Directie Grondgebied Ingekomen stuk D6 (PA 26 januari 2011) Stadsontwikkeling Archeologie en Monumenten. Datum uw brief

Directie Grondgebied

Ingekomen stuk D6 (PA 26 januari 2011)

Stadsontwikkeling Archeologie en Monumenten

Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen

Openbare besluitenlijst 18 december 2007 Collegevergadering no 47 Aan de gemeenteraad van Nijmegen Postbus 9105 6500 HG Nijmegen

Aanwezig: Voorzitter Wethouders

Gemeentesecretaris Communicatie Datum 7Verslag december 2010

Telefoon

14024

Telefax

(024) 323 93 34

E-mail

[email protected]

Postadres Postbus 9105

Th. de Graaf 6500 HG Nijmegen P. Depla, H. van Hooft sr., L. Scholten, H. Kunst, P. Lucassen, J. van der Meer P. Eringa A. Kuil Ons kenmerk Contactpersoon M. Sofovic G280/10.0019195 Hans Verheul

Onderwerp

Datum uw brief

Indische buurt: Piushove

Doorkiesnummer

(024) 3299733

Geachte leden van de raad,

Aldus vastgesteld in de vergadering van:

Op 13 mei 2009 heeft u de Indische buurt (Galgenveld) aangewezen als gemeentelijk beschermd stadsbeeld (besluitnummer 44/2009). Het beschermingsvoorstel dat wij aan u hebben voorgelegd omvatte tevens de aanwijzing van een groot aantal individuele stadsbeeldobjecten. Het gebouw Piushove, Van Slichtenhorststraat 91-93, hadden wij in ons voorstel niet als stadsbeeldobject aangemerkt. Bij de besluitvorming op het beschermingsvoorstel heeft u evenwel bij amendement ‘Piushove beeldbepalend’ het gebouw Piushove wél als individueel beschermd stadsbeeldobject De voorzitter, De secretaris, aangewezen. Tegen het besluit is bezwaar aangetekend door woningcorporatie Talis. Het bezwaar richtte zich zowel op de inhoudelijke kant van de zaak (beschermwaardigheid Piushove is twijfelachtig) als op de procedurele kant (deugdelijke motivering ontbreekt, de beschermwaardige kwaliteiten van Piushove zijn niet in de Atlas opgenomen en de Commissie Beeldkwaliteit is niet gehoord). De Commissie voor bezwaarschriften heeft het bezwaar op onderdelen gegrond geacht, waarbij met name de procedurele kant van de zaak zwaarwegend is beoordeeld. Op 13 januari jl. heeft uw raad het voorstel van de Commissie voor bezwaarschriften besproken waarbij u de keuze werd gegeven het bestreden besluit te herroepen dan wel het in stand te houden onder aanvulling van een nadere motivatie. U heeft besloten het voorstel nogmaals te willen bespreken (besluitnummer 187/2009) met hierbij de aantekening het besluit te willen handhaven. U heeft ons verzocht een en ander zodanig voor te bereiden dat een juridisch houdbaar besluit tot bescherming van Piushove genomen kan worden. Vanuit die invalshoek is het beschermingsvoorstel voor Piushove in maart van dit jaar aan de Commissie Beeldkwaliteit voorgelegd. Het voorgelegde dossier bevatte onder andere twee brieven (de inspreeknotities) die ten behoeve van de besluitvorming in mei 2009 aan de raad waren aangereikt en mede aanleiding hebben gegeven voor het amendement. Deze brieven waren ten tijde van het voorbereidingstraject niet voor het college en de Commissie Beeldkwaliteit beschikbaar. Voorts bevatte het dossier een opzet voor een extra atlaspagina waarop de karakteristieken van Piushove zijn uitgewerkt.

www.nijmegen.nl

infobrief aan raad mbt Piushove.doc

1

Gemeente Nijmegen Directie Grondgebied Stadsontwikkeling Archeologie en Monumenten

Vervolgvel

1

De Commissie Beeldkwaliteit heeft de beschermwaardigheid van Piushove nogmaals bestudeerd. Zij is na kennisname van de ‘nieuwe’ informatie wederom tot de conclusie gekomen dat er onvoldoende aanleiding bestaat om aan Piushove een individueel beschermde status toe te kennen. Een en ander heeft de commissie uitvoerig in een adviesbrief verwoord. Deze brief d.d. 20-05-2010 is bijgevoegd. Wij kunnen ons verenigen met de opvattingen van de Commissie Beeldkwaliteit. Dit betekent dat wij geen inhoudelijke argumenten kunnen aandragen op grond waarvan Piushove als individueel beschermd stadsbeeldobject is aan te wijzen en dat wij dus feitelijk niet kunnen voldoen aan uw verzoek. Wij hechten er belang aan u op dit punt de directe aanleiding voor de discussie over Piushove in herinnering te brengen. De discussie over de beschermwaardigheid – of liever: over de gewenste instandhouding – is ontstaan nadat in de buurt kennis was genomen van het initiatief van woningcorporatie Talis om de locatie van Piushove in te zetten voor nieuwbouw van appartementen. Het plan zoals dat op dat moment bestond, stuitte op verzet bij de buurt omdat het niet om een zorgvuldige inpassing zou gaan. Ook de Commissie Beeldkwaliteit heeft geoordeeld dat het ontwerp nog op wezenlijke punten tekort schoot. De commissie ziet herontwikkeling van de locatie echter wel als een positieve ontwikkeling en beoordeelt de herontwikkeling als de uitgelezen kans om bebouwing te realiseren die beter past bij de kleinschaligheid van de woonomgeving. Wij verwijzen u in dit kader naar de drie adviezen die de commissie in 2007-2008 over het principeplan heeft uitgebracht (bijgevoegd) en waarin een aantal aandachtspunten wordt benoemd die tot een harmonische inpassing in het stadsbeeld moet leiden. In 2008 heeft Talis overigens de verdere planvorming (tijdelijk) gestaakt omdat zij het huurcontract met de huidige gebruikers (ten behoeve van dementerende ouderen) tot 2015 verlengd heeft. De verwachting is dat over enkele jaren de herontwikkeling weer wordt opgepakt, waarbij het niet uitgesloten is dat wederom de optie van nieuwbouw wordt uitgewerkt. Gelet op de gevoelens die er in de buurt bestaan over het ontwikkelingsinitiatief, heeft wethouder Kunst overleg gehad met de heer W. Hamers, directeur van woningcorporatie Talis. Er is overeengekomen dat, zodra de wens voor herontwikkeling van de locatie Piushove weer actueel wordt, de buurt in een vroegtijdig stadium nadrukkelijker betrokken zal worden bij de planvorming. Verder zullen wij dan richting de Commissie Beeldkwaliteit communiceren dat de kwaliteitslat hoog ligt en dat er ten aanzien van de beeldkwaliteitambities geen concessies gedaan mogen worden. Het advies van de Commissie Beeldkwaliteit, de door ons gedeelde conclusie dat er geen argumenten zijn die bescherming van Piushove zouden kunnen rechtvaardigen én de voornoemde proces-afspraak met Talis hebben wij op 7 oktober jl. met de heer Van Nie, bestuurslid van de Stichting Buurtbewoners Piushove, besproken. Wij hebben vervolgens de stichting in de gelegenheid gesteld om te reageren op het advies van de commissie; op 8 november jl. hebben wij die reactie ontvangen (bijgevoegd). De stichting blijft over de beschermwaardigheid van Piushove van mening verschillen met de Commissie Beeldkwaliteit. Wij menen echter dat de commissie op een overtuigende wijze haar opvatting heeft toegelicht en adequaat op de standpunten van de stichting en van Bond Heemschut heeft gereageerd. Dit betekent dat wij achter de strekking van het advies van de commissie blijven staan, hetgeen ons ertoe brengt u te adviseren om bij de vervolgbespreking van het raadsvoorstel “bezwaarschrift tegen aanwijzing beschermd stadsbeeldobject Piushove”

