DEN HAAG Met vier medailles om de respectieve nekken is de Nederlandse ploeg afgelopen

Nummer 38 | 25 oktober 2007 | Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 3 Thuisfrontdagen informatief en vol verrassingen

Pagina 4 Vierde Afghaanse Brigade

Pagina 5 Nazorg Defensie verzacht

Pagina 7 Militaire Wereldspelen ten einde

GENERAAL LEIJH: “VANAF 2008 LIGT HET ACCENT Topsporters terug van Militaire Wereldspelen OP HET BEHOUDEN VAN PERSONEEL” DEN HAAG – Met

FPS BIEDT KANSEN VOOR IEDEREEN DEN HAAG – Een militair wordt rond zijn 35ste verjaardag over het hek gegooid. Dat is één van de wilde verhalen die binnen de krijgsmacht circuleren. Dit zou gebeuren na invoering van het Flexibel Personeelsysteem (FPS). Militairen krijgen er de zenuwen van. “Nergens voor nodig”, zegt luitenant-generaal Hans Leijh, hoofddirecteur Personeel. “Dat is volslagen onzin. Sterker, als iemand bij Defensie binnenkomt, kan hij of zij hier de rest van het werkzame leven blijven. Die man of vrouw moet echter wel de geboden kansen voor verdere ontplooiing grijpen en daarmee de loopbaan vorm geven.” Bovendien krijgt de nieuwe werknemer vanaf 1 januari geen aanstelling meer bij de marine, landmacht, luchtmacht of marechaussee, maar bij de krijgsmacht. Voordeel is dat bijvoorbeeld technisch personeel sleu-

vier medailles om de respectieve nekken is de Nederlandse ploeg afgelopen dinsdag teruggekeerd van de Militaire Wereldspelen in India. Vooral de judoka’s weerden zich prima door twee gouden plakken en één bronzen uit het vuur te slepen. De derde plek op het onderdeel atletiek mocht er eveneens wezen. Verder viel er een opmerkelijke schietprestatie te noteren. Lees verder op pagina 7

Deborah Gravenstijn won een gouden plak in de gewichtsklasse tot 63 kilogram.

CDS: NIET-MILITAIRE TAKEN WINNEN AAN BELANG Luitenant-generaal Hans Leijh: “Als iemand bij Defensie binnenkomt, kan hij of zij hier de rest van het werkzame leven blijven.” (archieffoto)

telend aan luchtmachthelikopters, zonder te hoeven solliciteren, moeiteloos kan overstappen naar de marine om hier aan een wentelwiek te werken. Dat verruimt zowel de plaatsingsmogelijkheden als het loopbaantra-

NAVO-TOP BEZIG

ject. Een aanstelling bij de krijgsmacht geldt per 1 januari eveneens voor de Beroeps Onbepaalde Tijd. Die volgt wel gewoon het carrièretraject zoals tijdens de aanname met de werkgever is afgesproken. Verder verandert er voor deze categorie helemaal niets. Lees verder op pagina 3

DEN HAAG – De CDS, generaal Dick Berlijn, pas nog in Afghanistan met vertegenwoordigers van werkgeversorganisaties en het bedrijfsleven, meent dat nietmilitaire taken de komende jaren aan belang winnen.

“Een krijgsmacht kan het niet op eigen houtje. Taken als ondersteuning van bestuur, economische activiteiten, opbouw van de politie en verbetering van de infrastructuur moeten we tijdig overdragen. Dus zo militair als nodig, zo civiel als mogelijk.” Inzicht, overtuiging en doorzettingsvermogen zijn volgens Berlijn zeker zo belangrijk als aantallen tanks en kanonnen. “Bij ons hedendaagse optreden gaat het veelal om het verbeteren van de veiligheid, de rechtsstaat, het herstellen van het geweldsmonopolie van de overheid en sociaal-economische ontwikkelingen.”

Thuisfrontdag TFU: informatief en gezellig ARNHEM – Thuisfrontdagen. Het zijn momenten om, al is het met een zaal vol gelijkgestemden, wat persoonlijke dingetjes uit te wisselen met zoon, dochter, vader of moeder in het uitzendgebied. Afgelopen vrijdag, zaterdag en zondag kon dat, dankzij een straalverbinding in het congrescentrum Papendal. Er was op vijfhonderd mensen gerekend, het werden er zeshonderd. TEKST: MONIQUE VAN RIJEN-BOS

NOORDWIJK – De informele bijeenkomst van de Noord-Atlantische Raad voor ministers van Defensie is gisteren (woensdag) in Noordwijk begonnen. Rond de vergadering zijn zeer strenge veiligheidsmaatregelen genomen. Er is een grote inzet van Defensiepersoneel. Foto: Peter Wiezoreck

Vol verwachting zoeken toeschouwers naar hun geliefde in de film over de leefomstandigheden van Task Force Uruzgan (TFU) in het Zuid-Afghaanse Uruzgan. Zou die nog iets zeggen? De ene uitgezonden militair roept spontaan “Ik hou van je”of “Ík mis je enorm”. De andere vindt het schijnbaar toch wat gênant zoiets tussen de maten te roepen

en steekt slechts een hand op. Met “dag, tot gauw” of “alles goed hier” als begeleidende tekst. Iedereen beseft dat dat laatste betrekkelijk is. Commandant TFU, kolonel Nico Geerts laat tijdens een rechtstreeks contact weten dat het op dit moment rustig is in het gebied, maar wel erg spannend. “Er zijn veel gevechtscontacten met de Taliban geweest. De grootste zorg is de bermbom. We vinden er nog

altijd meer, dan er afgaan”, stelt hij gerust. “Verder vechten we wel, maar doen ook aan wederopbouw.” Ter illustratie: terwijl er een strijd woedt in Deh Rawod, wordt in Tarin Kowt een ziekenhuis geopend. Geerts vertelt dat de TFU in Deh Rawod al elf maanden aan een kleine tweehonderd meter tellende brug werkt, hier en daar een waterput slaat en posten voor de lokale politie bouwt, die bovendien door Nederlandse militairen wordt getraind. Ook de verlichting is belangrijk om te noemen. “Het gaat soms maar om één pitje”, legt Geerts uit. “Toch zijn de Afghanen er heel blij mee. Zeggen dat door zo’n enkel lampje de Taliban niet meer komt.” Lees verder op pagina 3

De CDS meent dat de ontwikkelingen bij Defensie niet los zijn te zien van die in de samenleving. Veiligheid en ontwikkeling bijvoorbeeld. “Defensie werkt op deze vlakken meer dan ooit schouder aan schouder met civiele partners.” Berlijn benadrukt dat het bij de operatie in Afghanistan niet de bedoeling is te streven naar een militaire overwinning. “Het betreft de ondersteuning bij wederopbouw van een langdurig door oorlog geteisterd land, dat bestuurlijk op poten moet worden gezet. Dat vormt de uitdaging. Kijk maar eens naar het terrein, het klimaat en het ontbreken van een goed wegennet.” Defensie leert elke dag in gebieden als Afghanistan, stelt Berlijn. “We verbinden daar conclusies aan. Ze helpen ons continu de optimale mix van middelen te bepalen. We kijken alert om ons heen en passen ons optreden, de organisatie, opleiding en uitrusting er op aan. Er zijn dus accentverschuivingen nodig binnen het budget om te opereren in de huidige crisisgebieden. Het verwachtingsniveau voor successen op de korte termijn in zo’n verscheurd land moet realistisch zijn. De onderliggende partij heeft belang bij zo lang mogelijk durende vijandelijkheden. Dat voert de kosten voor ons op en staat haaks op de wens van de internationale gemeenschap om het militair optreden zo kort mogelijk te houden. Daarmee bedoel ik niet alleen geld, maar ook gewonden en soms helaas doden.”●

25 oktober | Pagina 2

Divaliviering voor Hindoe militairen DEN HAAG – Binnen de Hindoe-traditie is de vrouw, de Lakshmi (Godin) van het huis. Aangezien bij Divali de goddelijke Lakshmi (godin van het licht, rijkdom en voorspoed) wordt vereerd, is gekozen voor het thema: ‘de rol en positie van de vrouw in deze moderne samenleving en de bijdrage van de vrouw bij de opvoeding en vorming van het hele gezin.’ Mevrouw Rita Poetoe verzorgt hierover een lezing. Divali, letterlijk snoer van lichtjes, behoort tot een van de bekendste religieuze feestdagen van de Hindoes. De lichtjes worden in de vooravond van Divali, na een religieuze dienst aangestoken. Dat het licht van de diya, een aarden lampje, verwijst

naar het licht in de mens telt zwaar bij deze viering. Dit innerlijke of spirituele licht dient men te ontwikkelen. Als dat gebeurt overstijgt iemand de eigen beperkingen en voelt zich verbonden met alle schepselen, ongeacht hun afkomst. De Dienst Hindoe Geestelijke Verzorging organiseert op 8 november van 12.30 tot 16.30 uur een Divaliviering. Deze is in gebouw 147 op de Frederikkazerne, Van der Burchlaan 31, 2509 LS in Den Haag. Alle hindoe militairen zijn van harte uitgenodigd deze viering bij te wonen. Graag wel even aanmelden bij mw Goerdajal C.R, per e-mail: [email protected], fax: 070-3166791 of telefoon: 070 - 316 67 34.●

