Meerjarenplan Jaarverslag Kansen creëren, grondrechten garanderen

Meerjarenplan 2016 - 2020

Jaarverslag 2014

Kansen creëren, grondrechten garanderen

Voorwoord

Riso in cijfers

In de kijker

Riso in 2014

Beste lezer,

Contact

Over dit jaarverslag

Tradities zijn er om in ere te houden. Ons digitale jaarverslag krijgt dan ook een 2de editie.

Riso Vlaams-Brabant biedt je graag dit jaarverslag aan als interactieve PDF. Het is misschien even wennen. Hoe werkt het? Je kan het menu bovenaan aanklikken om direct naar de juiste pagina te surfen. Je kan zien welke pagina je bezoekt doordat het menu rood gemarkeerd is. Onze projecten staan volgens thema bij ‘Riso in 2014’. Via een submenu kan je surfen op thema of terug naar het projectoverzicht. Klik op het logo voor de inhoudstafel. Bezoek de websites van de projecten via het blauwe pijltje. Scrollen gaat natuurlijk ook. Veel leesplezier!

Riso is een organisatie met vele gezichten. Vaak ken je er één, twee, maximaal drie. Niemand kent alle achttien gezichten. Achttien, want dat is het aantal projecten dat het voorbije jaar werd opgezet door Riso-medewerkers. Dit jaarverslag geeft je de kans om snel met de rijkdom van Riso kennis te maken. Wie zijn we, wat doen ze? Maatschappelijk kwetsbare groepen zijn de kern van onze projecten. Zonder hun inzet en betrokkenheid kunnen we geen verandering realiseren. Net door steeds opnieuw samen met hen situaties van achterstelling en sociale uitsluiting bloot te leggen, kunnen we het beleid beïnvloeden. Dit jaarverslag is dan ook een ode aan hun kracht, doorzettingsvermogen en vertrouwen in onze organisatie.

Direct naar projecten

Inhoudstafel

Al deze projecten werken samen met heel wat lokale partners. Ze gaan dan ook terecht prat op hun sterke lokale verankering. Riso voert zijn projecten nooit alléén uit. De strijd tegen armoede en sociale uitsluiting kan je niet alleen winnen. Samenwerking staat voorop. Dit jaarverslag is dan ook een dikke dank u aan iedereen die in de praktijk meegeschreven heeft aan de resultaten van 2014.

Voorwoord 2

Riso zou Riso niet zijn zonder de 39 gedreven medewerkers die zich elke dag weer inzetten voor dat waarin zij geloven: een samenleving die armoede uitbant, een samenleving die iedereen insluit, een samenleving die kansen creëert en grondrechten garandeert. Tot slot danken we alle besturen en sponsors die onze werking financieel mogelijk maken, dag in dag uit.

Riso in 2014 5 projecten huisvesting 6 projecten armoede en samenleving 9 projecten onderwijs 19 projecten gezondheid 23 Partneralfabet 26 Sector Samenlevingsopbouw 26 Contact 27

Riso in cijfers 3 In de kijker: Ieders stem telt 4

Wil je meer weten? Contacteer ons dan! Dirk Masquillier, directeur Riso Vlaams-Brabant

-2-

In de kijker

Riso in 2014

Riso in 2014

18 21 39 110

projecten

gemeenten

Asse Leuven Dilbeek

projecten onderwijs

Lennik Gooik

Galmaarden Bever

Tervuren

Sint-Pieters-Leeuw Beersel

Pepingen

Herne

Tienen

Huldenberg

7

Roosdaal

5

huisvesting armoede & samenleving onderwijs gezondheid

Grimberngen Vilvoorde

6

> > > >

Diest Aarschot

3

thema’s

projecten gezondheid

Boortmeerbeek

projecten huisvesting

provincie

projecten armoede en samenleving

1

1 4

Contact

4

{

Riso in cijfers

2

Voorwoord

Halle

Middelen steden & gemeenten

Middelen decreet Samenlevingsopbouw

Andere Middelen Agenschap Zorg en Gezondheid

medewerkers

Middelen Provincie EPOS Middelen tewerkstelling

structurele partners -3-

Middelen

Voorwoord

Riso in cijfers

In de kijker

Riso in 2014

Ieders stem telt

· · ·

25 mei 2014: Regionale, federale en Europese verkiezingen. Via het project ‘Ieders stem telt’ (IST) hebben we met partnerorganisaties, politici aangezet om sociale thema’s en de noden van maatschappelijk kwetsbare groepen op de agenda van de verkiezingen te plaatsen. Om ze nadien te verankeren in beleidsakkoorden en beleidsplannen. Onze medewerkers en de politieke wereld zijn dichter naar elkaar toe gegroeid. We vinden onze prioriteiten terug in bepaalde partijprogramma’s. Het project ‘Ieders stem telt’ werd opgestart in 2011, in de aanloop van de lokale en provinciale verkiezingen van 14 oktober 2012. Na een positieve evaluatie van ‘Ieders stem telt 2012’, besliste de sector Samenlevingsopbouw om een vervolg te breien. Door het niveau van de drievoudige verkiezingen in 2014, lag er meer nadruk op het centrale niveau, en was er daarnaast een regionale vertaling en concretisering.

Contact

Vorming voor onze doelgroepen tussen maart en mei 2014 Politieke debatten in Vilvoorde, Halle, Grimbergen en Leuven Een publiekscampagne

Opvolging We volgden de beleidsplannen op m.b.t armoedebestrijding. In Leuven gaven we mee vorm aan de stuurgroep ‘participatie aan het Leuvens armoedebeleid’ die opgericht was , o.a. door het lobbywerk in het kader van ‘Ieders stem telt’. In de schoot daarvan waren we mee actieve trekker van de armoedeconferentie rond gezondheid in november 2014. (met dialoogtafels tussen beleid en mensen in armoede) Ook in de andere gemeenten waar we in 2012 een memorandum voorstelden aan de politici, houden we de vinger aan de pols en volgen we het armoedebeleid op.

Acties in 2014 ‘Ieders stemt telt’ werd uitgevoerd op twee niveaus: gewestelijk (Vlaanderen, Brussel) en regionaal/provinciaal. Op Vlaams niveau was er een sterk partnerschap met de sector Samenlevingsopbouw, Uit de Marge en Welzijnszorg. Riso Vlaams-Brabant gaf mee vorm aan de campagne die getrokken werd door Samenlevingsopbouw met o.a. het memorandum en de website.

Blik op 2015 De Vlaams-Brabantse trekkersgroep onderzoekt wat ze kan organiseren om het ruime publiek en de politiek te informeren en in gesprek te gaan over de gevolgen van de nieuwe maatregelen op armoedebestrijding. We zullen dit doen via debatten (vb samenwerking ikv debat in Gooik op 27/05/15), maar ook via andere creatieve vormen zoals een soort G1000 waarin plaats is voor dialoog, verhalen van mensen in armoede, muziek, toneel, kunst.

In Vlaams-Brabant werkte een trekkersgroep met een tiental organisaties uit het middenveld een scenario uit voor ‘Ieders stem telt’ in Vlaams-Brabant. De doelen waren helder: · De stem van maatschappelijk kwetsbare groepen (onze doelgroepen) laten horen in de stembusslag. · De prioriteiten van maatschappelijk kwetsbare groepen op de politieke agenda plaatsen. · De solidariteit tussen sterkere en minder sterke groepen in de samenleving bevorderen. Dit traject werd opgehangen aan volgende kapstokken: · Lobbywerk met memorandum (met parlementariërs, kandidaten en ministers uit Vlaams-Brabant)

www.iederstemtelt.be

-4-

Voorwoord

Riso in cijfers

In de kijker

Riso in 2014

Contact

Riso in 2014 Ontdek onze activiteiten van het afgelopen jaar volgens thema. Je kan elk project aanklikken voor meer uitleg.


Bewonersparticipatie in de sociale huisvesting (Vilvoorde)

projecten onderwijs

Schoolopbouwwerk Kamileon (Leuven) Schoolopbouwwerk Halle

Kleinschalig en solidair wonen (Vlaams-Brabant)

Woon- en leefkwaliteit van ouderen in het Pajottenland

projecten armoede & samenleving

Erm ‘n Erm (Tienen)


Bewegen Op Voorschrift (Leuven)

Buurtwerk ‘Lampeke (Leuven - ondersteuning)

Wijkgezondheidscentrum Vierkappes (Tienen)

Nevermind (Leuven)

Eerstelijnsgezondheidszorg in het Pajottenland / Zennevallei

Buurtwerk ‘t Motje (Grimbergen) Buurtwerk Casablanca (Leuven) Taalverwerving en integratie met volkstuinen (Zellik)

partneralfabet

Buurtwerk Halle Buurtwerk Tervuren

sector

Buurtwerk Dilbeek

-5-

Samenlevingopbouw

Voorwoord

Riso in cijfers

In de kijker



Riso in 2014

projecten onderwijs

Bewonersparticipatie in de sociale huisvesting


Contact overzicht projecten

de netheid van hun wijk en om het samenleven. Om hieraan tegemoet te komen, plannen we volgend jaar, een lentepoets in Breemputhof, een buurtfeest in het Centrum, een activiteit rond selectieve afvalophaling in Houtem ,.. . We zetten verder in op kleinschalige huurdersvergaderingen. We stemmen onze activiteiten af op de specifieke vragen en noden van de verschillende woonentiteiten.

