Gilde Utrecht Nieuws
25 jaar Gilde Utrecht jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
1
REDACTIE Redactioneel Colofon Gilde Utrecht is een vrijwilligersorganisatie van vijfenveertigplussers waarin meer dan tweehonderd mensen hun ervaring - opgedaan in werk en hobby - belangeloos inzetten voor Utrechtse stadgenoten.
Aan dit nummer werkten mee Ben de Boer, Joke Boidin, Marina Gladkikh, Bert Groeneveld, Jeanne van den Heuvel, Hans Marcelis, Johan Steen, Paul Vergeer
Redactie Jonne Blommendaal, Sigrid Hjelmevoll, Thom van Rossum, Aart de Veer, Angelique van Vondelen
Voor het schrijven van dit stukje moest ik denken aan een jeugdherinnering. Voor mijn verjaardag had ik eens een caleidoscoop gekregen. Dat is een kijker die eenvoudige daarin gelegde voorwerpjes veelvoudig weerspiegelt en zo regelmatige, bij de geringste beweging telkens afwisselende figuren vertoont. In dit nummer wordt ook zo’n veelzijdig beeld gegeven. Dat begint met een terugblik op onze vijfentwintigste verjaardag die voor alle deelnemers een feestdag is geworden. Dat feestelijke tintje komt ook tot uiting in de kleurenfoto’s die dit Gildenieuws sieren. In het verslag komt de geschiedenis van Gilde Utrecht aan bod die Jeanne van den Heuvel vanuit haar rijke ervaring op papier heeft gezet. Met de bijdragen van alle andere medewerkers aan dit nummer wordt een caleidoscopisch beeld gegeven van onze
organisatie, een bont gezelschap van Utrechtse vrijwilligers. Een greep uit de inhoud: een bezoek aan het nieuwe TivoliVredenburg, markante uitspraken uit de afgelopen 23 jaar in ons huisorgaan, de formule F = W + H en een interview met een bevlogen vrouw. Voor de overige onderwerpen verwijs ik naar de inhoudsopgave. Thom van Rossum
Secretariaat Gilde Utrecht, Lange Smeestraat 7, 3511 PS Utrecht. Tel. 030 234 32 52; e-mail
[email protected] website www.gildeutrecht.nl
Drukkerij Drukkerij All Print te Utrecht
Oplage 300 exemplaren Foto’s Wim Hendiks, Jeanne van den Heuvel
Sluitingsdatum kopij jrg. 15 nummer 2 20 oktober 2014
Foto omslag Lepelenburg De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden kopij in te korten. De inhoud van de ingezonden kopij valt buiten de verantwoording van de redactie.
Gilde Utrecht Nieuws
Inhoud
pag
Redactioneel Gilde Utrecht vijfentwintig jaar Terugblik door Jeanne van den Heuvel Verslag van Paul Vergeer Verslag van Marina Gladkikh, cursist Nederlands Kort maar Krachtig
2 3
Vacature
10
11
2
14
Van de bestuurstafel
15
Conversatie Nederlands
16
Taal gaat altijd door
In de schijnwerper
17
Interview met Wim Hendriks Interview met Anneke van der Ven
Rondleidingen In memoriam Loek Pastoor Bezoek aan TivoliVredenburg
Interne berichten
Column
20
Geef de pen eens door
21
Boeken
22
Agenda en Mutaties
23
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
GILDE UTRECHT VIJFENTWINTIG JAAR Het zilveren jubileum van Gilde Utrecht Aan een van de lange tafels in het museumcafé zit een groep feestvierders uit te puffen. “Hoe was het?” vraag ik. “Heel schoon meneer, heel schoon” klinkt het met een duidelijk zuidelijk accent. “Wat is Utrecht schoon, dat hadden we niet verwacht”. “U bent er moe van?” vraag ik gezien de bezwete hoofden. “Meneer, ik ben gans kapot. We hebben vanochtend een korte wandeling gelopen in het centrum en vanmiddag een lange wandeling door het museumkwartier. Prachtig, prachtig, maar nu eerst een pintje want ik ben gans kapot”. hadden: ´Trots op Utrecht´. René is een briljant spreker die zich ook niet door een opmerking uit de zaal van de wijs laat brengen. In het plenaire gedeelte van het programma moest hij zich beperken tot een korte inleiding van zijn complete verhaal dat hij in de loop van de dag nog twee keer zou brengen. René weet iedere keer weer te verrassen. Vooral met de aan elkaar geplakte platen die alle bouwstappen van de domkerk laten zien, waardoor je in enkele minuten de bouw ziet plaatsvinden. Spectaculair.
De wandelaars vertrekken
Burgermeester
Wat was het een mooie dag die 19e mei 2014. De zon strak aan de hemel, qua temperatuur de eerste zomerse dag van het jaar. 250 Aanwezigen in de Buurkerk alias Museum Speelklok. Burgemeester Jan van Zanen in opperste stemming, spelend met de zaal, dat alles maakte een ongedwongen start met een feestelijke sfeer. Het is altijd leuk als er spontaan gereageerd wordt en de burgemeester deed dat ook toen bezorgd gevraagd werd of hij straks ook nog naar de opening van de nieuwe fietsenstalling onder het Westplein moest. “Maakt u zich over mij geen zorgen dames en heren” reageerde hij spontaan op een opmerking van René de Kam.
Domtoren van Utrecht René presenteerde zijn nieuwe boek over de Domtoren van Utrecht, de trots van de stad, hetgeen fraai aansloot bij de titel die wij voor ons jubileum gekozen
Gilde Utrecht Nieuws
Met Joline Stoffel van Museum Speelklok had ik staan praten over de geweldige opkomst en hoe blij we waren met zoveel belangstelling. Joline maakte zich zorgen hoe we zoveel mensen in zo veel verschillende wandelingen geordend konden laten vertrekken. Wel, opperstalmeester Gerrit Huisman regelde dit alsof hij nooit anders gedaan had. In een kwartier tijd waren 90 wandelaars op weg voor korte wandelingen door Utrecht centrum, de zuidelijke binnenstad of de noordelijke binnenstad alsmede een speciale wandeling getiteld `Schrijvers over Utrecht´, door Gertruce van Beurden en Trudy Schuring speciaal in elkaar gezet voor mensen die zich met taal en literatuur bezighouden. Voor de eerste rondleiding door museum Speelklok hadden zich 40 mensen aangemeld dus in een mum van tijd was het grootste deel van de zaal leeg. Daarna nog een verdeling van de overgeblevenen, Trudy de Wit over Gilden in Nederland in het transept en René de Kam in het middenschip met zijn uitgebreide presentatie over de Domtoren. Van een gekkenhuis naar volledige stilte. Een wonderlijke ervaring.
3
Voorbereiding is het halve werk Een grote groep dames had op uitstekende wijze de gang van zaken voor deze dag voorbereid. En gebleken is ook hoe belangrijk een goede voorbereiding is want daardoor verliep alles vlekkeloos. Iedereen die binnenkwam, ontving bij de inschrijfbalie een envelop met het programma waarvoor hij of zij was ingedeeld, een plattegrond van de Buurkerk zodat garderobe en toiletten te vinden waren, alsmede consumptiebonnen. Daarmee kon iedereen gedurende de dag zelf bepalen wanneer koffie of thee gedronken werd of dat men de bonnen bewaarde voor de receptie. Joke Boidin bewaakte de ingang en ze had haar talenkennis een aantal malen nodig om toeristen in het Frans, Duits of Engels duidelijk te maken dat het museum gesloten was en dat hier een privé-party gaande was. Een aantal dames begeleidde de sprekers en anderen hielden de hele dag in een wisseldienst de centrale balie bezet zodat mensen die later binnenkwamen konden worden opgevangen. Ook voor eventuele calamiteiten kon men daar terecht.
De start van blok 2 Na de lunch werd het trucje van dagvoorzitter Gerrit Huisman opnieuw herhaald en dit keer gingen er zeven wandelingen van start, waaronder korte en lange wandelingen. Opnieuw zo´n 110 lopers die in een kwartier vertrekken onder een stralende zon. Dankzij het mooie weer geen gedoe met jassen opzoeken want dat is voor iedere rondleider altijd een uitdaging. Als je met een grote groep wil gaan starten, gaat men eerst naar het toilet en de jas opzoeken. Met een beetje geluk ben je na twintig minuten weg. Niet bij deze exercitie. Buitengewoon gedisciplineerd
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
GILDE UTRECHT VIJFENTWINTIG JAAR werd keurig op tijd vertrokken. Men leert snel, waarop een meneer in het publiek constateerde dat het wel een militaire operatie leek, zo snel en correct als alles verliep.
Het restauratieatelier De belangstelling voor het restauratieatelier was ook enorm en die mensen verdienen het om in de belangstelling te staan. Een aantal jaren geleden kreeg het museum de opdracht de Schatten uit de Verboden Stad in China naar Nederland te halen om ze in dit atelier te restaureren. De klokken uit de Verboden Stad hadden China nog nooit verlaten en dit was de eerste keer dat ze terug waren in Europa. Terug, omdat de meeste klokken ooit in Engeland gemaakt zijn als geschenken van internationale handelsreizigers aan Chinese keizers. De restaurateurs van museum Speelklok zijn deze klokken na restauratie, en een geweldige tentoonstelling in Utrecht, terug gaan brengen naar China en hebben daarmee wereldfaam verworven. Dus dat er vandaag zoveel belangstelling voor dit atelier was, was zeer terecht. Het was het museum ook gegund zoveel aandacht.
Sprekers, standjes, muziek In de gangen van het museumcafé was ruimte ingericht voor de Vereniging Oud Utrecht alsmede voor uitgeverij Matrijs die de aanwezigen in de gelegenheid stelde het boek De Utrechtse Domtoren
Flora’s Hof
aan te schaffen. Menigeen zag ik met een dik boek onder de arm vertrekken. Maar er was nog meer die dag. Een optreden van Marlou Schrover over de multiculturele stad. Ingmar Heytze bracht tweemaal een presentatie met Utrechtse gedichten en er was tweemaal een optreden van Irena Filippova met combo. Dus ook voor mensen die wat minder goed ter been waren was er een uitgebreid programma. Wolter te Riele constateert dat een gedicht horen presenteren door de dichter zelf een geheel andere ervaring is dan het zelf lezen van dat gedicht. Johan Steen maakt van de gelegenheid
Pandhof
Gilde Utrecht Nieuws
4
gebruik om sprekers uit te nodigen voor het Gildecafé en ik heb begrepen dat Marlou Schrover heeft toegezegd een optreden te komen verzorgen bij Van Wegen. Dus als u haar verhaal gemist hebt krijgt u een herkansing.
