Jaarverslag 2004 ABN AMRO Holding N.V

Jaarverslag 2004

12.0.3.05

Jaarverslag 2004 ABN AMRO Holding N.V.

Jaarverslag 2004

12.0.3.05


Profiel ABN AMRO • is een vooraanstaande internationale bank met een rijke historie die teruggaat tot 1824 • is, gemeten naar kernvermogen, de elfde Europese bank en staat op een twintigste positie op de wereldranglijst • heeft ruim 3.000 vestigingen in bijna 60 landen en gebiedsdelen en telt wereldwijd ongeveer 97.000 medewerkers (FTE’s). Ultimo 2004 bedroeg het balanstotaal EUR 609 miljard • staat genoteerd op onder meer Euronext Amsterdam en de New York Stock Exchange.

Onze concernstrategie berust op vijf pijlers: 1. Het creëren van waarde voor onze klanten door hen kwalitatief hoogwaardige financiële oplossingen te bieden. Oplossingen die zo goed mogelijk aansluiten bij hun huidige behoeften en hun doelstellingen voor de lange termijn 2. Een duidelijke focus op: • particuliere en zakelijke klanten in onze thuismarkten (Nederland, het MiddenWesten van de Verenigde Staten en Brazilië) en in bepaalde groeimarkten wereldwijd • geselecteerde grote ondernemingen, met de nadruk op Europa, alsmede financiële instellingen • private banking-klanten 3. Ten behoeve van onze klanten een optimaal gebruik maken van onze producten en de capaciteiten van onze medewerkers 4. Het concernbreed delen van kennis en ervaring en een optimale bedrijfsvoering 5. Het stimuleren van groei door de allocatie van kapitaal en talent volgens de principes van Managing for Value, het door ons gehanteerde model voor waardecreërend management. Wij streven naar duurzame groei ten behoeve van alle belanghebbenden bij onze bank: klanten, aandeelhouders, medewerkers en de samenleving. Hierbij laten wij ons leiden door de ABN AMRO Waarden en Business Principles. Wij voeren onze strategie uit via een aantal (Strategische) Business Units ((S)BU’s), die elk voor een specifiek klant- of productsegment verantwoordelijk zijn, terwijl bankbreed kennis en ervaring worden gedeeld, naar mogelijkheden voor standaardisatie wordt gezocht en steeds nieuwe oplossingen worden uitgewerkt om klanten nog betere producten en diensten te kunnen bieden. Deze (S)BU’s zijn: • Consumer & Commercial Clients dat bijna 20 miljoen particuliere klanten en MKB-relaties wereldwijd bedient. ABN AMRO behoort in haar drie thuismarkten tot de top in deze segmenten. De Business Unit New Growth Markets richt zich op andere regio’s met een hoog groeipotentieel

• Wholesale Clients dat geïntegreerde corporate en investment bankingoplossingen aanbiedt aan meer dan 10.000 bedrijven, instellingen en overheden in bijna 50 landen • Private Clients dat private banking-diensten aan vermogende particulieren en families verleent. Ultimo 2004 bedroeg het vermogen onder administratie EUR 115 miljard • Asset Management dat een van de grootste vermogensbeheerders ter wereld is en vanuit meer dan 20 locaties wereldwijd een vermogen van EUR 161 miljard (ultimo 2004) beheert ten behoeve van particuliere en institutionele beleggers • Transaction Banking Group dat onze productorganisatie is waarin alle activiteiten worden gebundeld die ABN AMRO wereldwijd ontplooit op het gebied van betalingsen handelsverkeer in zowel de particuliere en private banking-markt als de zakelijke markt.

ABN AMRO Holding N.V. Gustav Mahlerlaan 10 1082 PP Amsterdam Correspondentieadres: Postbus 283 1000 EA Amsterdam Telefoon: + 31 (0)20 628 93 93 + 31 (0)20 629 91 11 Internet: www.abnamro.com

Om concernbreed onze klanten nog betere producten en diensten te kunnen bieden, hebben wij daarnaast de (S)BU-overschrijdende segmenten Consumer (particulier) en Commercial (zakelijk) gevormd. Deze segmenten hebben tot taak om, in nauwe samenwerking met Asset Management, Transaction Banking Group, Wholesale Clients en andere productafdelingen, onze verschillende klantgroepen wereldwijd kwalitatief hoogwaardige oplossingen te bieden.

ABN AMRO Holding N.V., gevestigd te Amsterdam, Handelsregister K.v.K. Amsterdam, nr. 33220369. De bank bestaat uit de ter beurze genoteerde onderneming ABN AMRO Holding N.V., die haar bedrijf nagenoeg geheel uitoefent via haar volledige dochteronderneming ABN AMRO Bank N.V., dan wel via de talrijke dochterondernemingen van ABN AMRO Bank N.V.

Dankzij onze relatiegerichte marktbenadering en unieke combinatie van klantsegmenten, producten en geografische markten hebben wij een sterk concurrentievoordeel onder onze klanten in het middensegment. Wij streven ernaar dit voordeel verder uit te bouwen, hetzij door het klantenbestand in het middensegment uit te breiden, hetzij door onze producten te verbeteren.

Colofon Ontwerp: Eden Design & Communication, Amsterdam Redactie: Rick Marsland, White Page Ltd. Fotografie thema ‘Making more possible’: Edwin Walvisch, Heemstede Druk: De Bussy Ellerman Harms BV, Amsterdam Productie: Corporate Communications ABN AMRO

Dit verslag is gedrukt op Biotop3










Making more possible Begin februari 2005, op de dag dat ABN AMRO de resultaten over 2004 bekend maakte, introduceerde ABN AMRO voor de eerste maal in haar bestaan een wereldwijde slogan. ‘Making more possible‘ – in het Nederlands ‘Meer mogelijk maken’ – weerspiegelt onze intentie een partnership aan te gaan met onze klanten. Wij helpen hen de uitdagingen het hoofd te bieden en hun doelen te verwezenlijken. Zij kunnen bij ons rekenen op de expertise en het commitment die nodig zijn om hun ambities waar te maken. ‘Making more possible’ benadrukt de kracht van de gevarieerde mix van onze activiteiten. Het is ook een duidelijke boodschap aan onze klanten en medewerkers, over landsgrenzen en Business Units heen. Deze boodschap luidt dat samen meer mogelijk is.


•1_200960_JV_NED.indd 1

24-03-2005 11:04:43

Inhoud

Inhoud

Bericht van de Voorzitter

5

ABN AMRO in een oogopslag

8

Kerncijfers

8

Resultaten in het kort

10

Belangrijke gebeurtenissen in 2004

13

Raad van Commissarissen

14

Audit Committee

17

Nomination & Compensation Committee

18

Corporate governance

22

Corporate governance in Nederland

22

Corporate governance in de Verenigde Staten

24

Rol van aandeelhouders

24


26

Raad van Bestuur

27

Concernstrategie

28

Kernactiviteiten

33

Consumer & Commercial Clients

34

• Nederland

35

• Noord-Amerika

37

• Brazilië

41

• New Growth Markets

44

• Bouwfonds

47

Wholesale Clients

50

Private Clients

54

Asset Management

57

Transaction Banking Group

61

Group Shared Services

63

LeasePlan Corporation

65

Group Functions

66

Human Resources

68

Group compliance

71

2

•1_200960_JV_NED.indd 2

24-03-2005 11:04:44

Inhoud

Risicobeheer

73

Kader voor risicobeheer

73

Risico-organisatie

73

Risicobeheer en interne controle

75

Kredietrisico

75

Samenstelling ABN AMRO kredietportefeuille

77

Voorzieningen

79

Dubieuze en non-performing kredieten

80

Grensoverschrijdend risico en risico op overheden

82

Marktrisico

83

Asset and Liability Management

87

Valutarisico

90

Liquiditeitsrisico

91

Operationeel risico

92

Duurzame ontwikkeling

93

Toetsingsvermogen

95

Bazel II en economisch kapitaal

97

Informatie aandeelhouders

101

Jaarrekening

111

Grondslagen

114

Geconsolideerde jaarrekening

120

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

124

Vennootschappelijke jaarrekening

172

Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening

173

Belangrijke deelnemingen

175

Overige gegevens

179

Accountantsverklaring

180

Statutaire bepalingen inzake winstverdeling

180

Statutaire bepalingen van Holding en Administratiekantoor inzake aandelen en stemrechten

181

Voorstel voor winstverdeling

181

Gebeurtenissen na balansdatum

181

International Financial Reporting Standards

182

Overzicht van Amerikaanse corporate governance-regelingen op basis van de Sarbanes-Oxley Act 2002

183

ABN AMRO Holding N.V.

187

Curricula vitae

188

Organisatie ABN AMRO Bank N.V.

190

Europese Ondernemingsraad

193

Centrale Ondernemingsraad

194

Verklarende woordenlijst

195

Afkortingen

198

•1_200960_JV_NED.indd 3

3

24-03-2005 11:04:44

•1_200960_JV_NED.indd 4

24-03-2005 11:04:44


Geachte aandeelhouder,

Namens de Raad van Bestuur doe ik u verslag van de resultaten van onze bank in 2004. Wij hebben een bijzonder goed resultaat behaald in 2004, ondanks het wisselende beeld van de ontwikkelingen in de markten waarin wij actief zijn. De economische groei was krachtig in de Verenigde Staten, Brazilië en Azië, maar opnieuw zwak in Europa en vooral in Nederland. Bovendien viel de Amerikaanse hypotheekmarkt sterker terug dan verwacht. De baten waren concernbreed hoger – met uitzondering van ons Amerikaanse hypotheekbedrijf – terwijl de stijging van de lasten beperkt bleef en de voorzieningen dankzij een solide kredietbeheer aanzienlijk konden worden verlaagd. Dit alles vertaalde zich in een forse stijging van onze nettowinst en illustreert eens te meer de waarde van onze gediversifieerde inkomstenstroom. Onze eerste vierjarige cyclus, waarvoor wij begin 2001 ambitieuze doelstellingen formuleerden, is op 31 december 2004 geëindigd. Ik maak graag van deze gelegenheid gebruik om terug te blikken op onze prestaties in de afgelopen vier jaar. Onze doelstelling was een positie in de top 5 van onze peer group van twintig banken eind 2004 op basis van totaal rendement voor aandeelhouders. Wij zijn er niet in geslaagd tot de top 5 van onze peer group door te dringen. Hiervoor kunnen drie hoofdredenen worden aangegeven. Ten eerste zijn wij tijdens de vierjarige cyclus met grotere uitdagingen geconfronteerd dan voorzien, met als gevolg dat onvoldoende rendement gegenereerd werd. Ten tweede hebben wij de uitwerking van de noodzakelijke herstructureringsprogramma’s op onze activiteiten onderschat. En ten derde zijn wij, achteraf bezien, in onze doelstelling te ambitieus geweest. Dit werd duidelijk toen de wholesalemarkten zich in 2001 tegen ons keerden. Wij voerden de noodzakelijke aanpassingen in augustus 2001 door en zijn in de daaropvolgende jaren opgeklommen van de onderkant van onze peer group naar de elfde positie aan het einde van de cyclus. Wij hebben onze doelstelling wel gerealiseerd in die zin dat wij veel dingen goed hebben gedaan om deze verbetering tot stand te brengen. Zo zijn onze principes van Managing for Value in de organisatie verankerd en heeft de verkoop van concernonderdelen die niet tot ons kernbedrijf behoren, zoals LeasePlan Corporation en Bank of Asia, onze focus verscherpt. De beoogde vermindering en herallocatie van kapitaal van de Strategische Business Unit (SBU) Wholesale Clients naar andere Business Units (BU’s) is uitgevoerd. Voorts is de efficiencyratio ook aanzienlijk verbeterd via herstructureringsprogramma’s in de BU Nederland en de SBU Wholesale Clients. De SBU Consumer & Commercial Clients hebben wij versterkt door in het Midden-Westen van de Verenigde Staten en in het zuidoosten van Brazilië sterke posities te creëren. Daartoe is EAB in New York verkocht en is met de opbrengst de overname van Michigan National Bank gefinancierd, terwijl in Brazilië Banco Sudameris is overgenomen. Daarnaast hebben wij de BU New Growth Markets verder tot ontwikkeling gebracht, onder meer via de uitrol van ons Van Gogh Preferred Banking concept, waardoor in Azië een sterke autonome groei is gerealiseerd. Wij hebben het bedrijfsmodel van Wholesale Clients aangepast in die zin dat de focus thans sterker op Europa ligt en de organisatie meer klantgericht is. De BU Private Clients hebben wij verder versterkt door in Duitsland Delbrück en Bethmann Maffei over te nemen. Onze vermogensratio’s zijn ook aanzienlijk verbeterd en er is besloten het verwateringseffect van het stockdividend

•1_200960_JV_NED.indd 5

5

24-03-2005 11:04:44


te neutraliseren. Bovendien hebben wij voortgang geboekt bij het creëren van een sterke prestatiecultuur en de ontwikkeling van de leiderschaps- en managementvaardigheden van het toptalent binnen onze organisatie. Ik wil daarom benadrukken dat wij, ook al hebben wij de topvijf-ambitie niet gerealiseerd, er als organisatie veel beter voor staan dan aan het begin van 2001. Het streven om deze ambitie te verwezenlijken heeft ABN AMRO namelijk wel veel sterker gemaakt en de performance van alle bedrijfsonderdelen naar een aanzienlijk hoger niveau getild. Onze primaire doelstelling voor de periode van 1 januari 2005 tot 31 december 2008 is gebaseerd op het gemiddeld rendement op eigen vermogen. Daarnaast houden wij vast aan de geambieerde positie in de top 5 van onze peer group qua totaal rendement voor aandeelhouders. De exacte doelstelling voor het rendement op eigen vermogen zal worden bekendgemaakt nadat wij de jaarrekening 2004 op basis van International Financial Reporting Standards (IFRS) hebben gepubliceerd. Dankzij de vooruitgang die in de afgelopen vier jaar is geboekt, bevindt onze bank zich in een sterke uitgangspositie. In onze strategie bouwen wij voort op onze sterke punten door de nadruk te leggen op gebieden waar wij nu een voorsprong hebben en in de toekomst sneller kunnen groeien dan onze concurrenten. Wij richten ons op die segmenten van ons klantenbestand waar wij een onderscheidende service aanbieden, waar wij onze lokale merknaam en relaties optimaal benutten en tegelijkertijd efficiënt gebruikmaken van onze internationale producten en merknaam. Als wij daar ons uitgebreid en concurrerend productenpakket en onze sectorkennis bij optellen, dan zal duidelijk zijn dat wij één van de weinige banken ter wereld zijn, en in veel gevallen zelfs de enige, die dit alles in huis heeft. Deze klanten bevinden zich in principe vooral in het middensegment van alle markten, te weten middelgrote tot grote zakelijke klanten in de SBU’s Consumer & Commercial Clients en Wholesale Clients, meer bemiddelde particulieren in de SBU Consumer & Commercial Clients en private banking-klanten. Onze focus op het middensegment zal de drijvende kracht achter de groei van de groep zijn. Wij hebben daarom de (S)BU-overschrijdende segmenten Consumer (particulier) en Commercial (zakelijk) gecreëerd. Door samenwerking met de (S)BU’s die het middensegment van de diverse markten bedienen, zullen de hoofden van deze twee nieuwe bedrijfsonderdelen de groei aandrijven. Een kernelement van onze strategie is waarde te creëren door het voordeel dat we één groep zijn, beter te benutten. Hiertoe hebben wij een overkoepelende productorganisatie voor betalingsen handelsverkeer, de Transaction Banking Group, en Group Services dat verantwoordelijk is voor de aansturing van diensten en operations in de (S)BU’s en in Group Shared Services opgezet. Dit zal ons in staat stellen van de wereldwijd binnen onze bank aanwezige expertise optimaal gebruik te maken en het rendement van onze investeringen op deze terreinen te verhogen. Onze ervaringen uit de voorgaande vier jaar, een strategie die voortbouwt op onze huidige sterke punten, de eerdergenoemde veranderingen in de organisatie, de eind 2004 6

•1_200960_JV_NED.indd 6

aangekondigde herstructureringsmaatregelen van Group Shared Services en Wholesale

24-03-2005 11:04:45


“Dankzij de vooruitgang die in de afgelopen vier jaar is geboekt, bevindt onze bank zich in een sterke uitgangspositie. In onze strategie bouwen wij voort op onze sterke punten door de nadruk te leggen op gebieden waar wij nu een voorsprong hebben en in de toekomst sneller kunnen groeien dan onze concurrenten.”

Foto: Ron Offermans

Zittend: Rijkman Groenink (rechts) en Wilco Jiskoot. Staand van rechts naar links: Dolf Collee, Joost Kuiper, Hugh Scott-Barrett en Tom de Swaan.

Clients (die vanaf 2007 een kostenbesparing van ten minste EUR 770 miljoen per jaar zullen opleveren) en bovenal onze uiterst bekwame medewerkers vormen een solide basis voor winstgevende groei en plaatsen ons in een zeer goede positie om onze doelstellingen in de komende vier jaar te verwezenlijken. Ik acht het van groot belang te benadrukken dat wij bij het nastreven van onze financiële doelstellingen onder alle omstandigheden de bestaande weten regelgeving zullen naleven. Intern zullen wij ons laten leiden door de kracht van de ABN AMRO Waarden en Business Principles om de integriteit bij de uitvoering van onze groeiplannen te waarborgen. Integriteit en de strikte naleving van regels zijn voor ons en voor de sector als geheel van het grootste belang: zij helpen ons de functie te vervullen zoals de autoriteiten en de samenleving dat van ons verwachten. Dit beschermt onze reputatie, die het fundament van ons bestaansrecht vormt. De internationale economische vooruitzichten voor de korte termijn laten nog altijd een gemengd beeld zien. Dankzij de versterking van onze vermogenspositie en de verschillende onderdelen van onze organisatie in de afgelopen vier jaar zijn wij niettemin goed gepositioneerd om extra waarde voor onze aandeelhouders te creëren. De aanscherping van onze strategie zal, in combinatie met onze initiatieven voor batengroei en kostenbeheersing, bijdragen aan het realiseren van onze doelstellingen voor de komende vier jaar. Hoogachtend,

Rijkman Groenink Voorzitter van de Raad van Bestuur Amsterdam, 17 maart 2005

•1_200960_JV_NED.indd 7

7

24-03-2005 11:04:46


Kerncijfers

Baten (in miljoenen euro’s)

Bedrijfsresultaat (in miljoenen euro’s)

20.000

8.000

15.000

6.000

10.000

4.000

5.000

2.000

0

0

2000

2001

2002

2003

2004

2000

2001

2002

2003

2004

18.469 18.834 18.280 18.793 19.793

5.267

5.063

5.132

6.208

6.106

Baten in 2004 per (S)BU (in %)

Bedrijfsresultaat in 2004 per (S)BU (in%) C&CC: 52

C&CC: 57

WCS: 27

WCS: 9

PC: 6

PC: 4

AM: 3

AM: 2

LPC: 3

LPC: 4

GF: 9

GF: 24

Voorzieningen als % van gemiddelde naar risico gewogen activa 1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

143

163

193

212

231

255

279

257

232

239

328

569

547

941

653

617

1.426

1.695

1.274

653

0,23

0,35

0,28

0,44

0,28

0,24

0,51

0,66

0,55

0,27

Gemiddelde RGA (in miljarden euro’s)

Voorzieningen (in miljoenen euro’s)

Voorzieningen als % van gemiddelde RGA

400

0,80

350

0,70

300

0,60

250

0,50

200

0,40

150

0,30

100

0,20

50

0,10

0

0

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

Gemiddelde RGA (in miljarden euro’s, l.a.) Voorzieningen als % van RGA (r.a.)

8

•1_200960_JV_NED.indd 8

24-03-2005 11:04:52


Nettowinst (in miljoenen euro’s)

Rendement op eigen vermogen (in%)

6.000

40

4.500

30

3.000

20

1.500

10

0

0

2000

2001

2002

2003

2004

2000

2001

2002

2003

2004

3.097

2.363

2.207

3.161

4.109

20,5

27,3

20,1

27,7

30,8

Winst per aandeel (in euro’s)

Marktkapitalisatie (in miljarden euro’s)

4

40

3

30

2

20

1

10 0

0

2000

2001

2002

2003

2004

2000

2001

2002

2003

2004

2,04

1,53

1,39

1,94

2,45

37,2

28,6

25,5

31,2

33,3

Koersontwikkeling januari 2004 - december 2004 (in euro’s) (MSCI en AEX-indices herleid tot koers gewoon aandeel ABN AMRO Holding N.V. op 31 december 2003)

25

20

15

10

5

0

jan

feb

maa

apr

mei

jun

jul

aug

sept

okt

nov

dec

ABN AMRO Holding N.V. MSCI European Banking Index AEX

9

•1_200960_JV_NED.indd 9

24-03-2005 11:04:53


Resultaten in het kort

Kerncijfers 2004 2004

2003

2002

Totaal baten

19.793

18.793

18.280

Bedrijfslasten

13.687

12.585

13.148

6.106

6.208

5.132

653

1.274

1.695

2

16

49

5.451

4.918

3.388

(in miljoenen euro’s)

Bedrijfsresultaat Waardeveranderingen van vorderingen Waardeveranderingen van financiële vaste activa Bedrijfsresultaat voor belastingen

Onze financiële resultaten over 2004 zijn

van de lagere hypotheekbaten en de

door diverse eenmalige posten beïnvloed.

waardevermindering van de Amerikaanse

Aan de batenkant betreft dit onder meer

dollar. De aanzienlijke daling van de

de verkoopopbrengst van Bank of Asia

BU Noord-Amerika werd echter bijna

en LeasePlan Corporation, met een

volledig goedgemaakt door de sterke groei

gezamenlijk effect van EUR 1.051 miljoen

van de BU Private Clients, de BU New

op de baten en EUR 1.057 miljoen op de

Growth Markets, Bouwfonds, de BU Asset

nettowinst. Aan de lastenkant gaat het om de

Management en Group Functions

herstructureringskosten met betrekking tot

• De totale baten vertoonden een geringe

Group Shared Services en de SBU Wholesale

daling van 0,3% tot EUR 18,7 miljard.

Clients (effect van EUR 790 miljoen op de

Gecorrigeerd voor de hypotheekbaten in

bedrijfslasten en EUR 538 miljoen op de

Noord-Amerika in 2003 en 2004 was sprake

nettowinst) en de verwachte kosten van de

van een stijging van 4,6%. Exclusief de

afkoop van de winstdelingsregeling 2005

hierboven genoemde verkooptransacties,

op grond van de lopende onderhandelingen

waren de totale baten 5,3% hoger

voor de ABN AMRO CAO in Nederland (effect

– Het rentesaldo daalde licht. De lagere

van EUR 177 miljoen op de bedrijfslasten

rentebaten van Wholesale Clients werden

en EUR 117 miljoen op de nettowinst). Deze

grotendeels gecompenseerd door de

eenmalige posten zijn in de onderstaande

hogere rentebaten van de BU Brazilië, de

analyse buiten beschouwing gelaten.

BU Private Clients en Group Functions – De opbrengsten uit effecten en

Nettowinst en activa

deelnemingen namen toe met EUR 300

• De nettowinst steeg met 17,3% tot

miljoen, hoofdzakelijk als gevolg van de

EUR 3.707 miljoen; bijna alle BU’s droegen

verkoop van ons belang in Bank Austria en

aan deze verbetering bij

van de verkoop van Executive Relocation

• De nettowinst per aandeel bedroeg

Company in Noord-Amerika (gezamenlijk

EUR 2,21 (2003: EUR 1,94)

effect van EUR 188 miljoen)

• Het geconsolideerde balanstotaal nam toe

– De provisies waren 6,4% hoger door

met 8,6% tot EUR 608,6 miljard

stijgingen in de BU’s Brazilië, Private Clients,

• De naar risico gewogen activa (RGA)

New Growth Markets, Asset Management

groeiden van EUR 223,8 miljard ultimo 2003

en Nederland

tot EUR 231,4 miljard ultimo 2004.

– De stijging van het resultaat uit financiële transacties kan worden toegeschreven

10

•1_200960_JV_NED.indd 10

Winst en baten

aan het verbeterde resultaat van de

• Het bedrijfsresultaat was 3,0% lager. Dit

verschillende onderdelen van Wholesale

werd veroorzaakt door de teruggang bij de

Clients, gesteund door hogere baten uit

BU Noord-Amerika waar het bedrijfsresultaat

klantrelaties, betere marktomstandigheden

met EUR 703 miljoen daalde als gevolg

en, voor wat betreft Private Equity, de

24-03-2005 11:04:53


verkoop van meer participaties en lagere afwaarderingen – De overige baten namen af met EUR 875 miljoen, hoofdzakelijk door de lagere hypotheekinkomsten van de BU NoordAmerika • Door de combinatie van iets lagere baten en

hogere bedrijfslasten liep de efficiencyratio licht op van 67,0% in 2003 tot 67,9% in 2004 (69,2% inclusief eenmalige posten).

Lasten • De bedrijfslasten namen toe met 1,1% van

EUR 12.585 miljoen in 2003 tot EUR 12.720 miljoen in 2004. De kostenverlagingen in de BU’s Noord-Amerika en Nederland wogen slechts gedeeltelijk op tegen de kostenstijgingen in de andere BU’s. De stijging was het grootst in de BU Brazilië als gevolg van de integratie van Banco Sudameris en de CAO-salarisverhogingen van 15,4% en 8,5% per respectievelijk oktober 2003 en oktober 2004 • De voorzieningen konden sterk worden

verlaagd dankzij de daling van het kredietrisico in alle BU’s, met uitzondering van de BU New Growth Markets en Bouwfonds. Vooral Wholesale Clients en de BU Noord-Amerika profiteerden van een verbetering van de kwaliteit van hun kredietportefeuille, alsmede van vrijval en na afboeking ontvangen posten • De effectieve belastingdruk op groepsniveau

daalde van 30,6% in 2003 naar 25,9% in 2004. Vooral in Wholesale Clients en de BU Brazilië was de effectieve belastingdruk lager, terwijl de verkoopopbrengst van Bank of Asia en LeasePlan Corporation belastingvrij was.

11

•1_200960_JV_NED.indd 11

24-03-2005 11:04:54

•1_200960_JV_NED.indd 12

24-03-2005 11:04:55


Belangrijke gebeurtenissen in 2004

Januari • Overeenstemming wordt bereikt over de verkoop van onze Professional Brokerage unit in de Verenigde Staten, nadat in december 2003 reeds een principeakkoord was gesloten

Juli • ABN AMRO sluit een schriftelijke overeenkomst met de Amerikaanse toezichthouder om het Anti Money Laundering programma voor de dollarclearingactiviteiten van haar kantoor in New York te verbeteren

Februari • Tijdens de presentatie van de jaarcijfers wordt het voornemen tot intrekking van de Nederlandse preferente aandelen bekendgemaakt • Aankondiging van het voornemen om het belang in Bank of Asia af te stoten

Augustus • Het voornemen om de beursnotering in Londen, Frankfurt, Hamburg, Düsseldorf, Zürich en Singapore te beëindigen wordt bekendgemaakt

Maart • ABN AMRO maakt deelname aan de Volvo Ocean Race bekend • A.A. Olijslager wordt voorgedragen voor benoeming als lid van de Raad van Commissarissen

September • Het corporate governance-beleid voor de BU Asset Management wordt gepubliceerd • Het eerste duurzaamheidsverslag op groepsniveau verschijnt. Hierin worden alle initiatieven die onze bedrijfsonderdelen wereldwijd op het gebied van duurzame ontwikkeling ondernemen, beschreven

April • De verkoop van LeasePlan Corporation aan een consortium onder leiding van de Volkswagen Groep wordt aangekondigd

Oktober • Bekendmaking van het voornemen om het trustbedrijf aan Equity Trust en de binnenlandse custody-activiteiten aan Citigroup te verkopen

Mei • ABN AMRO Asset Management besteedt Investment Operations Services uit aan State Street Corporation

November • LaSalle Bank verkoopt Executive Relocation Corporation, het bedrijfsonderdeel dat herplaatsers begeleidt, aan SIRVA Inc • ABN AMRO Capital verricht met de acquisitie van Borstlap een belangrijke investering in het middensegment van de markt

Juni • ABN AMRO onderschrijft, samen met 19 andere financiële instellingen, het VN Global Compact-rapport over de financiële sector • Introductie van in ABN AMRO Yield Discovery Notes levert recordinleg op

December • Het synergieprogramma van Group Shared Services wordt versneld en uitgebreid en de organisatiestructuur van de SBU Wholesale Clients aangepast. Hiervoor is een eenmalig bedrag van bruto EUR 790 miljoen ten laste van het resultaat gebracht • Door brand moet het hoofdkantoor van LaSalle Bank in Chicago tijdelijk worden gesloten • ABN AMRO Asset Management maakt de verkoop bekend van ABN AMRO Trust Services Company te Chicago aan The Principal Financial Group

•1_200960_JV_NED.indd 13

13

24-03-2005 11:04:59



ABN AMRO behaalde over 2004 wederom

laatste drie jaar als vice-voorzitter. Zijn inzicht

een zeer goed groepsresultaat. Het

en ervaring zijn van grote waarde gebleken

bedrijfsresultaat van Brazilië, New Growth

voor onze Raad. De heer Dik treedt terug

Markets, Private Clients en Bouwfonds

omdat hij de maximale zittingsduur van twaalf

verbeterde aanzienlijk, maar dit woog niet

jaar heeft bereikt. Gedurende deze periode

volledig op tegen de lagere winstbijdrage

heeft hij steeds zeer actief deelgenomen aan

van Noord-Amerika, waar het resultaat werd

onze vergaderingen en was hij een uiterst

beïnvloed door de sterker dan verwachte

gewaardeerd lid van onze Raad.

teruggang van de hypotheekmarkt. Nieuwe, ingrijpende efficiencymaatregelen en

De Raad van Commissarissen doet aan de

lagere voorzieningen dankzij een stringent

aandeelhouders de voordracht tot benoeming

kredietbeheer vertaalden zich in een stijging

van de mr. R.F. van den Bergh en mr. A. Ruys

van de nettogroepswinst met 17,3%. Een

als nieuw lid, eveneens per 28 april 2005.

prestatie waar het management en de

Beiden hebben de Nederlandse nationaliteit

medewerkers terecht trots op kunnen zijn.

en zijn na een geslaagde carrière in het Nederlandse bedrijfsleven momenteel

Jaarrekening en dividendvoorstel

respectievelijk voorzitter en CEO van VNU

Dit jaarverslag bevat onder meer de

nv en voorzitter van de Raad van Bestuur van

jaarrekening, die wij na controle door Ernst

Heineken N.V. Daarnaast bekleden zij diverse

& Young Accountants hebben goedgekeurd.

bestuurs- en adviesfuncties. De heer Van

Wij stellen de aandeelhouders voor de

den Bergh was bovendien tot 2004 lid van

jaarrekening 2004 vast te stellen en de Raad

de Raad van Advies van ABN AMRO. Wij zijn

van Bestuur en de Raad van Commissarissen

ervan overtuigd dat de heren Van den Bergh

decharge te verlenen voor respectievelijk

en Ruys een uiterst waardevolle versterking

het gevoerde beleid en het uitgeoefende

van onze Raad zullen vormen. Hun curriculum

toezicht. Bij vaststelling van de jaarrekening

vitae staat op pagina’s 188 en 189 van dit

en de winstverdeling ontvangen houders van

jaarverslag.

gewone aandelen een keuzedividend van EUR 1,00 per gewoon aandeel van EUR 0,56.

De voordrachten en benoemingen zijn in

Na aftrek van het vastgestelde interimdividend

overeenstemming met de profielschets van

van EUR 0,50 resteert een slotdividend van

onze Raad die op de ABN AMRO internetsite

EUR 0,50 per gewoon aandeel.

is geplaatst. De Centrale Ondernemingsraad is in kennis gesteld van de vacatures en

Samenstelling Raad van Commissarissen

voordrachten.

Per 29 april 2004 werd de heer A.A. Olijslager

Door de bovengenoemde mutaties bestaat

als nieuw lid van de Raad van Commissarissen

de Raad van Commissarissen onveranderd

benoemd voor een periode van vier jaar.

uit twaalf leden. Een overzicht van de

Mevrouw drs. T.A. Maas-de Brouwer werd per

belangrijkste personalia van alle leden van de

dezelfde datum herbenoemd voor een nieuwe

Raad van Commissarissen is opgenomen op

termijn van vier jaar.

pagina 187 van dit jaarverslag en is ook op de internetsite www.abnamro.com geplaatst.

Ir. M.C. van Veen en prof. ir. W. Dik treden

14

•1_200960_JV_NED.indd 14

per 28 april 2005 af als lid van de Raad van

Mutaties in ABN AMRO topkader

Commissarissen. De heer Van Veen heeft de

Gedurende 2004 heeft de Raad van Bestuur,

leeftijdsgrens van 70 jaar bereikt. Hij is acht

in nauwe samenwerking met de Raad van

jaar lid van onze Raad geweest, waarvan de

Commissarissen, de organisatiestructuur

24-03-2005 11:05:00


van de groep grondig doorgelicht. Naar

Transaction Banking Group en Group Shared

aanleiding hiervan heeft de Raad van

Services

Bestuur besloten de groepsstructuur op

• mr. J.Ch.L. Kuiper

een aantal punten te verfijnen, zodat de

BU Nederland, BU Noord-Amerika,

bank goed wordt gepositioneerd om haar

Bouwfonds en het segment Commercial

strategische ambities te verwezenlijken.

• mr. C.H.A. Collee

Deze organisatorische aanpassingen en de

BU Brazilië, BU New Growth Markets,

nieuwe groepsstructuur, zoals beschreven

BU Private Clients en het segment

in het Bericht van de Voorzitter, zijn door de

Consumer

Raad van Commissarissen geëvalueerd en goedgekeurd.

• drs. W.G. Jiskoot

SBU Wholesale Clients (waaronder Private Equity) en BU Asset Management.

Naast bovenstaande veranderingen werd tevens de compliance-functie op groepsniveau

De aanpassing van de organisatie

versterkt. Hierdoor zal Compliance beter in

heeft geleid tot een verschuiving van

staat zijn om, ten behoeve van het hoger

verantwoordelijkheden. De nieuwe

kader, effectief en onafhankelijk toezicht uit

organisatiestructuur is weergegeven op

te oefenen op kernprocessen en daaraan

pagina 190 tot en met 192 van dit jaarverslag.

gerelateerd beleid en procedures die de naleving van sectorspecifieke regelgeving en

De Raad van Bestuur heeft na overleg

gedragscodes (ethische normen, waarden en

met onze Raad Ann Cairns (Global Head,

business principles) moeten waarborgen.

Transaction Banking Group), David Cole (COO

Binnen ABN AMRO is het Compliance

Wholesale Clients – Services), Hill Hammock

Policy Committee verantwoordelijk voor de

(COO BU North America) en Erwin Mahne

wereldwijde coördinatie van compliance.

(Group Risk Management) benoemd tot

Het houdt toezicht op en neemt besluiten

Senior Executive Vice President (SEVP).

over belangrijke initiatieven op dit gebied. De

Als gevolg van deze benoemingen, alsmede

commissie volgt tevens de activiteiten van

door organisatorische veranderingen en

Group Compliance. De compliance-functie

uittreding, is het aantal SEVP’s met drie

binnen ABN AMRO wordt nader beschreven

gestegen tot 25.

op pagina’s 71 en 72 van dit jaarverslag.

Plenaire activiteiten De taakverdeling binnen de Raad van Bestuur

De Raad van Commissarissen heeft in de

is als volgt:

verslagperiode zesmaal vergaderd, waarvan

• mr. R.W.J. Groenink

vijf keer in Nederland en één keer op de

voorzitter, verantwoordelijk voor Group

hoofdvestiging van ons Braziliaans bedrijf in

Functions Compliance, Audit en Corporate

São Paulo. Deze laatste vergadering werd

Development

gecombineerd met een gevarieerd informatief

• drs. T. de Swaan

programma. Doel hiervan was de leden

Chief Financial Officer (CFO),

van onze Raad beter inzicht te geven in de

verantwoordelijk voor Group Functions

activiteiten van de bank in Brazilië, waar

Risk Management, Finance en Legal

ABN AMRO met 26.800 medewerkers en

• H.Y. Scott-Barrett

Chief Operating Officer (COO),

bijna 2.000 vestigingen een toonaangevend financieel dienstverlener is.

verantwoordelijk voor Group Functions Human Resources, Investor Relations en

Alle zes vergaderingen werden plenair met

Corporate Communications, alsmede voor

de voltallige Raad van Bestuur gehouden.

•1_200960_JV_NED.indd 15

15

24-03-2005 11:05:01


Voorafgaand aan twee plenaire vergaderingen

managers van de bank en interne en externe

kwam de Raad van Commissarissen in

accountants aanwezig. Voorafgaand aan deze

besloten kring bijeen. Bij deze gelegenheden

vergaderingen kwam het Audit Committee

werden de samenstelling en het functioneren

bijeen. Deze commissie bracht vervolgens

van zowel de eigen Raad als de Raad van

advies uit aan de voltallige Raad van

Bestuur, alsmede de honorering van de Raad

Commissarissen omtrent de verantwoording

van Bestuur geëvalueerd.

van de financiële resultaten. De uitgebreide informatie die door de Raad van Bestuur

De agenda voor de vergaderingen van de

werd verschaft en door het Audit Committee

Raad van Commissarissen werd opgesteld

met ondersteuning van interne en externe

door de voorzitter en vice-voorzitter van onze

accountants werd getoetst, gaf onze Raad

Raad tezamen met de voorzitter van de Raad

duidelijk inzicht in de risico’s en resultaten

van Bestuur. Tot de onderwerpen die met

van de bank, alsmede in haar vermogens- en

regelmaat op de agenda stonden, behoorden

liquiditeitspositie. Niet alleen in absolute

specifieke aspecten van de concernstrategie,

termen, maar ook relatief in verhouding tot

de geconsolideerde jaarrekening, de

de overeengekomen doelstellingen en in

kredieten overige risico’s, de (S)BU-

vergelijking met de peer group van de bank.

prestatiecontracten, corporate governance en de organisatiestructuur, het sociaal beleid en

In de vergadering van januari 2004 besprak

klanten dienstenstrategieën.

de Raad van Commissarissen het Group Performance Contract voor 2004. Dit

De concernstrategie en de specifieke

prestatiecontract, waarin de doelstellingen

strategieën voor de verschillende

voor het groepsresultaat zijn vastgelegd, werd

geografische markten en klantsegmenten,

goedgekeurd. Tijdens de meivergadering

alsmede de ontwikkelingen in de (S)BU’s

werd onze Raad uitvoerig bijgepraat door

waren regelmatig terugkerende onderwerpen

vertegenwoordigers van de leiding van Group

van gesprek in het overleg tussen de Raad

Risk Management over de uitgangspunten

van Commissarissen en de Raad van

van en instrumenten voor het beheer van

Bestuur. Tijdens de jaarlijkse evaluatie van

krediet-, markten operationele risico’s.

de concernstrategie stemde de Raad van Commissarissen in met het voornemen

De Raad van Commissarissen werd

van de Raad van Bestuur om de focus

ook regelmatig door de Raad van

op particuliere en zakelijke klanten in de

Bestuur geïnformeerd over de status

thuismarkten en in bepaalde groeimarkten

van het onderzoek dat de Amerikaanse

wereldwijd, op multinationale ondernemingen

toezichthouder instelde naar de naleving van

met het zwaartepunt van hun activiteiten in

de klantacceptatie- en witwasprocedures

Europa en op vermogende particulieren te

door het USD Clearing Centre van de bank

versterken. Door de distributie van financiële

in New York. De Raad van Commissarissen

producten aan deze klantgroepen beoogt de

keurde het nieuwe compliance-beleid en de

bank duurzame waarde te creëren voor haar

compliance-organisatie van de bank goed.

klanten. Onze Raad boog zich ook over het

16

•1_200960_JV_NED.indd 16

De financiële resultaten van de bank werden

duurzaamheidsverslag van de bank en sprak

steeds uitvoerig besproken op de laatste

zijn waardering jegens de Raad van Bestuur

vergadering van onze Raad vóór publicatie

uit voor het zeer volledige en informatieve

van de kwartaal-, halfjaar- en jaarcijfers.

verslag.

Hierbij waren ook de verantwoordelijke senior

24-03-2005 11:05:02


De Raad van Bestuur informeerde onze Raad

introductieprogramma voor nieuw benoemde

regelmatig over voorgenomen wijzigingen

commissarissen op te zetten. Dit werd in de

in de organisatiestructuur en de leiding van

praktijk toegepast bij de benoeming van de

de verschillende onderdelen van de bank,

heer A.A. Olijslager per 29 april 2004.

alsmede over het personeelsbeleid. Bijzonder aandachtspunt hierbij was het door Group

Tijdens een speciale bijeenkomst in januari

Human Resources (HR) ontwikkelde en

2005 is de Raad van Commissarissen

door de Raad van Bestuur goedgekeurde

uitvoerig geïnformeerd over de International

Talent Management Action Plan. Tijdens de

Financial Reporting Standards en de gevolgen

vergadering van oktober wisselde de Raad

daarvan voor de financiële verslaglegging door

van gedachten over de verfijning van de

ABN AMRO.

organisatie als gevolg van de aanscherping van de concernstrategie. Een en ander is

Audit Committee

reeds nader toegelicht onder ‘Mutaties in

Het Audit Committee wordt door de Raad van

ABN AMRO topkader’ in dit verslag.

Commissarissen uit zijn midden benoemd. Per 1 januari 2004 trad jhr. mr. A.A. Loudon af

Corporate governance is meerdere keren door

als voorzitter en lid van het Audit Committee.

de Raad van Commissarissen besproken, in

Hij werd als voorzitter opgevolgd door de

het licht van ontwikkelingen in opvattingen

heer A.C. Martinez. De overige leden van

en wetgeving in binnen- en buitenland. De

het Audit Committee zijn de heren Dik, Lord

definitieve Nederlandse corporate governance

Sharman of Redlynch en Van Veen. De leden

code (bekend als de ‘Code Tabaksblat’)

beschikken gezamenlijk en afzonderlijk over

werd op 9 december 2003 gepubliceerd en

de vereiste ervaring, financiële deskundigheid

is uitvoerig binnen onze Raad aan de orde

en onafhankelijkheid om op de activiteiten, de

gesteld. Onze Raad kwam samen met de

jaarrekening en het risicoprofiel van de bank

Raad van Bestuur tot de conclusie dat door

toezicht te kunnen uitoefenen.

ABN AMRO (en voorzover relevant door het administratiekantoor voor de preferente

Naast een aantal afzonderlijke bijeenkomsten

aandelen ABN AMRO) alle principes van de

met de interne en externe accountants

code en 105 van de 109 (toepasselijke) best

van de bank, vergaderde de commissie

practice bepalingen al worden toegepast of

in 2004 vijf keer met de voorzitter van de

in de toekomst zullen worden toegepast.

Raad van Bestuur en de CFO. Tijdens deze

Corporate governance wordt nader toegelicht

vergaderingen kwamen de kwartaalcijfers

in een apart hoofdstuk op pagina 22 tot en

en de jaarcijfers, het jaarverslag, het externe

met 27 van dit jaarverslag. Informatie over dit

accountantsrapport en de management-letter

onderwerp is ook op de internetsite van de

van de interne accountant, met inbegrip van

groep geplaatst.

het bijbehorende commentaar van de Raad van Bestuur, alsmede de gevolgen van de

In het hoofdstuk Corporate governance

Sarbanes-Oxley Act aan de orde en werden

wordt onder meer ingegaan op de redenen

aanbevelingen geformuleerd ten behoeve

voor het voorstel tot intrekking van de

van de voltallige Raad van Commissarissen.

preferente aandelen, dat door onze Raad in

Deze onderwerpen werden besproken

de vergadering van maart werd goedgekeurd,

in aanwezigheid van interne en externe

alsmede op het besluit om de leden van de

accountants en vertegenwoordigers van

Raad van Commissarissen te benoemen

Group Finance.

op basis van een niet-bindende voordracht. Onze Raad stemde in met het idee om een

•1_200960_JV_NED.indd 17

17

24-03-2005 11:05:03


Ernst & Young bracht aan het Audit Committee

van het concept Bazel II Akkoord en de

verslag uit over haar onafhankelijkheid,

derde Richtlijn inzake Kapitaaltoereikendheid

in overeenstemming met de betreffende

stonden op de agenda van de commissie.

regelgeving. Na evaluatie van de van

De bank heeft voor alle risicocategorieën

ABN AMRO ontvangen opdrachten

gekozen voor toepassing van de meest

bevestigde Ernst & Young aan de commissie

geavanceerde benadering volgens Bazel II en

dat deze opdrachten niet van invloed zijn

zal naar verwachting vanaf januari 2006 aan de

geweest op haar positie als onafhankelijk

betreffende eisen van Bazel II voldoen.

accountant van ABN AMRO. De commissie heeft de performance en de kwaliteitsnormen

Ons klokkenluiderbeleid werd in 2004 van

van de externe accountant getoetst en haar

kracht, maar in het verslagjaar zijn geen

bevindingen en aanbevelingen gerapporteerd

zaken in het kader van dit beleid gemeld.

aan de voltallige Raad van Commissarissen.

Het Audit Committee is dienovereenkomstig geïnformeerd.

In het bijzijn van vertegenwoordigers van besprak de commissie het totale risicoprofiel


van de bank (kredietrisico, marktrisico,

De samenstelling van het Nomination &

grensoverschrijdend risico en operationeel

Compensation (N&C) Committee is sinds

risico), de kwaliteit van de kredietportefeuille

29 april 2003 niet gewijzigd. De commissie

en afzonderlijke grote posten en de

bestaat uit de heren Loudon (voorzitter) en

voorzieningen. Tevens werd tijdens enkele

Burgmans, mevrouw Maas-de Brouwer en

bijeenkomsten aandacht besteed aan de

de heer Van Veen. De SEVP verantwoordelijk

(mogelijke) juridische procedures waarin

voor Group HR trad als secretaris op.

ABN AMRO partij is.

Diverse voorstellen werden voorbereid voor

de leiding van Group Risk Management

bespreking in de Raad van Commissarissen. Compliance was een bijzonder aandachtspunt

De voorzitter van de Raad van Bestuur werd

in 2004. Het Audit Committee werd op de

uitgenodigd om met de commissie relevante

hoogte gehouden van de organisatie en

zaken als de samenstelling en de honorering

het beleid van de bank op dit gebied. Voorts

van de Raad van Bestuur te bespreken.

wisselde de commissie van gedachten over de Top Letters van Group Audit, die een

Het N&C Committee vergaderde in 2004 vijf

beknopt overzicht van de door Group Audit

keer. Daarnaast kwamen de voorzitter en de

onderzochte operationele aspecten en interne

secretaris van de commissie diverse keren

controlemaatregelen geven. De Top Letter

bijeen met de externe beloningsadviseur

werd voor het eerst onafhankelijk van Ernst &

Towers Perrin. Evenals in voorgaande jaren

Young uitgebracht, conform de aangescherpte

heeft deze firma, die ABN AMRO adviseert

voorschriften betreffende onafhankelijkheid.

over het beloningsbeleid op het niveau van de Raad van Bestuur, de commissie voorzien

18

•1_200960_JV_NED.indd 18

Het Audit Committee is ook geïnformeerd

van informatie uit de markt en professioneel

over de door de bank geboekte vooruitgang

advies gegeven over marktconforme

bij de implementatie van artikel 404 van de

beloningsinstrumenten, best practices en te

Sarbanes-Oxley Act. Bij die gelegenheid werd

verwachten ontwikkelingen. Deze diensten

aan de commissie bevestigd dat ABN AMRO

worden aan de commissie verleend onder

naar verwachting voor 30 september 2006

een afzonderlijke regeling en staan los van

volledig aan artikel 404 van genoemde wet zal

andere adviesdiensten die Towers Perrin aan

voldoen. Ook de vorderingen bij de invoering

ABN AMRO verstrekt.

24-03-2005 11:05:04


Het beloningspakket van de Raad van Bestuur

De code heeft onder meer gevolgen voor

bleef in 2004 in overeenstemming met het

de relatie werkgever-werknemer en het

beleid dat begin 2001 van kracht werd. Aan dit

beloningspakket van leden van de Raad van

beloningsbeleid liggen twee basisprincipes

Bestuur. ABN AMRO past de principes en

ten grondslag. In de eerste plaats moet

bijna alle best practice bepalingen van de code

het beloningspakket concurrerend zijn,

toe.

zodat deskundige en ervaren bestuurders geworven kunnen worden, zowel intern

Het N&C Committee en de Raad van

als extern, en ook voor de bank behouden

Commissarissen kwamen overeen de

kunnen blijven. Ten tweede moet voor alle

bestaande arbeidsovereenkomst van

beloningselementen, met uitzondering van

de leden van de Raad van Bestuur te

het basissalaris, de nadruk sterk liggen op

handhaven. Hoewel de best practice bepaling

het behaalde resultaat versus ambitieuze

aanbeveelt bestuurders voor een periode

doelstellingen op de korte en de langere

van maximaal vier jaar te (her)benoemen,

termijn. Nadere bijzonderheden van het

werd besloten dit niet toe te passen op

beloningspakket in 2004 zijn opgenomen in de

zittende leden van de Raad van Bestuur

toelichting op de jaarrekening (punt 42 vanaf

die in overeenstemming met de destijds

pagina 158).

van toepassing zijnde bepalingen voor onbepaalde duur zijn benoemd. Een ander

In overeenstemming met de verklaring

element dat in de arbeidsovereenkomst

van de Raad van Commissarissen aan

van de huidige leden niet wordt aangepast,

de aandeelhouders in 2003 legt de Raad

betreft de afvloeiingsregeling. De Raad

van Commissarissen wijzigingen in de

van Commissarissen is wel voornemens

aandelengerelateerde beloningselementen

de regeling te interpreteren volgens de

ter goedkeuring voor aan de Algemene

betreffende best practice bepaling van

Vergadering van Aandeelhouders. In 2004

de code. Wanneer nieuwe leden tot de

werd de aandeelhouders om goedkeuring

Raad van Bestuur toetreden, zal in hun

gevraagd voor een wijziging in de

arbeidsovereenkomst een afvloeiingsregeling

prestatiecriteria voor de in 2004 toegekende

worden opgenomen die deze bepaling in

aandelenopties, alsmede voor de invoering

beginsel weerspiegelt.

van een Regeling Uitgestelde Bonus die in 2005 in werking treedt met betrekking

De code bevat ook een best practice bepaling

tot de bonussen over 2004. De Algemene

met betrekking tot het voorzitterschap van

Vergadering van Aandeelhouders keurde

de remuneratiecommissie, in het geval van

beide voorstellen goed.

ABN AMRO het N&C Committee. Op dit moment is de heer Loudon voorzitter van deze

Arbeidsovereenkomst bestuurders

commissie. Hij is echter tevens voorzitter van

De Nederlandse corporate governance code,

in overeenstemming is met de aanbeveling

die in december 2003 werd gepubliceerd,

van de code, heeft ABN AMRO besloten

werd met ingang van het boekjaar 2004

dat dit dubbele voorzitterschap door een en

van kracht. ABN AMRO besloot de code zo

dezelfde persoon kan worden vervuld. Dit

snel mogelijk toe te passen en gaf in een

besluit geeft uitdrukking aan de waardevolle,

speciaal supplement bij het jaarverslag 2003

coördinerende rol die de voorzitter van de

een uitvoerig overzicht van de corporate

Raad van Commissarissen speelt, met name

governance binnen de bank conform de

bij het selectie- en benoemingsproces voor

bepalingen van de code.

•1_200960_JV_NED.indd 19

de Raad van Commissarissen. Hoewel dit niet

19

24-03-2005 11:05:04


leden van de Raad van Commissarissen en

Voor 2005 worden in het kort de volgende

Raad van Bestuur.

wijzigingen voorgesteld: • het basissalaris wordt verhoogd van

Toekomstig beloningspakket

EUR 635.292 naar EUR 650.000 voor de leden

Het N&C Committee heeft de structuur

van de Raad van Bestuur en van EUR 889.410

van het bestaande beloningspakket

naar EUR 910.000 voor de voorzitter

geëvalueerd, waarbij met name is gekeken

• de jaarlijkse bonus bedraagt 100% van het

naar de aandelengerelateerde regelingen

basissalaris als de prestatiedoelstellingen

en het evenwicht in het pakket. Hoewel het

worden gehaald

beloningspakket aansluit bij wat vergelijkbare

• de instrumenten op lange termijn bestaan

bedrijven bieden, namelijk andere grote

uit het ABN AMRO Share Investment and

Nederlandse ondernemingen en andere

Matching Plan en het Performance Share

Europese banken, zijn er twee aspecten

Plan (PSP). Aandelenopties maken hiervan

die de commissie zorgen baren. Het eerste

niet langer deel uit. Het PSP wordt vanaf

punt van zorg betreft de effectiviteit van de

2005 voor de helft gebaseerd op de relatieve

optieregeling. Daarnaast vraagt de commissie

performance qua totaal rendement voor

zich af of het beloningspakket van de Raad

aandeelhouders. In de bestaande peer

van Bestuur wel evenwichtig is en het accent

group die dient als vergelijkingsbasis en in

niet te sterk op de instrumenten op langere

de voorwaarden voor toekenning komt geen

termijn ligt. Voorts is de commissie van

verandering. Voor de andere helft wordt

mening dat het effectiever – en bovendien

het PSP gekoppeld aan het gemiddelde

meer marktconform – is om een zwaarder

rendement op eigen vermogen dat de bank

gewicht toe te kennen aan die prestatiecriteria

realiseert over de meetperiode, die wordt

waarop de leden van de Raad van Bestuur een

gehandhaafd op vier jaar. De verwachte

directere invloed kunnen uitoefenen.

waarde van de instrumenten op lange termijn zal uitkomen in de buurt van 100% van het

Op grond van de bovenstaande overwegingen

basissalaris.

besloot het N&C Committee een voorstel uit te werken voor aanpassing van het pakket,

Opvolgingsplanning

zonder dat hierdoor de totale verwachte

Het N&C Committee en de Raad van

waarde zou toenemen, afgezien van mogelijke

Commissarissen hebben ook de opvolgings-

toekomstige verhogingen in lijn met normale

planning van leden van de Raad van

marktbewegingen. Alvorens het definitieve

Bestuur besproken. Hierbij zijn de huidige

voorstel te presenteren zocht de commissie

samenstelling van de Raad van Bestuur, de

contact met een aantal grootaandeelhouders

toekomstige behoefte aan opvolgers, het

om de beoogde aanpassing toe te lichten en

intern beschikbare talent met het potentieel

de mening van aandeelhouders te peilen.

om door te groeien naar de Raad van Bestuur

Van alle benaderde aandeelhouders werden

en het noodzakelijke ontwikkelingstraject voor

positieve reacties ontvangen, waarna de

potentiële opvolgers uitvoerig geanalyseerd.

commissie besloot het onderstaande voorstel

De leden van het N&C Committee zullen zich

in te dienen. De voorgestelde wijzigingen

de komende tijd verder verdiepen in mogelijke

zullen, onder voorbehoud van goedkeuring

kandidaten. De opvolgingsplanning voor de

door de aandeelhouders, met ingang van 2005

Raad van Bestuur zal jaarlijks aan de orde

van kracht worden.

worden gesteld.

20

•1_200960_JV_NED.indd 20

24-03-2005 11:05:05


Contacten met Centrale Ondernemingsraad In overeenstemming met het convenant dat in 2003 met de Centrale Ondernemingsraad (COR) werd gesloten, hebben de drie commissarissen die de contacten met de COR over Nederlandse aangelegenheden onderhouden, namelijk de heren Van Veen en Dik en mevrouw drs. L.S. Groenman, bij toerbeurt vijf vergaderingen van de COR bijgewoond. Voorts had de voorzitter van onze Raad constructief overleg met vertegenwoordigers van de COR over de samenstelling van de Raad van Commissarissen en de voordracht van twee nieuwe leden. In november 2004 vond er een gezamenlijke bijeenkomst van de COR, de Raad van Bestuur en vier Nederlandse leden van de Raad van Commissarissen plaats, met als thema de offshoring en outsourcing van activiteiten die niet tot het kernbedrijf van de bank behoren. Deze bijeenkomst leverde een wezenlijke bijdrage aan de voortgaande dialoog over een onderwerp dat voor de toekomst van de bank van groot belang is. Amsterdam, 17 maart 2005 Raad van Commissarissen

21

•1_200960_JV_NED.indd 21

24-03-2005 11:05:06



ABN AMRO beschouwt corporate governance

best practice bepalingen van de code al

als de wijze waarop de relaties tussen Raad

worden toegepast of in de toekomst zullen

van Bestuur, Raad van Commissarissen

worden toegepast, met uitzondering van best

en haar aandeelhouders zijn geregeld.

practice bepalingen II.1.1, II.2.7, III.5.11 en

Voor ABN AMRO is een goede corporate

IV.1.1. Wij zijn nog altijd van mening dat het in

governance van cruciaal belang om haar

het belang van ABN AMRO en haar diverse

strategische doelstelling te verwezenlijken,

belanghebbenden is om in deze specifieke

namelijk duurzame waardecreatie op

gevallen best practices toe te passen die

lange termijn voor alle belanghebbenden:

afwijken van de bepalingen in de code.

aandeelhouders, klanten, medewerkers en

Hoewel onze redenen voor deze afwijkingen

de samenleving. Met het oog op een goede

in essentie niet zijn gewijzigd, is omwille van

corporate governance is gekozen voor een

de duidelijkheid onderstaand de toelichting

bestuursmodel dat ondernemerschap door

opnieuw opgenomen.

de Raad van Bestuur en het toezicht door de Raad van Commissarissen namens alle

Best practice bepaling II.1.1:

aandeelhouders bevordert. Integriteit en

Een bestuurder wordt benoemd voor een

transparantie zijn de hoofdkenmerken van

periode van maximaal vier jaar. Herbenoeming

corporate governance binnen ABN AMRO,

kan telkens voor een periode van maximaal

evenals van onze totale bedrijfsvoering.

vier jaar plaatsvinden. • De huidige leden van de Raad van Bestuur

Corporate governance in Nederland

van ABN AMRO zijn in overeenstemming

De Nederlandse corporate governance

geldende wettelijke verplichtingen voor

code werd op 1 januari 2004 van kracht.

onbepaalde duur benoemd. ABN AMRO

Ondernemingen moeten derhalve in het

zal deze best practice bepaling van de code

jaarverslag 2004 voor de eerste keer formeel

toepassen indien en wanneer nieuwe leden

verantwoording afleggen over hun corporate

tot de Raad van Bestuur worden benoemd.

met de op het moment van hun benoeming

governance-structuur en toepassing van de code. Gezien het grote belang dat ABN AMRO

Best practice bepaling II.2.7:

hecht aan een transparante corporate

De maximale vergoeding bij onvrijwillig

governance-structuur, besloten wij echter

ontslag bedraagt eenmaal het jaarsalaris

een jaar eerder dan vereist duidelijkheid over

(het ‘vaste’ deel van de bezoldiging). Indien

de toepassing van de code te verschaffen

voor een bestuurder die in zijn eerste

door middel van een corporate governance-

benoemingstermijn wordt ontslagen, het

supplement bij het jaarverslag 2003. Onze

maximum van eenmaal het jaarsalaris

toepassing van de code werd ook tijdens

kennelijk onredelijk is, komt deze bestuurder

de jaarlijkse Algemene Vergadering van

in aanmerking voor een ontslagvergoeding van

Aandeelhouders van 29 april 2004 besproken

maximaal tweemaal het jaarsalaris.

met de aandeelhouders.

• De arbeidsovereenkomst van de huidige

leden van de Raad van Bestuur van

22

•1_200960_JV_NED.indd 22

Het corporate governance-supplement 2004

ABN AMRO (d.w.z. per 1 januari 2004)

wordt dit jaar niet in drukvorm gepubliceerd,

zal niet worden gewijzigd. De Raad van

maar is wel op onze internetsite geplaatst.

Commissarissen is wel voornemens de

Tot ons genoegen kunnen wij u meedelen dat

afvloeiingsregeling zoals opgenomen in de

door ABN AMRO (en voorzover relevant door

arbeidsovereenkomst van de huidige leden

het hierna vermelde administratiekantoor)

van de Raad van Bestuur te interpreteren in

de principes en de 109 van toepassing zijnde

overeenstemming met deze best practice

24-03-2005 11:05:06


bepaling. Wanneer nieuwe leden tot de

karakter aan de voordracht of tot het ontslag

Raad van Bestuur toetreden, zal in hun

steunt, dan kan in een nieuwe vergadering

arbeidsovereenkomst een afvloeiingsregeling

die wordt bijeengeroepen het besluit bij

worden opgenomen die deze bepaling in

volstrekte meerderheid van stemmen worden

beginsel weerspiegelt.

genomen, onafhankelijk van het op deze vergadering vertegenwoordigde gedeelte van

Best practice bepaling III.5.11:

het kapitaal.

Het voorzitterschap van de remuneratie-

• De Raad van Commissarissen van

commissie wordt niet vervuld door de

ABN AMRO heeft voorlopig besloten niet-

voorzitter van de raad van commissarissen,

bindende voordrachten tot benoeming van

noch door een voormalig bestuurder van de

zijn leden te doen. Dit houdt in dat voor de

vennootschap, noch door een commissaris die

benoeming van een kandidaat tot lid van

bij een andere beursgenoteerde vennootschap

de Raad van Commissarissen of Raad van

bestuurder is.

