Dans Laurent Chétouane p.12
Muziektheater Wannes Deneer & Tuning People p.3
deSingel is multiple
September in deSingel v.u. Jerry Aerts, Desguinlei 25, B-2018 Antwerpen t 32 (0)3 248 28 28
Maandelijks behalve in juli P702096
deSingel Desguinlei 25 B-2018 Antwerpen
Maandkrant deSingel Augustus/September 2015 33ste jaargang
De gedrevenheid van André Leysen voor de kunsten. Op 11 juli overleed captain of industry André Leysen op 88-jarige leeftijd. Zijn uitzonderlijke verdiensten voor het bedrijfsleven en zijn grote maatschappelijke en politieke betrokkenheid werden in de media terecht in de verf gezet. Groot was ook zijn engagement voor kunst en cultuur. In Antwerpen was hij jarenlang bezieler van het Rubenianum, hij was sterk betrokken bij de wederopbouw van de tijdens WO II verwoeste Frauenkirche in Dresden, in 2008 kon de Koning Bouwewijnstichting dankzij een gulle schenking van André Leysen en zijn echtgenote Henri Evenepoels schilderij ‘Charles met streepjestrui’ verwerven, en als voorzitter van de Brusselse Munt ondersteunde hij krachtdadig het beleid van Gerard Mortier. In 1989 werd hij voorzitter van deSingel, op het moment dat Frie Leysen knokte om het huis zijn internationale status te geven. Toen ik in 1991 de directie van Frie mocht overnemen, kreeg ik meteen het volle vertrouwen van mijn voorzitter. Hij nam me wel even apart en zei in zijn gekende, bondige stijl: “Zorg ervoor dat je mij niet teveel nodig hebt. Ik sta achter je.” Het was zijn directe manier van delegeren en verantwoordelijkheid geven. Hij zou tot 2005 een inspirerende voorzitter van deSingel blijven. Zijn charisma en leiderschap zijn al die jaren een groot geschenk voor deSingel geweest. Wij zijn er André Leysen nog altijd erg erkentelijk voor. Jerry Aerts directeur
Afgiftekantoor: ANTWERPEN X
Maandkrant | september 2015
Muziektheater
Maandkrant | september 2015
Muziektheater
za 29, zo 30 aug 2015
za 29, zo 30 aug 2015
do 24, vr 25 sep 2015
Naomi Beeldens La Voix Humaine
Luigi De Angelis, Nicolas Achten & Jongeren Muziektheater Transparant In bocca al lupo
Wannes Deneer & Tuning People Ruis!
muziek Francis Poulenc tekst Jean Cocteau concept en zang Naomi Beeldens piano Jeroen Malaise coaching en eindregie Wouter Van Looy
concept, compositie, vormgeving W annes Deneer cello Seraphine Stragier regie-advies Jef Van Gestel video Joachim Baelus dramaturgie Dries Douibi
compositie C laudio Monteverdi, Giovanni Felice Sances, Girolamo Frescobaldi, Diego Cavalieri e.a muzikale leiding Nicolas Achten regie Luigi De Angelis/Fanny & Alexander live elektronica E manuele Wiltsch Barberio coaching continuo en orkest Lucas Peres zangcoach Caroline Pelon kostuums Lotte Stek
za 29 aug 2015 | Zwarte zaal | 22 uur zo 30 aug 2015 | Zwarte zaal | 17 uur gratis In ‘La voix humaine’ zit een vrouw aan een telefoon. Uit haar relaas maken we op dat ze treurt om een verloren geliefde. De dag voordat hij zal trouwen heeft ze met hem een gesprek dat telkens onderbroken wordt. Ze creëert een web van woorden, ze woont er als het ware in. De woorden verklanken haar angst, haar eenzaamheid, haar verlangen, haar obsessies. Maar hoeveel ze ook zegt, nog meer blijft ongezegd. Naomi Beeldens is oudgediende van heel wat Transparantprojecten. Ze speelde mee in ‘Porselein’ en was vele jaren present in de jongerenopera’s. Voor haar afstudeerproject aan het Conservatorium van Antwerpen koos ze dit intrigerende meesterwerk van Francis Poulenc en Jean Cocteau als vertrekpunt. Pianist/componist Jeroen Malaise is haar muzikale partner. Wouter Van Looy coacht haar in deze waanzinnige monoloog.
Muziekstudio | 20 uur € 18 (basis) | € 14 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar) introductie Leeszaal Kunstcampus zie p.7 Met ‘Ruis!’ maakt Wannes Deneer samen met zijn companen van Tuning People in deSingel een klank- en beeldcompositie over imperfectie in een wereld die streeft naar perfectie. In een steeds innoverende omgeving staat hij stil bij het concept van verval. Als ludiek eerbetoon aan verouderde technieken bouwt hij in ‘Ruis!’ fragiele, bewust imperfecte klankinstallaties.
organisatie Koninklijk Conservatorium Antwerpen, Muziektheater Transparant ism. d eSingel Naomi Beeldens © Wouter Van Looy
Gemaakt uit afvalmateriaal hebben deze machines geen enkel economisch nut. Maar achter hun onvolmaaktheid schuilt een herkenbare menselijkheid. ‘Ruis!’ is beeldende kunst, muziek en theater. Een poppenkast van abstracte vormen en klanken, met wiegende videobeelden en bewegende luidsprekers, met een live celliste in een scenografische concertinstallatie. Tuning People vindt nog maar eens het format uit waarin zij werken. coproductie deSingel internationale kunstcampus © Wannes Deneer & Tuning People
za 29 aug 2015 | Theaterstudio | 20 uur zo 30 aug 2015 | Theaterstudio | 15 & 20 uur € 12 (basis) | € 8 (-19 jaar) Het thema van de jongerenopera 2015 is geïnspireerd op de figuur van de wolf en zijn kunst om onder te duiken, paniek te zaaien, toe te slaan. Wat betekent het een wolf te zijn op de scène, als kunstenaar, zanger, instrumentalist? De muzikale en theatrale rijkdom die de werken van Italiaanse meesters uit de vroegbarok als Monteverdi, Sances, Frescobaldi, Cavalieri, … bieden, laten de makers van deze jongerenopera toe om het repertoire af te bakenen tijdens het repetitieproces, naargelang de specificiteit van het project en de mogelijkheden van de deelnemers.
2
Multi-instrumentalist, zanger en artistiek leider van Scherzi Musicali, Nicolas Achten, neemt de muzikale leiding op zich. De regie is in handen van de Italiaanse regisseur en scenograaf Luigi De Angelis die met zijn gezelschap Fanny & Alexander een graag geziene gast is op talloze internationale podia. coproductie deSingel Internationale kunstcampus ism. F ondation Royaumont, Scherzi Musicali, Koninklijk Conservatorium Antwerpen, Koninklijk Conservatorium Den Haag Wolven- en vossenjacht, Peter Paul Rubens, 1616, detail, New York, The Metropolitan Museum of Art
3
Maandkrant | september 2015
Muziek
Maandkrant | september 2015
Muziek
zo 20 sep 2015
Blauwe zaal & Muziekstudio | 11.30 22 uur € 30, 24 (basis) | € 24, 20 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar)
11.30 uur | Blauwe zaal
Maria Lettberg piano
Skrjabin Discovery Maria Lettberg, Vitaly Samoshko, Alexander Melnikov piano
een sterke emotionele lading. Dit extreme emotionele bereik beantwoordt goed aan onze huidige tijd. We zijn sneller, impulsiever, vrijer en ook individualistischer geworden, maar we zoeken nog hetzelfde als vroeger: een toegang tot de eigen ziel, een leven in balans met onszelf en de buitenwereld. De muziek van Skrjabin kan ons zeer goed bij deze zoektocht begeleiden. A. M.: De contradicties vind ik fascinerend. Letterlijk alles wat Skrjabin zei, staat in contradictie met wat hij deed. Hij vond dat de viool en de stem de twee belangrijkste instrumenten waren. Toch componeerde hij voor viool alleen maar een kleine romance in zijn jonge jaren en voor zang schreef hij helemaal niets. Daartegenover staat een gigantisch oeuvre voor piano solo. Zijn geschriften en pogingen tot filosofische teksten of poëzie - die hij zelf meer serieus nam dan zijn muziek kan men makkelijk het werk van een charlatan noemen. Maar zijn muziek - elke noot, vroeg of laat - is onberispelijk en het resultaat van perfecte compositietechnieken. V.S.: Wat mij fascineert, is dat in Skrjabins muziek verschillende werelden samenkomen: op aarde, in de hemel, onder de grond,... zelfs futuristische werelden die nog ontdekt moeten worden. Een goed vertolker kan alles doen met zijn muziek: schilderen, toveren, vliegen,...