Professionals Na zo´n feestdag moet ik zeggen dat ik diep onder de indruk ben van de professionaliteit van alle Gildevrijwilligers. Iedereen heeft correct gedaan waar hij of zij voor gevraagd was en als er ergens een hiaat opgevuld moest worden, gebeurde dat direct zonder discussie. Het hele programma van de dag verliep precies op tijd volgens planning en de noodnummers die beschikbaar waren zijn niet één keer gebruikt. Ik kreeg ´s avonds laat van Sigrid Hjelmevoll een e-mail aan de leden van de jubileumcommissie met de tekst: Ik zit thuis met een super tevreden gevoel. Dit was geweldig. Bedankt allemaal voor jullie inzet. Deze tekst bevatte alles wat ik ook voelde. Het is laat geworden die avond want zo´n hoeveelheid enthousiasme weer kwijt raken kost meer tijd dan verwacht. De volgende dag probeer ik het van me af te schrijven. Of dat gelukt is mag de lezer beoordelen. Paul Vergeer jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
GILDE UTRECHT VIJFENTWINTIG JAAR 25 jaar Gilde Utrecht Vijfentwintig jaar Gilde Utrecht is een felicitatie waard Tegen alle bezuinigingsstormen in is het Gilde Utrecht gelukt om zijn 25-jarig jubileum te halen. Het was een verrassing dat ik als voormalig directeur gevraagd werd om over dit jubileum iets te schrijven. Dit doe ik graag en ik neem jullie in dit artikel mee naar de ontstaansgeschiedenis, de groei en professionalisering van Gilde Utrecht die in mijn periode tot stand is gekomen. Het Gildeconcept is ontstaan door de cursussen Pensioen In Zicht (PIZ) die 25 jaar geleden gestart zijn door de vakbonden. Men vond het verspilling van menselijk kapitaal dat alle kennis die mensen in hun werk hadden opgedaan met de leeftijd van (vroeg)pensionering verloren ging. De arbeidsmarkt was destijds ook nog gericht op het kostwinnersmodel en zo ontstond veelal de situatie dat de man thuis kwam te zitten en zich daar met het domein van de vrouw ging bezighouden. Relaties kwamen hierdoor onder druk te staan. Niemand werd hier dus gelukkiger van. Het ontstaan van Gilden in het
land heeft vooral een bijdrage geleverd aan het blijven participeren in de samenleving van getalenteerde vrouwen en mannen die niet meer deelnamen aan de betaalde arbeid. Het is een concept dat al 25 jaar goed functioneert en pensionados een netwerk biedt waarin nieuwe vriendschappen en deskundigheidsbevordering mogelijk blijven.
Van Haverstraat naar Lange Smeestraat Het begon allemaal met de opening van Gilde Utrecht in september 1989 in de Haverstraat. Het kantoortje van 30 m2 was al snel te klein voor de actieve 50-plussers van destijds. In maart 1991 vond de verhuizing plaats naar de Nachtegaalstraat, in een tweemaal zo groot pand van de Stichting Stade tegenover de Stadsschouwburg. Na tien jaar wordt het ook hier weer te klein. Ik ben hier in 2003 als directeur begonnen en herinner me het veel te kleine kantoor, met een plank aan de muur voor mijn ordners en mijn pc, waar ik dagelijks mijn werk deed tussen
het hoog opgestapelde archief op de grond. In de zomer stond de deur altijd open en de uitlaatgassen van auto’s voor het stoplicht vonden hun weg naar mijn kantoor. Een volstrekt ongezonde omgeving, waarvan ik wist dat ik er snel weg moest. En dat gebeurde gelukkig na twee jaar. De verhuizing in 2005 naar de Lange Smeestraat was de eerste stap naar een nieuw tijdperk van gezonder en innovatief werken binnen Gilde Utrecht. Van een gezelligheidsclub ontwikkelde het zich tot een bedrijfje. Met het aanbod van rondleidingen, taalprojecten, architectuurcursussen, lezingen etc. paste Gilde Utrecht goed in het Museumkwartier. De voormalige kapsalon op nummer 7 werd verbouwd en ingericht met een balieruimte en pc’s om daar met het geautomatiseerde systeem vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Ik kreeg wederom een klein kantoortje, nu zonder uitlaatgassen, waar ik met veel plezier tien jaar gewerkt heb samen met de mensen van het kantoor en Jonne Blommendaal die mij ondersteunde.
Van pioniersbedrijf tot volwassen organisatie
Rondleiders februari 2009
Gilde Utrecht Nieuws
5
De verhuizing naar de Lange Smeestraat vereiste een verandering van werken met elkaar waarvan het belangrijkste onderdeel werd de werving en selectie van vrijwilligers. Ook aan baliemedewerkers werden andere eisen gesteld. Zij zijn hoog opgeleid en velen spreken ook hun talen. Dit is nodig omdat er steeds meer verzoeken van buitenlandse toeristen en/of
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
GILDE UTRECHT VIJFENTWINTIG JAAR indien het project ophoudt of de aanbieder om andere redenen het werk niet meer kan doen.
Prijzenkast Gilde Utrecht heeft in de loop der jaren verschillende prijzen mogen ontvangen, waarvan er een Taalaanbieders in training 2012 aantal uitgereikt bedrijven voor wandelingen door de zijn door de landelijke organisatie Gilde historische binnenstad. Het beleid Nederland maar ook door de Gemeente is meegegroeid met het volwassen Utrecht. In 2007 werd Gilde Utrecht worden van het bedrijf. Dit beleid beloond met de tolerantieprijs van wordt uitgevoerd volgens de methode de Gemeente Utrecht voor het werk van de zes b’s: binnenhalen, boeien, van ruim honderd taalaanbieders. Zij binden, begeleiden, belonen en ondersteunen mensen die hier voor beëindigen. Binnenhalen door werving hun werk of de liefde zijn komen wonen bij het leren van de Nederlandse taal. en selectie die gericht is op kwaliteit In 2011 werd de beleidsmatige aanpak van de mensen. Boeien door een van 6 x B beloond door de Gemeente win-winsituatie te creëren voor Gilde Utrecht met de Vrijwilligersprijs in Utrecht en aanbieder. Binden door het kader van het Europese Jaar van een extra aanbod waardoor men zich het vrijwilligerswerk. En in 2013 werd opgenomen voelt in de organisatie er voor het project ‘coach in de Bieb’ van Gilde Utrecht, zoals de eindejaars(laaggeletterden) weer een prijs bijeenkomst, huldiging van jubilarissen uitgereikt door de Gemeente Utrecht. etc. Begeleiden voor de functie waarvoor men zich aanbiedt zoals rondleider, Een project dat ik destijds nog heb baliemedewerker of taalaanbieder. mogen opstarten samen met de Belonen door het erkennen van ieders Bibliotheek, Taal doet Meer voorheen talenten onder het motto ‘de juiste ISKB en Prago. persoon op de juiste plaats’. Beëindigen
Groei
Bij mijn komst in 2003 waren er honderd vrijwilligers actief waarvan acht taalaanbieders. Momenteel zijn dat er 179 waarvan 73 taalaanbieders. Rondleiders zijn van oudsher de trouwste Gildeleden. Velen van hen halen hun koperen jubileum. Stoppen met dit werk
Balie-uitje 2009
Gilde Utrecht Nieuws
6
gebeurt meestal door problemen met de gezondheid. Dit is dan ook de reden dat er om de zoveel jaren weer een inhaalslag gemaakt wordt voor de komst van jonge fitte rondleiders die ook hun talen spreken. En zo heeft Gilde Utrecht twee generaties rondleiders in huis. De taalaanbiedersgroep is aan zijn inhaalslag bezig en ook zij komen steeds meer in aanmerking voor de zilveren Gildespeld ter ere van hun twaalfenhalfjarig jubileum.
Kwaliteit van aanbod Het huidige bestuur heeft veel aandacht voor de kwaliteit van het aanbod. Onder leiding van voorzitter Paul Vergeer heeft er de laatste jaren een moderniseringsslag plaatsgevonden op het Gildekantoor. De kwaliteit van het aanbod wordt steeds belangrijker. Hierdoor zijn er op terrein van rondleidingen en taalaanbod diverse samenwerkings-verbanden met andere organisaties gevormd. Want alleen door kwaliteit te leveren kan Gilde Utrecht meetellen te midden van andere organisaties.
Meer kleur De multiculturele samenleving kwam de laatste tien jaar ook Gilde Utrecht binnen. Dit gebeurde vooral op het terrein van taalaanbod. Het zou mooi zijn als de komende jaren mensen van niet-Nederlandse afkomst zich melden als rondleider. Met deze rondleiders worden dan ook nieuwe doelgroepen aangeboord. Een gat in de markt dus. Ze moeten te vinden zijn denk ik onder de babyboomgeneratie die nu met pensioen is of gaat. Onder hen zijn zeker goed opgeleide mannen en vrouwen te vinden van niet-Nederlandse afkomst. Wat zou dat geweldig zijn voor een organisatie die haar bestaansrecht na 25 jaar met recht bewezen heeft. Wellicht gaat mijn opvolgster Sigrid Hjelmevoll dit nog meemaken. Utrecht, 13 maart 2014 Jeanne van den Heuvel voormalig directeur Gilde Utrecht (2003-2013) jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
GILDE UTRECHT VIJFENTWINTIG JAAR Wat een... dag! Laat me mij voorstelen. Mijn naam is Marina. Van geboorte ben ik Russisch. De laatste 15 jaar woonde ik in Tsjechië. In 2011 kwam ik naar Nederland om met mijn partner samen te leven. Om in Nederland te assimileren, te werken en goed met mensen om te gaan moet een buitenlander natuurlijk de Nederlandse taal spreken. Het is ook handig om te begrijpen wat iemand achter jouw rug zegt. Dus… ga, meisje, lekker aan de slag! Het eerste wat ik over de Nederlandse samenleving heb geleerd, dat ‘een vrijwilliger’ er geen leeg woord is. Zo veel Nederlanders – jong, van gemiddelde leeftijd, gepensioneerd – gaan regelmatig en graag andere mensen helpen. Via een paar kennissen heb ik over het programma Samenspraak gehoord. Daarom leidden mij mijn eerste stappen naar Gilde Utrecht. Ik heb mij ingeschreven. Kort daarna heb ik een vrijwilliger-coach gekregen. Wij hebben een afspraak gemaakt. “Morgen heb ik de eerste Nederlandse les! Wat een spannende dag!” Meneer heette Armand Potmis. Hij was een intelligente, strenge mens en sprak recht voor zijn raap. “Ik zal zonder pardon leren, zeker geen milde behandeling”, begreep ik toen. Na de les kwam ik thuis met hoofdpijn en ‘Jip en Janneke’ in de tas om te lezen. Oh, wat een moeilijke dag! Na bijna twee jaar kennis en een verhuizing uit Utrecht naar Amsterdam houd ik nog steeds een vriendelijk en vast contact met mijn taalcoach aan. Nietwaar, hr. Potmis? Door onze lessen krijg ik geen hoofdpijn meer, maar een goede stemming en veel energie. Er is geen onderwerp dat wij niet konden bespreken. In het Nederlands natuurlijk. Mijn ‘leraar’ is geestelijk jong en nieuwsgierig, graag biedt hij zijn hulp aan behoeftigen. Ik heb dat ook gemerkt. Het actieve leven bevalt mij wel. Vanaf 2012 ben ik een lid van het Rode Kruis geworden. Dankzij mijn vrijwilliger heb ik een uitnodiging voor het jubileum van Gilde Utrecht ontvangen. 19 mei – wat een interessante dag! Ik kwam op de feestlocatie aan – het Museum Speelklok te Utrecht. Bij de baGilde Utrecht Nieuws
