Financieel jaarverslag en enkelvoudige. jaarrekening over het boekjaar van de. Protestantse Kerk in Nederland

Financieel jaarverslag en enkelvoudige jaarrekening over het boekjaar 2006 van de Protestantse Kerk in Nederland

Rapport Kleine Synode d.d. 15 juni 2007 KDB 07.07

Uitgebracht door: Bestuur van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland, Utrecht, 14 mei 2007

14 mei 2007 Jaarrekening 2006

Protestantse Kerk in Nederland

INHOUD

Pagina: 1.

ALGEMENE GEGEVENS

3

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5

Naam en vestigingsplaats Protestantse Kerk in Nederland Samenstelling moderamen van de Generale synode Samenstelling bestuur dienstenorganisatie Accountant

4 4 4 4 5

2.

JAARVERSLAG

6

2.1 2.2 2.3 2.4

Bestuurs- en directieverslag Verslag governance Activiteitenverslag, verslag financieel beleid en beheer Begroting 2007

7 8 9 19

3.

ANALYSE, KENGETALLEN EN KERNCIJFERS

20

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

Inleiding Balans Operationele resultatenrekening Vermogensresultatenrekening Financiële ratio’s

21 21 23 23 24

4.

JAARREKENING

26

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8

Balans Staat van baten lasten operationele resultatenrekening Staat van baten en lasten vermogensresultatenrekening Kasstroomoverzicht Waarderingsgrondslagen Toelichting op de balans Toelichting op de staat van baten en lasten operationele resultatenrekening Toelichting op de staat van baten en lasten vermogensresultatenrekening

27 28 29 30 31 36 47 50

5.

OVERIGE GEGEVENS

55

5.1 5.2 5.3

Vaststelling Gebeurtenissen na balansdatum Accountantsverklaring

56 56 57



2

1.


ALGEMENE GEGEVENS


3

Hoofdstuk 1: 1.1.

Algemene gegevens

Naam en vestigingsplaats

Protestantse Kerk in Nederland Joseph Haydnlaan 2a 3533 AE Utrecht Telefoon: (030) 880 18 80 Fax: (030) 880 13 00 Contact: [email protected] Web: www.pkn.nl

1.2


Op 1 mei 2004 is bij notariële akte in verband met de vereniging van de Nederlandse Hervormde Kerk (NHK), de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN) en de Evangelisch-Lutherse Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden (ELK), het rechtspersoonlijkheid bezittende kerkgenootschap de Protestantse Kerk in Nederland tot stand gekomen als voortzetting en rechtsopvolger onder algemene titel van deze drie kerkgenootschappen. Het kerkgenootschap wordt geregeerd door haar eigen statuut bestaande uit kerkorde en ordinanties van de Protestantse Kerk inclusief overgangsbepalingen, alsmede generale regelingen behorende bij de kerkorde. De Protestantse Kerk in Nederland wordt vertegenwoordigd door de preses en de scriba van de generale synode tezamen. Overeenkomstig ordinantie 11 artikel 18 lid 1 en 2 van de kerkorde laat de generale synode zich voor de verzorging van de generale financiën van de kerk bijstaan door het bestuur van de dienstenorganisatie, die de aan zijn zorg toevertrouwde vermogensrechtelijke aangelegenheden van de Protestantse Kerk in Nederland beheert.

1.3

Samenstelling moderamen generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland

Het moderamen van de generale synode is per 31 december 2006 als volgt samengesteld: Ds J.-G. Heetderks, preses Dr B. Plaisier, scriba Ds G. de Fijter, vice-preses Mw. Ds S. Freytag J. Kapteyn (ouderling) H. Hoogenhout (ouderling) Mw. Mr. R. de Jong (diaken)

1.4

Samenstelling bestuur en directie dienstenorganisatie

Het bestuur van de dienstenorganisatie is per 31 december 2006 als volgt samengesteld: Bestuur: Ir G-J. Kramer, voorzitter ** P.J. Leendertse, secretaris * Mr. P. Schreuder * Dr B. Plaisier, vanuit het moderamen van de generale synode H. Hoogenhout, vanuit het moderamen van de generale synode**



4

Directie: H. Feenstra, algemeen directeur Ds E. Overeem, adjunct directeur * **

audit-committee overig kerkenwerk audit-committee Kerk in Actie

1.5

Accountant

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. te Utrecht



5

2.


JAARVERSLAG


6

Hoofdstuk 2: 2.1

Jaarverslag

Bestuurs- en directieverslag

De jaarrekening en verslagen van de Protestantse Kerk in Nederland en de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland bieden ook een natuurlijk moment voor reflectie over het jaar 2006. Allereerst zijn wij dankbaar dat de cijfers aantonen dat we financieel in een stabielere en meer beheersbare situatie terecht zijn gekomen. Wij zijn er in geslaagd om de exploitatie van de dienstenorganisatie met een positief saldo af te sluiten door een zeer terughoudend vacaturebeleid. Dit ondanks het moeten opvangen van enkele forse financiële tegenvallers t.o.v. de begroting 2006 van de dienstenorganisatie, zoals de extra bijdrage aan de exploitatie van de SMRA, een aantal kosten in het kader van het sociaal plan voor de transformatie en een extra investering in ons Jongerenprogramma (JOP) . Maar er zijn ook zorgen: om te beginnen een forse teruggang van de vrijwillige geldwerving voor Kerk in Actie: niet alleen ten opzichte van de begroting 2006 maar ook ten opzichte van de jaarrekening 2005. Dit na een aantal jaren van stabilisatie. Om de gevolgen voor onze partners in het zuiden beheersbaar te houden is er aanspraak gedaan op revolving funds en er zijn grote besparingen doorgevoerd op de bestedingen voor de eigen organisatie en helaas ook voor de partners. Vanzelfsprekend zijn er veel bestedingen gedaan in het kader van de Tsunami en Pakistanprojekten uit de inkomsten van 2005. De intensieve samenwerking met ICCO op het buitenlandse werk is door de synode geaccordeerd en leidt tot een nieuwe structuur met ingang van 1 januari 2007. Ingrijpende beslissingen zijn ook genomen in 2006 over de structuur en inrichting van de Dienstenorganisatie. De afnemende financiële mogelijkheden van de plaatselijke gemeenten zorgen er voor dat er noodzakelijke bezuinigingen moeten worden doorgevoerd. De nota ‘Groeien met de riemen die je hebt’’ heeft geresulteerd in het besluit de PDC’s in de huidige opzet en omvang te gaan sluiten en de lijnstructuur in Utrecht te veranderen in een programmastructuur. De totstandkoming van de Protestantse Theologische Universiteit heeft geleid tot een integratie van het Theologisch Seminarium ‘Hydepark” in deze Protestantse Universiteit. Het geld dat aan ons is toevertrouwd heeft ons ook in staat gesteld om projecten in onze eigen kerk en land te steunen en te ontwikkelen. Kortom de Protestantse Kerk in Nederland staat voor grote uitdagingen in een sterk geseculariseerde samenleving, dat vraagt opnieuw om moedig te getuigen van ons geloof in de God van de Bijbel en mee te werken aan de opbouw van een rechtvaardige wereld.

Ir G-J. Kramer voorzitter bestuur Dienstenorganisatie


H. Feenstra algemeen directeur


7

2.2

Verslag governance

Governance Het begrip "governance" duidt op een goede bestuurlijke inrichting van een onderneming en de uitvoering van goed ondernemersschap, waaronder begrepen integer en transparant handelen, alsmede goed toezicht hierop en het afleggen van verantwoording over het uitgeoefende toezicht. Dit is de rode draad van een aantal recent ontwikkelde codes (Tabaksblatt, Wijffels.) Voor de Protestantse Kerk in Nederland zijn de richtlijn 640 voor organisaties zonder winststreven en de code Wijffels leidraad voor het handelen. Deugdelijk ondernemingsbestuur Het bestuur (‘leiding geven aan het leven en werken’) in de Protestantse Kerk in Nederland is toevertrouwd aan ambtelijke vergaderingen. Voor de kerk in haar geheel is deze vergadering de generale synode. De vaststelling van begroting en jaarrekening voor het werk van de kerk is opgedragen aan de kleine synode. De (generale en kleine) synode worden voor de verzorging van de generale financiën van de kerk bijgestaan door het bestuur van de dienstenorganisatie; dit bestuur beheert de vermogensrechtelijke aangelegenheden van de kerk. Binnen het raamwerk van de kerkorde en ordinanties van de Protestantse Kerk in Nederland en de generale regelingen behorende bij deze kerkorde bestuurt zij de organisatie. Zij is in dat kader tevens verantwoordelijk voor de naleving van alle relevante weten regelgeving en voor het beheersen van de risico’s verbonden aan het uit te voeren werk. Het bestuur rapporteert hierover aan de kleine synode. Benoemingen e.d. De leden van het bestuur worden benoemd en ontslagen door de generale synode: a. drie leden van het bestuur worden – op aanbeveling van het bestuur en gehoord het moderamen (dagelijks bestuur) – benoemd uit de leden van de kerk, b. de beide andere leden zijn afkomstig uit het moderamen: de scriba (bezoldigd bestuurder) en een ander daartoe aangewezen lid van het moderamen. De onder a. vermelde bestuursleden worden benoemd voor een periode van vier jaar; ze kunnen éénmaal voor een aansluitende periode worden herbenoemd. De onder b. vermelde bestuursleden worden benoemd voor de duur van hun zittingstijd in het moderamen. Wij verwijzen hierbij naar de Kerkorde. De leden van het bestuur vermijden in hun functioneren elke schijn van belangenverstrengeling. Daartoe zijn afspraken vastgelegd. Interne risicobeheersing- en controlesystemen De interne risicobeheersing- en controlesystemen dienen effectief en adequaat te zijn. De code verlangt dat het bestuur in het jaarverslag hieromtrent rapporteert. In 2006 werden de tussentijdse financiële rapportages verder ontwikkeld en uitgebreid met informatie vanuit de urenregistratie en de projectadministratie. Bij de richtlijnen voor de planning en begroting 2007 werd bij de uitwerking van de begroting een tweedeling aangebracht, namelijk het beleidsinhoudelijke gedeelte (jaar/werkplannen) en het financiële gedeelte (de begroting). Deze jaarplannen voor de afdelingen hebben een vertaling naar activiteiten/projecten conform het visierapport “Leren leven van de verwondering” en de beleidsnota/vervolgrapport “Groeien met de riemen die je hebt”. Voor de uitvoering van een goede controlcyclus is concretisering en verantwoording op activiteitenniveau gekoppeld aan hoofddoelstellingen van beleid noodzakelijk. Dit zal in de cyclus ten behoeve van het jaar 2008 zijn beslag krijgen. In de vergadering van de kleine synode op 24 november 2006 werd de notitie ‘Het strategisch financieel kader voor de (eigen) vermogensontwikkeling van de Protestantse kerk in Nederland’ vastgesteld. Hierin staan de afspraken met betrekking tot normering, behandeling, indeling en beschikkingsbevoegdheid aangaande het eigen vermogen van de kerk. In 2006 is het analysemodel aangaande het risicomanagement verder ingevuld en is een plan van aanpak geschreven op basis waarvan, in samenspraak met het management en het bestuur van de dienstenorganisatie, de uitwerking in monitoring systemen naar de organisatie in 2007 ter hand genomen wordt.



8

Betrouwbare financiële verslaglegging De complexiteit van de weten regelgeving met betrekking tot verslaglegging blijft toenemen. Het betreft hogere eisen aan de verslaggeving en de controle hierop. De eisen gesteld aan de accountantscontrole met betrekking tot risicobeheersing- en controlesystemen worden hierdoor ook hoger. Het bestuur is verantwoordelijk voor de kwaliteit en de volledigheid van de verslaggeving. De kleine synode ziet er op toe dat het bestuur deze verantwoordelijkheid vervult. De (externe) certificerend accountant wordt aangewezen door de kleine synode en woont met ingang van 2005 de behandeling van de jaarrekeningen in de kleine synode bij. Hiernaast heeft de accountant overleg met de door het bestuur ingestelde audit-commissies. Vanwege de specifieke aard van de activiteiten en het grote volume aan geld is besloten tot een audit-commissie voor Kerk in Actie en een auditcommissie voor het ‘overig kerkenwerk’. De twee audit-commissies, met hun eigen verantwoordelijkheidsgebied, dienen op onpartijdige wijze het functioneren van de organisatie te toetsen, bevindingen te rapporteren en proactief te adviseren aan het bestuur over de doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van het functioneren. In de verdere uitwerking van de opgestelde notitie “financiële besturingsfilosofie van de dienstenorganisatie 2008-2010” zullen deze auditcommissies een meer prominente rol gaan spelen dan thans mogelijk is. Directiestatuut In het jaar 2006 is door het bestuur het directiestatuut vastgesteld conform artikel 8.2 van de generale regeling voor de dienstenorganisatie. Dit statuut regelt de taak van de algemeen directeur met betrekking tot de beleidsmatige voorbereiding en uitvoering van bestuursbesluiten en de dagelijkse leiding en organisatie van de dienstenorganisatie. Tevens wordt hierin aangegeven welke bestuursbevoegdheden aan de algemeen directeur zijn gemandateerd.

2.3

Activiteitenverslag, verslag financieel beleid en beheer

2.3.1

Notitie ‘Toedeling activa, passiva, baten en lasten’

In 2005 heeft de kleine synode de beleidsnotitie ‘Toedeling activa, passiva, baten en lasten’ aanvaard, waarin een meer beleidsmatige afweging en onderbouwing is gegeven van toedelingen van zowel balanscomponenten als onderdelen van de staat van baten en lasten aan de verantwoording van de Protestantse Kerk in Nederland of aan die van haar dienstenorganisatie. Hierdoor werd beter inzicht verkregen in de generale financiën van de Protestantse Kerk in Nederland. De belangrijkste (hoofd-)uitgangspunten worden in onderstaande kaders nogmaals kort samengevat: De Protestantse Kerk in Nederland onderhoudt ten behoeve van de arbeid van de kerk een dienstenorganisatie. Zij laat het werk uitvoeren door de dienstenorganisatie. Beiden zijn zelfstandige rechtspersonen en kennen daarom een eigen begroting en jaarrekening. Ten behoeve van het (financiële) inzicht voor de kleine synode zullen ook geconsolideerde jaarcijfers van de Kerk worden opgesteld. Voor de toedeling van balanscomponenten geldt: De Kerk is eigenaar van de activa en passiva van de Protestantse Kerk in Nederland. Vorderingen en schulden als gevolg van de uitoefening van het werk voor de Kerk, alsmede ook alle balanscomponenten voortvloeiende uit het werk van Kerk in Actie, worden verantwoord bij de dienstenorganisatie. Voor de toedeling van baten en lasten geldt: 1

2

De baten worden verantwoord bij de Protestantse Kerk in Nederland. De dienstenorganisatie krijgt voor het uitvoeren van het werk voor de kerk een vergoeding gelijk aan de omvang van de voor dit werk gegenereerde baten. Echter baten uit het werk voor derden verricht door de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland zelf én de baten in het kader van Kerk in Actie worden verantwoord bij de dienstenorganisatie.



