Jaarverslag 2004
Gamma Holding N.V. Panovenweg 12 Postbus 80 5700 AB Helmond Telefoon 0492 56 66 00 Fax 0492 56 67 00 www.gammaholding.nl
[email protected]
Van dit jaarverslag is een Engelstalige versie beschikbaar. An English-language version of this Annual Report is available.
Gamma Holding > Profiel Gamma Holding
Jaarverslag 2004 Gamma Holding N.V.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
3
Gamma Holding > Profiel Gamma Holding
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave Profiel Voorwoord Kerncijfers/vijf jaar Gamma Holding Informatie over het aandeel Bestuur Bericht van de Raad van Commissarissen Corporate governance
4 5 6 8 10 12 14
Verslag van de Raad van Bestuur
18
Visie en strategie Ontwikkelingen Omzet en resultaten Medewerkers Investeringen en financiering Risicomanagement International Financial Reporting Standards (IFRS) Sociaal beleid en milieu Gamma Technologies Belting Technology Filtration Technology Coating & Composite Technology Sailcloth Technology Gamma Comfort & Style Sleep Care Fabrics Car Fabrics Exotic Fabrics Vooruitzichten Vestigingslanden
18 19 20 21 21 21 23 24 26 28 31 34 37 40 42 45 48 51 52
Jaarrekening
54
Grondslagen voor de financiële verslaggeving Geconsolideerde balans Geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening Vennootschappelijke balans Vennootschappelijke winst- en verliesrekening Toelichting op de vennootschappelijke balans Deelnemingen
55 58 59 60 61 69 74 74 75 80
Overige gegevens
82
Winstverdeling Stichting Preferente Aandelen Gamma Holding Accountantsverklaring
82 83 83
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
3
Profiel
Profiel Gamma Holding ontwikkelt, produceert en verkoopt wereldwijd hoogwaardige, innovatieve producten met technisch textiel als basis. In 36 landen zijn 9.072 medewerkers actief. Het hoofdkantoor is gevestigd in Helmond (Nederland). De aandelen zijn genoteerd aan Euronext Amsterdam. Gamma Holding bestaat uit twee sectoren, Gamma Technologies en Gamma Comfort & Style. Daarin zijn zeven business units ondergebracht, die zijn gespecialiseerd in transport- en procesbanden, filters, coatings en composieten, zeildoek, matrastijk, autobekleding en exotische stoffen. Met deze producten behoort het bedrijf in geselecteerde nichemarkten tot de wereldtop.
Omzetverdeling per sector
Gamma Technologies 53%
Gamma Comfort & Style 47%
Gamma Technologies De sector Gamma Technologies omvat ondernemingen die specialist zijn in technologieën voor hoogwaardig technisch textiel. De business units zijn: • Belting Technology Eén van de wereldmarktleiders in duurzame, gecoate proces- en transportbanden. • Filtration Technology Toonaangevende producent en distributeur van geavanceerde, innovatieve zeefdruk- en filterproducten. • Coating & Composite Technology Topproducent van gecoate materialen en composieten, zoals billboards, tentdoek, overkappingen en kogelwerende materialen. • Sailcloth Technology Wereldmarktleider in zeildoektechnologie. Gamma Comfort & Style De sector Gamma Comfort & Style produceert hoogwaardige gedessineerde stoffen. De business units zijn: • Sleep Care Fabrics Wereldmarktleider in matrastijk. • Car Fabrics Belangrijke producent en leverancier van hoogwaardige stoffen en innovatieve dessins voor autobekleding. • Exotic Fabrics Exclusieve speler op het gebied van hoogwaardige, geverfde en bedrukte exotische stoffen voor de WestAfrikaanse markt. Visie en strategie Gamma Holding wil een wereldwijd opererende groep van innovatieve bedrijven zijn, die werkt met technisch textiel als basis en leidend is in geselecteerde nichemarkten. De onderneming streeft ernaar haar medewerkers een inspirerende werkomgeving te bieden, waar goed ondernemerschap essentieel is om waarde en oplossingen te creëren voor klanten, prestaties voortdurend te verbeteren en rendabele groei tot stand te brengen. Voortdurend wordt gekeken op welke manier (kosten)efficiënter en effectiever kan worden gewerkt en hoe de bedrijfsvoering kan worden geoptimaliseerd, onder andere door onderlinge synergie te zoeken. Deze strategie moet er mede toe leiden dat Gamma Holding voor aandeelhouders een attractieve en solide investering is.
4
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Voorwoord
Voorwoord Gamma Holding opereert wereldwijd in markten, waarin het economische en concurrentieklimaat de afgelopen jaren drastisch is veranderd. De zwakke positie van de Amerikaanse dollar, de toenemende concurrentie uit het Verre Oosten en de stijgende grondstofprijzen zetten de marges onder druk en verhogen de urgentie om de aandacht nadrukkelijker te richten op autonome groei en een verdere verbetering van het kostenniveau. In het verslagjaar werd de business unit Exotic Fabrics bovendien getroffen door bijzonder moeilijke marktomstandigheden in West-Afrika. Zo werden protectionistische maatregelen genomen in Nigeria, brak in Ivoorkust een crisis uit en daalde de koopkracht van consumenten verder. Hierdoor was het nodig om de capaciteit en het kostenniveau in Helmond en Ivoorkust ingrijpend aan te passen aan de lagere afzet. Deze tegenvallende ontwikkelingen, alsmede de daaraan gerelateerde herstructureringskosten, vormen de voornaamste oorzaken voor de winstdaling van Gamma Holding in 2004. Planning for growth Ondanks de verder verslechterde Amerikaanse dollar mogen we stellen dat de rest van de onderneming goed overeind is gebleven. Toch blijven de resultaten van de sector Gamma Technologies achter bij onze doelstellingen. Daarom zijn we in 2004 binnen die sector gestart met ‘Planning for growth’, een project waarmee Gamma Holding voor de komende jaren nieuwe fundamenten legt voor snellere groei en betere resultaten. Groei wordt gezocht door het marktaandeel in bestaande markten en opkomende economieën uit te breiden, zowel organisch als via selectieve acquisities. Daarnaast willen we het rendement van deze sector verbeteren door de kosten te verlagen en arbeidsintensieve productie naar lage(re) lonen landen te verplaatsen. Eind 2004 is een integraal businessplan opgeleverd, waarin per business unit concrete actieplannen voor waardegroei zijn opgenomen.
Geografische spreiding van activiteiten In China zijn Sleep Care Fabrics en Belting Technology hun productie-eenheden met succes gestart. Deze zullen voorlopig met name gaan leveren aan de groeimarkten in Azië. Ook in Centraal- en Oost-Europa onderzoeken we de mogelijkheden om de productie verder op te voeren. Transparantie Gelet op bovenstaande ontwikkelingen en onzekerheden is het noodzakelijk om mogelijke risico’s helder in kaart te brengen. Wat dat betreft kunnen we erop wijzen dat in 2004 in alle business units een gestructureerd systeem voor risicomanagement is ingevoerd. Een grotere transparantie wordt verder bereikt door te voldoen aan de normen van corporate governance. Wij volgen in dat verband vrijwel geheel de aanbevelingen van de Nederlandse corporate governance code. Gamma Holding gedraagt zich ook als een duurzame onderneming. Daarvan getuigen niet alleen onze investeringen in milieuzorg, maar ook de accenten die we internationaal leggen op arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. Medewerkers Ons vertrouwen in de toekomst ontlenen we in belangrijke mate aan de kwaliteit en professionaliteit van onze medewerkers. Zij hebben ook in 2004 onder moeilijke marktomstandigheden en bij vaak ingrijpende veranderingen een bewonderenswaardige veerkracht en grote betrokkenheid getoond. Hiervoor zijn we hen veel dank verschuldigd. Meint Veninga Voorzitter Raad van Bestuur
Synergievoordelen In de huidige structuur wordt steeds nauwer samengewerkt, zowel intern tussen de bedrijfsonderdelen als extern met onze zakenpartners en klanten. Daardoor komen synergievoordelen binnen bereik, onder andere op gebieden als onderzoek en ontwikkeling, inkoop en logistiek. Dit heeft tot gevolg dat de innovatiekracht wordt vergroot en kosten worden gedrukt.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
5
Kerncijfers/vijf jaar Gamma Holding
Kerncijfers/vijf jaar Gamma Holding Kerncijfers/vijf jaar Gamma Holding In miljoenen
2004
2003
2002
2001
2000
Netto omzet Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa
860,8 2,0 37,0
903,9 1,4 38,9
954,5 0,8 44,7
906,0 0,1 45,4
938,4
Bedrijfsresultaat exclusief herstructureringskosten Bedrijfsresultaat Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Resultaat na belastingen
55,8 44,1 20,5 20,5
72,4 70,3 34,1 34,1
75,8 72,7 32,1 32,1
70,2 70,2 30,4 30,4
104,7 104,7 47,6 17,6
Cashflow 1,7 Dividend
59,5 14,4
74,4 14,4
77,6 13,6
75,9 12,1
89,4 19,2
Investeringen immateriële vaste activa Investeringen materiële vaste activa
6,5 33,5
13,6 35,9
4,0 23,2
13,3 55,4
61,4
Eigen vermogen per ultimo Gemiddeld eigen vermogen Geïnvesteerd vermogen 2 per ultimo Gemiddeld geïnvesteerd vermogen 2
217,2 216,1 451,1 480,0
211,2 203,4 456,5 465,4
196,9 194,9 473,3 517,0
194,8 189,4 555,2 513,0
184,2 187,9 479,3 476,9
Balanstotaal per ultimo Voorraden Handelsdebiteuren Handelscrediteuren Netto werkkapitaal 8 Personeelskosten
673,0 189,1 127,5 53,0 263,6 292,2
680,3 204,9 124,5 51,7 277,7 290,0
689,4 200,6 125,7 42,8 283,5 298,8
766,8 225,8 138,6 53,9 310,5 270,0
743,7 216,6 146,2 55,5 307,5 267,5
Aantal medewerkers per ultimo
9.072
9.353
9.168
9.612
8.793
7.518.535 177.350
7.518.535 163.900
7.518.535
7.518.535
7.518.535
Aantal geplaatste gewone aandelen per ultimo Aantal ingekochte aandelen per ultimo
6
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
41,8
Kerncijfers/vijf jaar Gamma Holding Bedragen in per gewoon aandeel van 2,50
2004
2003
2002
2001
2000
Cashflow 1,3,7 Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen 3 Resultaat na belastingen 3 Dividend Eigen vermogen 4 per ultimo Koers gewoon aandeel per ultimo
8,09 2,78 2,78 1,90 29,40 35,75
9,94 4,56 4,56 1,90 28,58 38,00
10,32 4,26 4,26 1,80 26,05 26,80
10,08 4,03 4,03 1,60 25,77 33,38
11,99 6,38 2,35 2,54 24,37 40,00
Bedrijfsresultaat in % van de netto omzet Groepsresultaat na belastingen 7 in % van de netto omzet
5,1 2,4
7,8 3,8
7,6 3,4
7,8 3,4
11,2 5,1
Rendement in % van het gemiddeld geïnvesteerd vermogen 5,7 Resultaat na belastingen 7 in % van het gemiddeld eigen vermogen Rentedekking ratio 6
9,6 9,5 3,4
15,1 16,8 4,5
13,7 16,5 4,0
13,7 16,1 3,4
19,3 25,4 5,8
32,3 32,6
31,0 31,2
28,6 28,7
25,4 25,8
24,8 25,3
1,8
1,8
2,1
1,1
1,2
4,4 12,9
3,8 8,3
2,6 6,3
3,3 8,3
3,3 6,3
Ratio’s
Eigen vermogen in % van het balanstotaal Groepsvermogen in % van het balanstotaal Vlottende activa/kortlopende schulden Koers/cashflow 3,7 Koers/resultaat na belastingen 3,7
1
Resultaat na belastingen verhoogd met afschrijvingen (im)materiële vaste activa.
2
Groepsvermogen verhoogd met saldo rentedragende schulden.
3
Exclusief dividend op gewone preferente winstdelende aandelen.
4
Exclusief gewoon preferent winstdelend aandelenkapitaal.
5
Resultaat voor belastingen en rente uit gewone bedrijfsuitoefening.
6
Resultaat voor belastingen en rente uit gewone bedrijfsuitoefening gedeeld door rente.
7
Exclusief buitengewoon resultaat.
8
Voorraden en handelsdebiteuren verminderd met handelscrediteuren.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
7
Informatie over het aandeel
Informatie over het aandeel Notering Het aandeel van Gamma Holding is genoteerd aan de officiële markt van Euronext Amsterdam en maakt onderdeel uit van
Next Prime. Met de invoering van de FTSE-classificatie op Euronext is het aandeel geclassificeerd in de economische groep General Industries.
Aantal geplaatste aandelen van € 2,50 nominaal
Gewone aandelen Gewone preferente winstdelende aandelen
31-12-2004
31-12-2003
7.518.535 400.000
7.518.535 400.000
7.518.535 400.000
Koersverloop, ontwikkeling winst 1 en dividend per aandeel (in €)
De marktkapitalisatie van de aandelen bedroeg per 24 februari 2005 € 293 miljoen tegen € 310 miljoen per 4 maart 2004.
45
Optierechten De vennootschap heeft in het verslagjaar 42.000 optierechten toegekend aan de leden van de Raad van Bestuur en het senior management. Deze worden toegelicht op pagina 78. Om verwatering te voorkomen, zijn in 2004 40.500 eigen aandelen ingekocht om alle uitstaande personeelsopties af te dekken. Per 31 december 2004 bedroeg het aantal ingekochte gewone aandelen 177.350, wat overeenkomt met 2,2% van het geplaatste aandelenkapitaal. In 2003 was dat aantal 163.900.
7 6,38
40,00
6
40
38,00 35,75 33,38
5
4,26
4,03
4
35 30
4,56 26,80
25
3
20
2,78 2,54
15 2 1,60
1,90
1,80
1,90
10
1
5
0
0 2000
2001
2002
2003
Winst per aandeel Dividend per aandeel Koers per ultimo
1
8
24-02-2005
Uit gewone bedrijfsuitoefening.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
2004
Koersontwikkeling De koers van het aandeel bewoog zich tussen een laagste waarde van € 30,25 op 30 augustus 2004 en een hoogste waarde van € 43,40 op 9 maart 2004. De slotkoers op 31 december 2004 was € 35,75. Op 24 februari 2005 was de slotkoers € 39,89. Reserverings- en dividendbeleid Bij de vaststelling van het dividend op gewone aandelen wordt gestreefd naar een gemiddeld dividend over een langere periode van circa 40% van het resultaat na belastingen. Daarbij wordt rekening gehouden met de strategie en een gezonde balansstructuur. Over 2004 wordt een hoger dividend voorgesteld, waarmee de vennootschap het vertrouwen in de toekomst tot uitdrukking wil brengen. Het statutaire dividend op de gewone preferente winstdelende aandelen bedraagt € 0,21, indien en voor zover de uitkeerbare winst toereikend is om dit dividend uit te keren. Over de afgelopen vijf jaar is het statutaire dividend steeds volledig uitgekeerd. Wet Melding Zeggenschap Per 24 februari 2005 waren aan de vennootschap de volgende belangen van 5% of meer in het aandelenkapitaal opgegeven
op grond van de Wet Melding Zeggenschap of bekend uit zelfstandig ingewonnen informatie: Allianz AG 5,23% Delta Deelnemingen Fonds N.V. 6,66% Delta Lloyd Levensverzekering N.V. 5,04% Fortis Utrecht N.V. 5,92% HNFP Holding N.V. 14,79% ING Groep N.V. 26,19% Financiële agenda 2005 3 februari Persbericht voorlopige jaarcijfers 25 februari Publicatie jaarcijfers, persconferentie 25 maart Publicatie jaarverslag 28 april Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders 12 mei Betaling dividend 16 mei Trading update 1e kwartaal 26 augustus Publicatie halfjaarcijfers 11 november Trading update 3e kwartaal Financiële agenda 2006 (onder voorbehoud) 24 februari Publicatie jaarcijfers, persconferentie 24 maart Publicatie jaarverslag 27 april Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders Investor & public relations Gamma Holding hecht aan een actieve en open communicatie met investeerders, analisten en media om haar strategie, financiële resultaten en actuele ontwikkelingen te verduidelijken. In 2004 is dit beleid verder geïntensiveerd. Zo zijn diverse presentaties voor pers en analisten verzorgd, is actief meegewerkt aan publicaties in nationale en internationale media en zijn roadshows gehouden in Nederland, Londen, Parijs, Frankfurt en Genève.
structuur, zodat de ondernemingsstrategie, (pers)publicaties, analistenrapporten, locaties, contactpersonen, financiële overzichten en andere informatie makkelijker toegankelijk zijn. Verder is corporate governance als apart onderwerp opgenomen. Reglement inzake voorwetenschap Binnen de onderneming bestaat een reglement inzake de melding van transacties in aandelen Gamma Holding. In het verslagjaar is dit reglement aangepast aan de richtlijnen van de Nederlandse corporate governance code. Het reglement geldt voor de Raad van Commissarissen, de Raad van Bestuur, stafmedewerkers, het management van de verschillende werkmaatschappijen en leden van diverse ondernemingsraden. De secretaris van de vennootschap is aangesteld als centrale functionaris. Hij is belast met het toezicht op de naleving van dit reglement en de communicatie met de Autoriteit Financiële Markten. Nadere informatie Voor nadere financiële informatie over de onderneming kan contact worden opgenomen met: Gamma Holding N.V. Guus Groote Schaarsberg Hoofd investor relations Panovenweg 12 Postbus 80 5700 AB Helmond Telefoon 0492 56 66 13 Fax 0492 56 67 13 E-mail:
[email protected] Internet: www.gammaholding.nl
Voor particuliere aandeelhouders werd een aandeelhoudersdag georganiseerd, waarbij de Raad van Bestuur presentaties gaf. De dag bestond verder uit een bedrijfsbezoek aan Dimension-Polyant (Sailcloth Technology). In samenwerking met Euronext werd in België eveneens een presentatie verzorgd. Om de verhandelbaarheid van het aandeel Gamma Holding te stimuleren, zijn op Euronext Amsterdam drie liquiditeitsverschaffers voor het aandeel actief. Het betreft ABN AMRO, Rabobank en SNS Securities. Tijdens het verslagjaar is de internetsite van Gamma Holding (www.gammaholding.nl) verbeterd. De site is duidelijker van
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
9
Bestuur
Bestuur (per verslagdatum) Raad van Commissarissen 1
Raad van Bestuur
Fokko van Duyne, voorzitter (63) 2 Benoemd op 3 mei 2001, zittingstermijn eindigt in 2005, Nederlandse nationaliteit. • Oud-voorzitter (gezamenlijk) Raad van Bestuur Corus Group Plc • Voorzitter Raad van Commissarissen De Nederlandsche Bank N.V. en OPG Groep N.V. • Lid Raad van Commissarissen Samas Groep N.V.
Meint Veninga, voorzitter (54) Marcel Zegger (48)
Jan Dekker (65) 3 Benoemd op 6 mei 1993, zittingstermijn eindigt in 2005, Nederlandse nationaliteit. • Oud-voorzitter Raad van Bestuur TNO • Lid Raad van Commissarissen ASML N.V. en Koninklijke BAM Groep N.V.
Staf Michiel Dams (43) • Company secretary, legal affairs en communication Guus Groote Schaarsberg (38) • Treasury, investor relations en ICT Fokko Keun (59) • Human resource management Willem van der Willigen (54) • Reporting, control, tax affairs en insurance
Fritz Fröhlich (62) Benoemd op 20 juni 2003, zittingstermijn eindigt in 2007, Duitse nationaliteit. • Oud-plaatsvervangend voorzitter Raad van Bestuur en oud-CFO van Akzo Nobel N.V. • Voorzitter Raad van Commissarissen Randstad Holding N.V. • Lid Raad van Commissarissen Allianz Nederland Groep N.V., Draka N.V., ASML N.V. en Kempen & Co N.V. Hessel Lindenbergh (61) 3 Benoemd op 6 mei 2003, zittingstermijn eindigt in 2007, Nederlandse nationaliteit. • Oud-lid Raad van Bestuur ING Groep N.V. • Voorzitter Raad van Commissarissen Spyker Cars N.V. • Lid Raad van Commissarissen Koninklijke Numico N.V. en Petroplus International N.V. • Senior Counsel Boer & Croon Strategy and Management Group Jan Zuidam (56) 2 Benoemd op 6 mei 2002, zittingstermijn eindigt in 2006, Nederlandse nationaliteit. • Vice-voorzitter Raad van Bestuur DSM N.V.
1
Relevante nevenfuncties zijn vermeld.
2
Lid van de selectie-, benoemings- en remuneratiecommissie.
3
Lid van de auditcommissie.