Bewonersparticipatie betekent: participatie van sociale huurders in het beleid van de sociale huisvestingsmaatschappij waar ze huren. Met andere woorden: beleidsparticipatie. Sociale huurders moeten georganiseerd worden en hun plaats als beleidspartner afdwingen. Er is nood aan werkbare benaderingen, instrumenten en methodieken. Het opbouwwerk heeft hier een belangrijke taak.

Samen met Inter-Vilvoordse, de Vilvoordse huurders, het Vlaams Huurdersplatform en de stuurgroep van Vivas ondersteunen we het bewonerscongres van Vivas in Vilvoorde.

Werkingsgebied: Vilvoorde Resultaten in 2014 Riso ondersteunde de huurdersgroepen in de wijken Far- West, Houtem, Centrum en Kassei in Vilvoorde. We bereidden er het bezoek van de visitatiecommissie aan de Inter-Vilvoordse Maatschappij voor Huisvesting voor en hebben de 4de Dag van de Sociale Huurder, ‘Samen voor een betere buurt’, op poten gezet. Een delegatie van de Vilvoordse huurdersgroepen nam deel aan de stuurgroep van Vivas. (Vlaams Netwerk van Sociale Huurders) In de wijk Kassei startten we huurdersgroepen op de residentie Breemputhof (63 seniorenflats) en in de woonblokken in de Jacob Smistraat (60 appartementen). In alle wijken werkten we mee aan tal van buurtactiviteiten : nieuwjaarsrecepties, buurtfeesten, pannekoekenslag,.. Voor alle wijken maakten we de huurderskrant. Het leefbaarheidsproject ‘Far West leeft!’ werd overgedragen aan de dienst Preventie van de stad Vilvoorde.

weblog Lees meer over huisvesting:

Blik op 2015 Het visitatierapport van Inter-Vilvoordse wordt gepubliceerd. We willen de aanbevelingen in dat rapport over het beleid van Inter-Vilvoordse gebruiken om afspraken te maken rond samenwerking met Inter-Vilvoordse voor de toekomst. Tijdens de Dag van de Sociale Huurder bleek dat huurders vooral bekommerd zijn om

• Kleinschalig en solidair wonen (Vlaams-Brabant) • Woon- en leefkwaliteit van ouderen in het Pajottenland

-6-

Voorwoord

Riso in cijfers

In de kijker



Riso in 2014

projecten onderwijs



open. We legden de link tussen de bewoners en de provincie bij de Provinciale Ruimtelijke Uitvoeringsplannen (PRUP) en ondersteunden de sociale woonactoren.

Kleinschalig en solidair wonen Het wonen van kansengroepen geraakt niet echt uit het slop. De achterstand aan sociale woningbouw wordt – ondanks alle nieuwbouw – alleen maar groter. De druk op de private markt neemt toe en veel eigenaars stoppen als verhuurder. Tegelijk verstrengen onze woonnormen en zijn ze steeds meer op maat gesneden van wie geld heeft. Vergeten groepen in dit beleid zijn campingbewoners, woonwagenbewoners en de steeds groter wordende groep van noodkopers.

In de zomer van 2014 was er veel commotie t.a.v. een herhuisvestingslocatie aangeduid in het PRUP naast de Gijmelbergwijk in Aarschot. Hierdoor dreigde de gemeente af te haken. De opbouwwerker organiseerde samen met de buurtwerker een infovergadering voor de wijk en het comité. Hier bleek dat onvoldoende en foutieve informatie de oorzaak was van het verzet. Na deze vergaderingen steunden de bewoners het project kleinschalig wonen naast hun wijk in de hoop er zelf te kunnen oud worden.

Werkingsgebied: Provincie Vlaams-Brabant

Blik op 2015 • Overbrengen van de uitkomsten van het PRUP fase 2 naar betrokken bewoners • Beheer van camping Floreal 1 in Boortmeerbeek • Opmaken van een inventaris van de situatie in Rotselaar n.a.v. mogelijke nietweerhouden herhuisvestingslocaties in het PRUP • Voorbereiden van een project dat kinderen toeleidt naar onderwijs- en of vrije tijdsinitiatieven na herhuisvesting van families in Halle en Sint-Pieters-Leeuw • Opnemen van het sociaal beheer van het gemeentelijk terrein in Aarschot

300 gezinnen in de provincie Vlaams-Brabant wonen op een camping, in een weekendverblijfpark of op een woonwagenterrein. Ze kiezen hiervoor omwille van de solidaire woonstructuur op de camping of het woonwagenterrein, de mobiele woonvorm en/of de betaalbaarheid. Daarom neemt kleinschalig wonen een cruciale plaats in op de huisvestingsmarkt. Deze kleinschalige woonvorm moet een plaats krijgen binnen het ruimtelijk en stedenbouwkundig beleid en het woonbeleid. De opbouwwerksters van Riso Vlaams-Brabant ondersteunen de bewoners en bewaken de balans tussen betaalbaarheid en kwaliteit. Op de terreinen is het sociale beheer erg belangrijk. Kleinschalig wonen ontwikkelde een eigen positieve dynamiek. Het is essentieel om de armoedige buitenwijkgedachte bij veel beleidsmakers onderuit te halen en een nieuwe kijk op wonen te formuleren.

Meer info: ‘Campingwonen: zo veel meer dan een marginaal verschijnsel’

Resultaten 2014 Gezinnen kregen individuele ondersteuning om zo de wetgeving aan de realiteit te toetsen. Projecten, zoals het sociaal beheer van camping Floreal I in Boortmeerbeek, kregen de nodige aandacht. Woonexperimenten, waaronder Community Land Trust, werden onderzocht. We namen de sterktes van de woonvorm mee in deze projecten: zelf- of medebeheer van terreinen, solidaire mechanismen, cohousing en ruilsystemen. Samen met de provincie Vlaams-Brabant vormden de opbouwwerksters een team. Zo zetten ze de deur voor samenwerkingsverbanden

website Lees meer over huisvesting: • Bewonersparticipatie in de sociale huisvesting (Vilvoorde) • Woon- en leefkwaliteit van ouderen in het Pajottenland -7-

Voorwoord

Riso in cijfers

In de kijker



Riso in 2014

projecten onderwijs


Woon- en leefkwaliteit van ouderen in het Pajottenland •

Armoede op het platteland is dikwijls verdoken en treft in het bijzonder ouderen. Hun specifieke noden, in combinatie met de wegtrekkende buurtvoorzieningen en de beperkte mobiliteit, maakt hen bijzonder kwetsbaar. Projectverkenning in het Pajottenland en divers onderzoek rond armoede op het platteland schuiven ‘huisvesting’ als één van de voornaamste knelpunten naar voor. We willen de vragen en noden van senioren in kaart brengen en mogelijkheden onderzoeken om hen sterker te laten participeren in het lokale woonbeleid / het lokale sociale beleid.

• • •

Werkingsgebied: Pajottenland (Bever, Gooik, Galmaarden, Herne, Lennik, Pepingen)

overzicht projecten

initiatieven haken hierdoor vaak af of kunnen hun aanbod niet helemaal afstemmen op de noden waardoor het succes beperkt blijft. Bestaande ondersteuningsmogelijkheden voor vernieuwende oplossingen (bv. zorgwoning) zijn vaak erg versnipperd en het is niet duidelijk waar je terecht kan waardoor de kans op uitblussen bij initiatiefnemers groot is. Zowel privé-initiatieven als organisaties (vb. OCMW) ondervinden heel wat drempels om nieuwe initiatieven op te starten. Mobiliteit blijft een enorm bepalende factor. Ongedwongen nadenken over ‘ouder worden’ loopt het vlotst bij mensen die zelf nog autonoom wonen en die (vaak met ondersteuning van de kinderen) op zoek gaan mogelijkheden waarin zij zichzelf zien ouder worden.

Vanuit de feedback uit het leertraject komt de nauwe verwevenheid tussen aangepaste woon-nood voor oud en jong en de lokale dienstverlening met de mobiliteitskwestie naar voor als twee speerpunten.

