Docentenhandleiding CP12 Solliciteren dh12-V2.0
INBURGEREN van maken!
daar gaan we werk
© 2007 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved
Solliciteren
CP12
Waar gaat het over? Introductie Deze CP gaat over solliciteren. De kandidaat maakt kennis met vastomlijnde sollicitatieprocedures en leert wat de conventies zijn. Tenslotte heeft solliciteren alleen kans van slagen als de kandidaat zich bewust is van de gedragsregels die er gelden. Daarnaast speelt de uitvoering van de onderstaande cruciale handelingen uiteraard een grote rol. De algemene doelstellingen van deze CP luidt: De kandidaat kan zich op adequate wijze voorbereiden op een sollicitatie- of intakeprocedure. De kandidaat kan op adequate wijze een sollicitatie- of intakeprocedure doorlopen. CH1: Een sollicitatie- of intakegesprek voorbereiden 1. De kandidaat begrijpt hoofdpunten van informatie over een functie of bedrijf uit kranten, informatiebrochures of via internet. 2. De kandidaat kan als voorbereiding op een gesprek notities maken van zijn werkervaring en motivatie voor de functie. CH2: Telefonisch solliciteren 1. De kandidaat kan vragen naar de juiste persoon. 2. De kandidaat kan zich telefonisch voorstellen. 3. De kandidaat begrijpt standaard sollicitatievragen. 4. De kandidaat kan zijn interesse voor de functie kenbaar maken. 5. De kandidaat kan werkervaring en motivatie beschrijven CH3: Een sollicitatieformulier invullen 1. De kandidaat kan een sollicitatieformulier invullen. CH4: Een uitnodiging voor een sollicitatiegesprek lezen 1. De kandidaat kan een uitnodigingsbrief lezen. 2. De kandidaat begrijpt waar en wanneer hij verwacht wordt voor een gesprek. CH5: Een sollicitatie- of intakegesprek voeren 1. De kandidaat kan zichzelf voorstellen. 2. De kandidaat kan vragen over zichzelf beantwoorden. 3. De kandidaat kan zijn werkervaring beschrijven. 4. De kandidaat kan de motivatie voor de functie vertellen. 5. De kandidaat kan vragen stellen aan de hand van een eigen lijstje. 6. De kandidaat kan naar het vervolg van de procedure vragen. KNS Deze praktijksituatie sluit aan bij de eindtermen voor Kennis van de Nederlandse Samenleving hoofdstuk 1 Werk en inkomen, 1.1 De kandidaat kan snel en efficiënt (nieuw) werk zoeken: • De kandidaat is op de hoogte van de diensten die het CWI biedt voor werkzoekenden. • 1.1.2 De kandidaat is op de hoogte van de diensten die het UWV biedt voor werklozen of arbeidsongeschikten. • 1.1.3 De kandidaat is op de hoogte van andere intermediairs (dan het CWI) voor het vinden van werk. • 1.1.4 De kandidaat weet hoe je in Nederland vacatures kunt vinden. • 1.1.5 De kandidaat heeft inzicht in relevante delen van de arbeidsmarkt in relatie tot eigen kwalificaties en loopbaanmogelijkheden.