www.nijmegen.nl



Vervolgvel

2

dat in januari 2010 via de Commissie voor bezwaarschriften aan u is voorgelegd, tóch te kiezen voor beslispunt 2a (het bestreden besluit te herroepen). Wij hebben er vertrouwen in dat de proces-afspraak met Talis en de toetskaders die voor de ontwikkellocatie gelden afdoende garantie bieden dat een plan tot stand kan komen dat recht doet aan de kwaliteit van de omgeving en de beschermde status ervan en dat door de buurtbewoners positief ontvangen zal worden. Mocht u willen overwegen de bescherming voor Piushove te handhaven, dan maken wij u erop attent dat u daarbij zelf steekhoudende argumenten dient aan te dragen. Naar aanleiding van de brief van de Stichting Buurtbewoners Piushove willen wij overigens niet onvermeld laten dat wij – anders dan in de brief wordt gesteld – ons niet beperkt hebben tot het aan de Commissie Beeldkwaliteit voorleggen van twee brieven. Wij hebben de commissie nadrukkelijk ook een aanzet voor een aanvulling van de stadsbeeldatlas voorgelegd. De commissie heeft hiervan aangegeven dat zij Piushove herkent in de beschrijving, maar zij heeft hierbij geen nadere beschermwaardige kwaliteiten kunnen duiden. Tenslotte wijzen we erop dat de in de brief van de stichting genoemde aspecten ten aanzien van het bestemmingsplan voor de voorliggende beschermingsvraag niet relevant zijn. Dat onderwerp komt aan de orde bij de bestemmingsplanprocedure. Vooruitlopend hierop melden wij u dat de bouwhoogte aan de Van Slichtenhorststraat in het bestemmingsplan zal worden afgestemd op de huidige bouwhoogte en dat de bebouwingsmogelijkheden op het perceel zodanig aangepast worden dat langs de perceelgrens een zone vrij van bebouwing blijft. De daadwerkelijk te bebouwen oppervlakte wordt hierdoor nauwelijks anders dan in het vigerende bestemmingsplan dat geen bouwvrije zone kent. De bouwhoogte op het achterterrein wordt bovendien verlaagd van 16 naar 12 meter. De opmerking over de maquettes van de nieuwbouwplannen zijn evenmin relevant omdat uit het voorgaande duidelijk moge zijn dat het plan zoals dat destijds gepresenteerd is mede vanwege de door u vastgestelde beeldkwaliteitscriteria geen doorgang zal vinden.

Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester,

De Gemeentesecretaris,

mr. Th.C. de Graaf

drs. B. van der Ploeg

Aantal Bijlagen: advies Commissie Beeldkwaliteit 11-03-2010 dossier adviesvraag adviezen bouwplan reactie buurtbewoners

www.nijmegen.nl


commissie beeldkwaliteit adviescommissie voor cultuurhistorie & ruimtelijke inrichting en vormgeving secretariaat postbus 9105 6500 HG Nijmegen

Aan het College van B&W Postbus 9105 6500 HG NIJMEGEN

 14 024  [email protected]

datum

20-05-2010 onderwerp

kenmerk

Beschermd stadsbeeld Galgenveld Van Slichtenhorststraat 91-93 te Nijmegen

SBO II

Geacht college, Op 11 maart jl. hebben wij het onderwerp Piushove (Van Slichtenhorststraat 91-93) besproken. Aanleiding hiertoe is het raadsbesluit d.d. 13-05-2009 dat voorziet in de aanwijzing van de Indische buurt (Galgenveld) als gemeentelijk beschermd stadsbeeld en waarbij het object Piushove als indivueel beschermd stadsbeeldobject is aangemerkt. De beschermde status voor Piushove komt voort uit het aangenomen amendement “Piushove beeldbepalend” waarmee afgeweken is van ons advies d.d. 04-09-2008 dat Piushove niet in aanmerking komt voor bescherming. De strekking van het amendement is mede gebaseerd op een inspraakreactie van de Stichting Buurtbewoners Piushove en een adhesiebetuiging van Bond Heemschut. Beide documenten zijn thans aan ons voorgelegd met het verzoek nogmaals advies uit te brengen over de individuele beschermwaardigheid van Piushove. Na bestudering van beide documenten zijn wij tot de conclusie gekomen dat er feitelijk geen nieuwe inzichten zijn gepresenteerd. Er bestaat dan ook geen aanleiding om ons eerdere advies inzake de beschermwaardigheid van Piushove te herzien. In stedenbouwkundig opzicht is het gebouw geen wezenlijk ankerpunt in de structuur van de Indische buurt. Het gebouw heeft bovendien onvoldoende architectonische kwaliteiten om op eigen merites bescherming als stadsbeeldobject of gemeentelijk monument te kunnen rechtvaardigen. In principe zouden wij met voorgaande conclusie kunnen volstaan. In de inspraaknotitie en de adhesiebrief staat echter een aantal opmerkingen (en onjuistheden) genoteerd, die aanleiding geven voor een nadere reactie. Hieronder hebben wij daarom ons standpunt nogmaals uiteengezet. Wij volgen hierbij de opmerkingen uit de inspraaknotitie en de adhesiebrief. Wij hebben ons hierbij beperkt tot de opmerkingen die in verband staan met de beoordeling van de beschermwaardigheid. Inspreekreactie Stichting Buurtbewoners Piushove.

Onze conclusie dat het gebouw te kolossaal is voor de plek wordt door de stichting niet gedeeld. Er wordt gewezen op enkele andere grote gebouwen in de buurt, namelijk de Joannisschool en de Antonius van Paduakerk.

De Antonius van Paduakerk is inderdaad een groot bouwwerk dat vanuit de Indische buurt waarneembaar is. De kerk zelf is echter gericht op een hoofdweg met een breder profiel (de Groesbeekseweg) waarbij het ook nog eens in het verlengde van de as van de tegenover

Van Slichtenhorststraat 91-93_piushove 11-03-2010.doc

commissie beeldkwaliteit

gelegen Fort Kijk in de Potstraat is gepositioneerd. De kerk voegt zich hierdoor op een meer vanzelfsprekende wijze in het stadsbeeld dan voor Piushove geldt. De Joannissschool is eveneens grootschaliger dan de gemiddelde woonbebouwing in de omgeving. Voor dit gebouw is dan ook ten dele een vergelijkbare conclusie te trekken als wij voor Piushove hebben gedaan: het zou niet in aanmerking zijn gekomen voor de status stadsbeeldobject. Die optie is echter niet aan de orde geweest omdat het schoolgebouw vanwege zijn bijzondere architectuur in 2000 als gemeentelijk monument is aangemerkt. Ter vergelijking wijzen we op het feit dat in de negentiende-eeuwse schil eveneens een aantal grootschaliger bouwwerken tussen kleinschalige woonbebouwing bij de aanwijzing in 1990 niet als stadsbeeldobject is aangemerkt. Het gaat dan bijvoorbeeld om de voormalige Universiteitsaula aan de Wilhelminasingel, het schoolgebouw aan het Julianaplein en het oude postkantoor aan de Van Schevichavenstraat (deze laatste is in 1996 wel aangemerkt als gemeentelijk monument). Ook de Antonius van Paduakerk was niet aangewezen als stadsbeeldobject, maar heeft vanwege de architectonische kwaliteit onlangs de status gemeentelijk monument gekregen.

In de Atlas zou de zone Fransestraat – Sumatraplein juist gewaardeerd zijn als gebied voor grotere bouwvolumen. De interpretatie van de Atlas waarbij grootschalige bebouwing in de zone Fransestraat – Sumatraplein een gewaardeerd aspect is, kunnen wij niet onderschrijven. Evenmin kunnen wij een paragraaf in de Atlas traceren waarin die conclusie concreet vermeld zou staan.