Bestuur, indien dit geschiedt op basis van

• Zoals beschreven in de toelichting bij best

een niet-bindende voordracht, een absolute

practice bepaling III.5.1 heeft ABN AMRO

meerderheid in de Algemene Vergadering van

ervoor gekozen de in de code genoemde

Aandeelhouders vereist is. In dit geval past

remuneratiecommissie en selectie- en

ABN AMRO dus deze best practice bepaling

benoemingscommissie te combineren in

toe. In geval van een bindende voordracht van

het N&C Committee. Aangezien ABN AMRO

een kandidaat voor benoeming tot lid van de

grote waarde hecht aan de coördinerende

Raad van Bestuur, kan het bindende karakter

rol van de voorzitter van de Raad van

daarvan door de Algemene Vergadering van

Commissarissen, met name voor wat betreft

Aandeelhouders worden opgeheven door

de selectie en voordracht van kandidaten

middel van een besluit dat met tweederde van

voor benoeming als lid van de Raad van

de uitgebrachte stemmen die meer dan 50%

Commissarissen of Raad van Bestuur, zal de

van de economische waarde van het kapitaal

voorzitter van de Raad van Commissarissen

vertegenwoordigen, wordt goedgekeurd.

het voorzitterschap van het N&C Committee

Voor de benoeming van vervolgens (door de

blijven vervullen.

aandeelhouders) voorgedragen kandidaten is dezelfde meerderheid vereist zoals

Best practice bepaling IV.1.1:

hierboven is aangegeven. Ontslag van leden

De algemene vergadering van aandeelhouders

van de Raad van Bestuur en de Raad van

van een niet-structuurvennootschap kan een

Commissarissen geschiedt volgens de in

besluit tot het ontnemen van het bindende

de statuten beschreven procedure. Deze

karakter aan een voordracht tot benoeming

procedure voorziet in situaties waarin (i) de

van een bestuurder of commissaris en/of

Raad van Commissarissen de Algemene

een besluit tot ontslag van een bestuurder

Vergadering van Aandeelhouders voorstelt

of commissaris nemen bij volstrekte

een lid van de Raad van Bestuur of de Raad

meerderheid van de uitgebrachte stemmen.

van Commissarissen te ontslaan of (ii) het

Aan deze meerderheid kan de eis worden

voorstel tot ontslag van een lid van de Raad

gesteld dat zij een bepaald gedeelte van

van Bestuur of de Raad van Commissarissen

het geplaatste kapitaal vertegenwoordigt,

wordt voorgelegd op initiatief van aandeel-

welk deel niet hoger dan een derde wordt

houders. In de eerste situatie is een absolute

gesteld. Indien dit gedeelte ter vergadering

meerderheid in de Algemene Vergadering van

niet is vertegenwoordigd, maar een volstrekte

Aandeelhouders vereist en past ABN AMRO

meerderheid van de uitgebrachte stemmen

deze best practice bepaling toe. In de tweede

het besluit tot het ontnemen van het bindende

situatie wil ABN AMRO tevens de in haar

•1_200960_JV_NED.indd 23

23

24-03-2005 11:05:07


statuten vastgelegde procedures volgen en

geformaliseerd. In deze commissie hebben

geldt derhalve de eis van een tweederde

zitting de Principal Accounting Officer

meerderheid van de uitgebrachte stemmen,

(voorzitter), de hoofden van Group Legal &

die meer dan 50% van de economische

Compliance, Investor Relations, Group Audit

waarde van het kapitaal vertegenwoordigen.

en Group Risk Management Reporting,

ABN AMRO hecht grote betekenis aan het

alsmede desgewenst vertegenwoordigers van

creëren van aandeelhouderswaarde op de

andere bedrijfsonderdelen.

lange termijn. Continuïteit in het bestuur van de vennootschap is dan ook van essentieel

Op grond van artikel 404 van de Sarbanes-

belang. Om deze reden zal ABN AMRO de

Oxley Act is het bestuur verplicht jaarlijks

procedures voor de voordracht tot benoeming

verslag uit te brengen over de mate waarin

als lid van de Raad van Commissarissen en

de opzet en de effectiviteit van de interne

Raad van Bestuur en voor het ontslag van

controleorganisatie en -procedures toereikend

leden van beide Raden handhaven.

zijn, zodat een redelijke mate van zekerheid wordt verschaft over de betrouwbaarheid van

Corporate governance in de Verenigde Staten

de jaarrekening. Het interne controlerapport

ABN AMRO is geregistreerd bij de

ABN AMRO bekrachtigd worden. Het rapport

Amerikaanse Securities and Exchange

zal voor de eerste keer met ons jaarverslag

Commission en staat genoteerd aan de

2006 uitgebracht worden.

moet door de externe accountant van

New York Stock Exchange. Onze bank is dan ook onderworpen aan de Amerikaanse

ABN AMRO onderkent dat belanghebbenden

effectenwetgeving, waaronder de

duidelijk inzicht moet worden geboden in de

Sarbanes-Oxley Act en bepaalde corporate

mate waarin de bank de relevante corporate

governance-regelingen van de New York Stock

governance-voorschriften toepast. In dit

Exchange. In de Sarbanes-Oxley Act staat

verband verwijzen wij naar het overzicht op

de integriteit van bestuurders, accountants

pagina 183 tot en met 186 van dit jaarverslag.

en medewerkers centraal. Volgens deze wet

Dit overzicht vergelijkt op hoofdpunten de

en regelingen moeten beursgenoteerde

Nederlandse en Amerikaanse corporate

ondernemingen een audit committee hebben

governance-regelingen. De informatie in

dat is samengesteld uit onafhankelijke leden.

het overzicht is niet volledig; als gevolg

Voorts bevorderen de wet en de regelingen

van verschillen in corporate governance-

de onafhankelijkheid van de externe

structuur kan niet in alle gevallen naar

accountant door het verbod om naast de

corresponderende bepalingen verwezen

accountantscontrole bepaalde andere, niet

worden.

aan de controletaak gerelateerde diensten aan de bank te verlenen. Toezicht en corporate

Rol van aandeelhouders

governance voldeden bij ABN AMRO reeds

ABN AMRO Holding N.V. (de ‘Holding’)

in alle opzichten aan de Sarbanes-Oxley Act,

en ABN AMRO Bank N.V. (de ‘Bank’)

zowel naar de geest als naar de letter.

zijn naamloze vennootschappen volgens Nederlands recht. Hoewel de Holding het

24

•1_200960_JV_NED.indd 24

Na de inwerkingtreding van de Sarbanes-

structuurregime conform artikel 2 : 152 tot

Oxley Act heeft ABN AMRO een Disclosure

en met 164 van het Burgerlijk Wetboek

Committee ingesteld. Hiermee zijn de

in 2003 heeft verlaten, past de Bank op

reeds bestaande functies en disciplines die

vrijwillige basis nog altijd het volledig

verantwoordelijk zijn voor de nauwkeurigheid

structuurregime toe. De Bank zal echter het

en volledigheid van gepubliceerde gegevens,

verzwakt structuurregime gaan toepassen.

24-03-2005 11:05:08


Dit houdt in dat de Raad van Bestuur en de

aandelen in verhouding tot de waarde van

Raad van Commissarissen van de Bank door

de gewone aandelen. Stemrechten op

haar aandeelhouder (de Holding) worden

preferente aandelen die bij volmacht aan

benoemd.

een certificaathouder zijn verstrekt, komen overeen met het bedrag van de in het bezit

ABN AMRO stelt zich op het standpunt

van de certificaathouder zijnde certificaten

dat het bestuursmodel transparant en in

ten opzichte van de slotkoers van het gewoon

overeenstemming met internationale normen

aandeel op Euronext Amsterdam op de

moet zijn. Op grond hiervan werd besloten

laatste beursdag in de maand voorafgaand

de constructie van preferente aandelen met

aan de bijeenroeping van de aandeelhouders-

een beschermingsfunctie af te schaffen. De

vergadering.

oude (certificaten van) preferente aandelen werden per 30 september 2004 ingetrokken

Het administratiekantoor houdt preferente

en nieuwe (certificaten van) preferente

aandelen die op basis van het nominale

aandelen zonder beschermingsfunctie werden

uitstaande aandelenkapitaal per 31 december

uitgegeven. De herstructurering van de

2004 100% van het totale kapitaal

preferente aandelen werd goedgekeurd door

vertegenwoordigen, maar het feitelijke

de Buitengewone Algemene Vergadering van

stemrecht dat op de (certificaten van)

Aandeelhouders die op 25 augustus 2004

preferente aandelen kan worden uitgeoefend

werd gehouden. Tijdens deze vergadering

bedraagt op basis van de slotkoers per

stemden de aandeelhouders tevens in met

31 december 2004 ongeveer 2,3% van het

een dienovereenkomstige wijziging van de

totale geplaatste kapitaal.

statuten van de Holding. Op 1 oktober 2004 trad een wet in werking De nieuwe certificaten van preferente

waarbij Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek

aandelen zijn niet-beursgenoteerd

werd gewijzigd. Zo zijn onder meer de

en worden beheerd door de Stichting

bevoegdheden van aandeelhouders verruimd.

Administratiekantoor Preferente

Vooruitlopend op de goedkeuring van de

Financieringsaandelen ABN AMRO Holding

definitieve tekst van het wetsvoorstel werden

(het ‘administratiekantoor’). De Stichting

de statuten van de Holding reeds in 2003

Administratiekantoor ABN AMRO Holding die

aangepast. Aandeelhouders kregen het recht

de oude certificaten van preferente aandelen

onderwerpen op de agenda van de aandeel-

hield, is per 31 december 2004 ontbonden.

houdersvergadering te doen plaatsen, mits zij ten minste 1% van het aandelenkapitaal

In tegenstelling tot de oude structuur

in economische zin vertegenwoordigen.

worden de aan de nieuwe preferente

In het kader van de vergroting van hun

aandelen verbonden stemrechten, ondanks

invloed kan aan de aandeelhouders van

het feit dat deze formeel berusten bij het

de Holding het recht worden toegekend

administratiekantoor, in de praktijk door

om belangrijke besluiten die de identiteit

de certificaathouders uitgeoefend. Het

en het karakter van de onderneming

administratiekantoor zal immers onder

veranderen, en het beloningsbeleid voor

alle omstandigheden stemvolmachten

de Raad van Bestuur goed te keuren. Wij

verstrekken aan de certificaathouders en het

zullen onze aandeelhouders voorstellen

stemrecht niet uitoefenen. Het stemrecht

op de jaarlijkse Algemene Vergadering van

dat aan certificaathouders toekomt, wordt

Aandeelhouders in 2005 de statuten van de

berekend op basis van het kapitaalbelang

Holding in overeenstemming met de wet te

van de (certificaten van) preferente

wijzigen. Ook de statuten van de Bank zullen

•1_200960_JV_NED.indd 25

25

24-03-2005 11:05:09


in overeenstemming met de wet worden

commissarissen liggen ter inzage ten

gebracht.

kantore van de vennootschap en staan ook op de ABN AMRO internetsite. De curricula


vitae van nieuwe leden van de Raad van

Kandidaten voor (her)benoeming als lid van de

Commissarissen worden tevens opgenomen

Raad van Commissarissen moeten voldoen

in het jaarverslag van de Holding dat verschijnt

aan de profielschets, die is opgenomen in het

in het jaar waarin zij worden benoemd. De

Reglement van de Raad van Commissarissen

samenstelling van zowel de Raad van Bestuur

van de Holding. Om de onafhankelijkheid van

als de Raad van Commissarissen van de

de Raad van Commissarissen te waarborgen

Holding en de Bank is identiek.

worden de in de Nederlandse corporate governance code aangegeven criteria

Het Audit Committee bespreekt de kwartaal-

toegepast. Zo mogen commissarissen geen

en jaarcijfers, het jaarverslag ten behoeve

specifieke belangen vertegenwoordigen.

van de Raad van Commissarissen, het

Als een belang van een lid van de Raad van

accountantsrapport en de management-

Commissarissen strijdig is met het belang

letter van de accountant en brengt

van de onderneming, moet de voorzitter

daaromtrent advies uit. De commissie

van de Raad van Commissarissen hiervan

toetst ook regelmatig het totale risicoprofiel,

in kennis worden gesteld. Bijzonderheden

de kwaliteit van de kredietportefeuille

over de bezoldiging van de leden van de Raad

en afzonderlijke grote posten. Daarnaast

van Commissarissen zijn opgenomen op

evalueert de commissie regelmatig de

pagina’s 167 en 168 van dit jaarverslag.

grondslagen voor verslaglegging, de interne accountantsfunctie, het ABN AMRO Audit

De Raad van Commissarissen van ABN AMRO

Charter en interne controlemaatregelen

telde per 29 april 2004 twaalf leden. De leden

en -mechanismen. Andere onderwerpen

worden benoemd voor een termijn van vier

die in het Audit Committee aan de orde

jaar en herbenoeming is mogelijk tot een

komen, betreffen het risicobeheerbeleid,

maximale zittingsduur van twaalf jaar, met

juridische procedures en acquisities. In

inachtneming van de leeftijdsgrens van 70 jaar.

overeenstemming met het ABN AMRO Audit

Zoals beschreven in het verslag van de Raad

Charter is er een directe rapportagelijn van het

van Commissarissen zullen op grond van deze

hoofd Group Audit naar de voorzitter van het

criteria de heren Dik en Van Veen aftreden als

Audit Committee.

lid van de Raad van Commissarissen. Voor hen zijn twee opvolgers voorgedragen.

De onafhankelijkheid van de accountant heeft de bijzondere aandacht van het

26

•1_200960_JV_NED.indd 26

De Raad benoemt uit zijn midden een

Audit Committee. Dit evalueert formeel de

voorzitter en vice-voorzitter, alsmede een

onafhankelijkheid van de externe accountant,

Audit Committee van minimaal vier leden en

de maatstaven voor de kwaliteitscontrole

een N&C Committee van minimaal drie leden.

van diens werkzaamheden en het jaarlijkse

De leden van het Audit Committee worden

accountantsbudget. Het beleid van het Audit

benoemd voor een termijn van vier jaar. Het

Committee inzake de onafhankelijkheid van

Reglement van de Raad van Commissarissen

de externe accountant omvat regels voor

van de Holding is herzien als uitvloeisel van

de benoeming en honorering van en het

de herijking van de ondernemingsstructuur

toezicht op de externe accountant. Deze

van de Holding op basis van de Nederlandse

wordt (her)benoemd door de Algemene

corporate governance code. Het Reglement

Vergadering van Aandeelhouders voor een

en de uitgebreide curricula vitae van de

periode van vijf jaar, op advies van de Raad

24-03-2005 11:05:09


van Commissarissen. In het beleid inzake de

van zaken van de vennootschap en de Chief

onafhankelijkheid van de externe accountant

Operating Officer is belast met de verlening

is bepaald dat de externe accountant, met

van gedeelde producten en diensten (shared

het oog op zijn onafhankelijkheid, bepaalde

services) aan BU’s alsmede met diverse

werkzaamheden die niet aan de controletaak

concernfuncties op het gebied van strategie

zijn gerelateerd, niet voor ABN AMRO mag

en performance management. De drie

uitvoeren.

overige leden van de Raad van Bestuur zijn elk verantwoordelijk voor bepaalde commerciële

Het Audit Committee is verantwoordelijk voor

bedrijfsonderdelen.

de preautorisatie van controleopdrachten aan de externe accountant, daaraan

De leiding van de (S)BU’s en Group Functions

gerelateerde werkzaamheden en toegestane

is gedelegeerd aan Executive Committees,

niet daaraan gerelateerde diensten.

die bestaan uit een of meer leden van de

Hierbij weegt de commissie af of de

Raad van Bestuur en een of meer SEVP’s

voorgenomen werkzaamheden of diensten de

en Executive Vice Presidents. Naast deze


Executive Committees staat het Group

aantasten. Zowel het beleid inzake de

Business Team. Hierin zitten, naast de leden


van de Raad van Bestuur, acht SEVP’s.

als het beleid inzake preautorisatie van werkzaamheden door externe accountants is

Nadere informatie over corporate governance

geplaatst op de ABN AMRO internetsite.

is geplaatst op onze internetsite www.abnamro.com.

Het N&C Committee heeft onder meer als taak de selectie en voordracht van kandidaten voor benoeming tot de Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur voor te bereiden en de beloning voor de leden van de Raad van Bestuur te bepalen en ter goedkeuring aan de Raad van Commissarissen voor te leggen.

Raad van Bestuur De leden van de Raad van Bestuur besturen gezamenlijk de vennootschap en zijn verantwoordelijk voor de behaalde resultaten. Voor alle besluiten van de Raad van Bestuur zijn zij zowel gezamenlijk als afzonderlijk verantwoording verschuldigd. De voorzitter van de Raad van Bestuur geeft leiding aan de Raad bij het algemene bestuur van de vennootschap dat erop is gericht de prestatiedoelstellingen en ambities te verwezenlijken. Hij is het belangrijkste aanspreekpunt voor de Raad van Commissarissen. De Chief Financial Officer is verantwoordelijk voor de financiële gang

•1_200960_JV_NED.indd 27

27

24-03-2005 11:05:10

Concernstrategie

Concernstrategie

ABN AMRO is een internationale bank die

nader toegelicht in het hoofdstuk ‘Duurzame

haar wortels in Europa heeft en zich vooral

ontwikkeling’ vanaf pagina 93, alsmede in het

richt op consumer banking en commercial

duurzaamheidsverslag dat tegelijk met dit

banking, in sterke mate ondersteund door

jaarverslag wordt gepubliceerd. Om duurzame

een internationaal wholesale banking-

groei te verwezenlijken is het vermogen om

bedrijf. Deze mix van activiteiten geeft ons

duurzame relaties op te bouwen, zowel intern

een concurrentievoordeel in de markten en

binnen de bank als extern met derden, van

klantsegmenten waarin wij actief zijn. Onze

essentieel belang.

doelstelling is maximale waarde te creëren voor onze klanten, en tegelijk ook voor onze

Focus op de klant

aandeelhouders als het ultieme bewijs van en

Onze klanten profiteren het meest van

voorwaarde voor succes.

de relatiegerichte marktbenadering via onze verschillende (S)BU’s. Doordat wij

Vanuit deze basis werken wij aan de verdere

concernbreed klantgericht te werk gaan,

versterking en expansie van ons bedrijf. De

creëren wij waarde voor een breed spectrum

hierbij gevolgde strategie is gebaseerd op de

van klanten. In het particuliere segment

volgende vijf pijlers:

varieert ons klantenbestand van standaard

1 Het creëren van waarde voor onze klanten

retail tot private banking (vermogende

door hun kwalitatief hoogwaardige financiële

particulieren) en in het zakelijke segment

oplossingen te bieden. Oplossingen die zo

van een groot aantal kleine bedrijven tot

goed mogelijk aansluiten bij hun huidige

een kleiner aantal grote multinationale

behoeften en hun doelstellingen voor de lange

ondernemingen. Al deze klantgroepen

termijn

spelen een cruciale rol in onze strategie.

2 Een duidelijke focus op:

Het strategisch voordeel van onze specifieke

• particuliere en zakelijke klanten in onze

combinatie van klanten, producten en

thuismarkten (Nederland, het Midden-Westen

geografische markten is evenwel het grootst

van de Verenigde Staten en Brazilië) en in

in het middensegment. Aan de particuliere

bepaalde groeimarkten wereldwijd

kant gaat het om de meer bemiddelde relaties

• geselecteerde grote ondernemingen,

van de verschillende BU’s van Consumer

met de nadruk op Europa, en financiële

& Commercial Clients en een groot aantal

instellingen

klanten van de BU Private Clients, terwijl het

• private banking-klanten

aan de zakelijke kant in hoofdzaak een fors

3 Ten behoeve van onze klanten een optimaal

aantal middelgrote tot grote ondernemingen

gebruik maken van onze producten en de

en financiële instellingen betreft. Deze

capaciteiten van onze medewerkers

klanten hebben in de regel behoefte aan

4 Het concernbreed delen van kennis en

een lokale relatiebeheerder, een uitgebreid

ervaring en een optimale bedrijfsvoering

en concurrerend productenpakket, een

5 Het stimuleren van groei door de allocatie

internationaal netwerk, een efficiënte

van kapitaal en talent volgens de principes

distributie en, voor wat betreft zakelijke

van Managing for Value (MfV), het door ons

relaties, sectorkennis. Wij zijn een van de

gehanteerde model voor waardecreërend

weinige banken in de wereld die dit allemaal

management.

in huis heeft en in veel gevallen zijn wij ook de enige die dit kan bieden. Dankzij

28

•1_200960_JV_NED.indd 28

Wij streven naar duurzame groei ten behoeve

de veelzijdigheid van onze activiteiten

van alle belanghebbenden bij onze bank:

kunnen wij onze voorsprong onder deze

klanten, aandeelhouders, medewerkers en de

klantgroepen handhaven. Om ons succes aan

samenleving. Ons duurzaamheidsbeleid wordt

de bovenkant van de zakelijke en particuliere

24-03-2005 11:05:11

Concernstrategie

markt in de toekomst een vervolg te kunnen

Capitalia hebben wij in 2004 gehandhaafd

geven, moeten wij wel investeren in de

op respectievelijk 12,7% en 9,0%. Het

kwaliteit van onze producten en in innovatie.

aandeelhouderspact met Banca Antonveneta,

Bij de verbeterde of nieuwe producten

waaraan wij sinds 2002 deelnemen, zal na

die uit deze investeringen voortkomen,

afloop daarvan in april 2005 niet worden

zijn uiteindelijk ook onze klanten in het

verlengd. Voor wat betreft ons belang in Banca

middensegment gebaat. Onze positie in

Antonveneta, onderzoeken wij alternatieve

de standaard retailmarkt creëert daarbij

mogelijkheden.

het draagvlak voor de investeringsuitgaven kantoren en informatietechnologie, en zorgt

De voordelen van ‘één bank’ benutten

bovendien voor aanwas van klanten in het

Ons vermogen waarde te creëren voor

middensegment.

klanten en aandeelhouders zal steeds

in de benodigde infrastructuur, zoals

sterker afhankelijk worden van het delen van Onze groeistrategie is erop gericht om

kennis en ervaring binnen onze organisatie

te opereren vanuit de sterke positie van

en van een optimale bedrijfsvoering. Om

ABN AMRO in het middensegment van de

op concernniveau onze klanten in het

markt en klanten in dit segment kwalitatief

middensegment optimale producten en

hoogwaardige en innovatieve producten en

diensten te kunnen bieden, hebben wij de

diensten te leveren, ongeacht vanuit welk

(S)BU-overschrijdende segmenten Consumer

bedrijfsonderdeel deze producten en diensten

(particulier) en Commercial (zakelijk) gevormd.

afkomstig zijn. Wij streven er hierbij steeds

Deze twee segmenten hebben onder meer

naar om ons internationale productaanbod

tot taak om de toepassing van winnende

en netwerk optimaal te benutten. Vaak doen

formules over de grenzen van de verschillende

wij dit in combinatie met lokale merknamen

landen heen te bevorderen en om kwalitatief

en hechte, lokale klantrelaties. Deze

hoogwaardige oplossingen voor onze

benadering wordt kracht bijgezet door ons

verschillende klantgroepen uit te werken,

global branding-concept, waarbij het groen-

samen met Asset Management, Transaction

gele ABN AMRO schild wordt gecombineerd

Banking Group, Wholesale Clients en andere

met sterke lokale merknamen en de nieuwe

productafdelingen.

merkregel ‘Meer mogelijk maken’. Goede voorbeelden zijn LaSalle Bank in het Midden-

In haar verschillende markten heeft

Westen van de Verenigde Staten en Banco

ABN AMRO een sterke positie opgebouwd

Real in Brazilië.

in het internationale betalingsverkeer. Om de mogelijke efficiencyvoordelen van

Wij streven ernaar onze toch al sterke

onze schaalgrootte effectiever te benutten

strategische positie verder uit te bouwen,

en een stijgend rendement te genereren

zowel door uitbreiding van het klantenbestand

op de investeringen in deze productlijn,

in geselecteerde markten en segmenten,

hebben wij alle activiteiten die verspreid

als door gerichte investeringen in de

over de hele wereld werden uitgevoerd ten

verbetering van onze productlijnen. Wat

aanzien van productontwikkeling en -beheer,

betreft nieuwe markten speelt de BU New

gebundeld in een nieuwe, wereldwijd

Growth Markets met succes in op de

opererende Transaction Banking-organisatie,

aantrekkelijke mogelijkheden die zich in

die rechtstreeks aan de Group COO gaat

verschillende opkomende markten als Groot-

rapporteren.

China en India voordoen. Onze belangen in de Italiaanse banken Banca Antonveneta en

•1_200960_JV_NED.indd 29

29

24-03-2005 11:05:12

Concernstrategie

Wij willen daarnaast het eerste succes

ABN AMRO in Duitsland tot de top 5 in private

van Group Shared Services, dat in januari

banking.

2004 werd opgezet, verder uitbouwen. Dit concernonderdeel blijft zich richten op

Solvabiliteit

het signaleren en realiseren van mogelijke

Om de AA– credit rating van onze bank

kostenbesparingen door verdere consolidatie

te handhaven heeft verbetering van de

en standaardisatie dwars door de hele

tier 1 ratio (de verhouding tussen het

organisatie heen. Group Shared Services

kernvermogen en de naar risico gewogen

gaat ook nieuwe marktoplossingen

activa) onze voortdurende aandacht. Deze

onderzoeken en implementeren. Doel

ratio is verbeterd van 7,03% ultimo 2001 tot

hiervan is te waarborgen dat alle (S)BU’s de

8,57% ultimo 2004, terwijl de norm minimaal

ondersteunende diensten krijgen die zij nodig

4% is en ons streefniveau op 8,5% ligt.

hebben om onze klanten op een zo efficiënt

In dezelfde periode is de core tier 1 ratio

mogelijke wijze nog betere producten en

(kernvermogen exclusief preferente aandelen)

diensten te bieden.

toegenomen van 4,47% tot 6,39% bij een doelstelling van 7,0%.

Nadruk op kernactiviteiten Wij willen de beschikbare capaciteiten en

ABN AMRO is bezig haar strategische

middelen effectiever inzetten op met name

positionering op zowel groepsniveau

die terreinen waar onze kracht ligt. In dit

als (S)BU-niveau af te stemmen op de

kader hebben wij in 2004 besloten een

solvabiliteitsrichtlijnen van het concept

aantal bedrijfsonderdelen af te stoten, ofwel

Bazel II Akkoord en de derde Richtlijn inzake

omdat zij geen deel uitmaakten van onze

Kapitaaltoereikendheid. Voor kredietrisico’s

kernactiviteiten ofwel omdat de marktpositie

zal de bank de Advanced Internal Ratings

van deze activiteiten niet houdbaar bleek. Zo

Based (AIRB) benadering toepassen en

werden LeasePlan Corporation in Nederland,

voor operationele risico’s de Advanced

het belang van 80,77% in Bank of Asia

Measurement Approaches (AMA). Dit

in Thailand, onze binnenlandse custody-

wordt nader toegelicht onder ‘Bazel II en

activiteiten in acht landen in Europa en

economisch kapitaal’ vanaf pagina 97.

Azië, Executive Relocation Corporation in Brokerage-activiteiten in de Verenigde Staten

Prestatiedoelstellingen voor cyclus 2005-2008

verkocht. Daarnaast werden de diensten

Wij hechten sterk aan een effectief gebruik

van ABN AMRO Asset Management voor

van het beschikbare kapitaal. Om dit

fondsadministratie en investment operations

te onderstrepen zullen wij een nieuwe

uitbesteed en maakten wij het voornemen

doelstelling afgeven ten aanzien van het

bekend om ABN AMRO Trust te verkopen.

rendement op eigen vermogen voor de

de Verenigde Staten en onze Professional

periode van vier jaar tot en met 2008. Voor

30

•1_200960_JV_NED.indd 30

Tegelijkertijd hebben wij gericht verdere

de vierjarige cyclus tot en met 2004 was ons

investeringen gedaan in de versterking van

doel een positie qua totaal rendement voor

ons kernbedrijf en onze positionering in

aandeelhouders in de top 5 van onze peer

belangrijke groeimarkten. In Duitsland werd

group van twintig andere banken. Hierin zijn

bijvoorbeeld Bethmann Maffei overgenomen

wij niet geslaagd, maar het heeft wel ertoe

en met Delbrück & Co samengevoegd. Met

bijgedragen dat onze bank is veranderd in

deze nieuwe combinatie, die opereert onder

een organisatie met een veel duidelijkere

de naam Delbrück Bethmann Maffei, behoort

focus en met een verhoogde interne verantwoordelijkheidscultuur ten aanzien van

24-03-2005 11:05:12

Concernstrategie

behaalde resultaten. Voor de komende vier jaar houden wij dan ook vast aan onze ambitie

‘Meer mogelijk maken’

qua totaal rendement voor aandeelhouders zoals die gold voor de net afgelopen cyclus,

Begin februari 2005 presenteerde ABN AMRO voor het eerst in haar

naast de nieuwe doelstelling voor rendement

bestaan een wereldwijde merkregel: ‘Making more possible’. In

op eigen vermogen. Nadere bijzonderheden

Nederland wordt de vertaling ‘Meer mogelijk maken’ gehanteerd; er

over onze doelstelling voor het rendement op

is ook een Franse, Duitse en Portugese variant. Deze merkregel maakt

eigen vermogen zullen tegelijk met de cijfers

klanten, medewerkers en andere belanghebbenden in één oogopslag

over het eerste kwartaal bekend worden

duidelijk waar wij als bank voor staan. Het is een vervolg op de

gemaakt.

rebranding-campagne van 2003, waarbij de grootste dochterbedrijven van ABN AMRO het bekende groengele ABN AMRO logo overnamen.

Managing for Value

Deze dochterbedrijven gaan thans ook de nieuwe merkregel gebruiken.

De MfV-principes zijn in de hele organisatie ingevoerd. MfV is het instrument dat

‘Making more possible’ geeft uitdrukking aan onze marktbenadering,

ABN AMRO gebruikt voor de allocatie van de

waarbij wij streven naar een partnership met de klant. Het benadrukt

beschikbare middelen aan die activiteiten die

ook de kracht van onze bank als één groep waarbinnen wereldwijd

op lange termijn de hoogste economische

dezelfde werkwijze wordt gehanteerd en dezelfde hoge kwaliteit van

winst (nettowinst na belastingen verminderd

dienstverlening wordt geboden. De merkregel zal de teamgeest onder

met de naar risico gewogen kapitaalkosten)

onze medewerkers verder versterken en ons helpen ons te concentreren

genereren, en voor het meten van de

op onze gezamenlijke visie.

resultaten. Wij zullen voortbouwen op de successen die MfV reeds heeft opgeleverd. Een optimale allocatie van onze belangrijkste activa (kapitaal en talent) aan die activiteiten die de hoogste economische waarde genereren, is onze primaire groeistimulans.

31

•1_200960_JV_NED.indd 31

24-03-2005 11:05:13

•1_200960_JV_NED.indd 32

24-03-2005 11:05:14

Kernactiviteiten

•1_200960_JV_NED.indd 33

24-03-2005 11:05:15

Kernactiviteiten


Kerncijfers SBU Consumer & Commercial Clients 2004

2003

2002

Rente

6.980

6.867

6.855

Provisie

1.763

1.531

1.652

173

242

226


Resultaten uit financiële transacties Overige baten

1.359

1.946

1.566

Totaal baten

10.275

10.586

10.299

Bedrijfslasten

6.766

6.460

6.656

Bedrijfsresultaat

3.509

4.126

3.643

583

815

881

–1

3

8

2.927

3.308

2.754

805

1.093

759

50

27

21

Waardeveranderingen van vorderingen Waardeveranderingen van financiële vaste activa Bedrijfsresultaat voor belastingen Belastingen Belang van derden Nettowinst

2.072

2.188

1.974

Balanstotaal

216.414

220.914

228.293

Naar risico gewogen activa

145.729

141.360

142.550

70.029

77.369

71.169

3.567

3.288

3.030

Aantal medewerkers (fte) Aantal vestigingen

De SBU Consumer & Commercial Clients

Onze consumer en commercial banking-

bedient bijna 20 miljoen particuliere

activiteiten in nieuwe groeimarkten in Azië

en zakelijke klanten en is vooral sterk

en Europa maken eveneens deel uit van

gepositioneerd onder meer bemiddelde

Consumer & Commercial Clients. Ook

particulieren en het midden- en kleinbedrijf

Bouwfonds, de dochteronderneming van

(MKB). De activiteiten van Consumer

ABN AMRO voor projectontwikkeling en

& Commercial Clients zijn vooral

vastgoedfinanciering, valt onder deze SBU.

geconcentreerd in onze thuismarkten

In 2004 nam Consumer & Commercial

Nederland, het Midden-Westen van de

Clients van Wholesale Clients de

Verenigde Staten en Brazilië, waar wij

verantwoordelijkheid over voor de consumer

opereren onder gevestigde lokale namen

banking-activiteiten in Indonesië, Singapore,

en werken met lokaal personeel. In 2004

Pakistan en de Verenigde Arabische Emiraten.

hebben wij aan de verdere expansie van

De strategische belangen in Capitalia en

Consumer & Commercial Clients gestalte

Banca Antonveneta in Italië en Kereskedelmi

gegeven door initiatieven als de uitrol van

és Hitelbank in Hongarije werden over-

het Van Gogh Preferred Banking (VGPB)

geheveld naar Group Functions. Dit komt ook

concept voor relatiebeheer in Brazilië.

tot uitdrukking in de financiële resultaten.

Dit concept, oorspronkelijk ontwikkeld

34

•1_200960_JV_NED.indd 34

en geïmplementeerd binnen de BU New

Binnen Consumer & Commercial Clients

Growth Markets, geeft meer bemiddelde

lopen diverse projecten waarbij kennis

particulieren toegang tot zowel bancaire als

wordt gedeeld teneinde schaalvoordelen en

niet-bancaire producten en diensten van

synergiemogelijkheden te benutten. Hierdoor

superieure kwaliteit. VGPB-klanten kunnen

zullen wij ons nog sterker op onze klanten

rekenen op persoonlijke service door een

kunnen richten, met name op terreinen waar

vaste relatiebeheerder.

wij al een concurrentievoordeel hebben. In het zakelijke segment is dit het geval onder

24-03-2005 11:05:19

Kernactiviteiten

Kerncijfers BU Nederland (in miljoenen euro’s)

Rente Provisie Resultaat uit financiële transacties

2004

2003

2002

2.521

2.604

2.323

632

579

650

35

24

26

Overige baten

13

137

109

Totaal baten

3.201

3.344

3.108

Bedrijfslasten

2.699

2.519

2.554

Bedrijfsresultaat

502

825

554

Waardeveranderingen van vorderingen

201

246

137

0

2

8

Waardeveranderingen van financiële vaste activa Bedrijfsresultaat voor belastingen Belastingen Belang van derden

301

577

409

94

159

135

0

3

1

Nettowinst

207

415

273

Balanstotaal

85.660

84.150

93.570


55.692

52.634

54.223

Aantal medewerkers (fte)

19.846

21.417

23.156

662

666

689

Aantal vestigingen

middelgrote en kleine ondernemingen, in

Om deze ambitie waar te maken, streeft zij

het particuliere segment betreft dit de meer

naar een dienstverlening waarmee zij zich

bemiddelde particulieren. Wij zullen deze

in de markt duidelijk onderscheidt, die in

klantgroepen een breed pakket financiële

alle gevallen een persoonlijk karakter heeft

diensten bieden om een duurzame relatie met

en die via elk distributiekanaal beschikbaar

hen op te bouwen en verder te ontwikkelen.

is. De BU Nederland is met name sterk gepositioneerd in de segmenten meer

Nederland

bemiddelde particulieren en middelgrote

De BU Nederland bediende 4,6 miljoen

ondernemingen.

particuliere klanten, ruim 350.000 MKB-relaties en ongeveer 3.000 grote

De BU Nederland is een volledig

ondernemingen per 31 december 2004.

geïntegreerde particuliere en zakelijke

Door de omvang en diversiteit van haar

bank die een breed assortiment financiële

klantenbestand behoort ABN AMRO

producten en diensten aanbiedt, waaronder

tot de top van het Nederlandse

ook door andere (S)BU’s ontwikkelde

bankwezen. Wij bedienen onze klanten

producten. Daarnaast behoren, via

via een distributienetwerk dat bestaat uit

de joint venture met Delta Lloyd, ook

78 advieskantoren, vijf Corporate Client

verzekeringsproducten tot ons pakket. Om

Units, 556 bankshops en 480 stand-alone

tegemoet te komen aan de behoeften van

geldautomaten. Daarnaast maken wij ook

specifieke doelgroepen zijn ook speciale

gebruik van vier geïntegreerde callcenters,

arrangementen op maat ontwikkeld.

internet en mobiele kanalen. Dankzij het multi-channel bedieningsconcept

Strategie, producten en diensten

kunnen onze klanten in Nederland 7 dagen

De ambitie van de BU Nederland is de

per week en 24 uur per dag bij ons terecht

huisbankier van al haar klanten te worden.

voor een volledig pakket financiële

•1_200960_JV_NED.indd 35

35

24-03-2005 11:05:20

Kernactiviteiten

Resultaten in 2004 Recordinleg Yield Discovery Notes

De nettowinst van de BU Nederland werd sterk beïnvloed door de herstructu-

Nederlandse particuliere beleggers hebben in 2004 ruim EUR 1 miljard

reringskosten met betrekking tot Group

ingelegd in drie nieuwe Yield Discovery Notes van ABN AMRO. Hiermee

Shared Services in 2004 (EUR 287 miljoen,

zijn deze Notes de meeste succesvolle introductie ooit van een ABN AMRO

met een effect van EUR 188 miljoen op

beleggingsproduct voor de particuliere markt. Het is bovendien een goed

de nettowinst) en door twee incidentele

voorbeeld van samenwerking en synergie tussen BU’s.

batenposten in 2003, namelijk de winst van EUR 111 miljoen uit de verkoop van ons

De Yield Discovery Notes hebben de eerste paar jaar een vaste hoge

verzekeringsbedrijf aan de joint venture met

couponrente en in de daaropvolgende jaren een variabele couponrente die

Delta Lloyd en de vrijval van een rentereserve

kan oplopen tot 8%. Terugbetaling van de nominale waarde aan het einde

van EUR 120 miljoen (nettowinst EUR 79

van de looptijd is gegarandeerd. De Yield Discovery Notes vormen onderdeel

miljoen) als gevolg van de afwikkeling van

van het ABN AMRO assortiment gestructureerde producten, waarbij de

het Amstel securitisatieprogramma. Na

beleggingen over sectoren wereldwijd worden gespreid. Dit is een nieuw

correctie voor deze drie posten vertoonden

type beleggingsproducten dat door de afdeling Equity Derivatives van

de baten in 2004 een stijging van 2,8% tot

Wholesale Clients speciaal voor de particuliere markt is ontwikkeld.

EUR 3.201 miljoen en steeg de nettowinst fors met 75,6% tot EUR 395 miljoen. In de

De notes worden in de dealing room van de bank samengesteld uit

onderstaande resultatenvergelijking is van de

aandelen, obligaties en derivaten. Oorspronkelijk waren deze producten

aldus genormaliseerde cijfers uitgegaan.

alleen beschikbaar voor institutionele beleggers. De producten zijn thans vrij verhandelbaar op de beurs.

Ondanks het zwakke economische klimaat in Nederland namen de baten toe. De provisies

Het succes van de Yield Discovery Notes weerspiegelt de in het algemeen

stegen met 9,2% tot EUR 632 miljoen,

voorzichtigere houding van particuliere beleggers. Particuliere beleggers

hoofdzakelijk door hogere provisies op het

houden meer dan in het verleden hun risico’s graag strak in de hand.

betalingsverkeer als gevolg van de invoering

Gestructureerde producten vormen hiervoor een uitstekend en betaalbaar

van servicekosten in de tweede helft van

alternatief.

2004. Daarnaast werden de effectenprovisies ondersteund door de geslaagde introductie van onder meer de Yield Discovery Notes en diensten. In 2004 zijn diverse initiatieven

de GURU Note. De nettorentebaten waren

geïmplementeerd om de kwaliteit van de

1,5% hoger op EUR 2.521 miljoen, waarbij de

diensten en hun toegankelijkheid voor

volumegroei ruimschoots opwoog tegen de

klanten te verbeteren. In november 2004

verkrapping van de marges.

kwam ABN AMRO uit klanttevredenheids-

36

•1_200960_JV_NED.indd 36

onderzoeken in Nederland als kwalitatief

De BU Nederland zette de stringente

beste aanbieder naar voren op het gebied

kostenbeheersing voort: de bedrijfslasten

van internetbankieren en callcenters.

namen af met 4,2% tot EUR 2.412 miljoen.

Daarnaast zijn wij in 2004 erin geslaagd de

Door lagere pensioenlasten en een

klanttevredenheid in al onze klantsegmenten

vermindering van het aantal FTE’s daalden de

te verhogen. Het aantal tevreden klanten

personeelskosten. Het aantal medewerkers

– klanten die ons een rapportcijfer van zes of

nam af met 1.571 FTE’s, vooral door de (in

hoger geven – is in 2004 met 2% toegenomen

2004 kostenneutrale) overheveling van het

tot 89%. De sterkste stijging deed zich voor

European Payments Center, HR Services en

in het MKB-segment, gevolgd door meer

de ABN AMRO Academy naar Group Shared

bemiddelde particulieren waar de invoering

Services. Door geringere IT-kosten liepen ook

van preferred banking een positief effect had.

de beheerskosten terug.

24-03-2005 11:05:21

Kernactiviteiten

Kerncijfers BU Noord-Amerika 2004

2003

2002

2.266

2.377

2.616

Provisie

610

603

711

Resultaat uit financiële transacties

106

152

153

Overige baten

593

1.373

1.038

Totaal baten

3.575

4.505

4.518

Bedrijfslasten

2.092

2.258

2.307

Bedrijfsresultaat

1.483

2.247

2.211


Rente


105

306

477

1.378

1.941

1.734

429

674

604

3

1

0

Nettowinst

946

1.266

1.130

Balanstotaal

73.444

82.997

95.383


53.734

55.263

61.669


17.159

19.356

18.680

428

425

426

Bedrijfsresultaat voor belastingen Belastingen Belang van derden

Aantal vestigingen

Het bedrijfsresultaat verbeterde met

Noord-Amerika

EUR 195 miljoen tot EUR 789 miljoen en

De BU Noord-Amerika opereert onder twee

de efficiencyratio met 5,6 procentpunt tot

merknamen: LaSalle Bank, waarvan het

75,4%. De voorzieningen werden verlaagd

hoofdkantoor zich in Chicago (Illinois) bevindt,

met EUR 45 miljoen naar EUR 201 miljoen

en Standard Federal Bank, gevestigd in Troy

ofwel 37 basispunten van de gemiddelde

(Michigan). Om onze groeiende aanwezigheid

naar risico gewogen activa. In de zakelijke

in het Midden-Westen van de Verenigde

kredietportefeuille hoefden met name voor

Staten te benadrukken en de kracht van één

het MKB-segment minder voorzieningen te

merknaam te benutten, zal de naam Standard

worden getroffen. De nettowinst ging sterk

Federal Bank in de loop van 2005 in LaSalle

omhoog met 75,6% tot EUR 395 miljoen.

Bank Midwest worden gewijzigd.

Ambities voor 2005

De BU Noord-Amerika bedient circa

Versterking en verdieping van de relatie

3,1 miljoen particulieren, middelgrote

met onze klanten blijft ook de komende

ondernemingen, kleine bedrijven, instellingen

periode een speerpunt. Wij vertrouwen

en gemeentes. De dienstverlening aan

erop dat wij hierin zullen slagen. Door het

particuliere klanten vindt plaats vanuit

productaanbod aan onze doelgroepen steeds

420 retailkantoren in drie staten en

verder te verbeteren, stimuleren wij klanten

aan zakelijke klanten vanuit Chicago en

om ABN AMRO vaker als huisbankier te

Michigan alsmede vanuit veertien regionale

gebruiken. In dit kader zullen wij transparante

kantoren verspreid over de Verenigde

dienstverleningsmodellen en specifieke

Staten. Sinds begin 2005 hanteren LaSalle

productpakketten ontwikkelen voor onze

Bank en Standard Federal Bank de nieuwe

doelgroepen MKB, meer bemiddelde

internationale merkregel van ABN AMRO

particulieren en Young Professionals.

(‘Making more possible’). Deze merkregel brengt tot uitdrukking dat de verschillende BU’s wereldwijd nauw samenwerken om

•1_200960_JV_NED.indd 37

37

24-03-2005 11:05:22

Kernactiviteiten

waarin het een zeer sterke positie heeft

‘Meer mogelijk maken’

opgebouwd. De aangeboden producten omvatten kredietverlening, specifieke

In december 2004 werd het hoofdkantoor van de BU Noord-Amerika

sectorkennis, treasury management,

in Chicago na een brand tijdelijk gesloten. Voor de 3.000 medewerkers

trustdiensten en vermogensbeheer. Wij

van LaSalle Bank Corporation moest direct een andere werkplek

breiden ons geografisch werkterrein verder

worden gevonden. Het merendeel van hen kon worden ondergebracht

uit door nieuwe regionale kantoren op

in de ABN AMRO Plaza toren en de lokale kantoren van LaSalle Bank.

te zetten. In 2004 werden in Pittsburgh

Voor de andere collega’s werd alternatieve huisvesting gevonden bij een

(Pennsylvania), Kansas City (Missouri),

van onze klanten. Dit geeft een speciale betekenis aan onze merkregel

Boca Raton (Florida) en Norfolk (Connecticut)

‘Meer mogelijk maken’.

zakelijke kantoren geopend. Specialty Finance houdt zich bezig met de voor elke klant kansen te creëren en te

financiering van commercieel vastgoed,

benutten, zowel dicht bij huis als ver weg in

objectfinanciering, obligatieleningen,

het buitenland.

gesyndiceerde kredietverlening en corporate finance. De financiering van commercieel

ABN AMRO is de op één na grootste

vastgoed draagt voor circa 15% bij aan de

buitenlandse bank in de Verenigde Staten.

winst van de BU Noord-Amerika, terwijl wij

Qua balanstotaal en toevertrouwde middelen

qua objectfinanciering in de Verenigde Staten

zijn wij de op één na grootste bank in Chicago

tot de top 5 behoren. De concurrentie op deze

en omgeving en de nummer drie in Michigan.

terreinen wordt steeds feller. Wij hebben

Met een gecombineerd balanstotaal van meer

echter het voordeel dat wij onze klanten

dan USD 100 miljard staan onze Amerikaanse

via het ABN AMRO netwerk internationale

dochters op de Amerikaanse bankenranglijst

bankdiensten kunnen aanbieden,

op de veertiende positie; op basis van

waaronder corporate banking, treasury,

toevertrouwde middelen nemen wij eveneens

handelsbemiddeling en valutahandel.

de veertiende plaats in. De dienstverlening aan particulieren en het


kleinbedrijf is ondergebracht in het segment

In de loop van 2004 zijn de activiteiten van

Personal Financial Services (PFS). Via

de BU Noord-Amerika gehergroepeerd in

lokale kantoren, online banking en andere

drie strategische segmenten: Commercial

elektronische kanalen bieden wij een volledig

Banking, Specialty Finance en Personal

assortiment van bank-, krediet-, hypotheek-,

Financial Services. Doel hiervan was de focus

beleggings- en verzekeringsproducten aan.

op en de dienstverlening aan klanten met een

De Wealth Management Group ondersteunt

aanzienlijk potentieel te versterken. Deze drie

klantgroepen met een aanzienlijk potentieel

segmenten werken nauw samen om klanten

(vermogende bedrijfseigenaren, particulieren

naadloos op elkaar aansluitende diensten te

en gezinnen) bij vermogensvorming,

verlenen en operationele synergievoordelen

vermogensbehoud en nalatenschapsplanning.

te realiseren. Daarnaast heeft de BU met de ABN AMRO Mortgage Group een landelijk

De BU Noord-Amerika is in heel de Verenigde

opererend hypotheekbedrijf.

Staten ook actief in woninghypotheken, broker/dealer-diensten en de financiering

38

•1_200960_JV_NED.indd 38

Het segment Commercial Banking richt

en leasing van bedrijfsuitrusting. De

zich met totaaloplossingen vooral op het

ABN AMRO Mortgage Group is binnen

middensegment van de zakelijke markt,

de Amerikaanse hypotheekmarkt een

24-03-2005 11:05:23

Kernactiviteiten

gevestigde speler. In 2004 werd voor USD 56,5 miljard (EUR 41,4 miljard) aan

Recordomzet in securitisatie

nieuwe woninghypotheken verkocht. De MSR-portefeuille (beheer van bestaande

De Global Securitisation Trust Services groep van LaSalle Bank verleent

hypotheken / mortgage servicing rights) van

administratieve en trusteediensten ten behoeve van emittenten van

de ABN AMRO Mortgage Group bedroeg ruim

mortgage-backed en asset-backed securities (effecten met hypothecaire

USD 200 miljard (EUR 147 miljard).

leningen en andere effecten als onderliggende waarde). Ultimo 2004 traden wij op als trustee van securitisatieprogramma’s tot een bedrag van

Resultaten in 2004

meer dan USD 800 miljard wereldwijd.

Gecorrigeerd voor de onderstaande incidentele posten nam de nettowinst

Wij zijn onveranderd een vooraanstaande trustee van gesecuritiseerde

van de BU Noord-Amerika af net 25,5%

bedrijfsleningen (Collateralised Debt Obligations / CDO), een markt

tot EUR 943 miljoen, hoofdzakelijk door

waar de concurrentie steeds groter wordt. In 2004 verleenden wij

de sterker dan verwachte terugval van de

trusteediensten voor transacties tot een totaalbedrag van USD 23 miljard.

hypotheekactiviteiten. De Amerikaanse dollar

Met een marktaandeel van 22% stonden wij op een tweede positie op de

daalde in 2004 ten opzichte van de euro

wereldranglijst van CDO trustees.

gemiddeld 8,7% in waarde. Voor het tiende achtereenvolgende jaar waren wij in de Verenigde

De vergelijking van de resultaten is voor

Staten de grootste trustee van commercial mortgage-backed securities

een aantal incidentele posten gecorrigeerd,

programma’s.

waaronder de verkoop van Executive Relocation Company (opbrengst EUR 73

Om de mogelijkheden voor verdere internationale groei te benutten

miljoen en nettowinst EUR 43 miljoen) en

hebben wij in 2004 in Mexico City een unit opgezet die een breed

herstructureringskosten (effect van EUR 61

assortiment trustproducten aanbiedt.

miljoen op de bedrijfslasten en EUR 40 miljoen op de nettowinst). De bedrijfslasten bleven stabiel dankzij De baten van de BU Noord-Amerika daalden

een goede kostenbeheersing in alle

in 2004 met 22,3%. De aanhoudende

bedrijfsonderdelen. Door de teruggang in

batengroei uit de commercial banking-

hypotheekactiviteiten daalde het aantal FTE’s

activiteiten en de gunstige resultaten uit het

met 2.197 ofwel 11,4%.

balansbeheer leidden tot een stijging van de niet aan hypotheken gerelateerde baten met

Het bedrijfsresultaat van de BU Noord-

5,8%. Dit was echter niet voldoende om de

Amerika daalde, zoals verwacht, met 34,5%

lagere inkomsten uit het hypotheekbedrijf

en de efficiencyratio nam licht toe tot 58,0%.

volledig goed te maken. De terugval van de

Exclusief aan hypotheken gerelateerde

hypotheekbaten met 66,9% was voornamelijk

activiteiten liet het bedrijfsresultaat een

het gevolg van de scherpe daling van de

stijging van 25,7% zien.

inkomsten uit de verkoop van nieuwe hypotheken, hetgeen vervolgens weer de

Dankzij de verbeterde kwaliteit van de

concurrentie vergrootte zodat de marges op

zakelijke kredietportefeuille werden

nieuwe hypotheken verder omlaaggingen.

de voorzieningen verlaagd van 51 naar

De hypotheekbaten vertegenwoordigden

18 basispunten van de gemiddelde naar

10,4% van de totale baten in 2004 tegenover

risico gewogen activa. Deze daling was

27,1% in 2003.

voor 21 van de 33 basispunten afkomstig van de ongekend grote omvang van na 39

•1_200960_JV_NED.indd 39

24-03-2005 11:05:24

•1_200960_JV_NED.indd 40

24-03-2005 11:05:26

Kernactiviteiten

afboeking ontvangen bedragen in de zakelijke

het uitgangspunt. Met dit nieuwe concept

kredietportefeuille.

krijgen PFS en het kantorennet de beschikking over de noodzakelijke specialistische middelen

De onderliggende groei van commercial

om onze gemeenschappelijke doelstellingen

banking en retail banking, de goede

te verwezenlijken: nieuwe klanten aantrekken,

kostenbeheersing en het lage voorzieningen-

bestaande klanten behouden en een

niveau boden slechts gedeeltelijke

uitstekende service verlenen.

compensatie voor de sterke terugval van de hypotheekbaten. Hierdoor kwam de

Brazilië

nettowinst EUR 323 miljoen lager uit.

ABN AMRO is in Brazilië een toonaangevende financiële dienstverlener en opereert in

Ambities voor 2005

deze markt onder de merknaam ABN AMRO

In 2005 zullen wij ons onverminderd sterk

Real als een universele bank die een breed

maken voor een uitmuntende dienstverlening

klantenbestand specifiek op hun behoeften

aan onze klanten, over de gehele linie

toegesneden particuliere en zakelijke

van onze bedrijfsactiviteiten. Bij elk

producten aanbiedt.

klantcontact, ongeacht of dit persoonlijk, online of telefonisch is, zullen wij steeds

In oktober 2003 versterkte ABN AMRO haar

proberen tijdig en efficiënt aan de wensen

positie in de Braziliaanse markt aanzienlijk

en behoeften van onze klanten te voldoen.

door Banco Sudameris over te nemen.

Wij streven immers naar hechte, duurzame

Deze bank is sterk vertegenwoordigd in het

en op vertrouwen gebaseerde klantrelaties.

zuidoosten van Brazilië, dat goed is voor

Via deze aanpak, die een goede afspiegeling

circa 56% van het bruto binnenlands product

is van de klantgerichte cultuur binnen onze

van het land. Dankzij deze acquisitie was

bank, kunnen wij ons onderscheiden in een

ABN AMRO per 31 december 2004 de op

markt waar de concurrentie steeds heviger

drie na grootste particuliere bank van Brazilië

wordt.

op basis van toevertrouwde middelen en kredietverlening en de op vier na grootste

Om deze doelstelling in het PFS-segment

gemeten naar balanstotaal. Met de overname

te helpen realiseren hebben wij onlangs

van Banco Sudameris verwierf ABN AMRO

een nieuw verkoop- en bedieningsconcept

een goed gespreid netwerk van 294 kantoren

geïmplementeerd. Dit concept is gebaseerd

en kreeg zij toegang tot 700.000 klanten,

op samenwerking tussen enerzijds de

waaronder een selecte groep vermogende

medewerkers op de kantoren en anderzijds

particulieren. De acquisitie ondersteunde de

een specialistische verkooporganisatie. In de

strategie van de bank in het topsegment van

nieuwe opzet worden de kantoren voor een

de particuliere markt.

groot deel ontlast van verkoopactiviteiten die specialistische kennis vereisen, zodat

De distributiecapaciteit in Brazilië onderging

hun medewerkers zich volledig kunnen

een snelle expansie: van 1.539 kantoren en

richten op de verkoop van basisproducten

minikantoren in december 2000 naar 1.890 in

en de dienstverlening aan klanten. De

december 2004.

specialistische verkooporganisatie richt zich op oplossingen die buiten het standaard


productaanbod vallen. Overigens vormt voor

Ons streven is om in zowel het particuliere als

beide partijen, met inbegrip van hun PFS-

het zakelijke segment tot de meest efficiënte

partners, het voorzien in de behoeften van

particuliere banken van Brazilië te behoren.

klanten en niet het verkopen van producten

De gestage toename van het balanstotaal

•1_200960_JV_NED.indd 41

41

24-03-2005 11:05:29

Kernactiviteiten

Kerncijfers BU Brazilië (in miljoenen euro’s)


2004

2003

2002

1.514

1.304

1.385

317

214

175

8

44

30

Overige baten

160

132

146

Totaal baten

1.999

1.694

1.736

Bedrijfslasten

1.298

1.071

1.199

Bedrijfsresultaat

701

623

537


226

258

193

Bedrijfsresultaat voor belastingen

475

365

344

Belastingen

147

147

– 57

42

12

10

Nettowinst

286

206

391

Balanstotaal

13.886

12.329

7.878

9.300

7.819

5.955

26.800

28.160

21.954

2.331

1.970

1.696

Belang van derden



en het sterke bedrijfsresultaat verzekeren

Klanttevredenheid is de hoeksteen van een

ons van een solide positie in de Braziliaanse

succesvolle relatie met de klant. Verhoging

markt en bieden een uitstekend uitgangspunt

van die klanttevredenheid heeft daarom

voor verdere groei van de retail banking- en

onze voortdurende aandacht. In een klant-

commercial banking-activiteiten. Onder de

tevredenheidsonderzoek dat in december

merknaam Aymoré Financiamentos zijn wij

2004 werd gehouden, deden wij het met een

ook in het segment autofinanciering een

score van 78% aan tevreden klanten (waarvan

vooraanstaande speler.

40% zeer tevreden was) voor het vierde achtereenvolgende jaar beter. Om gerichter op

In 2004 hebben wij een project uitgevoerd

de behoeften en verwachtingen van klanten te

om de voordelen van (S)BU-overschrijdende

kunnen inspelen en een beter productaanbod

samenwerking te vergroten. Door de dienst-

in de markt te kunnen zetten, hebben wij

verlening aan klanten van Consumer &

ons klantenbestand gesegmenteerd naar

Commercial Clients en Wholesale Clients

kenmerken en behoeften. De ontwikkeling,

te integreren wordt de beschikbare

aanpassing en distributie van producten en

sectorkennis beter benut en ontstaat

diensten op basis van de behoeften van onze

er één productplatform en -organisatie.

klanten is een continu proces.

Daarnaast hebben wij, om ons effectiever

42

•1_200960_JV_NED.indd 42

op onze waardeketen te kunnen richten,

In 2004 hebben wij onze distributiekanalen

onze organisatiestructuur aangepast

verder gemoderniseerd en geïntegreerd.

en ondersteunende functies als HR

Ook is de beveiliging van transacties via

gecentraliseerd. Deze aanpassingen

internetbankieren verbeterd. Onze klanten

zullen zich op de middellange tot lange

kunnen thans via meerdere distributiekanalen

termijn vertalen in een stijging van de

(internet, callcenters of kantoren) dezelfde

baten en bovendien ertoe bijdragen dat

producten en diensten betrekken. Tijdens het

de tevredenheid van onze klanten verder

zesde International Call Center Management

toeneemt.

congres werd ABN AMRO Real uitgeroepen

24-03-2005 11:05:31

Kernactiviteiten

tot ‘Best Call Center Manager – 2004’ en ‘Best Brazilian Contact Center – 2004’.

Van Gogh Preferred Banking

Resultaten in 2004

In 2004 werd Van Gogh Preferred Banking (VGPB) in Brazilië

De economische stabiliteit en de

geïntroduceerd. VGBP is een relatiebeheerconcept voor meer bemiddelde

vooruitzichten in Brazilië zijn de afgelopen

particulieren, zelfstandige beroepen en bedrijfseigenaren. Het concept

twee jaar enorm verbeterd. Ondersteund

geeft deze doelgroepen toegang tot zowel bancaire als niet-bancaire

door de gedaalde rente en de exportgroei

producten en diensten van superieure kwaliteit.

vertoont de binnenlandse economische bedrijvigheid sinds medio 2003 een opgaande

De introductie van VGPB ging in februari 2004 van start in drie kantoren in

lijn. Het restrictieve monetaire beleid heeft

Porto Alegre in het zuiden van Brazilië. In maart werd een begin gemaakt

bovendien ervoor gezorgd dat de inflatie in

met de landelijke uitrol in São Paulo, Rio de Janeiro en Belo Horizonte.

de richting van het officiële streefniveau van

De kantoren in Uberlandia en Natal volgden in juni, die in Brasilia, Recife,

5,1% is teruggedrongen. Het landenrisico is

Curitiba, São Jose dos Campos en Juiz de Fora in september. In december

verminderd doordat de Braziliaanse regering

was het concept inmiddels ook geïntroduceerd in Florianopolis, Goiania

vasthoudt aan budgettaire en monetaire

en Vitoria.

beleidsdiscipline. In 2004 is het Braziliaanse BBP met 5,2% gegroeid, terwijl voor 2005

VGPB is in 2004 geïntroduceerd bij 66% van de meer bemiddelde relaties

een groei van 3,5% wordt voorzien. Dit

van ABN AMRO Real. Dit houdt in dat circa 267.000 klanten naar het

weerspiegelt de groeivertraging van de

nieuwe bedieningsconcept zijn gemigreerd en dat 55 kantoren zijn

wereldeconomie. Om capaciteitsuitbreiding

aangepast. Nog belangrijker is dat de resultaten in regio’s waar VGPB al

te financieren, zullen de bedrijfsuitgaven

ingevoerd is, beter zijn dan die in regio’s waar dit nog niet het geval is.

naar verwachting toenemen, hetgeen zich zal

Het VGPB-concept wordt ondersteund door een innovatieve aanpak, niet

vertalen in nieuwe werkgelegenheid en een

alleen bij productontwikkeling maar ook bij de kantoorinrichting.

duurzaam hoger niveau van de consumptieve vraag. groei zeer sterk door een robuuste Deze ontwikkeling van het macro-

kredietvraag, zodat onze kredietportefeuille

economische klimaat heeft, via goede

met 25,1% groeide.

rentemarges en een gezonde kredietgroei, positief uitgewerkt voor financiële instellingen

De bedrijfslasten namen toe met 21,2%,

en vertaalde zich ook bij de BU Brazilië in

als gevolg van de volledige consolidatie van

betere resultaten, ondanks het feit dat de

Banco Sudameris, integratiekosten en hogere

Braziliaanse real tegenover de euro met

personeelskosten. De personeelskosten

gemiddeld 4,4% in waarde daalde.

gingen omhoog door de invoering van een nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst,

De baten namen met 18,0% toe dankzij

waardoor de salarissen per oktober 2003

een stijging van de rentebaten en de

met 15,4% werden verhoogd en met nog

provisies. Deze ontwikkeling is met

eens 8,5% per oktober 2004. Het aantal

name positief gezien de daling van de

FTE’s daalde met 4,8% als uitvloeisel van de

gemiddelde Braziliaanse nominale rente

integratie van Banco Sudameris.

(SELIC) met circa 700 basispunten ten opzichte van 2003. Banco Sudameris (in

Het bedrijfsresultaat steeg met 12,5%

2004 voor het eerst volledig geconsolideerd

en de efficiencyratio liep op van 63,2%

tegenover slechts twee maanden in 2003)

in 2003 naar 64,9% in 2004. Dit resultaat

leverde een aanzienlijke bijdrage aan deze

is zeer bevredigend in het licht van het

batenstijging. Daarnaast was de autonome

gecombineerde effect van de CAO-gebonden

•1_200960_JV_NED.indd 43

43

24-03-2005 11:05:31

Kernactiviteiten

stijging van de personeelskosten in 2004, de

klantsegmenten. Voor het topsegment van

integratiekosten van Banco Sudameris en het

de particuliere markt zal het klantgerichte

negatieve effect van lagere inflatie en lagere

Van Gogh Preferred Banking concept verder

rentetarieven op de baten.

worden uitgebreid.

De voorzieningen daalden van 394 basis-

New Growth Markets

punten van de gemiddelde naar risico

De BU New Growth Markets van Consumer

gewogen activa naar een historisch laagtepunt

& Commercial Clients rapporteert over 2004

van 260 basispunten. Dankzij de verbetering

voor het eerst afzonderlijk. Dit vergroot

van het macro-economische klimaat nam

niet alleen de transparantie, maar doet ook

het insolventiepercentage in alle segmenten

recht aan de groeiende omvang van deze

van de kredietportefeuille aanzienlijk af. Deze

activiteiten en de toenemende strategische

ontwikkeling werd nog verder versterkt door

focus van de bank op Azië. Tot en met 2003

de verbetering van de systemen voor credit

was de BU New Growth Markets, samen

scoring en de incassoprocedure.

met Bouwfonds en diverse activiteiten in een aantal andere landen, gegroepeerd onder

De effectieve belastingdruk nam af van 40,3%

Rest van de Wereld. De BU New Growth

tot 30,9% door de lagere belastingen op de in

Markets en Bouwfonds zijn thans afzonderlijke

het buitenland aangehouden dollarportefeuille

entiteiten binnen Consumer & Commercial

omdat de Braziliaanse real in 2004 minder

Clients, terwijl de overige activiteiten zijn

in waarde steeg ten opzichte van de

overgeheveld naar Group Functions.

Amerikaanse dollar dan in 2003.

Strategie, producten en diensten Dankzij batengroei, in combinatie met

Naast de afsplitsing tot een aparte BU in

kostenbeheersing, lagere voorzieningen en

2004 is ook een aantal organisatorische

een lagere effectieve belastingdruk, steeg de

wijzigingen binnen New Growth Markets

nettowinst met 38,8% tot EUR 286 miljoen.

doorgevoerd. Doel hiervan is een betere aansluiting op de groepsstructuur en

44

•1_200960_JV_NED.indd 44

Ambities voor 2005

de concernstrategie te bewerkstelligen

Onze primaire doelstelling voor 2005 is

en synergiemogelijkheden effectiever

de potentiële voordelen van de recente

te benutten. Een van de belangrijkste

uitbreiding van ons Braziliaans bedrijf

wijzigingen betrof de overheveling van de

te realiseren. Wij zullen ons in dit kader

units in Singapore, Pakistan, Indonesië en de

concentreren op verbetering van de efficiency

Verenigde Arabische Emiraten van Wholesale

en beheersing van de kosten. Banco

Clients naar New Growth Markets. Deze

Sudameris opereert sinds oktober 2004

units richten zich op consumer banking en

volledig onder de ABN AMRO vlag. Zoals

hebben een goed groeipotentieel. Ze kunnen

wij eind 2003 bij de acquisitie al aangaven,

nu ook profiteren van de binnen New Growth

zullen de synergievoordelen van circa BRL

Markets aanwezige kennis van producten

300 miljoen (ongeveer EUR 80 miljoen) naar

en klanten. De activiteiten van New Growth

verwachting in de loop van 2005 worden

Markets in Frankrijk werden naar Private

gerealiseerd. Onze aandacht zal verder

Clients overgeheveld, terwijl de offshoring

onverminderd uitgaan naar verhoging van

unit ACES in India thans onder Group Shared

de klanttevredenheid en klantentrouw.