Resultaat in 2014 Vanuit de nood om aansluiting te vinden bij de doelgroep en partnerorganisaties werd een leertraject uitgewerkt. Een gemixte groep van (maatschappelijk kwetsbare) senioren en welzijnswerkers bezochten zes inspirerende projecten. De feedback van de groep op deze inspiratietocht werd gebundeld en vormt de aanzet voor vernieuwende samenwerkingsverbanden die inspelen op woon-zorgnoden van ouderen. De projectbezoeken waren verspreid over het Pajottenland en speelden telkens in op een andere nood die de senioren aangeven: • • • • • •

Contact

Blik op 2015 We gaan aan de slag met de resultaten van het traject. De terugkoppeling vanuit de projectbezoeken zorgt voor bekendheid van de bezochte vernieuwende initiatieven en stimuleert een dialoog tussen de belanghebbenden. De resultaten van deze concrete acties worden bekendgemaakt zodat andere organisaties/gemeentes hieruit kunnen leren en indien mogelijk kunnen samenwerken.

Cohousing project ‘De Okelaar’ - sociale woongemeenschap Internationale volkstuin – ontmoeting jong en oud Abbeyfield project – woongroepen voor senioren Zorgcarrousel – nieuwe vorm van woon-zorg aanbod Dorpsrestaurant- ontmoeting en gezondheid Zorgwoning – woon-zorg aanbod

website

De link tussen woon-en zorgnoden wordt heel sterk bevestigd vanuit de feedback van de deelnemers: • Basisvoorzieningen in de buurt zijn zeer bepalend voor het autonomiegevoel van mensen. • Regelgeving is vaak niet aangepast aan de huidige noden. Beginnende

Lees meer over huisvesting: • Bewonersparticipatie in de sociale huisvesting (Vilvoorde) • Kleinschalig en solidair wonen (Vlaams-Brabant) -8-

Voorwoord projecten huisvesting

Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs



Erm ‘n Erm Erm ’n Erm is eind 2010 opgericht als Vereniging waar armen het woord nemen en is ook als dusdanig erkend. De vereniging is een middel om mensen in armoede uit hun maatschappelijk isolement te halen, hun maatschappelijke positie te verbeteren en de toegankelijkheid tot grondrechten te vergroten. We willen bereiken dat mensen in armoede een vuist kunnen maken, armoede bespreekbaar kunnen maken en erkenning krijgen van het lokale bestuur en partners in functie van een participatief sociaal beleid dat gelijkheid als uitgangspunt neemt. Werkingsgebied: Tienen Resultaten in 2014 Mensen in armoede kregen een stem in o.a. sociaal artistieke project ‘Nergens Beter dan” (Bonkitasi ), de werkgroep onderwijs en de acties van 17/10 (met lokale politici op de koffie rond het thema ‘Gezond Binnenmilieu’). Een grotere diversiteit aan mensen gingen op ons aanbod in. We bouwden onze kinderwerking uit met drie subgroepen. Die werking werd in 2014 gedragen door een team van vrijwilligers en ondersteund door opbouwwerkers. De themagroep Onderwijs is inhoudelijk gegroeid. Samen met de jongerenwerking van Erm ‘n Erm heeft de werkgroep onderwijs een videoproject opgestart. Het Repair Café (samenwerking Riso en Transitie Tienen) kwam één keer per maand samen. De praatgroep ‘Tièns-Tièns’ besprak een aantal thema’s zoals ‘wonen’ en ‘maatschappelijke dienstverlening’ (van het OCMW). De OCR-werking liep met 6 à 8 externe bezoekers per namiddag. In 2014 was er een reeks van 6 vormingsdagen.

website Lees meer over armoede en samenleving: • • • • • • • •

Blik op 2015 In 2015 gaat er specifieke aandacht naar de uitbouw van een gedragen vrijwilligersbeleid en de individuele opvolging van al onze vrijwilligers. Het thema ‘wonen’ wordt in het najaar opgestart, waarbij we ons specifiek richten op de private huismarkt. De werkgroep onderwijs realiseert een video-project met jongeren. Ook worden er vormingsmomenten in alle scholen van het secundair onderwijs voorzien. -9-

Buurtwerk ‘t Lampeke (Leuven) Nevermind (Leuven) Buurtwerk ‘t Motje Buurtwerk Casablanca (Leuven) Buurtwerk Halle Taalverwerving en integratie met volkstuinen (Zellik) Buurtwerk Tervuren Buurtwerk Dilbeek


Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs



Buurtwerk ‘t Lampeke Buurtwerk ’t Lampeke verbetert de leefbaarheid in de Ridderbuurt in Leuven en streeft ernaar de cirkel van kansarmoede en sociale uitsluiting van mensen te doorbreken. Vanuit onze jarenlange samenwerking is een prioritair partnerschap ontwikkeld met Buurtwerk ’t Lampeke vzw. Dit partnerschap situeert zich onder andere op de domeinen onderwijs, maatschappelijke dienstverlening en wijkontwikkeling*. Werkingsgebied: Leuven (Ridderbuurt) Resultaten in 2014 Riso organiseerde samen met ’t Lampeke en Leren Ondernemen de presentatie-dag armoede. In de periode 2011 – 2015 ondersteunt Riso i.s.m. ’t Lampeke, Leren Ondernemen en Inloopcentrum De Meander de uitbouw van de OCMW-cliëntenraad in Leuven met de werkgroep (overleg welzijnspartners) rond cliëntenparticipatie en ijvert samen met hen voor een structurele verankering ervan binnen het OCMW. Buurtwerk ’t Lampeke neemt dit als VWAWN op.

website

Lees meer over armoede en samenleving: *Noot: Buurtwerk ’t Lampeke vzw is een autonome organisatie, erkend als Vereniging waar armen

• • • • • • • •

het woord nemen, lokale dienst (buitenschoolse kinderopvang en preventieve gezinsondersteuning) en buurtwerking binnen het kader van het Stedenfonds. Buurtwerk ’t Lampeke heeft doorheen de jaren een buurtgerichte werking ontplooid voor alle leeftijden van kinderopvang over kinderen jongerenwerking en buurthuiswerk. Er is een divers aanbod in de basiswerking, het projectwerk en het beleidswerk. Cultuurparticipatie, onderwijs, opvoeding, gezondheid, energie en recent ook wonen vormen belangrijke thematische invalshoeken van deze werking. Vanuit onze jarenlange samenwerking is een prioritair partnerschap ontwikkeld met Buurtwerk ’t Lampeke vzw.

-10-

Erm ‘n Erm (Tienen) Nevermind (Leuven) Buurtwerk ‘t Motje Buurtwerk Casablanca (Leuven) Buurtwerk Halle Taalverwerving en integratie met volkstuinen (Zellik) Buurtwerk Tervuren Buurtwerk Dilbeek


Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs



Blik op 2015 Het thema ‘overgang naar zelfstandigheid’ blijkt een prangend issue binnen organisaties die met maatschappelijk kwetsbare jongeren werken, getuige het hoge aantal deelnemers (waaronder heel wat jongeren) gespreid over de twee netwerkmomenten. We zitten hier bijgevolg ook verder op in.

Nevermind Nevermind is een jongerenproject gericht op participatie in de Integrale Jeugdhulp. Heel wat maatschappelijk kwetsbare jongeren komen in de hulpverlening terecht. Hulpverleners en maatschappelijke instellingen vinden weinig aansluiting met de leefwereld van deze jongeren en het opbouwen van een vertrouwensrelatie verloopt vaak niet zo vlot. Wetenschappers spreken over een verbintenisproblematiek. Omgekeerd verliezen jongeren de verbinding met zichzelf, met hun omgeving, met de maatschappij en met hun toekomst. Dit project breekt een lans voor volwaardige participatie van jongeren. Werkingsgebied: Leuven Resultaten 2014 Vanaf 2014 heeft Nevermind zich vastgebeten in het thema ‘overgang naar zelfstandigheid’. In deze sleutelperiode wordt een jongere geconfronteerd met heel wat problemen en uitdagingen rond bv. opleiding, werk en huisvesting. In partnerschap met De Wissel werden het afgelopen jaar twee netwerkdagen rond dit thema georganiseerd. De doelgroep werd hierbij verruimd naar maatschappelijk kwetsbare jongeren in het algemeen in plaats van enkel diegenen met linken naar de Integrale Jeugdhulp.

website Lees meer over armoede en samenleving:

Voor het eerste netwerkmoment gingen deze jongeren samen met werkers en beleidsactoren in kleine groepjes met elkaar in dialoog. De eerste stap was telkens een persoonlijke getuigenis, een succesverhaal van de jongere. Vervolgens werden aanzetten geformuleerd tot mogelijke acties.