VAN DER KNAAP ZET IN OP KADERWET VETERANEN EUFOR-7 aan de slag op de Balkan BANJA LUKA – Luitenant-kolonel der Infanterie Leen Groen (2e van re.) is sinds vorige week donderdag de Senior National Representative van het 1 (NLD) Det EUFOR. Kapitein-luitenant-ter-zee Harry Stoelinga (2e van li) gaf het stokje aan hem over. Hij deed dit in aanwezigheid van de vertrekkende contingentsadjudant Ad Wijntjes (KLu) (li) en de adjudant Victor Nitzschke (KM). Het EUFOR-7 detachement heeft zonder proble-

men de functies overgenomen van het personeel van EUFOR-6. Dat zorgde onder leiding van Stoelinga voor een nieuw onderkomen voor de National Support Element (NSE), wat het verblijf de komende zes maanden zal veraangenamen. EUFOR-7 draagt nu haar steentje bij aan een veilige en stabiele omgeving in Bosnië Herzegovina. Wellicht is daardoor in de toekomst een lidmaatschap van de Europese Unie voor het land weggelegd.●

Europees gendarmeriekorps gooit deur open VELSEN – Het verdrag voor de missies van de nieuwe European Gendarmerie Force (EGF) is vorige week in Velsen getekend door minister Eimert van Middelkoop. Hij is voorzitter van de EGF omdat Nederland dit korps dit jaar leidt. Bewindslieden uit Frankrijk, Italië, Spanje en Portugal woonden de bijeenkomst bij. De European Gendarmerie Force is een multinationaal samenwerkingsverband van politiemachten met een militaire status. Het gaat om de Koninklijke Mare-

chaussee, Gendarmerie, Carabinieri, Guardia Civil en Guarda Nacional Republicana. Het korps is snel inzetbaar, kan binnen dertig dagen aan de slag en telt maximaal achthonderd agenten die alle politietaken vervullen. De EGF staat vooral ter beschikking van de Europese Unie. Dat kan echter ook voor de Verenigde Naties zijn, de NAVO, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), andere internationale organisaties of ad

hoc coalities. De inbreng van ons land en Frankrijk in de EGF bestaat uit een geïntegreerde politie-eenheid, waarbij Frankrijk er nog twee kan leveren. Italië zegde drie eenheden toe, Spanje twee en Portugal één. De eerste missie van de European Gendarmerie Force staat gepland voor Bosnië. Dat gebeurt in samenwerking met de commandant van de vredesmacht op de Balkan, de European Forces (EUFOR). Onder deze organisatie valt dan de EGF-bijdrage.●

DEN HAAG – De definitie, de erkenning en de zorgplicht van de Nederlandse samenleving voor de veteraan worden verankerd in een Kaderwet. Dat meldde staatssecretaris Van der Knaap na een zogenoemde rondetafel conferentie over de veteranenzorg. Hij verwacht volgend najaar een ontwerp naar de Tweede Kamer te sturen. Van der Knaap gaf al eerder aan dat de zorg voor veteranen niet alleen de verantwoordelijkheid is van Defensie. “Veteranen hebben het Koninkrijk gediend in oorlog- of daarmee vergelijkbare

Foto’s: Peter Wiezoreck

Secretaris Generaal van de mr. Jaap de Hoop Scheffer. De NAVO topman kende de medaille toe vanwege de uitzonderlijke prestaties van Grisnigt als operationele planner in het hoofdkwartier van ISAF in Afghanistan. De overste kreeg de medaille, in aanwezigheid van zijn echtNAVO,

genote Annemiek, op voordracht van zijn Britse commandant. Grisnigt ontwierp onder meer de eerste als geheel omvattende Afghanistan operatie, inclusief het optreden van de Nederlanders in Uruzgan. In de aanbeveling bij de medaille wordt ingegaan op de vernieuwende wijze waarop hij gestalte gaf aan operatieplannen waarbij het optreden van ISAF en van Afghaanse Veiligheidseenheden op meerdere terreinen werd gebundeld. Dit om gezamenlijke effecten te bereiken. Door de plannen af te stemmen met vele gouvernementele en niet-gouvernementele partijen, gaf de luitenant-kolonel gestalte aan de eveneens door Nederland beoogde Comprehensive Approach. Zijn inzet leidde, volgens de aanbeveling, tot succes tijdens uitgevoerde operaties en zette bovendien een nieuwe standaard voor toekomstige operaties. Grisnigt werkt inmiddels bij de afdeling Operationeel Beleid van de Defensiestaf in Den Haag. Hij is daar belast met de verdere ontwikkeling van de eerder genoemde Comprehensive Approach.●

wel te voldoen aan heldere criteria, het totale traject te omvatten én te verbinden.” Ook PvdA-Kamerlid Angelien Eijsink reageerde verheugd op het initiatief van de staatssecretaris. Vorig jaar bracht zij namens haar partij de notitie Zorgdragen voor Veteranen uit, waarin werd gepleit voor wetgeving op dit terrein. “We kunnen nu als Kamer schouder aan schouder met de staatssecretaris werken aan de verdere verbetering van de positie van de veteraan. Dit zal alleen wél eerder moeten dan eind 2008”, vindt zij.●

NIEUW SQUADRON VOOR LUCHTMACHT EINDHOVEN – De luchtmacht heeft een ooit opgeheven eenheid nieuw leven ingeblazen. Het gaat om 336 Squadron dat afgelopen dinsdag tijdens een oprichtingsceremonie een plek kreeg in haar luchtvloot. De nieuweling krijgt in eerste instantie de beschikking over twee transportvliegtuigen van het type C130 Hercules. Ze zijn

HOGE NAVO-MEDAILLE VOOR LANDMACHTOVERSTE DEN HAAG – Luitenant-kolonel (KL) Marcel Grisnigt heeft de NATO Meritorious Service Medal ontvangen. Hij kreeg het eremetaal vorige week donderdag in het ministerie van Defensie uit handen van de Commandant der Strijdkrachten, generaal Dick Berlijn. Hij overhandigde het kleinood namens de

omstandigheden en verdienen daarvoor erkenning en waardering van de Nederlandse samenleving. De zorg voor veteranen is dan ook een verantwoordelijkheid van onze samenleving als geheel.” In het regeerakkoord staat een verbetering van de nazorg voor uitgezonden militairen en veteranen aangekondigd. Tevens wordt bekeken of dit voorbereiding vergt voor wetgeving. De Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers (BNMO) is warm voorstander van de Kaderwet. “Die dient

afkomstig van het eveneens op Eindhoven gehuisveste 334 Transportsquadron. In 2009 volgen opnieuw twee Herculessen. Die zijn overgenomen van de Amerikaanse marine en worden, voor ze naar ons land vliegen, in Engeland gemoderniseerd om ze aan de vliegveiligheidseisen van deze tijd aan te passen. Behalve op twee nieuwe vliegtuigen kan 336 Squadron op extra personeel rekenen. Dat is nodig om meer bemanningen per toestel te hebben en een goede inzet van de luchtvloot. Het 336 Squadron voorziet in

de groeiende behoefte aan luchttransport bij Defensie. Het al op Eindhoven gehuisveste 334 Transportsquadron beschikt over twee KDC 10-tankvliegtuigen, een DC 10, twee Fokkers 50 en een Gulfstream VIPtoestel. De nieuwe loot aan de stam van de luchtmacht heeft een lange staat van dienst. Zo vloog het ooit met Douglas Dakota’s in Nederlands Nieuw Guinea. In 2000 was het ‘over, uit en sluiten maar’, toen Defensie besloot de operaties van 336 Squadron met Fokkers F 27 Maritime vanaf de luchthaven Hato op Curaçao te staken.●

INDIËVETERAAN SPELDT BOSNIËVETERAAN INSIGNE OP

NATO MERITORIOUS SERVICE MEDAL

Deze hoge onderscheiding werd in 2003 voor het eerst toegekend om functionarissen te waarderen voor uitzonderlijk persoonlijk initiatief en toewijding in dienst van de NAVO. Voordrachten voor deze medaille worden getoetst aan verschillende criteria waarna er een beperkt aantal wordt toegekend. De procedure vereist naast de voordracht, instemming van hoge NAVO-commandanten, de voorzitter van het Militaire Comité van de NAVO en uiteindelijk de Secretaris Generaal van de NAVO.●

DEN HAAG – Een Indië-veteraan die een Bosnië-veteraan het draaginsigne veteranen opspeldt bij diens dienstverlating. Een zeer bijzondere gebeurtenis, zeker als de Indië-veteraan je eigen vader is. Het gebeurde majoor Piet de Jong. Na 38 jaar trouwe dienst ging hij op woensdag 17 oktober met functioneel leeftijdsontslag. Zijn vader speldde hem de veteranenspeld op, een emotioneel moment. Majoor der Genie Piet de Jong begon zijn militaire carrière in 1969. De laatste jaren werkte hij als hoofd Bureau Vastgoed, Milieu en Arbo van het RMC Oost en later het RMC Noord. In Bosnië diende De Jong als konvooicommandant, liaisonofficier Bulgaars geniepeloton en waarnemend basiscommandant in Sisava. De Jong’s vader, soldaat der eerste klasse b.d. J.P.D.

de Jong, werd in 1946 ingescheept naar Nederlands-Indië. Na een verblijf van drie jaar keerde hij in 1949 terug naar Nederland. Zowel de ‘oude’ veteraan als de ‘jonge hebben nog volop bezigheden. Majoor b.d. De Jong houdt zich onder meer bezig met traditiezaken binnen de Genie.●

