De geconsolideerde Jaarrekening. over het boekjaar 2007 van de. Protestantse Kerk in Nederland

De geconsolideerde Jaarrekening over het boekjaar 2007 van de Protestantse Kerk in Nederland

Rapport Kleine Synode d.d. 28 november 2008 KDB 08.26

Uitgebracht door: Bestuur van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland Utrecht, 6 oktober 2008

INHOUD

Pagina: 1.

ALGEMENE GEGEVENS

3

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5

Naam en vestigingsplaats Protestantse Kerk in Nederland Samenstelling moderamen van de Generale synode Samenstelling bestuur en directie dienstenorganisatie Accountant

4 4 4 4 5

2.

JAARVERSLAG

6

2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9

Voorwoord De jaarrekening van de Kerk Preambule consolidatie Protestantse Kerk in Nederland Stichtingen en instellingen Omvang van het geconsolideerde vermogen Toelichting verschillen eigen vermogen Fiscale positie Ontwikkeling baten en lasten Toelichting verschillen baten en lasten

7 7 7 9 10 11 12 13 14

3.

GECONSOLIDEERDE JAARREKENING

15

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6

Geconsolideerde balans Geconsolideerde staat van baten lasten Geconsolideerde Kasstroomoverzicht Waarderingsgrondslagen Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten

16 17 18 19 23 34

4.

ENKELVOUDIGE JAARREKENING

45

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8

Balans Staat van baten lasten operationele resultatenrekening Staat van baten en lasten vermogensresultatenrekening Kasstroomoverzicht Waarderingsgrondslagen Toelichting op de balans Toelichting op de staat van baten en lasten operationele resultatenrekening Toelichting op de staat van baten en lasten vermogensresultatenrekening

46 47 48 49 50 53 62 64

5.

OVERIGE GEGEVENS

69

5.1 5.2 5.4 5.3

Vaststelling Resultaatbestemming Gebeurtenissen na balansdatum Accountantsverklaring

70 70 70 71

6.

BIJLAGEN

72

6.1 6.2

Consolidatiestaat balansen 2007 Protestantse Kerk in Nederland Consolidatiestaat van baten en lasten 2007 Protestantse Kerk in Nederland

73 74

6 oktober 2008

Geconsolideerde jaarrekening Protestantse Kerk in Nederland

2

1.

6 oktober 2008

ALGEMENE GEGEVENS


3

Hoofdstuk 1: 1.1.

Algemene gegevens

Naam en vestigingsplaats

Protestantse Kerk in Nederland Joseph Haydnlaan 2a 3533 AE Utrecht Telefoon: (030) 880 18 80 Fax: (030) 880 13 00 Contact: [email protected] Web: www.pkn.nl

1.2

Protestantse Kerk in Nederland

Op 1 mei 2004 is bij notariële akte in verband met de vereniging van de Nederlandse Hervormde Kerk (NHK), de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN) en de Evangelisch-Lutherse Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden (ELK), het rechtspersoonlijkheid bezittende kerkgenootschap de Protestantse Kerk in Nederland tot stand gekomen als voortzetting en rechtsopvolger onder algemene titel van deze drie kerkgenootschappen. Het kerkgenootschap wordt geregeerd door haar eigen statuut bestaande uit kerkorde en ordinanties van de Protestantse Kerk inclusief overgangsbepalingen, alsmede generale regelingen behorende bij de kerkorde. De Protestantse Kerk in Nederland wordt vertegenwoordigd door de preses en de scriba van de generale synode tezamen. Overeenkomstig ordinantie 11 artikel 18 lid 1 en 2 van de kerkorde laat de generale synode zich voor de verzorging van de generale financiën van de kerk bijstaan door het bestuur van de dienstenorganisatie, die de aan zijn zorg toevertrouwde vermogensrechtelijke aangelegenheden van de Protestantse Kerk in Nederland beheert.

1.3

Samenstelling moderamen generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland

Het moderamen van de generale synode is per 31 december 2007 als volgt samengesteld: Ds. G. de Fijter, preses Dr. B. Plaisier, scriba Mw. Ds. A. Haasnoot, eerste assessor Mw. Ds. S. Freytag Mw. J.R. ter Keurs, ouderling-kerkrentmeester Mw. mr. R. de Jong (diaken) J. Kapteyn (diaken)

1.4

Samenstelling bestuur en directie dienstenorganisatie

Het bestuur van de dienstenorganisatie is per 31 december 2007als volgt samengesteld: Bestuur: Ir. G-J. Kramer, voorzitter ** P.J. Leendertse, secretaris * Mr. P. Schreuder * Dr. B. Plaisier, vanuit het moderamen van de generale synode Mw. mr. R. de Jong, vanuit het moderamen van de generale synode**

6 oktober 2008


4

Directie: H. Feenstra, algemeen directeur Ds. E. Overeem, adjunct directeur * **

audit-committee overig kerkenwerk audit-committee Kerk in Actie

1.5

Accountant

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. te Utrecht

6 oktober 2008


5

2.

6 oktober 2008

JAARVERSLAG


6

Hoofdstuk 2: 2.1

Jaarverslag

Voorwoord

Hierbij presenteren wij u de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar 2007 van de Protestantse Kerk in Nederland. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de jaarrekeningen opgenomen van de in de consolidatiekring begrepen stichtingen, instellingen en vennootschappen. Naast de financiële gegevens over 2007 zijn tevens de vergelijkende jaarrekeningcijfers over het boekjaar 2006 gepresenteerd. In de bijlagen treft u de gedetailleerde consolidatiestaten van de balans en staat van baten en lasten aan van de verschillende instellingen. De geconsolideerde jaarrekening geeft de (kleine) synode van de Protestantse Kerk in Nederland een totaal inzicht onder meer van de aanwezige vermogens en resultaten van de verschillende, in de consolidatiekring opgenomen, instellingen.

2.2

De jaarrekening van de Kerk

Geconstateerd is dat het tijdstip van oplevering van de verschillende verantwoordingen van deze kerkelijke stichtingen niet aansluit met de huidige (en kerkordelijke) rapportageperiode (juni van elk jaar) van de jaarrekeningen van de kerk, alsmede die van de dienstenorganisatie (incl. kerk in Actie). Statutair dienen veelal de instellingen op 1 mei van ieder jaar de jaarrekening uit te brengen, waarna deze jaarrekeningen vervolgens door (de stafafdeling Financiën & Control van) de dienstenorganisatie dienen te worden geconsolideerd en daarna door de accountant te worden gecontroleerd en voorzien van een verklaring. Wanneer hierbij tevens de termijn van zes weken voor synodeleden, commissie van rapport e.d. wordt meegerekend, kan aan de opdracht om de geconsolideerde jaarrekening gelijktijdig uit te brengen met de overige jaarrekeningen niet worden voldaan. De kleine synode van 28 september 2007 besloot daarom bij de behandeling van het financieel jaarverslag en enkelvoudige jaarrekening over het boekjaar 2006 van de Protestantse Kerk in Nederland om de geconsolideerde jaarrekening van de Kerk voor de komende drie jaren (2007 – 2009) te behandelen in de najaarsvergaderingen van de kleine synode (novemberzittingen). De enkelvoudige jaarrekening 2007 van de Protestantse Kerk in Nederland (KDB 08.05) is reeds behandeld en vastgesteld in de vergadering van 27 september 2008 van de Kleine synode. Deze enkelvoudige jaarrekening is voorzien van een accountantsverklaring met een toelichtende paragraaf, waarin de accountant aangeeft dat de gepresenteerde cijfers voldoen aan alle eisen van de richtlijnen voor de jaarverslaggeving en anderzijds dat deze financiële gegevens kunnen worden gebruikt in de, nog op te stellen, geconsolideerde jaarrekening van de Protestantse Kerk in Nederland. De wet op de jaarverslaggeving (art. 2:361 lid 1) verstaat onder de “jaarrekening” de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening. Om deze reden is de balans en staat van baten en lasten van de enkelvoudige jaarrekening van de Protestantse Kerk in Nederland ook afzonderlijk in hoofdstuk 4 opgenomen.

2.3

Preambule consolidatie Protestantse Kerk in Nederland

Het bestuur van de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland heeft in 2007 een preambule opgesteld met daarin de uitgangspunten inzake de consolidatie en de consolidatiekring van de Protestantse Kerk in Nederland. Keuze richtlijn 640 organisaties-zonder-winststreven De Kleine synode van de Protestantse Kerk in Nederland heeft er – als terzake bevoegd orgaan - voor gekozen de verslaggeving van de Protestantse Kerk in te richten conform boek 2 titel 9 en de richtlijn voor de jaarverslaggeving 640 organisaties-zonder-winststreven. Deze regelgeving biedt een breed maatschappelijk geaccepteerd kader inzake de verslaggeving voor organisaties zonder winststreven. Uit deze keuze vloeit ook het opmaken van een geconsolideerde jaarrekening voort. Het opmaken van deze geconsolideerde jaarrekening heeft tot vragen geleid over de aard en omvang van de 6 oktober 2008


7

"dagelijkse" beheersing door de dienstenorganisatie over de in de consolidatiekring opgenomen instellingen. Het bestuur van de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland (DO) heeft niet de behoefte de rol van de besturen van de in de consolidatiekring opgenomen organisaties te beperken. In de visie van het bestuur van de DO (en de Kleine synode) zijn en blijven de besturen van deze instellingen zelfstandig verantwoordelijk voor het beleid en de uitvoering hiervan. De Kleine synode houdt toezicht en verleent decharge over het gevoerde beleid aan de besturen. Dit impliceert voor de Protestantse Kerk in Nederland als geheel in dit kader een terughoudende opstelling, waarbij beleid, uitvoering en verantwoording primair rechtstreeks en separaat door de Kleine synode worden getoetst. In dit kader vindt in deze jaarverslaggeving geen nadere uitwerking plaats van het risicobeheer van de Protestantse Kerk in Nederland als geheel. Indien er gedurende het boekjaar materiële problemen ontstaan, dient het bestuur van de desbetreffende organisatie, onderdeel uitmakend van de consolidatiekring, het bestuur DO te informeren en te consulteren. Van toepassing zijnde richtlijnen Naast de regelgeving conform Boek 2 titel 9 betreft het ook de richtlijnen voor de jaarverslaggeving. (640: organisaties zonder winststreven.) Waarom consolideren Protestantse Kerk in Nederland? De (externe) omgeving heeft in de afgelopen paar jaren wijzigingen ondergaan: • Aanscherping van weten regelgeving jaarverslaggeving; • Veel minder vrijheden voor not-for-profit om verslaggeving eigenstandig vorm te geven; • Met intrede van Richtlijn 640 zijn alle not-for-profit organisaties onder regime van de Richtlijnen gebracht; • Mogelijkheden voor instellingen en accountants om af te wijken van de Richtlijnen zijn zeer beperkt geworden; • Dienstenorganisatie en Protestantse Kerk hebben bij de start gemotiveerd gekozen voor BW 2 titel 9 en de Richtlijnen jaarverslaggeving (zie hierboven.) Beoordeling consolidatiekring Protestantse Kerk in Nederland Een van de consequenties van de wijzigingen in de omgeving is een beoordeling door de Protestantse Kerk welke organisaties tot de consolidatiekring van de Kerk behoren en het daaruit voortvloeiende consolidatieproces. Een kernvraag hierbij was wat tot de jaarrekening van de Protestantse Kerk dient te behoren. Het Burgerlijk wetboek geeft hier aan: de jaarrekening is het geheel van geconsolideerde én enkelvoudige jaarrekening. Belangrijke onderdelen regelgeving consolidatiekring Onderstaand volgt een summier overzicht van de belangrijke onderdelen van de regelgeving: • Groepsmaatschappijen: rechtspersonen en vennootschappen, die met elkaar in een groep verbonden zijn; • Drie vormen van verbondenheid voor de beoordeling van een groepsrelatie én daarmee van consolidatieplicht: - economische verbondenheid - zeggenschapsverbondenheid - organisatorische verbondenheid; • Kwalitatieve weging, waarbij zeggenschap en economische verbondenheid meest wezenlijke zijn; • De verbondenheid kan op twee manieren tot uitdrukking komen: - een kapitaaldeelneming in een andere rechtspersoon - een zeggenschapsrelatie (formeel of informeel) met een andere rechtspersoon, waardoor er sprake is van een verbonden rechtspersoon; • Zeggenschapsverbondenheid: zeggenschap die een groepshoofd kan bewerkstelligen, kan onder meer bij stichtingen vorm gegeven worden door: - (statutair verankerde) zeggenschap over het benoemen en ontslaan van bestuurders, en/of - de mogelijkheid bestuurders vooraf te instrueren inzake het door hen te voeren beleid, en/of - toezicht te houden op de effectuering van dat beleid, en/of - de mogelijkheid afwijkingen van het beleid te voorzien van sancties. Het gaat om het kunnen uitoefenen van zeggenschap, niet over feitelijk of daadwerkelijk gebruik maken van het recht op het uitoefenen van de zeggenschap

6 oktober 2008


8

Proces beoordeling consolidatiekring In overleg met de externe accountant is ten behoeve van de jaarverslaggeving 2005 door de afdeling Financiën & Control van de DO de volgende aanpak voorgesteld, die door het bestuur vervolgens is geaccordeerd: 1. Factfinding 1: inventarisatie aan de Protestantse Kerk gelieerde organisaties; 2. Factfinding 2: inventarisatie van de actuele inhoud van de regelgeving omtrent consolidatie; 3. Afstemming tussen dienstenorganisatie (door de afdeling Financiën & Control) en de externe accountant (PricewaterhouseCoopers N.V.). Per entiteit een beoordeling (op basis van feiten) uitgevoerd door de DO met als basis de kerkorde, statuten, jaarrekening; 4. Advisering van de afdeling Financiën & Control aan het bestuur van de dienstenorganisatie; 5. Voorlopige besluitvorming door het bestuur DO en voorstel aan Kleine synode; 6. Besluitvorming door Kleine synode in het kader van de behandeling van de jaarlijkse begrotingen en jaarrekeningen. Jaarlijks vindt opvolgend aan de eerste beoordeling toetsing plaats aan de geldende regelgeving.

2.4

Stichtingen en instellingen

De consolidatiekring omvat over het boekjaar 2007 de volgende: Landelijke instellingen • Protestantse Kerk in Nederland (de enkelvoudige jaarrekening) • Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland (incl. Kerk in Actie) • Stichting Mechanische Registratie en Administratie (SMRA) • Stichting Kerk en Wereld • Stichting de Zending der Protestantse Kerk in Nederland • Stichting Hendrik Kraemer Instituut (HKI) • Boekencentrum B.V. • Stichting Kerkelijk Geldbeheer (SKG) • Stichting Protestants Diaconaal Krediet Nederland * (*) betreft het eerste verslagjaar over een verlengd boekjaar van 8 mei 2006 tot en met 31 december 2007.

• • • •

Stichting Steun Kerkbouw (SSK) Centrale kas predikantstraktementen van de Beleidscommissie Predikanten (BCP) Interkerkelijke Stichting voor Diakonaal Vakantiewerk (ISDV) Protestants Theologische Universiteit (PThU) ** (**) In deze universiteit zijn met ingang van 1 januari 2007 de voormalige theologische instellingen als het ThWI, ThUK, ELS en Theologisch seminarium ondergebracht.

Regionale instellingen • Hervormde Stichting Samenwerkende Organisaties voor Maatschappelijk Activeringswerk en Jeugdwerk in de kerkprovincie Groningen en Drenthe; • Stichting voor Welzijnsbevordering vanwege de NHK in Overijssel; • Prof. L. Lindeboomstichting; • Stichting Protestants Maatschappelijk- en Sociaal Activeringswerk in Gelderland (Promage); • Stichting Gereformeerd Centrum voor Samenlevingsopbouw in de provincie Utrecht; • Hervormde Stichting voor Maatschappelijk Activeringswerk in de kerkprovincie Utrecht; • Stichting Provinciaal Gereformeerd Centrum voor Jeugd- en Jongerenwerk in Zuid-Holland; • Stichting Hervormd Kerkcentrum Zeeland. Deze regionale rechtspersonen zijn voornamelijk instellingen, die zijn opgericht ter verkrijging van provinciale overheidssubsidies. In steeds meer situaties waar deze subsidieverlening is komen te vervallen worden deze stichtingen opgeheven. Het uitvoerende werk van deze stichtingen is in de meeste gevallen geïncorporeerd in de activiteiten van de provinciale dienstencentra, die onderdeel uitmaken van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland. Om duidelijkheid te verkrijgen omtrent de mogelijke positionering in de consolidatiekring van een aantal stichtingen vanuit de voormalige ELK is door het synodesecretariaat/juridische zaken een inventarisatie over de juridische status van deze entiteiten opgesteld, hetgeen vooralsnog niet heeft geleid tot inbedding van deze stichtingen. Indien nog nader zou blijken dat deze tot de consolidatiekring zouden behoren, zullen deze worden opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar 2008. 6 oktober 2008


9

2.5

Omvang van het geconsolideerde vermogen

Het geconsolideerde eigen vermogen van de Protestantse Kerk in Nederland, dat bestaat uit een vrij besteedbaar en een vastgelegd vermogen, bedraagt per 31 december 2007 € 117,7 mln (2006: na reclassificatie € 114,7 mln.). De specificatie luidt als volgt: Besteedbaar vermogen

Vastgelegd vermogen

Protestantse Kerk (enkelv. jaarrek.) Dienstenorganisatie/Kerk in Actie Stichting de Zending der PKN Stichting HKI Stichting Kerk & Wereld Boekencentrum B.V. Stichting Kerkelijk Geldbeheer Stichting Steun Kerkbouw SMRA (*) ISDV Prot. Theologische Universiteit Beleidscommissie predikanten Prot. Diaconaal Krediet Nederland Regionale stichtingen

20.132 10.639 33.906 395 8.553 1.142 11.207 1.637 -72 1.117 2.190 2.404 11 687

8.642 3.883 3.063 101 957

Totaal eigen vermogen

93.948

23.799

Eigen vermogen (x € 1 mln.)