Wij zouden de aantastingen van Piushove onherstelbaar achten.

Dit is niet juist. Op blad 2 van onze adviesbrief d.d. 04-09-2008 melden we bij het derde aandachtsbolletje dat de aantastingen te herstellen zijn. Wij hebben vervolgens wel gewezen op het feit dat de bestaande situatie uitgangspunt moet zijn voor de beoordeling van de beschermwaardigheid. Er kan immers op geen enkele manier – ook niet als het een beschermd monument betreft – reconstructie afgedwongen worden. Een beoordeling van beschermwaardigheid gebaseerd op een gereconstrueerde situatie is dan niets meer dan een theoretische aangelegenheid en het is niet opportuun een dergelijk aspect bij een concreet beschermingsvoorstel te betrekken.

De cultuurhistorische component van Piushove is ten onrechte buiten beschouwing gelaten bij de beoordeling van de beschermwaardigheid.

Bij het vijfde aandachtsbolletje op blad 2 van onze adviesbrief d.d. 04-09-2008 staat de reden vermeld waarom de cultuurhistorische waarde ondergeschikt is bij de beoordeling van de beschermwaardigheid als stadsbeeldobject. Een verwijzing naar de selectiecriteria is niet juist omdat die gericht zijn op de selectie van gemeentelijke monumenten en identiteitsbepalende objecten.

Tenslotte wordt in de notitie een vergelijking getrokken tussen Piushove en het rijksmonument Huize Vincentius in Udenhout, dat een variant op Piushove zou zijn.

Het feit dat de architect van Piushove een rijksmonument op zijn naam heeft staan, mag geen invloed hebben op de waardering van Piushove zelf. Dit laat overigens onverlet dat de genoemde vergelijking geen stand houdt. Huize Vincentius is van een evident rijkere architectuur met onder andere halfronde vooruitspringende geveldelen en een markante toren met een verfijnde geleding in metselwerk. Het gebouw heeft bovendien niet geleden onder ontsierende aantastingen: vensters en dakkapellen zijn in de oorspronkelijke uitvoering behouden.


kenmerk

SBO II blad

2


Adhesiebetuiging Bond Heemschut

Piushove behoort tot het kerkelijke ensemble van de Antonius van Paduakerk en zou gelijke bescherming moeten genieten. Kerk, pastorie en parochiehuis vormen samen een functioneel complex met fysieke koppelingen. Piushove is een op zichzelf staand bouwwerk dat geen functionele relatie met het kerkelijke complex heeft. Om die reden is het buiten de beschermingsvoordracht gehouden.

Bond Heemschut vindt het flauw om Piushove met rijksmonumenten te vergelijken.

Wij hebben in onze adviesbrief gewezen op het feit dat binnen diverse inventarisaties van beschermwaardige (religieuze) bouwkunst, Piushove niet naar voren is gekomen als een te beschermen bouwwerk. Piushove is in dezelfde periode als de gememoreerde rijksmonumenten én de genoemde gemeentelijke monumenten tot stand gekomen. Vanuit een categoriale benadering is een vergelijking hiermee wel zeker opportuun.

Wij zouden bij zowel de advisering over de status gemeentelijk monument als bij de advisering over de status stadsbeeldobject dezelfde criteria toegepast hebben.

Dit is niet juist. Piushove is bij eerdere inventarisaties voor bescherming als gemeentelijk monument of rijksmonument niet in beeld gekomen als een beschermwaardig bouwwerk. Er heeft dan ook in het verleden geen specifieke toetsing aan de criteria voor plaatsing op de monumentenlijst plaatsgevonden. De opmerking over de vermeende toepassing van gelijke criteria voor twee verschillende gradaties van bescherming is dan ook niet juist.

De afwisseling en diversiteit van de architectuur is karakteristiek voor de buurt, Piushove sluit hier goed bij aan.

De waardering van de Indische buurt houdt inderdaad mede verband met de diversiteit en verwevenheid van architectuur en stedenbouw uit verschilende periodes. Wij blijven echter van mening dat Piushove hierin in negatief opzicht een beeldbepalende rol vervult. De argumentatie hierbij hebben wij uitvoerig in onze adviesbrief d.d. 04-09-2008 verwoord.

De aantastingen zijn reversibel en de gemeente zou mede vanwege het duurzaamheidsaspect herstel moeten financieren.

Wij hebben al eerder aangegeven dat herstel inderdaad mogelijk is, maar dat dat buiten de voorliggende beschermingsvraag valt.

Met het achterwege laten van individuele bescherming zou het pand ‘vogelvrij’ worden met alle gevolgen van dien.

Het begrip ‘vogelvrij’ impliceert dat er geen regels voor herontwikkeling zouden bestaan en dat Piushove zonder meer gesloopt zou kunnen worden. Die veronderstelling kunnen wij niet onderschrijven. Wij zijn ons ervan bewust dat met het ontbreken van individuele bescherming er geen mogelijkheid bestaat om op basis van eventueel cultuurhistorische kwaliteiten een aanvraag om sloopvergunning te weigeren. Maar zoals uit eerdere adviezen kan worden afgeleid, zien wij juist kansen voor verbetering van het stadsbeeld als de locatie Piushove voor herontwikkeling in aanmerking komt.

Wij zouden onzorgvuldig hebben gehandeld door de beoordeling van de beschermwaardigheid en de toetsing van een massastudie voor vervangende nieuwbouw in één vergadering te bespreken.


kenmerk

SBO II blad

3


Wij zijn het niet met deze opvatting eens. De voorgenomen bescherming van de Indische buurt is in november 2005 voor het eerst met ons besproken. Er was op dat moment nog geen concrete selectie van te beschermen stadsbeeldobjecten beschikbaar. De tweede bespreking volgde in februari 2007. In onze hieropvolgende adviesbrief hebben wij geen uitspraken gedaan over de individuele stadsbeeldobjecten (zie brief d.d. 01-03-2007). Desalniettemin kan uit het feit dat Piushove op dat moment al buiten de selectie stadsbeeldobjecten was gehouden en wij géén nadere opmerkingen hierover hebben gemaakt, geconcludeerd worden dat wij konden instemmen met het achterwege laten van een individuele bescherming voor Piushove. Er bestond op dat moment geen aanleiding om ons standpunt daaromtrent nader te motiveren, zoals wij ook de uitsluiting van andere panden niet nader hebben toegelicht. In mei 2007 is vervolgens een haalbaarheidsstudie gepresenteerd dat uitging van behoud en herbestemming van Piushove. Aansluitend is een massastudie getoond dat vervangende nieuwbouw betrof. In onze brief d.d. 23-05-2007 die wij naar aanleiding van beide afzonderlijk besproken onderwerpen aan u hebben gericht, hebben wij verwoord waarom wij positief staan tegenover de voorgestelde keuze voor vervangende nieuwbouw. Overigens kan uit de vervolgadviezen die over het verder uitgewerkte principeplan zijn verstuurd evident worden afgeleid dat het ontwerp ingrijpend anders moet worden om tot een positief te beoordelen bouwplan te komen (zie adviesbrieven d.d. 06-06-2008 en 30-06-2008). Het feit dat wij mee zijn gegaan in het voorstel voor sloop van Piushove, moet dan ook nadrukkelijk niet verward worden met instemming van het eerste ontwerp dat gepresenteerd is. Tot zover onze reactie op de twee documenten. Een tweede aspect dat wij op uw verzoek hebben besproken, betreft de beoordeling van het concept van de eventueel toe te voegen pagina over Piushove in de Atlas van de Indische buurt. Wij berichten u dat de vraag of de pagina een adequate typering van de te beschermen waarden biedt niet te beantwoorden is. Het moge duidelijk zijn dat wij Piushove niet beschermwaardig achten. Vanuit die invalshoek is het dan ook onmogelijk om een oordeel te geven over de typering van de beschermwaardige kwaliteiten. Wij volstaan daarom met de opmerking dat wij Piushove kunnen herkennen in de beschreven typering. Wij zien het besluit omtrent de status van Piushove in het beschermde stadsbeeld De Indische buurt met belangstelling tegemoet. Namens de Commissie Beeldkwaliteit,

drs. M. Haaksman, secretaris


kenmerk

SBO II blad

4

G E M E E N T E

Ijmegen

Directie Grondgebied Stadsontwikkeling Archeologle en Monumenten

Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14 024 Telefax (024) 323 93 34 E-mall [email protected]