Alexander Skrjabin onate nr 1 in f, opus 6 S Vers la flamme. Poème pour piano, opus 72 Sonate nr 10, opus 70 12.30 uur | Muziekstudio
Skrjabin, een portret lezing door Francis Maes spreektaal Nederlands
14.30 uur | Blauwe zaal
lecture recital
door M aria Lettberg ‘Skrjabins stijlontwikkeling in een historische samenhang’ spreektaal Engels
Alexander Skrjabin tude in cis, opus 2 nr 1 E Sonate-Fantaisie in gis, op. posth. Valse in Des, op. posth. Mazurka in e, opus 25 nr 3 Poème in Fis, opus 32 nr 1 Rêverie in C, opus 49 nr 3 Prélude in a, opus 51 nr 2 Prélude, opus 74 nr 2 Poème, opus 69 nr 1
Zijn emotionele bereik is extreem groot en gaat van fragiele, fijne klanken enerzijds tot extatische uitbarstingen anderzijds.
16.30 uur | Blauwe zaal
Vitaly Samoshko piano
Alexander Skrjabin Sonate nr 5 in Fis, opus 53 Préludes, opus 11 Selectie uit Etudes, opus 42 Fantaisie in b, opus 28 12 Etudes, opus 8 20 uur | Blauwe zaal
Alexander Melnikov piano
Alexander Skrjabin Sonate-Fantaisie nr 2 in gis, opus 19 Sonate nr 3 in fis, opus 23 Sonate nr 9, opus 68 ‘Messe Noire’ Morton Feldman riadic Memories T
3 begenadigde pianisten brengen hele dag lang hommage aan Alexander Skrjabin
Honderd jaar na zijn overlijden wijden we een heuse marathon aan de pianomuziek van Alexander Skrjabin (1871-1915). Drie pianisten staan in de startblokken. De Zweedse Maria Lettberg bracht bijna haar hele leven door met de muziek van Skrjabin. Met haar cd-integrale van Skrjabins pianowerken verwierf ze wereldfaam. Voor Alexander Melnikov is Skrjabin een van zijn vroege jeugdliefdes die regelmatig terug opflakkert. Vitaly Samoshko kent u als de winnaar van de Koningin Elisabethwedstrijd 1999. Ook hij draagt de excentrieke componist een bijzonder warm hart toe. We vroegen de drie pianisten naar hun whereabouts in hun waardering voor Skrjabin. Herinnert u zich uw eerste kennismaking met de muziek van Skrjabin? Was het liefde op het eerste gehoor? Maria Lettberg: Mijn moeder draaide thuis platen met Skrjabins muziek uitgevoerd door Sofronitzky en
4
Horowitz. Ik was pas vijf of zes en weet niet of het nu echt liefde op het eerste gehoor was, maar de muziek beviel me wel. Alexander Melnikov: Ik denk dat ik ook zijn muziek voor het eerst als kind thuis hoorde. Ik associeerde zijn muziek lange tijd met iets ontroerends en lyrisch, later transformeerde het zich eerder in nostalgie. Als kleine jongen had ik het natuurlijk wel moeilijk met de late werken. Vitaly Samoshko: Ik kwam rond mijn dertiende voor het eerst in aanraking met Skrjabin. Ik speelde toen enkele études uit opus 12 en werd op slag verliefd op zijn muziek. Wat fascineert u het meest aan Skrjabins muziek? M.L.: Zijn emotionele bereik is extreem groot en gaat van fragiele, fijne klanken enerzijds tot extatische uitbarstingen anderzijds. Diepe geestelijke, spirituele reflecties slaan om in sensuele extase. Aan de ene kant is het abstracte, intellectuele muziek. Tegelijk heeft ze
De extravagante mystieke en utopische ideeën van Skrjabin gaven hem het label van egocentrische gek. Vaak vormen ze een hinderpaal om zijn muziek ten volle te appreciëren. Vindt u Skrjabins filosofische ideeën relevant om zijn muziek te vertolken of kan men de muziek en de ideeën los zien van elkaar? A.M.: Dat is een moeilijke vraag. Ik zou me nooit zelfzeker genoeg voelen om de esoterische kant volledig te verwerpen maar nadat ik geprobeerd had me in zijn denkwereld te verplaatsen, heb ik toch besloten in de eerste plaats gewoon van zijn muziek te genieten. In zijn late werken heb ik het gevoel dat hij ergens naartoe ging waar mensen geen toegang toe hebben en ik heb vaak gedacht dat zijn vroege dood niet toevallig was. Satan heeft vele gezichten … M.L.: Moet men de bijbel lezen om Bach te kunnen waarderen? Neen, het unieke aan muziek is toch dat ze je op haar eigen manier onmiddellijk raakt. Ik vind dat een vertolker de ideeën wel moet kennen om dieper tot de muziek te kunnen doordringen. Maar die ideeën zijn niet dwingend, de vertolker moet de vrijheid hebben zijn eigen visie te ontwikkelen. Er is geen concreet bewijs dat Skrjabin echt gek zou geweest zijn. Men had vooral kritiek op de grootsheidswaanzin van zijn ideeën. Die kan men echter ook beschouwen als de uitdrukking van een groot artistiek zelfbewustzijn. Skrjabin leefde in een tijd vol revolutionaire, radicale ideeën op het vlak van filosofie, religie en politiek. Skrjabins uiteindelijke doel was de bevrijding van de mensheid door de kunst. Wanneer hij zichzelf in de rol van een god ziet, dan is dat volgens mij een vorm van radicale retoriek.
Een goed vertolker kan alles doen met zijn muziek: schilderen, toveren, vliegen,...
Tussen opus 2 en opus 74 - een korte periode van 25 jaar - evolueerde Skjrabins muziek stilistisch zeer snel. Heeft u het gevoel dat het een logische, onvermijdelijk evolutie was? V.S.: De evolutie van opus 2 tot opus 74 was het gevolg van zijn constante zoektocht naar nieuwe kleuren en harmonieën, kortom naar een nieuwe muziektaal. M.L.: Zeker, Skrjabins muziek ontwikkelde zich zeer snel maar ook consequent. Hij kwam altijd terug uit bij dezelfde emotionele toestanden. Zowel in de traditionele vroege werken in majeur en mineur als in de latere dodecafonische werken staan altijd weer zinnenprikkelende sensualiteit en extatische uitbarstingen tegenover bijna immateriële reflecties. En daarvoor zocht hij voortdurend een nieuwe taal. A.M.: Zijn stijlevolutie verliep inderdaad in logische stappen, je kan duidelijk zien wat waaruit ontstaat. Ik weiger echter zijn late werken (in tegenstelling tot Beethoven, een andere componist die een enorme stijlevolutie doormaakte) als afsluiting te zien. Het is tegelijk een kwelling en fascinerend om je te proberen voorstellen welke muziek hij nog zou geschreven hebben indien hij niet zo vroeg was gestorven. Welke invloed heeft Skrjabin uitgeoefend op volgende generaties componisten? A.M.: Niet veel. Zeker niet te vergelijken met de invloed die Debussy heeft uitgeoefend, die een nog groter genie was. Skrjabin is eerder een eenmalig fenomeen in de muziekgeschiedenis. Hij hoorde niet thuis in een of andere lijn van traditie. Ik heb er lang over nagedacht en ik kan in Morton Feldman wel een zielsverwante opvolger zien. M.L.: Skrjabin was inderdaad een einzelgänger. Hij leidde geen compositieklas en had bijgevolg ook geen directe navolgers. Toch denk ik wel dat zijn muziekesthetiek een grote invloed heeft gehad op een hele componistengeneratie. Niet alleen op de zogeheten ‘Skrjabinisten’ Roslavets, Oboechov en Visjnegradski maar op andere grote componisten als Prokofjev, Stravinsky, Messiaen, Boulez en Stockhausen. Revolutionaire elementen in Skrjabins muziek waren de twaalftoonsmuziek (zeer duidelijk in de ‘Préludes opus 74’), de vereniging van het horizontale en het verticale die naar de seriële muziek vooruitwijst, het principe van micro-chromatiek, zijn synesthetische composities met kleurenorgel en zijn werk aan het ‘Mysterium’, een gesamtkunstwerk waarin alle kunsten samenkomen. Dat hij zoals Morton Feldman zou zijn gaan componeren als hij langer had geleefd, is een gewaagde stelling. Ik geloof niet dat Skrjabin zoals Feldman naar reductie zou zijn gaan zoeken om naar het vormloze te streven. Men kan zich voorstellen dat Skrjabin ook met de receptie van klank en herinnering gespeeld zou hebben, maar dan zeker op een heel andere manier. Misschien zou hij in zijn verdere zoektocht naar sensualiteit en extase met microtonen en elektronica zijn gaan experimenteren. Vindt u Skrjabins pianowerken technisch veeleisend? Ik kan me voorstellen dat Skrjabin met zijn transcendente spirituele ideeën misschien bepaalde pianistieke grenzen wou overschrijden? M.L.: Zijn muziek is pianistiek comfortabel geschreven. Tegelijk is hij een van die componisten die erin slagen een brug te slaan tussen het rationele en het emotionele, door de hechte constructie en de logica van de muziek even interessant te maken als het emotioneel waarneembare klankresultaat. V.S.: Onspeelbaar zou ik zijn muziek zeker niet noemen, maar ze vereist een zeer vlot gebruik van techniek. En
5
dan bedoel ik niet vingers of snelheid maar wel de kunst om klank en kleur te maken en die met veel fantasie oneindig te variëren. In Skrjabins muziek zijn de mogelijkheden grenzeloos.