©2008 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved DH12-V2.0 Created on 02/04/2008 5:00:00 PM
1
1.1.6 De kandidaat weet hoe hij de waarde van de eigen opleiding en ervaring voor de Nederlandse arbeidsmarkt kan achterhalen of laten equivaleren. • 1.1.7 De kandidaat weet welke stappen gevolgd moeten worden voor scholing. • 1.1.8 De kandidaat weet welke eisen met betrekking tot competenties een werkgever aan een sollicitant kan stellen. De CP Solliciteren heeft ook raakvlakken met 1.2 De kandidaat kan actief deel uit maken van een arbeidsorganisatie, 1.2.1 De kandidaat weet welke algemene eisen een werkgever stelt aan een werknemer. •
Aandachtspunten Er bestaan veel cultuurverschillen in manieren van solliciteren. Het is daarom belangrijk om de Nederlandse sollicitatieprocedures en gang van zaken toe te lichten. Minstens zo belangrijk is het om ongeschreven regels als ‘verkoop jezelf maar wees toch bescheiden’ te verduidelijken. Een sollicitant die de conventies niet kent, heeft weinig kans op succes. Handelingen als een gesprek voorbereiden of telefonisch solliciteren zijn lastig en worden bemoeilijkt door de spanning die een sollicitatie oproept. Bovendien zijn een sollicitatiebrief, cv en een gesprek niet alleen een middel om een boodschap over te brengen. Voor de werkgever vormen ze een doel op zich: men beschouwt ze als eerste proeven van bekwaamheid. Vooral nu communicatieve vaardigheden steeds belangrijker worden, wordt er steeds meer gewicht aan toegekend. Meer weten? Verreweg de meeste vacaturesites richten zich op hoger opgeleide werknemers: minimaal mbo, vaker hbo en universitair. Lager opgeleide sollicitanten kunnen de nodige vacatures vinden via internet maar het lijkt voor hen eenvoudiger en praktischer gebruik te maken van uitzendbureaus. Ook voor concrete adviezen omtrent solliciteren kan men daar terecht. Zie ook www.leren.nl voor informatieve sites over het maken van een CV, het schrijven van een brief, etc.. Duidelijke site met informatie over verschillende beroepen: www.werksite.nu, inclusief een korte cursus over hoe je vacatures leest.
Lessuggesties De film Dennis zoekt werk. Aziz vertelt hem dat er op de school van zijn kinderen een vacature is voor een IT-medewerker. Dennis is enthousiast en gaat meteen solliciteren. 1e ronde filmkijken Laat de cursisten eerst eenmaal naar de film kijken zonder vraag. Zet daarna de volgende vraag op het bord: • Wat staat er precies in de vacature? Luister goed en vul in. Vacature: ………………… IT-medewerker voor systeem- en netwerkbeheer, .. uur per week Laat het stukje waarin Dennis de vacature voorleest nogmaals zien en laat de cursisten tijdens het kijken antwoord geven. Bespreek tot slot wat de functie ongeveer inhoudt.
©2008 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved DH12-V2.0 Created on 02/04/2008 5:00:00 PM
2
2e ronde filmkijken Laat de cursisten nogmaals naar de film kijken met de volgende vragen in gedachten. Zet de vragen op het bord en bespreek ze na. • Wat doet Dennis om werk te vinden? Hij zoekt vacatures, op internet en bij het CWI. • Wat voor werk zoekt Dennis? Hij wil iets met computers doen. • Past de vacature op de school bij Dennis? Waarom wel/niet? Ja, de vacature past goed bij Dennis want hij heeft ervaring in de IT. Hij heeft bij het bedrijf Computerworld gewerkt in Amerika en in Nederland. Hij heeft ook twee certificaten (MSCA) van Microsoft. 3e ronde filmkijken Laat de film nog een laatste keer zien met daarbij de volgende vragen. Zet de vragen op het bord, neem ze voor het kijken met de groep door en bespreek ze na. • Wat vindt de baas van de IT-afdeling van de certificaten die Dennis heeft? Hij vindt ze uitstekend voor een junior IT-er. • Denk je dat Dennis kans maakt op de baan? Waarom wel/niet? Ja, hij maakt een goede kans. Hij heeft genoeg ervaring, hij is gemotiveerd en enthousiast.
