DONATUS. Jaarverslag Dé kerken- en monumentenverzekeraar van Nederland. 163 e boekjaar

DONATUS Dé kerken- en monumentenverzekeraar van Nederland

Geachte verzekerde,

We hebben het genoegen u hierbij aan te bieden het verslag van onze Maatschappij over 2014. Dit verslag is vastgesteld in de vergadering van de Ledenraad op 8 april 2015. Dit jaar is ‘Kloosters en het kloosterleven’ het thema van ons jaarverslag. Voor de toelichting op het onderwerp verwijzen wij u naar pagina 9. Een overzicht van de afgebeelde kloosters kunt u vinden op de laatste pagina.

De Directie van de Onderlinge Verzekering Maatschappij Donatus u.a.

Drs. A.G.F.J. van der Voorn, directievoorzitter (rechts) S. Kadijk, directeur

Donatus Verzekeringen Hoff van Hollantlaan 8, Rosmalen Postbus 500, 5240 AM Rosmalen Telefoon: 073 522 17 00 E-mail: [email protected] Website: www.donatus.nl

Jaarverslag 2014 163 e boekjaar

Foto omslag: Norbertinessenpriorij Catharinadal Oosterhout

Geachte verzekerde,

Met trots presenteren wij u het 163ste jaarverslag van onze Maatschappij. Het boekjaar 2014 is op vele fronten succesvol verlopen. Het jaarverslag is vastgesteld in de vergadering van de Ledenraad op 8 april 2015. Het jaarverslag van Donatus is traditioneel meer dan een weergave van onze financiële resultaten. Met achtergrondteksten en foto’s lichten wij elk jaar een bepaald facet van onze verzekerde objecten nader toe.

Dé kerken- en monumentenverzekeraar van Nederland

Dit jaar hebben wij als thema: “Kloosters, ontstaan, betekenis en toekomst” De fotografie laat een aantal kloosterinstellingen zien, die nagenoeg alle nog als klooster in gebruik zijn. Donatus is al 163 jaar een verzekeraar van kloostergebouwen. Veel kloostergebouwen zijn vanaf 1850 in steden of het platteland gebouwd en orden en congregaties hebben een belangrijke betekenis gehad voor de Nederlandse samenleving. Denk aan het onderwijs, de zorg voor gehandicapten, de arbeid in ziekenhuizen en andere verzorgingsinstituten. Daarnaast zijn er al eeuwenlang kloosterlingen die meer in stilte en gebed hun leven aan God toewijden. Sinds 1968 zijn aanmeldingen van nieuwe kloosterlingen sporadisch en vergrijzen nagenoeg alle orden en congregaties. Vele kloostergebouwen zijn de afgelopen decennia daarom gesloten. In de portefeuille van Donatus is deze ontwikkeling ook zichtbaar. Was in 2000 nog ruim 11% van de totale premie afkomstig van de doelgroep orden en congregaties, anno 2015 is dit bijna gehalveerd tot 6%. Donatus wil met dit thema het ontstaan, de betekenis en de toekomst van de kloosters aandacht geven. De verwachting is dat de komende 10 jaar helaas nog veel kloostergebouwen sluiten en dat er slechts circa 15 kloosters in Nederland overblijven. De kloostergebouwen hebben vaak kunsthistorische, architectonische, bouwkundige en/of emotionele waarde. Bij kloostergebouwen zijn herbestemmingen een gegeven. Vanaf 1975 heeft 90% van de kloostergebouwen een andere functie gekregen of is verdwenen. Donatus heeft als beleid zoveel mogelijk religieuze gebouwen die een passende herbestemming krijgen in haar portefeuille te behouden. Te denken valt aan culturele, maatschappelijke, museale en educatieve bestemmingen of zorgen woonfuncties. Deze gebouwen blijven verwijzen, ondanks een andere functie, naar het ‘Hogere doel’ waarvoor zij ooit gebouwd zijn. Donatus wil graag dit religieuze erfgoed beschermen voor toekomstige generaties. Naast deze achtergrondverhalen over kloosters treft u gebruikelijke zaken aan, zoals de winsten verliesrekening, de balans en de verslagen van de Raad van Commissarissen en Directie. De Directie van de Onderlinge Verzekering Maatschappij Donatus u.a. Drs. Alphons van der Voorn, directievoorzitter (rechts) Simon Kadijk, directeur




Inhoudsopgave


4

Vijf jaar Donatus in cijfers (geconsolideerd)

7

Bestuursorganen 8 Bericht van de Raad van Commissarissen Verslag van de Directie over 2014

9 17

Jaarrekening Geconsolideerde Jaarrekening 2014 Geconsolideerde Balans per 31 december 2014 38 Geconsolideerde Winst- en Verliesrekening over 2014 40 Geconsolideerd Kasstroomoverzicht over 2014

41

Toelichting behorende tot de Geconsolideerde Jaarrekening 2014

42

Enkelvoudige Jaarrekening 2014 Enkelvoudige Balans per 31 december 2014

60

Enkelvoudige Winst- en Verliesrekening over 2014

62

Toelichting behorende tot de Enkelvoudige Jaarrekening 2014 63

Overige gegevens Statutaire bepalingen inzake bestemming resultaat na belastingen (batig saldo) 77 Besluit inzake bestemming resultaat na belastingen (batig saldo) 77 Gebeurtenissen na Balansdatum

77

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

80

Jaarverslag Donatus Verzekeringen 2014

1

2

W

ie aan een klooster denkt, denkt daarbij vaak aan een markant gebouw, gelegen op een speciale plaats in stad, dorp of buitengebied. Een plaats van stilte en bezinning voor de huisvesting van een groep of gemeenschap van mannen of vrouwen; monniken of monialen genaamd. Het woord klooster komt van het Latijnse claustrum; afgesloten ruimte.

Over oorsprong, opbloei en afbouw Oorspronkelijk was het kloosterleven bedoeld voor mensen die zich wilden terugtrekken uit de zondige wereld om zich volledig aan God te wijden. Reeds vanaf het begin kent het christendom vormen van kloosterleven. In Nederland begint dat in de vijfde eeuw met rondtrekkende monniken die hier het christelijk geloof brengen. Rond 700 worden in Maastricht, Utrecht en Susteren de eerste Nederlandse kloosters gesticht. De vroegmiddeleeuwse kloosters zijn gevestigd op het platteland. Kloosterlingen volgen de regel van Sint Benedictus. Hun dagelijks leven bestaat uit bidden, lezen en werken; ‘ora, lege et labora’. Ze dragen bij aan de ontwikkeling van landbouw en veeteelt en kunnen vaak al lezen en schrijven. Als wat later in de middeleeuwen het stadsleven tot ontwikkeling komt, stemmen nieuwe kloostergemeenschappen hun leefwijze af op hun werk in de steden. Zij werken in het pastoraat, geven onderwijs en zorgen voor arme en zieke stadsgenoten. In 1517 begint de Reformatie met veel impact voor het kloosterleven. Kloostergemeenschappen worden opgeheven en goederen in beslag genomen. Gebouwen en gronden vervallen aan de staat. Rond 1600 zijn bijna alle Nederlandse kloosters verdwenen en zijn kloosterlingen gevlucht naar veiliger oorden. In de 17e en 18e eeuw liggen er in het huidige Noordoost-Brabant enkele grondgebieden die niet onder het bestuur van de Staten-Generaal vallen. Deze enclaves vormen toevluchtsoorden voor kloosterlingen. Vooral in dit gebied vinden we nu nog kloosters die dateren uit de periode van voor de Reformatie. Even vóór 1800 krijgt Nederland godsdienstvrijheid. Dat betekent dat ook de katholieken hun geloof weer mogen praktiseren. Er vindt een opbloei plaats van het kloosterleven. Tientallen nieuwe kloostergemeenschappen worden gesticht. Het overgrote deel van de kloosterlingen is actief in de samenleving, vooral in het onderwijs en in de gezondheidszorg. Dat is zeker het geval in de eerste helft van de 20e eeuw, de periode van het ‘Rijke Roomse Leven’. Ze dragen aanmerkelijk bij aan het werk in ziekenhuizen, verpleeghuizen, scholen, bejaardentehuizen, parochies en verenigingen. Anderen vertrekken naar gebieden buiten Europa, zoals Suriname, Nederlandse Antillen en Indonesië, verrichten daar werk in met name het onderwijs en de ‘zorg’ en dragen bij aan het verkondigen van het Evangelie en het stichten van de katholieke kerk in die landen. Rond 1960 veranderen tijd en samenleving. De economische groei is aanzienlijk. Nieuwe communicatiemiddelen doen hun intrede. Onderwijs en gezondheidszorg zijn voor iedereen toegankelijk. Het leidt tot grote veranderingen, soms heel zichtbaar. Veel habijten worden vervangen door eigentijdse kleding. Binnen de kloostergemeenschappen komt ruimte voor herbronning (het zoeken naar de oorspronkelijke inspiratie) onderlinge gesprekken en vrije tijd. Echter de animo, zeker bij jonge mensen, om tot een kloostergemeenschap toe te treden daalt sterk. Dit leidt tot de vergrijzing van bijna alle kloostergemeenschappen. Rond de eeuwwisseling besluiten veel gemeenschappen om hun vestigingen in Nederland af te bouwen.

Klooster Wittem - Wittem Redemptoristen


3

Dé kerken- en monumentenverzekeraar van Nederland Wie aan het verzekeren van kerken, kloosters en

om elkaars lasten bij brandschade te kunnen dragen,

monumenten denkt, denkt aan Donatus. Al vanaf het

bleek de oplossing. In 1852, één jaar voor het herstel

midden van de 19e eeuw is Donatus dé specialist in

van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland, werd

het verzekeren van dergelijke waardevolle objecten.

de ‘Onderlinge Brandverzekering-maatschappij voor

Daardoor beschikken we bij Donatus over een unieke

R.K. Kerken, daarbij behorende Pastorijen, openbare

bouwkundige kennis, grote verzekeringstechnische

en op zich zelve staande Kapellen en Seminariën met

ervaring en brede expertise. Dat zorgt voor rust en

het daarbij behorende meubilair enz. enz.’ opgericht.

vertrouwen bij onze leden. Dat maakt Donatus tot dé

In 1867 werd dat, op voorstel van de bisschop van

kerken- en monumentenverzekeraar van Nederland.

Haarlem, veranderd in ‘Onderlinge Kerkelijke Brandwaarborg-Maatschappij ‘St. Donatus’. In 1968 werd dat

Legende

‘Onderlinge Verzekering Maatschappij Donatus’; het

Naamgever is Sint Donatus van Münstereifel (Rome,

predicaat “Sint” verdween om Donatus vanaf dat jaar

140 - 180 na Christus). Hij was een Romeins soldaat.

ook open te stellen voor niet-katholieke eigendommen.

Hij behoorde hij tot het Legio fulminatrix (Bliksem-

In 1980 volgde een statutenwijziging en kreeg Donatus

legioen). Vandaar dat Donatus vaak afgebeeld staat

de huidige naam:

met een pijlenbundel van bliksemschichten in de hand.

‘Onderlinge Verzekering Maatschappij Donatus u.a.’

Hij werd gezien als beschermer tegen onweer en blikseminslag. Volgens de legende werd Donatus reeds op

Onderlinge verzekeraar

17-jarige leeftijd soldaat. Als legeraanvoerder van het

Thans bieden we onze leden een breed pakket

12e legioen werd hij rond 166 ingezet tijdens de strijd

verzekeringsproducten met nagenoeg alle schadever-

tegen invallen door de Germaanse Marcomannen aan

zekeringen. Donatus is een onderlinge verzekeraar.

de Donau. Tijdens een hopeloze omsingeling, uitgeput

Wij werken zonder winstoogmerk en betalen eventuele

door dorst, baden Donatus en de andere christelijke

overschotten uit de brandverzekeringen (opstal,

soldaten om regen. Toen barstte er een zwaar onweer

inboedel en inventaris) terug aan onze leden.

los en verwoestten de bliksems het kamp van de Marco-

De laatste 10 jaar bedroeg die restitutie gemiddeld

mannen. Aan Romeinse zijde zorgde de stromende

maar liefst 40%!

regen voor een verfrissing voor mens en dier. Daarop beloofde Donatus plechtig aan God om zijn verdere

Verzekeraar én tussenpersoon

leven alleen nog aan Hem te wijden. De gebeurtenis-

Donatus is brand- en ongevallenverzekeraar. Voor deze

sen tijdens de Marcomannen oorlog rond het zoge-

verzekeringen zijn wij zelf risicodrager, maken wij zelf

naamde regenwonder zijn historisch onderbouwd.

de polissen op en bepalen wij ons eigen schaderegelingsbeleid. Voor auto- en aansprakelijkheidsverzeke-

Aanleiding

ringen voor particulieren (AVP) zijn wij bemiddelaar

De aanleiding om Donatus als verzekeraar op te

en zijn andere verzekeraars risicodrager. Wel maken

richten was het feit dat in die tijd kerken (niet zelden

wij bij deze verzekeringen zelf de polissen op en

als gevolg van blikseminslag) door brand bijna altijd

behandelen wij de schades. Bij de overige verzekerin-

totaal verloren gingen, terwijl het vaak aan geld voor

gen, zoals aansprakelijkheid bedrijven, rechtsbijstand

herbouw ontbrak. Daardoor verdwenen hele geloofs-

en CAR-verzekeringen, treden wij op als bemiddelaar

gemeenschappen. Een onderlinge verzekering, waarbij

tussen verzekeraars en onze klanten.

alle aangesloten leden een jaarlijkse premie inlegden

Donatus ook voor particulieren Donatus verzekert ook particulieren: personen die bij onze doelgroepen in loondienst zijn en eigenaren van monumenten. Met hun partners en gezinnen kunnen zij gebruikmaken van een compleet pakket particulierenverzekeringen. Van auto-, aansprakelijkheid- en rechtsbijstand-, tot woonhuis-, inboedel- en ziektekostenverzekeringen.

Visie Als dé kerken- en monumentenverzekeraar van Nederland zetten wij ons in om kerkelijke en nietAbdij Sint Benedictusberg - Lemiers, Benedictijnen

4

kerkelijke monumentale erfgoederen in ons land te

blijven beschermen. Zodoende dragen wij bij aan het

daaraan verbonden natuurlijke personen, alsmede met

behoud ervan. De Onderlinge Verzekeraar Donatus

eigenaren van (rijks)monumenten (zowel natuurlijke-

hecht grote waarde aan haar solidariteitsprincipe en

als rechtspersonen). Bij Donatus staat de belangen-

non-profit karakter. Onze verzekerden zijn betrokken

behartiging van onze leden centraal. Wij streven naar

bij onze interne organisatie via de Ledenraad, waarin

goed werkgeverschap met wederzijdse loyaliteit en

zij zelf de leden mogen benoemen.

respectvol samenwerken als kernbegrippen.

Missie De onderlinge verzekeraar zonder winstoogmerk Donatus stelt zich ten doel om schadeverzekerings-

Abdij Sint Benedictusberg - Lemiers, Benedictijnen

overeenkomsten te sluiten met kerkelijke, levensbeschouwelijke, charitatieve, culturele, wetenschappelijke en het algemeen nut beogende rechtspersonen en

Kernwaarden De kernwaarden van Donatus - kwaliteit, vertrouwen, betrouwbaarheid, eerlijkheid en degelijkheid - zijn diep geworteld in onze langjarige historie als verzekeraar van kerken en kloosters en stoelen op evangelische principes.

Kwaliteit De kwaliteit van onze dienstverlening komt tot uiting in onze advisering, maatwerkproducten, polissen en taxaties. Onze buitendienst met eigen bouwkundigen en technici zorgt voor professionele adviezen en optimale zekerheid voor onze leden.

Vertrouwen Verzekerden kunnen vertrouwen op loyale en royale schade-uitkeringen zonder kleine lettertjes en uitgebreide vragenlijsten.

Betrouwbaarheid Onze betrouwbaarheid ligt besloten in onze objectieve adviezen en ons credo: afspraak is afspraak.

Eerlijkheid Eerlijkheid, integriteit en transparantie horen van oudsher bij Donatus. Compliance staat bij ons hoog in het vaandel.

Degelijkheid Wij voeren een helder en overzichtelijk beleid met duidelijke polisvoorwaarden, eerlijke premies en premierestitutie op basis van solidariteit. Donatus is financieel solide en beschikt dankzij een degelijk beleid over een ijzersterke solvabiliteit.


5

De Abdij St. Benedictusberg is van zeer groot cultuurhistorisch belang door de bijzondere uitdrukking van een geestelijke en typologische ontwikkeling. Dit vanwege de hoogwaardige esthetische kwaliteit van het ontwerp, het materiaalgebruik, de ornamentiek en de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieuronderdelen. Abdij Sint Benedictusberg - Lemiers, Benedictijnen 6

Vijf jaar Donatus in cijfers (geconsolideerd) (x € 1.000)

2014

2013

2012

2011

2010

Bruto geboekte premies

30.983

29.687

27.364

26.408

25.257

Schaden eigen rekening

6.162

12.659

5.052

3.506

4.438

Algemene bedrijfskosten**

7.319

7.074*

7.837*

7.011

6.624

Resultaat na belastingen

12.656

4.557

11.874

11.476

11.496

Uitkering aan leden bij wijze van premierestitutie brandsector

11.649

9.111*

9.815*

9.448

10.077

Algemene reserve

47.000

45.853

50.223

48.070

46.015

Herwaarderingsreserve

6.280

4.240

3.039

1.646

2.312

* In de jaren 2013 en 2012 heeft Donatus een bedrag voor assurantiebelasting voor eigen rekening genomen, in plaats van dit door te belasten aan haar leden. Oorzaak hiervan is een stijging van het percentage assurantiebelasting in maart 2011 wat door het systeem van de uitkering aan leden bij wijze van premierestitutie een effect had in de jaren 2012 en 2013. Deze kosten zijn opgenomen onder de bedrijfskosten. ** De algemene bedrijfskosten betreffen de beheerskosten, personeelskosten, afschrijvingen bedrijfsmiddelen en de acquisitiekosten.

Bruto geboekte premies

Resultaat na belasting

30.000

16.000

25.000

14.000 12.000

20.000

10.000

15.000

8.000

10.000

6.000 4.000

5.000

2.000

0

0 2010

12.000 11.000 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0

2011

2012

2013

2014

2010


2011

2012

2013

2014

Premierestitutie brandsector 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0

2010

2011

2012

2013

2010

2014

Algemene bedrijfskosten

2011

2012

2013

2014

Algemene reserve

8.000

60.000

7.000

50.000

6.000 5.000

40.000

4.000

30.000

3.000

20.000

2.000

10.000

1.000 0

0 2010

2011


2012

2013

2014

2010

2011

2012

2013

2014

7

Bestuursorganen

Ledenraad mr. J.C.G.M. Bakker (vanaf 8 april 2015)

1) Voorhout

P.G.J. Breukink

4)

Zutphen

prof. dr. mr. P.J.E. Chatelion Counet l.i.c.

3)

Nijmegen

drs. ing. F.L.G. Hamers

1)

Merkelbeek

ir. D. Hoogendoorn

2)

Eelde

drs. H.M. Lulofs-van Rijnberk

1)

Winschoten

drs. M.H.M. Meulemans

4)

Maren-Kessel

drs. C. de Raadt

2)

Bodegraven

prof. dr. H.J. Selderhuis

4)

Hasselt

mr. P. Siebinga

4)

Doorn

D. de Vries AA

2)

Menaam

G.L. Westerveld

2)

Waalwijk

mr. J.L.W.M. Zuijdwijk

1)

Veelerveen

Raad van Commissarissen prof. dr. M.P. van Overbeeke RA, voorzitter

‘t Harde

mr. C.J. Ensing, vice-voorzitter

Oosterhesselen

M. Boeser RA RV

Hillegom

drs. E.F.J. Duijsens

Voorburg

drs. J. Hol

Veenendaal

mr. L.H.M. van Zutphen

Almelo

BeleggingsToezichtCommissie prof. dr. M.P. van Overbeeke RA, voorzitter

‘t Harde

drs. E.F.J. Duijsens

Voorburg

drs. J. Hol (vanaf 11 november 2014) Veenendaal

Audit- en RisicoCommissie M. Boeser, RA RV (voorzitter vanaf 1 oktober 2014) Hillegom prof. dr. M.P. van Overbeeke RA (voorzitter tot 1 oktober 2014) ‘t Harde mr. C.J. Ensing (vanaf 1 oktober 2014) Oosterhesselen

RemuneratieCommissie prof. dr. M.P. van Overbeeke RA, voorzitter

‘t Harde

drs. J. Hol (vanaf 11 november 2014) Veenendaal drs. E.F.J. Duijsens (vanaf 11 november 2014) Voorburg

Directie drs. A.G.F.J. van der Voorn, directievoorzitter

Odijk

S. Kadijk, directeur

Sliedrecht

1) Benoemd op voordracht van de Nederlandse Bisschoppenconferentie 2) Benoemd op voordracht van de Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer in de Protestantse Kerk in Nederland 3) Benoemd op voordracht van de Konferentie Nederlandse Religieuzen 4) Benoemd op voordracht van de Ledenraad en de Raad van Commissarissen

8


Bericht van de Raad van Commissarissen Overeenkomstig het bepaalde in art. 25 van de statuten

raadsvergadering van 8 april 2015 neemt de voorzitter

heeft de Raad van Commissarissen (RvC) de door de

van de RvC, de heer prof. Dr. M.P. van Overbeeke RA,

Directie opgemaakte jaarrekening onderzocht.

afscheid. Hij heeft maar liefst 13 jaar deze functie

De jaarrekening is door KPMG Accountants gecontro-

vervuld. Vanwege de wisselingen in de RvC, heeft DNB

leerd en van een goedkeurende verklaring voorzien.

in 2014 hem toestemming verleend voor een extra jaar

De RvC heeft de bevindingen van de onafhankelijke

boven de maximale zittingstermijn van 12 jaar.

accountant besproken. Tegen deze achtergrond is de RvC per 21 maart 2014 In de jaarrekening is een uitkering aan leden bij wijze

versterkt met drie nieuwe commissarissen, de heren

van premierestitutie in de brandsector van 43% opge-

M. Boeser RA RV, mr. C.J. Ensing en drs. J. Hol. De heer

nomen, zoals door de Ledenraad is bepaald. De RvC

Boeser is een zelfstandig consultant op het gebied van

heeft de jaarrekening ondertekend en heeft de Leden-

waarderingsvraagstukken. De heer Ensing is gepen-

raad geadviseerd de jaarrekening vast te stellen. Op

sioneerd bestuurder van een onderlinge verzekeraar.

8 april heeft de Ledenraad de jaarrekening vastgesteld.

De heer Hol is directeur Communicatie bij het VU Medisch Centrum te Amsterdam. Bij de werving van de

Samenstelling Raad van Commissarissen

commissarissen is nadrukkelijk aandacht besteed aan het behoud van een voldoende spreiding van deskun-

Drie nieuwe benoemingen in 2014

digheden, waarbij is gewerkt met een goed uitgewerkte

De samenstelling van de RvC is in 2014 ingrijpend ge-

deskundigheidsmatrix en toegesneden profielschet-

wijzigd. Recent heeft de RvC afscheid genomen van de

sen. Bij de werving heeft Donatus Verzekeringen zich

heren W.J.J. Boot (ult. 2013) en mr. J.G.C.M. Bakker

specifiek op dit punt laten bijstaan door een extern

(4 juli 2014). De eerstgenoemde om gezondheidsrede-

bureau.

nen, de laatstgenoemde vanwege het verstrijken van

Daarenboven geldt dat alle nieuw benoemden een

zijn statutaire zittingstermijn van 12 jaar. In de Leden-

toetsingsgesprek bij de DNB hebben gehad, dit in het


9

kader van de Beleidsregel geschiktheid 2012 die de

molens en woonhuizen. Al langere tijd speelt het risico

DNB en de AFM per 1 juli 2012 hebben ingevoerd.

van krimp als gevolg van sluiting van kerkgebouwen.

Commissarissen worden benoemd voor een periode

Tegen die achtergrond heeft de RvC nadrukkelijk het

van 4 jaar. Zij komen maximaal tweemaal voor her-

beleid 2010-2015 van de Directie onderschreven om

benoeming in aanmerking. DNB heeft ingestemd

ook een belangrijke positie onder de eigenaren van

met de voordracht van de RvC om de heer drs. E.F.J.

monumenten te verkrijgen. Dit met het oogmerk om

Duijsens per 8 april 2015 te benoemen tot de nieuwe

daarmee ook in de toekomst voldoende volume te

voorzitter van de RvC. Hij is econoom van het bisdom

behouden. Zoals blijkt uit het jaarverslag is de Maat-

Haarlem-Amsterdam.

schappij hierin succesvol.

Samenstelling en samenwerking Ledenraad

Het is gunstig dat de sluiting van kerkgebouwen zich minder snel voordoet, dan volgens de eerdere

In de Ledenraadsvergadering van 10 maart 2014 is

inschatting van het risico daarop.

afscheid genomen van de heer drs. P.A.M. Broeders di en in de Ledenraadsvergadering van 2 april 2014 van

Dit dreigt echter te verhullen dat zich onder de leden

de heer dr. A.C.N.P. Leys, beiden vanwege het bereiken

veel kerkgenootschappen en parochies bevinden die

van de maximale, statutair bepaalde, zittingstermijn.

financieel moeilijke tijden doormaken.

De RvC en de Directie zijn beide heren zeer erkentelijk voor hun bijdrage vanuit hun specifieke achterban.

