Jaarverantwoording 2014 Maatschappelijk verslag
Arnhem, maart 2015
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 1 van 40
Inleiding ..................................................................................................................... 4 Profiel van de organisatie ................................................................................. 5
1
1.1 Algemene identificatiegegevens ................................................................................... 5 1.2 Structuur van het concern ............................................................................................ 5 1.2.1 Juridische structuur ..................................................................................................................... 5
1.3 Type hulpverlening en cliëntgroepen............................................................................ 7 1.4
2
Werkgebieden ........................................................................................................ 8
Kernprestaties...................................................................................................... 8 2.1 Productie en capaciteit................................................................................................. 8 2.2
Opbrengsten.......................................................................................................... 10
2.3.
Personeel............................................................................................................... 11
3 Maatschappelijk ondernemen ............................................................................... 13 3.1 Dialoog met stakeholders........................................................................................... 13 3.1.1. Jongerenraden/panels en spiegelgesprekken ..........................................................................13 3.1.2 Medewerkers‐ en themabijeenkomsten ...................................................................................13 3.1.3 Omgeving...................................................................................................................................14
3.2 Samenwerkingsrelaties.............................................................................................. 14 3.2.1 Focus in 2014.............................................................................................................................14 3.2.2 CONRISQ Groep ......................................................................................................................... 15 3.2.3 Overzicht samenwerkingsrelaties.............................................................................................. 16
3.3 Duurzaamheid en social return................................................................................... 17 3.3.1. Duurzaamheid ..........................................................................................................................17 3.3.2 Social return ..............................................................................................................................18
4 Toezicht, Bestuur en medezeggenschap................................................................. 19 4.1 Governance code........................................................................................................ 19 4.2 Toezichthoudend orgaan ............................................................................................ 19 4.2.1 Jaarverslag van Raad van Toezicht ............................................................................................ 20
4.3 Raad van bestuur en directie ...................................................................................... 21 4.3.1 Raad van Bestuur van de CONRISQ groep ................................................................................. 21 4.3.2 Directie ......................................................................................................................................22
4.4 Medezeggenschap...................................................................................................... 23 4.4.1 Centrale Ondernemingsraad ..................................................................................................... 23 4.4.2 Medezeggenschap bij Pactum................................................................................................... 24 4.4.2.1 Jongerenraad......................................................................................................................24 4.4.2.2 Cliëntenraad .......................................................................................................................24 4.4.2.2 Pleegouderraad ..................................................................................................................26 4.4.2.3 Ondernemingsraad............................................................................................................. 26
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 2 van 40
5.
Beleid, inspanningen en prestaties.................................................................. 28
5.1 Kwaliteit..................................................................................................................... 28 5.1.1 Kwaliteit van zorg ............................................................................................................... 28 5.1.1.1 Algemeen kwaliteitsbeleid ............................................................................................. 28 5.1.1.2 Prestatie‐indicatoren cliënttevredenheid ..........................................................................29 5.1.1.3 Methodiek, innovatie en onderzoek ..................................................................................30 5.1.1.4 Ontwikkeling inhoudelijke hulpverlening ...........................................................................32 5.1.2 Klachten.....................................................................................................................................33 5.1.2.1 Proces en betrokkenen....................................................................................................... 33 5.1.2.2. Resultaten..........................................................................................................................33 5.1.3 Personeelsbeleid en kwaliteit van het werk..............................................................................34 5.1.3.1 Transitie/Transformatie...................................................................................................... 34 5.1.3.2 Professionalisering..............................................................................................................35 5.1.3.3 Overgang CAO WMD naar CAO Jeugdzorg .........................................................................35 5.1.3.4 Arbeidsomstandigheden .................................................................................................... 36 5.1.3.5 Implementatie Prestatieladder Sociaal Ondernemen ........................................................36
5.2 Financieel beleid ........................................................................................................ 38 5.2.1 Hoofdlijnen financieel beleid..................................................................................................... 38 5.2.2 Beschrijving balanspositie op balansdatum ..............................................................................38 5.2.3 Toekomstverwachting ...............................................................................................................39
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 3 van 40
Inleiding Dit maatschappelijk jaarverslag betreft de werkzaamheden van Pactum jeugd- en opvoedhulp in 2014. Het afgelopen jaar heeft onze organisatie zich voorbereid op de overheveling van de jeugdzorg naar de gemeenten per 1 januari 2015. Pactum is voorstander van de transitie en transformatie. We zijn voor ontschotting. Passende hulp onder verantwoordelijkheid van de gemeenten biedt enorme kansen. We staan nu en in de toekomst voor goede, betaalbare en verantwoorde specialistische zorg aan jeugdigen en gezinnen die als gevolg van ernstige opvoeden opgroeiproblemen niet goed mee kunnen komen in onze samenleving. Onze ambitie is samen met gemeenten continuïteit in hulpverlening te bieden. We hebben soms zorgen over de mogelijke discontinuïteit van zorg aan jeugdigen en gezinnen, omdat er nog veel onduidelijkheden zijn in het veld. Daarover gaan we oplossingsgericht in gesprek met gemeenten en ketenpartners. Onze cliënten, partners en financiers vertrouwen op de kwaliteit van onze hulpverlening en professionaliteit van onze medewerkers. Pactum investeert blijvend in (na)scholing van personeel. Alle medewerkers zijn geregistreerd in het beroepsregister. Ook investeren we in onderzoek en ontwikkeling. Dit doen we in de volle breedte; van effectiviteitsmeting en onderzoek naar evidence based methoden tot medeontwikkeling van landelijke richtlijnen. Het kwaliteitskader voorkomen seksueel misbruik is geïmplementeerd. Veiligheid is een van de speerpunten in 2015. De concrete voorbereiding op de transitie bestond in 2014 uit diverse onderdelen. We noemen bezuinigingskeuzes, aanpassing van de organisatiestructuur en bedrijfsprocessen, de inrichting van één voordeur voor cliënten en de start van de organisatieontwikkeling. Daarnaast hebben we veel energie gestoken in het overleg met regio’s en gemeenten over de inkoop van jeugdhulp. Wij constateren dat de inkoopafspraken voor Pactum naar tevredenheid zijn gemaakt. Tegelijk zijn er in 2015 nog veel onzekerheden voor de bedrijfsvoering. Het overleg met gemeenten was veelal constructief. Toch zijn er nog veel zaken die in 2015 verhelderd moeten worden. Risico’s liggen soms eenzijdig bij de zorgaanbieder, er wordt landelijk en lokaal gezocht naar de balans tussen gegevens delen of beschermen. Soms lijkt de sturing meer op financiën dan op inhoud gericht. Op al die onderwerpen zetten wij in op oplossingen die werken in de praktijk en recht doen aan alle betrokkenen. Pactum houdt rekening met een daling van de inkomsten, gepaard gaande met ombouw- en renovatiekosten. De directie en raad van bestuur bedanken alle medewerkers voor hun bijdrage. Jan Brinkman
Directie Pactum
Julichska Venmans Sanne Verwaaijen
Raad van Bestuur CONRISQ Groep
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 4 van 40
1
Profiel van de organisatie
1.1 Algemene identificatiegegevens Naam verslagleggende rechtspersoon
Pactum jeugd- en opvoedhulp
Adres Postcode
Apeldoornseweg 35 6814 BH
Plaats Telefoonnummer
Arnhem 026 4460 200
Identificatienummer Kamer van Koophandel
09109443
Fiscaal nummer (verplichting ANBI) E-mailadres
8085.32.911
[email protected]
Internetpagina Rechtsvorm
www.pactum.org Stichting
1.2 Structuur van het concern 1.2.1 Juridische structuur
Stichting Pactum jeugd- en opvoedhulp maakt deel uit van de holding CONRISQ Groep. Deze holding is 1 januari 2010 opgericht en omvat Stichting Orthopedagogisch Centrum Ottho Gerhard Heldring, Ambulatorium Ottho Gerhard Heldring, Stichting Forensisch Psychiatrisch Centrum De Rooyse Wissel, Bijzonder Jeugdwerk Brabant en Stichting Pactum jeugd- en Opvoedhulp toegetreden. Binnen de samenwerking van de CONRISQ groep worden complementaire krachten gebundeld om voor onze vaak zeer kwetsbare doelgroepen grenzen te overbruggen en de maatschappelijke middelen zo effectief en efficiënt mogelijk in te zetten. Tezamen vormen de holdingstichting met de dochterstichtingen een concern. De holding Stichting CONRISQ Groep is tevens als rechtspersoon de bestuurder van de dochterstichtingen. De CONRISQ Groep heeft een Raad van Toezicht die conform de Zorgbrede Governance Code het toezicht uitoefent op de holdingstichting en de tot het concern behorende dochterstichtingen. De dochterstichtingen hebben geen (eigen) Raad van Toezicht. De CONRISQ Groep heeft onder meer als doel het in concernverband aansturen van Stichting CONRISQ Groep en de tot het concern behorende dochterstichtingen. De dochterstichtingen zijn zelfstandig functionerende rechtspersonen met gescheiden financieringsstromen. Dit jaarverslag heeft alleen betrekking op dochterstichting Pactum jeugd- en opvoedhulp. In 2014 heeft Pactum één dochterstichting: Stichting Compostela. Deze stichting heeft het beheer van vastgoed Monat in Frankrijk als doel.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 5 van 40
De directie van Pactum jeugd- en opvoedhulp geeft leiding aan de regiomanagers en de stafafdelingen. De directie legt verantwoording af aan de Raad van Bestuur van Stichting CONRISQ Groep. Onderstaand organogram geeft een beeld van de organisatiestructuur in 2014.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 6 van 40
1.3 Type hulpverlening en cliëntgroepen Pactum biedt specialistische ambulante hulp thuis en op school, pleegzorg en diverse vormen van (tijdelijk) verblijf. Elk traject is een individueel traject op maat; een combinatie van hulpverlening, dienstverlening en begeleiding. Wij leveren de volgende lokale en (boven)regionale hulp: Hulpvorm
Voorbeeld
Hulp thuis aan het gezin 0-18 jaar
Intensieve Orthopedagogische Gezinsbegeleiding (IOG) Langdurige Orthopedagogische Gezinsbegeleiding (LOG) Adoptiehulp PMTO Triple P, niveau 4 Integrale hulpverlening Hulp bij echtscheidingsproblematiek
Hulp op school 0-18 jaar
Preventie Individuele begeleiding Sociale vaardigheidstrainingen Girls’ Talk
Hulp overdag bij Pactum 0-12 jaar
Dagbehandeling jonge kind Naschoolse dagbehandeling BSO+
Hulp overdag bij Pactum 12-18 jaar
Naschoolse dagbehandeling Jeugdhulp op de boerderij Dagbehandeling niet-schoolgaande jeugd
Hulp dag en nacht bij Pactum 12-18 jaar
Zorgboerderij Leerhuis/Fasehuis Kamertraining Behandelgroep (intensieve 24-uursbehandeling)
Hulp dag en nacht voor 18-plussers
Kamertraining Begeleid wonen Ouder Kind Voorziening
Ambulante spoedhulp
Met én zonder verblijf
Pleegzorg 0-18 jaar
Crisispleegzorg Weekendpleegzorg Vakantiepleegzorg Netwerkpleegzorg
Observatie en diagnostiek 0-18 jaar
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 7 van 40
1.4 Werkgebieden Pactum biedt jeugd- en opvoedhulp in Noord- en Midden-Gelderland en een deel van Overijssel. Het werkgebied betreft de volgende jeugdzorgregio’s: IJsselland, Twente, Arnhem, Nijmegen, Rivierenland, FoodValley, Midden IJssel/Oost Veluwe, Noord Veluwe en de Achterhoek. Pactum is hoofdaannemer voor alle jeugd- en opvoedhulp in de regio IJsselland voor Deventer, Olst, Wijhe en Raalte. Pactum heeft in 2014 regiokantoren in Arnhem, Deventer, Harderwijk en Apeldoorn. In Zetten is de Raad van Bestuur van de CONRISQ Groep gevestigd op het terrein van Ottho Gerhard Heldring Stichting. Plaatsen waarin Pactum (deeltijd) verblijf biedt en/of regiokantoren heeft, zijn hiernaast in het kaartje weergegeven.
2
Kernprestaties
Pactum heeft in 2014 jeugd- en opvoedhulp geboden aan 2.278 unieke cliënten. Per 31 december 2014 had Pactum hiervoor 290 fte in dienst. De opbrengsten waren € 32.097.698,-. In de volgende paragrafen is op hoofdlijnen informatie over productie en capaciteit (§2.1), opbrengsten (§2.2) en personeel (§2.3) opgenomen.
