Schoolplan Obs Vleuterweide 2015- 2019
2
Inhoudsopgave
Inleiding: .............................................................................. 6 1. Schoolomschrijving ............................................................ 7 1.1 Schoolgrootte ............................................................................................................................... 7
2. Doelstellingen van ons onderwijs ........................................ 8 2.1 De missie van SPO Utrecht: goed onderwijs voor elk kind ..................................................... 8 2.2.
Doelstellingen van de school ................................................................................................. 9
2.3 MISSIE EN VISIE..................................................................................................................... 10 2.4 Terugblik schoolplan 2011-2015 .............................................................................................. 12
3. De inrichting van de kwaliteitszorg ................................... 13 3.1. Kwaliteitszorg binnen SPO Utrecht........................................................................................ 13 3.2. De rol van de directeur bij kwaliteitszorg op de school ........................................................ 13 3.3. De rol van het bestuur bij kwaliteitszorg ............................................................................... 13 3.3.1. Activiteiten bestuur in het kader van kwaliteitszorg .......................................................................... 13
3.4.
Kwaliteitszorg op onze school............................................................................................. 14
3.4.1 Instrumenten kwaliteitszorg: ............................................................................................................... 14 3.4.2 Welke gegevens verzamelt de school m.b.t. de resultaten van het onderwijs: .................................... 16 3.4.3 Welke gegevens verzamelt de school m.b.t. de waardering van het onderwijs ................................... 17
3.5 Overzicht doelen/ambities op kwaliteitszorg .......................................................................... 18
4. Het onderwijsaanbod ....................................................... 19 4.1 Pedagogisch klimaat (Vreedzame School)............................................................................... 19 4.2 Onderwijs in de 21e eeuw .......................................................................................................... 19 4.3 Zelfstandig Werken ................................................................................................................... 21 4.4 Visie op onderwijs aan het jonge kind ..................................................................................... 21 4.5 Nederlandse taal ........................................................................................................................ 22 4.5.1 Kerndoelen: ......................................................................................................................................... 22 4.5.2 Ons onderwijsaanbod en de werkwijze voor Nederlandse taal ........................................................... 23
4.6. Engelse taal ............................................................................................................................... 25 4.6.1 Kerndoelen .......................................................................................................................................... 25 4.6.2 Het onderwijsaanbod en de werkwijze voor de Engelse taal ............................................................... 25
4.7 Rekenen en wiskunde ................................................................................................................ 25 4.7.1 De kerndoelen: .................................................................................................................................... 25 4.7.2 Het onderwijsaanbod en de werkwijze voor Rekenen en wiskunde .................................................... 26
4.8 Oriëntatie op jezelf en de wereld.............................................................................................. 26 4.8.1 De kerndoelen...................................................................................................................................... 26 4.8.2 Het onderwijsaanbod en de werkwijze voor oriëntatie op jezelf en de wereld. ................................... 27 4.8.3 Het onderwijsaanbod en werkwijze van ICT-onderwijs ...................................................................... 28
4.9 Kunstzinnige oriëntatie ............................................................................................................. 28 4.9.1 De kerndoelen...................................................................................................................................... 28
3
4.9.2 Het onderwijsaanbod en werkwijze voor kunstzinnige oriëntatie ....................................................... 28
4.10.
Beweging........................................................................................................................... 28
4.10.1 De kerndoelen.................................................................................................................................... 28 4.10.2 Het onderwijsaanbod en werkwijze voor beweging .......................................................................... 29
4.11 Overzicht doelen/ambities op het gebied van ons Onderwijsaanbod: ................................ 29
5.
Passend onderwijs en het Schoolondersteuningsprofiel ... 30
5.1.
Samenwerken aan passend onderwijs binnen het bestuur op een stedelijk niveau...... 30
5.2. Schoolondersteuningsprofiel Obs Vleuterweide .................................................................... 30 5.2.1. Inleiding ............................................................................................................................................. 30 5.2.2. Pedagogisch klimaat ........................................................................................................................... 30 5.2.3. Goed Onderwijs .................................................................................................................................. 31 5.2.4. Uitgangspunten Handelingsgericht Werken ....................................................................................... 31 5.2.5. Cyclus van Handelingsgericht werken ............................................................................................... 33 5.2.5.Specifieke onderwijsbehoeften. ........................................................................................................... 38 5.2.6. Interne Ondersteuningsstructuur......................................................................................................... 41 5.2.7. Contacten met ouders en leerling ....................................................................................................... 43
5.3. Toelating leerlingen met specifieke onderwijsbehoefte ......................................................... 44 5.3.1 Toelating leerlingen met een basisondersteuningsbehoefte ................................................................ 44 5.3.2 Toelating leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte die de ............................................. 44 basisondersteuning overstijgt ....................................................................................................................... 44
5.4 Doelen/ambities op het gebied van Passend Onderwijs/Zorg: .............................................. 45
6. De schoolorganisatie ....................................................... 46 6.1 De Stichting Openbaar Primair Onderwijs Utrecht .............................................................. 46 6.1.1 De stichting ......................................................................................................................................... 46 6.1.2 Directeuren .......................................................................................................................................... 46
6.2 De schoolorganisatie .................................................................................................................. 46 6.2.1 Organogram ......................................................................................................................................... 46
6.4 Schoolregels en afspraken......................................................................................................... 48 6.5 Communicatie met ouders ........................................................................................................ 49 6.6 Externe contacten ...................................................................................................................... 49 6.7 Planning jaaractiviteiten, systematiek groepsroosters ........................................................... 50 6.8 Doelen/Ambities op het gebied van de schoolorganisatie: ..................................................... 50
7.
Personeelsbeleid .......................................................... 51
7.1.
Inleiding................................................................................................................................ 51
7.2.
Het personeelsbeleid van de Stichting Openbaar Primair Onderwijs ............................ 51
7.2.1 Integraal Personeelsbeleidsplan (IPB) ................................................................................................. 51
7.3. Personeelsbeleid op onze school .............................................................................................. 51 7.3.1 Nieuwe CAO ....................................................................................................................................... 51 7.3.2 Opleiden .............................................................................................................................................. 52 7.3.3 Werving en selectie ............................................................................................................................. 52 7.3.4 Begeleiden en beoordelen .................................................................................................................... 52 7.3.5 Professionalisering en ontwikkeling .................................................................................................... 52 7.3.6 Mobiliteit ............................................................................................................................................. 53 7.3.7 Arbeidsomstandigheden en personeelszorg ......................................................................................... 53
4
7.3.8 Leeftijdsbewust personeelsbeleid ........................................................................................................ 53
7.5 Formatiebeleid ........................................................................................................................... 54 7.6 Secundaire arbeidsvoorwaarden.............................................................................................. 54 7.7 Medezeggenschap ...................................................................................................................... 54 7.8 Werkgelegenheidsbeleid............................................................................................................ 54 7.9 Doelen/ambities Personeelsbeleid: .......................................................................................... 54
8. Beleidsvoornemens.......................................................... 55 8.1. Aanpak en werkwijze ............................................................................................................... 55 8.2. Focus in beleid .......................................................................................................................... 55 8.3 Overzicht van alle doelen en ambities voor de komende jaren: ............................................ 56 8.4 Meerjarenplanning .................................................................................................................... 57 8.5. Jaarplan....................................................................................................................................... 9
5
Inleiding: Voor u ligt het schoolplan van Obs Vleuterweide voor de periode 2015-2019. Dit schoolplan geeft u inzicht in de richting, de doelen, de aanpak en werkwijze en de organisatie van het onderwijs in onze school voor de komende 4 jaar. Het koersplan 2014-2018 van SPO Utrecht is hierin verwerkt. Hiermee is voor iedereen die bij de school betrokken is duidelijk waar de school komende jaren aan werkt. In het schoolplan vindt u de belangrijkste voornemen van de school voor de komende 4 jaar. Deze zijn tot stand gekomen in samenwerking met het hele team. U vindt deze voornemens in het laatste hoofdstuk, hoofdstuk 8. Als u daar vooral in geïnteresseerd bent, raad ik u aan daar direct naar toe te gaan. In de eerste 2 hoofdstukken worden de algemene gegevens van de school omschreven en komen de doelen, missie en visie aan bod. Hoofdstuk 3 besteedt aandacht aan de kwaliteitszorg op school. In hoofdstuk 4 komt de inhoud van het onderwijs aan bod. Daarin worden de vakgebieden en methodieken beschreven. Hoofdstuk 5 gaat over Passend Onderwijs. In hoofdstuk 6 en 7 wordt de schoolorganisatie en het personeelsbeleid beschreven. Zoals gezegd komen in hoofdstuk 8 de beleidsvoornemens aan bod. Een deel van de teksten zijn op bestuurlijk niveau voorbereid, een groot deel is een op maat beschrijving van Obs Vleuterweide. Functies van het schoolplan: Een beleidsdocument, waarmee de school richting geeft aan het beleid voor de komende 4 schooljaren. Een planningsdocument, dat dient als leidraad voor jaarplan, meerjarenbegroting, investeringsplan en het formatieplan Een verantwoordingsdocument. Jaarlijks legt de directie verantwoording af over het voorgenomen en gerealiseerde beleid. Een kwaliteitsdocument, waarin de school beschrijft op welke wijze zij zorg draagt voor resultaatgerichte controle en borging. Een informatief document voor ouders, personeel en stagiaires , waarin kort en bondig wordt beschreven hoe het onderwijs wordt vormgegeven.
De volgende document zijn gebruikt als input/referentiekader voor het schrijven van dit schoolplan: Het schoolplan 2011-2015 van Obs Vleuterweide Het koersplan 2014-2018 van SPO Utrecht Het bestuursakkoord van de PO Raad en OCW van juli 2014 De waarderingslijsten van ouders leerkrachten en leerlingen uit 2014 WPO
6
1. Schoolomschrijving Openbare Basisschool Vleuterweide is in augustus 2004 gestart met haar onderwijsactiviteiten in de wijk Vleuterweide. In juli 2007 is het permanente gebouw opgeleverd. (locatie Teunisbloem). In dit gebouw zijn twee scholen gevestigd. Het betreft een Protestants Christelijke school en onze Openbare school. Het gebouw is opgezet volgens de Brede School gedachte. De scholen werken in één gebouw samen met de andere gebruikers. De andere gebruikers zijn: kinderdagverblijven, naschoolse opvang, dagopvang voor geestelijk en/of lichamelijk gehandicapte jongeren, de sportstichting en een welzijnsorganisatie. Gezamenlijk werken we aan dagarrangementen en talentontwikkeling. In maart 2011 heeft de school een tweede locatie geopend op de Passiebloemweg. Sinds het schooljaar 2013-2014 maken we gebruik van 2 gebouwen op deze locatie. In totaal huisvesten wij nu 15 groepen op deze locatie en is er nog ruimte voor groei met zeker 5 groepen. Ook de locatie Passiebloem vormt een onderdeel van de Brede School. Obs Vleuterweide functioneert als 1 school met 2 locaties. Op beide locaties zijn groepen 1-2 t/m groep 8 aanwezig. Zowel onderwijsinhoudelijk als kwa organisatie is ons uitgangspunt dat wij het meest effectief en succesvol kunnen zijn in het verzorgen van kwalitatief goed onderwijs, door echt als 1 school te functioneren. Vleuterweide was tot op heden een snelgroeiende wijk in Leidsche Rijn. Het huizenaanbod is zeer divers; het varieert van sociale huurwoningen tot luxe vrijstaande woningen. Hierdoor is onze schoolpopulatie ook heel erg divers. Alle sociale klassen komen voor op onze school. De verdeling tussen autochtoon en allochtoon (westers + niet westers) in onze wijk is als volgt (bron GBA).
Wijk Vleuten-De Meern
% autochtonen [percentage] % overig westers [percentage] % niet-westerse allochtonen [percentage] % allochtonen [percentage] 78,4 8 13,6 21,6
De leerlingpopulatie op Obs Vleuterweide vormt een heel goede afspiegeling van de inwoners in de wijk. We hebben dus te maken met een zeer diverse populatie. Voor ons onderwijsaanbod en pedagogisch beleid betekent dit ook dat we goed moeten kunnen afstemmen op deze verschillen.
1.1 Schoolgrootte Obs Vleuterweide is gestart met 12 leerlingen op 16 augustus 2004. Het komende schooljaar starten we met 754 leerlingen, verdeeld over 2 locaties. Op de locatie Teunisbloem starten we met 16 groepen en op de locatie Passiebloem met 16 groepen. De school zal doorgroeien naar ongeveer 850 leerlingen in 2017. Er vindt nu alleen nog nieuwbouw plaats in Vleuterweide Zuid. In dit gebied staat de katholieke school de Twaalfruiter, waar een groot deel van directe instroom naartoe gaat. Doordat de wijk nu zo;n 10 jaar bestaat beginnen we te merken dat we steeds meer te maken gaan krijgen met tussentijdse uitstroom, meestal door verhuizing (vaak als gevolg van een scheiding). Daarnaast stromen er ook nog kinderen uit naar bijvoorbeeld het SBO en heel af en toe naar een ander school in de wijk. Het afgelopen jaar hebben we te maken gehad met een netto tussentijds uitstroom (uitstroom – instroom) van 25 leerlingen.
7
2. Doelstellingen van ons onderwijs 2.1 De missie van SPO Utrecht: goed onderwijs voor elk kind De missie van SPO Utrecht is simpel, maar verre van eenvoudig: goed onderwijs bieden voor alle leerlingen die kiezen voor een SPO-school. Om dit te realiseren binnen een grote onderwijsorganisatie met 35 scholen, 10.000 kinderen en circa 1000 medewerkers kiest SPO Utrecht bewust voor maatwerk waar mogelijk op schoolniveau en voor een centrale aansturing waar nodig. Bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn bewust laag in de organisatie gelegd. Professionaliteit van personeel en onderwijskundig leiderschap van directeuren zijn belangrijke pijlers om de missie te realiseren. SPO Utrecht gaat er van uit dat scholen belangrijke samenwerkingspartners zijn die een flink aandeel leveren in de ontwikkeling van kinderen. Ouders zijn natuurlijk de eerste en meest nabije partners, die verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en ontwikkeling van hun kind. Scholen werken ook samen met andere maatschappelijke instellingen om talenten van kinderen optimaal te ontwikkelen. Zij doen dat door een goed onderwijsaanbod te bieden en een resultaatgerichte samenwerking met partners aan te gaan. SPO Utrecht staat voor de algemene uitgangspunten van het openbaar onderwijs: bestuurlijke openbaarheid, algemene toegankelijkheid en actieve pluriformiteit. Algemeen uitgangspunt van het openbaar primair onderwijs Utrecht is dat iedereen gelijkwaardig is en dat er binnen de school met respect en zonder onderscheid des persoons met elkaar wordt omgegaan. Dat houdt concreet in dat er geen discriminatie op grond van levensovertuiging, etnische herkomst, sekse, geaardheid, politieke overtuiging, uiterlijk of andere kenmerken plaatsvindt. Onze visie op onderwijs hebben we vertaald in de volgende uitgangspunten die gelden voor alle SPOscholen. Directie en schoolteam van elke SPO-school bepalen met inspraak van de medezeggenschapsraad de invulling van het onderstaande kader. A. De SPO-school biedt een goede structuur De school heeft een duidelijke visie en kaders opgesteld voor de uitwerking van het onderwijsconcept. In het meerjarenbeleidsplan (schoolplan) staat duidelijk hoe de visie wordt vertaald in de praktijk en hoe de school zich komende jaren wil ontwikkelen. Schoolontwikkeling is een cyclisch proces. De inrichting van de schoolomgeving, het schoolgebouw en de groepering van leerlingen vindt zodanig plaats dat er een stimulerende leeromgeving en een passend en uitdagend leeraanbod geboden wordt. Kinderen weten wat er van hen verwacht wordt en hebben een eigen verantwoordelijkheid in hun leerproces. De school heeft een organisatie die is afgestemd op de wijze waarop het onderwijs vormgegeven wordt. B. Een goed pedagogisch klimaat Uitgangspunt van het pedagogisch klimaat is dat ieder mens een natuurlijke behoefte heeft aan 1 relatie, autonomie en competentie om zich te ontwikkelen. De school draagt bij aan een humane samenleving. Behalve aan kennisoverdracht besteedt de school aandacht aan normen en waarden en sociale vaardigheden. Sfeer en werkklimaat op school en de wijze waarop personeelsleden, ouders en leerlingen met elkaar omgaan vloeien voort uit de uitgangspunten van de Vreedzame School: personeel, kinderen en ouders zijn samen verantwoordelijk voor een goed werkklimaat en een goede samenwerking in school; kinderen hebben verantwoordelijkheden in de klas en de school; 1
Prof. dr. Luc Stevens: Ieder mens is gebouwd om zichzelf te ontwikkelen en heeft een natuurlijke behoefte aan relatie, autonomie en competentie
8
kinderen hebben een stem en worden serieus genomen; personeel, kinderen en ouders stellen hoge eisen aan positief sociaal gedrag en lossen conflicten constructief op. De school is een lerende organisatie. Personeel en ouders werken samen, ieder met een eigen verantwoordelijkheid, aan de ontwikkeling en opvoeding van de kinderen. Personeel zorgt er voor dat zij zich blijft ontwikkelen in het vak en dat zij kennis en vaardigheden up to date houdt. Personeel heeft hoge verwachtingen van de mogelijkheden van de kinderen en laat dat aan kinderen merken. Kinderen voelen zich gewaardeerd en uitgedaagd, leren zich te bezinnen op de eigen prestatie en ervaren dat zij van hun fouten mogen leren. De school is een gemeenschap. Er is sprake van open communicatie tussen personeel, ouders en leerlingen. Er zijn duidelijke afspraken over de samenwerking en omgang met elkaar, die betrokkenen naleven en waar ze elkaar op aanspreken. De school werkt actief aan een prettige en veilige omgeving van de school en aan een zinvolle samenwerking met de wijk.
C. Goed onderwijs De school biedt kinderen structuur en ruimte om in voor hen betekenisvolle situaties te leren. Het onderwijsproces zet kinderen aan tot activiteit waarbij creativiteit, expressiviteit, zelfstandigheid en zelfwerkzaamheid bevorderd worden. De school doet een beroep op e 2 verschillende leerstijlen en bevordert de ontwikkeling van 21 eeuwse vaardigheden . De school betrekt de omgeving bij het leerproces en brengt kinderen passief en actief in aanraking met cultureel erfgoed, kunst, cultuur en sport. De ontwikkeling van ieder kind komt tot uiting in een dossier, dat de ontwikkeling van het kind in beeld brengt. Indien de ontwikkeling van leerlingen niet volgens verwachting verloopt, worden passende maatregelen genomen. D. Opvoeden tot burger in de Nederlandse samenleving De openbare school werkt vanuit de normen en waarden die in de democratische Nederlandse samenleving centraal staan. Kinderen worden voorbereid op hun rol als zelfstandig en actief burger in een democratische samenleving. De school staat open voor alle kinderen van alle gezindten. Kinderen worden op school geconfronteerd met de mening van andersdenkenden en leren daar respectvol mee omgaan. De school gaat uit van erkenning van die verschillen. Kinderen werken actief samen met anderen, ongeacht culturele of levensbeschouwelijke verschillen.
2.2.
Doelstellingen van de school
Wij hanteren als belangrijke uitgangspunten voor onze school:
Pas als het pedagogisch klimaat op orde is en kinderen zich veilig en prettig voelen op school kan er goed geleerd worden. De Vreedzame School vormt de basis voor ons pedagogisch klimaat. Onze openbare school biedt kwalitatief goed onderwijs. Kinderen voelen zich welkom en gewaardeerd op onze school. Er werkt professioneel personeel dat hoge verwachtingen heeft van de ontwikkeling van de kinderen. Er is passende aandacht voor kinderen die meer of minder kunnen. Onze school biedt een uitdagend en voor kinderen inzichtelijk leerklimaat. Kinderen en ouders weten wat er van hen verwacht wordt en wat zij van de school mogen verwachten. Onze school is actief op het gebied van onderwijsontwikkeling. Vernieuwingen en projecten passen in onze onderwijskundige visie. Er is aandacht voor de kwaliteit van onze school. Dit komt tot uiting in de wijze waarop op onze school schoolontwikkeling wordt opgepakt en kwaliteit systematisch wordt bewaakt. Onze school staat midden in de samenleving en heeft oog voor de verschillende achtergronden van mensen. Wij werken actief aan democratisch burgerschap. Onze school biedt veiligheid en
9
geborgenheid voor elke leerling. Ieder kind is welkom: dat schept rechten en verplichtingen voor leerlingen, ouders en personeel. Daarnaast hebben we op Obs Vleuterweide zes gouden afspraken voor ons pedagogisch klimaat geformuleerd. Deze gelden voor alle leerkrachten, leerlingen en ouders en vormen de basis voor al ons handelen. Op Obs Vleuterweide: 1. gaan alle leerlingen, leerkrachten en ouders vreedzaam met elkaar om, waarbij we verschillen accepteren en oog, oor en hart voor elkaar hebben. WE HOREN BIJ ELKAAR! 2. zorgen we met elkaar voor een veilige en prettige omgeving voor iedereen en sluiten we niemand buiten. 3. behandelen we elkaar met respect, zonder waardeoordelen, op een manier zoals we zelf ook behandeld willen worden. 4. voelen we ons gezamenlijk verantwoordelijk voor het zorgvuldig omgaan met en opruimen van alle materialen binnen de school. 5. zijn we een democratische gemeenschap, waarin ieder individu een stem en een eigen verantwoordelijk heeft rondom zijn persoonlijke leef-/leerklimaat. 6. hebben we realistische verwachtingen van leerlingen en oog voor talenten, zodat we eruit halen wat erin zit. De doelstellingen van de SPO, tezamen met de door Obs Vleuterweide geformuleerde uitgangspunten en gouden afspraken monden uit in onderstaande missie en visie van Obs Vleuterweide
2.3 MISSIE EN VISIE Missie Goed onderwijs voor alle leerlingen in een omgeving van respect, verantwoordelijkheid en samenwerken. Respect! Verantwoordelijkheid! Samenwerking! Deze drie begrippen worden in vele schoolgidsen genoemd. Op Obs Vleuterweide lopen ze daadwerkelijk als een rode draad door het onderwijs en vormen ze de basis voor onze sfeer van samen werken en leven. Graag maken wij concreet hoe dit er in de dagelijkse praktijk uitziet!
Visie Op Obs Vleuterweide vinden we het belangrijk dat kinderen zich in de eerste plaats veilig en prettig voelen. Wanneer een kind zich gezien en gewaardeerd voelt is het in staat om zich te ontplooien. Vanuit deze basis kunnen we succesvol zijn in het realiseren van kwalitatief goed onderwijs voor alle leerlingen in een omgeving van respect, verantwoordelijkheid en samenwerken. Voorbeeld uit de praktijk: Dagelijks worden kinderen en ouders zowel bij de hoofdingangen als bij de groepsdeur persoonlijk begroet, door zowel de leerkrachten als de directie. Persoonlijke aandacht en laagdrempeligheid vinden wij erg belangrijk! Onze rol in de samenleving Onze school werkt vanuit de normen en waarden die in de democratische Nederlandse samenleving centraal staan. We vinden dat kinderen moeten worden voorbereid op hun rol als zelfstandig en actief
10
burger in een democratische samenleving. Als openbare school staan we daarbij open voor kinderen van alle gezindten en leren we kinderen op een respectvolle manier met verschillen om te gaan. Respect voor elkaar begint met kennis over elkaars achtergrond, onbekend maakt immers onbemind! Voorbeeld uit de praktijk: We besteden op school aandacht aan feesten en gebruiken vanuit meerdere religies. Naast het vieren van zowel het Suikerfeest als Kerstmis praten we ook met de kinderen over de achtergrond ervan. Een goed pedagogisch klimaat Omdat we willen bijdragen aan een humane samenleving besteden we op onze school veel aandacht aan normen en waarden en sociale vaardigheden. We hanteren hierbij de uitgangspunten van de Vreedzame School:
Personeel, kinderen en ouders zijn samen verantwoordelijk voor een goed werkklimaat en een goede samenwerking in de school
Voorbeeld uit de praktijk: Ouders zijn gesprekspartners en worden gezien als ervaringsdeskundigen m.b.t. hun kind. Hun ervaring/info is voor een juiste aanpak op school onmisbaar. Overleg staat centraal!
Kinderen hebben verantwoordelijkheden in de klas en de school; Kinderen hebben een stem en worden serieus genomen. Personeel, kinderen en ouders stellen hoge eisen aan positief gedrag en lossen conflicten constructief op.
Voorbeeld uit de praktijk: Kinderen uit de bovenbouw begeleiden jongere kinderen tijdens activiteiten zoals bijvoorbeeld het vieren van Sinterklaas op school. Goed onderwijs Het onderwijs op onze school is erop gericht om kinderen maximaal te laten presteren binnen zijn of haar mogelijkheden. Daarbij: hebben we hoge verwachtingen van de mogelijkheden van kinderen. zijn kinderen op de hoogte van wat er van hen verwacht wordt en spreken we kinderen hier op aan. bieden we onderwijs op maat, waarbij we uitgaan van verschillende niveaus en behoeften. Voorbeeld uit de praktijk! Afspraken en protocollen zijn belangrijk, maar niet altijd doorslaggevend. Uitgangspunt is het kind: wat heeft dít kind nodig in déze situatie?!
Om tot goed onderwijs te komen kiezen we heel bewust voor verschillende werkvormen: Zelfstandig werken: Kinderen leren zelf oplossingen te bedenken, een eigen leerstijl te ontwikkelen en verantwoordelijk te zijn voor hun eigen werk Coöperatief leren: Samenwerkend leren met als doel het creëren van een actieve werkhouding, het vergroten van de sociale vaardigheden en het bewerkstelligen van een grotere leeropbrengst. Klassikale lessen aangevuld met verlengde instructie op verschillende niveaus.
