deSingel di 22 okt 2013
Theaterstudio Beel laag
Mopo & 1000 Quartet Dubbelconcert
Mopo © Maarit Kytöharju
inleiding Hugo De Craen | 19.15 uur | Blauwe Foyer begin 20 uur | pauze omstreeks 21 uur | einde omstreeks 22.20 uur
2013-2014 Jazz & more opo & 1000 Quartet M di 22 okt 2013 The Whammies wo 13 nov 2013 Takase & Mahall & Wouters do 5 dec 2013 Brussels Jazz Orchestra & I Solisti del Vento wo 22 jan 2014 Myra Melford’s Snowy Egret wo 26 mrt 2014 Chano Domínguez Quartet za 29 mrt 2014 Drew Gress Quintet do 3 apr 2014 Bill Carrothers’ Armistice 1918 do 8 mei 2014
teksten programmaboekje Didier Wijnants coördinatie programmaboekje deSingel
Mopo & 1000 Quartet MOPO Linda Fredriksson saxofoons, jingles Eero Tikkanen contrabas, scheidsrechterfluitjes Eeti Nieminen drums, koebellen, fluiten pauze 1000 QUARTET Jan Klare saxofoons Bart Maris trompet Wilbert de Joode contrabas Michael Vatcher drums, zingende zaag
gelieve uw GSM uit te schakelen
De inleidingen kan u achteraf beluisteren via www.desingel.be Selecteer hiervoor voorstelling/concert/tentoonstelling van uw keuze.
REAGEER & WIN
Op www.desingel.be kan u uw visie, opinie, commentaar, appreciatie, … betreffende het programma van deSingel met andere toeschouwers delen. Selecteer hiervoor voorstelling/concert/tentoonstelling van uw keuze. Neemt u deel aan dit forum, dan maakt u meteen kans om tickets te winnen. Bij elk concert worden cd’s te koop aangeboden door ’t KLAverVIER, Kasteeldreef 6, Schilde, 03 384 29 70 > www.tklavervier.be Grand café deSingel open alle dagen 9 > 24 uur informatie en reserveren +32 (0)3 237 71 00 www.grandcafedesingel.be drankjes / hapjes / snacks / uitgebreid tafelen
ism. Fins Cultureel Instituut met dank aan Music Finland
Droge humor en ‘slechte’ manieren God ad interim In de roman ‘Wees Genadig’ van de Finse auteur Arto Paasilinna (broer van Europarlementslid en tv-persoonlijkheid Reino Paasilinna) neemt God een sabbatjaar om te onthaasten van de stress die het besturen van de wereld met zich meebrengt. De vraag is natuurlijk: wie moet hem zolang vervangen? In de hemel (die zich in de praktijk ergens in het Sjutkjagebergte in Bulgarije bevindt) vindt hij geen geschikte kandidaat, allemaal veel te ambitieus. Dus zoekt hij iemand in de levende mensenwereld. Hij vindt een Finse torenkraanoperator, een toegewijde man met een beetje zin voor avontuur en een groot rechtvaardigheidsgevoel. Pirjeri Ryynänen neemt zijn nieuwe interimjob ter harte: hij probeert rampen te verhinderen en oorlogen te voorkomen. Maar in de hemel stuit hij steeds meer op verzet, zeker als hij besluit om het hoofdkwartier te verhuizen van het Bulgaarse Hjornakurdzal naar het dorpje Kerimäki in Oost-Finland. Apostel Petrus en aartsengel Gabriël worden woedend en zelfs Mozes vindt het aanvankelijk geen goed idee. Pirjeri is onvermurwbaar, maar het besturen van de wereld (én de hemel) wordt ook hem te veel. Nog een geluk dat God uiteindelijk weer 'orde' op zaken komt zetten. Sancho Panza Volgehouden nonsens, zo kun je de romans van Paasilinna lezen. Hij heeft er meerdere tientallen geschreven. De verteltrant is altijd ernstig, maar het onderwerp afwisselend komisch, tragisch of melancholisch. In veel van zijn verhalen figureert de waakzame taxichauffeur Seppo Sorjonen, altijd bereid om een eind mee te stappen in de onbezonnen avonturen van het hoofdpersonage. Zo amuseert hij zich in ‘De tien minnaressen’ met de pleziertjes van Rauno Rämekorpi, de gevierde directeur van een belangrijke onderneming die na het feest voor zijn zestigste verjaardag vrolijk op pad gaat en bij menige vrouw enthousiast met zijn piemel kwispelt. Met succes nog wel. De taxichauffeur is geen dwaas, hij doet meer denken aan Sancho Panza, tenminste aan de interpretatie die Franz Kafka eraan gaf (“Sancho Panza, een vrij man, volgde, misschien uit een soort verantwoordelijkheidsgevoel, Don Quichot rustig op zijn tochten en dat verschafte hem tot aan zijn dood een groot en nuttig vermaak”).
