DC
19
De zorgboerderij
1 Inleiding Dagbesteding en (woon)begeleiding aan cliënten kan op allerlei manieren geboden worden. In dit dc-thema lees je over de zorg en begeleiding die een zorgboerderij kan bieden. Dit dc-thema is een bewerking van enkele teksten op www.zorgboeren.nl. De inhoud van dit thema: 2 Wat is een zorgboerderij? 3 Hoe is de zorgboerderij ontstaan? 4 Voor wie is de zorgboerderij? 5 Plaatsing op een zorgboerderij 6 Kosten van zorg en begeleiding
1
SAW DC 19 De zorgboerderij
1
2 Wat is een zorgboerderij? Een zorgboerderij is een agrarisch bedrijf waar mensen met een zorg- of hulpvraag een passende dagbesteding vinden en/of meewerken. Er wordt gekeken naar iemands mogelijkheden, bijvoorbeeld eieren rapen, dieren voeren of planten oppotten. Een zorgboerderij speelt in op wat iemand kan. Er zijn zelfstandige boerderijen, waar de boerderij het eigendom is van een agrarisch gezin en er bestaan instellingsboerderijen, waar de boerderij eigendom is van een zorginstelling. Er bestaan ook varianten waarbij een huurovereenkomst tussen een zorginstelling en een boerengezin is afgesloten. De meeste zorgboerderijen bieden dagbesteding voor mensen die zorg en begeleiding nodig hebben. Hoeveel zorg en begeleiding iemand nodig heeft, verschilt per persoon. Er bestaan ook boerderijen die sociale activering, arbeidstraining of een begeleide werkplek bieden. Het werk op de boerderij is dan bedoeld om arbeidsritme en sociale contacten op te doen. Het kan ook zijn dat mensen naar de boerderij gaan om bij te komen en zich te bezinnen op de toekomst. Zorgboerderijen bieden verschillende vormen van zorg. Meestal gaat het om dagbesteding of arbeidstraining voor een aantal dagdelen per week. Er zijn ook boerderijen waar zorgvragers zowel werken als wonen. Daarnaast bestaan er boerderijen die specifiek logeeropvang bieden in het weekend of in vakanties. De begeleiding van de zorgvragers op de boerderij gebeurt meestal door de zorgboer en boerin zelf. Soms brengen zorgvragers hun eigen begeleiding mee, bijvoorbeeld iemand van de zorginstelling waar zij wonen. Ook kan het zijn dat de zorgboer en -boerin ondersteund worden door een team van begeleiders. Op een instellingsboerderij is er naast de boer een vast team van begeleiders. Wat zorgboerderijen gemeen hebben, is dat de sfeer uitstekend is en dat er wel gewerkt wordt, maar er toch ruimte, structuur en ontspanning is. Door de handen uit de mouwen te steken in de buitenlucht en door het contact met planten, dieren, de aarde en de seizoenen komen mensen tot innerlijke rust en zelfvertrouwen.
2
SAW Digitale Content
3 Hoe is de zorgboerderij ontstaan? De zorgboerderij is niet nieuw. Vroeger waren boerderijen vaak al een plek waar mensen ‘waarmee iets was’ welkom waren om mee te helpen. Doordat er in de loop van de tijd speciale zorgvoorzieningen zijn gekomen, is de ‘gezondmakende’ functie die een boerderij kan hebben een beetje uit het oog verloren. De huidige zorgboerderijen pakken deze functie weer op en dit blijkt in een groeiende behoefte te voorzien. De laatste jaren is de ontwikkeling van zorgboerderijen snel gegaan. Dit komt aan de ene kant omdat er in de zorg steeds meer vraag is naar zorg op maat en een zo ‘gewoon’ mogelijk leven voor iedereen. Het past in de gewenste ‘vermaatschappelijking’ van zorg: mensen weer onderdeel maken van de samenleving. Aan de andere kant is ook de landbouw op zoek naar nieuwe mogelijkheden. De zorgboerderij sluit hier goed op aan; het biedt nieuwe kansen voor boer en platteland. Voor recente cijfers over het aantal zorgboerderijen in Nederland kun je de website van het Landelijk Steunpunt Landbouw & Zorg raadplegen.