In zijn late werken heb ik het gevoel dat hij ergens naartoe ging waar mensen geen toegang toe hebben Om in schoonheid te eindigen een omschrijving van Skrjabins muziek in de woorden van schrijver Boris Pasternak: “...men zou bijna kunnen zeggen dat hij zich van de aarde losmaakte en in de lucht zwom. Meestal zwolg hij in een vergeestelijkte lichtheid, in een beweging van gewichtloosheid, die allerlei vormen aannam en het vliegen evenaarde.” M.L.: Zeer poëtisch! Ik vind het een treffende omschrijving van Skrjabins muziek. V.S.: Daar ben ik het volledig mee eens. A.M.: Ja, dat is een bekend citaat, maar ik verkies het in het Russisch. interview Chloë Herteleer, programmaverantwoordelijke muziek deSingel Maria Lettberg © Roderich Reimer | Vitaly Samoshko © Frédérique Debras Alexander Melnikov © Marco Borggreve Alexander Skrjabin, 1909 © Harenberg Verlag Dortmund
Maandkrant | september 2015
Hét studentenabonnement van deSingel
4 voorstellingen + 4 surprises Je bent student en jonger dan 25 en je bent graag mee met al wat nieuw is? Wees dan nu reeds zeker van jouw portie dans, theater en muziek. Via dit abonnement maak je kennis met een prachtige dansvoorstelling van wereldklepper Anne Teresa De Keersmaeker & Rosas, een theatervoorstelling op locatie van het eigenzinnige viertal De Warme Winkel, een muziekoptreden van de revelatie van het moment inclusief party én een avond die je doorbrengt in een groots opgezet decor met tientallen muzikanten.
Haast je want het aantal abonnementen is beperkt! ‘Student Special’ voor een prikje: € 30 do 15 okt 2015 | 20 uur | Rode zaal
Muziek Think & Talk
Maandkrant | september 2015
Muziek Think & Talk
do 17 sep 2015
za 19 sep 2015
do 24 sep 2015
wo 23 sep 2015
Hendrickje Van Kerckhove s opraan & Nicolas Callot
Scherzi Musicali olv. Nicolas Achten
Koor & Orkest Arcangelo
Frank Braley, Vlad Weverbergh & Friends
Liederen van E dvard Grieg, Robert Schumann en Richard Strauss
werk van Johann Kapsberger, Giovanni Felice Sances, Claudio Saracini, Heinrich Ignaz Franz von Biber, Estevào de Brito, Giovanni Salvatore ea.
Blauwe zaal | 20 uur € 20 (basis) | € 16 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar) gratis inleiding Adeline Boeckaert | Blauwe foyer | 19.15 uur
Blauwe zaal | 20 uur € 32, 26, 22 (basis) | € 26, 22, 18 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar) gratis inleiding Yannick Maes | Blauwe foyer | 19.15 uur
Deborah Cachet sopraan Luciana Mancini mezzosopraan Reinoud Van Mechelen tenor
Stabat Mater nel seicento
piano
Waarom het ver van huis gaan zoeken wanneer enkele van de fijnste liedvertolkers om de hoek wonen? Hendrickje Van Kerckhove is een oud-studente van het Antwerpse conservatorium en veroverde ondertussen de podia van de Bayerische Staatsoper, het Festival Aix-en-Provence en de Staatsoper unter den Linden Berlin, om er maar enkele te noemen. U herinnert zich vast ook haar schitterende prestatie in ‘Dialogues des Carmélites’ in de Vlaamse Opera. Nicolas Callot kent u onder meer als twee van de vier handen van het pianoduo dat hij vormt met Lucas Blondeel. Daarnaast is hij ook een fijnbesnaard liedpianist. Tussen Van Kerckhove en Callot heerst een bijzonder mooie chemie. Ze vinden elkaar onder meer in hun liefde voor de liederen van Edvard Grieg. Net als in zijn ‘Lyrische Stücke’ voor piano solo toont Grieg zich in zijn liederen een meester in impressionistische sfeerschepping en harmonische subtiliteiten die onder de huid kruipen. Warm aanbevolen! Hendrickje Van Kerckhove | Nicolas Callot © Yoshie Kuwayama
Anne Teresa De Keersmaeker & Rosas Verklärte Nacht
do 12 nov 2015 | 20 uur | op locatie
Zelfverzekerd, bevlogen en onbevangen. Nicolas Achten en zijn ensemble Scherzi Musicali rijgen in hun tocht door de zeventiende eeuw de parels aan elkaar. Voor dit concert gaan ze aan de slag met het thema van de rouwende moeder, het ‘Stabat Mater’. Deze aangrijpende tekst haalde bij vele componisten het beste naar boven. Vaak gaat het om composities die in de plooien van de geschiedenis verdwenen zijn: werk van beroemdheden als Kapsberger in Venetië en Sances in Wenen, of van meer obscure figuren als Saracini uit Siena en Salvatore uit het vurige Napels. Steeds leidt de aandacht voor de nuances en emoties van de tekst tot pakkende resultaten. © Emilie Lauwers
olv. Jonathan Cohen
Joélle Harvey, Olivia Vermeulen sopraan Iestyn Davies contratenor Thomas Walker tenor Thomas Bauer bas Johann Christian Bach agnificat a 4 in C, E22 M Carl Philipp Emanuel Bach Magnificat in D, Wq215 (H772) Johann Sebastian Bach Magnificat, BWV243
Frank Braley piano Vlad Weverbergh klarinet L uk Nielandt hobo D irk Noyen fagot Luc Bergé hoorn Roland Herret, Claudia Schwarzl viool Sergio Trujillo altviool Tobias Wögerer cello Tom Devaere contrabas Wolfgang Amadeus Mozart Grande sonate voor klarinet en piano in A, naar het Klarinetkwintet, KV581 Klarinetkwintet in A, KV581 Kwintet voor piano en blazers in Es, KV452 (originele versie en versie voor octet blazers en strijkers)
Blauwe zaal | 20 uur € 52, 42, 32 (basis) | € 42, 32, 26 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar) gratis inleiding Liesbeth Segers | Blauwe foyer | 19.15 uur introductie Leeszaal Kunstcampus zie hieronder De feestelijke tekst van het Magnificat, de Bijbelse lofzang van Maria aan de Heer, is al eeuwenlang een rijke inspiratiebron voor componisten. Het Magnificat van Johann Sebastian Bach kent u natuurlijk al en kan u nooit genoeg horen. Maar ook zonen Carl Philipp Emanuel en Johann Christian waagden zich aan het schrijven van een Magnificat. Anders dan bij hun vader is hun zetting emotioneel veel expressiever. Barokorkest Arcangelo is de jongste ster aan het Engelse oude-muziekfirmament. De briljante dirigent en oprichter Jonathan Cohen brengt muzikanten samen die zowel op hedendaagse als op historische instrumenten uitblinken. Onder zijn toeziend oog wordt de partituur steevast met een passie benaderd die het historische begrip ver overstijgt. Jonathan Cohen © Marco Borggreve
Blauwe zaal | 20 uur € 24, 20 (basis) | € 20, 16 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar) gratis inleiding Bernard De Graaf | Blauwe foyer | 19.15 uur ‘Shapeshifters’, een begrip uit de sciencefiction dat associeerbaar is met Mozart? Toch wel. ‘Shapeshifters’ staat voor “een gedaanteverwisseling met behoud van dezelfde entiteit”. Een fenomeen dat ook in de muziekgeschiedenis welig tierde. Sinds eeuwen worden populaire composities gekopieerd, bewerkt, voor grotere of kleinere formaties gearrangeerd, ... Niet zelden bevinden er zich pareltjes onder deze
bewerkingen. Tijdens dit concert hoort u het originele Klarinetkwintet van Mozart uit 1798 én de alternatieve versie die in 1809 bij Artaria verscheen als ‘Grande Sonate’ voor klarinet en piano. De arrangeur werd niet eens vermeld. Zo ook verging het de auteur van de octetversie van het Kwintet voor piano en blazers. Maar laat dat de pret niet bederven. Vlad Weverbergh omringt zich met excellerende Vlaamse en Weense musici, naast niemand minder dan Frank Braley aan de piano. Wolfgang Amadeus Mozart | Frank Braley
do 24 sep 2015 voorafgaand aan concert Koor & Orkest Arcangelo (p.7) en Ruis! (p.3)
De Warme Winkel BAM Kunst is geen kast
Introductie Leeszaal kunstcampus
vr 22 jan 2016 | 20 uur | Blauwe zaal
18 uur | Leeszaal | duur 1 uur | gratis | reservering verplicht via
[email protected]
Stuff
vr 22 jan 2016 | 23.30 uur | Muziekstudio
In onze Leeszaal vindt u niet alleen achtergrondinformatie bij onze voorstellingen, concerten en tentoonstellingen. Ook algemene naslagwerken, tijdschriften en een enorme waaier aan boeken over theater, dans, muziek en architectuur kan u er raadplegen. Basis voor de collectie is de bibliotheek van het Koninklijk Conservatorium, een collectie van internationaal belang die zo’n 600.000 publicaties omvat. Jan Dewilde, bibliothecaris van het Conservatorium, geeft u graag meer uitleg over deze indrukwekkende verzameling. U zal aansluitend op zijn toelichting de Leeszaal ongetwijfeld - nog - vaker bezoeken!