OBS VLEUTERWEIDE: KRACHTIG IN DE BASIS!
Wat betekent dit in de praktijk voor het onderwijs op Obs Vleuterweide:
Leerkrachten en leerlingen benaderen elkaar als full partners die een gedeelde verantwoordelijkheid hebben.
11
We realiseren optimale zorg voor alle leerlingen met speciale aandacht voor zwakke en zeer goede leerlingen binnen de grenzen van onze mogelijkheden. We bewaken voortdurend de voortgang. We bieden extra hulp aan kinderen op zowel de leergebieden als op sociaal-emotioneel gebied. We volgen en spelen actief in op (maatschappelijke) ontwikkelingen rondom het onderwijs, zodat ons onderwijs ook goed blijft. We zorgen dat ons onderwijs blijft aansluiten bij alle kinderen, dus ook die kinderen die meer kunnen en kinderen met een (leer)achterstand. We werken actief aan de zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheden van leerlingen. We werken actief aan de vaardigheden van leerlingen om goed te kunnen samenwerken. We werken actief aan de kennis en vaardigheden van leerlingen om te kunnen omgaan met conflicten en om zich als democratisch burger te kunnen opstellen. We realiseren niet alleen goed onderwijs binnen de kernvakken, maar ook op het gebied van culturele en creatieve vorming.
2.4 Terugblik schoolplan 2011-2015 Enkele belangrijke conclusies zijn: In het schooljaar 2013-2014 scoorden we alleen in groep 6 bij begrijpend lezen en groep 4 bij lezen nog onder de inspectienorm. De resultaten van ons leesonderwijs zijn n.a.v. het leesverbetertraject verbeterd. Wel hebben we het afgelopen schooljaar te maken met lagere opbrengsten van ons leesonderwijs in de groepen 3 en 4. Dit heeft mogelijk voor een deel te maken met het invoeren van nieuwe leesmethodes. De eindopbrengsten in groep 8 zijn nog niet heel erg stabiel. In het schooljaar 2013-2014 scoorden we onder het landelijk gemiddelde. In de 2 schooljaren daarvoor scoorden we wel boven het landelijk gemiddelde. Voor bijna alle kernvakken werken we inmiddels met groepsplannen, waarvoor door de specialist formats zijn gemaakt. Voor rekenen worden deze formats in het schooljaar 2015-2016 ingevoerd. Wel is er nog winst te behalen in het inzetten van de groepsplannen als werkdocument. Voor alle kernvakken, m.u.v. rekenen, is er een kwaliteitskaart gemaakt, waarin beschreven is hoe ons onderwijsaanbod er voor het betreffende vakgebeid uitziet. De leerlijnen en (tussen-) zijn een onderdeel van de kwaliteitskaart. Leerkrachten zijn steeds beter in staat om de opbrengsten van hun groep te analyseren en hierop te evalueren. Het leerlingvolgsysteem ZIEN hebben we ingevoerd als volgsysteem voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. Leerkrachten zijn vaardiger geworden in het lesgeven volgens het directe instructiemodel. Een verdere ontwikkeling hierin is wel wenselijk. Vooral het aansluiten vanuit het directe instructiemodel op de 3 niveau‟s, waarop we ons onderwijs willen inrichten, verdient hierbij nog meer aandacht.
12
3. De inrichting van de kwaliteitszorg 3.1. Kwaliteitszorg binnen SPO Utrecht SPO Utrecht heeft de afgelopen jaren, in samenwerking met directeuren en GMR gewerkt aan een structurele aanpak van kwaliteitsbeleid, waarbij de kwaliteitscyclus (doelen stellen, planning, uitvoeren, evaluatie, borgen) de rode draad is en schoolontwikkeling centraal staat. Als uitgangspunt is een praktische uitwerking van het INKmodel gekozen. Het model doet recht aan de opvatting dat de kwaliteitszorg in het onderwijs zich op meer aspecten richt dan de eindresultaten van de leerlingen die de school verlaten sec. De belangrijkste indicatoren zijn: de samenstelling leerlingenpopulatie, het beleidsvoerend vermogen, de visie op ontwikkeling en onderwijs, het pedagogisch klimaat, het onderwijsleerproces, het leerstofaanbod, leerlingenzorg en begeleiding, tussen- en eindresultaten, de schoolloopbaan van leerlingen en het vervolg van de schoolloopbaan in het voortgezet onderwijs. Bij het bewaken van de kwaliteit maken scholen gebruik van o.a. het Cito-leerlingvolgsysteem en het leerlingenadministratiesysteem Parnassys. Daarnaast zijn specifieke instrumenten op maat gemaakt voor SPO Utrecht: webbased zelfevaluatielijsten voor personeel, intern begeleiders en directeuren en waarderingslijsten voor leerlingen, ouders en personeel. Ter ondersteuning van directeuren is een SPO kwaliteitshandboek gemaakt. Daarin wordt ook aandacht besteed aan het vraagstuk hoe je conclusies op basis van verzamelde gegevens verbindt aan het voortschrijdend proces van schoolontwikkeling. Opbrengstgericht en handelingsgericht werken dragen bij aan een planmatige aanpak van het onderwijs binnen SPO Utrecht.
3.2. De rol van de directeur bij kwaliteitszorg op de school De directeur is binnen SPO Utrecht integraal verantwoordelijk voor de school. In de SPO standaard Onderwijskundig Leiderschap is aangegeven welke activiteiten het bestuur van SPO-directeuren verwacht om sturing te geven aan schoolontwikkeling en kwaliteitszorg. Binnen kaders heeft de directeur de vrijheid om keuzes te maken met betrekking tot beleid en middelen om goed onderwijs te realiseren. Het kwaliteitszorginstrument helpt om de goede keuzes te maken. Het bereiken van goede resultaten van kinderen is de belangrijkste opdracht van elke SPO-school. Het bestuur verwacht dat een directeur daarop stuurt en dat hij/zij dat niet alleen op basis van kennis en gevoel doet, maar systematisch toetst of dat ook bereikt wordt. Het schoolteam is nauw betrokken bij kwaliteitszorg: het realiseren van doelen, het verzamelen van data en het meedenken bij interpretatie en analyse, alsmede bij de aanpak en uitvoering van schoolontwikkeling. Hoewel kwaliteitszorg een zaak is van het hele team, is de directeur hierbij de eerst verantwoordelijke en de aanstuurder. Binnen de klas is de leerkracht primair verantwoordelijk voor goed onderwijs.
3.3. De rol van het bestuur bij kwaliteitszorg
3.3.1. Activiteiten bestuur in het kader van kwaliteitszorg Eén keer in de vier jaar maakt het bestuur een Koersplan, waarin de speerpunten en doelen op bestuurs- en schoolniveau staan voor de komende periode. Het Koersplan wordt een jaar voor de nieuwe schoolplanperiode gemaakt, zodat de doelen in het schoolplan geconcretiseerd kunnen worden. Het bestuur is eindverantwoordelijk m.b.t. de kwaliteit van het onderwijs en ondersteunt scholen waar nodig bij het behalen van goede resultaten. Daartoe worden de volgende activiteiten verricht. Het bestuur vraagt van scholen om te werken met een kwaliteitscyclus. Bestuur en scholen maken in dat kader jaarlijks een concreet jaarplan. Directeuren leggen aan de hand van ijkpunten verantwoording af voor de aanpak en resultaten van de school. De ijkpunten vloeien voort uit de visie van SPO Utrecht en zijn na advisering door de directeuren vastgesteld. In de periode 2013-2016 vindt de invoering van het werken met ijkpunten plaats. Jaarlijks brengt het bestuur een schoolbezoek van een dagdeel aan elke school. Naast gesprekken met directeur, specialisten, leerlingen en (soms) ouders worden klassenbezoeken afgelegd. Doel van het bezoek is om een goed beeld van de school(ontwikkeling) te krijgen.
13
Het bestuur heeft een ondersteuningsteam van stafmedewerkers, dat scholen adviseert t.a.v. kwaliteitszorg en schoolontwikkeling. Het ondersteuningsteam helpt desgevraagd bij het analyseren van problematiek en het bepalen van een adequate aanpak en eventueel het kiezen van externe begeleiding. Directeuren kunnen op deze wijze tijdig met deskundige hulp aan de slag gaan als zij zien dat hun school niet optimaal functioneert en niet precies weten waar dat aan ligt. Het bestuur heeft op deze wijze ook tijdig inzicht in de situatie en de aanpak op de school. Het bestuur volgt de ontwikkeling van de scholen ook m.b.v. een kwaliteitskaart waarop aan de hand van een aantal indicatoren wordt bekeken hoe de school er voor staat. Periodiek bespreken staf en bestuur de scholen aan de hand van deze kaart. Als het bestuur zich zorgen maakt om een school en de directeur niet zelf met een hulpvraag komt, kan het bestuur ook het ondersteuningsteam inschakelen nadat zij dit met de directeur besproken hebben. Het gaat dan om signalen als: De resultaten van leerlingen (tussenresultaten, cito-eindresultaten) meer dan één jaar niet op niveau zijn; Als het werk gerelateerd ziekteverzuim en/of het personeelsverloop op een school stijgt; Als de school plannen, zakelijke gegevens en/of leerling gegevens niet tijdig aanlevert; Als de school langere tijd aan schoolverbetering basisvaardigheden werkt zonder aantoonbare resultaten; Als er sprake is van onvoldoende inhoudelijke kwaliteit; Als er conflicten met ouders (MR) en/of team zijn; Als het leerlingenaantal terugloopt zonder dat daar een demografische aanleiding voor is.
3.4.
Kwaliteitszorg op onze school
Eén keer in de vier jaar maakt de school een schoolplan. In dit plan staat het beleid met betrekking tot de kwaliteit van het onderwijs dat binnen de school wordt gevoerd. Dit plan wordt gemaakt door het managementteam, besproken in het team en ter inspraak voorgelegd aan de MR. We werken daarbij vanuit een gezamenlijk visie/missie met hoge opbrengstverwachtingen. We gebruiken input uit en evaluaties van de SPO-zelfevaluatielijsten en SPO-waarderingslijsten, studiedagen, inspectierapport, klassenbezoeken en professionele gesprekken voor het uitzetten van nieuw beleid. Ook worden de opbrengsten van de leerlingen gevolgd en gebruikt voor het nieuwe beleid. Vanuit het schoolplan wordt er jaarlijks een jaarplan gemaakt. Het jaarplan geeft ons de gelegenheid concrete activiteiten te benoemen die dat jaar gaan plaatsvinden, eerdere activiteiten te evalueren en te borgen. Bovendien kan de inzet van personeel en financiën voor dit specifieke schooljaar afgestemd worden op deze activiteiten, zodat een integrale aansturing plaatsvindt. De verschillende doelen en activiteiten uit het jaarplan worden, voor een deel, aan het begin van het schooljaar in een startgesprek met het MT, overgedragen aan de onderwijsinhoudelijke kwaliteitskringen en specialisten. Het jaarplan wordt 2 keer per schooljaar geëvalueerd. Halverwege het schooljaar (jan/febr) vindt er een tussenevaluatie plaats van het jaarplan. Alle kwaliteitskringen en specialisten leveren hiervoor via een vast format input aan het MT. Op basis van de tussenevaluatie wordt een inschatting gemaakt van de voortgang van de doelen uit het jaarplan en wordt er eventueel bijgestuurd. Hiervan vindt dan een terugkoppeling plaats naar de kwaliteitskringen en specialisten. De tussenevaluatie richting het hele team gebeurt tijdens een teamvergadering, waarbij alle kwaliteitskringen en specialisten zich in een soort marktopstelling presenteren aan het team. In mei/juni wordt het jaarplan op een vergelijkbare wijze geëvalueerd binnen het MT en met het team. De uitkomsten hiervan zijn richtinggevend voor het nieuwe jaarplan.
3.4.1 Instrumenten kwaliteitszorg: Kwaliteit leerkrachten en inzet gesprekscyclus De samenstelling van de leerlingpopulatie, de opbrengsten van de leerlingen en de eisen van het
14
ministerie zijn belangrijke pijlers voor het aanbod van het onderwijs. De leerkracht is de belangrijkste spil voor de kwaliteit van het onderwijs. Op Obs Vleuterweide vinden we de volgende (leerkracht-)competenties van belang: Als professional volledige verantwoordelijkheid nemen voor eigen handelen, zonder extern te attribueren . Lesgeven / omgaan met kinderen conform de uitgangspunten van de Vreedzame School. Goed op de hoogte zijn van leerlijnen en kerndoelen van het onderwijs. Beschikken over voldoende ICT vaardigheden om het onderwijs te kunnen laten aansluiten op de e ontwikkelingen van de 21 eeuw. Het geven van gelaagde instructie, volgens het directe instructie model. Het kunnen toepassen van convergente differentiatie. Volgen en regelmatig evalueren van de vorderingen van leerlingen Signaleren van leerlingen die opvallen in hun ontwikkeling en/of leervorderingen. Ouders actief betrekken bij het tegemoet komen aan onderwijsbehoeften van kinderen en een positieve communicatie met ouders kunnen onderhouden. Het opstellen van groepsplannen en individuele handelingsplannen en deze kunnen inzetten als werkdocument. Het werken met coöperatieve werkvormen gerelateerd aan de GIPS-principes. Differentiëren naar onderwijsbehoeften….kijken naar kinderen. Welke onderwijsbehoeften hebben kinderen om de doelen te halen? Hoe kan de leerkracht zijn eigen functioneren bespreken: Op de bouwvergadering of tijdens een paralleloverleg, door middel van de incident methode. Intervisiebijeenkomsten georganiseerd door de schoolopleider Naar aanleiding van een klassenbezoek door de bouwcoördinator, locatieleider, specialist, de opleider in de school, de IB-er of de directeur. Leerkrachten kunnen op eigen verzoek de Opleider in de School een specialist of een MT lid inschakelen en vragen om mee te kijken. Door het voeren van een professioneel gesprek.
Obs Vleuterweide is een officieel erkende opleidingsschool (door Hogeschool Theo Thijsen en SPO Utrecht). Er is een vast begeleidingsprogramma voor stagiaires. Op Obs Vleuterweide hanteren we de gesprekscyclus zoals deze in basis is vastgesteld door het SPO. Voor leerkrachten die nieuw zijn gestart in het onderwijs ziet de gesprekscyclus er als volgt uit: Wanneer
Jaar 1 Aanstelling Jaar 1 3 weken – 4 maanden Jaar 1 4- 6 maanden
Wat Opleiding Stageperiode Introductie Conform afspraken in overeenkomst Beoordelingsgesprek Aanstelling voor onbepaalde tijd of ander traject
Wie betrokken PABO Opleidingsleerkracht Directeur Opleidingsleerkracht Directeur Opleidingsleerkracht Directeur
Instrumenten Opleidingsplan Overeenkomst inwerkbegeleiding Klassenbezoek Evaluatiegesprekken Intervisie e.d. Klassenbezoek Beoordelingsformulier
Ook voor leerkrachten die vanaf een andere school komen en nieuw op onze school starten volgen wij deze cyclus, maar dan wel in wat eenvoudiger/beperktere vorm. Daarna geldt voor alle leerkrachten de volgende cyclus:
15
Wanneer Jaar 1
Wat Functioneringsgesprek
Wie betrokken Directeur of locatieleider
Jaar 2
Functioneringsgesprek met zelfevaluatie
Directeur of locatieleider
Jaar 3
Functioneringsgesprek met terugblik naar jaar 2
Directeur of locatieleider
Jaar 4
Beoordelingsgesprek aan de hand van het profiel van de functie, eigen werkpunten en loopbaanperspectief
Directeur
Instrumenten Klassenbezoek Leidraad functioneringsgesprek Klassenbezoek Leidraad functioneringsgesprek met zelfevaluatie Klassenbezoek Leidraad functioneringsgesprek Klassenbezoek Beoordelingsformulier
De SPO-zelfevaluatielijsten worden in principe één keer per 4 jaar afgenomen. De laatste keer zijn ze in mei 2011 afgenomen. De uitkomsten worden gebruikt voor het nieuwe schoolplan. De overzichten van de evaluatielijsten worden op een teamvergadering besproken. Het team trekt in kleine groepen conclusies naar aanleiding van de uitkomsten. Bij een score van 3 of hoger zijn we tevreden. Onder de 3 doen we nader onderzoek en maken we eventueel een plan van aanpak.
3.4.2 Welke gegevens verzamelt de school m.b.t. de resultaten van het onderwijs: Om een beeld te krijgen van de resultaten van ons onderwijs maken we gebruik van resultaten van methodetoetsen en resultaten van niet-methodetoetsen Aan het begin van ieder schooljaar maakt de interne begeleider een zorgkalender, waarin wordt aangegeven welke methode onafhankelijke toetsen er in welke periode moeten worden afgenomen. Op Obs Vleuterweide gebruiken we de volgende toetsen: De herfstsignalering (groep 3) Lentesignalering (groep 3) DMT (groep 3 t/m 8) AVI- toetsen (groep 3 t/m 8) Leeswoordenschat (groep 6 t/m 8) Cito-rekenen (groep 3 t/m 8) Cito-spelling (groep 3 t/m 8) Cito-begrijpend lezen (groep 4 t/m 8) Cito- screening beginnende geletterdheid (groep 2) Rekenen voor kleuters (midden groep 2) Cito- Taal voor kleuters (midden groep 2) Cito eindtoets of andere eindtoets. Normen voor de methode onafhankelijke toetsen: Voor technisch lezen hanteren we de volgende normen: Aan het eind van groep 2 beheerst 95 % van de leerlingen de letterkennistoets. Aan het eind van groep 3 beheerst 85 % van de leerlingen E3; 10% zit op instructieniveau Aan het eind van groep 4 beheerst 90 % van de leerlingen E4 ; 5% zit op instructieniveau Aan het eind van groep 5 beheerst 95 % van de leerlingen E5 Aan het eind van groep 6 beheerst 95 % van de leerlingen E6 Aan het eind van groep 7 beheerst 95 % van de leerlingen E7 Aan het eind van groep 8 beheerst 95 % van de leerlingen AVI plus
16
Voor cito DMT geldt voor de groepen 3 t/m 8 dat aan het eind van het schooljaar: 70% I, II of III scoort 90% I,II,II of IV scoort 50% I en II scoort Voor de overige toetsen hanteren we voorlopig de Cito-norm: 20 % I-scores 20 % II- scores 20 % IV-scores 20 % III-scores 20 % V-scores We hanteren de vaardigheidsscores daarbij als norm. Alle groepsleerkrachten hebben 2 keer per jaar een groepsbespreking met de intern begeleider, waarin de resultaten van alle leerlingen worden besproken. De groepskaart wordt daarbij steeds met het vertrekpunt van deze besprekingen. Daarnaast worden de resultaten op de niet methodegebonden toetsen twee keer per jaar plenair op een teamvergadering besproken (datamuur). Aan de hand van deze datamuur worden in groepen conclusies getrokken en plannen opgesteld op groepsniveau of voor een bepaald vakgebied.
3.4.3 Welke gegevens verzamelt de school m.b.t. de waardering van het onderwijs Eén keer per 4 jaar worden de SPO-waarderingslijsten afgenomen bij personeel, leerlingen van de bovenbouw en ouders. In 2014 zijn de waarderingslijsten afgenomen. De uitkomsten van deze lijsten worden gebruikt voor de input van het schoolplan. Er kan gewaardeerd worden op een schaal van 1-4. Is het gemiddelde 3 of hoger dan zijn we als school in basis tevreden. Is het onder de 3 dan zijn we niet tevreden en bekijken we of er een plan van aanpak moet komen. Scores van 3,3 en hoger zien we als hoge scores die wel vooral willen borgen. Belangrijkste conclusies/acties: 1. We krijgen de volgende gemiddelde rapportcijfers: Ouders 7,5
Leerlingen 7,7
Team 7,6
2. Op bijna alle hoofdonderwerpen scoren we 3 of hoger en op veel onderdelen zelfs 3,3 of hoger. 3. Er zal een actieplan worden opgesteld met acties voor het komende jaar/jaren voor deelvragen waarop er een gemiddelde score onder de 3 is. Aandachtspunten die naar voren zijn gekomen zijn ICT hulpmiddelen, toezicht op het plein, netheid van de school, klimaat in de school. Een aantal zaken zijn al in gang gezet die naar verwachting een positieve invloed zullen hebben op één of meerdere van deze onderwerpen: Geheel nieuw ingericht ICT lokaal Meer inzet web 2.0 toepassingen zoals class dojo voor ondersteuning van het pedagogisch klimaat in de groepen. Vaststellen van de 6 gouden afspraken die het handelen van personeel, leerlingen en ouders sturen en die vertaald worden in school- en klassenafspraken. Inmiddels zijn er afspraken gemaakt over pauze/gang en het team/teamkamer. Binnenkort zullen er afspraken gemaakt worden over het toiletgebruik. De 6 gouden afspraken zullen samen met de leerlingen zichtbaar gemaakt gaan worden in de school. Project gezond schoolplein met subsidie van Jantje Beton om onze schoolpleinen groen/gezond te maken. Daarnaast zijn er extra speelmaterialen aangeschaft voor de pleinen. Via de mededelingen in de ochtend wordt meer aandacht gevraagd voor het netjes houden van de school. Op de locatie Passiebloem 7 heeft een ingrijpende renovatie plaatsgevonden om het klimaat te verbeteren. Zodra we weer verhuizen naar deze locatie zal dit tot betere
17
werkomstandigheden leiden. Op de locatie Teunisbloem is iemand vanuit de gemeente bijna dagelijks aanwezig om de instelling van het klimaatsysteem zodanig in te regelen dat deze zo optimaal mogelijk is.
3.5 Overzicht doelen/ambities op kwaliteitszorg 1. Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten op het gebied van doordacht lesgeven (groep 1-2) en interactieve gedifferentieerde directie instructie (groep 3-8). 2. Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten om coöperatieve werkvormen als dagelijkse routine in de lessen in te zetten. 3. Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten om Human Dynamics in te zetten bij het differentiëren naar onderwijsbehoeften. 4. Verbeteren van onze onderwijsopbrengsten; voldoen aan onze ambities op de diverse vakgebieden met als minimum het Landelijk Gemiddelde en de inspectienormen. Daarbij speciale aandacht voor TL groep 3 en opbrengsten groepen 4 en 5. 5. Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten rondom het analyseren van de opbrengsten en de inzet van de groepskaart uit Parnassys daarbij. 6. Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten met het werken met groepsplannen op het gebied van TL, Spelling, BL en Rekenen. 7. Tevreden ouders, leerlingen en leerkrachten, wat zich uit in waarderingscijfers van 3 of hoger. 8. Verbeteren structuur en weergave van onze integrale aanpak voor kwaliteitszorg volgens de PDCA cyclus.
18
4. Het onderwijsaanbod In de Wet op het primair onderwijs is in artikel 9 vastgelegd dat het onderwijs een brede ontwikkeling van leerlingen beoogt.
4.1 Pedagogisch klimaat (Vreedzame School) Zoals eerder aangegeven is het uitgangspunt van ons pedagogisch klimaat dat ieder mens een natuurlijke behoefte heeft aan relatie, autonomie en competentie om zich te ontwikkelen. We hanteren de Vreedzame School daarbij als basis. Wij zijn van mening dat kinderen niet goed tot leren komen als het pedagogisch klimaat niet goed op orde is. De komende jaren willen we zorgen voor een betere borging van de Vreedzame School binnen onze school, waaronder bijvoorbeeld de inzet van mediatoren. Wij geloven in de Vreedzame School als preventief instrument om gedragsproblemen, waaronder pesten, zo klein mogelijk te houden. Daarnaast willen we doorontwikkelen/verdiepen op andere elementen van de Vreedzame School, namelijk het werken met commissies en klassenvergaderingen. Natuurlijk leggen we als Vreedzame School duidelijk vast welke grenzen we hebben en hoe we handelen als er sprake is van pesten. De komende jaren (vooral komend schooljaar) willen we ons beter bekwamen in het omgaan met grenzen en het goed kunnen inzetten van de steungroep aanpak als er sprake is van pesten.