10
Gamma Holding
Marcel Zegger en Meint Veninga
Jaarverslag 2004
Raad van Bestuur, staf en business unit management
Business unit management
Europese ondernemingsraad
Gamma Technologies
Theo van Es Fernando de Almeida Henry Veneman Marcos Sanz Sanz Manuel Rodriguez Villa
• Belting Technology Jos Casparie • Filtration Technology Colin Waudby • Coating & Composite Technology Reinhold Mühlbeyer • Sailcloth Technology Herbert Cox, Margret Plöntges Gamma Comfort & Style • Sleep Care Fabrics Paul De Meulemeester • Car Fabrics Antoon Vandeginste, Marc Warnez
Susan Farley Jozef de Turck Robert Dierick Pascal Loncke Ignace Dewever Richard Gantois Philip Noppe Karine Bonnet Willi Grudfeld Stuart Brannigan Jerry Rosenlöf Siegfried Koch Susanne Schmitz Josef Dix Chris Eekels André Verdonschot
Ames Europe, Nederland Ames Europe, Frankrijk Ammeraal Beltech, Nederland Ammeraal Beltech, Spanje Ammeraal Beltech, Spanje (plaatsvervanger) Ammeraal Beltech, Verenigd Koninkrijk Bekaert Decoration Textiles, België Bekaert Mattress Ticking, België Bekaert Mattress Ticking, België Bekaert Mattress Ticking, België Delcar, Frankrijk De Witte Lietaer, België De Witte Lietaer, België Dimension-Polyant, Duitsland Madison Filter, Verenigd Koninkrijk Scandiafelt, Zweden Schoedel, Duitsland Verseidag-Indutex, Duitsland Verseidag-Techfab, Duitsland Vlisco Helmond, Nederland Vlisco Helmond, Nederland
• Exotic Fabrics Joop van der Meij
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
11
Bericht van de Raad van Commissarissen
Bericht van de Raad van Commissarissen Aan de aandeelhouders van Gamma Holding N.V. Het jaarverslag 2004 geeft inzicht in een jaar dat voor Gamma Holding N.V., door de verslechterde economische omstandigheden, moeizaam verliep. Dankzij herstructureringen, kostenbesparingen en nieuwe acquisities is het toekomstperspectief echter gezond. Wij bieden u hierbij de door de Raad van Bestuur opgemaakte jaarrekening over 2004 aan. Deze omvat: • de geconsolideerde balans per 31 december 2004; • de geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2004; • het geconsolideerde kasstroomoverzicht over 2004; • de vennootschappelijke balans per 31 december 2004; • de vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2004; • de daarbij behorende toelichtingen. Deze jaarrekening is door PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien. De accountantsverklaring treft u aan als onderdeel van de Overige gegevens op pagina 83. Wij kunnen ons met deze stukken verenigen en stellen u voor: 1 De jaarrekening over 2004 overeenkomstig vast te stellen; 2 Het dividend op de gewone preferente winstdelende aandelen vast te stellen op € 0,21 per aandeel van € 2,50; 3 Het dividend op de gewone aandelen vast te stellen op € 1,90 per aandeel van € 2,50. Toezicht In het verslagjaar heeft de Raad van Commissarissen de ontwikkelingen bij Gamma Holding regelmatig en in goed overleg met de Raad van Bestuur besproken. In totaal heeft de Raad van Commissarissen in het verslagjaar zesmaal met de Raad van Bestuur vergaderd. Naast de algemene gang van zaken binnen de onderneming en de werkmaatschappijen is bijzondere aandacht besteed aan de strategie, waarbij intensief is gesproken over het project ‘Planning for growth’ binnen de sector Gamma Technologies. Verder heeft de Raad van Commissarissen met de Raad van Bestuur overleg gevoerd over de tegenvallende ontwikkelingen bij de business unit Exotic Fabrics en de maatregelen die in dat kader moeten worden genomen. Daarnaast vormden diverse acquisities en belangrijke investeringen onderwerp van bespreking. Voorts is in overleg met de Raad van Bestuur uitvoering gegeven aan de implementatie van de Nederlandse corporate governance code binnen de onderneming. Daarover wordt in het hoofdstuk over corporate governance afzonderlijk verslag gedaan. Tot slot is gesproken over de wijziging van de statuten van de onderneming.
12
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
De heer Fröhlich is in het verslagjaar commissaris geworden bij Kempen & Co N.V., die indirect een aandelenbelang in Gamma Holding houdt van meer dan 10%. In het kader van de Wet Melding Zeggenschap is dit belang verantwoord onder de door HNFP Holding N.V. gedane melding. Dat betekent dat de heer Fröhlich niet langer als onafhankelijk kan worden beschouwd, gelet op het bepaalde in ‘best practice’-bepaling III.2.2 sub f van de code. De Raad van Commissarissen is van oordeel dat is voldaan aan het in ‘best practice’-bepaling III.2.1 bepaalde. In lijn met de aanbevelingen van de commissie Tabaksblat zijn twee aparte commissies actief geweest: een auditcommissie en een gecombineerde selectie-, benoemings- en remuneratiecommissie. Door beide commissies is aan de voltallige Raad van Commissarissen verslag gedaan. De auditcommissie is in het verslagjaar voorafgaand aan de publicatie van de jaarcijfers en de halfjaarcijfers tweemaal bijeengekomen. Naast de beoordeling van de financiële informatieverschaffing, heeft de auditcommissie in het verslagjaar bijzondere aandacht besteed aan de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen, de relatie met de externe accountant en de invloed van de nieuwe International Financial Reporting Standards (IFRS). Ook de selectie-, benoemings- en remuneratiecommissie heeft twee keer vergaderd. Daarbij is onder meer gesproken over het bezoldigingsbeleid, de honorering en het functioneren van de Raad van Bestuur en de selectie van een nieuwe commissaris. Verder heeft de commissie het remuneratierapport over het verslagjaar 2004 voorbereid. Het volledige rapport is op de website van de vennootschap gepubliceerd. De hoofdlijnen van het bezoldigingsbeleid zijn weergegeven op pagina 16 onder het hoofdstuk over Corporate governance. De bespreking van het jaarverslag en de jaarrekening vond plaats in aanwezigheid van de externe accountant. Buiten aanwezigheid van de Raad van Bestuur zijn de samenstelling en de werkwijze van ons college en die van de Raad van Bestuur besproken. De Raad van Commissarissen was in 2004 driemaal vertegenwoordigd in een overlegvergadering met de Centrale Ondernemingsraad. Daarbij kwamen onder andere de volgende onderwerpen aan de orde: de algemene gang van zaken, de Nederlandse corporate governance code en de effecten voor Gamma Holding, de begroting, het jaarverslag en het halfjaarbericht. Ten slotte gaat onze dank uit naar de Raad van Bestuur en alle medewerkers van de onderneming voor de grote inzet en betrokkenheid die zij in het verslagjaar aan de dag hebben gelegd.
Jan Dekker, Hessel Lindenbergh, Fokko van Duyne, Fritz Fröhlich en Jan Zuidam
Ondanks de moeilijke omstandigheden heeft de Raad van Commissarissen vertrouwen in de toekomst van de onderneming. Dit vertrouwen baseert zij mede op de heldere strategische keuzes die in het verslagjaar zijn gemaakt. Helmond, 24 februari 2005 Raad van Commissarissen Fokko van Duyne, voorzitter Jan Dekker Fritz Fröhlich Hessel Lindenbergh Jan Zuidam
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
13
Corporate governance
Corporate governance Gamma Holding N.V. is een structuurvennootschap waarop op vrijwillige basis het volledige structuurregime van toepassing is. Als gevolg daarvan is haar dochtervennootschap Gamma Holding Nederland N.V. vrijgesteld van de toepassing van het structuurregime. Gamma Holding kent een Raad van Bestuur en een Raad van Commissarissen, bestaande uit vijf personen. De Raad van Bestuur is benoemd door de Raad van Commissarissen. De Raad van Bestuur is belast met het bestuur van de vennootschap. Uit dien hoofde is zij onder meer verantwoordelijk voor de realisatie van de doelstellingen van de vennootschap, de strategie, het beleid, het portfoliomanagement, de doelmatige inzet van mensen en middelen en de daaruit voortvloeiende ontwikkeling van de resultaten. De Raad van Commissarissen houdt toezicht op de Raad van Bestuur en de algemene gang van zaken binnen Gamma Holding. Binnen de raad zijn sinds 2002 een auditcommissie en een gecombineerde selectie-, benoemings- en remuneratiecommissie actief. De jaarrekening wordt vastgesteld door de Raad van Commissarissen, die de jaarrekening ter goedkeuring voorlegt aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Tijdens deze vergadering legt de Raad van Bestuur verantwoording af over het gevoerde beleid en de Raad van Commissarissen over het gevoerde toezicht daarop. Op 1 oktober 2004 is het wetsvoorstel 28.179 ‘Wijziging van boek 2 van het Burgerlijk Wetboek in verband met aanpassing van de structuurregeling’ van kracht geworden. Op grond daarvan is in het verslagjaar een voorstel tot wijziging van de statuten voorbereid, dat op 28 april 2005 tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter goedkeuring zal worden voorgelegd. De op 9 december 2003 gepubliceerde Nederlandse corporate governance code van de commissie Tabaksblat heeft in het verslagjaar een wettelijke basis gekregen in het (nieuwe) artikel 2:391 lid 4 BW. De daarin genoemde algemene maatregel van bestuur is sinds 1 januari 2005 van kracht geworden. Krachtens die algemene maatregel van bestuur moet Gamma Holding over de naleving van de code en de eventuele afwijkingen daarvan in haar jaarverslag rapporteren.
14
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
De code en de daarin opgenomen principes en ‘best practices’ voor een eerlijke, integere en transparante gang van zaken binnen de Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen worden door Gamma Holding vrijwel volledig onderschreven. Ter uitvoering daarvan zijn in het verslagjaar onder meer het reglement van de Raad van Commissarissen en de reglementen van de auditcommissie en gecombineerde selectie-, benoemings- en remuneratiecommissie opnieuw vastgesteld. Dat geldt ook voor het reglement inzake voorwetenschap en de profielschets. Deze profielschets zal in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden besproken. Nieuw vastgesteld zijn een reglement voor de Raad van Bestuur en een klokkenluidersregeling. In het verslagjaar is verder een nieuwe gedragscode voorbereid. Al deze documenten zijn gepubliceerd op de website van de vennootschap. Op een enkel punt wordt door Gamma Holding afgeweken van de in de code neergelegde principes en ‘best practice’bepalingen, waarbij Gamma Holding constateert dat een gemotiveerde afwijking ook als toepassing van de code geldt. Op die afwijkingen wordt in de hierna volgende tabel ingegaan. Dit hoofdstuk op het gebied van corporate governance wordt tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 28 april 2005 als afzonderlijk agendapunt besproken. Het bezoldigingsbeleid, waarvan de hoofdlijnen hierna zijn opgenomen, zal ter vaststelling aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden voorgelegd. In de toekomst wordt ook in het jaarverslag gerapporteerd over de corporate governance structuur van de vennootschap en zullen eventuele wijzigingen steeds met de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden besproken.
Afwijkingen van de Nederlandse corporate governance code ‘Best practice’-bepaling II.1.1 Een bestuurder wordt benoemd voor een periode van maximaal vier jaar. Herbenoeming kan telkens voor een periode van maximaal vier jaar plaatsvinden. Afwijking en motivering: De huidige bestuurders zijn voor onbepaalde tijd benoemd en Gamma Holding acht het niet wenselijk de bestaande afspraken open te breken, voorzover dat al – gelet de dwingendrechtelijke bepalingen van het arbeidsrecht – mogelijk zou zijn. Gelet op het bepaalde onder punt 27 van annex 2 bij haar rapport, lijkt de commissie Tabaksblat dat ook niet te verlangen. Bij eventuele toekomstige benoemingen zal worden uitgegaan van een benoeming voor de duur van vier jaar. ‘Best practice’-bepaling II.2.1 Opties ter verkrijging van aandelen zijn een voorwaardelijke bezoldigingscomponent, waarbij de opschortende voorwaarde bij de toekenning is dat de bestuurders na een periode van tenminste drie jaar na de toekenning vooraf gestelde prestatiecriteria hebben gerealiseerd. ‘Best practice’-bepaling II.2.2 In het geval de vennootschap, in afwijking van het in ‘best practice’-bepaling II.2.1 bepaalde, onvoorwaardelijke opties aan haar bestuurders toekent, hanteert zij prestatiecriteria voor de toekenning van opties en worden de opties in ieder geval de eerste drie jaar na toekenning niet uitgeoefend. Afwijking en motivering: De bij Gamma Holding in het verslagjaar onder meer voor de leden van de Raad van Bestuur geldende optieregeling gaat uit van de toekenning van onvoorwaardelijke opties, waaraan geen afzonderlijke prestatiecriteria zijn gekoppeld. Van jaar tot jaar wordt door de Raad van Commissarissen besloten of tot optieverlening zal worden overgegaan, waarbij het door ieder lid van de Raad van Bestuur te verkrijgen aantal opties individueel wordt beoordeeld, mede aan de hand van de functie (voorzitter of lid). Zoals in de hoofdlijnen van het bezoldigingsbeleid nader uiteengezet, zijn ten aanzien van dit verslagjaar voor de laatste keer aan de leden van de Raad van Bestuur opties toegekend. Vanaf 2005 geldt voor de leden van de Raad van Bestuur een aandelenregeling, gekoppeld aan de groei van de winst per aandeel.
‘Best practice’-bepaling II.2.7 De maximale vergoeding bij onvrijwillig ontslag bedraagt éénmaal het jaarsalaris (het ‘vaste’ deel van de bezoldiging). Indien het maximum van éénmaal het jaarsalaris voor een bestuurder die in zijn eerste benoemingstermijn wordt ontslagen kennelijk onredelijk is, komt deze bestuurder in dat geval in aanmerking voor een ontslagvergoeding van maximaal tweemaal het jaarsalaris. Afwijking en motivering: Gamma Holding wenst de bestaande afspraken met haar huidige bestuurders te respecteren. Die afspraken zijn overigens grotendeels in lijn met het bepaalde in deze ‘best practice’-bepaling. Voorts wordt verwezen naar het hiervoor onder II.1.1 betoogde en de hoofdlijnen van het bezoldigingsbeleid zoals hieronder uiteengezet. Principe III.5 Samenstelling en rol van drie kerncommissies van de Raad van Commissarissen. Indien de Raad van Commissarissen meer dan vier leden omvat, stelt de Raad van Commissarissen uit zijn midden een auditcommissie, een remuneratiecommissie en een selectie- en benoemingscommissie in. De taak van de commissies is om de besluitvorming van de Raad van Commissarissen voor te bereiden. Afwijking en motivering: Gelet op de beperkte omvang van de Raad van Commissarissen is besloten de remuneratiecommissie en de selectie-en benoemingscommissie te combineren. ‘Best practice’-bepaling III.5.11 Het voorzitterschap van de remuneratiecommissie wordt niet vervuld door de voorzitter van de Raad van Commissarissen, noch door een voormalig bestuurder van de vennootschap, noch door een commissaris die bij een andere beursgenoteerde vennootschap bestuurder is. Afwijking en motivering: Het voorzitterschap van de gecombineerde selectie-, benoemings- en remuneratiecommissie wordt vervuld door de voorzitter van de Raad van Commissarissen. Gelet op de beperkte omvang van de raad, de wens doublures in de bezetting van beide commissies te voorkomen, in samenhang met specifiek bij de voorzitter aanwezige expertise, wordt dit de meest wenselijke oplossing geacht.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
15
Corporate governance
Principe IV.1 Corporate governance veronderstelt een volwaardige deelname van aandeelhouders aan de besluitvorming in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het is in het belang van de vennootschap dat zoveel mogelijk aandeelhouders deelnemen aan de besluitvorming in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De vennootschap stelt, voor zover het in haar mogelijkheid ligt, aandeelhouders in de gelegenheid om op afstand te stemmen en om met alle (andere) aandeelhouders te communiceren (...). Afwijking en motivering: Gamma Holding onderschrijft het belang van een volwaardige deelname van aandeelhouders aan de besluitvorming in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Zij prijst zich dan ook gelukkig dat haar aandeelhoudersvergaderingen in het algemeen goed worden bezocht. Voor wat betreft het stemmen op afstand geeft Gamma Holding er de voorkeur aan de noodzakelijke Europese regelgeving af te wachten.
Hoofdlijnen bezoldigingsbeleid Het bezoldigingsbeleid kent als uitgangspunt dat gekwalifi ceerde bestuurders moeten kunnen worden aangetrokken respectievelijk kunnen worden behouden op basis van marktconforme condities. Arbeidsovereenkomsten leden Raad van Bestuur De arbeidsovereenkomsten en het mandaat van de huidige leden van de Raad van Bestuur zijn en blijven van onbepaalde duur. Voor de leden van de Raad van Bestuur die vanaf 1 januari 2005 nieuw worden benoemd, wordt uitgegaan van een arbeidsovereenkomst voor een periode van maximaal vier jaar. Met betrekking tot de arbeidscontracten van de huidige leden van de Raad van Bestuur geldt een opzegtermijn van zes maanden, indien de arbeidsovereenkomst door Gamma Holding wordt opgezegd en 3 maanden indien de arbeidsovereenkomst door het betrokken lid van de Raad van Bestuur wordt opgezegd. Voor nieuw te benoemen leden van de Raad van Bestuur na 1 januari 2005 zal in beginsel een soortgelijke regeling gelden. Schadeloosstelling bij onvrijwillig ontslag Gamma Holding hanteert een maximale vergoeding voor leden van de Raad van Bestuur bij onvrijwillig ontslag. De vergoeding bedraagt voor de heer Veninga tweemaal het laatstgenoten bruto jaarinkomen plus emolumenten en voor de heer Zegger
16
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
‘Best practice’-bepaling IV.3.1 Analistenbijeenkomsten, analistenpresentaties, presentaties aan (institutionele) beleggers en persconferenties worden vooraf via de website van de vennootschap en persberichten aangekondigd. Alle aandeelhouders kunnen deze bijeenkomsten en presentaties gelijktijdig volgen door middel van webcasting, telefoonlijnen of anderszins. De presentaties worden na afloop van de bijeenkomsten op de website van de vennootschap geplaatst. Afwijking en motivering: Gamma Holding acht het – mede gelet op de omvang van haar onderneming – te ver gaan voorzieningen te treffen om alle aandeelhouders in de gelegenheid te stellen de in de ‘best practice’-bepaling aangeduide bijeenkomsten en presentaties gelijktijdig te volgen. Wel draagt zij er zorg voor dat presentaties onmiddellijk na afloop van de desbetreffende bijeenkomsten op de website van de vennootschap worden geplaatst.
eenmaal het laatstgenoten jaarinkomen exclusief emolumenten. Onder jaarinkomen wordt verstaan het vaste jaarinkomen vermeerderd met de jaarlijks verkregen bonus berekend als gemiddelde over de laatste drie jaar. Bij de bepaling van de hoogte van de hiervoor genoemde vergoeding is voor de heer Veninga ook de situatie begrepen, waarin door wijziging in de zeggenschap in Gamma Holding, tengevolge waarvan de zittende Raad van Bestuur feitelijk niet meer de zeggenschap heeft om onder toezicht van de Raad van Commissarissen het beleid te bepalen, één der partijen de arbeidsovereenkomst opzegt. Voor de heer Zegger geldt onder deze omstandigheden dat de vergoeding wordt verdubbeld naar twee jaar. Voor nieuwe arbeidsovereenkomsten zal Gamma Holding afhankelijk van de situatie telkens opnieuw vaststellen of een ontslagvergoeding zal worden overeengekomen en wat de omvang ervan is. Hierbij wordt zo mogelijk rekening gehouden met de in de code omschreven normen. Remuneratiepakket Teneinde zowel de korte als lange termijnbelangen van de vennootschap zoveel mogelijk te waarborgen, bestaat het remuneratiepakket van leden van de Raad van Bestuur bij Gamma Holding uit vier componenten, te weten het vaste
Gamma Holding > Profiel Gamma Holding
salaris, de variabele beloning, een optie- respectievelijk aandelenregeling en een pensioenregeling. Deze componenten zijn onderhevig aan een jaarlijkse beoordeling door de Raad van Commissarissen na advies van de selectie-, benoemingsen remuneratiecommissie. Vaste salaris Bij de bepaling van het vaste salaris, dat jaarlijks in december wordt vastgesteld met als ingangsdatum 1 januari van het daaropvolgende jaar, wordt bij normaal functioneren tenminste rekening gehouden met de gebruikelijke indexaties. Daarbij worden aanpassingen getoetst aan salarissen van qua omvang en omzet vergelijkbare beursgenoteerde ondernemingen die internationaal actief zijn en waarvan het hoofdkantoor in Nederland is gevestigd. Variabele beloning De variabele beloning van een bestuurder bedraagt maximaal 50% van het vaste bruto jaarsalaris zoals dat gold in het jaar, waarvoor de variabele beloning wordt vastgesteld. De hoogte van het variabele gedeelte is gerelateerd aan een drietal financiële targets, te weten het operationele resultaat, het rendement op het gemiddeld geïnvesteerd vermogen en het gemiddelde werkkapitaal, alsmede specifieke jaarlijks vast te stellen persoonlijke targets. Van de totale variabele beloning is 75% afhankelijk van de ontwikkeling van de financiële targets en 25% van persoonlijke targets. Onder bijzondere omstandigheden kan de Raad van Commissarissen discretionair de variabele beloning hoger of lager vaststellen. Optieregeling De onder meer ten behoeve van de leden van de Raad van Bestuur geldende optieregeling heeft tot doel de motivatie en de betrokkenheid op lange termijn bij de ontwikkeling van de onderneming te verhogen. Van jaar tot jaar wordt besloten of tot optieverlening zal worden overgegaan, waarbij het door ieder lid van de Raad van Bestuur te verkrijgen aantal opties individueel wordt beoordeeld, mede aan de hand van de functie (voorzitter of lid). Toegekende opties zijn onvoorwaardelijk en hebben een looptijd van vijf jaar. Teneinde een langjarige betrokkenheid bij de onderneming te bevorderen, is bedongen dat deze niet binnen drie jaar na toekenning kunnen worden uitgeoefend. In december 2004 is besloten deze opties op de dag van publicatie van de jaarcijfers in 2005 voor het laatst aan de leden van de Raad van Bestuur toe te kennen. Vanaf het verslagjaar 2005 zal de optieregeling voor de leden van de Raad van Bestuur worden vervangen door de hierna beschreven aandelenregeling.
