SCHOOLPLAN 2011-2015
Schoolplan 2011 – 2015
Naam school:
School voor speciaal basisonderwijs De Trilker
Brinnummer:
19TP
Adres:
Verdistraat 2
Postcode:
8915CD - Leeuwarden
Telefoon:
058-2125818
E-mail:
[email protected]
Website:
www.trilker.nl
Identiteit:
Openbaar
Directeur:
Dhr. P. van Noort
Bevoegd gezag:
Stichting Proloog
Datum vaststelling: Namens het bevoegd gezag: Algemeen directeur Proloog (a.i.): Dhr. M. Kammeraad Directeur: Dhr. P. van Noort Namens de MR: Dhr. P. van Olphen
1
INHOUD
(DOOR TE KLIKKEN OP EEN PAGINANUMMER SPR INGT U DIRECT NAAR D E BETREFFENDE BLADZI JDE)
VOORWOORD ........................................................................................................................................................ 4 KOP OP .........................................................................................................................................................................4 SCHOUDERS OMHOOG .....................................................................................................................................................4 AAN DE SLAG..................................................................................................................................................................4 INLEIDING .............................................................................................................................................................. 5 UITVOERING HERSTELPLAN EN REORGANISATIE PROLOOG........................................................................................................5 PASSEND ONDERWIJS .......................................................................................................................................................5 VAN HANDELINGSGERICHT WERKEN NAAR OPBRENGSTGERICHT WERKEN. ...................................................................................5 IMPLEMENTATIE REFERENTIELIJNEN TAAL EN REKENEN ............................................................................................................5 OVERGANG PO/VO ........................................................................................................................................................5 FUNCTIEMIX ...................................................................................................................................................................6 GOOD-GOUVERNANCE .....................................................................................................................................................6 VEILGHEIDSBELEIDSPLAN...................................................................................................................................................6 PROFIELEN .....................................................................................................................................................................6 FRIESE TAAL ...................................................................................................................................................................6 ICT-ONTWIKKELINGEN .....................................................................................................................................................7 ONTWIKKELINGEN IPB .....................................................................................................................................................7 ONZE SCHOOL ........................................................................................................................................................ 8 SCHOOL ........................................................................................................................................................................8 BESTUUR .......................................................................................................................................................................8 BESTUURLIJKE INRICHTING ................................................................................................................................................9 SBO DE TRILKER ..............................................................................................................................................................9 IDENTITEIT .....................................................................................................................................................................9 MISSIE EN VISIE...............................................................................................................................................................9 GOED ONDERWIJS .........................................................................................................................................................10 KWALITEITEN VAN ONS ONDERWIJS...................................................................................................................................12 LEERLINGAANTALLEN VANAF 2001 ...................................................................................................................................13 UITSTROOM NAAR HET VOORTGEZET ONDERWIJS.................................................................................................................14 BESCHRIJVING VAN DE LEERLINGEN POPULATIE ....................................................................................................................15 KENMERKEN OUDERS/VERZORGERS ..................................................................................................................................15 ANALYSE SCHOOLONTWIKKELING......................................................................................................................................17 STRATEGISCHE THEMA’S ................................................................................................................................................. 22 OVERZICHT PLANNING 2011-2012 ..................................................................................................................................22 INRICHTING VAN ONS ONDERWIJS ...................................................................................................................... 23 HET SCHOOLGEBOUW ....................................................................................................................................................23 DE GROEPEN ................................................................................................................................................................23 DE SCHOOLDAG ............................................................................................................................................................23 DE LEERTIJD .................................................................................................................................................................23 PERSONEEL ..................................................................................................................................................................23 HET PEDAGOGISCH KLIMAAT............................................................................................................................................23 DIDACTISCH HANDELEN ..................................................................................................................................................24 2
KERNDOELEN VAN HET ONDERWIJS ...................................................................................................................................24 REFERENTIENIVEAUS ......................................................................................................................................................24 HET ONDERWIJSAANBOD ................................................................................................................................................24 ZORG & BEGELEIDING ....................................................................................................................................................28 VEILIGHEIDSBELEID ........................................................................................................................................................30 ICT ............................................................................................................................................................................31 KWALITEITSZORG ................................................................................................................................................. 33 KWALITEITSZORG BOVENSCHOOLS ....................................................................................................................................33 PROLOOGACADEMIE ......................................................................................................................................................33 ENQUÊTES EN TEVREDENHEIDONDERZOEKEN ......................................................................................................................33 KWALITEITSZORG OP DE TRILKER ......................................................................................................................................33 TOETSING EN TOETSINSTRUMENTEN..................................................................................................................................35 INSTEMMING SCHOOLPLAN ................................................................................................................................. 37 BIJLAGEN .............................................................................................................................................................. 38 BIJLAGE 1 DE UITWERKINGEN VAN DE TEVREDENHEIDENQUÊTES VAN LEERLINGEN, OUDERS EN MEDEWERKERS BIJLAGE 2 DOCUMENT ZORGSTRUCTUUR VAN SBO DE TRILKER BIJLAGE 3 DOCUMENT VEILIGHEID: OMGAAN MET ELKAAR EN SOCIALE VEILIGHEID BIJLAGE 4 ICT-BELEIDSPLAN
3
VOORWOORD KOP OP Tegen de leerlingen zouden we als opvoedkundigen, na een periode van verdriet, rouw of pijn zeggen: ‘Kop op, schouders omhoog, aan de slag’. Soms sturen we leerlingen naar weerbaarheidtrainingen om hen te leren hoe het voelt wanneer je ‘een rots in de branding bent, of zo flexibel als water’. Ook bij Proloog sluiten we in het schooljaar 2011-2012 hopelijk zo’n periode van ‘verdriet, rouw en pijn af’. We laten ons niet kennen. Moeten bezuinigen en tegelijkertijd toch voldoen aan de bestaande kwaliteitsnormen is met recht een hele uitdaging te noemen. Voor alle betrokkenen van de Proloogorganisatie gelden de volgende uitgangspunten: 1. Proloog, dat zijn wij. 2. Met minder mensen, moet er meer gedaan worden. 3. Door meer in oplossingen te denken en minder in problemen kan er meer bereikt worden. 4. Niet doemdenken, maar aanpakken. 5. Niet tezamen werken, maar samenwerken.
SCHOUDERS OMHOOG Door terugloop van leerlingen en bezuinigingen in het kader van landelijk en gemeentelijk onderwijsbeleid zag het bevoegd gezag van de Stichting Proloog zich genoodzaakt om per 1 augustus 2011 zestien leraren te ontslaan. De omvang van de algemene directie krimpt van 1,9 fte naar 1,0 fte. Twintig leraren en acht adjunct directeuren zijn per 1 augustus 2011 in het zogenoemde rddf geplaatst en hebben een aankondiging tot ontslag gekregen per 1 augustus 2012. Dat geldt voor medewerkers van Proloog op het bestuursbureau en op de scholen. Het schooljaar 2011-2012 wordt dan ook, mede door genoemde maatregelen die in meerdere opzichten als reorganisatie kunnen worden betiteld een overgangsjaar. Overplaatsingen, verschuivingen in de personeelsbezetting per school zullen in het schooljaar 2011-2012 veelvuldig plaats vinden. Naar verwachting wordt schooljaar 2011-2012 een enerverend schooljaar. Het bevoegd gezag heeft de directeuren in dit kader dan ook opgedragen zich bij het maken van de plannen in het Schoolplan te beperken tot het schooljaar 20112012. Jaarlijks zullen de plannen nader uitgewerkt worden in een schooljaarplan. Belangrijk voor de scholen van de stichting Proloog is om na augustus 2012 weer financieel gezond te zijn en de huidige onderwijskwaliteit (ondanks alle perikelen) te handhaven en zo mogelijk zelfs te verhogen. Dit vraagt om een gezonde werkhouding; dus vooral: ‘schouders omhoog!’ In de Inleiding staat aangegeven welke thema’s in de schooljaren 2011-2015 bij de scholen van de Stichting Proloog ‘op de rol’ staan.
AAN DE SLAG ‘As it net kin sa as ‘t moat, dan moat ‘t mar sa as it kin’, is een bekende Friese spreuk. Dat geldt ook voor de uitvoering van de reorganisatieplannen van Proloog. Dit Schoolplan beschrijft vooral plannen van de school in het schooljaar 2011-2012. De visie voor de komende jaren (periode 2011-2015) wordt echter wel schetsmatig aangegeven. In de plannen van volgend jaar wordt dat nader uitgewerkt.
4
INLEIDING De scholen van Proloog richten zich in de periode 2011-2015 op de volgende actiepunten:
UITVOERING HERSTELPLAN EN REORGANISATIE PROLOOG Volgens herstelplan (met instemming GMR 30 juni 2011) en vastgesteld in het DGO van 4 juli 2011. Belangrijkste uitgangspunten zijn het financieel gezond maken van Proloog en de kwaliteit van het onderwijs op de scholen ten minste op het huidige niveau (juli 2011) houden en zo mogelijk verhogen. Het aantal leraren dat werkzaam is bij Proloog zal in de periode 2011-2015 dalen.
PASSEND ONDERWIJS Het referentiekader Passend onderwijs geeft de betrokkenen aanwijzingen bij het vormgeven van passend onderwijs. Alle scholen van Proloog zullen in het schooljaar 2011-2012 hun onderwijsprofiel beschrijven. In samenwerking met de partners die deel uitmaken van het Samenwerkingsverband ‘Het Spectrum’ wordt naar een dekkend onderwijsaanbod gezocht, met name voor leerlingen met speciale onderwijs- en/ of zorgbehoeften (zie Zorgplan 2011-2015). De Stichting Proloog is zich bewust van haar zorgplicht (zie Deelzorgplan 4 juli 2011).
VAN HANDELINGSGERICHT WERKEN NAAR OPBRENGSTGERICHT WERKEN. De opbrengstgerichtheid is de laatste twee jaar bij de meeste schoolteams van de scholen van Proloog toegenomen. Anno juli 2011 hebben dan ook alle scholen van Proloog van de inspectie een zogenoemd ‘basisarrangement’ toegewezen gekregen. Bij alle scholen is het ‘handelingsgericht werken’, alsmede het werken met de P-D-C-A-cyclus bekend. In de komende jaren zal met name op het gebied van taal, lezen, rekenen en wiskunde op een meer doelgericht en systematische wijze gewerkt worden. In het kader van ‘opbrengstgericht werken’ wordt het werken met didactische en pedagogische groepsplannen geïmplementeerd. Een aantal scholen van Proloog experimenteert nu al met het werken met groepsplannen (zie handboek zorg van Proloog en uitgangspunten van de 1-zorgroute). Het werken met groepsplannen betekent niet automatisch dat de opbrengsten van taal, lezen, rekenen en wiskunde omhoog gaan. Het didactisch handelen van de leraar, alsmede de wijze waarop de leraar differentieert in aanbod, instructie, verwerking en tijd zijn van invloed op het onderwijsrendement en de resultaten van de leerlingen. Proloog zet de komende jaren dan ook in op het versterken van genoemde leerkrachtvaardigheden, alsmede het scholen van de directeuren op het gebied van opbrengstgericht werken. Deze programma’s zullen grotendeels samenvallen met de voorlichting en trainingen over het werken met referentielijnen bij taal en rekenen.
IMPLEMENTATIE REFERENTIELIJNEN TAAL EN R EKENEN Sinds 1 augustus zijn scholen in hun aanbod verplicht om te werken volgens de door de regering vastgestelde referentieniveaus voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. In referentieniveaus is beschreven wat leerlingen aan het einde van het primair onderwijs moeten kennen en kunnen. De referentieniveaus worden bereikt door het volgen van referentielijnen met ijkpunten per jaargroep. In de periode 2011-2015 worden de leraren van Proloog geschoold om in hun groepen te werken en te differentiëren in aanbod met ten minste drie niveaugroepen. In het Handboek Zorg van Proloog is dat als volgt uitgewerkt: Niveaugroep A: werkt naar niveau 1S (streefniveau) Niveaugroep B: werkt naar niveau 1F (fundamenteel niveau) Niveaugroep C: werkt zoveel als mogelijk naar niveau 1F. Werken met referentieniveaus vormt een belangrijk hulpmiddel om opbrengstgericht onderwijs te realiseren.
OVERGANG PO/VO Door het gebruik van referentieniveaus voor taal en rekenen sluiten de programma’s van de verschillende schooltypen, naar verwachting, in de komende jaren beter op elkaar aan. Voor de
5
ontvangende school van Voortgezet Onderwijs is duidelijk hoe ver de leerling op het gebied van taal en rekenen is en worden herhalingen of hiaten vermeden. Dit maakt doorlopende leerlijnen, alsmede een effectieve overdracht tussen PO en VO mogelijk. Sinds 2010 maken de scholen in Leeuwarden gebruik van de zogenoemde ‘plaatsingswijzer PO/VO’. Het gebruik van deze wijzer wordt jaarlijks geëvalueerd en krijgt mogelijk een provinciaal vervolg. De toetsresultaten van een leerling in de groepen 6, 7 en 8 in het primair onderwijs zijn sterk richtinggevend bij het advies, de keuze van en de toelating in het vervolgonderwijs.
FUNCTIEMIX De functiemix is een onderdeel van het convenant ‘de leerkracht van Nederland’ (2008). Bij Proloog zijn er drie functies van leraar (leraar LA, LB en LC) met ieder een eigen profiel ten aanzien van zijn loopbaanperspectief. De functiemix heeft tot doel de verhouding tussen die drie groepen op termijn te verdelen volgens de volgende verdeelsleutel: 58 procent LA functies, 40 procent LB functies en 2 procent LC functies. Mede door de voorgenomen reorganisatieplannen en de te verwachten extra mobiliteit van de medewerkers en leraren krijgt de uitwerking van de functiemix met name in de periode 2012-2014 extra aandacht.
GOOD-GOUVERNANCE Het bestuur van Proloog wil komen tot een nieuw bestuursprofiel. Voor het functioneren van dat model is meer kennis over de voor- en nadelen nodig. Voor het bestuur is van belang welke keuzes bij de invulling van een nieuw bestuursprofiel gemaakt kunnen worden. Ook wil men graag weten welke ‘valkuilen en piketpaaltjes’ van belang zijn bij het implementatietraject van het huidige model met een bestuur en een algemene directie naar bijvoorbeeld een CvB – RvT model. Andere aandachtspunten voor het bestuur zijn de schaal en omvang van Proloog (3200 leerlingen, 15 basisscholen en één school voor SBO) in relatie tot de vormgeving van het model CvB en RvT. Ook speelt de opzet en structuur van het bestuursbureau een rol. Nu is de algemene directie leidinggevende van het bestuursbureau.
VEILGHEIDSBELEIDSPLAN Op basis van de Arbowet zijn de scholen verplicht een veiligheidsbeleid te voeren. Ook in de Wet op het Primair onderwijs (WPO) en in het toezichtskader van de Onderwijsinspectie zijn de verantwoordelijkheden van de school op het gebied van veiligheid beschreven. Alle scholen voeren een digitaal registratiesysteem in, dat inzicht geeft op met name (geweld)incidenten en veiligheid op de onderwijsinstellingen. Het kabinet voert een verplichte incidentenregistratie per 1 september 2012 in. In de periode 2012-2015 wordt er een nieuw bovenschools Veiligheidsbeleidsplan, inclusief een gedragscode voor leraren opgesteld.
PROFIELEN Alle betrokkenen van scholen van Proloog worden gevraagd mee te denken om passende profielen per school op te stellen. Directie en teams zullen per school een zorgprofiel moeten aangeven (zie beleid SWV Het Spectrum over classificatie zorgbreedte) en vervolgens inrichten. Daarnaast worden de medewerkers van de Proloogscholen gevraagd hoe zij zich per school meer kunnen profileren op het gebied van aanbod (bijvoorbeeld creatieve vakken, techniek, muziek of drietalige school) en op het gebied van klantgerichtheid of klantvriendelijkheid (continuroosters, NSO met veel sport, muziek of ICT, enz.). Per school zullen profielen opgesteld worden. Bovenschools zal afstemming nodig zijn en worden de profielen vastgesteld.
FRIESE TAAL Uitvoering provinciaal actieplan: ‘it moat better en it kin better’. De meeste leraren van de scholen van Proloog kennen de kerndoelen, hebben een methode voor Fries en een taalcoördinator. Toch zijn er met name in de stad weerstanden bij leerlingen, ouders, leraren en directies waargenomen bij het aanleren van de Friese taal. Mogelijk heeft het Fries als vak in sommige scholen van Proloog een extra impuls nodig. De provincie overweegt een beroepsregister te ontwikkelen waarin de leraren hun bekwaamheden en
6
bevoegdheden voor het Fries kunnen registreren. Daarnaast worden er voor het vak Fries momenteel speciale toetsen voor het basisonderwijs ontwikkeld die gebruikt kunnen worden om het onderwijs in de Friese taal af te stemmen op de behoeften van de leerlingen en de leraar meer inzicht geven in het leerrendement. Proloog doet de komende periode onderzoek naar de bekwaamheden en bevoegdheden van de leraren in het basisonderwijs ten aanzien van de Friese taal en onderzoekt op welke wijze de scholen inzicht in het leerrendement van de leerlingen ten opzichte van het Fries vaststelt, registreert en met de ouders communiceert. Dit resulteert in een beleidplan Fries.
ICT-ONTWIKKELINGEN Een werkgroep van directeuren is bezig met het ontwikkelen van een bovenschools ICT-beleidplan. Centraal staat daarbij dat het computergebruik meer geïntegreerd wordt in het onderwijs. Zij richten zich op twee thema: onderwijs in ICT en ICT in het onderwijs. Speerpunt in de komende jaren is de omschakeling van het schriftelijk naar het digitaal verwerkingsmateriaal. Het gebruik van educatieve en methodische software en/of webbased programma’s zal sterk toenemen. Daarnaast is er aandacht voor het ontwikkelen van een meer flexibele leeromgeving voor de leerling. Welke gevolgen zijn er voor het didactisch handelen van de leraar, wanneer de leerling gebruik gaat maken van draadloze netwerken, verplaatsbare computers, tablet-pc’s of notebooks. Leerlingen kunnen ook na schooltijd aan de slag via een zogenoemde elektronische leeromgeving (ELO). Leraren van Proloog worden geschoold in het werken met het digibord, werken met de klas.nu, dotcomschool en het cito-lovs en het gebruik van de smartphone. Bij Proloog gaat men ervan uit dat alle medewerkers in staat zijn om te werken met internet, e-mail verkeer en in het programma Word. Elke leraar krijgt in de toekomst een eigen e-mail adres, het intranet van proloog word uitgebreid. Daarnaast wordt er een onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van een centraal beheer van de licenties (inclusief budgetbewaking), centraal inkopen van hardware en de mogelijkheden van ELO. De taken en bevoegdheden van de netwerkbeheerder en die van de bovenschoolse ICT’er worden geëvalueerd. Er wordt voor de komende jaren een ICT-investeringsplan ontwikkeld.
ONTWIKKELINGEN IPB Op het gebied van integraal personeelbeleid zijn in het recente verleden diverse beleidsvoornemens beschreven. In de komende periode 2012-2015 wordt er aandacht besteed aan de afstemming, implementatie en het gebruik van persoonlijke ontwikkelingsplannen en het voeren van ontwikkelgesprekken, functioneringsgesprekken en beoordelingsgesprekken van directeuren met leraren.
7
ONZE SCHOOL De school voor openbaar speciaal basisonderwijs De Trilker valt onder het bevoegd gezag van Stichting Proloog.
SCHOOL SBO De Trilker Postadres Verdistraat 2 8915CD – Leeuwarden Bezoekadres Verdistraat 2 8915CD – Leeuwarden
Tel.: 058-2125818 Email:
[email protected] Website: www.trilker.nl
BESTUUR Stichting Proloog Postadres: Fonteinland 11 8913 CZ LEEUWARDEN Bezoekadres: Fonteinland 11 8913 CZ LEEUWARDEN
Tel.: 058-2347520 Email:
[email protected] Website: www.proloog.nl
8
BESTUURLIJKE INRICHTING Alle openbare (speciale) basisscholen in Leeuwarden, Goutum, Lekkum en Wirdum hebben hun krachten gebundeld in de organisatie Stichting PROLOOG, PRimair Openbaar Onderwijs Leeuwarden. Stichting PROLOOG telt op dit moment 16 scholen, waarvan één school voor speciaal basisonderwijs. Stichting Proloog heeft de ambitie om het onderwijs blijvend te vernieuwen en toekomstgericht te houden. Alle scholen werken met elkaar samen, maar wel met behoud van ieders eigen identiteit en onderwijsprofiel. De algemene directie heeft de dagelijkse bestuurlijke verantwoordelijkheid en zorgt samen met het bestuursbureau- voor ondersteuning en aansturing van de scholen op het gebied van beleid, beheer en administratie. Veel taken die op directe wijze betrekking hebben op de inhoud van het onderwijs zijn door de algemene directie overgedragen aan de directeur van de school. Het bestuur is eindverantwoordelijk voor de gang van zaken op school, zowel organisatorisch als wat de inhoud van het onderwijs betreft.