2.1
Productie en capaciteit
In 2014 ontvingen 2278 unieke cliënten hulp bij Pactum. In onderstaande tabellen en grafische weergaven is het aantal unieke cliënten zichtbaar in vergelijking met voorgaande jaren, uitgesplitst naar zorgvorm en naar leeftijd bij aanmelding. Leeftijd jeugdigen bij aanmelding (% )
Unieke jeugdigen in zorg totaal 2300 2280 2260 2240 2220 2200 2180 2160 2140
2278
13,9% 21,5%
2207
2195
0 t/m 6 jaar 7 t/m 12 jaar
43,3%
21,4%
13 t/m 18 jaar 19 jaar en ouder
2012
2013
2012
2013
2014 2014
Tabel 2.1.1 Aantal unieke cliënten 2014 naar zorgvorm Ambulant
Daghulp
Pleegzorg
Residentieel
Onderaannemer
1682
280
605
294
204
Extra informatie t.b.v. subsidievereisten provincie Gelderland
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 8 van 40
Van alle door de provincie Gelderland gefinancierde zorg in 2014, waren er 102 unieke cliënten die zorg kregen op basis van een niet-Gelderse indicatie. Deze jeugdigen zijn of in eerdere jaren ingestroomd of het zijn Gelderse kinderen/jongeren. Unieke jeugdigen in zorg per zorgvorm 1800 1600
1627 1601 1682
1400 1200 1000 800
564
600 331
400
290
578
605 299
280
293
294 134
200
166
204
0 Ambulant
Daghulp
Pleegzorg 2012
2013
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
Residentieel
2014
pagina 9 van 40
Onderaannemer
In tabel 2.1.2 staat een overzicht van de niet-Gelderse indicatieorganen die de indicatie hebben afgegeven. Tabel 2.1.2 Niet-Gelderse indicatieorganen die de indicatie hebben afgegeven
Aantal
BJZ Agglomeratie Amsterdam (BJAA), loc. Overschies (Zuid/Nieuw-west), Jeugdbesch.
1
Agglomeratie Amsterdam (BJAA), loc. Overtoom (Centrum/Oud-West), Jeugdbesch.
1
BJZ Drenthe Noord Midden, Assen
1
BJZ Drenthe Zuid Oost, Emmen
1
BJZ Flevoland, Almere (team Zuid) loc. Haagbeukweg
2
BJZ Flevoland, Lelystad loc. Maerlant
5
BJZ Friesland, Leeuwarden Jeugdbesch. en ambulant
1
BJZ Haaglanden, loc. Den Haag Centrum/Scheveningen
1
BJZ Noord Holland, loc. Hoorn
1
BJZ Stadsregio Rotterdam, loc. Delftseplein
1
BJZ Stadsregio Rotterdam, loc. Eendrachtsweg
1
BJZ Utrecht, loc. Veenendaal
1
BJZ Utrecht, reg. Oost (Amersfoort eo)
1
BJZ Utrecht, reg. Stad Jeugdbescherming
1
BJZ Zuid-Holland Gorinchem
1
BJZ Zuid-Holland Zuid, Dordrecht afd. Jeugdbesch.
2
BJZ Zuid-Holland, Gouda
1
SGJ Amersfoort, afd. Toegang
1
SGJ Christelijke Jeugdzorg Amersfoort
1
SGJ Zwolle, (St. Gereform. Jeugdbesch.) loc. Meeuwenlaan
7
William Schrikker Groep Amsterdam te Diemen
70
Totaal aantal
102
We zien dat deze indicaties vooral zijn afgegeven door de William Schrikker Groep (WSG). Het betreft dan voornamelijk Gelderse jongeren, maar vanwege de specifieke doelgroep verloopt de indicatiestelling via de WSG. Ook SGJ neemt een aanzienlijk deel van deze indicaties voor haar rekening, dit heeft ook te maken met de specifieke doelgroep. In de overige gevallen betreft het vaak (letterlijk) grensgevallen. Een jeugdige woont bijvoorbeeld in Veenendaal en krijgt hulp bij de integrale dagbehandeling van Pactum in Ede, omdat dit de meest geëigende en geografisch meest nabije locatie is.
2.2 Opbrengsten Tabel 2.2.1 Bedrijfsopbrengsten
Bedragen in euro’s
Subsidie provincie Gelderland
19.786.977
Subsidie provincie Overijssel
8.519.500
Overige opbrengsten (waaronder gemeenten)
3.791.221
Totale opbrengst in 2014
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
32.097.698
pagina 10 van 40
2.3. Personeel In deze paragraaf is een aantal tabellen weergegeven met personele gegevens van Pactum in 2014. Waar nodig met een toelichting op de getoonde cijfers. Tabel 2.3.1 Aantal medewerkers Peildatum
Absoluut aantal
Aantal fte
31-12-2014
382
289,94
31-12-2013
390
296,17
In tabel 2.3.1 is af te lezen dat de inzet in fte’s in 2014 lager lag dan de inzet fte’s in 2013. Deze daling is een gevolg van de ingezette maatregelen welke zijn genomen om de transitie in 2015 en de (naar verwachting) verdere afbouw van subsidie het hoofd te bieden. Gedurende het jaar 2015 zullen we de ingeslagen weg voortzetten rekening houdend met en inspelend op de gevolgen van de transitie 2015. Tabel 2.3.2 Man/ vrouw verdeling Jaar
Man
Vrouw
2014
27,75%
72,25%
2013
28,46%
71,54%
In tabel 2.3.2 is te zien, dat de man/vrouw verdeling stabiel is over de afgelopen twee jaar. In teams wordt gestreefd naar een evenwichtige man/vrouw verdeling, die zo goed mogelijk aansluit bij de doelgroep. Tabel 2.3.3 Leeftijdsopbouw Jaar
15-24 jaar
25-34 jaar
35-44 jaar
45-54 jaar
55-64 jaar
65 jaar
2014
21
101
102
100
57
2
2013
22
104
105
105
54
0
>
Geconcludeerd kan worden dat in de leeftijdsklassen van 15 t/m 54 jaar een lichte afname heeft plaatsgevonden. Een kleine toename is zichtbaar in de klasse 55-64 jaar. Met de invoering van de nieuwe wetgeving t.a.v. de pensioengerechtigde leeftijd is er een extra leeftijdsklasse toegevoegd “65 en ouder”. Ondanks de krimp blijft er sprake van een evenwichtige leeftijdsverdeling. Tabel 2.3.4 In-en uitstroom Jaar
Instroom (percentage)
Uitstroom (percentage)
2014
16,6%
20,5%
2013
17,7%
12,5%
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 11 van 40
Tabel 2.3.5 Ziekteverlof Jaar
Ziekteverlof percentage
Meldingsfrequentie
2014
6,3%
1,14
2013
7,27%
1,39
Voor het eerst in jaren is er een daling in het percentage ziekteverzuim te zien. Het gaat om een daling van bijna 1% (0,97%) ten opzichte van het gemiddelde verzuim in 2013, toen het gemiddelde verzuim 7,27% bedroeg. De meldingsfrequentie is gedaald van 1,39 naar 1,14. Tabel 2.3.6 Deeltijdpercentage arbeidsduur Jaar
0 -25 %
25 - 50%
50 - 75%
75 - 100%
100% >
2014
28
21
78
162
93
2013
26
22
83
169
90
De opbouw van het deeltijdpercentage is in 2014 vergelijkbaar met 2013. Ongeveer 25% van de medewerker heeft een fulltime contract. En 60% van de medewerkers heeft een arbeidsduur tussen 50–100%. Pactum kent relatief weinig contracten met een kleine arbeidsomvang (0–50%). Met het oog op de continuïteit van hulpverlening wordt dit percentage ook bewust beperkt gehouden.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 12 van 40
3 Maatschappelijk ondernemen In dit hoofdstuk wordt ingegaan op diverse aspecten van maatschappelijk ondernemen. Achtereenvolgens komen de volgende thema’s aan de orde: de dialoog met stakeholders (§ 3.1), samenwerkingsrelaties (§ 3.2), duurzaamheid en social return (§ 3.3).
3.1 Dialoog met stakeholders In deze paragraaf staat beschreven hoe Pactum in dialoog is met cliënten (§ 3.1.1), medewerkers (§ 3.1.2) en de omgeving van de organisatie (§ 3.1.3).
3.1.1. Jongerenraden/panels en spiegelgesprekken Naast de medezeggenschapsorganen, waaronder de conform de Wet op de Jeugdzorg ingestelde cliëntenraad, heeft Pactum ook inspraakmogelijkheden voor jongeren. De afgelopen jaren is aangetoond dat de jongeren een wezenlijke bijdrage leveren aan de medezeggenschap binnen Pactum. In 2013 heeft Pactum voor het eerst een andere vorm van cliëntenparticipatie toegepast; spiegelgesprekken in Lochem en Deventer. Wegens succes is dit in 2014 gecontinueerd. Meer over de jongerenraad staat in § 4.4.2.1. De uitkomsten van de spiegelgesprekken worden gebruikt om de hulpverleningssituatie op de locaties meer aan te laten sluiten bij de wensen van jongeren. De ervaringen van zowel jongeren als medewerkers zijn positief.
3.1.2 Medewerkers- en themabijeenkomsten Pactum organiseert elk jaar medewerkersbijeenkomsten in alle regio’s. In 2014 zijn deze bijeenkomsten gehouden in de maanden juli en december op de locaties Arnhem, Deventer, Lochem, Apeldoorn en Harderwijk. In juli stonden de thema’s bezuiniging en transitie centraal. In december stonden de organisatieontwikkeling, inkoop en transitie centraal. Tijdens de bijeenkomst is door de controller een uitgebreide toelichting gegeven op de financiële stand van zaken. Het doel hiervan was de kennis van medewerkers vergroten en vooruitblikken op de veranderingen die ook zij gaan merken. Dit werd positief ontvangen. Ook is vooruitgeblikt op de gestarte organisatieontwikkeling. De kern hiervan is sturen op gedeeld leiderschap en terugaan naar de bedoeling; waartoe zijn wij op aard bij Pactum? Ter ondersteuning van deze ontwikkeling konden medewerkers in 2014 diverse bijeenkomsten volgen over deze thema’s. Tijdens deze interactieve bijeenkomsten was er onder andere ruimte voor de uitwisseling van ideeën en het stellen van vragen aan de directie. De presentaties en de meest gestelde vragen met antwoorden zijn gepubliceerd op intranet. In 2015 zullen deze themabijeenkomsten worden gecontinueerd. Het themacafé, dat periodiek wordt gehouden, is de plek voor uitwisseling en kennisdeling tussen managers, gedragswetenschappers, directie en stafafdelingen. Een van de onderwerpen in 2014 was benutten van informatie en samenwerking. Door professionals van verschillende locaties werd een presentatie/workshop verzorgd om de onderzoekende houding van de professional te stimuleren.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 13 van 40
3.1.3 Omgeving
Het afgelopen jaar was sprake van een doorlopende dialoog met financiers en ketenpartners om gezamenlijk kaders van de transitie te verhelderen en daar afspraken over te maken. Wederzijdse verwachtingen zijn verkend en omgezet in afspraken. De uitkomsten daarvan heeft Pactum doorgevoerd in haar bedrijfsvoering en hulpverleningsaanbod. Begin 2015 staat een tevredenheidsonderzoek onder ketenpartners op de planning. Dit is ook begin 2013 uitgevoerd.
3.2 Samenwerkingsrelaties Pactum zoekt proactief samenwerking met partners en bouwt bestaande relaties verder uit. Pactum streeft ernaar om door samenwerking een netwerk te laten ontstaan waarmee de cliënt het best gediend is. De samenwerkingspartners van Pactum zijn op hoofdlijnen: cliënten, collega- en dochterzorgaanbieders, onderwijsinstellingen, gemeenten en externe toezichthouders zoals de Inspectie en het Ministerie van VWS. In deze paragraaf bespreken wij alleen bovenregionale samenwerkingsverbanden die in 2014 zijn aangegaan of gewijzigd en de samenwerking binnen de Conrisq groep. Andere samenwerkingsrelaties worden vermeld in het schema in paragraaf 3.2.3 van het verslag.
