SCHOOLPLAN 2011-2015
INHOUDSOPGAVE 1.
Inleiding Schoolplan ........................................................................................................................ 5 1.1.
Doelen, functies en status van het Schoolplan ....................................................................... 5
1.2.
Speerpunten op een rij............................................................................................................ 5
1.2.1. Opbrengstgericht werken................................................................................................ 5 1.2.2. Kindgericht onderwijs (o.a. door ICT).............................................................................. 6 1.2.3 Passend onderwijs........................................................................................................... 6 1.2.4 Ontwikkelingsgericht personeelsbeleid .......................................................................... 6 1.2.5. Reflectie en onderzoek.................................................................................................... 7 1.2.6. Partnerschap met ouders................................................................................................ 7 1.2.7. Regionale verankering/partnerschap in de wijk ............................................................. 7 1.3. Totstandkoming van het Schoolplan....................................................................................... 8
2.
1.4.
Gerelateerde documenten en bronnen .................................................................................. 8
1.5.
Evaluatie en bijstelling van het Schoolplan ............................................................................. 8
DE MAATSCHAPPELIJKE OPDRACHT................................................................................................ 9 2.1.
Beschrijving van de leerlingpopulatie ..................................................................................... 9
2.2.
De school in haar specifieke situatie/wijk/regio ..................................................................... 9
2.3.
Overige omstandigheden die de beleidskeuzen beïnvloeden .............................................. 10
2.3.1. Missie en visie van de school ........................................................................................ 10 2.3.2. De externe ontwikkelingen ........................................................................................... 13 2.3.3. De externe sterkte / zwakte analyse............................................................................. 14 2.3.4. De gewenste kwaliteit ................................................................................................... 16 2.4. Schoolklimaat en veiligheid................................................................................................... 16 2.4.1. Veiligheid op de burgemeester de Wildeschool ........................................................... 16 2.4.2. Sociale veiligheidbeleving.............................................................................................. 16 2.5. Partnerschap ouders en school............................................................................................. 16 2.5.1. Informatie aan ouders................................................................................................... 16 2.5.2. Mogelijkheden tot gesprek ........................................................................................... 17 2.5.3. Organisatie van de ouderhulp ....................................................................................... 17 2.5.4. Medezeggenschap......................................................................................................... 17 2.5.5. Educatief partnerschap ................................................................................................. 18 2.6. Beleidsvoornemens en plannen............................................................................................ 18 3.
Maatwerk voor de leerling ............................................................................................................ 20 3.1.
Leerlingenzorg ....................................................................................................................... 20
3.1.1. Zorgplan......................................................................................................................... 20 3.1.2. Commissie van Begeleiding ( CvB)................................................................................. 21 3.2. Passend Onderwijs ................................................................................................................ 22 3.2.1. Visie en beleid Passend Onderwijs binnen Surplus....................................................... 22 3.2.2. Visie en uitgangspunten van de school ......................................................................... 22 3.3. Ambulante begeleiding ......................................................................................................... 23 3.3.1. 3.3.2. 3.3.3.
Toelating........................................................................................................................ 23 Inzet van ambulante begeleiding .................................................................................. 23 Maatwerk ...................................................................................................................... 23
Schoolplan 2011-2015
Pagina 2
3.3.4. Regionale Samenwerking .............................................................................................. 24 3.3.5. Samenwerkingsverbanden ............................................................................................ 24 3.3.6. Werkwijze...................................................................................................................... 24 3.3.7. Commissie vanBegeleidng (CvB) ................................................................................... 24 3.3.8. Preventieve Ambulante Begeleiding ............................................................................. 25 3.3.9. Ontwikkelingen.............................................................................................................. 25 3.3.10. Primaire proces ............................................................................................................. 25 3.3.11. Ondersteunend proces.................................................................................................. 25 3.4. Pedagogische, onderwijskundige en didactische invulling van het onderwijs...................... 26 3.4.1. Pedagogische invulling .................................................................................................. 26 3.4.2. Onderwijskundige invulling ........................................................................................... 26 3.4.3. Didactische invulling...................................................................................................... 27 3.5. Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.................................................................... 27 3.5.1. Logopedie ...................................................................................................................... 27 3.5.2. Audiologische zorg ........................................................................................................ 29 3.5.3. Kinderfysiotherapie/sensorische integratietherapie .................................................... 29 3.6. Voortgangsregistratie omtrent de ontwikkeling van leerlingen ........................................... 30 3.6.1. Kwaliteitsbewaking leerlingvolgsysteem....................................................................... 31 3.6.2. De P&C-cyclus op groepsniveau.................................................................................... 32 3.6.3. De P&C-cyclus op schoolniveau .................................................................................... 32 3.6.4. Het halfjaarlijkse P&C-overleg....................................................................................... 33 3.6.5. Leerlingvolgsysteem ..................................................................................................... 33 3.7. Wat levert de registratie op? ................................................................................................ 33
4.
3.8.
Evaluatie schoolplan 2008-2012 ........................................................................................... 34
3.9.
Beleidsvoornemens en plannen schoolplan 2011-2015 ....................................................... 36
Onderwijskwaliteit en schoolontwikkeling ................................................................................... 37 4.1.
Uitgangspunten en doelstellingen van het onderwijs........................................................... 37
4.2.
Opbrengstgericht werken en invoering referentieniveaus ................................................... 38
4.2.1. Een programmagerichte en multidiscipinaire aanpak .................................................. 39 4.2.2. Leerkrachtgestuurd onderwijs (IGDI) ............................................................................ 39 4.2.3. Integratie toetsing en instructie.................................................................................... 39 4.2.4. Methodeonafhankelijke toetsen en het leerlingvolgsysteem ...................................... 39 4.2.5. Klassenmanagement ..................................................................................................... 40 4.2.6. Scholing ......................................................................................................................... 40 4.3. Inhoud van het onderwijs en beschrijving van de vakken .................................................... 42 4.3.1. De kerndoelen speciaal onderwijs (WPO/WEC& Referentiekaders) ............................ 42 4.3.2. Leergebiedoverstijgende kerndoelen............................................................................ 43 4.3.3. Leergebiedspecifieke kerndoelen ................................................................................. 44 4.3.4. Doelgroepen.................................................................................................................. 44 4.4. Inrichting van het onderwijs.................................................................................................. 46 4.4.1. Groepsindeling .............................................................................................................. 46 4.4.2. Actief burgerschap ........................................................................................................ 47 4.5. Moderne media..................................................................................................................... 48 4.6.
Effectieve Leertijd.................................................................................................................. 49
4.7.
Kwaliteitsbeleid en doelen. ................................................................................................... 52
4.8.
Wijze van kwaliteitsbewaking ............................................................................................... 52
Schoolplan 2011-2015
Pagina 3
4.8.1. Wijze van vaststellen van kwaliteitsverbeterende maatregelen .................................. 53 4.9. Evaluatie schoolplan 2008-2012 ........................................................................................... 54 4.10. Beleidsvoornemens en plannen schoolplan 2012-2015 ....................................................... 56 5.
KWALITEIT VAN MEDEWERKERS ................................................................................................... 58 5.1.
Ontwikkeling en borging van de kwaliteit van medewerkers ............................................... 58
5.2.
Formatiebeleid ...................................................................................................................... 59
5.3.
Loopbaanbeleid..................................................................................................................... 60
5.4.
Teamscholing......................................................................................................................... 60
5.5.
Arbeidsomstandigheden beleid ............................................................................................ 61
5.6.
Evaluatie schoolplan 2008-2012 ........................................................................................... 63
5.7.
Beleidsvoornemens en plannen schoolplan 2011-2015 ....................................................... 64
6.
FINANCIEEL BELEID........................................................................................................................ 66 6.1.
Financiële positie van de school............................................................................................ 66
6.2.
De keuzes die de school maakt ............................................................................................. 68
6.3.
Evaluatie schoolplan 2008-2012 ........................................................................................... 69
6.4.
Beleidsvoornemens en plannen schoolplan 2011-2015 ....................................................... 70
7.
FACILITAIR EN RELATIONEEL BELEID ............................................................................................. 71 7.1.
Huisvestingsbeleid................................................................................................................. 71
7.2.
Relationeel beleid.................................................................................................................. 72
7.3.
Interne communicatie ........................................................................................................... 72
7.4.
Externe communicatie en PR ................................................................................................ 74
7.5.
Evaluatie schoolplan 2008-2012 ........................................................................................... 74
7.6.
Beleidsvoornemens en plannen schoolplan 2011-2015 ....................................................... 74
8.
Voorwaardenscheppend beleid .................................................................................................... 75 8.1.
Inleiding ................................................................................................................................. 75
8.2.
Kwaliteitszorg op de Burgemeester de Wildeschool ............................................................ 75
8.3.
Meetinstrumenten ................................................................................................................ 78
8.3.1 Esis................................................................................................................................. 78 8.3.2. Cool Speciaal.................................................................................................................. 78 8.3.3. Kwaliteitsmeter Primair Onderwijs: KMPO ................................................................... 79 8.4. Evaluatie schoolplan 2008-2012 ........................................................................................... 79 8.5. 9. 10.
Beleidsvoornemens en plannen schoolplan 2011-2015 ....................................................... 79
Overzicht bijlagen.......................................................................................................................... 81 Lijst met gebruikte afkortingen ................................................................................................. 82
Schoolplan 2011-2015
Pagina 4
1.
INLEIDING SCHOOLPLAN
1.1.
Doelen, functies en status van het Schoolplan
Het schoolplan heeft zowel een interne als een externe functie. Bij het opstellen van het schoolplan worden de doelstellingen en prioriteiten voor de middellange termijn vastgelegd. Het schoolplan geeft richting en sturing aan de activiteiten, die gericht zijn op het handhaven en verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs op de Burgemeester de Wildeschool. Het schoolplan is een beleidsdocument, waarmee voor de periode 2011-2015 het beleid wordt vastgesteld, met betrekking tot de volgende onderdelen: het onderwijskundig beleid; het personeelsbeleid; de kwaliteitszorg (bewaking en verbetering van de kwaliteit van het onderwijs);de overige beleidsterreinen (financieel, facilitair en relationeel beleid en voorwaardenscheppend beleid). Het schoolplan vormt de basis voor planmatige schoolontwikkeling en daaraan gekoppeld, de planning per schooljaar. Het schoolplan is tevens het kader waarbinnen de dialoog over de kwaliteit van het onderwijs en over het onderwijsbeleid van de school plaatsvindt, zowel op teamniveau als ook tussen de directie, het bestuur en de medezeggenschapsraad van de school. Het schoolplan is ook bedoeld als verantwoording aan de overheid: het schoolplan wordt in ontvangst genomen door de inspectie en bij schoolbezoek getoetst aan de werkelijke situatie. In samenhang met de schoolgids is dit plan een verantwoording naar iedereen en een plan waarop wij aangesproken kunnen worden. Het schoolplan wordt gedragen door het hele team van de Burgemeester de Wildeschool en er is mee ingestemd door de medezeggenschapsraad. 1.2.
Speerpunten op een rij
In het strategisch beleidsplan 2011-2015 beschrijft het schoolbestuur de zeven speerpunten van beleid die de komende jaren centraal staan op alle Surplusscholen. De speerpunten gaan over de visie van Surplus op onderwijsontwikkeling en de ontwikkeling van kinderen, de belangrijke rol die de kwaliteit van leerkrachten speelt bij goed onderwijs en over het partnerschap van de school met ouders en met de wijk. Opgemerkt dient te worden dat de Burgemeester de Wildeschool als cluster 2 school met een regio- en bovenregionale functie voor bepaalde speerpunten een afwijkende positie inneemt. Hieronder volgen de zeven Surplusspeerpunten op een rij met de doelstellingen die de Burgemeester de Wildeschool bij elk speerpunt heeft. De nadere uitwerking van de speerpunten op schoolniveau zijn te vinden in de hoofdstukken 3,4,5 van het schoolplan. 1.2.1.
Opbrengstgericht werken
De eigenheid en de toegevoegde waarde van iedere school is voor alle betrokken partijen duidelijk herkenbaar. In 2015 zijn de opbrengsten op de gebieden taal, rekenen en sociaal-emotionele ontwikkeling op alle Surplusscholen substantieel en permanent verbeterd. De scholen worden door Surplus maximaal ondersteund om de analyse van de opbrengsten te kunnen maken om daarmee hoge opbrengsten in taal, rekenen, sociaal-emotionele ontwikkeling te bereiken. Doelstellingen van de Burgemeester de Wildeschool:
Met het hele team wordt jaarlijks de opbrengst van het onderwijs in alle groepen systematisch geëvalueerd. De doelen voor rekenen, taal en sociale vaardigheden worden jaarlijks geëvalueerd en bijgesteld zodat een hoog, maar realistisch ambitieniveau wordt geformuleerd. Het team van de Burgemeester de Wildeschool is in staat tot het maken van de systematische analyse van opbrengsten, het opstellen en monitoren van leerlijnen en handelingsplannen.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 5
1.2.2.
De portefeuillehouder onderwijs (tevens voorzitter van de CVB) maakt jaarlijks een overall evaluatie van de doelen en de opbrengsten. Formuleert aan de hand van de aldus verkregen uitkomsten van de evaluatie een verbeterplan. De Burgemeester de Wildeschool rapporteert systematisch over de tussenopbrengsten voor taal, rekenen en sociale emotionele ontwikkeling. Kindgericht onderwijs (o.a. door ICT)
Het onderwijs daagt kinderen uit en faciliteert kinderen om zelf binnen en buiten de school kennis en vaardigheden te verwerven. De Burgemeester de Wildeschool zet o.a. ICT in om kinderen zelf meer verantwoordelijkheid te geven voor hun ontwikkeling. Daarnaast is drie jaar geleden vanuit het project Implementatie Leerlijnen op de Burgemeester de Wildeschool gestart met een ontwikkeling waarbij leerlingen zelf actief worden betrokken bij hun eigen leerproces. Surplus levert de ondersteuning, de tools en de expertise om scholen en leerkrachten te ondersteunen om kinderen -met behulp van ICT- verantwoordelijkheid te geven voor hun eigen leerproces. Doelstellingen van de Burgemeester de Wildeschool:
1.2.3
De Surplusvisie op onderwijs en leren is het uitgangspunt voor het schoolontwikkelplan (= jaarplan) van de Burgemeester de Wildeschool (zie bijlage 1.1.). De Burgemeester de Wildeschool heeft een cluster 2 schoolprofiel en heeft zijn visie op onderwijs en leren geformuleerd als basis voor het beleid. Wat we verstaan onder kindgericht onderwijs is uitgewerkt in paragraaf 4.1 van het schoolplan. De Burgemeester de Wildeschool heeft in paragraaf 4.3 van het schoolplan uitgewerkt welke stappen er gezet worden naar kindgericht onderwijs in de komende jaren en wat er daarvoor gedaan wordt op het gebied van de inzet van ICT. Het investeringsplan voor ICT middelen is daarop aangepast. (zie bijlage 1.2.) In het team van de Burgmeester de Wildeschool is specialistische kennis beschikbaar op het gebied van e-learning. In het nascholingsplan is opgenomen hoe de expertise op het gebied van e-learning wordt versterkt. (zie bijlage 1.3.) De Burgemeester de Wildeschool beschikt over de hard- en software om kinderen zelf hun leerproces te laten regisseren en monitoren. Passend onderwijs
Alle scholen hebben het (basis)zorgprofiel gerealiseerd en zetten de expertise gericht in. Doelstellingen van de Burgemeester de Wildeschool:
1.2.4
Op de Burgemeester de Wildeschool is de expertise die hoort bij het (diepte)zorgprofiel voor een school voor een cluster 2 aanwezig en geborgd. Vergroten van de uitstroom van het aantal cluster 2 leerlingen rond het achtste levensjaar naar een reguliere onderwijssetting. Onze prognose voor de uitstroom de komende vier jaar is 30% per jaar. De Burgemeester de Wildeschool maakt gebruik van cluster 4 expertise als het gaat om zich incidenteel voordoende externaliserende gedragsproblemen en SBO expertise als het gaat om leerlingen met een laag cognitieve ontwikkeling waarbij in geval van genoemde contexten de communicatieve hulpvraag leidend is. Indien van toepassing is er een warme overdracht van expertise naar alle vormen van primair- en voortgezet onderwijs. De Burgemeester de Wildeschool neemt deel aan de vorming van een regionaal expertise centrum die een ondersteunende rol heeft naar PO en VO ten aan zien vragen uit het onderwijsveld gericht op de cluster 2 expertise, onderzoek en begeleiding. In de drie regio’s van de Samenwerkingverbanden waar de Burgemeester de Wildeschool zijn voedingsgebieden kent zijn locale voorziening gerealiseerd die tenminste het onderwijs voor de groepen 1 t/m 4 thuisnabij mogelijk maken voor kinderen met ESM. Gezien de expertise, de kleine doelgroep en de kwetsbaarheid van de doelgroep vindt het SHonderwijs alleen centraal in Schagen plaats. Ontwikkelingsgericht personeelsbeleid
Werkgeverschap is gericht op professionele ontwikkeling van alle medewerkers en Surplus heeft een goed scholings-/ondersteuningsaanbod voor specifieke groepen leerkrachten.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 6
Doelstellingen van de Burgemeester de Wildeschool:
1.2.5.
In de cultuur van het team worden verschillen in niveau en expertise positief gewaardeerd. De directie is competent in het voeren van functionerings- en beoordelingsgesprekken en haalt daarmee het beste uit haar medewerkers. Iedere medewerker heeft een persoonlijk ontwikkelingsplan dat gerelateerd is aan de functieprofielen van het functiehuis en dit plan is onderdeel van de beoordeling. Iedere medewerker voert om de drie jaar een loopbaangesprek om de inzetbaarheid op langere termijn te bevorderen en te bewaken. Intranet wordt gebruikt door alle medewerkers als kennisbank. De specifieke competenties van medewerkers zijn vindbaar in de persoonlijke profielen op intranet. Alle leraren beschikken over aantoonbare cluster 2 expertise middels certificering voor de AG/ESM (of master SEN – auditief communicatief). Alle medewerkers op de Burgemeester de Wildeschool zijn specifiek geschoold gericht op de cluster 2 expertise. Deze expertise is zichtbaar in de praktijk van het onderwijs en toetsbaar aan de hand van de kwaliteitsindicatoren van de sector (zie bijlage 1.3). Procesbeschrijving en Kwaliteitsindicatoren Siméa). Reflectie en onderzoek
We prikkelen en ondersteunen onszelf, directeuren en locatieleiders, in het werken vanuit de reflectieve, onderzoekende houding. We gaan met enkele scholen het traject in naar de geaccrediteerde academische basisschool. Doelstelling van de Burgemeester de Wildeschool: 1.2.6.
De Burgemeester de Wildeschool is een lerend team, dat planmatig kennis ontwikkelt, evalueert en borgt die direct toepasbaar is in het (speciaal)onderwijs. Partnerschap met ouders
Partnerschap met ouders wordt op alle scholen ontwikkeld. Surplus zorgt voor ondersteuning van pilots van scholen die de samenwerking met ouders intensiveren, voor het delen van de good practises. Doelstellingen van de Burgemeester de Wildeschool:
1.2.7.
In het schoolplan is beschreven wat de school verwacht van de ouders, hoe de dialoog met de ouders wordt gevoerd en op welke wijze de school het partnerschap van ouders en leerkrachten vormgeeft en borgt. De ouderbetrokkenheid wordt gericht op de kwaliteit en maximale opbrengst van het onderwijs voor hun kind. Ouders worden betrokken bij de opstelling en uitvoering van handelingsplannen. Ouders hebben inzage in de leerresultaten van hun kinderen. Informatie van ouders over schoolzaken verloopt zoveel mogelijk digitaal. Regionale verankering/partnerschap in de wijk
Surplus heeft een zichtbare, sterke positie in de regio door een strategische samenwerking binnen WSNS, met de pabo, de kinderopvangorganisaties, het VO, de jeugdzorg en wooncorporaties. Doelstellingen van de Burgemeester de Wildeschool:
De verschillende locaties van de Burgemeester de Wildeschool vervullen gezien het (boven)regionale karakter van de school een kleine rol bij partnerschap in de wijk. Bepaalde locaties worden gebruikt door organisaties die een locaal belang dienen (bv. gebruik gymzaal na schooltijd). Verder zijn er met een lage frequentie contacten met locale overheden, wijkagenten en leerplichtambtenaren. De Burgemeester de Wildeschool verbindt zich meer en meer met regionale en landelijke ontwikkelingen die de locale ontwikkelingen overstijgen. De samenwerking met de nieuw te vormen Samenwerkingverbanden zal in intensiteit toenemen. Hierbij zal de landelijke belangenorganisatie voor cluster 2 Siméa en de in oprichting zijnde instellingen in het vaststellen van de doelen leidend zijn.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 7
1.3.
Intensivering van de samenwerking met de cluster 2 school VSO Hendrik Mol waarbij de verschillende activiteiten gedeeld gaan worden. Verhoging van de onderwijskwaliteit en efficiëntie op het gebied van middelen en personeel is daarbij speerpunt. De sturingskolom voor de Burgemeester de Wildeschool en de Hendrik Mol verbinden en optioneel samenvoegen. Daarbij kan gedacht worden aan de directie, CVB. De trajectbegeleiding en ambulante begeleiding zijn al samengevoegd. Voorzieningen als trajectbegeleiding en ambulante begeleiding van uit de een centraal loket cluster 2 in Noord Holland Noord voor ouders en verwijzers laagdrempelig aanbieden. Uitwisseling expertise en personeel met SBO de Tender. Versterken van de afstemming gericht op vroegsignalering en vroegbehandeling door de NSDSK en de Centra voor Dagbehandeling (CvD, voorheen MKD). Totstandkoming van het Schoolplan
Dit schoolplan is in conceptvorm opgesteld door de directie, het MT, ontwikkelgroep (O&O) en de bouwen van de Burgemeester de Wildeschool, extern is iemand aangetrokken om ons te begeleiden. Het concept is besproken door directie en team en daarna vastgesteld door de directeur. De input is verzorgd door de directeur (middels het strategisch beleidsplan en beleidsdocumenten Siméa), de teamleden (middels het schooldiagnose instrument ZEK), de ouders/verzorgers en bovenbouw leerlingen (middels de ouder/leerlingenquêtes), de ontwikkelgroep O&O en de bouwoverleggen. De input van bovengenoemde bronnen en de verschillende zelfevaluaties, externe onderzoeken en audits van o.a. de onderwijsinspectie zijn verwerkt, aan de hand waarvan de actiepunten/ambities geformuleerd zijn. Er zijn keuzes / prioriteiten geformuleerd t.a.v. de verander- en verbeteronderwerpen voor de komende vier jaar. De medezeggenschapsraad heeft instemming verleend en het bestuur heeft na overleg met de directie het schoolplan vastgesteld. 1.4.
Gerelateerde documenten en bronnen
Bij het schrijven van het schoolplan van de Burgemeester de Wildeschool is o.a. gebruik gemaakt van de volgende documenten: 1.5.
Strategisch beleidsplan Surplus 2011-2015 Rapport van de onderwijsinspectie uit 2011 Schoolgids 2011-2012 Schoolplan 2008-2012 Jaarplan 2011-2012 ZEK afgenomen in voorjaar 2011 Beleidsdocument Procesbeschrijving en Kwaliteitsindicatoren Siméa Notitie Afbakening en afstemming landelijke speciaal onderwijs en (regionaal) onderwijs, april 2011 Siméa en VIVIS. Zorgplan Burgemeester de Wildeschool Visie logopedie 2011 – 2015 van de Burgemeester de Wildeschool; Werkplan ambulante begeleiding van de Burgemeester de Wildeschool; Meerjaren Beleidsplan 2008-2011 van REC 2 Holland-Flevoland; Strategisch beleidsplan van Stichting Surplus; Integraal Personeelsbeleid van Stichting Surplus; RI&E – Arbo rapportage Evaluatie en bijstelling van het Schoolplan
Evaluatie Burgemeester de Wildeschool schoolplan 2011-2015. De jaarplannen die onderdeel uitmaken van het schoolplan en een verdere uitwerking en actualisering van het schoolplan vormen, worden jaarlijks geëvalueerd door de directie, het MT en de ontwikkelgroep O&O.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 8
Bijstelling Burgemeester de Wildeschool schoolplan 2011-2015 Het schoolplan 2011-2015 vormt de basis voor planmatige schoolontwikkeling en bouwt voort op het schoolplan 2008-2012. Aan de hand van het schoolplan wordt jaarlijks een jaarplan geschreven waarin de verdere uitwerking en planning per schooljaar staat. De uitvoering van het jaarplan wordt door de directeur bewaakt. Het jaarplan wordt jaarlijks met de medezeggenschapsraad besproken en maakt onderdeel uit van het schoolplan. Anders dan voorheen wordt het schoolplan middels het schrijven van een jaarplan jaarlijks geactualiseerd zodat actuele ontwikkelingen in de juiste context geplaatst kunnen worden.
2.
DE MAATSCHAPPELIJKE OPDRACHT
2.1.
Beschrijving van de leerlingpopulatie
De Burgemeester de Wildeschool is een openbare school voor speciaal onderwijs voor kinderen met een auditieve en/of communicatieve handicap. De Burgemeester de Wildeschool behoort daarmee tot de scholen voor cluster 2 onderwijs die anders dan het basisonderwijs onder de wet op de Expertise Centra vallen (=WEC). De speciale scholen voor cluster 2 zijn bedoeld voor auditief en communicatief beperkte leerlingen die gezien hun complexe hulpvraag, binnen het basisonderwijs niet tot hun recht komen. Daarnaast is het voor bepaalde leerlingen mogelijk om met extra ondersteuning van ambulante begeleiders zich in het basisonderwijs te handhaven. De Burgemeester de Wildeschool maakt deel uit van het Regionaal Expertise Centrum 2 HollandFlevoland (REC2HF). Daarnaast is de Burgemeester de Wildeschool lid van de landelijke sectorvereniging Siméa. Het bestuur van de stichting voor openbaar onderwijs Surplus te Schagen draagt de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de Burgemeester de Wildeschool. De Burgemeester de Wildeschool is een algemeen toegankelijke school. Het beleid is er op gericht dat leerlingen van alle levensbeschouwingen, met respect voor de overtuiging van anderen, zich thuis voelen. De toelaatbaarheid van de leerlingen op de Burgemeester de Wildeschool is afhankelijk van het verlenen van een indicatie voor auditieve en/of communicatieve problemen: Hiertoe behoren de volgende doelgroepen: slechthorende kinderen (SH), kinderen met ernstige spraaktaalmoeilijkheden (ESM) en kinderen met een autisme spectrum stoornis (ASS) waarbij de communicatieve problematiek op de voorgrond staat. De indicatie wordt verstrekt door de onafhankelijke Commissie voor Indicatiestelling van REC2HF. Na het afgeven van de indicatie kunnen de ouders kiezen tussen het onderwijs op de locaties van de Burgemeester de Wildeschool of onderwijs op de regulier basisschool met ondersteuning van ambulante begeleiding. Kenmerkend voor het cluster 2 onderwijs op de Burgemeester de Wildeschool is dat leerlingen vanwege een positieve leerontwikkeling met regelmaat de school voortijdig verlaten (jaarlijks tussentijdse uitstroom van gemiddeld 30%). De leerlingen die tussentijds uitstromen worden veelal met ambulante begeleiding teruggeplaatst naar het reguliere onderwijs. Het uitgangspunt is dan ook: “Gewoon waar het kan, speciaal waar het moet“. Soms blijken leerlingen beter op hun plaats binnen andere vormen van onderwijs zoals: het Speciaal basisonderwijs (SBO), of een andere vorm van speciaal onderwijs (bv. ZMOK of ZMLK). In dat geval vindt doorverwijzing plaats. 2.2.
De school in haar specifieke situatie/wijk/regio
De Burgemeester de Wildeschool is een (boven) regionaal georiënteerde school. De leerlingen komen uit de regio’s Noord-Kennemerland, West-Friesland en de Kop van Noord-Holland. De grootte van het voedingsgebied zorgt ervoor dat de meeste kinderen gebruik maken van aangepast schoolvervoer.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 9
Gezien de ingezette ontwikkeling naar Passend Onderwijs zal onze regio georganiseerd zijn in drie Samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs: Noord-Kennemerland, West Friesland en de Kop van Noord-Holland. De Burgemeester de Wildeschool kent binnen haar organisatie 3 locaties waar onderwijs aangeboden wordt:
Hoofdlocatie Meerkoet 25, 1742 KM in Schagen
Dislocatie Kievitlaan 25, 1742 AB in Schagen.
Nevenvestiging Kortenaerkade 22, 1813 SV in Alkmaar
Zowel de hoofdlocatie als dislocatie in Schagen biedt SH als ESM leerlingen in de basisschoolleeftijd onderwijs. De nevenvesting Alkmaar is specifiek bedoeld voor ESM leerlingen in Noord-Kennemerland in de leeftijd van 4 t/m 8 jaar. De dienst ambulante begeleiding is gehuisvest in VSO Hendrik Mol gelegen aan de Hoep28, 1741 MC in Schagen. Naast de 220 leerlingen die de school momenteel bezoeken, krijgen nog 180 leerlingen op reguliere basisscholen in de regio begeleiding van ambulant begeleiders van de Burgemeester de Wildschool. De school telt ruim 100 personeelsleden, verdeeld over een groot aantal verschillende functiegroepen. Behalve leerkrachten en klassenassistenten werken er ook ambulant begeleiders, intern begeleiders, logopedisten, orthopedagogen, psychologen, kinderfysiotherapeut, psychodiagnostisch medewerker, administratief personeel, een netwerkbeheerder, conciërges, een ouderbegeleider, leden van de directie en aanvullend in de Commissie van Begeleiding een jeugdarts en audioloog. 2.3.
Overige omstandigheden die de beleidskeuzen beïnvloeden
2.3.1.
Missie en visie van de school
Missie: De missie en visie van de organisatie vormen de grondslag voor ons functioneren. Zij legitimeren en geven richting aan het handelen. De missie van de voorgaande jaren is, in het licht van de huidige en toekomstige ontwikkelingen, herijkt en in samenspraak met het personeel tot stand gekomen. Onze missie is: KINDEREN LEREN LEREN, LEREN COMMUNICEREN. Onderbouwing:
De Burgemeester de Wildeschool wil de mogelijkheden van de kinderen optimaal tot ontwikkeling brengen. Bij deze ontwikkeling zijn de communicatieve én sociale vaardigheden specifieke aandachtspunten. Waarbij het leren leren juist voor deze doelgroep leerlingen van groot belang is. In nauwe samenwerking met de ouders/verzorgers, biedt de school onderwijs dat leidt tot een niveau, dat past bij de specifieke mogelijkheden van elk kind. De school realiseert dit door een gemotiveerd team, dat de ambitie heeft om een moderne op resultaat gerichte school te worden en te blijven. De Burgemeester de Wildeschool bevordert actief de deelname van SH/ESM kinderen in het reguliere onderwijs door hoogwaardig thuisnabij onderwijs kwalitatief hoogwaardig aan te bieden. Dit beleid omvat op langere termijn naast de vestigingen in Schagen, regio georiënteerde nevenvestigingen en basisscholen gespecialiseerd op de communicatieve hulpvraag van onze leerlingen.
De vraaggestuurde dienst ambulante begeleiding speelt in dit proces een belangrijke rol.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 10
Hierbij gaat de Burgemeester de Wildeschool uit van de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van het kind. Dit betekent voor alle personeelsleden:
Het scheppen van een schoolklimaat waarin elk kind zich geaccepteerd, veilig en begrepen voelt en zich effectief kan manifesteren. Het bieden van hoogwaardig onderwijs aan onze doelgroepen met een open oog voor de ontwikkelingen in de samenleving en in het onderwijs. Het werken aan een continu proces van kwaliteitsverbetering. Ontwikkelen en vernieuwen zien wij als uitdagend waarbij we ons realiseren dat borgen noodzakelijk is. De verbinding tussen zorg en onderwijs heeft onze voortdurende aandacht. Het leveren van een bijdrage aan de vormgeving van Passend onderwijs, vanuit onze expertise functie in de regio. Dit in goede samenwerking met partners in zorg en onderwijs in en buiten de regio. Waarbij wij de vragen vanuit de doelgroepen centraal stellen.
Centrale waarden Ons schoolklimaat en onze manier van werken zijn gestoeld op de volgende centrale waarden:
vraaggericht; professioneel en gepassioneerd; resultaatgericht; open en helder communicerend; respectvol.