Sloebers Hilariteit op een droge korst, dat is Finse humor. Finnen zijn geen moppentappers, ze hebben het niet voor pointes of een gulle lach. Een Fin ziet humor in het alledaagse en vergroot dat uit tot buitenmaatse proporties. Het wereldkampioenschap luchtgitaar spelen is een Finse uitvinding, net zoals de kampioenschappen vrouwen-tillen, gsm-werpen, muggenmeppen, mierenhoopzitten of moerasvoetbal. De mopo (het Finse woord voor scooter) is geen Finse uitvinding, al past het sympathieke vervoermiddel wel in de sfeer van ondeugendheid die de Finnen kenmerkt. Geen wonder dat Linda Fredriksson, Eero Tikkanen en Eeti Nieminen ‘Mopo’ kozen als naam voor hun trio. Ze zien de scooter als een metafoor voor hoe ze in het leven staan: vrijgevochten, een beetje sloeberachtig, zeker niet te ernstig maar ook niet total loss. Het is een trio met een hoekje af, een klein hoekje. Kijk naar Fredriksson, de schalkse blonde die saxofoon speelt. Ze heeft meestal twee saxofoons bij, een alt en een bariton, maar ze grijpt het liefst naar de logge variant met de grote krul bovenaan, duidelijk ‘oversized’ voor haar kleine gestalte, net zoals de baard van Tikkanen (of heeft die zich intussen weer geschoren?). Potig met swing Ook muzikaal zijn ze vrijgevochten. Fredriksson, Tikkanen en Nieminen doen weinig moeite om elegant voor de dag te komen. De saxofoon klinkt vaak onbehouwen en ontspoort geregeld. Er wordt al eens een ballade, een walsje of een zoetgevooisd deuntje ingezet, maar echt dansbaar of zingbaar wordt het nooit. Feestelijke elementen strooien roet in het eten, zoals scheidsrechterfluitjes, koebellen of ander speelgoed. Bovenal is de toon altijd kurkdroog. De sax balkt meer dan hij zingt. Nieminen hanteert al eens graag de brushes, maar dan vooral op de wijze van Han Bennink, alsof het knullig uitgerafelde stokjes zijn. Ook de contrabas klinkt potig en stijf. En toch ademt het geheel een sympathieke swing en een ongedwongen vrolijkheid. Het speelplezier is groot, het ego klein en de inborst genereus. Rechten en plichten Geen Finse humor, maar wel een even grote generositeit is te rapen bij het kwartet 1000 met Jan Klare (rieten), Bart Maris (trompet), Wilbert de Joode (bas) en Michael Vatcher (drums). Aanvoerder Jan Klare zegt dat je de naam moet lezen als 'Tausend' en dat hij gekozen is “omdat dat zo'n groot getal is”. Dat zal wel een grapje zijn, in tijden waarin 1K zowat de kleinste eenheid is waarmee gerekend wordt. Misschien denkt hij voor een stuk nog in termen van de jaren 1980, toen het voor
hem allemaal begon. Hij bouwde toen een 'carrière' op als componist (onder andere voor theater, dans en film) en als graag geziene gast in het improvisatiemilieu, eerst als nomade in het Verenigd Koninkrijk en Nederland, later vanuit zijn woonplaats Münster. Hij omschrijft zijn activiteiten als “een sociologisch onderzoek naar luistergewoonten, luisterverwachtingen en hun manipulatie.” Zo richtte hij in 2006 The Dorf op, een samenwerkingsverband van enkele tientallen muzikanten dat functioneert als een marktplein: er komen altijd nieuwe gezichten bij terwijl oude bekenden verhuizen of op een andere manier afscheid nemen. Er wordt gebakkeleid over rechten en plichten, er worden excursies gehouden en gezamenlijke maaltijden georganiseerd. Klare noemt het een ‘sociale sculptuur’ waarin een zekere rommelige vuilheid, protest per aanplakbrieven, veel decibels en energie niet kunnen ontbreken. Elke muzikant brengt zijn eigen ideeën en gevoeligheden mee. Klare treedt daarin op als een soort regisseur die de input manipuleert en in onverwachte banen leidt. Manieren Daarbij vergeleken is 1000 natuurlijk een kleinere sociologische eenheid. Klare