Architectuur Levensecht p.13
Dans Nederlands Dans Theater p.3
deSingel is multiple
November in deSingel v.u. Jerry Aerts, Desguinlei 25, B-2018 Antwerpen t 32 (0)3 248 28 28
Maandelijks behalve in juli P702096
We zijn allen dragers van geschiedenis.
deSingel Desguinlei 25 B-2018 Antwerpen
Maandkrant deSingel November 2015 33ste jaargang
“We zijn blank en bruin en geel en zwart. We komen in alle smaken en in alle geuren en in alle kleuren. We spreken duizend talen en vertellen duizend verhalen. We zijn dragers van geschiedenis en makers van een nieuwe geschiedenis. Dragers van cultuur en makers van nieuwe cultuur. We hebben diepe wortels, vast verankerd in ons verleden, maar onze takken groeien naar boven, naar de lucht en de zon. We zijn kwetsbaar, zoals een pasgeboren kind, maar de kracht straalt uit onze ogen. We praten al in onze wieg, we zijn een mirakel in wording. Wij zijn losser en serener, we hebben meer temperament maar minder paniek, we zijn enthousiast maar bedachtzaam. We zijn mooier, hipper, moderner, meer in tune, up to date, global, nooit neutraal. We hebben een kleur en een smaak. Wij zijn strijders, maar niet waar het niet nodig is. We zijn ernstig, maar niet waar we kunnen lachen. We relativeren onszelf, alvorens we anderen relativeren. We bespotten onszelf voordat we anderen bespotten, maar apologetisch zijn we niet, bedeesd zijn we niet, bang voor een confrontatie zijn we niet. We gaan ervoor, we zijn scherp, kritisch maar niet cynisch noch defaitistisch. Wij zijn geen teken van een einde, maar een begin.” * In november is het ‘Salon de la Pensée’ aan zijn achtste editie toe. Opnieuw leggen we het raster op de stad, een verzameling van mensen en processen op een bepaald grondgebied. In het memorabele ‘Salon de la Pensée #4’ hebben we diepgaand van gedachten gewisseld over het potentieel van de stad voor de toekomst, vertrekkend van wat zich vandaag aandient. Nu duiken we in het verleden en plaatsen de thematiek van migratie en stedelijkheid in historisch perspectief. Maken migranten de stad? Indien ja, hoe creëren we een lotsverbondenheid met deze nieuwkomers, ondanks het verschil in culturele achtergrond? We vragen het aan een historica, een essayist en een theatermaker. Jerry Aerts, directeur * passage uit ‘De stad is van ons. Manifest van de nieuwe meerderheid.’ van Dyab Abou Jahjah, spreker op ‘Salon de la Pensée #8’
Afgiftekantoor: ANTWERPEN X
Maandkrant | november 2015
Dans
Maandkrant | november 2015
Dans
za 28, zo 29 nov 2015
Sol León & Paul Lightfoot, Gabriela Carrizo, Franck Chartier Nederlands Dans Theater (NDT) Stop-Motion
choreografie Sol León & Paul Lightfoot
The missing door
Nederlands Dans Theater (NDT) te gast in deSingel. Een kennismaking.
choreografie Gabriela Carrizo
The lost room
choreografie Franck Chartier met ensemble Nederlands Dans Theater za 28 nov 2015 | Rode zaal | 20 uur zo 29 nov 2015 | Rode zaal | 15 uur € 36 (basis) | € 30 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar) U maakt kennis met het gerenommeerde Nederlands Dans Theater (NDT) uit Den Haag aan de hand van een programma dat twee krachtige choreografenduo’s verenigt. In hun geheel eigen en intrinsieke danstaal delen ze een gemeenschappelijke drang tot het nemen van artistieke risico’s. Daarnaast hebben beide een voorkeur voor interdisciplinaire dans, steunend op theatrale elementen. In ‘Stop-Motion’ (2014) van huischoreografen Sol León en Paul Lightfoot verbeelden acht dansers de emotie, verwarring en abrupte verandering die gepaard gaan met het proces van afscheid en transformatie. Gastchoreografen Gabriela Carrizo en Franck Chartier zijn u welbekend als de makers van Peeping Tom. ‘The missing door’ (2013) van Gabriela Carrizo is een sublieme mix van suspense en slapstick. Op 1 oktober creëert Franck Chartier, waarvan u zowel in deSingel als op het Theaterfestival 2015 ‘Vader’ kon bewonderen, voor NDT een nieuw werk, ‘The lost room’. boven, rechtsonder: Stop-Motion | Sol León & Paul Lightfoot © Rahi Rezvani midden: The missing door | Gabriela Carrizo © Rahi Rezvani onder: The lost room | Franck Chartier © Rahi Rezvani
“Vanaf het moment dat ik in 1985 over de drempel van de Koningsstraat stapte, wist ik: dit is een plek waar danskunstenaars kunnen groeien. NDT heeft zaadjes geplant in verschillende tuinen, daarom stonden we steeds open voor nieuwe ideeën en stijlen. Daarvoor heb je dansers nodig die hongerig zijn en vrij denken. Iedere NDT-danser beschikt over een fabuleuze, op academische dans gestoelde techniek, maar uiteindelijk gaat het om hun uitzonderlijke vermogen tot transformeren. De programma’s in elk seizoen bestaan uit werken van choreografen die een duidelijke boodschap uitdragen: dit ben ik, en dit is mijn esthetische dans- en beeldtaal. Ik nodig choreografen uit, die sfeer, gevoel en essentie kunnen treffen, al in de eerste seconden nadat het doek is opgegaan, zo van: pats-boem, wauw. En die daarin internationale smaakmakers zijn.” Paul Lightfoot, artistiek directeur
2
“Het gaat om artistieke creatie, niet alleen om choreografie”. “Mats Eks ‘Sleeping beauty’ is ontwrichtend, komisch en ontroerend”, schreef de Telegraaf in oktober 2014, een dag na de première in het Lucent Danstheater in Den Haag. “Waarom het Nederlands Dans Theater de beroemde dansklassieker van Ek op zich neemt, blijft curieus”, vermeldde de Volkskrant diezelfde dag. Deze verschillende geluiden onderstrepen het ambivalente effect dat innovatie en artistieke risico’s met zich mee kunnen brengen, iets wat Nederlands Dans Theater (NDT) hoog in het vaandel draagt. Historiek Sinds de oprichting in 1959 door Benjamin Harkarvy, Aart Verstegen en Carel Birnie in samenwerking met achttien dansers van Het Nationale Ballet, trachtte Nederlands Dans Theater zijn eigen weg te banen in de hedendaagse danswereld. Glen Tetley en Hans van Manen hebben daarin prominent een voorhoederol gespeeld en een belangrijke stempel gedrukt op het artistieke gezicht van NDT. Hun non-conformistische, vooruitstrevende producties zetten het gezelschap nationaal en internationaal op de kaart. Jiri Kylián voegde daar in de jaren tachtig en negentig zijn eigen visie aan toe, wat het dansgezelschap een uitgesproken choreografisch profiel opleverde. Kylián begon bovendien als eerste in zijn tijd met talentontwikkeling. Jonge, veelbelovende professionals van binnen en buiten de organisatie konden onder Kylián uitgroeien tot dansers en choreografen van internationaal formaat, waaronder Sol León en Paul Lightfoot, die hun samenwerking als choreografen begonnen in 1989. Zij zijn sinds 2002 de huischoreografen van NDT. Paul Lightfoot fungeert sinds 2011 tevens als artistiek directeur van het gezelschap. Sol León is sinds 2012 artistiek adviseur. Dertig jaar geleden ontstond het idee om het dansgezelschap onder te verdelen in een gezelschap gericht op talentontwikkeling (NDT 2) en een gezelschap waarin de meer volwassen dansers volwaardig in hun artistieke persoonlijkheid kunnen groeien (NDT 1). Dit laatste gezelschap bestaat uit achtentwintig dansers uit alle windstreken, van 23 tot 41 jaar, geselecteerd op basis van hun virtuositeit, techniek en expressie. NDT 2 begeleidt en ontwikkelt gedurende drie jaar zestien pas afgestudeerde, klassiek opgeleide dansers in hun weg naar de top, mogelijk resulterend in een vaste aanstelling bij NDT 1. Deze dansers variëren in leeftijd van 17 tot en met 23 jaar. De ambitie: een hoge rangschikking in de premier league van de dans “Het gaat om artistieke creatie”, zegt Paul Lightfoot, “niet alleen om choreografie.” De lat ligt heel hoog, het tempo ook. Niet alleen voor de dansers, maar ook voor de choreografen. “In drie weken van niets naar een voorstelling die af is – dat is hier eerder regel dan uitzondering”, schetst Sol León. Er ís niet echt een recept. Wel een lijst ingrediënten die samen bij elke voorstelling weer leiden tot iets dat toeschouwers raakt en vaak zelfs in vervoering brengt. Waar zit ‘m dat precies in? Sol León: “We blijven trouw aan wat ons tot in de kern onderscheidt. De choreografen met wie we werken, die een continue bron van inspiratie en
3
creativiteit zijn, en hoe hun werk samenvloeit met de intensiteit en toewijding van de dansers. Het zijn allemaal individuen, maar aan grote ego’s hebben we geen behoefte. NDT-dansers kunnen en willen delen. Met elkaar én met het publiek.” Over het nieuwe programma zegt Paul Lightfoot: “Niet de balletten, maar de choreografen waren het uitgangspunt. Zo werken we altijd. We vragen hen vanwege hun artistieke, scheppende kwaliteiten en hun integriteit. Esthetiek maar ook ethiek telt. Ik vraag ze nooit: wat ga je doen? Wordt het vrolijk, grappig of juist somber, met hoeveel dansers denk je te gaan werken? Ik wil vooral weten: wie bén je, wat is je stijl?”
