centraal.nu NUMMER 7 JUNI 2013
KIJK VOOR MEER NIEUWS EN INFORMATIE OOK OP WWW.AMSTERDAMCENTRAAL.NU
Weer winkels in stationshart
Tegels uit Makkum
pagina 4
pagina 12
Fiets- en voetgangerstunnel
Nieuwe rubriek: ‘Wat mij opvalt…’
pagina 10
pagina 15
CENTRAALTJES
De ruwbouw van de twee buizen van de Michiel de Ruijtertunnel is klaar. De gemeente bouwt onder het busstation een tunnel voor autoverkeer. De bouwers zijn nu gestart met de afwerking en de inrichting. In het najaar van 2014 gaat de tunnel open voor het verkeer en wordt de kade erboven het domein van fietsers en voetgangers. De twee buizen zijn 300 meter lang en elk 8,60 meter breed. Ertussen ligt een zogenaamde ‘servicetunnel’. Hier komen de technische installaties voor zaken als verlichting en ventilatie. Ook lopen hier straks de roltrappen en liften tussen het busstation en de Noord/Zuidlijn doorheen.
Centraal.nu
Dag van de Bouw
Centraal.nu is het magazine over werkzaamheden en ontwikkelingen in en rond station Amsterdam Centraal. Ieder kwartaal informeren NS, ProRail en de gemeente Amsterdam u over het laatste nieuws uit het stationsgebied en de achtergronden ervan. Kijk voor meer informatie en de meest actuele berichten op:
De jaarlijkse Dag van de Bouw lokte begin juni veel belangstellenden naar Amsterdam Centraal. Zij namen onder meer een kijkje in de Michiel de Ruijter-autotunnel, de nieuwe passages en de fiets- en voetgangerstunnel. Medewerkers van de projecten stonden iedereen enthousiast te woord. En bij de informatietent op het Stationsplein was het soms dringen geblazen! Populair was ook de wandeling door de Noord/Zuidlijn-tunnel onder het IJ.
www.amsterdamcentraal.nu
Zomerwerkzaamheden voor Oostlijn
2 CENTRAAL.NU NUMMER 7 2013
MENINGEN
Ruwbouw tunnelbuizen klaar
Zeg het maar! Meningen van reizigers, bouwers, ondernemers en bezoekers.
Ruim baan op vernieuwde kruising De kruising De Ruijterkade/Oostertoegang ligt er weer prachtig bij. De gemeente paste hem aan om ‘m goed aan te sluiten op de autotunnel die in aanbouw is onder het busstation. Fietsers en voetgangers hebben op het vernieuwde kruispunt meer ruimte. En voor fietsers is er bovendien een opstelstrook om af te buigen naar het centrum. Voor fietsers, bromfietsers en scooters is hier ook een nieuwe parkeerplaats gebouwd. Deze was nodig omdat gestalde (brom)fietsen en scooters regelmatig de stationsingangen aan de
IJ-zijde blokkeerden en de looproute van voetgangers belemmerden. De parkeerplaats staat ter plekke aangeduid met ‘P IJzijde Oost’. De kruising van de De Ruijterkade met de Westertoegang, aan de andere kant van het station, wordt nú aangepast. Dit werk zal naar verwachting half oktober klaar zijn.
De tunnel van de Oostlijn, waar de metro’s rijden richting Amsterdam-Zuidoost en Amstelveen, gaat deze zomer een aantal weken dicht voor renovatiewerkzaamheden. Tussen de stations Amsterdam Centraal en Amsterdam Amstel rijden van maandag 8 juli tot en met zondag 25 augustus geen metro’s. Voor en na deze periode vinden ook werkzaamheden plaats tijdens een aantal avonden en nachten. Op de dagen en tijden dat de metrotunnel dicht is zorgt GVB voor vervangend vervoer. De tijdelijke pendelbus 59 rijdt tussen Amsterdam Centraal en Amsterdam Amstel en stopt bij de metrostations Waterlooplein, Weesperplein en Wibautstraat. Kijk voor actuele reisinformatie op www.gvb.nl. De Oostlijn is na 35 jaar intensief gebruik toe aan renovatie. De eisen voor tunnels zijn tegenwoordig veel strenger dan in de jaren zeventig. Om hieraan te kunnen voldoen, worden onder meer de vluchtwegen en rookafvoersystemen in de tunnel verbeterd. Meer informatie: www.amsterdam.nl/oostlijn.