noemt dit zijn favoriete Working Band, Bart Maris zijn muzikale tweelingbroer en de tandem de Joode/Vatcher (bekend van Michiel Braam, een setting waarin ook Bart Maris al eens te gast was) een ritmisch Dream Team. Improvisatie speelt een belangrijke rol in de groep en minstens een deel van het materiaal is collectief tot stand gekomen. Maar het is geen vrije improvisatie, zelfs al klinkt het geregeld zo. Klare laat zich ook vaak inspireren door klassieke werken, bijvoorbeeld van Monteverdi, Ravel of Wagner. Soms blijven die goed herkenbaar, soms moet je er met een vergrootglas naar zoeken, ook al omdat Maris, de Joode en Vatcher niet zelden kwistig zijn met koekoekseieren of andere 'slechte manieren'. Didier Wijnants
Mopo Mopo is een collectief van drie getalenteerde Finse muzikanten. Het trio werd opgericht in de herfst van 2009, na een brainstorm van de musici die het resultaat was van een caféruzie. Mopo (Fins voor scooter of moped) accelereert makkelijk van nul naar lichtsnelheid, maar geeft meestal gas voor een hilarische rit doorheen het platteland. Het trio haalt zijn inspiratie uit jazz, seventies punk én de Finse natuur. Iedere compositie ziet het licht in de magie van het moment en de uitbundige optredens van de groep hebben het hart van het publiek van de gehele Finse jazzclubscene gestolen. In mei 2011 won Mopo de Finse try-outs van de de Young Nordic Jazz Comets wedstrijd. Het leverde hen tal van concerten op na de finale van deze wedstrijd in Stockholm. In de lente van 2012 brachten zij hun eerste cd uit. Op unieke wijze smelten ze free jazz, ska, afrobeat en punk samen tot een energieke sound. Of zoals ze het zelf omschrijven: “een mix van ritme, melancholie, anarchie en Finse humor”. www.mopomopo.com 1000 QUARTET 1000 is een Duits/Nederlands/Belgisch/Amerikaanse band. Sinds zijn oprichting in 2004 heeft de groep een mooi parcours afgelegd. Het kwartet hanteert de naam ‘1000’ (zeg ‘Tausend’ Quartet) omdat het een groot getal is. De groep bestaat uit het ‘rhythm dream team’ de Joode/Vatcher en de muzikale tweeling Maris/Klare. Ze zijn thuis in de wereld van de improvisatiemuziek maar spelen ook composities van Klare, Ravel en Pergolesi. Het repertoire is complex, maar nooit statisch. Hun muziek blijft steeds solide. Saxofonist Jan Klare opereerde vanuit Düsseldorf, Londen, Nederland en later opnieuw Duitsland. Zijn belangrijkste groep is ‘Das Böse Ding’, waarmee hij vijf cd’s maakte en heel actief is op de Europese podia. Trompettist Bart Maris is eveneens een geregelde klant op de Belgische en internationale jazzpodia. Hij was onder meer medeoprichter van groepen als X-Legged Sally, Think Of One en Flat Earth Society. Hij speelt ook in Jaune Toujours, de Brusselse folkband van zijn broer Piet. Wilbert de Joode is een ware researcher van de bas pizzicato- en boogtechnieken. Als autodidact is hij actief sinds 1982 en werd al snel opgemerkt door musici als Rinus Groeneveld, Michiel Braam, Han Bennink en Han Buhrs. Percussionist Michael Vatcher woont in Amsterdam sinds 1977 en werkt in Europa met musici als Available Jelly, The Ex, Frankie Douglas Sunchild, Roof en de groepen van Michael Moore. Daarnaast werkte hij met musici als John Zorn, Simon Nabatov en Ernst Reijseger.
Meer Jazz in deSingel
The Whammies The music of Steve Lacy
Steve Lacy © Jacques Lowe
13 nov 2013 | 20 uur | Muziekstudio € 22 (basis) | € 18 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar)
architectuur theater dans muziek
www.desingel.be t +32 (0)3 248 28 28 Desguinlei 25 B-2018 Antwerpen f deSingelArtCity deSingel is een kunstinstelling van de Vlaamse Gemeenschap en geniet de steun van de Provincie en de Stad Antwerpen. mediasponsors
