HITT nv
Jaarverslag 2004
2
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
B O A R D
genoteerd
5-jaar samengestelde gemiddelde groei %
besloten
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
17.885 (54) 283 439 86 15.931 11.417
21.013 (102) 207 486 84 21.465 11.394
30.787 2.752 2.333 364 69 19.607 12.146
37.582 2.583 1.985 237 15.506 10.176
17.930 1.308 1.700 169 12.690 8.673
14.757 231 258 171 12.144 8.789
15.164 1.684 1.187 301 13.541 8.772
15.214 1.675 1.136 284 7.210 3.664
12.480 1.535 1.011 152 6.414 2.820
11.071 1.631 1.144 138 8.840 1.816
Kasstroom (€ 1,000) Operationele activiteiten Investeringsactiviteiten Financieringsactiviteiten Netto
320 (323) (677) (680)
121 (197) (1.198) (1.274)
7.748 (1.267) 121 6.602
3.455 (451) (1.742) 1.262
(1.044) (267) (1.729) (3.040)
26 (76) (280) (330)
841 (289) 3.708 4.260
(979) (319) (662) (1.960)
(357) (519) 280 (596)
697 (68) (182) 447
Gegevens per aandeel (€)1 Aantal aandelen (000) Bedrijfsopbrengsten Bedrijfsresultaat Nettoresultaat Afschrijving Amortisatie Kasstroom Eigen vermogen Dividend Hoogste koers Laagste koers Slotkoers
4.694 3,81 (0,01) 0,06 0,09 0,02 (0,14) 2,43 0,10 5,35 4,13 4,80
4.694 4,48 (0,02) 0,04 0,10 0,02 (0,27) 2,43 0,10 5,34 2,40 4,95
4.694 6,56 0,59 0,50 0,08 0,01 1,41 2,59 0,13 7,15 4,40 4,45
4.694 8,01 0,55 0,42 0,05 0,27 2,17 0,13 8,85 4,20 6,85
4.6942 3,82 0,28 0,36 0,04 (0,65) 1,85 0,11 9,75 5,25 6,65
4.436 3,33 0,05 0,06 0,04 (0,07) 1,98 0,08 10,65 6,00 7,00
4.420 3,43 0,38 0,27 0,07 0,96 1,98 0,08 16,25 6,81 9,12
4.000 3,80 0,42 0,28 0,07 (0,49) 0,92 0,09 -
4.000 3,12 0,38 0,25 0,04 (0,15) 0,71 0,08 -
4.000 2,77 0,41 0,29 0,03 0,11 0,45 0,04 -
Rendement (%) Rendement op eigen vermogen Rendement op omzet
2 2
2 1
19 8
20 5
20 9
3 2
14 8
31 7
36 8
63 10
Solvabiliteit (%) Eigen vermogen / balanstotaal Eigen vermogen / verplichtingen
72 286
53 125
62 353
66 401
68 345
72 388
65 276
51 119
44 49
21 25
Liquiditeit Current ratio Quick ratio
3,9 3,7
2,2 2,0
6,8 4,9
5,4 3,9
4,9 3,4
5,3 3,9
4,2 3,9
2,4 1,9
1,7 1,2
1,2 0,9
Kerncijfers (€ 1,000) Bedrijfsopbrengsten Bedrijfsresultaat Nettoresultaat Afschrijving Amortisatie Activa Eigen vermogen
1
4 (175) 2
6 5
3 (174) 1
4 5 (13) (7) (7)
Op basis van het aantal uitstaande aandelen na de herstructurering van het groepsvermogen in 1998
2
Op basis van het aantal uitstaande aandelen na de overname van QPS
I N H O U D S O P G A V E
A N N U A L
R E P O R T
Inhoudsopgave
Bedrijfsprofiel 5 Visie 5 Strategie 5 Productmarkt combinaties 5 Verslag van de Raad van Commissarissen 6 Toezicht 6 Samenstelling 7 Auditcommissie 7 Remuneratiecommissie 8 Jaarrekening 8 Verslag van de Raad van Bestuur 9 Vooruitzichten 9 Gebeurtenissen in 2004 10 Orderontvangsten 10 Omzet 10 Omzet per product-markt-combinatie 10 Persberichten in 2004 11 Markt 12 De A-SMGCS markt 13 De VT(MI)S markt 15 De markt voor kustbewakingssystemen 13 De markt voor maritieme beheers- en veiligheidssystemen 16 De markt voor hydrografische en navigatiesoftware 17 Technische dienstverlening 16 Investeringen 19 Research en development 19 Personeel en organisatie 20 Bestuursorganen 21 Financiële verslaglegging (ifrs) 22 Risicobeheersing en interne controle 23 Risicoprofiel van het bedrijf 23 Technische kwaliteit en beheersing 24 Bedrijfsplanning en beheersing 24 Financiële planning en beheersing 25 Sociale kwaliteit en controle 25
Corporate Governance 26 Jaarrekening 27 Geconsolideerde balans 28 Geconsolideerde winst- en verliesrekening 29 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 30 Grondslagen voor de jaarrekening 31 Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 33 Vennootschappelijke balans 37 Vennootschappelijke winst- en verliesrekening 37 Grondslagen voor de vennootschappelijke jaarrekening 38 Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening 38 Overige gegevens 41 Statutaire regeling winstbestemming 41 Dividendbeleid 41 Voorgesteld dividend 41 Accountantsverklaring 41 Diversen 42 Taal 42 Raad van commissarissen 42 Raad van bestuur 42 Informatie voor aandeelhouders 44 Dividend 44 Aandeel 44 Investor relations 48 Agenda 48 Verklarende woordenlijst 49 Verwijzing naar de nederlandse corporate governance code 50
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
2 0 0 4
3
4
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
B E D R I J F S P R O F I E L
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
Bedrijfsprofiel
HITT is actief op de internationale markt voor veiligheid, beveiliging en rendementsverbetering van lucht- en scheepvaartverkeer. Met zo’n 154 hoog opgeleide mensen in dienst en met werkmaatschappijen in Europa, Amerika en Azië neemt het bedrijf een leidende positie in op de gespecialiseerde niche markten voor verkeersleiding, navigatie en hydrografische kartering. Het bedrijf munt uit in het bieden van kennisintensieve software oplossingen en systeemintegratie.
Visie HITT baseert haar visie op het feit dat veiligheid, beveiliging en rendement drijvende factoren zijn in de markt voor software dominante systeemoplossingen zoals die worden gevraagd in de markt van lucht- en scheepvaartverkeer. Instanties die verantwoordelijk zijn voor luchthavens, zeehavens en kust- en binnenwateren hebben als eerste vereiste het voldoen aan veiligheids- en beveiligingsstandaarden, waarbij de laatste zijn afgeleid van eisen op het gebied van nationale veiligheid. De belangrijkste spelers in de sectoren voor maritiem en luchtverkeer die resources, waaronder vaartuigen en vliegtuigen, in eigendom hebben en afhandelen, goederen en passagiers verwerken en diensten verlenen, moeten binnen deze beperkingen opereren, waarbij men ook moet streven naar rendementsverbetering. Precieze real-time observatie-, kartering- en navigatieinformatie staan ten dienste van zowel de instanties als de belangrijke spelers om hun respectievelijke doelen te bereiken. HITT voorziet in deze groeiende vraag door levering van software oplossingen, systeem integratie en waar nodig informatie.
Strategie Het strategische bedrijfsconcept van HITT is om een leiderspositie te verwerven en te behouden als aanbieder van software dominante oplossingen in het navigatie-, verkeers- en transportdomein. Het bedrijf richt zich op
het beheer van lucht- en scheepvaartverkeer. HITT’s leiderschap in deze nichemarkten wordt versterkt door de ontwikkeling van een unieke combinatie van kennis van verkeersbegeleiding, navigatie, resourceplanning en gerelateerde specialisaties zoals hydrografie, GIS (Geografische Informatie Systemen), informatie en communicatie. Het realiseren van winstgevende groei in de markt voor Verkeerstechnologie is HITT’s primaire doelstelling. Deze markt omvat technologie voor logistieke ondersteuning van havenmanagement.
Productmarkt combinaties Om haar doelstellingen te realiseren maakt HITT gebruik van een strategie gericht op wereldwijde nichemarkten. Binnen de bredere context van Verkeerstechnologie, worden nichemarkten geselecteerd en benaderd waarin HITT wereldmarktleiderschap kan realiseren en behouden. Op dit moment is de focus gericht op markten waarin veiligheid, beveiliging en efficiency de hoofddoelstellingen zijn van de klant: • Air Traffic Control (ATC) systemen: HITT richt zich op grondbewaking, -begeleiding en –beheersing van vliegtuigen en andere voertuigen op de landingsbanen, taxibanen en platformgebieden van luchthavens; • Vessel Traffic Management and Information Systems (VTMIS): de onderneming richt zich op de bewaking, begeleiding en beheersing van schepen in havens, kustwateren en op rivieren, kanalen en andere waterwegen; • Kustbewakingsystemen: in toenemende mate worden deze systemen onderdeel van initiatieven op het gebeid van nationale veiligheid. HITT levert de observatie-, informatie- en communicatiesystemen in deze markt;
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
• Havenmanagement & -beveiligingssystemen: HITT levert en integreert gespecialiseerde management- en resourceplanningsystemen die compatibel zijn met vrijwel alle bestaande managementinformatie en accountingsystemen; • Hydrografische kartering: hier richt HITT zich op softwareoplossingen voor hydrografische gegevensverzameling, verwerking, cartografie en dynamische databases voor het complexe beheer van hydrografische en scheepvaartgegevens; • Navigatiesystemen voor de scheepvaart: voor deze brede markt maakt het bedrijf professionele navigatiesystemen voor de professionele markt zoals kustwacht, waterpolitie, douane, loodsen, sleepbootorganisaties en andere gespecialiseerde vloten. De producten worden gekoppeld aan automatische identificatiesystemen (AIS). Vanuit deze sterke positie zal HITT groeien en uitbreiden. Belangrijkste elementen in de groeistrategie zijn: • Het versterken van HITT’s erkende positie als leider in baanbrekende technologie door innovatie; • Het uitbreiden van HITT’s mogelijkheden in de wereldmarkt door het productaanbod aan te passen aan lokale eisen; • Het continu leveren van diensten en product upgrade ondersteuning aan een toenemend aantal bestaande klanten. HITT optimaliseert de waardepropositie door een langdurige verbintenis met haar klanten gebaseerd op het leveren van hoge kwaliteit maar lage life-cycle kosten; • Het werken met sterke partners die aanvullende sterktes en de voorkeur van onze klanten hebben.
5
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
V E R S L A G
V A N
D E
R A A D
V A N
C O M M I S S A R I S S E N
Verslag van de Raad van Commissarissen
Aan de aandeelhouders Toezicht
Oostdijkbanck,Belgium
6
De Raad van Commissarissen heeft de eer verslag uit te brengen van haar activiteiten in 2004 [III.1.2]. De Raad van Commissarissen voldoet aan de Nederlandse Corporate Governance Code (‘Tabaksblat’) met uitzondering van de artikelen als gemeld in het Bestuursverslag [III]. Al in het jaarverslag 2003 maakte HITT uitgebreide verwijzingen naar deze code. In 2004 werd datgene dat al jaren goed gebruik was, verder verfijnd en expliciet beschreven en werden de relevante documenten op de website geplaatst. Alle leden hebben kennisgenomen van de code en de invloed ervan op de raad in zijn geheel en op de commissarissen persoonlijk. De Raad van Commissarissen heeft tot taak om onafhankelijk toezicht te houden op het beleid en de bedrijfsvoering van de Raad van Bestuur, alsook op de algemene gang van zaken. Wij houden toezicht op het behalen van de bedrijfsdoelstellingen, de bedrijfsstrategie en de daaraan verbonden risico’s, de structuur en het functioneren van het systeem voor intern risicobeheer en -controle, het financiële rapportageproces en het voldoen aan wet- en regelgeving [III.1.6]. Daarnaast staat de Raad van Commissarissen de Raad van Bestuur bij met advies over algemene managementaangelegenheden. Wij hebben een profiel en reglementen opgesteld voor de kwalificaties en verantwoordelijkheden van de Raad van Commissarissen en de afzonderlijke leden daarvan. Deze kunnen ingezien worden op de website van HITT [III.1.1] & [III.3.1]. De Raad van Commissarissen kwam 10 keer in vergadering bijeen met de Raad van Bestuur. Onderwerpen van gesprek waren aandeelhoudersvraagstukken, business development, de bedrijfsprestaties, planning en begroting, externe en interne controle, risico beheersing, personeels- en sociale zaken, corporate governance en profielschets voor de Raad van Commissarissen evenals mogelijke samenwerking met partners. De informatie kwam ons altijd tijdig toe
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
waardoor wij voldoende tijd hadden om onze taken naar behoren uit te voeren [III.4.1.b] & [III.4.1.c]. Geen van de commissarissen was regelmatig afwezig [III.1.5]. Regelmatig vonden informele en bijzondere ontmoetingen plaats tussen leden van de Raad van Bestuur en leden van de Raad van Commissarissen. Er werden twee vergaderingen buiten de aanwezigheid van de Raad van Bestuur gehouden die waren bedoeld om het eigen functioneren [III.4.1.e] en de onafhankelijkheid van de Raad van Commissarissen te evalueren [III.1.7]. De ondernemingsraad kwam bijeen met de voorzitter van de Raad van Commissarissen om visies uit te wisselen [III.4.1.g]. Het management stelt geleidelijk het profiel van het bedrijf bij om de risico’s die een projectgestuurde organisatie met zich mee brengt te verkleinen. Hiertoe wordt overgegaan op andere productmarktcombinaties, zoals navigatie aan boord en management van havenactiviteiten. Maar ook door de markt voor diensten via het internet te betreden. Voorbeeld hiervan is het AISlive.com-initiatief in samenwerking met Lloyd’s Register-Fairplay. Er wordt aangestuurd op synergieën tussen bedrijven in de groep. Maatregelen ter versteviging van de marktpositie en het verkrijgen van een groter concurrentievoordeel, zijn uitvoerig besproken tussen de Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur. Elk kwartaal is door het management een volledig financieel verslag overlegd, inclusief balans, winsten verliesrekening en kasstroomoverzicht alsmede een voortschrijdende jaareinde prognose, om ervoor te zorgen dat de Raad van Commissarissen niet alleen een duidelijk inzicht in de huidige staat van het bedrijf. De financiële positie is gedurende de gehele periode sterk geweest. Het beleid van het management is gericht op een evenwichtige behandeling van alle belanghebbenden: werknemers, leveranciers, klanten, aandeelhouders en de maatschappij.
V E R S L A G
Mechanismen voor risicobeoordeling en –beheersing zijn aanwezig, onder andere door de strikte bedrijfsplanningscyclus binnen HITT (zie pagina , Risicobeheersing en interne controle). Deze planningscyclus bestaat al gedurende het gehele bestaan van HITT, wordt ieder jaar aangescherpt en heeft aangetoond geschikt te zijn [III.1.8]. Deze mechanismen kunnen echter niet voorkomen dat de markt onvoorzien aarzelt waardoor eerdere verwachtingen moeten worden bijgesteld en gepubliceerd. Samenstelling Wij onderschrijven de Nederlandse corporate governance code [III.2.1] en [III.2.2]. Binnen de Raad van Commissarissen is alleen de heer Hans Prinsen niet onafhankelijk aangezien hij indirect het merendeel van de aandelen bezit [III.2.1]. De heer Eric van Amerongen nam de rol van vice-voorzitter op zich [III.4.1.f]. Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders werd de heer Dick Sinninghe Damsté benoemd als Commissaris voor een 3e en laatste periode van 4 jaar.
V A N
D E
R A A D
Auditcommissie Er is een reglement voor de auditcommissie opgesteld waarin het raamwerk wordt omschreven voor de verantwoordelijkheden van de auditcommissie. Dit reglement is uitgebreid besproken met de externe accountant [V.1.1]. In onze hoedanigheid als auditcommissie hebben wij de verrichtingen van de externe accountant beoordeeld [V.1.2]. Deloitte is sinds het begin van HITT in 1994 de accountant geweest. In 2001 hebben wij ook twee andere accountantkantoren uitgenodigd in te schrijven op de controle van de jaarrekening van 2002 [V.2.3]. Naar aanleiding van die evaluatie hebben wij de jaarlijkse algemene vergadering aanbevolen om Deloitte opnieuw te benoemen. In 2001 had
Aangezien de Raad bestaat uit drie leden, zijn geen aparte commissies gevormd. Wel zijn er reglementen voor deze commissies opgesteld en de Raad van Commissarissen handelt dienovereenkomstig [III.5] & [III.4.1.d]. Deze reglementen staan op de website.