Party met Stuff
za 12 mrt 2016 | 20 uur | Theaterstudio
Koen Theys, ChampdAction & Escautville Serial drummer Girls
+ 4 surprises
6
7
een samenwerking van deSingel internationale kunstcampus, Koninklijk Conservatorium Antwerpen, Vlaams Architectuurinstituut openingsuren leeszaal ma di 10 16 uur wo vr 10 20 uur za 14 20 uur zo 14 18 uur gratis © Michiel De Cleene
Maandkrant | september 2015
Muziek Think & Talk
Maandkrant | september 2015
Muziek
lezingenreeks
cursus deSingel
cursus Amarant
di 29 sep 2015
wo 30 sep 2015
Goethe-Leesclub
De kracht van Bach
De romantiek
Le Concert Olympique & Arnold Schönberg Chor
Artemis Quartett
moderator W illem van Zadelhoff telkens op maandag | Vergaderzaal | 20 uur € 5 per sessie | € 20 volledige reeks incl. drankje | reservering noodzakelijk spreektaal Nederlands Nieuwsgierig naar Duitse literatuur? Kom naar de Goethe-Leesclub en ontdek historische en hedendaagse auteurs uit Duitstalig Europa. In kleine groep, drankje bij de hand, hebben we het in het Nederlands over Duitstalige boeken (die naar het Nederlands vertaald zijn). De Goethe-Leesclub wordt in deSingel begeleid door Willem van Zadelhoff (NL), die voor u enkele van zijn favoriete titels uitgekozen heeft.
docent Yves Senden
Van ‘vroeg’ naar ‘hoog’ Van Beethoven tot 1850 docent Yves Senden
olv. Jan Caeyers
Vineta Sareika, Gregor Sigl viool Friedemann Weigle altviool E ckart Runge cello
Lenneke Ruiten sopraan Katrin Wundsam alt Eric Stoklossa tenor Thomas Tatzl bas
Ludwig van Beethoven trijkkwartet nr 5 in A, opus 18 nr 5 S Strijkkwartet nr 7 in F, opus 59 nr 1 ‘Razumovski’ Léos Janácek Strijkkwartet nr 1 ‘Kreutzersonate’
Ludwig van Beethoven Symfonie nr 6 in F, opus 68 ‘Pastorale’ Mis in C, opus 86
ism. G oethe Institut Brüssel
ma 28 sep 2015
Elfriede Jelinek Hebzucht, een amusementsroman
Querido (‘Gier, ein Unterhaltungsroman’, Rowohlt)
ma 16 nov 2015
Alfred Döblin Berlijn Alexanderplatz
Wereldbibliotheek (‘Berlin Alexanderplatz’, Fischer Taschenbuch)
ma 18 jan 2016
Arno Camenisch Sez Ner, Achter het station, De laatste (trilogie)
Bezige Bij (‘Die Bündner Trilogie: Sez Ner, Hinter dem Bahnhof, Ustrinkata’, Engeler Verlag)
ma 14 mrt 2016
Rainald Goetz Johann Holtrop
Uitgeverij Leesmagazijn (‘Johann Holtrop’, Suhrkamp)
ma 9 mei 2016
Ingeborg Bachmann Malina Van Gennep (‘Malina’, Suhrkamp)
4 x op dinsdag | Blauwe foyer | 19.30 22 uur € 180 (basis) | € 148 (-35/65+) prijs incl. concerttickets, syllabus, drankjes, deSingelkaart Deze cursus is inmiddels uitverkocht.
10 x op vrijdag | vanaf vr 25 sep 2015 Blauwe foyer | 14 16.30 uur € 104 | lid Amarant of abonnee deSingel € 119 | niet-leden inschrijven amarant.be
organisatie deSingel internationale kunstcampus
organisatie Amarant
De Mattheuspassie, het Magnificat, de Goldbergvariaties, de Brandenburgse Concerti, ... Allemaal hoogtepunten uit onze westerse muziekgeschiedenis. Stuk voor stuk absolute meesterwerken, van een overweldigende schoonheid, compositorisch doorwrocht én met een intense emotionele diepgang. Allemaal ontsproten aan één genie: Johann Sebastian Bach! Naast een algemene schets van de historische en kunsthistorische context waarin Bach werkzaam was, krijgt u ook een toelichting bij elk werk dat tijdens de concerten op het programma staat.
Van de zogenaamde Weense klassiekers is Beethoven de figuur die ontegensprekelijk de scharnierfiguur vormt naar de romantiek. Hij is tevens de symboolfiguur voor een totaal nieuwsoortige manier van muzikaal denken. Hij effent de weg voor Schubert, Mendelssohn, Weber en Rossini. Berlioz en Chopin diepen het profiel van de romantische componist verder uit. Intussen beginnen zich in het muzikale landschap twee kampen af te tekenen. Van de ene kant zijn er componisten die de lijn van Beethoven verder willen zetten (Schumann, Brahms), van de andere kant zijn er die het over een andere boeg willen gooien (Liszt, Wagner). Deze dwarsdoorsnede van de eerste helft van de muzikale 19de eeuw wil de luisteraar in contact brengen met de rijke waaier aan veranderende compositorische inzichten, ingebed in de sociale context.
di 22 sep 2015 | les 1
Magnificat
inleiding op concert Koor & Orkest Arcangelo do 24 sep 2015
di 15 dec 2015 | les 2
Leipziger Weihnachtskantaten inleiding op concert Collegium Vocale Gent do 17 dec 2015
di 26 jan 2016 | les 3
Frédéric Chopin door Eugène Delacroix, 1838, Musée du Louvre, Parijs
Blauwe zaal | 20 uur € 24, 20 (basis) | € 20, 16 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar) gratis inleiding Mark Delaere | Blauwe foyer | 19.15 uur In juli overleed Friedemann Weigle, altviolist van het Artemis Quartett en professor aan de Musikhochschule Hanns Eisler in Berlijn. Dertig jaar lang was Weigle een van de belangrijkste figuren in de internationale strijkkwartetscene en een gepassioneerde, inspirerende mentor voor talloze jonge kamermuziekensembles. Hij was stichtend lid van en speelde twintig jaar lang in het Petersen Quartett. Sinds 2007 maakte hij deel uit van het Artemis Quartett. deSingel condoleert familie en collega’s en wenst hen veel sterkte. In samenspraak met de musici zoeken we een vervangprogramma als hommage aan Friedemann Weigle. Op het moment van druk van deze krant hadden we daarover nog geen informatie. We houden u op de hoogte via onze website en per e-mail. © Molina Visuals
Blauwe zaal | 20 uur € 42, 32, 26 (basis) | € 32, 26, 22 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar) gratis inleiding Francis Maes | Blauwe foyer | 19.15 uur Beethovenapostel Jan Caeyers en zijn Concert Olympique werken voor het eerst samen met het wereldberoemde Arnold Schönberg Chor. En dat voor een lang onderschat meesterwerk, de Mis in C van Beethoven, die stilaan uit de schaduw treedt van haar beroemde zus, de ‘Missa Solemnis’. In zijn ‘Pastorale’ bezingt Beethoven zijn grote liefde voor de natuur. In
plaats van te schilderen, roept de muziek vooral sterke gevoelens op. Deze symfonie is de zalvende yin tegenover de opruiende yang van de Vijfde, waarmee ze gelijktijdig voltooid werd. Kom u laven aan weldadige orkestklanken en goddelijke stemmen, in de deskundige handen van een bevlogen specialist. Jan Caeyers © Marco Borggreve
Brandenburgse Concerten & Goldbergvariaties inleiding op concert Hofkapelle München do 4 feb 2016 & concert Jeremy Denk za 6 feb 2016
Oproep backstage reporters
The Young Ones is het online medialab van backstagereporters van deSingel. Het team bestaat uit videomakers, fotografen, illustratoren, bloggers en journalisten die een exclusieve toegang krijgen achter de schermen van onze bruisende internationale kunstcampus. Ze sharen hun interviews, reportages en verhalen via facebook, instagram, twitter, ...