SBO DE TRILKER ‘De Trilker’ is een school voor openbaar speciaal basisonderwijs. Net als alle basisscholen valt ‘De Trilker’ onder de wet op het primair onderwijs (WPO, 1 augustus 1998). In deze wet worden zaken rondom het onderwijs aan kinderen van 4 tot 12 jaar geregeld . ‘SBO de Trilker’ is deelnemer van het samenwerkingsverband ‘Weer Samen Naar School, 3.09, Het Spectrum’. Leerlingen kunnen op de school ingeschreven worden, nadat de Permanente Commissie Leerlingenzorg van het samenwerkingsverband ‘Weer Samen Naar School, 3.09, Het Spectrum’ een beschikking heeft afgegeven. Ondanks alle goede zorgen in het reguliere basisonderwijs kan het nodig zijn om een school te overwegen die extra hulp en aandacht kan schenken aan het kind. ‘SBO de Trilker’ vangt leerlingen op die een specifieke ondersteuning- en instructiebehoefte hebben, waarvoor de school ze nieuwe ontwikkelingskansen biedt. De school wil onderwijs van hoge kwaliteit verzorgen voor leerlingen, die binnen het reguliere basisonderwijs niet kunnen bereiken wat binnen hun mogelijkheden zou moeten behoren. ‘De Trilker’ is er voor leerlingen die op basisscholen of andere scholen voor speciaal onderwijs in de regio niet de noodzakelijke ondersteuning/begeleiding kunnen krijgen. Het gaat om ondersteuning van het kind op orthopedagogisch en orthodidactisch gebied. Dat wil zeggen: opvoeding en onderwijs die gericht is op ontwikkeling van de persoonlijkheid en op verbetering van de mogelijkheid tot leren. We werken er voortdurend aan dat het kind zich vertrouwd en veilig voelt op school. De sfeer op school is er op gericht om leerlingen plezier, zelfvertrouwen en motivatie te geven of dat te herstellen, zodat ze voor hen soms moeilijke zaken (weer) aan gaan pakken.
IDENTITEIT De school is toegankelijk voor alle kinderen. Centraal staat het respect voor ieder kind, de ontmoeting en de sociale vorming. De mensvisie is die van een individu als sociaal wezen, waarbij het 'hele kind' uitgangspunt is voor de persoonlijkheidsvorming. Kinderen leren door te doen, actief handelend aan de hand van de beleving van de werkelijkheid. Het leren vindt plaats op school, de ontmoetingsplaats; de leraar instrueert en begeleidt de leerling. Wij willen een ontmoetingspunt zijn voor kinderen (mensen) van alle sociaal-culturele identiteiten. Dat brengt een grote verscheidenheid mee aan: levensbeschouwing, religieuze overtuiging, politieke overtuiging, maatschappelijke overtuiging. Het openbare karakter is in onze visie een wezenlijk bestanddeel van de schoolcultuur en het zorgt voor een belangrijke bijdrage aan de vorming van onze leerlingen. Uitgaan van die verscheidenheid en die leren waarderen is naar onze mening een essentieel onderdeel van de sociale opvoeding van ieder kind.
MISSIE EN VISIE MISSIE Het aanbod op ‘De Trilker’ sluit zoveel mogelijk aan bij de leer- en hulpvragen van de leerlingen. Leerlingen leren in toenemende mate zelf keuzes maken, waarbij gebruik gemaakt wordt van elkaars kwaliteiten. We vatten het onderwijs op onze school samen in de slogan: +++ De Trilker is……jezelf mogen zijn +++
9
VISIE OP KINDEREN: Alle kinderen zijn uniek, gelijkwaardig, maar niet gelijk... Kinderen ontwikkelen zich verschillend. De kinderen op 'De Trilker' hebben onvoldoende baat bij het volgen van regulier basisonderwijs door o.a. persoons- en/of gedragskenmerken, sociale en/of emotionele problemen. Voor deze hulpvragen begeleiden wij de kinderen bij het leren en/of het omgaan met leeftijdsgenoten en volwassenen. Daarbij hanteren we een duidelijke structuur, vaste regels en afspraken en een pedagogisch klimaat gebaseerd op de drie basisbehoeften van een kind: Relatie: De school creëert een sfeer van acceptatie en vertrouwen. Daarbij is een persoonlijke relatie met de leerkracht, veiligheid en geborgenheid van belang. Kinderen gaan beter presteren als ze zich veilig en gewaardeerd voelen. Kinderen hebben respect voor zichzelf en anderen, waaronder andere overtuigingen en belevingen. Competentie: We creëren situaties waardoor de kinderen plezier in het schoolgaan, in het leren, in het samenwerken en in het samenspelen hebben. We laten ze ervaren dat ze iets kunnen en daarvoor gewaardeerd worden. We sluiten nauw aan bij hun mogelijkheden en zoeken met het kind naar de zone van de naaste ontwikkeling. Een uitdagende leeromgeving is hiervoor erg belangrijk. Autonomie: We nemen de kinderen serieus, accepteren ze zoals ze zijn en hechten veel waarde aan het zelfstandig kunnen functioneren. Kinderen leren niet alleen op school, maar ook thuis in het gezin en hun directe omgeving. We leren kinderen zelf beslissingen te nemen en hierop te reflecteren.
VISIE OP MEDEWERKERS: Medewerkers hebben een professionele pedagogische en didactische houding in de begeleiding van leerlingen, zonder daarbij de identiteit en persoonlijkheid van zichzelf uit het oog te verliezen. Medewerkers dragen gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het ontwikkelingsproces van iedere leerling. Competentiegericht werken, goede samenwerking, goed klassenmanagement, intervisie, collegiale consultatie en de juiste nascholing dragen ertoe bij dat kinderen zich optimaal ontwikkelen vanuit een reëel ontwikkelingsperspectief.
VISIE OP ONDERWIJS Onze visie noemt de kernwaarden: -eigenheid-, -actief leren- en -verantwoordelijkheid- . Eigenheid: ‘De Trilker' is een school vol plezier, waar iedereen zichzelf mag zijn en waar ieder kan werken binnen de eigen mogelijkheden. ‘De Trilker’ biedt een veilig klimaat en houdt rekening met verschillen. Actief leren: 'De Trilker' biedt een uitdagende leeromgeving en waarborgt een doorgaande lijn naar een maximale ontwikkeling. Daardoor bevordert ‘De Trilker' zelfstandigheid en het leren op een manier die bij je past. Verantwoordelijkheid: ‘De Trilker' hecht grote waarde aan zowel eigen als gezamenlijke verantwoordelijkheid. Dit stimuleren we door eigen keuzes te (leren) maken. 'De Trilker' is een school die zich volop zal blijven ontwikkelen, waarbij zoveel mogelijk gebruik gemaakt wordt van elkaars kwaliteiten. Contact onderhouden met ouders is daarbij van groot belang.
VISIE OP ORGANISATIE: 'De Trilker' is een school met een professionele cultuur en een duidelijke structuur. Communicatie en informatie is open, eerlijk en transparant. Integraal personeelsbeleid wordt ingezet voor schoolontwikkeling en persoonlijke ontwikkeling van medewerkers.
GOED ONDERWIJS Het gaat hier om de vraag: Hoe realiseren we goed onderwijs op onze school? We onderzoeken deze vraag door een aantal kwaliteitsaspecten nader te belichten. Op deze wijze komen we tot een aantal constateringen in relatie tot de kwaliteit van de school.
10
EEN PASSEND ONDERWIJSAANBOD Onderwijs op maat voor iedere leerling. ‘SBO de Trilker’ realiseert dit door te werken met ontwikkelingsperspectieven en verschillende leerlijnen, waarmee een passend onderwijsaanbod voor iedere leerling gerealiseerd wordt. Voor iedere leerling wordt het ontwikkelingsperspectief (dit is de uitstroom n.a.v. de verwachte ontwikkeling) vastgesteld, gebaseerd op kindkenmerken en ontwikkeling. Indien nodig vinden er beredeneerde aanpassingen plaats. De ontwikkelingsperspectieven zijn gekoppeld aan leerlijnen. De doelen en het leerstofaanbod voor iedere leerling worden beschreven in het didactisch- en pedagogisch groepsplan en indien nodig in een individueel handelingsplan. Met behulp van het leerlingvolgsysteem worden de ontwikkelingen van iedere leerling gevolgd om onderwijs op maat te kunnen geven. De resultaten van het onderwijs worden meerdere keren per jaar gemeten, vastgelegd, geanalyseerd en besproken voor iedere leerling. Dit leidt tot nieuwe doelen en een aangepast aanbod. Door het cyclische karakter is de kwaliteitszorg in belangrijke mate ondersteunend voor de kwaliteit van het onderwijs.
ONDERWIJS- EN ONDERSTEUNINGSBEHOEFTEN De leerlingen hebben baat bij een orthopedagogische- en orthodidactische benadering door de leerkracht. De specifieke onderwijs- en ondersteuningsbehoeften worden bij binnenkomst in kaart gebracht en beschreven in het plaatsingsdocument. Gedurende de schoolperiode wordt de onderwijsen ondersteuningsbehoefte twee keer per jaar onderzocht, geanalyseerd en bijgesteld. Dit is beschreven in het didactisch- en pedagogisch groepsplan en zichtbaar in het didactisch- en pedagogisch handelen van de leerkracht.
KERNDOELEN Het leerstofaanbod aan de leerlingen is afgestemd op de kerndoelen basisonderwijs. Het leerstofaanbod wordt beschreven in de leerlijnen die gekoppeld zijn met de ontwikkelingsperspectieven. De doelen moeten haalbaar zijn en ook functioneel.
OPBRENGSTEN Met betrekking tot leeropbrengsten haalt de school uit de leerlingen wat erin zit voor technisch lezen, begrijpend lezen, spelling en rekenen-wiskunde. Wel moet hierbij het voorbehoud gemaakt worden dat deze uitspraak van de inspectie van het onderwijs gebaseerd is op de analyse van de uitstroom van schooljaar 2010-2011.
PEDAGOGISCH KLIMAAT Voor een goede, evenwichtige ontwikkeling is een veilige omgeving belangrijk. Het vasthouden en versterken van een goed klassen- en schoolklimaat is een vereiste. Het pedagogisch klimaat is veilig en accepterend, biedt structuur en is stimulerend en uitdagend. De leerlingen beheersen in voldoende mate de sociale vaardigheden. De school heeft een aanbod voor sociaal emotionele ontwikkeling. Ook volgt de school de sociaal emotionele ontwikkeling van alle leerlingen middels een betrouwbaar en valide instrument. Incidenten worden geregistreerd.
LEERLINGENZORG Vanaf het moment dat de leerling binnenkomt tot het moment dat de leerling de school verlaat is er goede zorg rondom de leerling. Op onze school is er specifieke aandacht voor alle leerlingen. Wij hebben daarvoor een zorgstructuur ontwikkeld. In de Commissie van Begeleiding wordt specifieke zorg besproken voor leerlingen. Voor het uitvoeren van specifieke hulp aan leerlingen zijn er verschillende disciplines aan de school verbonden die advies en/of behandeling geven. De contacten met externe hulpverlenende instanties lopen via de intern begeleiders en Commissie van Begeleiding.
11
ZELFSTANDIGHEID Om onze leerlingen voor te bereiden op het voortgezet onderwijs en hun rol in de maatschappij is zelfredzaamheid en zelfstandigheid belangrijk. De leerlingen werken op onze school gedurende periodes van een dag aan dag- of weektaken
COMMUNICATIE MET OUDERS Een goede wijze van communiceren met ouder(s)/verzorger(s) en hen betrekken bij de school en ondersteunen in opvoedingssituaties. De school heeft de contacten met ouders beschreven in de schoolgids. Daarnaast is er een actieve medezeggenschapsraad en oudervereniging die mede gestalte geven aan de contacten met ouders.
SAMENWERKING MET HET BESTUUR In samenwerking met het bestuursbureau wordt uitvoering gegeven aan het bovenschools geformuleerd personeels-, organisatorisch en financieel beleid.
KWALITEITSZORG Met zo min mogelijk meten, stellen wij de kwaliteit van de school vast en komen wij tot kwaliteitsverbetering. Het kwaliteitsbeleid moet mede bijdragen aan voldoende onderwijskwaliteit bij zelfevaluatie op basis van het actuele waarderingskader of bij toetsing door de Inspectie van Onderwijs. In het kwaliteitsonderzoek van april 2011 heeft de Inspectie van Onderwijs wederom het basisarrangement toegekend aan onze school. Waardering door leerlingen, ouders en personeel wordt periodiek gevraagd door middel van tevredenheidenquêtes. De kwaliteitscyclus is van belang voor verbetering van het onderwijs.
SBO DE TRILKER IN HET CENTRUM VAN DE ZORG Onze school zal zich de komende jaren duidelijk profileren naar ouders, scholen en derden. In het samenwerkingsverband is ‘SBO de Trilker’ een deskundige school waar basisscholen met vertrouwen leerlingen naar toe verwijzen. De komende periode profileren scholen zich en zal duidelijk worden wat ‘Passend Onderwijs’ betekent voor het aanbod van ‘De Trilker’ in het samenwerkingsverband.
KWALITEITEN VAN ONS ONDERWIJS
Het openbare karakter van ‘sbo de Trilker’.
Ondersteuning van de leerlingen op orthopedagogisch- en orthodidactisch gebied.
Heterogeen samengestelde groepen, waarin het leerstofaanbod deels klassikaal, deels in niveaus en deels individueel is.
Uitgaan van- en rekening houden met de onderwijsbehoefte van de leerling.
Gericht zijn op het behouden of herstellen van plezier, zelfvertrouwen en motivatie (sociaal emotioneel welbevinden).
Voor iedere leerling wordt een ontwikkelingsperspectief vastgesteld.
Ontwikkeling en de vorderingen van de leerlingen worden nauwkeurig gevolgd in het leerlingvolgsysteem.
De uitgangspunten van de 1-zorgroute worden toegepast: pedagogische- en didactische groepsplannen, maar ook individuele handelingsplannen.
De kwaliteitszorg heeft een cyclisch karakter.
Eigenheid: Binnen geaccepteerde kaders van respectvolle omgang met elkaar kunnen leerlingen en medewerkers zichzelf zijn.
12
Actief leren: Aansluiten bij de mogelijkheden van iedere leerling en zorg dragen voor continue ontwikkeling. Leerlingen leren zelf keuzes te maken, zelfstandig te werken en maken gebruik van elkaars kwaliteiten.
Verantwoordelijkheid: ‘SBO de Trilker’ hecht grote waarde aan zowel de eigen als gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Goed contact met ouders en goede informatie naar ouders.
Een pedagogisch klimaat gebaseerd op de drie basisbehoeften van het kind: Relatie, competentie en autonomie.
Een duidelijke structuur met vaste regels en afspraken.
Moderne materialen en lesmethoden: o.a. digiborden en ict-voorzieningen in alle lokalen.
De begeleiding van leerlingen is goed georganiseerd.
LEERLINGAANTALLEN VANAF 2001 De tabel geeft een historisch overzicht van leerlingenaantallen op teldatum 1 oktober met daarbij de leeftijdsopbouw in de school en de percentages leerlingen omgerekend naar leeftijd. Schooljaar
leerlingenaantallen de Trilker 2002 2003
2001
4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10 jaar 11 jaar 12 jaar 13 jaar
2004
0 1 5 9 17 15 33 31 28 8
0 1 6 17 16 25 19 37 24 3
0 1 3 13 25 24 35 26 36 1
0 1 5 9 20 29 35 37 23 10
147
148
164
169
2005 jongens 1 1 2 7 10 15 22 28 22 3
Totaal:
meisjes 0 0 0 7 3 4 11 6 13 1
111
45 156
71,15 % 2006
Schooljaar
4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10 jaar 11 jaar 12 jaar 13 jaar
j 0 2 4 8 11 11 17 23 28 1 105
Totaal: %
m 0 0 0 2 8 7 3 13 5 2
j 0 1 2 6 10 13 16 17 20 8
40
93
leerlingenaantallen de Trilker 2007 2008 m j m 0 1 0 1 1 0 0 2 2 3 5 2 3 8 3 9 12 4 8 16 7 3 19 7 10 19 2 0 7 3
145 72,41
37
90
130 27,59
71,53
30
2009 j 0 2 6 5 10 10 15 18 14 4 84
120 28,47
75
28,85 % 2010
m 0 0 0 3 6 3 6 7 8 1
j 1 6 6 13 11 11 15 17 17 0
34
97
118 25
71,18
m 0 2 0 1 4 9 5 6 5 2 34 131
28,82
74,04
25,96
13
Na een aantal jaren van dalende leerlingenaantallen is sinds schooljaar 2010 sprake van stijging van het aantal leerlingen. In schooljaar 2011-2012 zet deze trend door (leerlingenaantal 1 oktober 2011 nog niet bekend). De opbouw van de schoolpopulatie laat door de jaren een verhouding jongens en meisjes zien van 70 % jongens en 30 % meisjes. Ook is er in schooljaar 2010-2011 een toename van leerlingen in de leeftijd van 4 t/m 7 jaar. Percentage leerlingen omgerekend naar leeftijd Schooljaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10 jaar 11 jaar 12 jaar 13 jaar Totaal:
2005 1% 1% 1% 9% 8% 12% 21% 22% 22% 3% 100%
2006 0% 1% 3% 7% 13% 12% 14% 25% 23% 2% 100%
2007 0% 2% 2% 7% 10% 17% 18% 15% 23% 6% 100%
2008 1% 1% 3% 6% 9% 13% 19% 22% 18% 8% 100%
2009 0% 2% 5% 7% 14% 11% 18% 21% 19% 0% 100%
2010 1% 6% 7% 11% 11% 15% 15% 16% 17% 2% 100%
De percentages omgerekend naar leerlingen laat zien dat de meeste leerlingen instromen tot een leeftijd van 10 jaar. In de aanvanggroepen is de instroom geringer.
BETEKENIS VOOR DE SCHOOL
Dit resulteert in een 1e aanvangsgroep Jonge Risico Kinderen die uit kleuters (4 en 5 jarigen) bestaat.
UITSTROOM NAAR HET VOORTGEZET ONDERWIJS De tabel geeft een overzicht van de uitstroom van leerlingen naar het voortgezet onderwijs vanaf schooljaar 2004-2005. Schooltype
2004/2005
2005/2006
2006/2007
VMBO VMBO met LWOO
25 leerlingen
23 leerlingen
20 leerlingen
Praktijkonderwijs
8 leerlingen
16 leerlingen
9 leerlingen
VSO cluster 4
0 leerlingen
0 leerlingen
1 leerling
VSO cluster 3
0 leerlingen
0 leerlingen
3 leerlingen
33 leerlingen
39 leerlingen
33 leerlingen
Totale uitstroom naar voortgezet onderwijs
Schooltype
2007/2008
2008/2009
2009/2010
2010/2011
VMBO VMBO met LWOO Praktijkonderwijs Schakelklas (LWOO/Pro) 8+ VSO cluster 4 VSO cluster 3
0 leerlingen 16 leerlingen 12 leerlingen
0 leerlingen 15 leerlingen 8 leerlingen
3 leerlingen 6 leerlingen 18 leerlingen
1 leerlingen 13 leerlingen 9 leerlingen
1 leerlingen
0 leerlingen
1 leerlingen
0 leerlingen
0 leerlingen 0 leerlingen 0 leerlingen
0 leerlingen 5 leerlingen 0 leerlingen
0 leerlingen 1 leerlingen 0 leerlingen
1 leerlingen 2 leerlingen 0 leerlingen
14
Totale uitstroom naar voortgezet onderwijs
29 leerlingen
28 leerlingen
29 leerlingen
26 leerlingen
Leerlingen stromen met name uit naar het VMBO (incl. LWOO) en het Praktijkonderwijs. Vanaf schooljaar 2006-2007 is er meer differentiatie in de uitstroom. Er vindt ook uitstroom naar VSO cluster 3 en cluster 4 plaats. Vanaf schooljaar 2007-2008 wordt ook de uitstroom naar Schakelklas LWOO/PrO en 8+ doeners geregistreerd. Vanaf schooljaar 2009-2010 stromen er ook leerlingen uit naar het VMBO.
BESCHRIJVING VAN DE LEERLINGEN POPULATIE Volgens de wet op het Primair Onderwijs is een speciale school voor basisonderwijs 'een school waar basisonderwijs wordt gegeven aan kinderen voor wie vaststaat, dat overwegend een zodanige orthopedagogische en orthodidactische benadering aangewezen is, dat zij althans gedurende enige tijd op een speciale school voor basisonderwijs moet worden opgevangen'. Onze school vangt leerlingen op die zich niet vanzelfsprekend ontwikkelen, waarbij dus sprake is van speciale onderwijs- en ondersteuningsbehoeften. Kinderen bij ons op school hebben van de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) een beschikking gekregen om ons onderwijs te mogen volgen. Naast instroom vanuit basisscholen en andere scholen voor speciaal (basis)onderwijs vindt ook instroom plaats vanuit MOD 't Hofke en andere vormen van voorschoolse opvang. Bij de leerlingenpopulatie passen de volgende omschrijvingen: Er zijn in aanleg voldoende verstandelijke vermogens, maar er spelen specifieke problemen, waardoor ze in het basisonderwijs niet tot presteren komen.