Concreet betekent dit dat de personeelsleden:
de vraag en behoeften van het individuele kind en de ouders centraal stellen als uitgangspunt voor ons handelen; de taakstelling op een deskundige manier uitoefenen; verantwoording nemen om de deskundigheid op peil te houden; de ambitie hebben zo optimaal mogelijk te werken en het werk met liefde voor de kinderen doen; op alle niveaus binnen de school afspreken aan welke resultaten wordt gewerkt, hoe die resultaten worden bereikt en met regelmaat toetsen of de afgesproken resultaten daadwerkelijk bereikt worden; in de communicatie duidelijk zijn en openheid geven over waar de school voor staat; betrouwbaar zijn voor kinderen, collega’s, ouders en verzorgers; in de omgang met elkaar oog hebben voor de mogelijkheden van de ander en zijn/haar beperkingen accepteren.
Visie op onderwijs 1.
De missie en centrale waarden vertaalt de Burgemeester de Wildeschool als volgt naar de onderwijspraktijk:
2.
De school biedt veiligheid door een kleine groep met veel aandacht voor elk kind. Tijd, rust en ruimte voor elk kind. Het kind kan ervaren dat er meer kinderen zijn die moeite hebben met horen, begrijpen, praten en taal. Het kind durft zich te uiten. Het kind kan succes ervaren.
De school leert kinderen communicatief en mondig te worden zodat ze durven te praten:
Zorgen voor situaties waarin het kind kan en mag praten. Stimuleren om te vertellen, bijvoorbeeld met ‘beleefbladen’. Plezier laten beleven aan praten. Leren gesprekken te voeren met leeftijdsgenoten. Het kind leren verantwoordelijkheid te nemen in de communicatie
Schoolplan 2011-2015
Pagina 11
3.
In het onderwijs staat de afstemming van de communicatie tussen kind en omgeving centraal.
4.
De medewerkers gebruiken in de communicatie met de kinderen naast het gesproken woord andere vormen van communicatie. De school maakt communicatie zichtbaar, dan is het beter te begrijpen.
5.
In de kleutergroepen wordt gewerkt met de totaal methode Piramide. Als (to)taalmethode gebruiken we Taaltrapeze in de middenbouw en bovenbouw. Voor het leergebied oriëntatie op jezelf en de wereld zijn nieuwe methoden aangeschaft die veel visuele ondersteuning bieden.
In het onderwijs maakt de school de onderwerpen zo concreet en tastbaar mogelijk door kinderen met alle zintuigen te laten ervaren.
9.
Aansluiten bij de mogelijkheden van het kind. Aanpassen van de taal zodat het kind het begrijpt. Gebruik maken van speciale methoden en materialen als dat nodig is. Inroosteren van extra tijd voor mondeling en schriftelijk taalonderwijs (woordenschat, zinnen maken, teksten lezen, taal toepassen, praten).
Alle groepsgebonden medewerkers werken met uitdagend en vernieuwend leermateriaal en creëren een uitdagende, eigentijdse en veilige leeromgeving.
8.
Effectief gebruik van ICT. Iedere klas heeft een digibord, waarvan de mogelijkheden breed worden ingezet ter ondersteuning van het onderwijs.
De school levert onderwijs op maat onder het motto: ‘Gewoon waar het kan, speciaal waar het moet’, waarbij gericht aandacht is voor de cognitieve én sociaal emotionele ontwikkeling binnen een veilig pedagogisch klimaat, zodat het maximale uit elke leerling wordt gehaald.
7.
Visualiseren van taal door onder andere het gebruiken van NmG, gezichtsuitdrukkingen, picto’s, voorwerpen, plaatjes en foto’s.
Medewerkers benutten de mogelijkheden van bestaande en nieuwe media in toenemende mate om het onderwijs zo veel mogelijk te optimaliseren.
6.
Vertrouwen krijgen in praten en begrepen worden zijn de voorwaarden om tot communicatie te komen. De school tracht elk kind een vertrouwde plek te bieden, waarin het zich optimaal kan ontwikkelen. Leerkrachten stemmen hun communicatie doorlopend af op het kind. Leerkrachten kijken en luisteren goed (zijn sensitief), volgen het kind, passen de taal aan en bieden hulp waar nodig.
Ervaren van nieuwe woorden door uit te beelden, zichtbaar te maken, te voelen. Ervaren in een concrete situatie, in een betekenisvolle context, aan de hand van thema’s in het taalonderwijs; hierbij worden ook excursies gemaakt.
Groepsgebonden beperkingen.
medewerkers
leren
kinderen
omgaan
met
hun
mogelijkheden
en
Stimuleren van kinderen in het ontdekken van hun talenten. Met kinderen in de hogere groepen bespreken waarom ze op onze school zitten en wat het voor henzelf en hun omgeving betekent om bepaalde talenten en beperkingen te hebben.
10. Kinderen leren zelfstandig te werken en binnen hun mogelijkheden zo autonoom mogelijk te functioneren.
Leren omgaan met uitgestelde aandacht. Gestructureerde verduidelijking bij de inrichting van ruimte en leermaterialen.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 12
11. Samen met ouders bevordert de school de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van de kinderen.
Goede afstemming tussen ouders en school door regelmatig contact. Elkaar wederzijds goed informeren o.a. door gebruik van de communicatiemap en moderne media.
12. Het onderwijs is handelingsgericht, op die manier werkt de school aan resultaten. 2.3.2.
Vaststellen welke handelingspunten er zijn. Een jaarlijks handelingsplan/ ontwikkelingsperspectief opstellen voor elk kind. Handelingsplan tweemaal per jaar evalueren en op basis hiervan doelen bijstellen. De externe ontwikkelingen
Een aantal externe ontwikkelingen vragen in deze schoolplan periode de aandacht: 1.
Opbrengstgericht werken: Landelijk maken alle scholen voor het PO een ontwikkeling door die gericht is op het systematisch en cyclisch analyseren van de opbrengsten van het onderwijs. Hiermee het onderwijs in een continue proces te verbeteren waarmee maximale resultaten bereikt worden. Deze ontwikkeling wordt landelijk geduid met de term Opbrengstgericht Werken (OGW). Ook de Burgemeester de Wildeschool ondersteunt deze ontwikkeling volledig en heeft zijn meerjaren onderwijsplanning hierop afgestemd.
2. Invoering Passend Onderwijs: Met de invoering van Passend Onderwijs in 2012 verdwijnt de huidige opzet voor leerling gebonden financiering. In de eerste helft van het kalenderjaar 2012 wordt de wet op Passend Onderwijs vastgesteld. Uit de voorliggende beleidsnotities Passend Onderwijs blijkt dat reguliere scholen voor primairen voorgezet onderwijs intensief gaan samenwerken met alle vormen van speciaal- en voortgezet speciaal onderwijs. Daarbij wordt gesproken over de zorgplicht voor leerlingen met een specifieke hulpvraag. Deze zorgplicht komt bij de schoolbesturen waar de leerling aangemeld wordt. Een groot verschil met voorgaande jaren is dat in de regio’s waarin scholen samenwerken (samenwerkingverbanden PO en VO) gemeenschappelijke afspraken gemaakt worden over leerlingen met specifieke zorgvragen. Met ten aan zien van de verdeling van de middelen het verschil dat voor de leerlingen met een cluster 3 en 4 hulpvraag dat de financiering rechtstreeks naar de besturen van de samenwerkingsverbanden gaat. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de bezuiniging op het onderwijs van 300 miljoen grotendeels zijn effecten krijgt binnen de toekenning van middelen aan het speciaal onderwijs. Volgens de verwachting zullen in de schoolplanperiode 2011-2015 deze bezuinigingen hun effect krijgen. Concreet betekent dit dat vanaf 2013 voor alle clusters de diensten ambulante begeleiding gekort worden met 57% en de kosten intern de scholen voor speciaal onderwijs geconfronteerd worden met een verlaging die overeenkomt met het verhogen van de groepsgrootte met 10%. 3. Budgetbekostiging: Specifiek voor de clusters 1 en 2 wordt ten aanzien van de financiering van de leerlingen een aparte route gevolgd. De rijksoverheid hoopt gezien het geringe aantal leerlingen in deze clusters, door deze aanpak het behoud van de specifieke expertise te kunnen borgen. De besturen van deze scholen houden zeggenschap over de inzet van de budgetten gekoppeld aan deze doelgroepen.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 13
De landelijke branche organisatie voor cluster 2 Siméa heeft de route ingezet naar een eigenstandige positie middels budgetbekostiging. De samenwerkingsverbanden PO en VO zullen geen rechtstreekse invloed op de financiering voor cluster 2 uitoefenen. De landelijke en regionale invulling van het onderwijs aan auditieve en communicatieve leerlingen zal derhalve op specifieke onderdelen een andere invulling krijgen dan bij de cluster 3 en 4. Echter het voornemen van de sector is zich inhoudelijk niet te isoleren maar te verbinden met regionale ontwikkelingen. 4. Thuisnabij onderwijs: De landelijke ontwikkeling om het onderwijs zo dicht mogelijk bij de woonplaats van de leerlingen te realiseren betekent dat de Burgemeester de Wildeschool in de 3 regio’s waarin de leerlingen met ESM en ASS problematiek wonen, een (neven)vestiging wil realiseren. Dit heeft de consequentie dat gezien de grootte van deze nevenvestigingen het voorzieningenniveau niet gelijk kan zijn. 5. Instellingen: De rijksoverheid verbindt aan de budgetbekostiging voor cluster 2 de voorwaarde dat de cluster 2 scholen die aangestuurd worden door 12 besturen fuseren tot een kleiner aantal instellingen die als bestuur vigeren. Als deze voorwaarde wettelijk bekrachtigd wordt betekend dit dat Surplus naar verwachting uiterlijk 2015 afscheid neemt van zijn cluster 2 scholen. 6. Expertise centrum: Surplus heeft als speerpunt de ontwikkeling van een expertise centrum voor de Kop van Noord-Holland uitgesproken. Welke rol de Burgemeester de Wildeschool ter ondersteuning van dit expertise centrum gaat spelen is nog onduidelijk. 7. Eén directeur Burgemeester de Wildeschool en Hendrik Mol: Gezien de ontwikkelingen naar Passend Onderwijs (inclusief forse bezuinigingen) en de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs op zowel de Burgemeester de Wildeschool als de Hendrik Mol heeft het bestuur van Surplus de ontwikkeling ingezet dat in 2012 de beide scholen onder aansturing van één directeur zijn ondergebracht. 2.3.3.
De externe sterkte / zwakte analyse
Aan de hand van het rapport dat de onderwijsinspectie heeft opgesteld naar aanleiding van het in juni 2011 gehouden kwaliteitsonderzoek op de Burgemeester de Wildeschool komen de sterke en zwakke punten, hier verbeterpunten genoemd naar voren op de terreinen kwaliteitszorg, het systeem van leerlingenzorg, de functionaliteit van de handelingsplanning, het onderwijsleerproces en het schoolklimaat. Naar aanleiding van dit bezoek zijn een aantal verbeterpunten geformuleerd waar de school de komende vier jaar aan wil werken. Kwaliteitszorg Sterke punten:
Er is binnen de school een duidelijke sturingskolom aanwezig, portefeuillehouders hebben verantwoordelijkheid gekregen die passen bij een organisatie met zelfsturend vermogen en personeel met een lerende basishouding. De verschillende veranderingsprocessen zijn meer gestroomlijnd en met elkaar in verband gebracht. De voorwaarden zijn gecreëerd om kwaliteit te borgen en verbetertrajecten succesvol te laten verlopen. De uitgezette koers getuigt van een op opbrengsten gerichte school.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 14
Verbeterpunten:
De school beschikt momenteel over onvoldoende concrete streefdoelen en gegevens om haar opbrengsten te kunnen evalueren. Behalve het verzamelen en analyseren van de uitstroomgegevens zal de school zich op termijn ook richten op de analyse van instroom- en doorstroom gegevens.
Systeem van leerlingenzorg (inclusief handelingsplanning) Sterke punten:
Het systeem van leerlingenzorg is voor het grootste deel op orde. De CVB is nadrukkelijk betrokken als interne plaatsingscommissie nadrukkelijk betrokken bij het vaststellen van de beginsituatie van de leerlingen. De CVB is betrokken bij de samenstelling van de groepen en de keuze op basis van kindkenmerken en het vaststellen van het ontwikkelingsperspectief.
Verbeterpunten:
In het groeps- en individueel handelingsplan dient de informatie op welk niveau de leraar de leerstof aan de verschillende niveaugroepen per vakgebeid aanbiedt toegevoegd te worden. De handelingsplannen verschillen nog te veel in kwaliteit en ontbreekt het in de meeste gevallen nog aan concrete en meetbare doelen. Bij het onderdeel evaluatie wordt de evaluatie door de CVB nog niet ingebracht. Het is hierdoor onduidelijk op basis waarvan de CVB keuze maakt voor het vervolgaanbod van de leerling.
Onderwijsleerproces: Sterke punten:
Het onderwijsleerproces voldoet aan de basiskwaliteit. Het (ortho)pedagogisch en (ortho)didactisch handelen in de groep voldoet aan de basiskwaliteit. In de school heerst een taakgerichte sfeer waarbij leerlingen aangezet worden tot denken en zijn zij actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Het leerstof aanbod is voldoende uitgebreid en uitgewerkt voor alle schoolse vakken en leerstofoverstijgende vaardigheden. Het sluit hierdoor aan bij het uitstroomperspectief van de leerlingen en de school kan op de verschillende onderwijs- en leerbehoeften van de leerlingen inspelen. De onderwijstijd wordt efficiënt benut waardoor geen sprake is van weglek van onderwijstijd.
Verbeterpunten:
Ook in de tijd te differentiëren voor de afzonderlijke leerlingen en voor groepen leerlingen. Het stimuleren van de verantwoordelijkheid van de leerlingen voor het organiseren van hun eigen leerproces.
Schoolklimaat en inzicht in veiligheidsbeleving: Sterke punten:
De school zorgt voor een veilige werkomgeving voor zowel leerlingen als personeel. Het werkklimaat wordt gekenmerkt door collegialiteit en zorg voor elkaar.
Verbeterpunten: Geen aandachtspunten geformuleerd.
De school zal de komende vier jaar gaan werken aan de geformuleerde verbeterpunten.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 15
2.3.4.
De gewenste kwaliteit
Om de gewenste kwaliteit te kunnen realiseren:
zijn goed toegeruste personeelsleden nodig, die waar gewenst kunnen terugvallen op hoogwaardige ondersteuning binnen de school; zijn de personeelsleden aantoonbaar gespecialiseerd in de bijzondere hulpvraag van de leerlingen; dienen de gebouwen, buitenruimte en materialen zo aangepast en veilig te zijn dat aan de voorwaarde van goed onderwijs voldaan kan worden; moeten er specialisten binnen de school zijn, die ook ouders van leerlingen kunnen ondersteunen bij de opvoeding van hun kind; moeten er specialisten binnen de school zijn, die de scholen van de verschillende samenwerkingsverbanden kunnen ondersteunen bij het onderwijs van SH/ESM leerlingen binnen hun school; hanteren alle leerkrachten en logopedisten hetzelfde instructiemodel; is het onderwijs opbrengst gericht; kunnen leerkrachten en logopedisten de toetsgegevens systematisch analyseren en evalueren.
De school wil in een continue proces de kwaliteit van het onderwijs verhogen. 2.4.
Schoolklimaat en veiligheid
De omgangsstijl ven de wijze van samenwerking van de school is geënt op de uitgangspunten van de Professionele cultuur (A. van Emst). Er wordt vanuit deze cultuur een sterk beroep gedaan op de verantwoordelijkheid voor het eigen gedrag en op het zelfstandig oplossen van problemen. Daarnaast zijn vanuit de Professionele cultuur een aanspreekcultuur en geaccepteerde ongelijkheid in de dagelijkse samenwerking zichtbaar. Uitgangspunt is dat rekening wordt gehouden met elkaar. Deze omgangsstijl geldt zowel in de relatie tussen het kind en de volwassene, als tussen de volwassenen onderling (personeel en ouders), als tussen de kinderen onderling. Verder werkt de school aan een goed contact met de ouders, gebaseerd op onderling vertrouwen, openheid en duidelijkheid. Het nascholingsbeleid is gericht op het verwerven/versterken van de eigen sociale competenties en van de teamcompetenties, zodat ieder meewerkt aan een veilige school- en werkomgeving. 2.4.1.
Veiligheid op de burgemeester de Wildeschool
De school beschikt over een veiligheidsbeleid gericht op de afhandeling van incidenten in en om de school. Dit beleid bestaat uit diverse deelprotocollen en is vooral preventief van aard. In elke klas is een map aanwezig met deze deelprotocollen. Daarnaast beschikt de school over een pestprotocol. Incidenten worden middels het incidentenformulier geregistreerd en afgehandeld. Jaarlijks wordt de incidentenregistratie geëvalueerd. 2.4.2.
Sociale veiligheidbeleving
De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. Om de twee jaar wordt er een onderzoek gedaan naar de sociale veiligheidsbeleving bij leerlingen en leerkrachten. De veiligheidsbeleving van het personeel zal door analyse middels het schooldiagnose instrument ZEK in kaart worden gebracht. 2.5.
Partnerschap ouders en school
2.5.1.
Informatie aan ouders
Schoolplan 2011-2015
Pagina 16
Algemene ouderavond: Ieder jaar wordt er twee avonden georganiseerd waarop alle ouders worden uitgenodigd. De eerste avond is aan het begin van het schooljaar, deze avond krijgen de ouders een korte voorlichting over het groepsjaarplan en andere groeps- en schoolspecifieke onderwerpen en kunnen de ouders kennismaken met de leerkrachten en andere groepsmedewerkers. Daarnaast wordt tijdens deze avond het contact tussen de ouders onderling gestimuleerd. De tweede avond is een tweede algemene ouderavond geleid door de ouderraad die thematisch wordt ingevuld. Voorlichting over het voortgezet onderwijs: Op een speciale ouderavond voor de ouders van de oudere leerlingen die de school gaan verlaten, wordt voorlichting gegeven over het voortgezet onderwijs. 2.5.2.
Mogelijkheden tot gesprek
Rapport- en spreekavonden: Meerdere keren per jaar nodigen wij de ouders uit om met de leerkracht en de logopedist over hun kind te spreken. Twee maal per jaar op de rapportavonden voor een gesprek met de leerkracht en de logopedist over de ontwikkeling van hun kind. Op dit ouderrapport staan de resultaten van het leervorderingen onderzoek en worden de leeropbrengsten in combinatie met de ontwikkelingslijnen en het uitstroomprofiel besproken. Daarnaast is het mogelijk om telefonisch/mailcontact met de leerkracht/logopedist op te nemen tijdens pauzes of na schooltijd. Huisbezoek: Alle nieuwe leerlingen worden 10 weken na plaatsing bezocht. Een huisbezoek heeft enerzijds tot doel om het informele contact tussen kind en leerkracht en leerkracht en ouders te versterken en een kijkje te nemen in de woonomgeving van het kind, anderzijds wordt het bezoek gebruikt om informatie uit te wisselen. 2.5.3.
Organisatie van de ouderhulp
De oudervereniging heeft een belangrijke rol bij de ondersteuning tijdens ouderavonden en activiteiten als excursies etc. Twee personeelsleden ondersteunen structureel de ouderraad bij haar werkzaamheden. 2.5.4.
Medezeggenschap
Op schoolniveau is de medezeggenschapsraad de plek voor meedenken, adviseren en instemmen. De Burgemeester de Wildeschool heeft een medezeggenschapsraad conform de Wet Medezeggenschap scholen. In de MR zitten vier ouders en vier leerkrachten. De leden van de MR worden eens in de 3 jaar gekozen. De verslagen van de vergaderingen van de medezeggenschapsraad worden gepubliceerd en zijn in te zien op school. Er is voor ouders een emailadres om in contact te komen met de medezeggenschapsraad. Aan de MR nemen zowel ouders als personeelsleden deel. De directeur is als directe vertegenwoordiger namens het bestuur (mede) verantwoordelijk voor regelmatig overleg met de MR. Het MR reglement is het kader voor de gespreksonderwerpen en de advies- en instemmingbevoegdheden. Om goed te kunnen functioneren maakt de MR jaarlijks een plan van aanpak met daarin de vergaderdata en vergaderonderwerpen en de scholing die de MR dat jaar gaat volgen. Voor bovenschoolse zaken die alle of de meeste Surplus scholen aangaan, is er een gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR) ingesteld. De algemeen directeur is de gesprekspartner van de (P)GMR. In de GMR worden de ouders en personeelsleden van alle scholen vertegenwoordigd.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 17
2.5.5.
Educatief partnerschap
Partnerschap met ouders is een belangrijk aandachtspunt voor de school. In deze paragraaf staat beschreven hoe de dialoog met de ouders wordt gevoerd en op welke wijze de school het partnerschap van ouders en leerkrachten vormgeeft en borgt. Medewerking van ouders in de ontwikkeling van hun kind is bijzonder belangrijk. De ontwikkeling van de leerlingen vindt niet alleen op school maar ook in de thuissituatie plaats. In het handelingsplan van de leerling wordt indien gewenst, beschreven wat er in de thuissituatie ter ondersteuning van de ontwikkeling van hun kind van de ouders verwacht wordt. De ouders stemmen met de in het handelingsplan beschreven leerroute voor hun kind in door het handelingsplan samen met de leerkracht te ondertekenen. Ouders van ambulant begeleide leerlingen ondertekenen het begeleidingsplan samen met de ambulante begeleider. Communicatie met ouders: Goede communicatie met ouders is belangrijk. Hierdoor zijn de teamleden beter in staat met de ouders af te stemmen over het geboden onderwijs en specifieke zorgvragen. De houding van de medewerkers naar de ouders toe is uitnodigend en geïnteresseerd. Ouders worden als partners gezien bij het bereiken van maximale opbrengsten van het onderwijs op de Burgemeester de Wildeschool. De school communiceert met ouders op ouderavonden, rapportbesprekingen, voorlichtingsavonden en schoolfeesten. Verder zijn de ouders via de MR en de ouderraad betrokken bij de school. Naar de ouders toe wordt de informatie verspreid:
via via via via via via via via via via
2.6.
de schoolgids; de jaarkalender; de oudernieuwsbrief; het communicatieschrift; e-mail; groeps- en voorlichtingsavonden; afspraken met ouders na schooltijd; onze actuele website; oudercursussen; contact met leerkrachten, logopedisten en andere disciplines.
Beleidsvoornemens en plannen
Evaluatie schoolplan 2008-2012 De Burgemeester onderwijsinspectie.
de
Wildeschool
beschikt
weer
over
een
basisarrangement
van
Activiteit
Resultaat
Planning
Expertise verlening aan basisonderwijs. Onderzoek naar mogelijkheid tot faciliteren vanuit het samenwerkingsverband.
Collegiale consultatie naar basisonderwijs (open dagen)
√
Toepassen en evaluatie pestprotocol
Bijstelling pestprotocol.
√
Toepassen en evaluatie incidenten registratie
Bijstelling incidenten registratie
√
Partnerschap met ouders.
Nog onvoldoende uitgewerkt gezien het bezoeken van de algemene ouderavond.
2012-2013
Schoolplan 2011-2015
de
.
Pagina 18
Beleidsvoornemens en plannen schoolplan 2011-2015: Activiteit
Resultaat
Planning
“Partnerschap met ouders” uitbouwen
Het partnerschap samen met ouders wordt verder ingevuld waarbij we de ouders meer betrekken bij de plannen die school heeft. Ouders vaker bevragen middels enquêtes en ZEK. Goed bezochte ouderavonden (van 10 naar 40%).
2011-2013
Worden activiteiten in gang gezet om in het kader van de randvoorwaarden voor budgetbekostiging een onderwijsinstelling op te richten.
De Burgemeester de Wildeschool valt niet meer onder Stichting Surplus maar maakt deel uit van een op te richten onderwijsinstelling.
2012-2015
Realisatie thuisnabij onderwijs voor communicatie gehandicapten
In alle drie regio’s/voedingsgebieden biedt de BURGEMEESTER DE WILDESCHOOL minimaal ESM onderwijs aan voor 4 tot 8 jarigen.
2012-2013
Verwerken van de effecten van de bezuinigingen Passend Onderwijs
De Burgemeester de Wildeschool is onderwijsinhoudelijk en beheersmatig in balans gebracht.
2012-2014
Schoolplan 2011-2015
Pagina 19
3.
MAATWERK VOOR DE LEERLING
3.1.
Leerlingenzorg
De school heeft een zorgplan waarin beschreven wordt hoe de leerlingenzorg binnen de school vorm krijgt. De zorg voor de leerlingen vindt plaats op verschillende niveaus. Binnen de school vormt de leerkracht de kern van de leerlingenzorg en is zij een belangrijke schakel in de zorgcyclus. In samenspraak en met ondersteuning van de intern begeleider (IB) wordt voor elke leerling door de leerkracht bij aanvang van het nieuwe schooljaar een handelingsplan opgesteld. Het handelingsplan (HP) wordt opgesteld in relatie met het groepshandelingsplan (GHP) dat elk jaar voor een groep wordt gemaakt. Het HP wordt door de leerkracht (en logopedist) opgesteld en met de ouders besproken en door de school en ouders voor akkoord ondertekend en wordt opgenomen in het leerlingendossier. Gedurende het schooljaar wordt het handelingsplan tweemaal geëvalueerd en deze evaluaties worden besproken met de ouders en door de school en ouders voor besproken ondertekend. Op schoolniveau is het de Commissie van Begeleiding (CvB) die zorg draagt voor het begeleiden van de leerlingen bij toelating, gedurende hun schooltijd en bij het verlaten van de school. De CvB wordt voorgezeten door een vast directielid, belast met de portefeuille onderwijs, kwaliteitszorg en leerlingenzorg. Op bovenschools niveau worden schoolbrede resultaten geëvalueerd en afgezet tegen de resultaatafspraken. Om zorgvuldige analyses te maken van de leeropbrengsten is een benchmark met andere cluster 2 scholen een goed instrument. 3.1.1.
Zorgplan
In het zorgplan staat beschreven hoe we ons onderwijs vorm geven in de praktijk, zodat optimaal recht gedaan wordt aan de ontwikkelingsmogelijkheden van iedere leerling. In een cyclisch proces willen we de zorg onderling afstemmen en de stappen en beslismomenten beschrijven die in de zorg aan leerlingen op groepsniveau, schoolniveau en op het niveau van de bovenschoolse zorg gezet worden. Hiermee willen we het volgende bereiken:
Afstemming van het onderwijs op de onderwijsbehoeften van de leerling. Handelingsgericht en planmatig omgaan met verschillen in onderwijsbehoeften tussen de leerlingen. Tijdig signaleren van leerlingen die extra aandacht nodig hebben en het proactief signaleren welke leerlingen de komende periode extra instructie en begeleiding nodig hebben in het onderwijsleerproces. Vergroten van de competenties van leerkrachten om handelingsgericht te werken met groepsplannen. Het geven van impulsen om de kwaliteit van het onderwijs en de zorg in school te verbeteren. Het transparant maken van de zorgstructuur in de school met leerkrachten die verantwoordelijk zijn voor het onderwijs en de zorg aan leerlingen in hun groep, met een duidelijke taak en rol voor de intern begeleider en met een schoolleider die de kwaliteit van het onderwijs bewaakt en aanstuurt op een schoolcultuur waarin open en transparant over opbrengsten en onderwijsbehoeften gesproken kan worden.
De school brengt de onderwijsgegevens van de leerlingen op cyclische wijze in kaart om hieruit gegevens te analyseren die bijdragen tot een verbeterd onderwijsaanbod. De signaalfunctie van zowel methode onafhankelijke als methodegebonden toetsen geven inzicht in de ontwikkeling van de leerling ten opzichte van de vastgestelde onderwijsniveaus. (zie 3.6.4) In het zorgplan (zie bijlage 3.1.) staat de organisatie van de cyclische leerlingenzorg uitvoerig beschreven.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 20
3.1.2.
Commissie van Begeleiding ( CvB)
De Commissie van Begeleiding is een adviserend en besluitvormend orgaan dat verantwoordelijk is voor de kwaliteitsbewaking en de cyclische uitvoering van de leerlingenzorg. De CvB is een multidisciplinair overleg waar hulp en of zorgvragen over individuele leerlingen worden behandeld. We onderscheiden een brede CvB en een smalle CvB. De brede CvB: De brede CvB begeleidt de instroom en uitstroom van leerlingen, volgt lopende zaken en bespreekt (ingewikkelde) casuïstiek. De brede CvB heeft een vaste samenstelling en wordt voorgezeten door de directie. De CvB stelt bij binnenkomst van de leerling vast welk onderwijsrendement (OPP) mogelijk is bij de leerling en stelt dit indien gewenst bij aan de hand van de jaarlijkse analyse van resultaten. Vanaf groep 5 stelt de CvB voor iedere leerling het uitstroomniveau vast. In het algemeen stromen onze leerlingen na groep 8 uit naar het VMBO of naar praktijkonderwijs. Zie voor een overzicht van de uitstroom van leerlingen (zie bijlage 3.2). In de brede CvB zijn de volgende disciplines vertegenwoordigd: jeugdarts, logopedist (CvB), intern begeleider, psycholoog/orthopedagoog. De vaste CvB bezetting wordt aangevuld met de betrokken leerkracht, logopedist, en eventueel fysiotherapeut, ouderbegeleider en op uitnodiging ouders. In het document “taken en verantwoordelijkheden CvB” (zie bijlage 3.3) staat per discipline beschreven wie waarvoor verantwoordelijk is en welk aandeel in de CvB wordt verwacht. De brede CvB komt minimaal 10x per jaar bijeen. Met een toenemende verantwoordelijkheid van de CvB, wordt de inrichting en frequentie na evaluatie jaarlijks bijgesteld en in het zorgplan beschreven. De smalle CvB: De smalle CvB bestaat uit de intern begeleider (voorzitter), de leerkracht, logopedist en psycholoog/orthopedagoog en vindt 2 keer per jaar op een vast tijdstip plaats ; alle leerlingen per groep worden kort besproken, maar de focus ligt op de evaluatie van de groepsdoelen. Door het jaar heen kunnen individuele hulpvragen in een klein multidisciplinair verband worden besproken. Een smalle CvB kan worden geïnitieerd door: de leerkracht/logopedist e.a. die met het kind werken. In deze besprekingen wordt de voortgang en ontwikkeling van kinderen geëvalueerd, hulpvragen besproken en worden plannen bijgesteld. De smalle CvB is adviserend en kan verwijzen naar een brede CvB als de casus verdere ondersteuning behoeft of besluitvorming. De CVB is medeverantwoordelijk voor de begeleiding van de leerlingen met een leerlinggebonden financiering cluster-2 die op een school voor basisonderwijs zitten in het voedingsgebied van de school. De school beoogt een nauwe samenwerking op het gebied van leerlingenzorg met het VSO, om zo de doorgaande kwaliteitsbewaking van de CvB te borgen. De kwaliteit van de cyclische leerlingenzorg vraagt continue aandacht, waarbij de borging centraal staat. De leerlingenzorg wordt door een aantal factoren beïnvloed en zal bij de invoering van de bezuinigingen op passend onderwijs een nog onbekende inzet vragen als gevolg van:
de onvoorspelbaarheid van de toestroom van leerlingen; de hoeveelheid werk voortvloeiend uit de herindicaties; de verschillende locaties waar les gegeven wordt; toenemende complexiteit van de leerlingproblematiek.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 21
3.2.
Passend Onderwijs
3.2.1.
Visie en beleid Passend Onderwijs binnen Surplus
Passend onderwijs betekent dat elk kind onderwijs krijgt dat het beste bij zijn of haar talenten en beperkingen past. Alle besturen hebben met de komst van passend onderwijs zorgplicht, dit betekent dat leerlingen een passende onderwijsplek moeten krijgen. Niet de zorg, maar het onderwijs staat voorop. Het gaat niet om tekorten bij kinderen, maar om de kansen die er liggen voor ieder kind. Het gaat over de kwaliteit van het onderwijs voor alle leerlingen en de kwaliteit van de medewerkers die hierbij betrokken zijn. Sturen op schoolontwikkeling en leerkrachtontwikkeling is hierbij van belang. 3.2.2.