172 1.172 5.809

Totaal 31-12-2007

Totaal 31-12-2006

28.774 14.522 36.969 496 9.510 1.142 11.207 1.809 -72 2.289 7.999 2.404 11 687

31.229 11.864 36.976 473 9.707 1.823 9.937 1.763 -8 2.291 7.375 641

117.747

114.735

664

(*) Het negatieve vermogen van de SMRA ultimo 2007 is enerzijds ontstaan door de negatieve exploitatieresultaten in voorgaande jaren en anderzijds doordat de voorziening reorganisatiekosten ten laste is gebracht van het eigen vermogen van de stichting. Eigen vermogen 2007 (ad € 117,7 mln.) in % van totaal per geconsolideerde instelling

Protestantse Kerk Dienstenorganisatie BCP (pred. trakt.) 2%

Boekencentrum B.V. ISDV 2%

PDKN 0% PThU 7%

SKG 10%

Protestantse Kerk 24%

Regionale Stichtingen Kerk & Wereld

SSK 2%

SMRA

HKI 0%

St. de Zending HKI Dienstenorganisatie 12%

SSK

St. de Zending 31% Regionale Stichtingen 1% Boekencentrum B.V. 1%

SMRA 0%

Kerk & Wereld 8%

PThU PDKN BCP (pred. trakt.) ISDV SKG

6 oktober 2008


10

2.6

Toelichting verschillen eigen vermogen

Ten opzichte van de stand per 31 december 2006 is het geconsolideerde eigen vermogen van de Protestantse Kerk in Nederland per 31 december 2007 toegenomen met € 3,01 mln. De belangrijkste toenames zijn ontstaan door reserveringen van de ontvangen en nog niet in 2007 bestede bestemmingsgelden voor Kerk in Actie en de positieve resultaten van met name de Beleidscommissie predikanten, de stichting kerkelijk geldbeheer en de PThU. Hiertegenover stonden enkele afnames van vermogens als die van de Protestantse Kerk vanwege de extra afschrijving op de investeringen van de landelijke ledenregistratie en die van het Boekencentrum wegens een uitkering van een extra dividend, het vermogen van Kerk & Wereld daalde door de afwaardering van de effecten naar beurswaarde ultimo 2007.

Reclassificatie geconsolideerde balans per 31 december 2006 Deze reclassificatie heeft betrekking op een stelselwijziging binnen de jaarrekening van de PThU om enerzijds het inzicht te verbeteren en anderzijds door toepassing van de Richtlijn 660 (verplicht in 2008). Het gevolg hiervan is de opname van pensioenverplichtingen voor oud-hoogleraren van € 4,05 mln., waarvoor ultimo 2006 geen voorziening in de jaarrekening was opgenomen. Eigen vermogens Zending en Kerk & Wereld De vermogensbestanddelen van de Stichting De Zending en van de Stichting Kerk & Wereld zijn hoofdzakelijk ontstaan door verkopen van materiële vaste activa (gebouwen, grond e.d.). Door de centrale huisvesting in Utrecht werd het mogelijk het onroerend goed in Oegstgeest van de Stichting de Zending te verkopen, waardoor dit vermogen is gaan ontstaan. Het vermogen van Kerk en Wereld is gecreëerd door afstoting van de landgoederen incl. het conferentieoord in Driebergen. Eigen vermogen Stichting Kerkelijk Geldbeheer De SKG heeft een bijzondere functie waar het beheer van kerkelijke geldmiddelen betreft. Zoals ook voor de andere entiteiten geldt, heeft de SKG een eigenstandige verantwoordings- en rapporteringslijn naar de Kleine synode. Het eigen vermogen van de SKG dient uitsluitend tot weerstandsbuffer voor de continuïteit van de bedrijfsvoering van de SKG.

6 oktober 2008


11

2.7

Fiscale positie

Met betrekking tot Boekencentrum BV is in de jaarrekening een voorlopige berekening opgesteld van de vennootschapsbelasting over 2007. Deze bedraagt: Vennootschapsbelasting (x € 1.000)

Grondslag Commercieel resultaat voor belastingen Bij: Fiscaal lagere afschrijving gebouwen Af: Investeringsaftrek Belastbaar bedrag Berekening 20% over € 25.000 23,5% over € 35.000 25,5% over € 200.253 Verschuldigde vennootschapsbelasting De belastinglast is als volgt in de winst- en verliesrekening opgebouwd Acute belastingplicht over het boekjaar Af: Vrijval uit voorziening van latente belastingverplichtingen (i.v.m. fiscaal lagere afschrijving bedrijfspand) Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Balanspositie m.b.t. de vennootschapsbelasting. Voorzieningen: Voorziening latente belastingverplichtingen per primo boekjaar Af: vrijval ten gunste van de V&W-rekening (zie boven) Voorziening latente belastingverplichtingen per ultimo boekjaar(*)

Rekening 2007 247 17 264 4 260

5 8 51 64

64 4 60

112 4 108

(*) Op het bedrijfspand en –terrein te Zoetermeer is in het jaar van ingebruikneming fiscaal een extra afschrijving (vervangingsreserve) verantwoord, leidende tot een latente belastingverplichting.

Kortlopende schulden per ultimo boekjaar: vennootschapsbelasting

93

In de stichtingen SMRA en ISDV is mogelijk sprake van een latente belastingvordering als gevolg van fiscaal compensabele verliezen. Deze zijn niet gewaardeerd.

6 oktober 2008


12

2.8

Ontwikkeling baten en lasten

De totale baten en lasten over het boekjaar 2007 zien er als volgt uit:

Staat van baten en lasten

Rekening 2007

(x € 1.000)

Baten Netto-baten vrijwillige geldwerving Aandeel in (gezamenlijke) acties (van derden) Specifieke inkomsten Overige baten

Rekening 2006

Afwijking 2007/2006

28.097 1.137 96.293 10.585

28.576 1.633 99.211 11.870

-479 -496 -2.918 -1.285

Totale baten

136.112

141.290

-5.178

Lasten Personele kosten Apparaatskosten Financiële steun en hulpverlening Specifieke uitgaven Diversen Totale lasten

31.688 12.392 25.508 59.033 4.479 133.100

33.480 11.190 45.056 56.648 995 147.369

-1.792 1.202 -19.548 2.385 3.484 -14.269

3.012

- 6.079

-9.091

Resultaat

Baten 2007 (ad € 136,1 mio.) in % van totaal per geconsolideerd onderdeel

Protestantse Kerk SKG, 3.417, 3%

Dienstenorganisatie

Protestantse Kerk, 24.899, 18% Regionale Stichtingen, 322, 0% ISDV, 952, 1%

Boekencentrum B.V. Regionale Stichtingen Kerk & Wereld SMRA St. de Zending

BCP (pred. trakt.), 55.831, 41%

SSK, 10, 0%

HKI Dienstenorganisatie, 34.181, 25%

SSK

HKI, 26, 0% PThU Kerk & Wereld, 749, 1%

PDKN, 58, 0% PThU, 9.539, 7%

Boekencentrum B.V., 1.722, 1%

PDKN BCP (pred. trakt.)

SMRA, 1.578, 1%

St. de Zending, 2.828, 2%

ISDV SKG

6 oktober 2008


13

2.9

Toelichting verschillen baten en lasten

Onderstaand wordt een toelichting gegeven op de belangrijkste verschillen in baten en lasten tussen de verslagjaren 2007 en 2006. Baten Specifieke inkomsten Deze inkomsten namen ten opzichte van het boekjaar 2006 af met ruim € 2,9 mln., dat voornamelijk is veroorzaakt door lagere opbrengsten voor dienstverlening bij de dienstenorganisatie en lagere projectbijdragen ICCO ten behoeve van Kerk in Actie. Hiertegenover stond wel een hogere opbrengst uit bezettingsbijdragen voor de Centrale Kas Predikanten. Overige baten De overige baten daalden in het boekjaar 2007 met € 1.285.000 ten opzichte van 2006. Deze afname is ontstaan door met name lagere financiële baten bij de stichting De Zending. De daling kon worden getemperd door hogere baten uit verkoop onroerend goed van de kerk, vrijval AKV-gelden Noodhulp Kerk in Actie en liquidatiesaldi van enkele regionale stichtingen. Lasten Personele kosten De personele kosten zijn afgenomen met bijna € 1,8 mln. (2006: € - 1,1 miljoen), vooral als gevolg van een lagere personele bezetting bij de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland en de Stichting Mechanische Registratie en Administratie in het kader van het transformatieproces. Apparaatskosten De belangrijkste redenen, dat de apparaatskosten in 2007 zijn toegenomen met € 1,2 mln., betreffen de huisvestingskosten van de PThU en de onderhoudslasten van het kerkelijk onroerend goed. Financiële steun en hulpverlening De afname van € 19,5 mln. (2006: € -12,6 mln.) is voornamelijk ontstaan door uitputting van de Tsunami-gelden bij Kerk in Actie en vanwege nog niet aangewende bestemmingsgelden Kerk in Actie, die per balansdatum zijn gereserveerd en pas in 2008 tot uitkering zullen komen. Specifieke uitgaven De stijging van deze uitgaven hebben voornamelijk betrekking op de primaire arbeidsvoorwaarden van de predikantstraktementen en de specifieke kosten van de PThU. Diversen De stijging van deze post met bijna € 3,5 mln. is veroorzaakt door de (extra) afschrijving van de geactiveerde investeringen voor de landelijke ledenregistratie.

6 oktober 2008


14

3.

6 oktober 2008

Geconsolideerde jaarrekening 2007


15

Hoofdstuk 3: 3.1

Geconsolideerde jaarrekening

Geconsolideerde balans

ACTIVA

Refe-

Balans per

Balans per

Mutatie

(x € 1.000)

rentie

31-12-2007

31-12-2006

2007/2006

21.753 4.277 2.170 3.897 -799 31.298

23.126 4.435 2.632 4.519 - 1.050 33.662

-1373 -158 -462 -622 251 -2.364

0

0

0

142.256 1.109 143.365

144.637 1.371 146.008

-2.381 -262 -2.643

Materiële vaste activa - Terreinen en gebouwen - Installaties - Inventaris - Automatisering - egalisatierekening inv. subsidies

1

Immateriële activa - Uitgeefrechten

2

Financiële vaste activa - Deposito’s/kredieten SKG - Leningen u/g

3

Beleggingen

4

67.180

72.055

-4.875

Vorderingen / voorraden

5

23.743

20.419

3.324

Rekeningen-courant

6

108

104

4

Liquide middelen

7

181.290

149.680

31.610

446.984

421.928

25.056

Balans per 31-12-2007


93.948 23.799 117.747

88.042 26.693 114.735

5.906 -2.894 3.012

Totaal Activa

PASSIVA

Referentie

(x € 1.000)

Mutatie 2007/2006

8

Eigen Vermogen a. besteedbaar vermogen b. vastgelegd vermogen

Voorzieningen

9

13.134

13.412

-277

Schulden op lange termijn

10

126.707

124.941

1.765

Rekeningen-courant

11

1.526

1.787

-261

Schulden op korte termijn

12

187.870

167.053

20.817

446.984

421.928

25.056

Totaal Passiva

6 oktober 2008


16

3.2

Geconsolideerde staat van baten en lasten

Staat van baten en lasten (x € 1.000)

Referentie

Rekening 2007

Rekening 2006

Mutatie 2007/2006

Netto-baten vrijwillige geldwerving

13

28.097

28.576

-479

Aandeel in (gezamenlijke) acties (van derden)

14

1.137

1.633

-496

Specifieke inkomsten

15

96.293

99.211

-2.918

Overige baten

16

10.585

11.870

-1.285

136.112

141.290

-5.178

Totale baten

Personele kosten

17

31.688

33.480

-1.792

Apparaatskosten

18

12.392

11.190

1.202

Financiële steun en hulpverlening

19

25.508

45.056

-19.548

Specifieke uitgaven

20

59.033

56.648

2.385

Diversen

21

4.479

995

3.484

133.100

147.369

-14.269

3.012

- 6.079

-9.091

Totale lasten Resultaat

Verdeling resultaat naar vermogen (x € 1.000,-)

Rekening 2007

Rekening 2006

Afwijking 2007/2006

Algemene reserves Bestemmingsreserves

3.501 2.406

6.727 - 1.561

-3.226 3.967

Besteedbaar vermogen

5.907

5.166

741

Herwaarderingsreserves Bestemmingsfondsen

-718 -2.177

580 - 11.825

-1.298 9.648

Vastgelegd vermogen

-2.895

- 11.245

8.350

3.012

- 6.079

9.091

Totaal verdeling resultaat

6 oktober 2008


17

3.3

Kasstroomoverzicht

Kasstroomoverzicht (indirecte methode) (x € 1.000,-)

Referentie

2007

3.012

Vermogensresultaat Kasstroom uit operationele activiteiten 1 9 5 6/11 12

5.989 -277 -3.324 -265 20.817 25.952

1 1 1 4 3

-4.438 1.066 -252 4.875 2.642 3.893

- Langlopende schulden Totaal Kasstroom uit financieringsactiviteiten

10

1.765 1.765

Totaal mutatie liquide middelen

7

31.610


18

- Afschrijvingen materiële vaste activa - Voorzieningen - Vorderingen/voorraden - Rekeningen-courant verhoudingen - Kortlopende schulden Totaal Kasstroom uit operationele activiteiten

Kasstroom uit investeringsactiviteiten - Investeringen in materiële vaste activa - Desinvesteringen in materiële vaste activa - Vrijval investeringssubsidie - Beleggingen - Financiële vaste activa Totaal Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

6 oktober 2008

3.4

Waarderingsgrondslagen

Richtlijn Jaarverslaggeving De geconsolideerde jaarrekening van de Protestantse Kerk in Nederland is, conform de enkelvoudige jaarrekening, opgesteld conform de Richtlijn Organisaties zonder winststreven (RJ 640). De in de consolidatiekring opgenomen jaarrekening van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland (incl. Kerk in Actie) is opgesteld volgens de Richtlijn 650 Fondsenverwervende Instellingen, de jaarrekening van de Protestants Theologische Universiteit op basis van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving 660 Onderwijsinstellingen en de jaarrekening van Boekencentrum B.V. volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. De Stichting Kerkelijk Geldbeheer en Stichting Protestants Diaconaal Krediet Nederland hebben vanwege het bijzondere karakter eigen grondslagen, die in de onderstaande waarderingsgrondslagen zijn toeglicht. De overige jaarrekeningen in de consolidatiekring zijn in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaglegging. Reclassificatie geconsolideerde balans per 31 december 2006 Deze reclassificatie heeft betrekking op een stelselwijziging binnen de jaarrekening van de PThU om enerzijds het inzicht te verbeteren en anderzijds door toepassing van de Richtlijn 660 (verplicht in 2008). Het gevolg hiervan is de opname van pensioenverplichtingen voor oud-hoogleraren van € 4,05 mln., waarvoor ultimo 2006 geen voorziening in de jaarrekening was opgenomen. Onderstaand wordt het aansluitingsoverzicht van passivazijde, zoals gerapporteerd in de geconsolideerde jaarrekening 2006 naar de beginbalans 2007 van deze rekening, weergegeven: Balans

Eigen vermogen (x € 1.000)

Reclassificatie

31-12-2006

Besteedbaar vermogen Vastgelegd vermogen Totaal eigen vermogen

Balans per

(x € 1000,-)

31-12-2006

Voorziening onderhoud Voorziening medewerkers/pensioenen Regionale voorzieningen Overige voorzieningen

1.101 8.198 11 113

Totaal Besteedbaar vermogen

9.423

Schulden op korte termijn (x € 1.000,-)

Totaal Schulden op korte termijn

1-1-2007

88.042 30.745 118.787

Voorzieningen


Balans per

-4.051 -4.051

Reclassificatie

88.042 26.694 114.735

Balans per 1-1-2007

3.988

3.988

Reclassificatie

166.990

63

1.101 12.187 11 113 13.412

Balans per 1-1-2007 167.053

Onderstaand worden de waarderingsgrondslagen nader toegelicht.

