De Grote Vaart Pieter Zeemanlaan te Papendrecht Beperking van galm
Opgesteld door: S&W Consultancy Postbus 5185 4380 KD Vlissingen Tel: 0118 442 270 Fax: 0118 415 883 Contactpersoon: R. Kranenburg
Datum: Rapportnr: Versie:
2 mei 2011 2110489 1
Inhoudsopgave
1.
Inleiding ....................................................................................................................................... 1
2.
Wettelijk kader............................................................................................................................. 1 2.1
3.
Beperking van galm .............................................................................................................. 1
Beperking van galm .................................................................................................................... 2 3.1 3.2 3.3
Berekening hal/trappenhuis (stramien C-D) ......................................................................... 3 Berekening gang (stramien 3-5 vdp. 1+2) ............................................................................ 4 Berekening gang (stramien 3-5 vdp. 3) ................................................................................ 5
4.
Conclusies................................................................................................................................... 6
I.
Bijlage ‘Berekeningsresultaten geluidsabsorptie’ ........................................................................ I
II.
Bijlage ‘Berekeningsresultaten productinformatie’...................................................................... II
1. Inleiding In het nieuw te bouwen appartementengebouw aan de Pieter Zeemanlaan te Papendrecht zijn meerdere gemeenschappelijke verkeersruimten aanwezig. Deze verkeersruimten zijn getoetst aan de eisen die worden gesteld in het Bouwbesluit ten aanzien van de totale geluidsabsorptie van een besloten gemeenschappelijke verkeersruimte. Er worden in dit rapport aanvullende voorzieningen (aan de plafonds) voorgesteld om aan de gestelde eisen te voldoen. Bij de berekeningen is uitgegaan van de plattegronden, gevels en doorsneden, bij werknr. 4417 d.d. 31-12-2010, verstrekt door Kokon Stedenbouw en Architectuur.
2. Wettelijk kader 2.1 Beperking van galm Bouwbesluit Afdeling 3.4 (art. 3.16) Een aan een niet-gemeenschappelijke ruimte van een woonfunctie grenzende besloten gemeenschappelijke verkeersruimte voor het ontsluiten van een woonfunctie gelegen in een woongebouw, heeft een volgens NEN 5078 bepaalde totale geluidsabsorptie met een getalwaarde, uitgedrukt in m2, die niet kleiner is dan 1/8 van de getalwaarde van de inhoud van die ruimte, uitgedrukt in m3, in elk van de octaafbanden met middenfrequenties van 250, 500, 1000 en 2000 Hz. Hoewel art. 3.16 BB voor de rekenmethode (nog) NEN 5078 voorschrijft, verwijst NEN 2000 (reeds) naar NEN-EN 12354-6. Berekeningen zijn opgesteld volgens NEN-EN 12354-6.
1
3. Beperking van galm Het getoetste bouwplan heeft meerdere gemeenschappelijke verkeersruimten. Er zijn berekeningen opgesteld van de geluidsabsorptie in de volgende gemeenschappelijke verkeersruimten, welke zijn bestemd voor het ontsluiten van de woonfuncties, en grenzen aan een niet-gemeenschappelijke ruimte van een woonfunctie: hal/trappenhuis (stramien C-D); gang (stramien 3-5, vdp. 1+2); gang (stramien 3-5, vdp. 3); In de uitgangssituatie is rekening gehouden met de volgende materialen: vloeren hal akoestisch hard (bijvoorbeeld tegels); vloeren gangen linoleum; wanden: akoestisch hard (bijvoorbeeld pleisterwerk); trappen: akoestisch hard (bijvoorbeeld prefab betonnen trappen); plafondafwerking: absorberende plafondplaten volgens hoofdstuk 3.1 t/m 3.4; deuren en glas als aangegeven op tekening.
