Meer ambitie voor Antwerpen! Verkiezingsmanifest Stad Antwerpen 2012
meer ambitie!
VOORWOORD.
Bernard Van Milders
De Scheldestad moet een ‘prime destination’ zijn om te wonen, te werken, te ondernemen, te investeren.
Antwerpen is de economische hoofdstad van ons land en van het nieuwe college van burgemeester en schepenen dat aantreedt, verwachten we meer ambitie voor Antwerpen. Antwerpen moet absoluut kiezen voor een benchmark met middelgrote Europese steden en hierdoor zijn ambitieniveau drastisch verhogen. De Scheldestad moet een ‘prime destination’ zijn om te wonen, te werken, te ondernemen, te investeren. Een welvarend Antwerpen heeft nood aan ondernemingen die zorgen voor welvaart en welzijn. Visie en leiderschap zijn cruciaal voor de ontwikkeling van een stad. Ambitie is hierbij de brandstof om sterk te blijven. Er zit meer in Antwerpen, dan de Antwerpenaar denkt. Bij de viering van haar 200-jarig bestaan in 2002 nam de Antwerps-Wase Kamer van Koophandel het initiatief om een samenhangende visie op de economische evolutie van onze regio te ontwikkelen. Een lange lijst ambities werd opgenomen in het Routeplan 2012. Wij zijn trots op wat is gerealiseerd. Inmiddels is de koers bijgestuurd met het nieuwe Routeplan 2020. Ondernemers en politici kijken ambitieus vooruit om te definiëren waar de te verwachten groei vandaan zal komen tijdens de volgende jaren. De vergelijkingspunten moeten hier internationaal zijn, niet nationaal. Naar analogie met dit toekomstplan, stippelde Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland samen met diverse partijen – in het bijzonder met Alfaport met wie de Kamer een samenwerkingsovereenkomst heeft ¬– zestien werven uit in een verkiezingsmanifest. Dit zijn fundamentele bouwstenen, zoals de fundamenten van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal. Samen met het nieuwe stadsbestuur leggen wij de lat hoog om alle economische opportuniteiten in Antwerpen maximaal te kunnen benutten. Laat ons samen ondernemen! Bernard Van Milders voorzitter
verkiezingsmanifest
3
er zit meer in antwerpen, dan de antwerpenaar denkt.
inhoud.
6
Krijtlijnen voor het nieuwe stedelijke beleid
12 MOBILITEIT: LAAT HET VOORUIT GAAN 16 EEN FISCALE STOP: STADSBELASTINGEN MOGEN INVESTERINGEN NIET AFREMMEN 18 VOORZIE RUIMTE OM TE ONDERNEMEN 20 MINDER ADMINISTRATIE: SNEL EN EFFICIËNT WERK 24 CITYMARKETING: VEELZIJDIG CONGRESTOERISME EN SHOPPING 26 aantrekken van investeringen 28 Internationale ambitie 30 ARBEIDSMARKT: EEN OPLEIDINGSAANBOD IN FUNCTIE VAN DE VRAAG 32 DOE EEN BEROEP OP DE EIGEN KENNISINSTELLINGEN 36 DUURZAAM SCHOOLGEBOUWEN renoveren 38 haven 42 industrie 46 diamant 50 cultuur 52 ZORGSECTOR: PROJECT ‘SLIMME ZORG’ 54 CREATIEVE ECONOMIE EN RETAI L colofon Dit is een uitgave van Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland zetel Antwerpen: Markgravestraat 12, 2000 Antwerpen, tel 03 232 22 19, fax 03 233 64 42 e-mail:
[email protected] zetel Waasland: Kleine Laan 28, 9100 Sint-Niklaas, tel 03 776 34 64, fax 03 777 74 34 e-mail:
[email protected] website: www.voka.be/antwerpen-waasland postchequerekening: 000-0225064-24 btw: BE 406.696.056 Verantwoordelijke uitgever
Luc Luwel, Markgravestraat 12, 2000 Antwerpen Hoofdredactie
Katrijn De Lie Redactie
Dirk Bulteel, Jean-Charles Verwaest Fotografie
Wim Kempenaers, Jesse Willems (To Will)
verkiezingsmanifest
5
KRIJTLIJNEN VOOR HET NIEUWE STEDELIJKE BELEID
6
MOBILITEIT Antwerpen moet resoluut kiezen voor het oplossen van alle mobiliteitsproblemen, zowel in de binnenstad als rond Antwerpen. Naast het openbaar vervoer is voor de binnenstad ook de bereikbaarheid per auto een absolute noodzaak. De beleidsmakers dienen eindelijk het mobiliteits- en veiligheidsprobleem van de Antwerpse ring aan te pakken.
ONTWIKKEL EEN COHERENTE TERMIJNVISIE Een economische ontwikkeling vergt tijd en daarom is het noodzakelijk dat de stad een visie op langere termijn definieert. Dit moet een kader scheppen waarbinnen bedrijven hun activiteiten kunnen ontplooien. Zo is de realisatie van de Kantorennota, onder impuls van Antwerp Headquarters, een belangrijk element voor de strategische ontwikkeling van de stad. Dit mag echter geen geïsoleerd voorbeeld blijven. Een coherente visie op termijn levert een substantiële bijdrage aan een positieve economische evolutie.
CREËER EEN BEDRIJFSVRIENDELIJK KLIMAAT De verleiding voor de nieuwe stadsbestuurders zal groot zijn om lagere ontvangsten – onder meer door het jammerlijke Dexia-verhaal – te compenseren via hogere lasten op bedrijven. Een stad als Antwerpen heeft er alle belang bij een bedrijfsvriendelijk klimaat te creëren. Momenteel haalt de stad 43 procent van haar gebudgetteerde inkomsten bij de bedrijven! Dit is hoger dan het gemiddelde van het arrondissement Antwerpen (33 procent). Om beloftevolle starters aan te trekken, groeibedrijven en nieuwe vestigingen van buitenlandse bedrijven alle kansen tot expansie te bieden, is een aantrekkelijk ondernemingsklimaat meer dan ooit een cruciale voorwaarde. Het Routeplan 2020 definieert een aantal groeipolen. Deze kunnen een aanzienlijke bijdrage leveren aan de toekomstige welvaart van de regio. Door op een selectieve manier stimulansen te geven, kan het stadsbestuur sectoren met toekomst aantrekken en ontwikkelen. Zo is er jobcreatie mogelijk. Wij vragen aan de stedelijke overheid geen verordeningen uit te vaardigen die als het ware een stolp boven de haven en onze industrie plaatsen waardoor het level playing field wordt verstoord en er een rechtsonzekerheid wordt gecreëerd.
BENCHMARKEN Antwerpen moet zich ook internationaal benchmarken en op een verstandige wijze de zusterband met een aantal steden zoals Shanghai, Barcelona en Sint-Petersburg aangrijpen om te zien hoe deze steden zich in de wereld positioneren en bestuurlijke vernieuwing brengen. Bovendien zijn deze havensteden telkens - zoals Antwerpen - de tweede grootste economische metropool in hun land. Ervaringsuitwisseling en het onderzoeken van vormen van publiek-private samenwerking, zoals deze vaak in het buitenland gestalte krijgen, kunnen inspirerend zijn.
KIES VOOR EEN PARTNERSHIPMODEL MET DE PRIVATE SECTOR De private sector is duidelijk vragende partij om samenwerkingsverbanden af te sluiten met de stad in haar verschillende geledingen. Het kan hier gaan om formele constructies van publiek-private samenwerking (PPS), maar ook om meer informele samenwerkingsverbanden.
verkiezingsmanifest
7
Antwerpen heeft een aantal traditionele troeven en moet die koesteren.
LAAT STEDELIJKE EN HOGERE BELEIDSNIVEAUS NAADLOOS OP ELKAAR AANSLUITEN De Vlaamse overheid doet grote inspanningen voor Antwerpen en de omliggende regio. Het is belangrijk dat de stedelijke overheid op een constructieve manier meedenkt met de gewestelijke overheden. Zij moet synergiën creëren tussen de eigen werking en de inspanningen van de Vlaamse regering, die in een aantal dossiers heeft aangetoond het economisch goed voor te hebben met Antwerpen. Wat ons betreft moet het nieuwe college een betrouwbare partner zijn op lange termijn voor de Vlaamse regering. Dit heeft ook te maken met de credibiliteit van het bestuur.
ZET IN OP DE TROEVEN VAN DE REGIO Antwerpen heeft een aantal traditionele troeven en moet die koesteren. Zo dient Antwerpen het wereldcentrum voor diamant te blijven. Nieuwe logistieke sporen moeten worden aangeboord om de concurrentiekracht van de Antwerpse haven te versterken. De (groot)industrie verdient aandacht, als motor van de werkgelegenheid en wegens haar groot economisch belang. Maar Antwerpen beschikt niet alleen over economische troeven. Ook de levenskwaliteit in de Scheldestad moet in de verf worden gezet. Dit wordt immers een almaar belangrijker element bij het aantrekken van investeringen en talent. Ook dient Antwerpen resoluut in te zetten op een nauwere samenwerking tussen universiteit, stedelijke overheid en het bedrijfsleven: het zogenaamde Cambridgemodel, in ons land reeds sterk ontwikkeld in Leuven. Dit moet de beleidsmakers inspireren om Antwerpen in de kenniseconomie een leidende rol te laten vervullen. Vanuit deze unieke samenwerkingsformule moet er ook zeer regelmatig politiek overleg zijn om op het terrein betere resultaten te halen.
EUROPEES LOBBYKANTOOR Antwerpen moet samen met de universiteit en het bedrijfsleven meer inzetten op Europa en zoals andere middelgrote steden proactief lobbyen naar Europese steun, dit via de oprichting van een lobbykantoor. Dit kan nauwgezet nagaan welke middelen naar zowel de stad, de universiteit als de bedrijven kunnen worden gehaald, en hoe onze regio zich meer kan inpassen in internationale netwerken.
CITYMARKETING Antwerpen moet een betere citymarketing ontwikkelen. Zich gedurfd en origineel uitspelen als een creatieve stad met sterke troeven. Antwerpen vormt bij uitstek een ‘city destination’, maar ook dient hier via een PPS tussen privé en stedelijke overheid te worden samengewerkt. Buitenlandse voorbeelden bewijzen dat daar waar privé en publiek mekaar ontmoeten op een pragmatische wijze er zakelijke successen worden geboekt.
verkiezingsmanifest
9
16 werven
1.
MOBILITEIT LAAT HET VOORUIT GAAN
2. EEN FISCALE STOP: STADSBELASTINGEN MOGEN INVESTERINGEN NIET AFREMMEN 3. VOORZIE RUIMTE OM TE ONDERNEMEN 4.
MINDER ADMINISTRATIE: SNEL EN EFFICIËNT WERK
5.