Commissie Beeldkwaliteit

Postadres Postbus 9105 6500 HG Nijmegen

Datum

Ons kenmerk

Contactpersoon

04-03-2010

G280/

Hans Verheul

Onderwerp

Datum uw brief

Indische buurt, Piushove

Doorkiesnummer

(024)3299733

Geachte Commissie, Bij brief d.d. 04-09-2008 heeft u ons advies uitgebracht inzake het voorstel tot aanwijzing van de Indische buurt (Galgenveld) als gemeentelijk beschermd stadsbeeld. In uw brief heeft u argumenten genoemd ter onderbouwing van het advies het gebouw Piushove (Van Sllchtenhorststraat 91-93) niet als afzonderlijk beschermd stadsbeeldobject aan te merken. Wij hebben vervoigens aan de gemeenteraad een overeenkomstig uw advies opgesteld beschermingsvoorstel voorgelegd. De gemeenteraad heeft hierna op 13 mei 2009 tot aanwijzing besloten. Bij zijn beslult heeft hij bij amendement "Piushove beeldbepalend" echter in afwijking van ons voorstel ook Piushove als individueel beschermd stadsbeeldobject aangewezen. De raad heeft zich hierbij mede gebaseerd op een inspraakreactie van de Stichting Buurtbewoners Piushove en een adheslebetuiging van Bond Heemschut. Tegen het besluit Is bezwaar aangetekend. Bij de behandeling van dit bewaarschrift is door de Commissie voor bezwaarschrlften het volgende geconcludeerd: • De aanwijzingsprocedure met betrekking tot Piushove is strijdig verlopen met de voorgeschreven procedure ult de Monumentenverordening. Uw commissie had In de gelegenheid gesteld moeten worden om de Inspraaknota en de adheslebetuiging bij uw advisering te betrekken. • Een tweede procedurele strijdigheid betreft het ontbreken van de aanduiding van de beeldbepalende kenmerken van Piushove in de Atlas. o Het raadsbesluit dat tot afwijking van uw advies heeft geleid, is onvoldoende gemotiveerd. Op basis van de bovengenoemde bevindingen heeft de Commissie voor bezwaarschrlften een raadsvoorstel opgesteld waarin de raad in overweging wordt gegeven de aanwijzing van Piushove te herroepen dan wel de aanwijzing te handhaven. Indien tot handhaving van het beslult zou worden besloten, dan zal er sprake moeten zijn van een deugdelijke motivering, Piushove dient dan in de Atlas opgenomen te zijn en uw commissie moet gehoord zljn over het aangepaste voorstel.

www.nijmegen.nl

adviesvraag Commissie Beeldkwalitelt.doc


Vervolgvel

1

De gemeenteraad heeft op 13 januari jl. het voorstel van de Commissie voor bezwaarschrlften aan de orde gesteld. De raad heeft besloten het voorstel nogmaals te willen bespreken. Bij de kamerbehandeling van het onderwerp is evenwel duidelijk geworden dat een meerderheid van de raad opteert voor handhaving van het bestreden besluit. Dit betekent dat op het punt van Piushove nieuwe besluitvorming moet worden voorbereid. Concreet nu aan u de vraag om nogmaals advies uit te brengen over het onderwerp Piushove. Komt - mede gelet op de inspraakreactie en de adheslebetuiging - het object Piushove naar uw oordeel in aanmerking voor de status stadsbeeldobject binnen het beschermde stadsbeeld van de Indische buurt? Een tweede afzonderlijk te beoordelen aspect waarover wij advies aan u vragen, betreft het concept van de eventueel toe te voegen pagina over Piushove in de Atlas van de Indische buurt. Indien er sprake zal zijn van bescherming van Piushove, biedt de pagina dan een adequate typering van de te beschermen waarden? Ten behoeve van uw advisering hebben wlj een dossier samengesteid dat u bijgaand aantreft. Het dossier bevat de adviezen die u over het beschermingsvoornemen van de Indische buurt heeft uitgebracht, het raadsvoorstel over de aanwijzing (met notitie reacties en zienswijzen), de inspraaknotitie van Stichting buurtbewoners Piushove, de adhesiebetuiging van Bond Heemschut, het geamendeerde raadsbesluit, een pleitnota ter onderbouwing van een ingediend bezwaar, het raadsvoorstel van de Commissie voor bezwaarschrlften, een samenvatting van de stadsbeeldatlas en het concept van de eventueel toe te voegen Atlaspagina's over Piushove. Wij zien uw advies met belangstelling tegemoet.

Met vriendelijke groet, namens Burgemeester en Wethouders,

Nicasie, ureau Archeologle en Monumenten

WWW.nijmegen.nl

adviesvraag Commissie Beeldkwalitelt.doc

Inspreektekst Stichting Buurtbewoners Piustiove Politielie Maandag 1 april 2009, agendapunt Beschermd Stadsbeeld Indische Buurt GEACHTE RAADSLEDEN MDN NAAM IS MARTIJN VAN NIE EN IK SPREEK NAMENS DE STICHTING BUURTBEWONERS PIUSHOVE. DE STICHTING ZET ZICH IN VOOR HET BEHOUD VAN PIUSHOVE INCLUSIEF DE MONUMENTALE KAPEL. DAAR IS EEN BREED DRAAGVLAK VOOR IN ONZE MOOIE BUURT. MAAR LIEFTS 129 ZIENSWIJZEN ZIJN VIA DE STICHTING INGEDIEND WIJ VRAGEN U OM PIUSHOVE ALSNOG AAN TE WIJZEN ALS BESCHERMD STADSBEELDOBJECT EN ONDERZOEK TE LATEN DOEN OM PIUSHOVE TOT GEMEENTELIJK MONUMENT TE MAKEN. NIEUWBOUW: TEN ONRECHTE WORDT IN HET COLLEGEVOORSTEL GESUGGEREERD DATWIJ VOOR BEHOUD VAN PIUSHOVE ZIJN ALLEEN OMDAT WIJ DE VOORGENOMEN NIEUWBOUW TEGEN WILLEN HOUDEN. DAT IS NIET JUIST, HET IS JUIST OMGEKEERD. NATUURLIJK SCHROKKEN WIJ ENORM TOEN DE DOOR EIGENAAR TALIS INGEHUURDE ARNHEMSE ARCHITECT, EEN PLAN MET GALERIJFLATS PRESENTEERDE. EEN PLAN DAT TOTAAL NIET PAST IN ONZE FRAAIE BUURT. LET WEL, EN WIJ HECHTEN ERAAN OM DIT NADRUKKELIJK AAN TE GEVEN, DE BUURT IS NIET TEGEN FUNCTIEVERANDERING VAN PIUSHOVE. DE BEOOGDE ZORGFUNCTIE EN DE SOCIALE WONINGBOUW ZIJN WELKOM IN ONZE BUURT. WIJ HEBBEN VAN TALIS HET HAALBAARHEIDSONDERZOEK GEKREGEN. TALIS HEEFT 2 OPTIES ONDERZOCHT: EEN OPTIE DIE UITGAAT VAN BEHOUD VAN PIUSHOVE DOOR VERBOUW. DAT LEVERT EEN FINANCIEEL RENDEMENT OP VAN 1 % . DE ANDERE OPTIE IS DIE VAN SLOOP/NIEUWBOUW, MET EEN RENDEMENT VAN 3,5 % . TALIS KIEST VOOR DE OPTIE SLOOP/NIEUWBOUW. VANWEGE EEN SCHAMELE 2,5 % RENDEMENTESVERSCHIL, WORDT IN OKTOBER 2015 HET GEHELE PIUSHOVECOMPLEX MET DE GROND GELIJK GEMAAKT. DAAR GAAT WEER EEN STUK NIJMEEGSE CULTUURHISTORIE! DIE NIEUWBOUW IS VANAVOND NIET AAN DE ORDE. MAAR HET VORMT WEL DE CONTEXT VAN HET AL OF NIET BESCHERMEN VAN PIUSHOVE. WIJ VINDEN DE ARGUMENTATIE VAN DE CIE BEELDKWALITEIT OM PIUSHOVE NIET AAN TE WIJZEN, NIET VALIDE: DE CIE. VINDT HET GEBOUW TE KOLOSSAAL EN BOVENDIEN MET NIET TE HERSTELLEN AANTASTINGEN. TE KOLOSSAAL? DE JOANNISSCHOOL (GEM. MONUMENT) EN DE PADUAKERK ZIJN BEDUIDEND GROTER. IN DE ATLAS WORDT NOTABENE DE ZONE FRANSENSTRAAT-SUMATRAPLEIN GESCHIKT GEACHT EN GEWAARDEERD VOOR GROTERE BOUWVOLUMEN.

