Maatschappelijk verslag 2014
14 april 2015, Zeist
Correspondentieadres Postbus 867 3700 AW ZEIST
030 6936800
[email protected] www.youkejeugd.nl
Volg youkejeugd op:
Inhoudsopgave
1.
Inleiding
3
2.
Profiel van de organisatie
5
2.1 2.2 2.3
Algemene Identificatiegegevens Zorgsoorten en cliëntprofielen Werkgebieden
5 5 7
3.
Kernprestaties
8
3.1 3.2 3.3 3.4
Gegevens aantallen cliënten in zorg Gegevens capaciteit en productie Gegevens personeelsformatie Gegevens omzet
4.
Maatschappelijk ondernemen
4.1 4.2 4.3 4.4 4.5
Onderweg naar de nieuwe werkelijkheid van 1 januari 2015 Hoe we de dialoog met cliënten en andere stakeholders benutten Samenwerkingsrelaties Realiseren van economische meerwaarde voor de samenleving Milieu- en duurzaamheidsaspecten
5.
Toezicht, bestuur en medezeggenschap
5.1 5.2 5.3 5.4 5.4.1 5.4.2 5.4.3 5.4.4
Governance Code Raad van Toezicht Raad van Bestuur Medezeggenschap Medezeggenschap Cliënten Vertrouwenspersoon Cliënten Pleegouderraad Ondernemingsraad en Centrale Ondernemingsraad
6.
Beleid, inspanningen en prestaties
6.1 6.2 6.3 6.4 6.4.1 6.4.2 6.5
Kwaliteit van zorg Klachten Personeelsbeleid Financieel beleid en bedrijfsvoering Hoofdlijnen financieel beleid Beschrijving positie op balansdatum Toekomstverwachtingen
8 9 10 11
12 12 13 14 15 15
16 16 16 19 20 20 20 21 21
23 23 27 27 29 29 31 33
2 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen| Raad van Bestuur
1.
Inleiding
“Samen zochten we naar oplossingen die bij mij en mijn gezin passen”
Een uitspraak van moeder Shirley over haar samenwerking met Youké die mooi illustreert waar het in ons werk om gaat. Onze organisatie staat voor vakkennis en professionaliteit, toegepast met keuzevrijheid voor iedere mens. Dit geldt voor de hulpverlening, de ondersteunende processen en alle leidinggevenden. En ook voor onze samenwerking met opdrachtgevers, ketenpartners en organisaties in het lokale veld. Voor u ligt het jaarverslag van Stichting Maatschappij Zandbergen over 2014. We tonen de voortgang in het verslagjaar en vullen dat aan met een vooruitblik naar de toekomst. 2014: dynamiek en tegenstellingen 2014 was een jaar van tegenstellingen voor onze organisatie. Het stond in het teken van afscheid nemen van bekende structuren en inslaan van nieuwe wegen. Met momenten van trots en momenten van moeilijke beslissingen. Een jaar van in balans blijven te midden van dynamiek op alle vlakken. We organiseerden de overdracht van onze provinciale dienstverlening naar de gemeentelijke regio’s in Utrecht, Gelderland en Noord-Holland. Voor het eerst schreven we in op tenders en subsidie-uitvragen en ondertekenden we contracten van onze nieuwe opdrachtengevers, de gemeentelijke regio’s. We leerden van dit proces en bouwden verder aan de relatie met onze nieuwe opdrachtgevers. Onze generalistische hulp is in 2014 in de meeste regio’s geheel ingezet in of overgedragen aan overgedragen aan het wijkgericht werken. Deze medewerkers helpen nu jongeren en gezinnen in de wijk en buurtteams. We troffen onder grote tijdsdruk maatregelen om ons hulpportfolio in overeenstemming te brengen met de vraag van de gemeenten en onze bedrijfsvoering gezond te houden. We moesten daarbij ook afscheid nemen van gewaardeerde collega’s. Voor onze organisatie een aderlating om gekwalificeerde mensen noodgedwongen te laten vertrekken. Youké Zandbergen investeerde in 2014 veel menskracht en middelen in de inhoudelijke hulpontwikkeling en in de transitie naar de gemeenten, terwijl we (inclusief de buurtteams) meer cliënten dan voorgaande jaren in zorg hadden. Mede met dit gegeven in het achterhoofd kijken we tevreden naar het financieel resultaat over 2014. 2015: samen verder leren en ontwikkelen De transformatie in het stelsel is in 2015 nog volop aan de gang. Elke gemeentelijke regio heeft specifieke wensen en eisen bij de uitvoering van de zorg voor jeugd. Vanuit onze kennis doen wij wat nodig is en wat ons gevraagd wordt.
3 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
Na de bestuurlijke fusie op 3 oktober 2013, fuseerden Maatschappij Zandbergen en Trajectum Novum per januari 2015 succesvol tot Youké. We kozen een matrix-organisatiemodel voor onze nieuwe organisatie. We bieden snel en direct zorg op de plekken waar cliënten zijn en versterken het normale leven. Met onze netwerken met LVB en GGz-partners organiseren we een dekkend aanbod in de zorg voor Jeugd en Gezin. Dit doen we op een herkenbare, eigen wijze en altijd vanuit onze kernwaarden: Samen, Talentgericht, Ondernemend, Kleurrijk en Zelfredzaam. Met onze aanvullende specialistische zorg sluiten we aan op de lokale infrastructuur en toegang en schakelen weer af als onze hulp niet meer nodig is. We voegen expertise toe aan de basis door ondersteuning van professionals in het lokale veld. Samen zoeken we naar vernieuwende werkwijzen zo dicht mogelijk in de leefomgeving van het gezin, de school, de buurt. En proberen deze samen uit in de vorm van pilots. Voor sommige gemeentelijke regio’s waren we met onze innovaties in 2014 wat té ondernemend. We gaan daarom meer in co-creatie met de gemeenten ontwikkelen. De gemeenten pakken hun eigen rol en wij voegen toe. We kijken vanuit de ogen van onze kinderen, jongeren en gezinnen hoe we de zorg steeds beter kunnen maken. We benutten daarbij de diversiteit tussen mensen. Het resultaat (zichtbaar in de cijfers) is een sterk verkorte behandelduur, meer ambulante begeleiding en minder dagbehandeling en 24-uurs zorg. Zonder wachtlijsten Op 31 december 2014 hadden we vrijwel geen cliënten op de wachtlijst. Om nieuwe cliënten met hulpvraag niet tussen wal en schip te laten vallen, stelde de Provincie Utrecht eind 2014 extra gelden ter beschikking. Dit droeg sterk bij aan de vermindering van de wachtlijsten bij de overgang naar de gemeenten. Vol energie en vertrouwen Vol energie en met vertrouwen zijn we, helemaal Youké, gestart in het nieuwe jeugdzorgstelsel en nemen onze rol daarin. We zien kansen en mogelijkheden voor meer sterke jeugd in de gemeentelijke regio’s. Onze kennis en ervaring verbinden we graag aan de wensen van onze opdrachtgevers. We staan met enthousiasme klaar voor onze opdracht in 2015. Fawzia Nasrullah en Rob Hartings, Raad van Bestuur Youké Maart 2015
4 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
2.
Profiel van de organisatie
2.1
Algemene Identificatiegegevens
Naam verslag leggende rechtspersoon
Stichting Maatschappij Zandbergen
Adres
Verlengde Slotlaan 109
Postcode
3707 CE
Plaats
Zeist
Telefoonnummer
030-6936800
Identificatienummer Kamer van Koophandel E-mailadres
41190148 (2014) 58934413 (vanaf 21 januari 2015)
[email protected]
Internetpagina/website
www.youkejeugd.nl
Rechtsvorm
Stichting
Profiel In 2014 was Stichting Maatschappij Zandbergen samen met Stichting Trajectum Novum onderdeel van het concern Stichting Youké sterke jeugd. Een naam die zegt: jij bent oké, de jeugd is oké. Youké organiseert met netwerkpartners een dekkend aanbod en biedt kinderen en jongeren (0‐23 jaar) en hun gezinnen snelle en effectieve hulp. Waarmee ze de regie over hun eigen leven (her)nemen en zelfstandig en veilig verder gaan. Op het gewenste moment, zo kort als kan, zo lang als nodig en om instroom naar zwaardere hulp te voorkomen. Dat doen we op een herkenbare, eigen wijze en altijd vanuit onze kernwaarden: Samen, Talentgericht, Ondernemend, Kleurrijk en Zelfredzaam. Wij geloven in een intersectoraal hulpaanbod en werken daarom samen met onze ketenpartners in netwerken, waaronder het Netwerk voor jeugd. Per januari 2015 zijn Maatschappij Zandbergen en Trajectum Novum opgegaan in de Stichting Youké.