4.2 Onderwijs in de 21e eeuw We vinden het in ieder geval onze taak dat we alle leerlingen op Obs Vleuterweide alle vaardigheden e bijbrengen die ze nodig hebben om volwaardig en goed toegerust in de maatschappij van de 21 eeuw e te kunnen functioneren. De vaardigheden waar het hierbij om gaat worden ook wel de 21 eeuw vaardigheden genoemd. Het werken aan deze vaardigheden is geen vak op zich, maar vindt zijn toepassing in alle vakgebieden die we op de basisschool aanbieden. Hoewel we het ook belangrijk blijven vinden om op een wat meer klassikale manier leerlingen instructie te geven op de kernvakken taal, lezen en rekenen, willen we leerlingen uitdagen en ondersteunen om op een meer onderzoekende en ontwerpende manier te gaan leren. Voor alle vaardigheden geldt dat wij daar op onderdelen al mooi op aansluiten, maar dat de uitdaging is om ons hier de komende jaren verder in te ontwikkelen. e
Als belangrijkste vaardigheden voor de 21 eeuw worden gezien:
19
Samenwerken Dit gaat over gezamenlijk een doel halen, elkaar aanvullen, inspireren en ondersteunen. Dit vraagt om leerlingen die rollen en talenten in de groep kunnen herkennen, hulp kunnen vragen en ontvangen, gezamenlijke verantwoordelijkheid en individuele aansprakelijkheid kunnen dragen, een positieve open houding hebben, flexibel zijn en zich kunnen aanpassen. Op Obs Vleuterweide vinden we het belangrijk dat leerlingen veel samenwerken. Om leerlingen hierin goed te kunnen begeleiden moeten leerkrachten op onze school goed zijn opgeleid om coöperatieve werkvormen te kunnen toepassen en deze werkvormen als dagelijkse routine in het onderwijs kunnen inzetten. Als Vreedzame School besteden we veel daarnaast veel aandacht aan gezamenlijke verantwoordelijkheid. Creativiteit Het vermogen om nieuwe ideeën, benaderingen, oplossingsstrategieën en inzichten buiten de gebaande paden te creëren en te optimaliseren. Dit vraagt van leerlingen: effectief en efficiënt technieken kunnen toepassen voor ideecreatie, out of the box denken, iets nieuws bedenken, toegepaste verbeeldingskracht, samenhang zien tussen dingen die anderen onmogelijk zien, buiten gebaande paden, los durven laten van het bekende, expres iets anders doen, vindingrijkheid, nieuwsgierigheid, onderzoekende houding, anders durven zijn, samenwerken, iemand anders ogen gebruiken. De komende jaren zullen wij ons kunst en cultuuraanbod verder gaan uitbreiden. De vaardigheid „creativiteit, zal bepalende zijn voor de wijze waarop we dit zullen vormgeven . Dit schooljaar zijn we al begonnen met proeftuinen om kinderen met de zaak- en creatieve vakken op een meer onderzoekende wijze tijdens themamiddagen te laten werken. De komende jaren zullen we dit planmatiger verder gaan uitbreiden. ICT geletterdheid Vaardigheden voor het effectief en efficiënt gebruik van technologie. Daarbij komen „technologische geletterdheid‟ en „informatievaardigheden‟ samen. Dit betekent dat leerlingen leren analyseren en selecteren van gepaste media- en ict-bronnen en dat ze begrijpen hoe in de maatschappij door middel van huidige technologie gecommuniceerd wordt. Op onze school werken we met een ICT leerlijn om leerlingen vaardiger te maken met ICT. In de hogere werken we aan hun mediawijsheid via het diploma veilig internet. De ICT leerlijn zal op nieuw onder de loep genomen worden om goede aansluiting te houden bij de huidige technologische mogelijkheden. Ook willen we leerlingen in contact gaan brengen met programmeren. Communiceren Het effectief en efficiënt overbrengen en ontvangen van een boodschap. Leerlingen leren op verschillende manieren, doelgericht informatie met anderen uitwisselen, luisteren, de kern van een boodschap herkennen, effectief verwoorden, duidelijk zijn, ruis voorkomen, zichtbaar en vindbaar zijn, lef hebben, laten zien wie je bent. We maken op school veel gebruik van werkvormen die de communicatieve vaardigheden van kinderen vergroten, zoals spreekbeurten, nieuwskringen, boekbesprekingen, muurkranten. Daarnaast zullen we vanuit de Vreedzame School de komende jaren steeds meer klassenvergaderingen en leerlingcommissies instellen. Probleemoplossend vermogen Het (h)erkennen dat problemen bestaan en tot een plan van actie kunnen komen om deze op te lossen. Dit vraagt dat leerlingen leren: vraagstukken signaleren, analyseren en definiëren, nieuwe oplossingsstrategieën genereren en selecteren, creativiteit, out of the box denken, doorzettingsvermogen, volharden, samenwerken, bundelen van krachten, pro activiteit, evaluatie en reflectie.
20
Aan deze vaardigheid willen we de komende jaren vooral gaan werken door de eerder benoemde themamiddagen waarop er, al dan niet groepsdoorbroken, met leerlingen op een meer onderzoekende of ontwerpende manier wordt gewerkt. Met name de wereldoriëntatie vakken zullen hierbij het vertrekpunt vormen. Meer specifiek willen we ook bekijken hoe we de komende jaren meer aandacht kunnen geven aan techniek binnen ons onderwijs. Ook bij onze selectie van aanbod voor plusleerlingen zullen we nadrukkelijk vanuit deze vaardigheid denken. We vinden het wel heel belangrijk dat we met alle leerlingen werken aan hun probleemoplossend vermogen, ieder binnen zijn/haar eigen niveau en dat dit niet alleen een aanbod is voor plusleerlingen. Kritisch denken Het vermogen om onafhankelijk van anderen een eigen visie of onderbouwde mening te formuleren. Dit gaat over het cognitieve proces van analyseren, vergelijken, concluderen, interpreteren, evalueren, synthetiseren. Bewust worden van eigen handelen, zelfreflectie, kritisch naar jezelf kijken, eigen visie, onderbouwde eigen mening kunnen formuleren, onafhankelijkheid. We besteden tijdens onze lessen veel aandacht aan een kritische, zelfreflecterende, evaluatieve houding van de leerlingen. We werken bij de kernvakken volgens het interactieve directe instructie model (IDGDI), dat hiervoor ook de juiste handvatten biedt. De komende jaren zullen we verder investeren in een effectieve directe instructie. Daarnaast zal de hiervoor benoemde inzet op klassenvergaderingen en leerlingcommissies gaan bijdragen aan het kritisch denken van kinderen. Sociaal en culturele vaardigheden In staat zijn om met mensen van verschillende etnische, sociale, organisatorische en politieke achtergrond effectief samen te leren, werken en te leven. Dit vraagt van leerlingen respect voor en kennis van algemene (en cultureel specifieke) omgangsnormen. (H)erkennen, respecteren en benutten van diverse standpunten waardoor samenwerking mogelijk is. Open mind, willen ontdekken. Van elkaar willen leren. Met name door onze identiteit als Vreedzame School hebben we hier al veel aandacht voor. Ook zullen we de invulling van ons aanbod rondom de grote wereldgodsdiensten verbeteren.
4.3 Zelfstandig Werken We willen de ontwikkeling van de zelfstandige en verantwoordelijke leerhouding van ieder kind op een zo hoog mogelijk niveau brengen. Ons uitgangspunt is ons vertrouwen in de eigen kracht van ieder kind. Wij brengen de kinderen in een uitdagende leeromgeving waarin ze regelmatig samenwerken, zelfstandig werken en in verantwoordelijkheid kennis en ervaring opdoen. Het kind leert verantwoordelijkheid te nemen voor zijn eigen werk en te reflecteren op zijn eigen leerproces. Kinderen krijgen de ruimte om positieve en negatieve ervaringen op te doen in dit leerproces. De komende jaren willen we investeren in een heldere doorlopende lijn vanaf groep 1 tot en met groep 8, waarin we werken naar het einddoel „ zelfstandig leren‟. De kinderen zijn in groep 8 in staat eigen leerstrategieën te kiezen, toe te passen en kunnen hun taken zelfstandig verdelen over de week.
4.4 Visie op onderwijs aan het jonge kind Kinderen, en zeker jonge kinderen, ontwikkelen zich niet lineair, maar maken sprongen in hun ontwikkeling. Ook jongens en meisjes verschillen in die ontwikkeling. Wat kinderen het ene moment nog niet kunnen, kunnen ze 2 maanden later zomaar wel. Dit vraagt wat van ons aanbod en de wijze waarop we de ontwikkelingsgebieden van kinderen volgen. We zorgen voor aanbod en het volgen van kinderen op basis van leerlijnen. Dit bieden we zoveel mogelijk planmatig aan, maar daarbij volgen we ook zoveel mogelijk het initiatief van het kind. De leerkracht zorgt er daarbij in de begeleiding en door het inzetten van de juiste interventies, passend bij het niveau van het kind, voor dat het kind zich kan ontwikkelen in de zone van naaste ontwikkeling. Wij zien spel als een heel belangrijk onderdeel om kinderen te laten leren.. Kinderen ontwikkelen zich in hun spel, van bewegingsspel en manipulerend spel, naar rolgebonden handelingen, naar gezamenlijk thematisch rollenspel, naar bewuste leer- en
21
onderzoeksactiviteiten. Spel is daarmee een voorbereiding op het onderzoekend leren dat we een steeds belangrijkere plek willen geven in ons onderwijs. Het spel moet uiteraard wel betekenisvol zijn. We geloven dat kinderen vooral leren van moeilijke vragen en niet van antwoorden. We stimuleren daarmee de zelfregulatie en het probleemoplossend vermogen bij kinderen. Ambitie/ontwikkeling De komende jaren willen we ons vooral ontwikkelen op het gebied van spel. Het gaat daarbij vooral om het inrichten van goede speelhoeken en het goed aansluiten op de belevingswereld van kinderen. Ook het toepassen van de juiste interventies door de leerkrachten om kinderen te stimuleren en begeleiden om zich tijdens het spel te ontwikkelen in hun zone van naaste ontwikkeling is een belangrijk ontwikkelpunt. Het inzetten van de juiste interventies is ook van belang voor de ontwikkeling van de taal en denkvaardigheden van de kinderen. We besteden ook nog veel aandacht aan het goed wegzetten van de leerlijnen in een dagplanning, waarmee we zorgen voor een goed basisaanbod voor de kleuters in totaliteit. Daarnaast zal kennisontwikkeling rondom het jonge kind de komende jaren ook veel aandacht krijgen. We zorgen er bijvoorbeeld voor dat er collega‟s de opleiding “ jonge kind‟ volgen. Daarnaast zullen we werken aan kennisontwikkeling via een lerend netwerk, bijvoorbeeld samen met spelenderwijs. Per vakgebied bespreken we nu hoe ons aanbod er uitziet en welke aanpassingen en ontwikkelingen we voor de komende jaren zien.
4.5 Nederlandse taal
4.5.1 Kerndoelen: Mondeling taalonderwijs 1. De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. 2. De leerlingen leren zich naar vorm en inhoud uit te drukken bij het geven en vragen van informatie, het uitbrengen van verslag, het geven van uitleg, het instrueren en bij het discussiëren. 3. De leerlingen leren informatie te beoordelen in discussies en in een gesprek dat informatief of opiniërend van karakter is en leren met argumenten te reageren. Schriftelijk taalonderwijs 1. De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder schema's, tabellen en digitale bronnen. 2. De leerlingen leren naar inhoud en vorm teksten te schrijven met verschillende functies, zoals: informeren, instrueren, overtuigen of plezier verschaffen. 3. De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het lezen van school- en studieteksten en andere instructieve teksten, bij systematisch geordende bronnen, waaronder digitale. 4. De leerlingen leren informatie en meningen te vergelijken en te beoordelen in verschillende teksten. 5. De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het schrijven van een brief, een verslag, een formulier of een werkstuk. Zij besteden daarbij aandacht aan zinsbouw, correcte spelling, een leesbaar handschrift, bladspiegel, eventueel beeldende elementen en kleur. 6. De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten. Taalbeschouwing, waaronder strategieën 1. De leerlingen leren bij de doelen onder 'mondeling taalonderwijs' en 'schriftelijk taalonderwijs' strategieën te herkennen, te verwoorden, te gebruiken en te beoordelen. 2. De leerlingen leren een aantal taalkundige principes en regels. Zij kunnen in een zin het onderwerp, het werkwoordelijk gezegde en delen van dat gezegde onderscheiden. De leerlingen kennen 3. regels voor het spellen van werkwoorden;
22
4. regels voor het spellen van andere woorden dan werkwoorden; 5. regels voor het gebruik van leestekens. 6. De leerlingen verwerven een adequate woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden. Onder 'woordenschat' vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken. Referentiekader Taal Leerlingen dienen aan het einde van de basisschool te voldoen aan niveau 1F van het Referentiekader Taal. 1S is het streefniveau voor leerlingen die de Nederlandse taal goed beheersen.
4.5.2 Ons onderwijsaanbod en de werkwijze voor Nederlandse taal Het aanbod voor Nederlandse taal bestaat uit ons aanbod op het gebied van taal, spelling, technisch lezen en begrijpend lezen. Onderbouw Al in groep 1 en 2 kunnen kinderen kennis maken met taal- en spellingactiviteiten. Door te experimenteren met ´invented spelling´: zelf een woord schrijven of stempelen, bijvoorbeeld bij een door hen gemaakte tekening ervaren ze dat ze gedachtes op papier kunnen zetten en dat ze van klanken letters en woorden kunnen maken. Het bezig zijn met letters en met het analyseren van woorden, bijvoorbeeld het vinden van beginklank van een woord is een goede voorwaarde voor het spellingonderwijs in groep 3. Op Obs Vleuterweide hanteren we het model van de convergente differentiatie; alle doelen worden met de hele groep gerealiseerd. Dat betekent dat risicoleerlingen meer tijd krijgen voor instructie en begeleide in oefening, dit gebeurt in de kleine kring. Op Obs Vleuterweide wordt planmatig gewerkt met de tussendoelen voor beginnende geletterdheid. Dit gebeurt aan de hand van „de Zevensprong‟. De Zevensprong bestaat uit de volgende zeven stappen: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Thema kiezen, betekenisvol Anker zoeken Basisinvulling, SLO leerlijnen Activiteiten en routines Beginnende Geletterdheid Planning Uitvoeren en begeleiden Observatie, registratie, evaluatie
Achter de tussendoelen Beginnende Geletterdheid steekt de visie „interactief taalonderwijs‟. Interactief taalonderwijs kenmerkt zich door: Betekenisvol leren, Sociaal leren en Strategisch leren. De tussendoelen leggen belangrijke taalinhoudelijke accenten. De tussendoelen in het kort: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Boekoriëntatie Verhaalbegrip Functies van geschreven taal Relatie tussen gesproken en geschreven taal Taalbewustzijn Alfabetisch principe Functioneel „schrijven‟ en „lezen‟ Technisch lezen en schrijven, start Technisch lezen en schrijven, vervolg Begrijpend lezen en schrijven
Voor de tussendoelen 5 en 6 wordt gebruik gemaakt van de Klankkast. We oriënteren ons momenteel op het aanschaffen van de nieuwe methode Kleuterplein als alternatief voor de Zevensprong. De Zevensprong is een erg arbeidsintensieve manier van werken voor de
23
leerkrachten en vooral erg lastig te borgen als er nieuwe leerkrachten komen of leerkrachtwisselingen zijn. Kleuterplein is een overzichtelijke, praktische en gestructureerde methode. Er wordt bij deze methode handelingsgericht gewerkt met het directe instructiemodel. Deze methode omvat alle domeinen met doorgaande leerlijnen en een duidelijk lesdoel per activiteit. Er worden hulpmiddelen aangereikt voor Observatie, registratie, opbrengstgericht werken en interactie met ouders, kortom, alles in een. Kleuterplein geeft ons echter wel nog de ruimte om zelf keuzes te maken. Middenbouw/bovenbouw Taal We willen dat kinderen goede communicatieve vaardigheden ontwikkelen die van belang zijn om nu en in de toekomst goed te kunnen functioneren in de maatschappij. We leren kinderen zich goed te kunnen uiten, standpunten te formuleren en discussies te voeren. We werken met de methode Taaljournaal, maar leren kinderen ook om zich te uiten en presenteren via o.a. muurkranten, spreekbeurten, werkstukken, nieuwskringen, boekbesprekingen en presentaties van uitgevoerd werk. Over een jaar of 2 a 3 zal een nieuwe taalmethode worden aangeschaft. Gekeken wordt naar een methode waarin gewerkt wordt met 3 niveau‟s en waarin een duidelijk aanbod zit voor plusleerlingen. Spelling We vinden het belangrijk dat kinderen foutloos leren schrijven. Taal is een middel is om jezelf te presenteren, anderen te overtuigen, jezelf te uiten. Spelfouten leiden tot onduidelijke teksten en minder overtuigingskracht. We werken met de methode Taaljournaal. Daarnaast zetten we als remediërend materiaal werkbladen uit “Zelfstandig Spellen” in. We besteden veel aandacht aan het aanleren van de spellingsregels waarin we volgens een vast stappenplan de juiste strategie aanleren. Leerkrachten leren de strategieën aan door het veelvuldig hardop voordoen (modelen) en we zetten vooral directie feedback in (na een gedicteerd woord direct feedback). Vooral voor zwakkere spellers is dit erg belangrijk, omdat ze vaak onzeker zijn of ze een woord goed hebben geschreven. Onze werkwijze op het gebied van spelling in alle groepen is beschreven in een kwaliteitskaart. Onderdeel van deze kwaliteitskaart is een overzicht van de leerlijnen en tussen/einddoelen per jaargroep. Technisch Lezen De vaardigheid om goed technisch te kunnen lezen vormt de basis voor het verdere leren. We vinden het daarom heel belangrijk dat alle kinderen op Obs Vleuterweide goed leren lezen. De leerlingen in groep 3 leren lezen met Veilig Leren Lezen. De nieuwste versie (kim-versie) is in schooljaar 2014 2015 ingevoerd. Veilig Leren Lezen is een methode met een rijk en ruim aanbod. We letten hierbij op de keuzes die worden gemaakt. Veel lezen op tijd op zowel woord als tekst niveau zijn cruciaal en worden vanaf het begin structureel ingezet! We kijken kritisch naar het verwerkingsmateriaal. Alleen verwerkingsopdrachten die daadwerkelijk bijdragen aan een betere leesvaardigheid worden door de leerlingen gemaakt. In groep 4 zijn we overgegaan naar de nieuwe methode Station Zuid. De komende jaren zullen we deze methode ook in de jaargroepen 5-8 gaan invoeren. In het verleden opgedane kennis en vaardigheden zijn bewezen effectief en zullen we blijven inzetten, zoals voor-koor-door lezen en lezen-oefenen-lezen. Onze werkwijze op het gebied van Technisch Lezen in alle groepen is beschreven in een kwaliteitskaart. Onderdeel van deze kwaliteitskaart is een overzicht van de leerlijnen en tussen-/einddoelen per jaargroep. Hoewel de nieuwe leesmethodes als veel prettiger wordt ervaren dan de vorige methode, zijn de resultaten nog niet aanwijsbaar verbeterd. Mogelijk heeft dit ook te maken met het wennen aan het werken met de nieuwe methode. We zullen de resultaten van ons leesonderwijs, zeker in groep 3, de komende jaren goed volgen en ingrijpen/bijsturen als dat nodig mocht blijken. Begrijpend lezen In groep 1 en 2 wordt de basis gelegd voor het begrijpend lezen. In deze groepen wordt gewerkt aan het ontwikkelen van de mondelinge taal, woordenschat en beginnende geletterdheid. In groep 3 staat het aanvankelijk lezen centraal; de nadruk ligt op het decoderen, het technische aspect. Voor de ontwikkeling van het begrijpend lezen is een goede technische leesvaardigheid van belang. Een goede (technische) leesvaardigheid zorgt ervoor dat de leerlingen zich kunnen richten op de inhoud van de tekst. Vanaf groep 4 besteedt de leerkracht aandacht aan het leren sturen van het leesbegrip
24
en het toepassen van leesstrategieën. Hierbij zetten wij de methode Tekstverwerken in. De leerkracht doet tijdens het lezen van teksten strategieën hardop denkend voor, zodat de leerlingen horen wat een goede begrijpend lezen denkt en doet om teksten te begrijpen. Het gaat net als in de groepen 1/2 en 3 om sturingsstrategieën, leesstrategieën en herstelstrategieën. Vanaf groep 5 is het belangrijk dat er een transfer van de aangeboden strategieën naar de zaakvakken plaats vindt. Het accent verschuift van het leren lezen naar het lezen om te leren. Het technisch lezen krijgt minder aandacht en het lezen met begrip meer. In de groepen 5 tot en met 8 komt expliciete instructie van strategieën nadrukkelijk aan bod. Naast de methode Tekstverwerken zetten we hierbij ook Nieuwsbegrip in. Schrijfonderwijs Voor het leren schrijven van letters en cijfers wordt in de groepen 3-8 gebruik gemaakt van de methode Pennenstreken. Deze methode sluit aan en is helemaal afgestemd op de leesmethode Veilig Leren Lezen waarmee we werken.
4.6. Engelse taal
4.6.1 Kerndoelen 1. De leerlingen leren informatie te verwerven uit eenvoudige gesproken en geschreven Engelse teksten. 2. De leerlingen leren in het Engels informatie te vragen of geven over eenvoudige onderwerpen en zij ontwikkelen een attitude waarbij ze zich durven uit te drukken in die taal. 3. De leerlingen leren de schrijfwijze van enkele eenvoudige woorden over alledaagse onderwerpen. 4. De leerlingen leren om woordbetekenissen en schrijfwijzen van Engelse woorden op te zoeken met behulp van het woordenboek.
4.6.2 Het onderwijsaanbod en de werkwijze voor de Engelse taal We starten op dit moment in groep 7 met onderwijs voor de Engelse taal. We werken met de methode “Hello World” in de groepen 7 en 8. In beide groepen wordt wekelijks 1 uur engels gegeven. Het vak Engels wordt één keer per jaar geëvalueerd op een vergadering van de bovenbouw. De bouwcoördinator houdt zich op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van engels taal, en doet, indien gewenst, tijdens teamvergaderingen voorstellen voor kwaliteitsbevorderende maatregelen. We horen van oud-leerlingen die inmiddels op de middelbare school zitten regelmatig terug dat zij nog maar een beperkte kennis hebben van de Engelse taal t.o.v. klasgenoten. Dit komt vooral doordat engels op andere basisscholen vaak al eerder wordt aangeboden. Wij zijn van mening dat het onderwijs voor de Engelse taal in de toekomst ook op onze school eerder aangeboden zal moeten worden.
4.7 Rekenen en wiskunde
4.7.1 De kerndoelen: Wiskundig inzicht en handelen 1. De leerlingen leren wiskundetaal gebruiken. 2. De leerlingen leren praktische en formele reken-wiskundige problemen op te lossen en redeneringen helder weer te geven. 3. De leerlingen leren aanpakken bij het oplossen van reken-wiskundeproblemen te onderbouwen en leren oplossingen te beoordelen. Getallen en bewerkingen 1. De leerlingen leren structuur en samenhang van aantallen, gehele getallen, kommagetallen, breuken, procenten en verhoudingen op hoofdlijnen te doorzien en er in praktische situaties mee
25
te rekenen. 2. De leerlingen leren de basisbewerkingen met gehele getallen in elk geval tot 100 snel uit het hoofd uitvoeren, waarbij optellen en aftrekken tot 20 en de tafels van buiten gekend zijn. 3. De leerlingen leren schattend tellen en rekenen. 4. De leerlingen leren handig optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. 5. De leerlingen leren schriftelijk optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen volgens meer of minder verkorte standaardprocedures. 6. De leerlingen leren de rekenmachine met inzicht te gebruiken. Meten en meetkunde 1. De leerlingen leren eenvoudige meetkundige problemen op te lossen. 2. De leerlingen leren meten en leren te rekenen met eenheden en maten, zoals bij tijd, geld, lengte, omtrek, oppervlakte, inhoud, gewicht, snelheid en temperatuur. Referentiekader rekenen: Leerlingen dienen aan het einde van de basisschool te voldoen aan niveau 1F van het Referentiekader Rekenen. 1S is het streefniveau voor leerlingen die goed zijn in rekenen.
4.7.2 Het onderwijsaanbod en de werkwijze voor Rekenen en wiskunde In de groepen 1-2 werken we met de Rekenkast en zetten we ontwikkelingsmaterialen voor ordenen en tellen in. In de groepen 3-8 werken we met Wereld in Getallen versie 4. Daarnaast zetten we Kien, Rekentuin en Rekentijgers in als plusmateriaal en maken we gebruik van maatwerk als remediërend materiaal. Als duidelijke ontwikkel-/actiepunten voor de komende jaren zien we: Het verder begeleiden van een goede werkwijze rondom het werken met de nieuwe rekenmethode WIG 4. het opstellen van goede formats voor de groepsplannen rekenen, die aansluiten bij de leerlijnen en gewenste (tussen-) doelen voor rekenen. Het opstellen van een kwaliteitskaart voor rekenen, waarin duidelijk staat beschreven hoe het rekenonderwijs op Obs Vleuterweide wordt vormgegeven. Het verbeteren van ons aanbod op het gebied van automatiseren en memoriseren. Het verbeteren van ons onderwijs op het gebied van meten en meetkunde. Betere aansluiting van het rekenonderwijs groep 2 naar groep 3 Het komend schooljaar zullen vooral de acties 1 t/m 4 centraal staan.
4.8 Oriëntatie op jezelf en de wereld
4.8.1 De kerndoelen Mens en samenleving 1. De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en 2. anderen. 3. De leerlingen leren zich redzaam te gedragen in sociaal opzicht, als verkeersdeelnemer en als consument. 4. De leerlingen leren hoofdzaken van de Nederlandse en Europese staatsinrichting en hun rol als burger. 5. De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen. 6. De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit. 7. De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met verschillen in
26
opvattingen van mensen. 8. De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu. Natuur en techniek 1. De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende planten en dieren onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving. 2. De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen. 3. De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, electriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur. 4. De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. 5. De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik. 6. De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren. 7. De leerlingen leren dat de positie van de aarde ten opzichte van de zon leidt tot natuurverschijnselen, zoals seizoenen en dag-/nachtritme. Ruimte 1. De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te vergelijken met die in omgevingen elders, in binnen- en buitenland, vanuit de perspectieven landschap, wonen, werken, bestuur, verkeer, recreatie, welvaart, cultuur en levensbeschouwing. In ieder geval wordt daarbij aandacht besteed aan twee lidstaten van de Europese Unie en twee landen die in 2004 lid worden/ werden, de Verenigde Staten en een land in Azië, Afrika en Zuid-Amerika. 2. Kinderen leren over de maatregelen die in Nederland genomen worden/ werden om bewoning van door water bedreigde gebieden mogelijk te maken. 3. De leerlingen leren over de mondiale ruimtelijke spreiding van bevolkingsconcentraties en godsdiensten, van klimaten, energiebronnen en van natuurlandschappen zoals vulkanen, woestijnen, tropische regenwouden, hooggebergten en rivieren. 4. De leerlingen leren omgaan met kaart en atlas, beheersen de basistopografie van Nederland, Europa en de rest van de wereld en ontwikkelen een eigentijds geografisch wereldbeeld. Tijd 1. De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen, zoals aanwezig in ons cultureel erfgoed, en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren. 2. De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: jagers en boeren; Grieken en Romeinen; monniken en ridders; steden en staten; ontdekkers en hervormers; regenten en vorsten; pruiken en revoluties; burgers en stoommachines; wereldoorlogen en holocaust; televisie en computer. 3. De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis.