Juist tegen deze achtergrond hecht de RvC zeer aan

In de Ledenraadsvergadering van april 2014 is op

een goed contact tussen leden, Ledenraad, Directie en

voordracht van de Konferentie Nederlandse religieu-

RvC. Het is van groot belang om enerzijds nieuwe leden

zen (KNR) de heer prof. dr. mr. P.J.E. Chatelion Counet

(verzekerden) te werven zonder anderzijds afbreuk te

l.i.c. benoemd tot lid van de Ledenraad.

doen aan de belangen van soms kwetsbare bestaande

De heer Chatelion Counet is naast secretaris van de

leden. Een open en duidelijke communicatie met leden

KNR ook Bijzonder Hoogleraar in de Bijbel in de

uit alle sectoren is één van de belangrijke aandachtvel-

Nederlandse Cultuur aan de Universiteit van Amster-

den van de RvC. Daar wordt de basis gelegd voor een

dam. De heer mr. J.C.G.M. Bakker is op 8 april 2015

gezonde bedrijfsvoering.

benoemd tot lid van de Ledenraad op voordracht van de RK Bisschoppenconferentie. Tot 4 juli 2014 heeft hij

Exploitatie 2014

deel uitgemaakt van de RvC van Donatus. In het dage-

Tegen deze achtergrond is 2014 in financieel opzicht

lijks leven is hij econoom van het bisdom Rotterdam.

een uitstekend jaar geweest. Natuurlijk geldt voor een

In het verslag jaar hebben de RvC en Directie vier

schadeverzekeraar dat uitslagen in het schadeverloop

maal met de Ledenraad vergaderd. Er is extra verga-

van grote invloed zijn. Het jaar 2014 wás een gunstig

derd m.b.t. de werving van nieuwe commissarissen en

schadejaar. De RvC constateert daarnaast dat het be-

de oplossing van het Belastinggeschil. Er is aandacht

leid van de Directie en de ontwikkelingen in de markt

geweest om tot een meer effectieve samenwerking

zich vertalen in een stabiele groei van het premie-in-

tussen RvC, Ledenraad en Directie te komen. De RvC

komen.

heeft hiertoe een werkgroep benoemd bestaande uit

Daarbij is de RvC genuanceerd kritisch ten aanzien

leden van deze drie gremia. Deze werkgroep heeft ver-

van het kostenniveau. Met de Directie constateert de

betervoorstellen opgesteld en heeft de verschillende

RvC dat de kosten zich in 2014 ontwikkelen binnen de

rollen en verantwoordelijkheden van de bestuurs-

kaders van het beleid 2010-2015. Toch vraagt de RvC

organen beschreven. Op basis van de uitkomsten van

aandacht voor het niveau van de kosten; daarbij weegt

en een extra Ledenraadsvergadering in december,

het belang van het voldoen aan regels uit onder meer

wordt in 2015 gestart met een vernieuwde aanpak.

Solvency II. Ook heeft Donatus door haar gespecialiseerde organisatie en de veranderingen binnen de

Aandachtspunten in 2014

doelgroepen (denk aan het ontstaan van grote parochies/gemeenten) in toenemende mate behoefte aan

Marktontwikkelingen

hoog gekwalificeerde medewerkers.

Donatus Verzekeringen is een middelgrote onderlinge verzekeringsmaatschappij, gespecialiseerd in de

Bijzondere aandacht voor het belastinggeschil

specifieke markt van kerkgebouwen en in toenemende

De RvC heeft in 2014 veel aandacht besteed aan het

mate ook in de markt van monumentale gebouwen

belastinggeschil inzake Dona Re. In gezamenlijk over-

zoals historische buitenplaatsen, kastelen, landgoederen,

leg hebben de Directie en de RvC, in samenspraak met

10

de Ledenraad, geconcludeerd dat een voortslepende,

In dat kader is het van belang dat alle sleutelposities

wellicht nog jarenlange procedure met de Belasting-

goed zijn ingevuld. De RvC ontvangt rapportages die

dienst niet in het belang zou zijn van Donatus Verze-

volgens een periodiek schema beschikbaar komen.

keringen noch haar leden. Vanuit die conclusie heeft de Directie en RvC krachtig ingezet op het bereiken

Voor de verzekerden is vooral van belang dat de

van overeenstemming met de Belastingdienst over alle

maatschappij ruimschoots zal kunnen voldoen aan

achterliggende boekjaren. De Ledenraad heeft una-

de kapitaalvereiste onder Solvency II. De RvC heeft

niem het voorgestelde beleid gesteund. De financiële

ingestemd met het kapitaalbeleid dat de Directie heeft

effecten daarvan zijn in het jaarverslag verwerkt.

geformuleerd. Daarbij heeft zij stresstests uitgevoerd in de vorm van

Met de afwikkeling van deze kwestie is een situatie

ORSA berekeningen die de RvC vertrouwen geven in

bereikt waarmee de aandacht ten volle uit kan gaan

het weerstandsvermogen van de maatschappij onder

naar wezenlijke zaken, waaronder de ontwikkeling van

extreme omstandigheden. Voorbeelden van dergelijke

beleid 2016-2020 en voldoende aandacht voor

extremen zijn schades van uitzonderlijke omvang in

Solvency II. Daarnaast dient de correcte afwikkeling

combinatie met een zware crisis op de financiële mark-

de reputatie van Donatus als volstrekt betrouwbare en

ten. De RvC concludeert dat de solvabiliteit ruimschoots

integere maatschappij.

voldoende is.

Uitstekende solvabiliteit

Governance

In de aanloop naar de invoering van Solvency II per

De Directie en de RvC voelen zich gezamenlijk ver-

1 januari 2016 gaat de aandacht van de RvC vanzelf-

antwoordelijk voor de naleving van de Governance

sprekend uit naar het onderwerp solvabiliteit.

principes Donatus, die zijn gebaseerd op de Governance

Hoewel er nog werk moet worden verzet ten aanzien

Principes van 1 juli 2013 opgesteld door het Verbond

van periodieke verslaggeving, heeft de RvC vastgesteld

van Verzekeraars.

dat Donatus Verzekeringen zeer goed aan alle eisen

De Directie is primair verantwoordelijk voor de naleving

kan voldoen.

van deze principes, maar de RvC houdt toezicht dat dit



11

12


ook daadwerkelijk plaatsvindt. Daarbij constateert de

RemuneratieCommissie

RvC dat Donatus Verzekeringen alle principes toepast.

De RemuneratieCommissie adviseert de RvC over de

Ten aanzien van het eigen functioneren van de RvC

beloning van de Directie en over aangelegenheden die

gelden principes voor de samenstelling, de deskundig-

van invloed zijn op de arbeidsvoorwaarden van groe-

heid en de werkwijze van de RvC.

pen van werknemers.

Bijeenkomsten 2014

De RemuneratieCommissie is in 2014 tweemaal bijeen geweest. Naast de normale aandacht voor een

Vergaderingen RvC

zorgvuldige vaststelling van beloningskaders is deze

Gedurende 2014 is de RvC zesmaal bijeen geweest.

commissie in 2014 geconfronteerd met bijzondere

Naast de vier reguliere vergaderingen waren twee extra

vraagstukken uit hoofde van de invoering van de

vergaderingen ingelast voor overleg over de belasting-

Werkkostenregeling per 1 januari 2015, en wijzigingen

procedure en voor extra overleg met de Ledenraad.

in de wetgeving ten aanzien van pensioenopbouw.

Contact sleutelfunctionarissen

Voor de RvC is belangrijk dat aanpassingen in arbeids-

Zowel de Directie alsook de RvC onderkennen het be-

voorwaarden op grond van wetswijzigingen zorgvuldig

lang van goede contacten tussen de RvC en de functio-

gestalte krijgen met oog voor alle belanghebbenden.

narissen op sleutelposities. Een tweetal posities (interne

Aanpassingen moeten onder meer:

audit en actuarieel) wordt uitbesteed aan externe

- recht doen aan de (opgebouwde) rechten van werk-

bureaus. De functie van controller, risicomanager en compliance officer zijn door eigen medewerkers ingevuld.Na de benoeming van de nieuwe commissarissen zijn taken ten aanzien van de contacten met de eigen sleutelfunctionarissen toegewezen aan commissaris-

nemers; - voorkomen dat in de toekomst sprake kan zijn van sterke kostenstijging (belang van leden); - passen binnen algemeen aanvaarde maatschappelijke normen (belang reputatie Donatus).

sen. Gesprekken vinden met regelmaat plaats. Rapportages van externe sleutelposities worden in de

Bovendien coördineert de commissie de beoordeling

RvC dan wel commissies van de RvC besproken, waar-

en het functioneren van Directie.

bij de betrokkenen ook aanwezig zijn voor toelichting. Audit- en RisicoCommissie Permanente educatie en zelfevaluatie

De Audit- en RisicoCommissie is ingesteld om de RvC

Naast de reguliere vergaderingen is de RvC bijeen

bij te staan in zijn toezichthoudende en controlerende

geweest in het kader van Permanente Educatie (PE) en

rol. De commissie vervult een rol in het kader van het

zelfevaluatie.

toezicht op de integriteit van de interne en externe financiële rapportages alsmede in het kader van risico-

Zowel de PE alsook de zelfevaluatie zijn ingevuld onder

beheer en de informatietechnologie.

begeleiding van een externe deskundige op het gebied

Ook deze commissie is in 2014 driemaal bijeen geweest

van Governance. In de PE sessie is uitgebreid ingegaan

voor reguliere vergaderingen. Onderwerpen op de

op recente regelgeving rond Governance en de onaf-

agenda betroffen onder meer de jaarrekening 2013,

hankelijke positie van de commissaris.

het kapitaalbeleid en het risicomanagementraamwerk,

Ten behoeve van de zelfevaluatie hebben de commis-

kwartaalrapportages, de ORSA en rapportages van de

sarissen vooraf aan de gezamenlijke evaluatie ook ieder

externe audit functionaris.

afzonderlijk een gesprek met de externe deskundige

In 2014 heeft de benoeming van de nieuwe accountant

gehad. Doelstelling was om sterke en zwakke punten

KPMG plaatsgevonden voor de controle van de jaar-

van de RvC zorgvuldig te inventariseren en te bespreken.

rekening met ingang van het boekjaar 2014. In verband hiermee heeft de Audit- en RisicoCommissie uitvoerig

Commissies

overleg met de accountant gehad over de voorbereiding van de controle. Daarbij is onder meer aandacht

Ten behoeve van een goede voorbereiding en efficiënte

besteed aan bijzondere aandachtspunten alsmede de

uitvoering van het toezicht kent de RvC de volgende

materialiteit die bij de controle is gehanteerd.

commissies. - RemuneratieCommissie

Begin 2015 is besloten om de frequentie van de bijeen-

- Audit- en RisicoCommissie

komsten in 2015 te verhogen tot vier per jaar. Dit is

- BeleggingsToezichtCommissie

nodig om voldoende voorwerk te kunnen verrichten


13

op alle onderwerpen op het gebied van audit en risico,

Buiten dit reguliere beleid is nadrukkelijk de met de

waaraan de RvC aandacht moet besteden. Onder meer

Belastingdienst te bereiken overeenstemming onder-

de invoering van Solvency II geeft extra werk.

werp geweest van goedkeuring door de RvC. Gelet op de omvangrijke financiële consequenties heeft hier-

BeleggingsToezichtCommissie

over ook overleg plaatsgevonden met de Ledenraad.

Deze commissie is vier maal bijeen geweest voor

Daarmee is het belang dat de RvC hecht aan de open

reguliere vergaderingen. Bij die vergadering zijn ook

communicatie mede benadrukt.

de Directie en de bank die de beleggingsadviesfunctie vervult, aanwezig. In de vergaderingen worden de

Verder hebben zich geen bijzondere zaken voorge-

macro-economische ontwikkelingen besproken,

daan, waarvoor krachtens de wet dan wel de statuten

alsmede de ontwikkeling van de eigen beleggings-

goedkeuring van de RvC is voorgeschreven.

portefeuille. Geconstateerd is dat de beslissingen van de Directie binnen het beleggingsstatuut hebben

Strijdige belangen

plaatsgevonden en dat de portefeuille in 2014 een

Er hebben zich in 2014 geen transacties voorgedaan

uitstekende performance heeft laten zien.

waarin tegenstrijdige belangen van leden van de Directie, commissarissen, leden van Ledenraad of de

Commissie accountantskeuze

externe accountant speelden of spelen die van

In verband met het wettelijk verplichte roulerings-

materiële betekenis zijn voor de maatschappij en/of de

systeem is een bijzondere commissie ingesteld ten

leden van Directie, de commissarissen, de leden van de

behoeve van de keuze van de nieuwe accountant.

Ledenraad en/of de externe accountant.

Naast de Directie en een lid van de Audit- en RisicoCommissie, maakten ook een lid van de Ledenraad en

Tot besluit

de controller deel uit van deze commissie.

De RvC is tevreden over de ontwikkeling van Donatus

Deze commissie heeft een zorgvuldig onderbouwd

in 2014 onder andere voor wat betreft de financiële

en eensgezind gedragen voorstel tot benoeming van

resultaten, de realisatie van het beleidsplan, de voort-

KPMG tot accountant aan de Ledenraad voorgelegd,

gang op het gebied van de voorbereidingen op Solven-

waarmee zij heeft ingestemd.

cy II en de diverse aanpassingen die in de organisatie zijn doorgevoerd om te haar leden beter te bedienen

Bijzondere aangelegenheden

(klantbelang). De RvC spreekt zijn erkentelijkheid uit naar de Directie, managementteam,

Specifieke goedkeuringsbesluiten

sleutelfunctionarissen en alle andere medewerkers

Zoals hiervoor onder de aandachtspunten voor 2014

voor hun bijdrage aan deze resultaten.

is uiteengezet passen de ontwikkelingen en het beleid over 2014 binnen de kaders die voor het beleid 2010-

Rosmalen, 8 april 2015

2015 zijn uitgezet. Het gevoerde beleid 2014 heeft de goedkeuring van de RvC.

Prof. dr. M.P. van Overbeeke RA, voorzitter Mr. C. J. Ensing, vice-voorzitter M. Boeser RA RV Drs. E.F. J. Duijsens Drs. J. Hol Mr. L.H.M. van Zutphen

Beide pagina’s: Abdij Sint Benedictusberg - Lemiers, Benedictijnen

14


15

Sinds 1992 behoort Klooster Ter Apel tot de Unesco “Top 100” van onroerende objecten in Nederland. Deze kwaliteitsgarantie bevestigt de unieke status van Klooster Ter Apel.

16

Verslag van de Directie over 2014 Algemeen

monumentenverzekeraar van Nederland’: de doelstelling uit het beleidsplan 2010-2015.

Het 163e boekjaar van Donatus is met een positief resultaat voor belastingen van € 14,5* miljoen

Doelstelling

afgesloten. Dit boekjaar kenmerkt zich door een goed operationeel resultaat mede door slechts één

De doelstelling van de Maatschappij is vastgelegd in de

schadegebeurtenis boven de € 1,5 miljoen.

statuten. Artikel 2 bepaalt dat Donatus schadeverzeke-

In het verslagjaar heeft Donatus het al jarenlange

ringsovereenkomsten sluit met kerkelijke, levensbe-

geschil met de Belastingdienst inzake Dona Re

schouwelijke, charitatieve, culturele, wetenschappelijke

beëindigd door hierover een compromis te sluiten.

of het algemeen nut beogende instellingen en met de

Ten gevolge van dit compromis heeft Donatus

daaraan verbonden natuurlijke personen. De kern-

een bedrag van € 4,8 miljoen als schuld aan de

activiteit richt zich op het verzekeren van eigendom-

Belastingdienst opgenomen. In de balans ultimo

men (branche brand) en daarvoor treedt Donatus op

boekjaar 2013 was reeds een voorziening opgeno-

als risicodrager. Van oudsher ligt het accent daarbij op

men ad € 3,5 miljoen, derhalve is hieraan in 2014

de kerken, kloosters en zorginstellingen in Nederland.

een bedrag van € 1,3 miljoen toegevoegd. Dochter-

Vanaf 2010 komt hier nadrukkelijk bij het verzekeren

maatschappij Dona Re heeft een winst gemaakt van

van (rijks)monumenten. Ook voor de branche onge-

€ 2,0 miljoen, terwijl dit vorig jaar een verlies was

vallen treedt Donatus op als risicodrager. In 2014 is

van € 0,1 miljoen.

bepaald dat de doelgroep moderne zorginstellingen

De jaarrekening in dit verslag is door de Directie

niet langer beschouwd wordt als een speerpunt van

opgemaakt en ondertekend en heeft betrekking op

Donatus. Daarnaast treedt Donatus op als intermediair

de geconsolideerde cijfers van Donatus (Onderlinge

voor andere schadeverzekeringen. Zoals elk jaar wor-

Verzekering Maatschappij Donatus u.a. én Dona

den in het jaarverslag de missie, visie en kernwaarden

Re) en de enkelvoudige cijfers van Donatus u.a.

vermeld, zodat de maatschappelijke betekenis van

over het jaar 2014. De Raad van Commissarissen

Donatus kenbaar wordt.

(RvC) heeft deze jaarrekening beoordeeld en op basis van zijn bevindingen is een positief advies

Donatus is een onderlinge waarborgmaatschappij

uitgebracht aan de Ledenraad. De door de Directie

met uitgesloten aansprakelijkheid (u.a.). Dit betekent

en RvC goedgekeurde en getekende jaarrekening is

dat iedere verplichting van leden om in tekorten van

op 8 april 2015 vastgesteld door de Ledenraad.

de Maatschappij bij te dragen zowel tijdens de duur der Maatschappij als na haar ontbinding is uitgeslo-

Door de Ledenraad is bepaald dat de premie-

ten. Daarnaast is statutair geregeld dat de leden wel

restitutie in de brandsector 43% bedraagt, zijnde

kunnen delen in een positief resultaat in de vorm van

€ 11,6 miljoen.

premierestitutie in de brandsector.

Hiermee wordt het grootste deel van het resultaat

Governance

van Donatus u.a. gerestitueerd aan de leden en wordt een bedrag van € 1,0 miljoen toegevoegd aan

De Maatschappij draagt de naam Onderlinge Verzeke-

haar eigen vermogen. Hiermee geeft Donatus u.a.

ringmaatschappij Donatus u.a. en heeft sinds 2002 een

invulling aan haar hoedanigheid van een onder-

100% deelneming in de herverzekeringsmaatschappij

linge verzekeraar zonder winstoogmerk, gericht

Dona Re.

op het belang van haar leden, mét behoud van een uitstekende solvabiliteitspositie. Het resultaat van

Donatus kent statutair de volgende organen: een Leden-

Dona Re is niet betrokken bij de besluitvorming

vergadering, een Ledenraad, een RvC en een Directie. De

over de omvang van de restitutie, overeenkomstig

Ledenvergadering, een vergadering van verzekeringne-

de gedragslijn, voortvloeiend uit het beleid van af-

mers die een verzekeringsovereenkomst hebben gesloten

gelopen jaren. Het positieve resultaat van Dona Re

met Donatus, voorziet in de verkiezing van de leden van

komt ten goede aan het eigen vermogen.

de Ledenraad. De Ledenraad komt minimaal tweemaal

Donatus heeft in het verslagjaar een verdere posi-

per jaar bijeen, stelt de jaarrekening vast, en bepaalt de

tieve ontwikkeling doorgemaakt als ‘dé kerken- en

winstbestemming (premierestitutie). De Ledenraad krijgt

*In dit verslag van de Directie zijn alle cijfers afgerond op één

cijfer achter de komma, hierdoor kunnen mogelijk afwijkingen in totaaltellingen ontstaan.


steeds meer de functie van klankbordgroep voor de RvC en Directie. De RvC houdt toezicht op het beleid van de Directie en de algemene gang van zaken.

17

Donatus heeft een tweehoofdige Directie, die belast is

Donatus heeft met een schade voor eigen rekening van

met het dagelijks bestuur en Donatus vertegenwoor-

€ 6,2 miljoen een gunstig schadejaar gehad, veel beter

digt. De directievoorzitter heeft governance, strategie,

dan de € 12,7 miljoen in 2013.

financiën, marketing, HRM, facilitaire zaken,

De bedrijfskosten (acquisitiekosten, beheersen

herverzekeringen in zijn portefeuille en is eindver-

personeelskosten, afschrijvingen bedrijfsmiddelen)

antwoordelijk. De directeur is verantwoordelijk voor

zijn met € 0,2 miljoen gestegen, van € 7,1 miljoen in

operations, risicomanagement, acceptatiebeleid, ICT,

2013 tot € 7,3 miljoen in 2014. In deze kosten is een

productontwikkeling en opleidingen.

aanzienlijke post fiscaal advies opgenomen ten gevolge van het geschil met de Belastingdienst.

Het managementteam (MT) bestond in 2014 uit vier personen. Naast de Directie hadden hierin zitting het

Eigen Vermogen

hoofd Operations & Ontwikkeling, waar de Technische Buitendienst vanaf 2014 ook onder ressorteert en het

Van het resultaat over 2014 van Donatus Nederland

hoofd Financiën & Staf, waaronder sinds 2014 Bedrijfs-

wordt € 11,6 miljoen uitgekeerd in de vorm van premie-

technologie (ICT) valt. Het Directieteam (DT) vergadert

restitutie, hetgeen gelijk staat aan een percentage van

minimaal 1 maal per maand en het managementteam

43% van de brutopremie. Dit is € 2,5 miljoen hoger dan

(MT) vergadert twee maal per maand. Eind 2014 waren

de reservering die hiervoor ultimo 2013 was opgeno-

bij Donatus in Nederland 41 (38 fte) personen in dienst,

men. Daarnaast wordt een bedrag van € 1,0 miljoen toe-

evenveel als ultimo 2013.

gevoegd aan de Algemene Reserve. De totale Algemene Reserve stijgt door deze mutaties van € 45,9 miljoen

Dochtermaatschappij Dona Re is een in Zwitserland

ultimo 2013 naar € 47,0 miljoen ultimo 2014. Daarnaast

gevestigde herverzekeraar, die tevens op beperkte

stijgt het eigen vermogen door de stijging van de aan-

schaal risico’s accepteert van andere verzekerings-

delen boven de aanschafwaarde, de netto herwaar-

maatschappijen dan Donatus. De governance is

deringsreserve neemt hierdoor toe met € 2,0 miljoen.

ingeregeld conform de Zwitserse weten regelgeving.

Het totale eigen vermogen stijgt door deze mutaties van € 59,2 miljoen in 2013 naar € 64,9 miljoen in 2014.

Financieel Brandsector Het geconsolideerde resultaat voor belastingen bedraagt € 14,5 miljoen, hetgeen een uitstekend resultaat is.

De premie van Donatus Nederland in de brandsector,

Slechts het jaar 2009 kende een iets hoger bruto

inclusief ongevallen, is met 3,9% gestegen van € 28,2

resultaat (€ 14,9 miljoen).

miljoen in 2013 naar € 29,3 miljoen in 2014. Hiervan werd € 0,4 miljoen (1,3%) veroorzaakt door de

De totale geboekte bruto premie is met 4,4% gestegen,

indexatie per 1 januari 2014 en € 0,7 miljoen (1,6%)

van € 29,7 miljoen naar € 31,0 miljoen.

door netto autonome groei (saldo nieuw en royementen alsmede uitbreiding van dekkingen). De kerken-

Het resultaat op de beleggingen van Donatus is € 2,2

portefeuille groeide met € 0,5 miljoen premie als

miljoen positief (2013: € 2,7 miljoen positief). Omdat

gevolg van indexatie, hertaxaties en nieuw verzekerde

nagenoeg de gehele stijging van de aandelenkoersen

kerkgebouwen. Daarnaast is de kerkenportefeuille

betrekking heeft over een waarde boven de aanschaf-

gegroeid door uitbreiding van bestaande verzekeringen

prijs, gaat deze waardestijging niet via de winsten

van onze leden met bijvoorbeeld een dekking tegen

verliesrekening, maar via het eigen vermogen in de

uitgebreide condities inclusief diefstal of een glas-

balans via de post herwaarderingsreserve. De netto

en vandalismedekking voor kerkgebouwen.

herwaarderingsreserve is met € 2,0 miljoen toege-

De monumentenportefeuille groeide met € 0,5 miljoen

nomen. De liquiditeitspositie van Donatus is in 2014

premie, hetgeen een groei van 25% betekent, met name

verder toegenomen tot € 14 miljoen. Reden daarvoor

als gevolg van nieuwe verzekerden. Inmiddels is 7,9%

is de reservering voor uitbetaling aan grote schades

van de premie van de totale portefeuille afkomstig van

en belastingen. De verdiende premies eigen rekening

monumenteneigenaren.