2.2
Zorgsoorten en cliëntprofielen
Hoe eerder we betrokken worden, hoe sneller het kind en de jongere veilig en geholpen is. We zijn er voor de kinderen en jongeren die: 1. in een risicovolle situatie terecht zijn gekomen; 2. door een crisis of noodsituatie acute opvang nodig hebben; 3. heel jong zijn en/of aansluiting met de basisschool lijken te missen; 4. door hun autistische aanleg extra begeleiding nodig hebben; 5. lijden onder een vechtscheiding; 6. school de rug willen toekeren of thuiszitten; 7. niet meer thuis kunnen of willen wonen;
5 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
8. tienermoeder zijn of worden en steun nodig hebben om hun nieuwe rol goed in te vullen; 9. die zich vervreemd voelen van de maatschappij door grote culturele verschillen; 10. het risico lopen om met justitie in aanraking te komen. Ons hulpaanbod kan worden gesplitst in de traditionele indeling van crisishulpverlening, ambulante hulp, dagbehandeling, pleegzorg en residentiële hulp. Crisishulpverlening: Bij gezinnen waar de draagkracht niet meer in balans is met de draaglast en waar direct ondersteuning nodig is, bieden we binnen 24 uur crisishulp. Die hulp is in beginsel in het gezin in de vorm van ambulante spoedhulp. Om veiligheid van kinderen en jongeren te borgen, breiden we soms de ambulante spoedhulp uit met een tijdelijke plaatsing in een crisispleeggezin of 24-uurs crisisopvang (Youkéhuis). Dit helpt de situatie in het gezin te stabiliseren en veiligheid te bieden voor alle gezinsleden. Ambulante hulp: Ambulante hulp is (meestal) hulp in de eigen omgeving van de cliënt. In 2014 werd generalistische ambulante hulp in veel gemeentelijke regio’s steeds meer geboden door het wijkgericht werken. Bijvoorbeeld vanuit de wijk- en buurtteams of andere gebiedsgerichte teams. In deze regio’s hebben we deze generalistische hulp overgedragen aan de lokale infrastructuur. Youké Zandbergen sluit op verzoek van de lokale infrastructuur aan als zij onze hulp inroepen omdat ze een jeugdige of gezin niet (meer) zelf kunnen helpen. Of als ze ondersteund willen worden met een training of met bepaalde expertise. De mensen van Youké werken op scholen, kindercentra en in de wijken. Ze kennen de lokale organisaties en specifieke situatie en zijn onderdeel van de netwerken. Onze specialistische hulp is aanvullend. We sluiten aan en schakelen weer af als onze hulp niet meer nodig is. Dagbehandeling Sommige kinderen hebben hulp nodig die niet alleen in de gewone omgeving aangeboden kan worden. Dagbehandeling is een specialistische variant in (naschoolse) dagbehandelgroepen voor specifieke pedagogische problemen. De groepssituatie biedt de mogelijkheid om de aard en ernst van de problemen te bepalen. En biedt deze kinderen een veilige leeromgeving. In 2014 is de dagbehandeling op veel plaatsen gepositioneerd in gebouwen van kinderopvang, onderwijs en naschoolse opvang. Het aantal plekken naschoolse dagbehandeling en BSO-begeleiding in Amersfoort en Utrecht is in 2014 afgebouwd. Pleegzorg: Voor kinderen en jongeren die om welke reden ook niet thuis kunnen wonen is er pleegzorg van Youké Zandbergen of van betrokken netwerkpartners. Pleegzorg is vooral passend als ouders de reden zijn voor de uithuisplaatsing. In sommige gevallen gaat het kind of de jongere alleen in het weekend naar een pleeggezin of voor een korte periode. Pleegzorg kan ook blijvend zijn. Residentiële hulp: De residentiële voorzieningen voor kinderen vanaf 13 jaar zijn in 2014 grotendeels omgebouwd naar o.a. “In Verbinding” met een gelijkblijvend aantal plekken. We zetten bij deze hulp multidisciplinair zwaar in
6 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
op ambulante hulp thuis (In Verbinding Thuis) en proberen opname te voorkomen. Bij kinderen en jongeren met zware gedragsstoornissen, die thuis en op school niet te hanteren zijn of die door een vechtscheiding of dreigende kindermishandeling in een volledig geëscaleerde thuissituatie zitten is soms een kortdurende opvang in een behandelgroep/Youkéhuis nodig (In Verbinding Groep). In sommige regio’s hebben de gebiedsgerichte teams de begeleiding naar zelfstandigheid (vanaf 16 jaar) overgenomen. Hier hebben we in 2014 deze residentiële plekken afgebouwd. In onderstaande grafiek is zichtbaar dat het aantal residentiele plaatsen met 50% is afgenomen.
Afbeelding: verhouding van zorgproducten vanr Youké Zandbergen in 2013 en 2014
2.3
Werkgebieden
Youké Zandbergen biedt jeugd & opvoedhulp in de provincies Utrecht en Noord-Holland. We zijn relatief sterk vertegenwoordigd in ’t Gooi en Vechtstreek (3), Stad Utrecht (6) en regio’s Eemland (1). Op p.9 staat de procentuele verdeling over de regio’s.
Legenda: 1)
Regio Eemland
5) Regio Utrecht West
2)
Regio Foodvalley
6) Regio Stad Utrecht
3)
Regio Gooi en Vechstreek
7) Regio Utrecht Zuidoost
4)
Regio Lekstroom
8) Regio Arnhem (Wageningen)
7 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
3.
Kernprestaties
3.1
Gegevens aantallen cliënten in zorg
Het aantal provinciaal gefinancierde cliënten (jeugdzorg) in zorg: Cliënten unieke cliënten in zorg per 31/12 unieke cliënten die zorg ontvingen Instroom Noord-Holland Utrecht
2013 300 589
2014 286 518
2013 812 1.633
2014 672 1.581
Uitstroom Noord-Holland Utrecht
2013 265 556
2014 299 610
Bovenstaande cijfers zijn exclusief de cliënten die zorg ontvingen van Youké Zandbergen binnen de lokale infrastructuur. Naar schatting waren dit 335 extra cliënten (op basis van een gemiddelde caseload van 16 cliënten per fte in de wijk- en buurtteams). In 2014 hielpen we binnen Zandbergen en de lokale infrastructuur opnieuw meer cliënten dan in het voorgaande jaar tegen gelijkblijvende kosten. We leveren hiermee een bijdrage aan de maatschappelijke opdracht om de kosten in de jeugdzorg te reduceren en de kwaliteit van de zorg te verbeteren. De regionale verdeling van unieke cliënten die zorg ontvingen in 2014 ziet er als volgt uit: Utrecht
Eemland
Foodvalley
stad
262 ca. 17%
Utrecht
Lekstroom
Zuid-Oost
316 ca. 20%
78 ca. 5%
113 ca. 7%
119 ca. 8%
Utrecht
Gooi en
West
Vechtstreek
147 ca. 9%
439 ca. 28%
Overig
107 ca. 7%
De vernieuwing van ons hulpaanbod is veelomvattend. We passen slimme vernieuwingen toe om kosten te reduceren en om wachtlijsten te verkorten. Voorbeelden daarvan zijn: -
We verkorten de doorlooptijden van de behandeling met behoud van kwaliteit; We werken modulair met effectieve interventies; We brengen de zorg naar de woonomgeving van het gezin en besparen o.a. vervoerskosten; We bouwen de residentiële zorg waar mogelijk om naar zorg “In Verbinding” waarbij we een uithuisplaatsing voorkomen; We verplaatsen de naschoolse dagbehandelingroepen naar de reguliere naschoolse kinderopvang; We behandelen niet alleen het kind, maar het hele gezin in gezinsdagbehandelingsgroepen; We voorkomen dubbelingen in de zorg door met ketenpartners samen te werken; We ondersteunen de hulpverleners en medewerkers in het lokale veld, zodat het inzetten van gespecialiseerde hulp niet of minder nodig is; We dragen kennis over aan het lokale veld.
8 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
3.2
Gegevens capaciteit en productie
Provinciaal gefinancierde producten: Aantal producten (in zorg + instroom) Ambulante hulp Spoedeisende zorg Naschoolse dagbehandeling Pleegzorg Residentiële zorg Totaal
2013 725 354 183 574 343 2.179
2014 879 357 128 625 177 2.166
Gemeentelijk gefinancierde producten: Aantal producten (in zorg + instroom) Crisisopvang zwerfjongeren Stabiliserende begeleiding Instellingswoningen Begeleiding naar zelfstandigheid Nazorg Totaal
2013 82 59 25 29 16 211
2014 80 63 21 29 13 206
Hulpduur: Gemiddelde hulpduur (aantal dagen) Ambulante hulp Spoedeisende zorg Naschoolse dagbehandeling Pleegzorg Residentiële zorg
2013 224 26 278 445 215
2014 218 21 284 358 228
Het aantal gestarte trajecten (combinatie van producten of zorgmodules) voor ambulante hulp is sterk toegenomen. Dit is het gevolg van het streven om meer specialistische zorg thuis te bieden. Netto Wachtlijst 2014: Op 31 december 2014 hadden we 6 netto wachtenden, waarvan 3 niet elders in zorg. Bij de cliënten die voor Youké Zandbergen zijn aangemeld, zijn er in het algemeen veel complicaties, relatieproblemen, onverwachtse situaties in het gezin. Hierdoor kan er stagnatie optreden in het maken van afspraken over het afstemmingsgesprek en de start van zorg. Er moeten dan eerst andere zaken geregeld moeten worden, bijvoorbeeld een rechtszaak stopzetten of juist de uitkomst afwachten. Soms loopt de wachttijd daardoor op. Youké Zandbergen speelt een zeer actieve rol in het terugdringen van de wachtlijsten met het project Weg met de Wachtlijsten. Wij werken samen met Youké Trajectum en de andere zorgaanbieders om wachtlijsten te voorkomen. Daarbij hanteren wij steeds de volgende werkwijze:
9 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
1. Perspectief van kind & gezin is aan het begin van het traject helder; 2. Geplande einddatum is vooraf vastgelegd; 3. Ketenplannen met GGZ en LVB als er geen perspectief is op uitstroom; 4. Voortdurende monitoring en sturing op wachttijden door management en bestuur; 5. Beleidsmatige afstemming en samenwerkingsafspraken met partners om de logistiek in de keten en stelsel te verbeteren.
Afbeelding: wachtlijst 2014
3.3
Gegevens personeelsformatie
Aantal fte en medewerkers Aantal fte begin verslagjaar Aantal fte einde verslagjaar Aantal medewerkers einde verslagjaar
2013 183 192 249
2014 192 177 219
Deze formatie is exclusief overwerk en werk op basis van nul-urencontracten. Als we deze gewerkte uren meetellen, dan was de gemiddelde formatie in 2014 193 fte. In 2014 is door Youké Zandbergen voor € 365.000 extern personeel ingehuurd. Daarnaast waren er 4 vrijwilligers en 18 stagiaires. Verloop (aantal medewerkers) In loondienst getreden Uit loondienst getreden
2013 43 34
2014 26 56
Door de transitie van de jeugdzorg naar de gemeenten en de transformatie van het stelsel, namen onze inkomsten per 1 januari 2015 af. De gemeenten kopen minder specialistische zorg in en nemen het generalistische deel over van de ambulante zorg over met de lokale infrastructuur (meestal wijk- en buurtteams). Youké Zandbergen heeft zich hier in 2014 op voorbereid door de formatie te krimpen. Een groot deel van de krimp is uit de flexibele schil gekomen. Deze is eind 2014 gedaald van ca. 30% naar ca. 10%. Door de krimp is ook de instroom van personeel in 2014 gedaald.