CITYMARKETING: VEELZIJDIG CONGRESTOERISME EN SHOPPING
6. AANTREKKEN VAN INVESTERINGEN 7. EEN LOBBYAGENTSCHAP VOOR EUROPA 8. ARBEIDSMARKT: OPLEIDINGSAANBOD IN FUNCTIE VAN VRAAG 9.
DOE EEN BEROEP OP DE EIGEN KENNISINSTELLINGEN
10.
DUURZAAM SCHOOLGEBOUWEN RENOVEREN
11. HAVEN 12. INDUSTRIE 13. DIAMANT 14. CULTUUR 15. ZORGSECTOR: PROJECT ‘SLIMME ZORG’ 16.
CREATIEVE ECONOMIE EN RETAIL
verkiezingsmanifest
11
1. MOBILITEIT: LAAT HET VOORUIT GAAN
Cor Boonstra, eigenaar Molenbergnatie
12
Masterplan 2020 De uitvoering van het Masterplan 2020, met inbegrip van de derde Scheldekruising, blijft cruciaal om de toekomstige mobiliteit van onze regio te garanderen. Het stadsbestuur moet op een constructieve manier samenwerken met de Vlaamse overheid rond de belangrijke infrastructuurwerken van de komende jaren, in eerste instantie rond de uitvoering van het Masterplan Antwerpen. Voorts moet werk worden gemaakt van een performant pakket ‘minder hinder’maatregelen rond deze werken.
Het bereikbaar houden van het stadscentrum en kantoorgebouwen Voka - Kamer van Koophandel vraagt dat de stad Antwerpen de binnenstad bereikbaar houdt voor autoverkeer en werk maakt van multimodale knooppunten zodat de reizigers op een optimale manier gebruik kunnen maken van en overschakelen tussen verschillende transportmogelijkheden. Comodaliteit tussen openbaar vervoer én fietsers is schitterend, maar mag evenwel een vlotte auto- en vrachtwagenbereikbaarheid niet fnuiken. Een verhuis van bedrijven, zoals bijvoorbeeld het modebedrijf FNG naar Mechelen omwille van de mobiliteit, moet in de toekomst worden vermeden.
Naar aanleiding van de versmalling van de Generaal Lemanstraat en de invoering van eenrichtingsverkeer in de Huidevetterstraat voerde Voka – Kamer van Koophandel een enquête uit. De cijfers waren ontluisterend want 32 procent van de bedrijven zou niet opnieuw kiezen voor Antwerpen wegens de toenemende onbereikbaarheid van de stad. Zo is voorts 89 procent van de ondernemers niet blij met de geplande versmallingen op de grote Antwerpse invalswegen. Van de ondernemers vindt 71 procent dat het huidige parkeerbeleid niet bijdraagt aan de leefbaarheid van de stad en 52 procent zegt zelfs niet op de hoogte te zijn van het mobiliteitsbeleid van de stad.
De cijfers waren ontluisterend want 32 procent van de bedrijven zou niet opnieuw kiezen voor Antwerpen wegens de toenemende onbereikbaarheid van de stad. Parkeerbeleid Vanuit de visie dat het parkeerbeleid zeer belangrijk is voor de positionering van de stad is een integraal beleid meer dan ooit noodzakelijk. Een basispremisse is dat bezoekers op loopafstand van zakelijke en handelsbuurten kunnen parkeren. Daarom vraagt Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland aan het stadsbestuur: • Te zorgen voor voldoende parkeergelegenheid op strategische plaatsen; • De opmaak van een parkeerbehoefteplan dat rekening houdt met verschillende functies van de stad (wonen, werken, winkelen, cultuur, ...). Concreet betekent dit een indeling in verschillende parkeergebieden, die gekenmerkt worden door verschillen in parkeertijdstip en –duur; • Parkeersignalisatie met duidelijke informatie over de bezettingsgraad. Parkeren moet gekoppeld worden aan een goed doorstromingsverkeer.
Intelligente stadslogistiek Ook voor goederenvervoer is het cruciaal om te denken in knooppunten. De winkels moeten worden gevuld, want iedereen shopt graag gezellig in de stad. Vandaag is een vierde van alle verkeer in een stad goederentransport. Dat zorgt voor een grote druk op het stedelijk weefsel en het milieu. Er is nood aan ‘Intelligente Stadslogistiek’: het optimaliseren van logistieke en transportactiviteiten in een stedelijke omgeving, door leveringen te bundelen in centrale overslagplaatsen buiten de stad en de efficiëntste bevoorradingsroutes naar de winkels te bepalen.
verkiezingsmanifest
13
Door centralisatie en een stroomlijning van de stedelijke logistiek kunnen grote voordelen worden gerealiseerd op het vlak van stedelijke leefbaarheid (congestie, overlast, milieu, …), maar ook de totale transportkosten kunnen op die manier dalen: door hogere laadpercentages, langere leveringsvensters, een snellere levering door minder files, … Economisch is er met slimme logistiek geld te besparen. Het project Blue Gate Antwerp, dat door de stad wordt voorgesteld, wil een duurzame industriezone koppelen aan de bouw van een centrum voor stadslogistiek. Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland vraagt dat de stad het initiatief neemt voor een proefproject rond intelligente stadslogistiek.
Tweede spoortoegang De Kamer vraagt dat het nieuwe stadsbestuur doortastende gesprekken voert met omliggende gemeenten en hogere overheden voor een snelle realisatie van de tweede spoortoegang. Optimale bereikbaarheid bevorderen om internationale toeristen en zakenlui aan te trekken: • Een regelmatige Diabolo-treinverbinding Door de Diabolo-verbinding wordt de reistijd Zaventem-Antwerpen herleid tot 34 minuten. Om de impact hiervan te maximaliseren is het noodzakelijk dat de frequentie van het aantal treinen hoog genoeg ligt. Het ijveren voor een regelmatige (drie treinen per uur) én stipte verbinding met Brussels Airport is dan ook van essentieel belang
voor Antwerpen. Op die manier kunnen bezoekers of bedrijven waarvoor Brussel nu nog de evidente bestemming is, worden uitgenodigd iets langer op de trein te zitten en de Scheldestad te ontdekken.
Een stad met de dimensie van Antwerpen heeft nood aan een zakenluchthaven. • Zakenluchthaven Een stad met de dimensie van Antwerpen heeft nood aan een zakenluchthaven. Die luchthaven is economisch belangrijk voor Antwerpen, en een randvoorwaarde voor de ontwikkeling van de regio. Voka – Kamer van Koophandel AntwerpenWaasland is verheugd dat de Vlaamse regering het sociaaleconomisch belang van de Vlaamse regionale luchthavens heeft erkend en deze wenst te versterken. De uitbouw van een efficiënte zakenluchthaven blijft dan ook een must voor de bedrijven in de Antwerpse regio. Concreet gaat het vooral om de ondertunneling van de Krijgsbaan. Deze ondertunneling zal de startbaan veiliger maken. Bovendien kan de overheid de ontwikkeling van 12 hectare industrieterrein langs de luchthaven op zich nemen wat luchthaven Antwerpen extra attractief maakt. De luchthaven is eigendom van de Vlaamse overheid, maar die zal de exploitatie uitbesteden. De overheid
voorziet voor de uitbouw van onze regionale luchthaven in de oprichting van een LEM-LOM beheersstructuur: een Luchthaven Ontwikkelingsmaatschappij (LOM) in publieke handen en een Luchthaven Exploitatiemaatschappij (LEM) in private handen. De realisatie van de afgesproken LEM-LOM constructie voor de luchthaven van Antwerpen moet ervoor zorgen dat zakentoeristen snel en eenvoudig de weg naar Antwerpen kunnen vinden. De stad Antwerpen volgde het Vlaams beleid, maar heeft helaas nooit de luchthaven als een strategische troef ontwikkeld. Voka – Kamer van Koophandel AntwerpenWaasland verwacht van het nieuwe stadsbestuur hierover een andere houding.
De stad Antwerpen heeft de verantwoordelijkheid om voor al haar burgers en voor heel haar grondgebied te voorzien in een veilige verkeersomgeving. Acties inzake woon- werkverkeer De stad Antwerpen heeft de verantwoordelijkheid om voor al haar burgers en voor heel haar grondgebied te voorzien in een veilige verkeersomgeving. Dit geldt dus ook voor woon- werkverkeer van en naar de haven. Wij verwachten van de Stad dat ze via haar gebiedsbeheerder Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen (GHA) inzet op:
verkiezingsmanifest
• Infrastructuur in de haven: veilige en goed onderhouden fietspaden, overwegen, sluisovergangen… • Handhaving: studies tonen aan dat snelheids- en roodlicht overtredingen schering en inslag zijn in de haven. Wij vragen dan ook naar investeringen in handhaving, dit in de vorm van flitspalen. De stedelijke politie kan hierbij de in de haven bevoegde Scheepvaartpolitie assisteren bijvoorbeeld op het gebied van de verwerking. • Sensibilisering: zonder het fietsen te willen ontmoedigen moeten we samen, overheid en bedrijven, de zwakke weggebruiker (fietser) informeren over het gevaar dat fietsen in de haven met zich kan meebrengen. Daarnaast is het zaak om veilig en hoffelijk gedrag te promoten, naast een goed onderhouden fiets en dito uitrusting. Het platform Industrie neemt hier alvast samen met het GHA en de provincie stappen om een campagne uit te werken.
Aantrekkelijke toegangspoorten De eerste indruk van een stad wordt voor vele buitenlandse bezoekers dikwijls bepaald door de toegangswegen. Toch stellen we jammer genoeg vast dat voet- en fietspaden op een aantal plaatsen (bvb. Ijzerlaan en Noorderlaan) actueel vol bezaaid zijn met stenen en overwoekerd door onkruid. Dit dient drastisch te worden aangepakt. Een stad die hoofdkantoren wenst aan te trekken en citymarketing hoog in het vaandel plaatst dient hier in te grijpen.
15
2. EEN FISCALE STOP: STADSBELASTINGEN MOGEN INVESTERINGEN NIET AFREMMEN Cor Boonstra, eigenaar Molenbergnatie
Ondernemingen worden niet enkel geconfronteerd met een zeer moeilijk en instabiel economisch herstel, maar bovendien wordt hun rendabiliteit nog bedreigd door stijgende grondstof- en energiekosten en een sterke prijzendruk. Met 8 procent aanvullende personenbelasting (APB) en 1.350 opcentiemen op de onroerende voorheffing (OV) zit Antwerpen als stad ruim boven het provinciale (resp. 6.57 OV en 1.167 APB) en Vlaamse gemiddelde. Stad Antwerpen heft daarnaast nu reeds 30 verschillende soorten belastingen (!) waarvan het overzicht, samen met alle retributies, terug te vinden is op de stedelijke website. Momenteel haalt de stad 43 procent van haar gebudgetteerde inkomsten bij de bedrijven! Daarom vraagt Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland om in de volgende legislatuur te kiezen voor een bedrijfsvriendelijk fiscaal klimaat door de fiscale druk voor de Antwerpse bedrijven niet verder te verhogen en geen nieuwe bijkomende belastingen in te voeren. Bijkomend vraagt Voka – Kamer van Koophandel om belastinginkomsten te investeren in projecten ten voordele van de bedrijvengemeenschap.
