OBS De Vlinder. Schoolplan

OBS De Vlinder OBS De Vlinder wil een ontmoetingsplaats zijn,

waar het kind alleen en samen met anderen, in

de sfeer van begrensde vrijheid, zich naar eigen mogelijkheden kan ontwikkelen

Schoolplan Het verhaal van De Vlinder

2015-2019

OBS De Vlinder Jan Westerlaan 3 9561 GN Ter Apel Herfst 2015

Schoolplan 2015 – 2019

OBS De Vlinder

Naam school

Brinnummer

12 TR

Adres

Jan Westerlaan 3

Postcode

9561 GN Ter Apel

Telefoon

0599-583477

E-mail

[email protected]

Website

www.obsdevlinder.nl

Directeur

H.Gelling

Bevoegd gezag

Gemeente Vlagtwedde

Datum vaststelling

Oktober 2015

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 2

Inhoudsopgave Inhoudsopgave

Pag.

3

Hoofdstuk 0: Proloog 0.1

Voorwoord

Pag.

5

0.2

Samenvatting op hoofdlijnen

Pag.

5

0.3

Een opdracht

Pag.

6

Hoofdstuk 1: Inleiding 1.1

Context en aanleiding

Pag.

8

1.2

Doel en functie

Pag.

8

1.3

Bestuursbeleid

Pag.

8

1.4

Totstandkoming en tijdpad

Pag.

9

1.5

Vaststelling en instemming

Pag.

9

1.6

Positionering schoolplan

Pag.

9

1.7

Integraliteit en samenhang

Pag. 10

1.8

Op hoofdlijnen

Pag. 10

1.9

Verwijzing

Pag. 10

Beleidsconsequenties

Pag. 10

1.10

Hoofdstuk 2: Identiteit (missie, visie, concept en geschiedenis) 2.1

Missie / visie openbaar onderwijs gemeente Vlagtwedde

Pag. 11

2.2

Strategisch beleid 2015-2019 (op weg naar meer eigenaarschap)

Pag. 11

2.3

De naam van de school

Pag. 13

2.4

Een korte schets van de jonge geschiedenis van De Vlinder

Pag. 13

2.5

Schets en situering van de school

Pag. 14

2.6

De schoolgrootte

Pag. 14

2.7

Onze bijzondere relatie met de Interschool

Pag. 14

2.8

De missie van De Vlinder

Pag. 14

2.9

Visie en onderwijsconcept van De Vlinder

Pag. 15

Uitkomsten van de op 20 mei 2015 gehouden studiedag

Pag. 20

2.10

Hoofdstuk 3: Schoolprofiel 3.1

Typering school

Pag. 34

3.2

Typering onderwijsteam

Pag. 35

3.3

Typering leerlingenpopulatie

Pag. 37

3.4

Context (landelijke) trends en ontwikkelingen

Pag. 38

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 3

Hoofdstuk 4: Inrichting van ons onderwijs 4.1

Zorg voor kwaliteit

Pag. 40

4.1.1

Kwaliteitsbewaking bestuur

Pag. 41

4.2

Onderwijs & leren

Pag. 42

4.2.1

Leerstofaanbod

Pag. 42

4.2.2

Onderwijsleerproces

Pag. 44

4.2.3

Diverse onderwijsinhoudelijke beleidsterreinen

Pag. 45

4.3

Zorg & begeleiding

Pag. 45

4.4

Passend Onderwijs

Pag. 47

4.5

Ouders

Pag. 47

4.6

Professionele cultuur

Pag. 48

4.7

Personeelsbeleid

Pag. 50

4.8

Sociale veiligheid

Pag. 51

Hoofdstuk 5: Kwaliteitsanalyse 5.1

Inleiding

Pag. 52

5.2

Schoolplan 2011 - 2015

Pag. 52

5.3

Conclusies school-zelfevaluatie

Pag. 52

5.4

Conclusies externe beoordelingen

Pag. 52

5.5

Overzicht beleidsconsequenties schoolplanperiode 2015 - 2019

Pag. 53

Hoofdstuk 6: Meerjarenplanning

6.1

Meerjarenplanning

Pag. 54

Meerjarenplanning

Pag. 55

Hoofdstuk 7: Overzicht verwijzingen 7.1

Overzicht verwijzingen

Pag. 56

Hoofdstuk 8: Nawoord Nawoord

Pag. 57

Hoofdstuk 9: Formulieren vaststelling en instemming Formulieren vaststelling en instemming

Schoolplan 2015-2019

Pag. 62

OBS De Vlinder

Pagina 4

Hoofdstuk 0: Proloog (voorwoord, samenvatting op hoofdlijnen en opdracht) 0.1

Voorwoord

Het voorliggende schoolplan is vastgesteld voor de periode 2015-2019. Het geeft op hoofdlijnen weer waarvoor onze school en ons onderwijs staat; waar we in de komende tijd met ons onderwijs en de schoolontwikkeling naar toe willen; hoe we dat willen bereiken en met welke middelen. We hebben het opnieuw samenstellen van ons nieuwe schoolplan benut om als team en directie onze visie opnieuw te doordenken en te herformuleren. H.e.e.a. is o.m. geschied op een op 20 mei 2015 gehouden studiedag (visie en missie) in het Boschhuis in Ter Apel. Team-gerelateerde onderdelen zijn besproken en vastgesteld. We hopen dat door het brede draagvlak ons schoolplan de komende jaren kan fungeren als een kompas voor de keuzes waarvoor we gesteld worden. Dit schoolplan moet ons scherp houden en dient tevens de richting aan te geven van onze schoolontwikkeling en onderwijsverbetering. Het schoolplan is ons verantwoordingsdocument richting de onderwijsinspectie. Het is vastgesteld door het schoolbestuur, met instemming van de medezeggenschapsraad. Bij de samenstelling van het schoolplan zijn beknoptheid en overzichtelijkheid steeds ons uitgangspunt geweest, desalniettemin hebben we tegelijkertijd gemeend –waar we zulks nodig achten- voor de lezer zo volledig mogelijk te moeten zijn. 0.2

Samenvatting op hoofdlijnen

Terugblikkend op het vorige schoolplan kunnen we constateren dat we de ingezette onderwijsontwikkelingen van de afgelopen jaren hebben kunnen continueren. We zitten op de goede weg. Wat betreft de professionele ontwikkeling kunnen we zeggen dat ook het bestuur hierin een goede rol heeft vervuld. De schooldirecties en teams hebben de afgelopen jaren diverse trainingen en scholing gevolgd. In ons veranderingsproces stond en staat het ontwikkelen en gebruik maken van kwaliteit centraal. Daarmee hebben we een flinke slag gemaakt in de ontwikkeling naar een meer opbrengstgerichte cultuur op school en in de klas. Bij het bepalen van onze visie hebben we in de eerste plaats gekeken naar de leerlingen die op onze school zitten. We hebben ons daarbij de vraag gesteld: “Wat zijn de onderwijsbehoeften van onze leerlingen?” De belangrijkste opdracht waar we voor staan is ervoor te zorgen dat OBS De Vlinder een school is waar ouders hun kinderen graag naar toe sturen, omdat leerlingen zich bij ons op school veilig voelen en omdat we er alles aan doen om het beste uit kinderen te halen. Het welbevinden van de kinderen is basis voor het onderwijs op De Vlinder. De kinderen ontvangen hun lessen a.h.w. in huiskamers met digitale schoolborden. De huiskamer roept beelden op van intimiteit, vertrouwelijkheid, gezelligheid en veiligheid. En zulk een huiskamer biedt kind en leerkracht de gelegenheid zichzelf te zijn.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 5

We hebben het vorenstaande in de volgende slogan (onze missie) vervat:

0.3 Een opdracht De volgende zaken zijn voor de komende planperiode belangrijke en sturende directieven voor de verdere ontwikkeling van OBS De Vlinder: 

effectief klassenmanagement (het is vooral de leerkracht die er toedoet), waarbij het team van De Vlinder zich laat leiden door het gedachtegoed van Marzano. In verschillende bijeenkomsten is het team geleerd om rond de elf factoren van Marzano te kijken naar het eigen handelen op school- en op leerkrachtniveau, met als doel de leerprestaties van de leerlingen, de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren en de zelfstandigheid van de leerlingen te bevorderen. Hieronder staan de 11 factoren schematisch weergegeven:

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 6

   



 

vergroten van de deskundigheid van leerkrachten (vooral m.b.t. het vermogen om adequaat in te kunnen zoomen op de leerbehoeften van de leerlingen) tot stand brengen van een goede communicatie tussen alle voor school relevante partners; systematisch aandacht voor het schoolklimaat, waarbij de school een oefenplaats is voor het respectvol met elkaar omgaan en met de schoolomgeving (burgerschapsvorming); verbeteren van onze resultaten door systematische evaluatie en analyse van de leerlingresultaten en de conclusie van deze analyse te gebruiken voor het handelen in de klas . Resultaten zijn de afgeleiden van processen, het resultaat komt als de actie voorbij is! (Luc Stevens); een goede onderlinge sfeer en verstandhouding: het team van De Vlinder vindt een goede sfeer een belangrijke voorwaarde voor formele overlegstructuren en informeel overleg; het team van De Vlinder vindt het belangrijk om in een enthousiaste en inspirerende omgeving in gezamenlijkheid vorm te kunnen geven aan de kwaliteit van het onderwijs; als team willen we blijvend vorm en gestalte geven aan belangrijke aspecten van teamleren, ofwel; teamleren is een proces waarin een team actie onderneemt, zoekt naar en reflecteert en aanpassing doet om de kwaliteit van de school verbeteren; de uitkomsten van een op 20 mei 2015 gehouden studiedag (visie en missie) zijn mede bepalend voor de planperiode 2015-2019 en sturend ter zake onze beleidsvoornemens.

Ten slotte: We hopen met dit document de beoogde schoolontwikkeling voor de periode 2015-2019 goed en verantwoord in beeld te hebben gebracht t.a.v. o.m.: -koers -keuzes -onderwijsaanbod -beleidsvoornemens

Namens alle leerkrachten van OBS De Vlinder Harry Gelling Directeur OBS De Vlinder

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 7

Hoofdstuk 1: Inleiding 1.1 Context en aanleiding Artikel 16 van de Wet Primair Onderwijs (WPO) geeft aan dat het bevoegd gezag tenminste één maal in de 4 jaar het schoolplan vaststelt en het na vaststelling aan de inspecteur toezendt. Het schoolplan is derhalve een wettelijk verplicht document en daarmee een bekostigingsvoorwaarde. In de vierjarige schoolplancyclus die gestart is in 1999 vormt de periode 2015-2019 de derde planperiode van OBS De Vlinder in successie. Ons schoolplan voldoet aan de wettelijke eisen die aan het schoolplan worden gesteld. Overzicht schoolplancycli in successie 1. 2. 3.

1e schoolplancyclus 2e schoolplancyclus 3e schoolplancyclus

2007 - 2011 2011 - 2015 2015 - 2019

1.2 Doel en functie Het schoolplan 2015-2019 is ons beleidsplan voor de komende planperiode. Het geeft antwoord op 2 belangrijke vragen: 1 2

Positiebepaling Schoolontwikkeling

Waar staan we momenteel als school? Waar willen we naar toe met onze school?

Daarmee is duidelijk dat ons schoolplan het beleidsdocument bij uitstek is voor de sturing van onze schoolontwikkeling op de middellange termijn. De functie van ons schoolplan is meerledig: 1

Intern sturingsdocument

2

Verantwoordingsdocument

3

Ondernemingsplan

4

Kwaliteitsdocument

Geeft richting, biedt houvast tegen de waan van de dag, kompasfunctie Intern: directie, team, MR, bestuur (shareholders) Extern: inspectie, ouders (stakeholders) Sturing op doelen, mensen en middelen voor de middellange termijn Toepassing PDCA-cyclus op beleidsvoornemens schoolplan

1.3 Bestuursbeleid Het schoolplan is geheel in lijn met het strategisch beleid van het bestuur. Waar dat nodig is geeft ons schoolplan op schoolspecifieke wijze uitvoering aan de strategische doelen op bestuursniveau op de beleidsterreinen:        

onderwijs organisatie identiteit kwaliteitsbewaking veiligheidsbeleid personeel huisvesting/materiële zaken financiën

Het bevoegd gezag van het openbaar basisonderwijs bewaakt als volgt dat de school de gewenste kwaliteit realiseert:  frequent overleg tussen het bevoegd gezag en de schooldirecteuren over de gang van zaken op de school, waaronder het kwaliteitsbeleid;  de directeuren van de openbare bassischolen hebben tijdens het directeurenoverleg mogelijkheden om tot intervisie te komen, waaronder het kwaliteitsbeleid;  jaarlijks zenden de scholen de gegevens van de CITO eindtoetsen, vergezeld van een analyse naar het bevoegd gezag, welk verslag en (vooral) analyse aanleiding kan zijn om separaat met de school in gesprek te gaan over aspecten van het kwaliteitsbeleid en welke investeringen het bevoegd gezag kan doen om tot verbetering te komen;  jaarlijks heeft het bevoegd gezag gesprekken met de directeur in het kader van de gesprekkencylcus, waarin ook het kwaliteitsbeleid ter sprake komt.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 8

1.4 Totstandkoming en tijdpad De procedure met tijdpad voor de totstandkoming van dit plan geven we hier op hoofdlijnen weer:

1 2

3 4 5 6 7 8

Wat Scholing inzake format, opzet, inhoud Team-gerelateerde onderdelen  Visie/missie/onderwijsconcept (Hst.2)  Inrichting onderwijs (Hst. 4)  Kwaliteitsanalyse (Hst.5)  Beleidsvoornemens Schrijven conceptversie Bespreking Definitieve versie Instemming MR Vaststelling Verzending/verspreiding

Wie directie directie en team

Wanneer voorjaar 2015 voorjaar 2015

directie dir., team, MR directeur dir., MR bevoegd gezag directie

herfst 2015 oktober 2015 november 2015 november 2015 december 2015 vanaf december 2015

1.5 Vaststelling en instemming Het schoolplan 2015-2019 is vastgesteld door het bevoegd gezag, conform de bepalingen in art. 16 van de Wet op het Primair Onderwijs (WPO) met instemming van de medezeggenschapsraad, conform art. 10b van de wet Medezeggenschap op Scholen (WMS). De formulieren “Vaststelling Schoolplan” en “Instemming Schoolplan” zijn als bijlage toegevoegd. 1.6 Positionering schoolplan t.o.v. Kwaliteitszorg / PDCA-cyclus(Plan-Do-Check- Act) Systematisch en planmatig werken aan kwaliteitszorg betekent voor ons dat we cyclisch te werk gaan in een voortdurende opeenvolging van plannen, uitvoeren, evalueren en bijstellen op basis van de Deming-cirkel. Het planmatig werken in school aan schoolverbetering en –ontwikkeling is gevat in een cyclus van plannen, uitvoeren, evalueren en bijstellen (de Demingcyclus). Die cyclus( PDCA-CIRKEL) ziet er als volgt uit:

Act (4)

Check (3)

Plan (1)

Do (2)

pdca-cirkel Figuur: Demingcirkel

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 9

Onze doelstellingen en beleidsvoornemens zoals verwoord in dit schoolplan zullen we in de komende jaren voortdurend tegen het licht houden van de PDCA-systematiek, waarbij we reflecteren op de relevante vragen:

Fase

Omschrijving

Vragen

1 2

Plan Do

We zeggen wat we doen. We doen wat we zeggen.

3

Check

We evalueren onze doelen, processen en opbrengsten.

4

Act

We verbeteren ons voortdurend.

Hebben we adequaat geborgd wat we doen? Handelen we conform wat we hebben afgesproken? Doen we de dingen goed? Doen we de goede dingen? Hoe weten we dat? Vinden anderen dat ook? Wat gaan we verbeteren? Waarom? Hoe doen we dat?

1.7 Integraliteit en samenhang Dit schoolplan geeft de kaders en het perspectief aan waarbinnen onze school werkt aan schoolontwikkeling en schoolverbetering. Het geeft daarbij ook zicht op de samenhang tussen de verschillende beleidsvoornemens. Inzetten op rendementsverbetering van bijvoorbeeld spellingvaardigheid betekent interventies bij verschillende kwaliteitsaspecten van het onderwijskundig beleid (primaire proces): leerstofaanbod, leertijd, opbrengsten, leerkrachtvaardigheden. Maar kan ook invloed hebben op aspecten van het personeelsbeleid (aanstellen en scholing taalcoördinator), het financiële beleid (inkoop expertise, aanschaf lesmateriaal) en het kwaliteitsbeleid (borging, systematisch evaluatie van processen en leerling-resultaten). In hoofdstuk 6 geven we de samenhang in beleidsvoornemens expliciet weer. Het gaat ons daarbij met name om de samenhang tussen de 3 beleidsaspecten die de wetgever (artikel 12 WPO) beschreven wil zien in het schoolplan:

A .Onderwijskundig beleid B. Personeelsbeleid C. Kwaliteitsbeleid

1.8 Op hoofdlijnen Het schoolplan is ons ondernemingsplan waarin we aangeven:  Waar onze school voor staat (schoolprofilering);  Waar onze school naar toe wil (collectieve ambitie);  Hoe onze school dat wil bereiken (beleidsvoornemens);  Welke middelen onze school daarvoor wil inzetten (facilitering). Het schoolplan als richtinggevend document leent zich niet voor een vertaling in operationele doelen, een gedetailleerde uitwerking van activiteiten en een minutieuze planning. Daarvoor stellen we aan het begin van ieder cursusjaar een schooljaarplan op. Daarin vindt de vertaalslag plaats van de beleidsvoornemens uit ons schoolplan. 1.9 Verwijzing Onze school beschikt over diverse beleidsdocumenten. Daar waar sprake is van reeds geformuleerd beleid in bestaande documenten zullen we in dit schoolplan volstaan met verwijzing naar deze documenten. Voor een overzicht van deze documenten: zie hoofdstuk 7: Verwijzingen. Deze documenten zijn een nadere uitwerking van onderdelen van dit schoolplan. Feitelijk derhalve bijlagen bij ons schoolplan. Desgewenst zijn deze documenten in te zien op school en opvraagbaar door bevoegde instanties als bestuur en inspectie. 1.10 Beleidsconsequenties Per hoofdstuk noteren we (indien van toepassing) beleidsconsequenties. Het kan hier gaan om nieuw beleid of om voortzetting van ingezet beleid. De verzamelde beleidsconsequenties worden in hoofdstuk 5 verzameld in een groslijst en in hoofdstuk 6 ondergebracht in de meerjarenplanning.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 10

Hoofdstuk 2: Identiteit Een leerkracht word je niet dat ben je Onze identiteit, d.w.z. alles wat onze school maakt tot de school die we zijn / willen worden, ontlenen wij aan een drietal uitgangspunten, in deze volgorde: 1 2 3

De missie / visie openbaar onderwijs gemeente Vlagtwedde De missie en visie van De Vlinder Visie en onderwijsconcept van De Vlinder

2.1. Missie/Visie openbaar onderwijs gemeente Vlagtwedde Het Openbaar Basisonderwijs gemeente Vlagtwedde telt 6 basisscholen en een basisschool voor anderstaligen. De visie van het Openbaar Basisonderwijs gemeente Vlagtwedde is als volgt geformuleerd: 

Het openbaar basisonderwijs Vlagtwedde is algemeen toegankelijk.



Het openbaar basisonderwijs Vlagtwedde is een ontmoetingsplaats voor alle kinderen uit onze samenleving; waar onderwijs wordt gegeven in een open, democratische cultuur en waar mensen met respect voor elkaar samen leren, samen werken en samen leven.



Het openbaar basisonderwijs Vlagtwedde staat voor kwalitatief hoogwaardig en professioneel onderwijs, uitdagend en rekening houdend met verschillen, kansrijk en actief lerend, gericht op een volwaardige ontwikkeling van alle leerlingen op didactisch, pedagogisch en sociaal-emotioneel gebied.



Het openbaar basisonderwijs Vlagtwedde wil op een toegankelijke, inzichtelijke en toetsbare wijze komen tot kwalitatief goed onderwijs voor alle kinderen. De kinderen kunnen zich, binnen hun eigen mogelijkheden, in onze scholen op een veilige en pedagogisch verantwoorde wijze optimaal ontwikkelen. Het Openbaar Basisonderwijs Vlagtwedde wil hiermee bereiken dat de kinderen die onze scholen verlaten een goede basis hebben voor verdere ontplooiingskansen, die mogelijkheden bieden om in de samenleving gemotiveerd oplossingsgericht te leren, te werken en te leven. Dit hebben we samengevat voor de komende jaren in:

Openbaar Basisonderwijs Vlagtwedde: toegankelijk en verrassend goed onderwijs!

2.2. Strategisch beleid 2015-2019 (op weg naar meer eigenaarschap)

In september 2015 hebben de directeuren van de openbare scholen een studiedag gepland over visie en missie van O2SV (openbare scholen scholengroep Vlagtwedde). Hieronder is het voorlopige resultaat zichtbaar van deze besprekingen. Dit zijn de uitgangspunten voor de concepttekst ter zake het strategische beleid voor de nieuwe planperiode.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 11

O2SV: een leerplaats voor alle kinderen

Waar we voor gaan: Sterke eigentijdse en autonome scholen passend in een landelijk gebied.

Onze focus: Identiteit

zichtbaar en herkenbaar

Onderwijs

eigentijds en van hoge

Personeel

professionalisering

Financiën

op orde met ruimte

Huisvesting

verbouwen en inrichten

Communicatie

effectief naar ouders

kwaliteit en ontwikkeling

Kernwaarden: Toegankelijk Ontmoeting Eigenheid Trots

om te investeren

Samen

Wat willen we bereiken– strategische doelen 2019: 1. Werkt O2SV vanuit de principes van de lerende organisatie met als voornaamste kenmerk eigenaarschap van het strategisch beleid in alle lagen van de organisatie. 2. Is O2SV een financieel gezonde organisatie met voldoende investeringsruimte om de strategische doelen te realiseren. 3. Werken de scholen van O2SV vanuit een herkenbare visie op onderwijs waarin de leerling (naar vermogen) eigenaar is van het eigen leerproces. 4. Zijn alle leerkrachten en ouders ambassadeurs van O2SV die actief de identiteits- en kwaliteitskenmerken van de scholen uitdragen. 5. Zijn alle leerkrachten eigenaar van hun eigen talentontwikkeling en worden deze talenten maximaal benut in de organisatie. 6. Voldoen alle schoolgebouwen aan de kenmerken van duurzaamheid, de gezonde school en de onderwijskundige eisen die worden gesteld.

