoende niveau liggen. Aan de verantwoordelijke schoolleiding zal worden gevraagd om vervolgacties te formuleren waarmee de schoolontwikkeling kan worden voortgezet.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 74
4.6 Beleid t.a.v. sponsoring Onze school sluit aan bij het convenant dat in 2009 van kracht is geworden en dat onderschreven is door het ministerie en de onderwijskoepelorganisaties. Het convenant is hier te vinden. De drie belangrijkste uitgangspunten van het convenant zijn: Sponsoring moet verenigbaar zijn met de pedagogische en onderwijskundige doelstellingen van de school. Er mag geen schade worden berokkend aan de geestelijke en/of lichamelijke gesteldheid van leerlingen. Sponsoring moet in overeenstemming zijn met de goede smaak en fatsoen. Sponsoring mag niet de objectiviteit, de geloofwaardigheid, de betrouwbaarheid en de onafhankelijkheid van het onderwijs en de daarbij betrokkenen in gevaar brengen. Sponsoring mag niet de onderwijsinhoud en/of de continuïteit van het onderwijs beïnvloeden, dan wel in strijd zijn met het onderwijsaanbod en de kwalitatieve eisen die de school aan het onderwijs stelt. Het primair onderwijsproces mag niet afhankelijk zijn van sponsormiddelen. De GMR heeft instemmingsrecht op beslissingen van het bevoegd gezag over sponsoring. Tevens zijn de volgende principes van kracht: Nieuwe sponsorcontracten moeten zich richten op een gezonde levensstijl van leerlingen. Bedrijven mogen alleen met scholen samenwerken vanuit een maatschappelijke betrokkenheid. De samenwerking tussen scholen en bedrijven mag geen nadelige invloed hebben op de geestelijke en lichamelijke ontwikkeling van leerlingen. De kernactiviteiten van de school mogen niet afhankelijk worden van sponsoring.
4.7 Identiteit In deze paragraaf beschrijven we onze: levensbeschouwelijke identiteit maatschappelijke identiteit pedagogische identiteit. Voor de praktische uitwerking van onze identiteit verwijzen we naar de bijlage (identiteit in de praktijk).
4.7.1 Levensbeschouwelijke identiteit Bs. KlimWijs valt onder het bestuur van de SKPO: Stichting Katholiek en Protestants Christelijk Onderwijs Eindhoven e.o. Wij zijn een interconfessionele school d.w.z. dat er onderwijs gegeven wordt vanuit onze levensbeschouwelijke visie en op basis van Rooms-Katholieke en Protestants-Christelijke uitgangspunten. Met respect voor elkaars godsdienstige achtergrond en vanuit ons geloof richten we ons onderwijs in en voeden we de kinderen mede op. Wij staan open voor kinderen/ouders met verschillende levensbeschouwelijke achtergronden. We gaan er wel vanuit dat iedereen, die bij de school betrokken is, onze levensbeschouwing respecteert. We geven onze levensbeschouwing expliciet vorm in het vak catechese. Onze school is een bron van geborgenheid en een basis voor de toekomst. Onze school is een school die voor iedereen toegankelijk is. Wij hebben een Christelijke identiteit, maar staan uit respect en tolerantie open voor andere levensbeschouwingen. Wij besteden nadrukkelijk aandacht aan de Christelijke tradities. Iedereen die onze visie respecteert is welkom op onze Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 75
school. Door het vieren van de Christelijke traditionele feesten, geven we onze leerlingen de gelegenheid om het leven intens te beleven. We willen stilstaan bij belangrijke gebeurtenissen en geven deze samen bijzondere aandacht door die gebeurtenissen te vieren. Wij zien graag dat alle kinderen bij de vieringen aanwezig zijn, omdat we het belangrijk vinden om "samen" te vieren. We handelen vanuit een positieve kijk op het leven. We gaan uit van het positieve van ieder mens en handelen daar ook naar. Het kind zien we als uniek individu en we benaderen het kind ook op die manier. We gaan met elkaar in dialoog: we luisteren aandachtig en met interesse naar elkaar met de bedoeling de ander echt te begrijpen. Binnen onze school wordt met regelmaat over levensvragen gesproken. Eerlijkheid, openheid, actieve deelname en respect voor elkaar is daarbij erg belangrijk. Hier komen meteen ook de sociale vaardigheden volop aan bod. Wij leren de kinderen op deze manier om voor zichzelf, maar ook voor anderen op te komen en bieden ze de mogelijkheid om uit te groeien tot mensen die zich goed staande weten te houden in onze maatschappij. 4.7.1.1 Methode Trefwoord Vanuit onze interconfessionele grondslag gebruiken we de methode Trefwoord. Deze methode, die wordt gebruikt in de groepen 1 t/m 8, werkt met 6-8 eigentijdse en herkenbare thema's per schooljaar. Dit kunnen zijn: ruzie en vriendschap; pesten en de zondebok zijn; natuur en milieuzorg; zorg hebben voor etc. Trefwoord biedt materiaal voor elke dag dat voor een deel ook zichtbaar is in de klas. In een kalenderdrager hangt een scheurblok, met eigentijds beeldmateriaal (A4) voor iedere schooldag, en een kleurenposter die het thema verbeeldt. Trefwoord brengt met behulp van leefthema‟s twee werkelijkheden bij elkaar: de belevingswereld van het kind - in de hedendaagse, multiculturele en religieuze samenleving - en de wereld van de bijbel. In dit treffen van twee werelden leert het kind in dubbel opzicht. Het voordeel is dat je als leerkracht dan kunt aansluiten bij wat álle kinderen bezighoudt, onafhankelijk van hun sociale achtergrond of overtuiging. Trefwoord neemt de tijd om deze ervaringen tot hun recht te laten komen. De eigen levenservaringen dragen er toe bij de bijbelverhalen (2x per week) beter te begrijpen. Omgekeerd biedt de bijbel een andere blik op de dagelijkse werkelijkheid. Het is een ontmoeting waaraan kinderen vooral ook van elkaar leren.