lie nam ik een envelop op. Erbinnen zag ik een welkomstbrief, het feestprogramma en consumptiebonnen. De jubileumcommissie verzorgt goed. Bedankt. 10 uur ’s ochtends. Ik haastte mij direct naar de zaal. Het programma begon. De bestuursvoorzitter van Gilde Utrecht Paul Vergeer heeft de feestdag geopend. De burgemeester Jan van Zanen heeft alle vrijwilligers in de zaal gefeliciteerd. Hij heeft ook opgemerkt hoe veel werk tijdens 25 jaar van haar bestaan het Gilde heeft gedaan. Daarna was het auditorium ver in het verleden gebracht door de heer René de Kam. Het verhaal over de toren van de Dom en andere architectonische schatten van Utrecht, beschilderd met zijn enthousiasme, klonk zo authentiek en ook modern onder het koepelgewelf van het Speelklokmuseum. Iedereen heeft ervan genoten. Later waren alle aanwezigen in kleine groepjes verdeeld. Onder de leiding van een gids. Om een looprondje in de stad en het Speelklokmuseum te volgen. Met mijn groep ga ik ‘De schrijvers van Utrecht’ ontdekken. Wat een gezellige dag! Na anderhalf uurtje waren wij van de excursie op de feestlocatie terug. Wisselden de opwindende indrukken met elkaar uit. Er was de lunchtijd. Met grote lunchpakketten mee ging ik met mijn leraar samen naar een klein sprookjesachtig tuintje naast de Dom om te eten. Lekker! Bedankt beste organisators voor extra calorieën. In elke lunchtas was een kaartje – gratis entree in het museum Speelklok, het vrolijkste museum van Nederland, stond erop. Interessant! Wat een verrassende dag! 2-de blok. Voor sommige mensen zijn er de nieuwe excursierondjes. Voor andere het concert. Russische accordeonist en
7
zangeres treedt met een accompagnement van een gitaar en drum op. Wat een onverwachtende dag! Ik stelde mijzelf aan haar voor. Wij voerden een kort en leuk gesprek. Ik voelde een lekkere smaak van het Russisch op mijn tong. Hier in Nederland gebeurde dat niet zo vaak. Het concert begon. De stroom van de muziek droeg mij meteen de zaal uit, via alle grenzen naar het moederland toe, in het verleden, jaren ver weg van het huidige moment. Mijn diepe Russische wortels zijn wakker geworden. Ik herhaalde bekende teksten. Met natte ogen volgde ik het concert verder. Laatste blok. Je kon kiezen: een presentatie, een nieuwe looprondje of het 2-de deel van de muziekoptreding. Ik bleef in de Balzaal en wachtte op een volgende portie van mijn ‘Russische jeugd’. Wat een emotionele dag! Om 4 uur ‘s middags was het officiële programma bijna voorbij. Maar het feest ging door. Vrijwilligers bleven in de vriendelijke sfeer van het Museum Speelklok. Ik ben onderweg thuis. Ik heb van de hele dag genoten. Maar nog meer… Nu weet ik zeker: het Nederlands is al mijn taal geworden. Echt waar, mijn 4-de taal. Bedankt Het Gilde Utrecht daarvoor. Wat en geweldige dag! Wat een prima leven! Ik kijk er naar uit! Marina Gladkikh Cursist Nederlands
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
GILDE UTRECHT VIJFENTWINTIG JAAR KORT MAAR KRACHTIG Dit is een collage van markante uitspraken uit 23 jaar De Nachtegaal en Gilde (Utrecht) Nieuws. (De eerste twee jaar van het Gilde bestond er geen huisorgaan.) De meeste uitspraken komen uit de interviews, die eigenlijk pas vanaf 2006 standaard in GUN werden opgenomen, namelijk in de rubriek ‘In de schijnwerper’ door Joke Streefkerk, Iemy Bulthuis, Angelique van Vondelen en Aart de Veer. Verder komen enkele statements uit andere rubrieken, zoals Redactioneel, Van de directeur, Van de bestuurstafel en Geef de pen eens door. Vierkante haken: […] geven aan dat voor de duidelijkheid een tussenstukje uit de originele tekst is weggelaten of juist is toegevoegd. han-
k: “be
wer s ons
ijden ord t Geho llie ook?” kt 92) o u gen j rwaayen, e (D. V
*Opl o Wist u dat we op de 11e van de 11e de ben i ssing: 12 ( mme alle m 1111e aanvrager ingeschreven hebrs Ben d a e Boe tenminst anden he ben? e 28 dacte r was dag bu en r van (Redactie, dec 92) GUN ige tijd p en). . uzzel re-
Raad se 28 da l: hoevee l maa gen? nden (Ben de Bo hebb en [Oplo er, ju l 92) ssing bij *]
Ik dacht zo geëmancipeerd te zijn dat ik mijn werk in Utrecht zou voortzetten ook al vertrok Paul naar Varseveld, maar bij mij heeft de feministische golf niet gewerkt. (Joke Stam, sept 95) Met name de dames reageren op de gemeentelijke verordening van 1395: “Sodat wanneer een viscooper sterft so mach sijn wijf blijven sitten visch te vercopen tot één jaar na hoers mans doet”. (Ben de Boer, apr 93) Oude re (Ano n zijn nie niem , dec t van gist eren. 93) Nu d e begin ijzeren le eftijd t te w v vervr a oegd nkelen o an 65 jaa r nder e dat w u i t t reg red e 100s […] onde ing word els voor te r t mees schilderd ogen zien het tijd : op h terwe e Gra (Ann rken. ndma aa ie ten Mose r Cates Kens e, jan 94)
Zuurstofgebrek in de vergaderruimte van het toenmalige Bureau Nieuwkomers was mijn voornaamste reden om te stoppen met het sympathieke project Spraakmakend. (Minny Hol, dec 01)
Leven 9 van 5 Nede is omgaa ringt et in de p s n ] r [… ni klok u landse reg met ande teller ” Zij had was! e i re d e i t . geval gevonde lneven, h n. Wij, “Kijk naar 00 tijdteller bij video n e s O n k bben . n e e Z e e e kra ij, a et (Ben ezo ine dat h mp op b de Bo ïners, de nderen, i de n e t a a tij n dit g K er, m rt 02 d. n der n 96) ) (J. va agster, ja ra aanv cht: Later hoorde ik van een baliemedegeda d, s n e e n werker dat het Ministerie […] mijn p wel de ha afloo iets aan ezellig bij a n privé-adres gevraagd had daar men n b Ik he jk was er wel heel g mij persoonlijk tevredenheid wilde li rt eigen e hebben lp, m w overbrengen. Wekenlang heb ik daarr a n. terhu a e u t m p e z m r ge na gespannen uitgezien naar post. Ik , co elkaa van Stijn s troost mij nu maar met de gedachte n a (H tijdens de eerstvolgende lintjesregen 04) niet te worden vergeten. (Jan van Ee, dec 97) Lopend langs de grachten / zie ik de [Naschrift: Jan werd koninklijk onschoonheid van de stad / ik hoor in derscheiden in 2008, in het zomermijn gedachten / de monnik die hier nummer van GUN interviewde Joke bad Streefkerk hem.] Ik hoor de klokken spelen / het spel
van vreugd en dood / deze stad wil ik gaan delen / hij is voor mij te groot De kloosters en de kerken / de tuinen en de zerken / zij spreken ’n eigen taal Maar ook Hoog Catharijne / ’t stadhuis en de vele pleinen / vertellen hun verhaal (Gedicht van Gertruce van Beurden, nov 04)
Mevr o zijn [ uw B. ble ek bi …] en jna volop ha belan d op dez 95 jaar te techn e leef gstel li i t door ek. De int ng voor d ijd nog eress de co e mo e derne nciër heid werd ge d uitno ie voor ha van de w gewekt d a o comp igingskaa r 94e verj oneenaarda rt had uter. g een echte […] H gema r a haar niets van ar zoon v akt op de niet an comp uters 63 wist Moeten we nu consequent of toch (J. van d helpen. en ko En verder? Ja, verder gaat het goed er Ka n mp, j maar konsekwent schrijven? Hoe dan eigenlijk. Zo goed dat het bestuur de an 98 ) ook, in ieder geval [moet het] consenovembervergadering maar overquent [zijn]. geslagen heeft omdat er te weinig (J. van der Kamp, jun 95) vergaderpunten waren. (Paul Vergeer, dec 08)
Gilde Utrecht Nieuws
8
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
GILDE UTRECHT VIJFENTWINTIG JAAR Stad, euse k een h s af te n i e ze no oester je ti ss ou d ] Gra ntere (Mar ig. Oud is deren, w ft er i achine? [… e e h ianne a n n Wie ijfm an. Koren iet ‘out’ m t je hebt -schr a romp a Gilde ij Rem L ) , dec ar ‘in’. b n 00 0 e l p 5 a g e ) h ie, s t gevin c a m d o e (Re hebt erend nspir tten en je n. i n e e Woorden die jonge mensen geGaat een kleuter terug naar zijn blijve verze ja, in Nou veel werk g om fit te bruiken kan ik niet over m’n lippen groep. Op de drempel draait hij zich i e kun j twerk nod take) n i krijgen, zoals “da’s vet, da’s gaaf.” om en vraagt heel belangstellend: e e n d een doe het. t 04, bij (Minny Hol, apr 09) Hoe oud bent u, Juf Riek? Zij, geheel r k i m , , k O ser verbaasd, vraagt: Wat denk jij? Even k Kai n r a o r o F ( stil v n is het stil – hij zoekt in zijn kennis e v tje ge ik no te kamer t en j van de getallen – en zegt: 88 jaar … i a t m s s en en in ng hebb je de ga an het kle “Ici tomb . Als (Riek Kodde, apr 11) n n e I g n a t ine” het eur v ezen val ke vr Ze houde s i k d e u e c g d l t een eetje de la , kan . […] op te Een b eprikkeld en je zo to waar Les arts il zeggen l g w “Zee / altijd en prikke beeld. ruïne ts elegant t Frans. nnie de -naar gaa A r Op de redactie zijn de afgelopen p j e e r ) o i i e h 6 o b o leer nw in ijv c0 sch je z oek maar slag b ra, de begri lingen va il-ik” zegt maanden weggetikt als in de conp bez n Wo jpt on kwink oghiemst alleen e Veer, o r 10) een v lt o naar p m d a stant weer elders opgebroken stad: de ze iddellijk er en de l n (E. H (Aart smann, a e e d u b r symbolische verkeersomleidingen, a a g B o t ar a e r dit an” ien Sta mun d om me beteken “Ik wil kuilen en hobbelige plankieren over icere t t iem . Het nd an het N is blootgelegde leidingen bepaalden het ederl ie precies d te com n i a gram z n w beeld ter plaatse. d n e s e e t w m re overn atica (no il zeggen wat hij in n haa de (Joke Streefkerk, jul 07) g) uit maar et va e laat”, “ eemt o e m t D , g (Wol ter te aldus Wo zijn eigen de wam oor”. eerlin Een l met “ik k n “waard t waarl Riele taal e a , dec ter. aken achter” te la in klopt 1 m 1 