De uitgangspunten en doelstellingen van het onderwijs op basisschool De Vlinder worden voor het grootste deel bepaald door de in de wet op het Primair Onderwijs ( WPO) artikel 8 gegeven inhoudelijke kaders oftewel: een ononderbroken ontwikkeling dat zich richt op de emotionele en de verstandelijke ontwikkeling, kennis van sociale, culturele en lichamelijke vaardigheden en de voorbereiding op de pluriforme samenleving. Er wordt met andere scholen binnen de gemeente Vlagtwedde samengewerkt op gebieden die voor alle scholen van belang zijn, zowel op onderwijskundig gebied als met betrekking tot het personeelsbeleid, financieel beleid en materieel beleid. Het voordeel van het samenwerken is dat wij veel van elkaar leren en dat wij de gezamenlijke taken efficiënter kunnen aanpakken, waardoor er voor alle scholen meer tijd en meer mogelijkheden zijn om te werken aan de kwaliteit van het onderwijs op de locaties zelf. Elke openbare school van de gemeente is verbonden met haar omgeving, heeft haar ‘eigen ‘ kinderen en probeert in het onderwijsaanbod daar zo goed mogelijk bij aan te sluiten. Dit betekent dat elke school haar eigen onderwijskundige ontwikkeling kent en daarin de nodige vrijheid heeft binnen de wettelijke mogelijkheden en het op bestuursniveau vastgesteld onderwijskundig beleid.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 12

OBS De Vlinder valt onder het bevoegd gezag van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Vlagtwedde. De school valt onder een bestuur met 6 scholen. 2.3. De naam van de school In Ter Apel stonden decennialang twee openbare basisscholen (OBS Jan Westerschool en OBS De Westermarke). De gebouwen waren al vrij oud en ondertussen onderhevig aan een ingrijpende en kostbare onderhoudsbeurt. De gemeente Vlagtwedde heeft omtrent het jaar 2004 besloten beide scholen te laten fuseren en beider fusiescholen in een nieuw gebouw onder te brengen. De nieuwe school is in 2007 in gebruik genomen. De naam en de vorm van de school (het gebouw) Met ‘De Vlinder’ is een naam gekozen die goed in het gehoor ligt en die bovendien voor onze kinderen een meer dan vertrouwde klank heeft. Daarnaast is De Vlinder een naam die nieuwe kansen, ontwikkelingsmogelijkheden en profilering biedt aan onze school. Wanneer kinderen op vierjarige leeftijd hun eerste stappen in de basisschool zetten, hebben zij vooral behoefte aan een beschermde omgeving. Onze school biedt zo’n omgeving. De vorm van het gebouw is als een sluitende cocon, die onze kinderen als het ware als een beschermende deken om zich heen kunnen slaan. Na acht jaar basisschool komt voor de leerlingen dan het moment van de overstap naar het voortgezet onderwijs. De cocon begint te knellen, het kind vliegt uit. De school wil bij alle nieuwe ontwikkelingen de basis leggen in de cocon, zodat de leerlingen later met een vertrouwd gevoel en in alle schakeringen en mogelijkheden kunnen uitvliegen. Daarenboven heeft het gebouw van bovenaf gezien de vorm van een voetprint. De print staat symbool voor de eerste belangrijke stappen die het kind moet zetten op zijn levensweg naar volwassenheid. 2.4. Een korte schets van de jonge geschiedenis van OBS De Vlinder 1. In 2007/2008 zijn we op De Vlinder gestart met 135 leerlingen. De Vlinder is voortgekomen uit een fusie tussen Westermarke en de Jan Wester. Beide scholen voldeden qua bouw en inrichting niet meer aan de normen van deze tijd. Bovendien liep het leerlingenaantal enorm terug (60 leerlingen). 2. Bij de planning van de nieuwe school zijn we uitgegaan van een maximale doorgroei naar180 leerlingen. 3. Het team heeft toentertijd tijdens een tweedaagse studiedag in Ommen heel helder in kaart gebracht wat het DNA van de school zou moeten zijn(visie en missie). Op basis daarvan hebben we bepaald wat voor gebouw bij het DNA (visie, missie, onderwijsfilosofie van de school en ouderpopulatie) zou moeten passen (inrichting, kleurgebruik, vormgeving, etc.): kindvriendelijke uitstraling, intimiteit, klassen als kamers, rustgevende kleuren, goede akoestiek, een school waar gevoelens van veiligheid en geborgenheid hoge prioriteit hebben, etc. Zulks alles ter optimalisering van het welbevinden der kinderen. 4. In 2008 hebben we uit handen van staatssecretaris Sharon Dijksma de omgevingsprijs in ontvangst mogen nemen. We hebben het als een eer ervaren Dieuwertje Blok en oudminister Sybilla Dekker op De Vlinder te mogen begroeten. Oud-minister Dekker en Dieuwertje Blok hebben samen met een achttal deskundigen in het jaar 2007 de school bezocht en op basis van de bevindingen de school een prijs toegekend. Uit het juryrapport lezen we o.m: “De Vlinder vormt duidelijk een duurzaam onderdeel van de omgeving en werkt als paviljoen in een parklandschap. Het gebouw kent ronde vormen en bijzonder fraai is dat de architect de ronding rond een oude boom heeft laten lopen, waardoor de boom gespaard is en landschap en gebouw in elkaar overgaan. Er is in de nabije omgeving een kindercentrum gerealiseerd, met een aanbod voor kinderopvang, buitenschoolse opvang en jeugd en gezin. Daardoor ontstaat een mooi netwerk. De school creëert in zijn vormgeving en inrichting een veilige plek voor de leerling. De school heeft een open schoolplein en kiest daar vanuit een maatschappelijke visie bewust voor. Het gebouw is de resultante van een visie van de school op ‘passend onderwijs voor kinderen die gelukkig zijn’. De interne logistiek is helder; een centrale en multifunctionele entree, waaraan de goed uitgevoerde sporthal grenst en aan de andere kant de school zich ontvouwt. De fraaie multifunctionele entree bevat een transparant uitgevoerde lift. De informeel ingerichte bar fungeert als een natuurlijk ontmoetingspunt. Elk lokaal in de school heeft een eigen smartboard. De installaties zijn vanuit een duidelijk concept integraal in het

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 13

gebouw verwerkt. Datzelfde geldt ook voor de onderdelen energie, buitenzonwering en ventilatie, wat gegeven de schaalgrootte en beschikbare budgetten knap is. Het is een schoolgebouw met een traditioneel concept, maar wel vanuit een heldere visie vormgegeven en heel mooi uitgewerkt. De school ademt plezier en rust uit. De directie, gemeente en de architect hebben samen de onderwijsvisie prachtig vertaald in een fraai gebouw. De ligging in het park, waarbij het gebouw aansluit op de prachtige omgeving levert een heel mooi beeld op. Om die reden geeft de jury De Vlinder graag de Omgevingsprijs.”

5. In de zomer van 2014 bezochten ongeveer 240 leerlingen De Vlinder. Dat betekent een groei van 60 %. We hadden zorgen over de explosieve groei en over de opbrengsten. Bijgevolg hebben we de inspectie (i.c. oud- inspecteur Fickweiler ) benaderd met de vraag: hoe houden we als school de opbrengsten hoog? De vraag leverde geen ander antwoord op dan ‘snelgroeiende scholen en fabrieken genereren meestentijds een eigen problematiek’. 6. De toename van het aantal leerlingen heeft zowel te maken met het goede imago van de school als het aantrekkelijke nieuwe gebouw. 7. Als gevolg van de explosieve groei van de school heeft de gemeente semipermanente units naast het schoolgebouw geplaatst. 2.5. Schets en situering van de school OBS De Vlinder staat voor openbaar onderwijs. Dat betekent dat onze school toegankelijk is voor alle kinderen. Elk kind is van harte welkom en er vindt geen uitsluiting plaats op basis van geloof, cultuur of maatschappelijke positie van de ouders. Centraal staat: het respecteren van ieders levensovertuiging. Een openbare school behoort een veilige plaats te zijn om te leren en te werken. We zullen ernaar streven om voor elk kind een optimale schooltijd en fijne jeugd te creëren. 2.6. De schoolgrootte In het leerjaar 2014-2015 hebben ongeveer 240 leerlingen OBS De Vlinder bezocht. Het komend schooljaar verwachten we dat ongeveer hetzelfde aantal leerlingen onze school zullen gaan bezoeken. Op OBS De Vlinder werken 17 leerkrachten ( inclusief directie). Verder zijn aan de school 2 leerkrachten lichamelijke opvoeding, een logopediste, een klassenassistente, een motorisch remedial teacher (MRT ‘er), een godsdienstleerkracht en een conciërge verbonden. 2.7. Onze bijzondere relatie met Openbare Basisschool Interschool Interschool maakt als dependance deel uit van OBS De Vlinder (moederschool). Interschool is een school voor anderstaligen en heeft een eigen schoolgids! Interschool, basisschool voor anderstaligen, valt ook onder het bevoegd gezag van burgemeester en wethouders van de gemeente Vlagtwedde.

2.8. De missie van De Vlinder Elke school moet weten welk doel zij dient door het bestaansrecht van de school te vatten in een missie. De missie van OBS De Vlinder is als volgt in een slogan vastgelegd: De Vlinder wil een ontmoetingsplaats zijn, waar het kind alleen en samen met anderen, in de sfeer van begrensde vrijheid, zich naar eigen mogelijkheden kan ontwikkelen. We hebben getracht de missie van De Vlinder in een metafoor van de reis te vatten: ‘De leerkrachten maken met de kinderen van onze school elke dag een reis naar Vlinderland. Ze hebben dit land vaak bezocht en kunnen er vele verhalen over vertellen. Vol bewondering aanschouwen de kinderen dit landschap. Het is eigenlijk een palet van verschillende landschappen. De leerkrachten laten de kinderen prachtige bergkammen zien, glooiende heuvels, wilde rivieren en oude steden met hun feeërieke pleintjes. Ze zullen vertellen over de architectuur, de schilderkunst, de gewoonten van de bevolking. Maar het Vlinderland kent ook zijn minder roemruchte kanten: files in het spitsuur, de dicht opeengepakte hotels en niet van alle eetgelegenheden zullen de kinderen even lyrisch zijn. Bovendien zullen ze gebieden zien die in het gure jaargetijde beslist ‘unheimisch’ zijn en waar in vroeger eeuwen tal van sagen ontstonden, waarin de duivel en allerlei heksen een belangrijke rol speelden. Maar ook de leerlingen kunnen ons iets vertellen over Vlinderland. Want ook zij zijn al een klein beetje voorbereid, want ze hadden er van hun ouders al veel over gehoord en gezien.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 14

En…..ook de leerkrachten vertelden elkaar over dit land. Vele onbekende boeken haalden ze uit hun koffers. In de late avonduren spraken ze over dit land. En ze vulden elkaar aan. Ze spraken over de verscheidenheid en de samenhang. En ze filosofeerden er lustig op los. Dit land – zo spraken zij- zou een ontmoetingsplaats zijn tussen noord en zuid en tussen oost en west. En natuurlijk spraken ze niet alleen over het land, maar ook over zichzelf, over hun drijfveren, over de eigen ervaringen. En zo zou de individuele kennis, vaardigheid en de eigen levenservaring van een ieder een meerwaarde kunnen hebben voor de ander.’ 2.9. Visie en onderwijsconcept van De Vlinder Naast een missie heeft elke school een gezamenlijk richtpunt, een visie nodig. Een visie geeft een ideaalbeeld van een gewenste toekomst, werkt uitdagend en inspirerend, motiveert tot vernieuwing en levert als zodanig een bijdrage aan toekomstig beleid. Kortom, een visie is richtinggevend en geeft binding. De visie van OBS De Vlinder is als volgt geformuleerd: Leren begint met verwondering. Leren is een levenslange reis. Reizen staat hier symbool voor de ontmoeting en de ontdekking. Het betekent ook gericht zijn op elkaar en op de wereld, er zijn zoveel werelden die een kind op school ontdekken kan. De wereld van de taal, van de wetenschap, van elkaars cultuur. Maar ook de wereld van de eigen gevoelens en die van de ander. We willen onze kinderen stimuleren al deze werelden te ontdekken en te begrijpen, opdat de kinderen de kans geboden wordt om zelf actief te ontdekken en te ’leren’. Tenslotte: ook in de naam van de school wordt de missie/visie weerspiegeld. OBS De Vlinder (of de reis van bloem naar bloem) Op de Vlinder worden de volgende uitgangspunten als leidend ervaren:  OBS De Vlinder is een openbare school, waar alle kinderen van harte welkom zijn, ongeacht maatschappelijke, culturele en levensbeschouwelijke achtergrond. Verschillen worden op onze school geaccepteerd en gerespecteerd. Op onze school respecteren we ieders geloof of levensovertuiging passend binnen onze democratische rechtsstaat.  Onze school wil de algemeen-menselijke aspecten benadrukken - zonder deze te plaatsen tegen bepaalde sociale, politieke en geestelijke opvattingen –, opdat onze kinderen de mogelijkheden krijgen uit te groeien tot volwaardige en humane leden van de maatschappij. De leerkrachten proberen steeds een sfeer te creëren, waarin ieder kind zich geaccepteerd voelt zoals het is. We vinden het onze taak om in een sfeer van vertrouwen met elkaar om te gaan en van elkaar te leren.  Een school waar kinderen door samen met en van elkaar te leren, samen leren leven.  Onze school wil graag bijdragen aan de ontwikkeling van het kind en besteedt veel aandacht aan de levensbeschouwelijke en maatschappelijke normen en waarden, zoals die in de Nederlandse samenleving zijn verankerd.  Het onderwijs is zodanig ingericht, dat kinderen in beginsel binnen een tijdvak van 8 jaren de school kunnen doorlopen en er een goede basis wordt gelegd voor aansluitend vervolgonderwijs.  De school wil een ontmoetingsplaats zijn, waar het kind alleen en samen met de anderen, in een sfeer van begrensde vrijheid, zich naar eigen mogelijkheden kan ontwikkelen, en waarbij een ieder de gelegenheid krijgt zichzelf te zijn en waar op elk moment en in elke situatie de regels van het fatsoen er toedoen!!  We willen door onze presentatie, werkwijzen en leermiddelen de kinderen activeren en motiveren. Hierbij is van groot belang dat onze kinderen zich thuis voelen op De Vlinder (vooral ter ondersteuning en ontwikkeling van het zelfvertrouwen en een positief zelfbeeld).  We proberen een onderwijskundige aanpak te creëren, waarbij heel veel ruimte is voor een gedifferentieerde aanpak. Er moet sprake zijn van een evenwichtige verdeling tussen cognitieve, creatieve en sociaal-emotionele aspecten.  Alle kinderen doen er toe, maar kinderen met speciale onderwijsbehoeften hebben onze bijzondere aandacht. Verantwoording van de koers van De Vlinder. (bron o.m. ‘Omslag in taal’ – uitgave van de inspectie van het onderwijs) Om het voor ons gemakkelijker en werkbaarder te maken, zijn we gaan denken vanuit onderwijsmodellen die kennelijk niet werken of teveel werkdruk genereren. Er zijn scholen die met niveaugroepen werken, dat biedt vaak geen soelaas, omdat zo’n school kind-volgend is/werkt. Scholen die kiezen voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs worden vaak geconfronteerd met een enorme werkdruk: als je als leerkracht vanuit de ontwikkeling van het kind en zonder methode werkt moet je als leerkracht veel ervaring, inzicht en tijd hebben om je instructie goed in elkaar te kunnen zetten.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 15

Het bovenstaande is voor de leerkrachten van OBS De Vlinder een reden te meer in te zetten op helderheid, transparantie, duidelijkheid en effectiviteit, op realisme en nuchterheid derhalve. M.a.w. elke leerkracht weet wat hij/zij moet doen en weet waar hij/zij naar toe moet. De koers is voor een ieder helder, eenduidig en transparant. Het is de route van de effectieve, of opbrengstgerichte school. Ook een vlinder weet de route naar zijn bloem te vinden. Als onderwijsmodel hanteren we het leerstofjaarklassensysteem, hetgeen tevens impliceert dat de opbouw van het onderwijsprogramma zoveel mogelijk wordt bepaald door methoden (die beantwoorden aan de kerndoelen), met daarbij mogelijkheden tot op vorderingen gerichte individuele programma’s. Dit betekent dat we ons onderwijs zodanig trachten in te richten dat onze leerlingen een ononderbroken ontwikkelingsproces doorlopen, waarbij allerlei vormen van adaptief onderwijs worden toegepast.

Een opbrengstgerichte school voldoet aan een aantal specifieke kenmerken en werkt systematisch en doelgericht aan het maximaliseren van de prestaties der leerlingen (Senge). OBS De Vlinder:  stelt duidelijke doelen voor alle leerlingen  heeft leerkrachten die weten wat ze hun groep moeten leren  stemt onderwijs af op wat leerlingen nodig hebben  analyseert problemen van leerlingen die doelen niet halen  verhelpt problemen door een optimale leerlingenzorg  gaat jaarlijks na hoe alle groepen presteren  verbetert zich snel als prestaties tegenvallen In onze visie geven wij aan hoe wij vorm willen geven aan ons onderwijs Zoals hierboven is geformuleerd trachten we missie en visie handen en voeten te geven middels het onderwijsconcept van de “Effectieve School“ (Marzano). Dit betekent dat we ons laten leiden door de uitgangspunten van de effectieve school en de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Uit onderzoek is bekend wat werkt in het onderwijs:    

 

 





Gezamenlijke ambitie. Sterke onderwijskundig leiderschap. Rijke leeromgeving. Hoge verwachtingen van de prestaties van de leerlingen (de ontwikkeling van de naastgelegen zone). De leerkrachten van onze school vinden dat hun aanpak van het onderwijs goed is. Zij verwachten dat hun leerlingen daarmee ook betere prestaties kunnen leveren. Dit optimistische beeld van de mogelijkheden van de leerlingen heeft op onze leerlingen een positieve invloed. Accent op de verwerving van de basisvaardigheden (rekenen, taal en lezen). Frequente en systematische evaluatie van de vorderingen van de leerlingen. De resultaten van gebruikte onderwijsprogramma’s en de methoden worden op een effectieve school regelmatig geëvalueerd. Wanneer dat nodig is, leidt dat tot verbeteringen of bijstellingen (interventies). Uiteindelijk blijven daardoor alleen de goede programma’s en methoden bestaan. Heldere doelen. Een gestructureerde aanpak (De leraar in een effectieve school heeft een zorgvuldige planning van de activiteiten die gedaan moeten worden. Deze planning is gebaseerd op in de school aanwezige, globale maand- en jaarplannen. Bepaalde vakken en activiteiten hebben elke dag of elke week een vaste plaats op het rooster, zodat de leerlingen weten waaraan ze toe zijn en wat ze die dag kunnen verwachten. Deze aanpak heeft een goede invloed op de werkhouding van de leerlingen.) Het gebruik van het directe instructiemodel. De instructie van de leerkracht kenmerkt zich o.a. door een “stap - voor - stap - aanpak”. Elke stap bestaat uit een kleine, overzichtelijke hoeveelheid leerstof. Ook laat de leerkracht goed zien welke stappen de leerlingen achtereenvolgens moeten nemen om de leertaak met succes uit te kunnen voeren. Het model directe instructie is de meest effectieve manier om kinderen nieuwe kennis, vaardigheden en strategieën te leren.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 16

Het Model Directe Instructie zoals beschreven tijdens de studiedag van 20 mei 2015 kent de volgende stappen: Model directe instructie Differentiatie/ Coöperatief leren Zelfstandig werken activeren 1 Wat gaan we nu leren? Wie heeft geen hulp nodig? Lees/ vertel leerdoel 2.Wat weet je nog? Wat weet Tweepraat/ placemat je er al van? binnen/ buitenkring korte stop/ bliksembeurten 3 Ik doe het voor Wie kan er aan het werk? 4 We doen het samen Wie kan er aan het werk? Mix en koppel rondpraat 5 Aan het werk Wie kan er NIET aan het Tweetal/ tweetal coach werk? (Extra instructie) Wat heb je geleerd? Wat doe je de volgende Grote kring / Binnen en keer? buitenkring Mix en koppel/ placemat Schrijf op/ korte stop/ leerweb      



 