De praktijk De volgende lessuggesties zijn voorbereidende opdrachten bij de praktijkopdrachten. De praktijkopdrachten zijn in de e-learning toegevoegd. Die kunt u of de cursist downloaden en afdrukken. De eerste lessuggestie kunt u al gebruiken voordat de cursisten zijn begonnen met de e-learning. 1. Groepsgesprek: Sollicitatiegesprek voorbereiden (bij praktijkopdracht 1, 2, 9 en 10) Beginners en gevorderden
Houd een groepsgesprek over het thema solliciteren. Ga daarbij met name in op het voorbereiden van een sollicitatie. Neem een vacature (voor beginners een heel eenvoudige) mee. Zet de vacature op het bord of deel hem uit op kopie. Bespreek de vragen die in praktijkopdrachten 1, 2 en 9, 10 worden gebruikt om een sollicitatiegesprek voor te bereiden. • Wat wil ik weten over het bedrijf? • Wat wil ik weten over de functie? Waar zoek ik die informatie op? • Wat vertel ik over mijn werkervaring en opleiding? • Wat vertel ik over mijn privé-leven? • Welke vragen kan ik krijgen? • Wat kan ik antwoorden? • Welke vragen kan ik zelf stellen? Neem de vragen met beginners door en zet handige zinnen op het bord zodat ze die kunnen overnemen. Laat gevorderden in tweetallen de vragen bespreken en hun antwoorden noteren. Bespreek en corrigeer hun antwoorden mondeling, klassikaal of per tweetal. Benodigdheden & organisatie: Kopieën van een vacature of een vacature op het bord (bijlage 12a)
©2008 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved DH12-V2.0 Created on 02/04/2008 5:00:00 PM
3
Feedback
Geef in dit gesprek geen feedback op spreekvaardigheid of uitspraak; het uitwisselen van kennis over het thema staat centraal.
2. Rollenspel: Telefonisch solliciteren (bij praktijkopdracht 3 en 4) Beginners en gevorderden
Vraag eerst wie ervaring heeft met telefonisch solliciteren. Laat die cursisten erover vertellen. Schrijf relevante steekwoorden op het bord. Bespreek vooraf wat een telefonisch sollicitatiegesprek inhoudt. Ga vervolgens met de groep in op het verloop van een telefonisch sollicitatiegesprek: Wat zegt de sollicitant? (zie vragen van praktijkopdracht 3 of 4), Wat zegt de werkgever? Met beginners speelt de docent de werkgever die zijn vragen kriskras aan de cursisten stelt die gezamenlijk de rol van sollicitant hebben. Zet de voorbeeldzinnen van zowel de werkgever als de sollicitant op het bord. Laat gevorderden zelf de voorbeeldzinnen formuleren en eventueel op het bord zetten. NB. Laat de voorbeeldzinnen op het bord staan als steun bij het rollenspel dat de cursisten gaan doen. Laat de cursisten vervolgens in tweetallen werken met hun meegebrachte vacatures. Eerst verdelen de tweetallen de rollen van sollicitant en werkgever bij de vacature van cursist A en bereiden ze hun rol daarbij voor. Vervolgens spelen de cursisten in tweetallen een rollenspel telefonisch solliciteren met betrekking tot vacature A. Daarna wisselen ze van rol en beginnen ze van voren af aan met de vacature van cursist B! Tot slot spelen enkele tweetallen hun rollenspel voor de groep. Benodigdheden & organisatie: Laat de cursisten een vacature meebrengen! (zorg voor reservemateriaal)
Feedback
De docent vraagt de groep feedback te geven met behulp van de hulpkaart ‘Elkaar beoordelen’. Daarmee wordt ingegaan op vragen als: Gaat het gesprek in het echt ook zo?; Was het gesprek goed te verstaan?; Was het gesprek begrijpelijk? Tot slot geeft de docent zijn/haar eigen feedback op de spreekvaardigheid en uitspraak. Let bij uitspraak vooral op de verstaanbaarheid op woord- en zinsniveau (klemtoon en intonatie)!
3. Omgaan met formulieren: Invullen sollicitatieformulier (bij praktijkopdracht 5 en 6 ) Beginners en gevorderden
Bespreek vooraf wat een sollicitatieformulier is. Deel kopieën uit van het sollicitatieformulier in de bijlage en neem het formulier globaal door. Ga vervolgens kort in op ‘de toelichting’. Laat beginners de eerste pagina van het formulier zelfstandig invullen. Licht vooraf toe dat ze bij ‘functie’, ‘vacaturenummer’ en ‘bron’ zelf iets mogen verzinnen). Doorloop vervolgens klassikaal de rest van het formulier en laat het invullen. Laat gevorderden proberen in tweetallen het gehele formulier in te vullen. Laat moeilijke delen markeren en bespreek die achteraf. Tot slot kan de docent de formulieren innemen, nakijken en teruggeven met feedback. Benodigdheden & organisatie: Kopieën van sollicitatieformulier (zie bijlage 12b)
©2008 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved DH12-V2.0 Created on 02/04/2008 5:00:00 PM
4
Feedback
U kunt alle sollicitatieformulieren innemen en feedback geven op leesbaarheid, correctheid en spelling.