9

3

Lasten voortvloeiende uit het werk dat door de dienstenorganisatie voor de kerk wordt uitgevoerd, waaronder het werk van Kerk in Actie, alsmede lasten voor het werk voor derden, worden verantwoord bij de dienstenorganisatie.

2.3.1a Bijdragen uit bestemmingsreserves en bestemmingsfondsen Hierbij wordt opgemerkt dat de Protestantse Kerk in Nederland uit haar bestemmingsreserves en bestemmingsfondsen bijdragen verleent aan de dienstenorganisatie met als doel de gelden te besteden voor de doelen waarvoor deze gelden aan de Kerk zijn toevertrouwd. Deze bestemmingsbijdragen worden bij begrotingsbehandeling vastgesteld en vormen daardoor een dekkingsmiddel voor deze specifieke activiteiten, die eveneens binnen de dienstenorganisatie worden verricht. Nadrukkelijk wordt vermeld dat, wanneer deze specifieke gelden uitgeput raken, de activiteiten en/of de dienst-/hulpverleningen worden beëindigd, danwel dat, wanneer deze specifieke gelden onderdeel uitmaken van mede op andere wijze gefinancierd werk, de activiteiten en/of dienst/hulpverleningen soms sterk worden verminderd vanwege uitputting van deze bestemmingsreserves en –fondsen. In de Kerk is weleens gemeend dat verminderingen van deze reserves en fondsen een intering betreffen van het (eigen) vermogen van de Kerk. Dit is beslist niet het geval, juist omdat hiermede gehoor gegeven wordt aan veelal de erflater/ster om de door de Kerk ontvangen middelen in te zetten voor het specifiek aangegeven doel. Het beheren van deze gelden en het alleen doen van bestedingen van de revenuen uit dit vermogen zou het specifieke doel tekort doen, tenzij instandhouding van dit vermogen bij testament nadrukkelijk is bepaald. In de, door de kleine synode aanvaarde, notitie inzake de vermogensontwikkeling van de Kerk staat vermeld dat de algemene (risico-)reserve geldt als continuïteitsreserve, de ‘buffer’ voor onverwachte tegenvallers voor de gehele organisatie, inclusief Kerk in Actie, en dat deze risicoreserve tevens optreedt als egalisatiereserve voor operationele resultaten van de dienstenorganisatie.

2.3.2

Notitie “Strategisch financieel kader voor de (eigen) vermogensontwikkeling van de Protestantse Kerk in Nederland

In de vergadering van de kleine synode op 24 november 2006 werd de notitie ‘Het strategisch financieel kader voor de (eigen) vermogensontwikkeling van de Protestantse kerk in Nederland’ vastgesteld. Aanleiding tot dit rapport was de aanvaarde beleidsnota ‘Groeien met de riemen die je hebt’, waarin strategische keuzes zijn gemaakt ter verbetering van de beheersbaarheid, weerbaarheid, stabiliteit en voorspelbaarheid van de organisatie. De toetsing van de eigen vermogenspositie en vermogensontwikkeling en, waar nodig, het herformuleren van het beleid dienaangaande richtte zich in dit rapport met name op: • Het gestand doen van de gemaakte afspraken bij aanvaarding van nalatenschappen en erfstellingen; • De beschikkingsbevoegdheid over de verschillende vermogensbestanddelen; • De indeling van de vermogens naar aard van de besteding, waarbij voldaan moet worden aan de weten regelgeving; • De eenduidigheid van behandeling van de vermogens (waaronder de indeling naar soort en de rentetoerekening); • Het vaststellen van normen voor het vermogen (in welke mate en voor welke reserves en fondsen). a. beslissingsbevoegdheid Het beleid met betrekking tot de beslissingsbevoegdheid van onttrekkingen uit het eigen vermogen vond plaats volgens een bestendige gedragslijn, die echter niet was geformaliseerd. Door de synodale aanvaarding van dit rapport heeft deze formalisering nu plaatsgevonden en komt neer op: a. onttrekkingen uit het eigen vermogen (incl. die uit de revolving funds van Kerk in Actie) worden, zoveel als mogelijk is, geraamd via de cyclus van de jaarlijkse begrotingsbehandeling, zodat de kleine synode beslist bij de vaststelling van de begroting; b. een meerjarenraming wordt niet gezien als basis waarop geautoriseerde onttrekkingen plaats kunnen vinden; c. onttrekkingen in de goedgekeurde begroting dienen als een maximum te worden beschouwd; 14 mei 2007 Jaarrekening 2006


10

d. afwijkingen t.o.v. de begroting worden via de tussentijdse rapportages kenbaar gemaakt aan het bestuur van de dienstenorganisatie, grote overschrijdingen worden ter kennis gebracht van de kleine synode resp. ter goedkeuring voorgelegd; e. substantiële overschrijdingen (> € 100.000) worden aan de kleine synode ter goedkeuring voorgelegd met uitzondering van de aanwendingen uit de revolving funds van Kerkinactie, die in het lopende jaar beschikbaar zijn voor noodzakelijke hulpverlening. b. herindeling vermogensbestanddelen Omtrent herindelingen van de algemene reserves, bestemmingsreserves en bestemmingsfondsen, alsmede een herverdeling van enkele reserves en fondsen, werd besloten om deze mutaties met ingang van de jaarrekening 2006 te effectueren, hetgeen tot gevolg heeft dat een reclassificatie van het eigen vermogen nodig is van de balans per 31 december 2005. De reclassificaties, die geen gevolgen hebben gehad op het resultaat over het boekjaar 2006, zijn in de jaarrekening opgenomen onder paragraaf 4.5 ‘Waarderingsgrondslagen’. c. uniformering rentetoerekening Met betrekking tot de toerekening van rente is besloten om, mede uit het oogpunt van uniformiteit, rente aan reserves en fondsen toe te rekenen, indien dit door de gever (veelal testamentair) is bepaald. De resterende renteopbrengsten komen ten gunste van de exploitatie van de dienstenorganisatie op basis van de vermogenspositie (geldstromen) van de afzonderlijke werkvelden. d. normering eigen vermogen De destijds vastgestelde normering van het totale eigen vermogen was mede gebaseerd op de aanwezige bestemmingsreserves en bestemmingsfondsen van de Protestantse Kerk in Nederland. Besloten werd tot aanscherping van deze normering om alleen aan de algemene (risico-)reserve een normering te verbinden in een bandbreedte, waarmee de mate van weerbaarheid van de organisatie wordt aangegeven. Deze risicoreserve geldt enerzijds als continuïteitsreserve, een ‘buffer’ voor onverwachte tegenvallers, en anderzijds als egalisatiereserve voor de operationele resultaten van de dienstenorganisatie. De bandbreedte of de hoogte van deze risicoreserve werd bepaald op minimaal 40% met een maximum tot 60% van de jaarloonsom van de dienstenorganisatie incl. Kerk in Actie.

Normering eigen vermogen (norm 40% - 60%)

Rekening 2006

%

Rekening 2005

%

(x € 1.000)

Risicoreserve

9.930

48,7

10.211

50,0

Ten slotte besloot de kleine synode het bestuur van de dienstenorganisatie te verzoeken een convenant op te stellen waarin de positie van de Lutherse Fondsen goed wordt vastgelegd. Op het moment van schrijven van dit jaarverslag is overeenstemming bereikt met de financiële commissie van de evangelisch-lutherse synode over een protocol, waarin is bepaald op welke wijze aanwending van en besluitvorming over de lutherse fondsen dient plaats te vinden.

2.3.3

Treasurybeleid

Notitie Duurzaamheid en beleggingen van de Protestantse Kerk in Nederland Op verzoek van het moderamen van de synode werd in september 2006 een nota ‘Duurzaamheid en Beleggingen van de Protestantse Kerk in Nederland’ (KDB 06.16) uitgebracht. De behandeling van deze nota werd in de vergadering van 24 november 2006 doorgeschoven naar die van 30 maart 2007. Aanvaarding van de nota heeft tot resultaat dat wijzigingen zullen worden aangebracht in de mix van beleggingscategorieën en in het duurzame karakter van de beleggingsportefeuille. Resultaten treasury Volgens de vastgestelde beleidsuitgangspunten is de kerk eigenaar van alle activa en passiva, uitgezonderd die van Kerkinactie. Dit houdt in dat de inkomsten, welke worden gegenereerd uit de verschillende activa, worden verantwoord bij de Protestantse Kerk in Nederland. Onder aftrek van een rentetoewijzing aan diverse bestemmingsfondsen wordt het resterende bedrag door de kerk beschikbaar gesteld aan de dienstenorganisatie ten behoeve van de uitvoering van het algemene kerkenwerk. 14 mei 2007 Jaarrekening 2006


11

De inkomsten uit het gevoerde treasurybeleid zijn als volgt te onderscheiden: Rekening 2006

Totale financiële (rente-)baten (x € 1.000)

Materiële vaste activa Financiële vaste activa Beleggingen Vorderingen en liquide middelen Totale financiële baten: (*)

Rekening 2005

%

1.260 126 357 300 2.043

61,7 6,1 17,5 14,7 100,0

%

1.254 132 545 289 2.220

56,5 6,0 24,5 13,0 100,0

(*) exclusief rentebaten noodhulp Kerkinactie

De financiële baten uit materiële vaste activa worden verkregen doordat de kerk over haar geïnvesteerde eigen vermogen in het gebouwencomplex te Utrecht interne rekenrente calculeert aan de dienstenorganisatie, die deze rente verdisconteert in de huisvestingskosten van het complex. De inkomsten uit financiële vaste activa betreffen enerzijds dividend uit een deelneming en anderzijds rente op uitstaande leningen.

Toerekening financiële baten en lasten

Rekening 2006

(x € 1.000)

Begroting 2006

Rekening 2005

(*)

Totale financiële baten: (zie boven) Af: - Rente toerekening aan fondsen van derden - Rente fondsen Protestantse Kerk in Nederland

2.043

2.220

- 194

- 219

- 57

- 311

(via vermogensresultatenrekening)

Resteert t.b.v. het algemene kerkenwerk, dat door de dienstenorganisatie wordt uitgevoerd:

1.792

1.807

1.690

(*) In de begroting 2006 zijn alleen de nettobaten begroot, die beschikbaar zijn voor de exploitatie van het algemene kerkenwerk.

Beleggingen Het door de synode vastgestelde beleggingsbeleid is er op gericht de combinatie van hogere rendementen bij verantwoord risico te realiseren. Dit alles binnen bepaalde normbandbreedtes. De beurswaarde van de beleggingsportefeuille is als volgt:

( x € 1.000)

Beurswaarde per 31-12-2006 € %

Beurswaarde per 31-12-2005 € %

Obligaties Vastgoed Aandelen Overige beleggingen

3.196 1.270 3.302 2.824

30,2 12,0 31,2 26,6

4.499 897 1.929 * 2.971 *

10.592

100,0

Beleggingsportefeuille

43,7 8,7 18,7 28,9

Beleggingsbeleid % 50-70 15-25 0-20 0-10

(waaronder Oikocredit)

Totaal

10.296

100,0

* Voor vergelijkingsdoeleinden zijn de beurswaarden per 31 december 2005 aangepast vanwege onderbrenging van de deelnames Oikocredit onder de overige beleggingen.

Het beleid met betrekking tot de samenstelling van de mix aan beleggingscategorieën kon ook in 2006 nog niet ten volle tot uitvoer worden gebracht. Aanvaarding van de nota ‘duurzaamheid’ heeft tot resultaat dat wijzigingen zullen worden aangebracht in de mix van beleggingscategorieën en in het duurzame karakter van de beleggingsportefeuille. Om deze reden is nog niet overgegaan tot



12

herbelegging van door lossing vrijgekomen obligatiebeleggingen. Het merendeel van deze vrijvallende beleggingen is in liquiditeiten aangehouden. Hierdoor voldeed de omvang per 31 december 2006 van de beleggingencategorieën niet aan de gestelde bandbreedtes. Het beleggingsmandaat voortvloeiende uit de specifieke belegging van het Fonds Diepenhorst is in 2006 geheel ten uitvoer gelegd. Voor het Fonds dient een vermogen van € 3,5 mln. in stand te blijven, dat voor € 1,5 mln. belegd moet worden in Oikocredit, voor € 1,25 mln. in duurzame beleggingen (aandelen in duurzame bedrijven en beleggingsfondsen) en voor € 0,75 mln. in het diaconaal leningenfonds. Deelname plaatselijke gemeenten in Oikocredit via de landelijke kerk Door zowel colleges van kerkrentmeesters als colleges van diakenen van plaatselijke gemeenten wordt via de landelijke kerk deelgenomen in Oikocredit. Ultimo 2006 is een bedrag bijeen gebracht van € 6,56 mln. (ultimo 2005: € 6,26 mln.), waarvan op naam van de Protestantse Kerk in Nederland aandelen Oikocredit zijn gekocht. Deze aandelen, die worden verantwoord in de jaarrekeningen van plaatselijke gemeenten, zijn niet in de balans van de Protestantse Kerk in Nederland opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de koersresultaten over 2006 is als volgt:

Verloop beleggingen

Obligaties Vastgoed Aandelen

( x € 1.000)

Boekwaarde per 1-1-2006: Aankopen

Totaal

Koersresultaat Boekwaarde per 31-12-2006:

3.074

897 12 909 0 909 361 1.270

Obligaties boven pari Beurswaarde 31 december

122 3.196

1.270

3.302

2.824

122 10.592

Koersresultaat

0,0%

39,7%

6,4%

-0,4%

5,3%

Verkopen/lossingen

4.212

Overige beleggingen

4.212 - 1.138 3.074

1.929 1.174 3.103 0 3.103 199 3.302

2.971 0 2.971 -135 2.836 -12 2.824

10.009 1.186 11.195 - 1.273 9.922 548 10.470

De opbrengsten uit de beleggingen zijn in 2006 als volgt:

Netto opbrengst beleggingen

Obligaties

Vastgoed

Aandelen

38 12

Overige beleggingen

Totaal

33 14

47 -1 46

238 123 14 -4 371 - 14 357

1,6%

3,5%

( x € 1.000)

Opbrengsten: -(coupon)rente -dividend -stock -gerealiseerd koersresultaat Bruto opbrengsten Kosten provisie en bewaarloon Netto opbrengsten Direct rendement

205

205 -4 201

50 -1 49

71 2 -4 69 -8 61

5,4%

4,6%

2,3%

Het totale gemiddelde rendement op de beleggingsportefeuille komt dan in 2006 uit op 8,8%. Over het jaar 2005 bedroeg dit rendement 8,2% en over 2004 7,5%.