Maandkrant | november 2015
Theater
Maandkrant | november 2015
Theater
do 12, vr 13, za 14 nov 2015
vr 6
zo 8 | wo 11
za 14 nov 2015
De Warme Winkel BAM Kunst is geen Kast
Frank Van Laecke & Alain Platel NTGent & les ballets C de la B En avant, marche!
concept en spel John van Oostrum, Rik Elstgeest, Jeroen De Man, Bo Koek, Karel Hermans, Marieke de Zwaan, Mara van Vlijmen eindregie Paul Koek vr 6, za 7, zo 8 | wo 11, do 12, vr 13, za 14 nov 2015 | 20 uur € 18 (basis) | € 14 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar)
compositie, muzikale leiding Steven Prengels gecreëerd met en uitgevoerd door Chris Thys, Griet Debacker, Hendrik Lebon, Wim Opbrouck, Gregory Van Seghbroeck (bastuba),Jan D’Haene (trompet),Jonas Van Hoeydonck (trompet),Lies Vandeburie (bugel), Niels Van Heertum (euphonium),Simon Van Hueting (hoorn),Witse Lemmens (slagwerk), Koninklijke Muziekvereniging De Leiezonen Rode zaal | 20 uur € 28 (basis) | € 24 (-25/65+) | € 8 In ‘En avant, marche!’ benaderen het regisseursduo Frank Van Laecke en Alain Platel samen met componist Steven Prengels de fanfare als een metafoor voor onze samenleving als geheel. Zij laten zich inspireren door het klassieke repertoire, van Beethoven over Verdi en Strauss tot de Brabançonne. Een collectief van uiteenlopende individuen probeert dezelfde marsrichting aan te houden. Vier acteurs en zeven muzikanten krijgen het gezelschap van een plaatselijke fanfare. Heus hedendaags muziektheater, met klemtoon op populair, uitdagend, geëngageerd! coproductie La Rose Des Vents (Villeneuve d’Ascq), TorinoDanza, Théâtre National de Chaillot (Parijs), Les Théâtres de la Ville de Luxembourg, Festspielhaus St. Pölten, Ludwigsburger Schlossfestspiele, Festival Printemps des Comédiens (Montpellier), Croation National Theatre Zagreb, Le Maillon Théâtre de Strasbourg, GREC-Festival de Barcelona, KVS (Brussel), Brisbane Festival © Phile Deprez
vr 20, za 21, zo 22 nov 2015 herneming op algemene aanvraag
Ivo van Hove & Toneelgroep Amsterdam The Fountainhead van Ayn Rand spel Janni Goslinga, Aus Greidanus jr., Robert de Hoog, Hans Kesting, Hugo Koolschijn, Ramsey Nasr, Frieda Pittoors, Halina Reijn, Bart Slegers compositie Eric Sleichim muzikale uitvoering BL!NDMAN [drums]: Yves Goemaere, Hannes Nieuwlaet, Christiaan Saris vr 20 nov 2015 | Rode zaal | 19 uur za 21 nov 2015 | Rode zaal | 17 uur zo 22 nov 2015 | Rode zaal | 15 uur € 28 (basis) | € 24 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar) Deze theatervoorstelling is een bewerking van de Amerikaanse roman ‘The Fountainhead’ uit 1943. Regisseur Ivo van Hove noemde dit werk een ideeënroman, zijn voorstelling zorgde voor debat en controverse. Niettemin waren zowel pers als publiek vorig seizoen vol lof over dit vier uur durend huzarenstuk van Toneelgroep Amsterdam. Vandaar: eenmalige herneming op algemene aanvraag! De in Europa minder bekende auteur Ayn Rand, pseudoniem voor Alissa Zinovievna Rosenbaum, vluchtte van de Sovjet-Unie naar de Verenigde Staten in 1926. Ze schreef romans, filmscenario’s en filosofische essays. In haar werk bepleit zij de absolute vrijheid van het individu en een ‘rationeel egoïsme’.
Mara van Vlijmen, Jeroen De Man, Vincent Rietveld en Ward Weemhoff vormen samen het acteurscollectief De Warme Winkel. Met ‘BAM Kunst is geen Kast’ brengt dit eigenzinnig viertal een locatievoorstelling, geïnspireerd op het leven en oeuvre van Daniil Charms (1905-1942). Deze Russische excentriekeling en veelschrijver is vooral bekend om zijn korte en krachtige verhalen, tegelijk absurd, hilarisch, wreed en
4
muzikaal. Tijdens deze kleurrijke avond krijgt de muziek van Touki Delpine een centrale plek. Verder staat slechts één ding vast: u krijgt beslist niét wat u verwacht. Leve de anarchie! coproductie Touki Delphine met dank aan De Veenfabriek © Sofie Knijf
5
op locatie: Duinstraat 12 2060 Antwerpen
Maandkrant | november 2015
Muziek
Think & Talk
Maandkrant | november 2015
Muziek
za 28 nov | di 1 dec 2015 | cursus deSingel
zo 1 nov 2015
BIG BANG
Stoomcursus klassiek docent David Vergauwen 5 x op zaterdag of op dinsdag € 163 (basis) | € 138 (-35/65+) | prijs incl. concerttickets, syllabus, drankjes, deSingelkaart Beide cursussen zijn inmiddels uitverkocht.
Voor iedereen tussen 4 &12 jaar iedereencomponist.be! Veel plezier! Want voor mooie muziek ben je nooit te jong!
Muziekfestival voor families en jong publiek
start cursus za 28 nov 2015 | 10 12 uur | Blauwe foyer of di 1 dec 2015 | 19.30 21.30 uur | Blauwe foyer
BIG BANG is het avontuurlijk muziekfestival voor jong publiek dat verrast met mobiele bands, ontroert met intieme concertjes, uitdaagt met interactieve installaties en uitpakt met feestelijke projecten. Een dag lang beleef je muziek gespeeld door enthousiasmerende muzikanten uit binnen- en buitenland. deSingel wordt omgebouwd tot een labyrint van oude en nieuwe klanken, geïmproviseerd of gecomponeerd, steeds gepresenteerd op maat van een jong publiek. winnaar Het is ook - en vooral - een festival om zelf te van ontdekken en te doen.