Drijfkracht De stad Antwerpen heeft in het verleden het goede voorbeeld gegeven aan de omliggende gemeenten
verkiezingsmanifest
wat betreft de hervorming van de belasting op de drijfkracht. Samen met het platform Industrie van de Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland is de stad in dialoog gegaan om de drijfkracht te hervormen op het gebied van de tarieven en degressietrappen (waardoor meer bedrijven aanspraak kunnen maken op een lagere schijf ), de invoering van een plafond, en de vrijstelling van 50 procent voor een periode van drie jaar bij nieuwe investeringen.
Momenteel haalt de stad Antwerpen 43 procent van haar gebudgetteerde inkomsten bij de bedrijven! We hopen dan ook dat de stad Antwerpen deze ingeslagen weg blijft volgen, en niet voor de gemakkelijkheidsoplossing kiest wanneer het budgettair moeilijk gaat. Aan het nieuwe bestuurscollege wordt gevraagd de technische werkgroep die met de Kamer van Koophandel hierrond werd opgericht opnieuw samen te brengen zodat het reglement, net zoals destijds, onderhandeld kan worden ingevoerd. Bij het invoeren van wijzigingen willen wij benadrukken dat we op deze manier ervoor zorgen dat de basisinkomsten voor Antwerpen verzekerd blijven, en dat de factuur voor de bedrijven niet wordt verhoogd.
17
3. VOORZIE RUIMTE OM TE ONDERNEMEN
Cor Boonstra, eigenaar Molenbergnatie
Om de economische ontwikkeling van verschillende sectoren te ondersteunen en de aantrekkingskracht van onze regio te vergroten is aangepast en doelgericht beleid op het vlak van ruimtelijke ordening noodzakelijk. Ondanks de hoge ruimtelijke druk in de stad, verdient de ontwikkeling van potentiele greenfields en de sanering van brownfields alle aandacht. In dit kader is de effectieve uitwerking van het 113 hectare tellende Blue Gate Antwerp een absolute must.
Randvoorwaarden Daarnaast merken we dat stringente en erg gedetailleerde voorschriften het moeilijk maken om bestaande bedrijfsgebouwen opnieuw in te vullen of te hergebruiken. Daarom is het aangewezen bij langdurig leegstaande panden te onderzoeken welke randvoorwaarden moeten worden gewijzigd om dit zo goed mogelijk te laten beantwoorden aan de noden van ondernemers.
Investdesk Wij erkennen dat de looptijden voor vastgoedprojecten fors zijn ingekort, maar de private sector ervaart op het terrein dat de eensgezindheid rond grootschalige vastgoedprojecten groter is in kleinere steden. Vandaar ook dat we vragen dat het nieuwe college het politiek leiderschap opneemt om een duidelijk kader te stellen rond vastgoedprojecten. Vanaf het moment dat – ook internationale investeerders – op zoek zijn naar
verkiezingsmanifest
investeringsopportuniteiten, moet men één Single Point Of Contact (SPOC) in het dossier hebben om een calvarietocht te vermijden. Een SPOC die enerzijds de stedelijke organisatie door en door kent, maar anderzijds ook perfect de taal en de cultuur van de privé begrijpt, zoals de dienst Economie van de stad. De Kamer van Koophandel vraagt een sterk leiderschap inzake deze grote projecten, maar ook een backoffice in de stedelijke organisatie die opvolgt en faciliteert. Investeerders rekenen op een echte investdesk.
Erg gedetailleerde voorschriften maken het moeilijk om bestaande bedrijfsgebouwen opnieuw in te vullen of te hergebruiken. Adviesraad ruimtelijke ordening Naast een adviesraad voor middenstand zou met de privépartners van Antwerp Headquarters een adviesraad rond ruimtelijke ordening moeten worden opgericht. Deze raad krijgt de informatieve en adviesbevoegdheid voor alle aspecten die het effectief vestigen van ondernemingen betreft. Het is noodzakelijk om op een eigentijdse manier ruimtelijke ordening te ontwikkelen die de praktijktoets kan doorstaan.
19
4. MINDER ADMINISTRATIE: SNEL EN EFFICIËNT WERK Cor Boonstra, eigenaar Molenbergnatie
20
Ondanks de voortdurende initiatieven om de administratieve overlast te verminderen, kampen veel bedrijven nog met administratieve rompslomp. Voka – Kamer van Koophandel AntwerpenWaasland vraagt aan de overheidsbestuurders een constante waakzaamheid voor nieuwe formaliteiten en een bijzondere aandacht voor de integratie van de bouw- en milieuvergunning in een unieke omgevingsvergunning die de komende jaren geïmplementeerd zal worden. Voor het stadsbestuur ligt hier een kans om bedrijven nog beter te helpen en de milieu- en stedenbouwkundige formaliteiten effectief te integreren.
Duurzaam beleid is een stoel met drie poten: milieu, sociaal en economisch. Als een poot te kort is, valt de stoel om. Stad en haven moeten in hun adviesverlening van bouwen milieuvergunningen, naast milieuaspecten dringend ook economische en sociale factoren in rekening brengen. Duurzaam beleid is immers een stoel met drie poten: milieu, sociaal en economisch. Als een poot te kort is, valt de stoel om. Nu reeds kunnen bedrijven en burgers de status van hun bouwvergunning digitaal opvolgen. Omdat vergunningen van levensbelang zijn voor ondernemers, vraagt Voka – Kamer van Koophandel Antwerpenverkiezingsmanifest
Waasland met aandrang dat deze tool wordt uitgebreid naar alle andere vergunningen die bedrijven aanvragen.
Een efficiënte stad Als lokaal bestuur staat de stad van alle overheidsniveaus per definitie het dichtst bij burgers en ondernemingen. Haar takenpakket is in grote mate ‘dienstverlenend’: met een aanbod van vrije tijdsvoorzieningen, openbare parken, vuilnisophaling, netheid op straat, straatverlichting, enzovoorts. Net zoals bedrijven moet een lokaal bestuur haar klanten, de bedrijven en de burgers, centraal stellen om het verschil te maken. Net op dit beleidsniveau kan de overheid veel leren van bedrijven om de organisatie efficiënter te maken. Zo pleit Voka - Kamer van Koophandel ervoor dat de dat de stad, zoals de provincie, meetbare en geauditeerde efficiëntiewinsten van minstens 3 procent per jaar op de lopende uitgaven realiseert. Dit kan onder meer door: • een doorgedreven benchmarking van de lokale dienstverlening en de kostprijs ervan • meer ruimte te bieden voor het uitbesteden van taken aan het bedrijfsleven • een vermindering van de (interne) administratieve lasten. • maatregelen te nemen om de versnippering van overlegorganen tegen te gaan
21
Tot slot pleit de Kamer van Koophandel ervoor dat Stad Antwerpen niet bespaart op investeringen en haar facturen tijdig betaalt.
E-government In het bedrijfsleven zijn er grote efficiëntiewinsten gerealiseerd door een toenemende digitalisering. Vijftien jaar geleden was Antwerpen uitermate innovatief op het vlak van de digitale stad. Met Digipolis had men een organisatiestructuur opgebouwd die zelfs de Bangeman ICT Awards, genoemd naar een toenmalig Europees commissaris van ICT, ontving voor haar toekomstgerichtheid rond informatisatie.
De stad Antwerpen moet zich de vraag stellen welke processen geautomatiseerd kunnen worden. Dit zal ongetwijfeld aanleiding geven tot een verlaging van de operationele kosten en zal de betrokkenheid met bedrijven en burgers vergroten. De stedelijke overheid dient dringend deze creativiteit te heractiveren. Op een ogenblik dat zowel burgers als bedrijven vragende partij zijn om meer vanaf hun eigen PC administratieve formaliteiten te kunnen afhandelen, moet de stad Antwerpen zich de vraag stellen welke processen geautomatiseerd kunnen worden. Dit zal ongetwijfeld aanleiding geven tot een verlaging van de operationele kosten en zal de betrokkenheid met bedrijven en burgers vergroten. De vraag kan gesteld worden om een maximaal aantal formaliteiten via e-government te laten verlopen. Hier zou Antwerpen het voortouw moeten nemen om het digitale bedrijvenloket waar te maken. Dit zal ook bijdragen tot meer openbaarheid van bestuur.
Enkel bouwcode voor haven en industrie indien meerwaarde Voka – Kamer van Koophandel vraagt aan de stedelijke overheid geen verordeningen uit te vaardigen die als het ware een stolp boven haven en industrie plaatsen waardoor het level playing field wordt verstoord en rechtsonzekerheid wordt gecreëerd. Daarom kunnen we niet akkoord gaan met de plannen voor het invoeren van een bouwcode wanneer deze geen meerwaarde heeft. In het havengebied is elke vierkante meter kostbaar en kan deze beter gebruikt worden als bijvoorbeeld parking, weg of opslagruimte in plaats van het verplicht opleggen van een groene strook of het behoud van ecologische/landschappelijk waardevolle elementen. Dit is ook tegenstrijdig met eerder gemaakte afspraken in verband met de natuurontwikkeling in de 22
haven (natuur wordt ontwikkeld in de bestemde zones en niet op bedrijventerreinen). Daarom zouden een aantal basisprincipes moeten gelden. Basisprincipes voor het opstellen van een bouwcode in de Antwerpse haven: • De projectspecificiteit binnen een haven leidt ertoe dat de algemene toepasbaarheid van een uitgebreide bouwcode significant lager ligt dan in een stedelijke omgeving. Daarom dient de stedenbouwkundige vergunning hét instrument te blijven om concrete knelpunten of uitzonderlijke aspecten te ondervangen. • Enkel verplichtingen die aantoonbaar algemeen van toepassing zijn en een meerwaarde bieden kunnen opgenomen worden. Zoniet leidt de noodzaak tot afwijkingen tot een rechtsonzekerheid, terwijl een bouwcode net rechtszekerheid beoogt, en tot administratieve overlast bij de opmaak van de bouwaanvraag. • Aspecten die reeds via andere wetgeving geregeld worden, horen niet thuis in de bouwcode, behalve
verkiezingsmanifest
wanneer kan worden aangetoond dat strengere bepalingen dan de bestaande wetgeving noodzakelijk zijn (‘no goldplating’). We kunnen immers niet zomaar aanvaarden dat er in Antwerpen strengere regels gelden dan in de rest van Vlaanderen.