Stockholm, Sweden
Naar onze mening is de Raad zodanig samengesteld dat de leden in staat zijn kritisch en onafhankelijk van elkaar en van de Raad van Bestuur en enige bepaalde belangen te handelen [III.2.3]. Alle commissarissen kennen HITT en haar activiteiten al geruime tijd. Door de specifieke kwalificaties van en de huidige activiteiten ontplooid door de individuele commissarissen, zijn er dit jaar geen specifieke cursussen overwogen [III.3.3] & [III.4.1.a]. Gezien de omvang van het bedrijf is er geen Secretaris aangesteld; de financieel directeur vervult deze taak. De Raad van Commissarissen zorgt ervoor dat zij zich houdt aan haar statutaire verplichtingen en de verplichtingen volgens de Statuten [III.4.3].
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
V A N
C O M M I S S A R I S S E N
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
Deloitte al besloten om de verantwoordelijke partner volgens schema te rouleren, waardoor werd voldaan aan een belangrijke corporate governance aanbeveling [V.2.2]. Deloitte heeft een management letter verstrekt bij het jaarverslag van 2002 en deze aanbevelingen zijn uitgebreid met het Bestuur besproken. Voortgang met betrekking tot de aanbevelingen uitvoerig besproken bij de halfjaarcontrole. Alle aanbevelingen werden in het jaar 2004 doorgevoerd. Deloitte heeft vrije toegang gehad tot de informatie die zij nodig hebben voor het uitvoeren van hun controle. Deloitte is verzocht commentaar te leveren bij de persberichten voor de 1e kwartaal-, halfjaar- en jaarcijfers en werd uitgenodigd aanwezig te zijn bij de vergadering waarin dit jaarverslag werd goedgekeurd [V.4.1]. Wij hebben
7
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
V E R S L A G
V A N
D E
R A A D
van Deloitte een onafhankelijke verklaring ontvangen waarin de deugdelijkheid van het verslag wordt bevestigd. Deloitte heeft een management letter verstrekt over het jaar 2004; de voortgang zal tijdens de halfjaarcontrole in juli 2005 bezien worden [V.4.3]. Er heeft een vergadering plaatsgevonden tussen de Raad van Commissarissen en Deloitte waarbij de Raad van Bestuur niet aanwezig was, waarin het verslag, het raamwerk van interne controle en de externe controlemechanismen werden besproken [III.1.9]. Deloitte was aanwezig op de Algemene Vergadering 2004 en wij hebben hen ook verzocht aanwezig te zijn bij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 23 februari 2005 [V.2.1]. Remuneratiecommissie Het beleid aangaande de bezoldiging van de Voorzitter van de Raad van Bestuur stoelt in principe op marktconformiteit, waarbij de specifieke eigenschappen van de vennootschap meegewogen worden. Met dit doel voor ogen werd in 2003 professioneel extern advies ingewonnen om te bepalen of het bezoldigingspakket gepast was. Het bezoldigingsbeleid werd gepresenteerd en goedgekeurd tijdens de Algemene Vergadering op 18 februari. Het bezoldigingspakket bestaat uit een vast jaarsalaris tussen € 150.000 en € 220.000 plus een jaarlijkse bonus in geld van 30% tot 40%van het vaste jaarsalaris afhankelijk van de gerealiseerde nettowinst plus 15% van het vast jaarsalaris gebaseerd op lange termijndoelstellingen. De overige emolumenten, zoals pensioen, werden niet aangepast. Voorts kan de Raad van Commissarissen een bonus in geld tot 20% van het vaste jaarsalaris toekennen in het geval dat doelen, buiten de invloedsfeer van de Raad van Bestuur, niet gehaald worden. De Vergadering machtigde de Raad van Commissarissen het bezoldigingsbeleid in te voeren. In het licht van de marktomstandigheden, de geringe salarisstijging van het personeel en de financiële prestatie van de onderneming, heeft de Raad van Commissarissen echter besloten de uitvoering van het nieuwe bezoldigingsbeleid, uit te stellen. Invoering zou
V A N
C O M M I S S A R I S S E N
een aanzienlijke kostenstijging betekend hebben. De actuele remuneratie is beschreven in paragraaf ‘Bezoldiging van de Raad van Bestuur’. Jaarrekening De Raad van Commissarissen biedt de Jaarrekening aan die is opgesteld door de Raad van Bestuur, gedateerd 25 januari 2005. Deloitte heeft de jaarrekening gecontroleerd. De accountantsverklaring is opgenomen op pagina page van dit jaarverslag. De jaarrekening en de voorgestelde winstbestemming worden tijdens de jaarlijkse algemene vergadering van aandeelhouders ter goedkeuring voorgelegd aan de aandeelhouders. Tijdens die vergadering worden aandeelhouders ook verzocht decharge te verlenen aan de Raad van Bestuur voor het door haar gevoerde beleid en aan de Raad van Commissarissen voor het door haar uitgevoerde toezicht [IV.1.6]. Wij willen graag onze oprechte dank betuigen aan de Raad van Bestuur en alle medewerkers voor de toewijding en het enthousiasme waarmee zij hun uitdagende taken hebben vervuld in deze concurrerende markt. Dankzij haar voortdurende sterke financiële positie en de meer gerichte organisatiestructuur, bevindt HITT zich in een uitstekende positie om toekomstige mogelijkheden volledig te benutten. Apeldoorn, 25 januari 2005 Dick Sinninghe Damsté (Voorzitter) Eric A. van Amerongen Hans Prinsen Stockholm, Sweden
8
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
V E R S L A G
V A N
D E
R A A D
V A N
B E S T U U R
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
Verslag van de Raad van Bestuur Vooruitzichten Het jaar 2004 toonde een verdeeld, maar veelbelovende marktontwikkeling in de belangrijkste markten waarop HITT actief is. De markt voor Air Traffic Control (ATC) groeide, zeker in dat deel waarin de producten van HITT gevraagd worden, n.l. de grondverkeersleidingssystemen. Het vooruitzicht voor de ze markt is goed voor de komende jaren. In het afgelopen jaar ontwikkelde de markt voor Vessel Traffic Management and Information Systems (VTMIS) zich echter aarzelender dan verwacht. Deze grootste product-markt-combinatie van HITT leed onder slechte marktcondities. De aandacht van de markt verschoof naar de invoering van nieuw opgelegde veiligheidsvoorschriften. Daarentegen begon de markt voor kustbewakingsystemen (Coastal Surveillance Systems / CSS) te groeien in het zicht van Nationaal Veiligheidsbeleid. Dit zijn de eerste tekenen dat budgetten die beschikbaar kwamen na 11 september omgezet worden in investeringen in onze markt. Het groeiperspectief voor de VTMIS en CSS markt voor de komende jaren is goed. De markt voor navigatieproducten zag een behoorlijke groei in toepassingen voor de paramilitaire kustwacht. Nieuwe technologie in verband met de eis om Automatic Identification Systems aan boord van zeegaande schepen te hebben, dreef deze vraag. Beide markten kennen een gezonde groeiverwachting.
40 30,8 30 21,0 20
17,9
10
0 2002
2003
2004
Bedrijfsopbrengsten
3,5 3
2,8
2,5 2 1,5
Tegenover de vooruitzichten van een groeiend marktvolume, wordt een neerwaartse druk op de prijzen verwacht door overheidsbezuinigingen, overcapaciteit aan de aanbiederzijde (zeker bij de min of meer gerelateerde defensie industrie) en de zwakke dollar.
1 0,5 0 -0,1
-0,1
2003
2004
- 0,5
Gebaseerd op de gezonde financiële positie van de vennootschap, het huidige orderboek en de veelbelovende uitstaande offertes naar klanten, die op korte termijn tot opdracht zullen leiden, is de directie ervan overtuigd dat 2005 een aanmerkelijke verbetering ten opzichte van 2004 zal tonen.
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
2002
Bedrijfsresultaat
9
10
J A A R V E R S L A G
2 0 0 4
V E R S L A G
V A N
D E
R A A D
De toegevoegde waarde bleef gelijk op € 14 miljoen.
V A N
B E S T U U R
Gebeurtenissen in 2004 Het bedrijfsresultaat bleef gelijk aan her verlies van € 0,1 miljoen in 2003. Dit resultaat werd echter behaald op een lagere omzet, waaruit blijkt dat de kosten beheerst zijn. Bedrijfsopbrengsten over 2004 daalden naar € 18 miljoen, 21% onder de € 21miljoen van 2003.
netto winst toegevoegde waarde netto omzet 40 35 30
Toegevoegde waarde
25 20 15 10 5 0 1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
Toegevoegde waarde
46%
In 2004 leed de markt onder beweeglijke wisselkoersen die per saldo resulteerde in een significant lagere Amerikaanse dollar tegenover de euro. Hoewel een strikt wisselkoersbeleid wordt toegepast, kon dit niet voorkomen dat omzetverlies uit de Noord-Amerikaanse en Aziatischen werd geleden. Bovendien bleven verschillende markten in verwarring door de terreurdreiging waardoor voor meer dan 25 landen een negatief reisadvies werd uitgegeven. Prijsconcurrentie bleef de markt voor VTMIS treffen. Groei werd gerealiseerd in de markt voor ATC die in alle opzichten opveerde. De omzetgroei in Noord Amerika op het gebied van navigatieproducten die in 2003 begon, zette door in 2004. Orderontvangsten
29% 25% NL
Verdeling van orderontvangsten
EU Rest 33%
36%
Hoewel de orderontvangsten met € 15,9 miljoen veel minder waren dan verwacht en verschillende projecten naar volgend jaar schoven, bleef de pijplijn van prospects groeien. Omdat de doorlooptijd van projecten en producten blijft afnemen, wordt de start van 2005 toch gezond beschouwd. De geografische verdeling van de orderontvangsten illustreert het internationale karakter van HITT's markten. Verdeling van orderontvangsten Omzet De verdeling van de omzet geeft de voortdurende malaise aan in de Nederlandse thuismarkt. Verdeling van de omzet
31%
Verdeling van de omzet
Omzet per product-markt-combinatie HITT slaagt er steeds beter in om haar verschillende Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
€ 1,000
2004
2003
PRODUCT-MARKT-COMBINATIES Air traffic control
4.600
26%
3.761 18%
services en kustbewaking
3.250
18%
8.552 41%
Technical services
5.444
30%
4.042 19%
Hydrografie & navigatie
4.591
26%
4.658 22%
Vessel traffic & information
17.885 100% 21.013 100%
business units te laten opereren als één geïntegreerd bedrijf. Multidisciplinaire teams werken op specifieke onderwerpen met elkaar samen. Fysieke afstanden worden verkleind met video conferenties. Hoewel duidelijk productmarkt-combinaties te onderscheiden zijn, opereert het bedrijf in één marktsegment, namelijk dat van de software dominante verkeerstechnologie voor begeleid verkeer. De bijdrage van Air Traffic Control steeg van € 3,8 miljoen in 2003 naar € 4.6 miljoen in 2004. Voornamelijk de projecten voor Rusland, Denemarken, Taiwan en de Volksrepubliek China droegen bij aan de omzet. Voorts werd werk uitgevoerd in Zweden, Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Vessel Traffic Services and Information Systems, alsook Kustbewakingssystemen, gevoegd bij nautische observatiesystemen zag de omzet dalen van € 8,6 miljoen in 2003 naar € 3,3 miljoen in 2004. Voornamelijk projecten in China, Estland, België, Nederland en Hongkong droegen bij aan de omzet. De omzet van Technical services, bestaande uit ondersteuning aan klanten van geïnstalleerde systemen, kleine projecten en de detachering van personeel, groeide licht van € 4,0 miljoen over 2003 naar € 5,4 miljoen over 2004. Omzet op hydrografie- en navigatieproducten groeide van € 4,7 miljoen in 2003 tot € 4,6 miljoen over 2004. Nieuwe producten die in de VS en Nederland werden gelanceerd werden goed ontvangen in de markt.
V E R S L A G
V A N
D E
R A A D
V A N
B E S T U U R
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
Persberichten in 2004 Hieronder volgen samenvattingen van uitgegeven persberichten. De volledige versie van de persberichten is te vinden op de website van HITT. FEBRUARI
MEI
OKTOBER
Op 3 februari 2004 publiceerde HITT de cijfers over 2003 door middel van een persbericht en een gedrukt jaarverslag, in combinatie met een bijeenkomst met analisten en een persconferentie:
Op 26 mei 2004 melden HITT en Lloyd’s Register–Fairplay dat zij een joint venture hebben opgericht voor online verstrekking van scheepvaart informatie:
Op 4 oktober 2004 meldde HITT een contract te hebben verworven voor 3 prestigieuze projecten voor Taipei (Taiwan), Moskou (Rusland) and Cezidao (China):
HITT heeft conform de eerder uitgesproken verwachting het jaar met een positief resultaat afgesloten. Na een licht verliesgevend eerste halfjaar is in het vierde kwartaal de positieve trend van het derde kwartaal voortgezet, waardoor het jaar is geëindigd met een nettowinst van EUR 0,2 miljoen ofwel EUR 0,04 per aandeel (2002: EUR 2,2 miljoen ofwel EUR 0,50 per aandeel). Op een aanzienlijk gedaalde omzet van EUR 21,0 miljoen ( 2002: 30,8 miljoen) werd een licht negatief bedrijfsresultaat behaald van EUR 0,1 miljoen (2002: EUR 2,8 miljoen winst) en een nettowinst mede als gevolg van positieve financiële baten en minderheidsresultaten. De relatief geringe impact van de omzetdaling op het nettoresultaat is met name het gevolg van een relatieve daling van de directe inkoopkosten en van een sterke sturing op operationele kosten in 2003. De directie verwacht dat 2004 een bescheiden verbetering ten opzichte van 2003 zal laten zien
HITT, vooraanstaand speler in de wereldwijde nichemarkt voor verkeersbegeleiding- en navigatiesystemen en Lloyd’s Register–Fairplay, een vooraanstaande uitgever van scheepvaart-informatie-diensten hebben een joint venture opgericht onder de naam ‘AIS Live Limited’. Deze joint venture gaat zich richten op de ontwikkeling van on-line informatiediensten aan haveninstanties en - autoriteiten. Om te beginnen krijgen gebruikers via het internet toegang tot uitgebreide informatie over de schepen die hun havens aandoen en kunnen daardoor hun activiteiten doelmatig plannen. Naast verschillende abonnementsvormen zal ook gratis toegang tot bepaalde informatie mogelijk zijn.
HITT heeft een opdracht ontvangen voor de levering van een Advanced Surface Movement Guidance and Control System (A-SMGCS) voor Chiang Kai-shek International Airport van Taipei, Taiwan, China. Met de eerder dit jaar verworven opdracht voor een soortgelijk systeem voor de luchthaven Domodedovo bij Moskou en de opdracht voor een scheepsverkeerbegeleidend systeem voor Cezidao, China, zijn strategisch belangrijke orders geboekt met een totaalbedrag van circa EUR 4 miljoen in een aanhoudend moeilijke markt.
AUGUSTUS
Op 29 december 2004 moest HITT haar jaareinde verwachting bijstellen:
APRIL
Op 20 april 2004 publiceerde HITT de cijfers over het eerste kwartaal van 2004: De omzet kwam in het eerste kwartaal van 2004 uit op EUR 3,6 miljoen, een daling van 35% ten opzichte van 2003 toen EUR 5,6 miljoen geboekt werd. Er werd een nettoresultaat van EUR 0 behaald, waar de activiteiten vorig jaar in het eerste kwartaal nog een netto verlies van EUR 0,3 miljoen opleverden. De markt bleef scherp concurrerend, waarbij tevens een aantal overheidsopdrachten werden uitgesteld. De voorziene omzetdaling leidde niet tot verliezen, doordat de vorig jaar doorgevoerde kostenbesparende maatregelen effect hadden. De directie handhaaft haar verwachting 2004 met een positief resultaat te kunnen afsluiten.
Op 17 augustus 2004 publiceerde HITT de halfjaarcijfers en tevens dat zij voortaan zou afzien van het publiceren van kwartaalcijfers: HITT boekt dit eerste halfjaar een nettowinst van EUR 0,2 miljoen (2003H1: -0,3 miljoen). Het bedrijfsresultaat verbeterde van EUR -0,7 miljoen halverwege vorig jaar naar EUR -0,2 miljoen. De directie verwacht verdere winstgroei voor het tweede halfjaar. De omzet bedroeg EUR 8,8 miljoen (2003H1: EUR 9,7 miljoen). Door kostenbeheersing kon de omzetdaling worden gecompenseerd. De directie verwacht het jaar af te sluiten met een nettowinst van EUR 0,8 miljoen (2003: EUR 0,2 miljoen).
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
DECEMBER
Contractonderhandelingen voor de afronding van een aantal orders zijn vergevorderd maar zullen, tegen de verwachting in, niet voor het jaareinde kunnen worden afgerond. Deze opdrachten, waarop HITT mede haar prognose van een nettowinst van EUR 0,8 miljoen had gebaseerd, zullen naar verwachting pas in de loop van de komende weken tot contracten leiden. Naar aanleiding van deze ontwikkelingen stelt de directie de winstverwachting van 2004 bij en verwacht dat deze nu zal uitkomen op marginaal positief.