U heeft wel zin om eens naar een klassiek concert te gaan maar u weet niet waar te beginnen? U wou altijd al eens ingewijd worden in de wereld van de klassieke muziek? Dan is dit iets voor u! We kozen vijf concerten voor u uit en koppelden aan elk concert een inleidende cursus. In vijf sessies van telkens twee uren wordt u ingewijd in de muziekgeschiedenis. Met de opgedane kennis beleeft u de concerten gegarandeerd intenser.
cursus deSingel
Eerste hulp bij hedendaagse muziek docent Eveline Heylen
Hele gebouw | 14 uur tot 18 uur | prijzen per voorstelling
5 x op zaterdag | Vergaderzaal deSingel € 82 | (basis) € 75 (-35/65+) prijs incl. concerttickets, syllabus, drankjes, deSingelkaart inschrijven tot vr 6 nov 2015
Het afgelopen seizoen lanceerden we de muziekwedstrijd ‘Iedereen Componist’, samen met Het Koninklijk Conservatorium Antwerpen en Jeugd & Muziek Vlaanderen. Honderden enthousiaste kinderen stuurden ons hun eigen composities. De meest originele muziekstukjes werden geselecteerd, waarna de studenten van het Conservatorium met de kinderen aan de slag gingen om de composities te verwerken tot een echt huiskamerconcert. Een groot succes! Isolde Lasoen is opnieuw enthousiaste meter van deze actie. © Eline Ros
1. Bedenk je eigen muziekstuk 2. Voer het uit met vrienden en familie 3. Maak er een filmpje van 4. En wie weet, sta je in de lente op het grote podium met echte muzikanten
U bent een ervaren concertganger maar u vindt heden daagse klassieke muziek te moeilijk? Onbegrijpelijk? Met deze cursus helpen we u uw angst te overwinnen. Want ook hedendaags klassiek kan mooi en ontroerend zijn! U maakt kennis met het werk van enkele baanbrekende componisten van de 20ste en 21ste eeuw. U wordt ingewijd in hun achterliggende ideeën en concepten. Begrippen als atonaliteit, serialisme of aleatoriek worden uit de doeken gedaan. Van zodra u enkele fundamentele inzichten verworven heeft, geniet u gegarandeerd meer van hedendaags klassiek.
Rode zaal | 13.30 & 15 uur | 6+
Dansstudio | 13
18 uur | 2,5
Zwarte zaal | 14.30 & 16 uur | 6+
6 jaar
Slumberland
Het KleuterLab
regie & video Nathalie Teirlinck camera Rik Zang muziek An Pierlé & Fulco Ottervanger
ontwikkeling, uitvoering en spel M oniek Smeets & Bram Wiersma spel en dans Ulrike Doszmann regie Joris Van Midde
Clangdelum Cinematographica
les 1
inleiding hedendaags klassiek deel 1 za 14 nov 2015 | 10
12 uur
les 2
inleiding hedendaags klassiek deel 2 za 21 nov 2015 | 10
12 uur
les 3
aleatoriek
Cage, Stockhausen ea. za 5 dec 2015 | 10 12 uur inleiding op concert M arc-André Hamelin | do 10 dec 2015
les 4
harmonisch minimalisme & extended techniques Scelsi, Sciarrino ea. za 5 dec 2015 | 13 15 uur
inleiding op concert H ERMESensemble | vr 18 dec 2015
muziek in een brief Welke rol speelt klassieke muziek in uw leven en dat van uw (klein-)kinderen? Omdat we daarnaar zeer benieuwd zijn, lanceren we volgende oproep. Schrijf een brief naar elkaar en vertel daarin wat jullie zo mooi vinden aan klassieke muziek en hoe die muziek jullie met elkaar verbindt.
Jullie brieven krijgen alvast een plekje op onze website. De mooiste verhalen brengen we voor de camera. Daar lezen (groot-)ouders en (klein-)kinderen hun brieven aan elkaar voor.
Alle brieven van (groot-) ouders en hun (klein-) kinderen graag sturen naar m
[email protected]
6
les 5
dodecafonie
Schönberg ea. za 9 jan 2016 | 10 12 uur
inleiding op concert R einbert de Leeuw & Het Collectief | do 14 jan 2016
€ 5 (-26) | € 7 (+26)
€ 2 | ouders gratis
€ 5 (-26) | € 7 (+26)
Slumberland is een adembenemende, filmischmuzikale tocht naar de wereld van de nacht. Het verhaal toont het moment waarop alles kantelt en de droom het wint van de realiteit. Kinderen nemen hun leeftijdsgenootjes met hun verbazingwekkende fantasie mee naar een fascinerende wereld. Ze vertellen over hoe ze slapen, wat er gebeurt in hun dromen en waarom het nacht wordt. An Pierlé en Fulco Ottervanger brengen live muziek bij de filmbeelden van Nathalie Teirlinck. ‘Slumberland’ werd geselecteerd voor het theaterfestival en overladen met recensiesterren. De cd met prachtige muziek van Pierlé en Ottervanger is na de voorstelling te koop.
Met Het KleuterLab creëert BIG BANG een speciale plek voor de heel jonge festivalbezoekers. Meesterknutselaars en mediatovenaars Moniek Smeets en Bram Wiersma openen de deur naar creatieve klankverkenning. Natuurlijke fenomenen als zwaartekracht, licht en schaduw zijn hun basisingrediënten. Met eenvoudige technieken als scharnieren, katrollen en boren zorgen ze voor maximale theatrale en muzikale verwondering. Geen wetenschappelijk gezwets maar ontdekken door te doen, in de eigenzinnige maar fraaie wereld van Wiersma & Smeets.
Hans Beckers is een kunstenaar die met zijn intrigerende klankinstallaties het BIG BANG-publiek verbaasde in vele Europese landen. Voor zijn nieuwste project duikt de muzikant op tussen drie grote videoschermen en neemt hij je mee op een trip langs een vulkaan, tussen kolkende geisers, een hectisch metrostation of binnenin de mechaniek van een stoommachine. Voor het maken van zijn beelden reisde Hans vele kilometers langs onvergetelijke plekken. Uren en dagen werkte hij om ze te verwerken tot een imposant beeldend concert.
productie Smeets & Wiersma met steun van Fonds Podium Kunsten & VSB Fonds
productie Kunstenwerkplaats Pianofabriek coproductie Theater Aan Zee, KC De Werf met steun van d e Vlaamse Gemeenschap
© Rudy Meervaart
© Julio Kohl
productie Zonzo Compagnie coproductie KC Rataplan, KC Vooruit en Jeugd & Muziek Vlaanderen met de steun van het Creatieve Europese Programma van de Europese Unie © Wouter Van Looy
7
Maandkrant | november 2015
Kleine zaal | 13
Muziek
18 uur | alle leeftijden
Spotter
Lokaal 435 | 13.30, 15 & 17 uur | 5+
Muziekkamers
Gang vestiaire | 13
Maandkrant | november 2015
Muziek
18 uur | alle leeftijden
Muziekstudio | 13.30, 15 & 16.30 uur | 6+
Wandelgang | 14, 16 & 17.30 uur | alle leeftijden
Babel
Orchestre International du Vetex
Howling Hometrainers
Chris Koolmees
Gele zaal | 13.30, 15 & 16.30 uur | 2
4 jaar
Glimp
gratis
€ 4 (-26) | € 6 (+26)
gratis
€ 4 (-26) | € 6 (+26)
gratis
€ 5 (-26) | € 7 (+26)
Spotter is een lichtjes verslavende dansmachine die jouw unieke dansmoves omzet in spetterende videodecors én muziek. Door te dansen, componeer je jouw eigen muziek en tover je tegelijk prachtige videobeelden tevoorschijn. SPOTTER nodigt uit tot bewegen, vliegen, vallen, musiceren ... en wordt een hit op BIG BANG.
De muziekkamers zijn ondertussen een legendarisch onderdeel van het BIG BANG-festival. Jaar na jaar levert deze muzikale ontdekkingstocht langs de verborgen kamers en vergeten hoekjes van de festivallocaties wonderlijke muzikale verrassingen op. Achter de deuren, in hun muziekkamer, wachten dit jaar Lieselot De Wilde, Jochem Baelus, Edwin Vanvinckenroye, Joris Vanvinckenroye en Jana Arns.
