Donatus Verzekeringen. 157 e boekjaar. Jaarverslag v e r t r o u w d v e r z e k e r d

D v

e

r

o t

r

o

n u

w

a d

t v

e

u r

z

s e

k

e

r

Donatus Verzekeringen

d Rosmalen, 22 april 2009

157 boekjaar e

Geachte Verzekerde, We hebben het genoegen u hierbij aan te bieden het verslag van onze Maatschappij over 2008. Dit verslag is vastgesteld op de Vergadering van de Ledenraad op dinsdag 21 april 2009.

De Directie van de

a

u

Jaarverslag 2008

Onderlinge Verzekering Maatschappij Donatus u.a.

s

Van links naar rechts: Kadijk, Hermans, Van Zutphen, Van der Voorn

Directie drs. A.G.F.J. van der Voorn, voorzitter S. Kadijk

u

s


Hoff van Hollantlaan 8 Postbus 500, 5240 AM Rosmalen

mr. L.H.M. van Zutphen (tot 31-12-2008)

Telefoon (073) 522 17 00

Fax (073) 522 17 17

mr. J.J.W.M. Hermans (tot 31-12-2008)

t

e

E-mail [email protected]

r

d

www.donatus.nl

a

t

Odijk Sliedrecht Ootmarsum Nijmegen

e

r

d

Rosmalen, 22 april 2009


De Directie van de Onderlinge Verzekering Maatschappij Donatus u.a.



u

Odijk

s

Sliedrecht


t


a

Ootmarsum Nijmegen

r

d

Inhoudsopgave

Bestuursorganen....................................................................................................................................... 2 Bericht van de Raad van Commissarissen............................................................................................. 3 Verslag van de Directie over 2008........................................................................................................... 4 Vijf jaar Donatus in cijfers..................................................................................................................... 12 Schaden in de brandsector.................................................................................................................... 13 Bedrijfskosten......................................................................................................................................... 13 Verdeling van het resultaat na belastingen......................................................................................... 13 Algemene Reserve.................................................................................................................................. 13 Geconsolideerde jaarrekening 2008 Geconsolideerde Balans per 31 december 2008, na bestemming batig saldo................................. 14 Geconsolideerde Winst- en Verliesrekening over het boekjaar 2008............................................... 16 Geconsolideerd Kasstroomoverzicht over het boekjaar 2008........................................................... 17 Waarderingsgrondslagen....................................................................................................................... 19 Toelichting op de geconsolideerde Balans per 31 december 2008.................................................... 26 Toelichting op de geconsolideerde Winst- en Verliesrekening over het boekjaar 2008................. 35 Financiële instrumenten en risicobeheersing..................................................................................... 39 Enkelvoudige jaarrekening 2008 Enkelvoudige Balans per 31 december 2008....................................................................................... 46 Enkelvoudige Winst- en Verliesrekening over het boekjaar 2008.................................................... 48 Toelichting op de Enkelvoudige Balans per 31 december 2008 ....................................................... 49 Opbrengsten uit beleggingen en rendementsberekeningen over het boekjaar 2008 . .................. 50 Toelichting op de Enkelvoudige Winst- en Verliesrekening over het boekjaar 2008 .................... 51 Overige gegevens Statutaire bepalingen inzake bestemming batig saldo....................................................................... 54 Besluit inzake bestemming batig saldo................................................................................................ 54 Accountantsverklaring........................................................................................................................... 55

Jaarverslag Donatus Verzekeringen 2008

1

Bestuursorganen

Ledenraad drs. M. Boeser RA drs. P.A.M. Broeders di ing. D.J. van Cuilenburg AA/MA drs. E.F.J. Duijsens A.H.A. Filott RA ir. I.R.J. van Gessel dr. A.C.N.P. Leys drs. G.J. Lunshof D. Marbus mr. J.A. van Riessen G.R.M. de Rooij mr. drs. H.J. van der Ven C.W.J. baron de Weichs de Wenne G.L. Westerveld

4) 1) 2) 1) 4) 4) 3) 2) 4) 2) 1) 1) 4) 2)

Hillegom Boxtel Leiden Voorburg Susteren Haren Tilburg Venlo Noordwijk Den Haag Etten-Leur Gieten Geysteren Waalwijk

1) Benoemd op voordracht van de Nederlandse Bisschoppenconferentie 2) Benoemd op voordracht van de Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer in de Protestantse Kerk in Nederland 3) Benoemd op voordracht van de Konferentie Nederlandse Religieuzen 4) Benoemd op voordracht van de Ledenraad en de Raad van Commissarissen

Raad van Commissarissen prof. dr. M.P. van Overbeeke RA, voorzitter mr. J.C.G.M. Bakker W.J.J. Boot mr. J.M.Chr. Klok drs. H.G. Schugard mr. L.H.M. van Zutphen (per 1-1-2009) Auditcommissie prof. dr. M.P. van Overbeeke RA, voorzitter mr. L.H.M. van Zutphen (per 1-1-2009)

t

u

‘t Harde Voorhout Opperdoes Utrecht Voorschoten Ootmarsum

't Harde Ootmarsum

s

Ledenraad, Raad van Commissarissen en Directie

a

2

e

r

d

Bericht van de Raad van Commissarissen

Overeenkomstig het bepaalde in art. 25 van de statuten heeft de Raad van Commissarissen de door de Directie opgemaakte jaarrekening onderzocht. De jaarrekening is door PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien. De bevindingen van de externe accountant zijn met de Raad van Commissarissen besproken. In de jaarrekening is een voorstel tot premierestitutie aan de verzekerden in de brandsector van 6% verwerkt. De jaarrekening is door de Raad van Commissarissen ondertekend. De Raad van Commissarissen stelt de Ledenraad voor in haar eerstkomende vergadering de jaarrekening vast te stellen. De Raad van Commissarissen en de Ledenraad hebben in 2008 afscheid genomen van de beide directieleden, de heer mr. L.H.M. van Zutphen en de heer mr. J.J.W.M. Hermans, wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. De Raad van Commissarissen en de Ledenraad zijn de heren zeer erkentelijk voor de grote bijdrage die zij geleverd hebben gedurende een lange reeks van jaren in de ontwikkeling van Donatus als professionele, zeer solide, verzekeraar voor met name kerken, kloosters en zorginstellingen. Per 1 januari 2009 is de heer drs. A.G.F.J. van der Voorn benoemd tot directievoorzitter en de heer S. Kadijk tot directeur. Beide heren waren in 2008 reeds lid van het directieteam in de functie van adjunct-directeur. Tot nieuwe leden in de Ledenraad zijn in 2008 benoemd de heren mr. drs. H.J. van der Ven en de heer drs. M. Boeser RA.

Rosmalen, 24 maart 2009

prof. dr. M.P. van Overbeeke RA, voorzitter mr. J.C.G.M. Bakker W.J.J. Boot mr. J.M.Chr. Klok drs. H.G. Schugard mr. L.H.M. van Zutphen


3

Verslag van de Directie over 2008

Algemeen De meest ingrijpende gebeurtenis in 2008 is de financiële crisis. Ook Donatus heeft in sterke mate hinder ondervonden van de wereldwijd kelderende aandelenbeurzen. Het 157e boekjaar geeft daarom een heel ander beeld te zien dan we gewend zijn. Het vorig boekjaar kon afgesloten worden met een saldo van € 10,2 miljoen na belastingen. Hoewel Donatus 2008 met een positief resultaat afsluit, resteert na belastingen slechts een batig saldo van € 4,0 miljoen, waarvan € 2,7 miljoen betrekking heeft op Dona Re. De jaarrekening in dit verslag is door de Directie opgemaakt en ondertekend en heeft betrekking op de geconsolideerde cijfers van Donatus (Donatus u.a. èn Dona Re) over het jaar 2008. Nadat de Raad van Commissarissen deze jaarrekening heeft onderzocht, is over zijn bevindingen een advies uitgebracht aan de Ledenraad. De door de Directie en Raad van Commissarissen getekende jaarrekening wordt voorgesteld ter vaststelling in de vergadering van de Ledenraad op 21 april 2009. Daarnaast wordt voorgesteld om het enkelvoudige resultaat van Donatus u.a. van € 1,3 miljoen vrijwel volledig terug te geven aan de leden in de vorm van premierestitutie. Dat komt overeen met 6% van de betaalde premie in de brandsector. Het resultaat van Dona Re wordt niet betrokken bij de besluitvorming over de omvang van de restitutie conform de gedragslijn, voortvloeiend uit het beleid van afgelopen jaren. Dit resultaat wordt toegevoegd aan de reserve van Dona Re ter versteviging van haar solvabiliteitspositie. Met de Ledenraad is afgesproken dat in de vergadering van oktober 2009 het percentage premierestitutie definitief bepaald wordt. Dit hangt af van de financieel-economische verwachtingen en de ontwikkeling van de resultaten van Donatus in 2009.

a

4

t

u

Doelstelling en organisatie De doelstelling van de maatschappij is vastgelegd in de statuten. Artikel 2 bepaalt, dat Donatus schadeverzekeringsovereenkomsten sluit met kerkelijke, levensbeschouwelijke, charitatieve, culturele, wetenschappelijke of het algemeen nut beogende instellingen en met de daaraan verbonden natuurlijke personen. Van oudsher ligt het accent daarbij op de kerken, kloosters en zorgsector in Nederland. De kernactiviteit is gelegen in het verzekeren van eigendommen (branche brand) en daarvoor treedt Donatus op als risicodrager. Ook voor de branche ongevallen treedt Donatus op als risicodrager. Daarnaast treedt Donatus op als intermediair voor andere schadeverzekeringen. Donatus is een onderlinge waarborgmaatschappij met uitgesloten aansprakelijkheid (u.a.). Dit betekent, dat de leden wel kunnen delen in het resultaat, maar niet voor een eventueel tekort hoeven op te komen. Het delen in het resultaat gebeurt in de vorm van premierestitutie in de brandsector volgens artikel 27 van de statuten. Donatus kent de volgende organen: een Ledenvergadering, een Ledenraad, een Raad van Commissarissen en een Directie. De Ledenvergadering, die bestaat uit verzekeringsnemers die een verzekeringsovereenkomst hebben met Donatus, voorziet in de verkiezing van de leden van de Ledenraad. De Ledenraad behandelt met name het jaarverslag en stelt de jaarrekening vast en bepaalt de winstbestemming (ledenrestitutie). De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het beleid van de Directie en de algemene gang van zaken. De Directie is belast met het bestuur van Donatus en vertegenwoordigt Donatus. De maatschappij draagt de naam Onderlinge Verzekeringmaatschappij Donatus u.a. en heeft een 100% deelneming in Dona Re. Dona Re is een in Zwitserland gevestigde Herverzekeraar, die tot op heden alleen risico’s accepteert van Donatus u.a.

s e

r

d

Donatus heeft twee directieleden. In 2008 is het directieteam met twee adjunct-directeuren uitgebreid in het kader van de opvolging van de heren van Zutphen en Hermans die ultimo 2008 met prepensioen zijn gegaan. Per 1 januari 2009 vormen ondergetekenden de statutaire directie. Het managementteam bestaat uit de directie, het hoofd Binnendienst en het hoofd Buitendienst. Ultimo het verslagjaar bestond het personeel uit 36 personen (33 fte). Ultimo 2007 waren 34 personen in dienst (31 fte). Financieel Het resultaat van 2008 is voor een groot deel bepaald door de ontwikkelingen in de financiële wereld. Het resultaat op de beleggingen van Donatus komt op een verlies van € 3,3 miljoen (2007: € 3,2 miljoen positief). Vooral daardoor is het resultaat na belastingen met 61% gedaald van € 10,2 miljoen in 2007 naar € 4,0 miljoen in 2008. De kosten zijn ten opzichte van 2007 gestegen met 16% tot € 5,8 miljoen (2007: € 5,0 miljoen). Een deel van deze stijging is veroorzaakt doordat het directieteam in 2008 bestond uit 4 personen. Daarnaast veroorzaakt de pensioenrichtlijn RJ271 een grillig verloop van de noodzakelijke pensioenvoorzieningen. Het verschil in vrijval met vorig boekjaar bedraagt € 0,5 miljoen, hetgeen een belangrijke verklaring is voor de toename van de kosten. Algemene Reserve Doordat het positieve resultaat van 2008 van Donatus u.a. nagenoeg volledig wordt bestemd voor de premierestitutie, stijgt de omvang van de Algemene Reserve met € 2,7 miljoen door het resultaat van Dona Re. Tevens neemt de Algemene Reserve toe met € 0,1 miljoen door een andere waardering (stelselwijziging) van een aantal garantiefondsen, zodat de Algemene reserve stijgt van € 37,2 miljoen naar € 40,0 miljoen. Brandsector De premie in de brandsector is met 4,4% gestegen van € 20,3 miljoen in 2007 naar € 21,2 miljoen in 2008. Hiervan is ruim 2% veroorzaakt