Suggestie ter evaluatie praktijkopdrachten Hier volgen suggesties ter evaluatie van uitgevoerde praktijkopdrachten die u kunt gebruiken in een individueel coachingsgesprek of als lesactiviteit. Evaluatie praktijkopdracht 1, 2, 9 en 10
Groepsgesprek: Sollicitatiegesprek voorbereiden Houd een groepsgesprek als bij opdracht 1 van de ‘De praktijk’ (zie Docentenhandleiding). Bespreek de vragen die in praktijkopdrachten 1, 2 en 9, 10 zijn gebruikt om een sollicitatiegesprek bij een zelf gekozen vacature voor te bereiden. • Wat wil ik weten over het bedrijf? • Wat wil ik weten over de functie? Waar zoek ik die informatie op? • Wat vertel ik over mijn werkervaring en opleiding? • Wat vertel ik over mijn privé-leven? • Welke vragen kan ik krijgen? • Wat kan ik antwoorden? • Welke vragen kan ik zelf stellen? NB. Neem in dit evaluatiegesprek de vacatures die de cursisten bij de praktijkopdrachten hebben gebruikt als uitgangspunt!
Evaluatie praktijkopdracht 3 en 4
Rollenspel: Telefonisch solliciteren Neem een vacature als voorbeeld en zet hem op het bord. Bespreek met de groep hoe een telefonisch sollicitatiegesprek met betrekking tot deze specifieke vacature kan verlopen: Wat zegt de sollicitant? (zie vragen van praktijkopdracht 3 of 4), Wat zegt de werkgever? Laat de cursisten vervolgens (nogmaals) een rollenspel telefonisch solliciteren oefenen met de voorbeeldvacature. Loop rond en inventariseer veelgemaakte fouten. Zet deze fouten op het bord en bespreek ze na met de groep.
Evaluatie praktijkopdracht 5 en 6
Omgaan met formulieren: Invullen sollicitatieformulier Geef de cursisten een kopie van een sollicitatieformulier van een medecursist van praktijkopdracht 5 of 6. Laat dit formulier vergelijken met het ingevulde sollicitatieformulier van de cursist zelf. Laat op het formulier van persoon X markeren wat hij/zij anders heeft ingevuld dan hij/zijzelf. Laat de cursisten vervolgens hun eigen formulier aanvullen/verbeteren met een andere kleur pen. De docent loopt rond en geeft feedback op de wijzigingen.
Evaluatie praktijkopdracht 7 en 8
Omgaan met schriftelijke info: Uitnodiging sollicitatiegesprek Laat cursisten de uitnodiging voor een sollicitatiegesprek van praktijkopdracht 7 voor zich nemen. Laat ze in de brief de woorden onderstrepen die ze moeilijk vinden. Inventariseer deze woorden op het bord en licht ze (met hulp van de cursisten) toe. Laat de cursisten vervolgens de belangrijkste informatie in de brief markeren. Inventariseer de informatie en zet het op het bord. Laat cursisten toelichten waarom deze info belangrijk is.
©2008 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved DH12-V2.0 Created on 02/04/2008 5:00:00 PM
5
Ter inspiratie Zoek iemand die dit formulier heeft ingevuld Kopieer de sollicitatieformulieren van opdracht 3 of van praktijkopdracht 5/6 zonder naam! Deel de formulieren uit en laat de cursisten achterhalen van wie het formulier is. Laat ze eerst het formulier goed bekijken, er vragen bij opstellen en vervolgens naar de persoon toe gaan van wie ze denken dat het formulier is. Ze stellen hun vragen en schrijven de juiste naam op het formulier als ze zeker denken te weten van wie het is. Tot slot deelt de docent de sollicitatieformulieren op naam uit waarna blijkt of iedereen het goed geraden heeft.