(bruto premies minus uitgaande herverzekeringspremies) zijn met € 0,9 miljoen gestegen. De netto herver-

Donatus Nederland kent over 2014 een positief scha-

zekeringspremies (verdiende premies eigen rekening

deverloop in tegenstelling tot het jaar 2013, dat het

minus de ontvangen provisies en winstdeling van

slechtste jaar van de afgelopen 11 jaar was. De bruto

herverzekeraars) zijn gestegen met € 0,1 miljoen.

schade (incl. wijziging voorziening) in 2014 bedroeg

18

€ 6,0 miljoen (in 2013 € 14,0 miljoen). Na verrekening van de bijdragen van herverzekeraars inclusief het aandeel van de herverzekeraars in de wijziging voorziening te betalen schaden, resteert een schade eigen rekening van € 4,1 miljoen (2013: € 8,3 miljoen). Het aantal schadegevallen boven de € 50.000 was met 15 nagenoeg gelijk aan afgelopen jaar (14). Het grootste schadegeval betrof een brand van bijna € 1,7 miljoen in een herbestemd, rijksmonumentaal klooster in Tegelen. Het totaal aantal schademeldingen is, op basis van actuele cijfers, met 2559 behoorlijk veel lager dan de 3287 in 2013 (-22%). In 2013 waren er 901 schadegevallen naar aanleiding van stormen, met name de storm op 28 oktober 2013, terwijl er maar 122 stormmeldingen waren in 2014. De schadelast van diefstallen/inbraken/vandalisme is met 48% gedaald van € 2,1 miljoen (847 schadegevallen) in 2013 naar € 1,1 miljoen (766 schadegevallen) in 2014. Het aantal koper- en looddiefstallen hierin bedroeg 253 in 2014 (in 2013 280) met een schadelast van € 0,4 miljoen (2013 € 1,0 miljoen). Het aantal kunstdiefstallen in kerken bedroeg maar 6 gevallen, terwijl dit er 14 waren in 2013. Het aantal schadedossiers waarop geen uitkering is verleend bedraagt 856 (1011 in 2013). Dit betreffen schadegevallen waarvoor geen dekking bestaat, waar een claim wordt ingetrokken of waar het schadebedrag onder het eigen risico blijft. Ongevallensector Donatus is sinds 2004 ook ongevallenverzekeraar. In 2008 is dit uitgebreid met particuliere ongevallenverzekeringen waardoor ook persoonlijke en gezinsonge-

Klooster Ter Apel

vallenverzekeringen kunnen worden aangeboden. De premie bedroeg in 2014 € 156.000 (2013: € 149.000). De schadelast bedraagt € 70.000 (2013: € 161.000). De daling van de schadelast in 2014 wordt met name veroorzaakt door bijstelling van de reeds gemelde schadegevallen uit 2013. De schaderatio over de afgelopen 10 jaren bedraagt 44%. Overige sectoren Andere schadeverzekeringen (waaronder auto-, ziektekosten-, ziekengeld-, rechtsbijstand-, CAR-, aansprakelijkheid- en milieuschadeverzekeringen) biedt Donatus aan in haar hoedanigheid van intermediair. Op deze wijze is het voor Donatus mogelijk haar leden een totaalpakket (loket van A tot Z) aan te kunnen bieden. Hieruit vloeien baten voort van € 0,8 miljoen (€ 0,9 miljoen in 2013).


19

Beleggingen

waarde, en niet op basis van marktwaarde, hebben deze koersstijgingen geen invloed op het resultaat. Het

Donatus voert een gematigd defensief beleggingsbe-

geconsolideerde netto beleggingsresultaat van Donatus

leid. Het vigerende beleggingsstatuut van Donatus

bedroeg € 2,2 miljoen (in 2013 € 2,7 miljoen). Dit is het

Nederland bevat een beleggingsmatrix, opgebouwd

resultaat dat via winsten verliesrekening loopt.

uit een strategische mix (35% aandelen / 65% vastren-

Via de balans wordt een waardevermeerdering van

tende waarden), een tactische mix (tot maximaal 45%

€ 2,0 miljoen getoond. Het onroerend goed dat Dona-

aandelen / minimaal 55% vastrentende waarden) en

tus bezat in Spanje, is begin 2015 tegen een, gezien de

afspraken ten aanzien van valutaverdeling. Voorts

marktomstandigheden, redelijke prijs (iets onder de

bevat het afspraken ten aanzien van de zgn. selectie:

boekwaarde) verkocht.

vastrentende waarden mogen alleen belegd worden in investment grade obligaties, welke rating ook geldt

De beleggingen van Dona Re vinden uitsluitend plaats in

voor beleggingsfondsen.

staats- of bedrijfsobligaties met minimaal een A-rating.

Beleggingsbeslissingen worden door de Directie genomen op basis van geformuleerd en goedgekeurd beleggingsbeleid. Het beleggingsbeleid is vastgelegd in het Beleggingsstatuut. De Directie wordt geadviseerd door een bankinstelling. De uitvoering van het beleggingsbeleid wordt getoetst door de BeleggingsToezichtscommissie. De gehele aandelenportefeuille bestaat uit indextrackers. Donatus belegt overigens niet in zgn. synthetische trackers, die een tegenpartijrisico kunnen impliceren. Voor de aandelenportefeuille geldt als benchmark de MSCI All Country World Index. Deze trackers zijn goed te verhandelen op de beurs en maken het mogelijk snel de strategische mix aan te passen. Op obligatiegebied is het beleid er op gericht om te beleggen in eenvoudige, individuele obligaties met een vaste looptijd, een vaste couponrente en een goede kwaliteit. De obligaties worden dusdanig belegd dat er een goede match is tussen de verzekeringsverplichtingen en de vrijval in obligaties. Tussentijds worden obligaties doorgaans niet verhandeld. De modified duration van de obligatieportefeuille is 4,7 (2013: 4,5). Het beleggingsjaar 2014 werd gekenmerkt, ondanks de voortdurende crisis en de onzekerheden in de wereld, door stijgende koersen op de wereldmarkt. Het rendement van Donatus op de aandelenportefeuille, inclusief het nog niet gerealiseerde rendement zoals opgenomen in de herwaarderingsreserve, bedroeg 14% (in 2013 11%). Door de lage en blijvend dalende rente is het steeds moeilijker rendement op obligaties te behalen. Het rendement op de obligatieportefeuille van Donatus in Nederland bedroeg in 2014 3,5% (in 2013 3,7%). De dalende rentes zorgen voor stijgende obligatiekoersen. Aangezien Donatus obligaties waardeert op nominale

20

Klooster Ter Apel

Solvabiliteit

Herverzekeringen

De aanwezige solvabiliteit van Donatus Nederland is in

Ter bescherming van het vermogen en daarmede de

2014 toegenomen van € 23,5 miljoen tot € 24,8 miljoen,

solvabiliteit van de Maatschappij heeft Donatus, zoals te

de solvabiliteitsratio op basis van Solvency I grondslagen

doen gebruikelijk, herverzekeringscontracten gesloten.

bedraagt 733% (2013: 712%) (aanwezige solvabiliteit ten

De geconsolideerde netto herverzekeringspremies

opzichte van de wettelijke verplichte solvabiliteit).

(uitgaande herverzekeringspremies minus provisie,

De solvabiliteit is van een ruim voldoende niveau en

winsten van herverzekeraars) zijn ten opzichte van de

overtreft in ruime mate het door de toezichthouder

geboekte premies in 2014 procentueel nagenoeg gelijk

geëiste minimum zowel op basis van Solvency I,

gebleven aan 2013. De netto herverzekeringspremies

(toekomstig) Solvency II en het door de Directie

bedroegen in totaal € 6,0 miljoen, hetgeen 19% is van

opgestelde model. De hier genoemde aanwezige

de geboekte brutopremie (in 2013 20%).

solvabiliteit heeft alleen betrekking op Donatus Nederland, aangezien Dona Re onder het solvabili-

Donatus heeft de herverzekeringscontracten onderge-

teitsregime van de Zwitserse toezichthouder FINMA

bracht bij haar Zwitserse dochtermaatschappij Dona

valt. De Zwitserse Directie geeft in haar bedrijfsvoe-

Re. Deze retrocedeert een gedeelte van de risico’s aan

ring op structurele wijze invulling aan het nakomen

herverzekeringsmaatschappijen met minimaal een

van de vereisten uit deze Swiss Solvency Test (SST).

A-rating van Standard & Poor’s. Dona Re werkt met

De solvabiliteit van Dona Re is hoog.

een panel van circa 15 herverzekeraars, om de risico’s zo goed mogelijk te spreiden. Het beleid van Dona Re is hierbij gebaseerd op een langdurige, loyale samenwerking. Ook wordt er sinds 2009 beperkt van derde partijen herverzekeringen geaccepteerd.


21

Solvency II en de toenemende eisen op het gebied van governance in Zwitsersland, het elk jaar kostbaarder en arbeidsintensiever wordt om de herverzekeringen op deze wijze te organiseren. Het bereikte onderhandelingsresultaat van de Directie met de Belastingdienst is door de RvC en Ledenraad ultimo 2014 goedgekeurd. De Ledenraad heeft ingestemd met het beëindigen van de activiteiten van Donatus in de deelneming Dona Re. In maart 2015 heeft Donatus een vaststellingsovereenkomst met de Belastingdienst getekend. De consequenties van deze overeenkomst zijn in de jaarrekening verwerkt. Ten gevolge van dit compromis heeft Donatus een bedrag van € 4,8 als schuld aan de Belastingdienst opgenomen. In de balans ultimo boekKlooster Ter Apel

jaar 2013 was reeds een voorziening opgenomen ad € 3,5 miljoen, derhalve is hieraan in 2014 een bedrag van € 1,3 miljoen toegevoegd. Deze schuld betreft de

Dona Re

te betalen belastingen vanaf 2005. Met de Zwitserse Belastingdienst in Basel is een regeling afgesproken,

Nadat in januari 2014 de Rechtbank in Breda uitspraak

waarbij dubbele belastingbetaling bij stopzetting van

heeft gedaan in het al sinds 2007 lopende geschil

Dona Re voorkomen wordt. Het hoger beroep is inge-

inzake de fiscale behandeling van de herverzekering-

trokken.

stransacties tussen Donatus en Dona Re, heeft Donatus hoger beroep aangetekend. In de uitspraak vond

Hiermee is de fiscale positie vanaf 2005 t/m 2014

Donatus hiervoor namelijk voldoende grond, ondanks

helemaal bijgewerkt en wordt dit complexe en voor

het feit dat het beroep van Donatus door de Rechtbank

Donatus veel tijd en geld kostende dossier afgesloten.

gegrond was verklaard en de Belastingdienst in de

In dit gehele traject heeft Donatus zich laten advise-

proceskosten was veroordeeld, om in hoger beroep te

ren door ter zake deskundige, fiscale adviseurs.

gaan. Desondanks ging de voorkeur van Donatus (zoals al vaker in het proces van dit geschil) uit naar een

In 2015 zal Donatus, in nauw overleg met de Zwitserse

compromis boven een hoger beroep omdat dan op kor-

Directie en de Verwaltungsrat van Dona Re, een plan

te termijn helderheid voor de toekomst gecreëerd zou

maken inzake de financiële en juridische afhandeling

worden. Daarom heeft de Directie sinds de uitspraak

van Dona Re. Daarnaast zal in het voorjaar van 2015

van de Rechtbank intensief contact gehad met de RvC,

via een tender een internationale makelaar worden

Belastingdienst en DNB over de mogelijke opties voor

geselecteerd, die vanaf 2016 Donatus zal begeleiden

een compromis. De Belastingdienst vond eveneens dat

bij het plaatsen van de herverzekeringen in de markt

zij gedeeltelijk in het gelijk gesteld was. Hoewel beide

en die Donatus zal ondersteunen bij een zo effectief

partijen zich niet kunnen vinden in een aantal aspec-

mogelijk herverzekeringsprogramma.

ten van de gerechtelijke uitspraak, is op basis van deze uitspraak toch opnieuw gesproken over een compro-

Toezicht

misssoire oplossing. Voor Donatus is de belangrijkste reden om tot een oplossing te komen, het vooruitzicht

Het economische sentiment in Nederland begint voor

van een nog jarenlang voortslepende juridische strijd,

het eerst langzaam te verbeteren sinds de start van de

die veel tijd kost en waarbij eventueel reputatieschade

financiële crisis in 2008. Volgens De Nederlandsche

opgelopen zou kunnen worden.

Bank (DNB) begint de economie weer licht te groeien,

Donatus vindt evenwel het onberispelijk karakter van

maar blijft deze kwetsbaar. De inflatie is laag en de

een betrouwbare kwaliteitsverzekeraar voor haar

rentestand zal waarschijnlijk langdurig laag blijven.

leden het hoogste goed. Inmiddels is een compromis

Deze lage rentestand kunnen verzekeraars weer nieu-

tot stand gekomen.

we risico’s geven. Herstel van vertrouwen in financiële

Donatus heeft besloten, als onderdeel van dat com-

instellingen blijft een belangrijk aandachtspunt voor

promis, om haar herverzekeringsactiviteiten bij Dona

de toezichthouder.

Re per 1 januari 2016 te beëindigen. Deze beslissing is mede genomen, omdat door de verplichtingen van

22

Naar aanleiding van de crisis heeft DNB haar toezicht-

onder het nieuwe toezichtregime, een heel solvabele

kader en visie op toezicht sinds 2013 aangescherpt.

verzekeraar blijft. Tevens blijkt uit de analyse hoeveel

Haar visie heeft DNB vertaald in FOCUS! In deze

kapitaal Donatus dient aan te houden voor welke

toezichtaanpak is de mate van toezicht afhankelijk

risico’s. Daarnaast blijkt uit deze berekeningen dat

gesteld van één van de vijf toezichtklassen waarin

Donatus over voldoende mogelijkheden beschikt om,

een instelling valt. De indeling in klassen is gebaseerd

indien noodzakelijk, in te grijpen bij een daling van de

op omvang en complexiteit van de organisatie. Dona-

solvabiliteit. In deze exercitie heeft eveneens de vali-

tus is ingedeeld in T2, een toezichtklasse die wordt

datie van data veel aandacht gekregen. Steeds nadruk-

toegekend aan relatief kleine verzekeraars die desal-

kelijker wordt de aandacht gelegd op de noodzaak van

niettemin binnen het bereik van Solvency II vallen.

het tijdig beschikbaar hebben van de juiste en volle-

Communicatie met deze groep vindt met name plaats

dige data. In dit proces zijn in 2014 weer belangrijke

door middel van door DNB georganiseerde seminars

stappen gezet.

en workshops. De tweede pijler zorgt ervoor dat de governance en de Belangrijke thema’s in het toezicht van DNB waren

kwaliteit van de organisatie op orde is om ongewenste

in 2014 - en blijven dat ook in 2015 - het herstel van

ontwikkelingen in de solvabiliteit te voorkomen en/of

financiële buffers, de implementatie van Solvency II

tijdig te signaleren. Om dit te waarborgen zijn er vier

inclusief risicobeheer, toekomstbestendigheid van de

verplichte sleutelfuncties benoemd: de risicomana-

bedrijfsmodellen, toezicht op bestuur, cultuur, integri-

ger, de compliance-officer, de actuaris en de internal

teit en transparantie van de financiële sector en betere

auditor. Deze functionarissen functioneren onafhan-

kwaliteit van data. In 2015 wordt de groep die valt

kelijk en zelfstandig onder de Directie en hebben de

onder de betrouwbaarheids- en geschiktheidstoetsen

bevoegdheid om rechtstreeks aan de RvC te rappor-

van DNB verder uitgebreid, waaronder de MT-leden.

teren. Elk lid van de RvC heeft speciale aandachtge-

Hiermee vergroot DNB haar invloed op elke bank en

bieden gekregen. In 2011 is uit eigen geledingen een

verzekeraar in Nederland. Ook de eed/belofte die tot

(parttime) risicomanager aangesteld. Donatus had al

op heden alleen voor commissarissen/directieleden

de beschikking over een ervaren (parttime) complian-

gold, wordt in 2015 verplicht gesteld voor alle

ce-officer. De actuariële sleutelfunctie en interne audit

medewerkers die klanten adviseren of het risicoprofiel

functie zijn uitbesteed aan een externe organisatie. De

kunnen beïnvloeden. In 2015 zullen daarom de mede-

interne auditfunctie is in 2014 ingericht, een charter

werkers een eed of belofte afleggen.

is hiertoe opgesteld en ondertekend. Ook zijn er al interne audits uitgevoerd, o.a. betrekking hebbend op

De implementatie van Solvency II, waarbij bestaan-

het beleggingsproces, het prolongatieproces en het

de Europese Richtlijnen worden herzien en worden

liquiditeitenbeheer. Het blijkt dat in geen van al deze

verzwaard ter verbetering van de risicobeheersing

processen Donatus grote risico’s loopt.

door verzekeraars, zal per 1 januari 2016 plaatsvinden.

Op deze manier creëert Donatus een governance-

Solvency II bevat zowel kwantitatieve eisen op het

systeem gebaseerd op “three lines of defence”.

gebied van solvabiliteit als kwalitatieve eisen betref-

De huidige en toekomstige regelgeving stelt hoge eisen

fende de inrichting van de governance. DNB vraagt

aan de kwaliteit van de interne organisatie. Dit is van

verzekeraars, vooruitlopend op 2016, allerlei zaken

belang voor een beheerste en integere bedrijfsvoering.

reeds in werking te zetten en hierover te rapporteren,

Een effectief functionerende interne auditfunctie is

al dan niet via zogenaamde uitvragen. Zo heeft DNB in

daarbij essentieel, omdat die zorgt voor een onafhan-

2014 vragen gesteld over de status van inrichting van

kelijke toetsing van de effectiviteit van de organisa-

de vier sleutelfuncties binnen Donatus en speciaal de

tie-inrichting. Bovendien is de interne auditfunctie

status van de interne auditfunctie.

een bron van informatie voor zowel interne als externe toezichthouders.

Solvency II bestaat uit drie pijlers. De eerste pijler richt zich op de waardering van de

Binnen de “three lines of defence” is het management

risico’s en een kwantitatieve vertaling hiervan naar

de eerste linie van de beoordeling en bewaking van

kapitaal. In 2014 heeft Donatus over de jaarcijfers van

risico’s. In de tweede linie volgen de compliance-

2013 de zogenaamde berekening van de Solvabiliteit

officer, de actuaris functie en de risicomanager

Kapitaal Vereiste (SKV-berekening) uitgevoerd. Uit de

(zij controleren de eerste linie). Ten slotte evalueert de

berekeningen welke mede gemaakt zijn met behulp

interne auditfunctionaris, de derde linie, in hoeverre

van onze actuaris, blijkt wederom dat Donatus ook

het interne-controlesysteem en andere onderdelen


23

24

van het governancesysteem adequaat en doeltreffend

vulling van hun maatschappelijke betrokkenheid. Voorts

functioneren. De vier genoemde functionarissen

dient intern adequaat toezicht te worden gehouden op

dragen een eigen verantwoordelijkheid, hebben daar-

de invulling en is elke verzekeraar wettelijk verplicht op

uit afgeleide bevoegdheden en handelen autonoom

transparante wijze te verantwoorden aan haar leden in

vanuit de aard van hun functie.

welke mate de gedragsregel wordt nageleefd. Donatus doet dit via haar website. De Code bevat aanwijzingen

Naast de invulling van deze functies wordt de ORSA

op het terrein van de RvC, de Raad van Bestuur (Direc-

een centraal hulpmiddel om risicomanagement en

tie), het Risicomanagement en het Audit- en Belonings-

kapitaalvereisten te verbinden. In 2014 heeft Donatus

beleid. Het gaat bij de werking van de Code niet om de

voor de tweede maal het ORSA-proces doorlopen en

vraag of die naar de letter wordt nageleefd, maar om

aan DNB een ORSA-rapport gepresenteerd. Hierin zijn

de wijze waarop met de intenties wordt omgegaan. De

er zeven stress-scenario’s benoemd en doorgerekend,

Code kent een “pas toe en leg uit”-beginsel. Kleinere

die Donatus zouden kunnen overkomen en welke een

verzekeraars mogen de Code Principes proportioneel

impact kunnen hebben op de solvabiliteitspositie. Ook

toepassen, maar moeten dat wel uitleggen.

uit deze stress-scenario’s blijkt, dat Donatus heel goed in staat is klappen op te vangen, mede door de mo-

Donatus onderschrijft de principes van de Code van

gelijkheid van premierestitutie. Eind december is de

harte. Als onderlinge verzekeraar die geen winstoog-

ORSA aan DNB gerapporteerd.

merk kent, bestaat voor en door de Leden en waarbij de kernwaarden kwaliteit, vertrouwen, betrouwbaar-

De derde pijler betreft de noodzaak tot het verschaffen

heid, degelijkheid en eerlijkheid hoog in het vaandel

van risicotransparantie in het jaarverslag en in rap-

staan, is de geest van de Code al sinds 1852 in onze

portages aan de toezichthouders. De huidige verplichte

bedrijfsvoering verankerd. Aan het merendeel van de

aanlevering van gegevens (verslagstaten) aan DNB zal

principes voldoet Donatus dan ook. In 2014 is er verder

vanaf 2015 veranderen qua omvang, diepgang en tij-

gewerkt om aan nog meer principes te voldoen.

digheid. Het hoofd Financiën & Staf bestudeert welke aanvullende rapportages vereist zijn en wat de impact

Daar waar Donatus niet volledig aan de principes vol-

hiervan is op het rapportageproces (beschikbaar-

doet, wordt dat uitgelegd. Ook zijn er principes die niet

heid en kwaliteit van data). Donatus hanteert immers

van toepassing zijn op Donatus.

het beleid om zo transparant mogelijk haar leden en

Op de website www.donatus.nl treft u onder het tab-

toezichthouders van informatie te voorzien. Daar waar

blad “Donatus Verzekeringen”, “Nieuwsbrieven”, het

nodig bereidt Donatus zich hierop voor door middel

document “Governance Principes Donatus” aan, waar

van cursussen en permanente educatie. Donatus heeft

de Code per onderdeel is uitgewerkt per ultimo 2014.

in 2014 een extra medewerkster aangetrokken bij de afd. Financiën & Control om rapportages in dit kader te

Hieronder wordt per hoofdstuk uit de Code een sa-

kunnen aanleveren.

menvatting gegeven van de wijze waarop Donatus in 2014 de principes heeft toegepast. In voorkomende

De implementatie van Solvency II is het belangrijkste

gevallen wordt tevens toegelicht waarom een principe

toezichtsthema van DNB in 2015. Gedurende het jaar

niet (volledig) is toegepast.

zal zij middels de zogenaamde uitvragen de voortgang hiervan te monitoren.

Naleving van de Code

Gedragscode

Raad van Commissarissen De samenstelling van de leden van de RvC is primair

Sinds 2011 is de Code Governance Principes Verzeke-

bepaald vanuit het oogmerk van deskundigheid op

raars van kracht. Dit is een vorm van zelfregulering,

verschillende vakgebieden, zodat de Raad zijn taak

verplicht opgelegd door de Minister van Financiën. Doel

adequaat kan uitoefenen. Ieder lid van de RvC ontvangt

van de Code is een gedragsverandering in de verze-

een passende vergoeding in relatie tot het tijdsbeslag

keringswereld tot stand te brengen. De intentie is dat

van zijn werkzaamheden. De vergoeding is niet afhan-

verzekeraars hun verantwoordelijkheid nemen als het

kelijk van de resultaten van Donatus. De voorzitter van

gaat om goed bestuur, het bieden van zekerheid, het

de RvC ziet toe op de aanwezigheid van een programma

centraal stellen van de belangen van de klant en de in-

van permanente educatie en borgt de naleving hiervan door alle leden. Dit programma wordt jaarlijks herijkt

Klooster Ter Apel


en heeft betrekking op relevante ontwikkelingen in de

25

financiële sector, waaronder de zorgplicht van Donatus

toetst op complementariteit, collegialiteit en diversiteit

jegens de klant. Jaarlijks evalueert de RvC zijn eigen

alsmede leiderschap, vakmanschap, managementvaar-

functioneren. Eenmaal per drie jaar wordt daarvoor

digheden en aanwezigheid van gedegen kennis van de

een onafhankelijke derde ingeschakeld. In 2014 heeft

financiële sector in het algemeen en het verzekerings-

de evaluatie onder begeleiding van een onafhankelijke

wezen in het bijzonder. Zij beschikken over grondige

derde plaats gevonden.

kennis om de hoofdlijnen van het totale beleid van

Ieder lid van de RvC heeft de eed afgelegd en een mo-

Donatus te kunnen beoordelen en te kunnen bepa-

reel ethische verklaring ondertekend waarin hij belooft

len en zijn daarmee in staat om een afgewogen en

integer en in het belang van klanten te zullen handelen.

zelfstandig oordeel te vormen over risico’s die worden gelopen. De Directievoorzitter stelt jaarlijks een

Directie

programma van permanente educatie vast, opdat de

Bij Donatus bestaat de Directie uit een directievoor-

Directie voldoet aan de geldende Wft-PE eisen. De

zitter en een directeur. De Directie is dusdanig samen-

Directie draagt zorg voor het toespitsen van de dienst-

gesteld dat zij haar taak naar behoren kan vervullen.

verlening op de behoeften van de leden van Donatus.