25 oktober | Pagina 3

LEIJH: ‘VOOR BRILJANTJES IS ER ALTIJD PLAATS’ Vervolg van pagina 1

DEN HAAG – Het Flexibel Personeelsysteem is aankomende januari een feit. Leijh verwacht tenminste dat de door de Tweede Kamer behandelde Militaire ambtenarenwet dan ook door de Eerste Kamer is geloodst. Daarmee ligt er vervolgens een wettelijke basis voor het FPS. De komende periode moet met de centrales van overheidspersoneel nog wel overeenstemming worden bereikt over de uitwerking van de in het arbeidsvoorwaardenakkoord afgesproken uitgangspunten van het personeelsysteem. Omdat er voor de huidige onbepaalde tijd-aanstellingen niets wijzigt, gaat de luitenant-generaal alleen in op de consequenties die de invoering van het FPS voor de BBT-er heeft. Die dient in principe gewoon het lopende contract uit. “Echter”, merkt de hoofddirecteur op, “mochten BBT-ers liever onder de veel gunstiger FPS-regeling willen vallen, dan kunnen ze dat kenbaar maken.” TEKST: MONIQUE VAN RIJEN-BOS

Hoezo gunstiger? “De organisatie geeft een werknemer met het FPS kansen talent te ontwikkelen. Mocht iemand de organisatie verlaten omdat hij aan het plafond van zijn kunnen zit, dan biedt Defensie met het systeem een vangnet. Dat gebeurt met hulp van het Dienstencenrum Externe Bemiddeling Defensiepersoneel. Die instantie helpt deze persoon naar een andere baan buiten de krijgsmacht.” Leijh realiseert zich dat Defensie deze belofte als werkgever wel waar moet maken, wil het systeem niet ter ziele gaan. Maar daar is hij niet bang voor. BRILJANTJES

Na de aanstelling bij Defensie, volgt in eerste instantie een dienverplichting die werkgever en werknemer met elkaar voor een x aantal jaren overeenkomen. Na afloop van deze zogenoemde fase 1-overeenkomst wacht fase 2 voor de militair die bij de krijgsmacht wenst te blijven. Wie de organisatie wil verlaten, is uiteraard vrij om te gaan. Tot zijn spijt moet Leijh bekennen dat velen dat ook doen, vaak mensen die ergens tussen de 28 en 36 jaar zijn. Redenen daarvoor zijn uiteenlopend: privé omstandigheden, het werk en soms hebben uitzendingen met het ontslag te maken. Mocht overigens iemand na verloop van tijd op deze beslissing willen terugkomen, dan zijn de mogelijkheden tot herintreden verruimd. Volgens Leijh ook weer een positief puntje binnen het FPS. Hij denkt dat dit systeem sowieso de situatie binnen Defensie gunstig beïnvloedt. “Door als organisatie te investeren in het individu, verhogen we niet alleen zijn of haar waarde, maar brengen we ook de kwaliteit van de krijgsmacht op een hoger peil. Ik verwacht dat daardoor de gemiddelde verblijfsduur binnen Defensie langer kan gaan duren.” Wat doen we met de mensen die blijven? “Dan hebben we het alweer over de vervolgfase na de dienverplichting. Maar tijdens die eerste fase hebben we natuurlijk al lang gezien wie de briljantjes zijn. Die mensen zitten niet lang in de selectie of bemiddelingsfase 2, misschien

slechts een maandje. Dan gaan ze naar fase 3 waarin we het hebben over een werknemer met een opzegtermijn van drie maanden. Wat dat betreft is er sprake van normale arbeidsver-

houdingen tussen werkgever en werknemer.” EEN KRACHT MET EXTRA’S

In het geval iemand in fase 2 zich niet kwalificeert voor een

DE VOLGENDE FPS-INFORMATIEDAGEN ZIJN VOOR: • Commando DienstenCentra op 31 okt. in het Officierscasino in Soesterberg; • Commando Landstrijdkrachten op 1 nov. op de Frank van Bijnenkazerne in Apeldoorn; • Bestuursstaf en de Defensie Materieel Organisatie op 7 nov. op de Frederikkazerne in Den Haag; • Commando Zeestrijdkrachten op 9 nov. in de Witte Raaf in Den Helder; • Commando Luchtstrijdkrachten op 14 nov. in Breda; • Koninklijke Marechaussee op 15 nov. in het Officierscasino in Soesterberg; • personeel in Aruba en Curaçao tussen 25 en 30 november. Naast de bijeenkomsten krijgt iedere werknemer bij Defensie een brochure met begeleidende brief op het huisadres. FPS op intranet: http://intranet.mindef.nl/portaal/pp/projecten/FPS/FPS.aspx

hogere rang, zet Defensie volgens de Hoofdirecteur Personeel niemand zonder pardon op straat. Eén ding moet echter niet uit het oog worden verloren. Het FPS is een instrument om de vereiste kwaliteit voor de diverse functieniveaus bij het personeel te bereiken om zo de krijgsmacht te vullen en gevuld te houden. Er ontstaat volgens Leijh in de toekomst een meer gestroomlijnde organisatie, die buitengewoon veel te bieden heeft voor haar mensen. “Met zelfsturing heeft een militair het traject van een loopbaan in eigen hand, mét bijbehorende zekerheid. En zeg nou eerlijk,

welke werkgever houdt personeel binnen óf helpt ze aan een andere baan?” Met een voormalige militair haalt een burgerwerkgever een kracht met extra’s binnen. “Mentale weerbaarheid, normen en waarden, discipline, ervaring en afkomstig uit een organisatie met structuur om er maar een paar te noemen. Die mooie bagage krijg je bij Defensie mee.” UP-OR-OUT VAN DE BAAN

Het FPS is dus totaal anders dan het up-or-out, zowel in naam als inhoudelijk? “Ja, helaas zingt de term up-or-out nog steeds rond”, zegt Leijh. Hier

wil de hoofddirecteur dan ook niets meer over horen, want het is vooral vanwege de negatieve klank een beetje een misser geweest. “Up-or-out werd als bedreigend ervaren, zorgde voor onrust en is van de baan”, zegt hij stellig. Mocht het FPS nog zorgen baren, dan wil Leijh er alles aan doen die weg te nemen. De HDP gaat op tournee om over het personeelsysteem te informeren, toelichtingen te geven en vragen te beantwoorden. Commandanten en generaals hebben de eerste FPS-bijeenkomst inmiddels bijgewoond, evenals P&O-functionarissen.●

Geerts: ‘Geleerd om niet meer met een westerse blik te kijken’ Vervolg van pagina 1

Het valt kolonel Geerts op dat er minder snel iets wordt bereikt dan hij in eerste instantie dacht. “Soms zetten we één stap voorwaarts en weer twee terug. Ik heb geleerd niet meer met een westerse blik naar de Afghanen te kijken.” Geerts zit echter niet levensgroot in beeld om alleen zijn verhaal te vertellen. Met alle plezier beantwoordt hij vragen uit de zaal. Het thuisfront verneemt zodoende dat het in Afghanistan eerst veel warmer was dan verwacht, maar dat de bivakmutsen en Noorse truien nu toch steeds vaker te voorschijn komen, terwijl het kwik ’s middags nog 25 graden aantikt. De commandant neemt de zorg weg dat de Afghaanse tegenstander sterker wordt doordat bijvoorbeeld politie Nederlandse kennis doorspeelt aan de Taliban. Hij merkt daar niets van. De angst, dat er vooral ’s nachts van alles mis kan gaan als de militairen wekenlang afwezig zijn van hun basiskamp, weet Geerts weg te nemen. “We zoeken altijd

een veilig bivak in open gebieden, met zéker vijfhonderd meter zicht of meer. Als iemand ons wil naderen, zien we dat. Bovendien hebben we altijd gepantserde voertuigen bij ons. Mocht het nodig zijn, kunnen we daarin dekking zoeken.” De vraag waarom hoogwaardigheidsbekleders, zoals ministers of Kamerleden altijd naar Tarin Kowt gaan, maar meestal niet naar Deh Rawod, levert een massaal applaus op in de zaal. “Het is veel moeilijker om in Deh Rawod te komen”, antwoordt de commandant. “Daar heb ik al snel helikopters voor nodig. Men ervaart dat als gebrek aan belangstelling, alsof Deh Rawod zou worden vergeten. Dat is absoluut niet zo.” Hij belooft te zullen proberen om ook VIP’s naar Deh Rawod te laten reizen. Plotseling klinkt er een kleine meisjesstem. “Papa, hoe gaat het met Viper.” Oeps, daar had Geerts niet op gerekend. In de zaal krijgt menigeen een brok in de keel als zichtbaar wordt hoe Nathalie haar vader van zijn stuk brengt. Nadat hij zich heeft

hervonden, vertelt Geerts dat het met de commandokat, die op een dag kwam aanwandelen, heel goed gaat. HAMBURGERS EN PEPERNOTEN

“Informatief en heel gezellig”, zo betitelen de ouders van korporaal 1 Edwin, Marianne en Ton, de thuisfrontdag. Ze zijn druk doende met een georganiseerde activiteit: T-shirts beschilderen. Edwin, als verkenner uit ’t Harde aan de TFU toegevoegd, kan er één tegemoet zien. “Al zijn hobby’s komen in het embleem voor”, verduidelijkt vader Ton de aanwezigheid van een biljartkeu, een voetbal en -tot zijn teleurstelling- een brandende sigaret. Moeder Marianne: “We hebben een prima dag. Kennen niemand, maar praten met iedereen. Dat gaat vanzelf. Vooral de beelden uit het gebied spreken aan. Af en toe hebben we de zenuwen, lijkt me logisch. Maar we vertrouwen erop dat ze hun mannetje staan, daar in Afghanistan. We steunen Edwin helemaal.” Corrie en Els hebben allebei een zoon in Zuid-Afghanistan

COMMANDOWISSELING OP KANDAHAR AIRFIELD KANDAHAR – Kolonel Theo ten Haaf (re) is de huidige commandant van de Air Task Force op Kandahar Airfield. Afgelopen maandag nam hij het stokje over van kolonel Ron Hagemeijer om het zesde detachement te leiden. Dit blijft vier maanden in ZuidAfghanistan. De afgelopen periode leverden de Nederlanders een belangrijke bijdrage aan de inzet van luchtsteun aan ISAF-grondtroepen. Meerdere malen zijn F-16’s en Apaches ingezet om gevechten op de grond te beëindigen, waarbij Nederlanders waren betrokken. Chinooks vervoerden daarnaast vanaf Kandahar grote hoeveelheden vracht en personeel in de regio.