Er een groot verschil is tussen verstandelijke mogelijkheden en schoolprestaties Het theoretische leervermogen wijst op vervolgonderwijs in het VMBO eventueel met leerwegondersteuning (LWOO) Praktijkonderwijs Er een beperking in verstandelijke vermogens is, die ervoor zorgt dat de meer theoretische vakken van het basisonderwijs (rekenen, taal, spelling, lezen) alleen via eenvoudige principes en in een trager tempo dan gemiddeld eigen gemaakt kunnen worden.
Er sprake is van een achterstand in het schoolse leren, niet veroorzaakt door geestelijke of lichamelijke stoornissen.
Er in de basisschool gedragsproblemen optreden, waardoor handhaving daar niet meer mogelijk is.
KENMERKEN OUDERS/VERZORGERS ETNISCHE AFKOMST Uit de schooladministratie kan opgemaakt worden welke ouder(s)/verzorger(s) een niet Nederlandse achtergrond hebben. Deze leerlingen worden in de telgegevens aangeduid als Cumi-leerlingen. Uit onderstaand overzicht blijkt dat het percentage cumi-leerlingen schommelt tussen de 10 en 15 procent van de totale leerlingenpopulatie. Teldatum 1-10-2006 1-10-2007 1-10-2008 1-10-2009 1-10-2010
aantal leerlingen 145 130 120 118 131
aantal CUMI-leerlingen 3 14 18 13 17
Percentage 2.06 10.7 15 11 12.9
15
OPLEIDINGSNIVEAU Uit de schooladministratie kan het opleidingsniveau niet worden opgemaakt. Vanwege het feit, dat de bekostiging op basis van 'weging van leerlingen', gerelateerd aan het opleidingsniveau van ouders, binnen het SBO niet van toepassing is, zijn deze gegevens niet beschikbaar.
SOCIALE CONTEXT/PROBLEMATIEK In maart 2011 is geïnventariseerd hoeveel kinderen opgroeien in Leeuwarden of in één van de omliggende dorpen. Ook is geïnventariseerd welke taal er thuis gesproken wordt en hoeveel kinderen opgroeien in en éénoudergezin.
ACHTERGRONDGEGEVENS LEERLINGEN KENGETALLEN) MAART 2011
woonomgeving groep Aantal leerlingen
leeuwarden
voertaal thuis
oml. dorpen
Ned.
Fries
overig 1)
A1
10
7
3
8
1
1
A2
11
10
1
9
M1
11
7
4
M2
14
10
M3
16
6
M4
17
12
5
12
M5
16
8
8
E1
15
6
9
E2
16
12
E3
15
6
totalen
141
84
57
107
27
7
%
100
59,57
40,43
75,89
19,15
4,96
1oudergezi n
perc.
2
20,00
2
7
63,64
8
3
5
45,45
4
11
3
10
15
1
7,14
1
5
31,25
4
1
3
17,65
10
4
2
9
56,25
14
1
5
33,33
4
12
3
1
9
56,25
9
8
6
1
6
40,00
52 36,88
1) Thais, Papiamentu, Antilliaans, Koerdisch
BETREFFENDE DE WOONOMGEVING. Het voedingsgebied van de Trilker strekt zich uit van de gemeente Leeuwarden en de omliggende gemeenten tot het noordwestelijk deel van Friesland. Dit betekent dat er zowel kinderen uit een stedelijke omgeving als uit een landelijke/agrarische omgeving de school bezoeken. De verhouding kinderen uit Leeuwarden en kinderen uit de overige gemeenten schommelt al jaren rond de 6 op 4. ‘De Trilker’ is zowel stadsschool als streekschool.
16
BETEKENIS VOOR DE SCHOOL De begin- en eindtijd van de lessen, maar ook de middagpauze zijn zodanig aangepast dat ook de kinderen vanuit de dorpen niet een onredelijke tijd van huis weg hoeven te zijn (continurooster). De school start later dan de meeste basisscholen in Leeuwarden en stopt eerder, zodat ouders van leerlingen in Leeuwarden in staat zijn om hun kinderen te brengen en halen, nadat zij eventueel hun andere kinderen naar een ‘reguliere’ basisschool hebben gebracht.
BETREFFENDE DE THUISTAAL In deze provincie hebben we te maken met de twee landstalen. Op de Trilker is dat niet anders. Bij ongeveer 75% van de kinderen is Nederlands thuis de voertaal, in ongeveer 20% van de gevallen is Fries de belangrijkste taal waarin binnen het gezin wordt gecommuniceerd. In de overige gevallen, zo’n 5% is een andere taal (Thais, Koerdisch, Papiamentu, Antilliaans) de voertaal.
BETEKENIS VOOR DE SCHOOL Met name de kinderen in de jongste groepen worden, voor zover mogelijk, benaderd in hun thuistaal. Voor de Friestalige kinderen in de overige groepen geldt dat deze kinderen naast de voertaal op school, het Nederlands, kunnen worden aangesproken in het Fries.
BETREFFENDE DE WOONSITUATIE VAN DE KINDEREN Op basis van de ons bekende gegevens woont 1 op de 3 kinderen in een 1-oudergezin. Hierbij is (nog) geen onderscheid gemaakt voor kinderen die uitsluitend leven bij één van de gescheiden ouders of waar sprake is van een omgangsregelingregeling, dan wel dat één van de ouders is overleden.
BETEKENIS VOOR DE SCHOOL Voor het verstrekken van informatie is het van belang in beeld te hebben welke ouders hierop recht hebben. Deze informatie moet al bij inschrijving geïnventariseerd worden.
RELEVANTE ONTWIKKELINGEN/TRENDS Maatschappelijke ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld individualisering, vervlakken van waarden en normen en gevolgen van complexe gezins- en samenlevingsproblematieken doen zich uiteraard ook voor bij ouder(s)/verzorger(s) van leerlingen van de Trilker. Het aantal leerlingen dat opgroeit in een onvolledig gezin is in maart 2011 - 36 % van de leerlingenpopulatie. In hoeverre dit aantal op De Trilker naar verhouding meer / minder is dan in het reguliere basisonderwijs, kunnen we niet cijfermatig onderbouwen. Ook stijging of daling van het aantal onvolledige gezinnen, kunnen we (nog) niet cijfermatig onderbouwen.
ANALYSE SCHOOLONTWIKKELING Bij de analyse is gebruikgemaakt van de volgende instrumenten:
Schoolplan 2007-2011: met name de mate van realisatie van meerjarendoelen
Zelfevaluatie: audit november 2010
Kwaliteitsonderzoek door de inspectie van onderwijs 2008 en 2011
Tevredenheidenquête 2011
SCHOOLPLAN 2007-2011: REALISATIE VAN MEERJARENDOELEN In het schoolplan 2007-2011 worden meerjarendoelen aangegeven voor de inmiddels afgelopen periode. In onderstaande tabel wordt de mate van realisatie van deze doelen beschreven. meerjarendoel
IPB: Uitvoeren gesprekkencyclus (domein:
Datum uitgevoerd 01-06-11
Wel/niet/gedeeltelijk gerealiseerd/in ontwikkeling Gedeeltelijk gerealiseerd/in
17
IPB: Ontwikkeling managementteam
personeel) 01-06-09
ontwikkeling Gerealiseerd / in ontwikkeling
11-06-08
Gerealiseerd
11-06-08
Gerealiseerd
11-06-08
Gerealiseerd
25-03-08
Gerealiseerd
28-03-08
Gerealiseerd
01-11-07
Gerealiseerd
11-06-08
Gerealiseerd
02-06-08
Gerealiseerd
11-06-08
Gerealiseerd
01-06-09
Gerealiseerd
01-10-08
Niet gerealiseerd
01-06-09
Gerealiseerd
01-06-09
Gerealiseerd
02-06-08
Gerealiseerd
11-06-08
Gedeeltelijk gerealiseerd / in ontwikkeling
11-06-08
Niet gerealiseerd
30-06-10
Niet gerealiseerd
31-01-08
Gerealiseerd
11-06-08
Gerealiseerd
(domein: personeel) IPB: Elke collega voldoet aan de vaardigheden voor ICT zoals vastgesteld door Proloog (domein: personeel) IPB: Plannen studiedagen (domein: personeel) IPB: Realiseren taakbeleid (domein: personeel) IPB: Formuleren mobiliteitsbeleid (domein: personeel) IPB: Collegiale consultatie (domein: personeel) Rekenen: Rekencoördinatoren (domein: onderwijsproces) Rekenen: Doorgaande lijn rekenen (W.I.G.) (domein: onderwijsproces) Rekenen: Het directe instructiemodel wordt gebruikt bij geplande rekeninstructies. (domein: onderwijsproces) ICT: Actuele (methodegebonden) software (domein: middelen en voorzieningen) ICT: Implementatie Dot.com school (webbased versie) (domein: middelen en voorzieningen) ICT: Stand van zaken m.b.t. ICT. Opstellen ICT-plan. (domein: visie en beleidsvorming) Zorg: (Verder) ontwikkelen samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van prestaties en ontwikkeling (lln.volgsysteem, ontwikkelingsperspectief, leerlijnen). (domein: onderwijsproces) Zorg: Beschrijven van de zorgstructuur in protocollen en procedures. Aanpassen van de zorgstructuur aan voortschrijdende inzichten. (domein: onderwijsproces) Actief leren: Invoeren/borgen werkwijze zelfstandig werken (doorgaande lijn, planning instructiemomenten, vakoverstijgend) (domein: onderwijsproces) Actief leren: Onderwijs voorzien van voldoende (eigentijdse) leer-/hulpmiddelen. (domein: onderwijsproces) Actief leren: Het realiseren van kennis en inzicht in het managementteam m.b.t. actief leren door scholing en oriëntatie op sboscholen. (domein: visie en beleidsvorming) Actief leren: Het realiseren van kennis en inzichten in het team m.b.t. actief leren door scholing, orientatie op sbo-scholen en 'proeftuinen' in de werksituatie. (domein: visie en beleidsvorming) Taal: Keuze nieuwe taalmethode (domein: onderwijsproces) Taal: Implementatie nieuwe taalmethode (domein: onderwijsproces)
18
Taal: Invoeren methode Engels in de
eindgroepen. (domein: onderwijsproces) Taal: Borgen methode Engels in eindgroepen. (domein: onderwijsproces) Taal: Invoeren schaduwmethode begrijpend lezen als aanvulling op de bestaande methode Tekstverwerken. (domein: onderwijsproces)
15-05-08
Gerealiseerd
01-10-08
Gerealiseerd
15-05-08
Gerealiseerd, inmiddels is schoolbeleid herzien en is voor begrijpend lezen Nieuwsbegrip XL ingevoerd en geïmplementeerd Gerealiseerd / in ontwikkeling
Taal: Optimaliseren interacties met leerlingen
03-06-08
01-06-10
m.b.t woordenschat, zinsbouw en taal-denken door inzet logopediste in aanvangsgroepen (domein: onderwijsproces) Taal: Keuze en implementatie voor een methode technisch en aanvankelijk lezen. (domein: visie en beleidsvorming) Taal: Ontwikkeling taalwerkplaats in aanvangsgroepen (domein: visie en beleidsvorming) Taal: Ontwikkelen van een schoollijn voor onderwijs in de Friese taal. (domein: visie en beleidsvorming) S.E.O.: Ontwikkelen van een aanbod voor sociaal emotionele ontwikkeling. (domein: cultuur en klimaat) S.E.O.: Sociale veiligheid vergroten (veiligheidsbeleid, registratie en afhandeling incidenten) (domein: cultuur en klimaat) S.E.O.: Leerlingvolgsysteem sociaal emotionele ontwikkeling (domein: cultuur en klimaat) PR: Presentatie van de school in het swv (domein: secundaire processen) PR:Aanpassen schooltijdenregeling (domein: secundaire processen)
01-10-10
Gerealiseerd, gekozen is voor de LIST methodiek (nu in het 3e jaar van invoering) Niet gerealiseerd
01-10-10
Niet gerealiseerd
01-10-08
Gerealiseerd
01-06-09
Gerealiseerd / in ontwikkeling
03-09-10
Gerealiseerd
11-06-08
Gerealiseerd / in ontwikkeling
01-02-09
Gerealiseerd
In de periode 2007-2011 zijn veel doelen gerealiseerd. Onderhoud blijft nodig, dit doen we door schoolbeleid in een meerjarencyclus te agenderen. Hierdoor wordt aanpassing, ontwikkeling en borging zeker gesteld. Integraal personeelsbeleid (ipb) is een domein wat in ontwikkeling blijft en dat in de komende jaarplannen terugkomt. Opstellen ict-plan op schoolniveau is niet gerealiseerd en komt in de komende jaarplannen terug. Met betrekking tot actief leren is de visie niet verder uitgewerkt en omgezet in schoolbeleid. Hieraan gekoppeld is ook de taalwerkplaats in de aanvangsgroepen niet gerealiseerd. Wel gerealiseerd m.b.t. actief leren is het zelfstandig werken met dag- en weektaken en in de eindgroepen het zelfstandig kunnen plannen van werk. Met betrekking tot taal en lezen is de methode Taal op Maat ingevoerd en is de school voor het derde jaar bezig met invoering van de LIST-methodiek voor technisch lezen. In de komende jaarplannen wordt er een schoolvisie op het vak Fries ontwikkeld en een leerlijn voor het vak Fries ontwikkeld. Het vergroten van sociale veiligheid voor leerlingen en medewerkers komt terug in de komende jaarplannen.
ZELFEVALUATIE: AUDIT NOVEMBER 2010 De audit is uitgevoerd door dhr. J. Oudeboon, onderwijskundige bij Proloog. Bij de audit is het waarderingskader Speciaal Basisonderwijs (Kernkader SBO 2010) gebruikt om de kwaliteit van het onderwijs op SBO ‘de Trilker”te onderzoeken. Uit het onderzoek bleek dat het onderwijs op sbo De
19
Trilker een aantal tekortkomingen vertoonde. Deze tekortkomingen zijn besproken met het team. De directie en het team hebben uitgesproken deze tekortkomingen zo snel mogelijk te verbeteren. Daartoe is een verbeterplan opgesteld. In dit plan van aanpak zijn eerst die indicatoren aangepakt die er toe leiden dat de school bij een eventueel onderzoek door de Inspectie van Onderwijs niet onder geïntensiveerd toezicht zou vallen. De in de audit geconstateerde problemen gaven aan dat er bij drie aspecten tekortkomingen waren: 1. Onderwijsleerproces; m.n. afstemming van het onderwijs 2. Zorg en begeleiding 3. Kwaliteitszorg Geconstateerde problemen zijn in het plan van aanpak uitgewerkt en vertaald naar acties die op korte termijn (maart 2011) en middellange termijn (november 2012) ervoor moeten zorgen dat het onderwijs van voldoende kwaliteit is en blijft.
BESCHOUWING BIJ DE AANGETROFFEN KWALITEIT In september 2010 heeft de inspectie haar normen en eisen ten aanzien van het SBO aanzienlijk verscherpt. De heer J.Oudenboon heeft op 9 en 11 november 2010 met het nieuwe waarderingskader de kwaliteit van het onderwijs onderzocht. De onderzoeker stelde vast dat de inspectie ‘de lat’ aanzienlijk hoger heeft gelegd dan in 2008. Regels, normen en beslisregels zijn scherper gesteld. De nieuwe normen geven meer duidelijkheid van de overheid over de door hen gewenste route in de ontwikkeling van het SBO. Om de gewenste kwaliteit te bereiken en vast te houden, is het noodzakelijk dat alle betrokkenen bereid zijn om een aantal fundamentele veranderingen door te voeren. Daarbij staan de volgende onderwerpen centraal: • Meer opbrengstgericht werken met behulp van ontwikkelingsperspectieven en ict-programma’s (o.a. Dotcom en DULT); • Continueren werkwijze didactische en pedagogische groepsplannen (preventieve zorg); • Meer planmatig differentiëren bij het aanbod, de instructie en de verwerking; • Werken met de zorgzuil in de dag- en weekplanning (proactieve zorg); • Werken met groepshandelingsplannen en individuele handelingsplannen (curatieve zorg); • Prioriteiten en veranderingsprocessen meer concreet plannen, teambreed invoeren en consequent borgen (plan van aanpak). De zelfevaluatie heeft ervoor gezorgd dat de school zich bewust is geworden van het veranderde waarderingskader van de inspectie van onderwijs en dit op tijd heeft kunnen vertalen in maatregelen die ervoor gezorgd hebben dat de kwaliteit van onderwijs van voldoende niveau bleef.
KWALITEITSONDERZOEK DOOR DE INSPECTIE VAN ONDERWIJS 2008 EN 2011 Evenals bij het kwaliteitsonderzoek in 2008 beoordeelt de inspectie de kwaliteit van het onderwijs n.a.v. het kwaliteitsonderzoek van 11 april 2011 op sbo De Trilker als voldoende. Nagenoeg alle indicatoren zijn als voldoende beoordeeld en de school werkt op planmatige wijze aan de verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs en de opbrengsten. De inspectie merkt daarbij op dat een aantal verbeteronderwerpen zich nog in het implementatiestadium bevinden en de gerealiseerde onderwijskwaliteit pril is. Punt van aandacht betreft de opbrengsten. De eind- en tussenopbrengsten worden wel gemeten, maar nog onvoldoende geanalyseerd op groep- en schoolniveau, waarna de school conclusies trekt en waar nodig maatregelen neemt om te komen tot verbetering van opbrengsten. De school is al wel gestart met het analyseren en evalueren van de opbrengsten. Hierbij opgemerkt dat de opbrengsten door de inspectie nog niet te beoordelen zijn, vanwege het ontbreken van criteria hiervoor.
TEVREDENHEIDENQUÊTE 2011 ‘De Trilker’ neemt elke twee jaar een tevredenheidenquête af onder leerlingen, ouders en leerkrachten. In 2011 zijn hiervoor door Proloog ontwikkelde vragenlijsten gebruikt. De grafische weergave van de antwoorden, uitgedrukt in een percentage, geven in één oogopslag aan hoe tevreden leerlingen, ouders en medewerkers zijn over de school. In de bijlage treft u een overzicht van de resultaten. Zowel de leerlingen, ouders en medewerkers die de vragenlijst ingevuld
20
hebben, zijn over veel items uit de vragenlijst tevreden. Hier wordt volstaan met het noemen van de belangrijkste aandachtspunten. De antwoorden die beneden de 70% scoren worden weergegeven. De leerling-enquête: Leer- en hulpmiddelen: Ict en methoden:
De lessen: Sfeer:
Sociale omgang: Veiligheid: Huisvesting:
Inspraak: De ouderenquête: Huisvesting: Veiligheid: De leerkrachtenquête: Leerstof:
ICT:
Zorg: Veiligheid: Overlegstructuur:
Arbeidsomstandigheden (arbo-beleid)
Ontwikkelingsmogelijkheden:
Het boek voor spelling vind ik goed Er zijn voldoende computers op school voor de leerlingen Ik leer door op de computer te werken Wat ik leer door op de computer te werken, sluit aan bij wat ik leer in de klas Onze school heeft een duidelijke website Ik verveel me vaak Ik ga graag naar school De meeste kinderen houden zich aan de afspraken op school Leerlingen gaan respectvol met elkaar om Ik voel me veilig op school De school let op diefstal en vernielingen Ik vind dat wij een fijn schoolgebouw hebben De wc's worden regelmatig schoongemaakt De school is voor mij veilig te bereiken De meubels in mijn klas zien er goed uit Wanneer ik ergens ontevreden over ben, wordt er naar mij geluisterd
69,77% 16,28% 62,02% 64,34%
De weg naar school is voor mijn kind veilig genoeg De leerlingen gaan respectvol met elkaar om
69,61% 68,52%
Op deze school krijgen de leerlingen een brede ontwikkeling (cognitief, sociaal-emotioneel, creatief en lichamelijk) Leer- en hulpmiddelen: Ik ben tevreden over de leer- en hulpmiddelen, inclusief methodes op school De school zorgt voor adequate ICT-apparatuur en voorzieningen Het ICT-aanbod vertoont samenhang met wat de leerlingen in de klas leren Er zijn voldoende voorzieningen voor de specifieke leerbehoeften van leerlingen De school treedt op bij conflicten of ongeregeldheden De besluitvorming binnen de school vindt op zorgvuldige wijze plaats De MR vertegenwoordigt mijn belangen in voldoende mate De personeelgeleding van de GMR vertegenwoordigt mijn belangen in voldoende mate Binnen de school is er voldoende aandacht voor het voorkomen dat medewerkers ziek worden De school besteedt aandacht aan veiligheids- en gezondheidsaspecten Ik ben tevreden over het loopbaanbeleid dat door Proloog gevoerd wordt Tijdens loopbaangesprekken worden duidelijke afspraken gemaakt De directie bespreekt mijn verbeter- en/of ontwikkelingsmogelijkheden met mij
69,44%
57,36% 64,34% 59,69% 45,74% 51,16% 66,67% 68,22% 69,05% 31,01% 64,34% 52,71% 65,12%
44,44% 58,33% 62,96% 63,89% 66,67% 61,11% 58,33% 63,64% 58,97% 58,33% 51,52% 59,26% 66,67%
De weergave van de antwoorden op de vragenlijsten van de tevredenheidenquête is als bijlage bijgevoegd.