11
R E P O R T
2 0 0 4
V E R S L A G
V A N
D E
R A A D
V A N
B E S T U U R
Markt
Hong Kong, China
A N N U A L
Producten van HITT worden toegepast in wereldwijde nichemarkten. In de Air Traffic Control markt legt het bedrijf zich toe op Avanced Surface Movement Guidance and Control Systems (A-SMGCS). In de nautische markt levert het bedrijf Vessel Traffic Management and Information Services (VTMIS) en kustbewakingsystemen. HITT zich houdt bezig met alle aspecten, waaronder havenmanagement en verkeerscentrales. In de markt voor softwarematige oplossingen voor maritieme kartering en navigatie, concentreert HITT zich op die gebieden waar de hoogste kwaliteit gevraagd wordt. Naast software oplossingen levert HITT ook informatiediensten door haar jointventure met Lloyd’s Register Fairplay, AISLive Ltd. Hoewel de aandacht vooral op bepaalde geografische gebieden is gericht, gelden deze strategieën voor alle wereldmarkten en heeft HITT te maken met mondiale concurrentie.
Photo courtesy of CAVD-KM, Netherlands
12
Belangrijke gebeurtenissen die de marktcondities in 2004 bepaalden, waren de sterke devaluatie van de Amerikaanse dollar en de onrust samenhangend met de oorlog tegen terrorisme in grote delen van de wereld. Daarnaast bleef de markt kampen met budgettaire beperkingen die wij al aangaven in 2003; zij het in iets gematigder omvang. Deze omstandigheden leidden tot aanhoudende prijsdruk. Ondanks deze zorgelijke omstandigheden kan men vele positieve marktbewegingen onderkennen. Groei van verkeer in het algemeen, zowel lucht- als internationale scheepvaart, kwam weer op niveaus van voor 11 september 2001. Veiligheidsaspecten en ‘Nationale Veiligheid’ aangelegenheden leidde tot nieuwe projectinitiatieven. Budgetten kwamen vrij. De markt voor Air Traffic Control systemen groeide weer. Grondverkeersbegeleiding krijgt meer aandacht, waardoor meer projecten in deze markt loskwamen. Ook bleef het langetermijn potentieel van deze markt zich verbeteren in overeenstemming met eerdere verwachtingen. Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
De markt voor Vessel Traffic Management & Information Systems vertoonde groei, maar specifiek hier verslechterde de markt door prijsconcurrentie. Gedurende het jaar werden verscheidene kustbewakingprojecten gedefinieerd, waarvan er enkele werden gegund. De eerste tekenen dat ‘Nationale Veiligheid’ budgetten naar de markt beginnen te stromen, scheppen verwachtingen voor de toekomst. HITT heeft vooruitstrevende oplossingen voor deze opkomende markt. De markten voor HITT’s gespecialiseerde nautische navigatie producten ontwikkelde zich goed. Meer specifiek beginnen loodsen, marine en paramilitaire klanten moderne oplossingen te verlangen waarin nieuwe positionering- en communicatietechnologie wordt toegepast. De markt voor hydrografische software bleef licht groeien. Tragische en kostbare ongelukken die in het afgelopen jaar weer hebben plaatsgevonden, hebben opnieuw het belang en de dringende behoefte aangetoond van een bredere toepassing van verkeersveiligheidstechnologie op luchthavens en in havengebieden. Vooral ongelukken waarbij veel olie wordt verloren, levens worden verloren en aanzienlijke materiele schade wordt veroorzaakt, blijven de noodzaak aantonen van steeds geavanceerder kustbeveiligingssystemen. Wij zijn van mening dat marktontwikkelingen in 2004 bevestigen dat er een sterk groeiperspectief is voor de middellange en lange termijn in de Air Traffic Control en de Vessel Traffic Services markten in de breedste zin. Het is overduidelijk dat informatie technologie en informatiediensten een betekenisvolle plaats in de markt veroveren. Projecten op het gebied van Vessel Traffic Services en Air Traffic Control systemen verliepen volgens contract. Verschillende projecten zijn met succes afgerond. De verkoop van software voor hydrografische en navigatieondersteuning droeg in belangrijke mate bij aan het resultaat. Activiteiten op het gebied van klantondersteuning zijn in alle sectoren van HITT licht gegroeid.
V E R S L A G
V A N
D E
R A A D
V A N
B E S T U U R
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
Copenhagen, Denmark
Aandachtsgebeid van HITT in luchtverkeer: Luchtverkeer kan in drie fases worden verdeeld waarin verkeersleiding van levensbelang is voor een veilige en efficiënte doorstroming. Vertrekkend en landend verkeer wordt afgehandeld door ‘approach’. ‘enroute’ verkeer tussen luchthavens wordt afgehandeld in verkeersleidingscentra. Na landing en voor vertrek wordt het verkeer vanuit de toren op de luchthaven begeleid.
strategic direction
De A-SMGCS markt Advanced Surface Movement Guidance en Control Systemen (A-SMGCS) helpen verkeersleiders bij het begeleiden en leiden van vliegtuigen en voertuigen op de luchthaven. In veel gevallen veroorzaakt het gebrek aan luchthavencapaciteit een bottleneck in de capaciteit van het luchtverkeer. Uitbreiding van de luchthaveninfrastructuur wordt echter steeds vaker beperkt door onder andere milieuvoorschriften. Verder wordt de capaciteit van luchthavens aanzienlijk beperkt tijdens slechte weersomstandigheden zoals mist of regen. Strenge veiligheidsvoorschriften schrijven een grotere separatie tussen de vliegtuigen voor, waardoor de capaciteit van de luchthaven afneemt. De A-SMGCStechnologie is het belangrijkste verkeersbegeleidingsinstrument waarmee de capaciteit van een luchthaven kan wor-
Collaborative Decision Making (CDM) is een gezamenlijk initiatief van overheid en bedrijfsleven om te komen tot een verbetering van de luchtverkeerbeheersing door verbeterde informatieuitwisseling tussen de verschillende betrokken partijen en door een betere beslissingsondersteunende gereedschappen. A-SMGCS speelt hierbij een belangrijke rol.
den uitgebreid, terwijl het vereiste veiligheidsniveau gehandhaafd blijft. Veelgebruikte typen sensoren zijn radar en multilateratie. In de toekomst zal ADS-B (Automatic Dependent Surveillance-Broadcast), een satelliet-positioneringstransponder, worden geïntroduceerd. De systemen van HITT hebben een open architectuur en zijn geschikt voor alle drie de typen sensoren. De markt heeft een aanzienlijk groeipotentieel. De meeste A-SMGCS-klanten zijn luchtverkeersleidinginstanties. Deze zijn in het algemeen verantwoordelijk voor de veilige en ordelijke stroom van het verkeer in de burgerluchtvaart en de ondersteunende verkeersmanagementsystemen. HITT heeft vele luchtverkeersleidinginstanties als klant, zowel voor nieuwe projecten als voor onderhoudsondersteuning. Luchthavenbedrijven tonen een groeiende belangstelling voor vergelijkbare bewakingssystemen die vooral zijn gericht op integratie met diverse management- en informatiesystemen. In 2004 groeide HITT’s activiteiten in A-SMGCS. Nieuwe projecten werden opgestart voor Rusland en Taiwan. Uitbreidingen aan bestaande systemen werden gegund in Zweden, China en andere landen. Het project in Denemarken makte goede voortgang. Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
ACC
APP
TWR
Airport Side
HITT levert systemen die het werk van de torenverkeersleiders ondersteunen. Deze systemen worden gekoppeld aan de systemen van ‘approach’ en met systemen van de luchthaven zelf, zoals de baanverlichting en automatische docking stations. HITT’s strategie is erop gericht een vliegtuig weer veilig en snel de lucht in te krijgen. Daartoe ontwikkelt HITT systemen die de operatie op de luchthaven optimaliseren.
13
14
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
V E R S L A G
V A N
D E
R A A D
V A N
B E S T U U R
Aandachtsgebeid van HITT in scheepvaartverkeer: Instantie die verantwoordelijk zijn voor het beheer van haven- en binnenwateren, zorgen voor verkeersbegeleiding in die gebieden waar de drukte of de nautische omstandigheden dat vereisen. Hydrografische omstandigheden beperken de scheepsbewegingen. Verkeerscentrales communiceren met de scheepvaart en geven adviezen voor een veilige en efficiënte doorstroming. Verkeersveiligheid op zee wordt bevorderd door voorschriften van de International Maritime Organization (IMO). IMO heeft recentelijk voorgeschreven dat schepen automatische identificatie apparatuur aan boord moeten hebben. Deze systemen zorgen ervoor dat er tijdig gewaarschuwd kan worden als er gevaar van botsing ontstaat. strategic direction
Port
Distribution company
Client
Coastal/ off shore
Navigation at sea
Port
Land-Side
HITT levert systemen aan verkeersleiders in havens en binnenwateren en voor kustbewaking. HITT ontwikkelt en verkoopt systemen om havenoperaties soepeler te laten verlopen, zoals afmeerplanning, geavanceerde routeplanning, inroosteren van loodsen, sleepboten en roeiers, etc. De sytemen van HITT leiden tot lagere kosten in de haven.
De VT(MI)S markt Vessel Traffic Services (VTS) vertegenwoordigt de diensten waarvan de bevoegde autoriteiten gebruikmaken voor het tot stand brengen van veilige en snelle verkeersstromen in specifieke VTS-gebieden, zoals havens, riviermonden, rivieren en kustgebieden. Deze autoriteiten beheersen het verkeer en de situaties binnen hun verantwoordelijkheidsgebied een verkeerscentrum. Tegenwoordig houden VTS-autoriteiten zich steeds meer bezig met het organiseren en uitrusten van hun diensten in overeenstemming met de aanbevelingen uitgevaardigd door de International Maritime Organization (IMO) en ideeën die verder zijn ontwikkeld door de International Association Lighthouse Authorities
(IALA). Functies ter ondersteuning van de veiligheid krijgen een steeds belangrijkere rol in VTMIS systemen. Voorts zullen binnenwater autoriteiten gebruik gaan maken van Rivier Informatie Systemen (RIS) die o.a. reisplanning mogelijk maken. VTMIS vormen onderdeel van RIS. De belangrijkste klanten voor HITT’s VTMIS zijn de havenautoriteiten, watermanagementautoriteiten en zeevaartafdelingen van (regionale) overheden. Werk dat werd verzet op projecten in België, China, Estland, Hongkong en Nederland betrof voornamelijk projectuitbreidingen. Nieuw werk werd begonnen in China. Alle werkzaamheden verliepen volgens afgesproken planning, specificatie en budget.
Om hun rendement te verbeteren raken havens meer en meer betrokken bij het waarnemen van verkeer. Verkeersbegeleidingsystemen zullen gekoppeld moeten worden aan informatiesystemen voor het havenbeheer. Deze trend zal de markt voor HITT vergoten.
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
V E R S L A G
V A N
D E
R A A D
V A N
B E S T U U R
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
Het aandachtsgebied van HITT in kustbewaking:
In het algemeen zijn kustbewakingsystemen niet bedoeld voor navigatie assistentie, maar voor de bewaking van nationale territoriale belangen evenals voor de ondersteuning van zoek- en reddingsoperaties. De eisen aan kustbewaking nemen toe vanwege Nationale Veiligheid overwegingen. In Europa is een toenemende urgentie voor de toepassing van kustbewakingssystemen vanwege het Schengen-accoord en ten gevolge van de Erica II richtlijn zoals die is uitgevaardigd door de Europese Unie. Deze laatste schrijft de bedekking met AIS basisstations van de gehele kustlijn voor en daarmee verbonden centrales.
Photo courtesy of CAVD-KM, Netherlands
De markt voor kustbewakingssystemen
Kustbewaking heeft alles te maken met het genereren van een compleet beeld van de van belangzijnde omgeving. Hierbij wordt meestal veel personeel en materieel ingezet, waaronder vliegtuigen. De systemen van HITT vormen de kern van een kustbewakingssysteem waarmee de inzet van mensen en middelen wordt geoptimaliseerd. Hierbij moet gedacht worden aan: • Verkeers- en alarmcentrales die, ieder met hun eigen aandachtsgebied, onderling verbonden kunnen worden waardoor gegevens uitgewisseld, gecombineerd en gevalideerd kunnen worden; • Opsporing en vertoning van kleine snelvarende doelen die proberen zich te verschuilen achter de golven van andere schepen;
Werk werd uitgevoerd in Nederland en verscheidene Aziatische landen.
• Alarmering van schepen die dreigen een voorgeschreven route te verlaten, een verboden gebied in te varen of gevaarlijk manoeuvreren; • Dreigingsanalyse wordt ondersteund doordat doelen automatisch geclassificeerd worden aan de hand van hun radarsignatuur; • De zoek- en redmodule genereert optimale zoekpatronen, waarbij rekening gehouden wordt met stroom en getijdenbewegingen om te voorspellen waarheen drenkelingen drijven; • De module voor vervuilingprognose voorspelt het verspreidingsgebied van chemische vervuiling; • Systemen maken gebruik van hydrologische en meteorologische informatie afkomstig uit eigen of externe bron, om een compleet beeld te geven; • Opname en weergave is mogelijk van spraak en data, inclusief radar- en camerabeelden en de door de operator ondernomen acties
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
15
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
V E R S L A G
V A N
D E
R A A D
Het aandachtsgebied van HITT in beheers- en veiligheidssystemen: Efficiency in havens is een kwestie van controle over resources in een uiterst dynamische omgeving. De planning van aankomst en vertrek is onderhevig aan een groot aantal gebeurtenissen die van invloed kunnen zijn op de oorspronkelijke planning.
V A N
B E S T U U R
De markt voor maritieme beheers- en veiligheidssystemen De maritieme industrie wordt concurrerender. Met relatief lage marges in de maritieme logistieke markt, ontstaat er toenemende interesse voor havens die de afhandeling van schepen en lading soepeler laten verlopen. Korte omkeertijden en concurrerende tarieven voor ligplaatsen en diensten zijn belangrijke overwegingsgronden om voor een bepaalde haven te kiezen. Voor alle organisaties die actief zijn in een haven is informatie van groot belang. Havenbeheer, loodsorganisaties, sleepdiensten en andere dienstverleners komen naar HITT om toegesneden software oplossingen voor hun resourceplanning en facturering.
Port manager De douane moet schepen inklaren voor het laden en lossen, er moeten diverse diensten worden verleend en er vinden controles plaats in verband met immigranten, voedingsmiddelen en drugs. Al deze activiteiten spelen een belangrijke rol. Net als het wisselende tij. Loodsen, sleepboten en roeiers zijn resources die op de juiste tijd op de juiste plaats aanwezig moeten zijn, bij voorkeur rekeninghoudend met de volgende klus. De toewijzing van ligplaatsen is eveneens een doorslaggevende factor.
Port manager HITT biedt systemen die het werk van havenmeesters, directies van loodsdiensten en roeiers ondersteunt. Databases die zijn gekoppeld aan real-time verkeersbegeleiding kunnen ook gebruikt worden bij calamiteiten en veiligheidsanalyses. HITT’s strategie is gericht op een veilige, beveiligde en korte omkeertijd van vlieg- en vaartuigen. HITT ontwikkelt daarom systemen die de operationele activiteiten in en op (lucht)havens ondersteunen.
Ican’s Sentinel-product
16
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
Zulke systemen worden aangesloten op grotere Management Information Systems die in het algemeen al aanwezig zijn en op real-time verkeersbegeleidingssystemen die ook van HITT komen. Met het doel om de maritieme wereld meer transparantie te schenken, heeft HITT het initiatief genomen om een webportal op zetten waarop real-time informatie beschikbaar is over verkeer in de belangrijkste havens en vaarwegen in de wereld. Dit internetinitiatief, www.aislive.com, wordt op 50/50 basis gedeeld met de vooraanstaande uitgever van maritieme informatie, Lloyd’s Register Fairplay. Momenteel kent de site meer dan 40.000 geregistreerde gebruikers. In 2004 werden beheerssystemen aanbesteed door de haven van Flinders (Australië), Pascagoula (VS), Halifax (Canada) en door de loodsen van Brisbane (Australië).