3.2.1 Focus in 2014
Samenwerking en inkoop gemeenten In 2014 ging er veel aandacht naar het intensiveren van de contacten met gemeenten. Door de transitie jeugdzorg per 1-1-2015 worden de gemeenten inkopers van onze hulpverlening. Gedurende 2014 zijn de contacten met provincie afgebouwd en de contacten met gemeenten versterkt. Dit heeft geresulteerd in inkoopafspraken in vrijwel alle jeugdzorgregio’s in ons werkgebied. Deelname in wijkteams Ook nieuw in dit kader is de versterking van de samenwerking met de nieuw opgerichte lokale toegangspoorten ofwel (sociale) wijkteams. In de regio’s NoordVeluwe en Arnhem leverde Pactum in 2014 medewerkers voor deelname in deze teams. Per 1-1-2015 zijn sommige mensen in detacheringconstructie vanuit Pactum nog steeds aan het werk in deze teams. In de regio Noord-Veluwe zijn de medewerkers met behoud van rechten overgegaan naar de nieuwe stichting die de wijkteams aanstuurt. Overdracht werkzaamheden aan Raster In Deventer hadden Raster Welzijn en Pactum De KIJ activiteiten m.b.t. het welzijn van jongeren. Deze activiteiten sloten bij elkaar aan, maar overlapte elkaar soms ook. Mede door de transitie Jeugdzorg en de nauwe samenwerking, hebben Raster en Pactum afgesproken om zich meer te gaan concentreren op hun kerntaken. Dit moet leiden tot een betere kwaliteit in de uitvoering. Dit betekent dat de preventieve activiteiten, die in 2014 en daarvoor door Pactum in opdracht van de gemeente werden uitgevoerd, worden overgedragen naar Raster, inclusief overheveling van subsidie. Het adviesverzoek voor deze overdracht is begin 2014 aan de medezeggenschap voorgelegd. Zij hebben positief geadviseerd op de overdracht van werkzaamheden. In 2014 is deze overdracht geleidelijk voorbereid en gerealiseerd. De overdracht van personeel en subsidie is per 1-1-2015 een feit.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 14 van 40
Raamovereenkomsten onderaannemers De afspraken die wij met derden maken, leggen wij juridisch goed vast. Pactum werkt met een model raamovereenkomst en algemene voorwaarden. Op individueel cliëntniveau worden cliëntcontracten gesloten. Pactum heeft in 2013 raamovereenkomsten gesloten met Ambiq, Jarabee en Villa Achterstraat. In 2014 zijn daaraan toegevoegd:De Hoenderloo Groep, Siza, Campus, Trias jeugdhulp, William Schrikker Pleegzorg en Vitree. Naast het sluiten van raamovereenkomsten met collega-zorgaanbieders, is Pactum ook in 2014 actief geweest het netwerk van jeugdzorgboeren uit te breiden. In 2014 is er met een aantal nieuwe jeugdzorgboeren een raamovereenkomst gesloten. Nieuw
gesloten overig Samenwerking Begeleide Omgangsregeling met Humanitas Overdracht personeel aan basisteam Noord-Veluwe per 1-1-2015 Samenwerking m.b.t. personeel in Wijkteams gemeente Arnhem per 1-12015 Samenwerking met Prokino t.b.v. BSO+ Convenant sluitende aanpak (Deventer) Intentieverklaring Woonprogramma 2014-2015 met Lindenhout, Stichting Vivare, Volkshuisvesting Arnhem en Arnhem Portaal Samenwerkingsovereenkomst Intermetzo, Hoenderloogroep, Ottho Gerhard Heldring Stichting ‘24-uursbehandeling jeugdzorg plus en open jeugdzorg Gelderland’
3.2.2 CONRISQ Groep Pactum maakt deel uit van de holding CONRISQ Groep, waar verscheidene dochters onder vallen. Door goed samen te werken en gebruik te maken van elkanders specialisaties, kunnen wij flexibel inspelen op de behoeften van zowel de cliënt als stakeholders. Zo kunnen we bijvoorbeeld snel af-, maar ook opschalen qua intensiteit en ingrijpendheid van de hulpverlening. Het jaar 2014 kenmerkte zich door veel dynamiek en mede vanuit deze samenwerking heeft men hier slagvaardig op geacteerd. Kwaliteit en continuïteit worden optimaal geborgd en samen slaan we nieuwe wegen in. Samenwerking komt tot uiting in kennis delen en ontwikkelen. Bijvoorbeeld in het samen doorontwikkelen van hulpvormen. Daarnaast wordt er zoveel mogelijk samengewerkt om te komen tot een kwalitatieve en efficiënte backoffice. Een eerste integratie van beleid en management heeft plaatsgevonden op het gebied van HRM, ICT, Finance en Vastgoed. Deskundigheidsuitwisseling op het gebied van beleid en communicatie heeft een weg gevonden en de CONRISQ Groep voorziet de dochters in juridische ondersteuning. Onderzoek en innovatie vinden plaats binnen CONRISQ Consultancy. Zie ook paragraaf 5.1.1.3 (10).
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 15 van 40
3.2.3 Overzicht samenwerkingsrelaties Tabel 3.2.3.1 Bestuurlijke samenwerkingsrelaties Subsidierelaties
Provincies Gelderland en Overijssel, gemeente Arnhem, gemeente Deventer, Regio Noord-Veluwe, gemeente Ede
Bureau Jeugdzorg Gemeenten
Gelderland en Overijssel rechtstreeks en veelal in regionale samenwerkingsverbanden, onder andere in kerngemeenten Arnhem, Deventer, Ede, Zutphen, Apeldoorn, Harderwijk en Nijkerk
Toezicht en kwaliteit
Inspectie Jeugdzorg, Lloyds (HKZ-beoordeling), Arbeidsinspectie, Stichting Boer en Zorg Stichting Zorgbelang Gelderland, Gelderse Klachten Commissie
Cliëntorganisaties Jeugd & Opvoedhulp
Overleg in Gelderse Branche (jeugdzorg en jeugdzorgplus), Jeugdzorg Nederland
Tabel 3.2.3.2 Ketenpartners in hulpverlening GGZ Gezondheidszorg
Pro Persona, Dimence, Karakter, GGZCentraal Fornhese, Accare Ziekenhuis St. Jansdal, Icare
JeugdzorgPlus Jeugd & Opvoedhulp
OG Heldringstichting, Intermetzo Lindenhout, Joozt, Entréa, Jarabee, Trias, Leger des Heils, Pluryn De Hoenderloo Groep, Intermetzo en SGJ
Verslavingszorg Maatschappelijk werk
Tactus en Iriszorg Rijnstad, Raster en Algemeen maatschappelijk werk Veluwe de Parabool, Ambiq, Lichtenvoorde, Pluryn De Hoenderloo Groep, Siza
LVB RIBW Wijkteams
RIBW Arnhem Veluwe-Vallei Wijkteams in de regio’s Gelderland en Overijssel
Jeugdhulp op de boerderij
Zorgboeren in de regio Gelderland
Tabel 3.2.3.3 Partners in opleiding en onderzoek CONRISQ Consultancy, diverse onderzoeken Internationaal Onderzoekersoverleg Praktikon en Han
pleegzorg:
Universiteit
Leiden,
Universiteit
Brussel,
Radboud Universiteit Nijmegen: Academische Werkplaats Jeugd Hogeschool Arnhem Nijmegen, Hogeschool Windesheim Praktikon: onderzoek naar doelrealisatie en effectmeting en ontwikkelen van praktische evidence based programma’s Nederlands Jeugdinstituut: practice evidence based methoden Deelname aan Stuurgroep SeJN (Samenwerkingsverband Effectieve Jeugdzorg Nederland)
Onderwijs Naast intensieve contacten met onderwijsinstellingen voor opleiding en onderzoek, heeft Pactum nauwe samenwerkingsrelaties met het regulier en speciaal onderwijs. Zo is Pactum actief in diverse Onderwijszorg Centra (OZC’s) en zorgarrangementen in school en Pactum neemt actief deel aan Zorg Advies Teams (ZAT’s). In Harderwijk is een onderwijsvoorziening voor kwetsbare kleuters. Het onderwijs wordt verzorgd door de Verschoorschool op een van de locaties van Pactum. Gezamenlijk wordt vormgegeven aan optimale zorg en onderwijs. Het OZC Noordwest-Veluwe is een samenwerkingsverband met Stichting Leerlingenzorg Noordwest-Veluwe en heeft locaties in Harderwijk en Nijkerk.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 16 van 40
Het OZC Ede is een samenwerking met De Onderwijsspecialisten (cluster 3 en 4). We bieden ambulante dagbehandeling, ambulante hulpverlening aan gezinnen in rebound en observatiediagnostiek. Het OZC Zutphen geeft Pactum vorm samen met Lindenhout en Stichting Speciaal Onderwijs Twente en Oost Gelderland. Er wordt nauw samengewerkt met Bureau Jeugdzorg, GGZ en verslavingszorg. In Deventer participeerde tot eind 2014 Pactum de KIJ samen met Raster in het Jongerenwerk Brede School project, samen met het Etty Hillesum College. Deze activiteit is nu overgedragen aan Raster (zie 3.2.1). Met Stichting LSG-Rentray Onderwijs (cluster 4) is in 2013 een raamovereenkomst gesloten waarbinnen diverse educatieve activiteiten vorm krijgen. In dat kader wordt ook in 2014 actief samengewerkt op Leerboerderij ‘De Grote Brander’, waar jongeren wonen of dagbehandeling volgen. In de driemilieuvoorziening in Lochem verzorgt Pactum het onderwijs samen met Stichting Speciaal Onderwijs Twente en Oost Gelderland.
3.3 Duurzaamheid en social return 3.3.1. Duurzaamheid
Hulpverlening Pactum werkt al jarenlang samen met partners en bouwt netwerken om de beste behandel- en ontwikkelomgeving te bieden. Onze medewerkers zijn altijd bezig met het verduurzamen van de processen in hun werk. Groene Energie Er is recent een nieuw contract afgesloten voor Groene energie voor al onze locaties. Digitalisering en terugdringen papierverspilling Alle cliëntdossiers zijn gedigitaliseerd. De papieren dossiers zijn afgebouwd. Ook de dossiers van pleeggezinnen en jeugdzorgboeren zijn gedigitaliseerd. Dit bespaart veel papier en de kap van bossen. Binnen de hele organisatie is ‘Printen on command’ geïntroduceerd. Het doel hiervan is prints/papier te besparen. Ook door de inzet van mobiele devices zoals Thinlaptops, Ipads etc. wordt papier bespaard. Voornemen is in 2015 het invoeren van een waarschuwing onder e-mail: think green, read on screen o.i.d. om bewustzijn te vergroten en overbodige printjes te voorkomen. Accomodaties Bij sloop, renovatie of nieuwbouw houdt Pactum rekening met actuele milieu-eisen en energiebesparende maatregelen. In alle meerjarig en groot onderhoud van vastgoed nemen we energiebesparende (isolatie) maatregelen mee. Het doel is alle locaties te verduurzamen en ten slotte klimaatneutraal te worden. Duurzame inkoop Bij de uitbesteding van terreinonderhoud en onderaanneming is aandacht voor duurzaamheid. Zo wordt in Deventer terreinonderhoud uitbesteed aan ‘Het Groenbedrijf’. Kledingkasten op verblijfsvoorzieningen komen van de sociale werkplaats Ede. Het plan is bij alle toekomstige inkoopcontracten duurzaamheid mee te nemen in het pakket van eisen.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 17 van 40
Afvalscheiding Papier en restafval wordt op alle locaties gescheiden. Afvalscheiding vindt verder plaats per locatie. Het plan is bewustzijn hiervoor te vergroten en naar verregaande afvalscheiding te gaan in de jaren 2015-2017. Doel is alle afval te sorteren, recyclen en gescheiden afgeven. Reiskostenvergoeding De vergoeding van kosten van het openbaar vervoer ligt hoger dan vergoeding van kilometerkosten met de auto. Hier willen we het beleid de komende jaren op versterken. Werkplekken en mobiele devices De huisvestingsstrategie bestaat uit een aantal complementaire onderdelen: - Hulpverlening bieden die niet huisvestingsgebonden is (wijk- en pleegzorg); - Overhead zo schaalbaar mogelijk op één of enkele plekken concentreren in courante kantooreenheden; - Gespecialiseerde huisvesting voor complexe problematiek blijft noodzakelijk; - Potentieel is er een overschot in huisvesting om aan huidige en toekomstige huisvestingsvragen te voldoen, deze meters zijn in bezit bij ons en bij collega’s. Huisvesting kun je als dienst inzetten en aanbieden. Bijvoorbeeld als werkplek, vergaderplek, behandelplek, koffie/print plek, aanloopplek, etc. In afstemming met ketenpartners kunnen we elkaars overschot benutten, frictiekosten verzachten en gezamenlijk risico’s spreiden. Hierbij is de eigen portefeuille inbreng. De dienst wordt afgenomen binnen het aanbod van de samenwerkende partners of indien noodzakelijk daarbuiten. Het delen van diensten, uitruilen binnen de keten met onze samenwerkingspartners, is de volgende evolutie in huisvesting, met als onmiddellijke beloning verlagen van kosten en risico’s en een vergroting van het aanbod op die plekken en momenten dat het hulpverleningsaanbod dit vraagt. Plannen - Afval sorteren, recyclen en gescheiden afgeven; - Recyclebare/verantwoord geproduceerde verbruiksmaterialen gebruiken, daarnaast hergebruik van materialen bevorderen; - Het opstellen van een plan voor reizen met openbaar vervoer te stimuleren en het faciliteren van medewerkers door het voor hen financieel aantrekkelijk te maken om met openbaar vervoer te reizen.
3.3.2 Social return
In oktober 2013 heeft de Raad van Bestuur van Pactum jeugd- en opvoedhulp samen met 13 andere Maatschappelijke instellingen en de Gemeente Deventer het Sociaal Pact Maatschappelijke Instellingen’ ondertekend. In dit Sociaal Pact is afgesproken dat Pactum, samen met de andere instellingen, de Prestatieladder Socialer ondernemen (PSO) introduceert binnen haar organisatie en ten minste binnen 1 jaar na het behalen van de aspirant-status, trede 1 zal behalen op de PSO ladder. De PSO meet hoeveel Pactum bijdraagt aan werkgelegenheid voor mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie (‘socialer ondernemen’). Tot deze doelgroep behoren mensen waar de volgende uitgangspositie geldt bij instroom binnen Pactum: WWB/IAOW/IAOZ, WAO/WIA/Wajong, SW geïndiceerd, WW, BBL/BOL niveau 1 + VSO/PRO en BBL/BOL niveau 2. Als wij als Pactum een PSO-erkenning dragen, betekent dit dat wij meer dan gemiddeld bij (willen) dragen aan de werkgelegenheid van kwetsbare groepen. Het plan van aanpak voor het behalen van trede 1 is gereed. Meer informatie over wat Pactum al doet op het gebied van Social return staat in §5.5.5 Implementatie Prestatieladder Sociaal Ondernemen.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 18 van 40
4 Toezicht, Bestuur en medezeggenschap Pactum is aangesloten bij de Stichting CONRISQ Groep. In 2014 had Pactum een Directie, die verantwoording aflegt aan de Raad van Bestuur van CONRISQ.