Services valt. Het belang van 80,77% in

Om dit te bereiken, zullen wij onze

Bank of Asia is per 27 juli 2004 verkocht aan

producten en diensten verder afstemmen

United Overseas Bank in Singapore en is

op de behoeften van de verschillende

vanaf die datum dus niet meer verwerkt in

24-03-2005 11:05:33

Kernactiviteiten

Kerncijfers BU New Growth Markets 2004

2003

2002

Rente

270

244

301

Provisie

185

116

104

24

22

18

Overige baten

347

114

104

Totaal baten

826

496

527

Bedrijfslasten

388

365

384

Bedrijfsresultaat

438

131

143


39

–1

73

Waardeveranderingen van financiële vaste activa

–1

1

0

400

131

70

32

15

7

4

9

8



Bedrijfsresultaat voor belastingen Belastingen Belang van derden Nettowinst

364

107

55

Balanstotaal

5.343

7.566

7.013


4.404

5.940

6.006


4.616

6.937

6.022

112

200

194

Aantal vestigingen

de geconsolideerde cijfers van New Growth

consumptief krediet (met name in India) en

Markets.

spaar- en depositorekeningen. Als gevolg van deze strategie heeft de BU New Growth

De strategie van de BU New Growth Markets

Markets bijna 2,1 miljoen klanten in Azië, met

is erop gericht in te spelen op de groeiende

activiteiten in India, Groot-China, Singapore,

mogelijkheden in met name Azië. Groot-

Pakistan, Indonesië en de Verenigde Arabische

China (inclusief Taiwan en Hongkong) en India

Emiraten. Op het gebied van creditcards zijn

zijn grote, snelgroeiende en winstgevende

wij in India en Taiwan een gevestigde naam

marktgebieden. Hun aantrekkingskracht

en ook in de Verenigde Arabische Emiraten en

schuilt in een complex van factoren: de

Hongkong bieden wij inmiddels creditcards

uitgaven voor particuliere financiële diensten

aan. Voorts hebben wij een belang van 40%

in het algemeen stijgen met circa 9% per jaar,

in Saudi Hollandi Bank (SHB), waaraan wij

de regelgeving wordt verder teruggebracht,

managementdiensten verlenen. SHB rolt

het aantal gevestigde marktpartijen

momenteel ons preferred banking-concept

is gering en de doelgroep van steeds

uit, wat onze nauwe band met deze bank

beter geïnformeerde, meer bemiddelde

illustreert.

particulieren groeit. In Europa biedt de BU New Growth Markets De BU New Growth Markets realiseert in Azië

via haar Nederlandse dochterbedrijf Stater

een snelle groei. De strategische focus ligt in

ondersteunende diensten aan op het gebied

deze regio op meer bemiddelde particulieren,

van hypotheekportefeuilles. Vanaf 2005

die met specifiek op deze doelgroep

maken ook de BU Nederland en Bouwfonds

afgestemde bankproducten en -diensten

voor hun hypotheekactiviteiten gebruik van

worden bediend. Creditcards en preferred

de diensten van Stater. De International

banking vormen de kern van ons aanbod,

Diamond & Jewelry Group, die opereert

aangevuld met aanverwante producten als

vanuit België en in een aantal landen lokale

•1_200960_JV_NED.indd 45

45

24-03-2005 11:05:34

Kernactiviteiten

miljoen bij aan de baten, EUR 43 miljoen aan

Regionale verwerking van creditcards

de bedrijfslasten en EUR 15 miljoen aan de nettowinst. De activiteiten in Frankrijk werden

In het afgelopen jaar is de BU New Growth Markets in Pakistan,

per 1 januari 2004 naar de BU Private Clients

Indonesië en Singapore creditcards gaan uitgeven. Om de groei van

gemigreerd. Per dezelfde datum werden de

deze activiteit te ondersteunen, is via outsourcing een ultramodern

activiteiten van Emerging Growth Markets

platform geïmplementeerd. Dit maakt het mogelijk om vanaf één locatie

(EGM) in Singapore, Indonesië, de Verenigde

in meerdere landen kaarten uit te geven en transacties te verwerken.

Arabische Emiraten en Pakistan van Wolesale

Dit is slechts een van de initiatieven die de BU New Growth Markets

Clients naar de BU New Growth Markets

voortdurend ontplooit om de kosten te verminderen en de kwaliteit van

overgeheveld. De EGM-activiteiten droegen

de dienstverlening te verbeteren.

in 2004 EUR 110 miljoen bij aan de baten en EUR 29 miljoen aan de nettowinst.

Voor het platform, dat in Taiwan is gevestigd, heeft ABN AMRO een overeenkomst gesloten, die de twee bestaande contracten voor

Gecorrigeerd voor de verkoop van Bank of

het verwerken van creditcards in Taiwan en India vervangt. Deze

Asia gingen de baten omhoog met 23,6%

overeenkomst levert, in combinatie met de introductie van creditcards

naar EUR 613 miljoen, waarbij de belangrijkste

in drie nieuwe landen, aanzienlijke kostenvoordelen op. Daarnaast

bijdrage afkomstig was van de activiteiten

zullen mogelijk ook de huidige contracten in de Verenigde Arabische

in Azië (+38%). De batengroei van New

Emiraten en Saoedi-Arabië naar dit platform worden omgezet. Dankzij de

Growth Markets Asia vormt de afspiegeling

overeenkomst met één aanbieder kunnen wij een betere service bieden

van een op alle terreinen verbeterd resultaat.

tegen een bovendien veel scherpere prijs.

Zo stegen de baten in India met 62%, in Groot-China met 29% en in de units die van

De outsourcing-overeenkomst is van toepassing op – maar beperkt zich

Wholesale Clients zijn overgeheveld, met

niet tot – alle onderdelen van de BU New Growth Markets wereldwijd

33%. Het aantal klanten nam in India toe met

die besluiten creditcards uit te geven. Krachtens de overeenkomst heeft

48% tot 937.000 en in Groot-China met 15%

ABN AMRO toegang tot een speciaal geconfigureerd systeem voor de

tot 777.000, terwijl het aantal creditcards in

uitgifte van creditcards en de verwerking van transacties in meerdere

beide landen steeg met respectievelijk 88%

landen. Het platform bevat tevens geavanceerde functies voor het

tot 438.000 en 39% tot 1.041.000.

opsporen van fraude, alsmede een systeem voor online-transacties en afschriften (via sms en internet).

De bedrijfslasten stegen met 6,3% tot EUR 388 miljoen, hoofdzakelijk door op expansie gerichte investeringen in diverse

vestigingen heeft, is een vooraanstaand

activiteiten in Azië. Het aantal medewerkers

en succesvol financier van de diamant- en

in Groot-China en India nam toe met

juwelenbranche, met meer dan 2.000 klanten

respectievelijk 12% tot 1.032 FTE’s en 8%

wereldwijd.

tot 2.037.

Resultaten in 2004

Het bedrijfsresultaat verbeterde met 71,8%

De resultaten van de BU New Growth

tot EUR 225 miljoen.

Markets werden beïnvloed door de verkoopopbrengst van Bank of Asia. Het

De gerapporteerde voorzieningen waren fors

effect hiervan op zowel de baten als de

hoger, hoofdzakelijk doordat in 2003 sprake

nettowinst bedroeg EUR 213 miljoen.

was van vrijval bij Bank of Asia.

In de resultatenvergelijking is deze

46

•1_200960_JV_NED.indd 46

verkoopopbrengst buiten beschouwing

De nettowinst verbeterde aanzienlijk met

gelaten. Tot de afronding van de transactie

41,1% tot EUR 151 miljoen, waarvan EUR 80

in juli droeg Bank of Asia in 2004 EUR 60

miljoen voor rekening van NGM Asia kwam.

24-03-2005 11:05:35

Kernactiviteiten

Kerncijfers Bouwfonds 2004

2003

2002

409

338

230

19

19

12

0

0

–1

Overige baten

246

190

169

Totaal baten

674

547

410

Bedrijfslasten

289

247

212

Bedrijfsresultaat

385

300

198




12

6

1


373

294

197

Belastingen

103

98

70

1

2

2

Nettowinst

269

194

125

Balanstotaal

38.081

33.872

24.449


22.599

19.704

14.697

1.608

1.499

1.357

34

27

25

Belang van derden


Ambities voor 2005


De BU New Growth Markets streeft

De strategie is gericht op behoud van de

onverminderd naar uitbreiding van de

leidende positie in de Nederlandse markt

consumer banking-activiteiten in Azië.

voor koopwoningen en expansie van de

De nadruk zal hierbij liggen op autonome

ontwikkeling van woningen en commercieel

groei in India, Taiwan, Singapore, Pakistan,

vastgoed in andere Europese landen.

Indonesië, de Verenigde Arabische Emiraten

Bouwfonds tracht haar marktaandeel

en de Volksrepubliek China, waar wij

in woninghypotheken te vergroten

versoepeling van de lokale regelgeving

door voortdurende productinnovatie te

verwachten. In India en de Volksrepubliek

combineren met een uiterst efficiënte

China zullen nieuwe kantoren worden

bedrijfsvoering. Bouwfonds streeft naar

geopend, terwijl in Pakistan, Indonesië

uitbreiding van haar activiteiten op het gebied

en Singapore creditcards zullen worden

van vastgoedfinanciering in Nederland en

geïntroduceerd. Ook acquisities zullen

daarbuiten en wil voorts haar vastgoed-

mogelijk een rol spelen bij de verwezenlijking

gerelateerde asset management-activiteiten

van onze ambitie om in Azië uit te groeien

voor particuliere en institutionele beleggers

tot een van de toonaangevende spelers in

uitbouwen.

consumer banking. Bouwfonds stelt zich ten doel in 2010 Bouwfonds

een toonaangevende Europese vastgoed-

Bouwfonds is, gemeten naar volume, de

onderneming te zijn die ten opzichte van

grootste projectontwikkelaar van Nederland

branchegenoten een bovengemiddeld

en is tevens een belangrijk verstrekker van

rendement realiseert.

woninghypotheken en een internationale vastgoedfinancier.

Op het gebied van projectontwikkeling richt Bouwfonds zich vooral op koopwoningen. In dit segment is zij marktleider in Nederland,

•1_200960_JV_NED.indd 47

47

24-03-2005 11:05:36

Kernactiviteiten

waar in 2004 meer dan 7.000 woningen

Resultaten in 2004

werden verkocht. Daarnaast verkocht

Door de goede ontwikkeling van haar

Bouwfonds ook ruim 2.000 woningen

activiteiten op het gebied van hypotheken,

in Frankrijk (aan zowel bewoners als

vastgoedfinanciering en projectontwikkeling

beleggers) en bijna 400 in Duitsland.

zag Bouwfonds de baten stijgen met 23,2%.

Grootschalige woningprojecten in uitleggebieden vormen een belangrijk

De nettorentebaten namen toe met EUR 71

onderdeel van de portefeuille in Nederland,

miljoen naar EUR 409 miljoen. Hieraan lag

maar het accent verschuift geleidelijk in

een combinatie van factoren ten grondslag:

de richting van inbreidingsprojecten met

groei van zowel de woninghypotheek- als

meerdere bestemmingen. Op het gebied

vastgoedfinancieringsportefeuille en

van commercieel vastgoed is Bouwfonds

ruimere marges op woninghypotheken. Het

van oudsher actief in de ontwikkeling van

aanhoudend gunstige renteklimaat had een

kantoren en winkels. Ook hier tekent zich

positief effect op de marges alsmede op de

een verschuiving af naar binnenstedelijke,

hypotheekproductie doordat er meer leningen

multifunctionele objecten. Dit was een van de

werden overgesloten.

belangrijkste overwegingen bij de overname van commercieel vastgoedontwikkelaar

De overige baten stegen met 29,5% naar

MAB in 2004.

EUR 246 miljoen dankzij hogere opbrengsten uit projectontwikkeling. Deze verbetering

Bouwfonds verkoopt haar woninghypotheek-

kwam voort uit met name de toegenomen

producten via onafhankelijke tussenpersonen.

woningverkopen in Nederland en de

Ook verkoopt zij hypotheken die door derden

gerealiseerde winst op een commercieel

(verzekeraars en hypotheekadviesorgani-

vastgoedproject in België.

saties) onder eigen label op de markt worden gebracht. Bouwfonds heeft geen eigen

De bedrijfslasten stegen met EUR 42 miljoen

verkoopkantoren; de directe verkoop van

ofwel 17,0% door hogere beheerskosten

hypotheken is beperkt tot het internetproduct

en personeelskosten. De stijging van de

MoneYou, dat slechts een fractie van de totale

personeelskosten was het gevolg van de

hypotheekproductie vertegenwoordigt. Al een

toename van het aantal FTE’s in het kader

aantal jaren op rij is Bouwfonds in een jaarlijks

van de uitbreiding van de activiteiten en van

onderzoek onder Nederlandse intermediairs

hogere bonussen in lijn met de verbeterde

als één van de beste hypotheekverstrekkers

resultaten. De toename van de beheerskosten

uit de bus gekomen.

had betrekking op informatietechnologie en speciale projecten als de implementatie van

Bouwfonds verstrekt vastgoedfinanciering

Bazel II.

aan Nederlandse ontwikkelaars van projecten in binnen- en buitenland en aan


vastgoedbeleggers in Nederland. Daarnaast

tot EUR 385 miljoen en de efficiencyratio

worden lease-arrangementen voor commer-

van 45,2% naar 42,9%. Door de sterke groei

cieel vastgoed verzorgd.

van de hypotheek- en vastgoedfinancieringsportefeuilles namen de naar risico gewogen

Op het gebied van asset management

activa toe met 14,7% tot EUR 22,6 miljard.

biedt Bouwfonds vastgoedgerelateerde

Dit was voor een deel het gevolg van de

beleggingsproducten aan zowel institutionele

overname van een kredietportefeuille van

als particuliere beleggers aan.

Staal Bankiers.

48

•1_200960_JV_NED.indd 48

24-03-2005 11:05:37

Kernactiviteiten

Gecombineerd met hogere voorzieningen en een lagere effectieve belastingdruk kwam

Acquisitie versterkt positie in projectontwikkeling

de nettowinst 38,7% hoger uit op EUR 269 miljoen.

Bouwfonds kan terugzien op een goed jaar. De nettowinst steeg tot een recordhoogte van EUR 269 miljoen. Het bedrijfsresultaat voor

Ambities voor 2005

belastingen was voor 78% afkomstig van de financieringsactiviteiten,

De integratie van commercieel vastgoed-

maar de bijdrage van projectontwikkeling steeg van 20% in 2003 naar

ontwikkelaar MAB, die in november 2004 is

22% in 2004. De strategische positie in projectontwikkeling, die overigens

overgenomen, zal in 2005 worden afgerond.

nog steeds in belangrijke mate is gebaseerd op de zeer solide positie

Tegelijkertijd zal onderzoek worden verricht

in de Nederlandse woningmarkt, werd aanzienlijk versterkt door de

naar de mogelijkheden voor verdere Europese

acquisitie van MAB. Deze projectontwikkelaar van commercieel vastgoed

expansie van alle activiteiten van Bouwfonds,

geniet een unieke reputatie op het gebied van grootschalige, multi-

waaronder vastgoedontwikkeling, vastgoed-

functionele binnenstedelijke projecten in Nederland en een aantal andere

financiering, woninghypotheken en asset

Europese landen.

management. Bij de woninghypotheken zal het accent onveranderd liggen op productinnovatie, ondersteund door een verdere efficiencyverbetering. Op grond van nieuwe producten die in de pijplijn zitten, verwacht Bouwfonds het aanbod van haar asset managementbedrijf aanzienlijk te kunnen uitbreiden. De nauwere samenwerking tussen vastgoedfinanciering, asset management en de betreffende units van Wholesale Clients van ABN AMRO moet ertoe leiden dat klanten van Bouwfonds op het gebied van vastgoedgerelateerde gestructureerde financieringen betere oplossingen kunnen worden geboden. Krachtens de overnameovereenkomst had ABN AMRO het recht per 31 december 2004 alle aandelen in Bouwfonds te verwerven. ABN AMRO heeft besloten deze optie per 1 april 2005 uit te oefenen. Voor nadere informatie wordt verwezen naar het jaarverslag van Bouwfonds en de internetsite www.bouwfonds.com.

49

•1_200960_JV_NED.indd 49

24-03-2005 11:05:38

Kernactiviteiten

Wholesale Clients

Kerncijfers SBU Wholesale Clients 2004

2003

2002

Rente

1.598

1.906

2.115

Provisie

1.776

1.826

1.866


1.723

1.372

1.092


Overige baten

277

189

223

Totaal baten

5.374

5.293

5.296

4.827

4.389

4.874

547

904

422

36

399

742

4

2

4

507

503

– 324

–3

108

– 42

19

8

12

Bedrijfslasten

1

Bedrijfsresultaat Waardeveranderingen van vorderingen Waardeveranderingen van financiële vaste activa Bedrijfsresultaat voor belastingen Belastingen

1

Belang van derden Nettowinst

491

387

– 294

Balanstotaal

313.282

249.865

238.703


73.638

61.554

67.236


17.481

17.624

20.238

190

145

142

Aantal vestigingen 1 2002, aangepast voor buitengewoon resultaat

De SBU Wholesale Clients is een wereldwijd

betalingsverkeer, salarissen en handels-

opererende corporate en investment bank.

financiering – met onze andere corporate

Wholesale Clients heeft de ambitie om door

en investment banking-producten kan

de combinatie van sterke klantgerichtheid,

Wholesale Clients voor haar klanten een uniek

mondiale slagkracht, een geïntegreerd

productcomplex samenstellen.

productaanbod en goede service de baten te verhogen. Vanuit dit streven bieden wij

De activiteiten van Wholesale Clients zijn

onze klanten producten en diensten van

gegroepeerd in drie BU’s: Global Clients,

wereldformaat aan.

Global Markets en Wholesale Clients Services. Global Clients en Global Markets

Wholesale Clients biedt haar klanten een

staan in direct contact met de klant, terwijl

breed assortiment producten en diensten,

Wholesale Clients Services de andere BU’s

waaronder adviesdiensten, kapitaalmarkt-

ondersteunende diensten verleent. De BU’s

transacties, financieringsproducten en

werken nauw samen om onze klantgerichte

transactiebankieren in bijna 50 landen. Door

strategie in de praktijk te brengen en onze

ons gevarieerde productaanbod en onze

klanten de mix van producten en advies-

mondiale aanwezigheid onderscheiden wij

diensten te leveren die zij nodig hebben.

ons van de concurrentie. Wij bedienen onze

50

•1_200960_JV_NED.indd 50

klanten via lokale adviseurs die toegang

Wholesale Clients opereert als een

hebben tot de hoogwaardige expertise

geïntegreerde wholesale unit. Het accent

die wereldwijd binnen onze organisatie

van de activiteiten ligt op Europa, waar wij

beschikbaar is. Dankzij de integratie van

qua klanten en transacties over kritische

onze producten voor gestructureerde

massa beschikken. Tot onze klantenkring

kredietverlening en transactiebankieren

behoren zowel financiële instellingen en grote

– waaronder cashmanagement en

multinationale ondernemingen in landen

24-03-2005 11:05:39

Kernactiviteiten

of regio’s waar wij sterk vertegenwoordigd

Global Clients

zijn, als vooraanstaande lokale spelers die

De BU Global Clients biedt klanten een

behoefte hebben aan grensoverschrijdende

totaaloplossing door essentiële kennis en

financiering en adviesdiensten.

vaardigheden samen te brengen. Kenmerkend zijn de sectorgerichte klantbenadering, het

Onze klanten kunnen rekenen op perfect

aanbod van kennis en producten via onze

maatwerk, ongeacht de aard en omvang

Corporate Finance units en adviescentra en

van hun bedrijf. Ons klantgerichte

onze sterke aanwezigheid op de internationale

bedieningsconcept steunt op de combinatie

kapitaalmarkten, voor wat betreft zowel

van drie kerningrediënten: ons inzicht in

aandelen (via onze joint venture ABN AMRO

de doelstellingen van onze klanten, onze

Rothschild) als vastrentende waarden.

gedegen productkennis en het wereldwijde netwerk van de bank.

Bij de sectorgerichte aanpak onderscheiden wij globaal twee categorieën klanten:


Corporates en Financial Institutions & Public

De strategie van Wholesale Clients is in 2004

Sector (FIPS). Beide segmenten kunnen

verfijnd om de resultaten te verbeteren,

voor ondersteuning terugvallen op ‘centres

toekomstige groei te waarborgen en de

of excellence’ waar specialisten klanten de

koers beter op de concernstrategie af te

best mogelijke expertise bieden, ongeacht de

stemmen. Met hulp van de Raad van Bestuur

locatie van de klanten.

heeft Wholesale Clients de belangrijkste waardecreërende activiteiten vastgesteld,

Het segment Corporates richt zich op klanten

de organisatiestructuur aangepast en de

in de sectoren telecommunicatie, media,

benodigde personeelsformatie bijgesteld.

technologie, gezondheidszorg & chemie, geïntegreerde energie, consumenten-

Aan de nieuwe strategie is organisatorisch

goederen, algemene verwerkende industrie

invulling gegeven door het aantal BU’s

en industriële ondernemingen. De doelgroep

van zeven tot drie te verminderen. De

van FIPS omvat banken, verzekeringsmaat-

vereenvoudigde structuur heeft een drieledig

schappijen, pensioenfondsen, centrale

doel: de relatiebeheerders zich meer op het

banken, vermogensbeheerders en de publieke

genereren van baten laten richten, cross-

sector.

selling stimuleren door een breder scala van producten en vaardigheden onder één paraplu

Corporate Finance speelt een belangrijke

te bundelen en dubbel administratief werk in

rol bij het opbouwen en onderhouden van

de afzonderlijke BU’s terugdringen.

brede, geïntegreerde klantrelaties. Wij verlenen strategisch financieel advies bij

Deze aanpassing van de organisatiestructuur

fusies en overnames, met inbegrip van

heeft ook personele gevolgen. In december

desinvesteringen, verzelfstandigingen,

2004 maakten wij bekend dat in de loop van

strategische samenwerkingsverbanden en

2005 1.350 medewerkers zullen afvloeien. Daar

andersoortige herstructureringen. Daarbij

staat tegenover dat 250 nieuwe medewerkers

putten wij uit onze goede kennis van en ruime

zullen worden aangetrokken om de expertise

ervaring met lokale omstandigheden.

in huis te halen die voor de beoogde groei noodzakelijk is. Dankzij deze investering in ons

Global Markets

personeel zal de aangescherpte, klantgerichte

De BU Global Markets integreert ons

strategie de resultaatontwikkeling een impuls

volledige productassortiment op het gebied

kunnen geven.

van kapitaalmarkttransacties, financierings-

•1_200960_JV_NED.indd 51

51

24-03-2005 11:05:40

Kernactiviteiten

constructies en transactiebankieren om de

bepaalde andere markten neemt in omvang

mogelijkheden voor cross-selling te vergroten.

toe. Wholesale Clients is op de Europese

Onze productkennis is geconcentreerd

ranglijst van Extel in 2004 gestegen van de

in de volgende gebieden: Fixed Income,

zevende naar de vijfde positie, terwijl het

FX & Futures, Commercial Banking en

marktaandeel in de Europese ECM-markten in

Equities. Via deze productgebieden bieden

2004 met 13% toenam. Onze unieke positie

wij onze zakelijke en institutionele klanten

in deze uiterst competitieve markten wordt

geïntegreerde oplossingen voor het

ondersteund en versterkt door de krachtige

beheer van hun valuta-, geldmarkt- en

pan-Europese distributiecapaciteit van onze

derivatenrisico’s, voor futures broking en

bank.

clearing, traditionele schuldinstrumenten, cashmanagement en handelsfinanciering,

Private Equity

alsmede specifieke oplossingen voor

Private Equity opereert onder de naam

emissies van schuldbewijzen en gestructu-

ABN AMRO Capital. Dit bedrijfsonderdeel

reerde financieringen. Dit productaanbod

bestaat uit een internationaal netwerk van

wordt ondersteund door grondige research en

participatieteams en behoort tot de leiders in

onze aanwezigheid in bijna 50 landen.

de Europese participatiemarkt. Het accent ligt op buyouts van middelgrote ondernemingen.

In 2004 trad Wholesale Clients op als

Met ingang van 2005 wordt Private Equity

bookrunner voor internationale obligatie-

losgekoppeld van Wholesale Clients en gaat

leningen met een totale waarde van meer

zij haar resultaten afzonderlijk rapporteren.

dan USD 100 miljard. Wholesale Clients was

De redenen hiervoor zijn de wens om meer

de nummer drie voor wat betreft emissies

duidelijkheid te verschaffen over de behaalde

van euro-obligaties en de nummer één

resultaten, alsmede de ontwikkelingen ten

qua emissies van financiële instellingen

aanzien van compliance en IFRS.

(Thomson Financial/IFR). Ook in andere productgebieden werden onderscheidingen in

Internationaal netwerk

de wacht gesleept, zoals beste projectfinancier

De internationale kapitaalmarktactiviteiten

(The Asset), innovatie van het jaar (IFR) en

van ABN AMRO vinden hoofdzakelijk plaats

transactie van het jaar (Euroweek). Deze

in Amsterdam, Chicago, Hongkong, Londen,

laatste onderscheiding kregen wij voor de

New York, Singapore en Sydney. Wij zijn een

obligatielening ten behoeve van de Europese

van de grootste Europese effectenhuizen qua

Investeringsbank. In een opiniepeiling

geografische spreiding, emissies, handels-

naar beste liquiditeitsverschaffers werden

en plaatsingsvolume en research. In de

wij door beleggers tot nummer één in de

Verenigde Staten houden wij ons bezig

categorie asset-backed securities gekozen

met handel in en clearing van futures,

(Euromoney).

effecten en opties, alsmede de verlening van grensoverschrijdende investment banking-

Wij verlenen diensten voor aandelen-

diensten.

transacties in zowel de primaire als de

52

•1_200960_JV_NED.indd 52

secundaire markten. Wij behoren tot

Services

de toonaangevende effectenhuizen van

Wholesale Clients Services verzorgt de

Europa en zijn vooral sterk gepositioneerd

infrastructuur voor zowel de BU Global

in het Verenigd Koninkrijk (waar wij via

Clients als de BU Global Markets en

onze dochter Hoare Govett ook corporate

werkt nauw met deze BU’s samen om

banking-diensten aanbieden), Nederland

hen tot een optimale dienstverlening

en Scandinavië. Onze aanwezigheid in

in staat te stellen. De voorschriften van

24-03-2005 11:05:40

Kernactiviteiten

toezichthoudende instanties vereisen steeds strakkere controlemaatregelen ten aanzien

Emissie van gestructureerde exportnotes Gazprom

van bankactiviteiten. Wholesale Clients Services speelt hierbij een centrale rol en

Wholesale Clients was joint bookrunner voor een emissie van

evalueert voortdurend mogelijkheden om de

gestructureerde exportnotes Gazprom tot een bedrag van in totaal

middelen en vaardigheden die concernbreed

USD 1,25 miljard, met de toekomstige baten uit gasexportcontracten als

binnen de totale ondersteuningsfunctie

zekerheid. Onze teams voor gestructureerde kapitaalmarkttransacties

beschikbaar zijn, beter te benutten.

en de gassector hebben in nauwe samenwerking met Gazprom een innovatieve constructie ontwikkeld om de belangrijkste kredietrisico’s

Resultaten in 2004

te verminderen. Dankzij deze inspanningen is de Gazprom-emissie de

De resultaten van Wholesale Clients werden

eerste Russische obligatielening ooit waaraan door twee ratinginstituten

sterk beïnvloed door eenmalige lasten.

de status investment grade is toegekend. Met deze rating krijgt Gazprom

Het effect hiervan bedroeg EUR 381 miljoen

toegang tot een nieuwe categorie investeerders. De emissie was

op de bedrijfslasten, waarvan EUR 275

sterk overtekend, zodat Gazprom de omvang met 25% kon verhogen

miljoen betrekking had op de reorganisatie

en desondanks een prijs van 140 basispunten binnen zijn bestaande

van Wholesale Clients en EUR 106 miljoen op

ongedekte yieldcurve realiseerde.

de door Group Shared Services uitgevoerde herstructurering. Het effect op de nettowinst

Deze transactie bood Wholesale Clients tevens mogelijkheden voor

bedroeg EUR 271 miljoen.

cross-selling. ABN AMRO Bank (Luxembourg) trad op als fiduciair, accountbank en deviezenbank, ABN AMRO Trustee Company Luxembourg

De baten namen toe met 1,5% tot EUR 5.374

fungeerde als domicilie- en beheeragent voor de uitgevende instelling

miljoen, hoofdzakelijk door de batengroei van

en ABN AMRO Trustees vervulde de rol van trustee voor de houders

Private Equity en Equities, die profiteerden

van notes.

van de verbeterde marktomstandigheden en toegenomen klanttransacties. De bedrijfslasten stegen met 1,3% minder snel dan

en belastingverminderingen in een aantal

de baten. Hoofdoorzaak van de lasten-

jurisdicties. De nettowinst steeg aanzienlijk

stijging waren de hogere bonussen in lijn

met 96,9% tot EUR 762 miljoen.

met de verbeterde resultaten. Door deze ontwikkelingen verbeterde het bedrijfs-

Door de groei van de kredietportefeuille

resultaat met 2,7% tot EUR 928 miljoen.

en de beëindiging van twee securitisatieprogramma’s in het eerste kwartaal van

Dankzij de verbeterde kwaliteit van de

2004 namen de naar risico gewogen activa

kredietportefeuille, alsmede vrijgevallen

toe met EUR 12,0 miljard naar EUR 73,6

en na afboeking ontvangen bedragen

miljard.

konden de voorzieningen aanzienlijk verlaagd worden van EUR 399 miljoen

Ambities voor 2005

naar EUR 36 miljoen. De voorzieningen

In 2005 zullen de strategische initiatieven

als percentage van de gemiddelde

van Wholesale Clients gericht zijn op een

naar risico gewogen activa bedroegen

beperkt aantal waardecreërende speerpunten.

5 basispunten in 2004 tegenover

Dit betreft onder meer ons streven de

59 basispunten in 2003.

productiviteit van het front-office te verhogen, meer voordeel uit ons internationale

De effectieve belastingdruk daalde van 21,5%

netwerk te halen en het assortiment

in 2003 tot 12,0% in 2004. Dit was vooral

derivatenproducten aan te passen.

te danken aan belastingvrije winsten op de verkoop van participaties door Private Equity

•1_200960_JV_NED.indd 53

53

24-03-2005 11:05:41

Kernactiviteiten

Private Clients

Kerncijfers BU Private Clients 2004

2003

2002

Rente

416

367

363

Provisie

531

457

417

44

42

45


Resultaat uit financiële transacties Overige baten

101

71

69

Totaal baten

1.092

937

894

Bedrijfslasten

853

752

673

Bedrijfsresultaat

239

185

221


0

9

14

239

176

207

67

39

61

6

0

1

Nettowinst

166

137

145

Balanstotaal

Bedrijfsresultaat voor belastingen Belastingen Belang van derden

17.802

16.143

16.134


7.168

6.027

6.104


3.980

3.877

4.004

82

87

84

Aantal vestigingen

De BU Private Clients verleent private banking- gerenommeerde private banker uit diensten aan vermogende particulieren en

Duitsland die wij in 2002 overnamen. De

families die over een belegbaar vermogen van

nieuwe combinatie opereert onder de naam

minimaal EUR 1 miljoen beschikken. Met een

Delbrück Bethmann Maffei.

vermogen onder administratie van EUR 115 miljard eind 2004 (ultimo 2003: EUR 102

Onze vestigingen in Luxemburg, Zwitserland,

miljard) behoren wij tot de private banking

Latijns-Amerika en het Midden-Oosten

top 10 wereldwijd en zijn wij de op vier na

behaalden opnieuw een solide resultaat,

grootste private banker van Europa.

ondanks hun aanwezigheid in de relatief volgroeide Europese markt, de zwakke

Dankzij de netto-inleg van nieuw vermogen

performance van de financiële markten en

in Nederland en Frankrijk – in laatstgenoemd

de waardevermindering van de Amerikaanse

land opereren wij onder onze lokale

dollar ten opzichte van de euro.

merknamen Banque de Neuflize en Banque OBC – hebben wij in deze belangrijke


Europese markten onze positie in de top 3

Klanttevredenheid is de sleutel tot ons succes.

versterkt.

Onze klanten lopen sterk uiteen, evenals hun behoeften. Wij zijn daarom overgegaan

54

•1_200960_JV_NED.indd 54

In 2003 maakten wij de overname van

tot segmentatie van ons private banking-

Bethmann Maffei bekend. De geschiedenis

aanbod, met een duidelijk afgebakende

van deze in het zuiden van Duitsland

dienstverlening die op de specifieke eisen en

gevestigde bank gaat terug tot 1748. De

bronnen van vermogensvorming van klanten

transactie is in het eerste kwartaal van

toegesneden is. Deze aanpak resulteert in een

2004 afgerond en heeft onze positie in de

dienstverlening die in de diepte en de breedte

Duitse markt versterkt. Bethmann Maffei

varieert met de omvang en de complexiteit

is inmiddels met succes samengevoegd

van de behoeften van de individuele klant.

met Delbrück & Co, een andere zeer

Klanten in het topsegment van de private

24-03-2005 11:05:43

Kernactiviteiten

banking-markt bieden wij via het ‘all-in service model’ naadloos maatwerk. Het ‘relatiebeheerder-adviesmodel’ combineert

Samen sterk: integratie Delbrück Bethmann Maffei en ABN AMRO

unieke producten en diensten met bepaalde standaarddiensten en is geschikt voor

In het kader van de voorbereidingen voor de fusie tussen Delbrück en

klantgroepen met specifieke behoeften.

Bethmann Maffei begin 2004 hebben wij het migratieproject ‘JOIN us’

Overige, kleinere klantgroepen worden via

gelanceerd. Doel van dit project was een nieuw commercieel en

het ‘callcenter-model’ bediend.

ondersteunend platform voor de activiteiten van de samengevoegde banken te creëren, de integratie te versnellen en te bewerkstelligen dat

Het productaanbod van Private Clients

de nieuwe bank – Delbrück Bethmann Maffei – vanaf dag één operationele

is gebaseerd op een ‘open architectuur’-

synergievoordelen zou realiseren.

concept. Dit houdt in dat de klant het beste product ontvangt dat in de markt verkrijgbaar

In de nieuwe fusiebank moesten vier culturen worden verenigd. Delbrück

is, ongeacht de aanbieder. Deze benadering

was namelijk kort voordien in het private banking-bedrijf van ABN AMRO

is erop gericht voor alle klantgroepen een

in Duitsland geïntegreerd, terwijl Maffei eerder was samengegaan met

zo hoog mogelijk rendement te genereren.

Bethmann. Het project ‘JOIN us’ ging in februari 2004 van start met

Door meer gebruik te maken van callcenters

een integratieteam dat uit vertegenwoordigers van beide banken was

kunnen wij ook aan kleinere klanten

samengesteld. Dit maakte het mogelijk waardevolle kennis, ervaring en

effectiever producten en diensten aanbieden.

processen te delen.

Een onderscheidend kenmerk van onze

Er werd een communicatieteam geformeerd dat de taak had alle

Europese private banking-strategie is dat wij

medewerkers en klanten over de fusie en de voordelen daarvan te

onder lokale merknamen opereren en deze de

informeren. Dit team coördineerde initiatieven als regelmatige interne

ondersteuning van een solide, internationale

presentaties en nieuwsberichten op het intranet, een maandelijks

bank bieden. De rebranding-campagne is

fusieblad voor alle medewerkers en een reeks activiteiten om de team-

opgezet vanuit het besef dat klanten groot

building te bevorderen. Tegelijkertijd werden projecten uitgevoerd

vertrouwen hebben in lokale merknamen.

om de klantrelaties en de betrokkenheid van medewerkers tijdens de

Wij wilden dit vertrouwen bestendigen en

overgangsfase in stand te houden.

tegelijkertijd sterker de nadruk leggen op de middelen en soliditeit van heel ABN AMRO.

Na een geslaagde generale repetitie ging ‘JOIN us’ op 1 november 2004 live. De voordelen zijn ook na afronding van de fusie merkbaar. Zo hebben

Private Clients heeft ook indrukwekkende

de relatiebeheerders van Delbrück Bethmann Maffei baat bij de uniforme

resultaten geboekt met het Client Intimacy

systemen voor het front-office en ondersteunende taken. Deze systemen

Model, dat voor het eerst in Nederland werd

stellen hen in staat klanten een goede service te bieden.

toegepast. Het model en/of gerelateerde best practices zullen ook op andere private banking-locaties worden geïntroduceerd,

Resultaten in 2004

verspreid over de hele wereld. Het Client

De onderstaande resultatenvergelijking is

Intimacy Model heeft als hoofddoelstelling de

exclusief de herstructureringskosten met

coördinatie tussen de verschillende partners

betrekking tot Group Shared Services, die

van klanten binnen onze bank te verbeteren

de bedrijfslasten met EUR 56 miljoen en de

en onze interne bedrijfs- en operationele

nettowinst met EUR 36 miljoen drukten.

processen beter af te stemmen op de eisen en wensen van individuele klanten en/of

De baten stegen met 16,5% tot EUR 1.092

klantgroepen.

miljoen. De baten- en winstgroei kan grotendeels worden toegeschreven aan de consolidatie van Bethmann Maffei en sterke

•1_200960_JV_NED.indd 55

55

24-03-2005 11:05:44

Kernactiviteiten

groei in bijna alle geografische gebieden. De bedrijfslasten gingen met 6,0% omhoog tot EUR 797 miljoen door de consolidatie van Bethmann Maffei en autonome groei. Als gevolg van deze ontwikkelingen verbeterde het bedrijfsresultaat met 59,5% tot EUR 295 miljoen. Dankzij een strikt kredietbeheer in met name Nederland en Frankrijk konden de voorzieningen worden verlaagd. De efficiencyratio verbeterde van 80,3% in 2003 naar 73,0% in 2004, hoofdzakelijk door positieve ontwikkelingen in Nederland en Frankrijk. De nettowinst steeg met 47,4% tot EUR 202 miljoen. Het vermogen onder administratie nam toe met 12,7% tot EUR 115 miljard. Dit is het gecombineerde effect van de overname van Bethmann Maffei, de inleg van nieuwe gelden en de hogere waarderingsniveaus als gevolg van de verbeterde financiële markten. De asset-mix bleef vrij stabiel met 67% in aandelen en vastrentende waarden en 33% in liquide middelen.

Ambities voor 2005 De focus van onze groeistrategie ligt op Europa, terwijl betrokkenheid bij de klant de sleutel blijft tot verdere groei. In 2005 zullen wij aan dit uitgangspunt nadere invulling geven door het Client Intimacy Model uit te rollen, onze commerciële organisatie verder te versterken en de belangrijkste drijfveren van de betrokkenheid van onze medewerkers te vergroten. In aanvulling op deze initiatieven zullen wij op terreinen als klantmigratie (het onderling doorspelen van klanten die belangstelling hebben voor andere producten en diensten), productontwikkeling en distributie de synergiemogelijkheden met andere BU’s bankbreed benutten. Voorts zullen wij alert zijn op gerichte acquisities in belangrijke Europese markten. 56

•1_200960_JV_NED.indd 56

24-03-2005 11:05:45

Kernactiviteiten

Asset Management

Kerncijfers Asset Management (in miljoenen euro’s)


2004

2003

2002

4

4

6

535

480

515

12

5

–3

Overige baten

44

7

11

Totaal baten

595

496

529

Bedrijfslasten

442

396

421

Bedrijfsresultaat

153

100

108


0

0

–1


0

–1

1

153

101

108

41

29

35

8

4

1

Bedrijfsresultaat voor belastingen Belastingen Belang van derden Nettowinst

104

68

72

Balanstotaal

958

911

866


1.190

695

647


1.919

2.124

2.175

31

34

32

Aantal vestigingen

ABN AMRO Asset Management is een

derden. Van het beheerd vermogen is iets

internationale vermogensbeheerder met

meer dan de helft afkomstig van institutionele

een beheerd vermogen van EUR 161 miljard

beleggers, 47% van beleggingsfondsen en de

dat belegd is in individuele mandaten en

rest van separate portefeuilles die voor Private

beleggingsfondsen. Wij zijn actief in meer

Clients worden beheerd.

dan 20 landen in Europa, Noord- en ZuidAmerika, Azië en Australië. Het internationale

ABN AMRO Trust levert professionele

portefeuillebeheer is geconcentreerd in

beheer- en trustdiensten aan een mondiaal

zes centra, te weten Amsterdam, Atlanta,

klantenbestand vanuit centra over de gehele

Chicago, Hongkong, Londen en Singapore.

wereld. Binnen deze diensten worden

Wij bieden beleggingsproducten aan in alle

zeer strikte normen voor compliance en

belangrijke regio’s en vermogenscategorieën

risicobeheer gehanteerd. In de loop van

en hanteren een actieve beleggingsstijl.

2004 maakten wij het voornemen bekend

Kenmerkend voor onze beleggingsfilosofie

om het trustbedrijf te verkopen aan Equity

zijn het internationaal gecoördineerde

Trust. Deze stap is in overeenstemming

beleggingsbeleid en de zorgvuldige

met de strategie om ons toe te leggen op

risicobewaking.

onze kernactiviteiten. De verkoop zal naar verwachting in 2005 worden afgerond. Wij

De producten van Asset Management worden

hebben tevens onze pensioenen vermogens-

rechtstreeks verkocht aan institutionele

beheeractiviteiten in Tsjechië en de in Chicago

klanten als centrale banken, pensioenfondsen,

gevestigde 401K-activiteiten afgestoten.

verzekeringsmaatschappijen en grote liefdadigheidsinstellingen. Onze beleggingsfondsen


voor particuliere beleggers worden via

In 2004 hebben wij onze organisatie

de retail- en private banking-kanalen van

omgevormd rond de bovengenoemde

ABN AMRO gedistribueerd, alsmede via

doelgroepen. Hiermee geven wij uitdrukking

•1_200960_JV_NED.indd 57

57

24-03-2005 11:05:46

•1_200960_JV_NED.indd 58

24-03-2005 11:05:47

Kernactiviteiten

aan onze overtuiging dat de klant in de besluitvorming altijd centraal moet staan.

Introductie van fondsen in India een doorslaand succes

Asset Management is met State Street

In augustus – september 2004 introduceerde ABN AMRO Asset

een programma overeengekomen voor de

Management vier beleggingsfondsen in India. De belangstelling van

outsourcing van haar back-office in Europa.

particuliere en institutionele beleggers uit heel India was overweldigend:

Dit initiatief sluit aan bij onze strategische

bij de eerste uitgifte werd in totaal EUR 450 miljoen aangetrokken.

doelstelling de kosten effectief te beheersen

ABN AMRO Asset Management realiseerde daarmee de grootste

en aanzienlijke kostenverlagingen te

introductie van beleggingsfondsen die ooit in India plaatsvond. De

realiseren. Aangezien wij over een

vier nieuwe fondsen zijn een aandelenfonds, een inkomstenfonds, een

overlappend productaanbod beschikten,

dynamisch obligatiefonds en een variabel rentefonds.

hebben wij dit verder gerationaliseerd. Voorts is ons internationale productaanbod op

beheerskosten namen eveneens toe; dit hield

specifieke regio’s toegesneden. Wij hebben

verband met uitgaven voor diverse speciale

onze aanwezigheid beperkt tot markten

projecten, waaronder de omvorming van de

waarin wij een wezenlijk aandeel en een

BU Asset Management tot een aparte holding,

concurrentievoordeel hebben. In het kader van

efficiencymaatregelen en de beëindiging

deze heroriëntatie hebben wij ook besloten

van de asset management-activiteiten in

ons trustbedrijf te verkopen en zijn de activitei-

Argentinië.

ten in de Argentijnse en Tsjechische markt in 2004 afgeslankt.

Bovenstaande ontwikkelingen vertaalden zich in een sterke stijging van het bedrijfsresultaat

Resultaten in 2004

met 53,0% tot EUR 153 miljoen en van

De baten van Asset Management namen

de nettowinst met 52,9% tot EUR 104

toe met 20,0% tot EUR 595 miljoen. Door

miljoen. De efficiencyratio verbeterde met

de algehele verbetering van de markt-

5,5 procentpunt tot 74,3%.

omstandigheden en een verschuiving naar producten met een hogere marge stegen de

Ambities voor 2005

provisies, die het merendeel van de baten

Wij blijven ons onverminderd inzetten

van Asset Management vertegenwoordigen,

om onze private banking-, particuliere en

met 11,5% naar EUR 535 miljoen. Deze groei

institutionele klanten hoogwaardige diensten

kwam tot stand ondanks de verdere daling

aan te bieden vanuit een mondiaal perspectief,

van de Amerikaanse dollar ten opzichte van

maar wel via lokale vestigingen. Uitbreiding zal

de euro. Dit had immers een negatief effect

primair worden gezocht in autonome groei, al

op de batenstroom omdat deze voor een

zullen tactische overnamemogelijkheden ook

aanzienlijk deel in de Amerikaanse dollar luidt.

in overweging worden genomen.

De overige baten gingen omhoog door onder meer de verkoop van de 401K-activiteiten.

Onze positie in geselecteerde markten zal

Deze transactie leverde een opbrengst van

in 2005 verder worden uitgebouwd om de

EUR 16 miljoen en een nettowinst van EUR 10

voordelen van onze wereldwijde aanwezigheid

miljoen op.

ten volle te benutten. In dit kader zullen de beschikbare middelen worden aangewend

De bedrijfslasten stegen met EUR 46 miljoen

voor die markten die een wezenlijke bijdrage

ofwel 11,6% tot EUR 442 miljoen, door

kunnen leveren aan een solide groei van

hogere resultaatafhankelijke vergoedingen

ons bedrijf, zoals de Verenigde Staten,

als gevolg van de betere performance. De

Nederland, Brazilië, Duitsland, het Verenigd

•1_200960_JV_NED.indd 59

59

24-03-2005 11:05:51

Kernactiviteiten

Koninkrijk, Groot-China, Frankrijk, Italië, Dubai en India. In Europa zullen wij tevens onze vooraanstaande positie als institutioneel fondsbeheerder verder verstevigen. In NoordAmerika bekleden wij een sterke positie in het institutionele segment van de aandelenmarkt; wij zullen onze activiteiten in die markt opvoeren. Specifieke klantbehoeften en innovatieve oplossingen staan in onze productstrategie centraal. Wij houden vast aan de beleggingsstijlen waarin onze bestaande vaardigheden zijn ingebed, maar zullen andere stijlen toevoegen om beter te kunnen inspelen op de eisen en wensen van de verschillende typen klanten, met name particuliere beleggers en private banking-relaties.

60

•1_200960_JV_NED.indd 60

24-03-2005 11:05:53



In november 2004 kondigden wij de

spilfunctie weggelegd in onze klantgerichte

vorming van de Transaction Banking Group

strategie. De inrichting van deze nieuwe

per 1 januari 2005 aan. In deze nieuwe,

productorganisatie levert tevens een

overkoepelende productorganisatie worden

platform voor cross-selling. Daarnaast

alle activiteiten gebundeld die ABN AMRO

worden belangrijke technologievoordelen

wereldwijd ontplooit op het gebied van

gerealiseerd, aangezien elkaar overlappende

betalingsen handelsverkeer in zowel de

initiatieven en dubbele investeringen kunnen

particuliere en private banking-markt als

worden vermeden. Om de internationale

de zakelijke markt. De Transaction Banking

best practices toe te kunnen passen en de

Group gaat de ontwikkeling en het beheer van

operationele efficiency en de dienstverlening

producten voor al deze markten coördineren.

aan onze klanten te optimaliseren, gaat de

Tot de gebieden waarop de Transaction

Transaction Banking Group bovendien nauw

Banking Group zich specifiek gaat richten,

samenwerken met Group Shared Services.

behoren tarifering, bundeling, infrastructuur en investeringen, productontwikkeling

De wereld van het transactiebankieren

beheersing van operationele risico’s en

verandert snel. Onze klanten weten steeds

klantenservice.

beter wat er te koop is en worden ook steeds veeleisender, de regelgeving neemt steeds

De verkoopfunctie voor de Transaction

verder toe en nieuwe, niet-bancaire spelers

Banking-producten blijft bij de commerciële

betreden deze markt. Slechts weinig banken

bedrijfsonderdelen van de bank, terwijl

kunnen in dit moeilijke klimaat concurreren op

Group Shared Services de operationele

wereldschaal. Door de krachten van enerzijds

kant van het betalingsen handelsverkeer

ons omvangrijke particuliere en zakelijke

voor haar rekening neemt. De Transaction

bedrijf van de BU’s Noord-Amerika, Brazilië

Banking Group Governance Board, waarin

en Nederland en anderzijds ons wholesale-

vertegenwoordigers van alle lines-of-business

bedrijf te bundelen, creëren wij de vereiste

zitting zullen hebben, zal verantwoordelijk zijn

schaalgrootte om de concurrentie met andere

voor de coördinatie met de commerciële en

wereldspelers aan te gaan.

operationele units van de bank. De oprichting van de Transaction Banking Naast het uitwisselen van ideeën tussen

Group past in onze visie op trends die in

markten zal de Transaction Banking Group een

een bredere context zichtbaar zijn. Wij zijn

internationaal pakket van productelementen

van mening dat de wereldhandel zal blijven

ontwikkelen, waarmee maatwerkoplossingen

groeien en willen daarbij niet alleen onze

kunnen worden samengesteld, voor

multinationale en internationale klanten van

klanten van zowel onze wholesale bank

dienst zijn, maar ook kleine en middelgrote

als in onze thuismarkten (Nederland,

bedrijven die net beginnen te exporteren

Brazilië en het Midden-Westen van de

naar nieuwe markten of in te kopen bij

Verenigde Staten). Ook de BU New Growth

nieuwe leveranciers. De voortschrijdende

Markets kan profiteren van deze mondiale

technologische ontwikkelingen zullen ons

productcapaciteit.

steeds nieuwe mogelijkheden bieden om onze dienstverlening aan particuliere,

Door de oprichting van de Transaction Banking

private banking-, zakelijke en multinationale

Group bereikt ABN AMRO de schaalgrootte

klanten te verbeteren. Bij het ontwikkelen

die nodig is voor winstgevende groei in een

van oplossingen voorzien wij in toenemende

segment waar de concurrentie groot is.

mate een kruisbestuiving tussen deze

Voor de Transaction Banking Group is een

verschillende klantsegmenten, en binnen

•1_200960_JV_NED.indd 61

61

24-03-2005 11:05:53


deze klantsegmenten tussen verschillende geografische gebieden. Deze internationale trends hervormen het transactiebankieren. Voor veel regionale en lokale banken is een partnership de enige haalbare optie om deze diensten te kunnen aanbieden. Zij willen namelijk graag hun klanten volgen wanneer deze hun vleugels naar het buitenland uitslaan en zijn dan ook op zoek naar partners voor het grensoverschrijdend betalingsen handelsverkeer. ABN AMRO is goed gepositioneerd om als hun correspondentbank te fungeren en hen via insourcing de diensten te verlenen waaraan zij behoefte hebben. Om gebruik te kunnen maken van het bestaande technologieplatform van LaSalle Bank en te kunnen participeren in de voortgaande innovatie in de NoordAmerikaanse markten, zal het hoofdkantoor van de Transaction Banking Group worden gevestigd in Chicago. Het is echter wel een sterk internationaal gerichte organisatie, waarbij de leden van het management team zijn verspreid over diverse ‘centres of excellence’ in het ABN AMRO netwerk.

62

•1_200960_JV_NED.indd 62

24-03-2005 11:05:54



Gezamenlijke agenda voor alle diensten

Met de implementatie van de gezamenlijke

Ons streven naar het bankbreed ontwikkelen

januari 2004 toen Group Shared Services

en implementeren van interne diensten, over

(GSS) werd opgericht. In november 2004 werd

de grenzen van de afzonderlijke (S)BU’s heen,

met de oprichting van Group Services een

wordt aangestuurd door onze ‘gezamenlijke

tweede belangrijke stap gezet in de uitvoering

agenda’. Deze agenda kent vier doelstellingen

van de gezamenlijke agenda. Group Services

en stelt de bank in staat om actiever prioriteiten

is verantwoordelijk voor de aansturing van

voor ‘service’ initiatieven te bepalen en

alle diensten binnen de bank, met inbegrip

deelgebieden tussen de (S)BU’s vast te stellen.

van Group Shared Services. Het ruimere

agenda werd serieus een begin gemaakt in

taakgebied van Group Shared Services, in De vier doelstellingen van onze gemeen-

combinatie met het toezicht van het COO

schappelijke agenda zijn:

Committee op onze gezamenlijke agenda, zal

1 Kwaliteitsverbetering van de dienstverlening

bankbreed voordelen opleveren. Zoals reeds

zodat het front-office beter kan worden

eerder bekendgemaakt, is ons streven om

ondersteund bij het leveren van producten en

vanaf 2007 minstens EUR 600 miljoen per jaar

het vergroten van de klanttevredenheid

structureel te besparen.

2 Waardecreatie door verhoogde efficiency zodat middelen beschikbaar komen voor

Door een verdere efficiencyverhoging van

herinvestering in activiteiten die de groei

onze interne diensten, in combinatie met

stimuleren

onverminderde aandacht voor kwaliteits-

3 Stringenter beheer van operationele risico’s

verbetering, kan Group Shared Services

teneinde het kapitaalbeslag van activiteiten te

aanzienlijke middelen vrijmaken die

verminderen, zodat de vrijkomende middelen

vervolgens gebruikt kunnen worden om

kunnen worden geherinvesteerd in nieuwe

duurzame groei van de bank te stimuleren.

groeikansen doorlooptijd om nieuwe producten op de

Shared Service Units en Action Tracks

markt te brengen korter wordt en wij beter

GSS IT

kunnen inspelen op de wensen van het front-

De doelstelling van GSS IT is de dienstver-

office en de dynamiek van de markt.

lening en distributie ten aanzien van

4 Vergroting van de slagkracht zodat de

informatietechnologie binnen de hele De Group Head of Services van de bank is

organisatie te optimaliseren. Gedurende

ervoor verantwoordelijk dat deze agenda

2004 heeft GSS IT een operationeel model en

wordt uitgevoerd, zodat de beoogde

een sourcing-strategie ontwikkeld voor het

kwaliteitsverbetering en efficiencyvoordelen

wereldwijd aanbieden van technologiediensten

ten aanzien van interne diensten bankbreed

binnen de bank. Hierbij zijn diverse alter-

worden gerealiseerd. Voorts coördineert

natieven onderzocht, waaronder interne

de Group Head of Services – in nauwe

consolidatie, gedeeltelijke outsourcing, inkoop

samenwerking met het Chief Operating Officer

bij meerdere leveranciers en/of offshoring.

(COO) Committee – bankbreed het ontwerp, de ontwikkeling en de levering van diensten.

ABN AMRO Central Enterprise Services

Afstemming met de bedrijfsdoelstellingen

(ACES) en Offshoring Centre of Expertise

van de bank wordt verwezenlijkt door de

Het in India gevestigde ACES is een

aanwezigheid van de Group Head of Services

100%-dochterbedrijf van ABN AMRO. Het

in het Group Business Team, dat bestaat uit de

ondersteunt de (S)BU’s door hen te helpen de

Raad van Bestuur en de CEO van alle (S)BU’s.

kosteneffectiviteit, productiviteit en kwaliteit

•1_200960_JV_NED.indd 63

63

24-03-2005 11:05:54


meer financiële middelen en ziet toe op de

Group Shared Services valt in de prijzen

coördinatie van programma’s tussen SBU’s.

ACES

Global Corporate Functions

Het programma Cash Flow Advisory Operations Transformation werd

Deze afdeling omvat Global Procurement,

door de National Outsourcing Association, de toonaangevende Europese

Group Real Estate and Facilities Management,

instantie voor outsourcing en offshoring, uitgeroepen tot de meest

Information Management, Policy & Risk

geslaagde offshoringoperatie van 2004. ACES speelde een sleutelrol in het

Control Management en HR Services. De

succes van dit transformatieprogramma.

missie van Global Corporate Functions is mondiale en lokale expertise te bundelen,


wereldwijd synergievoordelen te realiseren

Group Real Estate and Facilities Management, dat deel uitmaakt van GCF,

en hoogwaardige partnerships met interne

is door het Britse Royal Institute of Chartered Surveyors onderscheiden

klanten aan te gaan, zodat wij de beste

met de ‘Occupancy Management Award’ voor 2004 en door CoreNet met

oplossingen kunnen bieden, die bijdragen aan

de ‘Global Sustainable Leadership Award for Design and Development’.

de verbetering van het bedrijfsresultaat van onze bank.

van de dienstverlening te verbeteren. Bij

HR Transformation Programme

ACES zijn inmiddels ruim 2.000 mensen

In 2004 is het wereldwijde HR-transformatie-

werkzaam. Dankzij de door hen opgebouwde

programma vastgesteld. Dit programma is

expertise kunnen de (S)BU’s daadkrachtig

bedoeld om een partnership tussen HR en de

opereren. Via ACES worden allerlei processen

commerciële bedrijfsonderdelen tot stand te

geoptimaliseerd, onder meer op het gebied

brengen door op efficiënte wijze kwalitatief

van de verwerking van creditgelden, kredieten

hoogwaardige HR-diensten en ondersteuning

en derivaten, callcenters, personeelszaken,

op maat aan te bieden. Dit vereist een aantal

financiering en grensoverschrijdend

aanpassingen in onze HR-organisatie, zoals

betalingsverkeer, alsmede de productie van

de manier waarop HR is gestructureerd,

beleggingsrapportages.

haar taken uitoefent en van technologie gebruikmaakt.

ACES houdt zich ook bezig met insourcing voor financiële instellingen die hun baten willen

European Payments Centre

verhogen, hun kosten willen terugdringen,

Het European Payments Centre verleent

forse investeringen willen vermijden en de

diensten aan alle klanten van ABN AMRO

risico’s willen verkleinen. Via de Alliance

en is verantwoordelijk voor de verwerking

Solutions Group werken wij samen met

van binnenlandse en grensoverschrijdende

banken en andere financiële instellingen aan

betalingen (zowel inkomend als uitgaand), de

outsourcingsoplossingen voor hun strategische

verrekening van cheques en de afhandeling

behoeften. ACES speelt een belangrijke rol bij

van klachten over betalingstransacties.

de uitvoering van deze oplossingen.

Deze taken worden op een efficiënte, transparante wijze uitgevoerd, waarbij de

64

•1_200960_JV_NED.indd 64

Het Offshoring Centre of Expertise is opgezet

klant steeds op de eerste plaats komt. Het

om de kennis van en ervaring met offshoring

European Payments Centre maakt gebruik

(de verplaatsing van werkzaamheden

van goedkope productieprocessen, heeft een

naar andere landen) binnen ABN AMRO

scherp oog voor innovatie en de kwaliteit van

te vergroten. Het ondersteunt de (S)BU’s

de dienstverlening en houdt de operationele

bij het signaleren van mogelijkheden voor

risico’s op een aanvaardbaar niveau.

offshoring en bij het mobiliseren van onder

24-03-2005 11:05:55



Op 4 november 2004 werd de verkoop van alle aandelen LeasePlan Corporation aan een consortium bestaande uit de Volkswagen Groep (50%), Olayan Investments Company Establishment (25%) en Mubadala Development Company (25%) afgerond. Het besluit van ABN AMRO om LeasePlan Corporation te verkopen weerspiegelt de strategie van de bank om zich op haar kernactiviteiten te richten. LeasePlan Corporation – met LeasePlan als belangrijkste merk – is in Europa marktleider op het gebied van wagenparkbeheer en wereldwijd een van de leidende spelers in automotive dienstverlening via eigen vestigingen in 26 landen. Bij LeasePlan Corporation zijn wereldwijd meer dan 7.100 mensen werkzaam. Ultimo 2004 bedroeg het aantal voertuigen onder beheer 1,25 miljoen en had de geconsolideerde portefeuille leasecontracten een omvang van EUR 10,4 miljard. LeasePlan Corporation is per 1 november 2004 gedeconsolideerd. Tot die datum bedroegen de baten EUR 691 miljoen (heel 2003: EUR 813 miljoen) en was de nettowinst EUR 154 miljoen (heel 2003: EUR 192 miljoen). Onder de nieuwe eigenaren zal LeasePlan Corporation haar bestaande strategie voortzetten en haar neutrale, merkonafhankelijke positionering in de markt handhaven. De onderneming streeft onveranderd naar een leidende positie op alle belangrijke markten en onderzoekt voortdurend de mogelijkheid van uitbreiding naar nieuwe landen. LeasePlan Corporation heeft de ambitie om actief te zijn in alle segmenten van de automotive waardeketen waar de onderneming via dienstverlening waarde kan toevoegen voor haar klanten. Voor nadere informatie wordt verwezen naar het jaarverslag van LeasePlan Corporation en de internetsite www.leaseplancorp.com. 65

•1_200960_JV_NED.indd 65

24-03-2005 11:05:56

Group Functions

Group Functions

Kerncijfers Group Functions en Group Shared Services (in miljoenen euro’s)


2004

2003

2002

429

308

241

1

–5

5

336

332

117

Overige baten

1.000

33

106

Totaal baten

1.766

668

469

326

32

– 19

1.440

636

488

Bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Waardeveranderingen van vorderingen

22

41

41


–1

12

36


1.419

583

411

Belastingen

109

179

108

Belang van derden

188

215

173

Nettowinst

1.122

189

130

Balanstotaal

60.167

61.835

61.447


3.656

3.950

2.885


3.867

1.986

744

–

–

6

Aantal vestigingen

Group Functions geeft richting aan de

de verschillende concernonderdelen als één

concernstrategie van ABN AMRO en

bank.

ondersteunt de implementatie daarvan in overeenstemming met de MfV-principes,

Dit vertaalt zich in drie functies:

de ABN AMRO Waarden en de Business

• Governance: Group Functions stelt de bank

Principles. Door functies over (S)BU en

in staat als één entiteit te opereren en is

geografische grenzen heen te stroomlijnen en

verantwoordelijk voor corporate governance.

samen te voegen faciliteert Group Functions

Het is voorts belast met het toezicht op de

het concernbreed delen van best practices

naleving van weten regelgeving, inclusief

en innovatie en zorgt het voor een bindend

samenstelling en rapportage van de

element in zowel operationeel als cultureel

geconsolideerde jaarrekening

opzicht.

• Beïnvloeding en beleidsvorming:

Group Functions voegt waarde toe door

66

•1_200960_JV_NED.indd 66


de implementatie van de door de Raad

Group Functions profileert zich tevens als een

van Bestuur vastgestelde strategische

‘centre of excellence’, dat de mogelijkheden

koers te faciliteren. Het ontwerpt,

voor waardecreatie onderzoekt, de vereiste

implementeert en bewaakt de standaarden

middelen en vaardigheden verschaft,

en het beleid waarbinnen de (S)BU’s

de (S)BU’s helpt hun doelstellingen te

opereren. Group Functions bewaakt ook

verwezenlijken en ervoor zorgt dat de

de prestatiedoelstellingen en de daarbij

belangen van de (S)BU’s en die van de

gemaakte vorderingen en verstrekt op

hele bank onderling in evenwicht zijn. Op

belangrijke terreinen advies en ondersteuning

deze manier bevordert Group Functions

• Dienstverlening: Group Functions faciliteert

de internationale reputatie van onze

en benut de synergiemogelijkheden tussen de

merknaam en de gezamenlijke kracht van

(S)BU’s door het leveren van ondersteunende diensten voor de hele groep op specifieke

24-03-2005 11:05:56

Group Functions

functiegebieden, in nauwe samenwerking

verantwoordelijk voor de coördinatie,

met de (S)BU’s.

beleidsvorming en uitvoering van het kapitaalbeheer, balansbeheer en markt-,

In 2005 zullen de onderstaande functies

rente- en liquiditeitsbeheer van de groep,

in Group Functions worden ondergebracht

bewaakt de totale financiële positie en

terwijl het Corporate Centre als afzonderlijke

bereidt interne en externe financiële

organisatorische entiteit zal ophouden te

rapportages voor

bestaan. Group Functions zal op een meer

• Group Human Resources: adviseert

geïntegreerde wijze worden aangestuurd

de Raad van Bestuur over personele

en door een grotere nadruk op (interne)

aspecten van de strategie, verstrekt

klanttevredenheid zullen de relaties met de

advies en ondersteuning inzake het

commerciële bedrijfsonderdelen worden

concernbeleid voor Executive Development

versterkt.

en Leadership Development en ontwikkelt kaders en richtlijnen op belangrijke HR-

Group Functions is belast met de volgende

gebieden voor internationaal gebruik door

taken:

alle (S)BU’s, waaronder een bankbreed

• Corporate Development: adviseert de

centraal HR-kader

Raad van Bestuur over de ontwikkeling van

• Group Legal: bepaalt beleid voor juridisch

de concernstrategie, met inbegrip van de

risicomanagement, verstrekt juridische

inventarisatie, analyse en uitwerking van

diensten binnen de bank, waaronder

fusie- en overnamemogelijkheden, alsmede

gerechtelijke procedures

de samenstelling van de totale portefeuille van

• Group Compliance: is verantwoordelijk

activiteiten vanuit strategisch perspectief

voor de onafhankelijke compliance-functie

• Corporate Communications: is verant woor-

binnen de bank en ontwikkelingen op het

delijk voor externe en interne communicatie,

gebied van weten regelgeving

perscontacten, sponsoring en het beheer

• Group Risk Management: ontwikkelt

van de merknaam van de bank

en keurt risicobeleid op concernniveau

• Investor Relations: fungeert als ons

goed, fiatteert risicoposities, beheert inter-

venster naar de beleggingswereld,

(S)BU-risico’s en heeft het dagelijks beheer

is verantwoordelijk voor duidelijke

van alle onafhankelijke risicofuncties ten

communicatie met beleggers en is hun

behoeve van Wholesale Clients

eerste aanspreekpunt; verhoogt het

• European Union Affairs & Market

interne bewustzijn van de perceptie van

Infrastructure: behartigt de belangen van

en waardering voor de concernstrategie,

ABN AMRO via de Liaison Offices bij de

activiteiten en resultaten in beleggerskringen

EU en in Den Haag en stemt de interne

• Group Audit: beoordeelt en adviseert

strategiebepaling af op infrastructurele

inzake de adequaatheid van interne

ontwikkelingen op het gebied van

beheersmaatregelen door middel van

betalingsverkeer en effecten

onafhankelijk onderzoek

• Economisch Bureau: voert onderzoek uit

• Group Finance: ondersteunt de

ten behoeve van beleidsondersteuning en

besluitvorming door de Raad van Bestuur

voor strategische doeleinden, draagt bij aan

en het Resource Allocation and Performance

het risicobeheer van de bank en vervaardigt

Management Committee, stelt de grond-

economische en bedrijfstakrapporten,

slagen en richtlijnen voor verslaglegging

-analyses en -prognoses.

vast en past deze aan, is belast met de strategische, beheersmatige en financiële

Daarnaast worden onder Group Functions de

controlefunctie binnen ABN AMRO, is

financiële resultaten van onze activiteiten in

•1_200960_JV_NED.indd 67

67

24-03-2005 11:05:57

Group Functions

overige landen verantwoord, waaronder het

Ambities voor 2005

belang van 9,0% in Capitalia en van 12,7%

De strategische agenda voor 2005 wordt

in Banca Antonveneta in Italië en het belang

bepaald door de noodzaak om te reageren

van 40% in Kereskedelmi és Hitelbank in

op zowel interne factoren (verbetering

Hongarije.

van kwaliteit en efficiency) als externe factoren (aangescherpte voorschriften

Resultaten in 2004

van toezichthouders en goede corporate

De resultaten van Group Functions en

governance). Belangrijke actiepunten die voor

Group Shared Services over 2004 zijn

2005 op de agenda staan, zijn gericht op:

samengevoegd. De cijfers in onderstaande

• Nakoming van de voorschriften van

analyse zijn exclusief de verkoop van

artikel 404 van de Sarbanes-Oxley Act en

LeasePlan Corporation (opbrengst

voorbereiding voor Bazel II

EUR 838 miljoen en nettowinst EUR 844

• Verdere standaardisatie van de algehele

miljoen) en de verwachte kosten van de

infrastructuur voor Management Informatie

afkoop van de winstdelingsregeling 2005 op

Systemen, en

grond van de lopende onderhandelingen voor

• Verbetering van de compliance-functie met

de ABN AMRO CAO in Nederland (effect van

het oog op de instandhouding van goede

EUR 177 miljoen op het bedrijfsresultaat en

corporate governance-standaards en het

van EUR 117 miljoen op de nettowinst).

beheer van risico’s.