21
STRATEGISCHE THEMA’S Veel beleidsontwikkelingen zoals beschreven in het schoolplan 2007-2011 zijn gerealiseerd of nog in ontwikkeling. Eerder is een overzicht gegeven van de mate waarin het beleid gerealiseerd is. De school is steeds beter in staat om op basis van zelfevaluatie nieuwe beleidsvoornemens op te stellen en te realiseren. De school zal dit de komende schoolplanperiode continueren. In de kwaliteitsonderzoeken van 2008 en 2011 heeft de school het vertrouwen van de inspectie en verkrijgt daardoor het basisarrangement. In de schoolplanperiode 2007-2011 heeft de nadruk gelegen op de projecten: IPB, rekenen, ict, zorg, actief leren, taal, sociaal emotionele ontwikkeling. Deze thema’s zijn de afgelopen jaren in jaarplannen en verbeterplannen uitgewerkt en gerealiseerd. De fasering over de schooljaren zorgde voor evenwicht in draaglast en draagkracht. In de schoolplanperiode 2011-2015 zijn speerpunten in het schoolbeleid: IPB, rekenen, ict, zorg, taal (waaronder Fries), sociaal emotionele ontwikkeling (waaronder veiligheid) Deze projecten zullen in jaarplannen en verbeterplannen vertaald worden naar doelen en activiteiten. Van belang hierbij is om het team te blijven betrekken bij ontwikkelingen, zodat er draagvlak is om verandertrajecten te realiseren.
OVERZICHT PLANNING 2011-2012 Domein Didactisch handelen Opbrengsten Kwaliteitszorg Zorg en begeleiding Kwaliteitszorg IPB
Leerstofaanbod
Didactisch handelen Leerstofaanbod Schoolklimaat Inzet van middelen Kwaliteitszorg Kwaliteitszorg Didactisch handelen Opbrengsten Toetsinstrumenten
Beleidsvoornemens Uitvoering projectplan Boppeslach 2011-2012. In dit plan zijn doelen en activiteiten geformuleerd om o.a. uitvoering te geven aan het werken met de zorgstructuur door medewerkers en het implementeren en borgen van de leesmethodiek LIST en het werken en borgen van de methode Nieuwsbegrip XL. De beleidsstukken van de school worden in een meerjarencyclus geplaatst, zodat evaluatie en bijstelling planmatig wordt. Uitvoeren gesprekkencyclus. Het maken van persoonlijke ontwikkelingsplannen en het voeren van ontwikkelingsgesprekken en functioneringsgesprekken. Voor leerkrachten is daarbij het ‘Kwaliteitsprofiel voor leraar SBaO’ uitgangspunt. De werkgroep taalcoördinatie onderzoekt mogelijkheden voor vernieuwing van het spellingaanbod in de school en maakt een implementatieplan voor invoering van de nieuwe werkwijze/spellingmethode in schooljaar 20122013. Ontwikkelen van een visie voor het vak Fries in onze school en de keuze voor een methodiek. Teamscholing om de sociale veiligheid van leerlingen en medewerkers te vergroten. Door het toepassen van ontwikkelingsperspectieven, leerlijnen en de ictprogramma’s Dotcomschool, Cito LOVS en DULT het opbrengstgericht werken stimuleren. Verdere implementatie en borging van het werken met groepsplannen, groepshandelingsplannen en individuele handelingsplannen. Ook het werken met een dag- weekplanning met daarin opgenomen de zorgzuil en het planmatig differentiëren bij aanbod, instructie en verwerking. Het analyseren van tussen- en eindopbrengsten op kind-, groep- en schoolniveau. Het invoegen van referentieniveaus in de leerlijnen. Hiervoor zijn en worden nieuwe toetsen aangeschaft.
22
INRICHTING VAN ONS ONDERWIJS In de inrichting van het onderwijs is de visie van het team zichtbaar. De manier van werken wordt ook bepaald door de beschikbare mensen, materialen en ruimtes. Factoren daarbij zijn in ons geval:
HET SCHOOLGEBOUW In het gemoderniseerde, kleurrijke gebouw beschikken we o.a. over een grote gemeenschapsruimte met toneelvoorziening, een grote werkplaats voor handvaardigheid en een leerling-keuken. Bij het gebouw zijn 3 grote speelpleinen die de kinderen een veilige en afgesloten speelplek bieden. De lessen worden verzorgd in 11 ruime, nette schoollokalen. De gymlessen worden gegeven in de gymzaal en voor de jonge kinderen in het speellokaal. In het schoolgebouw zijn ook ruimtes voor de directeur, de interne begeleiders, ondersteuners voor individuele hulp / hulp aan kleine groepjes, de ict-er, de logopediste, de fysiotherapeut, de orthopedagoog, de psychologisch assistente, de administratrice en de conciërge.
DE GROEPEN Op de Trilker zitten leerlingen vanaf 4 tot 12 á 13 jaar. Ze zijn verdeeld over groepen die tussen de twaalf en de zestien leerlingen tellen. De school bestaat uit aanvang-, midden- en eindgroepen. We hebben gekozen voor heterogene leeftijdsgroepen. Dit betekent dat kinderen van ongeveer dezelfde leeftijd met verschillende onderwijsbehoeften zoveel mogelijk bij elkaar in de groep zitten en bezig kunnen zijn met dezelfde onderwerpen. Daar waar dat nodig is wordt er gewerkt in verschillende niveaus. Er worden groepen samengesteld waarbij elk kind sociaal en emotioneel past in de groep en optimaal kan profiteren van het leeraanbod. Samenwerking en elkaar helpen komen zo goed tot hun recht. De samenstelling van de groep kan elk jaar worden aangepast.
DE SCHOOLDAG De school heeft een continu rooster. De schooltijden zijn op maandag, dinsdag en donderdag van kwart voor negen tot vijf minuten over drie, met twee keer een pauze. De ochtendpauze duurt een kwartier en begint om half elf. Tussen de middag is er een pauze van een half uur, die begint om kwart over twaalf. Alle kinderen blijven tussen de middag op school en eten samen met de groepsleerkracht. Op woensdag en vrijdag start de schooldag om kwart voor negen en eindigt om half één, met een pauze van een kwartier die om kwart voor elf begint.
DE LEERTIJD Er is voldoende onderwijstijd gepland voor de vakken Nederlands en rekenen. Indien de hulpvraag van het kind verlengde leertijd vraagt, worden hierin beredeneerde keuzes gemaakt.
PERSONEEL Elke groep staat onder leiding van een vaste groepsleerkracht en krijgt in principe les van niet meer dan twee verschillende groepsleerkrachten, tenzij de organisatie dit niet toelaat. De leerlingen hebben verder regelmatig te maken met stagiaires (o.a. voor gymnastiek) en eventueel een leerkracht/ondersteuner voor individuele hulp. Een medewerker van de Stichting GVO/HVO verzorgt voor de leerlingen van 10 jaar en ouder een les Godsdienstig vormingsonderwijs per week. De leerlingen die dat nodig hebben, worden behandeld door de logopediste of de fysiotherapeut. Het laatste wordt geregeld via de ziektekostenverzekering van de ouders/verzorgers. Psychologisch onderzoek kan worden verricht door de aan de school verbonden orthopedagoge. Het managementteam bestaat uit de directeur en één leerkracht met speciale taken. In de school werken naast de groepsleerkrachten ook onderwijsassistentenassistenten en interne begeleiders. Tenslotte beschikt de school over een administratieve kracht en over een conciërge.
HET PEDAGOGISCH KLIMAAT Voor een goede, evenwichtige ontwikkeling is een veilige omgeving belangrijk. Het vasthouden en versterken van een goed klassen- en schoolklimaat is een vereiste. Het pedagogisch klimaat is veilig
23
en accepterend, biedt structuur en is stimulerend en uitdagend. Leerlingen worden uitgedaagd tot het ontplooien van activiteiten en samenwerking.
DIDACTISCH HANDELEN Het dagelijkse didactische handelen van leerkrachten en klassenassistenten is afgestemd op de onderwijsbehoefte van de leerlingen. De leerlingen worden actief betrokken en het didactisch handelen is gericht op leerstrategieën. De leerkracht heeft in voldoende mate aandacht voor interactiviteit in het didactisch handelen. In de ontwikkeling van de vakgebieden is er aandacht voor eenduidig beleid t.a.v. instructie geven.
KERNDOELEN VAN HET ONDERWIJS De kerndoelen beschrijven de inhoud van het onderwijsaanbod. De in gebruik zijnde, en in de komende schoolplanperiode, aan te schaffen onderwijsleerpakketten en methoden voldoen aan de kerndoelen genoemd in de wet op het Primair Onderwijs. Voor het Fries wordt hier deze schoolplanperiode invulling aan gegeven. Voor de musisch-expressieve vakken wordt deze schoolplanperiode een visie ontwikkeld die leidend wordt voor het aanbod.
REFERENTIENIVEAUS Sinds 1 augustus 2010 is ‘De Trilker’ verplicht om in het aanbod te werken volgens de referentieniveaus voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. In referentieniveaus is beschreven wat leerlingen aan het einde van het primair onderwijs moeten kennen en kunnen. Door de referentieniveaus, met de tussentijdse toetsen, op te nemen in onze streeflijnen (in samenhang met het ontwikkelingsperspectief), ontstaan er doorlopende leerlijnen met oplopende niveaus. Het referentiekader biedt op deze wijze een specifieke beschrijving van het beheersingsniveau van de leerling voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Het invoeren van de referentieniveaus is een aandachtspunt in het schoolbeleid.
HET ONDERWIJSAANBOD De Trilker wil bereiken dat ieder kind via een ononderbroken leer- en ontwikkelingsproces die kennis en vaardigheden kan verwerven, die het nodig heeft -en binnen zijn/haar capaciteiten liggen- om een zelfstandig, sociaal en kritisch denkend mens te worden in de multiculturele samenleving. Wat de individuele leerling aangeboden krijgt en aankan, hangt af van de mogelijkheden van het kind en het vastgestelde ontwikkelingsperspectief. Het niveau wat uiteindelijk wordt bereikt is individueel bepaald. De leerstof wordt afgestemd op de onderwijsbehoefte van de leerling en houdt rekening met verschillen tussen leerlingen. De leerstof is maatschappelijk relevant en wordt waar mogelijk in samenhang met andere facetten van het leren of de maatschappelijke context gegeven. Het onderwijsaanbod op ‘De Trilker’ is in principe gelijk aan dat van de ‘gewone’ basisschool. We besteden veel aandacht aan het zelfstandig kunnen werken van de kinderen. Voor dat doel gebruiken we een weektaak of dagtaak (afhankelijk van de leeftijd van de kinderen). We leren hiermee de kinderen zelf een goede planning te maken om hun taken binnen de afgesproken tijd af te maken. Bij verschillende vakgebieden zijn de leerlingen ingedeeld in niveaugroepen. Wanneer één groep uitleg van de leerkracht krijgt, moeten de andere kinderen in het lokaal zelfstandig bezig kunnen zijn met hun taak tot het moment dat de leerkracht ook deze kinderen in hun groepje uitleg geeft. In principe is het mogelijk dat de kinderen aan verschillende opdrachten uit de weektaak werken, maar ze zijn wel verplicht om de uitleg voor het bedoelde vak te volgen.
ONDERWIJS AAN JONGE KINDEREN Doel: Het verkrijgen van (basis)vaardigheden en het ontwikkelen van een lerende houding. In het onderwijs aan jonge kinderen wordt aan voorbereidende ontwikkelingsgebieden gewerkt. Het gaat daarbij om de ontwikkeling van de zintuigen, de sensomotoriek en de voorbereidende instrumentele vaardigheden. Taal, werken met ontwikkelingsmaterialen, bewegen, muziek, spel en expressie zijn belangrijke aspecten. Het spreekt voor zich dat de school over passende materialen beschikt. Naast de Cito-toetsen volgt de leerkracht het kind door het invullen van het Ontwikkelingsvolgmodel van Dick Memelink.
24
TAAL, (BEGRIJPEND) LEZEN EN SCHRIJVEN De talige activiteiten bestrijken een breed terrein. Hieronder vindt u een beschrijving van de verschillende onderdelen.
TECHNISCH LEZEN Doel: Het verkrijgen van vaardigheden om zelfstandig en vlot een tekst te kunnen lezen. Veel tijd wordt er besteed aan het ontwikkelen en verbeteren van de technische vaardigheid van het lezen. Wij doen dat door gebruik te maken van de LIST-methodiek (LIST=LeesInterventieproject voor Scholen met een Totaalbenadering). Wij hebben voor deze aanpak gekozen om er voor te zorgen dat de kinderen vooral genoeg tijd krijgen om te kunnen lezen. Het ontwikkelen van het leesplezier is een belangrijk onderdeel. Vanaf de voorbereidende fase van taal en ontluikende geletterdheid wordt gebruik gemaakt van deze methodiek. In de groepen waar de kinderen beginnen met lezen maken we tijdens de LIST-aanpak gebruik van de methode ‘Leeslijn’. Nadat de leerlingen de eerste stappen hebben gedaan met het lezen in de ‘Leeslijn’, starten we met het voortgezet technisch leesonderwijs. Dat begint met het zogenaamde ‘hommellezen’ (hardop en ondersteund meelezen, in duo’s). Wanneer de leerlingen redelijk vlot kunnen lezen beginnen ze in de ‘stilleesgroep’ om het leestempo te verhogen en meer leeservaring te krijgen. We besteden drie uur per week aan technisch lezen. In de groepen waar het lezen start, is dit zelfs meer dan vijf uur.
BEGRIJPEND EN STUDEREND LEZEN Doel: Het verkrijgen van vaardigheden om zelfstandig de inhoud van een tekst te verwerken. Wanneer de kinderen voldoende technische leesvaardigheden hebben, krijgen ze op oudere leeftijd ook te maken met begrijpend en/of studerend lezen. Het is niet alleen belangrijk om te kunnen lezen, maar ook dat je de inhoud van de tekst kunt begrijpen en daar iets mee kunt doen. We gebruiken hiervoor de methode ‘Nieuwsbegrip XL’, een methode die ons iedere week via internet voorziet van actueel materiaal. Aan dit vak besteden we in de oudste middengroepen één uur per week en in de eindgroepen anderhalf uur per week.
NEDERLANDSE TAAL Doel: Het verkrijgen van zowel mondelinge als schriftelijke taalvaardigheden. Taal is een belangrijk vak op school. Kinderen die de eigen taal in onvoldoende mate beheersen, zullen in de toekomst hiervan grote hinder ondervinden. Kinderen zullen moeten leren de taal op een correcte manier te spreken, daarmee bedoelen we in goede zinnen en in een logisch samenhangend verhaal. Dit is van groot belang in de communicatie met anderen. Daarnaast is het ook van belang de taal goed te kunnen schrijven. We gebruiken de methode ‘Taal op Maat’ voor de algemene taalvaardigheden en ‘Spelling in de Lift’ en ‘Werkwoordspelling in de Lift’ voor de spellingvaardigheden. Er staat afhankelijk van de leeftijdsgroep vier tot zeven-en-een-half uur per week op het lesrooster.
FRIESE TAAL Doel: Het verkrijgen van een mondelinge vaardigheid en het kunnen verstaan van de Friese taal. In sommige gevallen kan dit worden uitgebreid naar leesvaardigheid en schriftelijke vaardigheden. De wetgever heeft onderwijs in de Friese taal in deze provincie verplicht gesteld. Ook voor onze school is dat niet anders. Hoewel wij het taalonderwijs in het Nederlands als duidelijke prioriteit stellen, willen wij toch ook het Fries niet onbehandeld laten. In de onderbouw kan Fries worden gesproken met kinderen met een duidelijke Friestalige achtergrond. In de hogere groepen wordt het Fries vooral gebruikt in situaties die te maken hebben met de cultuur van deze provincie. De tijd die we aan het Fries besteden, is hierdoor afhankelijk van omstandigheden. Momenteel zijn we ons aan het oriënteren op geschikt (methodisch) lesmateriaal voor dit vak.
25
ENGELSE TAAL Doel: Het verkrijgen van zowel een mondelinge als schriftelijke vaardigheid betreffende de Engels taal. We gebruiken hiervoor de methode ‘The Team’. Het vak wordt alleen in de eindgroepen gegeven en er is één les per week van ongeveer 30 minuten.
SCHRIJVEN Doel: Het verkrijgen van een duidelijk en leesbaar eigen handschrift. De ontwikkeling van het handschrift begint met het krijgen van plezier in schrijven. Van daaruit wordt het handschrift verder ontwikkeld. Motorische problemen kunnen ervoor zorgen dat een handschrift zich niet optimaal kan ontwikkelen. We gebruiken de methode ‘Schrijven in de basisschool’ en besteden afhankelijk van de groep zo’n half uur tot anderhalf uur per week aan schrijven.
REKENEN EN WISKUNDE Doel: Inzicht verkrijgen in- en toepassen van de werking van ons getalsysteem met de daarbij horende vaardigheid om te gaan met de (uitgebreide) standaardbewerkingen. Inzicht verkrijgen in- en toepassen van praktische rekenvaardigheden (meten, tijd en geld). We gebruiken hiervoor de methode ‘De wereld in getallen’. Als aanvulling op deze methode gebruiken we ook het remediërende materiaal uit ‘Remelka’ en ‘Maatwerk’. We besteden afhankelijk van de leeftijd van de kinderen tot zes uur per week aan dit vak.
WERELDORIËNTERENDE VAKKEN Oriëntatie op de wereld is breder dan alleen de hieronder beschreven vakgebieden. Naast deze vakken wordt in de groepen ook ruim aandacht besteed aan wat er in de (belevings-)wereld van de kinderen aan de orde is. We gebruiken bij deze vakken veel het digitale schoolbord voor school-tv-programma’s en materiaal op internet om de zaken verbeeldend te verklaren. Het maken van werkstukken door de oudere leerlingen heeft daarbij een meerwaarde. Aan de wereldoriënterende vakken wordt afhankelijk van de groep drie tot drie-en-een-half uur per week besteed.
GESCHIEDENIS Doel: Inzicht verkrijgen betreffende de wijze van ontwikkeling van Nederland in de wereld op weg naar de staat die het nu is. We gebruiken de hiervoor de methode ‘Wijzer door de tijd’ en audiovisueel materiaal voor het digitale bord.
AARDRIJKSKUNDE Doel: Inzicht verkrijgen betreffende het gebruik van de aarde in relatie met haar bewoners en daarbij de processen die het gebruik beïnvloeden. We gebruiken hiervoor de methode ‘Wijzer door de wereld’ en audiovisueel materiaal voor het digitale bord.
NATUUR EN MILEUEDUCATIE (NME) Doel: Inzicht verkrijgen in de ‘dode’ (natuurkunde) en ‘levende’ (biologie) natuur met daarbij de ontwikkeling van de zorgzaamheid voor onze aarde. We gebruiken hiervoor de methode ‘Wijzer door de natuur’ en audiovisueel materiaal voor het digitale bord.
26
TECHNIEK Doel: Inzicht verkrijgen in basale technieken, de bijbehorende processen en gebruikte materialen en gereedschappen. Techniek wordt niet als apart vak gegeven. Bij het vak wordt aandacht besteed aan ‘constructies’, ‘de werking van’ en het gebruiken van de juiste materialen en gereedschappen. De school beschikt over een apart lokaal voor handvaardigheid/techniek
CREATIEVE VAKKEN MUSISCHE EN DANSANTE VORMING Doel: Inzicht verkrijgen in de eigen musische mogelijkheden en het ontwikkelen hiervan. Het plezier in het maken van muziek en/of daarbij passende bewegingen (dans) staat voorop. De kinderen maken kennis met diverse muzikale uitingen. De leerkracht vult dit op eigen wijze in, afgestemd op de leerlingen in de groep. We besteden per week ongeveer dertig minuten aan dit vak en beschikken over divers bronmateriaal.
BEELDENDE VORMING Doel: Inzicht verkrijgen in de eigen creatief beeldende mogelijkheden en het ontwikkelen hiervan. Het gebruik van verschillende technieken en materialen zowel voor tekenen/schilderen als voor handvaardigheid worden toegepast. De school beschikt over een apart lokaal voor handvaardigheid/techniek. De totale lestijd per week voor beide vakken bedraagt afhankelijk van de groep, één tot anderhalf uur per week. We gebruiken verschillende bronnen om voldoende lesmateriaal te hebben.
SOCIALE VAARDIGHEID Doel: Inzicht verkrijgen in het eigen functioneren in relatie met de omgeving. Soms is het moeilijk om zicht te krijgen welke invloed je gedrag op een ander heeft. Door gebruik te maken van de ‘Soemo-kaarten’ (sociaal emotionele ontwikkeling) en posters ter verrijking van de sociale vaardigheden willen we ertoe bijdragen dat de kinderen leren inzien hoe hun omgeving kan reageren op bepaald gedrag. We benadrukken daarbij niet negatief gedrag, maar willen juist positieve gedragingen stimuleren. De lestijd is dertig minuten per week.