4.7.2 Maatschappelijke identiteit Bs. KlimWijs staat midden in de maatschappij, wordt erdoor beïnvloed en heeft een taak in die maatschappij. Wij constateren dat de nadruk in onze maatschappij duidelijk ligt op het individu en op de prestaties; wij schetsen voor onze kinderen graag een samenleving waarin mensen respect, aandacht en zorg voor elkaar hebben in woord en daad; een maatschappij waarin presteren niet zaligmakend is; waarin mensen zich mogen ontwikkelen in de door hen gewenste richting. We constateren een aantal maatschappelijke ontwikkelingen waarop we als school anticiperen: We zoeken als school een evenwicht tussen de steeds maar toenemende individualisering enerzijds en de vraag naar sociaal maatschappelijke ontwikkelingen anderzijds. Dit doen we o.a. door veel aandacht te besteden aan samenwerkend leren. We sluiten aan bij de “beeldcultuur” (tv, computer e.d.); we zullen maken de kinderen op school hiermee vertrouwd. We leggen de nadruk op het vergroten van de communicatieve vaardigheden van de kinderen. We bereiden de kinderen voorop de maatschappij waar ze al middenin staan. We geven ze kennis en vaardigheden, attitudes en vooral een positiefkritische houding mee waardoor ze hun plekje in die maatschappij kunnen vinden; verder werken aan hun eigen ontwikkeling, aan de ontwikkeling van de mensen om hen heen en de ontwikkeling van de Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 76
maatschappij. 4.7.2.1 Burgerschapsvorming Actief burgerschap verwijst naar de bereidheid en het vermogen deel uit te maken van een gemeenschap en daar een actieve bijdrage aan te leveren; sociale integratie naar deelname van burgers (ongeacht hun etnische of culturele achtergrond) aan de samenleving. Dit in de vorm van sociale participatie, deelname aan de maatschappij en haar instituties en bekendheid met en betrokkenheid bij uitingen van de Nederlandse cultuur. Wij zien burgerschapsvorming niet als apart vak, maar als vanzelfsprekend onderdeel van verschillende vakken. Burgerschapsvorming komt tot uiting in de wijze waarop de school bijvoorbeeld invulling geeft aan regels ten aanzien van veiligheid, ouderbetrokkenheid en onderlinge omgang tussen kinderen en leerkrachten (schoolregels). Wij streven ernaar dat zowel allochtone als autochtone leerlingen een gemeenschappelijk en gedeeld perspectief krijgen op de bijdrage die zij als burgers aan de samenleving kunnen leveren. De school kent de situatie waarin de leerlingen verkeren, en stemt het onderwijs daarop af. De school bevordert actief dat leerlingen zich kennis, vaardigheden en houdingen eigen maken die het mogelijk maken om op een positieve manier aan de samenleving deel te nemen. Basiswaarden als vrijheid van meningsuiting, gelijkwaardigheid van mensen, begrip van wat voor de ander wezenlijk is, verdraagzaamheid en het afwijzen van discriminatie, maar bijvoorbeeld ook het op een goede manier kunnen oplossen van problemen of een democratische houding, vragen om actieve aandacht van de school. Wij stellen alles wat in ons vermogen ligt in het werk om leerlingen en personeel een veilige omgeving te bieden. Onze school besteedt onder andere middels de volgende activiteiten aandacht aan burgerschap en integratie (zie ook de bijlage identiteit in de praktijk): lessen uit de methode 'Vreedzame School' en e methode 'Trefwoord' kringgesprekken actie schoenendoos actie kinderpostzegels de publiciteit zoeken in de media met de school activiteiten waarbij oudere kinderen zorg dragen voor de jongere kinderen thema openingen gegeven door kinderen voor kinderen
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 77
4.7.3 Pedagogische identiteit Bs. KlimWijs vindt de pedagogische opdracht Samen leren samen leven belangrijk en wil de kinderen leren – in een veilig leefklimaat (school en omgeving) – met elkaar op te trekken en naar elkaar om te zien. Onze leerlingen groeien op in een steeds complexere, pluriforme maatschappij en daar bereiden wij ze op voor. We schetsen de kinderen een samenleving waarin presteren alleen niet zaligmakend is. Het betekent dat we de kinderen helpen bij het ontdekken van de mogelijkheden om te werken aan een meer humane samenleving. Daarom helpen we de kinderen bij het kritisch leren kijken naar de samenleving en het op hun niveau laten ontdekken waar de samenleving anders en beter zou moeten worden. Als we denken aan kinderen grootbrengen, dan zien we het als onze taak hen te helpen opgroeien tot volwassenen die hun plek in de samenleving met verve weten in te nemen. We halen, in de tijd dat ze aan ons zijn toevertrouwt, het beste in hen naar boven . Onze inspanningen zijn dáárop gericht. Dit doen we enerzijds door de kinderen de ruimte geven zich op hun eigen manier te ontwikkelen, anderzijds door te sturen op kennis en vaardigheden die wij belangrijk vinden. Op Bs. KlimWijs staan welbevinden en betrokkenheid hoog in het vaandel. Het streven naar relatie, competentie en autonomie (de basisbehoeften van ieder mens) vertalen we op Bs. KlimWijs in: het samen creëren van een veilige en uitdagende schoolomgeving; het vormgeven aan adaptief onderwijs, voor kinderen door leerkrachten; het bevorderen van verantwoordelijkheid, zelfvertrouwen, mondigheid en zelfstandigheid van kinderen; het regelmatig bespreken en doorgeven van belangrijke waarden en normen met alle betrokkenen (school, kinderen, ouders); het iedereen een eerlijke kans geven; als school een bijdrage leveren aan de vorming van kinderen, zodat ze leren geloven in zichzelf (maar nooit ten koste van anderen); zodat ze zich open en eerlijk opstellen naar elkaar; zodat ze leren iets over te hebben voor elkaar. als school wat betreft pedagogische benadering op één lijn zitten, als leerkrachten met elkaar maar ook met de ouders. Dat betekent niet alleen deze pedagogische visie onderschrijven, maar er ook samen over praten, ernaar handelen (o.a. regels naleven) en elkaar ondersteunen (voortdurende onderlinge afstemming).