De nettowinst verdubbelde royaal van

Human resources

EUR 189 miljoen tot EUR 395 miljoen.

Bepalend voor het succes van onze strategie

Deze verbetering, die tot stand kwam

is dat al onze klanten kunnen rekenen

ondanks de gestegen bedrijfslasten, kan

op een uitstekende service van uiterst

worden toegeschreven aan de hogere baten

gemotiveerde en betrokken medewerkers.

en lagere voorzieningen.

Het is daarom noodzakelijk dat wij hoge eisen blijven stellen aan de werving, de

De baten namen in 2004 toe met 38,9%

ontwikkeling en het behoud van talent. In dit

tot EUR 928 miljoen. Dit was vooral

verband spelen drie factoren een belangrijke

te danken aan de stijging van de netto

rol: commitment aan onze medewerkers,

rentebaten met 39,3% als gevolg van de

sterke resultaatgerichtheid en uitmuntend

hogere resultaten uit het balansbeheer,

leiderschap.

de winst op de verkoop van ons belang in Bank Austria (EUR 115 miljoen) en de

In 2003 hebben wij een onderzoek naar

resultaten van onze deelnemingen in Italië.

leiderschapsklimaat en leiderschapsstijlen

De bedrijfslasten stegen van EUR 32 miljoen

gehouden onder de Top Executives

naar EUR 149 miljoen, onder meer door de

van onze bank. Aan de hand van de

aanloopkosten van Group Shared Services.

bevindingen en feedback hebben zij hun


leiderschapsvaardigheden verfijnd. In 2004 is

tot EUR 779 miljoen.

de doelgroep van dit programma uitgebreid tot andere senior executives.

De voorzieningen waren met EUR 22

68

•1_200960_JV_NED.indd 68

miljoen 46,3% lager dan in 2003 toen een

Een nieuw initiatief dat in 2004 van start

voorziening voor het risico op de Argentijnse

ging, was de Talent Review onder onze

overheid werd getroffen. De belastingen

Top Executives. Dit programma is opgezet

bleven stabiel.

om hun leiderschapscapaciteiten verder te ontwikkelen en om uitstekend presterende

24-03-2005 11:05:58

Group Functions

executives met een aanzienlijk groeipotentieel

Betrokkenheid van onze medewerkers is een

te traceren. Het is ook een goed hulpmiddel

voorwaarde om onze klanten een uitstekende

voor systematische opvolgingsplanning, vanaf

service te kunnen bieden. Medewerkers die

het hoogste niveau (Raad van Bestuur). In de

niet alleen tevreden zijn dat zij bij ABN AMRO

opvolgingsplanning voor topkaderposities

werken, maar die ook daadwerkelijk betrokken

worden onze medewerkers onder meer

zijn bij wat wij doen, wie wij zijn en wat wij

beoordeeld op criteria als persoonlijke ambitie,

willen worden en die gemotiveerd zijn om

leidinggevende capaciteiten en naleving van

samen met ons een actieve rol te spelen

de ABN AMRO Waarden.

in de verwezenlijking van onze visie op de toekomst.

Voor ons Talent Review-programma worden gespecialiseerde externe adviseurs

Na de pilot in 2003 hebben wij in 2004 de

ingeschakeld die ons helpen het potentieel

tweede fase van het wereldwijde onderzoek

van onze Top Executives te beoordelen en

naar de betrokkenheid van onze medewerkers

onze bank te vergelijken met andere bedrijven

uitgevoerd. De enquête werd in 2004 uitgezet

met een uitmuntende reputatie op het gebied

bij zo’n 26.000 medewerkers. Dankzij de

van leiderschap. Dit proces levert objectieve

goede respons (64%) hebben wij thans

gegevens op voor individuele gesprekken

beter inzicht in de betrokkenheid van onze

met Top Executives over hun ontwikkeling als

medewerkers en hun drijfveren. Wij kennen

huidige en toekomstige leiders.

nu onze sterke punten en ook de punten die voor verbetering vatbaar zijn.

De voordelen van initiatieven als de Talent Review en een strakke opvolgingsplanning

Het ontwikkelen van onze medewerkers

worden pas volledig benut in een echte

vormt een afspiegeling van onze prestatie-

prestatiecultuur. Daarnaast stimuleren wij

cultuur, onze waarden en de behoeften

zowel onze individuele medewerkers als

van onze organisatie. Hiertoe hebben wij

de organisatie hun grenzen voortdurend te

de People & Organisational Capability

verleggen, zodat wij in staat zijn de juiste

Reviews, na de geslaagde start in 2003,

mensen te behouden en de beste nieuwe

geïntensiveerd. Het belang van deze reviews

mensen aan te trekken.

ligt in het feit dat ze de dialoog tussen de verschillende BU’s en de Raad van Bestuur

In 2004 hebben wij onze processen

bevorderen. De BU’s kunnen zo beter de juiste

voor performance management verder

combinatie van vaardigheden, kennis, gedrag

verbeterd. Goed, effectief performance

en waarden bepalen die nodig is om hun

management vormt immers een stevig

prestatiedoelstellingen te realiseren.

fundament voor een prestatiecultuur en creëert de noodzakelijke focus voor de

Steeds meer medewerkers op alle niveaus

verdere groei van ons bedrijf. Dit vereist

in de organisatie nemen deel aan interne

een goede balans tussen persoonlijke en

en externe leiderschapsprogramma’s. Dit

zakelijke doelstellingen evenals tussen

toont aan dat leiderschapsontwikkeling

de doelstellingen van de verschillende

zich bankbreed in een toenemende

functiegebieden. De andere kant

aandacht kan verheugen. Voor de

van performance management is de

bestaande managementteams van onze

prestatiebeoordeling. In 2004 zijn initiatieven

BU’s organiseerden wij een workshop

genomen om daadwerkelijk goede prestaties

met als thema ‘Building Value Together’.

nog duidelijker te kunnen onderscheiden.

Onderwerpen die op deze workshop aan de orde kwamen, waren leiderschap, ambitie,

•1_200960_JV_NED.indd 69

69

24-03-2005 11:05:59

•1_200960_JV_NED.indd 70

24-03-2005 11:06:00

Group Functions

resultaatgerichtheid en samenwerking over de

voorschriften en aan de eisen van onze

grenzen van BU’s en geografische gebieden

belanghebbenden en de publieke opinie,

heen.

hebben wij actief maatregelen genomen om de compliance-functie zowel op groepsniveau

De hernieuwde aandacht voor (S)BU-

als op (S)BU-niveau te versterken. Deze

overschrijdende loopbaanontwikkeling

maatregelen lopen parallel aan de in 2004

draagt eveneens bij aan de ontwikkeling

doorgevoerde organisatorische wijzigingen

van de toekomstige leiders van de bank en

en aanscherping van de strategie. Wij spelen

bevordert de culturele samenwerking en de

hiermee ook in op recente internationale

samenwerking tussen (S)BU’s. Uiteindelijk

ontwikkelingen in het bedrijfsleven ten

zal dit bijdragen aan de verbetering van het

aanzien van reputatie en transparantie.

bedrijfsresultaat.

Deze ontwikkelingen, in combinatie met de invoering van steeds complexere voorschriften

Om de bank en de verschillende BU’s

van toezichthoudende autoriteiten wereldwijd,

te ondersteunen bij het realiseren van

hebben het risicobewustzijn binnen onze

hun ambitieuze doelstellingen is de

organisatie verhoogd.

internationale HR-organisatie in 2004 met een transformatieprogramma begonnen

De doorgevoerde veranderingen in de

dat in 2005 zal worden uitgerold. Het

compliance-functie van onze bank, die deel

vertegenwoordigend overleg is nauw bij

uitmaakt van Group Functions, omvatten

dit proces betrokken. De transformatie

onder meer de implementatie van een

zal de kwaliteit en de efficiency van onze

onafhankelijke rapportagestructuur op

HR-diensten verbeteren en ons tevens in

concernniveau. Hierdoor is Group Compliance

staat stellen om in te blijven spelen op de

beter in staat haar hoofdtaak te vervullen

veranderende behoeften en toenemende

om namens de Raad van Bestuur effectief

eisen van de business. De bank is hierdoor

en onafhankelijk toezicht uit te oefenen

verzekerd van een consistente, wereldwijde

op kernprocessen en daaraan gerelateerd

dienstverlening die wordt ondersteund door

beleid en op procedures die de naleving

waardecreërende HR-strategieën en -beleid.

van sectorspecifieke regelgeving en van

Het transformatieplan voorziet in de oprichting

gedragscodes (op basis van onze ethische

van ‘centres of expertise’, waar deskundigheid

normen, waarden en Business Principles)

wordt onderhouden en aangeboden op

moeten waarborgen.

terreinen als talentmanagement, beloning, performance management en leiderschaps-

Het Compliance Policy Committee, dat

ontwikkeling.

bestaat uit vertegenwoordigers van de leiding van onze (S)BU’s en Group Compliance,

Group compliance

met de Raad van Bestuur als voorzitter,

Wet- en regelgeving is de laatste jaren

is verantwoordelijk voor de wereldwijde

aanzienlijk aangescherpt. In de steeds

coördinatie van de compliance-functie. De

veranderende en complexere omgeving

commissie houdt toezicht op en neemt

waarin wij opereren, speelt compliance dan

besluiten over belangrijke initiatieven op

ook een cruciale rol. Dit geldt niet alleen voor

het gebied van compliance en volgt tevens

onze bank als organisatie maar ook voor alle

op hoofdlijnen de activiteiten van Group

individuele medewerkers.

Compliance. Een belangrijke mijlpaal in 2004 betrof de goedkeuring van het nieuwe

Om te voldoen aan de hoge normen die wij

Client Acceptance & Anti Money Laundering

onszelf stellen, alsmede aan de wettelijke

beleid. De reden voor de herziening van

•1_200960_JV_NED.indd 71

71

24-03-2005 11:06:04

Group Functions

ons beleid inzake klantacceptatie en

procedures vertaald en bankbreed in de

witwaspraktijken moet worden gezocht in

(S)BU’s geïmplementeerd

het feit dat de voorschriften ten aanzien van

• Financiële instellingen in de Verenigde

witwaspraktijken wereldwijd steeds verder

Staten kregen te maken met allerlei nieuwe

worden aangescherpt, zowel kwantitatief

voorschriften, terwijl het toezicht op de

als kwalitatief, waardoor er steeds hogere

naleving van bestaande voorschriften

eisen aan financiële instellingen worden

aangescherpt werd. Dit betrof onder meer

gesteld. Van ons wordt verwacht dat wij

de verslaggeving door bedrijven, alsmede

onze klanten kennen en witwaspraktijken

het witwassen van geld, het omgaan met

signaleren. Daarnaast is in de afgelopen

klantgegevens en het verwerken van cheques

jaren de reikwijdte van regelgeving ter

• Op 23 juli 2004 sloot ABN AMRO

bestrijding van witwaspraktijken – met name

een schriftelijke overeenkomst met de

vanuit de Verenigde Staten – toegenomen.

Amerikaanse toezichthouder over de

Wij hebben daarom besloten ons beleid en

activiteiten van haar kantoor in New York

onze procedures inzake witwaspraktijken

inzake dollarclearing. Wij verstrekken

in overeenstemming te brengen met

informatie aan justitie in verband met een

internationale standaarden, mede om aan

onderzoek naar onze dollarclearingactiviteiten

de Amerikaanse voorschriften op dit gebied

en andere zaken die vallen onder de Bank

te kunnen voldoen. Deze standaarden

Secrecy Act.

betreffen onder meer transactiefilters en fraudeopsporing. In 2005 zal de Derde Witwas-richtlijn van de Europese Unie die medio 2004 in conceptvorm is gepubliceerd, zorgen voor een verdere aanscherping van de compliance-regelgeving. De belangrijkste ontwikkelingen en initiatieven op het gebied van compliance in 2004 waren: • Gerichte ondersteuning van inspanningen

in alle (S)BU’s om de gevolgen van regelgeving vast te stellen en, waar nodig, de toezichthouders te verwittigen en/of goedkeuring te verkrijgen voor verdere initiatieven van de bank ten aanzien van uitbesteding en verplaatsing van werkzaamheden • De invoering van nieuwe integriteitsregels,

waaronder de regels op basis van het document ‘Customer Due Diligence for Banks’ dat door het Bazels Comité voor Bankentoezicht is opgesteld. Deze regels hebben betrekking op klantkennis, integriteitgevoelige posities en het melden van integriteitbedreigende incidenten en zijn, voorzover van toepassing, in beleid en 72

•1_200960_JV_NED.indd 72

24-03-2005 11:06:06

Risicobeheer

Risicobeheer

Structuur risico-organisatie Raad van Commissarissen Raad van Bestuur

Risicobeheer

Risicobeleid

Risicobewaking en -controle

Group Functions

Group Risk Management

Group ALCO

- Kredietrisico

- Renterisico

- Marktrisico

- Valutarisico

- Landenrisico

- Liquiditeitsrisico

- Operationeel risico - Milieu- en sociaal risico

(S)BU’s

(S)BU’s

Kader voor risicobeheer

Risico-organisatie

Risicobeheer is voor ABN AMRO een

De Raad van Bestuur stelt, onder toezicht

kerncompetentie. De bank volgt een

van de Raad van Commissarissen, de

behoudend risicobeleid dat volledig is

door ABN AMRO te volgen strategische

afgestemd op haar langetermijnstrategie en

risicofilosofie vast. De Raad van

wordt ondersteund door een professionele

Commissarissen evalueert regelmatig, als

risicofunctie die onafhankelijk is van de

onderdeel van zijn toezichthoudende taak, de

commerciële bedrijfsonderdelen.

risico’s die verbonden zijn aan de portefeuille van de bank. De CFO, die tevens lid is van de

Het kader voor risicobeheer wordt

Raad van Bestuur, is verantwoordelijk voor de

gekenmerkt door de combinatie van centrale

implementatie van het risicobeleid binnen de

beleidsvorming en breed toezicht, alsmede

groep.

decentrale uitvoering en specifiek toezicht via het netwerk van de groep. Deze opzet stelt

Risicobeheer vindt met name plaats binnen de

het management in staat de omvangrijke en

directoraten Group Risk Management (GRM)

sterk gediversifieerde portefeuille van de bank

en Group Asset and Liability Management

effectief en efficiënt te controleren.

(GALM). GRM is verantwoordelijk voor het beheer van krediet-, landen-, markt-

De risicobeheersystemen van de bank hebben

en operationele risico’s, alsmede voor de

tot doel risico’s in een vroegtijdig stadium

aansturing van de voorbereidingen voor de

te onderkennen en te analyseren, alsmede

invoering van het New Capital Adequacy

verantwoorde limieten vast te stellen en

Accord (Bazel II). GALM heeft tot taak de

te bewaken. Het risicobeheer binnen de

winst en kapitaalpositie van de bank tegen

bank wordt gekenmerkt door voortdurend

ongunstige rente- en valutabewegingen

voortschrijdend inzicht. Dit stelt ons in staat

in andere dan de handelsportefeuilles te

in te spelen op marktvolatiliteit en snel

beschermen en het liquiditeitsprofiel van de

veranderende omstandigheden. Hierin

groep op langere termijn te beheren.

schuilt dan ook de toegevoegde waarde die risicobeheer voor de aandeelhouders

Group Asset and Liability Management

heeft.

Met het oog op een effectief balansbeheer hebben wij een Asset and Liability Committee (ALCO) structuur opgezet dat een afspiegeling

•1_200960_JV_NED.indd 73

73

24-03-2005 11:06:06

Risicobeheer

is van de organisatie van de bank. Binnen deze

• Vaststelling van gedelegeerde

opzet opereert Group ALCO op concernniveau

bevoegdheden voor lagere commissies en

en heeft iedere commerciële BU een eigen

individuele functionarissen binnen GRM,

ALCO, dat verantwoordelijk is voor het proces

Consumer & Commercial Clients, Private

van balansbeheer binnen het desbetreffende

Clients en Asset Management

aandachtsgebied. De leden van Group

• Goedkeuring van de krediet-, markten

ALCO zijn afkomstig uit de commerciële

operationele risico’s die samenhangen met

bedrijfsonderdelen, Finance en Risicobeheer.

nieuwe producten • Fiattering van het risico op transacties

De hoofdtaken van Group ALCO zijn:

waarvan de waarde de aan lagere commissies

• Toezicht uitoefenen op alle ALCO’s op

gedelegeerde bevoegdheid overschrijdt

BU-niveau

• Fiattering van gestructureerde

• De totale limiet voor renterisico en

financieringen, complexe producten en

liquiditeitsrisico vaststellen per (S)BU en

transacties op basis van fiscale constructies

per muntsoort

• Driemaandelijkse toetsing of de

• De totale Value-at-Risk (VaR) limieten voor

voorzieningen voor de kredietportefeuille

marktrisico’s vaststellen, waarbij het Group

toereikend zijn

Risk Committee verantwoordelijk is voor de

• Bewaking van de totale risicoportefeuille van

allocatie hiervan

de bank ten behoeve van Wholesale Clients,

• De geconsolideerde liquiditeits- en

Consumer & Commercial Clients, Private

rentepositie van de bank beheren

Clients en Asset Management.

• De kapitaalstructuur van de groep beheren • Standaards en beleid voor interne

Kredietrisicobeheer binnen Consumer &

verrekening en inter-(S)BU-transacties

Commercial Clients, Private Clients en Asset

vaststellen

Management is lokaal gestructureerd, onder

• De corporate investment-portefeuille

toezicht van GRM. De risicofunctie van

beheren

Wholesale Clients is volledig geïntegreerd

• Bankbreed hedgetransacties aangaan voor

in GRM. Marktrisico en operationeel risico

winst en geïnvesteerd vermogen in andere

zijn afzonderlijke risicofuncties binnen GRM.

muntsoorten.

De Country Risk Officers (CRO’s) vormen een onderdeel van GRM en zijn belast met


het lokale toezicht. De thuismarkten binnen

Het Group Risk Committee (GRC), waarvan

Consumer & Commercial Clients hebben

de stemgerechtigde leden hoofdzakelijk

eigen CRO’s met dubbele rapportagelijnen.

afkomstig zijn uit GRM, is het hoogste

Binnen GRM is Structured Risk Interface

beleidsbepalende en fiatterende orgaan

opgezet om de risico’s binnen het complexe

voor krediet-, landen- en marktrisico. In het

en brede productassortiment van Wholesale

algemeen worden beleidsaangelegenheden

Clients te beheren.

en kredietportefeuillekwesties in speciale bijeenkomsten van Policy-GRC behandeld.

De belangrijkste taken van GRM en de risicobeheerfuncties binnen Consumer &

74

•1_200960_JV_NED.indd 74

De hoofdtaken van het GRC zijn:

Commercial Clients, Private Clients en Asset

• Bepaling van het risicobeleid, alsmede de

Management zijn:

procedures en methodes om risico’s te meten

• Uitoefening van toezicht op alle

en te bewaken, waaronder tevens begrepen

aangelegenheden inzake kredietrisico,

het reputatierisico

marktrisico en regelgeving, alsmede op de naleving van lokale wetgeving

24-03-2005 11:06:07

Risicobeheer

• Fiattering van krediettransacties binnen de

transacties. Diverse functionele afdelingen,

gedelegeerde bevoegdheden en advisering

die onafhankelijk zijn van de commerciële

over kredieten die daarbuiten vallen

bedrijfsonderdelen, houden toezicht op de

• Ondersteuning van de handelsactiviteiten

transacties:

van de bank door een effectief beheer van het

• Risk Management keurt risicoposities goed

marktrisico

en bewaakt mutaties daarin

• Uitvoering van revisie- en controlebeleid

• Group Finance draagt verantwoordelijkheid

voor alle kredietportefeuilles

voor de betrouwbaarheid en nauwkeurigheid

• Beheer van individuele probleemkredieten

van de financiële en boekhoudkundige

en bewaking van noodlijdende kredieten

gegevens

met inachtneming van de ABN AMRO

• Compliance ziet erop toe dat alle

risiconormen

medewerkers zich houden aan de geldende

• Het treffen van debiteurenvoorzieningen

voorschriften

binnen de gedelegeerde bevoegdheid

• Juridische Zaken en Belastingzaken

• Goedkeuring van kredietproducten voor de

bewaken juridische en fiscale aspecten van

particuliere markt en de MKB-markt binnen de

transacties

gedelegeerde bevoegdheid

• Audit toetst de afdelingen op hun interne

• Vaststelling van de controlemechanismen

controlemaatregelen.

voor operationeel risico en handhaving van de discipline bij de toepassing daarvan

Het beheer van risico’s wordt binnen de hele

• Toezicht op de naleving van de ABN AMRO

organisatie beschouwd als een integrale

Waarden en Business Principles.

functie van onze bank.

Risicobeheer en interne controle

Kredietrisico

Formeel is GRM belast met het risicobeheer

Binnen ABN AMRO is kredietrisico

op concernniveau, maar risico moet in

gedefinieerd als het risico dat een tegenpartij

bredere zin ook worden gezien als een

en/of uitgevende instelling zijn verplichtingen

verantwoordelijkheid van elke afdeling

tegenover de bank niet nakomt of dat de

afzonderlijk binnen de bank. Risico is dus een

kwaliteit van een uitgevende instelling

aspect dat in alle stadia van een transactie

verslechtert.

steeds in aanmerking moet worden genomen, vanaf de eerste aanzet tot en met de

Basisprincipes van kredietrisicobeheer

afronding.

De belangrijkste principes voor het risicobeheer van zakelijk en particulier krediet

De verantwoordelijkheid voor het beheer

zijn als volgt:

van risico’s ligt in de eerste plaats bij de

• De fiattering van kredieten geschiedt

commerciële afdelingen (het front-office).

onafhankelijk van de commerciële bedrijfs-

Zij hebben de taak de aan een transactie

onderdelen

verbonden risico’s te analyseren en moeten

• Voor alle commerciële activiteiten waarbij

nagaan of die risico’s binnen de vastgestelde

de bank risicogevoelige transacties aangaat,

limieten vallen. Daarnaast dienen zij ervoor

is voorafgaande goedkeuring van de

te zorgen dat de risico’s op de juiste wijze

betreffende commissies of van ten minste

worden beheerd.

twee bevoegde functionarissen (het vier-ogenprincipe) vereist

Het mid-office en het back-office zijn

• De Raad van Bestuur heeft de fiatterings-

verantwoordelijk voor de uitvoering, de

bevoegdheid gedelegeerd aan GRM binnen

administratie en de verwerking van alle

•1_200960_JV_NED.indd 75

75

24-03-2005 11:06:08

Risicobeheer

Group Functions en vervolgens verder aan de

Risicoclassificatie: UCR en LGD

(S)BU’s

ABN AMRO hanteert wereldwijd een

• Binnen de gedelegeerde bevoegdheden

uitgebreid classificatiesysteem voor zakelijk

zijn de BU’s verantwoordelijk voor alle

krediet. Het systeem omvat twee soorten

bedrijfsactiviteiten

classificaties: de Uniform Counterparty

• Verstrekte kredieten worden zorgvuldig

Rating (UCR) en de Loss Given Default (LGD).

gedocumenteerd en bewaakt

De UCR geeft aan hoe groot de kans wordt

• ‘Ken uw klant’: onze medewerkers moeten

geacht dat de tegenpartij in gebreke zal

bekend zijn met de achtergrond van onze

blijven. De LGD geeft een indicatie van het

klanten, met name hoe zij hun activiteiten en

verlies dat de bank naar verwachting op een

transacties financieren.

faciliteit zal lijden als de tegenpartij in gebreke blijft.

Beheer zakelijk krediet

Besluiten over de kredietverlening aan

Beide classificaties zijn van groot belang voor

zakelijke klanten worden gebaseerd op:

het meten en beheren van het kredietrisico.

• het Global One Obligor Exposure – alle

UCR’s en LGD’s worden onafhankelijk van

kredieten obligofaciliteiten die wereldwijd

de commerciële afdelingen toegekend door

aan één relatie zijn verstrekt, en

risicofunctionarissen of risicocommissies.

• de Uniform Counterparty Rating – de

risicoclassificatie op basis van de

De UCR-classificatie wordt binnen de

waarschijnlijkheid dat een individuele

bank wereldwijd toegepast voor alle

tegenpartij in gebreke blijft.

uitzettingen op andere dan particuliere klanten. Binnen de UCR-classificatie

Binnen Wholesale Clients stellen de

worden veertien verschillende gradaties

relatiebeheerders samen met product-

onderscheiden voor normale kredieten zonder

specialisten de kredietbehoeften van

betalingsachterstand (‘non-default grades’)

klanten vast en doen zij voorstellen voor

en drie gradaties voor probleemkredieten

de structurering van kredietfaciliteiten.

(‘default grades’). De non-default gradaties

Hierbij wordt ook het advies van de

kunnen ook worden gerelateerd aan de

Portfolio Management Group betrokken.

ratings van externe instituten. Er is een

GRM is verantwoordelijk voor de fiattering

aantal instrumenten ontwikkeld voor de

van individuele kredieten van Wholesale

vaststelling en herziening van UCR’s. Deze

Clients en voor het kredietbeleid ten

ratinginstrumenten kwantificeren het relatieve

aanzien van specifieke sectoren en regio’s.

effect van diverse risicofactoren en maken

Kredietvoorstellen die de bevoegdheid van

de besluitvorming over het toekennen

de CRO te boven gaan, worden doorgestuurd

van ratings transparant. Inmiddels zijn er

naar GRM Amsterdam.

ratinginstrumenten beschikbaar voor alle grote kredietportefeuilles van de bank. De door

De CRO’s binnen Consumer & Commercial

ABN AMRO gebruikte ratinginstrumenten

Clients, Private Clients en Asset Management

zijn zodanig op de verschillende specifieke

hebben een functionele rapportagelijn naar

markten toegesneden dat zij de onderliggende

GRM. Kredietvoorstellen die de aan de

risicofactoren weerspiegelen.

(S)BU gedelegeerde bevoegdheid te boven

76

•1_200960_JV_NED.indd 76

gaan, worden doorgestuurd naar GRM voor

De LGD-classificatie wordt per faciliteit

advies en goedkeuring door de bevoegde

bepaald op basis van bevoorrechting,

instantie.

verstrekte zekerheden en analyse van de juridische positie. Het beleid voor de LGD-

24-03-2005 11:06:09

Risicobeheer

classificatie is afgestemd op specifieke

goedgekeurd, worden individuele krediet-

(lokale) markten, soorten tegenpartijen

transacties gefiatteerd door de daartoe

en producten. Gegevens over geleden

bevoegde functionarissen.

verliezen op kredieten worden verzameld en opgeslagen in een LGD-database, zodat de

De besluitvorming over kredietaanvragen,

LGD-classificatie en het daaraan ten grondslag

kredietrevisies en invorderingen geschiedt

liggende beleid kunnen worden getoetst en

op basis van objectieve criteria, aangevuld

verbeterd.

met richtlijnen zoals beschreven in het goedgekeurde Product Programme, of

Beheer Programme Lending (particulier

aan de hand van kredietscores. De BU’s

en MKB-krediet)

maken gebruik van intern ontwikkelde en

Programme Lending betreft krediet dat

door externe partijen geleverde scorecards.

goedgekeurd wordt binnen het kader van

Indien mogelijk wordt gebruikgemaakt van

een zogeheten Product Programme en dat

kredietbureaus.

op portefeuillebasis wordt beheerd. Bij de kredietverlening aan particulieren en bepaalde

In het kader van een optimaal beheer van de

kleine en middelgrote ondernemingen vinden

kredietportefeuille houden de verschillende

fiattering en risicobeheer plaats op basis van

bedrijfsonderdelen databases bij met

het ABN AMRO Product Programme proces.

informatie over de ontwikkeling van de

Om goedkeuring aan te vragen voor een

portefeuille. Binnen de BU’s is gedetailleerde

kredietproduct dat zij wil aanbieden, moet een

informatie beschikbaar aan de hand waarvan

BU eerst een Product Programme opstellen.

portefeuilles gesegmenteerd kunnen

Hierin moet worden aangegeven voor welke

worden. GRM houdt gegevens bij op het

doelgroep of welk klantsegment het product

niveau van productportefeuilles teneinde

is bestemd en welke standaardnormen voor

de risicobewaking op zowel regionaal als

risicoacceptatie worden gehanteerd bij het

mondiaal niveau te ondersteunen.

beoordelen en goedkeuren van individuele Programme blijken dat de portefeuille een

Samenstelling ABN AMRO kredietportefeuille

voorspelbaar verloop zal vertonen qua

In 2004 werd de groei van de krediet-

rendement, achterstalligheid en afboekingen.

portefeuille geremd door de concurrentie in

De bewakings- en rapportagemechanismen

de markt. Klanten volgden een behoudend

moeten afdoende zijn om in een vroeg

financieel beleid, hetgeen zich vertaalde

stadium trends in de ontwikkeling van de

in een relatief gezien lager kredietgebruik.

portefeuille te signaleren en daarop tijdig actie

Daarnaast had de waardestijging van de

te ondernemen.

euro een negatief effect op de groei van in

transacties. Voorts moet uit het Product

Amerikaanse dollars luidende portefeuilles. De Raad van Bestuur heeft de bevoegdheid voor de goedkeuring en de jaarlijkse evaluatie

Van het uitstaande kredietvolume kwam ook

van Product Programmes aan GRM en de

in 2004 het grootste deel voor rekening van

BU’s voor onze thuismarkten gedelegeerd.

Consumer & Commercial Clients (ongeveer

De overige BU’s moeten alle Product

72%), gevolgd door Wholesale Clients met

Programmes ter goedkeuring aan GRM

23%. Het restant betreft uitzettingen van

voorleggen. De fiatteringsbevoegdheid

Private Clients, Asset Management en andere

is gebaseerd op de geplande maximale

concernonderdelen. Het grote aandeel van

portefeuilleomvang voor een bepaald

Consumer & Commercial Clients in het totale

product. Nadat een Product Programme is

kredietvolume is een logisch gevolg van de

•1_200960_JV_NED.indd 77

77

24-03-2005 11:06:09

Risicobeheer

Kredietverlening per (S)BU (in miljarden euro’s)

Totaal 2004

C&CC

WCS

PC/AM/GF

2003

2002

6,0

1,1

4,8

0,1

5,5

7,4

Private sector

233,8

171,7

49,6

12,5

234,8

247,2

Totaal*

239,8

172,8

54,4

12,6

240,3

254,6

Overheid

* Exclusief professionele effectentransacties

omvang van de activiteiten van Consumer &

nadruk ligt op vastgoedgerelateerd krediet

Commercial Clients in de thuismarkten van de

en de kredietverlening aan middelgrote

bank (Nederland, het Midden-Westen van de

bedrijven. De drie belangrijkste sectoren

Verenigde Staten en Brazilië).

in de portefeuille zijn bouw & vastgoed, verwerkende industrie en groothandel &

Kredietportefeuille Consumer &

detailhandel.

Commercial Clients

De BU Nederland is met 48% van de

De Braziliaanse zakelijke kredietportefeuille

totale kredietverlening door Consumer &

nam fors toe (36%) dankzij het economisch

Commercial Clients aan de private sector de

herstel. Banco Sudameris is inmiddels volledig

grootste geografische concentratie, gevolgd

in de organisatie geïntegreerd en zal positief

door Noord-Amerika met 25%. In 2005 zal

bijdragen aan de groei in het middensegment.

ABN AMRO streven naar verdere groei van de kredietportefeuille van Consumer &

De zakelijke kredietportefeuille van de

Commercial Clients in landen als China,

BU New Growth Markets daalde met slechts

Hongkong en India.

EUR 0,2 miljard (9%) ondanks de verkoop van Bank of Asia.

Zakelijk krediet De zakelijke kredietportefeuilles van

Bouwfonds meldde een fraaie groei van de


zakelijke kredietportefeuille met EUR 1,7

vertegenwoordigden 40% van de totale

miljard (28%).

kredietverlening door Consumer & Commercial Clients aan de private sector.

Particulier krediet

Door de kracht van de euro tegenover

De particuliere kredietportefeuille was goed

andere valuta’s vertoonde de totale zakelijke

voor 60% van de totale kredietverlening

kredietportefeuille een bescheiden daling.

door Consumer & Commercial Clients aan de private sector. Het aandeel van

Het volume van de zakelijke kredietportefeuille

hypotheken in de particuliere kredietverlening

van de BU Nederland steeg met ongeveer

bedroeg 82,5%.

4%. De samenstelling naar sector is gediversifieerd, waarbij de top 3 wordt

De portefeuille van de BU Nederland

gevormd door groothandel, transport &

vertoonde een bescheiden groei van

communicatie en financiële diensten.

2,6%. In de Verenigde Staten daalde het hypotheekvolume doordat er een einde

78

•1_200960_JV_NED.indd 78

In Noord-Amerika is het kredietbedrijf van

kwam aan de hausse in het oversluiten

Consumer & Commercial Clients vooral actief

van hypotheken. De bank heeft echter een

in het Midden-Westen van de Verenigde

nieuw product op de markt gebracht voor

Staten. De diverse regiokantoren die

het benutten van de overwaarde van de

door LaSalle Bank zijn geopend, droegen

eigen woning. Dit product is goed in de

evenwel positief bij aan de kredietgroei. De

markt ontvangen. Eind 2004 had LaSalle

24-03-2005 11:06:10

Risicobeheer

Kredietverlening Consumer & Commercial Clients aan private sector per BU (in miljarden euro’s)

Totaal 2004

Nederland

NoordAmerika

Brazilië

New Growth Markets

Zakelijk Particulier

2003

68,9

26,1

29,7

3,4

2,0

7,7

68,2

102,8

55,9

12,8

4,0

2,8

27,3

99,6

84,8

44,1

12,4

0,3

0,7

27,3

82,1

171,7

82,0

42,5

7,4

4,8

35,0

167,8

Waarvan hypotheken Totaal

Bouwfonds

Bank woninghypotheken tot een bedrag van

Het gedegen portefeuillebeheer en de pro-

ruim USD 200 miljard onder administratief

actieve maatregelen die in voorgaande jaren

beheer.

waren genomen in het kader van risicobeheer, vertaalden zich in een wezenlijke verbetering

De particuliere kredietportefeuille van

van de kwaliteit van de kredietportefeuille.

de BU Brazilië bestaat hoofdzakelijk uit autofinancieringen en persoonlijke leningen.

In lijn met ontwikkelingen in het

Ondanks de toegenomen concurrentiedruk en

internationale bankwezen maakte Portfolio

het verschijnen van nieuwe spelers op deze

Management gebruik van kredietderivaten

markt groeide de portefeuille met EUR 0,5

om het tegenpartijrisico in de zakelijke

miljard (14%).

kredietportefeuille af te dekken en het beslag van de portefeuille van Wholesale

Hoewel het belang in de Bank of Asia in het

Clients op het economisch kapitaal en het

derde kwartaal van 2004 verkocht werd, bleef

toetsingsvermogen te verminderen.

de particuliere kredietportefeuille van de BU New Growth Markets stabiel op EUR 2,8

Door middel van selectieve hedging kon

miljard. De activiteiten richten zich vooral op

Portfolio Management de risicoconcentraties

de nieuwe markten in India en Groot-China.

beheren op zowel klantniveau als sectorniveau. Dit is een belangrijk instrument

De particuliere kredietportefeuille van

voor de uitbreiding van het model voor actief

Bouwfonds ontwikkelde zich sterk en groeide

portefeuillebeheer.

met EUR 2,2 miljard (8,8%).

Voorzieningen Kredietportefeuille Wholesale Clients

Voorzieningenbeleid

De kredietverlening door Wholesale

ABN AMRO heeft per kredietsoort een

Clients aan de private sector nam toe met

specifiek voorzieningenbeleid ontwikkeld.

EUR 6,3 miljard (14,5%). De klanten zijn

Dit beleid wordt voortdurend getoetst en

vooral in de lidstaten van de Organisatie

bijgesteld op basis van onder meer eigen

voor Economische Samenwerking en

ervaringen, ontwikkelingen in kredietrisico-

Ontwikkeling (OESO) gevestigd. Door de

technieken en veranderingen in wetgeving in

waardestijging van de euro ten opzichte van

de rechtsgebieden waar de bank actief is.

de Amerikaanse dollar daalde in 2004 het relatieve aandeel van de Verenigde Staten.

Zakelijk krediet

Telecommunicatie, automobielfabrikanten en

Zakelijke kredietrelaties worden ten minste

geïntegreerde energie waren onveranderd de

eenmaal per jaar gereviseerd door de

drie belangrijkste sectoren. De sectorposities

betreffende kredietcommissies of bevoegde

worden over geografische grenzen heen

functionarissen. Daarnaast houden onze

beheerd op basis van de vastgestelde maxima

kredietmedewerkers continu toezicht op de

voor de portefeuille van Wholesale Clients.

kwaliteit van de verstrekte kredieten. Wanneer

•1_200960_JV_NED.indd 79

79

24-03-2005 11:06:11

Risicobeheer

Specifieke voorzieningen per (S)BU (nettotoevoeging) (in miljoenen euro’s)

Totaal 2004

C&CC

WCS

PC/AM/GF

2003

2002

640

583

20

37

1.240

1.681

Totaal debiteurenvoorzieningen Risico op overheden / landenrisico Totaal specifieke voorzieningen

13

–

16

–3

34

14

653

583

36

34

1.274

1.695

27

40

5

17

55

66

Specifieke voorzieningen / gemiddelde RGA (in basispunten)

de kwaliteit van een krediet of de financiële

deze manier maken wij optimaal gebruik

situatie van een debiteur zodanig verslechtert

van schaalvergroting. Het merendeel van de

dat er twijfel bestaat over het vermogen tot

nieuw afgesloten hypotheken wordt weer

terugbetaling, wordt het beheer van de relatie

doorverkocht aan beleggers, waarbij de

overgedragen aan Financial Restructuring &

bank wel de rechten met betrekking tot het

Recovery, hetzij lokaal hetzij binnen GRM. Na

beheer daarvan (Mortgage Servicing Rights /

evaluatie bepaalt deze afdeling de hoogte van

MSR’s) behoudt. Het kredietrisico wordt aldus

de eventuele specifieke voorziening die moet

overgedragen aan beleggers. In geval van

worden gevormd, waarbij rekening wordt

operationele tekortkomingen, zoals fouten

gehouden met de waarde van de verstrekte

in de documentatie of geschillen over de

zekerheden. Aan het einde van elk kwartaal

tenaamstelling, verlangen de beleggers van

beoordeelt GRC de toereikendheid van de

de bank dat zij de betreffende hypotheken

specifieke voorzieningen.

terugkoopt. Voor dit risico houdt de bank een operationele reserve aan.

Particulier krediet De bank biedt een breed pakket particuliere

Risico op overheden

kredietproducten en -programma’s, zoals

De bank heeft een classificatiesysteem

persoonlijke leningen, woninghypotheken,

ontwikkeld voor het risico op overheden.

creditcards en woningverbeteringskrediet.

Vanaf 2002 wordt alleen een voorziening voor dit risico gevormd voorzover betalingen

Voorzieningen voor deze producten worden

achterstallig zijn of dit naar verwachting zullen

per portefeuille getroffen, waarbij een

worden.

specifieke voorziening voor elk product van de portefeuille en het historische

Dubieuze en non-performing kredieten

verliespercentage van de bank. In ons

Kredieten worden als dubieus aangemerkt

beleid ten aanzien van de particuliere

zodra er bewijs is dat de debiteur niet in

kredietportefeuille is bepaald dat de

staat is om aan zijn betalingsverplichtingen

renteverantwoording in de regel wordt

jegens de bank te voldoen overeenkomstig de

stopgezet wanneer rente of aflossing op

oorspronkelijke contractvoorwaarden. Indien

een particulier krediet 90 dagen of langer

dit noodzakelijk wordt geacht, wordt per post

achterstallig is. Dergelijke kredieten worden

een waardecorrectie bepaald, waarbij rekening

dan aangemerkt als ‘non-accrual’ kredieten.

wordt gehouden met de waarde van de

wordt vastgesteld op basis van de omvang

verstrekte zekerheden. De waardecorrecties

80

•1_200960_JV_NED.indd 80

MSR-portefeuille en terugkoop hypotheken in

voor particulier krediet en Programme

Verenigde Staten

Lending worden per portefeuille bepaald,

Nieuwe hypotheekleningen worden verstrekt

waarbij een specifieke correctie voor elk

via tussenpersonen, het eigen kantorennet,

product wordt vastgesteld op basis van de

een nationaal callcenter en het internet. Op

24-03-2005 11:06:12

Risicobeheer

Non-performing kredieten 2004

2003

2002

4.088

4.955

6.132

1,73

2,08

2,44

1,24

1,68

1,64

Totaal non-performing kredieten (in miljoenen euro’s)

Totaal non-performing kredieten t.o.v. kredieten private sector (bruto, in procenten) Debiteurenvoorzieningen t.o.v. kredieten private sector (bruto, in procenten)

omvang van de portefeuille en het historisch

aan het begin van het jaar werden de

verliespercentage van de bank.

voorzieningen voor de particuliere en MKBkredietportefeuilles aanvankelijk verhoogd.

Non-performing kredieten zijn dubieuze

In het tweede halfjaar tekende zich echter

kredieten waarop de renteverantwoording

enige verbetering af. De Nederlandse

is stopgezet. Dit houdt in dat de

hypotheekportefeuille bleef het goed doen.

contractuele rente niet langer in de winsten

De voorzieningen daalden van 47 naar

verliesrekening wordt verwerkt. Posten in de

37 basispunten van de RGA.

kredietportefeuille waarvan hoofdsom of rente duurzaam in waarde is verminderd, worden

In de Verenigde Staten verbeterde het

gekwalificeerd als ‘non-performing’.

kredietklimaat in 2004. Dit kwam tot uiting in het voorzieningenniveau, dat met

De volumedaling van non-performing

EUR 201 miljoen ofwel 66% werd verlaagd.

kredieten met EUR 0,9 miljard (17%) in 2004

Dit was vooral te danken aan posten in de

weerspiegelt de kwaliteitsverbetering van

kredietportefeuille middelgrote bedrijven die

de kredietportefeuille. De verhouding non-

na afboeking werden ontvangen. Tekenen

performing kredieten / totale kredietverlening

van verbetering waren hierbij zichtbaar in

aan de private sector laat eveneens een

alle sectoren. Vastgoedfinanciering deed het

gunstige ontwikkeling zien. De verbeterde

opnieuw bijzonder goed: de verliezen in dit

kwaliteit van de kredietportefeuille komt

segment waren minimaal. De voorzieningen

ten slotte ook duidelijk tot uitdrukking in de

namen af van 51 naar 18 basispunten van de

coverage ratio, de debiteurenvoorzieningen

RGA.

als percentage van de totale kredietverlening aan de private sector.

De voorzieningen in Brazilië werden, onder invloed van de gunstigere economische

Voorzieningen Consumer & Commercial

omstandigheden en de vrijval van

Clients: trends per BU

voorzieningen die eerder veiligheidshalve

De voorzieningen die door Consumer &

waren gevormd voor de Banco Sudameris

Commercial Clients in 2004 werden getroffen,

portefeuille, verlaagd met EUR 32 miljoen

daalden in vergelijking met 2003 met 29% tot

ofwel 12% en daalden van 394 naar

EUR 583 miljoen. Op basis van gemiddelde

260 basispunten van de RGA.

naar risico gewogen activa (RGA) namen de voorzieningen af van 57 basispunten in 2003

Voorzieningen Wholesale Clients:

naar 40 basispunten in 2004.

sectortrends

De voorzieningen van Wholesale Clients De voorzieningen in de BU Nederland waren

werden ten opzichte van 2003 verlaagd met

EUR 45 miljoen ofwel 18% lager dan in

EUR 363 miljoen ofwel 91%. Dit was te

2003. Vanwege de zwakke omstandigheden

danken aan een combinatie van factoren,

•1_200960_JV_NED.indd 81

81

24-03-2005 11:06:13

Risicobeheer

Grensoverschrijdend risico (ultimo, in miljarden euro’s)

Na risicovermindering 1

Grensoverschrijdend risico 2004

2003

2002

2004

2003

2002

3,1

3,2

3,7

1,0

0,7

0,9

Regio Brazilië Overig Latijns-Amerika (incl. Mexico)

3,6

3,0

3,7

2,8

1,9

2,5

Azië / Pacific

10,3

7,7

7,1

6,1

4,8

4,8

Oost-Europa

4,3

3,6

3,0

3,0

2,3

1,6

Midden-Oosten en Afrika

5,2

3,1

2,7

3,6

2,2

1,9

26,5

20,6

20,2

16,5

11,9

11,7

Totaal

1 Uitzettingen met een verminderd risico betreffen doorgaans transacties die zijn gedekt door swaps in kredietderivaten, verzekering van het politieke risico, offshore deposito’s en effectendepots, specifieke garanties, ring-fenced funding of andere in de markt beschikbare instrumenten voor risicovermindering

Risico op overheden (ultimo, in miljarden euro’s)

Uitzettingen in vreemde valuta 1

Totaal uitzettingen 2004

2003

2002

2004

2003

2002

Brazilië

5,2

5,2

3,7

0,2

0,1

0,3

Overig Latijns-Amerika (incl. Mexico)

1,1

1,4

1,4

0,6

0,6

0,9

Azië / Pacific

3,4

3,7

3,5

0,4

0,3

0,6

Oost-Europa

1,9

1,7

1,5

0,5

0,4

0,8

Regio

Midden-Oosten en Afrika Totaal

0,6

1,0

0,8

0,5

0,6

0,4

12,2

13,0

10,9

2,2

2,0

3,0

1 Gedeeltelijk opgenomen in grensoverschrijdend risico

waaronder lagere nieuwe voorzieningen,

Grensoverschrijdend risico

alsmede vrijval en na afboeking ontvangen

Het grensoverschrijdend risico betreft het

bedragen in de sectoren energie en

risico dat bedragen in vreemde valuta’s

telecommunicatie. De verbetering van de

door overheidsmaatregelen of andere

kredietkwaliteit blijkt ook uit de gemiddelde

omstandigheden (bijvoorbeeld burgeroorlog,

UCR van de zakelijke kredietportefeuille van

embargo) niet uit een bepaald land kunnen

Wholesale Clients. ABN AMRO heeft alle

worden overgemaakt.

vertrouwen in de algehele kwaliteit van haar kredietportefeuille en het sterke kredietprofiel. Onder de meting van het grensoverschrijdend In verhouding tot de RGA daalden de

risico vallen alle posten op en buiten de

voorzieningen van 60 naar 5 basispunten.

balans die rechtstreeks door een dergelijk risico zouden kunnen worden beïnvloed.

Grensoverschrijdend risico en risico op overheden

ABN AMRO houdt al jaren toezicht op

ABN AMRO beheert het landenrisico op

momenteel gebruik van een VaR-model om

uitzettingen in opkomende markten (zowel

het grensoverschrijdend risico van de totale

het risico op overheden als het grens-

portefeuille te bepalen. Met behulp van het

overschrijdend risico) op portefeuillebasis.

VaR-model wordt een analyse van historische

grensoverschrijdende uitzettingen en maakt

markttrends gemaakt teneinde de kans in te schatten dat de verliezen op een portefeuille 82

•1_200960_JV_NED.indd 82

een bepaald bedrag te boven zullen gaan.

24-03-2005 11:06:14

Risicobeheer

In de toekomst zal het VaR -model worden

een actieve positie op de financiële markten

vervangen door de berekening van het

inneemt.

economisch kapitaal voor afdekking van het grensoverschrijdend risico.

Het risico bij handelsactiviteiten ontstaat zowel uit open (ongedekte) posities als uit

Ten opzichte van 2003 nam het totale

imperfecte correlaties tussen marktposities

grensoverschrijdend risico in 2004 toe met

die zijn ingenomen om elkaar te neutraliseren.

EUR 5,9 miljard (28,6%). Deze stijging

Een effectief en efficiënt marktrisico- en

werd hoofdzakelijk veroorzaakt door fors

positiebeheer is van essentieel belang voor

hogere uitzettingen in Azië / Pacific en Oost-

de concurrentiekracht en de winstgevendheid

Europa, terwijl ook in alle overige regio’s de

van de bank.

uitzettingen toenamen. Na risicovermindering steeg het totale grensoverschrijdend risico

ABN AMRO heeft een eigen kader voor

met EUR 4,6 miljard (38,6%).

het meten van marktrisico’s ontwikkeld en geïmplementeerd. Hierbij zijn de best

Risico op overheden

practices in de sector en de vereisten van de

Het risico op overheden is gedefinieerd als het

toezichthouders als uitgangspunt gehanteerd.

tegenpartijen kredietrisico op een overheid,

Effectieve risicobewaking en -rapportage is in

ongeacht de valuta waarin de uitzetting

het algemeen niet mogelijk zonder posities

luidt. Onder overheden worden verstaan

waaraan een marktrisico is verbonden, vast te

nationale regeringen, centrale banken en

stellen en te kwantificeren.

andere expliciet door hen gegarandeerde entiteiten (met uitzondering van lagere

Ten behoeve van de kwantificering worden

overheden).

posities met een marktrisico in de regel onderverdeeld naar het type marktrisico. De

Als gevolg van met name lagere uitzettingen

hoofdcategorieën zijn renterisico, valutarisico,

in Latijns-Amerika (exclusief Brazilië) en het

equity risico (aandelenkoersen), commodity

Midden-Oosten en Afrika nam het risico op

risico (grondstoffenprijzen), credit spreads,

overheden in 2004 af met EUR 0,8 miljard

volatiliteit en correlatie. Ieder risicotype wordt

ofwel 6,1%. Het totale risico op overheden

gekenmerkt door specifieke risicofactoren en

daalde weliswaar, maar de valutacomponent

graadmeters.

nam toe met EUR 0,2 miljard. In de praktijk worden marktrisicoposities

Marktrisico

gekwantificeerd door de betreffende

Marktrisico betreft het risico dat de

risicofactoren te identificeren en de

portefeuilles van de bank als gevolg van

bijbehorende graadmeters te berekenen

koers- of prijsschommelingen op de financiële

(zoals de verschillende ‘Greeks’ waarmee de

markten (zoals wisselkoersen, rentetarieven,

gevoeligheid voor bepaalde ontwikkelingen

credit spreads, aandelenkoersen en

wordt gemeten). Aan de hand van deze

grondstoffenprijzen) in waarde stijgen of

grootheden worden vervolgens voor elke

dalen. Door haar handelsactiviteiten staat

risicofactor marktrisicolimieten vastgesteld

ABN AMRO bloot aan marktrisico’s. Deze

en scenario- en sensitiviteitsanalyses

handelsactiviteiten worden zowel voor

uitgevoerd. Ook dienen deze grootheden als

klanten als voor eigen rekening van de bank

input voor de diverse modellen die worden

uitgevoerd. De handel voor klanten brengt een

gebruikt voor risicometing (zoals het VaR-

marktrisico voor de bank met zich mee, terwijl

model).

de bank door de handel voor eigen rekening

•1_200960_JV_NED.indd 83

83

24-03-2005 11:06:15

Risicobeheer

VaR per risicocategorie (99% betrouwbaarheid, eendaagsrisico) 2004

2003

2004

2003

2004

2003

2004

2003

Ultimo

Ultimo

Gemiddeld

Gemiddeld

Maximum

Maximum

Minimum

Minimum

Renterisico

18,7

13,5

21,6

17,5

49,5

40,4

10,4

11,0

Equity-risico

15,6

11,0

14,9

11,4

25,9

18,9

8,8

3,8

Valutarisico

3,7

2,1

3,0

3,3

7,7

11,0

1,0

0,6

Commodity-risico

0,8

0,2

0.4

0,3

2,5

2,5

0,1

0,1

– 8,3

– 8,0

30,5

18,8

26,4

21,7

42,2

34,3

17,1

14,1


Totaal per risicocategorie

Diversificatie-effect Totaal

1

1 De minima en maxima per risicocategorie werden op verschillende dagen bereikt en zijn derhalve voor de totale VaR niet relevant. De totale VaR omvat het diversificatie-effect dat door imperfecte of negatieve correlaties tussen bepaalde risicocategorieën wordt veroorzaakt, en kan dan ook lager zijn dan de som van de afzonderlijke risicocategorieën op dezelfde dag (jaarultimo)

Marktrisicobeheer

van een kader voor marktrisicobeheer binnen

Binnen marktrisico worden drie hoofdfuncties

de bank. Market Risk Reporting & Control

onderscheiden: Market Risk Management,

streeft ernaar zowel het rapportageproces

Market Risk Policy en Market Risk Reporting

als de inhoud van marktrisicorapportages te

& Control. De doelstelling van deze functies

optimaliseren.

is onverwachte verliezen als gevolg van marktrisico te vermijden en optimaal gebruik

Value-at-Risk

te maken van het voor marktrisico beschikbare

Value-at-Risk (VaR) is een methodologie

kapitaal.

waarmee marktrisicoposities onder één noemer worden beoordeeld. Binnen

Market Risk Management (MRM) ziet

ABN AMRO is VaR het belangrijkste

erop toe dat de door Group ALCO en GRC

instrument voor de dagelijkse toetsing van

gedelegeerde bevoegdheden met betrekking

het aan de handelsactiviteiten verbonden

tot marktrisico’s die voortvloeien uit de

marktrisico. Het is een statistisch model voor

handelsactiviteiten van de bank, effectief

het inschatten van potentiële verliezen. VaR

worden uitgeoefend en dat posities efficiënt

is gedefinieerd als het verwachte maximale

worden bewaakt en beheerd. Daarnaast

verlies dat onder normale omstandigheden,

beperkt en bewaakt MRM het mogelijke

gedurende een vooraf bepaalde tijds-

effect van bepaalde marktbewegingen op

horizon en met een bepaald statistisch

het resultaat van handelsposities. MRM

betrouwbaarheidsniveau kan ontstaan als

richt zich hierbij vooral op de activiteiten van

gevolg van veranderingen in risicofactoren.

Wholesale Clients. De marktrisicoposities

ABN AMRO gebruikt een eigen VaR-model dat

van Consumer & Commercial Clients,

door de Nederlandsche Bank is goedgekeurd.

Private Clients, Asset Management en

84

•1_200960_JV_NED.indd 84

dochterondernemingen van de bank worden

De bank hanteert voor de VaR-berekening de

gevolgd door risicospecialisten binnen deze

methode van historische simulatie. Hierbij

bedrijfsonderdelen, in nauw overleg met

wordt uitgegaan van gelijkelijk gewogen

MRM. De bewaking van het marktrisico van

historische gegevens over een periode

de ALCO-portefeuilles van Group Functions

van vier jaar, een betrouwbaarheidsniveau

valt eveneens onder de verantwoordelijkheid

van 99%, een tijdshorizon van één dag en

van MRM. Market Risk Policy is

relatieve veranderingen van historische

verantwoordelijk voor beleidsontwikkeling,

koersen. In onze VaR-berekeningen worden

alsmede voor het opzetten en onderhouden

ook posities in derivaten en liquide middelen,

24-03-2005 11:06:16

Risicobeheer

Value-at-Risk versus hypothetisch resultaat voor handelsportefeuilles in 2004 (in miljoenen euro’s) 40

30

20

10

0

-10

-20

-30

-40

jan

feb

maa

mei

juni

juli

aug

sept

okt

nov

51

50

49

48

47

46

45

44

43

42

41

40

39

38

37

36

35

34

33

32

31

30

29

28

27

26

25

24

23

22

21

19

20

17

apr

18

16

15

14

13

11

12

9

10

8

7

6

5

4

3

2

1

week

-50

dec

Value-at-Risk Winst Verlies

die als handelsactiva en -passiva worden

het feitelijke handelsresultaat als een

verantwoord, meegenomen. De VaR wordt

hypothetisch handelsresultaat, waarbij het

dagelijks voor iedere handelsportefeuille

effect van provisies, emissievergoedingen

en productlijn alsmede voor de bank

en intradagtransacties buiten beschouwing

als geheel gerapporteerd aan de leiding

wordt gelaten. De uitkomsten van back-

van de betreffende BU’s, GRM en de

testing op het feitelijke en hypothetische

verantwoordelijke leden van de Raad van

handelsresultaat worden regelmatig aan

Bestuur.

de Nederlandsche Bank gerapporteerd. Back-testing is een belangrijk instrument voor

De VaR geeft een goede indicatie van

de ex-post validering van ons interne VaR-

het potentiële verlies onder normale

model.

omstandigheden, maar gaat voorbij aan het effect van eenmalige gebeurtenissen.

Aanvullende controlemaatregelen

De effectiviteit van de VaR-berekeningen

Als aanvulling op de VaR-berekening wordt

kan worden getoetst aan de hand van back-

een reeks stress test scenario’s en sensitivity

testing, een techniek waarbij het aantal dagen

stress tests uitgevoerd. Deze geven inzicht

wordt geteld waarop de verliezen hoger

in de ontwikkeling van een portefeuille

waren dan de voor die dagen berekende

en het handelsresultaat bij extreme

VaR. Bij een betrouwbaarheidsniveau van

marktbewegingen. Sensitivity stress tests en

99% zal, statistisch gezien, het negatieve

stress test scenario’s zijn intern ontwikkeld

handelsresultaat eens in de honderd

als afspiegeling van specifieke kenmerken

handelsdagen groter zijn dan de VaR.

van de portefeuilles van de bank. De stress

Back-testing wordt uitgevoerd op zowel

test scenario’s en sensitivity stress tests

•1_200960_JV_NED.indd 85

85

24-03-2005 11:06:17

Risicobeheer

worden dagelijks voor elke handelsportefeuille

tests en de bewaking van de vastgestelde

berekend en op meerdere niveaus

limieten vinden dagelijks plaats.

geaggregeerd. Stress test scenario’s Sensitivity stress tests

De bank past op groepsniveau twee soorten

Deze categorie stress tests is gebaseerd

scenarioanalyses toe:

op parallelle mutaties hetzij in één bepaalde risicofactor hetzij gelijktijdig in een aantal

1 Historische scenario’s: in deze categorie

risicofactoren. De tests worden voor

vallen bankbrede stress test scenario’s die

elke handelsportefeuille uitgevoerd. De

zijn gebaseerd op feitelijke gebeurtenissen

volgende stress test zijn ontwikkeld en

in het verleden waardoor de werking van de

geïmplementeerd:

financiële markten in ernstige mate werd

• Stressed Delta: deze test berekent het

verstoord. Voorbeelden van historische

potentiële resultaat van een portefeuille

stress test scenario’s zijn de beurscrash van

bij een significante, parallelle mutatie

1987, de crisis op de obligatiemarkten in 1994,

in de desbetreffende risicofactor. Voor

de crisis in de opkomende markten in 1997,

rentegevoelige portefeuilles wordt deze test

de financiële crisis van 1998 en 11 september

berekend op basis van een reeks parallelle

2001. In elk scenario is op een bepaald

verschuivingen in de yieldcurve

niveau een controlepunt ingebouwd.

• Stress Matrices: deze in matrixvorm

Overschrijding van dit niveau vormt het

opgezette test is bedoeld om het potentiële

startsein voor discussie en/of maatregelen.

resultaat van een portefeuille te analyseren

De scenarioberekeningen en de toetsing

bij gelijktijdige mutaties in de onderliggende

van de controlepunten vinden dagelijks

marktprijs (aandelen- of wisselkoers) en de

plaats

volatiliteit van deze risicofactor

2 Hypothetische scenario’s: in deze categorie

• Curvature Stress: deze test analyseert

vallen externe schokken waarvan het

de potentiële waardeverandering van

aannemelijk wordt geacht dat deze zich in de

rentegevoelige portefeuilles onder invloed

toekomst zullen voordoen. Op dit moment

van de convexiteit in deze portefeuilles. Dit

worden geen hypothetische scenario’s

gebeurt door de verschillen te berekenen

doorgerekend. In het verleden is dit onder

tussen de lineair geëxtrapoleerde delta

meer gebeurd voor een instorting van de euro

(via een reeks rentebewegingen) en de

en de millenniumwisseling.

resultaten van de volledige herwaardering van de portefeuille op basis van parallelle

Feitelijke gebeurtenissen en scenariovorming

verschuivingen in de yieldcurve

Andere controlemaatregelen die in het kader

• Czech Koruna Scenario: het doel van

van het marktrisicobeheer worden toegepast,

deze test is te bepalen hoe de waarde van

betreffen limieten voor netto openstaande

rentegevoelige portefeuilles in de valuta’s van

posities, rentegevoeligheid per basispunt,

opkomende markten beïnvloed kan worden

spread-gevoeligheden, optieparameters,

door een extreme, niet parallelle rentemutatie

positieconcentraties en positielooptijden.

(omgekeerde rentecurve) als gevolg van een

Deze niet-statistische variabelen zijn een

liquiditeitscrisis, zoals zich in 1997 voordeed in

hulpmiddel om de handelsrisico’s te bewaken

de CZK-markt (Tsjechische koruna).

en te beheersen. Ter facilitering van een meer gecentraliseerd risicobeheer, -beheersing

86

•1_200960_JV_NED.indd 86

Voor al deze stress tests zijn limieten

en -bewaking hebben wij bovendien onze

vastgesteld. De berekening van de stress

handelsactiviteiten geconcentreerd in Amsterdam, Chicago, Hongkong, Londen,

24-03-2005 11:06:19

Risicobeheer

New York en Tokio. Gezien de wereldwijde

klant eventueel tot vervroegde aflossing kan

spreiding van handelsactiviteiten en de

overgaan.

gediversifieerde portefeuille is ABN AMRO in het algemeen niet bijzonder gevoelig voor

Aan de passiefzijde wordt de rentegevoeligheid

plotselinge sterke marktbewegingen.

van de tarieven van spaargelden en deposito’s vastgesteld op basis van schattingen; de

Asset and Liability Management

tarieven voor deze producten zijn namelijk niet

Renterisico bankboek

aan een specifieke marktrente gekoppeld. Voor

Een van de hoofddoelstellingen van GALM

prognoses en sensitiviteitsanalyses wordt bij

is de gevoeligheid van het rentesaldo van

deze producten een statistische benadering

de bank voor fluctuaties in de marktrente

gevolgd omdat deze het beste aansluit bij het

te beheersen. Group ALCO stelt limieten

karakter daarvan. Hoewel deze benadering

vast om het eventuele nadelige effect

in veel opzichten vergelijkbaar is met macro-

van marktbewegingen op de baten uit

economische prognoses, is zij gebaseerd op

handelsactiviteiten en overige activiteiten

de gegevens van individuele contracten met

strikt te begrenzen. De manier waarop

klanten.

wij de handelsgerelateerde renteposities beheren en bewaken, is beschreven onder

De gevoeligheid van het rentesaldo voor

marktrisico vanaf pagina 83.

rentefluctuaties wordt geraamd op basis van een geleidelijke, parallelle verschuiving in

Voor de bewaking en beperking van het

de rentestructuur zowel naar boven als naar

renterisico uit overige activiteiten worden

beneden gedurende een periode van twaalf

verschillende methoden gehanteerd,

maanden. Uit onze sensitiviteitsanalyse blijkt

waaronder scenarioanalyse, gap-analyse

dat een dergelijke verschuiving een nadelig

en marktwaardelimieten. Scenarioanalyse

effect op het rentesaldo gedurende deze

wordt aan de hand van simulatiemodellen

periode zou hebben.

toegepast om in EUR, BRL en USD luidende renterisicoposities in respectievelijk Europa,

Verschuiving in rentestructuur

Brazilië en de Verenigde Staten te bewaken.