De verbluffende muziekrobots van Stichting Logos trekken op elk festival zwermen kinderen aan. Ze zijn niet weg te slaan van deze ingenieuze muzikale speeltuigen. Voor het BIG BANG-festival creëren ze iets nieuws dat niet minder effect heeft: een peloton muzikale hometrainers! Ga zitten op het zadel, plaats je voeten op de pedalen en je handen op het stuur, en weg ben je. Bij elke pedaalslag vuur je jouw bijzondere muziekinstrument aan op weg naar een klinkende glissando. Je kan ook een rustig tempo moderato trappen, een stevige accelerando inzetten, overgaan tot een duet con amore, een trio con fuocco of gewoon een gesmeerd koor vormen!
Op het Iberische schiereiland, voorbij de rivier Ebro, worden zeven talen gesproken. Er heerst een Babylonische spraakverwarring. Toch begrijpt iedereen elkaar en wordt er samen gedanst en gezongen. Daar is maar één reden voor: muziek. Waar taal verwarring schept, brengt muziek iedereen weer samen. In BABEL gaan twee schitterende Portugese muzikanten op zoek naar tradities en verschillen op het schiereiland waar ze wonen. Filipe Faria en Tiago Matias bouwen een nieuwe muzikale toren met instrumenten en stemmen naast de toren van Babel, waar niemand elkaar verstaat. Daar hebben ze een prachtig uitzicht over hun land en voegen ze alle taalgebieden weer samen tot een warme, nieuwe klankenwereld, doorweven met de schatten uit het verleden.
Orchestre International du Vetex is een knotsgek muzikaal collectief van vijftien muzikanten uit Frankrijk, België en de Balkan. Ze begonnen als een soort tijdelijke marcherende brassband met als doel de bescherming van een verlaten, oude textielfabriek in de Vlaamse stad Kortrijk. Sinds hun oprichting in 2004, werden ze een van de mooiste en heetste wereldmuziekbands uit België en omstreken. Vandaag de dag brengen ze briljante en energieke live acts op festivals van Montréal tot Aken, van Belgrado tot onze eigenste BIG BANG-festivals! Laat je dansbenen los op een swingende mix van Balkanritmes, tarantella’s, reggae en afrobeats met Latijns-Amerikaanse cumbia!
Hoe klinkt kleur? Wie kan de maan verstaan? Wat zegt de zon? Wat klinkt lager, een bas of een trom? Hoe speel je een flits? Hoe zing je een boom? Hoeveel kleuren heeft een droom? Glimp neemt je mee naar een betoverende droomwereld, waarin klanken en beelden een spannend spel met elkaar en met jou spelen. Een muziekvoorstelling voor peuters en hun (groot) ouders, waarin muzikanten, muziek, beeld, techniek en publiek een bijzondere vriendschap aangaan.
© Chris Koolmees
productie Zonzo Compagnie © Wouter Van Looy
productie Laura Maes | Stichting Logos in opdracht van B IG BANG-festival
Inkomhal deSingel | 13
18 uur | alle leeftijden
Mobiel Muziek Museum
Theaterstudio | 13.30 & 16.30 uur | 6+
Glazen gang | 13
Nomad Turkije
18 uur | alle leeftijden
productie Oorkaan ism. M aplab, het Media and Performance Lab van de HKU, StoryBasedMedia met dank aan Ingrid Wolff Festival 2 Turven Hoog © Anna van Kooij
project van Noa Noa van en met F ilipe Faria & Tiago Matias en met de steun van The Secretary of State for Culture DGARTES - Directorate-General for the Arts (Portugese overheid) © Filipe Faria
Love Song
Michael Bradke
Muziekstudio
gratis
€ 4 (-26) | € 6 (+26)
gratis
13 uur
20 jaar lang werden overal ter wereld voorwerpen verzameld en samengebracht tot een gigantisch Mobiel Muziek Museum. Vervolgens vertrok het museum op reis en stimuleerde het jong en oud tot het maken van muziek. Het klinkende resultaat komt voor het eerst naar België en zal je onweerstaanbaar aanzetten tot een heftige percussiesolo, een rollend duet of een gevleugelde improvisatie.
Melike Tarhan is een zangeres die de pracht van verschillende werelden versmelt tot een unieke eigen taal. Haar roots liggen in het Turkse Emirdag, het huis waar ze opgroeide staat in Gent. Zwervend tussen muzikale tradities vindt ze haar weg. Op het BIG BANGfestival deelt Melike het podium met een groep kinderen. In elke BIG BANG-stad wordt gerepeteerd. Met de werelden van de kinderen en de muziek van Melike en haar muzikanten ontstaat een muzikaal feest waarvan je aan het einde niet meer weet waar je bent. Was het een concertzaal ergens in België of een vrolijk dansfeest in Turkije?
Serge Verstockt is componist en bedenker van fascinerende muziekprojecten. Voor zijn LOVE SONG verzamelde hij dozen vol rode hartjes. De hartjes hebben iets bijzonders: het zijn opnametoestelletjes. Een hele zomer lang zochten de schattenjagers van VLIEG in Vlaanderen naar de rode hartjes van Serge Verstockt om er hun lievelingsgeluid mee op te nemen. Voor BIG BANG worden de honderden hartjes verzameld en verwerkt tot een liefdevol klankenbos waarin je kan ronddwalen en door een druk op het hartje honderden lievelingsgeluiden en liedjes kan ontdekken.
14 uur
project Zonzo Compagnie in het kader van h et Europese NOMAD project van het BIG BANG-festival ism De Academies Antwerpen, Jeugd & Muziek, Jeunesses Musicales, De Pianofabriek, De Centrale, Yunus Emre Instituut
project ChampdAction concept S erge Verstockt
© Michael Bradke
8
© ChampdAction
13.30 uur
Rode zaal
Theaterstudio
Wandelgang
6+
6+
6+
6+
5+
alle leeftijden
55 min
30 min
40 min
60 min
30 min
Babel
Slumberland
Nomad Turkije
Gele zaal 2
4 jaar 40 min
Wandelgang
Kleine zaal
Gang vestiaire
Inkom
alle leeftijden
alle leeftijden
alle leeftijden
alle leeftijden
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
Het Kleuterlab
Love Song
Spotter
Howling hometrainers
Mobiel Muziek Museum
€ 2 I ouders gratis
gratis
gratis
gratis
gratis
2,5
6 jaar
Orchestre Vetex
Glimp
Muziekkamers
Slumberland
16 uur
Orchestre Vetex
Clangdelum Babel
Dansstudio
Glimp
Muziekkamers
Clangdelum Babel
15.30 uur
16.30 uur
Lokaal 435
30 min
14.30 uur 15 uur
Zwarte zaal
Nomad Turkije
Glimp
17 uur
Muziekkamers Orchestre Vetex
17.30 uur 18 uur prijs
€4 I €6
€5 I €7
€4 I €6
€5 I €7
€4 I €6
gratis
● Betalend. Reservatie aangeraden ● Gratis op vertoon van een ticket van om het even welke BIGBANG-voorstelling (zonder reservatie) Prijzen losse tickets: -26 I +26
9
€5 I €7
Maandkrant | november 2015
Muziek
Maandkrant | november 2015
Muziek
zo 15 nov 2015
do 12 nov 2015
vr 20 nov 2015
za 21 nov 2015
De Gebroeders Kist
Budapest Festival Orchestra
quartet lab
Scherpdenkers
Patricia Kopatsjinskaja, Isabelle van Keulen viool Lilli Maijala altviool Pieter Wispelwey cello
Dirk De Wachter
Slagwerkgroep Percossa percussie Margrith Vrenegoor regie Har Smeets stem Peter Claassen videobeeld Joris Speelman decor Judith de Zwart kostuums en rekwisieten Theaterstudio | 14 & 16 uur | vanaf 5 jaar | € 12 (basis) | € 8 (-19 jaar)
olv. Iván Fischer Thomas Zehetmair viool Sergej Prokofjev uverture op een joods thema, opus 34a O Concerto voor viool en orkest nr 2 in g, opus 63 Igor Stravinsky Jeu de cartes L’oiseau de feu, suite nr 2 (1919) Blauwe zaal | 20 uur € 52, 42, 32 (basis) | € 42, 32, 26 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar) gratis inleiding Stephan Weytjens Blauwe Foyer | 19.15 uur
Er waren eens vier broers. Ze heetten De Gebroeders Kist. Niemand wist of ze zo heetten omdat ze in een kist woonden of dat ze in een kist woonden omdat ze zo heetten. Natuurlijk hadden ze elk ook nog een eigen
naam: Oudste, Jongste, Middelste en Domste. En ze hadden Grote Trom, zoals andere mensen een hond of een kanarie hebben. Op een nacht vertrekken ze met Grote Trom, op zoek naar het geluk ... Een spannend
Caroline Melzer sopraan Quatuor Tana Antoine Maisonhaute, Pieter Jansen viool M axime Desert altviool J eanne Maisonhaute cello Arnold Schönberg Strijkkwartet nr 2 in fis, opus 10
Blauwe zaal | 20 uur € 24, 20 (basis) | € 20, 16 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar) gratis inleiding Piet De Volder | Blauwe Foyer | 19.15 uur
Blauwe zaal | 20 uur € 24, 20 (basis) | € 20, 16 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar)
Heeft u zich ooit afgevraagd hoe een jamsessie onder klassieke muzikanten zou klinken? Dan is dit uw kans. Hún spelplezier staat garant voor úw luistergenot. Bovendien gaat het wereldvermaarde viertal aan de slag met de meest uitdagende werken uit het kwartetrepertoire. Het Weense publiek wist Beethovens Twaalfde Strijkkwartet destijds slechts met mate te smaken. Tegenwoordig worden nochtans duimen en vingers afgelikt bij het beluisteren van dit ‘kroonjuweel der lyriek’. Bij de première van Bartóks Vierde Strijkkwartet vielen de monden open door de overvloed aan nooit eerder gehoorde klankkleuren. Die komen ook terug in Kurtágs Eerste Strijkkwartet, een intimistische parel waarin achter de kleinste geste een wereld van emoties schuilgaat.