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 78
5 SLOTWOORD Het schoolplan met daarbij het meerjarenplan en jaarplan vormt voor ons, het team van Bs. KlimWijs, de leidraad voor de komende jaren. We zullen aan de hand van genoemde documenten onze visie verder concretiseren en de kwaliteit van ons onderwijs borgen en daar waar nodig bijstellen of verbeteren. Het vormt ons draaiboek om de komende jaren planmatig en resultaat gericht te werken aan onze schoolontwikkeling. Tegelijkertijd helpt het ons om te voorkomen dat we naast de geplande verbeterpunten ons laten beïnvloeden door andere ontwikkelingen die op dat moment minder relevant zijn. Wij hopen dat u het schoolplan met veel plezier heeft gelezen en dat het voor u duidelijk is. Indien u vragen heeft kunt u altijd contact opnemen.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 79
6 INDEX Aandachtspunten n.a.v. analyses ....................................................................................................................24 Beleid gericht op verbetering van arbeidsomstandigheden ....................................................................68 Beleid t.a.v loopbaan en scholing ....................................................................................................................67 Cultuur .................................................................................................................................................................26 De inrichting van ons onderwijs .....................................................................................................................56 De resultaten van de Cito eindscore ............................................................................................................ 16 Didactisch handelen .........................................................................................................................................58 Effectieve leertijd ...........................................................................................................................................62 Evaluatie van ons onderwijs ............................................................................................................................ 16 Externe analyse .................................................................................................................................................22 Formatiebeleid ..................................................................................................................................................64 Gewichtenregeling leerlingen ........................................................................................................................... 8 Identiteit ............................................................................................................................................................75 Inhoudsopgave ..................................................................................................................................................... 3 Jaarplan 2011 - 2012 ........................................................................................................................................44 Kinderen met specifieke onderwijsbehoeften ............................................................................................. 8 Kwaliteitsbeleid .................................................................................................................................................69 Kwaliteitszorg ....................................................................................................................................................24 Kwaliteitszorg bevoegd gezag ........................................................................................................................ 71 Leerling- en ouderpopulatie .............................................................................................................................. 7 Leerlingenzorg ...................................................................................................................................................24 Levensbeschouwelijke visie ............................................................................................................................ 13 Maatschappelijk partnerschap .......................................................................................................................22 Maatschappelijke visie ..................................................................................................................................... 14 Meerjarenplan 2011-2015 ...............................................................................................................................27 Missie .................................................................................................................................................................... 11 O&O .....................................................................................................................................................................57 Onderwijs in de groepen 1-2 ..........................................................................................................................56 Onderwijs in de groepen 3-8 ..........................................................................................................................57 Onderwijsinhoud ...............................................................................................................................................25 Onderwijskundig beleid ...................................................................................................................................52 Onderwijskundige visie .................................................................................................................................... 15 Onderwijsleermiddelen ....................................................................................................................................55 Organisatorische visie ..................................................................................................................................... 15 Pedagogisch handelen .......................................................................................................................................58 Pedagogische visie ............................................................................................................................................ 15 Personeelsbeleid................................................................................................................................................63 Positie van leerlingen na drie jaar VO .......................................................................................................... 17 Pr ..........................................................................................................................................................................26 Pre-advies groep 7 ............................................................................................................................................22 Prognoses leerlingenaantal .............................................................................................................................. 10 S.K.P.O. .................................................................................................................................................................. 2 Schoolbeschrijving ............................................................................................................................................. 7 Schoolscore van de Cito-eindtoets 2011 ....................................................................................................... 8 Smalle identiteit ............................................................................................................................................... 13 SPIL ....................................................................................................................................................................... 7 Spilcentrum Achtse Barrier Noord ................................................................................................................ 2 Sponsoring ..........................................................................................................................................................75 Sterkte-, zwakteanalyse .................................................................................................................................20 Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 80
Structuur ............................................................................................................................................................26 Taakbeleid ..........................................................................................................................................................65 Uitstroomgegevens schoolverlaters groep 8 .............................................................................................. 18 Vakgebieden .......................................................................................................................................................58 Visie ...................................................................................................................................................................... 11 Voortgangsgesprekken ..................................................................................................................................... 19 VVE .......................................................................................................................................................................56 Waar komen de leerlingen vandaan ............................................................................................................... 10 Welbevinden van de kinderen ......................................................................................................................... 17 Werkdruk............................................................................................................................................................26 Wijk en buurt....................................................................................................................................................... 9 Zorgbeleid ..........................................................................................................................................................62
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 81
7 BIJLAGEN 7.1 Identiteit in de praktijk Bs. KlimWijs Identiteit vertaald in waarneembaar gedrag en/of meetbare producten of resultaten Levensbeschouwelijke Visie
identiteit Waarneembaar gedrag
Aandacht voor vieringen passend bij de levensbeschouwing met aandacht voor het oorspronkelijk verhaal
Ondernemen van activiteiten waar de levensbeschouwelijke visie in tot uitdrukking komt
In alle klassen worden christelijke feesten gevierd zoals; St. Maarten, Kerst, Carnaval, Pasen. Verhalen uit de methode Trefwoord worden door de hele school dagelijks gebruikt. Daarnaast worden de verhalen m.b.t. de vieringen in projectvorm aangeboden. Het vertellen van het verhaal van St. Maarten, het kerstverhaal, het paasverhaal.