Visie en uitgangspunten van de school
De kwaliteitszorg is de basis van waaruit het onderwijs op de Burgemeester de Wildeschool wordt vormgeven. In hoofdstuk 8 beschrijft de school de visie op kwaliteitszorg, waarbij wordt uitgegaan van het aanbieden van een aangepast onderwijs en zorgarrangement (passend bij de hulpvraag en de ontwikkelingsmogelijkheden van het kind) waarmee maximale opbrengsten worden behaald op zowel leergebied, communicatief gebied en sociaal emotioneel gebied. Onderwijskwaliteit beperkt zich niet tot didactische input en resultaatmeting, maar het betreft ook de kwaliteit en de ontwikkeling van de medewerkers die hierbij betrokken zijn. De Burgemeester de Wildeschool biedt onderwijs waarbij leerkrachten doorlopende ontwikkelingslijnen van de kinderen waarborgen en waar steeds gereflecteerd wordt op eigen handelen en de voortgang van de leerling in relatie tot de leerrendementsverwachting. Hierbij wordt gefocust op de kansen en talenten van het kind, waarbij naast de focus op het didactisch handelen (initieel), ook het pedagogisch handelen een belangrijke plaats inneemt. De leerlingen op de Burgemeester de Wildeschool zijn op school geplaatst omdat de gevolgen van de vastgestelde stoornissen voor de spraaktaalontwikkeling zo complex of ernstig zijn, dat de kinderen niet meer goed in het reguliere basisonderwijs kunnen functioneren. Die gevolgen zijn veelal merkbaar op sociaal-emotioneel gebied, als ook op het gebied van de leerontwikkeling. Het onderwijs aanbod is gericht op de didactische ontwikkeling, zowel als op de pedagogische ontwikkeling. De logopedisten begeleiden de kinderen individueel en in groepjes en in samenwerking met de leerkrachten worden leerlingen gestimuleerd in hun ontwikkeling van spraak en taal. Dit aanbod wordt geboden vanuit een multidisciplinair team, waardoor veel overleg en afstemming plaats vindt en de de optimale zorgroute vanuit verschillende perspectieven kan worden herleid en gekozen. De directie stuurt op school- en leerkrachtontwikkeling (scholing, collegiale consultatie) met als doel dat de leerlingen zich door een gerichte, gecontroleerde en inspirerende begeleiding zo ontwikkelen dat terugplaatsing in het (speciaal) basisonderwijs mogelijk wordt. Ons doel is om per schooljaar 30% van de leerlingen (terug) te plaatsen naar een reguliere of andere onderwijssetting. Een passend onderwijsaanbod houdt in dat onderwijs en ondersteuning moeten aansluiten op de ontwikkeling en behoeften van het kind, de mogelijkheden van het personeel en de wensen van de ouders. Als een school niet aan de behoeften van het kind tegemoet kan komen, wordt in overleg met de ouders uitgezocht welke school binnen het samenwerkingsverband dat wel kan. Scholen stellen samen met het personeel een onderwijszorgprofiel op, dat aangeeft welke zorg en ondersteuning een school kan bieden, eventueel met hulp van derden. Binnen het samenwerkingsverband moet worden gezorgd voor een dekkend aanbod van onderwijszorg. Het samenwerkingsverband legt dit vast in een zorgplan. De zorgplicht moet ervoor zorgen dat het niet langer mogelijk is dat leerlingen thuis zitten. De inspectie ziet toe op de uitvoering van de zorgplicht door schoolbesturen.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 22
3.3.
Ambulante begeleiding
Doel van de ambulante begeleiding is: de leerling, ondanks zijn beperking, optimaal te laten functioneren binnen het regulier onderwijs. In Noord-Holland Noord is per 1 augustus 2011 de dienst Ambulante Dienstverlening Schagen (ADS) cluster-2 van start gegaan. Deze dienst is tot stand gekomen door samenvoeging van de dienst ambulante begeleiding van de Burgemeester de Wildeschool voor het primair onderwijs en de ambulante begeleiding van VSO Hendrik Mol. De positie van cluster-2 binnen Passend onderwijs maakt dat de ADS zich vanuit de onderwijsvisie voortdurend zal moeten bezinnen op de stappen die het in de toekomst wil zetten. Daaraan parallel loopt de intentie om proactief vanuit een open grondhouding onze partners in de regio te benaderen om passend onderwijs te kunnen blijven realiseren voor leerlingen met een communicatieve stoornis. Bij de ADS is veel expertise aanwezig. Een taak voor het team is deze expertise uit te dragen naar de klanten (leerlingen, scholen, ouders) om te kunnen voldoen aan de hulpvragen die gesteld worden. De ambulante dienst bestaat op dit moment uit 20 ambulant begeleiders, die reeds een flink aantal jaren ervaring hebben opgedaan in het (V)SO als leerkracht of orthopedagoog. Alle ambulant begeleiders zijn verplicht de opleiding AB te volgen (OSO-opleiding post-HBO). Hiervoor hebben zij allen een Master-SEN behaald. 3.3.1.
Toelating
Om toegelaten te worden tot de zorg van Ambulante Dienstverlening Schagen (ADS) bepaalt de Commissie van Indicatiestelling (CvI) of het dossier (de verzameling van onderzoeksgegevens die de toelaatbaarheid bepalen) voldoet aan de wettelijk vastgestelde criteria op grond waarvan een indicatie gegeven kan worden. Bij de inwerking treding van de wet Passend onderwijs zullen toelatingscriteria vanuit cluster-2 gehandhaafd blijven maar onduidelijk is nog waar en door wie de indicaties zullen worden afgegeven. 3.3.2.
Inzet van ambulante begeleiding
Een ambulant begeleider is gekoppeld aan de leerling en werkt vanuit de hulpvraag van zowel de leerling, ouders als school:
3.3.3.
De ambulant begeleider ondersteunt de leerling. Dit gebeurt door middel van gesprekken met de leerling waarin o.a. onderwerpen als schoolvorderingen, sociaal emotioneel welbevinden en problemen als gevolg van de beperking aan de orde komen. De ambulant begeleider ondersteunt de reguliere school. Dit gebeurt door middel van voorlichting, observaties, coachen en handelingsadviezen. Op deze manier kan de leerling zo goed mogelijk functioneren op de reguliere school. De ambulant begeleider houdt de ouders (als de leerling minderjarig is) op de hoogte van de vorderingen m.b.t. de begeleiding. De ambulant begeleider kan optreden als bemiddelaar tussen ouders en school. De ambulant begeleider blijft in deze onpartijdig. Maatwerk
De concrete invulling van de AB op een school wordt vastgelegd in het begeleidingsplan. Dit is een overeenkomst tussen school en de ambulant begeleider. Hierin wordt opgenomen dat er minimaal eens per jaar (indien nodig vaker) wordt geëvalueerd. Voor de overstap van (S)BAO naar het VO met ambulante begeleiding en van V(S)O naar MBO hebben wij vaststaande protocollen. Deze protocollen zijn in 2011 aangepast en zullen hun efficiëntie moeten bewijzen. De protocollen moeten een warme overdacht garanderen van AB PO naar AB VO, maar ook van SO naar AB PO en van VSO naar AB VO/MBO. Het werkterrein van de AB is hiervoor verdeeld in drie regio's: t.w. Kop van Noord Holland, Noord Kennemerland en West Friesland
Schoolplan 2011-2015
Pagina 23
3.3.4.
Regionale Samenwerking
In de regio Noord Holland Noord (ondergrens Castricum-Purmerend, bovengrens Texel) is er clusteroverstijgende samenwerking (COS) met REC 3, REC 4 en het Steunpunt Autisme. Regelmatig komen de coördinatoren van de ambulante diensten bij elkaar om gezamenlijke pilots en producten te bespreken en te plannen. Door de komende wet Passend onderwijs zal deze samenwerking waarschijnlijk een andere vorm krijgen. Sinds enkele jaren is er een Cluster Overstijgende Samenwerking (COS) tussen cluster 2 (Burg. de Wildeschool/VSO Hendrik Mol), cluster 3 (De Ruimte/De Eenhoorn/De Meerpaal) en REC 4.5. De coördinatoren van de verschillende ambulante diensten komen eens in de 2 maanden bij elkaar. In 2011 zullen o.a. de volgende onderwerpen worden behandeld: 3.3.5.
Pilot Texel Productontwikkeling Vroegsignalering Gezamenlijke scholing Studiedag voor ab-ers clusteroverstijgend Overleg (I)PABO voor clusteroverstijgend aanbod Proeftuintjes (ab-ers van verschillende REC’s kijken bij elkaar in de keuken) Samenwerkingsverbanden
Het streven is om samen te werken met de Samenwerkingsverbanden in de regio. Door de directies van de samenwerkingsverbanden van West Friesland en Schagen/Den Helder is uitgesproken dat zij open staan voor samenwerking. De vorm volgt nog zodra er meer helderheid is m.b.t. de wet Passend Onderwijs. 3.3.6.
Werkwijze
Tot op heden is er altijd gewerkt met een vaste caseload, waarbij uit werd gegaan van richtlijnen van de WEC raad. Dit kwam neer op ongeveer 25 leerlingen in het VO/MBO bij een wtf 1 en ongeveer 18 leerlingen in het PO.Dit schooljaar is gekozen om meer handelingsgericht te gaan werken. Er wordt hierbij dus niet meer uitgegaan van een vaststaand aantal uren per leerling, maar worden diensten aangeboden naar de onderwijsbehoeften van de leerling. Dienstverlening op maat. Dit betekent dat de ene leerling meer nodig kan hebben dan een andere leerling. Het schooljaar 2011-2012 wordt hiervoor een model ontwikkeld. Het is nog zoeken naar een verdeelsleutel en het koppelen van uren aan de onderwijsbehoeften van de leerllingen (zorgarrangementen/bouwstenen). 3.3.7.
Commissie vanBegeleidng (CvB)
Met het samenvoegen van de AB diensten PO en VO/MBO is het aantal leerlingen te groot geworden om deze leerlingen te kunnen bespreken binnen de CvB van de (V)SO school. Er is voor gekozen om dit schooljaar aan te sluiten bij de bstaande CVB’s van respectievelijk de Burgemeester de Wildeschool en de VSO Hendrik Mol. Het doel van de CvB AB zal zijn ondersteuning en evaluatie. Bij ondersteuning moet gedacht worden aan consultatie van specialisten door de AB-er om zo te komen tot handelingsgericht werken. Welke rol de CvB in de cyclus van HGW heeft, moet nog nader worden uitgewerkt. Vooruitlopend op een toekomstige Commissie van Onderzoek zou de CvB een rol kunnen spelen in de intakefase en handelings gerichte diagnostiek toepassen. Bij evaluatie moet gedacht worden aan het uitbrengen van een advies m.b.t. het wel/niet aanvragen van een herindicatie, het wel/niet voortzetten van ambulante begeleiding en het eventueel komen tot een ander zorgarrangement (licht/medium/intensief arrangement.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 24
3.3.8.
Preventieve Ambulante Begeleiding
In 2011-2012 beschikt elke AB dienst nog over een geoormerkt aantal uren ten behoeve van de Preventieve Ambulante Begeleiding(PAB) Deze uren zullen worden ingezet om door middel van vroegsignalering en een daarbij aansluitende aanpak te voorkomen dat leerlingen een beroep moeten doen op de voorzieningen van het SO. PAB leent zich goed voor cluster overstijgende samenwerking tussen AB diensten. Verder kan door het opvoeren van het aantal inzetbare uren ten behoeve van PAB, het aantal indicaties voor het speciaal onderwijs worden verminderd. Passend onderwijs moet beginnen op het moment dat het nodig is en niet achteraf als de problemen zo groot zijn dat reguliere middelen niet meer voldoende zijn. Wanneer de budgetbekostiging een feit is kunnen AB diensten samen met de samenwerkingsverbanden en de schoolbesturen in een regio een beleidsplan opstellen gericht op vroegsignalering en begeleiding. Het dilemma voor de ADS is enerzijds diensten blijven leveren en anderzijds de organisatie 'budgetproof' maken met het oog op de budgetfinanciering en de voorgenomen bezuinigingen. Het accent van de dienstverlening van cluster-2 komt, zeker in het po, te liggen op tijdig signaleren van problematiek. Ook binnen de scholen voor voortgezet onderwijs is deze ontwikkeling merkbaar. Zeker voor het komende jaar zullen de PAB-gelden ingezet worden voor ontwikkelingen op scholen, binnen besturen en/of samenwerkingsverbanden die gericht zijn op het tijdig signaleren en interveniëren bij leerlingen met communicatieve problematiek. Het budget voor PAB zal in het schooljaar 2011-2012 aangewend worden voor zowel het PO als het VO. 3.3.9.
Ontwikkelingen
Speerpunten voor 2011 komen voort uit de evaluatie van schooljaar 2009/2010 en de resultaten van de ABAB (Van Beekveld & Terpstra) waarvan eind mei 2010 een rapport is verschenen. De speerpunten worden ondergebracht in het primaire proces en het ondersteunende proces: 3.3.10. Primaire proces
Productaanbod in kaart brengen en in het veld bekendheid aan geven Productaanbod uitbreiden Behoeften scholen inventariseren Overstap VSO-MBO beter aan laten sluiten Formulieren verbeteren Evaluaties beter stroomlijnen Verwachtingen cliënten expliciteren PR (verbeteren website, folder voor leerlingen, gadgets, meer aanwezigheid in het veld).
3.3.11. Ondersteunend proces
Duidelijke visie en beleid neerzetten Goed neerzetten organisatie AB dienst (administratie, taakverdeling, facilitering) Verder vormgeven aan CvB binnen de AB dienst Verder vormgeven aan intervisie Evaluatieprocedure opzetten (zelfevaluatie) Inwerkplan collega's opnemen in werkplan Borging van kwaliteit
Er zal gekeken moeten worden waar in 2011 behoefte aan is op scholen, bij ouders en bij leerlingen. De ADS gaat zich richten op de toekomst door te onderzoeken waar de behoeften liggen en zich te profileren met de expertise die gericht is op de leerling met een communicatieve stoornis en-of auditieve beperking.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 25
3.4.
Pedagogische, onderwijskundige en didactische invulling van het onderwijs
3.4.1.
Pedagogische invulling
Het ontwikkelen van taal en het adequaat inzetten van communicatieve vaardigheden is van noodzakelijk belang om mee te kunnen draaien in de maatschappij. Wanneer in dit proces elementen niet vanzelfsprekend verlopen en er op deze gebieden stoornissen en ernstige achterstanden ontstaan, heeft dit grote gevolgen voor de ontwikkelingsmogelijkheden en het functioneren in de samenleving. Taal en communicatie geven grip op de relatie met de omgeving, zoals wensen uiten, emoties uiten, gedragscontrole, gedrag van anderen sturen. Daarbij is taal ook de bron van sociale informatie en nodig voor de ontwikkeling van sociaal inlevingsvermogen, probleemoplossend vermogen en sociale vaardigheden. De ontwikkeling van deze vaardigheden verloopt vertraagd en niet vanzelfsprekend voor onze doelgroepen. Problemen met taal- en communicatieve vaardigheden hebben een belemmerende invloed op de sociaal-emotionele ontwikkeling. Kinderen die zich niet duidelijk kunnen uiten, niet begrepen worden en taal niet kunnen begrijpen, kunnen moeilijk succes ervaren en zelfvertrouwen ontwikkelen. Negatieve ervaringen in het begrijpen en begrepen worden en het gevoel “anders te zijn” kunnen frustratie, onzekerheid en gedragsproblemen geven, zoals boosheid, agressief en grensoverschrijdend gedrag, zelfbepalend gedrag en zich terugtrekkend gedrag. Pas wanneer het kind zich durft te uiten, begrepen wordt en de ander begrijpt zal het zich veilig voelen in een omgeving. Veiligheid en het vertrouwen in anderen wordt daarnaast bepaald door erkenning/acceptatie en herkenning van de handicap. Het onderwijs biedt een veilig othopedagogisch-orthodidactisch klimaat. Op school durft, mag en kan de leerling praten, succes en plezier ervaren aan praten en zelfvertrouwen ontwikkelen. De herkenning bij andere kinderen geeft vertrouwen in de ander en het gevoel erbij te horen. Leerkracht en kinderen bieden sociale ondersteuning. De basisbehoeften voor elk leerling, veiligheid, competentie en autonomie staan centraal. Van het personeel verwachten we enthousiasme en flexibiliteit. Een pedagogisch klimaat dat uitgaat van basisbehoeften kenmerkt zich door vertrouwen, ondersteuning en uitdaging binnen een veilige, structuurbiedende omgeving. De leerkracht biedt dit door een luisterende houding en een aangepast taalaanbod met gevisualiseerde ondersteuning. De leerkrachten van een SH groep zijn daarnaast alert op de gevolgen van het missen van geluiden en de signalen van misverstanden. Bij de kinderen met ASS wordt veiligheid eveneens ervaren door (h)erkenning van de handicap, doordat de leerkracht de taal visueel ondersteunt en daarnaast doordat de leerkracht extra structurering van de leeromgeving biedt, door structuur in tijd, ruimte en taken. 3.4.2.
Onderwijskundige invulling
Op de Burgemeester de Wildeschool staat de ontwikkeling van communicatie en taal centraal in al het leren, zodat leerlingen met de verworven kennis zich zelfverzekerd in de samenleving kunnen bewegen. Het werken aan voorwaarden die nodig zijn om in de basisbehoefte van slechthorende en spraaktaalleerlingen en leerlingen met ASS te voorzien geeft opening voor de didactisch groei en ontwikkeling. De afgelopen jaren is de school intensief bezig geweest met het onderzoeken en het vastleggen van de kwaliteit van haar onderwijs. De prioritering van verbetering zit in de gekozen vakgebieden. Vanuit de onderwijsbelemmeringen van de leerlingen op onze school wordt als eerste ingezet op de vakspecifieke leerlijnen mondelinge en schriftelijke taal. Het thematisch taalonderwijs vanuit de methodes Piramide en Taaltrapeze neemt een centrale plaats in op de Burgemeester de Wildeschool.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 26
Voor de doelgroep is de ontwikkeling van vakoverstijgende aspecten als autonomie, zelfredzaamheid en zelfstandigheid ook zeer bepalend voor het toekomstperspectief. Daarom wordt in de schoolplanperiode aandacht besteed aan het zelfstandig werken vanuit de leerlijn “leren leren”. Het werken vanuit leerlijnen SO en het aanbieden van doorgaande lijnen op vakgebiedoverstijgende gebieden is in volle ontwikkeling. Het implementeren van het IGDI lesmodel door de hele school en vanuit de leerlijn “leren leren” wordt een voorspelbare, herkenbare en aangepaste onderwijskundige invulling geboden, die aansluit bij de onderwijsbehoefte van de leerlingen. Dit vraagt van de school en haar medewerkers een constant ontwikkelingsproces, waarbij eigen competenties en handelingsbekwaamheid is afgestemd op wat leerlingen nodig hebben om tot optimale resultaten te komen. Het studietraject (OGW door de CED) kent als eindresultante een onderwijskundige toepassing van de leerlijn voor zowel leerkrachten en ondersteuners als voor de leerlingen. 3.4.3.
Didactische invulling
Het didactisch aanbod is afgestemd op de onderwijsbehoefte van het kind. De wetenschap dat ieder kind uniek is betekent volgens de school niet dat ieder kind een eigen onderwijsprogramma nodig heeft. Voorop staat dat het didactisch aanbod in relatie tot de leerrendementsverwachting aansluit bij het ontwikkelingsperspectief van de leerling. Op school wordt gewerkt vanuit ononderbroken leerlijnen en het team zal zich richten op het verder aanpassen en implementeren van leerlijnen vanuit het onderwijscontinuüm. Om nog beter vorm te geven aan het didactisch handelen, zullen de referentieniveaus SO en de uitstroomniveaus voor doelgroepen moeten worden vastgesteld om zo tot een verfijning te komen van het didactisch aanbod en het handelen. In het zorgplan staan de cyclische processen beschreven die ten grondslag liggen aan de organisatie op leerling- groeps- en schoolniveau (zie hst 3.5) 3.5.
Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften
Wanneer een kind extra specifieke zorg nodig heeft in de vorm van orthodidaktische en/of orthopedagogische ondersteuning dan wordt dat omschreven in een individueel handelingsplan (IHP) dat na een periode van 6-8 weken wordt geëvalueerd. Ook dit plan en de evaluatie ervan wordt met de ouders afgestemd en getekend. Vanuit het overleg tussen de groepsleerkracht, de logopedist, de intern begeleider en de psycholoog/orthopedagoog over een kind, of vanuit de CvB, kan blijken dat nader onderzoek gewenst is. Het resultaat van dit onderzoek wordt met de ouders besproken. Dit kan leiden tot een doorverwijzing naar externe onderzoekers of behandelaars, op het moment dat de school niet in die behoefte kan voorzien. De leerling met een speciale zorgbehoefte (en diens ouders) komen bij Passend onderwijs centraal te staan. Waarbij de nadruk sterk komt te liggen op vroegtijdige signalering en handelingsgerichte indicatiestelling. Dus denken vanuit de onderwijsbehoeften. Hierin zal de preventieve ambulante begeleiding in samenwerking met de Commissie van Begeleiding een prominente rol kunnen gaan spelen. 3.5.1.
Logopedie
Logopedie richt zich op de stimulering van de spraak en taalontwikkeling, op de communicatieve ontwikkeling maar ook op de participatiemogelijkheden van het kind binnen het onderwijs en het dagelijks leven. De logopedie is geïntegreerd in het gehele onderwijs en participeert in zowel groeps als niet groepgebonden activiteiten. De logopedische doelen richten zich grotendeels op de individuele hulpvraag, als ook op de ondersteuning van het onderwijs in zijn geheel. De sectie Logopedie werkt aan een visie die uitdraagt hoe de zorg en specifieke zorg op spraak-taal en communicatief gebied binnen de school vorm krijgt.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 27
Tevens werkt de vakgroep aan vernieuwende instrumenten die bijdragen aan het inzichtelijk maken van spraak-taalontwikkelingsaspecten en het systematisch aangeven van niveaus en vorderingen op individueel en groepsniveau. Het instrument Visualisatie STO heeft inmiddels landelijke bekendheid en zal op school verder verfijnd worden. De school hanteert de volgende uitgangspunten bij de toekenning van de logopedie:
logopedie hoort bij het aanbod van de school aan alle kinderen; bij alle groepen is logopedie noodzakelijk als begeleidingstraject; het begeleidingstraject omvat: het opstellen van logopedisch handelingsplannen, gehooronderzoek, CvB besprekingen, jaarlijks spraak- en taalonderzoek, logopedische hulpvraag en interventie vaststellen en uitvoeren, opstellen protocol herindicatie; het begeleidingstraject heeft een multidisciplinair karakter en is gecentreerd rond de leerkracht die de spil van het onderwijs vormt; de ernst van het logopedisch probleem is bepalend voor de intensiteit van de logopedische interventie.
Logopedische begeleiding van de kinderen vindt op school plaats en kent verschillende werkvormen. Zowel individueel als in kleine groepjes worden kinderen begeleid en gestimuleerd op diverse ontwikkelingsgebieden. Er zijn rond de 10 logopedisten op school. Een aantal van hen hebben zich gespecialiseerd in sensorische integratie (SI), in een motorisch gerichte behandelmethode die wordt gebruikt bij ernstige spraakproblemen (PROMPT) en in de begeleiding van leerlingen met ernstige leesproblemen en dyslexie. Door onderling kennis over te dragen wordt optimaal gebruik gemaakt van de individuele specialisaties. Collegiale consultatie maakt deel uit van de logopedische samenwerking. Het logopedische handelingsplan is de leidraad voor het logopedische handelen. Elk kind heeft een groeps- en/of individueel logopedisch handelingsplan (LHP) waarin doelen voor functionele therapie beschreven zijn. Deze doelen worden specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden (SMART) geformuleerd. De mate van logopedische interventie is afhankelijk van de hulpvraag en de ondersteuningsbehoefte en wordt aan het begin van het schooljaar vastgesteld en gedurende het jaar bijgesteld. In het algemeen ligt de nadruk van de logopedie aanvankelijk op het remediëren van de taalproblemen en kent vervolgens een verschuiving naar de omgangsredzaamheid. Onderbouw De remediërende interventie vindt zijn zwaartepunt in de onderbouw. In de leeftijd tot 8 jaar zijn de hersenen van kinderen nog sterk gericht op het verwerven van spraak en taal waardoor remediëren het meeste resultaat oplevert. Middenbouw Bij leerlingen in de middenbouw zal men vaak uit moeten gaan van een blijvend spraaktaalprobleem. Individuele logopedie wordt ingezet waar dat nodig is. Daarnaast wordt in kleine groepjes gewerkt en participeert/coacht de logopedist in de groep waarbij de therapiedoelen de werkvorm bepalen. De doelen zijn gericht om het kind vaardigheden te leren die bij kunnen dragen tot maatschappelijke ontplooiing. Bovenbouw In de bovenbouw ligt het hoofdaccent op de communicatieve redzaamheid en communicatieve vaardigheden. Alle andere logopedische aspecten dienen ter ondersteuning van dit hoofdaccent. Het kind leert dat het zijn/haar achterstand waarschijnlijk niet zal inhalen maar zal moeten leren omgaan met zijn mogelijkheden en beperkingen.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 28
Indien noodzakelijk vindt nog individuele logopedie plaats. Dit gebeurt vooral bij nieuw of laat ingestroomde leerlingen en is afhankelijk van de beschikbaarheid van de logopedisten. Daarnaast kan en afgebakende periode in kleine groepjes aan een specifiek aspect gewerkt worden waarbij het begrijpend lezen en de communicatieve redzaamheid centraal staan. Voor leerlingen die schoolverlaters zijn, wordt aan de hand van een protocol gericht onderzoek gedaan ten behoeve van de herindicatie. 3.5.2.
Audiologische zorg
Voor alle leerlingen op school, maar met name voor de slechthorende kinderen, is optimaal horen uitermate belangrijk. De school is uitgerust met apparatuur die het horen of het verwerken van auditieve informatie voor leerlingen, met problemen in dit deelaspect, kan bevorderen. De school heeft daarvoor de beschikking over een FM-systeem. Het FM systeem verbetert de signaal-ruis verhouding, zodat gesproken taal directer binnenkomt. Op de nevenvestigingen is geen ondersteunende apparatuur aanwezig en bij complexe problematiek kan onderwijs op de hoofdlocatie noodzakelijk zijn. De auditieve ondersteuningsmogelijkheden voor ESM-leerlingen op andere locaties worden verkend. Alle klassen met slechthorende leerlingen gebruiken het FM systeem ter ondersteuning van het horen in de onderwijssetting en de school is recent voorzien van nieuwe zenders die de mogelijkheid tot individuele afstemming nog meer verbeteren. Ook leerlingen met ESM die dat nodig hebben, kunnen profiteren van hoorrevaliderende apparatuur (door middel van edulink / Isense). De school onderzoekt de meerwaarde en opbrengsten van de inzet van versterkende apparatuur (Dynamic Sound System) voor meerdere doelgroepen en gaat hiervoor verder beleid ontwikkelen. Een audioloog bezoekt de school één keer per maand, waarbij overleg met de logopedist gevoerd wordt, naar aanleiding van gehoortesten of vragen van ouders. De audioloog heeft een sterk adviserende rol en ondersteunt de logopedist in de audiologische zorg die op school geboden wordt. De audicien komt één keer in de twee weken op school. Hij controleert de hoortoestellen, maakt afdrukken voor nieuwe oorstukjes en levert en repareert hoortoestellen en hoorhulpmiddelen. De school heeft momenteel geen beschikking over een KNO-arts. De inzet en betrokkenheid van een medicus die de vroegsignalering van (mogelijke) gehoorproblemen / oorproblemen waarborgt en een adviserende rol naar professionals en ouders heeft, is echter van essentieel belang. Er wordt ingezet op het aantrekken van een KNO-arts op korte termijn, of er wordt gezocht naar mogelijkheden om anderszins deze zorg te kunnen bieden. Het streven van de school is dat de KNO-arts één keer per drie weken spreekuur houdt op school. Alle nieuwe kinderen worden door de KNO arts gezien en krijgen een gehooronderzoek. Het gehooronderzoek wordt uitgevoerd door de logopedist. Het is van belang dat de audiologische meetapparatuur voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen en dat nieuwe ontwikkelingen op dit gebied gevolgd worden. Het gehooronderzoek gebeurt bij de jonge kinderen met wisselende geleidingsverliezen en slechthorende kinderen twee keer per jaar of vaker indien gewenst en bij de oudere goedhorende kinderen jaarlijks of incidenteel afhankelijk van het resultaat van voorgaande testresultaten. Ouders worden direct op de hoogte gebracht van veranderingen in het gehoor. Naar aanleiding van de gehoormeting kan er overleg volgen met de audioloog en/of KNO arts. De logopedist heeft structureel overleg met de audioloog en KNO-arts. De logopedist rapporteert de audioloog over hoortoestelaanpassingen. De logopedist is het eerste aanspreekpunt voor vragen van ouders en leerkrachten naar de audicien, audioloog en (KNO-arts). 3.5.3.
Kinderfysiotherapie/sensorische integratietherapie
Kinderfysiotherapie is een verbijzondering van fysiotherapie en richt zich op de stimulering van de sensomotorische ontwikkeling en de sensorische prikkelverwerking van het kind waardoor de participatiemogelijkheden in de klas en in het dagelijks leven toenemen.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 29
Kinderfysiotherapeutische begeleiding kan op school plaatsvinden en zal als extra mogelijkheid binnen de school worden aangeboden en vanaf 2012-1213 via de reguliere zorgverzekering worden bekostigd, waarbij school faciliteert in ruimte. Deze ruimte is alleen beschikbaar op de hoofdlocatie. Vanuit een hulpvraag wordt een individueel onderzoek gedaan bij het kind. Binnen het onderzoek wordt ook gekeken naar de omgeving waarin het kind functioneert, de klas, het schoolplein, de gymzaal. Wanneer behandeling volgt, wordt een kinderfysiotherapeutisch behandelplan gemaakt. De kinderen worden individueel behandeld en soms in een klein groepje. Doelstellingen worden ook voor in de klas en andere leefomgevingen geformuleerd en de leerkracht wordt betrokken in het behandelproces. Wanneer het gezien de hulpvraag wenselijk is worden ook ouders betrokken in het behandelproces. Er vindt op een afgesproken tijdstip een evaluatie plaats. Sensorische prikkelverwerking in de klas. Wanneer er een hulpvraag is op het gebied van aandacht en concentratie in de klas of gedrag wat te maken kan hebben met prikkelverwerkingsproblemen komt deze vraag via de IB of logopedist bij de kinderfysiotherapeut. (ook vanaf 2012-2013 betaalt door zorgverzekeraar?)Met de logopedist die een SI specialisatie heeft, wordt een gezamenlijk behandelplan gemaakt. In de klas worden de prikkelverwerkingsproblemen bekeken en worden er adviezen gegeven zodat de omgeving wordt aangepast en het kind beter kan functioneren. Ook wordt het kind indien nodig individueel behandeld. Leerkrachten worden geïnformeerd zodat zij meer inzicht hebben in hoe de prikkelverwerking bij het kind verloopt en hoe zij hierbij kunnen ondersteunen. Kwaliteitszorg De kinderfysiotherapeut informeert de huisarts over de behandeling. De kinderfysiotherapeut is BIG geregistreerd en staat in het kwaliteitsregister van de beroepsvereniging. De kinderfysiotherapeut participeert waar nodig in de CvB en Zorgteams. 3.6.
Voortgangsregistratie omtrent de ontwikkeling van leerlingen
De didactische gegevens die twee keer per jaar middels methode onafhankelijke toetsen worden verkregen, worden geregistreerd en vastgelegd in het digitale leerlingvolgsysteem “Esis”.Vanuit de gegevens van Esis kan de voortgang gevolgd worden en inzichtelijk gemaakt worden of de leerling zich nog op de aangegeven ontwikkelingslijn bevindt. De analyse, interpretatie en bijstelling van prognoses groeps- en schoolniveau.
willen we inzetten op individueel (kind),
Naast de individuele analyses, draagt een betrouwbare groepsanalyses bij om gericht te kunnen sturen op onderwijsverbetering. De score van een individuele leerling of een groep wordt o.a. gebruikt bij het bepalen van de hoeveelheid zorg die de leerling nodig heeft en ten behoeve van het groepsplan dat voor verschillende vakken – domeinen gemaakt wordt (technisch lezen, taal, rekenen, mondelinge taal, communicatieve redzaamheid, sociaal emotionele ontwikkeling, leerlij leren-leren). Groepsoverzichten van onderwijsdoelen vormen mede de basis voor een gesprek met de intern begeleider in de periode na de toetsing. De groepsleerkracht en de intern begeleider bepalen samen welke zorg het kind nodig heeft aan de hand van de groepsplannen. De Burgemeester de Wildeschool gaat de aankomende uitstroomniveaus in de school vaststellen en implementeren.
jaren
de
referentieniveaus
en
Het leerstofaanbod is plannend. Aan het uitstroomprofiel worden leerresultaten gekoppeld. Dit geeft zicht op wat een leerling wanneer aangeboden moet krijgen en wat de vastgestelde opbrengsten van de leerling zijn in relatie met het uitstroomprofiel. Bij het meten en vastleggen van de leeropbrengsten zal binnen twee jaar gebruik gemaakt worden van de speciaal ontwikkelde SO toetsen van Cito, die de reguliere toetsen vervangen.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 30
Alle gegevens over een kind worden verzameld in een leerling-dossier. Er wordt zorgvuldig omgegaan met de gegevens in het leerling-dossier. Dit gebeurt volgens de regels die zijn vastgelegd in de Wet op de Privacy. Desgewenst krijgen ouders in overleg met de directie en de intern begeleider inzage in het dossier van hun kind. Dit gebeurt altijd op school. Het dossier mag door de ouders niet mee naar huis worden genomen. Bij het verlaten van de school, door bijvoorbeeld verhuizing, wordt het onderwijskundig rapport/leerling-dossier doorgestuurd naar de volgende school na schriftelijke toestemming hiervoor van de ouders. Het individuele leerling-dossier bevat de volgende formulieren:
Beschikking. Indicatiedossier (logopedische, psychologische, onderwijskundige gegevens en een ouderformulier). Handelingsplannen Evaluatie Handelingplannen. Groepsplannen. Commissie van Begeleidings verslagen Overdrachtsgegevens van derden buiten het indicatiedossier om. Kopie van papieren die naar externe instanties zijn gezonden (met toestemming van ouders). Verkorte Psychologische verslagen. Verslagen schoolarts. Verslagen van gesprekken met ouders. Logopedische Handelingsplannen. Evaluaties Logopedische handelingsplannen
Er wordt zorgvuldig omgegaan met de gegevens in het leerling-dossier. Dit gebeurt volgens de regels die zijn vastgelegd in de Wet op de Privacy. Desgewenst krijgen ouders in overleg met de directie en de intern begeleider inzage in het dossier van hun kind. Dit gebeurt altijd op school. Het dossier mag door de ouders niet mee naar huis worden genomen. Bij het verlaten van de school, door bijvoorbeeld verhuizing, wordt het onderwijskundig rapport/leerling-dossier doorgestuurd naar de volgende school na schriftelijke toestemming hiervoor van de ouders. 3.6.1.