Prijs voor IJSEI-kap Advies- en ingenieursbureau Movares won dit voorjaar met de overkapping van het busstation de publiekscategorie van de ‘Vernufteling’, een prestigieuze ingenieursprijs. De opvallende constructie van de kap met in de hoofdrol het flinterdunne maar ijzersterke ‘koudgebogen glas’ is een ontwerp van Movares’ László Vákár.
EBS-buschauffeur Frank Jagtman en zijn pakweg 450 collega’s beginnen zich prima thuis te voelen aan de IJ-zijde van Amsterdam Centraal. “Ons nieuwe busstation is ruim, overzichtelijk en goed verlicht”, vindt hij. “Het op- en afrijden was in het begin even wennen maar gaat nu heel soepel. Reizigers voelen zich veilig. Dat geldt ook voor ons als chauffeurs. Ik heb gelukkig nog nooit iets vervelends meegemaakt. Maar toch is het fijn dat er toezichthouders aanwezig zijn.” Alle stads- en streekbussen rond Amsterdam Centraal verhuizen uiteindelijk naar het nieuwe platform. Busbedrijf EBS heeft het nú al als thuishaven en bedient de regio Waterland. Voor het werk aan het middendeel en de kap erboven verhuisden de EBS-lijnen tussen eind januari en eind april naar de oostkant van het platform. Nu zijn de bussen weer terug op hun vaste stek aan de westkant. “Toen we weer teruggingen naar onze vaste plekken zijn er voetstappen op de vloer geplakt. Zo konden reizigers hun weg weer vinden. Ik vond dat een slim idee”, zegt Frank. Heel goed vindt de 44-jarige chauffeur het dat er nu kaartverkoop en reisinformatie op het platform is. “Dat was hard nodig, vooral voor toeristen die bijvoorbeeld naar Volendam willen.” Op Franks verlanglijst staat nog wel… warmte! “Het busstation is overdekt maar het kan hier flink waaien en ’s winters erg koud zijn. Een warmtebron zou voor onze klanten heel fijn zijn.” CENTRAAL.NU NUMMER 7 2013 3
BOUW
Vernieuwing middentunnel: dat smaakt naar meer Een feestelijk moment: de rechterhelft van de middentunnel is weer open! En dat is meteen ook smakelijk nieuws dankzij de winkels die er hun deuren hebben geopend. Het werk gaat nu verder aan de linkerkant. Eind dit jaar zal ook dit deel van de tunnel gerenoveerd zijn en voorzien van winkels.
D
e verbouwing van station Amsterdam Centraal zou niet compleet zijn zonder een grondige aanpak van de drie reizigerstunnels. Vanuit het centrum gezien zijn dat links de westtunnel, rechts de oosttunnel en precies in het hart van het gebouw de middentunnel. Maar zomaar een datum prikken en de boel opbreken kan niet. Want in het stationsgebied moeten de verschillende projecten rekening met elkaar houden en soms op elkaar wachten.
Voorproefje Dat gold bijvoorbeeld voor de middentunnel. Precies eronder werd een deel van de Noord/ Zuidlijn-tunnel gebouwd. Om dat veilig en
Weer onder de pannen
Met het nodige feestgedruis ging op 13 juni de rechterhelft van de middentunnel weer open. 4 CENTRAAL.NU NUMMER 7 2013
De eerste winkels die door de verbouwing van het station moesten verhuizen zijn dus sinds half juni letterlijk weer onder de pannen. Leonidas bijvoorbeeld. De bonbons en andere lekkernijen van het wereldberoemde Belgische bedrijf zijn te koop op een aantal grote Nederlandse stations. Amsterdam Centraal is er één van. “Hier hadden we ons filiaal in de vleugel tussen de centrale hal en de westtunnel”, vertelt directeur Nederland Bruno Min (rechts op bovenstaande foto). “Zo’n twee jaar geleden moesten we daar weg in verband met de verbouwing van het station. Samen met een aantal andere winkels kregen we een kleinere zaak op de westelijke voetsgangersroute. Dat was best wennen voor onze klanten. Die waren helemaal vertrouwd met de winkel binnen.” Maar het doorbijten wordt nu beloond. Een van de winkels aan de nu verbouwde rechterkant van de middentunnel is het nieuwe paleisje van de chocolatier. Bruno is blij: “Een mooie ruimte van 55 vierkante meter die we hebben ingericht volgens ons vaste concept. We vieren onze terugkeer in het stationsgebouw met speciale aanbiedingen voor onze klanten. En later dit jaar bestaan we honderd jaar. Dan komt er een speciaal assortiment.” De middentunnel zal minimaal twee jaar het vaste onderkomen zijn van Leonidas. Daarna gaat de zoete inval tezamen met enkele andere winkels nog één keer ‘aan de wandel’ binnen de stationsmuren: naar de nieuwe oostpassage waar straks verse producten te koop zullen zijn.
