Gamma Holding NV Jaarverslag 2002
Gamma Holding NV Hoogeindsestraat 47 Postbus 80 5700 AB Helmond Tel. 0492 570933 Fax 0492 529445 www.gammaholding.nl
[email protected]
Van dit jaarverslag is een Engelstalige versie beschikbaar An English language version of this Annual Report is available
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Inhoud Profiel Gamma Holding Geachte aandeelhouder: voorwoord bestuursvoorzitter J.G.M. van Oijen Kerncijfers/vijf jaar Gamma Holding Informatie over het aandeel Gamma Holding Bestuur Stafmanagers Bericht van de Raad van Commissarissen
4 5 6 7 10 11 12
Verslag van de Raad van Bestuur
14
Algemeen Strategie Omzet en resultaten Valutabeheer Investeringen en financiering Organisatie en personeel Duurzaam ondernemen Algemeen Sociaal beleid Milieu Gamma Technologies Process and Conveyor Belts Specialties Screen and Filter Technology Coated Fabrics/Composite Materials Sailcloth Industrial Fabrics Gamma Industrial Textiles Automotive Industrial Applications Gamma Exotic Fabrics Vooruitzichten
14 15 15 15 16 17 17 17 17 20 21 21 24 25 28 28 29 29 29 32 33 37
Vestigingsplaatsen
38
Jaarrekening
41
Grondslagen voor de financiële verslaggeving Geconsolideerde balans Geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening Vennootschappelijke balans Vennootschappelijke winst- en verliesrekening Toelichting op de vennootschappelijke balans Deelnemingen
42 45 46 47 48 58 62 62 63 68
Overige gegevens
70
Winstverdeling Stichting Preferente Aandelen Gamma Holding Accountantsverklaring Operationeel management/Leden Europese Ondernemingsraad
70 71 71 72
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Profiel Gamma Holding Gamma Holding ontwikkelt, produceert en verkoopt wereldwijd hoogwaardige, innovatieve producten met textiel als basis. In 36 landen zijn 112 ondernemingen met in totaal 9.168 werknemers actief. Het hoofdkantoor is gevestigd in Helmond (Nederland). De aandelen zijn genoteerd aan Euronext Amsterdam. In de structuur van Gamma Holding worden drie sectoren onderscheiden, waarin vijf kernactiviteiten zijn ondergebracht die leidend en toonaangevend zijn in hun mondiale markten:
Gamma Technologies De sector Gamma Technologies, goed voor 49% van de omzet van Gamma Holding, omvat werkmaatschappijen die kwaliteitsproducten voor technische toepassingen in de industrie leveren. De kernactiviteiten zijn: • Process and Conveyor Belts. In dit segment is Ammeraal Beltech een van de wereldmarktleiders in duurzame proces- en transportbanden voor onder andere de voedings- en genotsmiddelenindustrie, land- en tuinbouw en logistieke dienstverlening, zoals voor vliegvelden en postsorteringssystemen. • Specialties. In dit segment zijn diverse ondernemingen actief op het gebied van screen- en filtertechnologie (Techfab/IFC en Madison Filter Group), coating- en composietentechnologie (Indutex), zeildoektechnologie (Dimension-Polyant) en industriële breisels (Ames Europe).
Gamma Industrial Textiles De sector Gamma Industrial Textiles realiseert 33% van de omzet van Gamma Holding met hoogwaardige gedessineerde stoffen voor industriële afnemers. De kernactiviteiten zijn: • Automotive. Dit segment levert stoffen voor de bekleding van auto’s. De ondernemingen De Witte Lietaer en Delcar behoren in Europa tot de grootste producenten op dit gebied. • Industrial Applications. Dit segment richt zich via de onderneming Bekaert op de productie van hoogwaardige matrasstoffen en daarnaast op buggy- en tuinmeubelstoffen.
Gamma Exotic Fabrics De sector Exotic Fabrics draagt voor 18% bij aan de omzet van Gamma Holding. Exotic Fabrics is, via de ondernemingen van de Vlisco Groep, actief op het gebied van design, productie en distributie van hoogwaardige geverfde en bedrukte exotische stoffen op basis van het batikprocédé voor het top- en middensegment van de West-Afrikaanse markt.
Groei en rendement 4
Gamma Holding streeft naar een kwantitatieve en kwalitatieve groei, zowel autonoom als door acquisities. Acquisities zijn erop gericht de bestaande activiteiten uit te breiden en hun marktaandeel te vergroten. Bovendien wordt dynamiek gezocht in nieuwe en attractieve aanverwante markten. Als activiteiten structureel onvoldoende renderen of niet langer binnen de strategie passen, worden ze gedesinvesteerd. Door de activiteiten over diverse regio’s en marktsegmenten te spreiden worden de risico’s beperkt. Gamma Holding stelt zich ten doel de winst per aandeel jaarlijks met gemiddeld 10% te laten groeien en een gemiddeld rendement op het geïnvesteerd vermogen, inclusief betaalde goodwill, van 15% te realiseren.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Geachte aandeelhouder In mijn laatste volle jaar als voorzitter van de Raad van Bestuur is Gamma Holding strategisch opnieuw beter op koers komen te liggen. Herstructureringen in verschillende landen en initiatieven om efficiënter en tegen lagere kosten te produceren vormen een goede basis voor een gezonde winstgroei in de toekomst. Aan de, vaak ingrijpende, maatregelen die in dat kader nodig waren, is het mede te danken dat de resultaten van onze onderneming in 2002 ondanks de moeilijke economische omstandigheden bevredigend waren. Bij een hogere omzet steeg de netto winst uit gewone bedrijfsuitoefening licht. De resultaten van de segmenten Automotive en Process and Conveyor Belts stonden onder druk, maar de segmenten Specialties, Industrial Applications en Exotic Fabrics gaven een positief beeld te zien. Door de economische neergang, die ons als industrieel toeleverancier sterk raakt en door de forse prijsdruk in een aantal segmenten, was 2002 geen gemakkelijk jaar. Naast noodzakelijke reorganisaties werden sommige investeringen met het oog op het adequaat beheer van de financiële middelen getemporiseerd. Onze concurrentiekracht op de langere termijn is desondanks niet aangetast, omdat de urgente investeringen doorgingen en acquisities in groeimarkten onze positie verder versterkten, zowel in de fabricage als in de distributie. Gamma Holding ligt daardoor strategisch goed op koers. De marktposities in de verschillende sectoren en segmenten zijn uitstekend en bevinden zich op mondiaal niveau. De onderneming groeide in het verslagjaar onder meer als ‘wereldspeler’ door een verdere globalisering van de activiteiten. In dit jaarverslag wordt aan dat aspect bijzondere aandacht besteed. De afgelopen periode heeft de onderneming een enorme omslag gemaakt. Hierin is een belangrijke bijdrage geleverd aan de reeds eerder ingezette transformatie van een traditioneel textielbedrijf tot een onderneming die met hoogwaardig technisch textiel wereldwijd excelleert in attractieve groeimarkten. Dit biedt goede perspectieven voor de toekomst. Tijdens deze transformatie is de omzet fors gegroeid. Bovendien is het aandeel van de technologiesector in de toegenomen omzet met tientallen procenten gestegen. De verwachting is dat het belang van deze sector de komende jaren verder zal toenemen. Met deze strategie verwachten we waarde te kunnen creëren voor onze aandeelhouders. Door deze strikt uit te voeren kon de winst in 2002 ondanks de neergaande economie met 6% stijgen. Ons lange termijn doel blijft echter gehandhaafd op een gemiddelde jaarlijkse stijging van de winst per aandeel van 10%. Gamma Holding profileert zich als een duurzame onderneming. Daarvan getuigen niet alleen onze investeringen in milieuzorg, maar ook de accenten die we internationaal leggen op arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. We streven er in ons personeelsbeleid naar dat de ondernemingen van Gamma Holding een vaste waarde in hun samenlevingen vertegenwoordigen.
5
Bovendien ontlenen we ons vertrouwen in de toekomst, behalve aan de strategie, aan de kwaliteit en de professionaliteit van onze medewerkers. Zij dragen in deze minder gunstige tijden, waarin de economische vooruitzichten onzeker zijn, met grote inzet en betrokkenheid bij aan de continuïteit van Gamma Holding.
J.G.M. van Oijen Voorzitter Raad van Bestuur
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Kerncijfers/vijf jaar Gamma Holding In miljoenen 6
2002
2001
2000
1999
1998
954,5 0,8 44,7 72,7 32,6 32,1 32,1 77,6 13,6 4,0 23,2 196,0 194,5 197,1 472,5 518,0 689,4 282,0
906,0 0,1 45,4 70,2 30,4 30,4 30,4 75,9 12,1 13,3 55,4 193,9 188,9 197,2 554,3 512,5 766,8 254,3
938,4
866,6
799,3
41,8 104,7 48,1 47,6 17,6 89,4 19,2
38,8 100,0 44,5 43,3 43,3 82,1 17,4
28,9 70,4 39,1 37,3 37,3 66,2 15,7
61,4 183,3 187,4 187,2 478,5 476,4 743,7 250,0
57,0 181,3 163,6 185,3 444,1 433,9 709,4 228,8
45,9 240,4 227,9 252,4 371,5 317,7 555,6 208,2
9.168 7.518.535
9.612 7.518.535
8.793 7.455.784
8.202 7.251.407
8.370 6.738.943
10,32 4,26 4,26 1,80 25,94 26,80
10,08 4,03 4,03 1,60 25,66 33,38
11,99 6,38 2,35 2,54 24,26 40,00
11,31 5,95 5,95 2,36 24,53 38,20
9,81 5,52 5,52 2,18 35,34 39,48
7,6 3,4 13,7
7,8 3,4 13,7
11,2 5,1 19,3
11,5 5,1 19,0
8,8 4,9 22,2
16,5 4,0 28,4 28,6 2,1 2,6 6,3
16,1 3,4 25,3 25,7 1,1 3,3 8,3
25,4 5,8 24,6 25,2 1,2 3,3 6,3
26,4 7,6 25,6 26,1 1,4 3,4 6,4
16,3 10,5 43,3 45,4 1,5 4,0 7,2
Netto omzet Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Bedrijfsresultaat Groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Resultaat na belastingen Cashflow1,7 Dividend Investeringen immateriële vaste activa Investeringen materiële vaste activa Eigen vermogen per ultimo Gemiddeld eigen vermogen Groepsvermogen per ultimo Geïnvesteerd vermogen2 per ultimo Gemiddeld geïnvesteerd vermogen2 Balanstotaal per ultimo Personeelskosten Aantal werknemers per ultimo Gemiddeld aantal geplaatste gewone aandelen Bedragen in 6 per gewoon aandeel van 6 2,50 Cashflow1,3,7 Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen3 Resultaat na belastingen3 Dividend Eigen vermogen4 per ultimo Koers gewoon aandeel per ultimo Ratio’s
6
Bedrijfsresultaat in % van de netto omzet Groepsresultaat na belastingen7 in % van de netto omzet Rendement in % van het gemiddeld geïnvesteerd vermogen5,7 Resultaat na belastingen7 in % van het gemiddeld eigen vermogen Rentedekking ratio6 Eigen vermogen in % van het balanstotaal Groepsvermogen in % van het balanstotaal Vlottende activa/kortlopende schulden Koers/cashflow3,7 Koers/resultaat na belastingen3,7
1 2 3 4 5 6 7
Resultaat na belastingen verhoogd met afschrijvingen (im)materiële vaste activa Groepsvermogen verhoogd met saldo rentedragende schulden Exclusief dividend op gewone preferente winstdelende aandelen Exclusief gewoon preferent winstdelend aandelenkapitaal Resultaat voor belastingen en rente uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat voor belastingen en rente uit gewone bedrijfsuitoefening gedeeld door rente Exclusief buitengewoon resultaat
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Informatie over het aandeel Gamma Holding Notering van het aandeel Gamma Holding Het aandeel van Gamma Holding is genoteerd aan de officiële markt van Euronext Amsterdam en maakt onderdeel uit van de Next Prime en de Next 150. Met de invoering van de FTSE-classificatie op Euronext is het aandeel Gamma Holding geclassificeerd in de subsector Engineering–General binnen de economische groep General Industries. Het aantal geplaatste aandelen van 1 2,50 nominaal bedroeg:
Gewone aandelen Gewone preferente winstdelende aandelen
13-03-2003 7.518.535 400.000
31-12-2002 7.518.535 400.000
31-12-2001 7.518.535 400.000
De marktkapitalisatie van de aandelen bedroeg per 13 maart 2003 1 168 miljoen tegen 1 262 miljoen per 14 maart 2002.
Optierechten De vennootschap heeft in het verslagjaar 33.600 optierechten toegekend aan haar leden van de Raad van Bestuur en aan senior management. Deze worden toegelicht op pagina 65 en 66.
Koersontwikkeling De koers van het aandeel ontwikkelde zich tussen een laagste waarde van 1 26,50 op 30 december 2002 en een hoogste waarde van 1 40,00 op 3 mei 2002. De slotkoers op 31 december 2002 bedroeg 1 26,80.
Koersverloop, ontwikkeling winst1 en dividend per aandeel (in 1) 7
70
6
60
5
50
4
40 7
3
30
2
20
1
10
0
0 1998
1999
Winst per aandeel
1
2000
2001
2002
Dividend per aandeel
Koers per ultimo
Uit gewone bedrijfsuitoefening
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Dividendbeleid Bij de vaststelling van het dividend op gewone aandelen wordt gestreefd naar een gemiddeld dividend over een langere periode van circa 40% van het resultaat na belastingen. Het statutaire dividend op de gewone preferente winstdelende aandelen bedraagt 1 0,21, indien en voor zover de uitkeerbare winst toereikend is om het statutaire dividend uit te keren. Over de afgelopen 5 jaar is het statutaire dividend steeds volledig uitgekeerd.
Wet Melding Zeggenschap Per 13 maart 2003 waren aan de vennootschap de volgende belangen van 5% of meer in het aandelenkapitaal opgegeven: Delta Deelnemingen Fonds NV Delta Lloyd Levensverzekering NV Dexia SA Fortis Utrecht NV ING Groep NV Zwolsche Algemeene NV
6,66 % 5,04 % 10,40 % 5,92 % 11,57 % 5,02 %
Financiële agenda 2003 14 maart 11 april 6 mei 5 september
Publicatie jaarcijfers, persconferentie Publicatie jaarverslag Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders Publicatie halfjaarcijfers
2004 (onder voorbehoud) 29 januari Persbericht voorlopige jaarcijfers 5 maart Publicatie jaarcijfers, persconferentie 2 april Publicatie jaarverslag 22 april Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders 3 september Publicatie halfjaarcijfers
Investor Relations 8
Gamma Holding hecht aan een actieve en open communicatie met investeerders en analisten ter verduidelijking van haar strategie, financiële resultaten en actuele aangelegenheden. In 2002 is een aantal presentaties gegeven aan analisten. Ook brachten analisten een bezoek aan de onderneming DimensionPolyant in Kempen (Duitsland), terwijl diverse roadshows zijn gehouden. Om de verhandelbaarheid van het aandeel Gamma Holding te stimuleren zijn op Euronext Amsterdam drie liquiditeitsverschaffers voor het aandeel actief. Op de Gamma Holding internet site www.gammaholding.nl kan uitgebreide informatie worden verkregen met betrekking tot persberichtgeving, financiële rapportage en strategie. Via regelmatige ontmoetingen met pers en analisten wordt gestreefd naar een duidelijke en transparante profilering van de activiteiten en strategie. Gamma Holding streeft naar een intensivering van de rechtstreekse informatievoorziening aan zowel de institutionele als de particuliere belegger en alle andere voor de onderneming belangrijke stakeholders.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Reglement inzake voorwetenschap Binnen Gamma Holding bestaat een reglement inzake de melding van transacties in aandelen Gamma Holding, dat geldt voor haar Raad van Commissarissen, bestuurders, hoofdkantoormedewerkers, het management van de verschillende werkmaatschappijen en leden van diverse ondernemingsraden. De Secretaris van de Vennootschap is aangesteld als Centrale Functionaris en is belast met het toezicht op de naleving van dit reglement en de communicatie met de Autoriteit Financiële Markten.