V E R S L A G
De markt voor hydrografische en navigatiesoftware HYDROGRAFISCHE KARTERING SOFTWARE Alle constructie- en operationele activiteiten die te maken hebben met haven- en kustinstallaties, onderwater gelegen telecommunicatie- en stroomkabels, rioolwaterafvoersystemen, zeebodemexploratie, offshore olie- en gasopsporing en ontwikkeling, oceanografische en milieustudies etc, vereisen een precieze positionering en navigatie van de gebruikte apparatuur. Deze activiteiten vereisen vaak de productie van gedetailleerde kaarten, digitale kaarten en andere belangrijke documentatie van de locatie en het uitgevoerde werk. In de afgelopen jaren zijn nauwkeurige satelliet positioneringsystemen, akoestische onderwater positioneringsystemen, multi-beam sonarsystemen en digital side-scan sonar imaging geïntroduceerd. Deze nieuwe systemen gecombineerd met de ongelooflijke toename van rekenkracht, en nieuwe PC-operating systemen en ontwikkelsystemen hebben een markt geopend voor totaal nieuwe geïntegreerde navigatiesystemen ter verbetering van de efficiency en de productie van hydrografische kartering. Door HITT’s dochteronderneming Quality Positioning Services B.V. worden software en ondersteuningactiviteiten ontwikkeld en op de markt gebracht. De klanten zijn hoofdzakelijk nationale en regionale hydrografische kantoren, landmeters, de offshore-industrie, baggerindustrie, loodsen etc. De variëteit aan marktsegmenten resulteert in een tamelijk stabiele marktcyclus. Er zijn duidelijke groeimogelijkheden voor deze applicaties. In het afgelopen jaar heeft HITT zich met succes beziggehouden in de markt voor dynamische hydrografische and nautical databasesystemen. Integratie van VTS-systemen met deze technologie biedt opwindende nieuwe mogelijkheden voor onze klanten voor het verhogen van veiligheid en efficiency. HITT is toonaangevend op het gebied van deze applicaties.
V A N
QINSy, het marktleidende softwarepakket voor de ondersteuning van hydrografische activiteiten, heeft haar marktpositie versterkt door de verkoop van licenties in Nederland, België, Verenigd Koninkrijk, Noorwegen, Frankrijk, Duitsland, Zuid-Afrika, USA, en verschillende Aziatische landen zoals China. Naast rechtstreekse verkoop worden licenties verkocht middels OEM-overeenkomsten met fabrikanten van echoapparatuur. NAVIGATIE SOFTWARE Vloten zoals die van de kustwacht, waterpolitie, douane, loodsen, sleepdiensten, bootslieden en betonningsvaartuigen hebben te maken met de lastige nautische omstandigheden waarvan vaak sprake is in havens, op binnenwateren en aan de kustlijn. Bovendien hebben deze schepen intensief contact met het verkeer dat de havens en waterwegen tijdens hun activiteiten aandoet. Het voordeel van specifieke navigatiesoftware, die niet alleen werkt met nauwkeurige elektronische navigatiekaarten ("ENC's"), maar waarin ook de AIS-wereldstandaard is geïntegreerd om speciaal berichtenverkeer tussen deze partijen mogelijk te maken, ligt voor de hand. De belangrijkste klanten van HITT zijn op dit moment de kustwachten en marines van diverse landen in Europa, Azië en Noord Amerika, en loods- en sleepdiensten. Aldebaran, Regulus en Sentinel zijn merknamen voor HITT’s navigatiesoftware die wordt ingezet bij o.a. de kustwacht, marine en andere professionele vloten, zoals sleepdiensten, waterpolitie, douane, etc. In 2004 heeft deze markt zich gezond ontwikkeld en werd omzet geboekt in de VS, Canada en bleek er groeiende vraag in Azië. Een meerjarig contract met de Amerikaanse marine bevestigt de sterke positie van deze producten. De bestaande positie in Scandinavië en Nederland werd uitgebreid. Gespecialiseerde navigatie ondersteunende software voor gebruik in beperkte gebieden zoals havens, riviermonden en binnenwateren worden goed verkocht onder de handelsnaam Qastor, Qorridor en Qernel.
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
D E
R A A D
V A N
B E S T U U R
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
Het aandachtsgebied van HITT binnen hydrografie en navigatie: Bij het navigeren van een schip zijn er vele factoren die een aanzienlijke invloed hebben op veiligheid en efficiency. Nauwkeurige, real-time, informatie over de nautische omstandigheden en het verkeer in de buurt zou de Officier van de Wacht in staat stellen optimale beslissingen te nemen en het schip veilig en efficiënt naar haar bestemming te navigeren. In kritieke gebieden zoals havens zijn er loodsen die de Officier van de Wacht ondersteunende diensten biedt.
Qastor, draagbare loodsunit HITT levert systemen die het werk van stuurlieden en oodsen in kritieke situaties ondersteunt zoals tijdens het naderen van een haven of waterweg, of tijdens het aanmeren. HITT ontwikkelt de mogelijkheid van integratie met systemen zoals AIS, hydrografische kantoren en verkeersleidingscentra ter versterking van vaartuigbediening en haven- en waterwegmanagement.
17
18
J A A R V E R S L A G
2 0 0 4
V E R S L A G
V A N
D E
R A A D
V A N
B E S T U U R
V E R S L A G
V A N
Technische dienstverlening
Investeringen
HITT biedt een volledig pakket aan klantondersteunende diensten in alle productmarkt combinaties die zij bedient. Deze diensten omvatten preventief, correctief en aanpassend onderhoud; een helpdesk en de levering van reserveonderdelen. Dit serviceniveau maakt het voor HITT mogelijk lage levenscycluskosten te realiseren gecombineerd met een hoge beschikbaarheid van de veiligheidskritische systemen die zij aan haar klanten levert. De markt voor klantondersteunende diensten groeit door de snelle groei van het aantal door HITT geïnstalleerde systemen.
HITT streeft naar langdurige, winstgevende groei. In lijn met deze doelstelling maakt het bedrijf gebruik van een uitgebreide nichemarktstrategie die voornamelijk is gericht op de markt voor verkeerstechnologie. In 2004 heeft HITT geïnvesteerd in de opzet van AISLive Ltd in joint-venture met Lloyd’s Register Fairplay. Het uitgangspunt voor elke uitbreidingsbeslissing is de huidige kernactiviteit. Groei kan worden bereikt door middel van interne investeringen. Uitbreiding door middel van overnames wordt echter overwogen wanneer een overname of samenwerkingsverband resulteert in een betere Return on Investment (ROI) en Economische Toegevoegde Waarde (EVA).
De activiteiten op het gebied van klantondersteunende diensten voor verkeersbegeleidingssystemen zijn gegroeid in overeenstemming met de verwachtingen. Dit bedrijfsonderdeel, gericht op klantondersteuning, inclusief onderhoud, kleinschalige projecten en de levering van reserveonderdelen, groeit evenredig met het toegenomen aantal door HITT geïnstalleerde systemen.
Voor investeringen die worden gedaan om het bedrijf te laten groeien, gelden volgende (financiële) criteria: • activiteiten zijn gericht op wereldwijde nichemarkten • nieuwe activiteiten vinden plaats in bekende markten van de bestaande portfolio • nieuwe en bestaande activiteiten bieden een reële mogelijkheid tot marktleiderschap • investeringen versterken competenties in kernactiviteiten
Maeslandt Surge Barrier, Netherlands
• waardecreatie
D E
R A A D
V A N
B E S T U U R
A N N U A L
2 0 0 4
Zowel ICAN als KSG heeft verliezen geleden na de overname. Deze verliezen hadden geen negatief effect op de bedrijfsplannen van beide bedrijven en waardebepalingen (impairment) die door HITT regelmatig worden uitgevoerd, rechtvaardigen het handhaven van de goodwill zoals opgevoerd op de balans.
Research en development HITT zet de aanzienlijke investeringen in R&D voort: in 2004 was R&D goed voor 25% van de omzet. In 2004 bedroegen de R&D uitgaven € 4,4 miljoen (2003: € 3.7 miljoen). Daarnaast vond projectgerelateerde ontwikkeling plaats voor een bedrag van € 0,5 miljoen. Het R&D-project "Triple Q", uitgevoerd in samenwerking met de haven van Rotterdam, werd met goede resultaten afgerond. Er zijn experimenten uitgevoerd met hydrografie, AIS-geïntegreerde navigatie, draadloze breedbandtechnologie, 3D-technologie en VTS. Een verkeerstoren is op proef uitgerust met de technologie. Nieuwe technologieën zijn in ontwikkeling genomen als vervolg op dit R&D programma. R&D inspanningen in samenwerking met het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) hebben geresulteerd in een zeer moderne tracking technologie, die zijn gelijke niet kent in de nautische en luchtvaartmarkt. Deze nieuwe tracker wordt in de markt gezet onder de handelsnaam TargHITT.
De goodwill die is betaald bij de overname van Quality Positioning Systems B.V. (2000, deelneming van 100%) is niet geactiveerd op grond van de Richtlijnen voor de Jaarverslaglegging op dat moment. Overnames waarvoor wel goodwill op de balans is geactiveerd, zijn International Communications and Navigation Ltd. (2001, deelneming van 38%) en Klein Systems Group Ltd. (2002, deelneming van 40,1%).
Amsterdam, Netherlands Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
R E P O R T
19
20
J A A R V E R S L A G
2 0 0 4
V E R S L A G
V A N
D E
R A A D
Beijing Representative Office
QPS Holding bv 100%
HITT Traffic 100%
HITT HK Ltd 100%
Ican Ltd 39%
Klein Systems Group Ltd 40%
Ican Inc 100%
B E S T U U R
Lopende het jaar is HITT als partner toegetreden tot het ASTI initiatief van de faculteit voor Lucht- en Ruimtevaart van de Technische Universiteit Delft. In samenwerking met de TUD is een onderzoeksprogramma opgestart voor de toepassing van ecologische ontwerptechnieken voor Mens Machine Interfaces.
HITT nv
Traffic
V A N
Quality Positioning Services bv 100% AIS Live Ltd 50% Hydrography & navigation
HITT organisatie
De deelname aan het 5e Kaderprogramma voor ‘Research & Technological Development’ van de Europese Unie, COMPRIS (Consortium Operational Management Platform River Information Services) en EMBARC (European Study for Baseline and Advanced Regional and Coastal traffic management) verliep voorspoedig. Na zorgvuldige afweging heeft HITT besloten niet deel te nemen aan het 6e Kaderprogramma Marnis, omdat het geen bijdrage levert aan de voortgang van onze technologie. Op het gebied van luchtverkeer neemt HITT deel aan Europese projecten zoals het 6e Kaderprogramma SPADE in samenwerking met NLR en onderzoeksprogramma’s voor de toepassing van multilateratie in samenwerking met NLR en Eurocontrol.
Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur ontwikkelt de bedrijfsstrategie en stelt de prioriteiten vast. De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de geconsolideerde resultaten, de financiering van het bedrijf, de beoordeling en dekking van financiële risico's, en de communicatie naar de Raad van Commissarissen, de aandeelhouders, de analisten en de pers. Maandelijks rapporteren alle dochterondernemingen de winst- en verliesrekening, de actuele balans, en het kasstroomoverzicht aan de Raad van Bestuur [V.1.3]. De geconsolideerde cijfers worden elk kwartaal gerapporteerd aan de Raad van Commissarissen. Het onderstaande figuur toont de bedrijfsstructuur per 31 december 2004. HITT Holland Institute of Traffic Technologie B.V. (HITT BV) is actief in de segmenten Air Traffic Control en Vessel Traffic Services, terwijl QPS Holding B.V. (QPS) en haar dochterondernemingen zich richten op de markt voor hydrografische kartering & navigatie ondersteuning. Klein Systems Group Ltd. legt zich toe op managementsystemen voor havens.
HITT organisatie Personeel en organisatie 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Gemiddeld aantal medewerkers herrekend naar fulltime equivalent
2004
De bedrijfsstructuur van HITT N.V. bestaat uit een holding en vier dochterondernemingen. De directies van de dochterondernemingen zijn volledig verantwoordelijk voor alle operationele, commerciële en financiële aangelegenheden met betrekking tot hun respectieve ondernemingen en rapporteren aan de Raad van Bestuur Drie participaties worden beheerd in samenwerking met QPS en zijn daarom dochterondernemingen van QPS Holding. Ican Ltd. is sinds december 2001 deels eigendom (op 18 maart 2003 steeg het belang van HITT van 38% naar 39,27% als gevolg van afspraken die bij de overname waren gemaakt) en is gevestigd in St. John's, Newfoundland, Canada. Sinds augustus 2002 heeft HITT N.V. een belang van 40,1% in Klein Systems Group Ltd. De Algemeen Directeur van Klein Systems Group rapporteert rechtstreeks aan de Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
Lopende het jaar werd het personeelsbestand licht teruggebracht naar 151 op het einde van het jaar (2003: 160). Het gemiddelde aantal personeelsleden daalde van 169 naar 154. Gemiddeld aantal medewerkers herrekend naar fulltime equivalent HITT is een kennisintensief bedrijf dat in hoge mate steunt op de actuele kennis van haar personeel. Training en opleiding vormen een belangrijke factor in het menselijke kapitaal. In 2004 zijn veel tijd en een aanzienlijk geldbedrag gestoken in training en opleiding. Speciale aandacht werd besteed aan het trainen van het personeel om creativiteit te ontwikkelen en toe te passen waarmee de innovatie versneld kan worden. Ook als gevolg van de R&D-activiteiten neemt de kennis van het bedrijf toe. Mensen en bekwaamheden worden door het management
V E R S L A G
V A N
als essentieel onderdeel van het bedrijf gezien, hoewel de standaarden voor de administratieve verslaglegging geen duidelijke mogelijkheid biedt om dit op de balans uit te drukken.
De Raad van Bestuur wil graag haar dank betuigen aan alle medewerkers voor hun toewijding en professionaliteit zonder welke HITT niet de voortgang had kunnen boeken zoals die in dit verslag wordt beschreven.
Het gemiddelde opleidingsniveau van HITT medewerkers is hoog:
Bestuursorganen
Opleidingsniveau van alle HITT-medewerkers Het hoge opleidingsniveau, in combinatie met het vereiste hoge deskundigheidsniveau, impliceert een relatief hoge gemiddelde leeftijd van het personeel: Het gewogen gemiddelde ziekteverzuim was 2,3% (2003: 3,1%). In 2004 heeft het management vruchtbare besprekingen met de ondernemingsraad gevoerd. De ondernemingsraad was betrokken bij een groot aantal zaken en besprekingen over de bedrijfsstrategie, veiligheids- en risicoaspecten en de concurrentiepositie van het bedrijf. HITT heeft een zeer open bedrijfscultuur waarin alle medewerkers vrijelijk kunnen spreken. De hiërarchie binnen het bedrijf weerhoudt mensen er niet van met verbeteringsvoorstellen naar voren te komen. Vermeende onregelmatigheden van algemene, operationele of financiële aard kunnen onder de aandacht worden gebracht van het management zonder dat men zijn juridische positie op het spel zet. Vermeende onregelmatigheden betreffende het functioneren van de Raad van Bestuur kan worden gerapporteerd aan de voorzitter van de Raad van Commissarissen, rechtstreeks of via de ondernemingsraad. Ongewenste intimiteiten tussen medewerkers kunnen onder de aandacht worden gebracht van de vertrouwenspersoon. Regels met betrekking tot het bovenstaande zijn gedeeltelijk vastgelegd in procedures en handboeken en een ‘klokkenluiderregeling’werd op de website geplaatst [II.1.6].
D E
R A A D
V A N
B E S T U U R
J A A R V E R S L A G
2 0 0 4
Het gemiddelde opleidingsniveau van HITT medewerkers is hoog: low medium high university
HITT heeft twee-lagen bestuur bestaande uit een Raad van Commissarissen en een Raad van Bestuur die belast is met de dagelijkse leiding van het bedrijf [III.8]. De samenstelling van de Raad van Commissarissen is zodanig dat leden onafhankelijk van elkaar en van de Raad van Bestuur handelen [III.2]. Een profiel en regels zijn ter inzage beschikbaar. De Raad van Commissarissen heeft een rooster van aftreden opgesteld [III.3.6]. De voltallige Raad acteert volgens daartoe strekkende reglementen als auditcommissie, beloningscommissie en als selectie- en benoemingscommissie [III.5]. In de Algemeen Vergadering van Aandeelhouders van 2004 werd de bij HITT gebruikelijke benoemingsperiode van 3 jaar veranderd in 4 jaar in overeenstemming met Tabaksblat [III.3.5]. De Raad van Commissarissen bestaat uit 3 leden [III.1.3]. Geen van de leden heeft meer dan 5 commissariaten [III.3.4]. De Raad van Bestuur bestaat uit één statutair directeur en één niet-statutair directeur.
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
40% 43%
14% 3%
Opleidingsniveau van alle HITT-medewerkers
Het hoge opleidingsniveau, in combinatie met het vereiste hoge deskundigheidsniveau, impliceert een relatief hoge gemiddelde leeftijd van het personeel:
Gemiddelde leeftijd Gemiddeld dienstverband Gemiddelde ervaring
jaar 40,8 6,2 16,5
21
J A A R V E R S L A G
2 0 0 4
V E R S L A G
V A N
D E
R A A D
V A N
B E S T U U R
Financiële verslaglegging (IFRS) Vanaf 1 januari 2005 zijn bedrijven die genoteerd zijn aan een Europese beurs verplicht hun financiële rapportage te plegen volgens de International Financial Reporting Standards (IFRS) binnen de International Accounting Standards (IAS). Om mogelijke verschillen ten gevolge van deze verandering zichtbaar te maken is in de jaarrekening een kolom opgenomen met vergelijkende cijfers die niet onder de accountantsverklaring vallen. Tijdens de halfjaarcontrole merkte de externe accountant al op dat HITT voldoende voortgaan maakte met de invoering van de nieuwe standaard. Eén nogal weerbarstig onderwerp is de juiste balanswaardering van de pensioenverplichtingen aan het personeel omdat HITT hier afhankelijk is van de juiste, en vooral tijdige, aanlevering van gegevens door de pensioenverzekeraar.