di 15 mrt 2016 | les 4
Mattheuspassie inleiding op Nederlandse Bachvereniging vr 18 mrt 2016
Heb je ook zin om deel uit te maken van deze enthousiaste ploeg en om uitzonderlijke ervaringen op te doen, stuur dan een mailtje naar
[email protected] www.desingel.be/theyoungones
8
9
Maandkrant | september 2015
Muziek Think & Talk
Maandkrant | september 2015
Muziek
za 12 sep 2015
zo 27 sep 2015
Station
Een woordeloze muziekvoorstelling Nicolas Rombouts contrabas J oris Caluwaerts toetsen Aarich Jespers decor Adriaan Van Aken regie
Hele gebouw | 19 uur | € 30 (basis) | € 25 (abonnee De Standaard) Op zaterdag 12 september komt De Standaard, mediasponsor van deSingel, letterlijk tot leven en zet zijn hebben en houden op onze podia. Verwacht u - naast
het onverwachte - aan een bont défilé van journalisten, columnisten, koks, fotografen, schrijvers, kunstenaars, wijnkenners en orkest. Komt dat zien!
met Tom Lanoye, Guy Tegenbos, Jan Dewilde, Michiel Hendryckx, Lectrr, Marc Reynebeau, Eva Mouton en vele anderen
vr 18 sep 2015
De Alzheimer Code De Ouverture
Blauwe zaal | 20 uur € 20, 15 (basis) | € 15, 10 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar) Over alzheimer en dementie is het laatste woord nog niet gezegd. Het kunstenaarsproject ‘De Alzheimer Code’ wil het gesprek stimuleren. Na de eerste aanzet, op vrijdag 18 september in onze Blauwe zaal, volgt een uitgebreid programma in heel Vlaanderen. Met niet alleen tentoonstellingen - M HKA (Antwerpen), Museum Dr. Guislain (Gent), M-Museum (Leuven), Muntpunt (Brussel) -, maar ook films en documentaires (VRT Canvas), workshops en interactieve voorstellingen, reflectiemomenten, ... De boodschap is duidelijk: mensen met dementie tellen mee. ‘De Ouverture’ in deSingel belooft een diverse avond. Bernard Dewulf, Dirk De Wachter, Guido De Bruyn, Ephameron, Nathalie Carpentier, Dimitri Leue en Warre Borgmans zijn enkele van de vele stemmen die het gesprek voeden.
En waar het woord tekortschiet, krijgt u muziek, beeld en dans. Fragmenten uit de ontroerende documentaire ‘Feel My Love’ van Griet Teck, een choreografie van Sidi Larbi Cherkaoui uitgevoerd door Nemo Oeghoede en pianoduetten van Jan Michiels en Inge Spinette onderstrepen dat mensen met alzheimer en dementie er wel degelijk bijhoren. Ook wordt een hommage gebracht aan al diegenen die mensen met dementie bijstaan en begeleiden. organisatie Alzheimer Liga Vlaanderen, Expertisecentrum Dementie Vlaanderen en Hellebosch vzw ism. d eSingel internationale kunstcampus www.alzheimercode.be
Films op Canvas zo 20 sep 2015 | 21.50 uur | Canvas ‘Feel my love’ is een ontroerend, intrigerend portret van mensen die leven met dementie. Een film over liefde en loslaten, over hoe mensen met elkaar kunnen blijven communiceren. regie Griet Teck vr 25 sep 2015 | 21.15 uur | Canvas ‘Amour’, heel terecht bekroond met de Gouden Palm op het Filmfestival van Cannes, is een bijzonder relevante film over liefde, oud zijn en afscheid nemen. regie Michael Haneke
Rode zaal | 14 & 16 uur | vanaf 5 jaar € 12 (basis) | € 8 (-19 jaar) Een station is een plek van vertrek van waar je werkelijk overal heen kan. Je moeder controleert nog gauw even je bagage, terwijl jij alvast de trein opstapt en een plaats uitzoekt. En dan plots gebeurt het: de conducteur die op zijn fluitje blaast, de deuren die sluiten, de trein die traag vertrekt. Op het perron geeft je moeder je een laatste knipoog. Je zwaait nog even. En weg ben je!
‘Station’ brengt een verrassende combinatie van muziek en knutselarij met treinen, sporen en wissels. Muzikanten Nicolas Rombouts (Dez Mona) en Joris Caluwaerts (The Go Find, Zita Swoon, …) zijn de treinbestuurders. Aarich Jespers (Zita Swoon Group) staat in voor de machinerie. Theatermaker Adriaan Van Aken (Braakland/Zhebuilding) coacht het verhaal.
een productie vanZonzo Compagnie, Braakland/Zhebuilding in coproductie met Stormopkomst, Kunstencentrum Rataplan, Jeugd & Muziek Vlaanderen © Aarich Jespers
muziek in een brief
Het afgelopen seizoen lanceerden we de muziekwedstrijd ‘Iedereen Componist’, samen met Het Koninklijk Conservatorium Antwerpen en Jeugd & Muziek Vlaanderen. Honderden enthousiaste kinderen stuurden ons hun eigen composities. De meest originele muziekstukjes werden geselecteerd, waarna de studenten van het Conservatorium met de kinderen aan de slag gingen om de composities te verwerken tot een echt huiskamerconcert. Een groot succes! Isolde Lasoen is opnieuw enthousiaste meter van deze actie.
1. bedenk je eigen muziekstuk 2. voer het uit met vrienden en familie 3. maak er een filmpje van 4. wie weet sta je in de lente op het grote podium met echte muzikanten
10
Vanaf september kan iedereen tussen 4 &12 jaar opnieuw deelnemen via iedereencomponist.be!
Welke rol speelt klassieke muziek in uw leven en dat van uw (klein-)kinderen? Omdat we daarnaar zeer benieuwd zijn, lanceren we volgende oproep. Schrijf een brief naar elkaar en vertel daarin wat jullie zo mooi vinden aan klassieke muziek en hoe die muziek jullie met elkaar verbindt. Jullie brieven krijgen alvast een plekje op onze website. De mooiste verhalen brengen we voor de camera. Daar lezen (groot-)ouders en (klein-)kinderen hun brieven aan elkaar voor. Meer info via www.desingel.be
Veel plezier! Want voor mooie muziek ben je nooit te jong!
Alle brieven van (groot-) ouders en hun (klein-) kinderen graag sturen naar
[email protected]
11
Maandkrant | september 2015
Dans
2x Made in deSingel
Maandkrant | september 2015
Dans
za 26, zo 27 sep 2015
wo 16
do 24 sep 2015
Laurent Chétouane 3 Soli
Sidi Larbi Cherkaoui & Eastman Fractus V
van en met L aurent Chétouane, Ioannis Mandafounis, Mikael Marklund, Roberta Mosca
dans S idi Larbi Cherkaoui, Dimitri Jourde, Johnny Lloyd, Fabian Thomé Dutena, Twoface muzikale uitvoering Shogo Yoshii, Woojae Park, Soumik Datta
Bij aanvang van het nieuwe seizoen treden twee vermaarde choreografen aan die onderzoek en samenwerking hoog in hun vaandel dragen. Op woensdag 16 september vindt in onze Rode zaal de wereldpremière van ‘Fractus V’ plaats, de nieuwe choreografie die Sidi Larbi Cherkaoui met zijn gezelschap Eastman maakt en waarin hij ook zelf danst. De nieuwbakken artistiek leider van Ballet Vlaanderen loopt over van ideeën en plannen. Die maakt hij concreet in twee aparte structuren, allebei met Antwerpen als thuisbasis. Een non-hiërarchisch denken over beweging, lichaamstaal en cultuur is de basis van zijn artistieke aanpak. Cherkaoui’s werk voorziet het grote publiek van een breed scala aan projecten en samenwerkingen, gaande van hedendaagse dans tot ballet, theater, opera en musical. Eastman, opgericht in januari 2010, blijft naast Ballet Vlaanderen als productiestructuur en onderzoekscel voor hedendaagse dans actief binnen de kunstsite van deSingel. En dan is er Laurent Chétouane. In februari 2014 kon u hem in het kader van ‘France danse’ aan het werk zien met zijn choreografie ‘Sacré Sacre du Printemps’. Nu presenteert hij na een residentie van vier weken op zaterdag 26 september een nieuwe creatie uitgaande van drie solo’s, ‘3 Soli’.