• • • • • • • •

Het tweede netwerkmoment was een verdieping van de acties en plannen uit de eerste dag. Er werd gewerkt rond thematische clusters, waarbij issues rond arbeid, wonen en (informele) netwerken werden behandeld. Daaruit vloeiden concrete afspraken en engagementen voort tussen verschillende organisaties. Van hieruit werden pistes verkend om vanuit Nevermind projectmatig aan de slag te gaan. -11-

Erm ‘n Erm (Tienen) Buurtwerk ‘t Lampeke (Leuven) Buurtwerk ‘t Motje Buurtwerk Casablanca (Leuven) Buurtwerk Halle Taalverwerving en integratie met volkstuinen (Zellik) Buurtwerk Tervuren Buurtwerk Dilbeek


Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs



Buurtwerk ‘t Motje Wijk de Borgt is een van de armere wijken van Grimbergen. Er is sprake van verloedering, gebrek aan sociale contacten, integratieproblemen, armoede, … Het is dan ook essentieel dat deze problemen grondig geanalyseerd en besproken worden met de buurtbewoners en het beleid. Aanpakken van verschillende knelpunten is nodig. Verandering is mogelijk; dat willen we aan de buurtbewoners laten zien. De aanwezige positieve krachten wenden we aan: ondersteuning van de huidige groep vrijwilligers, het benutten van kennis en kunde van mensen zonder de problemen uit de weg te gaan… Werkingsgebied: wijk De Borgt in Grimbergen Resultaten in 2014 De buurtwerking stond wekelijks in voor de kinderwerking, tienerwerking, praatgroep Babbel Mot, vormingen over verkiezingen en opvoeding, ontmoeting voor senioren, crea-atelier (naaiatelier, kooklessen, yoga…). Buurtbewoners zijn welkom voor koffie en een babbel of advies tijdens de permanentiemomenten van buurtwerkers, politie en OCMW. Jaarlijks keerden acties als de Halloweenstoet, Sinterklaasactie, rommelmarkt weer. website

Blik op 2015 We zijn als organisatie aanwezig in de gemeentelijke overlegstructuur en werken samen met nieuwe partners (bv. Brede School). Buurtwerk ’t Motje breidt haar aanbod uit met computercursussen voor vrouwen en/ of senioren. Er wordt verder ingezet op een grotere zichtbaarheid en verfraaiing van het buurthuis. We blijven acties ondernemen om onze bezoekersaantallen te vergroten. Om de mensen te kunnen blijven helpen, leiden we jongeren uit de buurt op tot monitor.

Lees meer over armoede en samenleving: • • • • • • • • -12-

Erm ‘n Erm (Tienen) Buurtwerk ‘t Lampeke (Leuven) Nevermind (Leuven) Buurtwerk Casablanca (Leuven) Buurtwerk Halle Taalverwerving en integratie met volkstuinen (Zellik) Buurtwerk Tervuren Buurtwerk Dilbeek


Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs



Kader in Leuven, aan de campagne van Welzijnszorg rond Onderbescherming, aan de jaarlijkse actie tegen Armoede, aan Leuven Klimaatneutraal 2030.

Buurtwerk Casablanca In de wijk Lolanden – Casablanca wonen heel verschillende mensen naast elkaar. In het buurtwerk willen we werken met die cultuurverschillen. Op die manier zorgen we voor ontmoeting en bouwen we aan divers samenleven in de wijk. Tegelijk vormen armoede, uitsluiting en de blijvende ongelijkheid in onze samenleving het vertrekpunt van onze werking. Kwetsbare bewoners verdienen dan ook een stem in het lokaal beleid.

Onze jeugdwerking richtte zich op alle kinderen en jongeren (3-25jaar) in de wijk. In 2014 is er sterk ingezet op basiswerk voor de doelgroepen: Voor kinderen van 6-12j vormen de vaste activiteiten op woensdagnamiddag en de huiswerkbegeleiding de kern van de werken. Dit wordt aangevuld met losse activiteiten, themadagen en een breigroepje. In de schoolvakanties is er een speelpleinwerking waar ook de kleuters (3-6j) welkom zijn. Jongeren vinden in de jeugdwerking van Casablanca vooral een plek waar ze elkaar kunnen ontmoeten (o.a. instuif), met hun vragen terecht kunnen en ideeën voor activiteiten kunnen lanceren en mee uitwerken. Voor de tieners is er ook een vast wekelijks aanbod aangepast aan hun specifieke noden en ook een vakantiewerking.

Werkingsgebied: wijk Lolanden – Casablanca (Leuven) Resultaten in 2014 Ons wekelijks aanbod bestaat uit: ontmoeting, informatie en vorming, animatie en hulpverlening. De meeste basisactiviteiten en projecten werden mee georganiseerd en uitgevoerd door een enthousiaste vrijwilligersploeg. ( 16 buurthuisvrijwilligers, 13 afvalvrijwilligers en 7 jeugdwerkvrijwilligers)

Lees verder: blik op 2015

Daarnaast hebben we de kwaliteit van de dienstverlening van het OCMW mee helpen verbeteren vanuit onze werkgroep ‘ons gedacht’. Samen met een team van experts hebben we verbeterpunten aangeduid die we samen zullen realiseren. We werkten aan/met cultuurverschillen in de wijk door het basispakket toegankelijk(er) te maken voor de diverse doelgroepen uit de wijk. We ontwikkelden een aanbod dat inspeelt op de noden en behoeften van doelgroepen die niet of te weinig bereikt worden en gaven een stem aan bewoners rond de thema’s onderwijs en Lokaal Sociaal Beleid. We verbeterden de sociale leefbaarheid in een sociale woonblok (Albertbuilding) door middel van groepsbemiddelingsvergaderingen en een inventaris van de problemen en oplossingen. Samen met Dijledal en de bewoners stelden we een samenlevingscharter op. Viermaal per jaar komen we met een groep bewoners samen om de buurtkrant te redigeren in samenwerking met de stad Leuven. We werkten intensief mee aan de armoedeconferentie rond gezondheid, aan Ieders Stem Telt waar we met een Leuvense politicus in gesprek zijn gegaan, aan een onderzoek binnen het Lokaal Proactief

website -13-


Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs


Blik op 2015 Het samenlevingscharter (Albertbuilding) zal worden ingehuldigd. De vergaderingen met bewoners en Dijledal rond de leefbaarheid in andere sociale woonblokken in de wijk blijven doorgaan. We realiseren de verbeterpunten die we samen met het OCMW hebben vooropgesteld. Het Lokaal Proactief Kader wordt verder uitgediept in Leuven. Ifv energiebesparing en vrijetijdsparticipatie zoeken we actief mensen op en informeren hen. In oktober 2015 zal de Leuvense Actiedag tegen Armoede en Sociale Uitsluiting doorgaan. ‘Duurzaamheid’ vormt de rode draad door ons jaarlijks wijkfeest. In de loop van het jaar 2015 zullen we werken aan het project “Leefstraat” (leefplein) in het kader van “Gezonde wijk”. Tenslotte staan bijeenkomsten met ouders gepland rond de thema’s’ jonge mama’s, hoe opvoeden, instapklas kleuterparticipaties, schoolverlaters ondersteunen, ...’

Lees meer over armoede en samenleving: • • • • • • • •

Erm ‘n Erm (Tienen) Buurtwerk ‘t Lampeke (Leuven) Nevermind (Leuven) Buurtwerk ‘t Motje (Grimbergen) Buurtwerk Halle Taalverwerving en integratie met volkstuinen (Zellik) Buurtwerk Tervuren Buurtwerk Dilbeek

website

-14-



Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs



zinvolle vrijetijdsbesteding enerzijds, oriëntering naar werk hulpverlening anderzijds. Ook de volkstuintjes krijgen een doorstart. De vrijwilligerscontracten worden vernieuwd. In het najaar brengen we het zwerfvuil in de wijk onder de aandacht via een kunstproject. Bij al deze uitbouw zullen we samenwerken met ‘externe’ partners zoals Basiseducatie, groep Intro, Habbekrats, jeugd- en sportdienst, milieudienst, OCMW,…

Buurtwerk Halle Buurtwerk Halle zet in op extra kansen voor bewoners in drie Halse sociale woonwijken. In wijk ’t Windmoleken bouwen we een basiswerking uit met kinder-, meisjes-, jongeren- en volwassenenwerking. Daarnaast kunnen bewoners met allerlei vragen rond onderwijs, huisvesting, gezondheid, … terecht in het buurtwerk en verwijzen we door naar de geschikte diensten. Aan het samenleven in de wijk werken we via maandelijkse druk bezochte buurtmaaltijden, een jaarlijks wijkfeest en een volkstuinenproject. In de wijk Vogelweelde zetten we in op de kinderwerking, op een werking rond onderwijs en taal, op ontmoeting via vrijwilligerswerking.

De uitbouw van de ontmoetingsruimte in Vogelweelde zal gedragen worden door vrijwilligers. De kinderwerking blijven we zelf dragen. De schoolopbouwer zal op zaterdag taalstimulering geven aan kinderen, gekoppeld aan een ouderwerking rond onderwijs en opvoeding.

