Gamma Holding NV Jaarverslag 2003
Gamma Holding NV Postbus 80 5700 AB Helmond Tot 26 juli 2004: Hoogeindsestraat 47 Helmond Telefoon 0492 57 09 33 Telefax 0492 52 94 45 Per 26 juli 2004: Panovenweg 12 Helmond Telefoon 0492 56 66 00 Telefax 0492 56 67 00 www.gammaholding.nl
[email protected]
Jaarverslag 2003
Gamma Holding NV Postbus 80 5700 AB Helmond Tot 26 juli 2004: Hoogeindsestraat 47 Helmond Telefoon 0492 57 09 33 Telefax 0492 52 94 45 Per 26 juli 2004: Panovenweg 12 Helmond Telefoon 0492 56 66 00 Telefax 0492 56 67 00 www.gammaholding.nl
[email protected]
Colofon
Van dit jaarverslag is een Engelstalige versie beschikbaar. An English language version of this Annual Report is available.
Druk
PlantijnCasparie Eindhoven
Fotografie
De Fotostudio, Peter van Agt Wilfried Erdmann (pagina 36) Sjaak Ramakers (pagina 11)
Tekstadvies
Elias Communicatie, Den Haag
Vormgeving en productie
Total Identity, Maastricht
Gamma Holding > Profiel Gamma Holding
Jaarverslag 2003 Gamma Holding NV
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
1
Gamma Holding > Profiel Gamma Holding
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave
2
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Profiel Gamma Holding Voorwoord van de voorzitter van de Raad van Bestuur Kerncijfers/vijf jaar Gamma Holding Informatie over het aandeel Gamma Holding Bestuur Bericht van de Raad van Commissarissen Corporate governance
4 5 6 8 10 12 14
Verslag van de Raad van Bestuur
15
Visie Ontwikkelingen Omzet en resultaten Investeringen en financiering Risicomanagement Nieuwe richtlijnen: IFRS en corporate governance Sociaal beleid en milieu Gamma Technologies Belting Technology Filtration Technology Coating & Composite Technology Sailcloth Technology Gamma Comfort & Style Sleep Care Fabrics Car Fabrics Exotic Fabrics Vestigingsplaatsen Vooruitzichten Business unit management en Europese Ondernemingsraad
15 16 17 18 18 19 20 22 24 28 32 36 40 42 46 50 54 56 56
Jaarrekening
57
Grondslagen voor de financiële verslaggeving Geconsolideerde balans Geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening Vennootschappelijke balans Vennootschappelijke winst- en verliesrekening Toelichting op de vennootschappelijke balans Deelnemingen
58 60 61 62 63 71 75 75 76 81
Overige gegevens
83
Winstverdeling Stichting Preferente Aandelen Gamma Holding Accountantsverklaring
83 84 84
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
3
Profiel Gamma Holding
Voorwoord van de voorzitter van de Raad van Bestuur
Profiel Gamma Holding Gamma Holding ontwikkelt, produceert en verkoopt wereldwijd hoogwaardige, innovatieve producten met technisch textiel als basis. In 35 landen zijn 163 ondernemingen, waarvan 43 productievestigingen, met in totaal 9.353 medewerkers actief. Het hoofdkantoor is gevestigd in Helmond (Nederland). De aandelen zijn genoteerd aan Euronext Amsterdam. Gamma Holding bestaat uit twee sectoren, Gamma Technologies en Gamma Comfort & Style. Daarin zijn zeven business units ondergebracht die zijn gespecialiseerd in transport- en procesbanden, filters, coatings en composieten, zeildoeken, matrastijk, autobekleding en exotische stoffen. Met deze producten behoort het bedrijf in geselecteerde nichemarkten tot de wereldtop.
Voorwoord van de voorzitter van de Raad van Bestuur Gamma Technologies De sector Gamma Technologies, goed voor 49% van de omzet van Gamma Holding, omvat ondernemingen die specialist zijn in technologieën voor hoogwaardig technisch textiel. De business units zijn: •
•
•
•
Belting Technology Eén van de wereldmarktleiders in duurzame, gecoate proces- en transportbanden. Filtration Technology Toonaangevende producent en distributeur van geavanceerde, innovatieve zeefdruk- en filterproducten. Coating & Composite Technology Belangrijke producent van coatings en composieten, industriële breisels en ballistische bescherming. Sailcloth Technology Wereldmarktleider in zeildoektechnologie.
Gamma Comfort & Style De sector Comfort & Style realiseert 51% van de omzet en produceert hoogwaardige gedessineerde stoffen. De business units zijn: • •
•
4
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Sleep Care Fabrics Eén van de wereldmarktleiders in matrastijk. Car Fabrics Belangrijke leverancier van hoogwaardige stoffen en innovatieve dessins voor de bekleding van auto’s. Exotic Fabrics Grote speler op het gebied van exclusieve, hoogwaardige geverfde en bedrukte exotische stoffen op basis van het batikprocédé voor de West-Afrikaanse markt.
Tegen de achtergrond van de aarzelende wereldeconomie en de steeds zwakker wordende Amerikaanse dollar heeft Gamma Holding zich in 2003 tevredenstellend ontwikkeld. De omzet daalde in vergelijking met 2002, maar ondanks de verscherpte concurrentie en de moeilijke marktomstandigheden steeg de nettowinst met 6%. Het afgelopen jaar hebben we steeds alert ingespeeld op veranderende marktomstandigheden en nieuwe marktontwikkelingen. In verschillende landen en regio’s zijn en worden daartoe herstructureringsmaatregelen getroffen, die onder andere personeelsreducties tot gevolg hebben. We streven er daarbij naar deze processen zo geleidelijk mogelijk te laten verlopen. Door al in een vroeg stadium maatregelen te treffen, kunnen we op een acceptabele en verantwoorde wijze ingrijpen en de sociale gevolgen beperken. Verder blijven we ook in de toekomst zoeken naar mogelijkheden om de strategische kostenpositie te verbeteren. Dat zal uiteindelijk leiden tot een betere spreiding van de productie over de regio’s en een toenemend aandeel van de productie in groeimarkten dan wel lage lonen landen. Bovendien streven we er naar om nog een stap dichter bij onze klanten te komen. Door nieuwe technologieën te ontwikkelen en te verwerven, kunnen we beter inspelen op vragen uit de markt en komt er meer ruimte voor innovatieve producten. Hiermee kunnen we onze positie verder versterken. Op 6 mei 2003 namen we op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders afscheid van Hans van Oijen, die acht jaar voorzitter van de Raad van Bestuur is geweest. Onder zijn leiding is Gamma Holding verder getransformeerd van een traditioneel textielbedrijf tot een onderneming die met technisch textiel wereldwijd excelleert in attractieve markten. Het was bijzonder prettig en stimulerend om met hem samen te werken. We danken hem zeer voor zijn inbreng en toewijding gedurende de jaren dat hij aan Gamma Holding verbonden is geweest.
georganiseerd met een grote groep medewerkers van alle business units. Deze bijeenkomsten willen we in de toekomst vaker laten plaatsvinden. De uitdaging is dat we in de hele onderneming optimaal van elkaars kennis en capaciteiten gebruik gaan maken. Dat moet onder andere leiden tot meer synergie in de onderzoeks- en ontwikkelingsprocessen, tot snellere innovaties en tot meer gezamenlijke inkooptrajecten. Deze verdergaande samenwerking is nadrukkelijk geen vrijblijvend proces, maar hard nodig om te groeien en de concurrentiepositie verder te verbeteren. Ook zijn we in 2003 begonnen met het opzetten van een gestructureerd systeem voor risicobeheer. Doel van dit systeem is het risicobewustzijn te verhogen, beter inzicht in de bestaande risico’s te krijgen en onderkende risico’s beter te beheersen. Verder is het corporate governance rapport van de commissie Tabaksblat verschenen. We staan positief tegenover de definitieve code en de daarin opgenomen principes voor een eerlijke, integere en transparante gang van zaken binnen de Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen. Een groot deel van die principes en ‘best practice’-bepalingen wordt ook al door Gamma Holding toegepast. In dit jaarverslag hebben we in een apart hoofdstuk een eerste reactie opgenomen. Daarnaast besteden we steeds meer aandacht aan een actieve en open communicatie met onze investeerders, analisten en de media om onze strategie en actuele gang van zaken te verduidelijken. In dit stadium is het echter nog te vroeg om uitspraken te doen over concrete resultaten van Gamma Holding in 2004.
Gamma Holding heeft in 2003 een transparanter organisatiestructuur ingevoerd. In de plaats van drie sectoren, vijf segmenten en acht kernactiviteiten zijn we tot twee sectoren en zeven business units gekomen, die rechtstreeks zonder tussenlagen door de Raad van Bestuur worden aangestuurd. Met deze vereenvoudigde structuur wordt het beter mogelijk de samenwerking zowel intern als extern te verdiepen.
Uiteraard is dit alles niet mogelijk zonder onze medewerkers. Dat de onderneming onder moeilijke marktomstandigheden toch een verbetering van het resultaat wist te realiseren, is een geweldig compliment voor al onze medewerkers die met grote inzet en betrokkenheid hebben bijgedragen aan de continuïteit en het toekomstperspectief van Gamma Holding. In dit licht zal het beleid ook in toenemende mate worden gericht op management development en human resources, zodat we managers en medewerkers kansen blijven geven om zich persoonlijk te ontplooien. We streven er daarbij naar onze medewerkers een inspirerende werkomgeving te bieden, waar goed ondernemerschap essentieel is om waarde en oplossingen te creëren voor klanten, prestaties voortdurend te verbeteren en rendabele groei tot stand te brengen. Deze strategie moet er toe leiden dat Gamma Holding voor onze aandeelhouders een attractieve en solide investering is.
In het verslagjaar zijn we gestart om die samenwerking meer inhoud te geven. Zo hebben we gezamenlijke bijeenkomsten
Meint Veninga Voorzitter Raad van Bestuur
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
5
Kerncijfers/vijf jaar Gamma Holding
Kerncijfers/vijf jaar Gamma Holding Kerncijfers/vijf jaar Gamma Holding
Kerncijfers/vijf jaar Gamma Holding In miljoenen €
2003
2002
2001
2000
1999
Netto omzet Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa
903,9 1,4 38,9
954,5 0,8 44,7
906,0 0,1 45,4
938,4
866,6
41,8
38,8
Bedrijfsresultaat Groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Resultaat na belastingen
70,3
72,7
70,2
104,7
100,0
34,5 34,1 34,1
32,6 32,1 32,1
30,4 30,4 30,4
48,1 47,6 17,6
44,5 43,3 43,3
Cashflow 1,7 Dividend
74,4 14,4
77,6 13,6
75,9 12,1
89,4 19,2
82,1 17,4
Investeringen immateriële vaste activa Investeringen materiële vaste activa
13,6 35,9
4,0 23,2
13,3 55,4
61,4
57,0
Eigen vermogen per ultimo Gemiddeld eigen vermogen Groepsvermogen per ultimo Geïnvesteerd vermogen 2 per ultimo Gemiddeld geïnvesteerd vermogen 2
211,2 203,4 212,3 456,5 465,4
196,9 194,9 197,9 473,3 517,0
194,8 189,4 198,1 555,2 513,0
184,2 187,9 188,1 479,3 476,9
182,0 164,0 186,0 444,8 434,3
Rendement in % van het gemiddeld geïnvesteerd vermogen 5,7 Resultaat na belastingen 7 in % van het gemiddeld eigen vermogen Rentedekking ratio 6
Balanstotaal per ultimo Personeelskosten
680,3 290,0
689,4 298,8
766,8 270,0
743,7 267,5
709,4 247,1
Eigen vermogen in % van het balanstotaal Groepsvermogen in % van het balanstotaal
Aantal medewerkers per ultimo
9.353
9.168
9.612
8.793
8.202
2003
2002
2001
2000
1999
7.518.535 163.900
7.518.535
7.518.535
7.518.535
7.353.643
9,94 4,56 4,56 1,90 28,58 38,00
10,32 4,26 4,26 1,80 26,05 26,80
10,08 4,03 4,03 1,60 25,77 33,38
11,99 6,38 2,35 2,54 24,37 40,00
11,31 5,95 5,95 2,36 24,63 38,20
7,8 3,8
7,6 3,4
7,8 3,4
11,2 5,1
11,5 5,1
15,1
13,7
13,7
19,3
19,0
16,8 4,5
16,5 4,0
16,1 3,4
25,4 5,8
26,4 7,6
31,0 31,2
28,6 28,7
25,4 25,8
24,8 25,3
25,7 26,2
Vlottende activa/kortlopende schulden
1,8
2,1
1,1
1,2
1,4
Koers/cashflow 3,7 Koers/resultaat na belastingen 3,7
3,8 8,3
2,6 6,3
3,3 8,3
3,3 6,3
3,4 6,4
Aantal geplaatste gewone aandelen per ultimo Aantal ingekochte gewone aandelen per ultimo Bedragen in € per gewoon aandeel van € 2,50 Cashflow 1,3,7 Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen 3 Resultaat na belastingen 3 Dividend Eigen vermogen 4 per ultimo Koers gewoon aandeel per ultimo Ratio’s Bedrijfsresultaat in % van de netto omzet Groepsresultaat na belastingen 7 in % van de netto omzet
1 Resultaat na belastingen verhoogd met afschrijvingen (im)materiële vaste activa. 2 Groepsvermogen verhoogd met saldo rentedragende schulden. 3 Exclusief dividend op gewone preferente winstdelende aandelen. 4 Exclusief gewoon preferent winstdelend aandelenkapitaal. 5 Resultaat vóór rente en belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening. 6 Resultaat vóór rente en belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening gedeeld door rente. 7 Exclusief buitengewoon resultaat.
6
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
7
Informatie over het aandeel Gamma Holding
Gamma Holding > Profiel Gamma Holding
Informatie over het aandeel Gamma Holding Notering Het aandeel van Gamma Holding is genoteerd aan de officiële markt van Euronext Amsterdam en maakt onderdeel uit van de Next Prime en de Next 150. Met de invoering van de FTSE-
classificatie op Euronext is het aandeel Gamma Holding geclassificeerd in de subsector Engineering-General binnen de economische groep General Industries.
Aantal geplaatste aandelen van € 2,50 nominaal
Gewone aandelen Gewone preferente winstdelende aandelen
04-03-2004
31-12-2003
31-12-2002
7.518.535 400.000
7.518.535 400.000
7.518.535 400.000
Per 31-12-2003 bedraagt het aantal ingekochte gewone aandelen 163.900 (vorig jaar nihil). De marktkapitalisatie van de aandelen bedroeg per 4 maart 2004 € 31o miljoen tegen € 168 miljoen per 13 maart 2003.
Koersverloop, ontwikkeling winst 1 en dividend per aandeel in €
7
45
40,00 38,20
6,38
40
38,00
6
5,95
Optierechten De vennootschap heeft in het verslagjaar 39.600 optierechten toegekend aan haar leden van de Raad van Bestuur en aan senior management. Deze worden toegelicht op pagina 79. Om verwatering te voorkomen, zijn in 2003 eigen aandelen ingekocht om alle uitstaande personeelsopties af te dekken. Het betrof de inkoop van 163.900 gewone aandelen, wat overeenkomt met 2,1% van het geplaatste aandelenkapitaal.
33,38 35
5
4,56
30
26,80 4,03 4 25
4,26
Koersontwikkeling De koers van het aandeel bewoog zich tussen een laagste waarde van € 21,35 op 12 maart 2003 en een hoogste waarde van € 38,80 op 11 december 2003. De slotkoers op 31 december 2003 bedroeg € 38,00.
20
3
2,54 2,36
15
2
1,80
1,90
1,60 10 1 5
0
0
1999
2000
2001
2002
Winst per aandeel Dividend per aandeel Koers per ultimo
2003
Dividendbeleid Bij de vaststelling van het dividend op gewone aandelen wordt gestreefd naar een gemiddeld dividend over een langere periode van circa 40% van het resultaat na belastingen, rekening houdend met noodzakelijke strategische ontwikkelingen en een gezonde balansstructuur. Het statutaire dividend op de gewone preferente winstdelende aandelen bedraagt € 0,21, indien en voor zover de uitkeerbare winst toereikend is om het statutaire dividend uit te keren. Over de afgelopen vijf jaar is het statutaire dividend steeds volledig uitgekeerd.
Wet Melding Zeggenschap Per 4 maart 2004 waren aan de vennootschap de volgende belangen van 5% of meer in het aandelenkapitaal opgegeven: Delta Deelnemingen Fonds NV Delta Lloyd Levensverzekering NV Dexia SA Fortis Utrecht NV ING Groep NV Allianz Nederland Groep NV
6,66% 5,04% 10,40% 5,92% 26,19% 5,02%
Financiële agenda 2004 29 januari Persbericht voorlopige jaarcijfers 5 maart Publicatie jaarcijfers, persconferentie 2 april Publicatie jaarverslag 22 april Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders 6 mei Betaling dividend 10 mei Persbericht trading update 1e kwartaal 3 september Publicatie halfjaarcijfers 4 november Persbericht trading update 3 e kwartaal Financiële agenda 2005 (onder voorbehoud) 3 februari Persbericht voorlopige jaarcijfers 25 februari Publicatie jaarcijfers, persconferentie 25 maart Publicatie jaarverslag 14 april Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders Investor Relations Gamma Holding hecht aan een actieve en open communicatie met investeerders, analisten en media ter verduidelijking van haar strategie, financiële resultaten en actuele aangelegenheden. In 2003 is dit beleid verder geïntensiveerd. Zo zijn een aantal presentaties voor pers en analisten gegeven, zijn in binnen- en buitenland diverse roadshows gehouden en werd meer dan voorheen toegang tot verschillende communicatiemedia gezocht. Ook zijn voor particuliere aandeelhouders presentaties verzorgd.
Reglement inzake voorwetenschap Binnen Gamma Holding bestaat een reglement inzake de melding van transacties in aandelen Gamma Holding. Dat geldt voor haar Raad van Commissarissen, Raad van Bestuur, stafmedewerkers, het management van de verschillende werkmaatschappijen en leden van diverse ondernemingsraden. De Secretaris van de Vennootschap is aangesteld als Centrale Functionaris en is belast met het toezicht op de naleving van dit reglement en de communicatie met de Autoriteit Financiële Markten. Nadere informatie Voor nadere financiële informatie over de onderneming kan contact worden opgenomen met: Gamma Holding NV Guus Groote Schaarsberg, Group treasurer & Hoofd investor relations Hoogeindsestraat 47 Postbus 80 5700 AB Helmond Tel. 0492 57 06 52 Fax 0492 52 94 45 E-mail:
[email protected] Internet: www.gammaholding.nl Per 26 juli 2004 is Gamma Holding bereikbaar op een nieuw adres: Gamma Holding NV Panovenweg 12 Postbus 80 5700 AB Helmond Tel. 0492 56 66 00 Fax 0492 56 67 00
Om de verhandelbaarheid van het aandeel Gamma Holding te stimuleren, zijn op Euronext Amsterdam drie liquiditeitsverschaffers voor het aandeel actief. Het betreft ABN AMRO, Rabobank en SNS Securities. Op de Gamma Holding internetsite (www.gammaholding.nl) kan uitgebreide informatie worden verkregen over persberichten, financiële rapportage en strategie.