ongehinderd te kunnen doen werd besloten de middentunnel te versoberen. Hij bleef open maar de winkels en voorzieningen verhuisden naar andere plekken in het station of naar het Stationsplein. De westtunnel nam de rol van belangrijkste looproute over. Hij werd hiervoor in 2000 opgeknapt. Dat gaf meteen een voorproefje van hoe de middentunnel en in een later stadium ook de oosttunnel eruit gaan zien: breed, modern, goed verlicht en met horeca en winkels waar reizigers behoefte aan hebben.
Geraamtes In die middentunnel is het nu dan zover. Het opknappen ervan begon in augustus vorig jaar. De bouwers werkten achter schuttingen aan de rechterkant. Ze richtten dit stuk station in met zaken als verlichting, een brandblusinstallatie, vloer- en wandtegels, trappen naar de perrons en voorzieningen voor reisinformatie. Daarnaast maken ze de ‘geraamtes’ voor de winkels die hier komen. Deze hebben een uniforme stijl met veel glas en staal. Het werk vond plaats tussen de stationshal en spoor 13/14, dus niet helemaal tot aan het IJ. Hier wordt nog gewerkt aan de Noord/Zuidlijn, de autotunnel, het busstation en de IJ-hal. Naar verwachting kan in de loop van 2014 ook dit stuk tunnel worden verbouwd en in gebruik genomen. De in- en uitgang van de middentunnel aan de IJ-zijde blijft dus voorlopig nog dicht.
Winkeliers Het verbouwen en ‘mooi maken’ van de rechterkant van de tunnel verliep voorspoedig en op schema. Half juni kon daarom de rechterhelft van de verbouwde middentunnel weer open. Een moment waar ook de winkeliers naar hadden uitgekeken. In dit gedeelte van de tunnel hebben nu de Brooodzaak, Döner Company, Leonidas, Ola Happiness Station, Simon Levelt en Smullers hun nieuwe stek. De eerste helft van de verbouwing zit er dus op. Maar de werklui zijn niet te stoppen. Ze doen hetzelfde werk nu aan de linkerkant van de tunnel. Hier maken ze alles technisch in orde en bouwen ze de winkelruimtes. En ook hier weer tot aan spoor 13/14. Als alles naar wens verloopt is dit stuk tunnel eind dit jaar klaar.
Opening middentunnel. CENTRAAL.NU NUMMER 7 2013 5
Tulpenblaadjes en stadsgenoten
Nieuwe rondleiding door stationsgebied
Jennifer Tee en Fiona Tan gaan de kunst maken die een plek krijgt in de metrohalte Centraal Station. Het tweetal behoort tot de zeven kunstenaars die door het college van B&W zijn geselecteerd om verschillende haltes langs de Noord/Zuidlijn te verfraaien. Voor de centrale hal van de metrohalte ontwierp Jennifer Tee een wandkleed van 37 meter lang dat zal worden gemaakt van honderdduizend kleurige, gedroogde tulpenblaadjes. In het ontwerp komen de tulp (het wereldberoemde Nederlandse icoon) en de palepai (grote geweven doeken uit het zuiden van Sumatra met een afbeelding van een schip) samen. Het schip herbergt hier symbolen en elementen uit de (recente) Amsterdamse geschiedenis. Boven het metroperron worden over een lengte van 26 meter portretten van groepen Amsterdammers geprojecteerd naar een ontwerp van Fiona Tan. De portretten laten gewone Amsterdammers zien in een mix van culturen en achtergronden. De zwart/wit-afbeeldingen zullen regelmatig wisselen en haken in op de seizoenen of op evenementen in de stad.