Meten of concrete producten en resultaten Jaarlijkse evaluatie in team/MR Integreren vieringen in het jaarprogramma. Methode Trefwoord.
Jaarlijkse evaluatie in team/MR
Zingen van kerstliederen
Overdragen van respect voor en een open houding naar andere levensovertuigingen
In de groep waar dit speelt, groep 4, aandacht voor communie. Dagelijks gebruik in alle groepen van de methode Trefwoord. Onderwerpen binnen Wereldoriëntatie.
Jaarlijkse evaluatie in team/MR Methode Vreedzame School. Methode Trefwoord.
Aandacht voor andere geloofsovertuigingen/godsdiensten
Bespreekbaar maken in de klas van feestdagen binnen diverse geloofsovertuigingen. Onderwerpen binnen wereldoriëntatie. Spreekbeurten en werkstukken.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Jaarlijkse evaluatie in team/MR. In methode Trefwoord.
Pagina 82
Overdragen van christelijke waarden en normen
Maatschappelijke Visie
Informatie over verschillende geloofsovertuigingen. Aandacht in de school voor respect, rechtvaardigheid, zorgzaamheid, integriteit, tolerantie en zorgvuldigheid, gelijkwaardigheid, vrijheid, eerlijkheid etc.
identiteit: burgerschap Waarneembaar gedrag
Bewustzijn ontwikkelen van de eigen sociale omgeving en daar betrokkenheid van kinderen bij genereren
Systematisch aandacht voor burgerschap
Actie Schoenendoos, kinderpostzegels, surprise (cadeau voor ander kind, kerstattentie voor ouders en kinderen, uitnodigen senioren voor feesten of bijeenkomsten, ouderbedankochtend. Voorbeeldgedrag van de leerkracht Inhaken op actualiteiten via krant of andere media.
In methode Vreedzame School
Jaarlijkse evaluatie in team/MR In methode Trefwoord In methode Vreedzame school
Meten of concrete producten en resultaten Jaarlijkse evaluatie in team/MR
Jaarlijkse evaluatie in team/MR Methode Vreedzame School
Ondernemen van activiteiten om kennis te maken met verschillen in de samenleving (maatschappelijke en culturele verschillen)
Kinderen leren over democratie
Samenwerking met een andere school of buurt in een andere maatschappelijke omgeving. Kennis maken met verschillende cultuuruitingen in de samenleving zoals voeding kleding en sport. Onderwerp binnen wereldoriëntatie.
Methode Trefwoord Jaarlijkse evaluatie in team/MR Methode Vreedzame School Methode Trefwoord
Jaarlijkse evaluatie in team/MR.
Ingaan op actualiteiten via krant of andere media.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 83
Pedagogische Visie
identiteit Waarneembaar gedrag
Kinderen leren hoe met elkaar om te gaan
Kapstokregels opstellen in elke klas en in de school.
Systematisch aandacht voor de pedagogische identiteit
Uit de praktijk blijkt dat de kapstokregels worden nagekomen. Door gebruik van methode Vreedzame School
De aandacht voor het welbevinden van de leerlingen
De aandacht van de school voor de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen
Overdracht van waarden en normen in relatie tot de pedagogische identiteit
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Het pedagogisch handelen van de leerkracht is gericht op het bevorderen van welbevinden van leerlingen Het pedagogisch handelen van de leerkracht is gericht op het bevorderen van de sociaal emotionele ontwikkeling van leerlingen. Er wordt planmatig met de methode Vreedzame School gewerkt. Aandacht in de school voor respect, zelfdiscipline, zelfstandigheid etc.