4.8.2 Het onderwijsaanbod en de werkwijze voor oriëntatie op jezelf en de wereld. Voor de wereldoriëntatie vakken aardrijkskunde, natuur/techniek en geschiedenis werken we vanuit de methode Argus Clou. De komende jaren zullen we met name op deze vakgebieden steeds meer thematisch gaan werken, waarbij onderzoekend en ontwerpend leren het uitgangspunt zal zijn. Daarbij zal de methode, naast de inzet van digitale hulpmiddelen en andere informatiebronnen, steeds meer een naslag werk gaan worden. Rekening houden met het Techniekpact 2020, waarin is vastgelegd dat vanaf 2020 alle basisscholen les geven in wetenschap en techniek, zal techniek de komende jaren steeds meer focus krijgen in ons aanbod. Aan de kerndoelen voor Mens en Samenleving geven we vooral invulling door het werken met de methode en uitgangspunten van de Vreedzame School. Vanuit deze methode geven we ook invulling aan het thema burgerschap. In ons curriculum is ook opgenomen dat we inhoudelijk aandacht
27
besteden aan de grote wereldgodsdiensten. Voor een groot deel is dit ook al ondervangen in de methode voor wereldoriëntatie waarmee we weken. Daarnaast vormt het aanbod vanuit Lentekriebels, rondom seksualiteit en seksuele diversiteit een onderdeel van ons curriculum .
4.8.3 Het onderwijsaanbod en werkwijze van ICT-onderwijs Omdat het gebruik van ICT-middelen in onze maatschappij niet meer weg te denken is vinden we het belangrijk dat onze leerlingen tijdens hun schoolperiode belangrijke ICT vaardigheden opdoen. Hierbij gaat het niet alleen om vaardigheden in het gebruik van software zoals word, powerpoint en excel, maar zeker ook om een goed en vooral veilig gebruik van internet en e-mail. Zowel de mogelijkheden als de risico‟s komen in ons ICT onderwijs dus aan bod. Belangrijk uitgangspunt van ons ICT onderwijs is dat de aangeleerde kennis en vaardigheden geen doelen op zich zijn, maar ondersteunend zijn aan de realisatie van de kerndoelen van het onderwijs. Er wordt dus altijd een koppeling gemaakt naar de lesstof.
4.9 Kunstzinnige oriëntatie
4.9.1 De kerndoelen 1. De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren. 2. De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. 3. De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.
4.9.2 Het onderwijsaanbod en werkwijze voor kunstzinnige oriëntatie Obs Vleuterweide vindt het belangrijk dat niet alleen de cognitieve ontwikkeling van kinderen centraal staat, maar dat kinderen zich ook op andere gebieden kunnen ontwikkelen. De huidige maatschappij vraagt verschillende vaardigheden van een mens. Als school leveren wij een bijdrage aan de ontwikkeling van kinderen, zodat zij straks stevig in hun schoenen staan bij het deelnemen aan de maatschappij. Het je kunnen uiten, gevoelens herkennen bij jezelf en anderen, denken buiten de gebaande paden, onconventionele oplossingen bedenken, het zijn allemaal vaardigheden waaraan cultuureducatie een bijdrage kan leveren. Door cultuur geen eenmalige activiteit te laten zijn, maar te waarborgen in het onderwijs, waarborgen wij deze visie. Er is aandacht voor expressievakken op onze school. In alle klassen worden lessen tekenen en handvaardigheid gegeven. Daarnaast nemen alle klassen een aantal keer per jaar deel aan de zogenaamde Vleutershows. Een voorstelling van verschillende klassen, voor ouders en voor elkaar. Hierin staan dans, drama en muziek centraal. Uit de taallessen en lessen woordenschat vloeien ook expressie-activiteiten voort. Verwerking van deze lessen gebeuren vaak door middel van rollenspellen, toneelstukjes en verbeelding van een nieuw aangeleerd woord. Elke leerling van groep 1 tot en met 5 bezoekt een voorstelling. Het bezoek van deze voorstelling organiseren we met Het Filiaal (groep 1/2) en School en Cultuur (groep 3 t/m 5). Zowel Het Filiaal als Cultuur en School is ervaren in het geven en organiseren van schoolvoorstellingen en zorgen voor ondersteunende lessen om leerlingen te leren kijken en reflecteren op wat ze zien. We zorgen voor afwisseling in theatrale vorm: dans, toneel, muziektheater, verteltheater. Groep 6, 7 en 8 bezoeken een museum. Groep 6 en 7 bezoeken respectievelijk het Van Gogh Museum en het Rijksmuseum. Voor dit bezoek werken we samen met Turing Museumbus. Groep 8 gaat naar het Anne Frankhuis. Daarin werkt de school samen met het Anne Frankhuis.
4.10.
Beweging
4.10.1 De kerndoelen 1. De leerlingen leren op een verantwoorde manier deelnemen aan de omringende
28
bewegingscultuur en leren de hoofdbeginselen van de belangrijkste bewegings- en spelvormen ervaren en uitvoeren. 2. De leerlingen leren samen met anderen op een respectvolle manier aan bewegingsactiviteiten deelnemen, afspraken maken over het reguleren daarvan, de eigen bewegingsmogelijkheden inschatten en daarmee bij activiteiten rekening houden.
4.10.2 Het onderwijsaanbod en werkwijze voor beweging Voor de groepen 1 en 2 is er dagelijks tijd voor beweging. Hierbij gaat het ook vooral om de motorische ontwikkeling. De groepen 3 t/m 8 krijgen twee keer per week bewegingsonderwijs van een vakleerkracht. Hierbij komen alle bewegingsactiviteiten aan bod.
4.11 Overzicht doelen/ambities op het gebied van ons Onderwijsaanbod: 1. Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden rondom het handelen van leerkrachten conform de uitgangspunten van de Vreedzame School (waaronder het omgaan met grenzen). 2. Diverse teamleden bekwamen in het inzetten van de steungroep aanpak in het geval van pesten. 3. Verdiepen van de Vreedzame School, net name op het gebied van democratisch burgerschap (o.a. werken met commissies en klassenvergaderingen). 4. Versterken en borgen van de kennis van de leerkrachten en het werken met leerlijnen en (tussen-) doelen voor de kernvakken. 5. Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten op het gebied van ICT om digitale hulpmiddelen bij de diverse vakgebieden te kunnen inzetten en aan te kunnen sluiten e bij de ontwikkelingen op het gebied van de 21 eeuw vaardigheden. 6. Uitwerken en implementeren van een doorlopende leerlijn Zelfstandig Werken van groep 1-8. e 7. Aansluiten van ons onderwijs op de vaardigheden van de 21 eeuw o.a. door ons aanbod wereldoriëntatie meer in te richten vanuit onderzoekend en ontwerpend leren en aandacht voor feedback proces (kritisch denken). 8. Doorontwikkelen van onze visie op onderwijs aan het jonge kind (groep 1 en 2). 9. Verbeteren van ons taal- en rekenaanbod aan het jonge kind; mogelijk inzet nieuwe methode; ontwikkeling van spel en het inzetten van de juiste interventies door leerkrachten voor taalontwikkeling en spelbegeleiding. 10. Verbeteren van ons aanbod op taal/spelling (nieuwe methode, aansluiting bij Utrechts Taalcurriculum) 11. Verbeteren van ons aanbod op rekenen (aandachtsgebieden zijn automatiseren/memoriseren, meten en meetkunde en de aansluiting van groep 2 op groep 3). 12. Invoeren van de TL methode Station-Zuid in de groepen 5-8 13. Eerder starten met onderwijs Engelse taal 14. Verbeteren/verdiepen van ons aanbod wereldoriëntatie op het gebied van wetenschap & techniek en ICT onderwijs. 15. Uitbreiden van ons aanbod op het gebied van kunst & cultuureducatie. 16. Uitbreiden van ons aanbod op het gebied van de wereldgodsdiensten.
29
5.
Passend onderwijs en het Schoolondersteuningsprofiel
5.1.
Samenwerken aan passend onderwijs binnen het bestuur op een stedelijk niveau
In het kader van de invoering van passend onderwijs werkte SPO Utrecht de afgelopen jaren nauw samen met andere schoolbesturen, welzijnsinstellingen, de gemeente Utrecht en jeugdzorg aan een sluitende aanpak voor speciale ondersteuning. De PO-scholen van de SPO Utrecht werken vanaf 1 augustus 2014 samen met alle andere Utrechtse PO-scholen in het nieuwe Samenwerkingsverband Utrecht PO (brinnummer 26-01). In het eerste Ondersteuningsplan (februari 2014) is de koers voor het Utrechtse ondersteuningsbeleid vastgelegd. Hierin staan onder meer de inzet van zorgmiddelen en de organisatie van de speciale ondersteuning voor leerlingen beschreven. Dit hoofdstuk omschrijft de basisondersteuning op de Utrechtse scholen en geeft een samenvatting van het specifieke schoolondersteuningsprofiel van onze school.
5.2. Schoolondersteuningsprofiel Obs Vleuterweide
5.2.1. Inleiding In het SWV Utrecht PO is afgesproken dat alle Utrechtse basisscholen de ondersteuning aan kinderen leveren, zoals omschreven in de Standaard voor de Basisondersteuning (zie bijlage). De scholen ontvangen ook middelen van het Samenwerkingsverband om dit te realiseren. In deze paragraaf omschrijven wij hoe wij als school de basisondersteuning vormgeven. Een goed pedagogischdidactisch klimaat, een goed onderwijsaanbod en handelingsgericht werken vormen de pijlers van een goede ondersteuning van kinderen. Het bieden van onderwijs en ondersteuning aan leerlingen baseren wij op de 7 uitgangspunten van handelingsgericht werken (HGW): We denken, kijken, praten en handelen in termen van onderwijsbehoeften; We gaan uit van een voortdurende samenwerking tussen leerkracht, leerling, ouders en Begeleiders; We richten ons op het benutten van kansen en positieve factoren en het zoeken naar mogelijkheden; We werken vanuit een kader dat gebaseerd is op het systeemdenken: het een heeft invloed op het ander; We werken handelingsgericht: gericht op het geven van haalbare en bruikbare adviezen: We werken we systematisch en transparant: De leerkracht van de leerling staat centraal en is de sleutelfiguur t.a.v. de leerling en de ouders. In de standaard voor de basisondersteuning is daarnaast middels 7 referenties het stedelijke streefniveau afgesproken: 1. De school voert een helder beleid op het terrein van leerling-ondersteuning dat gebaseerd is op de zeven uitgangspunten van afstemming en de cyclus van handelingsgericht werken. 2. De school heeft in haar schoolondersteuningsprofiel vastgesteld hoe zij tegemoet komt aan kinderen met specifieke onderwijsbehoeften. 3. De school heeft een effectieve interne ondersteuningsstructuur; 4. De school heeft een goed pedagogisch klimaat en is fysiek en sociaal gezien veilig; 5. De school hanteert effectieve (ortho-)pedagogische en (ortho-)didactische methoden en aanpakken. Het team werkt gericht aan haar handelingsbekwaamheid en competentie 6. De school heeft een ondersteuningsteam en werkt effectief samen met ketenpartners en het speciaal (basis)onderwijs. 7. De school zet in op een goede samenwerking met ouders conform de visie afstemming en handelingsgericht werken
5.2.2. Pedagogisch klimaat We zien Obs Vleuterweide als een gemeenschap waarin we het belangrijk vinden dat alle kinderen zich in de eerste plaats veilig en prettig voelen. Wanneer een kind zich gezien en gewaardeerd voelt is het in staat om zich te ontplooien. Vanuit deze basis kunnen we succesvol zijn in het realiseren van
30
kwalitatief goed onderwijs aan alle leerlingen. De basis voor ons pedagogisch klimaat wordt gevormd door de uitgangspunten van de Vreedzame School, met als kernwaarden respect, verantwoordelijkheid en samenwerken. Door groot in te zetten op deze kernwaarden zorgen we voor een veilige en prettige omgeving en werken we vooral preventief aan het voorkomen van gedragsproblemen en pestgedrag. Natuurlijk kan er binnen elke gemeenschap incidenteel sprake zijn van pestincidenten. In dit soort situaties kiezen wij voor een oplossingsgerichte aanpak door het inzetten van een support groep. We hebben deze aanpak beschreven in het Gedragsmanifest. Binnen een vreedzame gemeenschap is het ook belangrijk dat het duidelijk is welke grenzen we stellen aan gedrag en omgangsvormen. Deze belangrijke regels en afspraken omtrent veiligheid en omgangsvormen zijn ook vastgelegd in het gedragsmanifest.. Op Obs Vleuterweide volgen we het protocol kindermishandeling wanneer we op welke manier dan ook signalen van krijgen die zouden kunnen duiden op kindermishandeling. Onderdeel hiervan is ook het eventueel gebruik maken van de verwijsindex. Voor medische handelingen werken we conform een speciaal protocol medische handelingen. We vinden het heel belangrijk dat leerkrachten, ouders en leerlingen tevreden zijn over de kwaliteit van ons onderwijs en de veiligheid op school. Daarom nemen we eens per 3 jaar waarderingslijsten onder ouders, leerkrachten en leerlingen af. Ook nemen we een per 3 jaar een zelfevaluatie onder de leerkrachten af.
5.2.3. Goed Onderwijs Voor de kernvakken Nederlandse Taal en Rekenen hebben wij de leerdoelen en normen voor de tussen- en eindopbrengsten geformuleerd. In hoofdstuk 3 van het schoolplan zijn deze leerdoelen en normen opgenomen. Om zicht te kunnen houden op de ontwikkeling van onze leerlingen, volgen we de vorderingen en ontwikkelingen van de leerlingen systematisch en leggen alle gegevens vast in het digitale leerlingvolgsysteem Parnassys. Dit doen we door te werken volgens de uitgangspunten en cyclus van Handelingsgericht Werken die in paragraaf 5.2.4 en 5.2.5 verder worden beschreven. Onderdeel daarvan is dat we twee maal per jaar de resultaten van de leerlingen op school-, groepsen leerling niveau analyseren. Op leerlingniveau geeft de leerkracht feedback aan leerlingen en past het werk eventueel aan. Op groepsniveau analyseren de leerkrachten de gegevens gezamenlijk binnen hun jaargroep en delen kennis en ervaringen met elkaar. De bevindingen worden meegenomen in de nieuwe groepsplannen. Op basis van de analyse op schoolniveau worden ook verbeteracties geformuleerd. Dit gebeurt onder verantwoordelijkheid van de intern begeleider, in nauwe samenwerking met de directeur en de specialist taal/lezen.
5.2.4. Uitgangspunten Handelingsgericht Werken Belangrijk onderdeel van het Handelingsgericht Werken zijn de zeven uitgangspunten van afstemming bij het bieden van onderwijs en ondersteuning aan leerlingen. Op Obs Vleuterweide geven we daar op de volgende wijze invulling aan: 1. Onderwijsbehoeften staan centraal Onderwijsbehoeften geven aan wat een leerling nodig heeft om de onderwijsdoelen te bereiken. Dat betekent in onze dagelijkse praktijk bijvoorbeeld dat de ene leerling meer of minder leertijd en minder of intensievere instructie of hulp krijgt dan de ander. Essentieel daarbij is dat we bij het omgaan met deze verschillen goed bekijken hoe we „problemen „ formuleren. Ons uitgangspunt is om „het probleem‟ om te zetten naar de vaardigheid die het kind nodig heeft om beter te kunnen presteren of functioneren. We richten ons niet zozeer op wat er mis is met een kind, maar meer op wat het nodig heeft om een bepaald doel te bereiken en welke aanpak een positief effect heeft. Binnen Obs Vleuterweide werken we ook met het gedachtegoed van Human Dynamics. De kennis van Human Dynamics helpt ons nog beter te kijken naar de verschillen tussen mensen en hun verschillende behoeften in leren en communicatie. De onderwijsbehoeften worden duidelijk vanuit Observaties, gesprekken, toetsen en analyses van schriftelijk werk. Dit biedt aanknopingspunten voor het maken van keuzes van o.a. het groepsplan, het handelen van de leerkracht, het inrichten van het lokaal.
31
2. Het gaat om afstemming en wisselwerking Leerlingen verschillen, maar groepen, leerkrachten, scholen en ouders verschillen ook. Kinderen ontwikkelen zich in verschillende systemen. Op school met hun leerkracht en medeleerlingen en thuis. Er is sprake van wisselwerking. Een kind ontwikkelt zich in interactie met zijn ouders, leerkracht en andere kinderen. Kind en omgeving beïnvloeden elkaar voortdurend. Niet alle leerlingen hebben dezelfde aanpak nodig. Wij richten ons daarom altijd op déze leerling in déze groep, bij déze leerkracht, op déze school en van déze ouders. Wat gaat hierin goed en wat vraagt om ontwikkeling ? En, wat is door ons als school te beïnvloeden? 3. De leerkracht doet ertoe Uit onderzoek weten we dat de leerkracht ertoe doet, zij is de spil in passend onderwijs. Voor onze leerkrachten geldt dan ook, bij iedere vraag die zij tegenkomen, dat zij de mogelijkheden onderzoeken om zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften van de groep en de leerling. Leerkrachten verschillen ook en ook voor hen geldt dat zij kunnen aangeven wat zij nodig hebben om dit kind of deze groep de aanpak te bieden die het nodig heeft. Deze ondersteuningsbehoeften betreffen zaken als pedagogische aanpak, instructie, feedback en klassenmanagement. Wat doe (kan) ik al, waarbij heb ik ondersteuning nodig en hoe zou ik die graag willen? Daar is een effectieve ondersteuningsstructuur voor nodig. In paragraaf 5.2.6 meer daarover. 4. Positieve aspecten zijn van groot belang De aandacht voor positieve aspecten helpt ons te zoeken naar mogelijkheden van het kind, de leerkracht, de groep, de school en de ouders. Naast de belemmerende aspecten die ook benoemd mogen worden, zijn de positieve factoren nodig om de situatie te begrijpen, doelen te formuleren en een goed plan van aanpak te maken. Wat betekent dit voor onze school? In een groepsplan vertrekken we vanuit de kansen die er zijn: wat kan deze groep, subgroep of leerling al? In iedere groepsbespreking worden deze in kaart gebracht en vertaald in doelen en onderwijsbehoeften. In iedere leerlingbespreking is er de vraag: wat gaat wel goed? Wanneer lukt het wel? Waarin zijn deze leerling, groep, leerkracht of ouders sterk? Hoe benutten we dit in onze aanpak? In elk oudergesprek komen positieve aspecten van het kind aan bod. In de gesprekken tussen leerkrachten onderling, met IB of leidinggevende komen altijd positieve aspecten aan de orde. Collega‟s en leidinggevenden hebben oog voor effectief en positief leerkrachtgedrag. Wanneer zij een voorbeeld hiervan zien of horen, benoemen ze dit. Complimenten (opstekers) geven is onderdeel van de schoolcultuur. 5. We werken constructief samen Een belangrijk kenmerk van effectieve ouderbetrokkenheid binnen onze ondersteuningsstructuur is een goede communicatie. Dit is effectief bij het verbeteren van de werkhouding, het sociaalemotioneel functioneren en de schoolprestaties van leerlingen. Wij vinden het daarom belangrijk om ouderbetrokkenheid te stimuleren. Ieder heeft daarin zijn eigen rol. De leerkracht is de onderwijsprofessional en kent het kind als leerling het beste. De leerkracht is verantwoordelijk voor het onderwijs en bepaalt welke aanpak wenselijk en haalbaar is en welke ondersteuning daarbij nodig is. Ouders zijn ervaringsdeskundigen. Ze kennen hun kind het best en het langst, zij zien het in uiteenlopende situaties in het gezin en daarbuiten. Het is belangrijk dat ouders zich realiseren dat zij het gedrag van hun kind op school in positieve zin kunnen beïnvloeden. Ze kunnen de school van cruciale informatie voorzien en ze kunnen waardevolle tips voor de aanpak van hun kind geven. De leerling is mederegisseur van het eigen leerproces. Leerlingen kunnen doorgaans goed aangeven wat ze willen leren, hoe ze zich willen gedragen en hoe ze denken dat dit hen gaat lukken. Elke leerling wil grip hebben op zijn ontwikkeling. In paragraaf 5.2.7 meer over de contacten met ouders en leerling. 6. Ons handelen is doelgericht Handelingsgericht werken betekent doel- en opbrengstgericht werken. Waar willen we naartoe en wat hebben we daarvoor nodig? Doelen bepalen is de eerste stap bij het formuleren van onderwijsbehoeften. Ze zijn ook nodig om te evalueren of het plan gewerkt heeft. Daarom werken we
32
in onze groepsplannen en het OPP(ontwikkelingsperspectief) steeds met concrete korte- en lange termijndoelen. We evalueren deze in een cyclus van planmatig handelen. Het stellen van uitdagende doelen geldt voor alle leerlingen, ook voor de leerlingen die extra begeleiding nodig hebben. Ook deze leerlingen profiteren van hoge verwachtingen. Dit geldt zowel voor taal en rekenen, als voor de werkhouding en sociale competenties. Leerkrachten bespreken hun hoge verwachtingen met de leerlingen. Kleine, snelle doelen hebben de grootste kans van slagen en geven ons als leerkracht houvast bij het geven van feedback. 7. De werkwijze is systematisch en transparant Onze werkwijze van handelingsgericht werken is systematisch en verloopt in stappen. Het is duidelijk hoe we op school werken en waarom. Er zijn duidelijk afspraken in onze jaarplanning en de kwaliteitskaarten van onze schoolvakken over wie wat wanneer en hoe doet. Ten minste twee maal per schooljaar doorlopen we, met steun van de IB‟er, de stappen van de HGW-cyclus op groepsniveau. Deze wordt in de volgende paragraaf verder uiteengezet.
5.2.5. Cyclus van Handelingsgericht werken In onderstaand schema zien we de cyclus van Handelingsgericht Werken (HGW) zoals die op alle basisscholen van de SPO Utrecht wordt doorlopen. Dit is een systematische manier van omgaan met verschillen tussen kinderen. Hierin staan de onderwijsbehoeften van de groep/leerling centraal en wordt er doelgericht, systematisch en transparant gewerkt vanuit de hierboven beschreven 7 uitgangspunten. Binnen de cyclus van het handelingsgericht werken onderscheiden we ook vier niveaus van zorg binnen Obs Vleuterweide: Niveau 1 is de zorg in de groep door de leerkracht. Niveau 2 is het intern handelen na een groeps- en/of leerlingbespreking met de intern begeleider. Niveau 3 is externe ondersteuning via het samenwerkingsverband. Niveau 4 betekent externe verwijzing naar bijvoorbeeld het speciaal (basis) onderwijs of een andere school. Het schema van de HGW cyclus De cyclus van waarnemen, begrijpen, plannen en realiseren De leerling wordt gevolgd in de groep. Niveau 1 van de zorg. De leerkracht is verantwoordelijk voor het leerstofaanbod en de begeleiding en werkt volgens een vast cyclus, waarbij het groepsplan het uitgangspunt vormt. De intern begeleider fungeert als klankbord voor de leerkracht. De leerkracht is verantwoordelijk voor de dossiervorming op groepsniveau en leerling-niveau. Zij is en blijft hiermee eigenaar van het proces.
33
Waarnemen Groep in Kaart / evalueren Op onze school wordt de cognitieve ontwikkeling van de leerlingen gedurende hun schoolloopbaan nauwgezet gevolgd. Dit doen we door: Het afnemen van toetsen die bij de methodes horen en de landelijk genormeerde toetsen (zoals CITO en AVI toetsen). Alle toetsen zijn opgenomen in onze zorgkalender. In de jaarplanning staat aangegeven op welk moment alle resultaten in ons digitaal leerlingvolgsysteem Parnassys geplaatst moeten zijn. Observaties in de klas. Analyses van het gemaakte werk. Het voeren van gesprekken met ouders en kinderen. Op basis van al deze waarnemingen wordt een Groep in Kaart (GIK) opgesteld, dat de basis vormt voor het groepsplan. Twee keer per jaar worden de resultaten en het groepsplan geëvalueerd en wordt een nieuwe GIK en een nieuw groepsplan opgesteld. We volgen de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen via Observaties en het leerlingvolgsysteem ZIEN. Minimaal één keer per jaar wordt ZIEN voor alle leerlingen ingevuld en geanalyseerd en wordt bekeken of bepaalde interventies noodzakelijk zijn. De insteek is hierbij vooral om de onderwijsbehoeften die naar boven komen te clusteren en daar klassikaal of in niveaugroepen interventies op te plegen. De resultaten en analyses vanuit ZIEN zijn onderwerp op de bouwvergadering en tijdens de groepsbesprekingen. Signaleren van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften Wanneer we spreken over specifieke onderwijsbehoeften van kinderen, dan gaat het om onderwijsbehoeften die iets extra‟s vragen van de school, de leerkracht, de leerlingen en de ouders. Hierbij valt te denken aan speciale behoeften op het gebied van: de sociaal-emotionele ontwikkeling en/of het gedrag het leren lezen en rekenen de informatieverwerking de concentratie- en werkhouding de motorische ontwikkeling fysieke beperkingen Het gaat hierbij vaak om kinderen met diagnoses als ADHD, Autistische Spectrum Stoornissen, TOS (taalontwikkelingsstoornis), dyslexie, dyscalculie, hoogbegaafdheid, etc. Een diagnose kan zeer verklarend zijn, maar is voor onze school zeker geen voorwaarde om te kunnen spreken van een kind met speciale onderwijsbehoeften. Wanneer een kind met een speciale onderwijsbehoefte op Obs Vleuterweide wordt aangemeld, óf wanneer een kind gedurende zijn schoolloopbaan op onze school speciale onderwijsbehoeften blijkt te hebben, volgt er altijd nauw overleg met de ouders en eventuele externe deskundigen. Samen wordt bekeken wat deze leerlingen nodig heeft , op deze school, in deze groep, bij deze leerkracht en met deze ouders. In paragraaf 5.2.5 wordt verder ingegaan op verschillende specifieke onderwijsbehoeften. Begrijpen Benoemen onderwijsbehoeften De onderwijsbehoefte is wat een leerling nodig heeft om een bepaald doel te bereiken. Om achter de onderwijsbehoeften van een leerling te komen kijken we naar wat de stimulerende factoren (wat gaat goed ?) en de belemmerende factoren (wat belemmert deze leerling ?) zijn. Deze factoren bepalen naast de harde toetsgegevens hoe de Groep in Kaart er uit komt te zien. Plannen Clusteren van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften Op basis van de analyse van de opbrengsten en het in kaart brengen van specifieke onderwijsbehoeften worden de leerlingen in instructiegroepen geclusterd.