BEWEGINGSONDERWIJS Doel: Inzicht verkrijgen in de sportieve/motorische mogelijkheden van het eigen lichaam. Ontwikkelen van diverse vormen van samenwerking. De lessen bewegingsonderwijs bevatten onderdelen voor de eigen vaardigheden op de toestellen en het kunnen samenwerken met elkaar in diverse spelvormen. Per week krijgen de leerlingen twee uur bewegingsonderwijs. De lessen bewegingsonderwijs worden regelmatig door een stagiaire van het CIOS, onder verantwoordelijkheid en begeleiding van de eigen leerkracht, gegeven.
OVERIGE ONTWIKKELINGSTERREINEN EN VAKKEN VERKEERSONDERWIJS Doel: Inzicht verkrijgen in een verantwoorde deelname aan het verkeer. We gebruiken hiervoor de methode ‘Klaar over’. De lestijd van dertig tot vijfenveertig minuten per week valt onder de lestijd voor wereldoriënterende vakken.
KOKEN Doel: Naast het ontwikkelen van plezier in koken, wordt ook aandacht besteed aan gezonde voeding.
27
De school beschikt over een eigen kooklokaal waar groepen naar eigen inzicht gebruik van kunnen maken als onderdeel van de creatieve vakken.
NIEUWE MEDIA Doel: Het gebruik kunnen maken van computers en randapparatuur en elektronica. Het is tegenwoordig ‘een must’ dat je gebruik kan maken van computers. De leerlingen krijgen op velerlei manieren te maken met een verantwoorde manier van omgaan met deze apparaten. Ook de gevaren van het computergebruik (internet) komen aan de orde.
GODSDIENSTIG VORMINGSONDERWIJS Doel: Inzicht verkrijgen in de diverse geestelijke stromingen in Nederland. In de groepen met de oudere leerlingen worden de lessen Godsdienstig vormingsonderwijs gegeven. Kinderen maken kennis met de verschillende geestelijke stromingen in Nederland en de wereld. De lessen Godsdienstig vormingsonderwijs worden gegeven door een medewerker van de Stichting GVO/HVO. De lestijd hiervoor bedraagt vijfenveertig minuten per week.
ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE Doel: Inzicht verkrijgen in- en een actieve en sociale deelname aan onze Nederlandse maatschappij. Leerlingen moeten al vroeg kennis krijgen over het functioneren van onze Nederlandse maatschappij en culturele achtergronden om daar later actief aan te kunnen bijdragen. Aandacht voor dit vakgebied vindt met name plaats tijdens aardrijkskunde en geschiedenis, maar er wordt ook aangesloten bij actuele gebeurtenissen. Burgerschapsvorming is een manier van omgaan met leerlingen en lesgeven, waarbij de leerlingen uitgedaagd worden om na te denken over hun rol als burger in de Nederlandse democratische samenleving.
ZORG & BEGELEIDING De scholen van Proloog verschillen in de wijze waarop zij aandacht schenken aan zorg en begeleiding. Maar de uitgangpunten van de visie op zorg, maar ook de structuur van de uitvoering staan beschreven in verschillende documenten. De meeste zijn te vinden op de website van Proloog. De zorgstructuur is beschreven in: 1. Het Zorgplan van het samenwerkingsverband Het Spectrum (vastgesteld 0p 21 juli 2011); 2. Het deelzorgplan van Proloog (vastgesteld op 21 juli 2011); 3. Het ‘handboek zorg’ is een hulpmiddel voor leraren bij het uitvoeren van de afspraken zoals beschreven in het Zorgplan van Het Spectrum en het Deelzorgplan van Proloog. De structuur waarin de zorg bij Proloog wordt geleverd is echter eenduidig: begrippen, procedures, regels en het gebruik van de verschillende formats zijn beschreven en bovenschools door de algemene directie van Proloog vastgesteld. Alle betrokkenen in dienst van Proloog dienen zich aan de begrippen, procedures, regels en formats beschreven in dit handboek te houden. Scholen hebben in de uitwerking hun eigen verantwoordelijkheden en regels. Deze staan veelal verwoord in het intern zorgplan van de school. Jaarlijks worden de directeuren, de intern begeleiders en de leraren van de Proloogscholen in de gelegenheid gesteld om adviezen, suggesties, aanbevelingen en wijzigingsvoorstellen omtrent de inhoud van dit ‘handboek zorg’ aan te bieden. De algemene directie stelt het handboek jaarlijks - en zo nodig halfjaarlijks - bij. 4. Elke school van Proloog heeft een intern zorgplan.
ZORGPROFIELEN Proloog kent een zorgplicht: ouders die hun kind aanmelden, krijgen een passend onderwijsaanbod. Liefst bij de school van aanmelding en als het niet anders kan, bij een andere school van Proloog. De keuze is dan afhankelijk van het zorgprofiel van de school.
28
Op basis van een zorgprofiel kan worden vastgesteld of een leerling, al dan niet met een specifieke ondersteuningsbehoefte aangemeld moet worden bij een bepaalde school. De zorgprofielen van de scholen moeten duidelijk herkenbaar zijn voor leraren en ouders. Daarnaast moeten de specifieke kwaliteiten van de zorg en begeleiding van zo’n school voor langere tijd gegarandeerd zijn. Proloog zal in de loop van het schooljaar 2011-2012 onderzoek verrichten naar de verschillen in zorgprofielen van de scholen. In het schooljaar 2011-2012 zullen de zorgprofielen bepaald worden en schoolspecifiek worden uitgewerkt.
DOCUMENT ZORGSTRUCTUUR VAN ‘DE TRILKER’ In de wet op het Primair Onderwijs staat, dat ten aanzien van leerlingen die extra zorg behoeven, 'het onderwijs gericht is op individuele begeleiding die is afgestemd op de behoeften van de leerling' en 'de scholen voorzien in een voortgangsregistratie omtrent de ontwikkeling van leerlingen die extra zorg behoeven'. Op ‘De Trilker’ is er specifieke aandacht voor alle leerlingen. Wij hebben daarvoor een document Zorgstructuur ontwikkeld. Het document Zorgstructuur beschrijft: Doelstelling op zorg en begeleiding Traject plaatsing Organisatie van de leerlingenzorg Mappen en dossiervorming Taakomschrijvingen functionarissen Oudercontacten In het document wordt de leerlingenzorg uitgebreid besproken. Voor leerlingen die nieuw op school komen, wordt -nadat de PCL een (tijdelijke) beschikking heeft afgegeven- een plaatsingsdocument geschreven. Voor schoolverlaters is er een 'schoolverlaterprocedure'. Leerlingen die tussentijds de school verlaten, krijgen de nodige begeleiding van de intern begeleiders. De samenhang van onze leerlingenzorg wordt duidelijk in het stroomschema m.b.t de zorgstructuur.
ORGANISATIE VAN DE LEERLINGENZORG Voor alle leerlingen wordt een ontwikkelingsperspectief vastgesteld op basis van persoonskenmerken en ontwikkeling. Elk schooljaar wordt een cyclus doorlopen waarin twee keer per jaar door de leerkracht een groepsplan wordt geschreven, waarbij de leerkracht doelen stelt voor elke leerling n.a.v. de onderwijsbehoeften van elke leerling. Ook de laatste toetsresultaten worden hier genoteerd, de relatie tot de leerlijn wordt beschreven en de streef dle’s voor het komende halfjaar worden neergezet. De referentieniveaus worden ingevoerd. Deze groepsplannen worden besproken met de intern begeleider tijdens de groepsleerlingbespreking, waarna het groepsplan werkdocument wordt voor de leerkracht voor het komende halfjaar. In de klas werkt de leerkracht met drie mappen: de plannings-, de registratie- en de zorgmap. In de dagelijkse uitvoering van het onderwijs worden bijzonderheden per leerling genoteerd op/bij het planningsdocument of de zorgzuil. De leerlijnen in de school bepalen de doelen voor leerlingen op de verschillende vakgebieden. De einddoelen van de leerlijnen sluiten aan op de eisen van het vervolgonderwijs. Wanneer een leerling uitvalt op zijn/haar leerlijn of als er zich problemen op het gebied van sociaal emotionele ontwikkeling voordoen, wordt door de leerkracht een individueel handelingsplan opgesteld. Om inzicht te hebben in de voortgang van de ontwikkeling van leerlingen en om leerlingen goed te kunnen volgen, nemen we methodeafhankelijke en methodeonafhankelijke toetsen af. De Cotan genormeerde methodeonafhankelijke toetsen worden twee keer per jaar volgens een toetskalender afgenomen. De sociaal emotionele ontwikkeling wordt twee keer per jaar geregistreerd middels de SCOL. De jongste kinderen worden tevens geobserveerd middels het ontwikkelingsvolgmodel (OVM). Verschillende gegevens van leerlingen worden in het leerlingdossier, in de klassenmappen en digitaal in het leerling-administratiesysteem bewaard. De leerkrachten, onderwijsassistenten en ondersteuners zijn belangrijk bij het signaleren van specifieke hulpvragen en het uitvoeren van zorg. De zorgstructuur wordt in de school gecoördineerd door de intern begeleiders. Zij hebben zorgoverleg waarbij ook de orthopedagoge aanwezig is. De orthopedagoge heeft een adviserende, ondersteunende en uitvoerende rol in zorg in de school naar leerlingen, ouders, leerkrachten en managementteam.
29
De Commissie van Begeleiding (CvB) is een multidisciplinair team, onder voorzitterschap van de directeur. De CvB volgt nauwkeurig de ontwikkeling van: nieuwe leerlingen, leerlingen met een tijdelijke beschikking, zittende leerlingen waarbij blijkt dat de ontwikkeling niet volgens plan verloopt en schoolverlaters. Voor leerlingen die specifieke hulp nodig hebben, zijn er verschillende disciplines aan de school verbonden. Sommigen van hen zijn vast teamlid, anderen werken in overleg met school. Aan school verbonden zijn: leerkracht/ondersteuner voor individuele hulp, orthopedagoge, psychologisch assistente en logopediste. In overleg met de school werken: fysiotherapeut en schoolarts. Ouders kunnen via school gebruik maken van schoolmaatschappelijk werk, dat uitgevoerd wordt door de schoolbegeleidingsdienst CEDIN. Alle leerkrachten zijn speciaal bekwaam om les te kunnen geven aan kinderen met speciale onderwijskundige- en opvoedkundige behoeften. Zij hebben daarvoor passende nascholing gevolgd of zijn daar mee bezig. Ouders hebben de mogelijkheid om geïnformeerd te worden over de ontwikkeling van hun kind(eren). De mogelijkheden staan beschreven in de schoolgids en in het document zorgstructuur.
ONDERWIJS AAN LANGDURIG ZIEKE KINDEREN In de wet op het Primair Onderwijs staat: ‘Bij het geven van onderwijs aan een leerling die opgenomen is in een ziekenhuis of die in verband met ziekte thuis verblijft, kan het bevoegd gezag van een school worden ondersteund. De ondersteuning bedoeld in het eerste lid wordt verzorgd door: Een educatieve voorziening bij een academisch ziekenhuis of een schoolbegeleidingsdienst als bedoeld in artikel 179, indien de leerling is opgenomen in een ziekenhuis niet zijnde een academisch ziekenhuis dan wel indien de leerling in verband met ziekte thuis verblijft’. In voorkomende situaties zal in overleg met ouders, arts, intern begeleider en leerkracht een plan worden opgesteld, dat in werking treedt.
LEERLING GEBONDEN FINANCIERING (LGF) De wettelijke opdracht aan het basisonderwijs, waartoe ook het SBO behoort, is aan te geven welk beleid gevoerd wordt t.a.v. het plaatsen van een leerling met een indicatie van een Regionaal Expertise Centrum. Hiervoor hanteert de school het beleidsstuk 'Beleid toelating van leerlingen met een REC-indicatie met LGF op het Speciaal Basis Onderwijs'. Dit biedt de mogelijkheid om in overleg met de ouders een reële afweging te maken. De directeur, indien wenselijk na overleg met het bevoegd gezag, beslist over het wel of niet plaatsen van een leerling met een REC-indicatie met LGF. Dit gebeurt op basis van vooraf aangeleverde informatie, waarbij toetsing plaats vindt aan de mogelijkheden van de school. Een leerling is toelaatbaar op onze school als de Permanente Commissie Leerlingenzorg een beschikking heeft afgegeven. De school heeft het beleid voor ‘zittende leerlingen’, dat er alleen met de ouders over het aanvragen van LGF gesproken wordt als dit daadwerkelijk iets toevoegt aan de ontwikkelingsmogelijkheden van het kind. Wanneer ouders zelf bij ons komen om te vragen of LGF voor hun kind wenselijk is, zullen we dezelfde weg volgen van de criteria die genoemd worden in het beleidsstuk en met de ouders bespreken wat onze bevindingen zijn. Het document Zorgstructuur is als bijlage gevoegd bij dit schoolplan.
VEILIGHEIDSBELEID De school is vanaf schooljaar 2012-2013 verplicht om incidenten te registreren. Proloog zal daarom per september 2012 op alle scholen haar registratiesysteem actualiseren. Het nieuwe registratiesysteem moet de overheid op termijn inzicht verschaffen op het aantal (gewelds)incidenten en de mate van veiligheid op de school. Het kabinet streeft ernaar dat de verplichte incidentenregistratie per 1 september 2012 in te voeren.
30
Om een landelijk beeld te kunnen opmaken, is het noodzakelijk dat scholen op dezelfde manier incidenten registreren. Daarom worden eenduidige en duidelijke definities van verschillende incidenten gehanteerd. De geregistreerde incidenten bevatten geen persoonsgegevens, maar slechts het feit én of de betrokkene een leerling, leerkracht of een derde is. Scholen moeten zich daarbij houden aan de Wet bescherming persoonsgegevens. De registratiegegevens van de incidenten blijven in bezit van de school en zijn niet openbaar. De Inspectie van het Onderwijs krijgt wel inzage in deze gegevens tijdens haar schoolbezoek. Het veiligheidsbeleidsplan van ‘De Trilker’ heet ‘Veiligheid; Omgaan met elkaar en sociale veiligheid op school’. Het kent o.a. de volgende elementen:
voldoende inzicht hebben in: o
de beleving van sociale veiligheid door leerlingen
o
de beleving van sociale veiligheid door teamleden
preventieve maatregelen o
het zoveel mogelijk voorkomen van incidenten
o
het voor leerlingen en teamleden zo veilig mogelijk maken
o
ontruimingsplan
o
BHV-maatregelen
curatieve maatregelen o
een heldere aanpak m.b.t. adequaat optreden na incidenten
In het veiligheidsbeleidsplan vindt u verder: Een beschrijving van de preventieve maatregelen die getroffen zijn om de veiligheid van leerlingen en personeelsleden te waarborgen en onveilige situaties te voorkomen. Het pestprotocol en de omgangsregels zijn hier onderdelen van.
De procedure m.b.t. de curatieve maatregelen die genomen worden bij ernstige incidenten
Op welke wijze er opvang van slachtoffers geregeld is.
Een registratie van incidenten die voor een onveilige situatie voor leerlingen zorgen.
Informatie over time-out, schorsing en verwijdering en verwijzing naar protocollen hierover.
Wie de contactpersoon is en verwijzing naar de externe vertrouwenspersoon, hoe de klachtenprocedure is geregeld en de gegevens van de onafhankelijke klachtencommissie.
Gedragscode personeel, ouders en kinderen.
Het document ‘Veiligheid; Omgaan met elkaar en sociale veiligheid op school’. is als bijlage gevoegd bij dit schoolplan.
ICT ICT is binnen Proloogscholen, dus ook voor ‘sbo De Trilker’, een speerpunt. Scholen en leerkrachten ruimen in het onderwijsaanbod een plaats in voor ict-ontwikkelingen. De kaders waarbinnen
31
Proloogscholen werken, worden centraal vastgelegd. De scholen van Proloog werken daarbij samen op velerlei terreinen. De directeur van ‘sbo De Trilker’ zorgt voor een ict-plan voor de school. Daarin wordt het aantal benodigde computers onderbouwd en worden de competenties van de medewerkers benoemd m.b.t. het werken met o.a.: het digibord, de op school aanwezige softwareprogramma’s, de klas.nu, Dotcomschool, Cito LOVS, internet, email, Word. Het beleidsplan ict is als bijlage gevoegd bij dit schoolplan.
32
KWALITEITSZORG Bij kwaliteitszorg gaat het om een beschrijving van de maatregelen die de school neemt om de kwaliteit te verbeteren.
KWALITEITSZORG BOVENSCHOOLS De kwaliteit van de scholen van Proloog wordt bovenschools gevolgd. De gegevens worden per school geëvalueerd, geanalyseerd en gescreend op mogelijke risico’s. De school meet de resultaten door middel van wetenschappelijk erkende en landelijk genormeerde toetsen. De directeuren van de scholen rapporteren twee keer per jaar hun onderwijsresultaten aan de algemeen directeur van Proloog en jaarlijks schrijven de directeuren een jaarverslag. Daarnaast worden de scholen regelmatig, door middel van een zogenoemde audit of check-up door de onderwijskundige van Proloog onderzocht op mogelijke tekortkomingen. De onderzoeker levert een bijdrage aan de evaluatie van het onderwijs van de school, informeert en ondersteunt de directie en geeft zo nodig scholing. De bevindingen van de onderzoeker na het verrichten een audit staan beschreven in een onderzoeksverslag. Alle scholen van Proloog worden regelmatig onderzocht door de onderwijskundige. Scholen met specifieke tekortkomingen of risico’s worden intensiever onderzocht gecontroleerd of begeleid. Bij klachten van leerlingen, ouders of personeel kan de algemene directie besluiten de onderwijskundige extra of gericht onderzoek te doen verrichten. Bij het onderzoek maakt de onderwijskundige van Proloog gebruik van het instrumentarium dat in grote lijnen overeenkomt met dat van de inspectie van het onderwijs. Wanneer de inspectie op de school geen of nauwelijks tekortkomingen registreert wordt een zogenoemd ‘basisarrangement’ afgegeven. Het beleid van Proloog is er op gericht dat alle scholen een ‘basisarrangement’ van de inspectie verwerven.
PROLOOGACADEMIE Naast de individuele scholingstrajecten en de scholingen op teamniveau worden de medewerkers van Proloog in de gelegenheid gesteld om zich in te schrijven voor de Proloogacademie. Daarin worden verschillende scholingen, cursussen en trainingen aangeboden op het gebied van kwaliteitsverbetering die op dat moment actueel zijn.
ENQUÊTES EN TEVREDENHEIDONDERZOEKEN In de cyclus van kwaliteitszorg worden de directeuren van de scholen gevraagd elke twee jaren een tevredenheidonderzoek af te nemen bij leerlingen, leraren en personeel af te nemen. Op bovenschools niveau zijn daarvoor instrumenten ontwikkeld. De gegevens worden per school door de directeur verzameld en geanalyseerd. De gegevens worden tijdens de audit bovenschools geanalyseerd.
KWALITEITSZORG OP DE TRILKER Het doel van het kwaliteitsbeleid is het vaststellen van de kwaliteit van de school en komen tot kwaliteitsverbetering. Het kwaliteitsbeleid moet mede bijdragen aan een voldoende score bij zelfevaluatie op basis van het actuele waarderingskader van de Inspectie van Onderwijs of bij toetsing door de Inspectie van Onderwijs. Kwaliteitsbeleid is het systematisch verzamelen en gebruiken van informatie over de geleverde kwaliteit. Deze informatie wordt verwerkt in de beleidscyclus. Dit leidt tot ontwikkelen, verbeteren en borgen van het onderwijs. Hierover wordt geïnformeerd van binnen naar buiten en het is een verantwoording naar school en ouders, bestuur en inspectie. De inspectie beoordeelt bij de school de kwaliteitszorg aan de hand van de volgende indicatoren: De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen
33
De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen De school rapporteert aan belanghebbenden (= ouders, bestuur, inspectie) inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel Uiteindelijk draait kwaliteitszorg om één ding: een goede school zijn en een betere school worden. Het is belangrijk om kwaliteitszorg te laten doordringen in alle lagen van de school. We verstaan onder kwaliteit: De mate waarin de school in staat is om elke leerling optimaal te ondersteunen in het ontwikkelen van de talenten die deze leerling heeft, zodat hij/zij goed toegerust naar het vervolgonderwijs gaat. we gaan er vanuit dat leerlingen het niveau behalen dat mag worden verwacht en dat de leerlingen zich ontwikkelen volgens een leerroute. Om de kwaliteit van ‘De Trilker’ te garanderen en/of te verbeteren, is een zo breed mogelijk inzicht in de school belangrijk. Het meten op zich is geen kwaliteitszorg. De gegevens moeten geanalyseerd en geïnterpreteerd worden, verbeteringen moeten planmatig worden aangepakt en gerealiseerd. Na verloop van tijd moet er opnieuw worden gemeten. Systematisch kwaliteitsbeleid wordt zo een cyclisch proces, waarbij gebruik gemaakt wordt van de PD-C-A cirkel: 1. Plan: Bepalen van ambities, visie en richting, ontwikkelen van beleid, uitwerken naar doelen, (jaar)plannen van activiteiten. 2. Do: Uitvoeren van plannen en activiteiten. 3. Check: Meten van behaalde resultaten, analyse van de meetgegevens (mogelijke oorzaken van tegenvallende of zeer positieve uitkomsten), uitkomsten vergelijken met afgesproken doelen; conclusies trekken. 4. Act: Formuleren van verbeterpunten op basis van getrokken conclusies. De verbeterpunten kunnen gelden voor de nieuwe planfase, of kunnen zijn bedoeld om tussentijds het beleid bij te stellen. Door steeds deze cyclus te doorlopen, werkt de school systematisch aan kwaliteitsverbetering.