Beide Directieleden zijn bij de aanstelling positief ge-

Donatus stelt het klantbelang centraal. De commerciële

26

belangen worden zorgvuldig afgezet tegen de financië-

tendienst zitting hebben.Bij grote schades boven de

le risico´s en daarbij wordt rekening gehouden met alle

€ 100.000 is de directeur de schadebehandelaar, waar-

belanghebbenden, de maatschappelijke omgeving en

bij de voorgestelde schade-uitkeringen door de eind-

de van toepassing zijnde wetten en gedragscodes. De

verantwoordelijke Directievoorzitter dienen te worden

Directie heeft de eed afgelegd en een moreel ethische

geautoriseerd.

verklaring ondertekend waarin ze belooft integer en in het belang van klanten te zullen handelen. Aan de

Risicomanagement

directeur is de taak opgedragen om besluitvorming

Alle principes uit de Code met betrekking op risicoma-

op het punt van risicobeheer voor te bereiden. Deze

nagement past Donatus volledig toe. Een toelichting

directeur draagt geen individuele commerciële ver-

hierop staat vermeld vanaf pagina 69. Sinds 2014 ver-

antwoordelijkheid en functioneert onafhankelijk van

gadert elke week het acceptatiecomité, waarin zitting

commerciële taakgebieden. Grotere schades worden

hebben het directieteam, het hoofd Operations en de

vanaf 2015 in een schadecomité besproken, waarin het

risicomanager. Elke aanvraag die niet voldoet aan het

directieteam, het hoofd Operations, de risicomanager

in 2014 grotendeels vastgestelde standaard acceptatie-

en de groepshoofden van de binnendienst en de bui-

beleid, welke gepresenteerd is in de RvC en de Ledenraad, wordt hier beoordeeld. Ook kunnen er speciale risicotoeslagen worden toegekend. In 2014 is 25% van de aanvragen door het acceptatiecomité afgewezen. Audit De Directie draagt zorg voor een systematische controle op de beheersing van de bedrijfsrisico’s. In 2014 is de risicobereidheid beschreven en door de RvC goedgekeurd. Sinds 2014 belegt Donatus de door Solvency II verplichte sleutelfunctie van interne audit bij een externe partij, rekening houdend met de principes uit de Code. Donatus borgt op deze wijze dat de interne audit objectief en onafhankelijk van de operationele functies kan plaatsvinden. Deze externe partij heeft al een aantal interne audits uitgevoerd. Beloningsbeleid Donatus voert een zorgvuldig, beheerst en duurzaam beloningsbeleid dat in lijn is met haar strategie en risicobereidheid. Donatus houdt daarbij rekening met haar lange termijn belangen en het maatschappelijk draagvlak. Donatus kent geen variabele beloning noch een bonussystematiek anders dan de winstdelingsregeling voor de medewerkers. Deze winstdelingsregeling is gebaseerd op het percentage premierestitutie in het betreffende jaar en voor elke medewerker gelijk. Vanuit de RvC is een remuneratiecommissie benoemd die het beloningsbeleid van de Directie heeft vastgesteld. Dit beleid kent evenmin een variabele beloning en een bonussystematiek. Een aantal principes uit de Code is hiermee niet van toepassing op Donatus. Naleving Wet- en regelgeving De risicomanager, de compliance-officer, het hoofd Operations & Ontwikkeling en de controller signaleren nieuwe weten regelgeving en adviseren de Directie

Klooster Ter Apel


27

over de naleving hiervan. De Directie volgt ook zelf

Vijf prioriteiten beleidsplan

nieuwe weten regelgeving welke betrekking heeft op de bedrijfsvoering.

In ons beleidsplan zijn vijf speerpunten benoemd.

Implementatie beleidsvisie 2010-2015

In de eerste plaats probeert Donatus zoveel mogelijk van de huidige portefeuille te behouden.

In 2009 is de beleidsvisie 2010-2015: “Van monumenta-

Donatus zal een actief behoud beleid ontwikkelen,

le kerkenverzekeraar naar verzekeraar van kerken en

waarvoor de medewerking van onze leden (bisdom-

monumenten” door de RvC en Ledenraad goedgekeurd

men, parochiebesturen, kloosters en besturen van

en vastgesteld. Deze beleidsvisie vormt al enkele jaren

kerkelijke gemeenten) onontbeerlijk is.

het uitgangspunt van alle door Donatus te ontplooien

Vele kerkgebouwen en kloosters die overbodig worden

activiteiten. Het verslagjaar 2014 stond in het teken van

(in 2008 werd dit beraamd op 1000 kerken en 150

het verder in operationele zin vertalen van dit beleids-

kloosters in 10 jaar tijd), krijgen een herbestemming.

plan. Inmiddels zijn we ver gevorderd in het realiseren

Herbestemmingen zijn potentieel te verzekeren bij

van de bijbehorende doelstellingen.

Donatus. Te denken valt hierbij aan de volgende functies: religieus met nevengebruik, cultureel, wonen, gezondheidszorg, educatief of maatschappelijk. In dit jaarverslag treft u verschillende voorbeelden van kloosters aan die nog als zodanig in functie zijn. Maar de verwachting is dat er slechts 15 kloosters in Neder-

Foto’s beide pagina’s: Klooster Ter Apel

28

land over blijven. Indien er kerk- of kloostergebouwen

Performance-indicatoren

verkocht worden, wenst Donatus graag door haar leden op de hoogte gebracht te worden over relevante

De realisatie van het beleidsplan wordt gemeten aan

gegevens van de aspirant koper en informatie over

de hand van de volgende kwantitatieve key-perfor-

het toekomstig gebruik van de betreffende gebouwen,

mance indicatoren (KPI’s) waarvan een aantal in het

zodat Donatus kan proberen het herbestemde gebouw

beleidsplan zijn benoemd:

in de portefeuille te behouden. − premierestitutie gemiddeld 40% over de laatste 10 De tweede prioriteit is het verzekeren van monumen-

jaar

tale gebouwen. De verwachte teruggang in premie

− kosten ratio maximaal 30% van de ontvangen premie

van de verzekerde kerken en kloosters dient gecom-

− afname premie-inkomsten van kerken en kloosters

penseerd te worden door de premie met betrekking

minimaal gecompenseerd door groei van premies

tot nieuw te verzekeren objecten in de monumenten-

van monumentale gebouwen

markt. Dit betreft onder andere kastelen, historische buitenplaatsen, molens en andere (voormalig) religieuze en niet religieuze (rijks)monumenten.

− minimaal 20% behoud van geroyeerde polissen van kerken kloostergebouwen − uitvoering hertaxaties kerkgebouwen minimaal eenmaal per 15 jaar, achterstand weggewerkt in 2015

De derde prioriteit betreft de doelstelling om kerkge-

− zolang Solvency II nog niet is ingevoerd dient de

nootschappen die nog niet bij Donatus verzekerd zijn,

gewenste solvabiliteit minimaal gelijk te zijn aan de

alsnog bij Donatus onder te brengen.

door de Directie vereiste solvabiliteit. Deze minimaal vereiste solvabiliteit wordt jaarlijks met een stan-

De vierde prioriteit ziet toe op het verder ondersteu-

daard formule berekend, voor 2014 bedraagt deze

nen van onze leden bij het voeren van een adequaat

minimaal vereiste solvabiliteit € 21,3 miljoen.

risicobeleid. Dit kan door het verstrekken van extra dekkingen of het aanbieden van nieuwe producten.

Realisatie 2014

Minimaal twee maal per jaar wil Donatus (een deel van) haar leden attenderen op specifieke risico’s, pre-

Ook in 2014 heeft Donatus deze indicatoren gereali-

ventiemaatregelen en verzekeringsmogelijkheden.

seerd.

De vijfde prioriteit betreft het actief hertaxeren van

Door de premierestitutie van 43%, blijft het gemiddel-

kerkgebouwen, waar al lange tijd geen inspecteurs

de over de laatste 10 jaar 40%.

van Donatus zijn geweest. Doelstelling is te komen tot hertaxatie eenmaal in de 15 jaar. Donatus wil op deze

De kostenratio van Donatus in Nederland is nagenoeg

wijze de risico’s opnieuw in kaart brengen en tevens

gelijk gebleven, 24% in 2014 en 23% in 2013, ondanks

het contact met haar leden versterken. Zo worden

de extra kosten die in 2014 zijn gemaakt voor de fiscale

de belangen van de leden en Donatus gediend in het

advieskosten en Solvency II. Aan de hertaxatie van

kader van haar zorgplicht en risicobeheer.

kerken kloostergebouwen hebben wij in 2014 veel


29

aandacht besteed waardoor wij op schema blijven om

lende molenstichtingen zijn klant geworden en een

deze indicator uiterlijk eind 2015 te kunnen realiseren.

speciale molentool is ontwikkeld om de herbouwwaar-

Ultimo 2014 hadden we nog een achterstand van 5,0%

de per type molen vast te stellen.

bij de kerkgebouwen en 3,0% bij de kloostergebouwen. De organisatiestructuur is aangepast in 2014. Er wordt

De naamsbekendheid van Donatus in de monumen-

gewerkt met één MT-lid dat verantwoordelijk is voor

tenwereld is sterk gegroeid. Verschillende monumen-

alle operations (binnen- en buitendienst) en één

tenfondsen hebben hun gehele portefeuille bij

MT-lid dat verantwoordelijk is voor financiën en alle

Donatus onder gebracht.

stafdiensten. Wij streven een zo efficiënt mogelijke or-

Donatus heeft haar samenwerkingsverband met het

ganisatie na, waarbij de komende jaren in toenemende

Nationaal Restauratiefonds, waarbij is afgesproken dat

mate focus zal worden aangebracht op de te bedienen

potentiele relaties naar elkaar worden doorverwezen,

doelgroepen, bedieningsconcepten, risico-inventarisa-

uitgebreid. Ook met de monumentenvereniging

ties, advisering en het schadeafhandelingsproces.

Bewoond Bewaard wordt er gesproken over een samenwerking.

De strategische beslissing in 2009 om zich naast ker-

Er zijn goede contacten met de Rijksdienst voor

ken toe te leggen op monumenten, blijkt succesvol.

het Cultureel Erfgoed (RCE). Het aantal historische

Deze beslissing is belangrijk voor de continuïteit van

buitenplaatsen dat zich bij Donatus verzekert groeit

Donatus op lange termijn. Elk jaar neemt de monu-

gestaag.

mentenportefeuille toe, afgelopen jaar met ongeveer € 0,5 miljoen, hetgeen een groei van 25% betekent.

De corebusiness van Donatus is het verzekeren van

Inmiddels komt 7,9% van de totale premie uit het mo-

kerkgebouwen. Al jaren blijft het aantal verzekerde

numentaal erfgoed.

kerkgebouwen groeien in onze portefeuille. Met name

Om deze groei verder te faciliteren, is in 2014 de stra-

de provinciale Stichtingen Oude Kerken, die kerken

tegische beslissing genomen, moderne zorginstellingen

overnemen die door de kerkgenootschappen afgesto-

niet langer als een primaire doelgroep te beschouwen,

ten worden, zorgen voor behoud. Maar er komen ook

waarin Donatus wenst te investeren. Ongeveer 6,6%

regelmatig verzoeken om kerkgebouwen te verzekeren,

van de portefeuille bevindt zich in deze markt.

die bij andere maatschappijen verzekerd zijn. In 2014

Gefaseerd zal afscheid worden genomen van deze

zijn er 62 kerkgebouwen aan onze portefeuille toege-

sector. Reden voor deze beleidsbijstelling is de komen-

voegd die hiervoor elders waren verzekerd. Inmiddels

de leegstand bij zorginstellingen door het veranderde

heeft Donatus meer dan 4600 kerkgebouwen verze-

wettelijke kader waardoor mogelijk extra risico’s ont-

kerd.

staan. Daarnaast wil Donatus haar expertise, die ziet op oude monumentale gebouwen en haar beschikbare

Het behoudbeleid van kerkgebouwen verloopt gunstig.

capaciteit graag inzetten voor de primaire doelgroepen:

Donatus heeft in 2014 65 polissen geroyeerd met een

(herbestemde) kerken- en kloostergebouwen en niet

verzekerd kerkgebouw, onder andere door verkoop van

religieuze monumentale gebouwen.

het gebouw.

Ook heeft Donatus gekozen om de markt direct te

Van deze 65 kerkgebouwen heeft Donatus in 29

bewerken, dus zonder gebruikmaking van tussenper-

gevallen (45%) de nieuwe eigenaar weer verzekerd

sonen. De producten zijn zo specifiek en gebouwen

(KPI doelstelling is 20% behoud).

zo speciaal, dat Donatus de klantadvisering het beste rechtstreeks kan uitvoeren. Bij zorginstellingen is het

Voor 13 van deze kerkgebouwen is nog niet bekend of

echter gebruikelijk om samen te werken met tus-

de nieuwe eigenaar het kerkgebouw bij Donatus zal

senpersonen, wat voor Donatus nog een reden is om

verzekeren. Het aantal van twee kerksluitingen per

afscheid te nemen van deze sector.

week, zoals in 2008 voorspeld in het kader van het Jaar van het Religieus Erfgoed, is gelukkig tot op heden niet

Na de eerste selectie en voorlichting door de binnen-

gehaald. De RK kerk heeft in 2014 16 kerkgebouwen

dienst en een inspectie- en taxatiebezoek door onze

aan de eredienst onttrokken (92 in de periode 2009-

buitendienst wordt de monumentenverzekering nage-

2013). De PKN beschikt niet over recente cijfers wat

noeg altijd geaccepteerd. Binnen de groep monumen-

betreft sluitingen. De aanhoudende crisis in de markt

ten richt Donatus zich vanaf 2012 nadrukkelijker op

van het onroerend goed (weinig kopers) is debet is aan

molens waarvan er 1.200 zijn in Nederland. Verschil-

het feit dat er relatief weinig kerken aan de eredienst

30

Huize Sint Elisabeth - Haelen, Kl. Zusters van St. Jozef zijn onttrokken. Ook is de RK kerk veelal terughou-

Naast de gewenste organisatiegebonden competen-

dend ten aanzien van besluiten tot onttrekking aan de

ties, is natuurlijk de juiste verzekeringstechnische en

eredienst. Daarom is de werkelijke leegstand groter,

bouwkundige kennis vereist. Het bedrijfsmodel van

dan zichtbaar is in de cijfers.

Donatus vermeldt per functie de benodigde functie-

Vanaf 2012 presenteert Donatus zich als gespeciali-

gebonden competenties en de te behalen diploma’s.

seerde verzekeraar voor herbestemde kerkelijke ge-

Hier wordt actief op gestuurd, opdat de medewerkers

bouwen, een doelgroep waarvan het belang toeneemt.

blijven voldoen aan de onder meer in de Wft gestelde

Tevens keren (herbestemde) kerken en/of kloosters

eisen. Binnen- en buitendienstmedewerkers volgen

die al jaren niet meer verzekerd waren, bij Donatus in

cursussen en iedereen die klanten adviseert dient

de portefeuille terug.

Wft-proof te zijn. Binnen enkele jaren verandert het

Bovengenoemde ontwikkelingen zijn economische

wettelijk kader omtrent de opleidingen en dienen

speerpunten, die bedoeld zijn om het bestaansrecht en

financiële adviseurs examens af te leggen over de

het succes van Donatus te behouden en te versterken.

complete stof in plaats van permanente educatie over

Dit is nodig om onze missie “zonder winstoogmerk

de laatste wettelijke veranderingen. Donatus is al enige

een goede dekking tegen een eerlijke prijs en een

tijd bezig met de voorbereidingen om aan de nieuwe

uitstekende service” op lange termijn te realiseren.

eisen te voldoen.

Een belangrijke randvoorwaarde hiervoor is een professionele, effectief opererende organisatie. Met

Het hertaxatiebeleid vergt een nauwe samenwerking

alle medewerkers worden daarom intensieve gesprek-

tussen de binnen- en buitendienst. De binnendienst

ken gevoerd om hen te coachen in een veranderende

verricht voorwerk, waardoor het maken van afspraken

omgeving. Veranderingen in ons klantenbestand en

door de buitendienst met kerkbesturen veel gemakke-

veranderingen in de weten regelgeving maken dit

lijker wordt. Tevens wordt er vooraf aan de kerkbestu-

noodzakelijk. In de organisatie bestaat een cyclus van

ren een heldere toelichting gestuurd over het hoe en

plannings-, voortgangs- en beoordelingsgesprekken.

waarom van hertaxaties.

Alle leidinggevenden zijn hier intensief mee bezig.

Vervolgens krijgt elk kerkbestuur na een hertaxatie

Om het klantenbelang te dienen, streven wij bij

een passend advies over preventie alsmede andere

Donatus naar optimaal functionerende en gedreven

verzekeringsmogelijkheden. In 2014 zijn meer dan 380

medewerkers. Van drie medewerkers hebben wij

polissen met één of meer kerkgebouwen (in z’n tota-

afscheid genomen in 2014, waarvan één buitendienst-

liteit meer dan 400 kerkgebouwen) geïnspecteerd en

medewerker met prepensioen is gegaan. Er zijn drie

getaxeerd. De achterstanden in hertaxaties zijn sinds

nieuwe medewerkers aangetrokken, waarvan twee in

begin 2010 flink afgenomen. Tevens is de ouderdom

de functie van regio-adviseur en één bij de afdeling

van de achterstanden flink beperkt. Daarom consta-

Financiën & Control. Per 1 januari 2015 treedt er een

teren we inmiddels dat de verhogingen na hertaxatie

nieuwe adviseur relaties aan. Deze adviseur heeft als

kleiner worden. Ook treden in toenemende mate verla-

taak grotere kerkrelaties (bijvoorbeeld bij fusies) en

gingen op in de verzekerde waarde na hertaxaties. Het

complexe monumentenrelaties te adviseren.

risicoprofiel van Donatus wordt door het toepassen van


31

Huize Sint Elisabeth - Haelen, Kl. Zusters van St. Jozef hertaxaties gunstig beïnvloed.

kostenefficiënt en in het belang van klanten zijn.

Deze aanpak geeft kerkbesturen transparantie en leidt

Donatus streeft ernaar om producten aan te bieden

in de praktijk tot weinig problemen. Daar waar dit tot

en zo nodig te ontwikkelen, die enerzijds appelleren

vragen leidt, is Donatus altijd bereid uitleg te geven. In

aan de behoefte van haar leden maar daarnaast tevens

bijzondere gevallen en bij flinke verhogingen, wordt in

breed zijn getoetst op aspecten van zorgplicht en het

samenspraak maatwerk geleverd. In 2014 hebben we

beheersen van risico’s. Het product waarvoor wij dit

de hertaxaties met name gericht op de kerkgebouwen

PARP-proces reeds hebben toegepast, is een speciale

die voor 1999 de laatste keer zijn getaxeerd.

dekking voor leegstaande kerkgebouwen. Donatus wil hiermee anticiperen op de komende leegstand van

Er wordt ruim aandacht besteed aan behoud en acqui-

kerken en de slechter wordende financiële positie van

sitie van verzekeringsrelaties. Medewerkers bezoeken

de kerkgenootschappen. Dit product is in 2014 op de

vaker leden en prospects, zoals orden en congregaties,

markt gebracht. In 2015 zal de mogelijkheid tot het

kerkbesturen en monumenteneigenaren. Donatus

gaan aanbieden van een hoger eigen risico tegen een

streeft naar het verstrekken van een totaal advies voor

gereduceerde premie, worden onderzocht aan de hand

alle risico’s die bij of via Donatus te verzekeren zijn.

van een (vereenvoudigd) Product Goedkeuringsproces.

Donatus hanteert een klachtenprocedure. Donatus

Risicobeheer

heeft de definitie van een klacht in 2013 opgerekt, waardoor we sneller en beter weten welk ongenoegen

Risicobeheer heeft binnen Donatus inmiddels een

er bij de leden is. Het aantal schriftelijke klachten is

structurele plaats gekregen. Door de komst van Sol-

gelukkig zeer gering, zeker als we het relateren aan het

vency II worden aan risicobeheersing, op alle niveaus

aantal polissen.

in de organisatie, hogere eisen gesteld. Sinds 2012 heeft Donatus een van haar medewerkers parttime

In 2014 hebben we verdere ervaring opgedaan met

aangesteld als risicomanager, een verplichte functie in

het zogenaamde PARP-proces (product approval and

het kader van dit nieuwe toezicht systeem.

review process). Dit is een Wft-eis bij het ontwikkelen van nieuwe producten waarmee wordt bewaakt dat

Ter voorbereiding op de komst van Solvency II heeft

producten die op de markt worden gebracht, nuttig,

Donatus in 2014 het RisicoManagementRaamwerk

32

verder ontwikkeld. In dit model worden alle risico’s

Donatus is louter schadeverzekeraar en biedt dus geen

beschreven, de risico’s qua omvang gelabeld, de beleids-

levens- en pensioenproducten aan. Risicovolle en

maatregelen genoemd die de risico’s verminderen en

impactvolle (complexe) producten komen dan ook niet

wordt een oordeel over het restrisico gegeven. Tevens

voor. Het grootste risico dat Donatus loopt als schade-

wordt in dit model zichtbaar wie per risico verantwoor-

verzekeraar, betreft het catastroferisico.

delijk is en waar de desbetreffende beleidsstukken

De herverzekeringscapaciteit die ingekocht wordt is

opgeslagen zijn. In 2014 zijn de risico’s met name be-

gebaseerd op een storm op basis van een worst case

oordeeld in het kader van materialiteit en risicolimieten.

scenario van eens in de tweehonderd jaar (conform de

Een risico is voor Donatus van materieel belang indien

toekomstige eisen van Solvency II).

deze een minimale impact kan hebben van € 1,0 miljoen

In de herverzekeringscontracten wordt expliciet het

per jaar. Dit RisicoManagementRaamwerk ondersteunt

conflagratierisico (het risico van een opeenhoping van

de Directie in haar dagelijkse taken in relatie tot de

risicoadressen die getroffen worden door één evene-

risicobereidheid van Donatus. Het RisicoManagement-

ment) herverzekerd.

Raamwerk zal elk jaar het uitgangspunt zijn voor de op

Ook in 2014 heeft de research afdeling van Willis Re

te stellen ORSA (Own Risk and Solvency Assessment).

(een internationale herverzekeringsmakelaar) een

Ook is er in 2014 aandacht geweest voor de berekenin-

onafhankelijke analyse uitgevoerd en heeft wederom

gen van de solvabiliteit onder het nieuwe Solvency II

vastgesteld dat het herverzekeringsprogramma van

regime en wat dan voor Donatus de gewenste grenzen

Donatus effectief is. Ook heeft Willis Re een analyse

zijn voor de aan te houden solvabiliteit.

gemaakt van het herverzekeringsprogramma van 20092013, welke Donatus heeft gebruikt als onderdeel van

Donatus heeft te maken met ingrijpende verande-

de business case Dona Re.

ringen in haar omgeving. Kerkgebouwen die al jaren door Donatus worden verzekerd, komen leeg te staan,

De compliance-officer heeft zijn jaarlijkse rapportage

worden verkocht en krijgen dus een voor Donatus

geschreven. Het RvC-lid belast met compliance heeft

onbekende eigenaar met een nieuwe bestemming. De

de bevindingen en de voortgang intensief met de com-

monumentenmarkt leidt bovendien tot andere type

pliance-officer besproken. In 2014 is het Nederlands

eigenaren met nieuwe monumentale objecten inclusief

Compliance Instituut gevraagd een compliance-scan

nieuwe bestemmingen. Het acceptatiebeleid van Dona-

bij Donatus te verrichten. De uitkomsten hiervan zul-

tus moet recht doen aan deze nieuwe ontwikkelingen

len in 2015 geïmplementeerd worden.

en de risico’s die daar mogelijkerwijs mee gepaard gaan. Donatus wil immers een verantwoorde risicobe-

Voor het eerst zijn er in het najaar brieven naar onze

reidheid in een veranderende markt. In samenwerking

polishouders gestuurd, waarvan de contractsdatum per

met een extern adviesbureau is daarom het acceptatie-

1 januari 2015 verviel. Men had de keuze van verlen-

beleid en acceptatieproces herijkt en geformaliseerd.

ging tot 10 of 1 jaarscontracten, dan wel beëindiging.

Uiteindelijk geeft dit voor medewerkers duidelijkheid

De overgrote meerderheid van de polishouders heeft

over acceptatievoorwaarden, premiestellingen, risi-

de polis met 10 jaar verlengd. Slechts een enkeling

co-opslagen etc. en richting (potentiele) leden duide-

heeft besloten de polis niet voort te zetten.

lijkheid en snelheid. Al decennia lang voert Donatus een prudent acceptatiebeleid, staat continuïteit van de

Abdij Maria Hart - Weert, Birgitinessen

bedrijfsvoering voorop en beschikt zij over een solide solvabiliteit. Voor Donatus is groei geen doel op zich. Donatus werkt voor speciale, zeer loyale en op betalingsgebied zeer trouwe doelgroepen. Het debiteurenrisico is daarom laag. Aangezien Donatus marktleider is in de kerkelijke doelgroep, is het anti-selectierisico minimaal. Bij de doelgroep monumenten wordt dit risico van anti-selectie gemitigeerd door de samenstelling van de verzekeringsproducten voor deze doelgroep. Donatus hanteert al tientallen jaren onveranderde premiepromillages die dekkend zijn voor de verzekerde objecten en inventarissen.


33

Voor een uitgebreide toelichting op risicomanagement

adviseren leden in het beheer van risico’s. Eén Advi-

bij Donatus verwijzen wij naar noot 29 in de (enkel-

seur Relaties houdt zich tevens specifiek met grotere

voudige) jaarrekening.

monumentenrelaties bezig, met name historische buitenplaatsen en landgoederen.

Ontwikkelingen en verwachtingen 2015 Voor het merendeel van onze leden wordt de afdeling In 2015 wordt verdere uitvoering gegeven aan de vijf

Regio Adviseurs van groot belang. Hier worden zowel

in de beleidsvisie geformuleerde prioriteiten. In een

de (aan)vragen van nieuwe/bestaande verzekeringen

programmaplanning zijn de prioriteiten en andere

als schademeldingen van zowel de doelgroepen Ker-

activiteiten voor 2015 vastgelegd.

ken, Monumenten, Kloosters en Herbestemde Kerken en Kloosters behandeld. De regionale indeling is gelijk

Donatus is hét verzekeringsloket van A tot Z ten be-

aan de indeling van onze buitendienstmedewerkers

hoeve van kerkelijk en monumentaal Nederland (van

(taxateurs en schade-experts) en daarmee zorgen zij

Aansprakelijkheidsverzekeringen tot Ziektekosten-

voor een snelle en adequate behandeling.

verzekeringen). Het in 2014 geformuleerde acceptatiebeleid, zal de interne organisatie ten goede komen.