34
Opstellen groepsplan Op Obs Vleuterweide wordt gewerkt met groepsplannen op het gebied van spelling, technisch lezen begrijpend lezen en rekenen. In de groepsplannen worden de leerdoelen, de aanpak en de benodigde middelen per instructiegroep beschreven. In de groepen 4 t/m 8 worden de groepsplannen twee keer per jaar opgesteld. Aan de start van het nieuwe schooljaar en in februari. Tweemaal wordt er tussentijds geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. In de groepen 1/2 wordt er gewerkt met groepsplannen die uitgewerkt worden per thema. Per schooljaar worden er 3 groepsplannen opgesteld bij thema‟s die zo‟n 6 weken lopen en 3 groepsplannen bij korter durende thema‟s. Binnen deze thema‟s komen alle verschillende ontwikkelingsgebieden aan bod. Realiseren Uitvoeren van het groepsplan De groepsplannen vormen de leidraad voor het dagelijkse werken in de groepen. We vinden het belangrijk dat alle kinderen een uitdagende leeromgeving hebben en worden uitgedaagd om hun zone van naaste ontwikkeling te bereiken. We werken met een gelaagde instructie op 3 niveaus volgens het IGDI model (interactieve gedifferentieerde directie instructie). De fases uit dit model zijn de gezamenlijke start, de interactieve groepsinstructie, de begeleide inoefening, de verwerking en de afsluiting. Door het inzetten van het IGDI model zijn we in staat om kinderen eerder los te laten of juist extra instructie te bieden en zo aan te sluiten op de onderwijsbehoeften van de leerling. We vinden het belangrijk dat de methodes waar we mee werken bijdragen aan een uitdagende leeromgeving en het kunnen werken op 3 niveaus goed ondersteunen. De methodes zijn daarbij geen doel op zich, maar een hulpmiddel bij het bereiken van de leerdoelen. Naast het methodemateriaal zetten we extra materialen en interventies in voor leerlingen die een meer intensieve begeleiding nodig hebben. Preteaching en reteaching vindt plaats tijdens het onderdeel verwerking, waarin een groot deel van de groep zelfstandig werkt. Ook voor de leerlingen die juist verdieping of verrijking nodig hebben is meer nodig. Samen met de intern begeleider en/of met de specialist meer- en hoogbegaafdheid wordt er gekeken naar de inzet van de gewenste extra materialen. We realiseren ons dat we op dit moment , met name voor de plusleerlingen, nog niet over voldoende materialen en aanbod beschikken. De komende jaren zullen we ons aanbod en de materialen verder uitbreiden. Intern Handelen Aan de hand van de toetsresultaten, analyses, kringgesprekken en de Observaties vinden als onderdeel van de cyclus HGW groeps- en leerlingbesprekingen plaats. Door de toename van het aantal intern deskundigen en de behoefte aan vaste overleg momenten is sinds schooljaar 2013-2014 het ZAT (Zorg Advies Team) samengesteld. De leerkracht signaleert bijvoorbeeld dat de ontwikkeling van een leerling cq. leerlingen op één of meer ontwikkelingsgebieden stagneert. Niveau 2 van de zorg. Analyse van de verzamelde gegevens is noodzakelijk om de specifieke onderwijsbehoeften in kaart te brengen. Binnen de groepsbespreking wordt samen met de intern begeleider gereflecteerd op de analyses en onderwijsbehoeften. Als tijdens de groepsbespreking duidelijk wordt dat de extra ondersteuning, beschreven in het groepsplan, onvoldoende oplevert, wordt de leerling intensiever besproken in een leerlingbespreking. Ouders worden op dit moment altijd direct betrokken. Tijdens een oudergesprek wordt ervoor gezorgd zoveel mogelijk informatie van ouders te krijgen over hun kind: herkennen ouders de signalen? Wat is volgens hen een aanpak die werkt? En wat werkt er vooral niet? De leerlingbespreking en de begeleiding die daaruit voort komt, kan afhankelijk van de vraag, plaats vinden met de IB-er, taal- of gedragsspecialist. Begeleiding van de opleider in school kan ook de insteek zijn wanneer het gaat om het vergroten van leerkracht vaardigheden m.b.t. een bepaalde hulpvraag. De voorgenomen aanpak wordt vertaald naar het groepsplan. We streven ernaar alle leerlingen op te nemen in het groepsplan, ter behoud van de kwaliteit van de instructie aan de drie niveaugroepen. Alleen indien de ondersteuning aan de hand van de aanpassingen in het groepsplan onvoldoende toereikend is, wordt er besloten tot het opstellen van een individueel handelingsplan of OPP. In een individueel handelingsplan of OPP wordt de specifieke aanpak vastgelegd. Dit plan wordt altijd geëvalueerd en besproken met de ouders.
35
De groepsbespreking In een schooljaar vinden standaard twee groepsbesprekingen plaats. De eerste groepsbespreking vindt plaats gelijk aan de start van het schooljaar. Bij de overdracht van de leerlingen aan het einde van het schooljaar, brengt de huidige leerkracht de groep in kaart en bespreekt tijdens de overdracht de onderwijsbehoeften van de groep en de individuele leerling. Analyse van toetsen kan noodzakelijk zijn bij deze stap. Vervolgens maakt de toekomstige leerkracht het groepsplan. Tijdens de eerste groepsbespreking wordt dit groepsplan besproken, zodat de leerkracht gelijk vanaf de start van het schooljaar op een functionele manier aan de slag kan met het groepsplan. Voorafgaand aan de tweede groepsbespreking in februari/maart evalueren de leerkrachten hun groepsplan en brengen ze hun groep in kaart. Daarnaast heeft iedere leerkracht al een opzet gemaakt voor het nieuwe groepsplan. Tijdens de groepsbespreking wordt de evaluatie van het oude groepsplan en het concept van het nieuwe groepsplan besproken. De intern begeleider en de leerkracht bespreken tevens vragen en bespreekpunten van de leerkracht. Ze inventariseren welke onderwijsbehoeften er zijn voor de gehele groep en voor individuele leerlingen . Na afloop van de groepsbespreking maakt de leerkracht het groepsplan definitief. Alle groepsplannen worden in ons leerlingvolgsysteem opgenomen. Aan het eind van het schooljaar vindt er een bespreking plaats met de IB-er waarbij alleen die leerlingen worden besproken waarbij extra begeleiding is ingezet. Hiertoe behoren de leerlingen met een OPP en de leerlingen met een extra plan. Ouders worden door de leerkracht betrokken wanneer er zorg over de ontwikkeling van hun kind bestaat. Door een goede samenwerking kunnen de juiste keuzes gemaakt worden en passende ondersteuning worden ingezet. Er kan begeleiding van intern of extern deskundigen nodig zijn. Wanneer de groepsbespreking nog onvoldoende informatie oplevert om de onderwijsbehoeften in kaart te brengen, wordt er meer informatie verzameld middels de leerlingbespreking. De leerlingbespreking Een leerlingbespreking kan plaats vinden met een intern en/of extern deskundige. Ons uitgangspunt is om „het probleem‟ dat is gesignaleerd, om te zetten naar de vaardigheid die het kind nodig heeft om beter te kunnen presteren of functioneren. Door het inzetten van de oplossingsgerichte aanpak onderzoekt de intern deskundige (IB-er, gedragsspecialist, taal- en rekenspecialist of eventueel extern deskundigen) samen met de leerkracht de onderwijsbehoeften van de betreffende leerling. In eerste instantie wordt gezocht naar een aanpak op groepsniveau. Wanneer dit niet voldoende is, wordt gezocht naar een specifieke aanpak voor de individuele leerling. De aanpak die afgesproken is, wordt toegevoegd aan het groepsplan, vastgelegd in het dossier van de leerling of genoteerd in het OPP. Extern Handelen Als bij aanmelding, of in een later stadium blijkt dat een leerling extra ondersteuning nodig heeft en er sprake is van interne handelingsverlegenheid, kunnen we een beroep doen op het SWV middels het inschakelen van „Advies & Ondersteuning‟ of het aanvragen van een arrangement. Niveau 3 van de zorg. Om de aanwezige kennis en expertise van de SWV, WSNS en de REC‟s te behouden en te bundelen heeft het SWV besloten een groot deel van deze expertise te bundelen in het Team Passend Onderwijs (TPO). De advisering en ondersteuning (A&O) van het TPO ondersteunt leerlingen, scholen en leerkrachten. Zij doen dat bijv. door deel te nemen aan overleggen, advies te geven gericht op de leerling, de leerkracht en de intern begeleider en door het bieden van ondersteuning. Het gaat hierbij om advisering en ondersteuning binnen verschillende expertisevelden met in eerste instantie als doel een arrangementaanvraag te voorkomen. Als blijkt dat de aangeboden advisering en ondersteuning onvoldoende is gebleken kan vanuit „A&O‟ worden doorgeschakeld naar ondersteuning in de arrangeerroute. In het ondersteuningsplan van het SWV Utrecht PO staat de precieze route naar extra ondersteuning beschreven. De grootste verandering ligt bij het aanvragen van de extra ondersteuning (arrangementen) die vanaf 1 mei 2014 aangevraagd kan worden. De uitvoering vindt plaats in het nieuwe schooljaar (vanaf 1 september 2014). Omdat we te maken hebben met grote veranderingen zal in het schooljaar 20142015 steeds duidelijker worden hoe de arrangementen vorm gaan krijgen. Een intensieve samenwerking met ouders is hierbij van groot belang. Zij moeten toestemming geven voor het inschakelen van externe consultatie of diagnostiek.
36
Welke ondersteuningsmogelijkheden zijn er? Door onze school aan te vragen bij het Loket Utrecht PO. Advies en ondersteuning: Hier kunnen we terecht voor advies over de procedurele aspecten van een aanvraag voor een arrangement of aanvraag toelaatbaarheidsverklaring. Advies en Ondersteuning en het expertiseteam: Doel van het inzetten van het expertiseteam is duidelijk te krijgen welke ondersteuning noodzakelijk is om de leerling op school verder te helpen. Deze begeleiding bestaat uit ongeveer 4 contactmomenten per aanvraag. Arrangementen: Als we tot de conclusie komen dat we niet of niet voldoende aan de ondersteuningsbehoefte (al dan niet na consultatie expertiseteam) van de leerling tegemoet kunnen komen, kunnen we een arrangement aanvragen bij het SWV. Het aanvragen van een arrangement gebeurt bij de TLC (toelatingscommissie) van het SWV middels het groeidocument. Er bestaan drie verschillende arrangementen. ARR ARR 1
ARR 2
DUUR (max 1 jaar) Eenmalige aanschaf van materialen of kortdurend (max. 4 contact momenten) begeleidingstraject Structureel
ARR 3
Structureel
EXPERTISE Intern of extern
Eigen deskundigen binnen de school faciliteren. Bv. gemiddeld 2 uur per week extra inzet. Extern al dan niet gecombineerd met benodigde materialen , bv. gemiddeld 4-6 uur per week extra inzet en begeleiding
Voor het inzetten van de externe begeleiding krijgen we als school de vrijheid onze eigen zorgaanbieders te kiezen. Dit zijn zorgaanbieders op het gebied van gedrag, sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling. Voorbeelden van externe consultatie of diagnostiek zijn: consultatie van een schoolbegeleidingsdienst observatie, gesprek met leerling en ouders door een externe partner pedagogisch-didactisch onderzoek psychologisch onderzoek schoolarts, logopediste, fysiotherapeute Jeugd-advies-team, School maatschappelijk werk, opvoedbureau. aanvraag preventieve ambulante begeleiding Externe Zorg Wanneer vanuit de interne en/of externe begeleiding duidelijk wordt dat onze school onvoldoende kan afstemmen op de (specifieke) onderwijsbehoefte van een leerling heeft de leerling speciale zorg nodig. Dit is niveau 4 van de zorg. Hieronder valt de plaatsing op het speciaal basisonderwijs, speciaal onderwijs of overplaatsing naar een andere basisschool. Om te onderzoeken of een S(B)O verwijzing noodzakelijk is voeren we hierover overleg met de ouders en vragen we, bij overeenstemming, een toelaatbaarheidsverklaring speciaal onderwijs (TLV) aan bij de commissie toelaatbaarheidsverklaringen van het SWV Utrecht PO. In geval van plaatsing in het speciaal (basis-)onderwijs zijn er twee mogelijkheden: Speciaal basisonderwijs Leerlingen met een algehele ontwikkelingsachterstand (minimaal IQ 55), leerlingen met sociaalemotionele problematiek waardoor een ernstige onderwijsachterstand is ontstaan of leerlingen met een disharmonisch ontwikkelingsprofiel komen in aanmerking voor een ondersteuningsarrangement vanuit het samenwerkingsverband SWV Utrecht PO. In het ondersteuningsplan van het SWV PO Utrecht zijn de procedure en de criteria opgenomen.
37
Speciaal onderwijs Wanneer er sprake is van een leerling met een lichamelijke of verstandelijke handicap, of leerlingen met psychiatrische problemen of ernstige gedragsproblemen, kan een leerling in aanmerking komen voor een ondersteuningsarrangement vanuit het speciaal onderwijs binnen het samenwerkingsverband. School en ouders doen samen een aanvraag voor plaatsing in het speciaal onderwijs (SO) bij het SWV Utrecht PO. In het ondersteuningsplan van het SWV Utrecht PO zijn de procedure en de criteria opgenomen. Daarnaast zijn er nog specifieke mogelijkheden voor leerlingen die onder cluster 1 en cluster 2 vallen. De wijzigingen omtrent Passend Onderwijs zijn voor deze clusters anders: zij gaan over op een landelijke systematiek. Leerlingen cluster 1 Binnen cluster 1 geldt het streven dat zoveel mogelijk leerlingen met een visuele beperking op reguliere scholen onderwijs volgen. Om dat te realiseren wordt door een cluster 1 organisatie aan reguliere scholen onderwijsondersteuning op maat gegeven: ambulante onderwijskundige begeleiding, advies, coaching, instructie, collegiale consultatie en cursussen. Daarnaast worden er nieuwe eigentijdse vormen van onderwijstoepassing geïntroduceerd (bijvoorbeeld het combineren van regulier en speciaal onderwijs). Ouders en scholen die een vermoeden hebben dat hun kind/leerling een visuele beperking heeft kunnen hun kind aanmelden bij Bartiméus of Visio. Op grond van de resultaten van onderzoek beoordeelt een Commissie van Onderzoek of de leerling, op basis van landelijke toelatingscriteria, recht heeft op ambulante onderwijskundige begeleiding of op onderwijs van een onderwijsinstelling voor leerlingen met een visuele beperking Leerlingen cluster 2 Onderwijs en Ambulante Begeleiding voor leerlingen in cluster 2 wordt binnen het SWV Utrecht PO verzorgd door een tweetal instellingen: Auris en Kentalis. Onderling hebben zij het werkgebied in Utrecht verdeeld. Na de herinrichting onderscheidt cluster 2 verschillende vormen van onderwijs en ondersteuning aan auditief en/of communicatief beperkte leerlingen. Deze vormen zijn onderverdeeld in drie hoofdvormen: intensief, medium en licht. Het onderwijsarrangement wordt gekoppeld aan kwaliteitsindicatoren die door cluster 2 zijn geformuleerd, geborgd en gemonitord op landelijk niveau. Vanuit het SWV Utrecht PO worden centrale afspraken gemaakt over de ondersteuningsmogelijkheden vanuit deze clusters.
5.2.5.Specifieke onderwijsbehoeften. Er kan op verschillende (vak-)gebieden sprake zijn van specifieke onderwijsbehoeften. De leerontwikkeling/ OPP Een kind dat moeite heeft om zichzelf de leerstof eigen te maken binnen het groepstempo , krijgt vanuit het groepsplan van de leerkracht extra leertijd en extra instructie. Het kan echter zo zijn dat het kind toch vermindert leerrendement behaalt. Voor leerlingen die naar verwachting niet het eindniveau basisschool zullen behalen, wordt gewerkt met een eigen leerlijn die is vastgelegd in een ontwikkelingsperspectief (OPP). Het gaat hierbij om leerlingen die maximaal het eindniveau van groep 7 halen, leerlingen waarbij het de verwachting is dat deze op termijn naar het leerwegondersteunend onderwijs (LWOO), het voortgezet speciaal onderwijs (VSO) dan wel het praktijkonderwijs gaan. De keus voor het opstellen van een OPP is een weloverwogen keuze. Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften zijn erbij gebaat zo lang mogelijk bij het onderwijsprogramma van de groep gehouden te worden. Wanneer dit niet meer voldoende cognitieve voortgang oplevert of er sprake is van frustratie bij de leerling is het van belang te onderzoeken of het inzetten van een OPP geoorloofd is. Om te komen tot een realistisch en onderbouwd ontwikkelingsperspectief, vindt vooraf overleg plaats met een externe deskundige d.w.z. een medewerker van het SWV Utrecht PO en/of een orthopedagoog of psycholoog. Door middel van het ontwikkelingsperspectief wordt het verwachte eindniveau bij het verlaten van het basisonderwijs bepaald en wordt het leerstofaanbod voor deze leerlingen uitgewerkt aan de hand van tussendoelen. Gedurende de schoolcarrière worden de vorderingen gevolgd aan de hand van deze tussendoelen. Tot eind groep 5 proberen we de leerlingen
38
zoveel mogelijk mee te laten doen met het niveau van de groep. Vanaf eind groep 5 stellen we voor de leerlingen die het nodig hebben, een Ontwikkelingsperspectief op (OPP). Dit wordt besproken met de ouders en door hen voor gezien getekend. In het OPP wordt beschreven: Het ontwikkelingsperspectief voor het betreffende vakgebied dat is bepaald aan de hand van het verwachte uitstroomniveau van de leerling (einddoelen). De basissituatie: de leerbehoeften van het kind per kernvak. De huidige leersituatie: voor elk vak geven wij dit aan in vaardigheidsscores (VS) en DLE‟s (Didactische Leer Equivalent). De tussendoelen: de te verwachten vaardigheidsscores per eind januari en per juni/juli van de resterende schooljaren (SMART). De evaluatie: in hoeverre zijn de doelen bereikt? Moeten er aanpassingen gemaakt worden? Het OPP wordt twee keer per jaar (steeds volgend op de CITO toets rondes, medio en eind) met de ouders en leerkracht geëvalueerd om te kijken of de leerling nog voldoende vooruit gaat, zodat het plan indien nodig naar boven of beneden kan worden bijgesteld. Voor leerlingen die aan het begin van groep 8 korter dan 5 jaar in Nederland zijn en de Nederlandse taal niet goed beheersen, en voor leerlingen die na de basisschool waarschijnlijk naar het (voortgezet) speciaal onderwijs of naar het praktijkonderwijs gaan, geldt dat zij niet deel hoeven te nemen aan de CITO Eindtoets. Deelname mag wel, maar als de school besluit de gegevens van deze leerlingen niet mee te nemen in de gemiddelde opbrengsten, moet dit verantwoord worden naar de inspectie. Leerlingen die waarschijnlijk naar het leerwegondersteunend onderwijs doorstromen, doen dus in principe wel mee aan de CITO Eindtoets. Zij kunnen de Eindtoets Niveau maken Leesproblemen en dyslexie Als een kind niet goed leest, dan kan dit grote gevolgen hebben voor de schoolloopbaan. Lezen speelt namelijk een rol bij alle vakgebieden. Het is dan ook belangrijk dat wij op school leesproblemen zo vroeg mogelijk opmerken en aanpakken. We werken op Obs Vleuterweide met het protocol leesproblemen en dyslexie. Dit geeft ons houvast bij het signaleren en aanpakken van leesproblemen. Als de leesontwikkeling achterblijft, moet op dat moment extra hulp worden ingezet. De hulp wordt beschreven in het groepsplan en indien nodig in een individueel handelingsplan. Daarbij maken leerkrachten gebruik van de richtlijnen van het protocol. De leerkracht wordt hierbij ondersteund door de intern-begeleider. De plannen worden goed geëvalueerd om de vooruitgang of verdere stagnatie te signaleren. Ouders worden bij de plannen betrokken. Het is belangrijk om ook de sociaal-emotionele ontwikkeling en het gedrag van de leerling in de gaten te houden. Eind groep 3 of begin groep 4 beoordeelt de leerkracht of het technisch lezen naar wens verloopt. Als dat niet het geval is en extra hulp ook geen resultaat heeft opgeleverd, schakelen wij hulp van een deskundige in die kan beoordelen of er sprake is van dyslexie. Er moet bij de aanmelding van een leerling o.a. een discrepantie zijn tussen de resultaten lezen/spellen (zeer zwak) en de overige vakgebieden (significant betere scores) zodat algehele leerproblemen uitgesloten kunnen worden. Omdat niet alle kinderen met dyslexie in de onderbouw opgespoord worden (kinderen met een hoge intelligentie kunnen bijvoorbeeld compenseren), blijven wij ook in de bovenbouw letten op signalen. Ook hier volgen we de kinderen in hun leesontwikkeling door middel van DMT-kaarten en AVI-lezen. Als kinderen uitvallen, krijgen ze extra hulp en als de lees-spellingsontwikkeling verder stagneert worden ze aangemeld voor dyslexieonderzoek. Als uit dyslexieonderzoek door een specialist wordt aangetoond dat er sprake is van dyslexie en het kind een diagnose krijgt, dan kan het via de zorgverzekeraar vergoede lees-spellingsbehandeling krijgen van een externe dyslexie-specialist. Ouders melden hun kind zelf aan. School kan voor aanvullende gegevens zorgen. Op school krijgt de leerling lezen en spellen aangeboden volgens de intensieve aanpak die beschreven staat in het groepsplan. Rekenproblemen en dyscalculie Bij problemen op het gebied van de rekenkundige ontwikkeling van kinderen werken we op Obs Vleuterweide vanuit het protocol ERWD (Ernstige RekenWiskundige problemen en Dyscalculie). Dit protocol biedt ons een leidraad om de rekenkundige ontwikkeling van kinderen goed te volgen en speciale onderwijsbehoeften daarin vroegtijdig te signaleren. Gesignaleerd wordt er aan de hand van analyse van toets resultaten (methode gebonden toetsen en Cito toetsen), Observaties door de leerkracht in de groep en diagnostische gesprekken. Hierbij wordt de leerkracht ondersteund door de
39
interne begeleider. Wanneer na intensieve begeleiding sprake lijkt van een specifiek rekenprobleem, kan de school in overleg met ouders besluiten om nader onderzoek te laten verrichten. Hiervoor maakt de school gebruik van de diensten van een orthopedagoog/rekenspecialist . Excellente leerlingen Ook leerlingen die bovengemiddeld scoren willen we zorgvuldig ondersteunen en uitdagen. Het gaat hierbij om leerlingen die begaafd- of hoogbegaafd zijn. Deze leerlingen hebben minder tijd nodig om zichzelf de basisstof eigen te maken. Wij bieden deze leerlingen naast een verkorte instructie van de basisstof extra/andere (leer)stof aan door middel van verrijkingsmateriaal. De weekroostering wordt voor deze leerlingen dusdanig aangepast, dat er gelegenheid is om in ruime blokuren te werken aan de verrijkingsopdrachten. Vaak is er sprake van opdrachten die in samenwerking met andere kinderen dienen te worden gemaakt. Ook is er aandacht voor aanleren en toepassen van effectieve leerstrategieën Verdieping van de leerstof heeft op Obs Vleuterweide de voorkeur boven versnelling. Wanneer een kind echter een dermate grote voorsprong heeft dat verdieping onvoldoende tegemoet komt aan de doorgaande ontwikkeling, behoort versnelling tot de mogelijkheden. Er wordt dan zorgvuldig, in nauwe samenspraak met de ouders, bekeken hoe en op welk moment de versnelling het best vorm kan krijgen. De excellente leerlingen zijn met hun passende aanbod terug te vinden in de groepsplannen van de leerkracht. Meer over onze visie en aanpak ten aanzien van excellente leerlingen is terug te vinden in ons beleidsplan meer- en hoogbegaafdheid. De spraak-taalontwikkeling Als blijkt dat een kind problemen ondervindt in de spraak-taalontwikkeling, kan dit een grote belemmering vormen bij het leren. De spraak-taalontwikkeling kan achterlopen doordat een kind het Nederlands niet als eerste taal heeft geleerd, maar kan ook veroorzaakt worden door een taalontwikkelingsstoornis (TOS). In alle gevallen waarin het verwerven van taal moeizaam verloopt zal binnen ons onderwijs extra aandacht geboden worden hieraan. In het geval van een (vermoeden van) een taalontwikkelingsstoornis heeft school de mogelijkheid een arrangement (voorheen de zgn rugzak) aan te vragen bij Auris. Vanuit dit arrangement is er ondersteuning voor de school en het kind mogelijk, door een specialist op het gebied van de spraak-taalontwikkeling. Het sociaal-emotionele functioneren Goed in je vel zitten is de belangrijkste voorwaarde om tot leren en ontwikkelen te komen. Wanneer een kind zich niet fijn voelt kan dit op verschillende manieren te zien zijn. Moeite hebben met het leggen en onderhouden van contacten met andere kinderen, piekeren , het hebben van sombere gedachten, driftbuien, zich onbegrepen voelen., faalangst etc. Overleg en samenwerking tussen school en ouders is in de aanpak van deze problematiek essentieel. Samen met de ouders wordt er gekeken naar een geschikte aanpak. Wanneer de groepsleerkracht extra ondersteuning hierbij nodig heeft, hebben we op Obs Vleuterweide de beschikking over twee gedragsspecialisten, waarover meer bij punt 3 over de interne ondersteuningsstructuur. Wanneer ook deze ondersteuning niet afdoende blijkt, bestaat de mogelijkheid om bij ons samenwerkingsverband een arrangement aan te vragen. Een dergelijk arrangement bestaat uit een financiële vergoeding waarmee deskundige externe hulp ingezet kan worden. De motorische ontwikkeling Wanneer er sprake is van een vertraagde ontwikkeling in motoriek, kan een kind hierbij behoorlijk belemmerd worden in het dagelijkse werk op school. Signalering hiervan vindt plaats middels Observaties die de leerkracht bij het kind. Wanneer er dan sprake blijkt van onderwijsbehoeften waaraan niet tegemoet gekomen kan worden binnen het aanbod in de groep, zal school aan ouders adviseren een kinderoefentherapeut of een kinderfysiotherapeut in te schakelen. Wanneer een kind door motorische en/of andere fysieke beperkingen niet kan deelnemen aan alle onderdelen van het lesaanbod op school, zal in overleg met ouders bepaald worden welke aanpassingen er gedaan zullen worden. In een enkel geval is het mogelijk om bij ons samenwerkingsverband een arrangement aan te vragen. Dit bestaat uit een financiële vergoeding, waarmee externe begeleiding ingezet kan worden.