Werkingsgebied: Halle m.b.b. de sociale woonwijken Windmoleken, Vogelweelde, Nieuw Rodenem

In Nieuw Rodenem houden we vooral contact via bewonersvergaderingen. De bewoners worden ook uitgenodigd bij activiteiten in het buurthuis van Vogelweelde.

Resultaten in 2014 In ‘t Windmoleken bouwende we de basiswerking verder uit: de kinderwerking, een meisjeswerking met een mix van allochtone en Belgische meisjes, de jongerenwerking die opnieuw opstartte via een voetbalploeg van de wijk. De maandelijkse buurtmaaltijd bleef zeventig bewoners trekken. De volkstuintjes kregen twee nieuwe kandidaten. Ook kreeg het buurthuis een nieuwe verflaag en startte de instuif na school op. In Vogelweelde werd de opening van de nieuwe ontmoetingsruimte grondig voorbereid door kennismakingsgesprekken met bewoners. Dankzij middelen van serviceclubs en provincie, werd reeds heel wat materiaal gekocht voor de inrichting. Ook kwam de stuurgroep opnieuw frequenter samen om in partnerschap aan de slag te gaan in de wijk. Hierbij was de grondige kennismaking en afstemming met de huisvestingsmaatschappij een belangrijke stap. De wijken Vogelweelde en Nieuw Rodenem werden opgenomen in het speelruimteplan van de Stad Halle 2015- 2019.

Lees meer over armoede en samenleving: • • • • • • • •

Blik op 2015 De basiswerking in ’t Windmoleken wordt geconsolideerd. De jongerenwerking wordt opgesplitst in een tiener- en een jongerengroep en krijgt meerdere accenten: -15-

Erm ‘n Erm (Tienen) Buurtwerk ‘t Lampeke (Leuven) Nevermind (Leuven) Buurtwerk ‘t Motje (Grimbergen) Taalverwerving en integratie met volkstuinen (Zellik) Buurtwerk Casablanca (Leuven) Buurtwerk Tervuren Buurtwerk Dilbeek


Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs

Taalverwerving en integratie met volkstuintjes in Zellik



wordt in de toekomst met het oog op verzelfstandiging. Riso zal de ondersteuning afronden tegen augustus 2015.

Het project in Zellik wil nieuwkomers op een actieve manier zelf mee vorm laten geven aan hun integratie, hen laten werken aan hun taalverwerving en de leefbaarheid van de buurt vergroten. Riso gebruikt volkstuintjes als middel om deze doelen te bereiken. Mensen krijgen een ontmoetingsplek en een gemeenschappelijk objectief. Werkingsgebied: Zellik Resultaten in 2014 In het voorjaar ging het tweede tuinseizoen van start met een bredere gebruikersgroep en op een groter stuk terrein. De tuinders kwamen op regelmatige basis samen waardoor ze elkaar leerden kennen, in de Nederlandse taal met elkaar in gesprek gingen en samen ecologisch leerden tuinieren. De persoonlijke vordering op niveau van taal, sociale contacten en kennis van tuinieren werd opgevolgd en ondersteund. Samen met Volkshogeschool Archeduc en Velt werd het educatieve luik van het project uitgewerkt, geëvalueerd en bijgeschaafd. Vanuit overleg met de gemeente Asse, VLM, Velt vzw, ANB en Riso zijn er gemeenschappelijke afspraken gemaakt over het financiële luik van het project, de planning van het pilootproject binnen het gehele ‘Molenbeek-Maalbeekproject’. Via het driemaandelijks ‘Welzijnsoverleg’ met alle sociale organisaties van Asse wordt de stand van zaken teruggekoppeld en zijn er concrete partnerschappen afgesloten bij het uitwerken van randactiviteiten. (Open tuindag - Groenten BBQ – Breugelbroekfeest - Taalspelen - Dag tegen Armoede - Jaarmarkt Zellik – Inspiratiebezoeken bij o.a. ‘interculturele samentuin’, bezoek aan permacultuurtuin, deelname aan de Samentuin Trefdag van Velt - Open infosessies,…)


Blik op 2015 Vanaf maart zal het derde tuinseizoen van start gaan, inclusief randactiviteiten die het bestaan van de samentuin meer bekendheid moeten geven. Vanuit overleg met de gebruikers, de beleidsgroep en de sociale organisaties werken we een samenbeheersstructuur uit waarmee de basisdoelstelling gewaarborgd -16-

Erm ‘n Erm (Tienen) Buurtwerk ‘t Lampeke (Leuven) Nevermind (Leuven) Buurtwerk ‘t Motje (Grimbergen) Buurtwerk Casablanca (Leuven) Buurtwerk Halle Buurtwerk Tervuren Buurtwerk Dilbeek


Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs

Buurtwerk Tervuren



de bewoners. Een permanente locatie biedt immers mogelijkheden tot ontmoeting; bij activiteiten en voor overleg. Er zal tegelijk meer aandacht gaan naar het bereiken en betrekken van kwetsbare groepen. Het wijkoverleg maakt knelpunten en behoeften in de wijk bespreekbaar en beslist samen op welke samenlevingsproblemen er kan ingezet worden. Naast OCMW, Sociale Huisvestingsmaatschappij en gemeente, willen we ook andere partners (welzijn, cultuur, jeugd,..) betrekken die in de wijk investeren. Op die manier vergroot het draagvlak voor de wijk.

Tervuren is verspreid over een breed grondgebied, kent een sterke druk vanuit Brussel en een grote kloof tussen have’s en have not’s. Sociale woonwijken zijn soms ver van de eigenlijke kern gebouwd. Moorsel (bekend als de pyamawijk) is zo’n wijk. Idyllisch gelegen maar ook erg geïsoleerd. In de zomer van 2013 werd in de wijk Groenveld in Moorsel (Tervuren) een buurtwerking opgestart. Met als partners OCMW, Sociale Huisvestingsmaatschappij en gemeente, zet deze buurtwerking in op een verbetering van de leefbaarheid van deze geïsoleerde wijk. De voor een groot stuk uit sociale woningen bestaande wijk, bevat verschillende kwetsbare groepen die de buurtwerking specifiek in het vizier houdt. Werkingsgebied: Woonwijk Groenveld in Moorsel (Tervuren) Resultaten in 2014 Er werd gestart met laagdrempelige activiteiten en evenementen - veelal initiatieven van bewoners zelf - zoals een rommelmarkt, een barbecue, een soepactie en een paaseierenraap. Samen met de bewoners, zette de buurtwerker een mobiliteitstraject op, waardoor beleid en burger drie keer met elkaar rond de tafel zaten. Met gemeentelijke diensten en het lokale middenveld werden samenwerkingen aangegaan bv. rond de inrichting van een speelplein. In 2014 werd werk gemaakt van een vrijwilligerspoel. Deze vrijwilligers zullen op termijn samen met de buurtwerker instaan voor de werking. Buurtwerker en bewoners gingen met de meest prangende issues (mobiliteit, ontbreken van een activiteitenaanbod) meteen aan de slag. Wat betreft mobiliteit werd een voorstel van de bewoners door de gemeente opgevolgd, wat zorgde voor een draagvlak voor de buurtwerking. Activiteiten en overleg groeiden langzaam. De jeugddienst zorgde voor een nieuw speeltuig, de dienst mobiliteit zorgde naar aanleiding van klachten vanuit de wijk voor aanpassingen in de verkeerssituatie.


Blik op 2015 Het project zal zich nu prioritair richten op het creëren van een buurthuis, samen met -17-

Erm ‘n Erm (Tienen) Buurtwerk ‘t Lampeke (Leuven) Nevermind (Leuven) Buurtwerk ‘t Motje (Grimbergen) Buurtwerk Casablanca (Leuven) Buurtwerk Halle Taalverwerving en integratie met volkstuinen (Zellik) Buurtwerk Dilbeek


Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs



Vanaf de zomer wordt specifiek ingezet op kinderen en jongeren, wat zal leiden tot initiatieven die een antwoord bieden op hun noden en behoeften, en die van hun ouders. De jeugddienst van de gemeente vormt hierbij een belangrijke partner.