13

2.3.4

Richtlijnen jaarverslaggeving

Balansvademecum Bij de behandeling van de (enkelvoudige) jaarrekening 2005 van de Protestantse Kerk in Nederland besloot de kleine synode van 15 en 16 juni 2006 om de richtlijn (640) organisaties zonder winststreven voor de Protestantse Kerk in Nederland te hanteren. Door dit besluit is het balansvademecum komen te vervallen, dat destijds door de Kerk was vastgesteld met als doel uniformering aan te brengen in de grondslagen voor waardering van activa en passiva, evenals voor de bepaling van het resultaat. De toepassing van eerdergenoemde richtlijn voor de jaarverslaggeving voorziet thans geheel hierin, waardoor ook jaarlijkse actualisering van het balansvademecum achterwege kan blijven. Inrichting resultatenrekening De staat van baten en lasten is gesplitst in een operationele resultatenrekening en een vermogensresultatenrekening. In de operationele resultatenrekening worden de jaarlijkse reguliere inkomsten van de Kerk opgenomen, zoals de opbrengsten uit vrijwillige geldwerving (exclusief Kerkinactie), uit verplichte heffingen en (rente-)baten uit vermogen. Deze totale baten worden door de kleine synode als een financiële bijdrage ter beschikking gesteld aan (het bestuur van) de dienstenorganisatie ter uitvoering van het werk van de Kerk. In de vermogensresultatenrekening worden de inkomsten en uitgaven verantwoord, die betrekking hebben op bestemmingsreserves en –fondsen van de Protestantse Kerk in Nederland. Consolidatiekring / Tijdstippen jaarverslagleggingen Met ingang van het boekjaar 2005 wordt, naast de enkelvoudige jaarrekening van de Kerk, aan de kleine synode een door een accountant gewaarmerkte geconsolideerde jaarverslaggeving van de Protestantse Kerk in Nederland aangeboden, waarin zijn opgenomen de aan de kerk gelieerde instellingen c.q. rechtspersonen. Een gelijktijdige aanbieding van de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening van de Kerk is vooralsnog niet mogelijk vanwege het feit dat het tijdstip van oplevering van de verschillende te consolideren verantwoordingen van de kerkelijke stichtingen, die tot de consolidatiekring behoren, niet aansluit met de rapportageperiode (juni van elk jaar) van de jaarrekeningen van de kerk en die van de dienstenorganisatie. Door de kleine synode van 15/16 juni 2006 werd aan het bestuur van de dienstenorganisatie opgedragen al het mogelijke te doen om al vanaf de jaarrekening 2006 de geconsolideerde jaarrekening van de Protestantse Kerk in Nederland tegelijkertijd aan te bieden ter behandeling door de kleine synode in de juni vergadering van 2007. Statutair dienen veelal de instellingen op 1 mei van ieder jaar de jaarrekening uit te brengen, waarna deze jaarrekeningen vervolgens door (de stafafdeling Financiën & Control van) de dienstenorganisatie dienen te worden geconsolideerd en daarna door de accountant te worden gecontroleerd en voorzien van een goedkeurende verklaring. Wanneer hierbij tevens de termijn van zes weken voor synodeleden, commissie van rapport e.d. wordt meegerekend, kan aan deze opdracht vooralsnog niet worden voldaan. Daarbij komt dat de kleine synode de behandeling van de (eerste!) geconsolideerde jaarrekening over 2005 heeft doorgeschoven van 24 november 2006 naar 30 maart 2007. Dit heeft wel tot gevolg dat het nieuw uit te zetten consolidatietraject voor het boekjaar 2006 ook pas later in gang gezet kan/kon worden vanwege de synodale besluitvorming. Voorgesteld wordt dan ook om voorlopig (bijv. voor de komende drie jaren: 2007-2009) de behandeling van de geconsolideerde jaarrekening te plannen in de najaarsvergaderingen van de kleine synode.

2.3.5

Quotumbeleid

Quotisatieregelingen en de daarbij behorende uitvoeringsregeling Vanaf 2004 zijn de uniforme quotisatieregelingen van kracht geworden met betrekking tot de verplichte heffingen voor het kerkrentmeesterlijk en diaconaal quotum, alsmede voor de afdracht voor de solidariteitskas ter vervanging van de toenmalige kerkeigen quotisatieregelingen. Vaststelling heffingsfactoren Op 18 november 2005 stelde de kleine synode de volgende heffingspercentages en ledengelden vast voor het heffingsjaar 2006 (rapport KDB 05.17), namelijk:



14

Heffingscomponenten voor de verplichte heffingen 2006:

a. over de belastbare inkomsten van een gemeente of diaconie:

Kerkrentmeesterlijk quotum

Diaconaal quotum

4,60%

5,70%

b. per belijdend lid (peildatum 1 januari 2005)

€ 1,85

Solidariteitskas

€ 5,-

De inning van de verplichte heffingen voor het jaar 2006 werd door de kleine synode vastgesteld in twee termijnen en wel voor het kerkrentmeesterlijk en diaconaal quotum op de vervaldata van 1 april en 1 oktober en voor de solidariteitskas op de vervaldata 1 juni en 1 oktober. Opbrengsten verplichte heffingen 2006 De opbrengsten uit de verplichte heffingen over 2006 bedragen:

Opbrengsten verplichte heffingen

Rekening 2006

Afwijking

Begroting 2006

Rekening 2005

(x € 1.000,-)

Kerkrentmeesterlijk quotum Diaconaal quotum

Solidariteitskas Generale kas oud saldo

Totaal verplichte heffingen

11.204 3.484 14.688

0 139 139

11.204 3.623 14.827

10.978 3.530 14.508

4.839

111

4.950

4.839

111

4.950

4.944 56 5.000

19.527

250

19.777

19.508

De afwijking van € 250.000 met de begroting voor het jaar 2006 is ontstaan door:

Verplichte heffingen: analyse verschillen (x € 1.000,-)

Kerkrentmeesterlijk quotum Diaconaal quotum Solidariteitskas

Herziene aanslagen door nieuwe basisgegevens (incl. opslagen)

Kwijtscheldingen bezwaardenregeling

254 - 61 - 33 160

- 41 - 18 - 19 - 78

Dotatie voorziening dubieuze debiteuren

- 212 - 60 - 60 - 332

Totale afwijking 2006 opbrengsten verpllichte heffingen

0 - 139 - 111 - 250

Herzieningen (per saldo € 160k) De vaststelling van de heffingsfactoren voor het jaar 2006 is gebaseerd op een respons van de basisgegevens van plaatselijke gemeenten van 78,4% bij de berekening van het kerkrentmeesterlijk quotum en 68,6% bij de berekening van het diaconaal quotum. Bij het ontbreken van de basisgegevens worden de te belasten inkomsten van gemeenten naar schatting vastgesteld conform artikel 2.6 van de uitvoeringsregeling (de zgn. 10 en 25% opslagen). Aangezien bij de vaststelling van de heffingsfactoren geen rekening wordt gehouden met deze opslagen, kunnen deze verhoogde inkomsten leiden tot een meeropbrengst ten opzichte van de begroting. Na de vaststelling van de heffingsfactoren en gedurende het lopende boekjaar worden door gemeenten ook alsnog (nieuwe) basisgegevens verstrekt met het verzoek de reeds opgelegde (ambtshalve) aanslag te willen herzien. Bij honorering van deze verzoeken blijkt meestal dat de herziene aanslagen leiden tot lagere quotumvaststellingen dan begroot.



15

Kwijtscheldingen (€ - 78k) In het verlengde van het verslagjaar 2004 en 2005 zijn ook in 2006 voorlopige kwijtscheldingen verleend aan de zgn. gebroken gemeenten. De voor het quotum belaste inkomsten over het boekjaar 2004 gaven ook voor het quotumjaar 2006 voor deze gemeenten veelal nog geen reëel beeld. De (voorlopige) kwijtschelding is gebaseerd op de daling van het aantal belijdende leden tengevolge van de vorming van de Protestantse Kerk in Nederland. Toename voorziening dubieuze debiteuren (€ - 332k) Vanwege oninbaarheid van uitstaande quotumvorderingen is er in het verleden een voorziening dubieuze quotumdebiteuren gecreëerd. Uitgaande van de bestendige gedragslijn voor oninbaarheid dient de voorziening te worden verhoogd, voornamelijk door de gevolgen van de problematiek van de gebroken gemeenten. De verhoging van de voorziening is ten laste van de opbrengsten uit verplichte heffingen over het boekjaar 2006 gebracht. Met betrekking tot de voorziening inzake de dubieuze quotumdebiteuren is de navolgende specificatie opgesteld: Stand Voorziening Quotumdebiteuren

Totaal

KRMquotum

%

(x € 1.000)

Quotumvorderingen 2006 Voorziening quotumdebiteuren Totale quotumvordering Voorziening: Stand ultimo 2005 Toename in 2006: Stand ultimo 2006

%

Diac. quotum

%

Solidariteitskas

%

340

20

196

17

79

28

65

27

1.350

80

963

83

207

72

180

73

1.690

100

1.159

100

286

100

245

100

1.018 332 1.350

75 25

751 212 963

78 22

147 60 207

71 29

120 60 180

67 33

100

100

38

Aantal gemeenten:

100

47

100

38

Voorziening gerangschikt naar: - bezwaarde gemeenten

702

52

- overige gemeenten

648

48

43

549

170

82

(25) 57

(11)

(aantal gemeenten)

Totale voorziening:

414 (27)

(aantal gemeenten)

37

118

66

(27) 18

(22)

62

34

(11)

1.350

100

963

100

207

100

180

100

176 246 280 702

25 35 40

99 142 173 414

24 34 42

44 60 66 170

26 35 39

33 44 41 118

28 37 35

Ouderdom heffingen: a. bezwaarde gemeenten

- 2004 - 2005 - 2006 Totaal:

100

100

100

100

b. overige gemeenten

- 2003 en ouder - 2004 t/m 2006 Totaal:

348 300 648

54 46 100

344 205 549

63 37 100

3 34 37

8 92 100

1 61 62

2 98 100

Solidariteitskasbijdragen 2006 Bij de vaststelling van de begroting 2006 is met betrekking tot de solidariteitskas bepaald om enerzijds het verschil, dat optreedt tussen de werkelijke en begrote ontvangsten voor de solidariteitskas, te korten op de geraamde bestedingen voor de steunverlening uit deze kas. Deze daling kan anderzijds worden gecompenseerd door optredende vrijval van toegezegde subsidieverplichtingen. 14 mei 2007 Jaarrekening 2006


16

Eerdergenoemd verschil bedroeg voor 2006 een bedrag van € 111.486. Vrijval heeft in 2006 echter niet plaatsgevonden. De solidariteitskas 2006 eindigt per saldo met een tekort van € 23.733, welk bedrag (via de resultaatverdeling) voor € 69.373 wordt onttrokken uit de steunverleningreserve categoriaal pastoraat en een bedrag van € 45.640 wordt toegevoegd aan de reserve voor steunverlening aan plaatselijke gemeenten wegens onderschrijding van het toegezegde budget voor 2006.

2.3.6

Bezoldiging moderamen en bestuurders

De leden van het moderamen van de Protestantse Kerk in Nederland ontvangen, buiten de scriba dr. B. Plaisier, geen bezoldiging. Voor een 3-tal leden werden in 2006 vervangingskostenvergoedingen verstrekt aan de betreffende kerkelijke gemeenten. Aan één lid van het moderamen is in 2005 een lening verstrekt voor een periode van 4 jaar ad € 12.500, met een rentepercentage van 4%. Ultimo 2006 resteert een vordering van € 8.364. Aan de overige leden van het moderamen zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt. Deze totale personele kosten van het moderamen ad € 310.402 zijn, met uitzondering van een deel van de vervangingskosten ter hoogte van € 27.600, verantwoord in de jaarrekening 2006 van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland. De leden van het bestuur van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland ontvangen geen bezoldiging. In het jaar 2006 is € 7.533 aan onkostenvergoedingen verstrekt, die verantwoord zijn in de jaarrekening van de dienstenorganisatie. Dit zijn vergoedingen voor reis- en verblijfkosten. Aan de bestuursleden zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt.

2.3.7

Financiële risico’s

De laatste rapportage in deze betrof de risicoparagraaf in de begroting voor 2007 van de Protestantse Kerk in Nederland, waarin zaken werden benoemd die (mogelijk) een beslag kunnen leggen op de middelen van de kerk. In deze jaarrekening wordt over de ontwikkelingen hieromtrent en mogelijke nieuwe onderwerpen nader gerapporteerd. a. Juridische procedures De advocaatkosten en de kosten van gerechtelijke procedures, voor 2006 begroot op € 200.000 exclusief tijdelijk extra personele ondersteuning bij de afdeling juridische zaken, bedroegen over het betreffende boekjaar ca. € 83.000. De hoogte van deze uitgaven is mede afhankelijk van de mate waarin door de Kerk verweer moet worden gevoerd. In de voortschrijdende tussenrapportages tijdens het boekjaar wordt deze uitgavenontwikkeling gevolgd. b. Administratiekosten voormalige GKN-traktementsaangelegenheden De door het bureau predikanten neergelegde claim ad € 353.632, bij de Protestantse Kerk in Nederland respectievelijk de dienstenorganisatie is behandeld met behulp van een externe arbiter. Op grond van het advies van de arbiter is de claim in overleg tussen het bestuur van de dienstenorganisatie en de beleidscommissie predikanten omgezet in het (tijdelijk) inlenen van personeel van de dienstenorganisatie, waardoor het een en ander met “gesloten beurs” kan plaatsvinden. De looptijd hiervan is 2007 tot en met 2010 en de dienstverlening vertegenwoordigt een waarde van € 300.000. c. Nieuwe landelijke ledenregistratie PKN De kleine synode van 24 november 2006 besloot met betrekking tot het ‘Projectplan LLR Implementatie’ om het totale budget dat aan investeringskosten voor het project LLR benodigd is – met een maximum van € 5,2 mln.- goed te keuren en in te stemmen met de in het projectplan vermelde exploitatiekosten voor de landelijke ledenregistratie, met dien verstande dat bij de voortgang van het project voldaan dient te worden aan verschillende voorwaarden. De afschrijvingskosten van deze investeringen zullen vanwege vertraging in de gehele uitrol van de landelijke ledenregistratie pas in 2008 aanvangen. Thans wordt dit budget voldoende geacht om de implementatie te realiseren.