Er is aandacht voor zelfregulatie en metacognitie (kennis over kennisgebruik). Er is ruimte voor zelfverantwoordelijk leren. Leren wordt beschouwd als een sociale activiteit. Leren vindt plaats met behulp van ICT. Er wordt gebruikgemaakt van nieuwe beoordelingsmethodieken die passen bij een of meer hiervoor genoemde uitgangspunten. Een ordelijk en veilig klimaat voor onze leerlingen (met bijzondere aandacht voor een optimaal pedagogisch klimaat in de groepen, waarbij de drie basisbehoeften van het kind uitgangspunt zijn: autonomie, competentie en relatie). Op De Vlinder worden eisen gesteld aan het gedrag (van de leerling) en leerlingen worden aangesproken op gedrag dat als ongewenst wordt beschouwd. Op De Vlinder heerst de opvatting dat leren alleen goed mogelijk is in een rustige omgeving. Zo slagen we erin structuur en duidelijkheid in de leeromgeving van onze kinderen aan te brengen. Besteding van de effectieve leertijd (Het is belangrijk dat de leerlingen de beschikbare tijd zo goed mogelijk benutten. Ook de leerkracht probeert steeds de beschikbare tijd voor instructie zo efficiënt mogelijk te gebruiken en eist van de leerlingen dat ze hun tijd daadwerkelijk besteden aan de leertaak). Hantering BHV-MODEL: Basis-herhaling-Verrijking Op De Vlinder worden ouders regelmatig en actief geïnformeerd over de resultaten van hun kinderen. Er zijn ouderavonden en - waar dit nodig wordt geacht - gaan de leerkrachten op huisbezoek. Toelichting bij Het BHV-Model ( BASIS-HEHALING-VERRIJKING) Op OBS De Vlinder werken we met het BHV-Model. Snelle en gemiddelde leerlingen hebben na de instructie de gelegenheid om individueel of in tweetallen zelfstandig te werken, terwijl zwakkere leerlingen bij de leerkracht aanschuiven voor extra instructie. Het BHV-model wordt in alle groepen en bijna bij alle vakken toegepast. De leerkracht heeft nu overzicht en een duidelijk beeld van de groep, weet welke leerdoelen centraal staan en kan zich daarop richten. Zie ook het groepsplan! Blijkens het bovenstaande is de effectieve instructie van eminent belang en bepalend voor het onderwijs op De Vlinder. Daarbij moet onmiddellijk worden aangetekend dat het hierbij vooral gaat om convergente differentiatie (voor zwakkere leerlingen is een systeem van convergente differentiatie effectiever dan een systeem waarbij de leerlingen in hun eigen tempo en op hun eigen niveau de lesstof doorlopen (divergente differentiatie). Dit laatste heeft tot gevolg dat de verschillen tussen leerlingen meestal groter worden. Bij convergente differentiatie proberen de leerkrachten de groep zoveel mogelijk bij elkaar te houden en passen ze differentiatie toe door voorinstructie of verlengde instructie te geven en gebruik te maken van bijvoorbeeld minimumprogramma’s en extra uitdagende programma’s. Voorts werkt De Vlinder met streefdoelen. De resultaten worden 2x per jaar gezamenlijk besproken aan de hand van deze streefdoelen. NB. Een goede analyse van toets-resultaten is een belangrijke voorwaarde voor opbrengstgericht werken. De leerkrachten moeten weten hoe ze toets-uitslagen moeten gebruiken om prestaties te verbeteren.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 17

Het leerlingvolgsysteem biedt hiervoor allerlei mogelijkheden:  het maken van trendanalyses  het maken van dwarsdoorsneden  het berekenen van het leerrendement Drie belangrijke speerpunten in ons onderwijs 1. D 2. 1.1 a. Taalschool 3. We We willen ons uitdrukkelijker profileren als een taalschool. Taal speelt als menselijk expressie- en communicatiemiddel een beslissende rol in het leven van mensen, in emotioneel, sociaal, cultureel en intellectueel opzicht. Een goede taalvaardigheid is een voorwaarde om te kunnen functioneren in het maatschappelijk leven. Onderwijs is bovenal taalonderwijs. Middels taal krijgen we greep op onszelf, op onze omgeving en uiteindelijk op de wereld om ons heen. Binnen ons onderwijsprogramma willen we vooral vorm geven aan interactief taalonderwijs. Interactief taalonderwijs is niet alleen gericht op overdracht van kennis en vaardigheden, maar ook op vorming van het individu. Interactief taalonderwijs is noodzakelijk om beter aan te kunnen sluiten bij de leerbehoeften van kinderen die verschillen in aanleg en die afkomstig zijn uit uiteenlopende sociale en culturele milieus met dikwijls een verschillende taalachtergrond. Interactief taalonderwijs kent o.m. de volgende uitgangspunten:  Sociaal leren Kinderen leren de betekenis van gesproken en geschreven taal in het dagelijks leven door het voorbeeldgedrag van ouderen en in de omgang met hen in taalgebruikssituaties. Daarbij staat de interactie tussen volwassene en kind steeds centraal. Vanuit die interactie ontwikkelen kinderen hun taalvaardigheid en ontstaat de behoefte aan leren. Ook de interactie tussen leerlingen is van groot belang. Kinderen moeten samen werken aan leertaken. Dit heet coöperatief leren. Kinderen versterken hun leerstrategieën als ze samen met anderen bespreken hoe ze de opdracht moeten aanpakken en oplossen.  Betekenisvol leren Aan het principe van betekenisvol leren liggen twee begrippen ten grondslag: intrinsieke motivatie en actief leren. Als kinderen de betekenis van een taak onderkennen zullen zij eerder gemotiveerd zijn voor een taak. Een andere reden waarom betekenisvol leren van belang is, is dat leerlingen in een betekenisvolle situatie actief leren. Zij kunnen zelf keuzes maken en eigen betekenis toekennen aan de leerinhoud. Taal leren is een actief proces waarin kinderen hun taalsysteem en hun kennis van de wereld voortdurend reorganiseren door het taalaanbod dat zij tegenkomen. Doordat kinderen actief met hun wereld bezig zijn, komen zij tot ontdekkingen omtrent geschreven en gesproken taal. Ontdekkend leren en eigenaarschap spelen hierbij een belangrijke rol.  Strategisch leren In de taalontwikkeling van kinderen spelen leerstrategieën een belangrijke rol. Kinderen voeren niet alleen een taaltaak uit maar bedenken van te voren hoe ze de taak zullen uitvoeren. De leerkracht kan bevorderen dat kinderen strategisch leren. De leerkracht moet de instructie niet alleen richten op begrip en inzicht maar ook op het leerproces (zie ook bij effectieve instructie!). Dankzij strategisch leren kunnen kinderen steeds beter hun kennis en vaardigheden overdragen van de ene situatie naar de andere (transformatie). Kinderen die strategieën flexibel hanteren, ontwikkelen zich beter. In 4.

het kader van het taalonderwijs houden we ons bezig met: mondelinge communicatie (interactief) woordenschatuitbreiding (beginnende) geletterdheid interventies bij leerproblemen aanbod taal / lezen in de meest brede zin (up to date maken in een doorgaande lijn)

b. De veilige school / een veilig klimaat We kunnen niet genoeg benadrukken dat het team van De Vlinder enorm hecht aan de  veiligheid van de kinderen  het welbevinden van onze kinderen en  een helder en duidelijk onderwijsprogramma

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 18

Voor wat betreft de veiligheid van onze kinderen zetten we als team hoog in op  de psycho-sociale veiligheid van de kinderen Het gaat hier simpelweg om het recht van elk kind om zichzelf te kunnen en mogen zijn, om zich geaccepteerd te voelen, om zich optimaal te kunnen ontwikkelen in vrijheid in gebondenheid (m.a.w. vrijheid is altijd begrensde vrijheid: de vrijheid houdt simpelweg op daar waar de vrijheid van de ander in het geding is). Het team van De Vlinder vindt het van eminent belang dat de kinderen elke dag met veel plezier naar school gaan. Hiertoe bieden we een vriendelijk en veilig klimaat waarin orde en regelmaat heersen. Dit vormt voor ons de basis van alles. Immers, wanneer een kind zich veilig /prettig / geborgen voelt, zal het tot een evenwichtige ontwikkeling kunnen komen. Om invulling te geven aan het begrip ‘‘veilige school’ hebben we een en ander met elkaar afgesproken. Voor kinderen wordt dit regelmatig vertaald in afspraken en gedragsregels die ook zij begrijpen. We hebben o.m. de volgende regels met elkaar afgesproken: Leerlingen, docenten, ondersteunend personeel, directie en ouders gaan respectvol met elkaar om: ze doen elkaar geen pijn, hinderen elkaar niet en berokkenen elkaar geen schade. Niemand doet iets wat een ander stoort. Raakt de ander niet aan als deze dat niet prettig vindt. Gelijke gevallen worden gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, politieke overtuiging, ras, geslacht, (seksuele) geaardheid of op welke grond dan ook, is op onze school niet toegestaan. Op school wordt geen geweld gebruikt, niet gepest en er worden geen bijnamen gegeven. Er wordt niet geroddeld en gescholden, er worden geen spullen afgepakt en vernield. Ook wordt niet met geweld gedreigd en vindt er geen afpersing plaats. Er wordt niet mishandeld en geen seksueel geweld gebruikt. Op school wordt iedereen met zijn eigen naam aangesproken. Iedereen zorgt dat de school er ordelijk en gezellig uitziet. Vanzelfsprekend heeft het personeel daarin een voorbeeldfunctie. Personeelsleden wijzen de kinderen - indien nodig - op de schoolspecifieke gedragsregels. Iedereen gaat zorgvuldig om met eigendommen van een ander. Met zorgvuldig wordt bedoeld: het niet met opzet misbruiken van het geleende eigendom, zodat het eigendom ongeschonden teruggegeven kan worden. Het is niet toegestaan de (ICT-) apparatuur binnen de school te gebruiken voor opslag, opvragen en verspreiden van racistisch, discriminerend en seksueel getint materiaal. Personeel en leerlingen dragen kleding die voor anderen niet aanstootgevend is. 

de verkeersveiligheid Blijkens de uitkomsten van een in april 2012 gehouden oudertevredenheidsonderzoek geven de ouders aan zich zorgen te maken over de onveilige verkeerssituaties rondom de school. Reeds in het jaar 2008 is een werkgroep ‘Verkeer’ geformeerd. Deze werkgroep plant allerlei activiteiten voor kinderen en ouders om de veiligheid van de kinderen - voor zover zij dit kunnen te garanderen. In januari 2012 vonden er besprekingen met de gemeente Vlagtwedde plaats over de herinrichting van de schoolomgeving van De Vlinder. In 2014 is de herinrichting voltooid. Op school is een verkeerseducatieplan aanwezig. NB.: Op dinsdag 2 juli 2013 is het verkeersveiligheidslabel Groningen aan OBS De Vlinder uitgereikt. De school voldoet aan de criteria die van toepassing zijn op het label: -

1.

er is een verkeersouder van Veilig Verkeer Nederland het verankeren van verkeerseducatie in alle groepen het uitvoeren van de praktische verkeersproef de zorg voor een veilige schoolomgeving de zorg voor een verkeersveilige school-thuisroute ouders participeren in de verkeersveilige school

c. Cultuureducatie De belangrijkste gedachte achter cultuureducatie is: kinderen op de basisschool in acht jaar tijd te laten k kennismaken met zoveel mogelijke vormen van cultureel erfgoed. Erfgoed is een vast onderdeel van het curriculum van onze school. Cultureel erfgoed in de eigen omgeving is perfect voor kinderen om hun historisch besef te vergroten. Het is echt, het is dichtbij en het komt voor in de leefwereld van de kinderen. Het is in die zin logisch dat we contact zoeken met erfgoedinstellingen uit de omgeving (bijvoorbeeld: Het Klooster in Ter Apel en de vesting te Bourtange). Daarenboven is taal een zéér belangrijk onderdeel van cultuureducatie. Er is een Cultuureducatieplan voor de Vlinder geformuleerd (h.e.e.a. in overleg met Kunststation C en de gemeente). Bovendien heeft ook de gemeente Vlagtwedde een Cultuurmap Vlagtwedde samengesteld. Het initiatief om deze map in het leven te roepen is voortgekomen uit de gemeentelijke onderwijsdag in 2010 die als thema had: “Open je zintuigen voor cultuur.” Beide documenten liggen ter inzage in school.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 19

2.10. Uitkomsten van de op 20 mei 2015 gehouden studiedag (visie, missie en koers) Het is evident dat het onderwijs zich in een overgangsfase bevindt en moeten de scholen zich opnieuw uitvinden en mogelijk een nieuwe koers gaan bepalen voor de komende jaren: innoveren en vernieuwen door samen op zoek te gaan en nieuwe dingen te ontdekken. Niet top-down, niet bottum-up, maar in gezamenlijkheid, werkende weg. Geen vaste plannen en blauwdrukken, maar improviseren en experimenteren. Geen strak geformuleerde doelen maar richtingen aangeven. Op de studiedag heeft er op basis van een SWOT-analyse een herijking plaatsgevonden van onze gemeenschappelijke visie op onderwijs. SWOT: Sterkte/ zwakte analyse: DUIM: hier zijn we goed in WIJSVINGER: waar willen we heen in 2020 MIDDELVINGER: Hier willen we vanaf? Hebben we een hekel aan. RINGVINGER: hieraan zijn we trouw PINK: Dit willen we graag leren, hierin kunnen we groeien In oranje: alle individuele opmerkingen per groep In groen: alle gezamenlijke opmerkingen uit alle groepen DUIM: hier zijn we goed in. sfeer pedagogisch klimaat open communicatie sterke kanten van elkaar zoeken rust in school

laagdrempelig voor ouders echtheid openstaan voor veranderingen enthousiasme goede zorgstructuur voorspelbaar leerkrachtgedrag

WIJSVINGER: waar willen we heen in 2020? doorgaande lijn, afspraken hierover juiste onderwijsleermiddelen doen wat we afspreken leerplein klassen doorbrekend/ eigen tablet leerstofjaarklassensysteem doorbreken LEVEL-werk actief specialisme coöperatieve werkvormen eigenaarschap leerlingen meer zelfstandigheid van kinderen doelgericht onderwijs Effectieve PDCA (plan-do-check-act) collegiale consultatie PCM werkmiddagen MIDDELVINGER: Hier willen we vanaf. minder klassikaal twee rapporten minder administratie/ onnodige geen dichte lokalen administratie klassikaal onderwijs RINGVINGER: hieraan zijn wij trouw collegialiteit, naast elkaar staan identiteit van school/ openbaar de familiecultuur, teamklimaat eerlijkheid/ acceptatie meer ICT pedagogisch klimaat PINK: Dit willen we graag leren. meer aandacht voor eigenaarschap van besluitvaardigheid vergroten leerlingen pleindienst, pleinwacht verdeeld, meer communicatie in vele vormen (met veiligheid, looplijnen afspreken ouders, leerlingen, leerkrachten en Level-werk externen) begeleiding van nieuwe leerkrachten Missie van de Vlinder:

OBS De Vlinder wil een ontmoetingsplaats zijn, waar het kind alleen en samen met anderen in de sfeer van begrensde vrijheid, zich naar eigen mogelijkheden kan ontwikkelen.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 20

We vinden dat de kwaliteit van het onderwijs aan onze kinderen in hoge mate moet zijn gewaarborgd. We laten ons daarbij op klassieke wijze leiden door de drie belangrijke R’s: Rust Reinheid Regelmaat Visie van de Vlinder: ‘Leren begint met verwondering. Leren is een levenslange reis. Reizen staat hier symbool voor de ontmoeting en de ontdekking. Het betekent ook gericht zijn op elkaar en de wereld, want er zijn zoveel werelden die een kind op school ontdekken kan. De wereld van de taal, van de wetenschap, van de kunst en van de techniek. Maar ook de wereld van de eigen gevoelens en die van de ander. We willen onze kinderen stimuleren deze werelden te ontdekken en te begrijpen opdat de kinderen de kans geboden wordt om zelf actief te ontdekken en te leren ‘leren’. Na overleg in kleine setting, gaat een aantal collega’s uiteen om te komen tot een gezamenlijke invulling van de kernwaarden RRR: Rust: Begrensde’ vrijheid-> het maken van afspraken, voorspelbaarheid, innerlijke rust, stemgebruik, sfeer, veiligheid, duidelijkheid, verkeer in school. Reinheid: Ga om met de ander, zoals jij ook behandeld WENST te worden en respecteer de materialen in en om school. Ga respectvol om met je omgeving(toilet, gezamenlijke materialen , enz.). Regelmaat: Doorgaande lijn-> voorspelbaarheid-> maak teamafspraken, ontwikkel –samen met de kinderen- routines , doe wat je afspreekt en zorg voor voorspelbaarheid. Rust, reinheid en regelmaat zorgt voor een veilige voorspelbare leefomgeving Het onderwijs op OBS De Vlinder (planperiode 2015-2019) Hoe vliegen leerlingen van de Vlinder na 8 jaar uit? Aan het einde van de Onze leerlingen Onze leerlingen Onze leerlingen Onze leerlingen Onze leerlingen Onze leerlingen

Vlinder hopen we voor onze leerlingen dat: cognitief en sociaal emotioneel klaar zijn voor het voortgezet onderwijs. een goed zelfbeeld hebben en zich hebben ontwikkeld tot een eigen individu. klaar zijn voor een nieuwe uitdaging. hebben kennis van de eigen sterke en zwakke punten. positief denken in oplossingen en niet in problemen. een leuke basisschoolperiode hebben gehad.

Hoe organiseren we het leren op de Vlinder: Leren op de Vlinder betekent voor ons en onze leerlingen dat er nog meer ingezoomd wordt op: eigenaarschap leerling; behoeften van de leerling; ontwerpend leren; klassen-doorbrekend werken; alternatieve leerplekken op school; (positief) gedrag van onze leerlingen de eigen evaluatiemogelijkheden van de leerlingen de ‘21 Century Skills’ (zie ook bij hoofdstuk 8). Homo zappiens leert anders dan homo sapiens hoge snelheid conventionele snelheid multitasking mono tasking niet lineair lineair eerst beelden eerst teksten samen leren alleen leren actief passief leren door spelen spelen doe je elders

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 21

Differentiëren in leerbehoeften: Model Directe instructie Differentiatie / zelfstandig werken / coöperatief leren / activeren

Wat gaan we nu leren

Wie heeft geen hulp nodig

Lees / vertel leerdoel

Tweepraat / Placemat Binnen- / buitenkring Korte stop / bliksembeurten

Wat weet je nog Wat weet je er al van

Wie kan er aan het werk

Ik doe het voor

We doen het samen

Wie kan er aan het werk

Mix en koppel / Rondpraat Zoek de valse Schrijf op / bliksembeurten

Aan het werk

Wie kan er niet aan het werk (extra instructie)

Tweetal Tweetal coach

Wat willen we? Wat moet er gebeuren? Een aantal van de volgende aspecten zijn tijdens de studiedag nader uitgewerkt. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

De start van de dag. Werken vanuit het leerdoel. Werken met dagritmekaarten. Zelfstandig werken. Werken met leerprocesgerichte feedback/ zelfcorrectie. Werken met dag en weektaken. Werken met groepsplannen. Toepassen van effectieve didactiek: rekenen, technisch lezen, spelling, begrijpend lezen. Werken met wereldoriëntatie (zaakvakken geïntegreerd- groepsplan thematisch). Registratie leeropbrengsten, beschrijving ontwikkeling, rapportage.

Ad. 1 De start van de dag/ werken met dagritme kaarten/ de klas De start van de dag.

Hoe ziet de dag er uit.

De leerkracht staat om 8.15uur (13.00uur) op het plein. De bel gaat om 8.25uur (13.10uur) en de leerlingen gaan in de eigen groepsrij staan. De leerkracht neemt de leerlingen mee naar de klas. (optie: In de rij ieder kind even aanspreken of betrekken bij een babbeltje en bij de klas in de deuropening). De leerkracht gaat in de deuropening staan en heeft zo zicht op de kapstokken en de klas. Er wordt gekozen voor deur dicht of deur open. De leerkracht wenst de kinderen goedemorgen en de kinderen groeten terug. In de groepsmap zit een rooster voor de hele week.  De onderbouw werkt met dagritmekaarten.  De middenbouw werkt met dagritmekaarten en planning op het bord.  De bovenbouw planning op het bord. Maak bij elke les de doelen zichtbaar.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 22

Jarige:

Open podium op vrijdagmiddag:

Voor de jarige wordt ’s morgens om halfnegen gezongen. Jarige staat op een stoel/kruk. Kaarten klaarleggen en de jarige mag 1 hulpje uitkiezen om samen om 11.30uur de klassen mee rond te gaan of ’s middags na 14.30uur. De leerkracht schrijft als eerste een wens op de kaart en er worden twee stickers bij geplakt. De klas wordt getrakteerd 5 minuten voor aanvang pauze. ’s Morgens na 9.30uur en ’s middags na 14.00uur. (voor sommige kinderen is een uitzondering i.v.m. ‘iets’…) Bij de onderbouw hangt een plasketting. Bij de midden en bovenbouw hanteren we een wc-schriftje en een smiley. Kleuters (groepen 1 en 2): De leerkrachten vullen zelf de tijden voor buitenspel in rond de pauzes van de andere groepen. Ongeveer tien minuten voor aanvang van de pauze worden de tassen gehaald en de etenswaren worden op tafel gezet. Tassen op de grond. Na eet smakelijk van de leerkracht start de klas met eten en drinken. Dinsdag en donderdag gelden als Gruitendagen. Ze eten dan iets van groente of fruit. Bij het signaal voor naar binnengaan verzamelen de leerlingen zich weer in een rij bij de deur, net als om 8.25uur. Groepen 3-4: 10.15uur tot 10.30uur Groepen 5-6: 10.30uur tot 10.45uur Groepen 7-8: 10.45uur tot 11.00uur Groepen 1 en 2: kleutergym in het speellokaal/buiten/gymzaal (zie rooster). Groepen 3 t/m 8: De leerlingen worden door de groepsleerkracht naar de gymzaal gebracht en blijft tot de leerlingen aangekleed in de gymzaal zitten. Daarna worden ze overgedragen aan de vakleerkracht. De groepsleerkracht haalt de kinderen weer op voordat de gymles is afgelopen. De kinderen gaan dan douchen en omkleden. De leerlingen gaan pas terug naar de klas als de leerkracht dit aangeeft. Op de donderdagen worden de GVO lessen gegeven door juf Oosting aan de groepen 5 t/m 8. De leerkracht is dan niet in de klas aanwezig. Lestijden staan op het rooster. Bij het naar huis gaan staat de leerkracht in de deuropening. Heeft zo zicht op de klas en op de gang. Als de leerlingen naar buiten gaan loopt de leerkracht mee naar buiten. Het open podium is op vastgestelde dagen in het jaar. Elke groep komt gedurende het schooljaar aanbod. Tijdsduur van 14.30uur tot 15.15uur.