1 Uit gewone bedrijfsuitoefening.
8
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
9
Bestuur
Bestuur (per verslagdatum) Raad van Commissarissen
Raad van Bestuur
Drs. J.F. van Duyne, voorzitter (62)1 Benoemd op 3 mei 2001, zittingstermijn eindigt in 2005, Nederlandse nationaliteit • Oud-voorzitter (gezamenlijk) Raad van Bestuur Corus Group Plc • Lid Raad van Commissarissen De Nederlandsche Bank NV, OPG Groep NV, Samas Groep NV, Verkade NV, Tennet BV en Bloemers Nassau Groep • Kroonlid Sociaal-Economische Raad Ir. J.A. Dekker (64)2 Benoemd op 6 mei 1993, zittingstermijn eindigt in 2005, Nederlandse nationaliteit • Oud-voorzitter Raad van Bestuur TNO • Lid Raad van Commissarissen ASML NV en Koninklijke BAM Groep NV • Voorzitter EARTO • Voorzitter Koninklijk Instituut van Ingenieurs (vanaf 1 april 2004)
Ir. J.H.M. Lindenbergh (60)2 Benoemd op 6 mei 2003, zittingstermijn eindigt in 2007, Nederlandse nationaliteit • Oud-lid Raad van Bestuur ING Groep NV • Lid Raad van Commissarissen Deutsche Börse AG, DHV Holding NV, NIB Capital NV, Koninklijke Numico NV, NV Bank voor de Bouwnijverheid, Ortec International BV, Petroplus International NV, Reggeborgh Groep • Senior Counsel Boer & Croon Strategy and Management Group
Meint Veninga, voorzitter (53) Marcel Zegger (47)
Ir. J. Zuidam (55)1 Benoemd op 6 mei 2002, zittingsduur eindigt in 2006, Nederlandse nationaliteit • Vice-voorzitter Raad van Bestuur DSM NV • Lid Raad van Commissarissen en lid College van Gedelegeerd Commissarissen NV Nederlandse Gasunie
Willem van der Willigen (53) • Directeur Financiën en Administratie
Michiel Dams (42) • Secretaris van de Vennootschap en Hoofd Juridische Zaken Stafdirecteuren Fokko Keun (58) • Directeur Sociale Zaken
Gamma Holding Meint Veninga Marcel Zegger
Dr. F.W. Fröhlich (61) Benoemd op 20 juni 2003, zittingstermijn eindigt in 2007, Duitse nationaliteit • Plaatsvervangend voorzitter Raad van Bestuur en CFO van Akzo Nobel NV • Lid Raad van Commissarissen Allianz Nederland Groep NV, Draka NV, Equant NV en Randstad Holding NV
Staf Michiel Dams Fokko Keun Willem van der Willigen
Gamma Technologies Belting Technology Jos Casparie
Gamma Comfort & Style Sleep Care Fabrics Michel Bekaert
Filtration Technology Colin Waudby
Car Fabrics Antoon Vandeginste Marc Warnez
Coating & Composite Technology Reinhold Mühlbeyer Sailcloth Technology Herbert Cox Margret Plöntges
Exotic Fabrics John Roest (tot 1 april 2004) Joop van der Meij (per 1 april 2004)
1 Lid van de benoemings- en remuneratiecommissie. 2 Lid van de auditcommissie.
10
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
11
Bericht van de Raad van Commissarissen
Bericht van de Raad van Commissarissen Aan de aandeelhouders van Gamma Holding NV Het jaarverslag 2003 geeft inzicht in een jaar dat voor Gamma Holding NV, ondanks de nog altijd moeilijke economische omstandigheden, tevredenstellend verliep. Door de strategische koers strak te volgen, konden de resultaten ondanks de dalende omzet licht stijgen. Dankzij herstructureringen, kostenbesparingen en nieuwe acquisities is het toekomstperspectief bovendien gezond. Wij bieden u hierbij de door de Raad van Bestuur opgemaakte jaarrekening over 2003 aan. Deze omvat: • de geconsolideerde balans per 31 december 2003; • de geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2003; • het geconsolideerde kasstroomoverzicht over 2003; • de vennootschappelijke balans per 31 december 2003; • de vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2003; • de daarbij behorende toelichtingen. Deze jaarrekening is door PricewaterhouseCoopers Accountants NV gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien. De accountantsverklaring treft u in dit verslag aan in de Overige Gegevens op pagina 84. Wij kunnen ons met deze stukken verenigen en stellen u voor: 1 De jaarrekening over 2003 overeenkomstig goed te keuren; 2 Het dividend op de gewone preferente winstdelende aandelen te bepalen op € 0,21 per aandeel van € 2,50; 3 Het dividend op de gewone aandelen vast te stellen op € 1,90 per aandeel van € 2,50. Samenstelling Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen In het verslagjaar zijn belangrijke veranderingen in de samenstelling van de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen aan de orde geweest. Na een dienstverband van acht jaar ging de voorzitter van de Raad van Bestuur, drs. J.G.M. van Oijen, op 6 mei 2003 met pensioen. De heer Van Oijen trad op 1 september 1994 in dienst van de onderneming en werd op 1 juni 1995 voorzitter. Hij heeft in deze dynamische periode leiding gegeven aan de verdere transformatie van Gamma Holding van een traditioneel textielbedrijf naar een onderneming, waarin de nadruk op industriële markten en technische toepassingen ligt. Aan dit proces heeft de heer Van Oijen voortreffelijk leiding gegeven. Hij deed dat op een inspirerende manier door het team, waarmee hij werkte, te laten excelleren.
12
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders werd op 6 mei 2003 besloten dat drs. M. Veninga, die sinds mei 2001 al lid van de Raad van Bestuur was, de heer Van Oijen als voorzitter zou opvolgen. Tevens werd drs. M.H. Zegger benoemd tot lid van de Raad van Bestuur. De heer Zegger is vanaf 1982 in diverse functies werkzaam geweest bij Akzo Nobel in Nederland, Singapore, Rusland en Duitsland. Ook in de Raad van Commissarissen deden zich belangrijke wijzigingen voor. Drie commissarissen, drs. P.A.W. Roef, mr. J.W.B. Westerburgen en R.K.T. Oetker, van wie de zittingstermijn in 2003 eindigde, stelden zich niet voor herbenoeming beschikbaar. Het aftreden van de heer Westerburgen, die twaalf jaar aan de vennootschap verbonden is geweest, was in lijn met de aanbevelingen van de commissie Peters, voorganger van de commissie Tabaksblat. Het aftreden van de heer Roef hield verband met zijn leeftijd, waardoor hij slechts voor een jaar herbenoembaar zou zijn. De heer Oetker trad af omdat zijn functie als commissaris van Gamma Holding minder goed te verenigen bleek met andere belangen. Van de aftredende commissarissen is de heer Roef in totaal 33 jaar bij de onderneming betrokken geweest. In eerste instantie was hij 24 jaar lid van de Raad van Bestuur, waarvan 20 jaar als voorzitter. Daarna was hij sinds 1995 lid van de Raad van Commissarissen. Zijn grote kennis van en zijn inzicht in de onderneming hebben veel betekend voor Gamma Holding. Hij heeft met name een sterke bijdrage geleverd aan het veranderingsproces. Voor zijn wijze inbreng zijn we hem bijzondere dank verschuldigd. De heer Westerburgen, die in 1991 als commissaris werd benoemd, raakte bij Gamma Holding betrokken door de relatie van Vlisco met Unilever, waarvan hij (oud-)secretaris was. De heer Westerburgen speelde een belangrijke rol in de Raad van Commissarissen vanwege zijn grote kennis van het internationale ondernemerschap en zijn kwaliteiten als fiscalist en jurist. We hebben die inbreng zeer gewaardeerd en zijn hem daarvoor zeer erkentelijk. De heer Oetker maakte sinds 1999, na de overname van Verseidag door Gamma Holding, deel uit van de Raad van Commissarissen. Mede door zijn toedoen is de integratie van Verseidag goed verlopen. Bovendien betekende de komst van de heer Oetker dat een internationale component aan de Raad werd toegevoegd. Doordat hij zelf uit de textielindustrie kwam, was zijn inbreng van groot belang voor Gamma Holding. We danken hem zeer voor zijn bijdrage.
Omdat besloten is het aantal leden van de Raad van Commissarissen terug te brengen tot vijf, moesten er twee vacatures worden vervuld. Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders werd in een van de vacatures voorzien door de benoeming van ir. J.H.M. Lindenbergh, (oud-)lid van de Raad van Bestuur van de ING Groep. De kennis en financiële expertise van de heer Lindenbergh zal volgens onze Raad van grote betekenis zijn voor Gamma Holding en bijdragen aan de evenwichtige samenstelling en continuïteit van de Raad van Commissarissen. De laatste openstaande vacature werd op 20 juni 2003 vervuld met de benoeming van dr. F.W. Fröhlich, plaatsvervangend voorzitter van de Raad van Bestuur en CFO van Akzo Nobel. Zijn financiële en managementexpertise, zijn bijzondere kennis van de markten waarin Gamma Holding actief is en zijn internationale achtergrond, achten wij van grote waarde voor Gamma Holding. Toezicht In het verslagjaar heeft de Raad van Commissarissen de ontwikkelingen bij Gamma Holding regelmatig en in goed overleg met de Raad van Bestuur besproken. Naast de algemene gang van zaken binnen de onderneming en de werkmaatschappijen is vooral aandacht besteed aan de personele wisselingen in de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen, de nieuwe organisatiestructuur, de strategie, diverse acquisities, het risicoprofiel, marktontwikkelingen, reorganisaties en herstructureringen, belangrijke investeringen en management development.
Voorts is ook de bezoldiging van de Raad van Bestuur aan de orde geweest. Door beide commissies is aan de voltallige Raad van Commissarissen verslag gedaan. De bespreking van het jaarverslag en de jaarrekening vond plaats in aanwezigheid van de externe accountant. Buiten aanwezigheid van de Raad van Bestuur zijn de samenstelling en de werkwijze van ons college en die van de Raad van Bestuur besproken. De Raad was in 2003 tweemaal vertegenwoordigd in een overlegvergadering met de Centrale Ondernemingsraad. Daarbij kwamen onder andere de volgende onderwerpen aan de orde: de algemene gang van zaken, de begroting, het jaarverslag en het halfjaarbericht. Ten slotte gaat onze dank uit naar de Raad van Bestuur en alle medewerkers van de onderneming voor de grote inzet en betrokkenheid die zij in het verslagjaar aan de dag hebben gelegd en voor hun bijdrage aan de verdere ontwikkeling van de onderneming. De Raad van Commissarissen is van mening dat Gamma Holding zich gunstig blijft ontwikkelen en heeft vertrouwen in de toekomst van de onderneming. Helmond, 4 maart 2004 Raad van Commissarissen J.F. van Duyne, voorzitter J.A. Dekker F.W. Fröhlich J.H.M. Lindenbergh J. Zuidam
In lijn met de aanbevelingen van de commissie Tabaksblat zijn twee aparte commissies actief geweest: een auditcommissie en een gecombineerde benoemings- en remuneratiecommissie. In totaal heeft de Raad van Commissarissen in het verslagjaar vijfmaal met de Raad van Bestuur vergaderd. De auditcommissie is in het verslagjaar voorafgaand aan de publicatie van de jaarcijfers en de halfjaarcijfers tweemaal bijeengekomen. Naast de beoordeling van de financiële informatieverschaffing, heeft de auditcommissie in het verslagjaar bijzondere aandacht besteed aan de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen, de relatie met de externe accountant en de invoering van de nieuwe IFRS. Ook de benoemings- en remuneratiecommissie heeft twee keer vergaderd. Daarbij is onder meer gesproken over de samenstelling en honorering van de Raad van Commissarissen en het functioneren van de Raad van Bestuur.
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
13
Corporate governance
Verslag van de Raad van Bestuur
Corporate governance Gamma Holding NV is een structuurvennootschap waarop op vrijwillige basis het volledige structuurregime van toepassing is. Als gevolg daarvan is haar dochtervennootschap Gamma Holding Nederland NV vrijgesteld van de toepassing van het structuurregime. Gamma Holding kent een Raad van Bestuur en een Raad van Commissarissen, bestaande uit vijf personen. De Raad van Bestuur is benoemd door de Raad van Commissarissen. De Raad van Bestuur is belast met het bestuur van de vennootschap. Uit dien hoofde is zij onder meer verantwoordelijk voor de realisatie van de doelstelling van de vennootschap, de strategie, het beleid, het portfoliomanagement, de doelmatige inzet van mensen en middelen en de daaruit voortvloeiende ontwikkeling van de resultaten. De Raad van Commissarissen houdt toezicht op de Raad van Bestuur en de algemene gang van zaken binnen Gamma Holding. Binnen de Raad zijn sinds 2002 een auditcommissie, voorgezeten door één van de gewone leden van de Raad van Commissarissen, en een gecombineerde benoemingsen remuneratiecommissie actief. De jaarrekening wordt vastgesteld door de Raad van Commissarissen, die de jaarrekening ter goedkeuring voorlegt aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Tijdens die vergadering legt de Raad van Bestuur verantwoording af voor het gevoerde beheer en de Raad van Commissarissen voor het gevoerde toezicht daarop. Voor wat betreft de verdere inrichting van de vennootschapsrechtelijke structuur van Gamma Holding worden de ontwikkelingen ten aanzien van het op 9 september 2003 door de Tweede Kamer aangenomen wetsvoorstel 28.179 ‘Wijziging van boek 2 van het Burgerlijk Wetboek in verband met aanpassing van de structuurregeling’ nauwlettend gevolgd. Het wetsvoorstel ligt op de verslagdatum ter behandeling in de Eerste Kamer. Zonodig zullen de statuten van de vennootschap worden aangepast.
Verslag van de Raad van Bestuur Bij de parlementaire behandeling is het wetsvoorstel aangevuld met bepalingen naar aanleiding van de (toen nog) concept corporate governance code van de commissie Tabaksblat. Op 9 december 2003 heeft de commissie haar definitieve corporate governance code gepubliceerd. Gamma Holding gaat ervan uit dat de code een wettelijke basis zal krijgen in het (nieuwe) artikel 2:391 lid 4 BW en dat de in dat artikel bedoelde algemene maatregel van bestuur voorschriften zal bevatten met betrekking tot de door Gamma Holding in haar jaarverslag te verstrekken informatie over de naleving van de code. De definitieve code en de daarin opgenomen principes en ‘best practices’ voor een eerlijke, integere en transparante gang van zaken binnen de Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen worden door Gamma Holding vrijwel volledig onderschreven. Een groot deel van die principes en ‘best practice’-bepalingen wordt ook al door Gamma Holding toegepast. Het komende verslagjaar zal door Gamma Holding aan de code invulling worden gegeven, waarbij rekening wordt gehouden met huidige en toekomstige regelgeving. Gamma Holding constateert dat de commissie Tabaksblat respecteert dat een gemotiveerde uitleg van afwijkingen ook als toepassing van de code geldt. Dit hoofdstuk op het gebied van corporate governance wordt tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 22 april 2004 als afzonderlijk agendapunt besproken. De uitkomst van die bespreking wordt door de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen meegenomen bij de definitieve standpuntbepaling ten aanzien van de implementatie van de code. In het jaarverslag over het boekjaar 2004 zal worden beschreven hoe door Gamma Holding aan de code invulling is gegeven. Daarover wordt vervolgens op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in 2005 verantwoording afgelegd.
Visie Gamma Holding wil een wereldwijd opererende groep van innovatieve bedrijven zijn, die werkt met technisch textiel als basis en leidend is in geselecteerde nichemarkten. De onderneming streeft er daarbij naar haar medewerkers een inspirerende werkomgeving te bieden, waar goed ondernemerschap essentieel is om waarde en oplossingen te creëren voor klanten, prestaties voortdurend te verbeteren en rendabele groei tot stand te brengen. Deze strategie moet er mede toe leiden dat Gamma Holding voor aandeelhouders een attractieve en solide investering is.
Gamma Holding zoekt naar een gezonde, autonome groei in de bestaande (kern)activiteiten. Nieuwe dynamiek zal ontstaan door voortdurende productinnovaties en door acquisities in bestaande en nieuwe attractieve, aanverwante markten die tot doel hebben het marktaandeel te vergroten. Als activiteiten structureel niet renderen of niet langer binnen de strategie van de groep passen, zullen deze worden gedesinvesteerd. Door de activiteiten over diverse regio’s en marktsegmenten te spreiden, worden de risico’s beperkt.
Strategisch framework Corporate • Permanente portfolio-afweging Corporate/Business units • Voortdurende aandacht voor business development • Optimalisatie synergieën binnen de portfolio
Voorwaarden voor succes • Goed ondernemerschap • Delen van know-how en vaardigheden tussen de business units • Nieuwe organisatiestructuur • Gestructureerde communicatie
Business units • Groei/innovatie • Strategische kostenpositie • Uitstekende operationele uitvoering
Bij de afweging, hoe Gamma Holding er in de toekomst uit moet zien, wordt een aantal principes gehanteerd. De bedrijven die tot de groep (gaan) behoren, moeten gezonde ondernemingen zijn in attractieve bedrijfstakken. Ze moeten een leidende positie hebben op hun (niche)markten en bovendien in de strategie van de groep passen. Gamma Holding streeft er naar door samenwerking tussen de business units synergievoordelen te behalen en de innovatiekracht te vergroten.
‘Gamma Holding stelt zich ten doel de winst per aandeel over een reeks van jaren met gemiddeld 8 tot 10% per jaar te laten groeien.’
Op business unit niveau wordt voortdurend gekeken naar de strategische kostenpositie. Daarbij wordt nagegaan hoe kosten kunnen worden teruggebracht en hoe efficiënter en productiever kan worden gewerkt. Bovendien vindt bij de business units continu toetsing plaats aan de optimale positie in de markt en vormt een uitstekende operationele uitvoering een punt van voortdurende aandacht. Gamma Holding stelt zich ten doel de winst per aandeel over een reeks van jaren met gemiddeld 8 tot 10% per jaar te laten groeien. Daarnaast richt de onderneming zich op een rendement van ten minste 15 procent op het geïnvesteerd vermogen. Met het oog op een gezonde balansverhouding wordt uitgegaan van een solvabiliteit van tenminste 30% en een verhouding tussen geleend geld en eigen vermogen (gearing) van minder dan 100%. Er wordt gestreefd naar een maximale netto schuld van 2,5 maal de EBITDA 1.
1 Resultaat vóór rente, belastingen en afschrijvingen.
14
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
15
Verslag van de Raad van Bestuur
Gamma Holding > Profiel Gamma Holding
Kerntechnologieën Spinnen
Weven
Coaten
Verven
Finishen
Fabrication
Belting Technology
•
•
•
•
Filtration Technology
•
•
•
•
Coating & Composite Technology
•
•
•
•
Sailcloth Technology
•
•
•
•
Sleep Care Fabrics Car Fabrics
•
Exotic Fabrics
Ontwikkelingen Vereenvoudigde structuur Om Gamma Holding effectiever te kunnen aansturen, is in 2003 een transparanter organisatiestructuur ingevoerd. In de plaats van drie sectoren, vijf segmenten en acht kernactiviteiten zijn twee sectoren en zeven business units gekomen, die rechtstreeks door de Raad van Bestuur worden aangestuurd. Met deze vereenvoudigde structuur wordt het beter mogelijk de samenwerking zowel intern als extern te verdiepen en daarmee synergievoordelen te behalen. Zo kunnen de verschillende bedrijven van Gamma Holding beter van elkaars kennis en (productie)capaciteiten gebruikmaken en meer dan voorheen gezamenlijke oplossingen voor gedeelde problemen zoeken. Gamma Holding heeft al op een aantal fronten meer inhoud aan die synergie gegeven. De focus ligt daarbij op het vergroten van de innovatieve kracht en het verbeteren van de inkoop. Door op onderzoeksgebied de krachten te bundelen, kan beter vakkennis worden gedeeld en sneller tot innovaties worden gekomen. Verder kunnen door gezamenlijk in te kopen aantrekkelijker commerciële transacties worden gesloten. Deze verdergaande samenwerking is nadrukkelijk geen vrijblijvend proces, maar hard nodig om de concurrentiepositie verder te verbeteren. Om daarin te slagen, zal een mentaliteits- en cultuurverandering nodig zijn. Dat neemt echter niet weg dat het eigen ondernemerschap in de business units belangrijk blijft. In de nieuwe structuur wordt vanuit het
16
Breien
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
hele bedrijf nu rechtstreeks en zonder tussenlagen aan de Raad van Bestuur gerapporteerd. Het betekent een nieuwe stap om de onderneming zo efficiënt, adequaat en doelmatig mogelijk te laten opereren en te besturen. Acquisities In het verslagjaar zijn acquisities gedaan, die vooral de positie van de sector Gamma Technologies versterkten. Zo werd Filtration Technology in de Verenigde Staten uitgebreid met Crosible en werd de overname van Goodman overeengekomen. In mei werd aan Coating & Composite Technology de Amerikaanse onderneming Green Belting Industries toegevoegd. In augustus werd ook de Ballistic Protection Group van het Duitse Burgmann overgenomen. Verder werden de acquisities van het Engelse Biscor en (binnen Sailcloth Technology) het Australische Fraser voorbereid. In de sector Comfort & Style werd de business unit Sleep Care Fabrics versterkt door de overname van het Argentijnse Textiles y Diseños. Productie in groeimarkten Gamma Holding zoekt voortdurend naar mogelijkheden om de strategische kostenpositie te verbeteren. Kostenefficiënter werken komt binnen bereik door goedkoper in groeimarkten te produceren. Zo heeft in de business unit Sleep Care Fabrics de productie van matrastijk in Tsjechië verdere impulsen gekregen en is een eigen productie-eenheid in China in gebruik genomen. Daarnaast zijn binnen de business unit Belting Technology voorbereidingen getroffen om de positie
in China te versterken. Op deze wijze kan wereldwijd lokaal worden geproduceerd en ontstaat de mogelijkheid om de kostenstructuur in overeenstemming te brengen met de geografische spreiding van de activiteiten. Herstructureringen Verder is steeds alert ingespeeld op veranderende marktomstandigheden en nieuwe marktontwikkelingen. In verschillende landen en regio’s zijn en worden daartoe herstructureringsmaatregelen getroffen, die onder andere tot personeelsreducties hebben geleid. Er wordt daarbij naar gestreefd deze processen zo geleidelijk mogelijk te laten verlopen. Door al in een vroeg stadium maatregelen te treffen, kan op een acceptabele en verantwoorde wijze worden ingegrepen en kunnen de sociale gevolgen worden beperkt. Zo zijn in de business unit Car Fabrics door een gewijzigde marktvraag en prijsdruk aanzienlijke personeelsreducties doorgevoerd bij de ondernemingen De Witte Lietaer in België en Delcar in Frankrijk. In Duitsland en Oostenrijk zijn in de business unit Belting Technology bij Ammeraal Beltech servicecentra samengevoegd. In de business unit Coating & Composite Technology is bij Ames Europe het personeelsbestand teruggebracht en in de business unit Filtration Technology zijn diverse integratieprojecten voortgezet. Door al deze ontwikkelingen zal Gamma Holding zich, in een economie die steeds meer globaliseert, verder ontwikkelen tot een wereldspeler in nichemarkten. Omzet en resultaten Gamma Holding heeft in 2003 onder moeilijke marktomstandigheden een tevredenstellend jaar achter de rug. De omzet daalde in vergelijking met 2002, maar ondanks prijsdruk in een aantal business units en verscherpte concurrentie ging de nettowinst omhoog. Dat was onder meer te danken aan het effect van herstructureringen die eerder in gang waren gezet. Vooral bij de business unit Car Fabrics werd het positieve effect hiervan zichtbaar. Het resultaat van de sector Gamma Technologies stond onder druk. Het resultaat van de sector Gamma Comfort & Style ontwikkelde zich positief.