Informatiecentrum Stationsplein 7 gaat nieuwe rondleidingen verzorgen door het stationsgebied. Nadat jarenlang het accent vooral lag op de Noord/Zuidlijn krijgen nu ook andere projecten in en rond Amsterdam Centraal weer volop de aandacht. “We hebben ons grondig ingelezen en voorbereid”, zegt publieksvoorlichter Hans Volkers (foto). “Per project in het stationsgebied liggen nu stukjes rondleiding klaar. Afhankelijk van hoe de groep belangstellenden eruit ziet stellen we de wandeling samen. We beginnen altijd op Stationsplein 7 met een inleiding en een film en gaan daarna naar buiten. En dat kan dan van alles zijn: de metrohal onder het Stationsplein, de fiets- en voetgangerstunnel, het busstation, de nieuwe passages… Maar als daar interesse voor is dan kan het bijvoorbeeld ook over loopstromen gaan. Of over de Rode Loper die op de kop van het Damrak straks aansluit op het Stationseiland.”
OMGEVING
De rondleiding in en rond station Amsterdam Centraal duurt ongeveer anderhalf uur en vindt voorlopig één keer per maand plaats op een donderdagmiddag. Aanmelden is heel eenvoudig. Op www.amsterdamcentraal. nu staat een button naar de agenda van informatiecentrum Stationsplein 7. In die agenda klikt u op de gewenste rondleiding. Na het invullen van enkele eerste gegevens ziet u een formulier om de rondleiding over het Stationseiland aan te vragen. Deelname is uitsluitend mogelijk in groepen van minimaal zes en maximaal twintig deelnemers.
Zomers theater Over het IJ Festival komt er weer aan! In juli vinden rond het IJ twintig locatietheatervoorstellingen plaats. Amsterdam Centraal werkt traditiegetrouw mee. Dit jaar vinden in en rond het station drie voorstellingen plaats. • Theatermaker Joost van Hezik brengt een bewerking van Georg Büchners toneelstuk ‘Dantons Dood’. Hij snijdt de strijd tussen de twee kopstukken van de Franse Revolutie, Danton en Robespierre, toe op de vraag: hoe kunnen we in deze wereld ons idealisme vorm geven? • Judith Hofland nodigt op Amsterdam Centraal haar publiek uit voor een interactieve tour vol virtuele en fysieke ontmoetingen. Het centrale thema hierin is de communicatie tussen mensen in zowel de echte als de digitale wereld. • En het station is tijdens het festival het vertrekpunt voor een wandeling langs vier locaties aan de Amsterdamse grachten. Hier vindt in het kader van een samenwerking met het Grachtenfestival een aantal korte voorstellingen plaats.
Zie ze vliegen Overvliegende vogels en langsdrijvende wolken… Wie aan de IJ-zijde van Amsterdam Centraal op de bus wacht, ziet ze binnenkort niet alleen in het echt. Dit dankzij lichtprojecties tegen het ‘plafond’ van de overkapping van het busstation. Het kunstwerk heet ‘Waiting for buses and birds’ en is ontworpen door de in november vorig jaar overleden Monique Toebosch.
De voorstellingen van Over het IJ Festival op Amsterdam Centraal worden mede mogelijk gemaakt door NS. Het festival vindt plaats van donderdag 4 tot en met zondag 14 juli. Informatie en kaartverkoop: www.overhetij.nl. 6 CENTRAAL.NU NUMMER 7 2013
CENTRAAL.NU NUMMER 7 2013 7
FOTO MEI 2013
Amsterdam Centraal van boven Kijk voor meer informatie over de bouwprojecten op:
www.amsterdamcentraal.nu
4
3 2 6
5
1
Michiel de Ruijter-autotunnel. Zie ook pagina 2
2
Nieuw kruispunt De Ruijterkade/ Oostertoegang. Zie ook pagina 3
3
Gerenoveerde middentunnel station. Zie ook pagina 4/5
4
Metrohalte Noord/Zuidlijn Centraal Station. Zie ook pagina 6
5
Overkapping busstation. Zie ook pagina 7
6
Fiets- en voetgangerstunnel. Zie ook pagina 10/11 en 12
7
Nieuw kruispunt De Ruijterkade/ Westertoegang. Zie ook pagina 3
8 CENTRAAL.NU NUMMER 7 2013
1
7
CENTRAAL.NU NUMMER 7 2013 9
BOUW
Fiets- en voetgangerstunnel: snelle schakel tussen centrum en IJ
D
e nieuwe fiets- en voetgangerstunnel loopt in het verlengde van de Martelaarsgracht onder de treinsporen door. Aan het IJ komt hij uit bij de veerponten naar Noord. De snelle en veilige route scheidt fietsers en voetgangers van het autoverkeer. En er ontstaat een betere verbinding tussen het centrum en stadsdeel Noord. De gemeente schat in dat dagelijks zo’n 15.000 fietsers de tunnel gaan gebruiken.
