Notulen vergadering: 12 december 2011, 19.30 uur, Boscotondo Aanwezig: Voorzitter: Cie.griffier Leden cie S:
Commissie S
H. van Dijk (voorzitter) C. Dahmen R. Boermeester (PvdA), mevr. J. de Bruijn (CDA), M. Chahim (PvdA), mevr. E. van Dael (GL), J. Damen (VVD), J. Hamacher (SDOH-D66-HB), mevr. A. Janssen (VVD), N. Kaygisiz (PvdA), mevr. L. Ko (GL), F. Mol (Trots), T. van Mullekom (HA), mevr. A. Raaijmakers (CDA), J. Sanders (CDA), mevr. H. Verouden (HH), mevr. N. van der Zanden (SP)
Portefeuille: Adviseurs: Notuliste:
wethouder J. van den Heuvel, wethouder mevr. M. de Leeuw mevr. L. Stuivenvolt, mevr. S. Visser, mevr. W. Welten, H. Woltring mevr. N. Marcus
Afwezig:
H. Bekkers (SDOH-D66-HB), M. Janssen (SDOH-D66-HB), mevr. H. Leppink (SP)
1.
Opening en mededelingen
De voorzitter opent de vergadering en heet iedereen welkom. Mevrouw Leppink en de heren Janssen en Bekkers zijn afwezig. De heer Van Mullekom (HA) toont een recent krantenartikel met de titel “Ouders moeten gaan opvoeden”. Wethouder De Leeuw doet een aantal mededelingen. ● In januari volgt een raadsinformatiebrief inzake leerlingenvervoer en de financiële situatie. In totaal zijn er 535 aanvragen. Van de 151 aanvragen herindicatie Toermalijn zijn er 27 afgewezen en lopen er 15 bezwaarschriften. Vervoer is toegezegd tot 1 januari 2012. Dat betekent dat een aantal mensen geen vervoer krijgt waaronder de bezwaarschriften. Uitzondering daarop zijn de bezwaarschriften met een gelijktijdig verzoek om voorlopige voorziening bij de voorzieningenrechter. ● Vanuit Helmond nemen 13 teams deel aan de techniekwedstrijd First Lego League met het thema Food. ● Zij noemt de regeling verhuisprimaat bij Wmo aanpassingen. Gezien de huidige markt zijn koophuizen niet makkelijk te verkopen en is het verhuisprimaat niet zomaar op te leggen bij iemand met een koopwoning. Dat betekent dat kosten toegekend moeten worden voor verbouw van een woning en de pot meer gebruikt zal worden. ● De concept Armoedemonitor komt eind januari naar de commissie. De nieuwste CBS cijfers staan daarin verwerkt. ● De ondertekening voor een Zorgacademie vond vandaag plaats. Een goede ontwikkeling voor de stad, de economie en de zorgsector. De commissie heeft het overzicht de vergaderingen in 2012 ontvangen. De voorzitter meldt dat daaraan 27 februari wordt toegevoegd. De eerste werkbezoeken worden als volgt vastgelegd: 30 januari: werkbezoek BJ Brabant 27 februari: werkbezoek ORO 26 maart: transitie jeugdzorg met mogelijk presentatie passend onderwijs Mevrouw Raaijmakers (CDA) vindt het prettig dat de werkbezoeken gepland zijn op basis van de actualiteit. Zij merkt op dat de ontvangen jaarkalender van afdeling MO&D eind dit jaar afloopt. 2.
Vaststellen ontwerpagenda 12 december 2011
De voorzitter meldt dat aanvullingspunt 1 na agendapunt 4 behandeld zal worden. De ontwerpagenda wordt met deze wijziging vastgesteld.
commissie Samenleving
Blz. 1
3.
Vaststellen notulen van de vergadering van 7 november 2011 en lijst van toezeggingen
De notulen worden onder dankzegging ongewijzigd vastgesteld. Lijst van toezeggingen De lijst wordt doorgenomen en wordt conform aangepast. Mevrouw Van der Zanden (SP) informeert wanneer de evaluatie wijkgericht werken te verwachten is. Deze is voor 2012 toegezegd. Wethouder Van den Heuvel antwoordt dat dit is afgerond. Evaluatiegesprekken zijn gevoerd en er is schriftelijk geëvalueerd. Hij zegt toe dat de commissie in januari 2012 op de hoogte wordt gesteld. 4.