Buurtwerk Dilbeek Dilbeek, de derde grootste gemeente van Vlaams-Brabant, is erg divers. Sterk verstedelijkt door de nabijheid van Brussel maar tegelijk ook typisch Pajots, groen en landelijk. De komende jaren wil Dilbeek intensief inzetten op buurt- en wijkwerking om verschillende groepen met elkaar in contact te laten komen (jong en oud, nieuwe inwoners en mensen die al heel hun leven in Dilbeek wonen,…) en om knelpunten in de wijken aan te pakken. Zo wil de gemeente het sociale weefsel voeden, de directe democratie versterken en het aanbod in- en rond de wijken versterken. Werkingsgebied: Sociale woonwijken Dilbeek ( in eerste fase Reinaertwijk) Resultaten in 2014 In de zomer startte de buurtwerkster met een projectverkenning. Er werd een wijkonderzoek uitgevoerd in drie sociale woonwijken: bewonersbevraging, huisbezoeken sleutelfiguren, gemeentediensten,… Dit onderzoek werd neergeschreven in een rapport. Aan de hand hiervan werd besloten om in eerste instantie in te zetten op één wijk: de Reinaertwijk. De buurtwerkster gaf buurtwerk Dilbeek een plaats in de gemeente en wordt als een volwaardige partner gezien. Er heerst een goede wisselwerking met de gemeente waardoor ze elkaar versterken in hun werking en doelstellingen.

website Lees meer over armoede en samenleving:

Blik op 2015 Het buurtwerk zal in 2015 sterk inzetten op de uitbouw van de werking in de wijk, op communicatie en bekendmaking van het buurtwerk en op netwerking. Via wijkoverleg wordt een platform gecreëerd waar bewoners bespreken rond welke samenlevingsproblemen actie ondernomen wordt. Bewoners worden eveneens gestimuleerd om zelf initiatieven te nemen in de wijk. Samen met de bewoners wordt een wijktuin opgestart. Die tuin creëert positieve ontmoetingskansen. Anderzijds willen we met de tuin bereiken dat de verantwoordelijkheidszin voor de wijk bij de bewoners zal vergroten. Ook zijn er verschillende acties rond sluikstorten gepland.

• • • • • • • • -18-

Erm ‘n Erm (Tienen) Buurtwerk ‘t Lampeke (Leuven) Nevermind (Leuven) Buurtwerk ‘t Motje (Grimbergen) Buurtwerk Casablanca (Leuven) Buurtwerk Halle Taalverwerving en integratie met volkstuinen (Zellik) Buurtwerk Tervuren


Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs

Schoolopbouwwerk Kamileon

Contact


overzicht projecten

verdergezet. De school organiseert zelfstandig laagdrempelige ontmoetingsmomenten (koffie- en theeochtenden). Volgende thema’s kwamen aan bod; informatie over CLB, de werking van de kleuterklas, openklasmomenten in de eerste graad, wie is wie op school.

Schoolprestaties en de schoolcarrière worden in sterke mate bepaald door factoren in de thuissituatie. De thuissituatie van kansarme gezinnen en de context van de school worden gescheiden door een grote cultuurkloof. Daar bovenop vormt taal een extra barrière in de ontwikkeling van kinderen van anderstalige ouders. Met die onderwijsproblematiek gaat het Leuvense schoolopbouwwerk Kamileon in geselecteerde wijken aan de slag. Samen met ouders, scholen en wijkwerkingen. Ouderbetrokkenheid en taal staan centraal in de aanpak.

LOP werkgroep ‘kosten op school’ – inschrijvingsbeleid We hebben voor het komende schooljaar de kostenwijzers digitaal aangepast. Er is een quiz ontwikkeld rond kansarmoede en we hebben deze in de scholen met het leerkrachtenteam gespeeld, naar aanleiding van de Dag tegen Armoede. Beide schooltrajecten werden stevig verankerd in de samenwerking met de school en met partners.

Werkingsgebied: Leuven Enerzijds zet Kamileon een intense samenwerking op met twee scholen. Die samenwerking wordt vertaald in een meerjarig traject met diverse partners. Anderzijds zet Kamileon sterk in op het ontwikkelen en ondersteunen van basiswerkingen voor kinderen. Activiteiten die kinderen en ouders ondersteunen bij de knelpunten die ze ondervinden in het onderwijs.

Verder namen we als buitenschoolse partner deel aan de overlegtafels ‘kinderarmoedebestrijding’, georganiseerd vanuit Scholengroep 11, waartoe basisschool de Bron behoort. Op wijkniveau (Hoogland) volgden we de ingeslagen weg door verder activiteiten te organiseren op maat van gezinnen.

Resultaten 2014 Project ‘taal’ Tot en met april 2014 zette Riso thematische activiteiten in de wijk Schorenshof in Wilsele-dorp. Wekelijks op woensdagnamiddag voor kinderen tussen 3 en 7 jaar. Er werd gebruik gemaakt van taalstimulering via beweging; uitleenkoffers voor taalstimulering thuis; de aanleg van een meertalige bibliotheek om het voorlezen bij anderstalige gezinnen extra te stimuleren. Het project “taal” werd in april 2014 overgenomen door de kinderwerking van de Stad Leuven. Project ‘stem geven aan allochtonen’ Via maandelijkse koffie- en theeochtenden gaven we ouders info op maat over het reilen en zeilen op basisschool De Bron. Voornamelijk in de wijk Hoogland.

Lees verder: blik op 2015 Lees meer over onderwijs:

Project De School Het project “De School” rond ouderbetrokkenheid gevestigd in “ Ter Beuke” werd

• Schoolopbouwwerk Halle -19-


Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs

Contact


Blik op 2015 Stad Leuven zal ‘taalstimulering en aandacht voor meertaligheid’ opnemen in hun beleidsplannen onderwijs. We zullen inzetten op participatieve methodieken: doe-momenten in samenwerking met leerkrachten en andere ouders om zo de positie van maatschappelijk kwetsbare gezinnen op school te versterken. We willen de aanspreekbaarheid van belangrijke welzijnspartners, CLB,… vergroten voor school en ouders via kennismaking en dialoog op koffie-en theemomenten. We blijven ook samenwerken met de Mobil (inloopteam): tweemaal per maand worden er ontmoetingsmomenten georganiseerd op school om de drempel voor ouders met nog niet-schoolgaande kinderen te verkleinen. Binnen onze werking in wijk Hoogland willen we samen met de bewoners en de stad Leuven het gebrek aan infrastructuur aanpakken. Anderzijds willen we veranderingen in de wijk promoten: een kleine bibliotheek in het wijkbureau en een buitenbibliotheek. Ouders worden betrokken bij het project. Er start een theaterproject in samenwerking met ‘toneelschool Jonna’ en school ‘de Bron’ voor kinderen van 9 tot 12 jaar. Er komt i.s.m. met vzw Sporen en Stad Leuven ook een buurtmoestuin. In de wijk Casablanca worden de zorgcoördinatoren van de omliggende scholen samengebracht om het huiswerkbeleid te herbekijken en – op maat van de mogelijkheden van de ouders – kinderen te ondersteunen in hun schoolloopbaan.

website Lees meer over onderwijs: • Schoolopbouwwerk Halle -20-

overzicht projecten


Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs



ouders opgezet om voor de kinderen een zinvolle vrijetijdsbesteding te zoeken die ook taalstimulerend is.

Schoolopbouwwerk Halle Nog steeds stellen we vast dat leerkrachten kansarmoede vaak niet (er)kennen of deze problematiek onderschatten. Kansarme ouders lijken in hun ogen weinig betrokken. Allochtone leerlingen worden niet gezien als kansarme leerlingen want problemen krijgen eerder het kader van taal en cultuur. Tegelijk ervaren kansarme ouders met kinderen in het Halse basisonderwijs knelpunten bij huiswerk, alsook binnen de communicatie met de school. Het opzetten van dialoog met de scholen moet tot concrete oplossingen leiden.

Daarnaast werden de eerste stappen gezet naar een onderwijswerking in de wijk Vogelweelde. Het project SOS (schulden op school) werd gecontinueerd. Schoolopbouwwerk werkte samen met Open Armen, de vereniging waar armen het woord nemen.

Werkingsgebied: Halle Resultaten in 2014 Schoolopbouwwerk Halle bleef een belangrijke onderwijspartner voor de Halse scholen en vooral voor Halse maatschappelijk kwetsbare ouders. Enerzijds door het signalerende (bv. digitalisering van het onderwijs) en beleidsbeïnvloedende werk in de overlegorganen, anderzijds door het projectwerk in de projecten: (H)Alle Talen, met taalbad voor kinderen en ouders en het huiswerkproject.