m ) a Als gouden regel hanteren wij: Heeft kw iep ie z klok l zegt: “ik erliep”. D heeft niet u klachten, zeg het ons. Bent u tevreg t n h g i l c n r lee ok a de leerli den, zegt het voort! de kl Is he door dig maar t ni (Jeanne van den Heuvel, zomer 08) un ) – 9 taalk cht! één v et ongelof ec 0 a d d , e n i g we n oltijdskra elijk dat na nte aa wi ch ps Fo e i r M ondle r schattin t – betale j ca. 1 fte ( g 20i n terw d i n g, 3 diens t e.a. conversa 0 fte – ba ijl lie, t b – ie eseft Ik, de interviewer, ken maar één dit oo leveren? D , knoppen e g D r ‘ k e o te pre w persoon in Berts geboorteplaats g lijk ie statie el. Wij lev emeente passe reau in d G e i l o d t e Giessendam. En die blijkt Bert ook te ei vo re eette at het bu t blad nu waar s van gro or weinig n een lad h d e kennen. Ik: “De wereld is klein”. Bert, de! te ma geld Het b gaal’ om as. Als h u heb– atsch (Frits w te zo poëtischer: “Bergen en dalen komen appe het Wens Nach gevestigd Smidse’ s onderlijke i n l g e t a , elkaar nooit tegen, mensen wel”. aug 1 straa fdtitel ‘D ge naam rende 2) i u oo (Bert Groeneveld, apr 12) als h et de huid en voortd e ben m , zou dat ld g lenve titelin ing zijn. n Zui chtse ) I a k 8 v 0 v n r c g oe et te Sti e Laa uitda avelli, de zijn, g de dam R n in d , gemeen n straat m eld of ze o es, d o w n (Ben e p ie alle e Ik niet e s ile wilde rs ge d-Zu t ook ve n n in Ou Er bestaa iets ande . Dat is wist ( afdoen. D n hun ho Islamiet n n t. ofddo o e red Vech m – allee wijk Zuile eens een haar f vermoe r dde) en was da ek e hebb aa e s n t e lh e t i c s d i e d t ik tegen n. Ma at ze Utre ig. Ik m n Schipho e d z r m i u e j d ij: zeg in i lk mo -Loui n – m n a Waar i t h se r oi je niet cht o mda niet e ig door o orreed en de la p de hele bent Allah iep toen c u o k t h n v l as sc Eens vlieg Utrecht (Agn . hater iet! w ès El de va die o as er een l taxi in uilen. i n r 13) n verdu g v , aug Z s, ap i idelij rouw aan d zei d m 1 u t 0 o O ) k at d and P om t ik metee levensmo e lijn Gemeente, organisaties, burgers (Arm hee t n bij e w a s. e h onde en ondernemers maken samen de r de r drinken e aar zou ko Ik n haa d ik iem t m was h e e e stad. Vrijwilligers spelen daarbij een d n re e e ling t het dus i t Gilde na steken. D en hart ande i u belangrijke rol en maken het verschil. w f ” t . e k bel . a tuurl arvoo ro l. om de i die g een p oit: “jij k je het we r De inzet van vrijwilligers wordt in de a elukk de Stich jk niet bed r a o n M en ku t ig zo gebo toekomst nog belangrijker. a ben , dus dan . nder ing Corre oeld, t den! o n l drale (Too rwijs egevoegd 4) e n hul atie, (Elhousine Alaoui, apr 14) d s van n o p hee ij to de La apr 1 ft ar, au erd m churing, w g 09) iS (Trud
Samengesteld door Aart de Veer
Gilde Utrecht Nieuws
9
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
RONDLEIDINGEN TivoliVredenburg Op dinsdag 27 mei 2014 waren de gildegidsen en baliemedewerkers van ons Gilde door de evenementencommissie uitgenodigd voor een rondleiding door het nieuwe TivoliVredenburg. Er was veel belangstelling voor dit bezoek. Onze gastheer was Rijen Derksen, redacteur van TivoliVredenburg, die ons tijdens de rondgang op een prettige manier allerlei interessante dingen wist te vertellen. De architecten van het gebouw vinden hun schepping een beetje een stad in een stad. Bij het wandelen komt men pleinen, terrassen, trappen en bordessen tegen. Het centrale plein is op de zesde verdieping. Hoewel, dit gebouw denkt niet in verdiepingen, dit zou suggereren dat je op een verdieping hetzelfde tegenkomt, maar dan telkens een laagje hoger. Dit gebouw denkt in termen van pleinen, straten, doorkijkjes en bordessen. Op weg naar het centrale plein zien we het kunstwerk ‘Running Cemetery’ van de kunstenaar Job Koelewijn. Hij verwerkte de namen van alle musici, artiesten en componisten die ooit in Utrecht hebben opgetreden, in de zwarte banden van de acht roltrappen. Het centrale plein is een foyerruimte die uitzicht biedt naar alle richtingen. Tijdens de bouw werkten er 250 mensen in groepen van vijftig. Zij wisten niet van elkaar waarmee ze bezig waren; iedereen bouwde aan zijn eigen zaal. De werkzaamheden zijn te vergelijken met die van de bouw van de Kanaaltunnel. De een begint aan de ene kant, de ander aan de andere kant en na een paar jaar moeten ze bij elkaar uitkomen met een maximaal verschil van een halve millimeter. Dat is hier ook gebeurd en het is gelukt. Ze zijn bij elkaar uitgekomen onder de supervisie van Patric Fransen en Herman Herzberger. Na deze uiteenzetting zijn we verder door het gebouw aan het wandelen gegaan en vielen we van de ene verbazing in de andere. De kamermuziekzaal ‘Herz’ was al twintig jaar de grote wens van het muziekcentrum. De naam is afgeleid van de eenheid van geluid met een knipoog naar de architect Herman Herzberger.
auto’s, caravans en dergelijke grote dingen naar de verschillende zalen worden getransporteerd. Ondertussen is de sfeer in de groep steeds gemoedelijker geworden. Met veel bewondering en verbazing worden de verschillende zalen bezocht. De zaal ‘Cloud 9’ is bedoeld voor jazzmuziek. De naam is afgeleid van de hoge plek waarop deze zaal zich bevindt: bijna in de wolken.
zo’n versiering in dit moderne gebouw verwacht? In de zesde zaal is het tweede kunstwerk gemaakt door Aernout Mik. Het is een filmopname uit het openluchttheater in Weert van de compositie van John Cage: een stilte van 4 minuten en 33 seconden. Onze collega Ton Viguurs heeft met zijn koor deze compositie ook mogen uitvoeren. Na thuis geoefend te hebben, moest het koor toch nog flink repeteren.
De zaal ‘Pandora’ is ontworpen door de architecten Kamiel Klaasse en Pieter Bannenberg van het bureau NL Architects. Zij waren uitgenodigd door Herman Herzberger, naar aanleiding van een krantenartikel in het AD over hun ‘Basket Bar’ op de Uithof, waarin zij veel kritiek uitten op het muziekcentrum. De popzaal draagt de naam ‘Ronda’ en is ontworpen door Jo Coenen. Deze eigenwijze architect heeft zich ook bemoeid met de aankleding van de zaal. De panelen aan de achterwand verwijzen naar Jali, een oud islamitisch ontwerp uit de 16de en 17de eeuw. Wie had
Onze interessante wandeling door TivoliVredenburg eindigt in de oude, vertrouwde concertzaal die al in 1970 in gebruik is genomen en waar geen noemenswaardige veranderingen zijn aangebracht. Na het afscheid van onze gastheer wordt er met elkaar in de stad een kop koffie gedronken om de onderlinge contacten aan te halen maar vooral ook om nog even na te genieten van het imponerende bezoek aan TivoliVredenburg.
10
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
Jan van Schaik
In TivoliVredenburg zitten aan weerszijden van het gebouw twee liftschachten. Met deze liften kunnen waarachtig Gilde Utrecht Nieuws
RONDLEIDINGEN In memoriam Loek Pastoor Op vrijdag 9 mei 2014 overleed Loek Pastoor, een van de rondleiders van het eerste uur, op 81-jarige leeftijd. Loek had, wegens ernstige gezondheidsproblemen, al enige jaren geleden afscheid genomen van het Gilde. Hij leefde echter nog wel intensief mee met onze club. Loek was breed geïnteresseerd in de geschiedenis en architectuur van onze mooie stad. Een aimabel en rustig persoon met een heldere stem, die vele wandelaars plezierig aan zich wist te binden en hen kon boeien. Ook was Loek maatschappelijk betrokken bij diverse voorzieningen in zijn kerk en wijk (Overvecht). Loek was onder andere een van de fortenrondleiders en volgde hiervoor de cursus. Toen ik coördinator werd van de fortenrondleiders, werd ik in zijn ogen zijn commandant. Een betere ‘ondergeschikte’ kun je je niet wensen. Altijd bereid om klussen te doen en mee te denken, onder andere de open-fortendagen. Op het laatst hield ik Loek in de achterhoede omdat het fysiek niet langer ging. Loek, je was mijn wapenbroeder, ik heb je nu niet meer. Gilde Utrecht is veel dank verschuldigd aan Loek Pastoor. Bert Groeneveld
Culturele Zondagen on Tour 12 juli jongstleden, op een van de culturele zondagen hebben een aantal rondleiders zo’n 45 geïnteresseerden rondgeleid buiten het Domplein. Dit had ik afgesproken met het IDP (Initiatief Domplein) dat veel mensen op het
Domplein heeft rondgeleid. De belangstelling was volgens ons erg groot, alleen jammer dat het plein zo bezet was door de dames van een studentenvereniging waardoor de markt van de CZ-dagen een beetje in
De volgende data waar wij als Gilde ons gezicht laten zien zijn: - Uitfeest 7 september (Culturele Zondag) - Klassendag 12 september - Open Monumentendag 13 september: thema ‘Op Reis’ - Culturele Zondagen 11 en 12 oktober: thema ‘In de ban van de Man’
de verdrukking kwam. Desondanks zijn er veel mensen rondgeleid. Dank je wel Paul, Arthur, Marie Louise en Rien, bedankt voor jullie inzet.
Houd dus onze website in de gaten www.gildeutrecht.nl Johan Steen
VACATURE Gevraagd Vrijwilligers 45+ voor taalondersteuning (m/v) Gilde Utrecht is op zoek naar vrijwilligers die zich willen inzetten voor informele taalondersteuning van verschillende doelgroepen binnen Participatieopleidingen van ROC Midden Nederland. Het betreft ondersteuning in een een-op-eensituatie of ondersteuning in kleine groepen. Het kunnen laaggeletterde Nederlanders zijn of mensen die in een NT2-traject zitten. Gilde Utrecht Nieuws
Gevraagd wordt: - belangstelling voor taal en cultuur - verantwoordelijkheidsgevoel en flexibiliteit - kunnen functioneren in een vrijwilligersorganisatie - computervaardigheid is een pré Gilde Utrecht biedt: - onkostenvergoeding - WA-verzekering - werkmap en training
11
Verwachte tijdsinvestering 4 uur per week. Heeft u interesse? Graag ontvangen wij uw aanmelding en cv. Voor meer informatie en aanmelding kunt u contact opnemen met Sigrid Hjelmevoll van maandag t/m donderdag van 11.00 van tot 16.00 uur, telefoon 030 234 32 52 of per e-mail aan
[email protected] Vermeld a.u.b. ook uw telefoonnummer.