Nadere informatie Voor nadere financiële informatie over de onderneming kan contact worden opgenomen met: Gamma Holding NV Drs. A.G.J. Groote Schaarsberg, Hoofd Investor Relations Hoogeindsestraat 47 Postbus 80 5700 AB Helmond Tel. 0492 570544 Fax 0492 529445
[email protected] www.gammaholding.nl
9
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Bestuur (per verslagdatum)
Raad van Commissarissen Drs. J.F. van Duyne, voorzitter (61)1,2 Benoemd op 3 mei 2001, zittingstermijn eindigt in 2005, Nederlandse nationaliteit Oud-voorzitter (gezamenlijk) Raad van Bestuur Corus Group Plc Lid Raad van Commissarissen De Nederlandsche Bank NV, OPG Groep NV, Samas Groep NV, Verkade NV, Tennet BV en Bloemers Nassau Groep Bestuurslid Stichting Preferente Aandelen Buhrmann NV en Stichting Continuïteit Boskalis Westminster NV Voorzitter Stichting Administratiekantoor Vedior Bestuurslid Stichting Administratiekantoor Numico Kroonlid Sociaal-Economische Raad Ir. J.A. Dekker (63)1 Benoemd op 6 mei 1993, zittingstermijn eindigt in 2005, Nederlandse nationaliteit Voorzitter Raad van Bestuur TNO Lid Raad van Commissarissen ASML NV en Koninklijke BAM Groep NV Voorzitter EARTO R.K.T. Oetker (53) Benoemd op 7 september 1999, zittingstermijn eindigt in 2003, Duitse nationaliteit President van de Deutsche Schutzvereinigung für Wertpapierbesitz Voorzitter Aufsichtsrat Mulligan BioCapital AG Lid Aufsichtsrat Volkswagen AG, IKB Deutsche Industriebank AG en Degussa AG Drs. P.A.W. Roef (70) Benoemd op 1 mei 1995, zittingstermijn eindigt in 2003, Nederlandse nationaliteit Oud-voorzitter Raad van Bestuur Gamma Holding NV Voorzitter Raad van Commissarissen VNU NV en Parcom NV Lid Raad van Commissarissen Koninklijke Numico NV en Robeco NV
10
Mr. J.W.B. Westerburgen (60) Benoemd op 7 mei 1991, zittingstermijn eindigt in 2003, Nederlandse nationaliteit Oud-Secretaris Unilever Lid Raad van Commissarissen Unilever Nederland BV en ASML NV Lid Vereniging AEGON Ir. J. Zuidam (54)2 Benoemd op 6 mei 2002, zittingstermijn eindigt in 2006, Nederlandse nationaliteit Vice-voorzitter Raad van Bestuur DSM NV Lid Raad van Commissarissen en lid College van Gedelegeerd Commissarissen NV Nederlandse Gasunie
1 2
Auditcommissie Benoemings- en remuneratiecommissie
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Raad van Bestuur Drs. J.G.M. van Oijen, voorzitter (60) Drs. M. Veninga (52)
Mr. M.C.M. Dams (41), Secretaris van de Vennootschap
Stafmanagers Ir. F. Keun (57), Directeur Sociale Zaken W.R. van der Willigen R.A. (52), Directeur Financiën en Administratie Drs. A.G.J. Groote Schaarsberg (36), Hoofd Investor Relations
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Bericht van de Raad van Commissarissen Aan de aandeelhouders van Gamma Holding NV Het jaarverslag 2002 geeft inzicht in een voor Gamma Holding NV, ondanks de verslechterende economische omstandigheden, tevredenstellend verlopen jaar. Door scherp aan de strategische koers vast te houden konden de resultaten van de groep licht stijgen. Bovendien is door herstructureringen, kostenbesparingen, nieuwe acquisities en gerichte investeringen een goed perspectief voor de toekomst geschapen. Wij bieden u hierbij de door de Raad van Bestuur opgemaakte jaarrekening over 2002 aan. Deze omvat: • de geconsolideerde balans per 31 december 2002; • de geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2002; • het geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2002; • de vennootschappelijke balans per 31 december 2002; • de vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2002; • de daarbij behorende toelichtingen. Deze jaarrekening is door PricewaterhouseCoopers Accountants NV gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien. De accountantsverklaring treft u in dit verslag aan in de Overige Gegevens op pagina 71. Wij kunnen ons met deze stukken verenigen en stellen u voor: 1. de jaarrekening over 2002 overeenkomstig goed te keuren; 2. het dividend op de gewone preferente winstdelende aandelen te bepalen op 1 0,21 per aandeel van 1 2,50; 3. het dividend op de gewone aandelen vast te stellen op 1 1,80 per aandeel van 1 2,50.
Samenstelling Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen In het verslagjaar zijn belangrijke veranderingen in de samenstelling van de Raden van Bestuur en Commissarissen ter sprake geweest. Zo zal de voorzitter van de Raad van Bestuur, drs. J.G.M. van Oijen, na een dienstverband van negen jaar eind mei 2003 met pensioen gaan. De heer Van Oijen trad op 1 september 1994 in dienst van de onderneming en werd op 1 juni 1995 voorzitter. Hij heeft in deze periode die is gekenmerkt door een grote dynamiek, een belangrijke bijdrage geleverd aan de reeds eerder ingezette transformatie van een traditioneel textielbedrijf tot een onderneming, waarin de nadruk op industriële markten en toepassingen ligt. 12
In verband met zijn pensionering heeft de Raad van Commissarissen besloten dat drs. M. Veninga, thans al lid van de Raad van Bestuur, de heer Van Oijen als voorzitter zal opvolgen na de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 6 mei 2003. Tevens bestaat het voornemen drs. M.H. Zegger die op 1 oktober 2002 in dienst trad van Gamma Holding, te benoemen tot lid van de Raad van Bestuur. De heer Zegger (46) is vanaf 1982 in diverse functies werkzaam geweest bij Akzo Nobel in Nederland, Singapore, Rusland en Duitsland. Voordat hij bij Gamma Holding in dienst trad was hij binnen de vezelgroep Acordis CEO van Membrana GmbH, wereldmarktleider op het gebied van membranen voor medische en industriële toepassingen. Ook in de Raad van Commissarissen deden zich belangrijke wijzigingen voor. De heer mr. H.B. van Liemt die vanaf 1992 deel uitmaakte van de Raad, waarvan sinds eind 1993 als voorzitter, trad in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 5 mei 2002 op eigen verzoek af als commissaris. De heer Van Liemt heeft een zeer stimulerende en bepalende rol gespeeld bij de grote veranderingen binnen de onderneming. Hij toonde steeds een grote betrokkenheid bij het bedrijf en het personeel. Voor zijn waardevolle en deskundige inbreng zijn we hem bijzondere dank verschuldigd. De heer Van Liemt werd op 5 mei 2002 opgevolgd door drs. J.F. van Duyne, die sinds 2001 commissaris is. In 2002 eindigde ook de zittingstermijn van mr. R. Hazelhoff. De heer Hazelhoff maakte net als de heer Van Liemt sinds 1992 deel uit van de Raad van Commissarissen. Mede door zijn grote financiële expertise en ervaring is hij van zeer grote waarde geweest voor onze onderneming. We zijn hem daarvoor zeer erkentelijk.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In de aandeelhoudersvergadering van 5 mei 2002 werd ir. J. Zuidam, vice-voorzitter van de Raad van Bestuur van DSM NV, benoemd tot commissaris. Overeenkomstig het rooster van aftreden, treden in 2003 de heren drs. P.A.W. Roef, mr. J.W.B. Westerburgen en R.K.T. Oetker af als commissaris. Alle drie de heren hebben te kennen gegeven niet voor een herbenoeming in aanmerking te willen komen. We stellen voor in de aandeelhoudersvergadering van 6 mei 2003 de heer ir. J.H.M. Lindenbergh, lid van de Raad van Bestuur van ING Groep NV, te benoemen tot nieuwe commissaris.
Toezicht In het verslagjaar heeft de Raad van Commissarissen de ontwikkelingen bij Gamma Holding regelmatig en in goed overleg met de Raad van Bestuur besproken. Behalve dat de algemene gang van zaken binnen de onderneming en de werkmaatschappijen uitgebreid aan de orde is geweest, is met name aandacht besteed aan de personele wisselingen in de Raden van Bestuur en Commissarissen, de strategie, acquisities, het risicoprofiel, marktontwikkelingen, reorganisaties en herstructureringen, belangrijke (des)investeringen en management development. Over een aantal onderwerpen vindt steeds vooroverleg plaats tussen de voorzitter van de Raad van Commissarissen en de voorzitter van de Raad van Bestuur. In lijn met de aanbevelingen van de Commissie Corporate Governance is in het verslagjaar besloten twee aparte commissies van de Raad in te stellen: een benoemings- en remuneratiecommissie en een auditcommissie, welke reeds actief is geweest bij de totstandkoming van dit jaarverslag. In totaal heeft de Raad in het verslagjaar vijfmaal met de Raad van Bestuur vergaderd. De bespreking van het jaarverslag en de jaarrekening vond plaats in aanwezigheid van de externe accountant. Buiten aanwezigheid van de Raad van Bestuur zijn de samenstelling en de werkwijze van ons college en die van de Raad van Bestuur besproken. De Raad was in 2002 driemaal vertegenwoordigd in een overlegvergadering met de Centrale Ondernemingsraad. Daarbij kwamen onder andere de volgende onderwerpen aan de orde: de algemene gang van zaken, begroting, jaarverslag en halfjaarbericht. Tenslotte gaat onze dank uit naar de Raad van Bestuur en alle medewerkers van de onderneming voor de grote inzet en betrokkenheid die zij in het verslagjaar aan de dag hebben gelegd en voor hun bijdrage aan de verdere ontwikkeling van de onderneming. De Raad van Commissarissen is van mening dat Gamma Holding zich gunstig blijft ontwikkelen. Helmond, 13 maart 2003 13
Raad van Commissarissen J.F. van Duyne, voorzitter J.A. Dekker R.K.T. Oetker P.A.W. Roef J.W.B. Westerburgen J. Zuidam
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Verslag van de Raad van Bestuur
Algemeen Voor Gamma Holding was 2002 een jaar, waarin alert is ingespeeld op veranderende marktomstandigheden. In vaak moeilijke situaties was het management in staat snel te schakelen en waar nodig adequaat in te grijpen. In verschillende landen en regio’s zijn herstructureringsmaatregelen getroffen om de productiecapaciteit aan te passen aan de marktvraag. In een aantal gevallen was een personeelsreductie nodig. In het verslagjaar is de in Helmond gevestigde onderneming Parabeam, actief op het gebied van de ontwikkeling, productie en distributie van driedimensionale glasvezelweefsels ten behoeve van de composietenmarkt, verkocht aan het Canadese ZCL Composites Inc. In Duitsland en Oostenrijk zijn bij Ammeraal Beltech in het segment Process and Conveyor Belts servicecentra samengevoegd. In Engeland werd bij Ames Europe in het segment Specialties de productievestiging gesloten. De productieactiviteiten van Ames Europe vinden nu alleen nog plaats in Nederland en Frankrijk. In België en Frankrijk zijn kostenbesparende maatregelen getroffen ingegeven door een daling van de marktvraag in het segment Automotive. Als gevolg van deze maatregelen zijn bij de ondernemingen De Witte Lietaer in België en bij Delcar in Frankrijk in 2002 aanzienlijke personeelsreducties doorgevoerd. Binnen de Vlisco Groep stond door teruglopende koopkracht in Ghana de marktvraag aldaar onder druk. In het verslagjaar is de productiecapaciteit en de organisatie aangepast aan deze marktomstandigheden. In 2002 werd het belang in Verseidag AG, dat in 1999 door Gamma Holding werd verworven, met 1,2% tot 100% uitgebreid. De gewijzigde wetgeving in Duitsland maakte dit mogelijk. Hoewel het investeringsniveau in vergelijking met vorige periodes lager lag, zijn noodzakelijke investeringen doorgegaan. In dat kader werd onder meer de capaciteit van Indutex in het segment Specialties uitgebreid, terwijl in dit segment tevens acquisities werden voorbereid. Hiermee kon de positie van Gamma Holding in deze markten worden versterkt. Andere investeringen zijn onder invloed van de onzekere economische situatie getemporiseerd, maar de slagkracht van de onderneming op de langere termijn is daardoor niet in gevaar gebracht.
14
Nadat Gamma Holding eind 2001 in het segment Specialties werd versterkt met de Madison Filter Group, werden in 2002 de voorbereidingen getroffen om de Amerikaanse onderneming Crosible over te nemen. Deze overname is per 1 januari 2003 geëffectueerd. Crosible fabriceert en verkoopt filters voor zowel natte als droge filtratie. Bovendien werd in 2002 het internationale distributienetwerk van het segment Process and Conveyor Belts uitgebreid met de aankoop van het Engelse Foulds. Daarnaast zijn in het segment Industrial Applications initiatieven ontplooid om productieactiviteiten in groeimarkten uit te breiden of te starten. Zo heeft de productie van matrastijk in Tsjechië in 2002 een nieuwe impuls gekregen, terwijl in 2002 ook het besluit is genomen om in 2003 te gaan produceren in China. Dit gebeurt in vervolg op de verkoop- en serviceactiviteiten die daar reeds plaatsvinden. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om de kostenstructuur in overeenstemming te brengen met de geografische spreiding van de activiteiten. De Raad van Bestuur is van mening dat zo een goede basis is gelegd voor de toekomst, waarin Gamma Holding zich verder zal ontwikkelen tot een wereldspeler op deelmarkten. Tegen de achtergrond van de toenemende globalisering van de economie, laat Gamma Holding zich zien als een onderneming die een mondiale rol speelt. Gamma Holding groeit op deze wijze verder uit tot een concern, dat zich internationaal profileert met hoogwaardige kwaliteitsproducten die voornamelijk ‘business to business’ worden geleverd. Met innovatieve veredelingstechnieken en een uitstekende service wordt steeds gezorgd voor toegevoegde waarde. In alle sectoren en segmenten behoren de ondernemingen van Gamma Holding – al dan niet via strategische allianties – tot marktleiders. Inmiddels zijn voorbereidingen getroffen om met ingang van 2005 te voldoen aan de International Financial Reporting Standards voor de jaarrekening van beursgenoteerde ondernemingen. Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Strategie De strategie van Gamma Holding is dat een gezonde, autonome groei wordt gezocht in de bestaande (kern)activiteiten door voortdurende productinnovaties en door acquisities in bestaande en nieuwe attractieve, aanverwante markten. Als activiteiten structureel niet renderen of niet langer binnen de strategie van de groep passen, zullen deze worden gedesinvesteerd. In het verslagjaar gebeurde dat met Parabeam. De strategie om de financiële doelen te realiseren krijgt verder gestalte door maatregelen om steeds efficiënter te werken. Door de toenemende prijsdruk in verschillende segmenten is het een strategische noodzaak om voortdurend na te gaan hoe het kostenniveau structureel kan worden teruggebracht.
Omzet en resultaten Gamma Holding heeft in 2002 door het slechte algemene economische klimaat een moeilijk, maar gezien de omstandigheden een tevredenstellend jaar achter de rug. Mede dankzij acquisities namen omzet en volume toe, terwijl de nettowinst ondanks prijsdruk en verscherpte concurrentie met 6% steeg. Het resultaat werd negatief beïnvloed door externe kostenontwikkelingen, zoals de verhoging van de verzekeringspremies en de waardedaling van de Amerikaanse Dollar ten opzichte van de Euro. In de segmenten Automotive en Process and Conveyor Belts stond het resultaat onder druk. Daarentegen gaven de segmenten Specialties, Industrial Applications en Exotic Fabrics een gunstig beeld te zien. De omzet van Gamma Holding steeg in 2002 met 5% van 1 906 miljoen in 2001 tot 1 954 miljoen. Daarin is een positief effect van 7% begrepen door acquisities. Valutaontwikkelingen hadden een negatief effect van 1%. De omzet daalde autonoom met 1%. Het bedrijfsresultaat steeg met 3% van 1 70,2 miljoen in 2001 naar 1 72,7 miljoen in 2002. Valutaontwikkelingen hadden een negatief effect van 6%. Exclusief de invloed van valutaontwikkelingen steeg het bedrijfsresultaat met 9%. Uitgedrukt in een percentage van de omzet bedroeg het bedrijfsresultaat 7,6% (2001: 7,8%). De netto winst kwam in 2002 uit op 1 32,1 miljoen en steeg daarmee met 6% in vergelijking met 2001, toen een netto winst van 1 30,4 miljoen werd gerealiseerd. De winst per aandeel ging met 6% omhoog tot 1 4,26. De winst per aandeel voor afschrijving goodwill bedroeg 1 4,37 en steeg daarmee 8% vergeleken met 2001. De rentedragende schulden daalden met 1 81,6 miljoen. Verder daalde het gemiddelde rentepercentage. Het negatieve saldo van financiële baten en lasten daalde tot 1 19,4 miljoen in 2002 tegen 1 20,5 miljoen in 2001. Hierin is begrepen een lager resultaat uit deelnemingen. De belastingdruk bleef met 38,9% op het niveau van 2001.