door indexering en ruim 2% door groei. Deze groei bestaat enerzijds uit uitbreidingen in het verzekeringspakket van onze leden, zoals de vandalismeverzekeringen voor kerkgebouwen en anderzijds uit nieuwe klanten, zowel kerken als zorginstellingen en eigenaren van monumenten. De totale bruto schadelast, inclusief de wijzigingen op voorgaande jaren, bedraagt € 5,5 miljoen. Dat is een daling van 20% ten opzichte van 2007 (€ 6,9 miljoen). Na verrekening van de bijdragen van herverzekeraars, resteert een schade eigen rekening van € 4,0 miljoen (2007: € 4,6 miljoen). Het totaal aantal schademeldingen is gedaald van 3472 in 2007 naar 2296 in 2008. Dit wordt vooral veroorzaakt door 1325 minder stormschade meldingen. Het aantal schadedossiers waarop geen uitkering is verleend bedraagt 516 (1097 in 2007). Dit betreffen schadegevallen waarvoor geen dekking bestaat, waar een claim wordt in getrokken of waar het schadebedrag onder het eigen risico blijft. Er zijn 6 gevallen met een schadelast groter dan € 100.000 uitgekeerd. In het verslagjaar is met name het aantal diefstal- en inbraakschades toegenomen. Ook het gemiddelde schadebedrag voor diefstal/inbraak is fors gestegen. De oorzaak hiervan is ondermeer de toegenomen diefstal van koper en lood als gevolg van de gestegen prijzen van deze metalen. Het herstellen van deze schades is naar verhouding kostbaar. Het aantal vandalismeschadegevallen is niet gestegen ten opzichte van 2007. Wel is zowel de premie als de schadelast door vandalisme meer dan verdubbeld. Donatus is in 2006 begonnen met het verzekeren van vandalisme (o.a. graffiti) aan de buitenzijde van kerkgebouwen. Steeds meer kerkbesturen kiezen ervoor om vandalisme mee te verzekeren. Ongevallensector Donatus is sinds 2004 ook ongevallenverzekeraar. De ontvangen premie bedroeg in 2008 € 120.000 (2007: € 110.000). De schadelast bedraagt € 23.000 (2007: € 20.000). In 2008 is Donatus begonnen met particuliere ongevallenverzekeringen. Naast collectieve ongevallenver-


5

zekeringen bieden wij nu ook persoonlijke en gezinsongevallenverzekeringen. Overige sectoren Andere schadeverzekeringen biedt Donatus aan als intermediair. Het resultaat uit de assurantiebemiddeling bedraagt € 1,0 miljoen (2007: € 0,9 miljoen). De autoverzekeringen, ziektekostenverzekeringen en ziekengeldverzekeringen vormen het grootste aandeel van de sector assurantiebemiddeling. In samenwerking met Fortis heeft Donatus een speciaal product ontwikkeld: de MilieuSchadeVerzekering voor kerken. Deze MSV is een succes. Het eerste jaar hebben al 460 kerkbesturen dit product gesloten. Risicobeheer Door de ongekende omstandigheden in 2008 is het risicobeheer bij vele financiele dienstverleners op de proef gesteld en is de aandacht hiervoor verscherpt. Ook De Nederlandsche Bank zal in toenemende mate op dit onderwerp toezien. Al vele jaren voert Donatus een prudent acceptatiebeleid, staat continuïteit voorop met een beleid dat op een steeds sterker wordende solvabiliteit is gebaseerd. Voor Donatus is groei geen doel op zich. Donatus werkt voor speciale, zeer loyale en op moreel gebied hoogstaande doelgroepen. Het debiteurenrisico is daarom zeer gering. Aangezien Donatus marktleider is in de kerkelijke doelgroep, is het anti-selectierisico laag. De directie kent geen beloningsstelsel dat gebaseerd is op bonussen, waardoor er geen prikkel is om zeer risicovolle objecten te accepteren dan wel tegen stuntpremies bepaalde objecten binnen te halen. Sterker nog, al vele decennia werkt Donatus met onveranderde premiepromillages die dekkend zijn voor de verzekerde objecten en inventarissen. Aangezien Donatus slechts schadeverzekeraar is, is zij geen aanbieder van leven- en pensioenprodukten. “Woekerpolissen” komen dan ook niet voor. Het grootste risico dat Donatus loopt als schadeverzekeraar zijn grote catastrofe risico’s.

a

6

t

u

In het verslagjaar is met name het zogenaamde conflagratierisico (opeenhoping van risico’s) onder de loep genomen. Dit conflagratierisico kan zich voordoen bij ontploffing of door het neerstorten van een vliegtuig waarbij meerdere objecten binnen een zeker gebied door één evenement zouden worden getroffen. Ingaande 2008 is in de herverzekeringscontracten expliciet aangegeven dat het conflagratierisico is inbegrepen. Daarnaast is per januari 2008 een stormcapaciteit ingekocht op basis van een worst case stormscenario van eens in de tweehonderd jaar, in overeenstemming met de toekomstige eisen van Solvency II. Afgelopen jaar is de kredietruimte bij de bank tijdelijk verhoogd vanwege liquiditeitskrapte. Het liquiditeitsrisico is per januari 2009 sterk beperkt door te stoppen met de voorfinanciering van de ziektekostenpremies. CZ incasseert nu rechtsreeks deze premies bij de verzekerden. De verzekeringtechnische risico’s worden beperkt door het inspecteren en (her)taxeren van verzekerde objecten door de eigen gespecialiseerde buitendienst van registerexperts. Het beleid is dat elk kerkgebouw eens per 15 jaar door Donatus gehertaxeerd wordt. In 2009 wordt een plan opgesteld om de achterstanden in de taxaties in te lopen. In de zorgsector zijn niet alle complexen door ons getaxeerd. Om deze zaken adequaat op te lossen zal de rayonverdeling van de buitendienst aangepast worden, waarbij een inspecteur grotendeels vrijgemaakt wordt voor de inspectie/taxatie van de zorgsector. In de loop van 2009 worden als vervolg op het eerder opgestelde Firm-model diepgaander de belangrijkste risico’s voor Donatus geanalyseerd en zonodig maatregelen getroffen ter mitigering van de verschillende risico’s. Het compliance program is in 2008 definitief ingericht. Middels zogenaamde awareness bijeenkomsten in samenwerking met het Nederlands Compliance Instituut is het voltallige personeel op de hoogte gebracht van het belang van het naleven van interne en externe regelgeving.

s e

r

d

Beleggingen De financiële crisis heeft tot gevolg gehad, dat de resultaten op de beleggingen bijzonder slecht zijn. Hoewel het verlies voor het grootste gedeelte een zogenaamd papieren verlies betrof, omdat de onderliggen de stukken niet verkocht zijn, dient het verlies conform de regels direct geboekt te worden in het verslagjaar. Concreet betekent dit, dat de herwaarderingsreserve met € 1,6 miljoen is afgenomen, hetgeen ten koste gaat van het eigen vermogen. Het netto beleggingsresultaat in de winsten verliesrekening in 2008 bedraagt € -3,3 miljoen, terwijl dit in 2007 nog € 3,2 miljoen positief was. Het beleggingsstatuut, welke onder andere de strategische mix aangeeft van het percentage beleggingen in aandelen respectievelijk in vastrentende waarden, heeft in 2008 geen verandering ondergaan. De beleggingscommissie, in 2008 bestaande uit twee leden van de Raad van Commissarissen en vier directieleden, is van mening dat ondanks dit povere resultaat, het beleggingsstatuut geen aanpassing behoeft. Het vigerende statuut bevat een beleggingsmatrix, opgebouwd uit een strategische mix (35% aandelen / 65% vastrentende waarden), een tactische mix (tot maximaal 45% aandelen / minimaal 55% vastrentende waarden) en afspraken ten aanzien van valutaverdeling. Voorts bevat het afspraken ten aanzien van de zgn. selectie: vastrentende waarden mogen alleen belegd worden in debiteuren met minimaal één A-rating van Moody’s of Standard & Poor’s en - middels beleggingsfondsen- in debiteuren met tenminste een BBB-rating, tot een maximum van 5% van het vastrentende deel van de beleggingsportefeuille. Aandelen mogen alleen belegd worden: - In Nederland in aandelen die deel uitmaken van de AEX- en AMX-indices - Buiten Nederland, binnen Europa, in aandelen die deel uitmaken van de Morgan Stanley Capital International Index (MSCI)

-B uiten Europa in aandelen die deel uitmaken van de MSCI wereld indices, exclusief Europa - I n beleggingsfondsen Als aanvulling op de belegging in aandelen kan in beperkte mate gebruik worden gemaakt van het optie instrument. Voorts zijn een aantal organisatorische aspecten vastgelegd en zijn afspraken gemaakt over duurzaamheid. De beleggingscommissie houdt contacten met twee banken in hun rol van adviseur en uitvoerder. Solvabiliteit De solvabiliteit van Donatus blijft ondanks de financiële crisis uitstekend. De Algemene Reserve bedraagt ruim meer dan het door de toezichthouder en door de bestuurders geëiste minimum. De solvabiliteitsratio bedraagt bijna 1130%, hetgeen in Nederland zeer hoog is. In 2008 heeft Donatus vrijwillig meegedaan aan de QIS4 ronde, gecoördineerd door De Nederlandsche Bank, ter voorbereiding op de komst van nieuwe solvabiliteitsregels in het kader van Solvency II in 2012. In 2009 volgt de QIS4b ronde die verplicht gesteld wordt door DNB. Herverzekeringen Ter bescherming van het vermogen en daarmede de solvabiliteit van de maatschappij heeft Donatus, zoals te doen gebruikelijk, herverzekeringscontracten gesloten. De herverzekeringspremies zijn per 1 januari 2008 licht gestegen vergeleken met die van voorgaand jaar. De bruto herverzekeringspremies bedroegen in totaal € 7,2 miljoen, hetgeen 34% is van de ontvangen premie (in 2007 eveneens 34%). Mede omdat er geen grote storm in 2008 heeft plaatsgevonden, kent Donatus over 2008 een gunstig schadeverloop. Het aandeel van herverzekeraars in de brutoschadelast bedroeg € 1,5 miljoen (€ 1,8 miljoen in 2007). De schade welke per saldo voor rekening van Donatus blijft bedraagt € 4,0 miljoen hetgeen een daling van 13,0% betekent ten opzichte van 2007 (€ 4,6 miljoen).


7

Dona Re Donatus heeft de herverzekeringscontracten ondergebracht bij haar dochtermaatschappij Dona Re. Deze retrocedeert een substantieel gedeelte van de risico’s aan herverzekeringsmaatschappijen met minimaal een A-rating van Standard & Poor’s. De internationale ontwikkelingen in 2008 laten echter zien, dat de waarde van ratings niet overschat moet worden en dat zelfs A-geclassificeerde maatschappijen insolvent kunnen worden. Dit is echter niet gebeurd bij de direct met Dona Re samenwerkende herverzekeringsmaatschappijen. Dona Re werkt met een panel van meer dan 10 herverzekeraars, om de risico’s zo goed mogelijk te spreiden. Het beleid van Dona Re is hierbij gebaseerd op een langdurige, loyale samenwerking. De Zwitserse toezichthouder heeft Dona Re in 2008 officieel de status van Herverzekeraar toegekend. Dit is een belangrijke stap in het streven om in de toekomst ook voor derden als herverzekeraar te kunnen optreden. De beleggingen van Dona Re vinden uitsluitend plaats in staats- of bedrijfsobligaties met minimaal een AA-rating. Het netto resultaat in 2008 bedroeg € 2,7 miljoen (in 2007 was dit € 2,8 miljoen). Jaar van het Religieus Erfgoed Donatus heeft de activiteiten van de ‘Stichting 2008 Jaar van het Religieus Erfgoed’ ondersteund. Wij hebben dit gedaan, omdat de vruchten van dit jaar van groot belang zijn voor onze leden. De kosten van onderhoud en beheer van religieuze gebouwen zijn nadrukkelijk in het nieuws geweest en op de politieke agenda geplaatst. Daarnaast is er een duidelijke toekomstverwachting geschetst. De rooms katholieke en protestantse kerkvisies met betrekking tot gebruik en herbestemmingen van kerkgebouwen zijn sterk naar elkaar gegroeid. Via het reliwiki-bestand (www.reliwiki. nl) zijn alle bestaande religieuze gebouwen in beeld gebracht en kan men conform Wikepedia dit bestand verder actualiseren en uitbreiden.