Kadernota Schulddienstverlening Helmond 2012-2013
Mevrouw Welten en de heer Woltring geven een presentatie over dit onderwerp. De presentatie is als bijlage bij de notulen gevoegd. Mevrouw Van der Zanden (SP) vraagt of de wachttijden niet tot een grote druk op het aantal fte’s zal leiden en hoe daarmee wordt omgegaan. De heer Woltring antwoordt dat dit gemonitord gaat worden. Dit pakket van maatregelen zal de aanwas zeker reduceren. Hij durft daar nu geen uitspraak over te doen en komt er later in de presentatie op terug. Mevrouw Verouden (HH) constateert dat zaken straks binnen 4 weken duidelijk moeten zijn. Nu is het zo dat een eerste afspraak binnen 4 weken plaatsvindt, maar voordat een traject op de rit staat een paar maanden verstreken zijn. Hoe gaat dit straks? De heer Woltring antwoordt dat in de nieuwe werkwijze binnen 4 weken harde afspraken over het vervolgproces vastliggen. Dat kan van alles inhouden. Een weigering of concrete alternatieven die met termijnen vastgelegd worden. Dat is in het proces gewaarborgd en wordt continue gemonitord. De heer Chahim (PvdA) constateert dat het straks moeilijker wordt gebruik te maken van deze hulpverlening en beroep wordt gedaan op zelfredzaamheid. Het blijkt dat klanten die in de hulpverlening terecht komen vaak structureel nalatig zijn en niet zelfredzaam. Er moet juist iets gedaan worden aan het gedrag van de mensen. Dat is belangrijk. Het strikt toepassen van regels zal veel mensen niet meer helpen. Af te vragen is of dat de gemeenschap een stap vooruit helpt. De voorzitter verwijst deze politieke vraag naar de beraadslaging. De heer Chahim (PvdA) merkt op dat, cru gezegd, op basis van de intakekompas de subsidies aan de ketenpartners gekoppeld zouden kunnen worden. Mevrouw Welten antwoordt dat de vraag om meer subsidie hiermee wel aangetoond kan worden. Het is niet de bedoeling dat de hele keten deze producten gaat leveren. De heer Chahim (PvdA) vraagt hoe de verschillende problematieken die bij een klant kunnen spelen meegenomen worden in de integrale aanpak. Mevrouw Raaijmakers (CDA) vult aan dat een aantal mensen hulp bij budgetbeheer krijgt los van de financiering van de gemeente. Als deze niet meegenomen worden in de intakekompas mist de gemeente dus informatie van een aantal inwoners. Mevrouw Welten beaamt dat een aantal mensen zelf betaalt voor hulp bij budgetbeheer. Deze mensen komen pas in beeld bij echte problemen of als de gemeente betaald. Mevrouw Raaijmakers (CDA) vindt dat de gemeente verantwoording heeft voor alle inwoners. Dit vraagt een integrale klantbenadering, of deze mensen nu elders geholpen worden of bij de gemeente. De voorzitter verwijst dit naar de beraadslaging. De heer Kaygisiz (PvdA) zegt dat hem het gevoel bekruipt dat de gemeente het spoor bijster is. Met deze intake wil de gemeente cijfers boven tafel krijgen. Gewaakt moet worden dat er weer een jaar voorbij gaat, er weer cijfers zijn, en nog niet duidelijk is waar de gemeente mee bezig is. Mevrouw Welten geeft aan dat de gemeente niet het spoor bijster is, maar inspeelt op de wet die per 1 juli 2012 doorkomt. Het is belangrijk de wachtlijst weg te werken. Bij de intake blijkt dat veel mensen daar niet thuis horen. Dat komt straks beter in beeld. De heer Woltring vult aan dat het een wezenlijk verschil is om als gemeente vroegtijdig een voorziening te willen bieden voordat de problemen te groot zijn geworden en hoe daar de juiste instrumenten voor in te
commissie Samenleving
Blz. 2
zetten. De gemeente krijgt daarvoor een infrastructuur waarbij beter inzicht komt om welke aantallen het gaat en wat er verder in de keten gebeurt. Dat is een echte meerwaarde. De heer Boermeester (PvdA) vraagt waarop de keuze voor dit productenpakket gebaseerd is. De heer Woltring antwoordt dat dat op basis van ervaringsgegevens is. Bewust is ervoor gekozen met een klein pakket te beginnen. De inwoner staat centraal, daar wordt direct een product op ingezet met concrete termijnen, en dit wordt gemonitord. De heer Boermeester (PvdA) vraagt hoe omgegaan wordt met de beleving bij de klant of het zware of lichte problematiek betreft en of de intake vanachter een bureau plaatsvindt. De heer Woltring geeft aan dat de intake in de spreekkamer van de LEV Groep gebeurt in een persoonlijk gesprek met de klant waar de problematiek in kaart wordt gebracht. Als deze persoon het als zware problematiek ervaart, wordt daar zorgvuldig op gereageerd. Door het goed instrueren van de vrijwilligers met professionele ondersteuning wordt de problematiek goed getackeld. De heer Chahim (PvdA) wijst op het verzamelen van data en merkt op dat een overzicht van het aantal uitgesloten mensen en de uitsluitingsgronden ook interessant is. De heer Woltring beaamt dit. Deze worden straks in beeld gebracht en gekeken wordt welke producten eventueel beter aangepast moeten worden. Mevrouw Van der Zanden (SP) vraagt hoe de beleving van een zware schuldproblematiek wordt gemeten. De heer Woltring antwoordt dat dit wordt gemeten langs een aantal velden waar een weegfactor is op gezet. Daarom wordt diep op de materie ingegaan. Dit zit zorgvuldig in het systeem verwerkt. De heer Kaygisiz (PvdA) vraagt of elders in het land al met deze methode gewerkt wordt of dat het initiatief van de gemeente Helmond is. De heer Woltring geeft aan dat veel contact is gelegd met andere gemeenten. Al die gemeenten zeggen de nieuwe wet komt eraan, hebben preventieve producten, maar geen zicht op de klantstromen in de keten. Dit product is door Helmond ontwikkeld en een zestal gemeenten is hierin geïnteresseerd. Mevrouw Verouden (HH) vraagt wat in het geval iemand met een brief woningontruiming binnen 3 dagen komt. Een gesprek en het volgen van het intakekompas kan dan te laat zijn. De heer Woltring legt uit dat bij deze factoren het kompas onmiddellijk sluit en de klant direct met spoed bij de gemeente terecht komt. De klant gaat rechtstreeks van kompas in de schulddienstverlening. De voorzitter stelt de beraadslaging aan de orde. De heer Damen (VVD) geeft aan dat zijn fractie de nieuwe wet gemeentelijke schulphulpverlening, de uitwerking van de kadernota en de uitgangspunten zelfredzaamheid en motivatie onderschrijft. Degene die het verdient mag begeleid worden en degene die