Lees verder: blik op 2015

(H)Alle Talen vond de laatste twee weken van de zomervakantie plaats in deelgemeente Lembeek en in de wijk Stroppen. Het project bereikte een 100-tal kinderen. Naar jaarlijkse gewoonte werden ouderinitiatieven tijdens het taalbad (H)Alle Talen voor kinderen verder georganiseerd met o.a. een uitbreiding via voorleesmomenten door ouders in het Nederlands en in andere talen. Op basis van een grondige evaluatie van (H)Alle Talen werd er eind 2014 een nieuw taaltraject voorgesteld waarvan (H)Alle Talen deel uitmaakt. Het huiswerkproject dat in 2013 werd opgestart liep in het schooljaar 2014-2015 door in dezelfde school. Er werd gegaan naar een 2-jarig traject voor zowel het spoor thuisondersteuning als het spoor huiswerkbeleid. In 2014 werden meerdere ouders toegeleid naar reguliere werkingen zoals jeugdbeweging en sportverenigingen. Waar mogelijk werden korte trajecten met -21-


Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs

Contact


overzicht projecten

Blik op 2015 In 2015 zullen de thema’s taal en huiswerk verder aan bod komen en zal ook de onderwijswerking in de wijk Vogelweelde opgestart worden. Schoolopbouwwerk blijft verder deelnemen in overlegorganen van het lokaal sociaal beleid, het lokaal overlegplatform, de onderwijsraad, integratieraad,… Hierbinnen nemen de beslissingen rond het al dan niet opstarten van een CAR (centraal aanmeldingssysteem) in de Halse scholen een grote plaats in. Schoolopbouwwerk zal via SOS, het LOP en de werkgroep Kompas initiatief ondernemen om de eerste stappen te zetten voor de ontwikkeling van een scholenkansenpas in Halle. Het schooljaar 2014-2015 is het 2e schooljaar waarin het pilootproject rond huiswerk in één school wordt uitgevoerd. In het voorjaar van 2015 zal dit project gefinaliseerd worden en resulteren in een toonmoment in juni 2015, waarop andere scholen uitgenodigd worden om hun kandidatuur te stellen om volgend jaar hierrond samen te werken met het schoolopbouwwerk. In september 2015 zal de thuisondersteuning opnieuw van start gaan in de pilootschool, evenals in een nieuwe school. Met deze nieuwe school zal tegelijk gewerkt worden aan een huiswerkbeleid. Het taalbad zal bestaan uit twee projecten. Enerzijds Babbelspelen: taalactiviteiten voor kinderen die twee namiddagen per maand plaatsvinden in twee wijken (Vogelweelde en Lembeek). Anderzijds (H)Alle Talen, een taalkamp gedurende een volledige week eind augustus, ook in twee wijken.

website Lees meer over onderwijs:

Gekoppeld aan deze taalactiviteiten voor kinderen zullen een keer per maand in beide wijken oudergroepen rond opvoeding en onderwijs samenkomen waarvan ouders de agenda mee kunnen bepalen. Bedoeling is hen te versterken in hun opvoeding en bij het schoolgaan van de kinderen en om signalen door te kunnen geven aan de scholen.

• Schoolopbouwwerk Kamileon (Leuven)

-22-


Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs



Tegelijk krijgen we de kans van minister Vandeurzen om in een ruim partnerschap de mogelijkheden te onderzoeken om BOV te implementeren in Vlaanderen. Dit vraagt om: • Het uitbouwen van het trekkersnetwerk met Domus Medica en Vigez • Het trekken van een ruime stuurgroep met een 15-tal partners werkzaam op regionaal en vlaams niveau • Het opstellen van een basistekst: voorwaarden om van BOV te spreken • Gesprekken met de diverse partners uit sport, gezondheid, welzijn, gemeenten • Een gedragen werkmodel en financieel model

Bewegen Op Voorschrift Er is dan wel de wetenschappelijke vaststelling dat gezond bewegen werkt, toch blijkt het geen sinecure om maatschappelijk kwetsbare groepen aan te zetten om gezond te bewegen. Dit wordt vanuit sociologische hoek al geruime tijd naar voor geschoven als belangrijk knelpunt. Andere knelpunten zijn de financiële en culturele drempels van het reguliere sport- en beweegaanbod. Met extra middelen van Armoede in Beweging wilden we met Bewegen op Voorschrift - kortweg BOV - maatschappelijk kwetsbare groepen aanzetten tot bewegen.

Het intersectoraal werken blijft een aandachtspunt: artsen, coaches, beweegincl. sportaanbod, mutualiteiten, lokale besturen. Wat kan ieders bijdrage zijn en hoe kunnen we afstemmen op elkaar? De aanwerving van een Leuvens gezondheidsambtenaar biedt hierin perspectieven die benut moeten worden. We verkennen of het kader van ‘Gezonde Gemeente’ een goed kader is voor BOV. Op Vlaams niveau onderzoeken we hoe alle partners naar het integrale karakter van BOV zullen kijken. Onontbeerlijk voor gezondheidsbevordering en gelijke kansen. We onderzoeken hoe de partners op het terrein en de kabinetten, de samenwerking zien. Tenslotte vormt de uitwerking én vooral engagementen in het kader van het uitwerken van een financieel model de grote uitdaging.

Werkingsgebied: Leuven Resultaten in 2014 In 2014 werden ongeveer 200 personen begeleid door de BOV-coaches. Gegevens werden bijgehouden, feedback werd telkens gegeven aan de huisarts. Een 100-tal huisartsen verwezen mensen succesvol door naar de coach met een voorschrift voor bewegen. Dankzij nieuwe communicatiekanalen namen een heel aantal vroegere deelnemers opnieuw contact op met ons, zij het voor deelname aan de groepen, zij het voor de verderzetting van een coaching die om een persoonlijke reden gestopt was. De contacten met bovenlokale werkingen als LOGO, ISB, VIGEZ werden verdergezet. Contacten met Domus Medica en VIGEZ werden intensiever, in het kader van het voorbereiden van een Vlaams dossier. Het Agentschap Zorg en Gezondheid gelooft erg in de BOV-methodiek en wou ons de kans geven om deze op 3 plaatsen in Vlaanderen uit te voeren en tegelijk de Vlaamse implementatie voor te bereiden. We zijn erin geslaagd om in 2014 BOV verder kwalitatief uit te bouwen in Leuven en tegelijk in Vlaanderen op de kaart te zetten. Als we op dit moment van het kabinet Vandeurzen de opdracht krijgen om een 12-tal partners op Vlaams niveau rond de tafel te brengen, is dit de kers op de taart van ons jarenlange pionierswerk in Leuven.

website Lees meer over gezondheid:

Blik op 2015 De BOV-methodiek wordt verdergezet in Leuven. Belangrijk blijft het bewaken van de toegankelijkheid voor maatschappelijk kwetsbare doelgroepen.

• Wijkgezondheidscentrum Vierkappes (Tienen) • Gezondheid in het Pajottenland -23-


Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs



gezonde voeding en de mogelijkheid voor patiënten om individueel gebruik te maken van de beweegtoestellen in het centrum. De laatste drie campagnes zijn een resultaat van de tevredenheidenquête uit 2012. Sinds 2013 werkte Vierkappes samen met externe zorgverstrekkers. Er werd een infosessie rond piekeren georganiseerd met een psycholoog uit de buurt en een samenwerkingsverband opgezet met een vroedvrouw. Deze laatste bood consultaties aan in het WGC (tevens kosteloos voor de patiënt) om doorverwijzing en opvolging te vereenvoudigen. Vanaf september was er een nieuwe verpleegkundige in dienst. Zij nam ook de expertise van diabetes-educator met zich mee. In december werd een administratief medewerker aangeworven die voordien als art.60’er in het centrum werkzaam was. In 2014 werden een dienst diabetes en een dienst maatschappelijk werk in het centrum uitgebouwd.

Wijkgezondheidscentrum Vierkappes De socio-economische status van mensen heeft een grote impact op hun gezondheid. Kansarme mensen leven minder lang en hebben een minder goede gezondheid. De slechtste woon- en werkomstandigheden zijn voor hen gereserveerd. De gezondheidskloof wordt steeds groter. Arm maakt ziek. Medische consumptie wordt uitgesteld. Ook de eerstelijnsgezondheidszorg kampt met een probleem van toegankelijkheid, niet alleen omwille van de kostprijs. Heel wat drempels hebben te maken met de omgang tussen gezondheidswerkers en kansarme groepen. Werkingsgebied: Groot Tienen In november 2009 startte Riso met WGC Vierkappes in Tienen. Dit centrum verzelfstandigde eind 2013 maar dit werd nog niet opgenomen in een jaarverslag. Resultaten 2012 – 2014 Wijkgezondheidscentrum Vierkappes vzw biedt laagdrempelige zorg aan op niveau van de eerste lijn met aandacht voor lichamelijke, psychische en sociale aspecten van gezondheid. Met preventie en gezondheidspromotie (op maat) als een essentieel onderdeel van de werking, dit zowel op individueel als op groepsniveau. Op 31 december 2012 waren in totaal 1154 patiënten ingeschreven in WGC Vierkappes. De gemiddelde leeftijd is 32,2 jaar. 17% van alle patiënten heeft een buitenlandse nationaliteit. Met een gemiddelde groei van 19 patiënten per maand ontving WGC Vierkappes eind 2012 een forfaitair bedrag dat de loonkost van het centrum dekte. Om efficiënte kwalitatieve zorg te kunnen bieden, werkt Vierkappes volledig digitaal. De papierloze praktijk verhoogde de efficiëntie van de consultaties.

website

Een nieuw beleidsplan en een nieuw organogram met functieprofielen kregen vorm.