We kunnen we niet akkoord gaan met de plannen voor het invoeren van een bouwcode wanneer deze geen meerwaarde heeft. • In een Vademecum kunnen richtlijnen, voorbeelden, codes van goede praktijk worden opgenomen. Verwijzingen en verduidelijkingen van bestaande wetgeving kunnen ook deel uitmaken van dit Vademecum. Dit Vademecum geldt als leidraad en is niet verordenend noch verplichtend. • De bouwcode mag geen aspecten bevatten die onderdeel uitmaken van de concessievoorwaarden of het concessiebeleid van de haven.
23
5. CITYMARKETING: VEELZIJDIG CONGRESTOERISME EN SHOPPING
Cor Boonstra, eigenaar Molenbergnatie
24
Op vlak van bezoekers en bedrijven stelt Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland voor om naar 2020 toe Antwerpen internationaal op de kaart te zetten als bestemming voor city breaks, MICE-toerisme en shopping. MICE is de afkorting voor Meetings, Incentives, Congressen en Events en de verzamelnaam voor professioneel toerisme. Om dit te realiseren moet verder worden gebouwd op Antwerpse troeven als creativiteit, mode, cultuur en het kunsthistorisch patrimonium. En is het van belang dat dit toerisme de algemene economische activiteit in de regio verder ondersteunt. Tevens moet Antwerpen nog sterker worden gepromoot als shoppingstad. Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland vraagt volgende initiatieven: 1. Samenwerkingsstructuur en communicatie: Het opzetten van een publiek-private samenwerkingsstructuur met een breed draagvlak. Doel is te komen tot een geïntegreerd beleid naar bezoekers en bedrijven toe. Dit uit zich onder meer in: • Een geïntegreerde evenementenkalender voor het bepalen van periodieke thema’s en het actief aantrekken van MICE-gerelateerd toerisme; • Een geïntegreerde internationale marketingstrategie / communicatie (aanwezigheid in buitenlandse media, op internationale beurzen, …).
•
• • • •
samenwerking met de bestaande organisaties en actoren actief binnen de Antwerpse shopping gemeenschap: De lancering van een gebruiksvriendelijke en interactieve website rond shopping in Antwerpen, waarbij het beleven van Antwerpen centraal staat. Het uitgeven van een kwaliteitsvol shoppingmagazine. Promotieacties in binnen- en buitenland. De organisatie van shoppingevents. De ontwikkeling van een speerpunt rond e-commerce in het kader van innovatieve retail. Een charter voor kwaliteitsvolle shopping waarbij ook wordt ingezet op innovatieve retail in de stad.
5. Lokaal aanbesteden: een vraag aan het Antwerpse stadsbestuur om jonge - recent gestarte ondernemers kansen te bieden om ook diensten of goederen aan de stad te kunnen leveren, middels een soepelere definiëring van de gunningscriteria. 6. BRIC-landen: een duidelijke strategie om Antwerpen op de kaart te zetten als een ‘must see’ bij de toenemende toeristengolf uit de BRIC-landen.
MICE-toerisme en shopping. MICE is de afkorting voor Meetings, Incentives, Congressen en Events en de verzamelnaam voor professioneel toerisme. 2. City tax: De financiering van de bovengenoemde PPS zou onder andere kunnen komen uit de huidige stedelijke ‘belasting op het exploiteren van toeristische logies en de verhuur van kamers’. Deze taks is evenwel weinig transparant en wordt momenteel betaald door de Antwerpse hotels die deze niet afzonderlijk aan hun gasten aanrekenen. Het voorstel zou dan ook zijn om een ‘city tax’ via de hotelfactuur te innen bij bezoekers die naar Antwerpen komen en de geïnde gelden ter beschikking te stellen van de PPS ter promotie van de Scheldestad bij bezoekers en bedrijven. 3. Optimale bereikbaarheid stad bevorderen: zie hoger bij Mobiliteit 4. Shopping: Om de ontwikkeling van highend shopping in Antwerpen te stimuleren, worden verschillende initiatieven voorgesteld. Deze initiatieven moeten worden genomen in verkiezingsmanifest
25
6. AANTREKKEN VAN INVESTERINGEN
Cor Boonstra, eigenaar Molenbergnatie
www.antwerpheadquarters.be edition 2011-2012
SOME GREAT MEN HAVE CHOSEN ANTWERP AS THEIR BUSINESS HEADQUARTERS BEFORE YOU
De regio Antwerpen-Waasland is een aantrekkelijke regio voor (hoofd)kantoren. Haar centrale ligging ten opzichte van de Europese markt en de financiële en politieke centra, de internationale topbereikbaarheid (zakenluchthaven, HST, snelwegen en haven), het diverse aanbod van hoogwaardige kantoorlocaties, de aanwezigheid van sterke economische clusters, en een aantrekkelijke levensstijl met een hoge levensstandaard tegen lage kosten, zorgen voor een duidelijk onderscheidend karakter. De uitbreiding en internationalisering van de kantorenmarkt was dan ook een van de prioriteiten van het Routeplan 2012.
De regio Antwerpen-Waasland is een aantrekkelijke regio voor (hoofd)kantoren.
www.antwerpheadquarters.be
‘Antwerp Headquarters met Talent’ In 2005 publiceerden Stad Antwerpen en de AntwerpsWase Kamer van Koophandel de ‘Kantorennota’, die een selectie bevatte van vier toplocaties voor (hoofd) kantoren binnen de Antwerpse stadsgrenzen, gekoppeld aan het voornemen om de komende tien jaar 600.000 vierkante meter bijkomende kantoren op deze locaties te voorzien. Deze locaties werden in 2006 verankerd in het Ruimtelijke Structuurplan Antwerpen. Onder implus van Routeplan 2012 werden in 2008 twee marketingstudies uitgevoerd. De studie ‘Europese kantoorgebruikers in Antwerpen’ door Buck Consultants International: over marketingresearch, welke zijn de doelgroepen, hoe structureer je een promotie- en marketingbeleid, en de studie ‘Marketingonderzoek en USP kantoorlocaties Antwerpen’ door Ernst & Young: over marketingresearch, een analyse van de marktvraag en advisering inzake operationeel promotiebeleid.
De investeringspromotie van AHQ focust de volgende jaren op de sectoren Transport & Logistics, Chemicals, ICT, Cleantech, Technology en Business Process Outsourcing. De manier waarop AHQ buitenlandse investeringen aantrekt, werd al twee keer bekroond met de Financial Times-award voor FDI-Strategy (Foreign Direct Investment). Het f Di Magazine, het tijdschrift van zakenkrant Financial Times, gaf Antwerpen in 2010 én 2012 de award voor ‘Best Small City for FDIStrategy. Inmiddels werden meer dan 18 nieuwe vestigingen aangetrokken en meer dan 380 arbeidsplaatsen gecreëerd. Deze hechte PPS-samenwerking toont aan dat positieve resultaten mogelijk zijn, indien het nodige leiderschap wordt opgenomen. In 2012 bevestigden alle 22 privébedrijven hun engagement in AHQ voor een volgende periode van drie jaar. Wij verwachten dat het nieuwe college ook haar engagement voor eenzelfde periode zal verderzetten. De bedoeling is om met het nieuwe college van burgemeester en schepenen ook op andere terreinen deze vormen van samenwerking te ontwikkelen.
Na een PPS intentieverklaring in 2007, werd in 2008 op het Antwerps stedelijk niveau het initiatief Antwerp Headquarters (AHQ ) opgestart, een unieke publiekprivate samenwerking tussen de stad Antwerpen en Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland. Antwerp Headquarters levert advies en bijstand aan bedrijven die zich willen vestigen of willen uitbreiden in de Scheldestad. De focus ligt hierbij op commercieel vastgoed. verkiezingsmanifest
27
7. Internationale ambitie
Cor Boonstra, eigenaar Molenbergnatie
Als Antwerpen meer ambitie moet hebben op het internationale vlak, moet zij dit ongetwijfeld ook hebben naar Europa. Andere steden en regio’s hebben lobbykantoren die zeer zorgvuldig opvolgen welke financiële middelen er voorhanden zijn op het gebied van bijvoorbeeld stadsvernieuwing en de ondersteuning van kennisinstellingen. Samen met de Universiteit Antwerpen en met de Kamer van Koophandel zou een Europa lobbydesk kunnen worden gevormd door het bundelen van de bestaande expertise, maar zo bovenal ook te zorgen dat de juiste personen hiervoor kunnen worden aangetrokken. Dit kan op een kleine schaal starten met een duidelijke monitoring van de resultaten. Dit is een project dat zichzelf na enkele jaren ruim zal terugverdienen. Buitenlandse voorbeelden bewijzen dit. Tevens zal een dergelijke Europese desk Antwerpen in staat stellen Europese projecten uit te voeren die haar met andere steden in contact brengt en waar ook aan benchmarking kan worden gedaan en ervaring kan worden opgebouwd. Deze netwerken bewijzen op Europees niveau dat ze uitermate nuttig zijn en dienen ten volle te worden aangewend in een vernieuwde internationale bewustwording.
Het stadsbestuur dient de historische relaties aan te grijpen die Antwerpen gedurende vele tientallen jaren heeft opgebouwd met zustersteden zoals Sint-Petersburg, Shanghai, Kaapstad, Haifa en Barcelona.
verdient aanbeveling boven collectievere initiatieven. Vanzelfsprekend kan dit gebeuren in nauw overleg met een lobbydesk voor Europa. Bovendien dient de stedelijke overheid in een meerjarenplan af te spreken op welke punten internationaal wordt ingezet teneinde een betere bundeling en concentratie van de middelen te doen, dit in overleg met de stakeholders om zo betere resultaten te halen die bijdragen tot een hogere graad van internationale uitstraling. Het dienen vanzelfsprekend realistische projecten te zijn. Zonder enige twijfel kunnen die bijdragen tot een internationale uitstraling en wervend zijn voor de regio.