het niet verdient krijgt de rekening ervan gepresenteerd. De nieuwe tool is om duidelijk te krijgen welke problematiek er in Helmond speelt en hoe daarmee om te gaan. Het zou hem veel waard zijn als de dekking van € 134.000 op termijn bezuinigd kan worden omdat de uitwerking van de kadernota efficiency oplevert en minder budget benodigd zal zijn. De heer Chahim (PvdA) geeft aan dat de kadernota aan de uitwerking van de nieuwe wet gaat voldoen en daarmee zelfs wat voorloopt. PvdA wil nog een stapje verder dan de genoemde uitgangspunten gaan. Wil de gemeente voldoen aan sec de wet, de mensen die in de problemen zitten helpen, of beide? Bij veel van de mensen betekent het niet tijdig ingrijpen tot een verslechtering van de situatie wat leidt tot grotere kosten. De maatschappij draait hiervoor op. De gemeente heeft er belang bij zoveel mogelijk mensen uit de schulden te helpen. Het aantal aanvragen neemt toe. De komende jaren is er minder budget beschikbaar. Er is vaak sprake van taaie meervoudige problematiek bij de schuldenaren. De schuldproblematiek kan alleen opgelost worden als ook gewerkt wordt aan de andere problematieken. Dit vraagt een integrale aanpak en samenwerking is essentieel en zeker wie de regie moet voeren. PvdA wil een overzicht ontvangen, per kwartaal of half jaar, met daarin alle cliënten in de schuldhulpverlening, wie de regie daarover voert en wat de doorlooptijd van een traject is. Belangrijk is dat de geholpen schuldenaren in de toekomst schuldenvrij gehouden worden. Dat vergt gedragsverandering en educatie. Dat moet automatisch onderdeel van deze integrale aanpak zijn. De kadernota zegt dat iemand niet een tweede keer gebruik mag maken van de schulddienstverlening. Men klopt niet voor de lol aan. Het is moeilijker mensen iets afleren dan iets aanleren. Hij noemt het onderzoek klantprofielen en citeert uit het rapport van het ministerie. Dit sluit aan bij de genoemde integrale aanpak. Schulden voorkomen is beter dan problemen oplossen. Jongeren komen
commissie Samenleving
Blz. 3
steeds meer in de problemen en de problemen worden steeds groter. Helmond moet iets doen aan preventie en iets bedenken voor middelbare scholieren. Mevrouw Raaijmakers (CDA) noemt de motie die haar fractie daarover ingediend heeft. Mevrouw Verouden (HH) merkt op dat al een aantal scholen dit pakket aan jongeren aanbiedt. De heer Chahim (PvdA) vindt het intakekompas een nuttig instrument. Een andere website waaraan de gemeente meewerkt is www.berekenuwrecht.nl. Daar wordt nog te weinig gebruik van gemaakt door de verschillende organisaties. In hoofdstuk 8 staat een aantal parameters genoemd voor de kwaliteitsborging. Hij neemt aan dat deze periodiek aan de commissie gerapporteerd worden, niet alleen cumulatieve cijfers, maar ook uitgesplitst naar organisatie. Het GOH noemt de toezegging van de wegwerken van de wachtlijsten per 1 mei 2012. Staat deze toezegging nog? Mevrouw Van der Zanden (SP) geeft aan dat SP in 2010 tegen de nota integrale schuldhulpverlening heeft gestemd omdat SP van mening was dat met de geschetste scenario’s enkele doelgroepen uitgesloten werden. De wethouder beloofde maatwerk en de zorgen van SP zouden ongegrond zijn. Maatwerk is volgens de nota nu een bijzondere omstandigheid waarbij in sommige gevallen afgeweken kan worden van de strenge regels. De regels voor het in aanmerking komen voor hulp of niet, zijn opgesteld op basis van harde criteria en niet op basis van maatwerk. Geen hulp krijgen als eerder beroep is gedaan op schuldhulpverlening is discutabel. Als in het voorbeeld in de presentatie een klant zegt de schulden zelf op te lossen en het traject af te sluiten, het lukt niet, en vervolgens mag deze klant niet terugkomen in de schulddienstverlening, dan is dat een kwalijke zaak. De nota zegt dat producten ingezet worden op preventie, maar niet voor mensen die al financiële problemen hebben. Ze haakt aan bij de opmerking van PvdA dat het vaak gaat om jongeren. Ook dat is een kwalijke zaak. De nota staat vol vage termen en aannames. Wat wordt precies bedoeld met ‘bij herhaling’ of ‘structureel niet meewerken’? Bij subsidierelaties met ketenpartners leest zij dat financieringen gekoppeld moeten worden aan resultaten. Er wordt in de toekomst maximaal gekeken naar aanbestedingen. Hoe wordt daar gecontroleerd en mee omgegaan? Welke criteria worden gehanteerd bij aanbestedingen? Wordt gekeken naar de reden waarom iemand niet werkt of volstaat het schrijven van een aangetekende brief en wordt het traject daarmee afgesloten? Hoe krijgt een casusregisseur volledige inzicht in de problematieken op gebied van wonen, verslaving, sociale omgeving? Een goeie zaak dat daarop ingezet gaat worden, maar volgens haar onuitvoerbaar vanwege de bezuinigingen. Behalve hetgeen dat voorligt heeft de fractie meer informatie nodig om een goed besluit te kunnen nemen. Te verwachten zijn nog meer problemen die aanstaande zijn zoals langere wachtlijsten, nieuwe doelgroepen en gevolgen van opeenstapeling van diverse bezuinigingsmaatregelen die er nog aankomen. Wordt het niet tijd voor een nieuwe armoedebeleidsnota? De huidige is van 2008. De armoedemonitor die er aankomt is geen armoedebeleidsnota. Is de wethouder ermee eens dat er nog veel duidelijkheden moeten komen om een goed besluit te kunnen nemen? Is de gemeente voorbereid op problemen die gaan ontstaan door de invoering van de huishoudtoets, uitsluitingsgronden voor jongeren die onvoldoende of geen inkomen hebben (WWB)? Welke maatregelen is de wethouder van plan te nemen om toename van agressie te vermijden? Waarom een driejaarlijks onderzoek naar klanttevredenheid en waarom niet direct na een gesprek? SP wil ook graag inzicht over de cijfers en resultaten. Mevrouw Raaijmakers (CDA) geeft aan dat o.a. sprake is van nieuwe wetgeving, van een toename van aanvragen en van een afname van middelen. CDA benadrukt dat voor de fractie de volgende zaken van belang zijn op het gebied van schuldhulpverlening. Voldoen aan de wetgeving. Het besef dat, zoals recent onderzoek aantoont, elke euro die geïnvesteerd wordt in schuldhulpverlening een besparing op diverse andere terreinen oplevert van 2 euro. En de belangrijkste visie dat zij die ondersteuning nodig hebben, gemotiveerd zijn en het niet