De volgende wijzigingen in de winst- en verliesrekening worden voorzien als gevolg van de gewijzigde rapportage voorschriften: • De afschrijving van goodwill zal afnemen met € 86.000; • Verplichtingen onder het personeel optieplan zullen stijgen, de kosten ervan worden geraamd op € 28.000; • De reservering voor toekomstige verplichtingen onder de middelloonregeling leidt onder IFRS tot kosten; de hoogte is nog onbekend maar kan aanzienlijk zijn. De bovenvermelde wijzigingen zijn door de directie naar beste weten geschat op het moment van sluiten van de boeken.
Risicobeheersing en interne controle De volgende effecten op de openingsbalans van 1 januari 2004 worden voorzien als gevolg van de invoering van de andere rapportage voorschriften: • immateriële vaste activa zullen met € 84.000 stijgen, omdat betaalde goodwill niet meer wordt afgeschreven; • Onderhanden werk (voorraad) zal niet veranderen omdat HITT al de percentage-of-completion methode toepast; Hong Kong, China
22
• Voorzieningen zullen stijgen als gevolg van het waarderen van de pensioenverplichtingen die HITT Traffic heeft naar het personeel dat deelneemt aan de middelloonregeling die geldt voor jaarsalarissen tot € 54.500 en per 1 april 2003 van kracht is; deze stijging is nog onbekend maar kan aanzienlijk zijn.
Excelleren in zaken betekent dat je de risico’s beter moet beheersen dan de concurrent. Alleen al door de aandacht ervoor worden risico’s tot een minimum beperkt. Aangezien de medewerkers van HITT al tientallen jaren actief zijn in de sector Air Traffic Management en de sector Vessel Traffic Management & Information Systems, is het rekening houden met risico’s een tweede natuur geworden.
V E R S L A G
De activiteiten van HITT kunnen worden onderverdeeld in twee categorieën, te weten Projecten en Producten en diensten, die elk een ander risicoprofiel hebben [II.1.5]. Projecten Projecten hebben betrekking op de integratie van software dominante begeleidingssystemen voor het luchtvaartverkeer en management- en informatiesystemen voor het scheepsverkeer. In 2004 nam deze categorie 44% van de jaaromzet van het bedrijf voor zijn rekening (2001: 81%). De waarde van de projecten is doorgaans tussen de 5 en 15% van de totale omzet van het bedrijf. Risico's voor deze categorie zijn: • Projectrisico: Er zijn projectbeheersingsmechanismen aanwezig in alle stadia, vanaf de verwerving tot aan de projectacceptatie. HITT werkt nauw samen met haar klanten om eventuele resterende risico's te beperken. HITT heeft een uitstekende staat van dienst op het gebied van projectbeheersing. • Prijsrisico: De markt voor projecten is gebaseerd op openbare aanbestedingen. Daarom bestaat de kans op zware prijsconcurrentie, vooral in een zwakke markt. Binnen een bandbreedte van 10% is er geen specifiek marktprijsrisico dat met de wisselkoers van de belangrijkste valuta verband houdt, aangezien de belangrijkste concurrentie zich ook in Europa bevindt. De volatiliteit van de wisselkoers van de euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar in het afgelopen jaar bewoog ruim buiten deze bandbreedte en veroorzaakte extra risico. • Onderbezettingrisico’s: Projectgerichte organisaties lopen onvermijdelijk het risico van continuïteitsproblemen als de stroom projecten niet aansluit op de beschikbare capaciteit. De omvang van de projecten zoals hierboven aangegeven geeft de risicofactor aan. Doorgaans zet HITT 10 - 15% van haar personeel op
D E
R A A D
V A N
B E S T U U R
J A A R V E R S L A G
flexibele basis in. Door de stagnatie in 2004 en de personeelsreductie in 2003 is het aandeel flexibele arbeid in 2004 minder dan 5% geweest. Producten en diensten Producten en diensten vormden dit jaar 56% van de jaaromzet. Volgens de langetermijnstrategie moet dit percentage toenemen. Risico’s voor deze categorie zijn: • Stagnatie van de markt: gezien het nutskarakter van de markt wordt dit risico als beperkt beschouwd; • Prijsrisico: door concurrerende producten zou een prijsrisico kunnen ontstaan, hoewel dit risico voor de korte en middellange termijn wordt beperkt door de hoge mate van specialisatie. Er is ook sprake van een prijsrisico dat verband houdt met de wisselkoersen van valuta. Ongeveer 61% van de omzet in deze categorie activiteiten vindt plaats in Amerikaanse of Canadese dollars. Omdat grofweg hetzelfde percentage kosten in Canadese dollars is gesteld, is het risico echter beperkt. Aansprakelijkheidsrisico’s van producten, diensten, medewerkers en directieleden worden jaarlijks geëvalueerd met de externe verzekeringsadviseur en worden verzekerd via gerespecteerde assurantiebedrijven voor dat gedeelte van de mogelijke schadeclaim dat niet door de financiële middelen van HITT kan worden gedragen. Het verlichten van risico’s wordt ondersteund door de invoering van (internationale) normen en door (externe) controle van het volgen van deze normen. HITT heeft verschillende certificeringen die aantonen dat het bedrijf zich houdt aan deze normen.
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
Stockholm, Sweden
Risicoprofiel van het bedrijf
V A N
2 0 0 4
23
24
J A A R V E R S L A G
2 0 0 4
V E R S L A G
V A N
D E
R A A D
V A N
B E S T U U R
Technische kwaliteit en beheersing In 1996 ontving HITT Traffic ISO 9001 certificering en het Tick-IT certificaat voor de ontwikkeling van software. Regelmatige interne en externe controles door Lloyd’s hebben aangetoond dat het kwaliteitsniveau van HITT in overeenstemming is met haar kwaliteitshandboek. Begin 1999 vond de hercertificeringsaudit plaats voor ISO-9001:1994. Naar aanleiding hiervan werd het certificaat verlengd tot december 2003, wanneer de standaard uit 1994 kwam te vervallen. De aanpassing van het kwaliteitssysteem aan de ISO-9001:2000 standaard is in februari 2002 gestart. Het certificaat werd in juli 2003 toegekend aan HITT Traffic en in oktober 2003 aan QPS, waarmee de overgang van de éne standaard naar de andere met succes werd afgerond. Bedrijfsplanning en beheersing Naast de certificering voor producten en productie is aan HITT B.V. ook het predikaat "Business Star" toegekend door de European Foundation for Business Qualification (EFBQ). Europese bedrijven die zijn aangesloten bij de EFBQ maken deel uit van een door de Europese Commissie
erkend netwerk van organisaties die willen leren. De aangesloten bedrijven toetsen periodiek de degelijkheid en gezondheid van hun ondernemerschap. De betrokken ondernemingen stellen een strategisch beleid op dat hen helpt om hun doelstellingen zorgvuldig te formuleren en om hun actieplannen inhoud te geven. Deze plannen zijn afgestemd op ontwikkelingen in de markt en houden rekening met het potentieel van het bedrijf op het gebied van personeel en financiën. De plannen worden vervolgens periodiek beoordeeld aan de hand van de European Classification Standard®. De resultaten van deze objectieve beoordeling vormen de basis voor de toetsing van 33 aspecten van ondernemerschap. De bedrijven in het netwerk werken ook samen aan verbeteringen om van elkaar te leren. Bedrijven die van de 1000 punten die voor de 33 aspecten kunnen worden toegekend meer dan 700 punten scoren, mogen het predikaat "European Business Star" voeren. HITT scoorde 830 punten. Als gevolg van haar specifieke projectgeoriënteerde aard, heeft HITT Traffic een groot aantal procedures ingevoerd die zijn gericht op het beheren van specifieke risico's die inherent zijn aan onze projectgerelateerde activiteiten. Alle projecten volgen een strikte 6-wekelijkse rapportagecyclus rechtstreeks aan het management. Projectmanagers moeten werkelijke kosten en gebruikte manuren rapporten en een up-to-date inschatting presenteren van de kosten en manuren die benodigd zijn tot aan het eind van het project. Een belangrijk onderdeel van deze voorspelling is de expliciete schatting van onzekerheden, waarschijnlijke kosten en de kans dat dit zich voordoet. Voor ieder onderdeel wordt een actieplan gepresenteerd om de onzekerheid tot een minimum te beperken of te vermijden. Voordat HITT Traffic besluit een offerte uit te brengen voor een mogelijk project, wordt een ‘bid/no bid’ vergadering gehouden waarin alle specifieke risico’s verbonden aan de mogelijke offerte en de daaruit volgende order worden geëvalueerd aan de hand van een aantal vaste punten plus
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
V E R S L A G
een aantal specifieke punten, afhankelijk van de potentiële klant en zijn omgeving. Een besluit om een offerte uit te brengen wordt schriftelijk vastgelegd en afgetekend door de directeur. Alle offertes met een geschatte waarde van meer dan € 250.000 worden besproken tijdens de reguliere vergaderingen met de Raad van Commissarissen [II.1.2]. Financiële planning en beheersing Sinds de oprichting van HITT in 1994 worden strikte interne richtlijnen gevolgd voor de organisatie en de interne en externe controle van de financiële verslaggeving. Deze richtlijnen worden regelmatig aangescherpt. Ieder half jaar beoordeelt de externe accountant deze procedures en de naleving ervan en geeft hij voorstellen voor verdere verbetering. De bedrijfsplanningscyclus van HITT is een sterk instrument voor het systematisch en regelmatig beoordelen van alle bedrijfsaspecten inclusief de daaraan verbonden risico’s. Dit instrument vertaalt alle plannen naar financiële cijfers. HITT volgt een strakke jaarlijkse planningscyclus bestaande uit ‘3-year-target-setting’ in juni, ‘3-year-business-planning’ in september en ‘Budget’ in december. Targetsetting omvat een algemeen strategisch vooruitzicht op de komende jaren. In het businessplan wordt dit verder verfijnd met inbegrip van financiële targets en een gedetailleerde omschrijving hoe de doelen moeten worden bereikt en hoe de betrokken risico’s moeten worden beheerst [II.1.3.a]. In het budget wordt het eerste planjaar vastgelegd. Dit vormt de basis voor de maandelijkse rapportage. De plannen worden gecommuniceerd naar en uitvoerig besproken met de Raad van Commissarissen, evenals het budget dat door de Raad van Commissarissen moet worden goedgekeurd [II.1.2]. De maandelijkse rapportage omvat de winst- en verliesrekening, de balans en het kasstroomoverzicht per bedrijf en op geconsolideerde basis [II.1.3.d]. De verslagen worden gecommuniceerd naar de Raad van Commissarissen.
V A N
De kwartaalverslagen vormen de basis voor de verwachtingen voor het eind van het jaar. De verslagen worden gecommuniceerd naar en uitvoerig besproken met de Raad van Commissarissen en met de externe accountant. Ze vormen ook de basis voor de (half)jaarlijkse persberichten. De externe accountant beoordeelt het halfjaarverslag. De financiële informatiestromen en de rapportage daarover volgen een aantal schriftelijke procedures waaraan alle dochterondernemingen zich moeten houden [II.1.3.c]. Wisselkoersrisico’s op deelnemingen worden niet ingedekt. Significante wisselkoersverschillen op handelstransacties worden zonder uitzondering afgedekt. Het wisselkoersrisico dat bestaat tijdens de geldigheidsduur van een uitgebrachte offerte wordt ingedekt door aankoop van valutaopties met banken of wordt gelimiteerd door de hoogte van de verstrekte offertegarantie. Doordat de euro breder wordt geaccepteerd zal het valutarisico in de toekomst af kunnen nemen.
D E
R A A D
V A N
B E S T U U R
J A A R V E R S L A G
2 0 0 4
de in Nederland algemeen aanvaarde normen. Eerlijkheid en respect in elke culturele omgeving vormen de pijlers van de gedragscode. [II.1.3.b]. Toezicht op de naleving ervan vindt plaats binnen de gewone managementstructuur van het bedrijf. De code is beschikbaar via de website van HITT.
HITT is sinds 4 juni 1998 genoteerd aan Euronext Amsterdam. De aandelen HITT werden aanvankelijk op de NMAX-markt verhandeld; sinds 12 november 2001 worden ze verhandeld op de Officiële Markt. Sinds 15 februari 2002 maakt HITT deel uit van het NextEconomysegment van de Euronext. Dit is een bewijs dat HITT zich houdt aan zeer strenge grondslagen voor financiële verslaglegging [IV.3.6]. CONCLUSIE Sociale kwaliteit en controle De werknemers van HITT handelen volgens een strenge gedragscode, waardoor het risico van schade aan reputatie door misdragingen van medewerkers en het management tot een minimum wordt beperkt. De gedragscode is een expliciete, interne leidraad waarnaar men zich moet gedragen. De gedragscode omschrijft in wezen de vrijheid van handeling van de werknemers van HITT binnen het plaatselijke nationale en internationale juridische en regelgevende kader, maar streeft daarnaast naar naleving van Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
Op grond van de bovenbeschreven werkzaamheden is het Bestuur overtuigd dat de systemen van interne risicobeheersing en controle van HITT NV adequaat zijn en in het verslagjaar 2004 effectief hebben gewerkt. Het geheel van de hierboven bedoelde werkzaamheden heeft geen indicaties opgeleverd die afbreuk doen aan onze conclusies [II.1.4]. Apeldoorn, 25 januari 2005 Luuth S. van der Scheer
25
26
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
C O R P O R A T E
G O V E R N A N C E
Corporate Governance
De Commissie Corporate Governance (‘Tabaksblat’) heeft op 9 december 2003 de Nederlandse code voor corporate governance gepubliceerd bestaande uit meer dan 100 aanbevelingen (www.commissiecorporate governance.nl). Deze code wordt op dit moment verankerd in de Nederlandse wet- en regelgeving. Zoals gesteld in het vorige jaarverslag en toegelicht tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, had HITT al veel aspecten van goed ondernemingsbestuur geïmplementeerd. Gedurende 2004 zijn alle relevante artikelen uit de statuten, reglementen en procedures doorgelicht en aangepast waar nodig. De statuten zullen ter goedkeuring worden voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De wijze waarop HITT invulling geeft aan de Nederlandse Corporate Governance Code kan nagegaan worden middels de verwijzigen tussen [haakjes] in dit jaarverslag [I] waarmee een heldere kruisreferentie naar de code gevonden kan worden (zie pagina ). Op de website is de originele code gepubliceerd waarin per artikel is aangegeven hoe HITT eraan voldoet. Intern zijn artikelen van de code vervolgens gekoppeld aan artikelen in de Statuten en/of Reglementen voor Commissarissen en/of Bestuur en/of Auditcommissie en/of Remuneratiecommissie en/of Selectie- en Benoemingscommissie en/of Gedragscode en/of het Reglement als bedoeld in de Wet toezicht effectenverkeer 1995.
zijn niet van toepassing op HITT. Beide Raden stellen dat HITT voldoet aan de Nederlandse Corporate Governance Code behalve met betrekking tot de volgende artikelen [I.1]:
De structuur van dit Jaarverslag volgt duidelijk de hoofdlijnen van de code: naleving, verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid van de Raad van Bestuur, verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid van de Raad van Commissarissen, de aandeelhouders en de algemene vergadering van aandeelhouders en financiële rapportage en controle.
[IV.3.1] Gezien de omvang van de vennootschap is het niet mogelijk vergaderingen met analisten en (institutionele) beleggers on-line te volgen. Gehouden presentaties worden nadien op de website gepubliceerd.
Hoewel zij van mening zijn dat de praktische invoering en het aantonen van naleving van de code lastig is voor een bedrijf met de omvang van HITT, onderschrijven de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen de basisgedachten achter de code. Sommige artikelen van de code Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
[II.1.1] Een lid van de Raad van Bestuur wordt benoemd voor een periode van 4 jaar indien benoemd ná 1 januari 2004. [II.2.1] Opties op het verkrijgen van aandelen HITT zijn onvoorwaardelijk verstrekt onder het tot 1 januari 2004 geldende plan. Vanaf die datum is er geen optieplan. Eventuele toekomstige plannen zullen aan de code voldoen. Gezien de omvang van de vennootschap en onder verwijzing naar de Wet op de bescherming van persoonsgegevens heeft de Raad van Commissarissen besloten geen regels op te stellen ten aanzien van het bezit van en transacties in effecten door de Raad van Bestuur [II.2.6] en de Raad van Commissarissen [III.7.3] anders dan die uitgegeven door de ‘eigen’ vennootschap. [III.4.3] Gezien de omvang van de vennootschap heeft zij geen formele secretaris. De financieel directeur vervult deze taken qualitate qua.
De Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen verklaren dat indien zich belangrijke veranderingen voordoen in de mate waarin aan de code wordt voldaan, dit als te behandelen onderwerp op de agenda van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders geplaatst zal worden [I.2].
J A A R R E K E N I N G
Jaarrekening • Geconsolideerde balans • Geconsolideerde winst- en verliesrekening • Geconsolideerd kasstroomoverzicht • Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening • Vennootschappelijke balans • Vennootschappelijke winst- en verliesrekening • Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
27
28
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
J A A R R E K E N I N G
Geconsolideerde balans x € 1,000 31.12.2004
31.12.2003
ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa
1
1.472
1.558
Materiële vaste activa
2
993
1.100
Financiële vaste activa
3
359
Voorraden
4
441
1.749
Vorderingen
5
4.907
8.591
2.824
28
2.686
Vlottende activa
Liquide middelen
7.759
Totaal
13.107
8.439
15.931
18.779 21.465
PASSIVA Groepsvermogen
10.979
Minderheidsbelangen
438
11.163 11.417
231
Voorzieningen
6
523
949
Langlopende verplichtingen
7
594
680
Kortlopende verplichtingen
8
3.397
Totaal
4.514 15.931
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
8.442
11.394
10.071 21.465
J A A R R E K E N I N G
A N N U A L
Geconsolideerde winst- en verliesrekening x € 1,000;behalve gegevens per aandeel 2004
Netto omzet
2003
17.014
20.901
Veradering in onderhanden werk
160
(109)
Overige bedrijfsopbrengsten
711
221
Bedrijfsopbrengsten Kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten Lonen, salarissen en sociale verzekeringslasten
10
Afschrijving op (im)materiële vaste activa Overige bedrijfskosten
17.885
9
11
4.694
7.304
8.349
8.618
516
561
4.380
4.632
Som der bedrijfskosten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Resultaat voor belastingen en minderheidsbelangen Belastingen
21.013
12
Resultaat na belastingen en voor minderheidsbelangen Aandeel derden Nettoresultaat
17.939
21.115
(54)
(102)
130
290
76
188
416
(150)
492
38
(209)
169
283
207
Nettoresultaat per aandeel
4.694.158 aandelen
0,06
0,04
Nettoresultaat per verwaterd aandeel
4.744.899 aandelen
0,06
0,04
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
R E P O R T
2 0 0 4
29
30
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
J A A R R E K E N I N G
Geconsolideerd kasstroomoverzicht x € 1,000 2004
2003
Nettoresultaat
283
207
Afschrijvingen
516
561
(426)
(3.068)
Kasstroom uit operationele activiteiten
Mutaties in voorzieningen Mutaties in werkkapitaal · Vorderingen
3.684
(6.253)
· Voorraden
1.308
2.669
· Kortlopende verplichtingen
(5.045)
Kasstroom uit operationele activiteiten
(53)
6.005
2.421
320
121
(332)
(206)
Desinvesteringen in materiële vaste activa
9
9
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
(323)
(197)
-
88
(86)
(327)
(331)
-
207
(153)
Koersverschillend
3
(204)
Betaald dividend
(470)
(602)
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
(677)
(1.198)
Nettokasstroom
(680)
(1.274)
Liquide middelen begin boekjaar
8.439
9.713
Liquide middelen einde boekjaar
7.759
8.439
Kasstroom uit investeringsactiviteiten: Investeringen in materiële vaste activa
Kasstroom uit financieringsactiviteiten: Goodwill Mutaties in langlopende verplichtingen Mutaties in financiële vaste activa Mutatie aandeel derden
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
J A A R R E K E N I N G
Grondslagen voor de jaarrekening ALGEMEEN De jaarrekening is opgesteld volgens de historische - kostprijsmethode. Tenzij anders vermeld, worden activa en schulden vermeld tegen nominale waarde. Baten en lasten worden verantwoord tegen nominale waarde. Winst wordt alleen opgenomen indien gerealiseerd. Verliezen en risico's die vóór het eind van het boekjaar zijn ontstaan, zijn opgenomen indien zij vóór het opstellen van de jaarrekening bekend zijn geworden. CONSOLIDATIE Financiële informatie betreffende dochterondernemingen binnen de groep wordt opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van HITT N.V. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de grondslagen van de groep. Financiële informatie betreffende de groepsmaatschappijen wordt opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening; relaties en transacties tussen de bedrijven worden buiten beschouwing gelaten. De resultaten van dochterondernemingen die in de loop van het jaar zijn verworven of verkocht, worden opgenomen in de geconsolideerde winst- en verliesrekening vanaf de datum van verwerving of tot de datum van verkoop. HITT N.V. heeft zich overeenkomstig Artikel 2:403 van het Nederlands Burgerlijk Wetboek aansprakelijk gesteld voor de dochterondernemingen HITT Holland Institute of Traffic Technology B.V., HITT Special Products B.V., Quality Positioning Services B.V. en QPS Holding B.V.
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
heidsdeelneming af te trekken gerelateerd aan het percentage aandelen dat niet door HITT wordt gehouden. AISLive is een 50% joint-venture met Lloyd’s Register Fairplay en wordt daarom proportioneel geconsolideerd. De volgende dochterondernemingen zijn opgenomen in de consolidatie van HITT N.V.:
Procentueel belang
Naam
Vestigingsplaats
HITT Holland Institute of Traffic Technology B.V. HITT (HK) Ltd. QPS Holding B.V. Quality Positioning Services B.V. AIS Live Ltd; vanaf 26 mei 2004 Ican Ltd Ican Inc Klein Systems Group Ltd
Apeldoorn Hongkong, Volksrepubliek China Zeist Zeist Redhill, Verenigd Koninkrijk St. John’s, Newfoundland, Canada Dallas, Texas, Verenigde Staten Amerika Vancouver, British Columbia, Canada
100,0 100,0 100,0 100,0 50,0 39,3 39,3 40,1
Slapende dochterondernemingen: HITT Special Products B.V.
Hillegom
100,0
SEGMENTATIE HITT N.V. rapporteert de financiële gegevens op basis van één segment vanwege het beperkte aantal concurrenten, het beperkte aantal projecten ten opzichte van de totale omzet en de aard van de markt.
Het bestaan van opties ter verkrijging van alle aandelen in het kapitaal plus het vetorecht op belangrijke bestuursbesluiten leidt tot de verplichting om het resultaat van zowel Ican als Klein voor 100% te consolideren en een minderReferenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
31
32
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
J A A R R E K E N I N G
VREEMDE VALUTA
Financiële vaste activa
WINST(VERLIES)BEPALING
Financiële activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de geldende koers op balansdatum.
Financiële vaste activa worden vermeld tegen vermogenswaarde.
Netto omzet
Transacties in vreemde valuta tijdens het boekjaar worden in de jaarrekening opgenomen tegen de koers van afwikkeling. De resulterende koersverschillen worden verantwoord in de winst- en verliesrekening.
Voorraden
Financiële informatie over dochterondernemingen buiten Nederland wordt opgesteld in de lokale valuta. Alle bedragen in vreemde valuta op de balansen zijn omgerekend naar euro tegen de koers geldend op de respectievelijke balansdatums. In de geconsolideerde winst- en verliesrekening zijn de bedragen voor baten en lasten omgerekend naar euro op basis van de gemiddelde koers voor de desbetreffende periode. De koersverschillen die ontstaan bij de omrekening naar euro van netto investeringen in buitenlandse deelnemingen worden rechtstreeks in het eigen vermogen verantwoord op de balans. WAARDERING Immateriële vaste activa Immateriële vaste activa worden vermeld tegen kostprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen. Afschrijvingen worden berekend als percentage van de kostprijs op basis van de economische levensduur van de immateriële vaste activa. Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden vermeld tegen kostprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen. Afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend als een vast percentage van de kostprijs, waarbij rekening wordt gehouden met de eventuele restwaarde.
Voorraden van afgewerkte goederen worden gewaardeerd tegen kostprijs, of tegen de netto-opbrengstwaarde indien die lager is. Lopende werkzaamheden worden gewaardeerd tegen de volledige kostprijs op basis van voltooiing. Dit geldt niet voor langetermijncontracten, die worden gewaardeerd tegen de volledige kostprijs, vermeerderd met de winst op deze contracten. De baten en lasten van langetermijncontracten worden verantwoord naar rato van voltooiing. Bij beide methoden wordt een voorziening voor te voorziene verliezen op de balansdatum in mindering gebracht.
Onder netto-omzet wordt verstaan de opbrengst uit geleverde goederen en diensten onder aftrek van kortingen en BTW. Het bedrijf verantwoordt netto-omzet uit contracten, die binnen 12 maanden worden voltooid, na voltooiing van de opdracht en acceptatie door de opdrachtgever. Voor netto-omzet uit contracten die langer dan 12 maanden duren, wordt de netto-omzet verantwoordt naar rato van voltooiing, waarbij het bedrijf voor elk project specifieke mijlpalen heeft vastgesteld. Bij de verantwoording van de netto-omzet wordt rekening gehouden met de geleverde goederen en diensten en het behalen van die mijlpalen.
Vorderingen De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van een voorziening voor dubieuze vorderingen. Voorzieningen Belastinglatenties Belastinglatenties omvatten het effect van tijdelijke verschillen tussen de boekhoudkundige bedragen en de belastingbasis van activa en passiva, gebruikmakend van de van toepassing zijnde wettelijke belastingpercentages. Garantieverplichtingen De voorziening voor garantieverplichtingen is gevormd om voorziene kosten voor afhandeling van garantieclaims te dekken. De werkelijke garantiekosten worden ten laste van deze voorziening gebracht.
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
Belastingen Belasting over de winst wordt berekend aan de hand van het voor het boekjaar van toepassing zijnde belastingpercentage over de winst, gecorrigeerd in verband met permanente verschillen tussen winst berekend voor financiële doeleinden en belastingdoeleinden. KASSTROOMOVERZICHT Algemene grondslagen Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De liquide middelen in het kasstroomoverzicht omvatten de balanspost cash en de waarden die deel uitmaken van de vlottende activa. De waarden kunnen worden beschouwd als liquide investeringen. Kasstromen in het buitenland zijn omgezet tegen de slotkoers. Ontvangsten en betalingen met betrekking tot interest, dividenden en belasting op winst worden opgenomen in de kasstroom uit operationele activiteiten.
J A A R R E K E N I N G
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening x € 1,000
Langlopende leningen
Latente belastingen
Totaal
28
-
-
28
(28)
103
256
331
-
103
256
359
Overige vorderingen 1
IMMATERIËLE VASTE ACTIVA
Goodwill
Boekwaarde per 1 januari
3
1.558
FINANCIËLE VASTE ACTIVA Boekwaarde per 1 januari Mutaties
Afschrijving
86
Boekwaarde per 31 december
Boekwaarde per 31 december
1.472
Cumulatieve afschrijvingen
239 4
Afschrijvingspercentage
5
Onderhanden werk
2
Gefactureerde termijnen
MATERIËLE VASTE ACTIVA Boekwaarde per 1 januari
Boekwaarde per 31 december
Afschrijvingspercentage
9.277
7.576
(9.096)
(6.143)
441
1.749
In onderhanden werk zijn kosten uit het jaar 2003 voor € 5,5 miljoen opgenomen. Voorraden omvatten projecten waarop per saldo voor € 1,2 miljoen meer vooruit werd ontvangen dan de opgelopen kosten en projecten waarop per saldo € 1,3 miljoen meer kosten geboekt werden dan er vooruit werd ontvangen.
9 439 993 5
Cumulatieve afschrijvingen
316
332 1.432
Afschrijving 430
260
1.100
Aanschaffingen Boekwaarde van desinvesteringen
31.12.2003
VOORRADEN Gereed product
Inventaris
31.12.2004
2.119 20 - 50
31.12.2004
31.12.2003
Handelsdebiteuren
3.752
4.094
Overige vorderingen
1.036
4.451
119
46
4.907
8.591
VORDERINGEN
Vooruitbetalingen In 2002 zijn materiële vaste activa voor € 0,8 miljoen verkocht en terug geleasd onder een financieel leasecontract met ING Bank. Inventaris betreft kantoormiddelen en meubilair.
GROEPSVERMOGEN Er wordt verwezen naar de toelichting op het eigen vermogen in de vennootschappelijke jaarrekening.
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
33
34
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
J A A R R E K E N I N G
31.12.2004 6
31.12.2003
31.12.2004
VOORZIENINGEN
8
KORTLOPENDE VERPLICHTINGEN
Latente belastingen
311
645
Kortlopend deel van langlopende verplichtingen
Garantievoorziening
212
304
Overige verplichtingen
523
949
Vooruitbetalingen
117
141
50
101
250
293
2.089
3.607
Belastingen en sociale verzekeringspremies
266
2.821
Overlopende passiva
625
1.479
3.397
8.442
Crediteuren Latente belastingen op onderhanden werk zijn gewaardeerd tegen een tarief van 30% (2003: 34,5%) hetgeen resulteerde in een vrijval van € 47. Het totale bedrag van de voorzieningen heeft een kortlopend karakter. Het verloop van de garantievoorziening is als volgt: 2004
2003
Boekwaarde per 1 januari
304
685
Dotatie
535
232
(627)
(613)
212
304
Onttrekking Boekwaarde per 31 december
31.12.2004
Totaal 7
gemiddelde rentevoet
31.12.2003
gemiddelde rentevoet
Totaal
LANGLOPENDE VERPLICHTINGEN Bancaire leningen
517
5,7%
568
5,7%
Overige leningen
77
0,0%
112
6,0%
594
31.12.2003
680
Overige leningen betreffen verstrekte ontwikkelingskredieten bij Canadese dochtermaatschappijen. De looptijd van de langlopende verplichtingen bedraagt minder dan 5 jaar.
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
J A A R R E K E N I N G
NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE ACTIVA EN VERPLICHTINGEN Per 31 december 2004 heeft het bedrijf met betrekking tot lopende contracten voor € 3,4 miljoen aan bankgaranties verleend. Jaarlijkse huurverplichtingen met betrekking tot gebouwen aangegaan met derden bedroegen in totaal € 3,9 miljoen. De huurovereenkomst loopt in december 2011 af.
9
Aan aandeelhouders van zowel Ican als KSG zijn putoptierechten verleend om tussen 3 en 6 jaar na de aankoopdatum al hun aandelen aan HITT te verkopen. Aan HITT zijn koopoptierechten verleend om van de aandeelhouders van zowel Ican als KSG te verlangen om tussen 3 en 6 jaar na de aankoopdatum al hun aandelen aan HITT te verkopen. eringsmaatschappijen tegen jaarlijkse betaling van premies. De middelloonregeling hanteert een rekenrente van 4% en de óverlevingstafel 2003’ met een leeftijdsterugstelling van 1 jaar voor mannen en 2 jaar voor vrouwen. Het gemiddelde aantal werknemers tijdens het boekjaar was 154 (2003: 169).
2 0 0 4
Het gedeelte van de bedrijfsopbrengsten dat verband houdt met langetermijncontracten, dat wordt verantwoord naar rato van voltooiing, is ongeveer 55% (2003: 63%). 2004
2003
7.418
7.729
931
889
8.349
8.618
10 LONEN, SALARISSSEN EN SOCIALE VERZEKERINGSLASTEN
Lonen en salarissen
Leaseverplichtingen voor auto's bedragen € 0,3 miljoen per jaar tot het jaar 2008.
Per 31 december 2004 zijn voor € 4,3 miljoen valutatermijncontracten afgesloten in verband met lopende contracten en uitstaande offertes aan klanten. Deze laatste categorie representeert een actief van € 0,3 miljoen.
R E P O R T
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
Sociale verzekeringslasten
Kredietfaciliteiten zijn beschikbaar tot maximaal € 2,5 miljoen; hiervan is tot op heden nog geen gebruik gemaakt.
A N N U A L
Opgenomen in de sociale verzekeringslasten voor 2004 is een bedrag van € 0,3 miljoen voor pensioenkosten (2003: € 0,5 miljoen). Voorzieningen voor pensioenaanspraken worden gevormd volgens een combinatie van ‘defined benefit’ (middelloon) en ‘defined contribution schemes’ en zijn volledig herverzekerd bij gerenommeerde verzekeringsmaatschappijen tegen jaarlijkse betaling van premies. De middelloonregeling hanteert een rekenrente van 4% en de óverlevingstafel 2003’ met een leeftijdsterugstelling van 1 jaar voor mannen en 2 jaar voor vrouwen. Het gemiddelde aantal werknemers tijdens het boekjaar was 154 (2003: 169).