10 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
Ziekteverzuim (excl. Zwangerschap) Verzuim Meldingsfrequentie Gemiddelde duur (dagen)
2013 4,0% 1,0 22,6
2014 3,7% 0,9 16,9
Voor het vierde jaar op een rij is het ziekteverzuim (exclusief zwangerschap) bij Youké Zandbergen gedaald. Met een verzuimpercentage van 3,7% is het doel van een beschikbaarheidspercentage van minimaal 95% ruimschoots behaald. Behalve het ziekteverzuim is ook de meldingsfrequentie en de gemiddelde ziekteduur gedaald.
3.4
Gegevens omzet
Per ultimo Unieke cliënten (excl. lokale teams) Aantal fte (incl. lokale teams) Omzet in mln. €
2013 812 192 18.8
2014 672 193 18.2
In 2014 is overproductie niet vergoed door de provincies. Dit was in 2013 nog wel het geval (0,6 mln.). Deze afspraak ligt in de lijn met de transitie van de jeugdzorg van provincies naar gemeentes. Zandbergen heeft de overproductie uit eerdere jaren in 2014 afgebouwd. Dit ging vooral om afbouw van naschoolse dagbehandeling in Utrecht en Eemland. De omzet voor buitenregionale cliënten: Noord-Holland buitenregionaal (na) afrekening 2013 Noord-Holland buitenregionaal afrekening Flevoland buitenregionaal plaatsing 2014 Zuid-Holland buitenregionaal plaatsing 2014
€ 1.084 € 20.000 € 22.748 € 34.578
11 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
4.
Maatschappelijk ondernemen
Youké Zandbergen is een maatschappelijke onderneming. De cliënt staat centraal. We bieden onze dienstverlening steeds dichter bij de cliënt aan. We zijn servicegericht en willen dat onze gezinnen en jeugdigen tevreden zijn over onze effectieve hulp en professionele wijze van met elkaar omgaan. We ondernemen niet for profit, maar voor maatschappelijke doelen. We bieden hulp aan kinderen en jeugdigen die risico lopen met gezond en veilig opgroeien. Bij ons zijn alle cliënten welkom, ongeacht geslacht, afkomst, en geloofsopvattingen. We geloven in kleurrijkheid en het benutten van verschillen.
4.1
Onderweg naar de nieuwe werkelijkheid van 1 januari 2015
Per 1 januari 2015 is de Jeugdwet van kracht. Gemeenten zijn integraal verantwoordelijk geworden voor het complete jeugdzorgdomein. Ze richten de Zorg voor Jeugd opnieuw in, met verschillen per gemeente of gemeentelijke regio. De transitie in het jeugdstelsel loopt samen met meerdere maatschappelijke transities waarin gemeenten meer bevoegdheden krijgen of hebben gekregen. Zoals de Participatiewet (arbeidsintegratie), de overgang AWBZ naar de WMO 2015, de Jeugdwet en de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Wet passend onderwijs 2012. Toegang bij de gebiedsgerichte teams; specialistische zorg bij de aanbieders Iedere gemeente heeft zijn eigen keuzes gemaakt bij het inrichten van de jeugdzorg. Er zijn o.a. buurtteams, wijkteams, expertise en diagnostische teams, sociale teams, Centra voor Jeugd en Gezin en toegangsmedewerkers van de gemeenten. De toegang voor de specialistische jeugdzorg ligt voornamelijk bij de gebiedsgerichte teams van de gemeenten en bij huisartsen. Zij zijn dé doorverwijzer naar de zorgaanbieders en bepalen of een kind, jongere of gezin aanvullende hulp nodig heeft of niet. In 2014 ging 18 fte van onze medewerkers in de wijk- en buurtteams werken als onderdeel van de generalistische zorg. We leverden hiermee een actieve bijdrage aan de transitie in de jeugdzorg. Fusie, krimp en flexibiliteit In 2014 hebben we maatregelen getroffen om onze bedrijfsvoering aan te passen aan de inkomstendaling per 2015. Om onze bedrijfsvoering in 2015 gezond te houden. Ons portfolio is aangepast aan de verwachte inkomstendaling van ca. 20%. Eind 2014 was vrijwel al onze generalistische zorg in de provincie Utrecht ingezet in of overgedragen aan de wijk- en buurtteams. In de provincie Utrecht is daarnaast extra omgebouwd, omdat we niet meer konden uitgaan van incidentele vergoeding voor extra productie zoals tot en met 2013. In deze afbouw zijn gefaseerd vijf (naschoolse) dagbehandelingsgroepen gesloten. Gelijktijdig zijn drie teams In Verbinding Thuis en 3 teams In Verbinding Groep opgebouwd. Onze organisatie moet snel en direct in kunnen spelen op de veranderende vraag van de gemeenten naar zorgproducten. We ontwikkelden een nieuw matrix-organisatiemodel voor Youké dat hier op is ingericht. Contracten voor 2015 Bij het nieuwe stelsel past een andere bedrijfsvoering. Waar we vroeger leefden in een wereld van “automatische subsidies” moeten we voortaan inkomsten verwerven met overtuigende aanvragen, aanbiedingen en offertes. Dit vraagt van onze professionals nieuwe vaardigheden en andere competenties. In 2014 hebben we veel geïnvesteerd in de relatie met onze nieuwe opdrachtgevers: de
12 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
gemeenten en de gemeentelijke regio’s. In het laatste kwartaal hebben we de contracten met de regio’s afgesloten. We kunnen zeggen dat we het goed hebben gedaan. We hebben meer inkomsten gegund gekregen dan de aanname van 80% van het budget 2012. En hebben eind 2014 extra (tijdelijk) personeel aangenomen.
4.2
Hoe we de dialoog met cliënten en andere stakeholders benutten
We streven er in 2015 naar om de positie van de cliënt verder te versterken. Voor Youké Zandbergen is het handelen door de ogen van de cliënt speerpunt nummer één. We willen dat dit écht in de haarvaten van onze organisatie zit. Het behoud van regie op het eigen leven van het kind, de jongere en zijn gezin is voor Youké een belangrijk leidend principe. We praten niet over de cliënten, maar met de cliënten. Hun hulpvraag is vanaf het begin tot aan het eind van de hulpverlening leidend. Praktisch betekent dit dat onze hulpverleners in co-creatie met het kind, de jongere en het gezin tot oplossingen komen. Daarbij beslist het gezin mee. Onze medewerkers zijn opgeleid in sociale netwerkstrategieën en kunnen een Familie Netwerk Beraad inzetten waar nodig. Onze medewerkers ontwikkelen ze zich verder met leersessies, gaan naar kenniscafé’s en naar congressen waar het thema “cliënt centraal” aan de orde is. Diversiteit bij onze cliënten, onze mensen en in ons hulpaanbod We omarmen keuzevrijheid en zijn ons bewust van de kansen die dat onze cliënten biedt in het zoeken naar passende oplossingen. We stellen ons open en gastvrij op voor iedereen die in gesprek wil en hulp zoekt. Door de diversiteit binnen onze organisatie en bij kinderen en jongeren en hun gezinnen, is er veel begrip en respect. Medewerkers volgen trainingen om hun interculturele competenties te vergroten en cultuursensitief te werken. Door de diversiteit is er ook veel keuzevrijheid. We matchen ons aanbod en zoeken aansluiting bij de wensen en levensvisie van onze cliënten. Dat komt terug bij het werven van pleegouders, de inzet van medewerkers en het realiseren van de samenwerking met partners en opdrachtgevers. Youké werkt samen met organisaties die gespecialiseerd zijn in diversiteit, zoals migrantenorganisatie Al Amal. Gezinnen met andere culturele achtergronden worden gezamenlijk begeleid door hulpverleners van Youké Zandbergen met vertrouwenspersonen van Al Amal. Al Amal is “Tussen In”, een brug tussen Marokkaanse (multi problem) gezinnen en de reguliere hulpverlening zoals die van Youké. De Gemeente Utrecht ondersteunde de methodiekontwikkeling. In 2014 begon Youké een samenwerking met EFM Support, een organisatie die o.a. jongeren ondersteunt met een niet-westerse achtergrond die vastlopen op school Ontmoetingen Doelgroepen die moeilijk bereikbaar zijn krijgen speciale aandacht. Als daarbij de Nederlandse taal nog een barrière vormt, investeren we in tolken. We vragen onze cliënten hun verhaal te vertellen in gesprek met bestuurders en beleidsambtenaren van de gemeenten. Youké is faciliterend en initiërend voor gemeenten om in contact te komen met onze gezinnen en kinderen. We doen onder andere mee aan het gezamenlijk initiatief van JIJ en Zorgbelang genaamd “Samen Sterk”. Waarbij cliënten, zorgaanbieders en gemeenten elkaar in een rechtstreekse dialoog ontmoeten. En bij werkbezoeken vertellen ouders en jongeren hun verhaal over de hulp van Youké,
13 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
Nieuwe dialoogvormen We leren van ouders en onze kinderen tijdens alle activiteiten die we organiseren. Zij geven ons feedback via de exitvragenlijst. Daarnaast hebben we positieve ervaringen opgedaan met experimenten zoals “open space” bijeenkomsten, e-panels (enquête), werkconferenties en “tiptopkaarten”. Jaarlijks zetten we de JIJ-meter uit. In 2014 zijn hier aandachtspunten uitgekomen voor 2015. De teams bespreken deze onderwerpen. Ieder team heeft een aandachtsfunctionaris cliëntenparticipatie en diversiteit. Deze houdt overzicht en borgt de plannen rondom de thema’s en houdt alle collega’s binnen de teams scherp.