Complex De bouw startte in het voorjaar van 2011. Albert Hazeleger, bouwmanager bij ProRail, legt uit waarom het een paar jaar heeft geduurd: “Het is een complexe operatie: midden in de drukke stad en onder alle treinsporen van Amsterdam Centraal door. We zijn gestart met het maken van het dak van de tunnel. Omdat de treinen zoveel mogelijk moesten blijven rijden hebben we dit steeds in de weekenden gedaan. In ons werkgebied werd dan het treinverkeer stilgelegd.” ProRail en aannemer MNO Vervat vingen met damwanden, funderingspalen en nieuwe spoordekken de sporen op. “We zijn begonnen aan de IJ-zijde en werkten richting de binnenstad. Dit voorjaar hebben we de ruwbouw afgerond met het plaatsen van een rubberen isolatielaag op het dak van de tunnel. Het geheel is nu waterdicht.”
Koeriers Er was nóg een reden voor de lange bouwtijd. “Werken onder een monumentaal gebouw gaat gepaard met onverwachte gebeurtenissen”, vertelt Albert. “We gebruikten oude bouwtekeningen. Daar stond bijvoorbeeld een geldloperstunnel op. Die werd vroeger gebruikt door koeriers van het Grenswisselkantoor. Maar hij lag op een andere plek dan op de tekeningen stond aangegeven en was bovendien volgestort met puin.” Voor dit soort obstakels moesten ProRail en ingenieursbureau Arcadis creatieve oplossingen bedenken. Ook bijvoorbeeld toen bleek dat de fundering van een van de glazen kappen boven de sporen ongeveer middenin de nieuwe tunnel zou komen te staan. Dát werd opgelost door ‘m deels óp de tunnel te plaatsen en deels ertegenaan.
Roosters De 110 meter lange, 10 meter brede en 3 meter hoge fiets- en voetgangerstunnel begint nu dus gestalte te krijgen. ProRail en de aannemer begonnen in april met de inrichting van de tunnel. Vanuit het centrum gezien komt rechts het voetpad en links het fietspad met twee rijrichtingen. Aan de wanden langs het fietspad worden stalen roosters geplaatst met geluidsabsorberend materiaal erachter. Langs en boven het voetpad komen tegels die zijn beschilderd met een prachtige grafische afbeelding. Verlichting en cameratoezicht zorgen voor de veiligheid in de tunnel. De lampen lopen parallel aan de scheiding tussen het voetpad en het fietspad. Ze komen zowel op de grond als aan het plafond.
Buitentrap Een apart hoofdstuk in het verhaal vormt de buitentrap aan de centrumzijde naar spoor 1 en 2A. “Die moesten we afbreken om de tunnel te kunnen bouwen”, vertelt Albert Hazeleger. “De nieuwe trap sluit dankzij natuurstenen treden en hetzelfde metselwerk nauw aan bij het monumentale stationsgebouw.” ProRail krijgt die trap dit najaar kant-en-klaar aangeleverd en dan wordt hij geplaatst. De trap gaat naar verwachting rond de jaarwisseling open. De omleidingsroute via spoor 1 en 2A en de fietsenstalling van MacBike blijft tot die tijd van kracht.
Veilig open De tunnel gaat open zodra fietsers veilig kunnen oversteken aan de drukke IJ-zijde, waar nog wordt gewerkt aan andere projecten. Naar verwachting wordt na de zomer bekend wanneer fietsers en voetgangers hun tunnel kunnen gaan gebruiken. Bent u benieuwd naar hoe de beschilderde tegels eruit zien? Sla om voor een tipje van de sluier.