gratis inleiding Arne Herman | Blauwe Foyer | 19.15 uur
verhaal met weinig woorden, aanstekelijk slagwerk, acrobatiek en veel humor. productie Oorkaan © Boy Hazes
vr 6 nov 2015
za 7 nov 2015
Fred Frith & Zwerm
ChampdAction & Studenten
Fred Frith, Johannes Westendorp, Bruno Nelissen, Toon Callier, Kobe Van Cauwenberghe gitaar
György Kurtág Strijkkwartet nr 1 Béla Bartók Strijkkwartet nr 4, Sz91 Ludwig van Beethoven Strijkkwartet nr 12 in Es, opus 127
psychiater-psychotherapeut
LAbO #5
Blauwe zaal | 20 uur € 20 (basis) | € 16 (-25/65+) | € 8 (-19 jaar)
diverse locaties deSingel | 20 uur gratis
Maestro Iván Fischer en zijn onvolprezen Budapest Festival Orchestra serveren u een vorstelijke Russische avond. Prokofjev bijt de spits af met heerlijk tragikomische klezmertonen. Het vioolconcerto dat volgt, ontleent dan weer materiaal aan een Russisch volkslied. ‘Jeu de cartes’ is een minder bekend werk van de neoklassieke Stravinsky. Een kwarteeuw voordien lanceerde ‘De Vuurvogel’ Stravinsky bij publiek en critici. Een “verkwistend groot” orkest spreidde tentoon wat de componist in zijn mars had qua instrumentatiekunst. Stravinsky’s meest geliefde werk door één van ‘s werelds beste orkesten: een mooiere concertafsluiter kunt u zich nauwelijks wensen. Iván Fischer © Marco Borggreve
©G yörgy Kurtág
Tijdens deze lezing filosofeert De Wachter over de aard en functie van hedendaagse kunst. Dat doet hij vanuit zijn standpunt als psychiater, die de inspiratie van de kunst noodzakelijk vindt om te bestaan. Kan en moet hedendaagse kunst de wereld redden? Wat was de impact van een figuur als Marcel Duchamp? Toen Duchamp de kunstwereld op zijn grondvesten deed daveren, zette Arnold Schönberg de muziekwereld op zijn kop. Zijn Tweede Strijkkwartet haalde niet alleen het genre onderuit door de toevoeging van een sopraanstem. In het laatste deel - op de tekst ‘Ich fühle Luft von anderen Planeten’ van Stefan George - breekt hij definitief met de tonaliteit. Deze bevrijding bracht ook problemen met zich mee: hoe kan men muziek wél vorm geven? Gelijkaardige vragen waarmee ook de beeldende kunsten na Marcel Duchamp worstelden. Dirk De Wachter © Marco Borggreve | Arnold Schönberg © Egon Schiele
made in deSingel
Direct, brutaal en compromisloos. Met deze drie kernwoorden brengt het elektrisch gitaarkwartet Zwerm op gepaste wijze ode aan Fred Frith, de legendarische Engelse gitarist en improvisator. Frith tast de grenzen af tussen zowel rock en experimenteel klassiek als tussen improvisatie en compositie. In samenwerking met Fred Frith neemt Zwerm u mee op een muzikale ontdekkingstocht waarin nieuwsgierigheid en experiment centraal staan. Vrij van stijl- en genredogma’s komen de creatieve werelden van Fred Frith en Zwerm samen in één vlijmscherp muzikaal avontuur. Spannend!
LAbO is een tweejaarlijks multidisciplinair project rond nieuwe muziek en klankkunst voor studenten van kunsthogescholen in binnen- en buitenland. ChampdAction dompelt studenten onder in de wereld van de professionele hedendaagse en multidisciplinaire kunstvormen. De focus ligt op het gebruik van digitale media. Voor deze vijfde editie werd de internationaal gerenommeerde videokunstenaar Koen Theys aangezocht als hoofdcurator. Hij focust op videokunst en de link met muziek en andere kunstvormen. Dit slotconcert en een parcours dat u leidt doorheen verschillende zalen van onze kunstsite ronden de intensieve werkweek af van LAbO #5.
Fred Frith © Heike Liss
© ChampdAction
made in deSingel
10
11
Maandkrant | november 2015
Think & Talk
zo 10 jan 2016 | architectuurtentoonstelling
zo 1 nov 2015
zo 22 nov 2015
Mind the Book lezing en gesprek Ian Kershaw De Afdaling in de hel
Salon de la Pensée #8 Migratie en stedelijkheid. Maken migranten een stad?
interview Hubert Van Humbeeck
sprekers nne Winter A docente VUB en directeur onderzoekscentrum HOST (Historisch Onderzoek naar Stedelijke Transformatieprocessen) Dyab Abou Jahjah mensenrechtenactivist en columnist De Standaard Thomas Bellinck regisseur en schrijver curator Petra Van Brabandt filosofe Sint Lucas Antwerpen
Blauwe zaal I 20 uur € 9 (basis) | € 6 (-19 jaar en studenten) gratis op vertoon van inkomticket Boekenbeurs 2015 Sir Ian Kershaw (°1943) is een Brits historicus die hedendaagse geschiedenis doceerde aan de Universiteit van Sheffield. Zijn specialisatie is Hitler en nazi-Duitsland. ‘Hitler - Hoogmoed’, ‘Hitler Vergelding’, ‘Keerpunten’ en ‘Tot de laatste man’ werden wereldwijde bestsellers. Met zijn nieuwste boek ‘De afdaling in de hel. Europa 1914-1948’ schreef Kershaw het grootse historische overzicht van de eerste helft van de twintigste eeuw. Het is een poging om te begrijpen hoe Europa gedurende deze gewelddadige en turbulente periode in een afgrond kon wegzinken. Slechts vier jaar na het absolute dieptepunt in 1945 kon het echter al het fundament leggen voor een verbazingwekkend herstel.
ma 16 nov 2015
Goethe-Leesclub Alfred Döblin Berlijn Alexanderplatz Wereldbibliotheek (‘Berlin Alexanderplatz’, Fischer Taschenbuch) Vergaderzaal deSingel | 20 uur € 5 | incl. drankje | spreektaal Nederlands In kleine groep, drankje bij de hand, hebben we het in het Nederlands over Duitstalige boeken (die naar het Nederlands vertaald zijn). De Goethe-Leesclub wordt in deSingel begeleid door Willem van Zadelhoff (NL), die voor u enkele van zijn favoriete titels uitgekozen heeft.