Voorts dient het stadsbestuur de historische relaties aan te grijpen die Antwerpen gedurende vele tientallen jaren heeft opgebouwd met zustersteden zoals SintPetersburg, Shanghai, Kaapstad, Haifa en Barcelona. Bovendien zijn deze havensteden net zoals Antwerpen de tweede grootste economische metropool van hun land. Deze belangrijke steden kunnen helpen bij het versterken van de economische relaties tussen bedrijven en kunnen inspireren in de manier van bestuurlijke vernieuwing, de aanpak van problemen in een wereld die globaler wordt en waar een internationalisering de evidentie is. Hieraan dient topprioriteit te worden gegeven. Het nieuwe college dient voorts met grotere aandacht en zorgvuldigheid haar relaties met de Europese Commissie, ambassadeurs en CEO’s van internationale topbedrijven te verzorgen. Politieke diplomatie vanuit een economische insteek wordt steeds belangrijker en een proactief beleid werpt zijn vruchten af. Het uitwerken van tailormade pakketten verkiezingsmanifest
29
8. ARBEIDSMARKT: EEN OPLEIDINGSAANBOD IN FUNCTIE VAN DE VRAAG
Ondanks de economische crisis is er een ‘War for talent’. Toch wordt men geconfronteerd met de paradox van de stad Antwerpen: de aanwezigheid van haven en industrie met hoge vraag naar arbeidskrachten tegenover de binnenstad met de hoogste concentratie van werklozen in Vlaanderen. Voor Voka – Kamer van Koophandel AntwerpenWaasland is het noodzakelijk dat zowel de vraag op de arbeidsmarkt als het aanbod aan geschoolden permanent in kaart worden gebracht. Er moet werk gemaakt worden van een permanent observatorium dat het opleidingsaanbod en het aanbod van werkzoekenden kan koppelen aan de competentiebehoeften vanuit de industrie en de haven. Wij vragen een duidelijk organisatiemodel voor Talentenstroom en Talentenfabriek met een uitgesproken visie omtrent de meerwaarde, prioriteiten, hoe deze om te zetten in meetbare acties en vooropgestelde doelen, werkwijze en financiering. Een hoge betrokkenheid van het bedrijfsleven moet een kwaliteitsvolle matching kunnen garanderen onder het motto ‘wie betaalt, bepaalt’.
Eén van de absolute prioriteiten is de aanpak van de jeugdwerkloosheid: deze bedraagt het dubbele van Vlaanderen. De nieuwe servicepunten moeten deze drastisch kunnen terugdringen door:
verkiezingsmanifest
• Ongekwalificeerde uitstroom te vermijden en/of snel om te buigen naar een arbeidsmarktgericht aanbod. • Resoluut te kiezen voor systemen van werkend leren en hiervoor ‘proeftuinen’ aan te vragen, waarin de meest optimale formule kan worden uitgewerkt. • Eén contactpunt van waaruit de diverse acties gecoördineerd worden en de middelen gebundeld worden met duidelijk evalueerbare resultaten.
Eén van de absolute prioriteiten is de aanpak van de jeugdwerkloosheid: deze bedraagt het dubbele van Vlaanderen.
Initiatieven voor specifieke sectoren en uitdagingen zijn: • Zorgen voor een beter arbeidsprofiel (aangepast aan de vraag van de industrie) met het Duitse systeem van ‘duaal onderwijs’ voor meer praktijk tijdens de opleiding. • Speciale inloopbanen om de inzetbaarheid van laagen ongeschoolden te verbeteren. • Jongeren en ouderen blijvend activeren via het Deense systeem van ‘levenslang leren’. • Kansengroepen een tewerkstellingsperspectief bieden (via invoegbedrijven en -afdelingen, incubatiecentra, ...)
31
9. DOE EEN BEROEP OP DE EIGEN KENNISINSTELLINGEN
De band tussen de stad Antwerpen en universiteit en de hogescholen moet worden verstevigd. De activiteiten van professoren en vorsers vinden te weinig weerslag bij de lokale overheid. De Associatie Universiteit en Hogescholen Antwerpen (AUHA) is de grootste na Leuven. Toch blijkt dit amper geweten en blijven daardoor een aantal samenwerkingsmogelijkheden onbenut en zijn er veel te weinig spin-offs.
Antwerp Smart Region Link Vanuit de stad moet de regio als innovatieve kennisregio worden ondersteund. Dit kan onder meer door een actieve ondersteuning van Antwerp Smart Region Link, een netwerkorganisatie om de relatie tussen kennis binnen universiteit, hogescholen en het bedrijfsleven te versterken. Smart Region Link is de nieuwe naam van Kennislink Antwerpen. Het doel van dit netwerkplatform is de contacten tussen kennisinstellingen, bedrijfsleven en overheid te versterken en partnerships aan te moedigen. Founding fathers zijn de Universiteit Antwerpen (UA) en Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland.
Alleen door kennisdeling en samenwerking kan in de toekomst succesvol worden geïnnoveerd.
Antwerp SRL verzamelt informatie rond de aanwezige expertise binnen het hoger onderwijs en de verschillende kennisinstellingen in de regio en zoekt hoe deze kennis kan worden ingezet op de noodzaak tot meer samenwerking tussen bedrijven en kennisinstellingen. In een eerste fase is door McKinsey & Company een analyse gemaakt van de UA en is afgelijnd welke speerpuntexpertises aanwezig zijn binnen de UA. Uit deze analyse is ook gebleken dat verschillende departementen reeds goed samenwerken met het bedrijfsleven, voor anderen is een aangepaste valorisatiestrategie noodzakelijk. Antwerp SRL wil de onderlinge banden verstevigen door de organisatie van netwerkevents en doelgerichte thema events voor specifieke clusters van onderzoekers en ondernemingen. Deze speerpunten zijn: • Drug Discovery and Development Geneesmiddelenonderzoek • Ecology and Sustainable Development - Ecologie en duurzame ontwikkeling • Harbour, Transport and Logistics - Haven, transport en logistiek • Imaging - Beeldvorming • Infectious Diseases - Infectieziekten • Materials Characterisation - Materiaalkarakterisatie • Neurosciences - Neurowetenschappen • Social Economic Policy and Organisation - Sociaaleconomisch beleid en organisatie • Urban History and Contemporary Urban Policy De grootstad, geschiedenis en hedendaags beleid Met deze speerpunten binnen de UA indachtig, zullen contacten worden gelegd met bedrijven die mogelijk geïnteresseerd zijn in de aanwezige kennis binnen de Associatie Universiteit en Hogescholen Antwerpen. Deze interesse kan gebaseerd zijn op het direct commercialiseerbaar karakter van de aanwezige kennis. Maar ook, als het bijvoorbeeld gaat om basisonderzoek binnen een bepaald domein, om kennis die binnen een onderneming kan worden gebruikt om verder toegepast onderzoek te voeren. Alleen door kennisdeling en samenwerking kan in de toekomst succesvol worden geïnnoveerd. Het is van groot belang dat steeds meer bedrijven hiervan de noodzaak begrijpen en leren hoe succesvol open innovatie kan worden toegepast in hun specifieke context. Op deze manier kan een langetermijnband worden gesmeed tussen de AUHA en geïnteresseerde bedrijven.
Innovatieplatform Als aanvulling op Antwerp Smart Region Link Antwerpen kan een innovatieplatform worden opgezet waar een breed veld aan economische actoren bij betrokken is. Dit platform aan actoren moet in contact treden met alle verschillende sectoren in de regio om ondersteuning te bieden op vlak van innovatie en dit verkiezingsmanifest
33
voor zowel jonge bedrijven, als bestaande bedrijven waarvoor de ontwikkeling van een nieuwe generatie producten en diensten cruciaal is. Het platform kan bovendien als katalysator optreden voor de ontwikkeling van nieuwe innovatieve bedrijven in de regio.
Europese Innovatiesubsidies aantrekken Om onderzoek, ontwikkeling en innovatie in de bredere zin te voeren zijn financiële middelen onontbeerlijk. Een aanzienlijk deel van deze middelen bevindt zich op Europees niveau. Daarom wordt voorgesteld een samenwerkingsverband op te zetten tussen Stad Antwerpen, de Associatie Universiteit Hogescholen Antwerpen en Voka − Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland om een Europese lobbydesk op te starten (zie hoger) en samen te werken rond het verkrijgen van Europese subsidies voor onderzoek en innovatie in de breedste zin.
Ondernemerschap stimuleren Economische vakken dienen een onderdeel te vormen van technische en wetenschappelijke onderwijscurricula. Dit mag niet los gezien worden van een ondernemingsvriendelijk omgevingsklimaat.
Innovatief vakmanschap Om de aantrekkingskracht van werken in de industrie te verhogen, dient ook het onderwijs zichzelf als aantrekkingspool te presenteren aan jongeren. Het idee van technische onderwijscampussen gekoppeld aan industriële ontwikkelingspolen dient verder uitgewerkt te worden. Door een fysische nabijheid te creëren, wordt samenwerking een evidentie (bijvoorbeeld: het optimaliseren van productieprocessen, productontwikkeling, …). Deze onderwijscampussen bieden een leerlijn aan vanaf de 2de graad van het secundair onderwijs tot en met de mastergraad. Dergelijke campussen vormen de kweekvijver voor talent waaruit de industrie kan recruteren.
Universiteit De goede relaties met het stadsbestuur moeten in de toekomst worden verdergezet en verstevigd. Samen met de Universiteit Antwerpen vraagt de Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland een bijzondere aandacht voor de hiernavolgende punten: 1. De problematiek KU Leuven Handelswetenschappen in Antwerpen De totstandkoming van associaties in het hoger onderwijslandschap heeft geleid tot een suboptimale inzet van schaarse overheidsmiddelen. In Antwerpen komt dit heel duidelijk tot uiting in het kader van de bedrijfskundige opleidingen. De opleiding Handelswetenschappen-Lessius behoort tot de Leuvense associatie en wordt ten gevolge van het integratiedecreet op 01/10/13 in de KU Leuven geïntegreerd als een academische universitaire opleiding. Dit betekent dat de KU Leuven vanaf 2013 34
in Antwerpen aanwezig zal zijn met een opleiding die rechtstreeks concurreert met de opleiding TEWBedrijfskunde van de Universiteit Antwerpen. De opleiding ‘Handelswetenschappen’ van Lessius wordt een onderdeel van de Leuvense faculteit ‘Economie en Bedrijfswetenschappen’. De academisering die momenteel gaande is, leidt ertoe dat de huidige verschillen qua inhoud en niveau tussen de opleiding Handelswetenschappen en de opleiding TEW-Bedrijfskunde worden weggewerkt. De integratie binnen de Leuvense faculteit zal ertoe leiden dat de opleiding Handelswetenschappen-Lessius meer en meer de opleiding TEW-Bedrijfskunde zal imiteren en dus meer en meer rechtstreeks zal beconcurreren. De problemen die momenteel in de VLIR-werkgroep ‘Learning Outcomes’ rond de profilering van beide opleidingen merkbaar zijn, tonen deze tendens duidelijk aan.