Er wordt hard gewerkt aan de nieuwe tunnel voor fi etsers en voetgangers aan de westkant van Amsterdam Centraal. ProRail maakt hem in opdracht van de gemeente Amsterdam en verwacht dit najaar klaar te zijn met de bouw. De tunnel gaat open zodra fi etsers veilig kunnen oversteken aan de drukke IJ-zijde, waar nog wordt gewerkt aan andere projecten. 10 CENTRAAL.NU NUMMER 7 2013
CENTRAAL.NU NUMMER 7 2013 11
IN BEELD
CENTRAAL.TOEN
Groeten uit Makkum Het kunstwerk langs en boven het voetpad van de fiets- en voetgangerstunnel is een ontwerp van Irma Boom. Het wordt gemaakt bij aardewerkfabriek Koninklijke Tichelaar in het Friese Makkum. De creatie begint aan de stadszijde met een replica van een zeegezicht door Cornelis Bouwmeester uit circa 1700. Geleidelijk aan vervaagt dit en mondt aan de IJ-zijde uit in een hedendaagse
abstracte afbeelding van Bouwmeester’s keramiek. Koninklijke Tichelaar is verantwoordelijk voor het produceren en het met de hand beschilderen van de maar liefst 77.730 tegels. Twee medewerkers, Fokke Hamstra (hier te zien) en Jouke Jongstra, waren een jaar lang zoet met het schilderwerk. De tegels zijn nu af en
staan klaar voor transport met vrachtwagens naar Amsterdam. Dit najaar plaatsen tegelzetters het kunstwerk in de tunnel. Dat is een secure operatie omdat uiteraard elke tegel op de juiste plek moet belanden. De tegels zijn daarom allemaal genummerd en staan in kratten klaar voor vervoer. Het tegelzetten zal ongeveer tien weken in beslag nemen.
Station vol herinneringen (2) Steeds meer lezers sturen hun herinneringen aan Amsterdam Centraal naar Centraal.nu. Die delen we natuurlijk graag met u! En onze vaste medewerker Dick Keijzer haakt in op het Makkumer tegelwerk. Grabbelen naar een kaartje “In 1968 ging ik als veertienjarige voor het eerst treinen kijken op het station”, schrijft Bert Gortemaker (59). “Er waren toen nog perronkaartjes. De uitgangcontrole was net afgeschaft en bij de uitgangen waren speciale afvalbakken geplaatst waar je je gebruikte kaartje in moest doen. Ik graaide gewoon even in die bak tot ik een geldig perronkaartje had. Er was op de perrons verder nooit controle. Ik ging meestal naar spoor 14a waar tot 1974 de lawaaiige dieseltrein naar Enkhuizen stond. Die maakte bij vertrek vaak veel rook die nog lang onder de overkapping bleef hangen. De kap zag ook zwart van het roet. En tussen de rails lagen plassen gelekte olie.”
Hoge nood “Het was maart 1957”, herinnert Greet Dovianus (75) zich. “Onze dochter Trees was net geboren. Ik was op pad in Amsterdam en bevond me tussen veerpont en tram in op Amsterdam Centraal. Mijn meisje moest dringend een schone luier en borstvoeding. Het kon echt niet wachten en toen zag ik een bordje ‘Politie’. Die zou volgens het gezegde ‘mijn beste vriend zijn’. En inderdaad: ik mocht een 12 CENTRAAL.NU NUMMER 7 2013
cel in en moest na afloop op een bel drukken. Want in het openbaar de borst geven, dat deed je toen niet.”
Sissen en dampen “Ik woonde van 1942 tot en met 1954 aan de Vijzelgracht”, vertelt Ron Schenkman (77). “Als het even kon bezocht ik Amsterdam Centraal. Dat viel om de drommel niet mee want een perronkaartje kostte 10 cent. Het schitterende stationsgebouw interesseerde mij in die tijd helemaal niets. Het ging mij om wat er op de sporen gebeurde. Vooral de stoomlocomotieven. Vol ontzag keek ik dan naar zo’n aan alle kanten sissende en dampende machine. En dan die goddelijke stoomlucht. Soms zag ik een locomotief met een rits rijtuigen achter zich aan naar Parijs vertrekken.”