Binnen de Air Task Force werken 243 militairen. De F-16’s, gestationeerd op Kandahar Airfield, bereikten onder het commando van Hagemeijer het

7500ste vlieguur boven Afghanistan, de Apaches het 2500ste. De gevechtshelikopters opereren vanaf Tarin Kowt.●

De ouders van korporaal 1 Edwin, Marianne en Ton. Zij en vele anderen beschilderden vol overgave een T-shirt voor zoon, dochter, vader of moeder in het uitzendgebied. Foto: Monique van Rijen-Bos

en zijn daarom lid van de thuisfrontafdeling. Ze nemen postpakketten aan voor gratis verzending. Maximaal gewicht: twee kilo. Corrie: “Vacuüm verpakte hamburgers zijn populair, maar je ziet ook al veel pepernoten in de post.” Via de straalverbinding had kapitein Erik, commandant Bravoteam van 13 Infanteriebatalon Luchtmobiel Regiment Stoottroepen Prins Bernhard in Deh Rawod al opgeroepen om post te blijven sturen. “Die is heel belangrijk voor ons.” Els is zelf een veteraan. Dochter Mayke, nu in opleiding tot verpleegkundige in Hilversum, zat in 2003 voor Defensie in Bosnië. Dus stapte Els destijds al in de thuisfrontafdeling. Anno 2007 maakt ze wederom deel uit van het team. Zoon Joep zit in Deh Rawod, schoonzoon Marchel in Tarin Kowt. “Ach”, zegt ze nonchalant, “je groeit er als moeder in mee dat je kind bij de krijgsmacht werkt. Zo’n uitzending hoort er bij.” Neemt niet weg dat ze zich wel eens zorgen maakt. Met haar ervaring weet ze uiteraard feilloos wat anderen voelen. Als lid van de telefooncirkel is ze beschikbaar voor een peptalk, als luisterend oor of om de weg te wijzen naar professionele hulp.

Uren later kijken de zaterdagbezoekers terug op een geslaagde thuisfrontdag. Spraakkunstenaar Niek Boes verzorgde een geweldige show met hilarische momenten. Minister van Defensie, Eimert van Middelkoop, toonde zijn belangstelling en sprak de zaal toe. Paul de Leeuw brak in om de thuisfrontdag in zijn show te betrekken en de autosticker ‘steun onze troepen in Afghanistan’ nog even onder de aandacht te brengen. Bekende Nederlanders staken de militairen een hart onder de riem via korte filmpjes (nog te zien op de website www.thuisfrontafdeling.nl). Al met al was het een dag vol verrassingen, waarover brigadegeneraal Marc van Uhm, commandant 11 Luchtmobiele Brigade, niet anders dan tevreden kan zijn. “Met zo’n bijeenkomst toon je als werkgever aan dat je niet alleen zorg hebt voor het personeel, maar ook voor hun relaties. Dat spreekt zich rond. Zoiets heeft vast een positief effect op de werving.” Voor de kerst, keert het merendeel van 11 Luchtmobiele Brigade, die de hoofdmacht van TFU vormt, en van de toegevoegde eenheden terug. Dan zit hun uitzending er op.●

25 oktober | Pagina 4

Volgens generaal Naibi schuilt de kracht van het Afghaanse leger in haar grote etnische diversiteit. “Van welke stam of groepering je bent, maakt niet uit. Je bent eerst Afghaan en vecht voor vrijheid.” Volgens de commandant zijn de troepen onafhankelijk, betrouwbaar en gerespecteerd door een groot deel van de bevolking.

TARIN KOWT – Onder leiding van het Nederlandse Operational Mentoring Liaison Team moet de 4de Brigade van het Afghaanse leger zich langzaam aan tot een operationele eenheid ontplooien. Medio oktober vernamen commandant van het Afghaanse Leger, generaal Naibi en zijn collega generaal Page in Tarin Kowt de laatste ontwikkelingen. “Uruzgan is klaar voor een eigen brigade”, aldus Page, de hoogste baas van Regional Command South.

NEDERLANDERS GAAN VIERDE AFGHAANSE BRIGADE BESTOKEN MET ADVIES TEKST: TLT IVANCA MAAS FOTO’S: GERBEN VAN ES (AVDD)

Commandant van het Operational Mentoring Liaison Team (OMLT), kolonel Baartman, gaat tijdens het bezoek uitgebreid in op de laatste stand van zaken. Het is nog geen drie maanden geleden dat president Karzai besloot een brigade in Uruzgan te stationeren. Het OMLT is verantwoordelijk voor de training hiervan. De 4e Brigade bestaat uit vijf kandaks (bataljons), een hoofdkwartier en een stafstafcompagnie. Het eerste, tweede en derde kandak bestaat uit infanteristen. Het vierde kandak is een Combat Support-bataljon, dat uiteindelijk wordt gevuld met artilleristen en genisten. Het vijfde kandak vormt het Combat Service Support bataljon. De stafstafcompagnie en het eerste infanteriebataljon blijven voorlopig nog in Kandahar. Op termijn verplaat-

sen ze naar het Afghaanse legerkamp in Tarin Kowt. Het tweede kandak volgt ook snel naar Uruzgan, waar het verschillende vooruitgeschoven posten inneemt. Het ruim zeventig koppen tellende OMLT ontvangt de Afghanen met open armen. Baartman: ”De mannen zijn gemotiveerd en leergierig, maar kennen geen brigadestructuur met onder meer logistieke ondersteuning en een staf die plannen maakt. Ze hebben materieel, begeleiding en training nodig om gestructureerd operaties uit te voeren. Met onze militaire kennis en vaardigheden bouwen we het leger op.” AANPAK

Ondanks dat het OMLT pas krap drie maanden met deze klus is belast, klinkt het door Baartman gepresenteerde plan vrij doordacht. Hij vertelt dat zijn club werkt langs vier gelijktijdig aangestuurde operatielijnen. De

eerste, voor de personele en materiële vulling, heeft prioriteit. Educatie, training en het vaststellen van een programma voor beide vindt plaats binnen de tweede en derde operatielijn. Het OMLT is daarvoor opgedeeld in verschillende trainingsgroepen. Personeel van de brigadestaf verzorgt de begeleiding van de stafstafcompagnie en negentien instructeurs, die de 560 militairen van de infanteriebataljons gaan trainen. Het logistieke team slingert het vijfde kandak aan. Herstellers, genezeriken en verbindelaars brengen de militairen de kneepjes van het vak bij. Opleiding en training vergen tijd. Het niveau van de militairen reikt namelijk niet verder dan dat van een basisgetrainde soldaat. Baartman: “Chauffeurs, monteurs en stafleden moeten nog veel leren.” De vierde operatielijn staat in het teken van de informatievoorziening, bestemd voor zowel de

Appèl op het ANA kamp.

gevechtssoldaten als de hogere “Wij zijn wel goed in coachen, trainen en militaire discipline, maar niet van de powerpoints. We leggen ons NAVO-leiding.