Momenteel studeren meer dan 2.000 buitenlandse studenten aan de Universiteit Antwerpen. Zij spreken vol lof over het culturele patrimonium en de levenskwaliteit. Toch speelt Antwerpen de troef van (internationale) studentenstad nog te weinig uit Dit betekent dat in Antwerpen een situatie rijst zoals in 1965, waar naast een Rijksuniversiteit (RUCA) een katholieke universiteit (UFSIA) werd gecreëerd, wat jarenlang tot een ongezonde concurrentie en nietefficiënte inzet van overheidsmiddelen heeft geleid. De overheid pleitte er voor de fusie van 2003 terecht voor dat beide voormalige afzonderlijke opleidingen voorafgaand zouden fusioneren. De Universiteit Antwerpen pleit er dan ook voor om de opleiding Handelswetenschappen-Lessius consequent onder te brengen bij de faculteit TEW-Universiteit Antwerpen. In TEW-Universiteit Antwerpen is immers voldoende competentie qua bedrijfskundig gerichte opleidingen aanwezig om de opleiding te managen en ervoor zorg te dragen dat een differentiërende profilering behouden blijft. Als HandelswetenschappenLessius toch in de KU Leuven integreert, is op korte termijn een verhuis van deze opleiding naar Leuven noodzakelijk. Op die wijze wordt de directe concurrentie van twee opleidingen in éénzelfde stad geminimaliseerd en kan de KU Leuven ook meer synergie realiseren in de eigen ‘geïntegreerde faculteit’. 2. Antwerpen studentenstad Antwerpen wordt in een adem genoemd met de haven, de chemie, de diamant en de mode. Maar Antwerpen is daarnaast een belangrijke studentenstad. De Universiteit
Antwerpen telt 15.000 studenten. Samen met de studenten van de hogescholen loopt het aantal op tot bijna 30.000. Een groot aantal buitenlandse jonge intellectuelen komt via de universiteit of een hogeschool in contact met de stad Antwerpen. Momenteel studeren meer dan 2.000 buitenlandse studenten aan de Universiteit Antwerpen. Zij spreken vol lof over het culturele patrimonium dat ze hier aantreffen en de levenskwaliteit die hier heerst. Toch speelt Antwerpen de troef van (internationale) studentenstad nog te weinig uit, terwijl Leuven en Gent dit wél volmondig doen. Een specifiek thema betreft de mobiliteit van de studenten. De stad heeft een waardevol initiatief ontwikkeld met de leenfietsen, maar dit is hoofdzakelijk gericht op verplaatsingen in de binnenstad. De Universiteit Antwerpen heeft met zijn drie locaties een hoge nood aan frequente en goedkope verbindingen via het openbaar vervoer. Een tramlijn tussen het stadscentrum en de campus Drie Eiken in Wilrijk zou deze campus dichter bij het stadsgebeuren brengen. De stad Leuven biedt de Leuvense studenten een gratis busabonnement aan. Samen met de Universiteit Antwerpen is de Kamer van Koophandel vragende partij voor een gelijkaardig initiatief. Een substantiële bijdrage van de stad in de kostendekking zou de realiseerbaarheid van een gratis abonnement reeds aanzienlijk verhogen. De sterke toename van het aantal studenten, die overigens nog verder zal aanhouden, stelt de universiteit ook voor het probleem van de huisvesting.
verkiezingsmanifest
De privésector is deze ontwikkeling niet ontgaan en heeft hierop ingespeeld met het (ver)bouwen van studentenkamers. Deze initiatieven zijn positief, maar beantwoorden vaak niet aan de mogelijkheden van minder begoede groepen. Stad (alsook Provincie) en universiteit zouden aan de nood van betaalbare studentenflats samen kunnen tegemoet komen door hier een publiek-private samenwerking op te zetten. 3. Universiteit als expertisecentrum voor stad en provincie De Universiteit Antwerpen, de Associatie Universiteit en Hogescholen Antwerpen en Antwerp Management School zouden de voor de hand liggende aanspreekpunten moeten zijn, wanneer stad en provincie nood hebben aan expertise in een of ander beleidsdomein. Tal van universitaire groepen treden immers momenteel als woordvoerder of deelnemer op in de Vlaamse Steunpunten voor Beleidsondersteunend onderzoek. Het is soms betreurenswaardig te moeten vaststellen dat inzake advies- en studiewerk een beroep wordt gedaan op kennisinstellingen buiten Antwerpen, terwijl hier zoveel expertise aanwezig is. De lopende hernieuwing van de samenwerkingsovereenkomst tussen de provincie Antwerpen en de Universiteit Antwerpen, waarbij deze laatste als bevoorrechte partner voor onderzoekssamenwerking wordt erkend, is uiteraard positief. Eenzelfde samenwerkingsovereenkomst zou ook met de stedelijke overheid moeten worden gesloten.
35
10. DUURZAAM SCHOOLGEBOUWEN RENOVEREN
36
Ecologie is dé drijfveer voor toekomstige economische groei. Het Antwerpse stedelijk onderwijs bestaat uit ongeveer 250 scholen, waarvan een derde een bouwjaar heeft van het einde van de 19e eeuw, een derde tijdens het interbellum is gebouwd en een derde dateert uit de periode 1960-1970. De Antwerpse gemeenteraad besliste in september 2009 dat alle scholen moeten voldoen aan de energie-efficiëntie ambities zoals bepaald voor de passiefhuisstandaard. Voorts is er de ambitie ook de luchtkwaliteit significant te verbeteren.
Schoolgebouwen in Vlaanderen zijn dringend aan renovatie toe, hebben een zeer lage interne luchtkwaliteit en zijn nauwelijks energie-efficiënt.
©Poponcini & Lootens ir. architecten
Het Routeplan 2020 wil voor ‘Duurzaam Bouwen’ een project rond de renovatie van schoolgebouwen ontwikkelen. SchoolVentCool verwijst naar ventilatie en koeling, twee zwakke punten in dit soort gebouwen. Schoolgebouwen in Vlaanderen zijn immers dringend aan renovatie toe, hebben een zeer lage interne luchtkwaliteit en zijn nauwelijks energie-efficiënt. Hiervoor is de ontwikkeling van nieuwe retrofit renovatie-technologie noodzakelijk zodat op enkele maanden tijd een school kan worden omgebouwd. Bij een retrofit renovatie wordt een gebouw op zeer korte termijn ontdaan van de buitenste schil en opnieuw duurzaam opgetrokken rond de resterende betonconstructie.
Om het project te doen slagen zijn verschillende actoren nodig: de gebruikers (scholen, AG Stedelijk Onderwijs bijgestaan door de Stadsbouwmeester, AG Vespa, Passiefhuis Platform, ...), kennisinstellingen (bijvoorbeeld: Artesis Hogeschool departement Ontwerpwetenschappen en de afdelingen Architectuur en Productontwikkeling met betrekking tot ‘energieprestaties’, de Universiteit Antwerpen departement Pneumologie en Epidemiologie met betrekking tot ‘luchtkwaliteit’), een consortium van bedrijven actief in de productie van de diverse componenten van de ‘gebouwenschil’ (zoals baksteen, glas, raamprofielen, thermische isolatie, dakconstructies, …) en financieel verbonden, dit in functie van eventuele ‘sale en lease back’-operaties van het schoolgebouwenpatrimonium, en de Vlaamse Confederatie Bouw. De Kamer van Koophandel verwacht dat de stad Antwerpen de trekker wordt van dit initiatief.
verkiezingsmanifest
37
11. HAVEN
38
In een sterk geglobaliseerde wereld is de rol van de Antwerpse haven en haar logistiek – industriële cluster fundamenteel gewijzigd. De Antwerpse haven is een onderdeel van een globale logistieke keten en moet zich binnen die keten als een betrouwbare, duurzame, klantgerichte en kostcompetitieve schakel profileren. Een structureel partnership tussen de stad en de haven en respect voor ondernemen is daarbij essentieel.
Partnership inzake deugdelijk bestuur Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen (GHA) is als autonoom gemeentebedrijf uitgegroeid tot een onderneming met een omzet van om en bij de 250 miljoen euro en meer dan 1500 medewerkers. De onderneming is actief binnen een zeer competitieve omgeving en moet snel kunnen inspelen op snel wijzigende marktomstandigheden. De overrompelende impact van de wereldwijde economische en financiële crisis is daar een mooi voorbeeld van. Naast een performant managementteam vereist dit ook een slagkrachtige raad van bestuur en de nodige beheerscompetentie binnen de raad van bestuur zodat bestuurdersverantwoordelijkheid reëel kan worden opgenomen.
De Antwerpse haven is een onderdeel van een globale logistieke keten en moet zich binnen die keten als een betrouwbare, duurzame, klantgerichte en kostcompetitieve schakel profileren.
Voka – Kamer van Koophandel AntwerpenWaasland pleit voor een raad van bestuur die is samengesteld uit de helft externe bestuurders en de helft gemeenteraadsleden die allen een aantoonbare expertise hebben op het vlak van (en dit voor minstens 3 van de 7 punten): • • • • • •
Accountantscontrole Risicobeheer HR-management en arbeidsverhoudingen Juridische zaken en corporate governance Nautisch-maritieme zaken Specifieke bedrijfssectoren die relevant zijn voor het GHA zoals industrie, petrochemie en logistiek • Openbaar bestuur Partners in verzekeren van voldoende instroom Stad en haven hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat de haven dé motor voor de Antwerpse, Vlaamse en Belgische economie blijft. Het verzekeren van voldoende instroom van competente, goed opgeleide medewerkers is daarbij een essentiële voorwaarde. De Antwerpse haven moet jaarlijks meer dan 1.000 vacatures invullen. Dit veronderstelt een goede matching tussen vraag en aanbod waaronder een aangepast opleidingsaanbod op de verschillende onderwijsniveaus en voor de verschillende doelgroepen.
Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland is van mening dat de raad van bestuur van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen een essentiële rol speelt in het houden van toezicht, controle op en het adviseren van de directie omtrent: • De realisatie van de doelstellingen van de vennootschap • De strategiebepaling • Het inschatten van de risico’s • Opzet en werking van de interne risicobeheersingsen controlesystemen • Financiële verslaggevingsproces • Naleving van de wet- en regelgeving • Verhouding met de aandeelhouders • Relevante maatschappelijke aspecten van het ondernemen Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland roept dan ook op verdere stappen te zetten inzake deugdelijk bestuur onder andere door de versterking van de raad van bestuur van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen met externe bestuurders. verkiezingsmanifest
39
Met ‘Talentenstroom’ is hiervoor een platform opgericht waarbij verschillende partners (VDAB, Stad Antwerpen, sectorfonds Logos, Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen) zijn betrokken. Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland vraagt een blijvend engagement van de stad Antwerpen ter zake én een effectieve samenwerking tussen de stadsdiensten en de andere betrokken partners.