Haantje de voorste De gedachten van onze vaste medewerker Dick Keijzer dwalen tot slot af naar Makkum. “Ik leidde medewerkers van de universiteitsbibliotheek Groningen rond in de koninklijke wachtkamer. Zes vrouwen en hun baas. Die man was echt de haan van het gezelschap. Bij alles wat ik vertelde had hij een aanvulling
of verbetering. Op een gegeven moment zijn we in het koninklijke toilet en vertel ik over het Makkumer aardewerk dat hier is aangebracht. Waarop het haantje zegt: ‘Meneer Keijzer, toevallig heb ik veel verstand van aardewerk en ik moet u corrigeren. Het is geen Makkum maar Delft’. Nu moet je weten dat in de pot het wapen van Makkum geschilderd is met daarbij in sierlijke letters… ‘Makkum’. Ik kon hem daarop wijzen maar realiseerde me dat het voor hem ernstig gezichtsverlies zou betekenen. Dus ik zei: ‘Ik ben geen kenner en als u het zegt zal het wel zo zijn.’ Tevreden verliet het gezelschap de toiletruimte, mijnheer voorop. Eén vrouw bleef wat achter en haar wees ik op de tekst ‘Makkum’ in de pot. En we grinnikten beiden.”
Heeft u ook leuke herinneringen aan Amsterdam Centraal? We zijn reuzebenieuwd. Mail het in maximaal 100 woorden naar
[email protected] met in de onderwerpregel ‘Centraal.nu / Herinneringen’. Vermeld ook uw naam, uw woonplaats, uw huidige of vroegere beroep, uw leeftijd en uw telefoonnummer.
CENTRAAL.NU NUMMER 7 2013 13
BEKEND MET AMSTERDAM CENTRAAL
‘ Het gaat wel de goede kant op’ In elke Centraal.nu: een bekende Amsterdammer aan het woord over station Amsterdam Centraal.
MENINGEN
CENTRAAL OP
Wat mij opvalt…
Twitter
Nieuw: uw mening in ‘Wat mij opvalt…’. De redactie vroeg dit keer aan reizigers en bezoekers van Amsterdam Centraal en omgeving: “Kunt u goed uw weg vinden in en rond het station?”
M
ieke van der Weij is vaste klant op Amsterdam Centraal. Meerdere keren per week pakt ze er de trein, veelal om naar Hilversum te gaan. De presentator van radioprogramma’s als TROS Nieuwsshow en Met Het Oog Op Morgen kent station en omgeving als haar broekzak. En ze is behoorlijk kritisch over de verbouwing. “Het duurt echt te lang. Ik hoop dat ik het einde nog levend meemaak”, verzucht ze met een glimlach. Mieke noemt zichzelf ‘een blije treinreiziger’. “Heerlijk om in de trein te zitten. Maar voordat het zover is! Ik ga van huis met mijn fiets naar het station. Daar kan ik hem meestal niet kwijt. Dus dan prak ik hem ergens tussen. Hoera hoera plekje gevonden. Op naar het station. Maar daarvoor moet ik langs de taxistandplaats. Daar staan al die auto’s te ronken en moet ik door de walmen heen. Ik begrijp echt niet waarom die mannen hun motoren niet uitschakelen.” Als ze dat heeft overleefd is voor Mieke het ergste leed wel geleden. “Het station zelf is mooi. Fijn dat er weer veel ruimte is op het Stationsplein en dat de hoofdingang weer open is. Jammer wel dat je eenmaal binnen in een tunnel belandt die nog steeds niks voorstelt. En als ik op mijn trein moet wachten kan ik bijna nergens zitten. Wat is dat toch op Nederlandse stations? Er zijn veel te weinig bankjes.” Ze neemt een slok van haar dubbele espresso en stort zich dan op de winkels. “Ik gebruik ze heel weinig dus voor mij hoeft het eigenlijk niet. Ik vind het jammer dat het bijna allemaal grote ketens zijn. Heel Amsterdam staat al vol met Albert Heijns. Waarom dan hier ook weer twee filialen?” “Ik ben wel aan het mopperen hè”, relativeert Mieke zichzelf. “Maar er zijn ook zóveel dingen die me opvallen. Al zie ik ook wel dat het de goede kant op gaat. Ik weet bijvoorbeeld dat de auto’s onder de De Ruijterkade gaan rijden. Gelukkig maar. Ik vind het daar heel gevaarlijk nu…”
‘ Als mensen lopen te zoeken, loop ik soms met hen mee.’
25 maart 2013 Kennis in het groot @kennisgroot Overkapping busplatform #KingProject #IJsei @020Centraal wint Publieksprijs 18 april 2013 Alexander Pastoors @alexpastoors Nieuwe middentunnel @020Centraal komt langzaam tevoorschijn achter de bouwhekken. Mooie tegels en balustradedetails!