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
GILDE UTRECHT VIJFENTWINTIG JAAR
Gilde Utrecht Nieuws
12
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
GILDE UTRECHT VIJFENTWINTIG JAAR
Gilde Utrecht Nieuws
13
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
INTERNE BERICHTEN Van de directeur De maanden vliegen voorbij en bij Gilde Utrecht laten we ons lekker meevoeren met de stroom. Er wordt hard gewerkt. Jubileum en tevens landelijke Gilde-wandeldag hebben we met groot succes gevierd, zoals u kunt lezen in dit blad. En ook betreffende andere activiteiten zitten wij zeker niet stil. Er heeft een tussentijdse evaluatie met de Gemeente Utrecht plaatsgevonden begin juli. Zowel het Jaarverslag over 2013 als de tussenstand van 2014 is in goede sfeer besproken en positief beoordeeld. Dat geeft rust en ruimte om lekker door te gaan. Het rondleiderscluster kabbelt voort en zo kunnen we halverwege het jaar tevreden terugblikken. In het stuk van Paul Vergeer Van de Bestuurstafel kunt u daar meer over lezen. In het talencluster hebben in 2014 met meer dan twintig nieuwe taalaanbieders gesprekken gevoerd. Sommigen haken af en anderen laten weten dat ze het moeten uitstellen. Maar langzaam maar zeker stijgt het aantal vrijwilligers. Voor een deel worden ze ingezet op Samenspraak (individuele begeleiding) maar ook voor de nieuwe initiatieven zoals bij ROC Midden Nederland, waar onze mensen naast een groep van Humanitas worden ingezet om extra taalondersteuning te verzorgen bij de participatieopleidingen in de stad. In totaal is er plaats voor twintig nieuwe Gildevrijwilligers in dit project. Daarnaast hebben we als Gilde samen met Prago en ‘Taal doet meer’ initiatief genomen om een project binnen volwasseneneducatie, Impuls Taalvrijwilligers genaamd, op te starten. Daarbij is het streven om tweehonderd extra taalvrijwilligers in twee jaar een plek gaan geven in Utrecht in de non-formele taalondersteuning. Vanuit Gilde Utrecht gaan we bestaande instellingen die een formeel taalaanbod in hun pakket hebben benaderen voor een samenwerking waarin Gilde Utrecht de extra taalondersteuning als het gaat om conversatie voor zijn rekening zal nemen. Hiervoor zouden
Gilde Utrecht Nieuws
we twintig vrijwilligers in de komende twee jaar vanuit Gilde Utrecht willen inzetten. Voor de werving van nieuwe vrijwilligers werken we nauw samen met de Vrijwilligerscentrale. Dat geeft voor onze taalvrijwilligers meer mogelijkheden om iets te vinden wat goed bij ze past. Want de een geeft nou eenmaal liever een-op-eenondersteuning en een ander vindt het heel prettig om in een groep ingezet te worden. Het bestaande aanbod is ook in beweging en u kunt in de rubriek Conversatie Nederlands van Hans Marcelis daar meer over lezen. In het derde cluster waar heel veel en divers aanbod bij elkaar komt, hebben we besloten om er wat meer lijn in te brengen. Het aanbod aan cursussen, Architectuurcursus en Leer mij Utrecht (beter) kennen, wordt samen met de aanbieders onder de loep genomen. Belangrijk is om te zorgen voor continuïteit hierin. Het zijn zeer gewilde cursussen die iedere keer vol zitten en die heel goed worden beoordeeld. Deze successen willen we heel graag handhaven of uitbreiden waar mogelijk. Ook is er sprake van opzetten van nieuwe cursussen in de komende tijd. Zo zijn we bezig uit te zoeken of er behoefte is aan een cursus voor oudere tabletgebruikers. En bovendien is een enthousiaste groep bezig met het ontwikkelen van een nieuw aanbod lezingen met name voor basisscholen.
14
Wij zullen ook in de loop van het najaar proberen een nieuwe coördinatiecommissie voor dit cluster samen te stellen. Mijn eerste jaar bij Gilde Utrecht zit er inmiddels op en ik ben zeer verheugd dat ik voor deze enthousiaste groep mensen als directeur aan mag blijven. Ik heb er zin in en ik hoop jullie ook! Sigrid Hjelmevoll
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
VAN DE BESTUURSTAFEL Woensdag 28 mei was de laatste bestuursvergadering voor het zomerreces. Dit heeft toch altijd iets feestelijks, want na een druk vergaderseizoen, vooral met alle voorbereidingen voor onze jubileumviering, kijken we uit naar een paar maanden niet vergaderen. De activiteiten lopen in de zomermaanden altijd iets terug. Mensen gaan op vakantie, zitten op de camping of in hun volkstuintje, gewoon weg op de fiets of het Pieterpad lopen. Iedereen heeft even wat anders aan zijn hoofd. Bestuurswisseling Zoals ik al eerder aangekondigd had, maakt Wolter te Riele gebruik van de mogelijkheid om aan het eind van zijn tweede bestuurstermijn, terug te treden als secretaris van het bestuur. In zijn plaats hebben we bereid gevonden om plaats te nemen in het bestuur de heer Hans Marcelis. Officieel is hij per 28 mei benoemd tot secretaris en neemt hij feitelijk op de eerste vergadering van september het stokje van Wolter over. Zo zijn de zomermaanden nog even beschikbaar voor Wolter om wat zaken af te ronden en na te denken over wat hij nog verder voor Gilde Utrecht zou willen doen. Zo is Wolter ook nog actief als taalcoach en heeft hij zitting in de Coördinatiecommissie Taalaanbieders. Hij had een belangrijk aandeel in de administratieve organisatie en automatisering van Gilde Utrecht. Die taken worden nu onder de directeur en de overige bestuursleden verdeeld zodat Wolter zich kan oriënteren op andere bezigheden dan besturen. Hans Marcelis loopt zich in de tussentijd warm onder andere met een bezoek aan de Gemeente Utrecht voor een tussentijdse evaluatie en in september gaat hij voor het eerst de vergadering van het bestuur notuleren. Op deze plaats kan ik alleen maar zeggen: Wolter heel hartelijk bedankt voor alles wat je voor Gilde Utrecht gedaan hebt. Hans Marcelis: hartelijk welkom in het bestuur.
Directeur Een ander belangrijk agendapunt was de evaluatie van één jaar tijdelijk dienstverband van Sigrid Hjelmevoll als directeur van Gilde Utrecht. Weliswaar is Sigrid pas op 1 augustus 2014 een jaar in dienst, maar we vonden de gang van zaken binnen het Gilde en haar functioneren daarin dusdanig bevredigend, dat we Sigrid per 1 juli een vaste aanstelling gegeven hebben met bijpassende arbeidscondities en emolumenten. Sigrid
Gilde Utrecht Nieuws
hoefde daar niet heel lang over na te denken want we kregen als bestuur ter plekke de reactie: we hebben een deal. We hebben gezamenlijk de overtuiging dat Sigrid haar plaats in de organisatie verworven heeft en dat iedereen blij is dat ze bij ons is komen werken. Sigrid heeft gezegd dat ze in de zomermaanden wil gaan nadenken over perspectieven, wensen en voornemens voor de toekomst. Dat was al een toezegging uit haar sollicitatiegesprek, maar de voorbereiding van ons jubileum heeft te veel tijd gevergd om bij perspectieven stil te staan. Dat gaat nu wel gebeuren en in het najaar gaan we daarover met elkaar verder.
Jaarverslag 2013 Voor velen saai, maar voor het bestuur en zijn sponsoren van wezenlijk belang is de publicatie van ons jaarverslag. Elk jaar voor 1 juni moet het verslag over het voorbije jaar bij de Gemeente Utrecht binnen zijn. Dat betekent verzamelen van informatie want men wil weten hoeveel er besteed is en wat ervoor gedaan is. Ook dit jaar is het weer gelukt, waarbij we hebben kunnen vaststellen dat Gilde Utrecht exclusief de werkzaamheden in besturen en commissies, totaal 27.000 uur besteed heeft aan vrijwilligerswerk. Uitgedrukt in fte´s (fulltime eenheden oftewel volledige aanstelling): twintig fte´s per jaar. Anders gezegd: de gemeente zou twintig ambtenaren een volledig dienstverband moeten geven om dezelfde hoeveelheid werk te kunnen verzetten. Dus wij denken dat men dat beter aan Gilde Utrecht kan overlaten. Wij hebben er plezier in en ervaren het
15
als mooi en aangenaam om voor onze medemensen wat te kunnen betekenen. Als ik heel stiekem reken dat een ambtenaar minsten € 45.000 per jaar kost, dan kosten twintig ambtenaren € 900.000. Wij als Gilde doen al het werk voor tien procent. Ik denk dat dit aansluit bij de woorden van burgemeester Jan van Zanen na afloop van onze jubileumdag: “Ga vooral door met jullie belangrijke werk.”
Het jubileum Ja, en dan ons jubileum. In een apart artikel in dit Gildenieuws heb ik al geprobeerd de euforie van me af te schrijven. Ik heb een week nodig gehad om dat voldane en feestelijke gevoel over die 19e mei weer kwijt te raken. We hebben vrijdag 23 mei met zo veel mogelijk betrokkenen bij de organisatie geëvalueerd in café Van Wegen in de Lange Koestraat. Iedereen was vol lof over de dag en iedereen was er ook trots op hoe we deze dag met elkaar gerealiseerd hebben. Uiteraard hebben we als organiserend comité een aantal punten op een rij gezet voor verbetering bij toekomstige manifestaties, maar dat zal voorlopig wel even niet aan de orde komen.
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
VAN DE BESTUURSTAFEL Drukte En zo blijft het maar druk om ons heen. De Constructieven hebben de laatste drie tegelplateaus in de stad onthuld en daar een prachtig boekje bij uitgegeven. De bijeenkomst in de Janskerk op 28 mei was uitverkocht huis. Logisch want men kreeg het boekje gratis. Helaas kwam de burgemeester een half uur te laat terwijl de regen met bakken uit de hemel viel. Overigens heb ik heel veel rondleiders in de Janskerk gezien, dus de meesten zullen het boekje inmiddels wel (gelezen) hebben. Het is door Tolien Wilmers van goede tekst voorzien en de foto´s zijn prachtig. Zeker iets om bij een rondleiding te gebruiken. Op zaterdag 31 mei was de grote excursie van de Vereniging Oud-Utrecht op en onder het Domplein. Men was in de
gelegenheid een voorbeschouwing te krijgen van DomUnder voor de feitelijke opening op maandag 3 juni. Die opening vond plaats bij schitterend weer met een stralende minister en burgemeester als hoogwaardigheidsbekleders. De studenten vonden het nodig om die dag te verstoren met een demonstratie tegen het leenstelsel en uiteraard waren er weer wat domme journalisten die het nodig vonden een foto van de oproerkraaiers in de krant te zetten in plaats van de feestelijke opening van DomUnder. In ieder geval staat Utrecht weer op de kaart in positieve en negatieve zin. Een aantal rondleiders van Gilde Utrecht is ook betrokken bij DomUnder en het is te hopen dat dit bezoekerscentrum veel toeristen naar Utrecht zal trekken.
Iets vertellen over taalactiviteiten en de plannen die bestaan ten aanzien van cluster 3 activiteiten laat ik aan Sigrid over. Dan schrijven we niet beiden over hetzelfde en is het makkelijker op die manier de taken te verdelen.