6 oktober 2008


19

3.4.1

Geconsolideerde grondslagen voor waardering van activa en passiva

Materiële vaste activa De terreinen worden gewaardeerd op verkrijgingswaarde. De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde onder aftrek van jaarlijkse afschrijvingen. De afschrijvingspercentages voor de vaste activa zijn:

Omschrijving

% afschrijving

Terreinen en gebouwen Installaties Inventaris Automatisering

0% 2% 6% 6% -

10% 10% 25% 100%

Immateriële vaste activa Het afschrijvingspercentage voor de immateriële vaste activa is:

Omschrijving

% afschrijving

Uitgeefrechten

25%

Deze activa betreffen uitgeefrechten voor een tijdschrift (bij Boekencentrum), die zijn gewaardeerd tegen de aanschafprijs plus bijkomende kosten. Het geactiveerde bedrag wordt volgens de lineaire methode in vier jaar afgeschreven. Financiële vaste activa Leningen uitgeleend geld (u/g) worden gewaardeerd op nominale waarde zonodig gecorrigeerd voor oninbaarheid. Beleggingen Aandelen worden gewaardeerd op marktwaarde. Obligaties worden gewaardeerd op nominale waarde, met uitzondering van PThU: deze worden op aanschafwaarde of lagere beurswaarde gewaardeerd. Boedels (welke in het bezit zijn van de Stichting de Zending der Protestantse Kerk in Nederland) worden opgenomen tegen de taxatiewaarde minus de gekapitaliseerde waarde van het vruchtgebruik van derden. De rentedragende waardepapieren bij de SKG worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Verschillen tussen kostprijs en nominale waarde worden in het jaar van aankoop opgenomen in een rente-egalisatierekening en gedurende de resterende looptijd geamortiseerd. De overige beleggingen worden op nominale waarde of lagere beurswaarde gewaardeerd. Voorraden Waardering vindt plaats op verkrijgings- of vervaardigingsprijs of laatst bekende inkoopprijs eventueel onder aftrek van een voorziening voor incourante voorraden. Vorderingen, overlopende activa en overige activa Vorderingen, overlopende activa en overige activa worden gewaardeerd tegen nominale waarde, rekening houdend met een voorziening wegens oninbaarheid. Liquide middelen De liquide middelen worden tegen nominale waarde opgenomen. Eigen vermogen Het vermogen van de kerk heeft een bijzonder karakter. De rechtspersonen, onderdeel van de consolidatiekring van de Protestantse Kerk in Nederland, zijn gehouden dit vermogen slechts aan te wenden in overeenstemming met de doelstelling waartoe ze in het leven is geroepen. De presentatie van het eigen vermogen in de balans wordt onderscheiden in: • besteedbaar vermogen • vastgelegd vermogen. Besteedbaar vermogen

6 oktober 2008


20

Het besteedbaar vermogen kent algemene reserves en bestemmingsreserves. Besteding van de bestemmingsreserves kan slechts indien dit binnen de gegeven “bestemming” plaatsvindt. De bestemming kan door bestuur/synode worden gewijzigd. De gevormde bestemmingsreserves mogen geen verplichting betreffen. Vastgelegd vermogen Binnen de definitie van vastgelegd vermogen bevinden zich de bestemmingsfondsen. Dit deel van het eigen vermogen is vanwege de specifieke bestemming, dat door “derden” (gevers of overheid) is bepaald, slechts aan te wenden voor de specifieke bestemming. Voorzieningen Onder voorzieningen worden opgenomen: • verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs is in te schatten • op balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen en/of verliezen waarvan de omgang redelijkerwijs is in te schatten • kosten welke in het volgende boekjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het boekjaar of een voorgaand boekjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal boekjaren. Schulden op lange termijn De schulden op lange termijn worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Schulden op korte termijn Schulden op korte termijn en overlopende passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

3.4.2

Geconsolideerde grondslagen voor de bepaling van het resultaat

Algemeen Ontvangsten en uitgaven worden in de staat van baten en lasten toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Bij de toerekening wordt een bestendige gedragslijn gevolgd. Dit houdt in dat in de balans rekening wordt gehouden met de aan een periode toe te rekenen bedragen die in een andere periode zijn of worden ontvangen, dan wel betaald. Alle baten en lasten worden verantwoord in de staat van baten en lasten. Dit betekent dat, behalve bij stelselwijziging, herstel van fundamentele fouten, herwaardering en niet gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen, voor zover die verantwoord kunnen worden in de ‘reserve niet gerealiseerde waardeverschillen beleggingen’, geen rechtstreekse mutaties in het vermogen plaatsvinden. Vrijwillige geldwerving Bestemmingsgiften: Baten waarvoor een bijzondere bestemming is aangewezen, al dan niet via specifieke acties, worden afzonderlijk in de (toelichting op de) staat van baten en lasten opgenomen, onder vermelding van de aard van de bestemming. Ook de besteding hiervan wordt afzonderlijk vermeld. Indien deze baten in het verslagjaar niet volledig zijn besteed, worden de nog niet bestede gelden verwerkt in de desbetreffende bestemmingsreserve. Indien in een volgend jaar uit de bestemmingsreserve wordt geput, wordt deze besteding enerzijds in de staat van baten en lasten verantwoord en anderzijds als mutatie in de desbetreffende bestemmingsreserve weergegeven. Nalatenschappen Baten uit nalatenschappen worden opgenomen in het boekjaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. De omvang van een bate uit een nalatenschap kan betrouwbaar worden vastgesteld als op grond van het stadium waarin de afhandeling van de nalatenschap zich bevindt, een redelijke schatting van de ontvangst kan worden gemaakt. Voorlopige uitbetalingen in de vorm van voorschotten worden in het boekjaar waarin ze worden ontvangen verantwoord als baten uit nalatenschappen. Verkrijgingen belast met vruchtgebruik worden alleen in de toelichting vermeld. Zij worden pas in de staat van baten en lasten verantwoord bij het einde van het vruchtgebruik of bij eerdere verkoop van de blote eigendom.

6 oktober 2008


21

Financiële steun/hulpverlening Verplichtingen financiële steun/hulpverlening komen geheel ten laste van het boekjaar waarin het besluit tot toekenning schriftelijk aan de steunontvanger is medegedeeld, ongeacht in welk boekjaar de financiële steun/hulpverlening wordt uitgekeerd. Daarbij is bepalend of de ontvangende partij recht kan doen gelden op een bepaald bedrag. Pensioenen in de waarderingsgrondslagen De dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland heeft voor haar werknemers een ‘toegezegde pensioenregeling’. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen welke afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. De regeling is ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds PGGM. Deze regeling geldt ook voor het personeel bij de SMRA, de Stichting Kerkelijk Geldbeheer en het boekencentrum. De (dienstenorganisatie van de) Protestantse Kerk in Nederland heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij PGGM, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. De dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland heeft daarom de pensioenregeling verwerkt als een ‘toegezegde bijdrageregeling’ en heeft alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord. De PThU heeft voor een groot deel van haar werknemers een ‘toegezegde pensioenregeling, afgesloten bij het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP). De PThU heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij het ABP, anders dan het effect van hogere toekomstige premies en hebben daarom de pensioenregeling verwerkt als een ‘toegezegde bijdrageregeling’ en hebben alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord. Voor een aantal hoogleraren van de PThU is in de jaarrekening een pensioenvoorziening gevormd, omdat zij een toegezegde pensioenregeling hebben die niet is ondergebracht bij een bedrijfstakpensioenfonds. De ISDV heeft voor haar overige werknemers een ‘toegezegde pensioenregeling’ ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds voor de Horeca. De ISDV heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds, anders dan het effect van hogere toekomstige premies en heeft daarom de pensioenregeling verwerkt als een ‘toegezegde bijdrageregeling’ en hebben alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord.

6 oktober 2008


22

3.5

Toelichting op de geconsolideerde balans

Activa 3.5.1 Materiële vaste activa (1) De post materiële vaste activa is als volgt gespecificeerd:

Materiële vaste activa (x € 1.000)

1 januari 2007: Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Onderhanden werk (LLR) Boekwaarden Af: - egalisatierek. Inv.subsidies Mutaties: Aanschafwaarde: Investeringen Onderhanden werk (LLR) Desinvesteringen Afschrijvingen: Desinvesteringen Afschrijvingen LLR Afschrijvingen

Saldo mutaties Af: - egalisatierek. Inv.subsidies 31 december 2007: Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Onderhanden werk (LLR) Boekwaarden

Gebouwen en terreinen

Installaties

Inventaris

34.850 - 11.724

7.411 - 2.976

10.585 - 7.953

23.126

4.435

2.632

146

218

548

-1.082 -936

-223 -5

-904 -356

348

164

632

-788 -440

-316 -152

-1.376

33.916 -12.164 0 21.752

Automatisering

Totaal

7.972 - 5.850 2.397 4.519

60.818 - 28.503 2.397 34.712 1.050 33.662

723 2.803 -474 3.052

1.635 2.803 -2.683 1.755

-737 -105

473 -3.200 -948 -3.675

1.617 -3.200 -2.787 -4.372

-157

-461

-623

-2.617 252 -2.365

7.405 -3.128 0 4.277

10.232 -8.062 0 -2.170

8.221 -6.324 2.000 3.897

59.774 -29.678 2.000 32.096

Af: - egalisatierek. Inv.subsidies Onderverdeeld naar locatie: PLD te Utrecht LLR-Numeri Hydepark te Doorn Diverse woonhuizen PDC Gron./Drenthe in Haren Kantoorlocatie Delft Woningen Delft Woning Oegstgeest Woning Pijnacker Kampen (Theol. Universiteit) Pand Zoetermeer (Boekencentrum) Pand Gouda (SKG)

6 oktober 2008

-798 31.298 13.252 0 1.972 109 0 0 15 26 0 887 715 1.391

3.406 0 31 0 0 0 0 0 0 0 85 0

854 0 57 0 142 1 0 0 0 363 0 46


1.213 2.000 0 0 0 2 0 0 0 0 0 574

18.725 2.000 2.060 109 142 3 15 26 0 1.250 800 2.011

23

De Werelt FD Roosevelthuis Beleidscommissie Predikanten Boekwaarden

3.163 220 0 21.750

709 47 0 4.278

598 110 0 2.171

19 60 29 3.897

4.489 437 29 32.096

Onderhanden werk landelijke ledenregistratie(Numeri) Op de in totaal geactiveerde kosten, begroot op basis van de door de kleine synode d.d. 24 november 2006 goedgekeurde investeringsbegroting ad € 5.200.000, is in het boekjaar 2007 een bedrag van € 3,2 mln. afgeboekt ten laste van de risicoreserve. Het resterende bedrag van € 2 mln. zal worden betrokken bij de investeringen van een (her)bouw van een nieuw systeem voor de landelijke ledenregistratie. Desinvesteringen Door de verkopen van het kantoorgebouw te Haren en een woonhuis te Doorn zijn in bovenstaande mva-staat de hierop betrekking hebbende aanschafwaarden en afschrijvingen van de onroerende en roerende goederen geëlimineerd. Afschrijvingen De totale afschrijvingen 2007 van bijna € 1,4 mln. worden nagenoeg geheel ten laste gebracht van de dienstenorganisatie vanwege het gebruik van deze activa. Waarden onroerende zaken De totaal verzekerde waarde van de onroerende goederen bedraagt € 67 mln.

3.5.2 Immateriële vaste activa (2) Het verloop van de immateriële vaste activa is als volgt:

Immateriële vaste activa (x € 1.000)

1 januari 2007: Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarden

Uitgeefrechten

110 110 0

Mutaties Aanschafwaarde: Investeringen Desinvesteringen 0 Afschrijvingen: Desinvesteringen Afschrijvingen 0 Saldo mutaties

0

31 december 2007: Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarden

6 oktober 2008


110 110 0

24

3.5.3 Financiële vaste activa (3) De financiële vaste activa bedraagt als volgt:

Financiële vaste activa

Balans 31-12-2007

Balans 31-12-2006

Deposito’s/kredieten SKG Leningen u/g

142.256 1.109

144.637 1.371

Totaal Financiële vaste activa

143.365

146.008

Balans 31-12-2007

Balans 31-12-2006

53.833 54.656 108.489

52.350 61.077 113.427

11.529 22.238 33.767

9.462 21.748 31.210

142.256

144.637

(x € 1.000,-)

3.5.3.1 Deposito’s / kredieten SKG De specificatie luidt als volgt:

Deposito’s / kredieten SKG (x € 1.000,-)

Deposito’s - 1 tot 5 jaar - meer dan 5 jaar Kredieten - 1 tot 5 jaar - meer dan 5 jaar

Totaal Deposito’s/kredieten SKG 3.5.3.2 Leningen u/g Het verloop van de leningen u/g is als volgt:

Leningen u/g (x € 1.000)

Gemeenten Predikanten Algemeen

Looptijd / percentage > 5 jr. / 2%-3,5% 1–5 jr. / 4-5%

Balans per 01-01-2007 324 7 331

Natuurlijke personen (LMW) > 5 jr. / 0 - 8% Voorz. oninbaarheid > 5 jr. Individuele hulpverlening

815 - 68 747

Leningen verstrekt vanuit de regio

> 5 jr. / 0 - 6%

204

Overige leningen

> 5 jr. / 0 - 8%

43

Mutaties in 2007 Bij: Af:

1 1

28 28


118 3 121

206 5 211

132 -5 127

711 -63 648

204 20

23

Arbeidsvoorwaarden Buitenlandse medewerkers Personeel

12

13

16

9

34 46

13

20 36

14 23

Totaal Leningen u/g

1.371

42

304

1.109

6 oktober 2008


25

3.5.4 Beleggingen (4) De beleggingen zijn als volgt gespecificeerd:

Beleggingen (x € 1.000)





Boekwaarde

Beurswaarde

Boekwaarde

Beurswaarde

Effecten Obligaties Vastgoed Aandelen Overige beleggingen

Overige beleggingen Boedels en nalatenschappen belast met vruchtgebruik

Totaal Beleggingen

38.683 1.812 14.791 11.758 67.044

39.082 1.812 14.791 11.758 67.443

36.774 6.081 17.011 12.053 71.919

38.400 6.081 17.011 12.053 73.545

136 136

136 136

136 136

136 136

67.180

67.579

72.055

73.681

3.5.5 Vorderingen / voorraden (5) De vorderingen en de voorraden bedragen:

Vorderingen / voorraden (x € 1.000)

Balans per

Balans per

31-12-2007

31-12-2006

Voorraden Vorderingen

794 22.949

766 19.653

Totaal Vorderingen/Voorraden

23.743

20.419

3.5.5.1 Voorraden De specificatie is als volgt:

Voorraden (x € 1.000)

Balans per

Balans per

31-12-2007

31-12-2006

Noodzakelijk voor bedrijfsvoering In gebruik voor de doelstelling

790 4

764 2

Totaal Voorraden

794

766

6 oktober 2008


26

3.5.5.2 Vorderingen De specificatie van de vorderingen is als volgt:

Vorderingen (x € 1.000)

Balans per

Balans per

31-12-2007

31-12-2006

Gemeenten/classes (Predikantstraktementen) Niet voorziene debiteuren verplichte heffingen Overige debiteuren Terug te ontvangen projectverplichtingen DO Huuregalisatie ICCO Ziektekostenverzekering en sociale lasten Elisabethfonds Pensioenfonds Oost-Javaanse kerk Kerkelijke opleidingen Bijdragen wachtgelden (*) Rente, nalatenschappen, bijdragen en subsidies Dividendbelasting Nog te ontvangen giften en collecten Voorschotten Vooruitbetaalde posten Diversen Totaal Vorderingen

2.421 355 3.405 309

1.452 340 2.069

4 326 69 65 3.708 9.082 113 718 53 153 2.168

273 8 320 70 97 4.333 7.611 315 729 167 163 1.706

22.949

19.653

(*) betreft overwegend een vordering op langere termijn

3.5.6 Rekeningen-courant (6) De rekening courant-verhoudingen met verschillende fondsen en stichtingen betreffen:

Rekeningen-courant (x € 1.000)

Balans per

Balans per

31-12-2007

31-12-2006

Stichting Marsbach Fröhefledt Fonds Christiaanse Tombe Rasker Fonds Stichting Hulpfonds Seminaristen Basler Mission Totaal Rekeningen-courant

5 3 43 5 52

5 2 39 3 55

108

104

3.5.7 Liquide middelen (7) Liquide middelen (x € 1.000)

Balans per

Balans per

31-12-2007

31-12-2006

De liquide middelen zijn direct opeisbaar. Deposito's Kasgelden Banken

106.347 30 74.913

52.652 50 96.978

Totaal Liquide middelen

181.290

149.680

6 oktober 2008


27

Passiva 3.5.8 Eigen Vermogen (8) Het eigen vermogen is als volgt gesplitst: Balans per 31-12-2007


Besteedbaar vermogen Vastgelegd vermogen

93.948 23.799

88.042 30.745

Totaal Eigen vermogen

117.747

118.787


3.5.8.1 Besteedbaar vermogen Het besteedbaar vermogen valt als volgt uiteen: Balans per 01-01-2007

Besteedbaar vermogen (x € 1000,-)

Resultaat 2007


Algemene reserves Bestemmingsreserves

55.000 33.042

3.501 2.405

58.501 35.447


88.042

5.906

93.948

3.5.8.2 Vastgelegd vermogen Het vastgelegd vermogen valt uiteen in:

Vastgelegd vermogen


(x € 1.000,-)

Resultaat 2007


Herwaarderingsreserves Bestemmingsfondsen

2.657 28.088

-718 -2.177

1.939 21.860

Totaal Vastgelegd vermogen

30.745

-2.895

23.799

3.5.9 Voorzieningen (9) De stand en het verloop van de voorzieningen is als volgt:

Voorzieningen


(x € 1.000,-)

Onderhoud PLD Onderhoud Hydepark Onderhoud Kampen Onderhoud De Werelt/Roosevelthuis Onderhoud overige gebouwen Voorziening onderhoud 6 oktober 2008

Af:

Bij:


296 37 300 343 125

50 46 156 93 96

70 90 103 201 4

316 81 247 451 32

1.101

441

468

1.127


28

Pensioenreglementen GKN Pens.voorz.Ned. Medewerkers Pens.voorz.Indon. Medewerkers Reorganisatiekosten 2002 DO Jubilea Sociaal plan SMRA Wachtgelden Arbeidsongeschiktheid Pensioenverpl. Oud hoogleraar Dubbeldeficiënte studenten Pensioenvoorziening Boekencentrum Wachtgelden predikanten Centrale kas predikantstraktementen Uitkeringsfonds predikanten GKN

268 392 39 262 110 534 55 170 4.202 202 10 5.542 361 40

26 58 7 546 41 137 64 16 394 3 1 1.378 378 81

12.187

3.130

Noord Brabant-Limburg

11

11

Regionale voorzieningen

11

11

Latente belastingverplichting BC

113

5

Overige voorzieningen

113

5

0

108

13.412

3.587

3.310

13.134

Voorziening medewerkers/pensioenen

Totaal Voorzieningen

36 28

1.213 37 41

278 362 32 1.139 100 397 24 154 3.808 199 9 5.377 20 0

2.842

11.899

1.423 31 33

0 0

0 108

3.5.10 Schulden op lange termijn (10) De stand en het verloop van de schulden op lange termijn zijn als volgt:

Schulden lange termijn

Balans per

(x € 1.000,-)

01-01-2007

Bij:

Af: Bestedingen/

Balans per Vrijval

31-12-2007

Aflossingen Inschrijvingsrek. SKG

112.800

Leningen o/g

7.412

Subsidieverplichtingen

4.501

Gem. fondsen (ELS) Totaal Schulden op lange termijn

6 oktober 2008

2.130 810

228 124.941

114.930 185 335

7.227 426

4.550

426

126.707

228 2.940

748


29

3.5.10.1

Specificatie Leningen o/g

Leningen o/g

Balans per Looptijd/ 01-01-2007 percentage

(x € 1.000,-)

Diaconieën (ISDV): - Renteloos/rente laag - Geven of lenen Nord Elbische Kerk Overigen Bankiers Diaconie Den Haag Stimuleringsfonds Maatsch. van Welstand ISDV Pensioenfonds Pred.