Levensecht. De performantie van de moderne stad
open wo zo 14 18 uur en bij avondvoorstellingen Expo I €5 I info www.vai.be en www.desingel.be gesloten ma, di en op feestdagen groepsrondleiding op aanvraag | max. 20 pers. € 60 | reserveren via antwerpenaverechts.be
Een stad die vijftig jaar geleden uit het niets werd opgetrokken en toen gold als hét prototype van een moderne samenleving. Is dergelijk ontwerp bestand tegen de tand des tijds? Tom Avermaete, hoogleraar aan de Faculteit Bouwkunde van de TU Delft, onderwierp iconische moderne steden als Brasilia, Casablanca en Chandigarh aan een grondige analyse. Het resultaat is een tentoonstelling met een hoopvolle boodschap: goede architectuur is in staat haar eigen fundamenten te moderniseren. organisatie Vlaams Architectuurinstituut, Centrum Vlaamse Architectuurarchieven (CVAa) en deSingel internationale kunstcampus curator Tom Avermaete (Leerstoel Methode en Analyse, Faculteit Bouwkunde, TU Delft) tentoonstellingsontwerp en grafiek BC Architects & Studies, Brussels ism. TU Delft, University of Technology met steun van Vlaamse Overheid
organisatie Mind the Book vzwism. d eSingel internationale kunstcampus, boek.be, WPG Uitgevers België, Unieboek/Het Spectrum
Muziekstudio | 11 €8
© s h u t te
14 uur
De geschiedenis van de stad is een geschiedenis van migratie. De stad is bij uitstek de plaats van diversiteit en een laboratorium voor het samenleven met het andere en de ander. Hiervan zijn we niet altijd doordrongen. Integendeel, vaak beschouwen wij migratie als een bedreiging voor de harmonie en de rijkdom van de stad.
c rsto
k
In dit Salon de la Pensée #8 bekijken we de stad in historisch perspectief, als plaats waar economische en culturele rijkdom doorheen een veelheid van verhalen gevormd werd. We denken na over hoe we de specifieke geschiedenis van ‘anderen’ kunnen erkennen, naar waarde schatten en stimuleren.
do 26, vr 27 nov 2015
Integrated
ism. Goethe Institut Brüssel
di 24 nov 2015
Maandkrant | november 2015
Architectuur
Gelijklopend met de tentoonstelling Levensecht kan u in de vitrine van het Vlaams Architectuurinstituut (Beel laag) een intiem portret bekijken van ‘Huis Guiette’, de enige realisatie van Le Corbusier in België. Het ontwerp, het ontstaan van de woning in overleg met bouwheer René Guiette, het verval en de uiteindelijke bescherming en restauratie met uitbreiding door architect Georges Baines komen in beeld.
Moderne stedenbouw, de evaluatie De tentoonstelling ‘Levensecht. De performantie van de moderne stad’ onderwerpt moderne stedenbouw aan een grondige analyse. Hoe hebben iconische steden als Brasilia, Casablanca en Chandigarh de tand des tijds doorstaan? Het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) vroeg het aan curator Tom Avermaete (TUDelft). Hoe kom je aan je fascinatie voor naoorlogse modernistische steden? En waarom heb je gekozen voor deze zes casestudies? Tom Avermaete: Moderne naoorlogse stedenbouw is een internationaal, zelfs wereldwijd fenomeen. Het overgrote deel van onze gebouwde omgeving is gerealiseerd na de Tweede Wereldoorlog. Het feit dat men in verschillende landen en regio’s anders is omgegaan met de mogelijkheden van moderne architectuur maakt het thema bijzonder fascinerend. Na vijf decennia van functioneren, moeten we nu nadenken over de toekomst van deze moderne gebouwen en buurten.
Met deze tentoonstelling willen we een blik bieden op de dagelijkse beleving van de bewoners en de transformaties die de steden ondergingen vanaf hun ontstaan tot vandaag. De casestudies die voor deze tentoonstelling gekozen werden, tonen verschillende schalen en typologieën van moderne stedenbouw, maar schetsen ook de brede verspreiding, de verschillende achtergronden en noden van moderne architectuur. Casablanca in Marokko, Chandigarh in India, Brasilia in Brazilië, La Courneuve in de buurt van Parijs, Marzahn in Berlijn en Sjketten ten noorden van Oslo onderschrijven dat de functionele moderne architectuur een wereldwijd fenomeen is. Elke casus illustreert zowel de universele kenmerken van de modernistische stedenbouw alsook de impact van de specifieke context en omgeving. Kan je toelichting geven bij de keuze van de titel van de tentoonstelling? T.A.: We hebben ervoor gekozen om de moderne architectuur en dito steden, die doorgaans voorgesteld worden als concepties van geniale architecten en stedenbouwkundigen, vanuit een ander perspectief te belichten, meer bepaald dat van de bewoners. De grote verhalen over de moderne architecten uit de
Studium Generale 2015-2016
Uit het diepst van mijn ziel: levensbeschouwing als bron van handelen
Als vanzelfsprekend beschouwen wij onze samenleving als geseculariseerd. We plaatsen haar daarbij vaak lijnrecht tegenover religieuze inspiratie. Intussen verliezen we de levensvisies uit het oog die aan de basis lagen van wat onze samenleving kwaliteit verleent. De reeks Studium Generale nodigt tien gastsprekers uit ons een blik te gunnen op wat er huist in het diepst van hun ziel en hoe hun leven daardoor heeft vorm gekregen. organisatie Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen ism. deSingel internationale kunstcampus
Hoe wordt de thematiek van de wisselwerking tussen plan en toe-eigening weerspiegeld in het concept en de opbouw van de tentoonstelling? T.A.: Het verhaal van het ontwerp van de stad tot de toe-eigening door de bewoners presenteren we in twee richtingen, als een ‘histoire croisé’: aan de ene kant heb je het verhaal van de architecten, de plannen en de bouw, aan de andere kant het perspectief van de bewoners. In het midden van de tentoonstelling kruisen de verhalen elkaar. De scenografie ondersteunt het atypische, dubbele perspectief. De casestudies tonen hoe de toe-eigeningsprocessen door de bewoners verschillen van situatie tot situatie. Uit de casestudy Skjetten blijkt dat de inbreng van de bewoners van bij het begin een cruciaal onderdeel vormde van de opbouw van de wijk, terwijl andere casestudies tonen dat die toe-eigening een veel geleidelijker en minder gepland proces was. Het opzet van de tentoonstelling was om te analyseren hoe de steden de tand des tijds overleefden en hoe mensen ze vandaag beleven. Zijn de modernistische architecten volgens jou geslaagd in hun opzet? T.A.: De verschillende modernistische steden in deze tentoonstelling hebben de tand des tijds allemaal op hun manier doorstaan. Ze werden in meer of mindere mate aangepast door de bewoners en slaagden er zo in zich te adapteren aan de veranderende tijden. De tentoonstelling onderzoekt hoe we het ‘slagen’ van de moderne architectuur moeten definiëren. Betekent dit dat de volledige transformatie van gebouwen en buurten een succesverhaal is? Of moeten we er toch vanuit gaan dat het bewaren van een aantal oorspronkelijke kenmerken een verdienste is? ‘Levensecht’ tracht vooral te tonen dat de aanpassing aan veranderende wensen en noden best hand in hand gaat met een overtuigende architectuur. De nieuwe stad Chandigarh is daar een mooi voorbeeld van. Deze stad is opgebouwd uit krachtige materiële, kleurrijke elementen, maar laat tussen en langs deze elementen toe dat er aan de stad wordt gesleuteld.