Kwaliteitsbewaking leerlingvolgsysteem
Naast het digitaal LVS en de dossiervorming op didactisch gebied, wordt gewerkt aan de invoering van een Planning en Control syteem, waarbij de relatie tussen de didactische gegevens, leerrendementsverwachting, en ontwikkelingsperspectief op drie niveaus (kind/groep/school) kan worden ingezet ten behoeve van kwaliteitsbewaking, kwaliteitssturing en kwaliteitsborging. (zie verder hst 8). De P&C-cyclus is het sturingsinstrument dat de kwaliteit van het onderwijs dat gegeven wordt en de resultante van het traject opbrengt gericht werken kan toetsen en de verkregen gegevens kan inzetten ten behoeve van onderwijsvernieuwing en/of verbetering. De werkwijze van de P&C-cyclus is systematisch en transparant: met herkenbare stappen die halfjaarlijks gezet worden en waarmee de school de kwaliteit van het onderwijs in de groepen kan monitoren en periodiek toetsen aan landelijke standaarden. Bij het realiseren van kwalitatief goed onderwijs is de leerkracht de beslissende factor. Zo concludeert Allington1 op basis van zijn onderzoekresultaten onder meer: ‘Risicoleerlingen deden het bij goede leerkrachten net zo goed als gemiddelde leerlingen bij zwakke leerkrachten. Niets was effectvoller voor risicoleerlingen dan de kwaliteit van de leerkracht; de kwaliteit van de leerkracht voorspelt de resultaten van de kinderen. Te lang hebben we dit fundamentele aspect van het onderwijs genegeerd’. Op de Burgemeester de Wildeschool zijn de leerkrachten de eerst verantwoordelijke professional voor wat betreft het onderwijs en de zorg voor de leerlingen van hun groep. Het denken en werken vanuit onderwijsbehoeften doet een groot beroep op hun professionaliteit. In onze school staan ze daar niet alleen voor.
1
really matters for struggling readers, Allington 2001
Schoolplan 2011-2015
Pagina 31
Aan elke groep is een vaste logopedist verbonden die het onderwijs specifiek ondersteunt via een logopedisch handelingsplan. Ook is expertise van gedragswetenschappers (psychologen en orthopedagogen) voorhanden. Paragraaf 3.6.2 beschrijft de multidisciplinaire samenwerking op groepsniveau binnen de kaders van de onderwijsinhoudelijke P&C-cyclus; paragraaf 3.6.3 richt zich op het schoolniveau. Paragraaf 3.6.4 beschrijft de analyse van de resultaten; in paragraaf 3.6.4 wordt de slag gemaakt naar de professionalisering. 3.6.2.
De P&C-cyclus op groepsniveau
Via de P&C-cyclus toont de school aan dat ten minste twee keer per jaar de vraag wordt gesteld of de verwachte ontwikkeling is gerealiseerd en of bijstelling nodig is (indicator 2.3 IvhO). De P&C-cyclus start op groepsniveau. De leerkracht vat de resultaten van de leerlingen op de Citotoetsen (en spraak-taaltoets) samen in een excelsheet. In de groepsbespreking relateren leerkracht, ib-er, logopedist en zo nodig de gedragswetenschapper de resultaten van de leerlingen aan het ontwikkelingsperspectief c.q. de leerroute. De sheet biedt een overzicht van het percentage leerlingen in de betreffende groep waarbij de ontwikkeling zich conform, gunstiger of ongunstiger dan het eerder vastgestelde ontwikkelingsperspectief ontwikkelt. Het multidisciplinair team analyseert de gegevens op de sheet en beschrijft vervolgens welke factoren volgens hen positief dan wel negatief van invloed zijn geweest en wat daarmee volgens hen kan worden gedaan. De ib-er stuurt de sheet, de bijbehorende analyse en de conclusies naar de CvB. De eerste gegevensverzameling in januari is vooral bedoeld om te bepalen of de leerling ‘op koers’ ligt. Bij de tweede gegevensverzameling in juni -als ook de voortgang van de spraaktaalontwikkeling wordt meegenomen- wordt, als daar aanleiding toe is, ook de vraag gesteld of het gekozen ontwikkelingsperspectief c.q. de leerroute nog wel passend is gelet op de ontwikkeling die de leerling doormaakt. De groepsbespreking verloopt volgens de procedure zoals beschreven in het zorgplan. Belangrijk is daarbij dat op het ‘achteruitkijken’ het ‘vooruitkijken’ volgt. Kortom: dat in de multidisciplinaire groepsbespreking bekeken wordt welke leerinhouden uit de leerroute in de komende periode aan de orde komen (indicator 3.3. Inspectie van het Onderwijs IvhO), welke cruciale leermomenten/drempels of mijlpalen de leerlingen daarbij moeten passeren om voortgang te kunnen boeken en welke leerlingen hierbij extra instructie en begeleiding nodig hebben (IGDImodel). 3.6.3.
De P&C-cyclus op schoolniveau
De CvB vat de formats met de resultaten op groepsniveau samen in een schooloverzicht en onderwerpt de gegevens aan een nadere kwantitatieve analyse. In het schooloverzicht wordt zichtbaar welk percentage leerlingen zich conform, gunstiger of ongunstiger ten opzichte van het eerder vastgestelde ontwikkelingsperspectief ontwikkelt. Ook biedt het overzicht een indicatie van de kwaliteit van het gerealiseerde onderwijs in de verschillende groepen, de verschillende leerjaren en de verschillende vakgebieden. Via de analyse komt de CvB de mogelijk zwakke en sterke punten in een leerroute op het spoor. Bij de analyse richt de CvB zich expliciet op de resultaten van de leerlingen in leerjaar acht (indicator 1.1 IvhO). De CvB brengt in een afzonderlijk overzicht in beeld of het eindniveau van de leerlingen van leerjaar acht overeenkomt met de uitstroombestemming die eind groep zes is geprognosticeerd. In de P&C-cyclus van juni neemt de CvB het succes van leerlingen in het vervolgonderwijs mee. (indicator 1.4 IvhO). De CvB brengt de positie van de oud-leerlingen in kaart drie jaar na de plaatsing in het vervolgonderwijs. De CvB maakt jaarlijks een kwantitatief overzicht van de posities in termen van bestendiging, opstroom en afstroom. Op grond van de uitkomsten van dit overzicht concludeert de CvB of er al dan niet bijstellingen in (een bepaald onderdeel van) het onderwijsaanbod moeten plaatsvinden. Tot slot rapporteert de CvB over het verloop en mogelijke trends die zich voordoen bij de instroom van nieuwe leerlingen en rapporteert zij over de uitkomsten van de controle op de volledigheid van de startdossiers
Schoolplan 2011-2015
Pagina 32
3.6.4.
Het halfjaarlijkse P&C-overleg
In het halfjaarlijkse P&C-overleg presenteert de voorzitter van de CvB de verzamelde informatie aan de schoolleiding. De informatie geeft een helder beeld van de stand van zaken voor wat betreft de opbrengsten van het onderwijs. Op schoolniveau is zichtbaar waar zich mogelijke risico’s voordoen of zich in de toekomst kunnen gaan voordoen. De schoolleiding is hierdoor in staat tijdig maatregelen te nemen. Door de systematische gezamenlijke reflectie op de beschikbare gegevens ontstaat in toenemende mate inzicht in de sterke en zwakke onderdelen van het onderwijsaanbod en -aanpak, het effect daarvan op de kwaliteit van de leerling-resultaten en de condities die hierop van invloed (kunnen) zijn. Op basis van de uitkomsten van deze reflectie/analyse neemt de schoolleiding daar waar nodig maatregelen om verbeteringen te realiseren. 3.6.5.
Leerlingvolgsysteem
Om het onderwijs en de sociaal emotionele ontwikkeling zo goed mogelijk te laten aansluiten op onderwijsbehoeften van de leerlingen gebruiken wij per 1 januari het digitale leerlingvolgsysteem Esis. Door gebruik te maken van het nieuwe leerlingadministratiesysteem Esis worden zowel de didactische gegevens als de aanvullende gegevens uniformer geregistreerd en toegankelijker voor analyse en vergelijking (op individueel, groeps- en schoolniveau). Vanuit de verzameling gegevens uit Esis, analyseert, concludeert en stuurt de school op verbeteringen van de onderwijskwaliteit. Lopende dit schoolplan, zal naar een uitbreiding van ons digitaal dossier in Esis worden gestreefd, zodat Esis een uitbreiding van toepassingsmogelijkheden biedt en er een volledige databank van leerling-gegevens ontstaat, waarin koppelingen tussen verschillende betrokkenen, onderzoeksgegevens intern of extern in relatie tot onderwijsresultaten eenvoudig te herleiden zijn. De Burgemeester de Wildeschool gaat de aankomende uitstroomniveaus in de school vaststellen en implementeren.
jaren
de
referentieniveaus
en
Het leerstofaanbod is plannend. Aan het uitstroomprofiel worden leerresultaten gekoppeld. Dit geeft zicht op wat een leerling wanneer aangeboden moet krijgen en wat de vastgestelde opbrengsten van de leerling zijn in relatie met het uitstroomprofiel. 3.7.
Wat levert de registratie op?
De te behalen resultaten met leerlingen zijn afhankelijk van de leeftijd waarmee de leerlingen op school instromen. Gebeurt dit in de onderbouw, dan zijn de resultaten over het algemeen het meest gunstig. Dit in verband met de zogeheten ‘gevoelige’ taalperiode (de eerste zeven levensjaren) in combinatie met het tijdig kunnen bieden van speciale zorg. Een aantal leerlingen worden na een verblijf van enkele jaren op de Burgemeester de Wildeschool, met ondersteuning van de ambulante begeleiding teruggeplaatst naar het reguliere basisonderwijs. Het kennis- en ontwikkelingsniveau van de tussentijdse schoolverlaters naar het reguliere onderwijs ligt dan op het groepsniveau van leeftijdsgenoten of één jaar lager. Er zijn ook leerlingen die tussentijds naar andere vormen van speciaal onderwijs gaan. Bij deze leerlingen zijn de communicatiemoeilijkheden grotendeels opgelost, maar blijft de noodzaak van aangepast onderwijs. Hieronder vindt u een overzicht van het aantal tussentijdse schoolverlaters in de afgelopen jaren. schooljaar
Totaal
2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011
17 21 19 27 29
aantal lln naar b.o /percentage 12 12 11 19 14
71% 57% 58% 70% 49%
Naar s.o./ percentage 5 9 8 8 15
29% 43% 42% 30% 51%
Uit het overzicht blijkt dat van de tussentijdse schoolverlaters 60 tot 70% naar het reguliere basisonderwijs gaat en 30 tot 40% naar het speciaal onderwijs (sbao) gaat.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 33
Een overzicht van de schoolverlaters, leerlingen die tot hun twaalfde jaar op de Burgemeester de Wildeschool blijven en daarna doorstromen naar het speciaal voortgezet onderwijs of naar regulier voortgezet (leerwegondersteunend)onderwijs vindt u hieronder. schooljaar
Totaal lln naar HM (VSO)%
2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011
17 21 27 39 27
11 18 18 32 21
Naar praktijkschool% Naar regulier vo %
65% 86% 86% 83% 78%
5 0 7 4 3
29% 0% 26% 10% 11%
1 3 2 3 3
6% 14% 8% 7% 11%
Uit het overzicht blijkt dat van de eind schoolverlaters 70 tot 80% naar het voortgezet speciaal onderwijs (nagenoeg altijd de scholengemeenschap Hendrik Mol) gaat. Ongeveer 15% gaat naar de praktijkschool en de overige 15% gaat naar het regulier (voortgezet) onderwijs, waarbij in de meeste gevallen er wel extra ondersteuning in de vorm van LWOO of OPDC ingezet wordt. Naar aanleiding van rapportage van de inspectie zal de school zich sterker gaan richten op de uitstroomprofielen en inzetten uitstroom op conform ontwikkelingsperspectief. Het vastleggen en registreren zal deel uitmaken van het P&C systeem. De veranderende opzet van het SO, het werken met referentieniveaus en leerrendementsverwachtingen in combinatie met de veranderende wetgeving op Passend onderwijs, dwingt te school tot een vernieuwende opzet van het onderwijs. Dit biedt kansen om tot een sterkere samenwerking te komen met het VSO waarmee de doorgaande lijn nog verder gewaarborgd kan worden en verankert. 3.8.
Evaluatie schoolplan 2008-2012
Activiteit
Resultaat
Alle leerlingen worden minimaal eens in de twee jaar in de CVB besproken.
Doel behaald; kwaliteitsbewaking leerlingenzorg wordt verder uitgebouwd. Iedere lln wordt minimaal 2x per jaar besproken en lln met extra zorg meerdere malen.
Expertise en specialisme worden schoolbreed ingezet. De inzet van speciaal geschoolde logopedisten wordt voor alle leerlingen beschikbaar en zal op aanvraag worden ingezet.
Bij specifieke problematiek wordt expertise op het gebied van PROMPT / SI overstijgend ingezet.
Verder standaardiseren van de logopedische handelingsplannen. Aan de hand van de huidige handelingsplannen wordt gekeken hoe de doelen nog beter helder en haalbaar kunnen worden geformuleerd (SMART)
Invoering van nieuwe overzichten van spraak-taalvorderingen ondersteunt het LHP en hierin worden de doelen helder en inzichtelijk verwoord.
Met het oog op kostenbeheersing, audiologische zorg op maat op locatie leveren aan alle leerlingen. Het op peil houden en brengen van noodzakelijke meetapparatuur en het verstevigen van de contacten met externe netwerken op het gebied van SH/audiologie.
Planning
Het FM systeem is vernieuwd en geïntegreerd in de school.
Audiologische (screening) apparatuur op alle locaties. Samenwerking met audioloog/audicien/NSDSK
Schoolplan 2011-2015
Pagina 34
Vraaggestuurd handelen op audiologisch gebied voor zowel slechthorende leerlingen als leerlingen met ESM.
In samenwerking met externe experts en leerkracht/logopedist en ouders gerealiseerd.
Handelingsbehoefte opgenomen in HP In samenwerking met logopedie worden er werkwijzen ontwikkeld rondom S.I., PROMPT, dyslexie en visuele perceptie en rond het schrijven van blokletters en verbonden schrift.
Constant in ontwikkeling afgestemd op de behoefte en ontwikkelingen in de school
Screening in de klas ten aanzien van schrijfmotoriek
Gebeurt jaarlijks in samenwerking met de fysiotherapeut
Verder ontwikkelen van de ambulante begeleidingsdienst als een dienst met eigen financiële middelen en faciliteiten en met een sterke inhoudelijke band met de doelgroepen die de Burgemeester de Wildeschool bezoeken.
Ambulant Dienst Burgemeester de Wildeschool is samen gegaan met de de AB van het VO
Beleid maken met betrekking tot inzet preventieve AB
Plan PAB wordt door Ambulante Dienst ingezet
Werken met het door de REC’s ontwikkeld kwaliteitsinstrument voor de AB.
Kwaliteitsmeting aan de hand van ABAB is in 2011 uitgevoerd
Het zo vroeg mogelijk signaleren en diagnosticeren van jonge kinderen met ESM, daartoe in de regio meer afstemming initiëren..
Samenwerking met toeleverende PSZ (NSDSK) en CVD’s.
Het zoeken van samenwerking met cluster 3 en 4 en het speciaal basisonderwijs ten aanzien van ASS.
Mogelijkheden tot samenwerking blijven verkend worden.
Het positioneren van de Burgemeester de Wildeschool als het expertise centrum voor kinderen met een auditieve en/of communicatieve beperking.
Samenhang tussen SO/VSO cluster 2 en ambulante dienst, waardoor positionering in de regio t.o.v. andere REC’s.
Betere afstemming zorgplan in relatie tot het handelingsgerichte diagnostieke (HGD)-denken.
De afstemming wordt verder vastgelegd in de in ontwikkeling zijnde planing en control cyclus
In de handelingsplannen werken met meetbare doelen.
Handelingsplannen worden gecheckt door IB op meetbaarheid van de doelen
Het formuleren van doelen op individueel niveau en het leggen en beschrijven van de relatie naar de inhouden en de activiteiten verbeteren en aanscherpen. Werken aan de borging daarvan, middels ondersteuning en bewaking.
P & C cyclus wordt verder ontwikkeld.
Schoolplan 2011-2015
AB dienst beschikt over eigen geldstroom
Jaarlijkse informatie bezoeken voor medewerkers en ouders.
Zowel HP’s als LHP’s worden in de cyclus gecontroleerd, geanalyseerd op formuleren van doelstellingen in relatie tot de leerdoelen en middelen.
Pagina 35
3.9.
Beleidsvoornemens en plannen schoolplan 2011-2015
Activiteit
Resultaat
Planning
Bij alle leerlingen met verhoogde structuurbehoefte wordt instroom in ESM groepen of uitstroom naar andere onderwijsvorm voorbereid.
De terugloop en uitgroei van de autigroepen. Bij start augustus 2013 is geen aparte autigroep meer aanwezig.
2011-2012
De ambulante begeleiding van de Burgemeester de Wildeschool en de Hendrik Mol zijn samengegaan als één dienst.
De medewerkers van de dienst ambulante begeleiding geven in gesprekken aan de dienst als één geheel te ervaren.
juni 2012
Bij schoolverlaters betere afstemming specifieke kenmerken lln. en ontwikkelingsprofiel. Daarnaast het borgen van de doorgaande lijn waarin het lezen als kernvak centraal staat.
Door geïntensiveerde overdracht is de doorgaande lijn op de specifieke lln. kenmerken en de doorgaande lijn lezen verbeterd.
2011-2012
De commissie voor de begeleiding evalueert de uitvoering van het handelingsplan voldoende.
Evaluatie van HP wordt cyclisch ingevoerd en in het Planning en control systeem ondergebracht
Behalve verzamelen en analyseren van de uitstroomgegevens zal de school zich op termijn ook richten op de analyse van de instroom- en doorstroomgegevens. Daarmee kan de school gemakkelijker trends vaststellen en ambities concreet en meetbaar maken en beoordelen in hoeverre de resultaten van de leerlingen aan het einde van de schoolperiode tenminste liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingen mag worden verwacht.
Uitstroombestemming van leerlingen komen bij 80 % van de leerlingen overeen met het vastgestelde ontwikkelingsperspectief
2013-2014
Het team leert werken met de zorg/handelingskalender (cyclus van leerlingenzorg)
Groepsbesprekingen, HP, oudergesprekken vinden in een cyclisch proces plaats. Teamleden volgen daarbij de zorg/handelingskalender
2011-2012
2012-2013
P&C systeem door IB en directie Het team maakt groepsplannen en individuele handelingsplannen en stelt de plannen op grond van de prestaties van de leerlingen bij (cyclisch)
Leerkrachten volgen de zorg/handelingskalender, beoordelen de toetsen van de leerlingen en stellen het HP zo nodig bij.
20112015
De CvB gebruikt een ontwikkelingsprofiel dat aansluit bij het nieuwe toezichtskader en het HP kan vervangen worden conform de nieuwe regelgeving.
CvB leden leren ontwikkelingsprofiel vast te stellen en bij te stellen.
2012-2013
De logopedie ontwikkelt nieuw beleid t.a.v. de inzet van logopedie in de school en legt dit vast in een visiedocument
Visie logopedie 2011-2015
2011-2012
Onderzoeken naar welke geluidsversterking voor ESM groepen bij kan dragen aan een verhoogd leerrendement
Voorstel en aanschaf Dynamic Sound systeem of ander versterkingsapparatuur
2013
Schoolplan 2011-2015
Pagina 36
4.
ONDERWIJSKWALITEIT EN SCHOOLONTWIKKELING
4.1.
Uitgangspunten en doelstellingen van het onderwijs
Visie op onderwijs De missie van de school is: kinderen leren leren en leren communiceren. Op de Burgemeester de Wildeschool staat naast het cognitief leren, het optimaliseren van de communicatie centraal. De Burgemeester de Wildeschool stelt zich ten doel om voor alle kinderen de mogelijkheid te creëren om zich optimaal te ontwikkelen op cognitief en communicatief gebied. Bij deze ontwikkeling staan de communicatieve en sociale emotionele vaardigheden centraal in al het handelen Samen met de ouders/verzorgers, biedt de school onderwijs (beschreven in handelingsplannen) dat ten minste leidt tot een niveau, dat past bij de specifieke mogelijkheden van elk kind. De focus ligt constant op het verzorgen van kwalitatief goed onderwijs, door onderwijsinhoudelijke sturing te bieden op de kwaliteit van het onderwijsleerproces, de daarbij gerealiseerde opbrengsten en op de condities waarbinnen beide gerealiseerd worden. De leerlingen van onze cluster-2 school zijn kinderen met ernstige spraak- en/of taalmoeilijkheden (ESM), slechthorende kinderen waaronder kinderen met CI en kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum (ASS) waarbij de communicatieve problemen op de voorgrond staan. De problemen die onze leerlingen ondervinden blijven meestal niet beperkt tot de taalontwikkeling en de communicatie, ook het verloop van de sociaal-emotionele ontwikkeling kan problemen opleveren. Door logopedie en expertise van gedragsdeskundigen in het onderwijs te integreren, bewerkstelligen wij als school een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de realisatie van onderwijs waar leerlingen op grond van hun eigen mogelijkheden optimaal van kunnen profiteren. De Burgemeester de Wildeschool biedt voor de jongste leerlingen met ESM of met ASS een thuis nabije onderwijssetting van hoogwaardig niveau, in de vorm van nevenvestigingen. De Burgemeester de Wildeschool is in de regio vertegenwoordigd in Schagen (twee locaties) en in Alkmaar. Het streven is om in iedere regio, thuisnabij fysieke voorzieningen te leveren. De ernst en aard van de communicatieproblemen en de complexiteit van de hulpvraag van ieder individueel kind kan aanleiding zijn voor een specifieke onderwijsbehoefte. Wanneer deze onderwijsbehoefte niet in de thuisnabije vestiging kan worden geboden, krijgt plaatsing op de hoofdlocatie prioriteit. De Burgemeester de Wildeschool wil waarborgen dat leerlingen kwalitatief goed onderwijs krijgen dat zorgvuldig is toegesneden op hun niveau en hun mogelijkheden. De school wil niet alleen voldoen aan de daarvoor geformuleerde landelijke standaarden, maar in de toekomst ook uitgroeien tot een krachtig Orthopedagogisch, Orthodidactisch Centrum dat leerlingen zowel intern als extern verschillende onderwijsarrangementen biedt en waar onderwijs en dienstverlening samenkomen. Kindgericht, Taalontlokkend Onderwijs Op de Burgemeester de Wildeschool staat het kind en zijn hulpvraag centraal. Het onderwijs is er op gericht om waar mogelijk toe te werken naar een overstap naar het regulier onderwijs en die overstap vanuit het Speciaal Onderwijs ook daadwerkelijk mogelijk te maken. Speciaal onderwijs biedt alleen onderwijs aan geïndiceerde leerlingen waar dat nodig is. De inzet van gespecialiseerd onderwijs vindt voor leerlingen plaats als de kennis en expertise binnen het regulier onderwijs niet toereikend blijkt te zijn. Dit is ook van toepassing wanneer de leerling als gevolg van zijn beperkingen onvoldoende profiteert en ontwikkelt binnen de onderwijssetting waarbij wel de aanwezige kennis is ingezet. Het orthopedagogisch klimaat van de school is (taal)ontlokkend en, waarbij zelfstandigheid, zelfverantwoordelijkheid en respect voor de eigenheid van iedere leerling centraal staat. Er wordt in al het handelen een beroep gedaan op de verantwoordelijkheid voor het eigen gedrag en op het zelfstandig oplossen van problemen. Dit biedt een grote mate van vrijheid, welke binnen een vastgesteld kader van gedragsregels en omgangsvormen wordt uitgevoerd.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 37
Het orthopedagogisch klimaat van de school stimuleert het zelfvertrouwen van de leerlingen, waarbij gewerkt wordt aan een gezonde positief-kritische houding van het kind naar zichzelf. Door de structuur en de omgeving van de school helder te maken bieden we veiligheid en voorspelbaarheid in omgang, onderwijs en (ondersteunde) communicatie. Met de expertise van leerkrachten en andere disciplines (zie bijlage 4.1) geven we vorm aan het onderwijs, waarbij communicatie en taal steeds centraal staan. Het bevorderen van een positieve sociale interactie tussen kinderen, ouders/verzorgers en medewerkers van de school vinden wij belangrijk; Een goede samenwerking tussen ouders/verzorgers, bestuur, directie, medewerkers en kinderen vormt de basis voor een goed schoolklimaat: een goede school maken we samen en op de Burgemeester de Wildeschool heeft iedereen wat te vertellen! De school werkt aan een goed contact met de ouders, gebaseerd op onderling vertrouwen, openheid en duidelijkheid. Het onderwijs op de school volgt een doorgaande lijn. Hierdoor is het voor ieder teamlid noodzakelijk om groep overstijgend te kunnen denken. Professionalisering van de medewerkers door bij- en nascholing is een blijvend punt van aandacht. De school volgt de ontwikkelingen van de leerlingen nauwlettend en de school evalueert regelmatig de resultaten met de ouders/verzorgers en biedt onderwijs en zorg op maat. 4.2.
Opbrengstgericht werken en invoering referentieniveaus
Opbrengstgericht werken Het beste uit het kind halen door het beste van jezelf te laten zien. Opbrengst Gericht Werken staat in onze school centraal en maakt plaats voor volgend onderwijs. De mogelijkheden van het kind staan in alle handelingsplannen (later OPP) centraal en worden gerelateerd aan de leerrendementsverwachting in een ontwikkelingsperspectief weergegeven, hetgeen leidt tot een passend uitstroomperspectief. De Burgemeester de Wildeschool wil niet alleen aan de kwaliteitsstandaarden voldoen die door de inspectie van het onderwijs gesteld worden, maar hierin het maximale bereiken dat past bij de mogelijkheid van ieder individueel kind. In plaats van volgend onderwijs en zorg te bieden, sturen en plannen we het onderwijs door toe te werken naar de resultaten die bijdragen aan een gezonde en positieve ontwikkeling welke past bij het uitstroomperspectief van het kind. Om tot kwalitatief goed onderwijs te komen is een cyclus van zorg gewenst in school. Daarbij staat het onderwijs in de groep centraal. Het totale beleid in de school ondersteunt de leerkracht bij het uitvoeren van het onderwijsleerproces. Om dit te kunnen bereiken moet allereerst duidelijk zijn wat de school verstaat onder kwalitatief goed onderwijs. De school weet wat wel en niet goed werkt, zodat daarop kan worden aangesloten. Decennia van effectonderzoek en onderzoek naar effectieve elementen van een schoolorganisatie, Marzano e.a.2 , hebben immers een behoorlijk consistent beeld opgeleverd. Het blijkt steeds weer te gaan om elementen van systematisch en doelgericht werken die worden toegepast in elke organisatie die tot het maximaliseren van resultaten wil komen. De keuzes van de school in dit opzicht zijn: een programmagerichte en multidisciplinaire aanpak, leerkrachtgestuurd onderwijs, integratie van toetsing en instructie en een methodeonafhankelijk leerlingvolgsysteem. In de nu volgende paragrafen worden deze keuzes nader toegelicht.
2
Pedagogisch handelen & Klassenmanagement; R.Marzano e.a. 2009
Schoolplan 2011-2015
Pagina 38
4.2.1.
Een programmagerichte en multidiscipinaire aanpak
De school heeft gekozen voor een programmagerichte aanpak vanuit de overtuiging dat de leerlingen daarbij het meeste baat hebben. Ook de jonge leerlingen leren aan de hand van een programma dat het ontwikkelingsproces stuurt en structureert. Bij een programmagerichte benadering ligt het primaat van de kwaliteit bij het onderwijsresultaat: wat heeft het kind van 'dat wat is aangeboden' opgestoken? Een sturend onderwijsprogramma houdt in 'onderwijs met leerdoelen en een systematische ordening en aanbieding van leerstof met nadruk op intentioneel leren'. Uit onderzoek blijkt dat een gedegen en haalbaar onderwijsprogramma de meest positieve invloed heeft op schoolprestaties. De psycholoog of orthopedagoog helpt bij de vertaling van het cognitieve beeld en ontwikkelingsmogelijkheden naar onderwijsbehoeften, haalbare doelen en leerroutes voor leerlingen. De logopedische ondersteuning maakt daarbij de vertaalslag naar de mogelijkheden op het gebied van spraak-taalontwikkeling en de communicatieve redzaamheid. 4.2.2.
Leerkrachtgestuurd onderwijs (IGDI)
Programmagericht onderwijs impliceert leerkrachtgestuurd onderwijs. Onze leerlingenpopulatie kenmerkt zich door grote verschillen tussen leerlingen. Uit onderzoek blijkt dat convergente differentiatie tot betere leerresultaten leidt bij zowel de goede als de gemiddelde en zwakke leerling. Convergente differentiatie is de basis van het interactieve gedifferentieerde directe instructiemodel (IGDI) dat onze leerkrachten gebruiken bij het lesgeven. Bij convergente differentiatie blijft de groepzo lang mogelijk bij elkaar. De leerkracht geeft klassikale groepsinstructie en speelt in de verwerkingsfase in op de instructiebehoefte door verlengde instructie te bieden, leerlingen te begeleiden bij het toepassen van de leerstof die zojuist is aangeboden etc. Zelfstandig werken is in dit model geen doel op zich, maar een middel/instrument dat de leerkracht de mogelijkheid geeft, leerlingen die dat nodig hebben extra instructie en begeleiding te geven. We weten immers dat risicoleerlingen betere resultaten boeken in klassen waarin de meeste tijd aan lesgeven en ondersteuning wordt besteed dan in klassen waarin de meeste tijd opgaat aan zelfstandig werken (Brophy en Good 1986)3. 4.2.3.
Integratie toetsing en instructie
De leerkrachten volgen de voortgang van de ontwikkeling op groepsniveau met de methodegebonden toetsen. Methodegebonden toetsen zijn criteriumtoetsen: ze zijn gekoppeld aan leer- en instructiedoelen. Deze toetsen maken duidelijk welke leerlingen bij de verwerving van welke leerstofinhouden moeilijkheden ondervinden. Het gaat hierbij steeds om de systematische integratie van toetsing en instructie. De leerkrachten gebruiken deze informatie met name voor inhoudelijke feedback naar de leerlingen en bij de afstemming van de intensiteit van de instructie en verwerking op de specifieke mogelijkheden en onderwijsbehoeften van de leerlingen. 4.2.4.
Methodeonafhankelijke toetsen en het leerlingvolgsysteem
Wij gebruiken methodeonafhankelijke toetsen om de prestaties en de vorderingen van de leerling op de vastgestelde leerroute uit het ontwikkelingsperspectief te volgen. Wij bepalen ten minste twee keer per jaar de didactische (leer)resultaten en ten minste één keer per jaar de vordering op het domein van de taalontwikkeling en dat van de sociaal-emotionele ontwikkeling. Analyse van deze informatie geeft ons inzicht in de sterke en minder sterke kanten van het onderwijs in de groepen en kan dus aanleiding zijn voor verbeteractiviteiten in het kader van de kwaliteitszorg. De methodeonafhankelijke toetsen en het leerlingvolgsysteem voor de spraak/taalontwikkeling hebben daarnaast een functie in het kader van de leerlingenzorg. Ze waarborgen dat alle leerlingen die (extra c.q specifieke) zorg nodig hebben ook daadwerkelijk worden gesignaleerd. De voortgangsresultaten leggen we vast in leerling- en groepsprofielen. Omdat zowel kwaliteitszorg als leerlingenzorg een groepsoverstijgende zaak is, worden deze resultaten centraal geregistreerd.