> 5 jr. 0-4% > 5 jr. 0-4% > 5 jr. / 0% > 5 jr. / 0% > 5 jr. 5,1% > 5 jr. 5,3% Onb. / 0% > 5 jr. / 3,5% -

Totaal Leningen o/g

3.5.10.2

Bij:

Af: Bestedingen/ Aflossingen

340 980 23 2 163 545 111

45 19 16

295 961 7 2 127 476 111

36 69

908 - 160 4.500

908 -160 4.500

7.412

0

185

0

7.227

Specificatie Subsidieverplichtingen

Subsidieverplichtingen

Balans per

(x € 1.000,-)

01-01-2007

Bij:

Af: Bestedingen/ Aflossingen

Pastoraat Kerkbouw Rentesubsidies Steun instellingen Generale kerkvoogdijkas Gebroken gemeenten Projectverplichtingen DO

1.274 1.698 1.076 25 82 334 12

251 441 41

Totaal Subsidie verplichtingen

4.501

810

3.5.11

Vrijval


Balans per Vrijval

163 52 41 67

31-12-2007

171 124 109 7 15

1.191 1.963 967 18 0 411 0

426

4.550

77 12

335

Rekeningen-courant (11)

De rekening courant-verhoudingen met verschillende fondsen en stichtingen betreffen:

Rekeningen-courant (x € 1.000)

Stichting LCGJ Cetela Overige stichtingen Totaal Rekeningen-courant

6 oktober 2008

Balans per

Balans per

31-12-2007 1.206 320

31-12-2006 1.206 89 492

1.526

1.787


30

3.5.12

Schulden op korte termijn (12)

De schulden op korte termijn betreffen:

Schulden op korte termijn (x € 1.000)

Inschrijvingsrekeningen SKG korte termijn Rekening couranten SKG, maximaal 1 maand opvraagbaar Spaarrekeningen SKG Termijndepositorekeningen Depot inzake leningen Leningen inzake financiering materiële vaste activa Rente SKG inzake inschrijvingsrekeningen en termijndeposito's Ramingen PME en RMA gelden Tsunami Apparaatskosten aardbeving Azië Onderhanden werk LLR Afrekening r/c administraties Aflossingsverplichting ISDV Honoraria boekencentrum Rekening courant Pensioenfonds Predikanten PKN Crediteuren Administratie en accountantskosten Derden en gelieerde instellingen Personeel/premies/heffingen Projectverplichtingen/contributies/bijdragen Vooruitontvangen posten Diversen Totaal Schulden op korte termijn

6 oktober 2008

Balans per

Balans per

31-12-2007

31-12-2006

38.970 13.108 56.730 54.330 1.096 499 3.567 329 791 1.138 126 160 0 0 3.944 222 535 7.722 1.225 804 2.574

22.273 6.750 100.945 9.331 2.758 499 2.541

187.870

167.053


1.577 160 160 345 48 4.149 202 1.584 7.982 3.515 552 1.682

31

3.5.13 1.

Niet uit de balans blijkende rechten en/of verplichtingen Protestantse Kerk in Nederland

Financiering van de dienstenorganisatie De Protestantse Kerk in Nederland staat conform de generale regeling van de dienstenorganisatie (artikel 12.4) garant voor de financiering van de dienstenorganisatie. 2.

Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland

Bankgaranties Huisvesting PDC - Zeeland in Goes. Garantie aan dhr. Fierloos te Kamperland (€ 20.420). Leasecontracten In 2007 waren voor een viertal personeelsleden autoleasecontracten aangegaan ten behoeve van de uitoefening van hun functies. De looptijd varieert tussen 21 en 48 maanden, de jaarkilometrage tussen 30.000 km en 46.000 km en de leaseprijs tussen € 582 en € 1.116 per maand excl. BTW. Tevens is een leasecontract afgesloten ten behoeve van fotokopieerapparatuur. De looptijd van deze overeenkomst is 60 maanden en eindigt in 2009. De kosten bestaan uit een vast bedrag per maand per apparaat, te verhogen met een prijs per gemaakte scan. NBG Met het Nederlands Bijbelgenootschap is op 19 december 2005 een convenant tot en met 2008 gesloten, waarin budgetten zijn benoemd t.b.v. bijbelvertaling en -verspreiding en wel uit Kerk in Actie gelden vanuit het programma Zending. In 2006 en 2007 is jaarlijks € 350.000 verleend. Meerjarige subsidieverplichtingen Kerk in Actie Dit betreft de voorwaardelijke verplichtingen inzake steunverlening Kerk in Actie op grond van de ontbindende voorwaarden die in de contracten voor subsidieverlening zijn opgenomen.

Meerjarige subsidieverplichtingen

2008

2009

2010

Totaal

(x €. 1.000)

Buitenland: Zending Werelddiaconaat Noodhulp Kinderen in de Knel FairClimate Binnenland: Missionair werk Diaconaat Totaal meerjarige subsidieverplichtingen

6 oktober 2008

2.918 3.027

796 152

450

1.092 90

79

25

214 671

198 215

93

412 979

8.012

1.440

568

10.020


4.164 3.179 0 1.196 90

32

3.

SMRA

Huisvesting Het huurcontract van de Motorenweg 23 te Delft is per 1 oktober 2003 verlengd voor een periode van vijf jaar en eindigt op 30 september 2008 (€ 170.000 per jaar). In het voorjaar van 2008 is deze periode met een jaar verlengd. Leasecontracten Voor drie personeelsleden zijn auto-leasecontracten afgesloten met resterende looptijden van 2 ½, 2¾ en 2¾ jaar (€ 25.000 per jaar). Productie Tussen SMRA en AddComm is een overeenkomst voor de uitbesteding van het gehele productiewerk afgesloten. Deze loopt af op 31 augustus 2011. (€ 193.000 per jaar). 4.

Boekencentrum

Meerjarige financiële verplichtingen Er zijn langlopende onvoorwaardelijke verplichtingen aangegaan terzake van operationele leasing. De verplichtingen die hieruit voortvloeien bedragen voor 2008 circa € 30.100. Van de totale verplichting van circa € 56.300 heeft circa € 30.100 een looptijd van maximaal één jaar en het resterende bedrag een looptijd van maximaal 5 jaar. 5.

Stichting Kerkelijk Geldbeheer

Bankgaranties Dit betreft afgegeven (bank)garanties voor een totaalbedrag van € 3.071.005. De bankgaranties zijn verstrekt via F. van Lanschot Bankiers N.V. Hiernaast is er een voorwaardelijke schuld van € 32.785 uit hoofde van terugontvangen BTW inzake de investering in het gebouw. 6.

Stichting de Zending der Protestantse kerk in Nederland

In 2006 werd een contract gesloten met een bedrijf voor archiefbewerking voor het project zendingsarchieven waarbij het totale historische zendingsarchief, zowel het gedeelte dat zich reeds in Het Utrechts Archief bevindt als het gedeelte dat nog in het Protestants Landelijk Dienstencentrum in bewaring was gegeven, bewerkt en (opnieuw) geïnventariseerd zal worden. Met het contract is een totale verplichting van € 267.750 gemoeid. Deze verplichting zal geheel ten laste van het daarvoor dienende fonds zendingsarchieven worden gebracht. Het fonds is hiertoe toereikend. De Basler Mission is de stichting in rekening courant per ultimo 2007 ca. € 51.735 schuldig. De vordering is ruimschoots gedekt doordat de stichting namens de Basler Mission de woning van een ex-uitgezonden medewerker van de BM in eigendom houdt. Bij het verlaten van deze woning zal uit de verkoopopbrengst de dan resterende schuld in rekening courant voldaan worden en zal het resterende bedrag voor het werk aan de BM worden overgemaakt. •

Protestants Theologische Universiteit (PThU)

In het kader van de voorziening onderhoud is een niet uit de balans blijkende verplichting aangegaan in 2006 ad € 165.000 inzake schilderwerk van de panden tot 2013. 7.

Interkerkelijke Stichting voor Diakonaal Vakantiewerk (ISDV)

Het betreft een erfpachtovereenkomst voor grondverbruik F.D.Roosevelthuis. De erfpacht is aangegaan voor een periode van 40 jaar en loopt van 1 oktober 1996 tot 1 oktober 2036. Het verschuldigde bedrag jaarlijks is € 13.000. Hiernaast bestaan leaseverplichtingen ad € 48.000 op jaarbasis.

6 oktober 2008


33

3.6

Toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten

Baten 3.6.1 Opbrengsten vrijwillige geldwerving (13) Naast de opbrengsten uit vrijwillige geldwerving ten behoeve van Kerk in Actie, die binnen de dienstenorganisatie worden verantwoord, worden door de kerk nog de volgende wervingsmomenten gehouden, te weten voor Kerk en Israël, jeugd en jongerenwerk, educatie, pastoraat, geloofsopvoeding en voor Eredienst en kerkmuziek. Het totaal van de opbrengsten van vrijwillige geldwerving luidt als volgt:

Netto baten vrijwillige geldwerving (x € 1.000,-)

Rekening 2007

Rekening 2006

Collecten kerkopbouw Collecten oecumene Giften Kerk in Actie Giften regionaal Overige giften e.d. Nalatenschappen Werelddiaconaat Nalatenschappen Algemeen Nalatenschap Diepenhorst Nalatenschap van Pesch Nalatenschappen Kerk in Actie Nalatenschap Zendingswerk

995 132 23.569 90 269 650 455

915 148 22.327 126 266 930 9 25

490 843 604

696 3.134

Totaal Netto-baten vrijwillige geldwerving

28.097

28.576

3.6.2 Aandeel in (gezamenlijke) acties (van derden) (14) Aandeel in (gezamenlijke) acties (van derden) (x € 1.000,-)

Rekening 2007

Rekening 2006

Aandeel in gezamenlijke acties Aandeel in acties van derden

91 1.046

1.598 35

Totaal Aandeel in (gezamenlijke) acties (van derden)

1.137

1.633

Onderstaand worden deze inkomsten nog nader gespecificeerd: 3.6.2.1

Aandeel in gezamenlijke acties

Aandeel in gezamenlijke acties (x € 1.000,-)

Rekening 2007

Aardbeving Azië (Tsunami) Darfur Suriname Java Iran Pakistan Totaal Aandeel in gezamenlijke acties

6 oktober 2008


Rekening 2006 184

34

341 577

57

496

91

1.598

34

3.6.2.2

Aandeel in acties van derden

Aandeel acties van derden (x € 1.000,-)

Rekening 2007

EO metterdaad Stichting Vluchteling (Noodhulp) Opbrengst Wilde Ganzen via Kerk in Actie

1.046

Totaal Aandeel in acties van derden

1.046

Rekening 2006

21 14 35

3.6.3 Specifieke inkomsten (15) Specifieke inkomsten (x € 1.000,-)

Rekening 2007

Rekening 2006

Opbrengsten verplichte heffingen Subsidies overheden en derden Opbrengsten dienstverlening Overige specifieke inkomsten

75.301 12.807 7.952 233

72.127 16.818 8.737 1.529

Totaal Specifieke inkomsten

96.293

99.211

Onderstaand worden deze inkomsten nog nader gespecificeerd: 3.6.3.1

Opbrengsten verplichte heffingen

Opbrengsten verplichte heffingen (x € 1.000,-)

Rekening 2007

Rekening 2006

Bezettingsbijdragen van gemeenten (Centrale kas) Vacaturebijdragen van gemeenten (Centrale kas) Beschikbaarheidsbijdragen van gemeenten (Centrale kas) Schorsingsbijdragen van gemeenten (Centrale kas) Kerkrentmeesterlijk quotum Diaconaal quotum Solidariteitskas

53.252 1.801 275 0 11.776 3.430 4.767

50.463 1.847 287 3 11.204 3.484 4.839

Totaal Opbrengsten verplichte heffingen

75.301

72.127

3.6.3.2

Subsidies overheden en derden

Subsidies overheden en derden (x € 1.000,-)

Subsidie OC&W Subsidies provinciale overheden Subsidies derden Totaal Subsidies overheden en derden

6 oktober 2008

Rekening 2007

Rekening 2006

7.954 855 3.998

7.836 914 8.068

12.807

16.818


35

3.6.3.3

Opbrengsten dienstverlening

Opbrengsten dienstverlening (x € 1.000,-)

Rekening 2007

Rekening 2006

Netto-opbrengst publicaties dienstenorganisatie Bijdrage Dienstverlening dienstenorganisatie Extra (adresseer)werkzaamheden SMRA Omzet Boekencentrum Brutomarge De Werelt/Roosevelthuis Lokale programmatuur SMRA Diverse diensten SMRA College/examengelden Doorberekend ThWI Personeel aan derden Overige dienstverlening ThWI Administratieve vergoeding UFP Baten werk voor derden ThUK/PThU Opbrengst verkopen hugenotenkruisjes

196 2.719 440 1.719 832 316 771 708

249 2

22 3.849 1.204 1.756 883 367 18 329 18 5 55 229 2

Totaal Opbrengsten dienstverlening

7.952

8.737

3.6.3.4

Overige specifieke inkomsten

Overige specifieke inkomsten (x € 1.000,-)

Rekening 2007

Rekening 2006

Opbrengst provisie SKG Overige baten ThUK Vrijval voorziening honoraria hoogleraren

233

356 1.155 18

Totaal Overige specifieke inkomsten

233

1.529

3.6.4 Overige baten (16) De overige baten bedragen als volgt: Rekening 2007

Overige baten (x € 1.000,-)

Financiële baten en lasten Herwaarderingen Vrijval verplichtingen Diversen Totaal Overige baten

Rekening 2006

7.266 82 1.892 1.345

8.436 705 1.887 842

10.585

11.870

Onderstaand worden deze baten nog nader gespecificeerd:

6 oktober 2008


36

3.6.4.1

Financiële baten en lasten

Financiële baten en lasten (x € 1.000,-)

Rekening 2007

Rekening 2006

Protestantse Kerk in Nederland Dienstenorganisatie Evangelisch Luthers seminarium Beleidscommissie Predikanten Kerk en Wereld Stichting Hendrik Kraemer Instituut Stichting Hervormd Kerkcentrum Zeeland Stg. Prov. Geref. Centrum Jeugd en Jongerenwerk Zuid-Holland Stichting Steunfonds voor het Protestantisme in het Zuiden Stichting de Zending der Protestantse Kerk in Nederland Protestants Diaconaal Krediet Nederland Stichting Mechanische Registratie en Administratie Stichting Steun Kerkbouw Theologische Universiteit Kampen Boekencentrum Zoetermeer Stichting Kerkelijk Geldbeheer Theologisch Wetenschappelijk Instituut Interkerkelijke Stichting Diakonaal Vakantiewerk

692 444 0 45 680 26 23 14 7 1.751 58 45 9 318 3 3.184

632 539 2 198 651 25 23 2 6 3.778

-33

- 49

Totaal Financiële baten en lasten

7.266

8.436

3.6.4.2

12 16 267 6 2.328

Herwaarderingen Rekening 2007

Herwaarderingen (x € 1.000,-)

Rekening 2006

Beleggingen PKN Effecten Kerk en Wereld Elisabethfonds

82

548 144 13

Totaal Herwaarderingen

82

705

3.6.4.3

Vrijval verplichtingen

Vrijval verplichtingen (x € 1.000,-)

Rekening 2007

Projectafrekeningen dienstenorganisatie afdeling Buitenland Projectafrekeningen dienstenorganisatie afdeling Binnenland Vrijval voorziening reorganisatie SMRA Vrijval voorzieningen PKN Vrijval voorzieningen BCP Vrijval liquidatiesaldi centrale kassen NHK en ELK Vrijval reserveringen externe fondsen Stichting de Zending Vrijval subsidies Generale kas Vrijval Fonds sociale verplichtingen Vrijval voorziening PThU Vrijval reserveringen subsidies HKI Totaal Vrijval verplichtingen

6 oktober 2008

165 318 6 109 458 141 598 97

1.892


Rekening 2006 173 132 1.018

375 104 43 4 19 19 1.887

37

3.6.4.4

Diversen Rekening 2007

Diversen (x € 1.000,-)

Boekwinst verkoop pand Stichting de Zending Boekwinst verkoop panden PKN Liquidatiesaldo Centrale kas (Luth. Diak.huis) Liquidatiesaldi regionale stichtingen Noodhulp AKV Diversen (Dienstenorganisatie) Diversen (StdZ) Diversen (PKN) Diversen (PDC's) Diversen PThU Collegegelden PThU Diversen (SSK) Totaal Diversen

6 oktober 2008

Rekening 2006 252

149 141 156 228 278 102 191 28 161 52

115 102 83 81

1.345

842


59 9

38

Lasten 3.6.5 Personele kosten (17) De personeelslasten luiden als volgt: Rekening 2007

Personele kosten (x € 1.000,-)

Rekening 2006

Bruto salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Ontvangen uitkeringen Voorzieningen personeel Reiskosten woon-werkverkeer Externe deskundigheid/uitzendkrachten Reiskosten declaraties Diversen overige personeelskosten

22.899 2.375 2.447 -75 53 724 1.483 1.042 740

24.728 2.535 2.586 - 66 292 730 524 1.145 1.006

Totaal Personele kosten

31.688

33.480

Bezoldiging, nevenfuncties en rooster van aftreden bestuur dienstenorganisatie a. Bezoldiging De leden van het bestuur van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland ontvangen geen bezoldiging. In het jaar 2007 is € 7.097 aan onkostenvergoedingen verstrekt. Dit betreffen voornamelijk vergoedingen voor reis- en verblijfkosten. Aan de bestuurders zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt. Het bestuurslid Dr. B. Plaisier is, naast onbezoldigd bestuurder van de dienstenorganisatie, in loondienst als scriba van de Protestantse Kerk in Nederland. De directie van de dienstenorganisatie bestaat uit 2 personen, de algemeen directeur en de adjunctdirecteur. De directie wordt gesalarieerd conform de arbeidsvoorwaardenregeling van de Protestantse Kerk in Nederland, welke is afgeleid van de beloningen die de rijksoverheid hanteert voor de ambtelijke salarissen. De hoogte van de salarissen sluiten aan bij het ideële karakter van de organisatie. Aan de directie zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt.