Omzet en resultaat werden in het verslagjaar negatief beïnvloed door de waardedaling van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro. De gemiddelde koers van de dollar ging in het verslagjaar met 16% naar beneden. Dat speelde Gamma Holding duidelijk parten, omdat 20% van de omzet in de Verenigde Staten wordt behaald.
‘Door samenwerking kunnen de verschillende bedrijven van Gamma Holding beter van elkaars kennis en (productie)capaciteiten gebruikmaken en meer dan voorheen gezamenlijke oplossingen voor gedeelde problemen zoeken.’ De omzet van Gamma Holding daalde in 2003 met 5% van € 954 miljoen in 2002 tot € 904 miljoen. Daarin is een positief effect van 3% begrepen door acquisities. Valutaontwikkelingen hadden een negatief effect van 5%. De omzet daalde autonoom met 3%. Het bedrijfsresultaat daalde met 3% van € 72,7 miljoen in 2002 naar € 70,3 miljoen in 2003. Valutaontwikkelingen zorgden voor een negatief effect van 12%. Het bedrijfsresultaat steeg met 2% als gevolg van acquisities en met 1% als gevolg van lagere herstructureringskosten. Het bedrijfsresultaat steeg autonoom met 6%. Het saldo financiële baten en lasten verbeterde van € -19,4 miljoen in 2002 tot € -15,5 miljoen in 2003 door lagere rentedragende schulden en een verbeterd resultaat uit deelnemingen. De belastingdruk bleef met 37,2% onder het niveau van 2002, toen deze 38,9% bedroeg. Deze verbetering was voornamelijk een gevolg van een lagere natural tax rate 1. De netto winst kwam in 2003 uit op € 34,1 miljoen en steeg daarmee met 6% in vergelijking met 2002, toen een netto winst van € 32,1 miljoen werd geboekt. De winst per aandeel ging met 7% omhoog van € 4,26 tot € 4,56.
1 Gewogen gemiddelde van de statutaire tarieven die worden gehanteerd in de landen waar Gamma Holding operationeel is, gewogen op basis van het resultaat voor belasting in elk van deze landen.
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
17
Verslag van de Raad van Bestuur
Medewerkers Gedurende het verslagjaar had Gamma Holding gemiddeld 9.313 medewerkers in dienst (in 2002 gemiddeld 9.374 medewerkers). Dit aantal nam door nieuwe consolidaties met 229 toe en daalde door andere factoren per saldo met 290. Het gemiddeld aantal medewerkers binnen de sector Gamma Technologies bedroeg 3.371 in 2003, tegenover 3.252 in 2002. Het gemiddeld aantal medewerkers binnen de sector Gamma Comfort & Style bedroeg 5.942, tegenover 6.122 in 2002. Investeringen en financiering De investeringen in materiële vaste activa bedroegen in 2003 € 35,9 miljoen, 55% hoger dan in 2002 (€ 23,2 miljoen). Investeringen vonden vooral plaats bij Belting Technology op het gebied van efficiency, bij Sleep Care Fabrics met de nieuwbouw van de productielocatie in China en bij Exotic Fabrics waar het productieproces werd geoptimaliseerd. De investeringen bleven in 2003 achter bij de afschrijvingen. De afschrijvingen bedroegen € 38,9 miljoen tegen € 44,7 miljoen in 2002. De netto investeringen in groepsmaatschappijen waren in 2003 € 17,3 miljoen tegen € 6,3 miljoen in 2002. Het netto werkkapitaal daalde met € 5,8 miljoen tot € 277,7 miljoen. Als gevolg van valutaontwikkelingen daalde het netto werkkapitaal met € 11,0 miljoen en steeg met € 10,8 miljoen door nieuwe acquisities. Het netto werkkapitaal daalde autonoom met € 5,6 miljoen (2%). De cashflow, het resultaat na belastingen en voor afschrijvingen, kwam uit op € 74,4 miljoen tegen € 77,6 miljoen in 2002. De maatregelen die zijn ingezet om de kasstroom te optimaliseren, werden in 2003 gecontinueerd. Het saldo van de rentedragende schulden daalde met € 31,3 miljoen van € 275,5 miljoen in 2002 tot € 244,2 miljoen in 2003. Het groepsvermogen bedroeg aan het einde van het verslagjaar € 212,3 miljoen tegen € 197,9 miljoen in 2002. Het groepsvermogen als percentage van het balanstotaal was ultimo 2003 31,2% (2002: 28,7%).
18
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Risicomanagement Besturingsmodel De Raad van Bestuur heeft intensief contact met de directies van alle business units. Maandelijks wordt over de voortgang gerapporteerd. De rapportagelijnen naar de Raad van Bestuur zijn dan ook kort, waardoor snel op marktontwikkelingen kan worden ingespeeld en geanticipeerd. De Raad van Bestuur is daardoor tevens in staat de strategische doelstellingen continu te toetsen en waar nodig in een vroeg stadium operationeel bij te sturen. Taxplanning, treasury en verzekeringen worden centraal uitgevoerd. Ook strategische investeringen en acquisities worden centraal aangestuurd en gecoördineerd. Risicobeheer In 2003 is gestart met het opzetten van een gestructureerd systeem voor risicobeheer. Doel van dit systeem is het risicobewustzijn te verhogen, beter inzicht in de bestaande risico’s te krijgen en onderkende risico’s beter te beheersen. Ten aanzien van de financiële risico’s is het bestaande systeem van interne richtlijnen, controle op de naleving daarvan en rapportering aan de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen, verder geoptimaliseerd. Om normen vast te stellen en beter inzicht in de business risico’s te krijgen, is een risk management protocol vastgesteld. Met dit protocol brengen de managers van de diverse business units de belangrijkste risico’s van hun activiteiten in kaart, met daarbij behorende actieplannen. Die actieplannen hebben betrekking op de manier waarop zij met deze risico’s omgaan en op welke wijze zij die kunnen beperken. Over de uitvoering van de actieplannen zal regulier worden gerapporteerd. Verzekeringen Gamma Holding heeft voor het uitvoeren van maatregelen op het gebied van brand en bedrijfsschade voor de werkmaatschappijen een normatief pakket van eisen opgesteld. Een centrale Technical Risk Manager beoordeelt op locatie het risicoprofiel van de ondernemingen en adviseert het management en de Raad van Bestuur over technische en organisatorische verbeteringen. Daarnaast overlegt de Technical Risk Manager met verzekeraars. Voor 2003 hebben deze verzekeraars nadere risicobeperkende maatregelen op het gebied van brand en bedrijfsschade voorgeschreven. Het geformuleerde beleid en de verbeteringen die daarbij door de werkmaatschappijen zijn doorgevoerd, hebben geleid tot een belangrijke verbetering van het risicoprofiel en daarmee tot lagere premies voor de groep.
Toegepaste omrekenkoersen van de voornaamste valuta over 2003 en 2002 1 €=
31-12-2003
31-12-2002
Gemiddeld 2003
Gemiddeld 2002
AUD CHF GBP GHC USD
1,68 1,56 0,71 11.193 1,26
1,85 1,45 0,65 8.844 1,05
1,75 1,51 0,69 9.721 1,12
1,73 1,47 0,63 7.473 0,94
Valutabeheer Het valutarisicobeleid van Gamma Holding wordt op centraal niveau geformuleerd, terwijl de uitvoering zowel centraal als decentraal plaatsvindt. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen risico’s die zijn gerelateerd aan operationele transacties (transactierisico) en risico’s die het gevolg zijn van omrekening van activa en passiva in vreemde valuta (translatierisico). Het beleid, evenals de daaruit voortvloeiende financiële transacties, is erop gericht het valutarisico van de groep te reduceren. In interne richtlijnen wordt hier de nadruk op gelegd. De afdekking van transactierisico’s is binnen centraal geformuleerde randvoorwaarden een verantwoordelijkheid van de operationeel zelfstandige werkmaatschappijen. De bevoegdheden worden zoveel mogelijk daar neergelegd waar de resultaatverantwoordelijkheid rust en waar eventuele afwenteling van risico in de operationele sfeer mogelijk is. Voor zover de specifieke marktpositie van de werkmaatschappij dit toestaat, worden significante transactierisico’s tot maximaal één jaar vooruit afgedekt. De uiteindelijke afdekking in de financiële markt vindt centraal plaats. Buitenlandse werkmaatschappijen worden, rekening houdend met fiscale randvoorwaarden, zodanig met vreemd vermogen in de lokale valuta gefinancierd dat het translatierisico op het eigen vermogen zo laag mogelijk is. De afstemming tussen activa en passiva in vreemde valuta wordt centraal uitgevoerd. Hierdoor wordt het resultaat minder blootgesteld aan koersfluctuaties. Overblijvend translatierisico van eigen vermogen, evenals risico dat voortvloeit uit gerapporteerde resultaten, wordt in principe niet afgedekt.
Per ultimo 2003 werd de vermogenspositie, als gevolg van koersverschillen die voortvloeiden uit translatierisico, negatief beïnvloed met € 0,7 miljoen. Dat saldo kwam voornamelijk door een daling van de ultimokoers van de Amerikaanse dollar, Ghanese cedi en het Engelse pond sterling ten opzichte van de euro, in de situatie waarbij het eigen vermogen in de Verenigde Staten negatief was. Valutaontwikkelingen hadden in 2003 een negatief effect van 5% op de omzet en van 12% op het bedrijfsresultaat. Dit effect werd voornamelijk veroorzaakt door een daling van de gemiddelde koers van de Amerikaanse dollar, het Engelse pond sterling en de Ghanese cedi ten opzichte van de euro. Nieuwe richtlijnen: IFRS en corporate governance International Financial Reporting Standards (IFRS) In 2003 gingen de voorbereidingen verder om met ingang van 2005 te voldoen aan de International Financial Reporting Standards (IFRS), die voor de jaarrekening van Europese beursgenoteerde ondernemingen gaan gelden. De administratieve infrastructuur is daartoe vernieuwd, waardoor het mogelijk wordt sneller, uitgebreider en inzichtelijker te rapporteren. Corporate governance In december 2003 presenteerde de commissie Tabaksblat de aanbevelingen voor een corporate governance code. De principes die aan deze code ten grondslag liggen, worden vrijwel volledig onderschreven (zie pagina 14).
Activa en passiva uit de jaarrekeningen van buitenlandse groepsmaatschappijen worden omgerekend tegen de koersen per balansdatum. Baten en lasten uit de jaarrekeningen van deze bedrijven worden omgerekend tegen gemiddelde jaarkoersen.
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
19
Verslag van de Raad van Bestuur
Sociaal beleid en milieu Algemeen Gamma Holding gedraagt zich als een duurzame onderneming die oog heeft voor de zogeheten drie P’s: People, Profit en Planet. Dit gebeurt in de overtuiging dat een goede bedrijfsvoering niet alleen op economische en financiële principes is gebaseerd, maar ook op waarden als een goed sociaal klimaat en een verantwoord milieubeleid. Daarvan getuigen investeringen in een duurzame milieuzorg en de accenten die internationaal worden gelegd op arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden en arbeidsverhoudingen. Human resources beleid en medezeggenschap Het sociaal beleid wordt binnen Gamma Holding decentraal vormgegeven. Deze aanpak houdt verband met het feit dat het concern actief is in vele landen met eigen wettelijke regels en eigen culturen. Deze regels hebben niet alleen betrekking op de (financiële) verslaglegging, maar betreffen ook arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. De werkmaatschappijen voeren, binnen door de groep gestelde randvoorwaarden, een eigen personeelsbeleid, dat is toegespitst op de lokale situatie. Daarbij worden wel algemene principes gehanteerd. In het beleid wordt er naar gestreefd dat de ondernemingen van Gamma Holding een positieve bijdrage leveren aan de samenleving. Op die terreinen wordt een groot aantal initiatieven ontplooid. Een van de manieren waarop dit tot uiting wordt gebracht, is dat Gamma Holding de gedragscode van de sociale partners in de Europese textiel- en kledingsector heeft onderschreven. Belangrijke elementen in die overeenkomst zijn onder meer het verbod op gedwongen arbeid en kinderarbeid, de vrijheid van vereniging en het recht van werkgevers en medewerkers op een vrije manier te onderhandelen. Gamma Holding hanteert deze ondernemingsprincipes niet alleen in Europa, maar in alle landen van de wereld waar de groep actief is. Binnen de ondernemingen wordt gefocust op kwaliteit en continuïteit door een gericht beleid op het gebied van management development en human resources. Dit beleid biedt de managers en medewerkers kansen om zich persoonlijk te ontplooien. Zo is het internationale human resources beleid opnieuw geformuleerd en is voor het management van alle business units een uniform remuneratiebeleid ontwikkeld en geïmplementeerd. Bovendien zijn de bestaande bonussystemen ingrijpend gewijzigd. Werden bonussen voorheen uitsluitend vastgesteld
20
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
op basis van financiële targets van de werkmaatschappij; met de nieuwe systemen worden deze targets ook gerelateerd aan het persoonlijk functioneren en de resultaten van Gamma Holding. Verder zijn voor circa 150 managers en ‘high potentials’ voorbereidingen getroffen op het gebied van management development. Het toekomstige opleidingsbeleid wordt hierop eveneens afgestemd. De sociale dimensie wordt in Nederland verantwoord in een apart sociaal jaarverslag. In alle andere landen waar dat wettelijk is vereist, zijn ondernemingsraden in de verschillende ondernemingen actief en wordt met vakbonden overlegd over belangrijke onderwerpen als reorganisaties, arbeidsomstandigheden, gezondheid en veiligheid. Naast ondernemingsraden en andere medezeggenschapsvormen in de diverse ondernemingen heeft Gamma Holding een Europese Ondernemingsraad. In de jaarlijkse plenaire vergadering van deze raad worden de ontwikkelingen en vooruitzichten van de groep besproken en komen strategische keuzes aan de orde. Zo werd in 2003 onder meer overlegd over synergieprojecten, de strategische kostenpositie, portfoliomanagement, reorganisaties en de organisatiestructuur. Een ander belangrijk onderwerp binnen het sociaal beleid zijn de pensioenvoorzieningen. Alle ondernemingen die deel uitmaken van Gamma Holding kennen op enigerlei wijze een pensioenvoorziening voor hun medewerkers. In Nederland bestaat er een eigen ondernemingspensioenfonds, dat sinds 1 januari 2004 een (voorwaardelijk) geïndexeerde middelloonregeling heeft ingevoerd. De premiestelling is kostendekkend. De pensioenlasten van de onderneming liggen vast. In Duitsland en België bestaan toegezegdpensioenregelingen, ondergebracht in een eigen voorziening en bij een verzekeringsmaatschappij. De overige regelingen zijn toegezegde premieregelingen. Tot de verantwoordelijkheid op sociaal gebied worden ten slotte ook voorzieningen gerekend voor de medewerkers in West-Afrika, waar ruim 3.000 mensen voor Gamma Holding in de business unit Exotic Fabrics werken. Zo worden daar scholen en ziekenhuizen ondersteund. Op de plaatsen waar wordt geproduceerd, zijn medische voorzieningen getroffen, zowel voor medewerkers als hun families. In het algemeen wordt in deze regio een belangrijke bijdrage geleverd aan educatieve, onderzoeks- en culturele programma’s.
Daartoe behoort onder andere een aidsproject in Ghana, waarbij een gratis aidstest wordt aangeboden en behandelingen en campagnes mede worden gefinancierd. Milieu Een belangrijk onderdeel van de totale bedrijfsvoering is een duurzaam milieubeleid. Gamma Holding heeft door de internationale spreiding van de activiteiten te maken met uiteenlopende regelgeving op het gebied van milieu. De veelal specifieke en gecompliceerde milieuproblematiek wordt steeds plaatselijk inhoud gegeven. Inmiddels voldoet de meerderheid van de ondernemingen aan de regels van het internationale milieucertificaat ISO 14001. Bij investeringen in productiebedrijven worden milieu-effecten standaard in de besluitvorming meegewogen. In 2003 zijn in de hele onderneming opnieuw diverse milieuactiviteiten ontplooid. In de verschillende business units kunnen in dat verband uiteenlopende acties worden genoemd: Belting Technology Ammeraal Beltech zet het beleid voort om (schadelijk) materiaalgebruik, energieverbruik en afvalstromen steeds verder terug te brengen. Bovendien wordt veel aandacht besteed aan hergebruik van onder meer verpakkingen en koelwater. Filtration Technology Belangrijke verbeteringen worden gerealiseerd bij het reduceren van het gebruik van schadelijke bestanddelen en oplosmiddelen. Coating & Composite Technology Indutex, dat met ISO 14001 is gecertificeerd, werkt samen met andere branchegenoten aan een recycling project voor synthetische stoffen. Dit project wordt door de EUPC (European Plastic Converters) financieel ondersteund. Verder wordt geïnvesteerd in het milieuvriendelijker verbranden van giftige stoffen. Sailcloth Technology Dimension-Polyant heeft verdere investeringen gedaan om te voorkomen dat chemicaliën en olie in de bodem en schadelijke stoffen in het water terechtkomen. Afval wordt volgens de Europese normen afgevoerd en waar mogelijk gerecycled. Sleep Care Fabrics Bij de vestigingen van Bekaert werpen initiatieven om de waterkwaliteit te verbeteren vruchten af. Bekaert heeft
verder het initiatief genomen om in België een afzonderlijk distributienetwerk op te zetten voor alternatief gebruik van grondwater. Bekaert werkt hierbij nauw samen met plaatselijke en provinciale overheidsdiensten en de ministeries van Economische Zaken en Milieu. Eind 2003 is ook een installatie geïnstalleerd om polyester dampen te zuiveren. Bovendien zijn twee nieuwe types viscosegarens ontwikkeld, die zijn gebaseerd op milieuvriendelijke producten als sojabonen en snoeiafval.
‘Gamma Holding voert een duurzaam milieubeleid, waarbij nadrukkelijk wordt gewerkt aan onderwerpen als energie, waterzuivering, de minimalisering van het gebruik van kleurstoffen en chemicaliën en de uitstoot van CO2.’ Car Fabrics Bij De Witte Lietaer in het Belgische Lauwe zijn activiteiten voortgezet ten aanzien van afvalwaterlozing, luchtemissies, lichthinder en trillingen. De inspanningen van De Witte Lietaer op milieugebied werden wederom gehonoreerd met het ISO 14001-certificaat. De onderneming heeft ook een eigen waterzuiveringstation in gebruik genomen. Exotic Fabrics Bij Vlisco in Helmond worden projecten uitgevoerd om de lucht-, water- en bodemkwaliteit te verbeteren en emissies te reduceren. Een opvallend project is de proefsanering van de historische kasteeltuin die grenst aan het bedrijfsterrein. Daarbij wordt op grote diepte melasse in de bodem geïnjecteerd om de van nature aanwezige bacteriologische afbraak van een schadelijk oplosmiddel te stimuleren. Op die wijze wordt een bioscherm opgetrokken, dat de verdere verspreiding van schadelijke stoffen in het grondwater voorkomt. Gamma Holding steekt veel tijd en energie in een permanente scholing en vorming van de medewerkers op het gebied van milieuzorg. Het beleid wordt praktisch uitgevoerd op het niveau van de werkmaatschappijen die aan de algemene uitgangspunten planmatig invulling geven. Nadrukkelijk wordt gewerkt aan onderwerpen als energie, waterzuivering, de minimalisering van het gebruik van kleurstoffen en chemicaliën en de uitstoot van CO 2 .