Zomervakantie Geniet van een periode van ontspanning of afwijkende inspanning. Ga dingen doen die je anders niet doet om even de sleur uit het leven te halen. Dat hebben wij mensen nodig om daarna weer terug te verlangen naar die vertrouwde sleur. Want op vakantie is leuk, maar ik ben altijd weer zo blij als ik thuis kom en gewoon op de klok van de Domtoren kan zien hoe laat het is. Paul Vergeer
CONVERSATIE NEDERLANDS Taal gaat altijd door Sinds het vorige nummer van Gilde Utrecht Nieuws zijn zo’n vier maanden verstreken. De eerste daarvan – mei – werd geheel beheerst door de grootse viering van het 25-jarig bestaan van ons Gilde, waaraan dit nummer geheel gewijd is en waaraan ook de mensen uit ons cluster met veel plezier hebben meegewerkt en deelgenomen. Daarna brak een periode aan die voor menigeen in het teken staat van vakantie. Ook de senioren van het Gilde trekken er in die tijd vaak op uit, liefst net vóór de grote drukte. Toch kan er niet gesproken worden van een echte komkommertijd, want aan het taalfront wordt er flink doorgewerkt, gestimuleerd door de hernieuwde aandacht van de overheid en instanties voor laaggeletterdheid en taalachterstanden. Zo was er in mei een Utrechtse dag voor de taalvrijwilligers en verscheen in juni het rapport van een onderzoek, in opdracht van de gemeente, naar de ervaringen, vragen en problemen van taalvrijwilligers; ook een aantal Gildevrijwilligers heeft daaraan meegewerkt. Op 19 juni werd bovendien opnieuw de overeenkomst getekend voor de ´Alliantie Taal voor het Leven´, Gilde Utrecht Nieuws
waarbij een groot aantal organisaties (waaronder Gilde Utrecht) voortgaande samenwerking belooft en streefdoelen stelt voor de komende tijd. Kortom, het denken en plannen staat niet stil in deze zomermaanden. Ook de CCTA (Coördinatiecommissie Taalaanbieders) kijkt vooruit en heeft naast de bezinning op het heden, waarover in het aprilnummer – op pag.17 – is bericht, ook concrete plannen voor na de zomer. Zo is er een uitnodiging verstuurd aan de Vreemde Talen vrijwilligers voor een ontmoeting op 25 september waarbij na een inspirerende inleiding ervaringen en gegevens zullen worden uitgewisseld.
16
Voor degenen die zich bezighouden met ondersteuning van Nederlands als tweede taal (NT2) is een bijeenkomst in voorbereiding die zal plaatsvinden op 4 november. Ook daar zal het accent liggen op onderlinge uitwisseling, maar er wordt ook gesproken over onderlinge contacten en ondersteuning, en de mogelijkheden tot periodieke evaluatie van het werk. Begin september vergadert de CCTA weer en zullen nadere berichten over deze activiteiten aan de betrokkenen volgen. Hans Marcelis
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
IN DE SCHIJNWERPER F = W + H Interview met Wim Hendriks, fotograaf Wim Hendriks is bij het Gilde aanbieder op het gebied van fotografie en computerkunde. Een vakman pur sang, maar hij heeft het bij ons nooit zwaar gehad. Als ik hem zo zie in zijn nieuwe stadswoning in Vleuterweide – informeel gekleed, geestig brilletje, dun woest haar met een paardenstaart – denk ik: die man gaat optimistisch door het leven. Nu is hij net 65 geworden. Een mooi moment om eens wat door te vragen over zijn leven.
Hoe kom je hier terecht? Na de Oudegracht gingen we naar Zuilen, maar we vonden daar sociaal te weinig samenhang. Hier zitten we in een nieuwe stedelijke omgeving met allemaal import, veel diversiteit, en geen standaardhuizen. Dat ligt ons wel. Dat klopt. De woonkamer is een grote driehoek, modern en kleurig ingericht. Aan de wand o.a. litho’s van koeien van de hand van Schellekens, de keuze van Wims vrouw Joanet. Er zijn ook drie levende viervoeters in de kamer: labrador Bruno: gedrags- en jachttraining achter de rug maar verder mooi en ongevaarlijk. En dan de zwarte katten Oempje en Pieter van den Hoogenband. De laatste luistert ook naar Pieter, of hij luistert helemaal niet. Oempje neemt direct plaats op de schoot van de interviewer, Wim heeft op ambachtelijke wijze een grote mok koffie gemaakt en de sfeer is (dus) gemoedelijk.
Altijd Utrechter geweest? Vrijwel altijd. Ik ben geboren in 1949, als tweede van vijf kinderen. We woonden in Hoograven. Mijn vader was de oprichter van de CaDI (Cantinedienst) in het leger. Hij werkte o.a. in het Militair Hospitaal in Oog in Al. Zelf ben ik na mijn studie aan de Oudegracht gaan wonen en later dus in Zuilen. Uit mijn eerste huwelijk heb ik een zoon van 42 en een tweeling van 37. Nu ben ik al heel lang getrouwd met Gilde Utrecht Nieuws
Foto: Aart de Veer
Joanet. We hebben twee dochters van wie de oudste in Saoedi-Arabië woont. Ze is haar man gevolgd en Moslima geworden. De jongste dochter heeft juist eindexamen gedaan – de tas hangt nog aan de vlaggenstok. Joanet is tien jaar jonger, ze is een echt studiehoofd, is behalve drs. Theaterwetenschappen ook gediplomeerd in ICT en Engels. Ze is opgegroeid in India en Hongkong, maar nu geheel verhollandst. Na een baan bij het LOKV geeft ze nu les op een school in Tiel.
Hoe kwam je in het fotovak terecht?
de beveiliging van het spoor. Eind jaren ’70 ging ik in de fotografie. Ik ben autodidact. Ik ging foto’s maken voor kranten en tijdschriften, zoals AD, NRC, Nieuwe Revue, Panorama en zelfs De Waarheid. Verder werkte ik voor de omroep, bedrijven en een zwembond. Ik maakte voor mijn werk reizen naar onder andere Japan, Afrika en OostEuropa. De sociale kant, het contact met collega’s en dergelijke vond ik belangrijk, ik was bestuurslid van de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten en ontmoette bijvoorbeeld Sem Presser en Frits Gerritsen.
Doordat ik als jongeman bij de Waterpadvinders zat was mijn belangstelling voor de zee gewekt. Ik ging naar de Zeevaartschool aan de Vondellaan. Ik kon geen examen doen want moest in militaire dienst. 21 maanden was ik soldaat (onder andere in de Kromhoutkazerne en in Nieuw Millingen) – ze wilden me officier maken maar ik vond bevordering tot soldaat der 1e klasse voldoende. Ik werd technisch ingenieur bij de NS, en werkte in De Inktpot (voor ingewijden HGB3 – oftewel Hoofdgebouw 3) aan de ontwikkeling van schakelschema’s voor
Jeanne van den Heuvel deed een cursus fotografie bij de Volksuniversiteit en ik was daar docent, onder andere op het gebied van fotoshoppen. Jeanne vroeg mij ‘aanbieder’ bij het Gilde te worden, en zo kwam ik bij het zogenaamde derde cluster. Ik help mensen met zaken op het gebied van fotografie - bijvoorbeeld het digitaal versturen van foto’s - en computergebruik. Het gaat vaak om eenvoudige dingen: Wim, de printer doet het niet. Kun jij hem
17
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
Hoe kwam je bij het Gilde?
IN DE SCHIJNWERPER maken? Wim zet de printer uit en weer aan. De printer doet het weer. Dank je wel, Wim! Bij bijzondere gelegenheden word ik als fotograaf gevraagd, zoals bij het afscheid van Jeanne en het lustrum in Museum Speelklok. Daar heb ik overigens een filmpje van gemaakt.
Wat vind je van het Gilde en van ons blad GUN? Het Gilde is vooral sterk in wandelingen. Het talenaanbod zou breder kunnen. Over Gilde Utrecht Nieuws ben ik kritisch. Er zit te veel wit in, de opmaak zou beter kunnen en het formaat handzamer. Misschien hebben jullie er wat aan.
Wat doe je nu (nog) aan je werk? Ik heb mijn eigen Fotoburo Wim Hendriks, hier gevestigd, en voer nog altijd opdrachten uit, hoewel het minder wordt. Ik ben actief bezig met de sociale media. Ik had ook een eigen site, maar die is nu gesloten.
Ik film evenementen of bewerk films van anderen (onder andere mijn broer), die komen dan op de eigen site van onze buurt: 3452 (naar de postcode). Zo staat er een film van 20 minuten over (feest in) Vleuterweide op. Wims kantoor is boven, en van top tot teen gevuld met apparatuur: diverse (snelle!) computers, externe schijven (SSD), en een hele batterij aan camerawerk.
Wat zijn je hobby’s ? Die heb ik nauwelijks: F = W+H. Dat is geen wiskunde, maar betekent Fotografie is mijn Werk en Hobby. Ik heb vroeger aan atletiek gedaan, en nog steeds fiets ik, maar dan ´toeristisch´.
Reis je niet? Nee, weinig. Dat deed ik vroeger voor mijn vak. Mijn vrouw en dochter gaan binnenkort naar IJsland, maar ikzelf blijf hier en wacht op Noorderlicht … Wel gaan we regelmatig naar Frankrijk
waar we een station aan de TGV ParijsBordeaux hebben omgetoverd tot tweede huis. Het is zowel visueel als auditief goed afgeschermd naar de treinen, ons uitzicht is heel landelijk, het lijkt een beetje op … Drenthe. We maakten daar een ´spannend ongeluk´ mee. Een stroomafnemer van de trein schoot los, en brak zelfs een treinruit. De trein kwam tot stilstand en enkele gewonden werden op ons erf verzorgd! Het liep relatief goed af. Het anderhalf uur durende interview is omgevlogen. Oempje moet van schoot, ik neem afscheid van Wim, zijn dochter en de levende have, en spoed mij met de vouwfiets naar station Vleuten. In een kwartier ben ik weer op Utrecht Centraal. Die fotograaf woont gewoon nog in Utrecht. Aart de Veer
“Ik ben altijd bezig om mensen te laten participeren” Interview met Anneke van der Ven, eerste coördinator Gilde Utrecht In de jaren tachtig stond Anneke van der Ven aan de wieg van het Gilde. Eerst als lid van de initiatiefgroep en daarna als coördinator, zoals de functie van directeur toen heette. Een rol die zij van 1989 tot 1994 vervulde. Een gesprek over de allereerste aanbieders van het Gilde, het opleiden van rondleiders en haar passie in het leven: het ontwikkelen van initiatieven en het uitvoeren van plannen. We spreken af in ‘De Fabriek’, het werkhuis voor ontmoetingen in ondernemerschap, een trendy werkplek voor ZZP’ers en flexwerkers in hartje Deventer. Een aantal jaren geleden verruilde Anneke van der Ven de bruisende stad Utrecht voor het rustige buitenleven in Wilp (gemeente Voorst), vlak bij Deventer. “Dat was een compromis. Mijn partner woonde in Friesland en ik in Utrecht. Ik wilde niet naar Friesland en zij niet naar Utrecht. Uiteindelijk zijn we hier terechtgekomen.” Het buitenleven bevalt Anneke goed, maar ‘rustig’ is een kwalificatie die niet bij haar lijkt te passen. Gilde Utrecht Nieuws
Vergissing Als ik vraag naar Annekes achtergrond, krijg ik in rap tempo de feiten gepresenteerd. Vanuit een klein Brabants dorp, waar ze opgroeide in een boerengezin met acht kinderen, vertrekt Anneke in de jaren zeventig naar Eindhoven om te studeren aan de sociale academie. Na haar opleiding komt ze terecht als opbouwwerker in Overvecht. “Dat was toen een nieuwe wijk met jonge gezinnen, totaal anders dan nu. We organiseerden vooral allerlei cursuswerk voor de bewoners.” Daarnaast begint Anneke aan een studie sociale en fysische geografie, maar na verloop van tijd blijkt alles bij elkaar
18
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
IN DE SCHIJNWERPER toch te veel. “Het werk ging dag en nacht door en ik besloot om ontslag te nemen om mijn opleiding af te ronden.” Omdat er wel brood op de plank moest komen, gaat Anneke voor twintig uur per week aan de slag als leidster van het Dienstencentrum aan de Biltstraat. “Een vergissing in mijn leven. Ik was ingehuurd voor het dagelijkse reilen en zeilen, maar ik wilde me ook met het beleid bezighouden. Die combinatie, dat vond en vind ik leuk. Maar daar was een functionaris voor en een bestuur dus dat botste behoorlijk. Mijn bemoeienis werd niet gewaardeerd.” Ondertussen is ze ook actief in het volwassenenonderwijs en krijgt ze haar eerste kind.