4.1 Governance code Pactum wordt bestuurd volgens het ‘Raad van Toezicht model’. Er is een Raad van Bestuur die belast is met het beheer en bestuur van Pactum. De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de Raad van Bestuur en de algemene gang van zaken betreffende Pactum. Tevens fungeert de Raad van Toezicht als klankbord voor de Raad van Bestuur en staat de Raad van Bestuur met raad en daad terzijde. De taken en bevoegdheden van de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur zijn statutair en reglementair vastgelegd. Zo is statutair vastgelegd dat de CONRISQ Groep als rechtspersoon de bestuurder is van Pactum en dat de Raad van Toezicht van de CONRISQ Groep dus ook toezicht houdt op de activiteiten van de Raad van Bestuur inzake het besturen van Pactum. Ook is statutair vastgelegd dat de Raad van Toezicht van de CONRISQ Groep de Raad van Bestuur van Pactum benoemt, schorst en ontslaat en dat voor bepaalde besluiten van de Raad van Bestuur goedkeuring verleend moet worden door de Raad van Toezicht CONRISQ Groep. Dit geldt voor zaken als de vaststelling van het jaardocument. Ook wijst de Raad van Toezicht van de CONRISQ Groep de accountant aan.
4.2 Toezichthoudend orgaan De Raad van Toezicht werkt binnen de kaders van de Governancecode en de statuten (van de CONRISQ Groep en Pactum) volgens het Reglement Raad van Toezicht. Aangezien de CONRISQ Groep als rechtspersoon-bestuurder de bestuurder is van Pactum, ziet de Raad van Toezicht van de CONRISQ Groep ook toe op de besturing van Pactum. In de statuten is, de Governancecode indachtig, op hoofdlijnen een taakverdeling tussen de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur vastgelegd en daarnaast zijn er enkele bepalingen die van invloed zijn op de werkwijze van de Raad van Toezicht. In het Reglement Raad van Toezicht worden de werkzaamheden, de werkwijze en de verantwoording van de Raad van Toezicht verder geregeld. De Raad van Toezicht vergadert tenminste zes maal per jaar. Daarnaast zijn er een Auditcommissie Financiën, een Remuneratiecommissie (tbv de werkgeversrol van de Raad van Toezicht) en een Commissie Kwaliteit van Zorg en Veiligheid ingesteld, met een variabel vergaderrooster. Twee maal per jaar overlegt een delegatie van de Raad van Toezicht met een delegatie van de Centrale ondernemingsraad. Eén lid van de Raad van Toezicht heeft de Cliëntenbelangen in portefeuille en één de Patiëntenbelangen. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen een honorarium conform de adviesregeling van de Nederlandse Vereniging van toezichthouders in de Zorg (NVTZ). Voor de wijze waarop de Raad van Toezicht in Pactum zijn taak heeft uitgevoerd wordt verder verwezen naar tabel B.3 in het DigiMV-deel.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 19 van 40
4.2.1 Jaarverslag van Raad van Toezicht Binnen de CONRISQ Groep is de Stichting CONRISQ Groep als rechtspersoon de bestuurder van de dochterstichtingen OG Heldring/Ambulatorium, BJ Brabant, Pactum jeugd- en opvoedhulp en de Rooyse Wissel. De Stichting CONRISQ Groep kent een Raad van Bestuur en een Raad van Toezicht. Deze Raad van Toezicht houdt toezicht op het besturen van de CONRISQ Groep en van de dochterstichtingen. De Raad van Toezicht heeft in 2014 zeven keer regulier vergaderd en twee zogenoemde heidagen gehouden in het kader van deskundigheidsbevordering. Op de reguliere vergaderingen is het reguliere toezicht onderwerp van vergaderen geweest; op de heidagen is onder externe begeleiding onder meer aandacht besteed aan het functioneren van de Raad van Toezicht, de strategische doelstellingen van de CONRISQ Groep en aansturing van de dochters. Daarnaast houdt de Raad van Toezicht, toezicht op het managen van risico’s binnen CONRISQ Groep. Bij de reguliere vergaderingen is de Raad van Bestuur aanwezig geweest; bij de heidagen voor een gedeelte. De Raad van Toezicht werkt met een drietal commissies: de Auditcommissie Financiën (7 vergaderingen), de Remuneratiecommissie (4 vergaderingen) en de Commissie Kwaliteit van Zorg en Veiligheid (2 vergaderingen). Deze commissies werken volgens een vastgesteld reglement en bereiden de adviezen van de Raad van Toezicht op de betreffende onderwerpen voor. Daarnaast ontmoet (een delegatie van) de Raad van Toezicht minimaal 1 maal per jaar de volgende partners: - Centrale Ondernemingsraad - Patiëntenraad van de Rooyse Wissel - Cliëntenraad van OG Heldringstichting, Bijzonder Jeugdwerk Brabant en Pactum - Pleegouderraad van Pactum - Commissie van Toezicht van de Rooyse Wissel - Sectordirectie Dienst Forensische Zorg De Raad van Toezicht heeft zich in 2014 gebogen over onder andere de volgende onderwerpen. Reguliere zaken: Ontwikkelingen Meerjarenbeleid van de CONRISQ Groep; Het jaardocument 2013 (jaarrekening en jaarverslag) van de verschillende dochterstichtingen met de accountant en vervolgens het goedkeuren van deze documenten; Onterne controles; Herselectie accountant met ingang van het boekjaar 2014; Financiële scenario’s per stichting (gezien de transitie en verwachte veranderingen binnen tbs); Het volgen van de individuele stichtingen middels voortgangsrapportages, financiële rapportages, kwartaalrapportages en de managementletter (incl. belangrijkste risico’s); De invulling van het werkgeverschap van de bestuurders en directie, rekening houdend met de Wet normering topinkomens; De Kaderbrief 2015 voor de dochterstichtingen; De begrotingen en jaarplannen 2015 van de dochterstichtingen; Evaluatie klokkenluidersregeling CONRISQ Groep; Ontwikkeling van visie en beleid op vastgoed; Invulling van de functie (Concern) Control.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 20 van 40
Thematisch: - CONRISQ Consultancy (onderzoeksprogramma, voortgang hierop en nieuwe productontwikkelingen); - Transitie en transformatie binnen het sociale domein, risico’s en maatregelen; - Bij alle dochterstichtingen een verdiepende toetsing van ontwikkelingen in voorgenomen beleid, effecten van de externe dynamiek (transitie en transformatie Jeugd, gebeurtenissen de Rooyse Wissel), risico’s en kansen en eventuele Aanvullende acties/maatregelen; - Incidentenanalyse en risicomanagement; - Verrijking van de CONRISQ portefeuille door middel van een juridische fusie tussen Bijzonder Jeugdwerk en de Sluis te Venlo (organisatie voor jeugdhulp die zich richt op begeleiding van jong volwassenen); - Ontwikkelen en borging van de kwaliteitszorg in de huidige maatschappelijke context.
4.3 Raad van bestuur en directie 4.3.1 Raad van Bestuur van de CONRISQ groep De Raad van Bestuur CONRISQ Groep is verantwoordelijk voor het bestuur van Pactum. De Raad van Bestuur is bevoegd tot alle bestuurlijke handelingen voor zover die niet expliciet zijn toegekend aan de Raad van Toezicht. De uitwerking hiervan is vastgelegd in een reglement van de Raad van Bestuur dat is goedgekeurd door de Raad van Toezicht. De kernelementen daaruit zijn de specifieke verantwoordelijkheden van de bestuurders, de taken bij het besturen, de verdeling van taken, hoe verantwoording wordt afgelegd, de wijze van informeren van onder meer de Raad van Toezicht en de wijze van vergaderen. Het jaar 2014 is Pactum bestuurd door de CONRISQ Groep, die een tweehoofdige Raad van Bestuur heeft: mevrouw drs. J.A.M.A. Venmans (voorzitter) en mevrouw dr. A.A.G. Verwaaijen. De Raad van Bestuur is eindverantwoordelijk voor het totale beleid van Pactum. De Raad van Bestuur legt daarover verantwoording af aan de Raad van Toezicht. Naast de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur als geheel voor het bestuur van de organisatie hebben de leden van de Raad van Bestuur ieder een portefeuille met aandachtsgebieden waarvoor zij eerstverantwoordelijk zijn. Daarbij heeft bestuurder Venmans de aandachtsgebieden financiën en organisatie en de voorzitter; bestuurder Verwaaijen, de inhoudelijke dossiers, onderzoek en innovatie. Pactum heeft een integraal verantwoordelijke directie. De bevoegdheidsverdeling tussen de Directie en de Raad van Bestuur is vastgelegd in een Directiereglement. De Directie heeft de dagelijkse leiding van Pactum en is integraal verantwoordelijk voor de exploitatie van de instelling, binnen de kaders gesteld door de Raad van Bestuur. Daarnaast is de directeur middels deelname aan de CONRISQ Directie medeverantwoordelijkheid in de ontwikkelingen binnen de CONRISQ Groep als geheel.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 21 van 40
De leden van de Raad van Bestuur worden conform de adviesregeling van de Nederlandse Vereniging van Bestuurders in de Gezondheidszorg (NVZD), en binnen de kaders van de Wet normering topinkomens, gehonoreerd voor de uitoefening van hun functie. Naam
Functie
Mevr. Venmans
Lid raad Bestuur
van
Relevante nevenfunctie(s) -
Mevr. Verwaaijen
Lid raad Bestuur
van
-
lid van de Begeleidingscommissie van de Thematische Wetsevaluatie over Gedwongen Zorg bij jeugdigen en volwassenen (in 2014 afgerond); Raad van Toezicht Zorgcentra de Betuwe. lid van Forum TBS; adviseur bij Commissie EVBG (Extreem Vluchtgevaarlijk/BeheersGevaarlijk) van ministerie van Veiligheid en Justitie; lid programmaraad Kwaliteit Forensische Zorg.
Aangezien bij bovenstaande nevenfuncties geen sprake is van persoonlijke bevoordeling, belangenverstrengeling dan wel dat de vervulling van deze nevenfunctie strijdig is met de belangen van de organisatie, is er geen noodzaak gezien tot het nemen van maatregelen om belangenverstrengeling te voorkomen.
4.3.2 Directie
De directie is, binnen de door de Raad van Bestuur gestelde kaders, belast met de dagelijkse leiding van Stichting Pactum. In die functie is de directie verantwoordelijk voor het totale beleid van de stichting en draagt er zorg voor dat de activiteiten van de stichting bestuurlijk, juridisch, zorginhoudelijk, organisatorisch en financieel goed gewaarborgd zijn. De verantwoordelijkheidsverdeling tussen Raad van Bestuur van de CONRISQ Groep en de directie van Pactum is vastgelegd in het directiereglement. -
De Directie is bestuurder in het kader van de WOR en Wet op de Jeugdzorg; De Directie vertegenwoordigt de organisatie met betrekking tot politiek, bestuurlijk- en strategisch beleid; De Directie draagt zorg voor informatievoorziening aan de Raad van Bestuur.
Aandachtsgebieden van de directie zijn: - Algemeen strategisch beleid; - Direct leidinggevende regiomanagers, stafmanagers en directiesecretariaat; - Bedrijfsvoering en organisatieontwikkeling; - PR & Communicatie; - Planning & Control; - Personeelsbeleid; - Financieel beleid; - ICT-beleid; - Vastgoedbeleid; - Risicomanagement; - Hulpverleningsbeleid; - Kwaliteitsontwikkeling en auditbeleid; - Innovatie en onderzoek; - Doelrealisatie en effectmeting; - Capaciteitsplanning; - Deskundigheidsbevordering, training en opleiding; - Samenwerking hogescholen en universiteiten. De directie vergadert frequent met de regiomanagers en de controller (MT). Alle besluiten van het MT worden schriftelijk vastgelegd. Van maart tot en met juni is de directeur wegens ziekte afwezig geweest. José de Ruyter heeft zijn taken in deze periode waargenomen.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 22 van 40
Samenstelling directie Naam Dhr. J.K. Brinkman (Directeur 1-1-2014 t/m 3112-2014)
Functie Directeur
Mevr. J. de Ruyter (waarnemer tussen 15-3-2014 en 15-6-2014)
Waarnemend directeur
Relevante nevenfunctie(s) Voorzitter general board Academische Werkplaats Nijmegen Voorzitter raad van Toezicht Stichting Buitenkans Arbeidsparticipatie voor jeugdigen met afstand naar de arbeidsmarkt
Er is geen sprake van belangenverstrengeling tussen de directie en de organisatie. Nevenfuncties worden gemeld aan de voorzitter Raad van Bestuur. De honorering van de directie is opgenomen in de jaarrekening 2014 en sluit aan bij de adviezen van de NVZD.
4.4 Medezeggenschap De CONRISQ Groep kent een Centrale Ondernemingsraad. Daarnaast hebben de dochterstichtingen een eigen Ondernemingsraad.