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
21
Gamma Verslag van Holding de Raad > Profi vanelBestuuur Gamma Holding > Gamma Technologies
Gamma Technologies De sector Gamma Technologies is belangrijk in de groeistrategie van Gamma Holding. In de sector zijn ondernemingen actief binnen de business units Belting Technology, Filtration Technology, Coating & Composite Technology en Sailcloth Technology. In 2003 is de marktpositie van Gamma Technologies versterkt door een aantal acquisities. Nadat per 1 januari 2003 het Amerikaanse Crosible was overgenomen, werd de sector in mei uitgebreid met Green Belting Industries, dat gecoate glasvezelweefsels produceert. In september is vervolgens de Ballistic Protection Group (Burgmann) toegevoegd, een onderneming die zich gespecialiseerd heeft in kogelwerende
en bepantseringsmaterialen. Per 1 januari 2004 werd de Amerikaanse filterspecialist Goodman overgenomen. Mede door deze acquisities werd de goede marktpositie van deze sector verder versterkt. De business units in deze sector hadden als industriële toeleveranciers te maken met over het algemeen moeilijke marktomstandigheden. De omzet daalde met 4% van € 463 miljoen naar € 446 miljoen. Daarin is een positief effect van 5% begrepen door acquisities. Valutaontwikkelingen hadden een negatief effect van 7%. De omzet daalde autonoom met 2%.
Marktpositie Gamma Technologies
Het bedrijfsresultaat nam met 20% af van € 30,1 miljoen in 2002 naar € 24,1 miljoen in 2003. Daarin is een positief effect van 5% begrepen door acquisities en een negatief effect van 4% door hogere herstructureringskosten. Valutaontwikkelingen hadden een negatief effect van 17%. Het bedrijfsresultaat daalde autonoom met 4%. De totale herstructureringskosten binnen deze sector bedroegen € 1,7 miljoen tegenover € 0,7 miljoen in 2002 en hadden betrekking op Ames Europe.
Sector informatie Gamma Technologies
Business unit
Marktpositie
In miljoenen € Netto omzet Bedrijfsresultaat Bedrijfsresultaat in % van de omzet
Belting Technology
•
Nr. 2 wereldwijd.
Filtration Technology
• •
Nr. 1 in verschillende regio’s in filtration fabrics en filter belts. Nr. 2 in verschillende regio’s in screen print fabrics.
Coating & Composite Technology
• • •
Duraskin: nr. 1 in Europa. Seemee: nr. 2 in Europa en Noord-Amerika. Ultrax: nr. 1 (soft ballistics) en nr. 2 (hard ballistics) in Europa.
•
Nr. 1 wereldwijd.
2003
2002
index
446 24,1 5,4
463 30,1 6,5
96 80
1,7
0,7
Investeringen Afschrijvingen
14,0 19,7
11,9 21,5
117 91
EBIT 1 Gemiddeld geïnvesteerd vermogen 2 Rendement in % van geïnvesteerd vermogen
24,1 273 8,8
30,2 281 10,7
80 97
3.352
3.175
106
Herstructureringskosten
Sailcloth Technology
De totale investeringen waren met € 14,0 miljoen hoger dan in 2002 (€ 11,9 miljoen). Het betrof onder meer het starten van een productielocatie in China (Belting Technology), het uitbreiden van een coatingmachine (Coating & Composite Technology) en het vervangen van vooral weefmachines. De afschrijvingen bedroegen € 19,7 miljoen tegenover € 21,5 miljoen in 2002. Dit had te maken met het lage investeringsniveau in de afgelopen jaren en valutaontwikkelingen.
Aantal medewerkers per ultimo
1 Resultaat vóór rente en belastingen. 2 Inclusief boekwaarde goodwill.
22
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
23
Gamma Technologies Belting Technology Bounties met een palmboomprofiel: specifieke oplossingen voor en met klanten Ammeraal Beltech, onderdeel van de business unit Belting Technology, onderscheidt zich in de markt met klantspecifieke oplossingen op het gebied van proces- en transportbanden. Zo is bijvoorbeeld in nauwe samenwerking met Masterfoods, producent van chocoladeproducten als MARS ® en BOUNTY ® , een band ontwikkeld, waarop vele minutieuze afbeeldingen van palmboompjes zijn aangebracht die tijdens het productieproces automatisch in de onderzijde van de BOUNTY ® worden afgedrukt. Met deze speciale voorziening werd tegemoet gekomen aan de wens van Masterfoods om zich te kunnen onderscheiden in de markt. Op zich was het een eenvoudig verzoek om deze ‘tropische verrassing in melkchocolade’ meer uitstraling te geven, maar de praktijk was complexer. De opgave was de deklaag van de band, waarop de warme, met chocolade overgoten kokos wordt getransporteerd, te voorzien van een palmboomstructuur, die na het koelen goed zichtbaar zou zijn in het eindproduct. Bij de ontwikkeling van de band moest onder meer rekening worden gehouden met aspecten als warmtedoorlaatbaarheid (koelen), anti-kleven en de diepte van de structuur. Daarnaast moet een dergelijke band voldoen aan alle internationale normen met betrekking tot voedselveiligheid (hygiëne). Ammeraal Beltech is continu bezig met het bedenken van innovatieve oplossingen voor en met klanten.
24
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
25
Verslag Gammavan Holding de Raad > Profi vanelbestuur Gamma> Holding Gamma Technologies > Belting Technology
Belting Technology
Netto omzet in € miljoen Aantal medewerkers per ultimo
Profiel Binnen de business unit Belting Technology produceert en distribueert Ammeraal Beltech wereldwijd een breed assortiment duurzame, gecoate proces- en transportbanden. Deze onderneming levert onder andere aan de voedingsen genotsmiddelenindustrie, de land- en tuinbouw en de logistieke dienstverlening, zoals postsorteringssystemen en vliegvelden. Ze neemt met een marktaandeel van ruim 20% een tweede plaats op de wereldranglijst in. Ammeraal Beltech speelt in op de trend dat mondiaal opererende afnemers van hun leveranciers verwachten dat ze ook wereldwijd actief zijn. De belangrijkste productielocaties zijn gevestigd in Nederland, Spanje, Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Daarnaast heeft Ammeraal Beltech verkoop- en servicekantoren in 23 landen en een uitgebreid netwerk van distributeurs in meer dan 120 landen. Zo wordt klanten service op maat geboden, op of dicht bij de plaatsen, waar ze zelf opereren. Dat bevordert het gemak voor de klant op de vervangingsmarkt aanzienlijk. Strategie De strategie van Belting Technology is gericht op groei. Niet alleen door productinnovaties en verbreding van het assortiment, maar ook door vergroting van de geografische dekking. Dat zal er onder meer toe leiden dat de positie van de onderneming in China wordt versterkt. Ook gaat bijzondere aandacht uit naar Centraal- en Oost-Europa. Belting Technology staat bovendien voor de noodzaak de strategische kostenpositie continu te bewaken. De business unit streeft er naar de kosten te reduceren en de productiviteit te verhogen. Om synergievoordelen in verschillende landen te kunnen benutten, wordt een nieuwe, doelmatiger Europese organisatie vormgegeven.
26
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
2003
2002
index
201
221
91
1.678
1.661
101
Gang van zaken De groeistrategie van Belting Technology wordt ondersteund met opvallende productinnovaties die vaak in nauw overleg met de klanten totstandkomen. Daarvan getuigt bijvoorbeeld de ontwikkeling van antibacteriële banden voor de voedingsindustrie. Deze banden doen recht aan de waarde die klanten hechten aan een hygiënische bedrijfsvoering. Verder is voor een klant in de Verenigde Staten een band ontwikkeld die wordt gebruikt voor het polijsten van ‘wafers’, siliciumschijven waarvan chips worden geproduceerd. Ammeraal Beltech toonde hiermee wederom haar vermogen om op innovatieve wijze klantspecifieke procesbanden te ontwikkelen.
‘De groeistrategie van Belting Technology wordt ondersteund met opvallende productinnovaties die vaak in nauw overleg met de klanten totstandkomen.’
Omzet en resultaten De omzet van Belting Technology daalde met 9% van € 221 miljoen in 2002 tot € 201 miljoen in 2003, voornamelijk als gevolg van omrekeningsverschillen van de Amerikaanse ondernemingen. Autonoom daalde de omzet met 3%. Het terughoudende investeringsklimaat bij klanten werd grotendeels gecompenseerd door een groeiend aandeel in de vervangingsmarkt. Het bedrijfsresultaat daalde als gevolg van valuta-effecten. Het rendement op het geïnvesteerd vermogen bleef onder de groepsdoelstelling van 15%.
Strategische aandachtspunten voor 2004 Groei • Positie opbouwen in China. • Focus verbreden op het gebied van productassortiment en marktsegmenten. Strategische kostenpositie • Locaties optimaliseren en op elkaar afstemmen op het gebied van productie, fabricage en verkoop. Uitstekende operationele uitvoering • Integratieproces afronden. • Herstructureringen in de Verenigde Staten doorvoeren. • Verdere kostenreducties bewerkstelligen.
Belting Technology heeft in 2003 in regio’s waar het resultaat onder druk stond, zoals in Duitsland, Nederland en het Verenigd Koninkrijk, herstructureringsmaatregelen getroffen. Daarbij werd onder andere de productiecapaciteit aan de marktomstandigheden aangepast. Ook is uitbreiding gezocht van het marktsegment dat zich richt op de voedselveiligheid. Verder wordt de samenwerking geïntensiveerd met andere business units, zoals Filtration Technology. De verwachting is dat de winstgevendheid ook zal toenemen door het productieassortiment te optimaliseren en servicecentra samen te voegen.
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
27
Filters van Techfab brengen vissen terug in het binnenwater In de business unit Filtration Technology levert Techfab een belangrijke bijdrage aan een schoner milieu. Zo worden de hightech screens en filter belts ingezet bij het reinigen van afvalwater, het winnen van drinkwater en het tegengaan van de uitstoot van schadelijke stoffen in de lucht. Hierdoor wordt de waterkwaliteit beter en de lucht zuiverder. Bij water- en luchtzuiveringsinstallaties in de gehele wereld zijn voorbeelden van de technisch hoogstaande filtertechnologieën van Filtration Technology te zien. Ze worden in nauwe samenwerking met (semi-)overheidsorganisaties, machinefabrikanten en industriële gebruikers ontwikkeld en overtreffen de strengste milieunormen. Mede dankzij deze technieken keren vissen weer terug in voorheen vervuilde rivieren en binnenwateren. Milieuzorg is één van de specialiteiten in het programma van Techfab. Onder de merknaam POLYNOVA worden weefsels voor tal van filtratieprocessen op de markt gebracht. Daarmee heeft de business unit zich ontwikkeld tot marktleider op het gebied van screen- en filtertechnologie en tot een duurzame partner van constructeurs en operators in de hele wereld. Het milieuprogramma herbergt fijnmazige weefsels, die met uiterste precisie filtreren en zich onder meer onderscheiden door een van te voren bepaald doorstromingstempo. De screens en filter belts tonen optisch een bijna gesloten oppervlak, waardoor schadelijke stoffen optimaal kunnen worden gescheiden. De weefsels hebben een gewicht variërend van 30 tot 1500 gram per m 2 en kunnen tot een breedte van 4,5 meter op maat worden geleverd. Ze zorgen ervoor dat het milieu minimaal wordt belast en maximaal wordt beschermd. Omdat steeds aan een groot aantal chemische en thermische voorwaarden moet worden voldaan en het een vereiste is zeer fijn te filtreren, kiest Techfab er voor om de POLYNOVA-producten van synthetische garens te maken, zoals polyamide, polyester, PBT en polypropyleen. De computergestuurde productieprocessen zorgen ten slotte voor een ongeëvenaarde nauwkeurigheid in de maatvoering, terwijl lasertechnieken de meest zuivere snijvlakken en -randen garanderen.
28
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
29
Verslag Gammavan Holding de Raad > Profi vanelBestuur Gamma> Holding Gamma Technologies > Filtration Technology
Filtration Technology
Netto omzet in € miljoen Aantal medewerkers per ultimo
Profiel De business unit Filtration Technology heeft met Techfab/ IFC, Madison Filter Group, Crosible en sinds 1 januari 2004 met Goodman, producenten en distributeurs van zeefdruken filterproducten in huis, die zich tot de belangrijkste ondernemingen ter wereld mogen rekenen. Deze bedrijven opereren veelal lokaal, maar zijn als groep leidend in filtertoepassingen en zeefdruktechnologie. Wereldwijd bevinden zich productielocaties in de Verenigde Staten, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Zweden, Zuid-Afrika, Australië en Nieuw Zeeland. De ondernemingen van Filtration Technology onderscheiden zich op de markt met diverse specialisaties. Zo levert Techfab/ IFC geavanceerde, innovatieve producten aan de grafische industrie, de petro-chemische industrie en de mijnbouw. Verder speelt zij een belangrijke rol op de markt van medische toepassingen en milieu- en microfiltratie. De Madison Filter Group is wereldwijd actief op het gebied van nat en droog filtreren in industriële processen. Centraal staan onderzoeken en innovaties. Madison bezit eigen ontwikkelcentra en een eigen laboratorium, waar nieuwe toepassingen op het gebied van filters worden ontwikkeld en getest. Het Amerikaanse bedrijf Crosible, dat per 1 januari 2003 aan de business unit werd toegevoegd, ontwikkelt, fabriceert en verkoopt filters voor zowel natte als droge filtratie. Ze worden onder meer toegepast in de chemische industrie (inclusief kleur- en verfstoffen) en de staal- en cementindustrie.
30
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
2003
2002
index
117
118
100
1.050
1.007
104
Strategie De business unit stelt zich ten doel te investeren in aanvullende markten en technologieën om de concurrentiepositie te vergroten. Samen met productinnovaties liggen daar groeikansen. In een markt die vooral in de zeefdruktechnologie steeds concurrerender wordt, neemt bovendien de noodzaak toe om kostenefficiënter te werken. Om de strategische kostenpositie van de business unit te bewaken, worden daarom activiteiten van de verschillende vestigingen geografisch beter op elkaar afgestemd. Gang van zaken Voor Filtration Technology was 2003 een jaar waarin veel veranderde. Allereerst werden de weefactiviteiten van Madison in Engeland niet verder voortgezet en sloot het verkoopkantoor in Brazilië. Bovendien werd de productie van Madison in het Duitse Salzgitter op het gebied van speciale compacte filterelementen verplaatst en werden de overige activiteiten stopgezet. Ook vond een verdere herstructurering van de productiefaciliteit in Engeland plaats. Zo werd onder meer de productie van filters uit het Verenigd Koninkrijk overgeheveld naar Duitsland. Hierdoor zal op de verschillende locaties een specialisatie plaatsvinden.
De in 2002 in gang gezette Amerikaanse integratie van Techfab/IFC en Madison werd in 2003 voortgezet, ditmaal ook in combinatie met Crosible. Zo zijn de activiteiten van Madison op het gebied van natte en droge filterproducten geconcentreerd binnen Crosible en is het merendeel van de productie van filter belts van Techfab/IFC naar Madison verschoven. Kostenbesparende projecten werden eveneens gecontinueerd, waarbij het assortiment en de productiecapaciteit werden geoptimaliseerd. Ten slotte werd per 1 september een nieuw managementteam benoemd, dat tot taak heeft een nieuwe organisatie te creëren, waarin meer synergie en innovaties kunnen worden gerealiseerd.
de Verenigde Staten) fabriceert en verkoopt filterproducten voor natfiltratie in hoofdzakelijk chemische toepassingen. Deze filterspecialist levert zowel aan producenten van filterapparatuur als aan eindgebruikers in de Verenigde Staten. Omzet en resultaten De omzet van Filtration Technology bleef nagenoeg gelijk op € 117 miljoen. Het negatieve valuta-effect werd meer dan gecompenseerd door de acquisitie van Crosible. De omzet daalde autonoom met 4%. Ondanks de positieve invloed van Crosible daalde het bedrijfsresultaat vooral als gevolg van de valutaire ontwikkelingen. Het rendement op het geïnvesteerd vermogen bleef onder de groepsdoelstelling van 15%.
Aan het eind van het jaar werd bekend gemaakt dat Goodman de business unit zal gaan versterken. Goodman (gevestigd in
Strategische aandachtspunten voor 2004 Groei • Verder uitbouwen van de positie in Zuidoost-Azië en China. Strategische kostenpositie • Locaties optimaliseren en op elkaar afstemmen op het gebied van productie, fabricage en verkoop. • In geografische diversificatie rekening houden met lokale productiekosten. Uitstekende operationele uitvoering • Integratieproces en kostenreductieprojecten afronden.
‘De strategische kostenpositie van Filtration Technology wordt bewaakt door activiteiten van de verschillende vestigingen geografisch beter op elkaar af te stemmen.’
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
31
Gamma Technologies Coating & Composite Technology Kogelvrije vesten voor Franse politie: maatwerk in confectie Politiekorpsen, krijgsmachten en civiele gebruikers doen op het gebied van veiligheid en bescherming een toenemend beroep op de business unit Coating & Composite Technology. Sprekend voorbeeld hiervan is de samenwerking met de Franse politie, waaraan circa 20.000 kogelvrije vesten worden geleverd. Met de hoogwaardige en innovatieve producten van de ballistische beschermingsgroep geeft de business unit daarmee opnieuw haar visitekaartje af op de groeiende markt van bepantseringmaterialen en ballistische beschermingssystemen. De kogelvrije vesten voor de politiekorpsen zijn in goede samenwerking met de agenten ontworpen. De uitdaging was een comfortabel vest te maken, zonder de bewegingsvrijheid teveel te beperken. Bovendien moesten voor vrouwelijke agenten speciale vesten worden gemaakt. Hiervoor zijn zeer uiteenlopende standaardmodellen ontwikkeld, die voor iedereen een goede pasvorm hebben en in veel korpsen kunnen worden gebruikt. Ofwel: maatwerk in confectie.
Model gedeponeerd onder nr 026008 van Ballistic Protection Burgmann Oy, Finland
De samenwerking kreeg niet alleen gestalte met de politiekorpsen, maar betekende binnen de business unit ook een bundeling van krachten tussen de ondernemingen Indutex en de Ballistic Protection Group van Burgmann. Indutex weeft in dit proces de stoffen, waarna de relevante stukken in de vestiging van Burgmann in Finland worden uitgesneden en genaaid. Bijzonder is dat voor het dessin van de kogelvrije vesten het directielid Heikki Salonen werd ingeschakeld. Salonen had meer dan tien jaar ervaring als kostuumontwerper in theaters, voordat hij zijn creatieve talenten voor dit project ging inzetten. De Ballistic Protection Group vormt daarmee een ideale aanvulling op de veiligheidsactiviteiten van Indutex.
32
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
33
Verslag Gammavan Holding de Raad > Profi vanelBestuur Gamma> Holding Gamma Technologies > Coating & Composite Technology
Gamma Holding > Profiel Gamma Holding
Coating & Composite Technology
Netto omzet in € miljoen Aantal medewerkers per ultimo
2003
2002
index
89
83
108
467
354
132
Profiel De business unit Coating & Composite Technology bestaat uit de ondernemingen Indutex, Ames Europe, Green Belting Industries en de Ballistic Protection Group (Burgmann). Beide laatste bedrijven kwamen de business unit in de loop van 2003 versterken.
Coating & Composite Technology omvat verder Ames Europe, een gespecialiseerde onderneming op het gebied van industriële breisels voor met name de coatingindustrie. Het bedrijf legt zich toe op de ontwikkeling van rondbreiproducten, zoals basisdoek voor de automobielindustrie, dakbedekking en sportkleding.
De productie vindt plaats in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Finland en Canada, terwijl verkoopkantoren zich bevinden in Duitsland, Finland, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Canada, Jordanië en Brazilië. Het productieapparaat is in staat zeer flexibel op de snel wijzigende vraag van afnemers in te spelen. De ondernemingen behoren in Europa tot de top.
Strategie De strategie van Coating & Composite Technology is er op gericht een leidende, wereldwijd opererende leverancier van innovatieve kwaliteitsproducten te worden, die zijn gebaseerd op coating- en composietentechnieken.
Indutex ontwikkelt en fabriceert in de productgroepen Seemee, Ultrax en Duraskin een brede reeks producten die zijn gebaseerd op coating- en composietentechnieken. Seemee richt zich op producten voor mediatechniek. Indutex is één van de weinige leveranciers die billboards van vijf meter breed naadloos kan vervaardigen. Verder heeft het bedrijf zich gespecialiseerd in flatscreens van dezelfde breedte. De kogelwerende materialen van de productgroep Ultrax worden toegepast in vesten, militaire voertuigen en gepantserde auto’s. Deze activiteiten hebben in 2003 een extra dimensie gekregen door de overname van de Ballistic Protection Group, onderdeel van het Duitse Burgmann. De productgroep Duraskin omvat toepassingen die worden gebruikt in gecoat textiel voor tenten, composieten voor containers en grote membraanconstructies. Aansprekende voorbeelden van deze constructies zijn in de hele wereld te vinden. Steeds meer moderne architecten die met staal en glas werken, passen deze materialen toe in hun ontwerpen. In dit samenspel worden de materialen ook steeds verder geperfectioneerd. De business unit sloeg in 2003 een nieuwe richting in met de acquisitie van Green Belting Industries, actief op het gebied van (PTFE) gecoate glasweefsels. In dat verband werden ook voorbereidingen getroffen voor de overname van Biscor.