Personeelskosten directie (x € 1.000)

Bruto salaris Sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelskosten

Algemeen directeur

AdjunctDirecteur

Rekening 2007

Rekening 2006

121 7 13 38

83 4 10 2

204 11 23 40

191 10 22 37

179

99

278

260

(incl. reis- en verblijfkosten)

Totaal directiekosten

Van bovengenoemde directiekosten over 2007 komt 23,9% ten laste van Kerk in Actie via de interne doorberekeningssystematiek van de kosten eigen organisatie. b. Nevenfuncties bestuur Buiten de kerkelijke functies op plaatselijk, regionaal en/of landelijk vlak bekleden de bestuursleden tevens nevenfuncties op financieel, economisch en maatschappelijke terreinen. Van het bestuur van de dienstenorganisatie worden onderstaand deze nevenfuncties vermeld:

6 oktober 2008


39

Ir. G-J. Kramer, bestuursvoorzitter: President-Commissaris van Damen Shipyards Group te Gorinchem, commissaris bij ABN-AMRO Bank NV, NV Bronwaterleiding Doorn, Delta Hydrocarbons S.A., Energiebeheer Nederland BV, Fugro NV en Trajectum BV, RIO (voorzitter), Technische Universiteit Delft (voorzitter Raad van Toezicht) en TNO (lid Raad van Toezicht). Tevens is hij bestuurslid van Monitoring Cie. Corporate Governance Code, Nederland Maritiem Land, Stichting Preferente Aandelen Arcadis NV, Stichting Pieterskerk Leiden, SMRA, Stichting De Zending, Stichting Museum Beelden aan Zee, Stichting Concertgebouw Fonds en Nieuwe Kerk Amsterdam (lid Raad van Advies). Dhr. P.J. Leendertse, secretaris: CDA-afdeling Noord Beveland (secretaris), Stichting Kinderzorg Middelburg (penningmeester), Stichting SMRA (secretaris), Stichting De Zending (bestuurslid) en Stichting Fonds Minvermogende Hervormde gemeenten in Zeeland (bestuurslid). Mr. P. Schreuder, bestuurslid: Senior consultant van Schreuder Adviseurs en bestuurslid van de SMRA. Mevr. Mr. R. de Jong, bestuurslid vanuit moderamen van de generale synode: Kamer van Toezicht Notarissen/Kandidaat-notarissen (plv. lid), Stichting Iromed (secretaris), Stichting Camelia (bestuurslid) en bestuurslid van de SMRA. Dr. B. Plaisier, scriba en bestuurslid vanuit moderamen van de generale synode: Commissaris Boekencentrum uitgevers, IKON (secundus bestuurslid), SMRA en Stichting De Zending (bestuurslid), Stichting Missionair Jeugd- en Kinderwerk te ’s-Gravenhage (voorzitter), Philadelphia Zorg (lid van Adviesraad) en Stichting Oostduin (bestuurslid).

c.

Rooster van aftreden van het bestuur van de dienstenorganisatie

Bestuurslid

Benoeming per

Benoeming door de GS Protestantse Kerk in Nederland

Mogelijke herbenoeming of aftreden

Aftreden uiterlijk

Ir. G-J. Kramer

1 januari 2006

november 2005

1 januari 2010

31-12-2013

P.L. Leendertse

1 mei 2002

1 mei 2004

Herben. nov. 2005

31-12-2009

Mr. P. Schreuder 1 januari 2007 november 2006 Afhankelijk van synodelidmaatschap en synodebesluiten:

1 januari 2011

31-12-2014

Mr. R. de Jong april 2007 Scriba van de Protestantse Kerk in Nederland:

1 Synodeverg. 2011

Dr. B. Plaisier

1 Synodeverg. 2011

6 oktober 2008

mei 2004

e

april 2015

e

mei 2008


40

3.6.6 Apparaatskosten (18) De apparaatskosten zijn als volgt verdeeld: Rekening 2007

Apparaatskosten (x € 1.000,-)

Huisvestingskosten Inventariskosten Bureaukosten Bestuurskosten Specifieke beheerskosten Dotatie aan voorzieningen Diversen

Rekening 2006

3.552 2.505 1.830 802 4.229 270 1.200 14.388

3.138 2.347 1.968 936 2.525 383 1.990 13.287

af: Dienstenorganisatie volgens richtlijn 650: kosten eigen fondsenwerving DO kosten publicaties DO

-1.633 -363

- 1.675 - 422

Totaal Apparaatskosten

12.392

11.190

Onderstaand worden de apparaatskosten nog nader gespecificeerd:

3.6.6.1

Huisvestingskosten

Huisvestingskosten (x € 1.000,-)

Rekening 2007

Rekening 2006

Afschrijvingskosten onroerende goederen Huren Overige huisvestingskosten

489 1.173 1.890

709 932 1.497

Totaal Huisvestingskosten

3.552

3.138

3.6.6.2

Inventariskosten Rekening 2007

Inventariskosten (x € 1.000,-)

Rekening 2006

Afschrijvingskosten roerende goederen Onderhoud roerende goederen Licenties software Overige inventariskosten

1.300 736 214 255

1.427 547 187 186

Totaal Inventariskosten

2.505

2.347

6 oktober 2008


41

3.6.6.3

Bureaukosten Rekening 2007

Bureaukosten (x € 1.000,-)

Rekening 2006

Documentatie Kantoorartikelen Drukwerk/reproductie Porti Telefoonkosten Overige kantoorkosten

93 152 420 417 275 473

119 199 358 574 255 463

Totaal Bureaukosten

1.830

1.968

3.6.6.4

Bestuurskosten Rekening 2007

Bestuurskosten (x € 1.000,-)

Rekening 2006

Synodevergaderingen Vervangingskosten Landelijke vergaderingen Overige bestuurskosten

106 117 46 533

110 134 102 590

Totaal Bestuurskosten

802

936

3.6.6.5

Specifieke beheerskosten

Specifieke beheerskosten (x € 1.000,-)

Rekening 2007

Rekening 2006

Activiteiten Vernieuwingsbudget voor transformatiekosten ed Restauratieve voorzieningen Internationalisering Administratie- en accountantskosten Overige specifieke beheerskosten

826 1.623 321 88 996 375

308 56 1.009 493

Totaal Specifieke beheerskosten

4.229

2.525

3.6.6.6

659

Dotaties aan voorzieningen

Dotaties aan voorzieningen (x € 1.000,-)

Rekening 2007

Rekening 2006

Onderhoudsvoorziening PLD Utrecht Onderhoudsvoorziening Hydepark Onderhoudsvoorziening ThUK Overige voorzieningen

70 90 103 7

70 150 103 60

Totaal Dotaties aan voorzieningen

270

383

6 oktober 2008


42

3.6.6.7

Diversen Rekening 2007


SMRA-werk door derden Niet verrekenbare BTW SMRA Algemene kosten Boekencentrum Reservering coördinatie en toezicht SHO-gelden Overige Totaal Diversen

Rekening 2006

676

419 250 304 485 532

1.200

1.990

214 310

3.6.7 Financiële steun en hulpverlening (19) Financiële steun en hulpverlening (x € 1.000,-)

Kerk in Actie inzake Noodhulp (waaronder Tsunami) Kerk in Actie inzake Zendingswerk Kerk in Actie inzake Werelddiaconaat Kerk in Actie inzake Kinderen in de Knel Kerk in Actie overigen Kerkopbouw Oecumene Diversen Totaal Financiële steun en hulpverlening

Rekening 2007

Rekening 2006

4.295 6.288 5.029 2.233 2.529 3.585 268 1.281

14.455 8.153 10.479 3.214 3.233 3.856 293 1.373

25.508

45.056

3.6.8 Specifieke kosten (20) Rekening 2007

Specifieke kosten (x € 1.000,-)

Rekening 2006

Predikantstraktementen Activiteiten Kerk in Actie Activiteiten Kerkopbouw Activiteiten Solidariteitskas Universiteiten Diversen

53.743 1.618 24 1.713 1.281 654

52.536 1.539 16 1.798 398 361

Totaal Specifieke kosten

59.033

56.648

6 oktober 2008


43

3.6.9 Diversen (21) De post Diversen is als volgt gespecificeerd: Rekening 2007


Rekening 2006

Wachtgeld/uitkeringsverplichtingen PKN Herwaardering beleggingen Afschrijving investering LLR Saldo bijdrage Dienstenorganisatie Aanvulling tekort opbrengst solidariteitskas 2005 Dotatie aan voorzieningen Rentekosten Diversen

86 610 3.200

145

-47 339 291

85 308 219

Totaal Diversen

4.479

995

238

3.6.10 Werknemers Het totaal aantal werknemers in de consolidatiekring bedraagt 530,1 fte’s ultimo 2007 (tegen 572,1 fte’s ultimo 2006).

6 oktober 2008


44

4.

6 oktober 2008

Enkelvoudige jaarrekening 2007 Protestantse Kerk in Nederland


45

Hoofdstuk 4: 4.1

Jaarrekening

Balans Balans 31-12-2007

Balans 31-12-2006

15.335

16.388

Installaties

3.436

3.616

Inventaris

1.052

1.524

Automatisering

3.213

3.888

23.036

25.416

Effecten

8.874

10.465

Deelnemingen

1.256

1.864

Referentie

Activa (x € 1.000)

Terreinen en gebouwen

Materiële vaste activa

1

Leningen u/g

2.792

2.291

12.922

14.620

Rekeningen courant

308

452

Verplichte heffingen

355

340


2

Overige vorderingen

1.203

1.368

Vorderingen

3

1.866

2.160

Liquide middelen

4

4.505

9.313

42.329

51.509

Balans 31-12-2007

Balans 31-12-2006

8.243

9.930

11.371

11.596

- Herwaarderingsreserves

1.952

2.741

- Bestemmingsfondsen

7.832

7.791

29.398

32.058

Totaal Activa Referentie

Passiva (x € 1.000)

5

Besteedbaar vermogen:

- Algemene reserves - Bestemmingsreserves 6

Vastgelegd vermogen:

Eigen vermogen Voorzieningen

7

705

835


8

2.163

3.311

8.137

14.218

1.926 10.063

1.087 15.305

42.329

51.509

Rekeningen courant Overige kortlopende schulden Schulden op korte termijn

9

Totaal Passiva

6 oktober 2008


46

4.2

Staat van baten en lasten operationele resultatenrekening

Operationele resultatenrekening

Ref.

(x € 1.000)

Baten: Opbrengsten vrijwillige geldwerving: - Collecte Kerk en Israël - Collecte Jeugd- en Jongerenwerk - Collecte Pastoraat - Collecte Geloofsopvoeding - Collecte Educatie - Collecte Eredienst en Kerkmuziek Subtotaal collecten Kerkopbouwwerk: - Collecte Oecumene - Collecte studiefonds - bijdragen regionale fondsen

242 291 99 116 126 105 979 132

Opbrengsten verplichte heffingen: - kerkrentmeesterlijk quotum - diaconaal quotum - solidariteitskas Financiële baten en lasten: - rentebaten beleggingen

13

Operationeel resultaat

6 oktober 2008

Begroting 2007

Rekening 2006

11

12

Lasten: Financiële bijdragen aan de dienstenorganisatie:

Rekening 2007

14

1.111

240 300 135 110 115 100 1.000 160 30 27 1.217

1.041

11.776 3.430 4.767 19.973

11.036 3.569 4.752 19.357

11.204 3.484 4.839 19.527

2.640 2.640

1.750 1.750

1.792 1.792

23.724

22.324

22.360

23.724

22.324

22.360

0

0

0


227 172 148 123 123 100 893 148

47

4.3

Staat van baten en lasten vermogensresultatenrekening

Vermogensresultatenrekening

Ref.

(x € 1.000)

Baten: Opbrengsten vrijwillige geldwerving Subsidies / bijdragen van derden Financiële baten en lasten Bijzondere baten

Lasten: Specifieke kosten Bureaukosten Bijdragen uit bestemmingsreserves ten behoeve van de dienstenorganisatie voor: - programma’s Kerk in Actie - werkzaamheden lijn- en stafafdelingen Overige financiële bijdragen Bijzondere lasten Afschrijving investeringen LLR

Vermogensaanwending uit/-toewijzing aan bestemmingsreserves/-fondsen

6 oktober 2008

Rekening 2007

Begroting 2007

Rekening 2006

15 16 17 18

1.849 90 68 2.124 4.131

900 16 375 150 1.441

2.044 148 57 1.118 3.367

19 20 21

86 29

20 6

145 20

1.155 872 471 978 3.200 6.791

1.175 875 360 55

1.887 1.348 347 375

2.491

4.122

- 2.660

-1.050

- 755

22 23


48

4.4.

Kasstroomoverzicht

Kasstroomoverzicht (indirecte methode) (x € 1.000)

Ref

Vermogensresultaat Kasstroom uit operationele activiteiten - Afschrijvingen - Afschrijving investeringen LLR - Voorzieningen - Vorderingen - Rekeningen-courant verhoudingen - Kortlopende schulden Totaal Kasstroom uit operationele activiteiten

1 7 3 3/9 9

Balans

Balans

31-12-2007

31-12-2006

- 2.660

- 755

1.382 3.200 - 130 150 - 5.937 839 - 496

1.434 - 28 - 948 1.087 - 329 1.216

Kasstroom uit investeringsactiviteiten - Investeringen in materiële vaste activa - Desinvesteringen in materiële vaste activa - Effecten - Deelnemingen - Leningen u/g Totaal Kasstroom uit investeringsactiviteiten

1 1 2 2 2

- 3.267 1.065 1.591 608 - 501 - 504

- 2.071 238 - 456 - 159 587 - 1.861

Kasstroom uit financieringsactiviteiten - Langlopende schulden Totaal Kasstroom uit financieringsactiviteiten

8

- 1.148 - 1.148

- 699 - 699

- 4.808

- 2.099

Totaal mutatie liquide middelen

6 oktober 2008


49

4.5

Waarderingsgrondslagen

Richtlijn Jaarverslaggeving De enkelvoudige jaarrekening van de Protestantse Kerk in Nederland is opgesteld conform de Richtlijn Organisaties zonder winststreven (RJ 640), met uitzondering van richtlijn 217 consolidatie. De staat van baten en lasten is gesplitst in een operationele resultatenrekening en een vermogensresultatenrekening. In de operationele resultatenrekening worden de jaarlijkse reguliere inkomsten van de Kerk opgenomen, zoals de opbrengsten uit vrijwillige geldwerving (exclusief Kerk in Actie), uit verplichte heffingen en (rente)baten uit vermogen. Deze totale baten worden door de kleine synode als een financiële bijdrage ter beschikking gesteld aan (het bestuur van) de dienstenorganisatie ter uitvoering van het werk van de Kerk. In de vermogensresultatenrekening worden de inkomsten en uitgaven begroot, die betrekking hebben op bestemmingsreserves en –fondsen van de Protestantse Kerk in Nederland. Consolidatiekring Met ingang van het boekjaar 2005 wordt, naast deze enkelvoudige jaarrekening, aan de kleine synode een door een accountant gewaarmerkte geconsolideerde jaarverslaggeving van de Protestantse Kerk in Nederland aangeboden, waarin zijn opgenomen de aan de kerk gelieerde instellingen c.q. rechtspersonen. De consolidatiekring omvat thans de volgende: Landelijke instellingen • Protestantse Kerk in Nederland (de enkelvoudige jaarrekening) • Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland (incl. Kerk in Actie) • Stichting Mechanische Registratie en Administratie (SMRA) • Stichting Kerk en Wereld • Stichting de Zending der Protestantse Kerk in Nederland • Stichting Hendrik Kraemer Instituut (HKI) • Boekencentrum B.V. • Stichting Kerkelijk Geldbeheer (SKG) • Stichting Diaconaal Leningenfonds • Stichting Steun Kerkbouw (SSK) • Centrale kas predikantstraktementen van de Beleidscommissie Predikanten (BCP) • Interkerkelijke Stichting voor Diakonaal Vakantiewerk (ISDV) • Protestants Theologische Universiteit (PThU) * (*) In deze universiteit zijn met ingang van 1 januari 2007 de voormalige theologische instellingen als het ThWI, ThUK, ELS en Theologisch seminarium ondergebracht.