Bezoldiging van de Raad van Commissarissen De bezoldiging van de Commissarissen staat los van de winst of verlies van het bedrijf [III.7]. 2004
2003
Dick Sinninghe Damsté
18
18
Eric A. van Amerongen
14
14
Hans Prinsen
14
14
46
46
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
35
36
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
J A A R R E K E N I N G
Bezoldiging van de Raad van Bestuur [II.2.11] De bezoldiging van de statutair directeur bestaat uit een vast salaris plus een bonus in contanten die afhankelijk is van de netto winst van het bedrijf. De vaste bezoldiging omvat een pensioenplan met een vaste premiebijdrage waarvoor de premie gelijkelijk wordt betaald door het bedrijf en de statutair directeur. De premie voor een vervroegd pensioen op 60-jarige leeftijd wordt betaald door het bedrijf, net als de premie voor een arbeidsongeschiktheidverzekering. De kosten van een lease-auto worden betaald door het bedrijf. In geval van ontslag is geen ontslaguitkering overeengekomen [II.2.7]. Om een langdurige band met het bedrijf te creëren ontving de statutair directeur tot en met de resultaten over 2003 een aantal aandelenopties gebaseerd op de gerealiseerde nettowinst (zie voor details pagina 45). Dit optieplan is beëindigd. De voorwaarden die aan de opties zijn verbonden volgen de voorschriften voor het aandelenoptieplan voor werknemers. De bonus gerelateerd aan het netto resultaat van het bedrijf over 2003 werd uitbetaald
2004
nadat de jaarrekening door de Algemene Jaarvergadering van aandeelhouders was vastgesteld. In 2003 heeft de Raad va Commissarissen de marktconformiteit van het gehele beloningspakket van de statutair directeur onderzocht [III.1.9]. Uitkomsten van dit onderzoek zijn besproken en veranderingen zijn goedgekeurd in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 18 februari 2004. In 2004 is het bezoldigingsbeleid herzien en openbaar gemaakt in overeenstemming met [II.2.9], [II.2.10] &
2004
2003
133
122
4
37
arbeidsongeschiktheid, nabestaanden)
23
23
Overige emolumenten
32
26
192
208
2004
2003
(170)
(2.839)
586
2.689
416
(150)
REMUNERATIE VAN LUUTH S. VAN DER SCHEER Vast basissalaris Bonus gerelateerd aan het resultaat over vorig jaar Pensioen (ouderdom, prepensioen,
2003
11 OVERIGE BEDRIJFSKOSTEN
12 BELASTINGEN
Personeelskosten
636
931
Acute belastingen
Huisvestingskosten
750
760
Latente belastingen
Verkoopkosten
746
499
65
124
Reparatie- en onderhoudskosten
185
175
Reis- en verblijfskosten
244
323
Kantoorkosten
363
412
Algemene kosten
911
1.176
Garantiekosten
480
232
4.380
4.632
Research & development
[II.2.13]. Tabaksblat [II.2.1], [II.2.3] en [II.2.12] zijn hier niet van toepassing. In het licht van de marktomstandigheden, de geringe salarisstijging van het personeel en de financiële prestatie van de onderneming, heeft de Raad van Commissarissen besloten de uitvoering van het nieuwe bezoldigingsbeleid, uit te stellen. Invoering zou een aanzienlijke kostenstijging betekend hebben. Het vast basissalaris over 2004 werd weer op het niveau van 2002 gebracht na de vrijwillige verlaging over 2003.
Te betalen belastingen zijn hoger dan verwacht mag worden bij toepassing van het nominaal tarief door verliezen bij buitenlandse dochtermaatschappijen. Zie ook de toelichting bij punt 6.
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
J A A R R E K E N I N G
A N N U A L
Vennootschappelijke balans x € 1,000 31.12.2004
31.12.2003
ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
13
543
574
34
3
5.389
5.966
5.951
6.528
Vlottende activa Vorderingen
960
Liquide middelen
4.519
Totaal
6.552 5.479
1.338
11.445
7.890 14.418
PASSIVA Geplaatst kapitaal
14
Agioreserve Overige reserves
1.173
1.173
4.848 15)
4.958
Voorzieningen
311
Kortlopende verplichtingen
155
Totaal
4.848 10.979
5.142
11.163
645 466
2.610
3.255
11.445
14.418
2004
2003
Nettoresultaat uit deelnemingen
113
209
Overige resultaten
170
(2)
Nettoresultaat
283
207
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening x € 1,000
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
R E P O R T
2 0 0 4
37
38
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
J A A R R E K E N I N G
Grondslagen voor de vennootschappelijke jaarrekening ALGEMEEN De vennootschappelijke jaarrekening is beperkt volgens artikel 402, deel 9, BW 2. De grondslagen voor de vennootschappelijke jaarrekening zijn gelijk aan die van de geconsolideerde jaarrekening, met uitzondering van het volgende: WAARDERING Financiële vaste activa Wanneer significante invloed wordt uitgeoefend op het bedrijfsbeleid en het operationele beleid, worden deelnemingen gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode en worden dezelfde waarderings- en resultaatbepalingsgrondslagen toegepast als voor de vennootschap. Wanneer de negatieve waarde van de deelneming de vorderingen uit de deelneming overtreft, wordt het restbedrag vermeld.
Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening x € 1,000 13 FINANCIËLE VASTE ACTIVA
Het verloop is als volgt: Deelneming in groepsmaatschappijen
Vordering op groepsmaatschappijen
Overige vorderingen
Totaal
Boekwaarde per 1 januari
5.640
283
28
5.951
Dividend
(855)
(855)
Koersverschillen
3
Mutatie in leningen
218
Deelnemingresultaat
113
Boekwaarde per 31 december
5.119
3 (13)
177 113
270
Overige vorderingen De uitstaande lening aan de Raad van Bestuur per 31 december 2004 bedraagt € 0 (2003: € 28). Er zijn geen andere leningen verstrekt [II.2.8].
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
(28)
-
5.389
J A A R R E K E N I N G
A N N U A L
R E P O R T
14 EIGEN VERMOGEN
Geplaatst aandelenkapitaal Het maatschappelijk aandelenkapitaal van het bedrijf bedraagt € 4.000 en bestaat uit 8.000.000 gewone aandelen en 8.000.000 preferente aandelen, met een nominale waarde van € 0,25 elk. De preferente aandelen betreffen preferente beschermende aandelen. Van de gewone aandelen zijn per 31 december 4.694.158 aandelen geplaatst en volgestort, waardoor het geplaatste aandelenkapitaal € 1.173 bedraagt. Er zijn geen preferente aandelen uitgegeven. Mutaties in aandelen 2004
2003
4.694.158
4.694.158
-
-
4.694.158
4.694.158
Aandelen
Nominaal
Slotkoers
Marktkapitalisatie
€
€
€ 1000
4.694.158
1.173.540
4,95
23.236
-
-
4.694.158
1.173.540
4,80
22.532
2004
2003
Boekwaarde per 1 januari
5.142
5.741
Betaald dividend
(470)
(602)
283
207
3
(204)
4.958
5.142
Uitstaand per 1 januari Mutatie Uitstaand per 31 december
Uitstaand per 1 januari Mutatie Uitstaand per 31 december
ONDERTEKENING VAN DE JAARREKENING
15 OVERIGE RESERVES
Nettoresultaat Koersverschillen Boekwaarde per 31 december
Apeldoorn, 25 januari 2005 Raad van Bestuur
Raad van Commissarissen
Luuth S. van der Scheer
Dick Sinninghe Damsté Eric A. van Amerongen Hans Prinsen
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
2 0 0 4
39
40
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
O V E R I G E
G E G E V E N S
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
Overige gegevens Overige gegevens Statutaire regeling winstbestemming De winst over het boekjaar staat ter beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders.
Dividendbeleid HITT N.V. voert een stabiel dividendbeleid met een payout ratio van 20 – 30% van het netto resultaat. In geval van alternatieve investeringsmogelijkheden kan van dit beleid worden afgeweken. Het dividendbeleid wordt besproken in de Algemene Jaarvergadering van aandeelhouders [IV.1.4].
jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de directie van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel.
Voorgesteld dividend In afwijking van het dividendbeleid van HITT’s en uitdrukking gevend aan het vertrouwen in het langetermijn perspectief, stelt de Raad van Bestuur voor een dividend in contanten te betalen van € 0,10 (2003: € 0,10) per gewoon aandeel met een nominale waarde van € 0,25 [IV.1.5].
Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben de jaarrekening 2003 van HITT N.V., statutair gevestigd te Amsterdam, gecontroleerd. De jaarrekening – weergegeven op pagina’s tot is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de directie van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2003 en van het resultaat over 2003 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9, Boek 2, BW. Amsterdam, 25 januari 2005 Deloitte Accountants B.V.
41
42
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
D I V E R S E N
Diversen Taal In overeenstemming met een besluit van de Algemene Jaarvergadering van aandeelhouders, worden de jaarverslagen van HITT opgesteld in het Engels. Er is ook een Nederlandse versie beschikbaar. In geval van verschillen prevaleert de Engelse tekst.
Raad van Commissarissen Dick Sinninghe Damsté (1939, Nederlandse nationaliteit) is sinds 20 mei 1998 Voorzitter van de Raad. Zijn benoemingstermijn loopt tot 2008. De heer Damsté werd tijdens de Algemene Jaarvergadering van aandeelhouders op 18 februari 2004 opnieuw benoemd voor een 3e en laatste termijn. De heer Damsté is voormalig lid en vice-voorzitter van de Raad van Bestuur van Hollandse Beton Groep N.V.; hij is Commissaris bij BE Semiconductor Industries N.V., Vedior N.V. en het Nederlands Kanker Instituut NKI-AvL. Aangezien hij gedurende zijn carrière verantwoordelijk is geweest voor de financiën van verschillende (operationele) bedrijven, wordt de heer Damsté beschouwd als financieel deskundige binnen de Raad van Commissarissen [III.3.2]. De heer Damsté is niet in dienst geweest van HITT voordat hij Commissaris werd [III.4.2]. Hans Prinsen (1937, Nederlandse nationaliteit) is sinds 1 juli 2000 lid van de Raad. Zijn 2e benoemingstermijn loopt tot 2006. De heer Prinsen is voormalig presidentdirecteur van HITT en heeft als zodanig een grondige kennis van de markt en de organisatie. De heer Prinsen is de enige niet-onafhankelijke Commissaris. Eric A. van Amerongen (1953, Nederlandse nationaliteit) is sinds 29 maart 2002 lid van de Raad. Zijn 1e benoemingstermijn loopt tot 2005. Er wordt voorgesteld om de heer Van Amerongen tijdens de Algemene Jaarvergadering van aandeelhouders op 23 februari 2005 te benoemen voor een 2e termijn van 4 jaar. De heer Van Amerongen is voormalig Voorzitter van de Raad van Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
Bestuur van Koninklijke Swets & Zeitlinger Holding N.V. en is thans Voorzitter van de Raad van Toezicht van de Technische Universiteit Twente en Lucent Technologies Nederland B.V., lid van de Raad van Commissarissen van respectievelijk ASM International N.V., Imtech N.V. en Koninklijke Swets & Zeitlinger Holding N.V. en het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen en Non-executive Director van Corus Plc.
Raad van Bestuur Luuth S. van der Scheer (1955, Nederlandse nationaliteit) is sinds 1 juli 2000 algemeen statutair directeur. Hij is op 19 april 2000 aangesteld door de Algemene Jaarvergadering van aandeelhouders waarbij geen maximum termijn van 4 jaar werd bepaald zoals vereist volgens Tabaksblat [II.1.1]. Tussen 1 december 1999 en 1 juli 2000, bekleedde hij de functie van Algemeen Directeur van HITT Holland Institute of Traffic Technologie B.V. en operationeel directeur van HITT. De heer Van der Scheer heeft diverse managementfuncties bekleed bij Corus Ltd voordat hij bij HITT in dienst trad. De heer Van der Scheer heeft geen commissariaten bij andere bedrijven [II.1.7]. De heer Van der Scheer heeft economie gestudeerd aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam. John H.M. van Asperen (1958, Nederlandse nationaliteit) is financieel directeur en niet-statutair directeur. Hij is vanaf 1 maart 1994 in dienst van HITT. Hij heeft diverse managementfuncties bekleed bij Civil Systems Division van Hollandse Signaalapparaten B.V. voordat hij deelnam aan de management buy-out van deze afdeling, waaruit HITT is ontstaan. De heer Van Asperen heeft elektronische instrumentatie gestudeerd aan de Technische Hogeschool Delft.
D I V E R S E N
ALGEMEEN MANAGEMENT VAN DOCHTERONDERNEMINGEN Luuth van der Scheer is Algemeen Directeur van HITT Holland Institute of Traffic Technology B.V. sinds 1 juli 2003. Rene Harder (1953, Nederlandse nationaliteit) is Algemeen Directeur van HITT (HK) Ltd sinds 17 oktober 2003. Hij is vanaf 1 maart 1994 in dienst van HITT. Hij heeft diverse management functies bekleed bij Civil Systems Division van Hollandse Signaalapparaten B.V. voordat hij deelnam aan de management buy-out van deze afdeling, waaruit HITT is ontstaan. Dhr. Harder bekleedt tevens een management functie binnen HITT Traffic. Dhr. Harder heeft elektrotechniek gestudeerd aan de Hogere Technische School Arnhem.
Peter Klein (1948, Canadese nationaliteit) is oprichter en sinds 1984 Algemeen Directeur van Klein Systems Group Ltd. Hij is afgestudeerd in de Communicatiewetenschappen aan de Universiteit van Manitoba, Canada. De heer Klein ontwierp vele modules voor havenmanagementsystemen, van planningsmodules voor loodsen, sleepdiensten en havendienstvaartuigen tot dienstenregistratie en automatische facturatie van lig- en kaaigelden en magazijnopslag. Ook de verplichtingen- en facilitaire dienstenadministratie werden aan vele klanten in Canada en de verenigde Staten verkocht. Vanaf 1993 groeide Klein uit tot een bedrijf van circa 20 mensen.
Peter M. Das (1958, Nederlandse nationaliteit) en Bert E.J. Jeeninga (1955, Nederlandse nationaliteit) zijn Algemeen Directeur van QPS Holding B.V. en Quality Positioning Systems B.V. De heer Das heeft landmeetkunde gestudeerd aan de Technische Hogeschool Utrecht en bezit de graad van Bachelor of Science. Hij richtte in 1987 QPS op. De heer Jeeninga heeft landmeetkunde gestudeerd bij de PBNA en richtte in 1986 Geo Services Holland op. Dit bedrijf fuseerde in 1987 met QPS van Peter Das. Neil Chaulk (1961, Canadese nationaliteit) is oprichter en sinds 1996 Algemeen Directeur van Ican Ltd. Hij is afgestudeerd als Bachelor of Engineering, Professional Engineering Certification (P. Eng.). Onder leiding van de heer Chaulk is Ican in de afgelopen jaren uitgegroeid tot een bedrijf met meer dan 20 medewerkers. Bij zijn vorige werkgever, de Canadese kustwacht, bekleedde de heer Chaulk de functie van Supervisor of Engineering en was hij verantwoordelijk voor het ontwerp en implementatie van de Newfoundland Region DGPS Service. De heer Chaulk was ook een belangrijk lid van het team dat de Canadese nationale DGPS dienst heeft opgezet.
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
Richard Silk (1961, Britse nationaliteit) is Algemeen Directeur van AIS Live Limited. De heer Silk heeft meer dan 27 jaar ervaring in de maritieme sector zowel op zee waar hij werd opgeleid en diende als officier als in marketing en management functies de laatste 20 jaar. De heer Silk is ook lid van de Raad van Bestuur van Lloyd's Register – Fairplay (LFR), dat is gespecialiseerd in de distributie en publicatie van maritieme informatie en tijdschriften. LRF heeft 150 medewerkers en vestigingen in het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Singapore en Zweden.
43
44
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
D I V E R S E N
Informatie voor aandeelhouders
dividend
€
In overeenstemming met een besluit van de Algemene Jaarvergadering van aandeelhouders, worden de jaarverslagen van HITT opgesteld in het Engels. Er is ook een Nederlandse versie beschikbaar. In geval van verschillen prevaleert de Engelse tekst.
winst per aandeel
0,60 0,50 0,40 0,30
Dividend
0,20
0,00 1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
Dividend payout
Het totale rendement (koersstijging plus dividend) was 10,1% in vergelijking met de slotkoers aan het eind van 20033.
HITT AEX
€
In relatie met de slotkoers van het aandeel aan het eind van 2003, was het dividendrendement 2%. Indien het dividendvoorstel wordt aangenomen, wordt een dividendrendement gerealiseerd van 2,1% ten opzichte van de slotkoers van het aandeel aan het eind van 2004.
5,40
Aandeel
5,20
Handel
5,00 4,80 4,60 4,40 4,20 dec
nov
okt
sep
aug
juli
juni
mei
apr
mrt
feb
jan
4,00
Volgens informatie verstrekt door Euronext, werden 924.259 aandelen HITT verhandeld (2003: 1.507.000) waardoor een omzet werd gegenereerd van € 4,4 miljoen (2003: € 6,6 miljoen). De belangrijkste reden voor de afname is gelegen in het feit dat eind 2003 de handel toenam als gevolg van het openbaar bod.