a

8

t

u

Er zijn in alle provincies activiteiten ontplooid en bijeenkomsten gehouden met deskundigen en belangstellenden. Prof. Dr. N. Nelissen heeft alle bevindingen van deze bijeenkomsten geordend en verwerkt tot een strategisch plan. In een tijd waarin de druk op het religieus erfgoed ongekend groot is, schetst het Strategisch Plan voor het Religieus Erfgoed een kansrijk perspectief voor de circa 1200 kerken en 120 kloosters die de komende tien jaar hun functie verliezen. Het plan werd in ontvangst genomen door minister Ronald Plasterk van OCW en gepresenteerd in Middelburg tijdens de slotmanifestatie van het Jaar van het Religieus Erfgoed op 18 december 2008. Samenvatting Strategisch Plan en terugblik Het maatschappelijk draagvlak en een gezamenlijk optrekken van alle betrokken kerkelijke en burgerlijke partijen vormen de fundering van het Strategisch Plan voor Religieus Erfgoed. Vervolgens schetst auteur Prof. Dr. N. Nelissen een strategie van bestemming. Als het handhaven van een puur religieuze functie niet mogelijk blijkt, moet worden gezocht naar creatieve nevenbestemmingen. Wanneer een totale herbestemming noodzakelijk blijkt, dan zoveel mogelijk in lijn met de aard en het karakter van het gebouw. Het Rijk, provincies en gemeenten beschermen religieus erfgoed op basis van weten regelgeving. De financiële ondersteuning is echter volstrekt onvoldoende. Aanpassing van de bestaande instandhoudingsregeling voor rijksmonumenten (Brim) biedt een financiële oplossing voor de restauratieachterstanden van gebouwd religieus erfgoed (waarvoor ca. € 30 tot € 40 miljoen nodig is). Provincies en gemeenten moeten nieuwe instandhoudingregelingen voor provinciale en gemeentelijke monumenten in het leven roepen. Samen met een substantiële verhoging van de bestaande bijdragen voor instandhouding religieus erfgoed bij Rijk én bij provincies en gemeenten tot respectievelijk € 60 en € 40 miljoen zorgen deze maatregelen voor een noodzakelijke substantiële financiële basis. Het plan adviseert de vorming van een Natio-

s e

r

d

naal Revolverend Fonds voor instandhouding en herbestemming van gebouwd religieus erfgoed. Een Nationaal Fonds voor restauratie en conservatie van de vele duizenden religieuze objecten die in kerken, kloosters en musea worden bewaard kan bij bestaande organisaties zoals de Mondriaan Stichting of het Prins Bernhard Cultuurfonds worden ondergebracht. Met alle betrokkenen moet worden gekomen tot een Nationale Organisatie Kerkelijke Gebouwen. Religieuze voorwerpen moeten worden ontsloten (in religieuze gebouwen of in musea en schatkamers) voor een breed publiek. Het plan bevat tevens suggesties voor presentatie- en depot- en veiligheidsvoorzieningen voor roerend erfgoed. Behoud van religieus erfgoed is een complexe materie met veel actoren. Een stevige regierol van de respectievelijke overheden is daarom van groot belang, met een eindverantwoordelijkheid hiervoor bij de minister van OCW. Het Strategisch Plan werd op initiatief van 2008 Jaar van het Religieus Erfgoed ontwikkeld in samenwerking met vertegenwoordigers namens Rooms-Katholieke Kerk Nederland, Protestantse Kerk in Nederland (PKN), Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO-K), Conferentie Nederlandse Religieuzen (KNR), Contactorgaan Moslims en Overheid, Joods Kerkgenootschap, Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Interprovinciaal Overleg (IPO), RACM, Erfgoed Nederland, Instituut Collectie Nederland (ICN), Stichting Kerkelijk Kunstbezit in Nederland (SKKN) en musea. Verwachtingen 2009 In 2009 zullen we een meerjarig bedrijfsplan opstellen. De visie van Donatus worden herijkt in het kader van onder andere bovengenoemde ontwikkelingen. De gewenste strategische toekomst richting wordt inzichtelijk. Ook het risicobeheer zal hierbij een prominente plaats krijgen. In dit kader zal door een onafhankelijke partij een beoordeling gemaakt worden van ons herverzekeringsprogramma teneinde een optimale balans te krijgen tussen risico’s en herverzeke-

ringskosten. Op ICT-gebied werken we aan een nieuw managementsysteem, zodat we de risico’s en trends optimaal in beeld kunnen brengen en adequaat kunnen reageren op wijzigingen in onze doelgroepen zowel op het gebied van acceptatie als op het gebied van schade. Wij verwachten, dat enkele tientallen kerken aan de eredienst zullen worden onttrokken. Dat zal in sommige gevallen ook betekenen een wijziging van eigenaar en verandering van risico. Wij zullen beoordelen in hoeverre ook de nieuwe situatie te verzekeren is. Daarnaast zullen we ons meer op de markt van de monumenten oriënteren. Doordat veel kerken een monumentale status hebben zijn wij in feite al dé Monumentenverzekeraar van Nederland. Onze expertise op dit gebied willen we gebruiken om ook niet kerkelijke monumenten te verzekeren. Daarbij heeft Donatus goede contacten met het Nationaal Restauratiefonds. Via een speciale monumentencampagne in de monumentenbladen zal Donatus zich nadrukkelijker als speler op deze markt profileren. Verder zal Donatus zich presenteren op de Restauratiebeurs te Den Bosch. De core-business doelgroepen van Donatus worden natuurlijk niet vergeten, zo zijn wij ook aanwezig op de Beurs Kerk & Gemeente in de Jaarbeurshal te Utrecht en op het Congres van de Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer in de PKN te Ede. Als nieuwe directie spreken wij de wens uit om uw belangen zo goed mogelijk te dienen, danken wij onze voorgangers voor de constructieve en plezierige overdracht na vele jaren van toewijding aan Donatus en zijn we onze medewerkers dankbaar voor hun positieve inzet. Rosmalen, 24 maart 2009 Directie drs. Alphons van der Voorn, voorzitter Simon Kadijk


9

a

10

t

u

s e

r

d

Jezus nam opnieuw het woord. Hij zei: ‘Ik ben het licht voor de wereld. Wie mij volgt loopt nooit meer in de duisternis, maar heeft licht dat leven geeft.” (Johannes 8:12)

Het licht komt binnen I

n elke ruimte en elk gebouw, waar dan ook, is licht bepalend voor de dramatiek en de sfeer. Licht zet de toon en de accenten en creëert een intens geheel van emotie. De betekenis en toepassing van licht in de architectuur van religieuze gebouwen gaat nog veel verder. Het licht staat immers symbool voor God en voor Christus. Vanuit die goddelijke essentie en kracht van licht, zien we in alle kerken en synagogen een veelzijdige lichtsymboliek in de architectuur en de liturgie. Overigens zien we ook in andere religies een oriëntering op het licht. De Egyptenaren richten zich naar de opkomst van de zon en bepaalde sterren. En ook andere antieke culturen kenden een uitgebreide zonnecultus, waarin het licht werd aanbeden. In de Christelijke traditie begint de toepassing van licht in het kerkgebouw met de oriëntatie op het oosten. Volgens oud gebruik is het koor gericht naar het oosten, de richting waar de zon opkomt. Door die oriëntering beschijnen de eerste zonnestralen van de dag het altaar. De opkomende zon staat symbool voor Gods licht en Christus’ licht dat over ons schijnt. Christus als ‘Licht van de Wereld’ en de ‘Zon der Gerechtigheid’.

In de architectuur van kerkgebouwen valt het hemelse licht via vensters of lichtkoepels op het liturgisch centrum. Vanuit de koepel wordt de belangrijkste plek van de liturgie verlicht. Tegelijkertijd is dat centrum naar boven gericht naar het licht van God. Ook in de vensters boven het schip wordt met licht gespeeld. In basilieken zien we de toepassing van lichtbeuken met rijen vensters die het schip en de gelovigen verlichten. Het gebruik van glas-in-lood vergroot de dramatiek en symboliek in de vensters van het kerkgebouw. Met het zicht van binnen op de ramen wordt het karakter van de afbeeldingen door het invallende licht vele malen versterkt.


11

Vijf jaar Donatus in cijfers

(x 1000 E)

2008

ontvangen premie brandsector

2007

2006

2005

2004

21.168 20.316 19.158 18.079 17.358

premierestitutie brandsector

1.161

7.467

7.841

8.357

7.243

schaden eigen rekening brandsector

4.132

4.578

2.825

2.815

4.074

algemene bedrijfskosten

5.771

4.957

4.376

4.224

3.464

resultaat na belastingen

3.956 10.243* 10.756 11.560

8.661

herwaarderingsreserve

480

algemene reserve

2.111

2.579

1.888

809

40.021 37.225* 34.335 31.420 30.561 * aangepast in verband met stelselwijziging

premierestitutie brandsector

schadeneigen eigen rekening rekening brandsector schaden

10.000

5.000

8.000

4.000

6.000

3.000

4.000

2.000

2.000

1.000

0

0

2004 2005 2006 2007 2008

2004 2005 2006 2007 2008

ontvangen premie brandsector

algemene bedrijfskosten

25.000

6.000

20.000

5.000 4.000

15.000

3.000

10.000

2.000

5.000

1.000

0

0

2004 2005 2006 2007 2008

2004 2005 2006 2007 2008

algemene reserve

resultaat na belastingen 12.000

40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0

10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0

a

12

t

u

2004 2005 2006 2007 2008

s e

2004 2005 2006 2007 2008

r

d

Schaden in de brandsector De schade eigen rekening bedroeg in 2008 € 4.131.905, dat is 19,5% van de bruto ontvangen premie (in 2007 was dit 22,5%). Het aantal schadegevallen bedroeg 2296, hetgeen ten opzichte van 2007 een daling met 33,9% betekent. Bedrijfskosten De totale kosten bedroegen € 5.770.657, dat is 38,6% (2007: 34,6%) van de verdiende premies eigen rekening vermeerderd met de andere baten. Verdeling van het resultaat na belasting Het resultaat na belasting ad € 3.956.453 wordt als volgt verdeeld: 1. terugbetaling aan verzekerden € 1.160.563 2. toevoeging aan de algemene reserve € 2.795.890 € 3.956.453

Aan de verzekerden in de brandsector (brand-, storm-, inbraak- en uitgebreide verzekeringen) wordt 6% van de bruto premie gerestitueerd. Verzekerden in de brandsector die een vaste premie betalen ontvangen geen premierestitutie. De terugbetaling zal worden verrekend met de eerstvolgende jaarpremie. Algemene reserve De algemene reserve bedraagt ultimo 2008: € 40.020.561.


13

Geconsolideerde Balans per 31 december 2008 na bestemming batig saldo

Activa 31-12-2008 31-12-2007 A. Immateriële vaste activa $ $ 1. licenties software (extern aangeschaft)

81.630

85.221

B. Beleggingen I. Terreinen en gebouwen 1. in eigen gebruik 1.931.736 1.984.099 2. overige terreinen en gebouwen 1.981.250 1.822.082 II. Overige financiële beleggingen 1. aandelen en andere niet-vastrentende waarden 17.795.731 20.813.340 2. derivaten 47.550 325.540 3. obligaties en andere vastrentende waarden 34.181.774 31.459.994 4. deposito's 550.028 1.500.000

56.488.069

57.905.055

C. Vorderingen I. Vorderingen uit verzekering 1. leden 161.445 120.932 II. Overige vorderingen 1. nog te ontvangen posten 2. vooruitbetaalde bedragen 3. vennootschapsbelasting

64.854 0 114.423

147.482 7.902 454.180

340.722

730.496

D. Overige activa I. Materiële vaste activa

457.737

483.510

II. Liquide middelen

70.057

2.740.838

527.794

3.224.348

E. Overlopende activa

14

I. Lopende interest en dividend

812.879

854.851

58.251.094

62.799.971

Passiva

$

A. Eigen vermogen

31-12-2008 $

$

41.142.255

31-12-2007 $ 46.169.467

B. Technische voorzieningen I. Voor te betalen schaden a) bruto reserve brandverzekering 2.450.182 2.292.968 b) aandeel herverzekeraars -614.053 -618.819 1.836.129 1.674.149 C. Voorzieningen 1. voor pensioenen 2. voor latente belastingen 3. overige

2.705.706 1.044.104 47.000

3.017.354 1.409.447 49.000

3.796.810

4.475.801

D. Schulden I. Schulden uit verzekering 1. leden 7.298.559 7.934.961 II. Schulden uit herverzekering 457.958 110.186 III. Overige schulden 1. crediteuren 78.344 79.399 2. belastingen en sociale lasten 126.724 86.890 3. vooruitontvangen bedragen 1.472.687 1.166.486 4. aan kredietinstellingen 1.007.800 0

10.442.072

9.377.922

E. Overlopende passiva

1.033.828

1.102.632

58.251.094

62.799.971

De bij de rubrieken vermelde nummers verwijzen naar de toelichting, beginnend op bladzijde 26.