Aandelenregeling Vanaf 2005 is als lange termijn incentive door de Raad van Commissarissen een aandelenregeling afgesproken met als doel de lange termijn doelstellingen te stimuleren die de Raad van Bestuur zich voorneemt. Deze regeling treedt in de plaats van de optieregeling en wordt telkens voor een periode van drie jaar vastgesteld. De regeling gaat in op 1 januari 2005, met als eerste referentie het jaar 2004, en eindigt per 1 januari 2008. De incentive wordt na drie jaar uitgekeerd in de vorm van aandelen, voor het eerst na goedkeuring van de jaarrekening over 2007. De Raad van Commissarissen stelt vast of de lange termijn doelstellingen geheel of gedeeltelijk zijn behaald. In enig jaar is voor deze incentive maximaal 50% van het vaste jaarinkomen beschikbaar. Om voor toekenning in aanmerking te komen, geldt voor de periode 2005 tot en met 2007 per jaar de groei van de winst per aandeel. Voor de uitkering geldt een staffel waarbij geen uitkering plaatsvindt indien deze groei gemiddeld lager is dan 6% en wordt het maximum van 50% bereikt bij een gemiddelde groei groter of gelijk aan 10%. Pensioenregeling Voor de leden van de Raad van Bestuur geldt een pensioenregeling met thans als richtleeftijd 62 jaar. Het betreft een geïndexeerde middelloonregeling met een eigen bijdrage voor de pensioentoezegging na 65 jaar. Deze bijdrage is 8% van de pensioengrondslag afgeleid van het vaste jaarinkomen. Ook bestaat vanwege het middelloonkarakter de mogelijkheid om pensioen op te bouwen over de eventuele bonusuitkering. De kosten voor de pensioenuitkering tussen 62 en 65 jaar komen volledig voor rekening van Gamma Holding. De uitkering over deze periode bedraagt 70% van het laatstgenoten vaste jaarinkomen. Na 65 jaar wordt de hoogte van de uitkering bepaald door de reglementaire opbouw volgens de geïndexeerde middelloonregeling. In 2005 zal de toezegging opnieuw moeten worden beoordeeld als gevolg van de door de overheid in 2006 in te voeren fiscale maatregelen. Voor nieuwe leden van de Raad van Bestuur geldt dat de pensioengerechtigde leeftijd wordt vastgesteld overeenkomstig het nog op te zetten nieuwe reglement. Het betreft in ieder geval een middelloonregeling met eigen bijdrage van de bestuurder in de pensioenpremie.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
17
Verslag van de Raad van Bestuur
Verslag van de Raad van Bestuur Visie en strategie Gamma Holding wil een wereldwijd opererende groep van innovatieve bedrijven zijn, die werkt met technisch textiel als basis en leidend is in geselecteerde nichemarkten. De onderneming streeft ernaar haar medewerkers een inspirerende werkomgeving te bieden, waar goed ondernemerschap essentieel is om waarde en oplossingen te creëren voor klanten, prestaties voortdurend te verbeteren en rendabele groei tot stand te brengen. Voortdurend wordt gekeken op welke manier (kosten)efficiënter en effectiever kan worden gewerkt en hoe de bedrijfsvoering kan worden geoptimaliseerd, onder andere door onderlinge synergie te zoeken. Deze strategie moet er mede toe leiden dat Gamma Holding voor aandeelhouders een attractieve en solide investering is.
Portfolio en spreiding Gamma Holding streeft naar een autonome groei in de bestaande (kern)activiteiten. Bedrijven die tot de groep behoren, moeten gezond zijn en renderen, een leidende positie in attractieve markten hebben en in de strategie van de groep passen. Activiteiten die daaraan structureel niet voldoen, worden gedesinvesteerd. Nieuwe acquisities moeten de groep in een betere strategische positie brengen en in een periode van twee tot drie jaar voldoen aan de rendementseisen. Door de activiteiten over diverse regio’s en marktsegmenten te spreiden, wordt niet alleen groei gezocht, maar worden ook de (valutaire) risico’s beperkt.
Strategisch framework Corporate • Permanente portfolio-afweging
Voorwaarden voor succes • Goed ondernemerschap
Corporate/Business units • Voortdurende aandacht voor business development • Optimalisatie synergieën binnen de portfolio
• Delen van know-how en vaardigheden tussen de business units • Effectieve en efficiënte organisatiestructuur
Business units • Groei/innovatie • Strategische kostenpositie • Operational excellence
Synergie en kostenbeheersing Door intensievere samenwerking tussen de business units wil Gamma Holding synergievoordelen behalen en de gezamenlijke innovatiekracht vergroten. Dat beleid krijgt onder meer gestalte door gezamenlijk in te kopen, informatie over distributie en logistieke diensten te delen en de krachten op onderzoeksgebied te bundelen. Op het niveau van de business units wordt voortdurend gekeken naar de strategische kostenpositie. Daarbij wordt nagegaan hoe kosten kunnen worden teruggebracht en hoe efficiënter en productiever kan worden gewerkt. Bovendien vindt continu toetsing plaats aan de optimale positie in de markt en heeft ‘operational excellence’ steeds de aandacht.
1
De verhouding tussen saldo rentedragende schulden en groepsvermogen.
2
Resultaat vóór rente, belastingen en afschrijvingen.
18
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
• Gestructureerde communicatie
Financiële doelstellingen Het doel van Gamma Holding is de winst per aandeel over een reeks van jaren met gemiddeld minimaal 10% te laten groeien. Daarnaast richt de onderneming zich op een verbetering van het rendement op het geïnvesteerd vermogen naar tenminste 15% voor elk van de sectoren. Om een gezonde balansverhouding te bereiken, wordt uitgegaan van een solvabiliteit van tenminste 30% en een gearing 1 van maximaal 1. Gestreefd wordt naar een maximale netto schuld van 2,5 maal de EBITDA 2.
‘Gamma Holding stelt zich ten doel de winst per aandeel over een reeks van jaren met gemiddeld minimaal 10% per jaar te laten groeien.’
Ontwikkelingen Marktsituatie Gamma Holding opereert wereldwijd in markten, waarin het economische en concurrentieklimaat de afgelopen jaren drastisch is veranderd. De wereldeconomie herstelde zich slechts zeer aarzelend. Gamma Holding ondervond grote hinder van tegenvallende ontwikkelingen bij de business unit Exotic Fabrics. Bovendien werd de onderneming getroffen door de zwakke positie van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro en werden de bedrijven in de groep geconfronteerd met een toenemende concurrentie uit het Verre Oosten. Deze ontwikkelingen zetten de marges onder druk en verhogen de urgentie om de aandacht nadrukkelijk te richten op groei en een verbetering van het kostenniveau. Planning for growth Hoewel sommige bedrijfsonderdelen goed presteren, blijven de resultaten van de sector Gamma Technologies achter bij de verwachtingen. In 2004 is Gamma Holding daarom binnen die
sector gestart met ‘Planning for growth’, een project dat is gericht op groeiversnelling en een beter resultaat van de business units Belting Technology, Filtration Technology en Coating & Composite Technology. Groei wordt gezocht door het marktaandeel in bestaande markten en opkomende economieën uit te breiden, zowel organisch als via selectieve acquisities. Daarnaast wil Gamma Holding het rendement van de sector verbeteren door de kosten te verlagen en door arbeidsintensieve productie en fabricage naar lage(re) lonen landen te verplaatsen. Om deze doelstellingen te kunnen bereiken, wordt binnen enkele business units een slagvaardiger organisatiestructuur ingevoerd. Eind 2004 is een integraal business plan vastgesteld, waarin per business unit concrete actieplannen voor waardegroei zijn opgenomen. Om tot die plannen te komen, zijn per business unit de marktontwikkelingen en de huidige positie in kaart gebracht. Daarbij is niet alleen gekeken naar de omvang en
Planning for growth: actieplannen Onderdeel
Actieplannen
BT
FT
C&CT
Verkoop
• Uitbreiden van marktaandeel in bestaande markten • Uitbreiden in attractieve, opkomende markten: - Centraal- en Oost-Europa, Azië - Zuid-Europa, Noord-Amerika, Azië • (Verdere) focus op groeimarkten en producten: - Modulaire banden - Keramische filters - Laminaten, kogelwerende materialen, PTFE gecoate glasweefsels • Autonome groei en selectieve acquisities
•
•
•
•
•
•
•
• (Verdere) standaardisatie en centralisatie • Opbouwen arbeidsintensieve productie en fabricage in Azië en Centraal- en Oost-Europa • Rationaliseren capaciteit in West-Europa
•
•
• •
• •
Productie 2
• Efficiëntiemaatregelen in huidige productiefaciliteiten • Opbouwen capaciteit in Azië, Centraal- en Oost-Europa • Rationaliseren capaciteit in West-Europa
• • •
• • •
Organisatie
• Van federatie naar geïntegreerde onderneming • Van 11 ondernemingen naar 3 business clusters • Integratie activiteiten PTFE gecoate glasweefsels
•
Fabricage 1
1
Verwerken van (gecoate) weefsels tot klantspecifieke producten.
2
Produceren van (gecoate) weefsels.
• • • • •
•
• •
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
19
Verslag van de Raad van Bestuur
groei van de markt, maar ook naar de ontwikkeling van de marktaandelen ten opzichte van de concurrentie. De actieplannen worden vanaf 2005 uitgevoerd. Gamma Holding verwacht vanaf 2006 de vruchten van ‘Planning for growth’ te kunnen plukken. Acquisities Het streven van Gamma Holding is om de leidende positie in haar markten te versterken en acquisities te verrichten in bestaande en nieuwe, aanverwante markten. Deze strategie kreeg in 2004 vooral gestalte binnen Gamma Technologies. Coating & Composite Technology werd uitgebreid met Biscor, Filtration Technology nam het Amerikaanse Goodman over en Sailcloth Technology acquireerde de activiteiten van het Australische Fraser.
‘Gamma Holding is met ‘Planning for growth’ gestart, een project dat is gericht op groeiversnelling en een beter resultaat van de business units Belting Technology, Filtration Technology en Coating & Composite Technology.’ Productie in groeimarkten Gamma Holding zoekt voortdurend naar mogelijkheden om te groeien en de strategische kostenpositie te verbeteren. Dat gebeurt onder meer door in toenemende mate in groeimarkten te produceren, zoals in China, waar de business units Belting Technology en Sleep Care Fabrics productie-eenheden uitbreidden, en in Centraal- en Oost-Europa. Behalve dat de klanten in deze regio’s hierdoor beter kunnen worden bediend, zijn de lagere loonkosten belangrijk voor een gezond toekomstperspectief. Herstructureringen Als gevolg van veranderende marktomstandigheden en nieuwe marktontwikkelingen zijn in 2004 meer dan voorheen herstructureringsmaatregelen getroffen, die onder andere tot
personeelsreducties hebben geleid. Bij Exotic Fabrics was door een drastische afzetdaling sprake van een grote overcapaciteit. In deze business unit moest de organisatie worden aangepast aan de lagere afzet. Bij Car Fabrics zijn door de sterke prijsdruk verdere kostenbesparende maatregelen getroffen. Het in 2002 gestarte reorganisatieproces werd daarmee voortgezet. Bij Belting Technology werd de fabricage verder geoptimaliseerd en bij Coating & Composite Technology werden eveneens personeelsreducties doorgevoerd. Omzet en resultaten Gamma Holding heeft in 2004 een moeilijk jaar doorgemaakt. In vergelijking met 2003 daalden zowel de omzet als de netto winst. Omzet en resultaat werden wederom beïnvloed door de waardedaling van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro (gemiddeld -10%). Bovendien ondervond de onderneming grote hinder van de tegenvallende ontwikkelingen bij Exotic Fabrics. De omzet van de groep bedroeg in 2004 € 861 miljoen (2003: € 904 miljoen). Daarin is een positief effect van 2% begrepen door acquisities. Valutaontwikkelingen hadden een negatief effect van 2%. De omzet daalde autonoom met 5%. Het bedrijfsresultaat kwam uit op € 44,1 miljoen (2003: € 70,3 miljoen). Valutaontwikkelingen zorgden voor een negatief effect van 8%. Het bedrijfsresultaat steeg met 1% als gevolg van acquisities en nam met 14% af door herstructureringskosten. Het bedrijfsresultaat daalde autonoom met 16%, nagenoeg volledig veroorzaakt door Exotic Fabrics. Het saldo financiële baten en lasten verbeterde van € -15,4 miljoen in 2003 tot € -11,6 miljoen in 2004 door lagere rentedragende schulden en een verbeterd resultaat uit deelnemingen. De belastingdruk bleef met 35,8% onder het niveau van 2003, toen deze 37,2% bedroeg.
Toegepaste omrekenkoersen van de voornaamste valuta 1€=
31-12-2004
31-12-2003
Gemiddeld 2004
Gemiddeld 2003
AUD CHF GBP GHC USD
1,75 1,54 0,71 12.427 1,36
1,68 1,56 0,71 11.193 1,26
1,69 1,55 0,68 11.133 1,24
1,75 1,51 0,69 9.721 1,12
20
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Spreiding medewerkers wereldwijd
Spreiding medewerkers in Europa 8 landen < 100 werknemers 7%
Rest wereld 6% Verenigde Staten 11%
Nederland 10%
Zweden 3% Nederland 21%
Spanje 4% Rest Europa 40%
Engeland 6%
Afrika 33% Frankrijk 8%
België 32%
Duitsland 19%
De netto winst kwam in 2004 uit op € 20,5 miljoen (2003: € 34,1 miljoen). De winst per aandeel bedroeg € 2,78 (2003: € 4,56). Medewerkers Gedurende het verslagjaar had Gamma Holding gemiddeld 9.293 medewerkers in dienst. In 2003 waren dat er 9.313. Dit aantal nam door acquisities toe met 148 en daalde door andere factoren per saldo met 168. Het gemiddeld aantal medewerkers binnen de sector Technologies bedroeg in 2004 3.393, tegenover 3.371 in 2003. Binnen de sector Comfort & Style bedroeg in 2004 het gemiddeld aantal medewerkers 5.900, tegenover 5.942 in 2003. Investeringen en financiering De investeringen in materiële vaste activa bedroegen in 2004 € 33,5 miljoen, 6,6% lager dan in 2003 (€ 35,9 miljoen). Investeringen vonden vooral plaats bij Belting Technology (nieuwbouw productielocatie in Tsjechië), Filtration Technology (aanschaf laser cutter en vervangen van weefmachines), Sleep Care Fabrics (uitbreiden gebouw en weefcapaciteit in de Verenigde Staten), Car Fabrics (verder inrichten ‘competence centers’ in België) en Exotic Fabrics (optimaliseren productieprocessen in Nederland). De investeringen bleven hiermee in 2004 achter bij de afschrijvingen. De afschrijvingen bedroegen € 37,0 miljoen tegen € 38,9 miljoen in 2003. De netto investeringen in groepsmaatschappijen waren in 2004 € 7,4 miljoen tegen € 17,3 miljoen in 2003. Het netto werkkapitaal daalde met € 14,1 miljoen tot € 263,6 miljoen. Als gevolg van valutaontwikkelingen daalde het netto werkkapitaal met € 5,1 miljoen en steeg met € 1,5 miljoen door
nieuwe acquisities. Het netto werkkapitaal daalde autonoom met € 10,5 miljoen (3,8%). De cashflow, het resultaat na belastingen en voor afschrijvingen, kwam uit op € 59,5 miljoen tegen € 74,4 miljoen in 2003. Het saldo van de rentedragende schulden daalde met € 12,2 miljoen van € 244,2 miljoen in 2003 tot € 232,0 miljoen in 2004. Het groepsvermogen bedroeg aan het einde van het verslagjaar € 219,1 miljoen tegen € 212,3 miljoen in 2003, een verbetering met € 6,8 miljoen. Het groepsvermogen als percentage van het balanstotaal was ultimo 2004 32,6% (2003: 31,2%). Risicomanagement Evenals andere ondernemingen heeft Gamma Holding te maken met risico’s die voortvloeien uit de normale bedrijfsuitoefening. Dergelijke risico’s kunnen de strategische doelstellingen en daarmee de continuïteit van de onderneming bedreigen. Gamma Holding hecht daarom grote waarde aan risicobeheersing. Dat vraagt om een juiste balans tussen actief ondernemerschap en de risico’s die aan de activiteiten van de business units zijn verbonden. In 2003 werd gestart met het opzetten van een gestructureerd systeem voor internal control en risicomanagement, gebaseerd op het algemeen geaccepteerde COSO-raamwerk. Het doel was het risicobewustzijn te verhogen, beter inzicht in de bestaande risico’s te krijgen en onderkende risico’s beter te beheersen. Dit systeem is in 2004 bij alle business units geïntroduceerd. Proces van risicomanagement Het management van de business units is verantwoordelijk voor de identificatie en de beheersing van ondernemingsrisico’s en wordt daarbij vanuit Gamma Holding ondersteund
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
21
Verslag van de Raad van Bestuur
door de risicomanagement functie. Het management brengt periodiek de risico’s in kaart en legt daarover aan de Raad van Bestuur verantwoording af in kwartaalrapportages. In deze rapportages wordt ingegaan op de waarschijnlijkheid en de gevolgen van de onderkende risico’s, de genomen beheersingsmaatregelen om met deze risico’s om te gaan en de voortgang en de effectiviteit van die maatregelen. De Raad van Bestuur bespreekt de onderkende risico’s vervolgens jaarlijks met de Raad van Commissarissen. Het proces van risicomanagement wordt steeds verder geoptimaliseerd. De interne verantwoording vindt tweemaal per jaar plaats door middel van een ‘Letter of Representation’. Daarin wordt van het management van de business units een bevestiging gevraagd dat risicomanagement adequaat wordt uitgevoerd en dat de aangeleverde cijfers en de toepassing van beheersingsprocedures betrouwbaar zijn. De Raad van Bestuur is van mening dat het bovenbeschreven interne risicobeheersings- en controlesysteem in opzet adequaat en effectief is. In 2005 zal de verankering en naleving in de organisatie verder worden uitgewerkt en getoetst. Risicoprofiel De verschillende nichemarkten waarin Gamma Holding opereert, leiden tot verschillende risicoprofielen per business unit. Hoewel deze risicofactoren gevolgen kunnen hebben voor de afzonderlijke business units, hoeven ze niet van materiële invloed te zijn op Gamma Holding als geheel. De diversiteit aan nichemarkten waarbinnen de verschillende business units opereren, kan in zo’n situatie ook de kracht van de onderneming zijn. Hieronder wordt nader ingegaan op het risicoprofiel van Gamma Holding, met de voornaamste risico’s en de daarbij horende maatregelen. Politieke risico’s In West-Afrika, waar Exotic Fabrics actief is, zijn de politieke risico’s het meest duidelijk aanwezig. De instabiele politieke situatie in deze regio is een voortdurend punt van aandacht. Daar waar politieke instabiliteit voortduurt of zelfs escaleert, is immers een remmende invloed op de activiteiten en daarmee op de winstgevendheid van Gamma Holding onvermijdelijk. Bij de waardering van de betreffende activa wordt met deze risico’s rekening gehouden. Strategische risico’s Met het in 2004 gestarte project ‘Planning for growth’ is een belangrijke strategische stap gezet om de winstgevendheid van
22
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Gamma Technologies te herstellen en verdere groei van de sector mogelijk te maken. De onderneming onderkent de risico’s die aan een dergelijke operatie zijn verbonden. Uitgangspunten zijn dan ook dat de implementatiesnelheid de belangen van de diverse stakeholders op lange termijn niet mag schaden en dat de focus op de markt gericht blijft. Een gestructureerde projectplanning, zowel bij de business units als bij de holding, moet dit bewaken. Marktrisico’s Een deel van de markten waarin de business units opereren, kenmerkt zich door een toenemende concurrentie uit lage(re) lonen landen. Vooral in lagere marktsegmenten met geringe marges moet Gamma Holding voortdurend de kosten bewaken om attractieve marktposities te behouden en de marktpositie in opkomende economieën verder uit te kunnen bouwen. Op deze trend wordt verder ingespeeld door de innovatiekracht te stimuleren. Intensievere samenwerking onderling, maar ook met leveranciers en afnemers, biedt mogelijkheden om het onderscheidend vermogen van Gamma Holding als nichespeler te vergroten ten opzichte van concurrenten uit lage(re) lonen landen. Gamma Holding vervaardigt hoogwaardige producten voor specifieke toepassingen, waaraan afnemers en eindgebruikers hoge eisen stellen. Hierdoor moeten de grondstoffen die Gamma Holding voor haar producten gebruikt, aan bijzondere specificaties voldoen. De chemische industrie, die vooral dergelijke grondstoffen levert, bestaat echter uit een beperkt aantal spelers in een voortdurend bewegende markt van consolidatie en afstoting. Om toegang tot deze grondstoffen met de juiste specificaties te behouden, bouwt Gamma Holding continu aan een hechte relatie met haar leveranciers. Evenals andere bedrijven heeft ook Gamma Holding te maken met oplopende grondstofprijzen. Deze ontwikkeling is het afgelopen jaar vooral gevoed door de sterk gestegen olieprijs. In de producten van Gamma Holding werkt deze prijsstijging door, maar de kostenstijgingen kunnen niet altijd op de afnemers worden afgewenteld. Door met verschillende business units op het gebied van inkoop de krachten te bundelen en voortdurend te focussen op de verkoop van producten met een hoge toegevoegde waarde, wordt dit risico waar mogelijk beperkt. Financiële risico’s De belangrijkste risico’s op financieel gebied zijn verbonden aan fluctuaties van vreemde valuta en rente. Binnen Gamma Holding is tussen productie en afzet een regionale en valutaire discrepantie te constateren, die vooral is ontstaan door de
toegenomen globalisering van de activiteiten. Door deze discrepantie zijn vermogen en resultaat extra gevoelig voor valutaschommelingen. Hierin past de strategie om in toenemende mate de productie te laten plaatsvinden in de regio waar ook de afzet wordt gerealiseerd en om continu het kostenniveau te bewaken. Het valutarisicobeleid van Gamma Holding wordt op centraal niveau geformuleerd, terwijl de uitvoering zowel centraal als decentraal plaatsvindt. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen risico’s die zijn gerelateerd aan operationele transacties (transactierisico) en risico’s die het gevolg zijn van omrekening van activa, passiva en resultaten in vreemde valuta (translatierisico). Het beleid, evenals de daaruit voortvloeiende financiële transacties, is erop gericht het valutarisico van de groep te reduceren. De afdekking van transactierisico’s is binnen centraal geformuleerde randvoorwaarden een verantwoordelijkheid van de operationeel zelfstandige werkmaatschappijen. De bevoegdheden worden zoveel mogelijk daar neergelegd waar de resultaatverantwoordelijkheid rust en waar eventuele afwenteling van risico in de operationele sfeer mogelijk is. Voor zover de specifieke marktpositie van de werkmaatschappij dit toestaat, worden significante transactierisico’s tot maximaal één jaar vooruit afgedekt. De uiteindelijke afdekking in de financiële markt vindt centraal plaats. Buitenlandse werkmaatschappijen worden, rekening houdend met fiscale randvoorwaarden, zodanig met vreemd vermogen in de lokale valuta gefinancierd dat het translatierisico op het eigen vermogen zo laag mogelijk is. De afstemming tussen activa en passiva in vreemde valuta wordt centraal uitgevoerd. Hierdoor wordt het resultaat minder blootgesteld aan koersfluctuaties. Overblijvend translatierisico van eigen vermogen, evenals risico dat voortvloeit uit resultaten in vreemde valuta, wordt in principe niet afgedekt. Brand- en bedrijfsschaderisico’s Gamma Holding heeft voor het uitvoeren van maatregelen op het gebied van brand- en bedrijfsschade voor de werkmaatschappijen een normatief pakket van eisen opgesteld. Een centrale Technical Risk Manager beoordeelt op locatie het risicoprofiel van de ondernemingen en adviseert het management en de Raad van Bestuur over technische en organisatorische verbeteringen. Het geformuleerde beleid en de verbeteringen die daarbij door de werkmaatschappijen zijn doorgevoerd, hebben geleid tot een belangrijke verbetering van het risicoprofiel en daarmee tot lagere premies voor de groep.