17

d. Reorganisatiekosten SMRA De kleine synode van 15 en 16 juni 2006 besloot om, naast de bijdrage van € 1 mln. uit het eigen vermogen van de SMRA voor het Sociaal Plan, een budget van ten hoogste € 1,3 mln. beschikbaar te stellen voor de kosten van dit sociaal plan, voor zover deze het door de SMRA te voteren bedrag te boven zullen gaan. Laatstgenoemd budget zal worden (voor)gefinancierd door de Protestantse Kerk overeenkomstig de (voor)financiering van het lopende project LLR (zie hierboven punt c). e. Afloop huurcontracten provinciale dienstencentra Het synodebesluit tot verandering van de inrichting en werkwijze van de dienstenorganisatie op grond van het vervolgrapport ‘Groeien met de riemen die je hebt’ heeft de opheffing tot gevolg van de provinciale dienstencentra in de huidige vorm en op de huidige locaties. Om deze reden zijn alle huurcontracten ultimo 2007 opgezegd. Aangezien de huurtermijnen veelal voor vijf jaren zijn aangegaan, worden thans inspanningen gepleegd om nieuwe huurders aan te trekken voor deze vrijkomende huurlocaties ultimo 2007. Over mogelijke afkoopsommen wegens het vroegtijdig beëindigen van deze huurovereenkomsten is nog niets bekend. In de jaarrekening 2006 zijn hiervoor derhalve geen voorzieningen opgenomen.



18

2.4

Begroting 2007

In de vergadering van de kleine synode van 24 november 2006 is de begroting 2007 van de Protestantse Kerk in Nederland vastgesteld. In de operationele resultatenrekening zijn de jaarlijkse reguliere inkomsten van de Kerk opgenomen, zoals de opbrengsten uit vrijwillige geldwerving (exclusief Kerkinactie), uit verplichte heffingen en (rente-)baten uit vermogen. Deze totale baten ad € 22.324.000 worden door de kleine synode als een financiële bijdrage ter beschikking gesteld aan (het bestuur van) de dienstenorganisatie ter uitvoering van activiteiten/steunverleningsprojecten, zoals vermeld in een afzonderlijke begroting voor de dienstenorganisatie.

Operationele resultatenrekening

Begroting 2007

(x € 1.000)

Baten: Opbrengsten vrijwillige geldwerving Opbrengsten verplichte heffingen Financiële baten en lasten

1.217 19.357 1.750 22.324

Lasten: Financiële bijdragen aan de dienstenorganisatie

22.324 0

Operationeel resultaat

In de vermogensresultatenrekening zijn de inkomsten en uitgaven begroot, die betrekking hebben op bestemmingsreserves en –fondsen van de Protestantse Kerk in Nederland. Nadrukkelijk wordt hierbij vermeld dat het begrote vermogensresultaat een besteding betreft van reeds ontvangen (en gereserveerde) gelden, die in het komende begrotingsjaar zullen worden uitgegeven.

Vermogensresultatenrekening

Begroting 2007

(x € 1.000)

Baten: Opbrengsten vrijwillige geldwerving Subsidies / bijdragen van derden Financiële baten en lasten Bijzondere baten

900 16 375 150 1.441

Lasten: Specifieke kosten Bureaukosten Bijdragen uit bestemmingsreserves ten behoeve van de dienstenorganisatie voor: - programma’s Kerkinactie - werkzaamheden lijn- en stafafdelingen Overige financiële bijdragen Bijzondere lasten

Vermogensaanwending uit/-toewijzing aan bestemmingsreserves/-fondsen



20 6 1.175 875 360 55 2.491

- 1.050

19

3.


ANALYSE, KENGETALLEN EN KERNCIJFERS


20

Hoofdstuk 3: 3.1

Analyse, kengetallen en kerncijfers

Inleiding

In deze rubriek worden getallen en cijfers vermeld die inzicht geven in de (financiële) gang van zaken van de Protestantse Kerk in Nederland. In de berekening van de verschillende ratio's zijn m.b.t. het vermogens- en beleggingsbeleid ook de financiële gegevens van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland betrokken. Door de tussentijdse wijzigingen van het organisatiemodel, reclassificaties en de kerkvereniging zijn langere reeksen van vergelijkende cijfers met betrekking tot de financiële ratio’s, dan hier gepresenteerd, niet voorhanden.

3.2

Balans

Activa

Balans per 31-12-2006

(x € 1.000)


25.416 14.620 40.036

25.017 14.592 39.609

Rekeningen courant Vorderingen Vlottende activa

452 1.708 2.160

490 760 1.250

Liquide middelen

9.313

11.412

51.509

52.271

Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vaste activa

Totaal activa

Passiva


(x € 1.000)

Besteedbaar: - Algemene (risico-)reserve - Bestemmingsreserves Vastgelegd: - Herwaarderingsreserves


9.930 11.596 2.741 7.791 32.058

10.211 12.606 2.034 7.962 32.813

Voorzieningen Schulden op lange termijn Lang vreemd vermogen

835 3.311 4.146

863 4.010 4.873

Schulden op korte termijn Rekeningen courant Vlottende passiva

1.087 14.218 15.305

1.416 13.169 14.585

Totaal passiva

51.509

52.271

- Bestemmingsfondsen)

Eigen vermogen

Toelichting op de balans per 31 december 2006 De mutaties in het vermogen worden in beeld gebracht bij het kasstroomoverzicht (zie 4.4 van de jaarrekening). Volledigheidshalve worden onderstaand op hoofdlijnen de wijzigingen weergegeven:



21

Activa De vaste activa stegen per saldo met € 427k, ondanks verlagingen door jaarlijkse afschrijvingen, vanwege de investeringskosten voor de nieuwe landelijke ledenregistratie. De toename van de vlottende activa (€ 910k) betreft per balansdatum hoofdzakelijk de nog te ontvangen overige vorderingen. De liquide middelen namen af met € 2.099k. Passiva De mutaties in de reserves en fondsen zijn als volgt:

Mutaties 2006 in reserves en fondsen (x € 1.000)

Besteedbaar vermogen: - algemene (risico-)reserve - bestemmingsreserves Vastgelegd vermogen: - herwaarderingsreserves - bestemmingsfondsen

Eigen vermogen


Mutaties 2006


9.930 11.596

- 281 - 1.010

10.211 12.606

2.741 7.791

707 - 171

2.034 7.962

32.058

- 755

32.813

De daling van het eigen vermogen is ontstaan door het gebruik van bestemmingsreserves en bestemmingsfondsen (€ 1.181k). Hiertegenover staat een toename van de herwaarderingsreserve deelneming Boekencentrum (€ 159k) en van de beleggingen (€ 548k). De algemene risicoreserve, die mede geldt als egalisatiereserve voor de operationele resultaten van de dienstenorganisatie, daalde o.a. vanwege het besluit van de kleine synode om de projectkosten 2004 (€ 238k) voor de landelijke ledenregistratie ten laste van het vermogen van de Kerk te brengen. Ook werden voor het laatste jaar de kosten van het project semi-statisch archief (€ 88k) ten laste van deze reserve gebracht, waarna het project ten laste komt van de dienstenorganisatie. Tevens kwam het aandeel in het nog te verdelen positieve resultaat over het boekjaar 2005 van de dienstenorganisatie (€ 111k) ten gunste van deze reserve. Het lang vreemd vermogen nam af met € 727 door voornamelijk vermindering van de uitkeringsrekeningen wegens uitbetalingen van gereserveerde subsidietoezeggingen aan plaatselijke gemeenten. De vlottende passiva steeg per saldo met € 707k als gevolg van hogere rekeningen courant verhoudingen met kerkelijke instellingen zoals ThWI, SSK en Dienstenorganisatie.



22

3.3



Begroting 2007

(x € 1.000)

Baten Opbrengsten vrijwillige geldwerving Opbrengsten verplichte heffingen Financiële baten en lasten Lasten: Financiële bijdragen dienstenorganisatie


Rekening 2006

Rekening 2005

Rekening 2004

1.217 19.357 1.750 22.324

1.041 19.527 1.792 22.360

1.215 19.508 1.690 22.413

1.290 20.323 1.856 23.469

22.324

22.360

22.413

23.469

0

0

0

0

Toelichting De verschillende collecteopbrengsten bleven in 2006 achter op de begroting (€ 1.201), maar waren met betrekking tot de zgn. kerkopbouwcollecten iets hoger dan begroot. De bijdragen voor het studiefonds en voor regionale activiteiten zijn, conform de gestelde criteria van verantwoording, verantwoord in de vermogensresultatenrekening, waardoor met name deze daling is ontstaan. De opbrengsten uit verplichte heffingen bleven wederom achter op de begroting (€ 19.777) vanwege herzieningen van aanslagen, door (voorlopige) kwijtscheldingen volgens de bezwaardenregeling en door een dotatie aan de voorziening voor dubieuze quotumdebiteuren. De netto rentebaten, die door de kerk o.a. ten gunste worden gesteld aan de exploitatie van de dienstenorganisatie, kwamen in 2006 iets lager uit dan begroot (€ 1.807).

3.4



Begroting 2007

(x € 1.000)

Baten: Opbrengsten vrijwillige geldwerving Subsidies / bijdragen van derden Financiële baten en lasten Bijzondere baten Lasten: Specifieke kosten Bureaukosten Bijdragen uit bestemmingsreserves ten behoeve van de dienstenorganisatie voor: - programma's Kerkinactie - werkzaamheden lijn- en stafafdelingen Overige financiële bijdragen Bijzondere lasten


Rekening 2006

Rekening 2005

Rekening 2004

900 16 375 150 1.441

2.044 148 57 1.118 3.367

5.104 352 311 1.137 6.904

2.225 28

20 6

145 20

143 25

151 3

1.175 875 360 55 2.491

1.887 1.348 347 375 4.122

1.935 * 1.225 * 750 481 * 4.559

- 1.050

- 755

2.345

553 2.806

1.665 1.913 269 250 4.251

- 1.445

* Deze rekeningcijfers 2005 zijn vanwege vergelijkingsdoeleinden aangepast.



23

Toelichting De opbrengst vrijwillige geldwerving, vooral de door de kerk ontvangen nalatenschappen met specifieke bestemmingen, kwam uit op ongeveer het niveau van 2004, doordat het boekjaar 2005 sterk eenmalig werd beïnvloed door een forse nalatenschap (Diepenhorst). De subsidies en bijdragen van derden waren in 2005 t.o.v. 2006 hoger vanwege een nagekomen bate uit 2004 van Kerkinactie in het kader van het fonds Hoop doet Samenleven. De rentetoerekening is vanaf het boekjaar 2006 gewijzigd door de synodale aanvaarding van de notitie ‘strategisch kader vermogensontwikkeling’. De vastgestelde begroting voor 2007 was nog gebaseerd op de oude rentetoerekeningsystematiek. De bijzondere baten bestonden in 2006 voornamelijk uit mutaties met betrekking tot de herwaarderingsreserves en het positieve operationele resultaat 2005 van de dienstenorganisatie. De hogere uitgaven in 2005 t.o.v. 2006 van de post “overige financiële bijdragen” hebben voornamelijk betrekking op de uitvoering van projecten in het kader van het Fonds Hoop doet Samenleven. De bijzondere lasten in 2006 betrof hoofdzakelijk de afboeking van de projectkosten 2004 voor de landelijke ledenregistratie.

3.5

Financiële ratio’s

Vermogen De kleine synode van de Protestantse Kerk in Nederland besloot in 2006 tot aanscherping van de normering van het eigen vermogen door alleen aan de algemene (risico-)reserve een normering te verbinden in een bandbreedte, waarmee de mate van weerbaarheid van de organisatie wordt aangegeven. De bandbreedte of de hoogte van deze risicoreserve is bepaald op minimaal 40% met een maximum tot 60% van de jaarloonsom van de dienstenorganisatie incl. Kerk in Actie. Rekening 2006

Normering eigen vermogen (norm 40% - 60% jaarloonsom)

%

Rekening 2005

%

(x € 1.000)

Risicoreserve

9.930

48,7%

10.211

50,0%

Deze risicoreserve geldt enerzijds als continuïteitsreserve, een ‘buffer’ voor onverwachte tegenvallers, en anderzijds als egalisatiereserve voor de operationele resultaten van de dienstenorganisatie.

Beleggingen

Beleggingsrendement

Obligaties

Vastgoed

Aandelen

Overige beleggingen

Totaal

Direct rendement Koersresultaat Totaal rendement 2006

5,4% 0,0% 5,4%

4,6% 39,7% 44,3%

2,3% 6,4% 8,7%

1,6% - 0,4% 1,2%

3,5% 5,3% 8,8%

Totaal rendement 2005

7,1%

14,0%

9,2%

6,6%

8,2%



24

Solvabiliteit Bij de solvabiliteit wordt enerzijds de verhouding uitgedrukt van het eigen vermogen tot het vreemd vermogen en anderzijds het eigen vermogen tot het totale vermogen. In algemeen bedrijfseconomische zin zijn de uitkomsten van de verhoudingsgetallen als goed te bestempelen. Rekening 2006

Solvabiliteit Verhouding eigen vermogen / totaal vermogen Verhouding eigen vermogen / vreemd vermogen

62 % 165 %

Rekening 2005 63 % 169 %

Rekening 2004 60 % 149 %

Liquiditeit en cash-flow In de verhoudingscijfers aangaande de liquiditeit wordt de verhouding van de vlottende activa uitgedrukt tot de schulden op korte termijn. Geplaatst in een algemeen bedrijfseconomisch kader zijn de uitkomsten van de verhoudingsgetallen goed. Rekening 2006

Liquiditeit Verhouding vlottende activa incl. liquide middelen/ kort vreemd vermogen

Cash-flow (x € 1.000)

75 %

Rekening 2006

Mutatie liquide middelen


- 2.099


Rekening 2005

87 %

Rekening 2005 4.495

Rekening 2004

66 %

Rekening 2004 - 1.729

25

4.