15

Geconsolideerde Winst- en Verliesrekening over het boekjaar 2008

2008 2007 $ $ $ $ Geboekte brutopremies 21.168.029 20.315.845 Uitgaande herverzekeringspremies -7.178.091 -6.916.134 Verdiende premies eigen rekening 13.989.938 13.399.711 Opbrengsten terreinen en gebouwen 156.385 141.557 Opbrengsten overige beleggingen 1.694.695 2.022.180 Waardeveranderingen van beleggingen 341.814 2.138.852 Gerealiseerde winst op beleggingen 318.859 2.020.942 Opbrengsten uit beleggingen 2.511.753 6.323.531 A. Overige baten eigen rekening 386.525 177.192 Provisie, winsten van herverzekeraars 2.003.788 1.821.530 Bruto schaden -5.453.235 -6.927.920 Aandeel herverzekeraars 1.501.559 1.752.686

-3.951.676

-5.175.234

Wijziging voorziening te betalen schaden -157.213 912.784 Aandeel herverzekeraars -23.016 -315.395 -180.229

597.389

B. Schaden eigen rekening Beheers- en personeelskosten; afschrijving bedrijfsmiddelen

-4.131.905

-5.770.657

C. Bedrijfskosten

-4.956.838

-5.770.657

Beheerskosten en rentelasten -113.467 Waardeveranderingen van beleggingen -5.571.019 Gerealiseerd verlies op beleggingen -107.194

-4.956.838

-107.395 -2.910.525 -110.910

Beleggingslasten

-5.791.680

-3.128.830

Resultaat technische rekening

3.197.762

9.058.451

D. Andere baten

1.022.709

932.907

4.220.471

9.991.358

-264.018

251.397

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

Belastingen resultaat uit

gewone bedrijfsuitoefening

Resultaat na belastingen 3.956.453

16

-4.577.845


10.242.755

Geconsolideerd Kasstroomoverzicht over 2008 (volgens de indirecte methode)

Kasstroom uit operationele activiteiten

$

Netto winst

2008 $

2007

$

$

3.956.453

10.242.755

Mutatie premierestitutie -7.467.162 -7.840.575 Mutatie herwaarderingsreserve -1.631.178 -468.109 Mutatie reserve omrekeningsverschillen 114.675 -269.397 Mutatie vennootschapsbelasting 339.757 -24.842 Mutatie technische voorziening 161.980 -636.771 Mutatie voorzieningen -678.991 -1.122.247 Mutatie schuld uit verzekering -636.402 -556.527 Mutatie schuld uit herverzekering 347.772 -388.681 Mutatie overige schulden 276.176 826.686 Mutatie overige vorderingen 90.530 -47.430 Mutatie vordering uit verzekering -40.513 -28.515 Mutatie lopende interest en dividend 41.972 -11.704 Afschrijvingen overige vaste activa 248.186 221.303 Afschrijvingen gebouwen 52.363 52.363 Afschrijvingen immateriële activa 71.715 69.165 Koers- en valutaverschillen 7.696.698 998.693 Totaal 2.944.031 1.016.167 Kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten Investeringen en aankopen Immateriële activa -68.126 -90.424 Terreinen en gebouwen -159.168 -341.974 Overige materiële vaste activa -240.058 -259.631 Obligaties -9.150.870 -8.388.280 Aankoop aandelen -5.575.800 -7.154.232 Derivaten 0 -748.728 Vastrentende waarden 0 -5.000 Deposito's 0 -750.000 Desinvesteringen en verkopen Overige materiële vaste activa 17.645 6.440 Aandelen 1.754.295 6.934.657 Derivaten 0 730.731 Aflossing vastrentende waarden 1.083 6.716 Obligaties 5.848.415 6.598.314 Deposito's 949.972 0 Totaal -6.622.612 -3.461.411 -3.678.581 -2.445.244 D.II. Mutatie liquide middelen -3.678.581 -2.445.244 D.III.4 incl. schuld aan kredietinstellingen


17

a

18

t

u

s e

r

d

Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening 2008

1 Algemeen 1.1 Vestigingsplaats Donatus Verzekeringen is statutair gevestigd in Rosmalen (gemeente 's-Hertogenbosch) Hoff van Hollantlaan 8 en heeft een dochtermaatschappij Dona Re, gevestigd in Basel, Zwitserland. 1.2 Activiteiten De Maatschappij heeft tot doel in het schadeverzekeringsbedrijf, dat de Maatschappij uitoefent, schadeverzekeringsovereenkomsten te sluiten met kerkelijke, levensbeschouwelijke, charitatieve, culturele, wetenschappelijke of het algemeen nut beoogde rechtspersonen, en met de aan zodanige rechtspersonen verbonden natuurlijke personen. 1.3 Groepsverhoudingen De jaarrekening van Dona Re is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van Donatus Verzekeringen. 1.4 Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening en consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn alle maatschappijen opgenomen, waarin Donatus direct of indirect meer dan vijftig procent van het totaal aantal stemmen kan uitbrengen in de Algemene Vergadering van aandeelhouders en die zijn te beschouwen als Groepsmaatschappijen. Consolidatie vindt plaats volgens de integrale methode. Uit hoofde van art. 402 Boek 2 (Titel 9) van het Burgelijk Wetboek is een vereenvoudigde vennootschappelijke winsten verliesrekening opgenomen in het jaarverslag.

1.5 Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Koersverschillen inzake effecten worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond. 1.6 Stelselwijzigingen Als gevolg van de gewijzigde weten regelgeving (RJ 605) is ook RJ 290 van toepassing en daardoor is vanaf 1 januari 2008 is een stelselwijziging doorgevoerd. Deze stelselwijziging heeft betrekking op de classificatie en resultaatbepaling van garantiefixbeleggingen. Voorheen waren deze opgenomen onder de aandelen en andere nietvastrentende beleggingen, maar voor 2008 is dit samengestelde instrument gesplitst in derivaten en (zero-coupon) obligaties. De stelselwijziging is rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen per 1 januari 2007 waarbij de vergelijkende cijfers over 2007 zijn aangepast. Verder is in 2008 ook een stelselwijziging doorgevoerd voor een tweetal obligaties die ook een derivaat bevatten maar waarvan de afzonderlijke marktwaarde zeer moeilijk te bepalen is. Deze obligaties zijn opgenomen in een aparte categorie, namelijk obligaties aangehouden voor handelsdoeleinden. Hierdoor worden deze obligaties gewaardeerd tegen marktwaarde, met verwerking van waarderingsverschillen in de resultatenrekening.


19

Effecten stelselwijziging in 2007

Balans Aandelen en andere niet-vastrentende waarden Derivaten Obligaties/andere vastrentende waarden Eigen Vermogen Latente belastingen Netto Resultaat

2007 voor stelselwijziging

2007 na stelselwijziging

25.113.340 0 27.012.994 46.389.689 1.484.825 10.576.750

20.813.340 325.540 31.459.994 46.169.467 1.409.447 10.242.755

2008 voor stelselwijziging

2008 na stelselwijziging

22.095.731 0 30.150.774 41.966.847 968.506 4.506.610

17.795.731 47.550 34.181.774 41.142.255 1.044.104 3.956.453

Effecten stelselwijziging in 2008

Balans Aandelen en andere niet-vastrentende waarden Derivaten Obligaties/andere vastrentende waarden Eigen Vermogen Latente belastingen Netto Resultaat

2 Grondslagen voor de waardering van activa en passiva 2.1 Algemeen Voorzover niet anders is vermeld zijn de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. Indien activa en passiva luiden in vreemde valuta heeft omrekening plaatsgevonden tegen de koersen per balansdatum. Valutaverschillen op liquide middelen worden in het resultaat verwerkt. 2.2 Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar, behalve voor wat betreft de stelselwijziging zoals hiervoor beschreven.

a

20

t

u

2.3 Vreemde valuta Functionele valuta De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in euro's, zijnde de functionele en presentatievaluta van Donatus Verzekeringen. Groepsmaatschappijen De activa en passiva van de in de consolidatie opgenomen buitenlandse deelnemingen luidende in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers per balansdatum; de baten en lasten tegen de gemiddelde koersen gedurende het boekjaar. De hieruit resulterende omrekeningsverschillen worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht in de reserve omrekeningsverschillen.

s e

r

d

2.4 Terreinen en Gebouwen De gebouwen worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde verminderd met een afschrijving van 2,5% per jaar. Op terreinen wordt niet afgeschreven. De kosten van (groot) onderhoud worden direkt in de verlies- en winstrekening verwerkt. 2.5 Materiële vaste activa en immateriële vaste activa Deze worden gewaardeerd op aanschaffingswaarde, verminderd met lineair berekende afschrijvingen gebaseerd op de economische levensduur. De kosten van herstel worden direct in de verlies- en winstrekening verwerkt. 2.6 Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen De waardering van de deelnemingen vindt plaats tegen de netto vermogenswaarde, bepaald volgens de grondslagen van Donatus. 2.7 Effecten Aandelen en andere niet-vastrentende waarden Alle aandelen worden geclassificeerd onder de vaste activa. Aandelen worden gewaardeerd op beurswaarde ultimo boekjaar. De ongerealiseerde koersen valutaverschillen worden verwerkt in de herwaarderingsreserve, voor zover deze verschillen ultimo boekjaar per fonds een positieve reserve betreffen. Voor fondsen waarvan de beurswaarde lager is dan de kostprijs worden de ongerealiseerde verschillen in het resultaat verwerkt. Indien in latere periode de beurswaarde stijgt worden deze stijgingen tot het moment van verkoop als terugname waardevermindering in het resultaat verwerkt totdat de kostprijs bereikt is.

Gerealiseerde koersverschillen worden bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde en de kostprijs danwel de boekwaarde indien die op het moment van verkoop lager is. Gerealiseerde koersverschillen worden ten gunste of ten laste van het resultaat gebracht. Directe beleggingsopbrengsten worden verantwoord in het jaar dat ze worden ontvangen. Obligaties Obligaties die worden geclassificeerd onder de vaste activa, worden gewaardeerd op pariwaarde (aflossingswaarde) ultimo boekjaar. Reverse Convertible obligaties worden gewaardeerd tegen de onderliggende beurswaarde van de aandelen. Het (dis)agio bij verkrijging van de obligaties wordt geactiveerd respectievelijk gepassiveerd en evenredig over de resterende looptijd van de obligaties ten gunste respectievelijk ten laste van het resultaat verantwoord. Gerealiseerde koersen valutaverschillen bij verkoop worden rechtstreeks ten gunste respectievelijk ten laste van het resultaat verantwoord. Ongerealiseerde valutaverschillen worden in het resultaat verwerkt. De couponrente wordt toegerekend waar het betrekking op heeft. Obligaties die worden gerekend tot de handelsportefeuille worden gewaardeerd tegen marktwaarde ultimo boekjaar.Waarderingsverschillen worden opgenomen in de winst & verliesrekening. Derivaten Alle derivaten worden geclassificeerd onder de vaste activa. Derivaten worden gewaardeerd op marktwaarde ultimo boekjaar. Verschillen in waardering worden ultimo boekjaar in het resultaat verwerkt.


21

2.8 Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd op nominale waarde, rekening houdend met mogelijke oninbaarheid. 2.9 Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. Technische Voorziening De voorziening voor schaden betreft uitsluitend de schaden die tot en met 31 december van het boekjaar zijn opgetreden en waarvan de schade omvang per balansdatum nog niet vaststaat. In de voorziening is mede begrepen een bedrag aan nog niet gemelde schaden (Incurred But Not Reported) en geleden schade waarvoor niet voldoende werd gereserveerd (Incurred But Not Enough Reserved). De voorziening wordt per individuele post geschat en is inclusief de kosten verband houdende met de afwikkeling van de schade. Opbrengsten uit hoofde van verhaal worden niet meegenomen bij de bepaling van de voorziening voor schaden. Deze worden in aanmerking genomen op moment van ontvangst. Het aandeel van herverzekeraars in de technische voorziening voor te betalen schaden is bepaald aan de hand van de lopende contracten en wordt op de balans in mindering gebracht op de technische voorziening. Pensioenvoorziening De Onderlinge Verzekeringmaatschappij Donatus kent een toegezegd pensioenregeling. Onder deze regeling wordt een regeling verstaan waarbij aan de werknemers een pensi-

a

22

t

u

oen wordt toegezegd, waar de hoogte afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. De in de balans opgenomen pensioenvoorziening is de contante waarde van de pensioenaanspraken uit hoofde van de toegezegdpensioenregeling onder aftrek van de reële waarde van de fondsbeleggingen. Hiermee wordt verrekend de niet-verwerkte actuariele winsten en verliezen en nog niet opgenomen pensioenkosten van verstreken diensttijd. Jaarlijks wordt de pensioenvoorziening berekend door onafhankelijke actuarissen met gebruik van de actuariele methode die bekend staat als de "Projected Unit Credit"-methode. De contante waarde van de verplichting wordt berekend door het contant maken van de geschatte toekomstige kasstromen. Hierbij wordt uitgegaan van rentetarieven die gelden voor hoge-kwaliteit-ondernemingsobligaties die een looptijd hebben die ongeveer gelijk is aan de looptijd van de gerelateerde pensioenverplichting. Actuariele winsten en verliezen die het gevolg zijn van wijzigingen in actuariele veronderstellingen die uitkomen boven 10% van de hoogte van de pensioenaanspraken en de reele waarde van de fondsbeleggingen per het begin van het boekjaar worden ten gunste of ten laste van de winsten-verliesrekening gebracht gedurende de verwachte gemiddelde toekomstige dienstjaren van de desbetreffende werknemers. Latente belastingvorderingen en -verplichtingen Dit betreft verplichtingen die voorvloeien uit de verschillen in waardering van activa en passiva in de jaarrekening en de fiscale waardering. Zij worden opgenomen voor nominale waarde waarbij wordt uitgegaan van het geldende belastingtarief passend bij de looptijd van de verplichtingen.

s e

r

d

Voorziening jubileumuitkering De Onderlinge Verzekeringmaatschappij Donatus kent een jubileumuitkering bij een ononderbroken dienstverband van 25 en 40 jaar. Onder deze regeling wordt een regeling verstaan waarbij aan de werknemers een extra uitkering wordt toegezegd, waar de hoogte afhankelijk is van salaris en fiscale mogelijkheden. 3 Grondslagen voor bepaling van het resultaat 3.1 Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd. 3.2 Premies Onder geboekte premies wordt verstaan de aan leden in het boekjaar in rekening gebrachte premies. De premies hebben nagenoeg geheel betrekking op verzekeringsovereenkomsten met betrekking tot in Nederland gelegen risico's. 3.3 Kosten De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. 3.4 Belasting naar de winst Belasting naar de winst wordt bepaald op basis van de geldende belastingwetgeving en het nominale tarief. Aangezien bij de bepaling van de belastingdruk reeds rekening gehouden kan worden met de premierestitutie resteert een lage effectieve belastingdruk.