15
Valutabeheer Het valutarisicobeleid wordt op centraal niveau geformuleerd, terwijl de uitvoering zowel centraal als decentraal plaatsvindt. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen risico’s die zijn gerelateerd aan operationele transacties (transactierisico) en risico’s die het gevolg zijn van omrekening van activa en passiva in vreemde valuta (translatierisico). Het beleid, alsmede de daaruit voortvloeiende financiële transacties, is erop gericht het valutarisico van de groep te reduceren. De afdekking van transactierisico’s is – binnen centraal geformuleerde randvoorwaarden – een verantwoordelijkheid van de operationeel zelfstandige werkmaatschappijen. De bevoegdheden worden zoveel mogelijk daar neergelegd waar de resultaatverantwoordelijkheid rust en waar eventuele afwenteling van risico in de operationele sfeer mogelijk is. De uiteindelijke afdekking in de financiële markt vindt centraal plaats.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Buitenlandse werkmaatschappijen worden, rekening houdend met fiscale randvoorwaarden, zodanig met vreemd vermogen in de lokale valuta gefinancierd dat het translatierisico op het eigen vermogen zo laag mogelijk is. De afstemming tussen activa en passiva in vreemde valuta wordt centraal uitgevoerd. Hierdoor wordt het resultaat minder blootgesteld aan koersfluctuaties. Overblijvend translatierisico van eigen vermogen en resultaat wordt in principe niet afgedekt. Activa en passiva uit de jaarrekeningen van buitenlandse groepsmaatschappijen worden omgerekend tegen de koersen per balansdatum. Baten en lasten uit de jaarrekeningen van deze bedrijven worden omgerekend tegen gemiddelde jaarkoersen. De toegepaste omrekenkoersen van de voornaamste valuta over 2002 en 2001 kunnen als volgt worden weergegeven (1 1 = ):
AUD CHF GBP GHC USD
31-12-2002 1,85 1,45 0,65 8.844 1,05
31-12-2001 1,73 1,48 0,61 6.471 0,88
gemiddeld 2002 1,73 1,47 0,63 7.473 0,94
gemiddeld 2001 1,74 1,51 0,62 6.462 0,90
Per ultimo 2002 werd de vermogenspositie, als gevolg van koersverschillen voortvloeiend uit translatierisico, per saldo negatief beïnvloed met 1 18,4 miljoen, voornamelijk door een stijging van de ultimokoers ten opzichte van het vorige verslagjaar van de Euro versus de Amerikaanse Dollar, Ghanese Cedi, Engelse Pond Sterling en de Australische Dollar. Valutaontwikkelingen hadden in 2002 een negatief effect van 1% op de omzet en van 6% op het bedrijfsresultaat. Dit effect werd voornamelijk veroorzaakt door een stijging van de gemiddelde koers van de Euro versus de Amerikaanse Dollar en de Ghanese Cedi, voorts door een stijging van de ultimokoers van de Euro versus de Amerikaanse Dollar ten opzichte van het vorig verslagjaar.
Investeringen en financiering De investeringen in materiële vaste activa bedroegen in 2002 1 23,2 miljoen, 58% lager dan in 2001 (1 55,4 miljoen). Tegen de achtergrond van de onzekere economische situatie is een aantal investeringen waar mogelijk getemporiseerd zonder de groeistrategie in gevaar te brengen. De afschrijvingen bedroegen 1 44,7 miljoen tegen 1 45,4 miljoen in 2001. De netto investeringen in groepsmaatschappijen waren in 2002 1 6,3 miljoen tegen 1 28,3 miljoen in 2001. De omvang van de voorraden en handelsdebiteuren nam met 10% af tot 1 326,3 miljoen (2001: 1 364,4 miljoen). 16
De cashflow, het resultaat na belastingen en voor afschrijvingen, kwam uit op 1 77,6 miljoen tegen 1 75,9 miljoen in 2001. De maatregelen die medio 2001 werden ingezet om de kasstroom te optimaliseren, werden in 2002 gecontinueerd. Een verlaging van het werkkapitaal en een relatief laag investeringsniveau zorgden ervoor dat het saldo van rentedragende schulden daalde met 1 81,6 miljoen van 1 357,1 miljoen in 2001 tot 1 275,5 miljoen in 2002. In juli 2002 werd met een syndicaat van banken een vier- en vijfjarige kredietfaciliteit van gezamenlijk 1 300 miljoen afgesloten. Als arrangeurs van de lening traden ABN AMRO, ING Bank en Rabobank op. Het internationale bankensyndicaat bestond verder uit Bank of Scotland, Barclays, Dresdner Bank, Fortis, NIB Capital en Royal Bank of Scotland. Gamma Holding gebruikt de opbrengst van deze lening voor de financiering van de beoogde autonome groei in combinatie met aanvullende acquisities en voor herfinanciering van (kortlopende) kredietlijnen. Het groepsvermogen bedroeg aan het einde van het verslagjaar 1 197,1 miljoen tegen 1 197,2 miljoen in 2001. Het groepsvermogen als percentage van het balanstotaal was ultimo 2002 28,6% (2001: 25,7%). Met ingang van dit verslagjaar is het deel van het dividend waarover in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders nog een besluit moet worden genomen, niet ten laste van het eigen vermogen gebracht. De vergelijkende cijfers zijn overeenkomstig aangepast.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Organisatie en personeel Gamma Holding heeft een gedecentraliseerde organisatie. De ondernemingen kennen een grote mate van autonomie en resultaatgerichtheid binnen vooraf overeengekomen kaders. Deze aanpak houdt verband met het feit dat Gamma Holding actief is in vele landen met eigen wettelijke regels en eigen culturen. Deze regels hebben niet alleen betrekking op de financiële verslaglegging, maar betreffen eveneens arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. De werkmaatschappijen voeren, binnen door het concern gestelde randvoorwaarden, een eigen personeelsbeleid, dat is toegespitst op de lokale situatie. Daarbij worden wel algemene principes gehanteerd, zoals hierna in de paragraaf ‘duurzaam ondernemen’ uiteen wordt gezet. Belastingbeleid, treasury, verzekeringen en investor relations worden centraal uitgevoerd. Ook strategische investeringen, herstructureringen en acquisities worden centraal aangestuurd en gecoördineerd. De rapportagelijnen naar de Raad van Bestuur zijn kort, waardoor snel op marktontwikkelingen kan worden ingespeeld en geanticipeerd. De Raad is daardoor tevens in staat de strategische doelstellingen continu te toetsen en waar nodig in een vroeg stadium operationeel bij te sturen. De Raad van Bestuur heeft intensief contact met de directies van alle kernactiviteiten. Maandelijks wordt over de voortgang gerapporteerd. Door samenwerking en kennisuitwisseling wordt op belangrijke terreinen als technologie, productontwikkeling en inkoop de synergie binnen de groep bevorderd. Naast ondernemingsraden en andere medezeggenschapsvormen in de diverse ondernemingen heeft Gamma Holding een Europese Ondernemingsraad. In de jaarlijkse plenaire vergadering van deze raad werden de ontwikkelingen en vooruitzichten van het concern besproken en kwamen strategische keuzes aan de orde. Verder hebben de leden van de Europese Ondernemingsraad een gericht opleidingsprogramma gevolgd. In 2002 is onder meer advies gevraagd over de sluiting van de productie-eenheid van Ames Europe in Engeland en andere organisatorische verschuivingen die een grensoverschrijdend karakter hebben.
Duurzaam ondernemen Algemeen Gamma Holding opereert als een maatschappelijk betrokken onderneming. Dit gebeurt in de overtuiging dat een goede bedrijfsvoering niet alleen op economische en financiële principes is gebaseerd, maar ook op waarden als een goed sociaal klimaat en een verantwoord milieubeleid. Op die terreinen worden initiatieven ontplooid. 17
Een van de manieren waarop dit tot uiting wordt gebracht is dat Gamma Holding de gedragscode van de sociale partners in de Europese textiel- en kledingsector heeft onderschreven. Belangrijke elementen in die overeenkomst zijn het verbod op gedwongen arbeid en kinderarbeid, de vrijheid van vereniging en het recht van werkgevers en werknemers op een vrije en onafhankelijke manier te onderhandelen. Bovendien is vastgelegd dat niet wordt gediscrimineerd in de tewerkstelling op ras, individuele karakteristieken, geloof, politieke overtuiging of sociale achtergrond. Gamma Holding hanteert deze ondernemingsprincipes niet alleen in Europa, maar in alle landen van de wereld waar de groep actief is. Daarbij staan gelijke kansen, sociale verantwoordelijkheid en een open en eerlijke wereldhandel voorop.
Sociaal beleid Binnen de ondernemingen van Gamma Holding wordt gestreefd naar kwaliteit en continuïteit door een gericht beleid op het gebied van human resources. Dit beleid biedt de managers en medewerkers optimale kansen om zich persoonlijk te ontplooien. De sociale dimensie wordt in Nederland verantwoord in een apart sociaal jaarverslag. In alle landen waar dat wettelijk is vereist, zijn ondernemingsraden in de verschillende ondernemingen actief en wordt met vakbonden overlegd over belangrijke onderwerpen als arbeidsomstandigheden, arbeidsvoorwaarden, gezondheid, reorganisaties en veiligheid.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Anti-bacteriële banden vergroten voedselveiligheid In het segment Process and Conveyor Belts is Ammeraal Beltech wereldwijd actief. Met een uitgebreid netwerk van verkoop- en servicekantoren wordt de klanten steeds service op maat geboden op of dichtbij de plaatsen, waar ze zelf opereren. Dat bevordert het gemak voor de klant op de vervangingsmarkt aanzienlijk. Deze strategie wordt ondersteund met opvallende productinnovaties, die vaak in nauw overleg met de klanten tot stand komen. Daarvan getuigt onder meer de ontwikkeling van anti-bacteriële banden voor de voedingsindustrie. Deze nieuwe banden doen recht aan de waarde die klanten hechten aan een hygiënische bedrijfsvoering. Met zogeheten antimicrobiële toevoegingen wordt de verspreiding van bacteriën geremd, de voedselveiligheid vergroot en besmetting tegengegaan. Juist op plaatsen die niet of zeer moeizaam kunnen worden gereinigd, heeft dit effect. De toevoeging is gebaseerd op de ionenwerking van zilver, dat zeer effectief is in het bestrijden van micro-organismen. Alle lagen van de banden, met uitzondering van de toplaag, worden hiermee bewerkt. Dit uitgekiende procédé zorgt er niet alleen voor dat bacteriën worden geëlimineerd, maar dat ook bij eventuele beschadiging of slijtage verspreiding wordt tegengegaan of zelfs geheel voorkomen.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Gamma Holding en haar werkmaatschappijen steunen op lokaal niveau vele, vaak kleinschalige, sociaal culturele initiatieven. Tot onze verantwoordelijkheid op sociaal gebied rekenen we ook het treffen van voorzieningen voor onze medewerkers in West-Afrika, waar ruim 3000 mensen voor onze groep in de sector Exotic Fabrics werken. Onze grotere ondernemingen hebben naast de wettelijke verplichtingen ook nog additionele medische voorzieningen getroffen, in het bijzonder op het gebied van Aids-voorlichting en gezondheidszorg. Deze voorzieningen gelden voor onze medewerkers en hun families. In het algemeen leveren we in deze regio een bijdrage aan educatieve, culturele en onderzoeksprogramma’s. Eind 2002 bedroeg het aantal werknemers van Gamma Holding 9.168. Dat betekende een daling van 5% ten opzichte van 2001, toen 9.612 werknemers in dienst waren. Vergeleken met 2001 zorgden acquisities voor een toename van 36 personen, maar door de implementatie van kostenbesparende maatregelen en herstructureringen daalde het totaal aantal medewerkers met 480 personen. Van de medewerkers was circa 53% werkzaam in Europa, waarvan 11% in Nederland. Verder was 33% van de medewerkers werkzaam in Afrika, 10% in de Verenigde Staten en 4% in overige landen.
Milieu Een belangrijk onderdeel van de totale bedrijfsvoering is een duurzaam milieubeleid. Gamma Holding heeft door de internationale spreiding van de activiteiten te maken met uiteenlopende regelgeving op het gebied van milieu. De veelal specifieke en gecompliceerde milieuproblematiek wordt waar nodig en mogelijk centraal gecoördineerd en steeds plaatselijk inhoud gegeven. De meerderheid van de ondernemingen heeft haar milieubeleid gebaseerd op de regels van het internationale milieucertificaat ISO 14001. In het segment Process and Conveyor Belts hebben de ondernemingen van Ammeraal Beltech in 2002 met verschillende maatregelen geanticipeerd op de steeds strengere milieuvoorwaarden. Zo is onder meer geïnvesteerd in het terugbrengen van (schadelijk) materiaalgebruik, energieverbruik en afval. In dat kader is het gebruik van oplosmiddelen bij de productie van banden aanzienlijk gereduceerd. Bovendien is veel aandacht besteed aan hergebruik, zoals van verpakkingen en koelwater. Bij alle investeringen in de productiebedrijven worden milieu-effecten standaard in de besluitvorming meegewogen.
20
Het segment Specialties heeft diverse productievestigingen op het gebied van Screen and Filter Technology, Coated Fabrics/Composite Materials en Sailcloth. Deze ondernemingen hebben verschillende aandachtsgebieden binnen hun milieubeleid. Bij het terugbrengen van het gebruik van schadelijke bestanddelen en oplosmiddelen zijn binnen Screen and Filter Technology (Techfab/IFC en Madison Filter Group) belangrijke verbeteringen gerealiseerd. De onderneming Indutex (Coated Fabrics/Composite Materials) heeft voor haar productievestiging in Krefeld (Duitsland) een ISO 14001-certificaat verkregen. De laatste jaren is daar op milieugebied in het bijzonder geïnvesteerd in een naverbrander waar alle coatinglijnen op zijn aangesloten. Bij Dimension-Polyant (Sailcloth) ligt het speerpunt van het milieubeleid op zuivering van luchtemissies (naverbrander) en water. Bij De Witte Lietaer (Automotive) in het Belgische Lauwe zijn verschillende milieumaatregelen getroffen. In het verslagjaar zijn onder meer acties ondernomen ten aanzien van afvalwaterlozing, luchtemissies, lichthinder en trillingen. De inspanningen van De Witte Lietaer op het gebied van de milieuzorg zijn gehonoreerd met het ISO 14001-certificaat. Binnen het segment Industrial Applications zijn diverse initiatieven op milieugebied ontplooid. In het verslagjaar is de concentratie van een aantal vestigingen van de in het Belgische Oudenaarde gevestigde onderneming Bekaert Decoration Textiles op één locatie voltooid mede om de waterzuivering beter te regelen. Verder heeft Bekaert Mattress Ticking met andere bedrijven in Waregem en met de overheid een convenant gesloten over het gebruik van water voor verf- en veredelingstoepassingen. Daarnaast heeft Bekaert Mattress Ticking een nieuwe waterzuiveringsinstallatie in gebruik genomen. Op die manier is een belangrijke stimulans gegeven aan de verbetering van de waterkwaliteit in dat gebied. De productievestiging in Waregem is ISO 14001 gecertificeerd.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Vlisco in Helmond (Exotic Fabrics) brengt jaarlijks een milieujaarverslag uit, waarin zeer gedetailleerd wordt beschreven wat de onderneming aan milieuzorg doet. Onder meer wordt de milieubelasting weergegeven, die uit de productieprocessen voortvloeit, maar ook wordt uitvoerig gerapporteerd over calamiteiten en/of klachten. Wat de uitstoot van schadelijke stoffen betreft zijn de afgelopen jaren aanzienlijke reducties bereikt, terwijl verder wordt voldaan aan de richtlijnen en vergunningsvoorwaarden op terreinen als externe veiligheid, geluid en geur. In 2002 is bij Vlisco een milieuzorgsysteem geïmplementeerd, dat is gebaseerd op de ISO 14001-norm. Veel tijd en energie worden tenslotte gestoken in een permanente scholing en vorming van onze medewerkers op het gebied van milieuzorg. Het beleid wordt praktisch uitgevoerd op het niveau van de werkmaatschappijen die aan de algemene uitgangspunten planmatig invulling geven. Met nadruk wordt gewerkt aan onderwerpen als energie, waterzuivering, de minimalisering van het gebruik van kleurstoffen en chemicaliën en de uitstoot van CO2.
Gamma Technologies De sector Gamma Technologies is zeer belangrijk in de groeistrategie van Gamma Holding. Nadat in december 2001 de Madison Filter Group was overgenomen, werd deze strategie in 2002 nader ingevuld door de acquisitie van Foulds in Engeland, terwijl de overname werd voorbereid van het Amerikaanse Crosible, dat per 1 januari 2003 onderdeel van het concern werd. Mede daardoor werd de goede marktpositie van deze sector verder versterkt en uitgebreid. Binnen de sector zijn ondernemingen in de segmenten Process and Conveyor Belts en Specialties actief. In 2002 wist Process and Conveyor Belts ondanks het verslechterende economische klimaat en een toenemende concurrentie zijn omzet te verhogen, maar waren de marges door prijsdruk lager. Bij Specialties stegen de omzet en het resultaat. De netto omzet van de hele sector nam met 16% toe van 1 398 miljoen in 2001 naar 1 463 miljoen in 2002. Het bedrijfsresultaat daalde met 4% van 1 31,4 miljoen in 2001 tot 1 30,1 miljoen in 2002.