JAARREKENING 2006


26

Hoofdstuk 4: 4.1

Jaarrekening

Balans

Activa

Referentie

(x € 1.000)

Terreinen en gebouwen Installaties Inventaris Automatisering Materiële vaste activa

1

Effecten Deelnemingen Leningen u/g Financiële vaste activa

2

Rekeningen courant Verplichte heffingen Overige vorderingen

Balans 31-12-2006

Balans 31-12-2005

16.388 3.616 1.524 3.888

16.677 3.767 1.742 2.831

25.416

25.017

10.465 1.864 2.291

10.009 1.705 2.878

14.620

14.592

452 340 1.368

490 263 497

Vorderingen

3

2.160

1.250

Liquide middelen

4

9.313

11.412

51.509

52.271

Balans 31-12-2006

Balans 31-12-2005

9.930 11.596

10.211 12.606

2.741 7.791

2.034 7.962

32.058

32.813

Totaal Activa

Passiva

Referentie

(x € 1.000)

Besteedbaar vermogen:

5

- Algemene reserves - Bestemmingsreserves Vastgelegd vermogen:

6

- Herwaarderingsreserves - Bestemmingsfondsen Eigen vermogen Voorzieningen

7

835

863

Schulden op lange termijn

8

3.311

4.010

9

14.218 1.087 15.305

13.169 1.416 14.585

51.509

52.271

Rekeningen courant Overige kortlopende schulden Schulden op korte termijn Totaal Passiva



27

4.2

Staat van baten en lasten operationele resultatenrekening Ref.

Operationele resultatenrekening (x € 1.000)

Baten: Opbrengsten vrijwillige geldwerving: - Collecte Kerk en Israël - Collecte Jeugd- en Jongerenwerk / JOP - Collecte Pastoraat - Collecte Geloofsopvoeding - Collecte Educatie - Collecte Eredienst en Kerkmuziek Subtotaal colllecten Kerkopbouwwerk: - Collecte Oecumene - Collecte studiefonds - bijdragen regionale fondsen

227 172 148 123 123 100 893 148

12

Financiële baten en lasten: - rentebaten beleggingen

13

Rekening 2005

14

1.041

250 200 125 100 125 80 880 170 30 121 1.201

148 1.215

11.204 3.484 4.839 19.527

11.204 3.623 4.950 19.777

10.978 3.530 5.000 19.508

1.792 1.792

1.807 1.807

1.690 1.690

22.360

22.785

22.413

22.360

22.785

22.413

0

0

0



Begroting 2006

11

Opbrengsten verplichte heffingen: - kerkrentmeesterlijk quotum - diaconaal quotum - solidariteitskas

Lasten: Financiële bijdragen aan de dienstenorganisatie:

Rekening 2006


256 193 134 115 112 104 914 153

28

4.3

Staat van baten en lasten vermogensresultatenrekening Ref.

Vermogensresultatenrekening (x € 1.000)

Baten: Opbrengsten vrijwillige geldwerving Subsidies / bijdragen van derden Financiële baten en lasten Bijzondere baten

Lasten: Specifieke kosten Bureaukosten Bijdragen uit bestemmingsreserves ten behoeve van de dienstenorganisatie voor: - programma’s Kerk in Actie - werkzaamheden lijn- en stafafdelingen Overige financiële bijdragen Bijzondere lasten

Rekening 2006

Rekening 2005

15 16 17 18

2.044 148 57 1.118 3.367

1.585 60 0 188 1.833

5.104 352 311 1.137 6.904

19 20 21

145 20

95 3

143 25

1.887 1.348 347 375 4.122

1.600 1.249 291 82 3.320

1.935 1.225 750 481 4.559

- 755

- 1.487

2.345

22 23



Begroting 2006


29

4.4.

Kasstroomoverzicht

Kasstroomoverzicht (indirecte methode) Ref

(x € 1.000)

Vermogensresultaat

Balans

Balans

31-12-2006

31-12-2005

- 755

2.345

1.434 - 28 - 948 1.087 - 329 1.216

1.446 - 189 1.544 471 - 456 2.816

Kasstroom uit operationele activiteiten - Afschrijvingen - Voorzieningen - Vorderingen - Rekeningen-courant verhoudingen - Kortlopende schulden Totaal Kasstroom uit operationele activiteiten

1 7 3 3/9 9

Kasstroom uit investeringsactiviteiten - Investeringen in materiële vaste activa - Desinvesteringen in materiële vaste activa - Effecten - Deelnemingen - Leningen u/g Totaal Kasstroom uit investeringsactiviteiten

1 1 2 2 2

- 2.071 238 - 456 - 159 587 - 1.861

- 1.787 9 2.217 - 117 275 597

Kasstroom uit financieringsactiviteiten - Langlopende schulden Totaal Kasstroom uit financieringsactiviteiten

8

- 699 - 699

- 1.263 -1.263

- 2.099

4.495

Totaal mutatie liquide middelen



30

4.5

Waarderingsgrondslagen

Richtlijn Jaarverslaggeving De enkelvoudige jaarrekening van de Protestantse Kerk in Nederland is opgesteld conform de Richtlijn Organisaties zonder winststreven (RJ 640), met uitzondering van richtlijn 217 consolidatie. De staat van baten en lasten is gesplitst in een operationele resultatenrekening en een vermogensresultatenrekening. In de operationele resultatenrekening worden de jaarlijkse reguliere inkomsten van de Kerk opgenomen, zoals de opbrengsten uit vrijwillige geldwerving (exclusief Kerkinactie), uit verplichte heffingen en (rente-)baten uit vermogen. Deze totale baten worden door de kleine synode als een financiële bijdrage ter beschikking gesteld aan (het bestuur van) de dienstenorganisatie ter uitvoering van het werk van de Kerk. In de vermogensresultatenrekening worden de inkomsten en uitgaven begroot, die betrekking hebben op bestemmingsreserves en –fondsen van de Protestantse Kerk in Nederland. Consolidatiekring Met ingang van het boekjaar 2005 wordt, naast deze enkelvoudige jaarrekening, aan de kleine synode een door een accountant gewaarmerkte geconsolideerde jaarverslaggeving van de Protestantse Kerk in Nederland aangeboden, waarin zijn opgenomen de aan de kerk gelieerde instellingen c.q. rechtspersonen. Reclassificatie balans per 31 december 2005 De notitie ‘Het strategisch financieel kader voor de (eigen) vermogensontwikkeling van de Protestantse Kerk in Nederland’ werd door de kleine synode op 24 november 2006 vastgesteld. In deze notitie werden de eigen vermogenspositie en vermogensontwikkeling en het beleid dienaangaande getoetst en waar nodig herijkt. Deze herijking heeft geleid tot een reclassificatie van de balans per 31 december 2005. Deze reclassificatie heeft geen gevolgen gehad voor het resultaat.


Reclassificatie

23.146 9.667 32.813

- 329 329 0


Reclassificatie

7.200 1.359 1.337 2.170 5 49

3.011 - 1.359 - 1.337 - 2.170 -5 - 49

10.211

Algemene reserves

12.120

- 1.909

10.211

Transporteren

12.120

- 1.909

10.211

Eigen vermogen (x € 1.000)

Besteedbaar vermogen Vastgelegd vermogen Totaal eigen vermogen

Specificatie besteedbaar vermogen (x € 1000,-)

Risicoreserve Reserve legaten en erfstellingen Werkkapitaal Werelddiaconaat Werkkapitaal Zending Algemene Reserve Welja Reserve Zendingsraad



Balans per 31-12-2005 na reclass. 22.817 9.996 32.813

Balans per 31-12-2005 na reclass.

31

Vervolg specificatie

Balans per

besteedbaar vermogen

31-12-2005

Reclassificatie

31-12-2005 na reclass.

(x € 1000)

Transport

12.120

(Wereld)diaconale reserves buitenland Werkkapitaal Werelddiaconaat Fonds Koopvaardij Nalatenschappen Werelddiaconaat

75 74

Reserves zending buitenland Werkkapitaal Zending Nalatenschappen Zending

23

Diaconale reserves binnenland Bakker - de Jongfonds Diaconale Raad/HEB Steunfonds Jeugdwelzijn Steunfonds Alg. diaconale arbeid

57 10 243 3

Reserves kerkopbouw binnenland

683

Steunverleningsreserves binnenland Generale kas "oud saldo" Solidariteitskas Reserve steunverlening Reserve categoriaal pastoraat Generale kerkvoogdijkas

Regionale reserves

- 1.909

10.211

1.336

1.336 75 74

2.170

2.170 23

- 57 10 243 3 683

5.778 114 0 0 450

- 5.778 - 114 3.003 1.445

272

- 272

Reserves wetenschappelijk onderzoek HBO Universitair onderwijs

2.943

Lutherse reserves Algemene Reserve Welja Reserve Zendingsraad

Balans per

3.003 1.445 450

2.943

5 49

5 49

Overige reserves Bestemmingsreserves

301 11.026

- 207 1.580

94 12.606

Totaal besteedbaar vermogen

23.146

- 329

22.817

De specificatie van het vastgelegd vermogen is als volgt:



32

Specificatie vastgelegd vermogen

Balans per

(x € 1.000)

31-12-2005

Deelneming Boekencentrum Beleggingen

1.591 443

Herwaarderingsreserves

2.034

(Wereld)diaconale fondsen buitenland Diaconale fondsen binnenland Fondsen zending binnenland Niet best.opbr.Bakker/de Jongh Fonds Missionair werk Bakker - de Jongfonds

Reclassificatie

Balans per 31-12-2005 na reclass. 1.591 443

0

2.034

312

312

60

60

- 10 -3

- 10 -3 57

57 4.242

4.242

Steunverleningsfondsen binnenland

598

598

Fondsen wetenschappelijk onderzoek Fonds Mw. J. Brandenburg HBO Universitair onderwijs

635

Regionale fondsen

930

930

Lutherse fondsen

791

791

Overige fondsen Bestemmingsfondsen

78 7.633

329

78 7.962

Totaal vastgelegd vermogen

9.667

329

9.996

Fondsen kerkopbouw binnenland

4.5.1

635 272

272

Grondslagen voor waardering van activa en passiva

Materiële vaste activa De terreinen worden gewaardeerd op verkrijgingswaarde. De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde onder aftrek van jaarlijkse afschrijvingen. De afschrijvingspercentages voor de vaste activa zijn: % afschrijving

Omschrijving Terreinen en gebouwen Installaties Inventaris Automatisering: - Software *) - Computerapparatuur - Overig automatiseringsapparatuur Overige vaste activa

0% 2% 6% -

2% 10% 10%

10% -

33% 25% 10% 33%

6% -

*) Alleen centrale (maatwerk-)applicaties worden in 10 jaar afgeschreven



33

Financiële vaste activa Leningen uitgeleend geld (u/g) worden gewaardeerd op nominale waarde zonodig gecorrigeerd voor oninbaarheid. De deelneming wordt gewaardeerd tegen netto-vermogenswaarde. Aandelen worden gewaardeerd op marktwaarde. Obligaties en overige beleggingen worden op nominale waarde gewaardeerd. Voorraden Waardering vindt plaats op verkrijgings- of vervaardigingsprijs eventueel met aftrek van een voorziening voor incourante voorraden. Vorderingen, overlopende activa en overige activa Vorderingen, overlopende activa en overige activa worden gewaardeerd tegen nominale waarde, rekening houdend met een voorziening wegens oninbaarheid. Liquide middelen De liquide middelen worden tegen nominale waarde opgenomen. Eigen vermogen Het vermogen van de kerk heeft een bijzonder karakter. De Protestantse Kerk in Nederland is gehouden dit vermogen slechts aan te wenden in overeenstemming met de doelstelling waartoe ze in het leven is geroepen. De presentatie van het eigen vermogen in de balans wordt onderscheiden in: • besteedbaar vermogen • vastgelegd vermogen. Besteedbaar vermogen Het besteedbaar vermogen kent algemene reserves en bestemmingsreserves. Besteding van de bestemmingsreserves kan slechts indien dit binnen de gegeven “bestemming” plaatsvindt. De bestemming kan door bestuur/synode worden gewijzigd. De gevormde bestemmingsreserves mogen geen verplichting betreffen. Vastgelegd vermogen Binnen de definitie van vastgelegd vermogen bevinden zich de bestemmingsfondsen. Dit deel van het eigen vermogen is vanwege de specifieke bestemming, dat door “derden” (gevers of overheid) is bepaald, slechts aan te wenden voor de specifieke bestemming. Voorzieningen Onder voorzieningen worden opgenomen: • verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs is in te schatten • op balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen en/of verliezen waarvan de omgang redelijkerwijs is in te schatten • kosten welke in het volgend boekjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het boekjaar of een voorgaand boekjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal boekjaren. Schulden op korte termijn Schulden op korte termijn en overlopende passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

4.5.2

Grondslagen voor de bepaling van het resultaat

Algemeen Ontvangsten en uitgaven worden in de staat van baten en lasten toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Bij de toerekening wordt een bestendige gedragslijn gevolgd. Dit houdt in dat in de balans rekening wordt gehouden met de aan een periode toe te rekenen bedragen die in een andere periode zijn of worden ontvangen, dan wel betaald. Alle baten en lasten worden verantwoord in de staat van baten en lasten. Dit betekent dat, behalve bij stelselwijziging, herstel van fundamentele fouten, herwaardering en niet gerealiseerde



34

waardeveranderingen van beleggingen, voor zover die verantwoord kunnen worden in de ‘reserve niet gerealiseerde waardeverschillen beleggingen’, geen rechtstreekse mutaties in het vermogen plaatsvinden. De staat van baten en lasten is gesplitst in een operationele resultatenrekening en een vermogensresultatenrekening. In de operationele resultatenrekening worden de jaarlijkse reguliere inkomsten van de Protestantse Kerk in Nederland opgenomen, zoals opbrengsten uit vrijwillige geldwerving (exclusief Kerk in Actie), verplichte heffingen van plaatselijke gemeenten en (rente-)baten uit vermogen. Het totaal van deze inkomsten wordt door de kleine synode als een financiële bijdrage ter beschikking gesteld aan (het bestuur van) de dienstenorganisatie ter uitvoering van, bij begroting vastgestelde, activiteiten en steunverleningsprojecten. In de vermogensresultatenrekening worden de inkomsten en uitgaven verantwoord, die betrekking hebben op bestemmingsreserves en bestemmingsfondsen van de Protestantse Kerk in Nederland. Het gebruik van deze, veelal uit erfenis verkregen, bestemmingsgelden betekent aanwending van deze reeds ontvangen middelen voor het gegeven en beoogde doel. Bestemmingsgiften Baten waarvoor een bijzondere bestemming is aangewezen, al dan niet via specifieke acties, worden afzonderlijk in de (toelichting op de) staat van baten en lasten opgenomen, onder vermelding van de aard van de bestemming. Ook de besteding hiervan wordt afzonderlijk vermeld. Indien deze baten in het verslagjaar niet volledig zijn besteed, worden de nog niet bestede gelden verwerkt in de desbetreffende bestemmingsreserve. Indien in een volgend jaar uit de bestemmingsreserve wordt geput, wordt deze besteding enerzijds in de staat van baten en lasten verantwoord en anderzijds als mutatie in de desbetreffende bestemmingsreserve weergegeven. Toezeggingen financiële steun/hulpverlening Verplichtingen financiële steun/hulpverlening komen geheel ten laste van het boekjaar waarin het besluit tot toekenning schriftelijk aan de steunontvanger is medegedeeld, ongeacht in welk boekjaar de financiële steun/hulpverlening wordt uitgekeerd. Daarbij is bepalend of de ontvangende partij recht kan doen gelden op een bepaald bedrag. Financiële baten/resultaat beleggingen Alle financiële baten worden in de staat van baten en lasten verantwoord. Nalatenschappen Baten uit nalatenschappen worden opgenomen in het boekjaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. De omvang van een bate uit een nalatenschap kan betrouwbaar worden vastgesteld als op grond van het stadium waarin de afhandeling van de nalatenschap zich bevindt, een redelijke schatting van de ontvangst kan worden gemaakt. Voorlopige uitbetalingen in de vorm van voorschotten worden in het boekjaar waarin ze worden ontvangen verantwoord als baten uit nalatenschappen. Verkrijgingen belast met vruchtgebruik worden alleen in de toelichting vermeld. Zij worden pas in de staat van baten en lasten verantwoord bij het einde van het vruchtgebruik of bij eerdere verkoop van de blote eigendom.