2
3.1 Berekening hal/trappenhuis (stramien C-D) In bijlage I is de berekening van de totale geluidsabsorptie en de te verwachten nagalmtijd weergegeven voor de hal/trappenhuis tussen stramien C en D. In deze berekening zijn de absorberende plafondplaten reeds opgenomen, volgens opgave van de architect. De resultaten van deze berekening worden samengevat in tabel 1. Tabel 1: Eisen en resultaten voor de hal/trappenhuis in de uitgangssituatie (inclusief absorberend plafond) vereiste absorptie [m2] gerealiseerde absorptie [m2] te verwachten nagalmtijd [s]
250 Hz. 23,21 27,40 1,1
500 Hz. 23,21 31,04 1,0
1000 Hz. 23,21 29,06 1,1
2000 Hz. 23,21 27,13 1,1
Om voldoende geluidsabsorptie te realiseren, wordt een geluidsabsorberend plafond toegepast. Er wordt absorberend materiaal toegepast op het plafond onder alle verdiepingsvloeren, het platte dak en aan de onderzijde van de bordessen. In totaal wordt dan een oppervlak van 50,3 m2 bedekt in deze ruimte. In verband met verlichting en dergelijke, wordt aangenomen dat 90% van dit oppervlak effectief bedekt zal worden (45,3 m2). In de berekening is bepaald wat de minimale waarde van de absorptiecoëfficiënt α in elke octaafband moet zijn, om de vereiste absorptie te realiseren. In tabel 2 staan de vereiste absorptiecoëfficiënten α waaraan het akoestisch plafond moet voldoen. Tabel 2: Eisen voor het toe te passen akoestisch plafond voor de hal/trappenhuis ruimte
toe te passen oppervlakte [m2] 45,3
Hal/trappenhuis
minimale absorptiecoëfficiënt α per octaafband 250 Hz. 500 Hz. 1000 Hz. 2000 Hz. 0,36 0,38 0,33 0,32
Om de vereiste absorptie te realiseren wordt een akoestisch plafond toegepast, zoals weergegeven in tabel 3: Magnesietgebonden houtwol-decorplaat type Heradesign Micro met een dikte van 25 mm, bevestigd op een spouw van 30 mm. (Minerale wol in de spouw is voor de geluidsabsorptie niet noodzakelijk). Tabel 3: Toegepaste geluidsabsorberende plafondplaten voor de hal/trappenhuis Type plafond Heradesign fine (d=25mm, s=30mm, a=0mm)
toe te passen oppervlakte [m2] 45,3
absorptiecoëfficiënt α per octaafband 250 Hz. 500 Hz. 1000 Hz. 2000 Hz. 0,45 0,55 0,45 0,40
3
3.2 Berekening gang (stramien 3-5 vdp. 1+2) In bijlage I is de berekening van de totale geluidsabsorptie en de te verwachten nagalmtijd weergegeven voor de gang tussen stramien 3 en 5, op de eerste en tweede verdieping. In deze berekening zijn de absorberende plafondplaten reeds opgenomen, volgens opgave van de architect. De resultaten van deze berekening worden samengevat in tabel 4. Tabel 4: Eisen en resultaten voor de gang in de uitgangssituatie (inclusief absorberend plafond) vereiste absorptie [m2] gerealiseerde absorptie [m2] te verwachten nagalmtijd [s]
250 Hz. 7,06 19,56 0,5
500 Hz. 7,06 21,10 0,4
1000 Hz. 7,06 21,66 0,4
2000 Hz. 7,06 22,62 0,4
Om voldoende geluidsabsorptie te realiseren, wordt een geluidsabsorberend plafond toegepast. Er wordt absorberend materiaal toegepast op het plafond onder de verdiepingsvloer. In totaal wordt dan een oppervlak van 21,2 m2 bedekt in deze ruimte. In verband met verlichting en dergelijke, wordt aangenomen dat 90% van dit oppervlak effectief bedekt zal worden (19,1 m2). In de berekening is bepaald wat de minimale waarde van de absorptiecoëfficiënt α in elke octaafband moet zijn, om de vereiste absorptie te realiseren. In tabel 5 staan de vereiste absorptiecoëfficiënten α waaraan het akoestisch plafond moet voldoen. Tabel 5: Eisen voor het toe te passen akoestisch plafond voor de gang ruimte Gang