4.4.1 Centrale Ondernemingsraad De Centrale Ondernemingsraad vergadert om de zes weken met de Raad van Bestuur en twee keer per jaar over de algemene gang van zaken binnen de holding met de Raad van Bestuur in aanwezigheid van de voorzitter van de Raad van Toezicht. Naast de Wet op de ondernemingsraden wordt gewerkt volgens het Reglement Centrale Ondernemingsraad van de CONRISQ Groep. De Centrale Ondernemingsraad behandelt die issues, die van gemeenschappelijk belang zijn voor alle of voor de meerderheid van de ondernemingen waarvoor zij zijn ingesteld. Het afgelopen jaar heeft de Centrale Ondernemingsraad met de Raad van Bestuur van gedachten gewisseld over de volgende onderwerpen: - Kaderbrief 2015 CONRISQ Groep - Jaarplan 2015 CONRISQ Groep met begroting - Financiële rapportages CONRISQ Groep - 70-dagen scan van PWC - Evaluatie samenvoegen databases personeelsadministratie bij de Rooyse Wissel, Ottho Gerhard Heldringstichting en uitrol naar Pactum en BJ Brabant - Vastgoedbeleid binnen de CONRISQ Groep - De verbinding tussen de stichtingen en de stip aan de horizon - Conrisq Consultancy - Samenwerkingspartners van de CONRISQ Groep - Werkgelegenheid binnen de CONRISQ Groep - Sociaal plan Jeugd en De Rooyse Wissel Er zijn in 2014 geen advies- of instemmingsvoorstellen aan de Centrale Ondernemingsraad voorgelegd.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 23 van 40
Advies/instemmingaanvragen die in 2014 zijn gestart en die nog in behandeling zijn ultimo 2014: aanpassing van ‘de klokkenluidersregeling’. In maart 2014 heeft de Centrale Ondernemingsraad twee studiedagen gehad. De voorzitter Raad van Bestuur heeft deelgenomen aan het avondprogramma.
4.4.2 Medezeggenschap bij Pactum
Pactum heeft een Cliëntenraad en een separate Pleegouderraad. Daarnaast heeft Pactum inspraak voor jongeren. Zij bespreken vooral praktische aangelegenheden in de leefomgeving, zoals zakgeld, logees, huisdieren, bezoek e.d. Pactum heeft een Ondernemingsraad, wiens bevoegdheden zijn vastgelegd in een reglement op basis van de Wet op de Ondernemingsraden. 4.4.2.1 Jongerenraad De onderwerpen op de agenda van de Jongerenraad stonden in 2014 in het teken van de transitie en het werven van nieuwe leden. In 2014 was het plan om spiegelgesprekken te organiseren tussen de jongeren van Pactum met daar omheen de mentoren. Helaas is dit niet van de grond gekomen omdat er vanuit de jongeren van Pactum geen animo voor was. Daarom is er besloten om de Jongerenraad in Arnhem te houden. In 2014 heeft de toenmalige Jongerenraad, bestaande uit 2 jongeren, per groep in Arnhem een persoonlijk bezoek afgelegd. Hierin is gevraagd wat de jongeren willen en waar ze tegenaan lopen. Tevens is de vraag gesteld of er jongeren geïnteresseerd waren om zich aan te sluiten bij de Jongerenraad. Na deze bezoeken hebben 3 jongeren zich aangesloten bij de Jongerenraad. Naast deze bezoeken is de Jongerenraad zo'n 6 keer bij elkaar geweest. Momenteel bestaat de Jongerenraad uit 6 jongeren. Er is ruimte voor meer jongeren en daarom is de Jongerenraad actief op zoek naar meer leden. In 2014 is een plan gemaakt om in 2015 (nog) serieuzer te werk te gaan en meer te gaan bereiken als Jongerenraad. Er is een avond gepland waarin een gastles aangeboden wordt, de wegwijzer (wie, wat, waar binnen Pactum voor jongeren die hulp krijgen bij Pactum) wordt onder handen genomen en er wordt langs de groepen gegaan om meer jongeren te bereiken. Ook zal de Jongerenraad van Pactum zich meer gaan laten zien op het JeugdWelzijnsBeraad. 4.4.2.2 Cliëntenraad Pactum heeft een Cliëntenraad (CR) met medezeggenschapsbevoegdheid conform de Wet op de Jeugdzorg. De CR heeft regelmatig overleg met de Directie en eenmaal per jaar met de Raad van Toezicht van CONRISQ. Samenstelling cliëntenraad De CR is samengesteld uit ouders/vertegenwoordigers van jeugdigen die in zorg zijn of zijn geweest en uit een afvaardiging van de jongerenraad Arnhem en Deventer. In 2014 bestond de CR uit vijf ouders en vier jongeren. De CR wordt secretarieel ondersteund door een senior beleidsmedewerker van Pactum (eerste helft 2014) opgevolgd door een projectleider van Zorgbelang Gelderland (tweede helft 2014). Besproken onderwerpen De CR is in 2014 zeven keer bij elkaar geweest. In deze vergaderingen is naast de adviesaanvragen en de toekomstontwikkelingen, een aantal protocollen besproken zoals protocol alcohol- en drugsgebruik door jongeren, rookprotocol en de
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 24 van 40
klachtenregeling. De adviesaanvragen betroffen vervolgens nog: VSM (Voorkomen Seksueel Misbruik), bezuinigingen, organisatieontwikkelingen en jaarplan 2015. Overige vragen zijn:feedback van jongeren op inzet van de Veiligheidsbarometer, deelname aan bijeenkomsten Cliëntenraden CONRISQ en deelname aan bijeenkomsten bij gemeenten over de transitie jeugdzorg. Een afvaardiging van de Cliëntenraad is op deze vragen ingegaan. De Cliëntenraad is eind 2014 gestart met een evaluatie naar het eigen functioneren, de samenstelling, de werkwijze en de speerpunten. Dit heeft geleid tot het verzoek aan Pactum om het aantal vergaderingen te verhogen van zes naar negen. Op de volgende onderwerpen is in 2014 advies gevraagd: Tabel 4.4.2.1 Adviesaanvragen clientenraad Onderwerp Protocol Alcohol- drugsgebruik door jongeren
Reactie cliëntenraad Positief, na aanpassingen
Rookprotocol Klachtenregeling
Positief, na aanpassingen Positief, na aanpassingen
Bezuinigingen
Positief, na aanpassingen
Organisatie ontwikkeling Jaarplan 2015
Positief, na aanpassingen Positief, na aanpassingen
Pactum is verheugd dat de Cliëntenraad een actieve rol pakt en dat er meer jongeren zijn toegetreden. De jongeren hebben een constructieve bijdrage geleverd aan de veiligheidsbarometer. Dit hebben we verwerkt in de uiteindelijke vragenlijst. De ontvangen adviezen van de CR zijn voor alle onderwerpen opgenomen in het document of meegenomen in het proces.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 25 van 40
4.4.2.2 Pleegouderraad Pactum heeft een Pleegouderraad (POR) met medezeggenschapsbevoegdheid conform de Wet Verbetering Positie Pleegouders die 1 juli 2013 van kracht is gegaan. De Pleegouderraad behartigt de gemeenschappelijke belangen van alle pleegouders van Pactum. Dit gebeurt binnen het kader van de doelstellingen van de instelling. De Pleegouderraad adviseert, gevraagd en ongevraagd de directie van Pactum over zaken die voor pleegouders van belang zijn, ten einde bij te dragen aan de kwaliteit van de pleegzorg. Samenstelling Pleegouderraad In het afgelopen jaar bestond de Pleegouderraad uit zeven pleegouders. In december 2014 is de voorzitter afgetreden in verband met haar verhuizing naar een andere provincie. Een van de zittende leden van de pleegouderaard is unaniem gekozen tot nieuwe voorzitter. De Pleegouderraad wordt secretarieel ondersteund door een beleidsmedewerker van Pactum. In verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd heeft zij afscheid genomen. Haar taak is overgenomen door Marloes Waltman, stafmedewerker pleegzorg van Pactum. Vergaderingen Pleegouderraad In 2014 is de Pleegouderraad zes keer bij elkaar geweest. De vergaderingen zijn voor een gedeelte bijgewoond door de directie of door de regiomanager met pleegzorg in zijn portefeuille. Minimaal 1 maal per jaar woont een lid van de raad van toezicht van de CONRISQ Groep de vergadering bij. Adviesaanvragen De Pleegouderraad heeft in 2014 een tweetal adviesaanvragen in behandeling genomen: Tabel 4.4.2.2 Adviesaanvragen Pleegouderraad Onderwerp
Reactie POR
Voorgenomen strategische koers Concept jaarplan 2015
Positief Positief, met aanbevelingen
Verdere besproken onderwerpen Naast de behandelde adviesaanvragen heeft de POR zich met onderstaande onderwerpen beziggehouden: Het rookprotocol zoals Pactum dat hanteert; De bijzondere kosten in het geval van pleegoudervoogdij; Wat de Pleegouderraad kan betekenen voor pleegouders; De inrichting van de bezoekruimte op de locatie Apeldoorn; De mogelijkheden om voor een pleegkind te sparen; De (soms) vele pleeggezinbegeleiders waar een crisis pleeggezin mee te maken kan krijgen; De inzet van ervaren pleegouders in het zogenaamde Buddy project, voortkomend uit de aanbevelingen uit het Breakdown onderzoek; Het rooster van aftreden en de voorbereidingen voor de nieuwe zittingstermijn van de Pleegouderraad met ingang van maart 2015. 4.4.2.3 Ondernemingsraad De Ondernemingsraad van Pactum bestond in 2014 uit 7 leden, ondersteund door de ambtelijk secretaris. Dit jaar is met succes gezocht naar aanvulling van de raad. In december is het laatste (aspirant)lid toegevoegd en is de raad compleet. De raad bestaat nu uit een gemêleerd gezelschap uit verschillende regio’s. Daarnaast is jong en oud(er) vertegenwoordigd. De Raad heeft twee commissies: de commissie financiën en beleid en de commissie veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu. De OR heeft diverse eigen overlegvormen.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 26 van 40
Minimaal zes keer per jaar is er overleg tussen de Directie en de Ondernemingsraad. In 2014 zijn er acht overlegvergaderingen met de Directie geweest. In deze vergaderingen werden naast ontwikkelingen de advies- en instemmingsverzoeken besproken en daarbij aandachtspunten en risico’s uitgewisseld. In 2014 is er één art. 24 vergadering geweest, waarbij de Raad van Bestuur aanwezig was. In een art. 24 vergadering wordt de algemene gang van zaken besproken en wordt een vooruitblik gegeven op de verwachte advies-, instemmingen informatieagenda voor de komende maanden. In dit overleg ging het met name over de aansluiting van Pactum bij CONRISQ en de effecten ervan, de transitie, bezuinigingen en professionalisering. Op de volgende onderwerpen is in 2014 advies c.q. instemming van de OR gevraagd: Onderwerp
Instemming/advies
Reactie OR
Overdracht welzijnsactiviteiten naar Raster
Advies
Positief
Protocol cameragebruik
Instemming
Positief
Klachtenreglement cliënten
Instemming
Positief
Professionalisering, opleiding, scholing
Instemming
Positief
Protocol werving en selectie
Instemming
Positief
Gedragscode
Instemming
Positief
Bezuiniging 2015
Advies
Positief
Jaarplan 2015
Advies
Positief
Organisatieontwikkeling
Advies
Positief
Harmonisatie CAO’s
Instemming
Positief
Belangrijkste aandachtspunt voor 2014 is voor de Ondernemingsraad de werkgelegenheid geweest. Voor alle jeugdzorginstellingen gold dat de effecten van de transitie zorgden voor veel onzekerheid bij de organisaties, maar zeker ook bij de medewerkers. We zijn dan ook erg blij dat een grote ontslagronde niet aan de orde is geweest. De medewerkerbijeenkomsten hebben inmiddels een vaste plek ingenomen in de communicatie naar de medewerkers. Beleid is om deze communicatie transparant en open te houden. Dit juicht de OR zeer toe. Aandachtspunten Voor 2015 blijft het belangrijkste item voor de OR de werkgelegenheid. Kunnen de contracten op een goede manier uitgevoerd worden? Professionalisering en opleiding is daarbij in de ogen van de OR een belangrijke sleutel om de kwaliteit van de zorg op een acceptabel peil te houden. Daarnaast vraagt de nieuwe situatie in de ogen van de OR ruimte voor innovatie. De OR heeft zijn eigen jaarverslag 2014 gemaakt. Dit wordt gepubliceerd op intranet.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 27 van 40
5.
Beleid, inspanningen en prestaties
5.1 Kwaliteit Pactum sluit haar dienstverlening aan bij én beweegt mee met eisen en wensen uit de maatschappij. De ervaringen van onze cliënten en medewerkers en ketenpartners gebruiken we actief. Zo vragen we alle cliënten mee te doen met effectmeting. Ook investeren we actief in de samenwerking met ketenpartners zoals zorgaanbieders, hogescholen en universiteiten. Wij werken mee aan onderzoeken en het opleiden en coachen van (toekomstige) professionals. Op basis van de resultaten passen we onze methoden, werkwijzen en dienstverlening aan. Hierdoor sluiten we zo goed mogelijk aan op de vraag van de cliënt en de (financiële) mogelijkheden van onze opdrachtgevers en financiers. We werken altijd volgens kwaliteitseisen die onder andere de jeugdwet ons stelt. In dit hoofdstuk gaan we op bovengenoemde nader in.