Teacher behavior and student achievement. Brophy, J. E., & Good, T. L. (1986).
3
Schoolplan 2011-2015
Pagina 39
4.2.5.
Klassenmanagement
Een goed klassenmanagement gericht op de zelfstandigheidvorming van leerlingen en het bewaken van de leertijd, gedifferentieerde instructie gericht op effectiviteit en de verschillende leerstijlen van leerlingen, maken dat leerlingen de kans krijgen om de nodige kennis en vaardigheden te verwerven voor een persoonlijke groei. Aan de basis van deze persoonlijke groei staat het welbevinden van de leerlingen. De leerkracht staat centraal als het gaat om het pedagogische klimaat in de klas. Hij/zij is voldoende toegerust om als gedragsspecialist zowel in de eigen groep als daarbuiten te handelen. 4.2.6.
Scholing
Om het onderwijsniveau op de Burgemeester de Wildeschool op een wenselijke standaard te krijgen, hoger dan de wettelijke minimum eisen, zal de school een intensief leertraject met het gehele team doorlopen, waarbij de leerlijn “leren leren” een centrale rol speelt en de handelingsbekwaamheid van onze leerkrachten en ondersteuners tot een optimum wordt vergroot. Het traject zal tenminste twee schooljaren begeleid worden door de CED in het schooljaar 20112012 en 2012-2013. De onderwijsinhoudelijke Planning en Control cyclus is hierbij ondersteunend om de kwaliteitszorg en het onderwijsniveau te analyseren, te sturen op resultaat en te evalueren ten aanzien van nieuw te ontwikkelen beleid. Referentieniveaus en kerndoelen Een referentieniveau is iets anders dan een kerndoel. Een kerndoel is geen leerdoel, maar beschrijft een gebied waarop de school verplicht een aanbod moet hebben. Het referentieniveau geeft een inhoudelijke invulling aan een kerndoel; het geeft aan wat onze leerlingen bijvoorbeeld aan het eind van de basisschool zouden moeten kennen en kunnen. Referentieniveaus zijn uitgewerkt voor taal en voor rekenen/wiskunde. Een referentieniveau beschrijft wat een leerling moet kennen en kunnen in een bepaald vakgebied, op een bepaald moment van zijn schoolloopbaan. Het is een beschrijving van een bepaald niveau. Tegen de achtergrond van dit niveau kunnen we kijken hoe een bepaalde leerling (of een groep leerlingen) het doet. Zijn kennis en vaardigheden op het juiste niveau? Scoort hij boven of juist onder het niveau? Het referentieniveau is dus een ijkpunt, een maat, waarmee we de leerling(en) kunnen vergelijken4 Het vaststellen van referentieniveaus in het cluster 2 onderwijs is nog volop in ontwikkeling. Voor de basisschool staan de referentiekaders inmiddels vast. Het is duidelijk dat de leerlingen die na groep 5 nog op de speciale school zitten, niet voldoen aan de leerstandaard voor het reguliere basisonderwijs. Voor de school zou het streven kunnen zijn: 75% van de leerlingen behaalt aan het eind van de schoolloopbaan het niveau van groep 6 van de reguliere basisschool. De streefnormen voor de Burgemeester de Wildeschool zijn nog niet vastgesteld. Referentieniveaus in twee kwaliteiten Er zijn twee kwaliteiten van referentieniveaus:
een fundamentele kwaliteit (1F) een streefkwaliteit. (1S)
Beide kwaliteiten gelden voor de hele onderwijsperiode, vanaf het basisonderwijs tot en met het middelbare beroepsonderwijs, zowel voor taal als voor rekenen/wiskunde. De referentieniveaus gelden ook voor alle vormen van SO en SBO, met uitzondering van het onderwijs aan Zeer Moeilijk Lerenden (ZML) en Meervoudig Gehandicapten (MG) en leerlingen van het Praktijkonderwijs
4
Duiden en Doen; versie S.O.; Chris Struiksma 2011
Schoolplan 2011-2015
Pagina 40
Het referentieniveau fundamentele kwaliteit Referentieniveau 1F beschrijft wat een leerling aan het eind van de basisschool minimaal zou moeten kennen en kunnen. Dit niveau wordt gezien als het minimum aan kennis en vaardigheden dat nodig is om je te kunnen redden in onze samenleving. De Expertgroep Doorlopende Leerlijnen Taal en Rekenen (2008) ging ervan uit dat op dit moment 75% van de leerlingen aan het eind van het reguliere basisschoolonderwijs aan niveau 1F voldoet. Het referentieniveau streefkwaliteit Referentieniveau 1S geeft aan wat een leerling aan het eind van de basisschool minimaal zou moeten kennen en kunnen om soepel door te kunnen stromen naar VMBO-T of hoger vervolgonderwijs Leerstandaarden Referentieniveaus hangen samen met de volgende term: de leerstandaard. Een leerstandaard is een concreet tussendoel op een leerlijn. Waar we het referentieniveau zouden kunnen zien als de ‘maat’, kunnen we de leerstandaard beschouwen als de ‘norm’ die gehanteerd word. Bijvoorbeeld:de leerstandaard (norm): 75% van de leerlingen moet op het eind van de basisschool voldoen aan referentieniveau 1F (maat). De maat staat vast, maar de hoeveelheid kennis en vaardigheden die een leerling opdoet op een school, kan een school beïnvloeden. Scholen kunnen er in hun onderwijs voor zorgen dat meer of minder leerlingen op een bepaald moment aan de maat voldoen. We kunnen dus naar een hogere of een lagere leerstandaard streven op onze school. Als we de lat lager leggen (maat), zullen er meer leerlingen aan kunnen voldoen (norm) en andersom. Voor onze school is de leerstandaard lager dan die voor het basisonderwijs. Het streven voor onze leerlingen moet nog worden vastgesteld, maar de norm zou kunnen liggen op: 75% van de leerlingen heeft het niveau van eind groep 6 gehaald. Drie standaarden In navolging van de Onderwijsraad, onderscheiden we drie standaarden:
de voldoende standaard; de minimum standaard; de gevorderde standaard.
Voldoende standaard De voldoende standaard is het niveau dat een school wil bereiken met de meeste van haar leerlingen, met driekwart van haar leerlingen om precies te zijn. Voor onze school wordt dat dan 75% op E6 niveau. Omdat niet alle leerlingen dit niveau kunnen halen, stelt een school ook een minimum standaard vast. Minimum standaard De minimum standaard is het niveau dat een school minimaal wil halen met de overige leerlingen, de leerlingen die de voldoende standaard niet halen. Dit niveau hebben wij als school nog niet afgesproken. Gevorderde standaard De gevorderde standaard is het niveau voor de best scorende kwart leerlingen van de driekwart die de voldoende standaard halen. Zij kunnen naast de basisstof, die gericht is op de voldoende standaard, de leerstof groep 7 en 8(+) aangeboden krijgen. De school sluit met haar onderwijs aan op deze verschillende standaarden door het onderwijs aan te bieden in verschillende arrangementen,
arrangement voor de grootste groep leerlingen arrangement voor de kinderen met extra onderwijsondersteuningsbehoeften arrangement voor leerlingen die meer kunnen.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 41
Elke S(B)O-school zal in de toekomst voor elke leerling een ontwikkelingsperspectief moeten formuleren. Daarnaast moet de school het verwachte uitstroomniveau van een leerling aangeven. Een ontwikkelingsperspectief is volgens de inspectie "een inschatting van de ontwikkelingsmogelijkheden van een leerling voor een bepaalde, langere periode, gebaseerd op het verwachte uitstroomniveau". Dus, kort gezegd, een inschatting van wat een leerling bij ons op school gaat leren. Deze inschatting is gebaseerd op het uitstroomniveau dat we met de leerling denken te kunnen bereiken, bijvoorbeeld VMBO-T of Praktijkonderwijs. Als we vervolgens bekijken op welk niveau een leerling binnenkwam op school en dat verbinden aan het verwachte uitstroomniveau van de leerling, dan levert dat een prognose- of ontwikkelingslijn op. Uitstroomniveau en uitstroombestemming De uitstroomniveaus zijn niet willekeurig gekozen. Uitstroomniveaus zijn gelijk aan de instroomeisen die gelden voor verschillende vormen van het voortgezet onderwijs. Voor het VMBOT gelden andere instroomeisen dan voor het Praktijkonderwijs of voor de Havo. Aan het eind van de basisschool kan een leerling dan ook uitstromen op verschillende uitstroomniveaus, zoals bijvoorbeeld op uitstroomniveau Praktijkonderwijs, VMBO-T of HAVO. Het vervolgonderwijs zelf heet ook wel de uitstroombestemming. Het is de plek waar een leerling na school naartoe gaat. Het ontwikkelingsperspectief komt dus eigenlijk overeen met een uitstroombestemming: het is een inschatting van de school waar een leerling ná school naar toe zal gaan. Het wetsvoorstel Kwaliteit (voortgezet) speciaal onderwijs Het Wetsvoorstel kwaliteit (voortgezet) speciaal onderwijs wijzigt de Wet op de Expertisecentra met het oog op kwaliteitsverbetering van het (voortgezet) speciaal onderwijs. De wijzigingen beogen de opbrengstgerichtheid van dit onderwijs een flinke stimulans te geven. Volgens de laatste berichten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zullen de voorstellen vanaf 2012 in wetgeving worden omgezet. De Burgemeester de Wildeschool wil nu al, vooruitlopend op de nieuwe wetgeving, met de onderwijsinhoudelijke P&C cyclus inspelen op de eisen die straks aan de school worden gesteld. Zo komt de verplichting om voor iedere leerling jaarlijks een handelingsplan op te stellen, te vervallen. In plaats daarvan wordt voor elke leerling een ontwikkelingsperspectief opgesteld. Bij het ontwikkelingsperspectief brengt de school in beeld op basis van alle relevante gegevens waarover de school beschikt, wat de school met de leerling wil bereiken. De school maakt daarmee voor betrokkenen inzichtelijk (ouders/leerling/inspectie) welke doelen ze op lange, middellange en korte termijn nastreeft. Het ontwikkelingsperspectief is dus niet bedoeld om de voortgang van de leerling te volgen, maar om het onderwijsaanbod voor de leerling zo te plannen dat een leerling zich optimaal ontwikkelt. Het ontwikkelingsperspectief van de leerling bepaalt in welk uitstroomprofiel de leerling wordt geplaatst. Het wetsvoorstel markeert de overgang van de leerling van het speciaal onderwijs naar het vervolgonderwijs dan ook als een belangrijk keuzemoment waarbij de school zich moet kunnen verantwoorden over de resultaten die met de leerling na plaatsing zijn behaald. 4.3.
Inhoud van het onderwijs en beschrijving van de vakken
4.3.1.
De kerndoelen speciaal onderwijs (WPO/WEC& Referentiekaders)
Inleiding De kerndoelen speciaal onderwijs zijn van toepassing voor het onderwijs aan kinderen met een enkelvoudige beperking en/of stoornis in de basisschoolleeftijd, met uitzondering van zeer moeilijk lerenden. Het halen van de kerndoelen is in het licht van de nieuw vast te stellen referentieniveaus, leerstandaarden en leerlijnen geen doel op zich. De school heeft de plicht om de mogelijkheden in huis te hebben om de leerlingen alles aan te kunnen bieden wat hen de kans geeft de kerndoelen te halen die passen bij het onderwijsarrangement dat zij nodig hebben en past bij het uitstroomniveau dat is vastgesteld in het ontwikkelingsperspectief.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 42
Op dit moment voldoen alle in gebruik zijnde methoden aan de kwaliteitscriteria die de overheid hanteert. Nog niet alle methoden voldoen aan de eisen die de school er aan stelt en de school oriënteert zich op de aanschaf van een nieuwe rekenmethode en later op de aanschaf van een nieuwe spellingsmethode. Het onderwijs aan de kinderen op de Burgemeester de Wildeschool bevordert brede vorming. Het onderwijs omvat waar mogelijk in samenhang: zintuiglijke oefening, lichamelijke oefening, Nederlandse taal, rekenen en wiskunde, enkele kennisgebieden (waarbij in elk geval aandacht besteed wordt aan aardrijkskunde, geschiedenis, de natuur, waaronder biologie, maatschappelijke verhoudingen, waaronder staatsinrichting en geestelijke stromingen), expressieactiviteiten (waarbij in elk geval aandacht wordt besteed aan de bevordering van het taalgebruik, tekenen, muziek, handvaardigheid, spel en beweging) en bevordering van de sociale redzaamheid (waaronder gedrag in het verkeer, bevordering van gezond gedrag). Het onderwijs gaat er mede vanuit dat de leerlingen opgroeien in een multiculturele samenleving. Doordat onze leerlingen niet vanzelfsprekend beschikken over voldoende ontwikkelde taal, communicatie en/of auditieve vaardigheden worden zij belemmerd in hun ontwikkelingsmogelijkheden. Dit heeft grote gevolgen voor het functioneren in de samenleving, omdat problemen met taal- en communicatieve vaardigheden een belemmerende invloed hebben op:
de sociale en emotionele ontwikkeling: het emotioneel welbevinden, zelfbeeld, sociaal gedrag, relatievorming en sociale vaardigheden; het leren: zowel de cognitieve functies (o.a. betekenis geven aan en inzicht krijgen in de omgeving/wereld en het verbaal-cognitieve functioneren) als de didactische leerontwikkeling.
De belangrijkste zaken die kinderen moeten leren staan vastgelegd in de kerndoelen. De kerndoelen zijn streefdoelen die aangeven waarop speciale scholen zich moeten richten bij de ontwikkeling van hun leerlingen. De kerndoelen zijn ingedeeld in leergebiedoverstijgende en leergebiedspecifieke kerndoelen: Schoolspecifieke uitwerking De school gaat uit van de eerste generatie kerndoelen voor het speciaal onderwijs als referentiekader voor het onderwijsaanbod. Indien nodig worden aangepaste kerndoelen gehanteerd, gerelateerd aan het ontwikkelingsperspectief van het kind en stimulering van de sterke kanten. Ons uitgangspunt is “gewoon waar het kan, speciaal waar het moet”, “onderwijs op maat, op zoek naar het hoogst haalbare”. De Burgemeester de Wildeschool volgt de vernieuwingen in de wet en regelgeving en voert de voorschrijvende doelstellingen, ontwikkeld door Simea voor de doelgroepen ESM en SH geleidelijk in, om zo de kwaliteit en de opbrengsten te optimaliseren en te borgen. In het onderwijs op de Burgemeester de Wildeschool worden de leerdoelen zo veel mogelijk op elkaar afgestemd en zullen doelen uit verschillende leergebieden doorgaans tegelijk aan de orde zijn. Om de kerndoelen hanteerbaar te maken, wordt er gewerkt met de beschreven leerlijnen en aan de verdere invoering van leerlijnen van de leergebieden waar deze nog niet specifiek zijn vastgesteld. De Burgemeester de Wildeschool zal gebruik gaan maken van de leerlijnen voor Cluster 2 zoals die ontwikkeld zijn door de CED Rotterdam 4.3.2.
Leergebiedoverstijgende kerndoelen
In de leergebiedoverstijgende kerndoelen ligt het accent op brede ontwikkeling. Een grote rol is toebedeeld aan de sociale en emotionele ontwikkeling, waaronder het ontwikkelen van een positief zelfbeeld. Ook een belangrijk onderdeel van het onderwijsaanbod vormen de leervoorwaardelijke aspecten. Ze zijn daarom expliciet in de kerndoelen voor het speciaal onderwijs opgenomen. De leergebiedoverstijgende kerndoelen zijn gegroepeerd in de volgende thema’s: zintuiglijke en motorische ontwikkeling; sociaal-emotionele ontwikkeling; leren leren; omgaan met media en technologische hulpmiddelen.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 43
Zintuiglijke en motorische ontwikkeling De zintuiglijke en motorische ontwikkeling is bij de jongere kinderen geïntegreerd in het groepsaanbod. Op school is er aandacht voor de sensomotorische ontwikkeling. De school biedt bij (senso-)motorische problemen de mogelijkheid om therapie door een fysiotherapeut te laten verzorgen. Door middel van oefeningen wordt de motoriek getraind of worden andere motorische vaardigheden aangeleerd. Dit kan gericht zijn op de fijne motoriek nodig bij het schrijven, of het verbeteren van de algehele lichaamscoördinatie (handigheid- en behendigheid). Therapie kan op school aangeboden worden middels de zorgverzekering van de ouders. Sociaal-emotionele ontwikkeling Voor leerlingen met een auditieve en/of communicatieve beperking hebben de beperkingen op auditief gebied en in de taalontwikkeling grote invloed op de totale ontwikkeling van de persoon. Bij deze leerlingen is vaak sprake van onzekerheid en weinig zelfvertrouwen. Bovendien hebben zij moeite in de communicatie met anderen. Zelfvertrouwen en vertrouwen in anderen beïnvloeden het emotioneel welbevinden en het zelfbeeld en bepalen ook gevoelens van veiligheid. Leren leren In de aankomende twee schooljaren zal er vanuit het scholingstraject OGW (Opbrengst Gericht Werken) gewerkt worden aan de implementatie van de leerlijn Leren Leren. Er wordt gewerkt aan de ontwikkeling waarbij leerlingen zelf actief worden betrokken bij hun eigen leerproces. De leerkrachten worden geschoold door middel van o.a. “Coaching on the job” in het omgaan met instructiegroepen en het versterken van de mogelijkheden tot zelfstandigheid en reflectie bij de leerlingen. 4.3.3.
Leergebiedspecifieke kerndoelen
De leergebiedspecifieke kerndoelen zijn ingedeeld in Nederlands, Nederlandse Gebarentaal (voor leerlingen met een auditieve en/of communicatieve beperking), Engels, rekenen/wiskunde, oriëntatie op jezelf en de wereld, kunstzinnige oriëntatie en bewegingsonderwijs. Een overzicht van de vakken die behoren tot de leergebiedspecifieke kerndoelen vindt u in bijlage 4.2. 4.3.4.
Doelgroepen
Op de Burgemeester de Wildeschool wordt onderwijs gegeven aan drie verschillende doelgroepen. Te weten:
slechthorende kinderen (SH), waaronder ook kinderen met een Cochleair Implantaat (CI); kinderen met ernstige spraak-/taalmoeilijkheden (ESM); kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum (ASS), waarbij de communicatieve beperking binnen de problematiek op de voorgrond treedt.
Kinderen op onze school hebben vaak niet één probleem, maar veelal gaat het om combinaties van verschillende problemen. Er is de laatste jaren zichtbaar sprake van verbreding van problematiek. Te denken valt aan bijkomende leerproblematiek, leerbeperkingen en gedragsstoornissen. Door middel van groepsprofielen, gebaseerd op taalaanbod, aanbod voor de sociaal-emotionele ontwikkeling en het leeraanbod (leerdoelen), wordt bepaald welke groep het beste past bij de onderwijsbehoeften van elke specifieke leerling. Binnen de verschillende doelgroepen doen zich op school de volgende ontwikkelingen voor die consequenties hebben voor de onderwijsinrichting.
Het aantal slechthorende kinderen daalt. In 2008-2009 zaten er 25 slechthorende kinderen op school. In schooljaar 2010-2011 telt de school 18 slechthorende kinderen. Hierdoor staat behoud van expertise en kwaliteit van het SH onderwijs onder druk. Kinderen met ESM worden later aangemeld door ouders en minder vaak teruggeplaatst in het regulier onderwijs. Er is een afname van plaatsingen van jonge kinderen met ESM en een toename van plaatsingen van kinderen met ESM na de kritische taalgevoelige leeftijd, die loopt tot 7/8 jaar.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 44
De toename van het aantal kinderen met ASS op school is groot en volgt de landelijke trend; 30 tot 35% van de kinderen die de Burgemeester de Wildeschool bezoeken heeft een stoornis in het autistisch spectrum.
De taalontwikkeling kent een kritisch gevoelige leeftijdsfase (tot 7/8 jaar). In die leeftijdsfase moet intensief taalonderwijs en een optimale kwaliteit van het taalaanbod geboden worden. Daarna zijn inhaaleffecten beperkt. Omdat taal een belangrijk middel is om te communiceren hebben kinderen met ernstige spraak-/taalmoeilijkheden (ESM) en slechthorende kinderen (SH) een communicatieve beperking. Kinderen met ernstige spraak-/taalmoeilijkheden (ESM) Kinderen met ESM hebben problemen met praten en/of problemen met het begrijpen van taal. De spraak- en taalverwerving verloopt verstoord als gevolg van een taalstoornis. Het taalaanbod aan kinderen met ESM kenmerkt zich door gevisualiseerde ondersteuning om de taalbetekenis te verduidelijken. Dit gebeurt door ondersteunende gebaren, mimiek, plaatjes en picto’s en de inzet van digitale ondersteuning. De taalstimuleringsprincipes vanuit de Hanen-methode worden toegepast. Leerkrachten volgen, passen het taalniveau aan, voegen toe, herhalen en hebben een begeleidende rol bij de communicatie met het kind. Wanneer de taalvaardigheid toeneemt zal de gevisualiseerde ondersteuning afnemen. Aanpassingen op akoestisch en soms auditief gebied maken het onderwijs voor leerlingen met ernstige auditieve verwerkingsproblematiek toegankelijker. Alle lokalen zijn voorzien van vloerbedekking en aukoestische demping. *) De procesbeschrijving en kwaliteitsindicatoren voor onderwijs aan leerlingen met ernstige spraak-taalmoeilijkheden, beschreven en ontwikkeld door Simea vanuit het deelproject Kwaliteit; op weg naar passend onderwijs, geeft richting aan de inrichting en de uitvoering van het onderwijs aan deze doelgroep en wordt in de gehele school doorgevoerd. Slechthorende kinderen (SH) Slechthorende kinderen hebben problemen met praten en begrijpen van taal. De spraak en taalverwerving verloopt vooral vertraagd als gevolg van het missen van informatie door hun auditieve beperking. Het taalaanbod aan slechthorende kinderen is Nederlands met gebaren (NmG). Aanvullend vindt ook gevisualiseerde ondersteuning plaats door mimiek, spraakafzien, picto’s, plaatjes, vingerspellen. Het NmG wordt op een hoog niveau onderwezen en zien wij als moedertaal voor deze doelgroep. Door te kiezen voor Nederlands met gebaren leren we de kinderen om zowel te kunnen functioneren in de horende wereld met het Nederlands als in de wereld van slechthorenden/doven met de gebaren. Het kunnen gebruiken van gebaren is belangrijk voor hun identiteitsontwikkeling. Het NmG is voor de leerkrachten blijvend instructietaal, ook wanneer de taalvaardigheid in het Nederlands toeneemt. Van de leerkrachten vraagt dit een hoog beheersingsniveau van NmG (module 3). Leerkrachten passen ook bij deze doelgroep de taalstimuleringsprincipes toe, volgen, passen het taalniveau aan, voegen toe, herhalen en hebben een begeleidende rol bij de communicatie met het kind. Het onderwijs aan slechthorende kinderen vereist enkele randvoorwaarden om tot optimaal leren te komen. Akoestische aanpassingen, optimale signaal-ruisverhouding en geschikte apparatuur, zijn voorwaarden voor het onderwijs aan slechthorende kinderen. Deze indicatoren worden op de hoofdvestiging geboden, hetgeen de wenselijkheid impliceert dat het slechthorende onderwijs alleen op de hoofdlocatie wordt geboden. *) De procesbeschrijving en kwaliteitsindicatoren voor onderwijs aan dove en slechthorende leerlingen, beschreven en ontwikkeld door Simea vanuit het deelproject Kwaliteit; op weg naar passend onderwijs, geeft richting aan de inrichting en de uitvoering van het onderwijs aan deze doelgroep en wordt in de gehele school doorgevoerd.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 45
Kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum (ASS) Bij de kinderen met ASS is de taalvaardigheid vaak redelijk, maar zij hebben vooral problemen met contact, het gebruiken van taal en er is sprake van een verstoorde communicatieve interactie. Daarbij hebben kinderen met ASS problemen met informatieverwerking. Ze hebben een verstoorde waarneming en problemen met samenhang en integratie. De kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum binnen cluster 2 hebben vooral aanbod nodig gericht op het gebruik van taal. Het merendeel van de kinderen met ASS heeft voldoende aan een onderwijsaanbod dat gekenmerkt wordt door gevisualiseerde verduidelijking en begeleiding bij instructie en het gebruik van taal. Het onderwijsaanbod in een ESM groep voorziet in deze onderwijsbehoeften. De ESM groepen zijn dan ook daar waar mogelijk gecombineerde ESM-ASS groepen. *) De procesbeschrijving en kwaliteitsindicatoren voor onderwijs aan leerlingen met ernstige spraak-taalmoeilijkheden/ASS, beschreven en ontwikkeld door Simea vanuit het deelproject Kwaliteit; op weg naar passend onderwijs, geeft richting aan de inrichting en de uitvoering van het onderwijs aan deze doelgroep en wordt in de gehele school doorgevoerd. 4.4.
Inrichting van het onderwijs
Vanwege de verstoorde auditieve waarneming, informatieoverdracht en verwerking bij alle doelgroepen zijn voor alle doelgroepen akoestische aangepaste ruimtes nodig. De leerlingen met een verhoogde structuurbehoefte vragen soms om een aangepaste inrichting van de ruimte om tot optimaal leren te kom en. In alle groepen bestaat de mogelijkheid, naar behoefte om voor deze leerlingen de ruimte aan te passen en een herkenbare inrichting te bieden om te voorzien in de onderwijsbehoefte van het kind. Om leerlingen op alle gebieden mogelijkheden te geven om zich positief te spiegelen aan elkaar en te reflecteren op zichzelf, wordt in heterogene groepen onderwijs geboden. Gezien de expertise, de kleine doelgroep en de kwetsbaarheid van de doelgroep wordt ervoor gekozen het SH-onderwijs centraal in Schagen te laten plaatsvinden. Dit in verband met de daar aanwezige voorzieningen. Sinds het schooljaar 2008-2009 is de nevenvestiging in Alkmaar met 2 groepen gestart; Deze kind nabije onderwijssetting biedt een korte keten van zorg (groep 1/2 & 3/4) Voor de doelgroepen ESM en ESM/ASS is het uitgangspunt dat onderwijs op een nevenlocatie wordt verzorgd tot de leeftijd van 8 jaar, waarbij met oog op passend onderwijs een intensief remediërend zorg en onderwijsaanbod wordt geboden en binnen de taalgevoelige periode het optimale ontwikkelingsresultaat wordt behaald. Waar mogelijk wordt toegewerkt naar uitstroom naar het regulier onderwijs. Voor de doelgroep die een ernstige problematiek laat zien wordt er onderwijs verzorgd op de hoofdlocatie. De hulpvraag en onderwijsbehoefte is bepalend voor onderwijsvoorziening en de locatie. Voor de jonge slechthorende kinderen wordt alleen onderwijs geboden op de hoofdlocatie in Schagen. Dit in verband met de daar aanwezige voorzieningen. 4.4.1.
Groepsindeling
Omdat het benodigde taalaanbod verschillend is voor slechthorende kinderen enerzijds en kinderen met ESM en kinderen met ASS anderzijds, is ons uitgangspunt dat we bij de groepsindeling aparte SH en aparte ESM-ASS groepen formeren. Deze groepsindeling vloeit dus voort uit een verschil in onderwijsbehoeften. Met het oog op de ingezette verandering in het speciaal onderwijs wordt bij de samenstelling van de groepen rekening gehouden met het groepsprofiel, waarbij de doelgroep leerlingen met ESMASS in hetrogene ESM groepen wordt geplaatst die aansluit bij de didactische en sociaal emotionele onderwijsbehoefte. De Burgemeester de Wildeschool richt zich vooral op de exploratie van deze doelgroep, binnen de kaders van ontlokkend en ontluikend onderwijs, waarbij internaliserende gedragsproblemen door afgestemd onderwijsklimaat geen belemmering vormen voor ontwikkeling.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 46
Bij externaliserende gedragsproblematiek, waarbij de communicatieproblemen niet dominant (meer) zijn, wordt gezocht naar een passende onderwijssetting buiten de school, waarbij een gestructureerde leeromgeving wordt geboden, passend bij de hulpvraag van het kind. De groepen op de Burgemeester de Wildeschool hebben een gemiddelde grootte van 14 leerlingen, waarbij altijd gelet wordt op het behoud van instroomplaatsen voor jonge leerlingen. De instroom van oudere leerlingen in de groepen 6, 7 en 8 komt slechts zelden voor en is in de meeste gevallen niet wenselijk; de bovenbouwgroepen zullen dan ook vanaf het begin van het schooljaar met een volledige bezetting starten. Voor een aantal kinderen blijkt dat het noodzakelijk is om buiten de specifieke zorg die door school geboden wordt, extra hulp te zoeken. In samenwerking met ouders wordt daar waar dat mogelijk en wenselijk is een (deel van het ) persoonsgebonden budget ingezet voor extra begeleiding in de klas. Dit wordt aangevraagd en ingezet via de CvB. In de school is speciaal voor de begeleiding van de kinderen met ASS een intern begeleider aangesteld als aandachtsfunctionaris. Zo kan de continuïteit in omgang, begeleiding, aanpak en behandeling van autistische kinderen gewaarborgd worden. Het vergroten van de deskundigheid van leerkrachten en onderwijs ondersteunend personeel op het terrein van autisme vraagt voortdurend aandacht. Bij specifieke vragen of problemen kunnen de ouders en leerkrachten een beroep doen op het Steunpunt Autisme REC2HF dat tot 2013 blijft bestaan. Hoe de ondersteuning voor deze doelgroep na 2012 wordt gerealiseerd binnen de samenwerkingsverbanden is nog niet geheel duidelijk, maar de school volgt de ontwikkelingen en veranderingen; De school verdiept zich in de behoefte voor een zorgprofiel voor leerlingen met een verhoogde structuurbehoefte, waaronder kinderen met ASS. 4.4.2.
Actief burgerschap
Scholen zijn bij wet verplicht aandacht te besteden aan actief burgerschap en sociale integratie. De reden van de hernieuwde aandacht is dat er in de samenleving de laatste jaren een groeiende tendens waarneembaar is van individualisering, onthechting en een afnemende aandacht voor waarden en normen. Gestructureerd en via een zelf gekozen werkwijze moeten scholen werken aan burgerschap en integratie om uiteindelijk het ‘saamhorigheidsgevoel’ in de samenleving te vergroten. De school als oefenplaats De inspectie van het onderwijs heeft de volgende visie op burgerschap en integratie: De school is een oefenplaats voor goed burgerschap. In de groep, op het schoolplein, tijdens het overblijven, krijgt de leerling te maken met processen, gedragingen en gebeurtenissen die ook voorkomen in de ‘echte’ samenleving. Op school wordt de leerling gestimuleerd voor zijn mening uit te komen en respect te hebben voor mensen die anders zijn. Hij kan zijn sociale competenties verder ontwikkelen, wordt zich bewust van zijn sociale rechten en plichten en kan meedenken en meebeslissen. De school is voor de leerling een venster op de samenleving. De invoering van burgerschapsvorming in het primair en voortgezet onderwijs is geslaagd als scholen in Nederland zich bewust zijn van hun rol als oefenplaats van goed burgerschap en als hun onderwijs en schoolcultuur die rol optimaal ondersteunen. Burgerschap en integratie op De Burgemeester de Wildeschool Burgerschap en integratie bestaat uit drie domeinen, t.w. identiteit, democratie en participatie. De school ziet het als taak om een bijdrage te leveren aan de opvoeding van de kinderen tot evenwichtige, aardige, democratische, participerende, coöperatieve spelers in de Nederlandse samenleving. Zij moeten met respect met anderen om kunnen gaan en met hun mogelijkheden en beperkingen deel kunnen nemen aan de samenleving. Op de Burgemeester de Wildeschool wordt continu aandacht besteed aan sociale vaardigheden bij de leerlingen, de basiswaarden en aan beleefdheid en omgangsregels.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 47
Actief burgerschap is geen apart vak in ons onderwijs, maar het is geïntegreerd in ons totale onderwijsaanbod. Veel van wat er bij Burgerschap hoort, gebeurt al op school: voor wat betreft de domeinen identiteit en democratie wordt hier invulling aan gegeven via het thematische en het projectonderwijs, de verkeers- en dramalessen, de sociaal-emotionele vorming. Daarbij moet worden opgemerkt dan we werken met een methode voor sociaal-emotionele vorming, genaamd Goed Gedaan. Op deze manier krijgt dit onderdeel op een gestructureerde manier aandacht. De Burgemeester de Wildeschool gaat de Burgerschapsscan van de CED groep aanschaffen om zo inzicht te verwerven in de mate waarin burgerschap in ons onderwijs is verweven. Binnen de O&O groep wordt de Visie op Burgerschap verder ontwikkeld en beschreven. In het document “Burgerschap op de Burgemeester de Wildeschool” dat ontwikkeld wordt door de beleidsgroep (O&O), wordt beschreven op welke manier we vorm (willen) geven aan deze domeinen en aan de hoofddoelen Burgerschap. 4.5.