Effect op rentesaldo in eerste jaar

Het beheer van renterisicoposities in

+200 basispunten

– 4,2%

overige muntsoorten en andere landen

– 100 basispunten

– 0,2%

vindt plaats op basis van gap-analyse en/of marktwaardelimieten, omdat deze posities

De bovenstaande analyse is gebaseerd op

doorgaans minder complex zijn.

onze posities per 31 december 2004. Hierbij zijn bepaalde aannames gehanteerd, onder

Het rentesaldo betreft ontvangen minus

meer hoe klanten naar verwachting op

betaalde rente. Het gaat hierbij om grote

dergelijke veranderende omstandigheden

aantallen contracten en transacties en

zullen reageren.

allerlei verschillende producten. Om de gevoeligheid van het rentesaldo voor

Renterisico woninghypotheek-

mutaties in de vorm en de hoogte van

activiteiten in Verenigde Staten

de yieldcurve te bepalen gebruiken wij

ABN AMRO behoort in de Amerikaanse

simulatiemodellen en schattingstechnieken.

woninghypotheekmarkt tot de top 15 van

Aannames ten aanzien van het gedrag van

hypotheekverstrekkers en tot de top 10 van

klanten spelen bij deze berekeningen een

beheerders. Het grootste deel van onze

belangrijke rol. Dit is met name relevant voor

woninghypotheekproductie verkopen of

uitzettingen zoals hypotheken, waarbij de

securitiseren wij weer, maar in de meeste

•1_200960_JV_NED.indd 87

87

24-03-2005 11:06:20

•1_200960_JV_NED.indd 88

24-03-2005 11:06:21

Risicobeheer

gevallen behouden wij wel zelf de rechten met

aflossingen bestaande MSR’s in waarde

betrekking tot het beheer van deze hypotheken

dalen en er voorzieningen voor duurzame

(Mortgage Servicing Rights / MSR’s). Bij de

waardevermindering moeten worden

verkoop van een hypotheek wordt een MSR

getroffen. Deze voorzieningen worden

verantwoord tegen de contante waarde van

mogelijk gecompenseerd door hogere

de geschatte toekomstige nettokasstroom uit

toekomstige opbrengsten uit de verkoop

het beheer van de hypotheek gedurende de

van nieuwe hypotheken, maar de bedragen

geschatte looptijd van de lening.

zullen mogelijk niet gelijk zijn. Bovendien zal er waarschijnlijk een verschil ontstaan

De Amerikaanse markt voor woning-

in het tijdstip van verantwoording: de MSR-

hypotheken staat bloot aan complexe

voorziening wordt direct na een rentewijziging

risico’s. Ons kredietrisico is minimaal omdat

ten laste gebracht van de netto-opbrengsten,

ABN AMRO het grootste deel van de

maar de hogere baten uit de verkoop van

verstrekte woninghypotheken weer verkoopt

nieuwe hypotheken worden pas over een

of securitiseert. Door hun rentegevoeligheid

langere periode gerealiseerd. Hierdoor kan

kunnen de opbrengsten uit de verkoop van

de omvang van de voorziening in een bepaald

nieuwe hypotheken en de waardeontwikkeling

kwartaal een wezenlijke invloed hebben

van MSR’s de winst sterk beïnvloeden.

op de winst, ook al staan er gemeten over

Hoewel nieuwe hypotheekproductie en

een volledige 12-maandsperiode andere

MSR-activiteiten in het algemeen elkaar tot

winstbronnen tegenover.

op zekere hoogte compenseren, kan het verschillende tijdstip van verantwoording van

ABN AMRO maakt gebruik van verschillende

invloed zijn op de winst.

strategieën voor het beheer van het risico waaraan de nettohypotheekbaten uit alle

Als de rente hoog is of stijgt, zal de vraag

bronnen over een langere periode zijn

naar woninghypotheken mogelijk afnemen

blootgesteld, en het risico van een directe

en zullen de opbrengsten uit de verkoop

vermindering van de reële waarde van de

van nieuwe hypotheken dalen. Een hoge of

MSR’s. De BU Noord-Amerika beheert

stijgende rentestand kan echter leiden tot

deze risico’s binnen de door Group ALCO

minder vervroegde aflossingen in de MSR-

vastgestelde parameters. De hedge-

portefeuille en aldus, via een evenredige

instrumenten die wij het meest toepassen,

vermindering van de MSR-afschrijvingskosten,

zijn renteswaps en termijncontracten.

tot hogere MSR-baten. Daarentegen

Met enige regelmaat wordt eventueel

kan, als de rente laag is of daalt, zoals het

gebruikgemaakt van andere derivaten als

geval was in 2002 en 2003, de vraag naar

rentefutures, rentecaps, rentefloors of

woninghypotheken toenemen. In dat geval

gekochte opties die het recht geven om

zullen de opbrengsten uit de verkoop van

renteswaps aan te gaan. Incidenteel worden

nieuwe hypotheken stijgen. Bij een lage of

ook contante producten als hypothecair

dalende rente zal waarschijnlijk ook meer

gedekte effecten (mortgage-backed

vervroegd worden afgelost in de MSR-

securities) gebruikt om de MSR-portefeuille

portefeuille. De hogere afschrijvingskosten

af te dekken.

zullen in dat geval de MSR-baten drukken. Bij het totale renterisicobeheer neemt Indien de rentedaling sterk genoeg is,

ABN AMRO schommelingen in de

bestaat de mogelijkheid dat door het versneld

opbrengsten uit de verkoop van nieuwe

oversluiten van hypotheken en de daarmee

hypotheken in aanmerking die het gevolg

gepaard gaande toename van vervroegde

zijn van rentebewegingen. De productiekant

•1_200960_JV_NED.indd 89

89

24-03-2005 11:06:25

Risicobeheer

van het hypotheekbedrijf, van de offerte

uiteengezet onder marktrisico op pagina 83

van een rentetarief tot de verkoop van de

tot en met 87.

hypotheeklening, wordt op economische basis afgedekt. MSR’s worden ook afgedekt in

Niet-handelsgerelateerde activiteiten

het kader van een programma dat is bestemd

Om het geïnvesteerd vermogen in het

om het eventuele effect van de rentevolatiliteit

buitenland en de daarop gerealiseerde

op de reële waarde van de MSR-portefeuille te

winsten te beschermen tegen nadelige

beperken.

effecten van de conversie van vreemde valuta’s naar euro, worden diverse

De waardering van MSR’s is van invloed op

hedgestrategieën toegepast.

het resultaat van de BU Noord-Amerika. De inschatting door het management is, vanwege

• Ratio-hedge

de daaraan verbonden onzekerheden, een

De BIS-ratio’s van de bank (kernvermogen

ingewikkeld proces. Economische factoren

en totaal vermogen als percentage van RGA)

die bij de bepaling van de reële waarde

worden beschermd tegen schommelingen

van de MSR’s in aanmerking worden

in de EUR/USD-koers. Aangezien het

genomen, zijn de rentestand, discontovoet,

vermogen en de RGA onderhevig zijn aan

vervroegde aflossingen, geografische

valutaomrekening, worden de BIS-ratio’s voor

karakteristieken, servicing-kosten en

in Amerikaanse dollar luidende onderdelen

bijkomende baten. Het percentage van

gehandhaafd op een niveau dat dicht in de

vervroegde hypotheekaflossingen wordt

buurt van de totale BIS-ratio’s ligt.

maandelijks herzien aan de hand van een door derden ontwikkeld model. Daarnaast

• Kapitaal-hedge

gebruikt het management de verkoop van

Het in buitenlandse activiteiten geïnvesteerd

MSR’s en regelmatig door derden uitgevoerde

vermogen in andere muntsoorten dan de

waardebepalingen om haar schattingen te

Amerikaanse dollar wordt selectief afgedekt.

vergelijken met marktgegevens.

Hedging wordt overwogen wanneer het verwachte valutaverlies groter is dan het

Valutarisico

renteverschil tussen de twee muntsoorten

Valutarisicoposities vloeien voort uit

(het renteverschil is namelijk de kostprijs van

investeringen in het buitenlands bedrijf van

de hedgetransactie). Winsten en verliezen

de bank of uit handelsactiviteiten. Binnen een

op dergelijke kapitaalposities, evenals de

breed kader voor risicobeheer proberen wij

hedgekosten, worden verantwoord via het

het valutarisico te beheersen en te beperken.

eigen vermogen.

Group ALCO is verantwoordelijk voor de coördinatie van het valutarisicobeleid.

Op basis van de positie per 31 december 2004 zouden de reserves afnemen als de euro in

Het valutarisico in de handelsportefeuilles

waarde stijgt tegenover alle andere valuta’s. In

wordt beheerst door middel van

geval van een waardedaling van de euro doet

marktrisicolimieten op basis van VaR. Onder-

zich de tegenovergestelde situatie voor.

en overdekkingen worden bewaakt om ervoor te zorgen dat zij binnen de door GRC vastgestelde limieten blijven. Het beheer

Euro versus andere valuta’s

Effect op eigen vermogen

en de bewaking van het marktrisico in onze

+10%

– 447 miljoen

handelsportefeuilles, met inbegrip van het

– 10%

+ 447 miljoen

daaraan verbonden valutarisico, is hierboven 90

•1_200960_JV_NED.indd 90

24-03-2005 11:06:26

Risicobeheer

Dankzij de ratio-hedge zal een dergelijke

portefeuille gesecuritiseerd en de meeste

ontwikkeling echter geen wezenlijk effect

daarbij verkregen notes behouden. Hierdoor

hebben op de BIS-ratio’s van de bank.

bezit ABN AMRO extra effecten die door de Nederlandsche Bank als onderpand

• Winst-hedge

erkend worden. Dit had een direct positief

Om de invloed van wisselkoerswijzigingen

effect van ongeveer EUR 13 miljard op

op het resultaat te verminderen wordt ook de

onze liquiditeitspositie. In tegenstelling tot

winst selectief afgedekt. De criteria die hierbij

de Amerikaanse federale toezichthouder

worden gehanteerd, zijn vergelijkbaar met die

aanvaardt de Nederlandsche Bank

voor kapitaal-hedging. In augustus 2004 werd

hypotheken niet rechtstreeks als onderpand.

17% extra van de verwachte in Amerikaanse

De securitisatie heeft geen gevolgen voor

dollar luidende nettowinst over 2004 afgedekt,

onze solvabiliteit of de verantwoording

waardoor de gemiddelde koers van de

van de onderliggende gesecuritiseerde

hedgetransacties steeg van USD 0,9563

hypotheekportefeuille op de balans. Indien

naar USD 0,9929 per euro. De verwachte

noodzakelijk kunnen de notes in de markt

winst over 2005 in Amerikaanse dollars is

worden verhandeld.

door een combinatie van termijntransacties, opties en een collar afgedekt tegen een koers

Liquiditeitsbeheer binnen onze bank vindt

van USD 1,1625 per euro. De verwachte

plaats op dagelijkse basis in alle landen

dollarwinst over 2006 is door middel van

waar wij actief zijn. Financiële markten,

callopties voor 80% afgedekt tegen een koers

concurrentie, productenpakket en klantprofiel

van USD 1,2130.

verschillen per land, zowel in de breedte als in de diepte. Daarom is het lokale

Liquiditeitsrisico

lijnmanagement verantwoordelijk voor het

Er doet zich een liquiditeitsrisico voor bij

beheer van de lokale liquiditeitsbehoeften,

de algehele financiering van de activiteiten

onder toezicht van Group ALCO.

van een bank als deze bijvoorbeeld niet in staat is de benodigde gelden voor de juiste

Het dagelijks liquiditeitsbeheer is onder meer

looptijden en tegen de juiste tarieven aan

afhankelijk van het effectief functioneren

te trekken of een positie niet tijdig kan

van de nationale en internationale financiële

afwikkelen tegen een redelijke prijs. Om

markten. Aangezien dit niet altijd het geval

onverwachte verliezen op te vangen, wordt

is, hebben wij plannen opgesteld voor

kapitaal aangehouden. Liquiditeitsbeheer

concernbrede noodfinanciering. Deze

heeft tot doel ervoor te zorgen dat er

plannen treden in werking zodra zich

voldoende middelen beschikbaar zijn om

een drastische wijziging voordoet in onze

niet alleen voorziene maar ook onvoorziene

normale bedrijfsactiviteiten of in de stabiliteit

financieringsbehoeften van de bank te

van de lokale of internationale financiële

kunnen opvangen. Wij houden te allen tijde

markten. Het Group Strategic Funding

op groepsniveau een hoeveelheid liquide

Committee heeft volledige bevoegdheid

middelen aan die volgens onze inschatting

van handelen om een dergelijke crisis het

voldoende is om geldopnames te honoreren,

hoofd te bieden. In het kader van de planning

opgenomen leningen terug te betalen en

van liquiditeitsbeheer in noodsituaties

nieuwe uitzettingen te financieren, zelfs onder

beoordelen wij mogelijke trends, behoeften,

moeilijke omstandigheden.

commitments, gebeurtenissen en onzekerheden die redelijkerwijs zouden

In het kader van liquiditeitsbeheer hebben

kunnen leiden tot een toename of afname

wij onze Nederlandse woninghypotheek-

van onze liquiditeit. Meer specifiek kijken

•1_200960_JV_NED.indd 91

91

24-03-2005 11:06:27

Risicobeheer

wij naar het effect dat deze mogelijke

business verantwoordelijk is voor het sturen

veranderingen hebben op onze bronnen voor

en beheren van de operationele risico’s.

korte financiering en liquiditeitsplanning op

Binnen de hele bank zijn ORM-functionarissen

lange termijn.

aangesteld om het lijnmanagement bij de uitvoering van deze taak te ondersteunen.

Voor wat betreft onherroepelijke kredietfaciliteiten die zijn aangegaan, beoordelen wij

Programma’s en instrumenten

als onderdeel van ons liquiditeitsbeheer ook

Het lijnmanagement van de business

het potentieel effect dat dergelijke transacties

heeft informatie nodig om operationele

in noodsituaties redelijkerwijs op onze

risico’s te onderkennen en te analyseren,

normale bronnen van liquiditeit en financiering

risicobeperkende maatregelen in te voeren

kunnen hebben.

en de effectiviteit van dergelijke maatregelen te bepalen. Diverse programma’s en

Operationeel risico

instrumenten zijn hiervoor beschikbaar

Kader en structuur

of zullen beschikbaar worden gesteld,

Operationeel risico is het risico dat verliezen

waaronder:

ontstaan als gevolg van niet afdoende

• Risk Self-Assessment (RSA)

of falende interne processen, menselijk

Een hulpmiddel voor het lijnmanagement

gedrag en systemen of als gevolg van

om risico’s systematisch in kaart te brengen

externe gebeurtenissen. Onder dit risico

en te beoordelen, zodat er in het geval van

vallen operationele gebeurtenissen zoals

onacceptabele risico’s risicobeperkende

IT-problemen, tekortkomingen van de

maatregelen kunnen worden genomen.

organisatiestructuur of interne controle,

De risico’s worden met ondersteuning

menselijke fouten, fraude en externe

van getrainde facilitators (veelal ORM-

bedreigingen.

medewerkers) beoordeeld

ABN AMRO kent een concernbeleid en

Een database die het mogelijk maakt om

-kader voor operationeel risicobeheer. Hierin

verliezen uit hoofde van operationele risico’s

worden de taken en verantwoordelijkheden

systematisch vast te leggen. Alle BU’s zijn

op elk niveau van de organisatie beschreven.

verplicht verliezen boven een drempelwaarde

Het Group Operational Risk Management

van EUR 5.000 in te voeren in de Corporate

(ORM) Committee is verantwoordelijk voor

Loss Database. Het is een hulpmiddel voor

het vaststellen van beleid en standaards op

het senior management bij de analyse

groepsniveau ten aanzien van operationeel

van operationele risico’s. Het gebruik van

risicobeheer en houdt toezicht op de

interne verliesgegevens is een van de

activiteiten die in dit verband binnen de hele

kwalificatiecriteria voor de AMA-benadering

ABN AMRO groep worden ondernomen.

volgens Bazel II en vormt de basis voor de

Hieronder vallen ook de voorbereidingen voor

berekening van het toetsingsvermogen en het

de Advanced Measurement Approach (AMA)

economisch kapitaal

benadering in het kader van Bazel II. Het

• External Loss Database (ELD)

Group ORM Committee bestaat uit de CFO

ABN AMRO is medeoprichter van

van de bank (voorzitter), de COO’s en CRO’s

Operational Risk eXchange (ORX), een

van de (S)BU’s en de senior managers van de

internationaal samenwerkingsverband voor

betreffende onderdelen van Group Functions.

gegevensbestanden dat in 2003 is opgezet.

• Corporate Loss Database (CLD)

Externe verliesgegevens worden gebruikt Uitgangspunt bij het operationeel risicobeheer 92

•1_200960_JV_NED.indd 92

voor het uitvoeren van benchmarkanalyses

is dat op alle niveaus het management van de

24-03-2005 11:06:28

Risicobeheer

en zullen in de toekomst ook worden gebruikt

Commission en staat ook op onze internetsite

voor scenarioanalyses en stress tests

www.abnamro.com.

• Other Risk Approval Process (ORAP)

Een totaalbenadering van het

Duurzame ontwikkeling

fiatteringsproces, waarbij de operationele,

Ons commitment

juridische en reputatierisico’s van

De primaire doelstelling bij alles wat wij doen

alle belangrijke veranderingen in de

binnen onze groep is duurzame waarde te

bedrijfsvoering expliciet worden beoordeeld.

creëren voor onze klanten, medewerkers

Dit proces omvat ook de bekrachtiging door

en aandeelhouders. Om dit te kunnen

alle betrokkenen en de goedkeuring door de

verwezenlijken staat maatschappelijk

bevoegde commissie(s)

verantwoord ondernemen bij ons hoog in het

• Key Risk Indicators (KRI)

vaandel: integriteit en openheid zijn hierbij

Een methode om mogelijke veranderingen in

twee kernbegrippen. Dit houdt in dat wij

het operationele risicoprofiel te signaleren.

tevens oog hebben voor de belangen van

Deze kernindicatoren van risico’s maken

anderen in de samenleving. Hieraan geven wij

het mogelijk trends over een langere

uitvoering door steeds ook milieu-, ethische

periode te analyseren en waar nodig

en sociale aspecten af te wegen en naar de

actie te ondernemen om deze risico’s te

belangen van toekomstige generaties te

verminderen

kijken.

• Key Operational Risk Controls (KORC)

Een naslagwerk waarin voor bepaalde

Wij zijn ons ervan bewust dat onze rol als

standaardprocessen de belangrijkste risico’s

kapitaalverschaffer in het economisch verkeer

en de vereiste controlemaatregelen duidelijk

ons verplicht tot verantwoord gedrag en

worden omschreven. De beschrijvingen

betrokkenheid. Het vertrouwen van klanten,

dragen bij aan een verbeterd risicobewustzijn

medewerkers, aandeelhouders, overheden,

en vormen input voor de Risk Self-

toezichthouders en de maatschappij is van

Assessment.

doorslaggevend belang voor ons functioneren als bankinstelling: aan dit vertrouwen ontleent

In 2001 is binnen ABN AMRO een

onze bank haar bestaansrecht. Integriteit

proces opgestart voor de berekening

en transparantie zijn onmisbaar om dit

van het benodigde economisch kapitaal

vertrouwen te winnen en te behouden. Wij

voor operationele risico’s. Dit proces

hebben ervaren dat actieve samenwerking

zal in 2005 verder worden aangepast

een vruchtbare bron van informatie en een

aan de voorgenomen invoering van de

voedingsbodem voor wederzijds begrip

AMA-benadering; er zal onder meer een

is, zodat wij voor onze klanten een goed

grotere nadruk komen te liggen op interne

geïnformeerd en gewaardeerd zakenpartner

verliesgegevens.

kunnen zijn.

Het resultaat uit bedrijfsactiviteiten en de

Keuzes maken

financiële positie van de bank kunnen worden

Voor welke keuzes wij ook komen te staan,

beïnvloed door onzekere of ongunstige

een sterke focus op die terreinen waar

economische, markt-, juridische en andere

wij verschil kunnen maken is essentieel

omstandigheden, zoals ook beschreven in

voor de effectiviteit van onze inspanningen

dit hoofdstuk en andere onderdelen van dit

op het gebied van duurzaamheid. De

jaarverslag. Een volledige beschrijving van

combinatie van enerzijds maatschappelijke

risicofactoren is opgenomen in het Form 20-F

verantwoordelijkheid en anderzijds

voor de Amerikaanse Securities and Exchange

bedrijfsdoelstellingen dwingt ons om, na

•1_200960_JV_NED.indd 93

93

24-03-2005 11:06:28

Risicobeheer

zorgvuldige afweging, duidelijke keuzes

• De verdere ontwikkeling en implementatie

te maken. Maatschappelijk verantwoord

van beleid voor kwetsbare sectoren

ondernemen is volgens ons de juiste koers

• Aan duurzaamheid gerelateerde nieuwe,

voor de toekomst. Wij geven daaraan tastbare

commerciële mogelijkheden

vorm door in alle geledingen van onze

• De introductie van een jaarlijks

organisatie hiervoor specifiek middelen vrij te

duurzaamheidsthema. Het thema voor 2005 is

maken.

klimaatverandering • Het bepalen van mogelijkheden voor

Ambities waarmaken

duurzaamheid die als katalysator kunnen

Wij zijn vastbesloten onze prestatie op het

fungeren voor het opbouwen van kennis en

gebied van duurzaamheid voortdurend te

het aanbieden van oplossingen aan klanten

verbeteren – niet in de laatste plaats omdat

• Het versterken van de duurzaamheids-

dit ten goede komt aan onze bank. Ons

infrastructuur via prestatiecontracten, beleid

commitment aan duurzame ontwikkeling

en meting.

plaatst ons onvermijdelijk voor lastige dilemma’s. Wij pretenderen niet op elke

Duurzaamheidsverslag

vraag een antwoord te hebben. Netelige

Het duurzaamheidsverslag 2004 wordt

kwesties zullen wij echter niet uit de weg

tegelijk met dit jaarverslag gepubliceerd.

gaan. Nadere informatie over duurzame De erkenning die wij in 2004 hebben gekregen

ontwikkeling bij ABN AMRO kunt u vinden op

voor onze inspanningen op het gebied van

www.abnamro.com.

duurzame ontwikkeling, vervult ons met trots. ABN AMRO werd door verschillende onafhankelijke instellingen onderscheiden vanwege haar prestaties in dit verband. Zo ontving ABN AMRO de Bracken Award van de Financial Times en het tijdschrift The Banker als ‘Corporate Social Responsibility Bank of the Year 2004’. Onze bank werd voorts uitgeroepen tot ‘market sector leader’ voor 2004 in de Dow Jones Sustainability Index – STOXX. Uit een onderzoek van het ministerie van Economische Zaken onder 175 bedrijven naar de transparantie van de verslaglegging over duurzaamheid kwam ABN AMRO als beste uit de bus. In 2005 zullen wij duurzame ontwikkeling bankbreed verder integreren in onze werkomgeving en bedrijfsprocessen. Hiertoe zullen de volgende initiatieven worden ondernomen: • Een concernbreed programma om

het bewustzijn van duurzaamheid onder medewerkers te vergroten en hen de 94

•1_200960_JV_NED.indd 94

benodigde vaardigheden bij te brengen

24-03-2005 11:06:29

Toetsingsvermogen

Toetsingsvermogen

Het aansprakelijk groepsvermogen bedroeg

van nominaal EUR 0,56 met een

ultimo 2004 EUR 33.039 miljoen, een

dividendpercentage van 4,65% voor een

toename van EUR 1.236 miljoen ofwel 3,9%

totaalbedrag van EUR 767 miljoen.

ten opzichte van ultimo 2003. Het aantal uitstaande gewone aandelen nam

Eigen vermogen

toe met 31,3 miljoen tot 1.669,2 miljoen,

Het eigen vermogen steeg met EUR 1.925

waarvan 57,0 miljoen betrekking had op

miljoen ofwel 14,8%, hoofdzakelijk door

stockdividend tegen een gemiddelde koers

ingehouden winst, de uitoefening van

van EUR 16,75. Met betrekking tot het

personeelsopties en negatieve goodwill. De

slotdividend 2003 en het interimdividend

groei van het eigen vermogen werd gedrukt

2004 koos respectievelijk 56,6% en 59%

door ingekochte eigen aandelen, negatieve

van de aandeelhouders voor stockdividend.

valutaomrekenverschillen op in het buitenland

Hierdoor werden 28,1 miljoen aandelen

geïnvesteerd vermogen, herwaarderingen,

uitgegeven tegen een koers van EUR 16,50

overige mutaties, waaronder een voorziening

en 28,9 miljoen aandelen tegen een koers

voor pensioenverplichtingen.

van EUR 17,00. Om het verwateringseffect van stockdividenduitkeringen te neutraliseren

Uit de nettowinst zal na uitkering van

werden 28,9 miljoen aandelen ingekocht

dividenden een bedrag van EUR 3.372 miljoen

tegen een gemiddelde koers van EUR 18,06.

aan de algemene reserve worden toegevoegd.

De uitoefening van personeelsopties leidde

Voor goodwill werd een bedrag van EUR 30

tot de uitgifte van 3,2 miljoen aandelen.

miljoen aan de reserves toegevoegd, het

Hiertoe werden 0,5 miljoen eigen aandelen

netto-effect van enerzijds ontvangen goodwill

ingekocht tegen een gemiddelde koers van

bij de verkoop van Bank of Asia en LeasePlan

EUR 18,10 en 2,7 miljoen aandelen nieuw

Corporation en anderzijds betaalde goodwill

uitgegeven tegen een gemiddelde koers van

voor de acquisitie van Bethmann Maffei.

EUR 18,10.

Voor de inkoop van eigen aandelen werd een bedrag van in totaal EUR 513 miljoen ten

Belang van derden

laste van de reserves gebracht. Door een

Door een combinatie van factoren steeg het

voorziening voor pensioenverplichtingen

belang van derden met EUR 566 miljoen.

namen de reserves met EUR 479 miljoen af.

In februari 2004 werden niet-cumulatieve

Het negatieve valutaomrekenverschil bedroeg

gegarandeerde trust preferred securities met

EUR 198 miljoen, waarvan EUR 85 miljoen

een rentepercentage van 6,08% uitgegeven

verband hield met de waardevermindering

tot een bedrag van USD 1,8 miljard. Deze

van de Amerikaanse dollar. De herwaardering

toename werd gedeeltelijk ongedaan

van deelnemingen, gebouwen en aandelen

gemaakt door de inkoop van trust preferred

drukte het eigen vermogen met EUR 79

securities met een rentepercentage van

miljoen. In september leidde de omwisseling

7,125% in april (USD 1,25 miljard) en van

van preferente aandelen tot een nettodaling

8,75% in juni (USD 50 miljoen). Per saldo

van het vermogen met EUR 46 miljoen.

resteerde hierdoor een toename van EUR 390

De intrekking van 362,5 miljoen preferente

miljoen. Overige belangen van derden

aandelen van nominaal EUR 2,24 met een

stegen met EUR 403 miljoen. Cumulatieve

dividendpercentage van 5,55% voor een

valutakoerswijzigingen hadden een negatief

totaalbedrag van EUR 813 miljoen werd

effect van EUR 227 miljoen, waarvan EUR 197

gedeeltelijk gecompenseerd door de

miljoen betrekking had op elementen van het

uitgifte op dezelfde dag van 1.369,8 miljoen

kernvermogen.

converteerbare financieringsaandelen

•1_200960_JV_NED.indd 95

95

24-03-2005 11:06:30

Toetsingsvermogen

Fonds voor algemene bankrisico’s Door valutakoerseffecten nam de omvang van het fonds met EUR 6 miljoen toe.

Achtergestelde schulden Het achtergestelde vermogen nam met EUR 1.261 miljoen af tot EUR 12.639 miljoen. Door valutakoerseffecten daalden de achtergestelde schulden met EUR 426 miljoen, waarvan EUR 127 miljoen tot het kernvermogen behoorde. De aflossingen bedroegen in totaal EUR 797 miljoen, terwijl leningen van Bank of Asia tot een bedrag van EUR 40 miljoen gedeconsolideerd werden. De inkoop van achtergesteld schuldpapier nam toe met EUR 48 miljoen. Hiertegenover stonden nieuwe achtergestelde leningen tot een bedrag van EUR 50 miljoen.

Vereist vermogen en ratio’s Op grond van richtlijnen van de Bank for International Settlements (BIS) en de Nederlandsche Bank worden er eisen gesteld aan de omvang van het vermogen. Het vermogen van de bank wordt afgezet tegen de uitzettingen op en buiten de balans. Deze uitzettingen worden gewogen naar het daarin begrepen risico. Ook voor het in de handelsactiviteiten van de bank begrepen marktrisico moet vermogen worden aangehouden. De norm voor het kernvermogen (tier 1 ratio) bedraagt 4% en voor het totale toetsingsvermogen 8%. ABN AMRO voldoet ruimschoots aan deze normen: ultimo 2004 bedroeg de ratio voor het kernvermogen 8,57% (core tier 1: 6,39%) en die voor het totaal vermogen 11,26%. Het toetsingsvermogen is in 2004 met 0,8% gedaald tot EUR 26 miljard. De naar risico gewogen activa bedroegen ultimo 2004 EUR 231,4 miljard, een stijging van EUR 7,6 miljard ten opzichte van ultimo 2003. De in 2004 uitgevoerde securitisatieprogramma’s namen af met EUR 91 miljoen tot EUR 39.273 96

•1_200960_JV_NED.indd 96

miljoen.

24-03-2005 11:06:31



Nieuw raamwerk voor solvabiliteit (Bazel II)

invulling op nationaal niveau. Dit zou weer

Op 26 juni 2004 publiceerde het Bazels

rapportageverplichtingen tussen bepaalde

Comité voor Bankentoezicht de definitieve

gebieden. De gevolgen die het nieuwe

tekst van het nieuwe Kapitaalakkoord

raamwerk voor solvabiliteit heeft vanuit het

dat bekendstaat onder de naam Bazel II.

perspectief van zowel de implementatie

De volledige titel van het document is

als de business, worden steeds duidelijker.

‘International Convergence of Capital

Een aantal punten moet echter nog worden

Measurement and Capital Standards:

opgelost. Daarom worden pogingen in

a Revised Framework’. Dit Akkoord is

het werk gesteld om de interpretaties

vervolgens op nationaal en regionaal

van toezichthouders beter op elkaar af te

niveau verder uitgewerkt. De Europese

stemmen, waarbij de aandacht vooral uitgaat

equivalent is de derde Richtlijn inzake

naar aspecten als vereisten, voorschriften,

Kapitaaltoereikendheid (Third Capital

rapportages, en vervaldata. De bank

Adequacy Directive / CAD 3), die de Europese

ondersteunt deze initiatieven van harte.

kunnen leiden tot aanzienlijke verschillen in

Commissie in juli 2004 in conceptvorm eerste behandeling van dit concept in het

Gebruik van economisch kapitaal binnen ABN AMRO

Europees Parlement in 2005 zijn in volle gang.

ABN AMRO heeft risicomodellen ontwikkeld

presenteerde. De voorbereidingen voor de

voor de berekening van economisch kapitaal Binnen ABN AMRO zijn diverse projecten

als uniforme graadmeter van het door de

gestart voor de implementatie van Bazel II,

bank te lopen risico. Economisch kapitaal

onder toezicht van een speciale stuurgroep

is gedefinieerd als het vereiste kapitaal om

op concernniveau die is samengesteld uit

groter dan te verwachten verliezen met

senior managers van de (S)BU’s en Group

een hoge mate van zekerheid te kunnen

Functions.

opvangen. Deze mate van zekerheid is op een zodanig niveau vastgesteld dat hierdoor de

Bazel II kent verschillende implementatie-

bestaande credit ratings van vooraanstaande

modellen voor de benadering van risico’s.

ratinginstituten niet nadelig worden beïnvloed.

Deze variëren van standaard tot geavanceerd. ABN AMRO heeft het voornemen te kiezen

Volgens bovenstaande definitie vallen onder

voor de meest geavanceerde benadering van

economisch kapitaal niet de verliezen die de

de krediet-, markten operationele risico’s.

bank statistisch gezien kan verwachten in het

ABN AMRO wil in januari 2008 voldoen

kader van haar normale bedrijfsuitoefening.

aan de geavanceerde benaderingen (AIRB

Deze verwachte verliezen zijn direct in de

en AMA). Het parallelle traject voor de

prijsstelling van transacties verdisconteerd of

geavanceerde benaderingen begint twee jaar

worden door getroffen voorzieningen gedekt.

voor de implementatiedatum. Dit houdt in dat ABN AMRO vanaf januari 2006 dubbel moet

ABN AMRO berekent het economisch kapitaal

rapporteren over het toetsingsvermogen op

voor de volgende risicotypen:

basis van de huidige en nieuwe normen.

• Het kredietrisico betreft het mogelijke

verlies dat ontstaat wanneer een tegenpartij Doordat ABN AMRO actief is in een groot

in gebreke blijft bij de betaling van rente,

aantal landen verspreid over de hele wereld,

hoofdsom en/of andere aan de bank

is het mogelijk dat de bank te maken krijgt

verschuldigde bedragen. Het gaat hierbij om

met uiteenlopende interpretaties van het

zowel feitelijke betalingsachterstanden als een

Bazel II raamwerk en afwijkingen in de nadere

waardevermindering door de toegenomen

•1_200960_JV_NED.indd 97

97

24-03-2005 11:06:31


kans op betalingsachterstand. Het transfer-

ABN AMRO heeft wereldwijd vestigingen en

en convertibiliteitsrisico – het risico dat

is betrokken bij een groot aantal verschillende

een tegenpartij aan de bank verschuldigde

activiteiten. Deze diversificatie, alsmede

bedragen in vreemde valuta niet kan voldoen

de diversificatie tussen de verschillende

omdat overheidsmaatregelen in het land

risicotypen, wordt bij de berekening van het

waar hij gevestigd is, het verkrijgen en/of

economisch kapitaal in aanmerking genomen.

overboeken van vreemde valuta verbieden – valt ook onder het kredietrisico. Voorts

De bijdrage van elk risicotype aan het totale

omvat het kredietrisico de eventuele

economisch kapitaal van ABN AMRO is

waardevermindering van de participatie-

onderstaand weergegeven.

portefeuille. ABN AMRO heeft een multifactor RAROC-model ontwikkeld waarmee het economisch kapitaal voor het kredietrisico kan

Bijdrage aan economisch kapitaal per risicocategorie

worden berekend • Het markten renterisico heeft betrekking

op het risico dat de activa van de bank in

Kredietrisico: 61%

waarde dalen en/of de passiva van de bank in

Markt- en renterisico: 10%

waarde toenemen als gevolg van fluctuaties in rentetarieven, wisselkoersen of andere

Operationeel risico: 17%

marktvariabelen zoals aandelenkoersen en

Bedrijfsrisico: 12%

grondstoffenprijzen. Het omvat tevens het risico van een waardevermindering van de handelsportefeuilles van de bank

Vergelijking van deze percentages met die

• Het operationeel risico is het risico dat

voor het economisch kapitaal van andere

verliezen ontstaan als gevolg van niet

instellingen is, vanwege aanzienlijke

afdoende of falende interne processen,

onderlinge verschillen in definities,

menselijk gedrag en systemen of als gevolg

modellen en aannames, niet altijd zinvol.

van externe gebeurtenissen. Als er voldoende

Door de verbetering van meettechnieken

interne verliesgegevens beschikbaar zijn,

en de verandering van risicopercepties

worden deze gebruikt om voor de betreffende

wordt bovendien de methodologie voor de

line of business een schatting van het vereiste

berekening van het economisch kapitaal

economisch kapitaal te maken. In andere

voortdurend verfijnd en aangepast. Omdat

gevallen wordt de standaardbenadering van

één enkel cijfer geen compleet inzicht

Bazel II toegepast

verschaft in de risicopositie van een bank,

• Het bedrijfsrisico is het risico dat de

speelt kwantificering een belangrijke rol in het

bedrijfswinst kan afnemen door een daling

risicobeheer en draagt het bij aan een betere

van de baten – als gevolg van bijvoorbeeld

risico/rendementsafweging. ABN AMRO

kleinere marges of neergaande markttrends

werkt dan ook aan de ontwikkeling van

– of door een stijging van de lasten die

adequate processen waarmee risico’s

niet door de andere risicotypen worden

nauwkeurig kunnen worden gekwantificeerd

gedekt. Het economisch kapitaal voor het

en het economisch kapitaal nauwkeurig kan

bedrijfsrisico wordt berekend aan de hand

worden gemeten.

van een inschatting van de volatiliteit van de nettobaten, rekening houdend met de

ABN AMRO gebruikt economisch kapitaal

kostenstructuur van de bank.

om op verschillende niveaus binnen de organisatie de risico/rendementsbeslissingen

98

•1_200960_JV_NED.indd 98

te ondersteunen. Economisch kapitaal is een

24-03-2005 11:06:32


belangrijke factor bij de instrumenten voor de prijsstelling van kredieten (Loan Pricing Tools). Deze instrumenten ondersteunen de besluitvorming over transacties. Zij worden toegepast in verschillende onderdelen van onze organisatie en hebben positief bijgedragen aan de verhoging van de gemiddelde baten per eenheid gebruikt kapitaal. Economisch kapitaal speelt ook bij prestatiemeting en bij beslissingen omtrent de (her)allocatie van kapitaal binnen ABN AMRO een steeds belangrijkere rol. Ons model voor economisch kapitaal werd in 2004 in Wholesale Clients uitgerold en zal in 2005 in de rest van de organisatie worden geïmplementeerd.

99

•1_200960_JV_NED.indd 99

24-03-2005 11:06:33

•1_200960_JV_NED.indd 100

24-03-2005 11:06:33


•1_200960_JV_NED.indd 101

24-03-2005 11:06:34


ABN AMRO vanaf 1995

2004

2004

2003

2002

(USD)4

Resultaten (in miljoenen euro’s) Rente

9.666

12.070

9.723

9.845

Overig inkomen

10.127

12.646

9.070

8.435

Totaal baten

19.793

24.716

18.793

18.280

Bedrijfslasten

13.687

17.092

12.585

13.148

653

815

1.274

1.695

–

–

–

–


5.451

6.807

4.918

3.388

Groepswinst

4.380

5.469

3.415

2.415

Nettowinst

4.109

5.131

3.161

2.207

4.066

5.077

3.116

2.161

1.706

2.130

1.589

1.462

15,0

20,5

13,0

11,1

33,0

45,0

31,8

30,4

Toevertrouwde middelen en schuldbewijzen

376,5

513,5

361,6

360,7

Kredieten

299,0

407,8

296,8

310,9

Balanstelling

608,6

830,1

560,4

556,0

191,5

261,2

162,5

180,3

231,4

315,6

223,8

229,6

Waardeveranderingen van vorderingen Fonds voor algemene bankrisico’s (mutaties)

Nettowinst, beschikbaar voor houders van gewone aandelen Dividendbedrag

Balans (in miljarden euro’s) Eigen vermogen

7

Aansprakelijk groepsvermogen

7

Voorwaardelijke schulden en onherroepelijke faciliteiten Naar risico gewogen activa

Gegevens van gewone aandelen

1

Aantal uitstaande aandelen (in miljoenen)

1.669,2

1.637,9

1.585,6

Gemiddeld aantal uitstaande aandelen (in miljoenen)

1.657,6

1.610,2

1.559,3

Nettowinst per aandeel (in euro’s)

2,5

2,45

3,06

1,94

1,39

2,45

3,06

1,93

1,38

1,00

1,23

0,95

0,90

Nettowinst per aandeel na volledige verwatering (in euro’s)

2,5

Dividend per aandeel (afgerond)

3

Uitkeringspercentage per aandeel (dividend / nettowinst)

49,0

64,7

7,47

6,47

30,8

27,7

20,1

8,57

8,15

7,48

11,26

11,73

11,54

69,2

67,0

71,9

Nederland

28.751

31.332

32.693

Overige landen

70.520

81.331

73.745

Vermogenswaarde per aandeel (ultimo, in euro’s)

6

3,7

40,8 8,51

11,61

Ratio’s (in %) Rendement op eigen vermogen

7

BIS-ratio kernvermogen BIS-ratio totaal vermogen Efficiencyratio

Medewerkers (nominale aantallen)

Vestigingen Nederland Overige landen

Aantal landen en gebieden van vestiging 102

•1_200960_JV_NED.indd 102

698

711

739

3.172

2.964

2.685

58

63

66

De cijfers van voorgaande jaren zijn aangepast voor vergelijkingsdoeleinden 1 Gecorrigeerd voor ingekochte aandelen ter dekking van uitgegeven personeelsopties 2 Berekend op basis van het gemiddeld uitstaande aantal gewone aandelen en gecorrigeerd in verband met kapitaalsuitbreidingen 3 Waar nodig gecorrigeerd in verband met kapitaalsuitbreidingen

24-03-2005 11:06:38


2001

4 5 6 7

2000

1999

1998

1997

1996

1995

10.090

9.404

8.687

7.198

6.294

5.230

4.646

8.744

9.065

6.840

5.340

4.491

3.433

2.708

18.834

18.469

15.527

12.538

10.785

8.663

7.354

13.771

13.202

10.609

8.704

7.450

5.867

4.962

1.426

617

653

941

547

569

328

–

– 32

– 20

– 101

179

66

308

3.613

4.725

4.250

2.897

2.626

2.175

1.743

2.615

3.401

2.930

1.989

1.872

1.563

1.233

3.230

2.498

2.570

1.828

1.748

1.499

1.187

3.184

2.419

2.490

1.747

1.666

1.414

1.075

1.421

1.424

1.250

906

844

733

623

12,1

12,9

12,4

10,9

11,9

11,5

9,5

34,3

32,9

29,3

24,5

24,2

20,3

15,5

384,9

339,8

284,2

243,5

221,1

159,3

147,3

345,3

319,3

259,7

220,5

201,1

150,5

132,8

597,4

543,2

457,9

432,1

379,5

272,0

248,0

193,4

187,5

159,0

124,0

102,8

80,9

63,8

273,4

263,9

246,4

215,8

208,7

176,7

149,6

1.535,5

1.500,4

1.465,5

1.438,1

1.405,6

1.364,5

1.255,6

1.515,2

1.482,6

1.451,6

1.422,1

1.388,7

1.346,3

1.232,5

1,53

2,04

1,72

1,23

1,20

1,05

0,87

1,52

2,02

1,71

1,22

1,19

1,03

0,83

0,90

0,90

0,80

0,58

0,54

0,48

0,41

58,8

44,1

46,5

46,9

45,5

45,5

46,9

7,34

8,43

7,87

6,94

7,84

7,06

6,44

27,3

20,5

23,1

16,6

15,5

15,2

13,7

7,03

7,20

7,20

6,94

6,96

7,21

6,51

10,91

10,39

10,86

10,48

10,65

10,89

10,80

73,1

71,5

68,3

69,4

69,1

67,7

67,5

36.984

38.958

37.138

36.716

34.071

32.531

34.587

74.726

76.140

72.800

71.014

42.678

33.641

29.107

736

905

921

943

967

1.011

1.050

2.836

2.774

2.668

2.640

921

706

620

67

74

76

74

71

70

67

De resultaten zijn omgerekend tegen de gemiddelde dollarkoers en de balans tegen de ultimo dollarkoers 2002, inclusief bijzonder resultaat. Exclusief bedraagt de winst per aandeel EUR 1,52 en na volledige verwatering EUR 1,51 2002, inclusief bijzonder resultaat. Exclusief bedraagt de ratio over 2002 59,2 Berekend op basis van de richtlijn van de Raad voor de Jaarverslaggeving per 1 januari 2003

•1_200960_JV_NED.indd 103

103

24-03-2005 11:06:40


Het aandeel ABN AMRO

Koersontwikkeling januari 2004 – december 2004 (in euro’s) (MSCI en AEX-indices herleid tot koers gewoon aandeel ABN AMRO Holding N.V. op 31 december 2003)

25

20

15

10

5

0

jan

feb

maa

apr

mei

jun

jul

aug

sept

okt

nov

dec

ABN AMRO Holding N.V. MSCI European Banking Index AEX

Beursnoteringen

gewoon aandeel vertegenwoordigt. Ultimo

Per 31 december 2004 was het gewone

2004 bedroeg het totaal aantal uitstaande

aandeel ABN AMRO Holding N.V. genoteerd

ADR’s 52.630.453 (ultimo 2003: 53.944.253).

op de beurzen van Amsterdam, Brussel, Düsseldorf, Frankfurt, Hamburg, Londen,

De certificaten van preferente

New York, Parijs en Singapore en op de

financieringsaandelen zijn niet ter beurze

Zwitserse beurs. De notering op de beurs

genoteerd. De (voorheen converteerbare)

van Singapore is inmiddels op 17 januari

preferente aandelen zijn genoteerd op

2005 beëindigd. Op de beurs van New York

Euronext Amsterdam.

zijn de aandelen beschikbaar in de vorm van vertegenwoordigd door American Depositary

Ontwikkeling van aandelenkapitaal

Receipts (ADR’s), waarbij één ADR één

In 2004 is het aantal uitstaande gewone

American Depositary Shares, die worden

aandelen met 31,3 miljoen toegenomen van 1.637,9 miljoen tot 1.669,2 miljoen.

Uitstaande rechten per 31 december 2004 (aantallen in duizenden)

Deze stijging was het netto-effect van Personeelsopties

Gemiddelde uitoefenprijs (in euro’s)

stockdividenden (57,0 miljoen aandelen), de inkoop van eigen aandelen (-28,9 miljoen aandelen) en de uitoefening van

Uitoefenperiode tot en met

personeelsopties (3,2 miljoen aandelen).

2005

5.624

21,19

2007

4.467

21,30

2008

9.508

22,72

Het gemiddelde aantal uitstaande gewone

2009

4.412

20,42

aandelen bedroeg 1.657,6 miljoen (2003:

2010

898

15,06

1.610,2 miljoen). In de berekening tellen de

2011

495

17,12

in de loop van het jaar uitgegeven aandelen

2012

9.500

19,12

tijdsevenredig mee, met uitzondering van

2013

13.757

14,45

gewone aandelen die uit de conversie

2014

14.389

18,86

van converteerbare preferente aandelen

63.050

18,94

voortkomen. Deze worden meegeteld vanaf het begin van het jaar waarin conversie

104

•1_200960_JV_NED.indd 104

plaatsvindt.

24-03-2005 11:06:42


De 362,5 miljoen preferente beschermingsaandelen met een nominale waarde

Maatschappelijk kapitaal (in euro’s)

van EUR 2,24 werden op 30 september

4.000.000.400

2004 ingetrokken tegen betaling van een

4.000.000.000

brutobedrag van EUR 2,45, zijnde de nominale

100.000.000

gewone aandelen

van

EUR 0,56

2.240.000.224

preferente aandelen

van

EUR 0,56

2.240.000.000

van

EUR 2,24

converteerbare preferente

waarde van EUR 2,24, alsmede een bedrag

aandelen

voor opgelopen dividend en een extra

224.000.000 4.704.000.224

uitkering van 5% over de nominale waarde (tezamen afgerond tot EUR 0,21). Daarnaast werden op 30 september 2004 1.369.815.864 preferente financieringsaandelen met een

Geplaatst kapitaal per 31 december 2004 (in euro’s)

nominale waarde van EUR 0,56 tegen een

1.702.888.861

gewone aandelen

van

EUR 0,56

953.617.762,16

prijs van EUR 0,56 uitgegeven. De preferente

1.369.815.864

preferente aandelen

van

EUR 0,56

767.096.883,84

van

EUR 2,24

financieringsaandelen kunnen onder

44.988

(voorheen converteerbare)

bepaalde voorwaarden in gewone aandelen

preferente aandelen

geconverteerd worden (voor bijzonderheden

100.773,12 1.720.815.419,12

wordt verwezen naar onze internetsite). Het aantal uitstaande (voorheen converteerbare) preferente aandelen bleef ongewijzigd 44.988.

Kerncijfers gewone aandelen (in euro’s)

2004

2003

2002

Personeelsopties geven recht op de in de

Slotkoersen

tabel genoemde aantallen gewone aandelen.

• Hoog

19,79

18,88

22,78

• Laag

16,47

11,93

10,45

• Ultimo

19,49

18,55

15,58

2,45

1,94

1,39

2,45

1,93

1,38

40,8

49,0

64,7

1,00

0,95

0,90

5,1

5,1

5,8

8,51

7,47

6,47

8,0

9,6

11,2

229,0

248,3

240,8

Bij volledige uitoefening van definitief toegekende personeelsopties kan het aantal gewone aandelen met 19,6 miljoen ofwel

Winst per aandeel

1,2% van de ultimo 2004 uitstaande gewone

Winst per aandeel na volledige

aandelen toenemen.

1

verwatering Uitkeringspercentage in %

2

Dividendbeleid

Dividend per aandeel

Zowel het interim- als het slotdividend wordt,

Dividendrendement in % (ultimo)

naar keuze van de aandeelhouder, geheel

Vermogenswaarde per aandeel

in contanten dan wel geheel in gewone

(ultimo)

aandelen ten laste van de agioreserve

Koers/winstverhouding (ultimo)

uitgekeerd. De keuzeperiode voor het

Koers/vermogenswaarde in %

slotdividend begint na sluiting van de beurs op de eerstvolgende werkdag na de dag van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

(ultimo)

1 Berekend op basis van het gemiddelde aantal uitstaande gewone aandelen en gecorrigeerd voor kapitaalsuitbreidingen (2002, inclusief bijzonder resultaat) 2 Verhouding tussen dividend en nettowinst per aandeel (2002, inclusief bijzonder resultaat)

Bij keuze voor uitkering in aandelen dienen de aandeelhouders hun stockdividendrechten gelijktijdig met de opgave van hun keuze in te leveren bij het ABN AMRO Verwisselkantoor. Derhalve zal geen officiële notering van en handel in stockdividenden plaatsvinden. Op lange termijn wordt gestreefd naar een uitkeringspercentage van 45% tot 50% van de voor uitkering beschikbare nettowinst. Hoewel

•1_200960_JV_NED.indd 105

105

24-03-2005 11:06:43


Historisch overzicht dividend gewone aandelen (in euro’s)

Volledig in contanten

plus aandelen als % van nominale waarde

Aantal nieuwe aandelen (x 1.000)

Interimdividend 1995

0,18

2,3% gewone aandelen

11.074

Slotdividend 1995

0,23


10.453


0,20


8.968

Slotdividend 1996

0,27


14.697


0,24


11.882

Slotdividend 1997

0,30


13.058


0,27


13.451

Slotdividend 1998

0,30


14.045


0,30


8.339

Slotdividend 1999

0,50


13.990


0,40


14.293

Slotdividend 2000

0,50


19.508


0,45


19.554

Slotdividend 2001

0,45


19.298


0,45


25.068

Slotdividend 2002

0,45


23.599


0,45


26.412

Slotdividend 2003

0,50


28.151


0,50


28.855

Uitkeringspercentage

46,8

45,4

45,5

46,9

46,5

55,2

58,8

59,2

49,0

Marktkapitalisatie (ulimo, in miljoenen euro’s)

Gewone aandelen (uitstaand) Preferente aandelen Preferente financieringsaandelen (Voorheen converteerbare) preferente aandelen

2004

2003

2002

32.533

30.383

24.704

–

841

776

767

–

–

1

1

30

33.301

31.225

25.510

8,2%

8,1%

6,9%

Kapitalisatie als % van totale beurswaarde van alle beursgenoteerde Nederlandse gewone aandelen

de toepassing van de IFRS zal toenemen,

Certificaten van preferente aandelen

streven wij naar minimaal een gelijkblijvend

Ultimo 2004 stonden er 1.369,8

dividend, met daarbij als doelstelling het

miljoen certificaten van preferente

dividend op langere termijn te verhogen in

financieringsaandelen van EUR 0,56 nominaal

lijn met de verbetering van de onderliggende

uit. Jaarlijks wordt een contant dividend

cijfers.

uitgekeerd van EUR 0,02604 per preferent

de volatiliteit van de resultaten als gevolg van

financieringsaandeel ofwel 4,65% van

106

•1_200960_JV_NED.indd 106

Als gevolg van de verbeterde kapitaalpositie

de nominale waarde van EUR 0,56. Het

heeft ABN AMRO besloten het

dividendpercentage voor (certificaten van)

verwateringseffect van het stockdividend over

preferente financieringsaandelen is per

het volledige jaar te neutraliseren.

30 september 2004 vastgesteld op 4,65%. Per 1 januari 2011 en vervolgens iedere

24-03-2005 11:06:45


tien jaar nadien zal het dividendpercentage worden herzien op basis van het rekenkundig

Dagomzet gewone aandelen in 2004 (aantallen in duizenden)

gemiddelde van de tienjarige in euro gedenomineerde interest rate swap, verhoogd Hoog met een opslag van minimaal 25 basispunten

Laag

en ten hoogste 100 basispunten, afhankelijk

Gemiddeld

Euronext Amsterdam

NYSE (ADR’s)

22.860,6

558,0

480,8

74,7

6.989,2

227,1

van de heersende marktomstandigheden. Per 31 december 2004 stonden er 44.988 (voorheen converteerbare) preferente

Dagomzet preferente aandelen in 2004 op Euronext Amsterdam (aantallen in duizenden)

aandelen van EUR 2,24 nominaal uit. Per 1 januari 2004 geven deze aandelen jaarlijks

Preferente beschermingsaandelen (tot 30 september 2004)

(Voorheen converteerbare) preferente aandelen

recht op een contant dividend van EUR 0,95

Hoog

1.632,2

1,3

per aandeel ofwel 3,3231% van het bij uitgifte

Laag

2,1

–

gestorte bedrag van EUR 28,58815. Het

Gemiddeld

105,1

0,2

dividendpercentage zal per 1 januari 2014, en vervolgens iedere tien jaar nadien, worden aangepast aan het alsdan bepaalde effectieve rendement van Nederlandse staatsleningen

Geografische spreiding wereldwijd

met een (resterende) looptijd van negen tot tien jaar, eventueel verhoogd met een opslag of verlaagd met een afslag van maximaal 100 basispunten.

Geografische spreiding gewone aandelen ABN AMRO De gewone aandelen betreffen in het

Noord-Amerika: 21,0%

algemeen toonderaandelen. Afgezien van

Nederland: 24,3%

gemelde belangen in het kader van de Wet

Verenigd Koninkrijk: 17,0%

Melding Zeggenschap, is er geen informatie

België: 13,9%

beschikbaar over het aandelenbezit. Volgens een in augustus 2004 uitgevoerd onderzoek naar het eigendom van aandelen ABN AMRO Holding N.V. is circa 76% van de uitstaande gewone aandelen ABN AMRO in handen van

Luxemburg: 6,4% Zwitserland: 6,3% Duitsland: 3,8% Frankrijk: 3,0% Overige: 4,3%

buitenlandse beleggers. De belangrijkste geografische concentraties buiten Nederland zijn het Verenigd Koninkrijk (ongeveer 17%) en de Verenigde Staten van Amerika (ongeveer 21%). Institutionele beleggers bezitten circa 86% van het totale aantal uitstaande gewone aandelen.

107

•1_200960_JV_NED.indd 107

24-03-2005 11:06:46


Opgave Wet Melding Zeggenschap (in procenten)

Gewone aandelen

(Certificaten van) preferente aandelen

Aegon N.V.

0,08

14,33

Fortis Utrecht N.V.

0,58

16,85

Delta Lloyd Leven

0,86

17,48

ING Groep N.V.

6,57

21,29

Rabobank Nederland

0,06

12,12

De Zonnewijser (beleggingsfonds)

0,01

15,02

Capital Group International Inc.

4,57

Credit ratings Lang

Kort

Moody’s

Aa3

P-1

Standard & Poor’s

AA–

A-1+

FitchIBCA

AA–

F1+

Grootaandeelhouders

Kalender 2005

De instellingen in de tabel hebben op

27 april

basis van de Wet Melding Zeggenschap meegedeeld het daarin vermelde

Bekendmaking cijfers eerste kwartaal 2005

28 april

aandelenbelang in ABN AMRO Holding N.V.

Algemene Vergadering van Aandeelhouders

te bezitten. De belangen zijn weergegeven als

2 mei

Ex-dividendnotering

percentage van het totaal aantal uitstaande

2 mei-18 mei

Keuzeperiode slotdividend

gewone aandelen en certificaten van preferente aandelen per ultimo 2004.

2004 19 mei (na beurs)

Vaststelling stockkoers

24 mei

Betaalbaarstelling

De certificaten van preferente financieringsaandelen worden uitgegeven

slotdividend 2004 1 augustus

door de Stichting Administratiekantoor Preferente Financieringsaandelen ABN AMRO Holding. Ultimo 2004 hield deze

Bekendmaking cijfers tweede kwartaal 2005

31 oktober

Bekendmaking cijfers derde kwartaal 2005

Stichting 100% van de uitstaande preferente financieringsaandelen in administratie.

Indices De belangrijkste indices waarin het gewone aandeel ABN AMRO Holding N.V. is opgenomen, zijn: AEX

MSCI Euro Index

S&P Euro Index

FTSE Eurotop 100

DJ Euro Stoxx 50 Index

FTSE Eurotop 300

DJ Sustainability Indexes

FTSE4Good Index

108

•1_200960_JV_NED.indd 108

24-03-2005 11:06:47


Kalender 2006 2 februari

Bekendmaking jaarcijfers 2005

31 maart

Publicatie jaarverslag 2005 en 20-F rapport

26 april

Bekendmaking cijfers eerste kwartaal 2006

27 april

Algemene Vergadering van Aandeelhouders

31 juli

Bekendmaking cijfers tweede kwartaal 2006

30 oktober

Bekendmaking cijfers derde kwartaal 2006

In verband met de notering van de gewone aandelen aan de New York Stock Exchange publiceert ABN AMRO ook een rapport dat voldoet aan de regels die door de Amerikaanse Securities and Exchange Commission zijn vastgesteld. Dit Form 20-F wordt op de internetsite van de bank geplaatst. Investor Relations

tel.: +31 (0)20 6287835 fax: +31 (0)20 6287837 e-mail: [email protected] internetsite: www.abnamro.com/investorrelations

109

•1_200960_JV_NED.indd 109

24-03-2005 11:06:48


Peer group ABN AMRO De maatstaven die wij hanteren om op concernniveau onze performance te meten, zijn het totaal rendement voor aandeelhouders (total return to shareholders / TRS) en het gemiddelde rendement op eigen vermogen. Het TRS wordt afgezet tegen dat van de twintig hieronder vermelde concurrenten die onze peer group vormen. Ons doel is een positie in de top 5 van deze peer group aan het eind van elke meetperiode van vier jaar. Op 31 december 2004 stond onze bank op de elfde plaats. Een grafiek van onze TRS-performance kunt u vinden op de internetsite www.abnamro.com. Bank One / KeyCorp*

Crédit Suisse Group

ING Group

Société Générale

Barclays

Deutsche Bank

JPMorgan Chase

UBS

BBVA

FleetBoston / National

Lloyds TSB

Wells Fargo

BNP Paribas

City*

Merrill Lynch

BSCH

HSBC Holdings

Morgan Stanley

Citigroup

HVB Group

Nordea

* Vanwege de overname van Bank One en FleetBoston in 2004 zijn deze banken in onze peer group vervangen door respectievelijk Key Corp en National City.

110

•1_200960_JV_NED.indd 110

24-03-2005 11:06:48

Jaarrekening 2004

•2_200960_JR_NED.indd 111

24-03-2005 11:08:35

•2_200960_JR_NED.indd 112

24-03-2005 11:08:39

Jaarrekening 2004

Inhoud

Grondslagen

114

Geconsolideerde balans per 31 december 2004

120

Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2004

121

Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2004

122

Mutatieoverzicht eigen vermogen over 2004

123

Toelichting op de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening

124

Vennootschappelijke balans per 31 december 2004 na winstverdeling

172

Vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2004

172

Toelichting op de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening

173

Belangrijke deelnemingen

175

Overige gegevens

179

113

•2_200960_JR_NED.indd 113

24-03-2005 11:08:39

Jaarrekening 2004

Grondslagen

Algemeen

en operationeel beleid kan bepalen en

De jaarrekening is in overeenstemming

waarvan de baten voor het merendeel aan

met de in Nederland algemeen aanvaarde

ABN AMRO toekomen, tenzij het belang in

grondslagen voor financiële verslaggeving

de betreffende entiteit is bedoeld als een

opgesteld. Waar nodig liggen aan de

investering met een niet-duurzaam karakter.

bedragen, zoals vermeld in de jaarrekening,

Entiteiten die zijn opgezet met een speciale

schattingen en veronderstellingen ten

doelstelling, bijvoorbeeld om van ABN AMRO

grondslag.

gekochte activa te securitiseren, en die aan deze criteria voldoen, worden eveneens

In verband met de notering van het gewone

als groepsmaatschappij aangemerkt.

aandeel ABN AMRO Holding N.V. in de vorm

Entiteiten worden geconsolideerd vanaf de

van American Depositary Receipts op de

datum waarop de zeggenschap overgaat op

New York Stock Exchange (NYSE) publiceert

ABN AMRO en gedeconsolideerd vanaf de

ABN AMRO ook een jaarverslag (Form 20-F)

datum dat de zeggenschap van ABN AMRO

dat voldoet aan de regels die de Amerikaanse

ophoudt te bestaan. Het belang van derden

Securities and Exchange Commission

in zowel het vermogen als het resultaat

(SEC) stelt. Deze regels betreffen onder

van de dochtermaatschappijen en overige

meer vorm en inhoud van de toelichting

groepsmaatschappijen wordt afzonderlijk

op de jaarrekening. Bovendien wordt

vermeld. Entiteiten waarover ABN AMRO

inzicht gegeven in het eigen vermogen en

gezamenlijk zeggenschap uitoefent, worden

resultaat bij toepassing van de Amerikaanse

geconsolideerd pro rata het belang van

verslaggevingsregels (US GAAP).

ABN AMRO in de betreffende entiteit.

Grondslagen voor opname van financiële instrumenten in de balans

Goodwill

Een financieel actief of financieel

en deelnemingen waarin een invloed

passief wordt in de balans opgenomen

van betekenis wordt uitgeoefend. Het

vanaf het tijdstip dat de vennootschap

vertegenwoordigt de meerwaarde van

respectievelijk recht heeft op de voordelen

de verwervingsprijs ten opzichte van het

dan wel gebonden is aan de verplichtingen

aandeel van ABN AMRO in de reële waarde

voortkomend uit de contractuele bepalingen

van de verworven activa en passiva per

van het financieel instrument. Vanaf het

de datum van verwerving. Goodwill wordt

tijdstip dat niet meer wordt voldaan aan deze

niet gekapitaliseerd maar ten laste van het

voorwaarden wordt een financieel instrument

eigen vermogen gebracht conform één van

niet meer in de balans opgenomen.

de volgens de Nederlandse wet toegestane

Goodwill kan ontstaan bij de verwerving van groepsmaatschappijen, joint ventures

Financiële activa en passiva worden per saldo mogelijkheden. in de balans opgenomen indien ABN AMRO bepalingen over de bevoegdheid beschikt

Grondslagen voor omrekening van vreemde valuta

en de intentie heeft deze activa en passiva

De activa en passiva in vreemde valuta en de

gesaldeerd of simultaan af te wikkelen.

financiële instrumenten die worden gebruikt

op grond van wettelijke of contractuele

om het aan deze activa en passiva verbonden

114

•2_200960_JR_NED.indd 114

Grondslagen voor consolidatie

valutarisico af te dekken, worden in euro’s

De activa, passiva, baten en lasten

omgerekend tegen de contante koersen per

van ABN AMRO Holding N.V., haar

balansdatum. Omrekenverschillen worden

dochtermaatschappijen en overige

in de winsten verliesrekening verwerkt.

groepsmaatschappijen, die met haar een

De omrekenverschillen op het geïnvesteerd

organisatorische en economische eenheid

vermogen, inclusief de daarin opgenomen

vormen, worden volledig geconsolideerd.

resultaten, van buitenlandse vestigingen

Een groepsmaatschappij is een entiteit

in landen zonder hyperinflatie worden,

waarvoor ABN AMRO het financieel

tezamen met de uitkomsten van hiermee

24-03-2005 11:08:39

Jaarrekening 2004

samenhangende dekkingstransacties en

de resultatenbepaling volgens dezelfde

rekening houdend met belastingeffecten, ten

grondslagen als die welke gelden voor

gunste of ten laste van het eigen vermogen

de gehedgde posten. Transacties worden

gebracht.

aangemerkt als dekkingstransactie indien deze als zodanig zijn geïdentificeerd en

Resultaten uit transacties in vreemde

de resultaten van de hedge een sterke

valuta worden omgerekend tegen de koers

correlatie vertonen met die van de te dekken

per transactiedatum dan wel, voorzover

positie. Resultaten behaald bij voortijdige

nog niet ontvangen of betaald, tegen de

beëindiging van een hedge worden

ultimokoers van de maand waarop de

geactiveerd of gepassiveerd en toegerekend

resultaten betrekking hebben. De resultaten

aan de resterende looptijd van de gedekte

van de buitenlandse vestigingen, met

posities. Indien financiële instrumenten

uitzondering van die in hyperinflatielanden,

worden gebruikt om aan specifieke

worden omgerekend tegen de ultimokoers

activa of passiva verbonden risico’s af te

van de maand waarin de resultaten

dekken en deze activa en passiva worden

worden verantwoord. Het resultaat van de

verkocht of beëindigd, dan worden deze

vestigingen in hyperinflatielanden wordt

financiële instrumenten niet meer als hedge

gecorrigeerd voor het effect van de inflatie

beschouwd. Resultaten bij de afwikkeling

en vervolgens omgerekend tegen de koers

van een hedge worden in dezelfde periode

per balansdatum.

verantwoord als de resultaten van de afwikkeling van de gedekte positie.