PLAN FASE (PLAN):
Schoolplan: De school stelt een schoolplan op voor de periode 2011-2015. Het schoolbeleid wordt nader uitgewerkt in jaarplannen. Zorgplan: In het zorgplan wordt het schoolbeleid m.b.t. zorg en begeleiding beschreven. Het zorgplan wordt aangepast op basis van actuele ontwikkelingen. Schoolveiligheidsplan: In het schoolveiligheidsbeleid staat beschreven welke veiligheidsregels er op school gelden. Het veiligheidsbeleid wordt aangepast op basis van actuele ontwikkelingen. Jaarplan: Het jaarplan beschrijft de ontwikkelingen en verbeteracties van de school. Hierin wordt beschreven welke doelen de school zich het komende jaar (komende jaren) heeft gesteld en hoe deze ambities uitgevoerd kunnen worden en door wie dit wordt gedaan. Kwaliteitsbeleid: Het kwaliteitsbeleid zoals beschreven in dit schoolplan.
UITVOERING PLANNEN (DO) Tijdens het schooljaar worden de activiteiten uit de verschillende plannen uitgevoerd. Het is zaak om vinger aan de pols te houden en in de gaten te houden in hoeverre de gestelde doelen bereikt worden, of resultaat geboekt wordt. Op basis hiervan wordt bepaald of bijsturing noodzakelijk is.
EVALUATIE (CHECK):
Zelfevaluatie vindt op ‘De Trilker’; op verschillende manieren plaats: Jaarlijks worden de tussen- en eindopbrengsten op schoolniveau geanalyseerd. Evaluatie en analyse van de eindopbrengsten van de schoolverlaters. Evaluatie en beoordeling van de verbeterplannen/acties.
34
Om de twee jaren worden tevredenheidonderzoeken gehouden onder leerlingen,ouders en medewerkers. De onderwijskundige van Proloog voert op verzoek audits uit op de school. Daarbij wordt het waarderingskader van de inspectie als uitgangspunt gehanteerd. De eerstvolgende audit naar de onderwijskwaliteit is gepland in schooljaar 2012-2013. In schooljaar 2011-2012 worden de beleidsstukken van de school in een meerjarencyclus geplaatst, zodat evaluatie en bijstelling planmatig wordt. De gesprekkencyclus met iedere medewerker, met daarin jaarlijks popgesprekken en functioneringsgesprekken. Ieder 3e jaar een beoordelingsgesprek. Voor leerkrachten is daarbij het ‘Kwaliteitsprofiel voor leraar SBaO’ uitgangspunt.
VERBETERACTIES EN BO RGING (ACT) Na het analyseren van de resultaten is het belangrijk om ook de stap te zetten naar verbeteracties. Een belangrijke vraag voordat je een verbeteractie kunt formuleren, is wat precies de oorzaak is van het probleem. Succesvolle verbeteracties hebben een duidelijke omschrijving van de huidige en de gewenste situatie, verlopen via de PDCA cyclus, berusten op een bij alle betrokkenen bekende prioritering, zijn bekend bij en ondervinden draagvlak in alle betrokken geledingen, passen in bestaand of te ontwikkelen beleid, hebben een behoorlijke kans op succes, worden afgerond, en worden regelmatig van feedback voorzien. In combinatie met het leerlingvolgsysteem, intervisie, consultatie en management- en planningsgesprekken van de directeur met de algemene directie, biedt dit voldoende garanties voor goede kwaliteitszorg.
TOETSING EN TOETSINSTRUMENTEN Om duidelijk zicht te krijgen op de voortgang, de eventuele leerproblematiek en de leerbehoeften, nemen we toetsen af. We maken een onderscheid tussen methode afhankelijke en methode onafhankelijke toetsen. Methode onafhankelijke toetsen worden tweemaal per jaar volgens de toetskalender afgenomen. De verantwoordelijkheid, uitvoering en registratie van deze toetsen ligt bij de leerkracht. Analyse van de toetsgegevens gebeurt door de leerkracht, eventueel in overleg met de intern begeleider. De gegevens worden digitaal verwerkt In CITO LOVS, Dotcom en het schooloverzicht. Voor het systematisch volgen van de ontwikkeling van de leerlingen wordt gebruik gemaakt van Cotan genormeerde toetsen van CITO en Onderwijsadvisering 678. De sociaal emotionele ontwikkeling wordt ook twee keer per jaar geregistreerd. We maken daarbij gebruik van SCOL, dat ingevuld wordt door de leerkrachten en door bovenbouwleerlingen. De jongste kinderen worden tevens geobserveerd middels het Ontwikkelingvolgmodel (OVM). Twee keer per jaar wordt het model ingevuld door de leerkracht en besproken met de intern begeleider in de groepsleerlingbespreking. Alle leerlingen worden in het schooljaar waarin zij 12 jaar worden, getoetst voor overgang naar het voortgezet onderwijs middels de daartoe door het Ministerie aangegeven toetsen. De gegevens van het individueel vorderingsonderzoek (IVO) en de methode onafhankelijke toetsen worden in de vergadering van de Commissie van Begeleiding in februari besproken. Dit resulteert in een advies over doorverwijzing naar het voortgezet onderwijs. De methode gebonden toetsen worden afgenomen wanneer deze in de methode worden aangeboden. De verantwoordelijkheid, uitvoering, analyse en registratie van deze toetsen ligt bij de leerkracht.
GEBRUIKTE TOETSINSTRUMENTEN METHODE ONAFHANKELIJK: Kleuters:
Rekenen: Cito: Ordenen Taal: Cito: Taal voor kleuters Cito: Rekenen Cito: Spelling Cito: Lezen (AVI en DMT) Kapinga en Aernoutse: Begrijpend lezen 345678
35
GEBRUIKTE TOETSINSTRUMENTEN SCHOOLVERLATERS:
IVO-toets Cito: Rekenen Cito: DMT (en AVI) Cito Spelling Kapinga en Aernoutse: Begrijpend lezen 345678
36
INSTEMMING SCHOOLPLAN
37
BIJLAGEN De volgende stukken zijn als bijlage bij dit schoolplan gevoegd: 1. De uitwerkingen van de tevredenheidenquêtes van leerlingen, ouders en medewerkers. 2. Document Zorgstructuur van sbo de Trilker. 3. Document Veiligheid: Omgaan met elkaar en sociale veiligheid.
4.
ICT-beleidsplan
38
BIJLAGE 1 DE UITWERKINGEN VAN DE TEVREDENHEIDENQUÊTES VAN LEERLINGEN, OUDERS EN MEDEWERKERS.
39
Leerlingenquete 75%
Onderwijs en leren Leerstof en toetsen
tot tot2
Ik leer voldoende op deze school 91,47 Ik weet altijd op tijd wanneer iets ingeleverd moet worden Meester/juf vertelt wanneer er toetsen zijn Ik weet wat ik moet leren voor een toets Wat ik geleerd heb, wordt in een toets gevraagd
79,84
96,12
85,71
79,84
Leer- en hulpmiddelen Ik vind de lesmaterialen die in de klas worden gebruikt handig
93,80
Het boek voor taal vind ik goed 79,84 Het boek voor spelling vind ik goed 69,77 Het boek voor rekenen vind ik goed 82,95 Ik kan de materialen die we in de les gebruiken gemakkelijk zelf pakken
87,30
ICT en methoden Er zijn voldoende computers op school voor de leerlingen
16,28
Ik leer door op de computer te werken 62,02 Wat ik leer door op de computer te werken, sluit aan bij wat ik leer in de klas Onze school heeft een duidelijke website De lessen
64,34
57,36
Ik weet wat de bedoeling van de les is 77,52 In de les doen we veel verschillende activiteiten Wanneer ik klaar ben met mijn werk, kan ik zelf verder werken of iets anders gaan doen Ik werk vaak samen met andere leerlingen Kinderen mogen elkaar helpen in de klas Ik word uitgedaagd om mijn best te doen op school
79,84
84,09
75,97
85,27
75,97
Ik verveel me vaak 64,34 Begeleiding Meester/juf legt goed uit 89,15 Ik krijg altijd antwoord op mijn vragen 73,64 Ik weet wat er van mij verwacht wordt op school Meester/juf vertelt wanneer je hulp kunt krijgen Meester/juf helpt mijn om zelf te bedenken hoe ik mijn werkwijze kan verbeteren
89,81
83,33
88,15
Meester/juf weet goed wat ik kan 93,02 Als meester/juf ziek is, vangt de school dat op Meester/juf geeft mij vaak een compliment Ik ben tevreden over de aandacht die ik krijg Sfeer
72,73
78,29
89,15
Ik ga graag naar school 59,69 Ik het het naar mijn zin in mijn klas 75,56 In mijn groep hangt een prettige sfeer 73,17 De meeste kinderen houden zich aan de afspraken op school
45,74
De school heeft duidelijke regels 91,47 In de klas gelden regels, waardoor ik goed kan werken
80,62
Sociale omgang
Leerlingen gaan respectvol met elkaar om Op school praten en leren we over hoe je met elkaar om hoort te gaan Meester/juf houdt rekening met (culturele) verschillen tussen leerlingen
51,16
78,86
92,50
Veiligheid Ik voel me veilig op school. 66,67 Als kinderen vervelend doen, wordt er wat aan gedaan Meester/juf grijpt in bij ruzies tussen leerlingen Er is toezicht tijdens het overblijven op school Er is toezicht op het schoolplein voor en na schooltijd
77,45
84,13
93,65
81,75
De school let op diefstal en vernielingen 68,22 Ik ben tevreden over de wijze waarop de school omgaat met discriminatie
75,19
Ik ben tevreden over de wijze waarop de school omgaat met pesten
73,64
Cultuur Inspraak De mening van leerlingen telt op deze school mee Wanneer ik ergens ontevreden over ben, wordt er naar mij geluisterd De school geeft voldoende mogelijkheden voor leerlingen om hun mening te geven Er is inspraak mogelijk voor leerlingen bij het opstellen van regels
77,52
65,12
73,64
79,84
Interactie leerling-directie Ik kan met de directie praten als dat nodig is
77,52
Interactie leerling-meester/juf Ik ben tevreden over min contact met meester/juf Als ik een probleem heb, kan ik bij meester/juf terecht
82,95
84,13
Meester/juf kan orde houden 81,40 Meester/juf toont belangstelling voor wat mijn bezig houdt Meester/juf vertelt mij regelmatig hoe ik het doe op school Meester/juf vertelt duidelijk of ik een toets of werkstuk goed of niet goed heb gemaakt Meester/juf vertelt mij hoe mijn rapport is
76,52
75,97
87,60
85,27
Meester/juf is enthousiast 73,64 Meester/juf heeft respect voor mijn 74,60 Meester/juf staat open voor kritiek van leerlingen
74,42
Meester/juf houdt zich aan de afspraken
72,09
Bedrijfsvoering Huisvesting Ik vind dat wij een fijn schoolgebouw hebben
69,05
De school is opgeruimd 73,33 Ik vind het gebouw goed ingericht 76,74 Ik ben tevreden over de overblijfruimte 80,95 De wc's worden regelmatig schoongemaakt
31,01
Ik kan op het schoolplein goed spelen 76,74 De school is voor mij veilig te bereiken 64,34 De meubels in mijn klas zien er goed uit 52,71
Ouderenquete
75%
Onderwijs en leren Leerstof en toetsen Ik ben tevreden over het onderwijs zoals dit door de school aangeboden wordt. Op school krijgt mijn kind een brede persoonlijke ontwikkeling. De leerkracht vertelt mijn kind regelmatig hoe zijn vorderingen zijn.
tot tot2
93,16
89,19
81,08
Begeleiding Mijn kind wordt voldoende uitgedaagd om zich te ontwikkelen. Mijn kind geeft aan dat zijn/haar leerkracht goed uitlegt.
90,83
86,49
ICT en methoden Ik ben tevreden over de leer- en hulpmiddelen op school (= methoden en ICT-apparatuur).
88,33
Het ICT-aanbod draagt bij aan het realiseren van een uitdagende leeromgeving voor mijn kind.
88,03
Zorg Ik ben tevreden over de zorg en begeleiding die mijn kind krijgt of heeft gekregen. Ik ben voldoende op de hoogte van de ontwikkelingen en/of voortgang van mijn kind. Ik vind dat leerlingen met een handicap ook op de school onderwijs moeten kunnen volgen.
90,24
76,42
86,32
Pedagogisch klimaat: sfeer Mijn kind gaat graag naar school. 93,33 De sfeer op school tussen leerlingen en leraren is prettig.
87,30
Pedagogisch klimaat: sociale omgang De leraar is een voorbeeld voor mijn kind. De leraren hebben aandacht voor een respectvolle omgang tussen leerlingen.
85,19
90,83
Pedagogisch klimaat: veiligheid
Mijn kind voelt zich veilig op school. 89,68 De leerlingen gaan respectvol met elkaar om.
68,52
De school treedt adequaat op bij incidenten.
86,32
Mijn kind kan met problemen bij de leerkracht terecht.
90,48
Er is voldoende toezicht op het schoolplein.
subtotalen: Leerstof en toetsen Begeleiding ICT en methoden Zorg Pedagogisch klimaat: sfeer Pedagogisch klimaat: sociale omgang
72,50
87,81 88,66 88,18 84,33 90,32 88,01
Pedagogisch klimaat: veiligheid
81,50
totaal: Onderwijs en leren
86,01
Cultuur Interactie leerkracht - ouder De leerkracht biedt voldoende gelegenheid tot een gesprek.
91,06
Op school worden de vorderingen van mijn kind met mij besproken. De medewerkers van de school nemen contact met mij op wanneer dit nodig is.
85,37
90,00
Management Directie De directie is voor ouders aanspreekbaar wanneer dit nodig is.
90,83
Bedrijfsvoering Huisvesting Het schoolgebouw is voor onderwijs functioneel. Het sanitair in het schoolgebouw is schoon.
Er is voldoende speelgelegenheid op het schoolplein voor mijn kind. De weg naar school is voor mijn kind veilig genoeg.
92,31
85,86
88,89
69,61
Procedures Wanneer ik de school bel, word ik vriendelijk te woord gestaan.
95,83
Het contact met school verloopt prettig. 91,87 Wanneer ik ergens ontevreden over ben of een klacht heb handelt de school dit correct af. Informatievoorziening Schriftelijke communicatie wordt tijdig aangeleverd. Schriftelijke communicatie biedt relevante informatie.
85,00
86,99
86,67
Subtotalen: Interactie leerkracht-ouder Totaal: Cultuur Subtotalen Directie Totaal: Management Subtotalen: Huisvesting Procedures Informatievoorziening Totaal: Bedrijfsvoering
88,81 88,81
90,83 90,83
84,17 90,90 86,83 87,00
Organisatie Overlegstructuur De MR vertegenwoordigt mijn belangen in voldoende mate.
77,14
Ouderbetrokkenheid De school biedt mij voldoende mogelijkheden om inspraak te hebben op de gang van zaken. Ik ben tevreden over de mogelijkheden die de school biedt om ouders te betrekken bij het onderwijs.
82,11
83,33
Schoolkeuze Verwachtingen De school voldoet aan mijn verwachtingen.
86,99
Als ik opnieuw moest kiezen, zou ik weer voor deze school kiezen.
86,18
Ik raad andere ouders aan deze school voor hun kind te kiezen.
Subtotalen: Overlegstructuur Ouderbetrokkenheid Totaal: Organisatie Subtotalen: Verwachtingen Totaal Schoolkeuze
82,05
77,14 82,72 80,86
85,07 85,07
Leerkrachtenenquete
Onderwijs en leren Leerstof De school heeft een duidelijke onderwijskundige visie Op deze school krijgen de leerlingen een brede ontwikkeling (cognitief, sociaal-emotioneel, creatief en lichamelijk).
Leer- en hulpmiddelen Ik ben tevreden over de leer- en hulpmiddelen, inclusief methodes op school. ICT De school zorgt voor adequate ICTapparatuur en voorzieningen. Het ICT-aanbod vertoont samenhang met wat de leerlingen in de klas leren.
tot
81,82
11
69,44
12
44,44
12
58,33
12
62,96
9
75,00
12
75,76
11
63,89
12
82,05
13
74,36
13
80,56
12
79,49
13
66,67
12
Zorg Ik ben tevreden over de manier waarop bij ons de leerlingzorg is geregeld De school geeft informatie aan ouders over de voortgang en ontwikkeling van de leerling. Er zijn voldoende voorzieningen voor de specifieke leerbehoeften van leerlingen. Pedagogisch klimaat: sfeer De sfeer op school tussen leerkrachten en leerlingen is prettig. Pedagogisch klimaat: sociale omgang Op school geven de leerkrachten het goede voorbeeld. Er wordt op school rekening gehouden met (culturele) verschillen. Pedagogisch klimaat: veiligheid
Ik voel me veilig op school. De school treedt op bij conflicten of ongeregeldheden.
Cultuur Interactie onderling Ik ben tevreden over de communicatie tussen collega's onderling.
64,10
13
66,67
13
84,62
13
Ouders worden op tijd geïnformeerd over de ontwikkelingen op school
76,92
13
Ik ben tevreden over de betrokkenheid van ouders bij de school.
63,64
11
64,10
13
76,92
13
63,64
11
84,62
13
58,97
13
64,10
13
74,36
13
79,49
13
Werkgerelateerde problemen zijn bespreekbaar tussen de collega's. Interactie met ouders De communicatie tussen mij en de ouders verloopt over het algemeen plezierig.
Management Directie De directie is voldoende op de hoogte van het wel en wee van de medewerkers. De directie is voldoende aanspreekbaar / beschikbaar. De directie geeft voldoende leiding.
Bedrijfsvoering Huisvesting Ik ben tevreden over mijn werkplek.
Het sanitair is schoon. Informatievoorziening Schriftelijke communicatie van de directie wordt tijdig aangeleverd. Procedures De school heeft gedragsregels opgesteld voor zowel leerlingen als medewerkers. Er is een veiligheidsbeleid inclusief een incidentenregistratie opgesteld.
Organisatie Overlegstructuur De besluitvorming binnen de school vindt op zorgvuldige wijze plaats.
61,11
12
Er zijn voldoende overlegmomenten aangaande personeel en organisatie.
76,92
13
De overlegstructuur biedt voldoende mogelijkheden tot inspraak.
71,79
13
58,33
12
63,64
11
76,92
13
79,49
13
58,97
13
58,33
12
51,52
11
59,26
9
66,67
11
78,43
17
84,62
13
De MR vertegenwoordigt mijn belangen in voldoende mate. De personeelgeleding van de GMR vertegenwoordigt mijn belangen in voldoende mate.
Personeel Arbeidsomstandigheden: taken De directie houdt bij de taakverdeling voldoende rekening met mijn wensen en competenties. Arbeidsomstandigheden: ARBO-beleid Ik ben tevreden over de werkomstandigheden binnen deze school. Binnen de school is er voldoende aandacht voor het voorkomen dat medewerkers ziek worden. De school besteedt aandacht aan veiligheids- en gezondheidsaspecten. Ontwikkelingsmogelijkheden Ik ben tevreden over het loopbaanbeleid dat door Proloog gevoerd wordt.
Tijdens loopbaangesprekken worden duidelijke afspraken gemaakt. De directie bespreekt mijn verbeter- en/of ontwikkelingsmogelijkheden met mij.
Werkklimaat Ik ga met plezier naar mijn werk.
Ik ben betrokken bij de organisatie
BIJLAGE 2 DOCUMENT ZORGSTRUCTUUR VAN SBO DE TRILKER.
40
BIJLAGE 3 DOCUMENT VEILIGHEID: OMGAAN MET ELKAAR EN SOCIALE VEILIGHEID.
41
Veiligheid Omgaan met elkaar en sociale veiligheid op school
Versie: oktober 2010
Inhoud 1.
Inleiding
blz. 3
2.
Sociaal emotionele ontwikkeling
blz. 3
Visie SOEMO-kaarten Digitaal leerlingvolgsysteem voor alle leerlingen Monitoren van de sociale veiligheid
3.
blz. blz. blz. blz.
3 4 4 4
Schoolafspraken over veiligheid
blz. 5
Gedragscode Uitwerking van de gedragscode: A. Schoolafspraken
blz. 5 blz. 5 blz. 5
Schoolregels Pleinafspraken Toezicht B. Protocol pesten C. Protocol agressie Handelen door de medewerkers bij agressie van kinderen D.Time out, schorsing en verwijdering van leerlingen E. Protocol gedragsregistratie F. Protocol kindermishandeling G. Omgaan met moderne communicatiemiddelen E-mail en internetgebruik Beheer website Omgaan met mobiele telefoons
4.