AANTASTINGEN NIETTE HERSTELLEN? DAAR IS GEEN SPRAKE VAN. HET GAAT SLECHTS OM DE VENSTERS EN DE DAKKAPELLEN. DE CIE. SPREEKT TEN ONRECHTE ALLEEN OVER STEDENBOUWKUNDIGE EN ARCHITECTONISCHE ASPECTEN. DE CULTUURHISTORISCHE WAARDEN ZIJN NIET MEEGEWOGEN. DAT IS IN STRIJD MET DE MONUMENTENVERORDENING 2007. DIE DOOR U IS VASTGESTELD. DIE CULTUURHISTORISCHE WAARDEN ZIJN ER WEL DEGELIJK. PIUSHOVE PAST IN HET PROCES DE VAN KATHOLIEKE EMANCIPATIE IN NIJMEGEN. MET ALS HOOGTEPUNT DE STICHTING VAN DE KATH. UNIVERSITEIT IN 1923. IN DE TWEEDE WERELDOORLOG BODEN DE KELDERS VAN PIUSHOVE BESCHUTTING BIJ LUCHTAANVALLEN, OOK TIJDENS HET DESASTREUZE BOMBARDEMENT VAN DE BINNENSTAD IN FEBRUARI 1944. DE ATLAS, WAT EEN MOOI DOCUMENT, IS DE JURIDISCHE ONDERLEGGER VOOR HET AANWIJZINGSBESLUIT. HET STUK GEEFT 2 CRITERIA AAN VOOR DE WAARDENSTELLING VAN DE INDISCHE BUURT: MEN NOEMT OP DE 1^ PLAATS DE GROTE STEDENBOUWKUNDIGE DIVERSITEIT ('IN BOUWSTIJLEN EN BOUWPERIODES, AFWISSSELING VAN INDIVIDUELE PERCELEN EN GROTE BOUWBLOKKEN EN MENGING VAN WONEN EN ANDERE STEDELIJKE FUNCTIES'). DAAR IS GEEN SPAANS BIJ. PIUSHOVE VOLDOET VOLLEDIG AAN DAT CRITERIUM! DAARNAAST MOET SPRAKE ZIJN VAN WAARDEVOLLE ARCHITECTUUR. OOK DAAR VOLDOET PIUSHOVE AAN. DE CIE. BEELDKWALITEIT BESTEMPELT PIUSHOVE TEN ONRECHTE ALS EEN ARCHIIECIQNlSi:HEJ^lReiSSINfi. ANDERE GEBOUWEN VAN DE ARCHITECT VAN HALTEREN ZIJN AANGEWEZEN ALS RIJKSMONUMENT! ONDER ANDERE HUIZE VINCENTIUS IN UDENHOUT. WAT EEN INTERESSANTE VARIANT IS OP PIUSHOVE. OOK EXTERNE DESKUNDIGEN BESTEMPELEN PIUSHOVE ALS BESCHERMINGSWAARDIG: DE BOND HEEMSCHUT HEEFT U EEN UITGEBREIDE BRIEF GESCHREVEN WAARIN ZIJ ONS STANDPUNT STEUNT EN ONDERBOUWD. GOZEWIJN CREMERS, VOORMALIG PARTNER VAN DEUR & POUDEROIJEN HEEFT HET COMPLEX GEANALYSEERD EN ALS ZEER WAARDEVOL GETYPEERD. DE AFDELING KUNSTGESCHIEDENIS VAN DE RADBOUD VERZORGDE RONDLEIDINGEN IN PIUSHOVE, LET WEL, OP DE OPEN MONUMENTENDAG! BESTE RAADSLEDEN. U FORMULEERT DE HOOFDDOELSTELLING VAN HET DOOR U VASTGESTELDE PROGRAMMA BOUWEN EN WONEN, ALS EEN BELOFTE. IK CITEER: 'WIJ ZORGEN VOOR DE INSTANDHOUDING VAN BELANGRIJKE CULTUURHISTORISCHE WAARDEN'. VOOR ONS EEN HOOPGEVENDE BELOFTE! TOT SLOT. ARCHITECTUUR EN STEDENBOUW IS EEN VAK. MAAR HET IS GEEN WISKUNDE. EN DUS IS EN MAG ER SPRAKE ZIJN VAN SUBJECTIEVE OVERWEGINGEN BIJ DE BESLUITVORMING.

44

atlas - tweede episode,Galgenveld: uitbreidingsplan Beeldatlas stap 21918 - 2barchitectonische basistypes Beeldatlas Uitbreidingsplan 1930: stap architectonische basistypes

atlas 1930: - tweede uitbreidingsplan 1918 Beeldatlas Uitbreidingsplan stapepisode, 2b- architectonische Beeldatlas:basistypes stap 2

Uitwerking voorbeeldtypes Slichtenhorststraat 91-93 91-93 E4 - Uitwerking Enkelvoudig Van Object Van Slichtenhorststraat

E4 - Uitwerking Enkelvoudig Object Van Slichtenhorststraat 91-93 Uitwerking voorbeeldtypes Van Slichtenhorststraat 91-93

situatiekaart Ligging basistype

detailfoto kelderramen

gemetselde muren als erfafscheiding

metselwerkornament t.p.v. balkon

detailfoto dakoverstek

Van Slichtenhorststraat 91-93

1926 - architect: J.J. van Halteren (Architectenbureau Van Aalst)