4.3
Samenwerkingsrelaties
Samen met de opdrachtgever en het lokale veld De weg naar de transitie was voor onze provinciale subsidieverstrekkers en onze eigen organisatie een intensief en dynamisch traject. In de loop van 2014 verschoof ons accent steeds verder naar de gemeenten. We investeerden veel in de relatie met onze nieuwe opdrachtgevers (en nog steeds). Door elkaar te versterken, versterken we de jeugd en verbeteren we de toegang tot de zorg. In alle gemeentelijke regio’s zoeken we aansluiting bij lokale structuren en de plannen van de lokale infrastructuur. We werken samen met het onderwijs, kinderopvang en voor‐ en naschoolse organisaties en andere partners in het sociaal domein. Onze medewerkers sloten aan in de wijk‐ en buurtteams en in de Centra voor Jeugd en Gezin. Samen zoeken we naar vernieuwende werkwijzen zo dicht mogelijk in de leefomgeving van het gezin, de school, de buurt. In afstemming met de gemeenten hebben we ons beleid vertaald naar de aanpak die zij wensen en we oefenden hiermee in pilots. Samen met onze ketenpartners Toegankelijkheid van zorg betekent voor onze opdrachtgevers en voor ouders en kinderen dat zij op één adres kunnen aankloppen en vanuit dat punt door professionals worden begeleid naar goede zorg. Onafhankelijk van de vraag of ze deze hulp krijgen van één of meerdere organisatie. Ze kunnen dus nooit verkeerd aankloppen. Dit vraagt om samenwerking in onze sector, focus op het beperken van bureaucratie en eenvoudige werkprocessen in de keten met zo min mogelijk schakel- en coördinatiemomenten. Het betekent ook dat wij flexibel zijn en samen kunnen leveren wat er gevraagd wordt. We hebben ons verbonden met lokale zorgverleners en in netwerken, waaronder het Netwerk voor Jeugd. Door onze netwerken kunnen wij ons positioneren met een breed en ontschot aanbod voor jeugd van 0-23 jaar en hun gezinnen. Netwerk voor Jeugd is een intersectoraal en open samenwerkingsverband van specialisten bestaande uit jeugd & opvoedhulpinstellingen (Youké en Timon), GGZ-instellingen (Altrecht en Indigo) en een LVB-instelling (Reinaerde). Lokaal en regionaal kan de samenstelling van het Netwerk verschillen, omdat er andere organisaties actief zijn. Netwerk voor Jeugd leert en ontwikkelt verder. Eind 2014 zijn de resultaten van 2 speerpunten opgeleverd: de integrale toegang (Start) en Crisishulpverlening. Zo verbeteren we onze toegankelijkheid en leveren we snel en slagvaardig ketenzorg. Samenwerking met kennisinstituten Ons zorgaanbod wordt steeds verder geprofessionaliseerd en uitgebreid met de nieuwste inzichten over wat werkt. Daarin werken we veel samen met kennisinstituten zoals het Nederlands Jeugdinstituut (NJI)
14 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
en het Samenwerkingsverband Effectieve Jeugdzorg Nederland (SEJN). In 2014 is Youké toegetreden als deelnemer aan de academische werkplaats.
4.4
Realiseren van economische meerwaarde voor de samenleving
Youké Zandbergen draagt met haar werk wezenlijk bij aan het voorkomen van instroom van kinderen, gezinnen en jongeren met complexe, meervoudige problematiek in zwaardere zorgvormen. Onze hulp heeft als secundair effect dat we toekomstige maatschappelijke kosten voorkomen. Het is bekend, dat het verlenen van zorg aan kinderen en jongeren later schooluitval voorkomt, de kansen op de arbeidsmarkt vergroot en een verhoogde instroom in het criminele circuit voorkomt. Het behoeft geen nadere uitleg dat aanzienlijk hogere lasten voor de samenleving worden voorkomen als kinderen tijdig de juiste zorg krijgen. Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Youké draagt Social Return on Investment een warm hart toe. Vanuit onze maatschappelijke verantwoordelijkheid dragen we waar mogelijk bij aan kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dat kunnen nieuw te creëren functies zijn of bestaande functies die op een andere manier worden ingevuld. Hierbij staan we open voor ideeën en kijken we wat werkt. In 2014 is een begin gemaakt met formuleren van vrijwilligersbeleid. Het beleid moet beter aansluiten op de behoefte van ouders en kinderen. Daarbij worden ouders en kinderen betrokken. In 2015 wordt dit project afgerond.
4.5
Milieu- en duurzaamheidsaspecten
Youké Zandbergen kiest bij voorkeur voor lokale leveranciers, vanuit de gedachte van duurzaamheid dat het milieu zo min mogelijk wordt belast. Bij de inkoop van voeding hanteert Zandbergen een bewust beleid: gezonde, gevarieerde voeding waarbij rekening wordt gehouden met de (multi)culturele achtergrond van de cliënten en eerlijke voorwaarden bij de totstandkoming van het product.
15 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
5.
Toezicht, bestuur en medezeggenschap
5.1
Governance Code
Youké Zandbergen hanteert de zorgbrede Governance Code. Alle principes uit de Governance Code worden toegepast.
5.2
Raad van Toezicht
De Stichting Zandbergen werd in 2014 bestuurd door de Stichting Youké sterke jeugd. Het toezicht werd uitgeoefend door de Raad van Toezicht van de Stichting Youké sterke jeugd. De Raad van Toezicht van de Stichting Youké sterke jeugd bestond in 2014 uit tien leden. De samenstelling van de Raad van Toezicht: Naam Datum Nevenfuncties aantreden De heer drs. R.E.J.M. Meuwissen 14-05-2009 - Bestuurder Jeugdbescherming Rotterdam (voorzitter) Rijnmond (bezoldigd) - Vice-voorzitter Lek & Linge scholengemeenschap Culemborg (bezoldigd) De heer T.R.W. Binnendijk 08-12-2009 (vice-voorzitter) De heer drs. F.A.H. van den Berg 19-06-2007 Financieel directeur Internationaal Handelshuis RC (bezoldigd) - Voorzitter Raad van Bestuur ROC WestDe heer drs. A. Kastelein MBA 01-01-2006 Brabant (bezoldigd), - Vice-voorzitter Bentinck Fonds (onbezoldigd), - Bestuurslid VO-raad (onbezoldigd), tot 1 december 2014 - Bestuurslid MBO-raad (onbezoldigd, vanaf 1 oktober 2014) De heer mr. R.W.L. Koopmans 01-01-2011 - Directeur Sociale Verzekeringsbank (bezoldigd) - Penningmeester Raad van Toezicht Stichting Exploitatie Olympisch Stadion en Stichting Olympisch Stadion Amsterdam (onbezoldigd), - Rechter plaatsvervanger Rechtbank Amsterdam (bezoldigd) - Secretaris Koninklijke Nederlandse Baseball en Softball Bond (onbezoldigd) - Voorzitter Bezwarencommissie Zorginstituut Nederland (bezoldigd) - Lid Bestuur Stichting Pensioenregister (onbezoldigd) Mevrouw drs. L.M.B. Musterd 01-01-2011 - Zelfstandig adviseur (bezoldigd) - Voorzitter Klachtencommissie Medewerkers Zorgcentrum De Posten Enschede (onbezoldigd) - Lid Raad van Toezicht GGz Centraal te Amersfoort (bezoldigd) - Lid Raad van Toezicht Interakt Contour te
16 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
De heer ir. G.A. Overdijkink MBA 16-09-2010
Nunspeet (bezoldigd) - Voorzitter Adviescommissies Fonds Cultuurparticipatie te Utrecht (bezoldigd) - Bestuurslid Stichting Kröller Müller Fonds te Otterlo (onbezoldigd) - Directeur Private Equity All Capital, Family Office (bezoldigd), - Lid Raad van Advies Hydrauvision, Hydraulische systemen (bezoldigd), - Lid van de Selectiecommissie van het AgentschapNL-Techno Partner, Fondsen ter bevordering Venture Capital in NL (bezoldigd), - Partner Havenfonds PE (bezoldigd), - Lid Bestuur HV Abcoude, Hockeyvereniging (onbezoldigd), - Lid Investment Committee EIF / DVI (bezoldigd) - Lid Raad van Commissarissen Paardekooper Van Der Windt Group (bezoldigd) - Lid Bestuur SIN, investeringsfonds INSEAD alumni Nederland (onbezoldigd)
De heer drs. O.M.A.A. Ramadan
01-01-2011
- Directeur Radar Advies en Radar Europe (bezoldigd) - Vice-voorzitter Raad van Toezicht ROC Mondriaan (bezoldigd) - Voorzitter Raad van Toezicht Amsterdams Steunpunt Wonen (bezoldigd)
De heer M. Sini MA
29-08-2011
Mevrouw dr. S.A.M. Wijsbroek
14-05-2009
- Strategisch adviseur korpsleiding Nationale Politie (bezoldigd) - Lid Klachtadviescommissie Inspectie van het Onderwijs (bezoldigd) - Lid Raad van Advies NTR (bezoldigd) - Voorzitter algemeen bestuur Netwerk en Kenniskring Algebra (onbezoldigd) - Lid algemeen bestuur Marokko Fonds (onbezoldigd) - Lid algemeen bestuur Handelsinvesteringscentrum Marokko (onbezoldigd) - Universitair Docent Universiteit Utrecht (bezoldigd) - GZ-psycholoog Ambulatorium Universiteit Utrecht (bezoldigd) - Voorzitter Wetenschappelijke adviescommissie van de Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie (onbezoldigd)
17 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
Bij de samenstelling van de Raad van Toezicht is ervoor gezorgd dat de specifieke deskundigheid van de leden van de Raad een zo breed mogelijk spectrum heeft, passend bij de aard van de ontwikkelde activiteiten en rekening houdend met de ontwikkelingen die in de komende jaren optreden. De Raad van Toezicht benoemt, schorst en ontslaat de bestuurders van de Stichting en heeft de werkgeversfunctie voor de Raad van Bestuur. Daarnaast heeft de Raad op hoofdlijnen de volgende taken: - Toezicht houden op het besturen door de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken binnen de Stichting; - Goedkeuren van bepaalde in de statuten benoemde voorgenomen besluiten van het bestuur, zoals de begroting, de jaarrekening en meerjarenplannen; - (Ongevraagd) adviseren van de Raad van Bestuur; - Op voordracht van het bestuur benoemen van de registeraccountant van de stichting Youké; De Raad van Toezicht heeft inzage in alle bescheiden en boeken van de Stichting Youké, al dan niet bijgestaan door een deskundige. De Raad van Toezicht kwam in 2014 zeven keer bijeen. De Raad van Toezicht heeft op 10 december 2014 goedkeuring gegeven aan de fusie tussen Maatschappij Zandbergen, Trajectum Novum en Youké sterke jeugd. Deze fusie is per januari 2015 van kracht geworden. Daarnaast heeft de Raad van Toezicht met de bestuurders gesproken over de jaarrekening en het jaarverslag 2013, inclusief accountantsrapportage en over de begroting en het jaarplan 2015. De Raad van Toezicht heeft deze documenten goedgekeurd. Belangrijk thema in 2014 was de stelselwijziging en transitie in de jeugdzorg en het contracteringsproces met de gemeentelijke regio’s en de daarbij behaalde resultaten. Tenslotte is er veel tijd besteed aan het nieuwe organisatiemodel voor Youké en de daarbij horende organisatiefilosofie, organisatiestructuur en de financiële functie. De Raad van Toezicht van de Stichting Youké heeft een Auditcommissie Financiën, in 2014 bestaande uit de leden de heer drs. F.A.H. van den Berg RC, de heer mr. R.W.L. Koopmans, de heer ir. G.A. Overdijkink MBA en de heer M. Sini MA. De Auditcommissie Financiën adviseert de Raad van Toezicht en het bestuur in strategisch-financiële beleidsaangelegenheden. Daarbij hoort ook de opzet en werking van de interne risico- en controlesystemen. De Auditcommissie kwam vijf keer bijeen. De Governance Commissie van de Raad van Toezicht bestond in 2014 uit de leden de heer drs. A. Kastelein MBA, mevrouw drs. L.M.B. Musterd, de heer drs. O.M.A.A. Ramadan, en mevrouw dr. S.A.M. Wijsbroek. De Governance Commissie kwam drie keer bijeen, vooral ter voorbereiding van onderwerpen voor de fusie. Zoals de notariële fusie-akte en de wijzigingen binnen de structuur van de steunstichtingen van Maatschappij Zandbergen en Trajectum Novum. De Commissie Kwaliteit van de Raad van Toezicht bestond uit de leden de heer mr. R.W.L. Koopmans, mevrouw drs. L.M.B. Musterd, de heer M. Sini MA en mevrouw dr. S.A.M. Wijsbroek. De Commissie kwam in 2014 drie keer bijeen. De belangrijkste gespreksonderwerpen waren de ontwikkelagenda en de kwaliteit en veiligheid van zorg.