35

4.6

Toelichting op de balans

Activa 4.6.1 Materiële vaste activa (1) Materiële vaste activa (x € 1.000)

1 januari 2006: Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Onderhanden werk (LLR) Boekwaarden Mutaties Aanschafwaarde: Investeringen Onderhanden werk (LLR) Desinvesteringen (LLR) Afschrijvingen: Desinvesteringen Afschrijvingen

31 december 2006 Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Onderhanden werk (LLR) Boekwaarden Totaal per locatie: PLDC te Utrecht Hydepark te Doorn Diverse (woon-)huizen PDC Gr./Dr. te Haren Boekwaarden Afschrijvingspercentages

Gebouwen en terreinen

Installaties

Inventaris

19.573 - 2.896

4.843 - 1.076

3.286 - 1.544

16.677

3.767

1.742

44

8

50

44

8

- 333 - 333

Automatisering

Totaal

6.495 - 4.636 972 2.831

34.197 - 10.152 972 25.017

50

306 1.663 - 238 1.731

408 1.663 -238 1.833

- 159 - 159

- 268 - 268

- 674 - 674

- 1.434 - 1.434

- 289

- 151

- 218

1.058

400

19.617 - 3.229

4.851 - 1.235

3.336 - 1.812

16.388

3.616

1.524

6.801 - 5.310 2.397 3.888

34.605 - 11.586 2.397 25.416

13.488 2.036 864

3.502 36

907 102

3.886 1

16.388

78 3.616

515 1.524

1 3.888

21.783 2.175 864 594 25.416

1-10%

2%-6,67%

6%-10%

6%-33,33%

Onderhanden werk landelijke ledenregistratie Vanaf 2008 zullen de dan in totaal geactiveerde kosten, begroot ad € 5.200.000, op basis van de door de kleine synode d.d. 24 november 2006 goedgekeurde investeringsbegroting, door middel van afschrijvingen over een periode van 10 jaar worden terugverdiend via de exploitatie van de dienstenorganisatie. De investering per ultimo boekjaar bedraagt € 2.397.000. De kleine synode van maart 2006 besloot met betrekking tot de voortgang inzake de inrichting van de landelijke ledenregistratie om de geactiveerde projectkosten over het boekjaar 2004 van € 238.362 af



36

te boeken ten laste van het vermogen van de Kerk. Deze desinvestering is in de vermogensresultatenrekening verantwoord als bijzondere last. Afschrijvingen De totale afschrijvingen 2006 van ruim € 1,4 mln. worden nagenoeg geheel ten laste gebracht van de dienstenorganisatie vanwege het gebruik van deze activa. Waarden onroerende zaken De totaal verzekerde waarde van de onroerende goederen bedraagt € 37 mln. De WOZ-waarde is in totaal vastgesteld op € 19,94 mln.

4.6.2 Financiële vaste activa (2) Financiële vaste activa

Balans 31-12-2006

(x € 1.000)

Balans 31-12-2005

Effecten Boekencentrum Leningen u/g

10.465 1.864 2.291

10.009 1.705 2.878

Totaal Deelnemingen

14.620

14.592

De effectenportefeuille ziet er als volgt uit:

Effectenportefeuille (x € 1.000)

Balans 31-12-2006 Boekwaarde Beurswaarde

Obligaties Vastgoed Aandelen Overige beleggingen Totaal effecten

3.074 1.270 3.302 2.824

3.196 1.270 3.302 2.824

10.465

10.592

Balans 31-12-2005 Boekwaarde Beurswaarde 4.212 897 1.929 * 2.971 *

4.499 897 1.929 2.971

10.009

10.296

* Voor vergelijkingsdoeleinden zijn de beurswaarden per 31 december 2005 aangepast vanwege onderbrenging van de deelnames Oikocredit onder de overige beleggingen.

De deelneming betreft:

Deelnemingen

Balans 31-12-2006

(x € 1.000)

Boekencentrum Uitgevers Totaal Deelnemingen

1.864 1.864

Balans 31-12-2005 1.705 1.705

De deelneming is een 100% belang in het geplaatste aandelenkapitaal van Boekencentrum B.V., gevestigd te Zoetermeer, en gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde. De verkrijgingsprijs bedroeg indertijd € 113.500. Het verloop van de leningen u/g is als volgt:

Leningen u/g (x € 1.000)

ISDV Gemeenten Predikanten


Looptijd / percentage > 5 jr. / 2% > 5 jr. / 2% 1–5 jr. / 4-5%

Balans per 01-01-2006 1.013 43 11


Mutaties in 2006 Bij: Af:


28 4

985 43 7

37

Algemeen

1.067

32

1.035

Natuurlijke personen (LMW) > 5 jr. / 0 - 8% Voorziening oninbaarheid > 5 jr. Individuele hulpverlening

1.121 - 165 956

135 135

441 - 97 344

815 - 68 747

437 PM 437

7

182

262

7

182

262

5

175

204

1

43

734

2.291

F.D. Roosevelthuis Schenking Diaconale leningen

> 5 jr. / 1,5%

Leningen (regionaal)

> 5 jr. / 0 - 6%

374

Overige leningen

> 5 jr. / 0 - 8%

44

Totaal Leningen u/g

2.878

147

ISDV Dit betreft een lening aan de Interkerkelijke Stichting voor Diaconaal Vakantiewerk. De middelen zijn verkregen door inschrijvingen en maatleningen van diaconieën. Individuele hulpverlening: Betreft leningen in het kader van maatschappelijke hulp aan ambtsdragers. F.D. Roosevelthuis: Deze lening is gefinancierd met bijdragen van diaconieën. Schenking: Aan deze, met vruchtgebruik belaste, schenking in de vorm van een onderhandse lening werd geen exacte waarde toegekend, mede vanwege het gemis van onderpand. Uit onderzoek/navraag (in Frankrijk) mag worden geconcludeerd dat deze schenking, die als een PM-vordering werd verantwoord, als oninbaar kan worden beschouwd en derhalve als vordering is opgeheven.

4.6.3 Vorderingen (3) Vorderingen

Balans 31-12-2006

Balans 31-12-2005

361 43 48 452

442 10 38 490

1.690

1.281

702 648 340

243 775 263

Overige Vorderingen Te ontvangen bedragen: rente, nalatenschappen e.d. Totaal overige Vorderingen

1.368 1.368

497 497

Totaal vorderingen

2.160

1.250

(x € 1.000)

Rekeningen courant Stichting Raad voor de Zending Stichting Hendrik Kraemer Instituut Evangelisch Luthers Seminarium Overige stichtingen Totaal rekeningen courant Verplichte heffingen Debiteuren verplichte heffingen Af: voorziening quotumdebiteuren - verplichte heffingen bezwaarde gemeenten - verplichte heffingen overige gemeenten Totaal vorderingen verplichte heffingen



38

4.6.5 Liquide middelen (4) Liquide middelen

Balans 31-12-2006

Balans 31-12-2005

Deposito's / kapitaalrekeningen Kasgelden Banktegoeden

1.118 8 8.187

723 6 10.683

Totaal Liquide middelen

9.313

11.412

(x € 1.000)



39

Passiva 4.6.6 Eigen Vermogen 4 6.6.1 Totaal eigen vermogen

Eigen vermogen (x € 1.000)

Besteedbaar vermogen Vastgelegd vermogen Totaal eigen vermogen

Balans 31-12-2006

Balans 31-12-2005

21.526 10.532 32.058

22.817 9.996 32.813

4 6.6.2 Besteedbaar vermogen (5) Balans per 01-01-2006

Besteedbaar vermogen (x € 1000)

Resultaat 2006


Algemene risicoreserve Bestemmingsreserves

10.211 12.606

- 281 - 1.010

9.930 11.596

Totaal Besteedbaar vermogen

22.817

- 1.291

21.526

De stand en het verloop van de algemene reserve zijn als volgt: Balans per 01-01-2006

Algemene risicoreserve (x € 1000)

Resultaat 2006


Algemene risicoreserve (continuïteitsreserve)

10.211

- 281

9.930

Totaal algemene reserves

10.211

- 281

9.930

Algemene risicoreserve De algemene risicoreserve, die mede geldt als egalisatiereserve voor de operationele resultaten van de dienstenorganisatie, daalde voornamelijk door het besluit van de kleine synode om de projectkosten 2004 (€ 238k) voor de landelijke ledenregistratie ten laste van het vermogen van de Kerk te brengen. Ook werden voor het laatste jaar de kosten van het project semi-statisch archief (€ 88k) ten laste van deze reserve gebracht, waarna het project ten laste komt van de dienstenorganisatie. Naast enkele kleinere mutaties (per saldo € 14) werd ook de jaarlijkse bijdrage van € 80 voor de werkzaamheden inzake nalatenschappen binnen de afdeling Financiën & Control uit deze reserve gefinancierd, daar de voormalige reserve legaten is overgeheveld naar de algemene risicoreserve. Tevens kwam het aandeel in het nog te verdelen positieve resultaat over het boekjaar 2005 van de dienstenorganisatie (€ 111k) ten gunste van deze reserve. Het aandeel in het nog onverdeelde positieve resultaat van de dienstenorganisatie over het boekjaar 2006 van € 282.000 is nog niet gemuteerd op deze algemene risicoreserve van de Protestantse Kerk in Nederland.



40

De stand en het verloop van de bestemmingreserves zijn als volgt: Balans per 01-01-2006

Bestemmingsreserves (x € 1000)

(Wereld-)diaconale reserves Buitenland Reserves Zending Buitenland Diaconale reserves Binnenland Reserves kerkopbouw Binnenland Steunverleningreserves Binnenland Regionale bestemmingsreserves Lutherse bestemmingsreserves Overige bestemmingsreserves Totaal bestemmingsreserves

Resultaat 2006


1.485 2.193 256 683 4.898 2.943 54 94

- 73 300 - 121 - 150 - 605 - 317 - 49 5

1.412 2.493 135 533 4.293 2.626 5 99

12.606

- 1.010

11.596

Reserves Zending Buitenland Het verschil tussen de ontvangen nalatenschappen en de bijdrage aan de dienstenorganisatie voor het programma Zending van Kerk in Actie kon worden toegevoegd aan deze reserves. Steunverleningreserves Binnenland De belangrijkste uitgaven betroffen de reguliere jaarlijkse bijdrage voor steunverlening aan plaatselijke gemeenten (€ 250k), steunverlening aan gemeenten in het kader van de bijzondere zorg (€ 158k), proceskosten en administratieve ondersteuning juridische zaken (€ 140k) en kosten onderzoek Raad voor de Plaatselijke Geldwerving (€ 47k). Regionale bestemmingsreserves Betreft bijdragen uit regionale bestemmingsreserves ten behoeve van provinciale projecten/ activiteiten, die door de provinciale dienstencentra zijn uitgevoerd.

4.6.6.3 Vastgelegd vermogen (6)

Vastgelegd vermogen (x € 1.000)


Resultaat 2006


Herwaarderingsreserves Bestemmingsfondsen

2.034 7.962

707 - 171

2.741 7.791

Totaal Vastgelegd vermogen

9.996

536

10.532

De stand en het verloop van de herwaarderingsreserves zijn als volgt:

Herwaarderingsreserves (x € 1.000)


Resultaat 2006


Deelneming Boekencentrum Beleggingen

1.591 443

159 548

1.750 991

Totaal herwaarderingsreserves

2.034

707

2.741

Herwaarderingsreserve deelneming Boekencentrum Deze reserve is gevormd als gevolg van een in 1993 genomen besluit om de deelneming Boekencentrum te waarderen tegen de nettovermogenswaarde. De nettovermogenswaarde van de deelneming is in 2006 toegenomen met € 159.000.



41

Herwaarderingsreserve beleggingen Betreft het ongerealiseerde koersresultaat van het aandelenpakket per 31 december 2006. De stand en het verloop van de bestemmingsfondsen zijn als volgt: Balans per 01-01-2006

Bestemmingsfondsen (x € 1000)

Resultaat 2006


(Wereld-)diaconale fondsen Buitenland Fondsen Zending Binnenland Diaconale fondsen Binnenland Fondsen kerkopbouw Binnenland Steunverleningfondsen Binnenland Fondsen wetenschappelijk onderzoek Regionale bestemmingsfondsen Lutherse bestemmingsfondsen Overige bestemmingsfondsen

312 44 60 4.242 598 907 930 791 78

- 49 -1 -5 - 72 - 34 - 12 - 10 13 -1

263 43 55 4.170 564 895 920 804 77

Totaal bestemmingsfondsen

7.962

- 171

7.791

Fondsen Kerkopbouw Binnenland Enerzijds betrof dit de door de synode vastgestelde extra bijdrage van € 47.500 in 2006 voor Nes Ammim ten laste van de aanwezige reserve Kerk & Israël, waarna deze reserve is uitgeput. Anderzijds werd de toegezegde bijdrage van € 50.000 uit het Fonds Diepenhorst onttrokken ten behoeve van activiteiten van de afdeling Binnenland, onder verrekening van de slotuitkering van circa € 25.000 van deze nalatenschap. Steunverleningfondsen Binnenland De onttrekking heeft voornamelijk betrekking op een subsidietoezegging van € 29.500 uit het fonds positief orthodoxe gemeenten.