Regionale instellingen • Hervormde Stichting Samenwerkende Organisaties voor Maatschappelijk Activeringswerk en Jeugdwerk in de kerkprovincie Groningen en Drenthe; • Stichting voor Welzijnsbevordering vanwege de NHK in Overijssel; • Prof. L. Lindeboomstichting; • Stichting Protestants Maatschappelijk- en Sociaal Activeringswerk in Gelderland (Promage); • Stichting Gereformeerd Centrum voor Samenlevingsopbouw in de provincie Utrecht; • Hervormde Stichting voor Maatschappelijk Activeringswerk in de kerkprovincie Utrecht; • Stichting Provinciaal Gereformeerd Centrum voor Jeugd- en Jongerenwerk in Zuid-Holland; • Stichting Hervormd Kerkcentrum Zeeland. 4.5.1

Grondslagen voor waardering van activa en passiva

Materiële vaste activa De terreinen worden gewaardeerd op verkrijgingswaarde. De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde onder aftrek van jaarlijkse afschrijvingen. De afschrijvingspercentages voor de vaste activa zijn:

6 oktober 2008


50

% afschrijving

Omschrijving Terreinen en gebouwen Installaties Inventaris Automatisering: - Software *) - Computerapparatuur - Overige automatiseringsapparatuur Overige vaste activa

0% 2% 6% -

2% 10% 10%

10% -

33% 25% 10% 33%

6% -

*) Alleen centrale (maatwerk-)applicaties worden in 10 jaar afgeschreven

Financiële vaste activa Leningen uitgeleend geld (u/g) worden gewaardeerd op nominale waarde zonodig gecorrigeerd voor oninbaarheid. De deelneming wordt gewaardeerd tegen netto-vermogenswaarde. Aandelen worden gewaardeerd op marktwaarde. Obligaties en overige beleggingen worden op nominale waarde gewaardeerd. Voorraden Waardering vindt plaats op verkrijgings- of vervaardigingsprijs eventueel met aftrek van een voorziening voor incourante voorraden. Vorderingen, overlopende activa en overige activa Vorderingen, overlopende activa en overige activa worden gewaardeerd tegen nominale waarde, rekening houdend met een voorziening wegens oninbaarheid. Liquide middelen De liquide middelen worden tegen nominale waarde opgenomen. Eigen vermogen Het vermogen van de kerk heeft een bijzonder karakter. De Protestantse Kerk in Nederland is gehouden dit vermogen slechts aan te wenden in overeenstemming met de doelstelling waartoe ze in het leven is geroepen. De presentatie van het eigen vermogen in de balans wordt onderscheiden in: • besteedbaar vermogen • vastgelegd vermogen. Besteedbaar vermogen Het besteedbaar vermogen kent algemene reserves en bestemmingsreserves. Besteding van de bestemmingsreserves kan slechts indien dit binnen de gegeven “bestemming” plaatsvindt. De bestemming kan door bestuur/synode worden gewijzigd. De gevormde bestemmingsreserves mogen geen verplichting betreffen. Vastgelegd vermogen Binnen de definitie van vastgelegd vermogen bevinden zich de bestemmingsfondsen. Dit deel van het eigen vermogen is vanwege de specifieke bestemming, dat door “derden” (gevers of overheid) is bepaald, slechts aan te wenden voor de specifieke bestemming. Voorzieningen Onder voorzieningen worden opgenomen: • verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs is in te schatten • op balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen en/of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten • kosten welke in het volgend boekjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het boekjaar of een voorgaand boekjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal boekjaren.

6 oktober 2008


51

Schulden op korte termijn Schulden op korte termijn en overlopende passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde. 4.5.2

Grondslagen voor de bepaling van het resultaat

Algemeen Ontvangsten en uitgaven worden in de staat van baten en lasten toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Bij de toerekening wordt een bestendige gedragslijn gevolgd. Dit houdt in dat in de balans rekening wordt gehouden met de aan een periode toe te rekenen bedragen die in een andere periode zijn of worden ontvangen, dan wel betaald. Alle baten en lasten worden verantwoord in de staat van baten en lasten. Dit betekent dat, behalve bij stelselwijziging, herstel van fundamentele fouten, herwaardering en niet gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen, voor zover die verantwoord kunnen worden in de ‘reserve niet gerealiseerde waardeverschillen beleggingen’, geen rechtstreekse mutaties in het vermogen plaatsvinden. De staat van baten en lasten is gesplitst in een operationele resultatenrekening en een vermogensresultatenrekening. In de operationele resultatenrekening worden de jaarlijkse reguliere inkomsten van de Protestantse Kerk in Nederland opgenomen, zoals opbrengsten uit vrijwillige geldwerving (exclusief Kerk in Actie), verplichte heffingen van plaatselijke gemeenten en (rente)baten uit vermogen. Het totaal van deze inkomsten wordt door de kleine synode als een financiële bijdrage ter beschikking gesteld aan (het bestuur van) de dienstenorganisatie ter uitvoering van, bij begroting vastgestelde, activiteiten en steunverleningsprojecten. In de vermogensresultatenrekening worden de inkomsten en uitgaven verantwoord, die betrekking hebben op bestemmingsreserves en bestemmingsfondsen van de Protestantse Kerk in Nederland. Het gebruik van deze, veelal uit erfenis verkregen, bestemmingsgelden betekent aanwending van deze reeds ontvangen middelen voor het gegeven en beoogde doel. Bestemmingsgiften Baten waarvoor een bijzondere bestemming is aangewezen, al dan niet via specifieke acties, worden afzonderlijk in de (toelichting op de) staat van baten en lasten opgenomen, onder vermelding van de aard van de bestemming. Ook de besteding hiervan wordt afzonderlijk vermeld. Indien deze baten in het verslagjaar niet volledig zijn besteed, worden de nog niet bestede gelden verwerkt in de desbetreffende bestemmingsreserve. Indien in een volgend jaar uit de bestemmingsreserve wordt geput, wordt deze besteding enerzijds in de staat van baten en lasten verantwoord en anderzijds als mutatie in de desbetreffende bestemmingsreserve weergegeven. Toezeggingen financiële steun/hulpverlening Verplichtingen financiële steun/hulpverlening komen geheel ten laste van het boekjaar waarin het besluit tot toekenning schriftelijk aan de steunontvanger is medegedeeld, ongeacht in welk boekjaar de financiële steun/hulpverlening wordt uitgekeerd. Daarbij is bepalend of de ontvangende partij recht kan doen gelden op een bepaald bedrag. Financiële baten/resultaat beleggingen Alle financiële baten worden in de staat van baten en lasten verantwoord. Nalatenschappen Baten uit nalatenschappen worden opgenomen in het boekjaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. De omvang van een bate uit een nalatenschap kan betrouwbaar worden vastgesteld als op grond van het stadium waarin de afhandeling van de nalatenschap zich bevindt, een redelijke schatting van de ontvangst kan worden gemaakt. Voorlopige uitbetalingen in de vorm van voorschotten worden in het boekjaar waarin ze worden ontvangen verantwoord als baten uit nalatenschappen. Verkrijgingen belast met vruchtgebruik worden alleen in de toelichting vermeld. Zij worden pas in de staat van baten en lasten verantwoord bij het einde van het vruchtgebruik of bij eerdere verkoop van de blote eigendom.

6 oktober 2008


52

4.6

Toelichting op de balans

Activa 4.6.1 Materiële vaste activa (1) Materiële vaste activa (x € 1.000)

1 januari 2007: Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Onderhanden werk (LLR) Boekwaarden Mutaties Aanschafwaarde: Investeringen Onderhanden werk (LLR) Desinvesteringen Afschrijvingen: Desinvesteringen Afschrijvingen Afschr. Onderh.Werk(LLR)

31 december 2007 Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Onderhanden werk (LLR) Boekwaarden Totaal per locatie: PLDC te Utrecht LLR-Numeri Hydepark te Doorn Diverse (woon-)huizen PDC Gr./Dr. te Haren Boekwaarden Afschrijvingspercentages

Gebouwen en terreinen

Installaties

Inventaris

Automatisering

19.617 - 3.229

4.851 - 1.235

3.336 - 1.812

16.388

3.616

1.524

7

39

58

- 1.077 - 1.070

- 209 - 170

- 847 - 789

343 - 326

150 - 160

576 - 259

17

- 10

317

18.547 - 3.212

4.681 - 1.245

2.547 - 1.495

15.335

3.436

1.052

13.254

3.405

853

1.972 109

31

57

15.335

3.436

142 1.052

3.213

1-10%

2%-6,67%

6%-10%

6%-33,33%

Totaal

6.801 - 5.310 2.397 3.888

34.605 - 11.586 2.397 25.416

360 2.803 - 349 2.814

464 2.803 - 2.482 785

348 - 637 - 3.200 - 3.489

1.417 - 1.382 - 3.200 - 3.165

6.811 - 5.598 2.000 3.213

32.586 - 11.550 2.000 23.036

1.213 2.000

18.725 2.000 2.060 109 142 23.036

Onderhanden werk landelijke ledenregistratie(Numeri) Op de in totaal geactiveerde kosten, begroot op basis van de door de kleine synode d.d. 24 november 2006 goedgekeurde investeringsbegroting ad € 5.200.000, is in het boekjaar 2007 een bedrag van € 3,2 mln. afgeboekt ten laste van de risicoreserve. Het resterende bedrag van € 2 mln. zal worden betrokken bij de investeringen van een (her)bouw van een nieuw systeem voor de landelijke ledenregistratie.

6 oktober 2008


53

Desinvesteringen Door de verkopen van het kantoorgebouw te Haren en een woonhuis te Doorn zijn in bovenstaande mva-staat de hierop betrekking hebbende aanschafwaarden en afschrijvingen van de onroerende en roerende goederen geëlimineerd. Afschrijvingen De totale afschrijvingen 2007 van bijna € 1,4 mln. worden nagenoeg geheel ten laste gebracht van de dienstenorganisatie vanwege het gebruik van deze activa. Waarden onroerende zaken De totaal verzekerde waarde van de onroerende goederen bedraagt € 36,6 mln. De WOZ-waarde is in totaal vastgesteld op € 20,8 mln.

4.6.2 Financiële vaste activa (2) Financiële vaste activa

Balans 31-12-2007

(x € 1.000)

Effecten Deelneming Boekencentrum Uitgevers Leningen u/g Totaal financiële vaste activa

Balans 31-12-2006

8.874 1.256 2.792

10.465 1.864 2.291

12.922

14.620

De effectenportefeuille ziet er als volgt uit:

Effectenportefeuille (x € 1.000)

Balans 31-12-2007 Boekwaarde Beurswaarde

Balans 31-12-2006 Boekwaarde Beurswaarde

Obligaties Vastgoed Aandelen Overige beleggingen

2.273 1.032 3.235 2.334

2.327 1.032 3.235 2.334

3.069 1.270 3.302 2.824

3.196 1.270 3.302 2.824

Totaal effecten

8.874

8.928

10.465

10.592

De deelneming betreft:

Deelnemingen

Balans 31-12-2007

(x € 1.000)

Boekencentrum Uitgevers Totaal Deelnemingen

1.256 1.256

Balans 31-12-2006 1.864 1.864

De deelneming is een 100% belang in het geplaatste aandelenkapitaal van Boekencentrum B.V., gevestigd te Zoetermeer. De verkrijgingsprijs bedroeg indertijd € 113.500. De deelneming is gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde. De afname heeft hoofdzakelijk betrekking op de uitbetaling van een extra dividend in 2007. Het verloop van de leningen u/g is als volgt:

Leningen u/g (x € 1.000)

ISDV Gemeenten Predikanten Algemeen

6 oktober 2008

Looptijd / percentage > 5 jr. / 2% > 5 jr. / 2% 1–5 jr. / 4-5%

Balans per 01-01-2007 1.247 43 7 1.297

Mutaties in 2007 Bij: Af: 691 1 692


60 9 3 72

Balans per 31-12-2007 1.878 34 5 1.917

54

Natuurlijke personen (LMW) > 5 jr. / 0 - 8% Voorziening oninbaarheid > 5 jr. Individuele hulpverlening

815 - 68 747

Leningen (regionaal)

> 5 jr. / 0 - 6%

204

Overige leningen

> 5 jr. / 0 - 8%

43

Totaal Leningen u/g

2.291

28

132 -5 127

28

711 - 63 648 204

720

20

23

219

2.792

ISDV Dit betreft een lening aan de Interkerkelijke Stichting voor Diaconaal Vakantiewerk. De middelen zijn verkregen door inschrijvingen en maatleningen van diaconieën. De toename heeft betrekking op een correctie van een verstrekte lening, die destijds door één van de fusiepartners al was afgeboekt. Bij de consolidatie van deze stichting, die alle ontvangen leningen nog heeft verantwoord, ontstond dit verschil. Hiermede is de consolidatieafwijking ongedaan gemaakt. Individuele hulpverlening: Betreft leningen in het kader van maatschappelijke hulp aan ambtsdragers.

4.6.3 Vorderingen (3) Vorderingen

Balans 31-12-2007

Balans 31-12-2006

308 308

361 43 48 452

1.523

1.690

- 1.016 - 152 355

- 702 - 648 340

Overige Vorderingen Te ontvangen bedragen: rente, nalatenschappen e.d. Totaal overige Vorderingen

1.203 1.203

1.368 1.368

Totaal vorderingen

1.866

2.160

(x € 1.000)

Rekeningen courant Stichting Raad voor de Zending Stichting Hendrik Kraemer Instituut Evangelisch Luthers Seminarium Overige stichtingen Totaal rekeningen courant Verplichte heffingen Debiteuren verplichte heffingen Af: voorziening quotumdebiteuren - verplichte heffingen bezwaarde gemeenten - verplichte heffingen overige gemeenten Totaal vorderingen verplichte heffingen

De voorziening quotumdebiteuren is per saldo gedaald ten opzichte van 2006 vanwege het feit dat een aantal grote achterstanden in 2007 kon worden afgewikkeld en heeft alsnog geleid tot betaling van de verschuldigde heffingen.

6 oktober 2008


55

4.6.5 Liquide middelen (4) Liquide middelen (x € 1.000)

Balans 31-12-2007

Balans 31-12-2006

132

Deposito's / kapitaalrekeningen Kasgelden Banktegoeden

4.373

1.118 8 8.187

Totaal Liquide middelen

4.505

9.313

Balans 31-12-2007

Balans 31-12-2006

19.614 9.784 29.398

21.526 10.532 32.058

Passiva 4.6.6 Eigen Vermogen 4.6.6.1 Totaal eigen vermogen


Besteedbaar vermogen Vastgelegd vermogen Totaal eigen vermogen

4.6.6.2 Besteedbaar vermogen (5)

Besteedbaar vermogen (x € 1000)


Resultaat 2007


Algemene risicoreserve Bestemmingsreserves

9.930 11.596

- 1.687 - 225

8.243 11.371


21.526

- 1.912

19.614

De stand en het verloop van de algemene reserve zijn als volgt:

Algemene risicoreserve (x € 1000)


Resultaat 2007


Algemene risicoreserve (continuïteitsreserve)

9.930

- 1.687

8.243

Totaal algemene reserves

9.930

- 1.687

8.243

Algemene risicoreserve De algemene risicoreserve, die mede geldt als egalisatiereserve voor de operationele resultaten van de dienstenorganisatie, daalde in 2007 met bijna € 1,7 mln., hetgeen hoofdzakelijk is veroorzaakt door de gedeeltelijke afschrijving op de investeringen van het project Numeri van € 3,2 mln. Tegenover deze afname stonden in het boekjaar 2007 ook belangrijke baten, zoals: a. de verkregen ontvangsten uit nalatenschappen onder algemene titel van ruim € 450k; b. het onverdeelde positieve resultaat over het boekjaar 2006 van de dienstenorganisatie (€ 282k); c. een boekwinst door de verkoop van een woonhuis in Doorn van ca. € 445.000; d. de bijboeking van de uitstaande leningen ten behoeve van ISDV (€ 613k);

6 oktober 2008


56

e. een gedeeltelijke vrijval van de voorziening groot onderhoud (€ 95k) wegens verkoop pand Haren; Op deze bijzondere baten kwamen vervolgens in mindering de desinvesteringen in de materiële vaste activa door vooral extra afboekingen van inventarissen van oude regionale locaties (ruim € 300k). In de mutatie van de algemene risicoreserve is nog niet verwerkt het aandeel in het voordelig resultaat van de dienstenorganisatie over het boekjaar 2007 van € 478k. De stand en het verloop van de bestemmingreserves zijn als volgt:

Bestemmingsreserves (x € 1000)

(Wereld-)diaconale reserves Buitenland Reserves Zending Buitenland Diaconale reserves Binnenland Reserves kerkopbouw Binnenland Steunverleningreserves Binnenland Regionale bestemmingsreserves Lutherse bestemmingsreserves Overige bestemmingsreserves Totaal bestemmingsreserves


Resultaat 2007


1.412 2.493 135 533 4.293 2.626 5 99

95 - 331 - 100 - 120 274 - 52 9

1.507 2.162 35 413 4.567 2.574 5 108

11.596

- 225

11.371

Reserves Zending Buitenland Het verschil tussen de ontvangen nalatenschappen en de bijdrage aan de dienstenorganisatie voor het programma Zending van Kerk in Actie kon worden afgeboekt van deze reserves. Steunverleningreserves Binnenland De belangrijkste reden van de toename van deze reserves is de in 2007 ontstane vrijval van niet benodigde subsidietoezeggingen in het kader van de steunverlening aan plaatselijke gemeenten.