Meten of concrete producten en resultaten Jaarlijkse evaluatie in team/MR Methode Vreedzame School Jaarlijkse evaluatie in team/MR Methode Vreedzame School Jaarlijkse evaluatie in team/MR. SAQI vragenlijst groep 6-7-8 Jaarlijkse evaluatie in team/MR
Jaarlijkse evaluatie in team/MR
Pagina 84
7.2 Het activerende directe instructie model (ADI-model) Op basisschool KlimWijs werken wij volgens het ADI-model. Wat is het ADI-model? Het activerende directe-instructiemodel is een model dat instructie effectiever maakt. Het is gebaseerd is op het directe-instructiemodel, maar geeft meer aandacht aan het activeren van de leerlingen. Activerende directe instructie staat dus niet gelijk aan frontaal klassikaal lesgeven zonder interactie met de leerlingen. Directe instructie staat voor een leerkrachtgestuurde aanpak, vooral in de beginfase. Het activerende directe-instructiemodel bestaat uit zeven fasen met bijbehorende aandachtspunten. Uitleg kleuren Bij de uitleg van het model maken we gebruik van de volgende kleuren: Blauw: aandachtspunten vooral gericht op de structuur van het ADI-model Groen: aandachtspunten vooral gericht op het activeren van de leerlingen Rood: aandachtspunten gericht op het differentiëren Fase 1. Terugblik - Bespreek het voorgaande werk - Haal de benodigde voorkennis op en vat deze samen - Laat de leerlingen in tweetallen of groepjes hun voorkennis activeren - Stel, als het nodig is, de voorkennis opnieuw aan de orde Fase 2. Oriëntatie - Presenteer het onderwerp van de les - Relateer de les aan voorgaande en komende lessen - Relateer de les aan betekenisvolle situaties - Bespreek het belang van de lesstof - Geef een lesoverzicht - Stel leerdoelen Fase 3. Uitleg - Onderwijs in kleine stappen - Gebruik heldere taal - Geef concrete voorbeelden - Laat leerlingen voorbeelden bedenken - Maak gebruik van materialen en stappenplannen - Doe een vaardigheid hardop denkend voor (modelleren) - Speel vragen van de leerlingen terug naar de groep - Ga na of leerlingen de stof begrijpen - Vermijd uitweidingen - Vergroot stapsgewijs de moeilijkheidsgraad - Geef een samenvatting aan het eind van de uitlegfase Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 85
Fase 4. Begeleide inoefening - Laat leerlingen onder begeleiding oefenen - Geef korte en duidelijke opdrachten - Stel veel vragen - Laat de leerlingen aangeven hoe ze aan het antwoord gekomen zijn - Zorg ervoor dat leerlingen betrokken blijven - Ga door met oefenen tot de leerlingen de stof beheersen - Stimuleer leerlingen om zelf op zoek te gaan naar oplossingen - Maak gebruik van materialen en stappenplannen - Zorg voor een geleidelijke toename van moeilijkheidsgraad - Verminder geleidelijk de ondersteuning - Laat de leerlingen in tweetallen of groepjes oefenen Fase 5. Zelfstandige verwerking - Zorg ervoor dat de leerlingen onmiddellijk (kunnen) beginnen - Zorg ervoor dat de inhoud gelijk is aan de voorafgaande lesfase - Laat de leerlingen weten dat hun werk nagekeken wordt - Stimuleer de leerlingen om zelf op zoek te gaan naar oplossingen - Vergroot de toepassingsmogelijkheden - Laat de leerlingen in tweetallen of groepjes werken - Geef extra verwerkingsstof aan goed presterende leerlingen - Geef extra instructie aan de zwak presterende leerlingen Fase 6. Evaluatie - Laat de leerlingen onder woorden brengen wat goed ging, wat niet goed ging en wat ze de volgende keer anders gaan doen - Controleer of en hoe het lesdoel is bereikt - Laat de leerlingen in tweetallen of groepjes het leerproces evalueren Fase 7. Terug- en vooruitblik - Plaats de les in de context van een lessenreeks - Geef aan waar de volgende les over zal gaan Fase 1-7. Feedback - Geef vaak en regelmatig feedback - Corrigeer fouten onmiddellijk - Geef procesfeedback
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 86
7.3 Kijkwijzer Activerende Directe Instructie
Lee rkr acht : ______________________ Groep :
_________
Vak : ________________ _____________________ Omcirkelen:
Datum : ___________________ Tijdstip : __________ Doelstelling van de les:
A=sterk punt B=in orde C=punt van aandacht
1-Dagelijkse terugblik De lkr geeft een samenvatting van de voorafgaande stof
A
B
C
De leerkracht bespreekt het werk
A
B
C
De leerkracht haalt de nodige voorkennis op
A
B
C
De leerkracht sluit aan bij eerdere ervaring
A
B
C
De leerkracht geeft lesdoelen en/of een lesoverzicht
A
B
C
De leerkracht geeft onderwijs in kleine stapjes
A
B
C
De leerkracht geeft concrete voorbeelden(laat geven)
A
B
C
De leerkracht gebruikt heldere taal
A
B
C
De leerkracht vermijdt uitweidingen
A
B
C
De leerkracht gaat na of de leerlingen de stof begrijpen
A
B
C
De lkr geeft zonodig een samenvatting van de hoofdzaken
A
B
C
De leerkracht laat de kinderen onder begeleiding oefenen
A
B
C
De leerkracht geeft korte duidelijke opdrachten
A
B
C
De leerkracht stelt veel vragen
A
B
C
De leerkracht zorgt ervoor dat de leerlingen betrokken blijven
A
B
C
De leerkracht zorgt voor hoge successcores
A
B
C
2-Presentatie van de leerstof/instructie
3-Begeleide inoefening
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 87
4-Individuele verwerking De lkr zorgt ervoor dat de leerlingen onmiddellijk beginnen
A
B
C
De lkr zorgt ervoor dat de inhoud gelijk is aan de voorafgaande fase
A
B
C
De kinderen krijgen op verschillende momenten de gelegenheid om de stof zelfstandig te verwerken(afpellen) De lkr laat de lln weten dat hun werk gecontroleerd wordt
A
B
C
A
B
C
De lkr zorgt voor voldoende differentiatiemogelijkheden
A
B
C
De subgroep a kan snel en efficiënt aan het werk
A
B
C
De kinderen uit subgroep b krijgen extra aandacht volgens het groepsplan
A
B
C
De leerkracht gaat na of de taken zijn uitgevoerd overeenkomstig de opdracht
A
B
C
De leerkracht bespreekt de inhoud van de les
A
B
C
De leerkracht bespreekt het werkgedrag
A
B
C
De leerkracht bespreekt de organisatie
A
B
C
De leerkracht maakt eventuele afspraken
A
B
C
De leerkracht geeft vaak en regelmatig terugkoppeling
A
B
C
De leerkracht corrigeert fouten onmiddellijk
A
B
C