2004 Aandelen HITT ten opzichte van AEX
3
Het totaalrendement over 1998 is gebaseerd op de introductiekoers van het aandeel HITT Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
Helsinki, Finland. Photograph owned by CAA Finland
0,10
D I V E R S E N
A N N U A L
R E P O R T
45
2 0 0 4
AANDELENOPTIEPLAN VOOR WERKNEMERS Volgens de Aandelenoptieregeling voor Werknemers kunnen werknemers aandelenopties HITT N.V. krijgen. De toekenning van opties wordt bepaald door het management van het bedrijf en dient te worden goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. Opties kunnen worden uitgeoefend tussen 3 en 5 jaar na uitgifte. In de onderstaande tabel worden de aan werknemers verstrekte aandelenopties, de respectieve uitgiftedata en uitoefenprijzen getoond. De waarde op balansdatum van de uitstaande opties wordt berekend volgens de regels van Euronext geldend voor een openbaar bod (zie Bijlage F van Boek II (19) Listing & Trading Rules for Screentrading van de Euronext Amsterdam Derivaten Markt van oktober 2001) [II.2.14].
Uitgegeven Termijn
Aantal
Het totaal aantal uitstaande aandelen is 4.694.158; de maximaal mogelijke verwatering door aan werknemers toegekende aandelenopties is daarom 1% van de volgens de aandelenoptieregeling maximaal toegestane 5%. Op de balans van het bedrijf is geen voorziening opgenomen voor de mogelijke uitoefening van aandelenopties door werknemers. Het bedrijf heeft evenmin aandelen verworven of uitgegeven ten behoeve van mogelijke aanspraken op grond van de koopopties van werknemers. Aandelen worden uitgegeven indien en wanneer aandelenopties door werknemers worden uitgeoefend.
Uitoefenprijs Uitgeoefend €
Ingetrokken
Uitstaand
Waarde per 31 december 2004 € 1.000
1999
2002 - 2004
-
-
-
-
-
-
2000
2003 - 2005
38.729
6,74
-
32.413
6.316
3
2001
2004 - 2006
18.977
7,06
-
7.369
11.608
9
2002
2005 - 2007
13.021
6,49
-
-
13.021
15
2003
2006 - 2008
18.419
3,80
-
-
18.419
37
2004
2007 - 2009
1.377
4,50
-
-
1.377
3
50.741
67
Totaal
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
46
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
D I V E R S E N
AANDELEN EN OPTIES RAAD VAN BESTUUR EN RAAD VAN COMMISSARISSEN
Nijmegen, Netherlands
Commissarissen krijgen geen aandelen of opties toegekend als remuneratie [III.7.1]. Aandelen in de vennootschap die gehouden worden door een Commissaris zijn ter belegging op de lange termijn [III.7.2]. Per 31 december 31, hadden de leden van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen het volgende aantal aandelen (direct of indirect) en aandelenopties in bezit [II.2.3]: De Raad van Bestuur bezit aandelenopties voor werknemers met een uitoefentermijn tussen de 3 en 5 jaar na toekenning. Het aantal toegekende opties is gerelateerd aan de netto winst van het bedrijf in het voorgaande jaar en wel als volgt: aantal opties is gelijk aan 3% van het netto resultaat gedeeld door de slotkoers van het aandeel op de dag na de Algemene Jaarvergadering van aandeelhouders waarin het jaarverslag wordt aangenomen en goedgekeurd. De toekenning van opties is niet afhankelijk van targets die moeten worden gehaald na 3 jaar na de
SAandelen
Opties
0
0
1.248.0004
0
Eric A. van Amerongen
0
0
Luuth S. van der Scheer
0
35.767
Dick Sinninghe Damsté Hans Prinsen
toekenning [II.2.1]. Uitoefening van de opties is onvoorwaardelijk [II.2.2]. De uitoefenprijs is gelijk aan de daadwerkelijke koers van het aandeel op het moment van toekenning [II.2.4]. De uitoefenvoorwaarden zijn vastgelegd voor de totale geldigheidsperiode van de opties [II.2.5]. De waarde op balansdatum van de uitstaande opties wordt berekend volgens de regels van Euronext geldend voor een openbaar bod (zie Bijlage F van Boek II (19) Listing and Trading Rules for Screentrading van de Euronext Amsterdam Derivaten Markt van oktober 2001) [II.2.14].
Uitoefenprijs
Waarde op 31 december 2004
€
€ 1.000
32.413
6,81
0
April 26, 2001
7.082
7,20
4
March 28, 2002
8.889
6,70
8
March 27, 2003
18.419
3,80
37
1.377
4,50
3
Luuth S. van der Scheer
Aantal
Toegekend: January 1, 2000
February 19, 2004 Verlopen: 4
Mr. Prinsen holds 52% of HITT Holding B.V. (see also page 47 Wet melding zeggenschap)
December 31, 2004 Totaal
(32.413)
0
35.767
52
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
D I V E R S E N
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
WET MELDING ZEGGENSCHAP Op basis van de meldingen ontvangen op grond van de Wet melding zeggenschap, zijn de volgende aandeelhouders met een belang van meer dan 5% bekend bij HITT.
Holding Aarts Heerkens B.V. MultiQuest N.V. Todlin N.V. Generali Holding Vienna AG HITT Holding B.V.
5
Totaal uitstaand
Datum van 1e melding
Aantal aandelen 31 december
Belang
11 november 2004
235.238
5,01%
12 arch 2004
357.878
7,60%
10 oktober 2002
236.657
5,01%
20 februari 2001
265.362
5,65%
4 juni 1998
2.400.000
51,12%
31 december 2003
4.694.158
100,00%
TOESTEMMING VOOR HET INKOPEN EN UITGEVEN VAN AANDELEN In de Algemene Jaarvergadering van Aandeelhouders op 18 februari 2004 hebben de aandeelhouders de Raad van Bestuur voor een periode van 18 maanden toestemming verleend eigen aandelen van HITT terug te kopen tot een maximum van 10% volgens de voorwaarden vastgelegd in de Statuten. De aandeelhouders hebben de Raad van Bestuur ook voor een periode van 18 maanden toestemming verleend aandelen uit te geven. BESCHERMINGSCONSTRUCTIE De doelstelling van de Stichting Preferente Aandelen HITT is het garanderen van de continuïteit van het management en de identiteit van HITT N.V., haar dochterondernemingen en andere gelieerde ondernemingen. Het Bestuur van de Stichting Preferente Aandelen HITT bestaat uit vijf bestuursleden. Vier van deze bestuursleden zijn onafhankelijk in de zin van bijlage X bij de Regels voor Notering en Uitgifte van Euronext Amsterdam en één bestuurslid is lid van de Raad van Commissarissen. De onafhankelijke
bestuursleden zijn de heren P.P. Kohnstamm (voorzitter), J.W.L. Kruyt, J.P. Aalders en J.W. Termijtelen. Het vijfde bestuurslid is de heer D. Sinninghe Damsté, in zijn hoedanigheid als lid van de Raad van Commissarissen. Het doel van de preferente aandelen is HITT te beschermen tegen vijandige overnames [IV.3.9]. Stichting Preferente Aandelen HITT heeft een optieovereenkomst gesloten met HITT N.V. Volgens deze overeenkomst heeft HITT N.V. het recht preferente aandelen uit te geven aan de Stichting Preferente Aandelen HITT tot een maximum van honderd procent van de totale nominale waarde van de op dat moment uitstaande gewone aandelen. Op grond van deze optieovereenkomst heeft de Stichting Preferente Aandelen HITT ook het recht om van HITT N.V. te verlangen preferente aandelen uit te geven tot hetzelfde maximum. Uitgifte van preferente aandelen op grond van de optieregeling mag alleen geschieden ten dienste van de voornoemde doelstelling van de Stichting Preferente Aandelen HITT. 5
HITT heeft geen aandeelcertificaten uitgegeven voor aandelen HITT [IV.2]. References to the Tabaksblat code are within [brackets]
As of January 24, 2003 Todlin owned 244,055 shares (5.2%) according to the information in the Offer Memorandum dated November 27, 2003
47
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
D I V E R S E N
Investor relations
Agenda
De Raad van Bestuur is zich ervan bewust dat investeerders behoefte hebben aan up-to-date, correcte en actuele informatie met betrekking tot de huidige en toekomstige activiteiten van HITT, de strategie en gedachten van het management en de financiële gezondheid van het bedrijf. De Raad van Bestuur maakt gebruik van verschillende kanalen om te communiceren met investeerders. Alle ‘best practices’ aangegeven door Tabaksblat [IV.3] worden gevolgd, met uitzondering van de real-time aanwezigheid bij vergaderingen via telecommunicatiemiddelen.
2005
De kwartaalcijfers worden gepubliceerd met een persbericht. Daarnaast presenteren de Algemeen Directeur en de Financieel Directeur de jaarcijfers en halfjaarcijfers in een persconferentie en een bijeenkomst voor analisten. In verband met de omvang van het bedrijf en de daarmee gemoeide kosten, biedt HITT niet de mogelijkheid van online aanwezigheid bij deze vergaderingen [IV.3.1]. Tussendoor geeft HITT persberichten uit over belangrijke zakelijke aangelegenheden. Verzoeken om interviews, publicaties en presentaties voor groepen investeerders worden doorgaans gehonoreerd.
2006
8 februari
Publicatie jaarcijfers 2004
23 februari
Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders
25 februari
Ex-dividend notering
9 maart
Uitbetaling dividend
26 juli
Publicatie halfjaarcijfers
7 februari
Publicatie jaarcijfers 2005
De jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal plaatsvinden op 23 februari 2005 om 14:00 uur in Apeldoorn ten kantore van de onderneming. Aandeelhouders die aanwezig willen zijn op de algemene vergadering worden uitgenodigd hun aandelen 4 werkdagen vóór de vergadering te deponeren [IV.1.7]. De notulen van de vergadering zullen binnen twee maanden beschikbaar zijn en kunnen worden aangevraagd via de HITT website [IV.3.8]. Alle informatie m.b.t. Investor relations kan worden opgevraagd per e-mail:
[email protected] of telefonisch 055 543 25 24. Algemene informatie over HITT is beschikbaar op de website van HITT www.hitt.nl.
Dordrecht, Netherlands
48
References to the Tabaksblat code are within [brackets]
D I V E R S E N
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
Verklarende woordenlijst
ADS-B:
GIS:
Automatic Dependent Surveillance-Broadcast: radiotransponders die aan boord van vliegtuigen zijn geïnstalleerd om identificatie- en andere gegevens te zenden (vergelijk AIS). Voor de werking van ADS-B moet het vliegtuig gebruik maken van satellietnavigatie om nauwkeurige positiegegevens te verkrijgen. Deze informatie wordt door het vliegtuig verzonden naar andere systemen die zich in de omgeving in de lucht en op de grond bevinden.
Geografisch informatiesysteem: een computersysteem waarmee gegevens die door middel van hun locatie worden geïdentificeerd, kunnen worden verzameld, opgeslagen, bewerkt en weergegeven. In de praktijk worden onder de term GIS ook operationele medewerkers en de gegevens in het systeem verstaan.
AIS: Automatic Identification System: radiotransponders die aan boord van schepen zijn geïnstalleerd om identificatie- en andere gegevens te zenden (vergelijk ADS-B). A-SMGCS: Advanced Surface Movement Guidance and Control: een geavanceerd begeleidings-systeem dat in de verkeerstorens van luchthavens is geïnstalleerd ter ondersteuning van de bewaking en begeleiding van het verkeer op de luchthaven. ATC: Air Traffic Control: luchtverkeersbegeleiding door aanbieders van luchtnavigatiediensten die onder toezicht staan van de International Civil Aviation Organisation (ICAO). ENC: Electronic Navigation Charts: elektronische navigatiekaarten die worden vervaardigd volgens de internationale standaard S-57.
verschillende sensoren. Een transponder- multilateratiesysteem werkt samen met transponders aan boord van luchtvaartuigen en die in luchthavenvoertuigen zijn aangebracht om de positie en identificatie van vliegtuigen en voertuigen vast te stellen. Het systeem is afhankelijk van de medewerking van het vliegtuig (in tegenstelling tot radar). De transponder verzendt de identificatiegegevens. Radar:
IALA: International Association of Lighthouse Authorities: adviesorgaan voor VTS-praktijken. IALA is een internationale technische vereniging zonder winstoogmerk. De vereniging is in 1957 opgericht en verzamelt onder navigatieautoriteiten, fabrikanten en consultants over de gehele wereld informatie over hulpmiddelen voor de scheepvaart en biedt hen de mogelijkheid om hun ervaringen en prestaties te vergelijken. IALA moedigt haar leden aan om samen te werken aan een wereldwijde harmonisering van navigatie-hulpmiddelen en om ervoor te zorgen dat het scheepsverkeer veilig, snel en rendabel is.
RAdio Detection And Ranging: een sensor waarmee de exacte positie van een voorwerp wordt vastgesteld door signalen uit te zenden en de weerkaatsing daarvan op te vangen. Hiervoor is geen medewerking van het voorwerp nodig (in tegenstelling tot multilateratie). De identificatiegegevens dienen te worden verstrekt door de luchthavensystemen of door de radiotransponder van het luchtvaartuig. Enkel- en meerkanaals sonarsystemen: Systemen die geluidssignalen uitzenden en de weerkaatsing daarvan opvangen om de diepte van water te meten.
ICAO: Tabaksblat: International Civil Aviation Organisation: de regelgevende instantie voor de wereldwijde luchtvaart. IMO:
De heer Tabaksblat was voorzitter van de commissie corporate governance. De code wordt ook wel de Tabaksblatcode genoemd of Tabaksblat.
International Maritime Organisation: orgaan van de Verenigde Naties dat is belast met het verbeteren van de veiligheid op zee en het voorkomen van verontreiniging door schepen.
VTMIS:
Multilateratie:
VTS: Vessel Traffic Services: diensten aan de scheepvaart door een bevoegde instantie (overeenkomstig IMO-besluit A 857)
Multilateratie is het bepalen van een positie door het meten van het tijdsverschil tussen de signaalontvangst op Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
Vessel Traffic Management and Information Systems: beheers- en informatiesystemen voor scheepsverkeer.
49
50
A N N U A L
R E P O R T
2 0 0 4
D I V E R S E N
Verwijzing naar de Nederlandse corporate governance code
Hieronder volgt een lijst met verwijzingen naar de Nederlandse Corporate Governance Code (artikelnummers en ‘best practices’ van de code staan tussen haakjes en verwijzen naar de pagina van dit Jaarverslag die betrekking heeft op dit specifieke artikel):
[I.1], 26
[II.2.5], 46
[III.3.6], 18
[IV.3.1], 26, 48
[I.2], 26
[II.2.6], 26
[III.4.1.a], 5
[IV.3.6], 25
[I], 26
[II.2.7], 36
[III.4.1.b], 5
[IV.3.8], 48
[II.1.1], 26, 42
[II.2.8], 39
[III.4.1.c], 5
[IV.3.9], 47
[II.1.2], 24, 25
[II.2.9], 36
[III.4.1.d], 5
[IV.3], 48
[II.1.3.a], 25
[III.1.1], 6
[III.4.1.e], 5
[V.1.1], 7
[II.1.3.b], 25
[III.1.2], 6
[III.4.1.f], 5
[V.1.2], 6
[II.1.3.c], 25
[III.1.3], 21
[III.4.1.g], 5
[V.1.3], 20
[II.1.3.d], 25
[III.1.5], 6
[III.4.2], 41
[V.2.1], 7
[II.1.4], 25
[III.1.6], 6
[III.4.3], 5, 22
[V.2.2], 7
[II.1.5], 23
[III.1.7], 6
[III.5], 5, 18
[V.2.3], 7
[II.1.6], 21
[III.1.8], 6
[III.7.1], 46
[V.4.1], 7
[II.1.7], 42
[III.1.9], 7, 36
[III.7.2], 46
[V.4.3], 7
[II.2.1], 26, 36, 46
[III.2.1], 7
[III.7.3], 22
[II.2.10], 36
[III.2.2], 7
[III.7], 33
[II.2.11], 36
[III.2.3], 7
[III.8], 18
[II.2.12], 36
[III.2], 21
[III], 5
[II.2.13], 36
[III.3.1], 6
[IV.1.4], 40
[II.2.14], 45, 46
[III.3.2], 42
[IV.1.5], 40
[II.2.2], 46
[III.3.3], 7
[IV.1.6], 6
[II.2.3], 36, 46
[III.3.4], 21
[IV.1.7], 48
[II.2.4], 46
[III.3.5], 21
[IV.2], 48
Referenties aan de code Tabaksblat staan tussen [haakjes]
Oude Apeldoornseweg 41 – 45 Postbus 876 7301 BC Apeldoorn Telefoon: 055 543 25 90 Telefax: 055 543 25 95 Internet: www.hitt.nl E-mail:
[email protected] KvK: 33.30.30.93