De Adviseurs Relaties en Regio Adviseurs worden

Het geeft de medewerkers duidelijke acceptatiekaders,

ondersteund door de afdeling Particulieren en Onder-

waardoor er sneller en beter naar de (potentiele) leden

steuning. Deze afdeling verwerkt de polismutaties en

gecommuniceerd kan worden.

de relatief eenvoudige schades. De (aan)vragen van nieuwe/bestaande verzekeringen maar ook de scha-

Door wijzigingen in het klantenbestand van Donatus

demeldingen van onze particuliere leden (niet zijnde

(bv fusieparochies en gemeenten) en een strategie met

monumentenrelaties) worden behandeld door het

focus op acquisitie van nieuwe monumentenklanten,

team Particulieren en Ondersteuning.

behoud van kerken kloostergebouwen en een gefaseerde afbouw van moderne zorginstellingen, is er een

Met deze indeling komen we tegemoet aan de veran-

andere structuur van de organisatie nodig. De oude

derende samenstelling van onze doelgroepen, geven

indeling van de organisatie in de afdelingen Kerken,

wij meer advies op maat, verbeteren we de snelheid

Monumenten, Zorg en Particulieren vervalt hiermee.

van werken, verbreden we de kennis van onze medewerkers en zetten wij onze mensen beter in op hun

De grootste relaties (bv fusieparochies en gemeenten)

capaciteiten. Uiteindelijk zal dit een nog grotere tevre-

hebben als contactpersoon een Adviseur Relatie. Deze

denheid bij onze leden geven.

relaties zullen periodiek bezocht worden door één van deze adviseurs. Zij nemen de portefeuille door en Abdij Maria Hart - Weert, Birgitinessen

34

Begin 2015 is de Federatie Onderlinge Verzekeraars (FOV) gefuseerd met het Verbond van Verzekeraars. Hierdoor is Donatus nu lid van het Verbond van Verzekeraars. Dit heeft tot gevolg dat Donatus zich zal dienen te conformeren aan alle gedragscodes en bedrijfsregelingen die voor brandverzekeraars van toepassing zijn. De impact hiervan zal dit jaar in beeld worden gebracht en noodzakelijke aanpassingen worden geïmplementeerd. Om Donatus, in een veranderende samenleving en organisatie, goed te kunnen blijven sturen is meer managementinformatie nodig. Ook wordt door nieuwe wetgeving de kwaliteit van managementinformatie steeds belangrijker. Daarom zal ook in 2015 veel aandacht worden gegeven aan het verbeteren van ondersteunende ICT-systemen en het verbeteren van de datakwaliteit. De (toekomstige) kerksluitingen worden sinds 2012 in een aparte database bijgehouden, waardoor Dona-

Abdij Maria Hart - Weert, Birgitinessen

tus een uitstekend beeld krijgt van de omvang van dit fenomeen. Op deze wijze kan geanticipeerd worden

toegenomen. Dit proces zal langzamerhand wel in een

op het behoud van kerken kloostergebouwen in de

stroomversnelling komen. Voor de monumentenporte-

portefeuille.

feuille verwachten we een verdere, stabiele groei zoals

Wij hebben thans 214 (vorig jaar was dit nog 152)

afgelopen jaren.

kerkgebouwen in beeld die aan de eredienst zullen worden onttrokken. Donatus heeft voor de leegstaande

Aangezien ons huidig beleidsplan de periode 2010-

kerken een speciaal product ontwikkeld.

2015 bestrijkt, zal in 2015 gewerkt worden aan een nieuwe beleidsvisie voor de jaren 2016-2020.

Er wordt gewerkt met een actie- en marketingkalender. Geregeld brengen wij zo verzekeringsoplossingen

De voorbereidingen op Solvency II, de herinrichting

onder de aandacht van onze leden. Ook zijn perso-

van de organisatie en nieuwe weten regelgeving zor-

neelsleden van Donatus vaak zichtbaar in het land bij

gen voor een grote druk op de organisatie. Wij zijn als

allerlei netwerkbijeenkomsten, symposia en beur-

Directie positief over de ontwikkeling die de organisa-

zen. De zichtbaarheid van Donatus als dé kerken- en

tie doormaakt: de transformatie van Donatus tot een

monumentenverzekeraar is door al deze activiteiten

moderne verzekeraar die anticipeert op de toekomstige

toegenomen en zal in 2015 gecontinueerd worden.

uitdagingen met behoud van onze 163-jarige missie. Dit is mede mogelijk door onze betrokken en gemoti-

Op personeelsgebied is er aandacht voor permanente

veerde medewerkers die wij hiervoor hartelijk willen

educatie. In 2015 moeten in het kader van de Wft alle

danken. Daarnaast zijn wij onze leden zeer erkentelijk

personeelsleden die leden adviseren examens afleggen

voor het blijvende vertrouwen in onze verzekerings-

om hun verzekeringsdiploma’s te behouden. Daarnaast

maatschappij.

is er al in 2014 een faciliteit getroffen om medewerkers permanent op de hoogte te houden van actuele wetgeving en ontwikkelingen op het gebied van verzekerin-


gen. De verwachting is dat de premie-inkomsten in 2015

Directie

licht zullen stijgen. Het aantal kerksluitingen zal naar

Drs. Alphons van der Voorn, directievoorzitter

verwachting toenemen, hoewel vanwege de economi-

Simon Kadijk, directeur

sche omstandigheden herbestemmingsprojecten ook in 2014 maar beperkt hebben plaats gevonden. Het aantal berichten over toekomstige sluitingen is in 2014 verder


35

W

anneer we spreken over het Nederlandse kloosterleven, dan gaat het vrijwel uitsluitend om de katholieke geloofstraditie. Binnen deze traditie bestaan er verschillende vormen. Er zijn kloosterlingen van wie het leven zich voltrekt binnen de kloostermuren (contemplatieve religieuzen: monniken en monialen) en kloosterlingen die in de samenleving werkzaam zijn.

‘Eeuwige professie met geloftes voor ’t leven’ De laatste groep is het grootst: ca. 95% van de klooster-

teit van de gemeenschap. Bij actieve religieuzen is er

lingen behoort ertoe. Er zijn kloosters voor mannen en

ook sprake van een beroepsopleiding, waardoor men

kloosters voor vrouwen (zusters). De mannelijke kloos-

later kan bijdragen aan de externe activiteiten van de

terlingen zijn onderverdeeld in paters en broeders.

gemeenschap.

Paters volgen de theologiestudie en worden tot priester gewijd, broeders of fraters zijn mannelijke klooster-

Hierna volgt de tijdelijke professie. Men verbindt zich

lingen die een andere roeping hebben (met name in

voor een beperkte tijd aan de orde of congregatie en

het onderwijs en de ‘zorg’) . Bij alle verschillen zijn

legt daartoe geloften af van armoede, gehoorzaam-

er ook kenmerken die bijna alle kloosterlingen delen:

heid en kuisheid. Pas als de periode van de tijdelijke

ze maken deel uit van een kloostergemeenschap, ze

professie is verstreken, breekt het moment aan voor

besteden dagelijks tijd aan gebed en bezinning en ze

de professie voor het leven: de kloosterling verbindt

leggen geloften af van armoede,

zich voor de rest van z’n leven

gehoorzaamheid en kuisheid.

aan de kloostergemeenschap en al wat men verdient wordt

In kloostergemeenschappen

afgedragen aan de gemeen-

gebeurt veel op vastgestel-

schap; omgekeerd accepteert

de tijden. Elke gemeenschap

de gemeenschap de verant-

kent een dagorde. Deze regelt

woordelijkheid en de zorg voor

de tijden van opstaan, eten,

deze persoon. Afspraken en

werken en slapen gaan, maar

procedures hiervoor zijn vast-

ook de momenten van gebed,

gelegd in interne regelgeving,

bezinning en ontspanning. De

Constituties geheten. Bijna alle

klassieke weg om kloosterling te

kloostergemeenschappen kiezen

worden is lang. Allereerst is er

hun bestuursleden en oversten

een periode van kennismaking:

in een democratische procedu-

je wordt postulant. Deze neemt

re die kapittel wordt genoemd.

deel aan het dagelijks klooster-

Oversten hebben verschillen-

leven en bekijkt of het iets voor

de aanspreektitels zoals abt,

hem of haar is. Daarna volgt een

abdis, prior, priorin, gardiaan

opleidingstijd: het noviciaat. Dit begint met het ritueel

en provinciaal. Een kloostergemeenschap kent ook

van de inkleding, waarbij de nieuwe kloosterling het

andere functies. Zo worden novicen opgeleid door

habijt of een ander kenmerk krijgt aangereikt. In vroe-

de novicemeester(es). Momenteel kent een beperkt

ger tijden werd tevens de kloosternaam toegewezen.

aantal kloostergemeenschappen ook andere vormen

Die nieuwe naam onderstreepte het afscheid van de

van verbondenheid dan de weg die hierboven is

familie: contacten werden nog maar sporadisch toege-

beschreven: zij bieden tijdelijke lidmaatschappen aan

staan. In vrouwelijke kloostergemeenschappen werd

of mogelijkheden om in bepaalde opzichten met de

toetreding beleefd als een alternatief voor het huwe-

gemeenschap mee te leven.

lijk: de religieuze als ‘bruid van Christus’. De novice wordt vervolgens gevormd in de traditie en spirituali-

36

Kasteel Stapelen - Boxtel Assumptionisten


37

Geconsolideerde Balans per 31 december 2014, na bestemming resultaat na belastingen

31-12-2014 31-12-2013

(x € 1.000) (x € 1.000) Activa Ref Immateriële vaste activa

4

Licenties software (extern aangeschaft) 92 142 Beleggingen 5 Terreinen en gebouwen Voor eigen gebruik 1.915 1.977 Overige terreinen en gebouwen 618 650 Overige financiële beleggingen Aandelen en andere niet-vastrentende waarden Obligaties en andere vastrentende waarden

26.440 48.308

24.322 51.030

77.281 77.979 Vorderingen 6 Vorderingen uit directe verzekering op verzekeringnemers 157 177 Vorderingen uit herverzekering 463 577 Overige vorderingen Belastingen en sociale lasten 0 91 620 845 Overige activa 7 Materiële vaste activa 530 716 Liquide middelen 13.514 7.325

14.044 8.041 Overlopende activa Lopende interest 1.044 1.134 Geactiveerde agio/disagio 837 841 Overige overlopende activa 8 89 86 1.970 2.061 94.007 89.068 De referenties verwijzen naar de toelichting, beginnend op bladzijde 48.

38

31-12-2014 31-12-2013 (x € 1.000)

Passiva

(x € 1.000)

Ref

Eigen vermogen

9

Technische voorzieningen

10

64.929

59.204

Voor te betalen schaden Bruto

7.783

11.177

Aandeel herverzekeraars

-1.070

-1.709

6.713

9.468

Voorzieningen

11

Voor pensioenen

255

350

Voor latente belastingen

4.273

3.361

Overige

248

3.749

4.776 7.460 Schulden

12

Schulden uit herverzekering

861

886

Overige schulden Crediteuren

256

245

Belastingen en sociale lasten

4.963

0

Rekening courant tussenpersonen

300

226

6.380 1.357 Overlopende passiva

13

Betaalbaar gestelde uitkering aan leden bij wijze van premierestitutie

9.269

9.955

Vooruitontvangen bedragen

1.586

1.275

Nog te betalen bedragen

354

349

11.209 11.579

94.007 89.068 De referenties verwijzen naar de toelichting, beginnend op bladzijde 48.


39

Geconsolideerde Winst- en Verliesrekening over 2014

2014

2013

(x € 1.000)

(x € 1.000)

Technische rekening Schadeverzekering

Ref

Geboekte brutopremies

15 30.983 29.687

Uitgaande herverzekeringspremies

-7.466

-7.126

Verdiende premies eigen rekening

23.517

22.561

Toegerekende opbrengst uit beleggingen

679

906

Bruto schaden

-10.304

-7.652


1.443

1.207

Wijziging voorziening te betalen schaden

3.338

-7.246


-639

1.032


16 -6.162 -12.659

Acquisitiekosten -359 -564 Beheers- personeelskosten; afschrijvingen bedrijfsmiddelen

17 -6.960 -6.510

Provisie en winstdeling ontvangen van herverzekeraars

18 1.446 1.235

Bedrijfskosten

-5.873

-5.839

Resultaat technische rekening schadeverzekering

12.161

4.969

Niet technische rekening Resultaat technische rekening schadeverzekering

12.161

4.969

Opbrengsten terreinen en gebouwen

65

120

Opbrengsten overige beleggingen

2.031

2.063

Waardeveranderingen van beleggingen

14

411

Gerealiseerde winst op beleggingen

614

1.211

Opbrengsten uit beleggingen

2.724

3.805

Beheerskosten en rentelasten

-208

-146


-17

-660

Gerealiseerd verlies op beleggingen

-305

-297

Beleggingslasten

-530 -1.103

Toegerekende opbrengst uit beleggingen overgeboekt naar technische rekening schadeverzekering

-679

-906

Andere baten

19 854 891

Andere lasten

-3

-8

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

14.527

7.648

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

20 -1.871 -3.091

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen

12.656

4.557

De referenties verwijzen naar de toelichting, beginnend op bladzijde 56. 40

Geconsolideerd Kasstroomoverzicht over 2014 2014 2013

(x € 1.000) (x € 1.000)

Ref

Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen

12.656

4.557

Mutatie technische voorzieningen eigen rekening

-2.755

6.189

Mutatie overige voorzieningen

-3.364

2.582

Afschrijving bedrijfsmiddelen

397

406

Overige mutaties

5.041

-1.010

Verrekende uitkering aan leden bij wijze van premierestitutie

-9.657

-9.398

Totaal kasstroom uit operationele activiteiten

2.318

3.326

Kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten

Investeringen en aankopen Beleggingen in terreinen en gebouwen en in aandelen

-779

-2.067

Overige beleggingen

-6.700

-10.000

(Im-)Materiële vaste activa

-130

-264

-7.609 -12.331

Desinvesteringen en verkopen Beleggingen in terreinen en gebouwen en in aandelen

2.027

5.699

Overige beleggingen

9.422

5.618

(Im-)Materiële vaste activa

31

7

11.480 11.324 Totaal kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten

3.871

-1.007

Mutatie liquide middelen

6.189 2.319

Stand per 1 januari

7.325

5.006

Stand per 31 december

7 13.514 7.325

De referenties verwijzen naar de toelichting, beginnend op bladzijde 48


41

Toelichting behorende tot de Geconsolideerde Jaarrekening 2014 1 Algemeen

1.5 Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht

1.1 Vestigingsplaats

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indi-

Donatus is statutair gevestigd in ’s-Hertogenbosch.

recte methode. De geldmiddelen in het kasstroomover-

Haar kantoor is gevestigd aan de Hoff van Hollantlaan

zicht bestaan uit de liquide middelen. Koersverschillen

8 te Rosmalen. Donatus heeft een 100% dochtermaat-

inzake effecten worden afzonderlijk in het kasstroomo-

schappij Dona Re, gevestigd in Basel, Zwitserland..

verzicht getoond.

1.2 Activiteiten

2 Grondslagen voor de waardering van activa en passiva

Donatus stelt zich ten doel om schadeverzekeringsovereenkomsten te sluiten met kerkelijke, levensbeschouwelijke, charitatieve, culturele, wetenschappelijke

2.1 Algemeen

en het algemeen nut beogende rechtspersonen en

De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in over-

daaraan verbonden natuurlijke personen, alsmede met

eenstemming met de bepalingen voor de jaarrekening

eigenaren van (rijks)monumenten (zowel natuurlijke

voor verzekeringsmaatschappijen, zoals opgenomen in

als rechtspersonen).

Afdeling 15 van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving,

1.3 Groepsverhoudingen

uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving.

De jaarcijfers van Dona Re zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van Donatus.

Voorzover niet anders is vermeld zijn de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. Indien

1.4 Grondslagen voor het opstellen van de jaar-

activa en passiva luiden in vreemde valuta heeft omre-

rekening en consolidatie

kening plaatsgevonden tegen de koersen per balans-

In de geconsolideerde jaarrekening zijn alle maat-

datum. Valutaverschillen op liquide middelen worden

schappijen opgenomen, waarin Donatus direct of

in het resultaat verwerkt.

indirect meer dan vijftig procent van het totaal aantal stemmen kan uitbrengen in de Algemene Vergade-

2.2 Wijzigingen in presentatie

ring van aandeelhouders en die zijn te beschouwen

De modellen voor de balans en de resultatenrekening

als Groepsmaatschappijen. Consolidatie vindt plaats

zijn in 2014 aangepast. Deze wijziging in de presen-

volgens de integrale methode.

tatie heeft geen invloed op het eigen vermogen per

Kruisherenklooster - Sint Agatha, Kruisheren

42

Het kruisherenklooster van Sint Agatha is door de Kruisheren gesticht in 1371. Het is het enige, nog bewoonde, middeleeuwse klooster dat de tijd van de Reformatie heeft overleefd. Binnen de kloostermuren ligt één van de best bewaarde kloostertuinen van Nederland. Het kloostercomplex is een rijksmonument.

Kruisherenklooster - Sint Agatha, Kruisheren

31 december 2013 en op het resultaat over 2013. De

2.5 Overige Terreinen en Gebouwen

vergelijkende cijfers zijn overeenkomstig de nieuwe

De overige terreinen en gebouwen worden getaxeerd

presentatie aangepast.

en gewaardeerd tegen marktwaarde. Op terreinen wordt niet afgeschreven.

2.3 Vreemde valuta

De kosten van (groot) onderhoud worden direct in de

Functionele valuta

winsten verliesrekening verwerkt. Waardeverschillen

De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in euro’s,

in de actuele waarde worden verwerkt via de winsten

zijnde de functionele en presentatievaluta van

verliesrekening.

Donatus. 2.6 Materiële vaste activa en immateriële vaste Groepsmaatschappijen

activa

De activa en passiva en de baten en lasten van de in

Deze worden gewaardeerd op aanschaffingswaarde,

de consolidatie opgenomen buitenlandse deelneming

verminderd met lineair berekende

luiden in euro’s.

afschrijvingen gebaseerd op de economische levensduur.

2.4 Terreinen en Gebouwen

Immateriële en materiele vaste activa met een aan-

De gebouwen worden gewaardeerd tegen aanschaf-

schafwaarde hoger dan € 500 worden geactiveerd.

fingswaarde verminderd met een afschrijving van 2,5%

De kosten van herstel worden direct in de winsten

per jaar.

verliesrekening verwerkt.

Op terreinen wordt niet afgeschreven. De kosten van (groot) onderhoud worden direct in de

2.7 Beleggingen in groepsmaatschappijen en deel-

winsten verliesrekening verwerkt.

nemingen

Waardeverschillen in de actuele waarde worden ver-

De waardering van de deelnemingen vindt plaats tegen

werkt via de winsten verliesrekening.

de netto vermogenswaarde, bepaald volgens de grondslagen van Donatus.


43

Sint Josephberg - Megen, Clarissen 44

2.8 Effecten

onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlo-

Aandelen en andere niet-vastrentende waarden

pende schulden.

Alle aandelen worden geclassificeerd onder de vaste activa. Aandelen worden gewaardeerd op beurswaarde

2.11 Bijzondere waardevermindering activa

ultimo boekjaar. De ongerealiseerde koersen valuta-

Donatus beoordeelt op iedere balansdatum of er

verschillen worden verwerkt in de herwaarderingsre-

aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzon-

serve, voor zover deze verschillen ultimo boekjaar per

dere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien

fonds een positieve reserve betreffen.Voor fondsen

dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de reali-

waarvan de beurswaarde lager is dan de kostprijs

seerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien

worden de ongerealiseerde verschillen in het resul-

het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het

taat verwerkt. Indien in een latere periode de beurs-

individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare

waarde stijgt worden deze stijgingen tot het moment

waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid

van verkoop als terugname waardevermindering in

waartoe het actief behoort. Van een bijzondere waar-

het resultaat verwerkt totdat de kostprijs bereikt is.

devermindering is sprake als de boekwaarde van een

Gerealiseerde koersverschillen worden bepaald als het

actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de reali-

verschil tussen de opbrengstwaarde en de kostprijs,

seerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde

danwel de boekwaarde indien die op het moment van

en de bedrijfswaarde. De opbrengstwaarde is bepaald

verkoop lager is. Gerealiseerde koersverschillen wor-

met behulp van de actieve markt. Een bijzonder

den ten gunste of ten laste van het resultaat gebracht.

waardeverminderingsverlies wordt direct als een last

Directe beleggingsopbrengsten worden verantwoord in

verwerkt in de winst-en verliesrekening. Indien wordt

het jaar dat ze worden ontvangen.

vastgesteld dat een bijzondere waardevermindering die in het verleden verantwoord is, niet meer bestaat of

Obligaties

is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde

Obligaties die worden geclassificeerd onder de vaste

van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de

activa, worden gewaardeerd op pariwaarde (aflos-

boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzonde-

singswaarde) ultimo boekjaar. Reverse Convertible

re waardevermindering voor het actief zou zijn verant-

obligaties worden gewaardeerd tegen de onderliggende

woord. Bij financiële activa die gewaardeerd zijn tegen

beurswaarde van de aandelen. Het (dis)agio bij ver-

aflossingswaarde wordt de omvang van de bijzondere

krijging van de obligaties wordt geactiveerd respectie-

waardevermindering bepaald als het verschil tussen de

velijk gepassiveerd en evenredig over de resterende

boekwaarde van het actief en de best mogelijke schat-

looptijd van de obligaties ten gunste respectievelijk

ting van de toekomstige kasstromen, contant gemaakt

ten laste van het resultaat verantwoord. Deze (dis)

tegen de effectieve rentevoet van het financiële actief

agio staat verantwoord onder de overlopende activa of

zoals die is bepaald bij de eerste verwerking van het

overlopende passiva. Gerealiseerde koers-en valuta-

instrument. Het waardeverminderingsverlies dat daar-

verschillen bij verkoop worden rechtstreeks ten gunste

voor opgenomen was, dient te worden teruggenomen

respectievelijk ten laste van het resultaat verantwoord.

indien de afname van de waardevermindering verband

Ongerealiseerde valutaverschillen worden in het resul-

houdt met een objectieve gebeurtenis na afboeking.

taat verwerkt. De couponrente wordt toegerekend aan

De terugname wordt beperkt tot maximaal het bedrag

het jaar waar het betrekking op heeft. Obligaties die

dat nodig is om het actief te waarderen op de geamor-

worden gerekend tot de handelsportefeuille worden

tiseerde kostprijs op het moment van de terugname,

gewaardeerd tegen marktwaarde ultimo boekjaar.

als geen sprake geweest zou zijn van een bijzondere

Waarderingsverschillen worden opgenomen in de

waardevermindering. Het teruggenomen verlies wordt

winsten verliesrekening.

in de winsten verliesrekening verwerkt.

2.9 Vorderingen

2.12 Eigen vermogen

De vorderingen worden gewaardeerd op nominale

Algemene reserve

waarde, rekening houdend met mogelijke oninbaar-

De algemene reserve bestaat uit vrije reserves waar

heid.

het resultaat na belastingen van het boekjaar aan wordt toegevoegd of onttrokken.

2.10 Liquide middelen Onder de liquide middelen zijn opgenomen die kas- en

Beschikbaar voor uitkering aan leden bij wijze van

banktegoeden die onmiddellijk opeisbaar zijn.

premierestitutie

Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen

Dit betreft de jaarlijkse uitkering aan leden bij wijze


45

van premierestitutie op basis van de beslissing door de

betaalde premies worden als verplichting op de balans

Ledenraad over het in het boekjaar behaalde resultaat

opgenomen. Voor bestaande verplichtingen (anders

na belastingen.

dan de te betalen premies) jegens werknemers wordt een voorziening opgenomen. Dit betreft een voorzie-

Herwaarderingsreserve

ning voor onvoorwaardelijke nog niet gefinancierde

De herwaarderingsreserve is een wettelijke reserve

indexaties en pensioenaanspraken. Toevoegingen aan

waarin de positieve, en in beperkte omstandigheden

en vrijval van pensioenvoorzieningen worden ten laste

negatieve, herwaarderingen van aandelen worden

respectievelijk ten gunste van de winsten verliesre-

verantwoord.

kening gebracht.

Indien de herwaarderingen in de herwaarderingsreserve onder aftrek van relevante (latente) belasting-

Latente belastingvorderingen en -verplichtingen

verplichtingen zijn verwerkt, worden de gerealiseerde

Dit betreft verplichtingen die voortvloeien uit de

herwaarderingen bruto ten gunste van de winsten

verschillen in waardering van activa en passiva in

verliesrekening gebracht. De corresponderende vrijval

de jaarrekening en de fiscale waardering. Zij worden

van de (latente) belastingverplichtingen wordt onder

opgenomen voor nominale waarde waarbij wordt uit-

de post belastingen op resultaat uit gewone bedrijfsuit-

gegaan van het geldende belastingtarief passend bij de

oefening ten laste van het resultaat gebracht.

looptijd van de verplichtingen.

2.13 Voorzieningen

Voorziening jubileumuitkering

Voorzieningen worden gevormd voor in rechte af-

Donatus kent een jubileumuitkering bij een ononder-

dwingbare of feitelijke verplichtingen die op de

broken dienstverband van 25 en 40 jaar. Onder deze

balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat

regeling wordt een regeling verstaan waarbij aan de

een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waar-

werknemers een extra uitkering wordt toegezegd,

van de omvang op betrouwbare wijze is te schatten.

waarvan de hoogte afhankelijk is van salaris en fiscale mogelijkheden.