Milieurisico’s Gamma Holding wordt in alle delen van de wereld in toenemende mate geconfronteerd met nieuwe wet- en regelgeving op het gebied van milieu. Dit noodzaakt tot investeringen, waardoor marges onder druk kunnen komen te staan. Daarnaast staat de toepassing van bepaalde grondstoffen, die essentieel zijn voor het productieproces, ter discussie als gevolg van nieuwe Europese regelgeving (REACH). Gamma Holding is via brancheorganisaties waar mogelijk betrokken bij de discussie over deze regelgeving, zodat adequaat op de invoering kan worden geanticipeerd. Bovendien zoekt Gamma Holding voortdurend naar mogelijkheden om in het productieproces steeds minder milieubelastende grondstoffen toe te passen. International Financial Reporting Standards (IFRS) Met ingang van 2005 worden de International Financial Reporting Standards (IFRS) toegepast. Gamma Holding kent een centrale treasury-afdeling die met behulp van nieuwe software is voorbereid op de nieuwe vereisten ten aanzien van fair value waarderingen van financiële instrumenten en hedge documentatie voor alle werkmaatschappijen. De pensioenregelingen zijn centraal geïnventariseerd en voor zover van toepassing herberekend op basis van IFRSgrondslagen. De pensioenregeling in Nederland is hierbij gedetailleerd aan de orde gekomen. Met name vanwege het bestaan van een gefixeerde werkgeverspremie en een strikt voorwaardelijke indexering heeft IFRS geen invloed op de verwerking van de Nederlandse pensioenregeling in de balans en de winst- en verliesrekening. Het groepsrapportage- en consolidatiesysteem, alsmede de groepsrichtlijnen voor waardering en rapportage zijn aan de IFRS-voorschriften aangepast. Op basis van de huidige inzichten betreft de belangrijkste invloed in de balans hogere voorzieningen voor pensioenverplichtingen buiten Nederland en latente belastingen. Het totale effect op het eigen vermogen bedraagt circa -10%. In de winst- en verliesrekening heeft met name het vervallen van de systematische afschrijving op goodwill een positieve invloed op het resultaat na belastingen van 5% - 10%. Aangezien de IFRS-regelgeving in 2004 nog op belangrijke punten is aangepast en de standaarden omtrent financiële instrumenten eerst met ingang van 1 januari 2005 worden toegepast, vindt voor het eerst gedetailleerde rapportage
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
23
Verslag van de Raad van Bestuur
plaats op basis van IFRS in het halfjaarbericht 2005, inclusief de analyse van verschillen met de over 2004 gerapporteerde cijfers op basis van Nederlandse grondslagen. Sociaal beleid en milieu Algemeen Gamma Holding profileert zich als een duurzame onderneming die oog heeft voor de zogeheten drie P’s: People, Profit en Planet. Deze maatschappelijke verantwoordelijkheid komt voort uit de overtuiging dat een goede bedrijfsvoering niet alleen op economische en financiële principes is gebaseerd, maar ook op waarden als een goed sociaal klimaat en een verantwoord milieubeleid. Daarvan getuigen investeringen in een duurzame milieuzorg en de accenten die internationaal worden gelegd op arbeidsvoorwaarden en arbeidsverhoudingen.
De sociale dimensie wordt in Nederland verantwoord in een apart sociaal jaarverslag. In alle landen waar dat wettelijk is vereist, zijn ondernemingsraden in de verschillende ondernemingen actief en wordt met vakbonden overlegd over belangrijke onderwerpen als reorganisaties, arbeidsomstandigheden, gezondheid en veiligheid. Naast deze en andere medezeggenschapsvormen heeft Gamma Holding een Europese Ondernemingsraad (EOR), waarin niet alleen de ontwikkelingen en vooruitzichten van de groep worden besproken, maar ook strategische keuzes en concrete voornemens aan de orde komen. Zo werd in 2004 intensief overlegd over onder meer synergieprojecten, reorganisaties, productieverplaatsingen en de mogelijke sociale gevolgen daarvan. Verder kwam het actieplan van de EOR zelf aan de orde, waarin belangrijke onderwerpen als medezeggenschap en veilig en gezond werken centraal staan.
Human resource beleid en medezeggenschap Het human resource beleid wordt bij Gamma Holding centraal én decentraal vormgegeven. Binnen de onderneming ligt de focus op kwaliteit en continuïteit. Dat krijgt gestalte door een gericht beleid op het gebied van management development en human resources, dat managers en medewerkers kansen biedt om zich persoonlijk te ontwikkelen. Er is voor het management van alle business units een uniform bezoldigingsbeleid. Bovendien worden bonussystemen niet alleen vastgesteld op basis van financiële targets van de werkmaatschappij, maar worden ze ook gerelateerd aan het persoonlijk functioneren en aan de resultaten van Gamma Holding als geheel.
Binnen het human resource beleid zijn ten slotte ook de pensioenvoorzieningen een belangrijk onderwerp. De meeste ondernemingen die deel uitmaken van Gamma Holding kennen een pensioenvoorziening voor hun medewerkers. In Nederland bestaat een eigen ondernemingspensioenfonds, dat sinds 1 januari 2004 een voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling heeft ingevoerd. De premiestelling is kostendekkend. De pensioenlasten van de onderneming liggen vast. In Duitsland en België bestaan toegezegdpensioenregelingen die zijn ondergebracht in een eigen voorziening en bij een verzekeringsmaatschappij. De overige regelingen zijn voornamelijk beschikbare premieregelingen.
De werkmaatschappijen voeren een eigen personeelsbeleid dat is toegespitst op de lokale situatie. Daarbij gelden wel door de groep gestelde randvoorwaarden en algemene principes. Deze aanpak houdt verband met het feit dat het concern actief is in vele landen met eigen wetten en culturen. Uitgangspunt van het beleid is dat de ondernemingen van Gamma Holding positief bijdragen aan hun samenlevingen.
Milieu Een belangrijk onderdeel van de totale bedrijfsvoering is een duurzaam milieubeleid. Gamma Holding heeft door de internationale spreiding van de activiteiten te maken met uiteenlopende regelgeving op dit gebied. De veelal specifieke en gecompliceerde milieuproblematiek wordt steeds plaatselijk bekeken. Inmiddels voldoet de meerderheid van de ondernemingen aan de regels van het internationale milieucertificaat ISO 14001. Bij investeringen in productiebedrijven worden milieueffecten standaard in de besluitvorming meegewogen.
Eén van de manieren waarop dit tot uitdrukking wordt gebracht, is dat Gamma Holding de gedragscode van de sociale partners in de Europese textiel- en kledingsector heeft onderschreven. Belangrijke elementen in die overeenkomst zijn onder meer het verbod op gedwongen arbeid en kinderarbeid, de vrijheid van vereniging en het recht van werkgevers en medewerkers op een vrije manier te onderhandelen. Gamma Holding hanteert deze ondernemingsprincipes niet alleen in Europa, maar in alle landen van de wereld waar de groep actief is. In het verslagjaar is een eigen gedragscode voorbereid, die in 2005 van kracht wordt.
24
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Gamma Holding steekt veel tijd en energie in permanente scholing en vorming van medewerkers op het gebied van milieuzorg. Het beleid wordt in de praktijk uitgevoerd door de werkmaatschappijen die aan algemene uitgangspunten planmatig invulling geven. Nadrukkelijk wordt gewerkt aan onderwerpen als energie, waterzuivering, de minimalisering van het gebruik van kleurstoffen en chemicaliën en van de uitstoot van CO2.
‘Gamma Holding steekt veel tijd en energie in permanente scholing en vorming van medewerkers op het gebied van milieuzorg.’ In 2004 zijn binnen de hele onderneming opnieuw diverse milieuactiviteiten ontplooid. In dat verband worden genoemd: Belting Technology Belting Technology anticipeert voortdurend op de strengere milieuregels die met name in Europa van kracht worden. Productieprocessen worden in dat verband steeds aangepast aan nieuwe regels. Het beleid is erop gericht om materiaalgebruik, energieverbruik en afvalstromen verder terug te brengen. Bovendien wordt veel aandacht besteed aan hergebruik van verpakkingen en koelwater. In 2004 is in Spanje onder meer een verbeterde manier van opslag van chemicaliën ontwikkeld. Filtration Technology Filtration Technology realiseert in haar bedrijfsvoering verbeteringen bij het reduceren van het gebruik van schadelijke bestanddelen en oplosmiddelen. Daarnaast leveren de ondernemingen van deze business unit zelf een bijdrage aan een schoner milieu door de ontwikkeling van innovatieve producten, zoals hoogwaardige screens en filter belts, die door (semi-)overheidsorganisaties, machinefabrikanten en industriële gebruikers worden ingezet bij het reinigen van afvalwater, het winnen van drinkwater en bij luchtzuivering. Deze filterprocessen overtreffen de strengste milieunormen en dragen daardoor bij aan een betere waterkwaliteit en een zuiverder lucht. Coating & Composite Technology Coating & Composite Technology werkt samen met branchegenoten aan een recycling project voor synthetische stoffen. Dit project wordt door de European Plastic Converters financieel ondersteund en loopt tot 2006. Verder is in 2004 geïnvesteerd in programma’s voor het tegengaan van geluidsoverlast, het milieuvriendelijker verbranden van giftige stoffen, recycling en afvalmanagement. Sailcloth Technology Sailcloth Technology optimaliseert voortdurend haar milieumaatregelen. Afval wordt waar mogelijk gerecycled. Ook worden nieuwe productietechnieken gebruikt om zeilen thermisch te behandelen, waardoor het gebruik van chemicaliën aanzienlijk wordt gereduceerd. Bovendien zijn de productiehallen uitgerust met afzuiginstallaties die lucht overbrengen naar een verbrandingsinstallatie. Deze installatie
voert de vrijgekomen warmte als energie terug naar het productieproces, waardoor schonere lucht wordt uitgestoten. Sleep Care Fabrics Sleep Care Fabrics heeft het initiatief genomen om met andere textielveredelingsbedrijven in België een afzonderlijk distributienetwerk op te zetten voor alternatief gebruik van grondwater. Nadat in 2003 een convenant was gesloten met de plaatselijke en provinciale overheden en met het Ministerie van Economische Zaken en Milieu, heeft de Vlaamse regering in 2004 toestemming gegeven voor het gebruik van dit netwerk. Op deze manier wordt een belangrijke stimulans gegeven aan de besparing van het kostbare en schaarse grondwater in de regio rondom het Belgische Waregem. In het verslagjaar nam de business unit verder een nieuwe installatie in gebruik om polyester dampen te zuiveren. Car Fabrics Bij Car Fabrics in het Belgische Lauwe zijn activiteiten voortgezet, die bijzondere aandacht geven aan afvalwaterlozing, luchtemissies en afvalbeheersing. Als gevolg daarvan heeft de overheid deze onderneming nieuwe milieuvergunningen verleend. In 2004 werden de inspanningen van Car Fabrics in België en Frankrijk gehonoreerd met een TS-certificaat. Tevens werd het ISO 14001-certificaat hernieuwd voor een periode van drie jaar. Exotic Fabrics Vlisco Helmond brengt een apart milieujaarverslag uit, waarin gedetailleerd wordt beschreven wat de onderneming aan milieuzorg doet. Uitvoerig wordt gerapporteerd over de projecten die bij Vlisco worden uitgevoerd om de lucht-, wateren bodemkwaliteit te verbeteren, emissies te reduceren en tot verbeteringen te komen op terreinen als veiligheid, geluid en geur. Een van de projecten die in 2004 werd gestart, was een onderzoek naar de technische haalbaarheid om het gezamenlijke afvalwater van een cluster van Helmondse textiel veredelingsbedrijven te ontkleuren, voordat het aan de gemeentelijke waterzuivering wordt afgeleverd. Verder wordt, met steun van de EU, een uitgebreide studie gedaan naar milieuvriendelijker alternatieven voor oplosmiddelen. Het doel is om de alternatieven ook in Afrika toe te gaan passen. Daar loopt inmiddels een waterzuiveringsproject.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
25
Gamma Technologies Algemeen De sector Gamma Technologies, goed voor 53% van de omzet, is belangrijk in de groeistrategie van Gamma Holding. In deze sector zijn ondernemingen actief binnen de business units Belting Technology, Filtration Technology, Coating & Composite Technology en Sailcloth Technology. In 2004 is de marktpositie van deze sector versterkt door de acquisities van Goodman (Filtration Technology), Biscor (Coating & Composite Technology) en de activiteiten van Fraser (Sailcloth Technology). Hoewel de sector in zijn totaliteit, gelet op de valutaontwikkelingen, goed presteerde, bleven de resultaten achter bij de verwachtingen. In 2004 is Gamma Holding daarom met ‘Planning for growth’ gestart, een project dat is gericht op groeiversnelling en een beter resultaat van de business units Belting Technology, Filtration Technology en Coating & Composite Technology. Resultaten De business units in deze sector hadden als industriële toeleveranciers te maken met moeilijke marktomstandigheden. De omzet steeg met 1% van € 446 miljoen in 2003 naar € 452 miljoen. Daarin is een positief effect van 4% begrepen door acquisities. Valutaontwikkelingen hadden een negatief effect van 3%. Autonoom bleef de omzet ongewijzigd. Het bedrijfsresultaat nam met 5% toe van € 24,1 miljoen in 2003 naar € 25,4 miljoen in 2004. Daarin is een positief effect van 2% begrepen door acquisities en een positief effect van 4% door lagere herstructureringskosten. Valutaontwikkelingen hadden een negatief effect van 13%. Het bedrijfsresultaat nam autonoom toe met 12%.
Marktpositie Gamma Technologies
26
Business unit
Marktpositie
Belting Technology
• Nr. 2 wereldwijd
Filtration Technology
• Nr. 1 in verschillende regio’s in process belts • Nr. 2 in verschillende regio’s in screen print fabrics en belts
Coating & Composite Technology
• Duraskin: nr. 1 in Europa • Seemee: nr. 2 in Europa en Noord-Amerika • Ultrax: nr. 1 (soft ballistics) en nr. 2 (hard ballistics) in Europa
Sailcloth Technology
• Nr. 1 wereldwijd
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
De totale herstructureringskosten binnen deze sector bedroegen € 0,7 miljoen tegenover € 1,7 miljoen in 2003 en hadden betrekking op Ammeraal Beltech en Ames Europe. De totale investeringen bleven met € 14,0 miljoen op hetzelfde niveau als in 2003. Het betrof onder meer de nieuwbouw in Tsjechië (Belting Technology), de aanschaf van een laser cutter en de vervanging van weefmachines (Filtration Technology). De afschrijvingen bedroegen € 18,7 miljoen tegenover € 19,7 miljoen in 2003. Dit had te maken met het lage investeringsniveau in de afgelopen jaren en valutaontwikkelingen.
Omzet Gamma Technologies per business unit
Sailcloth Technology 9% Belting Technology 43%
Coating & Composite Technology 23% Filtration Technology 25%
Sector informatie Gamma Technologies In miljoenen €
2004
2003
index
452 25,4 5,6
446 24,1 5,4
101 105
5,8
5,8
0,7
1,7
Investeringen Afschrijvingen
14,0 18,7
14,0 19,7
100 95
EBIT 1 Gemiddeld geïnvesteerd vermogen 2 Rendement in % van geïnvesteerd vermogen Rendement in % van geïnvesteerd vermogen exclusief herstructureringskosten
25,5 272 9,3
24,1 273 8,8
106 100
9,6
9,4
3.396
3.352
Actueel
Doelstelling
Bedrijfsresultaat in % van de omzet 3
5,8%
> 8%
Rendement in % van het geïnvesteerd vermogen 3
9,6%
> 15%
Netto omzet Bedrijfsresultaat Bedrijfsresultaat in % van de omzet Bedrijfsresultaat in % van de omzet exclusief herstructureringskosten Herstructureringskosten
Aantal medewerkers per ultimo
101
Financiële doelstellingen Gamma Technologies 2005 - 2009
1
Resultaat vóór rente en belastingen.
2
Inclusief boekwaarde goodwill.
3
Exclusief herstructurering.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
27
Verslag van de Raad van Bestuur > Gamma Technologies > Belting Technology
Belting Technology behoort met duurzame, gecoate proces- en transportbanden tot de top drie in de wereld. Deze business unit produceert en levert banden voor talloze toepassingen aan onder andere de voedings- en genotsmiddelenindustrie, de land- en tuinbouw en aan logistieke dienstverleners zoals postbedrijven en luchthavens.
Belting Technology Belting Technology beschikt over een uitgebreid netwerk van verkoopkantoren, servicecentra en distributeurs in meer dan honderd landen. De belangrijkste productielocaties zijn gevestigd in Nederland, Spanje, Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en sinds 2004 ook in China. Klanten worden bediend in of dicht bij de plaats waar ze zelf opereren. Dankzij deze aanpak is Belting Technology in staat haar vooraanstaande marktpositie verder uit te breiden.
Strategie De strategie van Belting Technology is gericht op groei. Deze groei zal niet alleen tot stand komen door productinnovaties en een verbreding van het assortiment, maar ook door vergroting van de geografische dekking. Hiermee wordt geanticipeerd op de trend dat een groeiend aantal klanten op zoek is naar een internationale leverancier en dat de productie steeds meer wordt verplaatst naar opkomende groeimarkten. Dat zal er onder meer toe leiden dat de positie van de onderneming in China verder wordt versterkt en dat bijzondere aandacht uitgaat naar Centraal- en Oost-Europa. Door activiteiten te verplaatsen naar landen waar goedkoper kan worden geproduceerd, wordt ook de strategische kostenpositie verbeterd. Om onder meer synergievoordelen in verschillende landen te kunnen benutten, wordt onder het motto ‘One company together’ bovendien vormgegeven aan een slagvaardiger organisatie. Gang van zaken In Europa, waar tweederde van de verkoop plaatsvindt, heeft Belting Technology te maken met afnemers die hun vervangingsinvesteringen waar mogelijk uitstellen. In de Verenigde Staten, waar 25% van de verkoop plaatsvindt, zijn na een aarzelende start tekenen van herstel zichtbaar. Azië dient zich aan als een sterke groeimarkt.
‘Belting Technology geeft onder het motto ‘One company together’ vorm aan een slagvaardiger organisatie.’
28
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Belting Technology heeft op verschillende markten kansen om te groeien. De vraag naar modulaire banden neemt toe. De voedingsindustrie is eveneens een groeimarkt, omdat wereldwijd meer vraag ontstaat naar voedselveilige, antibacteriële banden. Verscherpte richtlijnen voor bagageinspecties en de snelle opkomst van prijsvechtende luchtvaartmaatschappijen leiden verder tot een groeiende vraag naar bagagebanden. Bovendien verschuift in de hele markt de vraag van traditionele banden naar banden, waarin ook composietmaterialen als siliconen en polyethyleen zijn verwerkt.
Check-in band met uniek profiel De innovatiekracht van Belting Technology is in 2004 onderstreept door de ontwikkeling van een nieuwe check-in band met een uniek profiel, dat het mogelijk maakt bagage makkelijker, soepeler en sneller te transporteren. De band is brandvertragend en anti-statisch, waardoor stofophoping wordt voorkomen. Bovendien wordt geluid tot een minimum beperkt. De nieuwe band is al in gebruik op luchthavens in China, Australië en Oostenrijk.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
29
Verslag van de Raad van Bestuur > Gamma Technologies > Belting Technology
Belting Technology anticipeert op deze ontwikkelingen met verrassende en veelzijdige productinnovaties die vaak in nauw overleg met de klanten totstandkomen. Voorbeelden hiervan in 2004 zijn een nieuwe check-in band voor luchthavens en een procesband voor het sorteren van knoflook. De sorteerband beperkt geluidshinder, onderhoud en restmateriaal tot een minimum, heeft een hogere accuratesse waardoor sneller kan worden gesorteerd, en voldoet aan de internationale wetgeving op het gebied van voedselveiligheid. Bij Belting Technology werd de fabricage verder geoptimaliseerd. In dat kader vonden in Nederland (13 medewerkers) en in het Verenigd Koninkrijk (11 medewerkers) personeelsreducties plaats.
Omzet en resultaten De omzet van Belting Technology daalde met 3% van € 201 miljoen in 2003 tot € 195 miljoen in 2004 als gevolg van omrekenverschillen van de Amerikaanse ondernemingen. Autonoom steeg de omzet met 1%. Het terughoudende investeringsklimaat bij klanten werd grotendeels gecompenseerd door een groeiend aandeel in de vervangingsmarkt. Het bedrijfsresultaat daalde als gevolg van valuta-effecten en herstructureringskosten, maar steeg autonoom. Het rendement op het geïnvesteerd vermogen bleef onder de groepsdoelstelling van 15%.
Om klanten lokaal beter en sneller van dienst te kunnen zijn en goedkoper te kunnen produceren, is in China een coating installatie gebouwd, waar banden voor de lokale markt worden geproduceerd. Hiermee versterkte de business unit de positie in China. In Azië wordt onder meer uitbreiding gezocht van het marktsegment dat zich richt op voedselveiligheid.