OORKONDE VOOR PROFESSOR VAN GULIK DEN HAAG – Professor dr. Willem van Gulik diende ruim tweeënveertig jaar als reserve-officier bij de cavalerie, waarvan de laatste elf als militair docent bij het Instituut Defensie Leergangen. Medio deze maand ontving hij een oorkonde voor zijn werk nadat hij 1 oktober de militaire organisatie had verlaten. Directeur Instituut Defensie Leergangen, kolonel Jan Blom (li), overhandigde Van Gulik de oorkonde bij Koninklijk Besluit. Dit als dankbetuiging voor de ‘zeer goede diensten door hem den Lande bewezen’. Van Gulik kent een lange en trouwe staat van dienst. De binding met Defensie ontstond tijdens zijn dienstplicht. Daar was hij pelotonscommandant bij 43 Tankbataljon Regiment Huzaren van Sytzama. Hij is sinds 1996 betrokken bij de internationale programma’s van het IDL, eerst als docent International Staff Officers Orientation Course (kortweg ISOOC). Ook zette hij zich in voor de Leergang Topmanagement Defensie en de cursus Militair Attaché. Momenteel is Van Gulik hoogleraar materiële cultuurkunde en kunstgeschiedenis van Oost-Azië aan de Faculteit der Letteren en de Faculteit der Archeologie bij de Universiteit Leiden.●

vooral toe op vertrouwen winnen, de tijd te nemen om uit te leggen waarom iets nut heeft en te achterhalen met wie we te maken hebben. Wat we goed op het netvlies hebben, is dat het Afghaanse leger vol zit met professionals, onder wie oudere officieren. Die leverden in de tijd van de Russen een zware strijd. Al met al heeft het Afghaanse leger alles in zich om uit te groeien tot een competente krijgsmacht, die bijdraagt aan vrede en stabiliteit.” PRIORITEITEN

Voordat het OMLT daadwerkelijk met de opleidingen in Tarin Kowt begint, vragen eerst de leefomstandigheden op het kamp om verbetering. Tijdens een rondleiding kijkt generaal Naibi tevreden naar de nieuwe sanitaire voorzieningen. Lokale arbeiders werken hard aan nieuwe douches en toiletten. De vooruitgang is volgens Naibi

sinds zijn laatste bezoek groot. Toen maakten slechte hygiënische omstandigheden en te kleine slaap- en eetruimtes het kamp ongeschikt voor uitbreiding. Ook generaal Page toont zich tevreden. Na de uitgebreide toer wisselen beide commandanten nog wat van gedachten over de noodzaak de 4de Brigade in Uruzgan te stationeren en over manieren ter verbetering van de veiligheid in de regio. Page laat weten vertrouwen te hebben in de eenheid. “We hebben veel geleerd van onze ervaringen met het Afghaanse leger in andere provincies. Ook leveren de militairen goed werk in zuidelijk Afghanistan, waar ze veel vertrouwen en steun van de bevolking krijgen. In Uruzgan valt nog veel te doen. Hun komst bij de wederopbouw is noodzakelijk. De provincie is klaar voor een eigen brigade.”●

25 oktober | Pagina 5

ECHTGENOTE GESNEUVELDE SERGEANT ZWAAIT NAZORG DEFENSIE LOF TOE

‘Martijn zou zo weer naar Afghanistan zijn gegaan’ SINT ANNAPAROCHIE – In de avond van zondag 26 augustus bekruipt Claire Rosier een vreemd gevoel. De beloofde MSN-conversatie met echtgenoot Martijn in Uruzgan blijft uit, terwijl hij afspraken juist altijd nakwam. Dit klopt allemaal voor geen meter, denkt ze, en kruipt ongerust onder de wol. ’s Nachts komt een bedrijfsmaatschappelijk werker van Defensie haar bange vermoeden bevestigen: Martijn, sergeant 1 bij de genie, sneuvelde in Afghanistan door een bermbom. Met drie kleine kinderen en een vierde op komst, blijft Claire achter in het Friese Sint Annaparochie. Mede door de volgens haar prima nazorg van Defensie zit ze twee maanden na dato in relatief rustig vaarwater. Op haar verzoek is schoonmoeder Marijn bij het gesprek. TEKST JACK OOSTHOEK FOTO’S HARRY BONTEKOE

In de nacht van 26 op 27 augustus schrikt Claire om halféén wakker van een rinkelende deurbel. ‘Welke mongool is dit in vredesnaam’, vraagt ze zich slaperig af. Het is Rick Saton van het Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk (DC BMW) van Defensie. “In eerste instantie weigerde ik hem binnen te laten. Ik dacht: vertel me alsjeblieft niet dat Martijn dood is. Ik wilde Rick bij wijze van spreken de nek omdraaien. Het eerste half uur zaten we zwijgend in de huiskamer. Eerst moesten de ouders van Martijn erbij komen. Ik schakelde over op de automatische piloot en begon een lijst te maken van te bellen mensen. Ook pakte ik het handboek voor nabestaanden van gesneuveld defensiepersoneel erbij.” Claire’s schoonmoeder Marijn: “Na het horen van het slechte nieuws raakten we in een soort trance. We weigerden het allemaal te geloven. We dachten in eerste instantie aan een fout, er was vast een ander gesneuveld. Overigens denken we nog steeds dat Martijn niet dood is, maar in Uruzgan zit.” Claire: “Het allermoeilijkste vond ik nog de kinderen te informeren. Ik maakte ze wakker en zei dat papa door een ongeluk in Afghanistan niet meer leefde. Een hartverscheurend moment. We zaten drie kwartier te huilen.” BLIJE LACH

Om kwart over zes in de ochtend stelden de Rosiers de overige familieleden telefonisch op de hoogte. “We wilden voorkomen dat ze het via radio of televisie zouden horen. Het waren de zwaarste uren van mijn leven”, zegt Marijn. Enkele dagen later escorteerde broer Brent, eveneens genist bij de landmacht, het lichaam van Martijn vanuit Afghanistan naar

Nederland. “Zijn collega’s gaven veel steun”, weet moeder Marijn. Bijna twee maanden na het sneuvelen van de militair van 43 Gemechaniseerde Brigade, schrikt Claire ’s nachts nog geregeld wakker van de gebeurtenissen. “Voor de rest voel ik me rustig. Ik sta redelijk sterk in mijn schoenen.” Marijn karakteriseert haar zoon als blij, spontaan, direct en altijd ‘aanwezig’. Geen man die bij een probleem zielig op de bank ging zitten. “Ik noemde hem ‘mijn clowntje’ vanwege de rare grappen die hij soms uithaalde. Hij was een ruwe bolster met een blanke pit.” “Maar”, vult Claire glimlachend aan, “soms gedroeg hij zich als een eerste klas etterbak. Liet-ie zijn haar onverwacht rood verven, of de tepels van een piercing voorzien. En hij maar lachen…”

Als de nazorg van Defensie ter sprake komt breekt op de gezichten van Claire en Marijn een glimlach door. De woorden rollen er vol overtuiging uit. “De hulp is geweldig. Niks dan lof voor Rick Saton van het Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk en Ingeborg Takken van de Dienst Geestelijke Verzorging. Ze nemen ons veel zorgen uit handen, ook financieel, en staan dag en nacht voor ons klaar.” Hoe lang de nazorg doorgaat, mogen de Rosiers zelf bepalen. Op dit moment willen ze niet stoppen. Claire: “Er komen nog zware tijden aan. Binnenkort verhuizen Ilana, Nina, Kelsey en ik naar onze negen maanden geleden gekochte woning in Leeuwarden. Dat gaat door omdat ik Martijn’s wens wil vervullen. Hij regelde destijds alles. Moeilijk hoor, om Sint Annaparochie te verlaten. Hij woonde

Claire Rosier en haar familie tonen zich een voorstander van het verlengen van de huidige missie in Uruzgan.

er 23 jaar. Overigens regelt de nazorg onze verhuizing.” Net als nu komt er in het nieuwe huis een ‘altaar,’ met daarop onder meer trouwfoto’s; beelden van Martijn als militair; de kaars die in Uruzgan naast zijn baar brandde; Martijn’s baret en de vlag van de genie. Eind november - begin december wacht Claire opnieuw een

beproeving. Dan wil zij op de vliegbasis Eindhoven de uit Afghanistan terugkerende genie-eenheid waartoe Martijn behoorde verwelkomen. “Pas daarna weet ik zeker dan hij nooit meer terugkomt. Tijdens een appèl wordt een minuut stilte in acht genomen. Deze emotionele dag is goed voor de verwerking.” Claire Rosier voor het ‘altaar’ in haar woning in Sint Annaparochie met daarop onder meer trouwfoto’s; beelden van Martijn als militair; de kaars die in Uruzgan naast zijn baar brandde; Martijn’s baret en de vlag van de genie.

Een ander moeilijk moment dient zich begin februari 2008 aan, wanneer Claire haar vierde kind ter wereld brengt. Ze hoopt op 6 februari te bevallen, de verjaardag van Martijn. “Hij zal zonder twijfel van bovenaf meekijken.” ECHTE FAMILIEMAN

Mede door de kwaliteit van de nazorg zagen de familie Rosier, vrienden, kennissen en buurtgenoten zich genoodzaakt hun mening over ‘het leger’ bij te stellen. In positieve zin wel te verstaan. “We dachten dat militairen naar crisisgebieden gaan om de vijand te beschieten. Daar klopt niks van. En er zou in Afghanistan weinig op te bouwen zijn. Door Martijn weten we nu dat de Nederlanders daar wel degelijk betere levensomstandigheden voor de bevolking creëren. Verder zijn militairen behalve collega’s vrienden die een team vormen en elkaar steunen. Dit beeld paste helemaal bij Martijn. Hij was een echte familieman. Thuis sprak hij over het leger; in de kazerne over de kinderen.” De familie Rosier is een groot voorstander van het verlengen van de missie in Urzugan na augustus volgend jaar. “Anders is Martijn voor niks gestorven”, veert Claire op. “Hij was honderd procent militair en lééfde voor die uitzendingen. Martijn zou zo weer naar Afghanistan zijn gegaan.”●

25 oktober | Pagina 6

TWEEDE MARINIERSBATALJON ZET PAARDEN IN ALS LASTDIER HINNØYA (Noorwegen) – Het was even knipperen met de ogen, maar ze stonden er toch echt: negen IJslandse paarden naast het basiskamp van het Tweede Mariniersbataljon van het Korps Mariniers in Hinnøya, nabij het Noorse Harstad. De commandant van het bataljon, luitenant-kolonel der mariniers Tom Verbaan, keek verder dan zijn neus lang is tijdens de bergtraining. Hij wilde eens proberen de vuursteun met de hulp van paarden het onherbergzame zijterrein in te krijgen. Foto’s: Ruud Mol (AVDD)