Technische Voorziening De voorziening voor schaden betreft uitsluitend de schaden die tot en met 31 december van het boekjaar

3 Grondslagen voor bepaling van het resultaat

zijn opgetreden en waarvan de schadeomvang per balansdatum nog niet vaststaat. In de voorziening

3.1 Algemeen

is mede begrepen een bedrag aan nog niet gemel-

Het resultaat is het verschil tussen de opbrengst-

de schaden (Incurred But Not Reported) en geleden

waarde van de geleverde prestaties en de kosten en

schade waarvoor niet voldoende werd gemeld (Incur-

andere lasten over het jaar. De resultaten op trans-

red But Not Enough Reported). De voorziening wordt

acties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn

per individuele post geschat en is inclusief de externe

gerealiseerd.

kosten verband houdende met de afwikkeling van de schade. Opbrengsten uit hoofde van verhaal worden

3.2 Technische rekening schadeverzekering

niet meegenomen bij de bepaling van de voorziening


voor schaden. Deze worden in aanmerking genomen

Onder geboekte brutopremies wordt verstaan de aan

bij realisatie. Het aandeel van herverzekeraars in de

leden in het boekjaar in rekening gebrachte premies,

technische voorziening voor te betalen schaden is be-

onder aftrek van verleende kortingen.

paald aan de hand van de lopende contracten en wordt op de balans in mindering gebracht op de technische


voorziening.

De aan herverzekeraars betaalde herverzekeringspremie wordt naar evenredigheid van de looptijd van de

Pensioenvoorziening

contracten (boekjaar) als last opgenomen.

Donatus kent een toegezegd-pensioenregeling. Onder deze regeling wordt een regeling verstaan waarbij


aan de werknemers een pensioen wordt toegezegd,

Een deel van de beleggingsopbrengsten uit de

waar de hoogte afhankelijk is van leeftijd, salaris en

niet-technische rekening wordt overgeboekt naar de

dienstjaren. Premies worden verantwoord als perso-

technische rekening. Uitgangspunt bij deze toere-

neelskosten zodra deze verschuldigd zijn. Nog niet

kening is de verhouding tussen het eigen vermogen

46

(niet-technische rekening) en vreemd vermogen

Er is geen rekening gehouden met overige (interne)

(technische rekening schadeverzekering) van de maat-

schadebehandelingskosten, deze zijn verantwoord

schappij.

onder de bedrijfskosten.

Bedrijfskosten

3.3 Niet-technische rekening

De bedrijfskosten worden bepaald op historische basis

Belasting naar de winst

en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrek-

Belasting naar de winst wordt bepaald op basis van de

king hebben. De bedrijfskosten, waaronder de perso-

geldende belastingwetgeving en het

neelskosten, zijn volledig toegerekend aan de techni-

nominale tarief. Aangezien bij de bepaling van de be-

sche rekening schadeverzekering. Als acquisitiekosten

lastingdruk reeds rekening gehouden kan worden met

worden aangemerkt de middelijk of onmiddellijk met

de uitkering aan leden bij wijze van premierestitutie

het sluiten van verzekeringsovereenkomsten samen-

resteert een lage effectieve belastingdruk.

hangende kosten. Zij omvatten de afsluitprovisie, reclame- en marketingkosten en alle andere kosten die direct of indirect te maken hebben met het sluiten van een verzekeringsovereenkomst. De technische voorziening wordt bepaald op het niveau van de individuele schadegevallen. In deze voorziening is, indien van toepassing, rekening gehouden met expertisekosten. Sint Josephberg - Megen, Clarissen


47

Toelichting op de Geconsolideerde Balans per 31 december 2014

Activa 2014 2013 Ref (x € 1.000) (x € 1.000) 4

IMMATERIELE VASTE ACTIVA

Licenties software (extern aangeschaft)

Stand per 1 januari

142

157

Investeringen

34

75

Afschrijvingen

-84

-90


92

142

Aanschafwaarde totaal

375

435

Cumulatieve afschrijvingen

-283

-293


92 142

Afschrijvingstermijn

De lineair berekende afschrijvingen zijn opgenomen in de bedrijfskosten.

3 jaar

3 jaar

2014

2013

5 BELEGGINGEN (x € 1.000) (x € 1.000) 5.1

Terreinen en gebouwen

5.1.1 In eigen gebruik

Stand per 1 januari

1.977

2.039

Afschrijvingen

-62

-62


1.915 1.977

Lineair berekende afschrijving

Afschrijvingstermijn

40 jaar

40 jaar

Historische kostprijs

3.201

3.201

Huuropbrengst

De actuele waarde van de Terreinen en Gebouwen in eigen gebruik bedraagt € 1.940.000. De laatste taxatie van de terreinen en gebouwen in eigen gebruik dateert uit 2015.

178

186

5.1.2 Overige terreinen en gebouwen

Stand per 1 januari

650

2.142

Desinvestering

0

-1.492

Herwaardering

-32

0


618 650

Historische kostprijs

935

935

De overige Terreinen en Gebouwen betreft een vakantiewoning in Spanje. In december 2014 is met een derde partij overeenstemming bereikt over de verkoop van deze vakantiewoning voor een bedrag van € 617.500. Per balansdatum is de vakantiewoning gewaardeerd tegen de opbrengstwaarde. De levering heeft plaatsgevonden op 12 februari 2015.

48

2014

2013

(x € 1.000)

(x € 1.000)

5.2

Overige financiële beleggingen

5.2.1 Aandelen en andere niet vastrentende waarden

Balanswaarde per 1 januari

24.322

24.109

Aankopen

779

2.067

Verkopen

-1.995

-4.207

Niet gerealiseerde herwaardering ten gunste van eigen vermogen

2.720

1.600

Niet gerealiseerde herwaardering ten gunste van resultaat

13

-241

Gerealiseerde koersen valutaverschillen

601

994

Balanswaarde per 31 december

26.440 24.322

Aanschafwaarde per 31 december

18.461

19.205

Karakter van aandelen

Directe beleggingen in aandelen

262

631

Beleggingen in aandelen beleggingsfondsen

20.643

18.343

Totaal karakter van aandelen

20.905

18.974

5.535

5.348

Beleggingen in beleggingsfondsen die beleggen in waarden met

een vaste of van de rentestand afhankelijke rente

Totaal aandelen en andere niet vastrentende waarden

26.440 24.322

5.2.2 Obligaties en andere vastrentende waarden

2014

2013

Obligaties-niet behorend tot de handelsportefeuille (x € 1.000) (x € 1.000)


50.504

Aankopen

6.200

Reclassificatie*

500

Verkopen en uitlotingen

-8.900

45.716 10.000 0 -5.212


48.304 50.504

Beurswaarde per 31 december

52.000

53.297


49.910

54.161

Obligaties-aangehouden voor handelsdoeleinden 496


517

Verkopen, uitlotingen, reclassificatie *

-517

0

Koers- en valutaverschillen

0

21


0 517



0

497

49

2014

2013

Andere vastrentende waarden (x € 1.000) (x € 1.000)


Aflossingen

9

15

-5

-6


4 9

De rente op andere vastrentende waarden bedraagt 3,5% voor de hypotheek en 3%

voor de personeelslening.

Totaal obligaties en andere vastrentende waarden 48.308 51.030

Obligaties zijn te onderscheiden in a) obligaties met een vaste looptijd niet-behorend tot de handelsportefeuille

(balanswaarde € 48.304.000) en b) obligaties aangehouden voor handelsdoeleinden (balanswaarde nihil).

Wat betreft a): het beleid van Donatus is altijd erop gericht geweest om obligaties te kopen en aan te houden tot het einde

van de looptijd. Er vindt derhalve geen actieve handel in deze beleggingen plaats, waardoor een waardering tegen

nominale waarde gerechtvaardigd is. Dit is de bestendige gedragslijn in een lange reeks van jaren.

* Tot 2014 werden deze obligaties aangehouden voor handelsdoeleinden. Per 2014 behoren deze obligaties niet meer tot

de handelsportefeuille omdat besloten is ze aan te houden tot einde looptijd en worden derhalve vermeld onder de

‘obligaties niet-behorend tot de handelsportefeuille’.

5.2.3 Deposito’s

2014 (x € 1.000)

2013 (x € 1.000)


Onttrekkingen

0

400

0

-400


0 0

De beleggingsmix aandelen/vastrentend is naar onderliggend karakter

van de aandelen:

- Aandelen

28%

25%

- Vastrentend

72%

75%

50

6 VORDERINGEN 6.1

Vorderingen uit directe verzekering op verzekeringnemers € 157.000 (2013: € 177.000)

Dit betreffen de nog te ontvangen verzekeringspremies. Alle vorderingen hebben een looptijd van korter dan één jaar.

Donatus heeft geen voorziening voor oninbaarheid op deze vorderingen in mindering gebracht.

6.2

Vordering uit herverzekering € 463.000 (2013: € 577.000)

Dit betreffen vorderingen inzake de herverzekeringscontracten van Dona Re op derde partijen. Alle vorderingen hebben

een looptijd van korter dan één jaar. Donatus heeft geen voorziening voor oninbaarheid op deze vorderingen in

mindering gebracht.

6.3

Belastingen en sociale lasten € 0 (2013: € 91.000)

Het betreft hier voornamelijk een vordering vennootschapsbelasting voorgaande boekjaren.

Per 31 december 2014 is hiervoor een schuldpositie in de balans verantwoord.

7

OVERIGE ACTIVA

7.1

Materiële vaste activa

Informatie

Kantoor

verw. apparatuur

inventaris

( x € 1.000)

( x € 1.000)

Vervoer

Totaal

middelen ( x € 1.000)

( x € 1.000)

Stand per 1 januari

231

244

241

716

Investeringen

2

9

85

96

Afschrijvingen

-86

-50

-115

-251

-1

0

-30

-31

181

530

Desinvesteringen


146

203

Aanschafwaarde totaal

Cumulatieve afschrijvingen


348

424

419

1.191

-202 -221 -238 -661 146 203 181 530

Afschrijvingstermijn (lineair)

3 jaar

tot 10 jaar

4 jaar

De afschrijvingen zijn opgenomen in de bedrijfskosten.

7.2 Liquide middelen

Het saldo staat vrij ter beschikking.

8

OVERIGE OVERLOPENDE ACTIVA

Het betreft hier nog te ontvangen intrest, geactiveerde agio/disagio en vooruitbetaalde bedragen.


51

Passiva Ref

9

EIGEN VERMOGEN

Het verloop van het Eigen Vermogen wordt uiteengezet in de toelichting op de Enkelvoudige Balans.

2014 2013

Totaal resultaat

(x € 1.000)

(x € 1.000)

Geconsolideerd resultaat na belastingen

12.656

4.557

Mutatie herwaardering na belastingen

2.040

1.200

Totaal resultaat van de rechtspersoon

14.696 5.757

10

TECHNISCHE VOORZIENINGEN

2014

(x € 1.000)

2013 (x € 1.000)

Voor te betalen schaden

Stand per 1 januari

11.177

3.956

Dotatie

4.012

10.272

Onttrekking

-7.406

-3.051

Stand per 31 december 7.783 11.177


Stand per 1 januari

-1.709

-677

Dotatie

-588

-1.670

Onttrekking

1.227

638

Stand per 31 december -1.070 -1.709

Totaal technische voorzieningen

De technische voorziening wordt bepaald op het niveau van de individuele schadegevallen. In deze voorziening is,

indien van toepassing, rekening gehouden met expertisekosten. Er is geen rekening gehouden met overige (interne)

6.713 9.468

schadebehandelingskosten. 11 VOORZIENINGEN

2014

2013

(x € 1.000)

(x € 1.000)

Voor pensioenen

255

350


4.273

3.361

Overige

248

3.749

52

4.776 7.460

De overige voorzieningen zijn met name kortlopend van aard.

11.1 Voorziening pensioenen

Dit betreft een voorziening voor onvoorwaardelijke nog niet gefinancierde pensioen aanspraken en indexaties.

2014

2013

(x € 1.000)

(x € 1.000)

Stand per 1 januari 350 719

Dotatie

160

267

Onttrekking

-255

-623

Vrijval voorziening overige pensioenen

0

-13

Stand per 31 december 255 350

In 2014 was er een pensioenregeling (eindloonregeling) voor werknemers in dienst voor 1 januari 2013 en een pensioen-

regeling (middelloonregeling) voor werknemers in dienst na 1 januari 2013. Per 1 januari 2015 zijn beide pensioenregelingen

omgezet naar één middelloonregeling, waarbij tevens de fiscaal noodzakelijke wijzigingen zijn doorgevoerd.

De pensioenregeling heeft een indexatie voor inactieven gelijk aan de loonindex voor het verzekeringsbedrijf dan wel de

prijsindex indien deze hoger is, met een maximum van 4%, deze indexatie is ongewijzigd gebleven. De middelloonregeling

die per 1 januari 2015 is ingegaan kent een indexatie voor (in-) actieven gelijk aan de loonindex voor het verzekeringsbedrijf.

De pensioenverplichtingen bestaan uitsluitend uit verplichtingen inzake pensioenaanspraken voortkomende uit de pensioen-

regelingen. De pensioenlasten zijn opgenomen in de bedrijfskosten.

11.2 Voorziening latente belastingen

2014

(x € 1.000)

2013 (x € 1.000)

Stand per 1 januari

Mutatie

3.361

3.430

912

-69

Stand per 31 december 4.273 3.361

Deze voorziening heeft overwegend een langlopend karakter.

11.3 Overige voorzieningen

2014

(x € 1.000)

2013 (x € 1.000)

Stand per 1 januari

3.749

329

Dotatie

208

3.649

Onttrekking

-3.704

-229

Vrijval

-5

0


248

3.749

De overige voorzieningen bestaan uit een voorziening jubileumuitkering ad € 40.000 en een voorziening in verband met de

verwachte fiscale advieskosten inzake het compromis met de Belastingdienst ad € 208.000.

De voorziening die in 2013 is gevormd inzake de procedure met de Belastingdienst ad € 3.500.000 is per 31 december

2014 verantwoord als kortlopende schuld (zie noot 12.2).


53

12 SCHULDEN 12.1 Schulden uit herverzekering € 861.000 (2013: € 886.000)

Dit betreffen schulden aan herverzekeraars (retrocessie).

De schulden zijn kortlopend van aard (< 1jaar).

12.2 Overige schulden € 5.519.000 (2013: € 471.000)

De overige schulden betreft het saldo crediteuren ad € 256.000, de rekening courant posities met maatschappijen

en tussenpersonen ad € 300.000 en een schuld inzake belastingen ad € 4.963.000. De schuld inzake belastingen is

als volgt verdeeld naar belastingsoort:

2014

( x € 1.000)

Vennootschapsbelasting

4.878

Loonheffing

84

Overige belastingen

1

4.963

De schuld inzake vennootschapsbelasting betreft voornamelijk de te betalen belastingclaim naar aanleiding van het

compromis dat in 2015 met de Belastingdienst is gesloten ad € 4.751.000.

De schulden zijn kortlopend van aard (< 1jaar).

13

OVERLOPENDE PASSIVA

13.1 Betaalbaar gestelde uitkering aan leden bij wijze van premierestitutie € 9.269.000 (2013: € 9.955.000)

Dit is het bedrag van de nog aan verzekerden verschuldigde uitkering aan leden bij wijze van premierestitutie op de in

vorige jaren door hen betaalde premie.

13.2 Vooruitontvangen bedragen € 1.586.000 (2013: € 1.275.000)

Dit betreffen de in het boekjaar vooruitontvangen verzekeringspremies met betrekking tot het volgende boekjaar.

13.3 Nog te betalen bedragen € 354.000 (2013: € 349.000)

Onder de nog te betalen bedragen zijn diverse reserveringen voor toekomstige kosten verantwoord zoals de reservering

voor accountantskosten en de reservering voor vakantiedagen.

De schulden zijn kortlopend van aard (< 1 jaar).

14

NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN

Zekerheden kredietfaciliteit

De effectenportefeuille van Donatus die bij ABN AMRO Mees Pierson in bewaring is gegeven, dient tevens tot zekerheid

van een kredietfaciliteit van maximaal € 1.000.000.

Pool Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden

Donatus staat garant voor een bedrag van € 257.000.

54

Kasteel Stapelen - Boxtel Assumptionisten


55

Toelichting op de Geconsolideerde Winst- en Verliesrekening over het boekjaar 2014 Ref 15

GEBOEKTE BRUTOPREMIES

De geboekte brutopremies zijn voorts naar de belangrijkste verzekeringsactiviteiten te onderscheiden:

2014

2013

(x € 1.000)

(x € 1.000)

Branche Brand

29.163

28.059

Branche Ongevallen

156

149

Herverzekeringspremies van derden

1.664

1.479

Totaal

30.983

29.687

De premies in de branche Brand en Ongevallen zijn in Nederland gerealiseerd.

16

SCHADEN EIGEN REKENING

In de schaden eigen rekening is een bedrag uit hoofde van uitloop voorgaande jaren ad € 1.431.000 begrepen.

(2013: € 558.000).

Uitloop technische voorziening na herverzekering

(x € 1.000)

schadejaren schadejaar schadejaar schadejaar schadejaar voor 2010 2010 2011 2012 2013

Uitloop in 2010

62

Uitloop in 2011

59

Uitloop in 2012

-46

93

Uitloop in 2013

0

19

62

Uitloop in 2014

-3

-39

232

Totaal

442 447 477 183

1.058

72 515 741 660 1.058

De uitloop in 2014 van het schadejaar 2013 wordt met name veroorzaakt door het hoge aantal stormschades die eind

2013 hebben plaatsgevonden. Omdat deze stormschades vlak voor jaareinde hebben plaatsgevonden was op het moment

van opstellen van de jaarrekening nog onvoldoende specifieke informatie over deze schades en de kosten van mogelijk

herstel beschikbaar. In 2014 is meer informatie over deze stormschades verkregen en i s gebleken dat in een aantal

gevallen een te hoge schadereservering is getroffen.

De schaden eigen rekening bedroeg in 2014 € 6.162.000, dat is 19,9 % van de bruto ontvangen premie

(in 2013 was dit 42,6%).

Het aantal schadegevallen bedroeg 2559 (in 2013 was dit 3287), hetgeen ten opzichte van 2013 een daling is van 22%.

Deze daling wordt voornamelijk veroorzaakt door het lagere aantal stormschades in 2014 (122) ten opzichte van 2013 (901).

In de schaden eigen rekening is in 2014 voor een bedrag ad € 142.000 aan ontvangen regres verwerkt (2013: € 202.000).

56

2014

(x € 1.000) 17

2013 (x € 1.000)

BEHEERS- PERSONEELSKOSTEN; AFSCHRIJVINGEN BEDRIJFSMIDDELEN

Personeelskosten 3.899 4.027

Afschrijving bedrijfsmiddelen (im)materiële vaste activa

Huisvestingskosten

Overige kosten

397

406

295 2.369

289 1.788

Totaal beheers- personeelskosten; afschrijvingen bedrijfsmiddelen

6.960 6.510

In 2013 heeft Donatus een bedrag van € 192.000 assurantiebelasting voor eigen rekening genomen, in plaats van dit

door te belasten aan haar leden. Oorzaak hiervan is een stijging van het percentage assurantiebelasting in maart 2011

wat door het systeem van premierestitutie een effect heeft in 2013. Deze kosten zijn opgenomen onder de bedrijfskosten.

De totale kosten, exclusief deze kosten voor de assurantiebelasting bedroegen € 6.318.000.

2014

2013

(x € 1.000)

(x € 1.000)

Aan salarissen personeel

2.322

2.398

Aan pensioenpremies personeel

777

951

Aan overige sociale lasten personeel

342

308

Overige kosten personeel

458

370

Totaal personeelskosten

3.899 4.027

2014

2013

(x € 1.000)

(x € 1.000)

Onder de personeelskosten is mede begrepen:

Bezoldiging (oud-)bestuurders*

- Beloningen

404

387

- Pensioenen

289

228

Totaal bezoldiging (oud-)bestuurders

693 615

* Door een wijziging in de presentatie, als gevolg van een wettelijk voorschrift, wijken de vergelijkende cijfers van

bezoldiging (oud-) bestuurders af van de jaarrekening 2013. Dit betreft enkel een presentatiewijziging en heeft geen

invloed op de hoogte van de kosten.

2014

2013

(x € 1.000)

(x € 1.000)

Bezoldiging Raad van Commissarissen en Ledenraad

De stijging van de bezoldiging Raad van Commissarissen en Ledenraad in 2014 wordt veroorzaakt door een tijdelijke extra

bezetting van de Raad van Commissarissen en de extra vergaderingen van de Raad van Commissarissen en de Ledenraad.

269 203

De crisisheffing bedroeg in 2014 € 17.400 (2013: € 7.800). In 2014 waren er gemiddeld 43 mensen in dienst (39 fte’s).

18

PROVISIE, WINSTEN VAN HERVERZEKERAARS

Dit betreft de provisie die Donatus heeft ontvangen uit hoofde van de herverzekeringscontracten die Dona Re met externe

herverzekeraars heeft afgesloten.


57

19

ANDERE BATEN

De post andere baten betreft met name het resultaat uit assurantiebemiddeling. Daarnaast zijn hier de resultaten uit

verkoop van materiële activa en incidentele baten als gevolg van diverse afrekeningen van voorgaande boekjaren

verantwoord. 20 BELASTINGEN

2014

2013

Belastingdruk

Nominaal

25%

25%

Effectief

11,4%

40,5%

Het verschil tussen de effectieve en nominale belastingdruk wordt met name veroorzaakt door de uitkering aan leden

bij wijze van premierestitutie en een afwijkend belastingtarief in het buitenland. De daling van de effectieve belastingdruk

in 2014 wordt veroorzaakt door de belastingclaim ad € 3.500.000 die in 2013 onder de post “belastingen resultaat uit

gewone bedrijfsuitoefening” is verantwoord. In 2014 is met betrekking tot het compromis met de Belastingdienst, als

aanvulling op het reeds gereserveerde bedrag, een bedrag ad. € 1.251.000 onder de post “belastingen resultaat uit

gewone bedrijfsuitoefening” verantwoord, naast de reguliere belastinglast voor Dona Re en Donatus ad. € 620.000.

2014

(x € 1.000)

2013 (x € 1.000)

21

HONORARIA ACCOUNTANT

Controle opdrachten Donatus

116

Controle opdrachten Dona Re*

0

49

Fiscale werkzaamheden**

0

40

Fiscale advisering***

0

355

116

114

558

In 2014 is Donatus overgegaan naar een nieuwe accountant, KPMG. KPMG heeft in 2014 enkel controleopdrachten

uitgevoerd voor Donatus in Nederland. Omdat de overige werkzaamheden niet door de controlerend accountant (KPMG)

zijn uitgevoerd, zijn deze kosten niet in bovenstaand schema opgenomen.

* De accountant van Dona Re, PwC Zwitserland, heeft bij Dona Re enkel controlewerkzaamheden uitgevoerd in 2014,

de totale kosten hiervoor bedroegen € 57.000.

** Voor de fiscale werkzaamheden (o.a. aangifte VPB) die door PwC worden uitgevoerd zijn in 2014 € 30.000 in de

kosten verantwoord.

*** Voor de fiscale advisering inzake het fiscale geschil is in 2014 een bedrag van € 535.000 in de kosten verantwoord

(inclusief de voorziening voor 2015).

58

Klooster Wittem - Wittem, Redemptoristen Jaarverslag Donatus Verzekeringen 2014

59

Enkelvoudige Balans per 31 december 2014, na bestemming resultaat na belastingen

31-12-2014 31-12-2013

(x € 1.000) (x € 1.000) Activa Ref Immateriële vaste activa Licenties software (extern aangeschaft)

78 120

Beleggingen Terreinen en gebouwen Voor eigen gebruik

1.915

1.977

Overige terreinen en gebouwen

618

650

Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen Deelnemingen in groepsmaatschappijen

23

28.448

26.474

Overige financiële beleggingen Aandelen en andere niet-vastrentende waarden

26.440

24.322

Obligaties en andere vastrentende waarden

22.294

23.299

79.715 76.722 Vorderingen Vorderingen uit directe verzekering op verzekeringnemers Vordering uit herverzekering

157

177

28 48 0

Overige vorderingen Belastingen en sociale lasten

0

90

205 267 Overige activa Materiële vaste activa

523

709

Liquide middelen

6.615

4.629

7.138 5.338 Overlopende activa Lopende intrest

547

574

Geactiveerde agio/disagio

226

214

Overige overlopende activa

62

64

835 852 87.971 83.299 De referenties verwijzen naar de toelichting, beginnend op bladzijde 64.

60

31-12-2014 31-12-2013 (x € 1.000)

Passiva

(x € 1.000)

Ref

Eigen vermogen

24

Algemene reserve

47.000

45.853

Beschikbaar voor uitkering aan leden bij wijze van premierestitutie

11.649

9.111

Herwaarderingsreserve 6.280 4.240

64.929 59.204 Technische voorzieningen Voor te betalen schaden Bruto Aandeel herverzekeraars

7.203

10.610

28 -3.258 -4.550

3.945 6.060 Voorzieningen Voor pensioenen

255

350


1.992

1.294

Overige

248 3.749

2.495 5.393 Schulden Schulden uit herverzekering

28

0 717

Overige schulden Crediteuren 202 206 Belastingen en sociale lasten

4.965

0

Rekening courant tussenpersonen

300

227

5.467 1.150 Overlopende passiva Betaalbaar gestelde uitkering aan leden bij wijze van premierestitutie

9.269

9.955

Vooruitontvangen bedragen

1.586

1.275

Nog te betalen bedragen

280

262

11.135

11.492

87.971 83.299 De referenties verwijzen naar de toelichting, beginnend op bladzijde 64.