Belting Technology
Netto omzet in miljoen Aantal medewerkers per ultimo
2004
2003
index
195
201
97
1.679
1.678
100
Strategische aandachtspunten voor 2005 - 2009
30
Groei
• Uitbreiden van marktaandeel in bestaande markten • Uitbreiden in attractieve, opkomende markten in Azië, Centraal- en Oost-Europa • Verdere focus op groeimarkt van modulaire banden
Strategische kostenpositie
• Opbouwen van arbeidsintensieve fabricage- en productiecapaciteit in Azië, Centraal- en Oost-Europa • Rationaliseren productiecapaciteit in West-Europa
Operational excellence
• • • •
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
(Verdere) standaardisatie en centralisatie Efficiëntiemaatregelen in huidige productiefaciliteiten Herstructureringen in de Verenigde Staten doorvoeren Van federatie naar een geïntegreerde onderneming
Verslag van de Raad van Bestuur > Gamma Technologies > Filtration Technology
De business unit Filtration Technology wordt gevormd door producenten en leveranciers van zeefdruk- en filterproducten, die op hun gebieden tot de belangrijkste ondernemingen in de wereld behoren. Ze onderscheiden zich in hun nichemarkten met diverse specialisaties. Deze variëren van innovatieve producten voor de grafische industrie, de petrochemische industrie, de mijnbouw en de automotive industrie tot de meest geavanceerde medische en milieutoepassingen. Filtration Technology excelleert zowel in natte als droge filtertoepassingen.
Filtration Technology De bedrijven binnen de business unit opereren veelal lokaal om hun klanten adequaat te kunnen bedienen, maar zorgen wereldwijd voor toegevoegde waarde door hun expertise met elkaar te delen en synergie te zoeken. De productie vindt plaats in de Verenigde Staten, Australië en Europa, maar op talloze locaties in de hele wereld worden de producten verder verfijnd naar specifieke klantwensen.
Strategie Filtration Technology investeert in aanvullende markten en nieuwe technologieën om de concurrentiepositie te vergroten en aan specifieke wensen van klanten te kunnen voldoen. Via samenwerkingsverbanden en joint ventures zoekt de business unit uitbreiding in groeimarkten als Azië en Centraal- en OostEuropa. Samen met productvernieuwingen liggen daar groeikansen. Door toenemende concurrentie neemt bovendien de noodzaak toe om kostenefficiënter te werken en de productiviteit te verhogen. Daarnaast worden de activiteiten van de verschillende vestigingen, zowel geografisch als organisatorisch, steeds beter op elkaar afgestemd. Gang van zaken Filtration Technology werd in 2004 geconfronteerd met een stagnerende markt in Europa en een algemeen lagere vraag. De Amerikaanse markt herstelde zich, evenals de Aziatische markten. Filtration Technology werd per 1 januari 2004 versterkt door de acquisitie van Goodman in de Verenigde Staten. Goodman fabriceert en verkoopt filterdoeken voor natfiltratie in de chemische industrie. In 2004 werden belangrijke stappen gezet om Goodman te integreren in de overige bedrijfsactiviteiten. Verder werd op verschillende plaatsen de productie geoptimaliseerd. In dat verband werd productie verplaatst van Duitsland naar Zweden. In de Verenigde Staten werden activiteiten samengevoegd en in Atlanta werd een nieuw service center ingericht.
‘Filtration Technology investeert in aanvullende markten en nieuwe technologieën om de concurrentiepositie te vergroten en om aan specifieke wensen van klanten te kunnen voldoen.’
De business unit werkte ook intern hard om de organisatie verder te optimaliseren, zodat meer kennis kan worden gedeeld en onderling synergievoordelen kunnen worden behaald. Bovendien zijn nieuwe activiteiten ontplooid in een aantal groeimarkten. In dat kader is in St. Petersburg (Rusland) een verkoopkantoor voor de papierindustrie gestart en zullen groeimarkten in Azië, Zuid-Amerika en Oost-Europa worden betreden.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
31
Verslag van de Raad van Bestuur > Gamma Technologies > Filtration Technology
Fijnmazig filtersysteem voor infusen Filters maken op veel plaatsen het verschil. Ze worden in water- en luchtzuiveringsinstallaties gebruikt om afvalwater te reinigen en de uitstoot van schadelijke stoffen in de lucht tegen te gaan. In het ziekenhuis spelen filters een belangrijke rol bij bloedtransfusies. Een van de vele voorbeelden van hoogwaardige en innovatieve filtreermiddelen die worden ontwikkeld en gemaakt door Filtration Technology, is het product Monodur, een zeer fijnmazig filtersysteem voor infusen. Microscopisch kleine draden zijn met elkaar verweven in een uiterst geavanceerd filterdoek, waardoor een vloeistof zeer evenwichtig en gelijkmatig wordt doorgelaten. In het weefsel zijn honderden draadjes per vierkante centimeter verwerkt, wat een uitgebalanceerde regulatie van de druppels van het infuus garandeert.
32 32
GammaHolding Holding Gamma
Jaarverslag2004 2004 Jaarverslag
Filtration Technology onderscheidde zich in 2004 met opvallende productinnovaties. De business unit ontwikkelde en introduceerde een nieuwe technologie in keramische filterelementen. Uniek is daarbij de combinatie van technieken. Daardoor kan niet alleen een grote efficiëntie en weerstand tegen hoge temperaturen worden bereikt, maar kunnen tegelijk vrijgekomen giftige gassen worden vernietigd. Met deze innovatie plukt de business unit de vruchten van eigen ontwikkelcentra waar nieuwe toepassingen worden ontwikkeld en getest.
Omzet en resultaten De omzet van Filtration Technology daalde met 2% van € 117 miljoen in 2003 naar € 115 miljoen in 2004. Het negatieve valuta-effect werd deels gecompenseerd door de acquisitie van Goodman. De omzet nam autonoom toe met 2%. Het bedrijfsresultaat daalde, mede als gevolg van valutaontwikkelingen. Het rendement op het geïnvesteerd vermogen bleef onder de groepsdoelstelling van 15%.
Filtration Technology
Netto omzet in miljoen Aantal medewerkers per ultimo
2004
2003
index
115
117
98
1.045
1.050
100
Strategische aandachtspunten voor 2005 - 2009 Groei
• Uitbreiden van marktaandeel in bestaande markten • Uitbreiden in attractieve, opkomende markten in Azië, Centraal- en Oost-Europa • Verdere focus op groeimarkt van keramische filters
Strategische kostenpositie
• Opbouwen fabricage- en productiecapaciteit in Azië, Centraal- en Oost-Europa • Rationaliseren productiecapaciteit in West-Europa
Operational excellence
• (Verdere) productoptimalisering • Efficiëntiemaatregelen in huidige productiefaciliteiten • Van 11 ondernemingen naar 3 business clusters
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
33
Verslag van de Raad van Bestuur > Gamma Technologies > Coating & Composite Technology
Coating & Composite Technology ontwikkelt en produceert een brede reeks producten, die zijn gebaseerd op coating- en composietentechnieken. Ze variëren van billboards, projectieschermen en kogelwerende materialen tot tentdoek, grote membraanconstructies zoals overkappingen en speciale op PTFE-gebaseerde technische oplossingen.
Coating & Composite Technology De productie vindt in hoofdzaak plaats in West-Europa en Canada, terwijl verkoopkantoren zich bevinden in West-Europa, Noord-Amerika, Brazilië en Jordanië. De ondernemingen van Coating & Composite Technology behoren in die regio’s tot de top. De internationale organisatie van Coating & Composite Technology is in staat zeer flexibel op de snel wijzigende vraag van klanten in te spelen. In hecht samenspel met leveranciers, architecten en klanten zoekt de business unit voortdurend naar mogelijkheden om het productaanbod verder te verfijnen en uit te breiden.
Strategie Coating & Composite Technology wil een leidende, wereldwijd opererende producent en leverancier zijn van innovatieve kwaliteitsproducten voor veeleisende toepassingen op het gebied van coating- en composietentechnieken. De business unit ziet duidelijke groeimarkten in kogelwerende materialen, overkappingen, billboards en coatings op basis van PTFE. In deze markten wil ze een succesvolle positie opbouwen, zo nodig door acquisities. Coating & Composite Technology zal de verkoopinspanningen vergroten, vooral door geografische groei in Zuid-Europa, Noord-Amerika en Azië. In dat kader is het van belang het productassortiment verder te verbreden. Gang van zaken In de markten waarin Coating & Composite Technology actief is, groeit de vraag. Door de sterk toegenomen internationale aandacht voor veiligheid geldt dat in het bijzonder voor de producten op het gebied van kogelwerende materialen, van kogelvrije vesten tot bepantsering van voertuigen. De vraag naar producten voor mediatechniek, zoals billboards en projectieschermen, neemt eveneens wereldwijd toe. De afzetmarkt voor tenten is in Europa stabiel. In Europa en vooral de Verenigde Staten ontstaat steeds meer behoefte aan banden of tapes die hittebestendig zijn en niet kleven. Coating & Composite Technology speelt hier op in door de verkoopactiviteiten in deze regio’s uit te breiden en nieuwe producten op het gebied van (PTFE)-gecoate glasweefsels te ontwikkelen, zoals extra brede weefsels tot maximaal 5 meter. De business unit heeft een goede uitgangspositie verworven op deze wereldwijde groeimarkt. Nadat in 2003 Green Belting Industries was overgenomen, volgde in 2004 de acquisitie van het Engelse Biscor, inclusief de Franse dochteronderneming.
‘Coating & Composite Technology heeft een goede uitgangspositie verworven op de wereldwijde groeimarkt van PTFE-gecoate glasweefsels.’
34
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Biscor ontwikkelt, produceert en verkoopt glas-, aramide en andere hoogwaardige producten met een coating van fluorcarbon of siliconen. De producten worden toegepast in de
Licht krijgt ruimte Moderne architecten van wereldfaam geven in hun ontwerpen licht steeds meer de ruimte. In de hele wereld zijn hiervan aansprekende voorbeelden te vinden. Opvallende membraanconstructies geven daarbij expressie aan imposante bouwwerken, zoals hotels, stations, winkelpromenades en zelfs stadions. Coating & Composite Technology heeft, in nauwe samenspraak met de architect, de tribuneoverkapping mede ontwikkeld en vervaardigd voor het nieuwe Olympisch Stadion in Berlijn, dat met het oog op de wereldkampioenschappen voetbal in 2006 is gebouwd. De immense membraanconstructie is 28.000 m2 groot en zorgt ervoor dat het publiek de wedstrijden ook bij slecht weer comfortabel kan volgen. De constructie is doorzichtig, zelfreinigend, brandbestendig en heeft een zeer lange levensduur.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
35
Verslag van de Raad van Bestuur > Gamma Technologies > Coating & Composite Technology
voedings- en verpakkingsindustrie waar bestendigheid tegen hoge temperaturen en zware chemische en biologische omstandigheden is vereist. De producten zijn eveneens bekend om hun anti-klevende eigenschappen. In het verslagjaar werd ook de acquisitie van het Italiaanse Mapelli voorbereid, dat begin 2005 aan de business unit werd toegevoegd.
Zeer gunstige ontwikkelingen tekenden zich af in de groep kogelwerende materialen. In het verslagjaar werd een contract gesloten met de Italiaanse carabinieri om onder andere kogelvrije vesten te leveren en werd de bepantsering verzorgd van helicopters voor het Duitse leger. Voor een lopend project met de Britse marine ontving de business unit een innovatieprijs.
Vanuit de thuisbasis Krefeld in Duitsland is in 2004 de kostenpositie van de business unit verbeterd door de productiecapaciteit beter en intensiever te benutten, het arsenaal aan leveranciers uit te breiden en het productassortiment te vergroten.
Omzet en resultaten De omzet van Coating & Composite Technology steeg met 15% van € 89 miljoen in 2003 tot € 102 miljoen in 2004, ten dele als gevolg van acquisities. De omzet daalde autonoom met 1%.
Coating & Composite Technology heeft ook in 2004 aansprekende voorbeelden van vakmanschap getoond. Daarvan getuigen opvallende overkappingen in Berlijn, waar het Olympisch stadion werd opgeleverd, en in Dresden, waar speciaal doek wordt ingezet voor de restauratie van het monumentale station.
In de Verenigde Staten werd een groot deel van de omzet gerealiseerd. Marges stonden onder druk door de koers van de dollar ten opzichte van de euro. Ames Europe, dat eveneens aanzienlijk verbeterde resultaten boekte door reorganisaties, zag zich geconfronteerd met hogere grondstoffenprijzen. Ondanks de margedruk steeg het resultaat door autonome ontwikkelingen en acquisities. Het rendement op het geïnvesteerd vermogen bleef onder de groepsdoelstelling van 15%.
Coating & Composite Technology 2004
2003
index
Netto omzet in miljoen
102
89
115
Aantal medewerkers per ultimo
492
467
105
Strategische aandachtspunten voor 2005 - 2009
36
Groei
• Uitbreiden van marktaandeel in bestaande markten • Uitbreiden in attractieve, opkomende markten in Azië, Centraal- en Oost-Europa • Verdere focus op groei met nieuwe producten • Voorbewerking kogelwerende eindproducten
Operational excellence
• Efficiëntiemaatregelen in huidige productiefaciliteiten • Integratie activiteiten PTFE-gecoate glasweefsels • Verder herstructureren van Ames Europe in Frankrijk
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Verslag van de Raad van Bestuur > Gamma Technologies > Sailcloth Technology
Sailcloth Technology is wereldmarktleider op het gebied van zeildoektechnologie. De business unit ontwikkelt en produceert hightech zeildoek voor de meest uiteenlopende schepen in alle klassen. De zeilen zijn favoriet bij veel (wedstrijd)zeilers en staan al jaren aan de basis van de successen van vele kampioenen. Tijdens de Olympische Spelen van 2004 in Athene werd meer dan de helft van de zeilmedailles met zeildoek van Sailcloth Technology behaald.
Sailcloth Technology Sailcloth Technology staat met een ervaren en internationale verkooporganisatie voortdurend in contact met zowel zeilmakers als topzeilers over de hele wereld. Dankzij deze dialoog kan de business unit de leidende positie verder uitbreiden. Sailcloth Technology heeft eigen ontwikkelings- en productiecentra in Duitsland, Australië en de Verenigde Staten en verkoopkantoren in Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, de Verenigde Staten en Australië.
Strategie De strategie van Sailcloth Technology is er op gericht het marktleiderschap in zeildoektechnologie te versterken door nieuwe technologieën te ontwikkelen of te verwerven. Daarnaast wil de business unit de toonaangevende positie verder uitbouwen door steeds meer voorbewerkingen te verrichten voor het uiteindelijke zeil. Door te streven naar ‘cost leadership’ en tegelijk het productassortiment uit te breiden, wil Sailcloth Technology bovendien haar concurrentiepositie verstevigen. Een voortdurende bewaking van de kwaliteit en de productieprocessen draagt daar eveneens aan bij. Gang van zaken Scheepswerven ontwikkelen voortdurend nieuwe schepen, waarop zeilen moeten worden afgestemd. Zeilers hechten in toenemende mate aan prestigieuze merken, waarbij topkwaliteit en state-of-the-art techniek voorop staan. Voor een goede concurrentiepositie wordt het steeds belangrijker om snel op dergelijke trends in te kunnen spelen met innovatief, hightech zeildoek. In landen met een hogere levensstandaard groeit de afzetmarkt voor zeildoek. Vooral Europa blijft een sterk groeiende markt door de aanleg van nieuwe jachthavens, onder andere in het Middellandse Zeegebied, aan de Atlantische kust en in Oost-Europa. De markt in de Verenigde Staten groeit minder hard.
‘Tijdens de Olympische Spelen van 2004 in Athene werd meer dan de helft van de zeilmedailles met zeildoek van Sailcloth Technology behaald.’
Begin 2004 nam Sailcloth Technology de activiteiten op het gebied van D4-membraantechnologie over van het Australische Fraser Sails. Fraser’s activiteiten omvatten de ontwikkeling, productie en verkoop van voorbewerkte segmenten van zeildoek op basis van deze technologie. Met de overname versterkte de business unit haar reputatie in de zeilwereld. Sinds eind 2004 worden voorbereidingen getroffen om de D4-membraantechnologie ook in het productieproces in Duitsland te integreren.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
37
Verslag van de Raad van Bestuur > Gamma Technologies > Sailcloth Technology
Zeildoek van de toekomst Wereldwijd vertrouwen de meeste zeilers op hightech zeildoek van Sailcloth Technology. In een voortdurende dialoog met zeilmakers en topzeilers wordt het doek steeds verder geperfectioneerd. Met de nieuw verworven D4membraantechnologie brengt de business unit nu ook het zeildoek van de toekomst binnen het bereik van haar klanten. De nieuwe technologie maakt het mogelijk een professioneel wedstrijdzeil uit slechts één tot zes stukken te maken, waar voorheen bij traditioneel gewoven doek een veelvoud van dit aantal gebruikelijk was. Hierdoor worden niet alleen de productiekosten verlaagd, maar wordt het zeildoek ook sterker, aërodynamischer en dus sneller. Inmiddels profiteren vele bootklassen en -typen van de verbeterde techniek. Het jacht Nicorette won de Sydney-Hobart Yacht Race met D4-zeildoek van Sailcloth Technology. Peter Holmberg won met het jacht Titan XII en D4-zeildoek de regatta bij de Virgin Islands (zie foto).
38
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Omzet en resultaten De omzet van Sailcloth Technology steeg met 2% van € 39 miljoen in 2003 naar € 40 miljoen in 2004. De autonome omzet bleef stabiel. Het bedrijfsresultaat bleef stabiel doordat negatieve valutaeffecten konden worden gecompenseerd door de acquisitie van de activiteiten van Fraser. Het rendement op het geïnvesteerd vermogen bleef boven de groepsdoelstelling van 15%.
Sailcloth Technology
Netto omzet in miljoen Aantal medewerkers per ultimo
2004
2003
index
40
39
102
180
157
115
Strategische aandachtspunten voor 2005 - 2009 Groei
• Wereldwijd nieuwe technologieën ontwikkelen en verwerven
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
39
Gamma Comfort & Style Algemeen In de sector Comfort & Style, goed voor 47% van de omzet, zijn drie business units actief. Sleep Care Fabrics richt zich voornamelijk op matrasstoffen. Car Fabrics is gespecialiseerd in stoffen voor de automobielbranche. De verschillende werkmaatschappijen van deze twee units produceren en verkopen hoogwaardige gedessineerde stoffen voor industriële afnemers. De derde business unit in deze sector, Exotic Fabrics, ontwerpt, produceert, distribueert en verkoopt hoogwaardige geverfde en bedrukte stoffen voor de WestAfrikaanse markt. Resultaten Door de tegenvallende resultaten van Exotic Fabrics, daalde de omzet in de sector met 11% van € 458 miljoen in 2003 naar € 409 miljoen in 2004. Valutaontwikkelingen hadden een negatief effect van 1%. De omzet daalde autonoom met 10%. Het bedrijfsresultaat daalde met 59% van € 46,2 miljoen in 2003 tot € 18,7 miljoen in 2004. In het bedrijfsresultaat is een negatief effect van 23% begrepen door hogere herstructureringskosten. Valutaontwikkelingen hadden een negatief effect van 1%. Het bedrijfsresultaat daalde autonoom met 35%. De totale herstructureringskosten binnen deze sector bedroegen € 11,0 miljoen tegenover € 0,4 miljoen in 2003 en hadden in 2004 vooral betrekking op Exotic Fabrics en in mindere mate op Car Fabrics.
Marktpositie Gamma Comfort & Style
40
Business unit
Marktpositie
Sleep Care Fabrics
• Nr. 1 in jacquard in Europa • Nr. 4 in de Verenigde Staten
Car Fabrics
• Nr. 3 voor autobekleding in West-Europa
Exotic Fabrics
• Nr. 1 in de waxdrukmarkt in West-Afrika
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
De totale investeringen waren met € 19,5 miljoen lager dan in 2003 (€ 21,9 miljoen). Het betrof onder meer het uitbreiden van het gebouw en de weefcapaciteit in de Verenigde Staten (Sleep Care Fabrics), het inrichten van ‘competence centers’ in België (Car Fabrics) en het optimaliseren van productieprocessen in Nederland door nieuwe technologieën (Exotic Fabrics). De afschrijvingen bedroegen € 18,3 miljoen tegenover € 19,2 miljoen in 2003. Dit had te maken met het lagere investeringsniveau in de afgelopen jaren en valutaontwikkelingen.
Omzet Gamma Comfort & Style per business unit
Sleep Care Fabrics 44%
Exotic Fabrics 30%
Car Fabrics 26%
Sector informatie Gamma Comfort & Style In miljoenen €
2004
2003
index
Netto omzet Bedrijfsresultaat Bedrijfsresultaat in % van de omzet Bedrijfsresultaat in % van de omzet exclusief herstructureringskosten
409 18,7 4,6
458 46,2 10,1
89 41
7,3
10,2
Herstructureringskosten
11,0
0,4
Investeringen Afschrijvingen
19,5 18,3
21,9 19,2
89 96
EBIT 1 Gemiddeld geïnvesteerd vermogen 2 Rendement in % van geïnvesteerd vermogen Rendement in % van geïnvesteerd vermogen exclusief herstructureringskosten
20,0 208 9,6
47,5 192 24,7
42 108
14,9
24,9
5.676
6.001
Actueel
Doelstelling
7,3%
> 9%
14,9%
> 15%
Aantal medewerkers per ultimo
95
Financiële doelstellingen Gamma Comfort & Style 2005 - 2009
Bedrijfsresultaat in % van de omzet 3 Rendement in % van het geïnvesteerd vermogen 3 1
Resultaat vóór rente en belastingen.
2
Inclusief boekwaarde goodwill.
3
Exclusief herstructurering.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
41
Verslag van de Raad van Bestuur > Gamma Comfort & Style > Sleep Care Fabrics
Sleep Care Fabrics is wereldmarktleider in matrastijk. De business unit profileert zich met duurzame matrasstoffen, die in opdracht van fabrikanten of warenhuisketens worden geproduceerd. Ze heeft door jarenlange ervaring een grondige kennis van matrasstoffen opgebouwd en onderscheidt zich in de markt met exclusieve dessins en productvernieuwingen.
Sleep Care Fabrics Sleep Care Fabrics ontwikkelt zich steeds verder als wereldspeler. De bakermat van het bedrijf ligt in België, maar de productie- en verkoopactiviteiten vinden in toenemende mate regionaal plaats om in de gehele wereld flexibeler, sneller en zonder handelsbelemmeringen te kunnen opereren. Naast België zijn er dan ook productieeenheden gevestigd in Duitsland, Tsjechië, de Verenigde Staten, Australië, China en Argentinië.
