Notulen vergadering: 7 januari 2008, 19.30 uur, Boscotondo
Commissie S
Aanwezig: H.M.J.M. van Dijk Voorzitter: Commissie.grif C.G.H.J. Dahmen Leden: S. van de Brug (VVD), J.F.C. Damen (VVD), , S. Ferwerda (D66), J. Hamacher (HB), R.S. Groenendal (PVDA) (PVDA), mevr. M.M. de Leeuw (CDA), R. van der Made (GL),, T.J. van Mullekom (HA), mevr. E.R.M. Neef (PVDA), A.J. Pellemans (PVDA), mevr. A.M. Raaijmakers (CDA), mevr. A. van Rooij (SDH-OH), mevr. G. van den Waardenburg (CDA), M.G.M. van Wetten (HH), mevr. N. van der Zanden (SP), H.F.J. Bekkers (SDHOH), Portefeuille: Wethouder Boetzkes Adviseurs: Mevr. R. van de Maat, J. Nelissen Notuliste: Afwezig:
1.
A. Spruijt (SP), mevr. E.P.W. de Voogd
Opening en mededelingen
De voorzitter opent de vergadering en heet iedereen welkom. 2.
Aanbestedingsdocument Huishoudelijke Verzorging
Dhr. Van Veen (namens de Combinatie) laat weten dat de Combinatie van mening is dat de huishoudelijke verzorging in Helmond altijd gestoeld moet zijn op twee basiswaarden: hoge kwaliteit en gegarandeerde continuïteit. Kwaliteit staat daarbij voor hulpverlening die minimaal voldoet aan de indicatiestelling. Continuïteit voor het mogelijk maken van huishoudelijke verzorging. Op dit laatste punt schiet het voorstel van het college onmiskenbaar tekort. De hulpverlening is niet 100% gegarandeerd; bijna 30% van de uren blijkt niet adequaat ingevuld te zijn. De Combinatie is van mening dat alle hulpvragers in 2008 huishoudelijke verzorging verdienen. De wethouder heeft eerder punt beloofd dat iedere geïndiceerde burger wordt geholpen. Zij zullen er dan ook op toezien dat deze belofte wordt waargemaakt. De aanbesteding van de Gemeente Helmond heeft geleid tot een consortium van thuiszorginstellingen. Onder hen zijn er 220.00 uren verdeeld. Wat de Combinatie betreft, blijft deze toewijzing onder de huidige voorwaarden intact zodat deze zorg direct verleend kan worden. Voor de overige 80.000 HV1-uren stellen ze voor het Amsterdamse-model toe te passen, De wethouder legt een dringend verzoek neer bij alle geselecteerde instellingen – dus niet alleen Savant - om gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor zorg te dragen. Dit betekent dat als een hulpvrager bij een van de instellingen aanklopt, deze persoon direct geholpen wordt of – in overleg met een van de andere instellingen – wordt doorverwezen.. Juridisch kan deze constructie geen problemen opleveren omdat alle partijen wordt aangeboden te participeren. In de loop van dit jaar kunnen komt de wethouder met een voorstel voor een structurele oplossing. De Combinatie heeft er vooralsnog vertrouwen in dat er op korte termijn een oplossing komt voor dekking van de laatste 80.000 uren. Als dit betekent dat we de gemeente daarvoor in 2008 hogere kosten heeft, weegt dit minder zwaar dan de continuïteit van zorgverlening. Mevr. Raaijmakers (CDA) geeft aan dat het gaat om de belofte dat niemand buiten de boot gaat vallen en dat de wethouder wanneer dat dreigt te gebeuren direct bij de gemeenteraad terug zal komen. Voor het CDA ligt de eerste prioriteit bij de mensen die zorg behoeven die zorg ook zullen ontvangen. Zij hebben allemaal kunnen zien in de aanbesteding dat er voor 40.000 uren geen garantie maar een inspanningsplicht is commissie Samenleving
Blz. 1