De leerkracht geeft procesterugkoppeling
A
B
C
De leerkracht geeft veel aanmoediging
A
B
C
De leerkracht houdt rekening met een zorgvuldige communicatie
A
B
C
Klassenmap en registratie is in orde
A
B
C
Het lokaal ziet er uitnodigend en verzorgd uit
A
B
C
De afspraken van zelfstandig werken worden toegepast
A
B
C
5-Evaluatie / nabespreking
6-Algemene punten m.b.t. interaktie en terug koppeling
7-Registratie en lokaal
Aandachtspunten ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 88
7.4 Afspraken leerkrachtengedrag - Vreedzame School Blok 1 „Onze klas‟
niet
regel soms vaak mati g
niet
regel soms mati vaak g
niet
regel soms mati vaak g
1. Ik verwelkom de leerlingen elke ochtend in de klas. 2. Ik benoem goed luistergedrag van leerlingen positief. 3. Ik geef opstekers en vermijd afbrekers (en gebruik deze termen ook). 4. Ik benoem opstekers (en afbrekers) die leerlingen geven. 5. Ik oefen in de klas met het geven van opstekers. 6. Ik besteed aandacht aan omgangsafspraken op een constructieve manier (niet alleen als het niet goed gaat). 7. Ik voer activiteiten of werkvormen uit die de saamhorigheid in de groep versterken. 8. Ik werk met een takenlijst (die is opgesteld in samenwerking met de leerlingen). Blok 2 „Conflicten zelf oplossen‟ 1. Ik verwijs leerlingen bij conflicten en ruzies naar het stappenplan „PRAAT HET UIT‟. 2. Ik maak in mijn taalgebruik onderscheid tussen een conflict en een ruzie. 3. Ik medieer bij conflicten die leerlingen niet zelf kunnen oplossen (als dat niet lukt, kom ik pas in tweede instantie zelf met een oplossing). 4. Ik gebruik de termen win-win, win-verlies en verlies-verlies om oplossingen mee te karakteriseren (en stimuleer leerlingen het ook zo te benoemen). 5. Ik bespreek conflicten: Wat gebeurde er? Waardoor ontstond het conflict? Tussen wie? Is het opgelost? Hoe? Win-win? Hoe voelde jij je daarbij? 6. Ik gebruik de metafoor van de petjes om het gedrag van leerlingen in conflictsituaties te beschrijven en gebruik deze ook om de leerlingen te vragen ander gedrag uit te proberen (zet je witte pet nu eens op). Blok 3 „Communicatie‟ 1. Ik houd regelmatig kringgesprekken in de groep. 2. Ik zet leerlingen die elkaar niet zo goed kennen om en om in de kring (en legt uit dat iedereen goed met elkaar moet kunnen samenwerken).
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 89
3. Ik evalueer na of tijdens een kringgesprek de communicatie, bijvoorbeeld: 3a) Ik noem leerlingen die goed gecommuniceerd hebben en benoem concreet wat ze goed deden. 3b) Ik vraag aan een leerling die iets verteld heeft, wie er goed naar hem geluisterd heeft en hoe hij dat weet. 3c) Ik vraag leerlingen of ze vinden dat iemand goed verteld heeft; wat wel/niet? waarom? 3d) Ik vraag na een kringgesprek hoe het praten en luisteren ging. 3e) Ik laat mijn eigen communicatiegedrag (luisteren, uitleggen, vragen stellen) evalueren door de leerlingen. 4. Ik gebruik de term misverstand in de dagelijkse communicatie („Er is een misverstand tussen ons‟ in plaats van „je hebt het niet begrepen‟). 5. Ik parafraseer antwoorden van leerlingen. 6. Ik vraag aan leerlingen om de bijdragen van andere leerlingen te parafraseren. Blok 4 „Gevoelens‟
niet
regel soms mati vaak g
niet
regel soms mati vaak g
niet
regel soms mati vaak g
1. Ik stimuleer leerlingen om hun gevoelens onder woorden te brengen. 2. Ik breng mijn gevoelens onder woorden. 3. Ik geef leerlingen die boos zijn, tijd en ruimte om af te koelen. 4. Ik gebruik ik-boodschappen (om oordelen persoonlijk te maken en de communicatie open te houden). 5. Ik stimuleer leerlingen om ik-boodschappen te geven. Blok 5 „Mediatie‟ 1. Ik pas mediatievaardigheden toe bij conflicten tussen leerlingen. 2. Ik stimuleer leerlingen om mediatievaardigheden toe te passen bij conflicten. 3. Ik verwijs actief naar de leerling-mediatoren. 4. Ik hanteer de volgorde: a) leerlingen stimuleren hun conflict zelf op te lossen via stappenplan “PRAAT HET UIT” b) leerlingen verwijzen naar leerlingmediatoren c) zelf mediëren d) zelf een oplossing opleggen Blok 6 „Anders en toch samen‟ 1. Ik geef leerlingen enige keus in wat ze mogen doen; ik zorg dat er elke dag iets te kiezen valt. 2. Ik laat leerlingen af en toe dingen op een andere / eigen manier doen. 3. Ik waardeer (en benoem) verschillen tussen leerlingen positief.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 90
4. Ik onderzoek eigen voorkeuren en vooroordelen. (Bijvoorbeeld door vragen als: Welke kinderen lijken het meest op me? Welke het minst? Welke kinderen merk ik het meeste op? Welke het minst? Welk kind raak ik het meest aan? Waarom? Welk kind nooit? Waarom? Welke leerling is het meest anders dan andere?) 5. Ik geef leerlingen de gelegenheid om elkaar te helpen of hulp aan elkaar te vragen. 6. Ik geef leerlingen de gelegenheid tot samenwerken.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 91
7.5 Implementatie Kleuterplein De implementatie van de methode Kleuterplein wordt in 3 jaar uitgevoerd. Per jaar worden verschillende doelen gesteld die halfjaarlijks worden geëvalueerd. Deze evaluaties zijn aanleiding voor het bijstellen van het proces. 2010-2011 2011-2012 2012-2013 Doelen algemeen -Uitvoeren van 4 - Implementeren van - Borgen van het thema's uit het planmatig planmatig handelen Kleuterplein handelen in - Borgen van het - start maken met het combinatie met de implementatietraject planmatig handelen doelen uit -vastleggen van - Er bestaat een Kleuterplein gebruikte systemen doorgaande lijn voor -Uitvoeren van 5 registratie per taal en rekenen thema's van 4 weken. leerling (al of niet tussen groep 1/2 en 3. -eigen thema's digitaal) uitwerken volgens Kleuterplein- opzet. Doel 2011-2012 1. Er worden 5 thema's aangeboden volgens de werkwijze en structuur van Kleuterplein
Periode: Gehele schooljaar
Middelen: Methode Jaarplanning
2. Bij het ontwerpen van een thema wordt het volledige programma en alle kerndoelen aangeboden
Hier moeten de thema's met de juiste weken komen te staan
Extra: bouwbijeenkomsten voor tussentijdse evaluatie.