Strategie Sleep Care Fabrics wil mondiaal aanwezig zijn om de regionale markten beter en gemakkelijker te kunnen bedienen en om goedkoper te produceren. Daarbij wil de business unit de toonaangevende positie in Europa behouden, de positie in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika uitbreiden en een leidende rol gaan spelen in het Verre Oosten. Het vermogen om exclusieve producten in samenwerking met klanten te ontwikkelen, zal in combinatie met onderscheidend design, kwaliteit en service de groeistrategie op het gebied van breien en weven verdere impulsen geven. Omdat de urgentie toeneemt om de strategische kostenpositie te verbeteren, zoekt Sleep Care Fabrics naar mogelijkheden om de kostenstructuur in overeenstemming te brengen met de spreiding van activiteiten. In dat verband zal in toenemende mate in lage(re) lonen landen geproduceerd gaan worden, zoals in Centraal- en Oost-Europa en Azië. Gang van zaken De Europese matrassenmarkt groeit steeds minder hard. In de Verenigde Staten, waar Sleep Care Fabrics een leidende positie heeft opgebouwd in het topsegment, wordt steeds meer het middensegment bediend. De perspectieven voor breiproducten zijn goed. In Australië was sprake van moeilijke marktomstandigheden. Zuid-Amerika en het Verre Oosten zijn groeimarkten. Sleep Care Fabrics profiteerde in 2004 van verbeterde marktomstandigheden. In de Verenigde Staten was sprake van een positieve volumeontwikkeling in de matrassenmarkt, die echter werd afgevlakt door de opkomst van enkelzijdige matrassen. Om daarnaast de invloed van de lage dollarkoers te beperken, heeft de business unit de capaciteit in de Verenigde Staten uitgebreid.
‘Door de start van de productie in Argentinië zijn voor Sleep Care Fabrics mogelijkheden ontstaan om ook andere Zuid-Amerikaanse landen te bedienen.’
42
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Eind 2003 is in Hoi Wuxi bij Sjanghai een 5.000 m2 grote productiehal gebouwd, met het doel om rechtstreeks jacquard matrastijk te kunnen leveren en daarmee aan de toenemende vraag naar matrassen in China te kunnen voldoen.
Zorg voor milieu, gezondheid en welzijn Een comfortabel matras vormt een belangrijke voorwaarde voor een goede nachtrust. Sleep Care Fabrics levert wereldwijd matrastijk en speelt met voortdurende innovaties in op de zorg voor milieu, gezondheid en welzijn. Zo is een wasbestendige, anti-allergische matrasstof ontwikkeld, die evenals een stof van milieuvriendelijke viscose, ook in natte toestand zijn vormstabiliteit behoudt. Een andere innovatie betreft een matrasstof met een unieke structuur van drie lagen, waarbij de boven- en onderkant door een luchtkussen worden verbonden. Deze constructie vergroot niet alleen het slaapcomfort, maar waarborgt bovendien een betere luchtcirculatie in het matras. De driedimensionale matrasstoffen zijn een uitkomst voor ziekenhuizen en geven ook thuis extra comfort. Ze vormen daarmee een perfecte aanvulling op het bestaande assortiment matrasstoffen die niet alleen brandveilig en fris van geur zijn, maar ook een rustgevende werking hebben.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
43
Verslag van de Raad van Bestuur > Gamma Comfort & Style > Sleep Care Fabrics
In Zuid-Amerika, waar eind 2003 het Argentijnse Textiles y Diseños werd overgenomen, heeft Sleep Care Fabrics eveneens haar marktpositie versterkt. Door de start van de productie daar zijn mogelijkheden ontstaan om ook andere Zuid-Amerikaanse landen te bedienen. Oost-Europa wordt gezien als een attractieve groeimarkt met lagere loonkosten. De business unit overweegt in hoeverre delen van de productie van goedkopere matrasstoffen in België en Duitsland naar deze regio’s kunnen worden verplaatst. Omzet en resultaten De omzet van de business unit Sleep Care Fabrics bleef stabiel op € 179 miljoen (2003: € 180 miljoen). Tegenover een stijging van de omzet in gebreide producten stonden prijsdruk en omrekeningsverschillen van de Amerikaanse vestiging. De autonome omzet steeg met 1%. Het bedrijfsresultaat was lager dan in 2003, met name als gevolg van valuta-effecten. De prijsdruk kon deels worden gecompenseerd door efficiëntiemaatregelen. Het rendement op het geïnvesteerd vermogen was gelijk aan de groepsdoelstelling van 15%.
Sleep Care Fabrics
Netto omzet in miljoen Aantal medewerkers per ultimo
2004
2003
index
179
180
99
1.593
1.651
96
Strategische aandachtspunten voor 2005 - 2009
44
Groei
• Vergroten marktpositie in Azië • Uitbreiden middensegment in Noord-Amerika • Uitbreiden activiteiten in Zuid- en Centraal-Amerika
Strategische kostenpositie
• Vergroten productie in Oost-Europa en Azië
Operational excellence
• Optimaliseren en op elkaar afstemmen van locaties in Europa
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Verslag van de Raad van Bestuur > Gamma Comfort & Style > Car Fabrics
Car Fabrics is met hoogwaardige stoffen en innovatieve dessins een wereldspeler op het gebied van autobekleding. Veel toonaangevende automobielproducenten vertrouwen op de eigentijdse ontwerpen en producten van deze business unit. Mede dankzij een eigen ontwerp- en onderzoeksafdeling is Car Fabrics in staat te voldoen aan de hoge kwaliteitseisen op het gebied van duurzaamheid, veiligheid, comfort en design.
Car Fabrics De automobielindustrie opereert in toenemende mate op wereldschaal. Car Fabrics speelt hierop in door zelf ook bredere samenwerkingsverbanden te vormen en mondiaal actief te zijn. De business unit beschikt over een joint venture in India en partners in Japan en heeft diverse productiefaciliteiten in Europa.
Strategie De strategie van Car Fabrics is gericht op een verdere globalisering van de activiteiten. Het streven is het marktaandeel bij de bestaande klanten te vergroten en de sterke positie in Europa tegen aanvaardbare marges te behouden. Van groot belang is een verbetering van de efficiëntie en de kwaliteit. De verlaging van het kostenniveau is in dat kader een voortdurend punt van aandacht. Gang van zaken Car Fabrics wordt geconfronteerd met een toenemende concurrentie en – mede door stijgende grondstofprijzen – een stevige margedruk. De business unit heeft bovendien in West-Europa te maken met verzadigde markten. Autofabrikanten zien kansen in Centraal- en Oost-Europa en richten daarop steeds meer hun investeringen. De groeipotenties, ook in de verkoop, worden echter getemperd door het gebrek aan koopkracht in deze regio. De markt in India, waar Car Fabrics via een joint venture actief is, maakt een duidelijke groei door. Bij Car Fabrics zijn door de sterke prijsdruk verdere kostenbesparende maatregelen getroffen. Het in 2002 gestarte reorganisatieproces werd daarmee voortgezet. Het personeelsbestand van Delcar in Frankrijk werd met 12 medewerkers gereduceerd. Bij de Witte Lietaer in België werd een personeelsreductieplan van 51 medewerkers aangekondigd.
‘De markt in India, waar Car Fabrics via een joint venture actief is, maakt een duidelijke groei door.’
Car Fabrics heeft in 2004 de inrichting van twee ‘competence centers’ voltooid, die de concurrentiepositie zullen versterken. Dat heeft onder meer geleid tot een duidelijke scheiding tussen de activiteiten op het gebied van automotive en huislinnen, een herverdeling van de brei-activiteiten en een optimalisatie van de weefactiviteiten. In dat kader is in het Belgische Wervik een nieuwe productiehal voor de automotive branche in gebruik genomen. Inmiddels richt Car Fabrics zich in Frankrijk op breien en in België voornamelijk op weven.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
45
Verslag van de Raad van Bestuur > Gamma Comfort & Style > Car Fabrics
Hoogwaardige, innovatieve autobekleding Car Fabrics kan in de hele wereld terugvallen op een uitgebreid netwerk van bedrijven, waarmee samen aan opdrachten wordt gewerkt. Met vertrouwde partners wordt in diverse fasen soms jarenlang gewerkt aan hoogwaardige en innovatieve oplossingen voor het auto-interieur, die mede het succes van de auto bepalen. Daarbij staan kwaliteitsaspecten als duurzaamheid, veiligheid en comfort voorop. De business unit beschikt over een rijk palet aan mogelijkheden om aan de wensen en smaken van de gebruikers te appelleren: traditioneel geweven stoffen en gebreide velours, maar ook innovatieve driedimensionale bekleding.
46
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Omzet en resultaten De omzet daalde autonoom met 8% van € 117 miljoen in 2003 naar € 108 miljoen in 2004, vooral veroorzaakt door de prijsdruk en verminderde omzet in Frankrijk. De lagere omzetten konden worden gecompenseerd door positieve effecten van de kostenreducties en het in 2003 vergrote belang in Bhilwara Melba De Witte in India. Het resultaat van de joint venture in India was zeer tevredenstellend. Door voortdurend moeilijke marktomstandigheden daalde het bedrijfsresultaat, mede als gevolg van herstructureringen. Het rendement op het geïnvesteerd vermogen bleef onder de groepsdoelstelling van 15%.
Car Fabrics 2004
2003
index
Netto omzet in miljoen
108
117
92
Aantal medewerkers per ultimo
616
644
96
Strategische aandachtspunten voor 2005 - 2009 Groei
• Vergroten marktaandeel bij bestaande klanten • Onderzoeken van samenwerkingsverbanden
Operational excellence
• Voortdurend optimaliseren van productiecapaciteiten
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
47
Verslag van de Raad van Bestuur > Gamma Comfort & Style > Exotic Fabrics
Exotic Fabrics ontwerpt, produceert, distribueert en verkoopt hoogwaardige geverfde en bedrukte stoffen die zijn gebaseerd op een in eigen huis ontwikkeld batikproces. De stoffen zijn vooral bestemd voor het top- en middensegment van de West-Afrikaanse markt, waar de business unit al meer dan een eeuw met succes opereert. Dankzij gevestigde merken en de presentatie van voortdurend nieuwe collecties weet Exotic Fabrics de leidende positie in de markt te behouden.
Exotic Fabrics De Afrikaanse consument beschouwt de exotische stoffen als exclusief, trendsettend en statusverhogend. De productie van de stoffen vindt plaats op locaties in Nederland, Ghana en Ivoorkust. Van daaruit worden ze gedistribueerd naar verkoopcentra, warenhuizen en winkels in West-Europa, Afrika en Noord-Amerika, om ten slotte hun weg te vinden naar de consument.
Strategie Hoewel de markt een beperkte groei kent, wordt uitbreiding in de distributie gezocht om het marktaandeel te vergroten en de leidende positie te behouden. Exotic Fabrics ontwikkelt zich daarbij steeds meer van een productiebedrijf tot een marketing- en merkenorganisatie. De business unit blijft daarnaast investeren in het verbeteren van de kostenstructuur. Om de marktpositie in de bestaande afzetgebieden strategisch te versterken, wordt ook ingezet op een voortgaande verbetering van de processen ter verhoging van de kwaliteit, mede door opleidingen en trainingen van medewerkers. Gang van zaken Exotic Fabrics werd in 2004 geconfronteerd met bijzonder moeilijke marktomstandigheden. Naast een zwakke Amerikaanse dollar had de business unit vooral te maken met een verder verslechterde politieke en economische situatie in Afrika. Zo werden protectionistische maatregelen getroffen in Nigeria en brak in 2004 in Ivoorkust een crisis uit. Door de verdere koopkrachtdaling maken consumenten bovendien andere keuzes en komt kleding niet altijd op de eerste plaats. Verder doet de ontwikkeling zich voor dat er uit China steeds meer goedkopere varianten op de markt komen. Hoewel Exotic Fabrics door de jaren heen voortdurend met instabiele situaties te maken heeft gehad, konden de effecten daarvan doorgaans enigermate worden gecompenseerd door positieve ontwikkelingen in andere regio’s. Dat was in 2004 niet het geval. Om de continuïteit veilig te stellen, zijn daarom gedurende het verslagjaar maatregelen getroffen om de capaciteit en het kostenniveau aan te passen aan de lagere afzet.
‘Exotic Fabrics werd in 2004 geconfronteerd met bijzonder moeilijke marktomstandigheden.’
48
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
In 2004 hebben ingrijpende reorganisaties in Nederland en Ivoorkust bijgedragen aan een verbetering van de kostenpositie en een reductie van de overcapaciteit. Bij Exotic Fabrics vonden zowel in Nederland als in Ivoorkust personeelsreducties plaats. In Nederland (Helmond) zal het personeelsbestand
Gekleed voor succes De exclusieve, onderscheidende en trendsettende stoffen van Exotic Fabrics bepalen al generaties lang het modebeeld in West-Afrika en geven zowel vrouwen als mannen een gevoel van trots, zelfvertrouwen, onafhankelijkheid, zelfbewustzijn en succes. Dankzij gevestigde merken en de presentatie van telkens nieuwe collecties weet de business unit voortdurend de consument te binden. Daaraan draagt ook een uitbreidend verkoop- en distributienetwerk bij, waardoor winkels en warenhuizen sneller kunnen worden bevoorraad. Voor alle merken wordt bovendien een gericht, op elkaar afgestemd marketingbeleid gevoerd, veelal met opvallende reclamecampagnes. In 2004 werd het succes van dit beleid nog eens onderstreept, toen in Ghana de prijs voor de beste tv-spot werd gewonnen met de reclamecampagne ‘Timeless’ voor het merk GTP.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
49
Verslag van de Raad van Bestuur > Gamma Comfort & Style > Exotic Fabrics
uiteindelijk met 148 medewerkers worden verminderd en in Ivoorkust met 160. Voor de overige medewerkers in Ivoorkust zal een arbeidstijdverkorting van 30% worden doorgevoerd. Om daarnaast de efficiëntie te verbeteren en de kwaliteit verder te verhogen, worden opleidingen en trainingen voor medewerkers verzorgd. Zo is voor productiemedewerkers in Ghana een VAPRO-opleiding in procestechnologie gestart. Omzet en resultaten De omzet daalde met 24% van € 161 miljoen in 2003 naar € 122 miljoen in 2004, vooral als gevolg van de teruglopende koopkracht van de eindconsument door de zwakke Amerikaanse dollar, de verslechterde politieke en economische situatie in Ivoorkust, de onrust in Nigeria en de importbeperkende maatregelen in dat land. Het bedrijfsresultaat daalde door de omzetdaling en door herstructureringskosten. Het rendement op het geïnvesteerd vermogen bleef exclusief herstructureringskosten boven de groepsdoelstelling van 15%.
Exotic Fabrics
Netto omzet in miljoen Aantal medewerkers per ultimo
2004
2003
index
122
161
76
3.467
3.706
94
Strategische aandachtspunten voor 2005 - 2009
50
Groei
• Export van Uniwax en GTP stimuleren door eigen distributienetwerk
Strategische kostenpositie
• Van productiebedrijf naar een marketing- en merkenorganisatie
Operational excellence
• Voortdurend optimaliseren van productiecapaciteiten
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Verslag van de Raad van Bestuur > Vooruitzichten
Vooruitzichten Binnen de sector Gamma Comfort & Style ondervindt de business unit Exotic Fabrics nog steeds hinder van de moeilijke politieke en economische situatie in West-Afrika. Gamma Holding verwacht in deze regio op korte termijn nog geen herstel. Voor de sector Gamma Technologies wordt het jaar 2005 als een transitiejaar gezien, waarin een aanzet wordt gegeven voor groei en herstructureringen een rol zullen spelen. Gelet op bovenstaande ontwikkelingen en de onzekerheid van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro, is het in dit stadium te vroeg om uitspraken te doen over concrete resultaten van Gamma Holding in 2005. Helmond, 24 februari 2005 Raad van Bestuur Meint Veninga, voorzitter Marcel Zegger
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
51
Vestigingslanden
Noord-Amerika Arkansas California Canada Connecticut Georgia Illinois Michigan Minnesota New Jersey New York North Carolina Pennsylvania Rhode Island Texas
52
Gamma Holding
Afrika
Zuid-Amerika Argentinië Brazilië
Jaarverslag 2004
Benin Burkina Faso Ghana Ivoorkust Kameroen Niger Togo Zuid-Afrika
Gamma Holding > Profiel Gamma Holding
Europa België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Italië Nederland Portugal Rusland Slowakije Spanje Tsjechië Verenigd Koninkrijk Zweden Zwitserland
Azië China India Jordanië Maleisië Singapore Thailand Zuid-Korea
Oceanië Australië Nieuw-Zeeland
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
53
Jaarrekening
Jaarrekening > Grondslagen voor de financiële verslaggeving
Grondslagen voor de financiële verslaggeving Grondslagen in het algemeen De toegepaste grondslagen voor de financiële verslaggeving hebben zowel betrekking op de vennootschappelijke als op de geconsolideerde jaarrekening. De grondslagen zijn in vergelijking met het voorgaand verslagjaar ongewijzigd. Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn de financiële gegevens van Gamma Holding N.V. en haar groepsmaatschappijen verwerkt op basis van uniforme waarderings- en resultaatbepalingsgrondslagen, volgens de integrale consolidatiemethode. Als gevolg daarvan worden de financiële gegevens van de groepsmaatschappijen voor 100% in de consolidatie betrokken. Hierbij worden de onderlinge activa en passiva, baten en lasten en ongerealiseerde winsten geëlimineerd. Het aandeel van derden in het eigen vermogen, respectievelijk het resultaat van de groepsmaatschappijen, wordt daarbij afzonderlijk gepresenteerd. Als groepsmaatschappijen worden aangemerkt de maatschappijen, die tot de economische eenheid van Gamma Holding N.V. behoren en waarin, door haar zeggenschap over het zakelijke en financiële beleid, beslissende invloed wordt uitgeoefend. De belangrijkste groepsmaatschappijen staan vermeld op pagina 80 en 81. Treedt een maatschappij tot de groep toe, dan worden de financiële gegevens van deze maatschappij in de consolidatie betrokken met ingang van de datum, waarop de groep beslissende zeggenschap heeft verkregen. Is de verkrijgingsprijs hoger dan de, op basis van reële waarden bepaalde, netto vermogenswaarde per verkrijgingsdatum, dan wordt het verschil (goodwill) met ingang van 1 januari 2001 geactiveerd als immateriële vaste activa, waarop systematisch wordt afgeschreven ten laste van de winst- en verliesrekening. Treedt een maatschappij uit de groep, dan worden de financiële gegevens van deze maatschappij in de consolidatie betrokken tot de datum, waarop de beslissende zeggenschap van de groep is geëindigd. Het verschil tussen de verkoopprijs en de netto vermogenswaarde verhoogd met de boekwaarde van de goodwill per verkoopdatum (boekresultaat), wordt ten gunste respectievelijk ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht. Bij het opmaken van de vennootschappelijke jaarrekening is gebruik gemaakt van de mogelijkheid van artikel 402, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek tot het opstellen van een beknopte winst- en verliesrekening.
Grondslagen voor de omrekening van vreemde valuta Transacties in vreemde valuta Vorderingen, schulden en verplichtingen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de koers per balansdatum, behoudens voor zover het koersrisico is afgedekt. In die gevallen vindt waardering plaats tegen de overeengekomen termijnkoersen. De uit de omrekening voortvloeiende koersverschillen worden opgenomen in de winst- en verliesrekening, behoudens die op interconcernleningen met een permanent dan wel lange termijn financieringskarakter. De koersverschillen op deze leningen worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen (overige reserves) gebracht. Transacties in vreemde valuta gedurende het verslagjaar zijn in de jaarrekening verwerkt tegen de koers van afwikkeling. Jaarrekeningen van buitenlandse groepsmaatschappijen Activa en passiva uit de jaarrekeningen van buitenlandse groepsmaatschappijen worden omgerekend tegen de koersen per balansdatum. De hieruit voortvloeiende koersverschillen worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen (overige reserves) gebracht. Baten en lasten uit de jaarrekeningen van buitenlandse groepsmaatschappijen worden omgerekend tegen gemiddelde jaarkoersen. De verschillen tussen de resultaten, berekend op basis van de gemiddelde jaarkoersen en de resultaten, berekend op basis van de koersen per balansdatum, worden eveneens rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen (overige reserves) gebracht. Grondslagen voor de waardering Algemeen Activa en passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij anders vermeld. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, verminderd met afschrijvingen. Kosten van onderzoek worden direct ten laste van het resultaat gebracht. Kosten van ontwikkeling betreffen kosten van product-, dessin- en technologische ontwikkeling. Gegeven de onzekerheden omtrent het succes van individuele ontwikkelingen worden ook de ontwikkelingskosten rechtstreeks ten laste van het resultaat gebracht.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
55
Jaarrekening > Grondslagen voor de financiële verslaggeving
Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, verminderd met afschrijvingen. De verkrijgingsprijs van materiële vaste activa bestaat uit de inkoopprijs verhoogd met bijkomende kosten en verminderd met investeringssubsidies. De niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbare bedrijfsmiddelen zijn gewaardeerd tegen de boekwaarde, die op het moment van overdracht naar deze categorie gold, of tegen lagere marktwaarde.
Goederen in bewerking en gereed product zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van grond- en hulpstoffen, vermeerderd met de direct toe te rekenen vervaardigingskosten onder aftrek van een voorziening voor incourantheid, of tegen lagere marktwaarde. De in de voorraadwaardering begrepen vervaardigingskosten bevatten uitsluitend de personeelskosten, afschrijvingen en andere productiekosten, die direct aan de productie zijn toe te rekenen.
Financiële vaste activa De deelnemingen in groepsmaatschappijen in de vennootschappelijke balans zijn gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde op collectieve basis. De andere deelnemingen zijn gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde voor zover invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Andere deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. De overige effecten zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde.
Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, onder aftrek van een voorziening voor het risico van oninbaarheid. De latente belastingvordering is bepaald op basis van de voor de betreffende landen geldende belastingtarieven over het tijdelijke verschil tussen de fiscale en commerciële waardering van activa en passiva, indien dit tot een reële vordering kan leiden. Latente belastingvorderingen uit hoofde van verliescompensatie zijn gewaardeerd indien waarschijnlijk is, dat toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd.
Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Op iedere balansdatum wordt beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat een actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort, bepaald. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. De opbrengstwaarde is bepaald met behulp van de actieve markt. De bedrijfswaarde wordt berekend uit de contante waarde van de kasstromen. Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt direct als een last verwerkt in de winst- en verliesrekening. Voorraden De grond- en hulpstoffen zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs bepaald op basis van ‘first-in, first-out’, onder aftrek van een voorziening voor incourantheid, of tegen lagere marktwaarde. De verkrijgingsprijs bestaat uit de inkoopprijs verhoogd met kosten van vracht en invoerrechten.
56
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Voorzieningen De voorziening voor pensioenen is gewaardeerd tegen contante waarde op actuariële grondslagen. Deze voorziening heeft betrekking op de niet-verzekerde uitkeringen, die aan oud-personeelsleden en hun nabestaanden verstrekt worden, alsmede op de verplichtingen die voortvloeien uit de regelingen betreffende aanvullingen bij arbeidsongeschiktheid. De voorziening voor latente belastingverplichtingen is bepaald op basis van de voor de betreffende landen geldende belastingtarieven over het tijdelijke verschil tussen de fiscale en commerciële waardering van activa en passiva, indien dit tot een reële verplichting kan leiden. De voorziening voor herstructurering is gewaardeerd tegen contante waarde en bestemd om lasten uit dien hoofde te dekken.
Grondslagen voor de resultatenbepaling Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd, verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. De afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa zijn gebaseerd op verkrijgingsprijs, volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Netto omzet Netto omzet omvat de opbrengsten uit levering van goederen en diensten onder aftrek van kortingen en van over de omzet geheven belastingen. Opbrengsten uit de levering van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico’s met betrekking tot het eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Opbrengsten uit de levering van diensten geschiedt naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de totale te verrichten diensten.
Kosten De kosten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Belastingen De belastingen over het resultaat worden berekend door toepassing van het voor de betreffende landen geldende tarief op het resultaat voor belastingen van het verslagjaar, waarbij rekening wordt gehouden met permanente verschillen tussen de winstbepaling volgens de jaarrekening en de fiscale winstbepaling. Het belastingeffect van de tijdelijke verschillen wordt verwerkt via de vordering respectievelijk voorziening voor latente belastingen.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
57
Jaarrekening > Geconsolideerde balans
Geconsolideerde balans In miljoenen € (voor winstverdeling)
31-12-2004
31-12-2003
32,7 254,3 5,1 292,1
28,4 261,6 3,9 293,9
189,1 174,5 17,3 380,9
204,9 166,4 15,1 386,4
673,0
680,3
217,2 1,9 219,1
211,2 1,1 212,3
56,1 187,7 210,1
54,2 203,7 210,1
673,0
680,3
Activa Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa
1 2 3
Vlottende activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa
4 5 6
Totaal activa
Passiva Eigen vermogen Aandeel van derden Groepsvermogen
10
Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden
12
9
11 13
Totaal passiva
58
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Jaarrekening > Geconsolideerde winst- en verliesrekening
Geconsolideerde winst- en verliesrekening In miljoenen € Netto omzet Wijzigingen in voorraden gereed product en goederen in bewerking Som van de bedrijfsopbrengsten Kosten van grond- en hulpstoffen Uitbesteed werk en andere externe kosten Toegevoegde waarde
17
18
2004
2003
860,8
903,9
(4,5) 856,3
(1,0) 902,9
(320,4) (52,3) 483,6
(324,3) (55,5) 523,1
(292,2) (2,0) (37,0) (108,3) (439,5)
(290,0) (1,4) (38,9) (122,5) (452,8)
Personeelskosten Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Overige bedrijfskosten Som van de bedrijfslasten
19
Bedrijfsresultaat
22
44,1
70,3
Financiële baten en lasten
23
(11,6)
(15,4)
32 ,5
54,9
(11,6)
(20,4)
20,9
34,5
(0,4)
(0,4)
20,5
34,1
2,78 2,77 3,05
4,56 4,55 4,74
1 2 21
Groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen over het groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
24
Groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Aandeel van derden in het groepsresultaat na belastingen Resultaat na belastingen
10
In € Winst per aandeel Verwaterde winst per aandeel Winst per aandeel voor afschrijving goodwill
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
59
Jaarrekening > Geconsolideerd kasstroomoverzicht
Geconsolideerd kasstroomoverzicht In miljoenen €
2004
2003
Resultaat na belastingen Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Mutatie voorzieningen Mutatie werkkapitaal Aandeel van derden in het groepsresultaat na belastingen Netto kasstroom uit operationele activiteiten
20,5 2,0 37,0 1,9 (2,1) 0,4 59,7
34,1 1,4 38,9 (2,8) 6,8 0,4 78,8
Netto investeringen in groepsmaatschappijen Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen van materiële vaste activa Netto investeringen in financiële vaste activa Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten
(7,4) (33,5) 2,0 (0,1) (39,0)
(17,3) (35,9) 2,7 (0,8) (51,3)
Inkoop eigen aandelen Betaald dividend Gamma Holding N.V. Betaald dividend groepsmaatschappijen aan derden Aflossingen op langlopende leningen Mutatie kortlopende rentedragende schulden Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten
(0,5) (14,1) (0,2) (15,1) 11,6 (18,3)
(5,5) (13,6) (0,4) (19,2) 8,2 (30,5)
Koers- en omrekeningsverschillen op liquide middelen Netto kasstroom
(0,2) 2,2
(1,5) (4,5)
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De netto kasstroom betreft de mutatie liquide middelen. Als investeringen in groepsmaatschappijen zijn opgenomen de betaalde bedragen onder aftrek van aanwezige liquide middelen.
60
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Jaarrekening > Toelichting op de geconsolideerde balans
Toelichting op de geconsolideerde balans In miljoenen € 1 Immateriële vaste activa De samenstelling en de mutaties waren als volgt: Stand per 31-12-2003 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen Boekwaarde per 31-12-2003
Goodwill 30,6 (2,2) 28,4
Mutaties 2004 Investeringen Afschrijvingen Valutawijzigingen
6,5 (2,0) (0,2)
Stand per 31-12-2004 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen Boekwaarde per 31-12-2004
36,9 (4,2) 32,7
Het afschrijvingspercentage op goodwill bedraagt 5% respectievelijk 10%.
2004
2003
6,5 6,5
12,6 1,0 13,6
De investeringen zijn geografisch als volgt verdeeld: Europa Verenigde Staten Rest wereld Totaal
2,5 0,6 3,4 6,5
3,7 5,7 4,2 13,6
De afschrijvingen zijn naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
1,9 0,1 2,0
1,4
De investeringen zijn naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
1,4
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
61
Jaarrekening > Toelichting op de geconsolideerde balans
In miljoenen € 2 Materiële vaste activa De samenstelling en de mutaties waren als volgt:
Bedrijfsgebouwen en -terreinen
Machines en installaties
Andere vaste bedrijfsmiddelen
196,9 (84,3) 112,6
587,7 (460,6) 127,1
82,6 (68,6) 14,0
6,1
3,7 0,6 (5,5)
5,8 0,2 (6,0) (0,3) (0,1) 1,8
7,0
(1,0) (0,5)
17,0 0,4 (25,5) (0,3) (1,9) 2,3
197,9 (88,0) 109,9
589,0 (469,9) 119,1
87,4 (72,0) 15,4
Stand per 31-12-2003 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen Boekwaarde per 31-12-2003 Mutaties 2004 Investeringen Nieuwe consolidaties Afschrijvingen Desinvesteringen Valutawijzigingen Overige mutaties Stand per 31-12-2004 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen Boekwaarde per 31-12-2004
In uitvoering en vooruitbetaald
6,1
Niet aan de bedrijfsuitoef. dienstbare bedr.middelen
Totaal
12,3 (10,5) 1,8
885,6 (624,0) 261,6
(1,4)
33,5 1,2 (37,0) (2,0) (3,0)
(3,6)
9,5 9,5
9,3 (8,9) 0,4
893,1 (638,8) 254,3
Op de bedrijfsterreinen wordt niet afgeschreven. Het afschrijvingspercentage op bedrijfsgebouwen bedraagt 3%, op machines en installaties voornamelijk 10% en op andere vaste bedrijfsmiddelen 25% respectievelijk 33%.
62
2004
2003
De investeringen zijn naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
14,0 19,5 33,5
14,0 21,9 35,9
De investeringen zijn geografisch als volgt verdeeld: Europa Verenigde Staten Rest wereld Totaal
21,9 5,7 5,9 33,5
21,7 3,5 10,7 35,9
De afschrijvingen zijn naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
18,7 18,3 37,0
19,7 19,2 38,9
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
In miljoenen € 3 Financiële vaste activa De samenstelling en de mutaties waren als volgt:
Andere deelnemingen
Stand per 31-12-2003 Netto vermogenswaarde respectievelijk verkrijgingsprijs Waardeverminderingen Boekwaarde per 31-12-2003
12,8 (9,0) 3,8
Mutaties 2004 Vooruitbetaald per 31-12-2003 Investeringen Opgenomen in consolidatie Resultaat na belastingen Dividend Valutawijzigingen
(0,7) 0,3 (0,1) 1,9 (0,1) (0,1)
Stand per 31-12-2004 Netto vermogenswaarde respectievelijk verkrijgingsprijs Waardeverminderingen Boekwaarde per 31-12-2004
13,9 (8,9) 5,0
Overige effecten
Totaal
0,8 (0,7) 0,1
13,6 (9,7) 3,9
(0,7) 0,3 (0,1) 1,9 (0,1) (0,1)
2,0 (1,9) 0,1
15,9 (10,8) 5,1
De belangrijkste andere deelnemingen staan vermeld op pagina 81.
31-12-2004
31-12-2003
55,9 37,8 95,1 0,3 189,1
58,7 45,0 100,7 0,5 204,9
4 Voorraden Grond- en hulpstoffen Goederen in bewerking Gereed product en handelsgoederen Vooruitbetaald op voorraden Totaal
De actuele waarde van de voorraden wijkt niet materieel af van de boekwaarde.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
63
Jaarrekening > Toelichting op de geconsolideerde balans
In miljoenen €
31-12-2004
31-12-2003
127,5 20,8 18,4 7,8 174,5
124,5 16,5 16,3 9,1 166,4
5 Vorderingen Handelsdebiteuren Belastingen Overige vorderingen Overlopende activa Totaal
Door de verdeling van de activiteiten is het kredietrisico van de vorderingen gespreid. In de overige vorderingen is 7,5 (vorig jaar 9,0) latente belastingen begrepen, waarvan 5,5 (vorig jaar 6,6) een resterende looptijd langer dan een jaar heeft. De latente belastingen bestaan voor 5,1 (vorig jaar 4,9) uit gewaardeerde verliescompensatie. Waardering van de compensabele verliezen, die naar verwachting binnen vijf jaar worden gerealiseerd (15,0 vorig jaar 14,7), vindt plaats tegen de nominale tarieven (gemiddeld 34,1%, vorig jaar 33,5%). Het totaal van de beschikbare compensabele verliezen bedraagt 35,0 (vorig jaar 32,4). Van de overige vorderingen heeft een bedrag van 8,2 (vorig jaar 9,1) een resterende looptijd langer dan een jaar.
6 Liquide middelen Kas en bank Deposito’s Totaal
15,3 2,0 17,3
13,8 1,3 15,1
In principe worden banksaldi en deposito’s aangehouden bij financiële instellingen met sterke credit ratings.
7 Geïnvesteerd vermogen Geïnvesteerd vermogen 1 is naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
251,0 200,1 451,1
263,2 193,3 456,5
Geïnvesteerd vermogen 1 is geografisch als volgt verdeeld: Europa Verenigde Staten Rest wereld Totaal
310,9 73,5 66,7 451,1
312,5 81,6 62,4 456,5
1
64
Groepsvermogen verhoogd met saldo rentedragende schulden.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
In miljoenen €
31-12-2004
31-12-2003
Boekwaarde van de activa is naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
356,4 316,6 673,0
360,3 320,0 680,3
Boekwaarde van de activa is geografisch als volgt verdeeld 1 : Europa Verenigde Staten Rest wereld Totaal
481,0 94,7 97,3 673,0
483,2 99,9 97,2 680,3
2004
2003
Het verloop van het eigen vermogen is als volgt: Stand per 31 december vorig jaar
211,2
196,9
Mutaties Resultaat na belastingen Dividend voorgaand boekjaar Inkoop eigen aandelen Valutawijzigingen Stand per 31 december
20,5 (14,1) (0,5) 0,1 217,2
34,1 (13,6) (5,5) (0,7) 211,2
8 Boekwaarde activa
9 Eigen vermogen
Het eigen vermogen wordt in de toelichting bij de vennootschappelijke balans nader uiteengezet.
10 Aandeel van derden Het verloop van het aandeel van derden in geconsolideerde groepsmaatschappijen is als volgt: Stand per 31 december vorig jaar Mutaties Investeringen Aandeel van derden in groepsresultaat na belastingen Dividend groepsmaatschappijen aan derden Overige mutaties Stand per 31 december
1
1,1
1,0
0,7 0,4 (0,2) (0,1) 1,9
0,1 0,3 (0,4) 0,1 1,1
Met ingang van jaarrekening 2004 op basis van land van vestiging; cijfers 2003 aangepast.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
65
Jaarrekening > Toelichting op de geconsolideerde balans
In miljoenen € 11 Voorzieningen De samenstelling en de mutaties waren als volgt:
Pensioenen
Stand per 31-12-2003
20,6
Mutaties 2004 Nieuwe consolidaties Betalingen c.q. overboekingen Aanvullingen ten laste van het resultaat Valutawijzigingen Stand per 31-12-2004
(2,2) 0,7 19,1
Latente belastingverplichtingen
Herstructurering
33,6
0,1 (3,4) (0,1) 30,2
Totaal
54,2
(4,9) 11,7 6,8
0,1 (10,5) 12,4 (0,1) 56,1
De voorzieningen hebben een looptijd langer dan een jaar, grotendeels langer dan vijf jaar. De voorziening pensioenen betreft voornamelijk toegezegd-pensioenregelingen in eigen beheer in Duitsland. In Nederland bestaat een eigen ondernemingspensioenfonds dat sinds 1 januari 2004 een voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling heeft ingevoerd met een gefixeerde werkgeverspremie. In België bestaan toegezegd-pensioenregelingen waarvan de verplichtingen zijn ondergebracht bij een verzekeringsmaatschappij. 2004
2003
De langlopende schulden muteerden als volgt: Stand per 31 december vorig jaar
203,7
250,9
Mutaties Opname syndicaatsleningen Vervroegd afgelost Valutawijzigingen Overgeboekt naar kortlopende schulden Stand per 31 december
17,9 (1,7) (5,7) (26,5) 187,7
23,1 (8,2) (24,4) (37,7) 203,7
12 Langlopende schulden
De langlopende schulden bestaan uit geldleningen bij kredietinstellingen. De gemiddelde rente bedroeg 4,6% (vorig jaar 4,8%). De in het volgend verslagjaar te verrichten aflossingen zijn opgenomen onder de kortlopende schulden en bedragen 32,2 (vorig jaar 37,8). Voor een bedrag van nihil (vorig jaar 1,3) is de resterende looptijd van de langlopende schulden langer dan vijf jaar. Op leningen tot een bedrag van 185,4 (vorig jaar 201,0) zijn een negative pledge clausule, een cross-default clausule en een pari-passu clausule van toepassing.
66
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
In miljoenen € Voor een bedrag van 217,0 (vorig jaar 231,0), waarvan 31,9 (vorig jaar 31,9) is opgenomen onder kortlopende schulden aan kredietinstellingen, gelden de volgende voorwaarden, respectievelijk bedroeg de realisatie:
1 Total Consolidated Net Senior Borrowings/EBITDA 2 EBITDA/Net Accounting Interest Expense 3 Free Cash/Total Debt Service and Dividends
Norm
31-12-2004
31-12-2003
≤3 ≥5 >1
2,4 6,7 1,3
1,9 7,9 1,5
Onder Net Senior Borrowings wordt niet begrepen een lening van 45,0 (vorig jaar 45,0) die achtergesteld is op de andere bankleningen waarvoor deze voorwaarden gelden. Voor 67% (vorig jaar 68%) van de langlopende schulden is de rente door middel van renteswaps voor langer dan een jaar gefixeerd tegen gemiddeld 3,8% (vorig jaar 3,9%), waarvan nihil (vorig jaar nihil) langer dan vijf jaar. 31-12-2004
31-12-2003
61,6 53,0 21,9 10,4 38,2 25,0 210,1
55,6 51,7 21,5 11,4 41,9 28,0 210,1
228,7 225,2 453,9
236,8 231,2 468,0
13 Kortlopende schulden Kredietinstellingen Handelscrediteuren Belastingen Premies sociale verzekeringen Overige schulden Overlopende passiva Totaal
14 Totaal verplichtingen Het totaal van de verplichtingen (voorzieningen en schulden) is naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
67
Jaarrekening > Toelichting op de geconsolideerde balans
In miljoenen 15 Financiële instrumenten Voor het beperken van rente- en valutarisico’s wordt gebruikgemaakt van financiële instrumenten. Financiële instrumenten worden niet gebruikt voor speculatieve doeleinden. Valuta-instrumenten worden gebruikt om de valutarisico’s, voortvloeiend uit operationele activiteiten in vreemde valuta, te beperken. Het effect daarvan is in de waardering van de desbetreffende activiteit begrepen. Valuta-swapcontracten zijn aangegaan ten behoeve van de financiering van de groep en dienen om de valuta van opgenomen financiering aan te passen aan de gewenste valuta. Het effect daarvan is in de waardering van de onderliggende posities begrepen. Het rentebeleid beoogt de financieringslasten te stabiliseren en te beperken. Rente-instrumenten worden gebruikt om de rente van variabel rentende financieringen te fixeren. Doordat vrijwel het gehele saldo van de langlopende leningen een variabel rentekarakter heeft, benadert de boekwaarde de marktwaarde van deze leningen. De rente-instrumenten zijn in de balans niet gewaardeerd.
Het contractvolume en de marktwaarde van de financiële instrumenten is als volgt: Contractvolume Valutatermijn contracten Valutaswaps Valutaopties Renteswaps
31-12-2004
31-12-2004
31-12-2003
31-12-2003
< 1 jaar
> 1 jaar
< 1 jaar
> 1 jaar
44 54 6 20
Marktwaarde Valutatermijn contracten Valutaswaps Valutaopties Renteswaps
69 120 106
1 (1)
134
1 1 (5)
De financiële instrumenten worden afgesloten met financiële instellingen met sterke credit ratings.
16 Niet uit de balans blijkende verplichtingen Per balansdatum zijn door de groep garantiestellingen en borgtochten verstrekt tot een bedrag van 1,8 (vorig jaar 10,4). Voorts zijn door kredietinstellingen ten behoeve van de groep garantiestellingen en borgtochten verstrekt tot een bedrag van 5,3 (vorig jaar 6,7). Het regres uit hoofde van door de groep verdisconteerde wissels bedraagt 3,9 (vorig jaar 0,6). De verplichtingen van de groep uit hoofde van langlopende overeenkomsten bedragen 28,7 (vorig jaar 4,9).
68
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
(7)
Jaarrekening > Toelichting op de geconsolideerde winst-en verliesrekening
Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening In miljoenen
2004
2003
17 Netto omzet De netto omzet daalde met 5% van 903,9 in 2003 tot 860,8 in 2004. Als gevolg van nieuwe consolidaties steeg de netto omzet met 2%. Valutaontwikkelingen hadden een negatief effect van 2%. De netto omzet daalde autonoom met 5%. De netto omzet is naar business unit als volgt verdeeld: Belting Technology Filtration Technology Coating & Composite Technology Sailcloth Technology Gamma Technologies
195,5 114,9 102,4 39,6 452,4
200,5 117,4 89,3 38,9 446,1
Sleep Care Fabrics Car Fabrics Exotic Fabrics Gamma Comfort & Style
179,0 107,6 121,8 408,4
180,2 116,5 161,1 457,8
Totaal
860,8
903,9
4,0 3,1 7,1
3,8 3,3 7,1
Duitsland Frankrijk Verenigd Koninkrijk Italië/Spanje/Portugal Scandinavië Rest E.U. Zwitserland Rest Europa Subtotaal Europa
11,0 6,6 7,0 8,7 4,0 5,4 0,9 2,9 53,6
9,9 6,9 7,3 8,4 4,1 1,0 0,8 5,8 51,3
Afrika Verenigde Staten Canada Centraal- en Zuid-Amerika Azië Nieuw-Zeeland/Australië
14,1 19,3 2,2 2,0 5,5 3,3
16,8 19,8 1,8 1,7 5,3 3,3
100,0
100,0
De netto omzet is naar afzetgebied procentueel als volgt verdeeld: Nederland België en Luxemburg Subtotaal Benelux
Totaal
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
69
Jaarrekening > Toelichting op de geconsolideerde winst-en verliesrekening
In miljoenen €
2004
2003
10,0 24,0 13,6 4,7 52,3
9,7 26,9 14,1 4,8 55,5
218,9 48,1 10,0 4,4 10,8 292,2
218,2 48,3 5,1 5,8 12,6 290,0
18 Uitbesteed werk en andere externe kosten Uitbesteed werk Energie Uitgaande vracht Verpakking Totaal
19 Personeelskosten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Ingeleend personeel Overige personeelskosten Totaal
De stijging van de pensioenlasten is in belangrijke mate het gevolg van de gestegen pensioenpremie in Nederland. Per ultimo van het verslagjaar bedroeg het aantal medewerkers 9.072 (vorig jaar 9.353), waarvan 8.129 (vorig jaar 8.315) in het buitenland. Gedurende het verslagjaar bedroeg het gemiddeld aantal medewerkers 9.293 (vorig jaar 9.313). Dit aantal nam toe als gevolg van nieuwe consolidaties met 148 en daalde door andere factoren per saldo met 168 medewerkers.