18 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
De leden van de Raad van Toezicht de heer drs. R.E.J.M. Meuwissen en mevrouw dr. S.A.M. Wijsbroek hebben op 30 juli een vergadering van de Centrale Ondernemingsraad bijgewoond. Eind 2014 is met beide bestuurders een evaluatiegesprek gehouden over hun functioneren. De Raad van Toezicht heeft in belangrijke mate bijgedragen aan de ontwikkeling van het strategisch beleid binnen Zandbergen door de bestuurders met raad en daad ter zijde te staan en mee te denken in de besluiten over de fusie, organisatie-ontwikkeling en de contractering met de gemeentelijke regio’s. Voor de bezoldiging van de leden van de Raad van Toezicht verwijzen we naar tabel C7 in Digi-MV.
5.3
Raad van Bestuur
De bestuurder van de Stichting Zandbergen is de Stichting Youké sterke jeugd. De Stichting heeft mevrouw drs. F.M. Nasrullah en de heer drs. R.A.H. Hartings MBA benoemd als leden van de Raad van Bestuur. Op 30 juni 2014 heeft de Raad van Toezicht besloten mevrouw Nasrullah per 1 januari 2015 te benoemen tot voorzitter van de Raad van Bestuur. De oprichtingsakte en statuten van Youké sterke jeugd, het Reglement van de Raad van Toezicht en het Bestuursreglement regelen de verhoudingen tussen bestuurders en de Raad van Toezicht. De bestuurders vervulden de volgende nevenfuncties. Naam Datum Nevenfuncties 2014 aantreden - Voorzitter Overleg Utrechtse mevrouw drs. F.M. Nasrullah 1 april 2007 Jeugdzorgaanbieders en Bureau Jeugdzorg (onbezoldigd) - Bestuurslid Associatie Jeugdzorg (onbezoldigd) - Voorzitter Fonds 0-12 (onbezoldigd) - Lid commissie academische werkplaatsen ZONMW (bezoldigd) - Lid commissie Programma Effectief werken in de jeugdzorg ZONMW (bezoldigd) - Voorzitter Raad van Toezicht Pharos (bezoldigd) de heer drs. R.A.H. Hartings MBA 1 juni 2007 - Voorzitter Raad van Toezicht van Stichting KRAM (bezoldigd) - Voorzitter Vereniging Spoedhulp Jeugd (onbezoldigd) Deze nevenfuncties leveren geen belangenverstrengeling op in de uitoefening van werkzaamheden door mevrouw Nasrullah en de heer Hartings. Voor bezoldiging van de bestuurder verwijzen we naar tabel C6 in Digi-MV.
19 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
5.4
Medezeggenschap
Youké Zandbergen bekijkt de organisatie vanuit de ogen van de cliënt. Onze cliënten tellen mee en doen mee. We kennen verschillende vormen van participatie om hieraan vorm te geven. Youké Zandbergen heeft geen Cliëntenraad. Er vindt wel veel interactie plaats met cliënten op de locaties. Onze cliënten en medewerkers worden betrokken bij belangrijke keuzes voor de organisatie. Met medewerkers organiseren we open space bijeenkomsten, medewerkersbijeenkomsten op de locaties en maandelijkse lunchbijeenkomsten van medewerkers met de bestuurders. We leggen vragen aan medewerkers voor via het intranet. En onze medewerkers hebben een stem via de Ondernemingsraad en de Centrale Ondernemingsraad.
5.4.1 Medezeggenschap Cliënten Door de tijdelijkheid van de hulpverlening heeft Zandbergen in 2014 geen Cliëntenraad kunnen vormen. Dit is wel een doelstelling voor 2015. Er is behoefte aan andere (nieuwe) vormen van participatie door cliënten op thema’s. In 2014 ontwikkelden we daarom de Participatieladder. Deze drukt verschillende vormen uit om cliënten te betrekken. Ze zijn afhankelijk van de cliënt en de situatie in te zetten. Bijvoorbeeld door een klankbordgroep op deze thema’s te bevragen. Het doel van de Participatieladder is dat alle kinderen, jongeren en gezinnen meetellen en mee kunnen doen. Ouders spelen een actieve rol bij onder andere informatie bijeenkomsten. We delen de innovatieplannen voor ons zorgaanbod en belangrijke keuzes voor de organisatie. Via een praatpapier hebben we cliënten betrokken bij onze fusieplannen. De ouders ontvangen dit positief. We nemen de mening van ouders/kinderen altijd mee in de discussie. In een aantal gevallen heeft dit geleid tot directe aanpassing. Het perspectief van cliënten is van belang om onze hulp transparanter te maken. Bij werkbezoeken van wethouders en ambtenaren aan de instelling Youké betrekken we altijd ouders. Zij vertellen het verhaal waarom ze de zorg nodig hadden en hoe zij het hebben ervaren. De gemeenten waarderen dit zeer. Youké is aangesloten bij JIJ Utrecht die zich richt op cliëntparticipatie. We nemen deel aan de provinciale leersessies en jaarlijks wordt op alle locaties de JIJ-meter afgenomen. Dit is een vragenlijst waarmee we meten in hoeverre cliënten ervaren dat zij betrokken worden bij de hulp die zij ontvangen. De uitkomst is input voor het nieuwe jaarplan. De laatste feedback is dat we duidelijker aan ouders en kinderen moeten laten weten wat we met hun feedback hebben gedaan. Belangrijk resultaten in 2014: Initiator van het in januari gehouden World-café ‘De transitie is (ook) mijn zorg’; Met cliënten in gesprek over voorgenomen fusie (o.a. praatpapier en E-panel); Lancering Youké-participatieladder en filmpje en bijbehorende visie; Gedachtegoed ‘door de ogen van de cliënt’ opgenomen in deskundigheidsbevordering medewerkers; Start onderzoek naar klantwaarden.
5.4.2 Vertrouwenspersoon Cliënten Youké Zandbergen werkt met een cliëntvertrouwenspersoon van het Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg (AKJ). Het AKJ is een onafhankelijke landelijke organisatie. Deze vertrouwenspersonen zetten de belangen van cliënten in de jeugdzorg voorop. De vertrouwenspersoon komt regelmatig langs op de
20 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
residentiele afdelingen om te luisteren naar vragen en klachten van cliënten. De vertrouwenspersonen staan naast de kinderen en jongeren. Het uitgangspunt is dat de leiding en de ouders/kinderen/betrokkenen er samen uitkomen, zodat de hulpverlening door kan gaan. Het AKJ levert zo een bijdrage aan de kwaliteit van zorg. Ouder(s) kunnen terecht bij de Telefonische Adviesdienst van het AKJ.
5.4.3 Pleegouderraad Alle adviesaanvragen over de organisatie die we voorleggen aan de Ondernemingsraad, leggen we ook voor aan de Pleegouderraad (POR). De uitwisseling met de POR is waardevol omdat deze raad ons goede adviezen geeft over de kwaliteit van onze pleegzorg. Het overleg met de POR verloopt in een goede en open sfeer en de POR heeft een positief-kritische houding. We betrekken de POR bij de transitie en de organisatie-ontwikkeling. De POR heeft positief geadviseerd over de fusie met Trajectum Novum en het nieuwe organisatie-model voor Youké. Met de POR is open gesproken over interne en externe ontwikkelingen en de positie van pleegzorg binnen deze ontwikkelingen. De POR is enthousiast over de pleeggrootouders-dag die in 2014 is georganiseerd met de Stichting belangenbehartiging Pleeggrootouders.
5.4.4 Ondernemingsraad en Centrale Ondernemingsraad Centrale Ondernemingsraad Youké Het concern Youké, waar Maatschappij Zandbergen deel van uitmaakt, heeft sinds oktober 2013 een centrale ondernemingsraad (COR). De COR bestond uit acht leden (vier van Youké Trajectum en vier van Youké Zandbergen). De COR was tot 1 maart 2015 in functie. De voorzitter en de secretaris rouleerden halverwege de zittingstermijn. De COR vergaderde eens per vier weken. Aanvullend op deze vergadering was er ook eens per vier weken een overlegvergadering met de bestuurders en het hoofd P&O. In de vergadering van juli waren twee leden van de Raad van Toezicht aanwezig bij de overlegvergadering. Ook de notulen van de COR werden maandelijks naar alle medewerkers gestuurd. Daarnaast zijn er vijf nieuwsbrieven uitgekomen, de Cordaad. Hierin zijn medewerkers geïnformeerd over belangrijke en actuele gebeurtenissen. Ondernemingsraad Zandbergen De ondernemingsraad van Maatschappij Zandbergen bestond uit negen zetels en een ambtelijk secretaris. Begin 2014 waren er twee vacatures. Helaas is het in 2014 niet gelukt om deze op te vullen. Eind 2014 bestond de ondernemingsraad nog uit zes leden. De ondernemingsraad kwam eens in de vier weken bij elkaar. Eens in de acht weken was er overleg met de bestuurder en het hoofd P&O in de overlegvergadering. De achterban werd maandelijks per mail geïnformeerd via de notulen. Speerpunten en onderwerpen 2014 Speerpunten voor de ondernemingsraad van Zandbergen en de centrale ondernemingsraad waren een open, eenduidige en gelijktijdige communicatie, het anticiperen op bezuinigingen en de nieuwe organisatiestructuur. De ondernemingsraad adviseerde in 2014 positief over o.a. de fusie van Zandbergen met Trajectum in het concern Youké, over het reorganisatieplan van Zandbergen voor de krimp, over de ombouw/sluiting van naschoolse dagbehandelingen in Utrecht en Het Gooi, het Verplaatsingsplan en het Eigen Risico Dragerschap Ziektewet. De ondernemingsraad stemde in met het harmoniseren van personele regelingen voor de fusie, het één-contractenbeleid en de indexering reisen verblijfskosten.