Process and Conveyor Belts In miljoenen 3
2002
2001
index
Netto omzet Bedrijfsresultaat Bedrijfsresultaat in % van de omzet
221 11,6 5,2
217 14,0 6,5
102 82
Investeringen Afschrijvingen
5,3 10,7
11,3 10,3
47 104
EBITA1 Gemiddeld geïnvesteerd vermogen2 Rendement in % van geïnvesteerd vermogen
11,7 183 6,4
14,1 188 7,5
83 97
1.661
1.681
99
Aantal medewerkers per 31 december
1
2
21
Resultaat voor belastingen en rente uit gewone bedrijfsuitoefening verhoogd met de afschrijving goodwill Inclusief betaalde goodwill
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Australië Highett
Canada Kirkland
Duitsland Bad-Salzgitter
China Beijing
Duitsland Geldern
China Shanghai
Duitsland Kempen
China Wuxi
Duitsland Krefeld
Nederland Enschede
Frankrijk Remiremont
Denemarken Kopenhagen
Gamma Holding
VK Cambridgeshive
Finland Ulappakatu
Frankrijk Dijon
Jaarverslag 2002
VK Haslingden
VS Minneapolis
VS Putnam
VS Randolph
VS Skaneateles
VS Star City
Zweden Högsjö Bravensvagen
Australië Brockvale
Brazilië Sao Paulo
Monodur: microscopisch klein weefsel voor infuus In het Duitse Geldern heeft Techfab haar reputatie in medische toepassingen verder versterkt door de ontwikkeling van een zeer fijnmazig product: Monodur. Door microscopisch kleine draden met elkaar te verweven is een uiterst geavanceerd filterdoek ontwikkeld, waardoor een vloeistof zeer evenwichtig en gelijkmatig wordt doorgelaten. Bij Monodur bedraagt de opening tussen twee draden niet meer dan 5 micron, ofwel 5/1000 deel van een millimeter: dunner dan een haar. In het hele weefsel zijn 200 draadjes per vierkante centimeter in beide richtingen verwerkt. Zo is een filtersysteem ontstaan, dat een goede regulatie van de druppels van de vloeistof garandeert. Op de foto’s in de cirkels wordt daarvan een beeld gegeven. Op de eerste foto is het infuus te zien en op de tweede de vezels in het weefsel. Techfab/IFC heeft met Monodur een innovatie toegevoegd aan haar zeer uiteenlopende reeks medische toepassingen. In alle producten zorgt de uitgekiende screen- en filtertechnologie steeds weer voor een uitgebalanceerde verspreiding van vloeistoffen over, onder andere, diagnostische strips. Deze en andere hoogwaardige toepassingen hebben hun weg over de wereld gevonden. De afzetmarkten van Techfab bevinden zich met name in Europa, de Verenigde Staten en het Verre Oosten. Daar zijn de verkoop- en serviceafdelingen steeds in staat maatwerkoplossingen voor de afnemers te leveren.
Frankrijk La Rochelle
Frankrijk Marseille
Jordanië Amman
Nieuw Zeeland Avondale
VK Cheshire
VK Fareham
VK Horwich
Zuid Afrika Johannesburg
Productie/Verkoop Verkoop/Service
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In het segment Process and Conveyor Belts worden duurzame proces- en transportbanden geproduceerd en gedistribueerd, waarvan de kenmerken in toenemende mate worden bepaald door coatingtechnieken en specifieke applicaties. In dit segment is Ammeraal Beltech actief met een breed assortiment banden. Deze onderneming is met een marktaandeel van ruim 20% een van de wereldmarktleiders. Ammeraal Beltech speelt in op de trend dat wereldwijd opererende afnemers van hun leveranciers verwachten dat ze ook op mondiale schaal actief zijn. Gamma Holding wil dit marktleiderschap verdere impulsen geven door acquisities en een vergroting van het productassortiment. Kernbegrippen zijn daarbij innovatie en service. In nauw overleg met de klanten worden nieuwe banden ontwikkeld en geproduceerd en wordt op locatie service geboden. Dit laatste is van groot belang voor de vervangingsmarkt. Deze strategie brengt mee dat Ammeraal Beltech in de hele wereld actief moet zijn. De belangrijkste productielocaties zijn gevestigd in Nederland, Spanje, Zwitserland en de Verenigde Staten. Daarnaast heeft Ammeraal Beltech verkoop- en servicekantoren in 23 landen en een uitgebreid netwerk van distributeurs in meer dan 120 landen. In het verslagjaar is dit internationale distributienetwerk verder uitgebreid door de overname van Foulds, een producent en distributeur die in het Verenigd Koninkrijk actief is en een sterke marktpositie in de voedingsmiddelenindustrie heeft. Het bedrijf vervaardigt lichte transportbanden van polyurethaan. Daarbij wordt een 24-uurs-service gegarandeerd. Foulds heeft een jaaromzet van circa 1 5 miljoen. De onderneming heeft een uitstekende reputatie op de Engelse markt. Het segment Process and Conveyor Belts wist, ondanks het slechte economische klimaat en een versterkte concurrentie, zijn omzet met 2% te vergroten van 1 217 miljoen in 2001 naar 1 221 miljoen in 2002. Bij ‘modular belts’ was een groei te zien, maar bij ‘synthetic belts’ en ‘endless woven’ producten is ondanks een stijgend volume een daling van de omzet te constateren. Ook in de regio’s traden verschillen op. In de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk bleef de vraag achter, hetgeen daar een ongunstig effect op de benutting van de productiecapaciteit had. Daarentegen steeg de omzet in Canada, Finland, Korea, Singapore, Thailand, Zweden en Zwitserland. In andere regio’s waar het resultaat onder druk stond, zoals in Duitsland en Oostenrijk, zijn in het verslagjaar herstructureringsmaatregelen getroffen. Door het productassortiment te optimaliseren en servicecentra samen te voegen verwachten we dat de winstgevendheid zal toenemen.
24
Door een gewijzigde productmix werden delen van de productiecapaciteit niet volledig benut, hetgeen een ongunstig effect had op de bezettingsgraad. Daarnaast was er sprake van een lagere marge als gevolg van prijsdruk. Het bedrijfsresultaat daalde met 18% van 1 14,0 miljoen in 2001 naar 1 11,6 miljoen in 2002.
Specialties In miljoenen 3
2002
2001
index
Netto omzet Bedrijfsresultaat Bedrijfsresultaat in % van de omzet
242 18,5 7,6
181 17,4 9,6
134 106
Investeringen Afschrijvingen
6,6 10,8
16,2 10,2
41 106
EBITA Gemiddeld geïnvesteerd vermogen1 Rendement in % van geïnvesteerd vermogen
19,3 265 7,3
17,4 197 8,8
111 135
1.514
1.625
93
Aantal medewerkers per 31 december
1
Inclusief betaalde goodwill Gamma Holding
Jaarverslag 2002
De acquisitiefocus van Gamma Holding is sterk gericht op het segment Specialties. Daarin zijn diverse ondernemingen werkzaam op uiteenlopende, gespecialiseerde terreinen als screen- en filtertechnologie, coating- en composietentechnologie, zeildoektechnologie en industriële breisels. Met hoogwaardige technologische producten worden al jaren goede resultaten behaald. Expansie in dit segment wordt gezocht door autonome groei en aanvullende acquisities. In het hele segment wordt synergie gezocht in productiekennis en onderzoek- en ontwikkelingsprogramma’s. Mede door de overname van de Madison Filter Group aan het eind van 2001, kon het segment zijn goede marktpositie in het onderdeel Screen and Filter Technology verder versterken. Daarnaast kon Techfab/IFC profiteren van de toegenomen omzet van filterproducten in het Verre Oosten. De goede ontwikkelingen bij Indutex (Coated Fabrics/Composite Materials) waren vooral te verklaren door de toegenomen omzet van anti-ballistische materialen en billboards. Dimension-Polyant (Sailcloth) toonde een positief beeld. Bij Ames Europe (Industrial Fabrics) zijn structurele maatregelen genomen om het resultaat te verbeteren. Als gevolg daarvan is de productie-eenheid in Engeland gesloten. Verder werd Parabeam verkocht. Mede dankzij de overname van Madison ging in het hele segment de omzet met 34% omhoog van 1 181 miljoen in 2001 tot 1 242 miljoen in 2002. Het resultaat steeg met 6% van 1 17,4 miljoen tot 1 18,5 miljoen, maar bleef achter bij de omzetstijging voornamelijk door de negatieve ontwikkelingen binnen Industrial Fabrics en door prijsdruk en gewijzigde productmix binnen Screen and Filter Technology.
Screen and Filter Technology Gamma Holding heeft met Techfab/IFC, de Madison Filter Group en sinds 1 januari 2003 met Crosible, producenten en distributeurs van zeefdruk- en filterproducten in huis, die zich op hun terreinen tot de belangrijkste ondernemingen ter wereld mogen rekenen. Techfab/IFC speelt met geavanceerde, innovatieve producten een hoofdrol in de grafische industrie, de petrochemische industrie, in de mijnbouw, op de markt van medische toepassingen en voor toepassingen op het gebied van milieu en microfiltratie. De productie is geconcentreerd in Duitsland en de Verenigde Staten. In 2002 konden beide productievestigingen profiteren van de toenemende vraag naar filterproducten uit het Verre Oosten. De vooraanstaande positie van deze kernactiviteit is eind 2001 nog versterkt door de overname van de Madison Filter Group in Engeland. Madison Filter is actief op het gebied van nat en droog filtreren in industriële procestechnieken. Centraal in de strategie staan onderzoeken en innovaties. In het eigen laboratorium worden klantgerichte toepassingen ontwikkeld en getest. Het bedrijf bezit vele patenten en is wereldwijd actief. Op de meeste markten behoort Madison Filter tot de marktleiders. 25
De integratie van Techfab/IFC en Madison is in volle gang. Dat gebeurt om het assortiment en de productiecapaciteit te optimaliseren. Bovendien worden de activiteiten geografisch beter op elkaar afgestemd. Dit houdt in dat productie-eenheden in bepaalde landen, die dezelfde producten vervaardigen, op één plaats worden samengevoegd, waarbij op de verschillende locaties een specialisatie zal plaatsvinden. Dat speelt vooral in Engeland, Duitsland en Zweden. In 2003 kon bekend worden gemaakt dat de positie van het segment verder is versterkt door de overname van het Amerikaanse bedrijf Crosible. Crosible ontwikkelt, fabriceert en verkoopt filters voor zowel natte als droge filtratie. De onderneming die in 1978 is opgericht, maakt een omzet van circa 1 15 miljoen en heeft een uitstekende reputatie. Een moderne vestiging bevindt zich in Moravia in de staat New York. Crosible verkoopt haar producten voornamelijk in Noord-Amerika. In dit onderdeel van Specialties steeg de omzet met 110% van 1 56 miljoen in 2001 tot 1 118 miljoen in 2002. Het bedrijfsresultaat steeg minder hard dan de omzetgroei door prijsdruk en door een gewijzigde productmix. Het resultaat bleef uitgedrukt als percentage van de omzet boven het gemiddelde van het Specialties-segment.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Argentinië Buenos Aires
België Lauwe
België Wervik
Brazilië Sao Paulo
Frankrijk St. Quentin
India Banswara
Portugal Braga
Spanje Madrid
De Witte Lietaer: mondiaal in de belangrijkste regio’s De trend dat de automobielindustrie in toenemende mate op wereldschaal opereert en inkoopt, heeft in de rest van de keten niet alleen een toenemende prijsdruk tot gevolg, maar brengt de noodzaak met zich mee ook zelf grotere verbanden te vormen en mondiaal actief te zijn. De vanuit België en Frankrijk opererende ondernemingen De Witte Lietaer en Delcar hebben op deze ontwikkeling ingespeeld door een strategische alliantie te sluiten in Japan. Hoe belangrijk dat is, bleek toen Renault en Nissan die zich – net als bijvoorbeeld Mazda en Ford – nauw aan elkaar hebben verbonden, een ‘global panel’ uitschreven voor de bekleding van de auto-interieurs. Daarvoor konden alleen toeleveranciers zich kwalificeren, die zowel in het Verre Oosten (Japan) als in Europa aanwezig waren. De Witte Lietaer en Seiren, de Japanse partner, kwamen door de selectie heen. Samen leveren ze de stoffen voor de groep Renault/Nissan, De Witte Lietaer in Europa en Seiren in Japan. De Witte Lietaer ondersteunde deze ontwikkeling door een nieuwe trend voor autobekleding te zetten. Met nieuwe dessins wordt smaakvol ingespeeld en geanticipeerd op maatschappelijke trends op het gebied van vormgeving en architectuur. Bovendien wordt door innovatieve vormen en veredeling van het textiel op het gebied van veiligheid, comfort en houdbaarheid, een nieuwe dimensie gegeven aan het interieur van de toekomst.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Productie/Verkoop Verkoop/Service
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Coated Fabrics/Composite Materials Indutex ontwikkelt en fabriceert onder de eigen merknamen Seemee, Ultrax en Duraskin een brede reeks zeer gevarieerde producten die zijn gebaseerd op coating- en composietentechnologie. De onderneming produceert voornamelijk in Duitsland, heeft verkoopkantoren in het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Jordanië en beschikt over een modern ontwikkelcentrum. Het productieapparaat is in staat flexibel op de snel wijzigende vraag van afnemers in te spelen. Seemee wordt toegepast in producten voor mediatechniek. Indutex is een van de weinige leveranciers, die billboards van vijf meter breed naadloos kan vervaardigen. Verder is het bedrijf gespecialiseerd in flatscreens van dezelfde breedte en lichtgevende abri’s. In 2002 is gestart met een nieuwe coatinglijn, terwijl het distributienetwerk in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk is uitgebreid. Ultrax is de snelst groeiende activiteit van Indutex en bevordert het veiligheidsgevoel in de wereld. Het is een modern kogelwerend materiaal, dat door zijn vederlichte structuur veel wordt toegepast in beschermende kleding, militaire voertuigen en gepantserde auto’s. Zo is het onder meer bij BMW en Mercedes mogelijk om Ultrax als optie te bestellen. De auto wordt dan tijdens het assemblageproces voorzien van Ultrax om zodoende de auto kogelwerend te maken. Duraskin is de naam van de toepassingen die worden gebruikt in gecoat textiel voor tenten, composieten voor containers en in grote membraanconstructies. Aansprekende voorbeelden van deze constructies zijn in de hele wereld te vinden. Steeds meer moderne architecten passen onze materialen toe in hun ontwerpen, zoals de wereldberoemde architect Sir Norman Foster deed met het Hauptbahnhof in Dresden. Andere voorbeelden zijn de restauratie van het Olympisch Stadion in Berlijn en het Burj al Arab Hotel in Dubai. In dit samenspel worden de materialen ook steeds verder geperfectioneerd. De positieve ontwikkelingen bij Indutex waren in 2002 met name te verklaren door de toegenomen omzet van antiballistische materialen en billboards. De omzet steeg met 10% van 1 56 miljoen in 2001 naar 1 61 miljoen in 2002. Het operationele resultaat steeg, maar bleef door incidentele kosten enigszins achter bij vorig jaar. Het bedrijfsresultaat, uitgedrukt als percentage van de omzet, bleef boven het gemiddelde van het Specialties-segment.
Sailcloth
28
Gamma Holding heeft met Dimension-Polyant een topproducent met een wereldnaam op het gebied van zeildoektechnologie in huis. De onderneming ontwikkelt en produceert hightech zeildoek voor alle boottypen, zeer grote zeilschepen, wedstrijdschepen, catamarans en trimarans, maar ook voor surfplanken, hanggliders en ballonnen. Op die manieren worden zowel het top- als het middensegment bediend. De onderneming heeft eigen ontwikkel- en productiecentra in Duitsland en de Verenigde Staten, waaruit vele innovatieve producten voortkomen. De zeildoeken worden bijvoorbeeld gebruikt door Olympische kampioenen. Daarnaast worden hoogwaardige producten ontwikkeld voor sportkleding, schoeisel, rugzakken en ballonnen. Tekenend voor de kwaliteit is dat de NASA tot een van de afnemers behoort. Dimension-Polyant heeft eigen verkooporganisaties in Frankrijk, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Scandinavië, Australië en de Verenigde Staten. Het resultaat van Dimension-Polyant ontwikkelde zich in 2002 positief. Weliswaar viel de omzet in de Verenigde Staten tegen, maar dit werd meer dan gecompenseerd in de rest van de wereld. De omzet steeg daardoor van 1 40 miljoen in 2001 naar 1 41 miljoen in 2002. Het bedrijfsresultaat ontwikkelde zich ook positief en bleef, uitgedrukt als percentage van de omzet, boven het gemiddelde van het Specialtiessegment.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Industrial Fabrics In het segment Industrial Fabrics is Gamma Holding actief op het gebied van industriële breisels. Ames Europe ontwikkelt rondbreiproducten voor diverse industriële toepassingen, zoals basisdoek voor de automobielindustrie, dakbedekking en sportkleding. Ames Europe had met name ernstig te lijden onder de prijsdruk in de automobielindustrie. Het resultaat van Ames Europe daalde en bleef negatief. De teleurstellende gang van zaken bij Ames Europe was in 2002 aanleiding om structurele maatregelen te nemen teneinde het resultaat te verbeteren. In dat kader werd bij Ames Europe de productievestiging in Engeland gesloten. Parabeam voldeed niet meer aan de door Gamma Holding geformuleerde strategische doelstellingen. Het bedrijf werd in het verslagjaar verkocht aan het Canadese ZCL Composites, een belangrijke klant van Parabeam. De omzet van Industrial Fabrics daalde met 24% van 1 29 miljoen in 2001 tot 1 22 miljoen in 2002. Het resultaat van Industrial Fabrics daalde en bleef negatief. Zonder Industrial Fabrics zou het resultaat van Specialties belangrijk hoger zijn geweest.