op eigen kracht redden, ondersteuning ontvangen. Mochten daar meer middelen voor nodig zijn, dan wil CDA dat meenemen in de Voorjaarsnota en de brede discussie van de bezuinigingen. CDA ontvangt daarvoor graag de uitwerking van de CDA motie. CDA kan de kadernota in hoofdlijnen ondersteunen. Op blz. 5 staat dat binnen 4 weken een gesprek zal plaatsvinden. Is dat voldoende invulling van de wet die spreekt van een tijdsduur van 4 weken waarbinnen de schulpdienstverlening op gang gebracht dient te worden? Het is belangrijk zo snel mogelijk met daadwerkelijke hulp aan te vangen. Landelijk onderzoek toont aan dat met elke week vertraging de incassoen maatschappelijke kosten flink toenemen. Op blz. 19 spreekt paragraaf 4.4.4 over nazorg. Op blz. 17 bij punt 6 staat dat een tweede verzoek voor hulp geweigerd zal worden. Tot hoelang wordt gesproken van nazorg en hoe hard is het naleven van de weigering bij een tweede hulpverzoek? CDA vraagt zich af of je mensen in de kou kunt laten staan bij het oplopen van schulden en waar dan de grens te trekken is. In hoeverre is belangrijk dat scholen en CJG weten dat een gezin in de hulptraject zit? Kan dat dan met een melding in het zorg-voor-jeugdsysteem opgelost worden? Het intakekompas wordt ingezet in de keten. Wie
commissie Samenleving
Blz. 4
of wat is de keten? Hoe kijkt de keten tegen het intakekompas aan? Is met deze benadering iedereen in beeld die in budgetbeheer zit? Zij wijst op blz. 17 en 18 en het beschikbaarstellen van documenten. Hoe streng moet je bij de start zijn met de eigen verantwoordelijkheid bij het inleveren van stukken? Is het juist niet vaak deze doelgroep die niet beschikt over een ordelijke administratie en alle afschriften van de bank? Hoe hard is deze voorwaarde om in aanmerking te kunnen komen? Er zijn totaal geen aantallen genoemd. Niet van aantal hulpvragen en niet van aantal te behalen succesvolle afhandelingen. Hoe komt dat? GOH noemt een wachtlijst van 105 aanvragen. De BERAP maakte melding van een wachttijd van 12 weken. Gezien deze cijfers is CDA ongerust. CDA heeft daarom bij de begrotingsbehandeling november 2011 een motie ingediend die zij hier citeert. Wanneer kan CDA de uitwerking van de motie tegemoet zien? CDA hoopt bij voorkeur voor de voorjaarsnota. De heer Hamacher (SDOH-D66-HB) geeft aan dat veel vragen gesteld zijn en zal ze niet herhalen. Wat is de juiste term ‘schuldhulpverlening’ of ‘schulddienstverlening’? Ze worden door elkaar gebruikt. Er is sprake van landelijke regelgeving en doorgeschoven budget. De gemeente maakt een kadernota 2012-2013. Betekent dat na het besluit tijdens de Voorjaarsnota 2012 weer een nieuwe kadernota te maken? Waarom wordt niet gekozen voor een langere looptijd? Ook zijn fractie vraagt grote aandacht voor preventie. Daar voorziet deze nota niet in, maar is wel een belangrijke factor. Een klant weigeren is terecht als deze per definitie kwaadwillend is of zwaar ingebreke is gebleven. Echter kan ook blijken dat de tweede keer per ongeluk is en zijn fractie vindt dat deze persoon dan weer binnen zou moeten kunnen komen. Middelen worden ingezet in de vorm van personeel en huisvesting. Zijn er nog andere middelen of worden deze middelen nog ergens anders voor gebruikt? De fractie vraagt regelmatig op de hoogte te worden gesteld van de resultaten in de commissie en/of raad. De heer Van Mullekom (HA) gelooft dat dit systeem perfect werkt en zichzelf bedient aan degenen die er een beroep op doen. Dit systeem moet uitgebreid gepubliceerd worden. Hoe en waar gaat dit gepubliceerd worden? Wordt bij mensen die door een hypothecaire lening in de problemen zijn gekomen samengewerkt met de bank die die lening heeft verstrekt? Mevrouw Verouden (HH) herhaalt de reeds gestelde vragen niet. Zij vraagt nadrukkelijke aandacht voor preventie. Met de stapeling van de aanstaande bezuinigingen kunnen de mensen die nu nog net het hoofd boven water houden wel eens onder de watergrens zakken. Mensen die al onder deze watergrens zitten zouden wel eens tot op de bodem kunnen zakken. Ook vraagt zij aandacht voor de uitsluiting bij een tweede keer. Er zijn veel zaken voor te stellen waarbij zo’n tweede keer je overkomt. Hoe zit het met de subsidie bij de ketenpartners en de controle daarop? Is het voor de ketenpartner al dan niet interessant klanten lang binnen te houden of juist snel af te werken? Mevrouw Ko (GL) herhaalt de reeds gestelde vragen niet, maar benadrukt wel een zorg van GL. Op blz. 17 bij punt 6 staat historisch schulddienstverlening als weigeringcriteria voor dienstverlening. GL vindt het wenselijk dat een clausule opgenomen wordt, dat daarop een uitzondering gemaakt wordt voor bepaalde gevallen waarbij sprake is van nieuwe feiten die eerder niet aanwezig waren en niet voorzien hadden kunnen worden. GL wil een overzicht van indicatoren die gehanteerd worden bij het intakekompas. Wethouder De Leeuw constateert een duidelijke betrokkenheid van de commissie bij dit onderwerp. De juiste term is schulddienstverlening. De gemeente is bezig met een overgang naar het leveren van diensten in plaats van het zijn van hulpverlener. Zij begrijpt dat de commissie graag alle inwoners van Helmond wil helpen, maar anderzijds ligt er een financieel kader dat met elkaar is vastgesteld. Daarin moeten keuzes gemaakt worden. Mevrouw Raaijmakers (CDA) geeft aan dat in deze de wetgeving leidend is en niet de financiën. De wetgeving moet uitgevoerd worden. Als met het budget niet voldaan kan worden aan de wetgeving dan komt er geld bij. De heer Damen (VVD) vindt dat dan een andere discussie. Wethouder De Leeuw benadrukt dat met de uitvoering van de kadernota zoals die er ligt, voldaan wordt aan de wettelijke verplichting. Zij hoopt met dit intakekompas de problematiek meer integraal te kunnen benaderen. Gevraagd wordt om overzichten en cijfers. Er wordt hard gewerkt bij de schulpdienstverlening en de partners moeten even de tijd krijgen alle veranderingen door te voeren. Zij pleit ervoor de gevraagde gegevens over een jaar hier in de commissie met elkaar te delen. De heer Chahim (PvdA) heeft hier begrip voor, maar er is sprake van een crisis en er komen steeds meer aanvragen. Een gedetailleerde rapportage of evaluatie is nog niet nodig, maar wel enig inzicht.