toe te passen oppervlakte [m2] 19,1
minimale absorptiecoëfficiënt α per octaafband 250 Hz. 500 Hz. 1000 Hz. 2000 Hz. 0,20 0,22 0,19 0,19
Om de vereiste absorptie te realiseren wordt een akoestisch plafond toegepast, zoals weergegeven in tabel 6: Zelfdragend plafondpaneel type Rockfon Krios Shadowline 544.E, met een dikte van 20 mm, bevestigd op een spouw (spouwhoogte volgens opgave leverancier). Tabel 6: Toegepaste geluidsabsorberende plafondplaten voor de gang Type plafond Rockfon Krios Shadowline 544.E
toe te passen oppervlakte [m2] 19,1
absorptiecoëfficiënt α per octaafband 250 Hz. 500 Hz. 1000 Hz. 2000 Hz. 0,85 0,95 0,95 1,00
4
3.3 Berekening gang (stramien 3-5 vdp. 3) In bijlage I is de berekening van de totale geluidsabsorptie en de te verwachten nagalmtijd weergegeven voor de gang tussen stramien 3 en 5, op de derde verdieping. In deze berekening zijn de absorberende plafondplaten reeds opgenomen, volgens opgave van de architect. De resultaten van deze berekening worden samengevat in tabel 7. Tabel 7: Eisen en resultaten voor de gang in de uitgangssituatie (inclusief absorberend plafond) vereiste absorptie [m2] gerealiseerde absorptie [m2] te verwachten nagalmtijd [s]
250 Hz. 8,22 23,04 0,5
500 Hz. 8,22 24,76 0,4
1000 Hz. 8,22 25,35 0,4
2000 Hz. 8,22 26,46 0,4
Om voldoende geluidsabsorptie te realiseren, wordt een geluidsabsorberend plafond toegepast. Er wordt absorberend materiaal toegepast op het plafond onder de verdiepingsvloer. In totaal wordt dan een oppervlak van 24,7 m2 bedekt in deze ruimte. In verband met verlichting en dergelijke, wordt aangenomen dat 90% van dit oppervlak effectief bedekt zal worden (22,3 m2). In de berekening is bepaald wat de minimale waarde van de absorptiecoëfficiënt α in elke octaafband moet zijn, om de vereiste absorptie te realiseren. In tabel 8 staan de vereiste absorptiecoëfficiënten α waaraan het akoestisch plafond moet voldoen. Tabel 8: Eisen voor het toe te passen akoestisch plafond voor de gang ruimte Gang
toe te passen oppervlakte [m2] 22,3
minimale absorptiecoëfficiënt α per octaafband 250 Hz. 500 Hz. 1000 Hz. 2000 Hz. 0,19 0,21 0,19 0,19
Om de vereiste absorptie te realiseren wordt een akoestisch plafond toegepast, zoals weergegeven in tabel 9: Zelfdragend plafondpaneel type Rockfon Krios Shadowline 544.E, met een dikte van 20 mm, bevestigd op een spouw (spouwhoogte volgens opgave leverancier). Tabel 9: Toegepaste geluidsabsorberende plafondplaten voor de gang Type plafond Rockfon Krios Shadowline 544.E
toe te passen oppervlakte [m2] 22,3
absorptiecoëfficiënt α per octaafband 250 Hz. 500 Hz. 1000 Hz. 2000 Hz. 0,85 0,95 0,95 1,00
5
4. Conclusies De geluidsabsorptie van de besloten gemeenschappelijke verkeersruimten van het appartementengebouw aan de Pieter Zeemanlaan te Papendrecht is bepaald. In de uitgangssituatie wordt in de verschillende verkeersruimten zonder absorberende voorzieningen, niet voldoende geluidsabsorptie gerealiseerd. Op grond van de berekeningen kan worden geconcludeerd dat de geluidsabsorptie voldoende is, als de voorzieningen worden getroffen zoals in paragraaf 3.1 t/m 3.4 omschreven.
Vlissingen, 2 mei 2011
R. Kranenburg
6
I.