Grondslagen voor waardering en resultatenbepaling

De grondslagen voor andere financiële

Algemeen

instrumenten worden hieronder

De activa en passiva worden gewaardeerd

toegelicht onder handelsactiviteiten.

tegen de verkrijgingsprijs, tenzij hierna

Kredietgerelateerde provisies worden,

een andere grondslag wordt vermeld.

voorzover zij de eerste kosten overstijgen,

Waar noodzakelijk zijn waardecorrecties

als rente toegerekend aan de desbetreffende

in mindering gebracht. Transacties en

periode. Door het levensverzekeringsbedrijf

gebeurtenissen worden verantwoord op

aan derden en het bankbedrijf betaalde

het moment dat deze plaatsvinden; baten

afsluitprovisie wordt als eerste kosten

en lasten worden toegerekend aan het

geactiveerd en afgeschreven. Kosten

boekjaar waarop zij betrekking hebben.

verbonden aan het plaatsen van gewone en

Agio’s en disagio’s worden toegerekend

preferente aandelen worden ten laste van

aan de verslagperioden overeenkomstig de

het eigen vermogen gebracht.

resterende looptijd van de desbetreffende posten en worden opgenomen onder

Kredieten

overlopende activa dan wel overlopende

Kredieten worden in het algemeen

passiva.

opgenomen tegen de hoofdsom. Kredieten worden als dubieus aangemerkt

Waardepapieren en schuldbewijzen, waarvan

zodra er enige twijfel bestaat over het

de rente geheel of grotendeels op het

vermogen van de debiteur om aan zijn

moment van aflossing wordt verrekend,

betalingsverplichtingen jegens de bank te

worden opgenomen tegen de aankoopprijs of

voldoen. Indien dit noodzakelijk wordt geacht,

de contante waarde bij uitgifte vermeerderd

wordt per post een waardecorrectie bepaald,

met de opgelopen rente, tenzij zij behoren

waarbij rekening wordt gehouden met de

tot de handelsportefeuille.

waarde van de verstrekte zekerheden. De waardecorrecties voor particulier krediet

Voor financiële instrumenten die worden

worden per portefeuille bepaald, waarbij

gebruikt om de aan specifieke activa of

een specifieke voorziening voor elk product

passiva verbonden risico’s af te dekken

wordt vastgesteld op basis van de omvang

(hedging), geschieden de waardering en

van de portefeuille en het historisch

•2_200960_JR_NED.indd 115

115

24-03-2005 11:08:40

Jaarrekening 2004

verliespercentage. Waardecorrecties voor

Financiële en andere vaste activa

nieuwe oninbare vorderingen en voor

Beleggingen

mutaties in bestaande oninbare vorderingen

De tot de beleggingsportefeuilles

worden in het resultaat verwerkt onder

behorende schuldbewijzen, uitgezonderd

waardeveranderingen van vorderingen.

die waarvan de rente geheel of grotendeels op het moment van aflossing wordt

‘Non-performing’ kredieten zijn dubieuze

verrekend, worden opgenomen tegen de

kredieten waarvan de renteverantwoording

aflossingswaarde. De in deze portefeuilles

is stopgezet, hetgeen betekent dat

begrepen aandelen worden gewaardeerd

de contractuele rente niet langer

tegen marktwaarde; veranderingen in de

wordt verantwoord in de winsten

waarde worden na aftrek van belastingen

verliesrekening. De niet verantwoorde

in het eigen vermogen verwerkt. Indien de

rente wordt dan hetzij (i) ten gunste van

aldus gevormde herwaarderingsreserve

een tussenrekening geboekt, hetzij (ii) als

per portefeuille niet toereikend is om

deze om administratieve redenen niet als

waardeverminderingen op te vangen,

een specifieke onbetaalde renteclaim kan

worden deze onder waardeveranderingen

worden verantwoord direct ten gunste

van financiële vaste activa in de winsten

van de specifieke debiteurenvoorziening

verliesrekening verwerkt. Resultaten uit

geboekt. Rentebedragen op ‘non-performing’

verkopen worden in het jaar van verkoop ten

kredieten worden bij feitelijke ontvangst

gunste van de resultatenrekening gebracht.

alleen dan verantwoord als rentebaten indien

Per saldo positieve verschillen uit verkopen

de hoofdsom naar verwachting volledig kan

vóór de aflossingsdatum, die gedaan zijn in

worden geïnd. Dubieuze kredieten worden

het kader van ruiltransacties met betrekking

pas afgeschreven zodra duidelijk is dat

tot rentedragende waardepapieren, worden

terugbetaling van de hoofdsom kan worden

echter toegerekend aan de verslagperioden

uitgesloten.

overeenkomstig de gemiddelde resterende looptijd van de portefeuille en als rente

Het fonds voor algemene bankrisico’s

verantwoord. Beleggingen die uit hoofde

dient ter dekking van de algemene risico’s

van verzekeringsovereenkomsten worden

verbonden aan kredietverlening. De ontstane

aangehouden voor rekening en risico van

actieve belastinglatenties worden op het

polishouders, worden gewaardeerd op

fonds in mindering gebracht.

marktwaarde; veranderingen in de waarde van deze beleggingen worden onder

Handelsactiviteiten

overige baten (resultaten verzekerings-

De effecten die tot de handelsportefeuilles

maatschappijen) verantwoord.

behoren, worden gewaardeerd tegen marktwaarde. In het kader van

Aandelen in het kader van venture

handelstransacties verworven eigen

capital-activiteiten

obligaties worden gewaardeerd tegen

Participaties, dit wil zeggen aandelen die

de verkrijgingsprijs of, indien lager, de

in het kader van venture capital-activiteiten

marktwaarde. Valutacontracten, aandelen-,

worden gehouden, worden opgenomen

obligatie-, valuta- en overige opties, alsmede

tegen verkrijgingsprijs of de duurzaam lagere

renteovereenkomsten zoals renteswaps

marktwaarde. Waardeveranderingen worden

en rentetermijncontracten, worden


gewaardeerd tegen de marktwaarde. De

116

•2_200960_JR_NED.indd 116

marktwaarden van deze contracten worden

Deelnemingen

per saldo onder overige activa of overige

De waardering van deelnemingen, waarin

passiva gerubriceerd. De mutaties die uit de

ABN AMRO of een van haar dochterbedrijven

beschreven waarderingswijze voortvloeien,

invloed van betekenis uitoefent op het

worden onder resultaat uit financiële

zakelijk en financieel beleid, vindt plaats

transacties in de winsten verliesrekening

tegen nettovermogenswaarde, bepaald

verwerkt.

volgens de grondslagen van deze

24-03-2005 11:08:41

Jaarrekening 2004

jaarrekening. Er wordt geacht sprake te zijn

aftrek van de op deze mutaties betrekking

van invloed van betekenis als ABN AMRO

hebbende belastingen. De investeringen

vertegenwoordigd is in de directie of

in huurpanden worden geactiveerd en

een gelijkwaardig bestuursorgaan van de

eveneens lineair afgeschreven, rekening

deelneming, zelfs wanneer ABN AMRO

houdend met de gebruiksperiode.

minder dan 20% van het stemrecht in de deelneming heeft. Overeenkomstig deze

Bouwterreinen, onderhanden projecten

grondslagen worden mutaties in de netto-

in commercieel vastgoed en woningen

vermogenswaarde in het eigen vermogen

in aanbouw worden gewaardeerd op

– zoals herwaarderingen en goodwill – of

de bestede kosten vermeerderd met


toegerekende rente, onder aftrek van

Verschuldigde belasting over uitkeringen

noodzakelijk geachte voorzieningen.

wordt hierbij op het moment van het besluit

Op omvangrijke, langlopende

tot uitkering in aanmerking genomen.

ontwikkelingsprojecten waarvan het resultaat op betrouwbare wijze kan worden

De overige deelnemingen, die voornamelijk

vastgesteld, wordt winst genomen naar rato

bestaan uit kapitaalbelangen in bedrijven

van de voortgang van het werk. Nog niet

met verwante activiteiten, worden voorzover

verkocht vastgoed wordt gewaardeerd tegen

het genoteerde belangen betreft tegen

de kostprijs vermeerderd met bouwrente of,

beurswaarde per balansdatum en voorzover

indien lager, de geschatte verkoopopbrengst.

het niet genoteerde belangen betreft tegen de geschatte opbrengstwaarde

Onroerende zaken voor beleggingsdoeleinden

gewaardeerd. Veranderingen in de waarde

worden gewaardeerd tegen de reële waarde;

van deelnemingen zonder invloed worden

mutaties in de reële waarde komen ten

na aftrek van belastingen in het eigen

gunste of ten laste van het resultaat.

vermogen verwerkt. Indien de aldus gevormde herwaarderingsreserve per

De inventaris, de computerinstallaties, de van

individuele deelneming niet toereikend is

derden gekochte software en de kosten van

om waardeverminderingen op te vangen,

intern gegenereerde software die betrekking

worden deze onder waardeveranderingen

hebben op de ontwikkelingsfase, worden

van financiële vaste activa in de winsten

gewaardeerd tegen de aanschaffingsprijs

verliesrekening verwerkt.

minus de afschrijvingen; afschrijving geschiedt lineair op basis van de geschatte

Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen

gebruiksduur, namelijk:

De gebouwen van de bank voor eigen gebruik, inclusief grond, worden gewaardeerd

• inventaris 5-12 jaar

tegen de actuele waarde, afgeleid van de

• computerinstallaties 2-5 jaar

vervangingswaarde. Deze actuele waarde

• software 3 jaar.

wordt roulerend vastgesteld door externe deskundigen, waarbij elk jaar minimaal 10%

Servicing-rechten van hypotheken

van de bankgebouwen wordt getaxeerd.

Rechten met betrekking tot de

Grotere objecten worden één keer per vijf

administratievoering van hypotheken

jaar getaxeerd. In de tussenliggende jaren

(servicing-rechten) worden geactiveerd tegen

wordt voor de desbetreffende gebouwen

de oorspronkelijke boekwaarde onder aftrek

gebruikgemaakt van een bouwindex. De

van afschrijvingen of, indien lager, tegen

opstallen en de duurzame installaties

de reële waarde. Afschrijving vindt plaats

worden lineair afgeschreven gedurende de

in verhouding tot en over de looptijd van

geschatte gebruiksduur met een maximum

de geschatte nettobaten uit de servicing-

van 50 jaar zonder rekening te houden met

rechten. Tot de boekwaarde worden tevens

een restwaarde. Veranderingen in de waarde

gerekend overlopende posten uit vroegtijdig

worden blijvend ten gunste of ten laste

afgewikkelde derivatenhedges. De reële

van het eigen vermogen gebracht, onder

waarde van servicing-rechten wordt bepaald

•2_200960_JR_NED.indd 117

117

24-03-2005 11:08:42

Jaarrekening 2004

op basis van de geschatte contante waarde

worden niet in de winsten verliesrekening

van toekomstige nettokasstromen, waarbij

verantwoord, tenzij het totaal van deze

rekening wordt gehouden met het tempo

cumulatieve verschillen en wijzigingen buiten

van vervroegde aflossing, disconteringsvoet,

een bandbreedte van 10% van de grootste

servicing-kosten en andere economische

verplichting uit hoofde van de regeling

factoren. Om te bepalen of er sprake is

of de reële waarde van de bijbehorende

van een duurzame waardevermindering

beleggingen valt. Het deel dat buiten de

wordt ook de reële waarde van hedges

bandbreedte valt, wordt ten gunste of

meegenomen. Servicing-rechten van

ten laste van de winsten verliesrekening

hypotheken zijn opgenomen onder de post

gebracht over de resterende arbeidsjaren

overige activa.

van de deelnemers. Indien als gevolg van de herziening van pensioenregelingen de

Voorzieningen

verwachte verplichtingen op basis van

Voor de medewerkers in Nederland en voor

toekomstige salarisniveaus ten aanzien van

de meeste medewerkers in het buitenland

reeds verstreken dienstjaren (backservice-

zijn pensioen- of andere oudedagsregelingen

kosten) toenemen, wordt deze toename

getroffen in overeenstemming met de

niet volledig verantwoord in de periode

in die landen bestaande voorschriften en

waarin de rechten verleend worden, maar

usances. Deze regelingen zijn grotendeels

gespreid over de resterende dienstjaren

bij afzonderlijke pensioenfondsen of bij

van de leden ten laste van de winsten

derden ondergebracht. De verplichtingen

verliesrekening gebracht. Verschillen tussen

worden gezien als eigen verplichtingen van

de aldus berekende pensioenlasten en de af

ABN AMRO, ongeacht of de uitvoering is

te dragen premies worden als voorziening

ondergebracht bij een pensioenfonds of

dan wel vooruitbetaalde bedragen

op een andere wijze plaatsvindt. Tegen die

verantwoord. Indien de cumulatieve

achtergrond is de aard en inhoud van de

pensioenverplichtingen (de verwachte

regeling bepalend voor de verwerking in

verplichtingen zonder rekening te houden

de jaarrekening. Hierbij wordt onderscheid

met toekomstige salarisverhogingen)

gemaakt tussen het beschikbaar

hoger zijn dan de reële waarde van

premiestelsel (‘defined contribution plan’)

de pensioenbeleggingen, is eventueel

en het salaris-/dienstjarensysteem (‘defined

een extra passiefpost (voorziening voor

benefit plan’).

pensioenverplichtingen) vereist. Dit zal het geval zijn indien dit excedent groter is dan

De pensioenverplichtingen voor het

de reeds verantwoorde voorziening voor

defined benefit plan worden berekend in

pensioenverplichtingen, rekening houdend

overeenstemming met de ‘projected unit

met de hierboven beschreven methode.

credit method of actuarial cost allocation’. Volgens deze methode wordt de contante

Indien een aanvullende voorziening

waarde van de pensioenverplichtingen

voor pensioenverplichtingen wordt

en overige personeelsverplichtingen

gevormd, wordt hetzelfde bedrag, tot

bepaald op basis van het aantal actieve

evenwel maximaal de omvang van nog

dienstjaren tot aan de balansdatum, het

niet in aanmerking genomen lasten over

geraamde salarisniveau per de verwachte

verstreken dienstjaren, opgenomen als

pensioneringsdatum en de marktrente op

immaterieel activum. Alle bedragen die

bedrijfsobligaties van hoge kwaliteit.

niet als immaterieel activum worden verantwoord, zullen ten laste van het eigen

Voor de bepaling van de pensioenlasten

vermogen worden gebracht. Verplichtingen

wordt tevens het verwachte rendement

uit hoofde van vervroegde uitkering van

op de beleggingen in de berekening

medewerkers (VUT) worden in dit kader als

betrokken. Verschillen tussen het verwachte

pensioenverplichtingen aangemerkt.

en het gerealiseerde rendement op de 118

•2_200960_JR_NED.indd 118

beleggingen, alsmede actuariële wijzigingen

24-03-2005 11:08:42

Jaarrekening 2004

De verschuldigde premies voor defined

genomen. Belastingen met betrekking tot

contribution plans komen rechtstreeks

waardeveranderingen van activa en passiva

ten laste van het resultaat over het

die direct ten laste of ten gunste van het

desbetreffende jaar.

eigen vermogen worden gebracht, worden ook direct onder het eigen vermogen

Voorzieningen uit hoofde van andere

verantwoord.

rechten na pensionering, die voornamelijk betrekking hebben op de bijdrage ziektekostenverzekering, en uit hoofde van non-activiteitregelingen, worden eveneens berekend volgens actuariële grondslagen. De verzekeringstechnische voorzieningen betreffen in hoofdzaak de voorzieningen voor levensverzekering. Deze worden vastgesteld volgens actuariële methoden op basis van de grondslagen waarop ook de premie is berekend. Periodiek wordt de toereikendheid van deze voorzieningen getoetst aan de hand van sterfte-, rente- en kostenontwikkelingen. Bij gebleken ontoereikendheid worden deze voorzieningen verhoogd. Technische voorzieningen waarbij polishouders het beleggingsrisico dragen, worden op dezelfde grondslagen gewaardeerd als de onderliggende beleggingen. Met uitzondering van de voorziening voor latente belastingverplichtingen worden de overige voorzieningen voor verplichtingen en risico’s opgenomen tegen de nominale waarde. Belastingen

Bij de bepaling van de belastingdruk worden alle tijdelijke verschillen tussen het bedrijfsresultaat voor belastingen op basis van de grondslagen van ABN AMRO en het belastbaar bedrag volgens de fiscale wetgeving in aanmerking genomen. Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden gewaardeerd tegen de contante waarde op basis van de nettorente. Latente belastingvorderingen worden uitsluitend in de balans opgenomen indien er voldoende zekerheid bestaat over de inbaarheid in de toekomst. Bij de bepaling van de belastingdruk wordt de toevoeging dan wel de onttrekking aan het fonds voor algemene bankrisico’s in aanmerking

•2_200960_JR_NED.indd 119

119

24-03-2005 11:08:43

Jaarrekening 2004

Geconsolideerde balans per 31 december 2004 (in miljoenen euro’s)

2004

2003

17.794

12.734

Activa Kasmiddelen

1

Kortlopend overheidspapier Bankiers

2,5

3

Kredieten aan de overheid Kredieten aan de private sector Professionele effectentransacties Kredieten

4

Rentedragende waardepapieren Aandelen

5

5

Deelnemingen

6

Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen Overige activa

7

8

Overlopende activa

9

16.578

9.240

83.710

58.800

5.967

5.489

233.815

234.776

59.269

56.578

299.051

296.843

133.869

132.041

25.852

16.245

2.309

2.629

6.798

7.204

15.338

16.548

7.324

8.153

608.623

560.437

132.732

110.887

Passiva Bankiers

10

Spaargelden

74.256

73.238

Overige toevertrouwde middelen

178.640

168.111

Professionele effectentransacties

40.661

48.517

293.557

289.866

82.926

71.688

Toevertrouwde middelen Schuldbewijzen

Overige schulden

8

Overlopende passiva Voorzieningen

11

12

9

13

Fonds voor algemene bankrisico’s Achtergestelde schulden Eigen vermogen

14

15

16

Belang van derden

17

Groepsvermogen Aansprakelijk groepsvermogen Voorwaardelijke schulden

23

Onherroepelijke faciliteiten

43.040

33.207

9.776

11.840

13.553

11.146

575.584

528.634

1.149

1.143

12.639

13.900

14.972

13.047

4.279

3.713

19.251

16.760

33.039

31.803

608.623

560.437

46.464

42.838

145.092

119.675

De bij de posten vermelde nummers verwijzen naar de toelichting

120

•2_200960_JR_NED.indd 120

24-03-2005 11:08:43

Jaarrekening 2004

Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2004 (in miljoenen euro’s)

2004

2003

2002

Rentebaten

23.196

23.529

27.370

Rentelasten

13.530

13.806

17.525

9.666

9.723

9.845

Baten

Rente

26

Opbrengsten uit effecten en deelnemingen

27

Provisiebaten Provisielasten Provisie

28

Resultaat uit financiële transacties Overige baten

29

30

1.620

269

369

5.452

5.160

5.421

702

696

782

4.750

4.464

4.639

2.288

1.993

1.477

1.469

2.344

1.950

Overig inkomen

10.127

9.070

8.435

Totaal baten

19.793

18.793

18.280

7.764

7.080

7.407

4.962

4.575

4.647

12.726

11.655

12.054

961

930

1.094

13.687

12.585

13.148

653

1.274

1.695

Lasten Personeelskosten

31

Andere beheerskosten

32

Personeels- en andere beheerskosten Afschrijvingen

33

Bedrijfslasten Waardeveranderingen van vorderingen

34


2

16

49

14.342

13.875

14.892


5.451

4.918

3.388

Belastingen

1.071

1.503

973

4.380

3.415

2.415

36

Totaal lasten 37

Groepswinst na belastingen Belang van derden

38

Nettowinst Winst per gewoon aandeel

40

271

254

208

4.109

3.161

2.207

2,45

1,94

1,39

2,45

1,93

1,38

1,00

0,95

0,90

Winst per gewoon aandeel na volledige verwatering

40

Dividend per gewoon aandeel De bij de posten vermelde nummers verwijzen naar de toelichting

121

•2_200960_JR_NED.indd 121

24-03-2005 11:08:44

Jaarrekening 2004

Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2004 (in miljoenen euro’s)

Groepswinst

2004

2003

2002

4.380

3.415

2.415

Afschrijvingen

961

930

1.006


653

1.274

1.695

Toename / afname voorzieningen

953

287

– 723

Toename / afname te ontvangen interest

513

– 1.236

2.277

– 1.065

2.092

– 1.387

Toename / afname actuele belasting

401

226

331

Overige overlopende posten

350

908

91

– 20.876

– 6.546

– 2.311

– 2.149

– 1.500

3.865 1.238

Toename / afname te betalen interest

Overheidspapier en effecten, handel Overige effecten Bankiers, niet terstond opeisbaar Kredieten Professionele effectentransacties

(onder kredieten)

Toevertrouwde middelen

355

839

– 19.724

– 4.638

1.888

– 3.498

– 4.158

5.890

19.735

14.741

– 3.451

Professionele effectentransacties (onder toevertrouwde middelen)

Schuldbewijzen, exclusief obligaties en notes Overige activa en passiva

– 5.644

6.661

4.658

– 2.744

– 4.616

1.324

7.996

– 10.673

– 14

– 19.403

– 1.994

18.792

– 73.810

– 151.771

– 144.584

Nettokasstroom uit operationele / bancaire activiteiten Investeringen in beleggingsportefeuilles Verkopen en aflossingen uit beleggingsportefeuilles

75.224

148.015

122.697

Saldo

1.414

– 3.756

– 21.887

Investeringen in deelnemingen

– 322

– 1.010

– 479

Verkopen van deelnemingen

2.680

364

280

Saldo

2.358

– 646

– 199

– 1.046

– 1.563

– 1.292

186

491

497

Saldo

– 860

– 1.072

– 795

Nettokasstroom uit investeringsactiviteiten

2.912

– 5.474

– 22.881

Toename / afname groepsvermogen

2.049

1.281

106

– 1.911

– 1.258

0

50

1.025

114

– 797

– 164

– 964

Investeringen in onroerende zaken en bedrijfsmiddelen Desinvesteringen

Aflossing preferente aandelen Opname achtergestelde leningen Aflossing achtergestelde leningen Opname obligatieleningen en notes

25.525

19.426

8.815

Aflossing obligatieleningen en notes

– 8.462

– 10.236

– 7.349

Betaald contant dividend

– 964

– 915

– 999

Nettokasstroom uit financieringsactiviteiten

15.490

9.159

– 277

Kasstroom

– 1.001

1.691

– 4.366

Zie toelichting punt 43

122

•2_200960_JR_NED.indd 122

24-03-2005 11:08:45

Jaarrekening 2004

Mutatieoverzicht eigen vermogen over 2004 (in miljoenen euro’s)

2004

2003

2002

919

890

862

2

–

2

Gewone aandelen Beginstand Uitoefening rechten uit opties en warrants Conversie van converteerbare preferente aandelen Stockdividenden Eindstand

–

1

1

33

28

25

954

919

890

813

814

815

–

–1

–1

(Converteerbare) preferente aandelen Beginstand Conversie Aflossing en uitgifte

– 46

–

–

Eindstand

767

813

814

2.549

2.543

2.504

48

1

63

1

Agioreserve Beginstand Uitoefening rechten uit opties en conversie Conversie van (converteerbare) preferente aandelen Uit algemene reserve inzake personeelsopties Stockdividenden Eindstand

–

1

1

32

–

– 33

– 28

– 25

2.565

2.549

2.543

Algemene reserve en wettelijke reserves Beginstand

11.166

8.933

8.161

Nettowinst

4.109

3.161

2.207

Preferent dividend Betaald contant dividend

– 43

– 45

– 46

– 694

– 655

– 599

30

– 425

– 201

–

–

– 430

–1

– 32

–

– 479

14

– 374

186

Goodwill en verwatering minderheidsdeelnemingen Invloed stelselwijziging pensioenlasten Naar agioreserve inzake personeelsopties Toevoeging / vrijval voorziening pensioenverplichtingen Gerealiseerde herwaarderingen, uit herwaarderingsreserve Overige Eindstand

–

–

– 212

215

29

13.876

11.166

8.933

283

124

355

Herwaarderingsreserves Beginstand Gerealiseerde herwaarderingen, naar algemene reserve

–

–

– 186

Herwaarderingen

– 79

159

– 45

Eindstand

204

283

124

– 2.564

– 2.098

– 476

– 198

– 466

– 1.622

– 2.762

– 2.564

– 2.098

Beginstand

– 119

– 125

– 123

Toename / afname

– 513

6

–2

Eindstand

– 632

– 119

– 125

14.972

13.047

11.081

Reserve koersverschillen Beginstand Valutaomrekenverschillen Eindstand Ingekochte eigen aandelen

Totaal eigen vermogen

123

•2_200960_JR_NED.indd 123

24-03-2005 11:08:46

Jaarrekening 2004

Toelichting op de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening (alle bedragen zijn opgenomen in miljoenen euro’s, tenzij anders aangegeven) 1

Kasmiddelen

Hieronder worden opgenomen de wettige betaalmiddelen en de direct opeisbare tegoeden bij de centrale banken in de landen waar de bank gevestigd is.

2

Kortlopend overheidspapier

Hieronder worden opgenomen de door overheden uitgegeven waardepapieren, zoals schatkistpapier, voorzover deze een oorspronkelijke looptijd hebben van twee jaar of korter en herfinancierbaar zijn bij een centrale bank.

3

Bankiers (uitgezette gelden)

Hieronder worden opgenomen de vorderingen, inclusief die uit hoofde van bancaire vorderingen met effectendekking, op kredietinstellingen, centrale banken en multilaterale ontwikkelingsbanken voorzover niet begrepen onder kasmiddelen. Vorderingen in de vorm van waardepapieren worden opgenomen onder rentedragende waardepapieren of aandelen.

Bancaire vorderingen met effectendekking Direct opeisbare tegoeden Termijndeposito’s Uitgezette gelden bij banken Totaal bankiers

4

(uitgezette gelden)

2004

2003

64.372

40.922

3.954

4.299

11.484

9.831

3.900

3.748

83.710

58.800

Kredieten en kredietrisico

Hieronder worden opgenomen de vorderingen uit kredietverlening, inclusief die uit hoofde van professionele effectentransacties, voorzover niet begrepen onder bankiers. Vorderingen in de vorm van waardepapieren worden opgenomen onder rentedragende waardepapieren of aandelen. Door het verlenen van faciliteiten en door uitzettingen ontstaat kredietrisico, zijnde het risico dat de vordering niet wordt terugbetaald. Dit heeft vooral betrekking op de balansposten bankiers, kredieten en rentedragende waardepapieren alsmede op de posten buiten de balans. Concentratie van kredietrisico kan tot gevolg hebben dat, indien een bedrijfstak of land wordt getroffen door een wijziging in de economische omstandigheden, de bank een materieel verlies lijdt.

Kredieten per sector 2004

Overheid

2003

5.972

5.494

Zakelijk

127.381

130.983

Particulier

109.345

107.706

59.269

56.578

– 2.916

– 3.918

299.051

296.843

Professionele effectentransacties Voorzieningen voor debiteuren en risico’s op overheden Kredieten

124

•2_200960_JR_NED.indd 124

24-03-2005 11:08:47

Jaarrekening 2004

Zakelijke zekerheden voor kredieten aan private sector Bij de kredietverlening worden in veel gevallen zakelijke zekerheden bedongen. In de volgende tabellen wordt de onderverdeling naar soort zekerheidsbelang weergegeven. Kredieten waarvoor is afgesproken dat de bank desgewenst de zekerheden kan verkrijgen, zijn opgenomen onder blanco kredieten. 2004

2003

Zakelijk Garantie van overheden Hypothecaire dekking Effectendekking

8.103

11.382

23.994

28.074

791

1.006

Garanties van andere kredietinstellingen

3.305

3.113

Overige zekerheden en blanco kredieten

91.188

87.408

127.381

130.983

151

50

Hypothecaire dekking

82.700

80.794

Overige zekerheden en blanco kredieten

26.494

26.862

109.345

107.706

2004

2003

Landbouw, mijnbouw en energie

11.700

11.202

Industrie

23.925

27.980

Bouw en onroerend goed

22.539

19.025

Handel

16.443

18.329

Transport en communicatie

12.387

12.966

Financiële dienstverlening

19.967

21.188

Overige zakelijke dienstverlening

10.310

10.565

Totaal zakelijk Particulier Garantie van overheden

Totaal particulier

Zakelijke kredieten naar bedrijfstak

Onderwijs, gezondheidszorg en overige diensten Totaal zakelijk

10.110

9.728

127.381

130.983

125

•2_200960_JR_NED.indd 125

24-03-2005 11:08:48

Jaarrekening 2004

Kredieten per regio 2004

2003

1.025

1.128

Zakelijk

54.053

52.990

Particulier

87.701

84.382

Nederland Overheid


1.370

1.268

144.149

139.768

792

898

Zakelijk

35.474

38.185

Particulier

12.817

14.668


34.668

38.372

Totaal Noord-Amerika

83.751

92.123

Totaal Nederland Noord-Amerika Overheid

Rest van de wereld Overheid Zakelijk Particulier

4.155

3.468

37.854

39.808

8.827

8.656


23.231

16.938

Totaal Rest van de wereld

74.067

68.870

301.967

300.761

2004

2003

2002

Beginstand

4.012

4.129

4.500

Valutaomrekenverschillen en overige mutaties

– 816

– 331

– 590

– 1.157

– 1.343

– 1.711

Totaal

Verloop debiteurenvoorzieningen

Afboekingen Ontvangen na afboeking Niet verantwoorde rente

170

246

142

2.209

2.701

2.341

78

71

107

Nieuwe en toename van specifieke debiteurenvoorzieningen

1.288

1.856

2.447

Vrijval van specifieke debiteurenvoorzieningen

– 478

– 370

– 624

Ontvangen na afboeking

– 170

– 246

– 142

640

1.240

1.681

2.927

4.012

4.129

Nettotoename Eindstand

126

•2_200960_JR_NED.indd 126

24-03-2005 11:08:49

Jaarrekening 2004

Voorzieningen op debiteuren en overheden 2004

2003

2002

Voorzieningen op debiteuren

2.927

4.012

4.129

Voorzieningen op overheden

219

215

181

3.146

4.227

4.310

2.916

3.918

4.038

3

8

8

201

243

217

Totaal De voorzieningen zijn als volgt over de diverse balansposten verdeeld: Kredieten Bankiers Rentedragende waardepapieren Overige Totaal

26

58

47

3.146

4.227

4.310

Risico’s op overheden Kredieten en andere uitzettingen zijn veelal niet beperkt tot het land van vestiging van het kredietverlenende kantoor, maar worden ook verstrekt aan banken, overheden en andere klanten daarbuiten, veelal in een andere valuta. Het totaal van deze grensoverschrijdende uitzettingen is zeer omvangrijk, maar heeft vooral betrekking op OESO-staten. Een verhoogd risico inzake dergelijke uitzettingen ontstaat indien en voorzover in bepaalde landen door overheidsmaatregelen of extreme economische omstandigheden betaling van rente en hoofdsom wordt belemmerd. Tot 2002 werden in dergelijke omstandigheden voorzieningen getroffen voor in vreemde valuta luidende schulden van bepaalde overheden. Met ingang van 2002 wordt uitsluitend een voorziening getroffen indien sprake is van een (te verwachten) betalingsachterstand. Op deze wijze worden vorderingen op overheden niet anders behandeld dan vorderingen op andere kredietnemers.

Specificatie risico’s op overheden en voorzieningen per 31 december 2004 Obligo

Voorziening

Latijns-Amerika

300

195

Overige landen

27

24

327

219

Totaal

Verloop voorzieningen risico’s op overheden 2004

2003

Beginstand

215

181

345

Valutaomrekenverschillen

– 12

–7

– 42

13

34

14

3

7

– 136

219

215

181

Waardeveranderingen van vorderingen Overige mutaties Eindstand

2002

De voorzieningen voor risico’s op overheden zijn als waardecorrectie in mindering gebracht op kredieten en rentedragende waardepapieren. 127

•2_200960_JR_NED.indd 127

24-03-2005 11:08:49

Jaarrekening 2004

Leasing Onder kredieten zijn begrepen leaseovereenkomsten waarbij ABN AMRO optreedt als lessor. De toekomstige minimale leasebetalingen uit hoofde van financiële leases hebben de volgende looptijdstructuur. Minimale leasebetalingen

Korter dan één jaar

775

Van één jaar tot vijf jaar

1.970

Langer dan vijf jaar

1.534

Totaal

4.279

Totaal onverdiende financieringsbaten

460

Ongegarandeerde restwaarde ten gunste van lessor

796

Overig Onder kredieten zijn achtergestelde vorderingen begrepen tot een bedrag van EUR 41 miljoen (2003: EUR 35 miljoen), alsmede door de bank gesecuritiseerde vorderingen ten bedrage van EUR 7,8 miljard (2003: EUR 10,5 miljard). De hiertegenover uitgegeven schuldbewijzen zijn in de balans opgenomen.

5

Effecten

In de balansposten kortlopend overheidspapier, rentedragende waardepapieren en aandelen zijn begrepen de beleggingsportefeuilles, de handelsportefeuilles, de in waardepapieren belichaamde vorderingen zoals schatkistpapier en commercial paper, alsmede participaties. Rentedragende waardepapieren behorend tot een beleggingsportefeuille, voornamelijk obligaties van centrale overheden, dienen onder meer als liquiditeitsbuffer. Door middel van een actief beheer wordt gestreefd naar een zo hoog mogelijk rendement. Aandelenpakketten die duurzaam worden aangehouden, zijn eveneens in de beleggingsportefeuilles opgenomen.

128

•2_200960_JR_NED.indd 128

24-03-2005 11:08:50

Jaarrekening 2004

Van de genoemde balansposten is de samenstelling als volgt: 2004

2003

Beleggingsportefeuilles

92.906

95.446

Handelsportefeuilles

70.491

51.180


369

790

Andere waardepapieren van banken

5.085

3.501

Andere schuldbewijzen

4.969

4.040

Overige aandelen

995

938

1.484

1.631

176.299

157.526

Participaties Totaal effecten

waarvan: Ter beurze genoteerd

Niet ter beurze genoteerd

2004

2003

2004

2003

Waardepapieren overheden

70.354

71.014

21.477

14.743

Overige waardepapieren

28.005

23.086

30.611

32.438

Aandelen

22.405

13.983

3.447

2.262

120.764

108.083

55.535

49.443

Totaal effecten

Ter beurze genoteerde effecten betreffen alle effecten die op enige effectenbeurs worden verhandeld. Voor een deel van de in de portefeuilles opgenomen effecten berust het juridisch eigendom bij derden. Dit betreft tijdelijk verkochte effecten met terugkoopverplichting tot een bedrag van EUR 9.178 miljoen (2003: EUR 17.080 miljoen) en in verbruikleen gegeven effecten tot een bedrag van EUR 3.740 miljoen (2003: EUR 3.004 miljoen). Daarnaast heeft ABN AMRO tot een bedrag van EUR 15.984 miljoen (2003: EUR 10.536 miljoen) effecten in verbruikleen. Deze effecten zijn niet in de balans opgenomen. Onder rentedragende waardepapieren zijn posten met een achtergesteld karakter van EUR 888 miljoen (2003: EUR 554 miljoen) begrepen, alsmede niet-achtergestelde rentedragende waardepapieren uitgegeven ten laste van groepsmaatschappijen tot een bedrag van EUR 404 miljoen (2003: EUR 197 miljoen). In het kader van de uitoefening van het effectenbedrijf wordt in eigen aandelen gehandeld. Tevens zijn in verband met verstrekte personeelsopties en het Performance Share Plan, alsmede ter dekking van met cliënten ingenomen posities via de beurs aandelen ingekocht. Per balansdatum hadden groepsmaatschappijen 33,7 miljoen gewone aandelen ABN AMRO Holding N.V. voor eigen rekening in portefeuille. Het hiermee corresponderende bedrag van EUR 632 miljoen is in mindering gebracht op de reserves. In 2005 zal op grond van de aflossingsschema’s EUR 57.170 miljoen vervallen.

129

•2_200960_JR_NED.indd 129

24-03-2005 11:08:50

Jaarrekening 2004

Beleggingsportefeuilles Het volgende overzicht toont de boekwaarde alsmede de reële waarde van de beleggingsportefeuilles van ABN AMRO. De reële waarde is gebaseerd op de genoteerde koersen voor effecten waarin handel plaatsvindt, en op de geschatte marktwaarde voor effecten waarin geen handel plaatsvindt. 2004

Nederlandse Staat

2003

Boekwaarde

(Dis)agio

Reële waarde

Boekwaarde

(Dis)agio

Reële waarde

4.243

57

4.446

4.749

77

4.895

Amerikaans schatkistpapier en overheid Overige OESO-staten

7.975

38

8.083

9.859

51

10.074

41.174

632

43.418

38.121

822

39.802

14.441

118

14.626

21.707

348

22.276

20.280

10

20.643

15.998

24

16.424

88.113

855

1.322

93.471

Hypothecair gedekte waardepapieren Overige rentedragende waardepapieren Totaal rentedragende waardepapieren en kortlopend overheidspapier Aandelen Totaal beleggingsportefeuilles

91.216

90.434

4.793

4.793

5.012

5.012

92.906

96.009

95.446

98.483

Verloop van de boekwaarde van beleggingsportefeuilles in 2004:

Beginstand beleggingsportefeuilles

Rentedragend

Aandelen

90.206

1.255

Mutaties: • Aankopen

73.182

628

• Verkopen

– 57.354

– 733

• Aflossingen

– 17.137

–

– 47

– 35

–

–3

• (De)consolidatie • Herwaarderingen • Valutaomrekenverschillen • Overige

Eindstand beleggingsportefeuilles

– 2.476

1

760

– 375

87.134

738

Eindstand beleggingsportefeuilles voor rekening polishouders Totaal beleggingsportefeuilles Cumulatief bedrag herwaarderingen

979

4.055

88.113

4.793

–

2

130

•2_200960_JR_NED.indd 130

24-03-2005 11:08:51

Jaarrekening 2004

Agio’s en disagio’s betreffende de beleggingsportefeuilles worden geamortiseerd; de verkrijgingsprijs van de beleggingsportefeuilles ligt met inbegrip van de nog te amortiseren bedragen uit ruiltransacties EUR 129 miljoen boven de aflossingswaarde.

Handelsportefeuilles In de volgende tabel wordt de samenstelling van de handelsportefeuilles nader gespecificeerd.

Nederlandse Staat Amerikaans schatkistpapier en overheid

2004

2003

553

2.219

5.760

8.212

Overige OESO-staten

28.320

19.242

Overige rentedragende waardepapieren

17.278

12.843

Totaal rentedragende waardepapieren

51.911

42.516

Aandelen

18.580

8.664

Totaal handelsportefeuilles

70.491

51.180

Overige effecten In de volgende tabel worden de boekwaarde en de reële waarde van de overige effecten nader gespecificeerd. 2004


2003

Boekwaarde

Reële waarde

Boekwaarde

Reële waarde

369

370

790

788

5.085

5.100

3.501

3.501

4.969

5.024

4.040

4.075

10.423

10.494

8.331

8.364

2.479

2.712

2.569

2.455

12.902

13.206

10.900

10.819

Andere waardepapieren van banken Andere schuldbewijzen Totaal rentedragende waardepapieren Aandelen en participaties Totaal overige effecten

131

•2_200960_JR_NED.indd 131

24-03-2005 11:08:52

Jaarrekening 2004

6

Deelnemingen

Hieronder worden de kapitaalbelangen opgenomen, die duurzaam voor de bedrijfsuitoefening worden aangehouden.

Kredietinstellingen Overige deelnemingen Totaal deelnemingen

2004

2003

1.359

1.661

950

968

2.309

2.629

2.629

2.166

Verloop: Beginstand Mutaties: • Aankopen / uitbreidingen • Verkopen / verminderingen • Herwaarderingen

133

887

– 465

– 127

8

83

62

12

• Aandeel resultaat deelnemingen met invloed

van betekenis • Ontvangen dividend deelnemingen met

invloed van betekenis • Valutaomrekenverschillen

– 59

–7

– 55

– 184

• Overige

56

– 201

Eindstand

2.309

2.629

10

84

Cumulatief bedrag herwaarderingen

De boekwaarde van de deelnemingen die op een officiële beurs zijn genoteerd, bedroeg EUR 869 miljoen (2003: EUR 1.225 miljoen).

7

Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen 2004

2003

Onroerende zaken voor eigen gebruik

2.869

3.167

Onroerende zaken niet voor eigen gebruik

2.436

2.455

Bedrijfsmiddelen

1.493

1.582

Totaal onroerende zaken en bedrijfsmiddelen

6.798

7.204

Ultimo 2004 was intern gegenereerde software tot een bedrag van EUR 404 miljoen (2003: EUR 385 miljoen) geactiveerd onder bedrijfsmiddelen.

132

•2_200960_JR_NED.indd 132

24-03-2005 11:08:52

Jaarrekening 2004

Onroerende zaken

Beginstand

Totaal

Eigen gebruik

Niet eigen gebruik

Bedrijfsmiddelen

7.204

3.167

2.455

1.582

Mutaties: • Aankopen

1.046

233

55

758

• Verkopen

– 186

– 93

– 26

– 67

• Herwaarderingen /

afwaarderingen

– 32

– 32

–

–

• Afschrijvingen

– 961

– 153

–2

– 806

• (De)consolidatie

– 481

– 99

– 280

– 102 – 21

• Valutaomrekenverschillen

– 93

– 47

– 25

• Overige

301

– 107

259

149

– 406

– 298

– 19

– 89

Vervangingswaarde

11.279

4.248

2.441

4.590

Afschrijvingen

– 4.481

– 1.379

–5

– 3.097

6.798

2.869

2.436

1.493

101

101

–

–

1

Cumulatieve bedragen:

Eindstand Cumulatief bedrag herwaarderingen

1 De post ‘Niet eigen gebruik, Overige’ omvat per saldo de toename uit hoofde van projectontwikkeling

Van onroerende zaken en bedrijfsmiddelen berust tot een bedrag van EUR 10 miljoen (2003: EUR 27 miljoen) het juridisch eigendom bij derden. De te betalen bedragen uit hoofde van financiële leaseovereenkomsten zijn EUR 30 miljoen, waarvan EUR 29 miljoen voor computers en EUR 1 miljoen voor inventaris.

8

Overige activa en overige schulden

Onder overige activa en overige schulden worden die bedragen opgenomen, die niet overlopend zijn of niet onder andere balansposten gerubriceerd kunnen worden, zoals belastingvorderingen EUR 582 miljoen (2003: EUR 267 miljoen), belastingverplichtingen EUR 1.708 miljoen (2003: EUR 992 miljoen), latente belastingvorderingen EUR 1.360 miljoen (2003: EUR 1.201 miljoen), een immaterieel actief inzake nog niet verantwoorde backservice-kosten EUR 316 miljoen (2003: EUR 368 miljoen), opties, servicing-rechten EUR 1.662 miljoen (2003: EUR 1.009 miljoen), edele metalen en andere goederen, saldi van nog te verrekenen posten in het betalingsverkeer, baisseposities effecten en marktwaarde van rente- en valutacontracten in het kader van handelsactiviteiten. Hieronder zijn tevens opgenomen opties voor rekening en risico van klanten tot een bedrag van EUR 169 miljoen (2003: EUR 267 miljoen). In het algemeen hebben de onder deze balanshoofden opgenomen vorderingen en schulden een resterende looptijd van minder dan één jaar. Een uitzondering hierop vormen de hiervoor genoemde latente belastingvorderingen, de servicing-rechten en het immaterieel actief inzake backservice-kosten.

133

•2_200960_JR_NED.indd 133

24-03-2005 11:08:53

Jaarrekening 2004

9

Overlopende activa en overlopende passiva

Onder overlopende activa en overlopende passiva worden baten en lasten gerubriceerd die zijn toegerekend aan de verslagperiode, maar waarvan de feitelijke ontvangst of betaling valt in een andere periode. Daarnaast wordt onder deze balansposten opgenomen het saldo van alle verschillen tussen de contractkoers en de contante koers van contracten die zijn afgesloten ter dekking van het valutarisico.

10

Bankiers (opgenomen gelden)

Hieronder worden opgenomen de schulden, inclusief die uit hoofde van bancaire verplichtingen met effectendekking, aan kredietinstellingen, centrale banken en multilaterale ontwikkelingsbanken. 2004

2003

Bancaire verplichtingen met effectendekking

56.351

33.672

Direct opeisbare tegoeden

17.521

13.954

Termijndeposito’s

50.976

52.015

7.884

11.246

132.732

110.887

Opgenomen leningen bij banken Totaal bankiers

(opgenomen gelden)

11 Toevertrouwde middelen Hieronder worden opgenomen de door klanten toevertrouwde middelen, zoals rekeningcourantverhoudingen, spaargelden en deposito’s, alsmede de schulden uit hoofde van professionele effectentransacties en niet-achtergestelde onderhandse leningen. 2004

2003

Spaargelden

74.256

73.238

Deposito’s zaken

79.482

81.636


40.661

48.517

Overige creditsaldi

99.158

86.475

293.557

289.866

Totaal toevertrouwde middelen

12

Schuldbewijzen

Hieronder worden opgenomen obligaties en andere verhandelbare rentedragende waardepapieren, voorzover niet achtergesteld.

Obligatieleningen en notes

2004

2003

63.812

50.997

Kas- en spaarbiljetten, spaar- en bankbrieven

3.720

4.590

Certificates of deposit en commercial paper

15.394

16.101

Totaal schuldbewijzen

82.926

71.688

De obligatieleningen zijn vooral opgenomen op de Nederlandse kapitaalmarkt en de euromarkt en luiden voornamelijk in euro’s en Amerikaanse dollars. Het commercial paperprogramma wordt vooral gevoerd in de Verenigde Staten en luidt in Amerikaanse dollars. De overige schuldbewijzen zijn instrumenten voor de markten waarop ABN AMRO werkzaam is en luiden veelal in de lokale valuta.

134

•2_200960_JR_NED.indd 134

24-03-2005 11:08:54

Jaarrekening 2004

Van de schuldbewijzen ultimo 2004 luidde EUR 48.024 miljoen in euro’s en EUR 23.899 miljoen in Amerikaanse dollars. De obligatieleningen en notes, uitgegeven in de kapitaalmarkt, bestonden per 31 december 2004 voor een bedrag van EUR 20.877 miljoen uit verplichtingen met variabele rente. Daarnaast waren ultimo 2004 obligatieleningen en notes tot een bedrag van EUR 10.660 miljoen geconverteerd in variabelrentende verplichtingen door middel van derivatencontracten die in het kader van het balansbeheer werden afgesloten. Gecorrigeerd voor ultimo 2004 uitstaande derivatencontracten in het kader van het balansbeheer, bedroeg het gemiddelde rentepercentage van de obligatieleningen en notes 3,13%.

Overzicht resterende looptijden 2004

2003

28.979

31.927

Van één tot twee jaar

7.983

9.000

Van twee tot drie jaar

9.048

4.014

Van drie tot vier jaar

5.329

4.224

Van vier tot vijf jaar

7.402

2.782


24.185

19.741

Totaal schuldbewijzen

82.926

71.688

2004

2003

1.229

1.061

1.284

706

362

329


13 Voorzieningen

Voorziening voor latente belastingverplichtingen (zie toelichting punt 37))

Voorziening voor pensioenverplichtingen (inclusief VUT)

Voorziening bijdrage ziektekostenverzekering na pensionering Overige personeelsvoorzieningen

448

357

8.843

7.845

Herstructureringsvoorziening

752

181

Overige voorzieningen

635

667

13.553

11.146

Verzekeringstechnische voorzieningen

Totaal voorzieningen

De overige personeelsvoorzieningen hebben met name betrekking op ingegane uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid en andere non-activiteitsregelingen niet zijnde VUT-uitkeringen. Voorzieningen uit hoofde van personeelsregelingen in het kader van herstructureringen worden verantwoord als herstructureringsvoorziening. Onder de verzekeringstechnische voorzieningen zijn opgenomen de wiskundige reserves en de premie- en schadereserves van de tot de groep behorende verzekeringsmaatschappijen.

135

•2_200960_JR_NED.indd 135

24-03-2005 11:08:55

Jaarrekening 2004

In het algemeen zijn de voorzieningen naar hun aard langlopend.

Beginstand

Overige personeelsvoorziening

Herstructurering

Overige voorzieningen

357

181

667

– 125

Mutaties: • (De)consolidatie

–6

–

332

681

265

– 256

– 109

– 219


–9

–1

3

• Overige

30

–

44

Eindstand

448

752

635

• Toevoegingen ten laste van resultaat • Uitgaven ten laste van voorziening

In de volgende tabellen wordt een samenvatting gegeven van de wijziging in uitkeringsverplichtingen en activa van de belangrijkste pensioenen andere uitkeringsregelingen zoals berekend volgens FAS 87 en FAS 106, alsmede van de kapitaaldekking van de regelingen. Pensioen

Bijdrage ziektekostenverzekering

9.307

561

• Kosten met betrekking tot huidige dienstjaren

306

18

• Rentelasten

506

32

Beginstand Mutaties in geraamde uitkeringsverplichtingen:

• Bijdragen / restituties medewerkers

14

–

• Actuariële winsten (-) / verliezen (+)

962

192

– 300

– 17

• Uitkeringen • (De)consolidatie • Planaanpassingen • Beëindiging / inperking

– 85

–

7

–

–4

–


– 14

– 26

• Overige

– 16

–

Eindstand

10.715

760

Pensioen


7.988

44

629

5

Beginstand Mutaties in activa: • Werkelijk rendement op beleggingen • Bijdragen / restituties werknemers • Werkgeversbijdrage

14

–

623

17

• Uitkeringen

– 285

–2

• (De)consolidatie

– 133

– 18


– 69

–

• Overige

– 13

–

8.754

46

Eindstand

(reële waarde)

136

•2_200960_JR_NED.indd 136

24-03-2005 11:08:55

Jaarrekening 2004

Pensioen


– 1.961

– 714

2.233

309

Kapitaaldekking: overschot (+) / tekort (-) Niet verantwoorde actuariële winsten (-) / verliezen (+) Niet verantwoorde lasten over verstreken dienstjaren Niet verantwoorde overgangsverplichting

336

16

–2

27

606

– 362

Vooruitbetaalde (+) / nog te betalen (-) bedragen

De gewogen gemiddelden van de belangrijkste actuariële veronderstellingen voor de waardering van de voorzieningen voor pensioenverplichtingen en de bijdrage ziektekostenverzekering per 31 december 2004 waren: 2004

2003

• Disconteringsvoet

4,7%

5,5%

• Verwachte salarisstijging

2,6%

2,6%

• Verwacht rendement op beleggingen

7,0%

7,2%

• Disconteringsvoet

5,2%

6,0%

• Gemiddelde kostenstijging gezondheidszorg

6,8%

6,2%

Pensioenen:

Ziektekostenverzekering:

Het verwachte rendement op beleggingen inzake pensioenverplichtingen is gewogen op basis van de reële waarde van die beleggingen. Alle overige veronderstellingen zijn gewogen op basis van de verplichtingen volgens het salaris-/dienstjarensysteem (‘defined benefit plan’). Voor de pensioenregelingen is de beoogde en feitelijke samenstelling van de beleggingen in 2004 als volgt:

Samenstelling van de beleggingen Strategische mix

Gerealiseerde mix

• Aandelen

48%

47,7%

• Schuldbewijzen

50%

50,2%

• Gebouwen

1%

0,2%

• Overige

1%

1,9%

100%

100,0%

Categorie

Totaal

In de totale beleggingen van de pensioenfondsen bevinden zich geen directe beleggingen in ABN AMRO.

137

•2_200960_JR_NED.indd 137

24-03-2005 11:08:56

Jaarrekening 2004

Prognose van de uitkeringen 2005

289

2006

297

2007

315

2008

331

2009

351

2009 en later

2.111

De verwachte werkgeversbijdrage aan de pensioenfondsen in 2005 bedraagt EUR 506 miljoen. De nog niet in aanmerking genomen lasten over verstreken dienstjaren betreffen de extra pensioenverplichtingen als gevolg van de verlaging van de pensioenleeftijd tot 62 jaar voor de medewerkers in Nederland per 1 januari 2000 en zullen worden afgeschreven over de gemiddelde resterende dienstjaren van de medewerkers. Voor de pensioenregelingen in Nederland en het Verenigd Koninkrijk is de cumulatieve pensioenverplichting (exclusief toekomstige salarisstijgingen) EUR 1.050 miljoen hoger dan de waarde van de pensioenbeleggingen per 31 december 2004. Rekening houdend met vorderingen op het Pensioenfonds is een additionele voorziening van EUR 1.550 miljoen gevormd, waarvan EUR 1.234 miljoen (netto EUR 846 miljoen) ten laste van het eigen vermogen is gebracht en EUR 316 miljoen is opgenomen als immaterieel actief onder de post overige activa. Aannames betreffende de ontwikkeling van de ziektekosten hebben een aanzienlijke invloed op de verantwoorde bedragen voor de bijdrage ziektekostenverzekering na pensionering. Als de veronderstelde ontwikkeling van de kosten in de gezondheidszorg 1% hoger is, neemt de cumulatieve verplichting voor overige rechten na pensionering per 31 december 2004 toe met ongeveer EUR 172 miljoen, terwijl de nettoperiodekosten van overige rechten na pensionering over 2004 met EUR 21 miljoen stijgen. Als de veronderstelde ontwikkeling van de kosten in de gezondheidszorg daarentegen 1% lager wordt geraamd, nemen beide bedragen af met respectievelijk ongeveer EUR 130 miljoen en EUR 14 miljoen.

14

Fonds voor algemene bankrisico’s

Het fonds voor algemene bankrisico’s heeft betrekking op het algemene risico uit hoofde van kredietverlening. Het fonds is na aftrek van belastingen en maakt deel uit van het kernvermogen.

Beginstand

2004

2003

1.143

1.255

Mutaties: Valutaomrekenverschillen Eindstand

6

– 112

1.149

1.143

138

•2_200960_JR_NED.indd 138

24-03-2005 11:08:57

Jaarrekening 2004

15 Achtergestelde schulden Onder deze post worden opgenomen de achtergestelde obligaties en leningen die voor de geconsolideerde solvabiliteitstoetsing door de Nederlandsche Bank in aanmerking genomen worden. Dit betreft zowel schulden die achtergesteld zijn bij alle andere tegenwoordige en toekomstige verplichtingen van ABN AMRO Bank N.V. ten bedrage van EUR 8.170 miljoen (2003: EUR 8.840 miljoen) alsmede achtergestelde schulden opgenomen door geconsolideerde deelnemingen ten bedrage van EUR 4.469 miljoen (2003: EUR 5.060 miljoen). Vervroegde gehele of gedeeltelijke aflossing is in het algemeen niet toegestaan. Het gemiddelde rentepercentage van de achtergestelde schulden bedroeg 5,6%.

Overzicht resterende looptijden 2004

2003


1.086

442

Van één tot twee jaar

1.115

1.118

Van twee tot drie jaar

1.364

1.136

668

1.380

Van drie tot vier jaar Van vier tot vijf jaar

1.546

695


6.860

9.129

Perpetueel behorend tot kernvermogen

1.552

1.680

Overige perpetueel

2.000

2.136

12.639

13.900

Waarvan

Totaal achtergestelde schulden

Van de achtergestelde schulden ultimo 2004 luidde EUR 7.227 miljoen in euro’s en EUR 5.322 miljoen in Amerikaanse dollars; een bedrag van EUR 2.952 miljoen bestond uit verplichtingen met variabele rente.

16

Eigen vermogen 2004

Kapitaal Reserves Ingekochte eigen aandelen Totaal eigen vermogen

2003

2002 1.704

1.721

1.732

13.883

11.434

9.502

15.604

13.166

11.206

– 632

– 119

– 125

14.972

13.047

11.081

Voor een specificatie van de mutaties in het eigen vermogen wordt verwezen naar het mutatieoverzicht eigen vermogen op pagina 123.

139

•2_200960_JR_NED.indd 139

24-03-2005 11:08:57

Jaarrekening 2004

Aandelenkapitaal Het maatschappelijk kapitaal van ABN AMRO Holding N.V. bedraagt nominaal EUR 4.704.000.224 en bestaat uit vier miljard en vier honderd gewone aandelen, vier miljard converteerbare preferente financieringsaandelen en honderd miljoen converteerbare preferente aandelen. Het geplaatst en gestort kapitaal is samengesteld uit de volgende aandelen (in aantallen): Gewone aandelen (nominaal EUR 0,56)

1.702.888.861

Converteerbare preferente financieringsaandelen (nominaal EUR 0,56)

1.369.815.864

(Voorheen converteerbare) preferente aandelen (nominaal EUR 2,24)

44.988

Per 31 december 2004 zijn 33.686.644 gewone aandelen ingekocht in het kader van het Performance Share Plan en de toekomstige uitoefening van personeelsopties. In het kader van de aanpassing van onze corporate governance zijn de ultimo 2003 uitstaande preferente aandelen op naam met beschermingsconstructie ingetrokken en zijn nieuwe converteerbare preferente financieringsaandelen op naam zonder beschermingsconstructie uitgegeven; het dividend is met ingang van 1 oktober 2004 vastgesteld op 4,65% van de nominale waarde en zal conform de statutaire bepalingen per 1 januari 2011 worden herzien. Het dividend van de tot en met 31 oktober 2003 converteerbare preferente aandelen is op 1 januari 2004 vastgesteld op EUR 0,95 per aandeel per jaar tot en met het boekjaar 2013.

Reserves

Agioreserve

2004

2003

2002

2.565

2.549

2.543

Herwaarderingsreserves

204

283

124

Overige wettelijke reserves

280

280

297

13.255

10.550

8.336

Algemene reserve Naar verwachting te betalen contant slotdividend gewone aandelen

341

336

300

Reserve koersverschillen

– 2.762

– 2.564

– 2.098

Overige reserves

10.834

8.322

6.538

Totaal reserves

13.883

11.434

9.502

De agioreserve is grotendeels fiscaal erkend. De agioreserve met betrekking tot (voorheen converteerbare) preferente aandelen bedraagt EUR 1 miljoen (2003: EUR 1 miljoen; 2002: EUR 14 miljoen). Van de herwaarderingsreserves is door verkopen en afschrijvingen EUR 105 miljoen als gerealiseerd te beschouwen. Het overige gedeelte kan worden beschouwd als een wettelijke reserve. Ten aanzien van het slotdividend is rekening gehouden met de verwachte keuze door de aandeelhouders voor stockdividend (59%).

140

•2_200960_JR_NED.indd 140

24-03-2005 11:08:58

Jaarrekening 2004

Personeelsopties Voor de Raad van Bestuur, de overige Top Executives en circa 4.390 direct aan de Top Executives rapporterende medewerkers van ABN AMRO (Key Employees) vormen aandelenopties een integraal onderdeel van hun beloning. Daarnaast wordt op beperkte schaal aan medewerkers in Nederland de gelegenheid geboden aandelen opties te verkrijgen. In 2004 maakten circa 9.000 medewerkers hiervan gebruik. In alle gevallen is de uitoefenprijs van de personeelsopties gelijk aan het gemiddelde van de hoogste en laagste notering van het gewone aandeel aan de Euronext Amsterdam op de dag waarop de optierechten worden verleend. Met ingang van 2002 hebben de opties toegekend aan de Raad van Bestuur en de overige (Top) Executives een voorwaardelijk karakter. Zij kunnen niet eerder dan drie jaar na de datum van toekenning worden uitgeoefend, mits in de tussenliggende periode bepaalde performance-indicatoren zijn gerealiseerd. Wordt hieraan niet voldaan, dan kan de toetsing in de drie daaropvolgende jaren steeds worden herhaald. De opties komen echter te vervallen indien de doelstellingen in het zesde jaar na de datum van toekenning nog steeds niet zijn gehaald. De totale looptijd van de opties bedraagt tien jaar. Met ingang van 2004 geldt nog slechts één prestatiecriterium dat aan het eind van de driejarige periode bereikt moet zijn. De onvoorwaardelijk toegekende opties mogen gedurende de eerste drie jaar na toekenning niet uitgeoefend worden. Voor de Top Executives en andere daartoe aangewezen personen zijn open perioden voor de uitoefening vastgesteld. Buiten deze perioden is uitoefening door deze groep van medewerkers niet toegestaan, uitgezonderd onder bepaalde voorwaarden op de expiratiedatum en de vijf daaraan voorafgaande werkdagen. De uitoefeningen in 2002, 2003 en 2004 varieerden in prijs tussen EUR 12,52 en EUR 24,32. Indien de ultimo 2004 uitstaande rechten volledig worden uitgeoefend, neemt het aantal gewone aandelen toe met 63,1 miljoen (zie onderstaand overzicht). Personeelsopties (in duizenden)


Bandbreedte uitoefenprijs (in euro’s)

2005

5.624

21,19

17,95-24,11

2007

4.467

21,30

21,30

2008

9.508

22,72

22,34-23,14

2009

4.412

20,42

20,42

2010

898

15,06

15,06

2011

495

17,12

17,12

2012

9.500

19,12

17,46-19,53

2013

13.757

14,45

14,45-14,65

2014

14.389

18,86

18,86

Totaal

63.050

18,94

14,45-24,11

Uitoefenperiode tot en met

141

•2_200960_JR_NED.indd 141

24-03-2005 11:08:58

Jaarrekening 2004

2004

2003

Personeelsopties (in duizenden)


Personeelsopties (in duizenden)


59.149

19,30

58.334

21,31

576

18,86

608

14,45

6.175

18,86

8.039

14,45

8.254

18,76

6.249

14,54

Uitgeoefende opties

– 3.160

18,10

– 362

17,34

Afgelopen en vervallen opties

– 7.944

21,66

– 13.719

22,68

Eindstand

63.050

18,94

59.149

19,30

Waarvan voorwaardelijk

37.646

17,31

23.756

16,36

in the money

1.551

17,95

3.150

18,10

Waarvan ingedekt

28.837

18,06

488

17,00

Beginstand Mutaties: Opties verleend aan Raad van Bestuur Opties verleend aan overige Top Executives Overige verleende opties

Waarvan uitoefenbaar en

Bij volledige uitoefening van alle onvoorwaardelijk toegekende rechten zou het eigen vermogen met EUR 432 miljoen toenemen. De afwikkeling van de in 2004 uitgeoefende opties vond plaats door middel van 497.512 op het moment van toekenning ingekochte aandelen en 2.662.183 op het moment van uitoefening uitgegeven aandelen. Indien ABN AMRO de in 2004 verleende personeelsopties zou hebben gewaardeerd tegen de reële waarde van de opties op de datum van verlening daarvan in plaats van tegen de intrinsieke waarde, zouden de nettowinst en de winst per gewoon aandeel respectievelijk EUR 55 miljoen en EUR 0,03 lager zijn uitgevallen.