61

Enkelvoudige Winst- en Verliesrekening over het boekjaar 2014

2014 2013

(x € 1.000) (x € 1.000) Ref

Technische rekening Schadeverzekering


29.319

28.208

28 -12.975 -12.321


Verdiende premies eigen rekening

16.344

15.887


980

598

Bruto schaden

-9.442

-6.778

28 3.214 2.044


Wijziging voorziening te betalen schaden

3.408

-7.192


28 -1.293 3.587


26 -4.113 -8.339

Acquisitiekosten -359 -564 Beheers- personeelskosten; afschrijvingen bedrijfsmiddelen

27 -6.554 -6.176

Provisie en winstdeling ontvangen van herverzekeraars

28 4.378 3.904

Bedrijfskosten -2.535 -2.836 Resultaat technische rekening schadeverzekering

10.676

5.310

Niet technische rekening Resultaat technische rekening schadeverzekering

10.676

5.310

Opbrengsten uit deelnemingen

1.974

0

Opbrengsten terreinen en gebouwen

65

120 1.199

Opbrengsten overige beleggingen

1.227


13

410

Gerealiseerde winst op beleggingen

601

1.169

Opbrengsten uit beleggingen

3.880

2.898

Resultaat deelnemingen

0

Beheerskosten en rentelasten

-140

-108 -69


0

-652

Gerealiseerd verlies op beleggingen

0

0

Beleggingslasten

-140

-829

Toegerekende opbrengst uit beleggingen overgeboekt naar technische rekening schadeverzekering

-980

-598

Andere baten

854

891

Andere lasten

-3

-8

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

14.287

7.664

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

-1.631

-3.107

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen

12.656 4.557

De referenties verwijzen naar de toelichting, beginnend op bladzijde 66.

62

Toelichting behorende tot de Enkelvoudige Jaarrekening 2014

22 ALGEMEEN

De Enkelvoudige Jaarrekening maakt deel uit van de Jaarrekening 2014 van Donatus. Voor zover posten uit de

Enkelvoudige Balans en de Enkelvoudige Winst- en Verliesrekening hierna niet nader zijn toegelicht, wordt verwezen naar

de toelichting op de Geconsolideerde Balans en Winst- en Verliesrekening.

22.1 Deelnemingen in groepsmaatschappijen

In de Enkelvoudige Balans worden deelnemingen in groepsmaatschappijen gewaardeerd volgens de vermogensmutatie-

methode op basis van de nettovermogenswaarde. Zie voor een uitwerking hiervan de grondslagen voor financiële vaste

activa in de Geconsolideerde Jaarrekening.

22.2 Resultaat deelnemingen

Het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel van onderneming in de

resultaten van deze deelnemingen. Resultaten op transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen de

onderneming en haar deelnemingen en tussen deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover

deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd.

Pater Karel kapel -Munstergeleen, Passionisten


63

Toelichting op de Enkelvoudige Balans per 31 december 2014 Activa Ref 23 BELEGGINGEN

Beleggingen in Groepsmaatschappijen en Deelnemingen

2014 2013

(x € 1.000)

(x € 1.000)

Groepsmaatschappij Dona Re (100% deelneming) Basel, Zwitserland

Stand per 1 januari

26.474

26.744

Kapitaal onttrekking

0

-162

Netto resultaat boekjaar

1.974

-108


28.448 26.474

Verkrijgingsprijs per 31 december

7.241

7.241

Passiva 24

EIGEN VERMOGEN

24.1 Algemene reserve

2014

(x € 1.000)


2013 (x € 1.000)

45.853

50.223

Toevoeging uit

- Vrijval niet betaalde uitkering aan leden bij wijze van premierestitutie

voorgaande boekjaren

140

- Uit besluit bestemming resultaat na belastingen

1.007

-4.554

184


47.000

45.853

In het Eigen Vermogen zit een beklemd bedrag ter hoogte van € 870.000 welke betrekking heeft op bij Dona Re

niet uitkeerbare reserves.

24.2 Beschikbaar voor uitkering aan leden bij wijze van premierestitutie

2014

(x € 1.000)

2013 (x € 1.000)

Stand per 1 januari

9.111

9.815

- Betaalbaar gestelde uitkering aan leden bij wijze van premierestitutie vorig boekjaar

-9.111

-9.815

- Uit besluit bestemming resultaat na belastingen

11.649

9.111


11.649 9.111

24.3 Herwaarderingsreserve 2014 2013 (x € 1.000)

(x € 1.000)

Stand per 1 januari netto

4.240

3.040

Mutatie boekjaar bruto

2.720

1.600

Af: latente vennootschapsbelasting (tegen 25%)

-680

-400

Stand per 31 december netto

6.280

4.240

64

24.4 Solvabiliteit - Donatus Enkelvoudig - op basis van Solvency 1

2014

(x € 1.000)

2013 (x € 1.000)

Aanwezig eigen vermogen

64.929

59.204

Af: beschikbaar voor uitkering aan leden bij wijze van premierestitutie

-11.649

-9.111

Af: netto vermogenswaarde deelneming

-28.448

-26.474

Af: immateriële vaste activa

-78

-120

Aanwezige solvabiliteit 24.754 23.499

Vereiste wettelijke solvabiliteit*

3.378

3.300

Solvabiliteitspercentage

733%

712%

De door het bestuur noodzakelijke geachte solvabiliteit**

Solvabiliteitspercentage

21.252

20.287

116%

116%

*

Dit betreft de aan De Nederlandsche Bank gerapporteerde vereiste solvabiliteit. Voor de deelneming Dona Re gelden

lokale Zwiterse solvabiliteitseisen.

**

De door het bestuur noodzakelijk geachte solvabiliteit is berekend op basis van de volgende richtlijnen:

Deze solvabiliteit is gebaseerd op een worst case scenario waarin sprake is van de volgende gebeurtenissen:

- Marktrisico (beleggingsrisico): de aandelenkoersen dalen met 50% en een bedrijfsobligatie met een nominale waarde

van 1 miljoen euro wordt niet afgelost door een faillissement. - Verzekeringstechnischrisico (schaderisico): het volledige eigen behoud wordt aangesproken door 3 grote brandschaden en 1 grote stormschade. Daarnaast wordt van een schadejaar uitgegaan met veel kleine schaden (totaal bruto schaden van 6 miljoen) die het eigen behoud niet overtreffen. - Omdat de deelneming onderhevig is aan de Toezichtwetgeving in het land van vestiging is de waarde van de deelneming bij het bepalen van de solvabiliteit buiten beschouwing gelaten.

25

NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN

De niet uit de balans blijkende verplichtingen zijn nader toegelicht in de toelichting op de Geconsolideerde Balans.


65

Toelichting op de Enkelvoudige Winst- en Verliesrekening over het boekjaar 2014 Ref 26

SCHADEN EIGEN REKENING

In de schaden eigen rekening is een bedrag uit hoofde van uitloop voorgaande jaren ad € 1.203.000 begrepen

(2013: € 793.000).

Uitloop technische voorziening voor herverzekering

(x € 1.000)

schadejaren schadejaar schadejaar schadejaar schadejaar

voor 2010 2010 2011 2012 2013

Uitloop in 2010

93

Uitloop in 2011

91

529

Uitloop in 2012

-24

181

Uitloop in 2013

0

4

71

718

Uitloop in 2014

-3

-28

64

134

1.036

157

686

671

852

1.036

536

Totaal

In de toelichting op de Geconsolideerde Winst- en Verliesrekening (noot 16) is een aanvullende toelichting gegeven op de

uitloop technische voorziening.

27

BEHEERS- PERSONEELSKOSTEN; AFSCHRIJVINGEN BEDRIJFSMIDDELEN

2014

(x € 1.000)

2013

(x € 1.000)

- Salarissen personeel

2.283

2.352

- Pensioenpremies personeel

777

951

- Overige sociale lasten personeel

340

306

- Overige kosten personeel

394

324

Totaal personeelskosten

3.794

3.933

Overige bedrijfskosten

2.760

2.243

Totaal beheers- personeelskosten en afschrijvingen bedrijfsmiddelen

6.554 6.176

Op pagina 57 is een toelichting gegeven op de bezoldiging van (oud-) bestuurders en toezichthouders.

In 2014 waren er gemiddeld 41 mensen in dienst (38 fte’s).

28

TRANSACTIES MET VERBONDEN PARTIJEN

Donatus heeft de herverzekeringscontracten ondergebracht bij haar dochtermaatschappij Dona Re.

Deze retrocedeert een gedeelte van de risico’s aan herverzekeringsmaatschappijen

met minimaal een A-rating van Standard & Poor’s.

66

Pater Karel kapel -Munstergeleen, Passionisten


67

In de Arnhemse bossen, net ten noorden van Oosterbeek, werd in 2009 de nieuwe Abdij Koningsoord opgeleverd. De kloostergemeenschap was oorspronkelijk in Berkel-Enschot gehuisvest. Een verhuizing was echter noodzakelijk. Het gebouw is uitgevoerd met bijzondere details.

68

29 Risicomanagement Algemeen

kerkelijke gebouwen is bij Donatus verzekerd. Donatus

In 2016 wordt Solvency II ingevoerd. Dat is een Eu-

verzekert alleen objecten in Nederland. De missie en

ropese Richtlijn die tot doel heeft om te bewaken dat

visie zijn gefundeerd op het zijn van dé kerken en

verzekeraars voldoende solvabel zijn. Hoewel de Richt-

monumentenverzekeraar van Nederland. Elk kerke-

lijn nog niet van kracht is, bereiden verzekeraars zich

lijk en monumentaal pand wordt persoonlijk bezocht

daar al wel op voor. Deze Richtlijn is risico gedreven

door de eigen gespecialiseerde buitendienst, die tevens

en zowel een handvat voor verzekeraars om op een

een risico-inspectie uitvoert. Donatus biedt als risico-

goede manier aan risicomanagement te doen als voor

drager een beperkt, maar gespecialiseerd pakket van

De Nederlandsche Bank (DNB) om daarop toezicht

brandverzekeringen aan. Verder adviseert Donatus

te houden als voor de samenleving om verzekeraars

haar leden andere schadeverzekeringen, waarvoor

onderling beter te kunnen vergelijken.

zij als intermediair optreedt, zoals auto- en aansprakelijkheidsverzekeringen. Aangezien Donatus geen

Zo heeft Donatus in 2014 een nieuw Risicomanage-

winstoogmerk heeft en streeft naar een zo een hoog

mentsysteem ingericht. Hiermee bereiken we dat er

mogelijke premierestitutie aan haar leden, is Donatus

niet alleen gekeken wordt naar de risico’s en de impact

niet premie of provisie gedreven.

die deze risico’s kunnen hebben, maar ook naar de onderlinge samenhang van risico’s. In welke mate

Door het onderlinge karakter - gebaseerd op solida-

kunnen ze elkaar versterken of juist beperken; hebben

riteit tussen de leden - met als kernwaarden ver-

we het over een hefboomeffect of over een dempend

trouwen, degelijkheid en kwaliteit, kent Donatus een

effect?

gematigd risicoprofiel. Dat wil zeggen, dat de kans op schade niet verhoogd wordt door risicovolle objecten

Donatus spreekt ook een risicobereidheid uit. Dat is de

(frequentie).

mate waarin we risico’s willen lopen en welke maatregelen we nemen om te voorkomen dat de gevolgen

De verzekerde objecten hebben hoge verzekerde

van risico’s onacceptabel zijn. Met behulp van de

sommen waarvan de risico’s door een effectief her-

zogenaamde stresstesten kunnen we dan beoordelen

verzekeringsprogramma gemitigeerd worden. Door de

in hoeverre we na een opgetreden risico in staat zijn

lange ervaring in deze markt, kan Donatus het scha-

om beheersmaatregelen te treffen en in welke mate we

deverloop goed voorspellen. De schade-uitkeringen

nog voldoen aan de solvabiliteitsvereisten.

aan de leden zijn royaal en loyaal en gefundeerd op de polisvoorwaarden. Bovendien is de portefeuille stabiel

Eind 2014 heeft Donatus een zogenaamde ORSA uit-

door het trouwe ledenbestand. Vanwege de groei van

gevoerd en de uitkomsten opgenomen in een rapport

herbestemde kerken en de groei van niet-religieuze

voor de DNB. Dit Own Risk and Solvency Assessment

monumenten in de verzekeringsportefeuille neemt

biedt inzicht in het kapitaalbeleid van Donatus. Verder

de risicobereidheid van Donatus licht toe. De premie

beschrijft dit rapport wat onze solvabiliteit is en welke

die voor deze objecten gevraagd wordt is ook hoger

invloed diverse risico’s hebben op de solvabiliteit van

dan voor kerkgebouwen die gebruikt worden voor de

Donatus en in hoeverre er op dat moment maatregelen genomen kunnen worden om de solvabiliteit weer op het gewenste niveau te brengen. Deze risicomanagementparagraaf geeft inzicht in de risicobereidheid van Donatus en de wijze waarop Donatus haar risicomanagementsysteem heeft ingericht.

Risicobereidheid Donatus Donatus is een onderlinge verzekeraar die sinds 1852 ervaring heeft in het taxeren en verzekeren van kerkelijke gebouwen en inventarissen. Vele van die gebouwen zijn (rijks)monumenten. Door die lange ervaring is er een unieke bouwkundige en verzekeringstechnische expertise opgebouwd. Ruim 80% van alle

Beide pagina’s: Abdij Koningsoord - Arnhem, Trappistinnen


69

erediensten. Elke aanvraag voor een object dat niet

welke impact bepaalde risico’s kwantitatief hebben en

voldoet aan het standaardprofiel - er is dan sprake van

welke invloed dat heeft op de solvabiliteit. Hierbij biedt

een verhoogd risico -, wordt door een acceptatiecomi-

de actuaris ondersteuning.

té beoordeeld. Op dit moment betreft dat ongeveer 1 op de 10 aanvragen. Van de verhoogde risico’s die in

De belangrijkste risico’s

2014 aan het acceptatiecomité zijn voorgelegd werd

De twee belangrijkste risico’s voor Donatus zijn het

25% afgewezen; deze risico’s vond het acceptatiecomité

beleggingsrisico en het verzekeringstechnische risico.

niet acceptabel. Op deze manier wordt de groei van de

Daarom besteedt Donatus aan deze twee zaken veel

portefeuille permanent bewaakt. Donatus kan geken-

meer en intensiever aandacht dan aan de andere risi-

schetst worden als een risicomijdende organisatie.

co’s. Van deze risico’s zijn scenario’s uitgewerkt in het ORSA en gerapporteerd in het ORSA-rapport dat aan

Door de hoge mate van solvabiliteit is Donatus wel

DNB is aangeboden.

bereid een substantieel deel van haar beleggingsportefeuille strategisch te beleggen in aandelen om zo

Beleggingsrisico

uiteindelijk voor haar leden een hoger rendement te

In vergelijking met andere verzekeraars belegt Dona-

genereren op het kapitaal.

tus meer in aandelen dan in vastrentende waarden. Donatus doet dit aan de hand van het beleggingssta-

Het rendement op beleggingen is namelijk van invloed

tuut. Daarin worden bandbreedtes aangegeven waar

op de hoogte van de premierestitutie.

binnen Donatus belegt (maximaal 45% in aandelen) en er wordt een strategische mix bepaald: namelijk 35% in

RisicoManagementRaamwerk

aandelen. Donatus maakt die keus omdat we een lange

Donatus heeft een RisicoManagementRaamwerk

beleggingshorizon hebben en dat levert uiteindelijk

opgesteld om de risico’s en de onderlinge samenhang

(gemiddeld) meer rendement op. Een voorbeeld hier-

daarvan te monitoren. Dit raamwerk biedt ondersteu-

van uit de recente geschiedenis zijn de jaren 2008 en

ning om risico’s te beoordelen naar hun impact en

2009. Zo heeft de winst op beleggingen in 2009 het ver-

frequentie alsmede om beheersmaatregelen te ont-

lies op beleggingen van 2008 meer dan goed gemaakt.

wikkelen die ingezet kunnen worden als risico’s zich voordoen. Dit raamwerk wordt periodiek beoordeeld

De beleggingstoezichtscommissie houdt toezicht op het

door de Directie, die daarbij wordt ondersteund door

naleven van het beleggingsstatuut. Donatus wordt bij

de risicomanager, de financieel controller en het hoofd

gestaan door beleggingsexperts van een bank (ABN

Operations en Ontwikkeling.

AMRO Mees Pierson). In de categorie aandelen wordt

Daarnaast wordt in het ORSA berekend en beschreven

slechts belegd in goed verhandelbare indextrackers.

Abdij Koningsoord - Arnhem, Trappistinnen

70

Onroerende zaken in het buitenland zijn verkocht. Donatus streeft er naar om obligaties en vastrentende waarden alleen te beleggen in posities met een A-rating volgens Standard & Poor’s dan wel Moody’s. Obligaties worden in principe aangehouden tot het einde van de looptijd. Maximaal 15% van de beleggingen geschiedt in vreemde valuta. Ten slotte is in het ORSA van 2014 een scenario opgenomen waarbij in één jaar de aandelen met 40% dalen. Donatus kan de gevolgen daarvan goed dragen.

Verzekeringstechnische risico’s Een ander belangrijk risico is het verzekeringstechnische. Donatus heeft naar verhouding hoge verzekerde sommen. Eén grote schade kan daarom enorme gevolgen hebben voor de vermogenspositie en de solvabiliteit van Donatus. Daarom past Donatus een prudent herverzekeringsbeleid toe waarbij zij zich laat adviseren door Willis Re en haar eigen dochter Dona Re. In 2014 had Donatus een eigen behoud van

Abdij Koningsoord - Arnhem, Trappistinnen

€ 2.000.000. Het meerdere van een schade werd vergoed door herverzekeraars. Daarnaast was van het eigen behoud van elke schade 30% herverzekerd. Doordat Donatus een zeer stabiele portefeuille heeft (er is naar verhouding weinig wisseling van verzekerde objecten), is de voorspelbaarheid van kleine schades groot. Donatus heeft jaarlijks ongeveer 2500 schades in de brandsector en de schadelast daarvan verschilt van jaar tot jaar nauwelijks. De schadelast van de kleinere schades is daarom goed te voorspellen. Het risico zit in de 20 grootste schades per jaar. De aantallen en de omvang van deze schades zijn niet te voorspellen vanwege de kleine aantallen. Daarom zijn hiervoor herverzekeringscontracten gesloten. Daarom heeft Donatus in 2015 gekozen voor het volgende herverzekeringsbeleid. Eén schade tot € 2.000.000 willen we in 2015 wel accepteren. Het meerdere wordt herverzekerd. Voor de volgende 4 grote schades in 2015 geldt een maximum van € 1.000.000. Voor catastrofe (denk aan storm) koopt Donatus herverzekeringscapaciteit in voor stormscenario’s die eens in de 200 jaar voorkomen. Het catastroferisico is het risico, dat er door één gedekt evenement aan vele objecten schade ontstaat. Veel kleintjes maken dan één grote.


71

Aan de andere kant beheerst Donatus de risico’s door een gebalanceerd acceptatiebeleid toe te passen en door nieuwe monumenten te inspecteren en te taxeren. Zo kijken we ook naar preventie en de herbouwwaardes. De premies zijn immers afgeleid van de herbouwwaarde. Op deze manier is er een evenwicht tussen premie-inkomsten en schade-uitgaven.

Andere risico’s 1. Tegenpartijrisico Het tegenpartijrisico is dat een contractspartij niet aan haar verplichtingen voldoet. Ultimo 2014 waren er slechts 10 premienota’s die langer dan 130 dagen open stonden niet betaald. Het betrof een totaal bedrag van minder dan € 5.000. Aan oninbare vorderingen werd nog geen € 10.000 afgeboekt. Donatus doet met verschillende banken zaken om het tegenpartijrisico te verminderen. Ten slotte brengt ook Dona Re haar herverzekeringen (retrocessie) voor maximaal 20% onder bij eenzelfde herverzekeraar. Het herverzekeringsrisico is daarmee goed gespreid. 2. Operationeel risico Het operationele risico is het risico door ontbrekende en ontoereikende processen, medewerkers en systemen. Donatus heeft in 2014 de functiescheiding verbeterd, een acceptatiecomité ingesteld om niet-standaard risico’s te bespreken en te beoordelen en een interne auditer aangesteld. Met ingang van 2015 is ook een schadecomité ingesteld om de grotere schades op regelmatige basis te bespreken. Hiermee wordt het operationeel risico gemitigeerd. 3. IT risico en uitbestedingsrisico Het IT risico betreft het falen van de Informatie Technologie en omvat zowel de IT infrastructuur als de IT architectuur. In 2014 heeft Donatus de informatiestructuur en de beveiliging daarvan opnieuw beschreven en getoetst en het contract met de partij (CCS) waaraan de infrastructuur wordt uitbesteed vernieuwd. Jaarlijks wordt de afhankelijkheid ook getest met een uitwijktest. Het IT risico is tevens het belangrijkste uitbestedingsrisico. Daarmee bedoelen we de risico’s die de continuïteit, de integriteit en/of de kwaliteit van aan derden uitbestede werkzaamheden schaden. Met name de risicomanager ziet toe op de afspraken die gemaakt worden met derde partijen om zo deze risico’s te Abdij Koningsoord - Arnhem, Trappistinnen

72


73

vermijden of te verminderen; dit gebeurt o.a. door het opvragen en beoordelen van de zogenaamde ISAE3402 type II verklaringen van de bedrijven waaraan zaken worden uitbesteed. 4. Juridisch en compliance risico Donatus dient te voldoen aan de wettelijke eisen en regels. Het risico waaraan Donatus bloot staat wordt gevormd door het niet tijdig of niet adequaat reageren op wijzigingen in regels en wetten. In 2014 heeft Donatus een scan door het Nederlands Compliance Instituut laten uitvoeren op ons compliance beleid. Daarnaast doen we op dit gebied veel aan Permanente Educatie (PE). 5. Liquiditeitsrisico Donatus beschikt over een groot vermogen. Het liquiditeitsrisico is het risico, dat Donatus ondanks het bezit van een groot vermogen niet in staat is om direct aan betalingsverplichtingen te voldoen, omdat het vermogen niet vrij aanwendbaar is. Het risico is niet zozeer, dat er opeens grote schades optreden, want juist bij grote schades duurt de herbouw zeer lang en worden de uitkeringen over jaren gespreid. Het risico betreft veel meer, dat we een goed overzicht dienen te hebben

74

over de inkomende en de uitgaande geldstromen. Zijn

Zorg anders inricht heeft dat gevolgen voor de risico’s

die in evenwicht? Daartoe maakt de afdeling financiën

van het verzekeren van panden in de zorgsector.

en control maandelijks een prognose voor een jaar met de te verwachte inkomsten en uitgaven, zodat we ons

Tot slot: organisatiestructuurrisico

beleggingsbeleid daar op af kunnen stemmen.

Een bijzonder risico is, dat de Belastingdienst het bestaansrecht van onze dochter Dona Re heeft betwist.

6. Integriteitsrisico

Elders in het jaarverslag leest u daar meer over. Inmid-

Donatus beheert het integriteitsrisico door screening

dels is dit risico beheerst doordat er een compromis

van nieuwe medewerkers, door functiescheidingen en

met de Belastingdienst is gesloten.

door bij acceptatie en betalingen het vier-ogenprincipe toe te passen. De compliance officer heeft hierin een


taak en monitort o.a. het fraudebeleid. Directie 7. Strategisch en reputatierisico

Drs. Alphons van der Voorn, directievoorzitter

Het strategisch en reputatierisico wordt vooral ge-

Simon Kadijk, directeur

vormd door en bepaald door externe factoren. Zo was er vlak voor de jaarwisseling een maatschappelijke discussie over verzekerbaarheid van moskeeën. Donatus betrekt bij haar strategie risico’s op het gebied van economie, politiek, demografie, klimaat en technologie. Zo zullen we in 2015 een nieuw beleidsplan schrijven en daarbij o.a. inzoomen op onze portefeuille verzorgingshuizen en verpleeghuizen. In 2014 hebben we reeds een business case gemaakt om te kunnen beoordelen wat de betekenis is van dit deel van de portefeuille. Doordat de overheid de AWBZ, de WMO en de

Alle foto’s op beide pagina’s: Abdij Koningsoord - Arnhem, Trappistinnen


75

De kloosterorde van de Norbertinessen, onder bescherming staande van het Huis van Oranje, kochten in 1645 het al bestaande huis ‘De Blauwe Camer’. Deze naam zou verwijzen naar de blauwe leien op het dak. In 1647 verhuisde de orde vanuit Breda naar Oosterhout. Priorij Sint Catharinadal - Oosterhout, Norbertinessen

76

Overige gegevens Statutaire bepalingen inzake bestemming resultaat na belastingen (batig saldo) Artikel 27 lid 2 van de statuten luidt als volgt: Onverminderd hetgeen bij de polis is overeengekomen en met inachtneming van het lid 1 bepaalde is de Vergadering van de Ledenraad bevoegd op voorstel van de Directie en onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen te besluiten tot uitkering aan de leden bij wege van premierestitutie van (een gedeelte van) het batig saldo blijkens de jaarrekening, naar evenredigheid van de door de leden in het betreffende boekjaar verschuldigde en betaalde premies. Voorzover het batig saldo niet wordt aangewend voor dergelijke uitkeringen wordt het batig saldo toegevoegd aan de algemene reserve. De verdeling van het aldus voor premierestitutie in aanmerking komende batig saldo kan afzonderlijk worden toegepast op de onderscheiden soorten van verzekeringen en categorieën van verzekeringsnemers, daarbij rekeninghoudend met toevoeging aan de algemene reserve waartoe de Vergadering van de Ledenraad, op voorstel van de Directie en onder goedkeuring Raad van Commissarissen, met betrekking tot zodanige verzekeringen en categorieën van verzekeringsnemers heeft besloten. Besluit inzake bestemming resultaat na belastingen (batig saldo) De vergadering van de Ledenraad heeft op voorstel van de Directie, met goedkeuring van de Raad van Commissarissen, in haar vergadering van 8 april 2015 besloten het resultaat na belastingen als volgt te verdelen:

Uitkering aan leden brandsector bij wijze van premierestitutie

Toevoeging algemene reserve

Resultaat na belastingen

(x € 1.000) 11.649 1.007 12.656

Aan de verzekerden in de brandsector (brand-, storm-, inbraak en uitgebreide verzekeringen) wordt 43% van de bruto premie gerestitueerd. Verzekerden in de brandsector die een vaste premie betalen ontvangen geen premierestitutie. De uitkering aan leden bij wijze van premierestitutie over 2014 zal worden verrekend met de eerstvolgende jaarpremie (2016). Gebeurtenissen na Balansdatum Op 1 januari 2015 heeft Donatus een schademelding ontvangen naar aanleiding van een brand in de kerk van de Protestantse Gemeente te Hoek. De totale schade zal naar verwachting aanzienlijk zijn en tussen de e 2,5 miljoen en e 3,5 miljoen bedragen. Donatus heeft hiervoor in 2015 een bedrag gereserveerd. In maart 2015 is een vaststellingsovereenkomst door de Belastingdienst ondertekend waarmee het belastinggeschil is beslecht. De gevolgen hiervan zijn verwerkt in de Jaarrekening 2014. Er zijn geen overige gebeurtenissen na balansdatum bekend die van invloed zijn op de jaarrekening.