SAW DC 19 De zorgboerderij
3
4 Voor wie is de zorgboerderij? De zorgboerderij is er voor allerlei soorten mensen. Zorgboerderijen zijn er voor: • mensen met een verstandelijke beperking • mensen met psychische of sociale problemen • mensen met een lichamelijke beperking • (ex-)verslaafden • (ex-)gedetineerden • (dementerende) ouderen • mensen met autisme • mensen met niet aangeboren hersenletsel • mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt • mensen die burn-out zijn geraakt 2
Sommige boerderijen richten zich specifiek op een bepaalde groep mensen. Er zijn ook zorgboerderijen die bewust kiezen voor een 'mix' van doelgroepen. In de praktijk blijkt dat dit vaak verrassend goed werkt. Zo zien we bijvoorbeeld dat mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een verslavingsachtergrond vaak heel goed samen kunnen werken en veel van elkaar kunnen leren.
4
SAW Digitale Content
5 Plaatsing op een zorgboerderij Wanneer je iemand wilt plaatsen op een zorgboerderij, kun je op internet (www.zorgboeren.nl)kijken welke zorgboerderijen er zijn en welke boerderij geschikt is voor jouw cliënt. Per boerderij kun je ook zien of er op dit moment plaatsen vrij zijn. Je kunt zelf contact leggen met de zorgboerderij en informeren of je cliënt hier terecht kan. Bij elke zorgboerderij staat een contactpersoon. Meestal gaat de cliënt eerst eens kijken om te zien of de boerderij bij hem/haar past. Ook is het belangrijk dat de zorgboer en -boerin en de andere zorgvragers die er werken goed met elkaar kunnen opschieten. Als dat allemaal in orde is, moeten er meestal nog veel dingen geregeld worden voordat iemand er echt aan de slag kan. Er moet bijvoorbeeld met de boerderij worden afgesproken wanneer iemand komt, hoe de begeleiding gaat en wat de kosten zijn. Ook moet het vervoer van en naar de boerderij geregeld worden. Voor meer informatie over wat er allemaal komt kijken bij het regelen van een plek op een zorgboerderij kun je de site van het Landelijk Steunpunt Landbouw & Zorg raadplegen.
SAW DC 19 De zorgboerderij
5
6 Kosten van zorg en begeleiding Dagbesteding, begeleiding of arbeidstraining op een zorgboerderij kost geld. De tarieven lopen erg uiteen, omdat het per zorgvrager erg verschilt hoeveel begeleiding nodig is. Het is niet raar dat een plek op een zorgboerderij geld kost. De zorgboerderij is immers geen gewone werkplek. Er wordt rekening gehouden met ieders mogelijkheden en beperkingen. Meestal zijn er speciaal voor de zorgvragers voorzieningen gemaakt (bijvoorbeeld een kantine en een werkruimte binnen). Naast het werk dat iemand doet op de boerderij is er ook de nodige begeleiding en arbeidstraining. Vaak steken de boer en boerin hier veel tijd in. Soms heeft de boerderij speciale begeleiders in dienst. Het is dus redelijk dat de zorgboerderij een vergoeding ontvangt. Dagbesteding, begeleiding of arbeidstraining door een instelling kost immers ook geld. Wanneer iemand zorg of begeleiding wil op een zorgboerderij zijn er verschillende manieren om dit te betalen, bijvoorbeeld met een Persoonsgebonden Budget (PGB) of door middel van geld van de gemeente of van de uitkeringsinstantie. Hoewel er steeds meer mogelijkheden komen, is het in de praktijk soms moeilijk om het voor elkaar te krijgen. Meer informatie over financiering vind je op de website van het Landelijk Steunpunt Landbouw & Zorg.
6
SAW Digitale Content