142

•2_200960_JR_NED.indd 142

24-03-2005 11:08:59

Jaarrekening 2004

17

Belang van derden

Hieronder is opgenomen het aandeel van derden in het vermogen van dochtermaatschappijen en overige groepsmaatschappijen, alsmede de door dochtermaatschappijen in de Verenigde Staten aan derden uitgegeven preferente aandelen. Het recht op terugbetaling van deze preferente aandelen berust in alle gevallen bij de uitgevende instelling, maar voor terugbetaling is wel de instemming van de toezichthouders vereist. Voor preferente aandelen waarbij geen sprake is van een vast dividend zal, indien geen gebruikgemaakt wordt van het recht van terugbetaling, een opwaartse aanpassing van het dividend (step-up) plaatsvinden. De Trust preferred shares zijn voor wat betreft de dividenden liquidatierechten vergelijkbaar met door ABN AMRO Holding N.V. uitgegeven preferente aandelen. 2004

2003

2002

2.408

2.170

2.382

259

319

384 270

Niet-cumulatief preferente aandelen • Trust preferred shares met vast dividend • Overige aandelen met vast dividend • Overige aandelen met dividendherziening

37

40

Overige belangen van derden

1.575

1.184

774

Totaal

4.279

3.713

3.810

2004

2003

2002

3.713

3.810

4.556

– 227

– 572

– 732

– 30

9

– –

Beginstand Mutaties: Valutaomrekenverschillen (De)consolidatie Uitbreiding Uitgifte preferente aandelen Aflossing / inkoop preferente aandelen Overige mutaties Eindstand

367

439

1.447

1.290

–

– 1.057

– 1.258

–

66

–5

– 14

4.279

3.713

3.810

Ten aanzien van het derdenbelang in ABN AMRO Real dat wordt gehouden door de verkoper van Banco Sudameris Brasil, heeft ABN AMRO een calloptie en de houder van het derdenbelang een putoptie om vóór juni 2007 het derdenbelang om te zetten in gewone aandelen ABN AMRO Holding. De uitoefenprijs van deze optie is gelijk aan 182% van de nettovermogenswaarde van de aandelen ABN AMRO Real op de uitoefendatum.

143

•2_200960_JR_NED.indd 143

24-03-2005 11:09:00

Jaarrekening 2004

18

Solvabiliteit

De door de Nederlandsche Bank gestelde normen voor de belangrijkste vermogensratio’s zijn afgeleid van de solvabiliteitsrichtlijnen van de Europese Unie en het Bazels Comité voor het Bankentoezicht. Deze ratio’s vergelijken het totale vermogen en het kernvermogen van de bank met het totaal van de naar risico gewogen activa en buitenbalansposten en het marktrisico van de handelsportefeuilles. De minimaal vereiste percentages voor totaal vermogen en kernvermogen bedragen respectievelijk 8% en 4% van de naar risico gewogen activa. De volgende tabel geeft een overzicht van het aanwezige vermogen en het volgens de normen van de toezichthouder minimaal vereiste vermogen. 2004 Minimaal vereist

Totaal vermogen

2003 Aanwezig

Minimaal vereist

Aanwezig

18.510

26.048

17.902

26.254

Ratio totaal vermogen

8,0%

11,26%

8,0%

11,73%

Kernvermogen

9.255

19.818

8.951

18.236

Ratio kernvermogen

4,0%

8,57%

4,0%

8,15%

19 Verhoudingen met deelnemingen De vorderingen op en schulden aan deelnemingen, zoals opgenomen onder de diverse balansposten, bedroegen: 2004

2003

6

6

Kredieten

134

584

Bankiers

(opgenomen gelden)

171

143


279

257

Bankiers

20

(uitgezette gelden)

Looptijden

Tegenover de op korte termijn opeisbare schulden staan in het algemeen liquide middelen, op korte termijn in liquide middelen om te zetten activa, dan wel uitzettingen die passen in het renterisicobeleid. De balans is reeds ingedeeld naar afnemende liquiditeit; voor een aantal balansposten, waarbinnen uiteenlopende resterende looptijden gelden, wordt hieronder een aanvullend overzicht gegeven. In dit overzicht zijn niet opgenomen de liquide activa zoals kasmiddelen en kortlopend overheidspapier en de beleggingsportefeuilles obligaties, die gezien hun karakter direct in liquide middelen kunnen worden omgezet. In alle landen waar ABN AMRO werkzaam is, voldoet de liquiditeit aan de normen van de toezichthoudende instanties.

144

•2_200960_JR_NED.indd 144

24-03-2005 11:09:00

Jaarrekening 2004

Looptijdenoverzicht (in miljarden euro’s)

Bankiers

(opgenomen gelden)

Spaargelden

Direct opeisbaar

≤ 3m

> 3 m - ≤ 1 jr

> 1 jr - ≤ 5 jr

> 5 jr

25

81

8

10

9

27

41

3

3

0

Overige toevertrouwde middelen 111

81

12

7

8

Schuldbewijzen

0

21

8

30

24

Achtergestelde schulden

0

0

1

5

7

Bankiers

6

55

9

4

10

17

102

30

67

83

(inclusief professionele effectentransacties)

(uitgezette gelden)

Kredieten

(inclusief professionele effectentransacties)

21 Valutapositie Van de totale activa en de totale passiva luidt omgerekend respectievelijk EUR 420 miljard en EUR 424 miljard in een andere valuta dan de euro; de in de balans begrepen posities zijn in het algemeen door middel van niet in de balans opgenomen valutacontracten afgedekt. De feitelijke valutaposities voortkomend uit de eigen handelsposities zijn beperkt van omvang. Een deel van de valutaposities uit hoofde van investeringen in buitenlandse vestigingen wordt aangehouden als tegenwicht voor de eveneens aan valutakoersschommelingen onderhevige solvabiliteitseis over de risicodragende activa in vreemde valuta. In dit beleid past ook het aantrekken van preferent vermogen en achtergestelde schulden in vreemde valuta.

22

Zakelijke zekerheden

In verband met zekerheidstelling ten behoeve van bepaalde passiva en voor buiten de balans opgenomen voorwaardelijke schulden, alsmede in het kader van transacties op de financiële markten, staan bepaalde activa niet ter vrije beschikking. Dit betreft kasmiddelen (EUR 7,3 miljard), effecten (EUR 15,9 miljard) en kredieten (EUR 32,3 miljard). Ten behoeve van verplichtingen is zekerheid gesteld onder bankiers (EUR 15,9 miljard), schuldbewijzen (EUR 15,5 miljard) en toevertrouwde middelen (EUR 3,9 miljard).

23 Voorwaardelijke schulden 2004

2003

42.398

39.434

4.051

3.362

Verplichtingen wegens verstrekte borgtochten en garanties Verplichtingen uit hoofde van onherroepelijke accreditieven Regresverplichtingen uit hoofde van verdisconteerde wissels

15

42

46.464

42.838

145

•2_200960_JR_NED.indd 145

24-03-2005 11:09:01

Jaarrekening 2004

24

Derivaten

Derivaten zijn financiële instrumenten waarvan de gecontracteerde bedragen niet in de balans worden opgenomen, omdat sprake is van rechten en verplichtingen uit één overeenkomst, waarvan de prestatie ligt na de balansdatum, dan wel omdat deze uitsluitend fungeren als rekengrootheden. Voorbeelden van derivaten zijn valutatermijntransacties, opties, swaps, futures en forward rate agreements. De onderliggende waarde kan een rente-, valuta-, commodity-, obligatie- of aandelenproduct zijn dan wel een combinatie van deze producten. Transacties in derivaten worden afgesloten als handelsactiviteit (inclusief dienstverlening aan klanten) en ter afdekking van de eigen rente- en valutarisico’s van ABN AMRO. De in het overzicht weergegeven gecontracteerde bedragen of notional amounts (inclusief looptijdprofiel op basis van resterende looptijd) weerspiegelen de mate waarin ABN AMRO op de desbetreffende (deel)markten actief is. Deze notional amounts geven echter geen indicatie van de omvang van de kasstromen en het aan transacties in derivaten verbonden marktrisico en kredietrisico. Het marktrisico komt voort uit verandering van variabelen die de waarde van derivaten bepalen, zoals rente en koers. Het kredietrisico betreft het mogelijke verlies dat ontstaat wanneer een tegenpartij in gebreke blijft. Dit laatste kan niet los gezien worden van het marktrisico omdat de hoogte van het kredietrisico mede wordt bepaald door feitelijke en verwachte marktbewegingen. Bij de berekening van het kredietrisico in de volgende tabel is geen rekening gehouden met netting-overeenkomsten en andere zekerheden.

Derivatentransacties Notional amounts

(in miljarden euro’s)

≤ 1 jr

> 1 jr – ≤ 5 jr

> 5 jr

Totaal Kredietrisico

Swaps

728

2.214

134

3.076

58

Forwards

188

17

0

205

0

Opties

230

304

9

543

2

Futures

207

23

0

230

–

Opties

41

–

–

41

–

Swaps

387

59

26

472

22

Forwards

489

16

0

505

11

Opties

112

7

0

119

2

Futures

4

1

–

5

–

Opties

4

–

–

4

–

Rentecontracten OTC:

Beurs: Valutacontracten OTC:

Beurs: Overige contracten OTC: Beurs: Totaal derivaten

15

85

24

124

1

Opties

Forwards / Swaps

8

10

2

20

1

Futures

6

0

–

6

–

Opties

16

6

0

22

–

2.435

2.742

195

5.372

97

146

•2_200960_JR_NED.indd 146

24-03-2005 11:09:01

Jaarrekening 2004

De volgende tabellen gesplitst naar contracten behorend tot de handelsportefeuilles en contracten afgesloten in het kader van het eigen rente- en valutabeleid (hedgeportefeuilles) geven een overzicht van de notional amounts en de (gemiddelde) marktwaardes daarvan, nader onderverdeeld naar de belangrijkste instrumenten. De intercompany-transacties tussen hedgeportefeuilles en handelsportefeuilles zijn niet geëlimineerd.

Handelsportefeuille derivaten 2004

Notional amounts

Positief

Marktwaarde Negatief

Gemiddelde marktwaarde Positief Negatief

Rentecontracten Swaps

3.175.631

59.547

56.521

54.350

52.494

Forwards

204.118

111

89

152

114

Gekochte opties

367.483

3.031

–

3.787

–

Verkochte opties

221.267

–

2.434

–

3.241

Futures

227.114

–

–

–

–

4.195.613

62.689

59.044

58.289

55.849

Swaps

520.951

24.066

22.597

15.202

14.278

Forwards

510.416

10.814

10.369

6.539

6.394

Gekochte opties

60.180

1.790

–

1.270

–

Verkochte opties

58.915

–

1.357

–

1.084

Totaal rentecontracten Valutacontracten

Futures

4.765

–

–

–

–

1.155.227

36.670

34.323

23.011

21.756

Gekochte aandelenopties

20.499

1.797

–

1.422

–

Verkochte aandelenopties

21,732

–

1.754

–

1.345

Overige aandelen- en commoditycontracten

130.546

1.534

1.645

1.272

1.388

Totaal overige contracten

172.777

3.331

3.399

2.694

2.733

Totaal valutacontracten Overige contracten

Handelsportefeuille derivaten 2003

Notional amounts

Marktwaarde Positief

Negatief

Gemiddelde marktwaarde Positief Negatief

Rentecontracten

3.410.355

62.897

50.781

59.599

56.717

Valutacontracten

812.819

28.580

25.185

17.943

19.166

Overige contracten

105.490

2.297

1.056

2.102

1.366

147

•2_200960_JR_NED.indd 147

24-03-2005 11:09:02

Jaarrekening 2004

Hedgeportefeuille derivaten 2004

2003

Marktwaarde Notional amounts

Positief

Marktwaarde

Negatief

Notional amounts

Positief

Negatief

Rentecontracten Swaps

152.894

2.085

2.736

184.610

2.260

3.779

Forwards

1.567

1

3

1.239

1

1

Gekochte opties

2.698

21

–

2.718

17

–

Futures

4.080

–

–

14.172

–

3

161.239

2.107

2.739

202.739

2.278

3.783

Totaal rentecontracten Valutacontracten Swaps

53.894

2.009

2.140

22.498

885

1.091

Forwards

9.839

234

203

11.757

362

345

Gekochte opties

1.252

13

–

1.440

24

–

64.985

2.256

2.343

35.695

1.271

1.436

Totaal valutacontracten

Derivaten en solvabiliteitseisen Bij de bepaling van het voor de solvabiliteitstoetsing vereiste vermogen wordt naast het huidige kredietrisico ook rekening gehouden met het toekomstige kredietrisico. Dit gebeurt door het huidige potentiële verlies, de zogenoemde positieve vervangingswaarde op basis van de marktomstandigheden op de balansdatum, te verhogen met een van de aard en de resterende looptijd van het contract afhankelijk percentage van de relevante gecontracteerde bedragen. Op deze manier wordt rekening gehouden met het mogelijk nadelige verloop van de positieve vervangingswaarde gedurende de resterende looptijd van het contract. In de volgende tabel wordt het totaal zowel ongewogen als gewogen voor het tegenpartijrisico (voornamelijk banken) weergegeven. Hierbij is wel rekening gehouden met de risico- en solvabiliteitsverlagende invloed van netting-overeenkomsten en andere zekerheden.

Kredietequivalent (in miljarden euro’s)

2004

2003

Rentecontracten

75,0

62,3

Valutacontracten

50,5

41,7

Overige contracten

18,9

7,7

144,4

111,7

Effect van contractuele netting

88,9

65,8

Ongewogen kredietequivalent

55,5

45,9

Gewogen kredietequivalent

12,2

9,1

148

•2_200960_JR_NED.indd 148

24-03-2005 11:09:03

Jaarrekening 2004

25

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

Naast de onder de balans vermelde bedragen zijn niet-gekwantificeerde garanties afgegeven ten aanzien van onze effectenbewaarbedrijven, interbancaire organen en instellingen en voor deelnemingen; verder zijn collectieve garantieregelingen bij groepsmaatschappijen in verschillende landen van toepassing. Daarnaast is ten behoeve van een aantal groepsmaatschappijen een verklaring van aansprakelijkheidstelling afgegeven. In een aantal jurisdicties zijn procedures aanhangig tegen ABN AMRO. Op grond van informatie die thans beschikbaar is en na raadpleging van juridisch adviseurs, is de Raad van Bestuur van mening dat de uitkomst van die procedures naar verwachting geen wezenlijk nadelig effect zal hebben op de geconsolideerde financiële positie en het totaal van de activiteiten van ABN AMRO. Voor 2005 worden de investeringen in onroerende zaken en bedrijfsmiddelen geraamd op EUR 1,0 miljard. Tot een bedrag van EUR 183 miljoen zijn hiervoor reeds verplichtingen aangegaan. Alhoewel ABN AMRO een gedeelte van haar kredietportefeuille heeft verkocht, gedeeltelijk door securitisatie al dan niet in combinatie met in verband daarmee afgegeven garanties, berust het juridisch eigendom van deze vorderingen in sommige gevallen nog bij ABN AMRO. De meeste van deze kredieten worden ook door ABN AMRO beheerd. Daarnaast verzorgt ABN AMRO het beheer van door andere instellingen verstrekte kredieten. Onderstaand worden de desbetreffende bedragen per 31 december 2004 vermeld. Kredieten verkocht met behoud van juridisch eigendom

954

Kredieten in beheer voor derden

139.763

Kredieten verkocht met garantie

74

Uit hoofde van langlopende huur- en leasecontracten waren per 31 december 2004 de volgende verplichtingen aangegaan: Korter dan één jaar

125

Van één tot vijf jaar

349


408

26

Rente

Hieronder worden opgenomen de rentebaten uit hoofde van de kredietverlening, de uitzettingen en de beleggingen, de rentelasten van de opgenomen en toevertrouwde middelen, alsmede de resultaten uit de rentecontracten en de valutacontracten die ter dekking van respectievelijk het renterisico en het valutarisico zijn afgesloten. Tevens zijn onder dit hoofd verantwoord de ontvangen overige kredietgerelateerde baten. Uit hoofde van rentedragende waardepapieren, inclusief kortlopend overheidspapier is een rentebate van EUR 5.199 miljoen (2003: EUR 5.061 miljoen) verantwoord. De rentelast van de achtergestelde schulden bedroeg EUR 761 miljoen (2003: EUR 861 miljoen).

149

•2_200960_JR_NED.indd 149

24-03-2005 11:09:04

Jaarrekening 2004

27


Hieronder wordt voor deelnemingen, waarin ABN AMRO invloed van betekenis uitoefent, het aandeel in het nettoresultaat verwerkt. Bovendien worden hierin opgenomen de ontvangen dividenden uit aandelen en overige deelnemingen, alsmede de verkoopresultaten van de aandelen uit de beleggingsportefeuille en deelnemingen, voorzover die niet als waardeverandering van financiële vaste activa worden aangemerkt (zie voor meer informatie toelichting 41 ‘Gegevens per bedrijfsonderdeel’).

Opbrengsten uit aandelen en participaties Opbrengsten uit deelnemingen

2004

2003

155

47

2002 79

1.465

222

290

1.620

269

369

Totaal opbrengsten uit effecten en deelnemingen

In 2004 is in deze post de winst begrepen van EUR 838 miljoen op de verkoop van LeasePlan Corporation en van EUR 213 miljoen op de verkoop van Bank of Asia.

28

Provisie

Hieronder worden opgenomen de vergoedingen verkregen uit de dienstverlening in het effectenbedrijf, het binnenlands en het buitenlands betalingsverkeer, het vermogensbeheer, het assurantiebedrijf, garanties, het leasebedrijf en de overige dienstverlening. Voorzover bedragen aan derden zijn vergoed worden deze als provisielasten verantwoord. 2004

2003

2002

Effectenbedrijf

1.268

1.108

1.269

Betalingsverkeer

1.348

1.332

1.237

Vermogensbeheer en trustbedrijf

917

813

862

Assurantiebedrijf

105

121

165

Garanties

215

199

170

Leasebedrijf

145

175

185

Overige

768

811

640

4.750

4.464

4.639

Totaal provisie

29


Hierin zijn begrepen de resultaten uit de effectenhandel, valutahandel en derivatentransacties. De rubriek overige omvat de valutaomrekenverschillen op het geïnvesteerd vermogen, voorzover niet vastgelegd in materiële vaste activa van vestigingen in hyperinflatielanden en de resultaten uit transacties voor afdekking van de verwachte winst in vreemde valuta. 2004

2003

2002

Effectenhandel

221

338

492

Valutahandel

632

671

679

Derivaten

677

553

388

Private equity

351

142

– 191

Overige

407

289

109

2.288

1.993

1.477

Totaal resultaat uit financiële transacties

150

•2_200960_JR_NED.indd 150

24-03-2005 11:09:04

Jaarrekening 2004

30

Overige baten

Hieronder worden opgenomen de opbrengsten uit mortgage banking-activiteiten, waaronder de administratievoering van bestaande hypotheken (mortgage servicing rights) en de verkoop van nieuwe hypotheken, de opbrengsten uit projectontwikkeling, de overige opbrengsten uit het leasebedrijf alsmede de resultaten van de tot de groep behorende verzekeringsmaatschappijen. De overige baten betreffen: 2004

2003

2002

Mortgage banking-activiteiten

372

1.243

978

Projectontwikkeling

243

184

165

Leasebedrijf

305

358

339

Verzekeringsmaatschappijen

255

318

314

Overige

294

241

154

1.469

2.344

1.950

2004

2003

2002

484

499

489

83

874

821

–

–

45

– 195

– 130

– 318

–

–

– 59

372

1.243

978

Totaal overige baten

De baten uit mortgage banking-activiteiten betreffen:

Administratievoering en gerelateerde vergoedingen Afsluiten en verkoop van hypotheken Verkoop van servicing-rechten Afschrijving van servicing-rechten Waardecorrectie servicing-rechten Totaal baten uit mortgage banking-activiteiten

De resultaten van verzekeringsmaatschappijen betreffen:

Netto premie-inkomen Opbrengst belegde middelen Verzekeringstechnische lasten Totaal resultaat verzekeringsmaatschappijen

31

Leven

Schade

1.130

451

323

62

– 1.312

– 399

141

114

Personeelskosten

Salarissen

(inclusief winstdelingsregelingen e.d.)

Pensioenlasten

(inclusief VUT)

2004

2003

2002

5.889

5.318

5.415

433

481

384

Bijdrage ziektekostenverzekering na pensionering

62

68

71

Sociale lasten en overige personeelskosten

1.380

1.213

1.537

Totaal personeelskosten

7.764

7.080

7.407

29.852

30.620

34.090

Gemiddeld aantal medewerkers

(fte):

Nederland Overige landen Totaal gemiddeld aantal medewerkers

(fte)

76.066

74.819

73.326

105.918

105.439

107.416

151

•2_200960_JR_NED.indd 151

24-03-2005 11:09:05

Jaarrekening 2004

In de cijfers voor 2004 zijn begrepen de herstructureringskosten voor Group Shared Services en Wholesale Clients (EUR 502 miljoen) en de verwachte kosten van de afkoop van de winstdelingsregeling op grond van de nieuwe CAO in Nederland (EUR 177 miljoen). De ten laste van de vennootschap komende lasten voor pensioen en ziektekostenverzekering over 2004 zijn opgebouwd uit een aantal componenten. In de volgende tabel worden de afzonderlijke componenten weergegeven.

Kosten met betrekking tot huidige dienstjaren Rentelasten Verwacht rendement op beleggingen

Pensioen

Bijdrage ziektekosten

306

18

506

32

– 566

–3

55

3

1

2

Afschrijving van nog niet in aanmerking genomen lasten over verstreken dienstjaren Afschrijving van overgangsverplichting Afschrijving van niet verantwoorde actuariële winsten (-) / verliezen (+) Defined benefit plans Defined contribution plans Totaal

52

10

354

62

79

–

433

62

32 Andere beheerskosten Deze post omvat de huisvestingskosten, automatiseringskosten, reclame- en advertentiekosten en overige algemene kosten. In de cijfers voor 2004 zijn begrepen de herstructureringskosten voor Group Shared Services en Wholesale Clients (EUR 179 miljoen). Voor haar hoofdactiviteiten huurt ABN AMRO ook panden alsmede ruimte in andere gebouwen. De huurcontracten bevatten in het algemeen een verlengingsclausule en voorzien in de betaling van huur en bepaalde andere huisvestingskosten. De totale huursom van alle contracten bedroeg EUR 339 miljoen in 2004, EUR 355 miljoen in 2003 en EUR 334 miljoen in 2002.

33 Afschrijvingen Hierin worden begrepen de afschrijvingen op onroerende zaken en bedrijfsmiddelen. In de cijfers voor 2004 zijn begrepen de herstructureringskosten voor Group Shared Services en Wholesale Clients (EUR 109 miljoen).

34 Waardeveranderingen van vorderingen Hieronder worden opgenomen de waardecorrecties voor oninbaarheid van vorderingen.

152

•2_200960_JR_NED.indd 152

24-03-2005 11:09:06

Jaarrekening 2004

35 Toevoeging aan het fonds voor algemene bankrisico’s Hieronder wordt de toevoeging aan dan wel de vrijval uit het fonds verantwoord. Er wordt gestreefd naar een omvang van het fonds van ongeveer 0,5% van de naar risico gewogen activa.

36 Waardeveranderingen van financiële vaste activa Onder financiële vaste activa worden begrepen de beleggingsportefeuilles obligaties en aandelen alsmede deelnemingen waarin de bank geen invloed uitoefent. Waardeverminderingen in de beleggingsportefeuille obligaties kunnen ontstaan bij een duurzame vermindering van de kwaliteit van een debiteur. Deze waardeverminderingen en de waardeverminderingen beneden de verkrijgingsprijs van aandelen en deelnemingen zonder invloed, alsmede de vrijval van eerdere waardeverminderingen worden in deze post verwerkt. Verkoopresultaten beneden de verkrijgingsprijs worden eveneens als waardevermindering aangemerkt.

37

Belastingen

De belastingdruk daalde van 30,6% in 2003 naar 19,6% in 2004. 2004

2003

2002

Nominale belastingdruk Nederland

34,5%

34,5%

34,5%

Effect afwijkende belastingdruk overige landen

– 6,1%

– 1,8%

– 4,2%

Effect belastingvrij inkomen in Nederland

– 9,4%

– 1,6%

0,4%

0,6%

– 0,5%

– 2,0%

19,6%

30,6%

28,7%

Overige Effectieve belastingdruk

De belasting naar de winst bedroeg EUR 1.071 miljoen (2003: EUR 1.503 miljoen), na aftrek van EUR 85 miljoen latent te ontvangen belastingen (2003: inclusief EUR 329 miljoen latent te betalen belastingen). Het totale bedrag aan belastingen dat gedurende het jaar rechtstreeks ten gunste van het eigen vermogen werd gebracht, bedroeg EUR 233 miljoen.

153

•2_200960_JR_NED.indd 153

24-03-2005 11:09:07

Jaarrekening 2004

De voorziening voor latente belastingverplichtingen heeft betrekking op belastingverplichtingen die in de toekomst ontstaan als gevolg van het verschil tussen de boekwaarde en de fiscale waardering van bepaalde activa of passiva. In het volgende overzicht worden de latente belastingverplichtingen en vorderingen gespecificeerd. 2004

2003

Latente belastingverplichtingen Gebouwen

331

335

–

255

65

287

296

403

496

484

742

592

229

260

2.159

2.616

Debiteurenvoorzieningen

477

400

Beleggingsportefeuilles

204

726

Goodwill

365

412

95

102

479

623

Pensioenen en andere uitgangsregelingen Derivaten Leasing en soortgelijke financiële overeenkomsten Servicing-rechten Nederlandse belastingverplichting betreffende buitenlandse kantoren Overige Totaal Latente belastingvorderingen

Onroerende zaken Verrekenbare verliezen Derivaten Herstructureringsvoorziening Fiscale verrekeningsmogelijkheden Pensioenen en andere uitgangsregelingen Overige

–

22

13

15

190

17

99

–

575

581

2.497

2.898

207

142

2.290

2.756

Latente belastingvorderingen voor waardecorrecties Af: waardecorrecties Latente belastingvorderingen na waardecorrecties

Latente belastingvorderingen en –verplichtingen worden bij een langere oorspronkelijke termijn dan vijf jaar contant gemaakt op basis van nettorente. De nominale waarde van latente belastingvorderingen bedraagt EUR 2.301 miljoen en van latente belastingverplichtingen EUR 2.283 miljoen. Gedisconteerde latente belastingvorderingen worden contant gemaakt tegen een nettorentepercentage van 8% en hebben een gemiddelde resterende looptijd van vijf jaar. Voor gedisconteerde latente belastingverplichtingen bedraagt het nettorentepercentage 4% en de gemiddelde resterende looptijd twintig jaar. Het belangrijkste element van deze waardecorrecties betreft verrekenbare verliezen. Het totaal van latente belastingvorderingen, die waarschijnlijk binnen één jaar gerealiseerd zullen worden bedraagt EUR 241 miljoen.

154

•2_200960_JR_NED.indd 154

24-03-2005 11:09:07

Jaarrekening 2004

Specificatie van verrekenbare verliezen van buitenlandse vestigingen per 31 december 2004: 2005

11

2006

20

2007

5

2008

78

2009

48

2010 en later Onbeperkt verrekenbaar Totaal

1.480 430 2.072

ABN AMRO beschouwt de uitkeerbare reserves van buitenlandse vestigingen tot een bedrag van ongeveer EUR 7,4 miljard als een investering met een duurzaam karakter. Bij eventuele uitkering van de ingehouden winst is geen buitenlandse inkomstenbelasting verschuldigd. Het effect van buitenlandse bronbelasting wordt geraamd op EUR 223 miljoen.

38 Belang van derden Hieronder wordt opgenomen het aandeel van derden in het resultaat van dochtermaatschappijen en overige groepsmaatschappijen, alsmede het dividend op de door de dochtermaatschappijen in de Verenigde Staten uitgegeven preferente aandelen.

Dividend preferente aandelen

2004

2003

2002 173

190

215

Overig belang van derden

81

39

35

Totaal belang van derden

271

254

208

39

Geconsolideerde integrale nettowinst

Nettowinst

2004

2003

2002

4.109

3.161

2.207

Overige bestanddelen van de integrale nettowinst: • Niet-gerealiseerde herwaarderingen • Valutaomrekenverschillen • Goodwill

3

159

– 45

– 198

– 466

– 1.622

30

– 425

– 81

• Toevoeging / vrijval voorziening pensioenverplichtingen • Verwateringswinst (+) / verlies (-) • Overige

– 479

14

– 374

–

207

– 120

–8

6

–

– 652

– 505

– 2.242

– 82

–

–

– 58

–

– 430

3.317

2.656

– 465

Nettowinst niet verantwoord in geconsolideerde winsten verliesrekening Gerealiseerde herwaardering in de winsten verliesrekening Invloed stelselwijzigingen Integrale nettowinst

155

•2_200960_JR_NED.indd 155

24-03-2005 11:09:08

Jaarrekening 2004

De integrale nettowinst omvat alle mutaties in het eigen vermogen gedurende het jaar, met uitzondering van de uitbreiding van het aandelenkapitaal en uitkeringen aan aandeelhouders. De verwateringswinst c.q. het verwateringsverlies heeft betrekking op de toename dan wel de afname van het relatieve aandeel van ABN AMRO in geconsolideerde deelnemingen als gevolg van kapitaaluitbreidingen van deze maatschappijen. Voorzover gerealiseerde herwaarderingen verantwoord worden in de nettowinst, dient bij de bepaling van de integrale nettowinst hiervoor een correctie te worden toegepast. Dit gebeurt op de regel gerealiseerde herwaardering in de winsten verliesrekening. Indien deze correctie niet zou worden toegepast, zou een niet-gerealiseerde winst uit een voorafgaand boekjaar die in dat jaar deel uitmaakte van de integrale nettowinst, in het jaar van realisatie opnieuw als integrale nettowinst worden gerapporteerd, zij het dan als onderdeel van de gewone nettowinst.

40 Winst per gewoon aandeel De winst per gewoon aandeel wordt verkregen door de nettowinst toekomend aan houders van gewone aandelen te delen door het gewogen gemiddelde aantal uitstaande gewone aandelen. De verwaterde winst per gewoon aandeel bevat naast de elementen van de winst per gewoon aandeel tevens het effect dat ontstaat wanneer alle uitstaande rechten op gewone aandelen geëffectueerd zouden zijn. De berekening van de gewone en verwaterde winst per gewoon aandeel is weergegeven in de volgende tabel.

Nettowinst Dividend preferente aandelen

2004

2003

4.109

3.161

43

45

4.066

3.116

Nettowinst toekomend aan houders van gewone aandelen Dividend converteerbare preferente aandelen Nettowinst na volledige verwatering

0

0

4.066

3.116

1.657,6

1.610,2

0,0

0,0

3,0

4,9

1.660,6

1.615,1

2,45

1,94

2,45

1,93

Gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen

(in miljoenen)

Verwateringseffect uit personeelsopties (in miljoenen)

Performance Share Plan

(in miljoenen)

Voor verwatering gecorrigeerd gemiddeld aantal gewone aandelen Winst per aandeel

(in miljoenen)

(in euro’s)

Winst per aandeel na volledige verwatering (in euro’s)

156

•2_200960_JR_NED.indd 156

24-03-2005 11:09:08

Jaarrekening 2004

41

Gegevens per bedrijfsonderdeel

In de volgende tabellen worden de gegevens opgesplitst naar bedrijfsonderdelen. In dit verband dient onder netto-omzet te worden verstaan het totaal van de baten vóór aftrek van rentelasten en provisielasten. De overheadkosten zijn aan de commerciële bedrijfsonderdelen toegerekend. Netto-omzet

Totaal baten

2004

2003

2002

2004

2003

2002

16.008

16.585

18.614

10.275

10.586

10.299

• Nederland

5.406

5.804

6.445

3.201

3.344

3.108

• Noord-Amerika

4.605

5.593

6.417

3.575

4.505

4.518

• Brazilië

3.183

2.784

3.625

1.999

1.694

1.736

904

600

640

826

496

527

1.910

1.804

1.487

674

547

410

11.418

11.411

12.647

5.374

5.293

5.296

1.952

1.654

1.717

1.092

937

894

733

592

630

595

496

529

Consumer & Commercial Clients Waarvan:

• New Growth Markets • Bouwfonds

Wholesale Clients Private Clients Asset Management Group Functions LeasePlan Corporation Totaal

3.130

2.079

2.124

1.766

668

469

33.241

32.321

35.732

19.102

17.980

17.487

784

974

855

691

813

793

34.025

33.295

36.587

19.793

18.793

18.280



2004

2003

2002

2004

2003

2002

2.927

3.308

2.754

145.729

141.360

142.550

Consumer & Commercial Clients Waarvan: • Nederland

301

577

409

55.692

52.634

54.223

1.378

1.941

1.734

53.734

55.263

61.669

• Brazilië

475

365

344

9.300

7.819

5.955

• New Growth Markets

400

131

70

4.404

5.940

6.006

• Bouwfonds

373

294

197

22.599

19.704

14.697

Wholesale Clients

507

503

– 324

73.638

61.554

67.236

Private Clients

239

176

207

7.168

6.027

6.104

• Noord-Amerika

Asset Management Group Functions LeasePlan Corporation Totaal

153

101

108

1.190

695

647

1.419

583

411

3.656

3.950

2.885

5.245

4.671

3.156

231.381

213.586

219.422

206

247

232

–

10.190

10.150

5.451

4.918

3.388

231.381

223.776

229.572

157

•2_200960_JR_NED.indd 157

24-03-2005 11:09:09

Jaarrekening 2004

Totaal verplichtingen

Totaal afschrijvingen

2004

2003

2002

2004

2003

2002

192.448

196.540

200.906

516

546

659

• Nederland

85.715

86.303

85.496

297

301

396

• Noord-Amerika

63.920

68.792

81.507

128

135

140

• Brazilië

11.339

10.347

6.701

60

67

81

3.579

5.816

5.974

16

33

31

27.895

25.282

21.228

15

10

11

301.839

253.644

243.354

291

264

249

47.808

42.970

40.528

58

43

31

1.133

1.364

1.015

24

23

14

46.144

44.214

51.098

41

16

17

589.372

538.732

536.901

930

892

970

–

4.945

4.526

31

38

36

589.372

543.677

541.427

961

930

1.006




Totaal aankopen onroerende zaken


2004

2003

2002

2004

2003

2002

684

1.290

868

407

192

117

• Nederland

243

224

445

16

108

15

• Noord-Amerika

282

882

269

111

36

42

• Brazilië

118

99

66

11

2

11

31

74

76

266

40

45




42

10

11

12

3

6

4

262

166

320

163

66

139

50

53

49

16

2

4

8

6

0

39

4

1

13

11

5

991

–4

103

1.017

1.526

1.242

1.616

260

364

29

37

50

4

9

5

1.046

1.563

1.292

1.620

269

369

Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen

Beloningsbeleid Het huidige beloningsbeleid voor de Raad van Bestuur werd ingevoerd in 2001. Het belangrijkste doel van het beleid is ABN AMRO in staat te stellen Top Executives aan te trekken, te behouden en te motiveren. Hiertoe ontvangt de Raad van Bestuur een pakket arbeidsvoorwaarden dat in zijn totaliteit concurrerend is met het pakket dat vergelijkwaardige instellingen in de markt bieden.

158

•2_200960_JR_NED.indd 158

24-03-2005 11:09:10

Jaarrekening 2004

Het beloningspakket van leden van de Raad van Bestuur bestaat uit de volgende elementen: • basissalaris • prestatiegebonden bonus • instrumenten op lange termijn: aandelenopties en het Performance Share Plan.

Daarnaast ontvangen zij een aantal specifieke beloningselementen.

Basissalaris Het basissalaris is hetzelfde voor alle leden van de Raad van Bestuur, met uitzondering van de voorzitter, die een 40% hoger basissalaris ontvangt. Het lid van de Raad van Bestuur dat een andere dan de Nederlandse nationaliteit bezit, ontvangt daarnaast een marktgerelateerde toelage. Het basissalaris wordt jaarlijks getoetst en eventueel per 1 januari aangepast. In 2004 is het basissalaris van de Raad van Bestuur niet gewijzigd. Sinds 2001 bedraagt het onveranderd bruto EUR 635.292 per jaar voor de leden en bruto EUR 889.410 per jaar voor de voorzitter.

Prestatiegebonden bonus De jaarlijkse prestatiegebonden bonus voor leden van de Raad van Bestuur is gebaseerd op kwantitatieve en kwalitatieve prestatiedoelstellingen op groeps- en SBU-niveau. De doelstellingen worden jaarlijks door het Nomination & Compensation Committee vastgesteld en door de Raad van Commissarissen bekrachtigd. De bonus van de voorzitter en de CFO – en vanaf 2004 ook die van de COO – is gerelateerd aan deze prestatiedoelstellingen op groepsniveau. Voor wat betreft de bonus van leden van de Raad van Bestuur die voor een SBU verantwoordelijk zijn, is met ingang van 2004 het relatieve gewicht van het groepsresultaat versus de SBU-performance gesteld op respectievelijk 75% en 25%. In 2004 is de kwantitatieve prestatie op groepsniveau en SBU-niveau afgemeten aan doelstellingen voor onder meer economische winst, verhouding kosten/baten en kernvermogen. Daarnaast zijn ook kwalitatieve doelstellingen geformuleerd, zoals een toenemende klanttevredenheid en het bereiken van strategische mijlpalen. Specifieke jaarlijkse prestatiedoelstellingen worden niet gepubliceerd vanwege de gevoeligheid daarvan vanuit concurrentieoogpunt. Als de kwantitatieve doelstellingen volledig worden gehaald, ligt de bonus tussen 60% en 75% van het basissalaris. Dit kan oplopen tot 100% bij een uitstekende performance, met een absoluut maximum van 125%. Het Nomination & Compensation Committee kan, aan de hand van de beoordeling van de individuele prestatie van een lid van de Raad van Bestuur ten opzichte van kwalitatieve criteria, de bonusuitkering met maximaal 20% van het basissalaris verhogen of verlagen. De bonussen voor de leden van de Raad van Bestuur over 2004 zijn op deze basis vastgesteld. De toegekende individuele bonussen zijn opgenomen in de tabel op pagina 163. De gemiddelde feitelijke bonus over 2004 was iets minder dan 91% van het basissalaris (2003: iets minder dan 90%).

159

•2_200960_JR_NED.indd 159

24-03-2005 11:09:11

Jaarrekening 2004

ABN AMRO Share Investments and Matching Plan De aandeelhouders hebben in 2004 een regeling goedgekeurd die het houden van aandelen door bestuurders stimuleert. Onder deze regeling kunnen leden van de Raad van Bestuur ervoor kiezen om een deel van hun bonus, tot een maximum van 25% van het basissalaris, om te zetten in aandelen ABN AMRO Holding N.V., met dien verstande dat zij, als zij na drie jaar nog in dienst van de bank zijn, voor ieder aandeel ABN AMRO dat zij drie jaar eerder via hun bonus hebben verworven, één extra aandeel ABN AMRO ontvangen. Deze uitgestelde aandelen, inclusief opgebouwde dividenden, komen pas na een periode van drie jaar beschikbaar. De alsdan extra ontvangen aandelen moeten gedurende een periode van minstens vijf jaar na definitieve toekenning worden aangehouden. Wel mag een deel daarvan worden verkocht om de uit deze aandelen voortvloeiende belastingverplichting te voldoen.

Aandelenopties De toekenning van aandelenopties vormt al enige jaren een integraal onderdeel van het beloningspakket van ABN AMRO Top Executives. In 2004 keurden de Aandeelhouders het voorstel van de Raad van Commissarissen goed om de prestatiecriteria en de mogelijkheid van ‘retesting’ voor de aan de Raad van Bestuur toegekende opties aan te passen. Voor de optieseries 2002 en 2003 gold de bepaling dat de opties alleen konden worden uitgeoefend als aan twee prestatievoorwaarden met betrekking tot het rendement op het eigen vermogen en de groei van de economische winst werd voldaan. Als drie jaar na toekenning van de opties niet aan beide criteria wordt voldaan, kon de toetsing in de drie daaropvolgende jaren worden herhaald. Aan de Aandeelhouders werd voorgesteld om vanaf 2004 de prestatievoorwaarden uitsluitend nog aan het rendement op het eigen vermogen te koppelen en om het herhalen van de toetsing te laten vervallen. De aandeelhouders keurden dit voorstel goed. Gelet op de wens dat de voorwaarden van de ABN AMRO Aandelenoptieregeling identiek moeten zijn voor leden van de Raad van Bestuur en andere deelnemers, heeft de Raad van Bestuur voorts besloten de eigen prestatiecriteria ook voor de andere deelnemers, namelijk Top Executives en Key Employees, te blijven hanteren. Het enige prestatiecriterium voor de in 2004 verleende opties is dat het rendement op het eigen vermogen volgens de International Financial Reporting Standards (IFRS) minimaal 15% moet bedragen in boekjaar 2006. Als aan het einde van de driejarige meetperiode niet aan deze voorwaarde wordt voldaan, komen de opties te vervallen. De vijf leden van de Raad van Bestuur ontvingen elk 90.000 en de voorzitter 126.000 voorwaardelijke opties. De overige 294 Top Executives en de 4.390 Key Employees kregen in het kader van het ABN AMRO Aandelenoptieplan respectievelijk 6,2 miljoen en 7,7 miljoen aandelenopties. De opties die in 1999 met een looptijd van vijf jaar en een uitoefenprijs van EUR 18,10 werden verleend, liepen in 2004 af. In 2005 lopen er geen opties af, omdat de in 2000 verleende opties een looptijd van zeven jaar hebben.

160

•2_200960_JR_NED.indd 160

24-03-2005 11:09:12

Jaarrekening 2004

Performance Share Plan Het in 2001 geïntroduceerde Performance Share Plan is een belangrijk onderdeel van het beloningspakket van de leden van de Raad van Bestuur. Ook SEVP’s komen in aanmerking voor een jaarlijkse toekenning van aandelen onder dit plan. In 2004 werden aan de leden van de Raad van Bestuur 50.000 aandelen voorwaardelijk toegekend en aan de voorzitter 70.000 aandelen. Het daadwerkelijk toe te kennen aantal aandelen is afhankelijk van de resultaten van de bank gedurende de meetperiode van vier jaar (het jaar van toekenning en de drie daaropvolgende jaren). De indicator die als maatstaf wordt gehanteerd, is het totaal rendement voor aandeelhouders dat door de bank wordt gerealiseerd in verhouding tot haar peer group van 20 financiële instellingen. Bovendien moet het betreffende lid aan het einde van die periode nog steeds in dienst van de groep zijn. Voor de in 2004 voorwaardelijk toegekende aandelen geldt hetzelfde basisprincipe als in voorgaande jaren. Het aantal aandelen dat uiteindelijk wordt uitgekeerd, hangt af van het totaal rendement voor aandeelhouders na vier jaar ten opzichte van de peer group. Hiertoe is een glijdende schaal opgesteld, waarbij een vijfde plaats binnen de peer group van 21 banken als norm geldt en recht geeft op 100% van de aandelen. Bij een elfde of lagere positie krijgen de leden geen aandelen, terwijl de eerste plaats recht geeft op 150% van de norm. De vierjarige meetperiode voor de in 2001 voorwaardelijke toegekende aandelen liep eind 2004 af. ABN AMRO stond op dat moment op de elfde positie in de peer group. Dit houdt in dat de voorwaardelijke toekenning niet definitief wordt, omdat dit alleen het geval is bij een tiende of hogere positie.

Pensioenen De leden van de Raad van Bestuur nemen deel aan een pensioenregeling op basis van beschikbare premies met bepaalde garanties. De premies worden betaald door de werkgever. De normale pensioenleeftijd is 62 jaar. De pensioenen zijn ondergebracht bij het ABN AMRO Pensioenfonds. Vanaf 1 november 2003 is de pensioenopbouw gebaseerd op de pensioenregeling uit 2000, zonder extra aanspraken op basis van garanties uit hoofde van eerdere regelingen. Het pensioengevend salaris van leden van de Raad van Bestuur is gelijk aan 100% van het jaarlijkse basissalaris.

161

•2_200960_JR_NED.indd 161

24-03-2005 11:09:13

Jaarrekening 2004

Overige beloningselementen Het beloningspakket van de leden van de Raad van Bestuur omvat voorts de volgende elementen: • gebruik van leaseauto van de bank met chauffeur • vergoeding van de kosten voor adequate beveiliging van de hoofdwoning • doorlopende persoonlijke ongevallenverzekering met een vast verzekerd bedrag van

EUR 1,8 miljoen voor leden van de Raad van Bestuur en EUR 2,5 miljoen voor de voorzitter • bijdrage in de particuliere ziektekostenverzekering, conform de regeling voor alle

ABN AMRO medewerkers in Nederland • korting op bankproducten zoals hypotheek en leningen, conform de regeling voor alle

ABN AMRO medewerkers in Nederland. De bestaande belastingvrije representatievergoeding van EUR 4.084 voor leden van de Raad van Bestuur en EUR 5.445 voor de voorzitter als compensatie voor niet-declarabele kosten is in 2004 afgeschaft. De volgende tabel geeft een totaaloverzicht van bezoldiging, ABN AMRO opties en aandelen en uitstaande kredieten van leden van de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen. Raad van Bestuur

(in duizenden euro’s)

Periodiek betaalde beloningen


2004

2003

2004

2003

4.558

4.581

767

717

3.680

3.625

0

0

1.148

1.201

0

0

576.000

608.000

0

0

320.000

448.000

0

0

2.382.251

2.003.675

0

0

1.216.000

1.344.000

0

0

72.668

61.189

27.173

18.209

9.362

9.206

2.285

2.285

Winstdeling en bonusbetalingen Beloningen betaalbaar op termijn ABN AMRO personeelsopties (voorwaardelijk, verleend) 1

ABN AMRO aandelen (voorwaardelijk, verleend) 1

ABN AMRO personeelsopties (uitstaand) 1

ABN AMRO aandelen

(cumulatief

voorwaardelijk, uitstaand) 1

ABN AMRO aandelen Kredieten

(uitstaand)

(in bezit) 1

1 Aantal aandelen / opties

162

•2_200960_JR_NED.indd 162

24-03-2005 11:09:13

Jaarrekening 2004

De volgende tabellen geven een overzicht van de salarissen, de overige periodieke beloningen en de bonussen van de individuele leden van de Raad van Bestuur. 2004

(in duizenden euro’s) Basissalaris

Overige periodieke beloningen 1

2003 Bonus Pensioenlasten 2

Basissalaris

Overige periodieke beloningen 1

Bonus Pensioenlasten 2

R.W.J. Groenink

889

4

805

225

889

9

845

W.G. Jiskoot

635

3

575

158

635

7

550

155

T. de Swaan

635

13

575

181

635

18

575

260

J.Ch.L. Kuiper

635

15

575

228

635

19

600

229

C.H.A. Collee

635

3

575

140

635

6

505

140

H.Y. Scott-Barrett

635

454

575

216

635

458

550

193

224

1 Overige periodieke beloningen betreffen de bijdrage in de particuliere ziektekostenverzekering en de buitenlandertoelage De heer Scott-Barrett ontving een buitenlandertoelage van EUR 454 in 2004 en 2003 2 Als pensioenlasten zijn uitsluitend aangemerkt de zogeheten ‘service-kosten’ voor pensioen en de bijdrage in de ziektekostenverzekering na pensionering, berekend volgens de grondslagen van FAS 87 en FAS 106

De volgende tabellen geven een overzicht van het verloop van de openstaande opties voor de gehele Raad van Bestuur en per individueel lid. De voorwaarden, waaronder de opties zijn verstrekt, zijn beschreven in de toelichting bij punt 16. 2004

2003

Opties Raad van Bestuur


Opties Raad van Bestuur


2.003.675

18,76

1.476.533

20,66

576.000

18,86

608.000

14,45

Verloop: Beginstand Verleende opties Uitgeoefende en / of vervallen opties Eindstand

197.424

18,13

80.858

21,04

2.382.251

18,84

2.003.675

18,76

163

•2_200960_JR_NED.indd 163

24-03-2005 11:09:14

Jaarrekening 2004

Beginstand

Uitoefenprijs (in euro’s)

Verleend 1

Uitgeoefend/ vervallen

Eindstand Beurskoers Uitoefenop uitoefenperiode datum tot en met

R.W.J. Groenink Executive 1999

40.000

18,10

Executive 2000

60.000

21,30

Executive 2001

40.000

0

18,47

60.000

2007

55.000

23,14

55.000

2008

Executive 2002

2,3

112.000

19,53

112.000

2012

Executive 2003

2

133.000

14,45

133.000

2013

Executive 2004

2

126.000

2014

18,86

126.000

AOR 1999

356

21,68

AOR 2000

354

22,23

354

2005

AOR 2001

271

22,34

271

2008

AOR 2002

296

20,42

296

2009

401.277

356

126.000

0

40.356

486.921

40.000

0

W.G. Jiskoot Executive 1999

40.000

Executive 2000

60.000

21,30

60.000

Executive 2001

55.000

23,14

55.000

2008

80.000

2012

95.000

2013

90.000

2014

18,10

Executive 2002

2,3

80.000

19,53

Executive 2003

2

95.000

14,45

Executive 2004

2

18,86

90.000

18,59 2007

AOR 1999

356

21,68

AOR 2000

354

22,23

354

2005

AOR 2001

271

22,34

271

2008

AOR 2002

296

20,42

296

2009

331.277

356

90.000

40.356

0

380.921

T. de Swaan Executive 1999

40.000

18,10

Executive 2000

60.000

21,30

60.000

Executive 2001

55.000

23,14

55.000

2008

40.000

0

18,59 2007

Executive 2002

2,3

80.000

19,53

80.000

2012

Executive 2003

2

95.000

14,45

95.000

2013

Executive 2004

2

90.000

2014

AOR 1999

356

21,68

AOR 2000

354

22,23

354

2005

AOR 2001

271

22,34

271

2008

AOR 2002

296

20,42

296

2009

18,86

331.277

90.000 356

90.000

40.356

0

380.921

1 De uitoefenprijs van de verleende opties is gelijk aan de gemiddelde koers van het aandeel ABN AMRO op 13 februari 2004 2 Voorwaardelijk verleend 3 Onvoorwaardelijk per 25 februari 2005

164

•2_200960_JR_NED.indd 164

24-03-2005 11:09:15

Jaarrekening 2004

Beginstand

Uitoefenprijs (in euro’s)

Verleend 1

Uitgeoefend/ vervallen

Eindstand Beurskoers Uitoefenop uitoefenperiode datum tot en met

J.Ch.L. Kuiper Executive 1999

28.000

18,10

Executive 2000

60.000

21,30

60.000

2007 2008

Executive 2001

28.000

0

18,59

55.000

23,14

55.000

Executive 2002

2,3

80.000

19,53

80.000

2012

Executive 2003

2

95.000

14,45

95.000

2013

Executive 2004

2

90.000

2014

AOR 2001

271

22,34

271

2008

AOR 2002

296

20,42

296

2009

18,86

318.567

90.000

90.000

28.000

380.567

C.H.A. Collee Executive 1999

28.000

18,10

Executive 2000

56.000

21,30

56.000

2007

Executive 2001

55.000

23,14

55.000

2008

28.000

0

18,57

Executive 2002

2,3

80.000

19,53

80.000

2012

Executive 2003

2

95.000

14,45

95.000

2013

Executive 2004

2

90.000

2014

AOR 1999

356

21,68

AOR 2000

354

22,23

354

2005

AOR 2001

271

22,34

271

2008

AOR 2002

296

20,42

296

2009

18,86

315.277

90.000 356

90.000

0

28.356

376.921

20.000

0

H.Y. Scott-Barrett Executive 1999

20.000

18,10

Executive 2000

56.000

21,30

56.000

2007

Executive 2001

55.000

23,14

55.000

2008

18,63

Executive 2002

2,3

80.000

19,53

80.000

2012

Executive 2003

2

95.000

14,45

95.000

2013

Executive 2004

2

90.000

2014

18,86 306.000

90.000 90.000

20.000

376.000

1 De uitoefenprijs van de verleende opties is gelijk aan de gemiddelde koers van het aandeel ABN AMRO op 13 februari 2004 2 Voorwaardelijk verleend 3 Onvoorwaardelijk per 25 februari 2005

165

•2_200960_JR_NED.indd 165

24-03-2005 11:09:15

Jaarrekening 2004

De volgende tabel toont het verloop in 2004 van de voorwaardelijk toegekende aandelen in het kader van het Performance Share Plan. Het betreft het aantal voorwaardelijk toegekende aandelen op basis van de vijfde plaats in de peer group. Het onvoorwaardelijk toe te kennen aantal aandelen is afhankelijk van de positie van het aandeel ABN AMRO in de peer group aan het einde van de vierjarige meetperiode en kan variëren van 0% tot 150% van deze aantallen. Beginstand

R.W.J. Groenink

Verleend

Onvoorwaardelijk

98.000

Verlopen / vervallen

98.000

98.000

70.000 2004-2007

70.000

70.000

70.000 2002-2005

70.000

70.000 2003-2006 50.000 2004-2007

70.000

70.000

70.000

70.000 2003-2006 50.000

50.000 2004-2007

70.000

70.000

70.000

0 2001-2004 70.000 2002-2005

70.000

70.000 2003-2006 50.000

50.000 2004-2007

70.000

70.000

70.000

0 2001-2004 70.000 2002-2005

70.000

70.000 2003-2006 50.000

H.Y. Scott-Barrett

0 2001-2004 70.000 2002-2005

70.000

C.H.A. Collee

0 2001-2004

70.000

50.000

J.Ch.L. Kuiper

0 2001-2004

98.000 2003-2006 70.000

T. de Swaan

Referentieperiode

98.000 2002-2005

98.000

W.G. Jiskoot

Eindstand

50.000 2004-2007

70.000

70.000

0 2001-2004

70.000

70.000 2002-2005

70.000

70.000 2003-2006 50.000

50.000 2004-2007

Gewone aandelen ABN AMRO in bezit van leden van de Raad van Bestuur 1 2004

2003

R.W.J. Groenink

18.334

16.561

W.G. Jiskoot

19.730

18.602

T. de Swaan

6.850

6.458

J.Ch.L. Kuiper

7.973

2.803

C.H.A. Collee

697

657

H.Y. Scott-Barrett

19.084

16.108

Totaal

72.668

61.189

1 Geen (voorheen converteerbare) preferente aandelen werden gehouden door enig lid van de Raad van Bestuur

166

•2_200960_JR_NED.indd 166

24-03-2005 11:09:16

Jaarrekening 2004

Kredieten van ABN AMRO aan leden van de Raad van Bestuur


2004

2003

Uitstaand ultimo

Rentepercentage

Uitstaand ultimo

Rentepercentage

R.W.J. Groenink

2.985

3,63

3.071

3,55

W.G. Jiskoot

1.674

3,94

1.681

4,14

T. de Swaan

1.407

2,25 1

1.407

2,35 1

J.Ch.L. Kuiper C.H.A. Collee

2

655

3,87

655

3,87

2.641

3,29

2.392

3,03

1 Variabele rente 2 Aflossing in 2004 EUR 12

De afname in de uitstaande kredieten tussen 31 december 2003 en 31 december 2004 is veroorzaakt door aflossingen. De tabel op de volgende bladzijde bevat informatie over de bezoldiging van de individuele leden van de Raad van Commissarissen. De leden van de Raad van Commissarissen ontvangen een gelijke bezoldiging van EUR 40.000 per jaar, met uitzondering van de vice-voorzitter en de voorzitter die een bezoldiging van respectievelijk EUR 45.000 en EUR 55.000 per jaar ontvangen. De leden van het Audit Committee en van het Nomination & Compensation Committee krijgen daarnaast een vergoeding van EUR 7.500 op jaarbasis per lidmaatschap. Alle leden van de Raad van Commissarissen ontvangen voorts ook een algemene onkostenvergoeding van elk EUR 1.500. Voor de vice-voorzitter en de voorzitter bedraagt deze vergoeding EUR 2.000. Leden van bovengenoemde commissies krijgen nog een extra onkostenvergoeding van EUR 500. Commissarissen die niet in Nederland woonachtig zijn, hebben bovendien per bijgewoonde vergadering van de Raad van Commissarissen recht op een aanvullende vergoeding van EUR 5.000. Alle bedragen zijn op jaarbasis. De feitelijke uitkering is afhankelijk is van de de periode van lidmaatschap gedurende het jaar. Leden van de Raad van Commissarissen krijgen geen vergoeding in de vorm van aandelen ABN AMRO of opties op aandelen ABN AMRO.

167

•2_200960_JR_NED.indd 167

24-03-2005 11:09:17

Jaarrekening 2004

Bezoldiging Raad van Commissarissen (in duizenden euro’s)

2004

2003

A.A. Loudon

63

70

M.C. van Veen

60

60

W. Dik

48

45

A. Burgmans

48

48

40

40

Mw. L.S. Groenman

40

40

Mw. T.A. Maas-de Brouwer

48

48

A.C. Martinez

48

45

40

27

40

27

48

32

D.R.J. Baron de Rothschild

1

M.V. Pratini de Moraes P. Scaroni

1

1

1

Lord Sharman of Redlynch

1

A.A. Olijslager P.J. Kalff

27

–

–

40

–

16

–

15

2004

2003

2

W. Overmars

3

C.H. van der Hoeven

3

1 Exclusief een presentievergoeding 2 De heer Kalff trad terug per 30 oktober 2003 3 De heren Overmars en Van der Hoeven traden af per 29 april 2003

Gewone aandelen ABN AMRO in bezit van leden van de Raad van Commissarissen 1

A.A. Loudon

5.147

–

M.C. van Veen

1.256

1.184

9.165

8.641

3.000

3.000

5.384

5.384

A. Burgmans A.C. Martinez

2

M.V. Pratini de Moraes

2

A.A. Olijslager Totaal

3.221

–

27.173

18.209

1 Geen (voorheen converteerbare) preferente aandelen werden gehouden door enig lid van de Raad van Commissarissen 2 ADR’s

Kredieten van ABN AMRO aan leden van de Raad van Commissarissen


W. Dik A. Burgmans

2004

2003

Uitstaand ultimo

Rentepercentage

Uitstaand ultimo

Rentepercentage

185 2.100

3,70

185

3,70

3,60

2.100

3,60

168

•2_200960_JR_NED.indd 168

24-03-2005 11:09:17

Jaarrekening 2004

Beloning Top Executives in 2004 In 2001 werd ook het beloningspakket voor SEVP’s – het tweede echelon van Top Executives binnen ABN AMRO – ingevoerd, eveneens met als belangrijkste doel het rendement voor aandeelhouders te maximeren. De beloning van SEVP’s bestaat uit de volgende hoofdelementen: • basissalaris, dat is afgestemd op de betreffende lokale markten. Het huidige gemiddelde

basissalaris bedraagt EUR 381.000 • prestatiegebonden bonus. De jaarlijkse resultaatafhankelijke bonus is gekoppeld aan

de relevante markten in de landen waar wij actief zijn. De mediaan van de over 2004 uitgekeerde bonussen bedroeg EUR 625.000. Er zijn hierbij grote individuele verschillen, als afspiegeling van markt en locatie. Er is geen absoluut maximum gesteld aan de bonus voor SEVP’s • instrumenten op lange termijn zoals aandelenopties en het Performance Share Plan. Deze

zijn op een lager niveau vastgesteld dan de jaarlijkse toekenning aan leden van de Raad van Bestuur in het kader van de Aandelenoptieregeling voor Top Executives en het Performance Share Plan. De toekenning is voor alle SEVP’s op hetzelfde niveau. Daarnaast ontvangen SEVP’s een aantal specifieke beloningselementen, afhankelijk van de markt en locatie waar zij werkzaam zijn.

43

Kasstroomoverzicht

Het op de indirecte methode gebaseerde kasstroomoverzicht geeft inzicht in de herkomst van de liquide middelen die gedurende het jaar beschikbaar zijn gekomen en de wijze waarop de liquide middelen gedurende het jaar zijn aangewend. De kasstromen worden gesplitst naar bancaire, investerings- en financieringsactiviteiten. Als liquide middelen worden aangemerkt de aanwezige kasmiddelen, alsmede de per saldo aanwezige nostrotegoeden bij andere banken en de per saldo direct opeisbare tegoeden bij centrale banken. Mutaties in de kredieten, toevertrouwde middelen en interbancaire deposito’s zijn opgenomen onder de kasstroom uit bancaire activiteiten. Investeringsactiviteiten omvatten de aan- en verkopen en aflossingen inzake beleggingsportefeuilles, alsmede de aan- en verkopen van deelnemingen en van onroerende zaken en bedrijfsmiddelen. De plaatsing van aandelen en de opname en aflossing van lang vreemd vermogen worden als financieringsactiviteit aangemerkt. Mutaties uit hoofde van valutaomrekenverschillen worden evenals de consolidatie-effecten bij de verwerving van deelnemingen, voorzover van wezenlijk belang, uit de stroomgrootheden geëlimineerd.

Kasmiddelen Banktegoeden in rekening-courant Bankschulden in rekening-courant Liquide middelen

2004

2003

2002

17.794

12.734

9.455

3.949

4.293

3.843

– 13.248

– 8.134

– 5.797

8.495

8.893

7.501

Verloop: Beginstand

8.893

7.501

13.653

Kasstroom

– 1.001

1.691

– 4.366

603

– 299

– 1.786

8.495

8.893

7.501

Valutaomrekenverschillen Eindstand

De betaalde rente bedroeg EUR 14.595 miljoen en aan belastingen werd EUR 511 miljoen afgedragen. 169

•2_200960_JR_NED.indd 169

24-03-2005 11:09:18

Jaarrekening 2004

Van deelnemingen ontvangen dividenden bedroegen EUR 66 miljoen in 2004, EUR 30 miljoen in 2003 en EUR 42 miljoen in 2002. In de volgende tabel wordt een overzicht gegeven van de mutaties als gevolg van acquisities en verkopen van deelnemingen. 2004

2003

2002

– 2.446

913

205

– 88

267

6

(Des)investeringsbedrag betaald / ontvangen in liquide of equivalente middelen

(netto)

Mutatie liquide of equivalente middelen Mutatie activa en passiva

(netto)

(netto):

Bankiers

– 454

130

105

– 12.435

1.905

420

– 342

781

70

– 1.201

407

21

– 14.432

3.223

616

Bankiers

– 8.229

1.050

81

Spaargelden

– 2.005

313

–


– 1.277

1.581

469

Schuldbewijzen

– 1.454

10

–

– 40

–

–

Kredieten Effecten Overige activa Totaal activa

Achtergestelde schulden Overige passiva Totaal passiva

44

– 1.484

462

49

– 14.489

3.416

599

Reële waarde van financiële instrumenten

De reële waarde is het bedrag waarvoor een financieel instrument op dat moment tussen twee partijen zou kunnen worden uitgewisseld door middel van transacties die niet in het kader van executie of liquidatie worden uitgevoerd. Een beursnotering, zo die aanwezig is, vormt de beste indicatie van deze waarde. De activa, passiva en buitenbalansposten van ABN AMRO bestaan voor het grootste gedeelte uit financiële instrumenten. De reële waarde hiervan is waar mogelijk op basis van marktkoersen bepaald. Van het merendeel van de financiële instrumenten, en met name kredieten, deposito’s en OTC-derivaten, kan de reële waarde echter niet gemakkelijk worden bepaald omdat er geen markt is waarop deze instrumenten tussen partijen worden verhandeld. Voor deze instrumenten zijn schattingsmethoden gebruikt. Deze methoden zijn naar hun aard subjectief en gaan uit van bepaalde veronderstellingen, zoals de periode waarin de financiële instrumenten zullen worden aangehouden, de timing van toekomstige kasstromen en het te hanteren disconteringspercentage. Hierdoor kunnen de volgende benaderde reële waarden mogelijk geen goede indicatie geven van de netto-opbrengstwaarden. Bovendien is de berekening van de benaderde reële waarde een momentopname die wordt bepaald door de heersende marktomstandigheden; de toekomstige reële waarde kan hiervan afwijken. De benaderde reële waarden die financiële instellingen presenteren, zijn door het gebruik van de vele verschillende waarderingsmethoden en de talrijke veronderstellingen niet onderling vergelijkbaar. Door het ontbreken van een objectieve waarderingsmethode is de benaderde reële waarde in hoge mate een subjectief gegeven. Daarom wordt de lezer gewaarschuwd voor gebruik van de volgende cijfers bij vergelijking van de geconsolideerde financiële positie van ABN AMRO met die van andere financiële instellingen. 170

•2_200960_JR_NED.indd 170

24-03-2005 11:09:19

Jaarrekening 2004

31 december 2004

Activa

31 december 2003

Boekwaarde

Reële waarde

Boekwaarde

Reële waarde

17.794

17.794

12.734

12.734

16.578

16.565

9.240

9.259

83.710

83.696

58.800

59.050

5.967

5.967

5.489

5.494

184.272

185.011

184.214

184.659

108.812

113.783

107.140

110.635

134.724

137.056

133.363

135.092

25.852

26.085

16.245

16.131

97.512

98.054

88.702

89.504

675.221

684.011

615.927

622.558

(incl. buitenbalansposten)

• Kasmiddelen • Kortlopend overheidspapier • Bankiers • Kredieten overheid

1,2

• Kredieten private sector – zakelijk en professionele effectentransacties • Kredieten private sector – particulier • Rentedragende waardepapieren • Aandelen

1,3

4

• Derivaten Totaal Passiva

(incl. buitenbalansposten)

• Bankiers

132.732

132.819

110.887

111.078

• Spaargelden

74.256

75.144

73.238

73.630

• Deposito’s zaken

79.482

79.482

81.636

81.779

• Overige toevertrouwde middelen

139.819

139.818

134.992

135.099

• Schuldbewijzen

82.926

84.642

71.688

71.797

• Achtergestelde schulden

12.639

13.286

13.900

14.555

• Derivaten

92.959

93.460

74.277

74.619

614.813

618.651

560.618

562.557

Totaal

1 De boekwaarde van kortlopend overheidspapier en rentedragende waardepapieren is gelijk aan de aanschaffingsprijs na afschrijvingen 2 Hiervan behoorde EUR 11.080 miljoen tot de handelsportefeuille per 31 december 2004 3 Hiervan behoorde EUR 40.831 miljoen tot de handelsportefeuille per 31 december 2004 4 Hiervan behoorde EUR 18.580 miljoen tot de handelsportefeuille per 31 december 2004

45

Overnames

In januari 2004 werd de acquisitie van Bethmann Maffei met succes afgerond. Het beheerd vermogen van Bethmann Maffei per de overnamedatum bedroeg EUR 4,8 miljard. Deze private banking-instelling, die werd overgenomen van Hypovereinsbank, is vervolgens samengevoegd met Delbrück & Co, die in december 2002 werd verworven. Van de totale overnamesom van EUR 110 miljoen betrof EUR 42 miljoen goodwill. Dit laatste bedrag is direct ten laste van het eigen vermogen gebracht.