Bijlage ‘Berekeningsresultaten geluidsabsorptie’
I
project: opdrachtgever:
De Grote Vaart, Pieter Zeemanlaan, te Papendrecht Kokon Stedenbouw en Architectuur
werknummer: datum:
2110489 2 mei 2011
BEREKENING GELUIDABSORPTIE EN NAGALMTIJD Hal/trappenhuis (stramien C-D), met voorgestelde verbeteringsmaatregel plafonds volume 185,7 m3 opp. octaafbanden met middenfrequentie in Hz 250 Hz. 500 Hz. 1000 Hz. 2000 Hz. 2 2 2 2 2 [m ] alfa [-] A [m ] alfa [-] A [m ] alfa [-] A [m ] alfa [-] A [m ] vloeren akoestisch hard, tegels [1] 37,7 0,01 0,38 0,01 0,38 0,02 0,75 0,02 0,75 plafonds absorberend plafond, Herakustik Micro* 39,2 0,45 17,64 0,55 21,56 0,45 17,64 0,40 15,68 trappen bk. + ok. + zk. prefab beton, o.g. [1] 46,4 0,01 0,46 0,01 0,46 0,02 0,93 0,02 0,93 bovenzijde bordessen prefab beton, o.g. [1] 10,1 0,01 0,10 0,01 0,10 0,02 0,20 0,02 0,20 onderzijde bordessen absorberend plafond, Herakustik Micro* 6,1 0,45 2,74 0,55 3,35 0,45 2,74 0,40 2,43 wanden pleisterwerk, o.g. [1] 150,4 0,01 1,50 0,01 1,50 0,02 3,01 0,02 3,01 liftdeuren metaal 8,7 0,01 0,09 0,01 0,09 0,01 0,09 0,01 0,09 ramen glas [1] 19,0 0,08 1,52 0,05 0,95 0,04 0,76 0,03 0,57 deuren hout [1] 27,5 0,10 2,75 0,08 2,20 0,08 2,20 0,08 2,20 m A m A m A m A A(air) volgens NEN-EN 12354-6 0,0003 0,22 0,0006 0,45 0,0010 0,74 0,0017 1,26 2 27,40 31,04 29,06 27,13 totale geluidabsorptie [m ] te verwachten nagalmtijd [s] 1,1 1,0 1,1 1,1 2 vereiste geluidabsorptie [m ] 23,21 23,21 23,21 23,21 ruimte: omschrijving
totale geluidsabsorptie zonder plafonds vereiste geluidsabsorptie plafonds
250 Hz. 500 Hz. 1000 Hz. 2000 Hz. 2 2 2 alfa [-] A [m ] alfa [-] A [m ] alfa [-] A [m ] alfa [-] A [m2] 7,02 6,13 8,68 9,01 0,36 16,19 0,38 17,09 0,33 14,53 0,32 14,20
*) Magnesietgebonden houtwol-decorplaat type Heradesign Micro met een dikte van 25 mm, bevestigd op een spouw van 30 mm. (Minerale wol in de spouw is voor de geluidsabsorptie niet noodzakelijk). Als uitgangspunt is aangehouden dat i.v.m. verlichting ed. slechts 90% van het plafondoppervlak effectief bedekt kan worden met akoestische plafondafwerking.
project: opdrachtgever:
De Grote Vaart, Pieter Zeemanlaan, te Papendrecht Kokon Stedenbouw en Architectuur
werknummer: datum:
2110489 2 mei 2011
BEREKENING GELUIDABSORPTIE EN NAGALMTIJD Gang (stramien 3-5, vdp 1+2), met voorgestelde verbeteringsmaatregel plafonds volume 56,5 m3 opp. octaafbanden met middenfrequentie in Hz 250 Hz. 500 Hz. 1000 Hz. 2000 Hz. 2 2 2 2 2 [m ] alfa [-] A [m ] alfa [-] A [m ] alfa [-] A [m ] alfa [-] A [m ] vloer linoleum, 2,5 mm 21,2 0,03 0,64 0,04 0,85 0,05 1,06 0,05 1,06 plafond absorberend plafond, Rockfon Krios* 19,1 0,85 16,24 0,95 18,15 0,95 18,15 1,00 19,11 wanden pleisterwerk, o.g. [1] 42,1 0,01 0,42 0,01 0,42 0,02 0,84 0,02 0,84 ramen glas [1] 15,6 0,08 1,24 0,05 0,78 0,04 0,62 0,03 0,47 deuren hout [1] 9,5 0,10 0,95 0,08 0,76 0,08 0,76 0,08 0,76 m A m A m A m A A(air) volgens NEN-EN 12354-6 0,0003 0,07 0,0006 0,14 0,0010 0,23 0,0017 0,38 2 19,56 21,10 21,66 22,62 totale geluidabsorptie [m ] te verwachten nagalmtijd [s] 0,5 0,4 0,4 0,4 2 7,06 7,06 7,06 7,06 vereiste geluidabsorptie [m ] ruimte: omschrijving
totale geluidsabsorptie zonder plafonds vereiste geluidsabsorptie plafonds
250 Hz. 500 Hz. 1000 Hz. 2000 Hz. alfa [-] A [m2] alfa [-] A [m2] alfa [-] A [m2] alfa [-] A [m2] 3,32 2,94 3,51 3,51 0,20 3,74 0,22 4,11 0,19 3,55 0,19 3,54
*) Zelfdragend plafondpaneel type Rockfon Krios Shadowline 544.E, met een dikte van 20 mm, bevestigd op een spouw (spouwhoogte volgens opgave leverancier). Als uitgangspunt is aangehouden dat i.v.m. verlichting ed. slechts 90% van het plafondoppervlak effectief bedekt kan worden met akoestische plafondafwerking.