77

Alle foto’s op beide pagina’s: Abdij Maria Hart - Weert, Birgitinessen

78


79

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Vergadering van de Ledenraad en

omvang van onze controlewerkzaamheden en de

de Raad van Commissarissen van Onderlinge

evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen

Verzekering Maatschappij Donatus U.A.

op ons oordeel. Op basis van onze professionele oordeelsvorming hebben wij de materialiteit voor de jaarrekening als

Verklaring over de jaarrekening 2014

geheel bepaald op EUR 500.000. Gezien de aard van de bedrijfsactiviteiten is de materialiteit gebaseerd op

Ons oordeel

het bruto premie inkomen, dat geldt als een stabiele

Wij hebben de jaarrekening 2014 van Onderlinge

indicator voor de omvang van de onderneming.

Verzekering Maatschappij Donatus U.A. (de Onder-

Als percentage bedraagt de materialiteit afgerond 2%

linge) te Rosmalen gecontroleerd. De jaarrekening

van het bruto premie inkomen.

omvat de geconsolideerde en de enkelvoudige jaar-

Wij houden ook rekening met afwijkingen en/of

rekening. Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een

mogelijke afwijkingen die naar onze mening voor

getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het

de gebruikers van de jaarrekening om kwalitatieve

vermogen van Onderlinge Verzekering Maatschappij

redenen materieel zijn.

Donatus U.A. op 31 december 2014 en van het resultaat

Wij zijn met de Raad van Commissarissen overeen-

over 2014 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van

gekomen dat wij aan de raad tijdens onze controle

het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW).

geconstateerde afwijkingen boven de EUR 25.000

De jaarrekening bestaat uit:

rapporteren alsmede kleinere afwijkingen die naar

1. de geconsolideerde en enkelvoudige balans per

onze mening om kwalitatieve redenen relevant zijn.

31 december 2014; 2. de geconsolideerde en enkelvoudig winst-en-

Reikwijdte van de groepscontrole

verliesrekening over 2014; en

Onderlinge Verzekering Maatschappij Donatus U.A.

3. de toelichting met een overzicht van de relevante

staat aan het hoofd van een groep van entiteiten.

grondslagen voor financiële verslaggeving en

De financiële informatie van deze groep is opgenomen

overige toelichtingen.

in de jaarrekening van Onderlinge Verzekering Maatschappij Donatus U.A.

De basis voor ons oordeel

Gegeven onze eindverantwoordelijkheid voor het

Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het

oordeel zijn wij verantwoordelijk voor de aansturing

Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse

van, het toezicht op en de uitvoering van de groep-

controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijk-

scontrole. In dit kader hebben wij de aard en omvang

heden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie

bepaald van de uit te voeren werkzaamheden voor de

‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de

groepsonderdelen. Bepalend hierbij zijn de omvang

jaarrekening’.

en/of het risicoprofiel van de groepsonderdelen of de

Wij zijn onafhankelijk van Onderlinge Verzekering

activiteiten. Op grond hiervan hebben wij de groeps-

Maatschappij Donatus U.A. zoals vereist in de

onderdelen geselecteerd waarbij een controle of

Verordening inzake de onafhankelijkheid van accoun-

beoordeling van de volledige financiële informatie of

tants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor

specifieke posten noodzakelijk was.

de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de

De groep bestaat uit Onderlinge Verzekering

Verordening gedrags- en beroepsregels accountants

Maatschappij Donatus U.A. en Dona Re AG.

(VGBA).

Bij Onderlinge Verzekering Maatschappij Donatus U.A.

Wij vinden dat de door ons verkregen controle-

hebben wij zelf controlewerkzaamheden uitgevoerd.

informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons

Wij hebben gebruik gemaakt van de werkzaam-

oordeel.

heden van andere accountants bij de controle van het onderdeel Dona Re AG. Wij hebben hiervoor de

Materialiteit

accountant van Dona Re AG audit instructies gestuurd.

Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude

Daarnaast hebben wij tweemaal een bezoek aan Dona

of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan

Re AG en haar accountant gebracht en hebben wij het

worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk,

controledossier van de accountant van Dona Re AG

van invloed kunnen zijn op de economische beslis-

geëvalueerd. Wij hebben vastgesteld dat wij in het kader

singen die gebruikers op basis van deze jaarrekening

van onze controle van de geconsolideerde jaarrekening

nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en

van Onderlinge Verzekering Maatschappij Donatus U.A.

80

gebruik kunnen maken van de werkzaamheden van

bijzondere aandacht hieraan gegeven tijdens onze

de accountant van Dona Re AG. Door bovengenoemde

controle. Wij hebben de inhoud van de definitieve

werkzaamheden bij Dona Re AG, gecombineerd met

vaststellingsovereenkomst grondig doorgenomen.

aanvullende werkzaamheden op groepsniveau, hebben

Wij hebben het hierin opgenomen fiscale winstbere-

wij voldoende en geschikte controle-informatie met

keningsmodel en de daaraan ten grondslag liggende

betrekking tot de financiële informatie van de groep

gegevens ten opzichte van het model dat naar

verkregen om een oordeel te geven over de jaar-

aanleiding van de gerechtelijke uitspraak was gehan-

rekening.

teerd geanalyseerd. Daarnaast hebben wij overleg gehad met de fiscaal adviseur van Donatus.

De kernpunten van onze controle

Tevens hebben wij de effectieve belastingdruk over de

In de kernpunten van onze controle beschrijven wij

periode 2005 tot en met 2014 geëvalueerd.

zaken die naar ons professionele oordeel het meest

Wij hebben de verwerking in de jaarrekening getoetst

belangrijk waren tijdens onze controle van de jaar-

aan de hand van de geldende verslaggevingseisen en

rekening. De kernpunten van onze controle hebben wij

de toereikendheid van de toelichting in de jaar-

met de Raad van Commissarissen gecommuniceerd,

rekening, het Bericht van de Commissarissen, het

maar vormen geen volledige weergave van alles wat is

Verslag van de Directie en de overige gegevens

besproken.

geëvalueerd. Wij hebben geconstateerd dat het

Wij hebben onze controlewerkzaamheden met

bereikte compromis met de Belastingdienst adequaat

betrekking tot deze kernpunten bepaald in het kader

is verwerkt en toegelicht in de jaarrekening.

van de jaarrekeningcontrole als geheel. Onze bevindingen ten aanzien van de individuele kernpunten

Inschatten van voorziening voor te betalen

moeten in dat kader worden bezien en niet als afzon-

schaden (EUR 6,7 miljoen – Noot 10)

derlijke oordelen over deze kernpunten.

Donatus is een schadeverzekeraar en neemt derhalve op balansdatum een voorziening voor te betalen

Compromis bereikt met Belastingdienst inzake

schaden op. De Directie moet hierbij, gebruik-

geschil (EUR 4,8 miljoen – Noot 11.3, 12.2,

makend van ervaringsgegevens en schaderapporten

20 en 29 van de jaarrekening; bladzijde 10 en

een schatting maken van de onzekere toekomstige

11 van het Bericht van de Commissarissen en

schade-uitkeringen samenhangend met op balans-

bladzijde 22 van het Verslag van de Directie;

datum bekende en nog niet gemelde schaden.

Overige gegevens op bladzijde 77)

We hebben de onderbouwing van de schatting getoetst aan relevante documentatie zoals schaderapporten,

Sinds 2007 is sprake geweest van een geschil met de

schademeldingen na balansdatum, analyse van de

Belastingdienst over de fiscale behandeling van de

uitloopresultaten van afgelopen jaren en schade-

herverzekeringstransacties tussen Donatus en

statistieken. Verder hebben wij aan de hand van

Dona Re van het boekjaar 2005. Als gevolg van een

de uitkomsten van onze toetsing geëvalueerd of

gerechtelijke uitspraak was in de jaarrekening over

er wijzigingen in de risicohouding van de directie

2013 een voorziening van EUR 3,5 miljoen opgenomen,

zijn opgetreden ten opzichte van vorig jaar bij het

alsmede een uitgebreide toelichting. Partijen hebben

vaststellen van de schatting. Daarnaast hebben we de

in 2014 gesproken over een mogelijk compromis om

toereikendheid van de toelichting op de technische

een einde te maken aan de bestaande situatie van

voorziening geëvalueerd. Wij vinden dat de opgenomen

onzekerheid en reputatieschade te voorkomen.

voorziening voor te betalen schaden voorzichtig is

In 2015 heeft Donatus met de belastingdienst definitief

bepaald, waarbij de mate van voorzichtigheid door

overeenstemming bereikt over de afwikkeling van

management niet is gewijzigd ten opzichte van

het geschil. Omdat de definitieve schikking voor

voorgaand jaar. De toelichting op de technische

de afrekening afwijkt, is in 2014 een extra last van

voorziening zoals uiteengezet onder noot 2.13 en noot

EUR 1,3 miljoen ten laste van het resultaat verwerkt.

16 en de risico’s zoals opgenomen in noot 29 achten wij

Aangezien deze gebeurtenis na balansdatum van

toereikend.

invloed is op de financiële positie per balansdatum is de uitkomst van het compromis verwerkt in de balans

Verantwoordelijkheden van de Directie en de

per 31 december 2014. Met de Belastingdienst zijn

Raad van Commissarissen voor de jaarrekening

afspraken gemaakt over de wijze waarop de afwik-

De Directie is verantwoordelijk voor het opmaken en

keling moet plaatsvinden. Vanwege de gevoeligheid

het getrouw weergeven van de jaarrekening en voor

en significantie van deze aangelegenheid hebben we

het opstellen van hetVerslag van de Directie, beiden in


81

overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. In dit kader is

• het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing

de Directie verantwoordelijk voor een zodanige interne

die relevant is voor de controle met als doel controle-

beheersing die de Directie noodzakelijk acht om het

werkzaamheden te selecteren die passend zijn in de

opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken

omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet

zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg

als doel om een oordeel uit te spreken over de effecti-

van fouten of fraude.

viteit van de interne beheersing van de entiteit;

Bij het opmaken van de jaarrekening moet de Directie afwegen of de onderneming in staat is om haar

• het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte

werkzaamheden in continuïteit voort te zetten.

grondslagen voor financiële verslaggeving, en het

Op grond van genoemde verslaggevingsstelsels moet

evalueren van de redelijkheid van schattingen door de

de Directie de jaarrekening opmaken op basis van de

Directie en de toelichtingen die daarover in de jaarre-

continuïteitsveronderstelling, tenzij de Directie het

kening staan;

voornemen heeft om de Onderlinge te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging

• het vaststellen dat de door de Directie gehanteerde

het enige realistische alternatief is. De Directie moet

continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is.

gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede

Tevens het op basis van de verkregen controle-in-

twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar

formatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstan-

bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten,

digheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen

toelichten in de jaarrekening.

bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in

De Raad van Commissarissen is verantwoordelijk voor

continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat

het uitoefenen van toezicht op het proces van finan-

er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn

ciële verslaggeving van de Onderlinge.

wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen

Onze verantwoordelijkheden voor de controle

in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat

van de jaarrekening

zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze

Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en

conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die

uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee

verkregen is tot de datum van onze controleverklaring.

voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen

Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden

voor het door ons af te geven oordeel. Onze controle

kunnen er echter toe leiden dat een onderneming haar

is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute

continuïteit niet langer kan handhaven;

mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle fouten en fraude

• het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud

ontdekken.

van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelich-

Wij hebben deze accountantscontrole professioneel

tingen; en

kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeen-

• het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld

stemming met de Nederlandse controlestandaarden,

geeft van de onderliggende transacties en gebeurte-

ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen.

nissen.

Onze controle bestond onder andere uit: Wij communiceren met de Raad van Commissarissen • het identificeren en inschatten van de risico’s dat de

onder andere over de geplande reikwijdte en timing

jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat

van de controle en over de significante bevindingen die

als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze

uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder

risico’s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaam-

eventuele significante tekortkomingen in de interne

heden en het verkrijgen van controle-informatie die

beheersing.

voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel

Wij bevestigen aan de Raad van Commissarissen dat

belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten.

wij de relevante ethische voorschriften over onafhan-

Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning,

kelijkheid hebben nageleefd.

valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd

Wij communiceren ook met de raad over alle relaties

voorstellen van zaken of het doorbreken van de

en andere zaken die redelijkerwijs onze onafhan-

interne beheersing;

kelijkheid kunnen beïnvloeden en over de daarmee

82

verband houdende maatregelen om onze onafhankelijkheid te waarborgen. Wij bepalen de kernpunten van onze controle van de jaarrekening op basis van alle zaken die wij met de Raad van Commissarissen hebben besproken. Wij beschrijven deze kernpunten in onze controleverklaring, tenzij dit is verboden door wet- of regelgeving of in buitengewoon zeldzame omstandigheden wanneer het niet vermelden in het belang van het maatschappelijk verkeer is. Verklaring betreffende overige door wet- of regelgeving gestelde vereisten Verklaring betreffende het Verslag van de Directie en de overige gegevens Wij vermelden op basis van de wettelijke verplichtingen onder Titel 9 Boek 2 BW (betreffende onze verantwoordelijkheid om te rapporteren over het Verslag van de Directie en de overige gegevens): • dat wij geen tekortkomingen hebben geconstateerd naar aanleiding van het onderzoek of het Verslag van de Directie, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de door Titel 9 Boek 2 BW vereiste overige gegevens zijn toegevoegd; • dat het Verslag van de Directie, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Benoeming Wij zijn door een besluit van de Raad van Commissarissen op 4 juli 2014 benoemd als accountant van Onderlinge Verzekering Maatschappij Donatus U.A. vanaf de controle van he boekjaar 2014 en zijn sinds die datum tot op heden de externe accountant.

Utrecht, 8 april 2015 KPMG Accountants N.V. F.J.J. Glorie RA


83

84

M

en wordt kloosterling door toe te treden tot een kloostergemeenschap: een orde of een congregatie. In grote lijnen kan men zeggen dat orden gesticht zijn vóór het jaar 1600 en dat congregaties zijn gevormd in latere eeuwen. Vroeger bestond er tussen beide organisatievormen een kerkrechtelijk onderscheid, maar dat is vrijwel verdwenen.

Over Orden, Congregaties en andere vormen Een orde of een congregatie heeft doorgaans meerdere vestigingsplaatsen. Soms hebben deze juridische en financiële autonomie, maar meestal zijn ze verantwoording schuldig aan een hogere bestuurseenheid. De hoofdvestiging in Nederland heet dan generalaat of - in het geval van een internationale gemeenschap provincialaat. Voor deze vestiging wordt soms de term ‘moederhuis’ gebruikt. Momenteel zijn in Nederland ca. 150 orden en congregaties. Zij hadden in de afgelopen twee eeuwen enkele duizenden vestigingsplaatsen, kloosters genaamd. In zo’n klooster woont een convent of communiteit. De communiteiten varieërden in omvang van zo’n tien leden tot meer dan honderd. Leden van een kloosterorde, in tegenstelling tot leden van een congregatie, behouden geen persoonlijke bezittingen wanneer ze intreden. Kloostergemeenschappen zijn van pauselijk of van bisdommelijk recht: toezicht erop wordt gehouden respectievelijk door ‘Rome’ of door een bisschop. Naast het gewone lidmaatschap van een kloostergemeenschap zijn er van oudsher ook andere vormen van verbondenheid. Zo waren oblaten in de Middeleeuwen kloosterlingen die op jeugdige leeftijd door hun ouders aan een klooster werden overgedragen. Tegenwoordig slaat de benaming oblaten meestal op leken die zich met een kloosterorde associëren, met name met de Benedictijnen. Dat brengt ons bij de zogenaamde ‘derde orden’. De term derde orde is ontstaan doordat deze gemeenschappen als derde Franciscaanse gemeenschap werd gezien, na de Franciscanerorde (voor mannen) als de eerste en de Clarissenorde (voor vrouwen) als de tweede orde. Die derde orden ontstonden in de 13e eeuw, toen gelovigen die ontevreden waren met de soms weinig verheven staat van de toenmalige geestelijkheid, zich op eigen initiatief wilden toeleggen op geestelijke verdieping. Daartoe zochten zij aansluiting bij de oude en grote klooster- en bedelorden. Er zijn twee soorten derde orden te onderscheiden, namelijk de reguliere en de seculiere derde orden. Reguliere derde orden zijn meestal congregaties zoals zusters Franciscanessen (21 verschillende in Nederland) en Broeders (4 verschillende in Nederland). Leden van seculiere derde orden wonen niet in aparte gemeenschappen, maar leiden een leven in de alledaagse wereld. Zij zijn geen lid van een kloostergemeenschap in de volle zin van het woord, maar laten zich in hun leven inspireren door de spiritualiteit van de betreffende kloostergemeenschap en leveren soms hun deel in de activiteiten van die gemeenschap. Als zodanig vormen zij vaak een soort van broederschap (m/v) onder geestelijke leiding van leden van de betreffende kloostergemeenschap. Voorbeelden zijn: de geassocieerde leden van de Karmel, Oblaten van Sint Benedictus, Familia Dominicana, de Beweging van Barmhartigheid en de Franciscaanse Beweging. Op deze wijze bieden de traditionele kloostergemeenschappen hun antwoord op het zoeken naar spiritualiteit en verdieping in de huidige maatschappij. Priorij Sint Catharinadal - Oosterhout, Norbertinessen


85

V

eel kloostergemeenschappen onderzoeken hoe ze de kloostercomplexen in de toekomst kunnen behouden, met respect voor hun oorspronkelijke functies. Dat valt niet altijd mee. Dat komt vooral door de grootte van de gebouwen en de flinke investeringen die er soms mee zijn gemoeid. Toch kennen we geslaagde voorbeelden.

Oude kloosters in de nieuwe tijd In het Limburgse Steyl wordt ingespeeld op de toenemende vraag naar spiritualiteit, bezinning en stilte. De aanlegsteiger van het Missiehuis in Steyl, dat uitgroeide tot een indrukwekkend kloosterdorp, ligt direct aan de Maas. Drie kloostergemeenschappen, een enorm gebouwencomplex, kapellen, het Missiemuseum en weelderige kloostertuinen bepalen het beeld in dit unieke dorp. De drie gemeenschappen zijn gesticht door de Duitse pater Arnold Janssen. Toen rond de eeuwwisseling in Duitsland en in Frankrijk het kloosterleven werd verboden, vonden veel buitenlandse kloosterlingen in Nederland een toevluchtsoord; zo ook deze drie. In het bezinningscentrum Sint Michaël worden programma’s aangeboden voor individuen, groepen en organisaties. Mensen kunnen deelnemen aan stilteweekenden, retraites, meditatiegroepen en bezinningsdagen. Het Missiehuis heeft een eigentijds gastenverblijf. Eind negentiende eeuw werd bij Tilburg het klooster Onze Lieve Vrouw van Koningshoeven gesticht. Een monnik, Sebastianus Wyartn vond daar, op het grondgebied van het plaatsje Berkel-Enschot, een stuk heide met enkele kleine hoeven en een schaapskooi. Men noemde deze hoeven, voormalig eigendom van koning Willem II, de ‘Koningshoeven’. De schaapskooi werd verbouwd tot voorlopig klooster en op 5 maart 1881 was er voor het eerst een eucharistieviering op ‘Koningshoeven’. De monniken leefden van het brouwen van bier. Het kloostercomplex is de afgelopen jaren grondig gerenoveerd en met de relatief jonge groep van twintig abdijbewoners is er voor gekozen om een ‘doorstart’ te maken. Er is nu een gastenhuis met 29 eenvoudige eenpersoonskamers. Een ieder die enkele dagen afstand wil nemen van het dagelijkse drukke leven en in deze abdij naar rust en stilte zoekt, is er van harte welkom. De monniken bieden echter meer aan dan voedsel en onderdak. Elke gast (m/v) wordt uitgenodigd om mee te leven in het ritme van de gemeenschap, waaronder deelname aan enkele gebedsdiensten waaronder de dagelijkse eucharistie. Veel mensen gaan nu nog naar de ‘Nonnen van Vught’ wanneer zij een taal willen leren. Bij ‘Regina Coeli’, gesticht door de Zusters Kanunnikessen van de Heilige Augustinus krijg je thans geen les meer van vrouwelijke religieuzen en ook niet meer in het oorspronkelijke klooster. De taallessen waren hier erg goed en werden zeer bekend. Zo bekend, dat ze naar een groter gebouw moesten verhuizen. Inmiddels hebben de zusters plaats gemaakt voor leken docenten. Maar er wordt hier ontzettend goed werk gedaan om cursisten een taal te leren. De oprichters kunnen niet anders dan zeer tevreden zijn over hun opvolgers die zoiets bijzonders in stand hielden, voortzetten en maakten tot wat het nu is.

Beide pagina’s: Kruisherenklooster - Sint Agatha

86


87

Vormgeving en productie: De Communicatieregisseur, Veghel

88

Geachte verzekerde,

Met trots presenteren wij u het 163ste jaarverslag van onze Maatschappij. Het boekjaar 2014 is op vele fronten succesvol verlopen. Het jaarverslag is vastgesteld in de vergadering van de Ledenraad op 8 april 2015. Het jaarverslag van Donatus is traditioneel meer dan een weergave van onze financiële resultaten. Met achtergrondteksten en foto’s lichten wij elk jaar een bepaald facet van onze verzekerde objecten nader toe.


Dit jaar hebben wij als thema: “Kloosters, ontstaan, betekenis en toekomst” De fotografie laat een aantal kloosterinstellingen zien, die nagenoeg alle nog als klooster in gebruik zijn. Donatus is al 163 jaar een verzekeraar van kloostergebouwen. Veel kloostergebouwen zijn vanaf 1850 in steden of het platteland gebouwd en orden en congregaties hebben een belangrijke betekenis gehad voor de Nederlandse samenleving. Denk aan het onderwijs, de zorg voor gehandicapten, de arbeid in ziekenhuizen en andere verzorgingsinstituten. Daarnaast zijn er al eeuwenlang kloosterlingen die meer in stilte en gebed hun leven aan God toewijden. Sinds 1968 zijn aanmeldingen van nieuwe kloosterlingen sporadisch en vergrijzen nagenoeg alle orden en congregaties. Vele kloostergebouwen zijn de afgelopen decennia daarom gesloten. In de portefeuille van Donatus is deze ontwikkeling ook zichtbaar. Was in 2000 nog ruim 11% van de totale premie afkomstig van de doelgroep ordes en congregaties, anno 2015 is dit bijna gehalveerd tot 6%. Donatus wil met dit thema het ontstaan, de betekenis en de toekomst van de kloosters aandacht geven. De verwachting is dat de komende 10 jaar helaas nog veel kloostergebouwen sluiten en dat er slechts circa 15 kloosters in Nederland overblijven. De kloostergebouwen hebben vaak kunsthistorische, architectonische, bouwkundige en/of emotionele waarde. Bij kloostergebouwen zijn herbestemmingen een gegeven. Vanaf 1975 heeft 90% van de kloostergebouwen een andere functie gekregen of is verdwenen. Donatus heeft als beleid zoveel mogelijk religieuze gebouwen die een passende herbestemming krijgen in haar portefeuille te behouden. Te denken valt aan culturele, maatschappelijke, museale en educatieve bestemmingen of zorgen woonfuncties. Deze gebouwen blijven verwijzen, ondanks een andere functie, naar het ‘Hogere doel’ waarvoor zij ooit gebouwd zijn. Donatus wil graag dit religieuze erfgoed beschermen voor toekomstige generaties. Naast deze achtergrondverhalen over kloosters treft u gebruikelijke zaken aan, zoals de winsten verliesrekening, de balans en de verslagen van de Raad van Commissarissen en Directie. De Directie van de Onderlinge Verzekering Maatschappij Donatus u.a. Drs. Alphons van der Voorn, directievoorzitter (rechts) Simon Kadijk, directeur




DONATUS. Jaarverslag Dé kerken- en monumentenverzekeraar van Nederland. 163 e boekjaar

Recommend Documents