21 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
De ondernemingsraad Zandbergen en de COR hebben in de overlegvergaderingen gesproken met de bestuurder(s) over de werkdruk en communicatie, het meerjarenbeleidplan, het ziekteverzuimbeleid, de randvoorwaarden en beleid voor de ombouw, de verplaatsing en sluiting van groepen en de personele consequenties door de krimp en transitie naar de gemeenten. Tevens is er overleg gevoerd over het proces , de ontwikkelingen en consequenties van de fusie. Samen met de vakbonden is in het eerste kwartaal gewerkt aan een sociaal plan voor de krimp en voor de fusie. Deze is in het eerste kwartaal tot stand gekomen. Bij de onderhandelingen waren de voorzitters van de twee Ondernemingsraden aanwezig als toehoorder. In juli 2015 heeft de centrale ondernemingsraad schriftelijk een aantal vragen gesteld aan de Raad van Toezicht over de procedure benoeming van de voorzitter van de Raad van Bestuur van Youké. In de centrale ondernemingsraad zijn de verkiezingen voorbereid en in december uitgevoerd voor de nieuwe ondernemingsraad van Youké. Deze verkiezingen hebben digitaal plaatsgevonden met alle lof voor de inzet van de afdeling ICT. De nieuwe ondernemingsraad van Youké bestaat uit 11 leden; maart 2015 is de zittingstermijn gestart.
22 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
6.
Beleid, inspanningen en prestaties
6.1
Kwaliteit van zorg
Youké Zandbergen focust op het behalen van goede resultaten. Er zijn prestatie-indicatoren geformuleerd in een Business Balance Score Card (BSC). En ook de landelijk en provinciaal vastgestelde prestatie-indicatoren worden gemonitord. Het management heeft hierdoor informatie om elk kwartaal en zo nodig tussentijds bij te sturen. De kwaliteit van de hulp is goed te noemen. Verbeterpunten zijn er uiteraard altijd. Zo willen we de response voor de exit-vragenlijst nog verder omhoog krijgen. De informatie die we krijgen uit de exitvragenlijst gebruiken we voor de methode-evaluatie, waarmee de professionals het hulpaanbod evalueren en verbeteren. Youké Zandbergen werkt o.a. met de volgende indicatoren: doelrealisatie reden beëindiging van zorg exitrespons en cliënttevredenheid nulmeting en eindmeting aard & ernst veiligheid van onze cliënten en medewerkers beleid bij vermoeden kindermishandeling meldingen incidenten Hieronder lichten we de indicatoren toe. Indicator Respons doelrealisatie De score op doelrealisatie (behaalde doelen van vertrokken cliënten) bedraagt 89 %. Hiermee halen we net niet de norm van 90%.
Afbeelding: doelrealisatie
Indicator Reguliere beëindiging van zorg Over heel 2014 is 97% van de beëindigde trajecten op reguliere wijze afgesloten. Dit betekent dat de trajecten volgens plan of in overeenstemming met alle betrokken partijen zijn beëindigd. Een mooi resultaat en boven het gemiddelde van 95%.
23 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
Afbeelding: reguliere beëindiging
Indicator cliënttevredenheid en exit-respons Hieronder vermelden we het gemiddeld rapportcijfer van vertrokken ouders en jongeren, op basis van het exitformulier. Rapportcijfer
Norm
Realisatie
Exitformulieren
Zandbergen – Utrecht
8
7,8
59%
Zandbergen – Noord-Holland
8
7,8
29%
Afbeelding: rapportcijfer en exit-respons
We zijn trots op deze rapportcijfers. Onze cliënten zijn in het algemeen tevreden over onze hulp. We werken er aan om met de tevredenheid in 2015 op de norm uit te komen. De respons op exitformulieren is lager dan de doelstelling van 70%. Dit speelt vooral in Noord-Holland. De respons op de exit-formulieren verdient onze blijvende aandacht. Bij de respons zijn we mede afhankelijk van de bereidwilligheid van de cliënt en/of ouders van de cliënt. Bij de lichtere hulpvormen is de bereidwilligheid vaak groter dan bij de zwaardere hulpvormen. Indicator respons Nulmeting aard & ernst en Eindmeting ernst
Afbeelding: respons nulmeting aard en ernst en eindmeting ernst
Bij 78% van de cliënten is een nulmeting aard en ernst afgenomen aan het begin van het traject. Bij 47% van de cliënten is de ernst opnieuw gemeten aan het eind van het traject. De metingen vinden plaats aan de hand van een vragenlijst die de cliënten zelf moeten invullen. (Ouders) van cliënten ervaren dit vaak als belastend. Tevens merken we dat de vragenlijsten ongeschikt blijken voor cliënten met onvoldoende taalvaardigheid of taalproblemen. Het vraagt voortdurende aandacht en begeleiding van de professionals om hen hiervoor te motiveren.
24 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
Indicator Veiligheid van onze cliënten en medewerkers De veiligheid van kinderen en jongeren staat centraal bij Youké Zandbergen. Wij hebben zeer concrete en scherpe normen voor de veiligheid. Op alle locaties zijn veiligheidscoaches opgeleid om medewerkers te ondersteunen. Door risicoanalyses, taxaties en veiligheidsplannen te maken, schatten we de risico’s in voor onze cliënten. We doen dit mede op basis van de voorgeschiedenis en de situatie van het kind of de jongere op het moment van aanmelding. Zodra een cliënt in zorg komt, wordt de veiligheid besproken. De beleving van de veiligheid van opgenomen kinderen brengen we structureel in kaart in de Veiligheidsmonitor en de uitkomsten bespreken we in de teams. Dit leidt tot verbeteracties. De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd in Signs of Safety. We zetten deze benaderingswijze waar nodig in alle zorgvormen in. Zeker als het gaat om gezinssituaties die onveilig zijn en waar sprake is van (dreigende) mishandeling. Om uithuisplaatsingen (en daarmee inzet van zware zorg) te voorkomen zijn er ook speciale modules ontwikkeld en hebben we het team In Verbinding. Het doel van Signs of Safety is het opbouwen van een samenwerkingsrelatie met het gezin. Met als einddoel veiligheid voor het kind. Youké Zandbergen werkt in een slagvaardige keten en realiseert snel hulp, ook in crisis. In gezinnen waar onveiligheid een rol speelt en een crisis wordt gemeld, starten wij altijd binnen 24 uur met hulp voor alle zorgvormen. Met als resultaat dat de onveiligheid voor het kind wordt weggenomen. In de afgelopen jaren zijn veel verbeteracties ingezet op het gebied van omgaan met seksualiteit. Onze medewerkers hebben deskundigheidsbevordering gevolgd op het gebied van “normale seksuele ontwikkeling”. In 2014 is de implementatie van het kwaliteitskader “Voorkomen van seksueel misbruik in de jeugdzorg” van de Commissie Rouvoet afgerond. Met als voorbeelden het Vlaggensysteem (methode om de mate van veiligheid en risicovol gedrag met kinderen en jongeren bespreekbaar te maken) en borging daarvan in de (semi)-residentiële zorg, waaronder pleegzorg. In de Veiligheidsbarometer zijn vragen over seksualiteit opgenomen. Uiteraard beschikken al onze medewerkers over een Verklaring omtrent het gedrag. Indicator Beleid bij vermoeden kindermishandeling Onze medewerkers werken volgens de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling die in het Utrechts protocol is vastgelegd. Indien nodig wordt contact opgenomen met het Algemeen Meldpunt Kindermishandeling (inmiddels genaamd Veilig Thuis) of de Raad voor de Kinderbescherming. In geval van ‘drang en dwang’ werken we samen met Samen Veilig Midden Nederland (SAVE). Om de eerste lijn te versterken delen we onze opgebouwde kennis en ervaring met kindermishandeling steeds meer met het lokale veld, zoals kinderopvang en onderwijs. Youké Zandbergen heeft aandachtfunctionarissen Kindermishandeling. Zij brengen het thema kindermishandeling regelmatig onder de aandacht in de verschillende behandelteams. De aandachtfunctionarissen geven informatie over kindermishandeling en zijn het aanspreekpunt voor iedere medewerker. Op verzoek geven zij consultatie op cliëntniveau. Indicator Meldingen incidenten In oktober 2013 werd het nieuwe systeem voor het melden van incidenten (Topdesk) in gebruik genomen. Het aantal meldingen nam daarmee tijdens het jaar langzaam toe. In 2014 is het melden van incidenten ‘gemeengoed’ geworden. Medewerkers zijn zich er van bewust dat het registreren van een incident onderdeel is van hun professionaliteit. Zij dragen daarmee bij aan het in gang houden van de
25 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
leercyclus en het verbeteren van de kwaliteit van de hulp, zowel op team- als op organisatieniveau. Voor de fusie met Trajectum is verdere aansluiting en afstemming gezocht om per 1-1-2015 één Youké procedure en werkwijze te hebben op het vlak van melden en leren van incidenten. De indicator van minimaal 75 meldingen per kwartaal is de eerste 3 kwartalen van 2014 ruimschoots behaald. Alleen het laatste kwartaal zaten we daar net onder, vermoedelijk omdat een deel van de hulp toen werd af- en omgebouwd. In totaal kwamen er 404 meldingen binnen (tegen 355 in 2013).