afgesproken. En het zal pas in 2008 blijken of er niet voldaan kan worden aan deze inspanningsverplichting maar wij vertrouwen erop dat het college hiertoe alle correcte maatregelen zal treffen. Bovendien wil zij de wethouder in deze nog wijzen op de aangenomen motie van het CDA :”meer banen voor herintreders” waarbij er al 100.000 euro vanuit de preventiepot gereserveerd is voor scholing van voornamelijk herintredende vrouwen. Volgens de SP ligt het echte probleem bij het geen reële prijs willen betalen en de SP wil een tarief van 22,50 voor alle zorguren ook daar waar alleen HV1 nodig is. Het CDA vind dit niet nodig. Je dient juist HV1 hulp te geven daar waar alleen maar HV1 nodig is om zodoende voor nu en in de toekomst daar waar HV2 en HV3 nodig is deze ook te kunnen bieden. Tot zover een reactie op de SP en nu naar Helmond en hoe doen we het: - de eisen die in de aanbesteding staan zijn goed. Ook daar waar er Alpha hulp word gegeven is er sprake van administratieve ondersteuning voor de cliënt. - Helmond is echt niet ineens anders gaan indiceren. - De mantelzorger wordt bij de indicatie betrokken - De HV1 kracht dient bij de cliënt te signaleren of de geboden hulp voldoende is, daar zijn afspraken over gemaakt en herindicatie zal dan volgen. - In de eisen is meegenomen dat de marktpartijen meewerken aan stageplekken en scholingsplekken. - De verhouding HV1 en HV2 is in Helmond 60%-40% terwijl dit globaal in de regio 80%-20% is. - Landelijk is er 20 miljoen vrijgemaakt voor de personeelsproblematiek bij de zorginstellingen wat neerkomt op 3.500,- euro per werknemer. Savant heeft ook deze gelden al ontvangen van het rijk voor omscholing. De aandachtspunten voor het CDA in het jaar 2008 mbt huishoudelijke zorg - Zij willen dat iedereen in Helmond de zorg krijgt die ze behoeft. - Zij willen dat de wethouder al in voorzorg voorbereidingen treft voor als Savant haar inspanningsverplichting niet waar kan maken. - Zij willen dat de wethouder direct melding maakt van een dreiging maar ook de raad deelgenoot maakt als blijkt dat de aangeboden zorg gewoon vlekkeloos verloopt. - Maar wat zeker zo belangrijk is en daar vertrouwen wij op is dat Savant zich aan de eisen in de aanbesteding houdt en direct melding doet aan de gemeente wanneer zij de zorg en het aantal geïndiceerde uren niet kan leveren. - Ook willen zij dat het college creatief gebruikt maakt van de in november jl. aangenomen CDA motie: “meer banen voor herintreders” en goed gebruik maakt van de al gereserveerde gelden. En dan heeft Helmond goede zorg!! Dhr. Groenendal (PVDA) geeft aan dat de gemeente opdrachtgever is en de zorg betaald. De gemeente heeft een vaste uurprijs aangegeven waarbinnen de zorg verleend moet worden. Deze tarieven zijn gebaseerd op het rijksbeleid. De thuiszorg aanbieders in de regio vonden deze prijs te laag. Als gevolg hiervan is per januari voor 80.000 uur) nog niet 100% duidelijk of voor het gehele jaar alle thuiszorg is gegarandeerd. De gemeente is zo blijkt uit de raadsinformatiebrief, wel een inspanningsverplichting overeengekomen met een zorgaanbieder. Inmiddels is de bezwaarperiode m.b.t. de gunning van de werkzaamheden voorbij. Graag vernemen we of er binnen de periode van 15 dagen bezwaren zijn gemaakt tegen de gunning zoals door het College is besloten? De PvdA heeft m.b.t. het voorgaande de volgende informatieve vragen: 1. Zijn in de afgelopen weken nog contacten met de aanbieders geweest m.b.t. een concretere invulling van de inspanningsverplichting voor de invulling van 80.000 uren? Betekent dit dat SAVANT de 80.000 uur feitelijk niet in zal vullen? Wanneer is bekend of het SAVANT wel lukt om die uren in te vullen? Was er een aanbieder beschikbaar die in staat was wel geheel te voldoen aan het bestek? Is bekend welke inspanningen SAVANT in 2007 al heeft gedaan om de problematiek, die toen reeds te voorzien was, aan te pakken? Is bekend welke percentage overhead er berekend wordt door SAVANT en is d.m.v. Benchmarking vergeleken of het percentage in positieve of negatieve zin afwijkt? Is bekend of er met de kosten van reorganisatie en afvloeiing van personeel rekening is gehouden? 