4.6.6.3 Vastgelegd vermogen (6)

Vastgelegd vermogen (x € 1.000)

Herwaarderingsreserves Bestemmingsfondsen Totaal Vastgelegd vermogen


Resultaat 2007


2.741 7.791

- 789 41

1.952 7.832

10.532

- 748

9.784

De stand en het verloop van de herwaarderingsreserves zijn als volgt:

Herwaarderingsreserves (x € 1.000)


Resultaat 2007


Deelneming Boekencentrum Beleggingen

1.750 991

- 608 - 181

1.142 810

Totaal herwaarderingsreserves

2.741

- 789

1.952

Herwaarderingsreserve deelneming Boekencentrum Deze reserve is gevormd als gevolg van een in 1993 genomen besluit om de deelneming Boekencentrum te waarderen tegen de nettovermogenswaarde. De nettovermogenswaarde van de deelneming is in 2007 afgenomen met ruim € 600k vanwege de uitbetaling in het boekjaar 2007 van een extra dividend. Herwaarderingsreserve beleggingen Betreft met name de afboeking van het koersresultaat op de beleggingen. 6 oktober 2008


57

De stand en het verloop van de bestemmingsfondsen zijn als volgt: Balans per 01-01-2007

Bestemmingsfondsen (x € 1000)

Resultaat 2007

(Wereld-)diaconale fondsen Buitenland Fondsen Zending Binnenland Diaconale fondsen Binnenland Fondsen kerkopbouw Binnenland Steunverleningfondsen Binnenland Fondsen wetenschappelijk onderzoek Regionale bestemmingsfondsen Lutherse bestemmingsfondsen Overige bestemmingsfondsen

263 43 55 4.170 564 895 920 804 77

Totaal bestemmingsfondsen

7.791


-2 -1

261 42 55 3.910 587 824 907 1.169 77

- 260 23 -71 -13 365

41

7.832

Fondsen Kerkopbouw Binnenland De afname van deze fondsen heeft betrekking op het gebruik van de gelden van het Fonds Diepenhorst (€ 200k ten behoeve van Jeugdwerk) en het Fonds bijzonder onderwijs (€ 60k). Lutherse bestemmingsfondsen De toename heeft voornamelijk betrekking op een in 2007 ontvangen nalatenschap van ruim € 490k. Over de wijze van besteding zal nader overleg plaatsvinden met de financiële commissie van de Evangelische Lutherse synode.

4.6.7 Voorzieningen (7) De stand en het verloop van de voorzieningen is als volgt: Balans per 01-01-2007

Voorzieningen (x € 1.000)

Af:

Bij:

(Bestedingen)

(Dotaties)


Groot onderhoud gebouwen Voorziening groot onderhoud

125 125

96 96

4 4

33 33

Fonds pensioenreglement GKN Pensioenvoorz. Ned. medewerkers Pensioenvoorz. Indon. medewerkers Pensioenvoorzieningen

268 392 39 699

26 58 7 91

36 28 64

278 362 32 672

11 11

11 11

835

198

68

705

Noord Brabant-Limburg Regionale voorzieningen

Totaal Voorzieningen

Voorziening groot onderhoud Deze voorziening is gedeeltelijk vrijgevallen wegens de verkoop van het kantoor in Haren. Het restant dient nog slechts voor twee woonhuizen, die bij leegstand ook zullen worden verkocht. Tot die tijd wordt de voorziening voldoende geacht voor eventueel groot onderhoud aan deze woningen.

6 oktober 2008


58

Fonds voormalig pensioenreglement GKN Dit betreft een pensioenregeling voor oud-GKN-medewerkers. Uitgangspunt voor deze voorziening vormt een actuariële berekening, welke periodiek wordt opgesteld. Voor de actuariële berekening zijn de volgende maatstaven gehanteerd: rekenrente 4%, sterftetabel GBM/V. 1995-2000 met drie jaar leeftijdsterugstelling. Pensioenvoorziening voor Nederlandse medewerk(st)ers Dit betreft een pensioenregeling voor oud-zendingsmedewerkers. Uitgangspunt voor deze voorziening vormt een actuariële berekening, welke periodiek wordt opgesteld. Voor de actuariële berekening zijn de volgende maatstaven gehanteerd: rekenrente 4%, sterftetabel GBM/V. 1995-2000 met drie jaar leeftijdsterugstelling. Pensioenvoorziening voor Indonesische medewerk(st)ers Aan de voorziening voor pensioenen van genoemde partners liggen overeenkomsten ten grondslag tussen de GKN en de desbetreffende partijen.

4.6.8 Schulden op lange termijn (8) De stand en het verloop van de schulden op lange termijn zijn als volgt:

Schulden lange termijn

Balans per

(x € 1.000)

01-01-2007

Bij:

Af:

Balans per

Bestedingen/

Vrijval

31-12-2007

Aflossingen a. Leningen o/g

1.844

b. Verplichtingen c. Gemeentelijke fondsen in beheer (ELS) Totaal schulden op lange termijn

1.239

10

323

228

228

3.311

181

10

1.673

732

426

490

426

2.163

a. De specificatie van de Leningen o/g luidt als volgt: Balans per

Leningen o/g (x € 1.000)

Looptijd /

Bij:

01-01-2007

percentage SKG inzake LMW Diakonieën t.b.v. FD Roosevelthuis /ISDV:

> 5 jr. / 0 - 8%

499

- Renteloos/rente laag > 5 jr. / 0 - 4% - Geven of Lenen > 5 jr. / 0 - 4%

Vrij-

per 31-

Aflossingen

val

12-2007

340

45

295

980

19

961

16

7

23

Overigen

> 5 jr. / 0%

2

6 oktober 2008

Bestedingen/

408

> 5 jr. / 0%

Totaal leningen o/g

Balans

101

Nord-Elbische Kerk

1.844

10

Af:

2 10

181

1.673


59

b. De specificatie van de verplichtingen/uitkeringsrekeningen luidt als volgt:

Verplichtingen

Balans per

(x € 1.000)

01-01-2007

Bestedingen/ Aflossingen

215 78 62

Af: korte termijn verpl.

725 440 335 37 1.537 512

Totaal Generale Kas

Uitkeringsrekeningen v.m. Generale Kas Pastoraat e.d. Kerkbouw Rentesubsidies Steun instellingen

Bij:

Af:

Balans per Vrijval

31-12-2007

355 118

238 174 163 11 586 195

272 188 110 26 596 199

1.025

237

391

397

29

Af: korte termijn verpl.

162 13 175 59

29 10

17 7 24 8

116 6 122 41

Totaal Nalatenschap

116

19

16

81

123 16 8 147 49

100

23 5

100 33

28 9

11 8 19 7

98

67

19

12

1.239

323

426

490

Uitkeringsrekeningen Nalatenschap positieforthodoxe gemeenten Pastoraat Kerkbouw

Overige uitkeringsrekeningen Gen. kerkvoogdijkas Kerkbouw Rentesubsidies Af: korte termijn verpl. Totaal Overige Totaal verplichtingen

Deze verplichtingen (korte en lange termijn) betreffen de subsidietoezeggingen aan plaatselijke gemeenten, die nog niet tot uitkering zijn gekomen. De toenmalige kerkeigen toezeggingen hebben betrekking op de jaren tot en met 2003, waarbij de verplichtingen bij het betreffende kerkgenootschap werden verantwoord. Bij de introductie van de solidariteitskas in 2004 zijn de subsidietoezeggingen resp. deze verplichtingen verantwoord binnen de dienstenorganisatie. c. Gemeentelijke fondsen in beheer (ELS) In 2007 zijn in opdracht van de financiële commissie van de ELS deze gemeentelijke gelden van lutherse gemeenten/instellingen teruggestort. Hiermede is de taak om deze gelden voor deze instellingen centraal te beheren en te beleggen beëindigd.

6 oktober 2008


60

4.6.9 Schulden op korte termijn (9) Schulden op korte termijn (x € 1.000)

Balans 31-12-2007

Balans 31-12-2006

5.311

4.949

Rekeningen courant Dienstenorganisatie Theologisch Wetenschappelijk Instituut

6.161

LCGJ

1.206

1.206

Stichting Steun Kerkbouw

1.573

1.594

47 8.137

129 179 14.218

Regionale stichtingen Overige Totaal rekeningen courant Overige kortlopende schulden Uitkeringsrekeningen Generale Kas Uitkeringsrekeningen Nalatenschap positief orthodoxe gemeenten Overige uitkeringsrekeningen Onderhanden werk LLR Fonds Hoop doet Samenleven Loonadministratie Overige Totaal overige kortlopende schulden Totaal schulden op korte termijn

198 41 6 1.138

512 59 49

543 1.926

34 14 419 1.087

10.063

15.305

4.6.10 Niet uit de balans blijkende rechten en/of verplichtingen Financiering van de dienstenorganisatie De Protestantse Kerk in Nederland staat conform de generale regeling van de dienstenorganisatie (artikel 12.4) garant voor de financiering van de dienstenorganisatie. Dienstverlening aan bureau predikanten De door het bureau predikanten neergelegde claim voor administratiekosten inzake traktementsaangelegenheden is in overleg tussen het bestuur van de dienstenorganisatie en de beleidscommissie predikanten omgezet in het (tijdelijk) inlenen van personeel van de dienstenorganisatie, waardoor het een en ander met “gesloten beurs” kan plaatsvinden. De looptijd van deze dienstverlening is 2007 tot en met 2010 en de dienstverlening vertegenwoordigt een totale waarde van € 300.000.

6 oktober 2008


61

4.7

Toelichting staat van baten en lasten operationele resultatenrekening

Baten 4.7.1 Opbrengsten vrijwillige geldwerving (11) Naast de opbrengsten uit vrijwillige geldwerving ten behoeve van Kerk in Actie, die binnen de dienstenorganisatie worden verantwoord, worden door de kerk nog de onderstaande wervingsmomenten gehouden. Het totaal van deze opbrengsten uit vrijwillige geldwerving luidt als volgt: Rekening Begroting Rekening Opbrengsten vrijwillige geldwerving (x € 1.000) 2007 2007 2006 Opbrengsten vrijwillige geldwerving: - Collecte Kerk en Israël - Collecte Jeugd- en Jongerenwerk/JOP - Collecte Pastoraat - Collecte Geloofsopvoeding - Collecte Educatie - Collecte Eredienst en Kerkmuziek Subtotaal collecten Kerkopbouwwerk: - Collecte Oecumene - Collecte studiefonds(*) - bijdragen gemeenten voor regionale activiteiten(*)

242 291 99 116 126 105 979 132

240 300 135 110 115 100 1.000 160 30 27 1.217

1.111

227 172 148 123 123 100 893 148

1.041

(*) Deze opbrengsten en de daarbij behorende lasten betreffen mutaties in de betreffende fondsen van de Kerk, zodat deze dienden te worden verantwoord in de vermogensresultatenrekening.

4.7.2 Opbrengsten verplichte heffingen (12) De opbrengsten uit de verplichte heffingen over 2007 bedragen:

Opbrengsten verplichte heffingen

Rekening 2007

Afwijking

Begroting 2007

Rekening 2006

(x € 1.000,-)

Kerkrentmeesterlijk quotum Diaconaal quotum

Solidariteitskas Totaal verplichte heffingen

11.776 3.430 15.206

740 - 138 602

11.036 3.568 14.604

11.204 3.484 14.688

4.767

15

4.752

4.839

19.973

617

19.356

19.527

De afwijking van € 617.000 met de begroting voor het jaar 2007 is ontstaan door:

Analyse verschillen verplichte heffingen (x € 1.000,-)

Kerkrentmeesterlijk quotum Diaconaal quotum Solidariteitskas

(Herziene) aanslagen door nieuwe basisgegevens (incl. opslagen)

Mutatie voorziening dubieuze debiteuren

Totale afwijking 2007 opbrengsten verpllichte heffingen

789 - 64 725 - 19 706

- 49 - 74 - 123 34 - 89

740 - 138 602 15 617

4.7.3 Financiële baten en lasten (13)

6 oktober 2008


62

De financiële baten en lasten over 2007 bedragen als volgt:

Financiële baten en lasten (x € 1.000)

Inkomsten uit: Materiële vaste activa (rente en exploitatie panden) Financiële vaste activa Beleggingsportefeuille Vorderingen Liquide middelen Totale financiële baten: Af: Rentetoerekening aan: - fondsen van derden - kerkelijke fondsen (zie vermogensresultatenrekening) Resteert t.b.v. het algemene kerkenwerk:

Rekening 2007

Begroting 2007

Rekening 2006

1.279 924 310 3 361 2.877

1.254 125 580 13 208 2.180

1.260 126 357 15 285 2.043

- 169 - 68 2.640

- 55 - 375 1.750

- 194 - 57 1.792

Materiële vaste activa Dit betreft de interne rekenrente over het geïnvesteerde vermogen van het gebouwencomplex te Utrecht alsmede de exploitatieresultaten op de overige kerkelijke onroerende goederen. Financiële vaste activa Deze baten betreffen de renteopbrengsten op uitstaande leningen en het dividend uit de deelneming in Boekencentrum. Over 2007 werd een extra dividend ontvangen van € 750k, hetgeen de toename ten opzichte van de begroting verklaart.

Lasten 4.7.4 Financiële bijdragen aan dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland (14) Bij vaststelling van de begroting van de Protestantse Kerk in Nederland wordt door de kleine synode een financiële bijdrage verleend aan (het bestuur van) de dienstenorganisatie ter uitvoering van activiteiten en/of steunverleningprojecten. Voor deze uitvoering krijgt de dienstenorganisatie in overeenstemming met de door de kleine synode aanvaarde notitie “Toedeling activa, passiva, baten en lasten” een vergoeding gelijk aan de omvang van de voor dit werk gegenereerde baten. Deze vergoeding bedraagt:

Financiële bijdragen aan de dienstenorganisatie

Rekening 2007

Begroting 2007

Rekening 2006

(x € 1.000)

Totaal

23.724

22.324

22.360

In voorgaande jaren kwamen deze bijdragen aanzienlijk lager uit dan de begroting, hetgeen tot gevolg had dat dit gemis aan inkomsten opgevangen diende te worden door de dienstenorganisatie en wel door kostenbesparingen en/of door mogelijk hogere inkomsten dan begroot. In het boekjaar 2007 hebben de ontwikkelingen in het gevoerde quotumbeleid en de extra ontvangsten uit de deelneming geleid tot hogere bijdragen aan de dienstenorganisatie, van waaruit de dienstenorganisatie grotendeels de eenmalige extra kosten in het kader van de transformatie van de organisatie kon financieren, zonder dat hiervoor een beroep moest worden gedaan op het vermogen van de Kerk. Ook in 2007 is het eigen vermogen van de Kerk met circa € 540k gestegen. Hiervoor wordt verwezen naar de vermogensresultatenrekening.

6 oktober 2008


63

4.8

Toelichting staat van baten en lasten vermogensresultatenrekening

Baten 4.8.1 Opbrengsten vrijwillige geldwerving (15) Onder deze inkomsten worden voornamelijk de aan de kerk gemaakte nalatenschappen verantwoord. In 2007 zijn de navolgende inkomsten verkregen:

Opbrengsten vrijwillige geldwerving (x € 1.000)

Stichting Luthers Diakonessenhuis Fonds Blad ELK-kwartaal Overige giften e.d. Nalatenschappen WD Nalatenschappen Zending Nalatenschappen algemeen Nalatenschap Diepenhorst Nalatenschap Van Pesch Collecte studiefonds Regionale fondswerving Totaal vrijw. geldwerving

Rekening 2007

22 24 650 127 455

Begroting 2007

Rekening 2006

60 30 10 450 350

3 930 960 9 25

490 16 65 1.849

22 95 900

Vermogensmutaties in:

Fonds LDF Solidariteit Fonds Nord Elbie Spec.kerkel. best.reserves Res. nalatenschappen WD Res. nalatenschappen Z Algemene risicoreserve Fonds Diepenhorst Luth. bestemmingfondsen Studiefonds PKN Regionale reserves

2.044

Door een tweetal nalatenschappen (algemeen en Van Pesch) werd een hogere opbrengst verkregen dan aanvankelijk begroot.

4.8.2 Subsidies en bijdragen van derden (16) Subsidies en bijdragen van derden (x € 1.000)

St. Steunfonds v/h Zuiden Diverse lutherse bijdragen Bijdr. Oec. Reis Hannover Bijdragen ELG-Hilversum Bijdrage N-elb.ev.kirche Bijdrage Pred.convent Bijdragen LMW Bijdragen gemeenten Zld. Nagek. bijdr. 2004 trakt. Bijdrage Bureau Pred. Totaal subsidies en bijdragen van derden

Rekening 2007 19 63

Begroting 2007 10

Rekening 2006

6 38 8 4 11 18 22 47

8

90

16

Vermogensmutaties in: Best.res.PDC-Nrd.Br./L. Fonds LDF Sol./Waijeret Fonds VELKD Fonds LDF-Solidariteit Fonds Nord Elbie Nalatenschap Waijeret Res. Land. Maatsch.Werk Best. reserve Zeeland Res. steunverl. Gem. Res. Gen.kerkv.kas

148

4.8.3. Financiële baten en lasten (17) Financiële baten en lasten (x € 1.000)

Rentetoerekening aan kerkelijke fondsen

6 oktober 2008

Rekening 2007

Begroting 2007

68


375

Rekening 2006 57

64

De rentetoerekening is vanaf het boekjaar 2006 gewijzigd door de synodale aanvaarding van de notitie ‘strategisch kader vermogensontwikkeling’. De begrote baten voor 2007 waren nog gebaseerd op de oude rentetoerekeningssystematiek.