3.5 Toerekening beleggingsopbrengsten De beleggingsopbrengsten vallen geheel in het technische resultaat.


23

God zei: ‘Er moet licht komen,’ en er was licht. God zag dat het licht goed was, en hij scheidde het licht van de duisternis; het licht noemde hij dag, de duisternis noemde hij nacht. Het werd avond en het werd morgen. De eerste dag. (Genesis 1:3-5) God zei: ‘Er moeten lichten aan het hemelgewelf komen om de dag te scheiden van de nacht. Ze moeten de seizoenen aangeven en de dagen en de jaren, en ze moeten dienen als lampen aan het hemelgewelf, om licht te geven op de aarde.’ En zo gebeurde het. God maakte de twee grote lichten, het grootste om over de dag te heersen, het kleinere om over de nacht te heersen, en ook de sterren. Hij plaatste ze aan het hemelgewelf om licht te geven op de aarde, om te heersen over de dag en de nacht en om het licht te scheiden van de duisternis. En God zag dat het goed was. Het werd avond en het werd morgen. (Genesis 1: 14-19)

Het begint met licht D

e schepping begint met licht. Met de scheiding tussen licht en duisternis. God begon de wereld vanuit duisternis en chaos en schiep met het licht het startpunt voor het leven. Licht dat vertrouwen en geborgenheid geeft. In elke religie leidt het licht de weg en geeft het richting. Sterker, God zelf is het licht. Het eeuwige, hemelse, bovenaardse licht. Zijn Woord verspreidt het hemelse licht. Ieder van ons zoekt zijn weg naar dat eeuwige bovenaardse licht. En wanneer we ons op die weg begeven, beschijnt God ons leven. We worden doorgrond door het ontdekkende licht van Gods Geest en Gods Woord. Het licht waarmee de schepping en het leven begon, zal de garantie blijven voor het leven dat nooit meer eindigt: het eeuwige leven. Het licht komt terug, om nooit meer te verdwijnen. “In uw licht zien wij het licht” (Psalm 36:10). Zonder licht is er geen leven. We worden geboren en zien het levenslicht. Licht is niet voor niets één van de belangrijkste levensvoorwaarden. Zonder licht is er geen groei en geen gevoel van veiligheid. Zonder licht zien we niets. Licht werkt bevrijdend en wekt vertrouwen. Licht is helderheid en inzicht. Licht is opgewektheid en geluk.

a

24

t

u

s

e

r

d


25

Toelichting op de geconsolideerde Balans per 31 december 2008

Activa A. Immateriële vaste activa 1. software (extern aangeschaft)

2008

2007

$

$

Stand per 1 januari Investeringen Afschrijvingen

85.221 68.124 -71.715

63.962 90.424 -69.165

Stand per 31 december

81.630

85.221

Aanschafwaarde totaal Cumulatieve afschrijvingen

225.171 -143.541

213.020 -127.799


81.630

85.221

afschrijvingstermijn 2-3 jaar De lineair berekende afschrijvingen zijn opgenomen in de bedrijfskosten.

2-3 jaar

2008

2007

B. Beleggingen

$

$

I. Terreinen en gebouwen 1. in eigen gebruik Stand per 1 januari Investeringen Afschrijvingen en verkopen

1.984.099 0 -52.363

2.024.320 12.142 -52.363


1.931.736

1.984.099

lineair berekende afschrijving afschrijvingstermijn historische kostprijs

40 jaar 2.546.126

40 jaar 2.546.126

huuropbrengst

198.000

190.000

Stand per 1 januari Investeringen* Afschrijvingen en verkopen

1.822.082 159.168 0

1.492.250 329.832 0


1.981.250

1.822.082

0 jaar 1.822.082

0 jaar 1.822.082

2. overige

afschrijvingstermijn historische kostprijs

De actuele waarde van de Terreinen en Gebouwen in eigen gebruik bedraagt € 1.900.000 (taxatie 2008) en van de overige Terreinen en Gebouwen € 1.889.000. Toelichting marktwaarde: De waardevermindering wordt niet duurzaam geacht en daarom is afwaardering niet noodzakelijk. * Aan de investeringen ligt een contract met de aannemer tot de bouw van een woning ten g rondslag. 26

II. Overige financiële beleggingen 1. aandelen en andere niet vastrentende waarden

2008

2007

$

$

balanswaarde per 1 januari aankopen

20.813.340 5.575.800

21.450.788 7.154.232

verkopen

26.389.140 -1.754.295

28.605.020 -6.934.658

koersen valutaverschillen

24.634.846 -6.839.115

21.670.362 -857.022

Balanswaarde per 31 december

17.795.731

20.813.340

aanschafwaarde per 31 december

22.225.436

18.433.777

karakter van aandelen

$

$

Directe beleggingen in aandelen Beleggingen in niet-beursgenoteerde hedgefunds Beleggingen in beursgenoteerde hedgefunds Beleggingen in aandelen beleggingsfondsen

4.329.690 867.613 1.573.812 4.431.450

9.574.873 1.091.859 2.025.765 4.775.658

Totaal karakter van aandelen Beleggingen in beleggingsfondsen die beleggen in waarden met een vaste of van de rentestand afhankelijke rente

11.202.565

17.468.155

6.593.166

3.345.185

Totaal aandelen en andere niet vastrentende waarden

17.795.731

20.813.340

2008

2007

2. derivaten

$

$


325.540 0

955.070 748.728

verkopen

325.540 0

1.703.798 -730.731

mutaties koersen valutaverschillen

325.540 -277.990

973.067 -647.527


47.550

325.540

Het karakter van de derivaten bestaat uitsluitend uit opties. Het betreft derivaten die begrepen zijn in Fixplus beleggingen en die op basis van de ontwikkeling in een mandje indices kunnen leiden tot extra opbrengsten. S&P, DJ Euro Stoxx en de Nikkei zijn de indices die worden gevolgd.


27

3. obligaties en andere vastrentende waarden

2008

2007

$

$


30.638.961 9.150.870

28.957.543 8.422.449

verkopen en uitlotingen

39.789.831 -5.848.415

37.379.992 -6.592.347


33.941.416 -163.592

30.787.645 -148.684


33.777.824

30.638.961

beurswaarde per 31 december

31.524.208 *

29.145.523 *

obligaties-aangehouden voor handelsdoeleinden balanswaarde per 1 januari aankopen

$ 817.000 0

906.310 0

verkopen en uitlotingen

817.000 0

906.310 0


817.000 -416.000

906.310 -89.310

401.000

817.000

aanschafwaarde per 31 december

900.000 *

900.000 *

andere vastrentende waarden balanswaarde per 1 januari verstrekkingen

$

$

4.033 0

5.747 5.000

aflossingen en afschrijvingen

4.033 -1.083

10.747 -6.714

2.950

4.033

obligaties-niet behorend tot de handelsportefeuille



De rente op andere vastrentende waarden (hypotheek) bedraagt 3,5%

28

$

* Donatus beschikt over obligaties die ultimo 2008 een lagere marktwaarde noteren dan de nominale aflossingswaarde. Toch zijn deze obligaties tegen de hogere, nominale waarde geactiveerd. Deze obligaties zijn te onderscheiden in a) obligaties met een vaste looptijd (balanswaarde € 31.128.824) en b) in perpetuele obligaties (balanswaarde € 3.050.000). Wat betreft a): het beleid van Donatus is altijd erop gericht geweest om obligaties te kopen en aan te houden tot het einde van de looptijd. Er vindt derhalve geen actieve handel in deze beleggingen plaats, waardoor een waardering tegen nominale waarde gerechtvaardigd is. Dit is de bestendige gedragslijn in een lange reeks van jaren. Wat betreft b): deze obligaties zijn eeuwigdurend en kennen derhalve geen vaste aflooptermijn. Deze obligaties hebben periodiek de kans om uitgeloot te worden. Momenteel hebben de perpetuele obligaties een lagere koers dan de a pari waarde. Ook hier heeft Donatus besloten de nominale waarde als boekwaarde te hanteren. Zij is tot dit besluit gekomen, door de overtuiging dat de boekwaarde uiteindelijk kan worden gerealiseerd. Hiertoe aan ten grondslag liggen de vaste, continue rente ontvangsten, de ratings van de debiteuren (vnl. Financials), de informatie verkregen vanuit onze beleggingsadviseurs en de verwachting dat deze bedrijven niet failliet zullen gaan, mede door de hulp (overheidsgaranties e.d.) die door de overheden aan de verschillende financials verstrekt is en naar verwachting verder gegeven zal worden indien noodzakelijk.

2008

2007

$

$

balanswaarde per 1 januari nieuwe transacties

1.500.000 0

750.000 750.000

vervallen transacties

1.500.000 -949.972

1.500.000 0

balanswaarde per 31 december

550.028

1.500.000

56.488.069

57.905.055

4. deposito's

TOTAAL BELEGGINGEN

Verdeling beleggingen naar het onderliggende karakter

$

$

Vastgoed Karakter van aandelen

3.912.986 11.202.565

3.806.181 17.468.155

Totaal zakelijke waarden

15.115.551

21.274.336

Beleggingen in beleggingsfondsen die beleggen in waarden met een vaste of van de rentestand afhankelijke rente Obligaties en andere vastrentende waarden Derivaten Deposito's

6.593.166 34.181.774 47.550 550.028

3.345.185 31.459.994 325.540 1.500.000

Totaal beleggingen met een rente karakter

41.372.518

36.630.719

De beleggingsmix aandelen/vastrentend is dan -aandelen -vastrentend

27% 73%

37% 63%


29

C. Vorderingen I. Vorderingen uit verzekering Alle vorderingen hebben een looptijd van korter dan één jaar. II. Overige vorderingen 1. Nog te ontvangen posten € 64.854 (vj € 147.482) 3. Vennootschapsbelasting € 114.423 (vj € 454.180) Deze post betreft voornamelijk de voorlopige aanslagen voorgaande boekjaren.

D. Overige activa I. Materiële vaste activa Stand per 1 januari Investeringen Afschrijvingen Desinvesteringen

Informatie verw. apparatuur

Kantoor- inventaris

Vervoermiddelen

Totaal

$ 80.474 85.844 -69.034 0

$ 175.273 36.756 -37.529 -16.500

$ 227.763 117.458 -141.623 -1.145

$ 483.510 240.058 -248.186 -17.645

97.284

158.000

202.453

457.737

Aanschafwaarde totaal Cumulatieve afschrijvingen

219.704 -122.420

271.993 -113.993

502.702 -300.249

994.399 -536.662


97.284

158.000

202.453

457.737

3 jaar

0-5 jaar


afschrijvingstermijn

4 jaar

De afschrijvingen zijn opgenomen in de bedrijfskosten. Wij beschouwen de boekwaarde gelijk aan de actuele waarde. II. Liquide middelen Het saldo van de liquide middelen bedraagt € 70.057 (vj € 2.740.838) en staat vrij ter beschikking.

30

Passiva A. Eigen vermogen Het verloop van het Eigen Vermogen wordt uiteengezet in de toelichting op de Enkelvoudige balans van de Onderlinge Verzekeringmaatschappij Donatus. B. Technische voorzieningen

2008

2007

I. Voor te betalen schaden a) bruto reserve brandverzekering b) aandeel herverzekeraars

$ 2.450.182 -614.053

$ 2.292.968 -618.819

1.836.129

1.674.149

De voorziening voor schaden is kortlopend van aard en korter dan 1 jaar. C. Voorzieningen

2008

2007

1. Pensioenen 2. Latente belastingen 3. Overige

$ 2.705.706 1.044.104 47.000

$ 3.017.354 1.409.447 49.000

3.796.810

4.475.801

De overige voorzieningen zijn met name langlopend van aard. 1. Pensioenen Er is een pensioenregeling voor werknemers geboren op of na 1 januari 1950 of in dienst na 31 december 2005. Dit betreft een eindloonregeling met een opbouwpercentage van 2% per jaar over het salaris inclusief vakantiegeld en dertiende maand minus de franchise ingaand vanaf d atum in dienst. Het nabestaandenpensioen is 70% van het ouderdomspensioen. Toegekende aanspraken op vroegpensioen zijn per 31 december 2005 vastgesteld alsof de werknemer op die datum uit dienst zou zijn getreden. De aanspraken worden geïndexeerd. Er is een pensioenregeling voor werknemers geboren voor 1 januari 1950 en in dienst getreden voor 1 januari 1999. Dit betreft een eindloonregeling met een opbouwpercentage van 2% per jaar over het salaris inclusief vakantiegeld en dertiende maand minus de franchise ingaand vanaf datum in dienst. Het nabestaandenpensioen is 70% van het ouderdomspensioen. Er geldt ook een vroegpensioenregeling met een opbouw van 2% van het laatstelijk vastgesteld jaarsalaris. De pensioenverplichtingen bestaan uitsluitend uit verplichtingen inzake pensioenaanspraken.