Activiteitenmiddag op vrijdagmiddag: De klas:

De activiteitenmiddag is op vastgestelde dagen in het jaar (4x per jaar). De organisatie ligt in handen van twee leerkrachten. Het team maakt gebruik van een kijkwijzer ‘klassenmanagement.‘

Toiletbezoek:

Pauzetijden:

Gymnastiek:

GVO op de donderdag: Naar huis:

Ad. 2 Werken vanuit leerdoelen De Situatie nu: 1/2 Werken vanuit schatkistdoelen/ SLO doelen/ doelen van de IJsselgroep/ Onderbouwd Doelen nu niet zichtbaar in de groep 3/8 Werken vanuit methodedoelen Doelen zijn niet zichtbaar We toetsen vooraf en achteraf/ gebruiken geeltjes voor aanpassing leerstof Geen duidelijke visie over wat te doen als de doelen niet gehaald zijn na afname tweede toets Situatie straks: 1/2 Heldere opbouw voor het werken vanuit leerdoelen. (wat moeten de leerlingen weten/kunnen en kennen aan het einde van groep 2) 1/2 Onderwijs wordt vormgegeven n.a.v. leerdoelen 1/2 Leerdoelen zichtbaar voor de leerlingen en leerlingen zijn eigenaar over eigen leerprocessen en doelen. (gebruik picto’s)

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 23

3/8

Leerdoelen per blok zichtbaar maken Leerdoelen per leerling, waarbij leerling eigenaar is over de eigen te bereiken doelen Jaarleerdoelen per groep met de leerlingen opstellen op sociaal gebied Kindgesprekken over de leerdoelen

Aandachtspunten: 1/2 Zichtbare doelen m.b.v. picto’s 1/8 Delen van het doel van de les met de leerlingen 1/8 Een doel per les 1/8 Zo nodig worden er (ik) doelen genuanceerd voor individuele kinderen die daar behoefte aan hebben 1/8 Aandacht voor onderwijsbehoefte, en leerstijlen Aandachtspunt voor de komende weken: Tot de zomervakantie hangt er in elke groep een rekendoel en spellingdoel en voor de groepen 1/2 een ontwikkelingsdoel zichtbaar in de groep. Ad. 7 Werken met groepsplannen Situatie nu: 1/8 Groepsplannen werken met methodedoelen per 1 of 2 blokken Geen Citotoets doelen 1/8 Persoonlijke leerdoelen niet beschreven in groepsplan 1/8 Onderwijsbehoeften beschreven in Parnassys, maar niet gekoppeld aan groepsplan 1/8 Papieren verplichting Situatie straks: 1/8 Groepsplan is werkplan 1/8 Groepsplannen per blok 1/8 Toevoegen van blauwe weken voor reparatiedoelen/leerlinggerichte acties 1/8 Groepsplan in Parnassys 3/8 Werken vanuit leerdoel, eventueel geclusterde doelen, waardoor leerlingen thematisch werken/ met mogelijkheden voor verschillende werkvormen. (aandacht voor onderwijsbehoeften/ leerstijlen) 1/8 SMART ingevuld plan voor aanpak/leerstof/organisatie/ evaluatie Evaluatie met leerkracht en leerlingen Aandachtspunten Model Directie instructie in vier groepen ingepast in het groepsplan (zie Model Directie Instructie) SMART ingevuld plan voor aanpak/leerstof/organisatie/ evaluatie per blok Ad. 8 Toepassen effectieve didactiek: rekenen, technisch lezen, spelling, begrijpend lezen Rekenen

Technisch lezen

Spelling

Model Directe Instructie Modeling Afspraken over taalgebruik Toepassen Voor- koor- door- verhaalsommen Hele som opschrijven Model Directe Instructie Voor- koor- door Begrijpend lezen toepassen (plaatjes kijken, moeilijke woorden / woordenschat, titel, interpunctie, voorspellen) Model Directe Instructie Voor -koor -door Eerst auditief dan met het visuele aspect verbinden Zelfcorrectie Dictee-woorden mee naar huis.(zoeken naar eenduidigheid, Ambrasoft Auditief, spelletjes enz.) /BLOON

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 24

Begrijpend lezen

Voorspellen van de tekst (plaatjes titel kopjes, moeilijke woorden / woordenschat) Toepassen van de 4 strategieën. Voor –koor- door Voor alle Cito-vakken pak je elke week een onderdeel uit CITO. Dit ga je bespreken. Wat je toetst moet je aangeboden hebben. Ad. 10 Registratie leeropbrengsten, beschrijving ontwikkeling, rapportage Werkwijze: Parnassys volledig gebruiken Bijzonderheden voor de verschillende groepen 1/2 Registratielijsten kleuters Marlies heeft een format voor een nieuwe lijst Ze gaat in overleg met Darja Erika gaat informeren of deze ook in Excel kan niet dubbel invullen, groepskaart en leerlingenkaart (De groepsplannen worden met de leerlingenkaart verbonden. Uitzoeken of dit mogelijk is.) 3 VLL  moet ook in Parnassys, maar is een probleem, moet opgelost worden. Is al jaren terug aangegeven. De scores van Parnassys lopen niet gelijk met de toetsscores van VLL, dit zou moeilijk te realiseren zijn. Dit moet uitgezocht en ingevoerd worden. Cursus Parnassys voor Marlies, Martin en Sandra 4-8 Allemaal voortoetsen, spelling, rekenen en taal Invoeren in Parnassys (dus telt mee) Met het kind leerwijze bespreken: Niet opleggen, in overleg/ alles invoeren in Parnassys Ouderportaal invoeren Groepsplannen in Parnassys, kort en bondig Een nieuwe missie van OBS De Vlinder voor de komende jaren zou kunnen zijn: De missie van OBS De Vlinder is om kinderen een stevige basis te bieden om de toekomst te lijf te kunnen. Cognitieve vaardigheden zijn daarvoor niet meer voldoende. Waar het vooral om gaat is: Leren leren, leren communiceren en leren je eigen geluk te beproeven.

De ambitie van OBS De Vlinder: Leerkrachten en leerlingen staan positief en met zelfvertrouwen in het leven, waardoor ze hun eigen geluk kunnen organiseren en een bijdrage kunnen leveren aan het geluk van anderen. Het gaat hier om de sturing en bevordering van positief gedrag binnen de school. Concrete doelen: Leerkrachten proberen het plezier in hun werk te vergroten. Leerkrachten geven lessen die gericht zijn op het beter benutten van talenten, sterke kanten en positieve eigenschappen van kinderen, m.a.w. substantie geven aan het Proces Communication Model. De leerkrachten van de Vlinder zijn hierin reeds getraind. Het accent komt te liggen op het vergroten van de betrokkenheid en het welbevinden van de kinderen. Het uitbannen van pestgedrag. De leerkrachten richten zich op het gedrag dat ze willen zien en niet op het gedrag dat ze niet willen zien. Het versterken van de relatie van ouders en school. Ergo: ouderbetrokkenheid vergroten! Tijdens de omgekeerde tienminutengesprekken kunnen de ouders over het talent van hun kind vertellen en hun verwachtingen daarover uitspreken. Eventueel het kind betrekken bij deze gesprekken.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 25

We willen naar de toekomst toe meer en meer een school worden, waarbij kinderen door te leren, te ervaren en te onderzoeken, erachter komen waar hun drijfveren en hun talenten liggen. Plezier, nieuwsgierigheid en verwondering zijn daarbij centrale begrippen. Een nieuw curriculum (uit: Schoolmanagement-vakblad voor management, bestuur en toezicht): Onze kinderen komen in een compleet nieuwe wereld te leven, waarin iedereen met elkaar verbonden is. Dit heeft natuurlijk gevolgen voor het onderwijs op De Vlinder. Er zit nog steeds een grote kloof tussen wat wij onze kinderen leren en wat ze in de toekomst nodig hebben. We blijven leerkrachten nodig hebben, maar de rol van de leerkracht zal in de toekomst drastisch veranderen. De inhoud wordt vooral een kwestie van technologie. Kennisoverdracht vindt plaats met behulp van ICT, de leerkracht is er vooral voor de menselijke waarden, zoals respect en empathie. Er zal in de toekomst minder klassikaal lesgegeven worden, omdat de technologie het mogelijk maakt om meer inhoud te geven aan het individueel leren. We gaan op weg met een nieuwe routekaart naar nieuw te formuleren beleid. We gaan wat nader in op een aantal belangrijke ( en reeds eerder beschreven) aspecten van dat nieuwe beleid: a. Het realiseren van een vorm van teamleren (in een lerende school). Doel: samen werken aan beter onderwijs. Op OBS De Vlinder geloven we in de mogelijkheden van teamleren. Senge geeft in zijn boek ‘De vijfde zintuig’ aan dat niet helder is te omschrijven welke processen daarbij werkzaam zijn. We zijn er echter van overtuigd dat het volgende een bijdrage kan leveren: a. Het liëren/ het paren van de professionele cultuur aan een wat meer familiaire cultuur. b. Leerkrachten moeten gedurende een langere tijd met elkaar samen werken. c. Leerkrachten moeten begrip hebben voor de psychologie van de ander. d. Leerkrachten moeten iets weten van de thuissituatie van de ander. Neveneffecten/ meerwaarden: a. Leerkrachten kunnen werken in een veilige omgeving. b. Leerkrachten vertrouwen elkaar. c. Leerkrachten blijven langer op school, omdat ze zichzelf kunnen/mogen zijn. d. De intrinsieke motivatie neemt toe. e. Leerkrachten raken bijgevolg enthousiast en geïnspireerd. f. Leerkrachten gaan informeel en formeel beter met elkaar om. g. Privégesprek meandert in een gesprek over onderwijs: kind-gedrag, leerprestaties, etc. h. Optimalisering van de pedagogische cultuur. De meerwaarde en kracht van teamleren zit hem in het sociaal kapitaal en het gemeenschappelijke referentiekader. Denk bijvoorbeeld aan een gedeelde passie. Teamleren is meer dan een optelsom van individuele leeropbrengsten. Senge (1990) benadrukt dat teams de fundamentele bouwstenen voor leren in organisaties zijn. Aspecten die wij bij het teamleren van belang achten:  open communicatie  een veilige sfeer onderling  de leerkrachten durven zich kwetsbaar op te stellen  de leerkrachten durven risico’s te nemen  de leerkrachten durven elkaar de maat te nemen  een goede onderlinge sfeer en verstandhouding  als de sfeer goed is blijven de leerkrachten langer op school voor niet alleen informeel overleg, maar ook voor formele overlegstructuren Kwaliteit kun je niet “regelen”. Kwaliteit ontstaat als mensen geïnspireerd zijn, als er sprake is van enthousiasme en liefde voor hetgeen ze doen. Dit principe is één van de fundamenten van de school als lerende organisatie. De relatie is tweezijdig: meer passie leidt tot betere resultaten betere resultaten leiden tot meer passie, zowel bij kinderen als bij leerkrachten. In het onderwijsveld en daarbuiten worden verschillende definities voor teamleren gebruikt. Een van de definities luidt: teamleren is een proces waarin een team actie onderneemt, zoekt naar en reflecteert op feedback en aanpassingen doet om te verbeteren. De belangrijkste elementen van deze definitie zijn:

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 26

proces, reflecteren en delen. Teamleren is een proces waarbij het draait om interactie tussen de teamleden. De lerenden zijn actief en creëren. Daarnaast leren de teamleden door samen problemen op te lossen. Ze onderzoeken een probleem, maken een analyse, nemen op basis daarvan actie en reflecteren vervolgens op het effect ervan. Delen is daarbij van cruciaal belang. Delen brengt leren namelijk van individueel naar teamniveau. Leren van elkaar in een team is echter geen doel op zich. Het uiteindelijke doel van een school is immers niet het ontwikkelen van een professionele cultuur. Scholen zijn er om goed onderwijs te verzorgen, dat is de kerntaak van de school. Onder goed onderwijs verstaan we onderwijs, dat past in deze tijd, dat kinderen en leerkrachten boeit, dat de moeite waard is. Als er passie is voor leren komen de resultaten vanzelf. Kinderen presteren het beste als ze zin hebben in leren en als ze de zin van hun leren zien (Stevens).

In een (lerende) school werken en leren mensen met elkaar om resultaten te bereiken die belangrijk zijn: - voor de leerlingen - voor de samenleving - voor de medewerkers zelf - voor de school als geheel a. Opbrengstgericht werken ( in relatie met teamleren) De afgelopen jaren hebben we ons grotendeels gericht op de producten van het onderwijs en dan ook nog met name op de meetbare producten. Er ligt in ons land een ongewoon grote nadruk op onderwijsopbrengsten. Door middel van allerlei toetsen gaan we na wat kinderen kennen en kunnen. Op basis van de toetsresultaten worden vervolgens allerlei acties ondernomen. Kinderen worden ingedeeld in A-, B-, C-, D- en E- (1,2,3,4, en5) kinderen. Met de D- en de E- (4 en 5) kinderen gaan we extra oefenen, we maken handelingsplannen, we zorgen voor remedial teaching om de “achterstanden” te repareren. In de lerende school wordt deze benadering ook wel fixatie op gebeurtenissen genoemd. Wat we immers niet of nauwelijks doen, is aan de hand van de (toets)resultaten ons eigen handelen evalueren en verbeteren: welke rol spelen we zelf als leerkracht? In hoeverre zeggen de scores van de kinderen iets over ons onderwijs? Hoe kunnen we de resultaten gebruiken om ons onderwijs te verbeteren en om als team met en van elkaar te leren? Als we onze onderwijsresultaten daadwerkelijk willen verbeteren, zullen we in onze school aandacht dienen te besteden aan het ontwikkelen van een professionele lerende gemeenschap, gericht op de kwaliteit van het primaire proces, gericht op de kwaliteit van het leerkrachtgedrag. (Michael Fullan). In de processen vindt de actie plaats; dáár moet men zijn, wil men effectief onderwijs met resultaten verbinden. Resultaten zijn de afgeleiden van processen, het resultaat komt als de actie voorbij is (Luc Stevens). Teamleren blijkt één van de belangrijkste disciplines in een lerende school. Ook bij teamleren is het van groot belang om ons af te vragen: waarom doen we dit eigenlijk? Waar moet het toe leiden? Reflectie kan individueel plaats vinden, maar zeker ook samen met andere leerkrachten.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 27

Teamleren betekent dat leerkrachten (b.v. uit dezelfde bouw) bij elkaar gaan zitten en aan de hand van de observatie- of toetsoverzichten samen praten over “de verhalen en achtergronden van de cijfers”:

     

Hoe zien de scores eruit? Welke opvallende zaken constateren we? Is er sprake van een trend? Welke onderdelen vallen op in positieve of negatieve zin? Welke mogelijke oorzaken zijn er voor hoge en lage scores (met name oorzaken buiten het kind)? Zien we overeenkomsten en verschillen tussen de groepen? Met name tussen parallelgroepen. Waar zouden deze verschillen mee te maken kunnen hebben? Is er mogelijk een relatie tussen de aanpak van de leerkracht en de resultaten van de kinderen?

Deze benadering vraagt om een positieve attitude van leerkrachten. Het vraagt om een open houding, willen leren, hulp willen en durven vragen en geven, zich kwetsbaar durven opstellen, fouten maken en beperkingen zien als kans om van te leren. Samenvattend: de werkwijze vraagt om een professionele cultuur. Een gesprek aan de hand van bovenstaande vragen kan leiden tot het formuleren van leerpunten van leerkrachten. Deze leerpunten kunnen worden omgezet in concrete doelen voor activiteiten met teamleren. Enkele voorbeelden van concrete doelen:  We willen in de groepen 3 en 4 het aantal leerlingen met een D of een E ( 4 en 5) score voor technisch lezen verminderen van 20% in 2015 naar 15% in 2016.  We streven ernaar om het aantal leerlingen waarvoor een handelingsplan voor gedrag nodig is in de groepen 6, 7 en 8 in het komende schooljaar te verminderen met 30%.  We willen de betrokkenheid van de kinderen bij de lessen begrijpend lezen in groep 6 zodanig vergroten dat de kenmerken van betrokkenheid helder zichtbaar zijn voor een observant.  We gaan kinderen van groep 8 voorbereiden om een spreekbeurt te houden door hen te leren om gegevens uit verschillende bronnen samen te voegen.

b. Onderzoekend & ontwerpend leren in relatie tot het eigenaarschap van de leerlingen over het eigen leerproces coöperatief leren meervoudige intelligentie Ontdekkend leren is een werkwijze die vooronderstelt dat de leerling ergens in psychologisch opzicht aan toe is en daarom in staat stelt hem uit te dagen om de wereld actief te onderzoeken. Hierbij is de natuurlijke nieuwsgierigheid van kinderen het uitgangspunt. Bij ontdekkend leren wordt thematisch gewerkt en nieuwe kennis wordt in de context geplaatst. Hierdoor leren kinderen verbanden zien. Het gaat dus niet om het leren van losse feitjes. Door nieuwe kennis en vaardigheden te verbinden aan eerder verworven kennis, beklijft het beter. Daarnaast is het zo dat de leerling de leerstof beter onthoudt als hij het zelf ontdekt. Bij ontdekkend leren zijn de leerlingen actief bezig met hun leerproces. Ze ontwikkelen hun talenten en leren hoe ze die optimaal kunnen inzetten. Ook leren ze zelfstandig denken en handelen. Ze leren initiatieven nemen, plannen, uitvoeren en reflecteren. De leerlingen ontdekken de zin van het leren en ze leren van en met elkaar. Ontdekkend leren maakt gebruik van coöperatief leren. Coöperatief leren heet ook wel samenwerkend leren. Het gaat hierbij om de samenwerking tussen sterkere en zwakkere leerlingen. Dit wordt gestimuleerd door coöperatieve werkvormen, waarbij kinderen in tweetallen of groepjes werken.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 28

Coöperatieve werkvormen hebben naast een cognitief doel ook een doel dat gericht is op het samenwerken van de leerlingen. Ontdekkend leren sluit aan bij de meervoudige intelligenties (MI) van Gardner. Het uitgangspunt van dit concept is dat kinderen op verschillende manieren intelligent kunnen zijn. Er zijn acht manieren:  verbaal/linguïstische intelligentie, dat wil zeggen dat je intelligent bent met taal;  logisch/mathematische intelligentie, dat wil zeggen dat je intelligent bent met rekenen;  visueel/ruimtelijke intelligentie, dat wil zeggen dat je intelligent bent met zien;  muzikaal/ritmische intelligentie, dat wil zeggen dat je intelligent bent met muziek;  lichamelijke/kinesthetische intelligentie, dat wil zeggen dat je intelligent bent met bewegen;  interpersoonlijke intelligentie, dat wil zeggen dat je intelligent bent met betrekking tot mensen;  intrapersoonlijke intelligentie, dat wil zeggen dat je intelligent bent met betrekking tot jezelf;  natuurgerichte intelligentie, dat wil zeggen dat je intelligent bent met betrekking tot de natuur. Elk kind ontwikkelt zich in een aantal van deze intelligenties sterker dan in andere. Het is belangrijk dat elk kind de verschillende intelligenties ontwikkelt en zich bewust is van zijn eigen, unieke intelligentiepatroon met sterke kanten en ontwikkelpunten. Kinderen leren dat elk mens uniek is en dat de kracht ligt in de gezamenlijke diversiteit. Bij ontdekkend leren onderzoeken de leerlingen een onderwerp door samen te werken en te leren van hun eigen en elkaars intelligenties. Na het gezamenlijke onderzoek presenteren de leerlingen hun uitkomsten vanuit hun verschillende intelligenties. Een belangrijke voorwaarde is wel dat de leerlingen een ‘kapstok’ met basiskennis hebben. Daarom blijft het belangrijk dat de leerkracht vooraf controleert welke voorkennis de leerlingen hebben. Daar kan de leerkracht dan op aansluiten en eventuele ontbrekende kennis eerst introduceren. Stappenplan voor ontdekkend leren Ontdekkend leren kan spontaan ontstaan, maar de leerkracht kan de nieuwsgierigheid van de leerlingen ook prikkelen. Een stappenplan geeft houvast. Er zijn diverse stappenplannen ontwikkeld, onder andere het Nederlandse model van Van Graft & Kemmers. Dit model onderscheidt de volgende stappen:  Confrontatie  Verkennen  Opzetten experiment  Uitvoeren van het experiment  Concluderen  Presenteren van resultaten  Verdiepen en verbreden Confrontatie Ontdekkend leren start met de confrontatie met een probleem of voorwerp. Een probleem of voorwerp is geschikt als het voldoet aan de volgende voorwaarden: - Het sluit aan bij de belevingswereld van kinderen. - Het roept verwondering op en maakt nieuwsgierig. - Het nodigt uit tot verder onderzoek. Verkennen In deze fase krijgen de kinderen de kans om het probleem of voorwerp te verkennen. Als het een concreet voorwerp is, kunnen ze het bekijken, voelen, ruiken of ernaar luisteren. Aanwezige voorkennis wordt opgefrist en de kinderen kunnen ervaringen uitwisselen. Opzetten experiment Tijdens de verkenningsfase komen er vragen boven bij de kinderen. Die vragen worden in deze fase omgezet in onderzoeksvragen. Samen met de leerkracht bedenken de kinderen een plan voor het onderzoek. Wat hebben we nodig? Waar gaan we werken? Wie doet wat?

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 29

Uitvoeren van het experiment Als het plan klaar is, kunnen de kinderen starten met de uitvoering. Tijdens het proces houden de kinderen eventueel een logboek bij. De leerkracht evalueert al tijdens het onderzoek. Concluderen Na het onderzoek kunnen de conclusies getrokken worden. Misschien is het probleem nu opgelost, maar er kunnen ook vervolgvragen zijn. Presenteren van de resultaten De leerlingen verwerken de conclusies in een presentatie. De leerkracht stimuleert om de resultaten goed samen te vatten en in een passende vorm te presenteren. Dat kan op diverse manieren: in een tabel, woordspin, grafiek, tekening of tentoonstelling. Verdiepen en verbreden De leerkracht kan het onderwerp uitdiepen en integreren bij andere vakken. Hier kan hij/zij ook een activiteit aan koppelen, zoals een muurkrant of een opdracht voor handvaardigheid. Ontdekkend leren en hoogbegaafde kinderen Ontdekkend leren past mooi bij de specifieke leereigenschappen van hoogbegaafde kinderen. Hoogbegaafden hebben een natuurlijke drang om te ontdekken en te onderzoeken, en dat is een speerpunt bij ontdekkend leren. Ontdekkend leren stimuleert creativiteit en originaliteit en biedt veel ruimte voor eigen inbreng, dat vinden hoogbegaafden fijn. Andere leereigenschappen van hoogbegaafden zijn:

      

Ze Ze Ze Ze Ze Ze Ze

willen in grote stappen naar het einddoel. houden niet van herhaling. zijn snel van begrip. hebben een grote algemene interesse. kunnen snel verbanden leggen tussen nieuwe en oude kennis. hebben doorgaans een sterk analytisch inzicht. hebben doorgaans een groot probleemoplossend vermogen.