Moderne media
Visie op onderwijs en ICT De computer is in onze maatschappij niet meer weg te denken en daardoor rust er op de huidige school de verantwoordelijkheid om de leerlingen goed te bekwamen in het gebruik van de computer. Ook op de Burgemeester de Wildeschool is de computer (ICT) inmiddels een vertrouwd beeld in alle groepen. Alle leerlingen maken gebruik van de computer. Als ondersteuning bij taal, rekenen, topografie of bij het maken van een werkstuk. Naast het overdragen van kennis is een belangrijke taak voor de leerkracht kinderen te leren kennis te construeren en opgedane kennis in situaties toe te passen. Deze eigentijdse manier van leren maakt gebruik van multimedia waarbij naast kennisoverdracht, ook kennisconstructie centraal staat. Visie op de inzet van ICT ICT kan een betekenisvolle bijdrage leveren voor het versterken van het leren en onderwijzen. Niet alleen houdt ICT mogelijkheden in om de leerprestaties te verbeteren, ICT blijkt ook positieve effecten te kunnen hebben voor de motivatie van leerlingen, het ondersteunen van hedendaagse leervormen zoals samenwerkend leren en zelfsturend leren, betrokkenheid van de ouders bij het leren, etc. Voor de specifieke doelgroep ESM en SH binnen het cluster 2 onderwijs is de toepassing van de computerondersteuning bij de uitvoering van een orthodidactisch programma van grote meerwaarde; visualisatie van het onderwijs staat binnen alle leerdomeinen centraal en is voorwaarde om de ontwikeling optimaal te stimuleren. Voor de specifieke doegroep ASS binnen het cluster 2 onderwijs geldt dat ondersteuning gericht op de talenten van deze leerlingen specifieke kansen biedt op een volwaardige deelname in de maatschappij. De school werkt niet met een leerlijn computervaardigheden, maar richt zich eerst op de uitbreiding van ondersteunend digitaal lesmateriaal en remediërende programma’s. Er is een Icoach binnen de school, (aandachtfunctionaris ICT) die de vernieuwende ontwikkelingen volgt en zich gaat oriënteren op de behoefte en mogelijkheden om ICT tot een vast onderdeel van het leerproces te maken. Alle leerkrachten beschikken over aantoonbare vaardigheden in het werken met de computer, het digibord en de programma’s die het onderwijs ondersteunen en bij de taakstelling verwacht mag worden. ICT reikt leerkrachten mogelijkheden aan op het vlak van variatie, differentiatie en remediëren. Op dit moment staan er in iedere groep twee multimediacomputers die zijn aangesloten op het netwerk. Via het netwerk kunnen de leerlingen met schoolprogramma’s werken en kunnen leerlingen gebruik maken van internet. Zo kan er in de groepen gezocht worden naar informatie op internet voor bijvoorbeeld de werkstukken. De werkstukken kunnen natuurlijk geprint worden.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 48
Naast de computers in de klas wordt op de hoofdlocatie gewerkt aan een apart ICT lokaal, waar in kleine groepjes onder begeleiding gewerkt kan worden op de daar opgestelde computers. Op de nevenvestiging op de Kievitlaan, wordt een dergelijke opstelling gedeeld met de Tender. Alle computers hebben voor de leerlingen een herkenbare (vertrouwde) digitale leeromgeving. De leerlingen kunnen hierdoor gemakkelijker overal met de programma’s werken die voor hun ingesteld of geschikt zijn. De computers voor de administratie zijn ook aangesloten op het netwerk. Leerling-gegevens en administratiedocumenten worden via het netwerk centraal opgeslagen. De computer wordt in alle groepen gebruikt en het beleid richt zich het komende jaar 2011/2012 op:
Het in kaart brengen van welke les-, leer-, eind-, kerndoelen de leerlingen moeten bereiken. Welke ict-middelen (multimedia) er beschikbaar en bruikbaar zijn om deze doelen te bereiken. Bepalen waar ICT als leermiddel in te zetten is. Het maken van afspraken over de ict organisatie in de klas. Het starten met het noteren in de handleidingen van de methodes waar ICT als leermiddel ingezet kan worden. Het interactief gebruiken van het digibord. Internetprotocol
Alle lokalen zijn in 2012 voorzien van een digitaal schoolbord en de leerkrachten en ondersteuners worden verder geschoold in het gebruik en de mogelijkheden van deze media. 4.6.
Effectieve Leertijd
De effectieve leertijd wordt op de Burgemeester de Wildeschool optimaal benut. De school beseft dat leertijd een belangrijke factor is voor het leren en de opbrengsten van het leren. Met de inzet van effectieve roosters, terugdringen van de pauzetijd en het inzetten van planmatig werken met een instructiemodel proberen we het verlies van leertijd te voorkomen. De onderwijstijd wordt bewaakt en geregeld geëvalueerd om de kwaliteit van het onderwijsleerproces te kunnen waarborgen. Dit is zichtbaar in de schriftelijke voorbereiding van leerkrachten, effectief klassenmanagement, gebruik van dag en weekroosters en komt aan de orde in de halfjaarlijkse P&C-cyclus. De effectiviteit van de onderwijsleertijd wordt vergroot door in te zetten op de extra besteding van tijd aan (mondelinge) taal en woordenschat en het afstemmen van de hoeveelheid leertijd op de onderwijsbehoefte van individuele leerlingen. Om de leertijd efficiënter en effectiever vorm te geven, stuurt de school op de indicatoren van het onderwijsleerproces: Leertijd, leerstofaanbod, orthodidactisch handelen, pedagogisch handelen, klassenmanagement en schoolklimaat. De school stelt zich tot doel de indicatoren van het onderwijsleerproces stevig te verankeren in de school en werkt daar structureel aan in het scholingstraject van 2011-2013. Leertijd
Beschrijving
1. Terminologie op rooster
De teamleden hanteren voor de roosters een terminologie die overeenkomt met de terminologie uit de leerlijnen
2. Gestelde leertijd
De school bepaalt door middel van een rooster hoeveel tijd besteed moet worden aan verschillende vakken/leerlijnen
3. Gerealiseerde leertijd
De teamleden zorgen ervoor dat de geplande roostertijd ook daadwerkelijk gegeven wordt
4. Taakgericht gedrag leerling
De leerling besteedt de lestijd aan de vooraf gestelde lesdoelen
Schoolplan 2011-2015
Pagina 49
Leerstofaanbod
Beschrijving
1. Vaststellen einddoelen
De school heeft per vakgebied inhoudelijk gedefinieerd wat de einddoelen zijn voor de school
2. Vaststellen tussendoelen/leerlijnen
De school heeft tussendoelen/leerlijnen geformuleerd die leiden tot de einddoelen
3. Methodiek/aanbod
De school beschikt over methodes die passen bij de geformuleerde tussendoelen/leerlijnen
(Ortho)didactisch handelen
Beschrijving
1. Instructievaardigheden
De leerkracht maakt gebruik van een instructiemodel
2. Stimuleren tot actief nadenken
De leerkracht zorgt ervoor dat de leerlingen op hun eigen niveau maximaal worden gestimuleerd tot zelfstandigheid
3. Competentieniveau leerlingen
De leerkracht benadert de leerlingen op of iets boven hun competentieniveau
Pedagogisch handelen
Beschrijving
1. Opstellen van en houden aan gedragsregels
De leerkracht/school stelt duidelijk gedragsregels, de leerlingen/medewerkers houden zich hieraan
2. Positieve correctie op gedrag
Leerkrachten benadrukken het goede gedrag van de leerlingen en negeren het regel overtredend gedrag in de juiste verhouding
3. Aandacht verdeling
De leerkracht verdeelt beurten, complimenten en aandacht evenwichtig over de groep en stimuleert eigen initiatief van de leerling
4. Beurt/aandacht structuur
De leerkracht doorloopt de fases van opening, kern en afsluiting bij het geven van aandacht en beurten. (Er is voldoende taalruimte voor de leerling én leerkracht)
5. Afstemming op (extra) onderwijsbehoeften
De leerstof maakt het mogelijk in te spelen op de verschillende onderwijsbehoeften van de leerlingen; inspelen op verschillen
Klassenmanagement
Beschrijving
1. Inrichting van de klas
De huidige inrichting van de klas maakt het mogelijk alle geplande lessen te geven
2. Organisatie van de klas/leerlingen/les
De huidige organisatie van de klas, de leerlingen en de lessen maakt het mogelijk alle geplande lessen te geven
Schoolplan 2011-2015
Pagina 50
Schoolklimaat
Beschrijving
1. Respectvol met elkaar omgaan
De school heeft vastgesteld in protocollen hoe er in de school respectvol met elkaar om wordt gegaan en tot welke resultaten dit moet leiden.
2. Basisvoorzieningen en faciliteiten om het leren te bevorderen
De school heeft vastgesteld welke basisvoorzieningen en faciliteiten die het leren bevorderen in de school aanwezig moeten zijn.
3. Professionalisering medewerkers
Er is budget, tijd en aandacht voor ontwikkeling van medewerkers, individueel en in teamverband.
4. Betrokkenheid ouders
De school biedt de mogelijkheid aan ouders om zeggenschap te hebben en mee te doen bij activiteiten
5. Maatschappelijke bewustwording
De school heeft vastgesteld aan welke activiteiten in de buurt zij wil meedoen ten behoeve van de maatschappelijke bewustwording van de leerlingen
6. Kennis uitwisselen
De school initieert en stimuleert de kennisuitwisseling tussen medewerkers in de school
Overzicht vakgebieden en urenverdeling per week Vakgebied groep
1
2
3
4
5
6
7
8
Taaltrapeze
300
300
225
225
225
225
Lezen – leeslijn
450
300
120
120
75
75
Rekenen
275
275
275
275
275
275
*
100
100
150
150
150
120
90
90
90
60
60
110
110
110
110
100
100
75
75
Spelling Schrijven
30
60
Begrijpend lezen Lezen – VNL Sociaal emotionele ontwikkeling
100* 45
45
45
Wereldoriëntatie Beeldende vorming
100 45
45
45
45
45
30
160
180
215
215
100
100
100
75
60
60
60
60
90
90
90
90
90
90
90
90
Muziek
135
135
45
45
45
45
45
45
Kimmen en klauteren
300
300 30
30
Bewegingsonderwijs
Engels Speel-leerinloop
150
150
Piramide
600
600
1450
1480
1425
1450
1420
1490
1455
1455
-95
-65
-120
-95
-125
-55
-90
-90
24,2
24,7
23,8
24,2
23,7
24,8
24,3
24,3
Totaal minuten per week nog te besteden Lesuren per week
Het aantal minuten in de gearceerde vakken is gebaseerd op school beleidsafspraken.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 51
Taaltrapeze wordt 5 keer in de week gegeven. Taaltrapeze omvat in de groepen 3 en 4 ook wereldoriëntatie. Piramide, minimaal 420 minuten. Piramide is een totaal methode en omvat persoonlijkheidsontwikkeling, motorische ontwikkeling, kunstzinnige ontwikkeling, taalontwikkeling, ontwikkeling waarneming, denkontwikkeling, sociaal emotionele ontwikkeling, oriëntatie op ruimte en tijd. De extra minuten zijn verwerkings- of ondersteuningsactiviteiten die aansluiten op het thema. * VNL-lezen in groep 3, start na de kerstvakantie *spelling in groep 3, wordt gestart na de kerstvakantie, en komt in plaats van de extra leesminuten in het begin van het schooljaar. 4.7.
Kwaliteitsbeleid en doelen.
Op basis van een halfjaarlijks kwaliteitsanalyse van de leerlingresultaten prioriteert de schoolleiding activiteiten die nodig zijn om de kwaliteit van het gerealiseerde onderwijs in de groepen van de Burgemeester de Wildeschool zo snel mogelijk te verbeteren dan wel kwalitatief op niveau te houden. Binnen de planning en Control-cyclus spelen de locatieleiders, de intern begeleiders, de logopedistes en de psychologen/orthopedagogen, een cruciale rol. Zij leveren de gegevens en de informatie aan op grond waarvan de schoolleiding haar verantwoordelijkheid kan nemen en beleid kan maken. De schoolleiding krijgt twee keer per jaar van de IB, na de halfjaarlijkse toetsronde, de sturingsinformatie volgens een vaste procedure. De aspecten waarop de school de benodigde sturingsinformatie selecteert, ontleent de school aan het wetsvoorstel Kwaliteit (voortgezet) speciaal onderwijs en het daarop afgestemde nieuwe Toezichtkader speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs 2011van de Inspectie van het Onderwijs (IvhO). Werkgroepen specialiseren zich op verschillende onderwijs en doelgroepdomeinen en adviseren 1x per jaar de staf en directie (O&O / Onderwijs en ontwikkeling) om verder beleid uit te werken en vast te stellen. 4.8.
Wijze van kwaliteitsbewaking
Op school worden de leerlingen twee maal per schooljaar getoetst door middel van methode onafhankelijke toetsen voor de vakgebieden. Voor het volgen van leerlingen die zich in de voorbereidende fase bevinden worden de volgende toetsen ingezet:
Cito rekenen voor kleuters (vanaf januari 2012 de versie 2011/2012) Cito Taal voor kleuters (vanaf januari 2012 de versie 2011/2012)
Bij de overige toetsafname wordt gebruik gemaakt van:
technisch lezen:
Drie Minuten Toets (DMT versie 2011)
A.V.I.-toets (deze wordt ook tussentijds ingezet). Begrijpend lezen: Cito toest begrijpend lezen 2011, Spelling: Cito toets spelling versie 2011 Rekenen: Cito toets Rekenen en Wiskunde 2011. De school zal de overgang maken naar de door Cito ontwikkelde toetsen voor het speciaal onderwijs en onderzoekt de fasering van invoering om grip te houden op de kwaliteitstoetsing en doorgaande lijn van het LVS. Naast de methodeonafhankelijke toetsen worden ook de methodegebonden toetsen afgenomen.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 52
Methodegebonden toetsen worden volgens de planning van de betreffende methode afgenomen. Uitgangspunt bij afname van de huidige toetsen is: “toets volgt het aanbod”. Een leerling die bijvoorbeeld de leerstof van de eerste helft van groep 5 heeft aangeboden gekregen doet M5 ongeacht zijn/haar leeftijd. Tevens wordt leeftijdsadequaat getoetst indien de onderwijsachterstand objectief in beeld moet worden gebracht (bij indicatie-stelling REC 2) of schoolverlaten. Daarnaast wordt de sociaal emotionele ontwikkeling in kaart gebracht door het invullen van de Observatielijsten van de Methode Goed Gedaan. Er wordt gekeken naar een gevalideerd instrument dat de opbrengsten van dit domein kan vastleggen. De voorhanden zijnde instrumenten worden onderzocht en op bruikbaarheid getoetst (Document Analyse van opbrengsten en waarderingen van de IvhO). De school zal de overgang maken naar de door Cito ontwikkelde toetsen voor het speciaal onderwijs en onderzoekt de fasering van invoering om grip te houden op de kwaliteitstoetsing en doorgaande lijn van het LLVS. Naast de methode-onafhankelijke toetsen worden ook de methode-gebonden toetsen afgenomen.. Methode gebonden toetsen worden volgens de planning van de betreffende methode afgenomen. Uitgangspunt bij afname van de huidige toetsen is: “toets volgt het aanbod”. Een leerling die bijvoorbeeld de leerstof van de eerste helft van groep 5 heeft aangeboden gekregen doet M5 ongeacht zijn/haar leeftijd. Daarnaast wordt de sociaal emotionele ontwikkeling in kaart gebracht door het invullen van de Observatielijsten van de Methode Goed Gedaan. Er wordt gekeken naar een gevalideerd instrument dat de opbrengsten van dit domein kan vastleggen. De voorhanden zijnd instrumenten worden gezocht (document Analyse van opbrengsten en waarderingen van de IvhO.) onderzocht en op bruikbaarheid getoetst. 4.8.1.
Wijze van vaststellen van kwaliteitsverbeterende maatregelen
Kwaliteitsverbeterende maatregelen worden op alle niveaus van de organisatie besproken. Zowel op leerling-niveau, leerkrachtniveau als op MT en directieniveau zijn er overlegstructuren die voeding geven aan te kwaliteitsverbetering van het onderwijs. De beleidsontwikkelingen ter verbetering van de onderwijskwaliteit worden binnen het O&O team (Onderwijs en Ontwikkeling) voorbereid en ter advisering aan de directie voorgelegd. Het MT geeft vanuit de verschillende geledingen input aan de directie en vertaalt directiebesluiten verder naar het team. Na een inventarisatie van mogelijkheden, afwegingen en meningsvormende besprekingen neemt de directie (directeur) het besluit. Surplus bewaakt de onderwijskwaliteit door van de scholen een halfjaarlijkse rapportage te vragen aan de hand van enkele standaard instrumenten.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 53
4.9.
Evaluatie schoolplan 2008-2012
Activiteit
Resultaat
Planning
Visie op burgerschap en integratie verder uitwerken en planmatige invulling geven.
Het conceptplan Burgerschap is in ontwikkeling en zal verder worden uitgewerkt.
2012-2013
Afnemen van de Burgerschapsscan De school wil aan de verschillende doelgroepen een specifiek onderwijsaanbod voor de sociaalemotionele ontwikkeling geven en verder ontwikkelen. In het onderwijsaanbod krijgen ook identiteitsontwikkeling en omgaan met de beperkingen de aandacht.
Invoering van de methode Goed Gedaan
In het schooljaar 2008/2009 visie ontwikkelen over het ICT beleid binnen de school.
Beleid en visie ICT en moderne media conform Surplus beleid
Aanschaf van 6 digitale schoolborden in het kader van een pilot.
Alle klassen beschikken over een digibord
Aanschaf en inzet van digitale ondersteuning bij het remediëren en compenseren van de leesproblematiek.
Aanschaf software ter ondersteuning leesonderwijs.
In het schooljaar 2009-2010 wordt de leerlijn mondelinge taal beschreven.
Niet gerealiseerd; leerlijn CED vormt basis voor beschrijving leerlijn
In het schooljaar 2008-2009 wordt de leerlijn schrijven ontwikkeld.
De leerlijn Schrijven staat beschreven in het document Zo schrijven wij op de Burgemeester de Wildeschool
In het schooljaar 2009-2010 wordt de leerlijn rekenen/wiskunde beschreven.
Oriëntatie op nieuwe rekenmethode. Nieuwe rekenmethode kiezen. Leerlijn rekenen vanuit nieuwe methode opstellen
Bij kinderen met ESM veroorzaakt de aard van de taalstoornis veelal specifieke, ernstige lees- en spellingsproblematiek met een belemmerend gevolg voor de leeropbrengsten. Omdat de problematiek bij vele kinderen met ESM ernstig is en de school een optimale zorg wil realiseren, zal de school een aanvullend protocol voor ernstige lees- en spellingsproblemen, interventies en aanpassingen ontwikkelen.
Invoering Masterplan Dyslexie
In het schooljaar 2009/2010 worden op schoolniveau thema’s vastgesteld, gekoppeld aan de leerlijn voor mondelinge taal.
Vanuit de leerlijn mondelinge taal (taaltrapeze /CED) worden jaarlijks thema’s vastgesteld die de doorgaande lijn en aanbod van doelen bewaakt en borgt
Schoolplan 2011-2015
Bouw en doelgroep gericht inzetten van de lessen. Plenaire evaluatiemomenten (2x p.j.)
Aangepast beleid en visie op inzet ICT in het onderwijs wordt in nieuwe beleidsvoornemens opgenomen
Wordt doorlopend verder ontwikkeld
Opstellen van streefdoelen Beleid op interventieniveaus beschreven Wordt doorlopend geëvalueerd en doorontwikkeld
Pagina 54
Het behoud van expertise en kwaliteit van het onderwijs aan de kleine doelgroep SH in de kop van Noord-Holland.
Werkgroep SH Deelname aan regionale werkgroepen.
De interne begeleiding gaat met leerkrachten werken aan het verbeteren van de effectiviteit van de onderwijstijd en de verantwoording van activiteiten aan de hand van een planning.
Roosters conform afspraken Pauzetijden helder gedefinieerd Lestijden en uren gedefinieerd Observatielijsten klassenmanagement
De effectiviteit van de onderwijstijd zal in overleggen regelmatig aan de orde komen.
Onderwijstijd evalueren. Teamvergadering over efficiënte onderwijstijd. Briefing (herhaling)
De roosters en de uitvoering gaan door het management gecontroleerd worden.
Conform afspraak (zorgkalender) worden roosters ingeleverd en door IB van feedback voorzien en vastgesteld
Aan de hand van het jaarhandelingsplan samen met ouders en leerlingen vorm geven aan het leerproces.
Twee keer per jaar in de vorm van evaluatiegesprekken
Inzet computers als didactisch middel met betrekking tot gedifferentieerd werken.
Nog niet optimaal vormgegeven; Verder ontwikkelen en uitvoeren
Uitbreiden aantal computers en software.
Gerealiseerd
Om kwalitatief goed onderwijs te kunnen blijven geven is het belangrijk om als school niet te veel versplinterd te raken. Dit pleit voor een duidelijk gepositioneerd expertise centrum/hoofdgebouw, van waaruit lesplaatsen en dependances in de regio maximaal ondersteund kunnen worden. Buiten de vaste plekken zullen kleine initiatieven ondersteuning kunnen krijgen van (preventieve) ambulante begeleiding. Te denken valt aan bijvoorbeeld een hulpklas, “special class”.
Ontwikkelingen intern en extern volgen en invoeren en of uitvoeren en evalueren.
Schoolplan 2011-2015
Verzorgen teamvergadering SH
Verder ontwikkelen: gedifferentieerde onderwijstijd passend bij de onderwijsbehoefte en studietraject CED.
Beleid ontwikkeling t.a.v. passend onderwijs Informeren intern en extern van positie cluster 2 afstemming met partners in de regio
Pagina 55
4.10.
Beleidsvoornemens en plannen schoolplan 2012-2015
Activiteit
Resultaat
Planning
De terugloop van 19 groepen naar 16 wordt op de knelpunten met extra (personele) ondersteuning begeleid.
De overgang van 19 naar 16 groepen is gerealiseerd.
2011-2012
De terugloop van 16 groepen naar 14 wordt op de knelpunten met extra (personele) ondersteuning begeleid.
De overgang van 16 naar 14 groepen is gerealiseerd.
2012-2013
Er wordt een vertaalslag gemaakt in de klas naar een cyclisch systeem van leerlingenzorg (noot: leerlingenzorg is hoofdstuk 3)
Opbrengstgericht werken is in elke groep dagelijks zichtbaar.
2012-2013
Een zichtbare doorgaande lijn wordt gerealiseerd door het maken van duidelijke afspraken die met regelmaat getoetst worden.
Zichtbare doorgaande lijn met regelmatige borging.
2011-2012
Door etenstijd niet meer als lestijd te berekenen, speelpauze terug te brengen, de lessen op tijd te starten en maximaal 2 bewegingsmomenten per week te realiseren wordt een maximale inzet van de lestijd gerealiseerd.
Er wordt een maximale inzet van de lestijd gerealiseerd.
2011-2012
Onderzoek wordt gedaan naar het invoeren van 5 gelijke schooldagen.
Afhankelijk van uitkomst onderzoek invoering van vijf gelijke schooldagen
2013
In het schooljaar 2008/2009 visie ontwikkelen over het ICT beleid binnen de school.
Beleid en visie ICT en moderne media conform Surplus beleid. Aangepast beleid en visie op inzet ICT in het onderwijs wordt geformuleerd
2012-2013
De school stemt de hoeveelheid tijd voldoende af op de onderwijsbehoeften van (individuele) leerlingen
Het team werkt met gerichte differentiatie. De school heeft onderwijsarrangementen samengesteld.
2015
Er wordt ook in de tijd gedifferentieerd voor de afzonderlijke leerlingen en voor groepen leerlingen. De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun leerproces, die past bij hun ontwikkelingsniveau. De verantwoordelijkheid van de leerlingen voor het organiseren van hun eigen leerproces wordt vergroot, door bijvoorbeeld meer overzicht en keuzemogelijkheden te creëren met behulp van individuele dagtaken of een weekplanning. De school stelt zo spoedig mogelijk referentieniveaus vast voor alle vakken, stelt de streefstandaarden vast en stelt de streefkwaliteit vast.
Schoolplan 2011-2015
De visie op effectieve onderwijstijd is geïmplementeerd en beschreven in het schoolplan.
Er wordt gewerkt met verschillende onderwijsarrangementen. Invoeren van coöperatieve werkvormen en toewerken naar een vorm van portfolio.
2011-2015
Leerlingen zijn zelfstandig in het uitvoeren van de onderwijstaken en hebben grip op het door hen te leveren werk.
2012
Pagina 56
Het team wordt geleerd te werken met deze streefstandaarden en leert uitstroombestemmingen vast te stellen
2012-1013
In de CvB worden uitstroombestemmingen vastgesteld (OPP) en gedurende de schoolperiode getoetst en zo nodig bijgesteld. *
2012-2013
Wat betreft de indicatoren van het onderwijsleerproces werken we vooral aan de verbetering van het leerstofaanbod en het didactisch handelen
De leerlijn leren leren is geïmplementeerd
2013
De kwaliteitsbewaking kent een cyclisch karakter en er wordt gewerkt met een zorgkalender, waarin methode onafhankelijke en methode afhankelijke toetsing en evaluaties zijn vastgelegd.
Jaarlijks vastgestelde zorgkalender; aangepast aan jaarlijkse/ cyclische activiteiten bewaakt door CvB
2011-2015
De nieuwe rekenmethode wordt gekozen en wordt geïmplementeerd
Invoering nieuwe methode
2012-2013
We nemen met het hele team deel aan een studie traject Opbrengstgericht werken begeleid door de CED . Daarin worden de principes van het opbrengstgericht werken aan de hand van de leerlijn “leren leren” geïmplementeerd, hetgeen de positieve opwaartse beweging in ons onderwijs, geconstateerd door de inspectie, verder verbreed en verdiept.
basiskwaliteit omhoog (Kwaliteitsindicatoren Simea)
2011-2013
kwaliteit van het klassenmanagement optimaliseren
* De veranderingen die gaande zijn (opheffing CvI, verandering taakstelling CvB) en die met name de invulling van het werk van de Commissie van Begeleiding zullen beïnvloeden zullen steeds zo spoedig mogelijk beschreven en ingevoerd worden in dit schoolplan onder aansturing van de directie.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 57
5.
KWALITEIT VAN MEDEWERKERS
5.1.
Ontwikkeling en borging van de kwaliteit van medewerkers
Voor het personeelsbeleid van de Burgemeester de Wildeschool gelden de kaders van het personeelsbeleid van Surplus. Surplus zet in op leerkrachtcompetenties en leerkrachtstandaarden. De school kent een geïntegreerd personeelsbeleid wat deels wordt vormgegeven door werkoverleg met het stafbureau P. en O. van Surplus. De medewerkers zijn van cruciaal belang voor de kwaliteit van het onderwijs en de zorg daaromheen. Met het personeelsbeleid wil de school bijdragen aan de doelen en resultaten die de school wil bereiken, door te zorgen dat het personeel optimaal kan functioneren en gemotiveerd en gezond kan werken. De Burgemeester de Wildeschool wil een lerende organisatie zijn. De ontwikkelingen en veranderingen in het onderwijs en de ontwikkelingen binnen de organisatie zijn legio. Het is van belang dat de medewerkers kunnen anticiperen op deze ontwikkelingen en veranderingen. Om dit te bereiken moet er blijvend gewerkt worden aan een professionele ontwikkeling van de school, met behulp van ondermeer een meerjaren formatiebeleid, werving en selectiebeleid, persoonlijke ontwikkelingsplannen en functioneringsgesprekken gericht op de cultuur van de lerende organisatie. Over de gesprekkencyclus met medewerkers zijn binnen de Burgemeester de Wildeschool de volgende beleidsafspraken gemaakt (bijlage 5.1) Nieuwe medewerkers krijgen het eerste jaar dat zij in dienst zijn:
Een start-doelstellingengesprek. Twee functioneringsgesprekken. Een beoordelingsgesprek.
Met vaste medewerkers vinden de volgende gesprekken plaats: (zie bijlage 5.2)
1e jaar functionerings- pop-gesprek. 2e jaar functioneringsgesprek. 3e jaar beoordelingsgesprek.
Wat betreft de functioneringsgesprekken zijn de medewerkers verdeeld over de drie directieleden. Medewerkers AB vallen onder de teamleider AB. Alle medewerkers krijgen ieder jaar minimaal één functioneringsgesprek en één keer in de 3 jaar een beoordelingsgesprek. Voorafgaand aan het gesprek met medewerkers wordt een moment voor observatie afgesproken (max. 30 minuten). De kwaliteit van medewerkers en het personeelsbeleid van de Burgemeester de Wildeschool wordt geborgd door te werken met:
gesprekkencyclus taakbeleid formatiebeleid verzuimbeleid mobiliteitsbeleid ARBO beleid functie- groepstoedeling beloningsbeleid (zie bijlage 5.3) scholingsbeleid competenties leerkrachten speciaal onderwijs, specifiek cluster 2
Schoolplan 2011-2015
Pagina 58
Wet op de Beroepen in het Onderwijs (Wet BIO) De Burgemeester de Wildeschool onderschrijft de zin van de wet BIO en ziet vooral winst in de volgende elementen:
bekwaam zijn en bekwaam blijven, horen bij een lerende organisatie, het gesprek over de kwaliteit van eigen functioneren als professional kan leiden tot individuele of groepsgerichte scholingstrajecten, het inrichten en bijhouden van een bekwaamheidsdossier is een wezenlijk onderdeel van de ontwikkeling van een professional.
De school verleent gastvrijheid aan studenten en cursisten, die een stageplaats zoeken voor hun opleiding. De Burgemeester de Wildeschool is stageschool en begeleidt studenten van Hogeschool In-Holland en van het ROC Kop van Noord-Holland die een opleiding tot leerkracht of assistent volgen. De stagiaires hebben vooraf een (selectie)gesprek met het directielid belast met de stagiairebegeleiding. De organisatie Calibris, kenniscentrum voor leren in de praktijk in Zorg, Welzijn en Sport heeft de Burgemeester de Wildeschool als erkend leerbedrijf geregistreerd. Tevens biedt de Burgemeester de Wildeschool stageplekken voor stagiaires logopedie. De Burgemeester de Wildeschool maakt in beperkte mate ook gebruik van vrijwilligers. Afspraken over de aanwezigheid van vrijwilligers zijn vastgelegd in de notulen van het directieoverleg. 5.2.
Formatiebeleid
Jaarlijks wordt door het bestuur een bestuursformatieplan opgesteld. Dit gebeurt aan de hand van de formatieplannen per school. De schoolformatieplannen worden door de directies opgesteld aan de hand van besprekingen binnen het team en rekening houdend met beleidsafspraken en wettelijke voorschriften. Samen met het bestuur wordt door de directie van de Burgemeester de Wildeschool gekeken op hoeveel formatieplaatseenheden (fpe’s) de school recht heeft, wat dit voor het aantal full time equivalenten (fte’s) betekent, en hoeveel groepen er daarmee geformeerd kunnen worden. Vervolgens maakt de IB samen met een psycholoog de indeling van de groepen waarbij de leerlingen op grond van hun probleemstelling (orthodidactisch, orthopedagogisch niveau) worden ingedeeld. Wanneer de kinderen in groepen zijn verdeeld wordt er door de locatieleiders en de IB gekeken welk personeelslid bij welke groep past en in welke combinatie. De directie beslist wie welke groep krijgt. Klassenassistenten worden in principe ingezet in de onderbouw- en middenbouwgroepen met leerlingen met de leeftijd tot en met zeven jaar. (zie bijlage 5.4). Bij de formatiebesprekingen worden de mobiliteitswensen van de medewerkers meegenomen. Hierin wordt aangesloten bij het mobiliteitsbeleid van Surplus. De samenstelling van het team is afhankelijk van het beschikbare budget, de belangrijkste bron is de rijksvergoeding. Door terugloop van het leerlingenaantal en het inspelen op de bezuinigingen op Passend Onderwijs zal het aantal groepen verminderen; 16 groepen in 2011/2012, 15 groepen in 2012/2013 en waarschijnlijk 14 groepen in de jaren daarna. De terugloop van het aantal leerlingen c.q. groepen heeft gevolgen voor het personeelsbeleid. Dit betekent dat per 01-08-2012 medewerkers van de Burgemeester de Wildeschool in het R.D.D.F. (het Risico Dragende Deel van de Formatie) geplaatst zullen worden.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 59
5.3.