Overige zaken die bijdragen aan de veiligheid van leerlingen, ouders en personeel Ontruimingsplan Bedrijfshulpverlening (BHV) Klachten m.b.t. gedrag en veiligheid Contactpersoon/vertrouwenspersoon Contacten met externe organisaties Verzekeringen Ondersteuning door directie en/of intern begeleiders
blz. 6 blz. 7 blz. 8 blz. 9 blz. 9 blz. 10
blz. 12 blz. 12 blz. 12 blz. 12 blz. 13 blz. 13 blz. 13
De volgende onderdelen van het veiligheidsbeleid zijn te vinden op de L-schijf van het beveiligde netwerk van De Trilker. Pestprotocol Protocol internet en e-mail verkeer Ontruimingsplan Gedragsregistratie
2
1. Inleiding Medewerkers van De Trilker vinden het van groot belang, dat de kinderen zich in onze school thuis voelen. We streven naar een prettige, ontspannen en open sfeer, waarin de kinderen zich gerespecteerd voelen en ervaren dat er voor iedereen, ongeacht capaciteiten en vaardigheden, de nodige belangstelling en aandacht is. Een dergelijke sfeer, ook wel pedagogisch klimaat genoemd, vormt een basisvoorwaarde voor het bereiken van goede onderwijsresultaten en een positieve ontwikkeling van kinderen. Belangrijk kenmerk binnen dit pedagogisch klimaat is dus een kindvriendelijke onderwijsomgeving, waarbij een gevoel van veiligheid en geborgenheid bij de kinderen de grondslag vormt. Het komt voor dat ouders/verzorgers en school over bepaalde zaken van mening verschillen. Op onze school willen directie en leerkrachten met respect voor elkaars opvattingen zoeken naar een oplossing. We gaan ervan uit dat dit voor ouders/verzorgers net zo vanzelfsprekend is. Vandaar dat hoor en wederhoor van groot belang is binnen onze school. Het is vanzelfsprekend dat ouders/verzorgers op een goede en eerlijke wijze in gesprek blijven met de leerkracht(en) over hun opvattingen betreffende hun kind. Intimideren of pestgedrag door medeleerlingen, personeel of ouders binnen de schoolorganisatie is ongewenst en het is de taak van de school om aandacht te besteden aan incidenten en het pesten of intimideren te beëindigen. Veiligheid is niet alleen voor leerlingen van groot belang, maar ook voor personeel. Afspraken en protocollen dragen bij aan de veiligheid van leerlingen en personeel. Op de Trilker zijn een aantal teksten, afspraken en protocollen aanwezig ten aanzien van veiligheid. Deze worden in dit beleidsstuk omschreven.
2. Sociaal emotionele ontwikkeling Visie Alle kinderen zijn uniek, gelijkwaardig, maar niet gelijk. Kinderen ontwikkelen zich verschillend. De kinderen op de Trilker hebben onvoldoende baat bij het volgen van regulier basisonderwijs door o.a. persoons- en/of gedragskenmerken, sociale en/of emotionele problemen. Voor deze hulpvragen begeleiden wij de kinderen bij het leren en/of het omgaan met leeftijdsgenoten en volwassenen. Daarbij hanteren we een duidelijke structuur, vaste regels en afspraken en een pedagogisch klimaat gebaseerd op de drie basisbehoeften van een kind: Relatie: De school creëert een sfeer van acceptatie en vertrouwen. Daarbij is een persoonlijke relatie met de leerkracht, veiligheid en geborgenheid van belang. Kinderen gaan beter presteren als ze zich veilig en gewaardeerd voelen. Kinderen hebben respect voor zichzelf en anderen, waaronder andere overtuigingen en belevingen. Competentie: We creëren situaties waardoor de kinderen plezier in het schoolgaan, in het leren, in het samenwerken en in het samenspelen hebben. We laten ze ervaren dat ze iets kunnen en daarvoor gewaardeerd worden. We sluiten nauw aan bij hun mogelijkheden en zoeken met het kind naar de zone van de naaste ontwikkeling. Een uitdagende leeromgeving is hiervoor erg belangrijk. Autonomie: We nemen de kinderen serieus, accepteren ze zoals ze zijn en hechten veel waarde aan het zelfstandig kunnen functioneren. Kinderen leren niet alleen op school, maar 3
ook thuis in het gezin en hun directe omgeving. We leren kinderen zelf beslissingen te nemen en hierop te reflecteren. SOEMO-kaarten Voor ondersteuning van de sociaal emotionele ontwikkeling gebruiken we de methode: Soemo-kaarten voor de sociaal emotionele ontwikkeling (normen en waarden), drs. Wiebren de Jong, uitgeverij Eduforce. De Soemokaarten zijn dekkend voor de leergebiedoverstijgende kerndoelen, gegroepeerd rond de thema‟s „Zelfbeeld‟ en „Sociaal gedrag‟. De Soemokaarten geven adequate leerstof met betrekking tot „Gezond en redzaam gedrag‟. Soemo is een methode die: preventief de sociaal-emotionele ontwikkeling ondersteunt; een belangrijke bijdrage levert aan een positief en veilig leerklimaat; weinig tijd kost per behandeld onderwerp; uitgebreid kan worden als het de leerlingen „pakt‟; aansluiting biedt bij wat „hot‟ is voor kinderen, bijvoorbeeld incasseren, zich schamen, eerlijk zijn; een doorgaande lijn biedt van groep 1 t/m 8; ontwikkeld en gemaakt is door collega‟s uit het onderwijs. De methode bestaat uit 4 mappen met in totaal 200 kaarten; 25 kaarten per leerjaar. Sommige kaarten behandelen een sociaal-emotioneel woord: alleen, heimwee, zenuwachtig, stoer. Andere kaarten proberen leerlingen vaardigheden aan te leren, bijvoorbeeld „Je spullen terug vragen‟ of „Belangstelling tonen voor een ander‟. Weer andere kaarten brengen sociale vergissingen van kinderen aan de orde, bijvoorbeeld „Als een vriendje bij mij thuis speelt, ben ik de baas‟, of „Als iemand mij een klap geeft, mag ik terug slaan‟. Aan de hand hiervan worden de woorden, vaardigheden en sociale vergissingen geïntroduceerd en/of besproken. Bij de methode zijn posters ontwikkeld om thema‟s te ondersteunen. Digitaal leerlingvolgsysteem voor alle leerlingen. Om de sociale competentie van leerlingen te meten en te volgen en het onderwijs hierin goed op de leerlingen af te stemmen en te signaleren of leerlingen extra ondersteuning nodig hebben, nemen we 2 keer per jaar de Sociale Competentie Observatie Lijst (SCOL) van de CED-groep af. De SCOL is opgenomen in de toetskalender. De SCOL wordt afgenomen voor alle leerlingen. De leerlingSCOL wordt afgenomen in de eindgroepen. In de aanvangsgroepen (voor leerlingen tot zeven jaar) gebruiken we daarnaast als observatiemiddel het OntwikkelingsVolgModel (OVM) van Dick Memelinck. Monitoren van de sociale veiligheid We monitoren de sociale veiligheid van de leerlingen en het personeel door het gebruik van: 1. De SCOL voor alle leerlingen en de leerlingSCOL voor de eindgroepen. 2. Het OVM voor alle leerlingen tot zeven jaar. 3. Elke 2 jaar afname van de schooltevredenheid vragenlijsten. In de vragenlijsten voor medewerkers, leerlingen en ouders zijn ook vragen opgenomen m.b.t. sociale veiligheid.
4
4. Het sociogram, model via www.sociogram.nl, Het sociogram kan ingevuld worden voor een groep leerlingen, zodat we een goed inzicht krijgen in de groepsdynamiek en indien nodig kunnen bijsturen. Het invullen van het sociogram is niet verplicht.
3. Schoolafspraken over veiligheid Gedragscode Op de Trilker gaan we uit van de volgende omgangsvormen: We maken geen misbruik van onze macht. We geven een ander geen seksueel getinte aandacht. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, of op welke grond dan ook, is niet toegestaan. We vallen een ander niet fysiek en/of psychisch lastig, bedreigen een ander niet, vallen een ander niet aan en negeren een ander niet. We vernielen en/of verstoppen geen eigendommen van een ander. We dringen onze mening niet op aan een ander. We dringen niet binnen in de persoonlijke levenssfeer van een ander. We hebben een respectvolle houding ten opzichte van elkaar. We houden ons aan deze omgangsvormen en zien erop toe dat deze omgangsvormen door iedereen binnen de school worden nageleefd. Deze gedragscode vormt de basis voor het opstellen van onze protocollen en afspraken met betrekking tot veiligheid. Uitwerking van de gedragscode De Trilker heeft de gedragscode uitgewerkt in afspraken en protocollen: A. Schoolafspraken (school, groep en plein) B. Protocol pesten C. Protocol agressie D. Time out, schorsing en verwijdering van leerlingen E. Protocol gedragsregistratie F. Protocol kindermishandeling G. Omgaan met moderne communicatiemiddelen
A
Schoolafspraken
Elke school kent zijn eigen regels. Het gaat hierbij om afspraken waaraan leerlingen, ouders en medewerkers zich moeten houden, zodat we op een plezierige wijze met elkaar om kunnen gaan en incidenten en vervelende situaties kunnen worden voorkomen. De schoolafspraken zijn verdeeld in schoolregels, pleinafspraken en groepsregels. Groepsregels zijn hieronder niet beschreven, omdat die per klas kunnen verschillen, waarbij de schoolregels in acht worden genomen. Schoolregels We respecteren iedereen ongeacht hoe iemand eruit ziet, waar iemand vandaan komt of wat iemand doet.
5
We willen het beste voor iedereen en helpen elkaar waar nodig. Als een ander iets bij ons doet of iets tegen ons zegt wat we niet leuk vinden, dan vragen we diegene om daarmee te stoppen. Als dat niet helpt, dan roepen we een leerkracht. Ruzies kunnen gebeuren. We proberen een ruzie zelf op te lossen en vragen een leerkracht om te helpen als dat niet lukt. We gaan zorgvuldig om met de spullen van iedereen. Rust vinden we belangrijk in onze school.
Pleinafspraken Kinderen: Je houdt rekening met elkaar en helpt elkaar. Vooral oudere kinderen letten mee op de jongere kinderen. Om jongere kinderen wordt gedacht ook tijdens het spel. Er wordt bij het voetballen niet gepoeierd i.v.m. aanwezigheid van kleine kinderen. Alleen voetballen op de voetbalplekken. Het spelen moet overal leuk en veilig zijn voor iedereen. Tikspelletjes zijn toegestaan. Blijf alert dat duw en trek spellen niet geaccepteerd worden. Spelmateriaal van de A-groepen blijft op het onderbouwplein. Op de klimtoestellen op het onderbouwplein wordt alleen door kinderen uit de A-groepen gespeeld. Bovenbouw- en middenbouw kinderen spelen niet met het spelmateriaal van de allerkleinsten. (fietsjes en skelters) De doorgangen van plein naar plein, zijn doorgangen, geen hangplek. Dus je mag er natuurlijk langs maar je blijft er niet omhangen of spelen. Leerkrachten: Pleinwacht volgens pleinrooster. Indien nodig ondersteunen leerkrachten elkaar. Neem klachten van kinderen serieus. Toezicht Alle medewerkers zijn betrokken in het toezicht op het gedrag van de kinderen gedurende schooltijd. De leerkrachten corrigeren bij misdragingen het gedrag van de leerling. Indien nodig wordt het incident gerapporteerd bij de groepsleerkracht, de intern begeleiders of directie. Het onderwijsondersteunend personeel rapporteert bij misdragingen van kinderen z.s.m. aan de groepsleerkracht, intern begeleiders of directie. Indien nodig corrigeert het onderwijsondersteunend personeel het gedrag van de leerling. Op alle pleinen is toezicht tijdens de pauzes en voor en na schooltijd. Voor schooltijd is er toezicht vanaf 8.30 uur en na schooltijd tot de kinderen (met de taxi) zijn opgehaald of zelfstandig zijn vertrokken. Voor toezicht op de pleinen is er een pleinwachtrooster.
B
Protocol pesten
Om pestgedrag te voorkomen, te signaleren en aan te pakken, maken we gebruik van het pestprotocol van Cees de Groot dat is uitgegeven door Eduforce. Het protocol geeft ons handvatten om op een juiste manier om te gaan met kinderen die gepest worden en met kinderen die pesten. Belangrijke onderdelen van het pestprotocol zijn; het in gesprek gaan
6
met de kinderen en het betrekken van de ouders erbij. De gesprekken rondom pesten en gepest worden zijn vaak gekoppeld aan onze methode „de Soemo kaarten‟ van uitgeverij Eduforce. Daardoor krijgt aandacht voor pesten een duidelijke plek in ons onderwijs en is het onderwerp bespreekbaar in alle klassen. Het pestprotocol wordt „Trilker-specifiek‟ gemaakt in schooljaar 2010-2011 door de werkgroep SEO. Het pestprotocol is te vinden op het digitale netwerk van de school (L-schijf) en in de orthotheek in de IB-kamer. Op onze school gebruiken we daarnaast, indien nodig, ook het pestprotocol van de Vereniging voor Openbaar Onderwijs en de brochure “Hoe om te gaan met pesten op school, aanbevelingen, consequenties en uitwerking”. Deze materialen zijn in de orthotheek in de IB-kamer.
C
Protocol agressie
Dit protocol heeft als doel een veilig klimaat te verschaffen voor medewerkers, leerlingen en ouders/verzorgers. Agressie kan leiden tot onrust, angst maar ook tot lichamelijk letsel. Agressie moet daarom serieus genomen worden. Onder agressie verstaat De Trilker alle vormen van ongewenst of grensoverschrijdend gedrag, waardoor medewerkers, leerlingen en ouders/verzorgers zich onveilig of bedreigd voelen of waar zij slachtoffer van zijn. Dit kan zowel fysiek of psychisch van aard zijn. We maken onderscheid in: Verbale en non-verbale agressie: Lichte vormen: fel in discussie gaan, beledigen, uitschelden, verwensingen uiten, schreeuwen, middelvinger opsteken. Zware vormen: intimideren, dreigende houding, dreigen met fysiek geweld, treiteren, pesten, stalken, gezinsleden bedreigen, discriminatie. Fysieke agressie: Lichte vormen: duwen, fysiek hinderen. Zware vormen: slaan, schoppen krabben, bijten, kopstoot, belemmeren het vertrek te verlaten, met objecten gooien, etc. De Trilker wil een veilige en prettige omgeving zijn voor medewerkers, leerlingen en ouders/verzorgers. Om dit te bewerkstelligen zijn er gedragsafspraken opgesteld waar medewerkers, leerlingen en ouders/verzorgers zich aan dienen te houden. Hierdoor wordt duidelijkheid geschapen over hoe men met elkaar omgaat binnen De Trilker (zie de hierboven beschreven gedragscode). Handelen door de medewerkers bij agressie bij kinderen Het is belangrijk signalen te herkennen die kunnen wijzen op agressie om hier vervolgens op te anticiperen. Als je met agressie te maken krijgt, probeer je weer een veilige situatie te laten ontstaan. Voor de medewerkers van de Trilker geldt het volgende: Signaleren: Luister goed naar verbale uitingen die wijzen op frustratie en boosheid Kijk naar lichaamstaal, zoals dreigende gebaren
7
Handelen: Toon een rustige, zorgzame houding (rustig ademen, bewegen, stem laag, distantie) Communiceer duidelijk (neem de leiding, formuleer verwachtingen en geef Ikboodschappen) Haal bij een agressief conflict de leerlingen uit elkaar Zorg eventueel voor een afkoelperiode Geef aandacht aan de agressie nadat de emoties zijn afgenomen De betrokken medewerker lost het incident met de leerling op, waarbij rekening wordt gehouden met het kind als individu. Informeer de leerkracht van de leerling Indien de betrokken medewerker het incident niet op kan lossen of bij zware/ernstige vormen van agressie handelt de leerkracht van die leerling het incident af, waarbij de leerkracht rekening houdt met het kind als individu. Afhankelijk van de ernst van het incident overlegt de leerkracht met IB of MT De leerkracht zorgt er voor dat bij zware vormen van agressie altijd de ouders op de hoogte worden gebracht Indien na overleg met IB of MT besloten wordt het incident te registreren, gebeurt dit door de meest betrokken medewerker in het gedragsregistratieformulier op de L-schijf van het netwerk. De meest betrokken medewerker/eigen leerkracht zorgt voor de opvang/afhandeling van het slachtoffer De leerkracht: Kinderen zijn verschillend en dat betekent dat we ook verschillende strategieën nodig hebben om op de juiste manier om te kunnen gaan met de agressie van leerlingen. Herhaling van agressief gedrag kan leiden tot aanpassing in de strategieën. De leerkracht van de leerling met agressief gedrag heeft de meeste kijk op de behoefte van die leerling en zorgt daarom voor de juiste afhandeling van een conflict met (zware/ernstige vormen van) agressie. Belangrijk is dat de intern begeleider en/of directie op de hoogte is van de afhandeling en eventueel een aandeel heeft in de afhandeling. Er kan gedacht worden aan: Het geven van een waarschuwing Een consequentie Bij onderstaande wijze van afhandeling is de intern begeleider en/of directie betrokken: Een gesprek met ouders met verslaglegging in het dossier Het schrijven van een individueel handelingsplan op het gebied van dat gedrag Een contract opstellen met duidelijke gedragsafspraken en consequenties waarvan een afschrift in het dossier komt
D
Time-out, schorsing en verwijdering van leerlingen
Soms is er sprake van ernstig en/of voortdurend agressief gedrag van een leerling. Als daardoor de veiligheid van de leerlingen, van de medewerkers en/of de ongestoorde voortgang van het onderwijs in gevaar dreigt te komen, kan de directeur van de school overgaan tot een zogenaamde time-out. In geval van een time-out wordt de leerling voor een dag naar huis gestuurd. De time-out kan met een dag worden verlengd. Tot een time-out kan ook worden overgegaan als de school op het betreffende moment niet meer in staat is om
8
de noodzakelijke onderwijszorg te waarborgen en is bedoeld om bij een onwerkbare situatie de druk van de ketel te halen en passende maatregelen te nemen. In geval van grote problemen of als na diverse time-outs blijkt dat de situatie toch niet beheersbaar is, kan de directeur van de school, na overleg met de algemene directie, besluiten tot schorsing van de leerling. Bij regelmatig en voortdurend wangedrag van leerlingen of ouders/verzorgers, of in geval definitief is dat de school niet langer in staat is om het onderwijs te bieden dat de leerling nodig heeft, kan de algemene directie van Proloog namens het bevoegd gezag besluiten om tot verwijdering van de leerling over te gaan. In de gezamenlijke informatiegids van Proloog en de Trilker zijn de procedures met betrekking tot time-out, schorsing en verwijdering van leerlingen volledig beschreven. Ook ouders/verzorgers kunnen zich bedreigend of agressief gedragen. De Trilker accepteert intimiderend of pestgedrag niet. Bij confrontatie met verbaal geweld richting leerlingen, medewerkers en ouders/verzorgers maakt De Trilker, indien zij dit noodzakelijk acht, melding van ongewenst gedrag bij de politie/vertrouwensinspectie. In situaties waarbij sprake is van fysiek geweld richting leerlingen, medewerkers en ouders/verzorgers, doet De Trilker, indien zij dit noodzakelijk acht, aangifte bij de politie. Ook als medewerkers hiermee buiten school te maken krijgen.
E
Protocol gedragsregistratie
Incidenten die voor een onveilige situatie voor leerlingen zorgen, worden genoteerd op een digitaal formulier op het beveiligde netwerk van school. Deze formulieren staan op naam van de leerling die de onveilige situatie heeft veroorzaakt door problematisch gedrag. Het doel van de gedragsregistratie is registratie van problematisch gedrag en dossiervorming. Het formulier wordt ingevuld door de meest betrokken medewerker bij het incident. De leerkracht is verantwoordelijk voor de lijst en zorgt ervoor dat de incidenten erin worden gezet. Niet ieder kind heeft een gedragsregistratieformulier. De leerkracht start gedragsregistratie in overleg met de intern begeleider. In het gedragsregistratieformulier wordt het volgende genoteerd: Datum incident Beschrijving van het incident Actie n.a.v. het incident Naam van de invuller De formulieren en bestaande gedragsregistraties zijn de vinden op de L-schijf van het netwerk in de map gedragsregistratie.
F
Protocol kindermishandeling 9
Kindermishandeling kan ernstige schade toebrengen aan de lichamelijke, psychische en sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen. Bij een vermoeden van lichamelijke mishandeling en verwaarlozing, psychische mishandeling en verwaarlozing en seksueel misbruik van kinderen zal de school actie ondernemen om de eventuele mishandeling te stoppen en de ontwikkeling van het kind, zoveel als dat mogelijk is, te herstellen. Het Nederlands Jeugd Instituut heeft een landelijke meldcode kindermishandeling ontwikkeld. Deze code beschrijft de rol van beroepskrachten en geeft richtlijnen voor het handelen in situaties of bij vermoedens van kindermishandeling. Op basis van deze meldcode zijn voor het primair onderwijs in opdracht van het ministerie van OCW voorbeeldprotocollen opgesteld hoe te handelen bij huiselijk geweld, mishandeling, verwaarlozing en seksueel misbruik. De protocollen zijn een uitwerking van de meldcode en bevatten concrete stappenplannen (zie www.kindermishandeling.info en zoek met zoekfunctie naar „meldcode kindermishandeling‟).