commissie Samenleving
Blz. 5
Wethouder De Leeuw zegt tussentijdse kwartaalrapportages en een evaluatie na een jaar toe. Aandacht voor educatie en preventie wordt door diverse partijen en ook door het college nadrukkelijk onderstreept. Zij noemt de filmwedstrijd op het Knippenberg College waar leerlingen filmpjes maakten over het thema schuldenproblematiek. Vanuit de gemeente wordt geprobeerd het basisonderwijs zoveel mogelijk te faciliteren. Maar ook ouders hebben een belangrijke rol bij schuldenproblematiek. Financiële opvoeding is essentieel en daar is nog winst te halen. Mevrouw Verouden (HH) vult aan dat er vanuit het armoedeplatform een werkgroep jongeren en schulden is die zich hier nadrukkelijk mee bezig houdt. Zij zijn naarstig op zoek hoe jongeren te bereiken voor een preventieve aanpak. Er zijn avonden georganiseerd voor ouders over financiële opvoeding. Er was helaas geen enkele aanmelding. Wethouder De Leeuw geeft aan dat dat de aandacht heeft. Zij geeft geen harde deadlines over de wachtlijsten. Iedereen werkt hier ontzettend hard aan. Er is een enorme omslag en een grote wachtlijst. Er is een cumulatie van effecten, dat zal in 2012 steeds zichtbaarder worden. Er wordt een vinger aan de pols gehouden. Meerdere partijen hebben moeite met de regel dat iemand in principe de tweede keer niet in aanmerking komt. Voorlopig wil de gemeente in ieder geval degenen die voor het eerst aankloppen allemaal bedienen. Natuurlijk is er voor schrijdende gevallen een vorm van maatwerk, maar het is wel een principe-uitspraak. Helmond wil iedereen een kans geven en daar hoort een traject bij. Mevrouw Verouden (HH) vraagt of de woorden ‘in principe’ niet aan de regels toegevoegd worden. De heer Hamacher (SDOH-D66-HB) denkt dat het opnemen van een hardheidsclausule dit ondervangt. Deze clausule is in de meeste verordeningen ingebouwd, maar heeft hij niet gezien in deze nota. Wethouder De Leeuw geeft aan dat het altijd een bevoegdheid van het college is om maatwerk toe te passen in schrijnende gevallen. De heer Hamacher (SDOH-D66-HB) meent dat dat dan wel in de regeling moet zijn opgenomen. De heer Chahim (PvdA) neemt aan dat de mensen die de tweede keer aankloppen de eerste keer niet volledig uit de schulden zijn gekomen. Er zijn verschillende soorten “tweede keren”. Wethouder De Leeuw merkt op dat het altijd een afweging is. De vraag is of sommige mensen schuldenvrij te maken zijn. Tot nu toe is een deel van de mensen die een traject hebben gehad en er uiteindelijk niet zo veel mee opgeschoten zijn. Landelijke cijfers zeggen dat 70% van mensen in schulpdienstverlening eigenlijk niet geholpen zijn ondanks een traject. De mensen die het meest succesvol zijn, wordt een duur traject aangeboden. Aanbestedingen worden op basis van het bestek gecontroleerd. Het is altijd een combinatie kwaliteit en prijs waarop uitgeschreven wordt. Er is alle baat bij een goede partij. Bij schulpdienstverlening aan gezinnen wordt de gezinssituatie altijd inzichtelijk gemaakt. De professionele hulpverleners registeren in het zorg-voor-jeugd-systeem duidelijk als er een kind in de knel komt. De lichte problematiek wordt overgelaten aan de vrijwilliger. Uiteindelijk is het doel dat mensen meer zelfredzaam worden gemaakt. Een deel kan niet, maar het wordt wel geprobeerd. De uitwerking van de motie CDA is te krap voor de voorjaarsnota in 2012. Wel denkt zij als de evaluatie 2012 er is, de balans kan worden opgemaakt. Mevrouw Raaijmakers (CDA) vat het als volgt samen. De bezuiniging is voor 2012 en 2013 opgelost. De uitvoering voldoet aan de nieuwe wetgeving. Dat lukt met de complete financiering van € 1,4 miljoen. De raad krijgt voor 1 januari 2014 diverse tussentijdse meetmomenten, zodat de raad kan toetsen of dit bedrag voldoende is om aan de wetgeving te voldoen en de wachtlijsten weg te werken. Wethouder De Leeuw beaamt deze samenvatting. Mevrouw Raaijmakers (CDA) vraagt dan de toezegging dat de wethouder de evaluatie van december 2012 gebruikt om de motie CDA te beantwoorden. Wethouder De Leeuw zegt dat toe. Geen enkele subsidiepartner houdt mensen aan het lijntje zoals gesuggereerd wordt. Niemand heeft daar baat bij. Partners zijn echt betrokken mensen te helpen. Als zij bemerken dat de problematiek te groot is, dan verwijzen zij meteen door naar de gemeente. De heer Woltring vult aan dat het digitale kompas gestart wordt met SMO en LEV Groep. Het is de wens het kompas op termijn breder in te zetten, zoals met wooncorporaties, en langzaam de keten uit te breiden. De communicatie naar de inwoners wordt wel breed ingezet. Er wordt gevraagd om de indicatoren. Voor het eigen proces en het intakekompas kan hij de algemene indicatoren doen toekomen. Op het moment sprake is van zware problematiek wordt binnen een maand een plan van aanpak en afspraken op individueel klantniveau gemaakt. Die zijn lastig aan te reiken. Wethouder De Leeuw besluit dat gekozen is voor een kadernota 2012-2013 gezien de cumulatie-effecten en financiële middelen. De wens is de nota te verlengen. De wet eist vaststelling door de raad.