Lees meer over gezondheid:

In 2013 organiseerde het centrum 6 preventiecampagnes voor het eigen patiëntenbestand: griepvaccinatiecampagne, GMD+ campagne, groepslessen rond beweging en coping, een infosessie over rugklachten, een doe- en infosessie over

• • -24-

Bewegen op Voorschrift Gezondheid in het Pajottenland


Riso in cijfers

In de kijker


Riso in 2014

projecten onderwijs



Eerstelijnsgezondheidszorg in het Pajottenland

actief netwerk voorstellen aan andere actoren in een studiemoment.

De gezondheidskloof manifesteert zich niet alleen in een stedelijke context maar ook in landelijke gebieden. De verschijningsvorm ervan is soms anders, maar de feitelijke aard niet. Meerdere actoren hebben al op het nut gewezen om laagdrempelige, multidisciplinaire werkvormen te onderzoeken (naar analogie met het model van wijkgezondheidscentra). Dit project wil, samen met de doelgroep en de lokale stakeholders, concreet onderzoeken of en hoe een dergelijk model vorm kan krijgen in een landelijke context.

We willen dat elke patiënt een volwaardige rol kan opnemen in zijn/haar zorg. Daarom moeten de randvoorwaarden samen met de mensen in beeld gebracht worden: wat maakt dat ik een volwaardig rol kan spelen in mijn zorg? We merken dat een goed netwerk rond mensen helpt om sneller problemen te boven te komen. Daarnaast denken we dat het gebrek aan dit netwerk kwetsbare doelgroepen weerhoudt om verdere stappen te nemen om hun gezondheidsproblemen aan te pakken.

Werkingsgebied: regio Halle en Pajottenland

Deze actie moet in 2015 verankerd worden en verder uitgewerkt worden met de verschillende actoren, specifiek met de eerstelijnsorganisaties (OCMW, CAW en SEL) en huisartsen. In 2015 wordt ook een draaiboek afgewerkt i.s.m. ECHTT en Huis voor Gezondheid.

Resultaten 2014 Er werden verschillende sociale (proef)projecten uitgewerkt. Elk project werkte naar een structurele, niet-vrijblijvende multi- en interdisciplinaire samenwerking met een gedeelde visie, missie en acties voor de komende jaren. We kozen met de stuurgroep om te starten met één proefproject, namelijk wijkmomenten/ praktijkmomenten. De patiënten die aan bod kwamen, zijn mensen die gemakkelijk door de mazen van het net vallen en waarbij een gewone doorverwijzing niet werkt. Er moet proactief gewerkt worden. Deze expliciete keuze om via de huisarts en de verschillende andere eerstelijnsorganisaties de meest kwetsbare personen op te sporen wierp zijn vruchten af. Desalniettemin moeten we concluderen dat het huidige zorgaanbod maar weinig is afgestemd op de allerkwetsbaarsten in onze maatschappij. Het huisartsennetwerk werd opgestart en kreeg de naam ‘Huisartsennetwerk aan de Zenne’ met een gedeelde visie en missie. Daarnaast ligt er een actieplan klaar voor 2015.

website Lees meer over gezondheid:

Blik op 2015 Eind 2014 bespraken we de eerste vaststellingen die uit de praktijkmomenten kwamen. Op basis van deze vaststellingen werden de uitdagingen voor 2015 uitgetekend. Het netwerk zal met haar resultaten naar buiten treden, en zich als

• • -25-

Bewegen op Voorschrift Gezondheid in het Pajottenland

Voorwoord

Riso in cijfers

In de kijker

Riso in 2014

Partneralfabet

Contact

en Brussel. Samenlevingsopbouw Vlaanderen ondersteunt op zijn beurt de werking en de medewerkers van de regionale instituten.

ABVV Vlaams-Brabant, ACW Halle-Vilvoorde, ACW Leuven, Agentschap inburgering en integratie, Agentschap

www.samenlevingsopbouw.be Publicatie Jaaroverzicht Samenlevingsopbouw 2012 -2013

Zorg en Gezondheid, Archeduc, Arktos, Artforum, AST 77, Basisschool De Negensprong, Begeleid Wonen Pajottenland, Bewonersgroep Far-West, Bewonersgroep Houtem, Bewonersgroep Pallieter, Bibliotheek Leuven, BLOSO, BOM – welzijnsschakel, Buurtsport Leuven, CAW Halle-Vilvoorde, CAW Oost-Brabant, CBE Halle-Vilvoorde, Cc De kruisboog, CC Strombeek, CGG De Passant, Cie Tartaren, CLB GO!, CLB’s Halle, Cv Diest, Uitbreiding, CV Huisvesting Tienen, De School (vestiging Ter Beuke), De Wissel, Den Diepen Boomgaard, departement sport, Dijledal, Dokterspraktijk ’t Bareeltje (Halle), Dokterspraktijk Nieuwenhoven (SintPieters-Leeuw), Dokterspraktijk Van Rossum en Dogu (Halle), Domus Medica, Erm’n Erm, FWGC, Gemeente Dilbeek, Gemeente Grimbergen, Gemeente Tervuren, Gemeentebestuur Asse, GO! Onderwijs – school De Bron, Habito vzw, Halse basisscholen, Huis van het Kind Grimbergen, Huis van het Kind Leuven, Huis van het Kind Tervuren, Huurdersbond Vlaams-Brabant, Intermutualistische werkgroep, Inter-Vilvoordse SHM, ISB, Jeugd en Plezier, Kameno, Kringloopwinkel Hageland, KULeuven – Portaal, ’t Lampeke, Leren Ondernemen, LKN2030 vzw, LMN, huis van chronische zorg, LOGO Oost-Brabant, LOP Halle - Beersel Sint -Pieters-Leeuw, LOP Leuven, LOP Tienen, OCMW Aarschot, OCMW Boortmeerbeek, OCMW Dilbeek, OCMW Grimbergen, OCMW Halle, OCMW Leuven, OCMW Sint-Pieters-Leeuw, OCMW Tervuren, OCMW Tienen, OCMW Vilvoorde, Open Armen, Open School (CBE) – Leuven, OpgewekTienen, Pajottenland+, Providentia, Provincie Vlaams-Brabant, R2I, Samenwerkende Bouwmaatschappij voor Goedkope Woningen, SEL, , Sociaal Verhuurkantoor SPIT, Sociaal Verhuurkantoor Webra, Sociale huisvestingsmaatschappij Elk Zijn Huis, SPINDUS project, Stad Aarschot, Stad Vilvoorde, Stadsbestuur Leuven, Tiense wereldvrouwen, U Gent, Velt vzw, VIGEZ, Vlaams Netwerk tegen Armoede, VLM en ANB, Voedselteams vzw, Vormingplus OostBrabant, VVSG, Vzw De Mobil, Vzw Sporen, (w)Armkracht, Welzijnsschakels, Welzijnszorg, WGC De Central, WGC De Ridderbuurt, WGC Vierkappes, Woonpunt Zennevallei SHM, Zorgnetwerk Zenneland

Sector Samenlevingsopbouw De sector Samenlevingsopbouw organiseert maatschappelijk kwetsbare groepen. Samen met hen pakken buurtwerkers en opbouwwerkers gemeenschappelijke problemen aan die te maken hebben met grondrechten of met de leefbaarheid in hun buurt, stad, dorp of streek. In de sector Samenlevingsopbouw zijn zo’n 300 mensen aan de slag over sociale grondrechten en de leefbaarheid in aandachtsgebieden. De acht regionale instituten begeleiden de buurt- en opbouwwerkers in ruim 140 lokale projecten in Vlaanderen -26-

Voorwoord

Riso in cijfers

In de kijker

Riso in 2014

Riso Vlaams-Brabant Regionaal Instituut voor Samenlevingsopbouw Vlaams-Brabant Voorzitter: Johan De Vis Directeur: Dirk Masquillier T 016 44 15 90 F 016 44 15 91

E314

[email protected] www.risovlb.be

Riso Vlaams-Brabant Eenmeilaan 2 3010 Kessel-Lo 016/44 15 90



eilaan Eenm

n lei

yp m Re

Kessel-Lo

at ra st er st

seste enwe g

m Ge

o rn te Pa

Diest

Leu ven ses traa t

Halte De Lijn 2 / 310 / 520

t aa str e nt ee

eg steenw Diestse

ar M n aa nl re la te

ar M

n tio n ein sta uve npl Le lare

te

n aa nl te o n ge

centrum Leuven

nd Bo

-27-

Contact

Meerjarenplan Jaarverslag Kansen creëren, grondrechten garanderen

Recommend Documents