za 26 sep 2015 | Theaterstudio | 20 uur zo 27 sep 2015 | Theaterstudio | 15 uur € 20 (basis) | € 16 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar) Als pas afgestudeerde ingenieur uit Bordeaux woonde Laurent Chétouane een theatervoorstelling van Heiner Müller bij. Deze ervaring ontketende een ware omwenteling in zijn professioneel leven. Allereerst viel hij als een blok voor de Duitse taal. Vervolgens besloot hij theater te gaan studeren aan de universiteit van Giessen, een broeinest voor talentvolle dramaturgen en regisseurs. Zijn interesse voor de lichamelijke présence van zijn acteurs bracht hem meer en meer tot de dans. Op een paar jaar tijd ontwikkelde de choreograaf met de FransAlgerijnse naam zich tot een gezaghebbende vernieuwende stem in het Europese danslandschap. ‘3 Soli’ is een dansvoorstelling die Laurent Chétouane na een vier weken lange residentie in onze Theaterstudio zal creëren. Aan deze gloednieuwe choreografie ligt een ontmoeting met drie sterke performers - Roberta Mosca, Ioannis Mandafounis en Mikael Marklund - ten grondslag. Laurent Chétouane
Hoe ontmoeting leidt tot schriftuur werkt in een eerste fase met elk van hen afzonderlijk om te onderzoeken hoe hij met elke performer ruimtelijkheid en tijdelijkheid ervaart, vormen herontdekt, het lichaam opnieuw bevraagt, bewegingen opnieuw uitvindt. Bedoeling is om al dansend elkaar wederzijds vragen te stellen over de eigen praktijk, zonder in het klassieke schema te vervallen waarbij de choreograaf kijkt en weet, en de danser voorstelt en uitvoert. Elke ontmoeting brengt zo een
12
‘open’ solo voort. Hierrond kristalliseren zich essentiële begrippen, die voor ieder verschillend zijn, zoals de verhouding tot de ruimte, tot het gewicht, tot de vloer, tot het evenwicht, tot de tijd. In een tweede fase komen de vier artiesten samen en toetsen hun bevindingen gedurende een maand bij elkaar af. Nu zoeken zij naar een nieuwe manier om samen te werken, waarbij eenieder een tweede keer zijn evenwichtspunt verliest en nieuwe, onbekende en onvoorspelbare mogelijkheden aftast. Het uiteindelijke doel is om dankzij de botsing van de drie solo’s een veld van creativiteit en onevenwicht te creëren om te komen tot een nieuwe visie, buiten de gebruikelijke dialectiek ‘choreografie of improvisatie’ om. Kortom, choreograaf en dansers stellen zich open voor een dynamisch proces dat de voorstelling maakt tot meer dan een loutere bundeling van drie solo’s. Zo leidt ontmoeting tot schriftuur. De finaliteit van dit onderzoek bent u: de makers willen naar uw gevoelens én uw gedachten peilen. Om te komen tot één osmotisch proces tussen dansen en denken. productie Soli GbR coproductie deSingel internationale kunstcampus, Tanzquartier Wien, HAU Hebbel am Ufer (Berlijn), Kampnagel (Hamburg), Théâtre de la Bastille (Parijs), tanzhaus nrw (Düsseldorf) Laurent Chétouane © Benoîte Fanton
wo 16, do 17, vr 18, za 19, di 22, wo 23, do 24 sep 2015 | Rode zaal | 20 uur zo 20 sep 2015 | Rode zaal | 15 uur € 36 (basis) | € 30 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar) wo 16, wo 23, do 24 sep | inleiding Gloria Carlier, dansdramaturge | 19.15 uur | Rode foyer | gratis “In mei 2014 presenteerde ik voor het veertigjarig bestaan van Pina Bausch’s Tanztheater Wuppertal een korte creatie. ‘Fractus’ was een trio waarin ik de breuk tussen individu en maatschappij wou onderlijnen. De voorstelling was geïnspireerd op teksten van de JoodsAmerikaanse linguïst en politiek denker Noam Chomsky. Als ik Chomsky’s ideeën voor mezelf vertaal, kom ik tot het inzicht dat: “De enige manier om zich als individu te wapenen tegen politieke en sociale propaganda is zich in de informatie te verdiepen. Elke dag worden we overstelpt met nieuws dat ons denken tracht te beïnvloeden. Het is een hele intensieve oefening om alles te filteren en niet gewoon te geloven wat ons wordt voorgekauwd”. Op zoek naar primaire bewegingen op de rand van het tribale en de folklore werd het duidelijk dat deze korte voorstelling een eerste etappe was naar meer. In ‘Fractus V’ wil ik me verder verdiepen in de vraagstellingen rond informatie en manipulatie, propaganda versus een ‘objectievere’ benadering van de feiten. Ook neem ik vrijheid van meningsuiting als vertrekpunt. Zo worden taboes misschien weliswaar meer en meer doorbroken en stormen bepaalde waarheden op ons af, maar we missen vaak de capaciteit om die concrete waarheden te verteren of in de juiste context te plaatsen. Net daardoor worden we eigenlijk toch geduwd in een ‘wij versus zij’ denken. De informatie is er, maar we weten niet hoe ze te verwerken. Vragen die ik me stel: Blijkbaar vragen bepaalde vrijheden toch een zeker kader? Hoe neutraal is ons denkvermogen nog? In hoeverre identificeren we ons met de oorzaken van wantoestanden in de maatschappij? Waar begint of eindigt persoonlijke
verantwoordelijkheid? Het fundamentele pleidooi van Noam Chomsky vóór vrijheid van meningsuiting en tégen de politieke pogingen om de media te controleren en te manipuleren, resoneert met mijn nood als kunstenaar aan een ruimte waar ik mijn eigen identiteit kan blijven wijzigen. Dit noodzakelijke vernieuwingsproces
Een natuurlijke breuk is vaak noodzakelijk om te groeien gebeurt niet geleidelijk. Het gebeurt door radicale breuken en het kunnen loslaten van het verleden. Evolutie is een optelling van ontelbare kleine en grote revoluties. Iedere dag is een overgangsritueel, een punt waarna er geen weg terug is. ‘Fractus V’ is een creatie met vijf erg aparte hedendaagse dansers. De Franse virtuoze danser Dimitri Jourde heeft een circusopleiding. De Amerikaan Johnny Lloyd komt uit de lindy hop en was oorspronkelijk muzikant. De Spaanse danser Fabian Thomé Dutena begon z’n carrière als flamencodanser bij Joaquin Cortés en Patrick ‘Two Face’ Williams heeft z’n sporen verdiend in hiphop en breakdance battles. Ikzelf, Sidi Larbi Cherkaoui, heb in de laatste vijftien jaar mijn vloeiende danstaal steeds proberen te verrijken met ontmoetingen in verschillende danstradities. Ook al komen we elk uit een andere dansachtergrond, toch vinden onze bewegingen elkaar. We delen het verlangen een boeiende gemeenschap te vormen, zowel op scène als ernaast. De live muziek ligt in het verlengde van deze filosofie. Ik werk samen met de Japanse percussionist/ zanger Shogo Yoshii, de Koreaanse zanger/muzikant Woojae Park en de Indiase virtuoze sarodmuzikant Soumik Datta. Allemaal experten in hun eigen muziektraditie maar ook steeds nieuwsgierig naar kruisbestuivingen. Zij zijn allen muzikanten met wie ik reeds vaker heb samengewerkt. Acht verschillende nationaliteiten en uitgesproken
13
individuen gaan in dialoog om te komen tot een intens, dramatisch en vloeiend geheel. ‘Fractus V’ staat voor de natuurlijke breuk die vaak noodzakelijk is om te groeien en daarna des te sterker te worden.” Sidi Larbi Cherkaoui, maart 2015 coproductie deSingel internationale kunstcampus, Migros Culture Percentage Dance Festival Steps (Zürich), Sadler’s Wells (Londen), Tanztheater Wuppertal, Baerum Kulturhus (Oslo), tanzhaus nrw (Düsseldorf), Schauspiel Köln, National Arts Center (Ottawa), Wexner Center for the Arts at the Ohio State University, ea. Sidi Larbi Cherkaoui © AAP
“Voor heel veel zaken is het nooit te laat. Er zijn natuurlijk fysieke grenzen. Op mijn leeftijd moet je niet proberen om nog balletdanser te worden, maar je kunt wel nog iets met ballet doen. Mensen hebben te vaak de neiging om overal grenzen en tegenstellingen te zien. Klassiek tegenover hedendaags, de opera tegenover het ballet, choreografen tegenover dansers. Ik zie liever verbanden. Voor mij gaat het over samenwerken, accepteren, openstaan. Niet kijken waar iemand vandaan komt, wel waar hij naartoe wil. Separatisme is geen voedingsbodem voor creatie.” “Ik heb veel redenen om gelukkig te zijn. Ik ben gelukkig met mijn mooie Arabische naam: Sidi Larbi Cherkaoui. Ik weet dat er in Vlaanderen bange buurvrouwen zijn die denken dat iedereen met zo’n naam klaarstaat om mensen te gaan onthoofden in Syrië. Ik ben blij dat ik kan tonen dat dat niet zo is. Ik ben blank, jongen en homo. Als er mensen zijn die dat niet met elkaar kunnen rijmen, is dat hun probleem. Niet iedereen moet mij leuk vinden, maar ik ben hier en ik ga niet weg.” Bron: Standaard Magazine, februari 2015