commissie Samenleving
Blz. 6
Tweede instantie. De heer Hamacher (SDOH-D66-HB) vraagt de toezegging een hardheidsclausule in te voegen waardoor in bepaalde gevallen waarin de regelgeving niet voorziet maatwerk geleverd kan worden. Wethouder De Leeuw zegt dat toe. Mevrouw Van der Zanden (SP) blijft bij haar constatering dat er onvoldoende maatwerk is. Dat heeft te maken met de scenario’s op grond waarvan de SP van mening is dat bepaalde groepen worden uitgesloten. SP blijft bij haar politieke visie. Zij is er niet gerust op dat goed onderzoek wordt gedaan naar de redenen waarom iemand afhaakt. Zij herhaalt haar vraag over het armoedebeleidsplan. Het scala van aanbod lijkt een lappendeken zonder duidelijke visie. SP heeft sterk behoefte aan die visie. En zij herhaalt de vraag over de voorbereiding op toegenomen agressie. Wethouder De Leeuw neemt de vraag voor de armoedebeleidsnota mee en komt daar op terug. Agressie is een belangrijk item. Er komen regels vanuit het rijk met een handhavende taak voor gemeenten. Naar de toekomst toe zal daar nadrukkelijk invulling aan gegeven worden. Zij deelt de zorg. De heer Chahim (PvdA) kan op basis van het overzicht in de nota niet precies plaatsen wat er met het geld gebeurt en waar het geld naartoe gaat. Wethouder De Leeuw antwoordt dat het geld gaat naar personeel, huisvesting, ICT. Het overzicht geeft de voeding aan waar het geld vandaan komt. De heer Hamacher (SDOH-D66-HB) en mevrouw Raaijmakers (CDA) geven beiden aan in te kunnen stemmen met het raadsbesluit, met inachtneming van de toezegging om de hardheidsclausule die de mogelijkheid biedt maatwerk te leveren. De fracties VVD, CDA, HA, Trots en SDOH-D66-HB geven, na inzage van de stukken en gehoord de gegeven toelichting, een positief advies inzake dit voorstel. De fracties PvdA, SP, GL en HH maken een voorbehoud en zullen na fractieberaad hun standpunt in de raad bekendmaken. Aanvullingpunt 1. Processchema Toekomst Regionaal Kompas Peelregio Wethouder De Leeuw licht toe dat de stappen en overlegmomenten die de gemeente met haar partners en inwoners wil doorlopen zijn weergegeven. Op 14 december is niet sprake van een inspraakbijeenkomst, maar van een klankbordbijeenkomst waarbij ook alle Wmo-raden van de peelregio zijn uitgenodigd. Het is de bedoeling dat instellingen gaan sparren over de vraag van de gemeente welke vorm van zorg geleverd kan worden voor een budget van ongeveer € 3,6 miljoen, en buiten de eigen grenzen denkend. De uitkomsten worden in februari in de commissie teruggekoppeld. Uiteindelijk gaat alle input mee naar het college-overleg over de voorjaarsnota. In mei zal er besloten moeten worden, gezien de tijd die nodig is voor de subsidieafspraken met de partners. Zij vraagt of de commissie nog iets mist. De heer Hamacher (SDOH-D66-HB) mist de inhoud. Er ligt een prachtig schema voor, maar waar het om gaat is hoe met minder geld dezelfde kwaliteit te leveren. Hij had verwacht dat er een stuk zou liggen voor het maken van verantwoorde keuzes. Wanneer kan de commissie de eerste blik werpen op de inhoud van dit proces? Wethouder De Leeuw geeft aan dat over de eerste indrukken in februari met de commissie wordt gespard in de vorm van verschillende scenario’s. Alle input van de inwoners, partners en commissie is hiervoor nodig. Zij hoopt dat iedereen mee wil denken in varianten en oplossingsrichtingen. De heer Hamacher (SDOH-D66-HB) constateert dat de problematiek dan is uitgewerkt en met mogelijke keuzes in de vorm van scenario’s zijn neergelegd. Wethouder De Leeuw geeft aan dat de gemeente deze niet vooraf gaat bedenken. Het is de opdracht aan de instellingen die de expertise hebben op prestatievelden 7, 8 en 9 van de Wmo. Zij beveelt het rapport van de GGD aan, te vinden op hun website onder Wmo producten. Het geeft een gedetailleerd overzicht voor verdieping en achtergrondinformatie. Op de vraag van mevrouw Raaijmakers (CDA) of de zwerfjongeren hierin genoemd staan, antwoordt de wethouder dat alle groepen hierin genoemd zijn. De heer Damen (VVD) zegt gestoeid te hebben met hoe dit schema aan te pakken en heeft het vertaald naar een bedrijfsmatige toepassing. Als de inkomsten achteruit gaan, daan moet bekeken worden hoe dat budgettair op te lossen. Het budget gaat dan leidend zijn. Dat wil hij hier ook aanbevelen om te voorkomen dat er straks vragen en onderwerpen met een bijbehorend bedrag liggen, die niet gehaald kunnen worden omdat het budget niet toereikend is. VVD vraagt de wethouder het budget leidend te laten zijn.
commissie Samenleving
Blz. 7
Mevrouw Raaijmakers (CDA) geeft aan dat de politieke mening van CDA is dat het budget belangrijk is, maar niet leidend. CDA is blij dat in februari met scenario’s gewerkt wordt. De raad heeft budgetrecht en kan met de scenario’s aan de slag en aan de hand van de gekoppelde financiën haar politieke keuze maken. De heer Damen (VVD) ziet dan de amendementen van CDA graag tegemoet. Mevrouw Verouden (HH) pleit er ook voor de inhoud leidend te laten zijn. Mevrouw Van der Zanden sluit ook zich aan bij de voorgaande sprekers dat de inhoud leidend moet zijn. Veiligheid en dat soort maatschappelijke belangen zijn erg belangrijk. De heer Chahim (PvdA) sluit zich namens PvdA daarbij aan. Wethouder De Leeuw herhaalt dat de opdracht naar de instellingen is wat voor zorg zij kunnen bieden voor € 3,6 miljoen. Dat is helder. Mevrouw Verouden (HH) complimenteert de wethouder voor de wijze van aanpak. Mevrouw Raaijmaker (CDA) sluit hierbij aan. De heer Chahim (PvdA) wenst de wethouder succes. De commissie kan zich vinden in dit onderwerp. 5.