‘Levensecht’ onderzoekt hoe we het ‘slagen’ van de moderne architectuur moeten definiëren. Wat krijgen bezoekers concreet te zien in ‘Levensecht’? T.A.: In al de steden in de tentoonstelling staat de relatie tussen de concepten van architecten en de toe-eigening door bewoners centraal. De tentoonstelling omvat een grote verscheidenheid aan materiaal om de toeschouwers een zo concreet mogelijk beeld te geven van moderne stedenbouw. Plannen en maquettes illustreren het perspectief van architecten en stedenbouwkundigen, terwijl de invalshoek van de bewoners aan bod komt in foto’s, films, spelletjes, ... En de tentoonstellingsbezoeker kan dat alles uitzonderlijk ook bewonderen vanuit de hoogte, want via een tijdelijke trap krijgt hij een beeld van de schaal van de moderne steden.
J akob De Roover Onderzoekscentrum Vergelijkende Cultuurwetenschap UGent Gele zaal | 19 uur gratis | reservering verplicht via www.ap.be/studium
naoorlogse periode zijn redelijk bekend. Dat geldt echter veel minder voor de toe-eigening van die steden door hun bevolking. Met deze tentoonstelling willen we een blik bieden op de dagelijkse beleving van de bewoners en de transformaties die de steden ondergingen vanaf hun ontstaan tot vandaag. In het verlengde daarvan willen we analyseren of de steden nog voldoen aan de woonwensen van de 21ste-eeuwse bewoner.
Blauwe zaal | 9.30 uur | spreektaal Engels € 85 studenten & docenten | €170 professionelen ticket 2 dagen geldig (geen dagtickets) | ticket inclusief drank en broodjes Integrated is een forum met hoog festivalgehalte waar sprekers hun werk en de onderliggende ontwerpprocessen, inspiratiebronnen en methodieken met elkaar confronteren. Staan onder meer op het programma: Harry Pearce (UK), Julien Vallée & Eve Duhamel (CA), Joost Grootens (NL), Jordy van den Nieuwendijk (NL), Uta Eisenreich & Eva Meyer- Keller (DE), Dimitri Bruni & Manuel Krebs (Norm) (CH), Studio Dumbar (NL), Tim Fendley (UK) James Langdon (UK), Olaf Breuning (CH),
12
Lieven De Cauter (BE), Johanna Benz (DE), Typeradio (NL), Cecilia Azcarate (ES), Pierre Bernard (FR), Studio Fluit (BE), Thomas & Lawrence Slater (UK), Paul Cox (FR), Robin Schijfs (NL). organisatie Sint Lucas Antwerpen ism. d eSingel internationale kunstkampus 2015.integratedconf.org/ Georges Candilis, Shadrach Woods, Victor Bodiansky, Cité Verticale in Carrières Centrales, Casablanca, 1952, Avery, Columbia University, New York
13
open wo
zo | 14
18 uur | en bij avondvoorstellingen | Wandelgangen | gratis info www.vai.be en www.desingel.be
Rendementsdenken. Het is een woord waar ik al sinds mijn middelbare school allergisch voor ben. Ik slaagde voor mijn eindexamen met de hoogste cijfers van de school. Alle pijlen wezen naar een glorieuze academische toekomst, want met die hersenen viel geld te verdienen. Ik ging naar de toneelschool. Weg rendement. Mijn ouders hadden het al een tijdje zien aankomen. Eerst dachten ze dat ik homo was. Toen er een kunstenaar in mij bleek te schuilen, vonden ze dat ook prima. Ze hebben mij altijd gesteund in mijn keuze. Ze wisten dat ik een heilloze weg zonder winst ging bewandelen, met geen enkel uitzicht en nog minder perspectief. En ze zeiden: toe maar jongen, doe jij maar toneelspelen – omdat ze zagen dat ik het kon én omdat ik er gelukkig van werd. Dat laatste vonden ze het belangrijkst.
Daarom ook is kunst een geliefd slachtoffer van de strijders voor De Waarheid – net zoals ze het ideale slachtoffer vormt van de voorvechters van Het Rendement.
Verkavelingswijken krijgen het vandaag zwaar te verduren. De dichtheid zou er veel te laag zijn, het woningaanbod te weinig gedifferentieerd, de openbare ruimte te schraal, de ecologische voetafdruk te hoog, … Tegelijkertijd blijft de verkavelingswijk voor heel wat mensen de ideale plek om te wonen, net omdat het er rustig, groen en herkenbaar is. Dit sluit niet uit dat verkavelingsbewoners experimenteren met collectieve woonvormen, kleinschalige bedrijvigheid, het samen opwekken van hernieuwbare energie of waterzuivering op schaal van de wijk. ‘Verkavelingsverhalen’ grijpt deze experimenten aan om een breed debat op te starten rond de toekomst van de Vlaamse verkavelingswijk.
Curator Oswald Devisch organiseert, in samenwerking met het VAi, een reeks workshops waarop juristen, economen, architecten, natuurbeheerders en bewoners worden uitgenodigd om met deze vragen en stellingen aan de slag te gaan. Tijdens elke workshop zal een nieuwe collage geproduceerd worden die aansluitend een plek krijgt in de tentoonstelling. Met elke workshop zal de tentoonstelling dus groeien. Met de reeks ‘Projecties’ bieden het Vlaams Architectuurinstituut en deSingel het bestaand onderzoek in Vlaanderen een podium. Leidraad bij de keuze van de projecten zijn maatschappelijke thema’s en/of het bevragen van de rol van de discipline architectuur in de samenleving.
organisatie Vlaams Architectuurinstituut en deSingel internationale kunstcampus curatoren O swald Devisch (hoofddocent Universiteit Hasselt) en Stefan Siffer (Vlaams Architectuurinstituut) gebaseerd op onderzoek Verkavelingsverhalen/Tales of the alotment, Faculteit Kunst en Architectuur, UHasselt onderzoekers Oswald Devisch, Barbara Roosen en Marijn van de Weijer in samenwerking met UHasselt www.verkavelingsverhalen.be Verkavelingswijk, Hoepertingen © Iwert Bernakiewicz
Voor ik besloot om acteur (en later: dichter) te worden, wilde ik klassieke talen studeren. Ik bezat een talent voor nutteloosheid. Er bestaat namelijk een krachtig verbond tussen de wereld van de kunst en die van de oude talen: beide dienen geen enkel praktisch doel in ons leven. Een mens functioneert prima zonder. Vandaar de populair-moderne vraag: wat moet je eigenlijk met die opleidingen? Kunst, Latijn, Grieks … strikt genomen zijn ze overbodig. Ik bedoel, dode talen: hoe onnuttig kun je zijn? Daarom is het misschien ook niet zo erg als IS iets verderop een meer dan 5.000 jaar oude stad opblaast. Ninive, Nimrud, van de beeldende kunst tot de stadswallen: alles weg, omwille van een nieuwe, betere waarheid. Soms moet je snoeien om te groeien. Trending topic zal de volgende bewering nooit worden, maar vakken als kunst en klassieke talen dienen een minstens zo belangrijk doel als nut en rendement tezamen: ze vormen hun noodzakelijk tegendeel. Klassieke talen bieden uitzicht op een wereld die niet langer bestaat; kunst biedt uitzicht op een wereld die nooit heeft bestaan en altijd mogelijk blijft.
