Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel
TERTIAIRE GEBOUWEN: (R)EVOLUTIE VOORBEELDGEBOUWEN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Anne-Laure MAERCKX CENERGIE
Doelstellingen van de presentatie ●
Voorstelling van twee projecten van tertiaire voorbeeldgebouwen
●
De evolutie van gebouwen met een hoge energieprestatie volgen in de tijd
2
Overzicht
●
Aeropolis II - Voorbeeldgebouwen 2007 : projectvoorstelling
●
Elia (Voorbeeldgebouwen 2011) vs Aeropolis: welke evolutie(s)?
●
Conclusies
3
Aeropolis II - Voorbeeldgebouw 2007 ●
Context ►
Programma: kantoorgebouw
› 7.400 m² verwarmde vloeroppervlakte › 2.700 m² ondergrondse parking en kelders ►
Ontwerpteam › Architectuur: Architectes Associés › Energieadvies: Cenergie › Stabiliteit: Setesco › Speciale technieken: Cenergie en Stockman
© Architectes Associés
4
Aeropolis II - Voorbeeldgebouw 2007 ●
Passiefkantoor: een van de eerste ervaringen – focus vooral op de energieperformantie
●
Vastleggen van een globaal concept om het passiefniveau te halen ►
Warmtebehoeften ≤15 kWh/m².jaar
►
Koudebehoeften ≤15 kWh/m².jaar
►
Oververhitting > 25 °C minder dan 5% van de tijd
►
Luchtdichtheid n50 ≤ 0,6 vol/h
5
●
Standaard “passiefwoning” en “low-tech”technieken: vastleggen van een globaal concept
6
●
Warmtestrategie: ►
Beperken van de energiebehoeften: › Goed geïsoleerde gebouwschil › Hoog niveau luchtdichtheid › Warmteterugwinning op de afgevoerde lucht › Canadese put/grondbuis
►
“Low tech”-technieken › Verwarming via de hygiënische ventilatie – verwarmingsbatterij met warm water.
› Canadese put/grondbuis
7
●
Koudestrategie: ►
Beperken van de energiebehoeften: › Automatische buitenzonnewering › Performant verlichtingssysteem (vermogen en regeling)
►
“Low tech”-technieken › Canadese put/grondbuis › Nightcooling (5 vol/h)
8
●
Verbruik ►
Verbruik 2010 – 2012: › Verwarming: 20 kWh/m².jaar (gecorrigeerd verbruik) – 1 à 2 ongebruikte verdiepingen in de beschouwde periode – Finetuning van de installaties nog lopende
› Elektriciteit: 49 kWh/m².jaar
9
Elia - Voorbeeldgebouw 2011 ●
Context ►
Programma: kantoorgebouw › 10.000 m² verwarmde vloeroppervlakte
› 4.000 m² bovengrondse parking ►
Ontwerpteam › Architectuur: Architectes Associés › Stabiliteit, energieadvies en speciale technieken: Arcadis › EPB – BREEAM: Ibam
►
Ervaring opgebouwd bij Aeropolis II
10
Bijna-energieneutrale gebouwen – “low tech”technieken ●
Energieconcept: gericht op nog betere prestaties ► ►
►
Standaard “passiefwoning”: globaal concept // Aeropolis II Adiabatische koeling toegevoegd aan de passieve koudestrategie (Canadese put niet toepasbaar, vervuilde grond) 4.000 m² PV-panelen bijna-energieneutraal gebouw
11
© Architectes Associés
Bijna-energieneutrale gebouwen – “low tech”-technieken
© Architectes Associés
Gebouw Elia Overdekte parking – 4.000 m² PV-panelen – ongeveer 380 kWp – dekking van +/- 96% van de elektriciteitsbehoefte
12
Ecologische aanpak: ●
Sleutelelement van het project
●
Doelstelling BREEAM-certificatie: Very Good
●
Biodiversiteit: tuin rond het gebouw, waterpartijen
●
Zachte mobiliteit (fietsparking, OV)
●
Waterzuivering op de site zelf (bekkens, lokale afvalwaterzuivering)
© Architectes Associés
13
Elia vs Aeropolis II Vanuit het oogpunt van de architect (Architectes Associés): ●
Ontwerp Elia // werf Aeropolis II: ► ►
●
Duidelijk zicht op wat goed loopt… … en op wat minder goed loopt (aandachtspunten – vooral op vlak van luchtdichtheid)
Reeds ervaring met de passiefbouwmethodologie men durft een stap verder gaan: ►
Bijna-energieneutrale gebouwen
►
Toepassingsgebied uitgebreider dan enkel milieuoverwegingen
►
globale aanpak
14
Conclusies ●
Ook in de tertiaire sector zijn hoge energieprestaties mogelijk (cfr. projecten van de 5 jaargangen van Voorbeeldgebouwen)
●
Sinds 2007: ►
Evolutie van de kennis (energie- en milieuaspecten) › Bouwheren, architecten/ontwerpers (studiebureaus), constructeurs
●
2013: steeds algemenere benadering (NZEB, milieuaspecten) verandering van mentaliteit en van gebruiken
●
2015: alle nieuwe projecten (scholen, kantoren, woningen) zijn “bijna” passief 15
Interessante tools, websites … : ●
Voorbeeldgebouwen op de site van Leefmilieu Brussel: http://www.bruxellesenvironnement.be/Templates/ Professionnels/niveau2.aspx?maintaxid=11731&t axid=12219&langtype=2067
Gids duurzame gebouwen: ●
Thema Energie in de gids www.leefmilieubrussel.be/gidsduurzamegebou wen
16
Te onthouden van deze uiteenzetting ●
“We leren door te doen”
●
Benadering op het vlak van energie: ►
●
Het passiefniveau, en zelfs NZEB, is haalbaar in tertiaire gebouwen (tal van voorbeelden zijn al uitgevoerd)
Benadering op het vlak van het milieu: ►
Steeds belangrijker, leidt tot een algemene benadering van het ontwerp van duurzame gebouwen
17
Contact Anne-Laure MAERCKX Adviseur duurzaam bouwen
: 02 513 96 13
E-mail:
[email protected]
18