Presentatie Brabant Culturele Hoofdstad (BCH)
Mevrouw Visser geeft een presentatie over dit onderwerp. De presentatie is als bijlage bij de notulen gevoegd. De heer Hamacher (SDOH-D66-HB) vraagt waarom Engelstalige termen gebruikt worden als we onze eigen cultuur hoog in het vaandel hebben staan. Mevrouw Visser antwoordt dat dit bewust wordt gedaan gezien de internationale profilering. Mevrouw Raaijmakers (CDA) merkt op dat naast de bidbookfase veel projecten lopen. Waarom gebeurt dit terwijl je nog niet weet of je de kandidaat wordt? Dat kost allemaal geld. Mevrouw Visser antwoordt dat feitelijk gekozen is in 2018 te pieken. Nu is sprake van een aanloopfase, onder andere ter vergroting van bekendheid en draagvlak. Ook om het bidbook los te krijgen. Mevrouw Raaijmakers (CDA) vraagt waarom niet met deze extra dingen gewacht wordt tot 2014 als bekend is of BrabantStad daadwerkelijk kandidaat is. Dan pas weet je of alle onkosten die je nu maakt nodig zijn. Mevrouw Visser merkt op dat de onkosten er grotendeels uit worden gehaald. Mevrouw Raaijmakers (CDA) is het daar niet mee eens. Als in 2014 blijkt dat we geen kandidaat zijn, dan heeft het geen nut in 2012 en 2103 een onderzoek uit te voeren naar iets dat naar 2020 had moeten doorlopen. Mevrouw Visser legt uit dat het onderzoek ook met de kandidaatstelling te maken heeft. Bijv. hoeveel mensen zijn hier nou enthousiast over? Hoeveel mensen zien BrabantStad als 1 geheel? Het gaat niet alleen over de culturele hoofdstad, maar ook over de weg er naartoe. Het onderzoek gaat breder dan dat. Er is specifiek voor gekozen het mee te nemen in een stadium ver voordat de kandidaatstelling aan de orde is. Mevrouw Janssen (VVD) vraagt of het juist is dat Eindhoven zich als Slimste Regio zou nomineren omdat BrabantStad door de Europese Commissie niet geaccepteerd werd en dat Den Bosch zich zou terugtrekken. Mevrouw Visser geeft aan dat BrabantStad zich met 5 steden en provincie kandidaat wil stellen. De Europose Commissie zegt dat nominatie slechts als 1 entiteit kan. In de aanloopfase is gesteld dat dat dan Den Bosch zou zijn. Uiteindelijk is gekozen voor Eindhoven als technisch ondertekenaar, met name om het onderscheidend profiel van innovatie en ontwikkeling ten opzichte van de andere kandidaten. Het is een technische oplossing, het gaat om heel Brabantstad en de provincie. De heer Van Mullekom (HA) vraagt of de juryleden al bekend zijn en wat de grote concurrenten zijn. Mevrouw Visser antwoordt dat er nog geen juryleden bekend zijn. Uit de analyse blijkt Maastricht een grote concurrent. De heer Chahim (PvdA) leest dat ruim een derde Brabantstad kent. Hoe verhoudt zich dat tot de 60% die in de presentatie wordt genoemd. Mevrouw Visser legt uit dat 60% de term Brabant Culturele Hoofdstad kent. Een derde kent BrabantStad. De heer Hamacher (SDOH-D66-HB) vraagt of de gedachte dat de financiën van het voortraject beperkt en maatgevend zijn nu op losse schroeven staat.
commissie Samenleving
Blz. 8
Mevrouw Visser legt uit dat er financiën voor het voortraject zijn tot en met 2013. Dan zijn er de financiën die benodigd zijn tot 2018 voor het vervolgtraject. Nagedacht wordt wat dat voor de bijdrage van de steden zou betekenen. Destijds is afgesproken dat de provincie € 50 miljoen uittrekt en de B5 partners ieder € 10 miljoen. Mevrouw Raaijmakers (CDA) merkt op dat hetgeen bij ‘Raden en Staten’ genoemd staat, niet is wat de raad besloten heeft. Er moet staan “relatie tot inhoud bidbook.”. Wethouder Van den Heuvel beaamt dat er nog geen besluit is genomen. Er wordt naar het toekomstperspectief gekeken. Mevrouw Van der Zanden (SP) geeft aan dat in een vrij vroeg stadium duidelijk was wat de kosten nu waren en dat de discussie over wat het allemaal gaat kosten in een later stadium gevoerd zou worden. Aangegeven werd dat de kosten behoorlijk op zouden kunnen lopen. Wethouder Van den Heuvel antwoordt dat op de sheet niets anders staat. De heer Chahim (PvdA) vraagt of het straks voor iedere gemeente mogelijk is het geld met partners zoals het bedrijfsleven bijeen te krijgen. Mevrouw Visser antwoordt dat dat soort constructies er niet meer inzitten. Het moet vanuit alle partijen niet geoormerkt geld zijn. Wethouder Van den Heuvel geeft aan dat daarmee in januari aan de slag wordt gegaan. Op een later moment komt hij daar bij de commissie op terug. Mevrouw Ko (GL) vindt het opmerkelijk dat in de conclusies de voorstanders en tegenstanders van de titel Brabant Culturele Hoofdstad niet kwantitatief in kaart zijn gebracht. Mevrouw Visser heeft nu gekozen voor een globale weergave en niet te ver in detail te gaan. De rapport is openbaar. De nulmeting heeft aardige dingen aan het licht gebracht. 6.