Maandkrant | september 2015
Architectuur
za 26 sep 2015 zo 10 jan 2016 architectuurtentoonstelling
Levensecht. De performantie van de moderne stad open wo zo 14 18 uur en bij avondvoorstellingen Expo I €5 I info www.vai.be en www.desingel.be gesloten ma, di en op feestdagen opening vr 25 sep 2015 I Blauwe zaal I 20 uur Tom Avermaete I gratis reserveren www.vai.be/inschrijven groepsrondleiding op aanvraag I max. 20 pers. € 60 I reserveren via antwerpenaverechts.be De adembenemende maquettes en utopische voorstellingen van moderne naoorlogse steden droegen 50 jaar geleden de belofte van een nieuwe toekomst in zich. Chandigarh, Casablanca en Brasilia veroverden een plaats in het collectieve geheugen als krachtige en ongenaakbare symbolen van het nieuwe, moderne leven. Vijf decennia later is een heel ander beeld ontstaan. Bewoners, architecten en ontwikkelaars veranderden het uitzicht van deze steden op uiteenlopende manieren. Toch bleven een aantal kwaliteiten en waarden onweerlegbaar overeind. ‘Levensecht. De performantie van de moderne stad’ benadrukt het vermogen van de moderne architectuur om veranderingsprocessen toe te laten zonder een aantal oorspronkelijke kwaliteiten te verliezen. De tentoonstelling gaat in op bekende moderne steden, maar onderzoekt dit fenomeen ook bij minder gekende naoorlogse ensembles in Stockholm, Parijs en Berlijn. Naast origineel archiefmateriaal maken maquettes, foto en film het adaptief vermogen tastbaar. organisatie Vlaams Architectuurinstituut, Centrum Vlaamse Architectuurarchieven (CVAa) en deSingel Internationale Kunstcampus curator Tom Avermaete (Leerstoel Methode en Analyse, Faculteit Bouwkunde, TU Delft) mmv. A ntje Adriaens, Agnieszka Batkiewicz, Christian Maijstré t entoonstellingsontwerp en grafiek BC Architects & Studies, Brussels in samenwerking met TU Delft , University of Technology met steun van de Vlaamse Overheid Chandigarh, India. Een moderne woonwijk getransformeerd door de bewoners © Tom Avermaete
made in deSingel
Maar ik de wereld ik zie jou Onder deze titel, ontleend aan het werk van Rémy Zaugg dat sinds 2005 op de binnengevel van onze kunstcampus prijkt, presenteren we een maandelijkse rubriek reisverhalen. We vragen aan kunstenaars waarmee we samenwerken om een verhaal te schrijven vanuit de plek waar ze op dat moment zijn neergestreken. Of het nu Azië of Afrika is, Noord- of Zuid-Amerika. Of ergens in Europa. Via onze artiesten halen we de wereld naar binnen. Op uitnodiging van het Vlaams-Nederlands huis deBuren bracht Elsemieke Scholte begin juli 2015 een kort bezoek aan het National Arts Festival in Zuid-Afrika.* Haar verslag kreeg de vorm van een dagboek. Zondag 5 juli. Aangekomen in het station van Brussel-Zuid ontmoet ik op het perron voor het eerst Helena, mijn compagnon van de radio voor de komende tien dagen. Het klikt. Ons slaan die hande in mekaar en ons vertrek. Op de luchthaven Charles de Gaulle treffen we volgens afspraak danser-choreograaf Jan Martens met zijn ploeg. Helena herkent hen vanop afstand “aan de typische houding van dansers in een luchthaven”. Het weerzien is hartelijk. Net voor we gezamenlijk het vliegtuig instappen stuur ik een sms naar theatermaker Tom Struyf: “Ons in Parys. Ons stappe dadelik in die vlieër. Jullie al daar? Over.“ Tom antwoordt: “Wij al hier! Over. Grahamstown klaar voor jullie komst! xx” Ik stuur drie kussen terug en stap samen met Helena, Jan en de anderen om 23.30 uur op een Boeing 747 richting een voor mij onbekend continent. Gênant dat het mij opvalt hoeveel zwarte mensen er meereizen. Ons ruil van plek. Ik realiseer mij dat ik de komende dagen als blanke mens wellicht in de minderheid zal zijn. Maandag 6 juli om tien uur ‘s morgens stappen we in Johannesburg over op een klein vliegtuigje richting Port Elizabeth. Het is winter in Zuid-Afrika en het regent. We vervolgen onze weg in een wit personenbusje met aan het stuur een links rijdende jonge zwarte chauffeur. Terwijl we met hoge - wellicht té hoge - snelheid over de smalle kustweg razen, turen we collectief bijna gehypnotiseerd door de beslagen ramen. Alsof elk van ons gelooft als eerste een wild dier te ontdekken ergens in het vage landschap . Maar neen dus. (Ongelukkig grondboontjiebotter.) Om vier uur ‘s middags arriveren we heelhuids op ons plek van bestemming.
za 26 sep
zo 10 jan 2016 | architectuurtentoonstelling
Huis Guiette wo
Vitrine Vlaams Architectuurinstituut zo 14 18 uur en bij avondvoorstellingen
In de expo ‘Levensecht’ neemt het werk van Le Corbusier een belangrijke plaats in. Gelijklopend met ‘Levensecht’ presenteert het CVAa een kleine expo rond het Huis Guiette, het enige gerealiseerde ontwerp van Le Corbusier in België. Een aantal jaren geleden restaureerde Georges Baines deze woning.
Het Architectuurarchief van de Provincie Antwerpen (APA) bewaart het archief van Baines en stelt stukken ter beschikking voor deze expo. De maquette van het Huis Guiette vormt de kern van deze minitentoonstelling. © APA, Archief Georges Baines
Het land ruikt zoet en het geroep van onbekende vogels klinkt als in een tropisch paradijs. We logeren in The New House, een van de studentenpaviljoenen in een omvangrijk universiteitscomplex. Kraaknetjes. Op een prikbord in de gang recent genomen foto’s van jonge Afrikaanse vrouwen in donkerblauw uniform. Rechts ervan - je kan er niet naast kijken - een ‘Warning for rape’. Meisjes en vrouwen wordt afgeraden om in het donker alleen op straat te lopen. Nie na sononder nie vir die son opkom. Jongens en mannen worden erop gewezen dat een NEE van een meisje of vrouw ook echt een NEE betekent. Eén op de vier meisjes leeft met het vooruitzicht te worden verkracht nog vóór haar 16de verjaardag. My was hierdie hartverskeurende syfers nie bekend nie. En ja, vandaar natuurlijk de opvallende hoeveelheid theatervoorstellingen in het festival over dit thema. Diezelfde avond begroet de ploeg van Tom Struyf ons in The Long Table, een voor het festival tot eetgelegenheid omgedoopte kerk. Het licht is er gedempt, de mensen aardig, het eten heerlijk en even dink jy weer: geen vuiltje aan die lug. Dinsdag 7 juli klimmen we vóór het ontbijt naar een
14
Maandkrant | september 2015
Think & Talk
nabijgelegen paviljoen. Op nauwkeurig bijgehouden presentielijsten staan onze namen, samen met die van honderden studenten, een voor een onder elkaar. Een nachtelijk verdwalen wordt ‘s morgens direct geregistreerd. Om 10 uur ontmoeten we de artistiek directeur van het National Arts Festival. Hij ontvangt ons buitengewoon hartelijk. Het bureau van Ismail Mohammed bevindt zich in de kelder van een gebouw dat bovenop een berg staat. In dit ondergrondse festivalhart merken we onmiddellijk op dat dit een van de grootste en best georganiseerde festivals ter wereld is. Dit is die hart van die leeu. Helena strikt Ismail Mohammed direct voor een eerste interview. Haar vragen zijn scherp. Wat is de oorsprong van het festival? Waarom variëren de verhalen hierover? Het is toch waar dat tijdens de Apartheid de schrijvende pers aan banden werd gelegd maar dat de podia hier in Grahamstown uit het oog verloren werden, waardoor het festival kon uitgroeien tot een belangrijke vorm van verzet? Dagen na elkaar verzamelt Helena geluidsfragmenten. Ik volg haar geboeid en help waar nodig. We praten veel. Het materiaal monteren doet zij de komende dagen alleen, op haar kleine studentenkamer. Helena doet haar naam eer aan. Helena is ‘n dogter van die oppergod Zeus en Leda, en is die