Gamma Industrial Textiles In de sector Gamma Industrial Textiles worden twee kernactiviteiten onderscheiden: Automotive en Industrial Applications. De verschillende werkmaatschappijen in deze segmenten produceren en verkopen hoogwaardige gedessineerde stoffen voor industriële afnemers. De Automotive-bedrijven hebben zich gespecialiseerd in stoffen voor de automobielsector; Industrial Applications richt zich voornamelijk op matrasstoffen. Met name door de tegenvallende resultaten in het segment Automotive ging de omzet van de hele sector met 7% omlaag van 1 339 miljoen in 2001 tot 1 316 miljoen in 2002. Het bedrijfsresultaat daalde met 1% van 1 20,3 miljoen naar 1 20,0 miljoen.
Automotive In miljoenen 3
2002
2001
index
Netto omzet Bedrijfsresultaat Bedrijfsresultaat in % van de omzet
122 (2,9) (2,4)
150 1,5 1,0
82
0,6 4,0
4,7 4,3
12 92
EBITA Gemiddeld geïnvesteerd vermogen1 Rendement in % van geïnvesteerd vermogen
(2,8) 69 (4,1)
1,5 81 1,9
85
Aantal medewerkers per 31 december
716
829
86
Investeringen Afschrijvingen
29
Het segment Automotive levert hoogwaardige stoffen en innovatieve dessins voor de bekleding van auto’s. Dit onderdeel van Gamma Holding is daarmee in Europa één van de marktleiders. Tot de afnemers behoren vooraanstaande automobielproducenten als Ford/Mazda, Opel, PSA (Citroën en Peugeot), Renault/Nissan, Toyota en Mitsubishi. Daarnaast levert het segment stoffen voor het bekleden van onder andere trein- en bioscoopstoelen. Verder worden hoogwaardige producten verkocht aan hotelketens. 1
Inclusief betaalde goodwill
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Australië Lyndhurst
België Oudenaarde
België Waregem
Duitsland Münchberg
VS Winston-Salem
Tsjechië Plandry
Brazilië Curitiba
China Shanghai
Strategie van Bekaert krijgt vervolg in China Bekaert Textiles profileert zich met de productie van duurzame bekledingstoffen steeds verder als wereldspeler. Had het bedrijf – mede na de overname van het Duitse Schoedel in 2000 – reeds een ijzersterke positie opgebouwd in Europa, door de bouw (in 1999) en uitbreiding (in 2000) van een nieuwe fabriek in Winston-Salem in de Verenigde Staten zijn de verkoopmogelijkheden in de Verenigde Staten, Canada, Mexico en landen in Zuid-Amerika, aanzienlijk vergroot. Deze fabriek zorgt inmiddels voor een belangrijk deel van de omzet van Bekaert. Deze strategie krijgt nu een vervolg in het Verre Oosten. Nadat in China al met succes verkoopactiviteiten werden ontplooid via een eigen distributiecentrum, rechtvaardigen de volumes dat in dit land eveneens een productie-eenheid wordt ingericht. In 2002 is daartoe de beslissing genomen en is met de voorbereidingen gestart. Niet ver van Sjanghai is in Wuxi een locatie uitgekozen, waar deze productie vanaf 2003 zal gaan plaatsvinden. Van belang daarbij is, dat ook andere matrasfabrikanten binnen de distributieketen hun weg in China beginnen te vinden. Bekaert behoort tot de mondiale top-drie en kan zo haar positie als een van de wereldmarktleiders verder versterken. Daaraan draagt ook bij dat de onderneming zich onderscheidt met voortdurende innovaties. Zo werd begin 2002 een nieuwe generatie matrastijken gepresenteerd, die niet alleen veilig en fris van geur zijn, maar ook een rustgevende invloed hebben op de gebruiker.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Productie/Verkoop Verkoop/Service
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
De productie vindt voornamelijk plaats bij De Witte Lietaer in België en Delcar in Frankrijk. Deze ondernemingen hebben zich niet alleen gespecialiseerd in de productie van stoffen voor de integrale bekleding van auto’s, maar zijn als ‘preferred suppliers’ van een groot aantal producenten nauw betrokken bij de ontwikkeling van interieurdessins voor nieuwe modellen. Ze bepalen zo in hoge mate de uitstraling van auto-interieurs. Daarnaast heeft de groep kleinere vestigingen in Portugal en Brazilië, joint ventures in Argentinië en India en een strategische alliantie met een partner in Japan. Op deze manier wordt ingespeeld op de trend dat de automobielindustrie, als gevolg van een proces van consolidatie, in toenemende mate op wereldschaal opereert en inkoopt. Dat heeft in de rest van de keten niet alleen een toenemende prijsdruk tot gevolg, maar brengt de noodzaak met zich mee ook zelf grotere verbanden te vormen en mondiaal actief te zijn. Gamma Holding participeert in deze strategie door constant vorm te geven aan de globalisering van haar activiteiten. Tevens wordt gewerkt aan een verdere verbetering van de efficiency en de kwaliteit. Daarbij is de strategische kostenpositie een voortdurend punt van aandacht. In de fabrieken tekende zich een verdere verstoring af van de balans in de beschikbare productiecapaciteit. De vraag naar geweven producten nam toe, terwijl die naar gebreide producten substantieel terugliep. Ook vanwege de prijsdruk bleek het nodig kostenbesparende maatregelen te treffen. In dat kader werden zowel bij de Witte Lietaer in het Belgische Lauwe als bij Delcar in het Franse St. Quentin aanzienlijke personeelsreducties doorgevoerd. Bij De Witte Lietaer vertrokken 64 medewerkers, 11% van het personeelsbestand. Deze operatie werd in de loop van 2002 afgerond. Bij Delcar gaat het om 58 medewerkers, 24% van het personeel. Dankzij verantwoorde sociale plannen en passende vertrekregelingen konden deze reorganisaties op evenwichtige wijze worden afgewikkeld. De kosten van de reorganisaties zijn verwerkt in de cijfers over 2002, zodat de positieve effecten van de reorganisaties in 2003 zichtbaar zullen worden. In de automobielindustrie liep de marktvraag in 2002 terug. Sommige programma’s waarvoor de bedrijven van Gamma Holding reeds waren geselecteerd kenden vertraging, terwijl nieuwe modellen later werden ontwikkeld en geïntroduceerd. Deze trend zorgde voor een daling van de omzet en mindere resultaten in het Automotive-segment.
32
De moeilijke marktomstandigheden in de automobielindustrie leidden in 2002 tot een daling van de omzet met 18% van 1 150 miljoen in 2001 tot 1 122 miljoen in 2002. Deze daling van de omzet leidde, in combinatie met de in deze paragraaf beschreven problematiek binnen dit segment, tot een daling van het resultaat. In 2002 werd een verlies gerealiseerd van 1 2,9 miljoen tegenover een positief resultaat van 1 1,5 miljoen in 2001. Het verlies werd met name veroorzaakt door herstructureringskosten.
Industrial Applications In miljoenen 3
2002
2001
index
Netto omzet Bedrijfsresultaat Bedrijfsresultaat in % van de omzet
194 22,9 11,8
189 18,8 9,9
103 122
Investeringen Afschrijvingen
5,9 12,1
15,8 11,8
37 103
EBITA Gemiddeld geïnvesteerd vermogen1 Rendement in % van geïnvesteerd vermogen
22,9 165 13,9
18,7 165 11,3
122 100
1.664
1.768
94
Aantal medewerkers per 31 december
1
Inclusief betaalde goodwill Gamma Holding
Jaarverslag 2002
De kernactiviteit Industrial Applications richt zich via Bekaert Textiles op de productie van duurzame bekledingstoffen. Het accent ligt daarbij op matrastijk, waarmee dit segment wereldwijd tot de top-drie behoort, zowel met geweven als in toenemende mate met gebreide stoffen. Daarnaast worden hoogwaardige stoffen voor buggy’s en tuinmeubels ontwikkeld en geproduceerd. Bekaert Textiles onderscheidt zich in deze markten met voortdurende innovaties. De bedrijven in dit segment hebben in toenemende mate een industrieel imago en werken ‘business to business’ in opdracht van matrasfabrikanten of warenhuisketens. In drie regio’s in de wereld zijn productiebedrijven gevestigd: Europa (België en Duitsland), de Verenigde Staten en Australië. Verder bevinden zich in Brazilië en China verkoop- en servicekantoren. Vanwege de toenemende prijsdruk in dit segment, die zich op deelgebieden manifesteert bij grote massaorders, wordt steeds actief gezocht naar mogelijkheden om op kosten te besparen. Daarnaast zijn in het segment Industrial Applications initiatieven ontplooid om productieactiviteiten in groeimarkten uit te breiden of te starten. Zo heeft de productie van matrastijk in Tsjechië in 2002 een nieuwe impuls gekregen, terwijl in 2002 ook het besluit is genomen om in 2003 te gaan produceren in China. Dit gebeurt in vervolg op de verkoop- en serviceactiviteiten die daar al plaatsvinden. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om de kostenstructuur in overeenstemming te brengen met de geografische spreiding van de activiteiten. Het segment Industrial Applications beleefde in het algemeen een goed jaar, al liepen ontwikkelingen in de diverse regio’s sterk uiteen. In de Verenigde Staten en Australië stegen zowel omzet als resultaten belangrijk, terwijl in Europa, Centraal- en Zuid-Amerika en Azië de omzet daalde. Verder daalden in dit segment de grondstofkosten terwijl de productmix zich gunstig ontwikkelde door een toename van producten die hogere marges kennen. De in gang gezette kostenbesparende maatregelen in Europa zullen een blijvend positief effect op de resultaten hebben. Na jaren van groei nam voor Industrial Applications in 2001 voor het eerst de marktvraag af. In 2002 werd de positieve lijn van de afgelopen jaren weer opgepakt. De omzet steeg met 3% van 1 189 miljoen in 2001 tot 1 194 miljoen in 2002. Het bedrijfsresultaat steeg met 22% van 1 18,8 miljoen in 2001 naar 1 22,9 miljoen in 2002.
Gamma Exotic Fabrics In miljoenen 3
2002
2001
index
Netto omzet Bedrijfsresultaat Bedrijfsresultaat in % van de omzet
175 22,6 12,9
169 18,5 10,9
103 122
4,8 7,1
7,4 8,8
65 81
22,6 82 27,7
18,5 109 17,0
122 75
3.613
3.709
97
33
Investeringen Afschrijvingen EBITA Gemiddeld geïnvesteerd vermogen1 Rendement in % van geïnvesteerd vermogen Aantal medewerkers per 31 december
Sinds 1846 bepalen de ondernemingen van de onder Gamma Holding opererende Vlisco Groep met trendsettende designs het traditionele modebeeld op het Afrikaanse continent. De bedrijven in deze sector zijn gespecialiseerd in ontwerp, productie, distributie en verkoop van hoogwaardige geverfde en bedrukte stoffen gebaseerd op een in eigen huis ontwikkeld batikproces. 1
Inclusief betaalde goodwill
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Ghana Juapong
Ghana Tema
Ivoorkust Abidjan
Nederland Helmond
Benin Cotonou
Benin Parakou
Burkina Faso Ouagadougou
Frankrijk Parijs
Ghana Accra
Ghana Kumasi
Distributienetwerk Vlisco Groep breidt zich uit Gamma Holding breidt het distributienetwerk van de Vlisco Groep in Afrika steeds verder uit. Hiermee wordt tegemoet gekomen aan de toenemende behoefte om in Afrika ter plaatse de handelaren, die de exotisch bedrukte stoffen van Vlisco verkopen, van dienst te zijn en de distributie in het land zelf te verzorgen. Dit geeft niet alleen het imago steeds nieuwe impulsen, maar verhoogt ook de verkoopkracht en leidt tot een betere beheersing en kennis van de markt. Deze strategie bewijst haar waarde in alle landen waar de Vlisco-producten via eigen vestigingen worden gedistribueerd. De Vlisco Groep heeft inmiddels verkoopkantoren in Benin, Burkina Faso, Ghana, Niger, Togo, Ivoorkust, Zuid-Afrika en Frankrijk. Nadat eind 2001 een nieuw verkoopkantoor in Burkina Faso was geopend, is in 2002 besloten ook in Kameroen een distributiecentrum te vestigen. In Douala zal een verkoopkantoor worden geopend, van waaruit Centraal Afrika – de zogeheten CEMAC-regio – beter kan worden bevoorraad. De distributie in deze regio was tot nu toe in handen van derde partijen en informele kanalen. Vanuit Kameroen ontstaan nieuwe mogelijkheden voor de belevering van de Centraal Afrikaanse Republiek en Kongo.
Ghana Bolgatanga
Ghana Dunkwa
Ivoorkust Bouaké
Ivoorkust Yopougon
Niger Niamey
Togo Lomé
Zuid Afrika Johannesburg
Gamma Holding
Zuid Afrika Cape Town
Jaarverslag 2002
Ghana Takoradi
Zuid Afrika Durban
Ghana Cape Coast
Ghana Sunyani
Ghana Koforidua
Ghana Ho
Ghana Swedru
Ghana Akim Oda
Ghana Techiman
Ghana Tamale
Zuid Afrika East Londen
Productie/Verkoop Verkoop/Service
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Met duizenden dessins en drie gevestigde merken – Guaranteed Dutch Wax Vlisco, Uniwax en GTP – is de Vlisco Groep marktleider in het top- en middensegment in deze regio. Voortdurend worden nieuwe collecties geïntroduceerd. De producten worden door de consument als exclusief, trendsettend en statusverhogend ervaren. De creatieve ontwerpen zijn gebaseerd op de West-Afrikaanse cultuur, maar maken er ook onderdeel van uit. Vlisco produceert niet alleen in Nederland (Vlisco), maar ook in Ghana (Ghana Textile Printing Company) en Ivoorkust (Uniwax). Dit past in de strategie van merkenpositionering en om de risico’s beter te spreiden. Het distributienetwerk wordt bovendien steeds verder verfijnd en uitgebreid. Zo werd in 2002 na een uitgebreid marktonderzoek besloten een distributiecentrum in Kameroen te starten, nadat eind 2001 al een verkoopkantoor in Burkina Faso was geopend. Door de greep op de distributiekanalen te versterken, wordt het steeds beter mogelijk de verkoop lokaal te ondersteunen. In de loop der jaren is de wijze waarop de West-Afrikaanse regio zich ontwikkelt reden geweest om de promotie van de merken aan te passen. Dat gebeurt met een gericht beleid voor marketing en verkoop, onder meer via tv-reclames, modeshows en via de eigen Woodin winkels. Investeringen in procesverbeteringen binnen dit segment richten zich op kwaliteitsverbetering en een verlaging van de kostenstructuur. Op termijn kunnen de innovatieve procesverbeteringen die in Nederland worden ontwikkeld ook bij de Afrikaanse ondernemingen worden geïmplementeerd. Hoewel door de jaren heen in wisselende landen sprake is van politieke en economische instabiliteit en onrust, blijkt steeds weer dat de Vlisco Groep zich in het algemeen gezond kan blijven ontwikkelen. De strategie van Gamma Holding is er in deze sector op gericht de marktpositie in de afzetgebieden verder te versterken. De inzet is een voortgaande efficiency en een verhoging van de kwaliteit, een uitbreiding van het distributienetwerk en een evenwichtige cashflow. De netto omzet van Gamma Exotic Fabrics nam in 2002 met 3% licht toe van 1 169 miljoen in 2001 tot 1 175 miljoen. Tegenover een economische teruggang in Ghana en politieke instabiliteit in Ivoorkust stonden uitstekende ontwikkelingen in andere Afrikaanse landen. Het bedrijfsresultaat steeg in vergelijking met 2001 met 22% van 1 18,5 miljoen tot 1 22,6 miljoen. Deze resultaatverbetering was voornamelijk te danken aan toegenomen efficiency, een toename van omzet met een relatief hoge marge en lagere grondstofkosten.