Het gemiddeld aantal medewerkers is naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
70
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
3.393 5.900 9.293
3.371 5.942 9.313
In duizenden € 20 Bezoldiging van bestuurders en commissarissen Gedurende het verslagjaar bedroeg de bezoldiging van bestuurders 1.202 (vorig jaar 1.215 1). Als bezoldiging zijn opgenomen het salaris, gratificaties, de sociale lasten en de pensioenlasten.
2004 De verdeling hiervan is als volgt:
M. Veninga 2 M.H. Zegger 3 J.G.M. van Oijen 4 Totaal
2003
Vaste beloning
397 339 736
373 234 222 829
2004
2003
Variabele beloning 102 88 43 233
83 97 180
2004
2003
2004
Totaal beloning
499 427 43 969
2003
2004
Pensioenlasten
456 234 319 1.009
125 85 23 233
89 72 45 206
2003 Totaal
624 512 66 1.202
545 306 364 1.215
Gedurende het verslagjaar bedroeg de bezoldiging van oud-bestuurder J.F. van der Elst nihil (vorig jaar 11). Het verloop van de aan bestuurders toegekende opties in 2004 is opgenomen op pagina 78.
Het verloop van het aantal uitstaande opties per bestuurder is als volgt: M. Veninga M.H. Zegger Totaal
Uitstaand 31-12-2003
Toegekend 2004
Uitstaand 31-12-2004
15.000 5.000 20.000
7.000 5.000 12.000
22.000 10.000 32.000
Op naam van oud-bestuurder J.G.M. van Oijen stonden per 31-12-2003 35.000 opties uit, waarvan er in 2004 7.000 zijn uitgeoefend. Op 31-12-2004 bedroeg het aantal ten aanzien van hem uitstaande opties 28.000. Op naam van oud-bestuurder J.F. van der Elst stonden per 31-12-2003 10.000 opties uit, waarvan er in 2004 5.000 zijn uitgeoefend. Op 31-12-2004 bedroeg het aantal ten aanzien van hem uitstaande opties 5.000. Gedurende het verslagjaar bedroeg de bezoldiging van commissarissen 131 (vorig jaar 119). De bezoldiging betreft een vaste beloning van 23 per commissaris (vorig jaar 23) en voor de voorzitter 28 (vorig jaar 28) op jaarbasis, aangevuld met een beloning van 1,5 per bijgewoonde commissievergadering. Ten behoeve van bestuurders en commissarissen zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt. De hoofdlijnen van het bezoldigingsbeleid zijn weergegeven op pagina 16 onder het hoofdstuk Corporate governance.
1
De pensioenlasten 2003 zijn met 31 verhoogd.
2
Per 6 mei 2003 voorzitter van de Raad van Bestuur.
3
Met ingang van mei 2003.
4
Tot en met mei 2003.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
71
Jaarrekening > Toelichting op de geconsolideerde winst-en verliesrekening
In miljoenen
2004
2003
41,6 19,5 47,2 108,3
49,5 19,5 53,5 122,5
21 Overige bedrijfskosten Bedrijfskosten Verkoopkosten Algemene kosten Totaal
Onder de bedrijfskosten is voor 22,8 (vorig jaar 26,1) onderhoud opgenomen. Onder de verkoopkosten is voor 9,4 (vorig jaar 8,8) agentencommissies opgenomen. Onder de algemene kosten is voor 14,9 (vorig jaar 15,3) reis- en verblijfkosten, 10,0 (vorig jaar 10,2) accountants- en advieskosten en 6,5 (vorig jaar 7,0) verzekeringen opgenomen.
22 Bedrijfsresultaat Het bedrijfsresultaat daalde met 37% van 70,3 in 2003 tot 44,1 in 2004. Als gevolg van nieuwe consolidaties steeg het bedrijfsresultaat met 1%. Door hogere herstructureringslasten daalde het bedrijfsresultaat met 14%. Valutaontwikkelingen hadden per saldo een negatief effect van 8%. Het bedrijfsresultaat daalde autonoom met 16%. Ten laste van het bedrijfsresultaat is voor 13,4 (vorig jaar 16,0) aan kosten van onderzoek en ontwikkeling en voor 11,7 (vorig jaar 2,1) aan kosten van herstructurering gebracht.
Het bedrijfsresultaat is naar sector als volgt verdeeld: Gamma Technologies Gamma Comfort & Style Totaal
25,4 18,7 44,1
24,1 46,2 70,3
2,0 0,9 (14,5) (11,6)
0,1 1,1 (16,6) (15,4)
23 Financiële baten en lasten Resultaten uit andere deelnemingen Rentebaten Rentelasten Totaal
72
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
In miljoenen
2004
2003
24 Belastingen over het resultaat De belastingen over het resultaat bedragen 11,6 (vorig jaar 20,4).
De procentuele belastingdruk bedraagt 35,8% (vorig jaar 37,2%) en is als volgt opgebouwd: Natural tax rate 1 Niet gecompenseerde verliezen Structurele voordelen Structurele nadelen Overig
36,7 7,6 (7,2) 0,8 (2,1) 35,8
35,8 0,6 (2,0) 0,8 2,0 37,2
De stijging van de natural tax rate is voornamelijk het gevolg van de verhoging van het Amerikaanse aandeel in de winst. De niet gecompenseerde verliezen hebben voornamelijk betrekking op Afrika, Frankrijk en België en zijn gedeeltelijk conservatief ingeschat. De structurele voordelen betreffen vooral de fiscale faciliteit van het concern-financieringscentrum in Nederland, onbelaste deelnemingsresultaten en fiscale faciliteiten in de Verenigde Staten. De structurele nadelen zijn met name het gevolg van het fiscaal niet aftrekbaar zijn van de afschrijving op betaalde goodwill. Onder overig zijn begrepen de aanpassing van de belastinglatentie aan de tariefswijziging in Nederland en correcties met betrekking tot voorgaande jaren.
1
Gewogen gemiddelde van de statutaire tarieven die worden gehanteerd in de landen waar Gamma Holding operationeel is, gewogen op basis van het resultaat voor belasting in elk van deze landen.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
73
Jaarrekening > Vennootschappelijke balans en vennootschappelijke winst- en verliesrekening
Vennootschappelijke balans In miljoenen (vóór winstverdeling)
31-12-2004
31-12-2003
2,1 325,2 327,3
0,4 383,6 384,0
257,3 1,9 259,2
213,1 4,3 217,4
586,5
601,4
19,8 38,8 5,0 133,1 20,5 217,2
19,8 38,8 5,0 113,5 34,1 211,2
185,1 184,2
199,1 191,1
586,5
601,4
Activa Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa
26 27
Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa
28
Totaal activa
Passiva Geplaatst kapitaal Agio Wettelijke reserve Overige reserves Onverdeelde winst Eigen vermogen
29
Langlopende schulden Kortlopende schulden
30 31
Totaal passiva
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening In miljoenen
74
2004
2003
Resultaat uit deelnemingen na belastingen Overige baten en lasten na belastingen
27
14,9 5,6
34,1 0,0
Resultaat na belastingen
29
20,5
34,1
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Jaarrekening > Toelichting op de vennootschappelijke balans
Toelichting op de vennootschappelijke balans In miljoenen € 25 Algemeen De jaarrekening van Gamma Holding N.V. is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. De grondslagen voor de financiële verslaggeving voor de vennootschappelijke en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk.
26 Materiële vaste activa De samenstelling en de mutaties waren als volgt:
Machines en installaties
Stand per 31-12-2003 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen Boekwaarde per 31-12-2003
Andere vaste bedrijfsmiddelen
Totaal
1,5 (1,1) 0,4
1,5 (1,1) 0,4
Mutaties 2004 Investeringen Afschrijvingen
0,9 (0,1)
1,2 (0,3)
2,1 (0,4)
Stand per 31-12-2004 Verkrijgingsprijs Afschrijvingen Boekwaarde per 31-12-2004
0,9 (0,1) 0,8
1,9 (0,6) 1,3
2,8 (0,7) 2,1
Het afschrijvingspercentage op machines en installaties bedraagt 10% en op andere vaste bedrijfsmiddelen 25% respectievelijk 33%.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
75
Jaarrekening > Toelichting op de vennootschappelijke balans
In miljoenen € 27 Financiële vaste activa De samenstelling en de mutaties waren als volgt:
Stand per 31-12-2003 Mutaties 2004 Kapitaalmutaties Resultaat deelnemingen Valutawijzigingen Dividend Saldo van verstrekte en terugbetaalde leningen Overige mutaties Stand per 31-12-2004
Deelnemingen in groepsmaatschappijen
Vorderingen op groepsmaatschappijen
Totaal
182,0
201,6
383,6
0,8 14,9 0,1 (55,8)
(4,0) (14,6)
0,2 142,2
183,0
De belangrijkste groepsmaatschappijen zijn vermeld op pagina 80 en 81.
31-12-2004
31-12-2003
254,4 1,6 1,3 257,3
211,1 0,7 1,3 213,1
28 Vorderingen Groepsmaatschappijen Overige vorderingen Overlopende activa Totaal
76
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
0,8 14,9 (3,9) (55,8) (14,6) 0,2 325,2
In miljoenen € 29 Eigen vermogen De samenstelling en de mutaties waren als volgt: Stand per 31-12-2002 Mutaties 2003 Resultaat na belastingen Dividend voorgaand boekjaar Toevoeging aan de overige reserves Inkoop eigen aandelen Valutawijzigingen Overige mutaties Stand per 31-12-2003 Mutaties 2004 Resultaat na belastingen Dividend voorgaand boekjaar Toevoeging aan de overige reserves Inkoop eigen aandelen Valutawijzigingen Stand per 31-12-2004
Geplaatst kapitaal 19,8
19,8
19,8
Het geplaatst kapitaal bestaat uit: Gewoon aandelenkapitaal Gewoon preferent winstdelend aandelenkapitaal Totaal
Agio 38,8
Wettelijke reserve 6,3
Overige reserves 99,9
(1,3) 5,0
18,5 (5,5) (0,7) 1,3 113,5
38,8
5,0
0,3 19,7 (0,5) 0,1 133,1
31-12-2004
31-12-2003
18,8 1,0 19,8
18,8 1,0 19,8
38,8
Onverdeelde winst 32,1
Totaal
34,1 (13,6) (18,5)
196,9
34,1 (13,6) (5,5) (0,7)
34,1
211,2
20,5 (14,4) (19,7)
20,5 (14,1)
20,5
(0,5) 0,1 217,2
De wettelijke reserve betreft de reserve voor niet-uitkeerbare winsten van deelnemingen ten bedrage van 5,0 (vorig jaar 5,0).
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
77
Jaarrekening > Toelichting op de vennootschappelijke balans
In miljoenen € Het gezamenlijk bezit van aandelen van bestuurders in de vennootschap bedraagt 2.620 gewone aandelen (vorig jaar 1.620). Het gezamenlijk bezit van aandelen van commissarissen in de vennootschap bedraagt nihil (vorig jaar nihil) gewone aandelen. In 1997 is door de Raad van Commissarissen een aandelenoptieplan goedgekeurd voor de leden van de Raad van Bestuur en senior management. Onder dat plan zullen slechts opties worden toegekend na goedkeuring van de Raad van Commissarissen tot een maximum van 1% van het aantal uitstaande aandelen per jaar. Bij uitoefening van opties zullen deze de houder daarvan recht geven op één gewoon aandeel per optie. De opties hebben een looptijd van vijf jaar na de datum van toekenning van de opties. De uitoefenprijs van de opties zal gelijk zijn aan de slotkoers op de datum van toekenning van de opties. In 2004 zijn 42.000 opties met een uitoefenprijs van € 41,80 toegekend. Van deze opties, die geldig zijn tot 2009, zijn er 12.000 aan de Raad van Bestuur en 30.000 aan senior management toegekend. In 2004 zijn voor de uitoefening van optierechten 40.500 gewone aandelen ingekocht tegen een gemiddelde koers van € 39,01 per aandeel. Per ultimo van het verslagjaar bedroeg het aantal ingekochte gewone aandelen ter afdekking van de uitstaande optierechten 177.350 (vorig jaar 163.900). Het verloop van het aantal uitstaande opties in 2004 is als volgt: Toegekend in
Looptijd tot
Uitoefenprijs in €
Uitstaand 31-12-2003
2004 2005 2006 2007 2008 2009
41,20 37,40 40,00 34,50 24,00 41,80
12.000 12.000 12.000 12.000 17.000
Raad van Bestuur 1 1999 2000 2001 2002 2003 2004
65.000 Senior management 1999 2000 2001 2002 2003 2004
2004 2005 2006 2007 2008 2009
Totaal
41,20 37,40 40,00 34,50 24,00 41,80
Toegekend 2004
Uitgeoefend 2004
Vervallen 2004
Uitstaand 31-12-2004
(12.000)
12.000 12.000
16.550 17.050 21.100 21.600 22.600
12.000 12.000 12.000 17.000 12.000 65.000
(12.000)
(15.050)
(1.500)
98.900
30.000 30.000
(15.050)
(1.500)
17.050 21.100 21.600 22.600 30.000 112.350
163.900
42.000
(27.050)
(1.500)
177.350
30 Langlopende schulden De langlopende schulden bestaan uit geldleningen bij kredietinstellingen. De gemiddelde rente bedroeg 4,6% (vorig jaar 4,9%). De in het volgend verslagjaar te verrichten aflossingen zijn opgenomen onder de kortlopende schulden en bedragen 31,9 (vorig jaar 36,9). Evenals vorig jaar is de resterende looptijd van de langlopende schulden korter dan vijf jaar. Op leningen tot een bedrag van 185,1 (vorig jaar 199,1) zijn een negative pledge clausule, een cross-default clausule en een pari-passu clausule van toepassing.
1
78
Inclusief oud-bestuurders.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
In miljoenen € Voor een bedrag van 217,0 (vorig jaar 231,0), waarvan 31,9 (vorig jaar 31,9) is opgenomen onder kortlopende schulden aan kredietinstellingen, gelden de voorwaarden, gebaseerd op de geconsolideerde cijfers, zoals toegelicht op pagina 67. 31-12-2004
31-12-2003
59,9 0,8 4,8 3,0 104,9 2,9 7,9 184,2
60,4 0,2 8,0 2,2 106,9 3,3 10,1 191,1
31 Kortlopende schulden Kredietinstellingen Handelscrediteuren Belastingen Premies sociale verzekeringen Groepsmaatschappijen Overige schulden Overlopende passiva Totaal
32 Niet uit de balans blijkende verplichtingen De vennootschap heeft voor haar Nederlandse groepsmaatschappijen aansprakelijkheidsverklaringen afgegeven als bedoeld in artikel 403, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. De vennootschap is op grond van kredietovereenkomsten hoofdelijk aansprakelijk voor schulden van groepsmaatschappijen aan kredietinstellingen. Voorts is de vennootschap hoofd van de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting, waarin vrijwel alle Nederlandse groepsmaatschappijen zijn opgenomen. Helmond, 24 februari 2005 Raad van Commissarissen Fokko van Duyne Jan Dekker Fritz Fröhlich Hessel Lindenbergh Jan Zuidam Raad van Bestuur Meint Veninga Marcel Zegger
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
79
Jaarrekening > Deelnemingen
Deelnemingen Belangrijkste groepsmaatschappijen (100% deelnemingen, tenzij anders vermeld)
80
Australië
Bekaert (Australia) Pty. Ltd. Lyndhurst Madison Filter Pty. Ltd. Highett
België
Bekaert Textiles N.V. Waregem Bekaert Decoration Textiles N.V. Waregem Textiles De Witte-Lietaer N.V. Lauwe De Witte-Lietaer Industries N.V. Wervik
Benin
John Walkden et Compagnie SA Cotonou
Burkina Faso
VAC-Burkina SA Ouagadougou
Canada
Green Belting Industries Ltd. Mississauga
Duitsland
Deutsche Gamma GmbH Krefeld Dimension-Polyant GmbH Kempen Gamma Grundstücksverwaltungsgesellschaft mbH Krefeld Schoedel GmbH Münchberg Verseidag AG Krefeld Verseidag-Indutex GmbH Krefeld Verseidag-Techfab GmbH Geldern
Finland
Ballistic Protection Burgmann Oy Helsinki
Frankrijk
Ames Europe SA Fallières Delcar SA St. Quentin Distriwax SA Parijs Niger France SA Parijs
Ghana
Tex Styles Ghana Ltd. Tema (71,0%) Juapong Textiles Ltd. Tema (62,8%) Premium African Textiles Company Ltd. Tema
Ivoorkust
CFCI SA Abidjan (99,6%) Uniwax SA Abidjan (84,8%)
Nederland
Ames Europe B.V. Enschede Ames Europe Enschede B.V. Enschede Ammeraal Beltech Holding B.V. Heerhugowaard Gamma Holding Nederland N.V. Helmond Vlisco B.V. Helmond Vlisco Helmond B.V. Helmond
Niger
Niger-Afrique SA Niamey
Spanje
Ammeraal Beltech SA Barberà del Vallés
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Togo
VAC-Togo SA Lomé (67,0%)
Verenigde Staten
Ammeraal Beltech Inc. Skokie Bekaert Textiles USA Inc. Winston-Salem Chemprene Inc. Beacon Crosible Inc. Moravia Dimension-Polyant Sailcloth Inc. Putnam Gamma Holding (USA) Inc. Delaware Industrial Fabrics Corp. Minneapolis Madison Filter Inc. Skaneateles Falls National Wire Fabric Inc. Star City
Verenigd Koninkrijk
Gamma Holding (UK) Ltd. Uxbridge Madison Filter Ltd. Haslingden Gamma Filtration Technology Ltd. Glasgow
Zuid-Afrika
Vlisco (South Africa) (Proprietary) Ltd. Johannesburg
Zweden
Madison Scandiafelt AB Högsjö
Zwitserland
Ammeraal Beltech AG Jona
Belangrijkste andere deelnemingen Canada
Western Belting & Hose Ltd. Vancouver (25,0%)
Duitsland
Devetex Delius-Verseidag Textil GmbH & Co. KG Krefeld (50,0%) Grundstücksgesellschaft Girmesgath GmbH & Co. KG Krefeld (50,0%) Voss-Biermann, Lawaczeck GmbH & Co. KG Krefeld (50,0%)
India
Bhilwara Melba De Witte Private Ltd. Rajasthan (50%)
Ivoorkust
Cotivo SA Agboville (16,2%)
Ten kantore van het handelsregister te Eindhoven ligt ter inzage van eenieder een lijst van deelnemingen overeenkomstig de bepalingen van artikel 379, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
81
Overige Jaarrekening gegevens > Overige > Winstverdeling gegevens
Overige gegevens Winstverdeling Statutaire winstverdeling Ingevolge artikel 26, lid 1 van de statuten, kan de Raad van Commissarissen bepalen dat de winst geheel of gedeeltelijk tot een daarbij aan te geven bedrag wordt gereserveerd. Ingevolge artikel 26, lid 2 kan de vennootschap op de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voor zover het eigen vermogen groter is dan het bedrag van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden. Uit de uitkeerbare winst die daarna overblijft, wordt tot € 0,12 uitgekeerd op de gewone preferente winstdelende aandelen, vervolgens een dividend tot 4% over het nominale bedrag van de gewone aandelen, waarna op de gewone preferente winstdelende aandelen een aanvullend dividend wordt uitgekeerd van maximaal € 0,09. De winst die daarna overblijft, staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter verhoging van het hiervoor genoemde dividend op de gewone aandelen of voor andere doeleinden in het belang van de vennootschap. In duizenden €
2004
2003
20.504
34.144
6.135 14.369
19.775 14.369
48
48
752
752
€ 0,09 (vorig jaar € 0,09) aanvullend dividend per aandeel van € 2,50 aan de houders van gewone preferente winstdelende aandelen Overwinst
36 13.533
36 13.533
€ 1,80 (vorig jaar: € 1,80) aanvullend dividend per aandeel van € 2,50 aan de houders van gewone aandelen
13.533
13.533
Voorstel winstverdeling Winst na belastingen Toevoeging aan de overige reserves ingevolge art. 26, lid 1 van de statuten Uitkeerbare winst € 0,12 (vorig jaar € 0,12) primair dividend per aandeel van € 2,50 aan de houders van gewone preferente winstdelende aandelen € 0,10 (vorig jaar € 0,10) primair dividend per aandeel van € 2,50 aan de houders van gewone aandelen
82
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
Overige gegevens > Stichting Preferente Aandelen Gamma Holding en Accountantsverklaring
Stichting Preferente Aandelen Gamma Holding Op 18 februari 1987 is de huidige Stichting Preferente Aandelen Gamma Holding opgericht. De stichting heeft ten doel het behartigen van de belangen van de vennootschap Gamma Holding N.V. en alle daarbij betrokkenen. Tussen de stichting en Gamma Holding N.V. is een put-optie- en een call-optie-overeenkomst gesloten. Op basis van deze overeenkomsten is de stichting verplicht, respectievelijk heeft de Stichting het recht (4%) preferente winstdelende aandelen te nemen in het kapitaal van Gamma Holding N.V. tot een maximum van de helft van het na uitgifte geplaatste (vergrote) kapitaal. Door de stichting werden in het verslagjaar geen (4%) preferente winstdelende aandelen verworven. Het bestuur van de stichting is thans als volgt samengesteld: Drs. A.G. Jacobs, voorzitter Drs. J.L. Brentjens Drs. J.F. van Duyne Mr. E.P. Heiden Dr. J.V.H. Pennings De Raad van Bestuur van Gamma Holding N.V. en het bestuur van de stichting zijn gezamenlijk van oordeel dat ten aanzien van de onafhankelijkheid van het bestuur van de stichting voldaan is aan de eisen die daaraan worden gesteld in bijlage X bij het Fondsenreglement van Euronext Amsterdam.
Accountantsverklaring Aan de aandeelhouders van Gamma Holding N.V. Opdracht Wij hebben de jaarrekening 2004 van Gamma Holding N.V. te Helmond gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die het bestuur van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2004 en van het resultaat over 2004 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Eindhoven, 24 februari 2005 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
Gamma Holding
Jaarverslag 2004
83
Colofon Druk
LeiterNypels, Maastricht
Fotografie
Fotostudio Creative A.G.T. Sjaak Ramakers Urs Kuckertz Photographie
Tekstadvies
Elias Communicatie, Den Haag Rien Robijns, Gorinchem
Vormgeving en productie
Total Identity, Heerlen