©2008 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved DH12-V2.0 Created on 02/04/2008 5:00:00 PM
6
HANDLEIDING BIJLAGE
CP12 Solliciteren dh12-V2.0
INBURGEREN van maken!
daar gaan we werk
© 2007 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved
Solliciteren
CP12
Inhoudsopgave bijlagen Bijlage 12a: Vacatures Bijlage 12b: Sollicitatieformulier
©2008 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved DH12-V2.0 Created on 02/04/2008 5:00:00 PM
2 7
Vacatures Link: http://www.nationalevacaturebank.nl/zoek/vacatures/2132624/?zoek=invix&TRANSID=115996689&_b=3 44475
Link:
http://www.tbi.nl/single.asp?item=304
Link:
http://www.jobtrack.nl/jobtrack/JobOpeningDisplayPage.aspx?jonr=1731783&from=8
Link:
http://www.technischevacaturebank.nl/vacatures/bekijk/monteur-machinebouw/9700
Link: http://www.nationalevacaturebank.nl/zoek/vacatures/2122153/?zoek=invix&TRANSID=116000320&_b=3 44475
Link:
http://www.thuiszorg-gids.nl/vacatures-thuiszorg-details.php?id=263
Link:
http://www.kraamzorgrotterdam.nl/index.php?pageID=2834
maart’03
Sollicitatieformulier Gewenste functie _________________________________________________ Aantal uren: minimaal _____ max _____ Naam en voornamen ___________________________________________________________________________ M/V* Adres: straat ____________________________________________________ Postcode _________________________ Stad ___________________________________________________________ Telefoon _________________________ _______________________________________________________________ E-mail ___________________________ Geboorteplaats __________________________________________________ Geb. datum _______________________ Burg. staat: ongehuwd/gescheiden./gehuwd/samenwonend*
Nationaliteit ______________________
Aantal kinderen __________________________________________________ Paspoortnr ________________________ Leeftijd kinderen _________________________________________________ Nr. werkvergunning* _______________ Ziekenfonds ________________ Inschrijfnummer ______________________ Nr. verblijfsvergunning* _____________ NB; bij in dienst treding is iedere werknemer verplicht een geldig legitimatiebewijs en een bewijs van goed gedrag te overleggen Opleiding/cursussen (begin met meest recente) Onderwijsinstelling Waar? Van Tot
Talenkennis (vul in: goed/matig/slecht) Nederlands: spreken
Engels
schrijven
Frans
spreken schrijven
Duits
spreken schrijven
Andere nl.
Diploma (Ja/Nee/Nog bezig)
spreken schrijven
Andere nl.
spreken schrijven
spreken schrijven
Huidige en vroegere betrekkingen Begin met uw laatste werkgever ! Vermeld maand/jaar ! Indien deze ruimte niet volstaat, gelieve een uitgebreide CV mee te sturen
Omschrijving huidige werkzaamheden: Van Tot Naam/plaats bedrijf
Uw functie
Reden vertrek
Referentie (naam en bedrijf)
_____________________________________________________________ Telefoonnr. ____________ _____________________________________________________________ Telefoonnr. ____________ U wordt verzocht kopieën van getuigschriften en diploma's bij te voegen of in te leveren bij het sollicitatiegesprek. Kan bij tegenwoordige werkgever geïnformeerd worden? Ja / Nee?*
* Doorhalen wat niet van toepassing is
Bron: Golden Tulip Hotel Central Website: www.hotel-central.nl/doc/sollicitatie2003.doc
Sollicitatieformulier Golden Tulip Hotel Central Salaris
maart ’03
Eindsalaris bij uw laatste werkgever: Bruto / Netto*:
€ ______________ per maand
Bank / gironummer: ___________________
Buiten dit bedrag nog recht op:
€ ______________
Fiscaal nummer: ______________________
Verlangd salaris Bruto / Netto*:
€ ______________ per maand
Beschikbaar per: ______________________
Gezondheid (geef eventueel een toelichting) Hoe is uw gezondheid? Uitstekend / Goed / Redelijk / Slecht * Aantal ziektedagen het afgelopen jaar?