L-vormige plattegrond

Nadere typering te beschermen waarden Nadere typering te beschermen waarden

Architect J.J. van Halteren (Architectenbureau Van Aalst), bouwjaar 1926 Architect J.J. van Halteren (Architectenbureau Van Aalst), bouwjaar 1926 In rijen aaneen gebouwde eengezinswoningen-woningen van twee lagen met kap Piushove erfafscheidingen: erfafscheidingen: gevelcompositie: gevelcompositie: articulatie: articulatie: materiaalgebruik: kleurgebruik: materiaalgebruik:

eenheid d.m.v. lagen gemetselde muren en centrale trap lage gemetselde muren (gewijzigd) en centrale trap gelaagdheid in het bebouwingsbeeld die ontstaat door de toepassing van plint, middenpartijen, kroonlijst en dakkapellen gelaagdheid in het bebouwingsbeeld die ontstaat door de toepassing van plint, middenpartijen, kroonlijst en dakkapellen kopgevel in midden en hoek van bouwblok (in rooilijn verspringend), gemetselde rollaag, metselwerk ornamenten, kelderramen, entree geaccenteerd d.m.v. trap, remen en gevelacbreed en hoger opgetrokken, vooruitspringend geveldeel in het midden, op hoeken smallere vooruitspringende geveldelen, gemetselde rollagen, metselwerk ornamenten, centen kelderramen, entree geaccentueerd door trap, ramen en gevelaccenten bakstenen gevels, houten deuren, ramen en dakkapellen rood-bruine bakstenen gevels en creme-kleurig houtwerk, daken met gesmoorde grijze keramische pannen bakstenen gevels, houten deuren, ramen en dakkapellen (gewijzigd)

kleurgebruik: rood-bruine bakstenen gevels en creme-kleurig houtwerk, daken met gesmoorde grijze keramische pannen Dit kloosterbejaardenoord is in 1926 gebouwd naar ontwerp van J.J. van Halteren (Bureau Van Aalst) te ’s-Hertogenbosch als convict voor de priesterstudenten aan de Katholieke Universiteit. Het werd in 1972 voor de nieuwe bestemming verbouwd. Dit kloosterbejaardenoord is in 1926 gebouwd naar ontwerp van J.J. van Halteren (Architectenbureau Van Aalst, ‘s Hertogenbosch) als convict Het L-vormige gebouw heeftaan een vrijwel ornamentloze gevel. In de haakse achtervleugel bevindt zich de kapel: een eenbeukige ruimte met hoge gelamineerde spitsboogspanten, tripletramen voor de priesterstudenten denuchtere, Katholieke Universiteit. en een apsis met een kalot opeen stenen kolommen, eengevel. smalle met voor de celebratie-altaren. Het L-vormige gebouw heeft nuchtere, vrijwelwaarachter ornamentloze Deomgang vensters zijnnissen sterk vereenvoudigd. (Bron: Kloosters Nijmegen in de negentiende en twintigste eeuw – D. Nicolaisen 1989) VerderEen zijnveelkleurig wijzigingenHabijt, doorgevoerd aanindakkapellen (uitvoering en aantal), erfafscheiding, entree en gevel -souterrain.

centrale entree met trappen

122

120

rooilijnsprong t.p.v. middenpartij

rooilijnsprong t.p.v. hoektorentjes

hoeken worden afgesloten met torentje

Beeldatlas Galgenveld RG &Beeldatlas P Galgenveld

RG & P

123

121



 (024) 329 8088  (024) 329 3434  [email protected] datum


kenmerk

principeplan Van Slichtenhorststraat te Nijmegen potentieel beschermd stadsbeeld vooroverleg

VO

Geacht College, Op 16 mei heeft de Commissie Beeldkwaliteit bovengenoemd principeplan besproken. Wij berichten u hierover het volgende : De aanvraag heeft betrekking op de herontwikkeling van de locatie van het verzorgingshuis Piushove in de Van Slichtenhorststraat. Deze straat bevindt zich in het gebied dat in aanmerking komt voor aanwijzing als beschermd stadsbeeld (Indische buurt). Eerder dit jaar heeft de commissie de aanstaande gebiedsbescherming besproken waarbij zij heeft ingestemd met het voorstel het gebouw Piushove niet als individueel beschermd stadsbeeldobject aan te wijzen. Enerzijds omdat het gebouw in de loop der tijd een aantal wijzigingen heeft ondergaan die als aantastingen kunnen worden beschouwd, anderzijds omdat de schaal van het gebouw zodanig is dat het zich als een kolossaal volume tussen meer fijnmazige belendingen manifesteert. De ontwikkelaar beoogt het gebouw c.q. de locatie in te zetten voor de functie zelfstandig wonen binnen een woongroep voor ouderen. Tijdens de vergadering informeert architect Van de Looi (Van de Looi en Jacobs architecten) de commissie over de bevindingen van een herbestemmingsonderzoek waarbij behoud van Piushove uitgangspunt is geweest. Bij de presentatie waren ook de heer Pott (Talis woondiensten) en de heer Nieuwenhuize (Van de Looi en Jacobs architecten) aanwezig. De conclusie van het haalbaarheidsonderzoek is, dat het gewenste woonprogramma niet verenigbaar is met behoud van Piushove. Zo kunnen er onder andere niet voldoende wooneenheden gerealiseerd worden en zou een groot deel van de tuin opgeofferd moeten worden voor de vereiste parkeervoorzieningen. Een en ander leidt ertoe dat de ontwikkelaar kiest voor vervangende nieuwbouw. Het programma van eisen is inmiddels vertaald naar enkele massastudies waaruit blijkt dat een aantal afzonderlijke bouwvolumes van vier à vijf bouwlagen nodig is. De bouwblokken vormen gezamenlijk in hoofdopzet de L-vorm van de bestaande bebouwing. De Commissie Beeldkwaliteit kan instemmen met de ingeslagen weg en beschouwt het initiatief voor vervangende nieuwbouw als een uitgelezen kans om tot kwaliteitsverbetering van dit gedeelte van de Van Slichtenhorststraat te komen.

Van Slichtenhorststraat Piushove VO 16-05-2007.doc


De commissie wijst op de volgende aandachtspunten:  De nieuwbouw zal zich op een harmonische wijze moeten voegen in het historische stedelijk weefsel. Dit betekent niet dat historiserende architectuur moet worden nagestreefd, maar dat wel geappelleerd moet worden aan de structuur van de bebouwing in de buurt (bijvoorbeeld korrelgrootte en verticaliteit).  Het bouwblok op het binnenterrein vraagt om een andere uitwerking dan de bouwblokken aan de straat. De in de presentatie gesuggereerde gelijkwaardigheid hoeft geen uitgangspunt te zijn.  De gepresenteerde massastudie lijkt uit te gaan van een gevelstructuur die het aantal appartementen duidelijk telbaar maakt. Dit is niet wenselijk.  Het is van belang om de historische gelaagdheid van de locatie goed in beeld te krijgen zodat op basis daarvan de juiste ontwerpkeuzes gemaakt kunnen worden. Wellicht dat een maquette hier een zinvolle bijdrage aan kan leveren. Het vervolg van dit project wordt met belangstelling tegemoet gezien. Namens de Commissie Beeldkwaliteit,

ir. J.C. Verheul, secretaris

Van Slichtenhorststraat Piushove VO 16-05-2007.doc

kenmerk

VO blad

2





kenmerk

Principeplan Van Slichtenhorststraat (locatie Piushove) te Nijmegen beschermd stadsbeeld in procedure vooroverleg II