31

De mutaties in de pensioenvoorziening uit hoofde van toegezegd pensioenregelingen zijn als volgt:

2008

2007

Stand begin boekjaar Pensioenlasten uit hoofde van toegezegd- pensioenregelingen Betaalde pensioenpremies Stand per ultimo boekjaar

$ 2.688.325 922.000 -1.173.423

$ 3.378.279 519.700 -1.209.654

2.436.902

2.688.325

Overige pensioenvoorzieningen

268.804

329.029

Totaal pensioenvoorzieningen ultimo boekjaar

2.705.706

3.017.354

De pensioenaanspraken zijn per ultimo boekjaar als volgt samengesteld: Contante waarde van toegekende pensioenaanspraken waartegen beleggingen worden aangehouden Reële waarde van de fondsbeleggingen

2008

2007

$ 9.942.325 -6.474.712

$ 8.524.452 -5.890.904

Nog niet in het resultaat verwerkte actuariële resultaten

3.467.613 -1.030.711

2.633.548 54.777

2.436.902

2.688.325

Nettopensioenaanspraken

De fondsbeleggingen bestaan uitsluitend uit een contract met de pensioenverzekeraar. De samenstelling van de pensioenlasten in de winsten verliesrekening is als volgt:

32

2008

2007

In boekjaar verdiende pensioenaanspraken Toegerekende interest Verwachte opbrengst fondsenbeleggingen Toegerekende administratiekosten/rente

$ 210.000 483.000 -358.000 587.000

$ 369.724 419.428 -269.452 -

922.000

519.700

De pensioenlasten zijn opgenomen in de bedrijfskosten. De pensioenregeling heeft een indexatie voor (in-)actieven gelijk aan de loonindex of prijsindex, mede afhankelijk van de CAO voor het verzekeringsbedrijf. Deze indexatie is bij de bepaling van de toegezegde rechten in aanmerking genomen. Een samenvatting van de veronderstellingen die zijn gebruikt in de berekening per 31 december 2007 en 31 december 2008 wordt hieronder weergegeven: Economische veronderstellingen

2008

2007

Discontovoet Verwacht Beleggingsrendement Algemene Loonstijging Stijging Franchise Aanpassing voor levensonderhoud (indexatie) Kostenopslagen

5,60% 5,60% 3,00% 3,00% 2,00% Wel

5,60% 5,60% 3,00% 3,00% 2,00% Geen

2008

2007

Stand per 1 januari Mutatie latente vennootschapsbelasting Stand per 31 december

$ 1.409.447 -365.343

$ 1.825.455 -416.008

1.044.104

1.409.447

2. Latente belastingen

Deze voorziening heeft overwegend een langlopend karakter.

3. Overige voorzieningen Jubileumuitkering Stand per 1 januari Mutaties in 2008 resp. 2007

2008

2007

$ 49.000 -2.000

$ 51.000 -2.000


47.000

49.000


33

D. Schulden

31 dec. 2008

31 dec. 2007

I. Schulden uit verzekering II. Schulden uit herverzekering III. Overige schulden

$ 7.298.559 457.958 2.685.555

$ 7.934.961 110.186 1.332.775

Totaal schulden

10.442.072

9.377.922

I. Schulden uit verzekering Dit is het bedrag van de nog aan verzekerden verschuldigde restitutie op de in vorige jaren door hen betaalde premie. De schulden zijn kortlopend van aard (< 1jaar). III. Overige schulden De debetrente aan kredietinstellingen bedraagt 1-maands euribor + 0,75%. NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN Zekerheden kredietfaciliteit De effectenportefeuille van Donatus die bij MeesPierson in bewaring is gegeven, d ient tevens tot zekerheid van een kredietfaciliteit van maximaal € 2.500.000. Pool Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden Donatus staat garant voor een bedrag van € 121.358.

34

Toelichting op de geconsolideerde Winst- en Verliesrekening over het boekjaar 2008

De resultaten hebben nagenoeg uitsluitend betrekking op de branche brand. A. Overige baten eigen rekening Hieronder is mede begrepen een vrijval uit hoofde van niet uit te keren premierestitutie oude boekjaren. B. Schaden eigen rekening In de schade eigen rekening is een bedrag uit hoofde van uitloop voorgaande jaren ad € 435.000 begrepen. Uitloop technische voorziening na herverzekering

boekjaren

boekjaar

boekjaar

boekjaar

boekjaar

boekjaar

voor 2004

2004

2005

2006

2007

2008

Uitloop in 2005 88 1351 Uitloop in 2006 -75 191 372 Uitloop in 2007 1 126 -12 210 Uitloop in 2008 45 0 1 93 296 Totaal 59 1668 361 303 296 0 Technisch resultaat in boekjaar 9734 13305 12738 11896 In percentage 17% 3% 2% 2% Uitloop technische voorziening voor herverzekering boekjaren boekjaar boekjaar boekjaar boekjaar boekjaar

voor 2004

2004

2005

2006

2007

2008

Uitloop in 2005 89 891 Uitloop in 2006 -69 326 425 Uitloop in 2007 4 63 -9 184 Uitloop in 2008 45 0 2 130 412 Totaal 69 1280 418 314 412 Technisch resultaat in boekjaar 8123 11032 9913 9456 In percentage 16% 4% 3% 4%

0

De uitloop over 2004 werd veroorzaakt door een in eerste instantie te hoge inschatting van een aanzienlijke brandschade aan een kerkgebouw. De uitloop over 2005, 2006 en 2007 bevat geen expliciete schaden waarbij een grote uitloop is ontstaan.


35

C. Bedrijfskosten

2008

2007

Betaalde provisies Personeelskosten Afschrijving bedrijfsmiddelen Huisvestingskosten Overige kosten

$ 244.408 3.801.368 326.446 293.305 1.105.130

$ 244.959 3.063.350 301.527 314.356 1.032.646

Totaal bedrijfskosten

5.770.657

4.956.838

Aan salarissen personeel Aan pensioenlasten personeel Aan overige sociale lasten personeel Overige kosten personeel

$ 1.996.422 1.106.665 223.132 475.149

$ 1.698.760 702.182 247.029 415.379

Totaal personeelskosten

3.801.368

3.063.350

Onder de personeelskosten is mede begrepen: Bezoldiging bestuurders - salarissen - pensioenen

$ 633.894 551.884

$ 323.715 453.949

Totaal bezoldiging bestuurders

1.185.778

777.664

Door uitbreiding van de directie van 2 naar 4 personen zijn de salarissen bestuurders aanzienlijk gestegen. Bezoldiging commissarissen en ledenraad

157.021

In 2008 waren er gemiddeld 36 mensen in dienst (33 FTE's).

D. Andere baten De post andere baten bestaat uitsluitend uit het resultaat uit assurantiebemiddeling.

36

163.421

E. Totaalresultaat

2008

2007

Resultaat boekjaar Mutatie premierestitutie Vrijval herwaarderingsreserve bij verkoop aandelen Ongerealiseerd resultaat mutatie herwaarderingsreserve Mutatie reserve omrekeningsverschillen

$ 3.956.454 -7.467.162 -491.264

$ 10.242.755 -7.840.575 -1.126.513

-1.139.915 114.675

772.177 -269.397

-5.027.212

1.778.447

Solvabiliteit

2008

2007

Wettelijk vereiste solvabiliteit

$ 2.200.000

$ 2.200.000

Aanwezige solvabiliteit

24.836.776

26.334.894

Vereist door bestuur*

17.000.000

16.000.000

* Het bestuur heeft in 2008 een nieuw uitgangspunt gekozen om de minimaal door het bestuur vereiste solvabiliteit te bepalen. Dit uitgangspunt is gebaseerd op een worst case scenario waarin sprake is van de volgende gebeurtenissen: - beleggingsrisico: de aandelenkoersen dalen met 50% en een bedrijfsobligatie met een nominale waarde van 1 miljoen euro wordt niet afgelost door een faillissement. - schaderisico: het volledige eigen behoud wordt aangesproken door 3 grote brandschaden en 1 grote stormschade. Daarnaast wordt van een schadejaar uitgegaan met veel kleine schaden (totaal bruto schaden van 6 miljoen) die het eigen behoud niet overtreffen. Om deze risico's te dekken heeft Donatus een vereiste solvabiliteit nodig van 17 miljoen euro. Omdat de deelneming onderhevig is aan de toezichtwetgeving in het land van vestiging is de waarde van de deelneming bij het bepalen van de solvabiliteit buiten beschouwing gelaten.


37

Belastingen

2008

2007

14,90% 8,60%

20,90% -9,90%

I. Belastingdruk Nominaal Effectief

Het verschil tussen de effectieve en nominale belastingdruk wordt met name veroorzaakt door de premierestitutie.

2008

2007

II. Latent en acuut Latente vennootschapsbelasting Verschuldigde vennootschapsbelasting (acuut)

$ 1.044.104 -59.191

$ 1.409.447 -49.803

984.913

1.359.644

Honoraria accountant

2008

2007

Controle opdrachten Fiscale werkzaamheden

$ 88.828 56.953

$ 90.910 62.011

145.781

152.921

38

Financiële instrumenten en risicobeheersing

Het beleid van Donatus ten aanzien van risicobeheersing en de mate waarin zij blootstaat aan die risico's alsmede de methoden en mate waarin deze risico's door Donatus worden gemitigeerd staan hieronder vermeld. Deze risico-analyse is uitgevoerd door de directie van Donatus.

sultaat en het vermogen van Donatus, omdat het beleid is om het merendeel van de obligaties tot einde looptijd aan te houden, zodat er weinig effect is van tussentijdse waardedalingen. Slechts enkele obligaties behoren tot de handelsportefeuille (€ 0,4 miljoen). 2. Kredietrisico

1. Prijsrisico Valutarisico Donatus verzekeringen is nagenoeg uitsluitend werkzaam in Nederland. Het valutarisico voor Donatus heeft deels betrekking op beleggingsposities in US-dollars en Britse ponden, alsmede een beperkt aantal andere valuta. De omvang van de belegging in Britse ponden is € 1,2 miljoen en de omvang in US-dollars € 0,1 miljoen. Daarnaast is dochtermaatschappij Dona Re gevestigd in Zwitserland, zodat haar activiteiten in Zwitserse francs een valutarisico vormen. Dit risico is echter beperkt, aangezien de beleggingen en de verzekeringsactivititeiten in euro's plaatsvinden. Er vindt geen indekking plaats van deze valutarisico's. Marktrisico Donatus loopt risico's ten aanzien van de waardering van de effecten, opgenomen onder de overige financiële beleggingen, onder de vaste activa. Er is een beleggingsstatuut waarin het beleggingsbeleid is vastgelegd en waar limieten worden gesteld.

Donatus heeft zowel vorderingen op polishouders als op tussenpersonen. In de vorderingen op polishouders is geen significante concentratie van kredietrisico vastgesteld. Er is een maandelijkse controle op alle vorderingen, waarbij bij achterstand in betaling direct tot actie wordt overgegaan. In het algemeen heeft de doelgroep een hoge moraliteit en het aantal oninbare vorderingen is historisch laag. De liquide middelen staan uit bij banken die minimaal een A-rating hebben. Kredietrisico binnen de vastrentende beleggingsportefeuille Het kredietrisico binnen de vastrentende beleggingsportefeuille wordt beperkt doordat als directe belegging voornamelijk belegd mag worden in debiteuren met tenminste een A-rating. Tot maximaal 5% van de vastrentende portefeuille mag belegd worden in debiteuren met een lagere rating. Er vindt regelmatig overleg plaats in de beleggingscommissie. Kredietrisico op herverzekeraars Dona Re maakt gebruik van een vaste groep herverzekeraars, waarbij een minimale rating van A wordt vereist.

Rente- en kasstroomrisico Het renterisico heeft weinig invloed op het re-


39

Verdeling vastrentende beleggingsportefeuille over sectoren

2008

2008

2007

2007

€ Overheid-binnenland 1.950.000 Overheid-buitenland 0 Financiële instellingen 25.943.824 Handel, industrie en overige dienstverlening 6.285.000 Overige 0

% 5,6% 0,0% 75,6% 18,8% 0,0%

€ 2.450.000 0 22.475.961 6.530.000 0

% 7,8% 0,0% 71,5% 20,8% 0,0%

100,0%

31.455.961

100,0%

34.178.824

Verdeling vastrentende beleggingsportefeuille naar rating

2008

2008

2007

2007

AAA AA A BBB
€ 22.061.701 878.351 10.233.772 750.000 255.000 0

% 63,4% 2,5% 30,5% 2,2% 1,4% 0,0%

€ 16.265.064 1.759.219 12.681.678 750.000 0 0

% 51,7% 5,6% 40,3% 2,4% 0,0% 0,0%

34.178.824

100,0%

31.455.961

100,0%

Bij bovengetoonde indeling is primair gebruik gemaakt van Standard en Poor-ratings.