2. Hoe is de berekening van het aantal uren dat niet gegarandeerd is tot stand gekomen? Zijn dat gegevens van SAVANT of heeft het College een eigen berekening gemaakt? Het gaat over de periode januari tot en met december 2008. Wat is het maximale risico voor de gemeente in deze periode? Heeft het College een idee hoe dat probleem op te lossen? Wij als PvdA raadsleden willen dat er niemand zonder de benodigde zorg komt te zitten en dat de negatieve effecten van dit rijksbeleid op de werkgelegenheid worden opgevangen. 3. Daarnaast speelt het probleem dat er een verschuiving heeft plaatsgevonden van wat duurdere naar goedkopere vormen van thuiszorg. Hierdoor zijn in de goedkopere categorie (HV1) tekorten en in de
commissie Samenleving
Blz. 2
andere duurdere categorie (HV2) een teveel aan arbeidskrachten. De SP wil dit probleem oplossen door de duurdere HV2 medewerkers ook in te zetten op HV1. De hoger gekwalificeerde mensen gaan dus lager gekwalificeerd werk doen en houden hun baan. De PvdA vindt dit uit het oogmerk van goed personeelsbeleid onverstandig. Het is met het oog op het toekomstperspectief van het personeel beter nieuwe mensen op te leiden voor HV1 en HV2 medewerkers op te leiden naar niveau 3 en 4. Er is immers een grote vraag naar goed opgeleid personeel in de zorg en de ontwikkelingen binnen de Thuiszorg geven de kans om mensen d.m.v. een goed georganiseerd scholingstraject en een goed gestructureerde re-integratiebegeleiding, de kans om door te stromen naar deze banen. De door de SP voorgestelde constructie zou de gemeente 1,1 Miljoen Euro per jaar extra kosten, wanneer de gemeente de kosten (de hogere salariskosten) van het verschil aanvult. Deze oplossing ondergraaft ook het systeem van vrije aanbesteding. Het terug draaien van dat systeem is een landelijke zaak en is gemeentelijk dan ook niet aan de orde. De PvdA wil niet een zak met geld uitgeven zonder eerst naar innovatievere oplossingen te hebben gekeken, die zowel de werkgelegenheid garanderen als in de toekomst het budget binnen de perken houden. M.b.t. de werkgelegenheid stelt hij het volgende voor: • Om de zorg te kunnen garanderen zou de gemeente voor 2008 eenmalig een bedrag van 200.000 Euro moeten reserveren uit de incidentele middelen voor eventuele extra werkgelegenheidsmaatregelen (frictiegeld voor het oplossen van de ontstane werkgelegenheidsproblematiek) Dat geld moet gebruikt worden voor de volgende maatregelen: • Wij vinden dat het College m.b.t. het behoud van de werkgelegenheid het initiatief moet nemen m.b.t. scholing, omscholing en re-integratie. Samen met Atlant of een uitzendbureau moeten extra HV1 mensen geworven en versneld opgeleid worden. Werving kan plaats vinden door mensen die nu werkloos zijn, via omscholing voor HV1 op te leiden. • Daarnaast moet samenwerking opgezocht worden met het onderwijs (ROC ter Aa) om leerlingen in de zorg kennis te laten maken met van de facetten van hun toekomstig beroep. Bij dit traject zijn de kennis en kunde