mooiste vrou van Griekeland. Vanwege dit laatste begeleid ik haar na zonsondergang toch liever mee de berg op. Het is dinsdagmiddag 13 uur als ik Tom Struyf vanuit het festivalhart sms: “Hai Tom. Het jy enige idee hoeveel vertonings jouw ploeg wil gaan sien?” Tom: “Ek gaan vanmiddag program sien. Jy al planne? Bietjie lekker geslaap? X!” Ik: “Super geslaap. Helena en ek het al ons optredes vasgelê. X! “Tom: “Hoe en wat het julle gekies? Dit is soveel ...X! “Ik: Ons het onafhanklik van mekaar gans die drie sentimeter dik katalogus twee maal met groot aandag deurgelees, dan het elkeen van ons sy keuse gemaak en dan het ons op uit die twee onafhanklik saamgestelde lyste in oorleg ‘n finale keuse gemaak.” Het is stil aan de andere kant van de lijn. Ik weet het. Tom: “Kunstenaars is dikwels straffe wesens, maar ons kan daar ook wat van!” Woensdag 8 juli. Helena en ik vervolgen onze voorstellingentour. Ondertussen houden we contact met de speelplek van Jan om te horen of alles technisch tijdig in orde geraakt. Jan vraagt zich af of de vloer van de zaal het gewicht van de dansers wel zal houden. Hij kan ermee lachen. De meeste voorstellingen vinden plaats in gym- of theaterzalen van het universiteitscomplex. In elk van de zalen staat eenzelfde fel oranje tijdelijke tribune met plaats voor driehonderd man. Niet altijd volledig gevuld maar soms ineens wel, zoals bij de Zuid-Afrikaanse première van Jan Martens. Donderdag 9 juli. Voorstelling na voorstelling na voorstelling. Om 17 uur een persconferentie. Was het plan niet dat minister Sven Gatz hier zou zijn? Die zit in
15
Buda (Kortrijk) verneem ik via mijn telefoon. De persgesprekken verlopen wat stijfjes, al hebben zowel Tom Struyf als Jan Martens een inhoudelijk goed en grappig verhaal voorbereid. Het is pas na de voorstelling dat de aanwezige pers z’n enthousiasme niet langer onder stoelen of banken kan steken. Ze vonden het geweldig. Mensen die een paar uur eerder nog wat onwennig tegenover elkaar stonden, huggen elkaar. We gaan met z’n allen uit eten en het wordt een fantastische avond. Verbroederd danksy die kuns? Vrijdag 10 juli. Voorstelling na voorstelling na voorstelling. En opnieuw voorstelling van Jan Martens. En weer was het goed. Verder die dag koop ek aandenkings: handgemaakte pantoffels, seep ‘n vaatdoeken en gelukarmbandjes vir broers en susters, neefs en niggies. De sloffen die je past zijn voor mannen, zegt de zwarte vrouw die mij vrolijk aankijkt. Ze moet erg lachen als ik zeg dat mij dat niet kan schelen, ik vind ze mooi en bij mij passen. Dan lachen we samen. Vroue onder mekaar. Zaterdag 11 juli. Ik sms naar Tom: “Alles onder controle daar? X.” Tom: “Yes, zeker! We zijn helemaal klaar voor de voorstelling. Tot straX!” Het is de dag van de eerste voorstelling in Zuid-Afrika van ‘Another Great Year For Fishing’. Het gaat goed. Tijdens de nabespreking willen enkele zwarte mensen wel even duidelijk stellen dat het verhaal dat Tom Struyf doet, over doodsangsten uitstaan ‘s nachts alleen in het donker in ZuidAfrika, ongegrond is. Stuk voor stuk maken ze Tom duidelijk dat ze hem hulpeloos langs de weg zeker hadden geholpen en vele Zuid-Afrikanen met hen. Zondag 12 juli. ‘Another Great Year For Fishing’ speelt die dag om 11 uur. Om 10.43 uur schrijf ik Tom: “Ben aangekomen op de speellocatie. Publiek staat tot buiten aan te schuiven. Doe dit goed!” En het ging weer goed. De rest van de dag, zodra Jan Martens en zijn kompanen terug zijn van een safaritocht, brengen we samen door.
Op maandag 13 juli reizen we met hetzelfde witte busje als op de heenweg richting Port Elizabeth. Negen van ons liggen te slapen als plots de wakkere “Een giraf!!!” roept. Het is er niet één, het zijn er minstens veertien. Ze staan in het licht van het ochtendgloren wat ver van ons vandaan maar ze zijn prachtig. In een veel te groot vliegtuig droom ik op de terugweg over dingen meemaken, voldoen (meemaken), meemaak nie: beleef, voortploeter, deurmaak, verduur, ervaar, gevoelen, gewaar, lyding, ondergaan, ondervind, voldoen, proe, smaak, voorhebben; sien ervaar: aanvoel, beleef, voortploeter, gevoelen, gewaar, ly, ervaar, handelsmerke, ondergaan, ondervind, voldoen, proe, voel; sien vind: aanloop teen, aantref, bevind, handelsmerke, ontdek, voldoen, stuit op, teëkom, terugvind, tref; vestig beleef: bywoon, voortploeter, deurmaak , ervaar, gevoelen, gewaar, lyding, meemaak nie, ondergaan, ondervind; voldoen gevoelen: beleef, besef, ervaar, gewaar, lyding, handelsmerke, ondergaan, ondervind, ontmoet; voel lyding: beleef, voortploeter, ervaar, gevoelen, gewaar, het, kry, ervaar; voldoen teëkom: aanloop teen, aantref, voldoen, stuit op, teen die lyf loop; vind aantref: voldoen, teen die lyf loop, teëkom; tref tref: aantref, voldoen, teëkom, vind … en dat het leerrijk was. * Het National Arts Festival is het grootste jaarlijks kunstenfestival van het Afrikaanse continent. Het vindt einde juni, begin juli plaats en duurt zo’n elf dagen. Locatie is de kleine universiteitsstad Grahamstown, gelegen aan de Oostkaap. Het festival staat open voor iedereen, ongeacht ras, huidskleur of levensovertuiging. Elsemieke Scholte is artistiek coördinator van detheatermaker, een werkplaats die jonge makers die zich bevinden in de overgangsfase tussen theateropleiding en theaterveld begeleidt, ondersteunt, faciliteert en omkadert. De werkplaats beschikt niet over een eigen infrastructuur maar realiseert projecten in nauwe samenwerking met huizen als deSingel, Monty en Troubleyn Laboratorium.
Maandkrant | september 2015
September za 29, zo 30 aug
Muziektheater Jongeren Muziektheater Transparant ...
p.2
za 29, zo 30 aug
Muziektheater Naomi Beeldens | La Voix Humaine
p.2
za 12
Think & Talk De Nacht van De Standaard
p.10
Dans Sidi Larbi Cherkaoui | Fractus V
p.13
do 17
Muziek Hendrickje Van Kerckhove & Nicolas Callot
p.6
vr 18
Think & Talk De Alzheimer Code
p.10
za 19
Muziek Scherzi Musicali
p.6
zo 20
Muziek Skrjabin Discovery
p.4
di 22
Muziek De kracht van Bach | cursus, les 1
p.8
wo 23
Muziek Frank Braley, Vlad Weverbergh & Friends
p.7
do 24
Kunstcampus introductie leeszaal
p.7
do 24
Muziek Koor & Orkest Arcangelo
p.7
do 24, vr 25
Muziek Wannes Deneer & Tuning People | Ruis!
p.3
vr 25
Muziek De romantiek | cursus Amarant les 1
p.8
wo 16
do 24
za 2§
zo 10 jan 2016
Architectuur Levensecht | tentoonstelling
p.14
za 26
zo 10 jan 2016
Architectuur Huis Guiette | installatie
p.14
za 26, zo 27
Dans Laurent Chétouane | 3 Soli
p.12
zo 27
Muziek Station
p.11
ma 28
Think & Talk Goethe-Leesclub
p.8
di 29
Muziek Le Concert Olympique & Arnold Schönberg Chor
p.9
wo 30
Muziek Artemis Quartett
p.9
deSingel © Eline Ros
Abo & tickets t +32 (0)3 248 28 28 | www.desingel.be | f deSingelArtCity Desguinlei 25, B-2018 Antwerpen
Openingsuren bespreekbureau ma vr 10 18.30 uur za 16 18.30 uur
www.desingel.be altijd meest recente informatie over programma, bezetting, duur van de voorstelling, pauze(s), inleidingen, boventiteling / vanaf een drietal dagen op voorhand is het mogelijk om het programmaboekje van een voorstelling te downloaden in pdf-formaat
Openingsuren Grand café alle dagen 9 24 uur www.grandcafédesingel.be drankjes, hapjes, snacks, uitgebreid tafelen
el deSingel
Parkeren - grote parking langs de Desguinlei voor bij het kruispunt aan deSingel richting Zuid op slechts 5’ à 10’wandelen - parkeerplaatsen op J. Van Rijswijcklaan & Le Grellelaan - beperkt aantal betalende plaatsen voor het gebouw van deSingel (€ 2/uur | € 5/voorstelling) - 5 betalende parkeerplaatsen voor andersvaliden vlakbij de hoofdingang van deSingel - x2
Fiets velo-antwerpen.be + trein, + tram, + bus, + auto x450 x6 x36 Openbaar vervoer vanuit Centraal Station - 20’ tram 2 richting Hoboken - 20’ tram 6 richting Olympiade, halte deSingel vanuit Antwerpen Zuid - 15’ te voet langs de Desguinlei - 5’ met Velo-fiets
mediasponsors deSingel is een kunstinstelling van de Vlaamse Overheid