Deze kenmerken van hoogbegaafden komen goed van pas bij ontdekkend leren. Resumerend: Ontdekkend leren is dus actief, onderzoekend leren waarbij gebruik gemaakt wordt van coöperatieve werkvormen en de meervoudige intelligenties van Gardner. Het heeft positieve gevolgen op de leerhouding en de motivatie.

c.

Het hoogbegaafde kind

Binnen de gemeente Vlagtwedde wordt basisonderwijs aangeboden door Scholengroep Perspectief (Het Gebint, De Hoeksteen en De Zaaier), Stichting Fidarda (Bonifatius, Gerardus en Pork) en de gemeente Vlagtwedde/O2SV (De Clockeslach, De Klimop, De Vlinder, Op d’ Esch, Plaggenborg en Willem Lodewijck). In augustus 2015 zijn de bestuurders en directeuren van alle basisscholen in de gemeente Vlagtwedde benaderd voor het invullen van een vragenlijst; ‘Inventarisatie onderwijs voor (hoog)begaafde en excellente leerlingen’. Bijna alle scholen hebben aangegeven onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen te bieden. Huidig onderwijsaanbod voor hoogbegaafde kinderen in de gemeente Vlagtwedde. Zowel binnen Perspectief , Fidarda als O2SV wordt passend onderwijs geboden voor hoogbegaafde kinderen. De scholen werken met differentiatie in het les- en materiaalaanbod om tegemoet te komen aan de verschillende niveaus van leerlingen.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 30

Aanbod voor hoogbegaafde kinderen Kinderen die extra uitdaging aankunnen, krijgen een aangepaste taak. Voor het verrijken worden aanvullende projecten en materialen, passend bij de (basis)vakken en de gebruikte methode, aangeboden. Begeleiding van hoogbegaafde kinderen Voor de begeleiding van hoogbegaafden worden teamleden geschoold of wordt een extra leerkracht ingezet die gespecialiseerd is op het gebied van hoogbegaafdheid. Een enkele keer wordt een externe ingeschakeld. Ouders worden betrokken bij het opstellen en vastleggen van het individuele kindplan.

Leerstof op De Vlinder voor intelligente en begaafde leerlingen: Op OBS De Vlinder werken we met Levelwerk (methode van Eduforce) Levelwerk is een leerlijn voor intelligente en (hoog)begaafde leerlingen in het basisonderwijs, ontwikkeld door Jan Kuipers, senior adviseur bij Cedin en expert op het gebied van hoogbegaafdheid. Het gaat hier om een doorlopende leerlijn van groep 3 t/m groep 8. Levelwerk staat los van andere methoden. De leerling werkt feitelijk op twee sporen, een gecompacte basislijn en een aanvullende verrijkingslijn: Levelwerk. Recente ontwikkelingen tonen aan dat er speciale scholen voor (hoog)begaafde leerlingen worden opgericht. Waar deze scholen kiezen voor segregatie, streeft Levelwerk naar integratie: een passend leerstofaanbod in de eigen school. Levelwerk biedt een totaalaanbod van verrijkende activiteiten op het gebied van taal/lezen en rekenen. Daarnaast biedt Levelwerk de mogelijkheid om met zelf gekozen onderwerpen aan de slag te gaan. Doel van deze werkwijze is tweeledig: aansluiten bij de motivatie van de leerling en het oefenen van metacognitieve, maar ook sociaal-emotionele en creatieve vaardigheden. Elke groep heeft zijn eigen box. In elke box zitten de juiste materialen inclusief een begeleidingsmap waarin precies staat wat de kinderen elke periode moeten doen. We hebben hier dus te maken met een kant-en-klare methode voor (hoog)begaafdheid op school, in elke klas.

d. e.

d. Process Communication Model Om meer vanuit het kind en diens onderwijsbehoefte te werken zijn we reeds in het leerjaar 2013-2014 gestart met een cursus Begrijpend lezen. Bij deze cursus ging het vooral om de toepassing van het Process Communication Model. Het Process Communication Model (PCM) is een gedragsmodel, vooral om het eigen gedrag van de leerkracht en het gedrag van de kinderen beter in beeld te krijgen en beter inzicht te krijgen in de werking van de interactie tussen leerkracht en kind. Process Communication Model biedt een betrouwbare en gevalideerde methode om persoonlijkheidsstructuren te kunnen identificeren en te begrijpen. Het geeft inzicht in de invloed van persoonlijkheidsstructuren op gedrag en de dynamiek van communicatie. Met Process Communication Model wordt het makkelijk om:

  

Het eigen gedrag te observeren en te begrijpen. Het gedrag van anderen (kinderen) te begrijpen en te weten hoe we effectief kunnen communiceren. Conflicten en miscommunicatie te analyseren, op te lossen en om te buigen naar effectieve communicatie.

Volgens PCM is de persoonlijkheid van een individu opgebouwd uit een unieke combinatie van zes persoonlijkheidstypes. Afhankelijk van deze combinatie zien we karaktertrekken, percepties, motivaties, communicatiestijlen, behoeften en voorspelbaar en zichtbaar (stress)gedrag.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 31

Met PCM krijgen we:

    

Inzicht in de achtergrond van het eigen gedrag en dat van anderen (de kinderen) en in de communicatiepatronen. Een manier om beter aan te sluiten bij de belevingswereld van kinderen, waardoor we sterkere relaties met het kind kunnen opbouwen. Plezier en variatie in de omgang met de schoolomgeving. Een heldere en duidelijke visie op hoe communicatie effectiever ingezet kan worden. Een effectieve methode om concrete resultaten te behalen.

Een mogelijkheid om te reflecteren op de eigen persoonlijkheid en die van de kinderen. De zes typen 1. Rebel Ik ben spontaan, creatief en hou van humor. Ik wil graag plezier hebben en ben energiek. 2. Doorzetter Ik ben nauwgezet, toegewijd en kan goed observeren. Ik heb een mening over veel dingen en ben loyaal. 3. Gestructureerd Denker Ik ben verantwoordelijk, logisch en georganiseerd. Ik wil graag meedenken en feiten weten. 4. Promotor Ik ben vindingrijk, direct en charmant en kan me makkelijke aanpassen. Ik hou van spanning en actie. 5. Harmoniser Ik ben gevoelig, warm en meelevend. Gevoel is voor mij belangrijk. Ik wil graag mijn gevoelens delen en geef veel om anderen. 6. Dromer Ik ben bedachtzaam, reflectief, rustig en fantasierijk. Ik wil graag horen wat je van me verwacht en vind alleen werken fijn.

Leerkrachten werkzaam met kinderen kunnen:

      

communicatie afstemmen op behoefte individuele leerling leerrendement verhogen plezier in leren vergroten agressie en ineffectief gedrag in de klas of groep verminderen uitval uit regulier onderwijs verminderen eigen energiehuishouding positief beïnvloeden algeheel klassenmanagement verbeteren

f.

Kindgesprekken.

Samenwerken met leerlingen is een uitgangspunt van HGW (Handelingsgericht Werken). Door gesprekken met kinderen te voeren, betrekken we hen actief bij hun eigen ontwikkeling. Hierdoor leren ze kritisch te denken, ervaren ze leren op school zinvoller en neemt hun welbevinden toe. De competentiebeleving van de leerling wordt positief beïnvloed, wanneer de leerling in gesprek betrokken wordt bij het inzetten van de kwaliteiten. De autonomie wordt vergroot, wanneer de leerkrachten in het gesprek ruimte geeft aan de leerling om zijn eigen leerproces te sturen. Ook geven kinderen de leerkracht waardevolle informatie als we op zoek zijn naar datgene wat het kind nodig heeft om goed te kunnen leren en ontwikkelen. Het gesprek, onder schooltijd, verloopt volgens een vast vragenlijstje. De kinderen krijgen dit van tevoren, zodat zij zich kunnen voorbereiden. Twee keer per jaar wordt een kindgesprek op OBS De Vlinder gepland. Het eerste gesprek vindt in september plaats. In de periode februari/maart houdt de leerkracht een vervolggesprek, waarin de nadruk meer op de resultaten ligt. Ze praten dan verder over de onderwijsbehoeften van het kind en waar het kind mogelijk hulp bij nodig heeft.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 32

ZIEN! en kindgesprekken Op De Vlinder wordt met ZIEN gewerkt. Dat is een prachtig instrument voor het voeren van kindgesprekken. Aan de hand van het ZIEN! profiel kunnen we in gesprek gaan met het kind. Wat heb je als leerkracht geobserveerd bij deze leerling? Waar denk je dat het kind in kan groeien? En wat vindt het kind zelf? Ook kunnen we het ZIEN! profiel van de eigen observaties leggen naast dat wat het kind van zichzelf vindt. Dat kunnen we door middel van de leerlingenvragenlijst bevragen. De leerling vult dan stellingen in die dezelfde zeven dimensies bevragen als de leerlingenvragenlijst. De ZIEN! profielen die je krijgt na het invullen van de leerkrachtvragenlijst en de leerlingenvragenlijst bieden veel aanknopingspunten voor een gesprek. g. Het omgekeerde tienminutengesprek Doel van deze gesprekken: Ouders geven leerkrachten relevante informatie over hun kind, zodat de leerkracht goed voorbereid aan het schooljaar kan beginnen. Het omgekeerde 10-minutengesprek is een gelijkwaardig gesprek aan het begin van het schooljaar tussen ouders en de leerkracht. In dit gesprek vertellen de ouders over hun kind, zijn of haar hobby’s, de thuissituatie en andere zaken die voor de leerkracht van belang zijn om te weten. Het gesprek gaat niet over de prestaties van het kind maar over de persoonlijkheid van het kind. Om de opvoeding op elkaar af te kunnen stemmen, is het voor de leerkracht goed te weten hoe een kind thuis is. Zonder deze gesprekken ontstaat de kans dat er verwachtingen worden gecreëerd van kinderen waaraan ze niet kunnen voldoen. De school kan door de gesprekken op tijd rekening houden met het karakter van een kind. Basis voor het gesprek is een formulier (of vragenlijst) dat de ouders vooraf invullen en meenemen naar het gesprek of vooraf inleveren. Op het formulier kunnen de ouders hun visie geven op de persoonlijkheid van hun kind en kunnen bijzonderheden over bijvoorbeeld thuissituatie en medicijngebruik worden vermeld. De beschrijving die ouders geven van hun kind dient als uitgangspunt voor het gesprek. De gesprekken worden in een brief vanuit de school aangekondigd. Moeilijk bereikbare ouders kunnen actief worden benaderd door telefonisch contact op te nemen. Het is goed te benadrukken dat het belangrijk is voor de ontwikkeling van hun kind dat elke ouder naar deze avond komt.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 33

Hoofdstuk 3: Schoolprofiel 3.1Typering school

Bevoegd gezag

O2SV

Sociale context

OBS De Vlinder ‘valt’ met nog 6 andere openbare scholen onder het bevoegd gezag van de gemeente Vlagtwedde. Alle scholen werken in ‘relatieve’ zin samen aan eigentijds, innovatief en dynamisch onderwijs. Iedere school heeft zijn eigen culturele achtergrond en onderwijsconcept. Het bestuur van de gemeente Vlagtwedde ontwikkelt en biedt onderwijs, gericht op maximale ontplooiing van onze leerlingen en op een zo groot mogelijke kans op een goede toekomst. Ook de leefbaarheid van het gebied is hierbij gebaat. Het bevoegd gezag staat garant voor kwalitatief hoogwaardig onderwijs en richt zich op optimale ontwikkeling van leerlingen. Ieder kind kan zich veelzijdig ontwikkelen in een veilige maar uitdagende omgeving. Met als basis respect en aandacht voor elkaar, worden de zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid van ieder kind gestimuleerd. ‘Ontmoeting’ staat centraal, met nadrukkelijke waardering en aandacht voor verschillen tussen kinderen en verscheidenheid van scholen in de lokale samenleving. De algemene onderwijsdoelen : iedere school levert hoogwaardig onderwijs iedere school stimuleert de veelzijdige ontwikkeling van kinderen iedere school zorgt voor een optimale afstemming met en overdracht naar het voortgezet onderwijs alle scholen bieden een optimaal ontwikkelde zorgstructuur die passend onderwijs biedt aan haar zorgleerlingen de scholen werken aan heldere onderwijsconcepten veel aandacht voor rekenen en taal Voor de uitwerking van de missie en visie van ons bestuur verwijzen wij naar het strategisch beleidsplan 2011-2015. De gemeente Vlagtwedde verkeert aan het begin van de nieuwe planperiode in zwaar weer. Dit wil zeggen dat door de krimp van de bevolking en door de ernstige bezuinigingen van het Ministerie van Onderwijs het tij is gekeerd. Waar de gemeente altijd al goede financiële afwegingen maakte, moeten we nu ook ontwikkelingen vertragen en uitstellen om financieel gezond te blijven. Deze afweging en consequentie is van invloed op het schoolplan van elke school. Ontwikkeling en koers openbaar basisonderwijs gemeente Vlagtwedde. De directeuren van de openbare scholen hebben vanaf 2006 een sterke ontwikkeling doorgemaakt. In het begin had men vooral oog voor de eigen schoolontwikkeling, maar is er nu veel meer het besef van de kracht van het gezamenlijke. De directeuren van de openbare basisscholen vormen nu tezamen het managementteam van de openbare scholengroep openbaar basisonderwijs Vlagtwedde en kunnen in die hoedanigheid beleidszaken oppakken en voorbereiden tot besluitvorming. Dat verlicht de case-load van de beleidsmedewerker en het versterkt ook het managementteam. De ontwikkeling en ingebruikname van de website www.O2SV.nl is een exponent van deze gezamenlijkheid. Het schoolbestuur van het openbaar basisonderwijs van Vlagtwedde zullen alle openbare scholen zo lang mogelijk in stand houden. Mocht de instandhouding door (externe) ontwikkelingen onder druk komen te staan, dan wil men in elk geval de scholen in de kernen Noord (Vlagtwedde), Midden ( Sellingen) en Zuid (ter Apel) in stand houden, ook wanneer er sprake is van aansluiting, op termijn, bij SOOOOG en/of OPRON. Onze leerlingen komen voor het merendeel uit de directe omgeving van de school. De laatste jaren komen steeds meer leerlingen uit Duitsland onze school

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 34

Ouders, ouderbetrokkenheid

Schoolomgeving/ situering

bezoeken. Vele ouders kiezen voor De Vlinder vanwege het prachtige schoolgebouw en het heldere onderwijsconcept. Relevante ontwikkelingen/trends zijn: steeds meer Nederlandse ouders uit Duitsland kiezen voor onze school er is een toename van sociaal-zwakke gezinnen / het opleidingsniveau van de ouders is gemiddeld tot laag - parallel daarmee is er sprake van : - een toename van het aantal zorgleerlingen - een toename van ouderbezoeken - frequenter overleg met Cedin, GGD, AMK en andere externe instanties - verruwing - een toename van gebroken gezinnen De ouderbetrokkenheid is in het geheel genomen voldoende. De opkomst bij de informatieve avonden is wisselend qua getal. De ouderbetrokkenheid is het grootst bij carnaval, feestelijke ouderavond, kerstavond, voorjaarsmarkt, ed. De school beschikt over een zeer actieve ouderraad. OBS De Vlinder is gelegen in het dorp Ter Apel (Gronings: Troapel, omtrent 9500 inwoners). Ter Apel is het grootste dorp in de gemeente Vlagtwedde. Het ligt in het zuiden van Westerwolde. Het dorp ligt bij de Ruiten Aa, waarvan het dal samen met de Ter Apeler bossen hoort bij de sociologische hoofdstructuur. Ter Apel ligt aan de N366, de N976 en de N391. Het vormt het zuidpunt van de Semslinie.

In Ter Apel is een asielzoekerscentrum van het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA). 3.2 Typering onderwijsteam

Karakteristiek

De laatste jaren is het team door allerhande oorzaken vaak van samenstelling veranderd. Bovendien heeft gedurende de laatste jaren een zestal zwangerschappen van teamleden voor de nodige ‘vrolijke’ onrust op school gezorgd. Nu, in 2015, is er op allerhande terreinen sprake van een zekere stabiliteit ter zake het aantal leerlingen dat de school bezoekt en de formatie der leerkrachten is nu verhoudingsgewijs redelijk stabiel. Een tweetal belangrijke, dragende krachten van het team is a. de onderlinge sfeer, hetgeen vaak door externen wordt bevestigd (een goede balans tussen de professionele en familiaire cultuur) b. en de kritische, reflectieve houding waarmee men naar de eigen onderwijspraktijk ‘kijkt’ In het kader van taakdifferentiatie heeft een aantal leerkrachten een andere taak: intern begeleider, vertrouwens-contactpersoon, BHV-‘ers, taal- en rekencoördinator, enz. Functies / taken Aantal leerkrachten groep 1 en 2 5 Leerkrachten groep 3 4 leerkracht groep 4 1 Leerkrachten groep 5 2 leerkrachten groep 6 2 leerkrachten groep 7 2 leerkrachten groep 8 2 1 klassen-assistent vakleerkracht gymnastiek en MRT (groep 1 t/m 8) 2 1 conciërge ICT coördinator / systeembeheerder 1 adjunct-directeur/intern begeleider 1 intern begeleiding 1 directeur 1 1 logopediste

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 35

Leeftijdsopbouw aantal mannen en vrouwen 2015 Functie M V

Kengetallen

Dir.

1

1

OP

2

13

OOP

1

1

<25 25-34

35-44

45-54

55-59

1 1

4

 60 1

5

3

1

1

2

Totaal 2 15 2

Nascholing van leerkrachten Binnen het schoolbudget is geld gereserveerd voor nascholing van de leerkrachten om zich verder te bekwamen, of om opgeleid te worden in een specialisme; dit gebeurt veelal in overleg met andere openbare scholen in de gemeente. De eventuele vervanging komt uit hetzelfde budget of wordt gesubsidieerd door de overheid. Voor scholing van de intern begeleider in het kader van Weer Samen Naar School is een apart fonds beschikbaar. Vervanging proberen we zoveel mogelijk te regelen met een aantal vaste vervangers. Nascholing voor het hele team gebeurt veelal na schooltijd. Cursussen in het leerjaar 2015-2016 Niveau 1: individuele scholing 1. Basiscursus ICT Coördinator. Aanbieder: Heutink-ICT. Deelnemers: Marlies Bols en Martin Loves. 2. Cursus/workshop op de eigen school: a. Rekenen met je lijf. b. Meten en meetkunde. Deelnemers: Marlies Bols, Leonie Dijkstra, Thecla Koolhof, Mineke Abelen en Yvonne Schomaker. Aanbieder: Kleurrijke verkenning. 3.

Cursus: Analyse van de opbrengsten Deelnemers: Jan Waalkens, Geralda van der Zwaag, Darja Gelling, Janet Ottens, Sandra Rengers. Aanbieder: Cedin. -analyseren bij begrijpend lezen (BL). -analyseren van rekenen (RE-WI). -analyseren van spellingsopbrengsten (SVS).