34
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
In coatings op basis van PTFE wordt een nieuwe groeimarkt gezien. In deze markt wil de business unit een succesvolle positie opbouwen, zo nodig door acquisities. Verder wil de business unit de verkoopinspanningen buiten Europa vergroten, vooral in de Verenigde Staten en Azië. In dat kader is het van belang het productassortiment verder te verbreden, voortdurend te anticiperen op nieuwe ontwikkelingen, de service te verbeteren en de kosten te beheersen. Gang van zaken In 2003 kreeg de business unit Coating & Composite een belangrijke impuls door de acquisitie van Green Belting Industries. Green Belting is gevestigd in Canada en heeft een dochteronderneming in de Verenigde Staten. De onderneming is voornamelijk actief op het gebied van glasweefsels met een coating van PTFE. Het productassortiment omvat tapes, banden en weefsels met specifieke thermische, chemische en elektrische eigenschappen voor toepassingen in onder meer de isolatiematerialen-, voedingsmiddelen- en verpakkingsindustrie. Het verkoop- en distributienetwerk van Green Belting Industries strekt zich uit over heel NoordAmerika. In het verslagjaar is ook de acquisitie van het Engelse Biscor voorbereid, dat begin 2004 aan de business unit werd toegevoegd.
In de productgroep Ultrax werd in 2003 een ideale aanvulling op de veiligheidsactiviteiten van Indutex gerealiseerd door de overname van de Ballistic Protection Group van Burgmann. Met de overname komt de business unit Coating & Composite een stap dichter bij haar klanten. Hierdoor kan beter op vragen uit de markt worden ingespeeld en is er meer ruimte voor innovatieve producten. De Ballistic Protection Group heeft vestigingen in Duitsland en Finland en is gespecialiseerd in het ontwerpen en produceren van materialen voor kogelvrije en steekwerende kleding en ballistische beschermingssystemen. Deze systemen worden zowel ingezet op het land (gepantserde voertuigen) als op het water (schepen) en in de lucht (helikopters en vliegtuigen). Ze worden geproduceerd op basis van speciaal ontwikkelde stoffen en samengestelde materialen, waaronder keramiek en staal. De producten worden geleverd aan politiekorpsen en krijgsmachten in heel Europa, vredesmissies, internationale humanitaire organisaties en civiele gebruikers.
‘De verkoopinspanningen van Coating & Composite Technology zullen buiten Europa worden vergroot, vooral in de Verenigde Staten en Azië.’
Indutex was gedurende het verslagjaar succesvol met verschillende projecten. Zo is de onderneming door middel van de productgroep Duraskin verantwoordelijk voor de overkapping van het Olympisch Stadion in Berlijn en het Formule 1 Circuit in Bahrein. Verder worden door de productgroep Ultrax kogelwerende vesten voor politiekorpsen in Frankrijk en Italië verzorgd. Omzet en resultaten De omzet van Coating & Composite Technology steeg met 8% van € 83 miljoen in 2002 tot € 89 miljoen in 2003, mede als gevolg van de acquisities van Green Belting Industries en Ballistic Protection Group. De omzet steeg autonoom met 1%, vooral door positieve ontwikkelingen bij Duraskin. De business unit produceert de Seemee-producten in Duitsland. Een groot deel van de omzet vindt echter in de Verenigde Staten plaats. Hierdoor stonden de marges onder druk. Bij Ames Europe waren de herstructureringskosten hoger dan vorig jaar. Hierdoor daalde het bedrijfsresultaat. Het rendement op het geïnvesteerd vermogen bleef onder de groepsdoelstelling van 15%.
Bij Ames Europe waren reorganisaties noodzakelijk om tot een structurele verbetering van het bedrijfsresultaat te komen. Bij Ames Europe in Enschede (Nederland) was het in dat kader onvermijdelijk dat het personeelsbestand werd gereduceerd en saneringen plaatsvonden in het klantenbestand.
Strategische aandachtspunten voor 2004 Groei • Geografische groei binnen en buiten Europa bewerkstelligen. • Positie versterken op het gebied van coatings op basis van PTFE. Uitstekende operationele uitvoering • Verder herstructureren van Ames Europe.
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
35
Gamma Technologies Sailcloth Technology Dimension-Polyant ontwikkelt samen met klanten hightech zeildoek Dimension-Polyant is in de business unit Sailcloth Technology mondiaal marktleider in zeildoek. De onderneming heeft de wereldtop bereikt door in nauwe samenwerking met klanten innovatief, hightech zeildoek te produceren. De doeken staan al jaren aan de basis van de successen van (Olympische) kampioenen en worden in alle (wedstrijd)klassen gebruikt. Met behulp van informatietechnologie perfectioneert Dimension-Polyant de zeildoeken steeds verder. Zo wordt berekend hoe de trek- en windkrachten op het doek uitwerken, waardoor de aërodynamische kwaliteiten aanzienlijk worden verhoogd. Dit hoogwaardige proces krijgt niet alleen gestalte in nauwe samenwerking met de zeilmakers met wie duurzame relaties worden onderhouden, maar ook met de gebruikers die weten dat de kwaliteit en de vorm van het doek in hoge mate bepalend zijn voor de prestaties en de snelheid van hun boot. Hiertoe behoren onder andere avonturiers die met hun moderne schepen de wereldzeeën doorkruisen en zowel de ijsmassa’s van de polen als de passaten in tropische wateren bedwingen. Onder hen de Duitse solozeiler Wilfried Erdmann (1940), die zijn uitzonderlijke prestaties exclusief met het zeildoek van Dimension-Polyant leverde. Begin 2003 toonde Erdmann op ‘s werelds grootste botenbeurs in Düsseldorf zijn 10,6 meter lange jacht ‘Kathena Nui’ en het materiaal waarmee hij bijna een jaar lang gedurende een reis van 58.000 kilometer de elementen trotseerde. Hij schreef daarover een boek, waarin hij verslag doet van zijn emoties, ontberingen en angstgevoelens temidden van vaak razende stormen.
36
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
37
Gamma Verslag van Holding de Raad > Profi vanelBestuur Gamma>Holding Gamma Technologies > Sailcloth Technology
Gamma Holding > Profiel Gamma Holding
Sailcloth Technology
Netto omzet in € miljoen Aantal medewerkers per ultimo
2003
2002
index
39
41
94
157
153
103
Omzet en resultaten De omzet van Sailcloth Technology daalde met 6% van € 41 miljoen in 2002 naar € 39 miljoen in 2003, vooral door de zwakke koers van de Amerikaanse dollar. De autonome omzet bleef stabiel. Het bedrijfsresultaat daalde als gevolg van valuta-effecten. Het rendement op het geïnvesteerd vermogen bleef boven de groepsdoelstelling van 15%.
Profiel Gamma Holding heeft met Dimension-Polyant de wereldmarktleider op het gebied van zeildoektechnologie in huis. De onderneming ontwikkelt en produceert hightech zeildoek voor onder meer zeer grote zeilschepen, wedstrijdschepen en catamarans. Daarmee worden vooral het top- en het middensegment bediend. Het zeildoek van Dimension-Polyant is favoriet bij de meeste zeilers in de wereld en heeft aan de basis gestaan van vele Olympische medailles. Bij het fabriceren van de zeilen wordt in toenemende mate gebruik gemaakt van de informatietechnologie, waardoor het doek een betere aërodynamische vorm krijgt. De onderneming heeft eigen ontwikkel- en productiecentra in Duitsland en de Verenigde Staten, waaruit in nauwe samenwerking met de klanten vele innovatieve producten voortkomen. DimensionPolyant heeft eigen verkooporganisaties in Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, de Verenigde Staten en Australië. Strategie De strategie van Dimension-Polyant is er op gericht het bestaande marktleiderschap in de zeildoektechnologie te behouden. Bovendien wil de business unit nieuwe technologieën ontwikkelen of verwerven om zo de toonaangevende positie verder te versterken. In dat verband wordt ook naar mogelijkheden gezocht om meer voorbewerkingen te verrichten voor het maken van het uiteindelijke zeil. Door de kosten te verlagen en het productassortiment uit te breiden, wil Dimension-Polyant bovendien haar concurrentiepositie verder versterken. Een voortdurende bewaking van de kwaliteit en de productieprocessen moet daar eveneens aan bijdragen.
38
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gang van zaken In het verslagjaar is de acquisitie van de activiteiten van het Australische Fraser Sails Pty Ltd. voorbereid. Frasers activiteiten omvatten de ontwikkeling, productie en verkoop van voorbewerkte segmenten van zeildoek op basis van D4 membraantechnologie. Deze onderdelen ofwel ‘membranen’ bestaan uit composietmaterialen en worden verwerkt door zeilmakers over de gehele wereld. Met het verwerven van deze nieuwe techniek wil Sailcloth Technology haar leidende positie in de ontwikkeling en productie van zeildoek voor alle bootklassen en - types verder versterken.
Strategische aandachtspunten voor 2004 Groei • Wereldwijd nieuwe technologieën verwerven om klanten nog beter te kunnen bedienen.
‘Met het verwerven van de D4 membraantechnologie wil Sailcloth Technology haar leidende positie in de ontwikkeling en productie van zeildoek voor alle bootklassen en - types verder versterken.’ Een technische ontwikkeling, waarop Dimension-Polyant in 2003 heeft ingespeeld, is het snijden en lijmen van zeildoek. Weliswaar zullen zeilmakers het finale product blijven vervaardigen, maar Dimension-Polyant zal hen daarbij meer dan voorheen van dienst zijn door panelen voor te lijmen en voor te snijden. Ten slotte heeft de onderneming zich ook dit jaar weer gekwalificeerd voor het leveren van bijzonder zeildoek. Zo is zeildoek voor de Mari-Cha IV geleverd, een van ‘s werelds snelste zeilboten met een lengte van 42,6 meter, een mast van 45 meter hoog en een totaal zeiloppervlak van 1.360 m 2 .
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
39
Gamma Verslag van Holding de Raad > Profi vanelBestuuur Gamma Holding > Gamma Comfort & Style
Gamma Holding > Profiel Gamma Holding
Gamma Comfort & Style In de sector Comfort & Style zijn drie business units actief. Sleep Care Fabrics richt zich voornamelijk op matrasstoffen. Car Fabrics is gespecialiseerd in stoffen voor de automobielbranche. De verschillende werkmaatschappijen van deze twee units produceren en verkopen hoogwaardige gedessineerde stoffen voor industriële afnemers. De derde business unit in deze sector, Exotic Fabrics, bepaalt met trendsettende designs het modebeeld in West-Afrika.
Mede als gevolg van valuta-effecten daalde de omzet in de sector met 7% van € 491 miljoen in 2002 naar € 458 miljoen in 2003. Valutaontwikkelingen hadden een negatief effect van 3%. De omzet daalde autonoom met 4%. Ondanks het negatieve effect van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro steeg het bedrijfsresultaat met 9% van € 42,6 miljoen in 2002 tot € 46,2 miljoen in 2003. Dat was te danken aan een verbetering van het resultaat van zowel Exotic Fabrics als Car Fabrics. In het bedrijfsresultaat is een positief effect van 5% begrepen door lagere herstructureringskosten.
Valutaontwikkelingen hadden een negatief effect van 9%. Het bedrijfsresultaat steeg autonoom met 13%. De totale herstructureringskosten binnen deze sector bedroegen € 0,4 miljoen tegenover € 2,4 miljoen in 2002 en hadden betrekking op De Witte Lietaer en Delcar.
Care Fabrics), het inrichten van ‘competence centers’ in België en Frankrijk (Car Fabrics) en het optimaliseren van productieprocessen door nieuwe technologieën (Exotic Fabrics). De afschrijvingen bedroegen € 19,2 miljoen tegenover € 23,2 miljoen in 2002. Dit had onder meer te maken met het lage investeringsniveau in de afgelopen jaren en valutaontwikkelingen.
De totale investeringen waren met € 21,9 miljoen hoger dan in 2002 (€ 11,3 miljoen). Het betrof onder meer het uitbreiden van de breicapaciteit in de Verenigde Staten en nieuwe productie-eenheden in China en Australië (Sleep
Sector informatie Gamma Comfort & Style
Marktpositie Gamma Comfort & Style Business unit
Marktpositie
In miljoenen € Netto omzet Bedrijfsresultaat Bedrijfsresultaat in % van de omzet
Sleep Care Fabrics
• •
Nr. 1 in jacquard in Europa. Nr. 4 in de Verenigde Staten.
Car Fabrics
•
Nr. 3 voor autobekleding in West-Europa.
Exotic Fabrics
•
Nr. 1 in de waxdrukmarkt in West-Afrika.
2003
2002
index
458 46,2 10,1
491 42,6 8,7
93 109
0,4
2,4
Investeringen Afschrijvingen
21,9 19,2
11,3 23,2
194 83
EBIT 1 Gemiddeld geïnvesteerd vermogen 2 Rendement in % van geïnvesteerd vermogen
47,5 192 24,7
42,7 236 18,1
111 82
6.001
5.993
100
Herstructureringskosten
Aantal medewerkers per ultimo
1 Resultaat vóór rente en belastingen. 2 Inclusief boekwaarde goodwill.
40
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
41
Gamma Comfort & Style Sleep Care Fabrics Bekaert Textiles introduceert 3D matrastijk in jacquard Dankzij de samenwerking met een belangrijke leverancier heeft Bekaert Textiles in de business unit Sleep Care Fabrics een nieuwe generatie matrastijken aan haar lange reeks innovaties kunnen toevoegen. Het betreft een driedimensionale matrasstof waarvan de vezels met een uitgekiende jacquard-techniek zijn gebreid. Om dat mogelijk te maken, ontwikkelde de leverancier een speciale nieuwe machine met een jacquard plateau. In de matrastijk is een unieke structuur van drie lagen aangebracht, waarbij de boven- en onderkant worden verbonden door een soort luchtkussen. Daardoor wordt niet alleen het ligcomfort aanzienlijk vergroot, maar is ook een betere vocht- en warmtecirculatie gewaarborgd. Dat houdt in dat vocht uiterst snel van het oppervlak wegtrekt, terwijl de luchtdoordringbaarheid maximaal is. Een andere innovatie hierbij is bovendien dat het dessin niet meer op de stof hoeft te worden gedrukt, maar dankzij het besturingsmechanisme van de machine rechtstreeks in het weefsel kan worden aangebracht. De matrastijk wordt uitgevoerd in twee kwaliteiten: geheel van polyester en in een combinatie van polyester en viscose. In beide gevallen worden de stoffen milieuvriendelijk behandeld. De nieuwe, driedimensionale matrasstijken zijn een uitkomst voor ziekenhuizen, maar geven eveneens extra comfort in onder andere hotels of gewoon thuis. Eind 2003 werd het hoogwaardige product geïntroduceerd op een aantal beurzen in Europa, waar zeer positief op de mogelijkheden werd gereageerd. Hiermee zorgde Bekaert Textiles voor een nieuwe evolutie in haar branche, nadat eerder al een nieuwe trend was gezet met matrastijken, die niet alleen veilig en fris van geur zijn, maar ook een rustgevende invloed hebben op de mens.
42
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
43
Verslag Gammavan Holding de Raad > Profi vanelBestuur Gamma> Holding Gamma Comfort & Style > Sleep Care Fabrics
Gamma Holding > Profiel Gamma Holding
Sleep Care Fabrics
Netto omzet in € miljoen Aantal medewerkers per ultimo
Profiel In de business unit Sleep Care Fabrics profileert Bekaert Textiles zich met de productie van duurzame bekledingsstoffen. Het accent ligt op matrastijk, zowel met geweven als in toenemende mate met gebreide stoffen. De bedrijven in deze business unit werken ‘business to business’ in opdracht van fabrikanten of warenhuisketens. Bekaert behoort met de productie van matrastijk tot de mondiale topdrie. Bekaert Textiles ontwikkelt zich steeds verder als wereldspeler. Het bedrijf heeft zijn bakermat in België en heeft een ijzersterke positie opgebouwd in Europa. Op de Europese markt is Bekaert marktleider met jacquard geweven stoffen. De afgelopen jaren zijn echter ook de productie- en verkoopmogelijkheden in de Verenigde Staten vergroot. Deze strategie heeft in 2003 een vervolg gekregen in het Verre Oosten en Zuid-Amerika. Productie-eenheden bevinden zich in de hele wereld. Behalve in België zijn ze gevestigd in Duitsland, Tsjechië, Verenigde Staten, Australië, China en Argentinië. Strategie De strategie van Sleep Care Fabrics is de toonaangevende positie in Europa te behouden, deze positie in NoordAmerika uit te breiden en een leidende rol te gaan spelen in het Verre Oosten. Het vermogen om exclusieve producten in samenwerking met klanten te ontwikkelen, in combinatie met onderscheidend design, kwaliteit en service, zal de groeistrategie op het gebied van breien en weven verdere impulsen geven.
44
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
2003
2002
index
180
194
93
1.651
1.664
99
Door de verzadigde markt in Europa zal de urgentie voor een goede strategische kostenpositie toenemen. Gamma Holding zoekt in dat kader naar mogelijkheden om de kostenstructuur in overeenstemming te brengen met de wensen van de klant en de spreiding van activiteiten. In dat verband zal in toenemende mate ook worden geproduceerd in lage(re) lonen landen. Gang van zaken Nadat in China al met succes verkoopactiviteiten werden ontplooid via een eigen distributiecentrum, rechtvaardigden de volumes dat in dit land eveneens een productie-eenheid werd ingericht. Eind 2003 werd de bouw voltooid van een nieuwe fabriek in Hoi Wuxi, niet ver van Sjanghai. Bekaert versterkt met de aanwezigheid in China haar positie als een van de wereldmarktleiders.
Daarnaast werd de onderlinge samenwerking tussen de business units Sleep Care Fabrics en Car Fabrics verder gestalte gegeven door gebruik te maken van elkaars productiecapaciteiten. Zo weeft Sleep Care Fabrics in Oudenaarde voor Car Fabrics en breit Car Fabrics in Lauwe voor Sleep Care Fabrics, mede voor de Amerikaanse markt.
Het bedrijfsresultaat was lager dan in 2002, eveneens als gevolg van valuta-effecten en prijsdruk die deels werden gecompenseerd door efficiencymaatregelen. Het rendement op het geïnvesteerd vermogen bleef boven de groepsdoelstelling van 15%.
Omzet en resultaten De omzet van de business unit Sleep Care Fabrics daalde met 7% van € 194 miljoen in 2002 naar € 180 miljoen in 2003. Tegenover een stijging van de omzet in gebreide producten stonden prijsdruk en omrekeningsverschillen van de Amerikaanse vestiging. De autonome omzet daalde met 2%.
Strategische aandachtspunten voor 2004 Groei • • •
Marktpositie in China verder vergroten. Middensegment Noord-Amerika verder uitbreiden. Activiteiten in Zuid-Amerika verder uitbreiden.
Strategische kostenpositie • Productie in Tsjechië en China verder vergroten. Uitstekende operationele uitvoering • Locaties in Europa optimaliseren en op elkaar afstemmen.
‘De strategie van Sleep Care Fabrics is erop gericht de leidende positie in Europa te behouden, deze positie in Noord-Amerika uit te breiden en een leidende rol te gaan spelen in het Verre Oosten.’ De productieactiviteiten in Tsjechië zijn voor de productie voor lagere marktsegmenten in Europa uitgebreid. In Zuid-Amerika verstevigde Sleep Care Fabrics haar positie door de overname van Textiles y Diseños, dat vooral actief is op het gebied van de productie van jacquard matrasstoffen. Textiles y Diseños is per 1 december 2003 opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening.
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
45
Gamma Comfort & Style Car Fabrics Het mondiale netwerk van De Witte Lietaer De Belgische onderneming De Witte Lietaer in de business unit Car Fabrics kan in de hele wereld terugvallen op een uitgebreid netwerk van bedrijven, waarmee samen aan opdrachten wordt gewerkt. Met een groeiend aantal partners wordt in diverse fasen soms jarenlang gewerkt aan hoogwaardige en innovatieve oplossingen voor autobekleding. Tijdens dat proces worden ontwerpen steeds verder geperfectioneerd en verfijnd, voordat de opdrachtgever een definitieve selectie maakt. Op deze manier wordt een uiterst complex en intensief traject doorlopen, waarin de financiële en economische grenzen streng worden gemarkeerd. De samenwerking begint, wanneer een autoconstructeur besluit een nieuw model op de markt te brengen. Voor elke doelgroep worden uitgangspunten geformuleerd voor de sfeer die de autobekleding moet uitstralen. Bijvoorbeeld sportiviteit voor jongeren, een technische en progressieve ambiance voor 35 tot 45-jarigen en nostalgie voor 55-plussers. Deze criteria worden uitgewerkt door stilisten en ingenieurs die - binnen een beschikbaar budget - voorstellen doen voor het meest passende interieur. De Witte Lietaer beschikt daarbij over een rijk palet aan mogelijkheden om aan de wensen en smaken van de gebruikers te appelleren: traditionele plat geweven stoffen en gebreide velours, maar ook innovatieve driedimensionale bekleding. Dit proces speelt zich niet alleen af in een voortdurende wisselwerking met de opdrachtgever, maar ook in hevige concurrentie met andere potentiële leveranciers. Partnerships zijn in de leveranciersketen erg belangrijk. Tot de partners van De Witte Lietaer behoren dan ook verschillende vooraanstaande leveranciers op het gebied van stoelen en deurpanelen. Bovendien opereert de auto-industrie in toenemende mate op wereldschaal. De Witte Lietaer heeft hierop onder meer ingespeeld door in Japan een strategische alliantie te sluiten en in India een joint venture te vormen.