Ziedaar de paradox. Juist de opleidingen met een minder directe toepassing en van ogenschijnlijk kleiner nut vormen onze grootste bescherming tegen kortzichtigheid en fundamentalisme. De vakken Latijn en Grieks lieten mij kennismaken met een wereld die is weggevaagd, met goden waarin niemand nog gelooft en met talen die niet meer worden gesproken – en dat is zinnig. Het is de ultieme relativering, het toont ons een wereld die alleen via onze
14
©
M
door Ramsey Nasr
r
Verkavelingsverhalen
Rendementsdenken heeft onze geest verziekt.
kke
zo 10 jan 2016 | architectuurtentoonstelling
Maandkrant | november 2015
Think & Talk
Ba
Architectuur
ar co
Maandkrant | november 2015
verbeelding nog kan worden opgeroepen. Romans en gedichten doen hetzelfde, evenals film, theater, opera, ballet, muziek, beeldende kunst. Ze reiken ons een parallelle wereld aan, met fictieve mensen, een taal die niet langer functioneert zoals we dat gewend zijn, met nieuwe klanken, nieuwe beelden. Het maakt onze wereld groter en verwarrender. Daarom ook is kunst een geliefd slachtoffer van de strijders voor De Waarheid – net zoals ze het ideale slachtoffer vormt van de voorvechters van Het Rendement. Bien étonnés de se trouver ensemble. (...) Goed bestuur Gaan kunst, filosofie, geschiedenis, Grieks de wereld redden? Bieden zij soms wél pasklare oplossingen? Nope – en dat is precies de bedoeling. Ze werpen vragen op in plaats van antwoorden te bieden en lijken daarmee in te gaan tegen het primaire doel van onderwijs. Ze kietelen onze nieuwsgierigheid naar onbekend terrein, naar wat áchter de horizon ligt en bevrijden ons van de kokerwereld van ons hic et nunc. Belangrijkst van al: ze doen dat zonder gebruik te maken van de verlokkingen van een hiernamaals. Ze maken ons immuun voor De Waarheid, die simpel, verstikkend en humorloos is. Bovendien komen ze in opstand tegen onze gretige hang naar snel rendement, dus tel uit je winst. Het zijn uiteindelijk deze nutteloze vakken die goede managers en bestuurders zullen afleveren; mensen die begrijpen dat de echte wereld niet zozeer uit winst en efficiëntie bestaat, maar uit onvermogen, verlies en vergankelijkheid. Goed bestuur ziet daar de waarde van in. Om die redenen zou het rendementsdenken hardhandig uit elke vorm van onderwijs moeten worden getrapt.
Die ervaring verruimde mijn verbeelding met grof geweld en vergruizelde mijn waarheid. Ik had geloofd in iets wat mij vreemd was. Bij het schrijven van dit stuk moest ik denken aan een ervaring van jaren geleden – ik zal een jaar of vijftien, zestien zijn geweest. Een bevlogen leraar – hij gaf klassieke talen – was op het onzalige idee gekomen onze klas mee te nemen naar een hedendaagse opera. De opera heette ‘Aquarius’, van de Belgische avant-gardecomponist Karel Goeyvaerts, en het stuk werd opgevoerd in de Rotterdamse stadsschouwburg. Nu zal ik iets verklappen. Belgische avant-gardemuziek en Rotterdamse pubers, dat is geen goed huwelijk. Ik was in die dagen geheel en al met mijn hormonen bezig en dat was al ingewikkeld genoeg. Ik heb me dan ook stierlijk verveeld. Het was werkelijk niet te harden – tot de finale. Tijdens de laatste tien minuten gebeurde iets wat mij stuksloeg: een luide koorzang beëindigde de opera, meerstemmig, in hallucinante harmonieën, terwijl de zangers in gestileerde bewegingen aan het publiek voorbijtrokken. Dat moment ben ik nooit vergeten, het was verpletterend en schokkend. Het bood geen antwoord, had geen nut en het verschafte me geen enkele praktische vaardigheid. Het had de uitwerking van een epifanie. Voor een kort ogenblik deed het me geloven in iets waarvan ik wist dat het niet bestond. De waarde lag louter in de ervaring, die me
15
alles uit handen sloeg. Die ervaring verruimde mijn verbeelding met grof geweld en vergruizelde mijn Waarheid. Ik had geloofd in iets wat mij vreemd was. Investering Sinds de terroristische aanslagen in Europa, sinds de gruwelijke onthoofdingen en verbrandingen door IS ben ik er meer dan ooit van overtuigd geraakt dat ons onderwijs een poging moet doen om een kind/leerling/ student naast kennis ook zaken als meerduidigheid, nuance, empathie en verbeelding bij te brengen – niet omdat dat zo nobel of chic of menslievend is, maar omdat onze maatschappij anders morgen niet meer bestaat. Waarheid met een grote W en Rendement met een grote R vormen vandaag onze grootste bedreiging. Zij doden de verbeelding in ons. Ziedaar de paradox. Juist de opleidingen met een minder directe toepassing en van ogenschijnlijk kleiner nut vormen onze grootste bescherming tegen kortzichtigheid en fundamentalisme. Wat we nodig hebben zijn zachte, onpraktische vakken. We moeten studenten niet pushen om louter te doen waar ze goed in zijn of waar het geld valt te halen, maar waar ze gelukkig in zijn. Als dat Portugees is, dan betekent dat Portugees leren. Of Hongaars. Of Latijn, Sanskriet, oud-Frans, filosofie, geschiedenis, zuivere wiskunde. En in dat geval zijn er mensen nodig die Hongaars, Sanskriet of gewoon zuiver wiskundig met je willen spreken. Laten we die mensen voor het gemak docenten noemen; hoogleraren. Het lijkt me dat je deze zeldzame soort koestert en niet wegbezuinigt. En ik snap heus wel dat dat geld kost. Maar beschouw het als een investering. Simpel gesteld: if you pay peanuts you get monkeys. En: if you pay millions, you get monsters. Ergens daartussen moet zich een leefbaar land bevinden. Bron: De Standaard, 9 mei 2015, revisie op 12 mei 2015 (ingekorte versie)
Ramsey Nasr is acteur, dichter en essayist. Hij speelt de rol van architect Howard Roark in ‘The Fountainhead’(zie p.4).
Maandkrant | november 2015
November Architectuur Levensecht | tentoonstelling p.13 Architectuur Projecties 5 | tentoonstelling p.14
zo 10 jan 2016 zo 10 jan 2016 zo 1
Think & Talk Ian Kershaw
p.12
zo 1
Muziek BIG BANG
p.7
vr 6
zo 8, wo 11
za 14
Theater De Warme Winkel | BAM
!op locatie!
p.5
vr 6
Muziek Fred Frith & Zwerm
p.10
za 7
Muziek ChampdAction & Studenten LAbO #5
p.10
do 12
za 14
Theater Frank Van Laecke & Alain Platel | En avant, marche! p.4
do 12
Muziek Budapest Festival Orchestra
p.11
za 14
Think & Talk EHBHM | les 1
p.6
zo 15
Muziek De Gebroeders Kist
p.10
ma 16
Think & Talk Goethe-Leesclub
p.12
Theater Ivo van Hove | The Fountainhead
p.4
vr 20
zo 22
vr 20
Muziek quartet-lab p.11
za 21
Muziek Dirk De Wachter, C aroline Melzer & Quatuor Tana
p.11
za 21
Muziek EHBHM | les 2
p.6
zo 22
Think & Talk Salon de la Pensée #8
p.12
di 24
Think & Talk Studium Generale
p.12
do 26, vr 27
Think & Talk Integrated 2015
p.12
za 28
Muziek Stoomcursus klassiek | les 1
p.6
za 28, zo 29
Dans Nederlands Dans Theater
p.3
deSingel © Robbie Depuydt
Abo & tickets t +32 (0)3 248 28 28 | www.desingel.be | f deSingelArtCity Desguinlei 25, B-2018 Antwerpen
Openingsuren bespreekbureau ma vr 10 18.30 uur za 16 18.30 uur
www.desingel.be altijd meest recente informatie over programma, bezetting, duur van de voorstelling, pauze(s), inleidingen, boventiteling / vanaf een drietal dagen vóór de voorstelling is het mogelijk om het programmaboekje van een voorstelling te downloaden in pdf-formaat
Openingsuren Grand café alle dagen 9 24 uur www.grandcafédesingel.be drankjes, hapjes, snacks, uitgebreid tafelen
deSingel
Parkeren - grote parking langs de Desguinlei voor bij het kruispunt aan deSingel richting Zuid op slechts 5’ à 10’wandelen - parkeerplaatsen op J. Van Rijswijcklaan & Le Grellelaan - beperkt aantal betalende plaatsen voor het gebouw van deSingel (€ 2/uur | € 5/voorstelling) - 5 betalende parkeerplaatsen voor andersvaliden vlakbij de hoofdingang van deSingel - x2
Fiets velo-antwerpen.be + trein, + tram, + bus, + auto x450 x6 x36 Openbaar vervoer vanuit Centraal Station - 20’ tram 2 richting Hoboken - 20’ tram 6 richting Olympiade, halte deSingel vanuit Antwerpen Zuid - 15’ te voet langs de Desguinlei - 5’ met Velo-fiets mediasponsors
deSingel is een kunstinstelling van de Vlaamse Overheid