4.6.7 Voorzieningen (7) De stand en het verloop van de voorzieningen is als volgt: Balans per 01-01-2006

Af:

Bij:

(Bestedingen)

(Dotaties)

Onderhoud gebouwen Voorziening onderhoud

130 130

20 20

15 15

125 125

Fonds pensioenreglement GKN Pensioenvoorz. Ned. medewerkers Pensioenvoorz. Indon. medewerkers Pensioenvoorzieningen

296 387 39 722

43 55

15 60

98

75

268 392 39 699

Voorzieningen (x € 1.000)

Noord Brabant-Limburg Regionale voorzieningen

Totaal Voorzieningen


11 11

863

11 11

118

90

835

Voorziening onderhoud De voorziening dient ter egalisatie van de onderhoudskosten van met name de woonhuizen. Op grond van een meerjarenplan voor de toekomstige kosten van onderhoud wordt de voorziening toereikend geacht.



42

Fonds voormalig pensioenreglement GKN Dit betreft een pensioenregeling voor oud-GKN-medewerkers. Uitgangspunt voor deze voorziening vormt een actuariële berekening, welke periodiek wordt opgesteld. Voor de actuariële berekening zijn de volgende maatstaven gehanteerd: rekenrente 4%, sterftetabel GBM/V. 1995-2000 met drie jaar leeftijdsterugstelling. Pensioenvoorziening voor Nederlandse medewerk(st)ers Dit betreft een pensioenregeling voor oud-zendingsmedewerkers. Uitgangspunt voor deze voorziening vormt een actuariële berekening, welke periodiek wordt opgesteld. Voor de actuariële berekening zijn de volgende maatstaven gehanteerd: rekenrente 4%, sterftetabel GBM/V. 1995-2000 met drie jaar leeftijdsterugstelling. Pensioenvoorziening voor Indonesische medewerk(st)ers Aan de voorziening voor pensioenen van genoemde partners liggen overeenkomsten ten grondslag tussen de GKN en de desbetreffende partijen.

4.6.8 Schulden op lange termijn (8) De stand en het verloop van de schulden op lange termijn zijn als volgt:

Schulden lange termijn

Balans per

(x € 1.000)

01-01-2006

a. Leningen o/g b. Verplichtingen c. Gemeentelijke fondsen in beheer (ELS) Totaal schulden op lange termijn

Bij:

Af:

Balans per

Bestedingen/ Aflossingen

2.039 1.741

190 20

383 493

230

5

7

4.010

215

883

Vrijval

31-12-2006

2 29

1.844 1.239 228

31

3.311

a. De specificatie van de Leningen o/g luidt als volgt: Balans per

Leningen o/g (x € 1.000)

SKG inzake LMW SKG inzake pastorie Diakonieën t.b.v. FD Roosevelthuis /ISDV: - Renteloos/rente laag - Geven of Lenen Nord-Elbische Kerk Overigen Totaal leningen o/g


Bij:

Af:

Balans Vrijval

per 3112-2006

Looptijd / percentage

01-01-2006

> 5 jr. / 0 - 8%

685

109

295

297 1.014 41 2

81

36 34 18

2

340 980 23 2

2.039

190

383

2

1.844


499

> 5 jr. / 6%

> 5 jr. / 0 - 4% > 5 jr. / 0 - 4% > 5 jr. / 0% > 5 jr. / 0%


43

b. De specificatie van de verplichtingen/uitkeringsrekeningen luidt als volgt:

Verplichtingen

Balans per

(x € 1.000)

01-01-2006


323 167 122 -4 608 203

42

Af: korte termijn verpl.

1.090 607 458 33 2.188 729

43 14

725 440 335 37 1.537 512

Totaal Generale Kas

1.459

405

29

1.025

Uitkeringsrekeningen Generale Kas Pastoraat e.d. Kerkbouw Rentesubsidies Steun instellingen

Uitkeringsrekeningen Nalatenschap positieforthodoxe gemeenten Pastoraat Kerkbouw

Bij:

Af:

Balans per Vrijval

31-12-2006

1

30

105


237 13 250 84

30 10

105 35

162 13 175 59

Totaal Nalatenschap

166

20

70

116

11 15


134 31 8 173 57

26 8

123 16 8 147 49

Totaal Overige

116

18

98

Overige uitkeringsrekeningen Gen. kerkvoogdijkas Kerkbouw Rentesubsidies

Totaal verplichtingen

1.741

20

493

29

1.239

Deze verplichtingen (korte en lange termijn) betreffen de subsidietoezeggingen aan plaatselijke gemeenten, die nog niet tot uitkering zijn gekomen. De toenmalige kerkeigen toezeggingen hebben betrekking op de jaren tot en met 2003, waarbij de verplichtingen bij het betreffende kerkgenootschap werden verantwoord. Bij de introductie van de solidariteitskas in 2004 zijn de subsidietoezeggingen /verplichtingen verantwoord binnen de dienstenorganisatie. Bij de vaststelling van de begroting 2006 is met betrekking tot de solidariteitskas bepaald om enerzijds het verschil, dat optreedt tussen de werkelijke en begrote ontvangsten voor de solidariteitskas, te korten op de geraamde bestedingen voor de steunverlening uit deze kas. Deze daling kan anderzijds worden gecompenseerd door optredende vrijval van toegezegde subsidieverplichtingen. Eerdergenoemd verschil bedroeg voor 2006 een bedrag van € 111.486. Vrijval heeft in 2006 echter niet plaatsgevonden, daar het budget 2006 toereikend is gebleken. De afdeling heeft de vrijval in portefeuille gehouden ten behoeve van het budget 2007. De intentie van de besluitvorming omtrent de begroting 2006 is niet geweest over begrotingsjaren te kunnen “schuiven” met budgetruimte. Het bestuur ziet er, mede op basis van de vigerende regelgeving (richtlijn 650 Fondsenwervende instellingen), op toe dat vrijval ten gunste wordt gebracht in het boekjaar waar de afrekening m.b.t. de toezegging (of een deel daarvan) aan de gemeente schriftelijk is afgewikkeld.



44

c. Gemeentelijke fondsen in beheer (ELS) Door de financiële commissie van de ELS is in 2007 opdracht ontvangen om deze gemeentelijke gelden van lutherse gemeenten/instellingen terug te storten. Hiermede wordt de taak om deze gelden voor deze instellingen centraal te beheren en te beleggen dan beëindigd.

4.6.9 Schulden op korte termijn (9) Schulden op korte termijn (x € 1.000)

Rekeningen courant Dienstenorganisatie Theologisch Wetenschappelijk Instituut LCGJ Stichting Steun Kerkbouw Regionale stichtingen Overige Totaal rekeningen courant Overige kortlopende schulden Uitkeringsrekeningen Generale Kas Uitkeringsrekeningen Nalatenschap positief orthodoxe gemeenten Overige uitkeringsrekeningen Fonds Hoop doet Samenleven Loonadministratie Overige Totaal overige kortlopende schulden Totaal schulden op korte termijn



Balans 31-12-2006

Balans 31-12-2005

4.949 6.161 1.206 1.594 129 179 14.218

4.331 5.870 1.204 1.469 124 171 13.169

512 59 49 34 14 419 1.087

729 84 57 34 19 493 1.416

15.305

14.585

45

4.6.10 Niet uit de balans blijkende rechten en/of verplichtingen ISDV te Lunteren In 1967 werd aan deze stichting een hypothecaire lening van € 453.780,- verstrekt. Gezien het achtergestelde karakter van deze lening werd indertijd een voorziening van 100% opgenomen. De rentevergoeding bedraagt 6% per jaar. Financiering van de dienstenorganisatie De Protestantse Kerk in Nederland staat conform de generale regeling van de dienstenorganisatie (artikel 12.4) garant voor de financiering van de dienstenorganisatie. Landelijke Ledenregistratie De kleine synode van 24 november 2006 besloot met betrekking tot het ‘Projectplan LLR Implementatie’ om het totale budget dat aan investeringskosten voor het project LLR benodigd is – met een maximum van € 5,2 mln.- goed te keuren en in te stemmen met de in het projectplan vermelde exploitatiekosten voor de landelijke ledenregistratie, met dien verstande dat bij de voortgang van het project voldaan dient te worden aan verschillende voorwaarden. De afschrijvingskosten van deze investeringen zullen vanwege vertraging in de gehele uitrol van de landelijke ledenregistratie pas in 2008 aanvangen. Thans wordt dit budget voldoende geacht om de implementatie te realiseren. Aan contractuele verplichtingen is per balansdatum een bedrag gemoeid van € 1,079 mln. (incl. interne rekenrente van € 250.000 over het te investeren vermogen). Dienstverlening aan bureau predikanten De door het bureau predikanten neergelegde claim inzake de administratiekosten voor de voormalige GKN-traktementsaangelegenheden ad € 353.632, bij de Protestantse Kerk in Nederland respectievelijk de dienstenorganisatie is behandeld met behulp van een externe arbiter. Op grond van het advies van de arbiter is de claim in overleg tussen het bestuur van de dienstenorganisatie en de beleidscommissie predikanten omgezet in het (tijdelijk) inlenen van personeel van de dienstenorganisatie, waardoor het een en ander met “gesloten beurs” kan plaatsvinden. De looptijd hiervan is 2007 tot en met 2010 en de dienstverlening vertegenwoordigt een waarde van € 300.000.



46

4.7

Toelichting staat van baten en lasten operationele resultatenrekening

Baten 4.7.1 Opbrengsten vrijwillige geldwerving (11) Naast de opbrengsten uit vrijwillige geldwerving ten behoeve van Kerkinactie, die binnen de dienstenorganisatie worden verantwoord, worden door de kerk nog de volgende wervingsmomenten gehouden, te weten voor Kerk en Israël, jeugd en jongerenwerk, pastoraat, geloofsopvoeding, educatie en voor Eredienst en kerkmuziek. Het totaal van de opbrengsten van vrijwillige geldwerving luidt als volgt:

Opbrengsten vrijwillige geldwerving (x € 1.000)

Opbrengsten vrijwillige geldwerving: - Collecte Kerk en Israël - Collecte Jeugd- en Jongerenwerk / JOP - Collecte Pastoraat - Collecte Geloofsopvoeding - Collecte Educatie - Collecte Eredienst en Kerkmuziek Subtotaal collecten Kerkopbouwwerk: - Collecte Oecumene - Collecte studiefonds - bijdragen gemeenten voor regionale activiteiten

Rekening 2006

Begroting 2006

227 172 148 123 123 100 893 148 (*) (*) 1.041

250 200 125 100 125 80 880 170 30 121 1.201

Rekening 2005

256 193 134 115 112 104 914 153 0 148 1.215

(*) Deze opbrengsten en de daarbij behorende lasten betreffen mutaties in de betreffende fondsen van de Kerk, zodat deze dienden te worden verantwoord in de vermogensresultatenrekening.

4.7.2 Opbrengsten verplichte heffingen (12) De verplichte heffingen over 2006 bedragen:

Opbrengsten verplichte heffingen

Rekening 2006

Afwijking

Begroting 2006

Rekening 2005

(x € 1.000)

Kerkrentmeesterlijk quotum Diaconaal quotum Solidariteitskas Generale kas oud saldo

Totaal verplichte heffingen

11.204 3.484 14.688 4.839

0 139 139 111

11.204 3.623 14.827 4.950

4.839

111

4.950

10.978 3.530 14.508 4.944 56 5.000

19.527

250

19.777

19.508

De afwijking van € 250.000 met de begroting voor het jaar 2006 is ontstaan door:



47

Verplichte heffingen: analyse verschillen (x € 1.000,-)

Herziene aanslagen door nieuwe basisgegevens (incl. opslagen)

Kwijtscheldingen bezwaardenregeling

254 - 61 - 33 160

- 41 - 18 - 19 - 78

Kerkrentmeesterlijk quotum Diaconaal quotum Solidariteitskas

Dotatie voorziening dubieuze debiteuren

- 212 - 60 - 60 - 332

Totale afwijking 2006 opbrengsten verpllichte heffingen

0 - 139 - 111 - 250

4.7.3 Financiële baten en lasten (13) De financiële baten en lasten over 2006 bedragen als volgt:

Financiële baten en lasten

Rekening 2006

(x € 1.000)

Inkomsten uit: Materiële vaste activa (rente en exploitatie panden) Financiële vaste activa Beleggingsportefeuille Vorderingen Liquide middelen Totale financiële baten: Af: Rentetoerekening aan: - fondsen van derden - kerkelijke fondsen (zie vermogensresultatenrekening) Resteert t.b.v. het algemene kerkenwerk:

1.260 126 357 15 285 2.043 - 194 - 57 1.792

Begroting 2006 (*)

Rekening 2005

1.807

1.254 132 545 15 274 2.220

1.807

-219 -311 1.690

(*) In de begroting 2006 zijn alleen de nettobaten begroot, die beschikbaar zijn voor de exploitatie van het algemene kerkenwerk

Materiële vaste activa Dit betreft de interne rekenrente over het geïnvesteerde vermogen van het gebouwencomplex te Utrecht alsmede de exploitatieresultaten op de overige kerkelijke onroerende goederen. Financiële vaste activa Deze baten betreffen het dividend uit de deelneming (Boekencentrum) en rente op uitstaande leningen.



48

Lasten 4.7.4 Financiële bijdragen aan dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland (14) Bij vaststelling van de begroting van de Protestantse Kerk in Nederland wordt door de kleine synode een financiële bijdrage verleend aan (het bestuur van) de dienstenorganisatie ter uitvoering van activiteiten en/of steunverleningprojecten. Voor deze uitvoering krijgt de dienstenorganisatie in overeenstemming met de door de kleine synode aanvaarde notitie “Toedeling activa, passiva, baten en lasten” een vergoeding gelijk aan de omvang van de voor dit werk gegenereerde baten. Deze vergoeding bedraagt:

Financiële bijdragen aan de dienstenorganisatie

Rekening 2006

Begroting 2006

Rekening 2005

(x € 1.000)

Totaal

22.360

22.785

22.413

Tijdens het boekjaar 2006 werd al zichtbaar dat deze vergoeding in werkelijkheid lager zou uitkomen dan de vastgestelde begrote bijdrage, gezien o.a. de quotumontwikkeling met betrekking tot de bezwaarde gemeenten én herzieningen tijdens het boekjaar. Deze lagere financiële bijdrage heeft tot gevolg dat dit gemis aan inkomsten opgevangen dient te worden door de dienstenorganisatie en wel enerzijds door kostenbesparingen en anderzijds door mogelijk hogere inkomsten dan begroot. Het uiteindelijke resultaat van de dienstenorganisatie komt ten gunste of ten laste van de vermogensresultatenrekening van de Protestantse Kerk in Nederland, waarna dit resultaat muteert op de algemene risicoreserve van de kerk.