40
5.2.6. Interne Ondersteuningsstructuur Op Obs Vleuterweide zorgen we voor een ondersteuningsstructuur die ons in staat stelt om maximaal tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften van alle kinderen op onze school. Dat betekent dat de verantwoordelijkheden en bevoegdheden behorende bij de diverse functies, de aanwezige expertise en factoren als groepsgrootte en samenwerking helder zijn beschreven en goed op elkaar zijn afgestemd. Rol groepsleerkracht De groepsleerkracht is in eerste instantie verantwoordelijk voor de (extra) maatregelen die leerlingen nodig hebben om zich zo optimaal mogelijk te kunnen ontwikkelen. De leerkracht is de spil in het leerproces van alle leerlingen. De leerkracht richt het onderwijs zo in dat problemen van leerlingen vroegtijdig worden onderkend en zoveel mogelijk worden voorkomen. De kwaliteit van ons onderwijs wordt in belangrijke mate bepaald door de wijze waarop de groepsleerkracht het onderwijs in haar groep organiseert. Op Obs Vleuterweide streven we naar kwalitatief sterke leerkrachten die: Differentiëren naar onderwijsbehoeften…kijken naar kinderen. Welke onderwijsbehoeften hebben kinderen om de doelen te halen ? Hierbij ondermeer gebruik makend van het gedachtengoed van Human Dynamics. Lesgeven en omgaan met kinderen vanuit de kernwaarden respect, verantwoordelijkheid en samenwerken. Zorgen voor een goede groepsvorming. In staat zijn om tegemoet te komen aan verschillen tussen kinderen door het kunnen geven van een goede gelaagde instructie op 3 niveaus , volgens de stappen van het IGDI model (Interactieve Gedifferentieerde Directe Instructie). Convergente differentiatie toepassen. Goed op de hoogte zijn van de inhoud van de doorgaande leerlijnen. In staat zijn duidelijke en ambitieuze tussen- en einddoelen te stellen. Hun methode niet zien als doel, maar als middel om tussen- en eindopbrengsten te behalen Middels de groepsplannen een koppeling kunnen maken tussen de vakken op het rooster, de leerlijnen en de kerndoelen. Zorgen voor een strakke en duidelijke klassenorganisatie. zorgen voor een goede en effectieve voorbereiding; inzicht hebben in de wijze waarop ze de leerresultaten van kinderen in positief opzicht kunnen beïnvloeden; goed op de hoogte zijn van de inhoud van de leerlijnen; We vinden het belangrijk dat leerkrachten op Obs Vleuterweide open staan voor reflectie en ondersteuning bij hun handelen en continu werken aan het verbeteren van hun handelingsgerichte vaardigheden en competenties. We realiseren ons dat er altijd verschillen zijn tussen leerkrachten in de mate van vaardigheid en competentie en we vinden dat er, zelfs bij de meest ervaren leerkracht, altijd ruimte is voor groei. Coaching en begeleiding heeft daarom een belangrijke plek binnen onze school. We ondersteunen het leren van de leerkrachten via feedback gesprekken n.a.v. klassenbezoeken, individuele of team scholing, de inzet van collegiale consultatie, video-interactie begeleiding, begeleiding en ondersteuning van de intern begeleider of een interne/externe specialist Rol van de intern begeleider Het is de taak van de intern begeleider om er voor te zorgen dat alle zorg binnen de school goed verloopt. De intern begeleider begeleidt een leerkracht vooral m.b.t. het bieden van passend onderwijs. Hierbij valt te denken aan het op verzoek begeleiden/coachen van collega‟s in het doorlopen van de cyclus HGW, het analyseren van de groepsoverzichten, het opstellen en uitvoeren van groepsplannen, het afnemen van diagnostische toetsen, het bieden van passend onderwijsaanbod, contacten met ouders en externen, het zoeken naar remediërend materiaal. De intern begeleider zorgt twee keer per jaar voor een terugkoppeling van de bevindingen uit de groepsbesprekingen en geeft adviezen voor verbetering aan het management team. De intern begeleider bepaalt ook jaarlijks de effectiviteit van de ingezette ondersteuningsmiddelen en geeft hier
41
advies over aan het management team. De intern begeleider leidt, in nauwe samenwerking met de taal/lees specialist en de directeur, de schoolbrede analyse van de toetsresultaten en levert hiermee een belangrijke bijdrage aan het opbrengstgericht werken binnen de school. Rol van interne specialisten We vind het belangrijk om specifieke kennis omtrent gedrag, coaching en begeleiding van leerkrachten, taal/lezen, rekenen en meer- en hoogbegaafdheid in huis te hebben, omdat we hier dagelijks mee te maken hebben en niet afhankelijk willen zijn van externe expertise. De gedragsspecialist begeleidt, coacht leerkrachten op het gebied van de aanpak van de sociaalemotionele ontwikkeling en de gedragsproblematiek van leerlingen. Daarnaast kan de gedragsspecialist ondersteuning bieden bij het opstellen van de inhoud van een groepsplan op deze gebieden (ZIEN). Door het in huis hebben van kennis op dit gebied, kunnen wij als school zelf meer vraagstukken omtrent gedragsproblematiek aan, voordat we eventueel een beroep moeten doet op externe ambulante begeleiding. De schoolopleider zorgt voor het gedegen inwerken en begeleiden van startende collega‟s, maar ook voor het begeleiden en coachen van zittende collega‟s met een ontwikkelingsvraag en/of met het werken met een Persoonlijk Ontwikkel Plan (POP). Daarnaast begeleidt en coacht de schoolopleider collega‟s met functioneringsproblemen, op eigen verzoek van de collega, of n.a.v. van een functioneringsgesprek. De specialist taal/lezen begeleidt, coacht en adviseert leerkrachten bij specifieke vragen op het gebied van taal en lezen. De specialist rekenen begeleidt, coacht en adviseert leerkrachten bij specifieke vragen op het gebied van taal en lezen. De specialist Meer- en hoogbegaafdheid begeleidt, coacht en adviseert leerkrachten bij het bieden van onderwijs aan deze groep leerlingen (en aan de leerlingen die extra uitdaging nodig hebben in meer algemene zin) en zorgt voor een instrument om kinderen te kunnen toetsen op meer-, hoogbegaafdheid. Voor al deze functies/specialismen zijn helderen taakprofielen vastgesteld. We hebben ook specialistische kennis op het gebied van de vreedzame school, onderzoekend leren / W & T, kunst & cultuur educatie en het jonge kind. Rol van de directeur/directie De directeur (en voor een deel gedelegeerd aan de locatieleider) heeft een essentiële rol en verantwoordelijkheid met betrekking tot de ontwikkeling van het beleid gericht op leerlingenzorg. De directeur Observeert door middel van klassenconsultaties hoe het staat met de leerlingenzorg in relatie tot het handelen van leerkrachten. Ook heeft de directeur van Obs Vleuterweide een heldere visie op leerlingenzorg en op datgene wat de school met de leerlingen wil bereiken. De directeur promoot effectieve instructie en is nadrukkelijk betrokken bij het primaire proces in de groepen, waaronder de leerlingenzorg. Daarnaast schept de directeur een positief en open (werk)klimaat voor leerlingen, leerkrachten en ouders. De directeur ondersteunt de intern begeleider bij het analyseren van de gegevens uit het leerlingvolgsysteem en het opstellen van de schoolbrede trendanalyse. Ook ziet de directeur toe op de juiste nakoming van de gemaakte afspraken rond de zorg op school. Heldere afstemming en duidelijke communicatie tussen de directeur en de intern begeleider is van groot belang. ZAT (Zorg Advies Team) Op Obs Vleuterweide werken we met een Zorg Advies Team (het ZAT). Naast de intern begeleiders zijn de gedragsspecialisten, de schoolopleiders en de directeur onderdeel van het ZAT. In de ZAT overleggen worden zorgvragen omtrent leerlingen besproken. Daarnaast zorgt het ZAT voor de afstemming en kanalisering van hulp- en ontwikkelingsvragen van leerkrachten. Groepsgrootte en formatie Op Obs Vleuterweide gaan we uit van een maximaal gewenste groepsgrootte van 28 leerlingen. 30 leerlingen is, gezien onze klaslokalen, het absolute maximum. In iedere groep werken maximaal 2 leerkrachten in duo samen. Bij een verdeling van 2/3 dagen is het uitgangspunt dat beide duo-
42
partners aansluitende dagen werken om op deze wijze zoveel mogelijk rust voor de groep te kunnen realiseren.
5.2.7. Contacten met ouders en leerling Zoals beschreven zien wij ouders als partners. Het contact met ouders vinden wij daarom van groot belang. Op verschillende momenten en met verschillende doelen hebben wij contact met ouders. Aanmelding en aanname Ouders die overwegen om Obs Vleuterweide als school voor hun kind te kiezen, informeren wij over ons onderwijs middels informatieavonden. Tevens bieden wij de ouders aan deel te nemen aan een rondleiding overdag, als de school in bedrijf is. Op deze wijze trachten wij hen een goed beeld te geven van hetgeen wij als school te bieden hebben. In paragraaf 5.3.1 beschrijven we ons beleid voor aanname. Intakegesprek Kort voordat een kind op Obs Vleuterweide start, vindt er een intakegesprek plaats tussen ouders en leerkracht, het kind is daarbij aanwezig. In dit gesprek wordt ouders gevraagd om als ervaringsdeskundigen informatie over hun kind met de school te delen. Dit met als doel om bij de start op onze school de onderwijsbehoeften zo goed mogelijk in beeld te hebben. Ook worden tijdens de gesprek de wederzijdse verwachtingen besproken. Wanneer het gaat om een kind dat al op een andere basisschool onderwijs heeft gehad, is tevens de school van herkomst een belangrijke bron van informatie. Afstemmingsgesprek Aan het begin van ieder schooljaar voeren wij met de ouders van alle kinderen afstemmingsgesprekken. Een afstemmingsgesprek is bedoeld ter kennismaking met de (nieuwe) leerkracht, en om als ouder de leerkracht van relevante informatie over het kind te kunnen voorzien. Tevens is het afstemmingsgesprek bedoeld om wederzijdse verwachtingen met elkaar te bespreken. Rapportgesprek Alle kinderen op Obs Vleuterweide ontvangen drie keer per jaar een rapport. Na rapport 1 en 2 zijn er oudergesprekken met alle ouders. Na de derde en laatste rapport zijn er optionele oudergesprekken; ouders en/of leerkracht nemen desgewenst het initiatief. Tussentijds gesprek Het staat ouders vrij om buiten de vaste gespreksmomenten om een gesprek met de leerkracht aan te vragen. Indien de leerkracht behoefte heeft aan een gesprek met de ouders, zal hij/zij daartoe ook buiten de vaste gespreksmomenten om het initiatief nemen. Wij streven ernaar om bij zorgen of signalen in een zo vroeg mogelijk stadium met ouders in gesprek te gaan. Evaluatiegesprek Wanneer er op school met een kind gewerkt wordt vanuit een individueel handelingsplan, een OPP of een arrangement, dan worden ouders bij elke fase daarvan nauw betrokken en zullen er geregeld evaluatiegesprekken plaatsvinden tussen alle betrokken partijen. Tijdens deze gesprekken worden steeds duidelijke afspraken gemaakt over de begeleiding en wie waarvoor verantwoordelijk is. Kindgesprek Als school communiceren we regelmatig met de ouders, met als belangrijkste doel het helder krijgen van de onderwijsbehoeften van het kind en het evalueren van de bijbehorende aanpak. Het kind zelf kan in veel gevallen echter zeer waardevolle informatie geven over zijn of haar eigen onderwijsbehoeften. Om die reden voeren wij dan ook regelmatig gesprekken met de kinderen zelf. Het komt geregeld voor dat wij het kind vragen aanwezig te zijn bij oudergesprekken. Onderwijskundig rapport Als een kind voortijdig onze school verlaat, stelt de leerkracht in samenspraak met de IB-er een onderwijskundig rapport op. De informatie die hierin wordt gegeven aan de nieuwe school, moet
43
informatie zijn die reeds met de ouders is gedeeld. Bij oudere kinderen wordt ook aan henzelf gevraagd welke informatie zij relevant vinden voor de overdracht naar de nieuwe school. Bij voorkeur wordt het onderwijskundig rapport vóór het verlaten van de school aan het kind/de ouders meegegeven in een open envelop. De ouders kunnen het rapport dan inzien en zelf afgeven op de nieuwe school. Wanneer dit door een vertrek op korte termijn niet mogelijk is, wordt het rapport rechtstreeks naar de nieuwe school gestuurd, en ontvangen de ouders een kopie. Wanneer de ontvangende school beschikt over Parnassys, wordt er tevens een Digitaal Overdrachtsdossier (DOD) verzonden. Binnenloop van 08.15 uur – 08.30 uur De binnenloop is een kort afstemmingsmoment voor kleine opmerkingen of vragen om ervoor te zorgen dat de overgang van thuis naar school zo vloeiend mogelijk verloopt. POVO-procedure Utrecht Op Obs Vleuterweide vindt in groep 7 een voorlopig advies plaats en in groep 8 het definitief advies. Deze adviesgesprekken vinden met de ouder en leerling gezamenlijk plaats. De overgang van Primair Onderwijs (PO) naar Voortgezet Onderwijs (VO) is een belangrijk moment dat in hoge mate het schoolsucces van de leerling bepaalt. Waar het om draait is dat elke leerling op een school komt die aansluit bij de mogelijkheden en de ondersteuningsvraag van de leerling. De POVO-procedure is een set van afspraken tussen alle scholen van PO en VO in de gemeente Utrecht. Dit bevordert de onderlinge aansluiting enorm. In deze procedure wordt de overgang van leerlingen van het basisonderwijs naar het VO geregeld en begeleid. Daarnaast zijn de aanmeldingsen toelatingsafspraken verankerd. Een warme overdracht van iedere leerling behoort tot de standaard afspraken van de POVO/procedure.
5.3. Toelating leerlingen met specifieke onderwijsbehoefte
5.3.1 Toelating leerlingen met een basisondersteuningsbehoefte Wanneer een kind schriftelijk wordt aangemeld, vullen ouders enige tijd voor de start een intakeformulier in. De informatie die hierop aan ouders wordt gevraagd helpt de school bij het krijgen van zicht op de onderwijsbehoeften van het kind. Op dit formulier wordt ouders ook gevraagd hun verwachtingen van de school aan te geven. Mochten deze sterk afwijken van hetgeen de school kan bieden, dan is dat aanleiding voor een gesprek. Van ouders wordt verwacht dat zij op dit betreffende formulier álle relevante informatie vermelden die voor de school van belang is om de onderwijsbehoeften van een kind goed te kunnen inschatten. Wanneer school n.a.v. de informatie uit het intakeformulier twijfelt of het de voor het kind benodigde zorg kan bieden, worden de ouders uitgenodigd voor een gesprek. Wanneer dit gesprek onvoldoende duidelijkheid schept, zal er binnen een ZAT-overleg gesproken worden over het al dan niet aannemen van de betreffende leerling. Ook kan overleg met het samenwerkingsverband tot de mogelijkheden behoren. Wanneer het voor de school en het samenwerkingsverband duidelijk is dat school de benodigde zorg níet zal kunnen bieden, heeft het samenwerkingsverband de verplichting een passende, andere plek te bieden aan het kind. Uiteraard zal dit alles gebeuren in nauw overleg met de ouders.
5.3.2 Toelating leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte die de basisondersteuning overstijgt Door de Wet op het Passend Onderwijs heeft de eerste school waar ouders hun kind aanmelden zorgplicht. Als blijkt dat de leerling extra ondersteuning nodig heeft, is deze school verantwoordelijk voor het realiseren van passend onderwijs, al dan niet op een reguliere school. In Utrecht dragen de Utrechtse schoolbesturen gezamenlijk deze zorgplicht. Zij achten het hun gezamenlijke verantwoordelijkheid om voor elk Utrechts kind een passend onderwijsaanbod te bieden. Dat kan op de school van aanmelding zijn, of op een andere school c.q. voorziening binnen het SWV. Wanneer een kind wordt aangemeld waarbij het vermoeden bestaat, of duidelijk is dat de extra ondersteuning de basisondersteuning overstijgt, dan benoemt de school dit bij de aanmelding. De school meldt ouders dat zij een onderzoek doen om na te gaan of de school aan de onderwijsbehoefte
44
van de leerling kan voldoen. Uitgangspunten hierbij zijn: - het belang van het kind - de mogelijkheden van de school (in combinatie met het SWV en ketenpartners) om het ontwikkelingsproces van het kind te ondersteunen. Het onderzoek over de toelating mag niet meer dan 4 weken in beslag nemen. De directeur kan beslissen het kind toe te laten , tijdelijk toe te laten of niet toe te laten. Dit besluit wordt uiterlijk 2 weken na afronding van het onderzoek schriftelijk aan de ouders bekend gemaakt. Als niet onmiddellijk duidelijk is of toelating succesvol kan zijn, kan worden besloten het kind voorlopig te plaatsen. Gedurende een vooraf bepaalde Observatieperiode zal dan nader worden onderzocht of definitieve toelating mogelijk is, waarna een definitief besluit hierover door de directeur genomen wordt. Indien het kind niet wordt toegelaten worden daarbij de redenen benoemd en dat het mogelijk is bezwaar te maken bij een toelatingscommissie. Indien de school de leerling niet toe laat, dient de school er zorg voor te dragen dat een andere school bereid is de leerling aan te nemen.
5.4 Doelen/ambities op het gebied van Passend Onderwijs/Zorg: 1. Doorontwikkelen van en vergroten kennis en vaardigheden van leerkrachten rondom afstemmingsgesprekken en kindgesprekken. Kindgesprekken worden steeds vaker ingezet. 2. Vergroten kennis en vaardigheid IB-ers bij bespreken uitkomsten ZIEN tijdens groepsbespreking 3. Uitbreiden en borgen van onze aanpak rondom dyslexie. 4. Uitbreiden en borgen van onze aanpak rondom dyscalculie 5. Verbeteren en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten rondom het inzetten van plusaanbod in alle jaargroepen.
45
6. De schoolorganisatie 6.1 De Stichting Openbaar Primair Onderwijs Utrecht
6.1.1 De stichting De Stichting Openbaar Primair Onderwijs Utrecht (SPO Utrecht) is een openbaar schoolbestuur, dat verantwoording aflegt aan de gemeente Utrecht. Het bestuur bestaat uit 2 leden. Een Raad van toezicht houdt namens de gemeente Utrecht toezicht op de stichting en het bestuur.
6.1.2 Directeuren De directeur van de school is verantwoordelijk voor goed onderwijs en de integrale aansturing van de school. In het managementstatuut zijn de taken en bevoegdheden van bestuur en directeuren vastgelegd. Binnen de school worden taken en bevoegdheden verdeeld op basis van deskundigheid, affiniteit en ontwikkelingsmogelijkheden van personeel. De gekozen schoolorganisatie past bij de wijze waarop de school de onderwijsdoelen wil bereiken. Verantwoordelijkheid, inspiratie, zorg en respect zijn sleutelwoorden binnen de stichting, niet alleen in de klas, maar ook binnen de organisatie als geheel. De stichting biedt, onder meer in de vorm van begeleide netwerken, intervisiebijeenkomsten, workshops en GMRnetwerkbijeenkomsten, gelegenheid om ook buiten de school in gesprek te zijn met collega‟s die voor dezelfde opgave staan. Van alle medewerkers wordt deskundigheid, een professionele betrokkenheid, het vermogen om open te staan voor veranderingen en in te kunnen spelen op een veranderende omgeving en last but not least, een gezond gevoel voor wat haalbaar is gevraagd.
6.2 De schoolorganisatie
6.2.1 Organogram College van Bestuur
GMR
Directeur Obs Vleuterweide
MR
Administratie
Schoolopleider
Interne begeleiding
kwaliteitskringen
leerkrachten met specialisme
Commissies /werkgroepen
Concierge
Locatieleider Teunisbloem
Bouwcoordinatoren
Groepen Teunisbloem
Locatieleider Passiebloem
Bouwcoordinatoren
46
Groepen Passiebloem
De afgelopen jaren is de school hard gegroeid, waardoor er steeds aanpassingen nodig waren in de organisatie. De school groeit nog wel, maar niet meer zo hard. De school is gehuisvest op twee locaties, maar functioneert als één school. Op beide locaties is er een locatieleider. Deze is belast met de dagelijkse gang van zaken. De inschrijvingen komen centraal binnen op de Teunisbloemlaan. We streven naar groepen van maximaal 28 leerlingen. Dit is ook nodig om voldoende formatie te hebben om alle groepen te bemannen. Obs Vleuterweide kiest bij voorkeur voor homogene groepen. In de groepen 1 en 2 kiezen we bewust voor heterogene groepen. We streven naar een grote mate van eigenaarschap en eigen verantwoordelijkheid van alle medewerkers op onze school. We werken met opgeleide specialisten op verschillende gebieden en met onderwijsinhoudelijke kwaliteitskringen. We proberen iedere leerkracht deel te laten nemen aan één van de kwaliteitskringen. We vinden het belangrijk dat leerkrachten in parallel overleggen onder eigen verantwoordelijkheid en aansturing zorgen voor intervisie en onderwijsinhoudelijke discussies. Daarnaast vinden we het belangrijk dat er een duidelijke overlegstructuur is gedurende het schooljaar. Functies Op Obs Vleuterweide onderscheiden we de volgende functies: Groepsleerkracht Directeur Locatieleider Bouwcoördinator Intern Begeleider Schoolopleider Leerkracht met specialisme
Vakleerkrachten Conciërge Administratief medewerker
Verantwoordelijk voor de algehele aansturing van de groep Geeft integraal leiding aan de school en is eindverantwoordelijk Verantwoordelijk voor de dagelijkse aansturing van de locatie Verantwoordelijk voor de dagelijkse aansturing van de bouw Belast met de coördinatie en uitvoering van de leerlingzorg (uitgangspunt formatie 1 dag per 100 leerlingen) Verantwoordelijk voor de begeleiding/opleiding van stagiaires en zittend personeel Senior leerkracht en specialist op een specifiek deelgebied . Belast met de coördinatie en verantwoordelijk voor de opbrengsten op dit deelgebied. We hebben specialisten voor taal/lezen, rekenen, gedrag, vreedzame school, meer- en hoogbegaafdheid, onderzoekend leren/21 eeuw vaardigheden, kunst en cultuur Vakleerkracht voor gym Belast met huishoudelijke taken, kopieerwerk en zorg voor het gebouw Belast met leerling-, personeel- en financiële administratie
Naast deze functies zijn er allerlei taken op school, die naast het lesgeven vervuld moeten worden. Al deze taken worden opgenomen in het taakbeleid en evenredig over de teamleden verdeeld. Jaarlijks wordt met alle groepsleerkrachten het totaal van lesgebonden en overige taken in de normjaartaak vastgesteld. Overlegstructuur en besluitvorming Op Obs Vleuterweide vinden we het belangrijk dat overleggen die gepland zijn efficiënt en effectief zijn, dat we verantwoordelijkheden op de juiste plek leggen en deelnemers activeren. We proberen daarbij dus te zoeken naar overlegvormen die alle deelnemers een actieve rol geven in het overleg. Dus geen luistervergaderingen. We kijken ook heel kritisch naar welke deelnemers bij welke overleg aanwezig moeten zijn. Informatie/mededelingen wordt zoveel mogelijk via ander media (zoals e-mail) verstuurd. We onderscheiden de volgende overlegorganen: Overleg Locatievergadering Teamvergadering Bouwvergadering
Inhoud Praktische zaken rondom de locatie Datamuur, jaarplan, evaluatie Onderwijsinhoudelijke (en praktische) zaken rondom de bouw
47
Deelnemers Alle medewerkers van de locatie Alle medewerkers van Obs Vleuterweide Medewerkers uit de bouw
Frequentie +/- 3 pj +/- 3 pj +/- 6 pj
Paralleloverleg
Directieoverleg MT MT plus ZAT (Zorg Advies Team) Kwaliteitskring
Onderwijsinhoudelijke (en praktische) zaken binnen de jaargroep Beleidsmatige zaken, lopende zaken Beleidsmatige zaken, schoolontwikkeling Beleidsmatige zaken, schoolontwikkeling Leerlingzorg, Coaching leerkrachten Onderwijsinhoudelijk op thema. Iedere kwaliteitskring heeft een kartrekker.