40

3. Liquiditeitsrisico Donatus maakt gebruik van meerdere banken om over meerdere kredietfaciliteiten te kunnen beschikken. Voor zover noodzakelijk, worden nadere zekerheden verstrekt aan de bank voor beschikbare kredietfaciliteiten. Het beleid van Donatus is erop gericht dat zonodig activa snel omgezet kunnen worden in liquide middelen ten behoeve van het aflossen van korte termijn verplichtingen, zonder dat hierbij onacceptabele verliezen optreden. Per 1 januari 2009 is het liquiditietsrisico verminderd door over te gaan op maatschappij incasso door CZ van de ziektekostenpremies. 4. Verzekeringsrisico Het verzekeringstechnische risico is het risico dat de omvang en het tijdstip van uitgaande kasstromen in verband met materiële risico's, zoals schadeclaims, niet overeenstemmen met de verwachtingen. De schadeportefeuille van Donatus is voornamelijk vertegenwoordigd in de branche brand. Risicobeleid Er is een beperking van het verzekeringsrisico door aanwezigheid van een stelsel van procedures en criteria voor productontwikkeling, acceptatie en reservering. De ontwikkeling van de portefeuille wordt periodiek gevolgd door de directie en het managementteam. Periodiek worden rapportages opgesteld ten behoeve van de directie, waarin kostenontwikkeling, omzet en portefeuilleverloop, premies en aantallen, worden gerapporteerd. Uitgangspunten bij de bepaling van het verzekeringsrisico De voorzieningen voor het schaderisico, waaronder brand en aansprakelijkheid zijn

gebaseerd op historische ervaringen met de schade-afwikkeling in de eigen portefeuille. Verzekeringsrisico schade Samenstelling schadeverzekeringsportefeuille Bij Donatus ligt de nadruk op de branche brand en is voornamelijk direct writer en werkt beperkt met assurantietussenpersonen. Donatus heeft een beperkte doelgroep van verzekerden, voornamelijk in de religieuze sector. Catastrofe Catastrofeschaden zoals storm (op basis van de kans van 1 op de 200 jaar) zijn herverzekerd. Schaden ten gevolge van terrorisme zijn herverzekerd via de pool van NHT. Combined ratio en schadequote De combined ratio is de verhouding tussen de ontvangen premies en de totale kosten van de verzekeraar (schadelast en bedrijfskosten) en bedroeg in 2008 46,8% (2007: 46,9%). De schadequote is de verhouding tussen de ontvangen premies en de schadelast en bedroeg in 2008 19,5% (2007: 22,5%). Deze ratio's dienen als signaalfunctie en indien nodig kunnen tarieven worden aangepast of kosten worden beperkt. Concentratie van risico Het risico van de schadeportefeuille van Donatus is verspreid over geheel Nederland. Concentratie van verzekeringsrisico's komt binnen de branche Brand voor, waarbij het conflagratierisico een belangrijke factor speelt. Dit risico is per 2008 in de herverzekeringscontracten opgenomen. De totale bruto geboekte premie van de schadeverzekeraar in 2008 bedraagt € 21,2 miljoen (in 2007 € 20,3 miljoen). In 2008 is € 7,2 miljoen (2007: 6,9 miljoen) aan herverzekerings-


41

premie afgedragen. Dit is 34,1% (2007: 34,0%) van de bruto geboekte premie. De bruto schadevoorziening ultimo 2008 bedraagt € 2,5 miljoen (2007: 2,3 miljoen), dit zijn de bedragen voor herverzekering. Verzekeringstechnische risico's schadeverzekeringsportefeuille Het verzekeringstechnische risico voor de schadeportefeuille van Donatus is vooral geconcentreerd rond de dekkingen voor het risico voor branden stormschaden. De brandverzekeringen geven de polishouder financiële bescherming tegen schade aan zijn eigendommen. Eigen taxateurs bepalen eens in de 15 jaar de herbouwwaarde. Frauderisico's schadeverzekeringsportefeuille Onrechtmatig claimgedrag van polishouders komt relatief weinig voor doordat zij een moreel hoog niveau hebben. Donatus heeft een gedragscode en waarborgen binnen de interne processen (bv functiescheiding bij fiattering) die de mogelijkheid van interne fraude verkleinen. Beheersing risico's van de schadeverzekeringsportefeuille De risico's worden beheerst door risicobeleid, inzicht in de betreffende factoren en door toetsing. Daarnaast kent Donatus een laag antiselectie risico doordat Donatus marktleider is. De ontwikkelingen in de verzekeringstechnische risico's worden jaarlijks onderzocht en de resultaten kunnen eventueel gebruikt worden voor de prijsbepaling. Er is diversificatie en homogeniteit van de verzekerde risico's. Er is een herverzekeringsbeleid, onzekerheden worden vermeden door een goede procesbeheersing en goede bewakingsprocedures, en een duidelijke vastlegging van verzekerde risico's in overeenkomsten.

42

Eenmaal per jaar wordt de IBNR-voorziening (voorziening voor nagemelde schaden en uitloop op bekende schaden) vastgesteld op basis van de meest recente uitloopcijfers van de eigen portefeuille. Regelmatig wordt een toereikendheidstoets uitgevoerd op de gevormde schadevoorzieningen (dossiervoorzieningen plus IBNR-voorzieningen). IBNER-voorzieningen zijn vooralsnog niet afzonderlijk opgenomen, omdat bij schadevoorzieningen daarmede reeds rekening wordt gehouden (door onze eigen taxateurs in behandeling genomen). Verzekeringsrisico Herverzekering Herverzekeringsbeleid Het herverzekeringsbeleid biedt bescherming tegen het optreden van schaden binnen de diverse verzekeringsportefeuilles. Hierbij worden de verliezen die voortvloeien uit calamiteiten beperkt tot niveaus die passen bij het risicoprofiel. Het herverzekeringsbeleid wordt vastgesteld aan de hand van risico-analyses op de diverse portefeuilles, de omvang van de portefeuille, de aard van de verzekeringstechnische risico's, de resultaten, de risicoaversie en de financiële draagkracht van de onderneming. Herverzekering Schadebedrijf Er is een eigen behoud onder de herverzekeringscontracten gekozen in overeenstemming met de omvang van de diverse portefeuilles. Er is een geïntegreerd herverzekeringsprogramma van kracht. Zeer grote risico's worden vanuit risicoperspectief op individuele basis herverzekerd. Er is een afzonderlijk contract voor catastroferisico's. Het eigen behoud voor brand en catastrofe per risico is zowel in 2008 als 2007 € 0,9 miljoen netto. Donatus heeft haar herverzekeringscontrac-

ten ondergebracht bij haar dochter Dona Re in Zwitserland. De retrocessies van Dona Re zijn afgesloten bij minimaal A-rated (Standard & Poors) herverzekeraars. 5. Operationele risico's Operationele risico's kunnen worden omschreven als verliezen die ontstaan als gevolg van falende systemen, het niet aanwezig zijn of niet werken van de interne controle/beheersingsmaatregelen of door menselijk gedrag. Operationele risico's worden binnen alle relevante verzekeringstechnische processen (inclusief beleggingen) beheerst met behulp van gedefinieerde key-controls. De bedrijfsprocessen zijn beschreven, key-controls nader gedefinieerd en er is voorzien in het testen van deze key-controls. Met enige regelmaat vindt rapportering over bevindingen naar aanleiding van uitgevoerde onderzoeken plaats. 6. IT risico continuïteit en performance De ICT afdeling is in 2008 versterkt. Hiermee is een belangrijke stap gezet naar centralisering van ICT kennis en vaardigheden. Naast de verwachte schaalvoordelen is ook een betere aansluiting en monitoring van de uitbestedingspartner CCS gewaarborgd. Er wordt veel aandacht besteed aan het terugdringen van operationele risico's. Deze aspecten komen ook tot uitdrukking in de SAS 70 type II verklaring die van CCS werd ontvangen en waarbij de werking van de belangrijkste beheersingsmaatregelen door haar externe auditor is getoetst. Naar aanleiding van de beoordeling van de ICT uitwijkmogelijkheden in 2008 zijn aanvullende interne beheersingsmaatregelen getroffen. Alle kritische bedrijfsapplicaties

zijn in kaart gebracht, beoordeeld en in een uitwijk-testplan betrokken. 7. Outsourcingrisico Donatus heeft haar salarisverwerking uitbesteed aan RAET, die een SAS verklaring afgeeft. Ook de automatisering is uitbesteed (zie hierboven). 8. Integriteit en compliance risico Donatus streeft maatschappelijk verantwoord ondernemen na, in de overtuiging dat dit voor haar klanten en het bedrijf de beste waarborgen biedt voor een zekere toekomst, ook op de langere termijn. Naleving van wetten en regels is daarbij een voorwaarde. In 2008 hebben er awareness bijeenkomsten plaatsgevonden om het integriteitsbewustzijn van de medewerkers te verhogen. 9. Risico in productontwikkeling Een voortdurend veranderende maatschappij biedt kansen, maar vereist ook aanpassingen van de bestaande producten en de ontwikkeling van nieuwe producten. Het anticiperen op die veranderingen behoort tot goed ondernemerschap, maar de omvang en de impact van de veranderingen vormen een risico dat extra aandacht vergt. 10. Strategische risico's De strategie van Donatus is erop gericht om de omvang van de portefeuille c.q. de premieinkomsten minimaal te behouden als noodzaak voor het waarborgen van de continuiteit van de onderneming. Om de verwachte teruggang in de kerkensector te compenseren zal met name de monumentenmarkt aangeboord gaan worden.


43

a

44

t

u

s e

r

d

Draag de Israëlieten op om je voor de verlichting zuivere olijfolie te brengen: er moeten in de ontmoetingstent, buiten het voorhangsel dat de ark met de verbondstekst afschermt, altijd lampen branden. Aäron en zijn nakomelingen moeten ervoor zorgen dat ze de hele nacht voor de HEER blijven branden. Dit voorschrift blijft voor de Israëlieten voor altijd van kracht, voor alle komende generaties.

Lichtbron

(Exodus 27:20-21)

A

ls symbool voor het eeuwige licht is in elke religie een rijk samenspel tussen liturgie en verlichting ontstaan. In handelingen, gebruiken, vieringen en gebeden is licht een essentieel motief. De zon, de maan, het vuur, de kaars of de lamp weerspiegelen het licht. En vormen een lichtbron die als baken kan dienen en hoop en moed geeft. In de katholieke kerk brandt de Godslamp dag en nacht bij het altaar als teken van de aanwezigheid van God. Het olielampje in de buurt van het tabernakel blijft branden zolang het Heilig Sacrament in het tabernakel aanwezig is en getuigt van Christus’ aanwezigheid. Ook de kaars kent een omvangrijke symboliek in het Christendom, waarbij de pit staat voor Christus brandende liefde en de vlam verwijst naar zijn goddelijkheid. De Drie-eenheid wordt verbeeld door drie kaarsen op het altaar. Twee kaarsen op het altaar symboliseren de goddelijke en de menselijke

Christus. Zes kaarsen verwijzen naar het continue gebed. En zeven kaarsen staan voor de Rooms-Katholieke sacramenten. De eucharistiekaarsen duiden op de aanwezigheid van Christus in het brood en de wijn. De Christelijke lichtsymboliek zien we uiteraard ook terug in de beeldende kunst in het kerkgebouw. Het aureool, de nimbus en de mandorla die personen omhullen zijn stuk voor stuk verwijzingen naar het eeuwige licht en de persoon die zich in Gods licht bevindt. In de beeldende kunst is goud veelal de kleur van dat hemelse licht, van God en van de openbaring van de Heilige Geest. In de protestantse kerken zien we de laatste jaren meer gebruik van de kaars als teken van Gods aanwezigheid. Veel protestantse gemeente gebruik ook in de adventstijd de adventkaarsen als uitdrukking van het feit dat met Jezus’ geboorte het Licht in de wereld is gekomen. Ook het Jodendom kent een grote lichtsymboliek. In de synagoge brandt de eeuwige lamp met het eeuwige licht voor de Heilige Ark of daarboven. Dit eeuwige licht staat symbool voor het licht van de Thora. De menora, de zevenarmige kandelaar, staat rechts van de preekstoel en vertegenwoordigt de zevenarmige kandelaar die vroeger brandde in de tempel van Jeruzalem. Soms bevindt zich rechts van de Heilige Ark nog de chanoeka, een kandelaar met acht plus één armen die verwijst naar een menora die 8 dagen brandde bij de her-inwijding van de tempel . Het begin van de sabbat wordt gesymboliseerd door het ontsteken van de sabbatskaarsen. Daarbij wordt de lichtzegen uitgesproken, een lofprijzing op het eeuwige licht.