49

4.8

Toelichting staat van baten en lasten vermogensresultatenrekening

Baten 4.8.1 Opbrengsten vrijwillige geldwerving (15) Onder deze inkomsten worden voornamelijk de aan de kerk gemaakte nalatenschappen verantwoord. In 2005 zijn de navolgende inkomsten verkregen:

Opbrengsten vrijwillige geldwerving (x € 1.000)

Stichting Luthers Diakonessenhuis Fonds Blad ELK-kwartaal Overige giften e.d. Nalatenschappen WD Nalatenschappen Zending Nalatenschappen algemeen Nalatenschap Diepenhorst Nalatenschap bijz. onderwijs Hoop doet Samenleven Collecte studiefonds Regionale fondswerving Totaal vrijw. geldwerving

Rekening 2006

3 930 960 9 25

Begroting 2006

Rekening 2005

50 20 15 1.000 500

39 117 300 406 163 3.934 127 18

22 95 2.044

1.585

Vermogensmutaties in:

Fonds LDF Solidariteit Fonds Nord Elbie Spec.kerkel. best.reserves Res. nalatenschappen WD Res. nalatenschappen Z Algemene risicoreserve Fonds Diepenhorst Fonds bijzonder onderwijs Fonds Hoop doet Samenl. Studiefonds PKN Regionale reserves

5.104

De in 2006 ontvangen nalatenschappen voor Zending en Werelddiaconaat worden eerst toegevoegd aan de bij de kerk aanwezige geoormerkte bestemmingsreserves, waaruit vervolgens jaarlijks - bij de vaststelling van de begroting - bijdragen (meerjarengemiddelde) worden verleend aan de betreffende programma’s van Kerkinactie. Het ontvangen bedrag in 2006 voor het Fonds Diepenhorst betreft de slotuitkering van de nalatenschap. De baten van de collecte studiefonds en van de regionale fondsenwerving werden voorheen opgenomen in de operationele resultatenrekening van de Kerk. De baten en de daarbij behorende lasten zijn echter mutaties in de betreffende fondsen van de Kerk, zodat deze dienden te worden verantwoord in deze vermogensresultatenrekening.

4.8.2 Subsidies en bijdragen van derden (16) Subsidies en bijdragen van derden (x € 1.000)

St. Steunfonds v/h Zuiden Pensioenraad (st. risicoverz.) Nagekomen bijdrage 2004 Bijdr. Oec. Reis Hannover Bijdragen ELG-Hilversum Bijdrage N-elb.ev.kirche Bijdrage Pred.convent Bijdragen LMW Bijdragen gemeenten Zld. Nagek. bijdr. 2004 trakt. Bijdrage Bureau Pred. Totaal subsidies en bijdragen van derden


Rekening 2006

Begroting 2006 10 50

Rekening 2005 26 65 200 3 49 9

60

352

38 8 4 11 18 22 47 148


Vermogensmutaties in: Best.res.PDC-Nrd.Br./L. Fonds Hendrika Bakker Fonds Hoop doet Samenl. Fonds VELKD Fonds LDF-Solidariteit Fonds Nord Elbie Nalatenschap Waijeret Res. Land. Maatsch.Werk Best. reserve Zeeland Res. steunverl. Gem. Res. Gen.kerkv.kas

50

De bijdrage 2006 van de lutherse gemeente aan het Fonds LDF-Solidariteit betreft de laatste termijn van een 5-jarige toezegging. Een begroting laat zich lastig ramen voor deze inkomsten, die veelal gebaseerd zijn op incidentele en/of eenmalige bijdragen.

4.8.3. Financiële baten en lasten (17) Financiële baten en lasten

Rekening 2006

(x € 1.000)

Rentetoerekening aan kerkelijke fondsen

Begroting 2006

57

Rekening 2005 311

De rentetoerekening is vanaf het boekjaar 2006 gewijzigd door de synodale aanvaarding van de notitie ‘strategisch kader vermogensontwikkeling’. De baten 2005 waren nog gebaseerd op de oude rentetoerekeningsystematiek. Voor 2006 waren geen inkomsten begroot, omdat toen nog werd uitgegaan van de netto beschikbare rente, die bestemd werd voor de financiering van het algemene kerkenwerk. Via de operationele resultatenrekening worden deze baten aan de dienstenorganisatie beschikbaar gesteld.

4.8.4 Bijzondere baten (18) Onder deze bijzondere baten worden enerzijds opgenomen de mutaties in de herwaarderingsreserves en anderzijds de vrijval van gedane subsidietoezeggingen ten gunste van de bestemmingsreserve Generale kas oud saldo, aangezien de toegezegde subsidies ook destijds uit deze geldstroom zijn toegekend.

Bijzondere baten (x € 1.000)

Herwaardering BC Uitgeverij Herwaardering beleggingen Vrijval subsidies + resultaatverdeling 2005 Resultaat 2005 sol.kas (50%) Vrijval voorz. Leningen LMW Bijdrage St. “It Sintrum” Opbr. advertenties ELK-kw. Luth.diak.huis+ liq.saldo centrale kas pred.trakt. St. steunfonds vh Zuiden Resultaatverdeling DO 2005 Vergoeding inbraakschades Diverse baten Baten voorgaand jaar Totaal bijzondere baten

Rekening 2006

Begroting 2006

Rekening 2005


159 548

70 40

117 326

Herw.res. Boekencentrum Herw.res. beleggingen

59 16

75

234

3

43 281 3

Res. steunverl. Gem. Res. steunverl.cat.past. Res. Gen. Kerkvoogdijkas Best.res. PDC Friesland Fonds Nord Elbie

26 107

Fonds LDF Solidariteit Regionale reserve Algemene risicoreserve Algemene risicoreserve Diverse reserves Diverse reserves

15 141 24 111 23 2 20 1.118

188

1.137

Herwaardering beleggingen Betreft het ongerealiseerde koersresultaat per 31 december 2005 van het aandelenpakket, dat o.a. muteert op de herwaarderingsreserve beleggingen. De begroting voor deze herwaarderingen was erg voorzichtig geraamd. Fonds LDF Solidariteit De baten van € 141k voor dit Fonds hebben een directe relatie met de steunverlening aan lutherse gemeenten.



51

Lasten 4.8.5 Specifieke kosten (19) Dit betreffen wachtgeld- en pensioenverplichtingen, die in het kader van de steunverlening aan gemeenten zijn verstrekt. Jaarlijks komen nu deze verplichtingen ten laste van specifieke reserves van waaruit deze destijds zijn toegekend.

Specifieke kosten (x € 1.000)

Rekening 2006

Begroting 2006

Rekening 2005

34 76

30 25 25 3 12

58 42 23 12 8

95

143

Missionaire verplichtingen Steunverleningverpl. Steunverleningverpl. Pensioenuitkeringen Traktementsregelingen Diversen Totaal specifieke kosten

30 5 145


Werkkapitaal Zending Res.steunverl.gem. Generale kerkvoogdijkas Bakker-de Jongh fonds Fonds LDF Solidariteit Diverse reserves

4.8.6 Bureaukosten (20) Het betreft hier hoofdzakelijk kosten van de Evangelisch Lutherse Synode.

Bureaukosten (x € 1.000)

Rekening 2006

Reiskosten e.d. Conferentiekosten Diversen ELS-kosten Reg. activiteitenkosten Reiskosten oec.activiteiten Diverse kosten Totaal bureaukosten

Begroting 2006

Rekening 2005

3

10 7 4 4

3

25

2 5 10 3 20


Fonds VELKD Nalatenschap Waijeret Fonds LDF Solidariteit Regionale reserves Algemene risicoreserve Diverse reserves

4.8.7 Bijdragen uit bestemmingsreserves t.b.v. de dienstenorganisatie (21) a. voor programma’s van Kerkinactie Dit betreft de bijdragen op basis van een meerjarengemiddelde uit bestemmingsreserves, welke reserves worden gevoed door aan de Kerk gemaakte nalatenschappen voor Zending en Werelddiaconaat. Het uitvoerende werk wordt verricht door Kerkinactie binnen de dienstenorganisatie.

Kerkinactie (x € 1.000)

Programma's Kerkinactie: Buitenland: - Werelddiaconaat - Zending Binnenland: - Missionair werk - Diaconaal werk Totaal Kerkinactie


Rekening 2006

Begroting 2006

Rekening 2005


1.004 599

1.050 550

1.050 550

Res.nalatenschappen WD Idem Zending Res. miss. werk binnenl. Res. diac. werk binnenl.

1.600

135 200 1.935

110 174 1.887


52

b. voor werkzaamheden binnen de overige afdelingen van de dienstenorganisatie Onderstaand is weergegeven voor welke doeleinden een bijdrage is verleend ten behoeve van verschillende lijn- en stafafdelingen, alsmede uit welke bestemmingsreserves deze bijdragen worden verleend. Overige afdelingen Rekening Begroting Rekening Vermogensmutaties in: (x € 1.000) 2006 2006 2005 Lijn- en stafafdelingen: Juza (proceskosten) Raad v.d. Pl. Geldwerving Financiën (treasuryzaken) HRM (Landelijk Maatsch. Werk) FZ (project semi-statisch archief) Binnenland (jeugdwerk) Binnenland (jeugdwerk) Binnenland (kerk & Israël) Binnenland (steunverlening) Idem inzake Cie bijz.zorg Provinciale dienstencentra

140 48 80 75 88 50 50 48 250 158 361

250 48 80 75 110

Totaal overige afdelingen

1.348

202 48 80 75 60 40

100 250

400

336

320

1.249

1.225

Res. steunverl. Gem. Res. steunverl. Gem. Algemene risicoreserve Generale kerkvoogdijkas Algemene risicoreserve Reserve LCGJ Fonds JW/Diepenhorst Reserve Kerk & Israël Res. steunverl. Gem. Res. steunverl. Gem. Reg.bestemmingsreserves

4.8.8 Overige financiële bijdragen (22) Deze uitgaven bestaan grotendeels uit toegekende subsidiebijdragen steunverleningsprojecten vanuit specifieke bestemmingsfondsen.

Overige financiële bijdragen (x € 1.000)

Gemeenten In Nrd-Brabant/Limburg Subsidies uit nalatenschap Lutherse gemeenten Lutherse gemeenten Lutherse gemeenten Diversen Instanties Bijdragen Diac.fonds Gr.-Dr. Endowm. Fund CTTC Evang.Luthers Seminarium Wetenschappelijk onderzoek Ned. Luth. Vr. Bond Projecten Diverse bijdragen Personen Vergoedingen aan pred. Boekentoelagen studenten Diversen Totaal overige financiële bijdragen 14 mei 2007 Jaarrekening 2006

in

het

kader

van

Rekening 2006

Begroting 2006

Rekening 2005


48 30 82

10 50 75 20 5

53 27 128 1 2

5 165

Reg. bestemmingsreserve Nal. Pos. orth. gemeenten Fonds LDF Solidariteit Fonds Ledenadministratie Fonds orgelbouw Diverse reserves

160

211

67 17

15

26

68

49 159

83

17 16 78 3 396 1 511

45 3

6 22

48

28

291

750

21 2 23 347


Reg.reserve Gr./Drenthe Best. Reserve CTTC Fonds LDF Solidariteit Fonds Brandenburg Nalatenschap Waijeret Hoop doet Samenleven Diverse (reg.) reserves

Fonds LDF Solidariteit Studiefonds Lutherse fondsen

53

4.8.9 Bijzondere lasten (23) Bijzondere lasten (x € 1.000)

Rekening 2006

Dotatie pensioenvoorz. Projectkosten LLR 2004 Kosten ELK-Kwartaal Afloss. leningen o/g FDR. Rentetoedeling aan fondsen Omissie rek.crt. PS Gld. Overdracht reserve inzake backserviceverplichtingen Saldo t/m 2003 Cie geldw. Aanv. AOW tekort ex GKN Aanvulling solidariteitskas Afrekening PS’N 2004 Project overdracht kennis en ondersteuning Overige lasten (per saldo)

76 238 36

Totaal bijzondere lasten

375

6

Begroting 2006

Rekening 2005


3

242 12 21 56 46

Werkkapitaal Zending Algemene risicoreserve Fonds Nord Elbie Leningen u/g FDR Steunfonds/RCZ PAFG Res.(vrm.) pensioenregl. GKN t.b.v. Indonesie Reserve Geldwerving Werkapitaal zending Generale kas oud saldo Bestem. reserves Regio’s

43

Nalatenschap Waijeret Diverse reserves/fondsen

40 36 6

12 7 82

40 6 12

481

De kleine synode besloot om de projectkosten 2004 (€ 238k) voor de landelijke ledenregistratie ten laste van het vermogen van de Kerk te brengen. Deze bijzondere last muteert op de algemene risicoreserve.

4.8.10

Werknemers

De Protestantse Kerk in Nederland heeft, anders dan ten behoeve van de dienstenorganisatie, geen personeel in dienst. Volgens de Kerkorde worden de kerkelijke medewerkers voor de kerk benoemd door of vanwege de kleine synode (ord. 3-28-2) en heeft het bestuur van de dienstenorganisatie als taak het vertegenwoordigen van de kerk ter zake van het werkgeverschap (ord. 4-28-5).



54

5.


OVERIGE GEGEVENS


55

Hoofdstuk 5: 5.1

Overige gegevens

Vaststelling

De kleine synode van de Protestantse Kerk in Nederland heeft de jaarrekening over het boekjaar 2006 behandeld en vastgesteld in de vergadering van 15 juni 2007.

5.2

Gebeurtenissen na balansdatum

Na balansdatum hebben zich voor de jaarrekening 2006 geen relevante ontwikkelingen voorgedaan.

5.3

Accountantsverklaring

De accountantsverklaring over het boekjaar 2006 is opgenomen op de volgende bladzijden van dit verslag.



56

Financieel jaarverslag en enkelvoudige. jaarrekening over het boekjaar van de. Protestantse Kerk in Nederland

Recommend Documents