Presentatie uitbreidingsmogelijkheden Hockeyclub
Mevrouw Stuivenvolt geeft een presentatie over dit onderwerp. De presentatie is als bijlage bij de notulen gevoegd. Mevrouw Verouden (HH) heeft de club gevraagd hoeveel van hun leden van buiten Helmond komen. Zij zouden daar vanavond antwoord op kunnen geven. De voorzitter van de hockeyclub (vanaf de tribune) heeft de cijfers onderzocht en antwoordt dat van de 1290 leden bijna 200 leden van buiten de postcode Helmond komen, dat is inclusief studenten. Hij weet uit betrouwbare bron dat Mierlo 500 hockeyende Helmonders heeft. Mevrouw Raaijmakers (CDA) constateert dat een investeringplaatje huidige situatie gemaakt is. Tegelijkertijd is er een motie aangenomen en gaat er nog een discussie lopen over de privatisering. Als met de privatisering een ander besluit wordt genomen kan dit plaatje er anders uit komen te zien. Wethouder Van den Heuvel antwoordt dat de raad op enig moment een raadsbesluit neemt. De raad weet welk traject wordt ingezet voor de sportnota 2013. Een van de onderzoeken is privatisering. Dat wordt breed onderzocht en de uitkomst wordt gepresenteerd. Als daar financiële consequenties uit voortkomen voor welke vereniging dan ook, dan wordt dat meegenomen in de sportnota 2013. Zo is dat al gecommuniceerd. De heer Van Mullekom (HA) vraagt of er een onderhandelaar betrokken is die zijn stukken bij de notaris heeft vastliggen. Wethouder Van den Heuvel geeft aan dat er nog geen sprake is van een keuze, dus nog niet van een onderhandeling. Op het moment daarmee gestart wordt, is er expertise in huis om de notariële en kadastrale stukken boven water te krijgen en die onderdeel van de onderhandelingen te laten zijn. De heer Van Mullekom (HA) merkt op dat de 2 hockeyclubs in 2000 niet samengevoegd hadden moeten worden. De clubs zaten toen perfect. De heer Hamacher (SDOH-D66-HB) kan zich voorstellen dat bij doorgroei de komende jaren problemen ontstaan die nu weggeschoven worden. Er komt een tweedeling, tenzij andere verenigingen worden verplaatst. Is daarover nagedacht of wordt dat afgewacht? Wethouder Van den Heuvel geeft aan dat naar de huidige situatie gekeken is met een perspectief naar morgen. Hockey is een groeisport en de club heeft al ruimtegebrek. De doorrekening naar 2 velden is al gemaakt. Het kan inderdaad zo zijn dat als die groei zo doorzet het probleem voor de toekomst nog groter
commissie Samenleving
Blz. 9
wordt. Nu is gekeken naar uitbreidingsmogelijkheden aan de noordzijde en de zuidzijde. De zuidzijde biedt voor de langere termijn ruimte. Daar is zeker rekening meegehouden. De heer Hamacher (SDOH-D66-HB) vraagt of ooit overwogen is de club op te pakken en ergens neer te leggen waar wel ruimte is voor verdere toekomstmogelijkheden. Wethouder Van den Heuvel antwoordt dat op dit moment wordt ingeschat dat hetgeen nu voorligt de meest reële en financieel aantrekkelijke opties voor de gemeente zijn, omdat de grond aan de zuidzijde eigendom is van de gemeente. Mevrouw Raaijmakers (CDA) vraagt hoe nu verder. Wethouder Van den Heuvel geeft aan dat de gemeente zich houdt aan de afspraken die met de hockeybonden en –vereniging zijn gemaakt. De commissie heeft nota kunnen nemen van een brief van de hockeyvereniging waarin zij aandacht vraagt voor de accommodatieproblemen. Richting voorjaarsnota en Sportnota 2013 komt er een totaalplan waarin de hockeyvereniging is meegenomen. De keuze is dan aan de raad. Mevrouw Raaijmakers (CDA) vraagt of de club het redt als zij moet wachten tot na 1 juli 2013. En wat betekent dat voor de uitstroom naar Mierlo en Bakel? Wethouder Van den Heuvel merkt op ergens blij te zijn dat die uitstroom naar Mierlo en Bakel plaatsvindt, want daardoor komt die druk in ieder geval niet op de huidige accommodatie te liggen. Hij veronderstelt dat de vereniging op dit moment de druk nog aan kan, ook gezien de capaciteit op de zondag, maar makkelijk is het niet. De vereniging staat behoorlijk onder druk, met name voor haar jeugdledenaantal, en daar zal op termijn een oplossing voor gevonden moeten worden. Mevrouw Raaijmakers (CDA) vraagt waarom de wethouder bij het Olympisch Plan van Noord-Brabant wel aangegeven heeft hockey als kernsport te beschouwen, maar vervolgens niet zoals de andere 4 steden doorgegaan is in de accommodatieaanvragen. Wethouder Van den Heuvel legt uit dat de aanvragen voor het Sportplan 2016 waar zij op doelt, randvoorwaarden bevat die te maken hebben met absolute topsportaccommodaties. In Helmond kwam daar geen enkele sport voor in aanmerking. De heer Hamacher (SDOH-D66-HB) is niet helemaal gerustgesteld. Bij verdere doorgroei komt de zaak in de klem te zitten. Dat blijft hem zorgen baren. PVV heeft een bepaalde rol in het geheel. Er is overleg met PVV gevoerd, maar is er ook draagvlak gevonden? Is er volledige dekking voor de door de gemeente te investeren middelen en is er sprake van een bijdrage van de hockeyvereniging? Wethouder Van den Heuvel geeft aan dat met enige regelmaat overleg plaatsvindt met PVV waar ook dit soort onderwerpen besproken worden. Hij concludeert op dit moment nog geen draagvlak bij PVV om medewerking te verlenen aan deze optie, omdat zij prefereren op de huidige locatie te blijven zitten. De vereniging communiceert daarover wel actief naar haar eigen leden en werkt op jeugdledengebied samen met Stiphout Vooruit. Er is niet voorzien in enige dekking voor de cijfers die vanavond gepresenteerd zijn. De vereniging is geprivatiseerd. In principe betekent dat dat de vereniging haar eigen accommodatie onderhoudt en ook de vervanging regelt. De voorzitter sluit de vergadering om 22.20 uur.
commissie Samenleving
Blz. 10