45

Onderlinge Verzekeringmaatschappij Donatus u.a. Enkelvoudige Balans per 31 december 2008

Activa 31-12-2008 31-12-2007 A. Immateriële vaste activa $ $ 1. licenties software (extern aangeschaft)

81.630

85.221

B. Beleggingen I. Terreinen en gebouwen 1. in eigen gebruik 1.931.736 1.984.099 2. overige terreinen en gebouwen 1.981.250 1.822.082 II. Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen 1. deelnemingen in groepsmaatschappijen 15.144.916

12.367.411

III. Overige financiële beleggingen 1. aandelen en andere niet-vastrentende waarden 2. derivaten 3. obligaties en andere vastrentende waarden

17.795.731 47.550 18.801.187

20.813.340 325.540 22.930.279

55.702.370

60.242.751

C. Vorderingen

I. Vorderingen uit verzekering 1. leden 161.445 120.932 II. Vorderingen uit herverzekering 1. herverzekeraars brandverzekering

0

2.031

III. Overige vorderingen 1. nog te ontvangen posten 2. vennootschapsbelasting

32.787 114.423

298.568 454.180

308.655

875.711

D. Overige activa I. Materiële vaste activa

457.737

483.510

E. Overlopende activa

46

I. Lopende interest en dividend

448.126

475.089

56.998.518

62.162.282

Passiva A. Eigen vermogen

$

I. Algemene reserve

31-12-2008 $

$

31-12-2007 $

40.020.561

37.224.671

-518.962

-633.637

III Voorgestelde Premierestitutie

1.160.563

7.467.162

480.093

2.111.271

41.142.255

46.169.467

II. Reserve omrekeningsverschillen

IV. Herwaarderingsreserve

B. Technische voorzieningen I. Voor te betalen schaden a) bruto reserve brandverzekering 2.450.182 2.292.968 b) aandeel herverzekeraars -907.169 -946.590

1.543.013

1.346.378

C. Voorzieningen 1. voor pensioenen 2. voor latente belastingen 3. overige

2.705.706 -164.763 47.000

3.017.354 393.560 49.000

2.587.943

3.459.914

D. Schulden I. Schulden uit verzekering 1. leden 7.298.559 7.934.961 II. Schulden uit herverzekering 771.415 840.272 III. Overige schulden 1. crediteuren 44.314 56.082 2. belastingen en sociale lasten 113.065 74.826 3. vooruitontvangen bedragen 1.472.687 1.166.486 4. aan kredietinstellingen 1.007.800 11.264

10.707.840

10.083.891

E. Overlopende passiva

1.017.467

1.102.632

56.998.518

62.162.282



47

Onderlinge Verzekeringmaatschappij Donatus u.a. Enkelvoudige Winst- en Verliesrekening (in duizenden euro’s)

48

2008

2007

$ Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen 1.326

$ 7.446

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

-33

-32

Resultaat deelneming

2.663

2.829

Resultaat na belastingen

3.956

10.243

Toelichting op de Enkelvoudige Balans Activa B. Beleggingen

2008

2007

II. Beleggingen in Groepsmaatschappijen en Deelnemingen (in duizenden euro’s)

$

$

Groepsmaatschappij Dona Re (100% deelneming) Basel, Zwitserland Stand per 1 januari 12.367 7.393 Toevoeging aandelenkapitaal 0 2.414 Netto resultaat boekjaar 2.663 2.829 Mutatie omrekeningsverschillen 115 -269 Stand per 31 december 15.145 12.367 Verkrijgingsprijs per 31 december 3.237 3.237 Passiva A. Eigen vermogen 2008 2007 I. Algemene reserve $ $ Stand per 31 december 37.224.671 34.335.305 Correctie in verband met stelselwijziging - 113.773 Toevoeging uit onverdeeld batig saldo 2.795.890 2.775.593 Stand per 31 december

40.020.561

37.224.671

In de algemene reserve zit een beklemd bedrag ter hoogte van € 518.962 welke betrekking heeft op de reserve omrekeningsverschillen. II. Reserve omrekeningsverschillen Stand per 1 januari Mutatie boekjaar

-633.637 114.675

-364.240 -269.397


-518.962

-633.637

III. Voorgestelde premierestitutie Stand per 1 januari Onttrekking premierestitutie vorig boekjaar Premierestitutie boekjaar

7.467.162 -7.467.162 1.160.563

7.840.575 -7.840.575 7.467.162


1.160.563

7.467.162

IV. Herwaarderingsreserve Stand per 1 januari bruto Mutatie boekjaar bruto af: latente vennootschapsbelasting

2.833.921 -2.189.501 -164.327

3.462.254 -628.333 -722.650

480.093

2.111.271

D. Schulden

2008

2007

II. Schulden uit herverzekering aan Dona Re

$ 771.415

$ 840.272



49

Opbrengsten uit beleggingen en rendementsberekeningen over het boekjaar 2008 (in duizenden euro’s)

Balanswaarde Gemiddeld Op- Rendement 2008 belegd bedrag* brengst 2008 2007 I. Direct Rendement $ % $ % $ % %

Terreinen en gebouwen 3.913 Obligaties/overige vastrentende waarden 18.801 Aandelen 17.796 Derivaten 47

9,9

3.890

8,5

47,5 21.062 45,0 19.712 0,1 186

46,2 43,2 0,4

156

4,01

3,95

913 4,33 577 2,93 -278 -149,46

5,28 2,02 -

Beleggingen

40.557

Liquide middelen

-1.008

39.549

-2,5

740

1,5

25

3,38

3,21

100,0 45.590

100,0

1.393

3,06

3,51

Beleggingskosten Rendement van de beleggingen op basis van directe beleggingsopbrengsten

-70

-0,18

-0,17

1.323

2,90

3,34

II. Indirect Rendement Aan- Obli Waardemutaties delen gaties Gerealiseerde koersresultaten/ indirecte beleggingsopbrengsten 251 -39 Mutaties ongerealiseerde koersverschillen -6.839 -580 Mutaties herwaardering 2.190 0 Indirect rendement** -4.398 Directe beleggingsopbrengsten 577

-619 -5.017 -12,77 913

2,96

Rendement effecten op basis van directe beleggingsopbrengsten en waardemutaties -3.821 294 Rendement in procenten** -19,51 1,40 III. Totaal Rendement Rendement van de beleggingen op basis van directe beleggingsopbrengsten en waardemutaties -3.694

-8,10

6,27

IV. Opbrengsten uit Beleggingen Opbrengsten uit deelnemingen 2.663 -1.031 * Aandelen berekend op basis van aanschafwaarde ** Aandelen berekend op basis van beurswaarde; gemiddeld belegd bedrag 19.586

50

Toelichting op de Enkelvoudige Winst- en Verliesrekening over het boekjaar 2008

Bedrijfskosten

2008

2007

Onder de bedrijfskosten is mede begrepen: aan salarissen personeel aan pensioenlasten personeel aan overige sociale lasten personeel

$ 1.953.766 1.106.665 221.616

$ 1.654.011 519.700 245.617

bezoldiging bestuurders - salarissen - pensioenen

633.894 551.884

323.715 453.949

totaal bezoldiging bestuurders

1.185.778

777.664

bezoldiging commissarissen en ledenraad

157.021

163.421

In 2008 waren er gemiddeld 34 mensen in dienst (33 FTE's). Andere baten De post andere baten bestaat uitsluitend uit het resultaat uit assurantiebemiddeling. Transacties met verbonden partijen Donatus heeft de herverzekeringscontracten ondergebracht bij haar dochtermaatschappij Dona Re. Deze retrocedeert een substantieel gedeelte van de risico's aan herverzekeringsmaatschappijen met minimaal een A-rating van Standard & Poor's.

Rosmalen, 24 maart 2009 Directie drs. A.G.F.J. van der Voorn, voorzitter S. Kadijk


51

“Want bij u is de bron van het leven, door uw licht zien wij licht.” [Psalm 36:10]

Het licht zien B

eschouwen we licht in zijn stoffelijke vorm dan is licht energie. Een elektromagnetische golfbeweging die waarneembaar is met het menselijk oog. De hoeveelheid energie bepaalt de frequentie en de golflengte en daarmee de kleur die we waarnemen. De verschillende golflengten van het zichtbare licht worden door het oog gezien als verschillende kleuren: rood voor de langste golflengte en violet voor de kortste. Licht bepaalt wat wij zien. De weerkaatsing van licht geeft vorm en kleur aan de wereld om ons heen. De mate van reflectie bepaalt de kleuren die we zien. De diepte. En de schaduwen. Valt licht door een transparante stof dan wordt de bundel gebroken en buigen de golven in verschillende hoeken af. Via een prisma of water valt het licht uiteen in het complete kleurenspectrum. Het licht wordt weerkaatst en gebroken tot een spectrum van primaire kleuren die in elkaar overlopen, van rood naar oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet. De regenboog.

a

52

t

u

Die regenboog verwijst aards en bovenaards naar hoop. Naar licht. Een teken van God aan de mensheid. “Ik plaats mijn boog in de wolken; die zal het teken zijn van het verbond tussen mij en de aarde. Wanneer ik wolken samendrijf boven de aarde en in die wolken de boog zichtbaar wordt, zal ik denken aan mijn verbond met jullie en met al wat leeft, en nooit weer zal het water aanzwellen tot een vloed die alles en iedereen vernietigt. Als ik de boog in de wolken zie verschijnen, zal ik denken aan het eeuwigdurende verbond tussen God en al wat op aarde leeft.” (Genesis 9:13-16)

s e

r

d


53

Overige gegevens

Statutaire bepalingen inzake bestemming batig saldo Artikel 27 lid 2 van de statuten luidt als volgt: Onverminderd hetgeen bij de polis is overeengekomen en met inachtneming van het lid 1 bepaalde is de Vergadering van de Ledenraad bevoegd op voorstel van de Directie en onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen te besluiten tot uitkering aan de leden bij wege van premierestitutie van (een gedeelte van) het batig saldo blijkens de jaarrekening, naar evenredigheid van de door de Leden in het betreffende boekjaar verschuldigde en betaalde premies. Voorzover het batig saldo niet wordt aangewend voor dergelijke uitkeringen wordt het batig saldo toegevoegd aan de algemene reserve. De verdeling van het aldus voor premierestitutie in aanmerking komende batig saldo kan afzonderlijk worden toegepast op de onderscheiden soorten van verzekeringen en categorieën van verzekeringsnemers, daarbij rekeninghoudend met toevoeging aan de algemene reserve waartoe de Vergadering van de Ledenraad, op voorstel van de Directie en onder goedkeuring Raad van Commissarissen, met betrekking tot zodanige verzekeringen en categorieën van verzekeringsnemers heeft besloten. Besluit inzake bestemming batig saldo Aan de vergadering van de Ledenraad wordt het voorstel van de Directie met goedkeuring van de Raad van Commissarissen voorgelegd om in haar vergadering van 21 april 2009 te besluiten het resultaat na belastingen als volgt te verdelen:

terugbetaling leden brandsector

E 1.160.563

toevoeging algemene reserve

2.795.890

Resultaat na belastingen

3.956.453

Gebeurtenissen na Balansdatum Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum bekend die van invloed zijn op de jaarrekening.

a

54

t

u

s e

r

d

Aan de Vergadering van de Ledenraad van Onderlinge Waarborgmaatschappij Donatus u.a.

Accountantsverklaring Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag op pagina 14 tot en met 51 opgenomen jaarrekening 2008 van Onderlinge Waarborgmaatschappij Donatus u.a. te 's-Hertogenbosch bestaande uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2008 en de geconsolideerde en enkelvoudige winsten-verliesrekening over 2008 met de toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de vennootschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die de directie van de vennootschap heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Onderlinge Waarborgmaatschappij Donatus u.a. per 31 december 2008 en van het resultaat over 2008 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties

Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5f BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Amsterdam, 30 maart 2009 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. A.H. Zoon RA Jaarverslag Donatus Verzekeringen 2008

55

Foto's Gebouw

Pagina

Maassluis, de Groote of Nieuwe Kerk Omslag Hendrik Ido Ambacht, Hervormde Gemeente 10 Hendrik Ido Ambacht, Hervormde Gemeente 11 Hendrik Ido Ambacht, Hervormde Gemeente 18 Oosterhout, Verrijzenisparochie 24 Waalwijk, Hervormde Gemeente 25 Kloetinge, Protestantse Gemeente 44 Oudenbosch, Basiliek 45 Haarlem, de Grote of St. Bavokerk (boven) 52 Rotterdam, Begraafplaats St. Laurentius (onder) 52 Etten Leur, Parochie Heilige Maria (Petruskerk) 53 Foto's: M.M. Kop

Papier Lumisilk halfmat gestreken m.c. met keurmerk PEFC (Programme for the Endorsement of Forest Certification schemes).

a

56

t

u

s e

r

d

D v

e

r

o t

r

o

n u

w

a d

t v

e

u r

z

s e

k

e

r


d Rosmalen, 22 april 2009

157 boekjaar e


De Directie van de

a

u

Jaarverslag 2008

Onderlinge Verzekering Maatschappij Donatus u.a.

s



u

s


Hoff van Hollantlaan 8 Postbus 500, 5240 AM Rosmalen


Telefoon (073) 522 17 00

Fax (073) 522 17 17


t

e

E-mail [email protected]

r

d

www.donatus.nl

a

t

Odijk Sliedrecht Ootmarsum Nijmegen

e

r

d

Donatus Verzekeringen. 157 e boekjaar. Jaarverslag v e r t r o u w d v e r z e k e r d

Recommend Documents