Pionieren Halverwege de jaren tachtig raakt Anneke betrokken bij de initiatiefgroep voor de oprichting van de stichting ’t Gilde. De voorbereidingen nemen veel tijd in beslag en in de werkgroep wordt uitvoerig gediscussieerd over de noodzaak van een beroepskracht voor het begeleiden van vrijwilligers, het zorgdragen van de continuïteit, de coördinatie en publiciteit. Met de toekenning van subsidie door de gemeente is het in 1989 dan eindelijk zo ver dat er een betaalde kracht ingehuurd kan worden. Anneke verlaat dan de werkgroep, solliciteert op de functie van coördinator en krijgt de baan die haar op het lijf geschreven is. “Er was nog helemaal niets, alles moest van de grond af opgebouwd worden. Dat is precies wat ik al mijn hele leven doe: het ontwikkelen van initiatieven en het uitvoeren van plannen.” Enerzijds ging het om praktische zaken als het huren van een geschikte ruimte en het aanschaffen van vloerbedekking en bureaus. “Ik herinner me nog dat ik de baby meenam naar het werk. Die lag dan lekker te slapen op kartonnen dozen die op de vloer lagen.” Anderzijds moest de hele organisatie nog op poten worden gezet. “Het werven van baliemedewerkers en aanbieders lukte vrij goed. We hadden een hele hechte groep medewerkers. Verder ben ik aan de slag gegaan met het ontwikkelen van de eerste Gildegids waarin het aanbod werd gepubliceerd. Dat was vooral veel Gilde Utrecht Nieuws
regelwerk zoals het ontwerpen en laten drukken. Ook heb ik ervoor gezorgd dat er een inwerkprogramma kwam voor de vrijwilligers. Het was pionieren, zorgen dat zaken van de grond kwamen.”
Aanbieder 001 Ik laat Anneke een paar stukken zien die ik uit het archief van Gilde Utrecht heb opgediept als voorbereiding op dit interview. Er zijn krantenartikelen over de oprichting van de stichting en foto’s van het eerste onderkomen aan de Haverstraat. “O ja, die witte bureaus die ik had uitgezocht. En dat jurkje dat ik daar aan had, dat heb ik nog heel lang gehad.” De herinneringen komen langzaam weer naar boven, en daarmee ook het enthousiasme en de vele anekdotes. “De allereerste aanbieder, nummer 001, was volgens mij een dierenarts die adviezen gaf over de imkerij. Alleen was er helemaal geen vraag naar. Zo was er ook een man die een dialezing gaf over de wandeling naar het pelgrimsoord Santiago de Compostella in Spanje. Het grappige was dat hij die zelf nooit gelopen had, hij was er alleen met de auto geweest. En ik herinner me Martin Bos, die jarenlang bij de PTT had gewerkt. Dat kwam in die tijd wel vaker voor, dat aanbieders hun leven lang bij één bedrijf hadden gewerkt en nooit anders hadden gedaan. Na zijn pensioen maakte Martin mooie dia’s waar hij muziek achter zette. Daarmee ging hij langs verzorgingshuizen. Dat vond hij dankbaar werk. Soms hadden aanbieders tranen in hun ogen staan omdat ze nu, na een leven lang werken, andere talenten in zichzelf ontdekten en die konden inzetten voor anderen. Dat vond ik ook het leuke aan het werk.”
Rondleiders met hart voor de stad
een gesprek en gevraagd of hij bereid was om een groep rondleiders op te leiden.” En zo geschiedde. Uiteindelijk bleek het gemakkelijk om rondleiders te werven en de groep groeide als kool. “Mensen als Van Benthem, de advocaat, en Ben Ravelli zijn opgeleid door Struick. Dat gebeurde door heel veel te wandelen en te vertellen over de stad. Struick leerde hen hoe ze dat moesten doen.” Na verloop van tijd ontstonden specialisaties. “Sommige rondleiders wisten veel over een bepaald aspect van de stad, bijvoorbeeld de hofjes, dan ontstond er een aparte wandeling rond zo’n thema. Wat ik ook leuk vond, was dat rondleiders zich meldden met een wandeling die buiten de binnenstad plaatsvond, zoals de Wittevrouwenwandeling van Henk Denneman.” Anneke benadrukt nog eens waarin Gilderondleiders zich onderscheiden ten opzichte van andere, professionele stadsgidsen: “Gildemensen vertellen veel meer vanuit hun eigen beleving, er zit vaak een persoonlijk verhaal achter. Dat is ook logisch. Omdat ze al heel lang in de stad wonen, weten ze meer te vertellen. Bijvoorbeeld over dat bijzondere plafond in een stoffenwinkeltje, of die gekke wc in een bepaald café.” De meerwaarde van de Gildewandelingen zit volgens haar in de synergie en chemie tussen de groep en de rondleider. “Er wordt geen standaardverhaal afgedraaid en geïnteresseerden kunnen vragen stellen. Daardoor kan het wel voorkomen dat een wandeling wat langer duurt, maar het is juist die interactie die het verschil maakt.”
Nieuwe uitdaging
Een van de grote klussen voor Anneke was het opzetten van een netwerk van rondleiders. “Ik keek met een scheef oog naar Amsterdam en dacht: dat wil ik ook wel. Maar daar was kennis voor nodig en dus moest ik op zoek naar mensen die iets te vertellen hadden, rondleiders met hart voor de stad. Toevallig had ik gehoord dat Eduard Struick, de stadsarchivaris, met pensioen ging. Ik heb hem toen uitgenodigd voor
De verhuizing van het Gilde naar de Nachtegaalstraat opent voor Anneke een nieuw carrièreperspectief. “Na verloop van tijd heb je het gevoel dat alles wel op de rails staat en ben je toe aan een nieuwe uitdaging. Dat ik uiteindelijk ben weggegaan bij het Gilde komt omdat we in het nieuwe pand aan de Nachtegaalstraat geen eigen wc hadden. We deelden de voorzieningen met het naastgelegen pand waar de stichting Stade gevestigd was. Iedere keer als
19
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
IN DE SCHIJNWERPER ik naar de wc ging, kwam ik langs hun prikbord waar ook interne vacatures op stonden. Op een gegeven moment zag ik dat er een consulent groepswonen ouderen werd gevraagd. Diezelfde dag bleek de sluitingsdatum te zijn voor de sollicitatieprocedure. Ik heb toen snel actie ondernomen, gesolliciteerd en de baan gekregen.” Binnen Stade groeit Anneke door naar adviseur wonen & leefbaarheid en later wordt ze teamleider. “Nog veel later heb ik met iemand anders een eigen vennootschap opgericht. We waren toen gevestigd in het prachtige Lumax-gebouw in Ondiep
en werkten als programmamanager op het gebied van wonen, welzijn en zorg.” De verhuizing naar het oosten van het land bleek een goede aanleiding om helemaal voor zichzelf te beginnen. Met haar bedrijf ‘De Kantelaar, partner in leefkwaliteit’ begeleidt Anneke veranderprocessen binnen maatschappelijke organisaties. Haar drijfveer is om die verandering te realiseren met de mensen waar het om gaat. Als we aan het eind van het gesprek naar buiten lopen om een foto te maken, valt mijn blik op een bord in de etalage van
De Fabriek. ‘Gilden’, staat er. Toeval? Anneke licht toe: “Binnen de fabriek zijn er diverse Gilden. Een Gilde is een vakgroep van mensen die regelmatig bij elkaar komen om tot vakverbreding en verdieping te komen rondom een bepaald professioneel thema.” Anneke heeft zich aangesloten bij het Participatiegilde. “Dat is wat ik doe, ik ben altijd bezig met participatie, want ik vind het belangrijk dat mensen waar het om gaat zelf mee kunnen doen. Angelique van Vondelen
COLUMN Leven is omgaan met anderen en omgaan met veranderingen. Dat dacht ik, toen Jonne mij vroeg een bijdrage te leveren aan dit jubileumnummer. Als Gildelid trek je op met Gildecollega’s, ga je om met allen die gebruikmaken van onze aanbiedingen. In de 25 jaar die achter ons liggen is er veel veranderd. Wij zelf zijn veranderd. Nieuwe collega’s zorgen voor een andere inbreng. Ons ´huisadres´ veranderde van Haverstraat via Nachtegaalstraat in Smeestraat. De kaartenbak, de typemachine en de zwarte bakelieten telefoon werden de computer en het mobieltje. De coördinator werd directeur. In de pioniersfase van onze stichting was de leuze: ouderen voor anderen. In 1994 luidde onze aanbiedingen onder andere: wij bieden hulp bij het starten van een bedrijf, het restaureren van een schilderij. Vraag ons voor een wandeling door Utrecht, bak- of kook-advies, een lezing, het leren van de Nederlandse taal. Wij geven advies over fotografie, kunst, muziek, gebruik van een computer, etc. Uit die brij van activiteiten ontstonden al snel clusters: aanbiedingen, rondleidingen en een taalgroep. De baliedames zorgden ervoor, dat alle Gilde Utrecht Nieuws
vragen bij het juiste Gildelid kwamen. Zij verdienen een pluim, want ‘nee’ verkopen was er voor hen niet bij. Ook voor bijzondere klussen zochten zij een oplossing. Een vakbond zoekt gidsen voor bustochten voor zijn leden door Leidse Rijn in aanbouw. Ondernemers willen op de Maliebaan het maliespel spelen met het gemeentebestuur. Een Oekraïens koor wil de organist van de Dom ‘zien’ spelen en dan naar de winkel van Zeeman worden gebracht. ABN Amro vraagt om een bijdrage aan een cursus voor aspirant-managers. Hebben jullie een Sinterklaas voor de Margrietweek in de Jaarbeurs of een rondleider voor de rondvaartboot of het Catharijneconvent? Ons aanbod breidt zich onder andere uit met een cursus architectuur, diverse taalaanbiedingen, de cursus Leer mij Utrecht kennen en Kennismaken met de Utrechtse forten. Regelmatig is er een Gildelezing. We leiden studenten rond langs de pronkstukken in het depot van het Utrechts Archief. We leveren bijdragen aan culturele manifestaties, Monumentendag en Kerkennacht. De media besteden aandacht aan ons. Het U.N., De Telegraaf en Trouw wijden artikelen aan onze activiteiten. Vroege Vogels noemt onze
20
zondagmiddagwandeling. RTV Utrecht verzorgt interviews en reportages. We leveren een ‘Utrecht’-verhaal aan de ziekenomroep. Ik realiseer me dat ik niet volledig ben en dat ieder Gildelid deze opsomming moeiteloos kan aanvullen. Het Gilde is in de loop der jaren veranderd in een soepel draaiende organisatie met enthousiaste leden, mede dankzij staatssecretaris Terpstra. Zij stelde ruim 25 jaar geleden ook voor de gemeente Utrecht geld ter beschikking om een Gilde te starten. We gaan om met elkaar, met anderen en met veranderingen, omdat Utrecht toehapte in 1989. Ben de Boer
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
GEEF DE PEN EENS DOOR Utrechtse? Ja/nee Een geboren Utrechtse ben ik niet, maar zo voel ik me wel, want vanaf mijn zesde jaar woonde ik in Utrecht. En toen ik later in Amsterdam, Leiden en Baarn woonde, woonden mijn ouders nog in Utrecht, en zodoende was deze stad altijd ´thuis´. Nu woon ik alweer 32 jaar in Houten, terug bij het vertrouwde en geliefde Utrecht. Met twee kleine kinderen woonden we daarvoor in Leiden op een flat, toen konden we een huis huren in Houten met een tuintje voor en achter en vlakbij Utrecht, waar mijn man werkte en mijn ouders woonden, nou dat wilden we maar al te graag! Bezig bijtje We hebben Houten zien uitgroeien en hebben ons met de opbouw op allerlei manieren bemoeid, in de politiek, op de kinderboerderij, het jongerenwerk, de inkoop van biologische voeding, de internationale dansvereniging, Koninginnedag, de scouting, het yogacentrum, Wickenburgh, de kringloopwinkel…. Mijn man werkte bij de gemeente Utrecht, onder andere als chef speeltuinwerk, later werd hij wethouder in Houten. We kregen een derde kind en ik had er veel plezier in om voor iedereen te zorgen. We hadden een volkstuin en ik maakte ook veel kleding zelf. Daarna kwam een heel andere periode. We zijn gescheiden en ik was een paar jaar ziek. Ik herstelde, deed een massageopleiding, een therapeutenopleiding en een kleur- en stijladviesopleiding voor kleding. Zo sprokkelde ik wat inkomsten bij elkaar, al werd het nooit een volledige inkomstenbron. De kinderen gingen uit huis. Op een trainingscentrum, waar ik een dag in de week vrijwillig werkte, werd ik na een tijdje betaald en ging ik steeds meer uurtjes werken op de administratie, uiteindelijk werkte ik 24 uur en deed het grootste deel van de aanmeldingen en boekingen voor de trainingen. Helaas werd ik ontslagen na twaalf jaar.