5.1.1 Kwaliteit van zorg
Om een doeltreffende, doelmatige en cliëntgerichte zorg te blijven bieden, wordt de kwaliteit, effectiviteit van de zorg en cliënttevredenheid continu gemeten en de resultaten actief gebruikt. Hierbij zien wij een continue professionalisering en het optimaal faciliteren van de medewerkers als belangrijke voorwaarden. 5.1.1.1 Algemeen kwaliteitsbeleid HKZ Pactum is HKZ-gecertificeerd tot en met 2016. Ten behoeve van de kwaliteitszorg hanteert Pactum interne en externe audits. In 2014 is zowel de inhoud als de vorm van de interne audits goed onder de loep genomen. De processen zijn duidelijk beschreven in auditplannen. Op deze wijze zijn de (werkzaamheden rondom) de audits en certifering goed geborgd en inzichtelijk voor de hele organisatie. In de interne audit waren de twee hoofdthema’s: de betrokkenheid van medewerkers bij de transitie en transformatie en de begeleiding bij ziekteverzuim. Er zijn geen knelpunten uit deze audits gekomen, maar wel aandachtspunten. Deze punten zijn in het MT besproken en worden door de betreffende aandachtsfunctionarissen opgepakt. In 2015 wordt door middel van een opvolgaudit bekeken of de punten zijn opgelost danwel opgepakt. De externe audits worden uitgevoerd door Lloyds. Aandachtspunt van de audits in 2014 was de PDCA-cyclus. Dit aandachtspunt is meegenomen in de kwartaalrapportages. Speerpunt Veiligheid Elke dag hebben we te maken met (kwetsbare) jongeren en hun ouders/gezinnen. De jongeren ondersteunen wij bij hun ontwikkeling op onder andere persoonlijk, seksueel en/of relationeel vlak. Daarnaast hebben wij soms te maken met ouders die het niet eens zijn met de jeugdzorg, die zich onmachtig voelen. Hierbij is het belangrijk om te zorgen voor een veilige omgeving voor zowel de jongeren als medewerkers. Veiligheid is in 2014 nadrukkelijk op de Pactum agenda gezet en zal in 2015 een belangrijk speerpunt blijven. Pactum heeft als ondersteuning bij de kwaliteitsbewaking van de hulpverlening verschillende protocollen, waarvan het grootste deel in 2014 is herzien. Een belangrijk kader dat in 2014 volledig is geïmplementeerd, is het Kwaliteitskader Voorkomen Seksueel Misbruik. Het kader levert een bijdrage aan het voorkomen van ongewenst en/of grensoverschrijdend gedrag in brede zin. Pactum op basis van het kwaliteitskader een visiedocument ontwikkeld waarin de
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 28 van 40
belangrijkste uitgangspunten staan om een veilige omgeving te creëren voor cliënt en medewerker. Daarnaast zijn ook alle protocollen rondom grensoverschrijdend gedrag herzien en vereenvoudigd. Op deze manier zijn zij beter ondersteunend aan de werkprocessen. In het najaar van 2014 heeft Pactum een instrument (door)ontwikkeld om periodiek het gevoel van veiligheid op verblijfgroepen te meten: de Veiligheidsbarometer. Deze is begin 2015 voor de eerste maal uitgevoerd. Risico-inventarisatielijsten Bij elke jeugdige vindt aan het begin van het traject een veiligheidsmeting en risicotaxatie plaats. Doel van deze meting is zicht op de risico’s in het gedrag van de jongere en zijn naaste omgeving. Op basis van de uitkomsten maken we afspraken om de veiligheid van de jongere te vergroten. Indien nodig doen we ook tussentijds een risico-check en passen we het veiligheidsplan aan. Bij Pactum maken we gebruik van een gevalideerde vragenlijst: de LIRIK. Voor spoedzorg, pleegzorg en jeugdzorgboeren kunnen daarnaast andere lijsten worden gehanteerd. In 2014 zijn alle medewerkers getraind om de LIRIK en de resultaten op de juiste wijze te duiden en gebruiken. 5.1.1.2 Prestatie-indicatoren cliënttevredenheid Pactum doet permanent onderzoek naar de effecten van de hulpverlening. Bij ieder hulpverleningstraject worden gestructureerd gegevens verzameld over de gedragsproblemen van het kind, de empowerment van ouders, de gestelde doelen en de resultaten hierop en de cliënttevredenheid aan het einde van het hulpverleningstraject. In 2014 zijn er bijna 5.000 ingevulde vragenlijsten teruggekomen (waarvan 74% digitaal) met daarin informatie over de hulpverlening aan de cliënt, ingevuld door de cliënt zelf. Als we dat afzetten tegen het aantal cliënten dat in 2014 in zorg was, zien we dat dit neerkomt op gemiddeld 2 vragenlijsten per cliënt. De resultaten uit de vragenlijsten worden op verschillende afdelingsniveaus binnen Pactum gebruikt. Zo worden door de hulpverleners de resultaten besproken met de cliënt en gebruikt om de individuele hulpverlening te optimaliseren en aan te laten aansluiten bij de behoefte van de cliënt. Vanaf 2014 maakt Pactum gebruik van zogenaamde dashboards, waar deze gegevens kunnen worden geanalyseerd en tot bruikbare informatie worden verwerkt op verschillende aggregatieniveaus. Door het monitoren en gebruiken van de verkregen informatie, is het mogelijk sneller en gerichter te sturen op en rondom het hulpverleningsproces. Op deze manier is er een kwaliteitsslag mogelijk.
Ouders
Gemiddeld rapportcijfer in 2014
7,9
Ouders Jongeren
Jongeren
Zo vindt er regelmatig een evaluatie plaats rondom de resultaten van de hulpverlening. De cliënt is hier belangrijk onderdeel van. De effecten van de hulpverlening, resultaat rondom de doelen, inzet van betrokkenen, veiligheid en afsluiting van de hulpverlening staan hierin centraal. Bij aanvang wordt het eerste evaluatiemoment vastgelegd. Dit is gemiddeld tussen de 3 en 6 maanden na start van de hulpverlening, afhankelijk van de gestelde doelen. Ook aan het eind van de hulpverlening wordt de cliënt naar zijn/ haar ervaring gevraagd met de hulpverlening die zij hebben doorlopen. Deze cliënttevredenheid is in een rapportcijfer vertaald. Zie de grafiek hiernaast voor de gemiddelde cijfers die Pactum heeft gekregen over 2014.
7,8
7,7
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
7,8
7,9
pagina 29 van 40
8
Succesvol afgesloten zorg in 2014 Doelen niet behaald Doelen deels behaald Doelen volledig behaald
0%
15%
De scores van het al dan niet realiseren van de gestelde doelen zijn weergegeven in de grafiek: succesvol afgesloten zorg in 2014. In 2014 is in 89% van de trajecten de hulpverlening in overeenstemming tussen cliënt en hulpverlener beëindigd.
47%
38%
In de overige situaties is het hulpverleningstraject afgesloten in verband met externe omstandigheden. Waar mogelijk wordt er gekeken naar de werkzame factoren. We kijken wat er beter kan of juist goed gaat. We blijven leren. Zo verbeteren we steeds de hulpverlening.
50%
5.1.1.3 Methodiek, innovatie en onderzoek Met praktijkgestuurd wetenschappelijk onderzoek wil Pactum zicht en grip blijven houden op de effectiviteit van haar jeugd- en opvoedhulp. Door de afdeling Onderzoek & Ontwikkeling (O&O) van Pactum worden onderzoeksprojecten uitgevoerd, begeleid en ondersteund. Typerend aan deze projecten is dat de vraag altijd uit de praktijk komt en het antwoord kan worden benut in de praktijk. Daarnaast voldoet de uitvoering aan wetenschappelijke criteria. Het stimuleren van een onderzoekende houding van medewerkers van Pactum zien we als een belangrijke versterkende factor. O&O werkt samen met verschillende onderzoeksinstellingen en zusterorganisaties van de Conrisq Groep. Daarnaast participeert O&O in verschillende samenwerkingsverbanden die gericht zijn op praktijkgestuurd wetenschappelijk onderzoek. Zie 3.2.2.voor samenwerkingsverbanden en partners. In 2014 liepen de volgende onderzoeken en projecten bij Pactum 1. Breakdownpreventie (pleegzorg) Om meer grip te krijgen op ongeplande afbraak van pleegzorg, is Pactum samen met Entréa en Lindenhout een project gestart rondom deze zogenaamde breakdown. Het project wordt begeleid door Praktikon en de Hogeschool Arnhem/Nijmegen (HAN). Internationaal ligt het percentage breakdown tussen 25-50%. Het percentage bij Pactum is met 21% (onderzoek door Praktikon) relatief laag. Er kwamen in het onderzoek verschillende factoren naar voren, waarvoor vervolgens is gezocht naar haalbare en effectieve oplossingsrichtingen. Hier blijkt de, mede door Pactum ontwikkelde, module ouderbegeleiding een bijdrage te kunnen leveren. Daarnaast worden professionals binnen Pactum aangemoedigd en gefaciliteerd om proactief te handelen bij het waarnemen van risicosignalen. 2. Empowerment Ouders Vanuit de afdeling Onderzoek & Ontwikkeling wordt binnen Pactum promotieonderzoek gedaan naar empowerment van ouders. Het onderzoek loopt van januari 2014 tot en met juli 2017. Het onderzoek zal onder andere een empirisch antwoord geven op de vraag naar de (ontwikkeling van) empowerment bij ouders tijdens een periode van jeugd- en opvoedhulp, de samenhang met de (ontwikkeling van) gedragsproblemen van hun kind, de invloed van de alliantie tussen ouders en hulpverleners enerzijds en de
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 30 van 40
(ontwikkeling van) empowerment ouders en gedragsproblemen van hun kind anderzijds. De kennis die met het onderzoek zal worden opgedaan wordt benut om verder zicht en grip te krijgen op de effectiviteit van de jeugd- en opvoedhulp van Pactum. 3. Onderzoek voor onderbouwing methodiek 24-uurs Lochem en Leerhuizen In samenwerking met Praktikon is Pactum bezig geweest de programma’s 24uurs Lochem en Leerhuizen inhoudelijk en contextueel verder af te bakenen en de (beoogde) effectiviteit te onderbouwen/onderzoeken. Er wordt hierdoor meer zicht en grip gekregen op de effectiviteit. Het sluit aan bij (inter)nationale ontwikkelingen in het denken over residentiële jeugdzorg, waarbij deze vorm van hulp niet zozeer een laatste kans zou moeten zijn (zoals nu vaak het geval lijkt), maar eerste keus (voor wie dat nodig heeft). 4. Alliantie in de jeugdzorg Onderzoek naar de voorspellende waarde van alliantie voor het rendement van ambulante gezinsbegeleiding en de samenhang van cliënt- professionalfactoren met alliantiekwaliteit. Dit is een Brabants-Gelders ZonMw onderzoek waar verschillende zorgaanbieders uit de provincies Gelderland en Brabant bij betrokken zijn. In 2016 zal analyse en rapportage plaatsvinden, en terugkoppeling over de projectopbrengsten naar de praktijk, het gemeentelijk beleid en het onderwijs. 6) Effectiviteit van Zorgboerderijen Onderzoek wordt uitgevoerd door Praktikon binnen Pactum, Trias, Topaze en BJ Brabant. Dataverzameling is gestart op 1 september 2013 en loopt nog door in 2015. 7) Ambulante Spoedhulp: Kwaliteitstoetsing Binnen Pactum loopt een continue gegevensverzameling ASH waarmee de kwaliteit van ASH wordt gemeten. De gegevens worden aangeleverd aan Praktikon die jaarlijks een overzichtrapport maakt over de kwaliteit van ASH in Nederland. De gegevens worden door de gezamenlijke locaties gebruikt voor verdere ontwikkeling van ASH. 8) Onderzoek door studenten Vanuit de Radboud Universiteit Nijmegen en de Hogescholen (o.a. HAN en Windesheim) zijn er door studenten verschillende praktijkgerichte onderzoeken uitgevoerd. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld geweest: Empowerment, Breakdown binnen de pleegzorg en Blijven staan als de zorg weg valt na de residentie. 10) Onderzoeken vanuit CONRISQ Consultancy Binnen CONRISQ Consultancy worden wetenschappelijk onderzoek en innovatie gebundeld. Onderzoeken uitgevoerd binnen een individuele stichting worden hier gevolgd vanuit de focus van potentiële meerwaarde voor collega’s. Daarnaast worden gezamenlijk onderzoeken opgestart. Momenteel lopen verschillende onderzoeken, zoals onderzoek naar gewetensontwikkeling bij jeugd. Daarnaast wordt vanuit dit gremium geïnvesteerd in de academisering. Het product Crime Out (ambulante begeleiding van jongeren met een forensische profiel) is in 2014 succesvol door de pilotfase gekomen. Ook is een eerste start gemaakt met het aanscherpen van het aanbod voor problematische gehechtheid (waaronder adoptieproblematiek).