46
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
47
Verslag Gammavan Holding de Raad > Profi vanelBestuur Gamma > Holding Gamma Comfort & Style > Car Fabrics
Gamma Holding > Profiel Gamma Holding
Car Fabrics 2003
2002
index
Netto omzet in € miljoen
117
122
95
Aantal medewerkers per ultimo
644
716
90
Profiel De business unit Car Fabrics levert voornamelijk hoogwaardige stoffen en innovatieve dessins voor de bekleding van auto’s. Dit onderdeel van Gamma Holding behoort daarmee in Europa tot de top drie. Tot de afnemers behoren vooraanstaande automobielproducenten als Ford, Mitsubishi, Opel, PSA (Citroën en Peugeot), Renault, Nissan en Toyota. De trend dat de automobielindustrie in toenemende mate op wereldschaal opereert en inkoopt, heeft in de rest van de keten niet alleen een toenemende prijsdruk tot gevolg, maar brengt de noodzaak mee ook zelf grotere verbanden te vormen en mondiaal actief te zijn. De vanuit België en Frankrijk opererende ondernemingen De Witte Lietaer en Delcar hebben hierop ingespeeld door een strategische alliantie te sluiten in Japan (Seiren). Verder bevinden zich productie-eenheden in Zuid-Amerika en Portugal, terwijl de onderneming in India actief is via een joint venture.
Strategie De strategie van Car Fabrics is erop gericht haar sterke positie op de Europese automarkt te behouden tegen aanvaardbare marges. Daarnaast wordt een verdere globalisering van de activiteiten nagestreefd via strategische allianties of joint ventures. Van groot belang is een verbetering van de efficiency en de kwaliteit. De verlaging van het kostenniveau is in dat kader een voortdurend punt van aandacht. De strategie richt zich verder op de inrichting van ‘competence centers’.
48
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gang van zaken Car Fabrics en de strategische Japanse alliantiepartner Seiren zijn gekwalificeerd ‘preferred supplier’ voor Renault en Nissan. Dit zal naar verwachting vanaf 2006 van positieve invloed zijn op de omzet. Verder heeft De Witte Lietaer in 2003 haar belang in de vooraanstaande Indiase leverancier aan de automobielindustrie, Bhilwara Melba De Witte, vergroot.
‘Car Fabrics heeft met de inrichting van twee ‘competence centers’ goede voortgang geboekt.’
Omzet en resultaten De omzet daalde autonoom met 5% van € 122 miljoen in 2002 naar € 117 miljoen in 2003, vooral door prijsdruk en een teruglopende autoverkoop in Europa. De positieve effecten van de reorganisaties in Car Fabrics werden in 2003 zichtbaar. Ondanks voortdurend moeilijke marktomstandigheden, wist Car Fabrics het verlies om te zetten in een bescheiden positief bedrijfsresultaat. Daarmee werd het rendement op het geïnvesteerd vermogen weer positief, maar bleef onder de groepsdoelstelling van 15%.
Strategische aandachtspunten voor 2004 Groei •
Marktaandeel bij bestaande klanten vergroten.
Strategische kostenpositie • Verder inrichten van de ‘competence centers’ in België en Frankrijk. Uitstekende operationele uitvoering • Verder gebruikmaken van synergiemogelijkheden tussen De Witte Lietaer en Delcar.
Vanwege de prijsdruk treft Car Fabrics voortdurend kostenbesparende maatregelen. In dat kader zijn in 2002 en 2003 zowel bij De Witte Lietaer als bij Delcar personeelsreducties doorgevoerd. De reducties konden dankzij verantwoorde sociale plannen en passende vertrekregelingen op evenwichtige wijze worden afgewikkeld. Verder heeft Car Fabrics met de inrichting van twee ‘competence centers’ goede voortgang geboekt. Delcar in Frankrijk richt zich daarbij op rondbreien, terwijl De Witte Lietaer in België zich verder specialiseert in weven. In dat kader is gestart met de bouw van een nieuwe productiehal in het Belgische Wervik.
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
49
Gamma Comfort & Style Exotic Fabrics Groeiend distributienetwerk in West-Afrika Vanaf de kusten van West-Afrika tot diep in het binnenland bouwt de business unit Exotic Fabrics aan een groeiend distributienetwerk voor de verkoop van de exclusieve stoffen van de Vlisco Groep. Hierdoor is in dit werelddeel een grote verscheidenheid aan samenwerkingsvormen ontstaan, zowel in de retail als in de (semi-)groothandel. Duizenden winkeliers en handelaren hebben hun krachten met Vlisco gebundeld, waardoor het steeds beter mogelijk wordt de verkoop lokaal te ondersteunen. In het westen van Afrika, waar de reis- en transportmogelijkheden niet zelden problemen geven en de im- of export van goederen door wettelijke regels wordt beperkt, vergroot Vlisco zo haar commerciële kansen. De productie van de exotisch bedrukte stoffen vindt plaats op locaties in Nederland, Ghana en Ivoorkust. Van daaruit worden ze gedistribueerd naar verkoopcentra, warenhuizen en winkels, om ten slotte hun weg te vinden naar consumenten die zelf of in naaiateliers hun favoriete ontwerpen (laten) maken. Naast eigen winkels in verschillende landen heeft Vlisco de afgelopen jaren ook een toenemend aantal eigen verkoop- en distributiecentra ingericht. Behalve in West-Afrika, waar de productiecentra zich bevinden, zijn verkoopkantoren geopend in Benin, Niger, Togo, Burkina Faso en sinds 2003 in Kameroen. Zo wordt niet alleen de distributieketen verder versterkt, maar ontstaat ook de mogelijkheid de plaatselijke handelaren in hun directe omgeving snel en adequaat van dienst te zijn. Dat betekent onder meer dat regelmatig afstemming plaatsvindt over het opzetten van nieuwe steunpunten of het verlenen van exclusieve rechten. De verkoop wordt in de verschillende landen steeds met indringende marketing- en reclamecampagnes ondersteund.
50
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
51
Gamma Verslag van Holding de Raad > Profi vanelBestuur Gamma>Holding Gamma Comfort & Style > Exotic Fabrics
Gamma Holding > Profiel Gamma Holding
Exotic Fabrics
Netto omzet in € miljoen Aantal medewerkers per ultimo
Profiel Al sinds jaar en dag vormen de merken Guaranteed Dutch Wax Vlisco, Uniwax, GTP en Woodin van Exotic Fabrics een vaste waarde in West-Afrika en bepalen ze met trendsettende designs het traditionele modebeeld. De business unit heeft zich gespecialiseerd in ontwerp, productie, distributie en verkoop van hoogwaardige geverfde en bedrukte stoffen die zijn gebaseerd op een in eigen huis ontwikkeld batikproces. Met duizenden dessins en drie gevestigde merken Guaranteed Dutch Wax Vlisco, Uniwax en GTP - is de Vlisco Groep marktleider in het top- en middensegment in deze regio. Voortdurend worden nieuwe collecties gepresenteerd. De Afrikaanse prints worden door de consument als exclusief, trendsettend en statusverhogend ervaren. De creatieve ontwerpen zijn niet alleen gebaseerd op de West-Afrikaanse cultuur, maar maken er ook een onderdeel van uit.
2003
2002
index
161
175
92
3.706
3.613
103
Strategie Hoewel de markt een beperkte groei kent, wordt uitbreiding in de distributie gezocht om het marktaandeel te vergroten en de leidende positie te behouden. Exotic Fabrics zal daarnaast blijven investeren in het vernieuwen van processen en technologie en het verbeteren van de kostenstructuur. Om de marktpositie in de bestaande afzetgebieden te versterken, wordt ook ingezet op een voortgaande efficiencyverbetering en een verhoging van de kwaliteit. Gang van zaken In een niet stabiel werelddeel heeft de business unit Exotic Fabrics goed gepresteerd. Het distributienetwerk is in 2003 opnieuw versterkt door de opening van een distributiecentrum in Kameroen. Daardoor zijn nieuwe distributiekanalen ontstaan om onder andere de Centraal Afrikaanse Republiek en Kongo te beleveren.
‘In een niet stabiel werelddeel heeft de business unit Exotic Fabrics goed gepresteerd.’
Met de verfijning van het distributienetwerk opereert Exotic Fabrics dichter bij de markt en de Afrikaanse handelaren die ter plaatse de exotisch bedrukte stoffen van Vlisco verkopen. Dit leidt tot een versterking van het imago van de merken en tot een betere kennis van de markt.
De prints worden geproduceerd in Nederland (Vlisco Helmond B.V.), Ghana (Tex Styles Ghana Ltd.) en Ivoorkust (Uniwax S.A.). Het distributienetwerk wordt daarnaast steeds verder verfijnd en uitgebreid. Exotic Fabrics heeft verkoopkantoren in Nederland, België, Frankrijk, Benin, Burkina Faso, Ghana, Niger, Togo, Ivoorkust, Zuid-Afrika, de Verenigde Staten en sinds 2003 ook in Kameroen.
In de West-Afrikaanse regio wordt voor de drie merken een gericht op elkaar afgestemd beleid gevoerd op het gebied van marketing en verkoop. De promotie wordt onder meer gedaan met themacampagnes, tv-reclame, modeshows en de eigen Woodin-winkels.
52
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Omzet en resultaten De omzet daalde met 8% van € 175 miljoen in 2002 naar € 161 miljoen in 2003, vooral door teruglopende koopkracht van de eindconsument en de politiek instabiele situatie in Ivoorkust. De omzet daalde autonoom met 6%. Het bedrijfsresultaat steeg door een verbetering van de afzetmix. Dit wil zeggen dat er relatief meer producten in het hogere segment zijn afgezet. Het rendement op het geïnvesteerd vermogen bleef boven de groepsdoelstelling van 15%.
Strategische aandachtspunten voor 2004 Groei •
Export van Uniwax en GTP stimuleren door eigen distributienetwerk.
Uitstekende operationele uitvoering • Voortdurend investeren in innovatieve en kostenefficiënte productieprocessen.
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
53
Verslag Gammavan Holding de Raad > Profi vanelBestuur Gamma > Holding Vestigingsplaatsen
Gamma Holding > Profiel Gamma Holding
F
B B
B B
B CC B F B B S B C B B F B F F S B
S S FF B F BB
C C E EEE E EE E E E E E E E EE E E EE EE
B
B
B
B
Gamma Technologies
B
Belting Technology
B F C S
Filtration Technology
S B
Coating & Composite Technology Sailcloth Technology
C S
C F E E
E E
B F B S B
Sleep Care Fabrics
C
Car Fabrics
E
Exotic Fabrics
Productie/verkoop
B B
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
S F
F
B CB C BB B B B B C B B B BB BF B C B B B B ES BBE S F B C B S B SC CB C B B B C B B B F B S S BB B B E B C S B F S BB B B B B S B B B B CB B
C
Verkoop/service
54
S
B
Gamma Comfort & Style
S
B F CB
B
B
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
55
Gamma Verslag van Holding de Raad > Profi vanelBestuur> Gamma Holding Vooruitzichten en Business unit management en Europese Ondernemingsraad
Gamma Holding > Profiel Gamma Holding
Vooruitzichten
Jaarrekening
Het jaar 2004 is voor de sector Gamma Comfort & Style aarzelend begonnen. De business unit Exotic Fabrics ondervond hinder van de moeilijke politieke en economische situatie in West-Afrika. Voor de sector Gamma Technologies wordt een positieve ontwikkeling verwacht, mede als gevolg van doorgevoerde efficiencymaatregelen en een uitbreiding van de activiteiten. Gelet op bovenstaande ontwikkelingen en de verslechterde Amerikaanse dollar is het in dit stadium echter te vroeg om uitspraken te doen over concrete resultaten van Gamma Holding in 2004. Helmond, 4 maart 2004 Raad van Bestuur Meint Veninga, voorzitter Marcel Zegger
Business unit management en Europese Ondernemingsraad Gamma Technologies Belting Technology Jos Casparie Rob ten Cate Uwe Schwenke Filtration Technology Colin Waudby Hermann-Josef Bremus Robert Kennedy Dieter Leittretter Rolf Mühlenhaus Richard Wood Coating & Composite Technology Reinhold Mühlbeyer Jörg Haasler
Gamma Comfort & Style Sleep Care Fabrics Michel Bekaert Eddy Decock Paul De Meulemeester Milo Pieters Car Fabrics Antoon Vandeginste Marc Warnez Exotic Fabrics John Roest (tot 1 april 2004) Joop van der Meij Henk Bremer Kees van Heijst Gilles Moisan Jean Louis Menudier
Sailcloth Technology Herbert Cox Margret Plöntges
56
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Leden Europese Ondernemingsraad Theo van Es Ames Europe Enschede, Nederland Fernando de Almeida Ames Europe, Frankrijk Fred van der Heide Ammeraal Beltech, Nederland Marcos Sanz Sanz Ammeraal Beltech, Spanje Susan Farley Ammeraal Beltech, Verenigd Koninkrijk Jozef de Turck Bekaert Decoration Textiles, België Jacques Anraed Bekaert Mattress Ticking, België Pascal Loncke Bekaert Mattress Ticking, België Ignace Dewever Bekaert Mattress Ticking, België Philip Noppe De Witte Lietaer, België Karine Bonnet De Witte Lietaer, België Stuart Brannigan Madison Filter, Verenigd Koninkrijk Richard Gantois Delcar, Frankrijk Willi Grudfeld Madison Filter, Verenigd Koninkrijk Jerry Rosenlöf Scandiafelt, Zweden Siegfried Koch Schoedel, Duitsland Susanne Schmitz Verseidag-Indutex, Duitsland Josef Dix Verseidag-Techfab, Duitsland Chris Eekels Vlisco Helmond, Nederland Jan van der Heijden Vlisco Helmond, Nederland
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
57
Jaarrekening > Grondslagen voor de financiële verslaggeving
Grondslagen voor de financiële verslaggeving Grondslagen in het algemeen De toegepaste grondslagen voor de financiële verslaggeving hebben zowel betrekking op de vennootschappelijke als op de geconsolideerde jaarrekening. In vergelijking met voorgaand boekjaar is een presentatiewijziging in de geconsolideerde winst- en verliesrekening doorgevoerd. Ten behoeve van een beter inzicht in de toegevoegde waarde, is een afzonderlijke kostencategorie uitbesteed werk en andere externe kosten opgenomen en heeft een nadere toerekening plaatsgevonden van de overige bedrijfskosten aan de kosten grond- en hulpstoffen en de personeelskosten. Voorts is de gehele winst als onverdeelde winst afzonderlijk in het eigen vermogen gepresenteerd en is de indeling van de gesegmenteerde informatie aangepast aan de vereenvoudigde organisatiestructuur. De vergelijkende cijfers zijn overeenkomstig aangepast. De grondslagen zijn in vergelijking met het voorgaand verslagjaar verder ongewijzigd. Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn de financiële gegevens van Gamma Holding NV en haar groepsmaatschappijen verwerkt op basis van uniforme waarderingsen resultaatbepalingsgrondslagen, volgens de integrale consolidatiemethode. Als gevolg daarvan worden de financiële gegevens van de groepsmaatschappijen voor 100% in de consolidatie betrokken. Hierbij worden de onderlinge activa en passiva, baten en lasten en ongerealiseerde winsten geëlimineerd. Het aandeel van derden in het eigen vermogen, respectievelijk het resultaat van de groepsmaatschappijen, wordt daarbij afzonderlijk gepresenteerd. Als groepsmaatschappijen worden aangemerkt de maatschappijen, die tot de economische eenheid van Gamma Holding NV behoren en waarin, door haar zeggenschap over het zakelijke en financiële beleid, beslissende invloed wordt uitgeoefend. De belangrijkste deelnemingen staan vermeld op pagina 81 en 82. Treedt een maatschappij tot de groep toe, dan worden de financiële gegevens van deze maatschappij in de consolidatie betrokken met ingang van de datum, waarop de groep beslissende zeggenschap heeft verkregen. Is de verkrijgingsprijs hoger dan de, op basis van reële waarden bepaalde, netto-vermogenswaarde per verkrijgingsdatum, dan wordt het verschil (goodwill) met ingang van 1 januari 2001 geactiveerd als immateriële vaste activa, waarop systematisch wordt afgeschreven ten laste van de winst- en verliesrekening. Treedt een maatschappij uit de groep, dan worden de financiële gegevens van deze maatschappij in de consolidatie betrokken tot de datum, waarop de beslissende
58
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
zeggenschap van de groep is geëindigd. Het verschil tussen de verkoopprijs en de netto-vermogenswaarde verhoogd met de boekwaarde van de goodwill per verkoopdatum (boekresultaat), wordt ten gunste respectievelijk ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht. Bij het opmaken van de vennootschappelijke jaarrekening is gebruik gemaakt van de mogelijkheid van artikel 402, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek tot het opstellen van een beknopte winst- en verliesrekening. Grondslagen voor de omrekening van vreemde valuta Transacties in vreemde valuta Vorderingen, schulden en verplichtingen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de koers per balansdatum, behoudens voor zover het koersrisico is afgedekt. In die gevallen vindt waardering plaats tegen de overeengekomen termijnkoersen. De uit de omrekening voortvloeiende koersverschillen worden opgenomen in de winst- en verliesrekening, behoudens die op interconcernleningen met een permanent dan wel lange termijn financieringskarakter. De koersverschillen op deze leningen worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen (overige reserves) gebracht. Transacties in vreemde valuta gedurende het verslagjaar zijn in de jaarrekening verwerkt tegen de koers van afwikkeling. Jaarrekeningen van buitenlandse deelnemingen in groepsmaatschappijen Activa en passiva uit de jaarrekeningen van buitenlandse groepsmaatschappijen worden omgerekend tegen de koersen per balansdatum. De hieruit voortvloeiende koersverschillen worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen (overige reserves) gebracht. Baten en lasten uit de jaarrekeningen van buitenlandse groepsmaatschappijen worden omgerekend tegen gemiddelde jaarkoersen. De verschillen tussen de resultaten, berekend op basis van de gemiddelde jaarkoersen en de resultaten, berekend op basis van de koersen per balansdatum, worden eveneens rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen (overige reserves) gebracht. Grondslagen voor de waardering Algemeen Activa en passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij anders vermeld. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, verminderd met afschrijvingen. Kosten van onderzoek worden direct ten laste van het resultaat gebracht. Kosten van ontwikkeling betreffen kosten
van product-, dessin- en technologische ontwikkeling. Gegeven de onzekerheden omtrent het succes van individuele ontwikkelingen worden de ontwikkelingskosten rechtstreeks ten laste van het resultaat gebracht. Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, verminderd met afschrijvingen. De verkrijgingsprijs van materiële vaste activa bestaat uit de inkoopprijs verhoogd met bijkomende kosten en verminderd met investeringssubsidies. De niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbare bedrijfsmiddelen zijn gewaardeerd tegen de boekwaarde, die op het moment van overdracht naar deze categorie gold, of tegen lagere marktwaarde. Financiële vaste activa De deelnemingen in groepsmaatschappijen in de vennootschappelijke balans zijn gewaardeerd tegen netto-vermogenswaarde op collectieve basis. De andere deelnemingen zijn gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde dan wel tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. De overige effecten zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. Voorraden De grond- en hulpstoffen zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs bepaald op basis van ‘first-in, first-out’, onder aftrek van een voorziening voor incourantheid, of tegen lagere marktwaarde. De verkrijgingsprijs bestaat uit de inkoopprijs verhoogd met kosten van vracht en invoerrechten. Goederen in bewerking en gereed product zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van grond- en hulpstoffen, vermeerderd met de direct toe te rekenen vervaardigingskosten onder aftrek van een voorziening voor incourantheid, of tegen lagere marktwaarde. De in de voorraadwaardering begrepen vervaardigingskosten bevatten uitsluitend de personeelskosten, afschrijvingen en andere productiekosten, die direct aan de productie zijn toe te rekenen. Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, onder aftrek van een voorziening voor het risico van oninbaarheid. De latente belastingvordering is bepaald op basis van de voor de betreffende landen geldende belastingtarieven over het tijdelijke verschil tussen de fiscale en commerciële waardering van activa en passiva van de groepsmaatschappijen, indien dit tot een reële vordering kan leiden. Latente belastingvorderingen uit hoofde van verliescompensatie zijn gewaardeerd indien waarschijnlijk is, dat toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd.