3. De inrichting van het lokaal en de gang sluiten aan op het aanbod van Kleuterplein
Per thema afstemmen
4. Er wordt gewerkt met een weekrooster waarin, onder andere, de planning van Kleuterplein helder is terug te vinden
Oriëntatie tot december. Implementatie tot juli 2011
Weekroosters Methode Jaarplanning
5. De leerkrachten hanteren een eenduidig observatie- en registratiesysteem waarin alle leerling. gegevens verwerkt worden.
Gehele schooljaar
Afgesproken is gebruik te maken van de beheersingslijst (bolletjeslijst)
6. Na analyse van toets- en observatiegegevens gegevens worden groepsplannen ontworpen die het planmatig handelen vorm geven. Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Toetsgegevens Analyseformulieren Observatie- en registratiegegevens
Pagina 92
7. Er wordt gewerkt met het protocol Dyslexie
Januari 2012 en Juni 2012 voor gr. 1 en 2
Protocol dyslexie Planning
De implementatie van Kleuterplein behoeft een slag in het denken en handelen van de leerkrachten. Er is veel ervaring met de visie en uitvoering van basisontwikkeling. Deze zal zo veel mogelijk meegenomen worden. Kleuterplein is leidend bij het ontwerpen van de thema's. Er zal meer opbrengstgericht en doelgericht gewerkt worden. Van een leerkracht die voor deze opdracht staat, wordt veel gevraagd op het gebied van: organisatie, didactiek en interactie. Naast doelen op organisatieniveau geven we in het implementatieplan ook competenties op leerkrachtniveau aan. Deze geven een basis voor de verwachte kwaliteit bij collega's. Om de bovenstaande doelen uit het implementatietraject te kunnen bereiken wordt van de leerkrachten het volgende verwacht: Competentie doel: Op adequate wijze de methode Kleuterplein invoeren waarbij aansluiting gevonden wordt op individueel en groepsniveau. Kennisgebied: - Op de hoogte zijn van de ontwikkeling van kleuters - kennis hebben van de leerinhouden uit Kleuterplein gekoppeld aan de kerndoelen van groep 1/2 en 3. - Op de hoogte zijn van planmatig werken en handelen/werken met groepsplannen Vaardigheden: - Het kunnen organiseren en uitvoeren van een thema - Het kunnen uitvoeren van lessen uit Kleuterplein. Dit geldt op organisatie- en didactisch niveau - Doelgericht observeren en registreren - Observatie en registratiegegevens kunnen vertalen naar een planmatige aanpak op groep- en individueel niveau - Analyseren van toetsgegevens en die vertalen in een groepsplan De bovenstaande kennis, vaardigheden zullen bij verschillende klassenbezoeken aan de orde komen. Met behulp van kijkwijzers zullen lessen, door de ib-er en directie, geobserveerd en besproken worden. Zie jaarcyclus. Voor het implementeren van kleuterplein is er begeleiding vanuit Fontys Fydes, voorheen Doba geweest. De begeleiding is met name ingezet op het onderdeel methode kennis, maar werd een uitleg van de handleiding. Ons doel voor 2011-2012 is om één herkenbare lijn te ontwikkelen ten aanzien van het observeren, registreren, analyseren en handelen gebaseerd op authentiek gebruik van de methode, zodat wij één gezicht naar de ouders presenteren. Het bovenstaande traject met de bijbehorende doelen laat zich vertalen in een concreet jaarplan waarin de verschillende aspecten van het plan zijn opgenomen. Afspraken als aandachtspunt voor 2011-2012: registratie gebeurt digitaal eigen thema's worden ingepland via kleuterplein methode de woordkaartjes die bij de methode horen worden uniform gebruikt er gaat maar één brief naar de ouders tijd inplannen voor herhaling dus geen overvol programma met alleen thema's toetsweken inplannen - Er zullen ten minste 3 leerlingen geobserveerd worden per thema. - Wat we observeren is gelijk, hoe en wanneer eenieder observeert wordt door iedereen zelf onderzocht. Dit is afhankelijk van de persoon, van de groep en van het roostermoment.
