Ons dagelijks brood Maaltijd (12.00 u.) en Dienst (12.45 u.) in het Bezoekerscentrum Sonsbeek bij de Witte watermolen, Arnhem zondag 6 september 2015
voorbereid door de Themadienstcommissie
Doopsgezinde Gemeente Arnhem Gaan voor vrede en vertrouwen in Gods licht
Welkom en uitleg programma Zingen (als begin van de maaltijd)
1. Wij
dan-ken U voor’t daag’lijks 2. Voor al - le goe-de ga-ven,
kracht en ge-zond-heid, Heer. 2. zij U de dank en eer. 1.
nr.235
brood Heer
Gezamenlijke middageten Zingen (als begin van de dienst)
nr.276:1,3
Gebed Inleiding We zitten vandaag op een heel bijzondere Arnhemse locatie: Sonsbeekpark – Bezoekerscentrum bij de Witte Molen. Toen we als Themadienstcommissie deze dienst voorbereidden, kwamen op het idee om ergens in Arnhem op een bijzondere locatie de startdienst te houden. We bedachten voor deze dienst het thema “Ons dagelijks brood”. En zo kwam van het één het ander. We dachten de Witte Molen, waar meel gemalen wordt voor brood – dat zou een mooie plek zijn. En het is gelukt om het Bezoekers-centrum daarnaast te reserveren. Vandaar. – Zo
kunt u vandaag ook een kijkje nemen in de Watermolen hiernaast. Als u dat nog niet gedaan heeft, kan dat straks nog na de dienst. En toen bedachten we bij het thema “Ons dagelijks brood” is het ergens ook logisch om met elkaar te eten. Dat past bij elkaar. Vandaar dat we jullie uitgenodigd hebben om eten mee te nemen voor een potluck-maaltijd – samen delen, samen eten. Praten maar ook iets met elkaar doen. Dat voelt goed en het blijft goed in de herinne-ring. Ook vandaag in deze bijzondere dienst luisteren we weer naar woorden uit de bijbel. “Ons dagelijks brood” – dat is dus het thema van vanmorgen. De beide bijbelverhalen hebben te maken met “dagelijks brood”. Laten we met elkaar aandachtig naar deze verhalen luisteren. Dan zingen we een lied en zal ik jullie kort een paar gedachten meegeven. Daarna gaan we in drie groepen (zo’n ½ uur) creatief aan de slag met het thema “Ons dagelijks brood”. Ook een manier om samen iets met het thema te doen.
Bijbellezingen over “ons dagelijks brood”
Exodus 16:2-5 en 19-22: “brood in de woestijn” 2-3 Daar in de woestijn begonnen de Israëlieten weer te protesteren. Ze riepen tegen Mozes en Aäron: ‘Had de Heer ons maar laten sterven in Egypte! Daar hadden we meer dan genoeg vlees en brood te eten. Waarom hebben jullie ons naar deze woestijn gebracht? Hier zullen we allemaal sterven van de honger!’ 4-5 Toen zei de Heer tegen Mozes: ‘Ik zal ervoor zorgen dat jullie weer brood krijgen. Het zal als regen uit de hemel komen. Elke dag moeten de mensen dan genoeg brood verzamelen voor één dag. Alleen op de zesde dag moeten ze twee keer zo veel verzamelen en klaarmaken. Zo kan ik zien of ze zich houden aan mijn regels en of ze mij vertrouwen.’ Mozes zei dat ze het eten niet mochten bewaren tot de volgende dag. Sommige mensen luisterden niet en
bewaarden het toch. Maar de volgende ochtend zaten er wormen in het eten, en het stonk. Mozes werd kwaad op de mensen die het eten bewaard hadden. 21 Elke ochtend raapte iedereen zo veel eten op als hij nodig had. Zodra de zon fel ging schijnen, begon het eten te smelten. 22 Op de zesde dag van de week raapte iedereen twee keer zo veel op als anders: 4 kilo per persoon. Toen de leiders van het volk dat aan Mozes vertelden, 23 zei hij: ‘Zo wil de Heer het. Morgen is het een bijzondere dag. Dan is het sabbat, een rustdag ter ere van de Heer. Jullie kunnen nu het eten voor vandaag klaarmaken. De rest moet je bewaren voor morgen.’ Marcus 6:35-44 “brood voor wie honger heeft” Toen het avond werd, zeiden de leerlingen tegen Jezus: ‘U moet al die mensen wegsturen. Want het is al laat, en hier is geen eten te krijgen. Ze kunnen beter eten gaan kopen in de dorpen en bij de boeren in de buurt.’ 37 Maar Jezus zei tegen hen: ‘Nee, geven jullie hun maar te eten.’ De leerlingen zeiden: ‘Meent u dat echt? Hoe komen we aan het geld om voor al die mensen eten te kopen?’ 38 Jezus zei: ‘Kijk eerst eens hoeveel eten we bij ons hebben.’ De leerlingen gingen kijken en zeiden: ‘We hebben vijf broden en twee vissen.’ 39 Jezus zei tegen de leerlingen: ‘Alle mensen moeten in groepen op het gras gaan zitten.’ 40 De mensen gingen zitten in groepen van vijftig en honderd personen. 41 Toen nam Jezus het brood en de vis. Hij keek omhoog naar de hemel en dankte God voor het voedsel. Daarna brak hij het brood in stukken en verdeelde de vis. Hij gaf het aan de leerlingen, en zij deelden het uit aan de mensen. 42 43 Alle mensen konden eten zo veel als ze wilden. De leerlingen haalden het eten op dat overgebleven was. Het waren twaalf manden vol brood en vis. 44 Er hadden wel vijfduizend mensen van het brood gegeten!
Zingen
nr.718
“Ons dagelijks brood” - enkele gedachten “Geef ons heden ons dagelijks brood” is één van de vragen die we in het Onze Vader bidden. Eigenlijk staat “brood” voor alles wat we nodig hebben om te kunnen leven: “levensmiddelen” - in de eerste plaats is dat voedsel. Genoeg te eten hebben is helemaal niet vanzelfsprekend: 1. Het volk Israël heeft in de droge woestijn gemerkt, hoe het voelt om honger te hebben, als je geen brood hebt. – God gaf hen Manna te eten. – Oudere mensen, opa’s en oma’s, ooms en tantes die de oorlog hebben meegemaakt, mensen die de hongerwinter hebben meegemaakt, kunnen je vertellen, hoe erg het is om honger te hebben, omdat er te weinig te eten is.
2. De leerlingen van Jezus en de velen mensen die naar Jezus luisteren, hebben ook gemerkt, dat eten niet vanzelfsprekend is. Hun maag knort…en wat moet je dan doen? Jezus doet hen voor wat je kunt doen: Eerst zegt Jezus tegen zijn vrienden: “Geven jullie de mensen maar te eten”. De leerlingen van Jezus kijken heel beteuterd: “Meen je dat? Maar, Jezus, dat kan toch helemaal niet. Zoveel geld hebben we niet om voor iedereen eten te kopen.” “Nou, kijk eerst eens hoeveel eten we bij ons hebben.” zegt Jezus dan. Vijf broden en twee vissen. Dat is natuurlijk niet zo veel voor 5.000 mensen. Maar het is een begin. Dankbaar zijn in plaats van alsmaar ontevreden. Jezus neemt het voedsel wat ze hebben. Jezus gaat er niet over zeuren of mopperen. Nee, Jezus dankt God voor wat ze wél hebben. Dat is heel belangrijk. Misschien kunnen we dat van Jezus leren: danken voor wat er is, voor wat we hebben - en niet alleen zeuren en mopperen voor wat we niet hebben zoals het volk tegen Mozes moppert in de woestijn. Jezus dankt en daarna breekt hij alles in stukken en begint met verdelen. Ook dat kunnen we van hem leren: danken…én delen; beginnen met samen danken en samen delen. En het wonderlijke is, als je dankbaar bent en begint te delen, dan is er genoeg voor iedereen. Ja, dan blijft er zelfs over. Dan is er ineens zelfs overvloed. Ja, misschien is dat een wijze les die we nu in Europa weer moeten en zullen leren: dankbaar zijn – danken