36
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Vooruitzichten Voor de sector Gamma Technologies wordt een positieve ontwikkeling verwacht, op basis van doorgevoerde efficiencymaatregelen en uitbreiding van de filteractiviteiten. Ten aanzien van de sector Gamma Industrial Textiles zijn de vooruitzichten wisselend per segment. Ondanks het positieve effect van de doorgevoerde herstructureringen blijft onzekerheid bestaan in de Automotive markt. Voor het segment Industrial Applications wordt een stabiele ontwikkeling verwacht. De resultaten van Gamma Exotic Fabrics zullen zich naar verwachting positief blijven ontwikkelen. De korte termijn resultaten zullen echter altijd afhankelijk blijven van lokale koopkrachtontwikkeling en economische en politieke stabiliteit in de betreffende Afrikaanse landen. Naar verwachting zullen de investeringen het afschrijvingsniveau niet overschrijden. Gezien de onzekerheden over de economische situatie in de wereld is het in dit stadium te vroeg om uitspraken te doen over concrete resultaten van Gamma Holding in 2003. Dat laat onverlet dat het vertrouwen in de ontwikkelingen van de verschillende sectoren en segmenten positief blijft. Helmond, 13 maart 2003
Raad van Bestuur J.G.M. van Oijen, voorzitter M. Veninga
37
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Vestigingsplaatsen
Productie/Verkoop
Verkoop/Service
Gamma Technologies
Gamma Technologies
Process and Conveyor Belts
Process and Conveyor Belts
Specialties
Specialties
Gamma Industrial Textiles
Gamma Industrial Textiles
Automotive
Automotive
Industrial Applications
Industrial Applications
Gamma Exotic Fabrics
Gamma Exotic Fabrics
Exotic Fabrics
Exotic Fabrics
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Netto omzet geografisch
Rest wereld 12% Verenigde Staten 20% Afrika 17%
Netto omzet per segment Nederland 4% België/Luxemburg 4% Duitsland 10% Frankrijk 7%
Exotic Fabrics 18%
Process and Conveyor Belts 23%
Industrial Applications 20%
Verenigd Koninkrijk 7% Italië/Spanje/Portugal 8% Rest Europa 11%
Automotive 13%
Gamma Holding
Specialties 26%
Jaarverslag 2002
Jaarrekening
Grondslagen voor de financiële verslaggeving Grondslagen in het algemeen De toegepaste grondslagen voor de financiële verslaggeving hebben zowel betrekking op de vennootschappelijke als op de geconsolideerde jaarrekening. In vergelijking met voorgaand boekjaar is het voorgestelde dividend uit de overwinst niet langer als verplichting opgenomen. De vergelijkende cijfers zijn overeenkomstig aangepast. Voorts is met ingang van 2002 de actieve belastinglatentie, die voorheen was begrepen in de voorziening voor latente belastingverplichtingen, afzonderlijk onder de vorderingen opgenomen. De grondslagen zijn in vergelijking met het voorgaand verslagjaar verder ongewijzigd.
Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn de financiële gegevens van Gamma Holding NV en haar groepsmaatschappijen verwerkt op basis van uniforme waarderings- en resultaatbepalingsgrondslagen, volgens de integrale consolidatiemethode. Als gevolg daarvan worden de financiële gegevens van de groepsmaatschappijen voor 100% in de consolidatie betrokken. Hierbij worden de onderlinge activa en passiva, baten en lasten en ongerealiseerde winsten geëlimineerd. Het aandeel van derden in het eigen vermogen, respectievelijk het resultaat van de groepsmaatschappijen, wordt daarbij afzonderlijk gepresenteerd. Als groepsmaatschappijen worden aangemerkt de maatschappijen, die tot de economische eenheid van Gamma Holding NV behoren en waarin, door haar zeggenschap over het zakelijke en financiële beleid, beslissende invloed wordt uitgeoefend. De belangrijkste deelnemingen staan vermeld op pagina 68 en 69. Treedt een maatschappij tot de groep toe, dan worden de financiële gegevens van deze maatschappij in de consolidatie betrokken met ingang van de datum, waarop haar resultaat voor rekening en risico van de groep is. Is de verkrijgingsprijs hoger dan de, op basis van reële waarden bepaalde, netto-vermogenswaarde per verkrijgingsdatum, dan wordt het verschil (goodwill) met ingang van 1 januari 2001 geactiveerd als immateriële vaste activa, waarop systematisch wordt afgeschreven ten laste van de winsten verliesrekening. Treedt een maatschappij uit de groep, dan worden de financiële gegevens van deze maatschappij in de consolidatie betrokken tot de datum, met ingang waarvan haar resultaat niet meer voor rekening en risico van de groep is. Het verschil tussen de verkoopprijs en de netto-vermogenswaarde verhoogd met de boekwaarde van de goodwill per verkoopdatum (boekresultaat), wordt ten gunste respectievelijk ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht. Bij het opmaken van de vennootschappelijke jaarrekening is gebruik gemaakt van de mogelijkheid van artikel 402 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek tot het opstellen van een beknopte winst- en verliesrekening. 42
Grondslagen voor de omrekening van vreemde valuta Transacties in vreemde valuta Vorderingen, schulden en verplichtingen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de koers per balansdatum, behoudens voor zover het koersrisico is afgedekt. In die gevallen vindt waardering plaats tegen de overeengekomen termijnkoersen. De uit de omrekening voortvloeiende koersverschillen worden opgenomen in de winst- en verliesrekening, behoudens die op interconcernleningen met een permanent dan wel lange termijn financieringskarakter. De koersverschillen op deze leningen worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen (overige reserves) gebracht. Transacties in vreemde valuta gedurende het verslagjaar zijn in de jaarrekening verwerkt tegen de koers van afwikkeling. Jaarrekeningen van buitenlandse deelnemingen in groepsmaatschappijen Activa en passiva uit de jaarrekeningen van buitenlandse groepsmaatschappijen worden omgerekend tegen de koersen per balansdatum. De hieruit voortvloeiende koersverschillen worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen (overige reserves) gebracht. Baten en lasten uit de jaarrekeningen van buitenlandse groepsmaatschappijen worden omgerekend tegen gemiddelde jaarkoersen. De verschillen tussen de resultaten, berekend op basis van de gemiddelde jaarkoersen en de resultaten, berekend op basis van de koersen per balansdatum, worden eveneens rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen (overige reserves) gebracht.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Grondslagen voor de waardering Algemeen Activa en passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij anders vermeld. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, verminderd met afschrijvingen. Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, verminderd met afschrijvingen. De verkrijgingsprijs van materiële vaste activa bestaat uit de inkoopprijs verhoogd met bijkomende kosten en verminderd met investeringssubsidies. De niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbare bedrijfsmiddelen zijn gewaardeerd tegen de boekwaarde, die op het moment van overdracht naar deze categorie gold, of tegen lagere marktwaarde. Financiële vaste activa De deelnemingen in groepsmaatschappijen in de vennootschappelijke balans zijn gewaardeerd tegen netto-vermogenswaarde op collectieve basis. De andere deelnemingen zijn gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde dan wel tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. De overige effecten zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. Voorraden De grond- en hulpstoffen zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van een voorziening voor incourantheid, of tegen lagere marktwaarde. De verkrijgingsprijs bestaat uit de inkoopprijs verhoogd met kosten van vracht en invoerrechten. Goederen in bewerking en gereed product zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van grond- en hulpstoffen, vermeerderd met de direct toe te rekenen vervaardigingskosten onder aftrek van een voorziening voor incourantheid, of tegen lagere marktwaarde. De in de voorraadwaardering begrepen vervaardigingskosten bevatten uitsluitend de personeelskosten, afschrijvingen en andere productiekosten, die direct aan de productie zijn toe te rekenen. Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, onder aftrek van een voorziening voor het risico van oninbaarheid. De latente belastingvordering is bepaald op basis van de voor de betreffende landen geldende belastingtarieven over het tijdelijke verschil tussen het fiscale en commerciële vermogen van de groepsmaatschappijen, indien dit tot een reële vordering kan leiden. Latente belastingvorderingen uit hoofde van verliescompensatie worden gewaardeerd indien waarschijnlijk is, dat toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd. 43
Voorzieningen De voorziening voor pensioenen is gewaardeerd tegen contante waarde op actuariële grondslagen. Deze voorziening heeft betrekking op de niet-verzekerde uitkeringen, die aan oud-personeelsleden en hun nabestaanden verstrekt worden, alsmede op de verplichtingen die voortvloeien uit de regelingen betreffende aanvullingen bij arbeidsongeschiktheid. De voorziening voor latente belastingverplichtingen is bepaald op basis van de voor de betreffende landen geldende belastingtarieven over het tijdelijke verschil tussen het fiscale en commerciële vermogen van de groepsmaatschappijen, indien dit tot een reële verplichting kan leiden.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Grondslagen voor de resultatenbepaling Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd, verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. De afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa zijn gebaseerd op verkrijgingsprijs, volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Netto omzet Onder netto omzet wordt verstaan de aan derden in rekening gebrachte bedragen voor de in het verslagjaar geleverde goederen en diensten onder aftrek van kortingen en exclusief omzetbelasting. Kosten De kosten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Belastingen De belastingen over het resultaat worden berekend door toepassing van het voor de betreffende landen geldende tarief op het resultaat van het verslagjaar, waarbij rekening wordt gehouden met permanente verschillen tussen de winstbepaling volgens de jaarrekening en de fiscale winstbepaling. Het belastingeffect van de tijdelijke verschillen wordt verwerkt via de voorziening voor latente belastingverplichtingen.
44
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Geconsolideerde balans 31-12-2002
31-12-20011
Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
16.351 273.957 11.642
13.260 313.797 5.464
Totaal vaste activa
301.950
332.521
Vlottende activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen
200.611 167.164 19.679
225.752 191.355 17.217
Totaal vlottende activa
387.454
434.324
TOTAAL ACTIVA
689.404
766.845
Eigen vermogen Aandeel van derden
196.026 1.046
193.916 3.298
Groepsvermogen
197.072
197.214
Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden
56.996 250.926 184.410
47.008 118.039 404.584
TOTAAL PASSIVA
689.404
766.845
In duizenden 3 Voor verdeling overwinst
Activa
Passiva
45
1
Aangepast t.a.v. verwerking dividendvoorstel
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Geconsolideerde winst- en verliesrekening In duizenden 3
Netto omzet Wijzigingen in voorraden gereed product en goederen in bewerking
2001
954.486
905.986
969
(4.474)
Som van de bedrijfsopbrengsten
955.455
901.512
Kosten van grond- en hulpstoffen Personeelskosten Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Overige bedrijfskosten
361.141 282.045 826 44.711 194.068
357.716 254.292 59 45.392 173.826
Som van de bedrijfslasten
882.791
831.285
72.664
70.227
(19.405)
(20.512)
53.259
49.715
(20.698)
(19.360)
32.561
30.355
BEDRIJFSRESULTAAT
Financiële baten en lasten Groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen over het groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen 46
2002
Aandeel van derden in het groepsresultaat na belastingen RESULTAAT NA BELASTINGEN
(459)
42
32.102
30.397
4,26 4,26 4,37
4,03 4,03 4,04
In 3 Winst per aandeel Verwaterde winst per aandeel Winst per aandeel voor afschrijving goodwill
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Geconsolideerd kasstroomoverzicht In duizenden 3
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Mutatie voorzieningen Mutatie werkkapitaal Aandeel van derden in het groepsresultaat na belastingen
2002
2001
32.102
30.397
826 44.711 1.762 42.521
59 45.392 4.316 (11.082)
459
(42)
NETTO KASSTROOM UIT OPERATIONELE ACTIVITEITEN
122.381
69.040
Netto investeringen in groepsmaatschappijen Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen van materiële vaste activa Netto investeringen in financiële vaste activa
(6.276) (23.195) 4.801 (9.407)
(28.313) (55.407) 1.936 23.071
NETTO KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN
(34.077)
(58.713)
(12.114)
(19.187)
(382) 282.285 (138.590) (215.607)
(405) 5.000 (22.781) 28.354
(84.408)
(9.019)
Betaald dividend Gamma Holding NV Betaald dividend groepsmaatschappijen aan derden Ontvangsten uit langlopende leningen Aflossingen op langlopende leningen Mutatie kortlopende rentedragende schulden NETTO KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN
Koers- en omrekeningsverschillen op liquide middelen NETTO KASSTROOM
(1.434) 2.462
47
178 1.486
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De netto kasstroom betreft de mutatie liquide middelen. Als investeringen in groepsmaatschappijen zijn opgenomen de betaalde bedragen onder aftrek van aanwezige liquide middelen.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Toelichting op de geconsolideerde balans In duizenden 3
Immateriële vaste activa De samenstelling en de mutaties waren als volgt: Goodwill Stand per 31-12-2001 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen
13.319 (59)
BOEKWAARDE PER 31-12-2001
13.260
Mutaties 2002: Investeringen Afschrijvingen Valutawijzigingen
3.990 (826) (73)
Stand per 31-12-2002 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen
17.235 (884)
BOEKWAARDE PER 31-12-2002
16.351
Het afschrijvingspercentage op goodwill bedraagt 5%.
De investeringen zijn naar segment als volgt verdeeld: 2002
2001
Process and Conveyor Belts Specialties
1.225 2.765
13.319
TOTAAL
3.990
13.319
48
De afschrijvingen zijn naar segment als volgt verdeeld: Process and Conveyor Belts Specialties
54 772
59
TOTAAL
826
59
De investeringen en afschrijvingen hebben geografisch geheel betrekking op Europa.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In duizenden 3
Materiële vaste activa De samenstelling en de mutaties waren als volgt: Bedrijfsgebouwen en -terreinen
Machines en Andere vaste installaties bedrijfsmiddelen
In uitvoering en vooruitbetaald
Niet aan de bedr.uitoef. dienstbare bedr. midd.
Totaal
Stand per 31-12-2001 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen
197.760 (75.857)
610.409 (450.228)
80.531 (62.832)
9.470
17.977 (13.433)
916.147 (602.350)
BOEKWAARDE PER 31-12-2001
121.903
160.181
17.699
9.470
4.544
313.797
3.018 2.002 (5.439) (568) (5.614) 577
12.430 419 (30.557) (1.083) (7.799) 2.326
4.648 164 (8.639) (533) (118) 2.241
3.066
33
Stand per 31-12-2002 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen
193.363 (77.484)
588.262 (452.345)
80.231 (64.769)
BOEKWAARDE PER 31-12-2002
115.879
135.917
15.462
Mutaties 2002: Investeringen Nieuwe consolidaties Afschrijvingen Desinvesteringen Valutawijzigingen Overige mutaties
(76) (2.617) (24) 606
23.195 2.585 (44.711) (4.801) (13.800) (2.308)
4.233
13.052 (10.586)
879.141 (605.184)
4.233
2.466
273.957
(245) (8.058)
49
Op de bedrijfsterreinen wordt niet afgeschreven. Het afschrijvingspercentage op bedrijfsgebouwen bedraagt 3%, op machines en installaties voornamelijk 10% en op andere vaste bedrijfsmiddelen 25% of 33%. De actuele waarde van de materiële vaste activa wordt benaderd op ruim 1 500 mln. Het saldo van de overige mutaties ad (2.308) is het gevolg van reclassificatie.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In duizenden 3
2002
2001
De investeringen zijn naar segment als volgt verdeeld: Process and Conveyor Belts Specialties
5.335 6.563
11.300 16.223
GAMMA TECHNOLOGIES
11.898
27.523
Automotive Industrial Applications
580 5.871
4.737 15.743
GAMMA INDUSTRIAL TEXTILES
6.451
20.480
GAMMA EXOTIC FABRICS
4.846
7.404
23.195
55.407
TOTAAL
De investeringen zijn geografisch als volgt verdeeld: Europa Verenigde Staten Rest wereld
17.325 3.527 2.343
43.013 4.684 7.710
TOTAAL
23.195
55.407
De afschrijvingen zijn naar segment als volgt verdeeld: Process and Conveyor Belts Specialties
10.671 10.832
10.251 10.244
GAMMA TECHNOLOGIES
21.503
20.495
Automotive Industrial Applications
3.960 12.132
4.316 11.809
GAMMA INDUSTRIAL TEXTILES
16.092
16.125
7.116
8.772
44.711
45.392
50
GAMMA EXOTIC FABRICS TOTAAL
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In duizenden 3
Financiële vaste activa De samenstelling en de mutaties waren als volgt: Andere deelnemingen
Stand per 31-12-2001 Netto vermogenswaarde resp. verkrijgingsprijs Waardeverminderingen
Overige effecten
Totaal
14.445 (10.046)
1.749 (684)
16.194 (10.730)
4.399
1.065
5.464
Mutaties 2002: Investeringen Desinvesteringen Resultaat na belastingen Dividend Waardeverminderingen Valutawijzigingen Overige mutaties
10.751 (338) (1.697) (17) (600) (70) (841)
9 (1.015)
10.760 (1.353) (1.697) (17) (600) (74) (841)
Stand per 31-12-2002 Netto vermogenswaarde resp. verkrijgingsprijs Waardeverminderingen
22.726 (11.139)
745 (690)
23.471 (11.829)
11.587
55
11.642
BOEKWAARDE PER 31-12-2001
(4)
51
BOEKWAARDE PER 31-12-2002
De investeringen in andere deelnemingen bestaan voor een bedrag van 9.768 uit vooruitbetalingen ultimo 2002 in het kader van de acquisitie van Crosible Inc. De overige mutaties ad (841) zijn het gevolg van reclassificatie. De belangrijkste andere deelnemingen staan vermeld op pagina 69.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In duizenden 3
31-12-2002
31-12-2001
59.035 44.543 96.729 304
72.558 46.375 104.693 2.126
200.611
225.752
Voorraden Grond- en hulpstoffen Goederen in bewerking Gereed product en handelsgoederen Vooruitbetaald op voorraden TOTAAL
De actuele waarde van de voorraden wijkt niet materieel af van de boekwaarde.