171

•2_200960_JR_NED.indd 171

24-03-2005 11:09:20

Jaarrekening 2004

Vennootschappelijke balans per 31 december 2004 na winstverdeling (in miljoenen euro’s)

2004

2003

–

437

Activa Bankiers

a

Rentedragende waardepapieren

b

Deelnemingen in groepsmaatschappijen Overlopende activa

c

e

10

20

15.232

12.656

0

8

15.242

13.121

Passiva Bankiers

240

0

Overige toevertrouwde middelen

20

21

Overige schulden

10

53

a

d

Overlopende passiva

0

0

270

74

Kapitaal

1.721

1.732

Agioreserve

2.565

2.549

204

283

e

Herwaarderingsreserves Wettelijke en statutaire reserves

280

280

Overige reserves

10.202

8.203

Eigen vermogen

14.972

13.047

Aansprakelijk vermogen

14.972

13.047

15.242

13.121

Vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2004 (in miljoenen euro’s)

Resultaat deelnemingen na belastingen Overig resultaat na belastingen Nettowinst

2004

2003

2002

4.107

3.159

2.199

2

2

8

4.109

3.161

2.207

Opgesteld in overeenstemming met artikel 2:402 van het Burgerlijk Wetboek De bij de posten vermelde letters verwijzen naar de toelichting

172

•2_200960_JR_NED.indd 172

24-03-2005 11:09:21

Jaarrekening 2004

Toelichting op de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening (alle bedragen zijn opgenomen in miljoenen euro’s) a

Bankiers

De onder dit hoofd opgenomen bedragen betreffen daggelden en andere interbancaire verhoudingen met groepsmaatschappijen.

b

Rentedragende waardepapieren

Het onder dit hoofd vermelde bedrag betreft de in waardepapieren belichaamde vorderingen, zoals commercial paper.

c

Deelnemingen in groepsmaatschappijen

Het door ABN AMRO Bank N.V. aan ABN AMRO Holding N.V. te betalen dividend bedraagt EUR 1.751 miljoen (2003: EUR 677 miljoen), terwijl ABN AMRO Bank N.V. voor een bedrag van EUR 657 miljoen (2003: EUR 335 miljoen) aan dividend ontving van dochtermaatschappijen. 2004

2003

2002

12.656

10.665

11.817

2.576

1.991

– 1.152

15.232

12.656

10.665

Verloop: Beginstand Mutaties

(netto)

Eindstand

d

Overige schulden

Onder overige schulden worden die bedragen opgenomen, die niet overlopend zijn of niet onder andere balansposten gerubriceerd kunnen worden, zoals te vorderen rente.

e

Overlopende activa en overlopende passiva

Onder overlopende activa en overlopende passiva worden baten en lasten gerubriceerd, die zijn toegerekend aan de verslagperiode, maar waarvan de feitelijke ontvangst of betaling valt in een andere periode.

173

•2_200960_JR_NED.indd 173

24-03-2005 11:09:21

Jaarrekening 2004

f

Kapitaal en reserves

Zie voor toelichting punt 16.

g

Garanties

ABN AMRO Holding N.V. heeft een verklaring van aansprakelijkheidstelling ten behoeve van ABN AMRO Bank N.V. afgegeven. Amsterdam, 17 maart 2005


Raad van Bestuur

Jhr. mr. A.A. Loudon

Mr. R.W.J. Groenink

Ir. M.C. van Veen

Drs. W.G. Jiskoot

Prof. ir. W. Dik

Drs. T. de Swaan

A. Burgmans

Mr. J.Ch.L. Kuiper

D.R.J. Baron de Rothschild

Mr. C.H.A. Collee

Mw. drs. L.S. Groenman

H.Y. Scott-Barrett

Mw. drs. T.A. Maas-de Brouwer A.C. Martinez M.V. Pratini de Moraes P. Scaroni Lord Sharman of Redlynch A.A. Olijslager

174

•2_200960_JR_NED.indd 174

24-03-2005 11:09:22

Jaarrekening 2004

Belangrijke deelnemingen (Tenzij anders vermeld is het deelnemingspercentage per 17 maart 2005 100% of bijna 100%. Bij de belangrijke deelnemingen, die niet 100% geconsolideerd worden, is afzonderlijk aangegeven of de vermogensmethode (a) of proportionele consolidatie (b) is toegepast.)

ABN AMRO Bank N.V., Amsterdam

ABN AMRO France S.A., Parijs Banque de Neuflize, Parijs

Nederland

Banque Odier Bungener Courvoisier,

AAGUS Financial Services Group N.V., AA Interfinance B.V., Amsterdam ABN AMRO Assurantie Holding B.V., Zwolle ABN AMRO Bouwfonds Nederlandse Gemeenten N.V., Hoevelaken

Parijs ABN AMRO Futures Ltd., Londen

Amersfoort (67%)

(per 1 april 2005

stemrecht 100%)

ABN AMRO Effecten Compagnie B.V., Amsterdam ABN AMRO Mellon Global Securities Services B.V., Amsterdam (50%) (b) ABN AMRO Participaties B.V., Amsterdam ABN AMRO Projectontwikkeling B.V., Amsterdam ABN AMRO Trustcompany (Nederland) B.V., Amsterdam ABN AMRO Ventures B.V., Amsterdam Amstel Lease Maatschappij N.V., Utrecht Delta Lloyd ABN AMRO Verzekeringen Holding B.V., Zwolle (49%) (a)

ABN AMRO International Financial Services Company, Dublin ABN AMRO Investment Funds S.A., Luxemburg ABN AMRO Stockbrokers (Ireland) Ltd., Dublin ABN AMRO Trust Company (Jersey) Ltd., St. Helier ABN AMRO Trust Company (Suisse) S.A., Genève Alfred Berg Holding A/B, Stockholm Alfred Berg Asset Management Holding AB, Stockholm Antonveneta ABN AMRO Societa di Gestione del Risparmio SpA, Milaan (45%) (a) Artemis Investment Management Ltd., Edinburgh (58%) Aspis Internationaal MFMC, Athene

Dishcovery Horeca Expl. Mij B.V., Amsterdam

Banca Antonveneta SpA, Padova (13%) (a)

Hollandsche Bank-Unie N.V., Rotterdam

Capitalia SpA, Rome (9%) (a)

IFN Group B.V., Rotterdam

CM Capital Markets Brokerage S.A.,

Nachenius, Tjeenk & Co. N.V., Amsterdam Solveon Incasso B.V., Utrecht Stater N.V., Hoevelaken

Madrid (45%) (a) Delbrück Bethmann Maffei A.G., Frankfurt am Main

(60% ABN AMRO Bank N.V., 40% ABN AMRO Bouwfonds

Hoare Govett Ltd., Londen

Nederlandse Gemeenten N.V.)

Kereskedelmi és Hitelbank Rt., Boedapest (40%) (a)

Buiten Nederland Europa

Midden-Oosten

ABN AMRO Asset Management Ltd., Londen

Saudi Hollandi Bank, Riad (40%) (a)

ABN AMRO Asset Management (Czech) a.s., Brno ABN AMRO Asset Management (Deutschland) A.G., Frankfurt am Main ABN AMRO Bank A.O., Moskou ABN AMRO Bank (Deutschland) A.G., Frankfurt am Main ABN AMRO Bank (Luxembourg) S.A., Luxemburg ABN AMRO Trust Company (Luxembourg) S.A., Luxemburg ABN AMRO Bank (Polska) S.A., Warschau ABN AMRO Bank (Romania) S.A., Boekarest ABN AMRO Bank (Schweiz) A.G., Zürich

Overig Azië ABN AMRO Asia Ltd., Hongkong ABN AMRO Asia Corporate Finance Ltd., Hongkong ABN AMRO Asia Futures Ltd., Hongkong ABN AMRO Asset Management (Asia) Ltd., Hongkong ABN AMRO Asset Management (Japan) Ltd., Tokio ABN AMRO Asset Management (India) Ltd., Mumbai (75%) ABN AMRO Asset Management (Taiwan) Ltd., Taipeh

ABN AMRO Capital Ltd., Londen

ABN AMRO Bank Berhad, Kuala Lumpur

ABN AMRO Corporate Finance Ltd., Londen

ABN AMRO Bank (Kazakhstan) Ltd,

ABN AMRO Equities (UK) Ltd., Londen

•2_200960_JR_NED.indd 175

Almaty (80%)

175

24-03-2005 11:09:22

Jaarrekening 2004

ABN AMRO Bank N.B., Uzbekistan A.O., Tashkent (58%)

ABN AMRO Commodity Finance, Inc., Chicago

ABN AMRO Bank (Philippines) Inc., Manilla

ABN AMRO Capital (USA) Inc., Chicago

ABN AMRO Central Enterprise Services

ABN AMRO Incorporated, Chicago

Private Ltd., Mumbai ABN AMRO Management Services (Hong Kong) Ltd., Hongkong ABN AMRO Securities (India) Private Ltd., Mumbai (75%) ABN AMRO Securities (Japan) Ltd., Tokio PT ABN AMRO Finance Indonesia, Jakarta (70%) PT ABN AMRO Manajemen Investasi Indonesia Jakarta (85%)

ABN AMRO Sage Corporation, Chicago ABN AMRO Rothschild LLC, New York (50%) (b) ABN AMRO Leasing, Inc., Chicago ABN AMRO Asset Management Holdings, Inc., Chicago ABN AMRO Asset Management Inc., Chicago Montag & Caldwell, Inc., Atlanta

Australië

Latijns-Amerika en het Caraïbisch Gebied

ABN AMRO Asset Management

ABN AMRO Asset Management Argentina

(Australia) Ltd., Sydney ABN AMRO Australia Ltd., Sydney ABN AMRO Asset Securitisation Australia Pty Ltd., Sydney ABN AMRO Corporate Finance Australia Ltd., Sydney ABN AMRO Equities Australia Ltd., Sydney ABN AMRO Securities Australia Ltd., Sydney ABN AMRO Equities Capital Markets Australia Ltd., Sydney

Sociedad Gerente de FCI S.A., Buenos Aires ABN AMRO Asset Management (Curaçao) N.V., Willemstad ABN AMRO Bank (Chile) S.A., Santiago de Chile ABN AMRO Bank (Colombia) S.A., Bogota ABN AMRO (Chile) Seguros Generales S.A., Santiago de Chile ABN AMRO (Chile) Seguros de Vida S.A., Santiago de Chile ABN AMRO Trust Caribbean Holding N.V.,

Nieuw-Zeeland ABN AMRO New Zealand Ltd., Auckland

Willemstad ABN AMRO Securities Holding S.A., São Paulo

Noord-Amerika ABN AMRO Asset Management Canada Ltd,

ABN AMRO Brasil Participaçôes Financeiras S.A., São Paulo ABN AMRO Brasil Dois Participaçôes

Toronto ABN AMRO Bank (Mexico) S.A., Mexico City

São Paulo

ABN AMRO North America Holding Company,

Banco ABN AMRO Real S.A.,

Chicago

(holding company, stemrecht 100%,

kapitaalbelang 91%)

LaSalle Bank Corporation, Chicago LaSalle Bank N.A., Chicago ABN AMRO Financial Services, Inc., Chicago ABN AMRO Asset Management (USA) LLC, Chicago LaSalle Business Credit, Inc., Chicago Standard Federal Bank N.A., Troy ABN AMRO Mortgage Group, Inc., Chicago ABN AMRO WCS Holding Company,

São Paulo (86%) Banco Sudameris Brasil S.A., São Paulo (81%) Banco de Pernambuco S.A, Recife Sudameris Vida e Previdencia S.A., São Paulo Real Seguros S.A., São Paulo ABN AMRO Asset Management Ltda., São Paulo Real Paraguaya de Seguros S.A., Asunción Real Uruguaya de Seguros S.A., Montevideo

New York 176

•2_200960_JR_NED.indd 176

ABN AMRO Advisory, Inc., Chicago (81%)

24-03-2005 11:09:23

Jaarrekening 2004

Voor de deelnemingen van ABN AMRO Bouwfonds Nederlandse Gemeenten N.V. wordt verwezen naar het door deze vennootschap afzonderlijk uitgebrachte jaarverslag. De lijst van deelnemingen, waaronder die waarvoor een verklaring van aansprakelijkheidstelling is afgegeven, is gedeponeerd bij het Handelsregister te Amsterdam.

177

•2_200960_JR_NED.indd 177

24-03-2005 11:09:23

•2_200960_JR_NED.indd 178

24-03-2005 11:09:24

Overige gegevens

•2_200960_JR_NED.indd 179

24-03-2005 11:09:25

Overige gegevens

Accountantsverklaring Opdracht

Statutaire bepalingen inzake winstverdeling

Wij hebben de jaarrekening 2004 van

De winstverdeling vindt plaats

ABN AMRO Holding N.V. te Amsterdam

overeenkomstig artikel 37 van de statuten. In

gecontroleerd. De jaarrekening is

hoofdlijnen is deze voor de thans uitstaande

opgesteld onder verantwoordelijkheid

soorten dan wel series aandelen als volgt:

van de leiding van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een

1 Aan de houders van preferente,

accountantsverklaring inzake de jaarrekening

in gewone aandelen converteerbare

te verstrekken.

financieringsaandelen (‘preferente aandelen’) die krachtens besluit van de buitengewone

Werkzaamheden

vergadering van aandeelhouders gehouden

Onze controle is verricht overeenkomstig in

op 25 augustus 2004 zijn uitgegeven, wordt

Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen

een dividend uitgekeerd van EUR 0,02604

met betrekking tot controleopdrachten.

per aandeel, zijnde 4,65% over het nominale

Volgens deze richtlijnen dient onze controle

bedrag. Het dividendpercentage voor deze

zodanig te worden gepland en uitgevoerd,

aandelen zal per 1 januari 2011 en vervolgens

dat een redelijke mate van zekerheid

iedere tien jaar nadien worden herzien op

wordt verkregen dat de jaarrekening geen

basis van het rekenkundig gemiddelde

onjuistheden van materieel belang bevat. Een

van de tienjarige in euro gedenomineerde

controle omvat onder meer een onderzoek

interest rate swap zoals door Reuters

door middel van deelwaarnemingen

gepubliceerd op de dividendberekeningsdata

van informatie ter onderbouwing van

daarvan, verhoogd met een opslag van

de bedragen en de toelichtingen in de

minimaal 25 basispunten en ten hoogste

jaarrekening. Tevens omvat een controle

100 basispunten (artikel 37, lid 2, sub a.1. en

een beoordeling van de grondslagen voor

a.2.).

financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van

Aan de houders van voorheen in gewone

belangrijke schattingen die de leiding van

aandelen converteerbare preferente

de vennootschap daarbij heeft gemaakt,

aandelen (‘converteerbare aandelen’) wordt

alsmede een evaluatie van het algehele beeld

een dividend uitgekeerd van EUR 0,95 per

van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat

aandeel, zijnde 3,3231% over het op ieder

onze controle een deugdelijke grondslag

aandeel gestorte bedrag per 1 januari 2004.

vormt voor ons oordeel.

Het dividend op deze aandelen zal per 1 januari 2014 worden herzien op de wijze

Oordeel

zoals beschreven in de statuten (artikel 37,

Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening

lid 2, sub a.4.).

een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op

Aan de houders van preferente aandelen

31 december 2004 en van het resultaat over

en converteerbare aandelen wordt geen

2004 in overeenstemming met in Nederland

winstuitkering boven de bovengenoemde

algemeen aanvaarde grondslagen voor

maxima gedaan (artikel 37, lid 2, sub a.6.).

financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening

2 Ten laste van de resterende winst

zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW.

na deze uitkeringen worden zodanige reserves gevormd als de Raad van Bestuur,

Amsterdam, 17 maart 2005

onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen, zal vaststellen (artikel 37,

Ernst & Young Accountants

lid 2, sub b.).

180

•2_200960_JR_NED.indd 180

24-03-2005 11:09:29

Overige gegevens

3 Het bedrag dat daarna overblijft wordt als

van de (certificaten van) preferente

dividend uitgekeerd op de gewone aandelen

aandelen in verhouding tot de waarde van

(artikel 37, lid 2, sub c.).

de gewone aandelen. Stemrechten op preferente aandelen die bij volmacht aan

De Raad van Bestuur kan, onder goedkeuring

een certificaathouder zijn verstrekt, komen

van de Raad van Commissarissen, het

overeen met het bedrag van de in het bezit

dividend of interimdividend op de gewone

van de certificaathouder zijnde certificaten

aandelen, naar keuze van de houders

ten opzichte van de slotkoers van het

daarvan, in contanten of geheel dan wel

gewoon aandeel op de laatste beursdag

gedeeltelijk in de vorm van gewone dan wel

op Euronext Amsterdam in de maand

preferente aandelen betaalbaar stellen, mits

voorafgaand aan de bijeenroeping van de

zij bevoegd is tot de uitgifte van aandelen

aandeelhoudersvergadering.

(artikel 37, lid 3). Behoudens bepaalde uitzonderingen,

Statutaire bepalingen van Holding en Administratiekantoor inzake aandelen en stemrechten

genieten houders van gewone aandelen

Ieder gewoon aandeel van nominaal

in verhouding tot hun belang.

bij de uitgifte van gewone aandelen en converteerbare aandelen een voorkeursrecht

EUR 0,56 in het kapitaal van ABN AMRO Holding N.V. geeft recht op het uitbrengen

In het geval van ontbinding en liquidatie

van één stem. De preferente aandelen

van ABN AMRO Holding N.V. worden de

hebben, net als de gewone aandelen,

na voldoening van alle schulden resterende

een nominale waarde van EUR 0,56. Elk

activa uitgekeerd allereerst pro rata aan

preferent aandeel geeft recht op één stem.

de houders van preferente aandelen en

De converteerbare aandelen in het kapitaal

converteerbare aandelen tot een bedrag

hebben een nominale waarde van EUR 2,24

gelijk aan het totaal opgelopen dividend vanaf

en geven recht op het uitbrengen van vier

het begin van het meest recente volledige

stemmen. Behoudens bepaalde wettelijke

boekjaar tot en met de datum van uitkering

en statutaire uitzonderingen worden

en vervolgens tot een bedrag gelijk aan de

besluiten met absolute meerderheid van de

nominale waarde van de preferente aandelen

uitgebrachte stemmen aangenomen.

en het op de converteerbare aandelen gestorte bedrag, en tenslotte pro rata aan de

Alle preferente aandelen worden gehouden

houders van gewone aandelen.

door de Stichting Administratiekantoor Preferente Financieringsaandelen ABN AMRO (de ‘Stichting’), die daartegenover certificaten

Voorstel voor winstverdeling

uitgeeft aan de uiteindelijk begunstigden als

Verdeling van de nettowinst volgens artikel 37 lid 2 en 3

bewijs van hun eigendomsrecht ten aanzien van de preferente aandelen.

2004

2003

2002

43

45

45

0

0

1

Dividend preferente aandelen

In tegenstelling tot de oude structuur worden de aan de preferente aandelen

Dividend converteerbare preferente aandelen

verbonden stemrechten, ondanks het feit

Toevoeging aan de reserves

2.401

1.572

745

dat deze formeel berusten bij de Stichting,

Dividend gewone aandelen

1.665

1.544

1.416

4.109

3.161

2.207

in de praktijk door de certificaathouders uitgeoefend, aangezien de Stichting onder alle omstandigheden stemvolmachten zal verstrekken aan de certificaathouders.

Gebeurtenissen na balansdatum

De Stichting zal in principe niet het

Op 9 maart 2005 ging ABN AMRO akkoord

stemrecht uitoefenen. Het stemrecht dat

met een schikking in een rechtszaak die

aan certificaathouders toekomt, wordt

in de Verenigde Staten door kopers van

berekend op basis van het kapitaalbelang

effecten Worldcom, Inc. was aangespannen

•2_200960_JR_NED.indd 181

181

24-03-2005 11:09:30

Overige gegevens

bij het District Court for the Southern

rapportage. Deze gegevens zullen

District of New York. Volgens de schikking

tegelijk met onze persberichten voor de

zal ABN AMRO een bedrag van in totaal

kwartaalresultaten worden gerapporteerd

USD 278 miljoen uitkeren aan personen die

en de basis vormen voor de vergelijkende

door Worldcom uitgegeven schuldbewijzen

cijfers in ons jaarverslag 2005. De overgang

hebben gekocht of anderszins verworven

naar IFRS per 1 januari 2004 houdt in dat

in verband met een emissie in 2001.

het effect van de toepassing van IFRS

ABN AMRO is van mening dat de financiële

op de activa (onder meer kredieten en

gevolgen van dit akkoord afdoende in de

onroerende zaken), passiva (onder meer

jaarrekening 2004 zijn verwerkt.

pensioenverplichtingen) en uitstaande contracten (onder meer derivaten- en leasecontracten) in de cijfers is verwerkt.


Een overzicht van en toelichting op de

De jaarrekening 2004 is de laatste

gevolgen van IFRS voor onze jaarrekening

die volgens in Nederland algemeen

is opgenomen in het Form 20-F voor de

aanvaarde grondslagen voor financiële

Amerikaanse Securities and Exchange

verslaggeving wordt gepresenteerd. Vanaf

Commission, dat op onze internetsite

1 januari 2005 is ABN AMRO, evenals

(www.abnamro.com) is geplaatst.

andere beursgenoteerde ondernemingen in Europa, verplicht voor externe verslaggevingsdoeleinden de International Financial Reporting Standards (IFRS) te hanteren. In 2003 en 2004 heeft de bank de noodzakelijke voorbereidingen getroffen om vanaf 2005 volgens dezelfde tijdlijnen als in voorgaande jaren te kunnen blijven rapporteren. Doordat de IFRS-richtlijnen voor een belangrijk deel direct in de in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen zijn opgenomen, is voor Nederlandse ondernemingen de aanpassing aan IFRS in veel opzichten een geleidelijk proces geweest. De belangrijkste IFRS-richtlijn die voor banken gevolgen heeft (IAS 39 – financiële instrumenten) is echter niet in de Nederlandse grondslagen opgenomen. Deze richtlijn, waarbij de toepassing van reële waarde wordt verruimd, ligt ten grondslag aan het merendeel van de verschillen. IAS 39 is onderwerp van voortdurende discussie en zal de komende jaren mogelijk herzien worden om beter aan te sluiten op de door grote banken gehanteerde praktijken voor risicobeheer. Om in 2005 aan aandeelhouders steeds vergelijkende cijfers te kunnen presenteren, heeft de bank IFRS reeds per 1 januari 2004 182

•2_200960_JR_NED.indd 182

ingevoerd door middel van tweevoudige

24-03-2005 11:09:31

Overige gegevens

Overzicht van Amerikaanse corporate governance-regelingen op basis van de Sarbanes-Oxley Act 2002 (‘SOXA’)

Actie ABN AMRO

Corresponderende Nederlandse best practice bepalingen*

Het accountantskantoor dat de jaarrekening van een onderneming

Deze bepaling is opgenomen in

III.5.4 en V.2.2

controleert, mag bepaalde niet aan de controletaak gerelateerde diensten

‘ABN AMRO’s Policy on Auditor

niet verlenen

Independence’ (#)

Samenvatting van toepasselijke regelingen

1

Onafhankelijkheid van externe accountant

Verbod om bepaalde niet aan de controletaak gerelateerde diensten te verlenen (SOXA art. 201):

Preautorisatie van diensten (SOXA art. 201-202): Preautorisatie door het Audit Committee van alle controleopdrachten aan


de externe accountant en toegestane niet daaraan gerelateerde diensten

‘ABN AMRO’s Audit Committee

V.1.2 en V.2.2

Pre-Approval Policy for External Audit Firm Services’ (#) Openbaarmaking van vergoeding externe accountant en het aanverwante beleid (SOXA art. 202): Openbaarmaking aan beleggers van het preautorisatiebeleid van het Audit

Openbaarmaking vindt plaats in

Committee en de aan de externe accountant betaalde vergoeding

het ABN AMRO jaarverslag zoals

V.2.2 en V.2.3

gedeponeerd bij de Securities and Exchange Commission conform Form 20-F voor 2004 (#) Wisseling van partner binnen accountantskantoor (SOXA art. 203): Het is verplicht om na een aantal jaar binnen het accountantskantoor van


partner te wisselen


III.5.4; V.2.2; en V.2.3

Independence’ (#) Accountantsverslag aan het Audit Committee (SOXA art. 204): De externe accountant moet aan het Audit Committee tijdig


verslag doen over door de vennootschap toegepaste belangrijke


waarderingsgrondslagen en -praktijken, over alternatieve met het

Independence’ (#)

III.5.4; III.5.9; V.4.1; V.4.2 en V.4.3

management besproken methoden van verantwoording van financiële gegevens, met inbegrip van de methode waaraan de externe accountant de voorkeur geeft, en over andere belangrijke communicatie tussen de externe accountant en het management Voormalig personeel van accountantskantoor (SOXA art. 206): Een externe accountant wordt geacht niet onafhankelijk te zijn als

Deze beperking is opgenomen in

bepaalde leidinggevenden van de vennootschap in het jaar voorafgaand


aan de onderhavige controle in dienst van het accountantskantoor

Independence’ (#)

III.5.4; V.2.2 en V.2.3

zijn geweest en bij de controlewerkzaamheden voor de vennootschap betrokken zijn geweest Vergoeding aan partner van accountantskantoor (SOXA art. 203): Verbod voor een partner van het accountantskantoor om een vergoeding


te ontvangen voor het verlenen van niet aan de controletaak gerelateerde


werkzaamheden ten behoeve van de klant waarvan de jaarrekening wordt

Independence’ (#)

III.5.4; V.2.2 en V.2.3

gecontroleerd *

De volledige tekst van de corresponderende best practice bepalingen (en de toepassing daarvan door ABN AMRO) is opgenomen in het Nederlandse corporate governance supplement dat op de internetsite van onze bank is geplaatst (www.abnamro.com) (#) De volledige tekst hiervan (of waar van toepassing een samenvatting) is op de internetsite van onze bank geplaatst (www.abnamro.com)

183

•2_200960_JR_NED.indd 183

24-03-2005 11:09:31

Overige gegevens


Actie ABN AMRO


Aan het Audit Committee moet verantwoordelijkheid worden


III.5.4; III.5.5; III.5.8 en III.5.9

gegeven voor de benoeming, honorering, behoud en toezicht op de

‘ABN AMRO’s Rules Governing the

werkzaamheden van de externe accountant

Supervisory Board’s Principles and

2 Audit Committee Toezicht op externe accountant (SOXA art. 301):

Best Practices’ (#) Onafhankelijkheid van het Audit Committee (SOXA art. 301): Alle leden van het Audit Committee moeten onafhankelijk zijn. Om dit te


waarborgen mogen leden van het Audit Committee (anders dan in hun


hoedanigheid als lid van de Raad van Commissarissen of de commissie):


i) geen vergoedingen voor adviesdiensten aannemen; of ii) niet geaffilieerd

Best Practices (#)

III.2.2, III.5.1 en III.5.6

zijn met de vennootschap of een van haar dochterbedrijven Procedures & bescherming klokkenluiders (SOXA art. 301, art. 806 en art. 1107): Het Audit Committee moet klokkenluiderprocedures vaststellen voor

De Raad van Bestuur en het

i) de ontvangst en behandeling van klachten met betrekking tot de

Audit Committee van de Raad

verslaggeving, de interne controle daarvan en accountantsaangelegen-

van Commissarissen hebben

heden; en ii) de vertrouwelijke, anonieme melding door medewerkers

een algemeen ‘Whistle Blowing

van vermoedens ten aanzien van onoorbare verslaggevings- of

Policy’ (#) goedgekeurd dat

accountantspraktijken. Discriminerende maatregelen van de vennootschap

voorziet in adequate procedures

tegen klokkenluiders zijn verboden

en beschermingsmaatregelen voor

II.1.6

alle medewerkers om vermoedens van onoorbare praktijken kenbaar te maken, waaronder begrepen een directe rapportagelijn aan het Audit Committee Inschakeling van adviseurs door het Audit Committee en hun vergoeding (SOXA art. 301): Het Audit Committee moet gemachtigd worden om adviseurs in te


schakelen indien de commissie dit noodzakelijk acht en de vennootschap


moet alsdan voorzien in een adequate vergoeding van dergelijke adviseurs


III.1.9 en III.5.4

Best Practices’ (#) Financieel expert in Audit Committee (SOXA art. 407): Bedrijven moeten melden of het Audit Committee minstens één lid

Openbaarmaking hiervan vindt

heeft die een ‘onafhankelijk financieel expert’ is en of de desbetreffende

plaats in het Form 20-F

III.5.2 en III.5.7

persoon al dan niet onafhankelijk is *


184

•2_200960_JR_NED.indd 184

24-03-2005 11:09:33

Overige gegevens


Actie ABN AMRO


De Form 20-F moet vergezeld worden door een verklaring van de CEO en

De verklaringen krachtens art. 906

II.1.3; II.1.4; II.1.5; III.1.8 en V.1.3

de CFO dat het rapport volledig voldoet aan de rapportagevoorschriften

en art. 302 zijn opgenomen bij het

en in alle materiële opzichten een getrouw beeld geeft van de financiële

Form 20-F

3 Verklaringen door CEO / CFO CEO/CFO 906 verklaring (SOXA art. 906):

positie en de bedrijfsresultaten van de vennootschap CEO/CFO 302 verklaring: De Form 20-F moet vergezeld worden door een verklaring van de CEO en de CFO i) dat de in de Form 20-F opgenomen financiële informatie in alle materiële opzichten een getrouw beeld geeft van de financiële positie, de bedrijfsresultaten en de kasstromen van de vennootschap; ii) dat zij verantwoordelijk zijn voor het vaststellen en het handhaven van de procedures voor openbaarmaking en controle, de effectiviteit daarvan per het einde van het boekjaar hebben geëvalueerd en een eventuele wijziging in de interne controle van de vennootschap ten aanzien van de financiële verslaggeving openbaar hebben gemaakt voorzover deze wijziging van materieel belang is voor de interne controle; en iii) dat zij alle significante tekortkomingen en zwaktes in de opzet en de uitvoering van de interne controle van de financiële verslaggeving alsmede eventuele door het management of andere medewerkers in dit verband verrichte frauduleuze handelingen openbaar hebben gemaakt *


185

•2_200960_JR_NED.indd 185

24-03-2005 11:09:33

Overige gegevens

Actie ABN AMRO


Bedrijven moeten in hun Form 20-F een verslag opnemen van de interne

ABN AMRO zal het rapport waarin

II.1.3; II.1.4; II.1.5; III.1.8; V.1.3 en

controle van de vennootschap ten aanzien van de financiële verslaggeving,

het management zijn oordeel geeft

V.4.3

waaronder een beoordeling door het management over de effectiviteit

over de interne controle van de

van de interne controle van de financiële verslaggeving. Dit interne

financiële verslaggeving, en de

controlerapport moet door de externe accountant worden onderschreven

bekrachtiging van dit rapport door


4

Corporate governance in het algemeen

Beoordeling van interne controle door het management (SOXA art. 404):

de externe accountant voor het eerst in het Form 20-F opnemen, dat tezamen met jaarverslag 2006 wordt uitgebracht Verbod op kredietverlening aan bestuurders (SOXA art. 402): Bedrijven mogen geen leningen verstrekken aan bestuurders,

ABN AMRO verstrekt leningen

met uitzondering van bedrijven die in het kader van hun normale

aan bestuurders conform de voor

bedrijfsuitoefening financiële diensten verlenen

financiële instellingen gemaakte

II.2.8 en III.7.4

uitzondering Gedragscode (SOXA art. 406): De onderneming moet bekendmaken of het voor de Chief Executive

De normen waarvan ABN AMRO

Officer en de Senior Financial Officers een gedragscode heeft vastgesteld

verwacht dat deze door haar

II.1.3

medewerkers, met inbegrip van de CEO en Senior Financial Officers, worden nageleefd, zijn vastgelegd in de ‘ABN AMRO Business Principles’ (#). Deze vormen de ‘gedragscode’ zoals bedoeld in SOXA *


186

•2_200960_JR_NED.indd 186

24-03-2005 11:09:34

Overige gegevens

ABN AMRO Holding N.V.

Raad van Commissarissen Jhr. mr. A.A. Loudon (68) *

D.R.J. Baron de Rothschild (62)

M.V. Pratini de Moraes (65)

De leeftijd (tussen haakjes) en het jaar

– 2006

– 2007

– 2007

van aftreden, c.q. periodiek aftreden,

voorzitter

Senior partner Rothschild & Cie Banque,

Oud-Minister van Landbouw in Brazilië

zijn vermeld. Een curriculum vitae,

Oud-Voorzitter Raad van Bestuur

voorzitter Rothschild Group (incl.

AKZO Nobel N.V.

NM Rothschild & Sons Ltd.)

met daarin opgenomen belangrijke

P. Scaroni (58) – 2007

nevenfuncties en nationaliteit, ligt

Voorzitter Enel S.p.A., Italië

ten kantore van de vennootschap ter

Ir. M.C. van Veen (70) *#@ – 2005

Mw. drs. L.S. Groenman (64)

vice-voorzitter

– 2007

Lord C.M. Sharman of Redlynch


Oud-Kroonlid Sociaal-Economische

(62) # – 2007

Koninklijke Hoogovens N.V.

Raad (SER)

Oud-Voorzitter KPMG International,

* Lid van het Nomination &

Verenigd Koninkrijk

Compensation Committee.

inzage en staat op onze internetsite www.abnamro.com.

Prof. ir. W. Dik (66) #@ – 2005

Mw. drs. T.A. Maas-de Brouwer


(58) * – 2008

A.A. Olijslager (61) – 2008

@ Treedt af als lid van de Raad van

Koninklijke KPN N.V., oud-Staats-

Hay Group bv

Oud-Voorzitter Concerndirectie

Commissarissen per 28 april 2005.

# Lid van het Audit Committee.

Friesland Coberco Dairy Foods

secretaris van Economische Zaken

A.C. Martinez (65) # – 2006 A. Burgmans (58) * – 2006

Oud-Voorzitter, President en Chief

Voorzitter Raad van Bestuur

Executive Officer Sears, Roebuck & Co.

Unilever N.V.

Inc., Chicago

Holding B.V.

Raad van Bestuur Mr. R.W.J. Groenink (55),

Drs. W.G. Jiskoot (54)

Mr. J.Ch.L. Kuiper (57)

H.Y. Scott-Barrett (46)

(voorzitter)

Drs. T. de Swaan (59)

C.H.A. Collee (52)

J. Aalberts

Dr. ir. R.J.A. van der Bruggen

Mw. N. McKinstry

Drs. P.J.J.M. Swinkels

President-Directeur

Voorzitter Raad van Bestuur Imtech N.V.


Voorzitter Raad van Bestuur Bavaria N.V.

Secretaris Mr. H.W. Nagtglas Versteeg

Raad van Advies

Aalberts Industries N.V.

Wolters Kluwer N.V.

G.J. Doornbos Drs. ing. M.P. Bakker

Voorzitter LTO Nederland

Voorzitter Raad van Bestuur en CEO TPG N.V.

J. Bennink

Lic. oec. HSG S.H.M. Brenninkmeijer

Voorzitter Raad van Bestuur CSM nv

President-Directeur Fugro N.V.

Ing. R. van Gelder BA

Drs. L.M. van Wijk


A. Nühn

President-Directeur

Koninklijke Boskalis Westminster N.V.


Koninklijke Luchtvaart Maatschappij N.V.

Voorzitter Raad van Bestuur Koninklijke Numico N.V.

Dr. J.A.J. Vink Ir. G-J. Kramer

Sara Lee DE International B.V.

Drs. P.E. Hamming Voorzitter Hoofddirectie

Mr. H.Th.E.M. Rottinghuis

Koninklijke Vendex KBB N.V.

Voorzitter Directie Pon Holdings B.V.

Situatie per 17 maart 2005

Voorzitter Raad van Bestuur COFRA Holding AG

•2_200960_JR_NED.indd 187

187

24-03-2005 11:09:35

Overige gegevens

Curriculum vitae mr. R.F. van den Bergh Opleiding

Nevenfuncties

1973

- Lid van de Raad van Commissarissen van

Nederlands recht, Universiteit van Leiden

PON Holdings B.V. - Lid van de Raad van Commissarissen van

Loopbaan

NPM Capital N.V.

1974 – 1975

Staf medewerker Koninklijke Wessanen nv 1975 – 1980

Stafmedewerker / uitgever Nederlandse Dagblad Unie 1980 – 1988

Uitgever / directeur Intermediair 1983 – 1988

Directeur VNU Business Publications Amsterdam 1988 – 1990

Algemeen directeur Admedia B.V. 1990 – 1992

Voorzitter VNU Magazine Group 1992 – 2000

Lid van de Raad van Bestuur van VNU nv (verantwoordelijk voor uitbreiding van VNU in de VS) 2000 –

Voorzitter van de Raad van Bestuur van VNU nv

188

•2_200960_JR_NED.indd 188

24-03-2005 11:09:36

Overige gegevens

Curriculum vitae mr. A. Ruys Opleiding

Nevenfuncties

1974

- Lid van de Raad van Commissarissen van

Handelsrecht, Universiteit Utrecht 1989

Harvard Business School (VS: Postgraduate Course – AMP)

Gtech Holdings Corporation, USA - Lid van de Raad van Commissarissen van Sara Lee/DE International B.V. - Co-voorzitter van ECR Europe - Lid van de Raad van Toezicht van de

Loopbaan 1974 – 1993

Diverse functies bij Unilever N.V. 1993 – 1996

Lid van de Raad van Bestuur van Heineken N.V. 1996 – 2002

Stichting Het Rijksmuseum - Lid van de Raad van Toezicht van de Stichting Nationaal Fonds Kunstbezit - Lid van de Board of Advisors van AIESEC Nederland - Lid van de Raad van Toezicht van Veerstichting

Vice-voorzitter van de Raad van Bestuur van Heineken N.V. 2002 –

Voorzitter van de Raad van Bestuur van Heineken N.V.

189

•2_200960_JR_NED.indd 189

24-03-2005 11:09:36

Overige gegevens

Organisatie ABN AMRO Bank N.V.

Raad van Bestuur Mr. R.W.J. Groenink

Drs. W.G. Jiskoot

Mr. J.Ch.L. Kuiper

(voorzitter)

Drs. T. de Swaan (CFO)

Mr. C.H.A. Collee

H.Y. Scott-Barrett (COO)

Mr. R.W.J. Groenink

Mr. C.H.A. Collee

F.C. Barbosa

Mw. drs. A.E.J.M. Cook-

Drs. W.G. Jiskoot

H.Y. Scott-Barrett

Mr. A.M. Kloosterman

Schaapveld

Drs. T. de Swaan

N.R. Bobins

P.S. Overmars

Mr. H.G. Boumeester

Mr. J.Ch.L. Kuiper

Drs. J.P. Schmittmann

Group Business Team

Drs. R. Teerlink

Consumer & Commercial Clients Executive Committee

Mr. J.Ch.H. Kuiper

Mr. J.Ch.H. Kuiper

Nederland

Mr. C.H.A. Collee



(CEO)

F.C. Barbosa

CFO

N.R. Bobins Mr. A.M. Kloosterman Mr. J.W. Meeuwis

Mr. C.H.A. Collee Noord-Amerika

Brazilië

New Growth Markets

N.R. Bobins (CEO)

F.C. Barbosa (CEO)


COO/CIO

Chief Commercial Officer

(CEO)

M. H. Hammock

Drs. M.F. Kerbert

CFO/COO

P.A.M. Loven

CFO and Capital Markets

CFO

J.A. Mirza

COO

T.C. Heagy

P.P. Longuini

Human Resources

J. van Hall

Mortgage

COO & Risk Management

R.J. Heddema

Retail

T.M. Goldstein

J.L. Majolo

Special Relations

Drs. C.F.H.H. Vogelzang

Specialty Banking

Empresas - Clients

Mr. J. Koopman

Advisory

J.R. Newman

J.R.G. Teixeira

Asia / Middle East

Drs. P.A.M. de Wilt

Commercial Banking

Treasury and Empresas -

R. Sobti

Corporate Clients

L. Richman

Products

Asia Pacific

Mr. W. Reehoorn

Personal Financial Services

J.M. Berenguer Neto

G.J. Letendre

Risk Management

D.J. Rudis

Consumer Finance

Saudi Hollandi Bank

Drs. A.H. Rikkers

Chief Credit Officer

E.E. Souza

P.P.M. Baltussen

Human Resources

T.J. Bulger

International Diamonds &

R.T.J. Charlier

Chief Audit Officer

Jewelry Group

S.C. Mack

Mr. D.M. Scalongne

Chief Legal Officer

W.J. Miller Jr. Bouwfonds Mr. H.J. Rutgers (voorzitter) Ir. B. Bleker Drs. J.G.I.M. Reijrink

190

•2_200960_JR_NED.indd 190

24-03-2005 11:09:36

Overige gegevens

Wholesale Clients Executive Committee

Drs. W.G. Jiskoot

Drs. W.G. Jiskoot

Global Clients

Global Markets

Services

D.A. Cole (COO)


P.S. Overmars (Head of

D.A. Cole (CEO)


Schaapveld (Chairman

Global Markets)

Asia Pacific

Schaapveld

Global Clients & Head of

Equities

R.R. Davis

S. Gregg

Corporates)

T. Boyce

IT

P.S. Overmars

Fixed Income

Fixed Income

M. Geslak

R. van Paridon

N. Cameron

N.C. Cameron

Business Management

Mw. S.A.C. Russell

Corporate Finance

Fixed Income Trading

A.M. Graham

N. Turner

S. Gregg

G.R. Bird

Operations

S.M. Zavatti

COO

Foreign Exchange & Futures

W.G.B. Higgins

Mr. J.A. Pruijs

J.K. Nelson

Americas

Equity Capital Markets

Commercial Banking

R. Larrabure

J.A. de Ruiter

G.E. Page

EMEA

Vice Chairman

Deputy Head

K.A. Payne

The Hon. N. Turner

Dr. J. Sijbrand

Finance

Financial Institutions & Public

COO

Mw. S.A.C. Russell

Sector

M.G.J. de Jong

Human Resources, Legal &

S.M. Zavatti

Human Resources

Communication

C. Muller

O.S. Strugstad

Private Clients Mr. C.H.A. Collee

Human Resources

Marketing, Products & Sales

France

Growth Markets Europe


R.J. Heddema

Management

J.L. Milin

P.C.A. Lembrechts

(CEO)

R.J. Mom

P.J. Scholten

Germany

Asia Pacific

Global Head Private Clients

Special Relations & Senior

Netherlands

R. von Wedel

B. Janssens

Drs. J.G. ter Avest

Bankers Community

Drs. J.V.M. Rijpkema

Switzerland, Luxembourg,

CFO/COO

Mr. J. Koopman

Middle East & Latin America

J.A. Mirza

Mr. E. Bronkhorst

Asset Management Drs. W.G. Jiskoot

Retail Sales

Latin America

Mr. H.G. Boumeester (CEO) K.N. Smith

CIO Equities

Drs. F.L. Kusse

L.E.P. Maia

CFO

Funds & 3rd Party Sales

Private Clients Sales

Asia Pacific

A.P. Schouws RA

J.D.F Ide

P.L. Croockewit

N.A. Lindman

CIO Fixed Income

Institutional Sales

North America

Human Resources

P.A. Abberley

F. Goasguen

R. Campbell

Mw. C.M. Baker

191

•2_200960_JR_NED.indd 191

24-03-2005 11:09:37

Overige gegevens

Transaction Banking Group H.Y. Scott-Barrett

Brazil

Global Transaction Delivery

Risk Management

Human Resources

Mw. A. Cairns (CEO)

S.A.C. Costantini MBA

E. Glassman

D.A.M.P. Suetens

M. Towson MSc, chartered

EMEA

Netherlands

Business Re-engineering

Strategic Planning

FCIPD

E.L. Brewer

Drs. A.M. Mol

M.R. Hampson

N. Bashir Ahmad MBA

Asia

North America

Client Service

Communications

P.Y.C. Chow

vacature

A. Singh B.Tech., MBA *

Mw. C.A. MacFarlan B.Bus

LATAM

Global Transaction Products

CFO

C.A. Migliore

D.A. Cotti

G.K. Dolman ACA

* ad interim

Group Shared Services H.Y. Scott-Barrett


Human Resources

CIO

Drs. R. Teerlink (CEO)

Drs. J.J. Dekker

Mw. drs. M. Flint

L. Gustavsson

CFO

ACES

European Payments Centre

Operations

Mw. C.M.A. Rainbird

Mw. M. Sanyal

Drs. R.M. Langefeld

W.G. Higgins

Mr. R.W.J. Groenink

Drs. T. de Swaan

H.Y. Scott-Barrett

Group Compliance

Group Finance

Corporate Communications

Mw. drs. C.W. Gorter RA

Drs. M.B.G.M.

Drs. R.B. Boon

Group Audit

Oostendorp

Investor Relations

Dr. P.A.M. Diekman RA

Group Legal

Drs. R.P. Bruens

Corporate Development

Dr. mr. J.J. Kamp

Group Human Resources

Mr. drs. J.P. Drost


Mr. E.H. Kok

E.J. Mahne

European Union Affairs &

Mr. H. Mulder

Market Infrastructure

K.K. Guha

Mr. drs. G.B.J. Hartsink

Group Functions

Economisch Bureau

Drs. R.A.R. van den Bosch

Situatie per 17 maart 2005

192

•2_200960_JR_NED.indd 192

24-03-2005 11:09:37

Overige gegevens


Dankzij de goede relatie die met de

Daarnaast heeft de ESC met de bestuurder

bestuurder is opgebouwd, was de Europese

in zijn algemeenheid van gedachten

Ondernemingsraad (European Staff Council /

gewisseld over de strategie van de bank

ESC) in staat deel te nemen aan discussies

in een veranderende omgeving. Diverse

over grensoverschrijdende initiatieven

leden van de Raad van Bestuur, waaronder

en ontwikkelingen binnen de bank. De

de voorzitter, hebben aan deze discussie

vroegtijdige betrokkenheid van de ESC in

deelgenomen.

de planningfase maakte een diepgaande en constructieve dialoog mogelijk en

De ESC spreekt zijn waardering uit voor de

vertaalde zich in een grotere invloed op het

relatie met de bestuurder en de mogelijkheid

eindresultaat. Uitgangspunt voor de ESC

om feedback te geven en invloed op het

is steeds geweest de continuïteit van de

besluitvormingsproces uit te oefenen.

organisatie veilig te stellen en de toekomst van medewerkers zo goed mogelijk te

Amsterdam, 31 december 2004

waarborgen, met inachtneming van de standpunten en invalshoeken van andere


belanghebbenden. Helaas is de ESC niet in staat gebleken levensvatbare alternatieven aan te dragen waarmee gedwongen ontslagen voorkomen konden worden. De ESC heeft wel afspraken met de bestuurder gemaakt, die de werkgelegenheidsvooruitzichten voor de betrokken medewerkers hebben verbeterd. Tijdens de zes plenaire zittingen in 2004 (vier in Amsterdam, één in Warschau en één in Zürich) sprak de ESC met lokale medewerkers en gaf zij aan de bestuurder de feedback door die zij van medewerkers uit alle delen van Europa had ontvangen. Deze feedback heeft, waar nodig, tot concrete maatregelen geleid. Belangrijke onderwerpen die in 2004 aan de orde kwamen, waren: • De inrichting van Group Shared Services • Procurement (inkoop) • De outsourcing van het back-office van

Asset Management • Kostenbesparingen bij European Equities • Operationele activiteiten van Global Trade

Advisory • De wereldwijde regeling privé-

beleggingstransacties van Wholesale Clients • De voorgenomen verkoop van ABN AMRO

Trust • Het Strategic Ambition Programme van

Wholesale Clients • Het wereldwijde HR-transformatie-

programma. 193

•2_200960_JR_NED.indd 193

24-03-2005 11:09:38

Overige gegevens


Het jaar 2004 was het derde jaar

leden van de Raad van Commissarissen

van de cyclus 2002-2005 voor het

en de Raad van Bestuur met als thema

vertegenwoordigend overleg. Belangrijke

‘Van business case naar change case bij

onderwerpen die in het afgelopen jaar aan de

grote veranderingsprocessen’. Belangrijke

orde kwamen, waren:

onderwerpen waren offshoring, meer aandacht voor het menselijk gedrag en

• De verkoop van LeasePlan Corporation

emotie en de methodiek van luisteren en

• De inrichting van Group Shared Services,

gehoord worden.

met onder meer het European Payments Centre en HR Services

In twee vergaderingen van de COR is de

• De plannen voor IT Global, IT-infrastructuur

voorzitter van de Raad van Bestuur uitvoerig

en applicatieontwikkeling en -onderhoud

ingegaan op de jaarcijfers 2003 en de

• Het wereldwijde HR-transformatie-

halfjaarcijfers 2004. De voorzitter reageerde

programma.

op het toekomstgerichte karakter van een groot deel van de gestelde vragen met een

Het eindbod bij de CAO-onderhandelingen

openheid die karakteristiek is voor de cultuur

in 2003 leidde tot een verschil van inzicht

binnen de bank.

over de selectie en matching van personeel bij reorganisaties. Vanuit de Centrale

De COR zal zijn rol blijven spelen bij de

Ondernemingsraad (COR) is mede bemiddeld

verdere ontwikkeling van de bank. Namens

om te komen tot een oplossing die een

alle overlegorganen binnen ABN AMRO

goede mix vormt tussen de keuze van de

spreekt de COR zijn waardering uit voor

beste medewerker en een afspiegeling op

de sfeer van wederzijds vertrouwen die de

basis van leeftijd en diensttijd.

relatie met de bestuurder kenmerkt.

De COR werd tijdig in kennis gesteld van

Amsterdam, 31 december 2004

de voorgenomen benoeming van de heer A.A. Olijslager tot nieuw lid van de Raad van


Commissarissen. De COR vergaderde vijf keer met het verantwoordelijke lid van de Raad van Bestuur. Deze overlegvergaderingen vonden voor het merendeel plaats volgens rooster en werden bijgewoond door een of meer leden van de Raad van Commissarissen, die de gelegenheid kregen om actief deel te nemen. Dit regelmatige contact met leden van de Raad van Commissarissen wordt zeer op prijs gesteld. Het sourcing-beleid was een belangrijk agendapunt in 2004. Daarnaast ontving de COR enkele advies- c.q. instemmingsaanvragen over diverse andere onderwerpen, waaronder de integratie van Group Audit en Audit Inspection van de BU Nederland tot een nieuwe unit Group Audit en de Aandelenoptieregeling. In november 2004 was er een speciale 194

•2_200960_JR_NED.indd 194

bijeenkomst met de meeste Nederlandse

24-03-2005 11:09:38

Overige gegevens

Verklarende woordenlijst

AIRB

Bank for International Settlements (BIS)

Credit rating

Advanced Internal Ratings Based: het hoogste en meest

De belangrijkse taken van

in een letter/cijfercombinatie

gedetailleerde niveau van

deze in 1930 opgerichte en

weergegeven oordeel omtrent de

berekening van het kredietrisico

in Bazel gevestigde instelling

kredietwaardigheid van een land,

voor de bepaling van de

zijn het stimuleren van de

bedrijf of instelling.

solvabiliteit krachtens Bazel

samenwerking tussen centrale

II (het New Capital Accord)

banken en het assisteren in

Derivaten

op basis van het gebruik van

internationale betalingen. De

Financiële instrumenten waarvan

interne modellen om risico te

BIS geeft tevens aanbevelingen

de waarde een afgeleide is

beoordelen.

aan banken en toezichthoudende

van de prijs van een of meer

Het door een rating agency

instanties op het gebied van

onderliggende waarden (valuta,

AMA

risicobeheer, solvabiliteit en de

effecten, indices, etc.).

Advanced Management

informatieverstrekking omtrent

Approaches: het hoogste en

financiële derivaten.

meest gedetailleerde niveau van

Economisch kapitaal Het voor de bedrijfsvoering

berekening van het operationeel

BIS-ratio

benodigde kapitaal, met

risico voor de bepaling van de

De solvabiliteitsratio voor

inachtneming van markt-, krediet-

solvabiliteit krachtens Bazel II

banken, die het vermogen als

en operationele risico’s.

(het New Capital Accord) op basis

percentage van de naar risico

het gebruik van interne modellen

gewogen activa weergeeft,

Economische waarde

om risico te beoordelen.

conform de definitie van de Bank

De contante waarde van

for International Settlements

toekomstige economische winst.

Basispunt

(BIS).

Economische winst

Eenhonderdste van één procentpunt.

Bookrunner

Nettowinst na belastingen

Hoofd van een effectensyndicaat

verminderd met de naar risico

Bazel II

dat de inschrijving, toewijzing

gewogen kapitaalkosten.

Het ‘Bazel II raamwerk’,

en na-markt regelt voor alle

opgesteld door het Bazels

syndicaatsleden.

Comité voor Bankentoezicht,

GAAP Generally Accepted Accounting

dat de nieuwe minimale

Core tier 1 ratio

Principles: algemeen aanvaarde

kapitaalnormen voor banken

Het kernvermogen van de bank,

verslaggevingsregels.

bevat.

exclusief preferente aandelen,

Beheerd vermogen

als percentage van de totale naar

Goodwill

risico gewogen activa..

Het verschil tussen de

Het vermogen, inclusief

verkrijgingsprijs van een

beleggingsfondsen en

Corporate finance

deelneming of individuele activa

vermogens van particulieren en

Activiteiten op het gebied

enerzijds en de reële waarde van

instellingen, dat professioneel

van fusies, overnames,

de individuele posten anderzijds.

wordt beheerd teneinde een

privatiseringen, adviesdiensten

optimaal beleggingsresultaat te

en emissies.

realiseren.

Hedge Bescherming van een financiële positie door hetzij kort hetzij lang te gaan, vaak met gebruikmaking van derivaten.

195

•2_200960_JR_NED.indd 195

24-03-2005 11:09:39

Overige gegevens

International Financial Reporting Standards (IFRS)

Marktrisico

Opties (aandelen en valuta)

Risico samenhangend

Contractueel recht om

Verslaggevingsgrondslagen

met fluctuaties in beurs-

gedurende een bepaalde periode

(voorheen de International

en valutakoersen en/of

of op een bepaalde datum een

Accounting Standards) die zijn

rentetarieven.

vastgestelde hoeveelheid van een bepaalde onderliggende

opgesteld en aanbevolen door

waarde te kopen (calloptie) c.q.

Standards Board. De Europese

Mortgage Servicing Right (MSR)

Unie heeft bepaald dat alle

Het recht op een inkomsten-

tevoren vastgestelde prijs.

beursgenoteerde naamloze

stroom uit woninghypotheken

vennootschappen in de EU deze

waartegenover de verplichting

Preferent aandeel

grondslagen vanaf boekjaar 2005

staat om bepaalde administra-

Een aandeel dat per boekjaar bij

moeten toepassen.

tieve werkzaamheden met

voorrang aan de houder ervan

betrekking tot de betreffende

recht geeft op een vast dividend.

de International Accounting

te verkopen (putoptie) tegen een

Joint venture

hypotheken te verrichten.

Samenwerkingsverband tussen

Dergelijke rechten en ver-

Private banking

twee of meer juridisch los van

plichtingen kunnen van derden

Richt zich op de ontwikkeling

elkaar staande bedrijven.

worden overgenomen. Tot de

en uitvoering van het beleid

administratieve taken behoren

ten aanzien van vermogende

Kredietequivalent

het innen van aflossingen, rente

relaties en kleine/middelgrote

Som van de vervangingswaarde

en escrow-betalingen door

institutionele beleggers.

(indien de tegenpartij niet aan

kredietnemers, het betalen van

zijn verplichtingen kan voldoen)

belastingen en verzekerings-

RAROC

en het potentiële kredietrisico,

premies ten behoeve van

Risk Adjusted Return on

berekend als een percentage

kredietnemers, het bewaken van

Capital: het naar risico gewogen

van het nominale bedrag. Het

betalingsachterstanden, het

rendement afgezet tegen de

toepasselijke percentage is

regelen van executoriale verkoop

BIS-kapitaaleisen. Deze maatstaf

afhankelijk van de aard en de

en de verantwoording en

geeft een consistent inzicht

resterende looptijd van het

uitvoering van betalingen van

in de winstgevendheid van de

contract.

hoofdsom en rente aan de

bedrijfsactiviteiten.

beleggers. Indien bij de verkoop

Loss Given Default

van een hypotheekportefeuille

Renterisico

Het verlies dat de bank naar

het administratief beheer niet

De mate waarin fluctuaties in

verwachting zal lijden op een

wordt overgedragen, worden de

de lange en de korte rente een

uitzetting als de tegenpartij in

MSR’s als een actiefpost op de

negatief effect hebben op het

gebreke blijft.

balans verantwoord.

resultaat van de bank.

Managing for Value (MfV)

Notional amount

Het instrument dat ABN AMRO

De hoofdsom van een

Richtlijn inzake Kapitaaltoereikendheid

gebruikt voor maximering van

derivatencontract.

Richtlijn van de Europese Unie

waardecreatie. Op basis van MfV

inzake de invoering van het

worden de beschikbare middelen

Non-performing krediet

geallloceerd aan die activiteiten

Krediet waarbij twijfel bestaat of

die op lange termijn de hoogste

de klant de verplichtingen jegens

Risico gewogen activa

economische winst genereren.

de bank kan nakomen.

Het totaal van de activa en

nieuwe Bazel II Kapitaalakkoord.

Twee relevante begrippen in dit

buitenbalansposten berekend op

verband zijn economische winst

basis van de risicograad van de

en economische waarde.

individuele posten.

196

•2_200960_JR_NED.indd 196

24-03-2005 11:09:40

Overige gegevens

Scenarioanalyse

Trust

Volatiliteit

Methode voor berekening en

Constructie waarbij vermogen

Een statistische maatstaf voor

beheersing van onder meer

wordt toevertrouwd aan een

de mate waarin grootheden

het renterisico. Op basis van

trustee, die dat vermogen

(marktprijzen, rentes) in de tijd

verschillende scenario’s van

beheert.

fluctueren.

Uniform Credit Rating (UCR)

Voorziening

Een classificatiesysteem voor

totaal van dubieuze of oninbare

Securitisatie

kredietwaardigheid. Het geeft

kredieten. Aan deze post wordt

Herstructurering van kredieten

de kans aan dat een tegenpartij

het bedrag van de jaarlijkse

in de vorm van verhandelbare

in gebreke blijft bij de betaling

voorziening toegevoegd, terwijl

effecten.

van rente en/of hoofdsom en/of

afgeboekte bedragen (na aftrek

andere financiële verplichtingen

van geïnde bedragen) hierop in

jegens de bank.

mindering worden gebracht.

weerstandsvermogen van een

Value-at-Risk (VaR)

onderneming, veelal uitgedrukt

De statistische analyse van


in het eigen vermogen als

historische markttrends en

Bedrag dat ten laste van het

percentage van het balanstotaal

volatiliteiten teneinde de

resultaat wordt gebracht om

of – voor banken – in de BIS-ratio.

waarschijnlijkheid in te schatten

mogelijke verliezen op dubieuze

toekomstige wijzigingen in de marktrente, wordt het rentesaldo ingeschat.

Solvabiliteit

Balanspost tegenover het

Maatstaf voor het financiële

dat de verliezen op een

of oninbare kredieten af te

Structured finance

portefeuille een bepaalde bedrag

dekken.

Internationale activiteit gericht op

zullen overschrijden.

de kredietverlening in specifieke product/markt-combinaties, de

Valutarisico

ontwikkeling en marketing van

Het prijsrisico samenhangend

complexe financiële constructies,

met de wijziging van

de exportfinanciering van

wisselkoersen.

kapitaalgoederen en de financiering van grootschalige projecten.

Vermogen onder administratie Het totale vermogen van klanten

Tier 1 ratio

dat voor beleggingsdoeleinden

Kernvermogen van de bank

wordt beheerd door of in

uitgedrukt als percentage van de

bewaring is gegeven aan een

naar risico gewogen activa.

financieel dienstverlener, waaronder tevens begrepen het

Totaal rendement voor aandeelhouders

vermogen van zakelijke klanten

Wijziging van de aandelenkoers

correspondent banking en/of

vermeerderd met dividend-

werkkapitaal.

in het kader van bewaarneming,

rendement.

Treasury

Vermogenswaarde per aandeel

Is verantwoordelijk voor alle

Waarde van alle activa van een

geldmarkt- en valutaoperaties.

bedrijf minus vreemd vermogen, gedeeld door het aantal uitstaande aandelen.

197

•2_200960_JR_NED.indd 197

24-03-2005 11:09:40

Overige gegevens

Afkortingen

ACES

ABN AMRO Central Enterprise Services Private Limited

AIRB

Advanced International Ratings Based benadering voor kredietrisico’s

ALCO

Asset and Liability Committee

AM

Asset Management

AMA

Advanced Measurement Approaches benadering voor operationele risico’s

BBP

Bruto Binnenlands Product

BCB

Bazels Comité voor Bankentoezicht

BIS

Bank for International Settlement (Bank voor Internationale Betalingen)

BRL

Braziliaanse real

BU

Business Unit

C&CC


CAD

Capital Adequacy Directive (Richtlijn inzake Kapitaaltoereikendheid)

CAO

Collectieve Arbeidsovereenkomst

CEO

Chief Executive Officer

CFO

Chief Financial Officer

COO

Chief Operating Officer

CRO

Country Risk Officer

CZK

Tsjechische koruna

EGM

Emerging Growth Markets

EU

Europese Unie

EUR

Euro

FIPS

Financial Institutions & Public Sector

FTE

Full time equivalent (voltijdequivalent)

FX

Foreign Exchange (vreemde valuta)

GALM

Group Asset and Liability Management

GCF


GF

Group Functions

GRC

Group Risk Committee

GRM


GSS


HR

Human Resources

IFRS


LGD

Loss Given Default

LPC


MfV

Managing for Value

MKB

Midden- en kleinbedrijf

MRM

Market Risk Management

MSR

Mortgage Servicing Right

N&C Committee


ORAP

Other Risk Approval Process

PC

Private Clients

PFS

Personal Financial Services

PM

Portfolio Management

PSP

Performance Share Plan

198

•2_200960_JR_NED.indd 198

24-03-2005 11:09:41

Overige gegevens

RAROC

Risk adjusted return on capital

RGA


RSA

Risk Self-Assessment

SBU

Strategische Business Unit

SEVP

Senior Executive Vice President

SOXA

Sarbanes-Oxley Act 2002

TRS

Total return to shareholders (totaal rendement voor aandeelhouders)

UCR

Uniform Counterparty Rating

USD

US dollar

VaR

Value-at-Risk

VGPB

Van Gogh Preferred Banking

WCS

Wholesale Clients

199

•2_200960_JR_NED.indd 199

24-03-2005 11:09:42

•2_200960_JR_NED.indd 200

24-03-2005 11:09:42










Jaarverslag 2004

12.0.3.05


Jaarverslag 2004 ABN AMRO Holding N.V

Recommend Documents