Afbeelding: Aantal meldingen per kwartaal
Bij de aard van de incidenten is agressie de categorie met het grootste aantal meldingen(28%). Dit is een flinke daling ten opzichte van 2013, toen dit percentage op 40% lag.
Afbeelding: Percentage aard incidenten 2014
De op een na grootste categorie is net als vorig jaar ‘overig’, maar ook deze daalde in omvang van 35% naar 25%. De ‘vervuiling’ van het eerste Topdesk-jaar lijkt te zijn afgenomen. Grote stijger is de categorie
26 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
‘drugs- en alcoholgebruik’. Deze groeide van 4% naar 14%. Dit lijkt te verklaren door het steeds groter worden van het bewustzijn van medewerkers dat incidenten door het gebruik van middelen ‘meldenswaardig’ zijn. De nieuwe alcoholwetgeving die op 1 januari 2014 inging, heeft hier ongetwijfeld een aandeel in gehad. Ook in 2014 heeft de ‘Commissie incidenten’ zich eens per kwartaal over de verzamelde informatie gebogen en deze geanalyseerd. De laatste twee kwartalen schoof hierbij ook een LAAK functionaris aan om de verbinding tussen de meldingen van (een vermoeden van) kindermishandeling of huiselijk geweld en incidenten verder te versterken. De commissie deed een aantal aanbevelingen aan de afdelingen en is ook een paar keer aangeschoven bij een team om hen te ondersteunen bij het analyseren van een incident of calamiteit. Verbetermaatregelen in 2014 1. Monitoring meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag; vervolg implementatie van het vlaggensysteem. 2. De relatief hoge impact van incidenten op medewerkers in de regio Utrecht (ten opzichte van hun collega’s in ’t Gooi) is goed in beeld gebracht en in het regio-overleg besproken. Teamhoofden hebben hier in hun teams extra aandacht aan besteed. 3. Naar aanleiding van een calamiteit bij Pleegzorg is er een mogelijkheid in Care4 gecreëerd om signalen rondom (on)veiligheid specifiek vast te leggen en daarmee beter zichtbaar te maken.
6.2
Klachten
Youké Zandbergen hanteert een interne klachtenprocedure, waarin onderscheid wordt gemaakt tussen informele klachten en formele klachten die worden ingediend bij de Provinciale Klachtencommissie. Aan alle cliënten wordt de interne klachtenprocedure bekend gemaakt bij aanvang zorg. Ook op de website van Youké Zandbergen wordt informatie verstrekt over de klachtenprocedure. Eind 2014 hebben wij via de Klachtencommissie één formele klacht ontvangen. De behandeling van deze klacht loopt door in 2015. Er is nog een klacht ingediend, maar de klager heeft na contact met de Klachtencommissie besloten om hier niet mee verder te gaan. De interne klachten zijn naar tevredenheid van de cliënten opgelost.
6.3
Personeelsbeleid
Youké Zandbergen zet sinds 2012 in op meer zelfstandigheid, verantwoordelijkheid en handelingsvrijheid bij de professionals op de werkvloer. Wij kiezen voor inzet van vooral HBO-opgeleide medewerkers en voor coachend en faciliterend leiderschap. Niet de taakbeschrijving, maar het gewenste resultaat en de gezamenlijke visie is leidend in ieders werk. Formatie Aantal medewerkers Formatie Vrijwilligers Stagiaires
1
1
31-12-2013 249 192 fte 4 19
31-12-2014 219 177 fte 4 18
Inclusief oproepkrachten
27 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
Vanaf 2011 is het totaal aantal fte’s in loondienst afgenomen. Eind 2013 had bijna 30% van het personeelsbestand een tijdelijk contract. Eind 2014 is dat percentage gedaald tot ca. 10%. De afvloeiing van personeel door de krimp van de transitie is grotendeels uit het flexibele personeel gekomen. Krimp 2014 Youké heeft in 2014 een reorganisatie uitgevoerd, om de bedrijfsvoering in evenwicht te brengen met het verlaagde budget na de transitie in de jeugdzorg op 1 januari 2015. In juni is met de vakbonden een akkoord bereikt over een sociaal plan voor de reorganisatie. De personele krimp is gerealiseerd door: beëindiging van vrijwel alle tijdelijke contracten; boventalligheidsverklaring van 17 medewerkers met een vast contract. De reorganisatie is op 31 december afgerond en de krimpdoelstellingen zijn behaald. totaal
herplaatsing
vertrekregeling
17
12
4
intrekking boventalligheid 1
opzegging door medewerker 0
Tabel Overzicht resultaat boventalligheid
De sfeer in de organisatie was -ondanks de moeilijke boodschappen en besluiten- constructief. Personeel had begrip voor de situatie, ook al vonden medewerkers het moeilijk dat collega’s boventallig werden. De veranderingen in het stelsel heeft gevolgen voor al onze medewerkers en leidinggevenden. zelf. Zij moesten tijd nemen om bij hen situatie stel te staan en na te denken over hun toekomst. Werving & selectie De instroom is in 2014 gedaald en de uitstroom gestegen ten opzichte van 2013. Dit heeft alles te maken met de doorgevoerde krimpplannen en het al eerder ingevoerde contractenbeleid waarbij er in principe geen vaste contracten meer gegeven worden. Scholing en deskundigheid Intensieve samenwerking op alle vlakken vraagt van onze professionals nieuwe vaardigheden en andere competenties. Zoals ondernemend zijn, flexibel en marktgericht (gastvrij) en autonoom zijn; alle eigenschappen van professionals die werkzaam zijn binnen netwerken en die meebewegen met de vele verschillende vragen vanuit de markt. Professionals moeten over hun eigen vakgebied heen kunnen kijken, het organisatiebelang in balans brengen met het maatschappelijke belang en daarvoor gefaciliteerd worden door hun management. Tegelijkertijd moet er met minder mensen meer werk worden gedaan. Dit leert onze medewerkers ook om anders en efficiënter te werken. Onze medewerkers die in de generalistische wijk- en buurtteams zijn gaan werken houden voeding met Youké door intervisie-bijeenkomsten. Ook volgen zij bijscholingen om hun specialisme in stand te houden. In totaal werd er in 2014 1.9% van de loonsom besteed aan opleiding en training (1.4% in 2013). Gemiddeld is dit € 1.119 per fte (€ 890 per fte in 2013). Beroepsprofessionalisering In 2014 zijn alle professionals op een HBO-functie in het primair proces geregistreerd in het
28 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
beroepsregister bij SKJ, voorheen BAMw. De niet geregistreerde WO-professionals hebben studieadviezen bij de beroepsverenigingen NVO en NIP aangevraagd. Er is een start gemaakt met de inrichting van de reflectiepraktijk en een aantal interne trainingen zijn gecertificeerd en geaccrediteerd. Met de professionalisering wordt nog meer nadruk gelegd op het up to date houden en toepassen van de juiste kennis, methodieken en vaardigheden. Zodat de behandeling die zij geven verantwoord is binnen de jeugdzorgkaders. Verzuim Voor het derde jaar op rij is het verzuimpercentage voor Youké Zandbergen gedaald. Met een verzuimpercentage excl. zwangerschap van 3,73% is het ten doel gestelde beschikbaarheid percentage van 95% gehaald! Naast een daling van het verzuimpercentage is ook de meldingsfrequentie en de verzuimduur gedaald vergeleken met 2013. Medewerkers hebben met elkaar minder werkdagen verzuimd dan voorgaande jaren en hebben zich ook iets minder vaak ziek gemeld.