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 93
Afspraken n.a.v. bouwvergadering 24 mei 2011 Rapporten
- We hanteren de beheersingslijst (bolletjeslijst) voor het stramien van het rapport voor 1/2 - er wordt nog besproken hoe we de sociaal emotionele ontwikkeling gaan "beoordelen" en
Woordenschatlijsten
Kinderplein hanteert woordenschatlijsten waar alle woorden van het Thema in terug te vinden zijn. Wij zullen die lijsten inzetten en op de eerste ouder info avond benoemen. In gesprek met de ouders kan geadviseerd worden om thuis extra aandacht te besteden aan woordenschat. Hierbij kunnen de woordenlijsten als ondersteunend hulpmiddel worden ingezet. Planbord wordt gebruikt met rode kaartjes voor groep 1 en blauwe voor groep 2. Of er picto's of foto's op komen is een individuele keuze.
Planbord
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 94
7.6 Uitgangspunten woordenschatonderwijs
Bs. KlimWijs
Pedagogisch en didactisch handelen van leerkrachten en leidsters: Goed basisschoolonderwijs is onlosmakelijk verbonden met goede kennis van de Nederlandse taal. Gebleken is dat een goede woordenschataanpak het onderwijs effectief verbetert. De kinderen gaan zichtbaar vooruit in hun mondeling en schriftelijk taalgebruik: bij het voorlezen van prentenboeken, bij het begrijpend lezen en bij taal in de zaakvakken. Aanbod: omgang met methode, beheersing methode door leerkrachten en leidsters, beredeneerd werken met de methode, uitbreidingen toegevoegd indien nodig, verdiepen door gebruik echt materiaal, rijk aanbod, multi-cultureel materiaal waarin leerlingen zich herkennen. Hierbij is hóe een bepaalde methode wordt gehanteerd belangrijker dan dát deze methode wordt gehanteerd. Er wordt doelgericht gepland: wat doet je, wanneer en voor welke leerlingen. Dit gaat verder dan het plannen van activiteiten, namelijk gericht op het doel en hoe je dat bereikt met welke kinderen. In de dag/weekplanning van de leerkrachten is terug te zien aan welke doelen wordt gewerkt met welke leerlingen (actiepunt) Afstemmen activiteiten op verschil in ontwikkeling van kinderen. Dit wordt geadministreerd. Koppeling aanbod aan ontwikkelingsniveau in subgroepen. In de werkles van de kleuters worden werkjes aangeboden die aansluiten op het ontwikkelingsniveau/ zone van de naaste ontwikkeling van de kinderen. Aandacht voor aanpakgedrag/strategieën van kinderen (waarom doe je de dingen op deze manier, wat is de volgende stap, stellen van onderzoeksvragen Begeleiding en zorg: Indien een leerling te lang achterblijft in resultaat, dan is een uitvoerige analyse en een individueel handelingsplan nodig voor deze „leerling X‟. Goed toets- en observatiesysteem voor zowel cognitieve als de sociaal-emotionele ontwikkeling. Hierdoor wordt ook inzicht verkregen in de leerbaarheid van kinderen Speciale aandacht taalontwikkeling: meer aandacht geven aan observeren, registreren van opbrengsten in taalontwikkeling, met name woordenschat. Lijn in taalontwikkeling naar voren krijgen. Ook thuissituatie betrekken bij het oefenen van woordenschat. Goede afstemming met de O&O-er door zowel voor- als vroegschool, om signalering en aanpak van zorgleerlingen te versterken. Het bereik van de O&O-er is laagdrempelig voor zowel leidsters, leerkrachten als ouders Kwaliteitszorg: Het pedagogisch raamplan is vertaald naar de eigen situatie van de school en wordt tenminste jaarlijks geëvalueerd en vertaald in plannen voor het volgend schooljaar. De kwaliteit van de leerkrachten (en leidsters) verschilt niet sterk, ieders kwaliteit is van goed niveau. Hiervoor worden regelmatig en systematisch klassenbezoeken uitgevoerd met een kijkwijzer die de lat duidelijk maakt. Doorgaande lijn voorschool- vroegschool: Dit gaat verder dan alleen het afstemmen van thema's en warme overdracht, namelijk ook elkaar ondersteunen en afstemmen van educatief en pedagogisch handelen en pedagogisch klimaat 'hoe werk jij en wat kan ik daaruit meepakken?'. Ook afstemming zorg en begeleiding en ouderbeleid Ouders informeren over de ontwikkeling van hun kinderen. Het gaat hier om structurele informatieverstrekking Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 95
7.7 Gehanteerde software Bs. KlimWijs Groep
Software
Vak/Vormingsgebied
Gr. 1-2
WIG Bas gaat digi-taal Beestenbende in rekenstad Lente Schatkist VLL WIG Remelka Hoofdwerk WIG Flits Remelka
rekenen taalontwikkeling voorbereidend rekenen taalontwikkeling/motoriek/emoties taalontwikkeling aanvankelijk lezen rekenen remediërend programma voor rekenen rekenen rekenen lezen en spelling remediërend programma
WIG Hoofdwerk Flits Multitrainer(gr. 6-7-8) Bij de tijd Natuniek Remelka Ambrasoft Woordspel
rekenen rekenen lezen en spelling algemeen en specifieke training geschiedenis natuurkunde / biologie / techniek remediërend programma voor rekenen rekenen en taal spelling
Gr. 3
Gr. 4
Gr.5- 6-7-8
Schoolplan 2011 - 2015 bs KlimWijs
Pagina 96