Medewerkers binnen de jaargroep
Wekelijks
Directeur, locatieleiders
Wekelijks
Directeur, locatieleiders, bouwcoördinatoren MT, IB, Schoolopleider
Tweewekelijks
Directeur, locatieleiders, IB, schoolopleider, specialist gedrag Deelnemers kwaliteitskring
Maandelijks
+/- 4 pj
+/- 6 pj
We hechten veel waarde aan het paralleloverleg. We willen graag dat de leerkrachten veel met elkaar in gesprek zijn over het onderwijs. Hoewel we de inhoud van deze overleggen niet te veel willen inplannen, geven we hiervoor wel kaders, zodat we borgen dat bepaalde onderwerpen aan bod komen en dat bepaalde onderwerpen kunnen worden teruggekoppeld in de bouwvergaderingen. De parallel overleggen worden niet per se voorgezeten door de bouwcoördinator, maar de bouwcoördinator bewaakt wel dat de paralleloverleggen plaatsvinden en inhoudelijk op orde zijn. Ons uitgangspunt is dat alle medewerkers op Obs Vleuterweide een grote mate van eigen verantwoordelijkheid hebben over hun werk en de aanpak om doelen te realiseren. Daarbij geven we alle medewerkers ook het vertrouwen om zelf verantwoordelijke keuzes te maken, prioriteiten te stellen of interventies te plegen. Daarbij geldt wel dat er niet zonder overleg kan worden afgeweken van de visie/missie van de school, (vakinhoudelijke) schoolafspraken en de schoolontwikkeling. Indien een leerkracht wel wil beredeneerd wil afwijken van bepaalde schoolafspraken, bespreekt de leerkracht dit met de bouwcoördinator, locatieleider of specialist. Deze beoordeelt of hij/zij zelf akkoord kan geven of dat dit eerst moet worden besproken met de directeur of moet worden ingebracht in het MT. Als de beslissing niet vooraf wordt besproken, wordt de beslissing achteraf toegelicht aan directie of MT. Alle plannen, werkwijzen, keuzes en afspraken die binnen de school worden gemaakt/opgesteld en waarvoor geldt dat: - ze van invloed zijn op de schoolontwikkeling - ze een groepsoverstijgend karakter hebben - ze leiden tot nieuwe schoolafspraken - ze grote financiële gevolgen hebben worden in het MT goedgekeurd. Binnen het MT wordt besloten of er al dan niet schoolbreed draagvlak gewenst is, voordat tot implementatie kan worden overgegaan. Bij onderwerpen die onder de eindverantwoordelijkheid van een specialist (waaronder ook de intern begeleider) of kwaliteitskring vallen, wordt deze altijd bij de beslissing betrokken.
6.4 Schoolregels en afspraken Wij vinden het belangrijk dat we kinderen aanspreken op een respectvolle omgang met hun medeleerlingen en volwassenen. Dat ze verantwoordelijk zijn voor hun eigen gedrag en dat ze op een positieve manier kunnen samenwerken/samenspelen met hun medeleerlingen. We hebben als team de 6 gouden afspraken geformuleerd (zie ook paragraaf 2.2), die wij als leidraad hanteren voor als ons handelen. Deze regels zijn zichtbaar in de hele school. Ook leerkrachten en ouders behoren zich aan de regels/afspraken van de Vreedzame School te houden. Daar spreken volwassenen elkaar ook op aan. Vanuit deze gouden afspraken worden meer specifieke schoolafspraken gemaakt, bijvoorbeeld over de pauzes, werken op de gang, toiletgebruik. Daarnaast worden vanuit de gouden afspraken in alle groepen met de kinderen klassenafspraken gemaakt, waarvoor kinderen hun
48
handtekening zetten en die zichtbaar worden opgehangen in de klas. Dit gebeurt aan het begin van ieder schooljaar. Door middel van lessen van de Vreedzame School en door kringgesprekken blijven deze regels en afspraken actueel. We hebben in het Manifest Pesten afspraken over hoe we omgaan met: kinderen die schoolregels/afspraken overtreden kinderen die grensoverschrijdend gedrag vertonen pestgedrag Naast personeelsbeleid heeft de SPO ook een gedragscode opgesteld voor personeel, waarin zo duidelijk mogelijk omschreven wordt op welke wijze personeel zich gedraagt ten opzichte van leerlingen. Het betreft zaken die zich richten op een positief pedagogisch didactisch klimaat, waarin leerlingen een goed zelfbeeld kunnen ontwikkelen en zich uitgedaagd voelen om zich te ontplooien. Ook richt de code zich op lichamelijk integriteit.
6.5 Communicatie met ouders Ouderbetrokkenheid is van groot belang voor de ontwikkeling en de leerprestaties van kinderen. We zien de samenwerking en communicatie met ouders als een (educatief) partnerschap. Dat wil zeggen dat er sprake is van gelijkwaardigheid tussen de ouders en de school. We willen zo goed mogelijk samenwerken met ouders, elkaar van de beste ideeën voorzien en op zoek gaan naar alle waardevolle informatie waar kinderen beter van worden. Er is bij de partners wel een besef van de ongelijkheid als het gaat om professionaliteit of ervaringsdeskundigheid. De school stimuleert momenteel op de volgende manieren dit contact: Een maandelijkse Nieuwsbrief. De website. Naast informatie over de school onderhouden ook de groepen een deel van de site. Op deze manier krijgen ouders een indruk van hetgeen er in de verschillende groepen gebeurt. Dit verdient nog meer aandacht. Het organiseren van inloopochtenden. Vier keer per jaar krijgen de ouders de gelegenheid om een les (actief) bij te wonen in de groep van hun kind. Informatiegidsen per leerjaar Kennismakings-/Informatieavond. Aan het begin van het schooljaar is er in iedere groep een kenningsmakings-/informatieavond voor zijn of haar ouders. Doel hiervan is dat ouders elkaar leren kennen en informatie over het leerjaar kan worden verstrekt. Tien minutengesprekken. Twee maal per jaar zijn er voor de ouders van alle kinderen tien minutengesprekken. Er wordt dan over het welzijn en de vorderingen van het kind gesproken. De gesprekken vinden plaats in oktober/november en in februari/maart. De schooldeur gaat „s morgens om 8.15 uur open. Bij alle voordeuren staat een directie- en/of personeelslid om de ouders en kinderen te verwelkomen. De leerkrachten ontvangen de kinderen en de ouders in de klas. Op deze manier hebben ouders 15 minuten de tijd om hun kind naar de klas te begeleiden. Zo ervaren zij ook de sfeer, waarin hun kind de gehele dag verblijft. Na schooltijd kunnen ouders een afspraak maken met de groepsleerkracht om over hun kind te praten. De komende jaren willen we de communicatie met ouders nog verder verstreken, vooral door deze inhoudelijke en relevanter te maken. We denken daarbij aan: Betere informatie over de leerdoelen waaraan in een bepaalde periode wordt gewerkt en tips voor ouders om hun kind thuis te helpen. Het stapsgewijs invoeren van ons leerlingvolgsysteem Parnassys, waardoor ouders meer inzicht krijgen in de resultaten van hun kind Inloopochtenden meer interactief, om ouders meer inzicht te geven in en handvatten voor het leren van hun kind.
6.6 Externe contacten Obs Vleuterweide streeft naar een open organisatie. Het is belangrijk dat de school door middel van externe contacten op de hoogte blijft van vernieuwingen en door middel van samenwerking tot meer
49
kwaliteit komt. Hierbij is een kritische houding van belang. De school onderhoudt contacten met de volgende externe instanties: SPO. Binnen de SPO is sprake van een hechte samenwerking. Naast directieoverleg zijn er ook mogelijkheden voor deelname aan verschillende netwerken. De bouwcoördinatoren, de IB-ers en de Opleider in de School maken hier gebruik van. De directeur neemt naast het directieoverleg ook deel aan een werkgroep. Het Samenwerkingsverband Midden Nederland Brede School Weide Wereld. Binnen de Brede School werken we pragmatisch samen om te komen tot een samenwerking die een duidelijke meerwaarde heeft voor het kind en de buurt. Hierbij gaat het vooral om dagarrangementen en talentontwikkeling. Dit gebeurt tijdens het kernteamoverleg onder voorzitterschap van de Brede-School coördinator. Schoolbeleidingsdiensten zoals CED, Driestar. Theo Thijssen Academie. Obs Vleuterweide biedt zoveel mogelijk stageplekken voor de studenten van deze opleiding. Buurtteam Naast deze organisaties onderhoudt de school ook contacten met: Onderwijs Service Bureau, Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling van de gemeente Utrecht, leerplichtambtenaren, verschillende scholen van voortgezet onderwijs, Arboslim, Utrechts Centrum voor de Kunsten, verschillende instellingen voor nascholing, GGD, logopedisten en de bibliotheek.
6.7 Planning jaaractiviteiten, systematiek groepsroosters Jaarlijks worden de activiteiten gepland en overzichtelijk weer gegeven in een jaarkalender. Deze wordt als concept voorgelegd aan de teamleden. Daarna wordt de kalender vastgesteld en opgenomen in de Schoolgids en op de website. Daarnaast wordt ook een zorgkalender opgesteld door de IB-ers. Aan het begin van ieder schooljaar maken de groepsleerkrachten een lesrooster van hun groep. Dit gebeurt aan de hand van een urentabel die daarvoor als leidraad dient. Deze urentabel hebben we vastgesteld aan de hand van de kwaliteitskaarten per vakgebeid en de uren die wij daarin voor de verschillende vakgebieden hebben gepland. Beredeneerd kan er, in overleg met de bouwcoördinator, van deze urentabel worden afgeweken als er voor de groep bepaalden accenten moeten worden gelegd. Onze lestijden zijn als volgt (voor alle groepen): Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag TOTAAL
08.30 – 14.45 08.30 – 14.45 08.30 – 12.30 08.30 – 14.45 08.30 – 12.30
5,5 uur 5,5 uur 4 uur 5,5 uur 4 uur 24,5 uur
In totaal maken alle kinderen op Obs Vleuterweide gemiddeld 940 lesuren per jaar. Hiervan wordt ieder jaar ook een urenberekening opgesteld. In totaal op basis van 8 schooljaren maken alle kinderen dan 7520 lesuur. Daarmee voldoen we aan de wettelijke norm. Met name in de hogere groepen wordt de vrijdagmiddag nog wel gemist als onderwijstijd. We zullen ons de komende jaren nog wel beraden over de wenselijkheid om de schooltijden aan te passen.
6.8 Doelen/Ambities op het gebied van de schoolorganisatie: 1. 2. 3. 4. 5.
Verdere uitbreiding specialisten. Plan rondom wenselijkheid en haalbaarheid aanpassen schooltijden. Doorontwikkeling werkwijze met kwaliteitskringen en parallelgroep vergaderingen. Vergroten van de betrokkenheid van ouders bij de leerprestaties van hun kinderen. Verbeteren en doorontwikkelen van de samenwerking met het SWV en de buurtteams.
50
7.
Personeelsbeleid
7.1.
Inleiding
In dit hoofdstuk beschrijven wij op welke wijze ons personeelsbeleid bijdraagt aan het realiseren van de doelstellingen van de stichting en onze school. Het personeelsbeleid van de stichting is vastgelegd in het Integraal Personeelsbeleidsplan (IPB).
7.2.
Het personeelsbeleid van de Stichting Openbaar Primair Onderwijs
7.2.1 Integraal Personeelsbeleidsplan (IPB) In het integraal personeelsbeleidsplan opgesteld, waarin de uitgangspunten van het personeelsbeleid, het bovenschoolse personeelsbeleid en de beleidskaders voor het schoolbeleid zijn opgenomen. De stichting gaat uit van de visie dat een professioneel werkklimaat de basis is voor goed onderwijs. Met professionaliteit wordt bedoeld een goed samenspel van betrokkenheid en vakbekwaamheid van medewerkers. Wie met plezier werkt, verantwoordelijkheid draagt, uitdaging heeft, zich gewaardeerd weet en professionele feed back krijgt is beter in staat om goed onderwijs te bieden. Daarom is een goed werkklimaat niet alleen voor het welzijn van personeel maar ook voor de kwaliteit van het onderwijs van groot belang. Het personeelsbeleid is er op gericht om de voorwaarden te scheppen voor een goed werkklimaat. Werken bij de stichting betekent ook zelf een bijdrage leveren aan het werkklimaat: dat bepaal je immers met zijn allen. In dit plan wordt dan ook uitgegaan van een actieve en constructieve bijdrage van zowel management als personeel bij de vormgeving van het werkklimaat. De eindverantwoordelijkheid ligt bij het management. Het personeelsbeleid van de stichting is geformuleerd rond de volgende kernthema‟s: De organisatie: functies, taken en verantwoordelijkheden Opleiden Werving en selectie Begeleiden en beoordelen Deskundigheidsbevordering en ontwikkeling Mobiliteit Arbeidsomstandigheden en personeelszorg Leeftijdsbewust personeelsbeleid Formatiebeleid Secundaire arbeidsvoorwaarden Medezeggenschap Werkgelegenheidsbeleid Voor zover er sprake is van een nadere uitwerking van het IPB op schoolniveau wordt dat in 7.3. omschreven.
7.3. Personeelsbeleid op onze school Alle medewerkers op Obs Vleuterweide zien wij als professionals, die allen vanuit hun eigen verantwoordelijkheid de mogelijkheid hebben om kinderen gelukkig en goed te laten opgroeien. Professionals die binnen noodzakelijke kaders eigen keuzes kunnen en durven maken, die niet wijzen naar factoren buiten zichzelf en die de volledige verantwoordelijkheid nemen voor hun handelen.
7.3.1 Nieuwe CAO Rondom de nieuwe CAO hebben wij binnen ons team afspraken gemaakt. De meerderheid van ons team heeft ingestemd met het overlegmodel en de daarbij behorende afspraken rondom de opslagfactor. Ook rondom de pauze en werktijden hebben we afspraken gemaakt. Over de wijze van invulling van de professionaliseringsuren en duurzame inzetbaarheid zullen we nog afspraken maken. De komende jaren zullen we alle nieuwe afspraken steeds evalueren en zo nodig bijstellen.
51
7.3.2 Opleiden Op Obs Vleuterweide worden startende leerkrachten en nieuw personeel volgens vaste regels begeleid door de Schoolopleider. Het format start-tot-beoordeling geldt hierbij als minimum. Uitgangspunt is altijd de leerkracht die begeleid wordt. Wat heeft deze leerkracht nodig ? Gesprekken en klassenbezoeken maken altijd deel uit van deze begeleiding. Ook is er ruimte voor andere vormen, zoals bijvoorbeeld collegiale consultatie en intervisie. Aan het einde van het eerste jaar vindt er een beoordelingsgesprek door de directeur plaats. Nieuw personeel wordt door de bouwcoördinator ingewerkt. Voor specifieke vragen en/of begeleiding kan vervolgens de Opleider in de School worden ingezet. Op Obs Vleuterweide begeleiden we stagiaires van de PABO, LIO-stagiaires en studenten van het ROC. Hierbij gaat het om de functie van klassenassistenten. De coördinatie hiervan is in handen van de Schoolopleider. Groepsleerkrachten, die voldoende vaardigheden hebben om een stagiaire te begeleiden, begeleiden in principe een stagiaire. Door veel stageplekken te bieden hopen we kwalitatief hoog personeel aan onze school te kunnen binden.
7.3.3 Werving en selectie Het werven van nieuw personeel gebeurt in nauwe samenwerking met het bureau Werving en Selectie van de SPO. De selectie vindt plaats door een commissie. De commissie bestaat uit een directielid, een lid MR-oudergeleding en een lid MR-personeelsgeleding. Naast de gesprekken worden er altijd referenties ingewonnen en kan er een proefles worden gegeven of een bezoek worden gebracht aan de huidige school van de kandidaat. We streven naar een evenwichtige verdeling tussen mannen en vrouwen, fulltimers en parttimers. Door de enorme groei van de school is een flexibele houding van belang.
7.3.4 Begeleiden en beoordelen Voor nieuwe collega‟s geldt dat de directeur start met een arbeidsgesprek met de medewerker. In de aanloop naar de beoordeling start de directeur vervolgens met een klassenbezoek. De Schoolopleider voort vervolgens een aantal evaluatiegesprekken, waarin per periode nagegaan wordt hoe de e e begeleiding verloopt en hoe de nieuwe collega functioneert. In de 2 (2 – 4 maanden) en 3 periode (5 – 6 maanden) brengt de directeur een klassenbezoek aan de leerkracht. Dit bezoek duurt ongeveer 1 uur en bevat in elk geval een overgang van de ene naar de andere lesactiviteiten. Vooraf wordt afgesproken wanneer het lesbezoek plaatsvindt. De evaluatieperiode wordt afgesloten met een beoordeling. In schema ziet de evaluatie- en beoordelingsprocedure er als volgt uit: Tijdpad Na 3 weken 3 weken – 2 maanden Na 2 maanden 3 – 4 maanden Na 4 maanden 4 – 6 maanden
Wat Evaluatiegesprek na 3 weken Klassenbezoek Evaluatiegesprek na 2 maanden Klassenbezoek Evaluatiegesprek na 4 maanden Beoordeling
Formulier Ja Ja Ja Ja
7.3.5 Professionalisering en ontwikkeling De SPO kiest voor een professionaliseringsbeleid, waarin aan de ene kant samenwerking en teamontwikkeling centraal staan en aan de andere kant de persoonlijke ontwikkeling en groei van ieder teamlid. Persoonlijke Ontwikkelings Plannen passen binnen het beleid van de SPO en Obs Vleuterweide. Hierbij is het uitgangspunt dat je als professional nooit uitgeleerd bent en bij de opvatting dat ieder ook zelf verantwoordelijkheid draagt voor zijn of haar ontwikkeling. Een persoonlijk ontwikkelingsplan is een plan waarin staat hoe een persoon zich verder gaat ontwikkelen in zijn of haar huidige functie en/of met het oog op een toekomstige. De SPO koppelt het POP aan de invoering van een eigen budget voor professionalisering voor personeelsleden (€ 500,00 per fulltime FTE) Daarnaast bestaat de mogelijkheid om eenmalig de lerarenbeurs aan te vragen. In een POP kan een personeelslid, in samenspraak met de leidinggevende en/of schoolopleider, een
52
koers uitzetten om zich verder te ontwikkelen. Bij het bepalen van een Persoonlijk Ontwikkelings Plan zijn er twee invalshoeken, die in balans moeten zijn. De invalshoeken zijn samen te vatten in twee kernvragen; 1. Welke ontwikkeling is gewenst om de inhoudelijke doelen van de school te bereiken? 2. Waarin wil ik mij verder ontwikkelen (verbreden, verdiepen, specialiseren) Om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren is het belangrijk om de deskundigheid van de groepsleerkrachten te bevorderen en te ontwikkelen. Dit gebeurt op Obs Vleuterweide door: Klassenbezoeken en coaching. Klassenbezoeken worden uitgevoerd a.d.h.v. kijkwijzers door directeur, locatieleider, bouwcoördinator, IB-er of specialist. Collegiale consultatie. Leerkrachten leren van elkaar. Teamscholing. Aan het begin van ieder schooljaar wordt er een scholingsplan gemaakt (onderdeel van het jaarplan) Individuele nascholing van teamleden. Dit kan naar aanleiding van een klassenbezoek, het functioneringsgesprek of als onderdeel van zijn of haar POP. Het bekwaamheidsdossier van alle medewerkers bestaat momenteel uit de beschikbare opleidingsdocumenten, CV‟s, POP‟s en verslagen van documenten uit de gesprekscyclus (FG, zelfevaluatie, beoordeling) in het personeelsdossier. We gaan nu het instrument taakbeleid.nl inzetten om de bekwaamheidsdossiers van de medewerkers de digitaliseren. Daarvoor zullen we eerst een inhaalslag (inscannen van alle beschikbare documenten) maken. Vervolgens zullen de medewerkers zelf hun bekwaamheidsdossier kunnen bijhouden en aanvullen met nieuwe documenten.
7.3.6 Mobiliteit Op Obs Vleuterweide wordt interne mobiliteit bevorderd. We stimuleren dat leerkrachten na enkele jaren voor een bepaalde jaargroep gaan nadenken over een andere jaargroep. We geven leerkrachten de ruimte om zich verder te professionaliseren als leerkracht en om zich verder te ontwikkelen voor management of specialistische taken en/ of functies, die met een LB-schaal worden beloond. Voor interne vacatures met LB schaal wordt altijd een open sollicitatie binnen Obs Vleuterweide uitgezet.
7.3.7 Arbeidsomstandigheden en personeelszorg Het verzuimpercentage van Obs Vleuterweide is laag. Factoren, die dit positief beïnvloeden zijn: Aandacht voor teamvorming. Jaarlijks een teamuitje en regelmatig een teamlunch op school. Veel aandacht voor professionaliteit. Jaarlijks vaststellen van het taakbeleid. Hierdoor zijn de taken evenredig verdeeld over de teamleden en kan men anticiperen . Jaarlijks vaststellen van de jaarplanning en het jaarplan. Een stappenplan wanneer er onvoldoende vervanging is. Bij ziekte heeft de directeur wekelijks contact met de zieke collega. Hierbij is de insteek belangstelling en geen controle. Open cultuur Mogelijkheden voor collega‟s om externe begeleiding in te schakelen
7.3.8 Leeftijdsbewust personeelsbeleid Van startende leerkracht tot gepensioneerde zijn er verschillende fasen in de loopbaan te onderkennen. Elke fase kent bepaalde accenten, en dwars daar door heen loopt het leven zelf: uniek voor ieder mens. De kern van leeftijdsbewust personeelsbeleid binnen de SPO is dat het maatwerk is. Op Obs Vleuterweide biedt het taakbeleid de gelegenheid om verschillende kwaliteiten van personeel, maar ook om de balans inspanning – ontspanning per persoon te bewaken. Ook komt de werkbelasting systematisch bij het functioneringsgesprek ter sprake. We houden bij de afspraken rondom de opslagfactor op de lesuren specifiek rekening met startende leerkrachten en oudere leerkrachten (57+). Zij krijgen een individuele opslag van 5% op de algemene opslagfactor.
53
7.5 Formatiebeleid De directeur schrijft jaarlijks het formatieplan. Eerst in conceptvorm en vervolgens de definitieve vorm. Hierbij wordt de volgende procedure gevolgd: De directeur schrijft het formatieplan in conceptvorm.Hierin staat ook het voorstel van de groepsverdeling of meerdere voorstellen. Deze voorstellen worden met het team en de MR besproken Naar aanleiding van deze besprekingen wordt het plan aangepast of komt er een nieuw plan. De MR-ouders hebben adviesrecht en de personeelsgeleding heeft instemmingsrecht. De directeur, bepaalt in overleg met de betrokken teamleden, wie welke groep gaat doen. Hierbij heeft de directeur het laatste woord. Zodra alles duidelijk is gaat er een Nieuwsbrief naar de ouders met alle relevante informatie. Het streven is om in de MR-vergadering van eind mei de groepsverdeling vast te stellen.
7.6 Secundaire arbeidsvoorwaarden De SPO en Obs Vleuterweide streven naar goed werkgeverschap. Daarom streven wij gezamenlijk om de secundaire arbeidsvoorwaarden zo optimaal mogelijk te maken. De SPO biedt het volgende: Een eigen personeelsblad “Overzicht”. Het bestuur geeft hierin actuele informatie en een overzicht van alle mogelijkheden binnen de Stichting. In december krijgen alle personeelsleden een kerstpakket. Er is een fietsplan en men kan via de werkgever lid worden van een sportschool. Op schoolniveau gebeurt het volgende: Gratis koffie en thee. Met kerst en de zomervakantie een attentie Jaarlijks een teamuitje (een etentje) Regelmatig een verzorgde lunch op school.
7.7 Medezeggenschap De medezeggenschapsraad functioneert volgens de wet. Het voorzitterschap is bij voorkeur in handen van een ouder. De vergaderingen worden opgenomen in de jaarplanning en vooraf aan iedere vergadering hebben de directeur en de voorzitter even contact over de agendapunten. Van belangrijke gebeurtenissen houdt de directeur de voorzitter op de hoogte.
7.8 Werkgelegenheidsbeleid SPO Utrecht werkt sinds 2002 met werkgelegenheidsbeleid.
7.9 Doelen/ambities Personeelsbeleid: 1. Verdere professionalisering en ontwikkeling leerkrachten (o.a. afspraken professionalisering en duurzame inzetbaarheid) 2. Leerkrachten beheren hun eigen digitale bekwaamheidsdossier 3. Verdere verdieping en inzet van begeleiding van leerkrachten bij hulpvragen, o.a. via intervisiebijeenkomsten. 4. Begeleiding stagiaires verbeteren via train-de-trainer traject.