van de HV2 mensen die nu boventallig worden hard nodig. Een deel zal hier een nieuwe baan vinden. • Savant is al een tijd op zoek naar mensen voor verzorgende, niveau 3, onder andere in de thuiszorg. Een ander deel van de HV2 mensen kan worden bijgeschoold naar deze hogere functie. Dit is onzes inziens beter dan HV2 mensen in een eenvoudigere baan aan te bieden, zoals de SP voorstelt. Op deze manier kunnen zij de garantie krijgen dat de thuiszorg gegarandeerd is. Mevr. Van der Zanden (SP) geeft aan dat de raadsinformatiebrief van d.d. 18 december 2007 voor hen en ook andere fracties aanleiding geweest om een extra commissievergadering aan te vragen over het onderwerp huishoudelijke verzorging in Helmond. De gemeente is overgegaan tot gunning van de huishoudelijke verzorging aan betreffende instanties waarbij 115% van de HV2-zorg is afgedekt en slechts 78% ( eerst 55%) van de HV1-zorg. M.i.v. januari 2008 is de gemeente niet in staat de zorg voor alle geïndiceerde hulpbehoevenden te garanderen. Waar dit toe leidt hebben we onlangs kunnen zien in een reportage van Zembla. Mensen raken verward, vereenzamen, vervuilen en raken in psychische problemen. Gevolg zal zijn dat deze mensen uiteindelijk gebruik moeten maken van nog duurdere zorgvoorzieningen. Overgaan tot gunning enkel op basis van slechts een inspanningsverplichting is dan ook niet verantwoord. Je kunt niet anders stellen dan dat de manier waarop de gemeente Helmond tot nu toe met de huishoudelijke verzorging is omgegaan niet goed is voor de kwaliteit van de thuiszorg. Om nu maar tot gunning over te kunnen gaan stapt te wethouder nota bene af van zijn eigen gestelde kwaliteitseis om het maar rond te krijgen. In het bestek op pagina 7 en vervolgens pagina 27 wordt nl. het doel gesteld aan te besteden voor een gewenste dekkingsgraad van 150% van het aantal zorguren per perceel. Dit doel wordt niet behaald. Op dit moment is de situatie zo dat: - de volledige zorg voor hulpbehoevenden in Helmond niet is afgedekt - er niet kan worden voorkomen dat er veel ontslagen zullen vallen. De gemeenteraad stelt kaders en controleert het college op de uitvoering hiervan. In deze commissievergadering zouden wij dan ook in eerste instantie graag van andere partijen horen wat zij vinden van de situatie waarin we ons op dit moment bevinden. Vindt u dit acceptabel? Graag uw reactie! Dhr. Van Wetten (HH) Vandaag een extra vergadering in verband met de aanbesteding huishoudelijke verzorging. In zijn betoog wil ik graag een onderscheid maken tussen: 1) de gevolgen van de aanbesteding voor de aanbieders 2) de gevolgen van de aanbesteding voor de cliënten Voor Helder Helmond kan en mag het niet zo zijn dat de cliënten de dupe worden van welke aanbestedingsprocedure dan ook. We zien geen aanleiding dat cliënten direct te lijden hebben door de
commissie Samenleving
Blz. 3
gevolgde aanbestedingsprocedure. Echter wat ons wel verbaasd is het geringe aantal inschrijvers. Er hebben gesprekken plaatsgevonden met aanbieders zo valt te lezen in de raadsinformatiebrief van 18 december j.l. Graag zouden we inzicht willen hebben waarom het aantal inschrijvers zo beperkt is. Hoe is de gemeente gekomen aan de tariefstelling? Het is hem bekend dat een aantal zorgaanbieders de administratieve organisatie niet op orde hebben waardoor declaraties lang op zich laten wachten. Doet deze situatie zich ook bij Helmondse aanbieders voor? Voorzitter, met het beperkte aantal inschrijvers en de dekkingsgraag