voor wat we hebben en delen wat we hebben met elkaar, met anderen…bijvoorbeeld met vluchtelingen die het in deze dagen heel erg moeilijk hebben. Niet zo bang zijn dat er voor mij zelf niet genoeg is, want als je in de wereld eerlijk met elkaar brood deelt en wat er nodig is om te blijven leven, dan kan er zelfs overblijven. Stel je voor. De beroemde Mahatma Gandhi uit India, een wijze en diep gelovige man, heeft een keer gezegd: “Er zijn mensen in de wereld die zo arm zijn dat God hun niet kan verschijnen, tenzij in de vorm van een brood.” Samen brood delen en eten is ook gewoon heel gezellig en leuk. Je krijgt er ook iets anders voor terug: een glimlach, een gesprek, vriendschap, hulp terug als jij het nodig hebt, van elkaar nieuwe dingen leren. Dat hebben we toch ook nu bij ons middageten gemerkt: iedereen heeft iets te eten meegebracht en op tafel gelegd. En zo kunnen we ook proeven en genieten van elkaars meegebracht eten. Lekker. - Geven en ontvangen. Als je samen bent, kun je niet alleen samen eten, maar ook samen praten. Laten we dat nu doen: samen in groepjes nadenken en praten over gedachten uit de bijbelverhalen, over “ons dagelijks brood” van God gegeven.
We nemen nu de tijd om daar creatief mee aan de slag te gaan: De eerste groep maakt er een schilderij van, de tweede een lied of gedicht en de derde een toneelstukje.
Creatief bezig met het thema “dagelijks brood” (in 3 groepen) 1. verbeeldend: samen schilderij maken, 2. schrijvend: samen tekst maken (gedicht of lied), 3. spelend: samen hedendaags toneelstukje maken over thema 30 minuten om in de groepen (1-3) iets voorbereiden Zingen
nr.687:1,3
5
Inbreng van de 3 creatieve groepen Mededelingen Gebed en ONZE VADER Laten we beginnen met een persoonlijk gebed in de stilte. Daarin kunnen bidden voor elkaar, voor anderen en ook voor onszelf, voor wat ons bezig houdt. Liefdevolle God, U die ons zoveel geeft, Help ons dat we meer en meer leren niet alleen te nemen maar ook te geven en te delen – met elkaar en met anderen. Omdat we daar niet echt armer, maar zelfs rijker van worden. Omdat rechtvaardig delen niet gebrek maar overvloed brengt. Barmhartige God, U die meevoelt met mensen in vreugde en verdriet, Geef ons nieuwe ideeën, hoe we persoonlijk en samen iets kunnen doen in onze tijd. De problemen en noden zijn zo groot, we kunnen ze niet in een keer oplossen: zoveel oorlog, zoveel angst en pijn, zoveel vluchtelingen…maar ook zoveel mensen die geraakt zijn en willen helpen. Geef ons toch de moed om te doen wat we kunnen…beginnen met kleine dingen een pakje maken voor vluchtelingenkinderen uit Syrië. Help ons om minder te mopperen over wat we niet hebben, maar blijmoedig te danken voor wat we allemaal hebben. En leer ons om te delen, zodat gebrek overvloed wordt. Trouwe God, U die hier bij ons bent en ook bij hen die ziek zijn en aan huis gebonden, bij hen die zo vaak alleen zijn, bij hen die het moeilijk hebben. Geef hen kracht en de steun van mensen om hen heen, die aan hen denken en hen opzoeken, met hen praten . We bidden nu samen om de dingen die ertoe doen…zo ook ons dagelijks brood, het voedsel niet alleen voor ons zelf, maar voor de wereld - voedsel voor lichaam en ziel om samen te kunnen leven. Wij bidden de woorden die Jezus ons meegegeven heeft: ONZE VADER…
Collecte Zingen
uit Zingenderwijs nr. 48:1,2,3, (melodie nr.971)
Zegen Zingen
uit Zingenderwijs nr.57 tekst: Marijke de Bruijne