54
8. Beleidsvoornemens 8.1. Aanpak en werkwijze Onze school werkt planmatig aan de ontwikkeling van het onderwijs. Dat is een cyclisch proces: we stellen doelen, werken aan verbetering, gaan na of verbeteringen ook leiden tot meer resultaat, borgen zaken die goed lopen en stellen nieuwe doelen (de PDCA cyclus). In dit hoofdstuk zijn de ontwikkelpunten voor de komende vier jaar, die in de vorige hoofdstukken benoemd zijn op hoofdlijnen weergegeven in een meerjarenplanning. Deze meerjarenplanning is leidraad voor de ontwikkeling van de school in de komende vier jaar. Op basis daarvan maken we jaarlijks, na evaluatie van het vorige plan, een concreet jaarplan, waarin doelen, aanpak, concrete activiteiten, betrokkenen en tijdpad vermeld staan.
8.2. Focus in beleid Onderstaand de weergave van de onderwerpen voor de komende jaren die leidend zullen zijn voor onze schoolontwikkeling en de keuzes die we maken op het gebied van financiën en tijdsinvestering. In ieder jaarplan zullen ook steeds speerpunten voor dat schooljaar benoemd worden, die voortkomen uit deze onderwerpen. Ons uitgangspunt is vooral om deze focuspunten niet als losse punten te benaderen, maar de samenhang en integratie tussen deze onderwerpen ter zoeken. Voor de komende jaren zien we binnen de genoemde onderwerpen in ieder geval 4 belangrijke focuspunten: 1. Het verstevigen van ons pedagogisch klimaat aan de hand van de Vreedzame School. De grip op het door ons gewenste pedagogische klimaat binnen de school vraagt continue afstemming, borging en verdieping. Afstemming over de manier waarop wij binnen onze school omgaan met afspraken en grenzen rondom de Vreedzame School. Hoe zetten we het gewenste klimaat neer, hoe reageren we op gedragsproblemen etc. Dit vraagt om veel aandacht binnen onze overlegstructuur, intervisie en het bespreken van incidenten. Het gaat hierbij niet alleen om onze aanpak richting de kinderen, maar ook om de wijze waarop wij als team hier met elkaar mee omgaan en onze eigen verantwoordelijkheid nemen. Daarnaast vraagt een goede borging om het duidelijk vastleggen van gemaakte afspraken en het monitoren op de belangrijkste uitgangspunten en afspraken. Op het gebied van de inzet van mediatoren en het vergroten van democratisch burgerschap, o.a. door commissies en klassenvergaderingen, is een verdiepingsslag gewenst e 2. Ons onderwijsaanbod beter laten aansluiten op de vaardigheden die in de 21 eeuw van kinderen worden gevraagd. Dit betekent vooral dat we leerlingen meer onderzoekend en ontwerpend willen laten leren, waarbij ze in staat zijn om ICT hulpmiddelen op een juiste wijze in te zetten. Voor leerkrachten betekent dit zat zij in staat moeten zijn om het onderwijs op deze manier vorm te geven en zelf over de benodigde vaardigheden moeten beschikken. 3. Een goed aanbod voor en inzet van materialen voor meer-/hoogbegaafde en plusleerlingen in alle jaargroepen. Dit betekent dat leerkrachten moeten beschikken over de benodigde inhoudelijke en klassenmanagement vaardigheden om dit te organiseren. 4. Handelingsgericht (en opbrengstgericht) werken. Dit zal altijd een focuspunt blijven, omdat handelingsgericht werken de kern is van ons onderwijs. Vooral het opzetten van een doorlopende leerlijn voor zelfstandig werken in de groepen 1 t/m 8 zal daarbij van belang zijn. Daarnaast hoort hierbij ook: a. Zo goed mogelijk aansluiten bij de onderwijsbehoeften van kinderen. Hierbij zetten we onze kennis van Human Dynamics in. b. Groepsplannen worden steeds meer een werkdocument. Hieraan gekoppeld moet de groepskaart uit Parnassys steeds meer het startpunt worden waarin alle relevante informatie is terug te vinden en van waaruit voor alle leerlingen wordt gewerkt. c. Analysevaardigheden van leerkrachten rondom de opbrengsten van het onderwijs vergroten. d. Stabiele resultaten op de kernvakken
55
8.3 Overzicht van alle doelen en ambities voor de komende jaren: Kwaliteitszorg 1. Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten op het gebied van doordacht lesgeven (groep 1-2) en interactieve gedifferentieerde directie instructie (groep 3-8). 2. Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten om coöperatieve werkvormen als dagelijkse routine in de lessen in te zetten. 3. Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten om Human Dynamics in te zetten bij het differentiëren naar onderwijsbehoeften. 4. Verbeteren van onze onderwijsopbrengsten; voldoen aan onze ambities op de diverse vakgebieden met als minimum het Landelijk Gemiddelde en de inspectienormen. . Daarbij speciale aandacht voor TL groep 3 en opbrengsten groepen 4 en 5. 5. Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten rondom het analyseren van de opbrengsten en de inzet van de groepskaart uit Parnassys daarbij. 6. Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten met het werken met groepsplannen op het gebied van TL, Spelling, BL en Rekenen. 7. Tevreden ouders, leerlingen en leerkrachten, wat zich uit in waarderingscijfers van 3 of hoger. 8. Verbeteren structuur en weergave van onze integrale aanpak voor kwaliteitszorg volgens de PDCA cyclus.
Onderwijsaanbod: 1. Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden rondom het handelen van leerkrachten conform de uitgangspunten van de Vreedzame School (waaronder het omgaan met grenzen). 2. Diverse teamleden bekwamen in het inzetten van de steungroep aanpak in het geval van pesten. 3. Verdiepen van de Vreedzame School, net name op het gebied van democratisch burgerschap (o.a. werken met commissies en klassenvergaderingen). 4. Versterken en borgen van de kennis van de leerkrachten en het werken met leerlijnen en (tussen-) doelen voor de kernvakken. 5. Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten op het gebied van ICT om digitale hulpmiddelen bij de diverse vakgebieden te kunnen inzetten en aan te kunnen sluiten e bij de ontwikkelingen op het gebied van de 21 eeuw vaardigheden. 6. Uitwerken en implementeren van een doorlopende leerlijn Zelfstandig Werken van groep 1-8. e 7. Aansluiten van ons onderwijs op de vaardigheden van de 21 eeuw o.a. door ons aanbod wereldoriëntatie meer in te richten vanuit onderzoekend en ontwerpend leren en aandacht voor feedback proces (kritisch denken). 8. Doorontwikkelen van onze visie op onderwijs aan het jonge kind (groep 1 en 2). 9. Verbeteren van ons taal- en rekenaanbod aan het jonge kind; mogelijk inzet nieuwe methode; ontwikkeling van spel en het inzetten van de juiste interventies door leerkrachten voor taalontwikkeling en spelbegeleiding. 10. Verbeteren van ons aanbod op taal/spelling (nieuwe methode, aansluiting bij Utrechts Taalcurriculum) 11. Verbeteren van ons aanbod op rekenen (aandachtsgebieden zijn automatiseren/memoriseren, meten en meetkunde en de aansluiting van groep 2 op groep 3). 12. Invoeren van de TL methode Station-Zuid in de groepen 5-8 13. Eerder starten met onderwijs Engelse taal 14. Verbeteren/verdiepen van ons aanbod wereldoriëntatie op het gebied van wetenschap & techniek en ICT onderwijs. 15. Uitbreiden van ons aanbod op het gebied van kunst & cultuureducatie. 16. Uitbreiden van ons aanbod op het gebied van de wereldgodsdiensten.
Passend Onderwijs/Zorg: 1. Doorontwikkelen van en vergroten kennis en vaardigheden van leerkrachten rondom afstemmingsgesprekken en kindgesprekken. Kindgesprekken worden steeds vaker ingezet. 2. Vergroten kennis en vaardigheid IB-ers bij bespreken uitkomsten ZIEN tijdens groepsbespreking 3. Uitbreiden en borgen van onze aanpak rondom dyslexie.
56
4. Uitbreiden en borgen van onze aanpak rondom dyscalculie 5. Verbeteren en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten rondom het inzetten van plusaanbod in alle jaargroepen. Schoolorganisatie: 1. Verdere uitbreiding specialisten. 2. Plan rondom wenselijkheid en haalbaarheid aanpassen schooltijden. 3. Doorontwikkeling werkwijze met kwaliteitskringen en parallegroep vergaderingen. 4. Vergroten van de betrokkenheid van ouders bij de leerprestaties van hun kinderen. 5. Verbeteren en doorontwikkelen van de samenwerking met het SWV en de buurtteams. Personeelsbeleid: 1. Verdere professionalisering en ontwikkeling leerkrachten (o.a. afspraken professionalisering en duurzame inzetbaarheid) . 2. Leerkrachten beheren hun eigen digitale bekwaamheidsdossier. 3. Verdere verdieping en inzet van begeleiding van leerkrachten bij hulpvragen, o.a. via intervisiebijeenkomsten. 4. Begeleiding stagiaires verbeteren via train-de-trainer traject.
8.4 Meerjarenplanning In onderstaand schema is e.e.a. uitgezet in een meerjarenplanning van onze school voor 2015 - 2019. Bij ieder onderwerp hebben we aangegeven bij welke ijkpunten waarmee de SPO werkt en welke actielijnen van het bestuurakkoord van PO en OCW, het onderwerp aansluit. De ijkpunten van het SPO zijn: 1. Onze school heeft haar visie op het onderwijs gerelateerd aan de leerlingenpopulatie en vertaald in concrete doelen, doorlopende leerlijnen en gewenste (tussen-) opbrengsten. 2. Onze school heeft haar pedagogische opdracht geformuleerd in een pedagogisch-didactische aanpak en vertaald naar leerkrachtvaardigheden, leerlijnen en gewenste (tussen-)opbrengsten. 3. Onze school heeft zicht op de ontwikkeling van leerlingen en past aanpak, lesaanbod en (extra) ondersteuning af op de onderwijsbehoefte van leerlingen. 4. Het schoolklimaat draagt bij aan het realiseren van goed onderwijs, waarbij de samenwerking met ouders er op is gericht om het kind maximaal te ondersteunen in zijn/haar ontwikkeling 5. Onze gesprekscyclus voor personeel is gericht op ontwikkeling, expertise en inzet van personeel gericht op het behalen van de schooldoelen. De gewenste leerkrachtvaardigheden zijn beschreven en opgenomen in de personele gesprekscyclus. 6. Organisatie en middelen worden in onze school zodanig ingezet, dat zij optimaal bijdragen aan goed onderwijs. 7. Onze school realiseert een systematische en integrale aanpak van kwaliteitszorg. 8. De professionele cultuur in onze school bevordert de in- en externe samenwerking bij het realiseren van onderwijsdoelen. De actielijnen vanuit het bestuursakkoord zijn: A. Talentontwikkeling door uitdagend onderwijs B. Een brede aanpak voor duurzame onderwijsverbetering C. Professionele scholen D. Doorgaande ontwikkellijnen
57
Onderwerp
IJkpunt SPO / actielijn bestuursakkoord
2015-2016
2016-2017
2017-2018
2018-2019
Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten op het gebied van doordacht lesgeven (groep 1-2) en interactieve gedifferentieerde directie instructie (groep 3-8). Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten om coöperatieve werkvormen als dagelijkse routine in de lessen in te zetten.
3 /A, C
Klassenbezoeken; teamscholing tijdens studiedag HGW
Klassenbezoeken
Klassenbezoeken
Klassenbezoeken
1, 3 / A, C
Uitvoeren en evalueren plan
Borgen
Borgen
Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten om Human Dynamics in te zetten bij het differentiëren naar onderwijsbehoeften. Verbeteren van onze onderwijsopbrengsten; voldoen aan onze ambities op de diverse vakgebieden met als minimum het Landelijk Gemiddelde en de inspectienormen. Daarbij speciale aandacht voor TL groep 3 en opbrengsten groepen 4 en 5 Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten rondom
3/A
indiv. scholing leerkrachten; plan voor begeleiding leerkrachten komende jaren (moment coaching, maatwerk begeleiding) Leerlunches/borrels; scholing leerkrachten
Leerlunches/borrels scholing leerkrachten
Leerlunches/borrels scholing leerkrachten
Leerlunches/borrels scholing leerkrachten
1, 7 /B
Realiseren normen; Specialisten en IB volgen (tussen-) opbrengsten en plegen samen met de leerkracht interventies
Realiseren normen Specialisten en IB volgen (tussen-) opbrengsten en plegen samen met de leerkracht interventies
Realiseren normen; Specialisten en IB volgen (tussen-) opbrengsten en plegen samen met de leerkracht interventies
1, 7 /B, C
Inzet datamuur (2x); Teamscholing
Inzet datamuur (2x) Evalueren en bijstellen
Evalueren en evt. bijstellen normen; Specialisten en IB volgen (tussen-) opbrengsten en plegen samen met de leerkracht interventies Inzet datamuur (2x) Borgen
Kwaliteitszorg
2
Inzet datamuur (2x) Borgen
het analyseren van de opbrengsten en de inzet van de groepskaart uit Parnassys daarbij.
Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten m.b.t. het werken met groepsplannen op het gebied van TL, Spelling, BL en Rekenen.
3, 7 /A, C
Tevreden ouders, leerlingen en leerkrachten, wat zich uit in waarderingscijfers van 3 of hoger.
4/B
Verbeteren structuur en weergave van onze integrale aanpak voor kwaliteitszorg volgens de PDCA cyclus.
7 /B
groepskaart tijdens studiedag HGW; Aanpassen (format) groepsbespreking op groepskaart Format groepsplan rekenen aanvullen met leerlijnen en (tussen-) doelen; Borgen inzet kwaliteitskaart bij werken met groepsplan; verbeteren evaluatie in groepsplan Plan voor verbetering op onderdelen die lager dan 3 scoren; start invoering Op orde brengen
Evalueren werken met groepsplan en evt. bijstellen
Borgen
Verdere invoering en evaluatie
Borgen
Waarderingslijsten opnieuw uitzetten.
borgen
Borgen
borgen
Evaluatie en bijstellen plannen; klassenbezoeken
Borging
Borging
Onderwijs Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden rondom het handelen van leerkrachten conform de uitgangspunten van de Vreedzame School.
2/A
Inzet grip op de groep rondom eerste 6 weken (afspraken vastleggen);inzet klassenbezoeken; plan voor inzet borgingsinstrument VS; plan mediatoren
3
Teamleden bekwamen in het inzetten van de steungroep aanpak in het geval van pesten.
2 /A
Opleiden enkele teamleden in steungroep aanpak
Verdiepen van de Vreedzame School, met name op het gebied van democratisch burgerschap (o.a. werken met commissies en klassenvergaderingen). Versterken en borgen van de kennis van de leerkrachten van en het werken met leerlijnen en (tussen-) doelen voor de kernvakken.
2 /A
Start maken met plan voor verdieping; stimuleren proeftuinen
1 /A, C
Versterken en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten op het gebied van ICT om digitale hulpmiddelen bij de diverse vakgebieden te kunnen inzetten en aan te kunnen sluiten bij de e ontwikkelingen op het gebied van de 21 eeuw vaardigheden. Uitwerken en implementeren van een doorlopende leerlijn Zelfstandig Werken van groep 1 -8
1/A, C
Aansluiten van ons onderwijs op de e vaardigheden van de 21 eeuw o.a. door ons aanbod wereldoriëntatie meer in te richten vanuit onderzoekend en ontwerpend leren en aandacht voor feedback proces (kritisch denken).
1 /A
Updaten kwaliteitskaarten TL, BL, woordenschat en spelling; opstellen kwaliteitskaart rekenen; borgen als onderwerp op bouwvergadering en paralleloverleg Aanvullen kwaliteitskaarten met inzet digitale hulpmiddelen; inventarisatie en plan voor noodzakelijke scholing leerkrachten Plan implementatie leerlijn; start implementatie; teamscholing Plan voor de komende jaren; start uitvoering
1 /A
4
Evaluatie steungroepaanpak; Opleiden enkele teamleden in steungroep aanpak Verder werken aan plan verdieping; start uitvoering
Opleiden enkele teamleden in steungroep aanpak
Alle leerkrachten zijn opgeleid in toepassen steungroep aanpak
Verdere uitvoering en evaluatie
Verdere uitvoering en evaluatie
Updaten kwaliteitskaarten; Borgen kennis
Updaten kwaliteitskaarten; Borgen kennis
Updaten kwaliteitskaarten; Borgen kennis
Scholing leerkrachten
Borgen
Borgen
Evalueren, bijstellen en verdere implementatie
Evalueren, bijstellen en verdere implementatie
Borgen
Implementeren, evalueren en bijstellen plan
Implementeren, evalueren en bijstellen plan
Implementeren, evalueren en bijstellen plan
Doorontwikkelen van onze visie op onderwijs aan het jonge kind (groep 1 en 2). Verbeteren van ons taal- en rekenaanbod aan het jonge kind; mogelijk inzet nieuwe methode; ontwikkeling van spel en het inzetten van de juiste interventies door leerkrachten voor taalontwikkeling en spelbegeleiding.
1 /A
Verbeteren van ons aanbod op taalgebied (nieuwe methode, aansluiting Utrechts Taalcurriculum)
1, 6/A
Verbeteren van ons aanbod op rekenen (aandachtsgebieden zijn automatiseren/memoriseren, meten en meetkunde en de aansluiting van groep 2 op groep 3).
1, 6/ A
Invoeren van de TL methode Station-Zuid in de groepen 5-8 Eerder starten met onderwijs Engelse taal
1, 6 /A
Aanbod wereldoriëntatie meer inrichten vanuit onderzoekend en ontwerpend leren.
1 /A
Plan maken en starten met implementatie;
Verbeteren/verdiepen van ons aanbod
1/A
Verbeteren en
1, 6 /A
Uitwerken visie op onderwijs aan jonge kind Mogelijke aanschaf/inzet kleuterplein;verrijken spel; scholing op spelbegeleiding en toepassen interventies; verbeteren aanbod verhaalbegrip. Uitwerken leerlijn mondelinge taalvaardigheid; start invoering Plan voor verbetering aanbod (automatiseren /memoriseren); start implementatie; Verdere implementatie WIG 4 Implementatie groep 5 en 6
1, 6 /A
5
Implementeren
Implementeren
Borgen
Doorontwikkelen spelbegeleiding
Borgen
Borgen
Implementeren en evalueren plan; Plan verder aanvullen ( meten/meetkunde en aansluiting groep 2 op groep 3); evalueren werkwijze WIG 4 en evt. bijstellen Implementatie groep 7 en 8 Plan maken
Implementeren, evalueren en evt. bijstellen plan
Borgen
Borgen
Borgen
Evalueren, bijstellen en verdere implementatie; werkwijze vastleggen in ABC, teamscholing Evalueren en evt.
Evalueren, bijstellen en verdere implementatie
Evalueren, bijstellen en verdere implementatie
Plan W&T
Evalueren en bijstellen
Uitvoeren leerlijn mondelinge taalvaardigheid.
Start invoering
wereldoriëntatie op het gebied van wetenschap & techniek en ICT onderwijs.
Uitbreiden van ons aanbod op het gebied van kunst & cultuureducatie.
1/A
uitvoeren leerlijn ICT; verkenning aanbod wetenschap & techniek 1. Impuls vanuit handvaardigheid 2. Er wordt een themaweek opgezet met een externe instantie (HV). 3. Museumbezoeken: voorbereiding en evaluatie. 4. Voorstellingen: bezoeken en evalueren. 5. Musical kwaliteitsverbetering
bijstellen leerlijn ICT; Plan aanbod wetenschap & techniek 1. Handvaardigheid: doorgaande lijn blijven continueren en evalueren in mrt-mei. Daarna eventueel aanpassen.
implementeren; borgen leerlijn ICT
plan W&T; Borgen leerlijn ICT
1. Handvaardigheid staat (borging).
1. Muziek staat (borging).
2. Impuls vanuit muziek
2. Muziek: doorgaande lijn blijven continueren en evalueren in mrt-mei. Daarna eventueel aanpassen.
2. We evalueren het meerjaren plan op het gebied van cultuureducatie en starten een nieuw meerjarenplan.
3. Er wordt een themaweek opgezet met een externe instantie (muziek).
3. Er wordt een themaweek opgezet met een externe instantie (drama).
4. Museumbezoeken: voorbereiding en evaluatie.
4. Museumbezoeken: voorbereiding en evaluatie.
5. Voorstellingen: bezoeken en evalueren.
5. Voorstellingen: bezoeken en evalueren.
6. Musical Evaluatie en bijstellen plan
6. Musical Borgen
3. Er wordt een themaweek opgezet met een externe instantie (dans). 4. Museumbezoeken: voorbereiding en evaluatie. 5. Voorstellingen: bezoeken en evalueren. 6. Musical
Uitbreiden van ons aanbod op het gebied van de wereldgodsdiensten.
1/A
Plan voor inhoudelijk aanbod rondom wereldgodsdiensten; plan uitvoeren; omgang met religieuze feestdagen.
6
Borgen
Passend Onderwijs/Zorg Doorontwikkelen van en vergroten kennis en vaardigheden van leerkrachten rondom afstemmingsgesprekken en kindgesprekken. Kindgesprekken worden steeds vaker ingezet.
3, 4 / A, C
Vergroten kennis en vaardigheid IB-ers bij bespreken uitkomsten ZIEN tijdens groepsbespreking Uitbreiden en borgen van onze aanpak rondom dyslexie.
3 /C
Uitbreiden en borgen van onze aanpak rondom dyscalculie
3/C
Verbeteren en borgen van de kennis en vaardigheden van de leerkrachten rondom het inzetten van plusaanbod in alle jaargroepen.
1 /A, C
3/C
Inzetten gespreksleidraad afstemmingsgesprek en kindgesprek; teamscholing tijdens studiedag HGW; plan gewenste ontwikkeling afstemmings- en kindgesprekken Scholing IB-ers
Plan implementeren
Evalueren en bijstellen plan
Borgen
Borgen
Borgen
Borgen
Uitwerken gewenste uitbreiding dyslexie aanpak en protocol hierop aanpassen; start implementatie Uitwerken gewenste uitbreiding dyslexie aanpak en protocol hierop aanpassen; start implementatie Vastleggen inzet plusaanbod in alle jaargroepen; implementatie; teamscholing
Implementeren protocol
Evalueren en bijstellen protocol
Borgen
Implementeren protocol
Evalueren en bijstellen protocol
Borgen
Evaluatie en verdere implementatie
Evaluatie en verdere implementatie
Borgen
Nieuwe specialisten opleiden, inzetten
Nieuwe specialisten opleiden, inzetten
Nieuwe specialisten opleiden, inzetten
Nieuwe specialisten opleiden, inzetten
Schoolorganisatie Verdere uitbreiding specialisten.
6 /C
7
Plan rondom wenselijkheid en haalbaarheid aanpassen schooltijden.
4
Discussiestuk en beslissing inzake aanpassen schooltijden Evaluatie en bijstellen werkwijze; inhoudelijke kaders paralleloverleg; versterken rol kwaliteitskring inzake uitvoerig en evaluatie jaarplan Verder uitrollen ouderportaal; evalueren en bijstellen inloopochtenden; meer in gesprek met ouders Evalueren samenwerking; afspraken maken
Mogelijk start nieuwe schooltijden
Doorontwikkeling werkwijze met kwaliteitskringen en parallelgroep vergaderingen.
6/C
Vergroten van de betrokkenheid van ouders bij de leerprestaties van hun kinderen.
4
Verbeteren en doorontwikkelen van de samenwerking met het SWV en de buurtteams.
8, D
5/C
Leerkrachten beheren hun eigen digitale bekwaamheidsdossier
5/C
Verdere verdieping en inzet van begeleiding van leerkrachten bij hulpvragen, o.a. via intervisiebijeenkomsten. Begeleiding stagiaires verbeteren via trainde-trainer traject.
8/C
Personeelsbeleid Verdere professionalisering en ontwikkeling leerkrachten (o.a. afspraken professionalisering en duurzame inzetbaarheid)
Borgen
Borgen
Evalueren samenwerking
Borgen
Borgen
Afspraken met indiv. leerkrachten in gesprekscyclus en POP gesprekken;
Afspraken met indiv. leerkrachten in gesprekscyclus en POP gesprekken;
Afspraken met indiv. leerkrachten in gesprekscyclus en POP gesprekken;
Afspraken met indiv. leerkrachten in gesprekscyclus en POP gesprekken;
Verder opzetten/ invoeren digitaal bekwaamheidsdossier Plan voor verdieping, start uitvoering
Leerkrachten beheren eigen bekwaamheidsdossier Evaluatie, verdere implementatie
Evalueren en bijstellen
Borgen
Plan maken
8
Evaluatie en bijstellen werkwijze
Evalueren en bijstellen
8.5. Jaarplan Jaarlijks maken wij een jaarplan, gebaseerd op de meerjarenplanning in het schoolplan. Het jaarplan geeft ons de gelegenheid concrete activiteiten te benoemen die dat jaar plaatsvinden, eerdere activiteiten te evalueren en borgen alsmede de meerjarenplanning desgewenst bij te stellen. Bovendien kan de inzet van personeel en financiën voor dit specifieke schooljaar afgestemd worden op deze activiteiten, zodat een integrale aansturing plaatsvindt. In het jaarplan komen de volgende zaken naar voren: Welke doelen worden bereikt Welke activiteiten worden uitgevoerd Het tijdpad waarbinnen de activiteiten plaatsvinden Wie zijn betrokken en wie is verantwoordelijk voor het proces Wanneer moet het doel bereikt zijn Hoe en wanneer worden de activiteiten geëvalueerd
9
Bijlagen 1. Standaard voor basisondersteuning 2. Jaarplan 2015-2016
10