project: opdrachtgever:
De Grote Vaart, Pieter Zeemanlaan, te Papendrecht Kokon Stedenbouw en Architectuur
werknummer: datum:
2110489 2 mei 2011
BEREKENING GELUIDABSORPTIE EN NAGALMTIJD Gang (stramien 3-5, vdp 3), met voorgestelde verbeteringsmaatregel plafonds volume 65,8 m3 opp. octaafbanden met middenfrequentie in Hz 250 Hz. 500 Hz. 1000 Hz. 2000 Hz. 2 2 2 2 2 [m ] alfa [-] A [m ] alfa [-] A [m ] alfa [-] A [m ] alfa [-] A [m ] vloer linoleum, 2,5 mm 24,7 0,03 0,74 0,04 0,99 0,05 1,24 0,05 1,24 plafond absorberend plafond, Rockfon Krios* 22,3 0,85 18,92 0,95 21,14 0,95 21,14 1,00 22,26 wanden pleisterwerk, o.g. [1] 41,7 0,01 0,42 0,01 0,42 0,02 0,83 0,02 0,83 ramen glas [1] 18,3 0,08 1,46 0,05 0,92 0,04 0,73 0,03 0,55 deuren hout [1] 14,2 0,10 1,42 0,08 1,14 0,08 1,14 0,08 1,14 m A m A m A m A A(air) volgens NEN-EN 12354-6 0,0003 0,08 0,0006 0,16 0,0010 0,26 0,0017 0,45 2 23,04 24,76 25,35 26,46 totale geluidabsorptie [m ] te verwachten nagalmtijd [s] 0,5 0,4 0,4 0,4 2 8,22 8,22 8,22 8,22 vereiste geluidabsorptie [m ] ruimte: omschrijving
totale geluidsabsorptie zonder plafonds vereiste geluidsabsorptie plafonds
250 Hz. 500 Hz. 1000 Hz. 2000 Hz. alfa [-] A [m2] alfa [-] A [m2] alfa [-] A [m2] alfa [-] A [m2] 4,13 3,62 4,20 4,21 0,19 4,10 0,21 4,60 0,19 4,02 0,19 4,02
*) Zelfdragend plafondpaneel type Rockfon Krios Shadowline 544.E, met een dikte van 20 mm, bevestigd op een spouw (spouwhoogte volgens opgave leverancier). Als uitgangspunt is aangehouden dat i.v.m. verlichting ed. slechts 90% van het plafondoppervlak effectief bedekt kan worden met akoestische plafondafwerking.
II. Bijlage ‘Berekeningsresultaten productinformatie’
II
Sound Research Laboratories Limited
Test Certificate No. 5643 Contract: C/09/5L/20816
Holbrook House, Little Waldingfield, Sudbury, Suffolk CO10 0TH
Page:
1 of 1
Date:
22 July 2009
Tel: (01787) 247595 Fax: 01787 248420 e-mail:
[email protected]
See SRL report C/09/5L/20816/R02 for full details The Laboratory Measurement of Random Incidence Sound Absorption to BS EN ISO 354:2003 Client:
Rockfon
Test Date:
18/06/2009
Empty Room:
Temperature:
17.9
°C
Humidity:
57
%RH
Pressure:
1015
mbar
Room with Sample:
Temperature:
18.4
°C
Humidity:
50
%RH
Pressure:
1015
mbar
Krios Shadowline 600x600x20mm, E edge
Sample Description: Mounting Method: Sample Area: Chamber Volume:
E- 205
12.96
m2
300
m3
Sound Absorption Coefficient
Test 20b T1 sec
T2 sec
50* 63* 80* 100 125 160 200 250 315 400 500 630 800 1000 1250 1600 2000 2500 3150 4000 5000 6300* 8000* 10000*
4.16 4.24 4.20 6.40 7.50 7.40 7.58 8.21 7.77 6.77 5.70 5.48 5.89 6.54 6.38 5.82 5.21 4.60 3.82 3.06 2.43 1.79 1.35 0.98
3.28 3.17 3.03 3.93 3.94 3.21 3.03 2.78 2.58 2.53 2.29 2.24 2.40 2.58 2.35 2.31 2.18 2.03 1.84 1.62 1.42 1.16 0.95 0.75