Heeft u bezwaar tegen een medische keuring? Ja / Nee *
Laatste medische keuring _______________ Heeft u een EHBO diploma? Ja / Nee * Heeft u een ernstige ziekte/ongeluk gehad, resp. een operatie ondergaan, binnen de laatste 2 jaar? (nader omschrijven)
BHV? Ja / Nee *
Heeft u suikerziekte / epilepsie? Heeft u klachten mbt. uw voeten/handen/ogen/oren/rug/andere nl.*
Bent u op dit moment (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt? Ja / Nee*
Rookt u? Ja / Nee*
NB. In gastenruimtes (kamers/café etc) mag niet gerookt worden!
Zoja, hoeveel?
per dag.
Militaire dienst Bent u in dienst geweest? Ja / Nee / N.v.t.*
Zo ja, wanneer? _________________________________________________
Functie: ____________________________________ Zo nee, waarom niet? _____________________________________________ Kunt u opgeroepen worden voor herhalingsoefeningen? Ja / Nee?*
Overige gegevens Reden van uw sollicitatie _______________________________________________________________________________________ Wie heeft u naar ons verwezen? GAB / Relatie / Advertentie / andere nl.* ________________________________________________ Kent u een personeelslid? Ja / Nee* ____________________ Zoja, naam: _______________________________________________ Relatie: _____________________________________________________________________________________________________ Heeft u een nevenbetrekking? Ja / Nee* _________________ Zoja, wat? ________________________________________________ Heeft u een rijbewijs? Ja / Nee* B /E / anders nl.* _________ Reist u met eigen / openbaar* vervoer? _________________________ Liefhebberijen, sport, verenigingen, vakorganisaties: _________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________ Voor welk soort werk bent u het meest gekwalificeerd? _______________________________________________________________ Bent u ooit met de politie in aanraking geweest? Ja / Nee* __ Zo ja, wanneer? ____________________________________________ _________________________________________________ Reden? ___________________________________________________ Kunt u ons een bewijs van goed gedrag overleggen? Ja / Nee* Heeft u al eerder bij ons gesolliciteerd? _________________ Zoja, naar welke functie? ____________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________ Waarom denkt u voor de door u gewenste positie in aanmerking te komen? _______________________________________________ Heeft u een functieomschrijving ontvangen? Ja / Nee* Plaats: ____________________________________________ Datum: ___________________________________________ Getekend: _________________________________________
Ik verklaar dat dit formulier naar waarheid is ingevuld, en weet dat een verkeerde voorstelling van zaken of foutieve inlichtingen reden tot ontslag kunnen zijn.
!!!! N.B.; een NIET VOLLEDIG ingevuld sollicitatie formulier wordt NIET in behandeling genomen!!!! NIET IN TE VULLEN DOOR SOLLICITANT 1e indruk: _______________________________________________________________________________ van ________________ 1e gesprek d.d. _______________________ G.P. ___________________________ vervolg__________________________________ 2e gesprek d.d. _______________________ G.P. ___________________________ vervolg__________________________________ Ingangsdatum ________________________ uren per week ___________________ bedrijfsfunctie ____________________________ Afd. ________________________________ functienrs. ______________________ contract van
tot _________________
Functiegroep wett. min. loon / 1 / 2 / 3 / 4 / anders __________________________ brutoloon ________________________________ inclusief / exclusief zondagtoeslag _______ in / ex nachttoeslag _______________ in / ex vakantiegeld
in /ex vakantiedagen
vakantie/feestdagen/kar.eig/vakantieplannen/andere sollicitaties Medische keuring afspraak voor__________
Formulier in ontvangst genomen
Ja / Nee / On file
door
Aangenomen per ____ afgesproken salaris
* Doorhalen wat niet van toepassing is Bron: Golden Tulip Hotel Central Website: www.hotel-central.nl/doc/sollicitatie2003.doc
op _______________ gesprek