6.4
Financieel beleid en bedrijfsvoering
6.4.1 Hoofdlijnen financieel beleid Het financieel beleid is gericht op een financieel gezonde en stabiele exploitatie. De risico’s van residentiële zorgverlening zijn fors toegenomen. Dit komt door leegstand van specifiek hiervoor ingerichte huisvesting door de ombouw naar ambulante zorg. Om deze ontwikkelingen op te vangen, is meer flexibiliteit in de kostenstructuur nodig, bij de personele inzet en apparaatskosten. En ook door heroverweging van de huisvesting- en vastgoedstrategie, door waar mogelijk huisvesting die niet meer voldoet af te stoten en als alternatief voor kortere periodes in woonwijken (dicht bij de cliënt) huisvesting te huren. In 2014 heeft een omvangrijke reorganisatie plaatsgevonden, om de effecten van de transitie op te vangen. De organisatie heeft geanticipeerd op beëindiging van de subsidierelaties met de provincies en de implementatie van contractering met gemeenten voortvarend ter hand genomen. Zo is onze organisatie tijdig voorbereid op de door de gemeenten bepaalde budgetverlaging van 20% van het budget 2012. Beleidscyclus De bedrijfsvoering van Youké volgt een vaste Planning & Control (P&C) cyclus en is een belangrijke basis voor de sturing en kwaliteitsverbetering van de organisatie. Het meerjarenbeleid van Youké Zandbergen geeft richting aan de jaarlijks vast te stellen speerpunten en prioriteiten. Jaarlijks wordt vóór 1 juli een inhoudelijke en financiële kaderbrief opgesteld, die dient als beleidskader voor het daarop volgend jaar. Deze kaderbrief is uitgangspunt voor het offreren op subsidieaanvragen/ tenders van de gemeenten. De resultaten van de tenderinschrijven (de contracten en subsidie beschikkingen) worden gebruikt voor het opstellen van het jaarplan en de begroting. In 2014 was hierin opgenomen de budgetkorting van 20%. In de begroting en het jaarplan bepalen we de jaarbudgetten voor de zorgteams en de ondersteunende diensten. Het jaarplan wordt gekoppeld aan de Balance Score Card met daarin de belangrijkste
29 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
prestatie-indicatoren. Dit vertaalt zich in operationele doelen en activiteiten in de vorm van werkplannen van de zorgteams en ondersteunende diensten en werkbegrotingen. De organisatiefilosofie is gebaseerd op het principe van integraal management: de verantwoordelijkheden liggen zo laag mogelijk in de organisatie, uitgaande van professionaliteit en zelfstandigheid van medewerkers. De bedrijfsvoering is zo ingericht, dat voldaan is aan de eisen die een klantgerichte organisatie vraagt: we kennen de vraag, onze klanten, stakeholders, producten, processen en prijzen en kunnen daardoor tijdig effectief inspelen op de ontwikkelingen. Risico’s, kansen en onzekerheden De belangrijkste risico’s hebben een directe relatie met de politiek-economische ontwikkelingen. Vanaf 2015 zijn aanzienlijke bezuinigingen doorgevoerd op de overheidsuitgaven. Tevens is de provinciale financiering voor de jeugd vanaf 1 januari 2015 verschoven naar gemeentelijke financiering. De transitie in het jeugdstelsel loopt samen met meerdere maatschappelijke transities waarin gemeenten meer bevoegdheden krijgen of hebben gekregen. Denk daarbij aan de Participatiewet (arbeidsintegratie), de overgang AWBZ naar de WMO 2015, de Jeugdwet en de Wet langdurige zorg (Wlz), en de Wet passend onderwijs 2012. Het is vanaf 2016 niet zeker of en welke zorg gemeentes bij Youké willen afnemen. (In 2015 hebben wij nog een budgetgarantie van ruim 80%.) Ondertussen vinden ook andere beleidsveranderingen plaats zoals hierboven genoemd. Het is reëel te veronderstellen dat hiervan in de komende periode inhoudelijke en financiële effecten zijn te verwachten. Gelet op deze ontwikkelingen vinden we een weerstandsvermogen van 20% noodzakelijk. Overigens zien wij naast risico’s ook kansen om in de komende jaren door innovatie en samen met ketenpartners vorm te geven aan deze uitdagingen en daardoor ons marktaandeel te vergroten. Interne risicobeheersing- en controlesystemen De analyse van strategische en financieel-economische risico’s vond in 2014 vooral plaats bij het opstellen van de Kaderbrief en de begroting en in bestuur- en managementoverleg over actuele ontwikkelingen in de sector. In de kwartaalrapportages worden deze risico’s geëvalueerd. Maandelijks wordt de prognose en realisatie van productie, formatie, kosten, opbrengsten en performance afgezet tegen de overeengekomen prestatie-indicatoren met de provinciemonitor en een intern sturingsdashboard. De risicobeheersing in de bedrijfsvoering is belegd in de jaarlijkse planning en control cyclus. We brengen actuele risico’s in kaart en agenderen deze in het managementteam en in de vergaderingen met de Raad van Toezicht. Door vroegtijdige signalering is tijdige bijsturing mogelijk. Het uitgangspunt is dat het risicobewustzijn en kwaliteitsdenken is verankerd in alle werkzaamheden. En dat de werkzaamheden zijn beschreven en worden uitgevoerd conform daartoe ingerichte processen en procedures. Het kwaliteitsmanagementsysteem en de ISO-Health-certificering schept waarborgen voor het continue verbeteren via de PDCA-cyclus. Zandbergen legt op transparante wijze verantwoording af over prestaties. Jaarlijks beoordeelt de accountant bij de interim-controles en jaarrekeningcontrole de inrichting en de werking van de administratieve organisatie. Hierbij besteedt hij aandacht aan interne en externe risico’s die de
30 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
beheersing van de organisatie kunnen beïnvloeden, en/of financiële impact kunnen hebben op de organisatie. De organisatie wordt jaarlijks ge-audit door een certificerende instantie over de beheersing van de processen. In 2014 nog op basis van de HKZ-normering, vanaf 2015 is dat ISO-Health. De Inspectie Jeugdzorg oefent toezicht uit op de inhoudelijke kwaliteit en risico’s. Voor deze externe beoordelingen geldt dat de follow-up systematisch en adequaat wordt opgepakt. De voortgangsbewaking en interne controle vindt plaats op basis van periodieke rapportages: Maandelijkse informatie over cliëntaantallen (productie, bezetting) en wachtlijstgegevens; Driemaandelijkse managementinformatie over productiegegevens, financiële cijfers en HRM gegevens; Driemaandelijks kwartaalbesprekingen van de bestuurders met de managers en hoofden over behaalde prestaties; Driemaandelijks de kwartaalrapportage naar de provincie met informatie over beleidsontwikkelingen, prestatie-indicatorenzorg, productie en financiën; Driemaandelijks een bestuurlijke kwartaalrapportage naar de (Auditcommissie) Raad van Toezicht, inclusief de monitoring van resultaten via de Balance Score Card; Periodieke informatie en verantwoording uit kwaliteitsregistraties en -metingen en prestatieindicatoren zoals o.a. effectmeting, doelrealisatie, cliënttevredenheid, cliëntenfeedback, tweejaarlijkse medewerkertevredenheidsmeting, klachtenregistraties en incidentenrapportages; Jaarlijks door middel van het jaardocument en het publieksjaarverslag (digitaal);
6.4.2 Beschrijving positie op balansdatum Het boekjaar 2014 sluit op een positief resultaat van € 264.000; het jaarresultaat was begroot op € 707.000 negatief. Zandbergen 2014 Baten Lasten Financiële baten en lasten Totaal
Begroting 18.061 -18.754 -14 -707
Realisatie 18.205 -17.913 84 376
Verschil 144 841 98 1.083
bedragen in bovenstaande tabel x € 1.000
Het verschil tussen begroting en realisatie 2014 wordt verklaard door: 34.000 85.000 338.000 255.000 -236.000 -371.000 38.000
reguliere financiering 2014 provincies en gemeente incidentele financiering 2014 provincies en gemeente wachtlijstmiddelen 2014 Utrecht financiering extra productie 2013 Utrecht mutatie onderhandenwerk wachtlijsten Utrecht verkoop panden (wel begrote, niet gerealiseerde verkoop v.e. pand) overige bedrijfsopbrengsten
31 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
913.000 salarissen en inhuur -71.000 overige bedrijfskosten en afschrijvingen 98.000 financiële baten en lasten 1.083.000 De provinciale subsidies van Noord-Holland en Utrecht over 2014 bedragen € 16,8 mln. ten opzichte van € 16,1 mln. begroot. Deze toename van € 0,7 mln. is veroorzaakt door financiering extra productie door de provincie Utrecht over 2013 (€ 255.000) en het toekennen van wachtlijstmiddelen van € 338.000, hiervan staat echter nog € 236.000 open als onderhanden werk. Voorzien was de verkoop van 2 panden. Gedurende 2014 is echter slechts 1 pand verkocht met een klein e boekresultaat (conform begroting). Het 2 pand staat nog steeds te koop aangeboden, de belangstelling is echter niet hoog. De omzet per fte is ten opzichte van voorgaand jaar met 4% gedaald naar € 94.000. Ten opzichte van de begroting is de inzet van personeel 5,6 fte lager over 2014. Samen met vrijval van reserveringen ultimo 2013 (uitloopkosten projecten en cao reservering) zijn de personeelskosten € 913.000 lager uitgevallen. Zonder deze twee genoemde bijzondere kosten, liggen de personele kosten in lijn met 2013. Kosten voor externe inleen waren over 2014 € 164.000 hoger dan begroot en bijna € 90.000 hoger dan 2013. Dit heeft te maken met het vertrek van personeel op management functies die, vooruitlopend op de fusie, tijdelijk zijn vervangen.
Afbeelding: eigen vermogen
Het totale eigen vermogen van Youké Zandbergen bedraagt ultimo 2014 bijna € 2,5 mln. (in 2013 € 2.1 mln.). Het weerstandsvermogen van Youké Zandbergen stijgt naar 14%. De totale bezittingen van Youké Zandbergen zijn ultimo 2014: € 7.8 mln. nagenoeg gelijk aan ultimo 2013: € 7,9 mln. De vaste activa zijn gedaald doordat de afschrijvingen per saldo hoger zijn dan de investeringen en door verkoop van een pand, het financiële deel van de vaste activa is ligt gestegen door het goede rendement op beleggingen. De vorderingen zijn per saldo € 427.000 gedaald en de liquide middelen zijn toegenomen met € 632.000. Aan de passiva kant zijn de langlopende leningen gedaald als gevolg van het in zijn geheel aflossen van twee leningen en zijn de kortlopende schulden gestegen met € 146.000. Dit heeft voornamelijk te maken een te hoge voorschot voor wachtlijstmiddelen. Kengetal Solvabiliteitsratio Weerstandsvermogen
2013 0.27 11.4%
2014 0.32 13.7%
Definitie EV/TV EV/(omzet-buitengewone baten)
32 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur
6.5
Toekomstverwachtingen
In 2014 heeft Youké maatregelen getroffen om haar bedrijfsvoering aan te passen aan de inkomstendaling door de transitie per 2015. De bedrijfsvoering is (financieel) gezond en de portfolio is aangepast aan de inkomstendaling van ca. 20% in 2015. De nieuwe organisatie moet snel en direct in kunnen spelen op veranderingen in de regionale vraag naar zorgproducten. Het nieuwe matrixorganisatiemodel van Youké is hier op ingericht. De organisatie is ingedeeld in vier clusters met zorgproducten op leeftijd. Youké-medewerkers zijn flexibel inzetbaar en werken daar waar de inzet van hun expertise wordt gevraagd. Youké heeft in 2014 een voorbereiding gedaan op een toekomst waarin budgetgaranties niet meer bestaan. Daarbij past het sturen op een flexibele schil in de formatie, een proactieve opstelling van onze accounthouders naar ontwikkelingen in de markt, snelle en accurate informatievoorziening en korte lijnen in de besluitvorming. Voor 2015 is de verwachting dat de gesloten en nog te sluiten (aanvullende) contracten met gemeenten dekkend zijn voor de kosten van de organisatie. Onzekerheid hierin betreft de door ons mee begrote OVA compensatie, hierover bestaat nog onduidelijkheid. Ondanks veel onzekerheden door de momenteel beweeglijke markt in de jeugdzorg, is Youké goed in voorbereiding op de contractering met de gemeentelijke regio’s voor 2016. Op grond van de eerste ervaringen met onze nieuwe opdrachtgevers krijgt een professionele “verkooporganisatie” binnen Youké inmiddels vorm. Inzet voor 2016 is het (minimaal) behouden van ons marktaandeel, het verlagen van structurele kosten (w.o. huisvesting) en het verdergaand innoveren op zorg. De kans van slagen achten wij groot gezien de positieve signalen uit de markt over Youké en het succesvol zijn in afstoten van huisvesting / vastgoed. Mocht zich desondanks nog een krimp aankondigen is Youké voldoende financieel gezond (vermogen en liquiditeit) om deze te realiseren.
33 van 33 | Maatschappelijk verslag Zandbergen 2014 | Versie 1.0 | 14 april 2015| Marielle Frankhuisen | Raad van Bestuur