4. Cursus: Differentiëren en passend onderwijs Post-hbo-opleiding. Studieaanbieder: Windersheim. Deelnemer: Melissa Brakels. Niveau 2: school /directie (teamscholing) 1. Ambrasoft Cursus voor het hele team verzorgd door Noordhoff Uitgevers over het gebruik van Ambrasoft. 2. Studie Management /via de kweekvijver van de gemeente Vlagtwedde. Aanbieder: Samos-schoolleidersopleiding. Post-hbo-opleiding. Deelnemer: Kirsten Faber Belangrijkste cursus 2013-2015 ( BL-Begrijpend lezen+PCM (Process Communication Model):  communicatie afstemmen op behoefte individuele leerling  leerrendement verhogen  plezier in leren en ontwikkelen vergroten  agressie en ineffectief gedrag in de klas verminderen  stress verminderen (bij kind en leerkracht)  uitval uit regulier onderwijs verminderen  eigen energiehuishouding positief beïnvloeden  contact tussen leerkracht en kind verbeteren

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 36

 effectief klassenmanagement Er werd in 2014-2015 een studie gemaakt van de beste manier om de strategieën voor BL te implementeren binnen alle scholen van O2SV. Verdere aandachtspunten: -Hoe laat je de strategieën terugkomen bij de andere vakken? -Hoe weten de invallers die verloven opvullen hoe er wordt gewerkt? -Hoe maken we het verschil in scores tussen de methode-gebonden toetsen en Cito kleiner? 3.3 Typering leerlingenpopulatie

Karakteristiek

Kengetallen

Gelet op de explosieve groei van De Vlinder gedurende de eerste jaren (uitstraling nieuw gebouw / de nieuwe kans die vele ouders met zorgkinderen in de nieuwe school zien/het heldere onderwijsconcept/de zwakke scholen in de omgeving van De Vlinder) genereert de school veel leerlingen met achterstanden met alle gevolgen van dien in zake de opbrengsten. Voorts komen vele kinderen uit gebroken gezinnen, waardoor er ook vaak sprake is van psycho-sociale problematiek. Gelet op deze bijzondere problematiek wordt er meer dan gewoonlijk een beroep op de flexibiliteit en communicatievaardigheid van de leerkrachten gedaan. Sedert de laatste jaren is de groei enigermate gestagneerd. In het leerjaar 2015-2016 zijn we gestart met ongeveer 210 leerlingen. % weging Jaar Aantal 0,00 0.30 1,2 1-10-11 205 175 17 13 15 1-10-12 204 174 15 15 15 1-10-13 213 174 25 14 18 1-10-14 208 173 25 10 17 Trends (vanuit de geschiedenis) Het leerlingenaantal is sinds de fusie tussen OBS Westermarke en OBS Jan Wester medio 2007 fors gestegen. In augustus 2008 gingen 135 leerlingen naar OBS De Vlinder. Op 1 oktober 2009 telde de Vlinder reeds 177 leerlingen. En op 1 april 2011 bezoeken 216 leerlingen OBS De Vlinder. Dat is een groeipercentage van ongeveer 60%. Door de explosieve groei van OBS De Vlinder maakte het team zich ondertussen wel zorgen over de opbrengsten. De opbrengsten zijn alle jaren van voldoende kwaliteit gebleken, maar gedurende de laatste periode vinden veel ouders van kinderen met een zekere problematiek de weg naar OBS De Vlinder, hetgeen resulteert in lagere opbrengsten (zie schooljaarverslag!). De directeur van De Vlinder heeft, gelet op deze ontwikkelingen, zich toentertijd gewend tot dhr. Fickweiler (toenmalig inspecteur van het onderwijs) en zijn zorgen hierover bij hem geuit. Analyse De stijging van het leerlingenaantal is naar alle waarschijnlijkheid te danken aan: - het nieuwe gebouw - de goede naam van de school; imago - een voor de ouders helder omschreven beleid t.a.v. visie, regels, veiligheid en onderwijsprogramma - onrust bij andere scholen door: - een slechte beoordeling van de inspectie - onrust in de relationele sfeer Conclusies en consequenties voor ons beleid gedurende de vorige planperioden: a. Door de explosieve groei van het aantal leerlingen kan De Vlinder op termijn problemen krijgen met de ‘inkwartiering’ van al haar leerlingen. De gemeente is reeds lang op de hoogte van deze ontwikkelingen. Op gemeenteniveau wordt reeds gekeken naar mogelijke oplossingen ter zake de huisvesting. Er zijn 2 units geplaatst. b. Door de instroom van veel zorgleerlingen (zie de leerlingendossiers!) staan de resultaten onder druk en wordt er frequent een extra inspanning van de leerkrachten gevraagd om de zorg in hun groep adequaat te

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 37

blijven organiseren en op niveau te houden. Er wordt door de voortdurende instroom van nieuwe leerlingen een beroep gedaan op de flexibiliteit en kundigheid van de leerkrachten om bestaande groepen voortdurend te hergroeperen en deze nieuwe leerlingen te re-integreren. Het gaat hier natuurlijk ook om het bewaken van welbevinden en veiligheid voor elke individuele leerling. De leerlingen die vanuit andere scholen uit de omgeving instromen op De Vlinder zijn ook vaak zorgleerlingen. Ouders zien mogelijk in de nieuwe school een nieuwe kans en mogelijkheden voor hun kinderen. H.e.e.a. heeft natuurlijk een behoorlijke impact op het niveau van de opbrengsten. In een in maart 2011 gehouden teamoverleg is een interventieplan opgesteld (notitie: ‘Verbetering van het onderwijs op OBS De Vlinder’ / Onze koers: ‘Zo werkt OBS De Vlinder’). Gedurende de laatste drie jaren is er veel meer rust gekomen op De Vlinder door: - het aantal leerlingen blijft nu redelijk stabiel - minder wisselingen in het personeelsbestand 3.4 Context (landelijke) trends en ontwikkelingen Relevante Items

Trend

1

Opbrengstgericht werken

2

Opbrengstgericht leiderschap

3

Goed bestuur Goed Toezicht

4

Passend Onderwijs

                   

            

5

Referentieniveaus



Stellen van doelen; Registreren van resultaten; Interpreteren en analyseren van vorderingen; Nemen van beslissingen en uitvoeren van geplande interventies; Evalueren van de effecten van de interventies; Regionale kwaliteitsakkoorden; Focus op aanpakstrategieën die ‘evidence-based’ werken; Dossiervorming via Parnassys. Gemeenschappelijke missie/visie die actief wordt uitgedragen; Visie en doelstellingen gericht op hoge leerling-prestaties; Hoge verwachtingen qua leerresultaten; Zelfvertrouwen, verantwoordelijkheid en doorzettingsvermogen; Onderwijskundig leiderschap; Continu streven naar hoog leerniveau van leerlingen; Bescherming onderwijstijd; effectieve leertijd; Monitoren vorderingen leerlingen en resultaten delen; Leerling-vorderingen gebruiken voor verbetering lesprogramma; Erkenning van prestaties van leerlingen en personeel; Professionele ontwikkelingskansen en voorwaarden. ‘Educational Governance’: een goede inrichting van de onderlinge relatiepatronen: schoolleider, eindverantwoordelijk management, bestuur, (intern) toezichthoudend orgaan; Transparantie; Toezicht; Integriteit (Code Goed Bestuur); Horizontale verantwoording. Bundeling van zorg binnen de bestaande samenwerkingsverbanden; Samenwerking met (jeugd)zorg; Handelingsgericht en planmatig werken; Streven naar invoeren zorgplicht voor schoolbesturen (per 1 augustus 2012); Schoolondersteuningsprofiel Passend Onderwijs; Het samenwerkingsverband legt een dekkend aanbod vast in een zorgplan; Leraren worden beter toegerust om met diversiteit om te kunnen gaan; De medezeggenschapsraad krijgt instemmingbevoegdheid op de inrichting van de onderwijszorg. Op 1 augustus 2010 is de “Wet referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen” in werking getreden; Een hulpmiddel om de taal- en rekenprestaties van de leerlingen te verhogen;

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 38

     

6

Burgerschap

   

7

Krimp

     

8

Andere schooltijden

Wet OKE 9

1 2 3 4 5 6

Ontwikkelingskansen voor Kwaliteit en Educatie

             

Helpen duidelijke onderwijsdoelen te stellen; Een instrument om opbrengstgericht te werken; Mogelijkheid om de aansluiting tussen het primair en voortgezet onderwijs te verbeteren; De kerndoelen beschrijven vooral de inhoud van het onderwijsaanbod; Referentieniveaus geven het beheersingsniveau aan. Actief Burgerschap en Sociale Integratie met als leerdomeinen identiteit, democratie, participatie; Basiswaarden van de democratische rechtsstaat; Toezichtkader: de school heeft een aanbod, de school waarborgt de kwaliteit van het onderwijs gericht op burgerschap; Visie op Burgerschap; Vaststellen van doelen: kennis en overdracht, houding/attitude, reflectie en meningsvorming, sociale vaardigheden, de school als oefenplaats. Verschilt per regio; Krimpregio’s: vaak sterke daling leerlingaantallen op termijn; Gevolgen voor financiering; In stand houden kwaliteit van onderwijs; Zijn er kansen: een herordening onderwijsinfrastructuur kan mogelijkheden bieden m.b.t. nieuwe, moderne onderwijsconcepten; Samen met de lokale overheid, ouders en buurtorganisaties een planning maken. Afstemmen onderwijs, voor-, tussen-, naschoolse opvang; Vrijetijdsactiviteiten; Het vijf gelijke dagen model: maandag-vrijdag van 8.00-14.00 uur; 7 tot 7 model (ook wel ‘Parapluschool’): altijd open en vakanties flexibel; Bioritme model: cognitieve vakken tussen 10.00 en12.00 uur en tussen 14.30 en 16.30 uur. Harmonisatie kinderdagverblijven en peuterspeelzalen; Kwaliteitsregels; Toezicht door gemeente en GGD wat betreft handhaving; Tweede lijns toezicht op gemeenten door de inspectie van het onderwijs betr. context, condities, uitvoering VVE en opbrengsten; VVE coördinatie tussen voorschoolse voorzieningen en de basisschool; Resultaten van VVE: opbrengsten groep 2 en groep 3; Ouders; Ontwikkeling, zorg en begeleiding; Kwaliteitszorg.

Beleidsconsequenties voor de schoolplanperiode 2015-2019 Evaluatie huidig beleid Borgen en bewaken afgesproken beleid Invoering referentieniveaus Opbrengstgericht Werken Passend Onderwijs (Schoolondersteuningsprofiel Passend Onderwijs) Professionele cultuur

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 39

Hoofdstuk 4: Inrichting Onderwijs 4.1 Zorg voor kwaliteit Definitie kwaliteitszorg Kwaliteitszorg is voor ons

1. 2. 3. 4.

Zeggen wat we doen en dat goed en systematisch borgen. Doen wat we zeggen wat we doen en dat laten zien. Systematisch evalueren van onze kwaliteit. Ons voortdurend verbeteren met gerichte verbeteractiviteiten.

Kwaliteitszorg: onze uitgangspunten 1 Wettelijk kader Artikel 12 lid 4 van de Wet Primair Onderwijs (beleid met betrekking tot de bewaking en verbetering van de kwaliteit van het onderwijs) vormt voor ons het uitgangspunt voor onze zorg voor kwaliteit. 2 Collectief proces Bij kwaliteitszorg zijn alle professionals op de werkvloer betrokken (directie en teamleden). 3 Rol directie De directeur heeft de regierol bij de uitvoering van kwaliteitszorg. 4 Schoolverbetering Kwaliteitszorg is bij ons steeds een combinatie van  positiebepaling (waar staan we, zelfevaluatie, nulmeting, zo zijn onze manieren)  schoolverbetering (waar willen we naar toe, ambitieniveau, planmatig uitvoering). 5 Cyclische Wij werken cyclisch aan kwaliteitszorg op basis van de PDCA-cirkel. werkwijze

Act (4)

Check (3)

Plan (1)

Do (2)

pdca-cirkel 6

Systematische evaluatie

7

Toezichtkader inspectie Professioneel handelen

8 9

Visie als ijkpunt

10

Lerende organisatie

Wij evalueren jaarlijks systematisch:  onze opbrengsten;  het leren en onderwijzen op onze school. Deze evaluaties vormen de input voor schoolverbetering. Wij betrekken de kwaliteitsaspecten en indicatoren van het onderwijstoezicht nadrukkelijk bij de inrichting van onze kwaliteitszorg. Bij de kwaliteitsborging en -verbetering is het professioneel gedrag / handelen op de werkvloer het uitgangspunt. Daarmee koppelen wij kwaliteitszorg aan professioneel gedrag. De kwaliteitszorg spiegelen wij structureel aan onze missie/visie zoals geformuleerd in het schoolplan De 5 kenmerken van Senge (Vijfde discipline) worden bij onze inrichting van kwaliteitszorg tegelijk als geheel ontwikkeld: Persoonlijk Meesterschap, Mentale modellen, Gedeelde visie, Teamleren, Systeemdenken.

Systematische kwaliteitszorg: onze inrichting Instrument / systeem Betrokkenen 1 Kwintoo-kaarten Directie en team 2 3 4

Schooljaarplan Schooljaarverslag Trendanalyses

Directie en team Directie en team Directie-intern begeleider team

Schoolplan 2015-2019

Frequentie / systematiek Jaarlijks 2 kaarten Cyclus van 4 jaar Jaarlijks Jaarlijks Twee keer per jaar

OBS De Vlinder

Pagina 40

5

Protocollen-map

Directie en team

6

Onderzoek sociale veiligheid d.m.v. enquête Onderzoek sociale veiligheid d.m.v. enquête Klassenbezoeken

Personeel

Indien van toepassing Jaarlijkse evaluatie Tweejaarlijks

Leerlingen

Tweejaarlijks

Directie, intern begeleiders en leerkrachten Ouders

Jaarlijks

7 8 9 10

Tevredenheidsonderzoeken/ enquête Personeelsgids

11

SWOT-analyse

Directie en team

12

Kwaliteitsscan

Directie en team

13

Kwaliteitshandboek met borgingskalender

Directie

Directie en team

Een keer per vier jaar (voorafgaand aan schoolplan) Jaarlijkse toetsing bij start nieuwe schooljaar Een keer per vier jaar (voorafgaand aan schoolplan) Een keer per vier jaar (voorafgaand aan schoolplan) Cyclus van vier jaar

Kwaliteitsbewaking Bestuur 4.1.1 Kwaliteitsbewaking Bestuur OBS De Vlinder maakt deel uit van het openbaar basisonderwijs Vlagtwedde en is een professionele onderwijsorganisatie met als bestuur het college van burgemeester en wethouders. Het beleid wordt mede voorbereid door het managementteam O2SV (openbare scholen gemeente Vlagtwedde). Voor de ondersteuning wordt gebruik gemaakt van de diensten van afdeling ‘Samenleving’ gemeente Vlagtwedde. Het management van de scholen wordt gevormd door de wethouder onderwijs en de directies van de scholen. De verdeling van de taken en de verantwoordelijkheden zijn vastgelegd in het managementstatuut. De schooldirecties opereren daarin als onderwijskundig directeur. De wethouder is primair verantwoordelijk voor de bovenschoolse zaken en eindverantwoordelijk voor de totale organisatie. Ontwikkelingen die van belang zijn voor de totale organisatie op het gebied van het onderwijs, personeel, financiën en huisvesting worden besproken in het managementteam . Dit geldt ook voor concrete beleidsvoornemens. Voor de ontwikkeling van beleidsvoornemens kunnen werkgroepen gevormd worden uit de directies en de beleidsmedewerkers. Het bestuur voert een actief kwaliteitsbeleid door zorgvuldige bewaking van de gewenste kwaliteit op de scholen met behulp van de jaarlijkse monitoring van: 

Algemene gegevens (leerlingenpopulatie, personeelsgegevens)



Opbrengstgegevens



Gegevens zorg & begeleiding



Kwaliteit van het onderwijs en leerlingenzorg

De directie en het schoolteam stellen documenten op die vervolgens aan de medezeggenschapsraad worden voorgelegd, waarbij de oudergeleding een adviserende rol aanneemt en de personeelsgeleding instemmingsrecht heeft. Na instemming van de personeelsgeleding wordt het document naar het bestuur verzonden en wordt het meegenomen in de bestuursbesluiten van de Raad binnen de gemeente Vlagtwedde.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 41

Voor het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs op de school stelt het bestuur jaarlijks documenten en activiteiten vast als: 

Schoolgids



Schooljaarplan



Schooljaarverslag



Personeelsbeleid (formatie, mobiliteit)



Schoolbezoek



Risico Inventarisatie & Evaluatie



Budgetten



Participatie in het samenwerkingsverband



Scholingsbeleid

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Beleidsconsequenties voor de schoolplanperiode 2015-2019 Formuleren schoolgids. Formuleren schooljaarplan. Formuleren schooljaarverslag. Trendanalyses. Plannen nascholing. Bekwaamheidsdossier leerkrachten ( COO7). Gesprekkencyclus.

4.2 Onderwijs & leren 4.2.1 Leerstofaanbod Leerstofaanbod: onze uitgangspunten Wij hebben een aanbod voor de wettelijk voorgeschreven leer- en vormingsgebieden: 1. dat voldoet aan de kerndoelen; 2. dat in overeenstemming is met de referentieniveaus; 3. dat in overeenstemming is met de wettelijke uitgangspunten en doelstellingen (artikel 8 WPO); 4. dat we in een doorgaande lijn aanbieden t/m groep 8; 5. dat geschikt is om af te stemmen op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Ons leerstofaanbod Een compleet overzicht van ons leerstofaanbod treft u aan in onderstaand overzicht.

Vak-/vormingsgebied

Aanbod/methode

Kerndoelen & Referentieniveaus Nee 3 4 5 6 7 8 Ja

Aangeboden in groep 1

2

1.Aanbod jonge kind -Beg. geletterdheid -Beg. gecijferdheid -Spel / soc.emot. vorming -Motorische ontw.

Schatkist – Map fonemisch bewustzijn Schatkist – Gecijferd bewustzijn Schatkist - Piramide speellokaal

2.Nederlands - Aanvankelijk lezen

Veilig Leren Lezen

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 42

- Voortg. techn. lezen -

- Begrijpend lezen Begrijpend lezen Taalmethode - Schrijfmethode - Woordenschat - Spelling

Estafette Leeslink Tekst Verwerken Station Zuid Taal Actief Pennenstreken Taal Actief Woordenschat Taal Actief Spelling Groove me

3.Engels Alles Telt 4.Rekenen/Wiskunde 5.Kennisgebieden - Aardrijkskunde - Geschiedenis - Biologie/Natuur -Verkeer

- Maatsch. Verh. - Geest. stromingen - Techniek

Wijzer door de Wereld Wijzer door de Tijd Wijzer door de Natuur & Techniek Verkeerskranten: 1. Rondje verkeer 1.Stap vooruit 2.Op voeten en fietsen 3.Jeugdverkeerskrant Wijzer door de Wereld Wijzer door de Tijd Wijzer door de Tijd Wijzer door de Wereld Wijzer door de Natuur & Techniek

x

x

x x x x x x

- ICT 6.Expressieactiviteiten - Handvaardigheid - Tekenen - Muziek - Dans/Drama 7.Lichamelijke oefening

8.Soc. em. Vorming

1 2 3 4

Moet je doen handvaardigheid Moet je doen - tekenen Moet je doen - muziek Moet je doen - dans Programma Vak-LO (Vakwerkplan bewegingsonderwijs 2013-2014) Beter omgaan met jezelf en de ander

Beleidsconsequenties voor de schoolplanperiode 2015-2019 De methode ‘Leeslink’ invoeren. De methode ‘Station Zuid’ invoeren. De methode ‘Groove me’ invoeren Implementatie ‘Levelwerk’ (een doorgaande leerlijn voor intelligente en begaafde leerlingen uit de groepen 1 t/m 8).

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 43

4.2.2 Onderwijsleerproces Onderwijsleerproces: onze uitgangspunten Wij hebben het onderwijsleerproces op onze school ingericht op basis van onderstaande uitgangspunten: toepassing Model Directe Instructie (convergente differentiatie/gedifferentieerde instructie); expliciet onderwijs in leerstrategieën; veel aandacht voor directe feedback; toepassing van adequate werk- en groeperingsvormen; inrichting van een functionele leeromgeving; afstemming onderwijsleerproces op behoeften van leerlingen (instructie, tijd, verwerking, taalgebruik); actieve betrokkenheid van leerlingen en een taakgerichte werksfeer; verantwoordelijkheid leerlingen voor de organisatie van hun eigen leerproces; leerlingen zoveel mogelijk eigenaar maken van het ‘eigen’ leerproces; vormen van coöperatief leren. Inrichting Onderwijsleerproces

Aspect

Zichtbare kenmerken

Borging/Bewaking

1

Taakgerichte werksfeer

Effectief Klassenmanagement door heldere regels en routines Kijkwijzer

2

Duidelijke uitleg

3

Actieve betrokkenheid van leerlingen bij onderwijsactiviteiten Efficiënt gebruik onderwijstijd

Model Directe Instructie Kijkwijzer Activerende werkvormen bij de instructie

Status*)

Personeelsgids Klassenregels zichtbaar aan de muur Stoplichten Personeelsgids Groepsplan Groepsplan

3

Lesrooster Personeelsgids (onderwijskundige afspraken) Groepsplan Zorgdocument Handleiding methode

3

Handleiding methode

2

Personeelsgids (onderwijskundige afspraken)

3

Personeelsgids (onderwijskundige afspraken)

1

Weektaak Personeelsgids (onderwijskundige afspraken) *)Status: 1 = oriëntatiefase /proeftuin 2 = invoeringsfase (nog niet geborgd) 3 = geïmplementeerd /geborgd

1

4

5

Afstemmen van instructie, aanbod en verwerking

6

Aandacht voor leerstrategieën

7

Effectieve feedback

8

Coöperatief leren

9

Verantwoordelijkheid leerlingen eigen leerproces

Effectief klassenmanagement door heldere regels en routines Realiseren gepland rooster Verlengde instructie Instructietafel Groepsplan Basis –Herhaling – Verdieping ( BHV-model) Minimumstof voor leerlingen op D/E (4/5) niveau Toepassen strategieën methode begrijpend lezen, rekenen en bij andere vakken. Benoemen gewenst gedrag Goede balans belonen en corrigeren. Inhoudelijke feedback Feedback op het proces en het product. Maatjeswerk Tutorleren Activerende coöperatieve werkvorm bij instructie Werken met weektaken Zelfstandig werken Kieskast

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

3 3

3

Pagina 44

1 2 3

Beleidsconsequenties voor de schoolplanperiode 2015-2019 Leesstrategieën Begrijpend lezen en de transfer naar andere vakken. Zelfstandig werken. Coöperatieve werkvormen

4.2.3 Diverse onderwijsinhoudelijke beleidsterreinen Een aantal onderwijsinhoudelijke beleidsterreinen hebben wij trachten te beschrijven in afzonderlijke beleidsdocumenten. In die documenten beschrijven wij o.a. doelstellingen, inhoud, organisatie / werkwijze, doorgaande lijn, planning en verbeteractiviteiten. In concreto gaat het o.m. om de volgende beleidsplannen: 1. Taalbeleidsplan 2. Rekenbeleidsplan 3. Actief Burgerschap en Sociale Integratie; 4. Fysieke en Sociale Veiligheid 5. Cultuureducatie 6. Verkeerseducatie 7. ICT 8. Zorgplan 9. Kwalitietskaarten (Kwintoo) Kwintoo is een integraal systeem van interne kwaliteitszorg voor het primair onderwijs. Het instrument bestaat uit 13 Kwintookaarten. De Kwintookaarten zijn gebaseerd op de inspectiesystematiek. De uitwerking is afgestemd op actuele onderwijskundige inzichten (evidence based) en concrete en herkenbare voorbeelden uit de onderwijspraktijk. De inhoud van de verschillende Kwintookaarten zijn op elkaar afgestemd en zorgt voor een onderlinge samenhang tussen verschillende kwaliteitsaspecten. De Kwintookaarten worden voortdurend aangepast aan nieuwe wetgeving en nieuwe wetenschappelijke inzichten. Actualisering van de kaarten vindt ook plaats op basis van feedback vanuit de gebruikers.

1 2 3 4. 5.