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 31 van 40
5.1.1.4 Ontwikkeling inhoudelijke hulpverlening Pactum werkt structureel aan haar hulpverlening om deze zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de wensen en eisen van cliënten en maatschappij. In 2014 kwamen wij voor een uitdaging te staan: het behouden van onze kwaliteit van dienstverlening met een extra bezuiniging in het kader van de transitie en transformatie. Met dit op de achtergrond staan hieronder een aantal producten die in 2014 nieuw, of verder zijn ontwikkeld. Supportgezinnen tienermoeders Jonge meisjes worden nu op enkele plekken in het land opgevangen in een residentieel verblijf. Voor oudere meisjes zijn er vaak iets meer mogelijkheden richting zelfstandig wonen. Voor deze cliënten is dit echter te vroeg in hun ontwikkeling. Zij hebben nog baat bij een huiselijke omgeving, maar hebben wel intensieve begeleiding nodig. De begeleiding in Supportgezinnen is goedkoper dan een residentiële plaatsing en kan dichterbij hun woonomgeving gerealiseerd worden. De maatschappelijke participatie is hierdoor hoger en de kosten zijn lager. Pactum is in 2014 op verzoek van een gemeente gestart met het plaatsen van jonge (aanstaande) moeders bij supportgezinnen. Bij evaluatie na de plaatsing zal in 2015 bekeken worden of en hoe dit een vervolg zal krijgen. Adoptiehulpverlening Pactum heeft een jarenlange expertise opgebouwd in de hulpverlening aan adoptiegezinnen. Pactum is in Gelderland en Overijssel de enige organisatie voor Jeugdhulp die deze gespecialiseerde vorm van hulpverlening biedt. Deze hulpverlening is gericht op het opvoeden van een kind met (veelal ernstige) hechtingsproblemen en onverwerkt trauma. Centraal in de hulpverlening staat psycho-educatie voor ouders en het bieden van (praktische) pedagogische handvatten. De ervaring heeft geleerd dat hiermee in veel gevallen een langdurige uithuisplaatsing binnen een residentiële setting voorkomen kan worden. In 2014 is deze hulpverlening extra onder de aandacht gebracht bij de gemeenten. Hulpverlening rondom (complexe) echtscheidingsproblematiek Pactum heeft verschillende modules die gericht zijn op echtscheidingsproblematiek. Voorbeelden zijn omgangsbemiddeling- begeleiding en Kindvriendelijk Scheiden. Bemiddeling en begeleiding kan vrijwillig plaatsvinden of via verwijzing door de kinderrechter met een omgangsbeschikking. Het vroegtijdig inzetten van modules kan vaak uithuisplaatsing of de gang naar de kinderrechter voorkomen. In 2014 is de hulpverlening rondom kindvriendelijk scheiden d.m.v. verschillende projecten en trainingen verder verdiept en uitgebreid. Crime out Crime out is een samenwerkingsproject voor jongeren tussen 15 en 23 jaar. Zij hebben geen tot geringe maatschappelijke participatie en een forensisch profiel. Ze worden intensief behandeld en begeleid. Het doel hiervan is het dagelijks functioneren van de jongere (en zijn gezin) te normaliseren en het risico op terugval in delinquent gedrag te verminderen. Door vroegtijdig in te grijpen worden duurdere interventies voorkomen. Het project is een samenwerkingsverband tussen verschillende zorgaanbieders en ketenpartners. Nauw betrokken hierbij zijn onder andere: OG Heldring, het Veiligheidshuis, gemeenten, de politie en reclassering Nederland.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 32 van 40
5.1.2 Klachten 5.1.2.1 Proces en betrokkenen Ouders, jongeren en kinderen die een beroep op ons doen hebben, rechten en plichten. Bij de start van de hulp krijgen ouders de welkomstbrochure Kom verder uitgereikt. Daarin staat alle praktische informatie over de hulp die zij krijgen. Ouders vinden in de welkomstbrochure bovendien informatie over de klachtroute, waarover de directe begeleider van Pactum hen ook informeert. Onafhankelijke klachtencommissie Pactum is aangesloten bij de onafhankelijke Gezamenlijke Klachten Commissie (GKC) van Entréa, Lindenhout en Pactum. Het GKC heeft haar reglement in 2014 herzien, dit is o.a. in lijn met de nieuwe Jeugdwet gebracht. Onafhankelijke vertrouwenspersoon In 2014 hebben 8 cliënten, die te maken hebben met de hulpverlening van Pactum, contact gezocht met de vertrouwenspersoon. Zij hebben in totaal 17 kwesties aan de vertrouwenspersoon voorgelegd. Deze 17 kwesties zijn onder te verdelen in 11 klachten, 5 vragen en 1 melding. Van de klachten zijn er 10 in een klachtgesprek besproken en voor 1 klacht heeft er een gesprek bij de klachtencommissie plaatsgevonden. 5.1.2.2. Resultaten Ondersteuning middels informatie en advies Bij 6 kwesties die bij de vertrouwenspersoon binnen kwamen, kon de cliënt na informatie en/of advies zelfstandig verder. Ondersteuning in een klachtgesprek Bij 10 kwesties heeft de vertrouwenspersoon ondersteund in een klachtgesprek. Deze 10 kwestie werden besproken in 3 klachtgesprekken. Tabel 5.1.2.2 Resultaten klachtgesprekken vertrouwenspersoon Cliënt haalt voldoening uit reactie
1
Hulpverlening komt weer op gang Klachten opgelost
4 1
Fout hersteld Excuus
2 2
Ondersteuning bij een hoorzitting van de klachtencommissie Bij 1 kwestie is de vertrouwenspersoon met een cliënt mee geweest naar een hoorzitting bij de Gezamenlijke klachtencommissie. Tijdens deze hoorzitting is er één klacht besproken. De ingediende klacht is ongegrond verklaard.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 33 van 40
5.1.3 Personeelsbeleid en kwaliteit van het werk
Pactum levert hulpverlening die door de jongeren en hun ouders wordt gewaardeerd. Deze hulpverlening wordt geboden door betrokken en gemotiveerde professionals. Pactum doet er van alles aan om die betrokkenheid en motivatie vast te houden. Dat is met alle veranderingen soms geen eenvoudige opgave. De aard van het werk blijft hetzelfde, de inhoud verandert als gevolg van andere vraagstellingen en werkwijzen. Dit vraagt om goede communicatie (over het waarom van alle veranderingen) en om investeringen. Pactum investeert dagelijks in een goede kwaliteit van arbeidsinhoud (professionalisering, scholing), arbeidsverhoudingen (goede werksfeer) en arbeidsomstandigheden (veiligheid). De arbeidsvoorwaarden kunnen slechts in beperkte mate worden beïnvloed. Deze worden immers door de CAO-partners bepaald. In
2014 speelden op HR-gebied de volgende thema’s een rol: Transitie/Transformatie (zie 5.1.3.1) Professionalisering (zie 5.1.3.2) Overgang CAO Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening (WMD) naar CAO Jeugdzorg (zie 5.1.3.3) Arbeidsomstandigheden (zie 5.1.3.4) Implementatie Prestatieladder Sociaal Ondernemen (zie 5.1.3.5) 5.1.3.1 Transitie/Transformatie Reeds bij aanvang 2014 is geanticipeerd op de overgang van de Jeugdzorg naar de gemeenten met ingang van 1 januari 2015. Landelijk werd uitgegaan van een krimpscenario tussen de 25-30 procent. Pactum ging ook uit van krimp, maar was optimistischer gestemd. De hulpverlening door Pactum geboden, wordt immers gewaardeerd en voorziet in een duidelijke vraag vanuit de samenleving. Om de krimp gestalte te geven hanteerde Pactum een instrument waarmee de verwachte uitstroom kon worden gestuurd en gemonitord. Pactum koos voor een geleidelijke afbouw. De noodzakelijke afbouw is niet volledig in 2014 gerealiseerd. Deze loopt door tot halverwege 2015. Dit is een bewuste keuze om continuïteit van hulpverlening te kunnen blijven bieden en om onnodige onrust onder personeel zoveel als mogelijk te voorkomen. Middels diverse regionale bijeenkomsten werden medewerkers geïnformeerd. Gelijktijdig heeft Pactum een organisatiewijziging voorbereid. Pactum is sterk in haar regionale oriëntatie. De keerzijde is dat er druk ontstaat op de samenhang. Pactum wil daarom de regionale verscheidenheid verbinden aan de behoefte aan het leren van en met elkaar; successen delen. Daarnaast is Pactum geïnspireerd door sprekers als Jelle Dijkstra (gedeeld leiderschap) en Wouter Hart (De verdraaide organisatie). Die inspiratie vormde de inhoudelijke drijfveer voor de organisatiewijziging. Het biedt medewerkers de kans om hun professie weer ter hand te nemen, om het aantal regels te reduceren, om de managementlaag terug te brengen en te investeren in de kernopdracht van de organisatie: het bieden van goede specialistische hulpverlening.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 34 van 40
5.1.3.2 Professionalisering Pactum houdt, als specialistische jeugdhulporganisatie, bij de verdeling van werkzaamheden rekening met het in 2014 ontwikkelde kwaliteitskader verantwoorde zorg. In dit kwaliteitskader kan op basis van cliënt en professional gerelateerde parameters worden bepaald of werkzaamheden al dan niet moeten worden uitgevoerd door een in het kwaliteitsregister geregistreerde professional. Pactum kan zich tot dit kwaliteitskader verhouden doordat reeds voor 1 januari 2014 de meeste jeugdzorgwerkers en gedragswetenschappers van Pactum zich hadden geregistreerd. Slechts een enkeling (jeugdzorgwerkers met een mbo werken denkniveau) had zich (nog) niet kunnen registreren. Deze medewerkers hebben in 2014 een EVC-traject gevolgd. De meeste hiervan hebben dit traject inmiddels succesvol afgesloten. Een enkel traject kent nog een vervolg. De registratie is slechts het begin van de cyclus van leren, reflecteren en herregistratie. Om de leercyclus te borgen heeft Pactum de functie opleidingsfunctionaris gecreëerd. Deze functionaris helpt Pactum bij het verwezenlijken van een efficiënte, effectieve opleidingsstructuur. Dat wat Pactum reeds onderneemt op het gebied van opleiden, wordt nu in samenhang verder ontwikkeld. Dit traject loopt in 2015 verder door. Management Development De teammanagers hebben in 2014 allen een Management Development traject gevolgd en afgesloten. Het doel van het traject betrof het faciliteren van teammanagers bij hun veranderende rol in de transitie. Hiervoor zijn aangescherpte vaardigheden gewenst op het gebied van externe contacten, netwerkvaardigheid en ontwikkeling van relevante nieuwe initiatieven. De regiomanagers volgden een opleiding voor strategisch leiderschap. Op die manier werden zij ondersteund om zich te versterken op de diverse taken en werkzaamheden die de transitie aanvullend van hen vraagt. Het geleerde komt goed van pas bij de verdere vormgeving van de transitie / transformatie. Agressie In 2014 zijn alle hulpverleners getraind in het de-escalerend werken, (voorkomen, verlagen van agressie), awareness (omgevingsbewustzijn), het sneeuwbaleffect (agressie escaleert, indien niet tijdig gekeerd), bewust handelen (plannen, uitvoeren, evalueren, bijstellen). De organisatie die deze training uitvoerde heeft daarnaast, op basis van onderzoek, een rapport geschreven. In dit rapport worden aanbevelingen gegeven welke de veiligheid kunnen vergroten zowel voor de ambulant medewerker als op groepen. Deze aanbevelingen worden in 2015 verder opgepakt. 5.1.3.3 Overgang CAO WMD naar CAO Jeugdzorg Pactum voerde tot voor kort zowel de CAO Jeugdzorg als ook de CAO Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening (WMD) uit. Laatstgenoemde CAO gold echter slechts voor een beperkt gedeelte van de organisatie. Dit was een gevolg van een overname lang geleden. Om een gelijk speelveld voor alle medewerkers van Pactum te realiseren, heeft in 2014 een studie plaatsgevonden naar de mogelijkheden om de uitvoering van de CAO MWD te beëindigen. De resultaten van het onderzoek zijn met de Ondernemingsraad besproken, waarna een instemmingsverzoek volgde. Parallel aan dit proces werd ook de mening van de desbetreffende medewerkers getoetst. Na instemming en een goed gesprek met alle betrokken is vervolgens de overgang van de CAO gerealiseerd.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 35 van 40
5.1.3.4 Arbeidsomstandigheden Om goede specialistische jeugdhulp te kunnen verlenen is veiligheid van jeugdigen en medewerkers van groot belang. Ook goede arbeidsomstandigheden spelen dus een rol. De risico-inventarisatie en risico-evaluatie (RI&E), uitgevoerd in 20122013, leverde allerlei aanknopingspunten ter verbetering op. Deze zijn door de coördinator Preventie en Veiligheid verder opgepakt. In nauwe samenwerking met de preventieteams op de locaties. Ziekteverlof Het ziekteverlof is in 2014 afgenomen. In 2013 bedroeg het verzuim nog 7,3 procent. In 2014 realiseerde Pactum een verzuim van 6,3 procent. Dit is naar mening van Pactum nog steeds te hoog. Reden waarom de aandacht voor verzuim in 2015 onverminderd zal zijn. De aanzet is hiertoe gemaakt middels een workshop samen met de managers. Het verzuimgedrag en de taak/rol van de managers stond daarbij centraal. Ervaringen en kennis is onderling gedeeld en biedt goede handvaten voor het verdere vervolg. Welzijn medewerkers: MTO Omdat in 2012 het laatste medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) heeft plaatsgevonden, is eind 2014 wederom een MTO gepland. De uitvoering hiervan vindt plaats begin 2015. Op basis van de uitkomsten zal, waar nodig, verder invulling geven worden aan goed werkgeverschap. Functioneren en Beoordelen In 2013 werd de doelstelling voor functioneringsgesprekken niet gerealiseerd. Reden waarop er in 2014 aanvullende afspraken werden gemaakt. Het formulier functioneren/beoordelen werd aangepast. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering werd bij de regiomanager belegd. En er werd afgesproken dat alle gesprekken voor 1 maart 2014 moesten worden ingepland. De bewaking van de afspraken werden in de regio gelegd. Tot slot werden expliciet afspraken gemaakt over de termijn van verslaglegging, nadat het gesprek had plaatsgevonden. De afspraken hebben nog niet het gewenste resultaat gehad. Het aantal gesprekken dat in een verslag is vastgelegd is lager dan de doelstelling van 90%. Op basis van een evaluatie zullen in 2015 vervolgstappen worden uitgezet. 5.1.3.5 Implementatie Prestatieladder Sociaal Ondernemen Pactum werkt vanuit een maatschappelijke opdracht en heeft als ultiem doel de maximale maatschappelijke participatie van cliënten. Belangrijk daarin is het realiseren van perspectieven op het gebied van wonen, onderwijs/werk en vrije tijd. Pactum ondersteunt daarom de initiatieven van gemeenten om mensen met een relatief grote afstand tot de arbeidsmarkt duurzaam aan het werk te krijgen. Veel van deze mensen zijn namelijk verweven in de netwerken waarbinnen ook de cliënten van Pactum zich bevinden. Pactum onderkent daardoor het belang van een arbeidsperspectief voor deze mensen. En vanuit die optiek wil Pactum graag haar bijdrage leveren aan Social Return. Ook al weet Pactum dat haar bijdrage in de huidige tijd (krimp, professionalisering) mogelijk beperkt is. Pactum dient bij aanname van personeel rekening te houden met eisen die vanuit wettelijk, of arbeidsrechtelijk kader zijn opgelegd. Zo dient een (toekomstig) medewerker van Pactum voor indiensttreding een Verklaring Omtrent Gedrag te overleggen. Dit is verplicht op basis van de CAO Jeugdzorg en geldt ongeacht de functie die wordt bekleed. Pactum biedt specialistische jeugd en opvoedhulp aan meestal kwetsbare jeugdigen en gezinnen. Deze jeugdigen en gezinnen moeten beschermd worden. Om die reden is een Verklaring van Gedrag een vereiste.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 36 van 40
Daarnaast werkt Pactum vanwege de complexiteit van het werk met hoog opgeleide medewerkers. Zij zijn gecertificeerd en geregistreerd in het beroepsregister. Dit vloeit voort uit de eisen van verantwoorde werktoedeling. Die eisen zijn opgesteld als waarborg voor kwalitatief goede hulpverlening. Het omvat de verantwoordelijkheid van de organisatie om het werk uit te (laten) voeren door daartoe gecertificeerde, geregistreerde professionals. Deze professionals moeten periodiek aantonen dat zij middels scholing hun vakgebied bij hebben gehouden. Dit is een voorwaarde zodat zij hun registratie ook kunnen blijven behouden. Pactum toetst regelmatig of medewerkers ook daadwerkelijk nog geregistreerd zijn. De inzet van laag of niet gekwalificeerde medewerkers in de directe hulpverlening is dan ook niet aan de orde. Bovenstaand gezegd hebbende, richten wij ons verder op wat wel mogelijk is. We beschrijven wat Pactum onderneemt om mensen een duurzaam perspectief op de arbeidsmarkt te bieden. De gedachte dat mensen dit verdienen, wordt door Pactum immers ondersteund.