Voorzieningen De voorziening voor pensioenen is gewaardeerd tegen contante waarde op actuariële grondslagen. Deze voorziening heeft betrekking op de niet-verzekerde uitkeringen, die aan oud-personeelsleden en hun nabestaanden verstrekt worden, alsmede op de verplichtingen die voortvloeien uit de regelingen betreffende aanvullingen bij arbeidsongeschiktheid. De voorziening voor latente belastingverplichtingen is bepaald op basis van de voor de betreffende landen geldende belastingtarieven over het tijdelijke verschil tussen de fiscale en commerciële waardering van activa en passiva van de groepsmaatschappijen, indien dit tot een reële verplichting kan leiden. Grondslagen voor de resultatenbepaling Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd, verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. De afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa zijn gebaseerd op verkrijgingsprijs, volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Netto omzet Netto omzet omvat de opbrengsten uit levering van goederen en diensten onder aftrek van kortingen en van over de omzet geheven belastingen. Opbrengsten uit de levering van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico’s met betrekking tot de eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Opbrengsten uit de levering van diensten geschiedt naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de totale te verrichten diensten. Kosten De kosten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Belastingen De belastingen over het resultaat worden berekend door toepassing van het voor de betreffende landen geldende tarief op het resultaat voor belastingen van het verslagjaar, waarbij rekening wordt gehouden met permanente verschillen tussen de winstbepaling volgens de jaarrekening en de fiscale winstbepaling. Het belastingeffect van de tijdelijke verschillen wordt verwerkt via de vordering respectievelijk voorziening voor latente belastingen.
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
59
Jaarrekening > Geconsolideerde balans
Jaarrekening > Geconsolideerde winst- en verliesrekening
Geconsolideerde winst- en verliesrekening
Geconsolideerde balans In duizenden € (vóór winstverdeling)
31-12-2003
31-12-2002 1
Activa Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa
28.439 261.556 3.910 293.905
16.351 273.957 11.642 301.950
Vlottende activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa
204.889 166.395 15.136 386.420
200.611 167.164 19.679 387.454
Totaal activa
680.325
689.404
In duizenden €
2003
2002 1
903.865
954.486
(997) 902.868
969 955.455
Kosten van grond- en hulpstoffen Uitbesteed werk en andere externe kosten Toegevoegde waarde
(324.276) (55.531) 523.061
(365.323) (56.176) 533.956
Personeelskosten Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Overige bedrijfskosten Som van de bedrijfslasten
(290.006) (1.367) (38.885) (122.492) (452.750)
(298.844) (826) (44.711) (116.911) (461.292)
70.311
72.664
(15.451)
(19.405)
Groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
54.860
53.259
Belastingen over het groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
(20.386)
(20.698)
34.474
32.561
Netto omzet Wijzigingen in voorraden gereed product en goederen in bewerking Som van de bedrijfsopbrengsten
Bedrijfsresultaat Passiva
Financiële baten en lasten
Eigen vermogen Aandeel van derden Groepsvermogen
211.207 1.129 212.336
196.862 1.046 197.908
Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden
54.196 203.652 210.141
56.996 250.926 183.574
Totaal passiva
680.325
689.404
Groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Aandeel van derden in het groepsresultaat na belastingen Resultaat na belastingen
(330)
(459)
34.144
32.102
4,56 4,55 4,74
4,26 4,26 4,37
In € Winst per aandeel Verwaterde winst per aandeel Winst per aandeel voor afschrijving goodwill
1 Aangepast t.a.v. presentatie onverdeelde winst.
60
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
1 Aangepast t.a.v. presentatie winst- en verliesrekening.
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
61
Jaarrekening > Geconsolideerd kasstroomoverzicht
Jaarrekening > Toelichting op de geconsolideerde balans
Geconsolideerd kasstroomoverzicht In duizenden €
2003
Resultaat na belastingen Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Mutatie voorzieningen Mutatie werkkapitaal Aandeel van derden in het groepsresultaat na belastingen Netto kasstroom uit operationele activiteiten
Toelichting op de geconsolideerde balans 2002
34.144 1.367 38.885 (2.794) 6.816 330 78.748
32.102 826 44.711 1.762 42.521 459 122.381
Netto investeringen in groepsmaatschappijen Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen van materiële vaste activa Netto investeringen in financiële vaste activa Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten
(17.322) (35.904) 2.746 (800) (51.280)
(6.276) (23.195) 4.801 (9.407) (34.077)
Inkoop eigen aandelen Betaald dividend Gamma Holding NV Betaald dividend groepsmaatschappijen aan derden Ontvangsten uit langlopende leningen Aflossingen op langlopende leningen Mutatie kortlopende rentedragende schulden Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten
(5.505) (13.617) (371) (19.213) 8.208 (30.498)
(12.114) (382) 282.285 (138.590) (215.607) (84.408)
Koers- en omrekeningsverschillen op liquide middelen Netto kasstroom
(1.513) (4.543)
(1.434) 2.462
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De netto kasstroom betreft de mutatie liquide middelen. Als investeringen in groepsmaatschappijen zijn opge n de betaalde bedragen onder aftrek van aanwezige liquide middelen.
In duizenden € Immateriële vaste activa De samenstelling en de mutaties waren als volgt: Goodwill Stand per 31-12-2002 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen Boekwaarde per 31-12-2002
17.235 (884) 16.351
Mutaties 2003 Investeringen Afschrijvingen Valutawijzigingen
13.616 (1.367) (161)
Stand per 31-12-2003 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen Boekwaarde per 31-12-2003 Het afschrijvingspercentage op goodwill bedraagt 5%. 2003
2002
De investeringen zijn naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
12.594 1.022 13.616
3.990
De investeringen zijn geografisch als volgt verdeeld: Europa Verenigde Staten Rest wereld Totaal
3.682 5.672 4.262 13.616
3.990
1.367
826
1.367
826
De afschrijvingen zijn naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
62
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
30.683 (2.244) 28.439
3.990
3.990
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
63
Jaarrekening > Toelichting op de geconsolideerde balans
In duizenden €
In duizenden €
Materiële vaste activa
Financiële vaste activa
De samenstelling en de mutaties waren als volgt:
De samenstelling en de mutaties waren als volgt: Bedrijfsgebouwen en -terreinen
Stand per 31-12-2002 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen Boekwaarde per 31-12-2002
64
Andere vaste bedrijfsmiddelen
In uitvoering en vooruitbetaald
193.363 (77.484) 115.879
588.262 (452.345) 135.917
80.231 (64.769) 15.462
4.233
5.610 2.132 (5.263) (1.355) (5.446) 1.045
19.647 2.453 (27.104) (523) (4.793) 1.451
5.862 168 (6.311) (264) (1.017) 68
4.785 32
196.869 (84.267) 112.602
587.694 (460.646) 127.048
82.552 (68.584) 13.968
Mutaties 2003 Investeringen Nieuwe consolidaties Afschrijvingen Desinvesteringen Valutawijzigingen Overige mutaties Stand per 31-12-2003 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen Boekwaarde per 31-12-2003
Machines en installaties
4.233
Niet aan de bedrijfsuitoef. dienstbare bedr.middelen
Totaal
13.052 (10.586) 2.466
879.141 (605.184) 273.957
(207) (604) (203) (2.744)
6.103
35.904 4.785 (38.885) (2.746) (11.459)
180
12.371 (10.536) 1.835
885.589 (624.033) 261.556
Stand per 31-12-2002 Netto vermogenswaarde respectievelijk verkrijgingsprijs Waardeverminderingen Boekwaarde per 31-12-2002 Mutaties 2003 Vooruitbetaald per 31-12-2002 Investeringen Nieuwe consolidaties Opgenomen in consolidatie Resultaat na belastingen Dividend Waardeverminderingen Valutawijzigingen Overige mutaties
Andere deelnemingen
Overige effecten
Totaal
22.726 (11.139) 11.587
745 (690) 55
23.471 (11.829) 11.642
(1) 5
(9.768) 800 2.768 (357) 93 (135) (898) (240) 5
747 (688) 59
13.575 (9.665) 3.910
(9.768) 800 2.768 (357) 93 (135) (898) (239)
Op de bedrijfsterreinen wordt niet afgeschreven. Het afschrijvingspercentage op bedrijfsgebouwen bedraagt 3%, op machines en installaties voornamelijk 10% en op andere vaste bedrijfsmiddelen 25% respectievelijk 33%. De actuele waarde van de materiële vaste activa wordt benaderd op ruim € 500 mln.
Stand per 31-12-2003 Netto vermogenswaarde respectievelijk verkrijgingsprijs Waardeverminderingen Boekwaarde per 31-12-2003
In duizenden €
De investeringen in andere deelnemingen bestaan voor een bedrag van 679 uit vooruitbetalingen in het kader van de acquisitie van Goodman. De belangrijkste andere deelnemingen staan vermeld op pagina 82.
6.103
2003
2002
De investeringen zijn naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
13.975 21.929 35.904
11.898 11.297 23.195
Voorraden
De investeringen zijn geografisch als volgt verdeeld: Europa Verenigde Staten Rest wereld Totaal
21.687 3.456 10.761 35.904
17.325 3.527 2.343 23.195
Grond- en hulpstoffen Goederen in bewerking Gereed product en handelsgoederen Vooruitbetaald op voorraden Totaal
De afschrijvingen zijn naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
19.657 19.228 38.885
21.503 23.208 44.711
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
12.828 (8.977) 3.851
31-12-2003
31-12-2002
58.743 44.964 100.648 534 204.889
59.035 44.543 96.729 304 200.611
De actuele waarde van de voorraden wijkt niet materieel af van de boekwaarde.
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
65
Jaarrekening Jaarrekening>>Toelichting Toelichtingop opde degeconsolideerde geconsolideerdebalans balans
In duizenden €
31-12-2003
31-12-2002
In duizenden € Eigen vermogen
Vorderingen Handelsdebiteuren Belastingen Overige vorderingen Overlopende activa Totaal
124.475 16.546 16.279 9.095 166.395
125.652 12.046 18.175 11.291 167.164
Door de verdeling van de activiteiten is het kredietrisico van de vorderingen gespreid. In de overige vorderingen is 8.993 (vorig jaar 8.188) latente belastingen begrepen. De latente belastingen bestaan voor 4.913 (vorig jaar 4.924) uit gewaardeerde verliescompensatie. Waardering vindt plaats van de compensabele verliezen die naar verwachting binnen vijf jaar worden gerealiseerd ad 14.651 (vorig jaar 13.921) tegen de nominale tarieven (gemiddeld 33,5%, vorig jaar 35,4%). Het totaal van de beschikbare compensabele verliezen bedraagt 32.436 (vorig jaar 27.998). Van de overige vorderingen heeft een bedrag van 9.059 (vorig jaar 8.955) een resterende looptijd langer dan een jaar.
Liquide middelen Kas en bank Deposito’s Totaal
13.842 1.294 15.136
18.468 1.211 19.679
Het verloop van het eigen vermogen over de jaren 2002 en 2003 is als volgt: Stand per 31-12-2001
194.752
Mutaties 2002 Resultaat na belastingen Dividend voorgaand boekjaar Valutawijzigingen Overige mutaties Stand per 31-12-2002
32.102 (12.114) (18.352) 474 196.862
Mutaties 2003 Resultaat na belastingen Dividend voorgaand boekjaar Inkoop eigen aandelen Valutawijzigingen Stand per 31-12-2003
34.144 (13.617) (5.505) (677) 211.207
Het eigen vermogen wordt in de toelichting bij de vennootschappelijke balans nader uiteengezet. In principe worden banksaldi en deposito’s aangehouden bij financiële instellingen met sterke credit ratings. Aandeel van derden Geïnvesteerd vermogen Geïnvesteerd vermogen 1 is naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
263.222 193.267 456.489
265.855 207.508 473.363
Boekwaarde activa Boekwaarde van de activa is naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
360.267 320.058 680.325
356.280 333.124 689.404
Boekwaarde van de activa is geografisch als volgt verdeeld: Europa Verenigde Staten Rest wereld Totaal
477.596 99.848 102.881 680.325
478.500 119.134 91.770 689.404
Het verloop van het aandeel van derden in geconsolideerde maatschappijen is als volgt: Stand per 31-12-2002
1.046
Mutaties 2003 Investeringen Aandeel van derden in groepsresultaat na belastingen Dividend groepsmaatschappijen aan derden Valutawijzigingen Overige mutaties Stand per 31-12-2003
47 330 (409) (10) 125 1.129
1 Groepsvermogen verhoogd met saldo rentedragende schulden.
66
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
67
Jaarrekening Jaarrekening>>Toelichting Toelichtingop opde degeconsolideerde geconsolideerdebalans balans
In duizenden €
In duizenden €
Voorzieningen
Voor een bedrag van 199.082 (vorig jaar 232.339) en 31.875 (vorig jaar 31.875) opgenomen onder kortlopende schulden aan kredietinstellingen, gelden de volgende voorwaarden:
De samenstelling en de mutaties waren als volgt: Stand per 31-12-2002 Mutaties 2003 Nieuwe consolidaties Betalingen c.q. overboekingen van/naar kortlopende schulden en latente belastingvorderingen Vrijval t.g.v. het resultaat Valutawijzigingen Stand per 31-12-2003
Pensioenen
Latente belastingverplichtingen
Totaal
22.175
34.821
56.996
447
447
(1.425) (142) (38) 20.570
(1.227) (415) 33.626
(2.652) (142) (453) 54.196
1. Total Consolidated Net Senior Borrowings / EBITDA 2. EBITDA / Net Accounting Interest Expense 3. Free Cash / Total Debt Service and Dividends
Norm ≤3 ≥5 >1
31-12-2003 1,9 7,9 1,5
31-12-2002 2,1 7,2 1,8
Onder Net Senior Borrowings wordt niet begrepen een bedrag van 45.000 (vorig jaar 45.000) dat achtergesteld is op de andere bankleningen waarvoor deze voorwaarden gelden. Voor 57% (vorig jaar 55%) van het saldo rentedragende schulden is de rente door middel van renteswaps voor langer dan een jaar gefixeerd tegen gemiddeld 3,9% (vorig jaar 4,6%), waarvan nihil (vorig jaar 1%) langer dan vijf jaar.
De voorzieningen hebben een looptijd langer dan een jaar, grotendeels langer dan vijf jaar. De voorziening pensioenen betreft voornamelijk toegezegd-pensioenregelingen in eigen beheer in Duitsland.
31-12-2003
31-12-2002
55.637 51.655 21.519 11.445 41.875 28.010 210.141
44.208 42.772 11.339 9.981 44.016 31.258 183.574
236.751 231.238 467.989
230.168 261.328 491.496
Kortlopende schulden Langlopende schulden De langlopende schulden muteerden als volgt: Stand per 31-12-2002
250.926
Mutaties 2003 Opname syndicaatsleningen Vervroegd afgelost Valutawijzigingen Overgeboekt naar kortlopende schulden Stand per 31-12-2003
23.092 (8.180) (24.423) (37.763) 203.652
Het saldo betreft geldleningen bij kredietinstellingen. De gemiddelde rente op de langlopende leningen bedroeg 4,8% (vorig jaar 5,0%). De in het volgend verslagjaar te verrichten aflossingen zijn opgenomen onder de kortlopende schulden en bedragen 37.763 (vorig jaar 34.125). Voor een bedrag van 1.265 (vorig jaar 1.865) is de resterende looptijd van de langlopende schulden langer dan vijf jaar. Op leningen tot een bedrag van 201.025 (vorig jaar 248.024) zijn een negative pledge clausule, een cross-default clausule en een pari-passu clausule van toepassing.
68
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Kredietinstellingen Handelscrediteuren Belastingen Premies sociale verzekeringen Overige schulden Overlopende passiva Totaal
Totaal verplichtingen Het totaal van de verplichtingen (voorzieningen en schulden) is naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
69
Jaarrekening > Toelichting op de geconsolideerde balans
Jaarrekening > Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening
Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening In duizenden €
In duizenden €
Financiële instrumenten
Netto omzet
Voor het beperken van rente- en valutarisico’s wordt gebruikgemaakt van financiële instrumenten. Financiële instrumenten worden niet gebruikt voor speculatieve doeleinden.
De netto omzet daalde met 5% van 954.486 in 2002 tot 903.865 in 2003. Als gevolg van nieuwe consolidaties steeg de netto omzet met 3%. Valutaontwikkelingen hadden een negatief effect van 5%. De netto omzet daalde autonoom met 3%.
Valuta-instrumenten worden gebruikt om de valutarisico’s, voortvloeiend uit operationele activiteiten in vreemde valuta, te beperken. Het effect daarvan is in de waardering van de desbetreffende activiteit begrepen. Valuta-swapcontracten zijn aangegaan ten behoeve van de financiering van de groep en dienen om de valuta van opgenomen financiering aan te passen aan de gewenste valuta. Het effect daarvan is in de waardering van de onderliggende posities begrepen. Het rentebeleid beoogt de financieringslasten te stabiliseren en te beperken. Rente-instrumenten worden gebruikt om de rente van variabel rentende financieringen te fixeren. Doordat vrijwel het gehele saldo van de langlopende leningen een variabel rentekarakter heeft, benadert de boekwaarde de marktwaarde van deze leningen.
Het contractvolume en de marktwaarde van de financiële instrumenten is als volgt: In miljoenen €
31-12-2003
31-12-2003
31-12-2002
31-12-2002
< 1 jaar
> 1 jaar
< 1 jaar
> 1 jaar
Contractvolume Valutatermijn contracten Valutaswaps Renteswaps
69 120
Marktwaarde Valutatermijn contracten Valutaswaps Renteswaps
1 1
13 68 134
149
1 1 (7)
(5)
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Per balansdatum zijn door de groep garantiestellingen en borgtochten verstrekt tot een bedrag van 10.363 (vorig jaar 19.507). Voorts zijn door kredietinstellingen ten behoeve van de groep garantiestellingen en borgtochten verstrekt tot een bedrag van 6.744 (vorig jaar 10.045). Het regres uit hoofde van door de groep verdisconteerde wissels bedraagt 623 (vorig jaar 1.832). De verplichtingen van de groep uit hoofde van langlopende overeenkomsten bedragen 4.911 (vorig jaar 5.619).
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
2002
De netto omzet is naar business unit als volgt verdeeld: Belting Technology Filtration Technology Coating & Composite Technology Sailcloth Technology Gamma Technologies
200.505 117.344 89.300 38.948 446.097
220.823 117.874 83.034 41.552 463.283
Sleep Care Fabrics Car Fabrics Exotic Fabrics Gamma Comfort & Style
180.178 116.508 161.082 457.768
193.816 122.282 175.105 491.203
Totaal
903.865
954.486
3,8 3,3 7,1
3,9 3,7 7,6
Duitsland Frankrijk Verenigd Koninkrijk Italië/Spanje/Portugal Scandinavië Rest E.U. Zwitserland Rest Europa Subtotaal Europa
9,9 6,9 7,3 8,4 4,1 1,0 0,8 5,8 51,3
9,9 7,5 7,0 8,0 3,5 1,2 0,8 5,3 50,8
Afrika Verenigde Staten Canada Zuid-Amerika Azië Nieuw-Zeeland/Australië Rest wereld
16,8 19,8 1,8 1,1 5,3 3,3 0,6
17,1 20,3 1,6 1,7 5,2 3,2 0,1
100,0
100,0
De netto omzet is naar afzetgebied procentueel als volgt verdeeld: Nederland België en Luxemburg Subtotaal Benelux
Totaal
70
2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
71
Jaarrekening > Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening
In duizenden €
2003
In duizenden €
2002
Uitbesteed werk en andere externe kosten
Het verloop van de aan bestuurders toegekende opties in 2003 is opgenomen op pagina 79.
Uitbesteed werk Energie Uitgaande vracht Verpakking Totaal
9.695 26.941 14.085 4.810 55.531
11.409 25.525 14.989 4.253 56.176
De verdeling per bestuurder is als volgt: M. Veninga M.H. Zegger J.G.M. van Oijen
Uitstaand 31-12-2002
Toegekend 2003
10.000
5.000
32.000 42.000
7.000 12.000
Vervallen 2003
Toe-/uitgetreden 2003
(4.000) (4.000)
5.000 (35.000) (30.000)
Uitstaand 31-12-2003 15.000 5.000 20.000
Personeelskosten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Ingeleend personeel Overige personeelskosten Totaal
218.190 48.313 5.118 5.844 12.541 290.006
Op naam van oud-bestuurder J.G.M. van Oijen stonden per 31-12-2003 35.000 opties uit. Op naam van oud-bestuurder J.F. van der Elst stonden per 31-12-2002 14.000 opties uit, waarvan er in 2003 4.000 zijn vervallen. Op 31-12-2003 bedroeg het aantal ten aanzien van hem uitstaande opties 10.000.