Beleidsconsequenties voor de schoolplanperiode 2015-2019 Het beschrijven van een rekenbeleidsplan. Het beschrijven van een taalbeleidsplan. Opbrengstgericht werken met groepsplannen. Leerstrategieën passend bij de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Kwintookaarten.

4.3 Zorg & Begeleiding Leerlingenzorg: onze uitgangspunten Voor een adequate uitvoering van de zorg en begeleiding van onze leerlingen hanteren wij de volgende uitgangspunten:  handelingsgerichte werkwijze;  systematisch volgen van de vorderingen van onze leerlingen met behulp van:  methode-onafhankelijke toetsen leerlingvolgsysteem: Cito  methode-onafhankelijke Eindtoetsing: Cito  methode-gebonden toetsen  systematische analyse van leerlingenresultaten en de voortgang in de ontwikkeling van leerlingen/trendanalyse  extra zorg voor leerlingen die dat nodig hebben op basis van signalering, diagnose, handelingsplanning, evaluatie;  betrokkenheid ouders bij de planmatige uitvoering van de zorg;  adequate procedures voor instroom, doorstroom en uitstroom van leerlingen. Zie hiervoor protocol Aannamebeleid;  toepassing van afgesproken procedures en protocollen;  centrale opslag van leerlingengegevens in leerlingendossiers (Parnassys)  belegging van taken en verantwoordelijkheden leraren, intern begeleider, directeur;  gestructureerde en planmatige zorg voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften/eigen leerlijn;  onze leerlingenzorg is inhoudelijk, procedureel en wat betreft de beschrijving in ons zorgdocument in overeenstemming met het Zorgplan van het Samenwerkingsverband;  het Ondersteuningsprofiel is onderdeel van ons zorgdocument (afhankelijk van de besluitvorming besturen binnen het samenwerkingsverband).

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 45

1. 2

Beleidsconsequenties voor de schoolplanperiode 2015-2019 Jaarlijkse beschrijving van het Schoolondersteuningsprofiel Trendanalyses

Leerlingenzorg: inrichting zorgstructuur Aspect 1

Samenhangend systeem voor volgen leerlingen

Zichtbare kenmerken      

2

Planmatige uitvoering van de zorg



 3

Evaluatie van de zorg



4

Analyseren leerlingresultaten en groepsresultaten



5 6 7

Leerlingen met eigen leerlijn / rugzak Vroegtijdige signalering leesproblemen Betrokkenheid ouders bij de zorg

    





8 9 10

Afspraken over verwijzing, zittenblijven. Taakverdeling i.k.v. zorg en begeleiding

     

Borging/Bewaking

Volgsysteem kleuters Methode-gebonden toetsen Leerlingvolgsysteem (Cito LOVS) Groepsbesprekingen Leerlingenbesprekingen Leerlingendossiers Parnassys Groepsplan voor alle leerlingen (cyclus van 4 x per jaar). Cluster per blok. Handelingsplan (voor leerlingen met eigen leerlijn) Systematisch evaluatie handelingsplan en groepsplan Groepsoverzicht/ groepskaart Parnassys Groepsbespreking Leerlingbespreking Trendanalyses Handelingsplan met ontwikkelingsperspectief Protocol dyslexie Reguliere 10-minuten gesprekken en rapportbesprekingen Extra oudercontact voor risicoleerlingen en leerlingen met eigen leerlijn / rugzak Protocol verlenging Protocol verwijzing Taakomschrijving leerkracht Taakomschrijving ib-er Taakomschrijving directeur personeelsleden

Scholing van de intern begeleider(s) *)Status: 1 = oriëntatiefase /proeftuin 2 = invoeringsfase (nog niet geborgd) 3 = geïmplementeerd / geborgd

Status*)

  

Zorgdocument Toetskalender Jaarplanning zorg

3

   

Groepsmap Handelingsplan Groepsplan Zorgdocument

2

     

Groepsmap Handelingsplan Groepsplan Zorgdocument Jaarplanning Model groep

2



Zorgdocument

2

     

3



Protocol dyslexie Zorgdocument Toetskalender Zorgdocument Schoolgids Formulier oudergesprek Rapport

 

Zorgdocument Schoolgids

3



Zorgdocument

3



Zorgdocument

3

3

3

Voor de verdere beschrijving van de inrichting van onze zorgstructuur op onze school verwijzen wij naar ons zorgdocument.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 46

4.4 Passend onderwijs – ondersteuningsprofiel Voor leerlingen op OBS De Vlinder zijn veiligheid, duidelijkheid en structuur belangrijk. Het onderwijs is gericht op het ontwikkelen van talenten, van zelfstandigheid en van verantwoordelijkheidsgevoel. Iedereen wordt gerespecteerd en we leren samenwerken. Leerlingen worden onderwezen onder voorspelbaar leerkrachtgedrag en werken met een dagplanning (onderbouw) en een weekplanning (bovenbouw). Er wordt onderwijs gegeven in hun eigen groep, maar kan zo nodig wel groep doorbrekend, omdat we in alle groepen een gelijk rooster hanteren. In de lessen wordt consequent het model directe instructie (convergente differentiatie) gehanteerd. Er wordt gehandeld vanuit voorspelbaarheid. Het product (of de resultaten) en het proces leren zijn allebei belangrijk. De leerlingen die onze school bezoeken, verdienen allemaal de zorg die past bij hun onderwijsbehoefte. Dankzij de basiskwaliteit van het team en de preventieve en licht curatieve interventies die zij kunnen plegen, kunnen leerlingen worden onderwezen mits de leerling het groepsproces niet belemmerd. Basiszorg is de zorg die we in huis hebben, het minimumniveau. Deze zorg wordt voor een groot deel verleend door de mensen binnen de school aan de leerling met een ondersteuningsbehoefte. Dit kan de leerkracht zijn maar ook de logopedist, de speltherapeut of de onderwijsassistent. Breedtezorg is de speciale zorg die we bij ons op school kunnen bieden. Hierbij speelt samenwerking en afstemming met ouders en externe onderwijs- en zorginstellingen een rol. Wij werken samen met het Steunpunt Passend Onderwijs van het samenwerkingsverband, de onderwijsbegeleidingsdienst CEDIN in Drachten en het Centrum voor Jeugd en Gezin en Veiligheid in Vlagtwedde. Dieptezorg is de zorg die buiten onze school is georganiseerd en wordt aangeboden in speciale onderwijsvoorzieningen, bijvoorbeeld in het speciaal onderwijs. Als een kind dieptezorg nodig heeft, dan kan ons zorgteam besluiten om met de ouders een verwijzing aan te vragen voor het speciaal (basis)onderwijs. Wij werken samen met: - De Baldakijn in Stadskanaal, een speciale school voor basisonderwijs - De Catamaran in Stadskanaal, school voor praktijkonderwijs - De Meidoornschool in Stadskanaal, school voor zeer moeilijk lerenden voor speciaal en voortgezet onderwijs - Regionaal expertisecentrum Noord Nederland in Groningen, een onderwijsorganisatie voor leerlingen met beperkingen in gedrag en/of psychiatrische problematiek. Onze school heeft als partner, op afroep beschikbaar, een orthopedagoog van onderwijsbegeleidingsdienst Cedin. Deze orthopedagoog fungeert als consultatief leerlingbegeleider en kan pedagogisch en didactisch onderzoek doen met een IQ bepaling. Onze school houdt zich aan de afspraken over de 1-zorgroute die gemaakt zijn op het niveau van het Samenwerkingsverband 20.01. Zie ook: ondersteuningsplanplan van de SWV 20.01 (20142018).

1 2

Beleidsconsequenties voor de schoolplanperiode 2015-2019 Opbrengstgericht werken met groepsplannen. Schoolondersteuningsprofiel Passend Onderwijs.

4.5 Ouders Ouderbetrokkenheid: onze uitgangspunten 1. Ouders worden breed geïnformeerd over de gang van zaken in school. 2. Ouders worden betrokken bij de voortgang in de ontwikkeling van hun kind. 3. Ouders worden actief betrokken bij schoolactiviteiten. 4. Wij stellen ons actief op de hoogte van opvattingen en verwachtingen van ouders over onze school en ons onderwijs en houden daar rekening mee. 5. Wij communiceren op professionele wijze met ouders. 6. Wij willen betrokken ouders omdat wij het standpunt huldigen dat  sterke ouderbetrokkenheid leidt tot betere leerprestaties van kinderen;  de school invloed heeft op de mate waarin ouders betrokken zijn bij de school en het onderwijs.\

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 47

7. Wij stimuleren onderwijsondersteunend gedrag bij ouders (huiswerk, voorlezen, taalontwikkeling). 8. Wij zijn duidelijk naar ouders over wat wij van hen verwachten en over wat zij van ons kunnen verwachten. Uit de schoolgids: “Ouders……….zijn in meer dan in één opzicht belangrijke en onmisbare schakels voor het onderwijs op OBS De Vlinder: - als onze partners in de begeleiding van de kinderen - als constructief intermediair tussen leerkracht en leerling - als serieuze gesprekspartners om het onderwijs op De Vlinder naar een hoger niveau te ‘tillen‘ - om samen met de leerkrachten te laten zien dat normen en waarden er toedoen

Het belang van betrokkenheid van ouders Op onze school willen we de kinderen niet alleen een leerzame, maar ook een leuke schooltijd bieden. De opvoeding van de kinderen blijft in de eerste plaats een zaak van de ouders, maar daarnaast ook die van de school (ook de school heeft een pedagogische opdracht). De verantwoordelijkheden liggen in elkaars verlengde. De school dient een veilig klimaat te scheppen met een begrensde vrijheid, waarin het kind zich thuis voelt. In de praktijk blijkt, dat de sfeer thuis en op school mede de prestaties bepalen. Het is belangrijk, dat kinderen thuis hun emoties en verhaal kwijt kunnen en worden aangemoedigd. Daartoe zullen ouders moeten weten wat en hoe we onderwijzen. In het eerste semester organiseert de school voor elke groep een informatieve ouderavond. Op deze avond worden de ouders uitgebreid geïnformeerd over de gang van zaken in de groep. Dan starten we in het leerjaar 2015-2016 met de omgekeerde tienminutengesprekken: het is niet de leerkracht die de ouder informeert, maar de ouders die de leerkrachten ‘bijpraten’ over het gedrag en bijzonderheden van hun kinderen, met het uiteindelijke doel dat de leerkrachten nog beter in kunnen zoomen op de psychologie en behoeften van de kinderen. Voor het ludieke deel organiseren we tweemaal per jaar een voorstelling door kinderen voor ouders en aanhang in de school. Ouderbetrokkenheid: nadere uitwerking Voor de concrete uitwerking van bovenstaande uitgangspunten verwijzen wij graag naar de relevante documenten zoals: schoolgids, kwaliteitszorgsysteem, reglementen OR/MR, zorgdocument, OR-MR boek en communicatieplan.

1. 2.

Beleidsconsequenties voor de schoolplanperiode 2015-2019 Ouderenquête 2015. Omgekeerde tienminutengesprekken.

4.6 Professionele cultuur Professionele cultuur: onze uitgangspunten (bron: ‘Professionele cultuur in onderwijsorganisaties’ door Alex van Emst.) In een professionele cultuur: is duidelijk wat de organisatie wil bereiken; werken alle individuen in de organisatie optimaal samen aan het realiseren van de doelen van de organisatie en het verbeteren van de kwaliteit; neemt ieder de verantwoordelijkheid voor zijn of haar functioneren, maar ook voor het functioneren van de organisatie als geheel; is veel aandacht voor samenwerken en teamleren; is respect voor elkaar een leidend beginsel; is constructief en kritisch analyseren van praktijken en procedures vanzelfsprekend; mag je risico’s nemen, hoef je niet álles te weten en mag je leren van fouten; is ruimte voor feedback op zakelijke effectiviteit (resultaat) en sociale effectiviteit (collegialiteit); denkt men niet in termen van beperkingen, maar in termen van mogelijkheden; ligt de nadruk op doén; nemen medewerkers verantwoordelijkheid voor hun eigen professionele ontwikkeling (eigenaarschap) ; laten medewerkers “persoonlijk leiderschap” zien.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 48

Het gaat dus hier om het gedrag van de professional als vakman. Bij het verbeteren van de professionele cultuur (want daar gaat het hier om!!!) neemt het vakmanschap van de professional toe en daarmee de kwaliteit van het onderwijs. Het is voor onze school van belang om, los van (het verbeteren) van het primaire proces, deze professionele cultuur te ontwikkelen, en wel op een zodanige wijze dat er niet meer teruggevallen wordt op een politieke en/of ambtelijke cultuur. Wat overigens onverlet laat dat aspecten van de familiaire cultuur er ook zeker toe doen. Cultuurbotsingen Bij het ontwikkelen van een professionele cultuur gaat het erom maatregelen te treffen en die te begeleiden tot de professionele cultuur dominant is. Zulke processen duren meestentijds drie tot vijf jaar en op de weg daarheen zullen zich regelmatig cultuurbotsingen voordoen. Enkele oorzaken daarvan zijn:  nieuwe werkwijzen;  cultuur en houding worden dikwijls bekeken vanuit de oude cultuur (referentiekader);  professionals vallen vaak terug in ‘oud’ gedrag. Cultuurbotsingen horen derhalve bij het veranderingsproces en moet benut worden om e.e.a. inzichtelijk te maken. In het volgende overzicht wordt kort aangegeven welke cultuurbotsingen zich in de praktijk voordoen: Professionele cultuur Ambtelijk-politieke cultuur 1. de directie neemt besluiten na we streven naar consensus bij alle draagvlak v/d ter zake deskundigen deskundigen 2. wij werken met beslissers we werken met besluitvormingsprocedures 3. wij werken met actielijsten we werken met notulen 4. wij spreken elkaar aan op gedrag wandelgangenpraat is bij ons normaal (positieve feedback geven/ krijgen) (indirecte communicatie) 5. in ons team reageren we op wat in ons team reageren we op wat iemand is iemand doet 6. voor jezelf praten (ik) we spreken namens anderen 7. speler toeschouwer 8. leren van fouten door reflectie op zoek naar de schuldige 9. zelfreflectie (bv.: De vraag te stellen: altijd naar de ander wijzen “Wat is mijn aandeel in het geheel?”) 10.binnen- en buitenkring (team) algemene personeelsvergadering 11.motto: we gaan ervoor we komen vaak op besluiten terug 12.we zijn gericht op ontwikkeling we zijn gericht op bewaking en controle 13.we hoeven niet alles te weten we voelen ons snel gepasseerd 14.we durven risico’s te nemen we dekken ons in 15.we gaan ervan uit dat de leiding ook We hebben argwaan t.o.v. de leiding als graag goed werk wil leveren natuurlijke vijand 16.pluriformiteit in veranderingen uniformiteit in verandering 17.resultaatgericht inspanningsgericht 18.we stellen haalbare doelen we stellen onhaalbare doelen 19.we beslissen op grond van we besluiten op grond van overtuigingen ervaringen 20.we hebben een werkstructuur we hebben een overlegstructuur 21.transparantie camouflage 22.onze leiding ontwikkelt respect onze leiding ontwikkelt sympathie bij anderen bij anderen 23.wij denken in oplossingen we denken in problemen 24.veranderingsprocessen starten met veranderingsprocessen starten met een ontwerp document De transfer naar een professionele cultuur is reeds een tijd geleden in gang gezet. Het formulier “Kenmerken van twee tegengestelde culturen” is een welkome aanvulling en referentiekader. Het gesprek zou zonder dit formulier w.s. verzanden in een discussie met globale uitkomsten. De uitspraken op het formulier bepalen de gedachten. In die zin is het ook een bewustwordingsproces: Waar gaat het over? Wat zijn de kaders? Bedoelen we hetzelfde? Hebben we het over dezelfde ‘dingen?’ Het is evident dat we in onze zoektocht naar een professionele cultuur ons bovenal laten leiden door een systematische aanpak, waarbij de school gebruik maakt van de negentien door Alex Van Emst in zijn boek ‘Professionele cultuur in onderwijsorganisaties’ genoemde cultuurmaatregelen en suggesties.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 49

Leiderschap en professionele cultuur: nadere uitwerking: Voor de concrete uitwerking van bovenstaande uitgangspunten verwijzen wij naar de relevante documenten/werkwijzen, o.a.: kwaliteitshandboek, schoolgids, personeelsgids, team- en bouwoverleg, schoolregels, gesprekkencyclus, werken met werkgroepen, werken met “proeftuintjes”, klassenbezoek directie, collegiale consultatie en intervisie, teamscholing, maatjeswerk, bestuursbeleidsplan, managementstatuut, managementrapportage, schooljaarplan, schooljaarverslag. 4.7 Personeelsbeleid Personeelsbeleid: onze uitgangspunten 1. het personeelsbeleid wordt uitgevoerd op basis van het Integraal Personeels Beleidsplan (IPB); 2. van ieder personeelslid is er een bekwaamheidsdossier (COO7); 3. ieder personeelslid is verantwoordelijk voor de eigen ontwikkeling; 5. individuele scholing en teamscholing dient zoveel mogelijk bij te dragen aan de onderwijsontwikkeling van onze school en de deskundigheidsbevordering van de mensen die er werken; 6. teamscholing is onontbeerlijk voor versterking van het professioneel handelen in school en de ontwikkeling van een professionele en opbrengstgerichte cultuur; 7. ieder personeelslid heeft onderwijstaken, onderwijs-gerelateerde taken en algemene schooltaken conform het afgesproken taakbeleid; 8. de gesprekscyclus (functioneringsgesprekken, beoordelingsgesprekken, etc.) is erop gericht ‘het beste uit mensen te halen’; 9. collegiale consultaties, intervisie, coaching, klassenbezoeken door directeur en IB-er zijn gericht op versterking van het (didactisch) handelen in de klas en het optimaliseren van leerresultaten; 10. versterking professionele cultuur. Personeelsbeleid: nadere uitwerking Het bestuur bepaalt in hoofdlijnen het personeelsbeleid, het financiële beleid en het onderwijskundige beleid. Voorbereiding en uitvoering is meer een taak van de directeur van de school. Het integraal personeelsbeleid richt zich op de persoonlijke ontwikkeling van de medewerkers. De ontwikkeling is niet alleen gekoppeld aan de missie en de visie van OBS De Vlinder, maar ook aan de visie en missie van O2SV en aan de vastgestelde BIO-competenties. De competenties en de criteria waarop we ons richten, zijn vormgegeven in een digitaal systeem waarin alle competenties kunnen worden gescoord. Binnen het systeem van C007 worden de personeelsleden begeleid vanuit een kloksessie waarbinnen de volgende aspecten een plaatshebben: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.

Competentieonderzoek Curriculum Vitae Waarderingslijst Afstemmingsgesprek waarderingslijst POP maken Bespreken en validatie POP Lesobservatie Afstemmingsgesprek en follow-up lesobservatie Functioneringsgesprek POP-gesprek Lesobservatie Afstemmingsgesprek en follow-up lesobservatie Functioneringsgesprek POP-gesprek Lesobservatie Afstemmingsgesprek en follow-up lesobservatie Beoordeling

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 50

Over Coo7: Coo7 voldoet aan de eisen zoals die in de Wet BIO zijn gesteld en aan het digitale bekwaamheidsdossier zoals deze nu in ontwikkeling is bij het Lerarenregister. De legitimering ligt onder meer in het starten met een objectieve nulmeting (mede ontwikkeld door een toets- en testpsycholoog) die de Wet BIO-competenties PO en VO toetst en legitimeert en handvatten biedt voor de ontwikkeling van de 7 competenties. Naast een nulmeting voor de leerkracht/docent is deze er ook voor de directeur en de IB’er uit het PO. Voor de concrete uitwerking van bovenstaande uitgangspunten verwijzen wij ook naar relevante documenten als: personeelsbeleidsplan, taakbeleidsplan, personeelsgids, regeling gesprekscyclus, scholingsbeleid.

1 2

Beleidsconsequenties voor de schoolplanperiode 2015-2019 Frequente scholing van het personeel Bekwaamheidsdossier COO7

4.7 Sociale Veiligheid Sociale veiligheid: onze uitgangspunten 1. Onze school heeft het beleid voor de waarborging van sociale veiligheid van leerlingen en personeel in een beleidsplan Sociale Veiligheid geformuleerd. 2. Wij handelen in school conform de afspraken in ons beleidsplan sociale veiligheid. 3. Wij voeren een incidentenregistratie en wanneer zich incidenten voordoen op het gebied van agressie, geweld en seksuele intimidatie handelen wij conform de wijze die is vastgelegd in ons beleidsplan sociale veiligheid. 4. Wij voeren een actief beleid om pesten tegen te gaan (anti-pestprotocol). 5. Leerkrachten zijn zich bewust van het belang van voorbeeldgedrag. 6. Wij passen de gedragsregels op school en in de klas consequent toe en evalueren die regelmatig in het team en met onze leerlingen. 7. Onze school stelt zich periodiek op de hoogte van de veiligheidsbeleving van kinderen (schoolvragenlijst SVL), leerkrachten (functioneringsgesprekken en personeelsenquête), ouders (ouderenquête). 8. Wij communiceren relevante aspecten van ons veiligheidsbeleid o.a. klachtenregeling en vertrouwensinspecteur richting ouders (schoolgids). Sociale veiligheid: nadere uitwerking Voor de concrete uitwerking van bovenstaande uitgangspunten verwijzen wij naar ons Beleidsplan Sociale Veiligheid.