NIEUW LEVEN IN OEROUD CONCEPT Bijzonder, want zelden werden voor het moderne Nederlandse leger paarden ingezet als lastdier. Om op te vallen is het de commandant, overste Tom Verbaan, niet te doen. Net zo min wil hij ‘vernieuwend’ lijken. “Dit concept bestaat al vierduizend jaar. We gebruiken nu iets wat onze voorouders ook altijd hebben gebruikt. Daar is niets vernieuwend aan”, stelt hij. Maar waarom paarden in een tijd van techniek en motoren? Verbaan: “Ook aan het bereik van voertuigen zitten grenzen. Ik wil overal in de bergen opereren. Daarvoor heb ik vuursteun nodig van mortieren, zware mitrailleurs en antitankwapens. Die wil ik in onherbergzaam gebied zien te krijgen. Een terrein dat niet altijd bereikbaar is voor voertuigen. Ons doel is deze vuursteun te leveren, op welke manier dan ook. Als het niet anders kan, dan maar beladen op de man. Dat betekent wel twee tot drie

keer de berg op en neer om er alles te brengen. Dan ben je net een slag te laat om de vijand te overrompelen.” En juist dat verrassingselement is belangrijk voor de commandant. “Als we in staat blijken de vuursteun in één keer naar de positie voor de eindaanval te krijgen, kunnen we sneller dan de vijand verwacht een vuurbasis leggen om het offensief te ondersteunen”, licht hij toe. “We worden in de huidige crisisgebieden geconfronteerd met een irreguliere tegenstander. Dan telt het om geen ter-

Hr.Ms. Evertsen maakte afgelopen periode deel uit van de Standing NATO Maritime Group 1 (SNMG 1), één van de permanente NAVO-eskaders. SNMG 1 vormt onderdeel van de snelle reactiemacht van dit bondgenootschap. Gewoonlijk vaart deze vijf of zes fregatten tellende groep met een bevoorradingsschip alleen in de noordelijke

MOGELIJKHEDEN

Al direct na de start, bij het eerste steile stuk, dient ook de eerste uitdaging zich aan. Twee backpacks met mortieren, blijken niet goed genoeg vastgebonden op de rug van een van de paarden en glijden er af. De dieren hebben daarnaast zichtbaar moeite met dit lastig begaanbare stuk, drassig als gevolg van verse sneeuw. Een van

de viervoeters protesteert hevig bij het beklimmen van het steile stuk en slipt telkens weg. Toch noemt de commandant de paardentrial ‘zeer succesvol’. “De lollige stemming die eerder heerste onder sommigen is toch wel omgeslagen in respect voor de extra krachten.” Over een paardenpeloton wil de commandant niet spreken, maar hij ziet op termijn wel opties. “Lastdieren zijn niet uit te sluiten in toekomstige operaties. Het is een creatieve mogelijkheid die nu als ervaring telt.”● (bijdrage: Vanessa Strijbosch)

CANADA KOOPT LEOPARDS VAN NEDERLAND DEN HAAG – Twintig Leopard 2A6 tanks en tachtig Leopard 2A4 tanks met toebehoren worden overgenomen door Canada. Tevens neemt dit land drie trainingsvoertuigen van

EVERTSEN TERUG NA REIS VAN DRIE MAANDEN DEN HELDER – Hr.Ms. Evertsen is na een reis van drie maanden, onder meer rond Afrika, terug in Den Helder. Vorige week woensdag stond het thuisfront van de bemanning op steiger 23 noord van de marinehaven vol ongeduld te wachten tot het schip was afgemeerd. Ongeduld dat nog eens extra werd gevoed door de herfstachtige omstandigheden.

rein onberoerd te laten en onze eenheden zo goed mogelijk voor te bereiden op een mogelijk zware strijd.”

helft van de Atlantische Oceaan. De reis rond Afrika moest aantonen dat de SNMG’s in staat zijn wereldwijd te opereren. Het eskader patrouilleerde bij de Golf van Guinee en bij de Hoorn van Afrika om de maritieme activiteiten in deze gebieden in kaart te brengen. Beide streken zijn berucht om zeeroverij. Tijdens de patrouilles bij Somalië barstte een vulkaan uit op een Yemenitisch eilandje. Daarbij werd het eskader gevraagd te zoeken naar slachtoffers. Hr.Ms. Evertsen heeft daarbij twee drenkelingen weten te redden en vier lichamen geborgen. Hr.Ms. Evertsen vertrok 22 juli uit Den Helder. Na raketlanceringen bij Malaga voegde het schip zich bij een eskader bestaande uit een Canadees en Deens korvet, een Duitse bevoorrader, een Portugees fregat en een Amerikaanse destroyer. Na afronding van de reis is Hr.Ms. Evertsen doorgevaren naar haar thuishaven. De SNMG 1 sloot zich met de resterende schepen, via het Suezkanaal, aan bij operatie Active Endeavour.●

Nederland over voor het opleiden van tankbemanningen en onderhoudspersoneel. Dat heeft de staatssecretaris van Defensie, Cees van der Knaap, de Tweede Kamer vorige week laten weten. De ondertekening van het contract staat gepland voor begin volgende maand. Uiterlijk 31 maart 2008, worden de twintig Leopards 2A6 geleverd, zo is met Canada overeengekomen.

De overdracht van het resterende materieel gebeurt twaalf maanden na de contractondertekening. Canada zal de koopsom bij aflevering van het materieel voldoen. De financiële opbrengsten worden aangewend voor de versterking van de operationele inzetbaarheid en voor versterkingen van het personeelsbeleid bij Defensie.●

Leopard 2a6 tank. Foto: Peter Wiezoreck

Onderdelen Hawk naar Israël DEN HAAG – Nederland verkoopt van het verouderde luchtverdedigingssysteem Hawk PIP II onderdelen aan Israël. Die gaat ze gebruiken voor onderhoud van haar eigen wapensystemen. Nederland heeft dit luchtverdedigingssysteem reeds enkele jaren geleden buiten dienst gesteld. De ondertekening van de verkoopovereenkomst staat voor volgende maand op de agenda, waarna de Hawk PIP II onderdelen naar verwachting in 2008 aan Israël worden geleverd. De Verenigde Staten moeten eerst toestemming geven voor doorlevering van de goederen.●

25 oktober | Pagina 7

Gregory Sedoc snelde naar een bronzen medaille op de 110 meter horden.

SPORTERS SCOREN VIER MEDAILLES TIJDENS MILITAIRE WERELDSPELEN IN INDIA

‘De volgende keer ga ik voor goud’ DEN HAAG – De Militaire Wereldspelen waren de afgelopen twee weken in Mumbai, het vroegere Bombay, en Hyderabad. Er meldden zich vijfduizend sporters uit 103 landen, onder wie Afghaanse worstelaars van wie de reis- en inschrijvingskosten voor rekening kwamen van Canada en India. Overigens wonnen de Afghanen een bronzen plak. De Nederlandse vertegenwoordiging telde 98 atleten, onder wie negen leden van de Defensie Topsportselectie. Oranje deed mee aan tien takken van sport. Als ploeg eindigde ons land op de 21ste plaats. Een greep uit de Nederlandse verrichtingen. TEKST JACK OOSTHOEK FOTO’S HENRY WESTENDORP (AVDD)

Vooral de judoka’s, allemaal lid van de Defensie Topsportselectie, lieten zich van hun beste kant zien. Kapitein (KLu) Guillaume Elmont haalde een gouden medaille in de gewichtsklasse tot 81 kilogram. In de finale versloeg hij de Tunesiër Youssef Badra op ippon, een perfect resultaat aangezien Badra onlangs de Afrikaanse spelen won én halve finalist was bij de Super World Cup. Elmont had nog een reden voor tevredenheid. Hij verkeerde bij de start van de Wereldspelen volgens eigen zeggen ‘duidelijk nog niet in vorm’ en kampte met een duimblessure die later verergerde. Judoka eerste luitenant (KLu) Deborah Gravenstijn won goud in de gewichtsklasse tot 63 kilogram. Ze hoopt zich de komende tijd alsnog te kwalificeren voor de Olympische Zomerspelen in Peking, maar dan in een gewichtsklasse lager. Dat geldt ook voor een andere vrouwelijke judoka, eerste luitenant (KL) Daniëlle Vriezema. Zij pakte fraai brons in de klasse tot 70 kilogram, terwijl de landmachtofficier door een operatie aan haar kniebanden wedstrijdritme ontbeerde.

en neemt rust in de aanloop naar het nieuwe atletiekseizoen. “Ik kwam hier met twee doelstellingen: de finale halen én een medaille. Beiden heb ik gerealiseerd. De volgende keer ga ik voor goud.” Behalve sporten snoof Sedoc in India een brok cultuur op. Samen met een ander lid van de Defensie Topsportselectie, eerste luitenant Caimin Douglas, nam hij een kijkje bij een mobiele school in een sloppenwijk in Hyderabad. Het concept is ontwikkeld door Association Friends Indeed, een vanuit Nederland bestuurde stichting. De school reist met de kinderen mee als de ouderlijke hutten van hun plek worden verwijderd. Samen met leden van de Nederlandse delegatie deelden Sedoc en Douglas pennen, krijtjes, papier en speelgoed uit aan ruim vijftig kinderen. Er werd geld overhandigd, bedoeld voor dekens in de winter. “Ik vind het goed dat we dit doen in plaats van ons alleen op te houden in airco sportcomplexen”, reageerde Sedoc.