Vorderingen Handelsdebiteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen Overlopende activa
125.652 12.199 18.022 11.291
138.614 22.874 18.385 11.482
TOTAAL
167.164
191.355
Door de verdeling van de activiteiten over segmenten is het kredietrisico van de vorderingen gespreid. Onder de overige vorderingen is 8.188 (vorig jaar nihil) latente belastingen begrepen. De latente belastingen bestaan voor 4.924 uit gewaardeerde verliescompensatie. Waardering vindt plaats van de compensabele verliezen die naar verwachting binnen 5 jaar worden gerealiseerd ad 13.921 tegen de nominale tarieven (gemiddeld 35,4%). Het totaal van de beschikbare compensabele verliezen bedraagt 27.998. Van de overige vorderingen heeft een bedrag van 8.955 (vorig jaar 2.372) een resterende looptijd langer dan een jaar. 52
Liquide middelen Kas en bank Deposito’s
18.468 1.211
16.099 1.118
TOTAAL
19.679
17.217
In principe worden banksaldi en deposito's aangehouden bij financiële instellingen met sterke credit ratings.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In duizenden 3
31-12-2002
31-12-2001
Geïnvesteerd vermogen Het geïnvesteerd vermogen1 is naar segment als volgt verdeeld:
Process and Conveyor Belts Specialties
107.130 158.319
128.887 139.679
GAMMA TECHNOLOGIES
265.449
268.566
Automotive Industrial Applications
53.556 125.422
73.583 138.928
GAMMA INDUSTRIAL TEXTILES
178.978
212.511
28.100
73.250
472.527
554.327
GAMMA EXOTIC FABRICS TOTAAL
Boekwaarde activa De boekwaarde van de activa is naar segment als volgt verdeeld: Process and Conveyor Belts Specialties
144.449 211.831
176.581 190.708
GAMMA TECHNOLOGIES
356.280
367.289
Automotive Industrial Applications
76.068 173.450
103.275 187.057
GAMMA INDUSTRIAL TEXTILES
249.518
290.332
83.606
109.224
689.404
766.845
GAMMA EXOTIC FABRICS TOTAAL
53
De boekwaarde van de activa is geografisch als volgt verdeeld: Europa Verenigde Staten Rest wereld
478.500 119.134 91.770
514.468 132.679 119.698
TOTAAL
689.404
766.845
1
Groepsvermogen verhoogd met saldo rentedragende schulden
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In duizenden 3
Eigen vermogen Het verloop van het eigen vermogen over de jaren 2001 en 2002 is als volgt: Stand per 31-12-2000
183.326
Mutaties 2001: Resultaat na belastingen Statutair dividend Dividend overwinst voorgaand boekjaar Valutawijzigingen Overige mutaties
30.397 (836) (18.424) (444) (103)
Stand per 31-12-2001
193.916
Mutaties 2002: Resultaat na belastingen Statutair dividend Dividend overwinst voorgaand boekjaar Valutawijzigingen Overige mutaties
32.102 (836) (11.278) (18.352) 474
Stand per 31-12-2002
196.026
Het eigen vermogen wordt in de toelichting bij de vennootschappelijke balans nader uiteengezet.
54
Aandeel van derden Het verloop van het aandeel van derden in geconsolideerde maatschappijen is als volgt: Stand per 31-12-2001 Mutaties 2002: Investeringen Desinvesteringen Aandeel van derden in groepsresultaat na belastingen Valutawijzigingen Dividend groepsmaatschappijen aan derden Overige mutaties Stand per 31-12-2002
3.298
(1.510) (107) 459 (266) (255) (573) 1.046
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In duizenden 3
Voorzieningen De samenstelling en de mutaties waren als volgt: Pensioenen
Stand per 31-12-2001 Mutaties 2002: Nieuwe consolidaties Betalingen c.q. overboekingen van/ naar kortlopende schulden Aanvullingen t.l.v. het resultaat Vrijval t.g.v. het resultaat Reclassificatie naar latente belastingvorderingen Valutawijzigingen Stand per 31-12-2002
22.237
(1.291) 1.357
(128) 22.175
Latente belastingverplichtingen
Totaal
24.771
47.008
64
64
2.762 (1.066)
1.471 1.357 (1.066)
8.188 102
8.188 (26)
34.821
56.996
De voorzieningen hebben een looptijd langer dan een jaar, grotendeels langer dan 5 jaar. De voorziening pensioenen betreft voornamelijk salaris-diensttijd regelingen in eigen beheer in Duitsland. In Nederland en België bestaan eveneens salaris-diensttijd regelingen; deze zijn ondergebracht bij een ondernemingspensioenfonds respectievelijk een verzekeringsmaatschappij. In andere landen is voornamelijk sprake van beschikbare-premie regelingen.
Langlopende schulden De langlopende schulden muteerden als volgt:
55
Stand per 31-12-2001 Mutaties 2002: Nieuwe leningen Waarvan nog niet opgenomen
118.039
300.000 (17.715)
Vervroegd afgelost Valutawijzigingen Overgeboekt naar kortlopende schulden
282.285 (97.851) (3.734) (47.813)
Stand per 31-12-2002
250.926
Het saldo betreft geldleningen bij kredietinstellingen. De gemiddelde rente op de langlopende leningen bedroeg 5,0% (vorig jaar 4,9%). De in het volgend verslagjaar te verrichten aflossingen zijn opgenomen onder de kortlopende schulden en bedragen 34.125 (vorig jaar 27.051). Voor een bedrag van 1.865 (vorig jaar 3.125) is de resterende looptijd van de langlopende schulden langer dan 5 jaar. Op leningen tot een bedrag van 248.024 (vorig jaar 112.018) zijn een negative pledge clausule, een cross-default clausule en een pari-passu clausule van toepassing.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In duizenden 3
Voor een bedrag van 232.339, en 31.875 opgenomen onder kortlopende schulden aan kredietinstellingen, gelden de volgende voorwaarden:
1. Total Consolidated Net Senior Borrowings/EBITDA 2. EBITDA/Net Accounting Interest Expense 3. Free Cash/Total Debt Service and Dividends
Norm ≤3 ≥5 >1
Werkelijk 31-12-2002 2,1 7,2 1,8
Onder Net Senior Borrowings wordt niet begrepen een bedrag van 45.000 dat achtergesteld is op de andere bankleningen waarvoor deze voorwaarden gelden. Voor 55% (vorig jaar 43%) van het saldo rentedragende schulden is de rente langer dan een jaar gefixeerd tegen gemiddeld 4,6% (vorig jaar 4,4%), waarvan 1% (vorig jaar 9%) langer dan 5 jaar.
Kortlopende schulden
Kredietinstellingen Handelscrediteuren Belastingen Premies sociale verzekeringen Dividend Overige schulden Overlopende passiva TOTAAL
31-12-2002
31-12-2001
44.208 42.772 11.339 9.981 838 40.014 35.258
256.291 53.920 9.544 10.056 839 35.094 38.840
184.410
404.584
56
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In duizenden 3
Totaal verplichtingen Het totaal van de verplichtingen (voorzieningen en schulden) is naar segment als volgt verdeeld: 31-12-2002 31-12-2001 Process and Conveyor Belts Specialties
109.948 120.638
134.425 124.634
GAMMA TECHNOLOGIES
230.586
259.059
Automotive Industrial Applications
58.496 107.242
83.616 122.628
GAMMA INDUSTRIAL TEXTILES
165.738
206.244
96.008
104.328
492.332
569.631
GAMMA EXOTIC FABRICS TOTAAL
Financiële instrumenten Voor het beperken van rente- en valutarisico's wordt gebruikgemaakt van financiële instrumenten. Financiële instrumenten worden niet gebruikt voor speculatieve doeleinden. Valuta-instrumenten worden gebruikt om de valutarisico's, voortvloeiend uit operationele activiteiten in vreemde valuta, te beperken. Het effect daarvan is in de waardering van de desbetreffende activiteit begrepen. Valuta-swapcontracten zijn aangegaan ten behoeve van de financiering van de groep en dienen om de valuta van opgenomen financiering aan te passen aan de gewenste valuta. Het effect daarvan is in de waardering van de onderliggende posities begrepen. Het rentebeleid beoogt de financieringslasten te stabiliseren en te beperken. Rente-instrumenten worden gebruikt om de rente van variabel rentende financieringen te fixeren. 57
Het contractvolume en de marktwaarde van de financiële instrumenten per 31-12-2002 zijn als volgt:
In miljoenen 3 Valuta termijn Valuta swaps Rente swaps
Contractvolume < 1 jaar > 1 jaar 13 68
Marktwaarde < 1 jaar > 1 jaar 1 1
149
(5)
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Per balansdatum zijn door de groep garantiestellingen en borgtochten verstrekt tot een bedrag van 19.507 (vorig jaar 16.045). Voorts zijn door kredietinstellingen ten behoeve van de groep garantiestellingen en borgtochten verstrekt tot een bedrag van 10.045 (vorig jaar 16.496). Het regres uit hoofde van door de groep verdisconteerde wissels bedraagt 1.832 (vorig jaar 1.469). De verplichtingen van de groep uit hoofde van langlopende overeenkomsten bedragen 5.619 (vorig jaar 16.104).
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening In duizenden 3
2002
2001
Netto omzet De netto omzet steeg met 5% van 905.986 in 2001 tot 954.486 in 2002. Hiervan was 7% het gevolg van nieuwe consolidaties in 2001 en 2002. Valutaontwikkelingen hadden een negatief effect van 1%. De netto omzet daalde autonoom met 1%. De netto omzet is naar segment als volgt verdeeld: Process and Conveyor Belts Specialties
220.823 242.460
216.701 181.167
GAMMA TECHNOLOGIES
463.283
397.868
Automotive Industrial Applications
122.282 193.816
149.669 188.973
GAMMA INDUSTRIAL TEXTILES
316.098
338.642
GAMMA EXOTIC FABRICS
175.105
169.476
TOTAAL
954.486
905.986
De netto omzet is naar afzetgebied procentueel als volgt verdeeld:
58
Nederland België en Luxemburg
3,9 3,7
3,9 4,4
Subtotaal Benelux
7,6
8,3
Duitsland Frankrijk Verenigd Koninkrijk Italië/Spanje/Portugal Scandinavië Rest E.U. Zwitserland Rest Europa
9,9 7,5 7,0 8,0 3,5 1,2 0,8 5,3
10,1 8,7 6,7 9,4 3,5 1,0 0,9 6,3
Subtotaal Europa
50,8
54,9
Afrika Verenigde Staten Canada Zuid-Amerika Azië Nieuw-Zeeland/Australië Rest wereld
17,1 20,3 1,6 1,7 5,2 3,2 0,1
17,0 17,9 1,3 1,5 4,5 2,4 0,5
100,0
100,0
TOTAAL
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In duizenden 3
2002
2001
Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten
224.863 51.445 5.737
202.902 46.475 4.915
TOTAAL
282.045
254.292
Personeelskosten
Gedurende het verslagjaar had de groep gemiddeld 9.374 werknemers in dienst (vorig jaar gemiddeld 8.982). Dit aantal nam toe als gevolg van nieuwe consolidaties met 700 en daalde overigens met 308 werknemers. De verdeling van het gemiddeld aantal werknemers over de segmenten is als volgt: Process and Conveyor Belts Specialties
1.697 1.555
1.696 933
GAMMA TECHNOLOGIES
3.252
2.629
Automotive Industrial Applications
770 1.695
851 1.836
GAMMA INDUSTRIAL TEXTILES
2.465
2.687
GAMMA EXOTIC FABRICS
3.657
3.666
TOTAAL
9.374
8.982
Bezoldiging van bestuurders en commissarissen 59
Gedurende het verslagjaar bedroeg de bezoldiging van bestuurders 991 (vorig jaar 1.127). Als bezoldiging zijn opgenomen het salaris, gratificaties, de sociale lasten en de pensioenlasten. De verdeling hiervan is als volgt: Vaste beloning
J.G.M. van Oijen M. Veninga
Variabele beloning
2002
2001
2002
369 317
356 306
90 77
686
662
167
2001
Totaal beloning
Pensioenlasten
Totaal
2002
2001
2002
2001
2002
2001
3531 72
459 394
709 378
36 102
22 18
495 496
731 396
425
853 1.087
138
40
991 1.127
De variabele beloning is afhankelijk van het gerealiseerde resultaat na belastingen. Gedurende het verslagjaar bedroeg de bezoldiging van oud-bestuurder J.F. van der Elst 5 (vorig jaar 117). 1
Incl. 227 in verband met het realiseren van strategische doelstellingen
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In duizenden 3
Het verloop van de aan bestuurders toegekende opties in 2002 is opgenomen op pagina 66. De verdeling per bestuurder is als volgt:
J.G.M. van Oijen M. Veninga
Uitstaand 31-12-2001
Toegekend 2002
Vervallen 2002
Uitstaand 31-12-2002
29.000 5.000
7.000 5.000
(4.000)
32.000 10.000
34.000
12.000
(4.000)
42.000
Op naam van oud-bestuurder J.F. van der Elst stonden per 31-12-2001 18.000 opties uit, waarvan er in 2002 4.000 zijn vervallen. Op 31-12-2002 bedroeg het aantal ten aanzien van hem uitstaande opties 14.000. Gedurende het verslagjaar bedroeg de bezoldiging van commissarissen 119 (vorig jaar 126). De bezoldiging betreft een vaste beloning van 17 per commissaris (vorig jaar 17) en voor de voorzitter 22 (vorig jaar 22) op jaarbasis. Ten behoeve van bestuurders en commissarissen zijn leningen, voorschotten noch garanties verstrekt.
Overige bedrijfskosten
60
2002
2001
Bedrijfskosten Verkoopkosten Algemene kosten
108.440 44.716 40.912
99.596 42.473 31.757
TOTAAL
194.068
173.826
Onder de bedrijfskosten is voor 25.525 (vorig jaar 26.309) energie, voor 28.878 (vorig jaar 22.317) onderhoud en 18.065 (vorig jaar 20.509) uitbesteed werk en ingeleend personeel opgenomen. Onder de verkoopkosten is voor 14.989 (vorig jaar 14.332) vracht (inclusief verzekering) opgenomen. Onder de algemene kosten is voor 15.028 (vorig jaar 13.591) reis- en verblijfkosten en 7.925 (vorig jaar 3.236) verzekeringen opgenomen.
Bedrijfsresultaat Het bedrijfsresultaat steeg met 3% van 70.227 in 2001 tot 72.664 in 2002. Valutaontwikkelingen hadden een negatief effect van 6%. Exclusief de invloed van valutaontwikkelingen, steeg het bedrijfsresultaat met 9%.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In duizenden 3
2002
2001
Het bedrijfsresultaat is naar segment als volgt verdeeld: Process and Conveyor Belts Specialties
11.562 18.508
14.050 17.387
GAMMA TECHNOLOGIES
30.070
31.437
Automotive Industrial Applications
(2.881) 22.895
1.544 18.759
GAMMA INDUSTRIAL TEXTILES
20.014
20.303
GAMMA EXOTIC FABRICS
22.580
18.487
TOTAAL
72.664
70.227
Resultaten uit andere deelnemingen Resultaten uit overige effecten Rentebaten Rentelasten
(1.799) 14 1.231 (18.851)
4 25 1.003 (21.544)
TOTAAL
(19.405)
(20.512)
Financiële baten en lasten
Belastingen over het resultaat De belastingen over het resultaat bedragen 20.698 (vorig jaar 19.360). De procentuele belastingdruk bedraagt 38,9% (vorig jaar 38,9%) en is als volgt opgebouwd: Natural tax rate1 Niet gecompenseerde verliezen Structurele voordelen Structurele nadelen Incidentele posten
38,2 1,4 (2,4) 0,5 1,2
36,9 4,2 (2,9)
38,9
38,9
61
0,7
De toename van de natural tax rate is voornamelijk het gevolg van de verlaging van het Nederlandse aandeel in de winst en de verhoging van het Belgische en Amerikaanse aandeel in de winst. De niet gecompenseerde verliezen hebben voornamelijk betrekking op Duitsland, Ghana en Brazilië. De structurele voordelen zijn vooral het gevolg van de fiscale faciliteit van het Concernfinancieringscentrum in Nederland. De structurele nadelen zijn het gevolg van het fiscaal niet aftrekbaar zijn van de afschrijving op betaalde goodwill. De incidentele posten zijn voornamelijk het gevolg van een reservering voor correcties op voorgaande jaren. 1
Gewogen gemiddelde van de statutaire tarieven die worden gehanteerd in de landen waar Gamma Holding operationeel is, gewogen op basis van het resultaat voor belasting in elk van deze landen Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Vennootschappelijke balans 31-12-2002
31-12-20011
Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
460 371.367
160 341.614
Totaal vaste activa
371.827
341.774
Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen
204.991 4.760
232.705 708
Totaal vlottende activa
209.751
233.413
TOTAAL ACTIVA
581.578
575.187
Geplaatst kapitaal Agio Wettelijke reserve Overige reserves
19.796 38.841 6.221 131.168
19.796 38.841 2.909 132.370
Eigen vermogen
196.026
193.916
4.677
3.278
Langlopende schulden Kortlopende schulden
237.339 143.536
100.611 277.382
TOTAAL PASSIVA
581.578
575.187
In duizenden 3 Voor verdeling overwinst
Activa
Passiva
Voorzieningen
62
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening In duizenden 3
2002
2001
Resultaat uit deelnemingen na belastingen Overige baten en lasten na belastingen
30.866 1.236
29.273 1.124
RESULTAAT NA BELASTINGEN
32.102
30.397
1
Aangepast t.a.v. verwerking dividendvoorstel
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Toelichting op de vennootschappelijke balans In duizenden 3
Algemeen De jaarrekening van Gamma Holding NV is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. De grondslagen voor de financiële verslaggeving voor de vennootschappelijke en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk.