224.863 51.445 5.737 6.656 10.143 298.844
Gedurende het verslagjaar bedroeg de bezoldiging van commissarissen 119 (vorig jaar 119). De bezoldiging betreft een vaste beloning van 23 per commissaris (vorig jaar 17) en voor de voorzitter 28 (vorig jaar 22) op jaarbasis, aangevuld met een beloning van 1,5 per bijgewoonde commissievergadering.
Gedurende het verslagjaar bedroeg het gemiddeld aantal medewerkers 9.313 (vorig jaar 9.374). Dit aantal nam toe als gevolg van nieuwe consolidaties met 229 en daalde door andere factoren per saldo met 290 medewerkers. Het gemiddeld aantal medewerkers is naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
3.371 5.942 9.313
Bedrijfskosten Verkoopkosten Algemene kosten Totaal
Gedurende het verslagjaar bedroeg de bezoldiging van bestuurders 1.184 (vorig jaar 991). Als bezoldiging zijn opgenomen het salaris, gratificaties, de sociale lasten en de pensioenlasten.
De verdeling hiervan is als volgt: M. Veninga 1 M.H. Zegger 2 J.G.M. van Oijen 3
373 234 222 829
Variabele beloning 2003 2002
317
83
77
369 686
97 180
90 167
Totaal beloning
Pensioenlasten
2002
49.505 19.450 53.537 122.492
46.450 21.292 49.169 116.911
2002
2003
2002
2003
2002
456 234 319 1.009
394
63 67 45 175
102
519 301 364 1.184
496
36 138
Onder de bedrijfskosten is voor 26.121 (vorig jaar 28.878) onderhoud opgenomen. Onder de verkoopkosten is voor 8.787 (vorig jaar 8.286) agentencommissies opgenomen. Onder de algemene kosten is voor 15.332 (vorig jaar 15.028) reis- en verblijfkosten, 10.191 (vorig jaar 8.659) accountants- en advieskosten en 6.994 (vorig jaar 7.925) verzekeringen opgenomen.
Totaal
2003
459 853
2003 Overige bedrijfskosten
3.252 6.122 9.374
Bezoldiging van bestuurders en commissarissen
Vaste beloning 2003 2002
Ten behoeve van bestuurders en commissarissen zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt.
495 991
De vaste beloning wordt marktconform vastgesteld. De variabele beloning wordt vastgesteld op basis van de ontwikkeling van het resultaat na belastingen en de realisatie van lange termijn- en persoonlijke doelstellingen. Gedurende het verslagjaar bedroeg de bezoldiging van oud-bestuurder J.F. van der Elst 11 (vorig jaar 5).
Bedrijfsresultaat Het bedrijfsresultaat daalde met 3% van 72.664 in 2002 tot 70.311 in 2003. Als gevolg van nieuwe consolidaties steeg het bedrijfsresultaat met 2%. Als gevolg van lagere herstructureringslasten steeg het bedrijfsresultaat met 1%. Valutaontwikkelingen hadden per saldo een negatief effect van 12%. Het bedrijfsresultaat steeg autonoom met 6%. Ten laste van het bedrijfsresultaat is voor 16.029 (vorig jaar 16.389) aan kosten van onderzoek en ontwikkeling en voor 2.106 (vorig jaar 3.051) aan kosten van herstructurering gebracht.
1 Per 6 mei 2003 voorzitter van de Raad van Bestuur. 2 Met ingang van mei 2003. 3 Tot en met mei 2003.
72
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
73
Jaarrekening > Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening
Jaarrekening > Vennootschappelijke balans en vennootschappelijke winst- en verliesrekening
Vennootschappelijke balans In duizenden € Het bedrijfsresultaat is naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
2003
2002
24.086 46.225 70.311
30.070 42.594 72.664
37 5 1.149 (16.642) (15.451)
(1.799) 14 1.231 (18.851) (19.405)
In duizenden € (vóór winstverdeling)
31-12-2003
31-12-2002 1
Activa Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa
383 383.552 383.935
460 371.367 371.827
Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa
213.115 4.336 217.451
204.991 4.760 209.751
Totaal activa
601.386
581.578
Financiële baten en lasten Resultaten uit andere deelnemingen Resultaten uit overige effecten Rentebaten Rentelasten Totaal
Belastingen over het resultaat
Passiva
De belastingen over het resultaat bedragen 20.386 (vorig jaar 20.698). De procentuele belastingdruk bedraagt 37,2% (vorig jaar 38,9%) en is als volgt opgebouwd:
Geplaatst kapitaal Agio Wettelijke reserve Overige reserves Onverdeelde winst Eigen vermogen
19.796 38.841 4.950 113.476 34.144 211.207
19.796 38.841 6.221 99.902 32.102 196.862
Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden
199.082 191.097
4.677 237.339 142.700
Totaal passiva
601.386
581.578
Natural tax rate 1 Niet gecompenseerde verliezen Structurele voordelen Structurele nadelen Overig
35,8 0,6 (2,0) 0,8 2,0 37,2
38,2 1,4 (2,4) 0,5 1,2 38,9
De daling van de natural tax rate is voornamelijk het gevolg van de verlaging van het Amerikaanse aandeel in de winst. De niet gecompenseerde verliezen hebben voornamelijk betrekking op Zuid-Afrika, Kameroen en Zwitserland. De structurele voordelen betreffen vooral de fiscale faciliteit van het Concernfinancieringscentrum in Nederland. De structurele nadelen zijn het gevolg van het fiscaal niet aftrekbaar zijn van de afschrijving op betaalde goodwill.
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening In duizenden €
1 Gewogen gemiddelde van de statutaire tarieven die worden gehanteerd in de landen waar Gamma Holding operationeel is, gewogen op basis van het resultaat voor belasting in elk van deze landen.
74
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
2003
2002
Resultaat uit deelnemingen na belastingen Overige baten en lasten na belastingen
34.097 47
30.866 1.236
Resultaat na belastingen
34.144
32.102
1 Aangepast t.a.v. presentatie onverdeelde winst.
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
75
Jaarrekening Jaarrekening>>Toelichting Toelichtingop opde devennootschappelijke vennootschappelijkebalans balans
Toelichting op de vennootschappelijke balans In duizenden €
In duizenden €
Algemeen
Financiële vaste activa
De jaarrekening van Gamma Holding NV is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. De grondslagen voor de financiële verslaggeving voor de vennootschappelijke en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk.
De samenstelling en de mutaties waren als volgt: Deelnemingen in groepsmaatschappijen
Vorderingen op groepsmaatschappijen
Totaal
136.456
234.911
371.367
Materiële vaste activa Stand per 31-12-2002 De samenstelling en de mutaties waren als volgt: Andere vaste bedrijfsmiddelen Stand per 31-12-2002 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen Boekwaarde per 31-12-2002
1.396 (936) 460
Mutaties 2003 Investeringen Afschrijvingen Desinvesteringen
202 (201) (78)
Stand per 31-12-2003 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen Boekwaarde per 31-12-2003
Mutaties 2003 Kapitaalmutaties Resultaat deelnemingen Valutawijzigingen Dividend Saldo van verstrekte en terugbetaalde leningen Overige mutaties Stand per 31-12-2003
Jaarverslag 2003
(14.323) (623) 181.959
201.593
De belangrijkste deelnemingen zijn vermeld op pagina 81 en 82.
31-12-2003
31-12-2002
211.160
183.277 12.694 1.711 7.309 204.991
Vorderingen Groepsmaatschappijen Belastingen Overige vorderingen Overlopende activa Totaal
Gamma Holding
(18.995)
52.339 34.097 (19.377) (39.928) (14.323) (623) 383.552
De kapitaalmutaties en dividendbetalingen zijn in belangrijke mate het gevolg van de juridische herstructurering van het Amerikaanse deel van de groep.
1.449 (1.066) 383
Het afschrijvingspercentage bedraagt 25% respectievelijk 33%.
76
52.339 34.097 (382) (39.928)
667 1.288 213.115
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
77
Jaarrekening > Toelichting op de vennootschappelijke balans
In duizenden €
In duizenden €
Eigen vermogen
In 1997 is door de Raad van Commissarissen een aandelenoptieplan goedgekeurd voor de leden van de Raad van Bestuur en senior management. Onder dat plan zullen slechts opties worden toegekend na goedkeuring van de Raad van Commissarissen tot een maximum van 1% van het aantal uitstaande aandelen per jaar. Bij uitoefening van opties zullen deze de houder daarvan recht geven op één gewoon aandeel per optie. De opties hebben een looptijd van vijf jaar na de datum van toekenning van de opties. De uitoefenprijs van de opties zal gelijk zijn aan de slotkoers op de datum van toekenning van de opties. In 2003 zijn 39.600 opties met een uitoefenprijs van € 24,00 toegekend. Van deze opties, die geldig zijn tot 2008, zijn er 12.000 aan de Raad van Bestuur en 27.600 aan senior management toegekend. In 2003 zijn voor de uitoefening van optierechten 163.900 gewone aandelen ingekocht tegen een koers van € 33,59 per aandeel.
De samenstelling en de mutaties waren als volgt: Geplaatst kapitaal
Agio
Wettelijke reserve
Overige reserves
19.796
38.841
6.221
99.902
Stand per 31-12-2002 Mutaties 2003 Resultaat na belastingen Dividend voorgaand boekjaar Toevoeging aan de overige reserves Inkoop eigen aandelen Valutawijzigingen Overige mutaties Stand per 31-12-2003
19.796
38.841
(1.271) 4.950
18.485 (5.505) (677) 1.271 113.476
Onverdeelde winst
Totaal
32.102
196.862
34.144 (13.617) (18.485)
34.144 (13.617) (5.505) (677)
34.144
211.207
Het verloop van het eigen vermogen over 2002 is opgenomen in de toelichting op de geconsolideerde balans.
Het geplaatst kapitaal bestaat uit: Gewoon aandelenkapitaal Gewoon preferent winstdelend aandelenkapitaal Totaal
31-12-2003
31-12-2002
18.796 1.000 19.796
18.796 1.000 19.796
De wettelijke reserve betreft de reserve voor niet-uitkeerbare winsten van deelnemingen ten bedrage van 4.950 (vorig jaar 6.221). Het gezamenlijk bezit van aandelen van bestuurders in de vennootschap bedraagt 1.620 gewone aandelen (vorig jaar nihil). Het gezamenlijk bezit van aandelen van commissarissen in de vennootschap bedraagt nihil (vorig jaar 279.476 gewone aandelen).
Het verloop van het aantal uitstaande opties in 2003 is als volgt: Toegekend in Raad van Bestuur 1 1998 1999 2000 2001 2002 2003
Looptijd tot
Uitoefenprijs in €
Uitstaand 31-12-2002
2003 2004 2005 2006 2007 2008
54,18 41,20 37,40 40,00 34,50 24,00
8.000 12.000 12.000 12.000 12.000 56.000
Senior management 1998 1999 2000 2001 2002 2003
2003 2004 2005 2006 2007 2008
Totaal
54,18 41,20 37,40 40,00 34,50 24,00
Toegekend 2003
Toegetreden
Vervallen 2003
Uitstaand 31-12-2003
(8.000)
12.000 12.000
5.000 5.000
16.550 16.550 17.050 21.100 21.600
12.000 12.000 12.000 12.000 17.000 65.000
(8.000)
(16.550)
92.850
27.600 27.600
148.850
39.600
(5.000) (5.000)
(16.550)
16.550 17.050 21.100 21.600 22.600 98.900
(24.550)
163.900
Langlopende schulden Het saldo betreft geldleningen bij kredietinstellingen. De gemiddelde rente op de langlopende leningen bedroeg 4,9% (vorig jaar 5,1%). De in het volgend verslagjaar te verrichten aflossingen zijn opgenomen onder de kortlopende schulden en bedragen 36.875 (vorig jaar 31.875). Evenals vorig jaar is de resterende looptijd van de langlopende schulden korter dan vijf jaar. Op leningen tot een bedrag van 199.082 (vorig jaar 237.339) zijn een negative pledge clausule, een cross-default clausule en een pari-passu clausule van toepassing.
1 Inclusief oud-bestuurders.
78
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
79
Jaarrekening > Toelichting op de vennootschappelijke balans
Jaarrekening > Deelnemingen
Deelnemingen In duizenden €
Belangrijkste groepsmaatschappijen
Voor een bedrag van 199.082 (vorig jaar 232.339) en 31.875 (vorig jaar 31.875) opgenomen onder kortlopende schulden aan kredietinstellingen, gelden de volgende voorwaarden, gebaseerd op de geconsolideerde cijfers:
(100% deelnemingen, tenzij anders vermeld)
Total Consolidated Net Senior Borrowings / EBITDA EBITDA / Net Accounting Interest Expense Free Cash / Total Debt Service and Dividends
Norm
31-12-2003
31-12-2002
≤3 ≥5 >1
1,9 7,9 1,5
2,1 7,2 1,8
Onder Net Senior Borrowings wordt niet begrepen een bedrag van 45.000 (vorig jaar 45.000) dat achtergesteld is op de andere bankleningen waarvoor deze voorwaarden gelden. 31-12-2003
31-12-2002
Kortlopende schulden Kredietinstellingen Handelscrediteuren Belastingen Premies sociale verzekeringen Groepsmaatschappijen Overige schulden Overlopende passiva Totaal
60.438 178 8.040 2.225 106.871 3.274 10.071 191.097
51.769 204 1.335 1.445 75.915 3.763 8.269 142.700
Australië
Bekaert (Australia) Pty. Ltd. Lyndhurst Madison Filter Pty. Ltd. Highett
België
Bekaert Textiles NV Waregem Bekaert Decoration Textiles NV Waregem Textiles De Witte-Lietaer NV Lauwe De Witte-Lietaer Industries NV Wervik
Benin
John Walkden et Compagnie SA Cotonou
Burkina Faso
VAC Burkina SA Ouagadougou
Canada
Green Belting Industries Ltd. Mississauga
Duitsland
Deutsche Gamma GmbH Krefeld Dimension-Polyant GmbH Kempen Gamma Grundstücksverwaltungsgesellschaft mbH Krefeld Schoedel GmbH Münchberg Verseidag AG Krefeld Verseidag-Indutex GmbH Krefeld Verseidag-Techfab GmbH Geldern
Finland
Ballistic Protection Burgmann Oy Helsinki
Frankrijk
Ames Europe SA Fallières Delcar SA St. Quentin Distriwax SA Parijs Niger France SA Parijs
Ghana
Tex Styles Ghana Ltd. Tema (71,0%) Juapong Textiles Ltd. Tema (62,8%) Premium African Textiles Company Ltd. Tema
Ivoorkust
CFCI SA Abidjan (99,6%) Uniwax SA Abidjan (84,8%)
Nederland
Ames Europe BV Enschede Ames Europe Enschede BV Enschede Ammeraal Beltech Holding BV Heerhugowaard Gamma Holding Nederland NV Helmond Vlisco BV Helmond Vlisco Helmond BV Helmond
Niger
Niger-Afrique SA Niamey
Spanje
Ammeraal Beltech SA Barberà del Vallés
Niet uit de balans blijkende verplichtingen De vennootschap heeft voor haar Nederlandse groepsmaatschappijen aansprakelijkheidsverklaringen afgegeven als bedoeld in artikel 403, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. De vennootschap is op grond van kredietovereenkomsten hoofdelijk aansprakelijk voor schulden van groepsmaatschappijen aan kredietinstellingen. Voorts is de vennootschap hoofd van de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting, waarin vrijwel alle Nederlandse groepsmaatschappijen zijn opgenomen. Helmond, 4 maart 2004 Raad van Commissarissen J.F. van Duyne J.A. Dekker F.W. Fröhlich J.H.M. Lindenbergh J. Zuidam Raad van Bestuur M. Veninga M.H. Zegger
80
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
81
Jaarrekening > Deelnemingen
Overige gegevens > Winstverdeling
Overige gegevens Togo
VAC-Togo SA Lomé (67,0%)
Winstverdeling
Verenigde Staten
Ammeraal Beltech Inc. Skokie Bekaert Textiles USA Inc. Winston-Salem Chemprene Inc. Beacon Crosible Inc. Moravia Dimension-Polyant Sailcloth Inc. Putnam Gamma Holding (USA) Inc. Delaware Industrial Fabrics Corp. Minneapolis Madison Filter Inc. Skaneateles Falls National Wire Fabric Inc. Star City
Statutaire winstverdeling
Verenigd Koninkrijk
Gamma Holding (UK) Ltd. Uxbridge Madison Filter Ltd. Haslingden Gamma Filtration Technology Ltd. Glasgow
In duizenden €
2003
2002
34.144
32.102
19.775 14.369
18.485 13.617
48
48
752
752
€ 0,09 (vorig jaar € 0,09) aanvullend dividend per aandeel van € 2,50 aan de houders van gewone preferente winstdelende aandelen Overwinst
36 13.533
36 12.781
€ 1,80 (vorig jaar € 1,70) aanvullend dividend per aandeel van € 2,50 aan de houders van gewone aandelen
13.533
12.781
Zuid-Afrika
Vlisco (South Africa) (Proprietary) Ltd. Johannesburg
Voorstel winstverdeling
Zweden
Madison Scandiafelt AB Högsjö
Zwitserland
Ammeraal Beltech AG Jona
Winst na belastingen Toevoeging aan de overige reserves ingevolge art. 26, lid 1 van de statuten Uitkeerbare winst
Canada
Western Belting & Hose Ltd. Vancouver (25,0%)
€ 0,12 (vorig jaar € 0,12) primair dividend per aandeel van € 2,50 aan de houders van gewone preferente winstdelende aandelen
Duitsland
Devetex Delius-Verseidag Textil GmbH & Co. KG Krefeld (50,0%) Grundstücksgesellschaft Girmesgath GmbH & Co. KG Krefeld (50,0%) Voss-Biermann, Lawaczeck GmbH & Co. KG Krefeld (50,0%)
€ 0,10 (vorig jaar € 0,10) primair dividend per aandeel van € 2,50 aan de houders van gewone aandelen
Belangrijkste andere deelnemingen
India
Bhilwara Melba De Witte Private Ltd. Rajasthan (50,0%)
Ivoorkust
Cotivo SA Agboville (16,2%)
Ten kantore van het handelsregister te Eindhoven ligt ter inzage van eenieder een lijst van deelnemingen overeenkomstig de bepalingen van artikel 379, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.
82
Ingevolge artikel 26, lid 1 van de statuten, kan de Raad van Commissarissen bepalen dat de winst geheel of gedeeltelijk tot een daarbij aan te geven bedrag wordt gereserveerd. Ingevolge artikel 26, lid 2 kan de vennootschap op de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voor zover het eigen vermogen groter is dan het bedrag van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden. Uit de uitkeerbare winst die daarna overblijft, wordt tot € 0,12 uitgekeerd op de gewone preferente winstdelende aandelen, vervolgens een dividend tot 4% over het nominale bedrag van de gewone aandelen, waarna op de gewone preferente winstdelende aandelen een aanvullend dividend wordt uitgekeerd van maximaal € 0,09. De winst die daarna overblijft, staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter verhoging van het hiervoor genoemde dividend op de gewone aandelen of voor andere doeleinden in het belang van de vennootschap.
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
Gamma Holding
Jaarverslag 2003
83
Overige gegevens > Stichting Preferente Aandelen Gamma Holding en Accountantsverklaring
Stichting Preferente Aandelen Gamma Holding Op 18 februari 1987 is de huidige Stichting Preferente Aandelen Gamma Holding opgericht. De stichting heeft ten doel het behartigen van de belangen van de vennootschap Gamma Holding NV en alle daarbij betrokkenen. Tussen de stichting en Gamma Holding NV is een put-optie- en een call-optie-overeenkomst gesloten. Op basis van deze overeenkomsten is de stichting verplicht, respectievelijk heeft de stichting het recht (4%) preferente winstdelende aandelen te nemen in het kapitaal van Gamma Holding NV tot een maximum van de helft van het na uitgifte geplaatste (vergrote) kapitaal. Door de stichting werden in het verslagjaar geen (4%) preferente winstdelende aandelen verworven. Het bestuur van de stichting is thans als volgt samengesteld: Drs. A.G. Jacobs, voorzitter Drs. J.L. Brentjens Drs. J.F. van Duyne Mr. E.P. Heiden Dr. J.V.H. Pennings De Raad van Bestuur van Gamma Holding NV en het bestuur van de stichting zijn gezamenlijk van oordeel, dat ten aanzien van de onafhankelijkheid van het bestuur van de stichting voldaan is aan de eisen die daaraan worden gesteld in bijlage X bij het Fondsenreglement van Euronext Amsterdam.
Accountantsverklaring Aan de aandeelhouders van Gamma Holding NV Opdracht Wij hebben de jaarrekening 2003 van Gamma Holding NV te Helmond gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die het bestuur van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2003 en van het resultaat over 2003 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Eindhoven, 4 maart 2004 PricewaterhouseCoopers Accountants NV
84
Gamma Holding
Jaarverslag 2003