Opzien baarde het optreden van luchtgeweerschutter sergeant 1 Dick Boschman. In de aanloop naar de finale verbeterde hij zijn eigen Nederlandse record op het onderdeel ‘driehonderd meter, drie houdingen’ met zeven punten. Een fraai ‘wapenfeit’ voor wie bedenkt dat Boschman met een vuurwapen op driehonderd meter afstand schoot. Normaliter gebruikt hij een luchtgeweer en komt op de korte afstand uit. “Op dit wapen heb ik me nu in de civiele en militaire wereldtop gevestigd. Ik liet zelfs de Olympisch kampioen van Sydney achter me. Blijkbaar is de teleurstelling van het net missen van de Olympische kwalificatie op mijn eigen exemplaar voorbij.” Boschman sloot de finale af met een achtste plek. SUPER ZUUR

Minder succes was er voor het vrouwenvoetbalteam, ondanks een 4-0 zege in de openingswedstrijd tegen Canada. Daarna kwam de klad erin met twee nederlagen tegen Frankrijk (2-1 en 1-0 in de halve finale) en een 5-1 verlies tegen Korea. Terwijl de regerend militair wereldkampioen in de laatste pot voor een sensatie leek te zorgen door tot een kwartier voor tijd met 1-0 te leiden. Na de 1-1 brak het verzet van de equipe van trainer-coach Corné Oomens en liep de tegenstander naar 5-1 uit. Chef d’equipe Douglas Broman. “Er heerste na het laatste fluitsignaal alom verslagenheid. Toch zijn we trots op onze prestatie.” Uiteindelijk moesten de Oranjedames genoegen nemen met

een vierde plaats. Keepster Petra Dugardein: “We hebben gefaald omdat we niet met een plak thuiskomen. Super zuur. Het lukte allemaal moeilijk. We waren onvoldoende fel en kwamen tekort. Maar het kan niet altijd feest zijn.” Het oppermachtige Korea won het vrouwenvoetbaltoernooi door in de finale de Duitse dames met 5-0 omver te kegelen. Pech beheerste het optreden van het veertienkoppige triatlonteam. Oorzaak: geen officiële tijdwaarneming. Het leidde tot een voorlopig klassement en veel discussie. Plaatsvervangend chef de mission kolonel Nico Spreij was vanzelfsprekend ontevreden met de gang van zaken. De Nederlanders ontdekten zelfs een fout in hun nadeel. Uiteindelijk eindigde de damesploeg als zesde van de 21 ploegen. De heren behaalden een dertiende plek, ook in een veld van 21 equipes. In het individuele klassement finishte majoor Daniëlle van de Maagdenberg als nummer 22 van de 32 atleten. Kapitein Rick Nijhoving werd 32ste van de 83. De triatlonploeg verbleef in Mumbai in een marinekazerne vlakbij de kust. Ondanks de zeewind was het er drukkend warm met temperaturen van circa 35 graden. Om de ergste hitte te ontlopen, trainden de Hollandse atleten zes uur ’s morgens en laat in de middag. De fietstraining werd op een speciaal afgezet parcours in het door smog geplaagde Mumbai afgewikkeld. De Indiër die het waagde daarop te komen, kreeg een mep en moest wegwezen, een voor dit

MOBIELE SCHOOL

’Atletieker’ landmachtsergeant Gregory Sedoc won brons op de 110 meter horden, in 13.75 seconden. Winnaar Chinees Wei Ji klokte 13.44. De prestatie van Sedoc mocht er zijn. Zeker omdat hij zich voor de eindstrijd door maag- en darmklachten en een lichte hamstringblessure verre van fit voelde. Dus slikte hij pijnstillers. Na het veroorzaken van een valse start, nam Sedoc de leiding, maar moest Wei Ji en de latere nummer twee Al Twawadi uiteindelijk voor zich dulden. Sedoc toonde zich echter heel blij met het brons. In deze periode van het jaar bouwt hij meestal af

land normale gang van zaken. Teamcaptain majoor John Knijnenburg: “Als je Mumbai zomaar in fietst, sta je meer stil dan dat je rijdt. Voordat je het weet val je over een hond, staan er kinderen voor je neus of verdwijn je in een file stinkende taxi’s.” Triatlete sergeant 1 Angelique van der Linden van 11 Luchtmobiele Brigade had wat moeite met de Indiase cultuur. “Afdingen vind ik lastig en houd er niet van als iedereen op me afkomt en iets van me wil hebben. Ik was blij in Mumbai te zitten. Van dat permanente getoeter in de stad raakte ik helemaal opgefokt.” PRACHTIG VERHAAL

De chef van de Nederlandse delegatie, generaal-majoor Huub Schouenberg, verklaarde uitstekend te kunnen leven met de vier medailles. “Het gaat behalve om winnen om de prestatie. Het is geweldig te strijden tegen sporters die volgend jaar meedoen aan de Olympische Spelen in China. Dan heb je toch een prachtig verhaal om op de sportvereniging te vertellen. Ik heb vooraf gezegd het leuk te vinden om medailles mee naar huis te nemen, omdat we topsporters bij ons hadden. Dat is gelukt.” Luitenant-kolonel Hans Goedings, hoofd van het Bureau Internationale Militaire Sport, wijst erop dat sommige landen, zoals China en Rusland, fulltime sporters uit een soort sportbataljon inzetten. “In veel andere gevallen, zoals Nederland, werken de militairen gewoon en sporten ze ernaast. Door dit niveauverschil komen wij in veel gevallen nooit bij de eerste drie. Eindigen wij na de wereldtop, dan betekent dat voor ons al een soort eerste plaats. In een aantal gevallen is dit gebeurd.” Als winnaar van de Wereldspelen kwam Rusland uit de bus, met op plaats twee en drie respectievelijk China en Duitsland. De volgende editie is in 2011 in Brazilië.●

DEKAATJES heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of defensiekrant@ mindef.nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer.

WONINGEN Te huur: Breda, op loopafst. van centrum woonruimte voor max. 2prs. beg. grond, 1 slpkmr, badk. met ligb. en toilet, inpand. berging met combik. en vriezer en aansluiting voor wasm./ droger. Ben. verdiep. v.v. plavuizen. Bovenverd. (laminaat): woonkmr met open keuken v.v. gaskookpl., afzuigkap, koelkast, vaatw.. Pand ligt gunstig t.o.v. Eurotoren, Seeligkaz., Trip v. Zoudtlandtkaz. KMA, tevens centraal t.o.v. snelwegen. Aanvaarding in overleg. Huur incl. gas/water/ licht 1 900,00. Reageren via email [email protected] Te koop/te huur: Breda, Maria Cherubinastraat 158. Uniek penthouse met 3 kmrs, 2 grote balkons, 2 inpandige parkeerpl. Gelegen a.d oostzijde van Breda, nabij centrum. Goede uitvalsmogelijkheden naar Gilze-Rijen, KMA en CLSK. Voor info: 06-53862718 of www.funda.nl. Te koop: Den Haag, Leidschenveen, Harry Diesfeldtlaan 6. ruime eengezinswoning. Kindvr.wijk Bjr. 2004, instapklaar. Ind.: woonkmr, keuken, hal met toilet. Ruime tuin met berging. 1e verd.: hal, 3 slpkmrs met dakkapellen, badkmr met bad, douche en toilet. 2e verd.: open zolder. Vr.pr. 1 282.500,-. Info en foto’s: mooiewoning. bigbig.com of tel. 06 - 50 40 8223. Te koop: Eindhoven, Languedoclaan 30. Ruime hoekwoning in de kindvr. wijk Achtse Barrier. Perceelsopp.: 288 m2. Woonopp.: 188 m2, Inh: 460 m2. Tuin op oosten, dubbele garage. 3 slpkms, met laminaatvloer en spuitwerk plafonds. Badkmr met ligbad en douchecab., 2e toil., dubb.wastfl. Grote zolder met slaap/hobbykmr 2 forse dakkpln. Vr.pr. 1 299.000 k.k. Info: 0499-398725. Of www.best-intermediair.nl Te koop: Ermelo, op Bungalowpark de Doppenberg een Veluws boerderijtje met 2 slpkmrs, badk. met bad en aparte douche. Berging met ruimte voor wasmachine en droger, 360 m2 grond, parkeerruimte voor de deur. Prijs op aanvraag. Tel: 06.53705412 Te koop: Franeker, Ceresbaan 16. Royale vrijst. woning (572 m2-785 m3). Gunstig gelegen tov uitvalswegen en centrumvoorzieningen. Luxe uitvoering; o.a. woonkmr (46 m2), 3 slpkmrs, mod. keuken en badkmr. Vr.pr. 1 299.000. Tel: 06.53620172 Te koop: Gouda, Ericalaan 24. Zeer goed onderh. ééngezinswoning met zonnige achtertuin, vier royale slpkmrs, schilderwerk 2007, geheel dubb. glas. Te aanvaarden met of zonder garage op de achterliggende parkeerplaats. Info en foto’s: www.hof-makelaardij.nl . Vr.pr. 1 249.000,-. Te koop: Tilburg, Spaarnwoudelaan 88. Luxe uitgebouwde vrijstaand geschakelde woning nabij vlb. Gilze-Rijen en diversen uitvalswegen, scholen, etc. Woning beschikt o.a. over serre, luxe keuken, kunststofkoz., airco, etc. Vr.pr. 1 399.500,00 k.k. Te koop: Westerbeek (Brabant), Van Haandelstr. 19, uitst. onderhouden halfvrijst. woning, gelegen in rustige kindvriendelijke straat, met berging en carport op perceel van 216 m2. Vlakbij GGW de Peel en Vlb Volkel. Vr.pr. 1 269.000,- zie www.makelaardijnooijen.nl. Voor inl. 0485441845

ANDERE RESULTATEN:

Schutter Dick Boschman baarde opzien door zijn eigen nationaal record met zeven punten te verbeteren.