G
Omgaan met moderne communicatiemiddelen
Het protocol internet en e-mailverkeer is te vinden op de L-schijf van het netwerk in de map ict. Hieronder worden enige stukken die te maken hebben met e-mail en internetgebruik op schoolniveau beschreven. E-mail en internetgebruik Het protocol behandelt uitsluitend het e-mail en internetgebruik van onderwijspersoneel. Aanvullend hierop worden op schoolniveau de volgende afspraken gemaakt met leerkrachten: internet wordt gebruikt voor opbouwende educatieve doeleinden; sites die door de leerkracht aan de leerling worden aangeboden worden eerst door de leerkracht bekeken; er worden geen sites bekeken die niet aan de fatsoensnormen voldoen; er wordt aan de leerlingen uitgelegd waarom zij bepaalde sites wel of niet mogen bekijken; de leerkracht draagt zorg voor een omgeving waarin leerlingen open kunnen vertellen wanneer zij op een ongewenste, onbedoelde site komen; het is meestal immers niet hun schuld; regels en wetten met betrekking tot copyright worden in acht genomen; informatie die terug te voeren is op leerlingen mag niet op het openbare deel van het net terechtkomen; namen in combinatie met foto‟s van personen worden niet op het net gepubliceerd. Voor leerlingen geldt dat publicatie alleen na toestemming van de ouders mag plaatsvinden. Ook voor het publiceren van individuele foto‟s wordt eerst toestemming gevraagd; voor e-mail geldt ook het briefgeheim, maar op grond van hun pedagogische verantwoordelijkheid mogen leerkrachten e-mail van leerlingen bekijken. Uiteraard komt het voor dat leerlingen gebruik maken van internet ter verrijking van het onderwijs: om informatie te zoeken, contacten te leggen met leerlingen van andere scholen en om deskundigen te kunnen raadplegen.
10
De software die in ontwikkeling is verwijst meer en meer naar internetsites voor aanvullend, actueel of alternatief materiaal. Internetactiviteiten worden hiermee steeds meer onderdeel van methodes en leergangen. De software bij methodes kan in de toekomst door kinderen ook via internet benaderd worden. Het is daarom verstandig met de leerlingen een aantal gedragsafspraken te maken: zonder toestemming van de leerkracht wordt geen persoonlijke informatie door gegeven op internet: namen, adressen en telefoonnummers; vertel je leerkracht meteen als je informatie tegenkomt waardoor je je niet prettig voelt of waarvan je weet dat het niet hoort; houd je aan de afspraken, dan is niet jouw schuld dat je zulke informatie tegenkomt; leg nooit verdere contacten met iemand zonder toestemming van je leraar; verstuur bij e-mail berichten nooit foto‟s van jezelf of van anderen zonder toestemming van je leraar; beantwoord nooit e-mail waarbij je je niet prettig voelt of waar dingen in staan waarvan je weet dat het niet hoort; het is niet jouw schuld dat je zulke berichten krijgt; verstuur ook zelf dergelijke mailtjes niet; spreek van tevoren met je leraar af wat je op internet wilt gaan doen; Beheer website SBaO De Trilker beschikt over een eigen website op het internet: www.trilker.nl Het doel van de website is: Informatieverstrekking t.a.v. de school, zowel inhoudelijke als praktische informatie voor huidige en nieuwe (ouders/verzorgers van) leerlingen. Presentatie van werkstukken van leerlingen en foto‟s van activiteiten. Mogelijkheid om leerlingen ziek te melden. Medium om mening uit te wisselen over zaken die de school of het onderwijs betreffen. De schoolleiding is verantwoordelijk voor de inhoud van de website. Informatie m.b.t. schoolse activiteiten zal worden geplaatst na overleg binnen het team. De informatie op de website wordt geplaatst door de webbeheerder. De informatie in het tabblad „Klassenwerk‟ wordt actueel gehouden en vernieuwd door de groepsleerkrachten. Wij behouden ons het recht voor om informatie die ons gestuurd wordt via het gastenboek niet te plaatsen op de website. Dit zal in ieder geval gebeuren bij grof taalgebruik, vermelding van privé gevoelige gegevens van anderen. Op onze website worden o.a. werkstukjes en foto‟s geplaatst. Ouders/verzorgers worden in de gelegenheid gesteld bezwaar te maken tegen publicatie van werk, gemaakt door hun kinderen en/of foto‟s waarop hun kinderen afgebeeld staan. Bezwaarformulieren zijn verkrijgbaar op school. De webbeheerder verzamelt de namen van deze leerlingen en plaatst ze op een lijst. Deze lijst wordt telkens geraadpleegd als er werkjes en/of foto‟s worden geplaatst. Werkjes en/of foto‟s van leerlingen die op deze lijst vermeld staan worden dus niet op de website geplaatst. Ouders/verzorgers kunnen hun bezwaar ook weer herroepen. Bij publicatie van informatie zal (strikt) persoonlijke informatie worden weggelaten. Bij vermelding van persoonlijke gegevens van hen die bij de school zijn betrokken, zal nooit meer worden gepubliceerd dan vrij verkrijgbare informatie. Omgaan met mobiele telefoons
11
Scholen krijgen steeds meer te maken met moderne communicatiemiddelen, zoals mobieltjes, Ipods en PDA‟s. Het gebruik van de moderne communicatiemiddelen mag niet de dagelijkse gang van zaken verstoren in en rond de school en bij activiteiten die door of rond de school worden georganiseerd. Mobiele telefoons worden tijdens schooltijd niet gebruikt, tenzij de leerkracht hier toestemming voor gegeven heeft. Als er tijdens schooltijd moet worden gebeld, dan vraagt de leerling toestemming om te bellen. Mobiele telefoons mogen i.v.m. de privacy, niet worden gebruikt voor het maken van foto‟s, films of geluidsopnamen. In elke klas is een afsluitbare kast waarin de leerkracht mobiele telefoons van de leerlingen veilig kan bewaren.
4. Overige zaken die bijdragen aan de veiligheid van leerlingen, ouders en medewerkers Ontruimingsplan In ieder gebouw, dus ook in het schoolgebouw van de Trilker, kunnen zich situaties voordoen die het noodzakelijk maken dat leerlingen, ouders, leerkrachten en overige aanwezigen het gebouw zo snel mogelijk moeten verlaten. Hierbij kan gedacht worden aan brand, wateroverlast, stormschade, bommelding, gaslekkages en in andere voorkomende gevallen. Hiervoor is naast de genomen preventiemaatregelen een ontruimingsplan nodig. Voorwaarde voor een goede ontruiming is dat de opzet van dit plan bij alle medewerkers van de school bekend moet zijn. Door middel van instructie en minimaal één jaarlijkse oefening zal dit ontruimingsplan aan de praktijk worden getoetst en zo nodig worden bijgesteld. Bedrijfs Hulp Verlening (BHV) In de school zijn BHV-ers. Er is een BHV-coördinator. De BHV-ers geven aanwijzingen aan medewerkers en kinderen bij calamiteiten, totdat de hulpdiensten gearriveerd zijn en de situatie wordt overgedragen. De BHV-ers kunnen noodzakelijke eerste hulp verrichten bij ongevallen. De BHV-ers controleren jaarlijks de verbanddozen en zorgen voor aanvulling. De BHV-coordinator houdt een registratie bij van ongevallen. De BHV-ers zijn voor hun taak opgeleid en worden regelmatig getraind. Toelichting: Het ontruimingsplan is bekend bij alle leerkrachten en medewerkers. Het ontruimingsplan is aanwezig in de groepsmap onder het hoofdstuk „Veiligheid‟. In elke ruimte is een vluchtroute zichtbaar opgehangen. Alle leden van het bedrijfshulpverleningsteam moeten het ontruimingsplan goed kennen. Alle medewerkers, stagiaires, leerlingen en ouders moeten opdrachten en aanwijzingen van de BHV-coördinator en het bedrijfshulpverleningsteam opvolgen. In situaties waarin niet is voorzien, zal naar bevinding van zaken moeten worden gehandeld. De directeur is verantwoordelijk voor de bedrijfshulpverleningsorganisatie in het gebouw, volgens de Arbowet artikel 15. Klachten m.b.t. gedrag en veiligheid Ouders kunnen met hun vragen / klachten over gedrag van andere leerlingen t.a.v. hun zoon / dochter terecht bij de leerkracht, intern begeleider of directie. Voor vragen / klachten over 12
een leerkracht kunnen ouders bij de directie terecht. De klachten worden besproken met de betreffende leerling / leerkracht. Indien nodig worden passende maatregelen genomen.
Contactpersoon/vertrouwenspersoon Indien een klacht niet op schoolniveau kan worden opgelost, kan de contactpersoon van De Trilker, Mw. Nynke Minderman, u informeren over hoe om te gaan met een klacht. Een stap verder kunt u contact opnemen met één van de onafhankelijke, door het bestuur benoemde, vertrouwenspersonen. Zij treden voor u in overleg met het bevoegd gezag om te bemiddelen. Komen partijen niet tot afronding, dan kan een klacht worden voorgelegd aan de landelijke klachtencommissie. De klachtencommissie adviseert het bevoegd gezag. De afhandeling van klachten is vastgelegd in de klachtenregeling van Proloog. Verdere informatie over de klachtenregeling is te vinden de gezamenlijke informatiegids van De Trilker en Proloog. Contacten met externe organisaties In het document zorgstructuur van De Trilker worden instanties genoemd waarmee de school contact kan hebben en die hulp kunnen bieden aan de leerling en/of bij de thuissituatie. Dit kan van belang zijn voor de veiligheid van kinderen en ouders/verzorgers. Er kan gedacht worden aan Bureau Jeugdzorg, Algemeen Meldpunt Kindermishandeling (AMK), schoolmaatschappelijk werk, schoolarts, MEE, GGZ, leerplichtambtenaar, etc. Verzekeringen Proloog heeft een verzekering afgesloten voor leerlingen, onderwijspersoneel en medewerkers, waaronder ouders/verzorgers die in opdracht van de school activiteiten t.b.v. de school verrichten. Het gaat om een ongevallen-, reis- en aansprakelijkheidsverzekering. Directie en/of intern begeleiders Teamleden kunnen een beroep doen op de directie en/of intern begeleiders van de school voor opvang van een leerling waarmee een conflict is ontstaan, hetzij bij een conflict tussen leerlingen, hetzij met een teamlid.
13
BIJLAGE 4 ICT-BELEIDSPLAN
42
BELEIDSPLAN ICT 2012-2013/2016
Inleiding ............................................................................................................. 1 Uitgangspunten .................................................................................................. 1 Samenwerking .................................................................................................... 2 Bovenschools...................................................................................................... 2 Op schoolniveau ................................................................................................. 3 Onderwijspersoneel............................................................................................ 3 Swot-analyse ...................................................................................................... 4 Beleidsvoornemens ............................................................................................ 4 Planning ............................................................................................................. 5
Inleiding Leerlingen die instromen in onze basisscholen hebben te maken met allerlei technische ontwikkelingen. Al jong raken ze vertrouwt met moderne hulpmiddelen, zoals computers, spelcomputers, mobiele telefonie (SMS, MMS). Leerlingen communiceren steeds meer en vaker d.m.v. communities op internet (Myspace, MSN, Hyves, enz.). De informatiemaatschappij vereist dat leerlingen steeds zelfstandiger met informatie omgaan. Proloogscholen gaan in op deze ontwikkeling. Voor veel leerkrachten en voor veel scholen heeft dat de afgelopen jaren een omslag betekend van klassikaal frontaal gericht werken naar meer op de leerlingen afgestemd werken. Computers spelen daarbij een steeds grotere rol, zeker nu computers niet meer weg te denken zijn uit ons dagelijks bestaan. ICT is binnen Proloogscholen een speerpunt. Scholen en leerkrachten ruimen in het onderwijsaanbod een plaats in voor ICT-ontwikkelingen. Proloog onderscheidt twee richtingen, te weten: - onderwijs in ICT - ICT in het onderwijs Dit vraagt van alle leerkrachten dat zij op de hoogte zijn en blijven van de laatste ontwikkelingen.
Uitgangspunten Binnen Proloog is samenwerking een essentieel gegeven. Proloogscholen maken waar nodig gebruik van de expertise van de bovenschools ict-er. De kaders waarbinnen Proloogscholen werken, worden centraal vastgelegd, conform het besluitvormingstraject binnen Proloog.
1
Binnen Passend Onderwijs bieden computers uitstekende mogelijkheden het onderwijs af te stemmen op de individuele leerling.
Samenwerking De scholen van Proloog werken samen op deze terreinen: - hard- en software o uniformiteit van netwerk en beheer (bijv. glasvezel/ cloud) o oriëntatie en gebruik maken van de nieuwste ontwikkelingen o ict infrastructuur binnen de scholen (LAN, WLAN) o centraal beheer van een basispakket licenties via APS o centrale aanschaf hardware -
zorg d.m.v. de inzet van ICT voorzieningen o het leerlingvolgsysteem (Dotcomschool en Cito-LOVS) o het digitaal overdrachtsdossier o het digitale onderwijskundig rapport o het digitale zorgrapport o de zorgmonitor
-
beleidsondersteuning o Meta Management Systeem o Cito-LOVS
-
scholingstrajecten gericht op ict-vaardigheden voor alle personeelsleden in dienst van Proloog gecoördineerd door de bovenschools ICT-er
-
identieke websites betreffende onderhouds- en beheerssystematiek
Bovenschools Proloogscholen maken van moderne technieken gebruik. Uiteraard worden deze technieken toegepast binnen de ontwikkelingsplannen van de school. Proloog stelt de kaders vast. Op schoolniveau vindt de op de school toegesneden uitwerking plaats. Daarbij ondersteund door de bovenschools ICT-er. Proloog kiest voor een systeem- en netwerkbeheer van alle scholen bij één bedrijf/instantie. Via een Service Level Agreement (SLA) zijn afspraken met de beheerder uitgewerkt en vastgelegd. Proloog wil dat personeelsleden in dienst van Proloog in de dagelijkse praktijk werken met: - het Heutink concept ‘deklas.nu’ in de Windows omgeving - Word, PowerPoint - Internet en email - Educatieve software zoals die door de school gebruikt wordt. - Toepassingen toegespitst op het gebruik bij een digitaal schoolbord - Dotcom-school en Cito-LOVS.
2
Proloog biedt iedere leerkracht gerichte scholing aan, waar mogelijk/wenselijk gebruik makend van de expertise van de bovenschools ict-er. Proloog werkt met een intranet, waarop de leerkrachten, IB’ers en directeuren kunnen inloggen. Het computergebruik wordt meer en meer geïntegreerd in het onderwijs. De verwachting is dat de komende vier jaar minder gebruik wordt gemaakt van schriftelijk verwerkingsmateriaal. Daarvoor in de plaats wordt software –al dan niet webbasedbehorende bij de methodes gebruikt. Onderwijskundige ontwikkelingen vragen om: Verdergaande invoering van educatieve software. Het verder ontwikkelen van een flexibele leeromgeving, met gebruikmaking van bijvoorbeeld draadloze netwerken, verplaatsbare computers basisvaardigheden die voor multimediagebruik op het lesrooster te staan: o Muisoefeningen o Typevaardigheidstraining o Kennis van deklas.nu in de Windows omgeving en bestandsbeheer o Tekstverwerking o Gebruik van E-mail o Internettoepassingen o Toepassingen voor het digitale schoolbord Het aanschaffen van methodegebonden software ter verbetering/verbreding van het onderwijsleerproces. Bij aanschaf van nieuwe methoden wordt hiermee rekening gehouden. Proloog gaat uit van een verhouding computer per leerlingen van 1 op 10. Het streven is dat onze leerlingen op elk moment van de dag toegang tot informatie d.m.v. ict toepassingen/voorzieningen als internet, pc, een pda, tablet-pc of notebook hebben. Leerlingen kunnen dan ook thuis hun werk kunnen doen via een zgn. Elektronische Leeromgeving (ELO).
Op schoolniveau De directeur zorgt voor een ICT-plan, aan de hand waarvan binnen school gewerkt wordt. Daarbij wordt uitgegaan van één computer per 10 leerlingen. In dit plan kan onderwijskundig onderbouwd worden, dat meer computers noodzakelijk zijn. In overleg met de bovenschools directeur kan dan van de 1:10-regeling worden afgeweken. Het plan wordt door de bovenschools directeur vastgesteld, na consultatie van de bovenschools ICT’er.
Onderwijspersoneel Alle personeelsleden in dienst van Proloog kunnen werken met: o Het digibord
3
o o o o o o o
De op school aanwezige softwareprogramma’s (methodegebonden/niet methodegebonden) De klas.nu Dotcomschool Cito-LOVS Internet Email Word
In elke school is een onderwijsbevoegde persoon aanwezig die aan de hand van het storings-stappenplan de eerste eenvoudige storingen op lost.
Swot-analyse Sterk
Zwak - het gebruik van de klas.nu - bovenschoolse ICT-coördinator - goede netwerken in de scholen - onderhoud door Heutink - op een aantal scholen deskundige/ betrokken leerkrachten m.b.t. ICT - lln. werken met moderne media - digitale borden
Kansen -
onderwijskundige ontwikkelingen passend onderwijs eigen leerlijn administratie resultaten lln. Elektronische leeromgeving moderne, eigentijdse uitstraling nascholing leerkrachten communicatie, email, website web-based werken technologische ontwikkelingen
- structuur/communicatie - positie/verantwoordelijkheden algemene directieschooldirecteuren - onduidelijke taakomschrijving bovenschools ICT-coördinator - ICT-overleg - afleggen van verantwoording wat betreft inzet van ICT op schoolniveau - te weinig samenwerking tussen scholen - op een aantal scholen geen deskundige/betrokken leerkrachten m.b.t. ICT aanwezig Bedreigingen - financiële situatie - individueel werkende scholen - het niet nakomen van afspraken - onwil/ onkunde van leerkrachten en directies - snelle technologische ontwikkelingen (bijbenen)
Beleidsvoornemens - er wordt een ict-investeringsplan opgesteld - hardware en licenties worden centraal ingekocht - het aantal PC’s wordt bepaald door het onderwijskundig concept van de school, uitgewerkt in een ict-plan
4
- jaarlijks wordt bekeken of een herschikking van computers op basis van leerlingenaantallen en onderwijskundig concept nodig is - er wordt een keuze gemaakt m.b.t. ADSL, kabel of glasvezel - er wordt een keuze voor een provider (internet+telefoon+tv) gemaakt - vervangen van de huidige hardware eind 2012, begin 2013 - stoppen met het gebruik van een server in elk schoolgebouw en gaan werken met webbased opslag en web-based applicaties - helder afspreken welke kosten m.b.t. ICT voor de individuele school zijn en welke kosten bovenschools - 2 x per jaar vindt op elke school een teamvergadering plaats waarbij de bovenschools ICT’er aanwezig is - elk personeelslid krijgt een emailadres …@proloog - bij de aanstellingsbrief - reeds aan Proloog verbonden personeel eenmalig - het adres wordt opgeheven bij het versturen van de ontslagbrief - het intranet van Proloog wordt verder uitgebouwd - elke leerkracht beheerst het werken met: - het digitale schoolbord - Dotcom en LOVS-Cito - de software bij de op school aanwezige softwareprogramma’s - E-mail, Word, PowerPoint - de Klas.nu - de directies van de scholen werken met een metamanagement systeem - de Klas.nu wordt geëvalueerd. Er wordt een besluit genomen wel of niet met de klas.nu verder te gaan. - bij het kiezen van nieuwe methoden wordt nadrukkelijk meegenomen in welke mate het digitale bord en het werken met de computer geïntegreerd is - onderzocht wordt hoe ict bij kan dragen tot een meer flexibele leeromgeving en welke consequenties dit heeft voor het didactisch handelen van de leerkracht - er wordt gestreefd naar een verschuiving van schriftelijk naar digitaal verwerkingsmateriaal
Planning Activiteit
20122013
20132014
20142015
20152016
Er wordt een ict-investeringsplan opgesteld Elke school beschikt over een ict-plan Eventuele herschikking van computers Er wordt een keus gemaakt tussen ADSL, kabel en glasvezel Er wordt een provider gekozen Vervanging huidige hardware Web-based opslag i.p.v. server in gebouw Afspraken m.b.t. kosten (boven)schools Bovenschools ICT woont 2* teamvergadering bij Elk personeelslid krijgt een email-adres Het Intranet van Proloog wordt uitgebouwd
5
Deskundigheidsbevordering leerkrachten d.m.v. een cursusaanbod Het metamanagement systeem wordt ingevoerd De Klas.nu wordt geëvalueerd Nieuwe methoden worden sterk beoordeeld op het gebruik van ICT Onderzoek naar een meer flexibele leeromgeving met behulp van ICT In kaart brengen welke consequenties dit heeft voor het didactisch handelen van de leerkracht Er vindt een verschuiving plaats van schriftelijk naar digitaal verwerkingsmateriaal
6