4.8.4 Bijzondere baten (18) De bijzondere baten over het boekjaar betroffen als volgt:

Bijzondere baten

Rekening 2007

(x € 1.000)

Herwaardering BC Uitgeverij Herwaardering beleggingen Vrijval subsidies + resultaatverdeling 2006/5 Resultaatverd. 2006/5 (50%) Boekwinst woonhuis, Doorn Desinvesteringen ov. MVA Opbr. advertenties ELK-Kw. Luth.diak.huis+ liq.saldo centrale kas pred.trakt. Liquidatiesaldi region.st.’n Vrijval voorzieningen St. steunfonds vh Zuiden Resultaat DO 2006 / 2005 Vergoeding inbraakschades Bijboeking leningen ISDV Diverse baten Baten voorgaand jaar Totaal bijzondere baten

Begroting 2007

Rekening 2006


100 50

159 548

Herw.res. Boekencentrum Herw.res. beleggingen

668 - 75 445 - 296 22

59 16

15 141

156 109 11 282

24 111 23

613 154 35 2.124

2 20 150

Res. steunverlening Res. steunverl.cat.past. Algemene risicoreserve Algemene risicoreserve Fonds Nord Elbie Fonds LDF Solidariteit Regionale reserves Algemene risicoreserve Regionale reserve Algemene risicoreserve Algemene risicoreserve Algemene risicoreserve Diverse reserves Diverse reserves

1.118

Toelichting op enkele bijzondere baten: a. de vrijval van niet benodigde subsidietoezeggingen betrof een tweetal jaren, te weten 2006 en 2007, die weer ten gunste van de steunverleningsreserves voor de plaatselijke gemeenten en voor het categoriale pastoraat zijn gebracht. Tevens muteert in deze reserves het nog te verdelen resultaat 2006 van de solidariteitskas. b. tegenover de boekwinst onroerend goed staan afboekingen van met name niet meer aanwezige (te gebruiken) inventarissen e.d. vanuit de oude regionale huisvestingslocaties. c. door opheffing van regionale stichtingen kwamen de (gedeeltelijke) liquidatiesaldi ten gunste van regionale bestemmingsreserves. d. het nog te verdelen positieve resultaat over het boekjaar 2006 van de dienstenorganisatie is ten gunste van de algemene risicoreserve gebracht. e. de in het kader van de consolidatie toegepaste correctie betreft een in het verleden afgeboekte lening aan ISDV. Deze toename van de leningen u/g is verantwoord onder de financiële vaste activa.

6 oktober 2008


65

Lasten 4.8.5 Specifieke kosten (19) Dit betreffen wachtgelden pensioenverplichtingen, die in het kader van de steunverlening aan gemeenten zijn verstrekt. Jaarlijks komen nu deze verplichtingen ten laste van specifieke reserves van waaruit deze destijds zijn toegekend.

Specifieke kosten

Rekening 2007

(x € 1.000)

Missionaire verplichtingen Steunverleningverpl. Traktementsregelingen Diversen Totaal specifieke kosten

24 57 2 3 86

Begroting 2007

10 10 20

Rekening 2006 34 76 30 5 145


Werkkapitaal Zending Res.steunverl.gem. Fonds LDF Solidariteit Diverse reserves

4.8.6 Bureaukosten (20) Het betreft hier hoofdzakelijk kosten van de Evangelisch Lutherse Synode.

Bureaukosten

Rekening 2007

(x € 1.000)

Reiskosten e.d. Conferentiekosten Diversen ELS-kosten Reg. activiteitenkosten Reiskosten oec.activiteiten Diverse kosten Totaal bureaukosten

Begroting 2007

Rekening 2006

6 2 1 28 29

6

5 10 3 20


Fonds VELKD Nalatenschap Waijeret Fonds LDF Solidariteit Regionale reserves Algemene risicoreserve Diverse reserves

4.8.7 Bijdragen uit bestemmingsreserves t.b.v. de dienstenorganisatie (21) a. voor programma’s van Kerk in Actie Dit betreft de bijdragen op basis van een meerjarengemiddelde uit bestemmingsreserves, welke reserves worden gevoed door aan de Kerk vermaakte nalatenschappen voor Zending en Werelddiaconaat. Het uitvoerende werk wordt verricht door Kerk in Actie binnen de dienstenorganisatie.

Kerkinactie (x € 1.000)

Programma’s Kerk in Actie: Buitenland: - Werelddiaconaat - Zending Binnenland: - Missionair werk - Diaconaal werk Totaal Kerk in Actie

6 oktober 2008

Rekening 2007

Begroting 2007

Rekening 2006


565 370

565 370

1.004 599

Res.nalatenschappen WD Idem Zending

120 100 1.155

130 110 1.175

110 174 1.887

Res. miss. werk binnenl. Res. diac. werk binnenl.


66

b. voor werkzaamheden binnen de overige afdelingen van de dienstenorganisatie Onderstaand is weergegeven voor welke doeleinden een bijdrage is verleend ten behoeve van verschillende lijn- en stafafdelingen, alsmede uit welke bestemmingsreserves deze bijdragen worden verleend. Overige afdelingen Rekening Begroting Rekening Vermogensmutaties in: (x € 1.000) 2007 2007 2006 Lijn- en stafafdelingen: Synodesecretariaat Juza (proceskosten) Raad v.d. Pl. Geldwerving Financiën (treasuryzaken) HRM (Landelijk Maatsch. Werk) FZ (project semi-statisch archief) Binnenland (jeugdwerk) Binnenland (jeugdwerk) Binnenland (kerkopbouw) Binnenland (kerk & Israël) Binnenland (steunverlening) Idem inzake Cie bijz.zorg Provinciale dienstencentra Totaal overige afdelingen

9

9

48 65 51

48 65 50

200 60

200 60

250

250

189 872

193 875

140 48 80 75 88 50 50 48 250 158 361 1.348

Fonds nal. Waijerret Res. steunverl. Gem. Res. steunverl. Gem. Algemene risicoreserve Generale kerkvoogdijkas Algemene risicoreserve Reserve LCGJ Fonds JW/Diepenhorst Fonds BILA/bijz.onderw. Reserve Kerk & Israël Res. steunverl. Gem. Res. steunverl. Gem. Reg.bestemmingsreserves

Met ingang van 2007 komen de kosten van gerechtelijke procedures, die worden gevoerd door de Protestantse Kerk in Nederland, ten laste van de dienstenorganisatie.

4.8.8 Overige financiële bijdragen (22) Deze uitgaven bestaan grotendeels uit toegekende subsidiebijdragen steunverleningsprojecten vanuit specifieke bestemmingsfondsen.

Overige financiële bijdragen (x € 1.000)

Gemeenten In Nrd-Brabant/Limburg Subsidies uit nalatenschap Lutherse gemeenten Diversen Instanties Bijdragen Diac.fonds Gr.-Dr. Endowm. Fund CTTC REC/WARC Wetenschappelijk onderzoek Ned. Luth. Vr. Bond Projecten Diverse bijdragen

6 oktober 2008

het

kader

van

Rekening 2007

Begroting 2007

Rekening 2006


31 92

10 100 60

Reg. bestemmingsreserve Nal. Pos. orth. gemeenten Fonds LDF Solidariteit Diverse reserves

123

170

48 30 82 5 165

15

67 17

125

26

140

49 159

Reg.reserve Gr./Drenthe Best. Reserve CTTC Reserve oec. vernieuwing Fonds Brandenburg Nalatenschap Waijeret Fonds LDF / Nord Elbie Diverse regionale reserves

46 17 10 101 2 95 77 348

Personen Vergoedingen aan pred. Boekentoelagen studenten Diversen Totaal ov. fin. bijdragen

in

25 25

471

50 360

21 2 23 347

Fonds LDF Solidariteit Studiefonds Lutherse fondsen


67

4.8.9 Bijzondere lasten (23) Bijzondere lasten

Rekening 2007

(x € 1.000)

Dotatie pensioenvoorz. Projectkosten LLR 2004 Kosten ELK-Kwartaal Afloss. leningen o/g FDR. Herwaardering BC Uitgevers Herwaardering beleggingen Rentetoedeling aan fondsen Project overdracht kennis en ondersteuning Overige lasten (per saldo) Totaal bijzondere lasten

Begroting 2007

64 37 608 181 6

30 20

5

82 978

55

Rekening 2006


76 238 36

6

Werkkapitaal Zending Algemene risicoreserve Fonds Nord Elbie Leningen u/g FDR Herw.res. Boekencentrum Herw.res. beleggingen Steunfonds/RCZ

12 7

Nalatenschap Waijeret Diverse reserves/fondsen

375

Herwaarderingen Betreft enerzijds de afname van de herwaarderingsreserve Boekencentrum vanwege de uitbetaling in 2007 van een extra dividend en anderzijds een vermindering van de herwaarderingsreserve beleggingen vanwege het koersresultaat ultimo 2007 van het aandelenpakket.

4.8.10

Werknemers

De Protestantse Kerk in Nederland heeft, anders dan ten behoeve van de dienstenorganisatie, geen personeel in dienst. Volgens de Kerkorde worden de kerkelijke medewerkers voor de kerk benoemd door of vanwege de kleine synode (ord. 3-28-2) en heeft het bestuur van de dienstenorganisatie als taak het vertegenwoordigen van de kerk ter zake van het werkgeverschap (ord. 4-28-5).

6 oktober 2008


68

5.

6 oktober 2008

OVERIGE GEGEVENS


69

Hoofdstuk 5: 5.1

Overige gegevens

Vaststelling

De kleine synode van de Protestantse Kerk in Nederland heeft de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar 2007 behandeld en vastgesteld in de vergadering van 28 november 2008.

5.2

Resultaatbestemming

Het resultaat is vooruitlopend op de vaststelling verdeeld volgens de specificatie op pagina 19.

5.3

Gebeurtenissen na balansdatum

Gemeld wordt dat in het eerste kwartaal 2008 een tweetal nalatenschappen door de Kerk zijn ontvangen ter grootte van, in totaal, € 2,4 mln. ten behoeve van Zending en Werelddiaconaat. Deze ontvangsten zullen in 2008 worden toegevoegd aan de bij de kerk aanwezige bestemmingsreserves voor Zending en Werelddiaconaat Buitenland, waaruit jaarlijks een bijdrage aan de dienstenorganisatie wordt verstrekt voor deze programma’s van Kerk in Actie en wel op basis van een driejaars-gemiddelde.

5.4

Accountantsverklaring

De accountantsverklaring over het boekjaar 2007 is opgenomen op de volgende bladzijden van dit verslag.

6 oktober 2008


70

Verklaring accountant PWC

6 oktober 2008


71

6.

6 oktober 2008

BIJLAGEN


72

6 oktober 2008


73

3.213

- Automatisering/ overige bedrijfsmiddelen

PKN

(enkelv. rek.)

PASSIVA

(x € 1.000)

1.926

Schulden op korte termijn

43.296

8.137

Rekeningen-courant

Totaal Passiva

2.163


29.685

9.443

68

4.060

1.592

30.365

705

14.522

10.233

Voorzieningen

3.883

20.132

b. vastgelegd vermogen

10.639

1.134

97

350

0

0

687

0

687

2.583

909

300

118

1.256

114

1.142

9.703

149

44

9.510

957

8.553

Kerk &

9.703

366

145

9.192

0

0

Wereld

Regionale

2.583

261

1.522

0

800

Boeken

Diensten-

1.134

906

0

35

193

0

0

0

0

0

0

85

715

organisatie Stichtingen centrum

29.685

19.000

5.311

5.351

23

23

0

0

0

0

0

Kerk & Wereld

Regionale

Boeken

Diensten-

organisatie Stichtingen centrum

a. besteedbaar vermogen

Eigen Vermogen

43.296

4.505

Totaal Activa

Liquide middelen

308

2.076

Vorderingen / voorraden

Rekeningen-courant

8.874

4.497

Beleggingen

- Deposito's/kredieten SKG

1.705

2.792

- Deelnemingen

- Leningen u/g


Immateriële vaste activa

23.036

1.052

- Inventaris

Egalisatierekening investeringssubsidies

3.436

15.335

- Installaties

- Terreinen en gebouwen

Materiële vaste activa

PKN

(enkelv. rek.)

ACTIVA

(x € 1.000)

Balansen per 31 december 2007

6.1 Consolidatiestaat van balansen 2007 Protestantse Kerk in Nederland

37.347

7.232

52

1.151

28.886

0

26

26

646

321

397

-72

-72

37.347

79

299

36.969

3.063

33.906

PKN

SMRA St. Zending

646

120

508

0

18

2

1

15

PKN

SMRA St. Zending

0

0

557

61

496

101

395

HKI

557

157

400

HKI

0

1.907

98

0

1.809

172

1.637

SSK

1.907

160

1.573

2

172

172

SSK

14.668

1.966

228

4.475

7.999

5.809

2.190

PThU

14.668

7.755

1.975

4.486

0

452

-799

363

888

PThU

6.721

640

3.341

451

2.289

1.172

1.117

ISDV

6.721

1.145

650

0

4.926

79

708

756

3.383

ISDV

BCP

17.045

4.745

4.500

5.396

2.404

2.404

(trakt.reg.)

BCP

17.045

10.879

6.137

0

29

29

(trakt.reg.)

0

3.023

150

2.862

11

11

PDKN

3.023

578

34

2.411

2.411

PDKN

Sub-

140.552

7.103

168.315

20.523

9.187

17.226

13.134

305.713

181.663

112.843

-7.136

-1.526

-199

-4.290

-707

-1.878

-1.705

0

0

0

0

0

Balans

446.984

181.290

108

23.743

67.180

143.365

142.256

1.109

0

0

31.298

-799

3.897

2.170

4.277

21.753

-7.661

-3.362

0

-1.705

-1.705

0

474.028 -27.044

446.984

187.870

1.526

126.707

13.134

117.747

23.799

93.948

Elim.p. 31-12-2007

Totaal-

202.186 -14.316

9.187

130.069

13.134

119.452

93.948 108.245

11.207

0 0

474.028 -27.044

Totaal

Balans

Elim.p. 31-12-2007

Totaal-

195.183 -13.893

7.244

25.269

25.504

11.207

SKG

305.713

142.119

5.683

67.379

25.504

82.741

totaal

Sub-

168.315

53.064

7.244

19.586

15.348

142.963 140.552

2.411

52.031

2.987 147.655

1.705

2.987

0

1.705

0

-799 31.298

-799 29.287 2.011

574

3.323

3.897

2.170

46

2.124

21.753

Totaal

4.277

1.391

SKG

4.277

20.362

totaal

Afwijking

25.056

20.817

-261

1.765

-277

3.012

-2.895

5.907

2007/2006

Afwijking

25.056

31.610

4

3.324

-4.875

-2.643

-2.381

-262

0

0

-2.364

251

-622

-462

-158

-1.373

2007/2006

Balans

421.928

167.053

1.787

124.942

13.411

114.735

26.694

88.041

31-12-2006

Balans

421.928

149.680

104

20.419

72.055

146.008

144.637

1.371

0

0

33.662

-1.050

4.519

2.632

4.435

23.126

31-12-2006

6 oktober 2008


74

Totaal resultaat

(x € 1.000)

Resultaat

Totale lasten

-2.455

2.658

23

-681

Boeken

2.403

centrum

Diensten-

378

Regionale

PKN

59.866

868

60

310

1.165

(enkelv. rek.) organisatie Stichtingen

29.907

518

0

3.685

Diversen

161

42

0

3.349

27.153

44

131

Dotatie aan voorzieningen

Specifieke uitgaven

26.222

8.388

Apparaatskosten

Financiële steun en hulpverlening

20.458

Boeken

1.722

3

centrum

Diensten-

401

53

1.719

Regionale

PKN

Personele kosten

(x € 1.000)

62.524

1.461

323

0

0

25


27.452

Totale baten

Lasten

4.429

Overige baten

10.038

Specifieke inkomsten

1.137

24.137

25.751

20.063

2.960

Boeken centrum

Diensten-

Regionale

PKN


Bijdragen Protestantse Kerk in Nederland

Aandeel in (gezamenlijke) acties (van derden)

Netto-baten vrijwillige geldwerving

(x € 1.000)

Baten

Staat van Baten en Lasten boekjaar 2007

6.2 Consolidatiestaat van baten en lasten 2007 Protestantse Kerk in Nederland

Kerk &

-197

Wereld

Kerk &

946

429

371

146

Wereld

Kerk &

749

680

69

Wereld

-64

SMRA

3.055

1.189

1.866

SMRA

2.991

51

1.527

1.413

SMRA

752

12

PKN -7

St. Zending

2.835

150

411

2.262

PKN

St. Zending

2.828

2.076

PKN

St. Zending

3

3

23

HKI

HKI

26

26

HKI

1

9

3

6

46

SSK

SSK

55

54

SSK

623

ThWI

9.882

70

1.281

2.223

6.308

PThU

10.505

728

9.777

PThU

ISDV

-2

1.314

103

292

919

ISDV

1.312

-88

832

415

153

ISDV

BCP

1.763

(trakt.reg.)

BCP

54.349

142

53.743

224

240

(trakt.reg.)

BCP

56.112

784

55.328

(trakt.reg.)

PDKN

PDKN

PDKN

11

26

26

37

37

Sub-

1.741

totaal

Sub-

164.973

5.865

0

59.108

56.059

12.854

31.087

totaal

Sub-

166.714

10.294

99.607

27.579

1.137

28.097

totaal

1.271

SKG

1.865

80

919

866

SKG

3.136

2.903

233

SKG

3.012

Totaal

166.838

5.865

0

59.188

56.059

13.773

31.953

Totaal

169.850

13.197

99.840

27.579

1.137

28.097

Totaal

Totaal-

0

0

Elim.p.

Totaal-

0

-33.738

-1.386

0

-155

-30.551

-1.381

-265

Elim.p.

Totaal-

-33.738

-2.612

-3.547

-27.579

Elim.p.

3.012

2007

Rekening

133.100

4.479

0

59.033

25.508

12.392

31.688

2007

Rekening

136.112

10.585

96.293

0

1.137

28.097

2007

Rekening

Afwijking

9.091

2007/2006

Afwijking

-14.269

3.484

0

2.385

-19.548

1.202

-1.792

2007/2006

Afwijking

-5.178

-1.285

-2.918

0

-496

-479

2007/2006

Balans

-6.079

31-12-2006

Balans

147.369

995

0

56.648

45.056

11.190

33.480

31-12-2006

Balans

141.290

11.870

99.211

0

1.633

28.576

31-12-2006

De geconsolideerde Jaarrekening. over het boekjaar 2007 van de. Protestantse Kerk in Nederland

Recommend Documents