doet zich meteen een probleem voor namelijk dat er voor een groot gedeelte van de uren voor hv 1 geen garantie voor het aantal uren wordt afgegeven maar slechts een inspanningsverplichting. Hierbij hebben we als Helder Helmond de volgende vragen: • Er is bij de aanbesteding toch uitgegaan van garanties en zo valt te lezen dat indien een aanbieder niet levert de gemeente zich beraadt op verdere stappen. Waarom dan afstappen van garantieverplichting? • Wat voor gevolgen kan dit hebben voor de cliënten? • Zijn we hiermee niet de regie kwijt over de levering van zorg als gemeente ? • Is er overwogen om naar andere aanbieders op zoek te gaan? U begrijpt dat Helder Helmond niet gelukkig is met de gekozen route van een inspanningsverplichting. Graag willen we toelichting hierop van de wethouder. Een aanbestedingsprocedure beoogt transparantie en marktwerking te creëren. De vraag is of er wel transparantie te creëren is bij al de onduidelijkheden binnen de AWBZ en WMO. De gevolgde procedure van de gemeente Helmond heeft ook niet direct marktwerking tot gevolg immers er is slechts één offrant geweest die lager heeft ingeschreven dan de gestelde tarieven. Er is veel commotie rond de tariefstelling gaande. Helder Helmond is er voorstander van om een gedifferentieerd tarief te hanteren. Immers de werkzaamheden en verantwoordelijkheden van hv1 enerzijds en hv2 en 3 anderzijds zijn verschillend. Daarnaast is de ontstane situatie voor een groot deel te wijten aan een discrepantie tussen indicatiestelling en nivo van uitvoering door de aanbieders in het verleden. Helder Helmond betreurt de personele gevolgen bij de aanbieders van zorg maar stelt te gelijkertijd dat dit een logisch gevolg is van de veranderingen in wetgeving en aanbestedingsprocedures. Waar we ons inziens voor moeten waken is dat we de marktwerking zijn gang laten gaan middels de aanbesteding en vervolgens via de achterdeur of zijingang de financiële gevolgen voor de aanbieders gaan repareren. In de raadsinformatiebrief worden drie sporen uiteengezet om de frictie op de arbeidsmarkt rond zorginstellingen op te lossen. Voorop gesteld, zoals reeds gezegd, wil hij niet via een u-bocht constructie de gevolgen van de aanbesteding huishoudelijke zorg repareren. In een bredere context achten we het wel een rol van de gemeente om de arbeidsmarktproblematiek te monitoren en daar waar nodig te sturen. De werkloosheid van de gemeente Helmond loopt terug, maar in dit geval moet hij Chris Davies gelijk geven als hij zegt dat de oorzaak hiervan veel meer te vinden is in de economische opleving dan een effect van lokale initiatieven. Als voormalig projectleider van Kans2 ziet hij veel meer heil in het creëren van randvoorwaarden door de gemeente waarbij lokale organisaties en instellingen de handen ineen kunnen slaan om de arbeidsmarktproblematieken het hoofd te kunnen bieden. Slagvaardigheid kan alleen ontstaan als de gemeente hiervoor welwillendheid toont en middelen beschikbaar stelt. Het zou één loket moeten zijn waarbij alle partijen samenwerken. Momenteel zijn er teveel actoren nog zelfstandig bezig met allerlei initiatieven zoals de arbeidsmakelaar van de gemeente, Kans2 en allerlei organisaties die zich met arbeidszaken bezighouden. Allemaal losstaande initiatieven die veelal gesubsidieerd door de gemeente geen herkenbaarheid en eenduidigheid opleveren. Wat is de effectiviteit van de inzet van deze gemeentelijke middelen? De heer Van der Made (GL) geeft aan dat