Oranje, in het wit, zou na een prima begin met 5-1 het onderspit delven tegen Zuid-Korea.

Volleybal heren: 6de plaats van 8 landen; volleybal dames: 5de plaats van 6 landen. Judo: kapitein Martijn Hogenzand, ingevallen voor geblesseerde Mark Huizinga: 7e in klasse tot 90 kg. Militaire vijfkamp: dames: 7de plaats; heren 18de. Zwemmen: 2 finaleplaatsen bij estafette dames (7de en 5de).

DIVERSEN Reünie: HDO. De marine verzorgt de opleiding tot helikopterdirectie-officier sinds 1967. Omdat dit nu veertig jaar is, organiseert de onderwijsonderafdeling Aircontrol van de Nederlands-Belgische Operationele School een feestelijke reünie. Alle oud- en actief dienende controllers zijn vrijdag 7 december van harte welkom in gebouw de ‘Dukdalf’ op de Oude Rijkswerf ‘Willemsoord’ te Den Helder. Gaarne aanmelden bij SMJR E. Leibbrand: 0223.652553 of per e-mail: [email protected].

25 oktober | Pagina 8

SCHIET- EN VAARDIGHEIDSWEDSTRIJDEN KORPS NATIONALE RESERVE HARSKAMP – Bij de schiet- en vaardigheidswedstrijden van het Korps Nationale Reserve lag dit jaar de nadruk op het motto “Vrijwillig, niet vrijblijvend.” Natresgroepen die organiek, dus zonder vervangende deelnemers, bij de jaarlijkse test verschenen, werden beloond met bonuspunten. Maar verder moesten de 170 militairen toch vooral knokken om de prijzen. Plaatsvervangend Commandant Landstrijdkrachten, generaal-majoor Lex Oostendorp constateerde dat de KL-reservist niet meer verschilt van zijn beroepscollega. Oostendorp is, tot hij op 9 november als directeur Directie Operaties naar de Bestuursstaf in Den Haag gaat, regelmatig te vinden bij ‘zijn’ Natresmilitairen. Nu nog in de hoedanigheid van inspecteur reserve personeel KL wil hij zelf zien wat reservisten doen en horen wat er bij hen leeft. Medio oktober bezocht hij daarom ook de landelijke schiet- en vaardigheidswedstrijden van het Korps Natres. De ge-

De beste Natresgroep van de landelijke schiet- en vaardigheidswedstrijden 2007: A-gp 3de Pel B-compagnie 30 Natresbataljon uit Breda. Foto: kpl1 Michel Nauta

neraal volgde de verrichtingen van de reservisten weer met grote belangstelling. Op het Infanterie Schietkamp De Harskamp werd uit 170 Natresmilitairen een aantal geselecteerd om met hun groep een fysieke en mentale proef van bekwaamheid af te leggen. Dit jaar viel de keus op de Agroep van het derde peloton van elke Natrescompagnie. Daarvan zijn er zeventien. Tijdens de wedstrijden test het Korps Nationale Reserve elk jaar de inzetbaarheid van de Natresmilitairen, individueel, maar ook als groep op hun hoofdtaak: inzet bij nationale operaties. Tijdens de ‘uit het leven gegrepen’ testscenario’s werden eenheden onder meer beoordeeld op patrouilles door verstedelijkt gebied, moesten chauffeurs strikt volgens het boekje een wiel van hun viertonner verwisselen en voerden de geweerschutters volledig zelfstandig een serie oefeningen uit op de schietbanen. Oostendorp merkte op dat in een Natresgroep door de civiele ervaring vaak meer kwaliteit aanwezig is dan je voor de functies zou mogen verwachten.● (Ingekorte bijdrage van aoo Joost Danvers)

Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36) Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32 Defensiesite: www.mindef.nl E-mail: [email protected]

EXPO: ‘HELDEN EN HELDINNEN, OVER LANDMIJNEN EN LEF, 1940-2040’ GROESBEEK – Het Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945 biedt momenteel de tentoonstelling ‘Helden en Heldinnen, over landmijnen en lef, 1940-2040’. Daarin krijgt bijvoorbeeld ook de Duitse Vera Bohle aandacht. Als 29-jarige TV-presentatrice gaf ze haar baan op om te beginnen aan een opleiding voor het ruimen van explosieven. Bohle is nu één van de heldinnen die als mijnenruimer de wereld veiliger maakt.

Momenteel wordt op een aantal deelterreinen al samengewerkt, maar nu is ook het werkprogramma 2008 bekrachtigd. Daarin zijn naast bestaande ook nieuwe onderwerpen voor samenwerking beschreven. Het werkprogramma wordt periodiek geëvalueerd en geactualiseerd. Ongeveer anderhalf jaar geleden hebben de toenmalige minister van Defensie en de staatssecretaris van Verkeer en Water-

De expositie gaat echter ook over andere echte helden, die bereid zijn hun leven te geven voor een veiliger en leefbaardere wereld. In ruim tachtig landen vormen landmijnen, clusterbommen, niet ontplofte munitie, wapen- en munitievoorraden een ernstig probleem. Niet zo lang geleden waren landmijnen ook in Nederland heel gewoon en gevaarlijk. Oorlogen in Azië, Afrika, LatijnsAmerika, op de Balkan en in de Caucasus eindigen met achterlating van oorlogsmaterieel dat nog jarenlang levensgevaarlijk blijft. Hoe ziet een clusterbom eruit? Hoe weten kinderen waar ze niet mee mogen spelen? Zijn er die-

ren die het opsporen van mijnen kunnen leren? Waarom wordt een moeder van drie kinderen mijnenruimer? Wat doen Nederland en Europa aan het ruimen van gevaarlijke projectielen en wat gebeurt er nog meer? Liggen al die mijnen er in 2040 nog? Deze tentoonstelling geeft ondubbelzinnig de antwoorden. ‘Helden en Heldinnen’, is te zien t/m 6 april 2008 in het Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945 aan de Wylerbaan 4 in Groesbeek. Tel. 024-3974404, e-mail: [email protected], www.bevrijdingsmuseum.nl●

Nederland grootste donor bij mijnen ruimen Kosovo DEN HAAG – Nederland is met voorsprong de grootste donor geweest bij het opruimen van mijnen en zogenoemde onontplofte oorlogsresten in Kosovo. In totaal is daaraan 3,5 miljoen euro uitgegeven. Dat meldt minister Van Middelkoop aan de Tweede Kamer. SP-woordvoerder Krista van Velzen had de bewindsman met een serie vragen benaderd over het gebruik van clusterbommen in de strijd met Servië. De Nederlandse regering is van mening dat de inzet van clustermunitie onder bepaalde omstandigheden en na zorgvuldige afweging verantwoord en legitiem is. Er zijn tijdens het conflict CBU-87 bommen afgeworpen door de Nederlandse F-16’s. Bij de mijnenruiming is ook de onontplofte clustermunitie verwijderd. In totaal zijn tenminste 4256 landmijnen en 32.917 stuks submunitie en andere explosieve oorlogsresten geruimd.●

staat een samenwerkingsovereenkomst getekend. Het doel hiervan was het institutionaliseren van een platform voor overleg en afstemming op het gebied van luchtvaart tussen de diverse geledingen van de beide ministeries. Onderwerpen van gezamenlijk belang worden ondergebracht in deelovereenkomsten. Met het ondertekenen van de intentieverklaring en de bekrachtiging van het werkprogramma 2008 wordt voor de nabije toekomst een aanzet gegeven tot nieuwe deelovereenkomsten.●

De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink (070 - 318 83 35)

MEER SAMENWERKING IN LUCHTVAART DEN HAAG – De Inspectie Verkeer en Waterstaat (IVW) en de Militaire Luchtvaart Autoriteit zijn klaar voor een verdergaande samenwerking. Hoofddirecteur IVW drs. Michèle Blom (li) en directeur MLA generaal-majoor (KLu) b.d. Peter Vorderman tekenden daarvoor in Den Haag een intentieverklaring. Bij de feestelijke gebeurtenis waren onder meer de hoofden van de toezichteenheden luchtvaart van IVW en de afdelingshoofden van de MLA aanwezig.

Colofon

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen:

26 oktober Vertelvoorstelling “Stroopsoldaatje en kroepoekje” in museum Bronbeek; Arnhem 28 oktober Workshop boogschieten in het Legermuseum; Delft 1 november Symposium “CBRN-terrorisme, een blinde vlek in het veiligheidsdomein”; Den Haag 3 november Napoleontische tijd in het Legermuseum; Delft 4 november Lezing “Van Djas Toepoep tot

Sarong Kabaja” in Museum Bronbeek 6 november Nationaal Militair Kampioenschap veldvoetbal; Soest 7 november Kinderworkshop “Morse” in het Militaire Luchtvaartmuseum; Soesterberg 10-11 november Open werkplaatsdagen in het Militaire Luchtvaartmuseum; Soesterberg Surf voor meer informatie naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

Bezoekadres: Spui 32, 2511 BS Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www.aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808