Allereerst is Pactum een erkend opleider van opleidingen. Voorbeelden hiervan zijn: pedagogisch medewerker Jeugdzorg (niveau 4 en 5), persoonlijk begeleider specifieke doelgroepen (niveau 4), sport- en bewegingscoördinator (niveau 3 en 4). Jaarlijks biedt Pactum als opleider ongeveer voor 14 fte aan stageplaatsen aan. Dit is 6% ten opzichte van het totale personeelsbestand. Bij aanname van nieuw personeel kijkt Pactum of het werk kan worden uitgevoerd door iemand met een afstand tot de arbeidsmarkt. In die gevallen meldt Pactum de vacature bij het UWV. In het verleden heeft dit al diverse malen geleid tot daadwerkelijke aanname van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Vanaf 1 januari 2015 zal Pactum deze vacatures ook melden bij de gemeentelijke coördinatoren Social Return. Pactum stelt alles in het werk om haar huidige medewerkers perspectief op de arbeidsmarkt te geven. Hetzij door een dienstverband bij Pactum, hetzij door een dienstverband elders. Pactum heeft immers te maken met een krimpende markt waardoor de arbeidsplaats van menig medewerker op het spel staat. Pactum spant zich maximaal in om medewerkers naar nieuw perspectief te begeleiden. Tot slot heeft Pactum in haar eigen aanbestedingen ook een doelstelling op het gebied van Social return opgenomen. Bedrijven wordt dan expliciet gevraagd welke bijdrage zij leveren. Er wordt ook getoetst of die bijdrage daadwerkelijk gerealiseerd wordt. Een voorbeeld hiervan is dat het tuinonderhoud in Arnhem wordt uitgevoerd door Presikhaaf Bedrijven. Hun missie is mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te begeleiden naar een zo regulier mogelijke arbeidsplaats.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 37 van 40
5.2 Financieel beleid 5.2.1 Hoofdlijnen financieel beleid Het financieel beleid is terughoudend. De hoofdlijnen berusten op 3 pijlers: een jaarlijks positief resultaat, afdoende financiële buffer om tegenvallers op te vangen en het uitsluiten van financiële risico’s. Er is een terughoudend treasury beleid, waarbij het gebruik van financiële instrumenten slechts is toegestaan na uitdrukkelijke goedkeuring van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht. Overtollige kasgelden worden rentedragend belegd. De belangrijkste financiers van Pactum in 2014 waren de Provincie Gelderland en Overijssel en de gemeenten Arnhem en Deventer. In 2014 vond er maandelijkse voorfinanciering plaats van het jaarlijks vooraf vastgestelde subsidiebedrag. Hierdoor is het kredietrisico van de stichting minimaal. Voor aanvang van het boekjaar stelt de Raad van Bestuur de begroting vast na goedkeuring door de Raad van Toezicht. Maandelijks wordt verantwoording afgelegd aan de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht over de financiële positie en de bedrijfsvoering van de stichting. Het beleid van Pactum is om een financieel solide situatie te creëren, zodat wij een betrouwbare partner kunnen zijn voor de toekomstige stakeholders zoals de gemeenten. Om de continuïteit zoveel mogelijk zeker te stellen is een financiële buffer noodzakelijk. Er wordt gestreefd naar een solvabiliteit van minimaal 25%.
5.2.2 Beschrijving balanspositie op balansdatum De instellingssubsidie wordt voorafgaand aan het boekjaar aangevraagd en voorlopig toegekend door de financiers. Gedurende het jaar vindt regulier zorginhoudelijk en financieel overleg plaats met de financier. Indien gedurende het jaar voldaan is aan de voorwaarden zoals vastgelegd in de subsidiebeschikkingen en –voorwaarden, is er voor de financier geen reden tot korting op de toegekende middelen. De instellingssubsidies over alle jaren tot en met 2013 zijn definitief vastgesteld. De zorgproductie in 2014 is over de hele linie gerealiseerd conform de afspraken met de financiers. Daarbij is voor de Provincie Gelderland en Overijssel een overproductie geleverd. In de onderstaande tabel zijn de kerncijfers opgenomen:
Omzet Resultaat
Liquiditeit Werkkapitaal Solvabiliteit
2014
2013
2012
32.097.698
32.656.803
29.825.790
469.518
598.255
434.670
1,21
1,19
0,85
847.304
996.121
-484.267
26,44%
21,15%
21,05%
Het resultaat over 2014 bedraagt € 469.518, hetgeen een teruggang betreft van € 119.737 (20%). De teruggang in resultaat wordt op hoofdlijnen verklaard vanwege enerzijds minder baten ten opzichte van 2013, minder personele lasten ten opzichte van 2013 maar aan de andere kant hogere inkoop van zorgtrajecten en expertise bij ketenpartners.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 38 van 40
De liquiditeitspositie is achteruitgegaan ten opzichte van 2013 vanwege grote uitgaven die zijn gedaan in het kader van onderhoudswerkzaamheden aan de opstal en het terrein van de 3-milieusvoorziening in Lochem. Het eigen vermogen mocht in de afgelopen jaren volgens de Provinciale regelgeving niet meer bedragen dan 10% van de toegekende subsidie en was derhalve gemaximeerd. Deze beperking is in het kader van de overdracht naar de gemeenten losgelaten. Per balansdatum bedroeg het eigen vermogen € 3.265.632 (10,17% van de totale subsidie 2014). De solvabiliteit ultimo 2014 bedraagt 26,44% en is daarmee in lijn met onze interne richtlijnen.
5.2.3 Toekomstverwachting In 2015 vinden significante veranderingen plaats in het veld van de jeugdzorg. De nieuwe jeugdwet is per 1-1-2015 van kracht. Deze wet vervangt niet alleen de Wet op de Jeugdzorg, maar ook de verschillende andere onderdelen van de jeugdzorg, die nu onder nog vallen onder de Zorgverzekeringswet en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. De Jeugdwet voorziet in een bestuurlijke en financiële decentralisatie naar de gemeenten van alle ondersteuning, hulp en zorg bij opgroeien en opvoeden. De gemeenten krijgen de volledige verantwoordelijkheid voor ondersteuning, hulp en zorg aan jeugd en gezin. De hoofdgedachte achter deze decentralisatie is dat de gemeenten een regierol kunnen vervullen waar het jeugdhulp betreft en dat dit de kwaliteit van de jeugdhulp door maatwerk zal verbeteren. De verwachting van de wetgever is dat de gemeenten door intensivering van de preventie en ambulante jeugdhulp, complexere (en duurdere) hulp kunnen voorkomen. De bestaande contractuele relaties zijn per 1-1-2015 opgezegd, waarmee de zekerheid in de financiering is weggevallen. Met toepassing van een korting worden vrijwel alle financiële middelen voor jeugdzorg per 1-1-2015 overgedragen van het Rijk en Provincies naar de gemeenten. In 2014 is met alle gemeenten waarin zorg wordt geleverd gesproken over de plannen rondom en inzet van zorgvormen door Pactum voor 2015. Continuïteit van zorg van jongeren per 1-1-2015 is wettelijk gegarandeerd. Voor zover het jongeren betreft die in zorg komen na 1-1-2015 dient er een contract te bestaan met de gemeente van herkomst van de jongere. Deze financiert de zorg. Met alle gemeenten in het werkgebied van Pactum is gedurende 2014 onderhandeld over de financiering van de zorg, zorgcontinuïteit, continuïteit van zorginfrastructuur en beperking van de frictiekosten. Deze onderhandelingen liepen door tot eind 2014. In de laatste maanden van 2014 werd duidelijker met welke financiële middelen gerekend kon worden. In december waren alle contracten met gemeenten getekend. Er zal in de eerste maanden van 2015 een grote druk staan op het facturatieproces, omdat tot eind 2014 veel administratieve onduidelijkheden bestonden, voor zowel Pactum als de gemeenten. Pactum heeft zich reeds vroeg in het boekjaar op de wijzigingen van 2015 voorbereid door zich door middel van scenario’s de consequenties inzichtelijk te maken van een eventuele reductie van financiële middelen en hierin ook keuzes te maken. Ook is op een eventuele krimp geanticipeerd middels het afscheid nemen van medewerkers en kritisch te kijken naar de overige bedrijfskosten.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 39 van 40
Pactum bereidt zich voor op het opereren in een sterk veranderende en concurrerende omgeving, waarbij de risico’s voor de bedrijfsvoering zijn toegenomen, ondernemerschap en marktwerking een belangrijke rol spelen. Een strakke sturing op cash is vereist. Daarnaast zal strikt gemonitord worden dat kosten in lijn blijven met de omzet. Daar waar tot en met 2014 de maximering van de egalisatiereserve een zorg was, zijn ingaande 2015 andere balansratio’s relevant. Gestreefd wordt naar een solvabiliteit van minimaal 25%, hetgeen als normaal beschouwd wordt in een concurrerende markt. In deze nieuwe omgeving zal de organisatie een nieuw evenwicht moeten zoeken, waarin een aantal kosten onvermijdelijk zijn (innovatie om aansluiting te houden bij de vraag van de gemeenten) en ruimte gevonden zal moeten worden voor noodzakelijke investeringen in systemen en gebouwelijke infrastructuur.
Continuïteit van de organisatie Hoewel Pactum aan de vooravond staat van grote veranderingen, ziet zij de toekomst vol vertrouwen tegemoet. Zij heeft zicht op zowel de risico’s als de kansen die deze veranderingen met zich mee brengen. Circa 50% van de afgesloten contracten gelden voor het jaar 2015 en 2016. De andere helft van de contracten is voor 1 jaar afgesloten. De verwachting is dat deze contracten ook na 1-1-2016 gecontinueerd zullen worden. Omzet en liquiditeitspositie zijn tot medio 2016 inzichtelijk gemaakt, waarbij tevens met verschillende scenario’s gewerkt is. De verwachting is dat op geen enkel moment de stichting in financiële moeilijkheden zal geraken met een tekort aan liquide middelen. Er zal in 2015 wel druk komen op de liquiditeit, omdat niet elke regio overgaat tot bevoorschotting maar waar de feitelijk geleverde productie achteraf gefactureerd wordt. Dit deel is echter gering (circa 10%) en wij voorzien dat deze druk op de liquide middelen intern kan worden opgevangen. Om voorgenoemde redenen hebben wij er alle vertrouwen in dat Pactum ook na 1 januari 2015 en verder, de continuïteit van de organisatie en daarmee de te leveren hulpverlening kan waarborgen.
Vastgesteld d.d. 13 april 2015
pagina 40 van 40