VO II

Geacht College, Op 29 mei jl. hebben wij het bovengenoemde principeplan besproken. Het plan heeft betrekking op de herontwikkeling van de locatie van het verzorgingshuis Piushove in de Van Slichtenhorststraat. Het principeplan is de eerste uitwerking van een massastudie die eerder aan ons is gepresenteerd en waarover wij op hoofdlijnen enkele aandachtspunten hebben aangereikt, zie adviesbrief d.d. 23-05-2007. Het principeplan is tijdens de vergadering toegelicht door architect Van de Looi (Van de Looi en Jacobs architecten), in aanwezigheid van opdrachtgever en enkele omwonenden. Uit de beschikbaar gestelde gegevens en de presentatie leiden wij af, dat een appartementengebouw wordt voorgesteld dat uit drie bouwdelen wordt samengesteld. Direct aan de Van Slichtenhorststraat zijn twee bouwdelen beoogd: een linkerdeel van vijf woonlagen en hierop aansluitend een iets terugliggend rechterdeel van vier woonlagen. Achter deze bouwdelen is het derde bouwdeel gesitueerd van vier woonlagen. Het ensemble telt totaal 38 appartementen waarvan er 22 aan de straatzijde zijn gesitueerd. Het aanzicht van het appartementengebouw wordt bepaald door een repetitie van onderdelen, zowel in verticale zin als in horizontale zin. Het gaat dan onder andere om grote glazen puien, uitkragende balkons en woningscheidende schijven van metselwerk die aan de bovenzijde tot dakrand zijn omgezet. Ter plaatse van de entree naar de woningen en de centrale ontmoetingsruimte zijn de puien volledig in glas uitgevoerd. Het niveau van de begane grondvloer ligt aanzienlijk hoger dan het straatniveau. Ook het maaiveld van de voortuin ligt hoger. Op uw verzoek hebben wij vooruitlopend op een formele bouwaanvraag beoordeeld of een verdere uitwerking van het principeplan kan leiden tot een plan waarover wij positief kunnen adviseren. Bij de voor-beoordeling hebben wij de criteria van bouwsteen H3, laat negentiende-eeuwse bebouwing, uit de Uitwerkingsnota Beeldkwaliteit aangehouden. Verder hebben wij rekening gehouden met het feit dat voor dit perceel het bijzondere toetsingsniveau van toepassing is en ook met het feit dat de locatie zich in een gebied bevindt waarvoor de procedure is gestart om het aan te wijzen als beschermd stadsbeeld. Wat dit laatste aspect betreft, zijn wij erover geïnformeerd dat het uw uitdrukkelijke verzoek is om het bouwplan te beoordelen vanuit de te beschermen stedenbouwkundige en cultuurhistorisch waardevolle context opdat aangestuurd kan worden op een goede inpassing van de nieuwbouw. Hierbij zijn de volgende gegevens van belang: de Van Slichtenhorststraat is aangelegd binnen het stedenbouwkundige plan van 1906 en de bebouwing in de straat dateert voor het belangrijkste deel uit de periode 1906-1925. De bebouwing bestaat uit afzonderlijk ontworpen woonhuizen (herenhuizen en beneden- en

Van Slichtenhorststraat Piushove VO II 29-05-2008.doc


bovenwoningen) en enkele symmetrisch vormgegeven dubbelpanden. Alle gebouwen in de straat zijn zonder uitzondering opgetrokken in een traditionele baksteenarchitectuur. Na bestudering van het principeplan en de toelichting hierop vernomen te hebben, zien wij aanleiding voor de volgende opmerkingen:  De bestaande bebouwing van Piushove is te typeren als een kolossaal volume tussen meer fijnmazige woonbebouwing. Dit is één van de redenen dat het gebouw niet in aanmerking komt voor de status stadsbeeldobject binnen het te beschermen gebied (zie onze adviesbrief d.d. 23-05-2007). Het feit dat het gebouw onder andere door zijn schaal gediskwalificeerd wordt voor bescherming, schept de verwachting - of zelfs de belofte - dat in het geval van vervangende nieuwbouw een zodanige ontwikkeling wordt voorgestaan die de kansen voor kwaliteitsverbetering van het te beschermen stadsbeeld ten volle benut.  In relatie tot het voorgaande punt, hebben wij al in onze eerste adviesbrief over dit onderwerp enkele aandachtspunten aangereikt die bij de opdracht als uitgangspunten zouden moeten worden aangehouden. Het gaat dan onder andere om een harmonische invoeging van de nieuwbouw in het historische stedelijk weefsel en een gevelstructuur die het aantal appartementen niet telbaar maakt.  Aan de voorgevel van het appartementengebouw zijn duidelijk de afzonderlijke appartementen afleesbaar. Dit is in strijd met ons eerdere advies.  Het ontwerp kent een mate van repetitie die elders in de straat niet voorkomt. Bovendien laat het ontwerp zich lezen als een compositie van losse elementen (schijven en vlakken) en zijn de glasoppervlakken van een groter formaat dan in de nabije bebouwing het geval is. Het plan laat zich derhalve niet als een harmonische inpassing beschouwen.  Wij zijn er nog onvoldoende van overtuigd, dat het appartementengebouw aan beide zijden vrijgehouden moet worden van de belendingen. Binnen de vroeg twintigsteeeuwse stedenbouw is het principe van een gesloten bouwblok namelijk een veelgebruikt principe, zoals bijvoorbeeld aan de overzijde van de straat is toegepast.  Kenmerkend voor de bebouwing in dit stadsdeel is het feit dat alle bebouwing aansluiting heeft op maaiveldniveau. Het appartementengebouw heeft daarentegen een opgetild voorterrein, hetgeen wij niet aanvaardbaar achten.  De positie van het bouwdeel op het binnenterrein gaat ten koste van de omvang van de gemeenschappelijke tuin. Gelet op het voorgaande, komen wij tot de conclusie dat het nieuwbouwplan op de locatie van Piushove in de huidige opzet niet zal kunnen voldoen aan de redelijke eisen van welstand. Het bouwplan zal op fundamentele wijze gewijzigd moeten worden om tot een plan te komen waarover wij binnen de door u gestelde kaders positief kunnen adviseren. Wij benadrukken hierbij overigens dat het geenszins de bedoeling is dat een ontwerp wordt gemaakt dat uitgaat van historiserende architectuur. Maar de (te beschermen) historische context vraagt wel om een meer traditionele opbouw, waarbij wij ervan overtuigd zijn dat ook met herkenbaar eigentijdse middelen een zorgvuldige aansluiting of inpassing gerealiseerd kan worden. Een gewijzigd plan wordt met belangstelling tegemoet gezien. Namens de Commissie Beeldkwaliteit,

ir. J.C. Verheul, secretaris

Van Slichtenhorststraat Piushove VO II 29-05-2008.doc

kenmerk

VO II blad

2





kenmerk

Principeplan Van Slichtenhorststraat (locatie Piushove) te Nijmegen beschermd stadsbeeld in procedure vooroverleg III

VOIII

Geacht College, Op 26 juni jl. hebben wij het bovengenoemde principeplan besproken. Het plan heeft betrekking op de herontwikkeling van de locatie van het verzorgingstehuis Piushove in de Van Slichtenhorststraat en is de uitwerking van een massastudie die eerder aan ons is gepresenteerd. Hierover hebben wij op hoofdlijnen enkele aandachtspunten aangereikt, zie de adviesbrieven d.d. 23-05-2007 en 06-06-2008. Naar aanleiding van de aandachtspunten uit het laatste vooroverleg (29 mei jl.) beperkt deze presentatie zich slechts tot de stedenbouwkundige opzet. Het principeplan is tijdens de vergadering toegelicht door dhr. F. van de Looi (Van de Looi en Jacobs Architecten) in aanwezigheid van de opdrachtgever en enkele omwonenden. Uit de beschikbaar gestelde gegevens en de presentatie leiden wij af, dat een appartementengebouw wordt voorgesteld dat uit verschillende bouwdelen wordt samengesteld. Er zijn twee concepten aan ons voorgelegd: Concept A: Een aan de Van Slichtenhorststraat gesitueerd bouwdeel van vijf woonlagen met rechts uit het midden een ontsluiting (doorgang) naar het achtergelegen terrein. Rechts hierop aansluitend een iets terugliggend deel van vier woonlagen. Beide bouwdelen aan de Van Slichtenhorststraat sluiten fysiek niet aan op de bestaande bebouwing aan weerszijden. Achter deze bouwdelen is een derde vrijstaand bouwdeel (vrijstaand) gesitueerd van vier bouwlagen. Concept B: Een aan de Van Slichtenhorststraat gesitueerd bouwdeel van vijf woonlagen, met een langere voorgevel dan in concept A. Rechts hierop aansluitend een lager en iets terugliggend bouwdeel waarin de ontsluiting (doorgang) is opgenomen. De zijgevels van deze bouwdelen aan de Van Slichtenhorststraat liggen in dit voorstel fysiek dichter bij de zijgevels van de bestaande bebouwing aan weerszijden. Achter het rechter bouwdeel ligt een kleiner, vierkant vrijstaand bouwdeel. Op het achterterrein is, net als in concept A, nog een vrijstaand bouwdeel met vier woonlagen gesitueerd. Op uw verzoek hebben wij vooruitlopend op een formele bouwaanvraag beoordeeld of een verdere uitwerking van één van de nu voorgelegde concepten kan leiden tot een plan waarover wij positief kunnen adviseren. Bij de voor-beoordeling dienen wij de criteria van bouwsteen H3, laat negentiende-eeuwse bebouwing, uit de Uitwerkingsnota Beeldkwaliteit aan te houden. Verder hebben wij rekening gehouden met het feit dat voor dit perceel het bijzondere toetsingsniveau van toepassing is en ook met het feit dat de locatie zich in een