Partners in verzekeren van bereikbaarheid De haven moet ook bereikbaar blijven. De uitvoering van het Masterplan 2020 is daarbij essentieel. De Antwerpse haven behandelt echter ook heel wat ‘buitenmaatse’ goederen die ofwel zeer zwaar ofwel zeer groot zijn. De toegevoegde waarde van dergelijke project lading bedroeg in 2010 bijna 50 miljoen euro en 50.000 arbeidstaken. Dergelijke goederen worden via bepaalde corridors aangevoerd naar de haven. Voor uitzonderlijk hoge transporten zijn de Scheldekaaien de facto de enige invalsweg naar de haven. Alternatieven zijn vanuit technisch, operationeel en commercieel perspectief niet haalbaar. Het afsluiten van de Scheldekaaien voor uitzonderlijk vervoer – dat voornamelijk ’s nachts plaatsvindt – is voor Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland dan ook onaanvaardbaar. Een tracé via de Scheldekaaien, Rijnkaai, Kattendijksluis, Droogdokkenweg en Royerssluis is het beste – en enige – haalbare tracé. Het stadsbestuur dient hiermee rekening te houden.
40
Partners in transformatie tot ‘Maritime City’ Antwerpen heeft als havenstad historisch een enorme watergebonden knowhow opgebouwd. Antwerpse bedrijven en experten zijn toonaangevend op het vlak van design en bouwen van een haven, nautische kennis, goederenbehandeling, waste management enzovoorts. Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland wil dat de stad Antwerpen en het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen samen met de Kamer partners worden om die expertise mee te exporteren en zichzelf zo op de kaart te zetten als ‘Maritieme Stads- en Havenstaat’.
Stad en haven hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat de haven dé motor voor de Antwerpse, Vlaamse en Belgische economie blijft. Om tot een volwaardige ‘Maritime City’ uit te groeien, moet Antwerpen ook nog bepaalde expertise ‘importeren’. Zo moet versterkt worden ingezet op het aantrekken van dienstverlenende activiteiten zoals maritieme chartering, makelarij, verzekeringen, maritieme investeringsfondsen.
verkiezingsmanifest
41
12. INDUSTRIE
42
Het belang van de industrie voor Antwerpen is moeilijk te onderschatten. Zo creëert een verhoging van de output in de industrie met 100 euro, bijkomend 54 euro toegevoegde waarde in de industrie én 37 euro toegevoegde waarde in de dienstensector. Hiermee wordt nogmaals duidelijk dat de industrie als een echte hefboom kan werken naar andere sectoren. Het nieuwe Antwerpse stadsbestuur moet hier specifiek de chemische cluster, één van de grootste ter wereld, als kroonjuweel koesteren en beschermen. Stad Antwerpen moet mee inzetten op:
Transformatie van de industrie Het is evident dat het noodzakelijk is dat de idee van het NIB, dat op Vlaams niveau heeft vorm gekregen, ook moet doorsijpelen naar Antwerpen en haar geledingen (VDAB, UA, Hogescholen, … Om deze transformatie van de industrie mee te ondersteunen zal immers door de overheid permanent moeten worden gewerkt aan het vastleggen van de juiste randvoorwaarden, ook in Antwerpen. De Scheldestad kan als testcase dienen met haar sterke industriële cluster voor dit NIB, door onder meer de realisatie van: • FISCH: De realisatie van FISCH (Flanders strategic Initiative for Sustainable Chemistry) binnen een Antwerpse context is gezien de chemische cluster in Antwerpen essentieel. Belangrijk hierbij is het HEXAGON onderzoekscentrum. Dit centrum moet
verkiezingsmanifest
een incubator zijn voor de verdere verduurzaming van de chemie. Gezien de chemische cluster aanwezig in Antwerpen is het evident dat een onderzoekscentrum voor duurzame chemie in Antwerpen wordt gevestigd op de terreinen van Blue Gate Antwerp. • Blue Gate Antwerp: Voorts dient ook te worden ingezet op gehele ontwikkeling van Blue Gate Antwerp. Het project dat door de stad wordt voorgesteld waarbij een duurzame industriezone wordt gekoppeld aan de bouw van een stadslogistiek centrum, is belangrijk om een voorbeeld te geven van hoe de transformatie van de industrie, als concept, haar praktische uitwerking kent.
Het nieuwe Antwerpse stadsbestuur moet specifiek de chemische cluster, één van de grootste ter wereld, als kroonjuweel koesteren en beschermen. Arbeidsmarkt De specifieke arbeidsmarktproblematiek in de industrie vraagt een bijzondere aanpak. Hieraan dient te worden gewerkt door op korte termijn in te zetten
43
op een vlotte samenwerking met de VDAB om een succesvolle omscholing van werkzoekende te realiseren en op langere termijn dient te worden gekeken hoe met het onderwijslandschap, zowel op middelbaar als academisch niveau, kan worden samengewerkt om opleidingstrajecten beter af te stemmen op de noden in de industriële arbeidsmarkt. – Competentiecentrum voor onderhoudstechnieken: Om de kostenefficiëntie van de ondernemingen te garanderen, dienen de installaties zo min mogelijk stil te liggen. Investeren in het ontwikkelen van intelligente onderhoudstechnieken en in de vorming van goed opgeleide onderhoudstechnici is daarom een belangrijke stap voor het versterken van de concurrentiepositie van de hier gevestigde procesindustrie. Het oprichten van een competentiecentrum voor de kennisontwikkeling en -verspreiding van dergelijke onderhoudstechnieken
44
is dan ook van belang. De Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland heeft hierin reeds belangrijke stappen gezet, in de ontwikkeling van een breed gedragen competentieprofiel rond het beroep van de onderhoudstechnieker. Het is noodzakelijk dat ook Stad Antwerpen hier alle steun verleent. Om voldoende inzichten te verwerven in de noden op de arbeidsmarkt wordt tweejaarlijks een enquête georganiseerd bij industriële bedrijven in de regio. Hierbij wordt zowel gekeken naar de personeelsbehoefte (kwantitatief ) alsook naar de competentiebehoeften (kwalitatief ) in de industrie. De resultaten hiervan worden op geaggregeerd niveau besproken met de stad Antwerpen zodat deze hiermee kan rekening houden. – Samenwerking (stedelijk) onderwijs: Er zal worden onderzocht of er mogelijkheden bestaan om een nauwere samenwerking tussen onderwijs en industrie
te realiseren. Hierbij dient een platform te worden opgezet waarbinnen volgende onderwerpen kunnen worden besproken, onder andere op basis van de gegevens uit de gevoerde arbeidsmarktenquête: • Afstemmen van opleidingstrajecten op de noden in de industriële arbeidsmarkt • Stages voor technische leerkrachten in de industrie • Stages/afstudeerprojecten voor leerlingen in de industrie als deel van hun opleidingstraject
Het imago van de Antwerpse haven en Industriecentrum Lillo Binnen het platform Industrie van de Antwerps - Wase Kamer van Koophandel is de wens geuit om de identiteit en de visibiliteit van de industrie binnen het bestaande Havencentrum in Lillo te vergroten. Wat vandaag eerder een opsomming is van aparte bedrijfsstandjes, soms verouderd en eerder tekstueel, moet een installatie worden die de bezoeker meeneemt in een coherent, informatief, educatief en interactief verhaal waarbij de individuele bedrijven wat meer op de achtergrond worden geplaatst om op de voorgrond de producten en jobs te brengen. Het moet een verhaal zijn dat duidelijk sector overschrijdend is, met een duidelijke weergave van de ketenbenadering die onze industrie zo typeert. Het moet een verhaal worden over de industrie, niet enkel die van de Scheldelaan en niet enkel Grootindustrie maar ook van kmo’s.
Stad Antwerpen kan haar scholen in het stedelijk onderwijs actief ondersteunen om een bezoek te brengen aan het Havencentrum in Lillo door haar scholen bij te staan in het aanbieden van vervoer. De hoofddoelstelling van de installatie zal zijn om jongeren warm te maken voor een job binnen de industrie, te sensibiliseren naar de juiste studiekeuze en in het algemeen om het draagvlak voor de industrie te vergroten. We verwachten van de stad Antwerpen een actieve medewerking in het naar buiten brengen van deze boodschap en op deze manier te helpen aan het sensibiliseren van jongeren en ouders. Stad Antwerpen kan haar scholen in het stedelijk onderwijs actief ondersteunen om een bezoek te brengen aan het centrum door haar scholen bij te staan in het aanbieden van vervoer.
verkiezingsmanifest
45
13. DIAMANT
46
‘Diamonds love Antwerp.’ Antwerpen en diamanten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De Antwerpse diamantsector moet transparant zijn en technologisch mee gaan met haar tijd. Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland vraagt aan Stad Antwerpen om alle medewerking te verlenen aan de uitvoering van het nieuwe ‘Project 2020 Antwerp Diamond Masterplan’. Antwerpen is het kloppend hart van de mondiale diamantgemeenschap. Met 34.000 jobs die rechtstreeks of onrechtstreeks afhankelijk zijn van de diamanthandel en 1.850 geregistreerde diamantbedrijven, is de diamantsector van groot belang voor de Antwerpse en Vlaamse economie. Bovendien is diamant het eerste exportproduct van België buiten de Europese Unie. Antwerpen beheert ruim 80 procent van de wereldwijde handel in ruwe diamant, en 50 procent van de wereldwijde handel in geslepen diamant. De diamantsector in Antwerpen staat echter voor grote uitdagingen indien ze haar wereldpositie wil behouden. Zowel het stedelijk en regionale beleid, als de diamantsector, via Antwerp World Diamond Centre (AWDC), hebben hierin een verantwoordelijkheid. Het Diamond Masterplan 2020, dat het AWDC voorstelde begin 2012, formuleert de doelstellingen
verkiezingsmanifest
en de strategie die de sector hierbij wil hanteren. De sector wil inzetten op enerzijds innovatie en groei en anderzijds op meer vertrouwen en verhoogde transparantie. Om de uitvoering van deze doelstellingen voldoende te ondersteunen moet het stadsbestuur blijven investeren in begeleidende maatregelen, met focus op toerisme, veiligheid en stadsontwikkeling van de diamantwijk.
De Antwerpse diamantsector moet transparant zijn en technologisch mee gaan met haar tijd. De hoofddoelstelling van de installatie zal zijn om jongeren warm te maken voor een job binnen de industrie, te sensibiliseren naar de juiste studiekeuze en in het algemeen om het draagvlak voor de industrie te vergroten. We verwachten van de stad Antwerpen een actieve medewerking in het naar buiten brengen van deze boodschap en op deze manier te helpen aan het sensibiliseren van jongeren en ouders. Stad Antwerpen
47
kan haar scholen in het stedelijk onderwijs actief ondersteunen om een bezoek te brengen aan het centrum door haar scholen bij te staan in het aanbieden van vervoer.