1 2 3

Beleidsconsequenties voor de schoolplanperiode 2015-2019 Ouderenquête. Personeelsenquête. Leerlingenenquête.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 51

Hoofdstuk 5: Kwaliteitsanalyse 5.1 Inleiding In dit hoofdstuk geven we aan wat voor ons de belangrijkste beleidsconsequenties zijn naar aanleiding van de evaluatie van de kwaliteit van ons onderwijs op basis van: 5.2 Schoolplan (2011 – 2015) 5.3 Externe beoordelingen. 5.2 Schoolplan 2011 – 2015 Beleidsconsequenties vanuit niet/onvoldoende afgerond beleid schoolplanperiode 2011-2015 1 Optimalisering groepsplannen ( rekenen, spelling, begrijpend lezen en technisch lezen). 2 Inrichten orthotheek. 3 Het realiseren van collegiale consultatie. 5.3 Conclusies School-zelfevaluatie Hieronder noemen we de beleidsconsequenties naar aanleiding van de door ons zelf uitgevoerde of geïnitieerde evaluaties:  Trendanalyse schoolopbrengsten (mei 2014);  Evaluatie schooljaarplan, schooljaarverslag (2014);  Swot-analyse Voor de bovenstaande zelfevaluaties verwijzen we naar de betreffende documenten. In hoofdstuk 6 hebben we de beleidsconsequenties ondergebracht in een meerjarenplanning. 5.4 Conclusies externe beoordelingen Hieronder noemen we de beleidsconsequenties naar aanleiding van door anderen uitgevoerde of geïnitieerde evaluaties en onderzoeken: 1. Bevindingen inspectie-n.a.v. vierjaarlijks bezoek (28 okt. 2013) 2. Ouderenquête (2015) Voor de bovenstaande zelfevaluaties verwijzen we naar de betreffende documenten. Blijkens de uitkomsten van het inspectieonderzoek zijn de volgende indicatoren nog niet geheel op niveau: t.a.v. de leerzorg: a. Indicator 8.2. Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. “De analyse van de problematiek van de zorgleerlingen vindt schoolbreed nog onvoldoende diepgaand plaats. De school zou hierbij meer op zoek moeten gaan naar de ortho-didactische oorzaak van de leerproblemen van de leerling. In een enkele groep is wel zichtbaar dat de leraar behalve de algemener leerdoelen ook specifieke reparatiedoelen voor de zorgleerlingen in de handelingsplanning opneemt waar een duidelijke keuzes aan vooraf is gegaan.” t.a.v. de kwaliteitszorg: b. Indicator 9.5 De kwaliteitszorg is planmatig ingericht. “Deze is op 1 indicator na geheel voldoende. Hoewel de school borgingsactiviteiten uitvoert zoals bijvoorbeeld klassenbezoeken met een kijkwijzer en beschikt over een document ‘Zo werkt OBS De Vlinder’ , is de borging niet voldoende. In de borgingsmap zitten verouderde documenten en de school beschikt ook niet over concrete afspraken en procedures waarmee zij ervoor zorgt dat de kwaliteit van onderdelen van het onderwijsleerproces die niet in de kijkwijzer zijn opgenomen op peil blijven.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 52

5.5 Overzicht beleidsconsequenties schoolplanperiode 2015-2019 Hieronder geven we een totaaloverzicht van alle beleidsconsequenties voor de schoolplanperiode 2015 – 2019. Deze beleidsconsequenties komen voort uit de hoofdstukken 2 t/m 5.4 van dit schoolplan.

1 2 3 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

Overzicht beleidsconsequenties schoolplanperiode 2015-2019 Trendanalyses Nascholing Bekwaamheidsdossier leerkrachten (COO7)/gesprekkencyclus Invoering methode ‘Leeslink ‘ Invoering methode ‘Station Zuid ‘ Invoering methode ‘Groove me’ Implementatie Levelwerk (methodiek voor hoogbegaafdheid) Leesstrategieën Begrijpend Lezen en de transfer naar andere leerdomeinen Zelfstandig werken Rekenbeleidsplan Taalbeleidsplan Groepsplannen Beschrijven Ondersteuningsprofiel (Passend Onderwijs) Omgekeerde tienminutengesprekken Implementatie Kindgesprekken Implementatie Eigenaarschap Onderzoekend - en ontwerpend leren Effectieve groeps- en leerlingbespreking Ouderenquête Personeelsenquête Leerlingenenquête Scholing personeel /nascholing Inrichten orthotheek Evaluatie trends Herschrijven Personeelsgids Collegiale consultatie Precisering diagnostiek (rekenen, begrijpend lezen, technisch lezen en spelling Vernieuwen Kwintoo-documenten- Cedin (13 kaarten|) Proces teamleren Coöperatief leren Meervoudige intelligentie

Bij het prioriteren van de beleidsconsequenties hebben wij ons laten leiden door de volgende toetsstenen:  de onderwijsbehoeften van onze leerlingen;  onze visie en missie;  de opdracht van het bestuur;  het toezichtkader van de inspectie;  wettelijke verplichtingen;  wensen van ouders, personeel, leerlingen;  reeds ingezet beleid;  zaken die te maken hebben met maatschappelijke trends en landelijke (onderwijs) ontwikkelingen.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 53

Hoofdstuk 6: Meerjarenplanning Hieronder vindt u onze meerjarenplanning voor de periode 2015 – 2019. Bij de meerjarenplanning hebben we ons laten leiden door: Beleidskeuzes en prioritering van de school (Hoofdstuk 5.5); Financiën / meerjareninvesteringsplan; Draagvlak en haalbaarheid. Wij hebben waar mogelijk samenhang aangebracht tussen de verschillende beleidscomponenten. Onze meerjarenplanning vormt de onderbouwing van het schoolbeleid voor de komende vier schooljaren. Per schooljaar zullen we onze beleidsvoornemens nader uitwerken in SMART geformuleerde jaarplannen. Concrete en SMART geformuleerde uitwerkingen van de beleidsvoornemens voor het schooljaar 2015 – 2019 treft u aan in ons schooljaarplan 2015 – 2016 en in de daaropvolgende schooljaarplannen. Specificering meerjarenplanning Leerzorg Schooljaar 2015 – 2016  Trendanalyses  Nascholing  Bekwaamheidsdossier leerkrachten (COO7)  Invoering methode ‘Leeslink’  Invoering methode ‘Station Zuid’  Invoering methode ‘Groove me’  Implementatie Levelwerk  Leesstrategieën Begrijpend lezen (BL) en de transfer naar andere vakken  Kwintookaarten  Groepsplannen  Omgekeerde tienminutengesprekken  Kindgesprekken  Ouderenquête  Leerlingenenquête Schooljaar 2016 – 2017  Implementatie systemathiek/methodiek Levelwerk  Zelfstandig werken  Rekenbeleidsplan  Taalbeleidsplan  Kwintookaarten  Personeelsenquête  Nascholing  Bekwaamheidsdossier leerkrachten Schooljaar 2017 – 2018  Implementatie Onderzoekend- en ontwerpend leren  Eigenaarschap  Kwintookaarten  Inrichten orthotheek  Collegiale consultatie Schooljaar 2018- – 2019  Precisering diagnostiek  Kwintookaarten  Coöperatief leren  Meervoudige intelligentie De komende jaren zullen we zoveel mogelijk inzetten op nascholing / training van het hele team. Nascholing staat in dienst van de ontwikkelingen op school.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 54

6.1 Meerjarenplanning

Beleidsvoornemens

Planning

Domein1: Kwaliteitszorg 1 2 3 4 5 6 7 8

15-16

16-17

15-16

16-17

15-16

16-17

Beleidsvoornemens

8 9 10 11 12

Domein 3: Zorg & Begeleiding

3 4 5

18-19

Planning 15-16

16-17

15-16

16-17

17-18

18-19

Scholing adjunct-directeur Schoolbeleid afstemmen op het beleid van O2SV

Beleidsvoornemens Domein 5: Scholing / teamontwikkeling

2 3 4

17-18

Trendanalyses Groepsplannen/precisering diagnostiek Effectieve groeps- en leerlingenbespreking Schoolondersteuningsprofiel Inrichting orthotheek

Domein 4: Management & Organisatie

1

18-19

Planning

Beleidsvoornemens 1 2

17-18

Invoering methode ‘Leeslink’’ Invoering methode ‘Station Zuid’ Invoering methode ‘Groove me’ Rekenbeleidsplan Taalbeleidsplan Handelingsgericht Werken (kijken naar onderwijsbehoeften) Leesstrategieën Begrijpend Lezen (BL) en de transfer naar andere leerdomeinen Zelfstandig Werken Onderzoekend- en ontwerpend leren Eigenaarschap leerlingen Coöperatief leren Meervoudige intelligentie

Beleidsvoornemens 1 2

18-19

Planning

Domein 2: Onderwijs en leren 1 2 3 4 5 6 7

17-18

Beleid borgen en bewaken Uitvoeren kwaliteitszorg Schoolplan tussenevaluatie Schoolplan eindevaluatie Schooljaarplan –opstellen en implementatie Schooljaarverslag Schoolgids – evalueren en bijstellen Zelfevaluatie

Planning 17-18

18-19

Nascholing (in relatie tot schoolbeleid) Scholing adjunct-directeur Collegiale consultatie Implementatie loopbaanbeleid COO7

Voorts zoomen we ter borging en bewaking van kwaliteitsbeleid frequent in op de indicatoren van het toezichtskader van de inspectie van het onderwijs. -

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 55

Hoofdstuk 7: Overzicht verwijzingen Dit laatste hoofdstuk biedt een overzicht van beleidsdocumenten waarnaar wij in dit schoolplan hebben verwezen. Deze documenten zijn feitelijk nadere specificaties/uitwerkingen van (onderdelen van) ons schoolplan. Wij beschouwen deze documenten daarom als bijlagen bij dit schoolplan. Ze zijn in te zien en te raadplegen op school en opvraagbaar voor bevoegde instanties als bestuur en inspectie. 7.1 Overzicht verwijzingen Beleidsdocumenten 1

Strategisch meerjarenbeleidsplan openbaar basisonderwijs Vlagtwedde

2

Taalbeleidsplan

3

Actief Burgerschap en Sociale Integratie

3

Fysieke en Sociale Veiligheid

4

Cultuureducatie

5

Verkeerseducatieplan

6

OR en MR boek

7

Communicatieplan

8

Professionele cultuur

9

Personeelsgids

10

Document ‘Zo werkt De Vlinder’

11

Aannamebeleid (protocol)

12

Planmatig handelen (protocol)

13

Toetsbeleid (protocol)

14

Eigen leerlijn (protocol)

15

Kwaliteitshandboek Cedin: Kwintoo

16

De transfer naar een politieke cultuur

17

Vakwerkplan Bewegingsonderwijs

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 56

Hoofdstuk 8: Nawoord (prelude op een nieuwe tijd) Het team van De Vlinder ziet het als een uitdaging aan het onderstaande handen en voeten te geven. Veel van het hier ondergenoemde heeft in het nieuw geformuleerde schoolplan 2015-2019 een plaats gekregen. Een nieuwe tijd vraagt om nieuwe vaardigheden Technologie heeft de manier waarop we samen werken en leven enorm veranderd. Nieuwe functies ontstaan en vragen om andere of nieuwe competenties, de zogenoemde 21st century skills. Op de website van Leraar 24 lezen/zien we een conceptueel kader voor 21e eeuwse vaardigheden. SLO maakte een conceptueel kader bestaande uit acht vaardigheden: creativiteit, kritisch denken, probleemoplosvaardigheden, communiceren, samenwerken, digitale geletterdheid, sociale en culturele vaardigheden en zelfregulering.

Conceptueel kader 21e eeuwse vaardigheden, SLO.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 57

Er is een internationaal brede overeenstemming over het belang van de vaardigheden. Er is nog weinig bekend over effectieve invoeringspraktijken en haalbare leeropbrengsten in het funderend onderwijs: po en onderbouw vo. 21e eeuwse vaardigheden in het curriculum SLO onderzocht de kerndoelen, referentieniveaus en een selectie van leermiddelen voor po en onderbouw vo op basis van het conceptueel kader. Zij komen tot een aantal conclusies:



Het huidige curriculum biedt scholen en leraren wel de ruimte een schooleigen invulling te geven aan de vaardigheden. Maar het geeft weinig richting en stimulans.



De vaardigheden komen in de kerndoelen en referentieniveaus weinig expliciet voor, en in de reguliere methodes weinig substantieel en systematisch.



Er zijn wel veel additionele leermiddelen met activiteiten gericht op de vaardigheden, maar de inzet daarvan is afhankelijk van individuele keuzes van leraren.



Voor creativiteit en probleemoplosvaardigheden is de minste aandacht.

21e eeuwse vaardigheden in de praktijk Het SLO-onderzoek laat zien dat leraren in po en onderbouw vo bekend zijn met de 21 e eeuwse vaardigheden. Ze vinden het belangrijk er bewust aandacht aan te besteden. Leraren laten samenwerken; sociale en culturele vaardigheden en kritisch denken het meest aan de orde komen. Over het algemeen gebeurt dat nog niet heel doelgericht of structureel. In de praktijk blijkt het best complex om lesactiviteiten te ontwikkelen voor 21 e eeuwse vaardigheden.



Scholen die meer aandacht besteden aan de vaardigheden, doen dat vaak vanuit hun pedagogische visie of schoolprofiel.



Er zijn geen scholen die alle vaardigheden in de volle breedte aan de orde stellen.



Leraren hebben de intentie in de toekomst de 21e eeuwse vaardigheden een grote(re) rol te laten spelen in hun lessen.



De meerderheid van de leraren voelt zich onvoldoende toegerust om de vaardigheden vorm te geven in het onderwijs.



Leraren hebben behoefte aan houvast, vooral in de vorm van professionalisering, lesmateriaal en goede praktijkvoorbeelden.



Leraren vinden ‘kritisch denken’ en ‘probleemoplossend vermogen’ moeilijke 21e eeuwse vaardigheden.



Digitale geletterdheid krijgt relatief de minste aandacht, met mediawijsheid als belangrijke aandachtspunt.

De nieuwe vaardigheden (in het kort) Probleemoplossend vermogen Probleemoplossend vermogen betekent: (h)erkennen dat problemen bestaan en een actieplan kunnen maken om deze op te lossen. Dat betekent onder anderen: vraagstukken signaleren, analyseren en definiëren, creativiteit, doorzettingsvermogen, pro-activiteit, evaluatie en reflectie.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 58

Digitale geletterdheid Bij digitale geletterdheid gaat het om een combinatie van ICT-(basis)vaardigheden, informatievaardigheden en mediawijsheid. Dat vraagt van leerlingen het vermogen digitale informatie en communicatie verstandig te gebruiken en de gevolgen daarvan kritisch te beoordelen. Een digitaal geletterde moet zodoende informatie kunnen begrijpen en doelgericht kunnen gebruiken: effectief, efficiënt en verantwoord gebruik van ICT. Creativiteit Met creativiteit creëer en optimaliseer je nieuwe ideeën, benaderingen, oplossingen en inzichten. En zie je kansen. Daarvoor is nodig dat leerlingen iets nieuws kunnen bedenken, buiten de gebaande paden denken, een onderzoekende houding en verbeeldingskracht hebben. Samenhang zien tussen dingen die anderen niet zien. Anders durven zijn. Kritisch denken Het vermogen om onafhankelijk van anderen een eigen visie of mening te hebben. Dat is kritisch denken. Dat vraagt bewustwording van het eigen handelen, zelfreflectie, onafhankelijkheid. Een eigen visie hebben en kritisch naar jezelf kijken. En dat is nodig om uit de veelheid aan informatie en bronnen in de media te kunnen bepalen wat waar en niet waar is. Communiceren Communiceren is het efficiënt en effectief overbrengen en ontvangen van een boodschap. Dat houdt in: doelgericht informatie uitwisselen, duidelijk zijn, ruis voorkomen, de kern van een boodschap eruit halen. En zichtbaar en vindbaar zijn, laten zien wie je bent. De wijze waarop wij communiceren verandert. De toon en het non-verbale verdwijnt als we technologie gebruiken. Het bereik is groter. Communicatie is steeds minder 1 op 1, steeds meer in groepen. We communiceren via de sociale media, zoals Facebook, Twitter en Linkedin. We skypen, e-mailen en chatten meer en meer, nu ook met de smartphone. Sociale en culturele vaardigheden Sociale en culturele vaardigheden zorgen ervoor dat je met mensen van verschillende etnische, sociale, organisatorische en politieke achtergrond kunt samen werken, leren en leven. Dat betekent respect voor en kennis over algemene en cultureel specifieke omgangsnormen. Herkennen, respecteren en benutten van diverse standpunten. Van elkaar willen leren. Zelfregulering SLO vulde de, oorspronkelijke, rij van zeven aan met een achtste competentie, zelfregulerend vermogen. Bij deze vaardigheid gaat het om het kunnen realiseren van doelgericht en passend gedrag. Dat betekent voor leerlingen dat ze uiteindelijk toewerken naar:



het stellen van realistische doelen en prioriteiten;



doelgericht handelen (concentratie, zichzelf kunnen motiveren voor en richten op de uitvoering van een taak, zelfstandigheid) en monitoren van het proces (planning, timemanagement);



reflectie op het handelen en de uitvoering van de taak. En feedback op het eigen gedrag en handelen gebruiken om adequate vervolgkeuzes te maken;



inzicht hebben in de ontwikkeling van eigen competenties;



verantwoording nemen voor eigen handelen en keuzes, en zicht hebben op consequenties van het eigen handelen voor de omgeving, ook op de lange termijn verbeteren.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 59

Tenslotte: Het team van OBS De Vlinder tracht bovengenoemde skills in te bedden in het onderwijs. Het team stelt bij voortduring de vraag: wat moeten de jongeren van nu leren om optimaal voorbereid te zijn op de samenleving van de 21ste eeuw. Het is expliciet dat naast rekenen en taal en de kernvakken, ook competenties als samenwerken, creativiteit, ict-geletterdheid, communiceren, probleemoplossend vermogen, kritisch denken en sociale en culturele vaardigheden van belang zijn. Met dit schoolplan voldoen wij aan de wettelijke verplichting tot het opstellen van een schoolplan. Dit schoolplan geeft ons een stimulans om te werken aan de vorming van integraal schoolkwaliteitsbeleid; het geeft een vermindering van de belasting die uitgaat van het opstellen van alle afzonderlijke documenten en we leggen verantwoording af aan de inspectie.

Dit schoolplan kenmerkt voor ons belangrijke punten, met name:     

een open werkklimaat; voor iedereen inzichtelijke veranderingsprocessen; een gevoel van veiligheid binnen het schoolteam; de bereidheid om te gaan met individuele verschillen tussen leerlingen; en het bespreekbaar maken van het eigen gedrag met anderen.

Elk jaar in de maand mei zullen wij ons schoolplan evalueren en zo nodig bijstellen, zodat het realistisch en werkbaar blijft. Met het uitgeven van de jaarlijkse schoolgids verantwoorden wij ons naar de ouders en opvoeders. Hierin wordt duidelijkheid verstrekt over vertaling van ons schoolplan naar het komende schooljaar en zaken die voor ouders relevant zijn zoals de lestijden, vakantierooster en andere zaken die in het belang zijn in de relatie tussen ouders en school. Daarnaast moet de schoolgids ouders in staat stellen een verantwoorde schoolkeuze te maken. Kort samenvattend zouden we kunnen zeggen dat op OBS De Vlinder het hieronder genoemde als zeer belangrijk wordt gevonden:           



dat alle kinderen met plezier naar school gaan dat het kind zich veilig voelt dat leerlingen, zowel onder als boven het gemiddelde, die aandacht krijgen die ze behoeven dat het kind later zelfstandig kan functioneren in de maatschappij dat de kinderen moeten leren kiezen dat er veel aandacht is voor zelfregulatie en metacognitie dat er ruimte is voor zelfverantwoordelijk leren dat leren ook wordt beschouwd als een sociale activiteit dat de school een bijdrage levert aan de opvoeding dat de school zich op de toekomst richt: het leren vindt o.m. plaats met behulp van ICT dat een goed contact tussen ouder en leerkracht voorwaarde is, ten einde het kind zo optimaal mogelijk bij de vele belangrijke stappen op onze school te kunnen begeleiden door duidelijkheid en transparantie te verschaffen over de gang van zaken binnen de school, middels ouderparticipatie, schoolkrant, maandbrieven en ouderavonden proberen we de ouders te betrekken bij de school.

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 60

Bij wijze van slot een gedicht van Ed Hoornik:

Hebben en zijn Op school stonden ze op het bord geschreven, Het werkwoord hebben en het werkwoord zijn; Hiermee was tijd , was eeuwigheid gegeven De ene werkelijkheid, de andere schijn. Hebben is niets. Is oorlog. Is niet leven. Is van de wereld en haar goden zijn. Zijn is, boven die dingen uitgeheven Vervuld worden van goddelijke pijn. Hebben is hard. Is lichaam. Is twee borsten. Is naar de aarde hongeren en dorsten. Is enkel zinnen, enkel botte plicht. Zijn is de ziel, is luisteren, is wijken, Is kind worden en naar de sterren kijken, En daarheen langzaam worden opgelicht. Team OBS De Vlinder herfst 2015

“ De mens is geen gegevenheid, maar een mogelijkheid…………..tot alles.”

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

H.Mulisch

Pagina 61

Hoofdstuk 9: Formulieren vaststelling en instemming Formulier Vaststelling Schoolplan

Naam school:

OBS De Vlinder

Adres:

Jan Westerlaan 3

Plaats:

Ter Apel

Brinnummer:

12 TR

Het bevoegd gezag heeft het schoolplan van bovengenoemde school voor de planperiode 2015-2019 vastgesteld overeenkomstig art. 16 lid 1 van de Wet op het Primair Onderwijs voor de periode van 4 jaar.

Namens het bevoegd gezag, ____________________________

(datum)

____________________________

(naam)

____________________________

(functie)

____________________________

Schoolplan 2015-2019

(handtekening)

OBS De Vlinder

Pagina 62

Formulier Instemming Schoolplan

Naam school:

OBS De Vlinder

Adres:

Jan westerlaan 3

Plaats:

Ter Apel

Brinnummer:

12 TR

De medezeggenschapsraad verklaart hiermee haar instemming met het schoolplan 2015 – 2019 zoals dat door het bevoegd gezag aan haar is voorgelegd, overeenkomstig artikel 10b van de Wet Medezeggenschap Op Scholen (WMS)

Namens de medezeggenschapsraad, ____________________________

(datum)

____________________________

(naam)

____________________________

(functie)

____________________________

(handtekening)

Schoolplan 2015-2019

OBS De Vlinder

Pagina 63