Van Slichtenhorststraat Piushove VO III 26-06-2008.doc


gebied bevindt waarvoor de procedure is gestart om het aan te wijzen als beschermd stadsbeeld. Wat dit laatste aspect betreft, zijn wij erover geïnformeerd dat het uw uitdrukkelijke verzoek is om het bouwplan te beoordelen vanuit de te beschermen stedenbouwkundige en cultuurhistorisch waardevolle context opdat aangestuurd kan worden op een goede inpassing van de nieuwbouw. Hierbij zijn de volgende gegevens van belang: de Van Slichtenhorststraat is aangelegd binnen het stedenbouwkundige plan van 1906 en de bebouwing in de straat dateert voor het belangrijkste deel uit de periode 1906-1925. De bebouwing bestaat uit afzonderlijk ontworpen woonhuizen (herenhuizen en beneden- en bovenwoningen), enkele symmetrisch vormgegeven dubbelpanden en een ten noordwesten van Piushove gelegen parochiehuis. Alle gebouwen in de straat zijn zonder uitzondering opgetrokken in een traditionele baksteenarchitectuur. Na bestudering van beide concepten en de toelichting hierop vernomen te hebben, komen wij tot de conclusie dat de aanvrager gepoogd heeft onze opmerkingen uit eerdere overleggen (23-05-2007 en 29-05-2008) mee te nemen in een nieuw voorstel (concept A en concept B). Helaas echter moeten wij constateren dat er in deze voorstellen niet voldoende tegemoet wordt gekomen aan de in onze voorgaande adviezen opgenomen opmerkingen en beoordelingscriteria. De voorliggende concepten A en B leiden tot de volgende bemerkingen:  De analyse van de wijk moet ten grondslag liggen aan de plannen voor de nieuwbouw; de bestaande omliggende bebouwing, en dus niet de bestaande bebouwing (en massa) Piushove, zal het uitgangspunt moeten zijn voor de nieuwbouw. Een compositie op de grondslag zoals nu voorgesteld onttrekt zich aan de context, waar juist een evenwichtige aansluiting vereist is. Wellicht is een differentiatie van het bouwvolume hier een optie.  Wij zien een galerij-ontsluiting als een negatieve ontwikkeling. Deze werkt een seriematigheid in de hand die op deze locatie niet wenselijk is.  Aangaande de architectonische uitwerking van het geheel, dat in dit vooroverleg niet aan de orde is geweest, en onze opmerkingen daaromtrent verwijzen wij u naar ons advies d.d. 06-06-2008. Gelet op het voorgaande, komen wij tot de conclusie dat de voorgelegde concepten voor de locatie van Piushove in de huidige opzet nog niet kunnen leiden tot een plan dat kan voldoen aan de redelijke eisen van welstand. Het bouwplan zal op fundamentele wijze gewijzigd moeten worden om tot een plan te komen waarover wij binnen de door u gestelde kaders positief kunnen adviseren. Aanvullend op dit advies verwijzen wij u naar de opmerkingen uit ons advies d.d. 06-06-2008. Een aangepast plan zien wij met belangstelling tegemoet. Namens de Commissie Beeldkwaliteit,

drs. M.E.D. Lemmens, secretaris

Van Slichtenhorststraat Piushove VO III 26-06-2008.doc

kenmerk

VOIII blad

2

tM .ll ; r i / ^'•> ', i.

College Burgemeester en Wethouders

i^di..:

- tl &/. 201 Gemeente Nijmegen Postbus 9105 6500 HG Nijmegen.

afgeclsiJtr

Betreft: beschermd stadsbeeldobject Piushove

/|r/i m tjX-iio)

Geacht college,

Als bestuur van de stichting die zich inzet voor het behoud van het gebouw Piushove aan de Van Slichtenhorststraat 91-93 in Nijmegen, schriiven wlj u deze brief naar aanleiding van een gesprek van een van onze bestuursleden, de heer M. van Nie, met wethouder mevr. H. Kunst op 7 oktober 2010. Het gaat om het onderbrengen van genoemd gebouw als beschermd stadsbeeldobject in het beschermd stadsgezicht van de Indische buurt (Galgenveid). Allereerst wil het bestuur de door de wethouder getoonde belangstelling en de transparantie van het gesprek benadrukken. Wat het bestuur evenwel teleurstelde, was de door mevr. Kunst meegedeelde beslissing omtrent Piushove, namelijk dat uw College het advies van de Commissle Beeldkwaliteit zal opvolgen. Dit zou Inhouden dat het gebouw Piushove nlet meer als beschermd stadsbeeldobject zal ' worden aangemerkt. De gemeenteraad heeft reeds twee keer unaniem naar voren gebracht dat Piushove de status van beschermd stadsbeeldobject dient te krijgen en heeft het college opgedragen een voorstel aan de raad voor te leggen om dat te effectueren. Wlj constateren dat het college nlet de moeite heeft genomen om een eigen voorstel ter advisering aan de Commissie Beeldkwaliteit voor te leggen. in plaats daarvan heeft het zich er slechts toe beperkt de Commissie Beeldkwaliteit te vragen de door onze stichting en de Bond Heemschut overiegde argumentatie te beoordelen. Wlj benadrukken nog eens goed kennis te hebben genomen van de argumenten van genoemde commissie en blijven fundamenteel van mening verschillen ten aanzien van de waardering van het gebouw. Volgens de stichting en de buurtbewoners past het gebouw volstrekt in de historische context van de Indische buurt. Een belangrijk argument van de Commissie Beeldkwaliteit is het grote volume van Piushove. Nog afgezien van het feit dat de buurtbewoners dit echt anders zien, is dit argument bevreemdend, gelet op de enorme bouwmogelijkheden die het conceptbestemmlngsplan biedt. Dit klemt des te meer, daar eerder getoonde maquettes die de nleuwbouwplannen van de eigenaar van Piushove Talis weergeven, zo enorm van volume bleken te zijn dat zelfs de kloostertuin opgeofferd zou worden.

Het zal u niet verbazen dat de buurt volledig achter het behoud van het gebouw Piushove blijft staan. De diverse storende nieuwbouwprojecten in het oude deel van Nijmegen, die het karakter van buurten sterk hebben aangetast, benadrukken de noodzaak hiervan nog eens. Er zijn helaas al veel waardevolle gebouwen gesneuveld de afgelopen decennia. Op grond hiervan adviseert de stichting u een voorstel aan de gemeenteraad Nijmegen te doen toekomen waarin Piushove de status blijft houden van beschermd stadsbeeldobject De stichting gaat ervan uit dat de gemeenteraad bij haar mening zal blijven en weer unaniem een amendement zal indienen zodat Piushove behouden blijft. Het zal u duidelijk zljn dat de stichting hiertoe fracties zal benaderen.

Met vriendelijke groet, namens het Bestu^qr van de Stichting Buurtbewoners Piushove,

IVI. Steenmeijer Van Slichtenhorststraat 97 6524 JM Nijmegen [email protected] Tel. 3228273

Directie Grondgebied Ingekomen stuk D6 (PA 26 januari 2011) Stadsontwikkeling Archeologie en Monumenten. Datum uw brief

Recommend Documents