Toerisme en buitenlandse investeringen Diamant is een toeristische aantrekkingspoot. Diamant wordt gelinkt met liefde, geluk en schoonheid. AWDC pleit voor een actieve promotiecampagne in België en in het buitenland (met een focus op BRIClanden). Dergelijke promo- en branding campagne, in samenwerking met de Haven van Antwerpen en de Petrochemie, zal zowel toerisme als nieuwe handelsmogelijkheden en investeringen aantrekken. Via Antwerp headquarters kan het nieuwe stadsbestuur actief inzetten op de promotie van het belang van Antwerpen als diamant- en handelscentrum. AWDC pleit tevens voor een hernieuwd diamantmuseum: een diamantbelevings- en bezoekerscentrum in de Square Mile, in het hart van de diamantwijk.
Diamant is een toeristische aantrekkingspoot. Diamant wordt gelinkt met liefde, geluk en schoonheid. Veiligheid voor diamanthandelaars Transparantie en openheid hebben een impact op veiligheid. De diamanthandel gaat gepaard met specifieke veiligheidsrisico’s en vraagt dan ook een bijzonder veiligheidsbeleid. De diamantsector zet zwaar in op de verbetering van de veiligheid in de diamantwijk. Het is essentieel dat Stad Antwerpen hierin een hechte partner blijft en de nodige middelen vrijmaakt. Het veiligheidsprotocol voor de diamantwijk moet dan ook door de ondertekenende partners (de diamantsector, het lokaal en federaal bestuur, de lokale en de federale politie) verder worden geconsolideerd.
Vertrouwen - Fifth C: Confidence Antwerpen wordt wereldwijd erkend als het centrum voor technische knowhow, ervaring en specialisatie in diamantslijpen en -handel. Antwerpen speelt bovendien een voortrekkersrol in de strijd tegen conflictdiamant en witwaspraktijken via het Diamond Office en via specifieke wetgeving tegen witwassen en financiering van terrorisme. Een diamant wordt gekeurd op vier eigenschappen: Carat, Colour, Clarity en Cut. De consument heeft ook een behoefte aan een vijfde C, deze van Confidence, vertrouwen. Antwerpen wenst hiervoor een kwaliteitskeurmerk ‘Diamonds from Antwerp’ te ontwikkelen. AWDC gelooft dat Stad Antwerpen een aanzienlijke rol kan spelen in enerzijds de ontwikkeling van dit kwaliteitslabel en anderzijds in de promotie van duurzame en ethische Antwerpse 48
stenen. Het ‘Diamonds from Antwerp’-label moet dan ook een belangrijke plaats krijgen in toekomstige promotiecampagnes van het stadsbestuur.
Maatschappelijke verantwoordelijkheid Medio vorig jaar zag het Antwerp-ITCCO of het International Training Centre on Corporate Opportunity’s het licht. Dit Centrum, op de Grote Markt, is een samenwerking tussen diamant- en juwelen organisaties en de Verenigde Naties, in samenwerking met de stad Antwerpen ter ondersteuning van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Momenteel ligt de focus op de diamant- en juwelensector die alle kosten draagt. Antwerp - ITCCO moet het Centrum bij uitstek worden voor Antwerpse sectoren die actief willen inzetten op ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen - MVO’. Het Centrum moet dan ook andere economische sectoren aantrekken en zich meer verankeren met bestaande MVO-initiatieven en netwerken. Stad Antwerpen kan hierbij een drijvende impuls geven.
Onderwijs Antwerpen is een kenniscentrum voor de diamantsector. De uitdaging bestaat erin deze positie te behouden door de instroom van afgestudeerden naar de diamantindustrie te stimuleren. AWDC pleit voor enerzijds een vergevorderde samenwerking met de onderwijspartners, zowel naar het secundair onderwijs, als naar het hoger en universitair onderwijs. Anderzijds moeten de diamantopleidingen een hoogstaand
verkiezingsmanifest
kwaliteitsniveau hebben om de instroom naar de diamantbedrijven te garanderen. Tot slot blijft de diamantsector, via het WTOCD, inzetten op innovatieve slijptechnieken om deze kennis en expertise in de Scheldestad te houden. De stad Antwerpen kan hierin een belangrijke partner zijn, samen met Vlaanderen en andere overheden. Diamantwijk – ontwikkeling belevingscentrum Stad Antwerpen heeft enkele ambitieuze stadsontwikkelingsprojecten in de pijplijn (Kievit fase 2, Pelikaan). AWDC pleit ervoor dat de diamantwijk integraal kan genieten (economisch, commercieel en structureel) van dergelijke grote ontwikkelingsprojecten. Bovendien is het onontbeerlijk dat het nieuwe stadsbestuur samen met AWDC actief inzet op de heropwaardering van de diamantwijk/Square Mile. Momenteel vertolkt de Antwerpse diamantwijk onvoldoende de grandeur van een echt wereldcentrum. Antwerpen zal als diamantstad schitteren door de diamantwijk zelf op te frissen, door haar aantrekkelijker te maken voor handelaars en bezoekers. Dergelijke opwaardering zal naast handel, ook toerisme aantrekken en zal de diamantwijk integraal verankeren in de fonkelende Scheldestad. Tot slot past in deze heropwaarderingsfilosofie ook een diamantbelevings- en bezoekerscentrum in de Diamond Square Mile, in het hart van de Antwerpse diamantwijk.
49
14. CULTUUR
50
Al meer dan vierhonderd jaar is Antwerpen toonaangevend op het vlak van kunst en cultuur. Alhoewel kunst en cultuur een beperkt direct economisch belang hebben, vormen ze indirect een katalysator voor de economische ontwikkeling van de regio. Een levendig cultuurlandschap is een essentiële voorwaarde om onze regio aantrekkelijk te maken voor de bewoners, bedrijven en toeristen, en om talent van buiten de regio aan te trekken. Creatieve economie, kunst & cultuur raakt aan toerisme, citymarketing, hoofdkantorenbeleid, innovatie, economische ontwikkeling, aantrekken van talent, leefbaarheid, … Antwerpen wordt wereldwijd erkend als een topmerk op het vlak van mode en de stad staat in de top van hedendaagse beeldende kunststeden. Dankzij een unieke cluster van instellingen, initiatieven, kunstenaars en collectioneurs is het de motor van kunst en cultuur in Vlaanderen. Dankzij haar vierhonderdjarige traditie op dit vlak wordt Antwerpen geroemd als een ‘must see bestemming’ voor citytrips. Routeplan 2012 introduceerde een wisselwerking tussen de economische en de culturele wereld en zorgde voor de oprichting van de KunstKamer, een ontmoetingsforum tussen kunst en economie. Het beleid van de activiteiten van de KunstKamer wordt uitgestippeld door een werkgroep, bestaande uit ondernemers en vertegenwoordigers van de culturele ‘vuurtorens’ en van de Antwerps-Wase Kamer van Koophandel. Jaarlijks worden een viertal activiteiten georganiseerd. De tien culturele vuurtorens zijn: deFilharmonie, deSingel, HETPALEIS, Koninklijk Ballet van Vlaanderen, KMSKA, Modemuseum, M HKA, Musea Stad Antwerpen, Toneelhuis en de Vlaamse Opera.
Een levendig cultuurlandschap is een essentiële voorwaarde om onze regio aantrekkelijk te maken voor de bewoners, bedrijven en toeristen, en om talent van buiten de regio aan te trekken Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland vraagt aan de stad Antwerpen de uitdieping van de internationale uitstraling van onze kunsten, cultuur en creatieve industrie via een transversaal beleid waarin ook de economische en buitenlandse contacten zijn verrekend, alsook een maximale ondersteuning van de KunstKamer.
verkiezingsmanifest
51
15. ZORGSECTOR: PROJECT ‘SLIMME ZORG’
52
Het Routeplan 2020 benadrukt dat het in de toekomst niet alleen een uitdaging zal zijn het comfort voor patiënten te verlengen, ook de stijgende zorgkost moet gecontroleerd worden. Dit kan bijvoorbeeld door de introductie van innovatieve zorgvormen, telemonitoringtechnologieën en zo de mogelijkheden rond thuiszorg sterk uitbreiden. Hoe langer ouderen zelfredzaam thuis kunnen blijven, hoe lager de zorgkost.
Hoe langer ouderen zelfredzaam thuis kunnen blijven, hoe lager de zorgkost. Een concreet pilootproject wordt momenteel uitgewerkt waarbij de verschillende actoren worden betrokken. ZNA, UZA en Zorgbedrijf Antwerpen zullen gezamenlijk een trekkersrol opnemen. Andere actoren waarmee mogelijk zal worden samengewerkt om dit project te realiseren zijn: technologiespelers, UA, huisartsengroep, inhoudelijke vakgroepen, Antwerp Management School, verzekeraars, telecomspelers, bouwpromoteren, ... Door ondersteuning van dit project kan Stad Antwerpen zich nog verder positioneren als ‘de’ regio voor ‘Slimme Zorg.’
verkiezingsmanifest
53
16. CREATIEVE ECONOMIE EN RETAIL
54
Creatieve economie Antwerpen is bij uitstek een creatieve stad en moet dus ook absoluut inzetten op het stimuleren van creatieve sectoren zoals juwelen, mode, multimedia. Vanzelfsprekend moet de stad creatieve privéinitiatieven, zoals ecolabs, faciliteren. Het nieuwe stadsbestuur zou bijvoorbeeld op modegebied jonge starters mee kunnen ondersteunen door goedkope tarieven voor huisvesting te subsidiëren. De stad Antwerpen kan ook zelf initiatief nemen om in de Modenatie een incubator op te starten. Dit kan bijvoorbeeld eveneens op het terrein van multimedia, ICT. Er kan nagekeken worden of binnen Digipolis dergelijke startersfaciliteiten kunnen worden opgestart. Creatieve retail
Het nieuwe stadsbestuur zou op modegebied jonge starters mee kunnen ondersteunen door goedkope tarieven voor huisvesting te subsidiëren. Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland vraagt aan de stad Antwerpen: • Financiële en fiscale stimuli van creatief talent bij het opstarten van een onderneming; • Te streven naar een onderscheidend en vernieuwend detailhandelsaanbod; • Zich internationaal nog meer op de kaart te zetten; • Initiatieven te nemen om een verdere verloedering van sommige handelsbuurten tegen te gaan; • Een krachtig centrummanagement dat de inspanningen van handelaarsverenigingen versterkt; • Een bereikbare binnenstad te koesteren; • Antwerpen op de kaart te zetten bij toeristen uit de BRIC-landen.
verkiezingsmanifest
55
meer ambitie!