de GL van mening is dat de wethouder de aanbesteding had moeten staken op het moment dat duidelijk werd dat de doelstellingen ervan niet gehaald konden worden met de gedane inschrijvingen. GL is net als de SP van mening dat de aanbesteding is mislukt. GL is daarentegen niet van mening dat de gemeente Helmond op dit moment niet aan haar zorgplicht voldoet. Wethouder Boetzkes, mevrouw Van de Maat, en de heer Nelissen antwoorden als volgt op de gestelde vragen: Het aantal gegarandeerde uren HV1 is te weinig om de verwachte vraag in uren in 2008 te kunnen dekken. Lopende de aanbestedingsprocedure zijn er gesprekken geweest met alle zorgaanbieders die geoffreerd hebben. Deze gesprekken hebben wel extra gegarandeerde uren HV1 opgeleverd, echter er bleef een tekort van 40.000 uur. De berekening van het aantal uren voor 2008 is gebaseerd op het aantal geleverde uren HV in 2007, de verwachte groei in 2008 en de verwachte verhouding HV1 / HV2 in 2008, rekening houdend met
commissie Samenleving
Blz. 4
herindicaties. Afgezet tegen het aantal geoffreerde uren HV1 door de zorgaanbieders, resulteert tekort van 40.000 uur. Savant heeft naar aanleiding van het geconstateerde tekort, naast het aantal gegarandeerde uren een inspanningsverplichting afgegeven voor extra 80.000 uur HV1. Dit houdt in dat zij in 2008 de nodige inspanningen zal plegen om deze uren in te kunnen zetten in 2008 bijv. door gebruik maken van onderaanneming, door het werven van extra HV1 krachten en evt. door i.s.m. Atlant en de gemeente uitkeringsgerechtigden in te zetten voor HV1. Na het eerste kwartaal zal duidelijk worden of de inspanningen van Savant ook voldoende resultaat opleveren in die zin dat er geen tekorten zijn voor de HV1. We zullen dit monitoren, zo nodig en zo mogelijk bijsturen en in elk geval u informeren. Bij de aanbesteding en gunning worden in beginsel garanties en verplichtingen vastgelegd. Hier is echter noodgedwongen de constructie van een inspanningsverplichting bijgekomen. Er is al aangegeven hoe Savant die gaat invullen. De aard van de verplichting kan als volgt worden uitgelegd. Savant verplicht zich naar de gemeente toe zich ervoor in te zetten dat de uren worden geleverd, maar zij geeft hiervoor geen garantie af. Het is een verplichting en is dus niet vrijblijvend voor Savant, maar omdat het geen garantie is, is ze ook weer niet afdwingbaar door de gemeente. Er staan geen sancties op. We moeten uitgaan van goed partnerschap. Dat er aanvullend gekozen is voor een inspanningsverplichting zal voor de kwaliteit van de dienstverlening geen consequenties hebben voor de cliënten. Wanneer de inspanningsverplichting geen resultaat heeft dan wel onvoldoende dan zullen aanvullende maatregelen worden genomen. Dit kan ook inhouden dat we dan op zoek gaan naar andere dienstverleners.
Een ruime meerderheid van de commissie volgt de huidige aanbesteding (welke nog gaande is) met de door het College geboden opties tot -voor zover noodzakelijk- uitbreiding met een 4e partij (al dan nioet in onderaannemersverhouding) en wil pas achteraf (en niet tijdens het proces) de controlerende taak uitoefenen. Dan wel indien als gevolg van het niet kunnen realiseren van de inspanningsverplichting (Savant)- mogelijk als gevolg van arbeidsmarktproblematiek- c.q. er alternatieven ontbreken op voorstel/signaal van de wethouder eerder moet worden overgegaan tot aanvullende maatregelen.
De voorzitter sluit de vergadering om 21.00 uur
commissie Samenleving
Blz. 5