Materiële vaste activa De samenstelling en de mutaties waren als volgt: Andere vaste bedrijfsmiddelen Stand per 31-12-2001 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen BOEKWAARDE PER 31-12-2001
Mutaties 2002: Investeringen Afschrijvingen
Stand per 31-12-2002 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen
961 (801) 160
435 (135)
1.396 (936) 63
BOEKWAARDE PER 31-12-2002
460
Het afschrijvingspercentage bedraagt 25% of 33%.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In duizenden 3
Financiële vaste activa De samenstelling en de mutaties waren als volgt:
Stand per 31-12-2001 Mutaties 2002: Kapitaalmutaties Desinvesteringen Resultaat deelnemingen Valutawijzigingen Dividend Saldo van verstrekte en terugbetaalde leningen Overige mutaties Stand per 31-12-2002
Deelnemingen in groepsmaatschappijen
Vorderingen op groepsmaatschappijen
Andere deelnemingen
Totaal
234.268
107.023
323
341.614
127.279 (323) 30.866 (18.474) (234.956)
(3.030) 130.918
(2.527) 136.456
234.911
0
127.279 (323) 30.866 (21.504) (234.956) 130.918 (2.527) 371.367
De kapitaalmutaties en dividendbetalingen zijn in belangrijke mate het gevolg van de juridische herstructurering van het Amerikaanse deel van de groep. De belangrijkste deelnemingen zijn vermeld op pagina 68 en 69.
Vorderingen
64
31-12-2002
31-12-2001
Groepsmaatschappijen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen Overlopende activa
183.277 12.694 1.711 7.309
219.156 2.848 6.091 4.610
TOTAAL
204.991
232.705
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In duizenden 3
Eigen vermogen De samenstelling en de mutaties waren als volgt:
Stand per 31-12-2001
Geplaatst kapitaal
Agio
Wettelijke reserve
Overige reserves
Totaal
19.796
38.841
2.909
132.370
193.916
3.312
32.102 (836) (11.278) (18.352) (2.838)
32.102 (836) (11.278) (18.352) 474
6.221
131.168
196.026
Mutaties 2002: Resultaat na belastingen Statutair dividend Dividend overwinst voorgaand boekjaar Valutawijzigingen Overige mutaties Stand per 31-12-2002
19.796
38.841
Het verloop van het eigen vermogen over 2001 is opgenomen in de toelichting bij de geconsolideerde balans.
31-12-2002
31-12-2001
Gewoon aandelenkapitaal Gewoon preferent winstdelend aandelenkapitaal
18.796 1.000
18.796 1.000
TOTAAL
19.796
19.796
Het geplaatst kapitaal bestaat uit:
De wettelijke reserve betreft de reserve ingehouden winst bij deelnemingen ten bedrage van 6.221 (vorig jaar 2.909). 65
In de overige reserves is voor 12.781 (vorig jaar 11.278) voorgesteld dividend uit overwinst over het boekjaar begrepen.
Het gezamenlijk bezit van aandelen van bestuurders in de vennootschap bedraagt nihil (vorig jaar nihil). Het gezamenlijk bezit van aandelen van commissarissen in de vennootschap bedraagt 279.476 (vorig jaar 279.476) gewone aandelen.
In 1997 is door de Raad van Commissarissen een aandelenoptieplan goedgekeurd voor de leden van de Raad van Bestuur en senior management. Onder dat plan zullen slechts opties worden toegekend na goedkeuring van de Raad van Commissarissen tot een maximum van 1% van het aantal uitstaande aandelen per jaar. Bij uitoefening van opties zullen deze de houder daarvan recht geven op één gewoon aandeel per optie. De opties hebben een looptijd van 5 jaar na de datum van toekenning van de opties. De uitoefenprijs van de opties zal gelijk zijn aan de slotkoers op de datum van toekenning van de opties. In 2002 zijn 33.600 opties met een uitoefenprijs van 1 34,50 toegekend. Van deze opties, die geldig zijn tot 2007, zijn er 12.000 aan de Raad van Bestuur en 21.600 aan senior management toegekend. Ultimo 2002 zijn voor de uitoefening van optierechten geen aandelen ingekocht.
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In duizenden 3
Het verloop van het aantal uitstaande opties in 2002 is als volgt: Toegekend Looptijd in tot
Uitoefenprijs in 1
Uitstaand 31-12-2001
Raad van Bestuur1 1997 2002 1998 2003 1999 2004 2000 2005 2001 2006 2002 2007
49,64 54,18 41,20 37,40 40,00 34,50
8.000 8.000 12.000 12.000 12.000
TOTAAL
49,64 54,18 41,20 37,40 40,00 34,50
Vervallen 2002
Uitstaand 31-12-2002
(8.000) 8.000 12.000 12.000 12.000 12.000
12.000 52.000
Senior management 1997 2002 1998 2003 1999 2004 2000 2005 2001 2006 2002 2007
Toegekend 2002
12.000
(8.000)
19.950 16.550 16.550 17.050 21.100
56.000
(19.950) 16.550 16.550 17.050 21.100 21.600
21.600 91.200
21.600
(19.950)
92.850
143.200
33.600
(27.950)
148.850
Langlopende schulden 66
Het saldo betreft geldleningen bij kredietinstellingen. De gemiddelde rente op de langlopende leningen bedroeg 5,1% (vorig jaar 5,0%). De in het volgend verslagjaar te verrichten aflossingen zijn 31.875 (vorig jaar 16.500). Evenals vorig jaar is de resterende looptijd van de langlopende schulden korter dan 5 jaar. Op leningen tot een bedrag van 237.339 (vorig jaar 100.611) zijn een negative pledge clausule, een cross-default clausule en een pari-passu clausule van toepassing. Voor een bedrag van 232.339, en 31.875 opgenomen onder kortlopende schulden aan kredietinstellingen, gelden de volgende voorwaarden, gebaseerd op de geconsolideerde cijfers:
1. Total Consolidated Net Senior Borrowings/EBITDA 2. EBITDA/Net Accounting Interest Expense 3. Free Cash/Total Debt Service and Dividends
Norm
Werkelijk 31-12-2002
≤3 ≥5 >1
2,1 7,2 1,8
Onder Net Senior Borrowings wordt niet begrepen een bedrag van 45.000 dat achtergesteld is op de andere bankleningen waarvoor deze voorwaarden gelden.
1
Inclusief oud-bestuurders
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
In duizenden 3
31-12-2002
31-12-2001
51.769 204 1.335 1.445 75.915 838 3.761 8.269
254.334 17 10 1.221 8.777 839 3.328 8.856
143.536
277.382
Kortlopende schulden Kredietinstellingen Handelscrediteuren Belastingen Premies sociale verzekeringen Groepsmaatschappijen Dividend Overige schulden Overlopende passiva TOTAAL
Niet uit de balans blijkende verplichtingen De vennootschap heeft voor haar Nederlandse groepsmaatschappijen aansprakelijkheidsverklaringen afgegeven als bedoeld in artikel 403 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Voorts is de vennootschap op grond van kredietovereenkomsten hoofdelijk aansprakelijk voor schulden van groepsmaatschappijen aan kredietinstellingen.
Helmond, 13 maart 2003
Raad van Commissarissen
Raad van Bestuur
J.F. VAN DUYNE
J.G.M. VAN OIJEN
J.A. DEKKER
M. VENINGA
R.K.T. OETKER 67
P.A.W. ROEF J.W.B. WESTERBURGEN J. ZUIDAM
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Deelnemingen Belangrijkste groepsmaatschappijen (100% deelnemingen, tenzij anders vermeld) Australië
Bekaert (Australia) Pty. Ltd. Lyndhurst Madison Filter Pty. Ltd. Victoria
België
Bekaert Textiles NV Waregem Bekaert Decoration Textiles NV Waregem Textiles de Witte-Lietaer NV Lauwe De Witte-Lietaer Industries NV Wervik
Benin
John Walkden et Compagnie SA Cotonou
Burkina Faso
VAC Burkina Faso SA Ouagadougou
Duitsland
Deutsche Gamma GmbH Krefeld Dimension-Polyant GmbH Kempen Gamma Grundstücksverwaltungsgesellschaft mbH Krefeld Schoedel GmbH Münchberg Verseidag AG Krefeld Verseidag-Indutex GmbH Krefeld Verseidag-Techfab GmbH Geldern
Frankrijk
Ames Europe SA Fallières Delcar SA St. Quentin Distriwax SA Parijs Niger France SA Parijs
Ghana
Ghana Textile Printing Company Ltd. Tema (71,0%) Juapong Textiles Ltd. Tema (62,8%) Premium African Textiles Company Ltd. Tema
Ivoorkust
CFCI SA Abidjan (99,6%) Uniwax SA Abidjan (84,8%)
Nederland
Ames Europe BV Enschede Ames Europe Enschede BV Enschede Ammeraal Beltech Holding BV Heerhugowaard Gamma Holding Nederland NV Helmond Parabeam Industrie- en Handelsonderneming BV Helmond 1 Vlisco BV Helmond Vlisco Helmond BV Helmond
Niger
Niger-Afrique SA Niamey
Spanje
Ammeraal Beltech SA Barberà del Vallés
Togo
VAC-Togo SA Lomé (67,0%)
68
1
Tot 9 september 2002
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Verenigde Staten
Ammeraal Beltech Inc. Skokie Bekaert Textiles USA Inc. Winston-Salem Chemprene Inc. Beacon Dimension-Polyant Sailcloth Inc. Putnam Gamma Holding (USA) Inc. Delaware Industrial Fabrics Corp. Minneapolis Madison Filter Inc. New York National Wire Fabric Inc. Arkansas
Verenigd Koninkrijk
Gamma Holding (UK) Ltd. Uxbridge Madison Filter Ltd. Haslingden Madison Filter Group Ltd. Haslingden
Zuid-Afrika
Vlisco (South Africa) (Proprietary) Ltd. Johannesburg
Zweden
Madison Scandiafelt AB Högsjö
Zwitserland
Ammeraal Beltech AG Jona
Belangrijkste andere deelnemingen Canada
Western Belting & Hose Ltd. Vancouver (25,0%)
Duitsland
Devetex Delius-Verseidag Textil GmbH & Co. KG Krefeld (50,0%) Grundstücksgesellschaft Girmesgath GmbH & Co. KG Krefeld (50,0%) Voss-Biermann, Lawaczeck GmbH & Co. KG Krefeld (50,0%)
Ivoorkust
Cotivo SA Agboville (16,2%)
Ten kantore van het handelsregister te Eindhoven ligt ter inzage van eenieder een lijst van deelnemingen overeenkomstig de bepalingen van artikel 379, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. 69
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Overige gegevens
Winstverdeling Statutaire winstverdeling Ingevolge artikel 26, lid 1 van de statuten, kan de Raad van Commissarissen bepalen dat de winst geheel of gedeeltelijk tot een daarbij aan te geven bedrag wordt gereserveerd. Ingevolge artikel 26, lid 2 kan de vennootschap op de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voor zover het eigen vermogen groter is dan het bedrag van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden. Uit de uitkeerbare winst die daarna overblijft, wordt tot 1 0,12 uitgekeerd op de gewone preferente winstdelende aandelen, vervolgens een dividend tot 4% over het nominale bedrag van de gewone aandelen, waarna op de gewone preferente winstdelende aandelen een aanvullend dividend wordt uitgekeerd van maximaal 1 0,09. De winst die daarna overblijft, staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter verhoging van het hiervoor genoemde dividend op de gewone aandelen of voor andere doeleinden in het belang van de vennootschap.
In duizenden 3
2002
2001
Winst na belastingen Toevoeging aan de overige reserves ingevolge art. 26, lid 1 van de statuten
32.102
30.397
18.485
18.283
Uitkeerbare winst
13.617
12.114
5 0,12 (vorig jaar 5 0,12) primair dividend per aandeel van 5 2,50 aan de houders van gewone preferente winstdelende aandelen
48
48
5 0,10 (vorig jaar 5 0,10) primair dividend per aandeel van 5 2,50 aan de houders van gewone aandelen
752
752
5 0,09 (vorig jaar 5 0,09) aanvullend dividend per aandeel van 5 2,50 aan de houders van gewone preferente winstdelende aandelen
36
36
836
836
Overwinst
12.781
11.278
5 1,70 (vorig jaar: 5 1,50) aanvullend dividend per aandeel van 5 2,50 aan de houders van gewone aandelen
12.781
11.278
Voorstel winstverdeling
70
Statutair dividend
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Stichting Preferente Aandelen Gamma Holding
Op 18 februari 1987 is de huidige Stichting Preferente Aandelen Gamma Holding (‘de Stichting’) opgericht. De Stichting heeft ten doel het behartigen van de belangen van de vennootschap Gamma Holding NV en alle daarbij betrokkenen. Tussen de Stichting en Gamma Holding NV is een put-optie- en een call-optie-overeenkomst gesloten. Op basis van deze overeenkomsten is de Stichting verplicht, respectievelijk heeft de Stichting het recht 4% preferente winstdelende aandelen te nemen in het kapitaal van Gamma Holding NV tot een maximum van de helft van het na uitgifte geplaatste (vergrote) kapitaal. Door de Stichting werden in het verslagjaar geen 4% preferente winstdelende aandelen verworven. Het Bestuur van de Stichting is thans als volgt samengesteld: Drs. A.G. Jacobs, voorzitter Drs. J.L. Brentjens, Drs. J.F. van Duyne, Mr. E.P. Heiden, Dr. J.V.H. Pennings. De Raad van Bestuur van Gamma Holding NV en het Bestuur van de Stichting zijn gezamenlijk van oordeel, dat ten aanzien van de onafhankelijkheid van het Bestuur van de Stichting voldaan is aan de eisen die daaraan worden gesteld in Bijlage X bij het Fondsenreglement van Euronext Amsterdam.
Accountantsverklaring Aan de aandeelhouders van Gamma Holding NV Opdracht Wij hebben de jaarrekening 2002 van Gamma Holding NV te Helmond gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die het bestuur van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel.
71
Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2002 en van het resultaat over 2002 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Eindhoven, 13 maart 2003 PricewaterhouseCoopers Accountants NV
Gamma Holding
Jaarverslag 2002
Operationeel management Gamma Technologies Process and Conveyor Belts
Specialties
Gamma Industrial Textiles Automotive
Ir. J.M. Casparie1 Ir. R.W. ten Cate J. Crusafon2 Ir. J. Deltrap U. Schwenke D. Jung B. Knipping
A.I.M. Vandeginste M.O.R. Warnez
Industrial Applications
M.A. Bekaert E.G. Decock P.J. De Meulemeester M. Pieters
Gamma Exotic Fabrics
Ir. J.I.R Roest Ir. J. van der Meij
Leden Europese Ondernemingsraad
72
G.A. Gout F. de Almeida F.J. van der Heide M. Sanz Sanz Mevrouw S. Farley J. de Turck J. Anraed P. Loncke I. Dewever P. Noppe Mevrouw K. Bonnet R. Gantois W. Grudfeld S. Brannigan S. Koch S. Schmitz J. Dix J.A.G. van der Heijden 1 2
Ames Europe Enschede Ames Europe France Ammeraal Beltech Nederland Ammeraal Beltech Spain Ammeraal Beltech UK Bekaert Decoration Textiles Bekaert Mattress Ticking Bekaert Mattress Ticking Bekaert Mattress Ticking De Witte Lietaer De Witte Lietaer Delcar Dimension-Polyant Madison Filter Schoedel Verseidag-Indutex Verseidag-Techfab Vlisco Helmond
In dienst per 1 maart 2003 Uit dienst per 31 december 2002
Colofon Vormgeving en productie Total Design Maastricht Druk Drukkerij Maetch, Weert Fotografie Sjaak Ramakers, Utrecht (pagina 11) Gregor Ramaekers fotografie, Maastricht (pagina 18/19, 22/23, 26/27, 30/31, 34/35)
Gamma Holding
Jaarverslag 2002