Gilde Utrecht Nieuws
Kinderen en mannen komen en gaan Ik had vier jaar een vriend en zocht nog wat rond, maar toen kwam er een nieuwe man (weliswaar tweedehands, maar dat was ik zelf ook) en nu woon ik tot mijn grote vreugde alweer bijna zeven jaar met hem samen. Nog steeds woon ik in hetzelfde huis…, kinderen en mannen komen en gaan, maar mijn bedje bleef hier staan!
Van gewaardeerde collega tot zoekende naar een speld in een hooiberg Uren besteedde ik dagelijks aan het zoeken naar een andere baan. Mijn eigen praktijk (Massage en Kleur- en Stijladvies) geeft me veel voldoening, maar te weinig klanten om van te leven. Ik deed een boekhoudstudie en werkte af en toe een paar uurtjes voor een boekhouder. Ik maakte kettingen, gaf yogales, verzorgde lunches, had tijdelijk administratief werk, en… toen het me te rustig werd zocht ik vrijwilligerswerk. Ik wilde zo graag iets nuttigs doen en ik kan van alles, maar waar en met wie?
Gewaardeerd, al is het niet financieel Ik werd actief in verpleeghuis Het Houtens Erf, bij de Emmausgroep in De Bilt, en bij het Gilde. Dat gaf me veel plezier en contact, ook al moest het zoeken naar betaald werk doorgaan. Op een dag begin, december 2012, kwam ik voor een sollicitatiegesprek op het Gildekantoor en voelde me gewaardeerd en professioneel aangesproken door Jeanne en Wilma. Een mooie start voor een middag in de week Gildewerkzaamheden op de balie. Dat ik nog meer van mijn geliefde Utrecht mocht leren en te zien krijgen vond ik geweldig. En wat een leuke en interessante mensen allemaal bij het Gilde, een fijne en mooie club!
21
Cijferwijfje Ik doe sinds kort op het Gilde wat financieel werk voor de penningmeester en met Joyce de controle van de betalingen van de wandelingen. Ben weer begonnen om de boekhoudstudie voort te zetten. Op 7 maart jl. hoorde ik, nadat ik al een aantal werkzaamheden had gedaan in de weken daarvoor, dat ik twee dagen per week werd aangenomen voor boekhoudkundig administratief werk in Utrecht, dat was erg goed nieuws voor mij. Op de Nachtegaalstraat, dus lekker midden Utrecht. Op de terugweg een boodschapje doen, iets leuks of lekkers meenemen uit de stad, wat wil ik nog meer? En ik vind het toch zo leuk werk, alles kloppend maken en netjes, heerlijk. Gelukkig kan ik het Gildewerk er nog naast blijven doen. Tot ziens allemaal! De pen wordt doorgegeven aan Janie de Groot, taalvrijwilliger Joke Boidin
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
BOEKEN De Utrechtse Domtoren - Trots van de stad door René de Kam, Frans Kipp en Daan Claessen. Uitgeverij Matrijs, Utrecht. 2014. ISBN 978 90 5345 4671. Gebonden, rijk geïllustreerd, 544 blz. Prijs € 39,95. Dit lijvige, prachtige boek is al veel bejubeld in de pers (lokale en nationale kranten, Oud-Utrecht enzovoort). Auteur en eindredacteur René de Kam introduceerde zijn boek ook op het jubileum van Gilde Utrecht in Museum Speelklok. Het boek bestaat uit drie delen: Bouwen aan de Domkerk (tot 1321, dus de tijd vóór de torenbouw), De kathedrale toren (1321-1580)
en De stadse toren (vanaf 1580, na de Reformatie), en bevat vele bijlagen en diverse registers. Hoewel het Gilde geen rondleidingen in de Domtoren verzorgt, verdient dit boek een plaats in de kast van elke rondleider
(en andere betrokkenen bij het Gilde). Veel wandelingen spelen zich immers af in de binnenstad waarbij de Domtoren in beeld komt en genoemd wordt. We waren al trots op de Dom(toren) en zijn het nu nog meer!
Uitgeverij Matrijs was aanwezig op ons jubileum
De Amsterdamse School in Utrecht Vier wandel- of fietsroutes door de stad door Ronald Elink Schuurman en Bob Lodewijks. Uitgeverij Free Musketeers, Zoetermeer. 2014. ISBN 978 90 4843 3971. In ringband, geïllustreerd, 136 blz. Prijs € 15,95. “De Amsterdamse School in Utrecht, bestaat die dan?” vragen de auteurs zich af in de inleiding van dit boek. Nou en of, er zijn zo veel panden in deze architectonische stijl in onze stad gebouwd dat een overzicht daarvan gewettigd is. Vier routes, te voet of per fiets af te leggen, voeren langs deze gebouwen. Belangrijke kenmerken van de Gilde Utrecht Nieuws
Amsterdamse School, die bloeide van ca. 1910 tot 1930, zijn de plastische gevelvormen, gebruik van baksteen, bijzondere raamvormen en versiering met bijvoorbeeld beeldhouwwerk en smeedijzer. Bettina van Santen merkt in haar voorwoord terecht op dat iedereen de Inktpot, het postkantoor op de Neude en het Louis Hartloopercomplex wel
22
kent, maar dat er op dit gebied veel meer in Utrecht te genieten valt. Een prachtig boekje dat ook heel nuttig kan zijn voor rondleiders die hun kennis willen aanvullen en uitdragen. Aart de Veer
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
AGENDA EN MUTATIES Vergaderdata 2014 Bestuur
Coördinatiecommissie Taalaanbieders
Woensdag 10 - 12 uur Ruimte: bij Paul Vergeer 3 sept., 8 okt., 12 nov., 10 dec.
Dinsdagmorgen 10 - 12 uur Ruimte: Gildekantoor 9 sept., 25 nov.
Bijeenkomst aanbieders Vreemde Talen
Coördinatiecommissie rondleiders
Donderdagmiddag 14 - 17 uur Ruimte: Bartholomeus Gasthuis 25 sept.
Elke eerste donderdag van de maand 10 - 12 uur Ruimte: Gildekantoor 4 sept., 2 okt., 6 nov., 4 dec.
Bijeenkomst aanbieders Nederlands Dinsdagmiddag 14 - 17 uur Ruimte: Bartholomeus Gasthuis 4 nov.
Plenaire bijeenkomsten rondleiders dinsdagmorgen 10 - 12 uur 28 oktober
Gildecafé
Evenementen rondleiders
Dinsdagavond, vanaf 20.30 uur Ruimte: Café van Wegen, Lange Koestraat 16 sept., 21 okt., 18 nov. Op 16 september is de spreker Jaap van Vredendaal, met als onderwerp De Utrechtse Doopgelofte. Zie voor meer info www.gildeutrecht.nl
Een keer per maand
Balievergaderingen maandag- of donderdagmorgen 11 - 13 uur Ruimte: Gildekantoor do. 11 sept., ma. 27 okt., do. 11 dec.
Gildekantoor gesloten Maandag 22 december 2014 tot maandag 5 januari 2015
Mutaties Rondleider overleden
Nieuwe aanbieders
De heer L. Pastoor
Mevrouw E. Kaló, Engels; mevrouw M. van Wilpe, Engels; mevrouw R. Sijtsma, Spraakmakend; mevrouw A. Nieuwenhuijs, Voortburgeren; mevrouw G. Bartstra Bedaux, Voortburgeren; de heer P.J. de Vries, Samenspraak; mevrouw A. van Steenis, Samenspraak; mevrouw M. van der Linden, Samenspraak; mevrouw T. Mensink, Spraakmakend; de heer A. van der Vleuten, Frans, Italiaans, Spaans; de heer C. de Vries, Samenspraak; mevrouw K.L. Oei, Spraakmakend.
Rondleider vertrokken De heer H. Rijkse
Baliemedewerker vertrokken Mevrouw E. Hiddinga
Aanbieders vertrokken Mevrouw A. Smit, Frans; mevrouw M. Bodewes, Samenspraak.
Gilde Utrecht Nieuws
23
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014
GILDE UTRECHT VIJFENTWINTIG JAAR
Het 25-jarig jubileum van Gilde Utrecht/Landelijke wandeldag van Gilde Nederland is mede mogelijk gemaakt door: Gemeente Utrecht; K.F.Hein Fonds; Elise Mathilde; Gilde Nederland Gilde Utrecht Nieuws
24
jaargang 15 nummer 2/3, augustus 2014