Mustafa
V
oor toeristen is dat hoe dan ook een belangrijke vraag. Veilig geland op Schiphol en met de trein aangekomen op Amsterdam Centraal kunnen de bouwterreinen en omleidingen best intimiderend zijn. Maar de Italiaanse Laura en Clelia zijn nog niet in de stress geschoten. Bij de uitgang van de westtunnel nemen ze rustig hun tijdelijke thuis in zich op. “Alles is tot nu toe makkelijk te vinden”, zeggen ze. “We verwachtten chaos maar dit is niks vergeleken bij Rome haha!” Wel zijn ze nu wat zenuwachtig over het vinden van hun hotel: “We moeten naar de Albert Koip. Is dat niet déze tram?”
‘ Ik kom hier al jaren dus ik verdwaal niet snel.’ Rik
27 mei 2013 Thomas van Zuijlen @Thomatronic Zat ik maar op Facebook! > RT @020Centraal: “Win een rondvlucht boven Amsterdam Centraal Station! http://on.fb. me/Zoo5n0 Like, deel en win!” 1 juni 2013 Maarten @maarten385 Wel gek om als voetganger door de autotunnel achter Amsterdam CS te lopen. Wel heel leuk! @020Centraal #dagvandebouw pic.twitter.com/3YEpvpt1eN
“Ik kom hier al jaren dus ik verdwaal niet snel”, grijnst Rik die met zijn brommer staat te wachten op de pont naar Noord. “Ik kom uit Diemen en kwam zojuist bij de stadskant aan. Dan is het met je brommer wel een takke-eind om bij het IJ te komen. Ik moest helemaal omlopen! En een plek om te parkeren is ook wel even zoeken.” ‘ Ik kom hier niet zo vaak maar ik vind het nog altijd een klerezooi.’ Willie
‘ We verwachtten chaos maar dit is niks vergeleken bij Rome.’ Clelia
14 CENTRAAL.NU NUMMER 7 2013
Willie uit Uithoorn staat te wachten op haar trein naar Alkmaar. “Ik kom hier niet zo vaak maar ik vind het nog altijd een klerezooi”, zegt ze. “Zo kwam ik net aan met de tram en stond ik meteen bij de verkeerde ingang. Eenmaal op het perron was ik vergeten om in te checken met de chipkaart. Kon ik weer naar beneden. Waarom staan die machines niet op de perrons?” Wat Willie prettig vindt is dat er allerlei mensen rondlopen om de weg te vragen. “Dat moet ook wel want het is allemaal zó rommelig ingericht.”
De meest opvallende tweets van onze volgers op @020centraal
Wie ergens heen wil op Amsterdam Centraal schiet daarvoor al gauw een NS-medewerker aan. Dat overkomt bijvoorbeeld procesleider perron Mustafa regelmatig. “Ze vragen me van alles”, beaamt hij terwijl hij even een luchtje schept op het Stationsplein. “Als mensen lopen te zoeken, loop ik soms met hen mee. Welke trein moet ik hebben? Op welk perron? Hoe kom ik in Utrecht? Maar soms willen ze ook weten waar het Anne Frankhuis is.”
Bekijk meer tweets en retweets op @020centraal Bezoek Amsterdam Centraal nu ook op Facebook! facebook.com/amsterdamcentraalstation020 CENTRAAL.NU NUMMER 7 2013 15
Colofon Centraal.nu is een uitgave van Gemeente Amsterdam, NS en ProRail 3e jaargang, nummer 7, juni 2013 Redactieadres Centraal.nu Stationsplein 9 1012 AB Amsterdam T 020 344 50 74 F 020 344 50 80 E
[email protected] I www.amsterdamcentraal.nu @020centraal facebook.com/amsterdamcentraalstation020 Teksten Bas Berwers Tekstbijdrage en historische foto Dick Keijzer Eindredactie Gemeente Amsterdam Foto’s Wiebke Wilting, Gé Dubbelman, Jos van Zetten, Kim Beijer Artist’s impressions Benthem Crouwel Architecten Luchtfoto middenpagina Paul Deelman, 22 mei 2013 Vormgeving Monter, Amsterdam Druk Drukkerij Mart.Spruijt bv Oplage 40.000 exemplaren Wijzigingen in planning en ontwerp voorbehouden. Aan deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend. De gemeente Amsterdam, NS en ProRail aanvaarden geen aansprakelijkheid voor onjuistheden en onvolledigheden.