Loopbaanbeleid
De directie van de Burgemeester de Wildeschool vindt het niet wenselijk dat leerkrachten langdurig in een groep van eenzelfde leerjaar lesgeven. Er moet sprake zijn van een zekere mobiliteit. Niet alleen acht de directie dit van belang voor de kwaliteit van het onderwijs maar ook in het belang van de persoonlijke ontwikkeling van de leerkracht. Zo krijgen leerkrachten ook de mogelijkheid te voldoen aan de promotiecriteria. Functiemix Het bestuur heeft een beleidsplan gemaakt wat betreft functiemix en inschaling van functies leerkracht (LA/LB/LC). (zie bijlage 5.5) Er is (als gevolg van de invoering van de LC-functie) voor de mensen die willen blijven werken in het primaire proces de mogelijkheid om zich verder te ontwikkelen, meer verantwoordelijkheid te nemen, beleidsmatige coördinerende taken te vervullen en een sturende kracht binnen de school te worden zonder de groep(het primaire proces) de rug toe te keren. De LC- functies zorgen ervoor dat onze platte organisatie iets minder plat wordt (geaccepteerde ongelijkheid). We bieden op deze manier de mensen voor de klas iets meer perspectief binnen hun loopbaan. Op dit moment zijn op de Burgemeester de Wildeschool de volgende functies
Directeur Locatieleider Teamleider Ambulante Begeleiding Groepsleerkracht Klassenassistent Logopedist Orthopedagoog Psycholoog Audioloog K.N.O-arts i.o. Psycho-diagnostisch medewerker Coördinator secretariaat Administratief medewerker Conciërge Maatschappelijk werkster (ingehuurd) Fysiotherapeut Technisch medewerker
En worden op de Burgemeester de Wildeschool de volgende specifieke taken uitgevoerd: 5.4.
Bouwcoördinator I-coach (ICT coördinator) Coördinator cultuureducatie (vanaf 2012) Leescoördinator VNL Lid management team (MT) Lid stuurgroepen Intern begeleider Ambulant begeleider Leesspecialist Teamscholing
Jaarlijks stelt de directie een scholingsplan (zie bijlage 1.3.) op, waarin wordt aangegeven welke scholing het komende schooljaar wordt gevolgd, met daarbij een raming van de kosten. De school mag een gedeelte van het personeelsbeleidbudget aanwenden voor: nascholing en teamondersteuning. Het bestuur wendt de rest aan voor reservering en verplichtingen als ouderschapsverlof, reparatie herintreders en dergelijke. Niet alleen de functievervulling maar ook beleidsvoornemens van de directie kunnen aanleiding zijn voor na- of bijscholing.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 60
Gezien de schaarste van de middelen en het efficiënt inzetten zal scholing vooral groepsgebonden ingezet worden. Organisatiebelang bij groepsgebonden inzet is leidend en niet het individuele belang. Teamscholing voor dit en volgend schooljaar is de teambrede ontwikkeling naar opbrengstgericht werken (OGW) en daaraan gekoppeld de professionele cultuur waarbij we intensief begeleid worden door de CED-groep. Om het onderwijsniveau op de Burgemeester de Wildeschool op een wenselijk standaard te krijgen, hoger dan de wettelijke minimum eisen, zal de school een intensief leertraject met het gehele team doorlopen, waarbij de leerlijn “leren leren”een centrale rol speelt en de handelingsbekwaamheid van onze leerkrachten en ondersteuners tot een optimum wordt vergroot. Het traject zal tenminste twee schooljaren begeleid worden door de CED in het schooljaar 2011-2012 en 2012-2013. Nascholing is dus gericht op het belang van de schoolorganisatie en op het belang van het individuele personeelslid. Tussen deze belangen dient een goed evenwicht te bestaan. Voor het werken op school is het noodzakelijk dat men kennis heeft van en/of inzicht krijgt in:
slechthorendheid en de gevolgen daarvan; de normale en afwijkende spraaktaalontwikkeling en de gevolgen daarvan; stoornissen in het autistisch spectrum en de gevolgen daarvan; de interne onderwijsorganisatie en de werking van het leerlingvolgsysteem; de in onze school te hanteren orthopedagogische en orthodidactische werkwijzen en daarmee in relatie staande methoden.
Naast de algemeen geldende benoemingseisen voor het onderwijs is het vereist dat medewerkers van de school voldoen aan specifieke opleidingseisen behorende bij de functie. Tot deze scholingen worden medewerkers verplicht en er wordt op toegezien dat deze daadwerkelijk worden gevolgd. Naast interne deskundigheidsbevordering voor alle functies is dat voor leerkrachten onder andere de studie auditief/communicatief gehandicapten (Master SEN - special educational needs, Auditief gehandicapten/communicatief gehandicapten.) Leerkrachten, klassenassistentes en logopedisten volgen een cursus NmG. Naast deze (na)scholing op functieniveau vindt (na)scholing van individuele functionarissen plaats. Het inventariseren van de individuele scholingsvragen gebeurt door de directie en aan de hand van speerpunten voor het komende jaar worden keuzes gemaakt. Deelname aan studiedagen en congressen door individuele functionarissen is voor vergoeding in aanmerking. Jaarlijks worden deze dagen georganiseerd Siméa, WAG/NIP, de vereniging voor Logopedie, NVA/NVLF en Foniatrie, de Centrum Autisme. Medewerkers die deze dagen bezoeken, worden geacht inzichten over te dragen aan en te delen met hun teamleden. 5.5.
mogelijk en komt door bijvoorbeeld Cito-groep en het om de kennis en
Arbeidsomstandigheden beleid
Het Arbo-beleid op school is er op gericht de veiligheid en gezondheid van medewerkers maar ook van leerlingen te bevorderen. Met een geheel aan maatregelen en activiteiten worden de arbeidsomstandigheden voor de medewerkers en leerlingen bewaakt en verbeterd en wordt de uitval van medewerkers tegengegaan. (zie bijlage 5.6) In het derde kwartaal van 2008 heeft een Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) plaatsgevonden door de Arbo Unie. Uit deze inventarisatie, zijn een aantal aanbevelingen gekomen waarop actie zal worden ondernomen. De aanbevelingen worden ieder jaar besproken binnen school en worden opgenomen in een plan van aanpak. Eén keer in de vier jaar dient er een RI&E te worden uitgevoerd. In november 2012 zal er weer een RI&E plaats vinden.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 61
Ziekte / vervanging In de regio zijn moeilijk leerkrachten te vinden die willen vervangen tijdens ziekte. Dit veroorzaakt een taakverzwaring voor de overige leerkrachten binnen de school (o.a. verdeling groepen leerlingen), dit vindt de school een bedreiging voor de kwaliteit van het onderwijs en een belasting voor het personeel. De invalkrachten, vanuit de invalpoule van Surplus, verbonden aan onze school nemen deel aan de studiedagen van de Burgemeester de Wildeschool. Begin 2012 gaat UniForm van start. UniForm wordt het regionale personeelscentrum van de stichtingen Allure, Ronduit en Surplus. Surplus hoopt met Uniform de vervanging door invallers effectiever te kunnen regelen. Ook zal het aantrekken van nieuwe invallers gezamenlijk worden opgepakt. Het ziekteverzuimbeleid heeft betrekking op alles wat de organisatie zelf kan doen om het ziekteverzuim omlaag te brengen of laag te houden. Voorts heeft het betrekking op het verkrijgen van inzicht in oorzaken en het op basis daarvan kunnen treffen van adequate maatregelen. (o.a. gebruik van een half uur middagpauze, zie beleidsvoornemens). Voor het hanteren van een ziekteverzuimbeleid is het noodzakelijk dat er betrouwbare verzuimgegevens beschikbaar zijn. Dit zijn gegevens over verzuimpercentage, -frequentie en –duur betreffende de gehele organisatie. Van alle medewerkers wordt verwacht dat zij alert zijn op omstandigheden binnen de organisatie die zij als verzuimbevorderend dan wel verzuimveroorzakend beschouwen. Tevens wordt verwacht dat zij meedenken over het wegnemen dan wel tot een minimum beperken van deze omstandigheden. Het arbeidsklimaat waarin mensen werken is van grote invloed op het verzuim en behoeft continu de aandacht. Relaties met collegae, stijl van leidinggeven, goed overleg, waardering voor geleverde prestaties, voldoende scholingsmogelijkheden zijn allemaal zaken die van invloed zijn op het arbeidsklimaat. Eén van de belangrijkste instrumenten van het beheersen of verminderen van het ziekteverzuim bestaat uit het in contact blijven met zieke medewerkers. Het onderhouden van contact is niet alleen van belang bij langdurig zieken, ook bij vooraf in te schatten kortdurend verzuim (1 tot 7 dagen) is het belangrijk contact te onderhouden. De ziekte- en herstelmeldingen worden door de administratief medewerker van de school doorgegeven in I-signaal, te bereiken via www.verzuimsignaal.nl. Deze melding komt direct binnen bij Kinobi Personeel (personeelsadministratie op het stafbureau van Surplus). Door deze melding kunnen de bedrijfsarts en bedrijfsverpleegkundige direct in het systeem zien wie er verzuimt en waarom. Binnen de Wet Poortwachter is een onderscheid gemaakt tussen de casemanager (i.c. de leidinggevende) en de procesmanager (i.c. stafmedewerker Personeel). Op de Burgemeester de Wildeschool is een directielid verantwoordelijk voor de verzuimbegeleiding van de medewerker. De medewerkers zijn verdeeld over de drie directieleden. De medewerkers Ambulante Begeleiding vallen onder de teamleider AB. Door de takenlijst in Verzuimsignaal te gebruiken kan de leidinggevende precies zien wat hij/zij wanneer moet doen. Door dit in het systeem bij te houden en notities toe te voegen, kunnen alle begeleiders van de betreffende medewerker elkaar op de hoogte houden ten aanzien van de begeleiding. De stafmedewerker Personeel controleert of de leidinggevende tijdig handelt op basis van de wettelijke termijnen. Aan de hand van het ziekteverzuimrapport wordt in het bestuur jaarlijks het ziekteverzuimpercentage vergeleken met de meest recente landelijke verzuimpercentages. Er worden geen periodieke ziekteverzuimgegevens aangeleverd zoals kwartaalrapportages. De directie, de portefeuillehouder personeelszaken, voert actief beleid op het gebied van ziekteverzuim of voert actief beleid naar aanleiding van de ziekteverzuimgegevens. De Arbo-dienst 365/ArboNed verricht op verzoek van het bestuur een aantal diensten op het terrein van verzuimbeheersing en preventie.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 62
5.6.
Evaluatie schoolplan 2008-2012
Activiteit
Resultaat
Planning
De leiding gaat met alle medewerkers jaarlijks functioneringsgesprekken voeren.
Er is een start gemaakt met de jaarlijkse functioneringsgesprekken.
2011-2012
Leidinggevenden worden geschoold op het voeren van werkgebonden gesprekken.
Twee leidinggevenden zijn geschoold, derde directielid volgt o.a. hiervoor scholing.
2012
Profileren en professionaliseren door middel van deelname aan nieuwe overlegorganen binnen het cluster 2 onderwijs. Opzetten van specifieke werkgroepen binnen school en deelname aan overkoepelende werkgroepen op landelijk niveau.
Directeur participeert in diverse overlegorganen binnen cluster 2 onderwijs.
2011
SH-werkgroep functioneert.
2011
Het onderzoeken van de mogelijkheden, en voor- en nadelen om binnen school te gaan werken met leerkrachtondersteuners.
Door ontwikkelingen in het onderwijs (o.a. bezuinigingen, nu en toekomstige) inzet assistenten in groepen met leerlingen t/m 7 jaar.
n.v.t.
Het eerder in het schooljaar (februari/maart) starten met de groepsindeling en het toewijzen van de groepen aan de leerkrachten, assistenten en logopedisten.
Er is eerder gestart met de groepsindeling maar de praktijk leert dat in de laatste maand van het schooljaar de groepsindeling pas afgerond kan worden.
Afgerond, zie zorgkalender
Het herijken en vastleggen van afspraken m.b.t. inwerken en begeleiden van nieuw personeel en invallers.
Zal in het schoolplan 2011-2015 opnieuw aan de orde moeten komen: beleid inwerken en begeleiden van nieuw personeel en invallers.
Afspraken rond taakbeleid weer onder de aandacht brengen en taken in de teams eerlijk verdelen.
Wordt besproken met de medewerkers.
Jaarlijks wordt de informatie uit de functioneringsgesprekken over gewenste na- of bijscholing verzameld en meegenomen in het scholingsplan.
Een klein aantal functioneringsgesprekken zijn gevoerd, wel zijn de scholingswensen van de medewerkers meegenomen in het scholingsplan 2011-2012
Aan de hand van de rapportage van de Risico-Inventarisatie en –Evaluatie een plan van aanpak maken waarin alle acties staan die de komende periode op het terrein van arbo moeten plaats vinden.
Plan van aanpak RI&E opgesteld.
Op basis van maand- of kwartaaloverzichten is het ziekteverzuim onderwerp van gesprek in overleg tussen directie en leidinggevenden en tussen leidinggevenden en teams.
Geen maand- of kwartaal overzichten, wel jaaroverzicht. Ziekteverzuim onderwerp van gesprek tussen leidinggevenden en medewerkers.
Per schooljaar 2009-2010 wordt aangesloten bij de Surplus aanpak op het gebied van ziekteverzuim.
Aanpak ziekteverzuim volgens beleid van Surplus.
Schoolplan 2011-2015
2011-2012
Nov.2011
2011-2015
Pagina 63
5.7.
Beleidsvoornemens en plannen schoolplan 2011-2015
Activiteit
Resultaat
Planning
Trainingen met ondersteuning van de CED.
Medewerkers hebben zicht op wat een professionele cultuur inhoudt en wat de verwachtingen zijn bij het invoeringstraject.
2011-2012
Er is een professionele cultuur gerealiseerd en geborgd. Logopedie: er wordt beleid gemaakt op de onderwerpen accreditatie en kwaliteitsregister. Agenda bouwvergadering wordt voor 80% met onderwijs inhoudelijke onderwerpen gevuld.
2012-2013 2011-2012
Onderwerpen het primaire onderwijsproces betreffend worden uitgewisseld waarbij collegiale consultatie en leren van elkaar leidend zijn.
2011-2012 en 2012-2013
Medewerkers hebben een pro-actieve inbreng gericht op inhoudelijke onderwerpen. De gesprekscyclus wordt met alle medewerkers in een cyclus van 3 jaar volledig doorlopen.
Alle medewerkers hebben een functionerings –pop-gesprek en/of beoordelingsgesprek gehad
De directie van de Burgemeester de Wildeschool vindt het niet wenselijk dat leerkrachten langdurig in een groep van eenzelfde leerjaar lesgeven.
2011-2012
2011-2012
De directie van de Burgemeester de Wildeschool heeft het voornemen om dit in het schoolplan uit te werken als beleid. Afspreken tijdspad groepsindeling en toewijzing van groepen aan leerkrachten, assistenten en logopedisten i.v.m. de voorbereiding van het nieuwe schooljaar.
2011-2012
Opzetten van specifieke werkgroep ESM binnen school en deelname aan overkoepelende werkgroepen op landelijk niveau.
2011-2015
In samenspraak met MT , MR en bestuur is een minimale aanstelling / betrekkingsomvang vastgesteld en aan het team teruggekoppeld.
Omvang van minimale aanstelling op de Burgemeester de Wildeschool is vastgesteld op 0,4638 = 2 dagen
2011-2012
De functie leraar LC implementeren en de werving en selectie inzetten.
4% is als leerkracht LC benoemd.
2011-2012
Per 01-08-2014 is 14% als leerkracht LC benoemd. Beiden op bestuursniveau.
2014
Er wordt beleid gevoerd op het terrein van ziekteverzuim.
Het ziekteverzuimpercentage is gedaald van 10% naar 6%.
2011-2012
Schoolplan 2011-2015
Pagina 64
Opstellen pauzeplan.
Alle medewerkers worden in staat gesteld om per dag een half uur pauze op te nemen.
2011-2012
Het herijken en vastleggen van afspraken m.b.t. inwerken en begeleiden van nieuw personeel en invallers.
2012
Afspraken rond taakbeleid onder de aandacht brengen en taken in de teams eerlijk verdelen.
2012
Jaarlijks wordt de informatie uit de functioneringsgesprekken over gewenste na- of bijscholing verzameld en meegenomen in het scholingsplan.
2011-2015
Risico-Inventarisatie en –Evaluatie
Schoolplan 2011-2015
Ieder jaar plan van aanpak.
2011-2015
Nieuw onderzoek RI&E
Nov. 2012
Pagina 65
6.
FINANCIEEL BELEID
6.1.
Financiële positie van de school
Om de doelstellingen op de korte en de lange termijn te realiseren is het financiële beleid van belang. ‘Geld volgt beleid’ is hierbij het uitgangspunt, dat wil zeggen dat in samenspraak met medewerkers beleidskeuzes worden gemaakt, waarna dit in het formatieplan en de begroting wordt onderbouwd. In de jaarrekeningen verantwoorden we hoe we dit financieel hebben gerealiseerd. In deze paragraaf wordt bij de verschillende onderdelen beschreven hoe de financiering van de Burgemeester de Wildeschool is, welke kostenposten er zijn, welke knelpunten zich daarin voordoen. Daarnaast wordt aangegeven wat de relatie met het bestuur Surplus financieel betekent voor de school. In paragraaf 6.4 wordt afgesloten met de beleidsvoornemens. Financiering / Lumpsumfinanciering Sinds augustus 2006 is de lumpsumfinanciering in het onderwijs ingevoerd. Deze wijze van financiering maakt het principe ‘Geld volgt beleid’ mogelijk. Budgetten waarmee de school gefinancierd wordt, worden weliswaar afzonderlijk berekend en toegekend, maar voor de besteding vallen de schotten weg. Hierdoor heeft de school, binnen de bestuurlijke kaders, ruimte om eigen beleidskeuzes te maken. Voor de bepaling van het lumpsumbudget wordt, gezien de aangekondigde bezuinigingen, vooralsnog het leerlingenaantal gebruikt. Tevens is de gemiddelde leeftijd van de leerkrachten (GPL) bepalend voor de toekenning van de inkomsten van de school. De budgetten die de school ontvangt zijn:
Het materiële budget voor huisvesting, inventaris, leermethoden- en middelen, ICT. Het personeelsbudget, waarvan 96% aan de formatie bekostiging wordt besteed en de overige 4 % bovenschools wordt ingezet. Deze 4% is het zogenaamde bestuursdeel. Het P & A budget dat voor 45 % bestemd is voor het personeelsbeleid zoals scholing. De overige 55 % wordt bovenschools gebruikt; dit is het zogenaamde bestuursdeel. De leerling-gebonden financiering (LGF), dat bestaat uit een formatiedeel en een materieel deel.
De organisatie bestaat in feite uit twee ‘afdelingen’, het onderwijs op school en de ambulante begeleiding. Voor beide onderdelen worden bovengenoemde budgetten toegekend. Voor kosten in verband met ziektevervanging wordt gebruik gemaakt van het Vervangingsfonds. Het is voor de lange termijn onduidelijk of dit fonds zal blijven bestaan gezien de landelijke trend van grotere schoolbesturen die de ziekterisico’s zelf kunnen en willen dragen. Leidraad bij personele en materiële inkomsten voor de AB is dat deze doelbesteding AB krijgen. Van deze geldstroom wordt 15% voor de ondersteuning van de AB door het bestuur, directie, administratie, gogen, CVB etc ingezet. Onderzocht wordt of dit percentage in reële verhouding staat met de geleverde inspanning. Andere bronnen van financiering zijn subsidies, sponsoring en activiteiten geleverd aan derden. Het is de moeite waard hier de komende jaren meer inspanningen op te richten, zodat extra financiering kan worden gerealiseerd. Personele lasten en knelpunten Het financiële beleid is de afgelopen jaren gericht op het vormen van een reserve voor eventuele tegenslagen (weerstandsvermogen). Het opbouwen van een personele reserve voor onder andere de BAPO is bovenschools gebeurd. De personele lasten staan vanwege de aangekondigde bezuinigingen onder grote druk. Hier ligt voor zowel de sector cluster 2 als besturen en scholen een groot risico.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 66
Zowel in het borgen en ontwikkelen van de kwaliteit van het onderwijs maar ook in de uitputting van de noodzakelijke reserves. In de ontwikkelfase van dit schoolplan is onduidelijk welke consequenties het voornemen om de cluster 2 scholen onder te brengen in instellingen krijgt voor de personele lasten. Duidelijk is dat cluster 2 scholen en diensten ambulante begeleiding gemiddeld 19% dienen te bezuinigen op de personele lasten. Met name de diensten ambulante begeleiding worden onevenredig hard geraakt en zullen met gemiddeld 50% op de personele omvang gekort worden. De minister van onderwijs geeft daarbij aan de uitrol van de effecten van de bezuinigingen te temporiseren zodat de reguliere scholen de kans krijgen zich te ontwikkelen in de gewenste richting naar meer kinderen met een leerbelemmering in het regulier onderwijs. Tussen 2012 en 2014 worden de onderstaande bezuinigingen Passend Onderwijs gerealiseerd: (bron: brief minister OC&W 23-09-2011 aan Surplus).
Intern de Burgemeester de Wildeschool betreffend: bezuinigingen ter grootte van € 404.500,- van de personele bekostiging. Extern de dienst ambulante begeleiding betreffend: bezuinigingen ter grootte van € 478.700,-
Het Surplusbestuur heeft de wens uitgesproken om de beide cluster 2 scholen SO Burgemeester de Wildeschool en VSO Hendrik Mol in 2012 onder te brengen onder de aansturing van één directeur. De recent aangestelde directeur van de Burgemeester de Wildeschool is met dit voornemen voor ogen geworven. Een van de argumenten voor wijziging in de managementstructuur van de beide scholen is om de personele lasten efficiënter over de 2 scholen te verdelen door daar waar mogelijk interne processen te clusteren. Mooie voorbeelden hiervan zijn de inmiddels gerealiseerde clustering van de diensten ambulante begeleiding en de bureaus voor de trajectbegeleidingen. Daarnaast is door de schooldirectie de wens uitgesproken om de beide Commissies van Begeleiding en de administratieve ondersteuning op een mogelijke samenwerking te onderzoeken. Door een efficiëntere inzet van personeel wordt deels voorkomen dat de impact van de forse bezuinigingen ten laste komen van het primaire onderwijsproces. Op langere termijn (2015) is de vorming van een beperkt aantal instellingen voor de 12 besturen voor cluster 2 punt van aandacht. Ten aanzien van het financieel beleid is het vooralsnog onduidelijk welke consequenties dit heeft. Overige lasten Huisvesting Het huisvestingsbeleid is er op gericht het schoolgebouw als randvoorwaarde voor goed onderwijs in stand te houden dan wel aan te passen aan nieuwe onderwijsinhoudelijke ontwikkelingen. De veranderende eisen, die worden gesteld aan de inrichting en indeling van een schoolgebouw en de strengere bouwtechnische eisen (arbo, veiligheid), leiden over het algemeen tot een functionele veroudering. Een toename van investeringen is dan ook te verwachten. De meerjaren onderhoudsplanning (MOP) dient als hulpmiddel om inzichtelijk te maken welke cyclische onderhoudswerkzaamheden de komende jaren ten laste van het bestuur c.q. de gemeente zullen komen. Een goede afstemming met de gemeente over deze uitgaven is noodzakelijk. Hierdoor kunnen de kosten voor beide partijen zo laag mogelijk blijven. De Rijksoverheid heeft recent aangegeven op langere termijn de geldstromen in verband met de huisvesting van scholen rechtstreeks naar de schoolbesturen over te willen boeken en hiermee bureaucratie en weglek van deze gelden zo laag mogelijk te houden. De jaarlijks terugkerende kosten zoals energie, schoonmaak, publiekrechtelijke heffingen en kleine onderhoudsuitgaven dienen zorgvuldig bewaakt te worden. Uit landelijke onderzoeken blijkt dat bepaalde kosten zoals energie (jaarlijks gemiddeld 30% tekort) niet volledig uit de hiervoor beschikbaar gestelde overheidsgelden betaald kunnen worden.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 67
Beleidsplanning- en controlecyclus De komende vier jaren stellen we ons tot doel op bovenschools niveau en deels op schoolniveau de beleids-, planning- en controlcyclus verder te ontwikkelen. De planning- en controlecyclus verbeteren specifiek door:
het uitbrengen van een halfjaarlijkse beleidsrealisatierapportage; het werken met een gebruiksvriendelijk digitaal rapportagemodel, waarin de kengetallen zijn gekoppeld aan streefwaarden.
Uitvoerders zijn de algemeen directeur, de stafmedewerkers, de schooldirecteuren en externe deskundigen. De planning en control vindt plaats (financieel):
in de kwartaalrapportages; periodiek op het directeurenoverleg en stafoverleg op een nog vast te stellen wijze; in het jaarverslag en in de begroting.
Verantwoordelijk voor de uitvoering zijn de algemeen directeur, de schooldirecteuren en de stafmedewerker Financiën De resultaten worden gebruikt voor het formuleren van verbeterpunten in de jaarplannen van de komende vijf jaar. Hiermee worden de ingezette ontwikkelingen, beschreven in school- en jaarplan, geborgd. 6.2.
De keuzes die de school maakt
Leermethoden Voor de vervanging van methoden of invoering van nieuwe methoden wordt een gebruikcyclus van 8 jaar gehanteerd. De aanschaf van nieuwe methoden zal gefaseerd worden ingevoerd. De investeringen worden geactiveerd en middels afschrijvingen opgenomen in de exploitatie. Inventaris/ICT De economische levensduur van de inventaris is 20 jaar. Als gevolg van de lange levensduur dient bij de aanschaf rekening te worden gehouden met duurzame producten. Het ICT-beleid is er op gericht dat er 2 computers per groep beschikbaar zijn voor gebruik door leerlingen. Op termijn beschikken alle groepen over een digitaal schoolbord (2012). Alle computers zijn aangesloten op een centrale server (hoofdlocatie) dan wel op een lokaal netwerk (dislocatie en nevenvestiging). De economische levensduur van de ICT-middelen is 4 jaar. De investeringen zullen geactiveerd worden en middels afschrijvingen als last worden opgenomen in de exploitatie. De school werkt met een meerjarenplanning inventaris/ICT. Sponsoring De school staat open voor het gebruik van sponsorgelden en/of het houden van acties. Wij menen hier in de toekomst meer gebruik van te moeten maken. Daarbij is het uitgangspunt, dat de sponsor geen invloed krijgt op het schoolprogramma. Er is vanuit het ministerie een convenant ondertekend, uitgangspunt van dit convenant is dat sponsoring de inhoud van het onderwijs niet mag beïnvloeden. In het lesmateriaal mag geen reclame voorkomen. Leidraad is dat de school niet afhankelijk mag worden van financiële giften of diensten. De ouderraad vraagt een vrijwillige ouderbijdrage voor extra’s die niet door het worden vergoed (bv. festiviteiten, speelmateriaal, ouderavonden, excursies, Sinterklaas, kerst etc.). Tijdens een algemene ouderavond wordt door de ouderraad verantwoording afgelegd over de besteding van de ouderbijdrage. Eventuele wijzigingen van de jaarlijkse ouderbijdrage wordt in deze vergadering ter instemming voorgelegd aan de ouders. De kosten van het jaarlijkse schoolkamp van de bovenbouw en de schoolreisjes van de midden en onderbouw worden door de ouders gedragen.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 68
6.3.
Evaluatie schoolplan 2008-2012
Activiteit
Resultaat
Planning
Meer mogelijkheden gaan benutten voor subsidies en sponsoring.
Schoolplein Kievitlaan.
2011-2015
Scheiding aanbrengen in de toekenning van budgetten aan school en aan de (preventieve) ambulante begeleiding.
PAB gelden houden per 01-08-2012 op te bestaan. De stopzetting van deze bekostiging leidt tot uitgroei van de autigroepen groepen in 2012 (PAB doelbesteding autigroepen).
2012
Op basis van maandelijkse managementrapportages strakker gaan sturen en bijsturen van besteding van budgetten.
In ontwikkeling. Kwartaalrapportages nog onvoldoende frequent gerealiseerd door bestuurskantoor
2012
. Meerjarenplanning ICT, OLP en meubilair updaten.
Gerealiseerd.
Toekomstige ontwikkelingen o.h.g.v. indicatiestelling scherp in kaart brengen en vertalen naar te verwachten groei/afname leerlingenaantal.
Blijft gezien aangekondigde bezuinigingen en effecten Passend Onderwijs punt van aandacht.
Aansluiting bij de P&C cyclus van Surplus.
Gerealiseerd.
Het herijken van de financiële kaders op bestuursniveau.
Gerealiseerd.
Schoolplan 2011-2015
2011-2015
Pagina 69
6.4.
Beleidsvoornemens en plannen schoolplan 2011-2015
Activiteit
Resultaat
Planning
Budgetten toekennen aan teams en budgetverantwoordelijkheid leggen bij leidinggevenden van die teams.
In ontwikkeling vanwege wisselingen management. Deze opzet in de komende 4 jaar opnieuw punt van aandacht.
2012-2014
Door de intensivering van de samenwerking tussen de Burgemeester de Wildeschool en HM zal een efficiëntere inzet van personeel en middelen mogelijk zijn.
Terugdringen van personele en materiële onkosten op brinnummer.
2011-2014
Intern bezuinigingen PO ter grootte van € 404.500,- van de personele bekostiging (bron: brief minister OC&W 23092011 aan Surplus)
Er is voor €404.500,- bezuinigd.
2012-2014
Extern: bezuinigingen PO ter grootte van € 478.700,- (bron: brief minister OC&W 23092011 aan Surplus)
Er is bij de ambulante begeleiding voor een bedrag van € 478.700,bezuinigd
2012-2014
Op basis van maandelijkse managementrapportages strakker gaan sturen en bijsturen van besteding van budgetten.
Kwartaalrapportages worden structureel frequent gerealiseerd door bestuurskantoor. Directie en budgethouders zijn (direct dan wel indirect) betrokken bij de 6 wekelijks evaluaties.
2012-2013
Vorming van instellingen voor besturen van cluster 2 scholen. Verhelderen financiële consequenties.
Naar verwachting worden de instellingen verantwoordelijk voor het onderwijs en materiële instandhouding van de cluster 2 scholen. Dit kan betekenen dat Surplus als bestuur afstand doet van haar cluster 2 scholen.
2012-2015
Schoolplan 2011-2015
Pagina 70
7.
FACILITAIR EN RELATIONEEL BELEID
7.1.
Huisvestingsbeleid
Een Surplus school biedt voor leerlingen veiligheid, geborgenheid en een uitdagende leeromgeving. De Surplusscholen vervullen een centrale functie in de regio, de wijk of in het dorp, bijvoorbeeld door onderdak te bieden aan de bibliotheek of het buurthuis. Zij zijn intensief verbonden met elkaar en met de samenleving. De gebouwen zijn aantrekkelijk, verzorgd en multifunctioneel. Het onderwijs verandert in een richting die we nog niet kennen: een school bouwen of verbouwen voor de toekomst is dus onmogelijk. Een aantal trends is op dit moment al zichtbaar: meer leerlingen met een belemmering in het reguliere onderwijs (Passend Onderwijs), meer aandacht voor het binnenklimaat, afwisseling in onderwijsvormen (klassikaal, groepsverband, individueel, zelfstandig), meer gebruik van ict, teruglopende leerlingaantallen, nadruk op duurzaamheid. Het schoolgebouw moet hierop in spelen. Strakke regelgeving, bezuinigingen passend onderwijs en krimpende gemeentebudgetten laten weinig ruimte om scholen aan te passen en te verbouwen. De uitdaging ligt om binnen dit kader met nieuwe ideeën en partners met hetzelfde budget meer mogelijk te maken. Daartoe dienen we ons uitgangspunt te verschuiven van denken in investeringen naar denken in exploitatie. Voorwaarde voor elk leren is het scheppen van een klimaat waarin iedere leerling zich naar zijn/haar mogelijkheden kan ontwikkelen en zijn/haar beperkingen worden geaccepteerd, waardoor hij/zij kan opgroeien in een multiculturele samenleving. Thuisnabij onderwijs maakt hier een onderdeel van uit. Gebouwen, buitenruimte en materialen dienen zo aangepast te zijn dat aan deze voorwaarde voldaan kan worden. De Burgemeester de Wildeschool beschikt over 18 klaslokalen op meerdere locaties (3). Deze lokalen zijn verschillend van aard en gebruik als het gaat om randvoorwaarden waarvan de doelgroepen SH, ESM/ASS afhankelijk zijn. Kenmerkend voor de hoofdlocatie van de school is de fysieke ligging, de opbouw en het materiaal gebruik van het gebouw met als doel binnen het gebouw de kwaliteit van de signaal ruisverhouding, van belang bij de auditieve inprenting, op maximaal niveau te brengen. Zowel bij SH als ESM/ASS leerlingen is een goede signaal ruisverhouding van groot belang. Bij de dislocatie en nevenvestiging houdt dit uitgangspunt jaarlijks onze specifieke aandacht (vanwege inwoning bij andere scholen is dit niet vanzelfsprekend punt van aandacht). Het voornemen is om in het schooljaar 2012-2013 te starten met een nevenvestiging in de regio West Friesland. De dienst ambulante begeleiding Schagen is gehuisvest in 2 lokalen intern bij de VSO Hendrik Mol. Naar verwachting zal het bureau Trajectbegeleiding op termijn ondergebracht worden in een apart lokaal op dezelfde locatie. Een ander kenmerk van de Burgemeester de Wildeschool is het grote aantal multi disciplinaire werknemers. Om deze te huisvesten zijn verschillende werkruimten gerealiseerd waar de niet groepsgebonden disciplines zoals bv. logopedisten, gogen en directie werkzaam zijn. Een specifiek cluster 2 voorziening is de audiologische ruimte (Stille Kamer) waarin audiologische activiteiten zoals bv. gehooronderzoeken plaatsvinden. Deze voorziening is vanwege het minimaliseren van de geluidsoverdracht een zelfstandige unit in het schoolgebouw (belangrijk i.v.m. het valideren van de gehooronderzoeken). Verwarming en luchtverversingssystemen zijn niet verbonden met de andere vergelijkbare systemen in de school. De Stille Kamer is van de randvoorwaarden de meest kostbare voorziening in de school. Vanwege de veranderende ARBO eisen en de ontwikkeling van een pauzeplan is een goed toegeruste personeelskamer (hoofdlocatie) noodzakelijk. Voor de staat van onderhoud is een plan van aanpak middels een Meerjaren Onderhoudsplan (MOP) ontwikkeld. De veiligheid in en om het gebouw is conform alle veiligheidseisen. Daarnaast is er is een plan van aanpak Risico en Inventarisatie (RI&E) opgesteld dat jaarlijks door de directie gemonitord wordt.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 71
De school beschikt over een ontruimingsplan en de brandweer keurt dit jaarlijks goed. Tweemaal per jaar wordt een ontruiming geoefend. De Burgemeester de Wildeschool beschikt over de wettelijk vereiste gekwalificeerde bedrijfshulpverleners. 7.2.