Absorp Coeff
0.24 0.30 0.34 0.37 0.45 0.66 0.74 0.89 0.97 0.93 0.98 0.99 0.92 0.88 1.00 0.97 0.99 1.01 1.02 1.02 1.00 0.98 0.93 0.83
*
1.2
Practical Absorp Coeff #
1.1
n/a 1
0.50 0.9
0.85 0.8
0.95
0.95
1.00
Absorption Coefficient
Freq Hz
0.7
0.6
0.5
0.4
1.00 0.3
n/a 0.2
1.00
Class A
0.1
Calculated to EN ISO 11654:1997
NRC
0.95
Calculated to ASTM C 423-01
0 100
160 125
250 200
400 315
630 500
1000 1600 2500 4000 800 1250 2000 3150 5000
* Denotes frequencies outside the range covered by BS EN ISO 354:2003 T1, empty room reverberation time T2, room reverberation time with sample # Practical absorption coefficient, BS EN ISO 11654:1997
Quality Manager
Frequency, Hz
v3
Deputy Technical Manager
Sound Absorption Values Heradesign® micro
Test item Panel type
Panel Thickness (mm)
Without backfilling Heradesign® micro Heradesign® micro Heradesign® micro Heradesign® micro Heradesign® micro With mineral wool Heradesign® micro Heradesign® micro Heradesign® micro With flax wool Heradesign® micro
Degree of Sound Absorption αs , αp
Certificates
Spacing to ceiling (mm) 1)
Back filling (mm)
Country/ Test Institute
No.
Date
αs αp
63
αs αp αs αp 0.45 αp 0.05
125
Frequencies (HZ) entire range 250 500 1000 2000 4000 NRC2) αw
0.16 0.25 0.18 0.70 0.20
0.41 0.45 0.70 0.60 0.40
0.47 0.55 0.52 0.45 0.55
0.32 0.45 0.34 0.45 0.40
0.28 0.40 0.47 0.50 0.30
0.33 0.45 0.46 0.50 0.40
Absorber class
25 25 25 25 35
0 30 50 300 0
0 0 0 0 0
NL/PEUTZ Mook A/TGM Wien CH/EMPA Dübendorf A/TGM Wien A/TGM Wien
1244-1-RA 23.01.03 10656/AB 18.06.03 119.203 09.04.76 9454/WS 20.05.97 9454/WS 20.05.97
0.35 0.35 (L) 0.50 0.45 0.50 0.50 0.50 (L) 0.40 0.40
D D
25 25 35
30 275 30
30 40 30
A/TGM Wien A/TGM Wien A/TGM Wien
10225/WS 26.02.01 αp 0.35 0.75 0.65 0.45 0.40 0.35 0.55 0.45 (L) 10656/AB 18.06.03 αp 0.25 0.45 0.45 0.45 0.45 0.45 0.50 0.45 0.45 10225/WS 26.02.01 αp 0.50 0.55 0.45 0.35 0.35 0.35 0.45 0.40 (L)
D
25
275
40
A/TGM Wien
9666/WS 19.01.98 αp 0.45 0.65 0.60 0.45 0.40 0.40 0.40 0.45 0.45 (L)
D
D D
D
1) Distance to the ceiling: distance from lower ceiling edge to upper edge of the decorative panel (without backfilling) PE: with PE film 0.2 mm thick, between panel and backfilling 2) NRC noise reduction coefficient as per ASTM - C423 *) Ceiling layer coloured
H e r a d e s i g n C e i l i n g D i v i s i o n , A - 9 7 0 2 F e r n d o r f 2 9 , Te l . : + 4 3 4 2 4 5 2 0 0 1 - 3 0 0 3 , F a x D W 3 4 9 9 , o ff i c e @ h e r a d e s i g n . a t C u s t o m e r S e r v i c e A u s t r i a : Te l . : + 4 3 4 2 4 5 2 0 0 1 - 3 3 3 9 , F a x D W 3 0 5 6 , C u s t o m e r S e r v i c e G e r m a n y : Te l . : + 4 9 8 5 7 1 4 0 - 4 7 0 , F a x D W 4 7 4