Relationeel beleid
Direct bij het onderwijs op de Burgemeester de Wildeschool zijn betrokken:
de leerlingen; het team; de directie; de ouders / verzorgers; de (G)MR; diverse hulpverlenende instellingen; het bestuur Surplus de onderwijsinspectie het bestuur REC2 Holland-Flevoland het bestuur van de landelijke sectorvereniging van cluster 2: Siméa ketenpartners vanwege de inwoning van de nevenvestigingen: Tender en Piramide. ketenpartner NSDSK ketenpartner VSO Hendrik Mol
De contacten tussen bestuur en de school zijn professioneel en laagdrempelig. Ze verlopen gewoonlijk via de directeur en locatieleiders. De contacten bestaan uit spontaan schoolbezoek, managementrapportage gesprekken, managementoverleg, kenniskring overleg, etc. De directie en het hoofd secretariaat heeft contact met de afdelingen en medewerkers van het stafbureau. Er is regelmatig contact met diverse hulpverlenende/ondersteunende instellingen zoals leerplicht, G.G.Z., Centrum voor Jeugd en Gezin, MEE, Triversum, Stichting Parlan, vervoersbedrijven enz. 7.3.
Interne communicatie
De interne informatievoorziening op de Burgemeester de Wildeschool vindt in een heen en weer gaan de lijn van informatie verstrekking en uitwisseling plaats:
dagelijkse briefing bij aanvang van de schooldag via de directie en de algemene personeelsvergadering; via het managementteam (MT directie en coördinatoren); via het beleidsoverleg onderwijs en ontwikkeling (O&O) naar de bouw- en sectievergaderingen; via de bouw- en (sectie)vergaderingen naar de medewerkers van de teams; via de directeur en de personeelsgeleding naar de medezeggenschapsraad; via het postbakje van elk personeelslid; via interne memo’s; via intranet Burgmeester de Wildeschool en Surplus; via e-mail; via de nieuwsbrief voor het personeel; vanuit het bestuur via de directeur; via de directeur naar de MR; via nieuwsbrief van het bestuur Surplus naar alle medewerkers.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 72
Binnen de school zijn op hoofdlijnen de volgende structurele overleggen:
Overleg
Doel van dit overleg
Directieoverleg (DO)
Beleidsontwikkelingen, implementatie en borging. Afstemming dagelijkse gang van zaken.
Managementteam
Beleidsontwikkelingen implementatie en borging.
(MT > directie en bouwcoördinatoren) Team Onderwijs en Ontwikkeling (O&O > lid directie met portefeuille onderwijs, ortho/psycholoog, logopedist en trajectbegeleider) Bouwoverleg (leerkrachten onderwijsondersteunend personeel onder leiding van de bouwcoördinator.
Beleidsvoorbereiding op onderwijsontwikkeling en leerlingenzorg
In dit overleg krijgen onderwijsinhoudelijke/ondersteunende onderwerpen de prioriteit.
De sectie logopedie wordt als zelfstandige bouw gezien. Werkgroepen/commissies
Onderwijsinhoudelijke en organisatorisch georiënteerd. In opdracht van de directie beleidsontwikkeling en (na goedkeuring MT) verantwoordelijk voor implementatie en borging.
Algemene teamvergadering
Informatie uitwisseling.
(APV > directie, leerkrachten en onderwijsondersteunend personeel)
Deskundigheidsbevordering.
Commissie van Begeleiding
Multidisciplinair overleg omtrent leerlingen die extra zorg behoeven.
(in een wisselende samenstelling: directielid met de portefeuille houder onderwijs, jeugdarts, psycholoog (ortho), interne begeleiding, schoolmaatschappelijkwerk, logopedist en leerkracht). Medezeggenschapsraad (ouders en personeelsleden) Briefing (alle medewerkers)
Schoolplan 2011-2015
Formuleren van instemming of advies voor beleidsonderwerpen Bespreken en borgen van de dagelijkse gang van zaken.
Pagina 73
7.4.
Externe communicatie en PR
Communicatie met de ouders van onze leerlingen wordt in hoofdstuk 2.5.5 beschreven. Overige externe contacten De Burgemeester de Wildeschool heeft de volgende externe contacten:
regionale Expertise Centra en scholen voor cluster 1,2,3,4; landelijke vereniging voor cluster 2 Siméa samenwerkingsverbanden in de regio; basisscholen; speciale scholen voor basisonderwijs scholen voor voortgezet onderwijs ministerie van OC&W; provincie Noord Holland gemeenten; onderwijsinspectie; zorginstellingen; ketenpartners VVE; audiologische centra onderwijsbegeleidingsdiensten; opleidingsinstituten.
7.5.
Evaluatie schoolplan 2008-2012
Activiteit
Resultaat
Planning
Geen specifieke beleidsvoornemens geformuleerd voor facilitair en relationeel beleid.
7.6.
Beleidsvoornemens en plannen schoolplan 2011-2015
Activiteit
Resultaat
Planning
Realisatie Nevenvestiging in Hoorn
Een groep 1-2 en een groep 3-4 start in de nevenvestiging in Hoorn
2012
Bureau Trajectbegeleiding verhuist naar de Hendrik Mol
Verhuizing is gerealiseerd
2012--2013
Intensiveren van de samenwerking met de Hendrik Mol
Faciliteiten en ondersteuning worden over beide scholen ingezet. Effectievere inzet van personeel, middelen en expertise
2012-2015
Burgemeester de Wildeschool als expertise centrum: De Tender huurt psychologen in bij de Burgemeester de Wildeschool.
120 uur psychologen door de Tender
2011-2012
Schoolplan 2011-2015
afgenomen
Pagina 74
8.
VOORWAARDENSCHEPPEND BELEID
8.1.
Inleiding
De kwaliteit van het onderwijs op de Burgemeester de Wildeschool streeft naar een optimum, waarbij alle leerlingen onderwijs en zorg aangeboden krijgen dat leidt tot maximale opbrengsten op zowel leergebied, communicatief gebied als op sociaal emotioneel gebied. De onderwijskwaliteit op de Burgemeester de Wildeschool wordt zowel intern als extern bewaakt. De interne kwaliteitsbewaking vindt zowel op bestuursniveau als op schoolniveau plaats. Surplus bewaakt de onderwijskwaliteit door halfjaarlijkse rapportages van scholen te vragen, die aan de resultaatafspraken worden getoetst. De directie en staf bewaken en borgen de kwaliteit door cyclisch in de zorgstructuur de gestelde doelen te evalueren en op basis van analyses op groeps- en individueel niveau de standaard en kwaliteit van het onderwijs te toetsen aan de gestelde referentiekaders. De externe bewaking van de kwaliteitszorg op de Burgemeester de Wildeschool wordt door de Inspectie van het Onderwijs (IvhO) verzorgd. De bevindingen van de inspectie tijdens het laatste Periodiek Kwaliteits Onderzoek, in juni 2011, waren positief en leverde de school handvatten op om de inmiddels verbeterde kwaliteitszorg verder te ontwikkelen. Speerpunten uit het inspectiebezoek zullen in dit schoolplan uitgewerkt worden en in beleidsvoornemens worden verwerkt. Als referentiekader voor kwaliteitszorg hanteert de Burgemeester de Wildeschool haar eigen visie op kwaliteit, gecombineerd met het toezichtskader van de IvhO en het waarderingskader zoals toegepast in het Zelfevaluatiekader (ZEK). (KMPO-instrument: Kwaliteitsvragenlijst SO van Van Beekveld & Terpstra. Kwaliteit van leerlingenzorg in het speciaal onderwijs, ZEK-SO en ZEK REC). De dienst ambulante begeleiding gebruikt het zelfevaluatie-instrument ABAB (Aantoonbaar Betere Ambulante Begeleiding). 8.2.
Kwaliteitszorg op de Burgemeester de Wildeschool
De burgemeester de Wildeschool stelt bij Kwaliteitszorg vijf vragen centraal: 1. 2. 3. 4. 5.
Doen we de goede dingen? Doen we die dingen ook goed? Hoe weten we dat we die goede dingen goed doen? Vinden anderen ook dat we het goed doen? Wat doen we met die wetenschap?
Binnen de kwaliteitszorg is het van belang na te gaan wat de resultaten van het onderwijs zijn: Doen we de goede dingen en doen we die dingen ook goed? Eigen visie op kwaliteit: De missie van de school is: Kinderen leren leren en leren communiceren. Op de Burgemeester de Wildeschool staat naast het cognitief leren, het optimaliseren van de communicatie centraal. Wij willen de mogelijkheden van de kinderen met SH/ESM/ASS problematiek optimaal benutten door op kwaliteit te sturen in de breedste zin van het woord. Kwaliteitszorg heeft betrekking op de activiteiten van de school die gericht zijn op het bepalen, bewaken en bevorderen van de kwaliteit van het onderwijs. De Burgemeester de Wildeschool beschouwt kwaliteitszorg als ‘het totaal aan activiteiten, procedures en instrumenten, die bedoeld zijn om op een permanente, systematische en cyclische wijze de kwaliteit van het onderwijs te bepalen, te bewaken, te borgen en te verbeteren’. Een goed systeem van kwaliteitzorg richt zich op diverse beleidsterreinen binnen en buiten de school en de samenhang daartussen. Kwaliteit zit in de totaalbenadering van het gehele systeem, waarbij het functioneren van het team, de professionele cultuur, de inrichting en uitstraling van de school, uitgezette (leer)lijnen in het onderwijs en het schoolplezier en de veiligheid van onze leerlingen allen van groot belang worden geacht.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 75
Kwaliteitszorg strekt zich uit over alle beleidsdomeinen van de school maar het primaire proces, het leren en ontwikkelen van kinderen en de aandacht voor het orthopedagogisch en orthodidactisch handelen van de leerkrachten, staat centraal bij de kwaliteitszorg. Op basis van de kernmerken van de leerlingenpopulatie wordt het primaire proces ingericht in en vervolgens … geeft het primaire proces richting aan de ontwikkeling van de school. Het team heeft de ambitie om een professionele en op resultaat gerichte school te worden en te blijven. Belangrijk hiervoor is dat het hele team zich verantwoordelijk voelt voor de resultaten van de leerlingen en dat de stappen die genomen worden om de kwaliteit te verbeteren door iedere betrokkene worden gedragen. Pas wanneer iedereen de ambitie heeft om de goede dingen beter te doen, is sprake van integrale kwaliteitszorg en heeft het de gewenste effecten voor de hele school. Een goed systeem van leerlingenzorg is een voorwaarde voor kwalitatief goed onderwijs. Het onderwijsaanbod afstemmen op de mogelijkheden van de kinderen vraagt om een intensieve en voortdurende handelingsplanning, handelingsdiagnostiek en multidisciplinaire begeleiding. Om hier richting aan te geven hanteert de school een zorgplan. De wijze waarop de school de leerlingenzorg en het onderwijs heeft ingericht staat beschreven in hoofdstuk 3 Maatwerk voor de leerling (3.1; 3.4; 3;6) en hoofdstuk 4 Onderwijskwaliteit en Schoolontwikkeling(4.5; 4.6;). Om systematisch en continu aan kwaliteitsverbetering te kunnen werken, ontwikkelt de school een planning en control systeem gebaseerd op de PDCA-cyclus Planning en Control Systeem (P&C) & Plan-Do-Check-Act (PDCA) Een onderwijsinhoudelijk systeem van Planning en Control (P&C-cyclus) is in onze optiek een belangrijke conditie voor een kwalitatief goed onderwijsleerproces in de groepen en het bereiken van leerling-resultaten die ten minste liggen op het niveau dat mag worden verwacht. De P&Ccyclus is dan ook een relevant onderdeel van onze kwaliteitszorg. De P&C-cyclus richt zich in beginsel op de korte termijn. Op basis van een halfjaarlijks kwaliteitsanalyse van de leerlingresultaten prioriteert de schoolleiding activiteiten die nodig zijn om de kwaliteit van het gerealiseerde onderwijs in de groepen van de Burgemeester de Wildeschool zo snel mogelijk te verbeteren dan wel kwalitatief op niveau te houden. Plan
Bepalen van ambities en richting, ontwikkelen van beleid, formulering van doelen, plannen van activiteiten waarbij wordt aangegeven hoe en wanneer getoetst gaat worden of de gewenste doelen zijn bereikt.
Do
Uitvoeren van het plan.
Check
Meten van behaalde resultaten, analyse van de meetgegevens, uitkomsten vergelijken met afgesproken doelen, conclusies trekken.
Act
Behaalde resultaten vastleggen, formuleren van verbeterpunten op basis van getrokken conclusies en interpretaties van verworven gegevens.
Bij het opstellen van de diverse plannen worden de volgende kwaliteitseisen gehanteerd:
Zijn de doelen en resultaten SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden) geformuleerd? Zijn de doelen gebaseerd op een evaluatie van de afgelopen periode, waarbij gekeken is naar verbeterpunten? Zijn de plannen uitvoerbaar? Is van elke activiteit duidelijk wie verantwoordelijk is(eigenaarschap), wie de activiteit uitvoert, hoeveel tijd en geld dit gaat kosten, wat het beoogde doel en resultaat is, welke aanpak wordt gekozen en wanneer dit uitgevoerd gaat worden?
Schoolplan 2011-2015
Pagina 76
Kwaliteitszorg in de praktijk Plan (plan fase) Schoolplan Het schoolplan wordt opgesteld voor vier jaar en bevat het meerjarig beleid op de door de school onderscheiden beleidsdomeinen. Met het schoolplan wil de school inzichtelijk maken waar zij nu staat, waar zij de komende vier jaar naar toe wil en op welke wijze zij dat wil doen. Jaarplan Op basis van de beleidsvoornemens uit het schoolplan worden jaarlijks prioriteiten gesteld in het jaarplan die vertaald worden in onderliggende plannen zoals bijvoorbeeld het zorgplan. In het jaarplan wordt per thema, gelinkt aan de speerpunten van Surplus, de doelstelling aangegeven, wat de stand van zaken is, welke verbeter/veranderpunten er zijn en hoe deze worden aangepakt. Tevens wordt aangegeven onder wiens verantwoordelijkheid aan het thema wordt gewerkt en wanneer het beoogde resultaat is bereikt. (zie bijlage 1) Do (uitvoering plan) Tijdens het schooljaar worden de activiteiten uit de verschillende plannen uitgevoerd. Gekeken wordt in hoeverre de gestelde doelen bereikt worden en of dit niet teveel gaat kosten qua tijd en geld. Indien noodzakelijk vindt bijsturing plaats. Voortgangsbewaking van het schoolplan/schoolwerkplan op het niveau van Surplusdirectie– directeur Burgemeester de Wildeschool.
Bilateraal overleg: elk half jaar vindt er overleg plaats tussen de centrale Surplusdirectie en de directeur van de Burgemeester de Wildeschool. Het schoolplan fungeert als basis voor de schoolbegroting. Drie maandelijks wordt er een financiële ‘cockpit’ gemaakt. Minimaal twee keer per jaar vinden er afstemmingsgesprekken plaats tussen de schooldirecteur en de algemeen directeur of controller.
Voortgangsbewaking op schoolniveau.
Bilateraal overleg: elke week vergadert de directie van de school over o.a. de voortgang van plannen.
Check (evaluatie) Binnen de Burgemeester de Wildeschool vindt op verschillende manieren (zelf)evaluatie plaats. De volgende structurele vormen van (zelf)evaluatie vinden plaats. Kwaliteitsonderzoek door de onderwijsinspectie. Het laatste inspectiebezoek vond plaats op 29 en 30 juni 2011. Collegiale consultatie Er wordt gewerkt aan een structuur waarbij leerkrachten drie keer per jaar bij elkaar gaan observeren. De aankomende twee jaar zal de collegiale consultatie gericht zijn op de leerdoelen vanuit het scholingstraject en tevens vindt een voortgang plaats van de ingezette consultaties die vanuit de werkgroep VNL zijn opgestart, gericht op lesmodel en klassenmanagement. Een structurele cyclische vorm van Collegiale consultatie zal deze verder worden ingevuld en verankerd. Klachtenregeling Stichting Surplus maakt gebruik van drie mogelijkheden om een klacht te laten behandelen. Een interne mogelijkheid via de vertrouwenspersoon van de Burgemeester de Wildeschool, een externe mogelijkheid via de onpartijdige vertrouwenspersoon van Surplus en een landelijke mogelijkheid via de Landelijke Klachtencommissie voor het Openbaar en Algemeen Toegankelijk Onderwijs (LKC).
Schoolplan 2011-2015
Pagina 77
De school beschikt over een vertrouwenspersoon voor leerlingen en voor personeel, maar stelt daarnaast twee aandachtfunctionarissen klachten aan die voor ouders het eerste aanspreekpunt zijn om hen verder te verwijzen of de mogelijkheden te bespreken hoe met een klacht om te gaan. 8.3.
Meetinstrumenten
De Burgemeester de Wildeschool maakt gebruik van twee meetinstrumenten om de kwaliteit van het onderwijs te meten namelijk Esis en het KMPO wellicht dat in de toekomst ook gebruik zal worden gemaakt van Cool speciaal. 8.3.1
Esis
Esis is een compleet leerlingadministratie- en leerlingzorgprogramma van alle Surplusscholen. De kwaliteit van het onderwijs wordt op leerling-niveau gemeten door het afnemen van toetsen. Er wordt gebruik gemaakt van methodeonafhankelijke toetsen en methodegebonden toetsen om het onderwijs te evalueren. Wij gebruiken methodeonafhankelijke toetsen om de prestaties en de vorderingen van de leerling op de vastgestelde leerroute uit het ontwikkelingsperspectief te volgen. Wij bepalen ten minste twee keer per jaar de didactische (leer)resultaten en de sociaal-emotionele ontwikkeling en ten minste één keer per jaar de vordering op het domein van de taalontwikkeling. Analyse van deze informatie geeft ons inzicht in de sterke en minder sterke kanten van het onderwijs in de groepen en kan dus aanleiding zijn voor verbeteractiviteiten in het kader van de kwaliteitszorg. De methodeonafhankelijke toetsen en het leerlingvolgsysteem voor de spraak/taalontwikkeling hebben daarnaast een functie in het kader van de leerlingenzorg. Ze waarborgen dat alle leerlingen die (extra c.q specifieke) zorg nodig hebben ook daadwerkelijk worden gesignaleerd. De voortgangsresultaten leggen we vast in leerling- en groepsprofielen. Omdat zowel kwaliteitszorg als leerlingenzorg een groepsoverstijgende zaak is, worden deze resultaten centraal geregistreerd. Voor de rapportages over de eindopbrengsten en tussenopbrengsten van alle groepen in technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen en sociaal-emotionele ontwikkeling wordt de Esis bovenschoolse module ingericht Act (bijstelling plan) Van de gegevens die uit het KMPO komen wordt twee jaarlijks een overzicht per school en een bovenschools overzicht gemaakt. De directeuren wordt twee jaarlijks gevraagd een analyse te maken van de uitkomsten van de metingen en een verbeterplan. Deze analyse en het verbeterplan zijn onderwerp van gesprek in het evaluatiegesprek aan het eind van het jaar. Met elke directeur wordt jaarlijks een afspraak gemaakt over de structurele en substantiële verhoging van de opbrengsten voor de komende vier jaar. 8.3.2.
Cool Speciaal
Afgelopen schooljaar namen achttien Surplusscholen deel aan het onderzoek Cool +. Cool + wordt indien de pilot slaagt 3 jaarlijks Surplusbreed ingezet voor de benchmark van de groepen 2, 5 en 8. Naast Cool + werd in het schooljaar 2010-2011 verkend of er ook mogelijkheden waren om Cool Speciaal binnen de SO setting af te nemen. Cool Speciaal richt zich op het speciaal basisonderwijs en cluster 2,3 en 4 van het speciaal onderwijs. Net als in Cool + worden in Cool Speciaal de schoolloopbanen van leerlingen gevolgd. Het gaat in dit geval om leerlingen in de leeftijdsgroepen van 10, 13 en 16 jaar oud. De Burgemeester de Wildeschool heeft zich voor deze eerste meting van Cool Speciaal opgegeven maar door onvoldoende aanmelding van cluster 2 scholen is de meting uiteindelijk niet doorgegaan. Zodra Cool Speciaal als evaluatie instrument voor cluster 2 scholen wel onder cluster 2 scholen wordt afgenomen zal de Burgemeester de Wildeschool hier ook aan deelnemen. De belangenvereniging Siméa zal het voortouw nemen bij de introductie van Cool Speciaal in het cluster 2 onderwijs.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 78
8.3.3.
Kwaliteitsmeter Primair Onderwijs: KMPO
Het KMPO wordt tweejaarlijks door alle scholen toegepast om de tevredenheid van ouders, medewerkers en leerlingen te meten. De Burgemeester de Wildeschool gebruikt de Kwaliteitsvragenlijst SO van Van Beekveld & Terpstra, Kwaliteit van leerlingenzorg in het speciaal onderwijs, ZEK-SO en ZEK REC. De dienst ambulante begeleiding gebruikt het zelfevaluatieinstrument ABAB. 8.4.
Evaluatie schoolplan 2008-2012
Activiteit
Resultaat
In de komende jaren worden er een ouder-, leerkracht- en leerling-enquete gehouden over de kwaliteit van het onderwijs.
ZEK kwaliteitsmeting afgenomen en geëvalueerd. Analyse ZEK t.b.v. beleidsvoornemens en jaarplan
Instellen van een werkgroep kwaliteitszorg.
Evaluatie van CvB en ingezette zorgcoördinator heeft geleid tot een herziene verdeling in de sturingskolom, opzet CvB en verantwoordelijkheden in portefeuilles weggezet. Naast de CvB wordt een planning en control systeem ontwikkeld en is een werkgroep Onderwijs en ontwikkeling gestart.(O&O)
Afspraken vastleggen, borgen en cyclisch aan de orde stellen.
Aanzet tot herziene planning en control overlegstructuur vastgelegd Evaluatie ingevoerd.
Planning
Ontwikkeling van groepsadministratie en digitale kennisbank op intranet in ontwikkeling
8.5.
Beleidsvoornemens en plannen schoolplan 2011-2015
Activiteit
Resultaat
Planning
Invullen KMPO door medewerkers, ouders en bovenbouw leerlingen.
Zicht hebben op de tevredenheid en het welbevinden van leerlingen en medewerkers en de tevredenheid van ouders.
Voorjaar 2011.
De opbrengsten van het onderwijs worden digitaal vastgelegd. Hieruit worden analyses en trendanalyses voor de korte en lange termijn gedestilleerd.
Juni 2012 > eerste trendanalyses ontwikkelen op de domeinen rekenen en lezen waaruit concrete acties ter verbetering volgen.
2011-2012
De vragenlijst zal 2-jaarlijks afgenomen worden.
Esis is aangepast. Uniforme werkwijze in alle groepen. Locatieleiders + IB-ers bespreken met de leerkrachten 2x per schooljaar of de gestelde doelen gehaald zijn.
Schoolplan 2011-2015
Pagina 79
Collegiale consultatie.
Er is een structuur georganiseerd waarbij leerkrachten drie keer per jaar bij elkaar gaan observeren in de klas.
2011-2012
Data tevredenheidonderzoek en zelfevaluatie inzetten om nieuw beleid te ontwikkelen.
Minimaal 3 aandachtspunten in de ZEK zijn omgezet in beleid
2011-2013
Start maken met het ontwikkelen van een eigen handelingsplan van de leerling.
Betrokkenheid leerlingen; leerlingenraad, eigen handelingsplan Betrokkenheid ouders : Communicatie school - ouders Eigen handelingsplan op één domein (bv rekenen, tafels)
Uitbreiding eigen handelingsplan van de leerling
Eigen handelingsplan van de leerling op meerdere domeinen
Opstellen van een jaarplan kwaliteitsontwikkeling om planmatig aan verbeteractiviteiten te werken.
Borgen van de kwaliteitsontwikkeling van Burgemeester de Wildeschool. In deze kalender staan alle activiteiten en verantwoordelijkheden overzichtelijk gerangschikt.
Jaarlijks
Betrokkenheid, draagvlak bij besluitvorming en uitvoering is verhoogd (tevredenheidonderzoek ZEK)
In het volgende tevredenheidsonderzoek scoort dit onderdeel 10% hoger.
2011-2012
Taakstelling leerlingenraad is ontwikkeld. De leerlingen ondersteunen bij veranderingsprocessen (bv. schoolplein, veiligheid etc.) het MT
De leerlingenraad is ingevoerd en draagt bij aan de beleidsontwikkeling.
2011-2012
Instellen van een werkgroep kwaliteitszorg.
O&O) onderzoek en ontwikkeling
2011-2015
Afspraken vastleggen, borgen en cyclisch aan de orde stellen.
Planning en Control
2011-2015
Eerdere bevindingen van zelfevaluaties, zoals in 2008 door directie, coördinatoren en staf en de evaluatie van de leerlingenzorg door het team van leraren en assistenten (2008) worden gebruikt voor inventarisatie van verbeteracties. De school heeft een begin gemaakt met analyse van de leerresultaten. Dit is echter nog beperkt tot een overzicht van de leerresultaten en uitstroombestemming en worden gebruikt voor het bepalen van verbeteracties. De school ontwikkelt een instrument waarbij leeropbrengsten in relatie tot leerrendementsverwachting vertaalt worden in een nieuw OPP conform eisen nieuwe toezichtskader
Schoolplan 2011-2015
2011-2012 2012-2013
Planning en Control cyclus Jaarlijkse analyse en bij uitstroom 2012-2013
2012-2013
Pagina 80
9.
OVERZICHT BIJLAGEN
Hoofdstuk 1: Inleiding schoolplan Bijlage 1.1.:
Jaarplan 2011-2012
Bijlage 1.2.:
Investeringsplan ICT
Bijlage 1.3.:
Nascholingsplan 2011-2012
Bijlage 1.4.:
Procesbeschrijving en Kwaliteitsindicatoren Siméa
Hoofdstuk 3: Maatwerk voor de leerling Bijlage 3.1.:
Zorgplan
Bijlage 3.2.:
Uitstroom leerlingen; opbrengsten 2010-2011
Bijlage 3.3.:
Taken en verantwoordelijkheden van de CvB
Hoofdstuk 4: Bijlage 4.1.:
Kennis en vaardigheden van onze professionals
Bijlage 4.2.:
Beschrijving vakgebieden in relatie tot kerndoelen en beleidsvoornemens.
Hoofdstuk 5: Kwaliteit van medewerkers Bijlage 5.1.:
Beleid gesprekkencyclus
Bijlage 5.2.:
Gespreksdocumenten
Bijlage 5.3.:
Incidenteel beloningsbeleid surplus
Bijlage 5.4.:
Formatiebeleidsplan
Bijlage 5.5.:
Notitie functiemix surplus
Bijlage 5.6.:
Arbo en verzuim
Schoolplan 2011-2015
Pagina 81
10. AB ABAB ACHN ADS Arbo ASS BIG BIO bo CED CI Cito Cool COS CvB CVD CvI Esis ESM 1F fpe fte GHP HAVO HBO HGW HM HP IB ICT IGDI IHP IvhO Kinobi KMPO KNO LGF LHP LKC lln LLVS LWOO MBO MG MKD MR MT NGT NIP NmG NSDSK NVA
LIJST MET GEBRUIKTE AFKORTINGEN Ambulante Begeleiding Aantoonbare Betere Ambulante Begeleiding Audiologisch Centrum Holland Noord Ambulante Dienstverlening Schagen Arbeidsomstandigheden Autisme Spectrum Stoornis Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg Beroepen in het Onderwijs basisonderwijs Centrum Educatieve Dienstverlening Cochleair Implantaat Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling Cohort Onderzoek Onderwijs Loopbanen Cluster Overstijgende Samenwerking Commissie van Begeleiding Centrum voor Dagbehandeling Commissie voor Indicatie Leerlingadministratie programma Ernstige Spraak-/taalmoeilijkheden fundamentele kwaliteit formatieplaasteenheid full time equivalent Groepshandelingsplan Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Hoger Beroepsonderwijs Handelingsgericht werken Hendrik Mol Handelingsplan Interne Begeleiding Informatie en communicatie technologie Interactieve Gedifferentieerde Directe Instructie Individueel Handelingsplan Inspectie voor het Onderwijs administratiekantoor Kwaliteits Meter Primair Onderwijs Keel, neus en oor Leerlinggebonden financiering Logopedisch handelingsplan Landelijke Klachtencommissie leerlingen Leerlingvolgsysteem Leerweg Ondersteunend Onderwijs Middelbaar Beroepsonderwijs Meervoudig Gehandicapten Medisch Kleuterdagverblijf Medezeggenschapsraad Managementteam Nederlandse Gebarentaal Nederlands Instituut van Psychologen Nederlands met gebaren Nederlandse Stichting voor het Dove en Slechthorende Kind Nederlandse Vereniging voor Autisme
Schoolplan 2011-2015
Pagina 82
NVLF O&O OGW OPDC OPP PAB Pabo P&C PDCA P. en O. PGB PO PR PROMPT PSZ RDDF REC REC2HF RI&E ROC 1S SBO SEN SH SI Siméa SMART SO STO SVB SVIB TAB Uniform VMBO-T VNL VO VSO WAG WEC WPO WTF WSNS ZEK ZML
Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie Onderwijs en Ontwikkeling Opbrengst Gericht Werken Ortho Pedagogisch Dag Centrum Ontwikkelings Perspectief Preventieve ambulante begeleiding Pedagogische academie basisonderwijs Planning en Control Plan Do Check Act Personeel en Organisatie Persoonsgebonden budget Primair Onderwijs Pubic Relations Prompts for Restructuring Oral Muscular Phonetic Targets Peuterspeelzaal Risico Dragend Deel van de Formatie Regionaal Expertise Centrum Regionaal Expertise Centrum 2 Holland Flevoland Risico Inventarisatie en Evaluatie Regionaal Onderwijs Centrum streefkwaliteit Speciaal basisonderwijs Special Educational Needs Slechthorend Sensorische integratie Vereniging van instellingen voor communicatief beperkten, slechthorenden en doven Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden Speciaal onderwijs Spraak Taal Ontwikkeling Sociale Verzekeringsbank School video interactie begeleiding Terugplaatsing ambulante begeleiding Invalpool Surplus Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs Technische leerweg Vernieuwend Nivo Lezen Voortgezet Onderwijs Voortgezet Speciaal Onderwijs Werkgroep Aangaande gehoor en communicatieve beperkingen Wet op de Expertise Centra Wet Primair Onderwijs Werk Tijd Factor Weer Samen Naar School Zelfevaluatiekader Zeer Moeilijk Lerenden
Schoolplan 2011-2015
Pagina 83